\id ACT - Apache NT [apw] -USA 2012 (DBL -2013) \h ACTS \toc1 The Acts of the Apostles \toc2 Acts \toc3 Act \mt1 THE ACTS OF THE APOSTLES \c 1 \p \v 1 Theóphilus ńlíni, ałk’iná’ Jesus ánát’įįłíí ła’íí iłch’ígó’aah nkegonyaahíí dawa naltsoos biká’ ashłaa, \v 2 Binadaal’a’á hahesṉilíí Holy Spirit binkááyú bił ch’ídaagoz’ąąná’ yaaká’yú onádzaazhį’ áí naltsoos biyi’ baa nagosisṉi’: \v 3 Jesus biniigodelzaahíí bikédé’go dizdin yiskaaníí biyi’ binadaal’a’á bich’į’ ch’í’ṉah ánádil’įįh, da’aṉii hiṉaago yídaagołsįįhíí bighą, ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań bilałtł’áhgee bėgoz’aaníí bich’į’ zhiṉéégo ágot’éhihíí baa yił nadaagolṉi’: \v 4 T’ah yił naháztąąná’ gádaabiłṉii, Jerúsalem bich’ą́’ daadołkáh hela’ shiTaa aṉííhíí begolzaazhį’, áí baa nohwił nagosisṉi’ n’íí. \v 5 John da’aṉii tú bee baptize áił’įį ni’; áíná’ nohwíí da’kwíí yiskąągo Holy Spirit bee baptize ádaanohwi’dolṉiił. \v 6 Łaahikaiyú nayídaadiłkid gádaaṉiigo, NohweBik’ehń, ya’ dák’ad Israel hat’i’i dabíí naałidziidgo ánándle’ née? \v 7 Áígé’ Jesus bich’į’ hananádzii, Hagee ágoṉe’ihíí nohwíí doo hago’at’éégo bídaagonołsį bik’eh da, shiTaa zhą́ yebik’ehi at’éé. \v 8 Holy Spirit nohweh hiyáágo nohwinawod goleeh: áígee Jerúsalemyú, Judéayú, Samáriayú ła’íí ni’gosdzáń nánel’ąąyú shaa nadaagołṉi’ doleeł. \v 9 Ąął yaa hadzii’íí bikédé’go binadaal’a’á t’ah daineł’į́į́go dahbi’didiltįįgo yaak’os biyi’ yuṉe’ bił ogoyáá. \v 10 Bił ogoyááyú binadaal’a’á t’ah daadéz’įįgo nṉee naki bidiyágé daałigaihi bit’ahgé’ daahizį’go; \v 11 Gádaabiłṉii, Gálileegé’ nṉee daanołíni, hat’íí bighą yaaká’yú daadeł’į́į́? Díí Jesus yaaká’yú nohwich’ą́’ onábi’doltįįgo daał’iiníí da’áí k’ehgo nádodaał dahagee. \v 12 Áígé’ binadaal’a’á dził Ólivet golzeegé’ Jerúsalemzhį’ nákai, áí da’áłhání, Jews daagodnłsiníí bijįį oná’iłdahíí ga’áhosahyú goz’ąą lę́’e. \v 13 Nákaiyú dák’ehéyú nágost’ąą yuṉe’ onákai, áígėe Peter, James, John, Andrew, Philip, Thomas, Barthólemew, Matthew, James, Alphéus biye’, Simon Zelótes, ła’íí Judas, James bik’isn, naháztąą. \v 14 Kóṉe’ áí dawa isdzáné ła’, Mary, Jesus bimaa, ła’íí Jesus bik’isyú biłgo dała’á daabiini’go da’okąąh lę́’e. \v 15 Áíná’ Jesus daayodlaaníí dała’án gonenadínhíí biká’yú nadin shį dała’adzaagee Peter da’iłṉí’gé’ hizį’go gáṉíí, \v 16 Nṉee daanołíni, shik’ííyú, Judas, Jesus ha’ádaizt’e’ n’íí yágo’iiníí, doo hwahá ágoṉe’ daná’ Holy Spirit David binkááyú yałti’go baa nagolṉi’ n’íí, áí Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ bek’e’eshchiiníí baa nagolṉi’íí begolṉe’hi at’éé. \v 17 Judas nohwitah nlįįgo bíí biłgo Jesus bá nada’iidziidgo baa godet’ąą ni’. \v 18 Áí nṉee nchǫ’go adzaahíí bideṉá bich’į’ nahesṉilíí bee ni’ nagohesṉii’, áígé’ ts’íyaa nago’go bibid desdohgo bich’í haago’. \v 19 Díí Jerúsalemgee daagolííníí dawa yídaagołsįgo ni’ihíí dabíí biyati’ k’ehgo Akéldama daayiłṉii, áí Dił Ni’goz’áni golzeego ágolzee. \v 20 Naltsoos Psalms holzeehíí biyi’ gát’éégo bek’e’eshchįį, Golį́į́ n’íígee dénchǫ’égo yó’ogolṉe’go, doo hadń gólį́į́ da doleeł: ła’íí, Na’iziid n’íígee ła’ nnánólteeh. \v 21 Jesus nohwitahyú naghaaná’ nṉee ła’ bił nahikai ni’, \v 22 John nṉee baptize ádaił’įįgé’ godezt’i’go Jesus nohwich’ą́’ onábi’doltįįzhį’, áí nṉeehíí ła’ hanábi’doltéeh, áń Jesus naadiidzaahíí yo’iiníí bíí ałdó’ bił baa nadaagohiilṉi’ doleeł. \v 23 Áík’ehgo naki hadaizlaa, Joseph, Bársabas holzéhi, iké’yú bizhi’íí Jústus holzee, ła’íí Matthías biłgo. \v 24 Áígee da’okąąhgo gádaaṉii, NohweBik’ehń, ni nṉee bijíí dawa bígonłsį́, díí nṉee naki halzaahíí hayíí hánłtiiníí nohwił ch’í’ṉah ánle’, \v 25 Judas dabíí bá goz’ąąyú dahdidogaałgo, ná na’iziid n’íí, ninal’a’á nlįį n’íí yich’ą́’zhį’ adzaa, áík’ehgo nṉee hánłtiiníí áígee nnaltéeh doleeł. \v 26 Dahadń halteehíí bee bígozįįhíí ádaizlaa, áík’ehgo Matthías haltįį: áń nadaal’a’á itah silįį, łats’ádah zhą́go ni’. \c 2 \p \v 1 Péntecost‐híí bijįį Jesus daayokąąhíí dała’á daabiini’go dałahágee dała’adzaa. \v 2 Dahį́ko yaaká’gé’ nawode ńch’iidhíí k’ehgo áhíłts’ą́ą́go naháztąą yuṉe’ dahot’éhé bengonyáá. \v 3 Kǫ’ izaad ga’at’éhi iłts’ą́’go adzaago dała’á daantį́į́go biká’zhį dahiltłi’go bił ch’í’ṉah ádelzaa. \v 4 Holy Spirit bee baa daagodest’ąągo yati’ iłtah at’éhi yee yádaałti’go nkegonyaa, Holy Spirit áí k’ehgo yádaabiyiłti’. \v 5 Áíná’ Jews daanlíni Bik’ehgo’ihi’ṉań daidnłsíni, ni’gosdzáń nánel’ąągé’ Jerúsalemyú nádaagosdle’ lę́’e. \v 6 Díí baa ch’iṉiiná’ nṉee łą́ą́go dała’adzaago hago ląą ágodzaa daanzį, dała’á daantį́į́go bíí biyati’ yee yádaałti’go da’dezts’ąą’híí bighą. \v 7 Dázhǫ́ bił díyagodzaago gádaałiłdi’ṉii, Sąą’a, aishą’ dawa Gálileegé’ nṉeehíí ádaaṉii? \v 8 Áíná’ hago’at’éégo dánohwíí daanohwiyati’íí yee yádaałti’go daadiits’ag? \v 9 Párthians, Medes, Élamites, ła’íí nṉee Mesopotámia, Judéa, Cappadócia, Póntus, Asia, \v 10 Phrýgia, Pamphýlia, Egypt ła’íí Líbya \w Cyréne\w* biṉaayú ił’angé’ łedaadiltíni, ła’íí Romegé’ dét’įh hasta’ hikaihi, Jews ła’íí nṉee Jews bi’okąąhíí k’eh da’okąąh daazlíni, \v 11 Cretes ła’íí Arábians daanlíni, dánohwíí daanohwiyati’ yee yádaałti’go Bik’ehgo’ihi’ṉań ízisgo ánát’įįłíí yaa nadaagolṉi’go daadiits’ag. \v 12 Áík’ehgo dawa bił díyadaagodzaa ła’íí hago ląą ágodzaa daanzįgo gádaałiłdi’ṉii, Dííshą’ hago ánágot’įįłihi? \v 13 Ła’íí daazhógo déyaadaadlohgo gádaaṉii, Díí nṉeehíí wine áníidéhi daayodląągo ádaaṉii. \v 14 Áíná’ Peter łats’ádahíí yił daahizį’go nṉee dała’adzaahíí yich’į’ hadzii, Nṉee Judéagé’ ła’íí Jerúsalemgee daagonołíni, díí ádishṉiihíí nłt’éégo hódaayisółts’ąągo nohwił ídaagozį le’: \v 15 Díí nṉeehíí bił nádaagodiyis ádaanołsį ndi doo ágát’éé da, ánaazhą́ ngost’áí bik’ehenkééz la’. \v 16 Áíná’ Joel, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi n’íí díí ánágot’įįłíí dabí’iłtséná’ yaa nagosṉi’ ni’ gánṉiidgo; \v 17 Bik’ehgo’ihi’ṉań gáṉíí, Ikék’eh nnágodzaayú be’ágodoṉiił, nṉee dawa shiSpirit baa daadish’a’ doleeł: nohwiye’ke ła’íí nohwitsi’ke dawa ágodoṉiiłíí shá yaa nadaagolṉi’ doleeł, nṉee áníi nakaiyehíí bił ch’í’ṉah ádaagol’įį doleeł, hastįyúhíí nadaayeeł doleeł: \v 18 Áí benagowaaná’ nṉee shánada’iziidíí ła’íí isdzáné shánada’iziidíí shiSpirit baa daadish’a’ doleeł; áík’ehgo ágodoṉiiłíí shá yaa nadaagolṉi’ doleeł: \v 19 Yáá biyi’ ízisgo ánágot’įįłíí ch’í’ṉah ádeshłiił, ni’ biká’ godiyįhgo be’ígóziníí, áí dił, kǫ’, ła’íí łid aad k’ehgo at’éégo ałdó’ ch’í’ṉah ádeshłiił: \v 20 Dá doo nohweBik’ehń nadáhíí bijįį, dázhǫ́ gonłt’ééhíí bijįį biká’ ngowaa daná’ ch’ígona’áíhíí diłhił doleeł, tł’é’gona’áíhíí dił doleeł: \v 21 Áíná’ hadń Bik’ehgo’ihi’ṉań bizhi’íí yee yiká áṉiihń hasdádogaał. \v 22 Israel hat’i’íí daanołíni, díí yati’íí ídaayesółts’ąą; nohwíí bídaagonołsį go’į́į́, Jesus Názarethgé’ nlíni, Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwiṉááł Jesus binkááyú ízisgo áná’ol’įįłíí ła’íí godiyįhgo be’ígóziníí ánáyo’įįłgo nohwich’į’ bee bígózįgo áyíílaa: \v 23 Áí Jesus‐híí Bik’ehgo’ihi’ṉań dabíntsé yaa natsekeesgo yaa nagoshchįįgo nohwaa hííltį́į́go nṉee begoz’aaníí doo yikísk’eh ádaat’ee dahíí nohwíí ádaabiłdołṉiigo tsį’iłna’áhi yídaayiheskałgo daayizes‐hį́į́: \v 24 Áíná’ Jesus nezgaigo da’itsaahíí Bik’ehgo’ihi’ṉań nláhyú áyíílaaná’ nábihil’ṉa’: da’itsaahíí doo dayúweh botą’ bik’eh dahíí bighą. \v 25 David Jesus yaa nagolṉi’go gáṉíí, SheBik’ehń dawahn shádnyú hish’įį; shinawod shá ágółsįhíí bighą shigan dihe’nazhiṉéégo nlįį: \v 26 Áí bighą shijíí bił gozhǫ́ǫ́ ła’íí sizaa gozhǫ́ǫ́go yashti’; ła’íí áń zhą́ ba’oshłíígo shits’í hanayoł doleeł: \v 27 Shiyi’siziiníí ch’iidntahyú doo nyinoné’ at’éé dahíí bighą, Dilzini Nlíni ṉíyééhíí diłdzidihíí bich’ą́’zhį’ ánłsį doleeł. \v 28 Hago’at’éégo ch’ihiṉaa doleełíí shił ch’í’ṉah áńlaa; shił ńlį́į́go dázhǫ́ shił gozhǫ́ǫ́go áshíłsį. \v 29 Nṉee daanołiiníí, shik’ííyú, bich’ą́’gé’ daagosiidlíni David holzéhi, doo siste’ dago da’aṉiigo baa nohwił nagoshṉi’, daztsąągo iłch’į’nniltį́į́ ni’, iłch’į’nniltį́į́ n’íí dííjįį t’ah dząągee begoz’ąą. \v 30 David Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidíí nlįį ni’, ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań bitł’a dahdidilṉiigo gábiłnṉiid, Nich’ą́’gé’ hadaałishchiiníí ła’, Christ holzéhi, benik’eh n’íí yebik’ehgo ádishłiił, nṉiigo yígółsį; \v 31 Áík’ehgo áí dabí’iłtsé yígółsįgo Christ nábi’dihil’ṉa’híí baa nagolṉi’ gánṉiidgo, Biyi’siziiníí ch’iidntahyú doo yó’oyoṉe’ da, ła’íí bits’íhíí doo diłdzid da. \v 32 Díí Jesus‐híí Bik’ehgo’ihi’ṉań nábihil’ṉa’híí daanohwigha nohwiṉááł ágodzaa. \v 33 Ízisgo at’éégo ábi’delzaago Bik’ehgo’ihi’ṉań bigan dihe’nazhiṉéégo sidaago, ła’íí Holy Spirit higháh doleełíí biTaa bee bángon’ą́ą́go díí daał’įįhíí ła’íí daadołts’agíí bíí áyíílaa. \v 34 David yaaká’yú doo bił ogoyáá da; ndi dabíí gáṉíí, Bik’ehgo’ihi’ṉań sheBik’ehń gáyiłnṉiid, Shigan dihe’nazhiṉéégo síńdaa, \v 35 Ni’ina’íí benik’eh silįįgo nikełtł’ááhyú niníṉilzhį’. \v 36 Áí bighą Israel hat’i’íí dawa da’aṉiigo díí yídaagołsį le’, Jesus‐híí tsį’iłna’áhi bídaahesołkał n’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań nohweBik’ehń, Christ nlįįgo nohwá áyíílaa. \v 37 Nṉee díí daidezts’ąąná’ bił daagoshch’ii’ lę́’e, áígé’ Peter ła’íí ła’ nadaal’a’áhíí yich’į’ gádaaṉii, Nṉee daanołiiníí, nohwik’ííyú, hago ádaahii’ṉe’? \v 38 Peter gádaabiłṉii, Nohwinchǫ’íí bich’ą́’yúgo ádaałṉe’go dała’á daanołtįįgee Jesus Christ bizhi’ bee baptize ádaanohwi’dolṉe’, nohwinchǫ’íí nohwá da’izlį́į́ alṉe’híí bighą, áík’ehgo Holy Spirit bee nohwaa godit’aah doleeł. \v 39-40 Nohwíí díí bee nohwángot’ąą ła’íí nohwíí nohwich’ą́’gé’ daałidiłchiihíí, ła’íí doo daanohwik’íí dahíí ałdó’ bángot’ąą, dahadń Bik’ehgo’ihi’ṉań nohweBik’ehń ích’į’ yojííhíí. \v 41 Hadíí bił daagozhǫ́ǫ́go biyati’ nádaidné’íí baptize ádaabi’deszaa: da’áí bijįį nṉee taadn doo náhóltag dayú shį Jesus daayodlaaníí yedikai. \v 42 Áí nṉee nadaal’a’á bee bił ch’ídaago’aahíí, ła’íí łił daanlįįgo, báń nihi’né’íí, ła’íí okąąhíí dayúweh nłdzilgo yaa nakai. \v 43 Dała’á daantį́į́go daidnłsįgo ńdaaldzid: ízisgo ánágot’įįłíí ła’íí godiyįhgo be’ígóziníí nadaal’a’á binkááyú bee ánágot’įįł. \v 44 Jesus daayodlaaníí dawa dałahágee naháztąą, dawahá dałaházhį’ daabíyéégo; \v 45 Daabíyééhíí baa nadaahazṉiigo hadíí yídaadiníí yitaada’izṉii. \v 46 Dajįį biigha dała’á daabiini’go da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ dała’ánát’įįh, bił daagozhǫ́ǫ́go, doo íłch’į’ yaa daagochį’go da daabigowąyú łił náda’idįįh lę́’e. \v 47 Bik’ehgo’ihi’ṉań yich’į’ ahédaanzįgo nṉee dawa bił dádaabik’ehgo ádaat’ee lę́’e. Áígé’ ła’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú hayíí hasdákaihíí dajįį biigha ínáhikah lę́’e. \c 3 \p \v 1 Ha’iz’ąągé’ hayaazhį’yú Peter ła’íí John biłgo da’ch’okąąh goz’ąąyú dezh’aah lę́’e. \v 2 Nṉee dágozlįįgé’ doo naghaa dahi dajįį biigha da’ch’okąąh goz’aaníí ch’íná’itį́híí Dénzhóné holzéhi bahgee nnádaach’iłtééh lę́’e, da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ ha’áhikáhíí yídókeedgo; \v 3 Peter ła’íí John biłgo da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ hi’ashgo yiłtsąągo, Dahat’íhíta shaa nohné’, ṉiigo yídókeed. \v 4 Peter ła’íí John biłgo nṉee sitiiníí da’as’ah daayinéł’įįná’ Peter gáṉíí, Nohwíńł’įį. \v 5 Nṉee sitiiníí hat’íhíta shaa daayiné’ nzįgo yineł’į́įd. \v 6 Áíná’ Peter gáṉíí, Shihíí béshłigaihíí ła’íí óodo doo ła’ nashné’ da; ndi hat’íí bigonshłįį’ihíí naa nshné’: Jesus Christ Názarethgé’ gólíni bizhi’ binkááyú nádnṉahgo dah nṉáh. \v 7 Bigan dihe’nazhiṉéé yiłtsoodgo hadag ábíílaa: dagoshch’į’ bikee ła’íí bikegod biłgo nłdzil daazlįį. \v 8 Hadag yáhílwodgo hizį’, áígé’ dahnyaagé’ da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ Bik’ehgo’ihi’ṉań yich’į’ ahénzįgo higaał ła’íí yáhilwo’go Peter ła’íí John biłgo yił okai. \v 9 Higaałná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań yich’į’ ahénzįgo nṉee dawa daabo’įį: \v 10 Da’ch’okąąh goz’aaníí ch’íná’itį́h Dénzhóné holzéhi bahgee ídókeedgo sitįį n’íí át’į́į́go nṉee yídaagołsį: áík’ehgo hago’at’éégo bich’į’ ágodzaahíí daanzįgo bił díyadaagot’ee lę́’e. \v 11 Nṉee doo nagháhi da n’íí Peter ła’íí John biłgo dayúweh yotą’ná’ nṉee łą́ą́go bich’į’ nádnkįįgo bił díyadaagot’eego baa dała’adzaa ch’ínágohin’ą́ą́gee, Sólomon’s holzéhi. \v 12 Peter nṉee dała’adzaahíí yiłtsąąná’ yich’į’ yałti’ gáṉíígo, Israel hat’i’i daanołíni, hat’íí bighą nohwił díyadaagot’ee? Hat’íí bighą dánohwíí nohwinawodíí bee dagohíí dánohwíí njǫǫhíí bee díí nṉeehíí naghaago ánáhiidlaa daanołsįgo da’os’ah daanohwineł’į́į́? \v 13 Bik’ehgo’ihi’ṉań Abraham, Isaac, Jacob ła’íí bich’ą́’gé’ hadaałidelchįįhíí daayokąąhń, biYe’ Jesus ízisgo at’éégo áyíílaa; Pílate baa daadeso’ąągo ch’ínábííłteeh hat’į́į́, ndi nohwíí, Doo hádaahiit’įį da, daadołṉii, Pílate biṉááł. \v 14 Dilzini, Nłt’éégo Ánát’įįłíí, Doo hádaahiit’įį da, daabiłdołṉiiná’, Nṉee yizes‐híni nohwá ch’ínánołteeh, daabiłdołṉii ni’; \v 15 Áígé’ Ihi’ṉaa yeBik’ehń daazesołhįįná’, áń Bik’ehgo’ihi’ṉań daztsąągé’ nábihil’ṉa’; áí dawa nohwiṉááł ánágot’įįł ni’. \v 16 Da’áń bizhi’ yodląągo díí nṉee daał’iiníí ła’íí bídaagonołsiníí nłdzilgo ánábiidlaa: bi’odlą’íí díí nṉeehíí doo hayú baa dahgoz’ąą dago ánábiidlaa, daanohwigha nohwiṉááł. \v 17 Shik’ííyú, doo bídaagonołsįyú ádaałdzaa dago bígonsį, nohwá nadaant’aahíí ałdó’. \v 18 Áíná’ díí k’ehgo Christ biniigodilṉé doleeł, ṉiihíí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidíí dabí’iłtséná’ yaa nadaagolṉi’ n’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań ye’iilaa. \v 19 Áík’ehgo nohwinchǫ’íí bich’ą́’yúgo ádaałṉe’, áígé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ dahdołkáh, áík’ehgo nohwinchǫ’íí nohwá k’ená’ildéh, áík’ehgo Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’ą́’gé’ nohwił gozhóóníí begoldoh ndi at’éé; \v 20 Áígé’ Jesus Christ nohwich’į’ náidił’aa doleeł, áń ałk’iná’ baa nohwił na’gosṉi’ ni’: \v 21 Áń ni’gosdzáń alzaagé’ yushdé’ godezt’i’go Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi daadilzini dabí’iłtséná’ yaa nagolṉi’ n’íí begolṉe’go dawahá iłch’į’nágodle’híí begonyaazhį’ yaaká’yú gólį́į́. \v 22 Moses daanohwitaa n’íí da’aṉiigo gáyiłnṉiid, Nohwik’ííyú bitahgé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwe Bik’ehń binkááyú Na’iziidíí nohwá haiłteeh, shíí hashiltííníí k’ehgo; áń ádaanohwiłṉiihíí dawa nłt’éégo ídaayesółts’ąą doleeł. \v 23 Díí k’ehgo doleeł, dahadń áí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú Na’iziidíí doo íyésts’ąą dahń nṉee bitahgé’ da’ízlį́į́ doleeł. \v 24 Samuel golį́į́gé’ yushdé’ godezt’i’go Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidíí dawa yádaałti’ n’íí díí bijįįyúgo ánágot’įįłíí dabí’iłtsé yaa nadaagolṉi’ ni’. \v 25 Nohwíí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi n’íí bich’ą́’gé’ hadaałiłshołchįį, ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań Abraham bich’į’ hadzii, Nich’ą́’gé’ daałideshchiinihíí ła’ binkááyú ni’gosdzáń biká’ ił’angé’ łedaadiłchiinihíí dawa biyaa gozhǫ́ǫ́ doleeł, ṉiigo daanohwitaa n’íí yił łángodest’ąą n’íí nohwá begolṉe’. \v 26 Bik’ehgo’ihi’ṉań biYe’, Jesus, hayiłtį́į́go da’iłtsé nohwich’į’ oyił’a’ ni’, dała’á nołtįįgo nchǫ’go ágot’eehíí bich’ą́’yúgo ádaanołt’eego nohwiyaa gozhǫ́ǫ́ doleełhíí bighą nohwich’į’ oyił’a’ ni’. \c 4 \p \v 1 Peter ła’íí John biłgo nṉee t’ah yich’į’ yádaałti’ná’ okąąh yedaabik’ehi, silááda da’ch’okąąh goz’aaníí yiṉádaadéz’íni binant’a’ ła’íí \w Sádducees\w* daanlíni baa hikai, \v 2 Áí hadaashkee lę́’e, Peter ła’íí John biłgo nanezna’íí Jesus binkááyú naadiikáh doleeł, daaṉiigo, nṉee yił ch’ídaago’aahíí bighą. \v 3 Nṉee hadaashkee n’íí Peter ła’íí John biłgo daayiłtsoodgo ha’ánezhteezh iskąązhį’: ałk’iná’ o’i’ą́ą́híí bighą. \v 4 Da’ágát’éé ndi nṉee łą́ą́go Peter ła’íí John biłgo biyati’ daidezts’aaníí daayosdląąd; ashdladn doo náhóltag dayú shį da’osdląąd. \v 5 Iskąą hik’e Jews binadaant’a’íí, Jews yánazíni ła’íí begoz’aaníí ye’ik’eda’iłchíhi Jerúsalemyú dała’adzaa, \v 6 Okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni, Ánnas holzéhi, \w Cáiaphas\w*, John, Alexánder, ła’íí okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni bik’íí dawa ałdó’ dała’adzaa lę́’e. \v 7 Díí nṉeehíí Peter ła’íí John biłgo da’ałṉí’gee daayineskeego nayídaadiłkid, Hat’íí binawod, hadń bizhi’ bee díí ádaałdzaa? \v 8 Peter, Holy Spirit bił nlįįgo yábiyiłti’go gádaabiłṉii, Nṉee bánadaanołt’aahíí ła’íí Israel hat’i’íí bánasoziiníí, \v 9 Nṉee doo nagháhihíí bich’osii’ṉi’íí, díí nṉee hago at’éégo nábi’dilziihíí bighą díí jįį nanohwídaadołkidyúgo: \v 10 Nohwíí ła’íí Israel hat’i’íí dawa bídaagonołsį le’, Jesus Christ, Názarethgé’ gólíni, tsį’iłna’áhi bídaahesołkał n’íí, daztsąągé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań nábihil’ṉa’ n’íí, áń bee díí nṉee nłt’éé nasdlįįgo nohwidáhyú sizįį. \v 11 Díí tséhíí kįh ádaagołe’íí daanołíni yó’odaasołṉe’ n’íí iłhagon’aagee da’iłtsé si’aaníí silįį. \v 12 Áń ba’ashhahyú doo hadń hasdákołteehíí gólį́į́ da, díí yáá das’aaníí bitł’ááhyú hizhííhíí bee hasdáhikáh doleełíí dała’á ndi doo ni’ biká’ nṉee baa nádet’ąą da. \v 13 Peter ła’íí John biłgo nṉee doo da’ołtag dahi, débaagoch’oba’íí daanlįį ndi doo bił daagoyéé dago yádaałti’, nṉee nadaant’aahíí yídaagołsįįdgo bił díyadaagot’ee; áík’ehgo Jesis yił nakai n’íí yínádaagołsįįd. \v 14 Nṉee nábi’dilziihíí bit’ahgé’ sizįįgo daayo’įįhíí bighą doo hat’íí nádaado’ṉiid da. \v 15 Áíná’ Peter ła’íí John biłgo ch’ínoł’aash daayiłnṉiidná’, dasahn iłch’į’ yádaałti’, \v 16 Díí nṉeehíí hago ádaahiidle’? Godiyįhgo ágodzaahíí binkááyú ágodzaago Jerúsalemyú daagolííníí dawa yídaagołsį; nohwíí doo daahohiidląą da daan’ṉiihíí doo bik’eh da, daaṉiigo. \v 17 Nṉee bitahyú doo dayúwehyú dididlaadgo da, haląą gádaabiłdo’ṉiih, Áń bizhi’íí bee hadń bich’į’ yánáhólti’ hela’. \v 18 Áík’ehgo yushdé’ daayiłṉiigo, Jesus bizhi’ bee yánáhólti’ hela’ dagohíí iłch’ínánágonoł’aah hela’, daabiłṉiigo bándaagoz’ąą. \v 19 Áíná’ Peter ła’íí John biłgo gádaabiłṉii, Bik’ehgo’ihi’ṉań binadzahgee nohwíí nohwich’į’ ídílts’ąągo née, dagohíí Bik’ehgo’ihi’ṉańgo née, hayíí dábik’ehíí bendaagonoł’aah. \v 20 Nohwíí hayíí hiit’iiníí ła’íí dihiits’agíí baa nagohiilṉi’hi at’éé. \v 21 Nṉee nadaant’aahíí, Jesus baa yánáhólti’ hela’, nádaabiłdo’ṉiidná’ nádołt’aash daabiłnṉiid; nṉee dawa ágodzaahíí bighą Bik’ehgo’ihi’ṉań ba’ahédaanzįgo doo hago at’éégo ádaile’ da. \v 22 Nṉee nábi’dilziihíí dizdinhíí bitisyú bił łegodzaahi. \v 23 Peter ła’íí John biłgo ch’ínát’áázhná’ yił nakai n’íí yich’į’ onát’aazhgo okąąh yedaabik’ehi yánadaant’aahíí ła’íí Jews yánazíni ádaabiłṉii n’íí yaa nadaagosṉi’. \v 24 Áí daidezts’ąąná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ da’okąąhgo gádaaṉii, NohweBik’ehń, yáá, ni’gosdzáń, túnteel ła’íí daabiyi’ daagolííníí dawa Bik’ehgo’ihi’ṉań ńlį́į́go áńlaa; \v 25 David, nánal’a’á, binkááyú yánłti’go gáńṉii ni’, Hat’íí bighą doo Jews daanlįį dahíí hadaashkee, ła’íí nṉee dawahá doo begolṉe’ dahíí yaa natsídaakees? \v 26 Ni’gosdzáń biká’ ízisgo nant’án daanliiníí iłk’izhį’ ádaadzaa, ła’íí nṉee yánadaant’aahíí dała’adzaa, Bik’ehgo’ihi’ṉań ła’íí Its’áínłtíni, Christ holzéhi, biłgo yich’į’ náda’nziidgo. \v 27 Da’aṉiigo, niYe’ Dilzini, Jesus, Its’ánłtíni, yich’į’ náda’nziidgo Hérod ła’íí Póntius Pílate, doo Jews daanlįį dahíí, ła’íí Israel hat’i’íí biłgo dała’adzaa, \v 28 Nigan binawodíí ła’íí niini’ be’ágodoṉiiłíí dabí’iłtsé bengóń’ąą n’íí yee ádaaṉe’go dała’adzaa. \v 29 K’adíí nohweBik’ehń, nowhenadaago’aahíí hóyíńłts’ąą, áík’ehgo nánada’idziidíí niyati’ doo daasiite’go bee yádaahiilti’ dago bidag ádaant’eego ádaanohwinłsį, \v 30 Dahdnlṉíhgo na’ílziih; ła’íí niYe’ Dilzini, Jesus, bizhi’íí binkááyú godiyįhgo be’ídaagoziníí ła’íí ízisgo ánágot’įįłíí ánánł’įįł le’, da’okąąhgo daaṉii. \v 31 Ąął da’oskąądná’ dała’adzaagee godihes’naa; áígé’ Holy Spirit bee baa daagodest’ąągo Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ doo daaste’go yee yádaałti’ da lę́’e. \v 32 Nṉee łą́ą́go da’osdląądíí biini’ dała’á, bijíí dała’á nasdlįį: daabíyééhíí doo dasahn shíyéé daanzį da; ndi dawahá dałaházhį’ daabíyéé lę́’e. \v 33 Nadaal’a’á dayúweh beBik’ehń Jesus daztsąągé’ naadiidzaahíí dázhǫ́ nłt’éégo yaa nadaagolṉi’, Bik’ehgo’ihi’ṉań biłgoch’oba’íí zhą́ bitisgo biká’zhį’ at’éé daazlįį lę́’e. \v 34 Tédaat’iyéhíí bitahyú doo ła’ da silįį: hayíí bini’ dagohíí bikįh daagolííníí baa nadaagohezṉiigo, bich’ą́’gé’ daayist’įįdíí \v 35 Nadaal’a’á bádngee ndaayihezṉil: áígé’ hayíí tédaat’iyéhíí hat’íí yídaadiníí daantį́į́gee yitah da’izṉii. \v 36 Joses, nadaal’a’á Bárnabas bizhi’ bá ádaizlaahi, (Kodag yałti’íí ye’at’éhi golzeego ágolzee,) Cýprusgé’ Levi hat’i’íí nlíni, \v 37 Ni’ bíyééhíí baa nagohezṉiigo zhaali baa hi’né’íí nadaal’a’á bádngee nyiné’. \c 5 \p \v 1 Áíná’ nṉee ła’, Ananías holzéhi, bi’aad, Sapphíra holzéhi, biłgo ni’ baa nadaagohezṉii, \v 2 Bi’aad yígółsįgo zhaali baa hi’né’íí ła’ t’ąązhį’ yotą’ná’ ła’ zhą́ nadaal’a’á bádngee nyiné’ lę́’e. \v 3 Áík’ehgo Peter gáṉíí, Ananías, hat’íí bighą ch’iidn nant’án, Satan holzéhi, naniłaago Holy Spirit bich’į’ nashíńch’a’, ni’ bich’ą́’gé’ zhaali naa hi’né’íí łahzhį’ t’ąązhį’ hóńtą’go nńné’? \v 4 Doo hwahá nahiṉiih daná’ ṉíyéé ni’ ya’? Nahezṉiihíí bikédé’go zhaali naa hi’né’íí dáni benik’eh ni’ ya’? Hago at’éégo tsídíńkeezgo díí bee ándzaa? Doo nṉee bich’į’ nashíńch’a’ da, Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ nashíńch’a’. \v 5 Díí yati’íí Ananías yidezts’ąąná’ nágo’go daztsąą: nṉee dawa yaat’ídaanzįhíí tsídaadesyiz. \v 6 Nṉee áníi nakaiyéhíí nádikaigo ch’id bił daizdis, áígé’ ch’adaabizyįįyú łehdaabistįį. \v 7 Áígé’ taadn łedihikeezyú shį nṉee daztsaaníí bi’aad ágodzaahíí doo yígółsį dago ha’ayáá. \v 8 Peter gáyiłṉii, Shił nagolṉí’, gáhołąągo izlįįgo ni’ nohwaa nagohezṉii née? Áígé’ gáṉíí, Ha’aa, akohgo izlįį. \v 9 Peter gánábiłdo’ṉiid, Hat’íí bighą Bik’ehgo’ihi’ṉań biSpirit nabínołtaahgo bich’į’ godeso’ąą? Isąą, niką’ łehdaistiiníí ch’ígót’i’yú nadaazį, áí ni ałdó’ ch’ídaaniłteeh. \v 10 Áík’ehgo dagoshch’į’ Peter bádnyú nágo’go daztsąą: nṉee áníi nakaiyéhíí ha’ákaigo isdzán daztsąągo yídaagołsįįd, áígé’ ch’adaabizyįįyú biką’ łe’sitįį n’íí bahgee łehdaistįį. \v 11 Nṉee da’osdląądíí dała’ánát’įįłíí tsídaadesyiz lę́’e, ła’íí hayíí yaat’ídaanzįhíí ałdó’ tsídaadezyiz. \v 12 Nṉee bitahyú godiyįhgo be’ídaagoziníí łą́ą́go, ła’íí ízisgo ánádaagot’įįłíí nadaal’a’á binkááyú ánágot’įįł; (Sólomon bich’ínágohin’ą́ą́gee dała’á daabiini’go dała’ánát’įįh. \v 13 Jesus doo daayodląą dahíí ńdaaldzidgo doo yéhikai da ndi nṉee nłt’éégo baa natsídaakees. \v 14 Nṉee dayúweh łą́ą́go ła’íí isdzáné biłgo Jesus daayodlaaníí yénáhikai;) \v 15 Áík’ehgo daanezgaihíí da’intinyú ch’ínádai’ṉiłgo biká’da’astíné ła’íí ch’id biká’ nazhjeed, Peter higaałgo bichagosh’oh zhą́ ndi biká’zhį’ áoṉe’ daanzįgo. \v 16 Jerúsalem biṉaayú kįh nagozṉilgé’ ałdó’ nṉee łą́ą́go daanezgaihíí ła’íí nṉee spirits daanchǫ’íí biyi’ daagolííníí yił nihikáh, áí dawa nádaadziih lę́’e. \v 17 Okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni yił nakaihíí dábiłgo (\w Sádducees\w* daanlíni,) dázhǫ́ hadaashkeego, \v 18 Nadaal’a’á daayiłtsoodgo ha’áná’ilka’á yuṉe’ ha’ádaiskaad lę́’e. \v 19 Tł’é’yú Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi ha’áná’ilka’ágee ch’íná’itį́híí yá ch’íńtą́ą́go ákú yił ch’íkai, áígé’ gábiłṉii, \v 20 Ti’i, da’ch’okąąh goz’ąąyú dołkáh, áígee nasozįįgo díí nłt’éégo ihi’ṉaahíí baa yati’íí dawa nṉee baa bił nadaagołṉi’. \v 21 Díí daidezts’ąąná’ hayiłkaałyú da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ ha’ákaigo bił ch’ídaago’aah. Okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni yił nakaihíí biłgo hikaigo nṉee yánádaaltihíí ła’íí Israel hat’i’i yánaziiníí dała’áyíílaaná’ ha’áná’ilka’áyú nadaal’a’á yíká o’ił’a’. \v 22 Áíná’ aasitíni ha’áná’ilka’áyú okai, n’íí nadaal’a’á n’íí doo hwaa da lę́’e, áígé’ nákaigo nadaagosṉi’, \v 23 Gádaaṉiigo, Ha’áná’ilka’áyú nłt’éégo o’ogęęzná’ aasitíni dáádítį́hgee t’ah nazįįná’ baa nkai ndi ch’ídaasiitąą hik’e doo hadń ákóṉe’ naháztąą da ląą. \v 24 Okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni ła’íí silááda da’ch’okąąh goz’aaníí yiṉádaadéz’íni binant’a’ ła’íí okąąh yedaabik’ehi itisyú nadaandeehi díí daidezts’ąąná’ hagoshą’ at’éégo ląą dayúweh bá daagowáh daanzį lę́’e. \v 25 Ła’ nyáágo gádaabiłṉii, Nṉee ha’ádaasołkaad n’íí da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ nazįį, nṉee yił ch’ídaago’aahgo. \v 26 Áík’ehgo silááda da’ch’okąąh goz’aaníí yiṉádaadéz’íni ła’íí binant’a’ nadaal’a’á yíká okaigé’ dánt’éhego yił nakai: nṉee tséé bee daanohwiłṉé’ doleełhi at’éé daanzįgo ńdaaldzidhíí bighą. \v 27 Yił nakainá’ nṉee yánádaaltihíí naháztąągee yił hikai baa yá’iti’híí bighą: áígee okąąh yebik’ehi dá’tiséyú sitíni nabídaadiłkid, \v 28 Gáṉíígo, Díí yízhííhíí bee iłch’ínágonoł’aah hela’, daanohwiłn’ṉiigo nohwá ndaagosiit’ąą ni’, n’íí kú lá Jerúsalem dágoz’ąą nt’éégo bił ch’ínánágonołt’aah, ła’íí áí nṉee zesdiiníí nohwíí nohwik’izhį’ daadoł’áhgo ádaałt’įį. \v 29 Peter ła’íí nadaal’a’á ła’ihíí biłgo hadaasdziigo gádaaṉii, Nohwíí Bik’ehgo’ihi’ṉań da’áṉííyú ádaant’eego dábik’eh, doo nṉee da. \v 30 Jesus tsį’iłna’áhi bídaahesołkałgo daazesołhįį n’íí daanohwitaa n’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań daayokąąhń daztsąągé’ nábihil’ṉa’. \v 31 Áń Nant’án ła’íí Hasdá’iiṉíłi nlįįgo Bik’ehgo’ihi’ṉań ábíílaago bigan dihe’nazhiṉéégo dahbinesdaa ni’, Israel hat’i’i binchǫ’i bich’ą́’zhį’go ádaile’go binchǫ’íí bich’ą́’gé’ baa nádaagodet’ąąhíí bighą. \v 32 Díí ánágot’įįłíí daahiit’į́į́go baa nadaagohiilṉi’; Holy Spirit ałdó’ yaa nagolṉi’, áí Holy Spirit‐híí hayíí Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ yikísk’eh ádaat’eehíí yaa daidez’ąą ni’. \v 33 Yánádaaltihíí áí daidezts’ąąná’ bił daagoshch’iigo, nadaiłtseed hádaat’įįgo yendaagoshchįį lę́’e. \v 34 Áíná’ \w Phárisee\w* ła’ nṉee yánádaaltihíí itah nlíni, Gamáliel holzéhi, begoz’aaníí iłch’ígó’aahi, nṉee dawa nłt’éégo baa natsekeesi hizį’go, Díí nṉeehíí dét’įhézhį’ nláhyú ch’ínókáh, nṉiid; \v 35 Áíná’ gáṉíí, Israel hat’i’íí daanołíni, díí nṉee hago ádaałe’íí baa daagonołsąą. \v 36 Doo áníiná’ nṉee ła’ Theúdas holzéhi ízisgo at’éhi ídeshchįįgo nṉee łą́ą́go dį́į́go nanadínyú shį béhikai ni’: áń zesdįįgo bikísk’eh ádaat’ee n’íí dawa iłtanáhosąągo begoldoh n’íí doo hat’íí da silįį ni’. \v 37 Áí bikédé’go Judas, Gálileegé’ gólíni, nṉee tax nahi’ṉiił doleełhíí bighą daaholtag ni’ná’ nyáá, áń ałdó’ nṉee łą́ą́go íts’áíńṉil: áń ałdó’ daztsąą, áígé’ bikísk’eh ádaat’ee n’íí dawa iłtanáhosąą ni’. \v 38 K’adíí gánohwiłdishṉii, Díí nṉeehíí doo baa nałkai da, doo nadaanołtł’og da: díí begoldohíí nṉee bich’ą́’gé’ bee ánágot’įįł lę́’eyúgo, doo hat’íí da hileeh: \v 39 Áíná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’ą́’gé’ lę́’eyúgo doo bengowáh ádaałe’ at’éé da; nohwíí dánko Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ nadaagonołkaadgo nohwígózį. \v 40 Nṉee yánádaaltihíí Gamáliel aṉííhíí bił dádaabik’ehgo nadaal’a’á yushdé’ daayiłṉiigo ánákai, áígé’ Jesus bizhi’íí bee yánánáłti’ hela’, daabiłṉiiná’ ńdaabinestsaz, áígé’ onádaabis’a’. \v 41 Áík’ehgo yánádaaltihíí yich’ą́’ dahnaskai, Jesus bizhi’híí bighą ádaayágosįhyú ádaats’izlaa lę́’e ndi Bik’ehgo’ihi’ṉań binadzahgee nłt’éégo ádaat’eego yídaagołsįhíí bighą bił daagozhǫ́ǫ́ lę́’e. \v 42 Dajįį biigha da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ ła’íí daagowąyú Jesus Christ yaa nadaagolṉi’go yaa iłch’ídaago’aah lę́’e. \c 6 \p \v 1 Áíná’ Jesus daayokąąhíí łą́ą́go silįįná’ Jews daanlíni Greek biyati’ yee yádaałti’íí doo bił daagozhǫ́ǫ́go Hebrews daanlíni gádaayiłnṉiid, Dajįį biigha ch’iyáń na’ṉiihgee nohwíí nohwitahyú isdzáné biką’ nanezna’ihíí doo yich’į’ zhiṉéé ádaat’ee da lę́’e. \v 2 Áík’ehgo nakits’ádahíí nṉee Jesus daayokąąhíí dawa yushdé’ daayiłnṉiid, áígé’ gádaayiłṉii, Ch’iyáń nadaahii’ṉiihíí bighą Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ baa nadaagolṉi’íí doo k’ihzhį’ ndaagont’aa bik’eh da. \v 3 Áík’ehgo, nohwik’ííyú, nṉee gosts’idi, nłt’éégo baa yádaałti’íí, Holy Spirit ye’ádaat’eehíí, daagoyááníí nohwitahgé’ hadaałṉiił, áí nṉee díí na’idziidíí yedaabik’ehgo ádaahiidle’. \v 4 Áíná’ nohwíí dágodest’i’yú da’ohiikąąh ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ baa yádaahiilti’ doleeł. \v 5 Ádaaṉiihíí nṉee dawa bił dádaabik’eh: áík’ehgo Stephen dázhǫ́ nłdzilgo odláni, Holy Spirit ye’at’éhi, Philip, Prókorus, Nicánor, Tímon, Pármenas, ła’íí Nícolas, Jews bi’okąąhíí yenyáhi, Ántiochgé’ gólíni, hadaihezṉil. \v 6 Áí hadaisṉilíí nadaal’a’á yidáhzhį’ yił nnikaigee yiká’ ndaadesṉiigo yá da’oskąąd. \v 7 Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ dayúweh begodeyaago Jerúsalemgee Jesus daayokąąhíí łą́ą́go bínáhiikai; okąąh yedaabik’ehi ałdó’ łą́ą́go odlaaníí yikísk’eh ádaat’ee lę́’e. \v 8 Stephen, dázhǫ́ nłdzilgo odláni, Holy Spirit bee binawod golíni, ízisgo ánágot’įįłíí ła’íí godiyįhgo be’ídaagoziníí nṉee bitahyú ye’áná’ol’įįł. \v 9 Nṉee ła’, Líbertines daaholzéhi, ła’íí \w Cyrénegé’\w* ła’íí Alexándriagé’ daagolíni, ła’íí nṉee Cilíciagé’ ła’íí Asiagé’ nakaihi ha’ánáłséhíí bitahgé’ Stephen yił ładaadit’ah nkegonyaa. \v 10 Áíná’ Stephen goyą́ą́go ła’íí Holy Spirit yábiyiłti’go nṉeehíí doo ła’ bitisgo hadziih da lę́’e. \v 11 Áík’ehgo nṉee ła’ yich’į’ na’daahezṉilgo gáyiłṉii, Nadaałch’aago Stephen baa yádaałti’, áík’ehgo gádaaṉii, Moses ła’į́į́ Bik’ehgo’ihi’ṉań nchǫ’go yaa yałti’go daadihiits’ag. \v 12 Áígé’ nṉee Stephen yik’edaanṉiihíí, Jews yánazíni, ła’íí begoz’aaníí ye’ik’eda’iłchíhi, ła’íí nṉee dawa hadaashkee ádaizlaago Stephen yaa hikaigo daayiłtsood, áígé’ nṉee yánádaaltihíí yił yaa hikai. \v 13 Nṉee nadaach’áhi yił hikai, áík’ehgo gádaaṉii, Díí nṉeehń díí godiyįhgo goz’aaníí ła’íí begoz’aaníí dawahn nchǫ’go yaa yałti’; \v 14 Gáṉiigo daadihiits’ag, Jesus Názarethgé’ gólíni díí godilzįhgo goz’aaníí nagohilkaad, ła’íí Moses nohwá yengon’ą́ą́ n’íí łahgo ánáyidle’. \v 15 Nṉee yánádaaltihíí dawa Stephen da’is’ah daineł’į́į́go binii Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi biniihíí k’ehgo at’éégo daayiłtsąą. \c 7 \p \v 1 Okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni gábiłṉii, Ádaaniłch’iṉiihíí da’aṉii née? \v 2 Stephen gáṉíí, Nṉee daanołíni, shik’ííyú, nṉee báyáń daanołíni, shídaayesółts’ąą; nohwitaa n’íí Abraham, doo hwahá \w Chárranyú\w* ngoleeh daná’ Mesopotámiayú gólį́į́ ni’ná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’ą́’idindláád nlíni bich’į’ ch’í’ṉah ádelzaa, \v 3 Áígee gábiłnṉiid, Nini’ ła’íí nik’íí bich’ą́’ dahnṉáhgo ni’ nił ch’í’ṉah áshłe’yú ńṉááł. \v 4 Áík’ehgo Abraham Kaldéans bini’gé’ dahnyaago Charran golzeegee golį́į́ lę́’e: bitaa daztsąąná’ díí ni’ biyi’ daagonołįįzhį’ Bik’ehgo’ihi’ṉań bik’ehgo onágódle’ lę́’e. \v 5 Áíná’ ni’ bíyééhíí doo ła’ baa gon’ą́ą́ da, doo ndi dałahndi nch’idel’eezgo da: áíná’ bichągháshé doo ła’ da ndi bíí ła’íí bich’ą́’gé’ daałideshchiinihíí daabíyéé doleełgo yángon’ą́ą́ lę́’e. \v 6 Bik’ehgo’ihi’ṉań Abraham bich’į’ hananádziigo gánṉiid, Nich’ą́’gé’ daałideshchiiníí ni’ doo yídaagołsį da n’íí yiyi’ daagolį́į́ doleeł; áígee nṉee ni’ daabíyééhíí isná ádaabidle’go dį́į́dn gonenadín łegodzaazhį’ biniidaagonłt’éé doleeł. \v 7 Nṉee isná ádaabisdlaahíí biniidaagodishłe’ doleeł; áí bikédé’go áígé’ ch’ékáhgo dząągee daashokąąh doleeł, ṉii lę́’e, Bik’ehgo’ihi’ṉań. \v 8 Áígé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań \w circumcísion\w* bee Abraham yił łángot’ąą: áík’ehgo Abraham biye’ Isaac gozlįįgo tsebíí behiskaaníí bijįį círcumcise áyíílaa; áígé’ Isaac biye’ Jacob gozlįį; Jacobhíí biye’ke nakits’ádah daagozlįį, áí bich’ą́’gé’ nakits’ádahyú nṉee hat’i’ silįį. \v 9 Jacob biye’kehíí daabidizhé Joseph daayołch’įį’go, yik’edaanṉiihgo Egyptyú baa nadaahezṉii: áíná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań bił nlįįgo, \v 10 Bich’į’ nadaagontł’ogíí bighą dawa yich’ą́’ binłtį́į́, áígé’ Pháraoh, Egypt yánant’aahíí, yił nzhǫǫgo ła’íí binadzahgee goyą́ą́go Bik’ehgo’ihi’ṉań ábíłsį; Pháraohíí Egypt dahot’éhé ła’íí bikįh biyi’ daagolííníí yánant’aago ábíílaa. \v 11 Egypt ła’íí Cánaanyú dahot’éhé shiṉá’ góyéégo daagodeyaa: áígee daanohwitaa n’íí bich’iyą’ n’íí bich’ą́’ ádaasdįįdgo biniidaagonłt’éé lę́’e. \v 12 Egyptyú nadą́’ gólį́į́ łą́ą́go Jacob yaat’ínzįįná’ daanohwitaa n’íí da’iłtsé ákú odais’a’ lę́’e. \v 13 Iké’gee nanákainá’ Joseph, Daanohwik’isn nshłįį n’íí shíí ánsht’ee, daayiłṉiigo bídaagołsįįd; ła’íí Joseph bik’íí Pháraoh yígółsįįd. \v 14 Áígé’ Joseph bitaa ła’íí bik’íí dawa biłgo gosts’idin ashdla’ hilt’eego yiká’o’ił’a’, \v 15 Áík’ehgo Jacob Egyptyú o’íṉil, ákú Jacob daztsąą, ła’íí daanohwitaa n’íí ałdó’ da’iłké’go nanezna’, \v 16 Áí dawa Sýkemyú onádaihezṉilgo iłch’į’ndaahi’ṉiił goz’ąą yuṉe’ da’iłké’go łedaahasṉil, áí goz’aaníí Abraham Sýkem biye’ \w Émmor\w* biye’ke bich’ą́’gé’ zhaali bee nagohesṉii ni’. \v 17 Bik’ehgo’ihi’ṉań Abraham bángon’ą́ą́ n’íí begolṉe’íí ałhánégé’ goldohná’ Abraham bich’ą́’gé’ daałideshchiinihíí Egyptgee łą́ą́ silįį lę́’e. \v 18 Áíná’ Egyptyú ła’ nant’án nanásdlį́į́, áń Joseph doo yígółsį da lę́’e. \v 19 Áń nohwíí hahiit’i’íí yik’edaanṉiih lę́’e, ła’íí daanohwitaa n’íí gádaayiłṉiigo bándaagoz’ąą, Mé’ daagozlįįhíí da’izlįįyú ch’ídaahołkaadgo da’akú nanṉe’ le’. \v 20 Áígee Moses gozlįįgo dázhǫ́ dénzhóné lę́’e, áń bitaa golį́į́ yuṉe’ nadaach’iłteego taagi daahitąą: \v 21 Áígé’ da’izlįįyú ch’ídaach’istįįyú Pháraoh bitsi’ nábinłtįįgo dabíí bizhaazhé k’ehgo yíhiłṉa’. \v 22 Egyptyú daagolííníí bigoyą’íí dawa Moses bił ch’et’ą́ą́go dázhǫ́ nłt’éégo yałti’ ła’íí nłt’éégo ánát’įįł silįį. \v 23 Moses dizdin bił łegodzaaná’, shik’ííyú Israel hat’i’íí bich’į’ dosháh nzį lę́’e. \v 24 Áík’ehgo ła’ inaghanaghaago yiłtsąągo, áń yik’izhį’ onálwodgo yił nałts’įhgo daztsąą: \v 25 Shíí hat’i’íí biniidaagonłt’ééhíí biyi’gé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań shich’oṉiigo bił ch’ídishkaahíí yídaagołsį shį nzį lę́’e; ndi doo bídaagołsį da. \v 26 Iskąą hik’e dabíí hat’i’i naki iłch’į’ dahnádilwo’go yiká ńyáá, nkenágoheltǫǫd nzįgo gádaayiłṉii, Iłk’isyú nołdlįįná’ hat’íí bighą iłṉí’dołṉíh? \v 27 Áíná’ ba’ashhahgé’ gólíni doo bik’ehyú ánáyo’įįł dahń Moses k’ihzhį’ yenyilná’ gáṉíí, Hadń nohwinant’a’ ła’íí nohwaa yałti’i áníílaago áńt’įį? \v 28 Adąąná’ nṉee Egýptian nlíni zíníłhįįhíí k’ehgo shíí ałdó’ shiziniłhéé née? \v 29 Díí áṉííhíí bighą Moses dabíí hat’i’i yich’ą́’ halwodgo \w Mádiangee\w* golį́į́ ngohéyáá, áígee biye’ke naki gozlįį. \v 30 Áígé’ dizdin łegodzaa bikédé’go Dził \w Sína\w* holzéhi biṉaayú da’izlįįyú ch’il diltłi’i biyi’gé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi bich’į’ ch’í’ṉah ádelzaa. \v 31 Moses yo’įįná’ bił díyagot’ee lę́’e: iłhánégo yineł’į́į́go nyáá hik’e Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ hadzii, \v 32 Gáṉíígo, Shíí daanitaa n’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań daayokąąhń nshłįį, Abraham, Isaac ła’íí Jacob Bik’ehgo’ihi’ṉań daayokąąhń nshłįį. Moses tsídolyizgo ditłidgo doo ázhį’ nádést’įįd da. \v 33 Bik’ehgo’ihi’ṉań gábiłṉii, Nikee ádaandlee: ni’ biká’ síńziiníí ni’ godiyini at’éé. \v 34 Egyptyú shichągháshé biniidaagonłt’éégo hish’įį, áí hish’įįgo ik’ídaadi’ṉiihíí dists’ag, áík’ehgo áí bich’ą́’ nshṉiiłyú níyáá. Ti’i, dák’ad Egyptyú nideł’a’. \v 35 Dadíí Moses Israel hat’i’i doo hádaabit’įįgo gádaaṉii n’íí, Hadń nohwinant’a’ ła’íí nohwaa yałti’íí áníílaa? Da’áí Moses n’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi ch’il biyi’gé’ bich’į’ ch’í’ṉah ádelzaa n’íí binkááyú Bik’ehgo’ihi’ṉań bides’a’, nant’án nlįįgo ła’íí Israel hat’i’íí biniidaagonłt’ééhíí yich’ą́’ yííṉííłgo bides’a’. \v 36 Áí Moses n’íí ízisgo ánágot’įįłíí ła’íí godiyįhgo be’ídaagoziníí Egyptyú ła’íí Red Seayú ánát’įįł ni’ná’ Egyptgé’ ch’íiṉilgo da’izlįįyú nanałse’go dizdin łegodzaa. \v 37 Da’áí Moses‐híí Israel hat’i’íí gádaayiłṉii ni’, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú Na’iziidi hileehgo nohwik’ííyú bitahgé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań nohweBik’ehń nohwá habiłteeh, shíí hashiłtį́į́híí k’ehgo; áń hódaayesółts’ąą. \v 38 Da’izlįįyú ha’ánáłséh n’ná’, díí Moses‐híí Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi Dził \w Sína\w* holzeeyú bich’į’ yałti’ n’íí ła’íí daanohwitaa n’íí bigizhgee yałti’íí nlįįgo yati’ hiṉáhi nohwá baa hi’né’ ni’: \v 39 Áń daanohwitaa n’íí doo bídaayésts’ąą hádaat’įį da ni’, doo hádaabit’įį da, áíná’ Egyptyúgo nádiikáhíí zhą́ bijíígé’ hádaat’įį lę́’e. \v 40 Aaron gádaayiłṉii, Hat’íhíta daahohiikąąhíí nohwá ánle’, áí nohwá go’įį doleeł: díí Moses Egyptgé’ ch’ínohwiṉil n’íí hago adzaa shįhíí doo bídaagonlzį da. \v 41 Áíná’ magashi bizhaazhé be’ilzaa’i ndi ádaizlaago dahat’íhíta yiyaa odaayihiṉiiłgo daayokąąh, dabíí ádaizlaahíí yaa bił daagozhǫ́ǫ́go. \v 42 Áík’ehgo yáá biyi’gé’ dawaháhíí daayokąąhgo Bik’ehgo’ihi’ṉań dabiini’zhį’ ch’ídaabizṉil; Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi n’íí binaltsoos biyi’ k’e’eshchįįhíí k’ehgo, Israel hat’i’i daanołíni, da’izlįįyú dizdin nohwee łedaagosdzaa n’ná’ magashi bizhaazhé, dibełį́į́ bizhaazhéta nadaałtseedíí ła’íí dahat’íhíta shaa daahołṉiił lá née? \v 43 Gowągolgai biyi’ Mólok holzéhi daayokąąhíí nadaałṉil, ła’íí daahołkąąhíí Rémphan holzéhi bits’iłsǫǫsé k’ehgo be’ilzaahíí ałdó’ nadaałṉil, díí be’ilzaago ádaasolaahíí daahołkąąhgo: áík’ehgo Bábylon bitisyú ch’ínołkáhgo ánohwishłe’. \v 44 Daanohwitaa n’íí gowągolgai biyi’ da’okąąhi Bik’ehgo’ihi’ṉań yił daanlįįgo bebígózini da’izlįįyú goz’ąą, áí hago’at’éégo alṉéhíí Bik’ehgo’ihi’ṉań Moses yił ch’í’ṉah áyíílaahíí k’ehgo alzaa. \v 45 Daanohwitaa n’íí \w Jesus\w* bá nant’aago Bik’ehgo’ihi’ṉań doo Jews daanlįį dahíí bá ch’íineheyoodná’ gowągolgai biyi’ da’okąąhíí ni’ daabíyéé gozlįįyú daistsoozgo hikai, áí doo Jews daanlįį dahíí David dánant’aa silįįzhį’ Bik’ehgo’ihi’ṉań daanohwitaa n’íí dábidáhgee ch’ídaaniheyood; \v 46 David Bik’ehgo’ihi’ṉań yił nzhǫǫ silįį, áík’ehgo Jacob Bik’ehgo’ihi’ṉań yokąąhń yiyi’ golį́į́ doleełíí bá ágóshłe’ nzį lę́’e. \v 47 Ndi Sólomon holzéhigo Bik’ehgo’ihi’ṉań kįh yiyi’ golííníí bá ágólaa. \v 48 Áíná’ Da’tiséyú At’éhi kįh dá nṉee bigan yee ádaizlaahi doo yiyi’ golį́į́ da; Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidíí gáṉíí n’íí k’ehgo, \v 49 Yaaká’yú goz’aaníí biká’dah’asdáhá biká’gé’ nansht’aahíí át’éé, ni’gosdzáńhíí biká’ dahnádes’isíí át’éé: kįh hago’at’éhi shá ágóle’? ṉíí lę́’e Bik’ehgo’ihi’ṉań: hayúshą’ hanasółgo áíná’? \v 50 Aishą’ shiganíí doo dawa bee ashłaa da lę́’e? \v 51 Doo nohwee daagondlįį dahi, nohwijíí ła’íí nohwijeyi’ doo \w círcumcise\w* ádaanołt’e’i dahíí k’ehgo doo daagodinołsíni da, dawahn Holy Spirit bich’ą́’zhį’go ádaanołt’ee, daanohwitaa n’íí ánádaat’įįł n’íí k’ehgo nohwíí ałdó’ ánádaałt’įįł. \v 52 Hagee daanohwitaa n’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi n’íí doo yiniidaagodezlaa da? Nłt’éégo Ánát’įįłíí yígháhíí dabí’iłtséná’ yaa nadaagolṉi’íí nadaistseed; áí Nłt’éégo Ánát’įįłíí nyee’íí biyi’zhį’ ch’ídaasołtįįgo daazesołhįį: \v 53 Bik’ehgo’ihi’ṉań binadaal’a’á yaaká’gé’hi begoz’aaníí nohwaa daidez’ąą ndi doo bikísk’eh ádaanołt’ee da. \v 54 Nṉee dała’adzaahíí Stephen áṉííhíí daidezts’ąąná’ dázhǫ́ bił daagoshch’ii’go biwoo nádaagai. \v 55 Áíná’ Stephen, Holy Spirit ye’at’éégo, yaaká’yú dezghalgo Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’ą́’idindláádíí ła’íí Jesus Bik’ehgo’ihi’ṉań dihe’nazhiṉéégo sizįįgo yiłtsąą, \v 56 Áígé’ gáṉíí, Yáá iłch’ą́’ adzaago yaaká’yú nṉee k’ehgo Nyááhń Bik’ehgo’ihi’ṉań dihe’nazhiṉéégo sizįįgo hish’įį. \v 57 Nádaadidilghaazhná’ bijeyi’ ndaadeshchidgo dawa bich’į’ nádnkįį. \v 58 Kįh gozṉilíí bich’ą́’yú ch’ídaabist’e’go nyída’isṉe’: tséé yee da’dilṉiihíí bidiyágé nṉee áníi nagháhá, Saul holzéhi, dées’eezgee ndaayihezṉil. \v 59 Stephen t’ah nyída’iłṉe’ná’ gáṉíígo oskąąd, Jesus sheBik’ehń, shiyi’siziiníí nádnné’. \v 60 Hayaa adzaago nawode gánṉiid, SheBik’ehń, díí nchǫ’ihíí dákoh bik’izhį’ ádaaholé hela’. Ánṉiidná’ daztsąą. \c 8 \p \v 1 Stephen daabiziłheehíí Saul da’áígee bił dábik’eh lę́’e. Áígé’ godeyaago Jesus daayokąąhíí Jerúsalemgee ha’ánáłséhíí biniidaagonłt’éégo inaghanakai begodeyaa; áík’ehgo dawa iłtanáhosąągo Judéayú ła’íí Samáriayú oheskai, nadaal’a’á zhą́ da’akú naháztąą lę́’e. \v 2 Nṉee daagodnłsíni Stephen dát’eego yaa daachagná’ łedaistįį. \v 3 Áíná’ Saulhíí Jesus daayokąąhíí dayúweh binaghanakai, gowąhíí dała’á gon’ą́ą́go nantaago, nṉee ła’íí isdzáné daayiłtsoodgo ha’áyiłkaad lę́’e. \v 4 Jesus daayokąąhíí iłtanáhosąą n’íí dahot’éhé anákahyú yati’ baa gozhóni yaa nadaagolṉi’. \v 5 Philip Samáriayú óyáá, áí biyi’ kįh gozṉilgee Christ yaa yił nadaagolṉi’. \v 6 Nṉee łą́ą́go Philip yałti’ihíí daidezts’ąągo ła’íí godiyįhgo ánágot’įįłíí ye’ánát’įįłíí daayiłtsąągo, áṉííhíí dałełt’eego yaa natsídaakeesgo bídaayésts’ąą lę́’e. \v 7 Spirits daanchǫ’i nṉee łą́ą́go biyi’ daagolį́į́ n’íí daadilwoshná’ biyi’gé’ hanáhesąą, ła’íí łą́ą́go daadi’il n’íí ła’íí doo nadaakai da n’íí nádaabi’dilziih. \v 8 Áík’ehgo áí kįh gozṉilgee dázhǫ́ koł daagozhǫ́ǫ́ lę́’e. \v 9 Áí kįh gozṉilgee nṉee ła’ Simon holzéhi dabí’iłtséná’ nṉee Samáriayú daagolííníí daabo’ṉi’go k’izéyoṉiłi golį́į́ lę́’e, nṉee ízisgo at’éhi ádil’įįgo: \v 10 Áń nṉee dawa bídaayésts’ąą, nṉee doo ízisgo ádaat’ee dahíí, nṉee ízisgo ádaat’eehíí ndi gádaaṉiigo, Díí nṉee Bik’ehgo’ihi’ṉań binawod bił nlįį lą́ą́. \v 11 Daabo’ṉi’go ńzaad ogoyaahíí bighą nṉee yédaaldzidgo daayidnłsį lę́’e. \v 12 Áíná’ Philip, Bik’ehgo’ihi’ṉań bilałtł’áhgee begoz’aaníí nłt’éégo baa na’goṉi’íí ła’íí Jesus Christ bizhi’ daayozhíígo yaa nagolṉi’go nṉee ła’íí isdzáné daayosdląądgo baptize ádaaszaa. \v 13 Simon dabíí ndi osdląądgo baptize ábi’delzaa: áígé’ Philip yił dahizh’aazhgo godiyįhgo be’ídaagoziníí ła’íí ízisgo áná’ol’įįłíí yiłtsąągo bił díyagot’ee lę́’e. \v 14 Jerúsalemgee nadaal’a’á nṉee Samáriayú daagolííníí Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ nádaagodn’ą́ą́ yaat’ídaanzįįná’ Peter ła’íí John biłgo bich’į’ odais’a’: \v 15 Ákú ń’áázhná’ Holy Spirit baa daadót’aah daanzįgo yá da’oskąąd: \v 16 (BeBik’ehń Jesus bizhi’ bee baptize ádaaszaa ndi doo hwahá hadń ła’ Holy Spirit bee baa godet’aah da lę́’e.) \v 17 Peter ła’íí John biłgo biká’ ndaadelṉiigo Holy Spirit bee baa daagodest’ąą. \v 18 Nadaal’a’á nṉee yiká’ ndaadezṉiigo Holy Spirit bee baa daagodest’ąąhíí Simon yiłtsąąná’ nadaal’a’á zhaali yaa náiné’, \v 19 Gáṉíígo, Shíí ałdó’ díí beshik’ehgo shaa godinot’aah, áík’ehgo dáhayíí biká’ ndaadeshṉiihíí Holy Spirit baa daadit’aah doleeł. \v 20 Áíná’ Peter gábiłṉii, Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’ą́’gé’ aahi’né’íí nahashṉiih ńńzįhíí bighą nizhaalihíí dábił da’izlįį nleeh. \v 21 Bik’ehgo’ihi’ṉań binadzahgee nijíí doo bik’ehyú át’éé dahíí bighą díí ánáhiit’įįłíí doo hwaa ná goz’ąą da. \v 22 Ninchǫ’íí bich’ą́’yúgo ánṉe’go onkąąh, áík’ehgo nijíí biyi’gé’ dénchǫ’égo tsídíńkeezíí da’izlíné da’ánádolṉiił. \v 23 Nchǫ’go ágot’eehíí zhą́ niyi’ begoz’ąągo ninchǫ’íí łínestł’ǫǫ bígosíłsįįd. \v 24 Áík’ehgo Simon gádaabiłṉii, Áshiłdołṉiihíí doo shich’į’ be’ágoṉe’ dahíí bighą Bik’ehgo’ihi’ṉań shá honołkąąh. \v 25 Peter ła’íí John biłgo daayo’įį’ n’íí yaa nadaagosṉi’, ła’íí Jesus biyati’íí yaa yił nadaagosṉi’ná’ Jerúsalemyú onát’aazh; nát’aashyú Samária biyi’ gotahyú yati’ baa gozhóni yaa nadaagolṉi’go ánágoldoh. \v 26 Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi Philip yich’į’ hadziigo gáyiłṉii, Dahnṉáhgo yagiyú ńṉáh, Jerúsalemgé’ Gázazhį’ intínhíí bich’į’go, da’izlįįyú. \v 27 Nádiidzaago dahiyaa: áígé’ nṉee Ethiópian \w eunuch\w* nlíni, isdzán Cándace holzéhi, Ethiópians yánant’aahíí yiké’gee sitíni, dawahá łáń ílíni Cándace bíyééhíí yebik’ehi, Jerúsalemyú okąąhyú naghaagé’ \v 28 T’ąązhį’ nádaał lę́’e, bitsinaghái bijad nakihíí yiyi’ dahsdaago Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi n’íí, \w Esáias\w* holzéhi, binaltsoos yozhíí goldoh. \v 29 Holy Spirit Philip gáyiłṉii, Tsinagháihíí ałhánégo bich’į’ ńṉáh. \v 30 Áík’ehgo Philip bich’į’ nádilwodgo Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi n’íí, Esáias holzéhi, binaltsoos yozhííhíí yidezts’ąągo gáyiłṉii, Ya’ áí hóńzhiihíí bígonłsį́ née? \v 31 Ethiópian gáṉíí, Hago’at’éégo bígonsíni, dahadń shił ch’ígó’aahyúgo zhą́ go’į́į́? Hasiiṉáhgo shit’ahgé’ dahndaa, ṉii. \v 32 Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ bek’e’eshchiiníí díí k’ehgo aṉíhi yozhíí lę́’e, Dibełį́į́ zideeyú ch’olǫǫsíí k’ehgo, dagohíí dibełį́į́ bizhaazhé biłshéhíí yádngee sitįįgo doo hat’íí ṉíí dahíí k’ehgo bizé’ doo iłch’ą́’ ágole’ da: \v 33 Ádaayágosįyú ádaizlaagé’ dá doo nzhógo baa yá’iti’ da: hadńshą’ bich’ą́’gé’ daałideshchiinihíí yaa nagolṉi’? Ni’gosdzáń bich’ą́’gé’ bi’ihi’ṉa’ nádii’né’, ṉiigo. \v 34 Áígé’ nṉeehń Philip gánábiłdo’ṉiid, Nánoshkąąh, díí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi n’íí áṉííhíí hadń áiłṉiihíí? Dabíí ádaayalti’ née, dagohíí nṉee ła’ yaa yałti’ née? \v 35 Áík’ehgo da’áí Bek’e’eshchiiníí biyi’gé’ Philip yałti’ nkegonyaago Jesus yaa yił nagolṉi’. \v 36 Ch’okahyú tú bich’į’ dahch’idikaigo nṉeehń gáṉíí, Kú tú ła’ ląą; hat’íí bighą doo baptize áshi’dilṉe’ da doleeł? \v 37 Philip gáṉíí, Nijíí dawa bee ondląąyúgo ágáni’dilṉe’. Nṉeehń gábiłṉii, Jesus Christ Bik’ehgo’ihi’ṉań biYe’ nlįįgo hoshdląą. \v 38 Tsinaghái nnólgheed, nṉiid: áígé’ tú yiyi’ o’áázhgo Philip nṉeehń baptize áyíílaa. \v 39 Tú biyi’gé’ hanát’aazhgo Bik’ehgo’ihi’ṉań biSpirithíí dagoshch’į’ Philip onábííłtį́į́: nṉee Ethiópian nlíni doo hwaa nábiłtsąą da, ndi bił gozhǫ́ǫ́go dahiyaa. \v 40 Philip Azótusgee náhiiltsąą: áígé’ kįh nagozṉilyú yati’ baa gozhóni yaa nagolṉi’go naghaa, áígé’ \w Caesaréa\w* golzeezhį’ nnyaa. \c 9 \p \v 1 Saul, Jesus daayokąąhíí nagontł’og yá hát’į́į́go ła’íí naotseed yo’ṉíígo okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni yaa nyáá, \v 2 Áígee gáyiłṉii, Damáscusgee Jews ha’ánáłséhíí bich’į’ naltsoos shá áńle’, áík’ehgo nṉee ła’íí isdzáné hayíí Jesus yikísk’eh daahikahíí ła’ baa niyááyúgo łídaashtł’ǫǫgo Jerúsalemyú shinaghadokah. \v 3 Áígé’ Saul Damáscus golzeehíí bit’ahyú higaałgo, dahį́ko yaaká’gé’ bich’į’ nke’idindláád lę́’e: \v 4 Áígee hayaa nágo’ná’ yati’ yidezts’ąą lę́’e, gáṉíígo, Saul, Saul, hat’íí ląą bighą shiniigonłt’éégo áshińłsį? \v 5 Saul gáṉíí, Hadń áńt’įį, shiNant’a’? Áígé’ nohweBik’ehń gábiłṉii, Shiniigonłt’éégo áshińłsinihíí shíí ásht’į́į́, Jesus honszéhi: tsįdik’iihíí bee níts’i’ishgo’yúgo dayúweh t’ąązhį’ hóńtałyúgo dayúweh dáni ídída’nłṉi’. \v 6 Saul bił díyagot’eego ditłidgo gáṉíí, SheBik’ehń, hat’íí áshłéhgo hánt’įį? Jesus gábiłṉii, Nádndáhgo kįh gozṉilyú ńṉáh, ákú hat’íí ánléhíí baa nił na’goṉi’ ndi at’éé. \v 7 Nṉee yił hikah n’íí doo hadaadzii dago nazįįná’ yati’ daidits’ag ndi doo hadń daayo’įį da lę́’e. \v 8 Saul ni’gé’ nádiidzaago biṉáá iłch’ą́’ágolaa ndi doo go’į́į́ da lę́’e: áík’ehgo bigan daach’otą’go Damáscusyú odaach’izlǫǫz. \v 9 Doo go’į́į́ dago taagi be’iskąą, dáshiṉá’ ła’íí dádibá’. \v 10 Damáscusgee nṉee Jesus yokąąhń Ananías holzéhi golį́į́ lę́’e; áń Jesus bił ch’í’ṉah ágólaago, Ananías, biłṉii. Ananías gáṉíí, Kú sídáá, sheBik’ehń. \v 11 Jesus gábiłṉii, Nádndáhgo kįh bigizhyú itín Ts’ígodezdǫh golzeegee ńṉáh, áígee nṉee Saul holzéhi, Társusgé’ gólíni, Judas golį́į́gee biká na’íńłkid: áígee áń okąąh ląą. \v 12 Áígee nṉee Ananías holzéhi ha’ayáágo, go’į́į́ nádleeh doleełhíí bighą ndelṉiigo Saul bił ch’í’ṉah ágolzaa lę́’e. \v 13 Ananías gábiłṉii, SheBik’ehń, áń nṉeehń Jerúsalemgee nṉee daanokąąhíí nyeego yiniidaagodezlaahíí baat’ínsį ni’: \v 14 K’adíí áń kú hígháhgo hayíí nizhi’íí yeda’okąąhíí łídaiłtł’o’go baa godet’ąą lę́’e, okąąh yebik’ehi itisyú nadaandeehi ádaaṉiigo. \v 15 Jesus gábiłṉii, Ti’i: áń ich’ą́’níłtíni at’éé, shá na’iziidgo doo Jews daanlįį dahíí, ízisgo nadaant’aahíí, ła’íí Israel hat’i’íí shizhi’íí yídaagołsį áiléh doleełgo: \v 16 Shíí shighą hago’at’éégo biniidaagonłt’éé doleełíí baa bił ch’í’ṉah ágoshłe’. \v 17 Áík’ehgo Ananías dahiyaago kįh yuṉe’ ha’ayáá; Saul yiká’ ndelṉiiná’ gáṉíí, Shik’isń, Saul, Jesus nohweBik’ehń, itínyú yushdé’ híṉááłná’ nich’į’ ch’í’ṉah ádelzaahń, gon’į́į́ nándleeh doleełgo, ła’íí Holy Spirit bee nagodet’aago nich’į’ shides’a’. \v 18 Dagoshch’į’ biṉáá biká’ siłtsooz silįį lę́’e n’íí yó’ózhóódgo go’įį násdlį́į́. Áígé’ nádiidzaago baptize ábi’delzaa. \v 19 Áígé’ iyąągo nalwod nasdlį́į́. Damáscusgee Jesus daayokąąhíí yił naháztąągo da’kwííshį behiskąą. \v 20 Dagoshch į’ Jews ha’ánáłséh nagozṉil yuṉe’ Saul, Christ Bik’ehgo’ihi’ṉań biYe’ nlįį, ṉiigo yaa nagolṉi’. \v 21 Nṉee daabidezts’ąą’íí dawa bił díyadaagot’eego gádaaṉii, Díńshą’ nṉeehń Jerúsalemgee nṉee Jesus bizhi’ daayozhíígo da’okąąhíí naistseedń át’į́į́; áí bighą kú ńyáá ni’, łídaiłtł’o’go okąąh yebik’ehi itisyú nadaandeehi yich’į’ yił dikáhgo? \v 22 Áíná’ Saul dayúweh nłdzilgo yałti’go Jesus da’aṉii Christ nlįį lą́ą́, ṉiigo Jews Damáscusgee daagolííníí doo bich’į’ hanádaasdzii dago áyíílaa. \v 23 Łą́ą́go hiskaaníí bikédé’go Jews daanliiníí Saul daiziłheego ndaagoshchįį: \v 24 Áíná’ ndaagoshchiiníí Saul yígołsįįd ni’: daabiziłhee hádaat’įįgo dajįį biigha, datł’é’ biigha kįh gozṉilíí biṉaayú łeda’diltł’į́hgee dááda’ditį́híí nzhógo yiṉádaadéz’įį; \v 25 Áíná’ Jesus daayokąąhíí tł’é’yú łeda’diltł’į́híí bitis yuyaa gódah ch’ídaabíleeh, táts’aa yiyi’ dahsdaago. \v 26 Saul Jerúsalemyú ńyááná’ Jesus daayokąąhíí yedigháh hát’į́į́ ndi bédaaldzid lę́’e, da’aṉii Jesus yokąąhń silįį ndi doo daabodląą dahíí bighą. \v 27 Áíná’ Bárnabas Saul édeidiltįįgo nadaal’a’á yaa yił n’áázhgo gáṉíígo yaa nagolṉi’, Díń nṉeehń higaałyú Jesus yo’įįgo bich’į’ yałti’ ni’, ła’íí Damáscusgee doo biini’ hą́h dago Jesus yá sizįįgo yaa yałti’ ni’. \v 28 Áígé’ Jerúsalemyú da’adzaayú yił nkedikai. \v 29 Áígee doo biini’ hą́h dago Jesus yá sizįįgo yaa yałti’, Jews daanliiníí Greek biyati’ yee yádaałti’íí yich’į’ yałti’go yił łahadaadit’áhná’ daabiziłhee hádaat’įį lę́’e. \v 30 Áí odlą’ bee iłk’ííyú yídaagołsįįdná’ \w Caesaréayú\w* yił hikai, áígé’ Társusyú onádaabis’a’. \v 31 Áík’ehgo Jesus daayokąąhgo ha’ánáłséhíí Judéayú, Gálileeyú, Samáriayú daagolííníí bił nkenádaagodez’ąągo hadag bá nádaagodeyaa lę́’e, áí Bik’ehgo’ihi’ṉań daidnłsįgo dayúweh bá daagowáhgo, ła’íí Holy Spirit bidag ádaat’eego, dázhǫ́ łą́ą́ silįį. \v 32 Peter gotah anádaałgo Jesus daayokąąhíí Lýdda golzeeyú daagolííníí ałdó’ yaa nyáá. \v 33 Ákú nṉee Enéas holzéhi yaa nyáá, di’ilhíí bighą sitįįgo tsebíí łegodzaahi. \v 34 Peter gáyiłṉii, Enéas, Jesus Christ nánilziih: nádndáhgo nitsesk’eh iłch’į’ nándle’. Áígé’ dagoshch’į’ Enéas nádiidzaa. \v 35 Áík’ehgo Lýddagee daagolííníí ła’íí Sárongee daagolííníí daayiłtsąągo Jesus yich’į’ dahaskai. \v 36 Áígé’ Jóppa golzeegee isdzán Jesus yokąąhń gólį́į́, Tábitha holzéhi. Tábitha golzeeyú Dórcas golzeego ágolzee: áń nłt’éégo at’éhi, tédaat’iyéhíí yich’oṉíhi. \v 37 Áíná’ áń yóíyahgo ńdezgaa’go daztsąą, áígé’ bits’í tádaizgizgo ik’éhéyú kįh dahnágost’ąą yuṉe’ ndaistįį lę́’e. \v 38 Lýdda golzeehíí Jóppa dábit’ahyú goz’ąą, áík’ehgo Jesus daayokąąhíí Peter akú naghaago yaat’ídaanzįįgo nṉee naki yich’į’ odais’a’ nádaayokąąhyú, Doo nt’áhgo da, dák’ad akú ńṉáh, daabiłṉiigo. \v 39 Áígé’ Peter dagoshch’į’ yił onákaigo ik’éhéyú kįh dahnágost’ąąyú yił okai. Ákóṉe’ itsaahíí Peter yit’ahgé’ daachago nazįį, íícho ła’íí diyágé Dórcas t’ah hiṉaaná’ áyíílaa n’íí dahdaayiṉííłgo. \v 40 Áíná’ Peter dawa ch’ínołkáh yiłnṉiidgo, ch’ékainá’ Peter hishzhiizhgo oskąąd; áígé’ its’í siné’zhį’ déz’įįdná’ gáṉíí, Tábitha, nádndáh. Áík’ehgo ch’íńghalgo Peter yiłtsąąná’ nádiidzaago nezdaa. \v 41 Yich’į’ dahdidilṉiigo náidnlǫǫs; áígé’ Jesus daayokąąhíí ła’íí itsaa daanliiníí dawa yushdé’ daayiłnṉiidgo gádaabiłṉii, Kú Tábitha náhi’ṉa’. \v 42 Jóppagee dahot’éhé baa godidezdlaadgo łánihi Jesus daayosdląąd. \v 43 Jóppa golzeegee Peter, Simon ikágé yiłdzehń yił sikeego doo ałch’ídé hiskąą da. \c 10 \p \v 1 \w Caesaréa\w* golzeegee nṉee Cornélius holzéhi, silááda dałán gonenadín Italian band holzéhi yinant’a’ nlíni, golį́į́ lę́’e. \v 2 Áń nṉeehń godnłsíni, ła’íí yił naháztaaníí biłgo Bik’ehgo’ihi’ṉań daidnłsį lę́’e, tédaat’iyéhíí yich’į’ odaagohijáhi, ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań dá yokąąh nt’éhi. \v 3 Ha’iz’ąągé’ hayaazhį’ taagi łedihikeezyúshį Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi bił ch’í’ṉah ádelzaa, áí baa nyáágo, Cornélius, biłnṉiid. \v 4 Yineł’į́įdná’ tsídolyizgo gáṉíí, Hat’íí lą́ą́hi, shiNant’a’? Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’áhíí bich’į’ hadziigo gábiłṉii, Bik’ehgo’ihi’ṉań binadzahgee ni’okąąhíí ła’íí niłgoch’oba’íí bił nelą’. \v 5 Nṉee Jóppa golzeeyú daadnł’áá, Simon da’áń Peter holzéhi, yił nánókáh: \v 6 Simon ikágé yiłdzehń yił sikee, bigową túnteel sikaaníí bit’ahyú goz’ąą: hago áńṉe’ shįhíí yaa nił nagolṉi’. \v 7 Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á bich’į’ yałti’ n’íí da’aazhį’ ásdįįdná’ Cornélius binal’a’á naki yich’į’ ánṉiid, silááda godnłsínihi dawahn naił’a’ihi ałdó’; \v 8 Áík’ehgo bił ch’í’ṉah ágolzaahíí dawa yaa yił nadaagolṉi’ná’ Jóppa golzeeyú odais’a’. \v 9 Áígé’ hiskąą hik’e odais’a’ n’íí kįh gozṉilíí yich’į’ ałhánégo hikahná’ ha’iz’ąązhį’ godeyaayú Peter kįh biká’yú okąąh lę́’e. \v 10 Dázhǫ́ shiṉá’ silįįgo dahat’íhíta hoshąą nzį: áíná’ áda’ilṉe’ná’ nt’éégo bił ch’í’ṉah ágolṉe’go nágodiidzaa, \v 11 Yaaká’gé’ bich’į’ iłch’ą́’ ágodzaago yiłtsąą, hat’ííshį łigaihi bich’į’ bił nkegonyáá, nadik’ą’ łigaihi k’a’at’éhi, dįįgé’ daayotą’go ni’zhį’ yił nkedaistsooz: \v 12 Áí biká’gee ba’ iłtah at’éhi, dziłká’yú daagolíni, ch’osh ła’íí dlǫ́’ nadaakaigo yiłtsąą. \v 13 Yaaká’gé’ yati’ yidezts’ąą gáṉíígo, Peter, nádndáh; ła’ nałtseedgo nnáá. \v 14 Áíná’ Peter gáṉíí, SheBik’ehń, doodah, da’izlíné dagohíí doo daahidąągo nohwá goz’ąą dahíí doo hwaa hishąą da. \v 15 Yati’íí náyidezts’ąą gáṉíígo, Bik’ehgo’ihi’ṉań nłt’éégo áyíílaahíí doo da’izlíné biłnṉii bik’eh da. \v 16 Díí k’ehgo taadn da’iłké’go bich’į’ ágodzaa: áígé’ nadik’ą’ łigaihíí yaaká’yú bił onágodzaa. \v 17 Peter, shił ch’í’ṉah ágolzaahíí hagoshą’ ágot’eego shich’į’ ágót’įįd, nzįná’ nṉee Cornélius daades’a’ n’íí hikai, Simon hayú gólį́į́? daaṉiigo na’ódaadiłkidgo ch’í’ítinyú nazį. \v 18 Ya’ Simon, Peter ałdó’ bizhi’ń kú sidaa née? daaṉiigo na’ónádaadiłkid. \v 19 Peter bich’į’ ágodzaahíí t’ah yaa natsekeesgo Holy Spirit gábiłṉii, Nṉee taagi níka daantaago kú hikai. \v 20 Nádndáhgo gódah ch’ínṉáh. Bił nádńkáh, doo t’ąązhį’ nt’éégo da: shíí kú odaasił’á’i at’éé. \v 21 Áík’ehgo Peter nṉee Cornélius odais’a’ n’íí yich’į’ gódah ch’ínyáágo gádaayiłṉii, Nṉee bíka daanołtaahíí shíí ásht’į́į́. Hat’íí bighą kú nołkai? \v 22 Gádaabiłṉii, Cornélius, silááda dałán gonenadín yinant’a’ nlíni, nṉee bi’at’e’ nzhóni, Bik’ehgo’ihi’ṉań yidnłsíni, Jews dawa nłt’éégo baa yádaałti’i, Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á dilzini yaaká’gé’hi bich’į’ hadziigo niká idol’áá ṉiigo, bigowąyú ńṉáhgo niyati’ yidits’į́hyú. \v 23 Áík’ehgo Peter, Ha’ałkáh, yiłnṉiid, áígé’ da’akú bedaiskąą. Iskąą hik’e Peter yił onákai, ła’íí ła’ odlą’ bee iłk’isyú daanliiníí Jóppagé’hi ałdó’ itah onákai. \v 24 Áígé’ náiskąągee Caesaréa golzeeyú hikai. Áígee Cornélius bik’ííyú ła’íí daabit’ekéhíí dała’áyíílaago biba’ naháztąą. \v 25 Peter t’ah bich’į’ higaałná’ Cornélius bidedeswodgo biyahzhį’ hayaa na’ádolt’e’go yokąąh nágodiidzaa. \v 26 Áíná’ Peter nábidnlǫǫzgo, Hizįį: shíí ałdó’ dáni k’ehgo nṉee nshłíni ánsht’ee, biłṉii. \v 27 Iłch’į’ yałti’go ha’a’áázh, áígee łą́ą́go biba’ dała’ách’ít’éégo yiłtsąą. \v 28 Peter gádaayiłṉii, Nṉee Jew nlíni nṉee łahgo hadaazt’i’íí yił na’aashgo, dagohíí yich’į’ onadáhgo doo bee bá goz’ąą da nohwíí bídaagonołsį; ndi shíí Bik’ehgo’ihi’ṉań gáshiłṉiigo shił ch’í’ṉah áyíílaa, Nṉee da’izlįį ádaat’ee, dagohíí dénchǫ’go ádaat’ee, doo daabiłnṉii da. \v 29 Áí bighą shiká odaasoł’a’ná’ doo t’ąązhį’ ánsht’eego da, dagoshch’į’ niyáá: k’adíí nanohwídishkid, hat’íí bighą shiká odaasoł’a’ lą́ą́? \v 30 Cornélius gábiłṉii, Dį́į́’i hiskąąná’ dákogee in’ą́ą́zhį’ dáshiṉá’ oshkąąh ni’; áígé’ ha’iz’ąągé’ hayaazhį’ taagi łedihikeezyú oshkąąh nt’éégo nṉee bidiyágé bich’ą́’idindládi shich’į’ sizįį ni’, \v 31 Gáshiłnṉiid, Cornélius, Bik’ehgo’ihi’ṉań ni’okąąhíí yidezts’ąą, ła’íí tédaat’iyéhíí baa ch’onba’íí yee nínálṉiih. \v 32 Áík’ehgo nṉee Jóppa golzeeyú daadnł’áágo Simon, da’áń Peter holzéhi, yił nánókáh; Simon, ikágé yiłdzehń, yił sikee, bigową túnteel sikaaníí bit’ahyú goz’ąą: áń nyáágo nich’į’ yałti’ doleeł. \v 33 Áí bighą dagoshch’į’ niká o’íł’aad ni’; nłt’éégo áńdzaago ńyaa. K’adíí daanohwigha dała’ánt’ee, Bik’ehgo’ihi’ṉań binadzahgee, Bik’ehgo’ihi’ṉań hago’at’éégo nángon’ą́ą́ shįhíí dawa daadnts’į́híí bighą. \v 34 Peter yałti’ nkegonyaago gánṉiid, Bik’ehgo’ihi’ṉań nṉee dałełt’eego yaa natsekees bígosíłsįįd: \v 35 Nṉee iłtah at’éégo hadaazt’i’íí daantį́į́gee dahadń Bik’ehgo’ihi’ṉań yidnłsiníí ła’íí nłt’éégo at’ééhíí Bik’ehgo’ihi’ṉań bił dábik’ehi at’éé. \v 36 Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ Israel hat’i’i bich’į’ bił o’ol’a’íí bídaagonołsį, Jesus Christ binkááyú nkegohen’ą́ą́go yá’iti’: (áń dawahá yebik’ehń nlįį:) \v 37 Da’áí yati’íí John, Baptize ádaanohwi’dolṉe’, ṉiigo yaa yałti’íí bikédé’go Gálilee golzeegé’ Judéa dahot’éhé biyi’ baa na’goṉi’go bídaagonołsį dishṉii; \v 38 Bik’ehgo’ihi’ṉań Jesus Názareth golzeegé’ gólíni, Holy Spirit ła’íí binawodíí bee baa godin’ą́ą́go its’áyinłtį́į́: áígé’ nłt’éégo ánát’įįłgo ánádaał lę́’e, ła’íí ch’iidn yisná ádaabiłsíni n’íí nádailziih; Bik’ehgo’ihi’ṉań yiłnlįįhíí bighą. \v 39 Jews daabini’yú ła’íí Jerúsalemyú dawa ye’ánát’įįłíí nohwíí nohwiṉááł ánágot’įįł; áń tsį’iłna’áhi yídaayiheskałgo daizes‐hįį: \v 40 Áíná’ áígé’ taagi jįį hileehgo Bik’ehgo’ihi’ṉań nábihil’ṉa’ná’ ch’í’ṉah hit’įįgo ábíílaa; \v 41 Doo nṉee dawa bich’į’ da, áíná’ nohwíí daahihiiltséh doleełgo Bik’ehgo’ihi’ṉań hadaanohwihezṉilíí nohwich’į’ Jesus daztsąągé’ naadiidzaahíí bikédé’go bił da’iidąą n’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwich’į’ ch’í’ṉah hit’įįgo ábíílaa. \v 42 Jesus gánohwiłṉiigo nohwá ndaagoz’ąą, Yati’ baa gozhóni nṉee baa bił nadaagołṉi’, ła’íí bich’į’ gáshiłdołṉiih, Daahiṉaahíí ła’íí nanezna’íí yaa Yałti’ doleełgo Bik’ehgo’ihi’ṉań haiyiłtį́į́. \v 43 Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi n’íí dawa áń yaa nadaagolṉi’go gádaanṉiid, Áń bizhi’íí bee dahadń bodląągo ba’ołííhń binchǫ’íí da’izlíné doleeł. \v 44 Peter t’ah díí yaa yałti’go hayíí daidezts’aaníí dawa Holy Spirit bee baa daagodest’ąą. \v 45 \w Círcumcise\w* ádaabi’deszaahíí bitahgé’ Jesus daayodlaaníí Peter yił hikaihíí bił díyadaagodzaa, áí nṉee doo Jews daanlíni da ndi Holy Spirit bee baa daagodest’ąąhíí bighą. \v 46 Holy Spirit‐híí yati’ ła’i yee yádaałti’go ádaabiłsįgo ła’íí, Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ ahédaandzį, daaṉiigo daidezts’ąą. Áík’ehgo Peter gáṉíí, \v 47 Hadń díí nṉee dánohwíí k’ehgo Holy Spirit bee baa daagodest’aaníí doo tú bee baptize ádaabi’dilṉe’ bik’eh da nzį? \v 48 Áík’ehgo Jesus Christ bizhi’ bee baptize ádaanohwi’dolṉiił, ṉiigo yee yángon’ą́ą́. Áígé’ gádaabiłṉii, Da’kwíí hiskąązhį’ kú nohwitahyú síńdaa. \c 11 \p \v 1 Nadaal’a’á ła’íí Jesus bee iłk’ííyú daanliiníí Judéayú daagolííníí, doo Jews daanlįį dahíí Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ ałdó’ nádaagodn’ąągo yaat’ídaanzį. \v 2 Áík’ehgo Peter Jerúsalem yúdag onanádzaago nṉee \w círcumcise\w* ádaaszaa zhiṉéé daanliiníí doo bił daabik’eh dago \v 3 Gádaabiłṉii, Nṉee doo círcumcise ádaaszaa dahi bił da’ináá lą́ą́. \v 4 Áík’ehgo Peter hago’at’éégo ánádaagot’įįłíí iłké’ nyiṉilgo yaa yił nadaagolṉi’ nkegonyaa gáṉíígo, \v 5 Jóppa golzeeyú sídáágo oshkąąhgo shił ch’í’ṉah ágolṉéh nkegonyaa: Hat’ííshį łigaihi shich’į’ bił nkegonyáá, nadik’ą’ łigaihi dįįgé’ daayotą’go shich’į’ yił nkedaistsoozgo hiłtsąą: \v 6 Da’as’ah neł’įįdgo áí biká’gee ba’ iłtah at’éhi, dziłká’yú daagolíni, ch’osh ła’íí dlǫ́’ nadaakaigo hiłtsąą. \v 7 Yati’ desiits’ą́ą́ gáṉíígo, Peter, nádndáh, nałtseedgo nnáá. \v 8 Áíná’ gádéṉiid, SheBik’ehń, doodah, da’izlíné dagohíí doo daahiidąągo nohwá goz’ąą dahíí doo hwaa ízaashné’i at’éé da. \v 9 Yati’íí yaaká’gé’ gánáshido’ṉiid, Bik’ehgo’ihi’ṉań nłt’éégo áyíílaahíí doo da’izlíné biłnṉii bik’eh da, ṉii. \v 10 Díí k’ehgo taadn da’iłké’go shich’į’ ágodzaa: áígé’ nadik’ą’ łigaihíí yaaká’yú bił onágodzaa. \v 11 Áígé’ dagoshch’į’ nṉee taagi \w Caeseréa\w* golzeegé’ shich’į’ hil’aad lą́ą́hi shaa hikai. \v 12 Holy Spirit gáshiłnṉiid, Ákú bił nádńkáh, doo t’ąązhį’ nt’éégo da. Odlą’ bee iłk’isyú daanliiníí gostáń ałdó’ biłonáhiikai, áígee nkaigo nṉeehíí bigową yuṉe’ ha’áhiikai: \v 13 Áík’ehgo nohwił nagosṉi’ hago’at’éégo bigową yuṉe’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi sizįįgo yiłtsąągo gábiłnṉiid, Nṉee ła’ Jóppa golzeeyú daadnł’áá, Simon, da’áń Peter holzéhi, yił nánókáh; \v 14 Áń ni ła’íí bił naháńtaaníí biłgo yati’ bee hasdádołkahíí yaa nił nagodolṉih. \v 15 Áík’ehgo bich’į’ yádaashti’ nágodiidzaago Holy Spirit bee baa daagodest’ąą, ntsé godeyaaná’ nohwaa daagodest’ąą n’íí k’ehgo. \v 16 Jesus áṉíí n’íí, John tú zhą́ yee baptize ádaayizlaa; ndi nohwíí Holy Spirit bee baptize ádaanohwi’dolṉiił, nohwiłṉii n’íí bénashṉiih. \v 17 NohweBik’ehń Jesus Christ daahosiidląądná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań Holy Spirit nohwaa daizné’íí bíí ałdó’ da’áí k’ehgo baa daizné’yúgo, shíí doo hat’íí bee inshłįį dago, doo doodah dishṉii da ni’. \v 18 Áí daidezts’ąąná’ doo hat’íí ńdaado’ṉii da, áíná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań ya’ahédaanzįgo gádaaṉii, Áík’ehgo nṉee doo Jews daanlįį dahíí ałdó’ binchǫ’íí yich’ą́’zhį’ ádaasdzaayúgo ihi’ṉaa doo ngonel’ąą dahíí Bik’ehgo’ihi’ṉań baidin’ą́ą́. \v 19 Stephen zesdįįhíí bikédé’go Jesus daayokąąhíí biniidaagodeszaahíí bighą iłch’ą́’yú oheskaihíí, ła’ \w Pheníce\w* golzeezhį’, ła’íí Cýprus golzeezhį’, ła’íí Ántioch golzeezhį’ oheskai, dá Jews daanliiníí zhą́ Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ yee yich’į’ yádaałti’go. \v 20 Ła’íí nṉee Cýprus golzeegé’ ła’íí \w Cyréne\w* golzeegé’ daagolííníí Ántioch golzeeyú hikainá’ nṉee Greek biyati’ yee yádaałti’íí yich’į’ yádaałti’, Jesus nohweBik’ehń yaa yił nadaagolṉi’go. \v 21 Bik’ehgo’ihi’ṉań yił daanlįįgo nṉee łą́ą́go da’osdląądgo Bik’ehgo’ihi’ṉań yich’į’ dahaskai. \v 22 Jesus daayokąąhíí Jerúsalemgee ha’ánáłséhíí áí yaat’ídaanzįgo Bárnabas Ántiochyú odais’a’. \v 23 Ákú ńyááyú Bik’ehgo’ihi’ṉań biłgoch’oba’íí ye’ánát’įįłíí yiłtsąągo bił gozhǫ́ǫ́ lę́’e, Nohwi’odlą’ nłdzilgo bee nasołsįįgo nohweBik’ehń doo bich’ą́’zhį’ ánádaahołṉe’ da, daayiłṉiigo yidag yádaałti’. \v 24 Bárnabasń nṉee nłt’éhi nlįį, Holy Spirit ye’at’éhi, ła’íí bi’odlą’ nłdzili: áík’ehgo nṉee łą́ą́go Bik’ehgo’ihi’ṉań daayosdląąd. \v 25 Áígé’ Bárnabas Társus golzeeyú Saul yíka ntaayú óyáá: \v 26 Ákú yaa nyáágo Ántiochyú yił nat’áázh. Áígee Jesus daayokąąhíí yił ha’ánáłséhgo dała’á łegodzaa, áík’ehgo nṉee łą́ą́go yił ch’ídaagoz’ąą. Ántiochgee Jesus daayokąąhíí da’iłtsé ínashood daahosze’. \v 27 Áí benagowaaná’ nṉee Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú yádaałti’íí Jerúsalemgé’ Ántiochzhį’ hikai. \v 28 Áí ła’ Ágabus holzéhi hizį’go, Holy Spirit yábiyiłti’go, Ni’gosdzáń dahot’éhé shiṉá’ góyéégo begodigháh, nṉiid: Cláudius \w Caesar\w* nant’án nlįįná’ díí begolzaa. \v 29 Ínashood daantį́į́gee dayídaanel’ąągee Jesus bee bik’ííyú Judéayú daagolííníí bich’odaahi’ṉii daanzįgo biini’ ładaizlaa: \v 30 Gádaadzaago Bárnabas ła’íí Saul yaa daizné’gé’ Judéayú ínashood yánaziiníí yich’į’ odaizné’. \c 12 \p \v 1 Áí benagowaaná’ Hérod nant’án nlįįgo ínashood ła’ yiniidaagonłsį nkegonyaa. \v 2 Áń bik’ehgo James, John bik’isn, bésh be’idiltłishé bee zesdįį. \v 3 Áí Jews daanliiníí bił dádaabik’ehgo yígołsįįdná’, Peter ałdó’ ha’alt’e’go yee nagoshchįį lę́’e. (Báń benilzoołé da’ádįhgo báń alzaahi daach’iyąąná’ díí be’ánágot’įįł.) \v 4 Áík’ehgo Peter Hérod bik’ehgo daayiłtsoodgo ha’ádaist’e’, áígé’ silááda dį́į́’go siṉili biṉádaadéz’įįgo baa neltįį; \w Bitis‐hagowáh\w* bee bíná’godiṉíhgo bikédé’go nṉee biṉááł ch’ínádishteeł nzįgo. \v 5 Peter ha’áná’ilka’ yuṉe’ ásitįįná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ ínashood ha’ánáłséhíí dá bá da’okąąh nt’éé lę́’e. \v 6 Iskąą hik’e Hérod Peter ch’ínádishteeł nzį lágo, ndi da’áí bitł’é’ bésh hishbizhíí naki bee łíbi’destł’ǫǫgo silááda naki bigizhyú ałhosh: silááda ła’ihíí dáádítį́hgee yiṉádaadéz’įį lę́’e. \v 7 Dahį́ko Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi ch’í’ṉah ádelzaago ha’ásitįį yuṉe’ ididezdlaad: Peter bi’ask’ehyú bedelchidgo, Dahałe nádndáh, biłnṉiid. Bésh hishbizhíí bigan bee łestł’ǫ́ǫ́ n’íí nanehesdee. \v 8 Áígé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á gánábiłdo’ṉiid, Nidiyágé ánágodle’go áde’itł’ó, ła’íí nikee na’astł’óné bee ná’ńl’éés: áík’ehgo ágádzaa. Áígé’ gánábiłdo’ṉiid, Iká’ ninasti’íí ídinánłtihgo shiké’ ńṉáh. \v 9 Áígé’ ch’ínyáágo yiké’ dahiyaa; Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á ánát’įįłíí da’aṉii bich’į’ ánát’įįłíí doo yígółsį da; áíná’ daazhógo shił ch’í’ṉah ágodzaa nzį lę́’e. \v 10 Silááda yiṉádéz’iiníí iłtséhíí ła’íí iké’geehíí yitis ch’ín’áázhná’ kįh gozṉilíí bich’į’zhį’go bésh dáádítį́hi yaa n’áázh; áí dabínik’eh ch’ínkééz: áígé’ ch’ín’áázhgo kįh bigizhyú itín yuṉe’ o’áázh; áígee dagoshch’į’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á bich’ą́’ onádzaa. \v 11 Peter dabíí ídínágolzįįdgo gánṉiid, Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á shich’į’ yił’aadgo, Hérod bíla’łtł’áhgé’ ła’íí Jews daanliiníí hago áshidilṉe’go ndaayołíí n’íí yich’ą́’ ch’íshinłtį́hgo bígosíłsįįd. \v 12 Díí yígołsįįdná’ John, da’áń Mark holzéhi, bimaa Mary bigowąyú óyáá; áígee łą́ą́go dała’adzaago da’okąąh lę́’e. \v 13 Peter ch’í’ítinyú dáádítį́híí ńyinests’įgo it’eedn, Rhoda holzéhi, dáádítį́hyú ńyáá. \v 14 Peter bizhiihíí yígołsįįdgo dá doo yá ch’í’ítiinhé bił gozhǫ́ǫ́go ha’ánálwodgo, Peter dáádítį́hgee sizįį, ṉiigo nṉee ákóṉe’ naháztaaníí yił nadaagosṉi’. \v 15 Niini’ ádįh née! daabiłnṉiid. Áíná’ dayúweh ágáṉíí. Gánádaabiłdo’ṉiid, Binádidzołíí zhą́ benagowaa. \v 16 Áíná’ Peter dayúweh dáádítį́h ńyinłts’į: áígé’ bá ch’ída’iztąągo daabiłtsąąná’ bił díyadaagot’ee lę́’e. \v 17 Dant’éhe naháztąą doleełhíí bighą nabída’igizh, áígé’ hago’at’éégo Bik’ehgo’ihi’ṉań ha’áná’ilka’gé’ ch’íbinłtiiníí yaa nagosṉi’. Áígé’ gánṉiid, Díí ágodzaahíí James ła’íí odlą’ bee nohwik’ííyú baa bił nadaagołṉi’. Áígé’ dahnyaago łahyúgo onanádzaa. \v 18 Hayiłkąą hik’e silááda bitahyú ch’iṉii hadndláád, Peter hago adzaa, daaṉiigo. \v 19 Áígé’ Hérod bíka ntaa ndi doo hwaa baa nyaa da, áík’ehgo silááda yiṉádaadéz’įį n’íí baa yá’iti’go natseedgo yándaagoz’ąą. Áígé’ Judéagé’ \w Caesaréayú\w* óyáágo da’áígee sidaa lę́’e. \v 20 Hérod, Tyre ła’íí Sídongee nṉee daagolííníí yich’į’ hashkee: Blástus, Hérod yánal’a’á, t’eké ádaisdlaago dałaházhį’ dała’adzaago Hérod yaa hikai, nkegohen’ą́ą́ le’, daaṉiigo yich’į’ yádaałti’, nant’án bini’ bich’ą́’gé’ zhą́ da’iyąąhíí bighą. \v 21 Áík’ehgo ch’ídaagoz’aaníí bijįį Hérod nant’án k’ehgo ík’e’idlaago nant’án dahsdaa n’gee dahnezdaago nṉee hikaihíí nłt’éégo yich’į’ yałti’. \v 22 Áík’ehgo nṉeehíí, Díí bich’į’ da’ch’okąąhń bizhiihíí áṉíí, doo nṉee da! daaṉiigo ńdaadidilghaazh. \v 23 Hérod, Bik’ehgo’ihi’ṉań zhą́ daach’idnłsíni at’éé, doo ṉii dahíí bighą dagoshch’į’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi kah bik’izhį’ áyíílaa: áígé’ ch’osh bitsį daiyąągo bizes‐hį́į́. \v 24 Áíná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’íí dayúweh didezdlaadgo nchaa silįį. \v 25 Bárnabas ła’íí Saul biłgo, bighą daades’a’ n’íí ąął ádaizlaaná’ Jerúsalemgé’ John, da’áń Mark holzéhi, yił nakai. \c 13 \p \v 1 Ántiochgee ínashood ha’ánáłséhíí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú yádaałti’íí ła’íí iłch’ídaago’aahíí, áí Bárnabas ła’íí Símeon, \w Niger\w* holzéhi, Lúcius, Cyrénegé’ gólíni, Mánaen, Hérod nant’án yił daahiṉa’ń, ła’íí Saul itah ha’ánákah lę́’e. \v 2 Dáshiṉá’ Bik’ehgo’ihi’ṉań daayokąąhná’ Holy Spirit gábiłṉii, Bárnabas ła’íí Saul shá nada’iziidgo bich’į’ ádéṉiid n’íí shá its’ánołe. \v 3 Áík’ehgo dáshiṉá’ náda’oskąądná’ Bárnabas ła’íí Saul yiká’ ndaadesṉii, áígé’ odais’a’. \v 4 Áígé’ Holy Spirit odaabis’a’go Seléuciayú ń’áázh; áígé’ Cýprusyú bił oda’iz’eel. \v 5 Sálamisgee n’áázhná’ Jews ha’ánáłséh nagoz’ąą yuṉe’ Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ yaa yádaałti’: John bich’odaaṉii lę́’e. \v 6 Páphos golzeegee ni’ tayi’ dahgoz’áni yiká’ ch’ín’áázh; áígee nṉee Bar‐Jesus holzéhi, Jew nlíni, bena’ich’aahíí iłtah at’éégo áná’ol’įįłi, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziid ádil’ínihi, Paul ła’íí Bárnabas baa n’áázh lę́’e. \v 7 Áń nṉee góyáni, nant’án nlíni, Sérgius Paulus holzéhi yił n’áázh; áń Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’íí yidits’į́h hát’į́į́híí bighą Bárnabas ła’íí Saul yiká’iił’a’. \v 8 Áíná’ Bar‐Jesus, da’áń Élymas holzéhi, (Élymas golzeehíí bena’ich’aahíí iłtah at’éégo áná’ol’įįłi golzeego ágolzee) nant’án dánko odląą hileeh nzįhíí bighą Bárnabas ła’íí Saul yidáhzhį’ yałti’ lę́’e. \v 9 Áíná’ Saul, (da’áń Paul holzéhi) Holy Spirit yábiyiłti’go da’as’ah yineł’į́į́, \v 10 Áígé’ gáyiłṉii, Ni, ch’iidn bik’ehgo áńt’íni, dawahn nṉee bich’į’ nach’áhi, dawahn nchǫ’go áńt’éhi, nłt’éégo ágot’eehíí dawa doo nił nzhǫǫ dahi, Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ ts’ígodesdǫh itínhíí digizgo ánłsini, doo dayúweh ágánt’įį da le’. \v 11 K’adíí Bik’ehgo’ihi’ṉań nich’į’ ná’diziidgo dét’įhézhį’ niṉáá ágodįhgo ch’ígona’áí doo hí’į́į́ da nleeh. Dagoshch’į’ biṉá’oh golbaa gozlįį, áígé’ godiłhił bik’egonyáá; áík’ehgo hadń bidilǫǫsń yíka nantaa nágodiidzaa. \v 12 Áígé’ nant’án ánágot’įįłíí yo’įįná’, Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ yee bił ch’ígót’aah n’íí baa yił díyagot’eego osdląąd. \v 13 Paul yił nakaihíí biłgo Páphosgé’ bił oda’iz’eel, ni’ Pamphýlia golzeehíí biyi’ Pérga golzeezhį’ hikai: áígé’ John bich’ą́’ Jerúsalemyú onádzaa. \v 14 Áígé’ Pérgagé’ yúweh ni’ Pisídia golzeehíí biyi’ Ántioch golzeeyú onanákai, Jews daagodnłsiníí bijįį ha’ánáłséh goz’ąą yuṉe’ ha’ákaigé’ dahdinezbįh. \v 15 Begoz’aaníí ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi n’íí biyati’ daayozhiihíí bikédé’go Jews ha’ánáłséhíí binadaant’a’ bich’į’ oda’is’a’ gádaaṉiigo, Nṉee daanołíni, shik’ííyú, yati’ ła’ nṉee bich’į’ bidag yádaałti’ lę́’eyúgo dák’ad ágádaadołṉiih. \v 16 Áík’ehgo Paul hizį’go na’ígizhná’ gáṉíí, Israel hat’i’i daanołíni, Bik’ehgo’ihi’ṉań daadinołsíni, ídaayesółts’ąą. \v 17 Díí Isreal hat’i’i Bik’ehgo’ihi’ṉań daayokąąhń daanohwitaa n’íí hayihezṉilgo ni’ Egypt, doo daabíyéhi biyi’ daagolį́į́ n’ná’ nṉee ízisgo ádaat’eego áyíílaa ni’, ła’íí binawod bee ni’ Egyptgé’ ch’íiṉil ni’. \v 18 Dénchǫ’go ádaat’ee ndi yiṉádéz’įįgo da’izlįįyú dizdinhíí hagee bił łegodzaa. \v 19 Ni’ Cánaan golzeegee nṉee gosts’idyú hat’i’i doo hat’íí dago áyíílaaná’ bini’ n’íí Israel hat’i’i dała’á daantį́į́gee bíyéé doleełíí bebígozįįhíí yá áyíílaago ni’ yá iłk’idaahosdzog. \v 20 Áí bikédé’go aayádaaltihíí bánadaant’aago bá ágólaa, dį́į́dn gonenadínyú ashdladin łegodzaayú shį, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi, Samuel holzéhi, nyáázhį’. \v 21 Áígé’ ízisgo nant’án daayokeed; áík’ehgo Saul, Kish biye’, Benjamin hat’i’íí nlíni, Bik’ehgo’ihi’ṉań baa destįįgo bánant’aago dizdin łegodzaazhį’. \v 22 Áń k’ihzhį’ nnáíńłtį́į́ná’ David nant’án ánálzaa; áń díí k’ehgo áṉíígo yaa nagolṉi’, David, Jesse biye’híí shił dábik’ehyú át’ééhíí ła’íí dáhasht’į́į́yú ánát’įįłíí bígosíłsįįd. \v 23 Díí nṉee bich’ą́’gé’ hadaałishchínihíí bitahgé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań ngon’ááníí k’ehgo Israel hat’i’i bá Hasdá’iiniiłíí bá yiłtį́į́, áń Jesus holzee: \v 24 Doo hwahá Jesus higháh daná’ John, Nohwinchǫ’íí bich’ą́’zhį’ ádaałṉe’go baptize ádaanohwi’dolṉe’, ṉiigo Israel hat’i’íí dawa yich’į’ yałti’ lę́’e. \v 25 John binasdziid k’ad ąął áile’ná’ gáṉíí, Hadń át’į́į́ daashidołṉiih? Shíí doo áń ásht’į́į́ da. Ndi shikédé’go higháhihíí biketł’óól k’e’ish’adgo ndi doo bik’eh sítį́į́ da. \v 26 Nṉee daanołíni, shik’ííyú, Abraham hat’i’i daanołíni, ła’íí nohwitahgé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań daadinołsíni, hasdách’ikáhíí baa na’goṉi’íí nohwíí nohwich’į’ alzaa. \v 27 Jerúsalemyú daagolííníí binadaant’a’ dábiłgo Jesus doo yínádaagolzį da, ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi ádaaṉii n’íí, godilziníí bijįį dawahn náhójii n’íí doo bił ídaagozį dahíí bighą ádaaṉii n’íí begolzaa, da’itsaahíí bee bá ndaagoz’ąągo. \v 28 Hat’íí bighą daayiziłhééhíí doo yídaagołsį da, ndi Pílate nádaayokąąh, ziłhéé daayiłṉiigo. \v 29 Bek’e’eshchiiníí ąął begolzaaná’ tsį’iłna’áhi biká’gé’ godah ch’ínádaiztįįgo, tsébii’i’áń yuṉe’ iłch’į’ndaiztįį. \v 30 Ndi daztsąągé’ Bik’ehgo’ihi’ṉań nábihil’ṉa’: \v 31 Áígé’ łą́ą́go iskąągo hayíí Gálileegé’ Jerúsalemzhį’ yił hikaihíí yich’į’ ch’í’ṉah ánádil’įį lę́’e, áí k’adyúgo biṉááł ánágot’įįdíí nṉee yił nadaagolṉi’. \v 32 Yati’ baa gozhóni baa nohwił nadaagolṉi’, bich’ą́’gé’ hadaałinelt’aaníí Bik’ehgo’ihi’ṉań bángon’ą́ą́ n’íí k’ehgo, \v 33 Jesus nábi’dihil’ṉa’íí, nohwíí bichągháshé daandliiníí nohwá ye’ilaa; psalm nakigee ałdó’ biyi’ gáṉíígo k’e’eshchįį, ShiYe’ ńlį́į́, díí jįįgé’ nitaa sílį́į́. \v 34 Doo diłdzid nanádleeh dago daztsąągé’ náyihilṉa’íí yaa nagolṉi’go gáṉíí, Da’aṉiigo David bángoni’ááníí nohwíí nohwaa nshné’. \v 35 Psalm ła’íí ałdó’ biyi’ gánádi’ṉii, Dilzini Nlíni ṉíyééhíí diłdzidíí doo bee bángon’áah da. \v 36 Davidhíí naghaa n’ná’ habinołt’įįłíí bá Bik’ehgo’ihi’ṉań yighą binł’a’íí ąął áyíílaahíí bikédé’go, David daztsąągo bik’íí n’íí łe’siṉilíí bitahyú nbi’deltį́į́ lę́’e, áík’ehgo nłdzid; \v 37 Ndi Bik’ehgo’ihi’ṉań nábihil’ṉa’íí doo nłdzid da. \v 38 Áí bighą nṉee daanołíni, shik’ííyú, bídaagonołsį le’, díí nṉeehń baa nohwił nagolṉi’, binkááyú dénchǫ’go ádaanołt’ee n’íí nzhooníí bee nohwaa nágodit’aahíí bighą: \v 39 Hayíí áń yodląąhń dawahá biyi’gé’ nłt’éégo ch’íbíłteehi at’éé, áíná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań yegos’aaníí Moses binkááyú ni’né’i doo dawa bee ch’íkółteehi at’éé da. \v 40 Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi ágádaaṉii n’íí doo bee nohwich’į’ ágoṉéh da doleełhíí bighą baa daagonołsąą; \v 41 Sąą, aadaadlohíí daanołíni, nohwił díyadaagot’ee, doo haada daadołeeł: nohwíí yołkaałíí biyi’ hat’íhíta ashłe’, áí ashłe’íí ła’ nohwił nagolṉi’yúgo ndi doo daahołdląą da. \v 42 Jews daanliiníí ch’ínákainá’ doo Jews daanlįį dahíí, Iké’gee godilziníí bijįį da’áík’ehgo nohwił nanádaagodołṉih, daabiłṉiigo nádaabokąąh. \v 43 Áík’ehgo dała’ách’ít’ééhíí ąął tanách’osąąná’ Jews daanlíni ła’íí Jews bi’okąąhíí yédikaihíí daidnłsíni łą́ą́go Paul ła’íí Bárnabas yiké’ dahiskai; áí bich’į’ yádaałti’ ła’íí, Bik’ehgo’ihi’ṉań biłgoch’oba’íí dayúweh nłt’éégo baa hołkaah, daabiłṉiigo bidag yádaałti’. \v 44 Áígé’ godilzįh hik’e kįh gozṉilgee nṉeehíí dásdozhą́ dawa dała’adzaa, Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ ídaayésts’ąąyú. \v 45 Jews daanlíni nṉee dała’at’ééhíí daayiłtsąąná’ dázhǫ́ da’ołch’įįd lę́’e, Paul áṉííhíí doo áígee da, daaṉii ła’íí nchǫ’go yaa yádaałti’. \v 46 Paul ła’íí Bárnabas doo biini’ hą́h dago gádaaṉii, Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’íí nohwíí iłtsé nohwich’į’ bee yá’iti’go dábik’eh: ndi daanohwíí k’ihzhį’ bídaasoyilgo dahazhį’ ihi’ṉaahíí doo bik’eh sitįį da daanołsį dago, ádándaagosołt’ąąhíí bighą doo Jews daanlįį dahíí bich’į’go dahsiikai. \v 47 Ágáṉíígo nohweBik’ehń nohwá ngon’ą́ą́, Doo Jews daanlįį dahíí bá idindláádíí ńlį́į́go haniłtį́į́, ni’gosdzáń náhen’ą́ą́yú nṉee iłtah at’éégo hadaazt’i’i ninkááyú hasdákáh doleeł. \v 48 Doo Jews daanlįį dahíí díí daidezts’ąąná’ bił daagozhǫ́ǫ́go Bik’ehgo’ihi’ṉan biyati’ ya’ahédaanzį lę́’e: dahazhį’ daahiṉaa doleełgo nábidihesdlaahíí dawa da’osdląąd. \v 49 Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ Ántioch biṉaayú dáhot’éhé didesdlaad lę́’e. \v 50 Ndi Jews daanlíni isdzáné daagodnłsíni nłt’éégo bídaagozini, ła’íí nṉee nant’án daanlíni ákú daagolííníí biini’ yá ádaagozlaa, Paul ła’íí Bárnabas biniidaagododle’, daaṉiigo, áík’ehgo daabini’gé’ ch’ídaayineyood. \v 51 Bikee łeezh yaa daayiiłháal, doo hádaabich’it’įį dahíí nṉee bee bígózįhíí bighą, áígé’ Icóniumyú onanát’aazh. \v 52 Hayíí da’osdląądíí bijíí dawa yee bił daagozhǫ́ǫ́, ła’íí Holy Spirit ye’ádaat’ee lę́’e. \c 14 \p \v 1 Icónium golzeegee Paul ła’íí Bárnabas biłgo Jews ha’ánáłséh goz’ąą yuṉe’ ha’a’áázhgo yádaałti’, áík’ehgo nṉee łą́ą́go da’osdląąd, ła’ Jews daanlíni, ła’ Greeks daanlíni. \v 2 Áíná’ Jews doo da’odląą dahíí, doo Jews daanlįį dahíí yił daagoshkishgo odlą’ bee iłk’ííyú daanliiníí bich’į’ nchǫ’go natsídaakeesgo ádaizlaa. \v 3 Da’áígee sikeego ńzaad ogoyaago, doo biini’ hą́h dago Bik’ehgo’ihi’ṉań yá yádaałti’ lę́’e, áík’ehgo godiyįhgo be’ígózini ła’íí ízisgo áná’ol’įįłi Paul ła’íí Bárnabas binkááyú Bik’ehgo’ihi’ṉań ánát’įįłgo biyati’ yee biłgoch’oba’íí da’aṉii at’éégo bígózįgo áyíílaa. \v 4 Áígee nṉee daagolííníí iłk’ékai; ła’ Jews daanliiníí yił daagost’įįd; ła’íí Paul ła’íí Bárnabas yił daagost’įįd. \v 5 Doo Jews daanlįį dahíí ła’íí Jews daanliiníí bindaant’a’ biłgo biṉí’da’diłṉíh ła’íí nbída’iłṉe’go ndaagoshchįį, \v 6 Áí yídaagołsįįdná’ Lýstra ła’íí Dérbe, Lycaónia biyi’ kįh nagozṉilyú ła’íí biṉaayú dahtsídinkįį. \v 7 Ákú yati’ baa gozhóni yaa nadaagolṉi’. \v 8 Lýstra golzeegee nṉee di’ilihi sidaa lę́’e, dágozlįįná’ dasa’go doo nagháhi da: \v 9 Áń Paul yałti’go yidits’ag: Paul da’as’ah bineł’į́į́go bi’odlą’ golį́į́go nádziihgo bígołsįįd, \v 10 Áík’ehgo, Nádndáhgo hizįį, biłṉii. Nṉee di’ilń dáhah nádihitahgo dahiyaa. \v 11 Nṉee dała’at’ééhíí Paul adzaahíí daayiłtsąąná’ Lycaónia biyati’íí yee nádaadidilghaazhgo gádaaṉii, Daadinlziníí nohwich’į’ nken’áásh, nṉee k’ehgo nohwitahyú anát’ash. \v 12 Bárnabasń Júpiter daayiłṉii; Paulhíí, itisgo yałti’híí bighą Mercúrius daayiłṉii. \v 13 Kįh gozṉilíí bádngee kįh biyi’ Júpiter bich’į’ da’ch’okąąhíí goz’ąą lę́’e; áígee Júpiter bich’į’ okąąh yebik’ehń magashi ła’íí ch’il hishbizhgo alzaahíí ch’é’ítiinzhį’ ła’ádaizlaa, magashihíí natseedgo Paul ła’íí Bárnabas okąąhgo baa hi’ṉííł nzįgo, nṉee dała’adzaahíí binadzahgee. \v 14 Áíná’ nadaal’a’á, Paul ła’íí Bárnabas, díí yaat’ídaanzįgo doo bił daanzhǫǫ dago ák’e nada’ihidzįįz nágodiidzaago, nṉee dała’at’ééhíí yitah anákeeł lę́’e, nawode gádaaṉiigo, \v 15 Nṉee daanołíni, hat’íí lą́ą́ bighą ágádaałt’įį? Nohwíí ałdó’ nohwíí k’ehgo nṉee ndlíni ánt’ee; daazhógo ádaat’éhi bich’ą́’zhį’ ádaałṉe’ná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań hiṉáhi daahołkąąh le’, áń yáá, ni’gosdzáń, túnteel ła’íí dawa biyi’ daagolínihíí áyíílaahi at’éé: \v 16 Áń doo áníiná’ nṉee iłtah at’éégo hadaazt’i’i dabiini’yú nadaakeego áyíłsį lę́’e. \v 17 Da’ágát’éé ndi be’ígózį doleełíí dawahn nohwich’į’ ch’í’ṉah áyíłsį, nłt’éégo nohwich’į’ at’éé, nanágoltį́hgo ła’íí ná’nt’į́hgo nohwá ágółsį, ch’iyáń ła’íí iłgoyiłshóóníí bee hwoi daandlįįgo ánohwiłsį ałdó’. \v 18 Áí gánṉiidgo magashi nastseedgo bee daahohiikąąh daanzį n’íí t’ąązhį’ ádaadzaa, ndi dásdozhą́ begolzaa. \v 19 Jews daanlíni Ántiochgé’ ła’íí Icóniumgé’ hikaihíí nṉee ła’ yiini’ yá ádaagozlaago Paul łeyída’isṉe’go, daztsąą lą́ą́ daanzįgo kįh gozṉil bitisyú ch’ídaideshood. \v 20 Áíná’ ínashood biṉaayú nazįįgo, nádiidzaago kįh gozṉil yuṉe’ onanádzaa: áígé’ iskąą hik’e Dérbeyú ó’áázh, Bárnabas biłgo. \v 21 Áí kįh gozṉilyú yati’ baa gozhóni yaa nadaagolṉi’go łą́ą́go da’osdląądná’ Lýstra, Icónium ła’íí Ántioch golzeeyú t’ąązhį’ onákai, \v 22 Ínashood nłdzilgo ádaile’go, yidag yádaałti’go, Dayúweh da’ołdląą le’, daayiłṉiigo, ła’íí, Nyé’i daadihiits’ago zhą́ Bik’ehgo’ihi’ṉań bilałtł’áhgee daanliiníí itah daahiidleeh, daayiłṉiigo ałdó’. \v 23 Dáshiṉá’ da’okąąhgo ínashood ha’ánáłséhíí dawago yánazíni yá hadaihezṉilná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań yada’ołííhíí yaa yidin’ą́ą́. \v 24 Pisídia yiyi’ ch’ín’áázhná’ Pamphýliagee n’áázh. \v 25 Pérgagee Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ yee yádaałti’gé’ Attália golzee yuyaa onanát’aazh. \v 26 Áígé’ Ántiochyú t’ąązhį’ bił onada’iz’eel, áígé’ odaach’is’a’ ni’, áígé’ binasdziidíí ąął ładaizlaahíí Bik’ehgo’ihi’ṉań biłgoch’oba’íí yee baa daagodest’ąą ni’. \v 27 Ákú nakainá’ ínashood dała’adzaago hago’at’éégo Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidíí dawa yaa yił nadaagolṉi’, ła’íí doo Jews daanlįį dahíí odląągo yá yił ch’ída’iztaaníí ałdó’. \v 28 Da’áígee ínashood yił naháztąągo ńzaad godeyaa. \c 15 \p \v 1 Ła’ nṉee Judéa golzeegé’ hikaigo odlą’ bee iłk’ííyú daanlíni yił ch’ídaago’aah, Moses yegos’aaníí bik’ehgo \w circumcise\w* ádaanohwi’deszaayúgo zhą́ hasdáłkáh, daaṉiigo. \v 2 Paul ła’íí Bárnabas díí yaa yádaałti’go díyat’eego yił łahada’dit’áh, áík’ehgo Paul ła’íí Bárnabas, ła’ihíí ałdó’ Jerúsalem yúdag nadaal’a’á ła’íí ínashood yánazíni díí baa nahódaidiłkidyú dołkah, daayiłṉiigo hadaizṉil. \v 3 Ínashood ha’ánáłséhíí daabides’a’go dahdiikai; doo Jews daanlįį dahíí Jesus yich’į’ dahaskaihíí yaa nadaagolṉi’go \w Pheníce\w* ła’íí Samária golzeeyú ch’íkai: odlą’ bee iłk’ííyú daanliiníí dawa yaa bił daagozhǫ́ǫ́. \v 4 Jerúsalemyú hikainá’ ínashood ha’ánáłséhíí, nadaal’a’á ła’íí ínashood yánazíni biłgo yaa hikaihíí ba’ahédaanzįgo hago’at’éégo Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidíí dawa yaa yił nadaagolṉi’. \v 5 Ła’ ínashood \w Phárisees\w* zhiṉéégo daagot’iiníí daahizį’go gádaanṉiid, Da’aṉii \w círcumcise\w* ádaal’įįgo dábik’eh, ła’íí Moses yegos’aaníí bikísk’eh ádaanołt’eego daan’ṉiigo bándaagosiit’ąą. \v 6 Nadaal’a’á ła’íí ínashood yánazíni díí yaa yádaałti’híí bighą dała’adzaa. \v 7 Ńzaad godeyaago łahada’dit’áhná’ Peter hizį’go hadzii, Nṉee daanołíni, shik’ííyú, dá’ałk’iná’ yati’ baa gozhóni, Jesus baa yati’íí, shíí shinkááyú doo Jews daanlįį dahíí daidits’ago Jesus daayodląą doleełgo Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwitahgé’ hanáshííłtį́į́ ni’. \v 8 Bik’ehgo’ihi’ṉań daakojíí dawa yígółsini Holy Spirit nohwíí nohwaa daadest’aaníí k’ehgo bíí ałdó’ baa daadest’ąągo bił’ijóóníí yee yił ch’í’ṉah áyíłsį; \v 9 Nohwíí ła’íí bíí biłgo dáłełt’eego nohwaa natsekeesgo bi’odlą’ bee bijíí nłt’éégo ánádaisdlaa. \v 10 Áík’ehgo hat’íí bighą nohwíí ła’íí daanohwitaa n’íí ch’éh ádaahiil’įį n’íí, Jesus daayodláni doo Jews daanlįį dahíí ładaile’go ádaałt’įįgo Bik’ehgo’ihi’ṉań nabídaanołtaa? \v 11 Jesus Christ nohweBik’ehń dázhǫ́ biłgoch’oba’íí bee hasdáhii’ṉííłgo bíí ałdó’ da’áík’ehgo hasdákáhgo dahohiidląą. \v 12 Nṉee dała’adzaahíí dawa doo hat’íí daahiłts’ag daná’ Bárnabas ła’íí Saul yídaayésts’ąą, hago’at’éégo doo Jews daanlįį dahíí bitahyú Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú godiyįhgo ánágot’įįłíí ła’íí ízisgo áná’ol’įįłíí ánáda’ol’įįł n’íí yaa nadaagolṉi’ lę́’e. \v 13 Ąął hadaasdziiná’ James hadziigo gánṉiid, Nṉee daanołíni, shik’ííyú, shídaayełts’ą́ą́: \v 14 Símeon gáṉíí ni’, Da’iłtséná’ doo Jews daanlįį dahíí Bik’ehgo’ihi’ṉań bizhi’ yee da’okąąhgo hayiṉííł doleełhíí bighą yaa nyáá lę́’e. \v 15 Dáłełt’eego Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi n’íí yaa nadaagosṉi’; díí k’ehgo k’e’eshchįį ni’, \v 16 Díí bikédé’go nádishdaałgo David bich’ą́’gé’ hadaałishchínihíí nadaant’ángo ánádaashdle’, kįh ánágoch’idle’ łehíí k’ehgo; nagohezgo’ n’íí dawa nágodishtł’įįł, nłt’éégo nnágodish’aał: \v 17 Nṉee ła’ihíí ałdó’ Bik’ehgo’ihi’ṉań hádaabit’įį doleełhíí bighą, ła’íí doo Jews daanlįį dahíí shizhi’ bee daahojííhíí ałdó’, ṉii nohweBik’ehń, díí dawa ánát’įįłi. \v 18 Bik’ehgo’ihi’ṉań ni’gosdzáń ágólzaagé’ yushdé’ godezt’i’go binasdziidíí yígółsį ni’. \v 19 Áí bighą shíí díí k’ehgo shił dábik’eh, doo Jews daanlįį dahíí Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ dahnáhikáhíí doo hat’íí bighą bich’į’ nadaagontł’og bik’eh da: \v 20 Díí zhą́ bee bich’į’ k’eda’iilchii, Beda’okąąhíí nastseedgo nadn’áí yaa hi’ṉiił n’íí doo daałsąą da, doo nant’į’ nach’ikai da, ła’íí dawahá bize’da’istł’ooníí ła’íí diłihíí ałdó’ doo daałsąą da. \v 21 Doo áníiná’gé’ godezt’i’go kįh nagozṉilíí dawagee hadń Moses yaa nadaagolṉi’íí gólį́į́, Jews daagodnłsiníí bijįį Jews ha’ánáłséh nagoz’ąą yuṉe’ Moses binaltsoos dawahn nádaahojíí. \v 22 Nadaal’a’á, ínashood yánazíni, ła’íí ínashood ha’ánáłséhíí dawa biłgo dabíí bitahyú nṉee hádaihezṉilgo Ántiochyú Paul ła’íí Bárnabas yił daides’a’go bił dádaabik’eh; áík’ehgo Judas, Bársabbas holzéhi ła’íí Silas, ínashood bitahyú nṉee ádn nazínihíí: \v 23 Naltsoos díí k’ehgo k’e’eshchiiníí yił odais’a’: Odlą’ bee nohwik’ííyú daandlíni, nadaal’a’á, ła’íí ínashood yánazíni biłgo, nohwíí doo Jews daanołįį dahíí, Ántiochyú, Sýriayú, Ciliciayú odlą’ bee nohwik’ííyú daanołíni, Gozhǫ́ǫ́, daanohwiłn’ṉii. \v 24 Doo hadń ágádaabiln’ṉii da ndi, nohwich’ą́’gé’ ła’ yati’ yee nanohwinłtł’ogo, \w Círcumcise\w* ádaanohwi’dilṉe’, ła’íí Jews bich’į’ begoz’aaníí yikísk’eh ádaanołt’ee, daanohwiłṉiigo nohwiini’ nadaidezgeedíí baat’ídaandzį ni’: \v 25 Áík’ehgo dała’áhiidzaaná’ nṉee ła’ hadaahii’ṉiił, áí Paul ła’íí Bárnabas, nohwił daanzhóni, ákú bił nádaadn’aago daanohwigha nohwił dádaabik’eh. \v 26 Díí nṉeehíí dásdozhą́ daabi’distseed, Jesus Christ nohweBik’ehń bizhi’ bee daabich’ozhiihíí bighą. \v 27 Áík’ehgo Judas ła’íí Silas díí naltsoosíí bił daadel’a’, dá díí bek’e’eshchįįhíí k’ehgo dabíí nohwił nadaagodolṉih. \v 28 Holy Spirit ła’íí nohwíí nohwił dádaabik’eh, doo nohwá nyéé dago, dá díí zhą́ bee nohwá ndaagosiit’ąą; \v 29 Beda’okąąhíí nastseedgo nadn’áí yaa hi’ṉiił n’íí, ła’íí dił, ła’íí dawahá bize’da’istł’ooníí doo daałsąą da, doo nant’į’ nach’ikai da ałdó’: díí bich’ą́’zhį’ ádaanołt’eego nzhǫǫ. Da’áí zhą́ nohwich’į’ k’eda’shiilchįį. \v 30 Dahdes’a’ná’ Ántioch golzee yuyaa okai: ákú hikainá’ ínashood dała’ádaizlaaná’ naltsoosíí yaa daistsooz: \v 31 Bek’e’eshchiiníí daayozhi’ná’, áí bee hadag ádaat’eehíí bighą bił daagozhǫ́ǫ́. \v 32 Judas ła’íí Silas, dabíí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú yałti’i daanlįįgo, odlą’ bee bik’ííyú łą́ą́go yich’į’ yádaałti’, ła’íí nłdzilgo bi’odlą’ goleehíí bighą yidag yádaałti’ lę́’e. \v 33 Dét’įhézhį’ naháztąą hik’e odlą’ bee bik’ííyú nadaal’a’á bich’į’ onádais’a’, bił daagozhǫ́ǫ́go. \v 34 Áíná’ Silas, Dákú sídáá ndizhǫǫ, nṉiid. \v 35 Paul ła’íí Bárnabas ałdó’ Ántiochyú sikee, Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ yee iłch’ídaago’aahgo ła’íí yaa nadaagolṉi’go, ła’ihíí ałdó’ łą́ą́go ágádaat’įį ni’. \v 36 Da’kwíí hiskaaníí ch’ígóyáá hik’e Paul Bárnabas gáyiłṉii, Noo’, t’ąązhį’ nádot’aash kįh gozṉil n’ííyú, Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ baa nagohiilṉi’ n’ííyú, odlą’ bee nohwik’ííyú baa nanádaanotaa hagoshą’ ádaat’ee. \v 37 Bárnabasń John, da’áń Mark holzéhi, yił dikáh hát’į́į́. \v 38 Ndi Paulń doo yił dikáh hát’į́į́ da, dabí’iłtséná’ Pamphýliagee bich’ą́’ t’ąązhį’ ádeheltįį ni’, doo dayúweh bich’odaaṉiigo yił okai da ni’. \v 39 Áí bighą ła’, Ch’ík’eh, ṉiiná’ ła’íí, Dah, ṉiigo yighą díyat’eego łahadit’áh, áí bighą iłk’é’áázh: Bárnabasń Mark biłgo bił oda’iz’eel, Cýprus golzeeyú; \v 40 Paulń Silas hayiłtį́į́go dahn’áázh, odlą’ bee bik’ííyú, Bik’ehgo’ihi’ṉań biłgoch’oba’íí nohwił daanlįį, daabiłṉiigo. \v 41 Áík’ehgo Sýria golzeeyú ła’íí \w Cilícia\w* golzeeyú ínashood ha’ánáłséhíí bi’odlą’ nłdzil hileehíí bighą akú ch’ín’áázh. \c 16 \p \v 1 Áígé’ Paul Dérbeyú nanadzaa, Lýstrayú ałdó’: áígee Jesus yodláni sidaa lę́’e, Timothy holzéhi, isdzán odláni Jew nlíni bimaa; áíná’ bitaahíí Greek nlįį: \v 2 Áń Lýstragee ła’íí Icóniumgee odlą’ bee iłk’ííyú daanliiníí nłt’éégo baa yádaałti’. \v 3 Paul Timothy yił di’aash hat’íígo \w círcumcise\w* ábíílaa, bitaa Greek nlįįgo Jews ákú daagolííníí dawa yídaagołsįhíí bighą. \v 4 Kįh nagozṉilyú hikahná’ Jerúsalemgee nadaal’a’á ła’íí ínashood yánazíni begoz’aaníí bá ádaizlaahíí bek’e’eshchíni baa daistsooz, yikísk’eh ádaat’ee doleełíí. \v 5 Áík’ehgo ínashood ha’ánáłséhíí bi’odlą’ nłdzil daasilįį, ła’íí dajįį biigha bínáhíkah lę́’e. \v 6 Holy Spirit, Asia biyi’ doo Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ bee yádaałti’ da, biłṉiigo Phrýgia ła’íí Galátiayúgo ch’ékai. \v 7 Mýsiayú hikainá’ Bithýniayú dikáh ńt’éégo Holy Spirit doo hádaabist’įį da. \v 8 Áík’ehgo Mýsiahíí ch’ékaigo Tróasyú hikai. \v 9 Tł’é’yú Paul bił ch’í’ṉah ágolzaa: nṉee Macedóniagee golíni sizįį; áń gábiłṉiigo nábokąąh, Yushdé’, kú Macedóniayú ńṉáhgo nohwich’onṉii. \v 10 Bił ch’í’ṉah ágodzaaná’ dagoshch’į’ Macedóniayú nkáh daaniidzį, yati’ baa gozhóni, Jesus baa yati’íí, baa nadaagohiilṉi’go Bik’ehgo’ihi’ṉań ánohwiłṉii lą́ą́ daandzįgo. \v 11 Áík’ehgo Tróasgé’ ts’ígozdǫh Samothráciazhį’ nohwił dahdez’eeł, iskąą hik’e Neápolisyú nohwił naada’iz’eel; \v 12 Áígé’ Philíppizhį’ ohiikai, áí Macedónia biyi’ itisgo kįh gozṉili, Rome yebik’ehi: kú naháatąągo da’kwíí hiskąą. \v 13 Jews daagodnłsiníí bijįį túńlíni bahgee kįh gozṉilgé’ ch’ínkai, ákú náda’ch’okąąh goz’ąą; áígee dinebįhgo isdzáné nihikáhíí bich’į’ yádaahiilti’ ni’. \v 14 Isdzán Lydia holzéhi, Thyatíragé’ gólíni, nak’ą’ łichiigo dotł’izhíí baa nahiṉiihń, Bik’ehgo’ihi’ṉań yokąąhń, nohwidezts’ąą: áń Bik’ehgo’ihi’ṉań bijíí iłch’ą́’ áyíílaago Paul áṉííhíí nłt’éégo yidezts’ąą. \v 15 Áń ła’íí yił naháztaaníí biłgo baptize ádaabi’delzaaná’ nádaanohwokąąhgo gánohwiłṉii, NohweBik’ehń da’aṉii yodląągo daashidołṉiiyúgo, shigowąyú nahísółtąą. Dayúweh yushdé’ daanohwiłṉiiyú ohiikai. \v 16 Náda’ch’okąąh goz’ąąyú hiikaahná’ it’eedn, ch’iidn biyi’ golį́į́go o’įįń, biyisnahíí zhaali yá ágole’ń nohwaa nyáá: \v 17 Áń Paul ła’íí nohwíí nohwiké’ naghaa, dilwoshgo gáṉíígo, Díí nṉeehíí Bik’ehgo’ihi’ṉań da’tiséyú at’éhi bánada’iziidíí ádaat’ee, hago’at’éégo hasdách’igháhíí yaa nohwił nadaagolṉi’i. \v 18 Da’ágánát’įįłgo łą́ą́go iskąą. Áí Paul yik’etsézdįįdgo t’ąązhį’ adzaago spirit nchǫ’íí gáyiłṉii, Jesus Christ bizhi’íí bee gániłdishṉii, Biyi’gé’ hanṉáh. Áík’ehgo dagoshch’į’ hayáá. \v 19 Biyisnahíí zhaali yá ádaile’ n’íí bich’ą́’ ásdįįdgo yídaagołsįįdná’ Paul ła’íí Silas yił ndaazdeelgo na’hiṉiih goz’ąąyú nadaant’án biyahzhį’ ndaideshood, \v 20 Áígé’ nant’ánchań daanliiníí yaa yił hikaigo gádaayiłṉii, Díí nṉeehíí, Jews daanlíni, kú nadaagontł’ogo nadaago’aa, \v 21 Bi’at’e’íí nohwíí Romans daandlíni nádaagodiit’aago doo nohwá goz’ąą dahíí yee iłch’ídaago’aah, áí bikísk’eh ádaant’eego doo nohwá goz’ąą da. \v 22 Áígé’ nṉee łą́ą́go dała’adzaahíí bik’i dahishjeed; áígé’ nadaant’aahíí Paul ła’íí Silas bidiyágé baa nadaihezdzįįzná’ habída’iłtsaasgo bá ndaagoz’ąą. \v 23 Aasiṉilíí nádaabinestsazná’ ha’áná’ilka’ yuṉe’ ha’ádaabisdeel, bena’igęsé nai’ṉilíí gádaayiłṉiigo, Nłt’éégo biṉádaadńł’įį: \v 24 Ágábiłṉiihíí bighą da’iłṉí’yú ha’áná’ilka’ yuṉe’ da’obiláá, bikee o’i’áń yuṉe’ odaadés’eezgo ádaabizlaago doo nahi’naa da. \v 25 Áígé’ tł’é’ís’ahyú Paul ła’íí Silas Bik’ehgo’ihi’ṉań daayokąąhgo ła’íí ya’ahédaanzįgo da’do’aałgo ha’áshijeedíí daabidezts’ąą lę́’e. \v 26 Dágosiłe ni’ godihes’naago, ha’áná’ilka’á biká’ goz’aaníí dihes’naago dagoshch’į’ dáádítį́h dawa ch’ída’ezkęęz, ła’íí bésh hishbizhíí bełídaahestł’óó n’íí k’eda’os’ṉah. \v 27 Bena’igęsé nai’ṉilíí ch’ínádzidná’ ha’áná’ilka’á bidáádítį́híí ch’ída’astąągo yo’įįgo ha’áshijeedíí hahizkįį lą́ nzįgo bésh be’idiltłishé hayiidzį́į́zgo ídiziłdee niizįį. \v 28 Áíná’ Paul nádidilghaazhgo gáṉíí, Íṉí’dólṉíh hela’: daanohwigha t’ah kú naháatąą. \v 29 Bena’igęsé nai’ṉilíí, Kǫ’ shaa noł’aa, ṉiigo ha’alwod, áíná’ tsídolyizgo ditłidná’ Paul ła’íí Silas yiyahzhį’ nágo’, \v 30 Áígé’ yił ch’ékainá’ gádaayiłṉii, Hago ashṉéhgo hasdáshidilteeh? \v 31 Gádaabiłṉii, Jesus Christ nohweBik’ehń hondląąyúgo hasdániłteeh, ła’íí bił nahántaanihíí ałdó’. \v 32 Áígee áń ła’íí yił naháztaanihíí dawa Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ bee yich’į’ yádaałti’. \v 33 Da’áí bitł’é’ biṉída’desṉihgee bá tádaizgiz; áígé’ dagoshch’į’ áń ła’íí yił naháztaaníí dawa baptize ádaabi’deszaa. \v 34 Bigowąyú yił onákaiyú yá da’dezné’, áígé’ áń ła’íí yił naháztaaníí dawa Bik’ehgo’ihi’ṉań daayosdląądhíí bighą bił daagozhǫ́ǫ́ lę́’e. \v 35 Got’įį gozlįįná’ nant’án iké’gee siṉilíí aasiṉilíí akú odes’a’, Nṉeehíí ch’ínánót’aash, daaṉiigo. \v 36 Bena’igęsé nai’ṉilíí ádaaṉiihíí Paul yił nagosṉi’ gáṉíígo, Nant’án iké’gee siṉilíí ínł’a’, ch’ínánót’aashgo: áík’ehgo ch’ínół’aashgo nohwił gozhǫ́ǫ́go nádołt’aash. \v 37 Áíná’ Paul gábiłṉii, Nohwíí Romans ndlíni dá doo nohwaa yá’iti’é nṉee biṉááł nohwída’ashtłizh, ha’áná’ilka’ yuṉe’ ha’ádaanohwisdeel; ya’ k’adíí dánant’į’é ch’ínánohwiléé née? Dah; dabíí kú nókáhgo ch’ídaanohwinoléé. \v 38 Aasiṉilíí díí yati’íí nant’án iké’gee siṉilíí yił nadaagosṉi’: áí Paul ła’íí Silas Romans daanliiníí yídaagołsįįdná’ ńdaaldzid. \v 39 Áík’ehgo akú hikaigo nłt’éégo yich’į’ hanádaasdziiná’ ch’ínádaabizlaago, Kįh gozṉilgé’ ch’ínół’aash, daabiłṉii. \v 40 Áík’ehgo ha’áná’ilka’gé’ ch’ínát’aazh, áígé’ Lydia bigowąyú ó’áázh: odlą’ bee bik’ííyú daanliiníí daayo’įįná’ yidag yádaałti’ná’ onát’aazh. \c 17 \p \v 1 Áígé’ Amphípolisyú ła’íí Apollóniayú ch’ékainá’ Thessalonícayú nanákai, ákú Jews ha’ánáłséh goz’ąą lę́’e: \v 2 Ákóṉe’ Paul ha’ayáá, da’át’į́į́híí k’ehgo, áígee Jews daagodnłsiníí bijįį Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ bek’e’eshchiiníí yaa yáńdaaltihgo taadn godilzįh. \v 3 Christ biniigodelzaaná’ daztsąągé’ naadiidzaahíí dábik’ehyú adzaa, daayiłṉiigo nłt’éégo ch’í’ṉah ádaayiłsįgo yaa yádaałti’; áígé’ gádaayiłṉii, Díí Jesus baa nohwił nagosṉi’ń \w Christ\w* nlįį. \v 4 Áík’ehgo ła’ da’osdląądgo Paul ła’íí Silas yíhikai; Greeks daagodnłsíni łą́ą́go, isdzáné itisyú nandeehíí doo ałch’ídé ałdó’ ádaadzaa da. \v 5 Áíná’ Jews daanlíni da’ołch’įįdgo nṉee nchǫ’go nadaakaihíí dała’ádaizlaago nṉee áígee daagolííníí yił daagołkizh, Jason bigową ch’ída’isdzįįz, Paul ła’íí Silas nṉee dała’adzaahíí bich’į’ ch’ídaanendzood daanzįgo. \v 6 Doo hwaa da yídaagołsįįdná’ Jasongo ła’íí odlą’ bee iłk’ííyú daanlíni ałdó’ ła’ biłgo nadaant’án bidáhzhį’ ndaineyood, daadilwoshgo gádaaṉiiná’, Díí nṉeehíí ni’gosdzáń biká’ dahot’éhé daagołkizhgo na’aash n’íí kú ń’áázhgo, \v 7 Jason k’íyó’ṉíí lę́’e: nant’án ła’ihíí nlįį, Jesus holzéhi, daaṉiigo, áí dawa \w Caesar\w* yegos’aaníí doo yikísk’eh ádaat’ee da. \v 8 Nṉee dała’adzaahíí ła’íí nant’án daanliiníí díí daidezts’ąąná’ doo bił dábik’eh da. \v 9 Jason ła’ihíí biłgo ídánada’hes’ṉilná’ nańdaabines’įįd. \v 10 Odlą’ bee iłk’ííyú daanliiníí tł’é’yú Paul ła’íí Silas Beréayú odais’a’: ákú ń’áázhná’ Jews ha’ánáłséh goz’ąą yuṉe’ ha’a’áázh. \v 11 Jews áígee daagolíni Jews Thessalonícagee daagolíni bitisgo nłt’éégo natsídaakees lę́’e, Jesus baa na’goṉi’íí dázhǫ́ hádaat’įįgo nádaidnné’go Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ bek’e’eshchiiníí dajįį biigha yitah daadéz’įįgo daayozhíí lę́’e, Jesus baa na’goṉi’íí da’aṉii shį daanzįgo. \v 12 Áí bighą łą́ą́go da’osdląąd; isdzáné Greeks daanlíni itisyú nandeehíí doo ałch’ídé da, nṉee ałdó’ łą́ą́go da’osdląąd. \v 13 Áíná’ Thessalonícagé’ Jews daanlíni Beréagee Paul Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ yee yałti’íí yídaagołsįįdgo, ákú náńłsą́ą́go, Beréagee daagolííníí yił daagoshkizh lę́’e. \v 14 Áík’ehgo odlą’ bee iłk’ííyú daanlíni dagoshch’į’ Paul túnteel bich’į’go odais’a’: Silas ła’íí Timothy da’áígee sikeená’. \v 15 Paul yił okaihíí Áthenszhį’ yił niikai: t’ąązhį’ nádesht’aazhná’ Paul gábiłṉii, Silas ła’íí Timothy dagoshch’į’ shaa no’aash le’gá shá biłdołṉii. \v 16 Paul Áthensgee biba’ sidaaná’ beda’aszaahíí bich’į’ da’ch’okąąhíí dázhǫ́ łą́ą́go yo’įįgo biyi’siziiníí doo bił gozhǫ́ǫ́ da. \v 17 Áík’ehgo Jews ha’ánáłséh goz’ąą yuṉe’ Jews daanlíni ła’íí nṉee daagodnłsíni yił łahada’dit’áh, ła’íí na’iṉiih nagoz’ąąyú dajįį biigha nákaahíí ałdó’ yił łahada’dit’áh. \v 18 Igoyą’ yaa nakaihíí, ła’ Epicuréans daaholzéhi, ła’íí Stóics daaholzéhi baa hikai. Ła’ gádaaṉii, Díí bizaagolánihíí lą́ą́ hat’íí ṉiih? Ła’ihíí, Bich’į’ da’ch’okąąhíí doo bígózį dahi yaa nagolṉi’ ngonolṉíí, daaṉii, Jesus yaa nagolṉi’ ła’íí nanezna’íí naadiikáhíí yaa nagolṉi’híí bighą. \v 19 Daabiłtsoodgo dahisk’id Areópagus golzeeyú yił hikai gádaayiłṉiigo, Áníidégo iłch’ígót’aahíí baa nohwił nagolṉí’. \v 20 Hat’ííshį doo bígózį dahi baa nagolṉí’go da’nts’ag: áí bídaagonlzį hádaahiit’įį. \v 21 (Athensgee dasa’ daagolííníí ła’íí ńzaadgé’ daagolį́į́ n’íí dawa daazhógo na’goṉi’ áníidéhíí yaa nadaagolṉi’go dagohíí yídaayésts’ąągo naháztąą.) \v 22 Paul dahisk’idgé’ Mars golzeeyú sizįįgo gáṉíí, Athensgee daagonołíni, dázhǫ́ nohwił daagodiyįh lą́ą́go bígosíłsįįd. \v 23 Hishgaałyú dawahá daahołkąąhíí daanesh’į́į́, ła’íí da’ołkąąhgee DILZINI DOO BÍGÓZÍNI BICH’Į’ golzeego k’e’eshchiiníí hish’įį ni’. Áík’ehgo daahołkąąhíí doo bídaagonołsį dahíí baa nohwił nagoshṉi’. \v 24 Bik’ehgo’ihi’ṉań ni’gosdzáń ła’íí dawahá biká’ daagolííníí áyíílaahń yaaká’yú ła’íí ni’gosdzáń biłgo yeBik’ehń nlįįgo da’ch’okąąh nagoz’aaníí nṉee áyíílaahíí doo yiyi’ golį́į́ da. \v 25 Doo hat’íí yídn nlįį dahíí bighą dawahá nṉee ádaizlaahíí doo bee daach’okąąh da, dabíí nṉee dawa ihi’ṉaahíí, nádidzołíí ła’íí dawahá yá ágółsįhíí bighą. \v 26 Nṉee dała’á bich’ą́’gé’ nṉee iłtah at’éégo hadaazt’i’i ni’gosdzáń biká’ dahot’éhé gólį́į́go yá áyíílaa, ła’íí hazhį’ daahiṉaahíí ła’íí hayú daagolííníí yá ngon’ą́ą́; \v 27 Bik’ehgo’ihi’ṉań yiká daadéz’įį doleełhíí bighą, baa deshaał daanzįgo, dat’éé ndi dała’á ntįįgo doo nohwich’ą́’ ńzaadyú gólíni at’éé da, \v 28 Bee daahin’ṉaa, ła’íí bee nadaahiikai, ła’íí binkááyú daagondlįį; nohwitahgé’ biyati’ nzhónihíí ła’ gádaaṉiihíí k’ehgo, Nohwíí da’aṉii bichągháshé daandlįį. \v 29 Nohwíí Bik’ehgo’ihi’ṉań bichągháshé daandlįįgo, nṉee dábiini’ihíí yee Bik’ehgo’ihi’ṉań ádaile’, óodo dagohíí béshłigaií, tsééta bee nłt’éégo be’ilzaahíí áyíílaahíí k’ehgo doo baa natsídaahiikees da le’. \v 30 Nṉee Bik’ehgo’ihi’ṉań doo yídaagołsį daná’ binchǫ’íí doo yineł’į́į́ da ni’: ndi k’adíí Bik’ehgo’ihi’ṉań nṉee dahot’éhé gádaayiłṉiigo bá ndaagoz’ąą, Nohwinchǫ’íí bich’ą́’yúgo ádaałṉe’: \v 31 Nṉee háyiłtííníí ni’gosdzáń biká’ nṉee dábik’ehgo yaa yałti’ doleełgo ła’a jįį ngon’ą́ą́híí bighą; áí da’aṉii ágodoṉiiłíí da’áí nṉee daztsąągé’ náyihil’ṉa’íí bee nṉee dawa yígółsįgo áyíílaa. \v 32 Nanezna’íí naadiikáhíí yaa da’dezts’ąąná’ ła’ baa daadloh lę́’e; ła’íí, Baa nohwił nanagolṉí’ ndi at’éé, daaṉii lę́’e. \v 33 Áík’ehgo áígé’ Paul ch’ínyáá. \v 34 Nṉee ła’ bíhikaigo da’osdląąd: Dionýsius, \w Areópagite\w* nlíni, ła’íí isdzán Dámaris holzéhi, ła’ihíí biłgo ałdó’. \c 18 \p \v 1 Díí bikédé’go Paul Áthensgé’ dahnyaago Córinthgee nyáá. \v 2 Áígee Áquila, Jew nlíni, Póntusgé’ gólíni yaa nyáá, áí bi’aad Priscílla biłgo da’áníihí Italygé’ ń’áázh, (Jews daanlíni Romegee daagolííníí, Daanohwigha ch’ínółkáh, ṉiigo Cláudius ngon’ą́ą́híí bighą,) áík’ehgo Paul yaa nyáá. \v 3 Paul ałdó’ gowągolgai ágole’íí nlįįgo yił daagolį́į́go yił nada’iziid lę́’e: (áí gowągolgai ádaile’íí daanlįį.) \v 4 Jews daagodnłsiníí bijįį dawahn ha’ánáłséh goz’ąą yuṉe’ Paul Jews daanlíni ła’íí Greeks daanlíni yich’į’ yánádaaltihgo biini’ yá ádaagozlaa. \v 5 Silas ła’íí Timothy Macedóniagé’ ń’áázhná’ Paul dá yałti’ nt’éé, Jesus, \w Christ\w* nlįį, ṉiigo Jews daanlíni yil nadaagolṉi’. \v 6 Jews daanlíni doo hádaabit’įį dahíí bighą dénchǫ’égo bidáhzhį’ yádaałti’ná’ Paul bidiyágé yiiłháalgo gádaabiłṉii, Dáhaago ádaałdzaa lę́’eyúgo dánohwíí nadaanohwinłtł’og; shíí doo nashinłtł’og da: kodé’ godezt’i’go doo Jews daanlįį dahíí bich’į’ dahdisháh. \v 7 Áígé’ dahnyaago nṉee Jústus holzéhi, Bik’ehgo’ihi’ṉań yokąąhń, bigowąyú óyáá; áí gowąhíí Jews ha’ánáłséh goz’aaníí dábit’ahgé’ goz’ąą lę́’e. \v 8 Críspus, Jews ha’ánáłséh yinant’a’ nlíni, yił naháztaaníí dawa Jesus daayosdląąd; ła’íí Córinthgee daagolííníí Paul biyati’ daidezts’ąąná’ da’osdląądgo baptize ádaaszaa. \v 9 Áígé’ tł’é’yú Jesus Paul bił ch’í’ṉah ágólaago gábiłṉii, Doo nénldzid da, yáńłti’, doo t’ąązhį’ áńt’éé da: \v 10 Shíí nił nshłįįgo nṉee doo ła’ nṉi’dolṉih at’éé da: dząągee shichągháshé łą́ą́go daagolį́į́. \v 11 Áík’ehgo áígee golį́į́go dałádn łegodzaagé’ gostáń dahitąą, nṉee bitahyú Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ yee iłch’ígo’aah lę́’e. \v 12 Áígé’ Akéyagee Gállio nant’án nlįįná’ Jews daanlíni łedikaigo Paul yich’į’ nanakį́į́, áík’ehgo yáná’itihéyú yił hikai, \v 13 Gádaaṉiigo, Díí nṉeehń begoz’aaníí doo yikísk’eh at’éé dago, Bik’ehgo’ihi’ṉań daayokąąhgo nṉee biini’ yá ádaagoléh. \v 14 Paul k’ad hadziih nt’éégo Gállio Jews gádaayiłṉii, Nchǫ’go ánágot’įįł dagohíí nyeeyú ádzaahíí baa yádaałti’yúgo nohwíyésts’ą́ą́go dábik’eh doleeł ni’, Jews daanołíni: \v 15 Áíná’ yati’, hizhíí ła’íí benagosoł’aaníí zhą́ baa łahada’dołt’áhíí bighąyúgo, dánohwíí nadaanohwinłtł’og; shíí díí k’ehgo ágot’eehíí doo baa yashti’ at’éé da. \v 16 Áík’ehgo yáná’itihégé’ ch’íyineńyood. \v 17 Greeks daanlíni dawa Sósthenes, Jews ha’ánáłséhíí yinant’a’, yił ndaazdéélgo yánáltihíí dahnándaahíí bádngee nyída’ashtłizh. Gállio ánágot’įįdíí doo yich’į’ zhiṉéé át’éé da ni’. \v 18 Díí bikédé’go Paul da’áígee sidaago ńzaad ogoyáá, áígé’ odlą’ bee bik’ííyú daanlíni yich’ą́’ bił o’i’éél Sýriayú, Priscílla ła’íí Áquila biłgo; \w Cenchréagee\w* bitsizíl yiłshéég: godnłsįgo ngon’ą́ą́ n’íí bighą. \v 19 Áígé’ Éphesusyú hikai, áígee Priscílla ła’íí Áquila sikeená’ yich’ą́’ óyáá: áíná’ bííhíí Jews ha’ánáłséh goz’ąą yuṉe’ oyáágo Jews daanlíni yich’į’ yádaałti’ lę́’e. \v 20 Da’aṉahzhį’ síńdaa, daabiłṉiiná’, Dah, ṉiigo, \v 21 Yich’ą́’ dahnanásdzaa, gáyiłṉiigo, Okąąhgo da’idąąyú dázhǫ́ disháh hásht’į́į́, Jerúsalemyú: Bik’ehgo’ihi’ṉań hát’ííyúgo nohwaa nádishdááł. Áík’ehgo Éphesusgé’ bił oná’í’éél. \v 22 \w Caesaréayú\w* bił na’n’éélná’ ínashood ha’ánáłséh yúdag óyáágo dét’įhézhį’ yił yádaałti’ lę́’e, áígé’ yagi Ántiochyú onanádzaa. \v 23 Dét’įh ákú sidaa hik’e dahnaadiidzaa, łahyúgo onanádzaago Galátia ła’íí Phrýgia golzeeyú ch’ínyáá, ínashood dawa bi’odlą’ nłdzil ánádaidle’go. \v 24 Jew nlíni, Apóllos holzéhi, Alexándriayú gólíni, Éphesusyú ńyáá; dázhǫ́ nłt’éégo yałti’, Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ bek’e’eshchiiníí nłt’éégo yígółsį. \v 25 NohweBik’ehń bikísk’eh ch’ogaałíí nłt’éégo baa bił ch’ígot’áni; bijíí yuṉe’ diltłi’go, dawahn nohweBik’ehń yaa yałti’go iłch’ígó’aah lę́’e, John baptize ábi’delzaahíí zhą́ yígółsį ndi. \v 26 Áń Jews ha’ánáłséh goz’ąą yuṉe’ doo biini’ hą́h dago yałti’ nkegonyaa; Priscílla ła’íí Áquila daabidezts’ąąná’ dasádnyú yił okaigo Bik’ehgo’ihi’ṉań bikísk’eh ch’ogaałíí nłt’éégo doo hidziih dago bił ch’ídaago’aah lę́’e. \v 27 Akéyayú shił ido’eel nzįná’ odlą’ bee bik’ííyú daanlíni, Apóllos akú deyaa, ńdaadołteeh le’gá, daayiłṉiigo ínashood Akéyagee daagolííníí yich’į’ k’eda’ashchįį: akú ńyááná’ ínashood iłgoch’oba’íí bee da’osdląądíí nłt’éégo yich’oṉii lę́’e. \v 28 Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ bek’e’eshchiiníí bee Jesus, \w Christ\w* nlįį, bił ch’í’ṉah ádaayiłsįgo nṉee biṉááł Jews daanliiníí yił łahada’dit’áhgo biini’ yá ádaagozlaa. \c 19 \p \v 1 Apóllos Córinthgee sidaaná’ Paul ni’ bidazhiṉéégo ch’ínyáágo Éphesusyú ńyáá; ákú ínashood ła’ yaa nyáágo, \v 2 Gádaayiłṉii, Ya’ Holy Spirit bee nohwaa daagost’ąą lánée da’osodląądná’? Gádaaṉii, Dah, Holy Spirit nliiníí doo hwaa baat’ídaandzį da. \v 3 Paul gáyiłṉii, Hat’ííshą’ bikísk’eh baptize ádaanohwi’deszaa lą́ą́? John iłch’ígó’aahíí bikísk’eh, daaṉii. \v 4 Paul gánádo’ṉiid, John, Nohwinchǫ’íí bich’ą́’zhį’ ádaałṉe’go baptize ádaanohwi’dolṉe’, ṉiigo nṉee baptize ádaile’ ni’, Shiké’gé’ hígháhíí, Jesus holzéhi, daahołdląą, daayiłṉiigo. \v 5 Díí daidezts’ąąná’ Jesus nohweBik’ehń bizhi’ bee baptize ádaabi’deszaa. \v 6 Áígé’ Paul biká’ ndaadesṉiigo Holy Spirit bee baa daagodest’ąągo yati’ ła’i yee yádaałti’, ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú yádaałti’ lę́’e. \v 7 Nṉee nakits’ádah shį hilt’ee lę́’e. \v 8 Áígé’ Paul Jews ha’ánáłséh goz’ąą yuṉe’ onadáhgo doo biini’ hą́h dago yałti’go taagi dahitąą, Bik’ehgo’ihi’ṉań bilałtł’áhgee begoz’aaníí yaa yałti’go ła’ biini’ yá ádaagozlaa. \v 9 Áíná’ ła’ t’ąązhį’ na’ádi’ṉilgo doo da’odląą da lę́’e, áí dała’at’ééhíí biṉááł Jesus bikísk’eh da’ch’okahíí nchǫ’go yaa yádaałti’, áí bighą Paul, ínashood biłgo, yich’ą́’ dahdikaigo, Tyránnus holzéhi bida’oltag yuṉe’ dajįį biigha iłch’į’ yánádaaltih. \v 10 Díí k’ehgo ádaat’įįgo naki łegodzaa; áík’ehgo Asia biyi’ daagolííníí dawa, Jews daanlíni ła’íí Greeks daanlíni Jesus nohweBik’ehń biyati’ daidezts’ąą. \v 11 Bik’ehgo’ihi’ṉań Paul binkááyú ízisgo áná’ol’įįłíí doo hwaa hit’įį dahi ye’ánát’įįł: \v 12 Bą́ą́yo dagohíí itíl sitzoozé Paul bich’ą́’gé’ daanezgaihíí bich’į’ onádaach’iṉiił, áík’ehgo kah yaa nakaihíí nádaabi’dilziih, ła’íí nṉee spirits nchǫ’i biyi’ daagolį́į́ n’íí hahikáh. \v 13 Ła’ Jews daanlíni dá nakai nt’éhi nṉee biyi’gé’ spirits nchǫ’i hadainiyoodíí daanlíni, Jesus nohweBik’ehń bizhi’ yee ádaaṉiigo spirits nchǫ’íí hadainiyood daanzįgo gádaayiłṉii, Jesus, Paul yaa yałti’ihi, bee ná ngoni’ą́ą́. \v 14 Jews bi’okąąh yedaabik’ehi yánant’a’i, Sceva holzéhi, biye’ke gosts’idihíí ádaat’įįd lę́’e. \v 15 Áíná’ spirit nchǫ’i gádaabiłṉii, Jesus bígonsį, Paul ałdó’ bígonsį; nohwíí hadń ádaałt’įį shį? \v 16 Nṉee spirit nchǫ’i biyi’ golínihíí nṉee gosts’idi yich’į’ yaahilwodgo dawa yich’į’ dahnadilwo’go yitis silįį, áík’ehgo gowągé’ dádaałichiigo biṉí’da’dezṉihgo ch’ínkį́į́. \v 17 Éphesusgee daagolííníí, Jews daanlíni ła’íí Greeks daanlíni díí yídaagołsįįdná’ dawa tsídaadesyiz lę́’e; áík’ehgo Jesus nohweBik’ehń bizhi’ nṉee dawa daidnłsį nkegonyaa. \v 18 Nṉee łą́ą́go da’osdląądíí neheskaigo nchǫ’go ánádaat’įįł n’íí yaa nadaagolṉi’. \v 19 Bena’ch’aahíí ye’ánádaat’įįł n’íí ła’ binaltsoos dała’ádaizlaago nṉee dawa biṉááł daidnłid: áí da’izlįįhíí daayołtag hik’e zhaali béshłigaihíí ashdladin doo náhóltagyú da’izlíni lę́’e. \v 20 Áík’ehgo Bik’ehgo’ihi’ṉań biyati’ dayúweh bínágodaałgo itisgo at’éé silįį. \v 21 Díí ánágot’įįdíí bikédé’go Holy Spirit bik’ehgo Paul Jerúsalemyú déyáágo Macedóniayú ła’íí Akéyayú ch’idishaał nzįgo gáṉíí, Ákú déyááhíí bikédé’go Romeyú ałdó’ dishaał. \v 22 Áígé’ bich’odaaṉiihíí naki, \w Timótheus\w* ła’íí Erástus Macedóniayú odes’a’; bíí Asiayú dét’įhézhį’ sidaa lę́’e. \v 23 Áíná’ Jesus bikísk’eh da’ch’okąąhíí nṉee dénchǫ’go yaa hagoł’áá nkegonyaa. \v 24 Ła’ nṉee Demétrius holzéhi, béshłigaihíí yitsidi nlíni, kįh biyi’ Diána daach’okąąhíí béshłigai bee be’ilzaago áile’i, áń béshłigai daayitsidíí łą́ą́go yich’į’ nadaahi’ṉiił lę́’e; \v 25 Áń áí nṉee ła’íí da’ágát’éégo binasdziidíí biłgo dała’áyíílaago gádaayiłṉii, Shik’isyú, díí nada’idziidíí bich’ą́’gé’ ízisgo da’iit’įįhíí bídaagonołsį. \v 26 Díí daał’įį ła’íí daadołts’ag, Dawahá bich’į’ da’ch’okąąhíí nṉee ádaile’íí doo bich’į’ da’ch’okąąh bik’eh da, ṉiigo Paul, nṉee łą́ą́go biini’ yá ádaagozlaago nohwich’ą́’yúgo ádaadzaa, doo dá Éphesus zhą́ da, Asia biyi’ dák’azhą́ dahot’éhé ałdó’: \v 27 Díí nohwinasdziidíí nohwich’ą́’ daayiłchǫǫ; doo áí zhą́ da, ndi Diána, isdzán bich’į’ daach’okąąhíí ízisgo at’éhi, kįh biyi’ daach’okąąhíí doo ílį́į́ da hileeh, áí Asia dahot’éhé ła’íí ni’gosdzáń biká’ nṉee dawa daabokąąh n’íí bich’ą́’gé’ ízisgo gos’ánihíí bech’ígowáh doleeł. \v 28 Díí daidezts’ąąná’ díyat’eego bádaagozhchįįdgo nádaadidilghaazh, Éphesusgee daagolííníí daayokąąhíí, Diána holzéhi, ízisgo at’éhi nlíni at’éé, daaṉiigo. \v 29 Áík’ehgo kįh gozṉilgee godikish gozlįįgo, dała’ánách’it’įįh goz’ąą yuṉe’ nádnkįį, Paul yił nakaihi Gáius ła’íí Aristárkus, Macedóniagé’ daagolíni, ákóṉe’ odaideshoodgo. \v 30 Paul nṉee łą́ą́go dała’adzaahíí bitahyú digháh hát’į́į́ ndi yił nakaihíí, Dah, daabiłṉii. \v 31 Asiagee nant’án, Paul bit’eké daanlíni, ałdó’ bich’į’ o’ił’a’, Dała’ánách’it’įįh goz’ąą yuṉe’ doṉah hela’, daabiłṉiigo nádaabokąąh. \v 32 Nṉee ła’ kogo ádaaṉiiná’ ła’íí łahgo ádaaṉii: áígee godikish; hat’íí bighą dała’ádaach’idzaahíí ła’ doo yídaagołsįįd da lę́’e. \v 33 Nṉee ła’ Alexánder holzéhi, Jews daanlíni, Nohwá hadziih, daabiłṉiigo ádnyú nadaabizlǫǫs. Áń na’ígizh, nṉee yich’į’, Jews daanlíni bá yashti’ nzįgo. \v 34 Ndi Jew nlįįgo yídaagołsįįdná’ dáła’t’ohe, Éphesusgee daagolíni daayokąąhíí, Diána holzéhi, ízisgo at’éhi nlíni at’éé, daaṉiigo daadilwoshgo nakidn łedihikęęz. \v 35 Áígé’ kįh gozṉilíí begoz’aaníí yek’e’eshchíni nṉee dała’at’ééhíí, Doo hagoł’aa da, yiłnṉiidná’ gádaayiłṉii, Éphesusgee daagonołíni, díí kįh gozṉilgee daagolííníí, Diána, ízisgo at’éhi, daayokąąhgo hadń doo yígółsį da? Ła’íí be’ilzaahíí Júpiter bich’ą́’gé’ naltǫ’íí daayokąąhgo ałdó’ hadń doo yígółsį da? \v 36 Díí doo da’aṉii da doo hadń ṉii le’ at’éé dahíí bighą doo daagonołch’aad dago dábik’eh, doo natsí’ikees dahíí doo ádaałt’įį da. \v 37 Díí nṉee kú daanenoyoodíí dilzįhgo nagoz’aaníí doo daiłchǫǫh da, ła’íí isdzán be’ilzaahi daahohiikąąhíí doo nchǫ’go yaa yádaałti’ da. \v 38 Áík’ehgo Demétrius ła’íí da’itsidi yił nada’iziidíí dahadń yaa yádaałti’go hádaat’įįyúgo, yáná’itihé ch’í’otąą, ła’íí aayádaałti’íí gólį́į́, akú łaa yádaałti’ dábik’eh. \v 39 Dayúweh ła’ hádaałt’įįyúgo nṉee yándaaltihíí iłch’į’ hilṉéh ndi at’éé. \v 40 Díí jįį be’ánágot’įįdhíí bighą nohwaa yáda’iti’ ngolṉíí, hat’íí baa daagonch’aadihíí doo ła’ da. \v 41 Díí yee gánṉiidná’ nṉee dała’at’ééhíí, Nádaadołkáh, yiłnṉiid. \c 20 \p \v 1 Godikish n’íí ąąłná’, Paul ínashood yushdé’ daayiłnṉiidná’ yinádaadezhchid, áígé’ yich’ą́’ Macedóniayú dah nadiidzaa, \v 2 Macedónia biyi’ daagolííníí yitaaghaago yidag yádaałti’ná’ Greeceyú ńyáá. \v 3 Ákú taagi bedahitąą. Jews daanlíni benadaago’aaná’ Sýriayú bił naadez’eel nt’éégo Macedóniayúgo ch’ínánóshdáh nzį lę́’e. \v 4 Sópater Beréagé’ gólíni, Aristárkus ła’íí Secúndus, Thessalonícagé’ daagolíni; Gáius, Dérbegé’ gólíni, ła’íí \w Timótheus\w*; Tíkakus ła’íí Tróphimus, Asiagé’ daagolíni, áí dawa yił deskai. \v 5 Áí Tróasyú okaigo áígee nohwiba’ naháztąą lę́’e. \v 6 Báń benilzoołé da’ádįhgo báń alzaahi daahi’dąą ni’, áígé’ Philíppigé’ Tróaszhį’ ashdla’i nohwee daizkąą nohwił dah’o’ołgo; áígee naháatąągo gosts’idi nohwee daizkąą. \v 7 Godilziníí bijįį ínashood da’okąąhgo da’iyąągo dała’adzaaná’ Paul iskąą dahnádishdáh nzįgo dá yił yádaałti’go tł’é’ís’ah. \v 8 Dá’ík’ehyú dahnágost’ąąyú dała’adzaa yuṉe’ ik’ah kǫ’i łą́ą́go daadiltłi’ lę́’e. \v 9 Ákú nṉee áníi nagháhi Éútikus holzéhi biká’got’íné daadentą́ą́gee dahsdaago iiłhaazh: Paul dá yałti’ nt’éégo nṉeehíí gódah ch’ínenlóól, áí taagi nágost’ąągé’ lę́’e, áígé’ daztsąągo nádainłtįį lę́’e. \v 10 Áík’ehgo Paul gódah ch’ínyáágo hayaa adzaago yinazhchidná’ gáṉíí, Doo hago nohwił ádaagot’ee da le’; t’ah hiṉaa. \v 11 Paul wą́’yúdag onádzaaná’ báń yehesdlaadgo da’iyą́ą́, áígé’ yił iłch’į’ yánádaalti’go ńzaad ogoyáá gost’įįdzhį’, áígé’ yich’ą́’ dahnadiidzaa. \v 12 Nṉee áníi nagháhá gódah ch’ínenlóól n’íí hiṉaago yił onákai, dázhǫ́ bił daagozhǫ́ǫ́go. \v 13 Paul dabí’iłtsé tsina’eełíí si’ąąyú nkaigé’ Ássosyú nohwił da’des’eel, ákú nkaigo Paul tsina’eełíí yiyi’ dahndáah doleeł, daandzįgo: Paul dáni’ ákú higháhgo ngonłchį́į́híí bighą. \v 14 Ássosgee nohwaa nyááná’ tsina’eełíí yeh hiyáágo Mityléneyú bił nohwił da’iz’eel. \v 15 Áígé’ nohwił dahna’iz’eelgo iskąą hik’e \w Chíos\w* ba’ashhahyú nohwił ch’ída’iz’eel; áígé’ iskąą hik’e Sámosyú nohwił nada’iz’eel, áígé’ Trogýlliumgee dét’įh naháatąą; iskąą hik’e Milétusyú nohwił nada’iz’eel. \v 16 Paul Asiahíí biyi’ doo ńzaad begodigháh dahíí bighą Éphesus bitis bił ch’ída’i’eełgo ngon’ą́ą́: dábik’ehyúgo Péntecost‐híí bijįį Jerúsalemyú dáhah hįkáhíí bighą. \v 17 Paul Milétusyú sidaago Éphesusyú ínashood yánazíni, Kú nółkáh, daabiłṉiigo o’ił’a’. \v 18 Ákú hikainá’ gádaayiłṉii, Da’iłtsé Asiagee níyáágé’ godezt’i’go dawahn hago’at’éégo nohwitahyú gonshłįį n’íí bídaagonołsį, \v 19 Dá shaa goch’oba’go, łahgee shiṉáá túnálį́į́ná’ Jews daanlíni shenadaago’aahíí bee shich’į’ nagontł’ogo Bik’ehgo’ihi’ṉań bá na’isiid ni’: \v 20 Dawahá nohwá nzhooníí doo ła’ t’ąązhį’ ánsį dago baa nohwił nadaagoshṉi’go nohwił ch’í’ṉah ashłaa ni’, dała’ánádaałt’įįyú ła’íí daagotahyú, \v 21 Jews ła’íí Greeks daanlíni, Nohwinchǫ’íí bich’ą́’zhį’go ádaałṉe’ná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’go ádaałṉéh, ła’íí Jesus Christ nohweBik’ehń daahołdląągo bada’ołį́į́, dishṉiigo baa bił nadaagoshṉi’ n’íí ałdó’ bídaagonołsį. \v 22 Áík’ehgo k’adíí Holy Spirit nashihiłnaa’go Jerúsalemyú nádésdzá, ákú shidáhyú goz’ąą doleełíí doo bígonsį da: \v 23 Ndihíí ha’ánshteeh ła’íí shiniigonłt’éé doleełíí shiba’ goz’ąągo Holy Spirit shił nanágolṉih, kįh nagozṉilyú nashaayú. \v 24 Áíná’ áí doo shił hago’at’éé da, shi’ihi’ṉa’íí doo shił ilį́į́ da, shił gozhǫ́ǫ́go shinasdziid łashłé zhą́ hásht’į́į́, ła’íí yati’ Jesus nohweBik’ehń shaa yiné’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań bił goch’oba’íí nłt’éégo baa na’goṉi’íí ąął baa nagoshṉi’go hasht’į́į́. \v 25 Nohwíí nohwitahyú Bik’ehgo’ihi’ṉań bilałtł’áhgee begoz’aaníí baa nagoshṉi’go nashaa n’íí doo nádaashołtséh dahíí bígonsį. \v 26 Áík’ehgo díí jįį gádaanohwiłdishṉii, Doo da’dołts’ag daná’, ch’a’onesołdeeyúgo doo hat’íí nashinołtł’og da. \v 27 Doo ła’ t’ąązhį’ ánsį dago Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwá ngon’ááníí dawa baa nohwił nadaagosisṉi’híí bighą. \v 28 Ádaa daagonołdząą, ła’íí ínashood dawa bá daagonołsąą, Bik’ehgo’ihi’ṉań daayokąąhgo ha’ánáłséhíí dabíí bidił yee yist’įįdíí Bik’ehgo’ihi’ṉań bá da’dołné’; áí biṉádaadeł’į́į́go Holy Spirit ádaanohwizlaa. \v 29 Díí bígonsį, nohwich’ą́’ dahdiyaahíí bikédé’go nṉee ba’cho bégodzidi ga’ádaat’éhi nohwitahyú híkáhgo ínashood ndi k’izédaidihiṉiił doleeł. \v 30 Nohwíí nohwitahyú ndi nṉee ła’ yati’ doo da’aṉii dahíí yee yádaałti’ nkegoniigháh, ínashood daanlíni bich’ą́’zhį’ yaa da’ṉiigo, bíígo bikísk’eh dahikáh doleeł. \v 31 Áí bighą ádaa daagonołdząą, tł’é’ biigha ła’íí jįį biigha dá godezt’i’ nt’éégo taagi łegodzaazhį’ shiṉáá túnálį́į́ná’ dała’á nołtįįgo nohwił ch’ígonsh’aah n’íí bínádaałṉiih. \v 32 K’adíí, shik’ííyú, Bik’ehgo’ihi’ṉań ła’íí biyati’ biłgoch’oba’íí baa nohwinshṉiił, áí yati’íí daanołdzilgo ádaanohwile’, ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań báhadaadeszaahíí bitahyú nohwíyéé doleełíí nohwaa yiné’go yínel’ąą. \v 33 Béshłigaihíí, óodo, dagohíí diyágé ła’ daabíyééhíí doo ádá hásht’į́į́ da. \v 34 Nohwíí bídaagonołsį, dashíí ídee hinsh’ṉaa ni’, ła’íí bił nashkaihíí dawahá bá ádaagonsį ni’. \v 35 Díí k’ehgo nada’ołsiidgo doo daanłdzil dahíí bich’odaałṉiigo dábik’eh nohwił ch’í’ṉah ashłaa, ła’íí Jesus nohweBik’ehń gáṉíí n’íí bínádaałṉiihgo nohwił ch’ígonsh’aah ni’, Dahadń hat’íí kaa yiné’yúgo áí doo dá baa gozhǫ́ǫ́ da, áíná’ dahadń hat’íí baa ch’iné’yúgo, áí zhą́ itisgo baa gozhǫ́ǫ́. \v 36 Díí ąął yee yałti’ná’ hilzhiizhgo dawa yił da’oskąąd. \v 37 Dawa daachagná’ Paul yinádaazhchidgo daazts’ǫs, \v 38 Doo nádaashołtséh da, ṉiihíí bighą itisgo doo bił daagozhǫ́ǫ́ da. Áígé’ tsina’eełíí si’ąąyú yił nakai lę́’e. \c 21 \p \v 1 Áígé’ bich’ą́’ nohwił da’iz’eelná’ Cóos golzeezhį’ ts’ígozdǫh nohwił oda’iz’eel, iskąą hik’e Rhodes golzeezhį’, áígé’ Pátara golzeezhį’: \v 2 \w Phenécia\w* tsina’eełíí dez’íli lą́ą́ baa nkaigo beh hiikaigo nohwił dahna’iz’eel. \v 3 Áígé’ Cýprus golzeehíí nohwe’eshganzhiṉéégo hit’įį silįįná’ nohwił ch’ída’iz’eel Sýriazhį’, Tyregee nohwił nda’iz’eel: áígee tsina’eełíí yogheełíí nahi’ṉiiłhíí bighą. \v 4 Ínashood baa nkaigo áígee gosts’idi nohwee da’izkąą: áí Holy Spirit yádaabihiłti’go Paul, Jerúsalemyú doṉáh hela’, daabiłṉiigo. \v 5 Gosts’idihíí ąął nohwee nyíńłką́ą́ná’ dahnádihiikai; ínashood dawa bi’aad ła’íí bichągháshé biłgo kįh gozṉilíí bich’ą́’zhį’ bił ch’ínkai: ákú tábąąyú daahihiilzhiizhná’ da’osiikąąd. \v 6 Bik’ehgo’ihi’ṉań nohwił daanlįį doleeł, daałiłn’ṉiiná’ tsina’eełíí beh hiikainá’ bííhíí gowąyú onákai. \v 7 Tyregé’ Ptolemáiszhį’ nohwił da’iz’eel, áígee odlą’ bee nohwik’ííyú bił iłch’į’ yádaahiilti’go dała’á jįį bił naháatąą. \v 8 Iskąą hik’e Paul bił nahiikaihíí \w Caesaréazhį’\w* nohwił onáda’iz’eel; áígee Philip, Jesus yá nagolṉi’i, gosts’idi ha’ṉilíí itah nlíni; bigową yuṉe’ ohiikaigo bił naháatąą. \v 9 Bitsi’ke doo ndaaṉee dahíí dį́į́’i, áí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú yádaałti’ lę́’e. \v 10 Áígee naháatąągo dá’aṉah godeyaago Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú yałti’i, Ágabus holzéhi, Judéagé’ ńyáá. \v 11 Nohwaa nyáágo Paul biziz náidnlaago dabíí bikee ła’íí bigan łíyistł’ǫǫná’ gánṉiid, Holy Spirit gáṉíí, Jerúsalemgee Jews daanlíni nṉee díí sis bíyééhíí díí k’ehgo łídaabiłtł’ohgo doo Jews daanlįį dahíí yaa daabiłtéeh doleeł. \v 12 Díí da’disiits’ąąná’ nohwíí ła’íí nṉee áígee daagolííníí biłgo Paul, Jerúsalem yúdag doṉáh hela’, daabiłn’ṉiigo nádaahohiikąąh. \v 13 Paul gánṉiid, Hat’íí bighą daałchago shijíí nṉiihgo ádaanołsį? Shíí Jesus nohweBik’ehń bizhi’híí bighą Jerúsalemyú ha’ánshteeh, ła’íí dastsaahgo ndi shił dábik’eh. \v 14 Ch’éh ádaałn’ṉii hik’e gádaade’ṉiid, NohweBik’ehń hát’ííníí bikísk’ehyú ágodoṉiił. \v 15 Díí bikédé’go iłch’į’da’siidlaago Jerúsalem yúdag ohiikai. \v 16 Ínashood ła’ Caesaréagé’ daagolíni bił ohiikai, áí \w Mnáson\w*, Cýprusgé’ gólíni, doo áníiná’ ínashood silíni, bigowąyú bił nkai, áń bił naháatąą. \v 17 Áígé’ Jerúsalemyú nkainá’ odlą’ bee nohwik’isyú baa nkaihíí bighą nohwa’ahédaanzįį’. \v 18 Iskąą hik’e Paul bił ha’áhiikai James bich’į’; áígee ínashood yánazíni dała’adzaa. \v 19 Iłch’į’ yádaałti’ná’ Paul binkááyú doo Jews daanlįį dahíí bitahyú Bik’ehgo’ihi’ṉań hat’íí áyíílaahíí dała’ágo iłké’ gon’ą́ą́go yaa yił nadaagosṉi’. \v 20 Díí daidezts’ąąná’, NohweBik’ehń ízisgo at’éhi nlįį, daaṉii, áígé’ Paul gádaayiłnṉiid, Isąą, nohwik’isn, Jews daanlíni bitahgé’ łą́ą́go doo náhóltagyú da’osdląąd; áí dawa Jews bich’į’ begoz’aaníí dázhǫ́ nłt’éégo yikísk’eh ádaat’ee: \v 21 Áíná’ naat’ídaanzį, Jews daanlíni doo Jews daanlįį dahíí bitahyú daagolínihíí, Moses nohwił ch’ídaagos’aaníí yó’odaadoł’aago nohwichągháshé doo \w círcumcise\w* ádaał’įį da, ła’íí nohwi’at’e’ doo bikísk’eh ádaanołt’ee da, biłńṉiigo bił ch’ídaagon’áah, nídaagołsįįd. \v 22 Hago’at’éégoshą’ ádaahii’ṉe’? Nṉee łą́ą́go dała’aṉe’ doleeł: kú ńyaahíí yaat’ídaanizįįh go’į́į́. \v 23 Áí bighą ádaaniłn’ṉiihíí k’ehgo ánṉe’: nohwitahyú nṉee dį́į́’i godnłsiníí yich’į’ hadaagodile’go ndaagoz’ąą lę́’e; \v 24 Ni ałdó’ godínłsįgo bił iłch’į’da’dołdlé’go bił nkáhgo ákú bá nadahíńṉił, bitsits’in łigaigo daiłshéhíí bighą: díí bee nṉee dawa bich’į’ bígózį doleeł, naat’ídaanzį n’íí doo da’aṉii da, ndi begoz’aaníí bikísk’eh áńt’éé. \v 25 Áíná’ doo Jews daanlįį dahíí da’osdląądíí bich’į’ naltsoos ádaasiidlaa gádaan’ṉiigo, Ágádaat’eehíí doo be’ádaanołt’ee da nzhǫǫ, áíná’ beda’okąąhíí nastseedgo nadn’áí yaa hi’ṉiiłíí, ła’íí dił, ła’íí dawahá bize’da’istł’ooníí doo daałsąą da, doo nant’į’ nach’ikai da ałdó’. \v 26 Áík’ehgo Paul nṉee dį́į́’ihíí yił okaigo iskąą hik’e godnłsįgo yił iłch’į’áda’desdlaaná’ da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ yił okai, godnłsįgo iłch’į’ádaach’idle’ ąął bengowáhíí bebígozįįhíí bighą, ła’íí dała’á ntį́į́go dahat’íhíta Bik’ehgo’ihi’ṉań bá baa hi’né’híí ałdó’ bebígozįįhíí bighą. \v 27 Gosts’idiskaaníí k’azhą́ ąął bengowáhná’ Jews Asiagé’ daagolííníí da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ Paul daayiłtsąąná’ nṉee dawa yił daagoshkishgo Paul yił ndaazdeelgo, \v 28 Nádaadidilghaazhná’ gádaanṉiid, Israel hat’i’i daanołíni, nohwich’odaałṉii: Díń nṉeehń nṉee dahot’éhé yił ch’ígó’aah ánágoldoh, Israel hat’i’i ła’íí begoz’aaníí ła’íí díí goz’aaníí bich’ą́’yúgo ádaanołt’ee, daayiłṉiigo: dayúwehyú Greeks daanlíni ałdó’ da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ yił okaigo díí godiyįhgo goz’aaníí daayiłchǫǫd. \v 29 (Dabí’iłtséná’ kįh gozṉilyú Tróphimus, Éphesusgé’ gólíni, yił na’aashgo daabo’įį ni’go, áń Paul da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ yił o’áázh daanzįį ni’.) \v 30 Kįh gozṉilgee nṉee daagolíni dawa godikish nagodiidzaa ni’, áígé’ iłch’į’ nádnkįįgo dała’adzaa ni’: áígé’ Paul yił ndaazdeelgo da’ch’okąąh goz’ąągé’ ch’ídaabist’e’ná’ ch’íná’itį́híí dagoshch’į’ daada’deztąą ni’. \v 31 Daabiziłhee nkegonyaaná’ silááda binant’a’ Jerúsalem dahot’éhé godikish gozlį́į́go yaat’ínzį: \v 32 Áík’ehgo dagoshch’į’ silááda ła’íí binadaant’a’ biłgo nṉee dała’adzaahíí yich’į’ gódah ch’ínkį́į́: áí nṉee daayiłtsąąná’ Paul nyída’iz‐haal n’íí dákehégo ádaisįįd. \v 33 Áígé’ silááda binant’a’íí Paul yaa nyáágo biłtsoodgo, Bésh hishbizhíí naki bee łíbi’doltł’óh, ṉii; áígé’, Hadń át’į́į́, hat’íí hago áyíílaa? ṉiigo yiká na’ódíłkid. \v 34 Nṉee dała’at’ééhíí ła’ kogo ádaaṉiiná’ ła’íí łahgo ádaaṉii: áík’ehgo godńch’aadhíí bighą ch’éh yígołsįįhgo at’į́į́go, Silááda siṉilyú bił dołkáh, nṉiid. \v 35 Gódah ch’í’itiinzhį’ nyááná’ nṉee łą́ą́go dała’at’ééhíí hadaashkeehíí bighą silááda dahdaabinłtįį. \v 36 Nṉee dała’at’ééhíí daadilwoshgo biké’ náłseeł, Daazołhee, daaṉiigo. \v 37 Paul k’ad silááda siṉil yuṉe’ yił ha’akáhná’ silááda binant’a’íí gáyiłṉii, Nich’į’ hasdziih née? Silááda binant’a’íí gáṉíí, Greek biyati’ bee yáńłti’ née? \v 38 Ni Egyptgé’ nṉee ńlíni née, da’iłk’ehéná’ nṉee godikishgo dį́į́dn doo náhóltagyú nada’iłtseedíí da’igozlįįyú oyiṉil n’íí ni née? \v 39 Paul gáṉíí, Shíí Jew nshłįį, \w Cilícia\w* biyi’ ízisgo kįh gozṉilíí Társus golzeegé’ gonshłíni: nánoshkąąh, ch’ík’eh nṉee bich’į’ hasdziih. \v 40 Silááda binant’a’, Ch’ík’eh hadziih, yiłnṉiidná’ Paul gódah ch’í’itiingé’ dahsizįįgo nṉee dała’at’ééhíí yich’į’ na’ígizh. Doo hat’íí náhists’ąą daná’ Hebrew biyati’ bee yich’į’ yałti’ nkegonyaa. \c 22 \p \v 1 Nṉee daanołíni, shik’ííyú, ła’íí nibáyáń daanołíni, nohwiṉááł ádá hasdziihíí ídaayesółts’ąą. \v 2 (Hebrew biyati’íí yee hadziigo da’dezts’ąąná’ dayúwehégo doo hat’íí náhists’ąą da: Paul gánṉiid,) \v 3 Shíí Jew nshłįį, \w Cilícia\w* biyi’ kįh gozṉilíí Társus golzeegee gosilį́į́, ndi dząągee díí kįh gozṉilgee shi’dihiilṉa’, begoz’aaníí daanohwitaa yikísk’eh ádaat’ee n’íí Gamáliel holzéhi shił ch’ígon’ą́ą́, nohwíí ádaanołt’eehíí k’ehgo nłdzilgo Bik’ehgo’ihi’ṉań bá sízį́į́ ni’. \v 4 Nṉee ła’íí isdzáné Jesus yikísk’eh daayikahíí łídaashtł’o’go ha’áná’ilka’á yuṉe’ odaahiskaad ni’, biniigonłt’éégo ádaansį, dak’azhą́ hishhąągo. \v 5 Díí ánát’įįdíí okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni ła’íí nṉee yándaaltihíí shídaagołsį: áí bik’isyú daanlíni, Damáscusyú daagolínihíí, bá naltsoos shaa daizṉil, áík’ehgo ákú níyáá, Jesus yikísk’eh daayikahíí áígee daagolííníí łídaashtł’o’go Jerúsalemyú bił nshkáh, biniidaagodilṉe’ doleełhíí bighą. \v 6 Damáscusyú dak’azhą́ nsháhgo ha’iz’ąąyú shį, dahį́ko yaaká’gé’ shich’į’ nke’idindláád. \v 7 Áígee hayaa nago’ná’ yati’ gáshiłṉiigo idisiits’ą́ą́, Saul, Saul, hat’íí lą́ą́ bighą shiniigonłt’éégo áshińłsį? \v 8 Áík’ehgo gádéṉiid, Hadń ánt’įį, shiNant’a’? Gánáshiłdo’ṉiid, Shiniigonłt’éégo áshińłsinihíí shíí ásht’į́į́, Jesus, Názarethgé’ gonshłíni. \v 9 Bił hishkaahíí ałdó’ nke’dindláádíí daayiłtsąą ndi izhii shich’į’ yałti’íí doo daidezts’ąą da. \v 10 Áík’ehgo gádéṉiid, Hago lą́ą́ áshṉe’, sheBik’ehń? Jesus gáshiłnṉiid, Nádndáhgo Damáscusyú ńṉáh; ákú hat’íí ánléhíí ąął baa nił na’goṉi’ ndi at’éé. \v 11 Dázhǫ́ łigaigo nke’idindláádhíí bighą doo gosh’įį da silį́į́go bił hishkaahíí Damáscusyú odaashizlǫǫz. \v 12 Ła’ nṉee Ananías holzéhi, begoz’aaníí yikísk’eh nlįįgo Bik’ehgo’ihi’ṉań yidnłsíni, Jews áígee daagolííníí dawa nłt’éégo baa yádaałti’i, \v 13 Áń shaa nyáágo shit’ahgee hizį’go gáshiłnṉiid, Shik’isn Saul, go’įį nándleeh. Áík’ehgo dagoshch’į’ gosh’įį násisdlįįgo Ananías yiłtsąą. \v 14 Gánáshiłdo’ṉiid, Bik’ehgo’ihi’ṉań, nohwitaa n’íí daayokąąhń, hat’ííníí bígonsį doleełgo hanitį́į́, Nłt’éégo Anát’įįłíí hįłtséhgo, ła’íí bizhiihíí dints’į́hgo. \v 15 Hat’íí hí’ííníí ła’íí hat’íí dints’agíí nṉee dawa áń bá baa bił nagolṉí’ doleeł. \v 16 Áík’ehgo hat’íí biba’ síńdaa? Nádndáhgo nohweBik’ehń bizhi’ bee bich’į’ ánṉiigo baptize áni’dolṉéh, áík’ehgo ninchǫ’íí yó’o’eeł. \v 17 Jerúsalemyú nánsdzaaná’ da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ oshkąąh nt’éégo shił ch’í’ṉah ágolzaago, \v 18 Gáshiłṉiigo hiłtsąą, Dahałe, Jerúsalemgé’ dagoshch’į’ ch’íńṉáh: shaa bił nadaagolṉi’íí doo hádaat’įį da doleełhíí bighą. \v 19 Áík’ehgo gádéṉiid, SheBik’ehń, Jews ha’ánáłséh nagoz’ąą dahot’éhé daanodlaaníí ha’áná’ilka’á baa hiṉíl, ła’íí nbída’niłhaał n’íí dabíí yídaagołsį: \v 20 Ła’íí Stephen, ná nagolṉi’íí nlíni, bidił idezjoolná’ bit’ahgé’ sízį́į́go shił dábik’eh ni’, hayíí daabizis‐hiinihíí iká’ daabi’ííhíí bá biṉádésh’į́į́ ni’. \v 21 Áígé’ gánáshiłdo’ṉiid, Dahnṉáh: ńzaadyú doo Jews daanlįį dahíí bich’į’ nideł’a’. \v 22 Nṉee dała’adzaahíí bídaayésts’ąą lę́’e, ndi díí yee ánṉiidná’ nádaadidilghaazhgo gádaanṉiid, Yúwehyú, daazołhee: nṉee ga’at’éhihíí ni’gosdzáń biká’ doo hiṉaa bik’eh da. \v 23 Nádaadidilghaazhgo iká’ daabi’ííhíí dahnadai’ah, ła’íí łeezh hadag daiki’, \v 24 Áík’ehgo silááda binant’a’ da’tiséyú sitíni, Silááda siṉilyú bił nołkáh, biłnṉiid, ła’íí habída’ołhaałgo nahódaadołkid, hat’íí bighą baa daadilwoshíí bígonozį́įh. \v 25 Áíná’ łídaabistł’ǫǫná’ Paul silááda dała’á gonenadín binant’a’i bit’ahgee siziiníí gáyiłnṉiid, Nṉee Roman nlíni doo baa yá’iti’í habí’į́łhaałgo ná goz’ąą née? \v 26 Silááda binant’a’i díí yidezts’ąąná’ silááda binant’a’ da’tiséyú sitíni yich’į’ oyáágo gáyiłṉii, Hago ánṉe’go láń? díń nṉeehń Roman nlíni ląą. \v 27 Áík’ehgo silááda binant’a’íí Paul yaa nyáágo gáyiłṉii, Shił nagolṉí’, ya’ Roman ńlį́į́ née? Paul gáṉíí, Ha’aa. \v 28 Silááda binant’a’i gánádo’ṉiid, Roman nshłiiníí łą́ą́go bighą nahaṉílhi at’éé. Paul gáṉíí, Shíí dá Roman nshłįįgo gosilíni ánsht’ee. \v 29 Áík’ehgo k’ad nabídaadiłkid n’íí bich’ą́’ nádnkįį: ła’íí silááda binant’a’i ałdó’, Paul łíhistł’ooníí, Roman nlįįgo yígołsįįdhíí bighą tsídolyiz. \v 30 Iskąą hik’e silááda binant’a’i hat’íí bighą Jews daanlíni baa dahdaagoz’aaníí da’aṉii yígołsįįh hat’į́į́go, k’ena’bí’ahná’ okąąh yedaabik’ehi itisyú nadaandeehi ła’íí yándaaltihi, Dała’ ałṉéh, daayiłnṉiid, áík’ehgo Paul yił gódah ch’i’áázhgo yándaaltihíí biyahzhį’ yił nn’áázh. \c 23 \p \v 1 Paul yándaaltihíí da’as’ah yineł’įįdná’ gáṉíí, Nṉee daanołíni, shik’isyú, díí jįįzhį’ ngont’i’go Bik’ehgo’ihi’ṉań shineł’į́į́go nłt’éégo ánásht’įįł bígonsįgo hinshṉaa. \v 2 Okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni, Ananías holzéhi, bit’ahgee naziiníí, Bizadaałts’į, daayiłṉii. \v 3 Áík’ehgo Paul gábiłṉii, Dá’iká’gee zhą́ łigaigo ánálzaahi ńlíni, Bik’ehgo’ihi’ṉań nił hayaa nałts’į go’į́į́: begoz’aaníí bee shaa yáńłti’go dahsíńdaa née, áíná’ begoz’aaníí doo bikísk’eh áńt’éé dago nik’ehgo shi’dolts’į? \v 4 Bit’ahgee naziiníí gádaabiłṉii, Bik’ehgo’ihi’ṉań bi’okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni nchǫ’go baa yáńłti’ née? \v 5 Paul gánádo’ṉiid, Shik’isyú, okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni nlįį lą́áhíí doo bígonsį da ni’: nohwíí nohwihat’i’i binant’a’ doo nchǫ’go baa yádaałti’ da le’, ṉiigo bek’e’eshchįį. \v 6 Nṉee ła’ Sádducees daanlįįgo ła’íí \w Phárisees\w* daanlįįgo Paul yígolsįįdná’, yándaaltihíí yich’į’ gáṉíí, Nṉee daanołíni, shik’isyú, shíí Phárisee nshłįį, Phárisee nlíni biye’ nshłįį: nanezna’íí naadiikáh hoshdląąhíí bighą shaa yá’iti’. \v 7 Díí ánṉiidná’ Phárisees daanliiníí ła’íí Sádducees daanliiníí łahada’dit’áh nkegonyaa: áík’ehgo nṉee dała’at’ééhíí nakiyú iłk’ékai. \v 8 Sádducees, Nanezna’íí doo naadiikáh da, Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi dagohíí spirit ta doo ła’ golį́į́ da, daaṉii: áíná’ Phárisees daanlínihíí, Áí gólį́į́, daaṉii. \v 9 Áík’ehgo nawode hagołdog: begoz’aaníí ye’ik’eda’ałchíhi Phárisees yił daagot’iiníí daahizį’go gádaaṉii, Díń nṉeehń doo hat’íí nchǫ’íí ye’adzaa dago bídaagosiilzįįd: spirit dagohíí Bik’ehgo’ihi’ṉań binal’a’á yaaká’gé’hi bich’į’ yałti’ lę́’eyúgo, doo Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ nadaagonlkaad da ndizhǫǫ. \v 10 Łahada’dit’áh n’íí hagowáh nkegonyaaná’ silááda binant’a’ Paul dánko iłk’ídaach’idzįįs he’at’éé nzįgo, silááda, Ákú dołkáhgo baa hadaanołteehgo nołjahyú bił nádołkáh, daayiłṉii. \v 11 Iskąą tł’é’ hik’e Jesus Paul bit’ahgee sizįįná’ gáṉíí, Paul, bidag áńt’éé: Jerúsalemyú shaa nagosíńṉi’híí k’ehgo Romeyú ałdó’ shá nagolṉí’ doleeł. \v 12 Jįį gozlįįná’ Jews daanliiníí ła’ ndaagoshchįįgo, Paul daayizes‐hįįzhį’ doo da’iyąągo, doo da’idląągo ádándaagost’ąą. \v 13 Ndaagoshchiiníí dizdin bitisyú hilt’ee lę́’e. \v 14 Okąąh yedaabik’ehi itisyú nadaandeehi ła’íí Jews yánazíni yich’į’ okaigo gádaayiłṉii, Nłdzilgo ádándaagosiit’ąą, Paul daazeldįįzhį’ doo da’iidąą dago. \v 15 Áík’ehgo nohwíí ła’íí yándaaltihíí biłgo silááda binant’a’i bich’į’ ch’iṉii daadoł’aah nohwaa yił nołkáhgo, dayúweh na’ídaadołkid k’a’at’éégo: nohwíí ałk’iná’ biba’ naháatąą, daazildeego dénohwit’ah dahiyaago. \v 16 Paul daaziłheego yiba’ naháztaaníí Paul bilah bizhaazhé yaat’ínzįįná’ Paul silááda siṉilyú yich’į’ oyáágo yił nagosṉi’. \v 17 Áík’ehgo Paul silááda dała’á gonenadín binant’a’ ła’ yushdé’ yiłṉiigo gáyiłṉii, Díń nṉee áníi naghahń silááda binant’a’ da’tiséyú sitíni bich’į’ bił n’áásh: yił nagolṉi’ hat’į́į́híí bighą. \v 18 Silááda binant’a’ yaa yił n’aazhná’ gáṉíí, Paul, ha’ásitíni yushdé’ shiłnṉiidgo, Díń nṉee áníi naghahń hat’íí shį niłdishṉii niłṉiigo bich’į’ bił n’áash, shiłṉii. \v 19 Áík’ehgo silááda binant’a’ dasahn nabídiłkid yuṉe’ obiilǫ́ǫ́z, Hat’íí baa shił nagolṉí’go láń? biłṉii. \v 20 Paul bidá’áhń gáṉíí, Jews daanlíni iskąą nṉee yándaaltihíí bich’į’ Paul bił n’aash daaniłn’ṉii, daaṉiigo ndaagoshchįį, nłt’éégo baa na’ódíkidíí k’a’at’éégo. \v 21 Áíná’ baa godeno’áah hela’: nṉee dizdin bitisyú hilt’éégo daaziłheego yiba’ naháztąą, Paul daizes‐hįįzhį’ doo da’iyąągo, doo da’idląągo nłdzilgo ádándaagost’ąą: áík’ehgo, Ha’aa, ńṉiihíí yiba’ naháztąą. \v 22 Áík’ehgo silááda binant’a’ nṉee áníi naghahń, Shił nagosíńṉi’íí hadń bił nagolṉí’ hela’, yiłnṉiidná’, Nádńdáh, yiłnṉiid. \v 23 Áígé’ silááda dała’á gonenadín binant’a’ naki yushdé’ yiłnṉiidgo gáyiłṉii, Silááda naki gonenadín, ła’íí łį́į́ bee silááda daanliiníí gosts’idin, ła’íí silááda bésh yee nadaagonłkaadíí naki gonenadín dagoshch’į’ \w Caesaréayú\w* dahnádiiłséhgo áhłéh, tł’é’go ngost’áí bik’ehenkéézgo; \v 24 Paul ałdó’ łį́į́ bił hiltéhíí bá iłch’į’hołéh, áík’ehgo Félix, nant’ánchań, baa bił nołkáh. \v 25 Díí k’ehgo áṉíígo Félix yich’į’ k’e’eshchįį: \v 26 Shíí Cláudius Lýsias nshłíni Félix nant’ánchań, ízisgo áńt’éhi, Gozhǫ́ǫ́, niłdishṉiigo nich’į’ k’e’eshchiih. \v 27 Díń nṉeehń Jews daanlíni ła’ daabiłtsoodgo nabiziłhee nt’éégo Roman nṉee nlįį lą́ą́híí bígosíłsįįdgo silááda kú bił nshkaigo bich’ą́’ ńdaadihiiltįį. \v 28 Hat’íí bee baa dahgost’aaníí bígonsį hasht’į́į́go bá yándaaltihíí baa bił ni’áázh. \v 29 Dabíí yenahas’aaníí bik’izhį’ baa dahgost’ąą lą́ą́go bígosíłsįįd, ndi ha’ásitiiníí dagohíí da’itsaahíí doo ła’ bee bángot’ąą da. \v 30 Díń nṉeehń zideego yaa ndaagoshchiiníí baa shił nagosṉi’ná’ dagoshch’į’ nich’į’ oł’a’, hayíí baa dahdaagoz’aaníí niṉááł baa nadaagodolṉih biłdishṉiigo bándaagosii’ąą. Da’áí zhą́ nich’į’ k’e’shiłchį́į́. \v 31 Áík’ehgo silááda ádaabiłdo’ṉiidhíí k’ehgo tł’é’yú Antípatrisyú Paul yił okai. \v 32 Iskąą hik’e siláádahíí siṉilyú nákainá’ łį́į́ bee silááda daanliiníí Paul yúweh yił okai: \v 33 Áí \w Caesaréayú\w* hikainá’ nant’ánchań naltsoos yaa daistsooz, Paul ałdó’ yaa yił hikai. \v 34 Naltsoosíí yozhi’ná’, Ni’ hat’íí golzéhi biyi’ gonlíni, ṉiigo Paul nayídíłkid. \w Cilíciagé’\w* gólį́į́go yígołsįįdná’, \v 35 Gáyiłṉii, Naa dahdaagoz’aaníí hikaigo naa yashti’ ndi at’éé. Hérod yánáltih goz’ąągee Paul silááda biṉádaadéz’įįgo ngon’ą́ą́. \c 24 \p \v 1 Áígé’ ashdla’iskaaníí bikédé’go okąąh yebik’ehi da’tiséyú sitíni, Ananías holzéhi, ła’íí Jews yánazíni biłgo hayaayú hikai, nṉee, Tertúllus holzéhi, bá yádaałti’go yił hikai, áń Paul bee baa dahgost’aaníí nant’ánchań yaa yił nagolṉi’ doleełgo. \v 2 Paul yiká ánṉiidná’ Tertúllus baa dahgo’aa nkegonyaa gáṉíígo, Nighą nohwini’ iłch’į’gont’éé, ła’íí nohwitahyú nchǫ’ n’íí nłt’éégo ánándlaa, \v 3 Áí dawahn ła’íí dahayú ba’ahédaandzį, Félix, ízisgo áńt’éhi. \v 4 Niłgoch’oba’go ayą́hágo nich’į’ hasdziihíí ídínłts’ąągo nánoshkąąh. \v 5 Díń nṉeehń baa nagontł’ogíí nlįįgo bídaagosiilzįįd, Jews daanlíni ni’ dahot’éhé biká’ daagolííníí yił daagołkizh, ła’íí Nazarénes daanlįį zhiṉéégo yásizíni bídaagosiilzįįd: \v 6 Da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ gołchǫǫh nt’éégo bił ndaasiideel: nohwíí benagosiil’aaníí bee baa yádaasiiłti’ doleeł ni’. \v 7 Ndi Lýsias, siláada binant’a’ń, nohwaa nyáágo hagoshkéhégo nohwilák’e hayidzį́į́z ni’. \v 8 Baa dahdaagoz’aaníí naa hikáhgo, ṉiigo ngon’ą́ą́: dá ni nahídńłkidgo hat’íí bighą baa dahdaagosiit’aaníí dawa bígonłsį́įh doleeł. \v 9 Jews daanlíni ałdó’ díí áṉííhíí da’aṉii áṉíí daanṉiid. \v 10 Nant’ánchań nabí’igizhná’ Paul yałti’ nkegonyaa gáṉíígo, Doo ałch’ídn łegodzaa dago díí hat’i’íí bá yánáltihíí ńlį́į́go bígonsįhíí bighą shił gozhǫ́ǫ́go ninadzahgee ádá hasdziih: \v 11 Díí bígóńłsįįh, nakits’ádah iskąąná’ Jerúsalem yúdag oshkąąhyú níyáá ni’. \v 12 Áígee da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’, ła’íí Jews ha’ánáłséh goz’ąą yuṉe’, ła’íí kįh gozṉilyú ła’ bił łaha’disht’áhgo doo hadń sho’įį da ni’, ła’íí nṉee bił daagodikishgo doo hadń sho’įį da ni’: \v 13 Shaa dahgoz’aaníí daazhógo ágolzéhi. \v 14 Áíná’ díí nich’į’ ádá nagoshṉi’, Jesus bikísk’eh da’ch’okahíí, okąąh bee sahngo na’ádi’ṉilíí daabiłdi’ṉiihíí, áí itah nshłįį, bich’ą́’gé’ nṉee sílííníí Bik’ehgo’ihi’ṉań daayokąąh lę́’e n’íí hoshkąąh, begoz’aaníí bee nohwá ngot’ąą n’íí ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi n’íí bek’e’eshchiiníí dawa hoshdląą: \v 15 Nłt’éégo ádaat’eehíí ła’íí doo dábik’ehyú ádaat’ee dahíí nanezna’gé’ naadiikáh doleełíí áí nṉee yiká daadéz’įįhíí shíí ałdó’ Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú biká désh’į́į́. \v 16 Áígé’ dawahn Bik’ehgo’ihi’ṉań ła’íí nṉee ałdó’ daashineł’į́į́go nłt’éégo ánásht’įįłgo bígonsį doleełhíí bighą nłdzilgo nabik’í’isiid. \v 17 Da’kwíí łegodzaahíí bikédé’go tédaat’iyéhíí hat’íhíta baa daanshné’go, ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań hoshkąąhgo hat’íhíta baa nshné’go bił nít’i’íí bich’į’ násdzaa. \v 18 Díí bee ánásht’įįłná’ da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ godnłsįgo iłch’į’ áde’dinshdlaago, doo shiṉaayú nṉee łą́ą́go dała’adzaa da, doo godnch’áad dago Jews daanlíni ła’ Asiagé’ daagolííníí shaa hikai ni’. \v 19 Áí hat’íhíta bee shaa dahdaago’aayúgo niṉááł shaa dahdaago’aago kú híkáhgo dábik’eh. \v 20 Dagohíí yándaaltihíí shaa yádaałti’ n’ná’ hago’at’éégo nchǫ’go ánát’įįdíí shídaagołsįįdíí, nṉee kú nich’į’ hikaihíí yaa nadaagolṉi’go dábik’eh, \v 21 Díí dała’á zhą́ doo bił dábik’eh da ni’, bitahyú sízį́į́go nádidishghaazhgo gádéṉiid n’ná’, Nanezna’íí naadiikáhíí hoshdląąhíí bighą díí jįį nohwiṉááł shaa yá’iti’. \v 22 Áí Félix yidezts’ąąná’, Jesus bikísk’eh da’ch’okahíí nłt’éégo yígołsįhíí bighą gáṉíí, Dét’įhégo Lýsias, silááda binant’a’íí, kú ńyáágo bá ngonsh’aa ndi at’éé. \v 23 Áígé’ silááda gonenadín binant’a’íí gáyiłṉii, Paul biṉádíń’įį, ndi łahgee dabíí hát’į́į́yú naghaa le’, ła’íí bit’eké baa nákáh nnizhǫǫ, hat’íhíta yídn nliiníí baa nádainé’go nnizhǫǫ. \v 24 Da’kwíí iskaaníí bikédé’go Félix bi’aad Drusílla, Jew nlíni, yił n’áázhgo Paul yiká o’iił’a’, áík’ehgo Christ ch’odląąhíí yaa yałti’go daidezts’ąą. \v 25 Dábik’ehyú ánách’ot’įįłíí, ła’íí ádaagoch’idzaaníí, ła’íí yuṉáásyú kaa yá’iti’íí yaa yałti’go Félix ditłidgo tsídolyizgo gáṉíí, Dák’ad yúwehyú dahnṉáh, dahagee dábik’ehgee niká ánádeshṉe’ ndi at’éé. \v 26 Ndi yiká oná’ił’aa nt’éégo iłch’į’ yałti’, Paul ch’ínánshteehíí bighą zhaali shaa yiné’ shį nzį lę́’e. \v 27 Naki łegodzaahíí ch’ígóyááná’ Félix nant’ánchań n’íígee Pórcius Féstus nant’ánchań silįį; áík’ehgo Félix Jews daanlíni bił dádaabik’ehyú ashṉe’ nzįgo Paul dáha’ásitįį nt’ééná’ óyáá. \c 25 \p \v 1 Féstus ni’ yánant’aa doleełíí biyi’ nyááná’ taagiskaaníí bikédé’go \w Caesaréagé’\w* Jerúsalem yúdag oyáá. \v 2 Okąąh yedaabik’ehi da’tiséyú sitíni ła’íí Jews daanlíni ádn nazínihíí Paul bee dahdaagost’aaníí Féstus yaa yił nadaagolṉi’ná nádaayokąąh, \v 3 Paul Jerúsalemyú dol’áá, daabiłnṉiid, higaałgo daayiziłheego ndaagoshchįįná’. \v 4 Áíná’ Féstus gánṉiid, Paul, Caesaréayú t’ah bi’dotą’ ni’, shíí dák’adégo ákú nádésdzá. \v 5 Áík’ehgo nohwitahyú nohwá nadaant’aahíí bił nádóshkáh, áígee nṉeehń nchǫ’go adzaayúgo ch’ík’eh baa nadaagolṉi’. \v 6 Féstus itah sidaago gonenan bitisyú iskąą, áígé’ Caesaréayú onádzaa; ákú iskąą hik’e yánáltihíí dahnándaahgee dahnezdaago, Paul yushdé’ bił nołkáh, nṉiid. \v 7 Ákú ńyááná’ Jews Jerúsalemgé’ hikaihíí biṉaayú nadaazįį, daazhógo ágolzeego, Doo ałch’ídn dénchǫ’go adzaa da, daabiłṉiigo baa dahdaagoz’ąą. \v 8 Paul ádá hadzii gáṉíígo, Jews yenagos’aaníí, dagohíí da’ch’okąąh goz’aaníí, dagohíí \w Caesar\w* ndi doo hago ashłaa da. \v 9 Áíná’ Féstus, Jews daanlíni bił dádaabik’ehyú áshṉéh nzįgo Paul gáyiłṉii, Ya’ Jerúsalem yúdag ńṉáhgo ákú shiṉááł naa dahgoz’aaníí bighą naa yá’iti’ háńt’įį née? \v 10 Paul gáṉíí, Caesar bá yánáltihíí bidáhgee sízį́į́, da’áígee shaa yá’iti’go dábik’eh: Jews daanlíni doo dénchǫ’go ánásht’įįł dahíí nłt’éégo bígonłsį́. \v 11 Nchǫ’go ánásht’įįł lę́’eyúgo hat’íí bighą dastsaahgo ásdzaayúgo dastsaahíí doo bich’ą́’ ch’a’oshgheed at’éé da; bighą shaa yá’iti’íí doo hat’íí dayúgo, doo hadń Jews daanlíni yaa shaa dino’aa at’éé da. Caesar shaa yałti’go hasht’į́į́. \v 12 Áík’ehgo Féstus, yił nant’án daanliiníí iłch’į’ yádaałti’ná’ Paul gáyiłṉii, Caesar naa yałti’ háńt’įį, áík’ehgo áń bich’į’ nṉáh doleeł. \v 13 Da’kwíí iskaaníí ch’ígóyááná’ Agríppa, ízisgo nant’án nlíni, ła’íí Berníce biłgo Féstus, kozhį’ nant’án silįįhíí bighą, Caesaréayú yaa n’áázh. \v 14 Ákú sikeego łą́ą́go bedaizkąąná’ Féstus Agríppa Paul yaa yił nagosṉi’ gáṉíígo, Nṉee ła’ dá ha’ásitįį nt’ééná’ Félix onádzaa ni’: \v 15 Jerúsalemyú sídááná’ Jews bi’okąąh yebik’ehi itisyú nadaandeehi ła’íí Jews yánazíni, áí nṉeehń yaa shił nadaagosṉi’, Bá ngono’aah, daaṉiigo. \v 16 Gádaabiłdéṉiid, Nṉee baa dahgost’aaníí hayíí baa dahdaagoz’aaníí doo baa yádaałti’égo, ła’íí baa dahgost’ąąhíí bighą dá doo ádá hadziihé yó’olt’e’go Romans daanliiníí doo áík’ehgo daagoz’ąą da. \v 17 Áík’ehgo baa dahdaagoz’aaníí kú hikainá’ doo ńt’ah nsįgo da, iskąą hik’e yánáltihíí dahnándaahgee dahnídáágo, Yushdé’ nṉeehń bił nołkáh, déṉiid. \v 18 Baa dahdaagoz’aaníí daahizį’ná’ nchǫ’go ánágot’įįłíí bee baa dahdaago’aa shį niizį́į́’, ndi doo hwaa da: \v 19 Dabíí daabi’okąąhíí yaa łahada’dit’áh ła’íí nṉee ła’ Jesus holzéhi daztsąą n’íí Paul yaa nagolṉi’yúgo, T’ah hiṉaa, ṉiihíí ałdó’ yaa łahada’dit’áh. \v 20 Díí k’a’at’ééhíí hago’at’éégo baa yashti’ shįhíí doo bígonsį dago, Jerúsalemyú ńṉáh háńt’įį née, ákú naa yá’iti’yú? biłdéṉiid. \v 21 Áíná’ Paul gáshiłnṉiid, Augústus, nant’án da’tiséyú sitíni zhą́ shaa yałti’go hasht’į́į́, áík’ehgo Caesar bich’į’ oł’a’zhį’ biṉádaadeł’į́į́, daabiłdéṉiidgo bá ndaagosii’ą́ą́. \v 22 Agríppa Féstus gáyiłṉii, Nṉeehń dabíí yałti’go dists’į́h hásht’į́į́. Féstus gáṉíí, Iskąągo nts’į́h ndi at’éé. \v 23 Iskąą hik’e Agríppa ła’íí Berníce biłgo baa da’olṉíígo n’áázh, silááda yánadaant’aahíí ła’íí kįh gozṉilgee nṉee itisyú nadaandeehíí biłgo dała’ánách’it’įįh goz’ąą yuṉe’ yił onałsą́ą́, áígé’ Féstus bik’ehgo Paul yił ha’ákai. \v 24 Féstus gáṉíí, Agríppa, ízisgo nant’án ńlíni, ła’íí kú neheskaihíí daanohwigha, díń nṉeehń daał’įį ako, dząągee Jews daagolííníí dawa ła’íí Jerúsalemyú daagolííníí ałdó’ daadilwoshgo gádaashiłṉii, Díń nṉeehń doo hiṉaa bik’eh da. \v 25 Áíná’ bighą da’itsaahíí doo ła’ yee adzaa da ląągo bígosíłsįįd, ła’íí dabíí gáshiłnṉiid, Augústus, nant’án da’tiséyú sitíni shaa yałti’go hasht’į́į́, áík’ehgo ákú bich’į’ dish’aago ngoni’ą́ą́. \v 26 Áíná’ shinant’a’ bich’į’ doo hat’íí baa bek’e’eshchii da. Áí bighą nohwaa bił ni’áázh, ni zhą́ Agríppa, ízisgo nant’án ńlíni, naa bił ni’áázh, áík’ehgo nahídaadelkidíí bikédé’go shinant’a’ hat’íhíta baa bich’į’ k’e’eshchii doleeł. \v 27 Ha’ásitiiníí hat’íí bee baa dahgost’aaníí doo bígoziné dago deł’a’go doo shił bik’eh da, shíí. \c 26 \p \v 1 Agríppa Paul gáyiłṉii, Ádá hadziihgo naa godet’ąą. Áík’ehgo Paul na’ígizhná’ ádá hadzii, gáṉíígo: \v 2 Agríppa, ízisgo nant’án ńlíni, Jews daanliiníí yee shaa dahdaagoz’aaníí dawa díí jįį niṉááł bee ádá hasdziihíí baa shił gozhǫ́ǫ́: \v 3 Jews daanlíni bi’at’e’ ła’íí łahada’dit’áhíí nłt’éégo bígonłsįhíí bighą: nłt’éégo shíyíńłts’ąą, nánoshkąąh. \v 4 Jerúsalemgee bił nít’i’íí daagolííníí bitahyú ishkiin nshłįį ni’, áígé’ yushdé’ godezt’i’go hago’at’éégo hinshṉaahíí Jews daanlíni dawa yídaagołsį. \v 5 Doo áníi shídaagołsį da ni’, shá hadaadziih hádaat’įįyúgo, \w Phárisee\w* nlįįgo, Phárisees daandliiníí nohwi’okąąh itisgo daidnłsiníí yikísk’eh hiṉaa ni’, daashiłṉii doleeł ni’. \v 6 Daanohwitaa n’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań bándaagoz’ąą n’íí hoshdląąhíí bighą shaa yá’iti’go kú sízį́į́: \v 7 Díí Bik’ehgo’ihi’ṉań ngon’ááníí begolṉe’go nohwíí nakits’ádahyú hahiit’i’íí dájįį biigha dátł’é’ biigha nłdzilgo Bik’ehgo’ihi’ṉań daahohiikąąh. Díí oshdlaaníí Jews daanlíni shaa dahdaagoz’ąą, Agríppa, ízisgo nant’án ńlíni. \v 8 Bik’ehgo’ihi’ṉań nanezna’íí naadaayihil’ṉahíí hat’íí bighą doo daahołdląą hádaałt’įį da? \v 9 Jesus, Názarethgé’ gólíni, bizhi’ bich’ą́’zhį’go dashíí ánásht’įįłgo dábik’eh nsį ni’. \v 10 Áík’ehgo Jerúsalemyú ágásdzaa: okąąh yedaabik’ehi yánadaant’aahíí bik’ehgo Jesus daayokąąhíí łą́ą́go ha’áhálkaad ni’; ła’íí natseedgo bándaagot’a’íí, Ha’aa, dishṉiigo bá da’isoh ni’. \v 11 Jews ha’ánáłséh nagoz’ąą yuṉe’ łahgee biniidaagodinsį ni’, Jesus nchǫ’go yaa yádaałti’go ádaashłe’ ni’; ła’íí dázhǫ́ bik’edaadinshṉiihgo doo Jews daanlįį dahíí bikįh nagozṉilyú ndi biniidaagodinsį ni’. \v 12 Ágánásht’įįłgo okąąh yedaabik’ehi itisyú nadaandeehi shaa daagodez’ąą, Ti’i ákú ńṉáh, daashilnṉiidgo Damáscusyú óyáá. \v 13 Ízisgo nant’án ńlíni, hishaałyú ha’iz’ąągo shíí ła’íí bił hishkaahíí biłgo nohwiṉaayú ch’ígona’áí be’idindláádíí bitisgo yaaká’gé’ nohwich’į’ nke’dindláád ni’. \v 14 Daanohwigha hayaa nandeená’ Hebrew biyati’ k’ehgo yati’ gáshiłṉiigo idisiits’ą́ą́, Saul, Saul, hat’íí lą́ą́ bighą shiniigonłt’éégo áshińłsį? Tsįdik’iihíí bee níts’i’ishgo’yúgo dayúweh t’ąązhį’ hóńtałyúgo dayúweh dáni ídída’nłṉi’. \v 15 Gádéṉiid, Hadń áńt’įį, shiNant’a’? Gáshiłnṉiid, Shiniigonłt’éégo áshińłsinihíí shíí ásht’į́į́, Jesus honszéhi. \v 16 Nádndáhgo hizįį: díí bighą nił ch’í’ṉah ádeshdlaa, shá na’iziidgo haniłtį́į́, hago’at’éégo shinłtsaaníí ła’íí hat’íí nił ch’í’ṉah ádidishdliiłíí shá baa nagolṉí’ doleełgo; \v 17 Jews daanliiníí ła’íí doo Jews daanlįį dahíí ałdó’ bich’ą́’ niishteeh, doo Jews daanlįį dahíí bich’į’ nidish’aa, \v 18 Biṉáá got’įįgo ánádaadle’go chagołheełgé’ idindiinzhį’ ánáda’ṉe’go, ła’íí Satan nadaabiłaahíí bich’ą́’yúgo Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ ánáda’ṉe’go binchǫ’íí bich’ą́’zhį’ ádaile’, ła’íí daashodląąhíí bee hadaadeszaahíí bitah daanlįį doleełhíí bighą bich’į’ nidish’aa. \v 19 Áík’ehgo Agríppa, ízisgo nant’án ńlíni, díí yaaká’gé’ shił ch’í’ṉah ágolzaahíí da’áshiłṉiiyú ásdzaa: \v 20 Damáscusyú daagolííníí iłtsé, áígé’ Jerúsalemyú daagolííníí, ła’íí ni’ Judéa dahot’éhé biyi’yú daagolííníí, ła’íí doo Jews daanlįį dahíí ałdó’ gádaałdishṉii, Nohwinchǫ’íí bich’ą́’yúgo ádaałṉe’go Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’į’ ánádaałṉe’, ła’íí nohwinchǫ’íí bich’ą́’yúgo ádaałdzaahíí dábełt’eego ánádaałt’įįł. \v 21 Díí bighą Jews daanlíni da’ch’okąąh goz’ąą yuṉe’ shił ndaazdeelgo daashiziłheego ch’éh ádaat’įįd ni’. \v 22 Díí jįįzhį’ ngońt’i’go Bik’ehgo’ihi’ṉań shich’oṉiigo kú sízį́į́, nṉee doo ízisgo ádaat’ee dahíí, ízisgo ádaat’eehíí biłgo Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi n’íí ła’íí Moses be’ágoṉe’ daaṉii n’íí zhą́ baa nagoshṉi’go gádaabiłdishṉii: \v 23 Christ biniigodilṉe’ doleeł, ła’íí da’iłtsé daztsąągé’ naadiidáhíí nlįį doleeł, be’idindííníí Jews daanliiníí ła’íí doo Jews daanlįį dahíí yił ch’í’ṉah áyíłsį doleeł. \v 24 Ágáṉíígo ádá yałti’ná’ Féstus nawode gánṉiid, Paul, niini’ édįh ląą; łą́ą́go ígonł’aaníí niini’ édįhgo áníílaa ląą. \v 25 Paul gánádo’ṉiid, Féstus, ízisgo áńt’éhi, doo shiini’ édįh da: da’aṉii ágot’eehíí shiini’ golį́į́go baa yashti’. \v 26 Ízisgo nant’án ńlíni, díí baa yashti’íí bígonłsį́, doo hat’íí t’ąązhį’ be’ánsht’ee dago nich’į’ yashti’; díí dahot’éhé bígonłsį; doo ła’ nagont’i’ dayú ba’ánágot’įįdhíí bighą. \v 27 Agríppa, ízisgo nant’án ńlíni, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidi n’íí hondląą née? Hondląągo nígonsį. \v 28 Agríppa Paul gáyiłṉii, Ínashood hishłeehgo dásdozhą́ shiini’ shá ágonlaa. \v 29 Paul gánádo’ṉiid, Doo dásdozhą́ da, da’aṉii odlání ńlį́į́ doleeł, doo dáni zhą́ da, áíná’ díí jįį daasidezts’aaníí dawa da’ánsht’eehíí k’ehgo ágát’éé doleeł, dishṉiigo Bik’ehgo’ihi’ṉań hoshkąąh, díí łíshi’destł’ooníí zhą́ dahgo. \v 30 Paul ánṉiidná’ ízisgo nant’án, ła’íí nant’ánchań, ła’íí Berníce ła’íí yił naháztaaníí biłgo nádiikai. \v 31 K’ihzhį’yú niikaigo gádaałiłdi’ṉii, Díń nṉeehń bighą datsaahíí dagohíí bighą ha’á’istiiníí doo ye’ánát’įįd da ląą. \v 32 Agríppa Féstus gáyiłṉii, Díń nṉeehń ch’ínádzá doleeł ni’, \w Caesar\w* doo yaa ádet’ąą dayúgo. \c 27 \p \v 1 Italyú nohwił dahdez’eelgo nagot’ąąná’ Paul, ła’ ha’áshijeedíí biłgo silááda dałán gonenadín binant’a’, Július holzéhi, biṉádaadéz’įį doleełgo baa ni’ṉil, áń silááda Augústus yánant’aahíí itah nlįį. \v 2 Tsina’eełíí Adramýttiumgé’ Asia bitábąą zhiṉééyú k’ad des’éli bih hiikaigo nohwił dahda’n’eel; Aristárkus, Macedónia biyi’ Thessalonícagé’ gólíni, bił dekai. \v 3 Iskąą hik’e Sídon golzeegee nohwił nda’iz’eel; áígee Július Paul yaa ch’oba’go, Nit’eké bich’į’ nṉáhgo nłt’éégo ádaaniłsį le’, biłnṉiid. \v 4 Áígé’ nohwił dahnáda’n’eelná’ Cýprus bit’ahyú isht’agonch’iidyú nohwił ch’ída’iz’eel, nohwich’į’go ńch’iidhíí bighą. \v 5 \w Cilícia\w* ła’íí Pamphýlia bit’ahyú túnteel biyi’ nohwił ch’ída’iz’eel, áígé’ Lýcia biyi’ kįh gozṉilíí Mýra golzeezhį’ nohwił nda’iz’eel. \v 6 Áígee silááda gonenadín binant’a’ tsina’eełi Alexándriagé’ihi Italyú dez’éli yaa nyáágo, Beh hołkáh, nohwiłnṉiid. \v 7 Dátąądégo nohwił da’o’ołgo doo ałch’ídn nohweda’iskąą da, nohwich’į’ nagontł’ogo, ni’ tayi’ dahgoz’áni \w Cnidus\w* golzéhi bit’ahzhį’ nohwił ch’ída’iz’eel, ńch’iidhíí bighą doo dayúweh nohwił da’o’oł bik’eh dago Salmóne bitis Crete bit’ahyú isht’agonch’iidyú nohwił ch’ída’iz’eel; \v 8 Nohwich’į’ nagontł’ogo tábąą zhiṉéé nohwił da’o’ołgo Fair Havens golzeezhį’ nohwił nda’iz’eel, kįh gozṉil Laséa golzeehíí bit’ahyú. \v 9 Nohwich’į’ nagontł’ogíí bighą, ła’íí daagodnłsįgo dáshiṉá’ da’ch’okąąhíí ałk’iná’ bitis ch’ígóyááhíí bighą ił’o’ołíí bégódzid ni’, áík’ehgo Paul gádaabiłṉii, \v 10 Shik’isyú, díí bígonsį, nohwił da’o’ołyú tsina’eełíí ła’íí daayogheełíí bich’į’, nohwíí dó’ nohwich’į’ nadaagontł’og doleeł. \v 11 Áíná’ silááda gonenadín binant’a’ń, o’ołíí yebik’ehń ła’íí tsina’eełíí bíyéé gólííń zhą́ óyésts’ąą, áíná’ Paulń doo óyésts’ąą da. \v 12 Tsina’eełíí nná’i’ołgee doo nohwehai bik’eh dahíí bighą ch’iląągo gádaaṉii, Nohwił da’o’oł le’, dáhago’at’éégo \w Pheníceyú\w* niikáh, áígee nohwehai doleeł, daanzįgo; Pheníce áí Crete biyi’ goz’ąą, áígee tsina’eełíí nna’oł northwestzhį’go ła’íí southwestzhį’go ch’ígót’i’. \v 13 Hayaagé’ tąądégo ńch’iidná’, nohwá ííts’ííd daanzįgo, bésh ndaazíí tsina’eełíí bee dahastł’ǫ́ n’íí ihnádaiz’ąąná’ Crete bibąhyú bił ch’ída’iz’eel. \v 14 Dét’įhék’e tsina’eełíí híłch’į’cho bił hayaa, Euroclýdon holzéhi. \v 15 Nawode desch’iidhíí bighą tsina’eełíí doo híłch’į’dáhzhį’ dahdi’eeł da, dabiini’yú dez’eel lę́’e. \v 16 Ni’ táyi’ dahgoz’áni ałch’ísę́hi, Cláudia golzéhi, bit’ahyú isht’agonch’iidyú nohwił ch’ída’iz’eelgo tsina’eełíí ałch’ísę́híí da’ónanta tsina’eełíí nchaahíí bit’ahyú ndaiz’ąą: \v 17 Áígé’ tsina’eełíí nchaahíí biká’yú dahdaiz’ąąná’ bésh hishbizhíí nchaahíí tsina’eełíí bik’ídesdiz; goshtł’ishcho yédaaldzidgo gowągolgai biká’ dastsoozíí nadaayinłtsoozná’ ńch’iidíí zhą́ bee dez’eel. \v 18 Nawode nohwił iłch’ą́’ nách’ihíí bighą iskąą hik’e tsina’eełíí yoghélihíí ła’ yó’odaiskaad; \v 19 Nakiskąą hik’e tsina’eełíí benadziidi dabíí yó’odaiskaad. \v 20 Ch’ígona’áí ła’íí ts’iłsǫǫsé doo hwaa bee got’įį dago doo ałch’ídeskąą da, ła’íí díyat’éégo nohwił iłch’ą́’ nách’ih, áík’ehgo doo hago’at’éégo hasdáhiikáh da ląą daandzį ni’. \v 21 Dá doo da’iyáné ńzaad begodeyaaná’ Paul iłṉí’gé’ hizįįgo gáṉíí, Shik’isyú, shich’į’ ídaayesółts’ąąyúgo, Cretegé’ doo nohwił dahda’n’eel dayúgo, doo díí k’ehgo nohwich’į’ nadaagontł’og da doleeł ni’, ła’íí doo hat’íí ch’a’oné’ da doleeł ni’. \v 22 Áíná’ gádaanohwiłdishṉii, Bidag ádaanołt’ee le’: doo ła’ daaholtsaah at’éé da, tsina’eełíí zhą́ da’ízlį́į́ hileeh. \v 23 Tł’é’ná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań, bíyéé nshłįįń ła’íí hoshkąąhń, binal’a’á yaaká’gé’hi shit’ahgé sizįįgo, \v 24 Gáshiłnṉiid, Paul, doo niini’ hąh da le’; Caesar bidáhgee síńzįį doleeł: ła’íí bił nił da’o’ołíí dawa daahiṉaahgo Bik’ehgo’ihi’ṉań naa godin’ą́ą́. \v 25 Áík’ehgo shik’isyú, bidag ádaanołt’ee le’: Bik’ehgo’ihi’ṉań hoshdląąhíí bighą da’áshiłṉiihíí k’ehgo ágoṉe’go bígonsį. \v 26 Áíná’ ni’ táyi’ dahgoz’aaníí biká’gee yónohwi’dilkaad doleeł. \v 27 Dį́į́’ts’ádah iłkaahíí bitł’é’ túnteel Ádria holzéhi biyi’gé’ tsina’eełíí bił iłch’ą́’ nnáiłṉiiná’ tł’é’ís’ahyú shį nada’ił’eełíí ni’ bich’į’yú nohwił da’n’eel daanzį lę́’e; \v 28 Áík’ehgo hayaa tú yída’nes’ąądgo nadin iłk’ích’idesṉiih, k’a’áhosah lą́go yídaagołsįįd: yuṉáásyú tú yínáda’nes’ąądgo k’adíí ashdla’ádah iłk’ích’idesṉiih k’a’áhosah. \v 29 Dánko tséé biká’ hi’eełhíí bighą bił daagoyé’égo bésh ndaazíí tsina’eełíí bedahastł’óníí dį́į́’i nkedezṉil, tsina’eełíí biké’ńṉáá yúyaa, áíná’ jįį góleeh, daaṉiigo da’okąąh. \v 30 Nadaał’eełíí tsina’eełíí biyi’gé’ hahiikeeh daanzįgo, tsina’eełíí ałch’ísę́híí téh daayihezṉil, bésh ndaazíí tsina’eełíí bádngé’ nkedaayiṉííł ádaagodil’įįgo, \v 31 Paul silááda ła’íí silááda gonenadín binant’a’íí gáyiłṉii, Díí nṉeehíí dá tsina’eełíí biyi’ naháztąąyúgo zhą́ daahołṉaa. \v 32 Áík’ehgo silááda tsina’eełíí ałch’ísę́híí bedahdaahestł’ooníí daayiheshgizhgo bił odaagohez’eel. \v 33 K’ad haiłkaahyú Paul nádaayokąąhgo gádaayiłṉii, Da’ołsąągo nzhǫǫ, nda’ołíígo dáshiṉá’ dį́į́’ts’ádahyú nohwíyołkaał. \v 34 Áík’ehgo nádaanohwoshkąąh, da’ołsąą, áí bee daanołdzilgo; nohwitsizíl dała’á ndi doo nohwich’ą́’ ch’a’odeeł da. \v 35 Díí yee ánṉiidná’ báń náidnné’go dawa biṉááł Bik’ehgo’ihi’ṉań áshǫǫd yiłṉiigo oskąądná’ iłk’íyíłdláádgo yiyąą nágodiidzaa. \v 36 Áík’ehgo nṉee ła’ihíí yidag ádaat’eego dabíí ałdó’ da’iyą́ą́. \v 37 Daanohwighago naki gonenadín iká’yú gosts’idin gostáń hiilt’ee, tsina’eełíí biyi’. \v 38 Náda’isdįįdzhį’ da’iyą́ą́ná’ tł’oh nagháí téh daayeskaadgo tsina’eełíí dá’ałdzólé silįį. \v 39 Got’įį gozlįįná’ ni’híí doo yídaagołsį da: ndi tú ónáhíką́ą́go ténágohįį’ą́ą́ daayo’įį, áígee nohwił ndaanó’eeł daanzį. \v 40 Áík’ehgo bésh ndaazíí tsina’eełíí bee dahastł’ǫ́ n’íí daazhógo yó’odaiskaadgo be’anáhot’aałíí bitł’ól k’eda’iz’ahgo, ła’íí tsina’eełíí bit’a’ bádn zhiṉééhíí hadag ádaizlaago ńch’iid bich’į’go tábąązhį’ bił nda’iz’eel. \v 41 Ndi tú łednlįįgee tsina’eełíí łehígo’go doo nahi’naa da silįį; biké’dinṉáágé’íí tú nádidáhíí nbiheztį’. \v 42 Ha’áshijeedíí ła’ nada’diłkǫh daanzįgo, silááda nadaabiłtseedgo ndaagoshchįį, \v 43 Áíná’ silááda gonenadín binant’a’ń Paul doo zidee hat’į́į́ dago, Dah, biłnṉiid; Hayíí nada’ołkǫ’íí tsina’eełíí bitisyú’an odaołjágo táts’áda’ołkǫ́h, daayiłṉii: \v 44 Ła’íí gáyiłṉii, Tsį nteelíí ła’íí tsina’eełíí baa nahastǫ’íí bee hanaazhį’ nada’ołkǫ́h. Áík’ehgo dawa ni’zhį’ nádaaheskai. \c 28 \p \v 1 Tásts’áskainá’ ni’ táyi’ dahgoz’aaníí Melíta golzee lą́go bídaagosiilzįįd. \v 2 Nṉee áígee daagolííníí k’ídaanzįgo deda’deshjeedná’, Yushdé’ nádaanołdziił, daanohwiłnṉiid, nagoltįh nkegonyaa, ła’íí gozk’azíí bighą. \v 3 Paul chizh ła’ náyihezlaago dayínṉilná’ tł’iish bik’asda’ golíni ndoogo áígé’ hayáágo Paul bigan baa dahisdeeł. \v 4 Nṉee áígee daagolííníí tł’iishíí Paul bigangé’ nahitį́į́go daayiłtsąąná’ gádaałiłdi’ṉii, Díń nṉeehń nṉee naiłtseedíí nlíni lą́ą́, túnteel bich’ą́’gé’ híṉa’ ndi, doo hiṉaa bik’eh dahíí bighą datsaah. \v 5 Áíná’ Paul tł’iishíí dá kǫ’ biyi’zhį’ nayííłt’e’ná’ Paul doo hago adzaa da. \v 6 K’ad nilzooł shį daabo’ṉíígo, dagohíí datsaah shį daanzįgo biba’ naháztąą; ndi ńzaad godeyaago doo hago adzaa dago daayo’įįná’ biini’ łahgo ánádaizdlaago, Diyin nlįį lą́ą́, daanzį. \v 7 Ni’ táyi’ dahgoz’ąąyú daagolííníí binant’a’, Públius holzéhi áígee ła’ bini’ lę́’e; áń k’ínoho’ṉíígo bigowąyú taago nohweskąą. \v 8 Públius bitaa yóíyahgo nezgaigo chan diłé yaa naghaago sitįį: Paul baa nyáágo biká’ ndelṉiiná’ bá oskąądgo nábi’dilziih. \v 9 Ágágodzaaná’ nṉee táyi’ dahgoz’ąąyú daagolííníí ła’ihíí kah yaa nakaihíí neheskaigo nádaabi’dilziih: \v 10 Daanohwidnłsįgo dawahá nohwá daayihezṉil; ła’íí k’ad nohwił da’dez’eelná’ dawahá bídaandinihíí tsina’eełíí yih daihezṉil. \v 11 Taagi nohwedahitąąná’ tsina’eełíí áígee behaihi, Alexándriagé’ihíí, Cástor ła’íí Póllux beda’aszaahi bádngee nazįįgo ádaaszaago bił nohwił da’dez’eel. \v 12 Sýracuse nohwił nda’iz’eelgo áígee taagi nohweskąą. \v 13 Áígé’ nohwił łéda’n’eelgo Rhégium nohwił nda’iz’eel: áígé’ iskąą hik’e hayaagé’go dezhch’iidgo iskąą hik’e Putéoliyú nohwił nda’iz’eel: \v 14 Ákú odlą’ bee nohwik’ííyú baa nkaigo, Nohwił nahísółtąą le’, daanohwiłṉiigo, bił naháatąą gosts’idiskąą: áígé’ Romeyú ohiikai. \v 15 Odlą’ bee nohwik’ííyú ákú daagolííníí hiikahgo nohwaat’ídaanzįįná’ Ápiai Forum ła’íí Three Taverns golzeezhį’ nohwiba’ hikai; áí Paul yiłtsąąná’ Bik’ehgo’ihi’ṉań ya’ahénzįgo bił gozhǫ́ǫ́go hadag adzaa. \v 16 Romeyú nkainá’ silááda binant’a’ ha’áshijeedíí biṉádaadéz’iiníí binant’a’ yaa ńṉil: ndi Paulhíí dasahn golį́į́go baa godet’ąą, silááda ła’ biṉádéz’įįgo. \v 17 Taagiskąąná’ Paul Jews áígee daagolííníí yánazíni, Dała’ałṉéh, daayiłṉii: dała’adzaaná’ gádaayiłṉii, Nṉee daanołíni, shik’ííyú, Jews daanliiníí dagohíí daanohwitaa n’íí bi’at’e’ doo hago ashłaa da ndi, Jerúsalemgé’ ha’ásítį́į́go niyáágo Romans daanlíni baa shi’deltįį. \v 18 Shaa yádaałti’ná’ bighą dastsaahíí doo ła’ dahíí bighą ch’ínádaashíłteeh hádaat’įį ni’. \v 19 Ndi Jews daanliiníí áí doo hádaat’įį dago, \w Caesar\w* shaa yałti’ hasht’į́į́, dishṉii lę́’e, bił nít’i’íí doo hat’íí bee baa dahdaagosh’aa da ndi. \v 20 Áík’ehgo Israel hat’i’íí bángot’ąąhíí bighą díí bésh hishbizhíí bee łíshi’destł’ǫǫhíí bighą dała’ánohwishłaa, nohwines’į́į́go, nohwich’į’ yashti’go: \v 21 Gádaabiłnṉiid, Judéage’ naltsoos naa nagolṉi’go doo ła’ nohwaa hi’ṉil da, ła’íí nohwik’ííyú áígé’ kú neheskaihíí doo ła’ naa naagolṉi’ da, doo ła’ nchǫ’go naa yałti’ da. \v 22 Dahot’éhé díí okąąh bee sahngo na’ádi’ṉilihíí baa yá’iti’go bídaagonlzį: ni hago’at’éégo baa natsíńkeesíí daadihiits’į́h hádaahiit’įį. \v 23 Bángot’aaníí bijįį nṉee łą́ą́go Paul dásidaayú dała’adzaa; t’ałbįgé’ o’i’ą́ą́zhį’ Bik’ehgo’ihi’ṉań bilałtł’áhgee begoz’aaníí nłt’éégo yaa nagosṉi’, Moses yegos’aaníí ła’íí Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú nada’iziidíí k’eda’ashchiiníí bich’ą́’gé’ Jesus yaa nagosṉi’go biini’ yá ádaagole’go nzį. \v 24 Ła’ yaa yałti’íí daayosdląąd, ła’ihíí doo daayosdląąd da. \v 25 Łahada’dit’áhgo Paul dałán yee hananádzii’ná’ onákai, \w Esáias\w*, Bik’ehgo’ihi’ṉań binkááyú na’iziidi n’íí, Holy Spirit binkááyú daanohwitaa n’íí da’aṉiigo gáyiłnṉiid, \v 26 Díí hat’i’íí bich’į’ nṉáhgo gádaabiłnṉiih, Daadołts’ag ndi doo nohwił ídaagozį da doleeł; daaneł’į́į́ ndi doo da’aṉii daał’įį da doleeł: \v 27 Díí nṉeehíí biini’ daanyee’ daazlįį, doo da’diits’ag da daazlįį, ła’íí daanéshch’il daazlįį; doo ágádaat’ee dayúgo biṉáá yee daago’įį doleeł ni’, bijeyi’ yee da’diits’ag doleeł ni’, ła’íí biini’ yee bił ídaagozį doleeł ni’, áík’ehgo shich’į’ ádaaṉe’go nádaasdziih doleeł ni’. \v 28 Díí bídaagonołsį le’, Bik’ehgo’ihi’ṉań bich’ą́’gé’ bee hasdách’igháhíí doo Jews daanlįį dahíí bich’į’ ol’a’, nohwiłdishṉii, áíhíí ídaadésts’ąą ndi at’éé. \v 29 Díí yee hadziiná’ Jews daanliiníí dázhǫ́ łahada’dit’áhgo onákai. \v 30 Paul ákú kįh yighą na’ihiṉiiłíí yiyi’ golį́į́go naki łegodzaa, ła’íí baa hikáhíí dawa ya’ahénzį ni’, \v 31 Doo nanł’į’ dago, nṉee doo ła’ tsíbiłdįį dago Bik’ehgo’ihi’ṉań bilałtł’áhgee begoz’aaníí yaa nagolṉi’ ni’, ła’íí Jesus Christ nohweBik’ehń yaa iłch’ígó’aah ni’.