\id 1PE - Ampeele NT [apz] -Papua New Guinea 1988 (web version -2012 bd) \h 1 Pita \toc1 Olo Iyoswo Sɨmoꞌmjo loso Saimoun Pita Mtɨꞌmokumentisofoho. \toc2 1 Pita \toc3 1 Pt \mt1 1 Pita \mt2 Olo Iyoswo Sɨmoꞌmjo loso Saimoun Pita Mtɨꞌmokumentisofoho. \imt1 Olo Hungkuno Sɨmoꞌmjofoho. \ip Jisas ahwomomneꞌno nto sɨmentiso sohonta soswo \it teti-tɨli\it* (33) nto uyakoloꞌmentisopolɨkeno olo iyoswo sɨmoꞌmjo loso Saimoun Pita mtɨꞌmokumentisofoho. Pita kakoe ango Mpetɨsaita humanto inanɨku syoho imojo hweho. Tɨfi kako Jisasɨye inomokomoyo imoꞌnɨmentisofoho. Pita olo iyoswo hiloso aꞌamu Jisasɨmo inɨngkunyoso hofɨkoe angopo ulɨkoꞌmantɨfi hwaho engo Pountos, Ngkolesiya, Kapotousiya, Esiya, Mpitiniya, osoꞌmmeemneꞌno mtɨꞌmokumentisofoho. Hwapɨngo olo iyoswo mtɨꞌmokiyoso olenoho. Yoꞌmayo tango nɨhuꞌno toho paꞌnyo oso aꞌamu homo somo umaꞌmonto yahonɨngki Pita nakwo sɨmeho hiꞌntnnono yokumpohnꞌnyo uyɨhwasi Anɨtuye songo neꞌno humayo soꞌno wohontohumano. Hofɨkimo Pita ose ulɨmonto mtɨꞌmokumentisofoho. Olo Pitafe iyoswo ko hiloso Sailas umtɨꞌmokiyɨmentisotɨkeno. Sailas Pitafe Ngkɨlik hungkunoso itoꞌno mɨhwajonto mtɨꞌmokumentisotɨkeno. Olo iyoswo loso Pita ango Loum humanto mtɨꞌmokumentisofoho. Osoꞌno nakwo olo iyoswo homo lomo atofo lɨhwasi tɨfi unɨngkohwano. \c 1 \p \v 1 Ngko Pitaꞌni Jisas Kɨlaisɨye hungkuno lɨkuꞌmofo (\it apousel\it*) syohoꞌnjo hwoꞌnyoho. Sekwo aꞌamu Anɨtu sehwosopoꞌmentiso soku sekwo sekwoe pone hwapɨngo sopo nulɨkoꞌmantɨfi hwaho Pountosɨꞌnji Ngkolesiyaꞌnji Kapotousiyaꞌnji Esiyaꞌnji Mpitiniya osopmmeemneꞌno humpoꞌmentohofo sokuneꞌno olo iyoswo loso semtɨꞌmokiyalokweno. \v 2 Anɨtu kako sekuneꞌno huno syasyefɨsyonto kako sekumo kakoe aꞌamu ne imoꞌnyoꞌne sehwosopoꞌmentiso kuyoho. Osoꞌno sekwoe sɨmeho moꞌmo Anɨtuye Towahuno Wopɨngo sohwo kako syoho yalofoho. Osopo nohumanto kako Jisas Kɨlaisɨye hungkunomo sekwo tɨfi ntoꞌno inɨngkafitnne soꞌno kako sekwoe honɨngkano wonyo somo wae yasemofoꞌne syoho iwoꞌnɨngkisofoho. Jisas Kɨlais kakoe honɨyo sekumneꞌno usɨhumaꞌmentiso soꞌno sekwoe wonyoso wae yaofahonɨngki sekwo aꞌamu songo paꞌnyo kihoꞌmaso kuyoho. Anɨtu sekuneꞌno sɨmeho wopɨngo umoꞌnyo soꞌnji kakoe hitoho engo soꞌnji sekumo engo weesemofono. \s1 Nakwo songo neꞌno humayoꞌneso ahwomomo nehontohumaho. \p \v 3 Anɨtu kako nakuneꞌno hitoho engo ulofahonɨngki kakoe hwomu Jisas Kɨlais nakwoe wonyoꞌne poyo peꞌnyoꞌne uhwatɨmentisofoho. Jisas nopeꞌnɨngkahonɨngki Anɨtu kako apaꞌno songo ulɨkaꞌmentiso soꞌno nakwo kakoe aꞌamu ne imoꞌnontani olohonta nakwoe yahino songoꞌnji humalohwone hnꞌnwi kako asomo netɨmayoꞌne hontohumalohwono. Osoꞌno nakwo nakwoe Hwe Engo Jisas Kɨlaisɨye kanɨngkwohwo Anɨtu osohumo isamoyoka ulɨhwasi kakoe yofe wohoꞌnomano. \v 4 Yoꞌmayo wopɨngo nakwo Anɨtuye aꞌamu ne hnꞌnwi maneso Anɨtu kako ahwomomo hoꞌnahumentisoso weho. Oso yoꞌmayo wopɨngo ahwomomjo wojo hiso wonyo mmoꞌnonehoho. Oꞌo, neꞌno nowentɨhwonefoho. Anɨtu kako oso hiso ntoꞌno esyohumanto nakuneꞌno ahwomomo motohontonemokosyohumaho. \v 5 Sekwo Anɨtumneꞌno huno neꞌno syafɨsyontɨfi sɨmeho hiꞌntnnono uyɨwoꞌnɨngkohofo soꞌno Anɨtu kakoe yokumpohnꞌnyoꞌnji hofiyo semokosyohumentanɨngkuhwosi sekwo yoꞌmayo wopɨngoso womantɨfeho. Sɨkuno moiꞌwo imoꞌnoso sohonta Jisas nakumo asomo netɨmayoꞌne poso sohonta yoꞌmayo wopɨngo nakumneꞌno ntoꞌno esyohumasoso utɨhwaꞌnyopo iꞌmofapɨhwosoꞌno uhwonantanoho. \p \v 6 Sekwo Anɨtu yoꞌmayo wopɨngo sejapone soꞌno huno syafɨsyɨkuji sɨmonyo fiyɨmno. I osoꞌno olohonta yoꞌmayo tango seꞌmayo soꞌno sekwo iyoho senɨngkuhwoloho. Oꞌo, yoꞌmayo wopɨngo sekwo tɨfi noꞌmo mapitnne soꞌno sekwo huno syafɨsyɨkuji sɨmeho wopɨngoꞌnji fosyohumamno. \v 7 Anɨtu kako ole syofɨsyalofoho. Yoꞌmayo tango uꞌmasoso hofɨko ngkineꞌno sɨmeho hiꞌntnnono ntopalokwofoso yokumpohnꞌnyo utoꞌmonnoho. Anɨtu kako ose syofɨsyalofoho. Oso paꞌnyoso aꞌamu ahwomo yokino mtɨꞌmokuwoꞌnɨngkohofo sohwa hofɨko ahwomo yokinoso toho engo sopo iloho yontɨfi yoꞌmayo hintalinyoso moiꞌwo imoꞌnɨngkahonɨngki ahwomo yokino neꞌnohinoso lɨfawowoꞌnɨngkisofoho. Oso ahwomo yokinoso sekwoe sɨmeho hiꞌntnnono Anɨtumo uyalokwofo somo muyakolofonehoho. Oꞌo, oso ahwomo yokinoso wonyo imoꞌnɨngkuhwosoꞌno sekwoe sɨmeho hiꞌntnnonohino uyoso neꞌno nowentɨhwonefoho. Yoꞌmayo tango seꞌmasoso sekwoe sɨmeho hiꞌntnnono uyoso yokumpohnꞌnyo imoꞌnɨngkuhwosoꞌno neꞌno nowentɨhwonefoho. Oseso Jisas Kɨlais utɨhwaꞌnyopo pɨhwosoꞌno sekwo sɨmeho hiꞌntnnono uyalokwofo soꞌno sekwoe yofe engo nomafɨkuji Kɨlaisɨye yokumpohnꞌnyo soꞌnji nomafɨkuji neꞌno nohumantokutnnefoho. \v 8 Sekwo Kɨlaisɨmo muhwonyoꞌnjo ko yontɨfi kakineꞌno sekwo sɨmeho umentohofofoho. I olohonta sekwo kakimo muhwonyoꞌnjo yontɨfi kakineꞌno huno neꞌno syafɨsyontɨfi sɨmonyo yalokwofo. Oso sɨmonyo iyo hiso yoꞌmayo hwahoponjo somneꞌno sɨmonyo iwoꞌnɨngkohofo somo hwofiloꞌnnyofoho. U aꞌamu hofɨko oso sɨmonyo iyo homo somneꞌno huno muyoso hofɨkoe huno ntoꞌno ehohosasiyoꞌneso nakwo pipi ufoꞌmanehwono. Oꞌo, awonoho. \v 9 I hwapɨngoso nakwo Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono uyalokuhwone soꞌno Anɨtu kako nakwoe huyoꞌmangoso songo imokalofoho. Huyoꞌmango songo hiso Anɨtuꞌnji neꞌno humayoꞌnefoho. \p \v 10 Oso wopɨngo Anɨtu nelohofalokunjo soꞌno hohonta aꞌamu Anɨtu hungkuno uyahonɨngki lɨmotofo sohwa hofɨko hungkuno hiso ifalifaliyo mtɨꞌmokontɨfi hwapɨngo ne soꞌno wejokwojosyano lontɨfi syoho engo ko imentohofoso hofɨko hwapɨngo ne soꞌno huno mosyafɨhuꞌmmentohofofoho. \v 11 Kɨlaisɨye Towahuno osohwo kako hofɨkoe sɨmeho momꞌmo nohumanto hofɨkimo ulɨmento, Tɨfi noꞌmo Kɨlais kako tohino kengo kengo mahwosi kako yofe engo manefoho. Ose ulahonɨngki hofɨko ulɨmentohofi, Sɨkuno ntɨsomo imoꞌnoneto. Oso sɨkuno homo somo peho peho imoꞌnoneto. \v 12 Oseso Anɨtu hofɨkimo utɨhwamento, Ngko olo hungkuno selalokwe loso sekwoe sɨkuno lomneꞌno moselalokuyohono. Oꞌo, aꞌamu tɨfi imoꞌnɨfijo osomneꞌno lalokweno. Ose lutɨhwamentisofoho. Aꞌamu Anɨtuye hungkuno mtɨꞌmokumentohofo sohwa hofɨko olo hungkuno loso sekuneꞌno mtɨꞌmokumentohofofoho. Oseso olohonta aꞌamu Anɨtuye hungkuno wopɨngo selɨmentohofoso oso hungkuno hiso selɨmentohofofoho. Anɨtu kakoe Towahuno Wopɨngo ahwomo mtaꞌni uhwojahonɨngki oso Towahuno huhwo sohwo kakoe yokumpohnꞌnyoso oso aꞌamu somo uyahonɨngki hofɨko oso hungkuno hiso selɨmentohofofoho. I aꞌamu ahwomomjoso hofɨko Anɨtuye hungkuno hwapɨngo ne soꞌno wotɨpemantɨfiꞌno yalokwofo. Neso hofɨko huno muyofoho. \s1 Nakwo kihoꞌmasoꞌnji humayoꞌne Anɨtu nakumo joho nelalofoho. \p \v 13 Oseso sekwo sekwoe hunoso ntoꞌno ikwesyafɨsyɨkuji ntoꞌno fohontohumamno. Yoꞌmayo yahino wonyoso ikutoho. Oꞌo, sekwo Jisas Kɨlais kako utɨhwaꞌnyopo asomo pɨhwosi kako sekumo yoꞌmayo wopɨngoso sejapone soꞌno huno syafɨsyɨkuji ntoꞌno fesyohumamno. \v 14 Hohonta sekwo Anɨtumneꞌno huno itoꞌno maseyo sohonta sekwoe sɨmehoso kako wonyo umo lonte osomo sekwo inɨngkamotofofoho. I oso hiso apaꞌno ikutoho. Oꞌo, sekwo Anɨtuye mehomi soku, sekwo kakoe hungkunomnohini finɨngkamno. \v 15 Anɨtu kako kakoe mehomi imoꞌnyoꞌne sehwosopoꞌmentiso sohwo kako wonyo ane humaso soꞌno sekwo hoku Anɨtu paꞌnyo honɨngkano wonyoꞌmaso hmmoꞌnɨmno. Osoꞌno nakwo yoꞌmayo iwoꞌnɨngkuhwoneso honɨngkano wonyoꞌmaso uyano. \v 16 Hwapɨngoso aꞌamu Anɨtuye hungkuno mtɨꞌmokumentohofo sohwa hofɨko ole mtɨꞌmokumentohofi, \q1 Anɨtu nalɨmento, Ngko honɨngkano wonyo ane hwoꞌnyoho. \q1 Osoꞌno sekwo hoku honɨngkano wonyo ane fosyohumamno. \p Ose mtɨꞌmokumentohofofoho. \s1 Anɨtu kakoe Hwomu Jisas Kɨlais olo hwaho lopo uhwatɨmentiso sohwo kako nakumo mpe enemayoꞌne kakoe honɨyo usɨhumanto peꞌnɨmentisofoho. \p \v 17 Sekwo Anɨtumo jomo ulantɨfi, sekwo ole ulɨwoꞌnɨngkohofi, Mpohwo. I ose ko ulontɨfeso ole soꞌno fɨsyafɨhupmno. Nanɨngkwohwo huhwo sohwo kako aꞌamufe yofe engo somneꞌno mosyafɨsiyoꞌnjo iwoꞌnɨngkisofoho. Oꞌo, kako aꞌamu angaꞌno angaꞌnohino sofe yahino somneꞌno kako yano ilofɨwoꞌnɨngkiso hweho. Osoꞌno sekwo Anɨtuye mehomi olo hwaho lopo humalofo soku olo hwaho loso sekwoe hwapɨngopoꞌmaho. Oꞌo, kihnꞌnawoꞌnnyo kuyoho. Sekwoe hwapɨngo neso ahwomomnoho. Osoꞌno sekwo olo hwaho lopo nohumafɨkuji sekwoe yahino soꞌnji hano emoyo soꞌntnno huno ntoꞌno fɨsyafɨhupmno. Anɨtuye sɨmehoso tango ifisyɨmofanoho lɨkuji huno ntoꞌno fɨsyafɨhupmno. \v 18 Sekwo huno moiꞌwonoho. Hohonta sekwo sekwoe ajuyohwosafe yahino somo tɨpemantɨfi ne ane siki humamotofofoho. I oso honɨngkano sikinjo homo somo humentanɨngkofi Anɨtu kako mpe esemanto isɨhutofosemaꞌmentisofoho. Anɨtu kako sekumo mpe esemayoso yoꞌmayo hwahoponjo hamniyoho wonyo imoꞌnɨwoꞌnɨngkiso osoꞌnji mpe esemaꞌmentisoꞌmaho. \v 19 Oꞌo, kako sekumo Kɨlaisɨye honɨyo osoꞌnji mpe esemanto isɨhutofosemaꞌmentono. Oso honɨyoso olo hwaho loponjo hamniyoho hopiꞌnono mɨhuꞌmokinɨngkuhwosi oso honɨyo homo somo mpe iyoso hopoꞌmaho. Oso hohosohonta aꞌamu hofɨkoe wonyomneꞌno yahu \it sipsip\it* wonyoangkafoꞌnohini wonyo aneꞌnjoso fonjokisahumotofofoho. Oso paꞌnyoso Kɨlais kako honɨngkano wonyo nɨhuꞌno ane sohwo kako nakwoe wonyomneꞌno poyo peꞌnɨmentisofoho. \v 20 Nakwoe hwaho mamtɨꞌmokiyo sohonta oso syoho homo somneꞌno Anɨtu kako Kɨlaisɨmo uhwosopoꞌmentisofoho. Kɨlais huhwo sohwo kako olohonta sɨkuno moiꞌwo umoꞌnɨmonte somo sekumo wopɨngo selohofoꞌneso utɨhwaꞌnyopo nto iꞌmofapohoho. \v 21 Kɨlais kako sekumo nosefoꞌmahonɨngki sekwo Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono uyalokwofo. Anɨtu kako Kɨlaisɨmo apaꞌno songo ulɨkafonto yofe engo uyɨmentiso soꞌno sekwo huno olo soꞌno seyohoho. Anɨtu kako sekumo apaꞌno songo woselɨkaꞌmontonoho. Osoꞌno sekwo oso hisoꞌno sɨmeho hiꞌntnnono uyɨkuji sɨmeho wopɨngoꞌnji fohontohumamno. \s1 Nakwo nomꞌne aꞌamu somneꞌno sɨmeho neꞌnjo uyano. \p \v 22 Sekwo Anɨtuye hungkuno ne somo inɨngkowalokwofo soꞌno sekwoe sɨmeho wonyo ane paꞌnyo imoꞌnɨngkohoho. Sekwo sekwoe yoꞌmayo soꞌno huno mosyafɨsiyoꞌnjo yontɨfi sekwo nomꞌne aꞌamu somo sɨmeho uyalokwofo. Oso sekwo sɨmeho neꞌnjo uyo hiso mango mtaꞌnnohini lɨkutoho. Oꞌo, sekwo nomꞌne aꞌamu somo sɨmeho neꞌnjo uyo soꞌno syoho yokumpohnꞌnyo fiyɨmno. \v 23 Sekwoe songo humayo yahinoso songofoho. Oso songo humalofo hiso senɨngkwohwoꞌyaꞌu mtaꞌangoꞌmaho. Oꞌo, Anɨtu engolopohamo songo humaso sohumtaꞌangofoho. Nanɨngkwohwo yaꞌu siko nakumo songo humayo nejapɨwoꞌnɨngkisiyoso moiꞌwo umoꞌnɨmontonoho. Olo nomꞌne songo humayo songo loso Anɨtuye hungkuno ne mtaꞌangofoho. Kɨlais Anɨtuye hungkuno sohwo songo neꞌno humayoꞌneso hwapɨngo hweho. \v 24 Aꞌamu Anɨtuye hungkuno mtɨꞌmokumentohofo sohwa ole mtɨꞌmokumentohofi, \q1 Nakwo hwe moyaꞌmi olo hwaho lopo humalohwone hnꞌnwi hoja paꞌnyoꞌnwoho. \q1 Yoꞌmayo yofe engo, ou, hoꞌyango engo mentaneso hoja paꞌnyoso sɨlɨfiyo lonto yofoho iwoꞌnɨngkisofoho. \q1 \v 25 I osoꞌno nakwoe Hwe Engo sohwoe hungkuno engolopohamo neꞌno nowentɨhwonefoho. \p Ose lɨmentohofofoho. Oso hungkuno wopɨngo hiso hofɨko sekuneꞌno selɨmentohofofoho. \c 2 \s1 Nakwoe Hwe Engo Jisas sohwo kako engkwosaho fompokumo miyoꞌnjo neꞌno wontnnawoꞌnɨngkiso paꞌnyo hweho. \p \v 1 Sekwo yoꞌmayo yahino wonyoso fohoꞌnaopmno. Hwasyo hungkuno soꞌnji hungkuno mangoꞌnohinojo soꞌnji fohoꞌnaopmno. Aꞌamu hoꞌyango engoꞌnjo somneꞌno sɨmeho tohino semnyoso fohoꞌnaopmno. U nomꞌne aꞌamu somneꞌno sitofo ujoso fohoꞌnaopmno. \v 2 Nakwo huno nayohoho. Mehomi weꞌeso hofɨko amno wonantɨfi humotahoꞌnohini lɨwoꞌnɨngkohofofoho. Oso paꞌnyoso sekwo Anɨtuye hungkuno ne somneꞌno humotaho filɨmno. Oso hungkuno hiso sekwoe huyoꞌmangomnefoho. Oso hungkuno amno paꞌnyoso sɨkuno huhwo huhwi nonɨngkuji yokumpohnꞌnyo nɨtoꞌnɨngkuji Anɨtuꞌnji wopɨngo wohumantɨfeho. \v 3 Anɨtu kakoe yahino wopɨngo setɨhwamaso soꞌno sekwo inɨngkawentɨfi oso homo somneꞌno huno syafɨsyontɨfi oso yahino meꞌwampeꞌnjofoho lalokwofo. \p \v 4 Sekwo Jisas Kɨlais songo neꞌno humawoꞌnɨngkiso sohumo uꞌmapmno. Kako engkwosaho fompokumo miyoꞌnjo engolopohamo neꞌno wontnnawowoꞌnɨngkiso paꞌnyo hweho. Aꞌamu hwahoponjoso hofɨko oso engkwosahoso nakwolaho lontɨfi wae yaoꞌmentohofofoho. I oso engkwosaho homo somo Anɨtu kako nohwosopento yofe engo mulɨmentisofoho. \v 5 Sekwo hoku ango yokino fompokumo miyoꞌnjo neꞌno wontnnawowoꞌnɨngkiso paꞌnyo soku Jisas Kɨlaisɨmo nuꞌmafɨkujoꞌno Jisas kakoe ango ne wasemokumontonoho. Oso ango homo somo kakoe Towahuno wohumamontonoho. Osopo sekwo kakoe syoho ulohofiyo imoꞌnɨngkuji Anɨtumneꞌno yoꞌmayo syohoso ikujoꞌno Anɨtuye sɨmeho wopɨngo umokumno. Osoꞌno nakwo Jisas Kɨlaisɨmneꞌno yoꞌmayo syoho yasosoꞌno Anɨtu kakoe sɨmeho wopɨngo umoꞌnɨmontonoho. \v 6 Aꞌamu Anɨtuye hungkuno mtɨꞌmokumentohofo sohwa Jisasɨmneꞌno ole mtɨꞌmokumentohofi, \q1 Upaꞌnɨmno. Ngko ango yokino hopiꞌnonohino somo yokumpohnꞌnyo itofomokosyohumayoꞌne engkwosaho wopɨngo wonyoangkafo angaꞌnohino sohumo uhwosopoꞌmentohefoho. \q1 I oso engkwosaho hiso ngko pone songo Saiyon sopo wonjahumentohefoho. \q1 I aꞌamu hofɨko oso engkwosaho wonjahumentohe sohumo hofɨko sɨmeho hiꞌntnnono uyɨkuji hofɨko kakineꞌno wonɨmango munonehoho. \p Ose mtɨꞌmokumentohofofoho. \v 7 Aꞌamu Kɨlaisɨmo sɨmeho hiꞌntnnono uyɨwoꞌnɨngkohofo somo oso engkwosaho Kɨlais sohwo kako hofɨkimo hofiyo ufoꞌmaꞌmontonoho. I aꞌamu kakimo sɨmeho hiꞌntnnono muyoꞌnjo somo kako mufoꞌmanehoho. Ole mtɨꞌmokumentohofi, \q1 Olo sojo engkwosaho paꞌnyo aꞌamu ango injuwoꞌnɨngkohofo sohwa nakwolaho lontɨfi syoho iyo sohwa hofɨko wae yaoꞌmentohofo loso \q1 olohontajo engkwosaho loso angomo sosofitofoꞌne hwapɨngo imoꞌnɨngkohoho. \p Ose mtɨꞌmokumentohofofoho. \v 8 I nomꞌnepo aꞌamu sɨmeho hiꞌntnnono muyoꞌnjo somneꞌno hofɨko ole mtɨꞌmokumentohofi, \q1 Oso engkwosaho hoꞌnaoꞌmentohofo sohumo aꞌamu hofɨko entofomafɨkuji wopɨwesyantɨfeho. \p Ose mtɨꞌmokumentohofofoho. Aꞌamu hofɨko Anɨtuye hungkunomo hwotoho fewoꞌnɨngkohofoso hofɨko oso hungkuno homo somo entofomafɨkuji hofɨko wopɨwesyantɨfeho. Anɨtu kako oso yahino hiso iꞌmofapone soꞌno huno uyɨmentisoso ne imoꞌnementisofoho. \s1 Nakwo hwe moyaꞌmi Anɨtuye temtitofoꞌnwoho. \p \v 9 Sekwo sokumo Anɨtu kakineꞌno sehwosopoꞌmentiso soꞌno sekwo kakoe aꞌamu ne imoꞌnɨmentohofofoho. Sekwoe Hwe Engo nemokosyohumayo sohwoe syoho ulohofiyo kuyoho. Osoꞌno Anɨtu kako sekumo honɨngkano wonyo ane imoꞌnyoꞌne sehwosopoꞌmentiso kuyoho. Sekwo Anɨtuye aꞌamu ne sokumo kako sekumo wopɨngo selohofiwoꞌnɨngkiso soꞌno nomꞌne aꞌamu somo filutɨhwamno. Ole nakumo nalohoꞌmento, Sɨmoꞌmo sekwo sɨkwoꞌmjohoꞌmo nohumentanɨngkofi kako kakoe pomponaho wopɨngopo mesehumajɨꞌmentisofoho. \v 10 Sɨmoꞌmo sekwo aꞌamu sikinjo paꞌnyo humamotofofoho. I olohonta sekwo Anɨtuye temtitofo neku humalofo. Hohonta Anɨtu kako sekuneꞌno hitoho uloꞌmentiso soꞌno sekwo huno maseyo kuyoho. I olohonta kako sekumo wopɨngo selohoꞌmentiso soꞌno huno seyahonɨngki sekwo sɨmeho neꞌnjo uyalokwofo. \s1 Nakwo Anɨtuye syoho ulohofiyo umoꞌnano. \p \v 11 Nje aꞌamu soku sekwo olo hwaho lopo kihnꞌnawoꞌnnyo kuyoho. Sekwoe hwaho neso olopo mauyoho. Ahomomo weho. Osoꞌno ngko olo hungkunolo waselɨmonneꞌno yohono. Sekwo yoꞌmayo hwahoponjo yahino soꞌnji sekwoe yoꞌmayo wonyoso sɨmeho umo lonte soꞌntnneꞌno hohujo fikinjaopmno. Oso yahino wonyo sohwo kako nakwoe huyoꞌmango nonto wonyo namokonoho lɨkuji hohujo fikinjaopmno. \v 12 Sekwo aꞌamu Anɨtuye hungkunomo inɨngkawowoꞌnɨngkohofo soku sekwo aꞌamu Anɨtuye hungkunomo hwotoho fewoꞌnɨngkohofo soꞌnji ajwopo nohumafɨkuji sekwo honɨngkano wonyo ane hano ntoꞌno fɨwanɨmno. Sekwo aꞌamu Anɨtuye honɨngkanomo inɨngkawowoꞌnɨngkohofo soꞌno hofɨko sekumo sitofo selɨwoꞌnɨngkohofo oso aꞌamuso hofɨko ikinjaofontɨfi sekwoe syoho wopɨngo somo sehonontɨfi oso sɨkuno Anɨtu kako hungkuno ikwolofoꞌne poso sohonta hofɨko Anɨtu kakoe yofe nohoꞌnomapitnnefoho. \p \v 13 Sekwo Anɨtumneꞌno huno ntoꞌno syafɨsyɨkujɨꞌmanji olo hwaho loponjo hwe engo yofe hwofiloꞌnnyo sohwo hwaho lopo sekumo semokosyohumawoꞌnɨngkiso sohwoe hungkunomo tɨfi finɨngkamno. Anɨtu kako sekumo hofɨkoe sɨfɨlakuꞌnyoꞌmo sehumajɨꞌmentiso soꞌno sekwo kakoe hungkuno somo haloho popmno. \v 14 Oso hwe yofe engo hwofiloꞌnnyo huhwo sohwamo nomꞌne aꞌamu yofe engoꞌnjo sohwamo enjwaꞌmo humalofo. Oso huhwafe hungkunomo tɨfi finɨngkamno. Hwe yofe engoꞌnjo sohwa hofɨko hofɨkoe syoho ulohofiyo sohwa hofɨko aꞌamufe yahino wonyo somneꞌno tohino uyoꞌne uhwajɨkuji nomꞌne aꞌamuso hofɨko hwe engo sohwoe hungkunomo haloho pewoꞌnɨngkohofo osohwafe yofeso wohoꞌnomantɨfeho. \v 15 Anɨtu kako olo soꞌno umoꞌnɨngkohoho. Sekwoe yahino wopɨngoꞌnohini yahonɨngkuji aꞌamu hofɨko Anɨtuye syoho wopɨngo somneꞌno sitofo lɨwoꞌnɨngkohofo sofe huno wonyo syafɨsyɨwoꞌnɨngkohofo somo sekwoe yahino wopɨngoso hofɨkoe mangomo mampiꞌnyo umokumontonoho. \v 16 Sekwo oso honɨngkano hungkuno Mouses sejapmmentiso somtaꞌni Anɨtu isɨhutofosemaꞌmentisofoho. I osoꞌno sekwo honɨngkano wonyoso nɨhuꞌno mifitnnehofo. Sekwo ole lɨkutoho. Ngko Anɨtuye aꞌamu ne nto imoꞌnɨmaleno. Osoꞌno ngko honɨngkano wonyo iꞌmeso tohino momaꞌmnehono. Ose lɨkutoho. Oꞌo, sekwo oso yoꞌmayo hungkuno homo somo hohujo ikinjaofɨkuji sekwo Anɨtuye syoho osoꞌnohini ulohofiyɨmno. \v 17 Sekwo nomꞌne aꞌamufe yofeso monje isyɨkutoho. Oꞌo, sekwo hofɨkoe yofeso fohoꞌnomapmno. I Anɨtuye aꞌamu ne somneꞌno sɨmeho uyɨkuji hofɨkimo wopɨngoꞌnohini ulohopmno. Sekwo Anɨtuye hungkunomo haloho pekuji kakoe yofe fohoꞌnomapmno. Hwe yofe engo hwaho mokosyohumayo huhwoe yofeso fohoꞌnomapmno. \s1 Jisas Kɨlaisɨye hwotohomo inɨmokohoꞌnawehwasi tohino womano. \p \v 18 Sekwo syoho ulohofiyo soku, sekwo sekwoe hwe engo nosemokosyohumawoꞌnɨngkohofo sofe hungkunomo haloho popmno. Hofɨkoe hungkuno homo somo haloho pekuji hungkuno homo somo sekwo enjwaꞌmo fosyohumamno. Hwe engo wopɨngo selohofɨwoꞌnɨngkohofo somnohinɨꞌmaho. Oꞌo, hwe engo wonyo selohofɨwoꞌnɨngkiso sohwoe hungkunomo enjwaꞌmo fosyohumamno. \v 19 Sekwo Anɨtuneꞌno honɨngkano wopɨngoꞌnohini ikujoꞌno sekwoe hwe engo nosemokosyohumawoꞌnɨngkohofoso hofɨko tohino siki sejapɨkujoꞌno sekwo Anɨtumneꞌno yokumpohnꞌnyo neꞌno lohofɨkujoꞌno Anɨtu kakoe sɨmeho wopɨngo umoꞌnɨmontonoho. \v 20 Sekwo honɨngkano wonyo imofɨkujoꞌno hofɨko tohino sejapɨkujoꞌno sekwo tɨmoꞌnohini uhwontohumentanɨngkuji Anɨtu kako sekuneꞌno hitoho mulofeꞌnjo umontonoho. I osoꞌno sekwo honɨngkano wonyo ane wopɨngoꞌnohini yontanɨngkuji hofɨko sekumo tohino siki sejapɨkujoꞌno sekwo tɨmoꞌnohini uhwontohumentanɨngkuji Anɨtu kako sekumo wopɨngo waselohoꞌmontonoho. \v 21 Hwapɨngoso oso tohino siki mayo yahino homo somo inɨngkayoꞌne Anɨtu kako sehwosopoꞌmentisofoho. Kɨlais kako sekwoe wonyomneꞌno tohino maꞌmentiso sohonta kako tohino siki mayoꞌne yahinoso hofiyoꞌno setɨhwamentisofoho. Kakoe hwotohomo finɨngkamno. \v 22 Jisas kako honɨngkano wonyoso nɨhuꞌno mimmentisofoho. Kakoe mango mtaꞌni hwasyo hungkunoso mahoꞌnɨmmentisofoho. \v 23 Hofɨko kakimo sɨfajo ko ulahonɨngkofi kako hofɨkimo sɨfajo aku mulɨmmentisofoho. Hofɨko tohino ko uyahonɨngkofi kako ole mujofoho. Hwangku ngko tohino mɨkunɨmposo wosejapmmonnoho. Ose mujofoho. Oꞌo, Jisas kako Anɨtu aꞌamufe yahino somneꞌno yano ntoꞌno ulofɨwoꞌnɨngkiso sohwoe ahomo yoꞌmayo hiso hoꞌnahinonto kako Anɨtu ufoꞌmayoꞌne hontohumamentisofoho. \v 24 Jisas kako kakoe aꞌapaho wopɨngo somo nakwoe wonyo hungkunoso kotosahonɨngki kako iyo hwojiyafɨkuꞌnnyo somo peꞌnɨmentisofoho. Oso hopo sopo nopeꞌnonto oso yahino wonyo nakumo yokumpohnꞌnyo nemokosyohumamojo somtaꞌni wopɨngomnohini unɨngkowantanoho. Jisas nakwoe wonyomneꞌno tohino mɨkunɨmposo maꞌmentiso soꞌno kako sekumo wopɨngo semokumentisofoho. \v 25 Hohonta sekwo yahu \it sipsip\it* paꞌnyo honɨngkano hwasyomo uhwosopentɨfi weꞌmo imoꞌnaofamentohofofoho. I olohonta Kɨlais sekwoe huyoꞌmango semokosyohumawoꞌnɨngkiso sohwo kako asomo nosetɨmahonɨngki sekwo kakimo yahu \it sipsip\it* paꞌnyo soku inɨngkowalokwofo. \c 3 \s1 Hwe moyaꞌmisiyoswafe hungkunofoho. \p \v 1 Aꞌamu nomꞌni hwamneꞌno syoho ulohofiyɨwoꞌnɨngkohofo sohwa kakwoꞌyohumo enjwaꞌmo humawoꞌnɨngkohofo oso paꞌnyoso sekwo moyaꞌmi hwehwanjo sofasi sekwoe hwehwafe hungkunomo enjwaꞌmo fosyohumamno. I hwehwo huhwo sohwa hofɨko Anɨtuye hungkunomo tɨfi minɨngkayoꞌnjo ikujoꞌno sekwo hofɨkimo hungkuno piꞌnɨngo lutɨhwafɨkutoho. Oꞌo, hofɨko sekwoe yahino wopɨngo somo sehonɨngkuji wopɨngofoho hnnɨngkuji hofɨko huhwa sekwoe Anɨtumo tɨfi wosenɨngkapɨfe. \v 2 Sekwoe hwehwo sohwa ole wolantɨfeho, Nje ape kako Anɨtuye hungkunomo tɨfi inɨngkawowoꞌnɨngkisosi kako yahino wopɨngoꞌnohini yontesi nje hungkunomo haloho nɨpewoꞌnɨngkisiyoho. Osoꞌno ngko huhwoꞌni Anɨtuye hungkunomo tɨfi unɨngkamo. Hofɨko sekwoe honɨngkano wopɨngo somo sehonɨngkuji ose wohnnantɨfeho. \v 3 Moyaꞌmi sofasi sekwo sekwoe aꞌapaho somneꞌno aꞌamuso wonahonɨfe lɨkuji wokoso yoꞌmayo yoꞌmayo manjiꞌmofo songo oso ikuji mijiyomjo oso yoꞌmayo soꞌno huno piꞌnɨngo syafɨhuꞌnɨngkutoho. \v 4 Oꞌo, sekwoe sɨmeho ajwomoꞌmo oso wokoso wonyoangkafoso fotofahinɨmno. Oso sɨmehomjo wokoso hiso olenoho. Sekwo nomꞌne aꞌamu somneꞌno yoka hungkuno sɨmeho tohino masemnyoꞌnjo sekwoe sɨmeho wopɨngoꞌnji fosyohumamno. Oso wokoso hiso muyonɨmofeꞌnjo neꞌno fotoꞌnaweho. Oso wokoso homo somo Anɨtu kako nokohonɨngkuhwosi kakoe sɨmeho wopɨngo umoꞌnɨmontonoho. \v 5 Hohonta moyaꞌmi sofa hofɨko Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono umotofo sofa hofɨko oso sɨmehoꞌmjo wokoso hiso fotoꞌnɨmentohofofoho. Oso wokoso hiso nofotoꞌnontɨfi hofɨkoe hwehwafe hungkunomo enjwaꞌmo humamentohofofoho. \v 6 Apɨlohamɨye ape Sola, kako ose imojiyoho. Sola kako Apɨlohamɨye hungkunomo tɨfi inɨngkawento nje hwe engo hwosoho ulɨmentisofoho. U sekwo oso Solafe yahino somo tɨfi inɨngkafijoꞌmanji sekwo yoꞌmayo hungkuno sekwoe hwehwo sohwa selɨfijo soꞌno iyoho masenonehoho. Osoꞌno sekwo Solafe mehomi umoꞌnantɨfeho. \p \v 7 Sekwo hwe apeꞌnjo sohwasi sekwo huno wopɨngo tɨpemafɨkuji sekwoe ape sofanji hofiyoꞌno fosyohumamno. Sekwoe yokumpohnꞌnyo sekwoe moyaꞌmi sofafe yokumpohnꞌnyo somo yakoloꞌnnyo hwasoho. Osoꞌno sekwo hofɨkineꞌno syafɨsyɨkuji ufoꞌmapmno. Oso hwoyaꞌmi hofo sofamo Anɨtu kako hofɨkimo wopɨngo ulohoꞌmentiso soꞌno hofɨko sekwoꞌnji songo neꞌno humantokutnnefoho. U sekwo oso hwoyaꞌmi sofamo wopɨngo ulohofɨkujoꞌno sekwo Anɨtumo yoꞌmayo soꞌno jomo ujoso yoꞌmayo wonyoso sekwoe mampaho Anɨtumo jomo ujo somo masehoholofonehoho. Oꞌo, kako wosepaꞌnɨmontonoho. \s1 Nakwo sɨmeho afa inɨngkohwasi wohumano. \p \v 8 Olo hungkuno losojwaofoneso ngko sekwo aꞌamu hopiꞌnonohinokuneꞌno waselɨmonneꞌno yohono. Sekwo sɨmeho afa inɨngkuji nomꞌne aꞌamu somo sɨmeho uyɨmno. Sekwo senɨngkwaꞌwehwosamneꞌno hitoho selofɨwoꞌnɨngkiso paꞌnyoso sekwo aꞌamu hopiꞌnonohino somneꞌno hitoho selofɨhwosoꞌno wopɨngo ulohopmno. Yokumpohnꞌnyo yahinoso fohoꞌnaopmno. \v 9 U, aꞌamu sekumo wonyo selohofɨkujoꞌno u sekwo hofɨkimo aku uyoꞌeno. Hofɨko sitofo selɨkujoꞌno sekwo sitofo aku nulɨkutoho. Oꞌo, sekwo Mpohumo oso aꞌamu homo somo sɨmeho pompengo umofoꞌne isamoyoka ulɨmno. Sekwo ose ikujoꞌno Anɨtu kako wopɨngo waselohoꞌmontonoho. \p \v 10 Aꞌamu fihwo kako Anɨtuye hungkuno fehohnjo mtɨꞌmokumentiso sohwo ole mtɨꞌmokumento, \q1 U aꞌamu kako ngko sɨmeho wopɨngoꞌnji wohumamo lɨhwosɨꞌmanji kako hungkuno wonyoꞌnji hwasyo hungkunoꞌnji malonehoho. \q1 \v 11 Kako yahino wonyo somo hohujo ikinjaofɨhwosi kako yahino wopɨngoꞌnohini uyono. \q1 Kako sɨmeho pompenjiyo soꞌno syoho ihwosi oso yahino wopɨngo hiso notɨpemahwosi oso yahino homo somo tɨfi unɨngkaweno. \q1 \v 12 Anɨtu kako kakoe aꞌamu yahino wopɨngoꞌnjo somo uhwonɨwoꞌnɨngkisofoho. \q1 Oseso Anɨtu kako sɨkuno engolopohamo hofɨko jomo ulɨwoꞌnɨngkohofo somo haloho pewoꞌnɨngkiso hweho. \q1 Oseso Anɨtu kako aꞌamu hofɨko wonyo iwoꞌnɨngkohofo somo uhwononto kako hofɨkineꞌno sɨmeho tohino umnɨngkuhwosoꞌno kako tohino uyoꞌne hweho. \p Ose mtɨꞌmokumentisofoho. \s1 Nakwoe yahino wopɨngo iwoꞌnɨngkuhwone somneꞌno tohino mayoso wopɨngofoho. \p \v 13 U sekwo honɨngkano wopɨngomo wowano lɨkuji yokumpohnꞌnyo yohoꞌnɨfijoso wonyo tɨhwo wasemokumontolo. Oꞌo, awonoho. \v 14 I osoꞌno sekwoe yahino wopɨngo somneꞌno tohino mafɨkuji u sekwo sɨmonyo engo fiyɨmno. I osoꞌno sekwo sekwoe yahino wopɨngo somo inɨngkowentanɨngkuji hofɨko nosehonɨngkuji hofɨkoe yahino wonyo soꞌnji sekumo iyoho wesemofano lɨkuji selohofɨkujoꞌno sekwo iyoho senɨngkuhwoloho. Huno piꞌnɨngo seyɨhwoloho. \v 15 Oꞌo, awonoho. I Kɨlais kako jɨje Hwe Engo imokohojoꞌno kakoꞌnohini wokumokosyohumano. I osoꞌno aꞌamu hofɨko sekumo ole woselohonantɨfeho. Sekwo yoꞌmayo wopɨngoso womano lontɨfi hontohumalofoso pehoꞌneto. Ose selohonɨngkujoꞌno sekwo hofɨkimo hungkuno asomo komoꞌno ujoꞌneso sekwo ntoꞌno fesyohumamno. Hungkuno hiso hofɨkimo hofiyoꞌno fɨlutɨhwamno. Sekwo hofɨkoe hunomo monje isyɨkutoho. \v 16 U sekwo yoꞌmayo iwoꞌnɨngkohofo soꞌno sekwoe sɨmeho sohwo wonyo hwosoho makijoꞌnjo yosoꞌmanji aꞌamuso hofɨko sekwo Kɨlaisɨmo inɨngkowalokwofo soꞌno sitofo selɨkujoꞌno hwangku sohonta hofɨko hwasyo hungkuno sejo soꞌno wonɨmango engo unɨmontonoho. \v 17 U nakwoe yahino wopɨngo iwoꞌnɨngkuhwone somneꞌno Anɨtu ole lososo tohino womapɨfe lososo tohino mayoso wopɨngofoho. U yoꞌmayo yahino wonyo somneꞌno nakwo tohino manoho lɨhwasi miyanehwono. Oso hiso nɨhuꞌno wonyofoho. \s1 Kɨlais kako nakwoe wonyo wae yaofoꞌne peꞌnɨmentisofoho. \p \v 18 I nakwoe Hwe Engo Kɨlais kako wonyo nɨhuꞌno ane sohwo kako Anɨtuye poneꞌno upenemotasɨmo lonto nakwoe wonyoꞌmneꞌno sɨkuno angaꞌnohino somo tohino manto poyo peꞌnɨmentisofoho. Hwe wopɨngoꞌnohini sohwo nakwo wonyo hnꞌnɨmo nayohope sohwo peꞌnɨngkahonɨngki kakoe huyoꞌmango sohwo apaꞌno songo lɨkafonto kako songo humaho. \v 19 Kako nopeꞌnonto kakoe huyoꞌmangoso tɨkanomo nowento kako aꞌamu poyo nto peꞌnɨmentohofo osomo kakoe hungkuno wopɨngo lutɨhwamentisofoho. \v 20 Oso aꞌamu hiso hofɨko Nɨwa nohumentanɨngki hofɨko Anɨtuye hungkunomo hwotoho hmmotofofoho. Osoꞌno Anɨtu kako hofɨkoe yahino wonyo somneꞌno tohino komoꞌno umentisoꞌmaho. Oꞌo, Anɨtu kako hofɨko hofɨkoe honɨngkano wonyoso nohoꞌnaofɨkuji ngkimo sɨmeho wontopantɨfitɨkenonto hontohumamentisofoho. Oso hohosohonta Nɨwa kako yofayokino nomtɨꞌmokonto oso yofayokino homo somo aꞌamu aho fehohnjo hopiꞌnono nomꞌne mtaꞌni hufaꞌu sɨhuneꞌnohini humamentohofofoho. Anɨtu mijopo mtaꞌni songo nohumentanɨngkofi asomo utɨmaꞌmentisofoho. Mijomo mapeꞌnɨmmentohofofoho. \v 21 Oso mijo hiso mijo kiyomayo huyoꞌmango paꞌnyofoho. Nɨwaꞌmontohwamo Anɨtu mijo mtaꞌni songo nohumentanɨngkofi asomo utɨmaꞌmentisofoho. Oso mijo kiyomayo yahinoso aꞌapahomjo kiho wonyoso wae yaofoꞌneꞌmaho. Oꞌo, Anɨtu kako nakwoe sɨmeho moꞌmo wonyo wae yaoꞌmentiso soꞌno utɨhwayoꞌnefoho. Mijo kiyomayo yahino neso olenoho. Kɨko ngkimo mijo wokiyonɨmapɨfe lohoji u kɨko Mpohwo Anɨtumo ole uso, Jisas kako poyo peꞌnonto apaꞌno songo lɨkaꞌmentiso soꞌno ngko aꞌamu songo paꞌnyo jɨje honɨngkano wopɨngomo ntoꞌno unɨngkamo. Ose uso. Mijo kiyomayo yahino neso osohifoho. \v 22 Jisas kako ahwomomno sɨmentisoso osopo nosonto kanɨngkwohwo Anɨtuye aho anga sohohntaꞌni humaho. Aꞌamu ahwomomjo hopiꞌnonohino soꞌnji yofe engoꞌnjo soꞌnji yoꞌmayo yoꞌmayo yokumpohnꞌnyo soꞌnji Jisas kakimo enjwaꞌmo weho. \c 4 \s1 Nakwo hwahoponjo yahinoso nohoꞌnaofɨhwasi Kɨlaisɨmneꞌno tohino womano. \p \v 1 Kɨlais kako nakwoꞌnji olo hwaho lopo nohumentani kako nakwoe wonyomneꞌno tohino maꞌmentisofoho. I osoꞌno nakwo yokumpohnꞌnyo itoꞌnɨngkuhwasi Kɨlais kako maꞌmentiso hopa nakwo tohino womano. U aꞌamu fihwo kako Anɨtuye honɨngkanomo itoꞌnohino inɨngkawento yahino wonyo somneꞌno nɨhuꞌno ngkilaho neꞌno lontesoꞌno nomꞌne aꞌamu hofɨko kakimo tohino uyɨwoꞌnɨngkohofofoho. Oso aꞌamu huhwo sohwo kako honɨngkano wonyo somo nɨhuꞌnahone hohujo nto ikinjaoꞌmaho. Honɨngkano wonyo hiso oso hwe sohumo apaꞌno momokosyohumanehoho. \v 2 Oseso sekwo olo hwaho lopo nohumafɨkuji yoꞌmayo wonyo sekwoe sɨmeho umo lonto aꞌamu yonte hopa somo inɨngkakutoho. Oꞌo, sekwo yoꞌmayo yahino Anɨtu kakoe sɨmeho wopɨngo umokiyoꞌne somnohini fiyɨmno. \v 3 Aꞌamu Anɨtuye hungkunomo hwotoho fewoꞌnɨngkohofo sofe yahino paꞌnyoso sekwo hohonta imotofofoho. Hofɨkoe yahino hiso olenoho. Apohufo, yoꞌmayo wonyo somneꞌno sɨmeho fefoyo, mijo yokumpohnꞌnyo nontɨfi nilohofo, wosopayo engo neꞌno nɨwoꞌnontɨfi siki humawoꞌnyo, mijo yokumpohnꞌnyo neꞌno nɨwoꞌnontɨfi fonɨfonyo yahino yontɨfi Anɨtuye hungkunomo hwotoho fewoꞌnyo, hwahoponjo anɨtu hwasyo hwoso sohumo hwomtame ulohofontɨfi kakoe yofe hoꞌnomayo oso yoꞌmayo yahino wonyo hisoꞌno sekwo hi semoꞌnɨngkahonɨngki imotofofoho. \v 4 Olohonta sekwo oso yahino wonyo somneꞌno hohujo ikinjaofontɨfi oso yahino wonyo homo somo sekwo hofɨkoꞌnji apaꞌno miyalokuyohofo. Osoꞌno hofɨko nosehonontɨfi yomo yontɨfi sitofo selalokwofo. \v 5 Hwangku sohonta Anɨtu oso aꞌamu hisomo hofɨkoe yahino wonyo homo somneꞌno hungkuno ikwolofoꞌne hohwafo sopo humafɨkuji osopo Anɨtuꞌnji hofɨkoe hungkunoso ikwolopitnnefoho. Anɨtu kako oso aꞌamu songo humalohwone hnꞌnnonji poyo peꞌnɨmentohofo sofe yahino wonyo somneꞌno yano ilofonehwajiyoꞌneso ntoꞌno esyohumaho. \v 6 Hohonta Kɨlais kako aꞌamu poyo nto peꞌnɨmentohofo sofepono nowento kakoe hungkuno wopɨngoso uyɨmentisofoho. Oso aꞌamu hiso hofɨko nakwoe hwaho lopo nohumantɨfi honɨngkano wonyo somo inɨngkawentɨfi aꞌamu hopiꞌnonohinoso peꞌnɨwoꞌnɨngkohofo hopaso peꞌnɨmentohofofoho. Kɨlais aꞌamu homo somo uꞌmanto hofɨkoe huyoꞌmango Anɨtuꞌnji humafitnneꞌento kakoe hungkuno wopɨngoso ulɨmentisofoho. \s1 Syoho ulohofiyo wopɨngo sohwo Anɨtuye pompenjiyoso yano ulofiyonefoho. \p \v 7 Olo hwaho loponjo yoꞌmayo hopiꞌnonohinoso moiꞌwo umoꞌnɨmonto yalofoho. Osoꞌno sekwo yoꞌmayo wonyo somo monje yasyɨkuji huno ntoꞌno syafɨsyɨkuji ehohosasesyɨhwosoꞌno sekwo yoꞌmayo soꞌno Mpohumo jomo ulɨwoꞌnɨngkuno. \v 8 Osoꞌno nakwo olohonta nohumentanɨngkuhwoni yahino angaꞌnohino nomꞌne somo yakoloꞌnnyoso olenoho. Aꞌamu nomꞌne somneꞌno huno syafɨsyɨkuji sɨmeho uyɨmno. Sekwo sɨmeho uyɨkujoꞌno hofɨkoe yahino wonyoso sekumo selohofɨkujoꞌnoꞌmanji oso wonyo homo somo sekwo sekwoe hohujopo mehoꞌnaopmno. \v 9 Aꞌamu nomꞌneso hofɨko sekumo seꞌmafɨkujoꞌno sekwo hofɨkimo hofiyo ulohopmno. Oso syoho nomꞌne aꞌamu somo wopɨngo ulohofo soꞌno iyoho senɨngkuhwaloho. oꞌo, sɨmeho wopɨngoꞌnjo fiyɨmno. \v 10 Sekwo aꞌamu angaꞌno angaꞌnohino sokumo Anɨtu kako syoho wopɨngoso sejapmmentisofoho. Osoꞌno sekwo Anɨtuye yokumpohnꞌnyoso nomafɨkuji nomꞌne aꞌamu somo ufoꞌmapmno. Sekwo ose ikujoꞌno Anɨtuye syoho ulohofiyo wopɨngo soku sekwo Anɨtuye yahino wopɨngoso yano ulofiyalokwofo. \v 11 Hwe fihumo Anɨtu kakoe hungkuno lutɨhwayoꞌne syoho uyo soꞌmanji kako wolutɨhwano. Anɨtu kako aꞌamu nomꞌnehumo aꞌamumo foꞌmayoꞌne syoho uyosoꞌmanji Anɨtu kakoe yokumpohnꞌnyoꞌnji oso hwe huhwo sohwo kako hofiyo ufoꞌmano. Sekwo ose ikujoꞌno aꞌamu hofɨko nosehonɨngkuji ole wolantɨfeho, Jisas Kɨlaisɨye aꞌamuso wopɨngoꞌnohini iwoꞌnɨngkohofofoho. Ose lɨkuji hofɨko Anɨtuye yofe engo wohoꞌnomantɨfeho. Kakoe yofe engo soꞌnji kakoe yokumpohnꞌnyo soꞌnji neꞌno nowentɨhwonefoho. \s1 Hofɨko Kɨlaisɨmo wonyo ulohoꞌmtohofo hopaso nakumo wonyo oseꞌnohini wonelohofantɨfeho. \p \v 12 Nje aꞌamu soku yoꞌmayo tango toho paꞌnyoso sekumo wosemaꞌmonteꞌno yalofoho. Sekwo nomꞌne tango neꞌmakwoho lɨkuji yomo ikutoho. Oꞌo, yokumpohnꞌnyo fosyohumamno. \v 13 Yoꞌmayo tango seꞌmalokunjo soꞌno sekwo sɨmonyo fiyɨmno. Hwapɨngoso oso wonyo sekumo selohofalokwofoso Kɨlais huhumo ulohoꞌmentohofofoho. Osoꞌno Kɨlais kako asomo poso sohonta kakoe yofe engoꞌnji kakoe yokumpohnꞌnyo soꞌnji utɨhwaꞌnyopo iꞌmofapɨhwosoꞌno sekwo sɨmonyo engo ikuji sɨmeho wopɨngoꞌnji wohumantɨfeho. \v 14 Sekwo Jisas Kɨlaisɨye yofe aho yokumpohnꞌnyo kemokosyohumalofo soꞌno aꞌamu nomꞌneso hofɨko sekumo sitofo selɨkujoꞌnoꞌmanji sekwo sɨmonyo engo fiyɨmno. Hwapɨngoso Anɨtuye Towahuno yokumpohnꞌnyo hwofiloꞌnnyo sohwo sekwoꞌnji humaho. \v 15 Aꞌamu fihwo kako sekwoꞌnjo ajwo somo humaso sohwo kako aꞌamu fonjasiyo, yoꞌmayo yoꞌmayo hufo, yoꞌmayo yahino wonyo iyo, aꞌamufe fosyohumayo somo wonyo imokiyo, oso aꞌamu huhwo sohwo kako sekwoꞌnji mohumanehoho. Oꞌo, oso yahino wonyo hopiꞌnono sekwoꞌnjopo wojo soꞌno tohino malokwofo soꞌno nakwo mupoꞌnanehwono. Oꞌo, sekwo oso yahino wonyo somneꞌno nɨhuꞌno ikutoho. \v 16 U hwe fihwo kako Jisas Kɨlaisɨye yofe soꞌno kako tohino tɨpemasoꞌmanji wonɨmango munonehoho. Oꞌo, awonoho. U sekwo aꞌamu Kɨlais weꞌe imoꞌnɨmentohofo soꞌno sekwo kakineꞌno isamoyoka ulɨkuji Anɨtu kakoe yofe fohoꞌnomapmno. \p \v 17 Oso sɨkuno aꞌamufe yahino somneꞌno tohino mayoso nto iꞌmofapohoho. Nakwo Anɨtuye mehomi ne hnꞌnɨmo tohinoso kakiꞌno woneꞌmaꞌmontonoho. I nakumo oso tohino hiso sɨmoꞌmo neꞌmasoꞌmanji aꞌamu Anɨtuye hungkunomo haloho mapewoꞌnɨngkiyohofoso Anɨtu kako tɨfi noꞌmo tohino mɨkunɨmposo uyonefoho. \v 18 Aꞌamu Anɨtuye hungkuno mtɨꞌmokumentohofo sohwa ole mtɨꞌmokumentohofi, \q1 Aꞌamu Anɨtuye hungkunomneꞌno wopɨngoꞌnohino yɨwoꞌnɨngkiso sohwo kako Anɨtuꞌnji engolopohamo wonyoangkafopo humayoꞌne oso hwe sohwo itoꞌno fosyohumayoꞌne olohonta yoꞌmayo tohinoso malofoho. \q1 I oseꞌmanji aꞌamu Anɨtuye hungkunomo hwotoho fewoꞌnɨngkohofoso tɨfi noꞌmo peho tohino mapitnneto. \p Ose mtɨꞌmokumentohofofoho. \v 19 Anɨtu kako aꞌamu fihumo tango uꞌmano losoꞌmanji oso aꞌamu huhwo sohwo kako honɨngkano wopɨngoꞌnohini ihwosi kako Anɨtu kakimo umtɨꞌmokumentisoso oso hwoe ahomo wohumano. Anɨtu kako sekumo asomo wosetɨmaꞌmonnoho selɨmentiso soꞌno syafɨsyɨkuji hunoso ole waseyono. Anɨtu kako hungkuno selɨmentisoso ne umoꞌnɨmontonoho. Huno ose waseyono. \c 5 \s1 Sekwo hwe engo sohwasi Anɨtuye yahu \it sipsip\it* somo ntoꞌno mokosyohumamno. \p \v 1 Sekwo hwe engo sohwasimo, ngko hungkuno ole waselɨmneꞌno yohono. Ngko huhwoꞌni hwe engo hwoꞌnyoho. Oseso ngko nje tɨmo soꞌnji Kɨlais kako tohino engo nomanto peꞌnɨngkahonɨngki uhwonɨmentohefoho. Jisas Kɨlais asomo poso sohonta yoꞌmayo wonyoangkafo neꞌmasoso ngko huhwoꞌnnonji womantanoho. Oseso ngko olo syoho loso sekwo hwe engo sohwasiye ahopo wohuꞌmeesehumonneꞌno yohono. \v 2 Sekwo Anɨtuye aꞌamu ne yahu \it sipsip\it* paꞌnyoso hofɨko sekwoe ahomo humalofo somo ntoꞌno mokosyohumamno. Olo syoho Anɨtu kako sejapmmaso losoꞌno sekwo sɨmeho semoꞌnɨngkuhwosoꞌno hofiyoꞌno fiyɨmno. Olo syoho hiloso sekwo hamniyoho mayoꞌneꞌnohini ikutoho. Oꞌo, sekwo Anɨtumneꞌno syafɨsyɨkuji syoho yokumpohnꞌnyo fiyɨmno. \v 3 Oso aꞌamu Anɨtu kako sekwoe ahopo sehumajɨꞌmentiso somo sekwo hofɨkoe hwe engo sohwasi hofɨkimo aho yokumpohnꞌnyo kemokosyohumafɨkuji yoka ulɨkutoho. Oꞌo, hofɨko sekwoe humayo somo sekwoe syoho wopɨngo somo sehonɨngkuji hofɨko oso sekwoe yahino wopɨngo homo somo hofɨko tɨfi wosenɨngkopantɨfeho. \v 4 Sekwo ose ikujoꞌneꞌmanji Anɨtuye yahu \it sipsip\it* somo mokosyohumayo kakwoꞌyohwo ne sohwo oso yahu \it sipsip\it* somo womaꞌmo lɨhwosi utɨhwaꞌnyopo asomo poso sohonta Anɨtu kako sekumo yoꞌmayo wonyoangkafoso sejapososo engolopohamo neꞌno nowentɨhwonefoho. \s1 Nakwoe hunoso ntoꞌno syofɨsyɨhwasi nakwoe yofeso monje ehinɨngkuhwasi nomꞌne aꞌamu somneꞌno hwahopo wopowano. \p \v 5 Osoꞌno sekwo hwe songo sohwahnnonji sekwoe hwe engo sohwafe hungkunomo enjwaꞌmo pahumno. Osoꞌnji sekwo aꞌamu hopiꞌnonohino soku Anɨtuye aꞌamu ne somneꞌno hwahopo pawomno. Ufoꞌmaꞌnɨmno. Anɨtuye hungkunoso ole nelalofi, Anɨtu kako aꞌamu kakoe hungkunomo hwotoho fɨfijo somo kako hofɨkimo ilojaofɨhwosi ngkilaho ulɨmontonoho. I osoꞌno aꞌamu hofɨko nomꞌne aꞌamu somneꞌno hwahopo pawowoꞌnɨngkohofo somo Anɨtu kako hofɨkimo wopɨngo ulohofɨwoꞌnɨngkiso hweho. \p \v 6 Osoꞌno sekwo sekwoe sɨmeho sohwo yoꞌmayo wonyo umo lonto iwoꞌnɨngkisoso monje feehumno. Monje yasyɨkuji sekwo Anɨtuye aho yokumpohnꞌnyo somo enjwaꞌmo fosyohumamno. Anɨtu kakoe sɨkuno jɨje yofe wohoꞌnokumaꞌmo lɨhwosi ou, kako jɨje yofe hoꞌnokumayoso hoponoho. \v 7 Yoꞌmayo tango sekumo seꞌmasoso sekwo Anɨtu sekumo hofiyoꞌno semokosyohumaso sohwoe ahopo fohoꞌnahumno. \p \v 8 Sekwo ntoꞌno humafɨkuji Seten sekwoe mango sohuneꞌno iꞌwaho ntoꞌno fiyɨmno. Seten kako sikisɨwojo paꞌnyo sohwo hano utɨhwaꞌnyopo emoyonto houhouyo engo lonto aꞌamumo wonyo umokumonto iwoꞌnɨngkiso hweho. \v 9 Sekwo Anɨtumo sɨmeho hiꞌntnnono yokumpohnꞌnyo uyɨkuji yokumpohnꞌnyo lohofɨkuji Setenɨmo mjiyohotofapmno. Sekwo huno seyohoho. Anɨtuye aꞌamu angoꞌmeemjo humalofoso hofɨko oso tango sekwo malokwofo hopaso malokwofo. \v 10 Anɨtu kako wopɨngo nalohofɨwoꞌnɨngkiso sohwo kako sekumo Kɨlaisɨꞌnji ufohiꞌnyoꞌne sehwosopoꞌmentisofoho. Osoꞌno sekwo kakoe yofe hwofiloꞌnnyo soꞌnji kakoe yokumpohnꞌnyo soꞌnji hoꞌnomapijoso sekwo songo neꞌno nohumantokutnnefoho. Oseso weꞌenepi sekumo tango seꞌmaso soꞌno Anɨtu kako sekumo apaꞌno wopɨngo wasemokumontonoho. Anɨtu kako sekumo yokumpohnꞌnyo lohofoꞌne sesofitofɨhwosoꞌno sekwo kakoꞌnji yokumpohnꞌnyo wolohofantɨfeho. Ikinji ikinjiyo miyofoho. \v 11 Oseso Anɨtu kakoe yokumpohnꞌnyoso moiꞌwo mmoꞌnonehoho. Oꞌo, engolopohamo songo neꞌno nowentɨhwonefoho. Oso hungkunoso nehopeho. \s1 Hungkuno aeꞌuyofoho. \p \v 12 Olo hungkuno tɨfo selalokwe upoꞌnalokwofo loso ngko Sailasɨmo ulahonɨngko kako mtɨꞌmokalofoho. Ngko huno ole syofɨsyalokweno. Sailas sohwo kako nenɨngkwaꞌwehwo ne hweho. Olo iyoswo loso ngko sekwoe huno Anɨtu kako nakumo wopɨngo nalohofɨwoꞌnɨngkiso soꞌno huno ntoꞌno wosyafɨhupɨfenji semtɨꞌmokiyalokweno. Ngko Anɨtu kakoe yahino soꞌno huno niyahonɨngki sekumo yoloho selohono. Osoꞌno sekwo olo hungkuno hiloso nupaꞌnɨngkuji aho yokumpohnꞌnyo fɨkemokosyohumamno. \p \v 13 Aꞌamu Mpapilounjo \f + \fr 5:13 \ft Osohonta Pita Mpamilounneꞌno pahnnɨmo hungkuno Loumneꞌno lɨmentisofoho. Hwapɨngoso aꞌamu Mpapilounjoso hofɨkoe yahino hohontajoso imotofofoho. \f* somo Anɨtu kako hofɨkimo sekwoꞌnji kakoe aꞌamu ne imoꞌnyoꞌne sehwosopoꞌmentisofoho. Oso aꞌamu hiso hofɨko sekumo nakwoe aꞌamufo selalokwofo. Nje hwomu Mak huhwo nje aꞌamufo selalofoho. \v 14 Sekwo hopiꞌnonohino soku sekwo nomꞌne aꞌamu somo uhwonɨngkuji oso aꞌamu hisoꞌnji sekwo aho poꞌnɨmno. \p Sekwo Kɨlaisɨꞌnji humalofo. Osoꞌno sekwoe sɨmehoso pompenjiyoꞌnji fosyohumamno. Nje hungkuno osohohweho. Ngko Pitaꞌni selohono.