\id JAS - Apinayé NT -Brazil 2008 (DBL 2013) \h Xiakre \toc1 Xiakre kot Jejus kôt hkwỳjê piitã hwỳr kagà nẽ mẽnh \toc2 Xiakre \toc3 Xk \mt1 Xiakre \mt2 Xiakre kot Jejus kôt hkwỳjê piitã hwỳr kagà nẽ mẽnh \ip Xiakre na pre kagàja nhĩpêx. Kêp Jejus tõ nẽ kêp Jerujarẽ kamã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê nhõ pastô na pre. Nẽ kêp Ijaew. Jakamã na pre hkwỳjê mã kagàja nhĩpêx nẽ krĩ piitã hkôt uràk nẽ Jejus kôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê hwỳr kurẽ. Jejus ã mẽ kãm mẽ hkurê xwỳnhjaja na prem mẽ hipêx kati nhũm mẽ amnhĩ xà htỳx kamã hamak o pa. Jakamã nhũm Xiakre kot mẽ hamaxpẽr o mẽ hihtỳx kaxyw kagàja nhĩpêx nẽ mẽ hwỳr kurẽ nẽ mẽ kãm: \c 1 \p \v 1 Pa ixkwỳjaja. Xà mẽ amex? E ixpê Xiakre na pa. Ixte Tĩrtũm mẽ Pahihti Jejus Kris wa kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to xwỳnh na pa. Jakamã kot paj kagàja nhĩpêx nẽ pika piitã hkôt mẽ apiitã mẽ awỳr kurẽ. Mẽ apê Tĩrtũm krajê hwỳr. \s1 Mẽ pahpunuj tã mẽ pahte amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt pajamaxpẽr \r Rukre 6.20-23; Rõmãn 5.3-5; Korosẽ 1.11; Wam Pêtre 4.12-19 \p \v 2-3 E ixkwỳjaja. Kêr ka mẽ atõ tanhmã amnhĩ to rỳ tanhmã apunuj to. Rỳ mẽhõ tanhmã Jejus ã mẽ anhĩpêx to. Tã kêr ka mẽ ja hã amnhĩ pumu nẽ tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr o ri akaprĩ hkêt nẽ. Arĩ akĩnh kãm amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt ajamaxpẽr tỳx rãhã ho ri apa. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ gaa nẽ rĩ mẽmoj punuj pê Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr tỳx nẽ. Jakamã kwa kêr ka mẽ tanhmã apunuj to hã amnhĩ pumu nẽ ã mẽ ate amnhĩ nhĩpêx anhỹrja kukamã ajamaxpẽr pê akĩnh nẽ ri apa. \v 4 Nom kêr ka mẽ tee ri tanhmã apunuj to hã amnhĩ pumu nẽ akaprĩ xàj Tĩrtũm kaga hkêt nẽ. Ãm amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr tỳx rãhã ho ri apa. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ gaa nẽ Tĩrtũm noo mã tãm amnhĩ nhĩpêx mex o ri apa. Nẽ kãm hprãm xà hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o apa. \s1 Mẽ pahte tanhmã amnhĩ kute hã amnhĩ pumunh kôt amnhĩ to Tĩrtũm wỳr ã mẽ pamã karõ \r Matêwre 21.18-22 \p \v 5 Nẽ kêr ka mẽ mẽmoj mỳrapê tanhmã apunuj to hãmri nẽ tee ri ja hã amã Tĩrtũm mã ajamaxpẽr tỳx prãm nhũm apê ja hihtỳx japêr. Rỳ mẽmoj tanhmã apê amnhĩ nhĩpêx to ka tee ri hkukamã ajamaxpẽr japêr. Kêr ka mẽ ã ajamaxpẽr anhỹr japêr hãmri nẽ amnhĩ to Tĩrtũm wỳr kurê kumrẽx. Kot amã ajamaxpẽr mex nhõr nhũm ate ỹ hã tãm ajamaxpẽr kaxyw amnhĩ to awỳ. Kot kaj mẽ ã amnhĩ to hwỳr anẽ nhũm amnhĩ tã mẽ ama nẽ mẽmojta kutã tanhmã ato axihtỳx to kurê kumrẽx ka ỹ hã hkôt ajamaxpẽr tỳx mex o ri apa. Jao tanhmã akute htã akĩnh nẽ ajamakêtkati nẽ ri apa. Koja Tĩrtũm tee ri amã mẽmoj kôt ajamaxpẽr tỳx prãm kaprỳ hã apumu nẽ hã amã àkjêr kêt nẽ. Koja ate amnhĩ to hwỳrta ma nẽ tanhmã ato mex to. \v 6 Nom kêr ka mẽ amnhĩ to hwỳr kãm tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr kati hkêt nẽ. Rỳ ajamaxpẽr o: \p —Koonẽn. Koja apu Tĩrtũm inhmã ja ho anhỹr japêr. \p Anhỹr o tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr kati hkêt nẽ. Ãm akĩnh kãm tanhmã ate amnhĩ to hwỳr toja kukamã ajamaxpẽr o: \p —Nà koja inhmã ho anẽ. Ixte amnhĩ kaxyw kãm ijamaxpẽr nẽ amnhĩ to hwỳr xà hkôt koja inhmã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to. \p Anhỹr o hkamnàr rom ã amnhĩ kukamã ajamaxpẽr anẽ. \p Nom kot kaj mẽ tanhmã amnhĩ to hwỳr to nẽ tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr kati nẽ hkôt ajamaxpẽr tỳx kêt nẽ. Nẽ te kôk nhãm àpêr nẽ nhãm àpêrta pyrà nẽ nhãm ri ajamaxpẽr nẽ nhãm ri ajamaxpẽrja o hkôt ajamaxpẽr kêt nẽ. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã mẽ apumu nhũm ja kãm mex kêt nẽ. \v 7-8 ã mẽ hamaxpẽr anhỹr xwỳnhjaja na htem nhãm hamaxpẽr nẽ nhãm hamaxpẽr jao hamaxpẽr mex kêt nẽ. Jakamã kot kaj mẽ ã ajamaxpẽr anhỹr o amnhĩ to Tĩrtũm wỳ hãmri nẽ ãm amnhĩ to hwỳr kaprỳ. Koja ama nẽ ãm ama. Nom kot kaj mẽ tanhmã akute hã amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr tỳx pê amnhĩ to awỳ. Nẽ tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr kati hkêt kãm tanhmã amnhĩ to hwỳr to nhũm amnhĩ tã ama nẽ hkĩnh nẽ tanhmã amã mẽmoj nhĩpêx to. Mẽ ate hã axàhwỳr xà hkôt tanhmã mẽ amã mẽmoj nhĩpêx to. \s1 Mẽ kêp amrakati xwỳnh mẽ mẽ kot amnhĩ to rũnh xwỳnhjê jarẽnh \r Eprêw 13.5-6; Wam Pêtre 1.24-25 \p \v 9 Nẽ kwa mẽ akàxpore hkêt xwỳnhjaja. Jar mẽ apê amrakati htã mẽ apê Tĩrtũm kra na ka mẽ. Jakamã kêr ka mẽ akàxpore rũnh kêt tã mẽ apê Tĩrtũm kra hã amnhĩ pumunh kôt ajamakêtkati nẽ nẽ akĩnh nẽ apa. \p \v 10-11 Nẽ mẽ akàxpore rũnh xwỳnhjaja. Mẽ akàxpore rũnh nẽ mẽ akukrêx rũnh tã kot kaj mẽ nhỹrmã ty nẽ piitã rer pa nẽ mẽ kêp amrakati xwỳnhjê pyrà nẽ anhỹ kamã Tĩrtũm kuri akrĩ nhũm tanhmã mẽ ajarẽnh to. Te mẽ apê mẽmo pixôrã kot amnhĩ nhĩpêx pyràk. Na hte kwỳhtã axpẽn pê axpôt nẽ muxre nẽ mex nẽ harir. Tã gaa nẽ rĩ hã myt xàhpanh mẽ nhũm ra nhôôre. Nẽ gaa nẽ ra grà pa nẽ rôrôk nẽ hapêx. Tã kot kaj mẽ nhỹrmã uràk nẽ ty nẽ akukrêx rer pa. Jakamã kwa kêr ka mẽ akàxpore rũnh pumunh kôt akĩnh nẽ ri apa hkêt nẽ. Kêt ãm mẽ apê Tĩrtũm kra hã mãn amnhĩ pumunh kôt akĩnh nẽ apa. \s1 Mẽ pahpunuj kôt pagryk nê mẽ pahkurê \p \v 12 Nẽ kot kaj mẽ atõ tanhmã apunuj to htã arĩ amnhĩ kaxyw Tĩrtũm mã ajamaxpẽr tỳx rãhã ho ri apa. No tanhmã apunuj to hã amnhĩ pumu nẽ hkaga hkêt nẽ. Rỳ kot tanhmã ato xwỳnhta kêr ka mẽ amnhĩ tã kamã agryk nẽ tanhmã ho hkêt nẽ. Ãm Jejus kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri apa. Kêr kê Tĩrtũm amã hkĩnh ã amnhĩ tã apumu nẽ amex ã ajarẽ. Ka nhỹrmã kuri amex kumrẽx nẽ atĩr tũm nẽ apa ho apa. Ra kot mẽ pakukamã mẽ pahtã amnhĩ jarẽnh xà hkôt. Jakamã kêr ka mẽ tanhmã apunuj to htã ã amnhĩ kukamã ajamaxpẽr anhỹr pê akĩnh nẽ apa. \p \v 13 Nẽ Tĩrtũm aa kãm tanhmã amnhĩ tomnuj to hprãm kêt. Nẽ mẽ papajaja mẽ pahte tanhmã amnhĩ tomnuj to kaxyw na hte mẽ pamã tanhmã àmnênh to rỳ mẽ pamã mẽ pajamaxpẽr punuj jagjênh kêt nẽ. Jakamã kot ka mẽ atõ amã tanhmã amnhĩ tomnuj to hprãm tã kwa kêr ka Tĩrtũm tãm kot ja kaxyw mẽ akrãm mẽ ajamaxpẽr punuj jagjênh to hã hkamnhĩx kêt nẽ. \v 14-15 Mẽ papamjaja na pu htem pajamaxpẽr punuj xà hkôt tanhmã amnhĩ tomnuj to. No Tĩrtũm Karõ na hte mẽ pamã mẽ pajamaxpẽr punuj jagjênh kêt nẽ. Mẽ papamjaja na pu htem pajamaxpẽr punuj nẽ gaa nẽ ra hkôt tanhmã amnhĩ tomnuj to. Hãmri nẽ gaa nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr rãhã ho ri papa. Mẽ kot amnhĩ tomnuj o mẽ pa xwỳnhjaja koja mẽ nhỹrmã ty hãmri nẽ Tĩrtũm mẽ Kra wa kuri htĩr tũm nẽ pa ho pa hkêt nẽ. \s1 Tĩrtũm kot tanhmã mẽ pahto mex to hã harẽnh \r Xiakre 3.17-18; Sikũn Pêtre 1.3-4 \p \v 16 Nẽ e ixkwỳjaja. Tĩrtũm kot mẽ pahte amnhĩ tomnuj prãm xàj mẽ pamã mẽ pajamaxpẽr punuj jagjênh kêt jakamã kwa kêr ka mẽ ã ajamaxpẽr anhỹr kêt nẽ. \v 17 Na hte mẽ pahto mex pix o pa. Na pre myyti ho kato. Kapẽr pix o ho kato. Nẽ mytwrỳre ho kato. Nẽ kanhêti ho kato. Ja piitã ho kato nhũm mẽ pamã hirã mex o harir. Na hte mytwrỳre tõhã hirã mex o pa. Nẽ gaa nẽ nyw kaxyw nẽ kamàt kô. Nẽ gaa nẽ nyw mẽ nhũm akupỹm hirã. à na hte amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa. No Tĩrtũmja ã kot anhỹr kêt. Kot amnhĩ nhĩpêxja ãm rãhã ho rãhã. Na hte mẽ pahto mex pix o pa. No tõhã tanhmã mẽ pahto mex to nhũm jãã nhũm tanhmã mẽ pahtomnuj to hkêt nẽ. \v 18 Tã kapẽr pix o kot ã mẽmoj to kator kot anhỹr. Nẽ mẽ pamã kapẽr o amnhĩrĩt. Kãm mẽ pahto hkra hprãm xàj mẽ pamã Jejus kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx toja nhũm pre mẽ pamã ho amnhĩrĩt. Na pu prem kuma nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ nhũm amnhĩ tã mẽ pahpumu nẽ mẽ pahto hkra. Mẽ pahpê Ijaew kumrẽxjaja na pre mẽ pahto hkra. \s1 Mẽ pagryk o papa nê mẽ pahkurê \r Rõmãn 12.17-21; Epes 4.25–5.2 \p \v 19 E ixkwỳjaja. Kwa mẽ ixkapẽr ma nẽ hã anohtỳx nẽ ho apa. Koja mẽhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre kaxyw mẽ awỳr mõ nẽ mẽ amã kapẽr jarẽ ka mẽ mar tỳx nẽ. Koja mẽ ate tanhmã amnhĩ tomnuj to nê mẽ amã kapẽr ka mẽ amnhĩ tã ama nẽ kamã agryk kêt nẽ. \v 20 Mẽ gryk o mẽ pa xwỳnhjaja na htem Tĩrtũm kapẽr kôt ri amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. \v 21 Jakamã kwa kêr ka mẽ axte amnhĩ tomnuj rỳ ajamaxpẽr punuj o ri apa hkêt nẽ. Na htem ohtô nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa nom kêr ka mẽ kurom Tĩrtũm kapẽr mãn amnhĩ krã him haxàr tỳx nẽ. Kapẽr o mẽ ajahkre xwỳnhjaja na htem ho mẽ ajahkre mex o pa. Tã kêr ka mẽ ama nẽ amã hkôt amnhĩ nhĩpêx prãm rãhã ho ri apa. Na pu htem Tĩrtũm kapẽr ma nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx o papa hãmri nẽ nhỹrmã Tĩrtũm mẽ Kra wa kuri pahtĩr tũm nẽ pa mex nẽ papa ho papa. \s1 Mẽ pahte Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx ã mẽ pamã karõ \r Matêwre 7.24-27; Wam Juãw 2.3-6 \p \v 22 Nẽ kwa mẽ okora. Kêr ka mẽ ãm Tĩrtũm kapẽr ma nẽ ãm mar kêt nẽ. Mããnẽn hkôt amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri apa. Kot kaj mẽ ama nẽ ãm ama nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ hãmri nẽ apê Tĩrtũm kra hã amnhĩ jarẽnh kaprỳ. Jao nhỹrmã Tĩrtũm mẽ Kra wa kuri atĩr tũm nẽ apa hkêt nẽ. \v 23-24 Te ho mẽhõ kot amnhĩ pumunh xà hpyr nẽ kamã amnhĩ pumunh nẽ amnhĩ krã hkĩ jaê rỳ amnhĩ kuk tyk pumunh pyràk. Tã te kot ãm ja hã amnhĩ pumunh nẽ kot amnhĩ to mex kêt rãhã akupỹm amnhĩ pumunh xà xir nẽ ma htẽm nẽ axte amnhĩ kuk tyk rỳ amnhĩ krã kĩ jaêrta mã hamaxpẽr kêt pyràk. Mẽ kot Tĩrtũm kapẽr mar nẽ ãm mar nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt xwỳnhjaja te kot ja jarẽnh pyràk. \fig Xiakre 1.22-25|src="PAL81B.tif" size="col" ref="JAS 1.23-24" \fig* \v 25 Tã kêr ka mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Mẽ ate Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx o apa kaxyw xatã kamã harẽ nẽ mar tỳx o apa. Jao hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o apa. Tĩrtũm kot mẽ pahte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho papa hã mẽ pamã karõ xàja ãm hãmri na. Na htem hkôt amnhĩ nhĩpêx nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ omu nẽ mẽ ho mex nẽ nhũm mẽ àmnhĩx hamakêtkati nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa. \v 26 Nom koja mẽhõ kêp Tĩrtũm kra hã amnhĩ jarẽnh tã htỳx ri kapẽr punuj o ri pa hãmri nẽ ãm kêp hkra hã amnhĩ jarẽnh kaprỳ. Mẽ pahpê Tĩrtũm krajaja na pu htem ã pakapẽr anhỹr kêt nẽ. \v 27 Axtem mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx. Na pu htem mẽ hã awrã rỳ mẽ kêp mẽ mjên tyk xwỳnhjê ho mex nẽ mẽ hã pahpẽr o pahpikẽnh o papa hkêt nẽ. Nẽ tanhmã mẽ kute hã mẽ omu nẽ mẽ ho ajuta ho papa. à na pu htem pahpê Tĩrtũm krajaja amnhĩ nhĩpêx anhỹr o papa nhũm Mẽpanhĩpêêxà Maati Tĩrtũm ja hã mẽ pahpumu nẽ hkĩnh nẽ. No na pu htem mẽ kot amnhĩ tomnuj o mẽ pa xwỳnhjê hkôt ri amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ ãm Tĩrtũm kapẽr xà kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx nhũm amnhĩ tã mẽ pahpumu nẽ hkĩnh nẽ. \c 2 \s1 Mẽ pahte mẽ piitã mẽ hipêx o axpẽn pyràk ã mẽ pamã karõ \r Rõmãn 2.11; Korosẽ 3.25 \p \v 1 E ixkwỳjaja. Pahihti Jejus Krisja mex o mex. Tã ra mẽ ate hkôt amnhĩ xunhwỳr jakamã kwa kêr ka mẽ apê hkwỳ hã mẽ piitã tãm mẽ hipêx o apa. Nẽ mẽ hipêx o axpẽn pyràk. \v 2 Jakamã kot kaj mẽ nhỹrmã Tĩrtũm kapẽr mar kaxyw axpẽn wỳr akuprõ nhũm hikàxpore rax xwỳnhta mẽ akôt axà. ê mex nẽ ôr o ĩhkra kamã kàx hãmri nẽ mẽ akôt axà. Nhũm hkôt mẽhõ pê amrakati xwỳnhja tẽ nẽ axà. Nom wamta kĩnhã kêp amrakati nẽ ê omnajti nẽ pikaxônhti. Hãmri nẽ hikàxpore rax xwỳnhta hkôt mẽ awỳr tẽn axà. \v 3 Tã tanhmã kot kaj wem ri wa hipêx to? Xà kot kaj mẽ wa hipêx o axpẽn pyràk nà? Nà xà kot kaj mẽ ã wa hipêx anẽ nẽ wam àr xwỳnhta ê mex ã omunh xà hkôt kãm kadêre hõ gõ nẽ kãm: \p —E ota kadêre. Mãmrĩ hã nhỹ. Anẽ. \p Hãmri nẽ ê pynajti xwỳnhta pumu nẽ axtem nẽ kãm: \p —E atar pikap nhỹ. \p Anhỹr o ahpỹnhã wa kãm akapẽr? \v 4 Kot kaj mẽ ahpỹnhã ã wa hipêx anẽ nẽ amnhĩ tomnuj nẽ. Wam àr xwỳnhta ka kãm akapẽr mex nẽ tanhmã ho mex to. No hkôt hõta omnajti hã omunh xà hkôt te kamã anhõkre kahak pyràk o hipêx. Kot kaj mẽ ã ahpỹnhã wa hipêx anẽ nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã mẽ apumu nhũm ja kêp omnuj nẽ. \v 5 Kwa mẽ inhma ixkwỳjaja. Mẽ kêp amrakati xwỳnhjaja mẽ hikàxpore hkêt tã na hte mẽ hkwỳjaja amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ nhũm amnhĩ tã mẽ omu nẽ kot mẽ panhĩpêx pyrà nẽ mẽ ho hkra. Jakamã jar mẽ kêp amrakati htã na htem amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt hamaxpẽr tỳx rãhã ho pa. Jakamã koja mẽ nhỹrmã kuri htĩr tũm nẽ mex kumrẽx nẽ pa ho pa. Mẽ kãm Tĩrtũm kĩnh o mẽ pa xwỳnh piitã koja mẽ nhỹrmã ã mex nẽ ri pa anẽ. \v 6 Nom kot kaj mẽ ahpỹnhã mẽ hipêx nẽ amnhĩ tomnuj nẽ. E pa mẽmoj tã mẽ akukja. Mẽmojaja na htem tanhmã mẽ ato hêx to? Nẽ mẽmojaja na htem juisti mã tanhmã mẽ ato kapẽr punuj to? Xà mẽ kêp amrakati xwỳnhjaja? Nà mẽ tãm kêt. Mẽ hikàxpore rũnh xwỳnhjaja na htem ã mẽ anhĩpêx anhỹr o pa. \v 7 Nẽ ra mẽ ate hkôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhja nhũm mẽ axtem nẽ tanhmã mẽ apê ho kapẽr to ho pa. Tã ka htem mẽ kêp amrakati xwỳnhjê rom mẽ kãm akapẽr mex nẽ mẽ kãm kadêre mex gõ nhũm mẽ hã hkrĩ. \v 8 Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ja jarẽnh kot: \q1 Kêr ka mẽ piitã mẽ hipêx o te ka amã amnhĩ tã ma pyràk. Anẽ. \m à kot mẽ pamã karõ kot anhỹr. Kapẽrja mex kumrẽx. Kot puj mẽ ã axpẽn nhĩpêx anhỹr jao Tĩrtũm kãm hprãm xà hkôt amnhĩ nhĩpêx mex nẽ. \v 9 Nom kot puj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ ahpỹnhã tanhmã mẽ hikàxpore rũnh xwỳnhjê ho mex to nẽ ahpỹnhã tanhmã mẽ kêp amrakati xwỳnhjê nhĩpêx to japêr. Hã kot puj mẽ Tĩrtũm kapẽr htũmta nhĩrôp pakuhê nẽ amnhĩ tomnuj nẽ. \v 10 Kot pu mẽ kapẽr tũm piitã hkôt ri amnhĩ nhĩpêx mex o ri papa htã ãm pixire nẽ hirôp pakuhê. Jao te pahte kapẽr piitã hirôp pakuhê pyràk. \v 11 Na pre Tĩrtũm mẽ pahte mẽ pahprõ pix tãnopxar o papa hã mẽ pamã karõ. Nẽ mẽ pamjên pix tãnopxar o papa hã mẽ pamã karõ. Nẽ mẽ pahte axpẽn par nê mẽ pahkurê. Jakamã kot puj mẽ pahprõ pix tãnopxar mex o ri papa japêr. Nẽ mẽ pamjên pix tãnopxar mex o ri papa japêr tã tanhmã pajamaxpẽr to nẽ pahkwỳjê hõxpĩ. Jao te Tĩrtũm kapẽr tũm piitã hirôp pakuhê hpar pyràk o amnhĩ nhĩpêx. \p \v 12-13 Koja nhỹrmã Tĩrtũm mẽ pahtĩr ri tanhmã axpẽn nhĩpêx to ho papa hã mẽ pahpumunh kôt tanhmã mẽ pajarẽnh to. Mẽ pamã axpẽn kĩnh ã axpẽn to mex o papa hã mẽ pahpumunh kôt mẽ pajarẽ rỳ mẽ pamã axpẽn kĩnh kêt ã axpẽn nhĩpêx o papa hã mẽ pahpumunh kôt mẽ pajarẽ. Jakamã mẽ kamã mẽ ukaprĩ kêt xwỳnhjaja koja nhỹrmã ja hã mẽ omu nẽ mẽ uràk nẽ mẽ kamã ukaprĩ hkêt nẽ. Nom mẽ kamã mẽ ukaprĩ ho mẽ pa xwỳnhjaja koja ja hã mẽ omu nẽ mẽ uràk nẽ mẽ kamã ukaprĩ nẽ mẽ nê mẽ kot amnhĩ tomnuj piitã rênh pa. Jakamã kwa kêr ka mẽ amnhĩ to mex nẽ tãm axpẽn nhĩpêx o ri axpẽn kôt apa. Nẽ axpẽn mã akapẽr mex nẽ axpẽn kamã axukaprĩ pix kukamã ajamaxpẽr o apa. \s1 Amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt mẽ hamaxpẽr xwỳnhjê jarẽnh \r Rukre 3.8-14 \p \v 14 Nẽ kwa ixkwỳjaja. Koja mẽhõ kot amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm ã amnhĩ jarẽnh tã hkôt ri amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Hã koja nhỹrmã ty hãmri nẽ tanhmã kot we amnhĩ to nẽ Tĩrtũm mẽ Jejus wa kuri htĩr tũm nẽ pa ho pa? Nà koja anhỹr kêt nẽ. Kêp hkra hã amnhĩ jarẽnh tã hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt jakamã koja nhỹrmã wa hwỳr àpir kêt nẽ. \p \v 15 Nẽ xà koja mẽhõ kêp amrakati nẽ ri pa. Nẽ ê pynajre pix jagjê nẽ ri hã pa. Nẽ õ hkêt nẽ ri kãm prãm nẽ pa. \v 16 Ka mẽ ja hã omu nẽ tanhmã kãm akapẽr to nẽ kãm: \p —Kwa ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Anhõrkwỹ hwỳr tẽn axê mex japêr nẽ axà nẽ amnhĩm mẽmoj japêr nẽ aku. Koja Tĩrtũm ato mex rax nẽ. \p Anhỹr o kãm akapẽr tã kãm mẽmoj nhõr kêt nẽ. Tã xà koja we ama nẽ amar xà hkôt ê mex jagjê nẽ apkur mex o ri pa? Nà kot ka mẽ ã kãm akapẽr anẽ nẽ ho ajuta hkêt nẽ nhũm arĩ kãm prãm nẽ ê hkêt nẽ omnuj nẽ ri pa. Na htem mẽ kapẽr pix o mẽ ho mex kêt nẽ. Kot kaj mẽ ã kãm akapẽr anẽ nẽ ãm kãm mẽmoj tã karõ kaprỳ. \v 17 Ja pyrà nẽ koja mẽhõ ra amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm ã amnhĩ jarẽnh tã kapẽr kôt ri amnhĩ nhĩpêx kêt japêr. Hã koja ãm kêp hkra hã amnhĩ jarẽnh kaprỳ. \p \v 18 Nẽ kot kaj mẽ atõ ã ajamaxpẽr anẽ nẽ ajamaxpẽr o: \p —Nà Jejus kwỳjaja na htem ahpỹnhã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa. Na hte mẽ hkwỳjaja amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr tỳx pix o ri pa. Nẽ mẽ hkwỳjaja tanhmã hkwỳjê ho mex to ho ri pa. à na htem ahpỹnhã tanhmã amnhĩ nhĩpêx anhỹr to ho pa. Anẽ. \p Kwa mẽ ri ã ajamaxpẽr anhỹr kêt nẽ. Mẽ hkwỳjê ho mex o mẽ pa xwỳnhjaja na htem Tĩrtũm hkôt hamaxpẽr pê mããnẽn hkôt amnhĩ nhĩpêx nẽ hkwỳjê ho mex o pa. Koja mẽhõ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr hã koja mããnẽn hkôt amnhĩ nhĩpêx pê tanhmã hkwỳjê ho mex to ho pa. Na htem amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr pix o pa hkêt nẽ. Na htem mããnẽn hkôt mẽ piitã mẽ ho mex o ri pa. \p \v 19 Na ka hte mẽ akwỳjaja ã ajamaxpẽr anẽ nẽ ajamaxpẽr o: \p —Nà Tĩrtũmja pyxi mex o pyxi mex. Tã kot paj jam ijamaxpẽr rãhã ho ri ixpa nẽ ra ixpê hkra hã ri ixpa. Nom kot paj kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx o ri ixpa hkêt nẽ. \p Anhỹr o ajamaxpẽr nẽ ã ajamaxpẽr anhỹr kaprỳ. \p Nẽ ãm hãmri na ka htem Tĩrtũm pyxi mex o pyxi mex ã harẽ. Nom na htem jam hamaxpẽr kôt pix mã kêp hkra hkêt nẽ. Mẽkarõmnutijaja na htem haxwỳja Tĩrtũm pyxi mex o pyxi mex kôt hamaxpẽr tã mẽ kêp hkra hkêt. Na htem ã hamaxpẽr anhỹr pê kãm uma ho pa. \v 20 ã mẽ ajamaxpẽr anhỹrja mex kêt. Koja mẽhõ amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt hamaxpẽr ã amnhĩ jarẽnh tã hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa hkêt japêr. Hãmri nẽ ãm amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr ã amnhĩ jarẽnh hkaprỳ. E kot paj ixprĩ hã mẽ amã ja jarẽ ka mẽ inhma. \v 21 Mẽ panhĩgêt finat Apraãw na pre amnhĩ kaxyw Tĩrtũm mã hamaxpẽr nẽ hkôt ri amnhĩ nhĩpêx mex o pa. Tã nhũm amnhĩ tã kamã hamak kaxyw hkra Ijak ã kuwỳ nhũm kuma nẽ ra kot kãm hpĩr nẽ õr kaxyw nhũm Tĩrtũm amnhĩ tã omu nẽ amnhĩm mex ã harẽ. Hãmri nẽ kot hkra hpĩr nê kãm kapẽr. \v 22 Ra kot amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm jakamã mããnẽn hkôt amnhĩ nhĩpêx nẽ ra kot kãm hkra nhõr kaxyw Tĩrtũm amnhĩ tã omu nẽ amnhĩm mex ã harẽ. Na pre ã finat Apraãw Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex anhỹr o pa. Jao amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr mex ã amnhĩ to amnhĩrĩt. \p \v 23 Nẽ kormã Apraãw wa hkra hkêt ri nhũm Tĩrtũm wa kãm hkra jarẽ nhũm kuma nẽ hkra hkukamã amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt hamaxpẽr tỳx o pa nhũm amnhĩ tã omu nẽ mex ã harẽ. Nẽ kêp hkràmnhwỳ hã harẽ. Kapẽr ã kagà htũm kot ja jarẽnh kot: \q1 Na pre Apraãw hkra hkukamã amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt hamaxpẽr tỳx nhũm amnhĩ tã omu nẽ amnhĩm mex ã harẽ. Anẽ. \m \v 24 ã na pre finat Apraãwja hkra kaxyw Tĩrtũm kôt hamaxpẽr anhỹrja o ra hkôt amnhĩ nhĩpêx nẽ ra kot kãm hpĩr kaxyw. Nom kop apu amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr pix nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt ronhỹx pre Tĩrtũm tee ri amnhĩ tã omu nẽ amnhĩm mex ã harẽnh kêt nẽ. Na htem amnhĩ kaxyw Tĩrtũm mã hamaxpẽr nẽ mããnẽn hkôt ri amnhĩ nhĩpêx mex o pa nhũm amnhĩ tã mẽ omu nẽ amnhĩm mẽ mex ã mẽ harẽ. \v 25 Mẽhõ ni kuprỳ finat Raapja na pre ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt hamaxpẽr pê tanhmã hkôt amnhĩ nhĩpêx to ho pa. Na pre Ijaew myja wa hamẽxkrut nẽ ma Raap nhõ krĩ hwỳr wa tẽ. Mẽ hã ukapi nẽ kot mẽ hkurê kaxàr kaxyw mẽ hwỳr wa tẽ. Hãmri nhũm Raap Tĩrtũm kot wa mẽnh ã wa omunh kurê kumrẽx nẽ pôristi kot tanhmã wa ho pymaj amnhĩ nhõrkwỹ kamã mẽ kêp wa ho amũxu nẽ wa nê mẽ kãm tanhmã hêx to. Nẽ hpãnhã nhãm pry hõ hkôt akupỹm wa kumẽ nhũm wa hkà hkĩnh pê ma akupỹm mex nẽ tẽ. Hãmri nhũm Tĩrtũm wa hã Raap pumu nẽ amnhĩm mex ã harẽ. \p \v 26 Tã kot kaj mẽ atõ amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt ajamaxpẽr ã amnhĩ jarẽnh tã hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt japêr. Hãmri nẽ apê hkra hã amnhĩ jarẽnh kaprỳ. Te ra mẽhõ htyk nẽ nõr tã nhũm mẽ kot arĩ htĩr ã harẽnh kaprỳta pyràk. \c 3 \s1 Mẽ kot Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xwỳnhjê jarẽnh \p \v 1 Nẽ kwa Kris kôt ixkwỳjaja. Mẽ axohtô nẽ mẽ amã Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre hprãm tã kormã ja kaxyw mẽ apiitã mẽ amex kêt. Mẽ ixte Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre xwỳnhjaja kot paj mẽ tanhmã amnhĩ tomnuj to japêr nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ ixpumu nhũm ja kêp omnuj nẽ. Mẽ ixte kapẽr o mẽ ajahkre ho mẽ ixpa kênã kot pa hkêt mẽ ri tanhmã amnhĩ tomnuj to ho ri ixpa. Jakamã kot kaj mẽ Tĩrtũm kapẽr piitã hkôt ri amnhĩ nhĩpêx mex nẽ rĩ kormã ho akwỳjê jahkre ho ri apa. \p \v 2 Nẽ mẽ pahpiitã na pu htem tõhã mẽ pajakwa ho tanhmã amnhĩ tomnuj to. Mẽmoj tã axpẽn kãm pagryk nẽ tanhmã mẽ kãm pakapẽr punuj to. Nom koja mẽhõ tanhmã kapẽr punuj toja nê amnhĩ to htỳx nẽ hãmri nẽ tãm amnhĩ nhĩpêx o pa. \s1 Mẽ pajakwa jarẽnh \r Epes 4.29 \p \v 3 Na htem nhỹhỹm kawar o juk kaxyw hakwam kàx jagjê nẽ kãm nhỹhỹm o htẽm prãm xà hkôt ma nhỹhỹm ho juk o tẽ. Kàxja hkryre nhũm kawar rũnh tã no nhũm kãm ma nhỹhỹm ho mrar prãm xà hkôt ho juk o mra. \p \v 4 Nẽ gô xujanãr kãm pàr rũnhta rũnh tã na hte kôk àpêr tỳx nẽ ma nhỹhỹm o pa. Nẽ pĩ ho pàr o juk xàta hkryre htã ma nhỹhỹm ho juk o mõ. Nhỹhỹm pàr o mrar xwỳnh kãm o mõr prãm xà hkôt o mõ. \p \v 5 Ja pyrà nẽ mẽ pajakwaja hkryre htã na htem ho kapẽr o tanhmã mẽ hipêx to ho pa. Tõhã ho kapẽr mex nẽ nhũm mẽ kuma nẽ hkĩnh nẽ. Nẽ tõhã ho kapẽr punuj nẽ nhũm mẽ tee ri mẽ kapẽr ã mẽ kuma nẽ hkaprĩ nẽ rỳ kapẽr xwỳnhta kamã gryk nẽ. Mẽ pajakwa hkryreja te kot kuwy jakrax kryre pyràk. Kot ka kuwy jakrax grire ho tẽ nẽ nhỹri põti kamã amẽ nhũm kôk ho apê nhũm hpôk rax tokyx anẽ. Hãmri nẽ ma pà ho hkaxàr par o mõ nẽ ho hkaxàr pa. \v 6 Mẽ pajakwaja mã kot anhỹr. Kot kaj atỳx ri tanhmã ho akapẽr punuj to nhũm mẽ ama nẽ axpẽn mã anhĩxi ho krĩ nhĩpêx ka amex kêt nẽ apa. Rỳ ka atỳx ri ajakwa ho tanhmã akwỳjê ho akapẽr to nhũm mẽ tee ri amnhĩ tã ama nẽ hkaprĩ nẽ rỳ akamã gryk nẽ. Satanasti nhỹ hã na htem ã mẽ hakwa ho kapẽr punuj anẽ. \p \v 7 Na htem tõhã mẽmo mry xoprê pynê nẽ tanhmã ho nẽ ra ho kãm ma hkêt. Kagã rỳ hagrôre rỳ ààti rỳ gôx kãm mẽmo mryja nhũm htem unê nẽ tanhmã ho nhũm kãm ma hkêt nẽ mẽ hkôt pa ho pa. Nom na htem mry piitã ã hipêx anhỹr kêt nẽ. \v 8 Tã mẽ pajakwa te mẽ kot tee ri mẽmo mry ho kãm ma hkêt kaprỳ xwỳnhta pyràk. Na pu htem amnhĩ krã hkôt pajakwa ho pakapẽr mex pix kêt nẽ. Tanhmã kot puj mẽ pakapẽr punuj kêt kaxyw amnhĩ jakwa hto? Mẽ pakapẽr punuj te kot kagã xoprê kot mẽ hkamnhar nẽ õ wenẽn o mẽ hparta pyràk. \v 9-10 Na pu htem tõhã pajakwa ho tãm pakapẽr nẽ tõhã pakapẽr punuj nẽ. Nẽ tõhã Pahi Maati Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh tã ra axtem nẽ tanhmã mẽhõ japrỳ hto. Tĩrtũm kot mẽ pahto amnhĩ pyrà nẽ mẽ panhĩpêx tã pu htem axtem nẽ tanhmã axpẽn japrỳ hto ho ri papa. Jao te pahte Tĩrtũm japrỳ pyràk. Kwa ixkwỳjaja. Kêr pu mẽ pahpê Tĩrtũm krajaja ã pakapẽr punuj anhỹr hkêt nẽ. Ãm mẽ pajakwa ho mẽmoj mex pix jarẽnh o ri papa. \p \v 11-12 Xà koja pà kamã hinore pyxi htã kamã gô xành nẽ mããnẽn kamã gô xenh nõkati? Nà koja anhỹr kêt nẽ. Na hte kamã gô mex pix nẽ rỳ kamã gô xenh nõkati pix nẽ. \p Nẽ xà koja jààxô hpàr ã rãrãj harir? Rỳ ahkrô xô hã mànkwrỳtre harir? Nà na hte ahpỹnhã hpàr ã harir. Ja pyrà nẽ kêr pu mẽ pahpê Tĩrtũm krajaja pajakwa ho pakapẽr punuj pê ho papikamỳr tỳx nẽ. Nẽ te hinore kamã gô mex pixta pyrà nẽ ẽmoj mex pix jarẽnh o ri papa. No mẽ pajakwa nhĩkjê ho tãm pakapẽr nẽ hikjê ho pakapẽr punuj kêt nẽ. Ãm pakapẽr mex pix o pakapẽr o ri papa. Kwa kêr pu mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr rãhã ho papa. \s1 Tĩrtũm kôt mẽ àhpumunh xwỳnhjê jarẽnh \r Wam Korĩt 2.6-16 \p \v 13 Nẽ kwa mẽ axàhpumunh tỳx xwỳnhjaja kêr ka mẽ amnhĩ to mex o ri apa. Nẽ mẽ piitã tãm mẽ hipêx mex nẽ mẽ amã axpẽn japê hã axpẽn to ajuta mex o ri apa. Tĩrtũm kapẽr xà hkôt. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ axàhpumunh mex ã amnhĩ to amnhĩrĩt. \v 14 Nom kot ka mẽ mẽmoj tã axpẽn kamã agryk o ri apa. Rỳ amnhĩ pix kukamã ajamaxpẽr o ri apa hãmri nẽ ãm ate Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx ã amnhĩ jarẽnh kaprỳ. \v 15 ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr xwỳnhjaja na htem Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Mẽ kêp Tĩrtũm kra hkêt xwỳnh pixjaja na htem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa. Jao mẽkarõmnuti kot amnhĩ nhĩpêx kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o pa. \v 16 Axpẽn kamã mẽ gryk o mẽ pa xwỳnhjaja na htem amnhĩ pix kukamã hamaxpẽr jao tanhmã amnhĩ tomnuj to ho pa. Nẽ amnhĩ tã mẽ kamã mẽ gryk xwỳnhjê homnuj o pa. Tã ã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx anhỹr pumaj kwa kêr pu mẽ mẽmoj tã axpẽn kamã pagryk o ri papa hkêt nẽ. \v 17 Mẽ kot Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx xwỳnhjaja na htem jajê rom tãm axpẽn nhĩpêx rãhã o pa. \li1 Nẽ axpẽn kamã ukaprĩ pix o ri axpẽn kôt pa. \li1 Nẽ tãm hamaxpẽr o pa. \li1 Nẽ mẽ piitã mẽ hipêx o axpẽn pyràk. \li1 Nẽ axpẽn tã hpijaàm o ri pa. \li1 Nẽ tanhmã ri axpẽn no kupyr to hkêt nẽ. \li1 Nẽ ri oprê ho pa hkêt nẽ. \li1 Nẽ mẽ axpẽn kamã õkre kahak kêt nẽ. \li1 Nẽ mẽ piitã mẽ ho mex o axpẽn pyràk. \li1 Nẽ tãm mẽ piitã mẽ hipêx rãhã nẽ. \m à na htem Tĩrtũm kôt mẽ kot amnhĩ nhĩpêx xwỳnhjaja amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa. \v 18 Kot puj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ pajamakêtkati nẽ paxàmnhĩx pahkĩnh nẽ ri papa. Nhũm nhỹri mẽhõ wa axpẽn kãm gryk pu mẽ wa omu rỳ wa harẽnh ma hãmri nẽ mẽ pahtõ ma wa hwỳr tẽ nẽ wa kãm pakapẽr nẽ tãm akupỹm wa ãm. Hãmri nhũm wa ra mẽ pahpyrà nẽ tãm amnhĩ nhĩpêx pê hamakêtkati nẽ wa ri pa. àmnhĩx ri hkĩnh nẽ wa ri pa. \c 4 \s1 Mẽ kot amnhĩ pix kukamã mẽ hamaxpẽr xwỳnhjê jarẽnh \r Matêwre 20.20-28; Juãw 16.24 \p \v 1 Nẽ kwa mon ka hte mẽ akwỳjaja axpẽn mã akapẽr mã agêt o axpẽn kãm agryk pix o apa? Na ka htem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o amnhĩ pix kukamã ajamaxpẽr. Nẽ mẽ amã amnhĩ jamaxpẽr kôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx prãm. No Tĩrtũm kãm hprãm xà hkôt amnhĩ nhĩpêx prãm kêt nẽ. \v 2 Na ka htem nhỹri mẽmoj pumu nẽ tee ri ho amã anhõ hprãm kaprỳ. Nẽ amã ho anhõ hprãm xàj õ xwỳnhta pĩr nẽ kêp utàr mã. \p Nẽ na ka htem tanhmã axpẽn kukrêx kute hã omu nẽ amã ho anhõ hprãm nẽ hã õ xwỳnhta mẽ wa axpu. No mẽ amã hprãm xwỳnhta mẽ ate hõ hã Tĩrtũm wỳr ronhỹx ra mẽ ama nẽ mẽ amã hõ gõ. Tã mẽ ate hã axàhwỳr kêt jakamã nhũm mẽ amã õr kêt nẽ. \p \v 3 Rỳ ka mẽ tõhã mẽmoj tã awỳ nhũm kot mẽ amar tã mẽ amã õr kêt nẽ. Kot mẽ amã õr nhũm mẽ ate ho anhõxỳ ho apa pymaj na hte tõhã mẽ amã mẽ ate hã axàhwỳr xwỳnhta nhõr kêt nẽ. \p \v 4 Kormã mẽ ate hkôt amnhĩ nhĩpêx mex kêt. Te mẽni hõ ra mjên tã nhãm kot mẽhõ my ho amnhĩkati pyràk o na ka htem amnhĩ nhĩpêx o apa. Jao mẽ amã mẽ apê Tĩrtũm kra hprãm tã axtem nẽ mẽ kãm hprãm kêt xwỳnhjê hkôt amnhĩ nhĩpêx o ri apa nẽ mẽ uràk nẽ tanhmã amnhĩ tomnuj to ho ri apa. Nẽ mẽ ate amnhĩ tomnuj gryk ã mẽ amã Tĩrtũm prãm kêt ã amnhĩ to amnhĩrĩt. \p \v 5 Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot tanhmã Karõ jarẽnh to nẽ harẽnh kot: \q1 Na pre Tĩrtũm mẽ pahwỳr amnhĩ Karõ rẽ nhũm mẽ pahwỳr wrỳ nẽ mẽ pakamã agjê nẽ mẽ pahkôt pa ho pa. Mẽ pahte hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o papaja na kãm hprãm. Anẽ. \m Ãm hãmri ã harẽnh kot anhỹr jakamã kwa kêr ka mẽ harẽnh ma nẽ kãm ajamaxpẽr tỳx rãhã ho ri apa. \p \v 6 Na hte Tĩrtũm mẽmoj to mẽ pakutã nojarêt rãhã pu mẽ ỹ hã tãm amnhĩ nhĩpêx o ri papa. Kapẽr ã kagà kot ja jarẽnh kot: \q1 Mẽ kãm Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx prãm kêt xwỳnhjaja na hte Tĩrtũm amnhĩ tã mẽ omu nẽ mẽ kutã amnhĩ xunhwỳ. \q1 No mẽ kãm hkôt ri amnhĩ nhĩpêx prãm xwỳnhjaja na hte amnhĩ tã mẽ omu nẽ mẽ ho mex o pa nhũm htem hihtỳx xà nhỹ hã mẽ kãm hprãm kêt xwỳnhjê hkôt ri amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Anẽ. \m \v 7 Jakamã kwa kêr ka mẽ Tĩrtũm kapẽr kôt pix mã mãn ri amnhĩ nhĩpêx o ri apa. Kêr kê Satanasti tanhmã mẽ ate amnhĩ tomnuj to hprãm xàj tanhmã mẽ ato ka mẽ Tĩrtũm Karõ nhỹ hã ãm ama nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Nhũm tee ri amã àhkrox kaprỳ nẽ akaga nẽ ma tẽ. \p \v 8 Nẽ kot kaj mẽ Tĩrtũm kapẽr kôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx o apa nhũm amnhĩ tã mẽ apumu nẽ te kot mẽ apa hã mẽ ajamỳnh nẽ mẽ ato pa pyràk o mẽ anhĩpêx. Jao mẽ ato mex o ri mẽ akôt pa ho pa. Nẽ mẽ atãnopxar rãhã ka mẽ ajamakêtkati nẽ akĩnh nẽ ri apa. \p Nẽ kêr ka mẽ tanhmã amnhĩ tomnuj to hãmri nẽ tee ri ja hã amnhĩ pumu nẽ hkaga kurê kumrẽx nẽ axte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Rỳ ka mẽ tanhmã ajamaxpẽr punuj to hãmri nẽ ja hã amnhĩ pumu nẽ hkaga nẽ hpãnhã tãm ajamaxpẽr pix o ri apa. Mẽ apê Tĩrtũm kra hã kêr ka mẽ ãm hkôt pix mã ri tãm amnhĩ nhĩpêx o ri apa. \s1 Mẽ pahte amnhĩ tomnuj ã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ pamã karõ \r Wam Juãw 1.5-10 \p \v 9 Nẽ kêr ka mẽ tee ri ate tanhmã amnhĩ tomnuj to hã amnhĩ pumu nẽ akaprĩ xàj mur nẽ akĩnh kêt nẽ. Nẽ akaprĩ xàj amỳr rax nẽ. \v 10 Hãmri nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh o: \p —Pa Tĩrtũm. Na pa ã amnhĩ tomnuj anẽ. Nom kot paj axte hkêt nẽ. Ãm inhmã akapẽr kôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx prãm. \p Anhỹr o kãm akapẽr kê mẽ ama nẽ mẽ ate amnhĩ tomnujta ã tanhmã mẽ ato hkêt nẽ. Ãm mẽ ato mex nẽ ka mẽ akupỹm ajamakêtkati nẽ axàmnhĩx akĩnh nẽ ri apa. \s1 Mẽ pahte axpẽn to pakapẽr nê mẽ pahkurê \r Matêwre 7.1-5; Rõmãn 2.1-3, 14.10-13; Wam Korĩt 4.5 \p \v 11 E ixkwỳjaja. Kwa kêr ka mẽ anhĩõ kot tanhmã amnhĩ tomnuj to hã omu nẽ tanhmã ho akapẽr punuj to hkêt nẽ. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ja nê mẽ pahkurê kamã hihtỳx jakamã kot ka mẽ ri ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ te ate Tĩrtũm kapẽr tũm kwỳ omnuj ã harẽnh pyràk. Rỳ te axàhpumunh tỳx o ate Tĩrtũm jakrenh ã amnhĩ to jarkrar pyràk. Jao kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Na htem Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kwỳ mex ã harẽ nẽ hkwỳ omnuj ã harẽnh kêt nẽ. Piitã mex kênã. \p \v 12 Nẽ Tĩrtũmja tapxipix na kêp mẽ pahto amnhĩptàr xwỳnh maati. Nẽ tapxipix na hte mẽ pahte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ pahpumunh hkôt tanhmã mẽ pajarẽnh to. Mẽ pahte amnhĩ to mex xwỳnh ã mẽ pajarẽ rỳ mẽ pahte amnhĩ tomnuj xwỳnh ã mẽ pajarẽ. Ãm tapxipix kot ã mẽ pajarẽnh kot anhỹr xwỳnh. Tã ka mẽ axtem nẽ kapẽr kwỳm ri tanhmã akwỳjê ho akapẽr punuj to ho ri apa. \s1 Mẽ pahte Tĩrtũm mã pajamaxpẽr pê kãm amnhĩ jarẽnh ã mẽ pamã karõ \r Rukre 12.13-21 \p \v 13 E kwa mẽ inhma ixkwỳjaja. Na ka hte mẽ akwỳjaja tanhmã amnhĩ kukamã ajamaxpẽr to nẽ akwỳjê mã amnhĩ jarẽnh o: \p —Koja apkati pa ma krĩ hõ hwỳr mõ nẽ kamã mẽ kãm ixàpênh o ixpa hã ixtã amgrà pyxi nẽ hpãnhã kàxpore jamỳnh rax nẽ man akupỹn mõ. \p Anhỹr o amnhĩ jarẽ. \v 14 Kwa mẽ ã amnhĩ kukamã amnhĩ jarẽnh anhỹr kêt nẽ. Mẽ pahtõ mẽ pahte amnhĩ kukamã paxàhpumunh mex? Amrakati kênã. Kot ka mẽ ã amnhĩ kukamã amnhĩ jarẽnh anhỹr tã kormã ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt ri tanhmã amnhĩ to nẽ ty. Rỳ tanhmã amnhĩ to nẽ axà hãmri nẽ nhỹhỹm amõr kêt nẽ. Te mẽ pahpê namê pyràk na pu htem ri papa nẽ tanhmã amnhĩ to nẽ ty nẽ pajapêx tokyx anẽ. \v 15 Jakamã mẽ ã amnhĩ kukamã amnhĩ jarẽnh anhỹr kêt nẽ. Kêt amnhĩ jarẽnh o: \p —Koja Tĩrtũm kãm ja prãm koja apkati pa ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. \p Anhỹr o Tĩrtũm kamnàr o tanhmã amnhĩ kukamã amnhĩ jarẽnh to. \v 16 No mẽ ate amnhĩ krã hkôt amnhĩ kukamã amnhĩ jarẽnhta Tĩrtũm jamaxpẽr xà hkôt kêt. Ãm amnhĩ krã hkôt mẽ ate amnhĩ kukamã amnhĩ jarẽnh kênã. à mẽ ate amnhĩ jarẽnh anhỹrja mex kêt. \p \v 17 Nẽ mẽ kot tãm amnhĩ nhĩpêxja kot kaj mẽ ate mar mex tã hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt japêr hãmri nẽ amnhĩ tomnuj o apa. \c 5 \s1 Mẽ hikàxpore rũnh xwỳnhjê jarẽnh \r Rukre 12.13-21; Wam Ximotre 6.9-10; Apokarip 18.14 \p \v 1 Nẽ kwa mẽ akàxpore rũnh xwỳnhjaja. Mẽ inhma nẽ inhmar tỳx nẽ. Nhỹrmã mẽ amex kêt jakamã kwa mẽ tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr o ra akaprĩ nẽ amỳr o apa kurê kumrẽx. \v 2 Tĩrtũm noo mã mẽ akàxpore te ra mẽ apê hapêx par pyràk. Te ra mẽ anhỹ kamã mẽ ate amnhĩ tomnuj xwỳnh ã kutã akrĩ pyràk. \v 3 Mẽ ate mẽ akukrêx nẽ mẽ akàxpore ho apikuprõnh rũnh tã ka htem mẽ akwỳjê pê ho anhõxỳ ho ri apa. Mỳrapê koja nhỹrmã tanhmã mẽ apê amnhĩ to nẽ omnu pa ka mẽ ho apikuprõnh rax kaprỳ. Hãmri nẽ mẽ ate amnhĩ tomnuj mỳrapê Tĩrtũm mẽ Kra wa kuri atĩr tũm nẽ apa ho apa hkêt nẽ. Ãm kuwy kamã mẽ amnhĩ xà htỳx kamã ajamak rãhã ho ri apa. \v 4 Na ka htem apur kãm mẽ àpênh xwỳnhjê mã amnhĩrer kêt nẽ. Nhũm mẽ tee ri amnhĩ tã mẽ ajamã hãmri nẽ mẽ atã amnhĩ to Pahi Maati Tĩrtũm xihtỳx xwỳnhta wỳr o pa nhũm mẽ atã mẽ kuma. \v 5 Mẽ akĩnhã mẽ kêp amrakati htã ka htem ãm ja hã mẽ omu nẽ mẽ àpênh pãnhã mẽ kãm amnhĩrer kêt nẽ amnhĩ pix kukamã ajamaxpẽr. Nẽ amã prãm xà hpix kukamã amnhĩm mẽmoj japrôr pê akĩnh o ri apa. Jao te mẽ apê môx htwỳm nhũm mẽ kot hpĩr nẽ hkrẽr mã mex ã harẽnh xwỳnhta pyràk. Mỳrapê kot kaj mẽ môxta pyrà nẽ nhỹrmã ty hãmri nẽ Tĩrtũm mẽ Kra wa kuri atĩr tũm nẽ apa ho apa hkêt nẽ. \v 6 Nom ja pix kêt. Na ka htem mẽ anhõ krĩ kamã mẽ anhõ pahi mã tanhmã akwỳjê ho axêx to ho ri apa. Mẽ kot tanhmã atomnuj to hkêt tã ka mẽ kãm mẽ ho axêx rũnh nẽ. Tã koja nhỹrmã Tĩrtũm mẽ hã tanhmã mẽ ato rax kumrẽx ka mẽ rĩ amnhĩ pumu. \s1 Mẽ pahte Jejus kutêp amnhĩ kaxyw kãm pajamaxpẽr o papa hã mẽ pamã karõ \r Sikũn Pêtre 3.1-13 \p \v 7 E ixkwỳjaja. Koja mẽhõ tanhmã mẽ atomnuj to htã ka mẽ arĩ amnhĩ kaxyw Jejus mã ajamaxpẽr rãhã ho ri apa. Pê akupỹn hpôx xà hã arĩgro jamãr rãhã nẽ. Te pur nhõ dõn kot amnhĩ nhĩpêx pyràk. Koja hpur kãm ahkre nẽ ahkre hpa hãmri nẽ arĩ hamãr o pa nẽ kãm nojarêt kêt nẽ hã na wrỳk jamãr o pa. Jao hamakêtkati nẽ ô jamãr rãhã ho pa. \v 8 Tã kêr ka mẽ uràk nẽ arĩ Pahihti akupỹn hpôx xà hã arĩgro jamãr rãhã ho ri apa. Koja tokyx akupỹn mẽ pahwỳr wrỳ. Jakamã kêr ka mẽ kutêp mẽ kot mẽ atomnuj xwỳnhjê kutã amnhĩ to htỳx nẽ ri apa. Nom tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr o Jejus kaga hkêt nẽ. Arĩ hamãr pê akĩnh nẽ ajamakêtkati nẽ ri apa. Koja akupỹn mẽ pahwỳr wrỳ nẽ mẽ pahto mex rax kumrẽx. \p \v 9 Nẽ kêr ka mẽ axpẽn to akapẽr o ri apa hkêt nẽ. Kot ka mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nhũm Tĩrtũm mẽ ama nẽ tanhmã mẽ ajarẽnh to. Kot mẽ pahpumunh xà hkôt tanhmã mẽ pajarẽnh to xwỳnh na. Tã ra tanhmã kot mẽ pahpiitã mẽ pajarẽnh to xà hã arĩgroja ra ahtêp o mõ. \p \v 10 E ixkwỳjaja. Kêr ka mẽ wam mẽ kot Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh xwỳnhjaja kot amnhĩ nhĩpêx mã ajamaxpẽr rãhã nẽ. Na prem Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kãm kapẽr o ri mẽ hkôt pa nhũm mẽ hkwỳjaja ja hã tanhmã mẽ hipêx to nhũm mẽ amnhĩ xà htỳx kamã hamak rãhã ho pa. Tã tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr pê Tĩrtũm kaga hkêt nẽ. Na prem arĩ ỹ hã kapẽr jarẽnh rãhã ho ri mẽ hkôt pa. Tã kêr ka mẽ kot amnhĩ nhĩpêx pyràk o amnhĩ nhĩpêx nẽ Tĩrtũm kaga hkêt nẽ. \v 11 Na prem amnhĩ xà htỳx kamã hamak o pa rãhã ty hãmri nẽ Tĩrtũm kuri mex nẽ hkĩnh nẽ pa ho pa. Ra mẽ ate finat Johti jarẽnh mar mex. Na pre omnuj tỳx nẽ pa htã amnhĩ tã Pahi Maati Tĩrtũm kamã gryk nẽ hkaga hkêt nẽ. Hãmri nhũm amnhĩ tã omu nẽ gaa nẽ ho mex rax nẽ nhũm akupỹm mex kumrẽx nẽ pa. Pahi Maatija ukaprĩ ho ukaprĩ nẽ mex o mex jakamã na pre ã Johti ho mex anẽ. Tã koja ho mexta pyrà nẽ ã mẽ pahto mex anẽ. \s1 Mẽ pahte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ pamã karõ \r Matêwre 5.33-37, 18.15; Rõmãn 12.15; Karatas 6.1-2; Jutre 22-23 \p \v 12 E ixkwỳjaja. Pa mẽ amã mẽmoj jarẽ ka mẽ inhma nẽ inhmar tỳx nẽ. Kêr ka mẽ mẽmoj tã amnhĩ jarẽnh kaxyw hãmri nẽ akatàt kôt amnhĩ jarẽnh kurê kumrẽx. Nẽ amnhĩ jarẽnh o: “Nà kot paj ja ho anẽ.” Anẽ. Rỳ amnhĩ jarẽnh o: “Nà kwarĩ pa ja ho anhỹr kêt nẽ.” Anhỹr o amnhĩ jarẽnh kurê kumrẽx. Kê mẽ akwỳjaja ãm hãmri mẽ ate amnhĩ jarẽnh ã mẽ apumunh kurê kumrẽx nẽ axêx ã mẽ akamnhĩx kêt nẽ. Mẽ apê Tĩrtũm kra kênã kot ka kêt mẽ ri axtem nẽ amnhĩ jarẽnh o axêx. \p \v 13 Nẽ koja mẽ anhĩõ mẽmoj tã tanhmã amnhĩ to nẽ omnuj nẽ. Ka mẽ ja hã omu nẽ kãm anẽ kê amnhĩ kaxyw Tĩrtũm mã hamaxpẽr pê amnhĩ to hwỳr rãhã ho pa. Rỳ koja hkĩnh nẽ ri pa ka mẽ ja hã omu nẽ kãm anẽ kê hkĩnh kãm mex o mex ã grer o pa. \v 14 Rỳ koja à nẽ nõ ka mẽ ja hã omu nẽ kãm anẽ kê amnhĩ wỳr pastô nhỹ hã mẽ kapẽr xwỳnh kwyjê hã karõ. Kê mẽ hwỳr mra nẽ Jejus nhỹ hã mẽmo twỳm kwỳ ho hkukõ nẽ ho Tĩrtũm wỳ. \v 15 Kê mẽ ã mẽ à xwỳnhjê hwỳr mrar nẽ mẽ ho Tĩrtũm wỳr o pa anẽ. Koja mẽ ho kuwỳ nhũm mẽ kuma nẽ akupỹm mẽ ho mex. Nhũm mẽ tanhmã amnhĩ tomnuj to japêr kê mẽ ja hã amnhĩ jarẽ kê Tĩrtũm mẽ kuma nẽ ja hã tanhmã mẽ ho hkêt nẽ. \fig Xiakre 5.13-15|src="APIN0006.tif" size="col" ref="JAS 5.15" \fig* \v 16 Jakamã kêr ka mẽ atõ tanhmã amnhĩ tomnuj to nẽ tee ri ja hã amnhĩ pumu hãmri nẽ tokyx akwỳjê mã amnhĩ jarẽ kê mẽ tokyx ato Tĩrtũm wỳ. Kê atã mẽ kuma nẽ tanhmã akrã hto ka axte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Nẽ ra amex nẽ apa. \p Nẽ koja mẽhõ Tĩrtũm kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx mex rãhã ho pa. Hãmri nẽ mẽmoj tã kuwỳ nhũm kuma nẽ kãm tanhmã mẽmoj to. \v 17 Te finat Eris kot mẽmoj tã hwỳr nhũm kot mar nẽ kãm ho anhỹrta pyràk. Erisja kêp mẽ panhĩõ na pre. Tã na pre hkwỳjaja amnhĩ tomnuj pix o pa nhũm tee ri mẽ omu nẽ mẽ hã na wrỳk kêt kaxyw ho Tĩrtũm wỳr kãm hihtỳx nẽ. Hãmri nhũm kuma nẽ kãm ho anẽ nhũm na wrỳk kêt ry rax kumrẽx. Hã amgrà axkrunẽpxi nẽ hkôt mytwrỳ kêp 6. Mẽ kot amnhĩ tomnuj tỳx o paja mỳrapê. \v 18 Tã nhũm Eris axte mẽ ho kuwỳ nhũm axte mẽ hwỳr na rẽ nhũm akupỹm katàt kôt wrỳk mex nẽ. Nhũm akupỹm mẽ hpur kãm mẽ õja mẽ kãm mex nẽ akupỹm mẽ kãm ô rũnh nẽ. Tã ã Tĩrtũm kot Eris mar nẽ kãm mẽmoj nhĩpêx anhỹrja pyrà nẽ koja mẽ pama nẽ mẽ pamã mẽmoj tanhmã ho. \p \v 19 Nẽ e mẽ inhma ixkwỳjaja. Koja mẽhõ Tĩrtũm kapẽr mar tỳx nẽ te kêp hkra pyràk o amnhĩ nhĩpêx. Tã tanhmã hamaxpẽr to nẽ kapẽr kaga nẽ htỳx ri amnhĩ tomnuj pix o pa. Ka mẽ ja hã omu nẽ hwỳr mra nẽ kot amnhĩ tomnuj nê kãm akapẽr kãm axihtỳx kê tokyx hkaga nẽ akupỹm Tĩrtũm kôt amnhĩ xãm tỳx nẽ ãm hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx. \v 20 Koja amnhĩ tã mẽ ama nẽ Tĩrtũm kôt amnhĩ xãm tỳx nhũm amnhĩ tã omu nẽ kot tanhmã amnhĩ tomnuj tota ho hamakêtkati nẽ amnhĩ katut kôt kurẽ nhũm nhỹrmã kuri htĩr tũm nẽ mex nẽ pa ho pa. Koja amnhĩ tomnuj tỳx o pa htã hkaga hpa nhũm Tĩrtũm ja hã omu nẽ hã tanhmã ho hkêt nẽ axte tanhmã kot amnhĩ tomnuj tota mã hamaxpẽr kêt nẽ. \p Tã ãm ja pix. Ixpê Xiakre na pa ã mẽ awỳr kagà nhĩpêx nẽ mẽnh anẽ.