\id TIT - Apache NT [apw] -USA 2012 (DBL -2013) 
\h TITUS 
\toc1 The Epistle of Paul the Apostle to Titus 
\toc2 Titus 
\toc3 Tit 
\mt2 THE EPISTLE OF PAUL THE APOSTLE TO  
\mt1 TITUS  
\c 1  
\p
\v 1 Shíí Paul, Bik’ehgo’ihi’ṉań bána’isiidíí ła’íí Jesus Christ binal’a’á nshłíni k’e’eshchii; díínko bighą shides’a’, nṉee Bik’ehgo’ihi’ṉań yitahaslaahíí bi’odlą’ nłdzil doleełgo ła’íí dayúwehégo da’aṉii ágot’eehíí yídaagołsįįh doleełgo, áí bee nṉee Bik’ehgo’ihi’ṉań yikísk’eh ádaat’eego alṉe’;  
\v 2 Áí bee dahazhį’ ihi’ṉaahíí yiká daadéz’įį, áí Bik’ehgo’ihi’ṉań, doo łé’iłchóhi da, yee nohwá ngon’ą́ą́ lę́k’e, ni’gosdzáń doo hwahá nnit’aa dadá’;  
\v 3 Áík’ehgo baa gonyáágee biyati’ yaa yánáltihíí yee ch’í’ṉah ágólaa, áík’ehgo Bik’ehgo’ihi’ṉań Hasdánohwiṉiiłíí yengon’ą́ą́go biyati’ baa yashti’go shaa det’ąą;  
\v 4 Titus bich’į’ k’e’eshchii, nohwi’odlą’ dała’áhíí bee shiye’ nlíni: Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwiTaa ła’íí nohweBik’ehń Jesus Christ Hasdánohwiṉiiłíí biłgoch’oba’íí ła’íí bits’ą́’dí’ aatét’íi ła’íí iłch’į’gont’ééhíí bee nich’į’ goz’ąą le’.  
\v 5 Díí bighą Crete golzeegee nniniłtį́į́ ni’, dawahá doo iłch’į’hilzaa dahíí iłch’į’nle’go, kįh nagozṉilíí dawago ínashood yá nazįį doleełíí hahiṉííł, ániłdishṉii n’íí k’ehgo:  
\v 6 Áí nṉee doo hagot’éégo baa dahdaagosit’aa dahi daanlįį doo, bi’aa dała’áhi, bichągháshé da’odląągo, nchǫ’íí dagohíí doo daadits’ag dahíí doo daabiłdi’ṉii dahi zhą́ hahiṉííł.  
\v 7 Ínashood yiṉádéz’iiníí, bishop holzéhi, Bik’ehgo’ihi’ṉań yána’iziidíí nlįįgo doo hagot’éégo baa dahgosit’aa dahíí, doo dabízhą́ bik’eh dahíí, doo hashkee dahíí, doo idląą dahíí, doo dagoshch’į’ bágochįįh dahíí, bestso doo yidáhzhį’ at’éé dahíí nlįį le’;  
\v 8 Bahasta’ nakahíí bił nzhooníí, nṉee daanłt’ééhíí bił nzhooníí, biini’ golííníí, dábik’ehyú át’ééhíí, godnłsíníí, dabíí ádaagodzaaníí nlįį le’;  
\v 9 Bił ch’ígót’ą́ą́ n’íí k’ehgo yati’ ba’olṉiihíí nłdzilgo yotą’ le’, áík’ehgo da’aṉii iłch’ígót’aahíí bee nṉee yidag yałti’ doleeł, ła’íí yits’ą́’zhį’ ádaat’eehíí da’aṉii iłch’ígót’aahíí yił ch’í’ṉah ágole’ doleeł.  
\v 10 Nṉee łáni yati’ yił nakaihi, yati’ da’ílíné ła’íí k’izé’idiłteehíí yee yádaałti’, \w circumcise\w* ádaanohwi’dolṉe’, daanohwiłṉiihíí itisgo:  
\v 11 Nṉee ágádaat’eehíí doo dayúweh yádaałti’ dago ádaabi’dilṉe’go dábik’eh; áí nṉeehíí doo bee iłch’ígót’aah bígonedząą dahíí bestso hádaat’įįhíí bighą yee iłch’ídaago’aahgo nṉee bichągháshé biłgo yił nadaagodesgeed.  
\v 12 Ła’ itah nlíni, yuṉáásyú ágoṉe’íí báyo’iiníí gáṉíí, Cretedí’ daagolíni dábik’ehn łéda’iłchóhi, dziłká’yú daagolíni bégódzidíí k’ehgo ádaat’éhi, bił daagoyéé’go daadichiníí daanlįį, ṉii.  
\v 13 Díí yaa nagolṉi’íí da’aṉii. Áík’ehgo bił daadntéh, da’aṉii iłch’ígót’aahíí zhą́ daayodląą doleełhíí bighą;  
\v 14 Jews daanlíni yati’ daazhógo ádaagole’íí, ła’íí nṉee da’aṉii ágot’eehíí yits’ą́’yúgo ádaat’eehíí yendaagos’aaníí doo daidits’ag da doleełhíí bighą bił daadntéh.  
\v 15 Nṉee biini’ daanzhooníí nłt’éégo ágot’eehíí zhą́ yaa natsídaakees: áídá’ daanchǫ’íí ła’íí doo da’odląą dahíí nchǫ’go ágot’eehíí zhą́ yaa natsídaakees; biini’ daachǫǫdgo nt’é nłt’éégo at’éé dagohíí nchǫ’go at’éé doo yídaagołsį da daasilįį.  
\v 16 Bik’ehgo’ihi’ṉań bídaagonlzį daaṉii ndi ánádaat’įįłíí bee doo hádaat’įį dago bígózį, bik’edaach’inṉiih, ła’íí doo da’dits’ag da, ła’íí nłt’éégo ánádaat’įįłíí dawa doo yik’eh shijeed da.   
\c 2  
\p
\v 1 Áídá’ nihíí, dawahá da’aṉiigo iłch’ígót’aahíí bikísk’eh iłch’ígon’áah:  
\v 2 Nṉee bádaayáńhíí gádaabiłnṉii, Nohwiini’ daagolį́į́ le’, daanohwich’idnłsį le’, ídaa daagonohdząą le’, nohwi’odlą’, ła’íí nohwił’ijóóníí, ła’íí nohwíni’ k’eh ádaanołsiníí bee nłdzilgo nasozįį le’.  
\v 3 Isdzáné bádaayáńhíí gádaabiłnṉii, Nohwíí ałdó’ nt’é ánádaał’įįłíí bee Bik’ehgo’ihi’ṉań daadinołsį le’, doo ch’iṉii daaṉiihíí daanohłįį da le’, idląąhíí doo bik’e isnáh daanohłįį da le’, nzhooníí zhą́ bee iłch’ídaagonoh’aah le’;  
\v 4 Isdzáné áníi nakaiyehíí biini’ daagolį́į́go biką’ ła’íí bichągháshé bił daanzhǫǫgo yił ch’ídaagonoh’aah le’,  
\v 5 Daagoyą́ą́go, biini’ ła’íí ánádaat’įįłíí daanzhǫǫgo, gową zhą́ yaa daabiini’go, biką’íí daidits’ago, Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ doo nchǫ’go baa yati’ da doleełhíí bighą, áí dawa yił ch’ídaagonoh’aah, daabiłnṉii.  
\v 6 Nṉee áníi nakaiyehíí ałdó’, Nohwiini’ daagolį́į́ le’, daabiłnṉii.  
\v 7 Dawahá bee nłt’éégo ánách’ot’įįłíí bikísk’eh ch’ogaałíí bee ch’í’ṉah ádinlzį le’: da’áígee iłch’ígon’áah, gonyą́ą́go ła’íí da’aṉii ánṉiigo,  
\v 8 Yati’ dábik’ehíí doo bee naa dahgosit’aa dahíí bee yáńłti’; hadíń yits’ą́’zhį’ at’ééhíí yik’e ídaayándzį doo, doo hagot’éégo nchǫ’íí yee naa yałti’ dahíí bighą.  
\v 9 Na’iziidíí daanohłíni, nohwinant’a’ daadohts’ag le’, ła’íí dawahá ádaahłe’gee nohwinant’a’ bił dábik’ehyú ánádaaht’įįł le’, daabiłnṉii; doo nohwinant’a’ t’ąązhį’ bich’į’ yánádaałti’go da;  
\v 10 Doo da’noh’įįh da, dawahá bee nohwaa daach’ołííhíí ch’í’ṉah ádaanołsį; dawahá bee Bik’ehgo’ihi’ṉań Hasdánohwiṉiiłíí baa iłch’ígót’aahíí nzhǫǫgo nohwik’izhį’ hit’įį doleełhíí bighą, daabiłnṉii.  
\v 11 Bik’ehgo’ihi’ṉań biłgoch’oba’íí bee nṉee dawa hasdákáh doleełgo bich’į’ ch’í’ṉah alzaa.  
\v 12 Áí Bik’ehgo’ihi’ṉań doo bikísk’eh ihi’ṉaa dahíí ła’íí ni’gosdzáń biká’ dawahá nchǫ’íí hádaahiit’iiníí yó’odaant’aahgo bee nohwił ch’ígót’aah, ła’íí díí ni’gosdzáń biká’gee daagondząągo, dábik’ehyú ádaant’eego, ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań bikísk’eh daahii’ṉaa doleełgo nohwił ch’ígót’aah;  
\v 13 Bik’ehgo’ihi’ṉań ízisgo at’éhi ła’íí Jesus Christ Hasdánohwiṉiiłíí bits’ą́’idindláádgo ch’í’ṉah hileehíí bikádaadéet’įį, áí ndaahóndliigo nohwiyaa gozhǫ́ǫ́;  
\v 14 Áń bidiłíí bee nanánohwesṉiigo nchǫ’íí dawa bits’ą́’dí’ hanánohwihes’ṉilhíí bighą Jesus nohwá n’ádeltįį, ła’íí bíyéé daahiidleehgo nasdziid nłt’ééhíí bich’į’ dahdaanldǫh doleełgo nohwinchǫ’íí da’ádįhgo ádaanohwiléhíí bighą ałdó’ nohwá n’ádeltįį.  
\v 15 Díí bee bił nadaagolṉí’, bidag yáńłti’, dawahá bee nik’ehgo bił daadntéh. Nṉee doo ła’ hayaa ánóle’ hela’.   
\c 3  
\p
\v 1 Binant’a’ ła’íí daabik’ehíí da’ádaaṉiiyú ádaat’eego yínádaalṉiihgo ádaanłsį́, binadaant’a’ daadits’ago, ła’íí nłt’éégo ánádaat’įįłíí dawa dagoshch’į’ ádaile’go,  
\v 2 Doo hadíń nchǫ’go yaa yádaałti’go da, doo iłch’į’ hadaashkeego da, áídá’ nzhǫǫgo ádaat’eego, ła’íí nṉee dawa bich’į’ nłt’éégo ádaat’eego yíṉádaalṉiihgo ádaanłsį́.  
\v 3 Néé ałdó’ doo daagondząą da ni’, doo daadihiits’ag da ni’, nohwich’į’ na’deshch’a’ ni’, nchǫ’íí biká hágot’iiníí ła’íí gonedliiníí iłtah at’ééhíí bik’eh isnáh daandlįį ni’, iyodaandzįgo daahii’ṉaa ni’, ła’ bíyééhíí ídáhádaat’įį ni’, nṉee bik’edaan’ṉiih ni’ ła’íí iłk’edaadin’ṉiih ni’.  
\v 4 Áídá’ Bik’ehgo’ihi’ṉań Hasdánohwiṉiiłíí nṉee yaa ch’oba’íí ła’íí bił daanzhooníí ch’í’ṉah silįįdá’,  
\v 5 Nohwaa ch’oba’go hasdánohwiṉil, doo nłt’éégo ánádaahiit’įįłhíí bighą da, áídá’ nohwinchǫ’íí nohwá nal’eeldá’ nadaagosiidlįį, ła’íí Holy Spirit áníidégo ánádaanohwisdlaa, áí bee Bik’ehgo’ihi’ṉań hasdánohwiṉil;  
\v 6 Bik’ehgo’ihi’ṉań, Jesus Christ Hasdánohwiṉiiłíí biláhyú Holy Spirit ch’ída’izkaadgo nohwaa daidez’ąą;  
\v 7 Áík’ehgo biłgoch’oba’íí bee dábik’ehyú ádaanoht’ee nohwiłnṉiidgo, dahazhį’ ihi’ṉaahíí bee daahin’ṉaa doleełíí ndaahóndlii.  
\v 8 Díí ágolzeehíí da’aṉii ágolzéhi, díí ádishṉiihíí dayúweh baa yánánltihgo hasht’į́į́, áík’ehgo Bik’ehgo’ihi’ṉań daayosdląądíí nłt’éégo ánádaat’įįłíí dayúweh ye’ánádaat’įįł doleeł. Áí nłt’éé ła’íí nṉee bá nzhǫǫ.  
\v 9 Doo daagoyą́ą́ dago łaha’dit’áhíí, hadaałishchiiníí baa na’goṉi’íí, łił nadaagonlkaadíí, ła’íí begoz’ąąhíí bighą hadaashkeego łaha’dit’áhíí doo baa nanṉáá da; áí doo ílį́į́ da, doo nt’é bee alṉéh da.  
\v 10 Nṉee dabíí hát’į́į́yú odlaaníí nakidn bich’į’ yásíńłti’dá’, doo nidits’ag dayúgo yó’odn’áah;  
\v 11 Nṉee ágát’ééhíí da’aṉii ágot’eehíí yits’ą́’zhį’ dahiyaago, doo bik’ehyú át’éé dago, dabíí ídángot’áni at’éé bígonłsį́.  
\v 12 Ártemas dagohíí Tíkikas nich’į’ deł’a’dá’ dáhadnlṉíhgo Nicópolisyú shaa nṉáh: akú shehaigo ngoni’ą́ą́.  
\v 13 Zénas, begoz’áni nłt’éégo yígółsini, ła’íí Apóllos biłgo dahdi’aashyú bich’oṉiihgo doo nt’é yídįh daanlįį da le’.  
\v 14 Bił ínashood daandliiníí nłt’éégo nada’iziidgo yídaagoł’aah le’, áík’ehgo dabíí ídeedaahi’ṉaa, ła’íí dawahá yídįh daanliiníí yich’odaaṉii doleeł.  
\v 15 Nṉee bił nahashtááníí dawa, Gozhǫ́ǫ́, daaniłṉii. Bił dała’ da’ohiidląągo bił daanjooníí, Gozhǫ́ǫ́, shá biłnṉii. Daanohwigha Bik’ehgo’ihi’ṉań biłgoch’oba’íí bee nohwich’į’ goz’ąą le’. Doleełgo at’éé.