\id 2CO - Ampeele NT [apz] -Papua New Guinea 1988 (web version -2012 bd) \h 2 Koulin \toc1 Olo Iyoswo Tɨfiꞌnjo loso Poul Aꞌamu Koulin somneꞌno Mtɨꞌmokumentisofoho. \toc2 2 Koulin \toc3 2 Kln \mt1 2 Koulin \mt2 Olo Iyoswo Tɨfiꞌnjo loso Poul Aꞌamu Koulin somneꞌno Mtɨꞌmokumentisofoho. \imt1 Olo Hungkuno Sɨmoꞌmjofoho. \ip Jisas ahwomomneꞌno nto sɨmentiso sohonta soswo \it tɨwenti-faif\it*ɨꞌnji (25) \it tɨwenti-sikɨs\it*ɨꞌnji (26) nto uyakoloꞌmentisopolɨkeno olo iyoswo loso Poul mtɨꞌmokumentisofoho. Olo iyoswo loso sɨmoꞌmjo nto mtɨꞌmokumentisohwo olo iyoswo loso tɨfiꞌnjo mtɨꞌmokumentisofoho. Iyoswo hiloso aꞌamu Koulin afahomneꞌno mtɨꞌmokumentisofoho. Hwaho Masetouniya sopo Poul Taitasɨmo nɨswoꞌnonto hungkuno wonyoangkafoso Poulɨmo ulɨmentisofoho. Olo hungkuno hiso Poul nupaꞌnonto sɨmonyo yonto kako Masetouniya hopo soponjo ango weꞌe sopo humanto mtɨꞌmokumentisofoho. Iyoswo hiloso nakwo atofo lɨhwasi tɨfi unɨngkohwano. \c 1 \p \v 1 Ngko Poulɨꞌnɨmo Anɨtu kako Jisas Kɨlaisɨye hungkuno lɨkuꞌmofo (\it apousel\it*) syoho soꞌno nɨhwosopoꞌmentiso hwoꞌnyoho. Nakwoe nenɨngkwaꞌwehwo Timoutiꞌnji nekwo olo iyoswo loso aꞌamu hwaho Ngkɨlik ango Koulin sopo Jisas Kɨlaisɨmo inɨngkawowoꞌnɨngkohofo aꞌamu soꞌnji oso hwaho Ngkɨlik aꞌamu hopiꞌnonohino Jisas Kɨlaisɨmo inɨngkawoꞌnɨngkohofo soꞌntnneꞌno mtɨꞌmokalokuhwayo. \v 2 Nekwo oleꞌno emoꞌnɨngkohoho. Nanɨngkwohwo Anɨtu sohwoꞌnji nakwoe Hwe Engo Jisas Kɨlaisɨꞌnji sikoꞌmontaꞌi siko sekumo yoꞌmayo wopɨngo selohofohosɨsi pompenjiyo wosejopanjiyoho. Oseꞌno emoꞌnɨngkohoho. \s1 Anɨtu Poulɨmo ufoꞌmawoꞌnɨngkiso soꞌno Poul kako isamoyoka ulɨmentisofoho. \p \v 3 Nakwo nakwoe Hwe Engo Jisas Kɨlaisɨye kanɨngkwohwo Anɨtu sohwoe yofe engo nohoꞌnomehwasi kakineꞌno isamoyoka ulano. Nakwo hiꞌnwiye nanɨngkwohwo sohwo kako nakumneꞌno hitoho ulofoso hwapɨngo hweho. Yoꞌmayo tango neꞌmawoꞌnɨngkiso soꞌno kako nakumo nefoꞌmayoꞌne hwapɨngo hweho. \v 4 Yoꞌmayo tango neꞌmante soꞌno Anɨtu kako nakwoe sɨmeho tangoso nohayo namokuwoꞌnɨngkiso hopaso nakwo nomꞌne aꞌamu sɨmeho tangoꞌnjo humentanɨngkuji Anɨtu kako nakumo nefoꞌmawoꞌnɨngkiso hopaso nakwo hofɨkimo ufoꞌmano. \v 5 Nakwo huno ole nayohoho, Nakwo yoꞌmayo tohino Jisas maꞌmentiso hopaso mawoꞌnɨngkuhwone kalohi Jisas kako nakwoe sɨmeho tangoso wopɨngo engo namokuwoꞌnɨngkisofoho. \v 6 Oseso nakwo sekumneꞌno Anɨtuye hungkuno losetɨhwalokuhwone soꞌno yoꞌmayo tango ko neꞌmanteso oso tango hiso sekumo wosefoꞌmaꞌmontonoho. Hwapɨngoso yoꞌmayo tango neꞌmawoꞌnɨngkiso soꞌno Anɨtu kako nakumo hofiyo nefoꞌmanto nohayo namokuwoꞌnɨngkiso somo sekwo nahonɨngkuji sekwo huno ole waseyono. Yoꞌmayo tango neꞌmasoꞌmanji u Anɨtu kako Poulɨmo ufoꞌmawoꞌnɨngkiso hopaso nakwo hiꞌnyumo wonefoꞌmaꞌmontonoho. Ose syafɨhupijoso yoꞌmayo tango ko seꞌmasoso sekwo nakwo hopa Anɨtumneꞌno yokumpohnꞌnyo wolohofantɨfeho. \v 7 Sekwo yokumpohnꞌnyo lohopitnneꞌentani emoꞌnɨngkisoso ne umoꞌnɨmonteꞌno huno eyohoho. Hwapɨngoso yoꞌmayo tango nakumo neꞌmahonɨngki Anɨtu nakumo nefoꞌmawoꞌnɨngkiso hopaso sekumo yoꞌmayo tango seꞌmahwosoꞌno Anɨtu kako wosefoꞌmaꞌmontonoho. \p \v 8 U, nje aꞌamu soku, nakwo hwaho Esiya nohumentanɨngkuhwone yoꞌmayo tango engo mɨkunɨmposo neꞌmaꞌmaso soꞌno sekwo huno seyoneꞌenji selalokweno. Oso tango engo hiso neꞌmanto nakwoe yokumpohnꞌnyo somo noneyakolofahonɨngki nakwo huno ole syafɨhuꞌmalohwonefoho. Nakwo poyo wapeꞌnontaneꞌno kiyɨhwono ose syafɨhuꞌmalohwonefoho. \v 9 U Anɨtu kako poyo peꞌnɨfitnneꞌento olo sɨkuno hoꞌnahumentiso lomo huno syafɨhuꞌmalohwonefoho. I osoꞌno tango hiso pehoꞌne neꞌmaꞌmasoto. Hwapɨngoso olenoho. Nakwo nakwoe yokumpohnꞌnyo foꞌmoꞌnaneso huno honɨngkonontane soꞌno nakwo nakwoe yokumpohnꞌnyo soꞌno huno nayɨhwoloho. Oꞌo, Anɨtu kako aꞌamu poyo peꞌnnyo somo songo ulɨkafɨwoꞌnɨngkiso sohwoe yokumpohnꞌnyo soꞌneꞌnohini wonayono. \v 10 Oso tango engo nɨhuꞌno wonyoso nakumo poyo wonamokumonto ko yahonɨngki Anɨtu kako nefoꞌmaꞌmasofoho. Osoꞌno nakwo oso tango hiso paꞌnɨngo nomꞌne sohonta neꞌmane soꞌno Anɨtu kako apaꞌno wonefoꞌmaꞌmontonoho, huno ose nayohoho. \v 11 Sekwo hoku nakumneꞌno Anɨtumo jomo ulɨfijoꞌmanji sekwo hoku nakumo wonefoꞌmantɨfeho. Oseso sekwo hwe moyaꞌmi piꞌnɨngo engo sokuye jomo ulɨfijo somo Anɨtu kako upaꞌnɨngkuhwosi nto nefoꞌmahwosoꞌno sekwo oso hisoꞌno sɨmonyo ikuji Anɨtumo oso hisoꞌno isamoyoka engo mɨkunɨmposo ulantɨfeho. \s1 Poul kako aꞌamu Koulin somo hwasyo hungkuno ulɨmentisoꞌmaho. Oꞌo, neꞌnjo ulɨmentisofoho. \p \v 12 Nakwoe yahino ole soꞌno nakwo sɨmeho wopɨngo namoꞌnɨngkohoho. Anɨtu kako nefoꞌmawoꞌnɨngkiso soꞌno nakwoe humayo ntoꞌnohino soꞌnji nakwoe hungkuno nehopiꞌnohino soꞌnji nakwo sɨmeho hufaꞌuꞌnji miyalokuyɨhwono. Oꞌo, huno angaꞌnohino soꞌnji sɨmeho angaꞌnohino soꞌnji yalokuhwono. Oso wopɨngo yalokuhwoneso hwahoponjo huno somtaꞌango miyalokuyɨhwono. Oꞌo, Anɨtu kako huno wopɨngo nejopahonɨngki nakwo oso wopɨngoso yalokuhwono. Nakwoe sɨmeho soꞌmo ose hnnɨwoꞌnɨngkɨhwone soꞌno nakwo sɨmeho wopɨngo namoꞌnɨngkohoho. Nakwo sekumo oso hiso paꞌnyoso selohofɨwoꞌnalokuhwono. \v 13-14 Yoꞌmayo hungkuno sekumneꞌno mtɨꞌmokuwoꞌnɨngkuhwoneso fahosɨhwoyo hungkunoꞌnjoꞌmaho. Oꞌo, hungkuno yoloho neso nto lɨjwaosemaꞌmale soꞌno sekwo atofo lɨkuji huno wopɨngo ntoꞌnohinoso wotɨpemantɨfeho. Sɨmoꞌmo sekwo nakumneꞌno fahosɨhwoyo hungkunoꞌnohino upaꞌnontɨfi yoloho neso huno maseyoꞌnjo imojofoho. I olohonta sekwo nakumneꞌno huno itoꞌnohino seyɨhwosoꞌno sekwo nakuneꞌno sɨmeho wopɨngo neꞌno wasemoꞌnɨmontonoho. Ose ifijoꞌmanji oso Sɨkuno Engo nakwoe Hwe Engo Jisas asomo poso sohonta nakwo sekumneꞌno sɨmonyo engo yane hopaso sekwo nakumneꞌno sɨmonyo engo ifitnnefoho. \p \v 15-16 Sɨmoꞌmo ngko huno ole syafɨhuꞌmalefoho. Sekwo nakumo nahonɨngkujoꞌno sɨmeho wopɨngo semoꞌnoneꞌenji ngko oleso imneꞌentnneꞌno yohono. Ngko sɨmoꞌmo sekumo seꞌmahmꞌmo osopo ntaꞌni ngko Masetouniya soponeꞌno wasehwotɨꞌmoꞌmnoho. Oso Masetouniya hopo sopo ntaꞌni sekumo asomo woseꞌmaꞌmonnoho. Oseso nje seꞌmayoso hufaꞌu imoꞌnɨngkuhwosoꞌno nakwo afapo nohumehwasi sɨmeho wopɨngo engo wonamoꞌnɨmontonoho. I oseso sekwoꞌnjo lopo ntaꞌni sekwo ngkimo nonɨfoꞌmafɨkuji hwaho Jutiya soponeꞌno wonɨhwojantɨfeho. \v 17 Ngko huno ose kosyafɨhuꞌmaleso ne mmoꞌnɨngkahonɨngki sekwo huno ole kosyonɨfɨsyalokwofo, Poul kakoe hungkunoso ne anefoho. Kako nakumo iwoloꞌmo iwoloꞌmo hungkuno nalɨwoꞌnɨngkiso hweho. Kako aꞌamu hwahoponjoso ole nalɨwoꞌnɨngkohofo paꞌnyo hweho. Hofɨko eno ko nalontɨfi sɨmeho moꞌmo ngkilaho unɨwoꞌnɨngkiso hopaso Poul kako nakumo nelalofoho. Huno ose losyonɨfɨsyalokwofo. \v 18 Osoꞌneꞌmaho. Oꞌo, Anɨtu kako neꞌnjo sohwoe tɨmo sopo yalokwe soꞌno hwasyo hwasyoso maselɨmnehono. Oꞌo, hungkuno neꞌjoꞌnohini selɨwoꞌnɨngkohefoho. \v 19 Sailasɨyo Timoutiyo nakwo sekumo Jisas Kɨlais Anɨtuye hwomu sohwoe hungkuno losetɨhwamentɨhwonefoho. Jisas Kɨlaisɨye hungkunoso iwoloꞌmo iwoloꞌmɨngo hungkunoꞌnjo hwoꞌmaho. Oꞌo, yoꞌmayo kako lɨmentisoso ne imoꞌnɨwoꞌnɨngkiso hweho. \v 20 Anɨtu kakoe hungkuno piꞌnɨngo engo nalɨmentisoso Jisas kako hungkuno homo somo nehopi imokuwoꞌnɨngkisofoho. Oseso nakwo Anɨtuye hungkuno somo upoꞌnontani neꞌjofoho lontani kakoe yofe engo imoꞌnyoꞌne hoꞌnomalokuhwono. \v 21 Anɨtu huhwo sohwo kako nakwoꞌnji sekwoꞌnjimo yokumpohnꞌnyo sosofitofonesyohumawoꞌnɨngkiso soꞌno nakwo hinjohoꞌnwi Jisas Kɨlaisɨmneꞌno yokumpohnꞌnyo lohokuhwono. Ose yalokuhwone soꞌno kakoe syohomo nehumojalofoho. \v 22 Aꞌamu yahu haloho lojwaofɨwoꞌnɨngkohofo soꞌno aꞌamu hopiꞌnono yahu kakwoꞌyohwo sohuneꞌno huno uyɨmtonoho. Oso hopaso Anɨtu kako kakoe Towahuno Wopɨngo nakwoe sɨmeho soꞌmo hoꞌnonasyɨhwosoꞌno nakwoe neyakweho esoꞌno huno wonaimontonoho. Anɨtuye Towahuno Wopɨngo sohwo nakwoe sɨmeho moꞌmo humaso soꞌno nakwo huno ole nayohoho. Yoꞌmayo Anɨtu kako wosejapmmo nalɨmentisoso wonejapmmontonoho. \s1 Poul kako aꞌamu Koulin somo komoꞌno mꞌmaꞌmmentiso soꞌno hungkuno hwapɨngofoho. \p \v 23 Ngko sekumo hwasyo hungkuno selɨꞌmtentesi Anɨtu kako nje hwasyo hungkunoso utɨhwaꞌnyopo sekumo ujo ehontojwasesɨhwonesohilo. I osoꞌno awonoho. Hwasyo hungkuno maselalokuyohono. Oꞌo ngko sekumo komoꞌno moseꞌmaꞌmmale hwapɨngoso aꞌamu fehohnjo sokuye yahino somneꞌno yokaꞌnjo sohwoꞌni pmꞌmeꞌno sekwo tango engo mapitnnohonji humantohe hwoꞌnyoho. \v 24 Nomꞌne hungkuno somo sekwo sɨmeho hiꞌntnnono uyoꞌneso hungkuno molɨjwosemofanehwono. Oꞌo, nakwo sekwoe sɨmeho hiꞌntnnono somo masemokosyohumulohwono. Sekwo Anɨtumneꞌno sɨmonyo imalofoso ntoꞌno yokumpohnꞌnyoso imalofo. I osoꞌno sekwo sɨmeho wopɨngoꞌnjo humayoꞌne nakwo sekwoꞌnji syoho engo ihwasoꞌno sekwo sɨmonyo uyantɨfeho. \c 2 \p \v 1 Nje sɨmeho moꞌmo hungkuno ole mtitoꞌmalefoho. Ngko sekuyepono pmꞌmo sekwoe yahino wonyo somneꞌno yoka selɨꞌmeso sekwoe sɨmeho tango ifisyasemoꞌmnoho. Ose nto mtitoꞌmalefoho. \v 2 Ngko sekwoe sɨmeho tango ifisyasemoꞌmesoꞌno nje sɨmeho wopɨngo nɨmokiyoso tɨhwolo. Oꞌo, sekwonoho. I osoꞌno sekwo sɨmeho tangoꞌnji humafijoꞌmanji sekwo nje sɨmeho wopɨngo nɨmokiyoso pipi uyantɨfito. Awonoho. \v 3 Oso iyoswo sɨmoꞌmjoso ngko sekumneꞌno semtɨꞌmokimentohe somo uhwonɨngkuji yoꞌmayo yahino wonyoso ntoꞌno mɨhwatnnɨngkutnneꞌenji semtɨꞌmokimentohefoho. Ose mɨhwatnnɨngkujoꞌmanji ngko nopmꞌmeꞌno sekwo nje sɨmeho wopɨngo nɨmokinyo soku nje sɨmeho soꞌmo tangoso mifisyanɨmopitnnehofo. Ngko huno ole niyohoho. Ngko yoꞌmayo angaꞌnohino somneꞌno sɨmonyo imeꞌmanji sekwo hokunonji sɨmonyo engo uyantanoho. I sekwo ngkoꞌnji sɨmonyo miyoꞌmanji ngko huhwoꞌni mimnehono. \v 4 Ou nehopi. Oso iyoswo sɨmoꞌmjo semtɨꞌmokimentohe sohonta ngko nje sɨmeho tangoꞌnji humanji humotaho engo mjalɨmɨwenji semtɨꞌmokimentohefoho. Oso iyoswo sɨmoꞌmjo semtɨꞌmokimentoheso sekumo tango sejape-eꞌneꞌmaho. Oꞌo, ngko sekumneꞌno nɨmoꞌnɨngkahonɨngki yoꞌmayo yahino wonyo seꞌmalokunjo somo upaꞌnonji sekumo sefoꞌmahwoneꞌenji semtɨꞌmokimentohefoho. \s1 Oso hwe honɨngkano wonyo iyo sohwoe wonyoso sekwo wae hmmopmno, ulɨmentisofoho. \p \v 5 Oso hwe honɨngkano wonyo imentiso sohwo kako ngkimo tango engo montapmmentono. Oꞌo, ngko tango weꞌe ko maꞌmentoheso sekwo hopiꞌnonohino soku tango engoso maꞌmentohofo kuyoho. I oso hwe huhwo sohwo kako wonɨmango engo mɨkunɨmposo unonehonji ngko huno ikwesyafɨsyonji oso hungkuno homo somneꞌno apaꞌno waselɨmonneꞌno yohono. Aꞌamu hopiꞌnonohinɨꞌmaho. Oꞌo, fehohnjo soku oso hwe wonyo sohwoe yahino somneꞌno tango engo maꞌmentohofo kuyoho. \v 6 Sekwo oso hwe honɨngkano wonyo imentiso sohuneꞌno sɨmano upentɨfi hohujo ikinjɨmofohofoso olohonta ntaꞌnoho. Apaꞌno ikinjɨmofɨkutoho. \v 7 Oꞌo, olohonta sekwo nomꞌne honɨngkano wopɨngo utɨhwamno. Sekwo kakoe wonyoso wae imofɨkuji kakoe sɨmeho wopɨngo umokumno. Oso hwe huhwo sohwo kako tango engo neꞌno malokunjo soꞌno kako Anɨtumo nɨhuꞌnahone usɨkwajonoho lɨkuji sekwo kakimo ufoꞌmapmno. \v 8 Oseso oleꞌno nɨmoꞌnɨngkohoho. Olohonta sekwo oso hwe huhwo sohuneꞌno sɨmeho nehopi semoꞌnalokunjoso kakimo utɨhwamno. \v 9 U oso iyoswo sɨmoꞌmjo semtɨꞌmokimentoheso sokumo yamofo selohofoꞌnefoho. I osoꞌno sekwo nje hungkunomo wonnɨngkohwantɨfitɨkeno monnɨngkayoꞌnjo uyantɨfitɨkenonji semtɨꞌmokimentohefoho. \v 10 Sekwo aꞌamu huhwo sohwoe yahino wonyoso wae imopijoso ngko huhwoꞌnnonji wae umofantanoho. Oso wonyo kako imentisoso ngkineꞌno wonyo mantohoꞌmentiso ko huhwoꞌni ngko sekumo sefoꞌmayoꞌne Kɨlaisɨye tɨmopo oso huhwo sohwoe wonyoso wae yɨmofalokweno. \v 11 Seten kakoe yahinoso nakwo huno moiꞌwonoho. Kako nakumo neyakolofoꞌne oso hwe huhwo sohumo nɨhuꞌnahone honɨngkano wonyo somo ipemotawenoho ntnneꞌno selalokweno. \s1 Poul kako ango Tɨlouas iꞌmofaponto sɨmeho tango tɨpemaꞌmentisofoho. \p \v 12 Ngko ango Tɨlouas sopo Kɨlaisɨye hungkuno wopɨngoso lutɨhwayoꞌne iꞌmofopahonɨngko Anɨtu kako oso syoho hisoꞌno hano hwosompemokosyohumamentisofoho. \v 13 I osoꞌno ngko nenɨngkwaꞌwehwo Taitas sohuneꞌno wonyopi tɨpmmentohefoho. I Taitas kako hungkuno sekumtaꞌni momotonɨmaso soꞌno ngko kakineꞌno huno piꞌnɨngo syofɨsikaofonji ngko oso aꞌamu homo somo nulɨkoꞌmanji hwaho Masetouniyaꞌne sɨmentohefoho. \s1 Aꞌamu Anɨtuye hungkuno lɨkuꞌmofo syohoꞌnjo sohwa hofɨko Kɨlaisɨye yokumpohnꞌnyoꞌnji mango sohwamo uyakolofɨwoꞌnɨngkohofofoho. \p \v 14 Anɨtu kakoe syoho somneꞌno ipenemotawowoꞌnɨngkiso sohumneꞌno nakwo isamoyoka ulano. Kako Kɨlaisɨye yokumpohnꞌnyo nejapɨwoꞌnɨngkiso soꞌnji nakwo kakoe mango sohwamo uyokolofalokuhwono. Oseso nakwo angoꞌmeemo Kɨlaisɨye hungkuno yokumpohnꞌnyo lɨjumofahonɨngkuhwoni aꞌamuso oso homo somo upaꞌnontɨfi Kɨlaisɨmneꞌno huno malokwofo. Oso huno wopɨngo hiso akino wopɨngoso wojaofɨwoꞌnɨngkiso hopaso oso aꞌamu homo somo wojumofalofoho. \v 15 Kɨlais kako nakumo nehumaso soꞌno Anɨtu kako nakumo nonahonɨngkuhwosi akino wopɨngo paꞌnyoso uwaꞌmontonoho. Oso akino hiso aꞌamu Anɨtuye honɨngkano sopo humalofo somo uwahwosi aꞌamu tɨkanomo uyoꞌne honɨngkano sopo humalofo soꞌnjimo uwaꞌmontonoho. Akino angaꞌnohino hisoꞌno hwapɨngoso Kɨlaisɨye akinofoho. \v 16 Aꞌamu tɨkanomo uyoꞌne honɨngkano sopo humalofoso Kɨlaisɨye akino hiso uwahwosoꞌno aꞌamu poyo peꞌnnyo sofe akinofoho lahonɨngkuji akino huhwo sohwo hofɨkimo poyo umokumontonoho. Hwapɨngoso hofɨko Kɨlaisɨmneꞌno huno muyofoho. Aꞌamu Anɨtuye honɨngkanopo humalofoso Kɨlaisɨye akino hiso uwahwosoꞌno akino wonyoangkafofoho lɨkuji akino huhwo sohwo hofɨkimo songo usɨmokumontonoho. Hwapɨngoso hofɨko Kɨlaisɨmneꞌno huno unyofoho. Olo syoho engo Anɨtu nejapmmentiso losomo ihnne hopoenohinoso tɨhwosilo. \v 17 Sekwo huno seyohoho. Aꞌamu fehohnjoso hofɨko hamniyoho engo maneꞌentɨfi Anɨtuye hungkuno lɨkuꞌmofɨwoꞌnɨngkohofofoho. Nakwo oso paꞌnyo hwonanɨꞌmaho. Oꞌo, Anɨtu kako olo syoho losoꞌno nehwatɨmentiso soꞌno nakwo kakoe syoho ulohofiyo hnꞌnwi nakwo sɨmeho angaꞌnohinoꞌnjo hnꞌnwi Anɨtu nehontohumentanɨngkuhwosi Kɨlaisɨye hungkunoso wolɨkuꞌmeeofantanoho. \c 3 \s1 Aꞌamu Anɨtuꞌnji mokotɨkuꞌnnyo yahino songo somneꞌno lɨjwaofɨwoꞌnɨngkohofo sohwafe hungkunofoho. \p \v 1 Hungkuno hiso semtɨꞌmokiyohe soꞌno sekwo huno ole losyofɨsyalokwofo. Poul kako nakwo kakoe yofeso apaꞌno hoꞌnonɨmayoꞌne namtɨꞌmokimasofoho. Ose losyofɨsyalokwofo. U aꞌamu fehohnjo sohwa syoho wopɨngo mayoꞌne hofɨko iyoswo nomꞌne aꞌamu sohwa hofɨkoe syohomo hoꞌnomayoꞌne mtɨꞌmokuyahotɨmentohofo somo setɨhwawoꞌnɨngkohofofoho. Nakwo oso aꞌamuso paꞌnyofoho, losyonefɨsyalokwofo. U sekwo nakwoe syoho somo nahonɨmentohofo soꞌno sekwo nakwoe syoho homo somo hoꞌnonemayoꞌneꞌento hungkuno hiloso nemtɨꞌmokiyalofoho. Ose losyofɨsyalokwofo. Nɨhuꞌno awonoho. \v 2 Oseꞌmaho. Oꞌo, nje yofe hoꞌnonɨmane iyoswo hopaso sekwoꞌnohinoho. Nakwo Anɨtuye hungkuno losetɨhwamentɨhwone soꞌno sekwo yahino songo wonyoangkafo maꞌmentohofo somo aꞌamuso nonahonontɨfi nakwoe syoho somneꞌno hoꞌnonemalokwofo. \v 3 Ngko sekwoꞌnji nohumanji Anɨtuye hungkunoso losetɨhwahonɨngko sekwo oso hungkuno homo somo tɨfi inɨngkamentohofo soꞌno sekwo Kɨlais iyoswo mtɨꞌmokumentiso hopaso utɨhwaꞌnyopo lohokwofo kuyoho. Kako titiso hwaho mijoꞌnjo soꞌnji ifalifaliyo mtɨꞌmokumentisoꞌmaho. Oꞌo, kako Anɨtu songo humaso sohwoe Towahunoꞌnji ifalifaliyo mtɨꞌmokumentisofoho. Kako iyoswomo sojomo mtɨꞌmokumentisoꞌmaho. Oꞌo, kako aꞌamufe sɨmehomo oso hungkuno hiso mtɨꞌmokumentisofoho. \p \v 4 Oso hungkuno hwapɨngoso olenoho. Kɨlais kako nakwoe huno nefohotofahonɨngki nakwo Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono uyɨwoꞌnɨngkuhwono. Osoꞌno ngko huno niyohi, Anɨtu kakoe yokumpohnꞌnyo soꞌneꞌno oso hungkuno ne imoꞌnyoꞌneso hoponoho. \v 5 U nehopi. Nakwoe yokumpohnꞌnyoso olo syoho somneꞌno hoponoho eso nohnnɨngkuhwoloho. Nɨhuꞌno awonoho. Nakwo syoho yɨwoꞌnɨngkuhwoneso hoponoho syofɨsyɨhwaloho. Oꞌo, Anɨtu kakoꞌnohini kakoe yokumpohnꞌnyoꞌnji yososomo nakwo oso syoho hiso uyantanoho. \v 6 Anɨtu kako kakoe yokumpohnꞌnyo songo songo ntapɨwoꞌnɨngkiso soꞌno ngko aꞌamu somo Anɨtuꞌnji makotokuꞌnyoꞌne yahino songo soꞌno lutɨhwayoso ngko hopoenohino hwoꞌnyoho. Ole mulalokuyɨhwono. Sekwo hohontajo Mouses honɨngkano hungkuno mtɨꞌmokumentiso somo ntoꞌno minɨngkayoꞌmanji sekwo poyo wapeꞌnantɨfeho. Ose mulalokuyɨhwono. Oꞌo, oso hohontajo yahinofoho. Yahino songo Anɨtuꞌnji makotokuꞌnyoꞌneso Anɨtuye Towahuno Wopɨngo mtaꞌangofoho. Hohontajo yahino somo aꞌamu itoꞌno inɨngkayoso hopoꞌmaho. Osoꞌno aꞌamu oso honɨngkano somo inɨngkafijoꞌmanji poyo umoꞌnantɨfeho. Yahinyo songo somo inɨngkafijoꞌmanji songo humayoꞌneso wotɨpemantɨfeho. \p \v 7 Hohonta oso honɨngkano hungkunoso Anɨtu sojopo mtɨꞌmokonto kako Mousesɨmo uyɨmentiso sohonta Anɨtu kakoe pomponaho Mousesɨmo ifehuꞌmokosyahonɨngki Mousesɨye sɨmoꞌmangoso mofehiꞌnyo paꞌnyo losyahonɨngki aꞌamu Isɨlaelɨso hofɨko ose uhwonontɨfi hofɨko Mousesɨye sɨmoꞌmango somo apaꞌno muhwonɨmmentohofofoho. Tɨfi sohonta Mousesɨye sɨmoꞌmango ponjo pomponahoso pijijo imoꞌnonto nɨhuꞌnahone sɨmpeꞌnɨmentisofoho. Oso hohontajo yahino somo aꞌamu hofɨko inɨngkawentɨfi poyo imoꞌnɨmentohofoso sɨmoꞌmo pomponaho engoꞌnji ko iꞌmofapmmentiso soꞌno nakwo huno ole nayohoho. \v 8 Yahino songo Anɨtuye Towahuno Wopɨngo mtaꞌangoso songo neꞌno humayoso mawoꞌnɨngkuhwoneso hohontajo yahino pomponaho somo yakoloꞌnnyofoho. Olohontajoso pomponaho mɨkunɨmposofoho. \v 9 Hohontajo honɨngkano hungkuno yahinoso pomponaho engoꞌnjo ko iꞌmofapmmentisoso aꞌamu oso honɨngkano hungkuno homo somo upaꞌnontɨfi unɨngkohwano ko lontɨfi pɨwahuꞌmentohofofoho. Osoꞌno wonyoꞌnwoho syafɨsyontɨfi tɨkanomo umentohofofoho. Oseso olo yahino songo losomneꞌno aꞌamu fihwo inɨngkawesoꞌmanji Anɨtu kako wopɨngo kuyoho uloneso oso yahino hisofe pomponaho engoso sɨmoꞌmjo somo yakoloꞌnnyofoho. \v 10 Ou nehopi. Olo yahino songo lomjo pomponaho mɨkunɨmpososo hohontajo sɨmoꞌmjo pomponaho engo somo pijijo imoꞌnonto sɨkwoꞌmjoho imokumentisofoho. I olohontajo yahino songo pomponahoso mofehiꞌnyo paꞌnyo lalofoho. \v 11 Oso yahino hohontajo huhwo sohwo pomponahoꞌnjo ko iꞌmofapmmentisoso weꞌenepi nowento moiꞌwo imoꞌnɨmentisofoho. Oseso nakwo huno nayohoho. Olohontajo yahino songo neꞌno nowentɨhwone loso kakoe pomponahoso kakoe yokumpohnꞌnyoso sɨmoꞌmjo somo nɨhuꞌno yakoloꞌnnyofoho. \p \v 12 Oso yahino songomjo pomponahoso neꞌno nowentɨhwone soꞌno nakwo huno neyahonɨngki nakwo iyoho monenalofiyohoho. Oꞌo, nakwo Kɨlaisɨye hungkunoso utɨhwaꞌnyopo yokumpohnꞌnyo lɨjwaofalokuhwono. \v 13 Nakwo Mouses imentiso hopaso miyalokuyɨhwono. Oꞌo, Mouses kako kakoe sɨmoꞌmangopo hwapɨfe pmpinyoꞌnnyoso oso sɨmoꞌmango ponjo pomponahoso pijijo imoꞌnontanɨngki aꞌamu Isɨlaelɨso muhwonɨfitnneꞌento ifehuꞌmokahinɨmentisofoho. \v 14 Mouses kakoe sɨmoꞌmangopo hwapɨfeꞌnji ifehuꞌmokahinɨmentiso hopaso aꞌamu Isɨlaelɨso hofɨkoe hunomo pɨjwahinɨmentohofofoho. Oseso hofɨko Anɨtuꞌnji mokotɨkuꞌnnyoꞌne hungkuno somo atofo neꞌno ko lɨkuji hungkuno hwapɨngo ne hiso hofɨkoe hunoso mehohosasyonehoho. Oꞌo, hohontajo hungkuno hwapɨngo neso olenoho. Kɨlais kako oso hohontajo yahino somo moiꞌwo esojwaoꞌmentisofoho. Osoꞌno hofɨko Kɨlaisɨmo inɨngkakujoꞌno hofɨkoe hunoso wehohososyantɨfeho. \v 15 I olohontajo hiꞌnji hofɨko Mousesɨye honɨngkano hungkuno homo somo atofo lɨkuji oso hwapɨfe Mouses kakoe sɨmoꞌmangopo ifehuꞌmokahinɨmentiso oso hopaso hofɨkoe hunomo pɨjwahinyofoho. Oseso oso hungkuno hiso hofɨkoe sɨmeho moꞌmo momnawoꞌnnyofoho. \v 16 I osoꞌno oso aꞌamu huhwo sohwo hofɨko nakwo Hwe Engo sohumo sɨmeho uyɨfijoꞌmanji Anɨtu kako oso hwapɨfe hofɨkoe hunomo pɨjwahinyoso wae yaofɨhwosi kako hofɨkoe hunomo huno wopɨngo yano uyɨmontonoho. \v 17 Oso Hwe Engo Anɨtu huhwo sohwo kako Towahuno hweho. Anɨtuye Towahuno sohwo kako aꞌamu fihumo humasoꞌmanji yoꞌmayo wonyoso kako huhwo sohumo momotokiloꞌmokomokosyohumanehoho. Oꞌo, yoꞌmayo wonyo somtaꞌni Anɨtuye Towahuno sohwo oso hwe huhwo sohumo isɨhutofomaꞌmentisofoho. Osoꞌno olohonta itoꞌno humaho. \v 18 Nakwo Kɨlaisɨmo inɨngkowalokuhwone soꞌnwi nakwoe sɨmoꞌmangopo hwapɨfe mufehuꞌmokahinyoꞌnwoho. Oꞌo, nakwo Anɨtuꞌnji humawoꞌnɨngkuhwone soꞌno kakoe pomponahoso nakumo ifehuꞌmokonesosyahonɨngki aꞌamu nonahonontɨfi nakwo tɨmo honɨngkonyo hopa nahonontɨfi hofɨko Anɨtuye pomponaho somo uhwonalokwofo. Anɨtuye Towahuno sohwo nakwoe sɨmeho moꞌmo syoho neꞌno mjonalohoꞌmɨhwosoꞌno nakwo Kɨlaisɨye yahinoso neꞌno mewoꞌnɨngkuhwasoꞌno aꞌamu nahonɨngkukuji nakwo Kɨlais hopa imoꞌnalokuhwone hnꞌnɨmo wonehonantɨfeho. \c 4 \s1 Aꞌamu Anɨtuye hungkuno lɨkuꞌmofo syohoꞌnjo sohwa hofɨko hwakwontoho paꞌnyo hwafoho. \p \v 1 Anɨtu kako nakumneꞌno hitoho ulofahonɨngki kako kakoe hungkuno wopɨngo nomꞌne aꞌamu somo ujoꞌne syoho wonyoangkafoso nejapmmentisofoho. Osoꞌno nakwo olo syoho hilo somneꞌno pisoꞌmoꞌnyo miyalokuyɨhwono. Oꞌo, yokumpohnꞌnyo yohoꞌnalokuhwono. \v 2 Yoꞌmayo yahino wonyo aꞌamu hiyasoꞌmo yɨwoꞌnɨngkohofoso wonɨmango nanyo soꞌno nakwo hohujo ikinjaofontane hnꞌnwi nɨhuꞌno nakwolaho lɨmentɨhwonefoho. Aꞌamu Anɨtuye hungkunomo inɨngkafitnneꞌentani Anɨtuye hungkuno soꞌno yoꞌmayo yahinoso yoꞌmayo hwasyo hungkunoso iwoloꞌmokontani moselalokuyɨhwono. Oꞌo, nakwo Anɨtuye tɨmo utɨhwaꞌnyo lopo lohofontani Anɨtuye hungkuno nehopiꞌnohini lɨjwasemofɨwoꞌnɨngkuhwonefoho. Osoꞌno aꞌamu hungkuno homo somo upaꞌnɨngkuji huno ole wosyofɨsyantɨfeho. Hungkuno hiso nehopiꞌnohinofoho. Syoho hiloso neꞌnjofoho. Ose wosyofɨsyantɨfeho. \v 3 Olo hungkuno wopɨngo lɨjwaofɨwoꞌnɨngkuhwone hilo soꞌno aꞌamu fiso hofɨkoe huno mehohosasiyoꞌmanji oso aꞌamu hiso hofɨko tɨkanomo walokwofo. \v 4 Seten kako olo hwaho lopo yokumpohnꞌnyo mokosyohumawoꞌnɨngkisoso kako oso aꞌamu Kɨlaisɨye hungkuno wopɨngo somo sɨmeho hiꞌntnnono munyo sofe tɨmomo pijiyoꞌmeehumentiso soꞌno hofɨko huno mehohosahinyofoho. Kɨlaisɨye hungkuno wopɨngo somjo pomponahoso oso aꞌamu homo somo ko lɨsyahonɨngki hofɨko muhwonyoꞌnjo iwoꞌnɨngkohofofoho. Kɨlais kako hofɨkimo hitoho ulofahonɨngki wopɨngo ulohoꞌmentiso soꞌno hofɨko huno muyofoho. Oseso hofɨko Kɨlais sohuneꞌno Anɨtuyoho eso huno muyofoho. \v 5 Oso hungkuno lɨwoꞌnɨngkuhwoneso nakwo nakwoe huno mtaꞌniꞌmaho. Oꞌo, ole lɨwoꞌnɨngkuhwono. Kɨlais Jisas kako nakwoe Hwe Engo hweho. Nakwo kakoe hungkunomo tɨfi inɨngkawowoꞌnɨngkuhwone hnꞌnwi nakwo sekwoe syoho selohofiyoꞌnnwoho. \v 6 Hwapɨngoso hohonta Anɨtu ole lɨmento, Sɨkwoꞌmjoho soꞌmo pomponaho wolasyono. Anɨtu ose lɨmentiso sohwo kakoe pomponahoso nakwoe sɨmeho moꞌmo losyalofoho. Oso pomponaho lonesyalokuso soꞌno nakwo huno ole nayohoho. Anɨtuye pomponaho engoso Kɨlaisɨye sɨmoꞌmango weho. \p \v 7 Hwakwontohoꞌne pahnnɨmo hungkuno soꞌno fɨsyafɨhupmno. Hwakwontoho sohwo kako weꞌenehwo nowehwosi moiꞌwo umoꞌnɨmontonoho. Nakwo oso paꞌnyo ko hoꞌnwi Anɨtuye pomponahoso nakwoe sɨmeho moꞌmo lonesyalofoho. Oseso aꞌamu hofɨko huno ole uyono. Oso yokumpohnꞌnyoso Anɨtuye yokumpohnꞌnyofoho. Aꞌamufeꞌmaho. Oꞌo, nakwo hwakwontoho paꞌnyiꞌnwoho. Yokumpohnꞌnyo aneꞌnwoho. Ose wosyofɨsyantɨfeho. \v 8 U yoꞌmayo tango wonyoso ko neꞌmanteso nakwo mopɨwasiyofoho. Nakwoe syoho somneꞌno nakwoe hunoso iwoloꞌmo iwoloꞌmɨngo ko nalohofonteso nakwo Anɨtuye syoho somo musɨkwajiyofoho. \v 9 Nakwoe mango sohwa nakumo wonyo wonelohofantɨfeꞌno ko nafotofontɨfeso Anɨtu kako monesɨkwajiyofoho. Aꞌamu nakumo ikujoho ko nafonjontɨfeso hofɨko nakumo wonyo nɨhuꞌnahone monamokiyofoho. Oꞌo, awonoho. \v 10 Sɨkuno huhwo huhwi aꞌamu Jisasɨmo wofonjosyantɨfi imentohofo hopaso sɨkuno huhwo huhwi aꞌamu sohwa wofonjonesyantɨfeꞌno yalokwofo. Osoꞌno nakwo songo humalohwone soꞌno aꞌamu hofɨko huno ole uyono. Jisas kako nakumo songo nehumaho. Huno ose uyono. \v 11 Ou, nehopi. Nakwo Jisasɨye syoho yalokuhwone soꞌno nakwo songo nohumentanɨngkuhwoni aꞌamu nakumo poyo wonemokantɨfeꞌno yalokwofo. Nakwoe aꞌapaho songo weꞌenehwo nohumahwosi moiꞌwo umoꞌnontani ko yontaneso Jisas kako nakumo songo nehumaho. Aꞌamu nakumo poyo wonemokantɨfeꞌno yontɨfe soꞌno nakwo hano emoyontani Jisasɨye yokumpohnꞌnyoso utɨhwalokuhwono. \v 12 Nakwo Anɨtuye hungkuno wopɨngoso aꞌamu somo lutɨhwawoꞌnɨngkuhwone soꞌno aꞌamu fehohnjoso nakumo poyo wonemokantɨfeꞌno yalokwofo. I osoꞌno nakwo Anɨtuye hungkuno losetɨhwamentɨhwone soꞌno sekwo songo neꞌno humayoꞌne nto tɨpemaꞌmentohofofoho. \p \v 13 Hwe fihwo kako Anɨtuye hungkuno mtɨꞌmokumentiso sohwo ole mtɨꞌmokumentisofoho. Ngko Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono uyalokwe soꞌno hungkuno lɨjwaofalokweno. Ose mtɨꞌmokumentisofoho. Oso paꞌnyoso nakwo Jisasɨmo sɨmeho hiꞌntnnono uyalokuhwone soꞌno nakwo kakoe hungkunoso aꞌamu sɨmeho hiꞌntnnono muyo somo wolɨjumofano. \v 14 Nakwo huno ole nayohoho. Anɨtu kako Jisasɨmo songo ulɨkaꞌmentiso sohwo kako nakwo Jisasɨmo ufohiꞌnɨngkuhwasoꞌno songo nelɨkafɨhwosoꞌno kako nakwo hinjohoꞌnɨmo sekwoꞌnji mehuꞌmokonasyɨhwosoꞌno nakwo kakoe sɨmanopo lohofɨhwasi kakoꞌnji neꞌno nohumentɨhwanefoho. \v 15 Yoꞌmayo tango wonyo ko neꞌmanteso Anɨtu sekumo sefoꞌmalofoho. Osoꞌno aꞌamu piꞌnɨngo engo Jisasɨye hungkuno upoꞌnalokwofo. Aꞌamu piꞌnɨngo engo Jisasɨmo inɨngkafijoꞌmanji aꞌamu piꞌnɨngo engo Anɨtumo isamoyoka ulɨkuji hofɨko Anɨtu kakoe yofeso wohoꞌnomantɨfeho. \s1 Olohonta tango engo malokuhwone soꞌno tɨfi noꞌmo Anɨtuye yokumpohnꞌnyoꞌnji wonyoangkafo humayoꞌnefoho. \p \v 16 Oseso nakwo Anɨtuye syoho somneꞌno iyoho monanɨngkiyohoho. Nakwoe aꞌapahoso wonyo umoꞌnɨmonto ko yohonjoso nakwo iyoho monanɨngkiyohoho. Hwapɨngoso sɨkuno huhwo huhwi nakwoe huyoꞌmango Anɨtu mtaꞌango yokumpohnꞌnyo nomanto songo paꞌnyo imoꞌnɨwoꞌnɨngkisofoho. \v 17 Ihwoni. Yoꞌmayo tango olohonta neꞌmaso somjoso tohino weꞌenepi wehwosoꞌno moiꞌwo umoꞌnɨmontonoho. I osoꞌno nakwo tohino malokuhwone soꞌno Anɨtu kako tɨfi noꞌmo kakoe yofe engoꞌnji kakoe yokumpohnꞌnyo engo soꞌnji wonejapmmontonoho. Oso hiso engolopohamo neꞌno nowentɨhwonefoho. Oso wonyoangkafo tɨfi noꞌmo manesoꞌno nakwo huno ole syofɨsyalokuhwono, Olo tango malokuhwoneso engoꞌmaho. Weꞌefoho, syofɨsyalokuhwono. \v 18 Oseso tango neꞌmante somo nakwo tɨmo ko uhwonalokuhwoneso nakwo oso hisoꞌno huno mosyafɨsiyoꞌnjo yalokuhwono. Oꞌo, yoꞌmayo wonyoangkafo tɨfi noꞌmo manesoꞌno tɨmo muhwonyoꞌne hontohumalohwono. Yoꞌmayo olopo tɨmo uhwonalokuhwoneso weꞌenepi moiꞌwo umoꞌnɨmontonoho. I yoꞌmayo wonyoangkafo olopo tɨmo muhwonyoꞌnjo yalokuhwoneso engolopohamo neꞌno nowentɨhwonefoho. \c 5 \s1 Aꞌamu Anɨtuye hungkuno lɨkuꞌmofo syohoꞌnjo sohwa hofɨko Anɨtuye hungkuno homo somo sɨmeho hiꞌntnnono uyontɨfi hofɨkoe syoho iyosoꞌno yokumpohnꞌnyo maꞌmentohofofoho. \p \v 1 Olo soꞌno nakwo huno ole nayohoho. Nakwoe hwahoponjo aꞌapahoso holayo ango hopa weꞌenepi molohinawehwosi wonyo umoꞌnɨmontonoho. I wonyo imoꞌnɨngkuhwosoꞌno Anɨtu kako nomꞌne ango songo wonejapmmontonoho. Oso ango songo hiso aꞌamu molinyoꞌmaho. Oꞌo, Anɨtu kako molinyofoho. Ango hiso ahwomomo wojoso engolopohamo neꞌnohini nowentɨhwonefoho. \v 2 Nakwo olo hwaho lopo nohumentani ahwomomjo ango songo somneꞌno humotaho lopemoꞌnawotohwono. Oso ahwomojo ango songoso nakumo hwapɨfe hopa ifehuꞌmokonesyohumayo soꞌno nemoꞌnalofoho. \v 3 Oso ango songo hiso ifehuꞌmokonasyɨhwosi nakwoe huyoꞌmangoso hwapɨfe ane siki mohumanehoho. \v 4 Nakwo olo hwaho loponjo aꞌapaho mokosyohumalohwoneso tohino tɨpemawoꞌnɨngkuhwone soꞌno nakwo humotaho lopemoꞌnawotohwono. I nakwoe hwaho loponjo aꞌapahoso wapeꞌnono malohiyɨhwono. Oꞌo, osoꞌneꞌmaho. Nakwo nakwoe ahwomomjo aꞌapaho hwapɨfe songo paꞌnɨngo soꞌno namoꞌnɨngkohoho. Oso hiso songo nomehwasi olo hwaho loponjolo poyo peꞌnɨwoꞌnɨngkiso somo ulɨkoꞌmehwasi songo neꞌno nɨhuꞌnahone nohumanefoho. \v 5 Nakwo oso songo neꞌno humayoꞌne yahino mayosoꞌno Anɨtu kako nakumo itoꞌno enesyohumaho. Sɨmoꞌmo kako kakoe Towahuno Wopɨngo sohwo nejapmmentisofoho. Oso hisoꞌno nakwo huno ole nayohoho. Yoꞌmayo Anɨtu wosejapmmo nalɨmentisoso wonejapmmontonoho. \p \v 6 Nakwo huno ose neyahonɨngki nakwo olopo sɨmeho wopɨngoꞌnji fosyohumentani Anɨtu neꞌno syoho yokumpohnꞌnyo yalokuhwono. Nakwo olo hwaho loponjo aꞌapahoꞌnji nohumehwasi nakwo ahwomomjo aꞌapahoso momahnꞌnwoho. Nakwo Jisasɨꞌnji ango wopɨngo sopo mohumaneꞌnwoho. \v 7 Nakwo oso homo somo muhwonyoꞌnjo ko yontaneso nakwo nehopeho hnnalokuhwono. Hwapɨngoso nakwo oso homo somo sɨmeho hiꞌntnnono uyalokuhwono. \v 8 Oseso nakwo olopo sɨmeho wopɨngoꞌnji fosyohumentani Anɨtumneꞌno syoho yokumpohnꞌnyo yalokuhwono eso nto selohono. I osoꞌno nakwo olo hwaho loponjo aꞌapaho loso ulɨkoꞌmehwasi nakwoe Hwe Engo Anɨtuꞌnji kakoe hwapɨngopo fosyohumayoꞌne namoꞌnɨngkohoho. \v 9 I osoꞌno nakwo olo hwaho lopo humasoꞌmanji u nakwo Anɨtuꞌnji kakoe angopo humasoꞌmanji yoꞌmayo nakwo iwoꞌnɨngkuhwone soꞌno huno angaꞌno ole syofɨsyalokuhwono. Yoꞌmayo yaneso Anɨtuye sɨmeho wopɨngo umokiyoꞌne namoꞌnyo soꞌno yalokuhwono. \v 10 Hwapɨngoso nakwo hopiꞌnonohino hnꞌnwi huno ole nayohoho. Nakwo aꞌamu hopiꞌnonohino hnꞌnwi nakwo Jisasɨꞌnji nakwoe hungkunoso ikwolofoꞌne sopo Jisasɨye sɨmano sopo wolohofantanoho. Nakwo oso hopo sopo nohumentanɨngkuhwasi yoꞌmayo yahino wopɨngoꞌnji wonyoꞌnji imotohwone soꞌno Kɨlais kako nakumo yano nalofonefoho. Aꞌamu yahino wopɨngoꞌnjoso wopɨngo nomapitnnefoho. Aꞌamu yahino wonyoꞌnjoso tohino nomapitnnefoho. \s1 Aꞌamu Anɨtuꞌnji sɨmeho afa inyoꞌne syoho yokumpohnꞌnyo iyoꞌne hungkunofoho. \p \v 11 Nakwoe Hwe Engo aꞌamufe yahino wonyo somneꞌno tohino engo uyone soꞌno nakwo huno syofɨsyontani iyoho nenalofoho. Oso hisoꞌno nakwo aꞌamu hopiꞌnonohinoso Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono uyɨfitnneꞌentani syoho yokumpohnꞌnyo yalokuhwono. Oso hisoꞌno Anɨtu kako nakwoe yahino soꞌno huno uyohoho. I sekwo hokunonji nakwoe yahino wopɨngo soꞌno huno seyohoho. \v 12 I ngko ose selohe soꞌno sekwo huno ole losyofɨsyalokwofo. Poul kakoe yofeso apaꞌno hoꞌnomoꞌnalofoho. Ose losyofɨsyalokwofo. Oꞌo, awonoho. Oleꞌnefoho. Aꞌamu fehohnjo sohwa hofɨko Anɨtuye hungkuno ko losetɨhwantɨfeso hofɨko sɨmeho angaꞌnohinoꞌnjohwo molosetɨhwawoꞌnɨngkiyohofo. Oꞌo, hofɨko hofɨkoe yofeꞌnohini hoꞌnomaꞌnɨwoꞌnɨngkohofofoho. Hofɨko hofɨkoe he wopɨngo soꞌno hofɨkoe aꞌapaho wopɨngo soꞌno syafɨsyontɨfi hofɨkoe yofeꞌnohini hoꞌnomaꞌnɨwoꞌnɨngkohofofoho. Hofɨkoe yahino sɨmeho piꞌnɨngoꞌnji Anɨtuye hungkuno losetɨhwalokwofo soꞌno huno mosyafɨsiyontɨfi yalokwofo. Oso aꞌamu homo somo sekwo nje yahino sɨmeho angaꞌnohinoꞌnjo iwoꞌnɨngkoheso nohonɨwoꞌnɨngkohofo soꞌno ulɨfitnneꞌentnneꞌno selalokweno \v 13 Aꞌamu fehohnjoso ngkineꞌno hunoꞌmaso hweho. Ilohoꞌnnyo hweho, syofɨsyalokwofoꞌmanji hofɨkoe huno ole uyono. Poul kako yoꞌmayo yalokusoso Anɨtuye sɨmeho wopɨngo imoꞌnyoꞌne yalofoho. I yoꞌmayo ngko yalokweso huno itoꞌnohinoꞌnjo yalokweꞌmanji u sekumo itoꞌno sefoꞌmayoꞌne yalokweno. \v 14 Kɨlais kako nakumneꞌno hitoho mɨkunɨmposo uloꞌmentiso soꞌno nakwo kakoe syoho yalokuhwono. Hwapɨngo soꞌno nakwo huno ole soꞌno nayohoho. Hwe fihwo nakumo nayohope-eꞌne poyo imoꞌnɨmentisofoho. Kako nakwoe sɨmoꞌmango mafohiꞌnonto poyo imoꞌnɨmentiso soꞌno nakwo hopiꞌnonohiꞌnnonji poyo imoꞌnɨmentɨhwone hopa imoꞌnɨmentisofoho. \v 15 Kako nakumneꞌno poyo imoꞌnɨmentiso soꞌno nakwo songo humalohwone hnꞌnwi nakwo nakwoe sɨmeho wopɨngo imokinyoꞌne huno syofɨhuꞌnɨngkuhwaloho. Oꞌo, nakwo oso hwe nakumneꞌno nayohope-eꞌne poyo imoꞌnonto apaꞌno songo lɨkaꞌmentiso sohuneꞌno syofɨsyɨhwasi kakoe sɨmeho wopɨngo umokiyoꞌne yoꞌmayo wonyoangkafoso uyano. \p \v 16 Aꞌamu hwahoponjoso hofɨko nomꞌne aꞌamu somneꞌno yoꞌmayo iwoꞌnɨngkohofo somo uhwonontɨfi hwe wonyofoho, hwe wopɨngofoho syafɨsyɨwoꞌnɨngkohofofoho. Oso hopa nakwo miyanehwono. U ngko hohonta oso yahinoso imofonji Kɨlaisɨmneꞌno syafɨsyonji, Hwe wonyofoho, lɨmentohefoho. Hohonta ngko huno ose ko syafɨhuꞌmoteso olohonta ngko Kɨlaisɨmneꞌno huno itoꞌno syofɨsyalokweno. \v 17 Oseso aꞌamu fihwo kako Kɨlaisɨꞌnji ufohiꞌnnyo sohwo kako songo imoꞌnɨmaso hweho. Ihwoni. Kakoe yahino wonyo imojoso moiꞌwonoho. Olohonta yahino wopɨngoso nto maꞌmaso hweho. \p \v 18 Oso songo imoꞌnyo hwapɨngoso Anɨtuyoho. Sɨmoꞌmo nakwo Anɨtuye mango hwonaꞌni imoꞌnontani Kɨlais kako nakumo nayohope-eꞌne poyo imoꞌnɨmentiso soꞌno nakwo Anɨtuꞌnji sɨmeho afa ininnɨꞌnwoho. Oseso Anɨtu kakoe mangohwa hopiꞌnonohinoso Anɨtuye aꞌamu ne imoꞌnɨfitnneꞌento kakoe hungkuno lutɨhwayo syohoso nejapɨwoꞌnɨngkisofoho. \v 19 Osoꞌno nakwo ole lutɨhwawoꞌnɨngkuhwono. Anɨtu Jisas Kɨlaisɨmo humaso sohwo kako kakoe mango sohwa kakoe aꞌamu ne imoꞌnɨfitnneꞌno honɨngkano imoꞌmentisofoho. Aꞌamu Anɨtuye aꞌamu ne imoꞌnyo sofe honɨngkano wonyo somneꞌno Anɨtu kako apaꞌno huno mɨkwesyafɨsyɨwoꞌnɨngki yohoho. Oseso Anɨtu kakoe mango sohwamo kakoe aꞌamu ne imoꞌnyoꞌne honɨngkano neso lɨjwamofoꞌne syohoso nejapmmentisofoho. \v 20 Oseso nakwo Kɨlaisɨye sɨmoꞌmango mofohiꞌnontani kakoe hungkuno lɨjwosemofalokuhwono. Oseso nakwo Anɨtuye hungkuno selontaneso Anɨtu kako aꞌamu hopiꞌnonohino somneꞌno joho ulalofoho. Osoꞌno olo hungkuno loso nakwo aꞌamu hopiꞌnonohino sokuneꞌno yokumpohnꞌnyo selalokuhwono. Kɨlais kako nakumneꞌno hitoho mɨkunɨmposo ulofalokunjo soꞌno sekwo kakoe mango soku Anɨtuye aꞌamu ne hmmoꞌnɨmno. \v 21 Kɨlais kako wonyo honɨngkano ane sohumo Anɨtu kako nakwo hopiꞌnonohino hnꞌnwiye honɨngkano wonyoso Kɨlaisɨmo kisahumentisofoho. Nakwo Kɨlaisɨꞌnji ufohiꞌnosoꞌmanji Anɨtu Kɨlaisɨye honɨngkano wopɨngoꞌnohini nejapososo wopɨngo kuyoho wonalɨmontonoho. \c 6 \s1 Aꞌamu Anɨtuye hungkuno lutɨhukuꞌmofo syohoꞌnjo sohwa yoꞌmayo tango mawoꞌnɨngkohofofoho. \p \v 1 Nakwo Anɨtuꞌnji syoho iwoꞌnɨngkuhwone hnꞌnwi nakwo olo soꞌno jomo yokumpohnꞌnyo selalokuhwono. Anɨtu kako sekumneꞌno wopɨngo selohoꞌmentiso somo sekwo nto maꞌmentohofoso ne ane siki imoꞌnɨngkuhwaloho. \v 2 Oꞌo, Anɨtuye hungkuno oleso upaꞌnɨmno. \q1 Ngko sekumneꞌno hitoho ntofoso sohonta sekwoe humotahoso upaꞌnɨmentohefoho. \q1 Sekumo asomo setɨmayoꞌne sɨkuno somo ngko sefoꞌmaꞌmentohefoho. \p Upaꞌnɨmno. Olohonta Anɨtu kako nakumneꞌno hitoho ulofalofoho. Olohonta Anɨtu kako sekumo wosefoꞌmaꞌmneꞌno yalokweno nelalofoho. \p \v 3 Ngko Anɨtuye syoho ulohofiyo sohwoꞌnɨmo aꞌamu nje yahino somo nohonɨngkujoꞌno honɨngkano wonyo nohonɨngkijiꞌmanji Anɨtuye syohomneꞌno hwasyo hungkuno mjantɨfitnnohonji honɨngkano wopɨngoꞌnohini yalokweno. Aꞌamu fihwo kako Anɨtuye honɨngkanomo tɨfi unɨngkamo loso sohwo nohonɨngkuhwosi ngko honɨngkano wonyo imesoꞌno kako nohonɨngkuhwosoꞌno kako pɨwasyosoꞌmanji oso nɨhuꞌno wonyofoho. \v 4 Osoꞌno sɨkuno huhwo huhwi nakwo Anɨtuye syoho ulohofiyo sohwonaꞌni nakwo aꞌamu somo yahino wopɨngoꞌnohini itɨhwalokuhwono. Yoꞌmayo tango neꞌmante soꞌno nakwo Anɨtumneꞌno yokumpohnꞌnyo neꞌno lohofɨwoꞌnɨngkuhwono. Ou, hofɨko nakumo wonyo nalohofoso hofɨko nakumo wonyo namokiyoso nakwo neꞌno lohofɨwoꞌnɨngkuhwonefoho. Osoꞌno aꞌamu hofɨko huno ole uyono. Yoꞌmayo tango ko uꞌmanteso syoho mohoꞌnasiyoso Anɨtuye syoho ulohofiyo ne hwafoho. Huno ose uyono. \v 5 Hofɨko nakumo hwanɨngo nafonjontɨfi impe nantofontɨfi nakwo mango sohwa nonafotofontɨfi joho wonyoꞌnji nalɨwoꞌnɨngkohofofoho. I osoꞌno nakwo Anɨtumneꞌno yokumpohnꞌnyo neꞌno lohofɨwoꞌnɨngkuhwono. Nakwo syoho engo yontani saho itoꞌno mofosyawosoꞌnjo mijohoꞌnji humawoꞌnɨngkuhwonefoho. \v 6 Nakwo yahino itoꞌnohino yontani huno wopɨngoꞌnohini mokosyohumalohwono. Aꞌamu nakumo wonyo nalohofontɨfi somo yoka kuntoꞌno mulɨwoꞌnɨngkiyɨhwonefoho. Oꞌo, yahino wopɨngoꞌnohini ulohofɨwoꞌnɨngkuhwonefoho. Nakwo Anɨtuye Towahuno Wopɨngoꞌnji nohumentani aꞌamu hopiꞌnonohino somo sɨmeho uyalokuhwono. Mangoꞌnohino hwonanɨꞌmaho. Oꞌo, sɨmeho nehopi uyalokuhwono. \v 7 Anɨtuye yokumpohnꞌnyo mentane soꞌno nakwo Anɨtuye hungkuno nehopiꞌnohini ulalokuhwono. Nakwoe honɨngkano itoꞌnohinoso mekino hopa aho angahohntaꞌni mokosyohumentani aꞌamufe yahino wonyo somo monje yasiyoꞌnefoho. Aꞌamu nakumo wonyo wonelohofantɨfi yalokwofoso nakwoe honɨngkano itoꞌnohinoso nakwoe sampe paꞌnyo nefoꞌmalofoho. \v 8 Aꞌamu fehohnjoso nakwoe yofe ko hoꞌnomantɨfeso nomꞌnihwa nakwoe yofe monje yasyɨwoꞌnɨngkohofo. Aꞌamu fehohnjoso sitofo ko nalontɨfeso aꞌamu fehohnjoso nakwoe syoho somneꞌno hungkuno wopɨngoꞌnohini lɨwoꞌnɨngkohofofoho. Oso hisoꞌno nakwo huno mosyafusiyoꞌnjo yalokuhwono. Oꞌo nakwo syohoꞌnohino yalokuhwono. Nakwo hungkuno nehopiꞌnohino ko ulahonɨngkuhwoni aꞌamu fehohnjoso hwasyo hungkunoꞌnjo kuyoho nalɨwoꞌnɨngkohofofoho. \v 9 Aꞌamu fehohnjoso nahonontɨfi aꞌamu kengo hwasoho nalontɨfi hohujo ikinjonamofɨwoꞌnɨngkohofofoho. Aꞌamu fehohnjoso nahonontɨfi nakwoe aꞌamu hwafoho nalɨwoꞌnɨngkohofofoho. Sɨkuno fisomo nakwo poyo umoꞌnantani ko yontaneso nakwo songo neꞌno humalohwono. Anɨtu kako nakwoe honɨngkano itoꞌno monehwajiyoꞌne soꞌno tango ko nejaponteso kako nakumo poyo monamokiyofoho. \v 10 Nakwo sɨmeho tangoꞌnjo hopa ko humentaneso nakwo engolopohamo sɨmonyo yalokuhwono. Nakwo yoꞌmayo soꞌno umofonyo inyo hopa sohwonaꞌni ko humentaneso nakwo nomꞌne aꞌamu somo yoꞌmayo piꞌnɨngo engoso uyɨwoꞌnɨngkuhwonefoho. Nakwo impoꞌnamoꞌnnyo paꞌnyo ko humentaneso nakwo Anɨtuye yoꞌmayo wonyoangkafoso mokosyohumawoꞌnɨngkuhwone hwonaꞌnyoho. \p \v 11 Ou, nje aꞌamu Koulin soku, nakwoe sɨmehomjo hungkunoso yolohoso selalokuhwono. Nakwo sekumo sɨmeho engo neꞌnjo sejopalokuhwono. \v 12 Nakwoe sɨmehoso hano mopɨkuꞌnauyoho. Oꞌo, nakwo sekumneꞌno nakwoe sɨmeho nemoꞌnɨngkahonɨngki sejopalokuhwono. I osoꞌno sekwo sɨmeho mohwosompoꞌnawoꞌnnyo soku nakwoꞌnji sɨmeho afa inyo kuꞌmaho. \v 13 I sekwo nje mehomi soku senɨngkwohwosa hungkuno selɨwoꞌnɨngkohofo hopaso waselɨmonneꞌno yohono. Nakwo sɨmeho neꞌnjo sejopalokuhwone hopaso sekwo nakumo sɨmeho neꞌnjo fonejapmno. Sekwo sekwoe sɨmehoso nakumneꞌno fohwosampoꞌnɨmno. \s1 Sekwo Anɨtuye aꞌamu soku sekwo yahino wonyo soꞌnji nomajopohiꞌnɨngkutoho. Oꞌo, sekwo Anɨtuye ango wopɨngo kuyoho. \p \v 14 Aꞌamu Anɨtumo minɨngkayoso hofɨkoe yahinoso nakwo paꞌnyoꞌnjoꞌmaho. Oseso sekwo Anɨtumo inɨngkunyo soku sekwo hofɨkoꞌnji nomajopohiꞌnɨngkutoho. Hofɨkoe yoꞌmayo yahinoso hofɨkoꞌnji ikutoho. Oꞌo, honɨngkano wonyoꞌnji wopɨngoꞌnji nemꞌno kemokosyohumayoso pipilo. Sɨkwoꞌmjohoꞌnji pomponahoꞌnji afapo lawotoho. Nɨhuꞌno awonoho. \v 15 Kɨlaisɨꞌnji Setenꞌnji siko sɨmeho afa linalokusiyo. Nɨhuꞌno awonoho. Oseso aꞌamu Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono unyo sohwoꞌnji sɨmeho hiꞌntnnono muyo sohwoꞌnji siko huno afaso pipi wosyofɨsyanjito. Nɨhuꞌno awonoho. \v 16 Nakwo huno nayohoho. Anɨtu songo humaso sohwo kako nakumo nehumaso soꞌno nakwo kakoe ango wopɨngo hnꞌnwoho. Osoꞌno nakwo Anɨtuye ango hnꞌnwi nakwo hwahoponjo hwoso peefo kiꞌnyo yoꞌmayo yahino soꞌnji pehoꞌno elofisosyalokuhwono. Nɨhuꞌno wonyofoho. Oꞌo, nakwo Anɨtuye angoꞌnwoho. Anɨtu hungkuno ole nalɨmento, \q1 Ngko nje aꞌamuꞌnji nohumahmꞌmo hofɨkoꞌnji nomohuꞌmokinɨngkuhwasi hofɨkoꞌnji wofosyohumamonnoho. \q1 Ngko hofɨkoe Anɨtu hwoꞌnyoho. \q1 Hofɨko nje hwe moyaꞌmifoho. \p \v 17 Anɨtu ose nalonto nomꞌnepo kako ole nalɨmento, \q1 Sekwo oso aꞌamu ngkimo monnɨngkapeꞌnjo somneꞌno sekwo hohujo ikinjaofɨkuji ulɨkoꞌmafɨkuji nje yahino songoꞌnji fosyohumantokuno. \q1 Yahino nomꞌne wonyoso nokemokosyohumafɨkutoho. \q1 Oꞌo sekwo ose ifijoꞌmanji ngko nje mehomi semokuꞌmo wosetɨmaꞌmo. \q1 \v 18 Ngko senɨngkwahwoꞌni umoꞌnɨmo. \q1 Sekwo nje hwomu hwahninji nje mu sopeehnnonji fosyohumamno. \q1 Ngko sekwoe Hwe Engo yoꞌmayo yokumpohnꞌnyo hwapɨngo sohwoꞌni selalokweno. \c 7 \p \v 1 U nje aꞌamu soku, oso hungkuno wopɨngo hiso mtɨꞌmokoheso Anɨtu nejapmmentiso soꞌno nakwo huno syofɨsyɨhwasi yoꞌmayo wonyo nakwoe sɨmeho wonyo umo lonte soꞌnji yoꞌmayo nakwoe huyoꞌmango hwasyo honɨngkanomo ipemotonawe soꞌnji nɨhuꞌnahone hoꞌnaofɨhwasi Anɨtuye yahino wopɨngo somo unɨngkohwano. Nakwo nakwoe yahino somneꞌno Anɨtumo wonɨmango uyosoꞌno iyoho wonanono. Honɨngkano wopɨngo itoꞌnohino somo unɨngkohwano. \s1 Aꞌamu Koulin somo Poul iyoswo sɨmoꞌmjo mtɨꞌmokumentiso somo hofɨko tɨfi inɨngkamentohofo soꞌno Poul kako sɨmonyo imentisofoho. \p \v 2 Nakwo sekumo wonyo maselohofe hwonaꞌnyoho. Nakwo hwe fihumo wonyo mulohofefoho. Nakwo afofo hungkuno hwasyo ulontani aꞌamu fihwamo mokompemaso hwonaꞌnyoho. I osoꞌno sekwo sɨmeho monejapeꞌnjo pehoꞌneto. \v 3 Ngko yoka hungkunoso momjoselalokuyohono. Oꞌo, hungkuno ole nto selohono. Nakwo sekuneꞌno sɨmeho engo sejopalokuhwono. Oseso sekwo songo humafijoꞌmanji nakwo sekwoꞌnji songo wohumano. Sekwo poyo imoꞌnɨfijoꞌmanji nakwo huhwonaꞌni poyo umoꞌnano. \v 4 Hungkuno yolohoꞌnohini selalokweno. Ngko sekumneꞌno sɨmonyo engo yalokweno. Yoꞌmayo tango nɨꞌmanteso ngko sekumneꞌno apaꞌno huno syafɨsyontnneso nje sɨmeho wopɨngo nɨmoꞌnɨwoꞌnɨngkisofoho. Sɨmonyo yɨwoꞌnɨngkohefoho. \p \v 5 Nakwo ango Tɨlouas ulɨkoꞌmentani hwaho Masetouniya iꞌmofapmmentɨhwone sohonta nakwoe aꞌapaho usijo weꞌe mofosyohumayofoho. Oꞌo, yoꞌmayo yoꞌmayo tango engoso neꞌmaꞌmojofoho. Yoꞌmayo yoka neꞌmahonjoso nakwo iyoho nanɨmojofoho. \v 6 I osoꞌno Anɨtu kako kakoe aꞌamu sɨmeho tangoꞌnjo somo sɨmeho wopɨngo umokiyoso hwapɨngo hweho. Anɨtu kako Taitas nɨhwatɨmentiso sohwo kako noneꞌmanto nakwoe sɨmeho wopɨngo namokumentisofoho. \v 7 Taitas nakumo neꞌmayoso osoꞌneꞌnohinoꞌmaho. Oꞌo, kako hungkuno sekumtaꞌango oso nemotapmmentiso soꞌne nakwo sɨmonyo mɨkunɨmposo yontani sɨmeho wopɨngo namokumentisofoho. Kako sekwoꞌnji nohumentanɨngki sekwo hofiyo umokosyohumamentohofofoho. Kako sekwoꞌnji humamentiso soꞌno ole nalɨmento, Sekwo nohonyoꞌne humotaho lalokwofo. Sekwo oso honɨngkano wonyo soꞌno sɨmeho tango seyahonɨngki itoꞌno mɨhwajɨmalofo kuyoho. Sekwo ngkoꞌnji sɨmeho afa inyoꞌne syafɨsyontɨfi nje hungkunomo inɨngkayoꞌne semoꞌnɨngkohoho. Ose upaꞌnɨmentiso soꞌno ngko sɨmonyo imentohefoho. \p \v 8 Oso iyoswo sɨmoꞌmjo ngko sekumneꞌno semtɨꞌmokimentohe soꞌno sekwoe sɨmeho tango ko seimentisoso olohonta nje sɨmeho tango maniyantofiyoho. I sɨmoꞌmo ngko mtɨꞌmokumentohe sohonta sekumo sɨmeho tango seyoꞌne soꞌno huno syafɨsyonji ngko sɨmeho tango engo nimentisofoho. I osoꞌno oso sɨmeho tango seꞌmayoso sɨkuno piꞌnɨngoꞌmaho. Oꞌo, sɨkuno tɨfoponoho. \v 9 Oseso olohonta oso hungkuno tangoꞌnjo semtɨꞌmokimentohe soꞌno ngko sɨmonyo yalokweno. Hwapɨngoso sekwo sekwoe sɨmeho tango somjo osoꞌneꞌmaho. Oꞌo, olenoho. Oso sɨmeho tangoso sekwoe yahino wonyo somo iwoloꞌmokumentohofo soꞌno yalokweno. Ngko huno ole niyohoho. Oso sɨmeho tangoso Anɨtu huhwo sejapmmentisofoho. Osoꞌno nakwoe hungkunoso sekumo wonyo maselohofefoho. Awonoho. \v 10 Anɨtu kako kakoe aꞌamumo sɨmeho tango uyosoꞌmanji oso tango hiso aꞌamu honɨngkano wonyo somneꞌno iꞌwaho ikuji yahino wonyo somo hohujo ikinjaofɨkuji Anɨtumo ufohiꞌnyoꞌne wonefoꞌmaꞌmontonoho. I oseso Anɨtu kako sɨmeho tango nejaposo somo nakwo nakwolaho molanehwono. I osoꞌno aꞌamu Anɨtumo sɨmeho munyoso sɨmeho tango uyɨhwosoꞌno oso sɨmeho tango hiso hofɨkoe yahino wonyo somo mɨwoloꞌmokufitnnehofo. Osoꞌno hofɨko tɨkanomo ufitnnefoho. \v 11 Ou, sekwo huno itoꞌno fɨkwesyafɨhupmno. Oso sɨmeho tango Anɨtu sejapmmentisoso sekumo yahino wopɨngo wopɨngo setɨhwamentisofoho. Sekwo yahino wopɨngo itoꞌnohino somo hi semoꞌnɨngkahonɨngki sekwo olo honɨngkano wonyo soꞌno semtɨꞌmokimentohe soꞌno komoꞌno lɨkafontɨfi hungkuno homo somo itoꞌno mɨhwatɨmentohofofoho. Mɨhwajontɨfi oso hwe honɨngkano wonyoꞌnjo sohumo yoka ulontɨfi honɨngkano wonyo somneꞌno iyoho senalofoho. Sekwo nakumo nahonyoꞌne humotaho lontɨfi oso hwe huhwo sohwoe honɨngkano wonyo somtaꞌni hungkuno mikwolofɨhwatɨmentohofofoho. Ose imentohofo soꞌno olohonta sekwo wonyo ane kuyoho, huno nayohoho. \p \v 12 Oso iyoswo sɨmoꞌmjo semtɨꞌmokimentoheso ngko oso hwe honɨngkano wonyoꞌnjo sohwoꞌnji oso hwe kako kakimo wonyo ulohoꞌmentisoso huneꞌnohini semtɨꞌmokimentoheꞌmaho. Oꞌo. Olenoho. Sekwo olo hilo soꞌno huno seyoneꞌnji semtɨꞌmokimentohefoho. Sekwo Anɨtuye tɨmopo nohumafɨkuji nje hungkuno soꞌno hi semoꞌnɨngkuhwosoꞌno nakwoꞌnji sɨmeho afa inyoꞌneꞌeno lonji semtɨꞌmokimentohefoho. \v 13 Oso hiso ne imoꞌnɨmentiso soꞌno nakwo nakwoe sɨmeho wopɨngo namoꞌnɨmentisofoho. \p Osoꞌnohinɨꞌmaho. Oꞌo, Taitas kako sekwoe angopo ntaꞌni neꞌmanto sɨmonyo engo imentisofoho. Hwapɨngoso kako sekwoꞌnji nohumentanɨngki sekwo kakimo utɨmantɨfi yahino wopɨngoꞌnohini ulohoꞌmentohofo soꞌno kakoe sɨmeho hofiyo umokumalofofoho. Osoꞌno nakwo sekumneꞌno sɨmonyo selohofalokuhwono. \v 14 Sɨmoꞌmo ngko sekwoe yofe Taitasɨye sɨmanopo hoꞌnosemaꞌmentohe soꞌno ngko sekumneꞌno wonɨmango mannɨmentisofoho. Oꞌo, yoꞌmayo hungkuno hopiꞌnonohino ngko sekumneꞌno Taitasɨmo ulɨmentoheso nehopi imoꞌnɨmentisofoho. Ngko sekumo hungkuno nehopiꞌnohino selɨwoꞌnɨngkohe hopaso oso hungkuno Taitasɨmo ulɨmentoheso ne imoꞌnɨmentisofoho. \v 15 Taitas kako sekumo seꞌmaꞌmentiso sohonta sekwo kakineꞌno yomoꞌnji iyohoꞌnji ko yontɨfi kakimo utɨmantɨfi wopɨngo ulohoꞌmentohofofoho. Sekwo kakoe hungkunomo hofiyoꞌno inɨngkamentohofo soꞌno huno syafɨsyonto kako sekuneꞌno umoꞌnalofoho. Oso hisoꞌno ntɨmentisofoho. \v 16 Oseso sekwo yahino wonyoangkafo yontɨfe soꞌno ngko huno niyohoho. Sekwo yahino wonyoangkafoꞌnohinoso neꞌno uyɨhwantɨfeho. Osoꞌno ngko sɨmonyo yalokweno. \c 8 \s1 Aꞌamu Anɨtumo inɨngkawoꞌnɨngkohofoso hofɨko nomꞌne aꞌamu somo ufoꞌmawoꞌnɨngkohofofoho. \p \v 1 Nje aꞌamu soku, sekwo olo hungkuno loso huno itoꞌno waseyonontnneꞌno waselɨmonneꞌno yohono. Aꞌamu hwaho Masetouniya sopo humalofoso hofɨko Anɨtumneꞌno sɨmeho uyo soꞌne uhuꞌmokuwoꞌnɨngkohofo somo Anɨtu kako wonyoangkafoso ulohofalofoho. \v 2 Hofɨko nohumentanɨngkofi tango mɨkunɨmposo uꞌmanto oso tango hiso hofɨkimo yamofo ulohoꞌmentisofoho. Hofɨko umofonyo mɨkunɨmposo ko inyo hi hofɨko Anɨtumneꞌno sɨmeho wopɨngoꞌnji humamentohofofoho. Oseso hofɨko nomꞌne aꞌamu somneꞌno ufoꞌmayoꞌne huno syafɨsyontɨfi hofɨkoe hamniyoho uhuꞌmokumentohofofoho. \v 3 Hungkuno yoloho selalokweno. Ngko oso hamniyoho hisoꞌno jomo ulɨmentoheꞌmaho. Oꞌo, hofɨko hofɨkoe hunomnohini inɨngkamentohofofoho. Hamniyoho ilɨfeeoꞌmentohofoso uhuꞌmokontɨfi osopo nomꞌne hamniyohoso umofonyo ko yontɨfi uhuꞌmokumentohofofoho. \v 4 Hofɨko nakumo jomo yokumpohnꞌnyo ole nalɨmentohofi, Anɨtuye aꞌamu ango Jelusalem humamotofoso yoꞌmayo soꞌno umofonyo engo yalokwofo somo nakwo ufoꞌmasoso wopɨngotaho. \v 5 Ose nelahonɨngkofi nakwo huno ole syafɨhuꞌmentɨhwoni, Hofɨko hamniyoho weꞌeso aꞌamu somneꞌno uhuꞌmokantɨfeho. Ose ko syofɨsyahonɨngkuhwoni hofɨko sɨmoꞌmo hofɨkoe sɨmeho Anɨtumo uyontɨfi hofɨkoe yahino yoꞌmayo soꞌnji Anɨtumo nɨhuꞌnahone uyɨmentohofofoho. Nakwo Anɨtuye sɨmeho wopɨngo umokaneꞌentɨfi nakwo hiꞌnɨmneꞌno hitoho ulofalofoho. \p \v 6 Oseso Taitas kako hamniyoho huꞌmeesiyo syohoso sekwoꞌnji emaꞌmentiso sohumo sekwoe ango sopo oso aꞌamu foꞌmayo syoho homo somo esojwaofoꞌne hungkuno ulɨmentɨhwonefoho. \v 7 Yoꞌmayo syoho iwoꞌnɨngkohofoso wonyoangkafoꞌnohini iwoꞌnɨngkohofo kuyoho. Sekwo yoꞌmayo soꞌno Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono uyalokwofo. Sekwo Anɨtuye hungkunoso hofiyo lutɨhwalokwofo. Sekwo Anɨtu mtaꞌni yoꞌmayo huno wopɨngoso tɨpemalokwofo. Sekwo aꞌamu nomꞌnimo ufoꞌmayoꞌne hi semoꞌnɨngkahonɨngki hofiyo yalokwofo. Osoꞌnji sekwo nakumo sɨmeho nejopalokwofo. Sekwo oso yoꞌmayo hiso wonyoangkafo iwoꞌnɨngkohofo hopaso sekwo oso hamniyoho huꞌmeesiyo syohoso moiꞌwo wesejwaopɨfentnneꞌno yalokweno. \p \v 8 Ngko hamniyoho engo uyɨmno maselɨmnehono. Oꞌo osoꞌneꞌmaho. I osoꞌno nomꞌne aꞌamuso hofɨko olo syoho somneꞌno hi umoꞌnɨngkahonɨngki hofiyo uyalokwofo. Oseso sekwo oso paꞌnyo ifijoꞌmanji nakwo huno ole wonayono. Hofɨko mangoꞌnohinɨꞌmaho. Oꞌo, nomꞌne aꞌamu somneꞌno hitoho nehopiꞌnohini selofalofoho. Huno ose wonayɨmontonoho. \v 9 Nakwoe Hwe Engo Jisas Kɨlais nakumneꞌno wonyoangkafo nalohoꞌmentiso soꞌno sekwo huno seyohoho. Kako yoꞌmayo hopiꞌnonohino mokosyohumunyo hwapɨngo sohwo kako nakumo nefoꞌmayoꞌne umofonyo hwapɨngo imentisofoho. Sekwo yoꞌmayo wopɨngo ahwomo mtaꞌni mayosoꞌno kako oso wopɨngo homo somo ulɨkoꞌmotaponto nakwoe hwaho lopo umofonyo engo imentisofoho. Kɨlais kako sekumneꞌno ose imentiso soꞌno sekwo aꞌamu nomꞌne somneꞌno huno syafɨsyɨkuji ufoꞌmapmno. \p \v 10 Ngko nje hunoso olo syoho lomneꞌno wolɨjwasemoꞌmneꞌno yohono. Sekwo nomꞌne soswo somo oso syoho hiso ulɨkaꞌmentohofo soꞌno sekwo syoho hiso olohonta moiꞌwo fesyojwaopmno. Aꞌamu hopiꞌnonohinoso oso hamniyoho huꞌmeesiyo syoho yalokwofoso sekwo nɨhuꞌno sɨmoꞌmo oso hisoꞌno hungkuno mtitofontɨfi hamniyoho huꞌmeesiyo emaꞌmentohofofoho. \v 11 Oseso olohonta oso syoho hiso moiꞌwo fesyojwamopmno. Hohonta sekwo oso syoho hiso hi semoꞌnɨngkahonɨngki emaꞌmentohofofoho. Oso hopaso sekwo syoho homo somo moiꞌwo esejwaofoꞌne hi wasemoꞌnono. Oso hamniyoho sekwo angaꞌno angaꞌnohino soku mokosyohumawoꞌnɨngkohofo somo yoꞌmayo soꞌno yano ulofiyɨkuji fehohnjo aꞌamu nomꞌne somo ufoꞌmayoꞌne fohoꞌnaopmno. \v 12 Sekwo hamniyoho engo momokosyohumunyo soku nohumafɨkuji nomꞌne aꞌamu somo ufoꞌmaꞌmo huno yokumpohnꞌnyo syafɨsyɨkujoꞌno Anɨtu kako sɨmeho wopɨngo wosejapmmontonoho. Kako hamniyoho engo soꞌno mosyofɨsyalofiyoho. Oꞌo, jɨje weꞌe mokosyohumunyoso nomꞌne aꞌamu somo ufoꞌmano lɨkuji hamniyoho fehohnjoso uyɨfijoso sekwo Anɨtuye sɨmeho wopɨngo umokantɨfeho. \p \v 13 Ole moselalokuyohono. Sekwo nomꞌne aꞌamu somo ufoꞌmayone syoho engo yokumpohnꞌnyo yontanɨngkuji oso aꞌamu hiso sekwoe hamniyoho nomafɨkujoꞌno syoho aneꞌnjohwo wopɨngoꞌnohini wohumafe. Ose moselalokuyohono. Oꞌo, ngko Anɨtuye aꞌamu neso yoꞌmayo itoꞌno humayoꞌne umofonyo miyosoꞌno selalokweno. \v 14 I olohonta sekwo yoꞌmayoso piꞌnɨngo engo mokosyohumunyo kuyoho. Osoꞌno sekwo aꞌamu olohonta umofonyo inyo somo ufoꞌmapijoꞌmanji tɨfi noꞌmo sekwo umofonyo ifijoꞌmanji hofɨko osohonta oso hisoꞌno piꞌnɨngo mokosyohumunyoꞌmanji wosefoꞌmantɨfeho. Sekwo ose ifijoꞌmanji sekwo hopiꞌnonohino yoꞌmayo soꞌno itoꞌno fosyohumayoꞌne umofonyo mifitnne kuyoho. \v 15 Oso hopaso aꞌamu Anɨtuye hungkuno mtɨꞌmokumentohofo sohwa hofɨko aꞌamu Isɨlael aꞌamu mohumunyo sopo nohumentanɨngkofi Anɨtu wosopayo ahwomo mtaꞌni uyɨmentiso somneꞌno ole mtɨꞌmokumentohofi, \q1 Aꞌamu kako wosopayo piꞌnɨngo engo huꞌmemaꞌmentiso sohwo kako wosopayo nilɨfeesiyoso ane hweho. \q1 Aꞌamu kako wosopayo weꞌeꞌnohini huꞌmemaꞌmentiso sohwo kako wopayoꞌne umofonyo miyo hweho. \p Ose mtɨꞌmokumentohofofoho. \s1 Poul kako Taitasɨꞌnji nomꞌne aꞌamu sohwanji hofɨko ango Koulin soponeꞌno lɨhwatɨmentisofoho. \p \v 16 Anɨtu kako Taitasɨmo huno wopɨngo uyahonɨngki Taitas kako sefoꞌmayoꞌne nakwo hopa imoꞌnalokunjo soꞌno ngko Anɨtumo isamoyoka ulalokweno. \v 17 Ngko oso syoho hisoꞌno ko ulɨmentoheso ngko huno ole syofɨsyalokweno. Ngko kakimo hungkuno mujoꞌnjo yontɨꞌmtentesi kako kakoe huno mtaꞌni sekuye pono pɨhwonesohilo. \v 18 Oseso Taitasɨꞌnji nomꞌne aꞌamu sohwoꞌnji sekuyepono uhwojalokuhwono. Angoꞌmeemjo aꞌamu Anɨtumneꞌno uhuꞌmokuwoꞌnɨngkohofoso oso hwe huhwo sohwo kako Anɨtuye hungkuno hofiyo lutɨhwawoꞌnɨngkiso soꞌno hofɨko kakoe yofe hoꞌnomawoꞌnɨngkohofofoho. \v 19 Osoꞌnohinɨꞌmaho. Oꞌo, oso aꞌamu hiso hofɨko oso hwe sohumo ngkoꞌnji aꞌamu Jutiya somneꞌno hamniyoho uyohojaeꞌne uhwosopoꞌmentohofo hweho. Olo syoho yalokuhwoneso nakwo Anɨtuye yofe hoꞌnomentani nakwo nomꞌne aꞌamu somo ufoꞌmaꞌnyo soꞌno hi nemoꞌnɨngkahonɨngki utɨhwalokuhwono. \p \v 20 Nakwo olo hamniyoho engo aꞌamumo ufoꞌmayoꞌne mokosyohumalohwone soꞌno aꞌamu fihwa hofɨko nakwoe yahino somneꞌno hwasyo hungkuno mjonalɨfitnnohontani oso hwe huhwo sohumo hofɨko uhwosopoꞌmentohofo sohwoꞌnji uhwojalokuhwono. \v 21 Nakwo Anɨtuye tɨmoponohini yoꞌmayo yahino itoꞌnohino uyantaneꞌno ihwoneꞌmaho. Oꞌo, aꞌamu hopiꞌnonohino sofe tɨmopo yahino wopɨngo itoꞌnohinoso uyantaneꞌno yɨhwono. \p \v 22 Oso hwe hufaꞌu sohwaꞌuꞌnji nomꞌne hwe angaꞌnohino sohwoꞌnji uhwojalokuhwono. Sɨkuno piꞌnɨngo engo somo olo hwe lohwoe syohoso kakimo nakwo syoho hisoꞌno yamofo ulohofontaneso kako oso syoho hisoꞌno hi umoꞌnɨngkahonɨngki hofiyo yalofoho. Sekwoe yahino wopɨngo soꞌno ngko oso hwe huhwo sohumo ulɨmentohe soꞌno kako huno ole uyohoho. Sekwo nomꞌne aꞌamu somneꞌno hamniyoho hofiyo wohuꞌmesyantɨfe soꞌno huno uyohoho. Osoꞌno kako sekwoe ango poneꞌno sɨmeho wopɨngoꞌnjo woseꞌmaꞌmonteꞌno yalofoho. \v 23 Taitas sohumneꞌno sekwo huno ole soꞌno waseyono. Ngko yoꞌmayo syoho sefoꞌmayoꞌne iwoꞌnɨngkoheso Taitas kako ngkoꞌnji majopohiꞌnontai syoho afaꞌno afaꞌno yalokuhwoyo. Oso hwe nomꞌne sohwaꞌu siko oloponjo aꞌamu Anɨtumneꞌno uhuꞌmokuwoꞌnɨngkohofo sofe sɨmano mafohiꞌnonji siko Kɨlaisɨye yofe hoꞌnomayoꞌne olo syoho loso yalokusiyo. \v 24 Oseso oso aꞌamu huhwo sohwamo sekwo hofiyo utɨmafɨkuji sikineꞌno hitoho waselofono. Ose ifijoꞌmanji oso aꞌamu oso hwe hufaꞌu hwaꞌumo sekuye poneꞌno uhwojalokwofoso hofɨko huno ole wosyofɨsyantɨfeho. Yoꞌmayo hungkuno wopɨngo Poul kako aꞌamu Koulin somneꞌno nalɨwoꞌnɨngkisoso neꞌnjofoho wosyofɨsyantɨfeho. \c 9 \s1 Anɨtuye aꞌamu ne somo ufoꞌmaꞌnyoꞌne hungkunofoho. \p \v 1 Sekwo oso hungkuno Anɨtuye aꞌamu ne somo ufoꞌmayoꞌneso nto upaꞌnɨmentohofofoho. Osoꞌno oso hisoꞌno ngko nomꞌne hungkuno sawemoso maselɨmnehono. \v 2 Ngko huno niyohoho. Sekwo olo syoho losomneꞌno hi semoꞌnyoꞌne yalokwofo. Osoꞌno ngko olo hwaho Masetouniya aꞌamufe sɨmanopo sekwoe yofe hoꞌnomawoꞌnɨngkohefoho. Ole ulɨwoꞌnɨngkohono. Soswo angaꞌno mehonɨhwatɨmentɨhwone sohonta aꞌamu hwaho Ngkɨlik ango Koulin osopo humalofoso olo syoho hiloso nto ulɨkaꞌmentohofofoho. Ose ulɨwoꞌnɨngkohe soꞌno olo hwaho Masetouniya aꞌamuso oso hungkuno homo somo upaꞌnontɨfi hofɨko hiꞌnji olo syoho hiloso ulɨkofalokwofo. \v 3 Ngko olo syoho hilo soꞌno sekwoe yofe hoꞌnomawoꞌnɨngkohe soꞌno ne ane imoꞌnonoho. Oꞌo, ngko nto selohe hopaso sekwo hamniyoho huꞌmeesiyoso sokafo femokosyohumamno. Ose syafɨsyonji oso aꞌamu hiso sekwoe ango poneꞌno uhwojalokuhwono. \v 4 Ngko sekwoe yahino wopɨngo soꞌno aꞌamu lomo ulɨwoꞌnɨngkohe soꞌno ngko aꞌamu Masetouniya fehohnjo soꞌnji sekumo seꞌmehwasoꞌno sekwo hamniyoho hiso sokafo mohoꞌnasiyoꞌmanji ngko wonɨmango engo wannɨmontonoho. I sekwo hokunonji wonɨmango wonanɨmontonoho. \v 5 Ose mmoꞌnonehonji ngko ole syofɨhuꞌmale, Ngko olo aꞌamu lomo ango Koulin sopo kakineꞌno uhwatɨme oso hamniyoho sekwo uyohojano lontɨfe soꞌno hofɨko sekwoꞌnji sokafo itoꞌno fesyohumamno. Oseso ngko tɨfi noseꞌmahmꞌmeꞌno ngko hamniyoho hiso sekumtaꞌni momakulɨsyosemaꞌmnehono. Oꞌo, sekwo nomꞌne aꞌamu somo sɨmeho uyalokwofo soꞌno sekwo sɨmeho nohayoꞌnji sekwoe huno mtaꞌni fohoꞌnahumno. \p \v 6 Sekwo olo soꞌno huno fɨsyafɨhupmno. Hwe fihwo kako wopayo weꞌe hulinyo sohwo kako wopayo weꞌe womaꞌmontonoho. I aꞌamu nomꞌne sohwo kako wopayo engo hulinyo sohwo kako wopayo engo womaꞌmontonoho. \v 7 Sekwo aꞌamu angaꞌno angaꞌnohino soku sekwo huno hamniyoho alale wohoꞌnosyano lɨfijoꞌmanji sekwoe hunomnohini inɨngkakuji fohoꞌnaopmno. Aꞌamu fehohnjo hofɨko hamniyoho engo soꞌno jomo yokumpohnꞌnyo selɨkujoꞌno aꞌamu fihwa hofɨko sɨmeho tangoꞌnji hamniyoho hiso hoꞌnasiyoso oso wopɨngoꞌmaho. Oꞌo aꞌamu kakoe huno mtaꞌni hamniyoho sɨmeho wopɨngoꞌnjo uyo sohumo Anɨtu kako oso humneꞌno sɨmonyo yalofoho. \v 8 Anɨtu kako yoꞌmayo itoꞌno humayoꞌne sejapɨhwosi osoꞌnji nomꞌne yoꞌmayoso ilɨfeesiyoꞌneso sejaponeso hopoenohino hweho. Oseso sekwo itoꞌnohini nohumafɨkuji nomꞌne aꞌamu somo ufoꞌmayoꞌneso ilɨfeesiyoꞌneso weho. Oseso sekwo nomꞌne aꞌamu somo wopɨngo ulohofoꞌneso hopoenohino kuyoho. \v 9 Oso paꞌnyoso aꞌamu Anɨtuye hungkuno mtɨꞌmokumentohofo sohwa ole mtɨꞌmokumentohofi, \q1 Aꞌamu fihwo Anɨtuye yahinomo inɨngkawowoꞌnɨngkiso sohwo kako aꞌamu yoꞌmayo soꞌno umofonyo inyo somo yanoꞌnohino hweho. \q1 Oso yahino wopɨngoso neꞌno mjɨmɨwentanɨngkuhwosi Anɨtu kakimo neꞌnohino hofiyo womokosyohumamontonoho. \q1 Wopɨngo ulohoꞌmontonoho. \p Ose mtɨꞌmokumentohofofoho. \v 10 Anɨtu kako aꞌamu hnꞌnɨmo yoꞌmayo uyo hujoꞌne nejaponteso tɨfi wopayo nyoꞌneso nejapɨwoꞌnɨngkiso hweho. Oso hopaso sekwo aꞌamu nomꞌne somo ufoꞌmalokwofo soꞌno sekwo wopayo hulalokwofo. Oso hulalokwofoso engo imoꞌnɨngkuhwosi ne piꞌnɨngo engo womantɨfeho. Oseso oso uyo hujoso Anɨtu kako piꞌnɨngo wosejapmmontonoho. \v 11 Sekwoe yoꞌmayo soꞌno Anɨtu engo imokahonɨngkuhwosi sekwo yoꞌmayoso nomꞌne aꞌamu somo yano uyantɨfeho. Oseso oso hamniyoho uhuꞌmokinyoso nakwo nomotasɨhwasoꞌno aꞌamu piꞌnɨngo engo sekwoe yahino wopɨngo soꞌno Anɨtumo isamoyoka mɨkunɨmposo ulantɨfeho. \v 12 Sekwo oso yahino wopɨngo yalokwofo soꞌno yoꞌmayo wopɨngoso hufaꞌu umoꞌnɨmontonoho. Sɨmoꞌmo Anɨtuye aꞌamu umofonyo inyoso itoꞌnohino wohumantɨfeho. Nomꞌneso olenoho. Aꞌamu piꞌnɨngo engoso hofɨko Anɨtumo isamoyoka ulɨkuji kakoe yofe engo wohoꞌnomantɨfeho. \v 13 Sekwo nomꞌne aꞌamu somo ufoꞌmalokwofo huhwo sohwa hofɨko huno ole wosesyofɨsyantɨfeho. Aꞌamu Koulinɨso hofɨko Kɨlaisɨye hungkunomo upaꞌnontɨfi itoꞌno inɨngkowalokwofo. Mangoꞌnohinɨꞌmaho. Oꞌo, neꞌnjofoho. Ose syasyefɨsyɨkuji hofɨko sekumtaꞌni hamniyoho mapijo soꞌnji sekwoe yahino wopɨngo soꞌntnneꞌno Anɨtumo isamoyoka engo ulantɨfeho. \v 14 Oseso aꞌamu hiso hofɨko huno ole uyono. Anɨtu kako sekumo wopɨngo engo selohofalofoho. Hofɨko sekumneꞌno Anɨtu kako sekumo wopɨngo neꞌno selohofoꞌne soꞌno jomo ulantɨfeho. \v 15 Anɨtu kako kakoe hwomu wonyoangkafo nejapmmentiso soꞌno nakwo isamoyoka mɨkunɨmposo ulano. Hwomu huhwo sohwoe mpoyo wopɨngo hopiꞌnonohinoso nakwo hopoenohini molanehwono. \c 10 \s1 Aꞌamu Anɨtuye syohoꞌnjo somneꞌno hwasyo hungkuno mjɨjo somo Poul kako monje yahumentisofoho. \p \v 1 Ngko Poulɨꞌni ngkineꞌno hungkuno weꞌe waselɨmonneꞌno yohono. Aꞌamu fehohnjoso ngkineꞌno ole lalokwofo. Poul kako nakwoꞌnji nohumanto hungkuno wopɨngo pompenjiyoꞌnohino ko nalɨwoꞌnɨngkiso sohwo kako kengopo nohumanto nakumneꞌno iyoswo mtɨꞌmokonto kako yoka hungkunoꞌnohini namtɨꞌmokiwoꞌnɨngkiso hweho. Ose lalokwofo. I ngko Kɨlaisɨye yahino hopa mahmꞌmo nje yokumpohnꞌnyo monje yahinɨꞌmo yoka hungkunoꞌmaso hungkuno pompenjiyoꞌnohini waselɨmonneꞌno yohono. \v 2 Ngko sekwoꞌnji nohumahmꞌmo yoka sejo soꞌno ngkilaho ko lalokweso aꞌamu fehohnjo ngkineꞌno ole lalokwofo, Poul kako hwahoponjo aꞌamu paꞌnyoso kako kakoe yofe hoꞌnomaꞌnyoꞌne Anɨtuye syoho yalofoho. Ose lalokwofo soꞌno sekwo huno ole fɨsyafɨhupmno. Poul kako yoka nalonoho lɨkuji nakwo huno itoꞌno wosyofɨsyano. Ose fɨsyafɨhupmno. \v 3 Ou nehopi. Nakwo olo hwaho lopo humawoꞌnɨngkuhwoneꞌnwoho. I osoꞌno nakwo olo hwaho loponjo yoꞌmayo mayosoꞌno hwahoponjo ikujoho yahino somo minɨngkowalokuyɨhwono. \v 4 Oꞌo, yoꞌmayo hwahoponjo yahino wonyo somo uyakolofoꞌneso mokosyohumalohwono. Oso hiso olo hwaho lopo ntaꞌnɨꞌmaho. Oꞌo, Anɨtuye yokumpohnꞌnyo mtaꞌangofoho. Oso yokumpohnꞌnyoso Setenɨye tojo somo kakoe yoꞌmayo somo mtɨhupesoso hoponoho. \v 5 Oso yokumpohnꞌnyoso aꞌamu hofɨko Anɨtumo nakwolaho lontɨfi kakineꞌno hwasyo linyo sofe hunomo monje yasiyoꞌneso hoponoho. Aꞌamu fehohnjoso hofɨko huno ole syofɨsyalokwofo. Nakwo hwe moyaꞌmi nomꞌneso hofɨko Anɨtumneꞌno huno wopɨngo tɨpemapitnnohontani nakwoe yokumpohnꞌnyoꞌnji oso honɨngkano Anɨtumo uꞌmayo somo wopɨjwosyano. Huno ose ko syofɨsyantɨfeso oso yokumpohnꞌnyo Anɨtu mtaꞌango yoꞌmayo yahino wonyo somo uyakolofoꞌne mokosyohumalohwoneso oso honɨngkano pɨjwasiyoꞌne homo somo nakwo mtɨhupeso hoponoho. Oso yokumpohnꞌnyo mokosyohumalohwone soꞌno yoꞌmayo huno wonyo syofɨsyalokuhwoneꞌmanji nakwo olo huno Kɨlaisɨmo enjwaꞌmo hoꞌnasiyoꞌneso hoponoho. \v 6 Oseso sekwo nakwoe hungkunomo enjwaꞌmo ntoꞌno wohumano nalɨfijo sohonta aꞌamu angaꞌno angaꞌnohinoso oso hungkuno homo somo hwotoho fentɨfi oso aꞌamu sofe asohoꞌyomo mewoꞌnɨngkohofo hungkuno mikwolofɨhwajiyoꞌne humalohwono. \p \v 7 Aꞌamu fehohnjoso ngkineꞌno ole ntantɨkwofo, Poul kako yokumpohnꞌnyo neso ane hweho. Kako siki mangoꞌnohino nelalofoho. Ose ntantɨkwofo aꞌamuso hofɨko nje aꞌapaho hohnjo somnohini nohonalokwofo. Ne somo manohonyofoho. Sekwo Kɨlaisɨye aꞌamu neꞌnwoho lɨkujɨꞌmanji sekwoe ne somneꞌno apaꞌno huno fɨkwesyafɨhupmno. Ole wosyafɨsyontɨfeho, Sekwo Kɨlaisɨye aꞌamu kuꞌmanji nakwo hiꞌnnonji Kɨlaisɨye aꞌamuꞌnwoho. \v 8 Anɨtu kakoe syoho somneꞌno kakoe yokumpohnꞌnyo nejopahonɨngki kakoe sɨmano mofohiꞌnontani yalokuhwono. Oso yokumpohnꞌnyo hiso sekwo Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono uyalokwofo somo wonyo semokiyoꞌneꞌmaho. Oꞌo, sekumo yokumpohnꞌnyo sesofitofoꞌnefoho. Ou, ngko oso yokumpohnꞌnyo soꞌne nje yofe hoꞌnomaꞌnyoꞌneꞌmanji ngko wonɨmango mannonehoho. Oꞌo, Kɨlais kako oso yokumpohnꞌnyo ngkimo ntapmmentiso soꞌno sekwo ngkimo enjwaꞌmo humalofo. \v 9 Osoꞌno sekwo huno ole syafɨsyɨkutoho. Ngko sekumo yoka hungkuno semtɨꞌmokiyɨwoꞌnɨngkohe soꞌno sekwo ngkineꞌno iyoho wasenono. Ose syafɨsyɨkutoho. \v 10 U nehopi. Aꞌamu fehohnjoso ngkineꞌno ole lalokwofo. Oso iyoswo Poul kako nakumneꞌno mtɨꞌmokuwoꞌnɨngkisoso hungkuno tangoꞌnjoꞌnji yokaꞌnji ko namtɨꞌmokiwoꞌnɨngkisoso kako noneꞌmahonɨngki uhwonontani kakoe aꞌapaho yokumpohnꞌnyoꞌnjo hwoꞌmaho. Kakoe hungkunoso sikinjofoho. \v 11 Ose lalokwofo soku sekwo olo soꞌno huno waseyono. Ngko ikanopo nohumanji yoka hungkuno semtɨꞌmokiwoꞌnɨngkohe hopa ngko sekwoꞌnjopo nohumahmꞌmo oso iyoswo semtɨꞌmokiwoꞌnɨngkohe hopaso waselɨmonnoho. Huno ose waseyono. \p \v 12 Aꞌamu fehohnjo sekwoꞌnji humalofoso hofɨko nomꞌne aꞌamufe yahinomo uhwonontɨfi hofɨkoe yahino soꞌnji oso aꞌamu sofe yahino soꞌnji yano inontɨfi hofɨko ole selalokwofo. Nakwoe yahino wonyoangkafoꞌnjɨꞌnwoho. Ose selalokwofo. Oso aꞌamu hiso hofɨko hofɨkoe huno somnohini syafɨsyontɨfi hofɨkoe yahinomnohini yano inontɨfeso huno anefoho. Nakwo aꞌamu hwahoponjo huno tɨfoꞌnjo hnꞌnwi yano minanehwono. \v 13 I nakwo nakwoe yofeso siki mohoꞌnomoꞌnanehwono. Oꞌo, oso syoho Anɨtu nejapmmentiso somneꞌno nakwoe yahinoso itoꞌno inasoꞌmanji yahino hiso hopo honɨngkonɨngkuhwasiꞌmanji oso syoho Anɨtu nejapmmentiso soꞌno wohoꞌnomantanoho. Oso syoho hiso sekuyepono lonehwatɨmentisoso sekumo ifehuꞌmokasesyohumaho. \v 14 Oso syoho somjo sohe Anɨtu nejapmmentiso somo muyokolofanehwono. Oꞌo, sekwo oso sohe somo mempo hohntaꞌni mohumulofo. Oꞌo, nakwoꞌnjo lohohntaꞌni humalofo. Osoꞌno sekuneꞌno sɨmoꞌmjo sohwonaꞌni Kɨlaisɨye hungkuno wopɨngo losetɨhwamentɨhwonefoho. Osopo nomꞌne aꞌamuso nakwoe syoho somjo ne tɨpemaꞌmentohofo soꞌno hofɨko hofɨkoe yofe hoꞌnomoꞌnɨmentohofofoho. \v 15 Aꞌamu nomꞌneso hofɨko Anɨtuye hungkuno losetɨhwamentohofo somneꞌno nakwo nakwoe yofe mohoꞌnomoꞌnanehwono. Oꞌo, nakwo oleꞌno namoꞌnɨngkohoho. Sekwo Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono uyalokwofoso engo neꞌno imoꞌnɨngkuhwosi oso syoho Anɨtu nejapmmentisoso sekwoꞌnjo ajwo sopo engo umoꞌnɨmontonoho. \v 16 Ose imoꞌnɨngkuhwosoꞌno nakwo nomꞌne hwaho sekwoe hohujo hohntaꞌni wojo soponeꞌno Kɨlaisɨye hungkuno wopɨngoso womotowantanoho. Oso hopo sopo aꞌamu nomꞌneso Anɨtuye hungkunoso mulalokuyohofo. Osopo nakwo syoho ihwasi oso syoho somtaꞌni ne tɨpemasoꞌmanji nakwo huno ole wonayono. Oso neso nomꞌne aꞌamufe syoho somtaꞌniꞌmaho. Oꞌo, nakwoe syoho mtaꞌangofoho. \p \v 17 Aꞌamu Anɨtuye hungkuno mtɨꞌmokumentohofo sohwa ole mtɨꞌmokumentohofi, \q1 Aꞌamu fihwo kako sɨmonyo uyɨmo loso sohwo kako kakoe yofe somneꞌno miyonehoho. \q1 Oꞌo, Anɨtu kakoꞌnohini yoꞌmayo wonyoangkafo iwoꞌnɨngkiso sohuneꞌnohini kako sɨmonyo uyono. \p Ose mtɨꞌmokumentohofofoho. \v 18 Nakwo huno ole nayohoho. Hwe fihwo kako kakoe yofe hoꞌnomaꞌnɨngkuhwoso sohwo Anɨtuye tɨmo sopo kakoe yofe engo ane hweho. I osoꞌno Anɨtu kako aꞌamu yofe engo ane paꞌnyo sohumo yofe hoꞌnomasoꞌmanji oso hwe huhwo sohwo yofe engo neꞌnjo hweho. \c 11 \s1 Aꞌamu fehohnjoso ole lɨmotofo, Anɨtu kakoe hungkuno lɨkuꞌmofo syoho soꞌno nahwosopoꞌmentiso hwonaꞌnyoho. Oso hungkuno hwasyo lɨmotofo sohwamneꞌno Poul kako hofɨkoe yahino somneꞌno ujo ehontojwahumentisofoho. \p \v 1 Sekwo ngkimo nupoꞌntohumamno. I ngko hungkuno fehohnjo aꞌamu omomo hungkuno lɨwoꞌnɨngkohofo sohwafe hungkuno hopa ko selɨꞌmeꞌno sekwo nje hungkuno somo nupoꞌntohumamno. \v 2 Upaꞌnyo Anɨtu kako sekumo kakimnohini inɨngkayoꞌne sehwosopoꞌmentisofoho. Osoꞌno nomꞌne aꞌamuso sekumo hwasyo honɨngkanomo ipesemotafijo soꞌno Anɨtuye sɨmeho wonyo umoꞌnɨmontonoho. I osoꞌno ngko huhwoꞌni sɨmeho wonyo wanɨmoꞌnɨmontonoho. Ihwoni. Ngko pahnnɨmo hungkuno weꞌenehwo waselɨmonneꞌno yohono. Sekwo aꞌmu sijo sofa nomꞌni hwamneꞌno huno mosyafɨso hwehwamneꞌnohini huno syafɨsyɨwoꞌnɨngkohofo hopaso ngko sekumo Kɨlaisɨyepono sehwatɨꞌmeꞌno sekwo kakimnohini huno fisyafɨhupmno. Sekwo nomꞌnihumo unɨngkowano lɨfijoso Anɨtu kako sɨmeho wonyo wosejapmmontonoho. I ngko huhwoꞌni sɨmeho wonyo wosejapmmonnoho. \v 3 I osoꞌno ngko olo hilo soꞌno iyoho nnɨngkohoho. Hohonta Seten kako homa imoꞌnonto Atam kakoe ape Efamo hwasyo ulɨmentiso soꞌno Efa kako hwasyo honɨngkanomo inɨngkamentisofoho. Seten ose ulohoꞌmentiso hopaso aꞌamu fehohnjo hofɨko hwasyo hungkuno lohoseꞌmafɨkujoꞌno sekwo Anɨtuye honɨngkanomo hofiyo inɨngkawowoꞌnɨngkohofo somo nusɨkwojɨkuji hwasyo honɨngkanomo inɨngkayo soꞌno ngko iyoho nnɨngkohoho. Sekwo Kɨlaisɨmnohini inɨngkayo yahinoso nusɨkwajɨfitnnohontnneꞌno selalokweno. \v 4 Hwapɨngoso aꞌamu fehohnjo hofɨko sekumo seꞌmantɨfi Jisasɨmneꞌno ngko hungkuno selɨmentoheso molohoseꞌmaꞌmmalofo. Oꞌo, Jisasɨmneꞌno hofɨko sekumo waseꞌmano ko lontɨfi hofɨkoe hwasyo hungkunoso Jisasɨmneꞌno lohoseꞌmaꞌmalofofoho. Oso hwasyo hungkuno homo somneꞌnohini syafɨsyɨwoꞌnɨngkohofofoho. Hohonta nakwo Jisas Kɨlaisɨye hungkuno wopɨngo selɨmentɨhwone sohonta sekwo Anɨtuye Towahuno wopɨngo maꞌmentohofofoho. I olohonta sekwo hofɨkoe hwasyo hungkuno somneꞌno neꞌnjofoho lontɨfi sekwo towahuno nomꞌne kengo maꞌmalofo kuyoho. Aꞌamu sekumo hwasyo selontanɨngkofi sekwo nakwolaho mujo kuyoho. Oꞌo, sekwo oso syoho hiso ifijo hopaso nomapitnnefoho. \p \v 5 Sekwo upaꞌnɨmno. Oso aꞌamu (\it apousel\it*) huhwo sohwamo sekwo wonyoangkafo hwasoho ulɨwoꞌnɨngkohofoso hofɨko nje yofemo niyakoloꞌnnyo hwolaho. Nɨhuꞌno awonoho. \v 6 Aꞌamu fehohnjo hungkuno lutɨhwayo yahino wonyoangkafo iwoꞌnɨngkohofo hopaso ngko ko miyoꞌnjo imneso ngko Anɨtuye hungkuno somneꞌno nje hunoso umofonyo miyohoyohono. Oꞌo, Anɨtuye hungkuno neso ngko huno niyohoho. Oso hisoꞌno sekwo huno seyohoho. Sɨkuno piꞌnɨngo engo somo nakwo sekumo Anɨtuye yahino ne soꞌno nto esetɨhwamentɨhwonefoho. \p \v 7 Sekwo huno seyohoho. Ngko sekwoꞌnji nohumanji Anɨtuye hungkuno losetɨhwamentohe sohonta ngko oso syoho homo somneꞌno hamniyohoꞌno jomo selɨmentohetaho. Oꞌo, ngko nje yofe monje yahinɨmentohe soꞌno ngko nje nonyo wosopayo yoꞌmayo soꞌno syoho imentohefoho. Osoꞌno ngko sekwoe yofe honje hoꞌnosemanji sekumo nje syoho ntohofiyo kuyohoꞌnji momasemokuꞌmmentohefoho. Oso yahino wopɨngo sekumo selohoꞌmentoheso wonyotaho. \v 8 Ngko sekwoꞌnji nohumentanɨngko Anɨtuye aꞌamu ango kengo mtaꞌangoso ngkineꞌno nje wosopayo yoꞌmayo somneꞌno hamniyoho uyohotɨmentohofofoho. Oseso ngko sekumo sefoꞌmayoꞌne aꞌamu kengo somtaꞌni hamniyoho hufo hopa maꞌmentohefoho. \v 9 Hohonta ngko sekwoꞌnji humamote sohonta ngko yoꞌmayo soꞌno umofonyo yonji oso hisoꞌno sekumo jomo maseli yonji sekumo tango mosejapefoho. Oꞌo, Anɨtuye aꞌamu Masetouniya humamotofoso ango Koulin sopo iꞌmofopahonɨngkofi ngko yoꞌmayo umofonyo imoteso hopoenohini ntapmmentohofofoho. Oseso ngko hohonta sekwoꞌnji humanji nje yoꞌmayo soꞌno tango mosejapmmotefoho. Osoꞌno olohontajo soꞌnji oso yahino hisoꞌnji neꞌno wamjɨmɨꞌmomnefoho. \v 10 Kɨlaisɨye hungkuno neso ngkimo nɨweho. Oseso nje yahino hisoꞌneꞌno ngko nje yofe hoꞌnomanɨꞌmeꞌno aꞌamu Ngkɨlik sofe angoꞌmeemo hoꞌnɨngkanɨngkuhwosi hofɨko oso homo somneꞌno nje yofe monje meenɨhufitnnehofo. \v 11 Oso hungkuno hiso ngko pehoꞌno selohono. Ngko sekumo sɨmeho mosejapmmaleꞌno laselohono. Oꞌo, osoꞌneꞌmaho. Ngko sekumo sɨmeho sejapɨwoꞌnɨngkohe soꞌno Anɨtu kako huno moiꞌwonoho. \v 12 Oꞌo, oso hiso olenoho. Oso aꞌamu huhwo sohwa hofɨko Anɨtuye hungkuno hwasyo losetɨhwawoꞌnɨngkohofo sohwa hofɨkoe yofe hoꞌnomaꞌnyoꞌne nakwo Anɨtuye syohoso Poul hopa iwoꞌnɨngkuhwone hwonaꞌnyoho. Ose ko lontɨfi hofɨko sekumtaꞌni yoꞌmayoso semalokwofo. Osoꞌno hofɨkoe honɨngkano somo pɨjwohumayoꞌne ngko sekumtaꞌni nje syoho somneꞌno yoꞌmayo soꞌno jomo molosemaꞌmmote yahino hiso olohonta hoꞌnomoꞌnalokweno. \p \v 13 Oso aꞌamu (\it apousel\it*) homo somo Anɨtu kakoe syoho somneꞌno muhwosopoꞌmmentisofoho. Oꞌo, hofɨko hwasyo hungkuno ole selɨwoꞌnɨngkofi, Nakwo aꞌamu \it apousel\it* sohwafe syohoꞌnjo hwonaꞌnyoho. Ose selahonɨngkofi sekwo oso homo somo inɨngkawoꞌnɨngkohofofoho. \v 14 Sekwo oso hisoꞌno hi semoꞌnɨngkuhwoloho. Seten kako huhwoꞌnji honɨngkano hwasyo somo sekumo ipesemotayoꞌne aꞌamu ahwomo mtaꞌangohwa paꞌnɨngo pomponaho engoꞌnji imokinɨwoꞌnɨngkiso hweho. \v 15 Oseso aꞌamu Setenɨye syoho ulohofiyoso hofɨko Anɨtuye syoho ulohofiyo hopa imoꞌnyo soꞌno sekwo yomo ikutoho. Sekwo oso aꞌamu huhwo sohwamo nuhwonontɨfi aꞌamu wopɨngofoho senɨwoꞌnɨngkiso kuyoho. I osoꞌno hwangku noꞌmo hofɨkoe yahino yontɨfijo somneꞌno tohino engo mapitnnefoho. \s1 Poul kako Anɨtuye hungkuno lɨkuꞌmofo syoho somneꞌno tango engo maꞌmentisofoho. \p \v 16 Sɨmoꞌmo ngko ole selohono, Ngko aꞌamu omomo hungkuno lɨwoꞌnɨngkohofo sohwafe hungkuno hopa ko selɨꞌmeꞌno sekwo nje hungkuno somo nupoꞌntohumamno. Olo hungkuno selalokwe loso omomo hungkuno nelalofoho syafɨsyɨkujɨꞌmanji eꞌwano omomo hungkuno weꞌenehwo selɨꞌmeꞌno upoꞌntohumamno. Oso aꞌamu huhwo sohwa hofɨko Anɨtuye hungkuno hwasyo losetɨhwantɨfi hofɨkoe yofe hoꞌnomaꞌnɨwoꞌnɨngkohofo hopaso ngko nje yofe wohoꞌnomaꞌnɨmonneꞌno yohono. \v 17 Hungkuno selalokwe loso Anɨtuyeꞌmaho. Oꞌo, aꞌamu omomo hungkuno selɨwoꞌnɨngkohofo sohwa hofɨkoe yofe hoꞌnomaꞌnyoꞌne omomo hungkuno selɨwoꞌnɨngkohofo hopa selalokweno. \v 18 I aꞌamu piꞌnɨngo hwahoponjo yahinomo inɨngkawentɨfi hofɨkoe yofe hoꞌnomaꞌnɨwoꞌnɨngkohofo sohwafe yahinomo weꞌenehwo inɨngkaꞌmo nje yofe wohoꞌnomaꞌnɨmonneꞌno selalokweno. \v 19 Sekwo aꞌamu hunoꞌnjɨꞌnwoho lolalokwofo. I sekwo aꞌamu hwasyo hungkuno selɨwoꞌnɨngkohofo sohwamo tɨfi inɨngkawoꞌnɨngkohofo soꞌno huno ane kuyoho. \v 20 Aꞌamu fihwo kako nje syoho wontohofiyano selɨhwosi mimpoꞌnosemotahwosi sekwo inɨngkayoꞌnohino kuyoho. U kako sekwoe yoꞌmayoso moiꞌwo wolasemoꞌmo syafɨsyɨhwosi hwasyo hungkuno wolosetɨmaꞌmontonoho. Kako poji esetɨmanto imayo selohofɨwoꞌnɨngkiso hweho. Kako sekumo monje yasesyonto sekwoe sɨmoꞌmangopo ajonyo sefonjahonɨngki sekwo kakimo tɨmoꞌnohini uhwontohumawoꞌnɨngkohofo kuyoho. Yoka mujoꞌnjo kuyoho. \v 21 Ngko oso yahino hiso imneso yokumpohnꞌnyo ane hwoꞌnyoho. Osoꞌno ngko oso hopa sekumo moselohoꞌmesoꞌno ngko wonɨmango wannɨmontonoho. \p I nomꞌne omomo hungkuno apaꞌno waselɨmonneꞌno yohono. Aꞌamu nomꞌne sohwa hofɨkoe yofe yoꞌmayo soꞌno hoꞌnomaꞌnɨwoꞌnɨngkohofo hopaso ngko huhwoꞌni nje yofe wohoꞌnomaꞌnɨmonneꞌno yohono. Nje omomo hungkuno upaꞌnɨmno. \v 22 Hofɨkoe yofe hoꞌnomaꞌnyoꞌneso ole lahnnɨwoꞌnɨngkohofo. Nakwo aꞌamu Hipɨlu hwonaꞌnyoho. Ose lahnnɨwoꞌnɨngkohofo. I ngko huhwoꞌni Hipɨlu aꞌamu hwoꞌnyoho. \p U ole lahnnɨwoꞌnɨngkohofo, Nakwo aꞌamu Isɨlael hwonaꞌnyoho. I ngko huhwoꞌnyi aꞌamu Isɨlael hwoꞌnyoho. U, Apɨlohamɨye imuhwolaho. Ngko huhwoꞌni Apɨlohamɨye imu hwoꞌnyoho. \p \v 23 U hofɨko Anɨtuye syoho ulohofiyo hwolaho. I nje yofe hoꞌnomaꞌnyo somneꞌno omomo hungkuno apaꞌno wahnnɨmo. Hofɨko Kɨlaisɨmneꞌno syoho iwoꞌnɨngkohofo somo ngko hofɨkimo uyakolofohono. Nje syoho engoso hofɨkimo uyakolokwoho. Ngko impoꞌangomo humayoso sɨkuno piꞌnɨngo niyakolofoso ngko hofɨkimo uyakolofohono. Anɨtuye syoho somneꞌno aꞌamu ngkimo ikujoho nɨfonjontɨfeso ngko hofɨkimo uyakolofohono. Sɨkuno piꞌnɨngo ngko poyo wapeꞌnɨmonji iyoso hofɨkimo uyakolofohono. \v 24 Aꞌamu Juta sohwa hofɨko ngkimo impojonyo sɨkuno kengo kengo aho fehohnjo hopiꞌnonohino somo neꞌno nɨfonjontanɨngkofi \it teti-nain\it* (39) imoꞌnɨmentisofoho. \v 25 Sɨkuno hufaꞌu sɨhune somo aꞌamu Loum sohwa hofɨko sohwe sonyo ikujohoꞌnji nɨfongkuꞌmentohofofoho. Sɨkuno fihwi hofɨko ngkimo sojoꞌnji nɨposɨꞌmentohofofoho. Sɨkuno fihwi ngko yofayokinopo nohumentanɨngko yofayokino hiso wonyo imoꞌnɨmentisofoho. Oso hiso sɨkuno angaꞌnohinomo emoimentoheꞌmaho. Oꞌo, sɨkuno hufaꞌu sɨhune emoyonji wonyo imoꞌnɨmentisofoho. I sɨkuno nomꞌnemo yofayokino mijo ajwopo wonyo imoꞌnɨmentiso sohonta ngko sɨkuno angaꞌno mofehiꞌnyo angaꞌno mijo ajwopo mtapmmentohefoho. \v 26 Sɨkuno piꞌnɨngo engo ngko Anɨtuye syoho somneꞌno aꞌamumo lɨkuꞌmofontanɨngko mijo ifofayo yonto ngkimo wonyo wanɨmokumonto imentisofoho. Aꞌamu wonyo honɨngkanoꞌnjo sohwa hofɨko aꞌamufe hoꞌyango hufo imotofo sohwa hofɨko ngkimo honɨngkanopo wonyo wonɨmokantɨfi imentohofofoho. Nje aꞌamu Juta huhwanji aꞌamu temtitofo kengo huhwanji ngkimo wonyo wonɨmokantɨfi imentohofofoho. Ngko antɨme engo sopo we soꞌmo mijo ayo ajwopo nohumentanɨngko yoꞌmayo yahinoso ngkimo wonyo wanɨmokumonto imentisofoho. Aꞌamu fehohnjo hofɨko nakwo Jisasɨye syohoꞌnjo hwonaꞌnyoho hwasyo lontɨfi hofɨko huhwanji ngkimo wonyo wonɨmokantɨfi imentohofofoho. \v 27 Ngko sɨkuno piꞌnɨngo engo somo yoꞌmayo yoꞌmayo syoho yokumpohnꞌnyo tohohmtnnoꞌnjo iwoꞌnɨngkohe hwoꞌnyoho. Ngko ose yontnne sohwoꞌni sɨkuno piꞌnɨngo somo ngko saho mofosyawosofoho. Oso syoho hiso neꞌno yonji ngko wopayoꞌnji mijoꞌntnneꞌno mijoho peꞌnɨmotefoho. Sɨkuno piꞌnɨngo ngko wosopayo manyoꞌnjo yonji yoꞌmayo hwapɨfe soꞌntnneꞌno umofonyo yonji kwongkwongo nisɨmojofoho. \p \v 28 Oso tango hisoꞌnohinɨꞌmaho. Oꞌo, sɨkuno huhwo huhwi tango nomꞌne olo soꞌnji nɨꞌmawoꞌnɨngkisofoho. Aꞌamu Anɨtumneꞌno uhuꞌmokuwoꞌnɨngkohofo sofe tango soꞌntnneꞌno ngko huno syafɨsyonji ngko hofɨkimo wopɨngoꞌnohini ufoꞌmahmꞌmo hofiyo umokosyohumayo soꞌneꞌnohini syafɨsyɨwoꞌnɨngkohefoho. \v 29 Oso aꞌamu hiso honɨngkano wonyo ifijoꞌmanji ngko huhwonnontnneꞌno sɨmeho tango niyantofoho. U nomꞌne aꞌamuso oso aꞌamu homo somo honɨngkano wonyo somo ipemotawofijoꞌmanji ngko oso aꞌamu ipemotafijo somneꞌno sɨmeho tohino wannɨmontonoho. \p \v 30 Aꞌamu omomo hungkuno lɨwoꞌnɨngkohofo sohwa hofɨkoe yofe hoꞌnomaꞌnɨwoꞌnɨngkohofo hopaso ngko uyɨmo hnnɨmeꞌmanji ole wahnnɨmo. Ngko yokumpohnꞌnyo ane hwoꞌnyoho. Ose hnnɨme somneꞌno ngko nje yofe wohoꞌnomaꞌnɨmonneꞌno yohono. \v 31 Anɨtu sohwo kako nakwoe Hwe Engo Jisas Kɨlaisɨye kanɨngkwohwo ko imoꞌnonto kakoe Hwe Engo hweho. Oso huhwo sohwoe yofeso neꞌno wohoꞌnomehwantanoho. Oso huhwo sohwo kako nje hungkuno nehopiꞌnohino lalokwe somneꞌno huno uyohoho. \v 32 Ngko ango Ntomasɨkos sopo nohumentanɨngko hwe engo hwaho mokosyohumayo Aletas sohwoe hwe mnokino manjiꞌmofoꞌnjo aꞌamumo mokosyohumayo sohwo kako Poulɨmo aho wakeno lonto kako aꞌamu syuwoꞌnɨngkohofo kuso somo ngko Poulɨꞌnɨmo aho nɨkeꞌne aꞌamu sohwamo uhumatɨꞌmentisofoho. \v 33 Ose ko uhumojahonɨngki Jisasɨye aꞌamu fehohnjo sohwa ngkimo sohwo hoꞌyo engo somo meenɨsyontɨfi nomꞌne sofo weꞌe soꞌmo sohwo hoꞌyo somo impe intofontɨfi intofaniyohoꞌmokahonɨngkofi ngko hwaho mompo sohwo hoꞌyo somtaꞌni nɨhuꞌnahone hiyaso jokuꞌnɨngkaleꞌmoꞌmentohefoho. \c 12 \s1 Yoꞌmayo hungkuno somneꞌno Poul kako wojo hopa honɨngkonyo soꞌneꞌno Anɨtu Poulɨmo hungkuno ulɨmentisofoho. \p \v 1 Aꞌamu hofɨkoe yofe hoꞌnomaꞌnyoꞌne yahinoso hofɨkimo mufoꞌmasoꞌnjo ko yososo ngko aꞌamu omomo hungkunoꞌnjo sohwafe yahino hopaso apaꞌno wahnnɨmonneꞌno yohono. Olo hungkuno loso aꞌamu hwasyo hungkuno selɨwoꞌnɨngkohofo somo monje yasiyoꞌne wonɨmango unyoꞌne selalokweno. Ngko wojo honɨngkononji Anɨtu kako hiyaso hungkuno ntɨmentiso soꞌnji yoꞌmayo ujo ehontojwanɨhumentiso soꞌnji waselɨmonneꞌno yohono. \v 2 Hohonta soswo aho hufaꞌu hopiꞌnono nomꞌne sɨfe mtaꞌni osofosofahnꞌno mꞌmofape sohonta Anɨtu kako kakoe aꞌamu ne sohwoꞌnɨmo kakoe ahwomomjo ango soponeꞌno nɨmotasɨmentisofoho. Nje huyoꞌmangoꞌnohini motasɨmentisotɨkeno. Aꞌapaho hiꞌnji motasɨmentisotɨkeno. Ngko huno maniyohoyohoho. Anɨtu kakoꞌnohini huno uyohoho. \v 3 Ose seloheso apaꞌno waselɨmonneꞌno yohono. Oso hwe huhwo sohwo ngkonoho. Anɨtu kakoe ahwomomjo ango soponeꞌno ntɨmotasɨmentisofoho. Nje huyoꞌmangoꞌnohino maꞌmentisotɨkeno. Nje aꞌapaho hiꞌnji maꞌmentisotɨkeno. Ngko huno maniyohoyohoho. Anɨtu kakoꞌnohini huno uyohoho. \v 4 Oseso ngko Anɨtuye ahwomomjo ango sopo nohumanji yoꞌmayo hungkuno wopɨngo wonyoangkafo ko upaꞌnɨmentoheso nakwoe hwahoponjo hungkuno somo oso hungkuno hiso ujo ehontojwosyaneso hopoꞌmaho. Oꞌo, nakwo huno monayonehoho. \v 5 Oso yoꞌmayo ahwomomjo upaꞌnɨmentohe soꞌno ngko nje yofe hoꞌnomaꞌnɨꞌmtentesi oso yahino hiso itoꞌnohinesohilo. I osoꞌno ngko olohonta oso hisoꞌno ngko nje yofe mohoꞌnomaꞌnɨmnehono. Oꞌo, ngko nje yofe wohoꞌnomaꞌnɨmo lɨmeꞌmanji oleꞌnohini waselɨmonneꞌno yohono. Ngko nehopiꞌnohini yokumpohnꞌnyo ane hwoꞌnyoho. \p \v 6 U, nehopi. Ngko nje yofe nehopiꞌnohini hoꞌnomaꞌnɨꞌmententesi ngko aꞌamu omomo hungkunoꞌnjo sohwafe hungkuno paꞌnyo maselɨꞌmnesohilo. Oꞌo, hungkuno nehopiꞌnohinoso noselɨꞌmnesohilo. I osoꞌno ngko nje yofe mohoꞌnomaꞌnɨmnehono. Oꞌo, yoꞌmayo hungkuno ngko ngkineꞌno hnnɨngkohe somneꞌno hoꞌnɨngkisoso aꞌamu soku ngkimo yano ntofɨkutoho. Oꞌo, Anɨtuye hungkuno losetɨhwawoꞌnɨngkohe soꞌnji yoꞌmayo yahino iwoꞌnɨngkohe soꞌntnneꞌno sekwo nto nohonɨmotofo somneꞌno sekwo ngkineꞌno huno itoꞌno waseyono. Osoꞌno nje yofe pehoꞌne wohoꞌnomaꞌnɨmonnto. \s1 Tango fihwo yongo hopaso Poulɨmo umnɨmojofoho. \p \v 7 Oso hungkuno wonyoangkafo Anɨtuye ahwomomjo ango sopo ntaꞌni ntapmmentiso somneꞌno ngko Poulɨꞌni hwaꞌmo hwaꞌmɨngo miyoꞌne nje yofe mohoꞌnomaꞌnyoꞌnjo yoneꞌento Anɨtu kako eno lahonɨngki Seten kako nomꞌne tangoso ntapmmentisofoho. Oso tango hiso nje aꞌapahomo yongo kintofohofo paꞌnyofoho. Oso tango hiso ngkimo monje yanisiyo soꞌno ngko nje yofe mohoꞌnomaꞌnɨmnehono. \v 8 Oso tango hisoꞌno ngko Mpohumo jomo yokumpohnꞌnyo hufaꞌu sɨhune ole ulɨmentoho, Kɨko olo tango hiloso wae feenɨmofo. \v 9 Ose ko ulahonɨngko Anɨtu ole ntɨmento, Oꞌo, ngko oso tango hiso wae meekumofeꞌnjo ko iꞌmo ngko kɨkoꞌnji nohumahmꞌmo wopɨngoꞌnohini wakilohoꞌmonnoho. Nje wopɨngoꞌnohini kilohoꞌmeso hopoenohinofoho. Hwapɨngoso aꞌamu kakoe humayo somneꞌno yokumpohnꞌnyo ane sohumo ngko nje yokumpohnꞌnyo ujo wehontojwahumonnoho. Anɨtu kako ose ntɨmentisofoho. Oseso ngko yokumpohnꞌnyo ane sohwoꞌnneꞌno ngko sɨmeho tango maniyonehoho. Oꞌo, sɨmeho wopɨngoꞌnji nje yokumpohnꞌnyo ane humayoso hoꞌnomoꞌnalokweno. Osoꞌno Kɨlaisɨye yokumpohnꞌnyo engoso ngkimo nɨweho. \v 10 Ngko Kɨlaisɨye syoho somneꞌno ngko yokumpohnꞌnyo ane ko humame sohwoꞌni aꞌamu hofɨko ngkimo wonyo ko ntohopijoso yoꞌmayo yoꞌmayo tangoso ko nɨꞌmasoso aꞌamu ngkimo wonyo wontopano lɨkuji ko ifijoso oso hisoꞌno ngko sɨmeho wopɨngoꞌnji wohumamonnoho. Ou, nje yokumpohnꞌnyo ane sohonta Kɨlaisɨye yokumpohnꞌnyo neꞌnjoso ngkimo nɨweho. \s1 Poul kako aꞌamu Koulinɨfe sɨmeho hiꞌntnnono Anɨtumo uyo somo yokino utoꞌmonto imentisofoho. \p \v 11 Oso aꞌamu hiso Anɨtuye syohoꞌnjo hwonaꞌnyoho hwasyo selɨwoꞌnɨngkohofo sohwafe yofe hoꞌnomaꞌnyo yahino somo mahesoꞌno ngko aꞌamu omomo hungkunoꞌnjo lɨwoꞌnɨngkohofo paꞌnyo selalokweno. Sekwo nje yofe hoꞌnonɨmantɨfijontentesi oso yahinoso itoꞌnohinoꞌnesohilo. I osoꞌno sekwo nje yofe mohoꞌnonɨmawoꞌnɨngkiyohofo. I, ngko yokumpohnꞌnyo ane ko huhwoꞌnɨmo oso aꞌamu hwasyo selɨwoꞌnɨngkohofo sohwa hofɨko ngkimo moniyakolopitnnehofo. \v 12 Ngko sekwoꞌnji nohumentanɨngko yoꞌmayo tango ko nɨꞌmahonɨngki ngko syoho yokumpohnꞌnyo neꞌno yohoꞌnɨmentohe sohonta Anɨtu kako yoꞌmayo wonyoangkafo aꞌamu miyɨwoꞌnɨngkiyohofoso yonto kako ngkineꞌno olo hwe lohwo nje syohoꞌnjo hweho, syanɨfɨsonto sekumo setɨhwamentisofoho. Osoꞌno sekwo huno seyohoho. Ngko Anɨtuye hungkuno lɨkuꞌmofo (\it apousel\it*) syohoꞌnjo ne hwoꞌnyoho. Sekwo Anɨtuye yokumpohnꞌnyo homo somo uhwonontɨfi yomo imentohofofoho. \v 13 Sekwo oleso pehoꞌno hnnalokwofo. Poul kako aꞌamu ango kengoponjo somo wopɨngo ulohoꞌmentisofoho. Kako nakumo wonyo nalohoꞌmentisofoho. Oso pehoꞌno syonɨfɨsyantokwofo. Olo wonyo angaꞌnohino loso selohoꞌmentoheso ngko sekumtaꞌni sekwoe wosopayo yoꞌmayo soꞌneꞌno jomo maselɨmentohefoho. Sekwo oso wonyo selohoꞌmentohe hisomneꞌno wae feenɨmopmno. \p \v 14 Ngko nomꞌne honta seꞌmaꞌmentoheso hufaꞌu imoꞌnɨmentisofoho. Olohonta ngko apaꞌno seꞌmaꞌmeso hufaꞌu sɨhune umoꞌnɨmontonoho. Ngko noseꞌmahmꞌmo ngko sekwoe yoꞌmayoso nɨfoꞌmayoꞌne jomo maselɨmnehono. Oꞌo, sekwoe yoꞌmayoso sekumtaꞌni semayoso ngkilaho. Sekuneꞌnohini nɨmoꞌnɨngkohoho. Ihwoni. Mehomiso hofɨko hofɨkoe hoꞌyango homnɨngkwohwoꞌyaꞌumo ufoꞌmayoꞌneso melofisyasyɨwoꞌnɨngkiyohofo. I osoꞌno kanɨngkwohwoꞌnji konaꞌwohiꞌnjiye hoꞌyangoso hofɨkoe mehomi somo umasiyoꞌneso elofisasyɨwoꞌnɨngkohofofoho. \v 15 U ngko senɨngkwohwo sohwoꞌni sɨmeho mɨkunɨmposo sejopalokweno. Osoꞌno sekwoe huyoꞌmango Anɨtuꞌnji itoꞌno fosyohumayoꞌne imoꞌnyo soꞌno ngko yoꞌmayo yoꞌmayo hopiꞌnonohino sekumo sefoꞌmayoꞌne uyɨmonneꞌno yohono. Ou, ngko hoꞌyango sekwoe huyoꞌmango somo ufoꞌmaneꞌmanji eꞌwano. Nje hoꞌyango hopiꞌnono wosejapmmo. U nje poyo peꞌnɨmeso sekwoe huyoꞌmangomo ufoꞌmaneꞌmanji eꞌwano, ngko sekumneꞌno wapeꞌnɨmo. Ngko sekumo sɨmeho mɨkunɨmposo sejopalokwe soꞌno sekwo ngkimo sɨmeho ntapɨwoꞌnɨngkohofoso weꞌe limoꞌnalofoho. Weꞌeꞌmanji wopɨngoꞌmaho. \p \v 16 Ngko sekwoꞌnji nohumanji ngko sekwoe wosopayo hoꞌyango yoꞌmayoso mosemaso soꞌno sekwo huno ko seyahonɨngki aꞌamu fehohnjo sekwoꞌnji humalofoso olo hwasyo hungkunoso ngkineꞌno syonɨfɨsyalokwofo, Poul kako afofo hungkunoꞌnji hwasyo hungkunoꞌnjo hweho. Osoꞌno kako nakwoꞌnji humantiso sohonta kako nakwoe yoꞌmayoso momasoꞌnjo ko yahonɨngki uhwonontani kako nakumo Anɨtuye hungkuno nalɨmentiso soꞌno kako hamniyoho engo mawoꞌnɨngkiso hwolɨkeno. Oso hunoso hwasyo huno syonɨfɨsyantokwofo. \v 17 I aꞌamu huhwo sohwa pehofo kosyonɨfɨsyalokwofo. Ngko aꞌamu fehohnjo sekuyepono uhwatɨmentohe sohonta hofɨko sekumtaꞌni yoꞌmayo mokulisyosyemaꞌmentohofo ntapmmentohofotaho. Ose kosyonɨfɨsyalokwofo. \v 18 Ngko Taitas sohumo sekuyepono hano iyosoꞌno jomo yokumpohnꞌnyo ulohonɨmentoheso Anɨtuye aꞌamu nomꞌne hwoꞌnji ngko sikimo sekuyepono uhwatɨmentohefoho. Oso hohosohonta Taitas kako sekwoꞌnji nohumanto kako poji hungkuno selonto kako ngkineꞌno sekwoe yoꞌmayo yoꞌmayoso mokulisyosemaꞌmentisotaho. Oꞌo, Taitas kako ngkoꞌnji sɨmeho afa inɨwoꞌnɨngkuhwayo sohwo kako sekwoꞌnji nohumanto syoho ngko iwoꞌnɨngkohe hopaso sekwoꞌnjopo imentisofoho. \p \v 19 Olo hungkuno mtɨꞌmokalokwe loso sekwo nuhwonɨngkuji olo soꞌno wosyofɨsyantɨfitaho. Poul kako nakwoe tɨmopo kakoe yofe wopɨngo imoꞌnyoꞌne hungkuno loso mtɨꞌmokalofoho. Ose wosyofɨsyantɨfitaho. I osoꞌneꞌmaho. Nakwo Kɨlaisɨye aꞌamu hnꞌnneꞌno Anɨtuye tɨmopo lohofontane soꞌne yoꞌmayo mtɨꞌmokalokwe loso nje yofemo foꞌmaꞌnyoꞌneꞌmaho. Oꞌo, nje aꞌamu sɨmeho sejopalokwe sokumo sekwoe huyoꞌmangoso Anɨtuꞌnji itoꞌno humayoꞌne sesosofitofoꞌne semtɨꞌmokiyalokweno. \v 20 Ngko olo soꞌno iyoho nnɨngkohoho. Ngko sekumo seꞌmahmꞌmeꞌno sekwo itoꞌno mohumayoꞌnjo sehonɨmnehontnneꞌno semtɨꞌmokiyalokweno. I sekwo itoꞌno mohumayoꞌmanji ngko sekumo yoka hungkuno tohohmtnnoꞌnjo selɨmeso manohonɨfitnnoho. Olo yahino wonyoso mawenoho. Ikujoho hungkuno, aꞌamu nomꞌni hwamneꞌno sɨmeho tohino, yoka hungkuno, yokumpohnꞌnyo yahino, sitofo hungkuno, aꞌamu nomꞌni hwamneꞌno siki hungkuno ujo, aꞌamu hofɨkoe yofe hoꞌnomaꞌnyo, aꞌamu Anɨtumneꞌno uhuꞌmokuwoꞌnɨngkohofo sofe sɨmeho inyo somo wonyo imokinyo. Oso yahino homo somo ngko sekwoꞌnjopo tɨmo sehonyo soꞌno iyoho nnɨngkohoho. \v 21 Ngko sekumo seꞌmahmꞌmeꞌno sekwoe yahino wonyo neꞌno wojoꞌmanji sekumneꞌno Anɨtu kako ngkimo wonɨmango engo wontapmmontolaho. Aꞌamu fehohnjo sekwoꞌnji humalofo hohonta hofɨko yahino wonyo imoꞌmotofo, akngkilɨke yahinoso, yoꞌmayo yahino wonyo somneꞌno sɨmeho fefoyo umojo oso hwa hofɨko hofɨkoe yahino wonyo somneꞌno hohujo mikinjaofeꞌmanji ngko sekumneꞌno humotaho engo wosaselɨmontaho. Oso homo somneꞌno iyoho nnɨngkohoho. \c 13 \s1 Aꞌamu Koulinɨso hofɨkoe sɨmeho hiꞌntnnonohino somo itoꞌno mokosyohumayoꞌne Poul kako hungkuno yokumpohnꞌnyo ulɨmentisofoho. \p \v 1 Sɨkuno hufaꞌuso nto seꞌmaꞌmentohefoho. Olohonta seꞌmaꞌmeso hufaꞌu sɨhune umoꞌnɨmontonoho. Anɨtuye hungkuno ole naliso. Aꞌamu hufaꞌutaho hufaꞌu sɨhunetaho, hofɨko nomꞌni hwafe yahino wonyo somneꞌno sɨmeho afa inɨngkuji ujo ehontojwasyɨkujoꞌno nakwo nehopeho wolantanoho. Oseꞌmanji ngko sekuyepono seꞌmayo hufaꞌu sɨhune imoꞌnɨngkuhwosoꞌno yahino wonyo neꞌno nowentanɨngkuhwosoꞌmanji ngko wonyo ne kuyoho waselɨmonnoho. \v 2 Hohonta ngko sekwoꞌnji humamentohe sohonta aꞌamu yahino wonyo imotofo sohwahnneꞌno hungkuno yokumpohnꞌnyo nto selɨmentohefoho. I olohonta ngko ikanopo fosyohumawenji ngko yahino wonyo homo somneꞌno hungkuno yokumpohnꞌnyo apaꞌno selalokweno. I ngko seꞌmaꞌme sohonta yahino wonyo neꞌno wojoꞌmanji ngko hungkuno toho paꞌnyo selɨꞌmo yahino wonyo somneꞌno sekwo hopiꞌnonohino sokumo tohino wosejapmmonnoho. \v 3 Sekwo ose nuhwonɨngkujoꞌmanji sekwo huno ole waseyono. Kɨlais kakoe hungkuno ntopahonɨngki ngko hungkuno hiso selɨwoꞌnɨngkohe hwoꞌnyoho. Huno ose waseyono Kɨlais kako sekwoe yahino somo yano selofiyoso sohonta kako hwe yokumpohnꞌnyo ane hwoꞌmaho. Oꞌo, kakoe yokumpohnꞌnyoso wosetɨhwamontonoho. \v 4 Hohonta Kɨlais kakoe aꞌapaho yokumpohnꞌnyo ane paꞌnyohwo imoꞌnɨngkahonɨngki hofɨko kakimo iyo hwojiyafɨkuꞌnnyopo fonjitoꞌofahumentohofofoho. I osoꞌno kako olohonta Anɨtuye yokumpohnꞌnyoꞌnji songo humaho. Oso paꞌnyoso nakwo hiꞌnwi nakwoe aꞌapahoso yokumpohnꞌnyo aneꞌnwoho. I osoꞌno nakwo Kɨlaisɨꞌnji mojopohiꞌnontani kakoe yokumpohnꞌnyoꞌnji humalohwono. Oseso nakwo sekwoꞌnji nohumehwasi Anɨtuye yokumpohnꞌnyoso sekwoꞌnjopo uꞌmofapmmontonoho. Osoꞌno Anɨtuye yokumpohnꞌnyoso sekwoe yahino somo itoꞌno mɨhwajiyoꞌne weho. \p \v 5 Sekwo sekwoe humayo somneꞌno yano inɨfijoso huno itoꞌno fɨsyafɨhupmno. Sekwo Kɨlaisɨye yahino somo nehopi linɨngkowalokwofo. Sɨmeho hiꞌntnnono kakimo nehopi luyalokwofo. Kɨlais kako sekwoe sɨmeho moꞌmo nehopi lohumaho. I sekwo Kɨlaisɨye yahino somneꞌno poji liyalokwofo. Sekwo sekwoe yahino somo yano finɨmno. \v 6 Sekwo oso paꞌnyoso nje yahinomo nohonɨngkuji yano inɨngkuji sekwo huno ole waseyono. Poul kako Kɨlaisɨye aꞌamu ne hweho. \v 7 Sekwo honɨngkano wonyo mifitnneꞌentani nakwo Anɨtu sefoꞌmayoꞌne jomo ulɨwoꞌnɨngkuhwoneꞌnwoho. Hwapɨngoso pehoꞌneto. Aꞌamu hofɨko sekwoe honɨngkano wopɨngoꞌnohini somo sehonɨngkuji nakwo Anɨtuye hungkuno nehopi losetɨhwamentɨhwone soꞌno nakwoe yofe hoꞌnonemayoꞌnetaho. Oꞌo, osoꞌneꞌmaho. Aꞌamu nje syoho somneꞌno ngkimo sitofo ko ntɨkuji sekwo Kɨlaisɨye honɨngkanomo itoꞌnohino finɨngkamno. \v 8 Nakwo Kɨlaisɨye hungkuno ne somo monje mesyanehwono. Oꞌo, nakwo Kɨlaisɨye hungkuno ne somo sosofitofoꞌneꞌentani yɨhwono. \v 9 Nakwo yokumpohnꞌnyo ane ko huhwonaꞌni sekwo yokumpohnꞌnyo lohopijoꞌmanji nakwo sɨmonyo uyantanoho. Olo hilo soꞌno nɨmoꞌnɨngkohoho. Sekwo Kɨlaisɨye yahino ne somneꞌno sokafo mafɨkuno. Oso hisoꞌno sɨkuno huhwo huhwi Mpohumo jomo ulɨwoꞌnalokweno. \v 10 Olohonta ngko ikanopo nohumanji olo iyoswo loso semtɨꞌmokiyalokweno. Hwapɨngoso sekwo hungkuno homo somo haloho pekujoꞌno hwangku ngko seꞌmahmꞌmo yoka maselɨmnehono. Oso yokumpohnꞌnyo sekwoe yahino somo itoꞌno mɨhwajiyoꞌne Kɨlais ntapmmentiso soꞌno sekwo tohino masemnonehoho. Oso yokumpohnꞌnyo ntapmmentiso hiso sekumo wonyo semokiyoꞌneꞌmaho. Oꞌo, sekumo sesofitofoꞌne ntapmmentisofoho. \s1 Hungkuno aeꞌuyoponoho. \p \v 11 Ou, nje aꞌamu soku, nje hungkunoso ngko moiꞌwo wolosejwaoꞌmonneꞌno yohono. Sekwo hopiꞌnonohino soku, sekwo yokumpohnꞌnyo yohoꞌnɨngkuji honɨngkano itoꞌnohinomo finɨngkamno. Nje hungkunomo haloho itoꞌno popmno. Sekwo sɨmeho afaꞌnohini inɨngkuji sɨmeho pompenjiyoꞌnji fosyohumantɨkuno. Ose ifijoꞌmanji Anɨtu kako hitoho hwapɨngo sohwo, sekwoꞌnji nohumahwosi sekumo hofiyo wosemokosyohumantonoho. \v 12 Sekwo Kɨlaisɨmo inɨngkawoꞌnɨngkohofo soku, sekwo nuhuꞌmokukuji sekwo aꞌamu angaꞌno angaꞌnohinomo ahopoꞌnɨmno. Anɨtuye aꞌamu oloponjo hnꞌnwi nakwoe aꞌamu kuyoho. \v 13-14 Nakwoe Hwe Engo Jisas Kɨlais kako sekumo wopɨngo waselohofono. Anɨtu kako sekumneꞌno hitoho wosejapono. Anɨtuye Towahuno Wopɨngo sohwo kako sekwoe sɨmeho moꞌmo engolopohamo wohumano.