\id 2CO - Arabela NT + OT portions -Peru 2009 (DBL -2013) \h 2 CORINTO \toc1 Tanee Pablo naajionee Corinto tiacajinia quiniaa Pueyaso pueyacuara \toc2 2 Carta a los Corintios \toc3 2 Co \mt1 TANEE PABLO NAAJIONEE CORINTO TIACAJINIA QUINIAA PUEYASO PUEYACUARA \c 1 \s1 Pablo saruhuatasacari Pueyaso pueya maanu Corinto tiacajinia \p \v 1 Janiyari Pabloni. Pueyaso panishacari, janiyari Jesucristo jiyaramiquishanora jiyatesaaquiaari na rupaa cua poojotanurani. Janiyari Timoteota naajiya nio niaacuarani. Nojuajaari parta Pueyaso pueyano. Canaari Corinto tiacajinia quiniaa Pueyaso pueya maanuucuara naajiyani, puetunu Acaya jiyajinia Pueyaso tojitiajaca pueyacuarajanaanio. \v 2 Pa Que Pueyaso, mariyata pa Jiyaniijia Jesucristo cuaara cumaquiiria niajaniya. Nojori cuaara jiyateera niajaniya juhuajaniya quijiaca nia quiniuria. \s1 Pablo miishacari naquiya \p \v 3 Pa Jiyaniijia Jesucristo Que pa shuquiritiare. Nojuajaari pa Quejuhuaj, pocua taraajeja cutara. Nojuajaari pa Pueyaso, pueyaracaanu pa cumanijiana. \v 4 Nojuajaari pueyaracaanu pa cumanijiaquiaa naquiya pa miishacari. Naacuajiti pa naata cumanijianu tamasacajuhuaj, naquiya nojori miishacari, taa Pueyaso cumanijiaquiaa pajaniyacuaani. \v 5 Seetanujuanaa, Cristo rupuejaca pa quishacari, paari naquiya miishaaquiaajuhuaj, taa naquiya na miishaaquiaaricuaani. Naajaa, nojuajaari pa cumanijiaquiaa shuquiriaatia pa quiniuria. \v 6 Naacuajitij, canaa jaara naquiya miishaaquiaa Cristojiniji canaa pohuatanuucuani, Pueyasoori canaa cumaquiquiaa saaja canaa rejeretanura. Naacuajitij, majaari canaa tarinitianu Pueyaso Rupaa pohuatanu nia niquiara, seetanujuanaa Pueyaso pueya nia quiniuria, nia cumanijiasaanurajuhuaj. Naajuhuaj, Pueyaso jaara canaa cumanijiarecuaa, naacuajitij, canaa naata nia cumanijianujuhuaj. Canaari nia cumanijiaani, maninia rejeretajaca nia quiniuria naquiya nia miishacari, taa canaa rejeretaquiaacuaani naquiya canaa miishacari. \v 7 Canaari seetanujuanaa niaacua tiuyani, niaari cumanijiasaanutaniya, maninia rejeretajaca nia quiniuria. Niaari naquiya miiquiaa Pueyaso muerasu nia quiniuucuajuhuaj, taa canaa miiquiaa naquiyacuaani. Naacuajitij, Pueyasoori nia cumanijianutaniyajuhuaj, taa na cumanijiaquiaa canaacuaani. \p \v 8 Canaa panishano Pueyaso pueyanaa, canaari paniyani nia niishiniuria taa canaa tacaaquianuni, jiyanohua naquiya canaa miishacari Asia jiyajinia. Canaari puera jiyanohua taraatia miiquianuni. Jiyacari, majaari tari canaa jiitianu quiriquiaa cumaaca canaa rejeretanura socua. Canaari jiyaniriquiaani maja naasucua tari canaa rishiniu quiniutianiya. \v 9 Seetanujuanaa, canaari jiyanijiani Pueyaso naasucuaari nareja canaa shanacunutaniya canaa cusonuunura. Naajaa, naacuajitij, Pueyasoori jiyacari canaa niishitiriquiaa maja canaa tiuuniuria tama canaacuajaaja, saaja nocua canaa tiuuniuria cutara. Nojuacuajaari macunucua samiitianijiojua. \v 10 Nojuajaari canaacua taraajecanu. Cocuaatia canaa miishacari, canaa cojuacanuuri maja canaa cusonuunura. Nojuacuajaari socua canaa cojuanutaniya nocua canaa tiuuniuucua, niaa jaara canaacuara secojorejuhuaj. \v 11 Naacuajitij, Pueyaso miishacari maninia canaa, queraatia pueya secojonuucua canaacuarajuhuaj, queraatia pueyari Pueyaso sequenutaniya, “paacarasho”. \s1 Pablo pohuatasano casaara na quiaaquiquiaari Corinto pueyacuani \p \v 12 Canaari shuquiriaatia quiyani canaa niishishacari canaari maninia quijiaca quiquiaari canaa quishacari niaatani, Pueyaso niishiyashijiaca niquiaranio. Majaari canaa sapojonu quijia niajaniya. Canaari seetanujuanaa niaacua taraajejani Pueyaso jiyatenuucua canaa nia panijiaca canaa quiniuria. Canaari naa maninia quiquiaari niaatani, saaja Pueyaso cumaquishacari canaa, maja tama canaa niishitiajatajaaja. \v 13 Cunora, janiyari nia nequesotaani, ¿casaara nia cushitiiquianu canaa naajionee nia serojosacarini? Puetunu canaa naajioneecajiniajanaa majaari canaa naajionu quiquiaa jiyajeneta casaa, nia cushitiiniuria. Puetunujuanaacuajaari maatia niishishaatia quiquiaa nia serojosocoriquiano. \v 14 Niaacuajaari tari secaja niishiya taa canaa paniya jiyanohua niajaniyani. Pa Jiyaniijia Jesucristo tiuquishacariuhua, niaari jiyacari seetanujuanaa canaa timitianutaniya, maatia nia niishishacari canaari seetanujuanaa nia panijiaca quiquiaarini. Naajuhuaj, niajaniyari canaa timitiasano quiniutianiyajuhuaj. \p \v 15-16 Cua jiyanishacari niaa naasucuaari seetanujuanaa cua panijiaca, taa cua paniquiaa niajaniyacuaani, janiyari cunora naquerejocanu niaacua juucuani. Niiquiji cua quiasacari Macedonia jiyajiniara, janiyari nia niquiniu paniriquiaa juucua nia tiacajiniani. Janiyari Pueyaso rupaata nia cumaquiniu paniriquiaa juucua cunoco cua tajishacarini. Naacuajitij, janiyari niishiriojoriquiaani cua naata naasucua nia shuquiritiniu Pueyaso rupaata, cua quiasacari Macedonia jiyajiniara, naajuhuaj, cua tacatesacariuhua cunocojiuhua. Janiyari niishiriojoriquiaani nia naata naasucua cua naacunu cua panishanotajuhuaj, Judea jiyajinia cua quianuhuara. \v 17 ¿Niaateeri jiyaniquianu janiyari nareya nia sequecanuni, naa cua sequesacari coteenujuanaa cua naajiojiniatej? ¿Niaateeri jiyaniya, naa cua naquerejosacaritij, janiyari tama cua panishanojuaaja miiniu paniquianuni, maja Pueyaso panishano? Seetanujuanaa, majaari coojia cua niquijiotenu quiquianu naa cua sequesacari niajaniyatej. \v 18 ¿Janiyateeri coojia niquijiotejani? Maja. Canaa pohuatasacari Pueyaso rupaa nia niquiara, ¿canaateeri na jataniquiaani? Pueyasocuajaari niishiya, na rupaa canaa pohuatasacari, majaari canaa jataniniu quiquiaa. Pueyaso rupaacuajaari seetanujuanaa. \v 19 Naajuhuaj, Neyanu Jesucristoori jataashijia. Silvano, Timoteo, janiyajuhuaj, canaari nojuajiniji nia niquiara pohuatanaani. Paari nojuajiniji niishiyani puetunu Pueyaso sequesanojuanaari seetanu rupaajanaa cutara. \v 20 Jesucristocuajaari tari tohuateequiaari puetunu tariucuacaanu Pueyaso sequesanojuanaa pajaniyara. Naacuajitij, pa tiuushacari Jesucristoocua, paari niishiyani, Pueyaso sequesanoori seetanujuanaa. Naaratej, pa shuquiritiasacari Pueyaso, paari na sequequiaani: “Seetanujuanaari canaa quia sequesano, Pueyasonaa”. \v 21 Jesucristo rupuejaca pa quishacari, Pueyasocuajaari pa cumaquiquiaa, socua maninia na tojijiaca canaa quiniuria, niajaniyajuhuaj. Pueyasoori pa niquitioquiaari na Sohuanu, seetanujuanaa na muerasu pa quiniuria. \v 22 Pueyaso Sohuanu pa jiitiasacari poojiajinia, naacuajitij, paari tari Pueyaso sesa jiitiaa juhua naajiotasano poojiajiniani, saa neraja pa quiniuria. Na Sohuanu pa jiitiasacari poojiajinia, paari niishiyani, paari puetunu na sequesanojuanaa maseriquianoni. \p \v 23 Niaari cua jiyaniquianu janiyari najuhuana coojia niquijiotejani, niaacua cua quiaaquiniuucua taa cua sequecanu coteenu niajaniyacuajani. Pueyasocuajaari niishiya, majaari cua quianu quiquianu niaacua Corinto tiacajinia, maja cua tacaatiniuria niajaniya, janiya jaara nia nacasusee jiyanohuani. \v 24 Canaari maja nia jiyaniijiani canaa shiniujiuniuria puera niajaniya, Jesuucua nia tiuuniuria. Niaacuajaari tari maninia Jesuucua tiuujiaca. Canaari saaja niarta Pueyaso pueyani, canaa cumaquiniuria niajaniya, socua pa Jiyaniijia tojijiaca nia quiniuria, seetanujuanaa shuquiriaatia quijiaca nia quiniuria. \c 2 \p \v 1 Janiyari tama sequecanujuaanijia, maja juhuari niaacua cua quianu quiniutianiya, maja cua taraajetenura niajaniya. \v 2 Janiya jaara nia taraajetere cua nacasusacari niajaniyani, ¿cantucua cua timitiri quenaajani? ¿Cua taraajetesano pueyateeri cua shuquiritiniutianiya? Maja. \v 3 Naaratej, janiyari niaacuara naajiocanuni, cua nacasunura juhuacarijia niajaniya, cua taraajeyaquiniuria niaacua cua tiuquishacari. Janiya jaara sashiri cua nacasunura niajaniya cua tiuquishacari niaacuani, janiya maara jiyanohua nia taraajetereni, jeecatoojua nia quishacari. Saniniuujia, niaa jaara juhuacarijia jeecare puetunu sesa nia miishanojuanaa, naacuajitij, cua tiuquishacari niaacua, niaari cua cojiniutianiya maninia, shuquiriaatia pa quiniuria jatiqui. \v 4 Janiya jaara niaacuara naajiocanu coteenu cua naajioneeni, janiyari jiyacari jiyanohua tacaariquiaa niaacuani. Coojiaari jiyanohua taraajeriquiaa. Janiyari jiyacari nujuqueriquiaajaaniuhuaj. Majaari cua naajionu quiquianu cuno naajionee cua taraajonura niajaniya. Cunoori seetanujuanaa quiquianu cutara cua niishitiniuria niajaniya, taa cua paniya jiyanohua niajaniyani. \s1 Cuno sesa miijia cuaara jiyanooshaaria jaara tari pishirii sesa na miiniujiniji \p \v 5 Cuno sesa miijiaari maja na taraajetenu quiquianu saa janiyaja. Quera puetunu niajaniyajanaa naasucuaari taraajecanu cuno pueyano miiniuucua sesa. Seetanujuanaa, majaari puetunu niajaniyajanaa taraajenu quiquianu. Janiya jaara sequereni: “Puetunu niajaniyajanaari taraajecanu”, janiya maara puera na maateyani. \v 6 Puetunu niajaniyajanaa jiyatenuucua nojuaja saniitiosano na quiniuria, nojuajaari tari noojia tacatorohua sesa na miiniujiniji. Tariucuaja. Majaari socua na saniitionu. \v 7 Quiarijiani nojuaja nia jiyanooriohua. Nia cumanijiarohua, nojuaja mariqui puera tacaariiri jiyanohua na taraajesacari. \v 8 Nocuaji janiyari jiyanohua nia rootaani, maninia nia miiriohua cuno pueyano, na niishiniuria niaaqui na paniyajaa. \v 9 Janiyacuajaari cunora niaacuara naajiocanu tarini, taa nia miiniutianiya cuno pueyanoni, cua niishiniuria niaate seetanujuanaa pa Jiyaniijiajiniji cua rootasano tojitiajaca. \v 10 Cua tojitiare, cana nia jiyanooriicuaani, janiyari na jiyanoyajuhuaj. Naacuajitij, pueyano jaara sesa miiriquia, janiyari Cristo niquiara na jiyanooquiaajuhuaj, jatiqui nia quiniuhuara. \v 11 Naaratej, niarta Pueyaso pueya nia jiyanooriquia, Sesaaca mariqui pocua riutiocoreeri, juaajiara na jiyatenura pajaniya, pa jiyanootioyaquiniuucua. Paacuajaari maninia niishiyani taa Sesaaca niishiriojoquiaa sesa miijiacara na jiyatenura pajaniyani, paa jaara jiyanoyashijia quiriquiani. \s1 Pablo tacaashacari Troas tiacajinia na quishacari \p \v 12 Janiya jaara Troas tiacajinia tiuquiquianu Jesujiniji cua pohuatanurani, cuno pueyari jiyanohua tojitianu paniriquiaa Jesujiniji cua pohuatanura juucua. Jiyacaritij, seetanujuanaa nojori niquiara pohuatasaatia quiriquiaari. Pa Jiyaniijia Jesuuri juhua tiootiu riatacanu cucuaji juucua, cua pohuatanura nojuajiniji tii. \v 13 Janiyari saaja nojori tiujiacanuhuani puera cua tacaashacari, cua riuriataaquiniuucua pa tarajanu Tito. Janiyari juucua paniriquiaani cua pohuatasaanura niajaniyajiniji. Janiyari cunora tacaariquiaa jiyanohuani. Naaratej, janiyari Macedonia jiyajinia quiaarohuani, Tito cua pajenuhuara tii. \s1 Pa Jiyaniijia Cristoori pa paraa pa shocotanijia \p \v 14 Janiyari jiyanohua shuquiritiaa Pueyasoni. Nojuajaari pueyaracaanu pa shocotaniquiaa pa paraca seque, pueyaracaanu pa sacuanuucua pa Jiyaniijia Cristoocua. Pueyasoori na rupaa pohuataniquiaa canaa. Naacuajitij, canaa niishishano Jesucristojinijiiri juhua shanohua jaanutaja jaanujuquiaa pueya tajinia puetunu tiquiyocuajanaa. \v 15 Pueyasora, canaari juhua shanohua jaanutajani, Cristo quishacari canaa jiuujiajinia. Nojuajiniji canaa pohuatanuusacari, canaari puetunu pueyarajanaa jaanuquiaani: Pueyaso muerasurano, saniitiosaariquiano pueyaranio. \v 16 Saniitiosaariquiano pueyara, Jesucristo rupaari mocuaatia jaanujua saniniuujia. Naa nojori soonuucua Jesucristo rupaatej, nojoriiri shaajasaariquiano cutara. Pueyaso jiyanooshocoriquiano pueyara saniniuujia, Jesucristo rupaari shanohua jaanuquiaa. Naa nojori paniniuucua Jesucristo rupaatej, nojori cutaraari pueyaracaanu quijiacara jiyatesaanutaniya. ¿Canapueteeri seetanujuanaa Pueyaso jiyaramiquishanoni, na rupaa nojori pohuatanura, pueya na tiuutiniuria Jesucristoocuani? \v 17 ¿Noo pojoritii, najuhuana Pueyaso rupaa pohuatanuuquiaa, pueyajiniji na masejonura cumaneeca na sapojonuunutatej? Maja. Majaari canaa pohuatanu quiquiaa Pueyaso rupaani, pueyajiniji canaa masejonura cumaneeca. Canaa cutaraari seetanujuanaa Pueyaso jiyaramiquishano pueyani, na rupaa canaa pohuatanura. Canaari seetanujuanaa pa Jiyaniijia rupaa pohuataquiaa Pueyaso niquiarani, Cristo rupuesano canaa quishacari. \c 3 \s1 Quiarinio rupaa Jesucristojiniji \p \v 1 Naa canaa naajiosacari niaacuaratej, niaa naasucuaari jiyaniya canaari tama canaa cuaqueyajinijijiaaja nia pohuatohuaniuhuaj, canaacua nia tiuuniuria. ¿Niaateeri pa niishishano pueyanojiniji naajionee paniya, canaajiniji na pohuatanura coteenu niajaniya, canaacua nia tiuuniuria cutara? Tamasaca cutaraari naa miiquiaa. Niaacuajaari canaa niishijiaca cutara. Puetunu tiquiyocuajanaa quijiaca pueyari canaajiniji niishiyacuaja, canaari seetanujuanaa Pueyaso jiyaramiquishano pueyani, na rupaa canaa pohuatanura. Naacuajitij, majaari quenaaja canaa paniniu, canaa nia niquitionura nia naajionee, canaa patasocoriquiano, tamasaca tiuuniuria canaacua. \v 2 ¿Naajioneetucua casaara panishaareni? Puetunu pueyajanaari na naata niishiniucuaja canaari seetanujuanaa Pueyaso jiyaramiquishano pueyani, nojori niishishacari taa canaa paniya jiyanohua niajaniyani. \v 3 Cristocuajaari nioojiajinia naajiotaquiaari na rupaa, nojuajiniji canaa pohuatanuucua nia niquiara. Majaari na rupaa na naajiotanu quiquiaari nioojiajinia minianata. Seetanujuanaa na Sohuanuta na naajiotaquiaariiri. Majaari na naajiotanu quiquiaari saajianeecua. Seetanujuanaa nioojiajiniajanaa naajiotaquiaari na rupaari. Naa jatanishano pueya nia quishacaritij, puetunu pueyajanaari niishiya niaari seetanujuanaa Pueyaso pueya, nojuajiniji canaa pohuatanuucua niajaniya. \p \v 4 Naacuajitij, canaari seetanujuanaa niishiyani canaari Pueyaso jiyaramiquishanoni. Cristocuajaari naa canaa niishitiquiaa maninia. \v 5 Majaari canaa niishiriojonu canaa miijiosanoori tama canaa cumaacata canaa miishanojuaaja. Maja. Canaari saaja Pueyaso cumaacata poonijioquiaani. \v 6 Na cumaacata, nojuajaari canaa jataniquiaari quiarinio na rupaa pohuatanaa canaa quiniuria. Quiarinio na rupaari seetanujuanaa Pueyaso Sohuanu cumaacaraca cutara, pueya na jataniniuria seetanujuanaa Pueyaso niquiohua nojori quiniuria. Tariucuacaanu, Pueyaso rupaari naajiotasano quiquiaari pueya tojishocoriquiano juucua. Cuno rootasanojiniji, pueyari niishiquiaari nojoriiri shaajeriquiano na numaa shama nojori tojiniuucua saaja. \v 7 Naajaa, cuno rootasano saajianeecaacua quejasanoni, cunoori jiyanohua maninia quiquiaari. Naacuajitij, Moisés jaara cuno rootasano niishitiojosaariquiaa Sinaí tuhuananuucua, Pueyaso shacantuucaari nocua pacuriquiaa. Naacuajitij, na rosesacariuhua Israel pueyacua, na jiquiocoori puera shacantuuca quiquiaarijia. Naaratej, narta Israel pueyari maja na naata na jiquioco niquiniu quiquiaari. Na nuhuaji, cuno shacantuucaari jacaria maquesaquiaariuhua. \v 8 Quiarijiani, Pueyaso Sohuanuuri poonijioquiaa pueya jiuujiajinia saniniuujia, nojori tiuuniuucua canaa pohuatasanoocua. Cunoori socua shanohua shacantuuca cutara Moisés jiquiocojiniji. \v 9 Moisés pohuatasano Pueyaso rootasano nojuajani, cunoori seetanujuanaa jiyanohua maninia quiquiaari. Naaratej, Moisés jiquiocoori shacantuuca quiquiaari. Naajaa, na pohuatasanojiniji, Israel pueyari saaja niishiquiaari, Pueyasora, nojoriiri sesa miijiaca quiquiaari. Saniniuujia, quiarijiaari socua jiyanohua maninia. Canaa pohuatanuucua quiarinio Pueyaso rupaa Jesucristojiniji, pueyari nocua tiuuquiaa seetanujuanaa sesa miyashijiacara nojori jiyatesaanura Pueyasora. \v 10 Pueyaso jiyatenuucua Moisés tariucuacaanu na rupaa pohuatana na quiniuria, Moisésri shacantuucara jataquiaari. Quiari naataja saniniuujia, Pueyasoori canaa niishitiquiaari socua jiyanohua maninia rupaa canaa pohuatanura Moisés pohuatasanojiniji. \v 11 Moisés shacantuuca maquesaquiaariuhuani, cunoori maja na jataniniu quiquiaari Israel pueya. Quiarijia saniniuujia, Pueyaso Sohuanu cutaraari pa jataniquiaa seetanujuanaa pueyaracaanu shacantuuca quijiaca pa quiniuria. \p \v 12 Quiarijiani, canaari niishiyani paari pueyaracaanu shacantuuca quijiacarano cutarani. Canaari cunora canaa timiniutia pohuataquiaa Pueyaso rupaa canaa puereyaquiniutiani. \v 13 Majaari canaa miiniu taa Moisés miiquiaaricuaani. Nojuajaari quenaaruque toqueta na jiquioco mishiquioquiaari narta Israel pueya niquiyaquiniuria na shacantuuca maquesaano. \v 14 Israel pueya jiuujiacaari juhua toqueta mishiquiosano quiquiaarijiuhuaj. Cumajiuujiaaca nojori quiniuucua, majaari Israel pueya niishiniu quijia Moisés caminiujiushano nojoriria. Cuarta Israel pueyari naa quiyajaa. Majaari nojori niishiniu quiquiaa nojori serojosacari tariucuacaanu Pueyaso sequesano nojoriria. Cuno, juhua toque nojori jiuujia mishiquioyajaani, cunoori juhuanojuaja tii quiyajaa. Saaja Jesucristo cutaraari na naata pueya jiuujia riatanu, pueya niishiniuria maninia na rupaa cutara. \v 15 Quiarijiaari naajuhuaj. Moisés naajioneeca jaara serojosaariquia Israel pueya niquiara, nojori niishitiajaari juhua toqueta mishiquiosano quiyajaa, maja nojori niishiniuria nojori tojishano. \v 16 Quiarijiani, pueyano jaara pa Jiyaniijiaacua tiuuri, cuno toqueeri juhua na niishitiajajiniji jaariutiasaaquiaa, maninia na niishiniuria Pueyaso Rupaa. \v 17 Pa Jiyaniijiaari Pueyaso Sohuanujuhuanajaj. Pa Jiyaniijia Sohuanu jaara poojiajinia quiya, paari Sesaacajiniji jaariutiasanoni, maja pa camarnu na quiniuria socua. Naajuhuaj, majaari tari poojia quiniu juhua toqueta mishiquiosano. \v 18 Naacuajitij, puetunu pajaniyajanaari juhua niquitiu nenecuaquiaani, pa Jiyaniijia shacantuuca pacusacari pocua. Cunoori pa sohuanu rupuetoosacari nata. Naacuajitij, nojuajaari pueyaracaanu pa jataniquiaa jacaria, socua shacantuuca quijiaca pa quiniuria juhua nojuaja, na Sohuanu poonijiosacari poojiajinia. \c 4 \p \v 1 Naa pa Jiyaniijia poonijiosacari canaa jiuujiajiniatej, majaari canaa pishiniu quiquiaa canaa poonijiosacari nera. Pueyaso jiyanooniuucua canaa, nojuajaari canaa jiyatequiaari na rupaa pohuatanaa canaa quiniuria. \v 2 Majaari canaa miiniu quiquiaa cararaatia casaa, taa tamasaca miiquiaacuaa jiyasohuani. Majaari canaa pohuatanu quiquiaa Pueyaso rupaa canaa cuaracashiniutia. Naajuhuaj, canaa pohuatasacari, majaari canaa jataniniu quiquiaa Pueyaso rupaa. Canaari seetanujuanaa maatia pohuataquiaa Pueyaso Rupaani, puetunu pueyajanaa niishiniuria nojoriiri na naata canaacua tiuuniu. \v 3 Teyano pueyate canaa pohuatasano Jesucristojiniji niishiyaquiyani, cuno pojoriiri shaajasaariquiano. Nojoriiri niishiyaquiya, juhua toqueta mishiquiosano nojori jiuujia quishacari. \v 4 Pueyaso rupaacua tiuyashijiaca nojori quishacari, nojori jiyaniijia Sesaacaari nojori jiuujia jiyatequiaa juhua cariyojuarura, Pueyaso Rupaa mariqui nojori jiuujia cuhuatareeri. Nojori jaara Pueyaso rupaacua tiuuriquia, nojori maara niishiri, Cristoori seetanujuanaa shacantuuca quijia cutara, juhua na Que Pueyasojuhuaj. \v 5 Canaa pohuatasacari Pueyaso rupaa niajaniya, majaari tama canaajinijijiaaja canaa pohuatanu quiquiaa nia timitianura canaa. Canaari saaja nia pohuataquiaa cutarani, Jesucristoori seetanujuanaa Jiyaniijiajanaa cutara. Canaari tama canaa cuaqueyajaaja jiyatequiaa juhua nia seya canaa quiniuriani, canaa panishacari pa Jiyaniijia Jesu. \v 6 Canaari naa maninia miijiacani, Pueyaso cuhuatanuucua canaa jiuujia. Jiya shipinishacari, nojuajaari sequequiaari: \q1 “Cuhuashiqui cuaara coretaara ninishiquiji”. \m Quiarijiaari naajuhuaj, nojuajaari poojia cuhuataquiaajuhuaj, pa niishiniuria nojuajaari tojetaarucuajanaa maninia quijia. Paari cuno niishiyani, Jesucristojiniji pa niishishacari. Nojuajaari seetanujuanaa shacantuuca quijia cutara, Pueyaso Niyanu na quiniuucua. \s1 Paari maninia quijiaca quiniutianiyani saaja Pueyaso rupaacua pa tiuushacari \p \v 7 Cuno cumaaca canaa na jiitiaani, cunoori Pueyaso cumaaca cutara. Saniniuujia, canaa cuaqueyari cumaacaaju, saaja juhua maraujiniji panishano pataco. Naacuajiti niishishiyari, cuno cumaaca pueya jatanijiani, cunoori seetanujuanaa Pueyaso cumaaca, maja tama canaa cumaacajaaja. \v 8 Naacuajitij, canaa paraa cosejosacari canaa, majaari canaa tarinitianu quiquiaa Pueyaso rupaa pohuatanu, cuno cumaaca canaa jiitiasacari. Jiyanohua canaa tacaashacari, naajaa, majaari canaa tarinitianu quiquiaa Pueyasora poonijionu. \v 9 Canaari naquiya miishaaquiaajaaniuhuaj. Naajaa, majaari Pueyaso cartenu quiquiaa canaa. Naajuhuaj, canaari juhua quiaquesano jiyocuara jaqueroosaaquiaajaaniuhuaj. Naajaa, majaari canaa cusojuasaanu quiquiaani. \v 10 Puetunu tiquiyocuajanaa canaa quishacari, canaari pueyaracaanu tama canaa cuaqueyajaaja panitiaquiaani, taa pa Jiyaniijia Jesu panitiaquiaari tama na cuaqueyajaaja pocuaracuaani. Naacuajitij, canaa na niquitiosano cumaaca poonijiosacari canaa rishiyashijiaca cuaqueyajinia, pueyari niishiquiaa, Jesuuri seetanujuanaa saminio. \v 11 Mijiria canaa quishacarijia, pueyari pueyaracaanu canaa puecoonu paniquiaani, Jesujiniji canaa pohuatanuucua. Naacuajitij, saminio na jiitiasacari canaa, Jesu cumaacaari niquishaaquiaa rishiyashijia canaa cuaqueyajinia. \v 12 Canaari juhua piriuquiuniuuquiaani, canaa pohuatanuucua Pueyaso rupaa nia niquiara. Niaari pueyaracaanu rishijiacara quiriquiano saniniuujia, canaa pohuatasanoocua nia tiuuniuucua. \p \v 13 Tariucuacaanu Pueyaso Rupaajinia, supuetana David naajiotasanoori naa sequeya: \q1 “Pueyasoocua cua tiuuniuucua, janiyari pocuareeni”. \m Canaari naajuhuaj. Pueyasoocua canaa tiuuniuucua, canaari na rupaa pohuataquiaani. \v 14 Canaa jaara puecoosaariquia na rupaa canaa pohuatanuucuani, naajaa. Canaacuajaari niishiyani, pa Jiyaniijia Jesu Samiitianiniacuajaari canaa samiitianijionutaniuhuajuhuaj, Neyanu Jesu rupuesano canaa quiniuucua. Pueyasoori canaa rijionutaniya puetunu niajaniyatajanaa, pueyaracaanu na shuriucua pa quiniuria. \v 15 Naacuajitij, canaa jaara rejeretaquiaa naquiya canaa miishaanu Pueyaso rupaa canaa pohuatanuucuani, puetunu cunojuanaari niaacuara, maninia nia quiniuria Pueyasora. Naa Pueyaso jiyanooniuucua niajaniyacuaatej, socua queraatia pueyari na timiniutia na sequenutaniya, “paacarasho”. Pueyasoori jiyanohua shuquiritiasaanutaniya, queraatia pueya na jiyanooniuucua. \p \v 16 Naaratej, majaari canaa pishiniu na rupaa canaa pohuatanura. Canaa cuaqueyari saaquianoshiya. Naajaa, canaa jiuujiaari saniniuujia puetunu juucajanaa socua mashajashiyacujua. \v 17 Janiyara, puetunu naquiya canaa miishacarijianaa mijiria, cunoori secaja, rupaquijiajuhuaj. Cuno naquiya miiniu canaa rejeretanuucua, ¡Pueyasoori cunora jiyanohua maninia miiniutianiya canaa! Cunora, canaari shacantuuca quijiacara jatanishaanutaniyani, pueyaracaanu rishijiaca canaa quiniuria. \v 18 Naaratej, majaari canaa jiaatianu quiquiaa canaa jiitianura mijiria canaa niquishano casaa. Canaa cutaraari Pueyaso jiitiasano niquishoo casaacua jiaatiaquiaani. Mijiria niquishano casaari saaja shaajeja casaa. Pueyaso jiitiasano pa niquishoo casaa saniniunijia, cuno cutaraari shaajeyashijia. \c 5 \p \v 1 Mijiria pa quishacarijia, nio pa cuaqueyari saaja juhua suhuorotu quiya pa sohuanura, nareja juhua rucoonaa pa quishacari mijiria. Mijiria pa jiitiasano pa shoque jaara cusoquee, paacuajaari niishiyani, paari tari jiitiaa tamonu cuaqueya jiyocuacaanuni. Cuno cuaqueyari juhua shanohua tia, Pueyaso shipinishano pajaniyara. Cuno cuaqueyari pueyaracaanu rishiniutianiya pa sohuanu quiquiora. Cunoori maja pueyano shipinishano. \v 2 Mijiria canaa quishacarijia nio canaa sohuanu suhuorotujiniani, canaari taraatia miishaaquiaani. Cunora, canaari juhua quiatojoquiaani, canaa jiaatiasacari canaa sohuanu pacusaanura jiyocuacaanu. Tii quiyacuajaari canaa sohuanuucuaji tiasano quiquio. \v 3 Canaari cuno quiarinio cuaqueya cushiyonutaniya juhua toqueni, maja juhuasu canaa sohuanu quiniuria. \v 4 Nio cuaqueyajiniaja canaa quishacari mijiria juhua suhuorotujinia, canaari quiatojoquiaani taraatia canaa miishacari mijiria. Maja cutaraari canaa quiniu paniniu cuaqueyaju, juhua juhuasunucua. Canaa cutaraari canaa quiarinio cuaqueya cushiniu paniyani, Pueyaso shipinishano canaarani. Naacuajitij, nio shaajeja canaa cuaqueyari puetunu maninia jatanishaanutaniyajanaa Pueyaso cumaacata, pueyaracaanu rishijia cuaqueyaraca canaa quiniuria. \v 5 Pueyasojuanaacuajaari na muerasura pa saquiriojoquiaari, naa na jataniniuria pajaniyatej. Naaratej, nojuajaari na muerasu niquitioquiaa na Sohuanu, pa niishiniuria nojuajaari seetanujuanaa naa pa miiniutianiya. \p \v 6 Naa canaa niishishacaritij, majaari canaa tacaaniu quiquiaa. Canaacuajaari niishiyani nio cuaqueyajinia canaa quishacarijia, majaari juhuanojuaja pa quiniu pa Jiyaniijia shuriucua. Naacuajitij, paari tucuacaanu quiyajaani pueyaracaanu pa quijiarano quiquiojiniji. \v 7 Cunora, mijiria canaa quishacarijia, majaari canaa quiniu tama canaa niishitiajatajaaja. Canaa cutaraari canaa Jiyaniijiaacua canaa tiuuniutia quiquiaani. \v 8 Naacuajitij, canaari shuquiriaatia quiya mijiriani, nocua canaa tiuushacari. Naajaa, canaari nio canaa cuaqueya tarinitianuucua jiaatiaani, canaa pacunura pa Jiyaniijia shuriucuara, tii canaa quiniuria nata. \v 9 Naacuajitij, canaa jaara nio cuaqueyajinia quiyajaa mijiriani, naajuhuaj canaa jaara na cartequeeni, canaari saaja pa Jiyaniijia shuquiritiniuucua jiaatiaani. \v 10 Puetunu pajaniyajanaacuajaari Jesucristo tacoji na nequesoreesaqui nujuatejosaariquianoni. Cuniqui, puetunu mijiria pueya miishanojuanaari maatia niishishaanutaniya, maninia pa miishano, sesa pa miishanonio. Na nuhuaji, pa Jiyaniijiaari maninia miiniutianiya maninia miijiaca. Saniniuujia, sesa miijiacaari taraatia miishaanutaniyacujua. \s1 Pueyasoori pueya jiyanooniu panijia cutara \p \v 11 Naaratej, canaa niishishacari jiyanohua puereeta quiniutianiyari pa Jiyaniijia saniitiosacari na tojitiaashijiaca, canaari cunora saniniujiuquiaa pueya tojitiniuria Pueyaso Rupaani. Pueyasocuajaari niishiya canaari seetanujuanaa nera poonijionaani. ¡Seetanujuanaa naa nia niishitiriquiajaaniuhuaj! \v 12 Majaari nia jiyaniniu canaari tama canaajinijijiaaja nia pohuatanu coteerohuaniuhua, canaacua nia tiuuniuria. Canaari saaja naa nia pohuataani nia niishiniuria casaarate nia naata timitianu canaani. Canaa nia timitiare cutara, seetanujuanaa Pueyasora poonijionaa canaa quiniuucua. Naacuajiti nia naata cuno pueya tacunu canaacuaji, cuno pojori canapuete sapuenu juhua maninia quijiaca niquishano pueya najuhuanacuajani. Majaari nojori niishiniu tacaaniu taamueca jiuujiaracateja nojorini. \v 13 Noojiaqueya niajaniyajinijinio naasucuaari jiyaniya canaari juhua paateca pocuaquiaani. Naajaa, canaa jaara seetanujuanaa paateca quirini, canaari paateca quiya Pueyasorani. Saniniuujia, canaa jaara maninia niishiriojojuaca quiriquiani, canaari naa quiya niaarani, maninia canaa niishitiojonura niajaniya. \v 14 Cristo paniniuucua canaa, cuno na paniniuuri canaa shiniujiuquiaa nera canaa poonijionura. Naaratej, canaari pueyaracaanu nojuajiniji pohuataquiaani. Canaacuajaari niishiyani, nojuajaari puetunu pueyacuarajanaa cusoquiaari. Naa na cusonuucua puetunu pueya nitijianaatej, Pueyasora, puetunu pueyajanaari tari cusonuuquiaari Cristota. Naacuajitij, Pueyasoori na naata jiyanooniu puetunu Neyanuucua tiuuniaajanaa. \v 15 Cristocuajaari puetunu pueyacuarajanaa cusoquiaari, na samiitianishano pueya quiniuria saa neraja. Pocuara cusoquiaariiri. Nojuajaari pocuara samiitiaquiaariuhuajuhuaj. Naaratej, paa cuaara miiria saa na panishanojua. Majaari socua pa miiniu tama pa panishanojuaaja. \v 16 Tarijia, canaari saaja canaa panishano pueyacua taraajejani. Quiarijia saniniuujia, Pueyaso jatanishano pueya canaa quishacari, majaari rimiajata canaa paniniu pueya. Tarijia, canaari Cristo jiyanijiani nojuaja naasucuaari nareja pueyano, juhua pajaniyajuhuaj. Quiarijia cutara, majaari naa canaa niishiriojonu nojuajiniji. \v 17 Naajuhuaj, cante Cristo rupuesanoni, nojuajaari quiariniora jatanishano pueyano. Tariucuacaanu sesa na quiniuuri tari jatasanocuaja. Saniniuujia, puetunujuanaari quiarinio quiya. \p \v 18 Puetunu cunojuanaari Pueyaso miishano. Nojuajaari Neyanu Cristo cusojuaquiaari pocuara, na jiyanooshano pueya pa quiniuria. Na nuhuaji, nojuajaari canaa jiyaramiquiquiaari puetunu pueyajanaa canaa pohuatanura, nojori jiyanooshaanurajuhuaj. \v 19 Naacuajitij, Pueyasoori mijiria quiniaa jiyanooquiaa saaja Neyanu Cristoocua nojori tiuushacari. Naa na jiyanooshacari pueyatej, majaari quenaaja sesa nojori miishano na saneenu quiniutianiuhua socua. Nojuajaari canaa jiyatequiaari na rupaa pohuatanaa canaa quiniuria, pueya canaa tiuutiniuria Neyanu Jesucristoocua, jiyanooshano nojori quiniuriajuhuaj. \v 20 Naacuajitij, canaari Jesucristo jiyaramiquishanoni, canaa caminiujiuniuria niaara na sequesano canaa. Naa canaa caminiujiushacari Jesucristo rupaatej, Pueyasojuanaari nia masuya na muerasu nia quiniuria, Neyanuucua nia tiuushacari. Naacuajitij, canaari Cristo niti nia secojiyani, ¡tama nia cuaqueyajaaja nia jiyanootiri Pueyaso! \v 21 Pa Jiyaniijiarano Jesucristoni, nojuajaari tojetaarucuajanaa sesa miyashijiajuhuanajaj. Naajaa, na Que Pueyasoori nocua tiuutiaquiaari puetunu sesa pa miishanojuanaa, pa niti na saniitiosocoriquiano. Naacuajitij, Neyanuucua pa tiuushacari, Pueyasoori pa jiyatequiaa juhua sesa miyashijia pa quiniuria. \c 6 \p \v 1 Naa Pueyasora poonijionaa canaa quiniuucuatej, canaari jiyanohua nia secojiyani cuarta Pueyaso muerasunaa, saa Pueyasoraja nia quiri, nia jiyanoojia na quiniuucua. Maninia na muerasu nia quiri. \v 2 Tariucuacaanu na sequesanocuajaari naa naajiotasano quiya na rupaajinia: \q1 “Quiaari namitia cua secojocanu, pueya cua naacunu panishacari. Pueya cua jiyanooshacaricuaa, janiyari quia naacucanujuhuaj”. \m Cua panishano pueyanaa, quiarijiaari Pueyaso jiyanooshacari pueya. Nojuajaari quiarijia pueya jiyatequiaa na muerasu nojori quiniuria. \p \v 3 Cunora, canaari tama canaa cuaqueyajaaja cojuaquiaani, maja canaa miiniuria sesa tamasaca niquiara. Canaari naa maninia miiquiaani, nojori mariqui Jesucristoocua tiuyaquiriiri, nojori mariqui Pueyasora canaa poonijiosano sesacarejaariuhuaj. \v 4 Canaa cutaraari saaja maninia miiquiaa pueya niquiarani, puetunu pueya niishiniuriajanaa canaari seetanujuanaa Pueyasora poonijionaani. Naaratej, canaari juhuajaniya rejeretaquiaa naquiya canaa miiniuni, canaa panishano canaa jiitiaaquishacarijiuhuaj. Naajuhuaj, canaari rejeretaquiaani puera canaa tacaashacari, canaa niishiyaquishacari taa canaa miiniutianiya socuani. \v 5 Naajuhuaj, canaari juhuajaniya rejeretaquiaa canaa jaara majacujusaaquiaani, canaa jaara nujuatejojuajinia nujuatejosaaquiaajaaniuhuaj. Nasojosano pueya jaara miitianu paniquiaa canaani, canaari na rejeretaquiaajuhuaj, pueya tiuuniuria canaa pohuatasanoocua. Naa Pueyaso jiyaramiquishano pueya canaa quishacaritij, canaari jiyanohua poonijioquiaa nerani. Canaari sequeyarucua sutequiaani. Canaari miaajequiaajuhuaj. \v 6 Naajuhuaj, pueyari na naata niishiniu canaari seetanujuanaa Pueyaso seyani, sesa miyashijiaca canaa quiniuucua, maninia canaa niishiniuucua Pueyaso rupaajuhuaj. Niishishaatiacuajaari, canaari Pueyaso seyani, jacaria pocuajaca canaa quishacari juaajiaca pueyata, naajuhuaj, maninia canaa miishacari puetunu pueyajanaanio. Naa niishishaatiajaariuhua canaari Pueyaso seyani Pueyaso Sohuanu cumaquishacari canaa, seetanujuanaa canaa panishacari pueyajuhuaj. \v 7 Niishishaatiajaariuhua canaari Pueyaso seyani seetanu rupaajanaa canaa pohuatanuucua pueya, naajuhuaj, casaa canaa miiniuucua Pueyaso cumaacata. Canaari Sesaaca nujuataquiaa cumaatiani, Pueyaso jiyanooshano pueya canaa quiniuucua. Pueyaso rupaata, canaa cutaraari saaja Sesaaca jiyatequiaa canaacuajini. \v 8 Naa Pueyasora canaa poonijiosacaritij, noojiaqueya pueyari canaa shuquiritiaquiaani. Tamasacaari canaa rerequetequiaa saniniuujia. Naajuhuaj, noojiaqueya pueyari maninia pohuatanuuquiaa tamasaca niquiara canaajiniji. Tamasacaari canaa sesacaquiaa saniniuujia. Noojiaqueya pueyari canaa sequequiaa sapojonuujuacatani. Tamasacaari saniniuujia maninia tojitiaquiaa canaa, seetanu rupaajanaa canaa pohuatasacari. \v 9 Noojiaqueya pueyari canaa niquiquiaa juhua najuhuana quijiaca pueyani. Tamasacara saniniuujia, canaari tojishano pueya cutarani. Canaari sequeyarucua quera puecoosaaquiaani. Naajaa, canaari saminio quiyajaani. Canaari jiyanohua miitiasaaquiaani. Naajaa, majaari canaa puecoosaanu quiquiaani. \v 10 Taraatia canaa quishacari, naajaa, canaari pueyaracaanu shuquiriaatia quiquiaani, Pueyaso pueya canaa quiniuucua. Canaari seetanujuanaa casamiijiuniucuajuhuaj. Naajaa, canaari queraatia pueya jiyatequiaa queraatia casamiriaca nojori quiniuria Pueyaso casaatani. Canaari juhua casamiijiuniucua niquishanoni. Naajaa, canaari puetunu canaa panishanojuanaa jiitiaacuajani. \p \v 11 Corinto tiacajinia quiniaa cuarta Pueyaso pueyanaa, canaa nia tojitiare. Canaa jiaatiasacari niaacua, canaari seetanujuanaa puetunu canaa jiuujiajinia canaa niishiriojosanojuanaa nia sequereeni. \v 12 Majaari canaa tarinitianu canaa paniniu jiyanohua niajaniya. Niajaniya sajaraj, majaari nia paniniu canaa, taa canaa paniya niajaniyacuaani. \v 13 Janiyari nia nenecojiyani, naatej, taa pueyano nenecojoquiaa necohuacuaani, ¡majaari canaacuaji nia taacanuunu! Seetanujuanaa canaa nia paniri, taa canaa paniquiaa niajaniyacuaani, seetanujuanaa panitioojuaca pa quiniuria. \s1 Paari Pueyaso quiquioni \p \v 14 Saniniuujia, maja Pueyaso tojiyashijiaca pueya nia paniniu, nojori nia cojiniuria. Naajuhuaj, maja cutaraari nia caminiu Pueyaso tojiyashijiata, niaa mariqui rimiajata quijiaca quiriiri. ¿Maninia miijiatucua shuquiriaatia quijia quiriquia, sesa miijiata na quishacari? Maja. Cua riucuareto pueyanaa. ¿Cuhuashiqui quijiateeri na naata juhuajaniya jatiqui quiniu ninishiqui quijiata? Maja na naata. \v 15 Seetanujuanaa pueyanaa, Cristoori maja Sesaaca rupuena. Naajuhuaj, Pueyasoocua tiuujia pueyanoori maja na naata maninia rupuetoonu Pueyasoocua tiuyashijia pueyanota. \v 16 Paa jaara Pueyaso quiquio quirini, ¿paateeri Pueyaso quiquiojinia shanacunutaniya samaruhua tiuquitianura tiini? ¡Maja! Paacuajaari pueyaracaanu Quijia Pueyaso quiquioni. Na pueyara na sequesanocuajaari naa naajiotasano quiya: \q1 “Janiyari nojorijinia quiriquianoni. Janiyari nojori tajinia rucuanejonutaniyani. Janiyari nojori Jiyaniijiajanaa quiniutianiyani. Nojoriiri cua pueya quiniutianiyacujua”. \m \v 17 Cunora, pa Jiyaniijiaari na pueya sequeya: \q1 “¡Cua tojitiaashijiaca pueya tajiniji nia pacure! Nia shiriquiri tamocora nojoriicuaji. Majaari sesa casaa nia saniniu paniniu. Niaa jaara cua tojijiaca quiri, janiyari nia jiyatenutaniya quirianoni. \v 18 Janiyari nia Que quiniutianiyani. Naacuajitij, niaari cua niquiohua quiniutianiya. Naa sequeyanijia, puetunu cumaacaracajanaa cua quiniuucua”. \c 7 \p \v 1 Naacuajiti canaa panishano pueyanaa, paacuajaari naa seetanujuanaa pa Jiyaniijia sequesano pajaniyarano jiitiaani. Naaratej, pueyaracaanu tama pa cuaqueyajaaja juhua jeequesano pa jiitiariquia, poojiajuhuaj. Majaari pa shanacunu juhua curuushojosano pa quiniuria sesa pa miishanota. Pueyaso puerejaca pa quiriquia, tojetaarucuajanaa sesa miyashijiaca pa quiniuria, saa neraja pa quiniuriajuhuaj. \s1 Corinto pueya tacatosacari nojori jiuujia, maninia nojori quiniuhuara \p \v 2 Pueyanaa, ¿taa nia miiquianuni? ¡Canaa panijiaca nia quiriohua! Majaari canaa miiniu quiquianu sesa niajaniya. Majaari quenaaja niquiriyatu niajaniyajinijinio canaa sesonu quiquianu canaa niishitiojosanota. Majaari canaa sapojonu quijia niajaniya. \v 3 Naa cua sequesacari niajaniyatej, majaari cua sequenu cua cararonura niajaniya. Janiyacuajaari tari nia sequereeni, canaari jiyanohua nia paniyani. Naacuajitij, canaari shuquiriaatia quiniutianiyani canaa jaara puecoosaare canaa cumaquiniuucua niajaniyani, seetanujuanaa Pueyaso muerasu nia quiniuria. Naacuajitij, niaa jaara shaajerejuhuaj, paari pueyaracaanu jatiqui quijiaca quiniutianiya Pueyasotani. \v 4 Janiyari seetanujuanaa naa nia sequeyani cua panishacari niajaniya. Quiarijiani, janiyari jiyanohua nia timitiaani, maninia cua tojiniuucua niajaniyajiniji. Canaari seetanujuanaa naquiya miiquiaani. Naajaa, maninia canaa tojiniuushacari niajaniyajiniji, cunoori cua cumanijiacanu. Cunora, janiyari jiyanohua nia shuquiritiaani. \p \v 5 Canaa jaara tiuquiquianu niya Macedonia jiyajiniani, majaari quenaaja rupaquijia canaa quiniu quiquianu juhuajaniya. Canaari puetunu taraatia miishaacanujuanaani. Pueyasoocua tiuyashijiacaari canaa juaariquiaa. Canaa jiuujiaari niaacua tacaariquiaa saniniuujia. \v 6 Jiyacaritij, Pueyasoori canaa cumanijiacanu Tito tiuquishacariuhua canaacua. ¡Pa Pueyasocuajaari tacaajiaca cumanijiana! \v 7 Canaa jiuujia canaa cajitishacarini, cunoori maja saaja canaa niquishacari Tito canaacua tiuquiuhuano. Canaa cutaraari canaa jiuujia cajitiquianuni, nojuaja jaara canaa pohuatacanu niajaniyajiniji jiyanohua na timiniutia. Nojuajaari canaa pohuatacanu, niaanaari canaa niquiniuucua jiaatiaa. Niaanaari cucua taraajeya, jiyanohua nia taraajetenuucua janiya. Niaanaari cucua tacaya jiyanohua, cua rootasano tojijiaca nia quiniuria quiarijia cutara. Naa cua tojishacari niaacuajitij, janiyari jiyanohua shuquiriquianuni. \p \v 8 Niaacuara cua naajioneeri nia taraajetecanu. Janiyari taraajecanujuhuaj, naa cua taraajetenuucua niajaniyatej. Quiarijia cutaraari maja cua taraajenu. Cua naajioneecuajaari saaja rupaquijia nia taraajocanu. \v 9 Quiarijiani, ¡shuquiriaatia quiyanijia! Majaari nia jiyaniniu janiyari shuquiriaatia quiyani naa cua taraajonuucua niajaniyatej. Shuquiriaatia quiya cutaranijia, cua niishishacari, naa cua taraajonuucua niajaniyatej, niaari nioojia tacatorohuacuaa Pueyasoocua, Pueyaso tojitiajaca nia quiniuhuara. Naacuajitij, janiyari quiarijia niishiyani, majaquiiri cua sesonu quiquianu niajaniya, naa cua taraajonuucua niajaniyatej. Pueyasocuajaquiiri maninia poonijioriquiaa nioojiacajinia, naa nia taraajesacaritij. \v 10 Pueyasojuanaa jaara pa taraajetere, cunoori maninia, poojia pa tacatonuhuara nocua, na jiyanooniuria pajaniya. Na nuhuaji, paari shuquiriaatia quiya cutarani. Saniniuujia, tama pa taraajesacarijiaaja, cunoori tama poojia pa shaajanurajaaja. \v 11 Nia taraajesacari cua nacasusacari niajaniya cua naajioneejiniani, cunoori seetanujuanaa Pueyaso taraajetesano quiquianu niajaniya. Naa nia taraajenuucuatej, nia niquishuriiriaj, majaari nia tarishiniu quiquianu maninia nia miiniuria. Niaari ritia cua niishitiniu paniriquiaa juucua, maja niaacua na tiuutiasaanura cuno pueyano miishano sesa. Niaacuajaari maninia miiquianu nia juaashacari cuno sesa miijia. Niaari na naaqui puerecanujuhuaj, niaa mariqui nata cojiritiasaare saniitionuuri. Niaari cua jaqueroojocanu. Niaari ritia miiquianu cua naajiojinia cua sequesano niajaniya. Naacuajitij, niaari ritia cuno sesa miijia taanuucanu nia tajiniji, maja socua nia rupuesano na quiniuria. Naa nia miiniuucua puetunu maniniajanaatej, janiyari quiarijia niishiyani, majaquiiri nia maniniucuanu quiquianu naa sacuaraatia cuno pueyano miishanotej. \v 12 Pueyanaa, niaari maninia canaa tojijiaca. Seetanujuanaa, cua naajiosacari niaacuara, majaari cua naajionu quiquianu saaja cuno sesa miijia pueyanojiniji, sesa miishano pueyanojinijinio. Janiya cutaraari niaacuara naajiocanuni tamajaaja nio nia niishiniuria Pueyaso niquiara: niaacuajaari seetanujuanaa canaa panijiaca quiyajaa, nia tojishacari canaa. \v 13 Naaratej, canaari canaa jiuujia cajitiquianuni, canaa tojishacari Tito pohuatasano niajaniyajiniji. \p Majaari saaja Tito pohuatasano cumanijianu quiquianu canaa. Canaari Tito timitiacanujuhuaj, canaa niquishacari nojuajaari shuquiriaatia tiuquiriohua canaacua. Puetunu niajaniyajanaari na naacucanu, noojia na cajitiniuhuara, najuhuana na tacaaniuucua niaacuajuhuaj. \v 14 Tito quiaaquishacarijia niaacua, janiyacuajaari juhuacarijia na pohuatacanu niajaniyajinijini, maja puera na taacanuunura niaacuaji. Naa maninia nia quishacari Tito tiuquishacari niaacuatej, majaari cua caririquiniu quiquianu niajaniyajiniji. Puetunu cua pohuatasanojuanaa Tito niajaniyajinijiiri seetanujuanaa quiquianu Titora. Naajuhuaj, puetunu cua pohuatasano niajaniyajanaari pueyaracaanu seetanu rupaajanaa quijia. \v 15 Quiarijia Tito niishiriojosacari niajaniya, nojuajaari socua jiyanohua nia panijia quiya, nia tojiniuucua maninia nojuaja. Niaacuajaari tetecatucanu nia puerenuta na tiuquishacari niaacua. Majaari nia rerequetenu quiquianu nojuaja. \v 16 Janiyajuhuaj, jiyanohua shuquiriaatia quiyanijia, cua niishishacari quiarijia cutara cua naata niaacua tiuuniu seetanujuanaa. \c 8 \s1 Capora pa quiriquiaj \p \v 1 Quiarijiani pueyanaa, canaari nia pohuatanu paniyani, taa Pueyaso cumaquiya jiyanohua na muerasu maapue niya Macedonia jiyajiniani. \v 2 Nojoriiri jiyanohua taraatia miiquioquiaa. Naajaa, nojoriiri saaja jiyanohua shuquiriaatia quiya. Naajuhuaj, casamiijiuniucua nojori quishacari, naajaa, nojoriiri caporatujuri. Nojoriiri na cumaneecajiniji nareja niquitiojoquiaa queraatia, Judea jiyajinia casamiijiuniucua Pueyaso pueyara. Nojori niquitiojosanoori juhua casamiriaca pueya niquitiojosano. \v 3 Seetanujuanaa narta Pueyaso pueyacua nojori taraajenuta, nojoriiri naa na cumaneecajiniji niquitiojocanu queraatia. Nojoriiri puetunu na jiitiasano cumaneecajanaa niquitiojonuucanu. Naacuajitij, janiyari jiyaniquianuni, maja naasucuaari nojori naata niquitiojonu quiniutianiya socua. Naajaa, na nuhuaji, ¡nojoriiri socua niquitiojocanu! Seetanujuanaari cua sequesano niajaniya. Janiyacuajaari nojori miishano niquiniani. \v 4 Niya Macedonia jiyajinia quiniaa parta Pueyaso pueyani, nojoriiri niajaniyajiniji tojiquianu. Niaanaari cumaneeca reratenu paniriquiaacuaa, nia jiyarosocoriquiano Judea jiyajinia quiniaa casamiijiuniucua parta Pueyaso pueyara. Naaratej, nojoriiri jiyanohua canaa nenecojocanu canaa masenura nojori niquitionu panishano cumaneecajuhuaj, parta Pueyaso muerasura. \v 5 Seetanujuanaa Pueyaso tojijiaca nojori quiniuucua, nojoriiri maja saaja na cumaneeca na niquitiojonu quiquianu. Nojoriiri coteenu tama nojori cuaqueyajaaja jiyatecanu seetanujuanaa nojori quiniuria saaja pa Jiyaniijiara, taa Pueyaso paniya pa miiniuriacuajani. Naajuhuaj, nojoriiri tama na cuaqueyajaaja jiyatecanu canaa tojijiaca nojori quiniuriajuhuaj. Cunora, canaari nojoriicuaji jiuujiatecanuni. \v 6 Naa capora niquitiojonaa nojori quiniuucuatej, canaari Tito sequerucuaani, niaacua na quianuhuara quiarijia. Nojuacuajaari tarijia naacucanu niajaniya, nia reratenura nia niquitionu panishano cumaneeca. Niaacuajaari maninia niquitiojocanu juhua capora pueya. Naaratej, nojuaja cuaara nia naacuura, nia tucuatanura reratenu puetunu nia niquitionu panishano cumaneecajanaa. \v 7 Niajaniya, Corinto tiacajinia quiniaanaa, niaacuajaari jiyanohua maninia Pueyaso muerasu. Niaari Pueyasoocua tiuujiaca jiyanohua. Naajuhuaj, niaari jiyanohua maninia Pueyaso rupaa niishitiojonuujuaca. Niaari Pueyaso niishitiaja jiitiaajuhuaj. Niaari mariyata shitimia poonijionuujuaca, tamasaca nia naacunura. Naajuhuaj, niaari canaa panijiaca jiyanohua. Naatej, taa maninia miijiacatucuaja niajaniyani, capora nia quirijiuhuaj, nia cumaneeca nia niquitiojonura nareja parta Pueyaso pueyara. \p \v 8 Majaari juhua nia jiyaniijia cua sequenu niajaniya, nia cumaneeca cua niquitiojotenura niajaniya. Janiyari nareja nia pohuatariquiaa capora Macedonia pueyajinijini, tama nia niishiniuriajaaja, niaate seetanujuanaa canaa panijiacajuhuaj, taa Macedonia jiyajinijinio pueya paniya canaacuaani. \v 9 Niaacuajaari pa Jiyaniijia Jesucristojiniji niishiya; na Que Pueyaso shuriucua na quishacarijia, nojuajaari puetunu maninia casaajanaa jiitiaja quiquiaari. Naajaa, nojuajaari juhua casamiijiuria quiquiaari, mijiria na rosesacari pocua. Nojuajaari naa taraatia quijia quiquiaari, saniniuujia jiyanohua shuquiriaatia quijiaca na jiyatenura pajaniya, juhua jiyanohua queraatia casamiriaca pueya pa quiniuria. Niaa jaara seetanujuanaa panijiaca quiriquia, naa nia miirijiuhuaj, taa pa Jiyaniijia miiquiaaricuaani. \p \v 10 Janiyari niishiriojoriquiaani, taate socua maninia nia naata miiniu parta casamiijiuniucua Pueyaso pueyarani, shuquiriaatia nia quiniuriajuhuaj. Cua tojiri. Niaacuajaari niishiya, noo marijiara pa shococanutej, niaacuajaari juhuacatecara cumaneeca reratejonu coteecanu. Niaari naa maninia miiquianu tama nia tacaashacarijiaaja niarta Pueyaso pueyacua. \v 11 Niaari shitimia juhuacatecara nia cumaneeca niquitiojonu coteecanucuaja. Naaratej, quiarijia nia sequeyanijia, niaa cuaara naa shitimia niquitiojonu tucuataara puetunu nia niquitionu panishano cumaneecajanaa. Nia jiitiasano cumaneecajiniji nia niquitiojore, taa cumaneeca nia niquitionu paniyacuajani. \v 12 Nia tojiri. Paa jaara seetanujuanaa nareja niquitionu paniriquia pa cumaneecajinijini, Pueyasoori pa niquitiosano shuquiritiaja, paa jaara juhua capora niquitiore pa jiitiasanojinijini. Maja cutaraari Pueyaso paniniu pa niquitionura, pa jaara na jiitiaaquiyani. \p \v 13 Majaari Pueyaso paniniu cutara puera nia niquitiojonura nia cumaneeca, tamasaca quiniuria casamiriaca, saniniuujia nia jiitiaaquiniuria nia panishano. \v 14 Maninia cutaraari puetunu Pueyaso muerasujuanaa jiitianura na panishano. Naaratej, quiarijiani, niaa cuaara niquitiojoora nia jiitiasanojiniji, nojori jiitianura na panishanojuhuaj. Tamacari saniniuujia, nojoriiri saniniuujia nia jiitiaaquishoo casaa nia niquitionutaniyacujua, niaa jaara na jiitiaaquiri. Naacuajitij, puetunu Pueyaso muerasujuanaari na panishano jiitianutaniya mariyata, maja rimiajata. \v 15 Naajuhuaj, tariucuacaanu Pueyaso Rupaajiniani, jiyocuacaanuji Pueyaso tinishano Israel pueya miaquesocoriquiano panjinijiiri naa naajiotasano quiya: \q1 “Cante queraatia reratequiaarini, majaari quenaaja na cureenu quiquiaari. Naajuhuaj, cante secaja reratequiaarini, majaari nojoriria na pueetanu quiquiaari”. \m Naaratej, Pueyasoocua tiuujiaca nia quiri. Nia jiitiasanojiniji nia niquitiojore nareja, nia jamueyaquiniutia. \s1 Pablo pohuatasano Titojiniji, Tito cojiniaajinijinio \p \v 16 Titoori jiyanohua niaacua jiaatiaja, taa cua jiaatiaa niaacuacuaani. Pueyasocuajaari na jiyatequiaari nia panijia na quiniuria. Janiyari cunora Pueyaso sequequiaani: “¡Paacarasho Pueyasonaa!” \v 17 Naacuajitij, janiya jaara Tito sequerucuaani nia niquiniuucua na quianura, nojuajaari cua timitiriucuaa. Tama nojuajaarijia nia niquiniuucua jiaatiaa. Naacuajitij, nojuajaari quiarijia quianutaniya niaacua. \p \v 18 Canaari tamonu parta Pueyaso pueyano jiyaroya Titotani, na tarajariquiano. Cuno pueyanoori puetunu Pueyaso muerasu maapuejanaa shuquiritiasano pueyano, maninia na pohuatanuucua pa Jiyaniijia Jesucristojiniji. \v 19 Macedonia jiyajinia quiniaa Pueyaso muerasu maapueeri tari na saquiriojocanu na tarajanura canaa, pa niquitiojosano cumaneeca canaa jiyatanura nata, Judea jiyajiniara. Naa pa niquitiojonuucua pa cumaneeca parta Pueyaso muerasuratej, queraatia pueyari pa Jiyaniijia timitianutaniya socua. Naajuhuaj, parta Pueyaso pueya Judiocuacaari niishiniutianiya, narta Pueyaso pueya taucuacaquiiri nojoriicua taraajejacajuhuaj. \v 20 Maniniacuajaari parta Pueyaso pueya maapue saquiriojosano pueyano quianura canaata. Naacuajitij, majaari pueya jiyaniniu quiniutianiya canaari nio queraatia canaa reratesocoriquiano cumaneecajiniji nohuasenutaniyani. \v 21 Canaari pueyaracaanu maninia miiniu paniquiaani puetunu pueya niquiarajanaa, maja saaja Pueyaso niquiara. \p \v 22 Quiarijiani, niaacua canaa jiyarosocoriquiano pueyata, canaari niiquijinio tamonu parta Pueyaso pueyano jiyaronutaniyani. Pueyaracaanu na poonijiosacari pa Jiyaniijiara, janiyajanaari na niquiquianuni. Nojuajaari seetanujuanaa pueya panijia, Pueyaso panijia na quiniuucuacuaa. Quiarijia cutara, seetanujuanaa niaacua na tiuushacari, janiyari niishiyani, nojuajaari jiyanohua maninia Pueyaso pueyano. \v 23 Tamonu jaara nia nequesotare cante Titoni, niocua na riucuare: “Nojuacuajaari Pablota poonijiona, na cumaquiniuria pajaniya”. Naajuhuaj, Tito cojiniaari niiquiji Pueyaso muerasu maapue jiyarosano niaacuajuhuaj. Pa Jiyaniijia Jesucristoori socua maniniuhuaqueetasano, maninia na tojitiajaca nojori quiniuucua. \v 24 Naaratej, nio pojori jaara niaacua tiuquiijiosee, niocua puetunujuanaa maninia miiri nojoriria, nia paniniutia nojori. Naacuajitij, puetunu Pueyaso muerasu maapuejanaari niishiniutianiya niaaqui seetanujuanaa panijiaca. Naajuhuaj, puetunu Pueyaso pueyajanaari niishiniutianiya, majaari cua sapojonu quiquianu, maninia cua pohuatasacari nojori niajaniyajiniji. \c 9 \s1 Pablo shiniujiushacari pueya, cumaneeca nojori reratenura narta Pueyaso pueyara \p \v 1 Janiyaruhua najuhuana niaacuara naajiyani, cua sequenura niajaniya, nia cumaneecata nia naacunura Judea jiyajinia quiniaa parta Pueyaso pueya. \v 2 Janiyacuajaari niishiyani, niaari tarijia na naacunu paniquianucuaja. Cua shuquiritiasacari cunora niajaniya, janiyari pueyaracaanu niya Macedonia jiyajinia quiniaa parta Pueyaso pueya niquiara pohuataquiaa niajaniyajinijini. Janiyacuajaari nojori pohuataquiaani, niajaniya Acaya jiyajinia quiniaa pueyani, niaari nia cumaneeca niquitionu paniquianu noo marijiara pa shococanutej. Naaratej, queraatia niya Macedonia jiyajinia quiniaa Pueyaso pueyari cunora jaarajaaja na cumaneeca niquitionu paniyajuhuaj, naa nojori cua pohuatanuucua niajaniyajinijitij. \v 3 Janiyari niaacua tiuya seetanujuanaani, niaacuajaari canaacuaji tariucua reratesano jiitianutaniya nia cumaneeca, taa cua pohuataquiaa niya niajaniyajinijicuajani. Naajaa, janiyari nio parta Pueyaso pueya jiyaronutaniya niaacuani, seetanujuanaa juhuacarijia nia reratenura nia niquitiojosocoriquiano cumaneeca. Majaari cua paniniu cutara cua pohuatasano niajaniyajiniji cuaracashitishaanura. \v 4 Macedonia jiyajinijinio parta Pueyaso pueya naasucuaari cuata tiuquiniutianiya niaacua. Nojori jaara cuata tiuquishii niaacua, canaa jaara nia riuriatasee nia cumaneeca rerateyojuani, canaari caririquiniutianiyani. Niaari caririquiniutianiyajuhuaj. \v 5 Naaratej, janiyari Tito sequereeni, parta Pueyaso muerasuta na quianura coteenu niaacua cucuaji, nia niquitiojonu panishano cumaneeca cuaara tari reratesano quiiria canaacuaji. Naacuajitij, nia niquitiojosano cumaneecaari seetanujuanaa nareja nia niquitionu panishano quiniutianiya, maja canaa niquitiojotesano niajaniya. \p \v 6 Pueyanaa, nio sequesano nia niishiriquia. Naa sequeyari: “Cante secaja natajani, secaja senoonutaniyajaariuhuaj. Saniniuujia, cante queraatia natajani, queraatia senoonutaniyajaariuhuaj”. Naajuhuaj, paa jaara capora quiriquiani, Pueyasoori saniniuujia socua queraatia pa niquitionutaniya pa niquitiosanojiniji. \v 7 Naaratej, puetunu niajaniyajanaa cuaara niquitioora taa nioojiajinia nia niishiriojoree nia niquitiojonuracuajani. Majaari nia cumaneeca nia niquitiojonu nia jamuenuta, nocua nia taraajenutanio. Naajuhuaj, majaari nia niquitionu nia cumaneeca saaja tamasaca shiniujiushacari niajaniya. Pueyaso cutaraari shuquiriaatia niquitiojuaca timitiaja. \v 8 Pueyasocuajaari cumaacaraca na niquitionura niajaniya puetunu nia panishanojuanaa nia jiitiasocoriquiano pueyaracaanu. Naacuajitij, niaari pueyaracaanu socua queraatia jiitiajaca quiniutianiya, tamasaca nia niquitiojonurajuhuaj, nojori jaara jiitiaaquiriquia nojori panishano. \v 9 Niaa jaara naa capora quiriquiatej, niaari nio tariucuacaanu Pueyaso Rupaa naajiotasano tohuateenutaniya. Naa sequeyari: \q1 “Maninia pueyanoori juhua capora nareja niquitiojojua na casamijiniji casamiijiuniucua pueya. Na miishanoori pueyaracaanu maninia quiniutianiya Pueyasora. Majaari Pueyaso niyajetanu quiniutianiya”. \m \v 10 Pueyano natasacari casaa jajau na cuhuariquiajinia, Pueyasoori na canijiaquiaa. Naacuajitij, na camaruuri socua jiitianutaniya tamacari na natasocoriquianohua, na miaquesocoriquianonio. Naajuhuaj, juhua capora nia niquitiojosacari nia jiitiasanojiniji, niaari juhua nia cuhuariquiajinia nataa. Naacuajitij, Pueyasoori nia jiyatenutaniya socua queraatia jiitiajaca nia quiniuria, pueyaracaanu maninia nia miiniuria tamasacarajuhuaj. \v 11 Naa capora nia quiniuucua nia casaatatej, Pueyasoori juhua capora nia niquitiojonutaniya puetunu na jiitiasanojinijijianaa, queraatia nia jiitianura, tamasaca nia niquitiojonura pueyaracaanu. Naacuajitij, canaa jaara nia niquitiojosano cumaneeca tiuquitiasee Judea jiyajiniani, parta Pueyaso pueyari Pueyaso timitianutaniya. Capora nia quiniuucua, nojoriiri Pueyaso sequenutaniya, “paacarasho”. \v 12 Naacuajitij, nojori jaara masere nojoririano nia jiyarosano cumaneeca, majaari saaja nojori jiitianu quiniutianiya nojori panishano. Cunoori saniya nojori shiniujiuniutianiya nojori shuquiritiniuria Pueyaso, queraatia nojori sequesacari: “Paacarasho Pueyasonaa”. \v 13 Nojori jiitiasacari puetunu nojori panishanojuanaa, nojoriiri Pueyaso maniniuhuaqueetanutaniya jiyanohua. Nojoriiri naa maniniuhuaqueetanutaniya Pueyaso, nojori niishishacari niaaqui seetanujuanaa Jesucristo Rupaa tojitiajacajuhuaj, naajaa, taucuaca nia quishacari nojoriria. Nojoriiri Pueyaso maniniuhuaqueetanutaniyajuhuaj jiyanohua capora nia quiniuucua nojoriria, tamasacaranio. \v 14 Nojoriiri Pueyaso secojonutaniya niaacuarajuhuaj, jiyanohua nojori paniniutia niajaniya, Pueyaso jiyatenuucua niajaniya nojori panijiaca nia quiniuria. \v 15 Naajuhuaj, janiyari jiyanohua Pueyaso sequeyani, “paacarasho”, jiyanohua maninia na miiniuucua niajaniya, Neyanu Jesucristo jataniniuucua nioojia. \c 10 \s1 Pablo cuaara tojishaaria, Jesucristo jiyatenuucua nojuaja na rupaa pohuatanara \p \v 1 Janiyacuajaari Pabloni. Quenaaja cua tojitiare. Cua Jiyaniijia Cristoori jiyanoojia quiquiaaricuaa, jacaria pocuajajuhuaj. Janiyari naa quiniu paniyajuhuaj. Naaratej, janiyari quiarijia nia nenecojiyani, cua tojitiare quenaaja. Tamasacanaari cua pocuaquiaa, janiyanaari jacaria pocuaja quiquiaa juhua puerejani, nia tajinia cua quishacari. Saniniuujia, tucuacaanu cua quishacari, janiyanaari jiyanohua nia nacasuquiaa cua naajioneejiniani, juhua nia pueresano jiyaniijia. \v 2 ¿Seetanutejanaa, janiyate naani? Janiya jaara naa quiya niaarani, naajaa. Quiarijia tucuacaanu cua quishacarijia, janiyari nio cua naajiojinia nia nenecojiyani, nia tojiniuria janiya. Saniniuujia, niaacua cua tiuquishacari, janiyari noo pojori nacasunutaniya jiyanohuani, sacuaraatia cucuara rimiaaquenuuquiaani. Janiyari naa miiniutianiya nojorini, nojori jaara tarinitiaaquiyajaa naa sacuaraatia na pocoojonutej. Cuno pojoriiri jiyaniya canaari saaja juhua mijiria quiniaa pueya miiquiaani, maninia canaa quiniuria nia niquiara. \v 3 Seetanujuanaacuaaquiniatejaj, canaari nareja pueyani. Naajaa, majaari canaa miaquejonu quiquiaa canaa paraa, taa pueya miaquetoojoquiaacuaani. \v 4 Mijiria quiniaa pueyari miaquetoojoquiaa cutara tama nojori shipinishano casaatajaaja. Canaa miaquetoojotaja saniniuujia, cunoori Pueyaso cumaacajanaa cutara. Naacuajitij, canaa naata Sesaaca niishishano shocotanu. \v 5 Pueyaso cumaacata, canaari mijiria niishijiaca niishishano shocotaquiaani. Cuno niishishanoori Pueyasojiniji niishishano jataniquiaa juucua, maja pueya niishiniuria Pueyaso. Naajaa, Pueyaso cumaacata, canaari puetunujuanaa najuhuana pueya niishiriojosano jataniquiaani, Cristo tojijiaca nojori quiniuriajuhuaj. \v 6 Canaacuajaari Pueyaso jeenucuasano pueyani, canaa nacasunura puetunu tojiyashijiacajanaa. Naacuajitij, niaa jaara puetunu Pueyasojiniji canaa niishitiojosanojuanaa tojitiajacara quiriohua, na nuhuaji cutara canaa naata puetunu cureeno tojiyashijiacajanaa saniitionu. \p \v 7 Niaari tama cushitiiquiaajaacujua nia tiuushacari cuno sapojonuujuaca pohuatasanoocua. Nojoriiri sapuenu juhua Jesucristo jiyaramiquishano niquishiya najuhuanaj. Maninia nia niishiriojore pueyanaa, niajaniya cante sapojosaacanucuajani. Niaa jaara niishiri niaari seetanujuanaa Cristo saquiriojosano pueya, naacuajitij, niajaniya cuaara niishiiria canaari Cristo saquiriojosano pueyajaniuhuaj. \v 8 Niaa jaara jiyaniya janiyari juhua pueya shocotaja nia sequeyani: “Canaari nia jiitianaani”, naajaa, majaari cua caririquiniu naa cua sequesacari niajaniyatej. Pa Jiyaniijia Cristojuanaacuajaari canaa jiyatequiaari nia jiitianaa canaa quiniuria. Canaari naa jiyatesaaquiaarini, canaa cumaquiniuria niajaniya na rupaata, seetanujuanaa Cristo pueya nia quiniuria. Majaari canaa jiitianu najuhuana na cumaaca, canaa sesonura niajaniya. \v 9 Naa cua naajiosacari niaacuaratej, majaari nia jiyaniniu janiyari nia piriyojiyani nia puerenura janiya. \v 10 Tamasaca niajaniyajinijinio pueyanaari cua sequequiaajuhuaj: “Pabloori puera jiyanohua pa nacasuquiaa na naajioneejinia. Naajaa, pa tajinia na quishacari, nojuajaari juhua tojishoo pueyano niquishano quiquiaa. Naajuhuaj, na pohuatasacari pa niquiara, na pohuatasanoori maja shanohua tojishano”. \v 11 ¿Seetanutejanaa? Cante naa pocuaquiaani, nojuaja cuaara niishiiria quiarijia, taa canaa naajiocanu niaacuaracuaja tucuacaanu canaa quishacarijiani, canaari naa miiniutianiyani niaacua canaa tiuquishacari. \p \v 12 Cuniqui niaata quiyajaariuhua tamasaca pueya, canapuete nia sequequiaacuajani, nojoriniaari socua maninia Pueyaso rupaa pohuatanaa tamasacajiniji, canaajinijijiuhuaj. ¿Nojoritiiri seetanujuanaa socua maninia Pueyaso rupaa pohuatanaa canaajiniji? Johuaj. Naajaa. Majaari canaa tacaaniu quiquiaa juhua nojori canaa quiniuria. Cuno pojoriiri tama na cuaqueya timitiacoquiaajaacujua, nojori soosacari narta Pueyaso rupaa pohuatanaa. Nojoriiri naa quijiacatej, nojori jiyanishacari nojori cutaraari socua tojishano pueya tamasacajiniji. Naa nojori miishacaritij, nojori cutaraari seetanujuanaa mosanucua. \v 13 Canaa cutara, majaari tamasaca poonijiosano canaa jiyatenu quiquiaa juhua canaa poonijiosano Pueyasora. Canaa cutaraari saaja canaa miishano shuquiritiaquiaani, tee Pueyaso jiyaroquiaari canaacuajani. Nojuacuajaari canaa jiyaramiquiquiaari niaacua Corinto tiacajinia, nia niquiara canaa pohuatanura na rupaa. Naacuajitij, niaari na muerasura quiquiaari. \v 14 Majaari najuhuana canaa timitianu niajaniya, Pueyaso muerasu nia quiniuucua. Niaacuajaari Pueyaso muerasura quiquiaari canaa pohuatanuucua nia niquiara seetanu rupaajanaa Jesucristojiniji. Canaa cutaraari seetanujuanaa Pueyaso rupaa pohuatanu coteetanaa nia niquiarani. \v 15 Majaari canaa shuquiritianu najuhuana niajaniya. Canaa cutaraari nia tiuutiquiaari Jesucristoocuani, niaacua Pueyaso jiyaronuucua canaa. Naajaa, canaari socua nia pohuatanu paniya Pueyaso rupaani, seetanujuanaa Jesucristo rupaacua tiuujiaca nia quiniuria. Naacuajitij, niaa jaara seetanujuanaa Pueyaso rupaa tojijiaca quiri, niaari saniniuujia na naata canaa cumaquiniu. \v 16 Niocua canaa cumaquiri canaa quianura tamaqui, tee Jesucristojiniji pohuatasoojua quiyacuajani, tii canaa pohuatanura nojuajinijijiuhuaj. Majaari canaa quiniu paniniu pootia tamasaca poonijiosaqui, taa cuno rimiaacoori quiquioya shuquiriaatia canaa poonijiosaquicuaani. ¿Nojori shuquiritiasanoteeri tama nojori poonijiosanojuaaja? Maja. Niaacuajaari Pueyaso muerasura quiquiaari canaa nia tojitianuucua. \p \v 17 Pueyanaa, nio tariucuacaanu naajiotasanoori niaara, nia niishishocoriquiano. Naa sequeyari: “Cante shuquiriaatia quijia quiniu paniyani, nojuaja cuaara pa Jiyaniijia shuquiritiaara cutara”. \v 18 ¿Taa nia sequeyani pueyanaa? ¿Cana Pueyaso sequenutaniya socuaarini: “Quiaa cutara maninia cua pueyanoniyojua”? ¿Cunotee, tama na cuaqueyajaaja sequejani: “Janiya cutaraari maninia Pueyaso pueyanoni”? Maja. Pueyaso shuquiritiasano cutaraari noo pueyano, cana pa Jiyaniijiajanaa sequenutaniyacuajani: “Quiaa cutaraari maninia cua pueyanoniyojua”. \c 11 \s1 Pablo pohuatasano na paraajiniji \p \v 1 Pueyanaa, cua tojitiuri nareja. Juhua paateca tama cua cuaqueyajinijijiaaja nia pohuatanu paniyanijia. Naajaa, quenaaja nia rejeretare janiya. \v 2 Janiyari jiyanohua nia tacaatiaquiaani, saaja Jesucristora nia quiniuria. Niaacuajaari niishiya, naatej, taa pueyano cojuaacuaa neyatuniyojua canuucuajini, saaja na camiriquiano pueyanora na quiniuria, naajuhuaj, janiyari nia cojuanu paniyani sesosoo nia quiniuria nia Jiyaniijiara. Cristocuajaari juhua nia niyacarano. Nia jiitiana cua quishacari, janiyari juhua nia queni. \v 3 Tarijia, niaacuajaari saaja Cristo tojitiajaca quiquiaari, na panijiaca nia quishacari. Quiarijia saniniuujia, janiyari Sesaaca nia pueretaani, nojuaja mariqui nia sapojoreeri Cristoocuaji nia rupatenura, taa cuno Susanacu sapojoquiaari Eva tariucuacaanucuaani. \v 4 Cuno sapojonuujuaca tiuquiijiosacari niaacua, tamaatia nojori pohuatanura Jesujiniji niajaniya, niaari jaarajaaja ritia na tojiquiaa. Nojori niishitiojosanoori tojetaarucuajanaa tamaatia canaa niishitiojosanojiniji niajaniya. Nojori nia tojishacari, niaari juhuajaniya samaruhua niishishano tojitiaquiaajuhuaj. Niaacuajaari tari tiuuquiaari Jesucristoocua, Pueyaso jiyanooniuria niajaniya. Saniniuujia, cuno pojori pohuatasacari tamaatia, taa nia miiniutianiya Pueyaso pueya nia quiniuriani, niaari jaarajaaja ritia nojori tojiquiaajuhuaj. \v 5 ¿Cuno sapojonuujuacateeri socua tojishocoriquiano janiyajiniji, niaa na jiyatecanu juhua seetanujuanaa Pueyaso jiyaramiquishano pueyarani? ¡Janiyara maja! \v 6 Seetanujuanaa, majaari cua niishiniu maniniuhuaqueenu cua pohuatasacari Pueyaso rupaa, taa cuno pojoricuaani. Naajaa, Pueyasojiniji cua niishishano cutaraari seetanu rupaajanaa, tojishocoriquiano cutara. Maja najuhuanaj. Niaacuajaari cuno niishiya, pueyaracaanu saaja maninia cua miishacari nia niquiara, cua pohuatasanojinijinio. \p \v 7 ¿Casaara nia tojitiaa cuno pojori quiarijianijia, majaari saniniuujia nia tojitianu janiya? ¿Janiyateeri sesa miiquianu niajaniyani, cua masejoyaquiniuucua nia cumaneeca cua pohuatanuucua Pueyaso rupaa, Pueyaso pueyara nia jatanishaanura? Janiyacuajaari tama cua cuaqueyajaaja mueyashitiquiaarini cua cumaquiniuria niajaniya. Naa cua miiniuucuatej, ¿cunoteeri sesa niaara? \v 8 Janiyari tamonu jiyacajinia Pueyaso pueya maapuejiniji masejoquiaari cumaneecani, cuno cumaneecata cua quianura niaacua, nia niquiara cua pohuatanura Pueyaso Rupaa. \v 9 Saniniuujia, nia tajinia cua quishacari, cua jiitiaaquishacari cua panishano, naajaa, maja cutaraari cua mashiniquijionu quijia nia cumaneeca. Naa cua jiitiaaquishacari cua panishanotej, Macedonia jiyajinijinio parta Pueyaso pueyari namitia tiuquiijioquiaari. Nojori cutaraari cumaneeca cua niquitioquiaari, cua panishano cua masetajara. Janiyari naa pueyaracaanu tama cua cuaqueyajaaja cojuaquiaani, maja cua taajetenura niajaniya cua panishano cua jiitiaaquishacari. Janiyari naa miiniutianiya pueyaracaanuni. \v 10 Cua Jiyaniijia Cristocuajaari niishiya, majaari quenaaja cumaneeca cua masejonu quiquiaari Acaya jiyajinia quiniaa parta Pueyaso pueyajiniji. Naacuajitij, majaari quenaaja niquiriyatu pueyano Acaya jiyajinijinio naata sequenu janiya: “Pablocuajaari cumaneeca mashiniquijiojua canaajiniji”. \v 11 Pueyanaa, ¿niaate niishiya casaara pueyaracaanu cua sequequiaani, maja cumaneeca cua masejonu quiquiaa Acaya jiyajinia quiniaa Pueyaso pueyajiniji? Naa cua sequesacaritij, ¿janiyateeri nia paniyaquiyani? ¡Maja! Pueyasocuajaari niishiya, janiyari jiyanohua nia panijiani. \p \v 12 Nia sequereera casaara cua mashiniquijiyaquiquiaa nia cumaneecani, cua pohuatasacari Pueyaso rupaa nia niquiara. Cuno pojori, nia jiyanishano Pueyaso jiyaramiquishano pueyani, nojoriiri nia jiyajenetenu paniquiaa. Nojoriniaari seetanujuanaa Cristo jiyaramiquishanojuhuaj, taa canaacuaani. Saniniuujia, nojori mashiniquijiosacari nia cumaneeca, nojori nia niquitiojonura nareja, naacuajiti maatia niishishiyari, ¡nojoriiri jiyanohua tamaatia canaajiniji! Naaratej, majaari quenaaja canaa mashiniquiniu quiniutianiya nia cumaneeca, canaa pohuatanuucua Pueyaso rupaa niajaniya. \v 13 Seetanujuanaari, ¡nojoriiri maja Cristo jiyaramiquishano pueya! Nojoriiri tama nojori cuaqueyajaaja jiyatecanu sapuenu juhua Cristo jiyaramiquishano pueya nojori quiniuria. Naacuajitij, nojoriiri nia sapojiya. Nojoriiri sapuenu juhua Cristo jiyaramiquishano pueya niquishano najuhuanaj. \v 14 Cunoori maja jiyajeneta naa nojori miiniuriatej. Satanáscuajaari tama na cuaqueyajaaja jatanijia shacantuucara, juhua Pueyaso seru na niquishaanura, pueya na sapojonura. \v 15 Naaratej, majaari cua jiuujiatenu cuno pojori jaara tama na cuaqueyajaaja jiyatecanu juhua seetanujuanaa maninia miijiaca pueya nojori quiniuria. Nojoriiri naa miiquiaa, Satanás seya nojori quiniuucua. Naajaa, ¡nojoriiri saniitiosaanutaniya sesa nojori miiniuucua! \s1 Pablo pohuatasacari naquiya na miiniujiniji, Cristo jiyaramiquishano na quiniuucua \p \v 16 Socua nia sequenu pacuteyanijia, majaari nia jiyaniniu janiyari paatecani cua pohuatasacari tama janiyajinijijiaaja. Niaa jaara jiyaniya janiyari seetanujuanaa paatecani, naajaa, rupaquijia cua tojitiare quenaaja. Janiyari juhua paateca tama janiyajinijijiaaja niaara pohuatanu paniyajaaniuhuaj, taa nia tojishano pueya miiquiaacuaani. \v 17 Naa cua pohuatasacari tama janiyajinijijiaajatej, cunoori maja cua Jiyaniijia Cristo pohuatesano janiya. Cunoori tama cua pohuatasanojuaaja, juhua paateca cua quishacari. \v 18 Naatej, taa queraatia Pueyaso rupaa pohuatanaa tama nojorijinijijiaaja pohuatanuuquiaacuaani, janiyari quiarijia naa tama janiyajinijijiaaja pohuatanu paniyajuhuaj. \v 19 Jiyanohua niishijiaca nia quishacari, niaari cuno paatecoori tojitiaquiaa juhuajaniya. Naatej, taa nia tojitiaquiaa cuno pojoricuaani, quiarijia cua tojitiarejuhuaj. \v 20 Naajuhuaj, niaanaari juhuajaniya rejeretaquiaa cuno pojori, nojori jaara nia poonijiotequiaa juhua nojori seya. Niaanaari nojori rejeretaquiaa nojori jaara nia jiitiasano casami riutiocojoquiaa niaacuaji. Juhua nia jiyaniijia nojori quishacari, niaanaari nojoriicua shiiniuquiuquiaa saaja, naajaa, nojori soosacari niajaniya. Niaanaari juhuajaniya nojori rejeretaquiaajuhuaj, nojori jaara nia jiquioco maseteriquia. \v 21 ¡Nojoriquiiri jiyaniijianucuajanaa cutara! Saniniuujia, janiyari nojori naaqui caririquiyani juhua nojori cua quiyaquiniuucua, maja naa canaa miiniuucua niajaniya, taa nojori miiquiaa sesa niajaniyacuaani. \p Naajaa, quiarijia cutara, janiyari tama janiyajinijijiaaja pohuatanutaniyani, taa nojori pohuataquiaa juhua paateca tama nojorijinijijiaajacuaani. \v 22 ¿Taa nojori sequequiaani? ¿Nojoritiniaari Hebreo pueya, Hebreo rupaa pocuajacajuhuaj? Janiyajuhuaj. Janiyari Hebreo pueyanojuhuaj, Hebreo rupaa pocuajanio. ¿Nojoritiniaari Pueyaso saquiriojosano Israel pueyajinijinio? Janiyacuajaari Israel pueyacuajinio supuenojuhuaj. ¿Abrahamtenaari nojori supuetana? Abrahamcuajaari cua supuetanajuhuaj. \v 23 ¿Nojoritiniaari Cristo jiyaramiquishano pueya? Janiya cutaraari seetanujuanaa Cristo seruni. Janiyari jiyanohua soyani, juhua paateca naa cua pohuatasacari tama janiyajinijijiaajatej. Naajaa, janiyari seetanujuanaa nia sequeyani. Janiya cutaraari socua jiyanohua nojorijiniji poonijioquiaari Cristorani. Janiya cutaraari pueyaracaanu caminiujiushaaquiaari nujuatejojuajinia nujuatejonuni, Jesucristojiniji cua pohuatanuucua. Naajuhuaj, janiyari pueyaracaanu caminiujiushaaquiaari majacununi. Naajuhuaj, janiyari pueyaracaanu cocuaatia miiquiaarini, pueya monu panishacari janiya. \v 24 Cuarta Judiocuacaari cua caminiujiuquiaari majacunu puetunu niquiriyatu pa juaashiquiajanaa. Cuarta Judiocuaca majacusacari, nojoriiri na majanu serojojua. Nojori majasano jaara treinta y nueve quiri, nojoriiri jiyacari carteja na majacusano pueyano. \v 25 Naajuhuaj, janiyari jiuujianaraca caminiujiushaaquiaari macata piquiniuni. Tamacari, janiyari saitia jacusaaquiaarini. Shoniniacu caminiajinia cua jaaretasacari buquejinia, jiuujianaraca buqueeri tiuquitiaquiaari. Naa tamacari buque tiuquitiasacarijiuhuaj, janiyari na raucua cuataquiaarini puetunu niucuajanaa, niquiriyatu juucanio. Cunoori quiquiaari puereeta shoniniacu caminia jiuujiajinia. \v 26 Janiyari pueyaracaanu tiquiyocua rucuanejojua quiquiaarini. Naacuajitij, moocua cua niuuniujiushacari, janiyari cocuaatia miiquiaarini. Naa cua rucuanejosacaritij, janiyari pueyaracaanu puereeta nohuasenuujuaca quishaqui shocoquiaarini. Naajuhuaj, tama cuarta Judiocuacajaarijia pueyaracaanu cua miitianu panijia, taucuacanio. Puereetaari quiquiaarijiuhua cua rucuanejosacari tiacajinia, tiquiyocua pueya quiyaquishaqui, shoniniacu caminiajinianio. Naajuhuaj, puereetaari quiquiaari janiyara, cua jiyanishacari janiyari cuarta Pueyaso muerasu tajinia quiyani, saaja cua paraa nojori quishacari. \v 27 Jiyanohua cua poonijiosacari cua Jiyaniijiara cua samareenuta, janiyari pueyaracaanu sutequiaarini. Janiyari miaajequiaarini. Janiyari jiyamuequiaarijiuhuaj. Janiyari noojiaqueya miaqueyaquiquiaarijiuhuaj, jeya cua quiyaquishacari. Janiyari naquiya miiquiaari cua rucuanejosacari shiniquiajiniajuhuaj, toqueeju cua quishacarijiuhuaj. \p \v 28 Janiyari naa naquiya miishaaquiaarini, mariyata tamaatia naquiya miiniujiuhuaj. Naajuhuaj, janiyari puetunu juucajanaa niishiriojoquiaani, taariquitijia Pueyaso muerasu maapue quiya puetunu jiyacajiniajanaatej. Janiyari jiyanohua nojoriicua tacaaquiaani. \v 29 Naacuajitij, tamonu cuarta Pueyaso pueyano jaara rejeretaaquiriquia Sesaaca saniniujiushacari nojuaja, janiyari jiyanohua taraajeja nocuani. Tamonu jaara sesa miitishaare, janiyari na naaqui caririquiyajuhuaj. \v 30 Niaa jaara paniya socua cua pohuatanura niajaniya tama janiyajinijijiaaja, nia pohuatareeraqui pueyaracaanu taraatia cua miishaanujiniji. Tama janiyajaaja, janiyari maja cumueecani. \v 31 Pa Jiyaniijia Que Pueyasocuajaari niishiya janiyari seetanujuanaa sequeyani. Nojuajanaa cuaara pueyaracaanu maniniuhuaqueetasaaria cutara, maja nojuajiniji pohuatanaa. \v 32 Tarijia, Damasco tiacajinia cua quishacari, tamonu pueyanoori Damasco tiaca jiyaniijia quiriquiaa. Nojuajaari cuno jiya jiyaniijia Aretas jiyatesano quiquiaari, Damasco tiaca jiyaniijia na quiniuria. Cuno jiyaniijiaari na soldadohua nujuatejoquiaari tiaca shocua sohuaca tohuateyaji, nojori quianura juucua janiya. Nojoriiri cua quiatunu paniriquiaa Jesucristojiniji cua pohuatanuucua. \v 33 Naajaa, cuarta Pueyaso pueyari namitia cua roshinitiaquiaari shuquiriaatia, puereetuuca canaasatujinia, cuno tiaca sohuaca tacuhua shuucuaji. Janiyari naa mashiquishaaquiaari cua paraacuajini. \c 12 \s1 Pablo pohuatasano Pueyaso niquitishanojiniji nojuaja \p \v 1 Paa jaara tama pajaniyajiniji pohuatariquia juhua paatecani, cunoori najuhuanaj. Naajaa, socua nia pohuatareeraj. Nia pohuatareera taa cua niquitishaaquiaari pa Jiyaniijia casaa jiyocuacaanuni. \v 2 Tariucua Jesucristoocua tiuujia cua quishacari, janiyari jiya cajiniocua cacojiria tacanishaaquiaari Pueyaso quiquiojiniarani. Naa cua tacanishaanujinijitij, tari shocojorucuaari catorce marijia. Majaari cua niishiniu taariquitijia cua tacanishaaquiaaritij, puetunu cua cuaqueyatajanaa, saaja cua sohuanu soj. Johuaj. Saaja Pueyasocuajaari na niishiya. \v 3 Cua tojitiare, seetanujuanaa majaari cua niishiniu taariquitijia cua tacanishaaquiaaritij, puetunu cua cuaqueyatajanaa, saaja cua sohuanu soj. Pueyasocuajaari na niishiya. \v 4 Janiyari saaja niishiya cutarani, janiyari shuquiriaatia quishaqui Pueyaso shuriucua tiuquinishaaquiaarini. Janiyari tii casaa tojiquiaarini. Cunoori maja quenaaja na naata pohuatasaanu mijiria quiniaa rupaajinia. Pueyasoori cua tenujuquiaari maja cua caminiujiuniuria jiyocuacaanu cua tojishano mijiria quiniaa pueyara. \v 5 Naa Pueyaso niquitiniuucua janiyatej, janiya maara tama janiyajinijijiaaja poojotariquia cua timiniutiani, juhua tamasaca shocotaja cua quishacari. Naajaa, majaari cua timitianu tama cua cuaqueyajaaja. Saaja shuquiriaatia quiya cutaranijia, cua niishishacari majaari cua naata tama cua cumaacatajaaja rejeretanu taraatia cua miiniu. \v 6 Naajuhuaj, janiya jaara tama janiyajinijijiaaja pohuatanu paniriquiani, cuno maara seetanujuanaa pohuatasano quiriquia, maja juhua paateca pohuatasano. Seetanujuanaa majaari naa cua pohuatanu paniniu, pueya mariqui cua pohuatasanojiniji cua jiyaniriiri janiya jiyanohua maninia pueyanoni. Pueya cuaara niishiiria cutara taamueca pueyanote janiyani, saaja nojori namijiata nojori niquishacari cua miishano, tama nojori numaatajaaja nojori tojishacari cua niishitiojosanojuhuaj. \v 7 Pueyaso niquitishano janiyani, na niishitishano janiyajuhuaj, cunoori puera jiyanohua maninia quiquiaari. ¡Cunoori jiyanohua cua timitiquiaari! Naaratej, janiyari cua cuaqueyajinia nootusaaquiaari juhua jiohuacatani, janiya mariqui pueya shocotajara quiriiri. Cuno taajeta noonuuri Satanás miishano quiquiaari, na tacaatiniuria janiya. \v 8 Janiyari jiyanohua secojoquiaari pa Jiyaniijiani, nojuaja cuaara shaataara cua nootunenu. Janiyari jiuujianaraca pacutejoquiaari secojonuni. \v 9 Cua Jiyaniijiaari saaja cua sequequiaari: “Janiyacuajaari quia cumaquiniutianiyani, cua panishano pueyano quia quiniuucua. Saaja cunocuajaari quiara. Cua naatacuajaari socua jiyanohua poonijiotenu cua cumaaca sasaca cua pueyajinia, tamasaca niishiniuria cunoori seetanujuanaa cua cumaaca, maja pueyano cumaaca”. Naa cua Jiyaniijia riucuasacari janiyatej, janiyari shuquiriaatia quiyani cumaacaaju pueyano cua quiniuucua pueyaracaanu. Naacuajitij, Cristo cumaacaari socua janiyajinia niquishaaquiaa poonijiyano. \v 10 Naacuajitij, janiyari shuquiriquiaani cumaacaaju pueyano cua quiniuucua, Pueyaso cumaquiniuria janiya. Naacuajitij, tamasaca jaara sacuaraatia casaa sequeriquia janiya na juaashacari, janiyari Pueyaso cumaacata juhuajaniya na rejeretaquiaani. Naajuhuaj, janiya jaara cua panishano jiitiaaquiriquiani, naajaa. Pueyaso cumaquishacari janiya, janiyari juhuajaniya rejeretaquiaani. Naajuhuaj, janiya jaara naquiya miitiasaaquiaani, taraatia cua miishacarijiuhua Cristora cua poonijionuucua, naajaa. Pueyaso cumaacata, janiyari juhuajaniya rejeretaquiaa saajani. Naacuajitij, janiya jaara tojetaarucuajanaa cumaacaaju quiquiaani, janiyari jiyacari socua jiyanohua cumaacaraca quiquiaani, Pueyaso cumaquiniuucua janiya. \s1 Pablo tacaashacari Corinto tiacajinia quiniaa Pueyaso muerasu maanuucua \p \v 11 Janiyari seetanujuanaa juhua paateca tama janiyajinijijiaaja pohuatareeni, juhua pueya shocotaja. Niaacuajaari naa cua pohuateree, niaacuaja naara cucuaji tacuyaquiquianu cua sesacaja pueyatej. Janiyanaari najuhuana quijia pueyanoni. Naajaa, niaacuajaari niishiya, janiyari maja socua najuhuana quijia cuno pojorijinijini. Cuno pojori nia tojishano pueyani, nojoriiri tama na cuaqueyajaaja jiyatecanu juhua seetanujuanaa Jesucristo jiyaramiquishano pueyara cutara. \v 12 Juhuajaniya cua rejeretasacari naquiya cua miiniu nia tajinia cua quishacari, naajaa, janiyari pueyaracaanu jiyajeneta casaa miijioquiaari Pueyaso cumaacata nia niquiarani. Niaari nocuaji jiuujiatecoquiaari. Naacuajitij, niaa cutaraari niishiquiaari janiyari seetanujuanaa Cristo jiyaramiquishano pueyano cutarani. \v 13 ¿Janiyateeri sesa nia jiitiaquiaarini, Pueyaso rupaa cua niishitiojosacari niajaniya? ¡Maja! Janiyari nia miiquiaari maniniani, naajuhuaj, taa cua miiquiaari tamasaca jiyacajinia quiniaa Pueyaso pueya maapuecuaani. Majaari rimiajata cua miiniu quiquiaari niajaniya, niaata cua quishacari. Maja cutaraari cua mashiniquijionu quiquiaari cumaneeca niajaniyajiniji. ¡Cua jiyanoori cunora, jaara sesa quiquiaari niajaniyara! \p \v 14 Quiarijiani, janiyacuajaari quera quiaa niaacuani. Janiya jaara niaacua quiaareni, cunota quiniutianiyari jiuujianaraca cua pacutenu niaacua cua quianu. Majaari nia jiyaniniu janiyari nia cumaneeca mashiniquijionuucua quianutaniyani. Janiya cutaraari maja cua jiaatianu nia jiitiasano casamiicua. ¡Janiyari saaja niaacua jiaatiaa cutarani! Niaacuajaari juhua cua muerasuniyojua. Niaacuajaari maninia niishiya, muerasuuri maja na reratenu cumaneeca na quera. Na que cutaraari saniya cumaneeca rerateja necohuara. Naacuajitij, cua mashiniquijiyaquishacari cumaneeca niajaniyajiniji, janiyari seetanujuanaa juhua nia queni. \v 15 Janiyari shuquiriaatia tama cua cumaneecajaaja puecanutaniyani cua quishacari niaata, socua cua niishitiojonura niajaniya. Naacuajitij, janiyari tama cua cumaacajaaja puecanutaniyajuhuaj, nioojia cua cumaquiniuria. Janiyara, nioori taraatia: janiya jaara socua nia paniquiaani, niaari socua jiyacatequiaa secaja nia paniniuria janiya. \p \v 16 Niaacuajaari niishiya, majaari quenaaja nia niquitionu quijia nia cumaneeca janiya. Naajaa, tamasaca niajaniyajinijinionaari soquecoya, janiya naasucuanaari jiyasohuaja nia cumaneeca nohuasejoquiaani, cua sapojonuta niajaniya. \v 17 ¿Seetanutejanaa pueyanaa? ¿Janiyateeri nia sapojoquiaari niaacua cua jiyaramiquishano pueyatani? ¿Nojoritiiri nia cumaneeca masequiaari? ¡Maja! \v 18 Janiyacuajaari Tito jiyaroquiaari niaacua na quianurani, na cumaquiniuria niajaniya. Janiyari nata jiyaroquiaari tamonu Pueyaso pueyanojuhuaj. ¿Titoteeri jiyacari nia cumaneeca mashiniquiquiaari? ¡Majaruhua! Niaacuajaari niishiya, Titocuajaari cumaneecaacua jiaatiaashijia, juhua janiyajuhuaj. Janiya Titota, canaacuajaari jiyanohua nia paniquiaani. \p \v 19 Sacuaraatia canaacuara nia rimiaaquenuucua pueyanaa, naajaa, majaari nia jiyaniniu canaa tama canaacuajijiaaja tacuyani, juhua canaa nequesoreenaa nia quishacari. Saniniuujia, canaari niya Pueyaso niquiara nio naajiya niaacuarani, Cristo pueya canaa quiniuucua. Naajuhuaj, puetunu cua sequesanojuanaa niajaniya nio cua naajiojiniani, cunoori cua cumaquiniuria niajaniya cua panishano pueyanaa. Janiyari naa nia nacasuyani, seetanujuanaa Jesucristo tojijiaca nia quiniuria. \v 20 Janiyari puereyani, niaacua cua tiuquishacari, janiyari niaacua taraajenutaniyani cua riuriatasacari niajaniya sesa quiyanojua, maja maninia taa cua paniriquiaacuajani. Janiya jaara nia riuriatasee naa sesa quiyanojuani, jeecatoojua, niaari saniniuujia taraajenutaniya nia niishishacari taa cua miiniutianiya niajaniyani. Janiyari puereyani niaa naasucuaari juayonuujutaajaa. Niaa naasucuaari niarta pueyano jiitiasanoocua jiaatiajaca quiyajaa. Niaa naasucuaari juaaniu porocua quiyajaa. Niaa naasucuaari tama nia panishanojuaaja miijiaca quiyajaa. Niaa naasucuaari niarta pueyacuara coriaacojojuaca quiyajuhuaj. Naajuhuaj, niaa naasucuaari niarta pueyacuara rimiaaquenuujuaca quiyajaa. Naajuhuaj, niaa naasucuaari tama nia cuaqueyajaaja jiyaniya niaa socua maninia pueya tamasaca pueyajiniji. Niaa naasucuaari jatiqui quiyashijiacajuhuaj, pueyaracaanu nia juayonuujutanuucua. \v 21 Naacuajitij, janiyari puereyani janiya naasucuaari Pueyaso niquiara caririquiniutianiya nia naaquini, niaa jaara naa sesa miijiaca quiyajaa. Janiyari puereyajaaniuhuaj, janiya naasucuaari nujuquenutaniya cua taraajenuta noo sesa miijiaca pueyacuani, cuno pojori jaara sesa na miishano tarinitiaaquiquianujua. Noojiaqueya niajaniyajinijinioori sacuaraatia miijiaca quiquianujua: cararaatia miijiaca sacuaraatia, na camishoo maaji numuetucunu porocuajuhuaj, naajuhuaj, majaari tama nojori cuaqueya panishanojuaaja nojori rejetenu quiquiaa. \c 13 \s1 Socua Pablo nacasusacari Pueyaso pueya \p \v 1 Nioori quiniutianiya jiuujianaraca cua pacutesacari quianu niaacua. Tariucuacaanu Pueyaso rupaajinia, paari nio niishitiojosaaquiaarini: querajaa pueya jaara mariyata pohuatare nojori niquishanojiniji, pa naata seetanujuanaa na pohuatasanoocua tiuuniu cutara. Naajuhuaj, niaacua cua tiuquishacari, janiyari naa miiniutianiyani cua nequesoreesacari cuno sesa miijiaca. \v 2 Pueyanaa, janiya jaara pacutequiaariuhua niaacua quianutej, janiyacuajaari puetunu niajaniyajinijinio cuno sesa miijiacajanaa piriyojoquiaarini. Quiarijiani, tucuacaanu cua quishacarijia, janiyari puetunu cuno sesa miijiacajanaa socua piriyojiyani. Naacuajitij, janiya jaara niaacua tiuquishiini, cuno pojori jaara noojia tacatoyaquiyajaa, majaari nojori cua jiuujiaaniu quiniutianiya, narta sesa miijiacanio. \v 3 Cua nequesoreesacari cuno sesa miijiaca, niaari jiyacari niishiniutianiya janiyari seetanujuanaa Cristo sequesano caminiujiuniani, taa nia niishiniu paniriquiaacuajani. Niaacuajaari tari niishiya, pa Jiyaniijia Cristoori maja na jiitianu niajaniya juhua cumaacaaju pueyano. Niaacuajaari na cumaaca niquiquiaa tama niajaniyajiniajaaja na saniitiosacari niajaniya. \v 4 Seetanujuanaa, Cristoori juhua cumaacaaju quiquiaari jaara niyacutesanojinia teetesaaquiaari. Saniniuujia, Pueyaso samiitianishacari nojuaja, nojuajaari quiarijia puetunu Pueyaso cumaacajanaa jiitiaa. Naajuhuaj, canaa, na rupaa pohuatanaani, canaari naquiya miishaaquiaajaaniuhua saaja mijiria quiniaa canaa quiniuucua, taa nojuaja quiquiaaricuaani. Saniniuujia, Cristo rupuesano canaa quishacari quiarijiani, canaa cutaraari Pueyaso cumaacaracani, maninia canaa jiitianura niajaniya. \p \v 5 Naarate pueyanaa, jacaria nia niishiriojore, ¿niaate seetanujuanaa Jesucristoocua tiuujiaca, maja soj? ¿Niaate maninia miijiaca taa Pueyaso muerasu miiquiaacuaani? ¿Majateeri nia niishiniu, niaa jaara seetanujuanaa Jesucristoocua tiuujiaca quiri, nojuajaari nioojiajinia quiya? \v 6 Naajuhuaj, jacaria nia niishiriojore canaajiniji. Nia niishitiriquiani, canaari seetanujuanaa Jesucristo jiyaramiquishano pueyani, maja sapojonuujuaca. \v 7 Canaari Pueyaso secojoquiaa niaacuarani, tojetaarucuajanaa sesa miyashijiaca nia quiniuria, maninia Pueyaso muerasu nia quiniuria. Majaari naa canaa secojonu quiquiaa saaja pueya niishiniuria canaa seetanujuanaa Jesucristo jiyaramiquishano pueyani. Canaari saaja nia panitiaa cutarani, maninia miijiaca nia quiniuria Pueyasora. Niaa jaara naa maninia miijiacara quiriohua, majaari canaa saniitionu quiniutianiya niajaniya Pueyaso cumaacata. Naacuajitij, majaari pueya niquiniu quiniutianiya Pueyaso cumaaca canaa jiitiasano. Naajaa, pueya jaara jiyaniya canaa najuhuana quijiaca pueyani, naajaa. \v 8 Canaa jiitiasano cumaacaari maja canaa saniitiotajara seetanujuanaa Pueyaso rupaa tojitiajaca. Canaa cumaaca cutaraari canaa cumaquiniuria niajaniya, socua maninia Pueyaso Rupaa tojitiajaca nia quiniuria. \v 9 Naacuajitij, canaari shuquiriquiaani niaacua canaa paaretaaquishacari canaa cumaaca, canaa saniitionura niajaniya niaa jaara Pueyaso tojitiaashijiaca quiriquia. Naacuajitij, canaari juhua cumaacaaju pueya niquishano quiniutianiyani, cumueeca Pueyaso muerasu nia quishacari saniniuujia. Canaari cunora Pueyaso secojoquiaani, tojetaarucuajanaa maninia miijiaca Pueyaso muerasu nia quiniuria seetanujuanaa. \v 10 Janiyari nio cua naajioneejinia jiyanohua nia nacasuyani tucuacaanu cua quishacarijia, maja jiyanohua cua nacasunura niajaniya, niaacua cua tiuquishacari. Pa Jiyaniijiacuajaari cua jiyatequiaari juhua nia jiyaniijia cua quiniuria, na cumaacata cua canashitijionura niajaniya, seetanujuanaa cumueeca na muerasu nia quiniuria. Pueyaso niquitiosano na cumaaca janiyari maja cua sesonura niajaniya. \p \v 11 Cua tucuatanura nio cua naajioni cua panishano pueyanaa, janiyari nia panitiaani shuquiriaatia nia quiniuria pueyaracaanu. Saaja maninia quiniuucua jiaatiajaca nia quiri. Nioojia nia cumaquiri, maninia cua rootasanota. Naajuhuaj, nia jiyanootiooriquia maninia rupuetootesano nia quiniuria. Naa nia quishacaritij, Pueyasoori nia rupueja quiniutianiya. Nojuajaari pa panijia, pa jiyanoojiajuhuaj. \v 12 Pueyanaa, Pueyaso tojijiaca nia quiniuucua, nia saruhuajotooriquia nujuunuta, seetanujuanaa nia paniniutia niarta Pueyaso pueya. \v 13 Puetunu niiquijinio parta Pueyaso muerasujuanaari cua sequeya cua saruhuatanura niajaniya. \p \v 14 Pa Jiyaniijia Jesucristo cuaara cumaquiiria niajaniya pueyaracaanu. Niajaniya cuaara quiiria pa Que Pueyaso panishano pueyaracaanujuhuaj. Naajuhuaj, niaa cuaara quiiria Pueyaso Sohuanu rupuesano pueyaracaanu. Puetunu niajaniyajanaa cuaara naa quiiria.