\id ACT - Apinayé NT -Brazil 2008 (DBL 2013) \h Atre \toc1 Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjaja kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa hã mẽ harẽnh \toc2 Atre \toc3 At \mt1 Atre \mt2 Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjaja kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa hã mẽ harẽnh \ip Rukre na pre kagàja nhĩpêx. Na pre kêp tôtô nẽ hkwỳjê kane ho pa. Nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho pa xwỳnh pê Pawre kôt pa ho pa. Hãmri nẽ hamaxpẽr nẽ hkràmnhwỳ Teopre mã kagàja nhĩpêx nẽ hwỳr kumẽ. Nẽ kagàja kamã Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja kot Jejus mỳr pê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa hã mẽ harẽ. \ip Nẽ Ijaew nhõ patrejaja nẽ mẽ hkwỳ pê Parijew nhõ xwỳnhjaja nẽ mẽ hkwỳ pê Satusew nhõ xwỳnhjaja kot Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kamã harẽnh nẽ mar nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx tã Tĩrtũm Kra Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx kêt ã mẽ harẽ. Mẽ kot kêp Tĩrtũm Kra hkêt ã hkamnhĩx jakamã na prem kãm mẽ kot hkôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê kurê nẽ. Tã nhũm Simãw Pêtre mẽ Pawre mẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh kwỳjaja mẽ uràk nẽ kêp Ijaew tã mẽ kurom Jejus hkôt amnhĩ xunhwỳ nhũm mẽ tee ri ja hã mẽ omu mẽ kamã gryk tỳx nẽ tanhmã mẽ hipêx to ho pa. Tã nom nhũm mẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr nẽ Jejus kaga hkêt nẽ. Mẽ kot mẽ hipêx kati htã na prem arĩ Tĩrtũm Karõ nhỹ hã mẽ piitã mẽ kãm tanhmã Jejus kot mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o pa. Kam nẽ kapit 1 kamã wesik 8 japêr nẽ kamã harẽ. Hãmri nhũm Rukre ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹrja piitã hã kagà nẽ Teopre hwỳr kumẽ. Nẽ kãm mẽ harẽnh o: \c 1 \s1 Tĩrtũm Karõ jarẽnh \r Matêwre 28.16; Makre 16.14; Rukre 24.36; Juãw 20.19 \p \v 1 Pa Teopre? Xà amex? E ot pa axte awỳr kagà nhĩpêx nẽ kumẽ. Nà wam ixte awỳr kagà nhĩpêx nẽ mẽnhta kamã na pa pre amã Jejus kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã harẽ nẽ hã kagà. Kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa nẽ tanhmã mẽ ahkre hto ho paja krax rũm pa pre piitã hã kagà hpa nẽ awỳr kumẽ. \v 2-4 Kormã akupỹm kaxkwa hwỳr àpir xwỳj ri na pre ỹ hã mẽ ahkre ho pa kaxyw hkôt mẽ pa xwỳnh kwỳjê rê. Tã nhũm mẽ kãm hkurê xwỳnhjaja kupĩ nhũm amnhĩ xà htỳx kãm hamak rax kãm ty. Hãmri nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr. Nom nhũm ma akupỹm kaxkwa hwỳr àpir kurê kumrẽx kêt nẽ. Na pre xatã mẽ kot ỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijê hwỳr hapôj nhũm mẽ akupỹm htĩr kãm omu. Na pre hte nhỹri mẽ hwỳr hapôj nẽ tanhmã mẽ ahkre hto nẽ mẽ kãm: \p —Na pre Tĩrtũm mẽ ato hkra nẽ tãm mẽ ate amnhĩ nhĩpêx o apa kaxyw mẽ axunhwỳ. \p Anhỹr o mẽ ahkre hã arĩgro ho 40. Hãmri nẽ kormã mẽ kamã pa ri axte tanhmã mẽ kãm kapẽr to. Tĩrtũm Karõ nhỹ hã mẽ kãm kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —E kêr ka mẽ krĩ ja kamã ri apa nẽ tokyx ma nhỹhỹm apa hkêt nẽ. Kê Inhĩpêêxà Tĩrtũm mẽ awỳr amnhĩ Karõ rẽ mãn. Ra ixte mẽ amã harẽnh xà hkôt koja mẽ awỳr kurẽ nhũm mẽ awỳr wrỳ nẽ mẽ akarõ mã agjê ka mẽ rĩ kormã anhgrà nẽ ma nhỹhỹm krĩ hkôt ri mẽ kãm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt apa. \p \v 5 —Juãw Paxis na pre hte Tĩrtũm mã gôx kãm mẽ hkrã kumrãr o pa. Tã koja Tĩrtũm tokyx mẽ awỳr amnhĩ Karõ rẽ. Kot ixpãnhã amnhĩ kaxyw mẽ ato mẽ amã ma hkêt kaxyw mẽ awỳr kurẽ. Koja hã apkati grêre nhũm mẽ awỳr kurẽ nhũm ixpãnhã mẽ awỳr wrỳ nẽ mẽ amã agjê nẽ mẽ akamã mẽ akôt pa ho pa. Ka mẽ rĩ kormã Jerujarẽ rũm ajapôj nẽ ma mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt apa. Anẽ. \s1 Jejus akupỹm kaxkwa hwỳr àpir ã harẽnh \r Makre 16.19; Rukre 24.50 \p \v 6 Tã nhũm mẽ axte akuprõ. Jejus nẽ ỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja nhũm mẽ hixêt pê Oriwêhti nhĩmõk ã axte axpẽn wỳr akuprõ. Hãmri nhũm mẽ amnhĩ tã Jejus kukja nẽ kãm: \p —Kwa Pahihti mẽ inhmã mẽmoj jarẽ. Xà kot kaj tokyx apê Tĩrtũm kot mẽ ixwỳr amẽnh xwỳnh ã amnhĩ jarẽ nẽ Rõm nhõ xwỳnhjê nê mẽ pahpê Ijaew kator nà? Hãmri pa mẽ pamjaja amnhĩ to amnhĩptàr o ri ixpa. Anẽ. \p \v 7 Hãmri nhũm mẽ kãm: \p —Nà Inhĩpêêxà pix na ã mẽmoj kot anhỹrja kukamã àhpumunh. Tapxipix na kot mẽmoj tanhmã ho hã arĩgro nẽ mẽmoj tanhmã ho hã mytwrỳ pumunh mex. No mẽ kajaja mo kaxyw kot ka mẽ amnhĩ katorta kukamã amnhĩ jarẽnh ma? \v 8 Nà kot paj ãm mẽ amã mẽmoj to pyxire nẽ hkukamã harẽ. Koja Tĩrtũm tokyx mẽ awỳr amnhĩ Karõ rẽ nhũm ixpãnhã kot mẽ ato amnhĩptàr kaxyw mẽ akarõ mã agjê. Hãmri ka mẽ ma pyka piitã hkôt anhgrà nẽ ma mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt apa. Jar Jerujarẽ kamã nẽ pika pê Jutej kôt nẽ nhãm pika pê Samar kamã nẽ pika piitã hkôt mẽ kãm ijarẽnh o ri mẽ hkôt apa. à mẽ ate amnhĩ nhĩpêx anhỹr pix kukamã kot paj mẽ amã harẽ. Anẽ. \p \v 9 Nhũm pre ã Jejus mẽ kãm kapẽr anẽ hãmri nẽ mẽ kêp kànhmã àpir o tẽ nẽ mẽ noo mã ma kaxkwa hwỳr àpir o tẽ nẽ kakrãm axà nẽ mẽ kêp akunok. \v 10 Hãmri nhũm mẽ tee ri hapêr o kuhê rãhã nhũm mẽhõ myja wa axkrut nẽ mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ kutã wa xa. Wa ê hakaj nẽ wa xa. \v 11 Hãmri nẽ mẽ kãm: \p —Pa Garirej nhõ xwỳnhjaja? Kwa mo kaxyw na ka mẽ tee ri kaxkwa pumunh o akuhê? Tĩrtũm na akupỹm amnhĩ wỳr Kra Jejus o api ka mẽ àpir kãm omu. E mẽ tee ri hkukamã ajamaxpẽr kêt nẽ. Koja nhỹrmã man akupỹn mẽ awỳr wrỳ. Te mẽ arũm kaxkwa hwỳr àpirja pyrà nẽ akupỹn mẽ awỳr wrỳ ka mẽ omu. Anẽ. \s1 Akupỹm Jerujarẽ hwỳr mẽ mrar ã mẽ harẽnh \r Rukre 24.52 \p \v 12 Tã nhũm Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja wa kuma nẽ awjanã nẽ ma akupỹm krĩm mra. Hixêt pê Oriwêhti rũm ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mra. Wỳr jawỳ nhũm mẽ akupỹm hpôx tokyx anẽ. \v 13 Hãmri nẽ akupỹm kỳx pê ixkreja wỳr api nẽ agjê. Na pre \li1 Simãw Pêtre nẽ \li1 Juãw nẽ \li1 Xiakre nẽ \li1 Andrehti nẽ \li1 Firipti nẽ \li1 Tomas nẽ \li1 Patoromew nẽ \li1 Matêwre nẽ \li1 Xiakre hõ pê Apew kraja nẽ \li1 Simãw Jerox nẽ \li1 Jut pê Xiakre hkraja. \m Mẽ piitã Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja na pre mẽ. \v 14 Nẽ mããnẽn mẽ hkôt mẽ hkwỳjaja. Jejus katorxà Marir nẽ Jejus tõjaja nẽ Jejus kot tanhmã mẽni ho mex to xwỳnh kwỳjaja nhũm prem kỳx pê ixkreja wỳr Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijê hkôt gjêx pa. Hãmri nẽ xatã axpẽn wỳr akuprõ nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh o hkrĩ. \s1 Tĩrtũm kot Jut Kariot pãnhã mẽhõ xãm ã harẽnh \r Matêwre 27.3-10; Juãw 15.27 \p \v 15-19 Tã nhũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja ra kêp 120. Jakamã nhũm mẽmo arĩgro hã axpẽn wỳr akuprõ nẽ hkrĩ. Nhũm Simãw Pêtre kànhmã xa nẽ tanhmã mẽ kãm Jut Kariot jarẽnh to nẽ mẽ kãm: \p —E Jejus kôt ixtõ nẽ ixtõxjaja. Pa mẽ amã tanhmã finat Jut Kariot jarẽnh to ka mẽ inhma. Na pre axtem nẽ mẽ pahkwỳjê mã Jejus ã amỹnê nẽ hpãnhã kàxpore hkwỳ jamỳ nẽ o tẽ nẽ ho amnhĩm pyka hkwỳ japrô. Tã tanhmã amnhĩ to nẽ nhỹri õ pyka kamã tẽm nẽ amnhĩ tu katõk nẽ hkrêx kato nẽ ty nẽ hkamrô ho õ pyka xy hpa. Jakamã nhũm Jerujarẽ nhõ xwỳnhjaja harẽnh ma nẽ pykaja ã hixi mẽ nhũm kêp “pyka kamrôhti.” No mẽ pahpê Ijaew kapẽr kãm kêp “Ajetãm.” Amnepêm na pre Tĩrtũm Karõ finat Tawi mã Jut Kariot kukamã tanhmã harẽnh to. Kormã kator nẽ kot tanhmã amnhĩ to hkêt tã nhũm ra hkukamã omu nẽ Tawi mã harẽ. Kot axtem nẽ mẽ kãm Jejus ã àmnênhja nhũm hkukamã omu nẽ Tawi mã harẽ nhũm kuma nẽ ô ri hã kagà. Tã nhũm kot hkukamã hã kagà hkôt nhũm ã Jejus nhĩpêx anẽ. Jut Kariotja mẽ panhĩõ na pre. Na pre Jejus mẽ pahpyrà nẽ amnhĩm kuta. Mẽ pahpyrà nẽ ỹ hã kapẽr jarẽnh o pa kaxyw. Tã nhũm axtem nẽ ã hipêx anẽ. \p \v 20 Nom na pre Tawi kot Tĩrtũm mex ã grer ã kagà kot ra hkukamã tanhmã harẽnh to. Kagà hkwỳ pê Sam kamã kot harẽnh kot: \q1 Kot amnhĩ tomnuj xwỳnhta nhõrkwỹ koja hkaprỳn kuhê ho kuhê nhũm mẽhõj mỳr pê kamã pa hkêt kumrẽx. Koja ãm arĩ hkaprỳn kuhê ho kuhê. \q1 Nom kot Jejus mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho paja kê mẽhõ mỳr pê ho amnhĩptà nẽ hpãnhã Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho pa. Anẽ. \m à Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot Jut Kariot kukamã harẽnh kot anhỹr. \v 21 Jakamã e ixkwỳjaja. Kot puj mẽ hpãnhã mẽ atõ xãm ka Jut mỳr pê mẽ pahpê Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho ixpa xwỳnhjê hkôt Jejus akupỹm htĩr ã harẽnh o apa. \v 22 E mẽ atõ na ka pre mẽ ixpyràn finat Juãw Paxis kot Jejus hkrã kumrãr ã omu? Nẽ Jejus kot ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa xà hkrax rũm ka mẽ ixkôt ri omunh o ri apa? Nẽ htyk kãm omu nẽ akupỹm htĩr kãm omu nẽ ma akupỹm kaxkwa hwỳr àpir kãm omu? E mẽ atõ na ka pre mẽ ixpyràn ã kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã omunh par o ri hkôt apa? ã mẽ ate kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã omunh o apa xwỳnhjê hõ kot paj mẽ ata ka Jut Kariot mỳr pê mẽ ixpyràn ma mẽ kãm Jejus akupỹm htĩr ã harẽnh o ri apa. Anẽ. \p \v 23 Nhũm pre ã Simãw Pêtre mẽ kãm kapẽr anẽ. Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ axpẽn pumunh o hkrĩ hãmri nẽ Maxitre mẽ Jujere wa kãm hamaxpẽr. Jujere na pre hixi axkrunẽpxi. Na pre kêp Jujere nẽ kêp Pasapas nẽ kêp Justi. \v 24-25 Hãmri nhũm mẽ wa hã Tĩrtũm kukja nẽ kãm: \p —Pa Tĩrtũm? Nà na pre finat Jut Kariotja Jejus kaga nẽ ty nẽ kot amnhĩ tomnuj mỳrapê ma mẽ kot amnhĩ xà htỳx kamã hamak tũm xàta wỳr ma mõ. Tã ot pa mẽ ixte mẽhõ kot mỳr pê mẽ ixpyrà nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho pa kaxyw mẽhõ hã akukjêr kaxyw akuprõ. Ate mẽ ixpiitã tanhmã mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx to ho ixpa hã mẽ ixpumunh par Tĩrtũm. Ate mẽ ijamaxpẽr kôt mẽ ixpumunh par nẽ mẽ ixte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ ixpumunh par. Jakamã e. Ota Maxitre mẽ Jujereja wa nhỹ. Nhỹ kot kaj amnhĩm ata? Kot paj mẽ kẽn pijakrutja ã wa hixi xi nẽ ho àk nẽ hõ py. Hãmri ka amã hprãm xwỳnhta ta. Kêr pa mẽ kẽn pumunh kêt rãhã hõ py nẽ hã hixi pumu nẽ amã hprãm xwỳnh kôt omunh kurê kumrẽx. Anẽ. \p \v 26 Nhũm prem ã Tĩrtũm mã kapẽr anẽ hãmri nẽ kẽnja o axkamur nẽ ho àk nẽ omunh kêt rãhã ja py nẽ omu nhũm hã Maxitre nhĩxi nõ. Jakamã nhũm Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja amnhĩ kôt kumẽ nhũm mẽ akupỹm kêp 12. \c 2 \s1 Tĩrtũm Karõ kot mẽ hwỳr wrỳk ã harẽnh \r Rukre 24.49; Atre 4.31, 8.15, 10.44, 19.2 \p \v 1 Tã nhũm mẽ hkĩnh pê Pẽtekos kato nhũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja nhỹri axpẽn wỳr akuprõ nẽ hã hkĩnh. Pẽtekosja ã na pre hte Ijaew mẽ hpur kãm mẽõ rũnh ã hkĩnh kaxyw axpẽn wỳr akuprõ nẽ hã hkĩnh. Jakamã nhũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja haxwỳja axpẽn wỳr akuprõ. \v 2 Hãmri nẽ kaxkwa kamã mẽmoj ma. Nhũm mẽmoj te kôk xàpêr tỳx krihkrit pyràk o mẽ hwỳr wrỳk o mõ nẽ mẽ pikuprõnh xà hã ixkreja wỳr axà nhũm mẽ piitã kuma. \v 3 Hãmri nhũm mẽmoj te kuwy jakrax pyràkja ahpỹnhã mẽ hwỳr anhgrà nẽ mẽ hkrã nhĩmõk ã hikwỹ. \fig Atre 2.2-3|src="Pal36B.tif" size="col" ref="ACT 2.3" \fig* \v 4-13 Tĩrtũm Karõ na pre. Tãm mẽ hwỳr wrỳk jakamã ã ri mẽ hipêx anẽ. Hãmri nẽ kot mẽ ho amnhĩptàr kaxyw mẽ hkarõm gjêx pa nhũm mẽ ỹ hã tanhmã kapẽr to ho kuhê. Nom mẽ kapẽr o kapẽr kêt nẽ. Axtem mẽ kapẽr kwỳ ho kapẽr. Tĩrtũm Karõ kot tanhmã mẽ ho jakamã nhũm mẽ axtem mẽ kapẽr kwỳ ho kapẽr. Jao ahpỹnhã mẽ kapẽr kwỳ ho Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽ. Na pre Ijaew kwỳjaja ahpỹnhã pyka hõ kamã ri mẽ hkôt pa nẽ mẽ kapẽr ma nẽ ho kapẽr o pa. Tã akupỹm Jerujarẽ hwỳr pan pôj nẽ kamã ri pa ho pa. Hãmri nẽ mẽmojta ma nẽ ma Jejus kwỳjê hwỳr hprõt nẽ ahpỹnhã mẽ kapẽr ã mẽ kuma nẽ tee ri mẽ omunh o kuhê. Amnhĩ jaêr pê mẽ kuma nẽ tanhmã axpẽn mã mẽ harẽnh to ho: \p —Kokỹỹ. Garirej nhõ xwỳnhjaja kot mẽ pakapẽr mar kêt tã ra tanhmã amnhĩ to nẽ ahpỹnhã ri mẽ pakapẽr o kapẽr. Ahpỹnhã mẽ pakapẽr nẽ ahpỹnhã mẽ panhõ pyka htã nhũm mẽ ã ri mẽ pakapẽr o kapẽr anẽ. \li1 Na pika pê Pat \li1 nẽ Met \li1 nẽ Erãw \li1 nẽ Mẽsopotãm \li1 nẽ Jutej \li1 nẽ Kapatos \li1 nẽ Põt \li1 nẽ As \li1 nẽ Prik \li1 nẽ Pãpir \li1 nẽ Ejit \li1 nẽ Sirẽn wỳr Ripja \li1 nẽ krĩ pê Rõm \li1 nẽ gô hipôk pê Kret \li1 nẽ Arap. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja mẽ pahpê Ijaew kumrẽx \li1 nẽ mẽ pahkwỳjaja amarĩ ri amnhĩ to Ijaew. \m Ãm ahpỹnhã mẽ panhõ pyka nẽ ahpỹnhã ri mẽ pakapẽr. \p —Tã pu mẽ ahpỹnhã mẽ pakapẽr kãm mẽ kapẽr ma. Tĩrtũm mex ã mẽ kot axpẽn mã harẽnhja pu mẽ hã mẽ mar mex nẽ. Anẽ. \p Nhũm prem ã axpẽn mã mẽ harẽnh anẽ nẽ tee ri mẽ omunh o kuhê. Amnhĩ jaêr pê amnhĩ kapẽr kãm mẽ kapẽr ma nẽ tee ri hamaxpẽr nẽ axpẽn mã: \p —Kokỹỹ. Tanhmã mãn pre wem amnhĩ to nẽ ra mẽ pakapẽr ma nẽ mẽ pakapẽr o kapẽr? Anẽ. \p Nhũm mẽ hkwỳjaja axtem nẽ ri mẽ hã hpẽr o axkẽ nẽ axpẽn mã: \p —Tk. Ãm mẽ pipãnh ã ã ri mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr kênã. Anẽ. \s1 Simãw Pêtre kot mẽ kãm ujarẽnh \r Atre 3.12-26 \p \v 14 Hãmri nhũm Simãw Pêtre ã mẽ kapẽr anhỹrja ma hãmri nẽ kỳx pê mẽ kãm kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —E Jerujarẽ nhõ xwỳnhjaja nẽ mẽ apê ixkwỳ Ijaew. Pa mẽ amã mẽmoj jarẽ ka mẽ inhma nẽ inhmar tỳx nẽ. \v 15 Na ka mẽ atỳx ri mẽ ixpipãnh ã mẽ ixkamnhĩx. Mẽ ixkrã pipãnh kêt. Kormã myt kaxkwa nhĩpôk wỳr htẽm kênã. Na hte Ijaew kwỳhtã kagôxỳhti ho hkõm kêt nẽ. \v 16 Ja na pre Tĩrtũm amnepê mã ã mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx anhỹrja kukamã mẽ ijarẽ nhũm ỹ hã kapẽr o pa xwỳnh finat Joew mẽ ixkukamã hã kagà. Nẽ hã kagà ho: \q1 \v 17 Koja nhỹrmã mẽmoj piitã hapêx kaxyw pa mẽ piitã mẽ hwỳr Ixkarõ rẽ nhũm ma mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ hkarõ mã agjê. Hãmri nhũm mẽ hkanrẽhã mẽ hkra xàptàr nywjaja ma mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt pa. Koja mẽ hpimtir kãm amnhĩ kukamã mẽmoj pumu. Nẽ mẽhpigêtjaja haxwỳja. Kot paj mẽ hpimtir kãm tanhmã mẽ kãm ixkapẽr to. \q1 \v 18 Nẽ kot paj mẽ kot ixkôt ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho mẽ pa xwỳnhjê hwỳr Ixkarõ rẽ nhũm mẽ ỹ hã ma mẽ kãm tanhmã ixkapẽr jarẽnh to ho ri mẽ hkôt pa. \q1 \v 19 Kot paj kaxkwa kamã nẽ pyka kamã aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anẽ nhũm mẽ amnhĩ jaêr pê omu. Jao nhỹri mẽ hkamrô pumu nẽ kuwy pumu nẽ kuwy hkũm pumu hãmri nẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr. \q1 \v 20 Nẽ koja myyti ahtyk nhũm mytwrỳre haxwỳja te mry kamrô pyràk. Pahihti Jejus akupỹn hpôx xà hã arĩgro xwỳj ri koja mẽmoj ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Akupỹn hpôx xà hã arĩgro koja mex kumrẽx. \q1 \v 21 Tã koja mẽhõ mẽmoj kot ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã omu nẽ amnhĩ kaxyw inhmã hamaxpẽr nẽ amnhĩ to ixwỳ pa kuma nẽ ho ixkra nẽ mẽmoj punujta pê utà. Anẽ. \m Na pre ã Tĩrtũm kapẽr anẽ nhũm finat Joewja mẽ pamã hã kagà. \v 22 E pa mẽ amã tanhmã Jejus jarẽnh to ka mẽ inhma. Nà Najare nhõ xwỳnh na pre. Mẽ pahte Tĩrtũm nhỹ hã kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa hã omunh kaxyw na pre Tĩrtũm mẽ pahwỳr kumẽ nhũm ỹ hã mẽ panoo mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa. Nẽ aa mẽ pahte mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o pa pu prem hã omu. \p \v 23 —Tã ka prem tanhmã kaxyw ajamaxpẽr punuj to nẽ apĩ. Tĩrtũm ra kot amnepê mã ja kukamã ja hã mẽ apumunh mex tã mẽ pahwỳr kumẽ ka mẽ axtem nẽ apĩ. Jao mẽ kot htỳx ri amnhĩ nhĩpêx o mẽ pa xwỳnhjê mã agõ nhũm mẽ kupĩ. Pĩ kahpa hã kunhô nhũm ty. No ãm mẽ kajaja na ka prem mẽ kãm hã amỹnê nhũm mẽ ã mẽ amã hprãm xà hkôt hipêx anẽ nẽ mẽ amã kupĩ. \p \v 24 —Tã nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr nhũm akupỹm htĩr o htĩr nhũm mẽ htykja tee ri kot amnhĩ kôt mẽnh prãm kaprỳ. \v 25 Amnepêm na pre finat Tawija Jejus akupỹm htĩr kukamã harẽ. Te Jejus tãm kapẽr pyràk o kapẽr nẽ kapẽr o: \q1 Na hte Pahi Maati ixkôt pa ho pa rãhã nẽ. Kot inhĩhkô hã ixtãnopxar o pa jakamã kot paj inhmã ma hkêt nẽ ri ixàmnhĩx ijamakêtkati nẽ ri ixpa. \q1 \v 26-27 Pa Tĩrtũm? Nà kot paj nhỹrmã ixtyk tã arĩ amnhĩ wỳr akãm ama. Kot kaj mẽ htykjê kamã ixkarõ rer kêt nẽ. Ixte akapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri ixpa jakamã koja inhĩ kormã omnu nẽ hkro hkêt ri ka akupỹm ixto ixtĩr. Jakamã na pa inhmã ixtyk pyma hkêt nẽ ixkĩnh nẽ ijamakêtkati nẽ ri ixpa. Nẽ amnhĩ kĩnh jarẽnh rãhã ho ri ixpa. \q1 \v 28 Na ka pre akupỹm ixto ixtĩr ã amnhĩ jarẽ pa ixtĩr tũm nẽ ixpa ho ixpa kaxyw. Tã ate ixkôt ri apa rãhã jakamã pa ixkĩnh nẽ ri ixpa. Anẽ. \m \v 29 à na pre mẽ panhĩgêt finat Pahi Tawija Jejus htyk nẽ akupỹm htĩr kukamã harẽnh anẽ. No tãm amnhĩ jarẽnh kêt nẽ. Tawija na pre ty nhũm mẽ haxà nhũm htem arĩ haxàr xà hã pika ho mex o pa. Tã tãm ã kot amnhĩ jarẽnh anhỹr ro nhỹx akupỹm htĩr nhũm mẽ arĩ haxàr xà kaprỳ ho mex o pa hkêt nẽ. \v 30 Pahi Tawi kêp Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa xwỳnh jakamã nhũm Tĩrtũm kãm hkanrẽhã htàmnhwỳ Jejusja kukamã harẽ nẽ kãm: \q1 Koja nhỹrmã akanrẽhã atàmnhwỳjê hõ amỳr pê apyrà nẽ mẽ ho amnhĩptàr o pa. Ãm hãmri na pa amã ja jarẽ. Anẽ. \m \v 31 Nhũm pre ã Tĩrtũm Tawi mã mẽ pakaxyw ãm mã xwỳnhta jarẽnh anẽ nhũm kuma. Nẽ mar tỳx jakamã hkukamã htyk nẽ akupỹm htĩr ã harẽ nẽ hã kagà. Nẽ hã kagà ho: \q1 Koja Tĩrtũm mẽ htykjê kamã hkarõ rer kêt nẽ nhũm aa ĩ omnu nẽ hkro kêt. Anẽ. \m à na pre finat Tawija Jejus Kris kukamã harẽ nẽ hã kagà anẽ. \v 32 Kot harẽnh xwỳnh Jejusja tãm na pre Tĩrtũm akupỹm ho htĩr pa mẽ pamjaja akupỹm htĩr kãm omu. Hãmri nẽ mẽ ixte omunh xà hkôt ã mẽ amã harẽnh anẽ. Anẽ. \p Nhũm pre ã Simãw Pêtre mẽ kãm Jejus jarẽnh anẽ. Hãmri nẽ mẽ kãm: \p \v 33 —Na pre Tĩrtũm akupỹm amnhĩ wỳr Kra Jejus o api. Hãmri nẽ kãm anẽ nhũm ĩhkô hã mẽmoj piitã ho amnhĩptàr o hkrĩ. Hãmri nhũm Tĩrtũm kot kãm amnhĩ jarẽnh xà hkôt kãm amnhĩ Karõ gõ. Tã nhũm ra amnhĩ pyrà nẽ mẽ ixwỳr kurẽ nhũm jarãhã mẽ ixwỳr te kuwy jakrax pyrà nẽ mẽ ixwỳr wrỳ nẽ mẽ ixkarõ hwỳr gjêx pa. Hãmri pa mẽ ỹ hã ahpỹnhã mẽ akapẽr o ixkapẽr ka mẽ inhma. Tã mẽ akwỳjaja axtem nẽ mẽ xpipãnh ã mẽ ixkamnhĩx. \v 34 No finat Tawija na pre tãm kaxkwa hwỳr àpir ã amnhĩ jarẽnh kêt nẽ. Jejus kot ĩ ho kaxkwa hwỳr àpirja na pre harẽ nẽ harẽnh o: \q1 Na pre Tĩrtũm inhõ Pahihti mã kapẽr nẽ kãm: \q1 \v 35 “E jar inhĩhkô hã nhỹ. \q1 Pa amã mẽ kãm akurê xwỳnhjê gõ ka mẽ ho amnhĩptàr o akrĩ.” Anẽ. \m à na pre finat Tawija Tĩrtũm kapẽr jarẽnh anẽ. Nom tãm ĩ rãhã kaxkwa hwỳr àpir ã amnhĩ jarẽnh kêt nẽ. Pahihti Jejus na pre ã hã harẽnh anẽ. \v 36 Jakamã kwa ixkwỳ Ijaew. Mẽ inhma nẽ inhmar tỳx nẽ. Mẽ ate Jejus ã axàmnênh nhũm mẽ kot mẽ amã pĩ kahpa hã hpĩr xwỳnhta. Tãm na pre Tĩrtũmja kêp mẽ panhõ Pahihti kaxyw ãm. Nẽ kêp mẽ papytàr xwỳnh kaxyw mẽ pakaxyw ãm. Anẽ. \p \v 37 Nhũm pre ã Simãw Pêtre mẽ kãm ujarẽnh anhỹr o xa. Hãmri nhũm mẽ tee ri ujarẽnhja ma nẽ hkaprĩ nẽ. Nẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr nẽ hamaxpẽr o: \p —Hêxta waa nẽ. Pẽr ãm hãmri na pre Jejus mẽ pamã amnhĩ jarẽnh tã pu prem amnhĩ kaxyw hkôt pajamaxpẽr kêt nẽ axtem nẽ kupĩ. Anẽ. \p Hãmri nẽ amnhĩ tã mẽ hkukja nẽ Simãw Pêtre mã: \p —Kwa ã kot anhỹr jakamã tanhmã kot paj mẽ amnhĩ nhĩpêx to? Anẽ. \p \v 38 Hãmri nhũm mẽ kãm: \p —Nà kêr ka mẽ tee ri ate amnhĩ tomnuj mã ajamaxpẽr nẽ akaprĩ nẽ. Hãmri nẽ Jejus Kris kôt amnhĩ xunhwỳ. Pa mẽ ja hã mẽ apumu nẽ Jejus nhỹ hã mẽ akrã kumrã. Hãmri nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ apumu nẽ te amnhĩ katut kôt mẽ ate amnhĩ tomnuj piitã rẽnh par pyrà nẽ axte kãm hamaxpẽr kêt nẽ. Hãmri nẽ mẽ ixkuxwar mẽ awỳr amnhĩ Karõ rẽ. \v 39 Kãm mẽ awỳr rẽnh prãm. Mẽ amã nẽ mẽ akanrẽhã mẽ akra nẽ mẽ atàmnhwỳjê mã nẽ mẽ kot kormã Tĩrtũm kapẽr mar kêt xwỳnhjê mã. Ãm mẽ kot amnhĩ to hwỳr xwỳnh piitã nhũm kãm mẽ hwỳr rẽnh prãm. Anẽ. \p \v 40 Nhũm pre ã Simãw Pêtre mẽ kãm ujarẽnh anẽ. Mẽ kãm kapẽr xihtỳx o kapẽr ry nẽ. Hãmri nẽ mẽ kãm: \p —Koja nhỹrmã Tĩrtũm mẽ kot tanhmã amnhĩ tomnuj to ho mẽ pa xwỳnhjaja tanhmã mẽ homnuj tỳx to. Jakamã kwa mẽ tokyx mẽ ate amnhĩ tomnuj kaga kê tanhmã mẽ ato hkêt nẽ. Anẽ. \p \v 41 Hãmri nhũm mẽ hkwỳjaja kapẽr mar tỳx nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Mẽ ohtô rax nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Mẽ kêp 3.000 nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Hãmri nhũm mẽ kot Jejus nhỹ hã kapẽr jarẽnh o mẽ pa xwỳnhjaja mẽ hkrã kumrãr pa. Mẽ kêp Jejus kwỳ hã amnhĩ to amnhĩrĩt kaxyw mẽ hkrã kumrãr pa. \v 42 Hãmri nhũm mẽ ra mẽ kot Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx xwỳnhjê hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa nhũm Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijaja apkati mẽ Jejus kapẽr o mẽ ahkre nhũm mẽ mar tỳx nẽ ra Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx mex o mõ. Nẽ gaa nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o pa. Mẽ kãm kapẽr mar prãm tỳx jakamã na pre htem axpẽn wỳr akuprõ nẽ axpẽn kutã apku nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh o hkrĩ. Nẽ mẽ kãm axpẽn to mex pix prãm o axpẽn kôt pa ho pa. \s1 Jejus kwỳ kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ harẽnh \r Atre 4.32-35 \p \v 43 Tã nhũm Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja xatã Tĩrtũm nhỹ hã aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri krĩ nhõ xwỳnhjê hkôt pa nhũm mẽ piitã ja hã mẽ omu. Amnhĩ jaêr pê mẽ omu nẽ mẽ kamã no pyma ho tee ri tanhmã Tĩrtũm mã hamaxpẽr to. \v 44 Nhũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnh piitã mẽmoj to axpẽn kutã nojarêt o pa. Jao axpẽn pê ri mẽmoj to õxỳ hkêt nẽ pa. \v 45 Jakamã nhũm mẽhõ kêp amrakati nhũm mẽ ja hã omu hãmri nẽ õ pyka hkwỳ ho wẽnê rỳ mẽ hikukrêx kwỳ ho wẽnê nẽ kàxpore jamỳ nẽ ma o mra nẽ mẽ kãm kugõ. Na pre hte ã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja axpẽn nhĩpêx anhỹr o pa. \v 46 Hãmri nẽ apkati mẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr mra nẽ kãm mex o mex ã harẽ. Nẽ hamakêtkati nẽ àmnhĩx ri hkĩnh kãm axpẽn nhõrkwỹ hkôt ri apkur o pa. \v 47 Pê Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh o ri axpẽn kôt pa. à mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa jakamã nhũm krĩ nhõ xwỳnh piitã kãm mẽ hkĩnh nẽ. Nẽ mẽ hkwỳjaja apkati mẽ mẽ hwỳr mra nẽ mẽ hkôt axkamẽ nẽ mẽ uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ omu nẽ mẽ ho hkra. Jakamã nhũm mẽ ra ohtô rax kumrẽx o mõ. \c 3 \s1 Te grà xwỳnh jarẽnh \r Juãw 14.12-14; Atre 14.8-10 \p \v 1 Tã nhũm apkati hõ hã nhũm Simãw Pêtre mẽ Juãw wa ma Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr wa tẽ. Na pre hte myt àhpanh grire nhũm mẽ piitã kot Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh kaxyw hwỳr mra. Jakamã nhũm Simãw Pêtre mẽ Juãw wa haxwỳja ma hwỳr wa mra. \v 2 Nhũm mẽhõja hakwakrem hkrĩ. Katorxà nhõxà hkre rũm hte grà nẽ kator xwỳnhta. Nẽ arĩ hkrĩ ho hkrĩ nẽ aa kànhmã ãm nẽ ri pa hkêt nẽ. Nhũm hte hkràmnhwỳjaja apkati mẽ hamỳ nẽ ma o pa nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre jakwakrem hkrĩ nhũm mẽ hwỳr o hkrĩ. Hakwakreja mẽ kot kãm: “Mẽ gjêx xà mex” anhỹr xwỳnhta kapem hwỳr mẽ mrar xwỳnhjê hwỳr o hkrĩ. \v 3 Tã nhũm Simãw Pêtre mẽ Juãw wa tẽ nẽ ixkreja wỳr wa àr o tẽ nhũm hte grà xwỳnhta wa omu nẽ kàxpore hã wa kuwỳ \v 4 nhũm Simãw Pêtre omu nẽ kãm: \p —E amnẽ wa ixpumu. Anẽ. \p \v 5 Hãmri nhũm kuma nẽ htỳx ho wa kot kãm kàxpore hkwỳ nhõr ã wa hkamnhĩx nẽ wa omu \v 6 nhũm Simãw Pêtre kãm: \p —Nà ixkàxpore hkêt. Nom kot paj Jejus Kris xàhpumunh xà ho tanhmã anhĩpêx to. E pa Jejus Kris pê Najare nhõ xwỳnhta nhỹ hã amã ixkapẽr jakamã tokyx kànhmã xa nẽ ri mra. Anẽ. \p \v 7 Hãmri nẽ upôk rũm hpa hã kupy nẽ kànhmã ãm nhũm hte mex nẽ kànhmã xa nẽ amnhĩ te karo ho ri mra. \v 8 Hãmri nẽ hte mex ã amnhĩ pumu nẽ hkĩnh tỳx nẽ. Nẽ hkĩnh xàj ma wa hkôt harĩ ho tẽ nẽ wa hkôt ixkrem axà. Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh pê harĩ ho wa hkôt tẽn axà. \v 9 Hãmri nhũm mẽ piitã amnhĩ jaêr pê akupỹm mex ã omu nẽ kamã no pyma nẽ. \v 10 Nẽ axpẽn mã: \p —Kokỹỹ mũjti na pre hte mẽ gjêx xà mex kamã mẽ hwỳr rãhã ho hkrĩ htã nhũm Tĩrtũm tanhmã ho nhũm kànhmã xa nẽ ri mrar mex kurê kumrẽx. Hêxta waa nẽ. Anẽ. \s1 Simãw Pêtre kot mẽ kãm ujarẽnh \r Rukre 24.46-47; Atre 2.14-36 \p \v 11 Hãmri nhũm hte mex xwỳnhja Simãw Pêtre mẽ Juãw wa hkôt ixkre hwỳr axà nẽ wa kuri xa. Nhũm mẽ piitã amnhĩ jaêr pê harẽnh ma nẽ hwỳr hprõt nẽ agjê nẽ omu. Mẽ kot ixkre nhĩkjê jarẽnh o: “Pahi Sarumãw nhõ” anhỹr xwỳnh jarẽnhja wỳr nhũm mẽ hprõt nẽ hte mex xwỳnhta kamã no pyma ho kuhê. Nẽ kuri Simãw Pêtre mẽ Juãw wa omu nẽ axpẽn mã wa harẽnh o: \p —Hêxta waa nẽ. Tanhmã na we wa amnhĩ to nẽ akupỹm kãm hte ho mex nhũm ri mra? \p Anẽ nẽ wa kamã no pyma nẽ. \v 12 Hãmri nhũm Simãw Pêtre mẽ kuma nẽ mẽ kãm: \p —Pa ixkwỳjaja. Kwa mẽmo na ka mẽ ri mẽ ixkamã ano pyma ho akuhê? Xà wa ixàhpumunh tỳx xà ho na pa wa ho mex? Nà ja kot anhỹr kêt. Rỳ xà wa ixte Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx mex o ixpaja o na pa wa ho mex? Nà mããnẽn ja kot anhỹr kêt. \v 13-17 Mẽ ate omunh xwỳnhta Jejus tãm kot ho mex kênã. Kot amnhĩ kaxyw kãm hamaxpẽr tỳx jakamã nhũm akupỹm ho mex ka mẽ omu. \p —Finat Apraãw nẽ Ijak nẽ Jako mẽ hkwỳjaja kot hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa xwỳnh pê Tĩrtũmja. Tãm na pre akupỹm Kra Jejus o htĩr nẽ mex o mex ã harẽ. Mẽ ate hã axàmnênh nhũm mẽ kot hpĩr xwỳnhta. Pahihti Pirat kot kãm urer kaxyw tã ka mẽ nê kãm akapẽr kãm axihtỳx nẽ. Nom Jejus tãm kot amnhĩ nhĩpêx o pa xwỳnh na pre. Na pre hte amnhĩ nhĩpêx mex rãhã ho pa htã ka mẽ axtem nẽ hkaga. Nhũm pahihti Pirat mẽ ate kot kãm urer kêt ã axihtỳx nhũm kãm urer kêt nẽ õ pôristi mã kugõ nhũm mẽ amã kupĩ. Mẽ kajaja mẽ amã hprãm xà hkôt mẽ amã kupĩ. Tĩrtũm kot mẽ pahwỳr mẽnh tã ka mẽ axtem nẽ apĩ. \p —Nom mẽ ate kêp Tĩrtũm Kra hã omunh kêt jakamã na ka prem ã hipêx anẽ. Mẽ kot mẽ ato amnhĩptàr xwỳnhjê mẽ na ka prem amarĩ apĩ. Na prem mẽ axàmnênh xà hkôt mẽ amã pĩ kahpa hã kunhô nẽ ã hpĩr anẽ. Kêp akupỹm mẽ pahto mẽ pahtĩr xwỳnh tã ka prem axtem nẽ apĩ. No nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr pa prem akupỹm htĩr kãm omu. \p \v 18 —Amnepêm Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o mẽ pa xwỳnhjaja na prem Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnhja kukamã tanhmã harẽnh to nẽ hã kagà nẽ mẽ kãm harẽnh o pa. Kot amnhĩ xà htỳx kãm hamak kãm htykja kukamã nhũm pre htem harẽnh o pa. Tã ã Tĩrtũm kot kukamã harẽnh anhỹr xàja kôt ka mẽ ã hipêx anẽ nẽ apĩ. \p \v 19 —Jakamã kwa mẽ tee ri mẽ ate amnhĩ tomnuj ã amnhĩ pumu nẽ tokyx hkaga. Hãmri nẽ amnhĩ to Tĩrtũm wỳ kê mẽ anê mẽ ate amnhĩ tomnuj piitã amnhĩ katut kôt rẽnh pa. \v 20 Hãmri nẽ mẽ ato mex nẽ ka mẽ kukwak ri akĩnh nẽ ajamakêtkati nẽ axàmnhĩx ri apa. Koja nhỹrmã akupỹn mẽ pahwỳr Jejus mẽ. Ra kot mẽ pakaxyw ãm kênã. \p \v 21 —Nom koja tokyx akupỹn wrỳk kêt nẽ. Koja kormã kaxkwa kamã pa rãhã nhũm Tĩrtũm akupỹm kot mẽmoj piitã ho mex par mẽ nhũm rĩ kormã akupỹn mẽ pahwỳr wrỳ. Amnepêm Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa xwỳnhjaja kot ja kukamã harẽnh nẽ hã kagà xà hkôt. \p \v 22 —Na pre finat Mojes haxwỳja Tĩrtũm nhỹ hã mẽ pahpãmjê mã tanhmã ja jarẽnh to nẽ harẽnh o: \q1 Koja nhỹrmã mẽ panhõ Pahi Maati Tĩrtũmja te kot ra mẽ akaxyw pa ixãmja pyrà nẽ axte mẽ panhĩõ xãm. Mẽ panhĩõ koja. Koja nhỹrmã inhmỳr pê mõn pôj nẽ mẽ amã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o pa. Ka mẽ kapẽr ma nẽ mar tỳx nẽ kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx o ri apa. \q1 \v 23 Koja mẽhõ kuma nẽ ãm kuma nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã omu nẽ kêp hkra hkêt ã harẽnh kurê kumrẽx. Anẽ. \m \v 24 à na pre finat Mojesja mẽ kãm Jejus kukamã ujarẽnh anẽ. No ãm tapxipix na pre ã harẽnh anhỹr kêt nẽ. Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kapẽr o mẽ pa xwỳnh piitã na prem ã mẽ kãm harẽnh anhỹr o pa. Kot harẽnh o pa xwỳnh kot wa finat Sãmuewja nẽ hkôt mẽ hkwỳjê piitã ã Jejus kukamã hkwỳjê mã harẽnh anhỹr o pa. \p \v 25 —Tã mẽ pahpê mẽ hkamrô hkwỳ na pu mẽ. Mẽ pahpê mẽ hkanrẽhã mẽ htàmnhwỳỳ. Mẽ pakaxyw na pre Tĩrtũm ã mẽ kãm kapẽr anẽ. Nẽ Kraja kukamã finat Apraãw mã kãm: \q1 Koja nhỹrmã akanrẽhã atàmnhwỳjê hõ pyka piitã hkôt mẽ piitã mẽ ho mex o pa nhũm mẽ kukwak ri mex kumrẽx nẽ ri pa. Anẽ. \m \v 26 à kot Kra hkukamã harẽnh anhỹr tã mẽ pakumrẽxjê hwỳr na pre kumẽ. Kot mẽ pahto mex nhũm mẽ pahte amnhĩ tomnuj kaga kaxyw nhũm mẽ pahpê Ijaew kumrẽxjê hwỳr kumẽ. Anẽ. \p Nhũm pre ã Simãw Pêtreja hte grà xwỳnh pumunh o mẽ kuhê xwỳnhjê mã ujarẽnh anẽ. \c 4 \s1 Simãw Pêtre mẽ Juãw wa kot mẽ àptàr tũmjê mã kapẽr ã wa harẽnh \r Rukre 21.12-13 \p \v 1-4 Nhũm Simãw Pêtre mẽ Juãw wa arĩ mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o wa xa nẽ mẽ kãm: \p —Nà na pre Jejus ty nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr. Tã kot akupỹm ho htĩr jakamã koja nhỹrmã uràk nẽ akupỹm mẽ htyk xwỳnh piitã mẽ ho htĩr pa. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kot wa mar o kuhê xwỳnh kwỳjaja wa kuma nẽ wa hkôt hamaxpẽr nẽ wa urà nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Jakamã nhũm ra mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja ohtô rax kumrẽx. Ra mẽ kêp 5.000. \p Hãmri nhũm axtem mẽ hkwỳjaja wa hwỳr mra nẽ wa mar o kuhê. Mẽ õ patre nhõ pôristi krãhtũm mẽ Satusew nhõ xwỳnh kwỳjê mẽ nhũm mẽ ma Simãw Pêtre mẽ Juãw wa hwỳr mra nẽ tee ri wa kot mẽ ahkre hã wa mar o kuhê. Nẽ mẽ kãm akupỹm mẽ htĩr jarẽnhja ma nẽ wa kamã gryk nẽ. Satusew nhõ xwỳnhjaja na pre htem akupỹm mẽ htĩr kôt hamaxpẽr kêt jakamã nhũm wa akupỹm mẽ htĩr jarẽ nhũm mẽ tee ri wa kuma nẽ hamaxpẽr punuj nẽ wa kamã gryk kato. Hãmri nẽ wa hã amỹnê nhũm mẽ wa unê nẽ ma wa o tẽ nẽ mẽ hagjênh xà kamã wa haxà. Ra myt grire nhũm mẽ wa haxà. Wa kot mẽ hagjênh xà kamã hã apkati nhũm rĩ kormã mẽ kot ujarẽnh ã tanhmã wa ho kaxyw. \p \v 5-6 Tã nhũm apkati nhũm mẽ ohtô nẽ wa ujarẽnh ã wa mar kaxyw Jerujarẽ kamã axpẽn wỳr akuprõ. Ijaew pigêtjaja nẽ mẽ àptàr tũm kwỳjaja. Nẽ mẽ kot finat Mojes kapẽr o mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjaja. Nẽ mẽ õ patre maati Anas mẽ hkwỳja. Nẽ Ijaew nhõ juisti Kajpas mẽ Juãw õ mẽ Aresãnja. Nhũm mẽ kot Simãw Pêtre mẽ Juãw wa mar kaxyw axpẽn wỳr akuprõ. \v 7 Hãmri nẽ wa hã karõ nhũm pôristi wa hwỳr tẽ nẽ wa haprô nẽ ma mẽ hwỳr wa o tẽ nẽ wa ho axà nẽ mẽ kutã wa ỹr nhũm wa nhỹ. Hãmri nhũm mẽ wa omu nẽ wa kãm: \p —E mẽ inhmã amnhĩ jarẽ. Mẽhõ xàhpumunh xà ho na ka pre wa hte grà xwỳnhta ho mex? Mẽhõ na pre hwỳr war amẽ ka wa ho mex? Anẽ. \p \v 8 Hãmri nhũm Simãw Pêtre mẽ kãm awjarẽ. Tĩrtũm Karõ kot kãm hamaxpẽr o hihtỳx jakamã nhũm ỹ hã Ijaew pigêtjê mẽ mẽ àptàr tũmjê mã awjarẽ nẽ mẽ kãm: \p \v 9 —Tôe mẽhõ kot ho mex xwỳnhja ã mẽ ate wa ixkukjêr \v 10 jakamã kot paj mẽ amã harẽ ka mẽ ixte harẽnhja ma. Wa ixpyrà nẽ mẽ apê Ijaew kêr ka mẽ wa ixkapẽr mar tỳx nẽ. Jejus Kris pê Najare nhõ xwỳnhta. Mẽ ate hpĩr nhũm Tĩrtũm kot akupỹm ho htĩr xwỳnhta. Tãm na pre àhpumunh tỳx o akupỹm hte grà xwỳnhta o mex. ỹ hã ixte kaxyw kãm ixkapẽr nhũm tãm akupỹm ho mex. \v 11 Tĩrtũm kot mex o mex ã harẽnh nẽ mẽ pakaxyw ãm tã ka prem axtem nẽ hkaga. Nom Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ra mẽ akukamã ã mẽ ate amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ ajarẽnh nẽ mẽ ajarẽnh kot: \q1 Mẽ kot kẽn o amnhĩm õrkwỹ nhĩpêx kaxyw nẽ nhỹri kẽn maati pumu nẽ htỳx omnuj ã hkamnhĩx nẽ hkaga. Mẽ kot hkaga htã nhũm Tĩrtũm mẽ kurom mex o kot kẽn piitã hakrenh par ã omunh kurê kumrẽx. \m Anhỹr o kot mẽ ajarẽnh. Te mẽ ate kẽn maati kaga xwỳnh ã mẽ ajarẽnh pyràk. Tã ka mẽ ã mẽ kot mẽ akukamã mẽ ajarẽnh anhỹrja kôt te mẽ ate kẽn maati kaga pyrà nẽ Jejus kaga nẽ apĩ. Tĩrtũm kot amnhĩm mex o mex ã omunh nẽ harẽnh tã ka prem axtem nẽ hkaga. \v 12 Tapxipix na hte mẽ panê mẽ pahte amnhĩ tomnuj rê. Mẽhõ koja uràk nẽ àhpumunh tỳx o mẽ panê kurê? Mẽhõ koja ahpỹnhã pyka piitã hkôt uràk nẽ ã mẽ panhĩpêx mex anẽ? Nà ãm amrakati kumrẽx. Ãm Jejus pix. Tapxipix na pre Tĩrtũm ja kaxyw ãm jakamã tapxipix na kêp mẽ pahkaprĩ xwỳnh maati. Anẽ. \p \v 13 Nhũm pre ã Simãw Pêtreja mẽ kãm kapẽr anẽ. Hãmri nhũm mẽ amnhĩ jaêr pê kuma nẽ axpẽn mã: \p —Kwa wa kãm mẽ pahpyma wa hã hkwỳ jêt kêt kumrẽx. Te ri wa htỳx ri wa pa pyràk tã wa hamaxpẽr tỳx kumrẽx. Mãn wa kêp Jejus kôt mẽ pa ho mẽ pa xwỳnh kwỳ jakamã na wa ã kapẽr anẽ nà? Anẽ. \p \v 14 Hãmri nẽ tee ri kot tanhmã mẽmoj tã wa kãm àkjêr to hkukamã hamaxpẽr. No nhũm hte grà xwỳnh ra kot mẽ hwỳr àr nẽ Simãw Pêtre wa kuri mex nẽ ãm nhũm mẽ kot no ho omunh jakamã wa kãm àkjêr kêt nẽ. \v 15 Hãmri nẽ wa kãm anẽ nhũm wa mẽ kêp kato nẽ kapôt ã xa nhũm mẽ tanhmã wa kãm nẽ kaxyw wa hã axpẽn ma nẽ axpẽn mã: \p \v 16 —Kwa tanhmã kot puj mẽ wa ho? Ra jar Jerujarẽ kamã mẽ piitã mẽ kot akupỹm hte grà xwỳnhta mex ã wa omunh kênã kot puj kêt mẽ kãm wa kot ho mex hkêt ã wa harẽ. \v 17 Tã mẽ kot harẽnh o hprõt pymaj kot puj mẽ axte Jejus jarẽnh o pa nê wa hkurê. Kê hte grà xwỳnh jarẽnhja ãm jar mẽ pakamã hapêx. Nà kot puj mẽ ã wa kãm karõ anẽ. Anẽ. \p \v 18 Nhũm mẽ wa hã axpẽn mar pa hãmri nẽ akupỹn wa hã karõ nhũm wa akupỹn mẽ hwỳr axà nhũm mẽ wa kãm: \p —E Simãw Pêtre mẽ Juãw wa. Wa mãmrĩ ma tẽ. Nom kêr ka wa mẽ ixkapẽr mar kumrẽx. Kêr ka wa axte ri tanhmã mẽ kãm Jejus jarẽnh to ho ri apa hkêt nẽ. Ãm kwarĩ ho kwarĩ. Anẽ. \p \v 19 Hãmri nhũm wa tee ri mẽ kuma nẽ mẽ kãm: \p —Nà Tĩrtũm tãm kot ja hã wa inhmã karõ kênã kot pa kêt wa mẽ akapẽr ma nẽ harẽnh o ixpa hkêt nẽ. \v 20 Na pa pre wa Jejus kôt ri ixpa nẽ xatã kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã omunh o hkôt ixpa. Nẽ xatã tanhmã mẽ ahkre hto hã mar o hkôt ixpa. Nẽ akupỹm htĩr kãm omu. Jakamã tanhmã kot pa wa amnhĩ to nẽ mẽ kãm ja jarẽnh kêt nẽ? Nà kot pa wa mẽ akapẽr mar xà hkôt ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr hkêt nẽ. Anẽ. \p \v 21-22 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ tee ri mẽ kot tanhmã wa ho kaxyw. Te grà xwỳnhta hte grà nẽ hkrĩ ho hã amgrà pê 40 tã ra akupỹm mex nhũm mẽ piitã ja hã omu nẽ hã axpẽn mã Tĩrtũm mex o mex ã harẽnh o ri pa. Jakamã nhũm mẽ utàr xwỳnhjaja mẽ kuma nẽ kãm mẽ uma nẽ. Hãmri nẽ mẽ umaj tanhmã Simãw Pêtre mẽ Juãw wa ho hkêt nẽ. Ãm axte wa kot Jejus jarẽnh o pa nê wa kãm kapẽr kãm hihtỳx nẽ wa hano nhũm wa ma tẽ. \s1 Mẽ kot amnhĩ to Tĩrtũm wỳr ã mẽ harẽnh \r Matêwre 18.19-20 \p \v 23 Tã nhũm Simãw Pêtre mẽ Juãw wa ma akupỹm Jejus kôt htõ nẽ htõxjê hwỳr wa tẽ nẽ mẽ kãm amnhĩ jarẽ. Nẽ patre krãhtũmjê mẽ mẽ àptàr tũmjaja kot Jejus kapẽr jarẽnh nê wa hkurê kamã hihtỳxja nhũm amnhĩ tã mẽ kãm mẽ harẽ. \v 24 Hãmri nhũm mẽ wa kuma nẽ amnhĩ to Tĩrtũm wỳr kurê kumrẽx nẽ kãm: \p —Pa Pahi Maati? Nà mẽmoj piitã ho akator xwỳnhta na ka. Na ka pre kaxkwa ho akato nẽ pyka ho akato nẽ gô xujanãr o akato. Hãmri nẽ kamã mẽmoj piitã ho akator pa. \v 25-26 Amnepêm na pre mẽ inhĩgêt Tawija amã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa. Nẽ Akarõ nhỹ hã akapẽr kwỳ jarẽ nẽ hã kagà. Nẽ kagàja kamã mẽ kot Pahihti Jejus kutã amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê jarẽ nẽ mẽ hã kagà. Mẽ hkukamã mẽ hã kagà nẽ mẽ hã kagà ho: \q1 Mẽmo mỳrapê na prem Ijaew kêt xwỳnhjaja Tĩrtũm kutã amnhĩ xunhwỳ? \q1 Nẽ Ijaew haxwỳja. Mẽmo mỳrapê na prem htỳx ri hamaxpẽr o ri pa? \q1 Nẽ pyka piitã hkôt pahijaja na prem Pahi Maati kutã amnhĩ xunhwỳr pa. \q1 Nẽ kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnh Jejus Krisja nhũm mẽ mããnẽn kutã amnhĩ xunhwỳr pa. \q1 Nẽ mẽ kot hpĩr kaxyw mẽ kãm hã amỹnê. \q1 Kwa mẽmo mỳrapê na prem axtem nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ? Anẽ. \m à na pre finat Tawija Akarõ nhỹ hã mẽ harẽ nẽ hã kagà anẽ Tĩrtũm. \v 27 Ãm hãmri na pre mẽ hkukamã mẽ hã kagà. Ra mẽ kot ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kênã. Krĩ ja kamã na prem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kaxyw axpẽn wỳr akuprõ. Pahi Erox nẽ pahi Põn Pirat nẽ mẽ ixkwỳjaja nẽ mẽ kêp Ijaew kêt xwỳnhjaja axpẽn wỳr akuprõ nẽ Akra Jejus kutã amnhĩ xunhwỳ nẽ mẽ kot hpĩr kaxyw hã amỹnê. Kot tãm amnhĩ nhĩpêx o pa nhũm ate mẽ ixkaxyw ãm xwỳnhja nhũm mẽ axtem nẽ kutã amnhĩ xunhwỳ. \p \v 28 —Nom amnepêm kormã mẽ ixkêt ri na ka pre mẽ hkukamã ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ omu. Mẽ kot tanhmã apê Akra Jejus to nẽ hpĩrta kukamã ka pre hã mẽ omu. Tã mẽ ixwỳr amẽ nhũm prem kupĩ. No ãm ajamaxpẽr xà hkôt. \p \v 29 —Tã ka mẽ omu. Na mẽ Jejus ã mẽ ixkamã gryk tỳx nẽ tanhmã hã mẽ ixto kaxyw. Jakamã kot kaj mẽ ixpê amã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ixpa xwỳnhjaja ka tanhmã mẽ ixkrã hto pa mẽ inhmã mẽ uma hkêt nẽ mẽ hkôt ixpa ho ixpa. Mẽ kot tanhmã mẽ ixto hã mẽ ixkagrônh tã pa mẽ inhmã mẽ uma hkêt nẽ ixàmnhĩx ri ixkĩnh nẽ ri ixpa. Nẽ anhỹ hã mẽ kutã amnhĩ to htỳx nẽ arĩ mẽ kãm akapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. Mẽ kot Jejus ã tanhmã mẽ ixto htãã. \p \v 30 —Akra Jejus mex o mex jakamã kot paj mẽ àhpumunh tỳx xà ho tanhmã mẽ piitã mẽ ho mex to ho ri mẽ hkôt ixpa. Mẽ à xwỳnhjaja akupỹm mẽ o mex. Nẽ mẽ kot aa mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anẽ. Kê mẽ omu nẽ axàhpumunh o axàhpumunh ã apumunh mex kurê kumrẽx. E ãm ja pix na ra hapêx. Anẽ. \p \v 31 Nhũm prem ã amnhĩ to Tĩrtũm wỳr anẽ. Puh nhũm ixkreja mẽ kãm htertet tỳx nẽ nhũm Tĩrtũm Karõ axte tanhmã mẽ hkrã hto nhũm mẽ ỹ hã kãm mẽ uma hkêt nẽ. Ãm amnhĩ to htỳx nẽ mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh rãhã ho ri mẽ hkôt pa. \s1 Jejus kwỳjaja tanhmã kot axpẽn nhĩpêx to hã mẽ harẽnh \r Atre 2.42-47 \p \v 32-33 Nhũm Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja. Na pre Tĩrtũmja mẽ ho mẽ kãm ma hkêt jakamã nhũm pre htem akupỹm Jejus htĩr kôt mẽ kãm harẽnh o ri mẽ hkôt pa. Nhũm Tĩrtũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnh piitã mẽ kutã nojarêt rãhã ho pa nhũm mẽ ra ohtô rax nẽ. Nẽ mẽ kãm axpẽn to mex pix prãm o ri axpẽn kôt pa. Mẽ ohtô htã te mẽ tipxi pyràk. Nẽ axpẽn pê mẽmoj to õxỳ hkêt nẽ. Na pre htem axpẽn mã mẽ hikukrêx nẽ mẽ apkur xà jarẽnh o: “Inhõ pix kêt mẽ pahpiitã mẽ panhõ na.” Anhỹr o ri mẽmoj tã axpẽn kutã nojarêt o ri pa. No kêt axpẽn mã mẽmoj jarẽnh o: “Tk. Nà ãm inhõ pix na.” Anhỹr o harẽnh kêt nẽ. \v 34-35 Na pre htem tõhã õ ixkre hõ ho wẽnê. Rỳ õ pyka hkwỳ ho wẽnê nẽ kàxpore jamỳ nẽ ma o mra nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjê mã kugõ nhũm mẽ hamỳ nẽ mẽ kêp amrakati xwỳnhjê mã ho anhgrà. Hãmri nhũm mẽ amnhĩm hamỳ nẽ ho amnhĩm awjaprô. Jakamã na pre hte mẽ hkwỳjaja kãm prãm nẽ ri pa rỳ ê hkêt nẽ ri pa hkêt nẽ. \p \v 36-37 Jujere na pre ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ mẽ kaxyw õ pika hkwỳ ho wẽnê. Hãmri nẽ kàxpore py nẽ o tẽ nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê mã kugõ. Jujereja Ijaew nhõ patre ho ajuta xwỳnh na pre. Gô hipôk pê Sipre kamã na pre kato. Kêp Jujere htã no nhũm Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjaja na prem kãm: “Panãpe” Anẽ. Mẽ kapẽr kãm Panãpeja te kêp “mẽ hamaxpẽr o mẽ hihtỳx o pa xwỳnh” anhỹr pyràk. Jakamã nhũm õ pika hkwỳ ho wẽnê nẽ kàxpore py nẽ o tẽ nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnhjê mã kugõ nhũm mẽ kupy nẽ mẽ kêp amrakati xwỳnhjê mã ho anhgrà. \c 5 \s1 Ananĩs mẽ Sapire wa kot amnhĩ to hêx ã wa harẽnh \r Karatas 6.7; Eprêw 10.26-31 \p \v 1 Tã nhũm Ananĩs mẽ hprõ Sapire wa Jujere jarẽnh ma nẽ uràk nẽ õ pyka hkwỳ ho wẽnê. \v 2 Hãmri nẽ kàxpore py. Nom na pre wa ra hã axpẽn ma. Jakamã nhũm Ananĩs Jujere kĩnhã kàxpore hkwỳ pix py nẽ o tẽ nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê mã kugõ. Nom katàt kôt mẽ kãm õr ã amnhĩ jarẽnh kêt nẽ. Kot kàxpore ho pikjêr nẽ amnhĩm hkwỳ ho àrĩk ã amnhĩ jarẽnh kêt nẽ. Ãm mẽ kãm amnhĩ jarẽnh o hêx. Te piitã õr par pyràk o amnhĩ nhĩpêx nẽ mẽ kãm: \p —E ota ixkàxporeta. Na pa wa inhõ pika hkwỳ ho wẽnê nẽ kàxpore hpy nẽ hpãnhã Jujere pyrà nẽ man mẽ awỳr piitã o tẽ. Anẽ. \p \v 3 Hãmri nhũm Simãw Pêtre ra ã kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã omu hãmri nẽ kãm: \p —Tk. Kwa mon ka axtem nẽ Satanasti kapẽr ma nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx nẽ te akàxpore piitã õr pyràk ã amnhĩ to axêx anẽ? Te ate piitã õr pyràk tã no ãm hkwỳ pix gõ. Hêxta waa nẽ. Na ka axtem nẽ Tĩrtũm Karõ mã akàxpore nhõr par o axêx. \v 4 Anhõ pyka kênã. Nẽ hpãnhã kàxporeja anhõ kênã. Kot kaj amã tanhmã ho hprãm xà hkôt mãmrĩ tanhmã ho. Amã piitã ho axàrĩk prãm nẽ mãmrĩ piitã ho arĩk. Rỳ amã hkwỳ hpix nhõr prãm nẽ mãmrĩ hkwỳ pix gõ. No ri ate õr par pyràk o amnhĩ to axêx kêt nẽ. Te ate mẽ inhmã pix mã axêx pyràk nom mẽ inhmã pix mã hkêt. Na ka mããnẽn te Tĩrtũm mã axêx pyràk. Anẽ. \p \v 5-6 Nhũm pre ã Simãw Pêtre Ananĩs mã kapẽr anẽ nhũm kuma nẽ pykap tẽm nẽ htyk kurê kumrẽx. Hãmri nhũm mẽ àptàr nywjaja hwỳr tẽ nẽ kupẽxê ho hkupu nẽ kumỳ nẽ ma o tẽ nẽ haxà. Hãmri nhũm mẽ kot ã kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã harẽnh mar xwỳnhjaja tee ri harẽnh ma nẽ kãm ma htỳx nẽ. \fig Atre 5.1-11|src="cn01908B.tif" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Atre 5:5-6" \fig* \p \v 7 Tã nhũm ra hã ahtũm nẽ. Ra hã 3 ore nẽ hapêx nhũm Ananĩs prõ Sapireja htỳx hamakêtkati nẽ mẽ hwỳr tẽ nẽ axà. Kormã mjên htyk ã harẽnh mar kêt nẽ hamakêtkati nẽ hkĩnh nẽ mẽ hwỳr tẽ nẽ axà. \v 8 Hãmri nhũm Simãw Pêtre omu nẽ hêx rom hkukja nẽ kãm: \p —Pa? E kwa inhmã mẽmoj jarẽ. Tanhmã na prem war anhõ pykaja pãnhã war amã amnhĩrer to? Xà ãm hãmri na amjên mẽ inhmã harẽ nà? Anẽ. \p Hãmri nhũm kuma nẽ mjên pyrà nẽ kãm ho hêx nẽ kãm: \p —Ỹỹ. Ãm hãmri kot amã harẽnh kênã. Anẽ. \p \v 9 Hãmri nhũm Simãw Pêtre tee ri kuma nẽ kãm: \p —Tk. Hêxta waa nẽ. Kwa mon ka war ajamẽ war akàxpore ho te Tĩrtũm mã axêx pyràk? Mãn ka wa ajamaxpẽr o: “Koja Tĩrtũm ja hã wa ixpumu nẽ ãm hã wa ixpumu nẽ tanhmã hã wa ixto hkêt nẽ.” Anhỹr o mãn ka wa ajamaxpẽr nà? Nom na ka wa ãm kãm axêx kaprỳ. Onẽj ra mẽ kot amjên jaxàr xwỳnhjaja akupỹn hpôx o mra. Koja mẽ anhĩpêx o te hipêx pyrà nẽ mããnẽn ato tẽ nẽ ajaxà ka rĩ amnhĩ pumu. \p \v 10 Anẽ nhũm kuma nẽ mjên pyrà nẽ pykap tẽm nẽ htyk kurê kumrẽx. Hãmri nhũm mẽ kot mjên jaxàr xwỳnhjaja mra nẽ mẽ hwỳr agjê nẽ omu nhũm ra htyk mex nẽ nõ nhũm mẽ kumỳ nẽ ma o tẽ nẽ mjên nhĩhkô hã haxà. \v 11 Hãmri nhũm mẽ piitã wa harẽnh ma nẽ kãm ma htỳx nẽ. Mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê mẽ amarĩ ri mẽ pa xwỳnhjaja nhũm mẽ tee ri wa hkukamã hamaxpẽr o kãm ma htỳx kumrẽx. \s1 Mẽ kot aa mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr ã mẽ harẽnh \r Makre 16.17-20; Atre 19.11-12 \p \v 12-14 Na pre hte Jejus kôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja xatã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr akuprõ. Mẽ kot ixkre nhĩkjê mã: “Pahi Sarumãw nhõ” anhỹr xwỳnh jarẽnhja wỳr nhũm pre htem akuprõ. Nhũm mẽ piitã kãm mẽ hkĩnh nẽ mẽ ohtô nẽ mẽ hkôt akuprõ nẽ mẽ uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Mẽnijaja nẽ mẽmyjaja. No nhũm mẽ hkwỳja Ananĩs mẽ Sapire wa kot amnhĩ nhĩpêxja mã hamaxpẽr nẽ kãm mẽ hkôt mrar pyma nẽ. Kãm mẽ hkĩnh tã kãm mẽ hkôt mrar pyma nẽ. \p Nhũm pre hte Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjaja aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri mẽ piitã mẽ hkôt pa. \v 15 Jakamã nhũm pre htem mẽ à xwỳnhjê jamỳ nẽ ma mẽ hwỳr mẽ o mra nẽ Simãw Pêtre kutêp pry kamã mẽ haxwỳ nẽ mẽ kãm: \p —E mẽ jar anhĩkwỹ. Kê Simãw Pêtre ja kôt mẽ ajãnh tẽ nẽ mẽ akupênh o akupỹm mẽ ato mex rỳ nhũm hkarõ pix mẽ atã harir ka mẽ akupỹm amex japêr. \p Anhỹr o mẽ kãm kapẽr hãmri nhũm mẽ kupĩp kãm kutêp hikwỹ. \v 16 Nẽ Jerujarẽ pu hã krĩ hkwỳ kamã. Mẽ à xwỳnhjaja nẽ mẽkarõmnuti kot tanhmã mẽ ho xwỳnhjaja nhũm pre htem mẽ hamỳ nẽ ma mẽ ĩhkrep mẽ o mra nhũm mẽ piitã akupỹm mex pa. \s1 Mẽ kot Jejus kwỳjê jagjênh ã mẽ harẽnh \r Rukre 21.12-15; Juãw 15.26-27; Atre 4.1-22 \p \v 17 Tã nhũm mẽ õ patre maati mẽ hkràmnhwỳ Satusew nhõ xwỳnhjaja tee ri akupỹm mẽ mex ã mẽ harẽnh ma nẽ axpẽn mã: \p —Tk. Kwa na mẽ ra ohtô nẽ Jejus gryk ã mẽ pahte mẽ ahkre kaga nẽ ãm hkôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx o pa. Anẽ. \p Hãmri nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre maati xwỳnhjê kamã gryk nẽ ra tanhmã mẽ ho kaxyw. \v 18 Hãmri mẽ unê nẽ mẽ hagjê nhũm mẽ hagjênh xà kamã hkrĩ hpa. \p \v 19 Tã nhũm kamàt nhũm Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhja ma mẽ hagjênh xà hwỳr mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ hwỳr axà nẽ mẽ kãm hakwakre kahê xà mẽ nẽ mẽ kator pa. Hãmri nẽ mẽ kãm: \p \v 20 —E mẽ ma akupỹm Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr mra nẽ axte mẽ kãm awjarẽ. Tanhmã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx to nẽ Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx nyw o amnhĩ nhĩpêx ã mẽ kãm hã karõ kê mẽ ama. Anẽ. \p \v 21 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ ma akupỹm hwỳr hapêx kurê kumrẽx. Nhũm myt kator o mõr mẽ nhũm mẽ hwỳr agjê nẽ mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o kuhê. \p Tã nhũm mẽõ patre maati mẽ hkôt ri mẽ pa xwỳnhjaja amnhĩ wỳr mẽ àptàr tũm xwỳnhjê hwỳ nhũm mẽ piitã axpẽn wỳr pikuprõnh pa. Hãmri nẽ htỳx arĩ Jejus kwỳjaja mẽ hagjênh xà kamã mẽ hkrĩ hã mẽ hkamnhĩx nẽ amnhĩ wỳr mẽ hã karõ. \v 22 Nhũm pôristijaja ma kot mẽ haprôr kaxyw mẽ hagjênh xà hã ixkre hwỳr mra nẽ tee ri kamã mẽ hapêr nhũm mẽ kamã amrakati. Hãmri nhũm mẽ akupỹm mẽ pikuprõnh xwỳnhjê hwỳr hprõt nẽ mẽ kãm: \p \v 23 —Nà na pôristi hkwỳjaja arĩ hakwakrem ixkre jamãr mex nhũm hakwakre arĩ kahê htỳx nẽ xa. Tã pa mẽ hwỳr agjê nẽ tee ri hkre kamã mẽ hapêr nhũm mẽ kamã amrakati kumrẽx. Anẽ. \p \v 24 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ tee ri hamaxpẽr. \v 25 Rôm nhũm ja mẽ hwỳr tẽn axàn mẽ kãm: \p —Kwa jãã mẽ ate mẽ hagjênh xwỳnhjaja na mẽ axte Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã mẽ ahkre ho kuhê pa ham mẽ omu nẽ mẽ kurũm tẽ. Anẽ. \p \v 26 Hãmri nhũm patre nhõ pôristi krãhtũmja kuma nẽ mẽ hwỳr pôristi hkwỳ rẽ nhũm mẽ ma mẽ hwỳr mra nẽ mẽ hwỳr agjê nẽ kê axte mẽ unê nẽ akupỹm mẽ o mra. Nom tanhmã mẽ ho hkêt nẽ. Mẽ kot hkôt ri mẽ pikamẽnh xwỳnhjê pymaj mẽ ho mex nẽ mẽ o mõ. Nẽ mẽ hã axpẽn mã: \p —Nà kot puj mẽ tanhmã mẽ ho nhũm mẽ ja hã mẽ pahpumu nẽ kẽn o mẽ pahkapê nẽ tanhmã amnhĩ to nẽ hã mẽ panhĩmex. Anẽ. \p \v 27 Hãmri nẽ mẽ ho mex nẽ akupỹm mẽ o mõn mẽ hwỳr mẽ ho agjê nẽ mẽ pikuprõnh xwỳnhjê kutã mẽ hkrĩ. Hãmri nhũm mẽõ patre maatija mẽ kãm: \p \v 28 —Kwa ra mẽ ixte Jejus kapẽr jarẽnh nê mẽ akurê htã ka xep mẽ ãm mẽ inhma nẽ arĩ mẽ kãm harẽnh o ri apa. Nẽ jar Jerujarẽ kamã mẽ piitã mẽ kãm harẽ. Nẽ mẽ pajaja mẽ ixte Jejus pĩr ã ka mẽ ri mẽ kãm mẽ ijarẽnh o apa. Anẽ. \p \v 29 Hãmri nhũm Simãw Pêtre mẽ kuma nẽ mẽ amnhĩ tã mẽ kãm kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —Tỳ kot kaj mẽ Tĩrtũm kapẽr kuhpa hã mẽ inhmã mẽmoj tã karõ pa mẽ ama nẽ ãm mẽ ama nẽ ãm Tĩrtũm kapẽr pix ma nẽ hkôt ri amnhĩ nhĩpêx. \v 30 Amnepêm mẽ panhĩgêtjaja na prem Tĩrtũm kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o pa. Tã ka prem axtem nẽ kêp mẽ kãm Kra Jejus ã amỹnê nhũm mẽ pĩ kahpa hã kunhô nẽ kupĩ. Nom nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr \v 31 nẽ kêp mẽ panhõ Pahihti hã harẽ. Nẽ kêp mẽ pahkaprĩ xwỳnh mex ã harẽ. Hãmri nẽ ra amnhĩ ri ỹr nhũm ĩhkô hã mẽmoj piitã ho amnhĩptàr o hkrĩ. Nhũm kãm: “Koja Ijaew mẽ kot amnhĩ tomnuj kaga nẽ akôt amnhĩ xunhwỳ pa ja hã mẽ omu nẽ amnhĩ katut kôt mẽ kot amnhĩ tomnuj rẽnh pa nẽ mẽ ho ixkra.” Anẽ. \v 32 Tã mẽ pajaja mẽ ixte Jejus htyk nẽ akupỹm htĩr ã omunh mex jakamã na pa hte Tĩrtũm Karõ nhỹ hã ã mẽ amã harẽnh anẽ. Karõja na pre Tĩrtũm mẽ ixte hkôt amnhĩ nhĩpêx xwỳnhjê hwỳr kurẽ nhũm mẽ ixwỳr wrỳ nẽ mẽ ixkarõ mã agjê. Tã ỹ hã na pa htem ri ã harẽnh anhỹr o ri mẽ akôt ixpa. Anẽ. \p \v 33 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ mẽ kamã gryk tỳx nẽ. Nẽ mẽ kãm mẽ himex prãm nẽ mẽ kãm mẽ hã amỹnê. \v 34 Hãmri nhũm Kamariewtija tee ri ja hã mẽ omu hãmri nẽ kànhmã xa nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê xyr pê hkwỳjê mã kapẽr. Parijew nhõ xwỳnh na pre. Nẽ kêp Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm o mẽ ahkre ho pa xwỳnhjê hõ na pre. Nhũm mẽ piitã kãm hkĩnh nẽ. Jakamã nhũm kànhmã xa nẽ pôristi mã anẽ nhũm mẽ amnhĩ nê Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjê kator nhũm mẽ kapôt ã kuhê. \v 35 Hãmri nhũm Kamariewtija mẽ nê tanhmã mẽ kãm kapẽr to nẽ mẽ kãm: \p —E ixkwỳjaja. Kwa kêr pu mẽ tanhmã mẽ ho hkukamã pajamaxpẽr mex nẽ. \v 36 Mãn arĩ mẽ ate finat Tetastija jarẽnh ã anohtỳx nẽ ho apa japêr. Mytwrỳ hõ hã na pre mẽ kãm amnhĩ to rax ã amnhĩ jarẽnh o pa. Hãmri nhũm hkôt ri mẽ pa xwỳnhjaja ohtô nẽ. Mẽ kêp 400. Tã nhũm prem mẽ kêp Tetasti pĩ nhũm hkôt ri mẽ pa xwỳnhjaja axpẽn pê anhgrà nẽ ma hapêx. \p \v 37 —Tã nhũm mẽ kot mẽ piitã mẽ ho kõta xà hã arĩgroja ã nhũm Garirej nhõ xwỳnh pê finat Jut haxwỳja hkôt mẽ pa xwỳnhjaja ohtô nẽ. Tã nhũm mẽ mããnẽn mẽ kêp kupĩ nhũm hkôt ri mẽ pa xwỳnhjaja haxwỳja axpẽn pê anhgrà nẽ ma hapêx. \p \v 38 —Jakamã kwa pu mẽ tanhmã jajê ho hkêt nẽ. Pu mẽ ãm mẽ omu. Koja mẽ amnhĩ krã hkôt ã ujarẽnh anhỹr o pa japêr hã koja Tetasti mẽ Jut wa hkôt pa xwỳnhjê pyrà nẽ tokyx axpẽn pê anhgrà nhũm Jejus jarẽnh o paja hapêx o hapêx. \v 39 Nom koja mẽ ãm hãmri Tĩrtũm nhỹ hã ã mẽ ahkre ho pa anhỹr japêr hã kot puj mẽ tee ri ja ho pajapêx mã. Jakamã kwarĩ. Kot puj mẽ tanhmã mẽ ho nẽ te mẽ pahte Tĩrtũm kutã amnhĩ xunhwỳr pyràk. Anẽ. \p Nhũm pre ã Kamariewti Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijê xyr pê hkwỳjê mã kapẽr anẽ. \v 40 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ kãm: \p —Tỳ nà ãm hãmri na ka ã akapẽr anẽ. Kot puj xep mẽ tanhmã mẽ ho hkêt nẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ akupỹn mẽ hã karõ nhũm mẽ akupỹn mẽ hwỳr agjê. Hãmri nhũm mẽ pôristi mã mẽ hã amỹnê nhũm mẽ htak. Hãmri nhũm mẽ àptàr tũmrejaja mẽ kãm: \p —E mẽ mãmrĩ ma akupỹm mra. Nom kêr ka mẽ axte mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o ri apa hkêt kumrẽx. Anẽ. \p \v 41 Hãmri nhũm mẽ kãm ure nhũm mẽ ma mra. Kĩnh nẽ ma mra nẽ axpẽn mã: \p —Nà kwãr mẽ Jejus ã mẽ pahtak nẽ tanhmã hã mẽ pahto. Kwãr mẽ mãmrĩ ã hã mẽ pahto anẽ. Kot pu mẽ hkaga hkêt nẽ. Ra Tĩrtũm kot ja hã mẽ pahpumunh mex kênã. \p Anhỹr o axpẽn mã kapẽr o axpẽn jamaxpẽr o hihtỳx mex o pa. \p \v 42 Hãmri nẽ arĩ apkati mẽ hkwỳjê mã Jejus kapẽr jarẽnh o mẽ ahkre ho mẽ hkôt pa. Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã nẽ nhãm mẽ õrkwỹ kamã ri mẽ ahkre ho pa. Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw Jejus xãm ã mẽ kãm harẽnh o ri mẽ hkôt pa. \c 6 \s1 Mẽ kêp mẽ mjên htyk xwỳnhjê jarẽnh \r Wam Ximotre 3.8-9 \p \v 1 Tã nhũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja ohtô rax kumrẽx o mõ. Mẽ piitã kêp Ijaew no nhũm mẽ hkwỳjaja axtem Gres kapẽr o kapẽr nhũm mẽ hkwỳjaja Ijaew kapẽr o kapẽr. Na pre hte Ijaew kapẽr o kapẽr xwỳnhjaja apkati mẽ mẽ kêp mẽ mjên htyk xwỳnhjê mã mẽõ ho pa. No ãm mẽ piitã mẽ hipêx o axpẽn pyràk kêt jakamã nhũm Gres kapẽr o mẽ kapẽr xwỳnhjaja tee ri ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ omu nẽ mẽ kamã gryk nẽ. Hãmri nẽ mẽ kãm: \p —Kwa na ka htem amnhĩ kamã mẽ kêp mẽ mjên htyk xwỳnhjê mã mẽõ ho rũnh nẽ agõ. No mẽ ixkamã jajê mã na ka htem ãm ho hkryre nẽ agõ. Kwa mẽ ri ã mẽ hipêx anhỹr kêt nẽ. Mẽ hipêx o axpẽn pyràk nà. Anẽ. \p \v 2 Hãmri nhũm Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijaja mẽ hã mẽ kapẽr ma hãmri nẽ mẽ piitã mẽ ho akuprõ nẽ mẽ kãm: \p —Kwa kêr ka mẽ ja hã axpẽn mã axàkjêr kêt nẽ. E pu mẽ kot mẽ kêp mẽ mjên htyk xwỳnhjê mã õ ho pa kaxyw mẽ akwỳjê rê. No mẽ pajaja kot paj ja ho anhỹr o ri ixpa hkêt nẽ. Kot pa mẽ anẽ nẽ Jejus kapẽr o ri mẽ ajahkre hkêt nẽ nhũm ja mex kêt nẽ. Jakamã mẽ atõ kot kaj mẽ akatàt kôt mẽ kãm mẽ õ ho apa? \v 3 E mẽ amnhĩ kamã mẽ ho 7 nẽ mẽ arê pu mẽ kêp mẽ mjên tyk xwỳnhjê mã õ ho pa kaxyw mẽ unhwỳ. \q1 Tãm mẽ hamaxpẽr xwỳnhjaja. \q1 Nẽ mẽ ate axpẽn mã mẽ mex ã mẽ harẽnh xwỳnhjaja. \q1 Nẽ Tĩrtũm Karõ nhỹ hã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx o mẽ pa xwỳnhjaja. \m à mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr xwỳnhjaja ka mẽ ho 7 nẽ arê pu mẽ kaxyw mẽ unhwỳ. \v 4 Nom mẽ pajaja kot paj mẽ akôt arĩ mẽ amã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ ajahkre pix tãnopxar o ri ixpa. Anẽ. \p \v 5 Hãmri nhũm mẽ kuma nhũm ja mẽ kãm mex nẽ. Nhũm mẽ ma mra nẽ axpẽn mã hkwỳjê nhĩxi jarẽ hãmri nẽ mẽ ho 7 nẽ mẽ kurê. à mẽ hixi kot anhỹr. \li1 Estewãw. Estewãwja na pre Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx mex o pa. Tĩrtũm Karõ kaxwỳnh mã àr nẽ ho amnhĩptàr jakamã nhũm pre hte tãm ri amnhĩ nhĩpêx o pa. \li1 Nẽ kaxyw Firipti \li1 nẽ Prokot \li1 nẽ Nĩkanõ \li1 nẽ Timã \li1 nẽ Parmẽnti \li1 nẽ Nĩkoraw. Nĩkorawja krĩ pê ãxiok nhõ xwỳnh na pre. Kêp Ijaew kêt tã kãm Tĩrtũm kĩnh o pa. Tã ra mããnẽn Kra Jejus kôt amnhĩ xãm. \m \v 6 Jakamã nhũm mẽ mẽ kêp 7tajê rê nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê hwỳr mẽ o mra. Hãmri nhũm mẽ omu nẽ mẽ àpênh ã mẽ unhwỳr kaxyw mẽ hã ĩhkra jaxwỳ nẽ mẽ ho Tĩrtũm wỳ. Hãmri nhũm mẽ kêp mẽ mjên htyk xwỳnhjê mã mẽ õ ho pa nẽ mẽ piitã mẽ hipêx o axpẽn pyràk. \p \v 7 Tã nhũm mẽ ra ohtô rax nẽ Tĩrtũm kapẽr ma nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa. Jakamã nhũm Jerujarẽ kamã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja ra ohtô rax kumrẽx. Nẽ mẽ õ patre hkwỳ haxwỳja ohtô nẽ mẽ uràk nẽ amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. \s1 Mẽ kot Estewãw pynênh ã mẽ harẽnh \r Rukre 21.14-15 \p \v 8 Tã nhũm Estewãwja. Kot mẽ kêp mẽ mjên htyk xwỳnhjê mã mẽ õ ho pa xwỳnhjê hõja. Tĩrtũm kot kutã nojarêt mex jakamã na pre hte ỹ hã àhpumunh tỳx o aa mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri mẽ hkôt pa. \v 9 Hãmri nhũm Ijaew kwỳjaja tee ri ja hã omu nhũm ja mẽ kêp omnuj tỳx nẽ nhũm mẽ hã kãm akir. Uràk nẽ mẽ kêp Ijaew nẽ Jerujarẽ kamã ri mẽ hkôt pa htã ahpỹnhã mẽ õ pyka. Mẽ kot kãm “Ripetat” xwỳnh kwỳ na pre mẽ. Nẽ ahpỹnhã mẽ õ krĩ. \li1 Mẽ hkwỳjaja kêp Sirẽn nhõ xwỳnh. \li1 Nẽ mẽ hkwỳjaja kêp Aresãn nhõ xwỳnh. \li1 Nẽ mẽ hkwỳjaja kêp Siris nhõ xwỳnh. \li1 Nẽ mẽ hkwỳjaja kêp As nhõ xwỳnh. \m Ahpỹnhã mẽõ pika nẽ mẽ õ krĩ htã na prem Jerujarẽ kamã ri axpẽn kôt pa ho pa. Tã Estewãw kot ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa hã omu nhũm ja mẽ kêp omnuj tỳx nẽ nhũm mẽ hã kãm akir. \v 10 No nhũm Tĩrtũm Karõ nhỹ hã hamaxpẽr tỳx o mẽ kãm kapẽr nhũm mẽ kuma nẽ tee ri kutã tanhmã kãm nẽ hprãm kaprỳ. \v 11 Hãmri nẽ ma mra nẽ tanhmã ho hêx to kaxyw amnhĩ kwỳjê rê nẽ mẽ kãm hã amỹnê nẽ mẽ kãm: \p —E kêr ka mẽ krĩ nhõ xwỳnhjê mã Estewãw o axêx nẽ tanhmã mẽ kãm ho akapẽr punuj to ho ri mẽ hkôt apa. Kê mẽ ama nẽ kamã gryk kato. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ pa mẽ hpãnhã mẽ amã amnhĩre. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ ma mra nẽ hapôj nẽ ma krĩ nhõ xwỳnhjê mã tanhmã ho hêx to ho ri mẽ hkôt pa nẽ mẽ kãm: \p —E mẽ amnẽ akuprõ nẽ mẽ inhma. Kwa kêr ka mẽ Estewãwti kapẽr mar kêt nẽ. Na hte finat Mojes mẽ Tĩrtũm wa ho kapẽr punuj pix o ri pa. Pa mẽ ra kot wa ho kapẽr punuj ã kuma. Anẽ. \p \v 12 Hãmri nhũm mẽ kuma. Krĩ nhõ xwỳnhjê mẽ nẽ mẽ àptàr tũmrejê mẽ Tĩrtũm kapẽr tũm o mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjaja nhũm mẽ tee ri mẽ kot Estewãw o hêxja ma nẽ kamã gryk nẽ. Hãmri nẽ ma hwỳr mra nẽ unê nẽ ma mẽ õ juisti hwỳr o tẽ. \v 13 Hãmri nhũm mẽ kãm ho hêx xwỳnhjaja mẽ hkôt mra nẽ juisti mã tanhmã ho hêx to nẽ mẽ kãm: \p —E jahti na hte finat Mojes kot Tĩrtũm nhỹ hã mẽ pahte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã karõ ho hêx rãhã ho pa. Nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkreja nhũm tanhmã ho hêx to pa mẽ kuma. \v 14 Na hte mẽ kãm: “Koja nhỹrmã Jejus pê Najare nhõ xwỳnh Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkreja grành pa kãm ga.” Anhỹr o mẽ kãm hêx o pa. Nẽ Mojes kot mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx ã karõ nê mẽ pahkurê pa prem kuma. Anẽ. \p \v 15 Nhũm prem ã mẽõ juisti mã Estewãw o hêx anẽ. Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ Estewãw wỳr rĩt nẽ hkuk pumu nhũm te kot Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhjê kuk nhĩrã rax pyrà nẽ xa nhũm mẽ tee ri omu nẽ kamã no pyma nẽ. \c 7 \s1 Estewãw kot juistijê mã ujarẽnh \p \v 1 Hãmri nhũm mẽ õ patre maatija Estewãw mã kapẽr nẽ kãm: \p —E mẽ inhmã amnhĩ jarẽ. Xà ãm hãmri na mẽ ri ã ajarẽnh anẽ nà? Anẽ. \p \v 2 Hãmri nhũm kuma nẽ mẽ piitã mẽ kãm kapẽr. Mẽ kãm kapẽr ryy nẽ mẽ kãm: \p —Tôe kot paj mẽ amã mẽ panhĩgêt finat Apraãw tanhmã harẽnh to ka mẽ inhma. Amnepêm na pre Tĩrtũm maatija Apraãw wỳr kato. Kormã pyka pê Mẽsopotãm kamã pa ri. Kormã kot ma krĩ pê Arã hwỳr mõr kêt ri nhũm hwỳr kato nẽ kãm: \v 3 “E kêr ka mẽ anhõ krĩ pê akato nẽ akwỳjê re nẽ ma mõ. Kot paj ma nhỹhỹm hpãnhã pyka hõ hwỳr mẽ ato mõ.” Anẽ. \p \v 4 —Hãmri nhũm kuma nẽ amnhĩ to akuprõ nẽ ma mõ. Õ pyka pê Katej pê kato nẽ ma krĩ pê Arã hwỳr mõ nẽ hpãnhã kamã pa. Tã nhũm hipêêxà Terahti kêp ty nhũm Tĩrtũm amnẽ jar mẽ panhõ pyka hwỳr kumẽ. Jar mẽ papapxà hwỳr kumẽ. \p \v 5 —Nom nhũm kormã kãm pykaja nhõr kêt nẽ. Kormã kãm hkwỳ ho grire nẽ õr kêt nẽ. Na pre ãm kãm: \q1 E kot paj nhỹrmã amã pykaja gõ. Amã nẽ akanrẽhã akra nẽ atàmnhwỳjê mã kugõ ka mẽ kamã ri apa ho apa. \m Anhỹr o kãm mẽ panhõ pika pê Kanaãja jarẽ. Apraãw kormã hkra hkêt ri nhũm ã kãm kapẽr anẽ. \v 6 Hãmri nẽ kãm: \q1 Koja akanrẽhã atàmnhwỳjaja nhỹrmã ma nhỹhỹm pyka hõ hwỳr pa nẽ hpãnhã kamã pa. Mẽ õ pyka kamã pa hkêt tã nhãm pyka hõ kamã pa hãmri nẽ pika nhõ xwỳnhjê mã àpênh rũnh o pa nhũm pyka nhõ xwỳnhjaja mẽ hipêx kati rũnh o pa. Nẽ mẽ àpênh ã mẽ kãm amnhĩrer kêt nẽ. Ãm mẽ homnuj o pa hã amgrà xohtô rax kumrẽx. Nhũm mẽ hã amgrà pê 400. \q1 \v 7 Nom kot paj mẽ hã mẽ homnuj tỳx nẽ. Akanrẽhã atàmnhwỳjê hã mẽ homnuj tỳx nẽ nhũm mẽ rĩ kormã mẽ kurũm kato nẽ man akupỹn pa nẽ jar pôj. Hãmri nẽ jar inhmã inhmex o inhmex ã ijarẽnh rãhã ho pa. Anẽ. \m \v 8 Hãmri nẽ kãm: \q1 E pu axpẽn ma. Koja ka nẽ akanrẽhã akra nẽ atàmnhwỳjaja ka mẽ ixkôt ri amnhĩ nhĩpêx o apa hã kot paj mẽ ato ixkra. Tã koja ja amã mex japêr hã kêr ka mẽ amnhĩ my kwrỳt kà hkwỳ jakà. Nẽ koja mẽ akrajaja hapôj nẽ my ka mẽ mã mẽ ho anẽ nẽ mẽ kêp mẽmy kwrỳt kà hkwỳ jakà. Mẽ piitã mẽ kot mẽ apê ixkra hã mẽ apumunh kaxyw kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. \m Anhỹr o Apraãw mã kapẽr nhũm kuma nẽ mar xà hkôt hkra Ijak my kwrỳt kà hkwỳ krãhta. Kormã hkaràre ri. Kormã hã arĩgro pê 8 pix ri nhũm kêp hkwỳ krãhta. \p —Tã nhũm Ijak hprêk nẽ hprõ nẽ hkra. Hãmri nẽ mã hkra Jako ho anẽ nẽ. Nhũm Jako hprêk nẽ mã hkra pê 12jê ho anẽ nẽ mẽ piitã mẽmy kwrỳt kà hkwỳ jakàr pa. à na pre mẽ pahpàr kraxjaja amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa. \p \v 9 —Jako hkrajê hõ na pre kêp Juje. Nhũm Juje htõjaja hipêêxà hkôt kamã gryk nẽ axtem nẽ mẽ urojê mã ho wẽnê nhũm mẽ kêp haprô nẽ ma pyka pê Ejit wỳr o mõ. Amarĩ Ejit nhõ xwỳnhjê mã àpênh o pa kaxyw. Tã no nhũm Tĩrtũm arĩ tãnopxar rãhã ho hkôt pa. \v 10 Hãmri nẽ Ejit kãm mẽ kot homnuj xwỳnhjê nhĩhkra rũm hkapa nẽ tanhmã hkrã hto nhũm àhpumunh tỳx nẽ hamaxpẽr mex nẽ. Jakamã nhũm Ejit nhõ xwỳnhjê nhõ pahi Paraohtija omu nẽ kãm hkĩnh nẽ. Kot tãm amnhĩ nhĩpêx nẽ àhpumunh tỳx kôt omu nẽ kãm hkĩnh nẽ. Hãmri nẽ amnhĩ ri kumẽ nhũm ĩhkô hã àpênh o pa. Kãm õrkwỹ pumu nẽ Ejit nhõ xwỳnhjê ho amnhĩptàr o pa. \p \v 11 —Rôm nhũm mẽ hpur kãm mẽmoj nhĩgrõt mex kêt nẽ nhũm mẽ kêp mẽ apkur xà hã mẽ õja ra ri mẽ kêp kryre. Ejit kamã nẽ jar Kanaã kamã nhũm mẽ apkur xà hã mẽ õja mẽ kêp hapêx par o mõ. Nhũm mẽ piitã prãm xàj ra hiire nẽ kãm prãm tỳx o pa nhũm mẽ panhĩgêtjaja hãmri prãm xàj tee ri amnhĩ xàpkur xà hã mẽmoj japêr. \p \v 12 —Tã nhũm Jakoja Ejit kãm arĩ mẽ apkur xà hã mẽ õ rax ã harẽnh ma nẽ ma hwỳr hkra hkwỳjê rẽ. Mẽ panhĩgêtjaja nhũm ma mẽ hwỳr mẽ kurẽ nhũm mẽ ma mẽ hwỳr mra. Hãmri nẽ mẽ hwỳr pôj nẽ mẽ kêp mẽmo hy hkwỳ japrô nẽ ma akupỹm o mra. Wam mẽ mõrta ã mẽ kêp mẽmoj japrô nẽ ma akupỹm o mra. \p \v 13 —Tã nhũm mẽ kêp mẽmo hy japrôr xwỳnhja hapêx nhũm mẽ axte akupỹm mẽ hwỳr mra. Hãmri nhũm mẽ htõ Juje mẽ kãm amnhĩ to amnhĩrĩt nẽ kêp mẽ htõ hã mẽ kãm amnhĩ jarẽ. Mẽ kot ra htyk ã hkamnhĩx tã nhũm mẽ kãm amnhĩ jarẽ. Hãmri nhũm Paraohti mẽ kêp Juje htõ hã mẽ harẽnh ma. \p \v 14 —Tã nhũm Juje amnhĩ wỳr hipêêxà Jako mẽ htàmnhwỳjaja mẽ hã karõ nhũm mẽ piitã ma Ejit wỳr hapêx. Mẽ kêp 75 nẽ ma Ejit kamã Juje hwỳr hapêx hãmri nẽ kamã pa ho pa. \p \v 15 —à kot anhỹr jakamã nhũm Jakoja ma Ejit wỳr mõ nẽ hpãnhã kamã pa ho pa. Tã hãmri kamã ty. Nhũm hkrajê piitã Ejit kãm pa hãmri nẽ gaa nẽ htyk pa. \v 16 Hãmri nhũm mẽ hkanrẽhã mẽ hkrajaja mẽ hamỳ nẽ ma akupỹm Kanaã hwỳr krĩ pê Sikẽ hwỳr mẽ o pa nẽ kamã mẽ hagjê. Na pre mẽ hkukamã finat Apraãw kot Amõr krajê pê kẽnkre japrô nẽ kamã hprõ jaxà. Jakamã nhũm prem mỳr pê ma hwỳr mẽ o pa nẽ kamã mẽ hagjê hãmri nẽ ma akupỹm Ejit wỳr pa. \p \v 17 —Tã gaa nẽ rĩ ohtô rax kumrẽx o mõ. Mẽ panhĩgêtjaja ohtô rax kumrẽx o mõ. Hãmri nhũm Tĩrtũm kot Apraãw mã mẽ õ pyka jarẽnh xwỳnhja nhũm kot mẽ kãm õr kaxyw. \v 18 No nhũm Ejit nhõ pahi kot Juje ho mex xwỳnhta na pre ra ty nhũm axtem hpãnhã hõja mẽ ho amnhĩptàr o pa. Nẽ aa Juje jarẽnh mar kêt nẽ. Kormã pahi xàr nyw kêt ri htyk jakamã nhũm mỳr pê harẽnh mar kêt nẽ. \v 19 Hãmri nẽ hkwỳjê homnuj o pa. Tanhmã mẽ panhĩgêtjê nhĩpêx to ho pa. Nẽ mẽ kãm mẽ hkra my hapôx xwỳnhjê hã amỹnê. Mẽ hapôx nhũm mẽ kot pikap mẽ rẽnh nhũm mẽ htyk kaxyw nhũm mẽ kãm mẽ hã amỹnê. \p \v 20 —Rôm nhũm finat Mojesja kato. Nẽ mexre. Hãmri nhũm katorxà Ejit nhõ xwỳnhjê kot kêp hpĩr pymaj õrkwỹ kamã ri mẽ kêp ho hpimxur o pa hã mytwrỳ axkrunẽpxi. \p \v 21 —Tã nhũm ra htỳxre nhũm katorxà mẽ hipêêxà wa tee ri hkukamã hamaxpẽr hãmri nẽ mẽ kot wa kêp hpĩr pymaj kumỳ nẽ ma o tẽ nẽ kaxyw à nhĩpêx nẽ nhỹri gô nhĩpôk ri põ kamã ho amũxu. Tã nhũm Paraohti hkra nija ra gôx mã wỳr mã tẽ nẽ ra omu hãmri nẽ amnhĩm kumỳ nẽ ma o tẽ nẽ ho hkra. \v 22 Jakamã nhũm Mojes Ejit nhõ xwỳnhjê kamã hprêk. Hãmri nẽ mẽ àhpumunh xà hã kagà pumunh pa. Nẽ hihtỳx nẽ mẽ kãm kapẽr kãm hihtỳx mex o pa. \p \v 23 —Tã hãmri ra hã amgrà pê 40 nẽ hapêx nhũm Mojes hamaxpẽr nẽ ra kãm amnhĩ kwỳ pê Ijaewjê pumunh prãm nẽ ma mẽ hwỳr tẽ. \v 24-25 Hãmri nẽ htẽm kôt ja wa omu. Nhũm Ejit nhõ xwỳnhja Ijaewja homnuj o xa nhũm Mojes tẽn tee ri hã omu nẽ hamaxpẽr o: “E pa ma wa hwỳr tẽ nẽ ixkwỳ mũj ã Ejit nhõ xwỳnhta pĩ kê ixkwỳjaja ja hã ixpumu nẽ Tĩrtũm kot mẽ hwỳr inhmẽnh ã ixpumu. Ixte Ejit nhõ xwỳnhjê nê mẽ kator kaxyw mẽ ja hã ixpumunh kurê kumrẽx.” \p —Anhỹr o hamaxpẽr hãmri nẽ wa hwỳr tẽ nẽ amnhĩõja nê Ejit nhõ xwỳnh pĩ. Tã no nhũm hkwỳjaja kot hpĩr ã harẽnh mar tã tanhmã amnhĩ kaxyw kãm hamaxpẽr to hkêt nẽ. \v 26 Nhũm apkati nhũm mẽhõja war axkrut nẽ axte pijapu ho wa xa. Hamẽ wa kêp Ijaew. Jakamã nhũm Mojes akupỹm mẽ hwỳr tẽ nẽ tee ri axpẽn tã wa omu nhũm ja kêp omnuj nẽ. Hãmri nhũm wa hwỳr tẽ nẽ axpẽn nê wa kãm kapẽr nẽ wa kãm: “Pa? Kwa war ajamẽ war apê Ijaew kênã na ka wa ri axtem nẽ ã axpẽn nhĩpêx anẽ.” Anẽ. \v 27 Hãmri nhũm kot amnhĩ kaxyw hkryx xwỳnhja kuma nẽ nhãm amnhĩ nê hkujate nẽ kãm: “Tk. Kwa xà apê mẽ inhõ pahi hã na ka ã wa inhmã akapẽr anẽ? Nà apê mẽ inhõ pahi hkêt kênã. \v 28 Kot kaj inhĩpêx o te ate Ejit nhõ xwỳnhta nhĩpêx pyrà nẽ wa ixtõ hpĩr kêt nẽ.” Anẽ. \p \v 29 —Hãmri nhũm tee ri kuma nẽ ra kãm ma nẽ Ejit rũm kator kurê kumrẽx nẽ ma pyka pê Mijiã hwỳr mõ nẽ kamã hpãnhã pa. Kamã hprõ nẽ hkra. Nhũm hkra myja wa hamẽxkrut. \p \v 30 —Tã nhũm Mijiã kamã pa hã axte hã amgrà pê 40. Hãmri nẽ mẽmo arĩgro hã kapôt ã krã hakỳx pê Sinai kape hã ri pa nhũm Tĩrtũm kãm kapẽr. Nom nhũm Mojes omunh kêt nẽ. Ãm utĩ kaôk kamã kuwy hpôk pix pumu. \v 31 Amnhĩ jaêr pê ã kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã omu hãmri nẽ amnhĩ tã hprĩ hã omunh kaxyw hwỳr tẽ nhũm Tĩrtũm kãm: \q1 \v 32 Pa Mojes? E ixpê Tĩrtũm na pa. Ixpê akukamã anhĩgêt Apraãw nhõ Tĩrtũm na pa. Nẽ ixpê Apraãw kra Ijak mẽ htàmnhwỳ Jako wa õ Tĩrtũm na pa. Anẽ. \m Hãmri nhũm tee ri kuma nẽ kãm ma xàj htertet tỳx nẽ. Hãmri nẽ umaj axte pĩ hpôkja wỳr rĩt kêt nẽ. Ãm nhãm hkrã nẽ rĩt o xa. \v 33 Hãmri nhũm Tĩrtũm kãm: \q1 E kwa ixpê Tĩrtũm maati hã ixtã apijaàm ã aparkà kapa nẽ apar kênh nẽ xa. \q1 \v 34 Na pa ra ixkra Ijaewjaja Ejit kãm mẽ omu. Na ra Ejit nhõ xwỳnhjaja ixpê mẽ homnuj tỳx kumrẽx rãhã ho pa nhũm mẽ amnhĩ xà hã maj tee ri amnhĩ nhĩpêx. Pa ja hã mẽ omu nẽ inhmã mẽ hkaprĩ nẽ. Jakamã kot paj Ejit nhõ xwỳnhjê nhĩhkra rũm mẽ kator pa. E ka kot paj mẽ hwỳr amẽ ka ma akupỹm mẽ hwỳr mõ nẽ mẽ kurũm mẽ kator. \m Anhỹr o kãm mẽ kaxyw karõ. \v 35 Ra Ijaew kot Mojes hkaga tã nhũm mẽ kaxyw ãm nẽ ma akupỹm kot mẽ hwỳr mẽnh kaxyw. Na prem ra omu nẽ hkaga. Te mẽ ate Jejus kagaja pyrà nẽ hkaga. Jakamã nhũm pijapu xwỳnhta tee ri amnhĩ tã omu nẽ kamã gryk nẽ amnhĩ nê kãm kapẽr nẽ kãm: “Tk. Kwa xà apê mẽ inhõ pahi hã na ka ã wa inhmã akapẽr anẽ? Nà apê mẽ inhõ pahi kêt.” Anhỹr tã nhũm Tĩrtũm mẽ kaxyw tãm xãm. Kot mẽ ho amnhĩptàr nẽ Ejit nhõ xwỳnhjê rũm mẽ kator kaxyw. Ja kaxyw na pre pĩ hpôk kamã kãm kapẽr nẽ mẽ kaxyw ãm. \p \v 36 —Jakamã nhũm Mojes ma akupỹm Ejit wỳr mõ nẽ mẽ kurũm hkwỳjê kator nẽ ma mẽ o pa. Na pre mẽ ho mex nẽ Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kãm aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri mẽ o pa. Ejit kamã nẽ mããnẽn mẽ kot gô xujanãr mã: “Gô kamrêk” anhỹr xwỳnhta kamã. Nẽ kapôt ã mẽ kãm ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o mẽ o pa. Nẽ kapôt ã ri mẽ o pa ho ra hã amgrà pê 40. \p \v 37 —Tã tãm na pre mẽ panhĩgêtjê mã mẽhõ hkukamã mẽ kãm tanhmã harẽnh to nẽ mẽ kãm harẽnh o: “Koja Tĩrtũm nhỹrmã te ra mẽ akaxyw pa ixãm pyrà nẽ inhmỳr pê mẽ panhĩõ xãm. ỹ hã mẽ amã kapẽr jarẽnh o pa kaxyw nhũm nhỹrmã mẽ akaxyw ãm ka mẽ omu.” \p —Anhỹr o ã Jejus kukamã harẽnh anẽ. \v 38 Na pre Mojes kapôt ã mẽ panhĩgêtjê ho pa nhũm mẽ krã hakỳx pê Sinaija wỳr pa. Mẽ panhĩgêtjaja hãmri hwỳr pa nhũm Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhja mẽ kaxyw Mojes mã kapẽr nhũm ô ri mẽ kãm awjarẽ nẽ hã kagà. Mẽ kot mar nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx nyw o amnhĩ nhĩpêx o pa kaxyw nhũm mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o pa. Nẽ mẽ pajaxwỳja. Mẽ pahte hkôt amnhĩ nhĩpêx nyw o amnhĩ nhĩpêx o papa kaxyw na pre mẽ pamã hã kagà. \v 39 Tã no nhũm mẽ panhĩgêtjaja Mojes ma nẽ ãm kuma nẽ hkaga kumrẽx nẽ akupỹm Ejit wỳr hkrà. \v 40 Jakamã nhũm Mojes kormã nhỹri mẽ kaxyw Tĩrtũm mã kapẽr o ãm rôm nhũm mẽ wakre kamã htõ Arãw wỳr mra nẽ kãm: “Kwa Mojes ra kot tanhmã amnhĩ to kênã. Kot Ejit rũm mẽ pakator nẽ mẽ pahto mõr tã ra nhỹri arĩk nẽ tanhmã amnhĩ to. Jakamã e. Kwa hpãnhã mẽ inhmã mẽmo karõ nhĩpêx pu mẽ ho panhõ sãnti kê tãm ma akupỹm Ejit wỳr mẽ pahto pa.” Anẽ. \p \v 41 —Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ mẽ kãm kàx o môx krare karõ ho sãnti nhĩpêx nẽ mẽ kãm ãm. Hãmri nhũm mẽ axtem nẽ te ho Tĩrtũm nhĩpêx pyràk o hipêx nẽ kãm ôwêhti hkwỳ pa nẽ kãm haxwỳ nẽ hã apku. Hãmri nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã amnhĩ pumu nẽ hkĩnh nẽ. \v 42 Hãmri nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã mẽ omu nhũm ja kêp omnuj tỳx nẽ nhũm mẽ hkaga hpa. Jakamã nhũm prem amnhĩ krã hkôt ri myyti nẽ mytwrỳre nẽ kanhêti karõ nhĩpêx nẽ te mẽ kot Tĩrtũm nhĩpêx pyràk o hipêx o pa. Hãmri nẽ amnhĩ kaxyw kumã pix mã hamaxpẽr o pa hã amgrà xohtô nẽ. Tã nhũm Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o mẽ pa xwỳnhjaja tanhmã mẽ kãm kapẽr to nẽ mẽ hã kagà. Te Tĩrtũm tãm mẽ kãm kapẽr pyràk o mẽ kãm kapẽr nẽ hã kagà kot: \q1 Pa mẽ apê Ijaewjaja? E mẽ inhma. Amnepêm mẽ ate kapôt ã ri mẽ apa hã amgrà pê 40ta ã. Xà we inhmã na ka prem akrit kwỳ hpar o apa? \q1 \v 43 Nà inhmã hkêt. Na ka prem axtem nẽ ri amnhĩ krã hkôt amnhĩm mẽmo karõ nhĩpêx nẽ hipêx o te mẽ ate pa inhĩpêx pyràk. Pê kãm akrit kwỳ hpar nẽ õr o ri apa. \q1 Mẽ anhõ mẽmo karõ nhĩpêxta mẽ ate amnhĩm hã hixi pê Mõrok mẽnh xwỳnhja ka pre htem à kamã amnhĩ kôt ho apa. \q1 Nẽ amnhĩm kanhêti karõ nhĩpêx nẽ hã hixi mẽ nhũm kêp Repã. Ka mẽ ixkuhpa hã wa kêp mẽ apãm ã harẽnh o ri apa. \q1 Tã ã mẽ ate amnhĩ nhĩpêx anhỹrja mỳrapê kot paj pãnhã nhỹhỹm mẽ arẽ. \q1 Koja mẽ akutã amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja mẽ apynê nẽ ma pyka pê Papirõn rũm hamũ mẽ ato hapêx ka mẽ amarĩ mẽ kãm axàpênh rũnh o ri apa kãm ga. Anẽ. \m à na pre Tĩrtũm mẽ panhĩgêtjê mã kapẽr anẽ nhũm ỹ hã kapẽr jarẽnh o pa xwỳnhja mẽ kãm hã kagà. \p \v 44 —Tã nhũm mẽ panhĩgêtjaja kormã kapôt ã ri pa ri amnhĩ kôt mry kà ho ixkre ho pa. Tĩrtũm mã kapẽr xà hã ixkreja nhũm prem amnhĩ kôt ri o pa. Mẽ kot kãm “Tĩrtũm nhõrkwỹ kaàkre” anhỹr xwỳnhja. Tĩrtũm kot mẽ kãm hã karõ xà hkôt nhũm mẽ hipêx nẽ amnhĩ kôt ri o pa. Na pre Tĩrtũm hprĩ hã Mojes mã tanhmã kot hipêx to hã karõ nhũm mẽ hkôt hipêx nẽ amnhĩ kôt ri o pa. \p \v 45 —Tã nhũm Mojes ty nhũm hpãnhã Jojueja amnhĩ kôt mẽ o pa. Ma Tĩrtũm kot mẽ kãm pyka mex nhõrta wỳr Mojes mỳr pê mẽ o pa. Hãmri nẽ hwỳr mẽ o pôj nhũm Tĩrtũm mẽ nê mẽ kot ra kamã mẽ pa ho mẽ pa xwỳnhjê japôj nhũm mẽ pãnhã kamã pa ho pa. Nẽ amnhĩ kôt Tĩrtũm nhõrkwỹ kaàkreta o pa. Rãhã nhũm finat Tawija mẽ hpãnhã mẽ ho amnhĩptà. \fig Atre 7.44-45|src="LB00259B.TIF" size="col" copy="© The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972. Acréscimos e correções feitos por Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994" ref="Atre 7:45" \fig* \v 46 Na pre Tĩrtũm Tawi kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa hã omu nẽ kãm hapê nẽ. Jakamã nhũm Tawi kãm kapẽr nẽ kãm: “Pa Tĩrtũm? Kwa xà kot paj amã ixkre mex õ nhĩpêx nà? Mẽ ixpê Ijaewjaja mẽ ixte kamã amã amex o amex ã ajarẽnh o ixkrĩ kaxyw pa hipêx. Xà kot paj amã hipêx?” Anhỹr tã no nhũm Tĩrtũm kormã kãm ja prãm kêt nẽ. \v 47 Jakamã nhũm Tawi hkra Sarumãwja hipêêxà mỳr pê hpãnhã kêp mẽ õ pahi nẽ kãm hipêx. \v 48 Nom xà na hte Tĩrtũm maatija mẽ pahte kãm panhĩhkra ho ixkre nhĩpêx xwỳnh kamã hkrĩ? Nà kaxkwa kamã na hkrĩ xà. Na pre ra Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa xwỳnhja Tĩrtũm kot tanhmã mẽ pajamãr to ho pa hã kagà nẽ hã kagà ho: \q1 \v 49 Na pa hte kaxkwa rũm pyka hkôt mẽ piitã mẽ hamãr mex o ixkrĩ. \q1 Tã tanhmã kot paj amnhĩ to nẽ mẽ ĩhkra ho mẽ kot inhmã ixkre nhĩpêxta wỳr axà nẽ kamã ixpa ho ixpa? \q1 \v 50 Nà ixte mẽmoj piitã ho ixkator xwỳnh kênã kot pa kêt ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Anẽ. \m Nhũm pre ã Tĩrtũm amnhĩ tã mẽ kãm kapẽr anẽ nhũm ỹ hã kapẽr jarẽnh xwỳnhja ô ri mẽ pamã hã kagà. \p \v 51 —E kwa mẽ inhma ixkwỳjaja. Mẽ akrã hihtỳx kumrẽx jakamã mẽ amã Tĩrtũm kapẽr mar prãm kêt. Na ka htem mẽ panhĩgêtjê pyrà nẽ amnhĩ nê Tĩrtũm Karõ kaga nẽ kapẽr mar kêt nẽ. \v 52 Na pre hte Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr o mẽ pa xwỳnhjaja mẽ panhĩgêtjê hwỳr mra nẽ mẽ kãm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt pa. Tã nhũm mẽ hkaga nẽ mẽ hipêx kati ho pa. Na pre htem Jejus wrỳk kukamã mẽ kãm: “E koja nhỹrmã kot Tĩrtũm kapẽr mar nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex rãhã xwỳnh maatija mẽ pahwỳr wrỳ.” Anhỹr o mẽ kãm harẽnh o pa. Tã no nhũm mẽ kãm ja mar prãm kêt jakamã axtem nẽ hã mẽ hpar o pa. Mẽ kot mẽ kãm Jejus jarẽnh o mẽ pa xwỳnhjê hpar o pa. Tã nhũm tãm mẽ pahwỳr wrỳ ka mẽ omu nẽ mẽ kot amnhĩ nhĩpêxta pyrà nẽ hã amỹnê nhũm prem mẽ amã kupĩ. \p \v 53 —Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhjaja kot Tĩrtũm nhỹ hã tanhmã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx to ho papa hã mẽ pamã karõ nhũm mẽ ate mar tã mẽ apê hprãm nõkati. Nẽ ama nẽ ãm ama nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx o ri apa hkêt nẽ. Anẽ. \s1 Mẽ kot Estewãw pĩr ã mẽ harẽnh \r Rukre 21.16-19, 23.34; Atre 22.20 \p \v 54 Hãmri nhũm juistijaja tee ri Estewãw xujarẽnh ma nẽ kamã gryk tỳx nẽ kãm kapẽr punuj nẽ. \v 55 Nom nhũm Tĩrtũm Karõja tanhmã hkrã hto nhũm kãm mẽ uma hkêt nẽ. Hãmri nẽ kànhmã rĩt nẽ kaxkwa pumunh o xa nẽ kamã Tĩrtũm rũm hirã rax pumu. Nhũm Jejus Tĩrtũm nhĩhkô hã xa nhũm omu nẽ hkĩnh nẽ mẽ kãm: \p \v 56 —Kokỹỹ. Na kaxkwa axkjê nhũm kamã Tĩrtũm nhỹ pa omu. Nhũm kuri kot mẽ pahwỳr mẽnh xwỳnh Jejusja xa. Hêxta waa nẽ. Nà na pa jarãhã wa omu nẽ ixkĩnh tỳx kumrẽx. Anẽ. \p \v 57 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ kamã gryk tỳx nẽ. Hãmri nẽ kãm mar prãm kêt nẽ kêp amnhĩ jamak pro. Hãmri nẽ gryk xàj àmra htỳx nẽ hwỳr hprõt \v 58 nẽ unê nẽ krĩ pê ho kato nẽ ma o tẽ nẽ nhỹri o xa. Hãmri nẽ kẽn o htak o hpĩr kaxyw amnhĩ nhĩnôkà hkwrỳ nẽ mẽhõ my pê Sawti mã kugõ nhũm mẽ kãm hamỳ. Hãmri nhũm mẽ kẽn rũnh kwỳ jamỳ nẽ o mra nẽ Estewãw wỳr rẽnh prêprêk o kuhê. Nẽ ho ĩ kamã htak nẽ hkrãx pê htak. \v 59 Hãmri nhũm ra htyk kaxyw nẽ Jejus mã amnhĩ jarẽ nẽ kãm: \p —Pa Pahihti Jejus? E koja ixkarõ awỳr api ka ixto amnhĩptà. Anẽ. \fig Atre 7.54-8.2|src="cn01923B.tif" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Atre 7:59" \fig* \p \v 60 Hãmri nẽ hkõn krã ho tẽm nẽ nhỹ nẽ axte kãm amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kot hpĩr xwỳnhjê nê kãm kapẽr nẽ kãm: \p —Kwa Pahihti. Mẽ kot ixpĩr tã kwa tanhmã ixtã mẽ ho hkêt nẽ. \p Anhỹr o mẽ nê Jejus mã kapẽrja kôt ra ty. \c 8 \s1 Mẽ kot Estewãw jaxàr ã mẽ harẽnh \r Atre 22.4, 26.9-11 \p \v 1-2 Hãmri nhũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx xwỳnhjaja Estewãw wỳr mra nẽ htyk kãm omu nẽ hkaprĩ nẽ. Nẽ mur nẽ kumỳ nẽ ma o mõ nẽ haxà. Nom nhũm Sawtija mẽ kot hpĩr ã omu nhũm ja kãm mex nẽ. \s1 Sawti kot Jejus kwỳjê nhĩpêx kati ho pa hã harẽnh \r Atre 1.8 \p Tã nhũm Jerujarẽ kamã Ijaewjaja mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê homnuj tỳx o pa. Hãmri nhũm mẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr nẽ mẽ hkwỳjaja mẽ umaj hapôj nẽ ma pika hkwỳ hkôt hpigrành pa. Mẽ hkwỳjaja Jutej wỳr ma pa nhũm mẽ hkwỳjaja Samar hwỳr ma pa. à na prem mẽ umaj nhỹhỹm hpigrành par anẽ. Ãm Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maati pixjaja na prem Jerujarẽ kamã arĩk nẽ nhỹhỹm mõr kêt nẽ. Simãw Pêtre nẽ Juãw nẽ Xiakre nẽ Andre nẽ Firipti nẽ Patoromew nẽ Matêwre nẽ Makre nẽ Tomas nẽ Xiakre hõja nẽ Simãw õ nẽ Maxitreja. Ãm jajaja pix na prem arĩk. \p \v 3 Nhũm Sawti haxwỳja Jejus kôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê homnuj o pa. Mẽ kot Jejus kaga hprãm xàj tanhmã mẽ hipêx to ho pa. Na pre hte mẽ õrkwỹ hwỳr agjê nẽ mẽ unê. Mẽmyjê pynê nẽ mẽnijê pynê nẽ ma mẽ o mra nẽ mẽ hagjênh xà kamã mẽ hagjê. Mẽ uràk nẽ kêp Ijaew tã ã mẽ hipêx anhỹr o pa. \p \v 4 Tã nhũm mẽ umaj Jerujarẽ rũm pika hõ hwỳr mẽ hpigrành xwỳnhtaja amarĩ pika hkwỳ hkôt ri pa hkêt nẽ. Na prem ma mẽ piitã mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt pa. Kêp Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnh ã harẽnh rãhã ho ri mẽ hkôt pa. \s1 Wajaga kot amnhĩ tã Firipti mar ã harẽnh \r Juãw 2.23-24 \p \v 5-12 Tã nhũm Firipti haxwỳja ma mõ. Ma krĩ pê Samar hwỳr mõ nẽ kamã mẽ kãm Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnhta jarẽnh o pa. Samar kamã na pre wajaga Simãwti ri Samar nhõ xwỳnhjê hkôt mẽ no kupyr rãhã ho ri mẽ hkôt pa. Nẽ àhpumunh tỳx ã amnhĩ to jarkrar o ri pa. Jakamã nhũm mẽ kot amnhĩ nhĩpêx ã omu nẽ kamã no pyma nẽ. Nẽ htỳx ho ãm hãmri kot amnhĩ jarẽnh ã hkamnhĩx. Jakamã nhũm pre mẽ kãm tanhmã ri amnhĩ to hêx to ho pa pê mẽ no kupyr rãhã ho ri pa nhũm mẽ amnhĩ jaêr pê omu. Mẽ kot amnhĩ to hkryre xwỳnhjaja nẽ mẽ kot amnhĩ to rũnh xwỳnhjaja nhũm mẽ amnhĩ jaêr pê kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã omunh o hkôt pa. Nẽ ri axpẽn mã harẽnh o: \p —Kokỹỹ. Wajagaja àhpumunh tỳx kumrẽx. Tĩrtũm nhỹ hã mãn te ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa nà? Mãn pre Tĩrtũm kãm àhpumunh xà hkwỳ gõ nhũm ỹ hã ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa. Anẽ. \p Hãmri nẽ hkôt hamaxpẽr o ri hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa. \p Tã nhũm Firipti mẽ õ krĩ hwỳr mõ nẽ mẽ kãm Jejus Kris jarẽnh o ri mẽ hkôt pa nẽ mẽ kãm: \p —Jejus kêp Tĩrtũm kot mẽ pahwỳr mẽnh xwỳnh jakamã kot kaj mẽ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ nhũm Tĩrtũm hã mẽ apumu nẽ mẽ ato hkra. Anẽ. \p Hãmri nẽ Tĩrtũm nhỹ hã akupỹm tanhmã mẽ kute xwỳnhjê ho mex to ho pa. Mẽ ĩ kamã mẽ htyk xwỳnhjaja nẽ mẽ hyk o mẽ pa xwỳnhjaja nhũm mẽ ohtô nẽ akupỹm mẽ ho mex o pa. Nẽ mẽ hkwỳjê nê mẽkarõmnuti hkwỳ jano nhũm mẽ àmra htỳx o mẽ hkaga nẽ ma mẽ kurũm hapôx nẽ mra. à Firiptija Jejus nhỹ hã mẽ ho mex o pa anẽ nhũm mẽ piitã ja hã omu nẽ kapẽr ma nẽ hkĩnh nẽ. Nẽ kapẽr mar tỳx nẽ hkôt hamaxpẽr. Jao wajaga Simãwti kaga nẽ hpãnhã amnhĩ kaxyw Jejus kôt pix mã hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Hãmri nhũm Firipti ja hã mẽ omu nẽ mẽ hkrã kumrã. Mẽmyjaja nẽ mẽnijaja nẽ mẽ piitã mẽ hkrã kumrã. Ra mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr ã mẽ piitã mẽ kãm amnhĩ to amnhĩrĩt kaxyw nhũm mẽ hkrã kumrãr pa. \p \v 13 Hãmri nhũm wajaga Simãwti haxwỳja Jejus kapẽr ma nẽ mẽ uràk nẽ amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm nhũm Firipti hkrã kumrã. Hãmri nhũm hkĩnh nẽ Firipti hkôt ri pa. Nẽ aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri pa hã omu nẽ kamã no pyma ho hkôt ri pa. Nẽ kot Tĩrtũm nhỹ hã akupỹm mẽ ho mex ã omu nẽ tee ri hamaxpẽr. \p \v 14 Tã hãmri nhũm Jerujarẽ kamã Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijaja Samar nhõ xwỳnhjê jarẽnh ma. Ra mẽ kot Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx ã mẽ harẽnh ma nẽ hkĩnh nẽ. Hãmri nẽ ma mẽ hwỳr Simãw Pêtre mẽ Juãw wa kumẽ. \v 15-17 Hãmri nhũm wa ma mẽ hwỳr wa mõ nẽ pôj. Hãmri nhũm Firipti wa omu nẽ wa kãm krĩ nhõ xwỳnhjê jarẽ nẽ wa kãm: \p —Nà na pa pre mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽ nhũm mẽ inhma nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Jakamã pa pre mẽ hkrã kumrã. Nom na kormã Tĩrtũm Karõja mẽ hkarõ mã gjêx kêt nẽ. Anẽ. \p Hãmri nhũm wa mẽ harẽnh ma nẽ mẽ himõk ã wa ĩhkra jaxwỳr o ri mẽ hkôt mra. Ja kôt nhũm Tĩrtũm Karõ mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ hkarõ mã gjêx pa. \v 18-19 Hãmri nhũm wajaga Simãwja mẽ amnhĩ tã wa omunh o xa nẽ hamaxpẽr o: \p —Kokỹỹ. Kwa wa kot mẽ hã ĩhkra jaxwỳrja kôt na hte Tĩrtũm Karõ mẽ hkarõ mã agjê. Hêxta waa nẽ. Inhmã ã mẽ hipêx anhỹr o ri ixpa hprãm tỳx. E pa ixkàxpore hkwỳ jamỳ nẽ o tẽ nẽ wa kãm kugõ kê wa tanhmã ixto pa wa uràk nẽ ã mẽ hipêx anhỹr o ri ixpa. Nà kot paj anẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ wa hwỳr tẽ nẽ wa kãm: \p —E ota ixkàxporeta. Kwa amnhĩm apy nẽ hpãnhã tanhmã ixto pa war apyrà nẽ mẽ hã inhĩhkra jaxwỳr o ri mẽ hkôt ixpa kê Tĩrtũm Karõja mẽ hkarõ mã agjê. Inhmã ja ho anhỹr prãm tỳx. Anẽ. \p \v 20-23 Hãmri nhũm wa tee ri ã kapẽr anhỹrja ã omu nhũm Pêtre kãm: \p —Tk. Kwa ajamaxpẽrja mex kêt. Xà na htem kàxpore ho Tĩrtũm mã amnhĩrer pê ỹ hã mẽ ho hwỳr o pa nhũm Karõ mẽ hwỳr agjê? Nà na htem kàxpore ho Tĩrtũm Karõ japrôr kêt nẽ. Kot kaj wa ixpyrà nẽ ã mẽ hipêx anhỹr kêt nẽ. Ajamaxpẽrja mexre hã. Kormã ate Tĩrtũm kôt amnhĩ xãm tỳx kêt jakamã na ka atỳx ã ri ajamaxpẽr anẽ. \p —Na ka ã wa ixte Tĩrtũm nhỹ hã mẽ hipêx anhỹr ã wa ixpumu nẽ amã wa ixpyrà nẽ ã mẽ hipêx anhỹr o ri apa hprãm xàj ajamaxpẽr punuj nẽ. Nhũm ajamaxpẽr punuj te kot apa hã apyr ka tee ate kêp amnhĩ kjênh pyràk. Kwa tokyx ajamaxpẽr punuj ã amnhĩ pumu nẽ akaprĩ nẽ tokyx hkaga. Hãmri nẽ amnhĩ to Tĩrtũm wỳ kê amnhĩ katut kôt ajamaxpẽr punujja mẽ ka axte ã ajamaxpẽr anhỹr kêt nẽ. à mẽ hamaxpẽr punuj anhỹr xwỳnhjaja koja mẽ nhỹrmã ma kuwy hwỳr pa. Anẽ. \p \v 24 Hãmri nhũm tee ri amnhĩ tã kuma nẽ hkaprĩ nẽ wa kãm: \p —Kwa xà wehe? Tô tokyx ixto Tĩrtũm wỳ kê ã ijamaxpẽr anhỹrja mỳrapê hwỳr inhmẽnh kêt nẽ. Anẽ. \p \v 25 Tã nhũm Simãw Pêtre mẽ Juãw wa Samar nhõ xwỳnhjê mã Pahihti Jejus kapẽr jarẽnh pê ho mẽ ahkre hãmri nẽ ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõ. Ma pyka pê Samar hkôt mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o ma akupỹm mõ. \s1 Firipti mẽ Exiop nhõ xwỳnh wa harẽnh \r Ijais 53.7-8 \p \v 26 Hãmri nhũm Firipti arĩ Samar kamã arĩk. Hãmri nhũm Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhja hwỳr wrỳ nẽ kãm: \p —Pa? E ot pa awỳr wrỳ nẽ tẽ. Nà kêr ka tokyx akato nẽ ma mõ nẽ Jerujarẽ rũm kànhmã Kas wỳr pry kahpêr ta nẽ hã juk nẽ ma hã mõ. Kapôt ã pry nõrta kahpêr ta nẽ hã mõ. E kwa tokyj. \p Anhỹr o kãm kapẽr hãmri nẽ ma akupỹm tẽ nẽ kaxkwa hwỳr api. \v 27 Hãmri nhũm Firipti kuma nẽ kato nẽ ma hwỳr mõr kurê kumrẽx. Mõõ hãmri nẽ pryja kahpêr ta nẽ hã mõ. \p Hãmri nhũm ra mẽhõ myja mõ. Exiop nhõ xwỳnh na pre. Exiop kamã mẽõ pahi na pre niti. Hixi pê na pre Kãtatre. Nhũm pry hã mõr xwỳnhja kêp kãm kàxpore jamãr o pa xwỳnh. Exiop kamã te kêp mẽ õ kôwenatô pyràk. Tã kot Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh kaxyw ma Jerujarẽ hwỳr mõ. \v 28 Hãmri nẽ akupỹm Exiop wỳr kormã mõ. Õ pàr kãm nhỹ nẽ Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kamã kapẽr o mõ. Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr o pa xwỳnh pê Ijais kot Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũmja nhũm kamã kapẽr o mõ. \v 29 Hãmri nhũm Tĩrtũm Karõ Firipti mã harẽ nẽ kãm: \p —E mẽhõ mũj wỳr aprõt nẽ tẽ nẽ hã ajêt nẽ ma hkôt tẽ. Anẽ. \p \v 30 Hãmri nhũm kuma nẽ ma hwỳr hprõt nẽ hã ajêt nẽ kot kagà kamã kapẽr ã kuma. Ijais kot Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kamã kapẽr ã kuma nẽ kãm: \p —Pa? Mãn ka aprĩ hã ate kamã akapẽr xwỳnhta ma nà? Anẽ. \fig Atre 8.26-40|src="LB00331B.TIF" size="col" copy="© The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972. Acréscimos e correções feitos por Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994" ref="Atre 8:30" \fig* \p \v 31 Hãmri nhũm kãm: \p —Nà ixte maare hã. Mẽhõ kot hprĩ hã inhmã harẽ pa ixprĩ hã kuma? Xàt ka ixwỳr api nẽ ixri nhỹ nẽ aprĩ hã inhmã harẽnh o ixkôt mõ nà? Anẽ. \p Hãmri nhũm kuma nẽ hwỳr api nẽ ĩhkô hã nhỹ nẽ kagàta pumunh o nhỹ. \v 32 Nhũm hã kagà kot: \q1 Na htem ôwêhti par kaxyw nhũm amarĩ mẽ kãm akryk kuhê. \q1 Nẽ mẽ kot kêp hkĩ jakàr kaxyw nhũm ma anẽ nẽ amarĩ mẽ kãm akryk kuhê. \q1 Tã na pre mẽhõja ôwêhti kot amnhĩ nhĩpêx pyràk o amnhĩ nhĩpêx. \q1 Jakamã nhũm mẽ kot tanhmã hipêx to htã no nhũm arĩ mẽ kãm akryk xa. Amnhĩ nê tanhmã mẽ kãm kapẽr punuj to hkêt nẽ. Ãm arĩ mẽ kãm xa. \q1 \v 33 Na prem homnuj tỳx nẽ ri hipêx kati rax nẽ. \q1 Aa kot tanhmã amnhĩ tomnuj to hkêt kumrẽx tã nhũm mẽ ã hipêx anẽ nhũm mẽhõ yr pê tanhmã nê mẽ kãm kapẽr to hkêt nhũm prem kupĩ. \q1 Nhũm amnhĩ kanrẽhã hkra hkêt rãhã ty. Jakamã kot puj mẽ hkrajê nhĩxi mar kêt nẽ. Kra hkêt rãhã htyk kênã. Anẽ. \m \v 34 Nhũm pre ã Exiop nhõ xwỳnh Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kamã harẽnh anẽ. Hãmri nẽ tee ri ã kot mẽhõ jarẽnh anhỹrja kukamã hamaxpẽr nẽ hã Firipti kukja nẽ kãm: \p —Kwa aprĩ hã inhmã mẽhõja jarẽ. Mẽhõ na prem ã hipêx rax anẽ? Xà kot kagà xwỳnhta na prem ã hipêx anẽ nà xà nhãm mẽhõ na prem ã hipêx anẽ? E kwa aprĩ hã inhmã harẽ pa ã mẽ kot hipêx anhỹr xwỳnh kôt omu. Anẽ. \p \v 35 Hãmri nhũm kãm: \p —Tôe kot paj amã harẽ. Nà Jejus na prem ã hipêx anẽ nhũm prem hã kagà. Anẽ. \p Hãmri nẽ hprĩ hã kãm kot kamã harẽnh xwỳnhta jarẽ. Jejus kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx toja nhũm hprĩ hã kãm harẽnh o hkôt mõ. \p \v 36 Hãmri nhũm wa kormã mõ nẽ pry htã himô hãnh mõ nhũm Exiop nhõ xwỳnh omu nẽ Firipti mã kãm: \p —E mũj gô mũj nõ. Xà kot kaj kamã ixkrã kumrã nà? Anẽ. \p \v 37 Nhũm kãm: \p —Nà kot kaj amnhĩ kaxyw Jejus Kris kôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm hã kot paj akrã kumrãr kurê kumrẽx. Anẽ. \p Hãmri nhũm kãm: \p —Tỳ. Kêp Tĩrtũm Kra kênã kot paj kêt amnhĩ kaxyw hkôt ijamaxpẽr kêt. Anẽ. \p \v 38 Hãmri nẽ pàr o mrar xwỳnh mã anẽ nhũm pàr o nõ nhũm wa kato nẽ himô hwỳr wrỳ nhũm Firipti hkrã kumrã. Kot Jejus kôt amnhĩ xãm ã hkrã kumrã. \v 39 Hãmri nẽ wa akupỹm api nhũm Tĩrtũm Karõ Firipti mỳ nẽ ma nhỹhỹm o mõ nhũm Exiop nhõ xwỳnhja axte omunh kêt nẽ. Hãmri nẽ ma akupỹm papxà hwỳr mõ. Ra kot Jejus kôt amnhĩ xãm jakamã hkĩnh nẽ ma akupỹm mõ. \p \v 40 Rôm nhũm Firipti krĩ pê Ajôt kamã pôj. Tĩrtũm Karõ kot Exiop nhõ xwỳnh pê kator nẽ tanhmã ho nẽ Ajôt wỳr o mõ hãmri nẽ kamã kumẽ. Hãmri nhũm mẽ kãm Jejus kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh pê ma krĩ hõ hwỳr mẽ kãm ujarẽnh anhỹr o pa rãhã krĩ pê Sejarej wỳr mõ nẽ pôj. \c 9 \s1 Sawti kot Jejus kôt amnhĩ xãm ã harẽnh \r Atre 22.6-11, 26.12-18 \p \v 1 Rôm nhũm Sawtija xatã Jerujarẽ kamã Pahihti Jejus kôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja tanhmã mẽ homnuj tỳx to ho ri mẽ hkôt pa. Kãm mẽ himex par prãm jakamã na pre hte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr pix o pa. Tã ra hamaxpẽr nẽ ma patre maati hwỳr tẽ nẽ mẽ hã amnhĩ jarẽ nẽ kãm: \p \v 2 —E ot pa awỳr tẽ. Kwa inhmã kagà nhĩpêx pa kupy nẽ ma krĩ pê Tamas kãm mẽ pahpê Ijaew xàptàr tũmrejê hwỳr o mõ nẽ mẽ kãm kugõ. Kê mẽ kamã harẽ nẽ omu hãmri nẽ hkôt inhĩhkra kamã Jejus kôt mẽ kot amnhĩ nhĩpêx xwỳnhjê jagjê. Mẽnijaja nẽ mẽmyjaja. Hãmri pa mẽ unê nẽ man akupỹn awỳr mẽ o mõ ka mẽ omu nẽ kam tanhmã mẽ hipêx to. Anẽ. \p Hãmri nhũm kuma nhũm ja kãm mex nẽ. Hãmri nhũm kãm kagà nhĩpêx nẽ kugõ nhũm kupy nẽ hkôt mẽ pa xwỳnhjê mẽ ro hã ma Tamas wỳr mẽ hwỳr mõr kurê kumrẽx. \p \v 3 Mõõ mẽ ra hpôx o mõr mẽ nhũm puh kaxkwa rũm hirã rax kumrẽx wrỳ nẽ hã ajêt nhũm hipôk ri xa. \v 4 Hãmri nẽ tee ri omu nẽ kãm ma xàj pykap tẽm nẽ akryk nõ. Hãmri nhũm kaxkwa rũm mẽhõ kãm kapẽr nẽ kãm: \p —Pa Sawti? Hêxta waa nẽ. Kwa mon ka hte ixtomnuj tỳx o ri apa? Anẽ. \p \v 5 Hãmri nhũm amnhĩ jaêr pê kuma nẽ kãm: \p —Kwa mẽ atõ na ka ã inhmã akapẽr anẽ pahihti? Anẽ. \p Hãmri nhũm kãm: \p —Kwa nhũm ixpê Jejus ixte amã ixkapẽr kênã. Pa na ka hte ixpê ixkôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê nhĩpêx kati ho apa. Jao te pa ate ixtomnuj tỳx pyràk. \v 6 Nom kot kaj axte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt kumrẽx. E kànhmã xa nẽ mãmrĩ ma krĩ hwỳr tẽ. Kot kaj hwỳr pôj nhũm mẽhõ awỳr tẽ nẽ mẽmoj tã amã karõ ka ama nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx. Anẽ. \p \v 7 Nhũm pre ã Jejus Sawti mã kapẽr anẽ. Nhũm hkôt mẽ pa xwỳnhjaja mẽmoja ma no ãm hprĩ mar nẽ mẽmoj pumunh kêt nẽ. Hãmri nẽ tee ri hamaxpẽr nẽ kãm ma xàj akryk kapẽr kêt kumrẽx nẽ kuhê. \v 8 Hãmri nhũm Sawti kànhmã xa nom rĩt kêt nẽ tee ri rĩt mã nhũm mẽ hpa hã kupy nẽ ma krĩm o mõ. \v 9 Nẽ Tamas wỳr o pôj nẽ nhỹri mẽhõ nhõrkwỹ hwỳr ho axà nhũm kamã nohkre nẽ arĩ hkrĩ. Tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr o hkrĩ. Nẽ apkur kêt nẽ hkõm kêt o ra hã apkati axkrunẽpxi. \p \v 10 Tamas kamã na pre mẽhõ my pê Ananĩsja pa. Kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê hõ na pre. Jakamã nhũm Jejus hwỳr kato nẽ kãm kapẽr. Te hpimtir kãm hwỳr kator nẽ kãm kapẽr pyrà nẽ kãm: \p —Pa Ananĩs? Anẽ. \p Nhũm kãm: \p —Ỳ? Ot pa xa. Mo na Pahihti? Anẽ. \p \v 11 Nhũm Jejus kãm: \p —E kêr ka akato nẽ ma mẽ kot kãm: “Pry katàt” anhỹr xwỳnhta wỳr tẽ. Hãmri nẽ kamã Jut nhõrkwỹ japêr. Kamã na Tas nhõ xwỳnh pê Sawtija hkrĩ. Na no hkre nẽ inhmã amnhĩ jarẽnh o hkrĩ. Ka hwỳr axà nẽ omu. \v 12 Ate hwỳr atẽm nẽ inhỹ hã hã anhĩhkra xir nhũm akupỹm rĩt mex kaxyw na ato amỹti. Jakamã e ma hwỳr tẽ nẽ ã hipêx anẽ. Anẽ. \p \v 13 Hãmri nhũm Ananĩs tee ri kuma nẽ kãm Sawti puma ho amnhĩ kamã kahak nẽ. Hãmri nẽ kãm: \p —Kwa nà Pahihti. Tãm na xep hte Jerujarẽ kamã mẽ kot amnhĩ kaxyw akôt mẽ hamaxpẽr xwỳnhjê nhĩpêx kati ho pa. Pa ra mẽ hã harẽnh ma. \v 14 Tã na xep ra jar Tamas wỳr pôj. Patre krãhtũm kapẽr nhỹ hã kot mẽ ixpê akôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê pynênh nẽ ma akupỹm hwỳr mẽ ixto mõr kaxyw. Tãn ka ri hwỳr ijano. Kwa nà ri ixto anhỹr kêt nẽ Pahihti. Anẽ. \p \v 15 Nhũm Jejus kãm: \p —Nà mamrĩ ma hwỳr tẽ. Ra ixte amnhĩ kaxyw ãm kênã. Jakamã koja ã mẽ anhĩpêx anhỹrta hpãnhã ma mẽ piitã mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh o pa. Mẽ apê Ijaew mã nẽ mẽ anhõ pahi hkwỳjê mã nẽ mẽ kêp Ijaew kêt xwỳnhjê mã. Koja mẽ piitã mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh mex o ri mẽ hkôt pa. \v 16 Koja mẽ ixtã homnuj tỳx nẽ nhũm amnhĩ xà htỳx kamã hamak o pa. Nom kot paj ixprĩ hã mẽ kot tanhmã ixtã hipêx to hkukamã kãm ixujarẽnh pa nhũm amnhĩ kukamã amnhĩ jarẽnh ma. E tokyx mãmrĩ ma axàmnhĩx hwỳr tẽ. Anẽ. \p \v 17 Hãmri nhũm kuma nẽ kato nẽ ma Sawti hwỳr htẽm kurê kumrẽx. Hãmri nẽ ixkre hwỳr axà nẽ omu nẽ hkrã hã ĩhkra xi nẽ kãm: \p —Pa Jejus kôt ixtõ Sawti? E na Pahihti Jejus awỳr inhmẽ pa awỳr tẽ. Pry kahti ri kot awỳr kator xwỳnhta. Tã akupỹm arĩt nhũm Tĩrtũm Karõ kot akarõ mã àr kaxyw na awỳr inhmẽ pa tẽ. Anẽ. \p \v 18 Hãmri nhũm mẽmoj te tep kà pyràkja Sawti no rũm hapôj nẽ rôrôk nhũm akupỹm rĩt mex kurê kumrẽx. Hãmri nẽ kànhmã xa nhũm Ananĩs hkrã kumrã. Ra amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr ã hkrã kumrã. \v 19 Hãmri nhũm nhỹ nẽ apku nẽ akupỹm hihtỳx. \s1 Sawti kot Tamas kamã Jejus kapẽr jarẽnh \r Sikũn Korĩt 11.22-23 \p Nhũm Sawti Tamas kãm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê hkôt amnhĩ xãm nẽ mẽ hkôt ri pa nẽ tokyx ma akupỹm mõr kêt nẽ. \v 20 Kormã mẽ hkôt ri pa nẽ Ijaew nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr mra nẽ kamã mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽ. Kêp Tĩrtũm Kra hã harẽnh o kuhê. \v 21 Hãmri nhũm mẽ amnhĩ jaêr pê ã harẽnh anhỹrja ma nẽ tee ri hamaxpẽr nẽ axpẽn mã: \p —Kokỹỹ. Kwa tãm na xep pre Jerujarẽ kamã amnhĩ kaxyw Jejus kôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê homnuj tỳx o pa. Tã xep jar kot mẽ hkwỳjê pynênh nẽ ma mẽ o mõr nẽ Jerujarẽ kamã patre krãhtũmjê mã mẽ õr kaxyw na pre man mẽ pahwỳr mõ. Tã ra tanhmã hamaxpẽr to nẽ axtem nẽ mẽ pamã Jejus kapẽr jarẽnh o mẽ pajahkre ho pa. Anẽ. \p \v 22 Hãmri nhũm Sawti arĩ Tamas kãm Ijaew mã tanhmã Jejus jarẽnh to kamã hihtỳx o mẽ hkôt pa nẽ mẽ kãm: \p —Nà Jejus Krisja na pre Tĩrtũm mẽ pakaxyw ãm nẽ mẽ pahwỳr kumẽ. Ãm hãmri na pa mẽ amã ja jarẽ. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ tee ri kutã tanhmã kapẽr to hkukamã hamaxpẽr. \p \v 23 Tã ra hã apkati xohtô nẽ nhũm Tamas kãm Ijaew kwỳjaja kot Sawti pĩr kaxyw hã axpẽn ma. \v 24 Hãmri nhũm mẽhõja hã ama nẽ Sawti hwỳr tẽ nẽ kãm mẽ harẽ nẽ kãm: \p —Kwa Sawti kêr ka axkãm ajamak rom. Na mẽ pahkwỳjaja atã amỹnê. Na mẽ ra krĩ puhã kahê xà hã hakwakre piitã hamãr ho kuhê. Kot kaj nhỹhỹm akato nhũm mẽ apumu nẽ apynê nẽ apĩ. Anẽ. \p \v 25 Jakamã nhũm kamàt nhũm Sawti hkôt ri mẽ pa xwỳnhjaja kawà rax õ mỳ nẽ hwỳr o tẽ nẽ kãm ãm nhũm hwỳr axà nẽ nhỹ. Hãmri nhũm mẽ hkagrĩ nẽ kẽn o krĩ puhã kahêja nhĩrô pê ho wrỳ nhũm mẽ kêp kato nẽ ma mõ. \fig Atre 9.23-25|src="LB00333B.TIF" size="col" copy="© The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972. Acréscimos e correções feitos por Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994" ref="Atre 9:25" \fig* \s1 Sawti kot Jejus kwỳjê hkôt pikamẽnh ã harẽnh \r Karatas 1.15-24 \p \v 26 Tã nhũm Sawti krĩ pê Tamas rũm kato nẽ ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõ hãmri nẽ hwỳr pôj. Hãmri nẽ mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê hkôt amnhĩ jarẽnh kaxyw mẽ hwỳr tẽ. Hãmri nhũm mẽ tee ri amnhĩ wỳr omu nẽ kot Jejus kôt amnhĩ xãm ã amnhĩ to hêx ã hkamnhĩx hãmri nẽ amnhĩ kamã kahak o amnhĩ nê hkurê nẽ mẽ piitã kãm uma nẽ. \v 27 Ãm Panãpe pix ãm hãmri kot Jejus kôt amnhĩ xãm kôt hamaxpẽr. Hãmri nẽ ma hwỳr tẽ nẽ haprô nẽ ma Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê hwỳr o tẽ nẽ yr pê mẽ kãm kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —Kwa ãm hãmri na Sawti amnhĩ jarẽ. Na ra mẽ pahpyrà nẽ Jejus kôt amnhĩ xãm. Na xep pre Tamas wỳr pry hã kormã mõ nhũm xep Pahihti Jejus hwỳr kato nẽ kaxkwa rũm kãm kapẽr nhũm kuma nẽ hkôt amnhĩ xãm. Jakamã nhũm xep ra axtem kot amnhĩ nhĩpêx nyw o Tamas nhõ xwỳnhjê mã Jejus kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt pa. Ra amnhĩ kamã kãm mẽ uma hkêt nẽ àmnhĩx ri mẽ kãm harẽnh o ri mẽ hkôt pa. Anẽ. \p \v 28 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ amnhĩ kôt Sawti mẽ nhũm mẽ hkôt ri pa. Hãmri nẽ Jerujarẽ kamã mẽ piitã mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o pa. Kãm Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr kêt xwỳnhjê pyma hkêt nẽ àmnhĩx ri mẽ kãm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt pa. \v 29 Nẽ Ijaew kwỳ pê Gresjê kapẽr o mẽ kapẽr xwỳnhjê mã nhũm xatã mẽ kãm Jejus jarẽnh o ri mẽ hkôt pa. Kêp Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnh ã harẽnh rãhã ho ri mẽ hkôt pa. No nhũm mẽ kãm mar prãm kêt nẽ ra kot Jejus ã hpĩr mã. \v 30 Hãmri nhũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnh kwỳjaja mẽ harẽnh ma nẽ mẽ kêp ho kato nẽ ma krĩ pê Sejarej wỳr o mõ. Hãmri nẽ kurũm ma akupỹm õ krĩ pê Tas wỳr kumẽ nhũm ma akupỹm mõ. \p \v 31 Tã ra Sawti kot Jejus kôt amnhĩ xãm jakamã nhũm mẽ kãm mẽ hkurê xwỳnhjaja axte Jejus ã tanhmã hkwỳjê hto hkêt nhũm mẽ piitã hamakêtkati nẽ àmnhĩx ri pa. Pika pê Jutej kamã nẽ Garirej kamã nẽ Samar kamã nhũm mẽ piitã hamakêtkati nẽ àmnhĩx ri pa. Hãmri nẽ Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh o ri pa. Nhũm Tĩrtũm Karõ tanhmã mẽ hkrã hto nhũm mẽ ra kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex o mõ. Hãmri nhũm mẽ ohtô rax nẽ mẽ uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ nẽ hkwỳjê hkôt axkamẽ. \s1 Enejti akupỹm mex ã harẽnh \r Atre 3.1-10 \p \v 32 Tã nhũm Simãw Pêtreja ma mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê mã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o mẽ ahkre kaxyw ma krĩ piitã hkôt pa. Jakamã krĩ pê Rit wỳr mõ \v 33 nẽ hwỳr pôj nẽ kamã Enejti pumu. Nhũm ĩ kamã htyk pa nẽ kupĩp kãm hikwỹ rãhã hã amgrà pê 8. \v 34 Hãmri nhũm Simãw Pêtre omu nẽ Jejus nhỹ hã kãm kapẽr nẽ kãm: \p —Pa Enejti? E na Jejus Kris akupỹm ato mex. Jakamã e kànhmã xa nẽ akupĩpta py. Anẽ. \p Hãmri nhũm akupỹm mex nẽ kànhmã xa nẽ amnhĩ pumu nẽ hkĩnh o hkĩnh. \v 35 Hãmri nhũm krĩja kamã nẽ krĩ hõ pê Sarõ kamã mẽ piitã harẽnh ma nẽ mẽ kot amnhĩ tomnuj kaga hpa nẽ hpãnhã Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa. \s1 Tapitre akupỹm htĩr ã harẽnh \r Rukre 8.49-56; Atre 20.7-12 \p \v 36 Nhũm Tapitreja krĩ pê Jope kamã na pre pa. Gres kapẽr kãm hixi pê Nokre. Mẽ kapẽr kãm Nokreja te kêp “karà” anhỹr jarẽnh pyràk. Na pre ra Tapitre pê Nokreja Jejus kôt amnhĩ xãm nẽ mẽ piitã mẽ ho mex o ri mẽ hkôt pa. Nẽ mẽ kêp amrakati xwỳnhjê kamã ukaprĩ ho ri mẽmoj to mẽ kutã nojarêt o ri mẽ hkôt pa. \v 37 Tã ra à htỳx nẽ hãmri ty. Hãmri nhũm mẽ tee ri omu nẽ hkaprĩ nẽ mỳr rax nẽ. Nẽ kumỳ nẽ kuhõ hãmri nẽ kormã haxàr kêt ri kỳx pê ixkre kamã kuxi nẽ kuri mỳr o hkrĩ. \p \v 38 Nhũm Simãw Pêtre kormã krĩ hõ pê Rit kamã ri pa. Rit rũm Jope hwỳr jawỳ jakamã nhũm Jope kamã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja Simãw Pêtre jarẽnh ma hãmri nẽ hwỳr ja wa ho hamẽxkrut nẽ wa kumẽ. Nhũm wa ma hwỳr tẽ nẽ hwỳr pôj nẽ omu nẽ kãm: \p —Pa? E jar na pa wa awỳr tẽ. Na Jejus kôt mẽ pahtõx Tapitre ham mẽ pahpê ty. Kwa tokyx kormã mẽ kot haxàr kêt ri ma wa ixkôt hwỳr tẽn omu nà? Anẽ. \p \v 39 Hãmri nhũm wa kuma nẽ ma wa hkôt htẽm kurê kumrẽx. Hãmri nẽ Jope hwỳr pôj nẽ mẽ hwỳr tẽ nhũm mẽ kỳx pê htyk nẽ nõr xwỳnhja wỳr ho api nhũm hwỳr axà. Nhũm kuri mẽ kêp mẽ mjên htyk xwỳnhjaja hkaprĩ nẽ mỳr o hkrĩ. Hãmri nhũm Simãw Pêtre mẽ hwỳr axà nhũm mẽ omu nẽ kãm Tapitre kormã htĩr ri kot tanhmã mẽ ho mex to hã harẽ. Nẽ mẽ ê hkwỳ jamỳ nẽ kãm kupẽ nẽ kãm: \p —Ga ja pumu. Tyk xwỳnhta na pre mẽ inhmã hkay nẽ kugõ. Na pre hte mẽ ixto mex o pa. Tã mẽ ixpê ty. Hêxta gàà nẽ. Na pa mẽ ixkaprĩ htỳx kumrẽx. Anẽ. \p \v 40 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ mẽ kator pa hãmri nẽ htyk xwỳnhta ri hkõn krã ho nhỹ nẽ ho Tĩrtũm wỳ. Hãmri nẽ htyk xwỳnhta mã kapẽr nẽ kãm: \p —Pa Tapitre? E kwa kànhmã nhỹ. Anẽ. \p Pu nhũm no amra nẽ Simãw Pêtre pumu nẽ kànhmã nhỹ. \v 41 Hãmri nhũm hpa hã kupy nẽ kànhmã ãm nẽ kapôt ã mẽ kuhê xwỳnhjê mã anẽ nhũm mẽ akupỹm wa hwỳr agjê nhũm mẽ kãm: \p —E ota. Na Tĩrtũm akupỹm mẽ amã ho htĩr. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ amnhĩ jaêr pê omu nẽ hkĩnh tỳx nẽ. \v 42 Hãmri nhũm Jope kamã mẽ piitã harẽnh ma nẽ mẽ ohtô nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. \v 43 Hãmri nhũm Simãw Pêtre Jope kamã ri pa hã apkati xohtô nẽ tokyx mẽ kurũm kato nẽ ma krĩ hõ hwỳr mõr kêt nẽ. Na pre mry kà ho mẽmoj nhĩpêx o pa xwỳnh pê Simãw ri pôj nẽ kuri pa hã apkati xohtô nẽ. \c 10 \s1 Konẽre kot Simãw Pêtre hã karõ hã harẽnh \r Rukre 7.1-10 \p \v 1 Tã nhũm Ijaew kêt xwỳnh Konẽre. Kêp Rõmjê nhõ pôristi krãhtũm na pre. Õ pôristija pika pê Itar nhõ xwỳnh na pre mẽ nhũm Konẽre kêp mẽ hkrãhtũm. Krĩ pê Sejarej kamã. \v 2 Konẽreja kot amnhĩ to mex o pa xwỳnh na pre. Kêp Ijaew kêt tã na pre hte õrkwỹ kamã hkwỳjê mẽ Tĩrtũm ã hpijaàm nẽ kãm mex o mex ã harẽnh o pa. Apkati mẽ kãm amnhĩ jarẽ. Nẽ mẽ kêp amrakati xwỳnhjê mã kàxpore hkwỳ nhõr o pa. \v 3 Jakamã nhũm mẽmo arĩgro hã ra myt japanh grire nhũm mẽmoj pumu. Te hpimtir kãm kot omunh pyrà nẽ kaxkwa kamã Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnh pumu. Nhũm hwỳr wrỳ nẽ tanhmã kãm kapẽr to nẽ kãm: \p —Pa Konẽre? Anẽ. \p \v 4 Nhũm tee ri omu nẽ kãm ma htỳx kumrẽx. Hãmri nẽ kãm: \p —Mo na? Anẽ. \p Hãmri nhũm kãm: \p —Nà ate amnhĩ to Tĩrtũm wỳr o apaja nhũm ra amnhĩ tã ama nhũm ja kãm mex nẽ. Nẽ ate mẽ kêp amrakati xwỳnhjê mã kàxpore hkwỳ nhõr o apaja nhũm ja mããnẽn kãm mex nẽ. \p \v 5 —Jakamã e inhma. Kêr ka ma Jope hwỳr amã mẽ àpênh xwỳnh kwỳ rẽ kê mẽ ma hwỳr mra nẽ kamã mẽhõ pê Simãw Pêtre japrô nẽ man akupỹn awỳr o mõ. \v 6 Simãw kot mry kà ho mẽmoj nhĩpêx o pa xwỳnhta nhõrkwỹ kamã na hte pa. Õrkwỹja gô mỳ ri na. E hwỳr mẽ arẽ kê mẽ ma hwỳr mõ nẽ haprô nẽ man awỳr o mõ kê amã mẽmoj mex jarẽ ka ama. Anẽ. \p \v 7 Nhũm pre ã Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnhja Konẽre mã kapẽr anẽ hãmri nẽ kato nẽ ma akupỹm api. Hãmri nhũm kot mar xà hkôt jajê rê nẽ Simãw Pêtre hwỳr mẽ kurẽ. Kãm àpênh xwỳnhjê ho hamẽxkrut nẽ kaxyw õ pôristi hõ. Pôristija na pre hte Konẽre pyrà nẽ Tĩrtũm ã hpijaàm o pa. \v 8 Jakamã nhũm mẽ kurê nẽ mẽ kãm kapẽr hãmri nẽ ma Jope hwỳr Simãw Pêtre hwỳr mẽ kurẽ nhũm mẽ kato nẽ ma hwỳr mõ. \v 9 Hãmri nhũm apkati nhũm kaxkwa nhĩpôk ri myt nhỹ nhũm mẽ hwỳr hpôx o mõ. \s1 Simãw Pêtre tanhmã hpimtir to hã harẽnh \r Atre 11.5; Karatas 2.11-21 \p Rôm nhũm Simãw Pêtre kot Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh kaxyw ixkre nhĩmõk ã api nẽ himõk po hã kãm amnhĩ jarẽnh o nhỹ. \v 10 Hãmri nẽ ra kãm prãm nẽ nom nhũm mẽ kormã kãm õ hã àpênh jakamã nhũm arĩ ixkre nhĩmõk ã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽ. \p Hãmri nẽ Konẽre pyrà nẽ te hpimtir kãm kot mẽmoj pumunh pyrà nẽ mẽmoj pumu nhũm Tĩrtũm Konẽre hkukamã tanhmã kãm mẽmoj to amnhĩrĩt to. No ãm hã kuxi nẽ kãm harẽnh jakamã nhũm Simãw Pêtre te hpimtir kãm kot mẽmoj pumunh pyrà nẽ mẽmoj pumu. \v 11 Nhũm kaxkwa katêr nhũm kurũm mẽmoj te kot mẽ hpipro xà pyràk xwỳnhja pyka hwỳr wrỳk o mõ. Nẽ hatur xà piitã axpẽn tã akuprõ nẽ ajêt nẽ wrỳk o mõ nhũm omu. \v 12 Mẽ hpipro xàta kamã mẽmo mry piitã hikwỹ. Mẽmo mry hpar o ri pa xwỳnhjaja nẽ htu mỳr pê ri pa xwỳnhjaja nẽ mẽmo àk kỳx pê htor o ri mrar xwỳnh piitã mẽ hpipro xàja kamã hikwỹ nhũm omu. \fig Atre 10.10-16|src="cn01945B.tif" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Atre 10:12" \fig* \v 13 Hãmri nhũm Tĩrtũm kãm: \p —Pa Simãw Pêtre? Mãn ka ra amã prãm nẽ nà? E kànhmã xa nẽ axàmnhĩx mãmrĩ mryta õ kapi nẽ apĩ nẽ ho anẽ nẽ aku. Piitã mẽ ate hkur mã mex. Anẽ. \p \v 14 Hãmri nhũm tee ri kuma nẽ kãm: \p —Kwa nà Pahi Maati. Mẽ ixpê Ijaew mẽ ixte mry piitã hkur kêt. Ãm hkwỳ pix na pa htem kuku. No mry jaja aa mẽ ixte hõ hkwỳ hkrẽr kêt. Anẽ. \p \v 15 Hãmri nhũm Tĩrtũm kãm: \p —Nà kot anhỹr tã kot paj pam amã mẽmoj jarẽ ka kamã anhõkre kahak kêt nẽ. Mãmrĩ amnhĩm hõ kapi nẽ apĩ nẽ ho anẽ nẽ axàmnhĩx hkwỳ hkre. Anẽ. \p \v 16 Nhũm pre ã kãm mry hã karõ anhỹr o axkrunẽpxi. Simãw Pêtre kot mãmrĩ Ijaew kêt xwỳnhjê hkôt pa nẽ àmnhĩx ri mẽ kutã apkur nhũm Tĩrtũm kãm ja mex nhũm kot hã amnhĩ pumunh kaxyw nhũm ã kãm harẽnh anhỹr o axkrunẽpxi. Hãmri nhũm mẽ hpipro xàja ma akupỹm kaxkwa hwỳr àpir o mõ nẽ akunok. \v 17 Hãmri nhũm Pêtre te hkrãkator pyràk jao tee ri hpimtir kukamã hamaxpẽr o nhỹ nẽ hamaxpẽr o: \p —Kwa mo kaxyw na Tĩrtũm ã inhmã ja hã karõ anẽ? Anẽ. \p Rôm nhũm Konẽre kot hwỳr mẽ rẽnh xwỳnhjaja ra hwỳr hpôx o mõ. Ijaew kêt xwỳnhtaja Simãw nhõrkwỹ hã mẽ hkukjêr o mõ nẽ hwỳr pôj nẽ hakwakrem kuhê. \v 18 Hãmri nẽ õrkwỹ nhõ xwỳnhjê mã kãm: \p —Pa na ka mẽ arĩ akrĩ? E Simãw Pêtre hwỳr na pa mẽ mõ. Xà jar na hte pa nà? Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kãm: —Tỳ. Omũj kỳx pê ixkre nhĩmõk ã na nhỹ. Anẽ. \p \v 19 Nhũm Simãw Pêtre arĩ kot mẽmoj pumunhta kukamã hamaxpẽr o nhỹ nhũm Tĩrtũm Karõ kãm mẽ hpôx xwỳnhjê jarẽ nẽ kãm: \p —E Simãw Pêtre. Ota Ijaew kêt xwỳnhjaja axkrunẽpxi nẽ ajapêr o mõ nẽ ra anhõrkwỹ hwỳr pôj. \v 20 Mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ kot amã mẽmoj jarẽnh ma nẽ mãmrĩ axàmnhĩx ma mẽ hkôt mõ. Tanhmã ajamaxpẽr to hkêt nẽ. Pa na pa awỳr mẽ kumẽ nhũm mẽ mõ. Anẽ. \p \v 21 Hãmri nhũm kuma nẽ mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ omu nẽ mẽ kãm: \p —Pa? Xà pa na ka mẽ ijapêr o mõ? E ot pa xa. Kam nẽ mẽ inhmã mẽmoj jarẽ pa mẽ ama. Mẽmo kaxyw na ka mẽ ixwỳr mõ? Anẽ. \p \v 22 Hãmri nhũm mẽ kãm: \p —Nà mẽ inhõ patrãw Konẽre na awỳr mẽ inhmẽ pa mẽ mõ. Na hte tãm amnhĩ nhĩpêx o pa. Nẽ Tĩrtũm ã hpijaàm nẽ kãm mex o mex ã harẽnh o pa. Nhũm mẽ inhõ krĩ kamã Ijaew kãm hkĩnh nẽ. Tã na Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnhja ham hwỳr wrỳ nẽ kãm ajarẽ. Kot amnhĩ wỳr atã karõ nhũm ate hwỳr amõr nẽ kãm axujarẽnh kaxyw kãm ajarẽnh jakamã nhũm mẽ ixte ajaprôr kaxyw awỳr mẽ inhmẽ pa mẽ man awỳr mõ. Anẽ. \p \v 23 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ mẽ kãm: \p —Tôe nà na pa mẽ ama. E mẽ agjê nẽ akrĩ nẽ jar mẽ ixri nõ kê apkati pu mẽ rĩ ma akupỹm mõ. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ mẽ hwỳr agjê. \p Tã nhũm apkati nhũm mẽ akupỹm nojarêt nhũm Simãw Pêtre ma mẽ hkôt mõ. Nhũm Jope kamã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnh kwỳjaja ma mẽ hkôt mõ. Nhũm mẽ mõr o kamàt. \p \v 24 Hãmri nhũm apkati nhũm mẽ Sejarej wỳr hpôx o mõ. Nhũm ra Konẽre mẽ kutêp amnhĩ wỳr hkwỳjê ho akuprõ nhũm mẽ Simãw Pêtre kutêp õrkwỹ kamã akuprõ nẽ hkrĩ. \v 25 Hãmri nhũm mẽ hwỳr pôj nẽ mẽ hwỳr àr kaxyw nhũm Konẽre amnhĩ wỳr omu nẽ kànhmã xa nẽ kutã tẽ nẽ hpar pê hkõnkrã ho tẽm nẽ nhỹ. \v 26 Hãmri nhũm tee ri ja hã omu nẽ pa hã kupy nẽ kànhmã ãm nẽ kãm: \p —Kwa kànhmã xa. Ixpê Tĩrtũm kêt tã ka ri ã inhĩpêx anẽ. Anẽ. \p \v 27 Hãmri nẽ hkôt õrkwỹ hwỳr axà nẽ kutêp mẽ pikuprõnh xwỳnhjê pumu nẽ mẽ kãm: \p \v 28 —Pa na ka mẽ arĩ akrĩ? E mãn ra mẽ ate mẽ ixpê Ijaew kot amnhĩ nhĩpêx ã mẽ ixpumunh mex. Na pa htem mẽ apê axtem nhõ xwỳnhjê hkôt ri ixpa hkêt nẽ. Nẽ mẽ anhõrkwỹ hwỳr inhgjêx kêt nẽ. Tã ham Tĩrtũm inhmã mẽ ixte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ixpaja nê ixkurê nẽ inhmã: “Kot paj pam mẽ hkwỳjaja mex ã mẽ harẽ ka mẽ kamã anhõkre kahak kêt nẽ.” \p \v 29 —Anhỹr jakamã ka xep pre ixtã karõ pa inhĩtõt kêt nẽ man mẽ awỳr inhmõr kurê kumrẽx. E mẽ inhmã mẽmoj jarẽ pa mẽ ama. Mẽmo kaxyw na ka mẽ ixtã karõ? Anẽ. \p \v 30 Hãmri nhũm Konẽre kãm: \p —Nà jãã na pa pre jar inhõrkwỹ kamã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh o nhỹ. Ra myt xàpanh grire pa kãm amnhĩ jarẽ. Hãmri nhũm Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnh ixwỳr wrỳ nẽ hirã rax kãm xa. \v 31 Hãmri nẽ inhmã: “Pa Konẽre? E na hte Tĩrtũm ate kãm amnhĩ jarẽnhta mar o hkrĩ. Nẽ ate mẽ kêp amrakati xwỳnhjê ho mex o apaja nhũm hã apumu. \p \v 32 Jakamã e ma Jope hwỳr amã mẽ àpênh xwỳnh kwỳ rẽ kê mẽ ma hwỳr mõ nẽ kamã Simãw Pêtre japrô nẽ man akupỹn awỳr o mõ. Mry kà ho mẽmoj nhĩpêx o pa xwỳnh Simãw nhõrkwỹ kamã na hte pa. Õrkwỹja gô mỳ ri na.” Anẽ. \p \v 33 —à kot inhmã kapẽr anhỹr jakamã na pa kuma hãmri nẽ awỳr jajê rẽnh kurê kumrẽx. Tã ka mẽ hkôt man mẽ ixwỳr mõ nẽ ã apôx anẽ. Ãm hãmri na ka mẽ hkôt mõ. Mẽ apê Ijaew kot amnhĩ nhĩpêx kuhpa hã amnhĩ nhĩpêx nẽ axàmnhĩx man mẽ ixwỳr mõ. Tã ot pa mẽ Tĩrtũm noo mã ixkrĩ. Kam nẽ mãmrĩ ỹ hã mẽ inhmã mẽmoj jarẽ pa mẽ ama. Anẽ. \s1 Simãw Pêtre kot Konẽre mã ujarẽnh \p \v 34 Hãmri nhũm Simãw Pêtre Konẽre kot kãm amnhĩ jarẽnhja ma nẽ mẽ kãm awjarẽ nẽ mẽ kãm: \p —Nà ãm hãmri na Tĩrtũm mẽ akukamã tanhmã inhmã kapẽr to. Xep kãm mẽ ixpê Ijaew pix japê hkêt. Kãm mẽ pahpiitã mẽ pajapê nẽ mẽ panhĩpêx o axpẽn pyràk. \v 35 Koja ahpỹnhã pyka piitã hkôt mẽhõ mẽ ixpyrà nẽ kêp Ijaew kêt tãã hkôt amnhĩ xãm nẽ hã hpijaàm pê kãm mex o mex ã harẽ nẽ tãm amnhĩ nhĩpêx. Hãmri nhũm Tĩrtũm ja hã omu nhũm ja kãm mex nẽ. \p \v 36 —Na pre ra mẽ ixpê Ijaew mã tanhmã Kra Jejus Kris jarẽnh to. Jejus kot mẽ panê htyk kukwak ri na hte mẽ ixte hkôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê ho hkra. Tã ra mããnẽn ã mẽ apê Ijaew kêt xwỳnhjê mã ã amnhĩ jarẽnh anẽ nẽ Jejus htyk kukwak ri mẽ ate mẽ ixpyrà nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê ho hkra. Jakamã Jejus Krisja kêp mẽ pahpiitã mẽ panhõ Pahihti. \p \v 37-38 —Mãn ka prem ra harẽnh ma. Mẽ ixpê Ijaew nhõ pika pê Jutej kumrẽx kãm na pre Juãw Paxisja Jejus kukamã mẽ kãm harẽ nẽ mẽ hkrã kumrãr o pa. Mẽ piitã mẽ kot amnhĩ tomnuj kaga nẽ Tĩrtũm kôt amnhĩ xunhwỳr ã mẽ omunh xà hkôt mẽ hkrã kumrã. Jejusja krĩ pê Najare kamã na pre hprêk. Tã hwỳr na pre Tĩrtũm amnhĩ Karõ mẽ nhũm wrỳ nẽ hkarõ mã axà nẽ hkôt pa ho pa. Jakamã nhũm àhpumunh o àhpumunh nẽ ma krĩ piitã hkôt tanhmã mẽ ho mex to ho ri mẽ hkôt pa. Pika pê Garirej kumrẽx kamã mẽ piitã ri mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o pa. Nẽ mẽkarõmnuti kot Satanasti nhỹ hã tanhmã mẽ ho xwỳnhjaja nhũm mẽ nê mẽkarõmnuti japôx o pa. à na pre Tĩrtũm nhỹ hã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa. \p \v 39 —Tã Jejus nhỹ hã hkrajê jahkre ho mẽ ixpa xwỳnhjaja na pa prem kot ri tanhmã amnhĩ to ho pa hã omunh par o ri hkôt ixpa. Mẽ ixpê Ijaew nhõ pyka kamã nẽ mẽ inhõ krĩ pê Jerujarẽ kamã kot ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho paja pa prem piitã omunh o hkôt ri ixpa. Tã nhũm prem axtem nẽ mẽ ixpê pĩ kahpa hã kunhô nẽ kupĩ. \v 40 Hãmri nhũm htyk o apkati axkrunẽpxi nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr nẽ akupỹm mẽ ixwỳr kumẽ pa prem akupỹm htĩr kãm omu. \v 41 No nhũm mẽ piitã akupỹm htĩr kãm omunh kêt nẽ. Ãm mẽ ixwỳr pix na pre kato nẽ mẽ ixkutã apku pa mẽ papxipixjaja akupỹm htĩr ã omu. Hãmri nhũm Tĩrtũm mẽ ixte ma mẽ piitã mẽ kãm akupỹm htĩr ã harẽnh o ri ixpa kaxyw mẽ ixrê. \v 42-43 Amnepêm Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o mẽ pa xwỳnhjaja na prem Jejus kukamã tanhmã hã kagà hto nẽ mẽ kãm harẽnh o pa. Nẽ mẽ kãm: \q1 Koja nhỹrmã mẽhõja man mẽ pahwỳr wrỳ nẽ mẽ panê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to. Ka mẽ atõ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm hã koja Tĩrtũm ja hã apumu nẽ mẽhõ kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to xwỳnhta kukwak ri amnhĩ katut kôt ate amnhĩ tomnuj rẽnh pa nẽ axte kãm hamaxpẽr kêt nẽ. Anẽ. \m Na pre Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o mẽ pa xwỳnhjaja Jejus kukamã ã harẽnh nẽ hã kagà anẽ. Tã koja Jejus nhỹrmã akupỹn wrỳ hãmri nẽ mẽ htyk xwỳnhjê nẽ arĩ mẽ htĩr xwỳnhjê mẽ pahto pimrààtã tanhmã mẽ pajarẽnh to. Mẽ pahte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho papa hã mẽ pahpumunh kôt tanhmã mẽ pajarẽnh to. Hãmri nẽ Tĩrtũm mẽ wa kuri mẽ pahtĩr tũm nẽ mẽ papa ho papa mã xwỳnhjê jarẽ nẽ mããnẽn wa kuri mẽ htĩr tũm kêt xwỳnhjê jarẽ. Mẽ pahpiitã tanhmã mẽ pajarẽnh to kaxyw na pre Tĩrtũm mẽ pakaxyw Jejus xãm. Tã ã kot mẽ pajarẽnh anhỹrja kukamã na pre mẽ ixte mẽ amã tanhmã harẽnh to ho ixpa kaxyw mẽ awỳr mẽ ixrẽ. Mẽ ate kapẽr mar nẽ tokyx Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr kaxyw. Anẽ. \p \v 44 Nhũm Simãw Pêtre ã mẽ kãm ujarẽnh anhỹr rôm nhũm Tĩrtũm mẽ kot mar o hkrĩ xwỳnhjê hwỳr amnhĩ Karõ rẽ nhũm mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ hkarõ mã gjêx pa. \v 45-46 Hãmri nhũm mẽ Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh o hkrĩ. No ãm mẽ kapẽr kãm harẽnh kêt nẽ. Mẽ kapẽr kwỳ hõ ho kãm mex o mex ã harẽ. Aa mẽ kot mẽ kapẽr mar kêt tã ra ho kapẽr mex nẽ. Jakamã nhũm Jope rũm mẽ kot Simãw Pêtre hkôt mẽ mõr xwỳnhjaja. Ijaew kwỳ kot ra Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja amnhĩ jaêr pê ja hã mẽ omu nẽ axpẽn mã: \p —Hêxta waa nẽ. Mẽ kêp Ijaew kêt tã nhũm Tĩrtũm kot mẽ panhĩpêx pahpyrà nẽ mẽ hwỳr amnhĩ Karõ rẽ nhũm mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ kãm agjê. Nà ãm hãmri na mẽ pahpyrà nẽ ã mẽ hipêx anẽ. Anẽ. \p Hãmri nhũm Simãw Pêtre mẽ kuma nẽ mẽ kãm: \p \v 47 —Kwa pu mẽ hkrã kumrãr kurê kumrẽx. Ra Tĩrtũm Karõ kot mẽ pahpyrà nẽ mẽ hkarõ mã gjêx kênã kot kêt mẽhõ mẽ nê tanhmã mẽ pahpê àmnàr to. Ra mẽ kot mẽ pahpyrà nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr kênã. Anẽ. \p \v 48 Hãmri nẽ Konẽre mẽ hkwỳjê mã kãm: \p —E kot paj mẽ ate Jejus Kris kôt amnhĩ xunhwỳr ã mẽ akrã kumrã. Anẽ. \p Hãmri nẽ mẽ hkrã kumrãr pa nhũm mẽ Simãw Pêtre mã kãm: \p —Kwa kormã anojarêt kêt nẽ. Kritpêm ri mẽ ixkôt ri apa hã atã apkati grêre nẽ kormã ma akupỹm mõ. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ mẽ hkôt ri pa hã apkati grêre hãmri nẽ nojarêt nẽ ma akupỹm mõ. \c 11 \s1 Simãw Pêtre kot hkwỳjê mã Konẽre jarẽnh \r Atre 10.1-48 \p \v 1-2 Hãmri nhũm Simãw Pêtre ma akupỹm mõ. Jutej kamã krĩ pê Jerujarẽ wỳr ma akupỹm mõ hãmri nẽ pôj. Hãmri nhũm Jutej kamã Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê mẽ mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja Ijaew kêt xwỳnhjê jarẽnh ma. Konẽre mẽ hkwỳ kot mẽ uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr ã mẽ harẽnh ma. Jakamã nhũm Simãw Pêtre akupỹm mẽ hwỳr pôj nhũm mẽ omu nẽ mẽ hã àhkukjêr kurê kumrẽx. Hãmri nhũm mẽ hkwỳjaja mẽ hã kãm akir nẽ kãm: \p \v 3 —Kwa mẽ pahpê Ijaew pyrà nẽ mẽ kot amnhĩ my kwrỳt kà jakàr kêt tã ka mẽmo hwỳr mẽ hwỳr mõ mẽ kuri pôj nẽ mẽ kutã apku. Anẽ. \p \v 4 Hãmri nhũm Pêtre tee ri mẽ kuma hãmri nẽ hprĩ hã mẽ kãm amnhĩ jarẽ. Nẽ tanhmã Tĩrtũm kot kãm Ijaew kêt xwỳnhjê jarẽnh to hã mẽ kãm harẽ nẽ mẽ kãm: \p \v 5 —Kwa mẽ ã ri ajamaxpẽr anhỹr kêt nẽ. E pa mẽ amã amnhĩ jarẽ ka mẽ inhma mãn. Nà na pa pre jãã Jope kamã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh o nhỹ nẽ te ixpimtir kãm mẽmoj pumunh pyràk. Nhũm mẽmojja te mẽ hpipro xà pyrà nẽ kaxkwa rũm ixwỳr wrỳk o mõ pa ixprĩ hã omu. \v 6 Nhũm kamã mry piitãã. Mry xoprê nẽ mry xuwapô nẽ mry hpar o ri pa xwỳnhjaja nẽ mry htu mỳr pê ri pa xwỳnhjaja nẽ àk. Nẽ mẽ pahte hkur xwỳnhjaja nẽ mẽ pahte hkur kêt xwỳnhjaja. \v 7 Kamã mry piitã pa omu. Hãmri nhũm Tĩrtũm inhmã: “Pa Simãw Pêtre? Mãn ka ra amã prãm nẽ nà? E kànhmã xa nẽ axàmnhĩx mãmrĩ mryta õ kapi nẽ apĩ nẽ ho anẽ nẽ aku. Piitã mẽ ate hkur mã mex.” Anẽ. \p \v 8 —Pa tee ri kuma nẽ kãm: “Kwa Pahi Maati. Mẽ ixpê Ijaewjaja mẽ ixte mryja piitã hkur kêt. Ãm hkwỳ hpix na pa htem kuku. No ja hkwỳ aa mẽ ixte hõ hkwỳ hkrẽr kêt.” Anẽ. \v 9 Nhũm inhmã: “Nà nom kot anhỹr tãã. Kot paj pam amã mẽmoj jarẽ ka kamã anhõkre kahak kêt nẽ. Jakamã e mãmrĩ amnhĩm hõ kapi nẽ apĩ nẽ ho anẽ nẽ axàmnhĩx hkwỳ hkrẽ.” Anẽ. \p \v 10 —Na pre ã Ijaew kêt xwỳnhjê hwỳr inhmõr kukamã inhmã karõ ho axkrunẽpxi anẽ. Nom hã kuxi nẽ inhmã mẽ pahte mry kur kêêta jarẽ. Hãmri nhũm mẽ hpipro xàja ma akupỹm kaxkwa hwỳr api nẽ kakrãm axà nẽ akunok. \v 11 Hãmri nhũm Ijaew kêt xwỳnhjaja mẽ ixwỳr axkrunẽpxi nẽ mra nẽ pôj. Konẽreja Sejarej rũm ixwỳr mẽ rẽnh xwỳnhjaja nhũm mẽ mra nẽ ixwỳr pôj. \v 12 Hãmri nhũm Tĩrtũm Karõ ma mẽ hkôt inhmẽ. Mẽ kêp Ijaew kêt tã nhũm ixàmnhĩx ma mẽ hkôt ixpa kaxyw mẽ hkôt inhmẽ pa ma mẽ hkôt mõ. Nhũm Jope kamã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnh kwỳjaja kêp 6ja ma mẽ ixkôt mõ. Pa mẽ mõ nẽ Sejarej kamã Konẽreja wỳr pôj. \v 13 Hãmri nhũm mẽ ixpumu nẽ mẽ inhmã amnhĩ jarẽ. Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnh kot hwỳr wrỳk nẽ õrkwỹ hwỳr àr nẽ tanhmã kãm kapẽr toja nhũm inhmã harẽ. Na xep pre kãm: “E kêr ka ma Jope hwỳr amã mẽ àpênh xwỳnh kwỳjê rẽ kê mẽ ma hwỳr mõ. Hãmri nẽ kamã Simãw Pêtre japrô nẽ man akupỹn awỳr o mõ kê tanhmã mẽ amã ujarẽnh to. \v 14 Koja mẽ amã tanhmã mẽ apê Tĩrtũm kra hprãm xàj tanhmã mẽ ate amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ amã karõ ka mẽ ama nẽ mar tỳx nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx. Ka mẽ anhõrkwỹ kamã akwỳjê mẽ apimrààtã ama nẽ mar tỳx nẽ. Hãmri nẽ kot mẽ amã hã karõ xà hkôt amnhĩ nhĩpêx nhũm Jejus mẽ ate amnhĩ tomnuj pê mẽ apytàr pa.” Anẽ. \p —Na xep pre ã Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnhja kãm ijarẽnh anẽ. Jakamã nhũm ixwỳr jajê rẽ pa ma mẽ hkôt mõ. \v 15 Hãmri nẽ kormã mẽ kãm tanhmã Jejus jarẽnh to. Tanhmã kot mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽ. Nẽ kormã mẽ kãm ixujarẽnh o ixãm rôm nhũm Tĩrtũm Karõ te wam kot mẽ panhĩpêxta pyrà nẽ mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ hkarõ mã gjêx pa. \v 16 Pa ja hã mẽ omu nẽ Pahihti Jejus kot akupỹm kaxkwa hwỳr nojarêt nẽ tanhmã mẽ pamã kapẽr tota mã ijamaxpẽr kurê kumrẽx. Na pre mẽ pamã: “Finat Juãw Paxis na pre hte gô ho mẽ hkrã kumrãr o pa. Tã koja Tĩrtũm ta hpãnhã mẽ awỳr amnhĩ Karõ rẽ nhũm mẽ akarõ mã agjê.” Anẽ. \p —à na pre Pahihti Jejus akupỹm nojarêt nẽ mẽ pamã kapẽr anẽ. Jakamã pa ã kot mẽ hipêx anhỹr ã mẽ omu nẽ ã kapẽr anhỹrja mã ijamaxpẽr kurê kumrẽx. \v 17 Na pu prem Pahihti Jejus Kris kôt amnhĩ xunhwỳ nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ pahpumu nẽ mẽ pahwỳr amnhĩ Karõ rẽ. Tã te kot mẽ panhĩpêxta pyrà nẽ mããnẽn Ijaew kêt xwỳnhtajê hwỳr kurẽ nhũm mẽ hkarõ mã agjê. Mẽ kêp Ijaew kêt tã nhũm mẽ pahpyrà nẽ mẽ hwỳr kurẽ nhũm mẽ hkarõ mã agjê. Tĩrtũm tãm kot amnhĩ krã hkôt mẽ hwỳr rẽnh kênã kot pa kêt mẽ nê tanhmã kêp ixàmnàr to. Anẽ. \p \v 18 Nhũm pre ã Simãw Pêtre mẽ kãm amnhĩ jarẽnh anẽ nhũm mẽ kuma nẽ tãm hamaxpẽr nẽ hkĩnh nẽ. Nẽ axte mẽ hã tanhmã kãm nẽ hkêt nẽ. Ãm mẽ hã Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽ. Hãmri nẽ axpẽn mã: \p —Nà ãm hãmri. Mẽ kêp Ijaew kêt tã na prem Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ nhũm Tĩrtũm kot mẽ panhĩpêxta pyrà nẽ amnhĩ katut kôt mẽ kot amnhĩ tomnuj rẽnh pa. Nhỹrmã wa hkuri mẽ pahpyrà nẽ htĩr tũm nẽ pa ho pa kaxyw nhũm ã mẽ hipêx anẽ. Nà ãm hãmri na ã kot mẽ panhĩpêx pyrà nẽ mẽ hipêx anẽ. Anẽ. \s1 ãxiok kamã Jejus kwỳ jarẽnh \r Atre 4.36-37 \p \v 19 Tã ra mẽ kot kẽn o Estewãw kapêr o hpĩr xwỳj ri mẽ kot ã hipêx anhỹrta pyrà nẽ mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja omnuj tỳx o pa. Jakamã nhũm mẽ hkwỳjaja mẽ umaj ma ahpỹnhã krĩ hkwỳ hkôt pigrành pa. Wẽnĩs wỳr nẽ Sipre hwỳr nẽ ãxiok hwỳr nhũm mẽ ma ahpỹnhã krĩ hkwỳ hkôt anhgrà nẽ kamã pa ho pa. Nẽ mẽ kãm tanhmã Pahihti Jejus kot mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o ri mẽ hkôt pa. No ãm kormã Ijaew pix mã harẽnh o pa. \p \v 20 Tã hãmri nhũm mẽ hkwỳjaja Sipre mẽ Sirẽn rũm ãxiok hwỳr pan pôj. Hãmri nẽ kamã mẽ kêp Ijaew kêt xwỳnhjê mã Pahihti Jejus kot amnhĩ nhĩpêx jarẽnh o pa. à mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr jakamã na mẽ ra ahpỹnhã ri mẽ kãm harẽnh o ri pa. Ijaew mã nẽ mããnẽn Ijaew kêt xwỳnhjê mã \v 21 nhũm mẽ ma mẽ hkôt ri Pahihti Jejus nhỹ hã mẽ kãm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt pa. Hãmri nhũm mẽ ohtô nẽ amnhĩ nhĩpêx tũm kaga hpa nẽ hpãnhã amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. \p \v 22 Hãmri nhũm Jerujarẽ kamã Jejus kwỳjaja mẽ harẽnh ma nẽ mẽ hwỳr Panãpe mẽ. Ãxiok hwỳr mẽ hwỳr kumẽ. Ma mẽ hwỳr mõr nẽ Jejus kôt mẽ hamaxpẽr o hihtỳx kaxyw. \v 23 Hãmri nhũm ma mẽ hwỳr mõ nẽ mẽ hwỳr pôj nẽ mẽ omu. Tĩrtũm kot mẽ ho mex ã mẽ omu hãmri nẽ mẽ ỹ hã hkĩnh nẽ. Nẽ mẽ kãm: \p —Nà ãm hãmri na ka mẽ ra Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri apa. Tã kêr ka mẽ ãm kapẽr kôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri apa nẽ aa hkaga hkêt nẽ. Anẽ. \p \v 24 Panãpeja na pre tãm amnhĩ nhĩpêx o pa. Nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt pix mã hamaxpẽr mex o pa. Nẽ Tĩrtũm Karõ hkôt amnhĩ nhĩpêx rãhã jakamã na pre hte ỹ hã mẽ kãm Pahihti Jejus kot mẽ panê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o ri mẽ hkôt pa. Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ ohtô nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. \p \v 25 Tã nhũm Panãpe ãxiok rũm kato nẽ kot Sawti japrôr kaxyw ma krĩ pê Tas hwỳr mõ. \v 26 Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ Sawti pumu nẽ haprô nẽ ma akupỹm amnhĩ kôt ãxiok hwỳr o mõ. Hãmri nẽ kamã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê hkôt wa ri pa hã amgrà pyxi nẽ hapêx. Nẽ mẽ ho ohtô nẽ ri mẽ kãm Jejus kapẽr o mẽ ahkre ho ri mẽ hkôt pa. Jakamã nhũm krĩ nhõ xwỳnhjaja mẽ kot Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx xwỳnhjê pumu nẽ mẽ hã mẽ hixi rẽ nẽ mẽ harẽnh o: “Kris tõ nẽ htõxjaja” anhỹr o mẽ harẽ. Ãxiok kumrẽx kãm na prem ã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê jarẽnh anẽ. Jakamã nhũm mẽ piitã ã mẽ harẽnh anhỹr o pa. \p \v 27 Tã nhũm Panãpe mẽ Sawti wa kormã ãxiok kamã paja rôm nhũm Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh xwỳnh kwỳjaja mẽ hwỳr mran pôj. Jerujarẽ rũm mẽ hwỳr mran pôj. \v 28 Hãmri nhũm mẽ piitã mẽ kot mẽ kapẽr mar kaxyw mẽ hwỳr akuprõ. Jakamã nhũm hõ pê Akapôja kànhmã xa nẽ tanhmã mẽ kãm ujarẽnh to. Tĩrtũm Karõ nhỹ hã mẽmoj kukamã mẽ kãm awjarẽ nẽ mẽ kãm: \p —Kwa okora kêr ka mẽ axkãm ajamak rom. Koja tokyx pika piitã hkôt mẽ apkur xà hã mẽõja mẽ kêp hkryre nẽ mẽ piitã mẽ hipêx kêt nẽ. Anẽ. \p Tã nhũm gaa nẽ ujarẽnh xàja kôt mẽmoj ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Kormã Pahihti Krawti kot mẽ ho amnhĩptàr ri nhũm mẽmoj ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. No nhũm kormã ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt ri nhũm Akapôja kukamã ã mẽ kãm ujarẽnh anẽ. \v 29 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ tee ri Jutej kamã Jejus kôt mẽ hkwỳjê hkukamã hamaxpẽr nẽ axpẽn mã: \p —E kwa pu mẽ Jutej kamã Jejus kôt mẽ pahtõ nẽ pahtõxjê mã pahkàxpore hkwỳ gõ kê mẽ ho amnhĩm awjaprô nẽ hkur o pa. Anẽ. \p Hãmri nẽ mẽ kaxyw kàxpore hkwỳ ho akuprõ. Nhũm mẽ hikàxpore hkryre xwỳnhjaja ãm mẽ kãm ho hkryre nẽ kugõ nhũm mẽ hikàxpore rũnh xwỳnhja mẽ kãm ho rũnh nẽ kugõ. \v 30 Jakamã nhũm mẽ ho hpikuprõnh pa nẽ Panãpe mẽ Sawti wa kot mẽ hwỳr o mõr nẽ mẽ kãm õr kaxyw wa kãm kugõ. Hãmri nhũm wa hamỳ nẽ ma Jutej kamã Jerujarẽ hwỳr mẽ hwỳr o mõ. Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ mẽ kot Jejus kapẽr o mẽ ahkre xwỳnhjê mã kugõ. Hãmri nhũm mẽ kãm Jejus kôt mẽ htõ nẽ htõxjê mã o anhgrà nhũm mẽ hamỳ nẽ hkĩnh nẽ ho amnhĩm awjaprô. \c 12 \s1 Mẽ kot Simãw Pêtre pynênh nẽ haxàr ã mẽ harẽnh \r Matêwre 18.19-20 \p \v 1 Tã nhũm mẽ õ pahi Eroxja õ pôristi mã Kris kwỳjê hã amỹnê nhũm mẽ mẽ hipêx kati nẽ nhũm mẽ amnhĩ xà htỳx kamã hamak o pa. \v 2 Juãw tõ Xiakreja nhũm mẽ pahi Erox nhỹ hã unê nẽ hkanhwỳr o kupĩ. \v 3 Hãmri nhũm Ijaew kãm ja mex jakamã nhũm pahi Erox hpãnhã mẽ kãm Simãw Pêtre hã amỹnê nhũm unê nẽ haxà. Mẽ kot pãwti kaxkrit kêt kur ã mẽ hkĩnh xà hã arĩgro pê Pasja ã nhũm prem unê. \v 4 Na pre Erox Simãw Pêtre hkukamã hamaxpẽr o: \p —Nà koja mẽ hkĩnh hapêx pa Ijaew nom kupĩ nhũm rĩ amnhĩ pumu. Anẽ. \p Hãmri nhũm pôristi kot Simãw Pêtre jamãr xwỳnhjaja kêp 16. Nhũm mẽ axpẽn pãnhã kêp 4 kapẽn nẽ hamãr rãhã ho kuhê. \v 5 Nhũm arĩ mẽ hagjênh xà kamã hkrĩ ho hkrĩ. Hãmri nhũm Kris kôt htõ nẽ htõxjaja harẽnh ma nẽ tee ri hkukamã hamaxpẽr hãmri nẽ axpẽn wỳr akuprõ nẽ ho Tĩrtũm wỳr rãhã ho hkrĩ. \fig Atre 12.1-11|src="LB00335B.TIF" size="col" copy="© The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972. Acréscimos e correções feitos por Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994" ref="Atre 12:5" \fig* \s1 Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnh kot Simãw Pêtre kator ã harẽnh \p \v 6 Tã nhũm ra mẽ hkĩnh hapêx nhũm kamàt. Hãmri nhũm pahi Erox kot tanhmã Simãw Pêtre ho xà hã arĩgroja wỳr nhũm kamàt nhũm pôristijaja arĩ mẽ hagjênh xà kamã hamãr mex o kuhê. Nhũm kuri wa hamẽxkrut nẽ akutã hijê nẽ hamãr o nõ. Kàx o akutã kãm ê nẽ wa ho nõ nhũm wa hkaêx kãm htỳx gõr nẽ nõ. Nhũm ja wa hakwa krem mããnẽn hamãr o xa. \v 7 Puh nhũm Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnhjê hõja mẽ hwỳr axà nẽ wrỳhtak rax kãm xa. Hãmri nẽ Simãw Pêtre grẽk nẽ kumra nẽ kãm: \p —Pa Simãw Pêtre? E kwa tokyj kànhmã xa pu mõ. Anẽ. \p Hãmri nhũm hkrãkato nẽ omu nẽ kànhmã ãm kurê kumrẽx nhũm kaxprexà hã kàxja axrê nẽ pykap rôrôk nẽ hikwỹ. No nhũm kuri pôristi wa nõr xwỳnhta wa mar kêt nẽ. Wa arĩ õt tỳx nẽ nõ. \v 8 Hãmri nhũm Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnhja Simãw Pêtre mã: \p —E tokyx anhõ kamĩs jaxà nẽ amnẽ ixkôt tẽ pu pakato nẽ ma tẽ. Anẽ. \p \v 9 Hãmri nhũm kamĩs nẽ hparkà jaxà nẽ ma hkôt tẽ. No ãm kormã amnhĩ pumunh mex kêt nẽ. Te hpimtir kãm ã kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr pyràk ã amnhĩ kamnhĩx. \v 10 Hãmri nhũm wa hakwakrem pôristi wa kot hamãr o wa ãm xwỳnhja hãnh wa tẽ nẽ wa hakre nẽ hpãnhã ihõja wa hãnh wa tẽ no nhũm mẽ õt tỳx nẽ hkrĩ nẽ wa omunh kêt nẽ. Nhũm wa hakwakre nhĩtep xà hkôt wa tẽn kato nẽ hpãnhã krĩ nê kahê xà hã hakwakreja wỳr wa tẽ. Hãmri nhũm tãm wa kãm amnhĩ kahê xà mẽ nhũm wa kato nẽ pry hã tẽ. Ja kôt nhũm Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnhja akunok nhũm Simãw Pêtre axte omunh kêt nẽ. \v 11 Hãmri nẽ hprĩ hã amnhĩ pumunh kurê kumrẽx nẽ hamaxpẽr o: \p —Kwa te ixpimtir kãm ã ixte amnhĩ nhĩpêx anhỹr pyràk tã xep ixpimtir kêt. Tĩrtũm na ixwỳr kapẽr o wrỳk xwỳnhja mẽ nhũm ixwỳr wrỳ nẽ mẽ kêp ixkator. Pahi Erox ra kot ixpĩr nhũm ixkwỳ Ijaew kãm ja prãm tã nhũm mẽ kêp ixkator. Nà ãm hãmri na Tĩrtũm ã mẽ kêp ixkator anẽ. Anẽ. \p \v 12 Hãmri nẽ Marir nhõrkwỹ hwỳr htẽm kurê kumrẽx. Juãw Makre katorxà Marirja nhũm õrkwỹ hwỳr tẽ nhũm mẽ ra kamã hpikuprõnh rax nẽ ho Tĩrtũm wỳr o hkrĩ nhũm tãm mẽ hwỳr tẽ. \v 13 Hãmri nẽ kormã kapôt ã hakwa krem mẽ kãm kahê xà tatak o xa nhũm ixkre kamã mẽ kãm àpênh xwỳnh Rotreja kuma nẽ hwỳr tẽ. \v 14 Hãmri nhũm kãm kapẽr nhũm amnhĩ jaêr pê kuma nẽ hkĩnh nẽ. Nẽ kormã kãm kahê xà mẽnh kêt ri ma akupỹm tẽ nẽ mẽ kot ho Tĩrtũm wỳr xwỳnhjê hwỳr axà nẽ mẽ kãm: \p —Xê pẽr Simãw Pêtre na tẽ nẽ kapôt ã hakwakrem xa nẽ inhmã kapẽr. \p \v 15 Hãmri nhũm mẽ tee ri kuma nẽ kãm: \p —Kwa arĩ mẽ hagjênh xà kamã hkrĩ kênã. Mãn ka tanhmã amnhĩ krã amnhĩ to hã na ka ri atỳx ã akapẽr anẽ. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kãm: \p —Ma tanhmã kot pa kêt ri ixkrã amnhĩ to? ãm hãmri na pa mẽ amã harẽ. Mẽ kam nẽ mra nẽ omu. Anẽ. \p Nom nhũm mẽ kuma nẽ ãm kuma nẽ kãm: \p —Nà tãm kêt. Kaxkwa rũm Tĩrtũm mã hamãr o pa xwỳnh mãn amã kapẽr nom tãm kêt. Anẽ. \p \v 16 Rôm nhũm Simãw Pêtre arĩ hakwakre tatak o xa. Hãmri nhũm mẽ jatã hwỳr mra nẽ kãm kahê xà mẽ nẽ amnhĩ jaêr pê omu nẽ hkĩnh nẽ. \v 17 Hãmri nhũm kànhmã mẽ kãm ĩhkra hpẽ nẽ mẽ ho hpinhkrênh pa nẽ mẽ kãm: \p —Nà Tĩrtũm na ixwỳr kapẽr o wrỳk xwỳnhja mẽ nhũm ixwỳr wrỳ nẽ pôristi pê ixkator. Anẽ. \p Hãmri nẽ mẽ kãm: \p —E kêr ka mẽ Xiakre nẽ Jejus kôt mẽ pahtõ nẽ pahtõxjê mã ijarẽ kê mẽ ijarẽnh mar kurê kumrẽx. Nom kot paj ixkato nẽ ma krĩ hõ hwỳr mõ. Anẽ. \p Hãmri nẽ mẽ kêp kato nẽ ma mõ. \p \v 18 Tã nhũm apkati nhũm pôristi kot hamãr o hkrĩ xwỳnhjaja hkrã hapôj nẽ tee hapêr nẽ nhỹri omunh kêt nẽ. Hãmri nẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr o kãm ma htỳx kumrẽx nẽ axpẽn mã: \p —Kwa tanhmã na pre we amnhĩ to nẽ mẽ pahpê akunok? Tanhmã koja we pahi Erox hã mẽ pahkukja pu mẽ harẽnh to? Anẽ. \p \v 19 Hãmri nhũm pahi Erox hpikunor ã harẽnh ma nẽ axtem pôristi hkwỳjê mã anẽ nhũm mẽ mra nẽ tee ri mẽ hagjênh xà kamã hapêr nom nhỹri omunh kêt nẽ. Hãmri nhũm Erox mẽ kot hamãr xwỳnhjê kamã gryk tỳx kumrẽx nẽ amnhĩ wỳr mẽ hã karõ nẽ mẽ kãm: \p —Kwa nok? Mẽ ate hamãr rãhã ho akuhê hã ixte mẽ amã karõ htã nhũm tanhmã amnhĩ to nẽ akunok. Nà kot paj mẽ anhĩmex ka mẽ rĩ amnhĩ pumu. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ tee ri kãm amnhĩ tã àprãr kaprỳ nhũm mẽ hã amỹnê nhũm mẽ ho kator nẽ ma mẽ o mra nẽ mẽ himex. Hãmri nhũm pahi Erox Jutej rũm kato nẽ ma Sejarej wỳr mõ nẽ hpãnhã kamã pa ho pa. \s1 Pahi Erox tanhmã htyk to hã harẽnh \r Wam Pêtre 1.24-25 \p \v 20 Krĩ pê Xir mẽ Sito wa kamã mẽ pa xwỳnhjaja na pre htem pahi Erox nhõ pyka hwỳr pa nẽ mẽ kêp amnhĩm apkur xà hã mẽõ japrôr o pa. Tã nhũm Erox kot mẽmoj mỳrapê mẽ kamã gryk jakamã nhũm mẽ tee ri mẽ kêp ujaprôr kaxyw mẽ hwỳr mra nom nhũm mẽ kãm mẽmoj kwỳ ho wẽnê hkêt nẽ. Hãmri nhũm mẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr nẽ pahi Erox nhõ kôwenatô Pratôja wỳr mra nẽ kãm: \p —E awỳr na pa mẽ mra. Kwa mẽ ixyr pê pahi Erox mã tanhmã akapẽr to kê ama nẽ mẽ ixkamã gryk kêt nẽ. Pa mẽ axte mẽ awỳr mra nẽ mẽ apê mẽmoj kwỳ japrôr o ri ixpa. Anẽ. \p \v 21 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ hwỳr tẽ nẽ mẽ yr pê tanhmã kãm kapẽr to nhũm kuma hãmri nẽ kot tanhmã mẽ kãm kapẽr to kaxyw mẽ kãm arĩgro hta. \p Tã nhũm ra kot arĩgro hyr xwỳnhta kato nhũm Erox kêp pahi hã ê mex jaxà nẽ tẽ nẽ kêp pahi hã mẽ hkrĩ xà kamã nhỹ nẽ tanhmã mẽ kãm kapẽr to. \v 22 Mẽ kãm kapẽr ryy nẽ. Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ hêx rom kãm mex o mex ã harẽ. Nẽ kỳx pêê axpẽn mã harẽ nẽ harẽnh o: \p —Kwa pahi Erox kêp mẽ panhĩõ hkêt. Pẽr kaxkwa rũm Mẽpahpãm na pre mẽ pahwỳr wrỳ nẽ ã mẽ pamã kapẽr mex anẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ te kêp Tĩrtũm pyràk o hipêx nẽ kãm mex o mex ã harẽ. Nom hêx rom ã harẽnh anẽ. Kot mẽ mar nẽ kãm mẽ hkĩnh nẽ akupỹm mẽ kãm mẽmoj to wẽnê hprãm xàj nhũm mẽ hêx rom ã axpẽn mã mex ã harẽnh anẽ. \v 23 Hãmri nhũm mẽ kuma nhũm ja kãm mex nẽ nhũm hkĩnh nẽ mẽ mar o nhỹ nẽ kêp Tĩrtũm pyràk ã harẽnhja nê tanhmã mẽ kãm nẽ hkêt nẽ. Jakamã nhũm tee ri amnhĩ tã omu nẽ hwỳr kapẽr o wrỳk xwỳnhjê hõ mẽ nhũm hwỳr wrỳ nẽ tanhmã ho nhũm õhy kamã kutõj rax nẽ htyk tokyx anẽ. \s1 Panãpe mẽ Sawti wa akupỹm ãxiok hwỳr mõr ã wa harẽnh \r Atre 11.27-30 \p \v 24 Tã nhũm mẽ ra ohtô nẽ Tĩrtũm Kra Jejus kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh ma nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. \p \v 25 Hãmri nhũm Panãpe mẽ Sawti wa ra Kris kôt htõ nẽ htõxjê mã kàxporeta jamỳ nẽ ma Jerujarẽ hwỳr o mõ nẽ mẽ kãm kugõ. Hãmri nẽ ma akupỹm ãxiok hwỳr nojarêt nẽ war amnhĩ kôt Juãw Makre o mõ. Hãmri nẽ mẽ ma mõ nẽ akupỹm mẽ hwỳr pôj. \c 13 \s1 Tĩrtũm kot Panãpe mẽ Sawti wa hyr \r Atre 9.15-16; Rõmãn 1.1 \p \v 1 Ãxiok kamã Kris kôt mẽ kot axpẽn to htõjaja kot Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr o mẽ ahkre ho pa xwỳnhjê nhĩxi ã kot anhỹr. Na pre Panãpe nẽ Sawti nẽ Simeãw kà htykre nẽ Rusti pê Sirẽn nhõ xwỳnh nẽ pahi Erox kràmnhwỳ Mãnahẽja. \v 2 Jakamã nhũm prem mẽmo arĩgro hã axpẽn wỳr akuprõ nẽ Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh kaxyw apkur kêt rãhã kãm amnhĩ jarẽnh o hkrĩ. Hãmri nhũm Tĩrtũm Karõ mẽ kãm tanhmã kapẽr o amnhĩrĩt to nẽ mẽ kãm: \p —E kêr ka mẽ Panãpe mẽ Sawti war ata nẽ wa kot inhmã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa kaxyw wa ãm. Anẽ. \p \v 3 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ wa hyr kurê kumrẽx nẽ wa himõk ã mẽ ĩhkra jaxwỳ nẽ wa ho Tĩrtũm wỳ. Hãmri nẽ wa kot Tĩrtũm mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa kaxyw wa kumẽ nhũm wa ma mõ. \s1 Wajaga kot Jejus nê hkràmnhwỳ kurê hã harẽnh \r Atre 8.9-24 \p \v 4-5 Tã nhũm Tĩrtũm Karõ krĩ pê Serêw wỳr Panãpe mẽ Sawti wa kumẽ nhũm wa ma hwỳr mõ. Nẽ amnhĩ kôt Juãw Makre ho mõ. Kot tanhmã wa ho ajuta hto ho wa hkôt pa kaxyw. Hãmri nẽ wa mẽ mõ nẽ Serêw wỳr pôj nẽ pàr krem axà nẽ ma gô hipôk pê Sipre hwỳr mõ. Hãmri nẽ gô hipôk ã krĩ pê Saramĩn wỳr pôj nẽ Ijaew nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr tẽ nẽ kamã Jejus kot mẽ panê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ kãm harẽnh o wa xa. \p \v 6-8 Tã nhũm mẽ krĩja rũm kato nẽ hpãnhã gô hipôk kôt mõ nẽ hatur xà kamã krĩ pê Papos wỳr pôj. Hãmri nẽ kamã wajaga Pajejus pumu. Gresjê kapẽr kãm hixi pê Erĩm. Erĩm haxwỳja kêp Ijaew. Na pre hte hêx rom te kêp Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa xwỳnh pyràk o amnhĩ nhĩpêx nẽ ma mẽ kãm ujarẽnh o ri mẽ hkôt pa. No ãm mẽ kãm amnhĩ to hêx o pa. Gô hipôkja ã pahi Sejupaw hkràmnhwỳ na pre. Pahi Sejupawja àhpumunh tỳx jakamã na pre Panãpe mẽ Sawti wa harẽnh ma nẽ kãm wa kapẽr mar prãm nẽ wa kot kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh kaxyw amnhĩ wỳr wa kuwỳ. Nom nhũm hkràmnhwỳ wajaga Erĩmja kãm wa hkĩnh kêt nẽ wa nê kãm kapẽr kãm hihtỳx nẽ kãm: \p —Kwa nà wa kapẽr mar kêt nẽ. Kot kaj war ama nẽ wa uràk nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm. Kwarĩ wa kapẽr mar kêt nẽ. Anẽ. \p \v 9 Hãmri nhũm Sawti ra axtem pãnhã hixi. Ra hpãnhã kêp Pawre. Nhũm Tĩrtũm Karõ ra hkarõ mã àr jakamã nhũm ỹ hã wajagata pumu nẽ wa nê hkràmnhwỳ mã kapẽr ã kãm akir nẽ kãm: \p \v 10 —Tk. Kwa pẽr apê Satanasti hkwỳ hã na ka ã wa inhnê kãm akapẽr anẽ. Na ka hte mẽmoj punuj pix kukamã ajamaxpẽr nẽ mẽmoj mex nê mẽ no kupyr o apa. Tĩrtũm kapẽr mex kumrẽx tã ka axtem nẽ nê mẽ hkurê ho ri apa. \v 11 à ate amnhĩ nhĩpêx anhỹrja mỳrapê koja Tĩrtũm tanhmã ato ka ano hkre nẽ arĩt kêt o atã apkati xohtô nẽ kãm ga. Anẽ. \p Hãmri nhũm no hkre kurê kumrẽx nẽ tee ri rĩt kaxyw no pikrar pỹnh o xa nom mẽmoj pumunh kêt nẽ. Hãmri nẽ mẽhõ kot hpa hã hpyr nẽ õrkwỹ hwỳr ho mõr kaxyw ri amnhĩ pu hã mẽ hapêr pênh o xa. \v 12 Hãmri nhũm hkràmnhwỳ pahihtija tee ri ja hã omu nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm kurê kumrẽx. Hãmri nẽ Pawre mẽ Panãpe wa kot tanhmã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh to hã wa kuma nẽ hamaxpẽr o: \p —Hêxta waa nẽ. Aa ixte ã mẽhõ kapẽr kot anhỹr mar kêt tã pa jarãhã kuma. Nà ãm hãmri na Jejus jarẽnhja. Anẽ. \s1 Pawre mẽ Panãpe ãxiok õ hwỳr wa mõr ã wa harẽnh \r Atre 15.38 \p \v 13 Tã nhũm Pawre mẽ Panãpe mẽ Juãw Makre wa mẽ krĩ pê Papos rũm kato nẽ hpãnhã ma pyka hõ hwỳr mõ. Pàr kãm ma pyka pê Pãpir wỳr mõ nẽ kamã krĩ pê Perke hwỳr pôj. Hãmri nhũm Juãw Makre tanhmã hamaxpẽr to nẽ tee ri axte wa hkôt mõr kukamã hamaxpẽr hãmri nẽ wa hkaga nẽ awjanã nẽ ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr ahte mõ. \v 14 Jakamã nhũm Pawre mẽ Panãpe wa ahte Perke rũm kato nẽ hamũ pika pê Pisit kãm krĩ pê ãxiok wỳr mõ nẽ hwỳr pôj. Nhũm Ijaew nhõ arĩgromnu pê sap kato nhũm wa Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr wa tẽ nẽ hwỳr axà nẽ nhỹ. \v 15 Hãmri nhũm mẽhõ mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kwỳ kamã harẽnh o xa. Mojes mẽ Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr o mẽ pa xwỳnh kot kapẽr ã kagà hkwỳ kamã nhũm mẽ kãm kamã harẽnh o xa. Hãmri nẽ kamã harẽnh pa nhũm mẽ ahkre xwỳnhjaja Pawreja wa omu nẽ wa hwỳr mẽhõ mẽ nhũm wa hwỳr tẽ nẽ wa kãm: \p —E na mẽ ijahkre xwỳnhjaja war ate mẽ inhmã axujarẽnh prãm nẽ mãmrĩ mẽ inhmã mẽmoj jarẽnh kaxyw nhũm mẽ war atã anẽ. Anẽ. \p \v 16 Hãmri nhũm wa kuma nhũm Pawre kànhmã xa nẽ mẽ hpinhkrênh kaxyw mẽ kãm kànhmã ĩhkra nhũm mẽ omu nẽ hpinhkrênh pa nhũm mẽ kãm awjarẽ. Amnhĩ kwỳ pê Ijaewjê mẽ mẽ kêp Ijaew kêt xwỳnhjê kãm Tĩrtũm kĩnh xwỳnhjê mã nhũm mẽ kãm awjarẽ. Nẽ mẽ kãm kapẽr ryy nẽ. Tĩrtũm kot tanhmã mẽ hkukamã Ijaew nhĩgêt nẽ pãmjê nhĩpêx to hã mẽ kãm awjarẽ nẽ mẽ kãm: \p —E kot paj mẽ amã awjarẽ ka mẽ inhma. \v 17 Nà mẽ ixpê Ijaew nhõ Tĩrtũmja amnepêm na pre mẽ ixpê Ijaew pãmjê rê. Kormã Ejit kãm mẽ pa ri nhũm amnhĩ kaxyw mẽ kurê nẽ mẽ ho ohtô rax kumrẽx. Hãmri nẽ mẽ kaxyw hihtỳx jakamã Ejit rũm mẽ kator pa. \v 18 Hãmri nẽ mẽ ho mex ryy ho mẽ hkôt pa. Mẽ kot kapôt ã ri pa hã amgrà pê 40 kamã mẽ kot htỳx ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa htã nhũm mẽ kamã ukaprĩ ryy ho mẽ hkôt pa. \v 19-20 Na pre mẽ kãm pyka pê Kanaã kamã mẽ pa xwỳnhjê nhĩmex pa. Kanaã kamã mẽ pa xwỳnhjaja ahpỹnhã axpẽn kaxyw mẽõ krĩ pê 7ja nhũm mẽ kãm mẽ ho hapêx pa. Hãmri nẽ hpãnhã mẽ inhĩgêtjê mã pykaja o hpigrành pa. Mẽ ixpê Ijaew nhĩgêtjê mã ho hpigrành pa nhũm mẽ kamã pa hã amgrà xohtô nẽ. Hã amgrà pê 450. Tã nhũm Tĩrtũm hpãnhã mẽ kãm juisti hkwỳ rê nẽ mẽ kaxyw mẽ unhwỳ nhũm mẽ ho pa. Tã nhũm hpãnhã Sãmuew mẽ ho amnhĩptà nẽ mẽ o pa. Kêp Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa xwỳnhjê hõ nhũm Tĩrtũm mẽ kaxyw ãm. \p \v 21 —Tã nhũm mẽ ixpãmjaja axpẽn ma nẽ ra te krĩ hkwỳ kamã mẽ uràk nẽ mẽõ pahi kot Sãmuew pãnhã mẽ ho amnhĩptàr o pa hprãm xàj amnhĩ to Tĩrtũm wỳ nẽ kãm: “Pa Tĩrtũm. Kwa mẽ ixkaxyw pahi hõ xãm kê mẽ ixto amnhĩptàr o pa nà. Ja na mẽ inhmã hprãm tỳx kumrẽx.” \p —Anhỹr o amnhĩ to hwỳr jakamã nhũm mẽ kuma nẽ mẽ kaxyw Sawti xãm. Kisti hkra na pre. Nẽ mẽ inhĩgêt Pẽjamĩ kanrẽhã htàmnhwỳ na pre. Hãmri nhũm Tĩrtũm mẽ kaxyw ãm nhũm kêp mẽõ pahi nẽ mẽ ho amnhĩptàr o pa hã amgrà pê 40. \v 22 Tã nhũm Tĩrtũm kator nẽ hpãnhã mẽ kaxyw Tawi xãm. Hãmri nẽ harẽnh o: “Nà Jese hkra Tawija na hte inhmã hprãm xà hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o pa.” Anẽ. \p \v 23 —Tã Jejus kêp Tawi hkanrẽhã htàmnhwỳ na pre. Kukamã na pre Tĩrtũm mẽ ixpê Ijaew nhĩgêtjê mã harẽ nẽ harẽnh o: “Koja nhỹrmã Tawi hkanrẽhã htàmnhwỳjê hõ mẽ ate amnhĩ tomnuj pê mẽ apytà.” Anhỹr o hkukamã mẽ kãm harẽ. \v 24 No nhũm kormã Jejus kot mẽ ixpê Ijaewjê mã amnhĩ to amnhĩrĩt kêt ri nhũm Juãw Paxis kumrẽx hkukamã mẽ ixwỳr mõ nẽ mẽ inhmã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ ixkôt pa. Nẽ mẽ ixte amnhĩ tomnuj kaga nẽ hpãnhã tãm amnhĩ nhĩpêx o ixpa hã mẽ ixpumunh kôt mẽ ixkrã kumrãr ã mẽ inhmã karõ ho pa. \p \v 25 —Tã mẽ kãm kapẽr o pa ryy nẽ ra hatur xàm mẽnh kaxyw nẽ amnhĩ tã tanhmã mẽ inhmã kapẽr to nẽ mẽ inhmã: “Na ka mẽ ixpumu nẽ atỳx Tĩrtũm kot mẽ akaxyw pa ixãm ã ixkamnhĩx nom pa hkêt. Kot mẽ pakaxyw ãm mã xwỳnhta kukamã na pa pre mõ. Tãm kot amnhĩ to rax o ijakrenh. Nẽ kot amnhĩ to mex o kot ijakrenh. Jakamã na pa hte ãm kukwak ri ixpa nẽ amnhĩ tã hã ixpijaàm o ixpa.” Anẽ. \p —Na pre ã Juãw Paxisja mẽ inhmã Jejus jarẽnh anhỹr o pa. \p \v 26 —Tã kwa mẽ inhma mẽ apê Apraãw kanrẽhã htàmnhwỳjaja nẽ mẽ apê Ijaew kêt xwỳnh kãm Tĩrtũm kĩnh xwỳnhjaja. E mẽ apiitã ixkapẽr ma nẽ kãm ajamaxpẽr tỳx rãhã ho ri apa. Nà mẽ pahpiitã mẽ pakaxyw na Tĩrtũm kapẽrja. Kot mẽ pahte amnhĩ tomnuj pê mẽ papytàr ã amnhĩ jarẽnhja mẽ ixpê Ijaew pix kaxyw kêt. Mẽ pahpiitã mẽ pakaxyw na. Mẽ pahpiitã mẽ pahte ja mar nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêxja na Tĩrtũm kãm hprãm. \v 27 Nom Jerujarẽ nhõ xwỳnhjê mẽ mẽ àptàr tũmrejaja na prem Jejus kêp Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnh ã harẽnh mar tã hkôt hamaxpẽr kêt nẽ. Na pre htem mẽ inhõ arĩgromnu pê sap ã akuprõ nẽ axpẽn mã Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kamã ujarẽnh o hkrĩ. Kagàja kamã Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kapẽr o mẽ pa xwỳnhjaja kot hprĩ hã Jejus jarẽnh nẽ hã kagà nhũm mẽ kot mar tã hprĩ hã mar tỳx kêt nẽ. Jakamã na prem axtem nẽ mẽ kãm hã amỹnê. Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh xwỳnhjaja kot mẽ hkukamã mẽ harẽnh xàja kôt nhũm mẽ kot hpĩr kaxyw mẽ kãm hã amỹnê. \p \v 28-29 Kot tanhmã amnhĩ tomnuj to hkêt tã nhũm mẽ amarĩ hã pahi Pirat wỳ. Kot mẽ kãm hã àmnênh nhũm õ pôristijaja kot hpĩr kaxyw nhũm mẽ hã kuwỳ nhũm mẽ kãm kupĩ. Ra Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot mẽ hkukamã mẽ harẽnh xà hkôt. Hãmri nhũm mẽ kot hkôt pa ho pa xwỳnhjaja pĩ kahpa nê ho wrỳ nẽ ma o tẽ nẽ kẽn kre kamã haxà. \v 30 Tã nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr \v 31 nhũm xatã hkôt mẽ pa ho pa xwỳnhjê hwỳr hapôj. Kormã htyk kêt ri ra Garirej rũm Jerujarẽ hwỳr hkôt mẽ pa ho mẽ pa xwỳnhjê hwỳr xatã mẽ hwỳr hapôx o pa. Jao hã arĩgro xohtô nẽ nhũm prem piitã omu. Tã mẽ tãmjaja na htem mẽ ixpê Ijaew mã harẽnh o pa. \p \v 32-33 —Amnepêm Tĩrtũm na pre mẽ ixpê Ijaew nhĩgêtjê mã tanhmã Kra Jejus jarẽnh to. Kormã mẽ pahwỳr wrỳk kêt ri tanhmã mẽ kãm harẽnh to. Jakamã ra kot hkukamã harẽnh xà hkôt nhũm pre mẽ pahwỳr wrỳ nẽ tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to. Tã mẽ ate harẽnh mar kaxyw na pa wa man mẽ awỳr mõ. Amnepêm finat Tawi na pre Tĩrtũm kapẽr kwỳ hã kagà. Tĩrtũm mex ã mẽ grer xà pê Sam 2ja kamã hã kagà. Te Tĩrtũm tãm Jejus mã kapẽr pyràk o hã kagà nẽ hã kagà ho: \q1 Apê Ixkra na ka. \q1 Tã mẽ piitã mẽ kot apê Ixkra hã apumunh kurê kumrẽx kaxyw na pa jarãhã mẽ kãm ato amnhĩrĩt. Anẽ. \m Nhũm pre ã Tĩrtũm Jejus mã kapẽr anẽ nhũm Tawi ô ri mẽ pamã hã kagà. \p \v 34 —Amnepêm na pre Tĩrtũm tanhmã Kra Jejus kukamã harẽnh to. Mẽ kot hpĩr nhũm kot akupỹm ho htĩr kukamã hã amnhĩ jarẽ. ĩ hkro pymaj kot mẽ htykjê pê hkaxàr nẽ akupỹm ho htĩr ã nhũm hkukamã hã amnhĩ jarẽ. Te Kraja mã amnhĩ jarẽnh pyrà nẽ amnhĩ jarẽnh o: \q1 E kot paj ato mex rax nẽ. Ixte Tawi mã amnhĩ jarẽnh xà hkôt. \m Anhỹr o hkukamã harẽnh xà hkôt akupỹm ho htĩr nhũm axte htyk kêt ã harẽ. \p \v 35 —Nẽ kagàja nhãm hô hõ kot tanhmã Jejus jarẽnh kute. Te Jejus tãm Tĩrtũm mã kapẽr pyrà nẽ harẽnh o: \q1 Ixpê Akra hã ixte akapẽr kôt ri amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ixpa jakamã kot kaj ixpumunh mex pa inhĩ hkro hkêt nẽ. Anẽ. \m Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ã Jejus jarẽnh kot anhỹr. \v 36 Nom ã Tawi jarẽnh anhỹr kêt nẽ. Tawi na pre Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex o pa hãmri nẽ ty nhũm prem mẽ panhĩgêtjê nhĩhkô hã haxà hãmri nhũm ĩ hkro nẽ hapêx. \p \v 37 —Tã no Jejusja Tĩrtũm kot akupỹm ho htĩr jakamã nhũm Tawi pyràn ĩ hkro nẽ hapêx kêt nẽ. \p \v 38 —E mẽ inhmar tỳx nẽ ixkwỳjaja. Kra Jejus pix kukwak na hte Tĩrtũm amnhĩ katut kôt mẽ pahte amnhĩ tomnuj rẽ. \v 39 Jakamã kot kaj mẽ ãm Mojes kapẽr kôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã mẽ apumu nẽ amnhĩ katut kôt mẽ ate amnhĩ tomnuj rẽnh kêt nẽ. Jejusja tapxipix na pre htyk o Tĩrtũm mã mẽ pahte amnhĩ tomnuj piitã hpãnhã amnhĩrer pa. \v 40-41 Amnepêm na pre Tĩrtũm kapẽr nhỹ hã kapẽr xwỳnhjê hõja mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽ nẽ hã kagà. Te Tĩrtũm tãm mẽ kot kapẽr ã hpẽr o pikẽnh xwỳnhjê mã kapẽr pyrà nẽ mẽ kãm: \q1 E kot paj aa mẽ ate mẽmoj pumunh kêt õ ho anẽ. \q1 Nhũm mẽhõ mẽ amã harẽ ka mẽ harẽnh ma nẽ ãm ama. \q1 Nhũm mẽ kot omunh mex xwỳnhjê hõ kot hprĩ hã mẽ amã harẽnh tã ka mẽ ãm ama nẽ hkôt ajamaxpẽr kêt nẽ. \q1 Hãmri nẽ tee ri tanhmã kãm ajamaxpẽr to ho ri apa. Anẽ. \m à Tĩrtũm mẽ kãm kapẽr anhỹr jakamã kwa mẽ o kora. Apu mẽ kajaja na pre ã mẽ ajarẽnh anẽ rỳ ko. Anẽ. \p \v 42 Nhũm pre ã Pawre mẽ kãm ujarẽnh ryy anẽ. Hãmri nẽ Panãpe mẽ wa ixkreta rũm kator kaxyw nhũm mẽ kot mar o hkrĩ xwỳnhjaja tee ri ma wa mõr ã wa omu nẽ ma wa hkôt mra nẽ wa kãm: \p —Kwa war axujarẽnhja na mex kumrẽx. Mẽ inhmã axte mar prãm. Xà koja axte sap kato ka wa akupỹn mẽ ixwỳr wa tẽ nẽ axte mẽ inhmã awjarẽ? Anẽ. \p Hãmri nhũm wa mẽ kãm: \p —Tôe. Nà kot paj war anẽ. Anẽ. \p \v 43 Hãmri nẽ wa ma tẽ nhũm mẽ hkwỳja ma wa hkôt mra. Ijaew kwỳjaja nẽ Ijaew kêt xwỳnh kãm Tĩrtũm kĩnh xwỳnhjaja nhũm mẽ ma wa hkôt mra. Hãmri nhũm wa pry hã mẽ kãm kapẽr o mõ. Tĩrtũm kot mẽ kutã nojarêt rãhã ho pa nhũm mẽ kot amnhĩ tã omunh nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx tỳx rãhã ho pa nẽ hkaga hkêt ã mẽ kãm kapẽr o mõ. \p \v 44 Tã nhũm axte sap nhũm krĩ nhõ xwỳnh piitã axte Tĩrtũm kapẽr mar kaxyw ixkre wỳr akuprõ. Ijaewjaja nẽ Ijaew kêt xwỳnhjaja. \v 45 Hãmri nhũm Ijaew kwỳjaja tee ri mẽ amnhĩ wỳr Ijaew kêt xwỳnhjê pumu nẽ mẽ hã Pawre mẽ Panãpe wa kamã gryk nẽ. Mẽ kãm Ijaew kêt xwỳnhjaja kot Tĩrtũm kapẽr mar prãm kêt jakamã mẽ hã wa kamã gryk nẽ. Hãmri nẽ Pawre kapẽr ma nẽ xatã kãm kapẽr punuj nẽ kãm: \p —Tk. Kwa na ka Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o axêx. Ja kot anhỹr kêt. Anẽ. \p \v 46 Nom nhũm wa kãm mẽ uma hkêt nẽ. Wa ãm Tĩrtũm Karõ nhỹ hã amnhĩ to htỳx nẽ wa mẽ kãm kapẽr. Nẽ amnhĩ tã tanhmã mẽ kãm kapẽr to nẽ mẽ kãm: \p —Nà wa ixpyrà nẽ mẽ apê Ijaew jakamã na pa mẽ akumrẽxjê mã Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw Jejus xãm ã harẽ. Tã ka mẽ ama nẽ ãm ama nẽ te mẽ ate hkaga pyrà nẽ ã wa inhmã akapẽr anẽ nẽ wa ixte kapẽr o ixêx ã wa ijarẽ. Pẽr ãm mẽ ate mẽ amã Tĩrtũm mẽ Kra wa kuri mẽ atĩr tũm nẽ mẽ apa hprãm kêt. Jakamã kot paj wa mẽ apê ixkato nẽ hpãnhã ma Ijaew kêt xwỳnhjê mã Jejus kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. \v 47 Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm ã kot mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx anhỹrja kukamã mẽ ijarẽ nẽ mẽ ijarẽnh o: \q1 Mẽ ate Ijaew kêt xwỳnhjê mã ixkapẽr jarẽnh o ri apa kaxyw na pa pre mẽ kaxyw mẽ arê. \q1 Jakamã koja pyka piitã hkôt mẽ pa xwỳnhjaja ohtô nẽ mẽ akapẽr ma nẽ ixkra hkôt amnhĩ xunhwỳ. \q1 Koja mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ pa ja hã mẽ omu nẽ mẽ ho ixkra. Anẽ. \m Tĩrtũm kot ã ja kukamã mẽ ijarẽnh anhỹr jakamã kot paj wa mẽ apê ixkato nẽ mẽ apãnhã ma Ijaew kêt xwỳnhjê mã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. Anẽ. \p \v 48 Hãmri nhũm Ijaew kêt xwỳnhjaja amnhĩ tã wa kapẽrja ma nẽ hkĩnh nẽ Tĩrtũm kapẽr mex o mex ã harẽ. Hãmri nhũm ra Tĩrtũm kot nhỹrmã amnhĩ ri mẽ htĩr tũm nẽ mẽ pa ho mẽ pa kaxyw mẽ rênh xwỳnhjaja amnhĩ kaxyw Pahihti Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. \p \v 49 Tã nhũm pika pê ãxiok kamã mẽ piitã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh ma. \v 50 Nom nhũm Ijaew xàptàr tũmrejaja kãm Pawre mẽ Panãpe wa hkĩnh kêt jakamã na prem krĩ hkôt mẽ kot amnhĩ to rũnh xwỳnhjê mã wa ho kapẽr punuj o pa. Mẽ õ pahi mẽ mẽni kot amnhĩ to rũnh xwỳnhjaja nhũm mẽ kãm tanhmã wa ho kapẽr to nhũm mẽ kuma nẽ mẽ hkôt hamaxpẽr. Mẽnijaja kãm Tĩrtũm prãm tã amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr kêt jakamã tanhmã mẽ kot Pawre mẽ Panãpe wa ho hêx toja ma nẽ hkôt hamaxpẽr nẽ wa kamã gryk nẽ. Jakamã nhũm mẽ ohtô nẽ tanhmã wa hipêx to nẽ amnhĩ nê wa hano. \v 51 Hãmri nhũm wa mẽ kêp kato nẽ xa nẽ mẽ kot Tĩrtũm kapẽr kaga hã amnhĩ pumunh kaxyw mẽ noo mã wa hparkà kapa nẽ nê awjagrô kapĩ nẽ ma wa tẽ. Hãmri nẽ ma krĩ pê Ikõn wỳr hpãnhã wa mõ. \v 52 Hãmri nhũm ãxiok kamã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja hkĩnh nẽ ri pa. Tĩrtũm Karõ kot mẽ hkarõ mã gjêx jakamã nhũm mẽ hkĩnh nẽ ri pa ho pa. \c 14 \s1 Pawre mẽ Panãpe wa kot Ikõn wỳr mõr ã wa harẽnh \r Matêwre 10.34-35 \p \v 1 Hãmri nhũm Pawre mẽ Panãpeja wa ãxiok rũm kato nẽ hpãnhã ma krĩ pê Ikõn wỳr wa mõ. Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ Ijaew nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr wa tẽ nẽ kamã mẽ kãm Jejus jarẽnh o nhỹ. Mẽ kãm harẽnh kãm hihtỳx jakamã nhũm mẽ hkwỳjaja wa kuma nẽ amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Ijaew kwỳjaja nẽ mẽ kêp Ijaew kêt xwỳnh kwỳjaja nhũm mẽ ohtô nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. \p \v 2 Tã nhũm mẽ hkwỳjaja kãm Jejus jarẽnh mar prãm kêt nẽ. Hãmri nẽ kato nẽ ma Ijaew kêt xwỳnh kwỳjê hwỳr mra nẽ tanhmã mẽ kãm Pawre mẽ Panãpe wa ho hêx to nẽ wa ho kapẽr punuj nẽ nhũm mẽ mar xà hkôt wa kamã gryk nẽ. \v 3 Nom nhũm wa tokyx kator nẽ ma mõr kêt nẽ arĩ Tĩrtũm Karõ nhỹ hã amnhĩ to htỳx nẽ mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt pa. Nẽ kêp mẽ kutã nojarêt xwỳnh ã harẽnh o pa. Nẽ ỹ hã mẽ kãm aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri mẽ hkôt pa. Jakamã nhũm mẽ hkwỳjaja ja hã wa omu nẽ wa kapẽr ma nẽ hamaxpẽr o: \p —Kwa ãm hãmri na wa Tĩrtũm kêp mẽ pakamã ukaprĩ xwỳnh ã harẽ. Pẽr ỹ hã wa kot ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa kênã. Anẽ. \p \v 4 Hãmri nhũm Ijaew kêt xwỳnh kwỳjaja wa hkôt hamaxpẽr nẽ wa hkôt amnhĩ xunhwỳ. No nhũm mẽ hkwỳjaja wa hkôt hamaxpẽr kêt nẽ. Ra mẽ kot Ijaew kwỳ kot tanhmã wa ho kapẽr punuj toja ma nẽ mẽ hkôt hamaxpẽr jakamã nhũm krĩ nhõ xwỳnhjaja axpẽn kwỳm ri tanhmã wa hkôt hamaxpẽr to ho pa. Jao axpẽn kwỳm ri wa hkôt hamaxpẽr o pa. \p \v 5 Tã nhũm wa hkôt hamaxpẽr kêt xwỳnhjaja axpẽn wỳr akuprõ nẽ wa hã amỹnê. Ijaew kwỳjaja nẽ Ijaew kêt xwỳnh kwỳjaja nẽ mẽ õ pahijaja nhũm mẽ kot kẽn o wa htak o wa hpĩr kaxyw wa hã amỹnê. \v 6 Hãmri nhũm wa amnhĩ tã ama nẽ mẽ kêp kato nẽ hpãnhã ma pika hõ hwỳr mõ. Ma Rikõn kãm krĩ hkwỳ hwỳr hpãnhã mõ. Risti wỳr nẽ Tepe wỳr nẽ pu hã krĩ hkwỳ hwỳr wa mõ. \v 7 Wa mõ nẽ pôj nẽ ma mẽ kãm Jejus kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o ri mẽ hkôt pa. \s1 Te grà xwỳnh jarẽnh \r Atre 3.1-10 \p \v 8 Nhũm Risti kamã mẽhõ my hte grà nẽ hkrĩ xwỳnhja. Katorxà nhõxà kre rũm hte grà nẽ kator jakamã ri pa hkêt nẽ arĩ hkrĩ xà kamã hkrĩ ho hkrĩ. \v 9 Jakamã nhũm Pawre mẽ kãm ujarẽnh o xa nhũm kuri mar o nhỹ. Hãmri nẽ hamaxpẽr o: \p —Nà pẽr Tĩrtũm àhpumunh o àhpumunh. Mãn kot ixto mex kaxyw àhpumunh tỳx. Nà koja ixto mex. Anẽ. \p Hãmri nhũm Pawre ã hamaxpẽr anhỹr ã omu \v 10 nẽ kàx pê kãm kapẽr nẽ kãm: \p —E kwa kànhmã xa. Anẽ. \p Hãmri nhũm kuma nẽ kànhmã ãm kurê kumrẽx nẽ ri mra. Nẽ amnhĩ te kamã hamak o ri mra nẽ hkĩnh tỳx kumrẽx. \v 11 Hãmri nhũm kuri mẽ kuhê xwỳnhjaja Pawre kot ã hipêx anhỹrja ã omu nẽ htỳx wa kêp kaxkwa kamã mẽhpãm ã wa hkamnhĩx nẽ hkĩnh nẽ axpẽn mã: \p —Kwa pẽr mẽpahpãm na wa. Mẽpahpãm Jupti mẽ Mẽkurtija na wa panhĩ hã amnhĩ jahkre nẽ mẽ pahwỳr wrỳ. Nà ãm hãmri na wa mẽ pahwỳr wrỳ. Anẽ. \p Nom mẽ kapẽr pê Rikaôn o axpẽn mã kapẽr jakamã nhũm Pawre mẽ Panãpe wa mẽ mar kêt nẽ. Wa kot mẽ kapẽr mar kêt jakamã ã mẽ kot wa harẽnh anhỹrja mar kêt nẽ htỳx wa xa. \v 12 Nhũm mẽ ã wa kêp mẽhpãm ã wa harẽnh anẽ nẽ hkĩnh tỳx nẽ. Panãpeja nhũm prem kêp mẽ hpãm Jupti hã hkamnhĩx no Pawreja nhũm prem kêp mẽhpãm Mẽkurti hã hkamnhĩx. Pawreja Mẽkurti pyrà nẽ kapẽr japjê rũnh jakamã nhũm mẽ kêp hã hkamnhĩx. \v 13 Na prem krĩ htã mẽhpãm Juptija mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre nhĩpêx nẽ hkarõ nhĩpêx. Hãmri nẽ hwỳr akuprõ nẽ kãm mex o mex ã harẽ nẽ amnhĩ to hwỳr o pa. Jakamã nhũm Jupti nhõ patrejaja Pawre mẽ Panãpe wa kêp mẽhpãm ã wa harẽnh ma hãmri nẽ wa hã hkwỳjê mã kãm: \p —Kwa pu mẽ wa kãm môx kwỳ hpa nẽ pixôrã hkwỳ rê. Hãmri nẽ wa kãm wa mex o wa mex ã wa harẽ nẽ wa kêp mẽpahpãm ã amnhĩ to wa kuwỳ. Wa kêp mẽpahpãm kênã. Anẽ. \p Hãmri nẽ ra ã wa hipêx anhỹr kaxyw \v 14 nhũm wa tee ri mẽ kot amnhĩ nhĩpêx ã mẽ omu nhũm ja wa kêp omnuj tỳx nẽ. Jakamã nhũm wa amnhĩ pê hinôkà kaxônh pa nẽ mẽ kutã hprõt nẽ ã mẽ kot wa hipêx anhỹrja nê mẽ kãm kapẽr kãm hihtỳx nẽ. \v 15 Nẽ mẽ kãm: \p —Kwa mẽ ri ã wa inhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Wa ixpê mẽapãm kêt kênã kot ka kêt mẽ ã wa inhĩpêx anẽ. Nom mẽapãmja na ka htem ãm amnhĩ to hwỳr kaprỳ nẽ kãm mex o mex ã harẽnh kaprỳ o ri apa. Tã mẽ ate ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kaga nẽ hpãnhã Tĩrtũm kôt amnhĩ xunhwỳr nẽ amnhĩ to pix wỳr o apa kaxyw na pa pre wa mẽ awỳr mõ nẽ pôj. Tĩrtũmja mẽ ate mẽ apãm jarẽnhta rom htĩr o htĩr. Na pre mẽmoj piitã ho kato. Kaxkwa ho kato nẽ pyka ho kato nẽ gô xujanãr o kato. Nẽ kamã ri mẽmoj piitã ho kator pa. \p \v 16 —Amnepêm mẽ pa xwỳnhjaja na pre htem amnhĩ krã hkôt pix mã tanhmã ri amnhĩ nhĩpêx to ho pa nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ omu nẽ ãm mẽ omu nẽ tanhmã mẽ ho hkêt nẽ. \v 17 Mẽ pahte amnhĩ tã omunh kaxyw na hte amarĩ tanhmã mẽ pahto mex to ho pa. Na hte mẽ pahwỳr na rẽ nhũm mẽ pahpur go mex nẽ. Nhũm mẽ pamã tanhmã mẽ pahpur kãm mẽmo hyja to nhũm ra mẽ pamã ô rũnh nẽ. Pu htem hamỳ nẽ ho paxàpkur mex nẽ pahkĩnh nẽ ri papa. Tĩrtũm pix kukwak ri na pu htem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri papa. Anẽ. \p \v 18 Nhũm pre ã Pawre mẽ kot wa kãm môx parja nê mẽ kãm kapẽr kãm hihtỳx anẽ. No nhũm mẽ kuma nẽ ãm kuma nẽ wa kãm mry hkwỳ hpar kaxyw wa hã hihtỳx nẽ. Jakamã kritpêm nhỹx prem wa kãm hkwỳ pa. Tã tanhmã hamaxpẽr to nẽ hkaga nẽ wa kãm hpar kêt nẽ. \s1 Mẽ kot Pawre pĩr ã àmnênh ã mẽ harẽnh \r Sikũn Ximotre 3.10-11 \p \v 19 Tã nhũm Ijaew kwỳjaja mẽ hwỳr mran pôj. Krĩ pê ãxiok mẽ Ikõn rũm ma mẽ hwỳr mran pôj nẽ mẽ kãm Pawre ho hêx o mẽ hkôt pa nhũm mẽ kuma nẽ axtem nẽ Pawre kamã gryk kato. Hãmri nẽ mẽ kot hpĩr kaxyw kẽn runh kwỳ jamỳ nẽ ho htak prêprêk o kuhê. Hãmri nhũm amnhĩ xà htỳx kamã ama nẽ tẽm nẽ akryk nõ nhũm mẽ omu nẽ htỳx ho ra htyk ã hkamnhĩx. Hãmri nẽ hwỳr tẽ nẽ hpa hã kupy nẽ ma hkjênh o mõ nẽ krĩ pum kumẽ nẽ ma akupỹm mra. \fig Atre 14.19-20|src="cn02156b.tif" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Atre 14:19" \fig* \v 20 Hãmri nhũm Jejus kôt mẽ kot axpẽn to htõjaja tee ri ã mẽ kot hipêx anhỹr ã omu nẽ hkaprĩ htỳx nẽ hwỳr hprõt nẽ omu nẽ mỳr o kuhê. Hãmri nhũm te htyk pyrà nẽ nõr tã Jejus nhỹ hã akupỹm hihtỳx mex nẽ kànhmã nhỹ hãmri nẽ ma akupỹm mẽ hkôt krĩm tẽ. \p Tã nhũm apkati nhũm Panãpe mẽ wa krĩja rũm kato nẽ ma wa mõ. Pãnhã ma krĩ pê Tepe hwỳr wa mõ. \s1 Pawre mẽ Panãpe akupỹm ãxiok wỳr wa mõr ã wa harẽnh \p \v 21-22 Tã nhũm wa ma Tepe hwỳr mõ nẽ pôj. Hãmri nẽ kamã mẽ kãm Jejus tanhmã kot mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o ri mẽ hkôt wa pa nhũm mẽ wa kuma nẽ ohtô nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. \p Tã nhũm wa kato nẽ awjanã nẽ ma akupỹm pika pê Pisit wỳr wa mõ. Nẽ kamã krĩ hkwỳ hkôt ri ra mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê jahkre ho ri mẽ hkôt pa. Krĩ pê Risti nẽ Ikõn nẽ ãxiokja kôt. Nẽ mẽ ahkre kamã Jejus kôt mẽ ho mẽ hihtỳx o wa pa nẽ mẽ kãm: \p —E ra mẽ ate Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr jakamã koja mẽ kãm Jejus kurê xwỳnhjaja tee ri ja hã mẽ apumu nẽ hã tanhmã mẽ anhĩpêx to. Tã kêr ka mẽ ãm amnhĩ tã mẽ omu nẽ ãm mẽ omu nẽ Jejus kaga hkêt nẽ. Nẽ arĩ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri apa rãhã nhỹrmã ma õ krĩ hwỳr api nẽ Tĩrtũm wa kuri amex kumrẽx nẽ atĩr tũm nẽ apa ho apa. Anẽ. \p \v 23 Hãmri nẽ ahpỹnhã krĩ piitã hkôt ri mẽ kot pastô nhỹ hã mẽ ahkre kaxyw mẽ hkwỳjê rê nẽ mẽ kaxyw mẽ unhwỳ nẽ mẽ ho Tĩrtũm wỳ. àpkur kêt rãhã mẽ ho kuwỳ nẽ kãm: \p —Pa Tĩrtũm? E jajê pumu. Mẽ kot krĩ ja kamã pastô nhỹ hã akrajê jahkre ho pa kaxyw na pa wa mẽ unhwỳ. Jakamã e kêr ka mẽ kutã anojarêt rãhã ho ri mẽ hkôt apa. Anẽ. \p Hãmri nẽ wa mẽ kêp kato nẽ ma hpãnhã nhỹhỹm wa mõ. \v 24 Pyka pê Pisit kamã mõ nẽ hpãnhã nhãm pyka pê Pãpir kôt mõ. Wa ma mẽ kãm tanhmã Jejus kapẽr jarẽnh to ho mẽ hkôt mõ. \v 25 Hãmri nẽ krĩ pê Perke hwỳr wa pôj nẽ kamã mẽ kãm Jejus kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã harẽ hãmri nẽ mẽ kurũm kato nẽ axte mõ. Pãnhã ma krĩ pê Atari hwỳr wa mõ. \v 26 Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ hpãnhã kurũm akupỹm ãxiok wỳr wa mõ. Pàr rax kãm ma akupỹm mõ. Ãxiokja kamã na pre wa nojarêt nhũm Jejus kôt wa htõ nẽ wa htõxjaja wa ho Tĩrtũm wỳ nẽ ma krĩ hkwỳ hwỳr wa kumẽ. Wa kot ma mẽ hkôt tanhmã Jejus kot mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o wa pa kaxyw wa kumẽ. Jakamã nhũm wa ra ja ho anhỹr pa nẽ akupỹm mẽ hwỳr wa mõ. \v 27 Hãmri nẽ wa akupỹm pôj nẽ Jejus kôt mẽ kot axpẽn to htõ nẽ htõxjê ho akuprõ nẽ mẽ kãm amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —Nà ãm hãmri na pa wa ra ixkàhkĩnh pê akupỹn mẽ awỳr pôj. Na pre Tĩrtũm wa ixkutã nojarêt rãhã ho wa inhĩhkô hã pa. Jakamã pa pre wa ma ỹ hã Ijaew kêt xwỳnhjê mã Jejus jarẽnh o ixpa nhũm mẽ hkwỳjaja wa inhma nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. \p \v 28 Anhỹr o wa mẽ kãm kapẽr hãmri nẽ wa tokyx ma nhỹhỹm krĩ hõ hwỳr axte mõr kêt nẽ. War arĩ ãxiok kamã Jejus kôt wa htõ nẽ htõxjê hkôt ri pa. \c 15 \s1 Jerujarẽ kamã Jejus kwỳ hpikuprõnh ã mẽ harẽnh \r Matêwre 23.1-4; Karatas 2.1-5, 5.1-16 \p \v 1 Tã hãmri nhũm Ijaew kwỳjaja ãxiok wỳr Jejus kwỳ pê Ijaew kêt xwỳnhjê hwỳr mõn pôj. Pika pê Jutej rũm mẽ hwỳr pôj nẽ tanhmã mẽ ahkre hto ho pa. Nom axtem nẽ Tĩrtũm kapẽr kuhpa hã mẽ ahkre nẽ mẽ kãm: \p —Kot ka mẽ amã Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr prãm hãmri nẽ mẽ ixpyrà nẽ finat Mojes kot mẽ pamã karõ xà hkôt amnhĩ my kwrỳt kà kwỳ jakà nẽ rĩ kormã hkôt amnhĩ xunhwỳ. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã mẽ apumu nẽ amnhĩ katut kôt mẽ ate amnhĩ tomnuj rẽnh nẽ mẽ ato hkra hkêt nẽ. Anẽ. \p \v 2 Hãmri nhũm Pawre mẽ Panãpe tee ri mẽ kapẽr anhỹrja ma nhũm wa kêp ja omnuj tỳx nẽ. Hãmri nhũm wa mẽ kãm: \p —Tk. Kwa kot anhỹr kêt. Na hte Tĩrtũm mẽ pahte amnhĩ my kwrỳt kà jakàr ã mẽ pahpumunh kôt mẽ pahto hkra hkêt nẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ tee ri mẽ kapẽrja nê mẽ kãm kapẽr no nhũm mẽ ãm wa kuma nẽ wa hkôt hamaxpẽr kêt nẽ. Nẽ arĩ ã mẽ ahkre anhỹr o mẽ hkôt pa. Jakamã nhũm mẽ ja hã axpẽn mã kapẽr rax nẽ. Hãmri nhũm Jejus kwỳ pê Ijaew kêt xwỳnhjaja amnhĩ tã Pawre mẽ Panãpe wa hkukja nẽ wa kãm: \p —Kwa xà kot paj mẽ apyrà nẽ amnhĩ my kwrỳt kà jakà nhũm Tĩrtũm kãm ja mex nẽ nà? Kwa wa ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõ nẽ ja hã Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê mẽ mẽ kot Jejus kwỳ jahkre xwỳnhjê kukja nẽ hã mẽ ama. Nẽ ota mẽ ixkwỳjaja koja ma war akôt mra. Kê mẽ tanhmã mẽ amã ja jarẽnh to ka mẽ ama nẽ man akupỹn mẽ ixwỳr mra nẽ tanhmã mẽ inhmã mẽ kapẽr jarẽnh to. Anẽ. \p Hãmri nhũm wa mẽ kãm: “Tôe. Nà kot paj mẽ anẽ.” Anẽ. \v 3 Hãmri nẽ wa mẽ ma Jerujarẽ hwỳr mõ. Ma pyka pê Wẽnĩs mẽ Samar hkôt ma hwỳr mõ. Hãmri nẽ nhỹri Jejus kôt mẽ htõ nẽ htõxjê pumu nẽ mẽ kãm Ijaew kêt xwỳnhjê jarẽ. Mẽ hkwỳjaja mẽ uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr ã mẽ harẽnh o mõ. Hãmri nhũm mẽ harẽnh ma nẽ mẽ ỹ hã hkĩnh nẽ. \v 4 Hãmri nhũm mẽ ra Jerujarẽ hwỳr Jejus kôt mẽ htõjê hwỳr mõn pôj. Hãmri nẽ mẽ ahkre xwỳnhjê mẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê pumu nhũm mẽ haxwỳja amnhĩ wỳr mẽ omu nẽ hkĩnh nẽ. Nẽ tanhmã mẽ ho mex to nẽ mẽ kãm kapẽr mex nẽ. Hãmri nhũm Pawre mẽ Panãpe wa mẽ kãm amnhĩ jarẽ. Tĩrtũm kot wa ĩhkô hã wa hkôt pa nhũm wa ỹ hã kot Ijaew kêt xwỳnhjê mã kapẽr o pa nhũm mẽ hkwỳja kot wa mar nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr ã nhũm wa mẽ kãm amnhĩ jarẽ. \v 5 Nhũm Jejus kwỳjê kamã mẽ kêp Parijew nhõ xwỳnh kwỳjaja. Mẽ kêp Parijew tã hkwỳjê rom Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Jakamã nhũm mẽ tee ri Pawre mẽ Panãpe wa kot Ijaew kêt xwỳnhjê jarẽnh ma nẽ kànhmã kuhê nẽ wa kãm: \p —Kwa kê mẽ pahpyrà nẽ amnhĩ my kwrỳt kà jakà nẽ finat Mojes kot Tĩrtũm nhỹ hã mẽ pamã mẽmoj tã karõ hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa. No kot mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nhũm ja mẽ pahpê omnuj nẽ. Anẽ. \p \v 6 Hãmri nhũm Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê mẽ mẽ hkwỳjê jahkre xwỳnhjaja mẽ kuma nẽ hapôj nẽ nhỹri akuprõ. Ijaew kêt xwỳnh kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã axpẽn mar kaxyw nhỹri akuprõ. \v 7 Hãmri nẽ mẽ hã axpẽn mar ryy nẽ. Hãmri nhũm Simãw Pêtre tã kànhmã xa nẽ mẽ kãm: \p —Nà na pre Tĩrtũm mẽ pahkapi nẽ Ijaew kêt xwỳnhjê kaxyw pa ixta. Ixte mẽ kãm Jejus kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o ri mẽ hkôt ixpa nhũm mẽ kot inhmar nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr kaxyw nhũm mẽ kaxyw ixta. Ra mẽ ate ja hã ixpumunh mex. \v 8-9 Tĩrtũm kot tanhmã ri mẽ pakute hkôt mẽ pahpumunh par jakamã te kot ra mẽ panhĩpêxta pyrà nẽ mããnẽn Ijaew kêt xwỳnhjê nhĩpêx. Mẽ kot mẽ pahpyrà nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr jakamã nhũm Tĩrtũm te ra mẽ panhĩpêx pyrà nẽ amnhĩ katut kôt mẽ kot amnhĩ tomnuj rẽ nẽ mẽ ho hkra. Hãmri nẽ mẽ hwỳr amnhĩ Karõ rẽ nhũm mẽ hkarõ mã agjê. Tĩrtũm tãm kot amnhĩm mẽ rênh kênã. \p \v 10 —Tã xà mẽ pahpê Ijaew na pu htem wam Tĩrtũm kot finat Mojes mã kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex o papa? Nà na pu htem hkôt amnhĩ nhĩpêx mex kêt nẽ. Nẽ mẽ panhĩgêtjaja na xep prem haxwỳja hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o pa hkêt nẽ. Mẽ pahpiitã mẽ pahpê hihtỳx kênã. Tã Ijaew kêt xwỳnhjaja kot hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa hã ka mẽ ra mẽ kãm karõ kaxyw. Kwa kot kaj mẽ anẽ nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã mẽ apumu nhũm ja kêp omnuj nẽ. Kãm ja prãm kêt. \v 11 Kwa mẽ ã mẽ kãm hã karõ anhỹr kêt nẽ. Mẽ panhõ pahihti Jejus na hte mẽ pahpiitã mẽ pakutã nojarêt o axpẽn pyràk. Jakamã Ijaew kêt xwỳnhjaja nẽ mẽ pahpê Ijaewjaja kot puj mẽ amnhĩ kaxyw hkôt pajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Hãmri nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ pahpumu nẽ mẽ panhĩpêx o axpẽn pyrà nẽ Jejus kukwak ri amnhĩ katut kôt mẽ pahte amnhĩ tomnuj rẽ nẽ mẽ pahto hkra. No na hte mẽ pahte amnhĩ my kwrỳt kà jakàr rỳ finat Mojes kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx ã mẽ pahpumunh kôt mẽ pahto hkra hkêt nẽ. Anẽ. \p \v 12 Nhũm pre ã Simãw Pêtre mẽ kãm kapẽr anẽ. Hãmri nhũm hpãnhã Panãpe mẽ Pawreja mẽ kãm amnhĩ jarẽ. Tĩrtũm kot tanhmã wa ho nhũm wa kot Ijaew kêt xwỳnhjê hwỳr wa mõr ã amnhĩ jarẽ. Nẽ Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kãm aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri mẽ hkôt pa hã mẽ kãm amnhĩ jarẽ nhũm mẽ piitã akryk wa mar o hkrĩ nẽ wa ujarẽnhta hkukamã hamaxpẽr. \v 13 Hãmri nhũm Simãw Pêtre mẽ Panãpe wa mẽ kãm ujarẽnh pa hãmri nhũm Xiakre wa hpãnhã kànhmã xa nẽ mẽ kãm kànhmã ĩhkra pẽ nẽ mẽ kãm: \p \v 14 —E pa ijaxwỳja mẽ amã ixkapẽr ka mẽ inhma. Nà na pu mẽ ra Simãw Pêtre kapẽr ma. Tĩrtũm kot wam amnhĩ kaxyw Ijaew kêt xwỳnh kwỳjê rênh ã mẽ harẽnhja pu mẽ ra kuma. \v 15 Ãm hãmri na ã mẽ harẽnh anẽ. Amnepêm Tĩrtũm kapẽr nhỹ hã mẽ kapẽr o mẽ pa xwỳnhjaja na prem ra ja kukamã Tĩrtũm kot tanhmã mẽ hipêx to hã amnhĩ jarẽnh kukamã hã kagà. Te ho tãm kot kãm kapẽr pyrà nẽ hã kagà ho: \q1 \v 16 Amnepêm finat Tawija na pre hte inhmã amnhĩ kwỳjê ho amnhĩptàr o pa. \q1 Mẽ kêp Ijaewjaja nhũm pre inhmã mẽ ho amnhĩptàr o pa. \q1 Hãmri nhũm mẽ gaa nẽ axpẽn pê anhgrà nẽ ahpỹnhã ri pa. \q1 Tã ixpê Tĩrtũm kot paj nhỹrmã ma mẽ hwỳr wrỳ nẽ axte mẽ ho akuprõ nẽ tãm mẽ unhwỳr pa. \q1 \v 17 Jakamã Ijaewjê kukwak ri koja Ijaew kêt xwỳnh kwỳjaja mããnẽn ixkôt amnhĩ xunhwỳ. \q1 Pa te ixte Ijaewjê nhĩpêx pyrà nẽ mẽ ho ixkra. \q1 \v 18 à mẽ hkukamã ijamaxpẽr anhỹr xà hkôt. \m \v 19 Anhỹr o mẽ harẽnh jakamã nhũm ra mẽ hkwỳjaja mẽ higêt kot amnhĩ nhĩpêx kaga hpa nẽ hpãnhã Tĩrtũm kôt amnhĩ xunhwỳ. Jakamã kwa kêr pu mẽ axte ja nhĩjuk ri mẽ kãm mẽmoj tã karõ hkêt nẽ. Ja pix na mex. \v 20 Ãm ja pix kot puj mẽ kãm hã karõ nẽ hã kagà nẽ mẽ hwỳr kumẽ: \li1 Mẽ kot sãnti hã mẽ õ hkur nê kot puj mẽ hkurê. \li1 Nẽ mẽ kot mẽmo mry hpar nẽ hkamrô runh kêt rãhã hkur nê mẽ hkurê. \li1 Nẽ mẽ kot mẽmo mry kamrô kur nê mããnẽn mẽ hkurê. \li1 Nẽ mẽmyjaja kot amnhĩ prõ pix tãnopxar ã mẽ kãm karõ. \li1 Nẽ mẽnijaja haxwỳja kot amnhĩ mjên pix tãnopxar ã mẽ kãm karõ. \p —Ãm ja pix kot puj mẽ kãm hã kagà nẽ mẽ kãm hã karõ. \v 21 Mẽ panhĩgêtjê mã finat Mojes kot ã mẽ kãm karõ anhỹrja na htem arĩ krĩ piitã hkôt ã mẽ kãm hã karõ anẽ. Mẽ panhõ arĩgromnu pê sap ã na htem arĩ ri Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre kamã ã mẽ kãm hã karõ anẽ. Anẽ. \s1 Mẽ kot Ijaew kêt xwỳnhjê hwỳr kagà mẽnh ã mẽ harẽnh \r Karatas 5.1 \p \v 22 Hãmri nhũm mẽ Xiakre kapẽr mar o hkrĩ. Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja nẽ mẽ kot hkwỳjê jahkre xwỳnhjaja nẽ Kris kwỳjê piitã Xiakre kapẽr ma nhũm ja mẽ kãm mex nẽ. Jakamã nhũm mẽ axpẽn mã: \p —Tôe. Nà ãm hãmri na Xiakre ã Ijaew kêt xwỳnhjê jarẽnh anẽ. Nà ja mex. Pu mẽ ã ãxiok nhõ xwỳnhjê mã ja hã kagà anẽ hãmri nẽ mẽ hwỳr kumẽ. Koja Pawre mẽ Panãpeja wa kupy nẽ ma akupỹm mẽ hwỳr o mõ nẽ mẽ kãm kugõ. E mẽ pahtõ kot puj mẽ ma wa hkôt mẽ hwỳr mõ? Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ Siras mẽ Jut Pasapas wa kuta. Jejus kôt mẽ kot axpẽn to htõ nẽ htõxjaja kot axpẽn mã hamẽ wa kot amnhĩ to mex xwỳnh ã wa harẽnh jakamã nhũm mẽ ma Pawre mẽ Panãpe wa hkôt mõr kaxyw wa kuta. \v 23 Hãmri nẽ ãxiok kamã Kris kwỳ pê Ijaew kêt xwỳnhjê kaxyw kagà nhĩpêx nẽ kamã ã mẽ kãm kapẽr anẽ nẽ mẽ kãm: \pm Pa? ãxiok mẽ Sir mẽ Siris kamã Ijaew kêt xwỳnhjaja? Xà mẽ amex? Mẽ ixpê Jejus kôt mẽ atõjaja na pa mẽ awỳr kagàja nhĩpêx nẽ mẽ awỳr kumẽ. Mẽ ixpê Jejus kôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê jahkre ho ixpa xwỳnhjaja nẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja pa mẽ awỳr kumẽ. \pm \v 24 Na xep ra ja rũm mẽ ixkwỳjaja ma mẽ awỳr mõ nẽ mẽmoj tã tanhmã mẽ amã karõ hto. Mẽ ate amnhĩ my kwrỳt kà jakàr nẽ amnepêm mẽ inhĩgêt Mojes kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx o apa hã mẽ amã karõ. Ka xep mẽ tee ri ja kukamã ajamaxpẽr. No mẽ pajaja na pa prem mẽ awỳr mẽ rẽnh kêt nẽ. Ãm amnhĩ krã hkôt na prem mẽ awỳr mõ nẽ ã mẽ amã ja hã karõ anẽ. \pm \v 25 Tã pa tee ri mẽ harẽnh ma nhũm ja mẽ ixpê omnuj tỳx nẽ. Jakamã na pa mẽ jar akuprõ nẽ mẽ akaxyw mẽ inhĩõja wa kuta. Wa kot ma Panãpe mẽ Pawre wa hkôt mẽ awỳr wa mõr nẽ mẽ amã mẽ ixkapẽr jarẽnh kaxyw. Panãpe mẽ Pawreja mẽ inhmã wa hapê htỳx. \v 26 Na hte mẽ amã Pahihti Jejus Kris kapẽr jarẽnh o pa kaxyw wa amnhĩ grônh kôt mẽ amã harẽnh o pa. \pm \v 27 Tã pa mẽ akupỹm mẽ awỳr wa kumẽ nẽ wa hkôt mẽ pahtõ Jut mẽ Siras wa kumẽ. Mẽ ixte mẽ amã kagà kamã mẽ ixkapẽrja nhũm wa kot hprĩ hã mẽ amã harẽnh kaxyw pa mẽ wa hkôt mẽ awỳr wa kumẽ. \pm \v 28-29 E ja pix nê kot paj mẽ akurê: \pm Kêr ka mẽ sãnti hã mẽ õ hkur kêt nẽ. \pm Nẽ mẽmo mry kamrô kur kêt nẽ. Jao mẽmo mry pa nẽ hkamrô runh kêt rãhã hkur kêt nẽ. Kamrô runh pa nẽ rĩ kormã tanhmã ho nẽ aku. \pm Nẽ kêr ka mẽ amyjaja amnhĩ prõ pix tãnopxar o apa. \pm Nẽ mẽ anijaja ajaxwỳja amnhĩ mjên pix tãnopxar o apa. \pm E ãm ja pix kot paj mẽ amã hã karõ. Tĩrtũm Karõ kãm ja mex. Nẽ mẽ inhmã mããnẽn ja mex. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri apa nẽ amex nẽ apa. \pm Tã ãm ja pix. Mẽ ixpê Jejus kwỳjê jahkre xwỳnhjê mẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijê mẽ pa mẽ mẽ awỳr kagàja nhĩpêx nẽ kumẽ. E kêr ka mẽ amex nẽ akĩnh nẽ ri axpẽn kôt apa. Ãm ja pix na hapêx. Anẽ. \m Nhũm prem ã kagà kamã mẽ kãm mẽmoj tã karõ anẽ. \v 30 Hãmri nẽ Jut wa mẽ kãm kugõ nẽ ma ãxiok wỳr wa mẽ kumẽ nhũm wa mẽ ma akupỹm hwỳr o mõ. Jut nẽ Siras nẽ Pawre nẽ Panãpeja nhũm wa mẽ ma akupỹm mẽ hwỳr o mẽ mõ. Mõõ hãmri nẽ mẽ hwỳr pôj. Hãmri nẽ Jejus kwỳjê ho akuprõ nẽ mẽ kãm kagàja gõ \v 31 nhũm mẽ kupy nẽ kamã harẽ nẽ kuma. Kamã mẽ kot mẽ kãm mẽmoj tã karõ kamã harẽ nẽ kuma nẽ ỹ hã hkĩnh nẽ akupỹm tãm hamaxpẽr. \p \v 32 Jut mẽ Siras wa kêp Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr o pa xwỳnh na pre wa. Jakamã na prem mẽ hwỳr mõn pôj hãmri mẽ kãm tanhmã ujarẽnh to ho pa. Mẽ kot Jejus kôt pix mã hamaxpẽr o pa kaxyw mẽ kãm ujarẽnh o pa nẽ mẽ kãm: \p —E kêr ka mẽ mãmrĩ Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx mex rãhã ho ri apa nẽ aa hkaga hkêt nẽ. Anẽ. \p \v 33 Hãmri nẽ mẽ hkôt ri pa hã apkati xohtô nẽ. Hãmri nẽ wa akupỹm Jerujarẽ hwỳr nojarêt nẽ mẽ kãm amnhĩ jarẽ nhũm mẽ wa kuma nẽ wa kãm: \p —Tôe. Nà wa mãmrĩ ma akupỹm mõ. Koja Tĩrtũm war apumunh mex nẽ ka wa ma akupỹm amex nẽ akà hkĩnh pê akwỳjê hwỳr akato. Anẽ. \p \v 34 Hãmri nhũm wa nojarêt tã nhũm Siras tanhmã hamaxpẽr to nẽ hitõt nẽ mẽ kuri arĩk nhũm Jut Pasapas pix ma akupỹm hkwỳjê kot mẽ hwỳr wa mẽnh xwỳnhjê hwỳr mõ. \p \v 35 Hãmri nhũm Pawre mẽ Panãpe wa Siras pyrà nẽ kormã ãxiok kamã pa. Hãmri nẽ Jejus kôt mẽ htõ hkwỳjê mẽ pimrààtã mẽ ahkre ho pa. Tĩrtũm kapẽr o mẽ hkôt mẽ ahkre ho pa. \s1 Pawre mẽ Panãpe wa kot axpẽn pê pikjêr ã wa harẽnh \r Atre 13.13; Korosẽ 4.10 \p \v 36 Hãmri nhũm Pawre mẽ Panãpe war arĩ mẽ hkôt ri pa hã apkati xohtô nẽ. Tã nhũm Pawre hamaxpẽr nẽ Panãpe mã: \p —Kwa ma pu ma akupỹm ra pahte krĩ hkwỳ hkôt mẽ kãm Jejus jarẽnh o papa xwỳnhjê hkôt akupỹm mõ. Pu ma mẽ hwỳr mõ nẽ Jejus kôt pahtõ nẽ pahtõxjê kot tanhmã ri amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ omu. Anẽ. \p \v 37 Hãmri nhũm kuma nẽ kãm: \p —Tôe. Nà pu ma mõ. Nom kêr pu ma amnhĩ kôt Juãw Makre ho mõ kê axte pahto ajuta ho pahkôt mõ. Anẽ. \p \v 38 Hãmri nhũm Pawre tee ri kuma nhũm ja kêp omnuj nẽ nhũm kãm: \p —Tk. Kwa na pre pahkôt pa htã Pãpir kamã tanhmã hamaxpẽr to nẽ pahkaga nẽ ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõ. Jakamã kwarĩ koja axte pahkôt mõr kêt nẽ. Anẽ. \p \v 39 Hãmri nhũm Panãpe tee ri hã hihtỳx no nhũm kêp hkaga kumrẽx. Jakamã nhũm wa ja hã axpẽn pê axkjê nẽ ma ahpỹnhã mõ. Nhũm Panãpe amnhĩ kôt Juãw Makre ho mõ nẽ wa ma pàr kãm gô hipôk pê Sipre hwỳr wa mõ. \v 40 Nhũm Pawre axtem amnhĩ kôt Siras wỳ nẽ ma wa mõ. Hãmri nẽ wa nojarêt nhũm Jejus kôt wa htõjaja wa ho Tĩrtũm wỳ nẽ kãm: \p —Pa Tĩrtũm. E koja Pawre mẽ Siras wa ma krĩ hkwỳ hkôt mẽ kãm akapẽr jarẽnh o ri wa pa. Jakamã kêr ka wa htãnopxar o ri wa hkôt apa. Anẽ. \p Hãmri nhũm wa kato nẽ ma krĩ hkôt ri Jejus kapẽr o mẽ ahkre ho wa pa. \v 41 Wa ma pyka pê Sir mẽ Siris kôt Jejus kôt mẽ htõ nẽ mẽ htõxjê pumunh nẽ Jejus kôt mẽ ho mẽ hihtỳx o wa pa kaxyw. \c 16 \s1 Ximotre kot Pawre mẽ Siras wa hkôt ri pa hã harẽnh \r Wam Ximotre 1.1-2; Sikũn Ximotre 1.5; Piripos 2.19-22 \p \v 1-3 Tã nhũm Pawre mẽ Siras wa ma akupỹm krĩ pê Tepe hwỳr wa mõ nẽ hwỳr pôj nẽ hpãnhã kurũm ma Risti hwỳr mõ. Hãmri nẽ wa hwỳr pôj nẽ kamã Ximotre pumu. Ximotre na pre ra katorxà pyrà nẽ Jejus kôt amnhĩ xãm nhũm mẽ kot Jejus kôt axpẽn to htõ xwỳnhjaja kãm hapê nẽ. Nẽ kot Jejus kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex o pa hã axpẽn mã harẽ. \p Krĩ pê Risti mẽ Ikõn kamã nhũm prem ã axpẽn mã Ximotre jarẽnh anhỹr o pa. Jakamã nhũm Pawre mẽ Siras wa mõ nẽ mẽ hwỳr pôj nẽ Ximotre kot amnhĩ nhĩpêx ã omu nhũm Pawre kãm war amnhĩ kôt o mõr prãm nẽ. Nom Ximotre hkamrô pihkàr na pre. Katorxà kêp Ijaew nhũm hipêêxà kêp Gres jakamã nhũm ã Ximotre hkamrô pihkàr anẽ. Nhũm Ijaew kot katorxà hkôt kêp Ijaew ã omunh jakamã nhũm Pawre hamaxpẽr nẽ mẽ kaxyw kêp my kwrỳt kà krãhta nẽ arĩ kormã mẽ hwỳr amnhĩ kôt o mõ. \v 4 Hãmri nẽ mẽ ma krĩ hkwỳ hkôt mõ. Mõõ nẽ Ijaew kêt xwỳnhjaja ra kot amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr xwỳnhjê jahkre ho mẽ hkôt pa. Ra Jerujarẽ kãm mẽ kot Jejus kwỳjê jahkre ho pa xwỳnhjê mẽ Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh maatijaja mẽ kot mẽ kãm mẽmoj tã karõta nhũm mẽ ma mẽ kãm harẽnh o ri mẽ hkôt pa. \v 5 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ ra Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx mex o mõ. Hãmri nhũm apkati mẽ krĩ nhõ xwỳnh kwỳjaja mẽ uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Jakamã nhũm mẽ ra ohtô rax o mõ. \s1 Pawre tanhmã hpimtir to hã harẽnh \r Rõmãn 15.18-21 \p \v 6 Tã nhũm Pawre mẽ Siras mẽ Ximotre mẽ ma pyka pê As wỳr nojarêt. Mẽ kot mẽ kãm tanhmã Jejus jarẽnh to ho pa kaxyw mẽ hwỳr nojarêt tã nhũm Tĩrtũm Karõ kormã mẽ nê mẽ hkurê. Jakamã nhũm mẽ hpãnhã ma pyka hkwỳ pê Prik mẽ Karatas wa hkôt pa. Ixpê Rukre na pa pre mẽ hã ajêt nẽ ma mẽ hkôt ixpa ho ixpa. \v 7 Hãmri nẽ mẽ pyka pê Mĩs ã mõ nẽ hpãnhã ma Pitĩn wỳr inhmõr mã tã no nhũm Tĩrtũm Karõ axte kê mẽ nê mẽ ixkurê. \v 8 Jakamã pa mẽ arĩ Mĩs jakàr ã mõ nẽ gô xujanãr mỳ ri krĩ pê Tôx wỳr pôj. \p \v 9 Tã nhũm kamàt pa mẽ ixpiitã gõr nẽ inhĩkwỹ nhũm Pawre tanhmã hpimtir to. Nhũm xep pika pê Masetõn nhõ xwỳnhja mẽ amnhĩ wỳr hwỳr kãm hihtỳx o xa nhũm hprĩ hã omu nẽ kapẽr ma. Nhũm xep pre kãm: \p —Pa Pawre? Kwa amnẽ Masetõn wỳr mẽ ixwỳr mõ nẽ tanhmã mẽ ijahkre hto. Anẽ. \p \v 10 Hãmri nhũm Pawre hkrãkato nẽ mẽ inhmã hpimtir jarẽ. Pa mẽ kuma nẽ axpẽn mã: \p —Tô kwa tokyx pu mẽ hwỳr. Tĩrtũm kot mẽ hwỳr mẽ parẽnh kênã. E pu mẽ ma mẽ hwỳr mõ nẽ mẽ kãm Jejus jarẽnh o mẽ ahkre. Anẽ. \p Hãmri nẽ amnhĩ to akuprõ nẽ mẽ hwỳr inhnojarêt kurê kumrẽx. \s1 Ritre kot Jejus kôt amnhĩ xãm ã harẽnh \r Piripos 1.1 \p \v 11 Hãmri pa mẽ ma Masetõn wỳr mõ. Tôx rũm ma pàr kãm hwỳr mõ. Hãmri nẽ gô nhĩpôk pê Samõtas wỳr pôj nhũm mẽ hã pàr nhô. Hãmri nhũm apkati pa mẽ axte mõ nẽ Masetõn kamã krĩ pê Nẽap wỳr pôj. \v 12 Hãmri nẽ pàr rũm ijapôj nẽ hpãnhã kurũm hamũ krĩ pê Piripos wỳr ixpar o mõ. Piriposja Masetõn kamã krĩ maati na. Rõm nhõ xwỳnhjaja na prem ho kato. Jakamã pa prem ma hwỳr mõ nẽ pôj nẽ tokyx axte kurũm nhỹhỹm inhmõr kêt nẽ. \v 13 Hãmri nhũm sap kato pa mẽ axpẽn mã: \p —Kwa pyhti mỳri mãn hte Ijaewjaja axpẽn wỳr akuprõ nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh o hkrĩ nà. E kwa pu mẽ hwỳr nẽ gô mỳri mẽ hapêr o ri papa. Anẽ. \p Hãmri nẽ ma hwỳr mra nẽ mẽ hapêr o ri ixpa nhũm ãm mẽni pixjaja axpẽn wỳr akuprõ. Pa mẽ omu nẽ mẽ kuri ixkrĩ nẽ mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o mẽ ahkre o ixkrĩ. \v 14 Nhũm mẽ kot mẽ inhmar o hkrĩ xwỳnhjê hõ pê Ritreja. Krĩ pê Xijaxir nhõ xwỳnh na pre. Nẽ kêp kupẽxê mex o wẽnê xwỳnh. Na pre hte kãm Tĩrtũm prãm o pa. Jakamã nhũm Pawre kot mẽ ahkre ho ỹrja rôm nhũm Pahihti Jejus tanhmã Ritre hkrã hto nhũm hprĩ hã Pawre kapẽr mar tỳx nẽ. \v 15 Hãmri nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm kurê kumrẽx. Õrkwỹ kamã hkwỳjê mẽ nhũm mẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr pa. Jakamã pa mẽ kêp Jejus kwỳ hã mẽ hkrã kumrã. Mẽ piitã mẽ kot mẽ kêp Tĩrtũm kra hã mẽ omunh kaxyw. Hãmri nhũm Ritre amnhĩ kôt mẽ ixwỳ nẽ mẽ inhmã: \p —An kot kaj mẽ ixte Jejus kôt amnhĩ xãm tỳx ã ixpumu hã kot kaj mẽ ma ixkôt mõ nẽ hpãnhã inhõrkwỹ kamã pôj nẽ apa. Anẽ. \p Pa mẽ kuma nẽ ma hkôt mõ. \s1 Mẽ kot Pawre mẽ Siras wa haxàr ã mẽ harẽnh \r Makre 1.23-26, 1.34 \p \v 16 Tã nhũm arĩgro hõ hã pa mẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh kaxyw axte pyhti mỳri mẽ pikuprõnh xàja wỳr mõ. Hãmri nẽ pry kamã mẽ kãm àpênh xwỳnh nija pumu. Ra mẽkarõmnuti kot tanhmã hkrã hto nhũm ỹ hã àhpumunh tỳx xwỳnhja. Nhũm hte mẽkarõmnuti nhỹ hã mẽ kãm mẽmo hkukamã tanhmã ujarẽnh to ho pa. Jakamã nhũm õ patrãwjaja kukwak ri ujamỳnh rũnh pê hkĩnh nẽ pa. \v 17 Jakamã pa mẽ mõ nhũm nija mẽ ixpumu nẽ mẽ ixtã ajêt nẽ ma mẽ ixkôt mõ. Hãmri nẽ mẽ kãm mẽ ijarẽnh o mẽ ixkôt mõ nẽ mẽ kãm: \p —Xê mẽ mran jajê pumu. Na htem Tĩrtũm maati mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx mex to ho pa. Tĩrtũm kot mẽ ate amnhĩ tomnuj pê tanhmã mẽ apytàr to hã mẽ amã ujarẽnh kaxyw na mẽ awỳr mra. Anẽ. \p \v 18 Nẽ ãm xatã mẽ kãm mẽ ijarẽnh o mẽ ixkôt paja o ra hã apkati xohtô nẽ. Tã nhũm Pawre ra kãm mar kaga nẽ nê mẽkarõmnuti mã kapẽr nẽ kãm: \p —Tk. Kwa kêp akato nẽ ma tẽ. Pa Jejus Kris nhỹ hã amã ixkapẽr ka inhma nẽ kêp akato nẽ ma atẽm kurê kumrẽx. Anẽ. \p Hãmri nhũm kuma nẽ kêp kato nhũm akupỹm tãm hkrã. \v 19 Jakamã nhũm õ patrãwjaja tee ri ja hã omu nẽ gryk tỳx nẽ axpẽn mã: \p —Kwa ra mẽkarõmnutijaja kêp kator jakamã koja axte mẽmoj kukamã tanhmã ujarẽnh to hkêt nẽ. Pu mẽ kukwak ri axte paxujamỳnh kêt nẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ Pawre mẽ Siras wa kamã gryk tỳx nẽ. Hãmri nẽ wa unê nẽ ma mẽ kot axpẽn mar xà hã ixkre hwỳr wa hkjênh o tẽ \v 20 nẽ mẽ kot mẽ ho amnhĩptàr xwỳnhjê mã tanhmã wa ho hêx to nẽ mẽ kãm: \p —Kwa mẽ amnẽ Ijaewja wa omu. Na hte wa mẽ panhõ krĩ kamã hêx pix o pa nhũm mẽ tee ri wa kapẽr ma nẽ wa kamã gryk tỳx nẽ. \v 21 Mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx te kot axpẽn pyràk kêt tã nhũm wa mẽ kot amnhĩ nhĩpêx o mẽ pajahkre kaxyw nhỹhỹnh mẽ pahwỳr mõ. Nom mẽ pahpê Rõm nhõ xwỳnhjaja axtem mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx kênã kot pu kêt wa kuma nẽ wa kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx. Anẽ. \p \v 22 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ piitã wa kamã gryk tỳx nẽ. Hãmri nhũm mẽ ho amnhĩptàr xwỳnhjaja wa kêp wa ê kaxônh o hkapa nẽ wa hã mẽ õ pôristi mã amỹnê nẽ mẽ kãm: \p —E mẽ ma wa o tẽ nẽ mẽ htak xà ho wa htak. Anẽ. \p \v 23 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ ma wa o tẽ nẽ wa htak rax nẽ. Hãmri nẽ wa haxà nẽ mẽ hagjênh xà jamãr xwỳnh mã kãm: \p —E kêr ka ja wa omunh mex nẽ kê wa kator kêt nẽ. Anẽ. \p \v 24 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ wa o tẽ nẽ ixkre jatur xà kamã wa haxà nẽ wa kator pymaj hamẽ wa htem pĩ jaxà nẽ ho htỳx nhũm wa arĩ hte tỳx nẽ nhỹ. \fig Atre 16.21-24|src="LB00337B.TIF" size="col" copy="© The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972. Acréscimos e correções feitos por Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994" ref="Atre 16:24" \fig* \p \v 25 Tã nhũm kamàt. Nẽ kôt ã kamàt nhũm wa Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽ nẽ mex o mex ã wa grer o wa nhỹ nhũm wa uràk nẽ mẽ hagjênh xwỳnhjaja wa mar o hkrĩ. \v 26 Puh nhũm pyka mẽ kãm htertet tỳx nẽ nhũm mẽ hã ixkreja amnhĩ to àpêr tỳx nẽ amnhĩ kahê xà rẽnh pa. Nhũm mẽ hagjênh xwỳnhjê kaxpre xà piitã mẽ nê pirênh pa. \v 27 Hãmri nhũm mẽ hamãr o kuhê xwỳnhja pika tertet kamã ama nẽ hkrãkato. Hãmri nẽ mẽ hã ixkre jakwakre kahê xà rẽnh parja pumu nẽ mẽ hagjênh xwỳnhjaja hapôx par ã mẽ hkamnhĩx nẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr. Hãmri nẽ pahi kot mẽ hã hpĩr pymaj õ wapo kapa nẽ ra tãm kot ho amnhĩ pĩr kaxyw. \v 28 Hãmri nhũm Pawre tee ri ja hã omu nẽ kàx pê kãm amỹra nẽ kãm: \p —Kwa amnhĩ pĩr kêt nẽ. Ot pa mẽ arĩ ixpiitã ixkuhê. Na pa mẽ ixtõ ixkator nẽ ixprõt kêt nẽ. Anẽ. \p \v 29 Hãmri nhũm kuma nẽ kanê hã ahwỳ nẽ kuwy nẽ mẽ hwỳr axà nẽ mẽ piitã mẽ omu. Hãmri nẽ Pawre mẽ Sirasja wa omu nẽ wa hwỳr kãm ma ho htertet o tẽ. Hãmri nẽ wa hã hpijaàm kaxyw wa kutã tẽm nẽ hkõnkrã ho nhỹ. \v 30 Hãmri nẽ kànhmã xa nẽ wa ho kato nẽ ixkre kapem wa o xa nẽ wa kãm: \p —Kwa tanhmã kot pa amnhĩ nhĩpêx to kê Tĩrtũm war apyrà nẽ ixte amnhĩ tomnuj pê ixpytà? Anẽ. \p \v 31 Hãmri nhũm wa kãm: \p —Nà kot kaj amnhĩ kaxyw Jejus Kris kôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm nhũm Tĩrtũm ja hã apumu nẽ amnhĩ katut kôt ate amnhĩ tomnuj piitã rẽnh pa. Nhũm anhõrkwỹ kamã akwỳjaja apyrà nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ nhũm ã mẽ hipêx anẽ. Anẽ. \p \v 32 Hãmri nẽ wa ma hkôt õrkwỹ hwỳr tẽ nẽ hprĩ hã mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽ nhũm mẽ wa mar o hkrĩ. \v 33 Hãmri nhũm mẽ hagjênh xà jamãr xwỳnhja wa kãm wa htak xà kuhõ. Kormã kamàt kô hkwỳ kamã wa kãm kuhõ nẽ hkane. Hãmri nhũm wa mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr par ã mẽ omu nẽ mẽ hkrã kumrã. Mẽ hamãr xwỳnh mẽ hkwỳjê mẽ hkrã kumrãr pa. \v 34 Hãmri nhũm mẽ kot amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt hamaxpẽr jakamã piitã hkĩnh nẽ. Hãmri nhũm mẽ hamãr xwỳnhja õrkwỹ hwỳr Pawre mẽ Siras wa o tẽ nẽ wa kãm õ nhũm wa apku nhũm ma akupỹm mẽ hagjênh xà hwỳr wa o tẽ nẽ akupỹm wa haxà. \s1 Mẽ kot Pawre mẽ Siras wa kãm urer ã mẽ harẽnh \r Atre 22.25-29 \p \v 35 Hãmri nhũm apkati nhũm krĩ pytàr xwỳnhjaja mẽ õ pôristi mã anẽ nhũm mẽ hagjênh jamãr xwỳnh wỳr tẽ nẽ kãm: \p —E na mẽ papytàr xwỳnhjaja ate Pawre mẽ Siras wa kãm anhũrer nhũm wa mãmrĩ ma akupỹm htẽm kaxyw hã karõ. Anẽ. \p \v 36 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ wa hwỳr axà nẽ wa kãm: \p —E na krĩ pytàr xwỳnhjaja ixte war akator kaxyw war atã inhmã karõ. Jakamã e wa mãmrĩ axàmnhĩx ma mõ. Anẽ. \p \v 37 Hãmri nhũm Pawre kãm: \p —Nà wa ixte tanhmã amnhĩ tomnuj to hkêt tã nhũm mẽ kot wa ixpynênh nẽ wa ixtak. Wa ijaxwỳja wa ixpê Rõm nhõ xwỳnh tã nhũm prem axtem nẽ mẽ piitã mẽ noo mã wa ixtak nẽ wa ijaxà. Mẽ kot amarĩ Rõm nhõ xwỳnh tak nẽ mẽ hagjênh kêt tã nhũm mẽ ã mẽ noo mã ã wa inhĩpêx anẽ. Kormã wa ixte tanhmã amnhĩ tã ixàprãr to hkêt tã nhũm mẽ ã wa inhĩpêx anẽ. Jakamã kwarĩ kot kaj mẽ no hkàx ã wa ixkator kêt nẽ. Kê mẽ kot wa ijaxàr xwỳnhjaja tãm man mra nẽ wa ixkator pa war arĩ ma mõ. Anẽ. \p \v 38 Hãmri nhũm pôristija kuma nẽ ma akupỹm mẽ hwỳr mra nẽ mẽ kãm wa kapẽr jarẽ. Hãmri nhũm mẽ tee ri mẽ uràn wa kêp Rõm nhõ xwỳnh ã wa harẽnh ma nẽ kãm ma htỳx nẽ. \v 39 Hãmri nẽ ma wa hwỳr tẽ nẽ wa hwỳr axà nẽ wa kãm: \p —Pa? E mãmrĩ war akato nẽ axàmnhĩx ma mõ. Na pa prem war anhĩpêx kati rax nẽ. Tã kêr ka wa axte ja mã ajamaxpẽr hkêt nẽ. Kê ja ãm jar mẽ pakamã hapêx. Anẽ. \p Hãmri nẽ wa kator nẽ wa kãm: \p —E kwa wa mẽ inhõ krĩ pê akato nẽ ma nhỹhỹm mõ. Anẽ. \p \v 40 Hãmri nhũm wa kuma nẽ kato nẽ ma akupỹm Ritre nhõrkwỹ hwỳr wa tẽ. Hãmri nẽ Jejus kôt wa mẽ htõjê pumu nẽ wa mẽ kãm amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —E kot paj hãmri wa mã mõ. Nom kêr ka mẽ arĩ Jejus Kris kôt amnhĩ nhĩpêx mex rãhã ho ri apa nẽ aa hkaga hkêt nẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ wa mẽ kurũm kato nẽ ma krĩ hõ hwỳr wa mõ. \c 17 \s1 Tesarõn kamã mẽ kot wa kamã gryk ã mẽ harẽnh \r Wam Tesarõn 1.1, 2.13-14 \p \v 1-2 Tã nhũm Pawre mẽ Sirasja wa ma krĩ hkwỳ hkôt pa. Piripos rũm ma Apiporip mẽ Apôrõn kôt wa mõ hãmri nẽ ra Tesarõn wỳr wa pôj. Na pre hte Pawre nhỹri pôj nẽ Ijaew nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr agjê nẽ kamã mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o kuhê. Jakamã nhũm wa mõ nẽ Tesarõn wỳr pôj nẽ ixkre hwỳr mẽ hwỳr tẽ nẽ mẽ kãm ujarẽnh o xa. Nẽ mẽ kãm ujarẽnh o hã arĩgromnu pê sap o axkrunẽpxi. \v 3 Nẽ hprĩ hã mẽ kãm tanhmã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh to nẽ mẽ kãm: \p —Nà Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnh jarẽnh. Amnhĩ xà htỳx kamã hamak kãm htyk hãmri nẽ akupỹm htĩr ã nhũm kot hkukamã harẽnh. Tã na pre Jejusja ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Tãm kêp Krisja. Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnhta na. Anẽ. \p \v 4 Hãmri nhũm mẽ hkwỳja kuma nẽ wa hkôt hamaxpẽr nẽ wa uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Ijaew kwỳjê nẽ Ijaew kêt xwỳnh kwỳjaja nẽ mẽni kot amnhĩ to rũnh xwỳnh kwỳjaja nhũm mẽ ohtô nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. \fig Atre 17.1-4|src="CN01994B.TIF" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Atre 17:4" \fig* \v 5 Tã nhũm Ijaew kwỳjaja tee ri hkwỳ kot wa hkôt amnhĩ xunhwỳr ã mẽ omu nẽ mẽ hã Pawre mẽ Siras wa kamã gryk tỳx nẽ. Hãmri nẽ ma mra nẽ wa kaxyw mẽ kot amnhĩ tomnuj tỳx xwỳnh kwỳjê ho akuprõ nẽ mẽ kãm wa hã amỹnê. Jakamã nhũm mẽ ma kapẽr punuj pê wa hapêr o ri mra nhũm mẽ piitã mẽ omu nẽ mẽ kuma. Hãmri nhũm mẽ wa hapêr o ra Jasãw nhõrkwỹ hwỳr mra. Nẽ mẽ kot Pawre mẽ Siras pynênh nẽ ma mẽ utàr xwỳnhjê hwỳr wa o htẽm kaxyw mẽ kêp kahê xà mẽ nẽ mẽ hwỳr agjê. \v 6 Hãmri nẽ tee ri õrkwỹ kamã wa hapêr nhũm wa kamã amrakati. Jakamã nhũm mẽ Jasãw mẽ kot Jejus kôt axpẽn to htõ xwỳnh kwỳjê pynê nẽ ma mẽ kot mẽ ho amnhĩptàr xwỳnhjê hwỳr mẽ o mra. Hãmri nẽ mẽ kãm tanhmã Pawre mẽ Siras wa ho hêx to. Ãm kapẽr punuj kãm kàx pê mẽ kãm wa harẽ nẽ mẽ kãm: \p —Kwa na hte Pawre mẽ Siras wa pyka piitã hkôt mẽ kãm ri mẽmoj to hêx o pa. Tã wa ra mẽ panhõ krĩ hwỳr pôj nẽ jar mẽ pamã ri tanhmã hêx to ho ri mẽ pahkôt pa. \v 7 Jasãw nhõrkwỹ kamã na pre wa pôj nhũm amnhĩ wỳr wa kuwỳ. Na hte wa hkôt mẽ hamaxpẽr xwỳnhjaja pahihti Sesti kapẽr kwỳm ri kuhpa hã kapẽr o pa nẽ axtem nẽ mẽõ pahi pê “Jejus” anhỹr xwỳnhja kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx o pa. Anẽ. \p \v 8 Hãmri nhũm mẽ kot mẽ ho amnhĩptàr xwỳnhjê mẽ krĩ nhõ xwỳnhjaja mẽ kuma nẽ gryk tỳx kumrẽx. \v 9 Hãmri nẽ Jasãw mã kãm: \p —E kot paj mẽ apê mẽ akàxpore hkwỳ jamỳ. Ka mẽ ajapôj nẽ ma mẽ panê Pawre mẽ Siras wa hano nhũm wa kato nẽ ma mõ pa rĩ akupỹm mẽ amã kugõ. Anẽ. \p Hãmri nẽ mẽ kêp mẽ hikàxpore hkwỳ jamỳ. \s1 Pawre mẽ Siras kot Perej wỳr mõr ã wa harẽnh \p \v 10 Tã nhũm ra kamàt nhũm mẽ kot Jejus kôt axpẽn to htõjaja hãmri Pawre mẽ Sirasja wa ma krĩ pê Perej wỳr wa kumẽ. Hãmri nhũm wa kato nẽ ma hwỳr mõ nẽ hwỳr pôj. Hãmri nẽ Ijaew nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr htẽm kurê kumrẽx nẽ wa axà. \v 11 Perej kamã Ijaew na pre te mẽ kot Tesarõn kamã Ijaew pyràk kêt nẽ. Mẽ kurom mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr mar prãm nẽ. Jakamã nhũm pre Pawre mẽ Siras Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre ho pa. Apkati mẽ mẽ ahkre mex o pa nhũm mẽ wa kuma nẽ hkĩnh nẽ. Nẽ Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kamã wa kot mẽ ahkreta japêr nẽ kamã omu nẽ axpẽn mã wa harẽnh o: \p —Nà ãm hãmri na wa ã Tĩrtũm kapẽr o mẽ pajahkre anẽ. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm hkôt na hte wa mẽ pajahkre. Anẽ. \p \v 12 Hãmri nẽ ohtô nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Ijaew kwỳ nẽ Ijaew kêt xwỳnh kwỳ nẽ mẽni kot amnhĩ to rũnh xwỳnhjaja nhũm mẽ ohtô nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. \p \v 13 Tã nhũm Tesarõn kãm Ijaewjaja Pawre jarẽnh ma. Kot Perej nhõ xwỳnhjê mã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o pa hã harẽnh ma. Hãmri nẽ ma mẽ hwỳr mra nẽ mẽ kãm tanhmã ho hêx to nhũm krĩ nhõ xwỳnhjaja mẽ kuma nẽ ra Pawre kamã gryk tỳx nẽ. \v 14 Jakamã nhũm Jejus kôt mẽ htõjaja mẽ harẽnh ma nẽ mẽ umaj Pawre kator nẽ ma gô xujanãr wỳr o mõ. No nhũm Siras mẽ Ximotre wa Perej kamã mẽ kuri arĩk. \v 15 Hãmri nhũm mẽ hkwỳjaja ma Pawre o mõ. Ma krĩ pê Atenas wỳr o mõ. Hãmri nẽ hwỳr o pôj nẽ kamã kure. Hãmri nẽ ra akupỹm Perej wỳr nojarêt nhũm Pawre mẽ kãm: \p —E kêr ka mẽ ma akupỹm mõ nẽ Siras mẽ Ximotre wa kãm ijarẽ kê war amnhĩm nojarêt nẽ tokyx man ixkôt wa mõ. Anẽ. \s1 Pawre kot Atenas nhõ xwỳnhjê mã kapẽr ã harẽnh \r Rõmãn 1.18-20 \p \v 16 Tã nhũm Pawreja kormã Atenas kamã pa. Siras mẽ Ximotre wa kamã hamak o ri kormã kamã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx ã mẽ omunh o pa. Na pre Atenas nhõ xwỳnhjaja sãnti ho ohtô rax nẽ mẽ õ krĩ kamã unhwỳ nhũm Pawre ri omunh o ri kuhê ho pa. Na pre htem ahpỹnhã mẽmo karõ nhĩpêxja o te Tĩrtũm nhĩpêx pyrà nẽ kutã hkõn krã ho rôrôk nẽ hkrĩ nẽ kãm mex o mex ã harẽnh o pa. Hãmri nhũm Pawre tee ri ja hã mẽ omunh o ri mẽ hkôt pa nẽ hkaprĩ nẽ. \v 17 Hãmri nẽ ma amnhĩ kwỳjê nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr pa nẽ kamã mẽ ahkre ho kuhê. Ijaewjê mẽ Ijaew kêt xwỳnh kot Tĩrtũm ã hpijaàm xwỳnhjê mã nhũm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o kuhê. Nẽ apkati mẽ mẽ kot mẽmoj to wẽnê xà hwỳr mra nẽ mẽ ujaprôr xwỳnhjê mã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o kuhê. \v 18 Hãmri nhũm mẽ mar o pa. Atenas nhõ xwỳnhjaja na prem axpẽn kôt amnhĩ nhĩpêx o pa hkêt nẽ. Mẽ hkwỳjaja kêp Epikure hkôt amnhĩ nhĩpêx xwỳnh. Nẽ mẽ hkwỳjaja axtem kêp Etok kôt amnhĩ nhĩpêx xwỳnh. Hãmri nhũm Pawre mẽ kãm Jejus kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o pa nẽ akupỹm htĩr ã harẽnh o pa. Hãmri nhũm mẽ tee ri kuma nẽ hã axpẽn kukjêr o kuhê nẽ axpẽn mã: \p —Tk. Kwa mo na hte myti ata harẽnh o pa? Anẽ. \p Nhũm mẽ hkwỳja mẽ kãm: \p —Ko. Axtem mẽpahpãm õ na hte tanhmã harẽnh to. Anẽ. \p \v 19-21 Atenas nhõ xwỳnhjê mẽ axtem krĩ hõ nhõ xwỳnhjaja na prem kãm mẽ ujarẽnh nyw mar prãm nẽ. Jakamã nhũm prem mẽmoj jarẽnh nyw ma hãmri nẽ ãm axpẽn mã harẽnh pix o ri pa. Tã ra Pawre xujarẽnh nyw ma nẽ ma amnhĩ kôt mẽ kot axpẽn mar xà hã ixkre hwỳr o tẽ. Ixkre pê Areopja wỳr nhũm prem amnhĩ kôt o tẽ nẽ kãm: \p —E kwa aprĩ hã mẽ inhmã ate mẽmo jarẽnh nywta jarẽ pa mẽ ama. Mẽ inhmã mar prãm. Anẽ. \p \v 22 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ mẽ kãm ujarẽnh o xa. Mẽ kot axpẽn mar xà hã ixkre kamã Atenas nhõ xwỳnhjê mã awjarẽ nẽ mẽ kãm: \p —E nà na ka htem anhõ mẽmo karõ nhĩpêx xohtôta ã apijaàm pê kãm amnhĩ jagrer o ri apa. Pa hte ja hã mẽ apumunh o mẽ akôt ixpa. \v 23 Na pa ra mẽ anhõ sãnti piitã hkôt omunh o ri ixpa nẽ o mũj hõ kuhê xà kaprỳja wỳr ixkato. Nhũm himõk ã mẽmo karõ nhĩpêx amrakati nom à hã kagà kot: \pc \sc MẼPAHPÃM PUMUNH KÊT KUHÊ XÀ NA JA\sc* \m à mẽ ate hã kagà kot anhỹr. Mẽ ate omunh kêt tã ka htem arĩ hã apijaàm o ri apa. No pa na ixte mẽhõja jarẽnh mar mex. Tã kot paj mẽ amã harẽ ka mẽ inhma. \p \v 24 —Mẽpahpãm mẽ ate omunh kêt ã amnhĩ jarẽnhta Tĩrtũm na. Tãm na pre pyka ho kato nẽ kamã mẽmoj piitã ho kator pa. Gô ho kato nẽ mry ho kato nẽ panhĩ ho kato. Ãm mẽmoj piitã ho kator par kumrẽx. Na hte pika kamã nẽ kaxkwa kamã mẽmoj piitã ho amnhĩptàr mex rãhã ho pa. Jakamã mẽmo kaxyw kot puj mẽ jar kãm õrkwỹ nhĩpêx? Tãm kêp mẽmoj piitã ho kator xwỳnh jakamã kot mẽmoj to presija hkêt. \v 25 Kêp mẽmoj piitã hpãm jakamã mẽmoj piitã õ na. Jakamã tanhmã kot pu wem amnhĩ to nẽ kãm mẽmoj gõ? Tãm kot mẽmoj piitã ho kator nẽ ho htĩr nẽ kot mẽmoj piitã õr kênã kot puj kêt mẽ amnhĩ pyrà nẽ kãm mẽmoj gõ. \v 26 Na pre mẽ pahkukamã ahpỹnhã mẽ pahpiitã mẽ papapxà jarẽ nẽ mẽ pakator hã arĩgro jarẽ. Na pre mẽ pahpãm kot wa Atãwja nhĩpêx. Jakamã nhũm Atãw kêp mẽ pahpiitã mẽ pahpàr krax. \p \v 27 —Tã mẽmo kaxyw na pre ã Tĩrtũm mẽ panhĩpêx mex anẽ? Nà ãm mẽ pahte amnhĩ kaxyw hkôt pajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr kaxyw na pre mẽ panhĩpêx. Ja mẽ pahpê hihtỳx kêt. Koja mẽhõ kãm Tĩrtũm prãm nhũm amnhĩ tã omunh kurê kumrẽx. \p \v 28 —Nẽ Tĩrtũm pix kukwak ri na pu htem pahtĩr nẽ tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri papa. Mẽ akwỳ kot kagà jahkre xwỳnhja na pre ja hã kagà nẽ hã kagà ho: “Mẽ pahpê mẽpahpãm kra na pu htem papa.” Anẽ. à hã kagà kot anhỹr. \p \v 29 —Tã ka prem amnhĩm mẽmo karõ nhĩpêx. ôr o hkwỳ nhĩpêx nẽ prat o hkwỳ nhĩpêx nẽ kẽn o hkwỳ nhĩpêx. Hãmri nẽ hipêx pa nẽ ho mẽpahpãm ã harẽ nẽ ri hã apijaàm o apa. No mẽ ãm amnhĩ krã hkôt mẽ ate hipêx. Tĩrtũm te kot ja pyràk kêt. \p \v 30 —Amnepêm mẽ pa xwỳnhjaja na prem mẽ apyrà nẽ ã mẽmoj nhĩpêx anhỹr o pa nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ omu nẽ ãm mẽ omu nẽ hã tanhmã mẽ hipêx to hkêt nẽ. Kormã mẽ kot kapẽr mar kêt jakamã nhũm pre ja hã mẽ omu nẽ ãm mẽ omu. Tã na ra mẽ pahte mẽmo karõ nhĩpêx o mẽpahpãm nê mẽ pamã kapẽr. Mẽ pahte hpãnhã amnhĩ kaxyw ãm kôt pix mã pajamaxpẽr o papaja na kãm hprãm. \v 31 Koja nhỹrmã tanhmã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx to ho papa hã mẽ pahpumunh kôt tanhmã mẽ pajarẽnh to. Nẽ amnhĩ ri mẽ htĩr tũm nẽ mẽ pa ho pa xwỳnhjê jarẽ nẽ amnhĩ ri mẽ pa hkêt xwỳnhjê jarẽ. Na pre ra ã mẽ harẽnh anhỹr kaxyw arĩgro hta. Arĩgrota ã kot hprĩ hã kãm tanhmã mẽ pajarẽnh to kaxyw na pre ra Jejusja xãm. Kaxyw na pre akupỹm ho htĩr. Nẽ akupỹm ho htĩr jao kot nhỹrmã kãm tanhmã mẽ pajarẽnh to xwỳnh ã ho amnhĩrĩt. Anẽ. \p \v 32 Nhũm pre ã Pawre mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh anẽ nhũm mẽ mar o kuhê. Kot mẽ kãm Jejus tyk nẽ akupỹm htĩr ã harẽ nhũm mẽ mar o kuhê. Nhũm mẽ hkwỳjaja kuma nẽ ãm kuma nẽ axtem nẽ ri hã akunha. Nom nhũm mẽ hkwỳjaja mẽ kurom mar tỳx nẽ Pawre mã kãm: \p —E kwa mẽ inhmã ja mar prãm. Apkati hõ hã ka axte mẽ inhmã ja jarẽ pa mẽ ixprĩ hã mar mex nẽ. Anẽ. \p \v 33 Hãmri nhũm Pawre akupỹm nhỹri hpôx xà hã ixkre hwỳr ma tẽ. \v 34 Hãmri nhũm Xiônĩs pê Areop kãm mẽ kãm kapẽr xwỳnh nẽ mẽhõ ni pê Tãmaris nẽ mẽ hkwỳjaja kapẽr mar tỳx nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Hãmri nẽ Pawre kôt pa. \c 18 \s1 Pawre Korĩt wỳr mõr ã harẽnh \r Wam Korĩt 1.1-3 \p \v 1 Tã nhũm Pawre krĩ pê Atenas rũm kato nẽ ma krĩ pê Korĩt wỳr mõ nẽ pôj. \v 2 Hãmri nẽ nhỹri Akirti pumu. Haxwỳja kêp Ijaew. Krĩ pê Põt kamã na pre kato. Tã ma pyka pê Itar wỳr mõ nẽ Itar kamã krĩ pê Rõm kamã hpãnhã pa. Pa ho pa htã nhũm mẽ õ pahihti Krawti tanhmã hamaxpẽr to hãmri nẽ mẽ amnhĩ nê Ijaew piitã mẽ hanor pa. Jakamã nhũm Akirti kato nẽ hprõ Prisire mẽ wa ma Korĩt wỳr mõ. Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ kamã pa ho pa. Jakamã nhũm Pawre Korĩt wỳr pôj nẽ wa omu \v 3 nẽ wa kuri pôj nẽ wa hkôt ri pa. Nẽ Siras mẽ Ximotre wa kamã hamak pê wa ĩhkô hã àpênh o pa. Wa uràk nẽ kupẽxê pytĩ ho ixkre nhĩpêx nẽ ho wẽnê ho ri wa hkôt pa. \v 4 Hãmri nhũm sap kato nhũm ma Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr pa nẽ kamã mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o hkrĩ. Ijaew mẽ Ijaew kêt xwỳnhjê mã nhũm mẽ kãm ujarẽnh o hkrĩ. Nẽ mẽ kãm Jejus kot mẽ panê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã harẽ. \p \v 5 Tã nhũm Siras mẽ Ximotre wa ma Masetõn rũm Pawre wỳr mõn pôj. Jakamã nhũm Pawre axte ixkre nhĩpêx ã àpênh kêt nẽ. Pãnhã apkati mẽ Ijaewjê jahkre ho pa. Mẽ kãm tanhmã Jejus jarẽnh to ho ri mẽ hkôt pa. Kêp Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnh ã harẽnh o ri mẽ hkôt pa. Xatã mẽ kãm ujarẽnh o pa. \v 6 Nom nhũm mẽ kãm mar prãm kêt nẽ kamã gryk kato nẽ kãm kapẽr punuj nẽ. Nhũm Pawre tee ri amnhĩ tã mẽ kuma nẽ mẽ kãm: \p —E ixte mẽ amã Jejus kot mẽ panê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh tã ka mẽ amã mar prãm kêt nẽ. Nà mẽ kam nẽ mẽ mãmrĩ ate amnhĩ tomnuj kãm ty nẽ arĩ kam amnhĩ pumu no ãm amnhĩ tã tanhmã inhmã nẽ hkêt nẽ. Ra mẽ ate Tĩrtũm kapẽr kaga kênã. Nà kot paj mẽ akaga nẽ ma hpãnhã Ijaew kêt xwỳnhjê hkôt ri mẽ kãm ja jarẽnh o ri ixpa. Anẽ. \p Hãmri nẽ kànhmã xa nẽ hinôkà kapa nẽ ho apê. Mẽ kot hkaga hã amnhĩ pumunh kaxyw nhũm mẽ noo mã ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. \v 7 Hãmri nẽ ixkre rũm kato nẽ hijuk ri Ijaew kêt xwỳnh pê Xijutre nhõrkwỹ hwỳr tẽ nẽ hpãnhã Xijutre hkôt pa ho pa. Xijutre kêp Ijaew kêt tã amnhĩ kaxyw Tĩrtũm mã hamaxpẽr rãhã ho pa. \p \v 8 Tã nhũm Ijaew õ pê Kriptija hkwỳjê rom amnhĩ kaxyw Pahihti Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm. Kêp Ijaew nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre kamã mẽ ahkre xwỳnh na pre. Jakamã õrkwỹ kamã hkwỳjê mẽ mẽ hpimrààtã Pahihti Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr pa. Nẽ krĩja kamã ra Ijaew kêt xwỳnh ohtô nẽ Kripti pyrà nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Jakamã nhũm Pawre mẽ kêp Jejus kwỳ hã mẽ piitã mẽ hkrã kumrã. \p \v 9 Tã nhũm kamàt nhũm Pawre gõr nẽ nõ nẽ amỹti nhũm kêwe Pahihti Jejus axte hwỳr kato nẽ kãm kapẽr nẽ kãm: \p —Pa Pawre? E kwa kêr ka mãmrĩ axàmnhĩx ri atar mẽ kãm ijarẽnh rãhã ho ri apa nẽ amnhĩ kamã akahak o ri mẽ hkôt apa hkêt nẽ. \v 10 Kot paj atãnopxa nhũm mẽhõ tanhmã ato hkêt nẽ. Krĩ ja kamã koja mẽ ohtô nẽ ixkôt amnhĩ xunhwỳ. Anẽ. \p \v 11 Nhũm pre ã Pahihti Jejus Pawre hpimtir kãm kãm kapẽr anẽ. Jakamã nhũm Korĩt kãm arĩ ri mẽ hkôt pa ryy nẽ. Arĩ mẽ hkôt pa hã amgrà pyxi nẽ hkôt mytwrỳ kêp 6. Jao Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre ho ri mẽ hkôt pa. \p \v 12 Tã nhũm Korĩt nhõ xwỳnhjê nhõ pika pê Gres kamã mẽ ho amnhĩptàr xwỳnh nyw Gartija. Korĩt kãm pa jakamã nhũm Ijaew xàptàr tũmrejaja Pawre pynê nẽ ma hwỳr o tẽ nẽ kãm tanhmã ho hêx to. \v 13 Jakamã nhũm Ijaew pikuprõnh xà hã ixkre kamã mẽ kãm kapẽr xwỳnh Sostenesja Garti mã Pawre o hêx nẽ kãm: \p —Kwa jahti na hte mẽ ixpê Ijaew kot amnhĩ nhĩpêx kwỳm ri mẽ ahkre ho pa. Jao mẽ ixte axtem nẽ tanhmã Tĩrtũm kôt ri amnhĩ nhĩpêx to ho ri ixpa kaxyw mẽ inhmã karõ ho pa. Nom mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx kuhpa hã mẽ inhmã karõ. Anẽ. \p \v 14 Hãmri nhũm ra Pawre kot Garti mã amnhĩ jarẽnh mã tã nhũm Garti amnhĩ to wa nẽ hã mẽ kãm kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —Tk. Kwa kot tanhmã amnhĩ tomnuj tore hã. Kot tanhmã amnhĩ tomnuj to nhũm mẽ ate inhmã harẽnh ronhỹx pa arĩ mẽ ama nẽ tanhmã mẽ amã hipêx to. \v 15 No xep ãm kot mẽ axàptàr tũmrejaja kot amnhĩ nhĩpêx kuhpa hã pix mã kot amnhĩ nhĩpêx o pa kênã. Nẽ mẽ ate mẽ ahkre kuhpa hã kot ri mẽ ahkreja pix mỳrapê na ka mẽ kamã agryk nẽ ã inhmã ho akapẽr anẽ. Nà kot paj ja hã tanhmã ho hkêt nẽ. Ka mẽ kam nẽ amnhĩ krã hkôt tanhmã ho hprãm xà hkôt tanhmã ho. Anẽ. \p \v 16 Hãmri nẽ amnhĩ nê mẽ hano. \v 17 Hãmri nhũm mẽ tee ri kuma nẽ ra Sostenes kamã gryk nẽ. Kot Garti mã tanhmã Pawre jarẽnh to htã nhũm kuma nẽ ãm mar jakamã nhũm mẽ hã Sostenes kamã gryk. Hãmri nẽ unê nẽ Garti noo mã htak o xa. Nẽ htak rax nẽ. Nom nhũm hã mẽ omu nẽ ãm mẽ omu nẽ nê tanhmã mẽ kãm nẽ hkêt nẽ. \s1 Pawre kot akupỹm ãxiok wỳr mõr ã harẽnh \p \v 18 Tã nhũm Pawre arĩ Korĩt kamã mẽ hkôt pa nẽ gaa nẽ nojarêt nẽ Jejus kôt htõjê mã amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —E kot paj ma akupỹm pika pê Sir wỳr mõ. Anẽ. \p Hãmri nẽ mẽ kêp kato nẽ ma hwỳr mõ. Nẽ ma amnhĩ kôt Akirti mẽ hprõ Prisire wa o mõ. Mõõ nẽ krĩ pê Sẽnkrej wỳr pôj. Nhũm Pawre amnhĩ kukamã mẽmoj tã tanhmã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh to nẽ amnhĩ jarẽnh xà hkôt amnhĩ krã hkênh pa. Ijaew kot amnhĩ nhĩpêx xà hkôt ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Hãmri nẽ mẽ pàr wỳr agjê nẽ Sẽnkrej rũm kato nẽ ma Sir wỳr mõ. \v 19-21 Mõõ nẽ krĩ pê Epes wỳr pôj. Hãmri nhũm Pawre mẽ hkwỳjaja pàr rũm hapôj nẽ krĩ hwỳr agjê nẽ Ijaew nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr mra nẽ hwỳr agjê nhũm Pawre mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o nhỹ. Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ kãm mar prãm nẽ. Nẽ kãm: \p —Kwa anojarêt kêt nẽ. Kritpêm mẽ ixkôt ri apa ryre nẽ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ijahkre. Mẽ inhmã ja mar prãm. \p Anhỹr tã no nhũm mẽ kãm: \p —Nà kot paj ma mõ. Nom koja Tĩrtũm nhỹrmã akupỹn mẽ awỳr inhmẽ pa man akupỹn mẽ awỳr mõ nẽ axte kapẽr o mẽ ajahkre. Anẽ. \p Hãmri nẽ ma mõ. Ma Epes rũm pàr kãm mõ. Nom nhũm Akirti mẽ Prisireja wa Epes kamã arĩk nẽ hpãnhã kamã pa ho pa. \p \v 22 Tã nhũm Pawre krĩ pê Sejarej wỳr pôj. Hãmri nẽ hpãnhã kurũm ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõ. Kot Jejus kôt htõjê pumunh mã ma mẽ hwỳr mõ. Hãmri nẽ mẽ hwỳr pôj nẽ mẽ omu nẽ tanhmã mẽ kãm amnhĩ jarẽnh to nẽ mẽ kêp kato nẽ ma akupỹm ãxiok wỳr mõ. \v 23 Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ kamã mẽ hkôt ri pa ryy nẽ mẽ kurũm kato nẽ hpãnhã ma akupỹm pyka pê Prik mẽ Karatas wa hwỳr mõ. Nẽ kamã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê jahkre ho pa. Mẽ kot Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx tỳx rãhã ho pa kaxyw mẽ hkôt mẽ ahkre mex o ri mẽ hkôt pa. \s1 Apor kot Epes kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh \r Epes 1.1-2; Wam Korĩt 3.6-9 \p \v 24 Tã nhũm Epes wỳr Ijaew õ pê Aporja mõ nẽ hwỳr pôj. Krĩ pê Aresãn kamã na pre kato. Na pre hte amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt pix mã hamaxpẽr nẽ kapẽr ã kagà htũm mar tỳx nẽ. Jakamã mẽ kãm harẽnh mex o pa nhũm mẽ piitã kãm mar prãm nẽ. \v 25 Nom kormã Jejus jarẽnh jatur xà mar kêt jakamã ãm mẽ kãm hkrax pix jarẽnh o pa. Juãw Paxis kot tanhmã mẽ ahkre htoja nhũm mar tỳx nẽ. Nẽ tanhmã kot mẽ hkrã kumrãr to ho paja nhũm mããnẽn mar tỳx nẽ. Jakamã na pre hte mẽ kãm ja pix jarẽnh o pa. No Jejus kêp Tĩrtũm kot mẽ pahwỳr mẽnh xwỳnh ã harẽnhja nhũm kormã mar kêt nẽ. Tã Epes wỳr mõ nẽ pôj. \v 26 Hãmri nẽ Ijaew nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr axà nẽ kamã mẽ kãm ujarẽnh o nhỹ. Amnhĩ kamã kahak kêt nẽ àmnhĩx ri mẽ kãm ujarẽnh mex nẽ. Hãmri nhũm Prisire mẽ Akirti wa kot mẽ kãm ujarẽnh ã kuma nẽ war axpẽn mã: \p —Kwa mãn kormã Jejus jarẽnh piitã mar kêt. E pu amnhĩ kôt panhõrkwỹ hwỳr o tẽ nẽ pahprĩ hã kãm harẽnh jatur xàm kumẽ kê hprĩ hã mar pa. Anẽ. \p Hãmri nẽ war amnhĩ kôt kuwỳ nẽ hprĩ hã kãm ujarẽnh jatur xàm kumẽ nhũm hprĩ hã harẽnh piitã mar tỳx nẽ. \p \v 27 Tã ra pyka pê Gres wỳr nojarêt nẽ Jejus kôt htõjê mã amnhĩ jarẽ nhũm mẽ kuma nhũm ja mẽ kãm mex nẽ. Hãmri nẽ Gres kamã Jejus kôt mẽ htõjê mã kagà nhĩpêx. Apor kot mẽ hwỳr amnhĩ kôt o mõr nẽ mẽ kãm õr nhũm mẽ kot omunh nẽ kamã harẽnh nẽ ho mex kaxyw mẽ kãm hipêx. Hãmri nẽ hipêx pa nẽ kãm kugõ nhũm kupy nẽ mẽ kurũm kato nẽ ma mẽ hwỳr mõ. Hãmri nẽ mẽ hwỳr pôj. Gres nhõ xwỳnh kwỳjaja na prem ra Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Tĩrtũm kot mẽ kutã nojarêt jakamã nhũm mẽ ra hkôt amnhĩ xunhwỳ. Jakamã nhũm Apor mẽ hwỳr pôj hãmri nẽ mẽ ĩhkô hã tanhmã mẽ ho ajuta hto ho pa. \v 28 Nẽ xatã Ijaew mã tanhmã Jejus jarẽnh to kamã hihtỳx o mẽ hkôt pa nẽ mẽ kãm: \p —Nà Jejusja tãm na pre Tĩrtũm mẽ pakaxyw ãm. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kamã ã harẽnh kot anhỹr. Anẽ. \c 19 \s1 Pawre akupỹm Epes wỳr mõr ã harẽnh \r Rukre 3.15-16 \p \v 1 Tã nhũm Apor kormã Korĩt kãm pa ri nhũm Pawre ma akupỹm Epes wỳr mõ. Ma krãhakỳx kôt akupỹm hwỳr mõ. Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ mẽ kot Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx o mẽ pa xwỳnhjê pumu. Nhũm mẽ kormã Jejus jarẽnh jatur xà mar kêt nẽ. \v 2 Jakamã nhũm Pawre mẽ hwỳr mõ nẽ mẽ omu nẽ Tĩrtũm Karõ hã mẽ hkukja nẽ mẽ kãm: \p —Kwa mẽ ate Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xà hã arĩgrota ã xà na pre Tĩrtũm Karõ mẽ akarõ mã agjê? Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ kãm: \p —Nà mẽ ixte Tĩrtũm Karõ jarẽnh mar kêt. Anẽ. \p \v 3 Hãmri nhũm mẽ kãm: \p —No mẽmoj kôt na prem mẽ akrã kumrã? Anẽ. \p Nhũm mẽ kãm: \p —Nà Juãw Paxis kot mẽ hkrã kumrãr o paja kôt na prem mẽ ixkrã kumrã. Anẽ. \p \v 4 Hãmri nhũm Pawre mẽ kãm: \p —Nà Juãw Paxis na pre Ijaew mã kapẽr o: “Kot kaj mẽ mẽ ate amnhĩ tomnuj kaga nẽ hpãnhã tãm amnhĩ nhĩpêx pa hã mẽ akrã kumrã.” Anhỹr o mẽ kãm kapẽr o pa. Nẽ mẽ kãm Jejus jarẽnh o: “Koja tokyx mẽhõ ixkôt hapu hã mẽ pahwỳr kato nẽ tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa. Ka mẽ omu nẽ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ.” Anẽ. Tã Jejusja na pre ã mẽ kãm harẽnh anhỹr o pa. Anẽ. \p \v 5 Nhũm pre ã Pawre mẽ kãm Juãw Paxis mẽ Jejus wa harẽnh anẽ nẽ hpãnhã Jejus nhỹ hã mẽ hkrã kumrã. \v 6 Hãmri nẽ hpãnhã mẽ hã ĩhkra jaxwỳ nhũm Tĩrtũm Karõ mẽ hwỳr wrỳ nẽ mẽ hkarõ mã gjêx pa. Hãmri nhũm mẽ ỹ hã ahpỹnhã axtem mẽ kapẽr kwỳ ho kapẽr nẽ ỹ hã Tĩrtũm mex o mex ã harẽnh o kuhê. \v 7 à mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr xwỳnhjaja kêp 12. \p \v 8 Tã nhũm Pawre Epes kãm Ijaew nhõ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre hwỳr mrar ã mytwrỳ axkrunẽpxi. Amnhĩ kamã kahak kêt nẽ hprĩ hã Ijaew mã hprĩ hã Jejus jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —E pa mẽ amã Jejus jarẽ ka mẽ inhma. Nà Tĩrtũm kot mẽ pahwỳr mẽnh xwỳnhta na. Nẽ mẽ pahte kamã pajamak o papa xwỳnhta na. Jakamã kot ka mẽ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ apumu nẽ mẽ ato hkra. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ hkwỳjaja kuma nẽ hkôt hamaxpẽr kurê kumrẽx. \v 9 Nom nhũm mẽ hkwỳjaja kuma nẽ ãm kuma nẽ Jejus o kapẽr punuj nẽ. Mẽ piitã mẽ noo mã kuhê nẽ ho kapẽr punuj tỳx nẽ. Nhũm Pawre tee ri ja mẽ omu hãmri nẽ mẽ kurũm kato. Mẽ pikuprõnh xà hã ixkreta rũm kato nẽ hpãnhã nhãm mẽ kot kãm “Xirãn kot mẽ ahkre xà hã ixkre” anhỹr xwỳnhja wỳr hpãnhã mõ. Nẽ amnhĩ kôt mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê ho pa nẽ hpãnhã ixkreta kamã mẽ ahkre ho pa. Apkati mẽ hwỳr mra nẽ mẽ ahkre. \v 10 Jao hã amgrà axkrut. Jakamã nhũm pyka pê As kamã mẽ piitã Pahihti Jejus jarẽnh ma. Ijaew nẽ Ijaew kêt xwỳnhjaja nhũm mẽ piitã harẽnh ma. \s1 Wajaga hkwỳ jarẽnh \p \v 11 Tã nhũm Pawre Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kãm aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri mẽ hkôt pa. \v 12 Jakamã nhũm pre htem hwỳr mra nẽ kêp ê hkwỳ jamỳ nẽ ma mẽ à xwỳnhjê hwỳr o mra nẽ mẽ hã haxwỳ nhũm mẽ akupỹm mex. Nẽ mẽkarõmnuti kot tanhmã mẽ ho ho pa xwỳnhjê hã nhũm prem mããnẽn mẽ hã ê kwỳ jaxwỳ nhũm mẽkarõmnutija mẽ kurũm hapôj nẽ ma mrar kurê kumrẽx nhũm mẽ akupỹm tãm hkrã. \p \v 13-14 Tã nhũm mẽõ patre maati Sewahtija hkra my kêp 7 nẽ piitã kêp wajaga. Hãmri nẽ mẽ kãm Pawre pyrà nẽ mẽ nê mẽkarõmnuti japôx o pa hprãm nẽ. Jakamã kormã Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr kêt tã mẽ kot ỹ hã Pawre pyrà nẽ mẽhõ nê hkwỳ janor kaxyw nẽ kãm: \p —E Pawre kot Jejus jarẽnh o ri pa xwỳnhta nhỹ hã kot paj amã ixkapẽr. Jakamã e kwa tokyx myta rũm akato nẽ ma tẽ. Anẽ. \p \v 15 Hãmri nhũm mẽkarõmnutija mẽ kuma nẽ ãm mẽ kuma nẽ mẽ kãm: \p —Tk. Mẽ apê Jejus mẽ Pawre wa hkwỳ hkêt tã mẽ nê ã mẽ inhmã akapẽr anhỹr o apa. Nà Jejus mẽ hkwỳ pixjaja na htem Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kêp mẽ ijapôx o pa. Mẽ apê mẽ hkwỳ hkêt kênã. Nà pa ixkatoore kaxyw ã. Anẽ. \p \v 16 Hãmri nhũm mẽkarõmnuti kot tanhmã ho xwỳnhta mẽkarõmnuti nhỹ hã wajagajê pynê nẽ mẽ htak rax o kêp mẽ ê kaxônh pa nhũm mẽ tee ri amnhĩ nhĩpêx. Hãmri nẽ hkênh nẽ õrkwỹ rũm hapôj nẽ ma umaj hprõt nẽ mra. \v 17 Hãmri nhũm Epes kamã mẽ piitã ã kot mẽ hipêx anhỹr ã mẽ harẽnh ma nẽ tee ri hamaxpẽr nẽ kãm ma nẽ. Ijaew nẽ Ijaew kêt xwỳnhjaja nhũm mẽ piitã tee ri kãm hamaxpẽr o pa. Nẽ Pahihti Jejus mã mex o mex ã harẽ. \v 18 Jakamã nhũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr nyw xwỳnhjaja piitã tanhmã amnhĩ jarẽnh to. Nẽ mẽ hkwỳjaja amnhĩ jarẽnh o: \p —Nà kormã ixte Jejus kôt amnhĩ xãm kêt ri na pa pre ã amnhĩ tomnuj anhỹr o ri ixpa. Tã Jejus kôt amnhĩ xãm hãmri nẽ axte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Anẽ. \p Nhũm mẽ hkwỳjaja kêp wajaga htã mẽ uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ hãmri nẽ amnhĩ jarẽnh o: \p —Nà ijaxwỳja kormã Jejus kôt amnhĩ xãm kêt ri na pa pre hte nẽ mẽ no kupyr nẽ mẽ y pix o ri mẽ hkôt ixpa. Tã Jejus kôt amnhĩ xãm hãmri nẽ axte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Pãnhã axtem amnhĩ nhĩpêx nyw o amnhĩ nhĩpêx o ri ixpa. Anẽ. \p \v 19 Hãmri mẽ õ wajaga xàhpumunh xà hã kagà jamỳ nẽ ma o mra nẽ kaxyw kuto nẽ kamã rẽnh pa nẽ mẽ piitã mẽ noo mã ho xêt pa. Wajaga xàhpumunh xà hã kagàja ã kàxpore xohtô rax kumrẽx tã nhũm mẽ Jejus gryk ã hamỳ nẽ o mra nẽ ho hxêt pa nhũm hapêx. \v 20 Hãmri nhũm krĩ nhõ xwỳnhjaja ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ omu nẽ ohtô rax nẽ mẽ uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. \s1 Pawre kot Rõm wỳr hkrà hã harẽnh \r Rõmãn 1.13-15, 15.22-29 \p \v 21 Tã nhũm Pawre ra akupỹm Jerujarẽ hwỳr nojarêt nẽ hamaxpẽr o: \p —E kot paj ixkato nẽ hpãnhã ma Masetõn mẽ Gres wa hkôt ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõ. Ma mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê pumunh o mẽ hkôt mõ. Hãmri nẽ Jerujarẽ hwỳr pôj nẽ kamã tanhmã amnhĩ to hpa hãmri nẽ hpãnhã ma Rõm wỳr mõ. Anẽ. \p \v 22 Hãmri nẽ hkôt ho ajuta ho wa pa xwỳnh Ximotre mẽ Eras wa kãm amnhĩ jarẽ nẽ wa kãm: \p —E kêr ka wa ma ixkukamã Masetõn wỳr wa mõ. Kot paj kormã jar As kamã ixpa grire hãmri nẽ ma war akôt mõ pu mẽ hamũ ma Jerujarẽ hwỳr mõ. Anẽ. \p Hãmri nhũm wa kuma nẽ kato nẽ ma hkukamã Masetõn wỳr mõ. \s1 Mẽ kot sãnti hã Pawre mã àkjêr ã mẽ harẽnh \r Sikũn Korĩt 1.8-9 \p \v 23 Rôm nhũm Epes nhõ xwỳnhjaja tee ri Pawre kot tanhmã Pahihti Jejus jarẽnh to hã kuma nhũm ja mẽ kêp omnuj nẽ. Nhũm mẽ Jejus ã kamã gryk tỳx nẽ. \v 24 Na prem amnhĩ kaxyw Tĩrtũm kôt hamaxpẽr kêt nẽ. Na prem axtem sãnti ho mẽ hpãm nẽ amnhĩ to hwỳr pê hã hpijaàm nẽ kãm mex o mex ã harẽnh o pa. Mẽ õ sãntija ni Xiãnre na pre. Nhũm mẽ kãm ixkre nhĩpêx nẽ kamã hkarõ nhĩpêx xãm. Hãmri nẽ hwỳr akuprõ nẽ hã hkĩnh nẽ hkarõ hã hpijaàm nẽ kãm mex o mex ã harẽ. Nhũm pre hte Temẽtja Xiãnre nhõrkwỹ karõ hkryre hkwỳ nhĩpêx nẽ mẽ kãm ho wẽnê ho pa. Prat o hipêx nẽ ho wẽnê ho pa. Jao ra hã mẽ àpênh xwỳnhjê mẽ nhũm mẽ kot haprôr xwỳnhjê kukwak ri kàxpore jamỳnh rũnh o pa. \p \v 25 —Jakamã nhũm Pawre mẽ hwỳr mõ nẽ pôj nẽ mẽ kãm Mẽpahpãm Tĩrtũm jarẽnh o ri mẽ hkôt pa nhũm Temẽt tee ri kuma nhũm ja kêp omnuj nẽ. Hãmri nhũm hamaxpẽr nẽ mẽ kot uràk nẽ Xiãnre nhõrkwỹ karõ hkryre nhĩpêx nẽ ho wẽnê ho pa xwỳnhjê ho akuprõ nẽ mẽ kãm: \p —E kwa mẽ inhma. Na pu htem mẽpanã Xiãnre nhõrkwỹ karõ hkryre pãnhã kàxpore jamỳnh rũnh o papa. \v 26 Tã mãn ka mẽ ra ham hpôx xwỳnh Pawreja pumu nẽ kapẽr ma. Na hte jar mẽ panhõ krĩ kamã nẽ As piitã hkôt mẽ kãm mẽpanã Xiãnre karõ nê mẽ kãm kapẽr o pa. Xep mẽ pahte mẽ hkarõ nhĩpêxja kêp mẽpanã kumrẽx kêt ã mẽ kãm harẽnh o pa nhũm xep mẽ ohtô nẽ kuma nẽ ra hkôt hamaxpẽr. \p \v 27 —Kwa ja mex kêt. Koja mẽ kapẽr ma nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx hãmri nẽ axte mẽ pahte ixkre karõ hkryre nhĩpêx xwỳnhta japrôr kêt nẽ. Hãmri nẽ mẽ paxàpênh o kapẽr punuj nẽ. No ãm ja pix omnuj kêt. Koja mẽpanã Xiãnre mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkreja kaga hpa. Nẽ haxwỳja karõja kaga. Mẽ piitã kãm hapê kênã. As kamã nẽ pyka piitã hkôt mẽ piitã kãm hapê nẽ hwỳr mra nẽ amnhĩ to hwỳr o pa. Kêp mẽpanã mex kumrẽx tã koja mẽ Pawre kapẽr gryk ã hkaga hpa nẽ axte kãm hamaxpẽr kêt nẽ. Hãmri pu mẽ axte mẽ kukwak ri pakàxpore rax nẽ papa hkêt nẽ. Kwa tanhmã kot puj mẽ amnhĩ nhĩpêx to? Anẽ. \fig Atre 19.23-41|src="HK00286B.TIF" size="col" copy="© The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972. Acréscimos e correções feitos por Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994" ref="Atre 19:27" \fig* \p \v 28 Hãmri nhũm mẽ tee ri ã kapẽr anhỹr ã kuma nẽ Pawre kamã gryk tỳx kumrẽx. Nẽ gryk xàj kàx pêê kapẽr nẽ xatã kapẽr tỳx kãm kapẽr punuj nẽ. Nẽ kapẽr o: \p —Xiãnre na mex kumrẽx. Kêp mẽ pahpê Epes nhõ xwỳnhjê nã maati na. \p Anhỹr o kàxpêê kapẽr o kuhê. \v 29 Hãmri nhũm krĩ nhõ xwỳnh piitã mẽ kuma nẽ mẽ hwỳr hprõt nẽ haxwỳja gryk nẽ kàxpêê mẽ hkôt ã harẽnh anhỹr o kuhê. Hãmri nẽ gryk xàj Pawre hkôt ri wa pa xwỳnhja wa unê nẽ ma mẽ kot axpẽn mar xà hã ixkre hwỳr wa hkjênh o tẽ. Masetõn nhõ xwỳnh wa kêp Gajore mẽ Aristakja nhũm mẽ wa unê. \v 30 Hãmri nhũm Pawre mẽ kot wa unênh ã mẽ omu nẽ tee ri wa hkukamã hamaxpẽr nẽ mẽ hkôt hprõt nẽ mẽ kãm tanhmã kapẽr to kaxyw nom nhũm mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja ja nê kãm kapẽr kãm hihtỳx nẽ. \v 31 Hãmri nhũm As kamã mẽ kot mẽ ho amnhĩptàr xwỳnh kwỳjaja ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ omu nẽ Pawre hwỳr hpẽr mẽ. Mẽ kãm hkĩnh jakamã kot mẽ hkôt htẽm nhũm mẽ kot hpĩr pymaj hwỳr hpẽr mẽ nẽ mẽ hkôt htẽm nê hkurê kamã hihtỳx nẽ. \p \v 32 Rôm nhũm mẽ piitã mẽ kot axpẽn mar xà hã ixkre hwỳr pikuprõnh pa nẽ kàx pê kapẽr punuj o kuhê. Nom axpẽn kôt kapẽr kêt nẽ. Ãm axpẽn kwỳm ri kàx pê tanhmã kapẽr punuj to ho. Nhũm mẽ hkwỳjaja hprĩ hã mẽ mar kêt tã amarĩ amnhĩ krã hkôt kàx pê kapẽr punuj nẽ. \v 33 Nhũm Ijaew kwỳjaja tee ri ja hã mẽ omu nẽ axpẽn mã: \p —Tk. Kwa okora. Koja mẽ nã Xiãnre hã gryk hãmri nẽ tanhmã mẽ pahpê Ijaew to nà? Anẽ. \p Hãmri nẽ hamaxpẽr nẽ mẽ hwỳr amnhĩõ pê Aresãnja mẽ nẽ kãm: \p —Kwa ma mẽ hwỳr tẽ nẽ mẽ kãm tanhmã mẽ pahtã axàprãr to. Pawre kêp mẽ pahkwỳ htã tãm na mẽ kãm mẽ gryk jaxà. No mẽ papajaja na pu mẽ kãm mẽ gryk jaxàr kêt nẽ. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ mẽ hwỳr tẽ nẽ xa nẽ tee ri kot mẽ ho hpinhkrênh kaxyw kànhmã mẽ kãm ĩhkra pẽr kaprỳ. \v 34 Nhũm mẽ omu nom hpinhkrênh kêt nẽ arĩ kàx pêê kapẽr punuj ã 2 or. Nẽ kàx pê kapẽr o: \p —Mẽpanã Xiãnreja mex o mex. Kêp mẽ pahpê Epes nhõ xwỳnhjê nã mex na. Anẽ. \p \v 35 Tã nhũm mẽ õ pahi nhõ kôwenatô jatã tanhmã Epes nhõ xwỳnhjê ho hpinhkrênh to hãmri nẽ ja nê mẽ kãm kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —Kwa mẽ anhĩkrê. Mẽ piitã kot Xiãnre mex o mex ã omunh kênã. Nẽ mẽ pahpê kãm amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre jamãr xwỳnh ã mẽ kot mẽ pahpumunh mex. Nẽ kaxkwa rũm karõ kot mẽ pahwỳr tẽm nhũm mẽ pahpê hamãr o papa xwỳnh ã nhũm mẽ kot mẽ pahpumunh mex. \v 36 Jakamã mẽhõ kot kêt we mẽ pahpê hamãr xwỳnh kêt ã mẽ pajarẽ? Ra mẽ piitã mẽ kot ja hã mẽ pahpumunh jakamã kwa mẽ anhĩkrê nẽ ri ã akapẽr anhỹr kêt nẽ. \v 37 No mẽ ate wa unênh nẽ amnhĩ kôt wa ho atẽm xwỳnhta wa. Wa kot tanhmã mẽpanã Xiãnre ho kapẽr punuj to rỳ kêp õ ixkre kamã àhkĩnh kêt tã ka mẽ amarĩ wa unê nẽ amnẽ amnhĩ kôt wa o tẽ. \p \v 38 —Kwa kê Temẽt mẽ hkwỳjaja kãm tanhmã wa ho kapẽr to hprãm nẽ ma pahihti hwỳr wa o tẽ nẽ kumã mãn tanhmã wa ho kapẽr to. Mẽmoj tã axpẽn mã mẽ kapẽr xà hã arĩgrota ãã. \v 39 Rỳ ka mẽ amã mẽmoj jarẽnh prãm nẽ arĩgroja ã mãn rĩ kormã mẽmoj jarẽ. \v 40 No jarãhã mẽ ate amnhĩ nhĩpêxja te mẽ ate pahihti kutã amnhĩ xunhwỳr nẽ ho akapẽr punuj pyràk. Koja Rõm nhõ xwỳnhjê nhõ pahi mẽ ajarẽnh ma hãmri nẽ mẽ ate kamã agryk ã amnhĩ kamnhĩx. Hãmri nẽ mẽ atã ixkukja pa tanhmã kãm mẽ ajarẽnh to? Mẽhõ nhỹ hã na ka mẽ ã apikuprõnh nẽ amnhĩ nhĩpêx anẽ? Nà amnhĩ krã hkôt na ka mẽ akuprõ nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Anẽ. \p \v 41 Hãmri nẽ mẽ kãm kapẽr pa nẽ mẽ hano nhũm mẽ anhgrà nẽ ma akupỹm õrkwỹ hwỳr hapêx. \c 20 \s1 Pawre ma Masetõn mẽ Gres wa hwỳr mõr ã harẽnh \p \v 1 Hãmri nhũm Pawre ra nojarêt. Jerujarẽ hwỳr mõr mã nom kormã pika pê Masetõn kumrẽx wỳr mõr nẽ kurũm ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõr mã. Hãmri nẽ nojarêt nẽ mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê ho akuprõ nẽ mẽ kãm amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —E kot paj ma mõ. Nom kêr ka mẽ arĩ ixwakre kamã Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex rãhã ho ri apa nẽ aa hkaga hkêt nẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ mẽ kãm: \p —E mẽ mãmrĩ ixwa kre kamã axàmnhĩx ajamakêtkati nẽ ri apa. Anẽ. \p Hãmri nẽ kato nẽ ma Masetõn wỳr mõ. \v 2 Nẽ hwỳr pôj nẽ kamã krĩ hkwỳ hkôt mõ nẽ nhỹri mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê pumu nẽ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre. Mẽ kot hkôt amnhĩ nhĩpêx mex nẽ kãm hprãm xà hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx kaxyw mẽ kãm kapẽr o ri mẽ hkôt pa. Hãmri nẽ kato nẽ ma mõ nẽ pyka pê Gres wỳr pôj. \v 3 Nẽ kamã mẽ hkôt pa hã mytwrỳ axkrunẽpxi hãmri nẽ akupỹm pyka pê Sir wỳr nojarêt. Nẽ ma pàr kãm hwỳr mõr kaxyw nẽ amnhĩ tã Sir kamã Ijaew kwỳ kot tanhmã harẽnh to hã amnhĩ jarẽnh ma. Na prem ra hã axpẽn mã amỹnê nẽ axpẽn mã: \p —E koja amnẽ mẽ pahwỳr mõ pu mẽ nhỹri omu nẽ hpĩr kurê kumrẽx. Anẽ. \p Hãmri nhũm Pawre amnhĩ tã mẽ kapẽr ma nẽ pàr kaga nẽ mẽ hwỳr mõr kêt nẽ. Hãmri nẽ awjanã nẽ Jerujarẽ hwỳr Masetõn kamã pa. \v 4 Nhũm Jejus kôt htõ hkwỳjaja ma hkôt mõ. à mẽ hixi kot anhỹr. \li1 Perej nhõ xwỳnh Sopatôja. Piro hkra na pre. \li1 Nẽ Tesarõn nhõ xwỳnh Aristak mẽ Sikũn wa. \li1 Nẽ Tepe nhõ xwỳnh Gajoreja. \li1 Nẽ As nhõ xwỳnh Xikitre mẽ Torow wa. \li1 Nẽ Ximotreja. \m Jajaja na prem ma Pawre hkôt Jerujarẽ hwỳr mõ. \v 5 Nẽ pa ixpê Rukre ixte mẽ amã ja jarẽnh nẽ hã kagà xwỳnhja na pa axte Pawre hã ajêt nẽ hkôt mõ. Jakamã nhũm jajaja piitã ma wa ixkukamã Tôx wỳr mõ nẽ kamã wa ixkãm hamak o pa. \p \v 6 Tã pa wa ma krĩ pê Piripos rũm ixkato nẽ pàr kãm ma mẽ hkôt mõ. Arĩgro pê Pas jakành mê ma mẽ hkôt mõ. \p Tã wa ixtã arĩgro pê 5 nẽ mẽ hkôt Tôx wỳr pôj nẽ kamã mẽ omu nẽ mẽ hkôt ixpa hã ixtã ũ semãn. \s1 Pawre kot akupỹm Exik o htĩr ã harẽnh \r Juãw 5.21; Atre 9.36-43 \p \v 7 Tã nhũm sap nẽ kamàt pa mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê hkôt akuprõ nẽ axpẽn kutã apku nhũm Pawre mẽ kãm kapẽr. Ra apkati hkôt mẽ inhnojarêt kaxyw jakamã nhũm mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh ryy nẽ. Ra kôt ã kamàt nhũm arĩ mẽ kãm harẽnh o nhỹ. \v 8-9 Ixkre hprêk axpẽn nhĩpy axkrunẽpxi nhĩtep xà kamã na pa prem akuprõ nẽ mar o ixkrĩ. Ixkreja kamã kanê ohtô nẽ hpôk o harir. Jakamã nhũm Pawre arĩ mẽ kãm ujarẽnh o nhỹ nhũm mẽhõ xàptàr nyw Exikja ra õtxwa htỳx nẽ mẽ ixkuri õt o nhỹ. Janere hã õt o nhỹ. Tã ra gõr nẽ janere pê kato nẽ ahparmã tẽ nẽ pykap tẽm. Pa mẽ tee ri omu nẽ ahparmã hwỳr ixprõt nẽ wrỳ nẽ omu nhũm htyk mex nẽ nõ. Kỳj rũm ahpar mã htẽm ryy jakamã htyk mex nẽ nõ. Hãmri nhũm hkwỳjaja tee ri omu nẽ hkaprĩ htỳx nẽ kumỳ nẽ mỳr o hkrĩ. \fig Atre 20.7-12|src="Pal48B.tif" size="col" ref="ACT 20.8-9" \fig* \v 10 Hãmri nhũm Pawre mẽ ixkôt wrỳ nẽ hwỳr tẽ nẽ htyk ã omu nẽ kumỳ nẽ mẽ kãm: \p —E mẽ amỳr kêt nẽ. Ra htyk tã koja Tĩrtũm akupỹm mẽ pamã ho htĩr. \p Anhỹrja kôt nhũm akupỹm htĩr. \v 11-12 Hãmri nhũm mẽ akupỹm htĩr ã omu nẽ hkĩnh tỳx kumrẽx. Hãmri pa mẽ akupỹm kỳx pê ixkre hwỳr api nhũm Pawre mẽ inhmã pãwti hkwỳ nhĩrê nẽ mẽ inhmã kugõ pa mẽ Jejus kot mẽ panê htyk mã ijamaxpẽr pê kuku. Hãmri nhũm Pawre axte mẽ kãm kapẽr o ỹr rãhã nhũm myt kato pa mẽ kêp anhgrà nẽ ma ixpa. \s1 Pawre Mĩrêt wỳr mõr ã harẽnh \p \v 13 Hãmri pa mẽ inhnojarêt nhũm Pawre mẽ ixte hkôt mẽ inhmõr xwỳnhjê mã: \p —E kêr ka mẽ ma pàr kãm ixkukamã mõ. Kot paj ahte ma kỳx pê mẽ akôt ixpar o Asôt wỳr mõ. Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ mẽ anhõ pàr mã axà pu mẽ ma pahpimrààtã ma hamũ mõ. Anẽ. \p \v 14 Hãmri pa mẽ kuma nẽ ma mõ nẽ mẽmo arĩgro hã Asôt kamã axpẽn wỳr pôj. Hãmri nhũm Pawre mẽ ixkôt pàr wỳr axà pa mẽ ma krĩ pê Mĩtirẽn wỳr mõ. \v 15 Nẽ hwỳr pôj nẽ kurũm kormã mõ nhũm apkati pa mẽ gô hipôk pê Kiw jakrenh o mõ. Nẽ hakre nẽ mõ nhũm apkati pa mẽ gô hipôk pê Sãm wỳr pôj nẽ hã pàr nhô. Hãmri nhũm apkati pa mẽ axte mõ nẽ Mĩrêt wỳr pôj. \v 16 Nom nhũm ra Pawre nojarêt nẽ. Kãm tokyx As rũm kator nẽ Jerujarẽ hwỳr mõr nẽ tokyx hpôx prãm nẽ. Kãm mẽ hkĩnh pê Pẽtekos xwỳj ri hwỳr hpôx prãm jakamã nojarêt tỳx pa mẽ Epes wỳr inhmõr kêt nẽ. \s1 Pawre kot Epes kamã Kris kwỳjê mã amnhĩ jarẽnh \p \v 17 Tã pa mẽ Mĩrêt wỳr pôj nhũm Pawre amnhĩ wỳr Epes wỳr Jejus kwỳ jahkre ho mẽ pa xwỳnhjê hã karõ. \v 18 Hãmri nhũm mẽ man mẽ ixwỳr mõ nhũm Pawre mẽ omu nẽ mẽ kãm amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —Nà ixte mẽ amã amnhĩ jarẽnh kaxyw na pa mẽ atã karõ. Ra mẽ ate tanhmã ixte amnhĩ nhĩpêx to hã ixpumunh mex. Wam mẽ awỳr As wỳr ixpôxta ã ka prem aprĩ hã ixpumunh mex nẽ. \v 19 Na pa pre mẽ akôt ri mẽ amã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri ixpa. Te ixpê mẽ amã ixàpênh xwỳnh pyràk. Nẽ Pahihti Jejus mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri mẽ akôt ixpa. Nẽ ixkwỳ Ijaew kwỳ kot Jejus kapẽr kaga hã mẽ omu nẽ ixkaprĩ nẽ inhmỳr o ixpa. Nhũm prem Jejus ã ixtomnuj pa amnhĩ xà htỳx kamã ijamak o ri mẽ hkôt ixpa. \v 20 Nom arĩ ri Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre ho ri mẽ akôt ixpa rãhã nẽ aa hkaga hkêt nẽ. Mẽ anhõrkwỹ kamã nẽ mẽ ahkre xà hã ixkre kamã. Mẽ ate tãm amnhĩ nhĩpêx prãm xàj pa pre ã mẽ ajahkre mex anhỹr rãhã ho ri mẽ akôt ixpa. \p \v 21 —Nẽ mẽ ixpê Ijaewjê mẽ mẽ apê Ijaew kêt xwỳnhjê mẽ pa pre mẽ ajahkre ho axpẽn pyràk. Mẽ apiitã mẽ ate amnhĩ tomnuj kaga nẽ hpãnhã Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx kaxyw. Nẽ amnhĩ kaxyw mẽ panhõ Pahihti Jejus Kris kôt ajamaxpẽr kaxyw na pa pre mẽ akôt ri mẽ ajahkre rãhã ho ri ixpa. \p \v 22 —Tã ra Tĩrtũm Karõ kot akupỹm Jerujarẽ hwỳr inhmẽnh jakamã pa kormã hwỳr mõ. Kot paj hwỳr pôj nhũm krĩ nhõ xwỳnhjaja Jejus ã ixtomnuj nẽ nom tanhmã mẽ kot ixtoja kukamã ixte ixprĩ hã ixàhpumunh kêt. \v 23 Ja pix na ixte omunh. Na pa hte nhỹri pôj nhũm htem Jejus ã ixpynê nẽ mẽ hagjênh xà kamã ijagjê nẽ tanhmã inhĩpêx to. Tĩrtũm Karõ na pre ra ã mẽ kot inhĩpêx anhỹrja kukamã inhmã mẽ harẽ. Jakamã ixte amnhĩ kukamã amnhĩ tã ixàhpumunh mex. Kot paj xep akupỹm Jerujarẽ hwỳr pôj nhũm mẽ ixpumu nẽ Jejus ã tanhmã inhĩpêx to. \v 24 Tã no pa amnhĩ kamã ixkahak kêt o inhmã mẽ uma hkêt nẽ. Koja mẽ kãm ixpĩr prãm nẽ mãmrĩ ixpĩ. Inhmã ixtyk pyma hkêt. Ãm mẽmoj pixi na inhmã hprãm. Ra Pahihti Jejus kot mẽmoj tã inhmã karõ xàja na inhmã kormã ixtĩr ri hatur xàm mẽnh prãm. Tĩrtũm kãm mẽ pajapê hã kot mẽ pahto mex prãm xàj mẽ pahwỳr Kra Jejus mẽnh nhũm mẽ panê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnhja na inhmã mẽ piitã mẽ kãm harẽnh jatur xàm mẽnh prãm. \p \v 25 —Tã e ixkràmnhwỳjaja. Na pa pre mẽ akôt mẽ ajahkre rãhã ho ri ixpa. Mẽ ate Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx mex rãhã ho ri apa kaxyw. Tã kot puj pẽr mẽ axte axpẽn pumunh kêt nẽ. \p \v 26-27 —Na pa pre ra mẽ amã Tĩrtũm kapẽr piitã harẽnh pa. Mẽ ate mar tỳx nẽ hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o apa kaxyw. Jakamã koja mẽ anhõ krĩ nhõ xwỳnhjê hõ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr prãm kêt nẽ rĩ tãm. Kwãr mãmrĩ kot amnhĩ tomnuj kamã ty nẽ arĩ tãm amnhĩ pumu no ãm kê amnhĩ tã tanhmã inhmã nẽ hkêt nẽ. \p \v 28 —E mẽ ate Kris kwỳ jahkre ho apa xwỳnhjaja. Kêr ka mẽ amnhĩ pumunh mex o ri apa. Nẽ mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê jamãr mex o ri apa. Ja kaxyw na pre Tĩrtũm Karõ mẽ kaxyw mẽ axunhwỳ. Tĩrtũm Kra Jejus kot htyk o Tĩrtũm mã mẽ pahte amnhĩ tomnuj piitã hpãnhã amnhĩrer pa jakamã kêr ka mẽ kãm mẽ omunh mex o ri mẽ hkôt apa. Te ôwêhti jamãr xwỳnh kot ôwêhti jamãr mex o ri pata pyràk. \p \v 29 —Kot paj ma mõ nhũm mẽmojjaja ixpãnhã mẽ awỳr pôj nẽ mẽ ate Jejus kaga hprãm xàj tanhmã mẽ amã hêx to ho ri mẽ akôt pa. \v 30 Nẽ mẽ akwỳjaja mẽ urà nẽ tanhmã hamaxpẽr punuj to nẽ mẽ ate Jejus kaga hprãm xàj hêx rom tanhmã mẽ amã kapẽr to ho ri mẽ akôt pa. \v 31 Jakamã kwa mẽ o kora. Kêr ka mẽ axkãm ajamak rom nẽ ri apa. Kê jajaja nhỹrmã ã mẽ amã kapẽr anẽ ka mẽ ama nẽ mẽ hkôt ajamaxpẽr kêt nẽ. Mẽ ate mẽ mar nẽ mẽ hkôt ajamaxpẽr pymaj na pa pre mẽ akôt ri mẽ ajahkre ho ri ixpa hã ixtã amgrà axkrunẽpxi. Arĩgro hã nẽ kamàt kãm mẽ ajahkre rũnh o ri ixpa. Nẽ mẽ ate mẽ amã mẽ hêx xwỳnhjê hkôt amnhĩ xunhwỳr pymaj mẽ ajahkre pê te inhmỳr pyràk o ri mẽ akôt ixpa. \p \v 32 —E kot paj Tĩrtũm nhĩhkram mẽ ajagjênh pa. Koja mẽ atãnopxar o ri mẽ akôt pa nẽ mẽ akutã nojarêt rãhã ho pa. Hãmri ka mẽ ãm hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx. Jao Jejus kaga hkêt nẽ. Hãmri nhũm nhỹrmã Tĩrtũm mẽ pahpê hkrajê piitã tanhmã mẽ pahto mex to. \p \v 33 —Na pa pre mẽ akôt ixpa ry htã no ãm aa mẽmoj tã mẽ awỳr kêt nẽ. Mẽ axê hkwỳ hã mẽ awỳ rỳ mẽ akàxpore hã mẽ awỳr o ri ixpa hkêt nẽ. \v 34 Na pa pre amnhĩ pa kukwak ri amnhĩm ixujaprôr pê ixàpkur o ri mẽ akôt ixpa. Nẽ ixkôt mẽ pa xwỳnhjê mã ixujaprôr o ri ixpa. Ra mẽ ate ja hã ixpumunh mex. \p \v 35 —Tã mẽmo kaxyw na pa pre ã mẽ akôt amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa? Nà mẽ ate ja hã ixpumunh nẽ ixpyrà nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri apa kaxyw. Nẽ ixpyrà nẽ tanhmã mẽ kute xwỳnhjê ho ajuta hto ho ri mẽ apa kaxyw. Na pre Pahihti Jejus ja jarẽnh o: “Koja mẽhõ amã mẽmoj gõ ka amnhĩm apy nẽ akĩnh nẽ. Nom kot kaj kam nhãm mẽhõ mã mẽmoj gõ hãmri nẽ akĩnh tỳx o ate mẽhõ mã mẽmoj nhõrta jakre.” Anẽ. \p \v 36 Na pre ã Pawre mẽ kãm ujarẽnh anhỹr pa hãmri pa mẽ ra inhnojarêt. Hãmri nhũm mẽ piitã hkõnkrã ho hkrĩ pa nhũm Pawre mẽ ho Tĩrtũm wỳ. \v 37-38 Hãmri nhũm mẽ piitã kãm Pawre hkĩnh tỳx jakamã mỳr rax o kuhê. Tee ri kot axte mẽ kot axpẽn pumunh kêt ã mẽ kãm amnhĩ jarẽnhja ma nẽ hkaprĩ htỳx nẽ. Nẽ hkaprĩ xàj kahti hkôt hamỳ nẽ mur. Hãmri nẽ ma Jerujarẽ hwỳr hkujaêk kaxyw mẽ ixkôt pàr wỳr hkaprĩ nẽ mẽ ixkôt mỳr o mõ. \c 21 \s1 Pawre kot Jerujarẽ hwỳr hpôx ã harẽnh \p \v 1 Tã pa mẽ gô mỳri Jejus kôt mẽ ixtõjê re nẽ pàr krem agjê nẽ axte mõ. Ma gô hipôk pê Kosti hwỳr ixkatàt kôt mõ nẽ hã ajêt. Hãmri nhũm apkati pa mẽ axte hamũ mõ nẽ hpãnhã gô hipôk pê Roxti hwỳr mõ nẽ hwỳr pôj nẽ hã pàr xi. Hãmri nẽ hpãnhã axte krĩ pê Patar wỳr mõ. \v 2 Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ pàr rũm ijapôj nẽ pàr õ pumu. Nhũm ra pyka pê Wẽnĩs wỳr nojarêt pa mẽ hwỳr agjê nẽ ma kamã axte mõ. \v 3 Mõõ nẽ amỳm amnhĩ kukamã gô hipôk pê Sipre pumu. Hãmri nẽ upôk rũm hakrenh mã mõ nẽ pyka pê Sir wỳr mõ nẽ kamã Xir hwỳr pôj nẽ hã pàr nhô. Pàr pãm kot krĩ kamã pàr kukrêx rer kaxyw pa mẽ kormã hã ajêt nẽ tokyx axte nhãm inhmõr kêt nẽ. \v 4 Hãmri pa mẽ kutêp api nẽ krĩ kamã mẽ kot Jejus kôt axpẽn to htõ nẽ htõx xwỳnhjê japêr o mõ. Hãmri nẽ nhỹri mẽ omu nẽ mẽ hkôt ri ixpa ho ixtã ũ semãn. Nhũm prem Tĩrtũm Karõ nhỹ hã Pawre mã kapẽr nẽ kãm: \p —Kwa Pawre mẽ inhma. Kot ka Jerujarẽ hwỳr pôj nhũm xep mẽ kãm akurê xwỳnhjaja tanhmã anhĩpêx to. Tĩrtũm Karõ na ã akukamã mẽ inhmã ajarẽnh anẽ. Jakamã kwa hwỳr amõr kêt nẽ. Na pa mẽ tee ri akukamã ijamaxpẽr. Anẽ. \p \v 5 Hãmri nhũm amnhĩ tã mẽ kuma nẽ ãm mẽ kuma nẽ Jerujarẽ wỳr hkrà kamã hihtỳx nẽ. Jakamã nhũm semãn hapêx pa mẽ axte inhnojarêt. Axte Jerujarẽ hwỳr kormã inhmõr kaxyw inhnojarêt. Nhũm Jejus kôt mẽ ixtõjaja mẽ kot mẽ ixkujaêk kaxyw piitã pàr wỳr mẽ ixkôt mõ. Mẽ hprõ nẽ mẽ hkrajê mẽ nhũm mẽ pimrààtã mẽ ixkôt mõ. Hãmri pa mẽ pàr wỳr pôj nẽ gô mỳ ri ixpiitã ixkõnkrã ho ixkrĩ hpa nẽ amnhĩ to Tĩrtũm wỳ. \v 6 Hãmri nẽ mẽ kãm amnhĩ jarẽnh pa nẽ mẽ noo mã pàr krem agjê nẽ ma axte mõ nhũm mẽ awjanã nẽ ma akupỹm õrkwỹ hwỳr hapêx. Hãmri pa mẽ kurũm kormã ma Jerujarẽ hwỳr mõ. \v 7 Mõõ nẽ krĩ pê Poremax wỳr pôj nẽ hã ajêt. Hãmri nẽ pàr rũm ijapôj nẽ axte krĩ kamã Jejus kôt mẽ ixtõ nẽ mẽ ixtõxjê japêr o mõ nẽ nhỹri mẽ omu nẽ mẽ kuri amnhĩm hikra. \p \v 8 Tã nhũm apkati pa mẽ axte mõ. Pãnhã ma krĩ pê Sejarej wỳr mõ. Hãmri nẽ hwỳr pôj nẽ Firipti kuri pôj. Firiptija kormã nyw ri mẽ kot Jerujarẽ kamã mẽ mjên htyk xwỳnhjê mã mẽ apkur xà nhõr ho pa kaxyw mẽ ho 7 nẽ mẽ unhwỳr xwỳnhtajê hõ na pre. Tã hpãnhã kêp Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o pa xwỳnh. \v 9 Nhũm hkra nijaja kêp kwat. Piitã mjên kêt nẽ hkukrit rãhã pa. Mẽ kêp Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr o mẽ pa xwỳnh na pre mẽ. Jakamã pa mẽ mẽ kuri pôj. \v 10 Hãmri nẽ mẽ hkôt ri ixpa hã ixtã apkati grêre nhũm Akapô Jutej rũm man mẽ ixwỳr mõn pôj. Kêp Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa xwỳnh na pre. \v 11 Hãmri nẽ mẽ ixwỳr pôj nẽ Pawre pumu nẽ hkukamã kot tanhmã harẽnh to kaxyw hwỳr tẽn kêp hprexà kapa nẽ ho amnhĩ te hpre nẽ ho amnhĩ pa hpre nẽ xa. Hãmri nẽ mẽ inhnoo mã Tĩrtũm Karõ nhỹ hã mẽ kot tanhmã hipêx to hkukamã kãm awjarẽ nẽ kãm: \p —E kot kaj Jerujarẽ hwỳr pôj nhũm Ijaew xàptàr tũmjaja apumu nẽ ã anhĩpêx anẽ nẽ apa hpre nẽ ate hpre hãmri nẽ Ijaew kêt xwỳnhjê nhĩhkram ajaxà. Koja mẽ ã anhĩpêx anẽ. Anẽ. \p \v 12 Hãmri pa mẽ tee ri ã ujarẽnh anhỹrja ma nẽ Pawre kamã ixkahak tỳx nẽ ixkaprĩ nẽ inhmỳr o ixkrĩ. Nẽ xatã kot mẽ hwỳr mõr nê kãm ixkapẽr kãm ixihtỳx nẽ kãm: \p —Kwa mẽ ixkapẽr ma Pawre. Mẽ hwỳr amõr kêt o mẽ hwỳr amõr kêt. Anẽ. \p \v 13 Hãmri nhũm mẽ inhmã: \p —Tk. Kwa mẽ amỳr kêt nẽ. Na pa mẽ apumu nẽ ixkaprĩ nẽ. Nà kot paj ma mẽ hwỳr mõ. Kwãr mẽ mãmrĩ Pahihti Jejus ã tanhmã ixto rỳ hã ixpĩ. Ixte amnhĩ kamã ixkahak kêt. Anẽ. \p \v 14 Hãmri pa mẽ tee ri mẽ hwỳr mõr nê hkurê kaprỳ nẽ kãm: \p —Tôe. Nà kam nẽ Tĩrtũm kãm hprãm xà hkôt mãmrĩ mẽ hwỳr mõ rỳ mẽ hwỳr amõr kêt nẽ. Anẽ. \p \v 15 Tã pa mẽ ra inhnojarêt nẽ amnhĩ to ixpikuprõnh pa nẽ ma Pawre hkôt Jerujarẽ hwỳr tã ma mõ. \v 16 Hãmri nhũm Sejarej kamã Jejus kôt mẽ ixtõ hkwỳjaja ma mẽ ixkôt mõ. Pa mẽ mõõ nẽ Jerujarẽ hwỳr pôj. Hãmri nhũm mẽ ixkôt mẽ mõr xwỳnhjaja mẽ ixto mõ nẽ Mẽnasõ nhõrkwỹ hwỳr mẽ ixto pôj. Mẽnasõja Sipre kamã na pre kato. Tã hpãnhã Jerujarẽ hwỳr ahpa nẽ kamã ri pa ho pa. Na pre ra Jejus kôt amnhĩ xãm ã hã amgrà xohtô nẽ. Tã pa mẽ kuri pôj. \s1 Pawre mẽ Xiakre wa harẽnh \r Atre 15.3-21; Wam Korĩt 9.19-22, 10.32-33 \p \v 17 Tã pa mẽ Jerujarẽ hwỳr pôj nhũm Jejus kôt mẽ ixtõjaja mẽ ixpumu nẽ hkĩnh nẽ. \v 18 Hãmri nhũm apkati pa mẽ ma Pawre hkôt Xiakre hwỳr mõ. Nhũm mẽ kot Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xwỳnh piitã ra kuri akuprõ nẽ mẽ ixkutêp hkrĩ. \v 19 Jakamã nhũm Pawre mẽ hwỳr axà nẽ mẽ kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa hã amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —Pa na ka mẽ rĩ akrĩ. E ot pa axte mẽ apumunh mã mõ. Ixte mẽ amã amnhĩ jarẽnh ã amnhĩ jarẽnh kaxyw. Nà na pa pre ma Ijaew kêt xwỳnhjê hkôt ixpa nẽ mẽ kãm Jejus kot mẽ panê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. Nhũm Tĩrtũm inhĩhkô hã ixkutã nojarêt mex jakamã nhũm prem inhma nẽ ohtô rax nẽ mẽ pahpyrà nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Anẽ. \p \v 20-25 Hãmri nhũm mẽ Ijaew kêt xwỳnh kwỳjaja kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr ã mẽ harẽnh ma nẽ mẽ ỹ hã hkĩnh nẽ mẽ hã Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽ. Hãmri nẽ Pawre mã kãm: \p —Nà na pa prem ra mẽ harẽnh ma. Hãmri nẽ mẽ kãm kagà nhĩpêx nẽ mẽmoj tã mẽ kãm karõ nẽ mẽ hwỳr kumẽ. Mẽ kot omunh nẽ kamã harẽnh nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa kaxyw. \q1 Na pa prem kagàja kamã mẽ kot sãnti nhõ hkur nê mẽ hkurê. \q1 Nẽ mry kamrô hkur nê mẽ hkurê. \q1 Nẽ mẽmo mry hpar nẽ hkamrô runh kêt rãhã hkur nê mẽ hkurê. \q1 Nẽ mẽ kot amnhĩ prõ pix tãnopxar kaxyw mẽ kãm hã karõ. \q1 Nẽ mẽnijaja kot amnhĩ mjên pix tãnopxar kaxyw mẽ kãm hã karõ. \q1 Nẽ nhãm mẽ kot axpẽn to amnhĩkati nê mẽ hkurê. \m à na pa prem ja hã kagà nẽ mẽ hwỳr mẽnh anẽ. Jakamã e mẽ inhma. Na ra mẽ pahpê Ijaew kwỳjaja ohtô rax kumrẽx nẽ mẽ pahpyrà nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Mãn ka pre mẽ harẽnh ma. Na htem Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx o pa jao mããnẽn Tĩrtũm nhỹ hã Mojes kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex o pa. Tã nhỹri mẽ kot tanhmã ato hêx to hã ajarẽnh ma. Na ka xep hte Ijaew kêt xwỳnhjê nhõ krĩ kamã pôj hãmri nẽ mẽ õ krĩ kamã Ijaew kwỳjê pumu nẽ mẽmoj nê tanhmã mẽ kãm akapẽr to ho ri apa. Nom Ijaew kêt xwỳnhjê mã ka xep hte ã mẽmoj nê akapẽr anhỹr kêt nẽ. Ãm Ijaew mã pix mã ka xep hte mẽ kot finat Mojes kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx nê mẽ hkurê ho ri apa. Nẽ mẽ panhĩgêt kot amnhĩ nhĩpêx kuhpa hã mẽ kot mẽ hkra my kwrỳt kà jakàr nê ka xep hte mẽ hkurê ho ri apa. Nẽ mẽ kot mẽ panhĩgêt kôt amnhĩ nhĩpêx nê ka xep hte mããnẽn mẽ hkurê ho ri apa. Mẽ kêp Ijaew tã ka xep pre hte ã mẽmoj nê mẽ hkurê anhỹr ho ri apa. Na prem jar ã Ijaewjê mã ato hêx o pa anẽ nhũm mẽ kuma nẽ mẽ hkôt hamaxpẽr kurê kumrẽx. Jao ra ate mẽ pahpê Ijaew kot amnhĩ nhĩpêx kôt amnhĩ nhĩpêx kêt ã akamnhĩx. \p —Tã ra mẽ kot apôx ã ajarẽnh mar jakamã tanhmã kot kaj we mẽ kãm amnhĩ tã axàprãr to? Nẽ tanhmã kot kaj we mẽ noo mã amnhĩ nhĩpêx to kê mẽ arĩ mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx kôt ate amnhĩ nhĩpêx o apa hã apumu? E na pa mẽ ra ijamaxpẽr. Kot ka ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Na ra jar mẽ pahkwỳjaja kêp kwat nẽ Tĩrtũm mã tanhmã amnhĩ jarẽnh to jatur xàm mẽnh kaxyw amnhĩ krã hkênh mã. Jakamã e kêr ka ma mẽ hkôt tẽ nẽ mẽ uràk nẽ amnhĩ krã hkênh nẽ kam nẽ mẽ ate amnhĩ krã kênhta pãnhã amnhĩre. Kot kaj ã mẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx anẽ hãmri nhũm mẽ pahkwỳjaja arĩ mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx o ate amnhĩ nhĩpêx o apa hã apumu nẽ mẽ kot ato hêx ã apumunh kurê kumrẽx. Nẽ arĩ ate finat Mojes kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx o ri apa hã apumu. Anẽ. \p \v 26 Hãmri nhũm Pawre mẽ kuma nẽ mẽ kãm: \p —Tôe. Nà ãm hãmri na ka mẽ inhmã awjarẽ. Nà kot paj ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Anẽ. \p Jakamã nhũm apkati nhũm ma mẽ kêp 4tajê o mõ nẽ mẽ mex kaxyw tanhmã amnhĩ nhĩpêx to. Hãmri nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr mra nẽ agjê nẽ mẽ õ patre mã mẽ amnhĩ jarẽ nẽ kãm: \p —E ot pa mẽ awỳr mra. Na pa prem ra mẽmoj tã tanhmã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh to. Tã kot paj mẽ axte ixtã ũ semãn hãmri nẽ hatur xàm mẽnh kaxyw akupỹn awỳr mra nẽ amã mẽmoj gõ ka mẽ inhmã Tĩrtũm mã agõ nẽ hkôt kãm mẽ ijarẽ. Nẽ pa kot paj mẽ ixpiitã hpãnhã amã amnhĩre. Anẽ. \s1 Mẽ kot Pawre pynênh ã mẽ harẽnh \r Atre 24.12 \p \v 27 Tã nhũm semãnja hapêx kaxyw nhũm pika pê As rũm Ijaew kwỳjaja ma mra nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr agjê. Hãmri nẽ kamã Pawre pumu nẽ kamã gryk tỳx nẽ hwỳr hprõt nẽ unê nẽ tanhmã hkwỳjê mã ho hêx to nẽ ho kapẽr punuj nẽ. Nẽ mẽ kãm: \p \v 28 —E mẽ amnẽ mra nẽ jahti pumu. Na hte krĩ piitã hkôt ri mẽ pahkwỳjê mã tanhmã ri hêx to ho pa. Tĩrtũm nhỹ hã finat Mojes kapẽr nhũm mẽ kãm ho kapẽr punuj o pa. Nẽ mẽ pahte Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkreja nhũm hte mããnẽn tanhmã mẽ kãm ho kapẽr punuj to. Mẽ pahpyrà nẽ kêp Ijaew tã mẽ pahpê hkwỳ ho kapẽr o pa. Tã ra axtem nẽ amnhĩ kôt Tĩrtũm nhõ ixkre hwỳr Ijaew kêt xwỳnh kwỳjê ho agjê. Mẽ kot hwỳr gjêx kêt kumrẽx tã nhũm axtem nẽ amnhĩ kôt mẽ ho agjê. Anẽ. \p \v 29 Na pre krĩja kamã Ijaew kêt xwỳnh Topĩja Pawre hkôt pa nhũm mẽ omu. Kêp Epes nhõ xwỳnh nhũm mẽ kot pry ã Pawre hkôt pa hã omu. Tã hã ahtũm nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã Pawre pumu nẽ htỳx amnhĩ kôt Topĩ ho àr ã hkamnhĩx nẽ ã mẽ kãm harẽnh anẽ. \v 30 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ Pawre kamã gryk tỳx nẽ. Nẽ hwỳr hprõt nẽ unê nẽ ixkre rũm ho kato nẽ kêp hakwa kre kahê. \v 31-32 Hãmri nẽ ma o tẽ nẽ htak rax nẽ. Ra mẽ kot htak o hpĩr mã tã nhũm mẽhõja pôristi krãhtũm wỳr hprõt nẽ kãm awjarẽ nẽ kãm: \p —Kwa o mũj mẽ ra kot axpẽn nhĩmex kaxyw pijapu ho kuhê. Anẽ. \p Hãmri nhũm tee ri kuma nẽ pôristi hkwỳjê mã anẽ nẽ mẽ ma mẽ hwỳr hprõt kurê kumrẽx. Nhũm mẽ arĩ Pawre htak tã amnhĩ wỳr mẽ omu nẽ mẽ umaj kãm ure. \v 33 Hãmri nhũm pôristi krãhtũm Pawre hã amỹnê nhũm pôristijaja unê nẽ kàx o mẽ hkaxprexà ho axkrut nẽ ho hkaxpre pa. Hãmri nhũm mẽ hkrãhtũm Pawre hã mẽ hkukja nẽ mẽ kãm: \p —Kwa mẽ atõ inhmã jahti jarẽ. Tanhmã na hixi te? Tanhmã na we amnhĩ tomnuj to hã na ka mẽ ã hipêx anẽ? Anẽ. \p \v 34 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ piitã anhĩpê kàxpê kãm tanhmã harẽnh to. Nom axpẽn kwỳm tanhmã ri kãm harẽnh to. Hãmri nhũm tee ri hprĩ hã kot mẽ mar kaxyw hãmri nẽ pôristi mã anẽ nhũm mẽ kêp Pawre ho kato nẽ ma mẽ àpênh xà hã ixkre hwỳr o tẽ. \v 35-36 Hãmri nhũm Ijaew kwỳ ohtô nẽ pry hã axpẽn nhĩgãnh o hkôt mra. Nẽ gryk xàj kapẽr punuj tỳx o mẽ hkôt mõ nẽ kàx pê pôristi mã kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —Kwa mẽ apĩhti ri. Mexti hã. Mẽmo kaxyw na ka mẽ ri amã hapê ho apahti? Anẽ. \p Jakamã nhũm pôristija tee ri mẽ kuma hãmri nẽ mẽ kot tanhmã ho pymaj kumỳ nẽ kỳx pê mẽ kêp kupẽ nẽ o mõ. Jao ixkreja wỳr mẽ àpir xà hã ho àpir o mõ. \v 37 Nẽ kot ho àr kaxyw tã nhũm Pawre mẽ hkrãhtũm mã kãm: \p —E pa amã mẽmoj jarẽ ka inhma. Anẽ. \p Mẽ kapẽr o kãm kapẽr hãmri nhũm amnhĩ jaêr pê kuma nẽ kãm: \p —Kwa xà na ka mẽ ixpyrà nẽ Gresjê kapẽr o akapẽr? \v 38 Na pa ixtỳx apê Ejit nhõ xwỳnh pê mẽ hpar o apa xwỳnhta ã akamnhĩx. Ham na pre mẽ inhõ pahihti kutã amnhĩ xãm nẽ kot hkurê kaxàr kaxyw mẽ ho ajuta xwỳnhjê ho 4.000 nẽ mẽ hkurê nẽ ma kapôt ã mẽ o pa. Nom tãm na xep Gresjê kapẽr o kapẽr kêt nẽ. Anẽ. \p \v 39 Hãmri nhũm Pawre kãm: \p —Nà ixpê Ejit nhõ xwỳnhta kêt. Ixpê Ijaew na pa. Pyka pê Siris kamã krĩ rax pê Tas kamã na pa pre ixkato. E xà kot paj ixkôt mẽ mõr xwỳnh nẽj mã ixkapẽr nà? Anẽ. \p \v 40 Hãmri nhũm kãm: \p —Tôe. Kam nẽ mãmrĩ tanhmã mẽ kãm akapẽr to. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ àpir xàta ã kỳx pê mẽ mỳri xa nẽ kànhmã mẽ kãm ĩhkra pẽ nhũm mẽ omu nẽ hpinhkrênh pa nhũm mẽ kãm amnhĩ jarẽ. \c 22 \s1 Pawre kot kãm hkurê xwỳnhjê mã amnhĩ jarẽnh \r Atre 9.1-19, 26.1-23 \p \v 1-2 Nhũm Pawre amnhĩ kwỳ Ijaew kapẽr o mẽ kãm kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —E ixkwỳjaja. Pa mẽ amã amnhĩ jarẽ ka mẽ inhma. Anẽ. \p Hãmri nhũm kot mẽ kapẽr o kapẽr ma nẽ hpinhkrênh pa nẽ akryk mar o kuhê nhũm mẽ kãm: \p \v 3 —Nà ixpê mẽ anhĩõ na pa. Ijaxwỳja ixpê Ijaew. Pyka pê Siris kamã krĩ pê Tas kamã na pa pre ixkato no ãm jar Jerujarẽ kamã na pa pre ixàptàr. Kamariew na pre hte ijahkre ho pa. Finat Mojes kot Tĩrtũm nhỹ hã mẽ panhĩgêtjê mã kapẽrja nhũm pre hprĩ hã ho ijahkre ho pa. Na pa pre mẽ apyrà nẽ inhmã Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx prãm nẽ. \p \v 4 —Jakamã na pa pre mẽ pahkwỳ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê japêr o ixpa nẽ nhỹri mẽ kãm ixkato nẽ mẽ unê. Mẽmyjê pynê nẽ mẽnijê pynê. Hãmri nẽ mẽ kot mẽ hpar kaxyw mẽ hagjênh o ri ixpa. \v 5 Na pa pre ã mẽ hipêx o ri ixpa anẽ. Mẽ panhõ patre maati nẽ mẽ àptàr tũmrejaja ra mẽ kot ja hã ixpumunh mex. Mẽ tãmjaja na prem krĩ pê Tamas kãm mẽ pahkwỳjê kaxyw kagà nhĩpêx nẽ inhmã kugõ pa kupy nẽ ma mẽ hwỳr o mõ. Ixte mẽ õ krĩ kamã Jejus kwỳjê pynênh par nẽ man akupỹn Jerujarẽ hwỳr mẽ ho inhmõr nhũm mẽ kot tanhmã mẽ ho kaxyw. \p \v 6 —Tã ra myt ahpa pa mẽ hwỳr ixàhtêp o mõ. Puh nhũm kaxkwa rũm hirã rax kumrẽxja ixwỳr wrỳ nẽ ixtã ajêt pa hipôk ri xa. \v 7 Hãmri nẽ umaj pykap tẽm nhũm mẽhõ kapẽr nẽ inhmã: “Pa Sawti? Hêxta waa nẽ. Kwa mon ka hte axtem nẽ ixtomnuj tỳx o ri apa?” Anẽ. \v 8 Hãmri pa kãm: “Kwa mẽ atõ na ka ri ã inhmã akapẽr anẽ pahihti?” Anẽ nhũm inhmã: “Ixpê Najare nhõ xwỳnh Jejus. Pa na ka hte ixpê ixkôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê homnuj tỳx o ri apa. Jao te pa ixtomnuj pyràk.” \p \v 9 —Anhỹr o inhmã kapẽr nhũm ixkôt mẽ pa xwỳnhjaja kuma no ãm hprĩ hã mar mex kêt nẽ. Ãm hirã raxta pix pumu. \v 10 Tã pa kãm: “No tanhmã kot pa we amnhĩ to Pahihti?” Anẽ nhũm inhmã: “E kànhmã xa nẽ mãmrĩ ma Tamas wỳr mõ. Kot kaj hwỳr pôj nhũm mẽhõ awỳr tẽ nẽ mẽmoj tã amã karõ ka ama nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx.” Anẽ. \p \v 11 —Nhũm pre ã inhmã kapẽr anẽ. Hãmri pa hirã rax pumunh o ixãm kurê ra inhno hkre nẽ ixrĩt kêt nhũm ixkôt mẽ pa xwỳnhjaja ixpa hã ixpy nẽ ma Tamas wỳr ixto mõ nẽ ixto pôj. \p \v 12 —Tã nhũm Tamas nhõ xwỳnh pê ãnãnĩsti ixwỳr tẽ. Na pre hte Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kôt amnhĩ nhĩpêx mex nhũm Tamas kamã Ijaew piitã kãm hkĩnh nẽ axpẽn mã mex ã harẽ. \v 13 Jakamã nhũm ixwỳr tẽ nẽ inhmã: “Pa Jejus kôt ixtõ Sawti? E akupỹm rĩt.” Anhỹrja kôt pa akupỹm ixrĩt mex kurê kumrẽx nẽ omu. \v 14 Hãmri nhũm inhmã: “Nà mẽ panhĩgêtjê nhõ Tĩrtũm na amnhĩ kaxyw ata. Ate kapẽr mar nẽ hkôt tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho apa kaxyw. Nẽ ate kaxkwa kamã Kra mex pumunh nẽ kapẽr mar kaxyw. Tã ka xep ham hirã rax kamã omu nẽ kapẽr ma. \v 15 Jakamã kêr ka ma mẽ piitã mẽ kãm ate omunh xwỳnhja jarẽnh o ari mẽ hkôt apa. Nẽ mẽ kãm kapẽr jarẽnh o mẽ ahkre ho ri apa. \v 16 E tokyx kànhmã xa nẽ Jejus mã amnhĩ jarẽ nẽ hkôt amnhĩ xãm kê anê ate amnhĩ tomnuj rênh pa. Hãmri pa apê hkwỳ hã akrã kumrã ka ma mẽ kãm kapẽr jarẽnh o ri apa.” Anẽ. \p —Nhũm pre ã ãnãnĩsti inhmã kapẽr anẽ. \p \v 17 —Tã pa man akupỹn jar Jerujarẽ hwỳr mẽ awỳr mõ. Hãmri nẽ jar Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã kãm amnhĩ jarẽnh o ixãm rôm axte mẽmoj pumu. \v 18 Nhũm Jejus axte ixwỳr kato nẽ xa nẽ inhmã kapẽr nẽ inhmã: “E inhma. Jerujarẽ nhõ xwỳnhjaja kãm ixkapẽr mar prãm kêt jakamã kot kaj mẽ kãm ixkapẽr jarẽ nhũm mẽ amar kêt nẽ. Jakamã kwa tokyx akato nẽ hpãnhã ma nhỹhỹm mõ.” Anẽ. \p —Hãmri pa tee ri ã kapẽr anhỹrja ã kuma nẽ kãm: \v 19 “Kwa nà koja mẽ inhma Pahihti. Ra mẽ kot ixte amnhĩ nhĩpêx ã ixpumunh mex. Ixte amnhĩ nhĩpêx tũmta kôt mẽ kot ixpumunh mex. Na pa pre hte krĩ piitã hkôt mra nẽ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre kamã mẽ kot akôt amnhĩ kaxyw hamaxpẽr xwỳnhjê pynê nẽ mẽ htak nẽ mẽ hagjênh xà kamã mẽ hagjê nhũm mẽ kot ja hã ixpumunh mex. \v 20 Nhũm mẽ kot akapẽr jarẽnh o pa xwỳnh Estewãw pĩrta pa pre hã mẽ omu nhũm ja inhmã mex pa mẽ kãm mẽ hinôkà jamỳnh o hã mẽ omunh o xa. Na pa pre ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa. Tã hpãnhã akôt amnhĩ xãm hãmri nẽ akôt amnhĩ nhĩpêx o ri ixpa. Jakamã koja mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx nyw ã ijarẽnh ma nẽ kãm ixkapẽr mar prãm nẽ.” Anẽ. \p \v 21 —Pa pre ã Jejus mã amnhĩ jarẽnh anẽ nhũm inhmã: “Nà. Kêr ka mãmrĩ krĩja rũm akato nẽ ma nhỹhỹm mõ. Kot paj hpãnhã ma Ijaew kêt xwỳnhjê hwỳr amẽ ka hpãnhã ma mẽ hwỳr mõ nẽ mẽ hkôt mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh o ri apa.” Anẽ. \p \v 22 Nhũm pre Pawre ã amnhĩ hkwỳjê mã amnhĩ jarẽnh anẽ nhũm mẽ arĩ mar o kuhê rãhã Ijaew kêt xwỳnhjê jarẽnh ma nẽ kamã gryk tỳx nẽ. Ijaew kêt xwỳnhjaja kot mẽ uràk nẽ Tĩrtũm kapẽr marja nhũm mẽ kãm hprãm kêt jakamã nhũm Pawre ã mẽ harẽnh anẽ nhũm mẽ kuma nẽ kamã gryk tỳx kumrẽx. Nẽ gryk xàj kapẽr punuj nẽ kapẽr o: \p —Kwa mẽ mãmrĩ apĩhti ri. Ãm hpĩr mã htãmti kênã. Anẽ. \p \v 23 Hãmri nẽ gryk xàj amnhĩ nhĩnôkà hkwrỳ nẽ ho apê nẽ pyka jamỳ nẽ kànhmã ri ho ahkapê. \s1 Pawre kot pôristi krãhtũm mã amnhĩ jarẽnh \r Atre 16.35-39 \p \v 24 Hãmri nhũm pôristi krãhtũmja tee ri ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ omu nẽ mẽ kapẽr ma nẽ pôristijê mã kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —Kwa tanhmã na we jahti amnhĩ tomnuj to nhũm mẽ ã kamã gryk tỳx anẽ? E mẽ tokyx ixkre hwỳr ho axà nẽ mẽ htak xà ho htak kê mẽ pamã tanhmã amnhĩ jarẽnh to. Anẽ. \p \v 25 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ ho axà nẽ htak kaxyw kormã hpre ho xa. Hãmri nhũm pôristi krãhtũm nhõ kôwenatôja mẽ hkôt axà nẽ hã mẽ omunh o xa nhũm Pawre omu nẽ amnhĩ tã kãm kapẽr nẽ kãm: \p —Kwa kormã ixte tanhmã mẽ amã amnhĩ jarẽnh to hkêt tã ka mẽ ixtak kaxyw. Ixpê Ijaew tã mããnẽn ixpê Rõm nhõ xwỳnh kênã. Xà na htem ã Rõm nhõ xwỳnhjê nhĩpêx anẽ? Anẽ. \p \v 26 Hãmri nhũm tee ri ã amnhĩ jarẽnh anhỹrja ã kuma nẽ pôristi krãhtũmja wỳr hprõt nẽ kãm: \p —Kwa taxy pu mẽ tanhmã ho hkêt nẽ. Xep kêp Rõm nhõ xwỳnh kênã. Anẽ. \p \v 27 Hãmri nhũm tee ri kuma nẽ Pawre hwỳr axà nẽ kãm: \p —Kwa xà ãm hãmri na ka amnhĩ jarẽ? Xà apê Rõm nhõ xwỳnh na ka? Anẽ. \p Hãmri nhũm kãm: \p —Tỳ. Ãm hãmri ixte mẽ amã amnhĩ jarẽnh kênã. Ixpê Rõm nhõ xwỳnh na pa. Anẽ. \p \v 28 Hãmri nhũm kãm: \p —Kwa pa na pa pre amnhĩ to Rõm nhõ xwỳnh prãm xàj amnhĩ pãnhã mẽ kãm amnhĩrer rax nẽ. Anẽ. \p Nhũm Pawre kãm: \p —Tỳ nom pa na pa pre amnhĩ pãnhã mẽ kãm amnhĩrer kêt nẽ. Inhĩpêêxà hkôt ixpê Rõm nhõ xwỳnh na pa. Anẽ. \p \v 29 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ tee ri hamaxpẽr o kãm ma nẽ. Nẽ kãm ma ho hkaga kurê kumrẽx. Nhũm mẽ hkrãhtũm nhõ pahija mããnẽn kãm ma nẽ. Kêp Rõm nhõ xwỳnh tã nhũm mẽ axtem nẽ kot unênh nẽ kàx o hkaxpreja mã hamaxpẽr nẽ kãm ma nẽ. Na htem ã Rõm nhõ xwỳnhjê nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Na htem tanhmã mẽ hkukjêr to nẽ hprĩ hã mẽ kuma nẽ rĩ kormã tanhmã mẽ hipêx to. \s1 Pawre kot Ijaew xàptàr tũmrejê mã amnhĩ jarẽnh \r Matêwre 23.27-28 \p \v 30 Tã nhũm apkati nhũm pôristi krãhtũmja Ijaew kwỳ ho akuprõ. Mẽõ patre maati nẽ patre krãhtũmjaja nẽ mẽ àptàr tũmrejaja nhũm kot mẽ kãm tanhmã Pawre jarẽnh to kaxyw mẽ ho hpikuprõnh pa. Hãmri nẽ Pawre pê hkaxpre xà rê nẽ ma mẽ hwỳr o tẽ nẽ mẽ kutã ỹr. \c 23 \p \v 1 Hãmri nhũm mẽ omu nẽ mẽ kãm amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —E ixkwỳjaja. Pa mẽ amã amnhĩ jarẽ ka mẽ inhma. Na pa hte Tĩrtũm nom tãm amnhĩ nhĩpêx o ixpa nẽ mẽ pahpê Ijaew mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx kwỳm ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hkêt nẽ. Anẽ. \p \v 2 Hãmri nhũm mẽ õ patre maati ãnãnĩsti kuma nẽ kamã gryk nẽ. Axtem ãnãnĩsti hõ na pre. Hãmri nẽ ã Pawre kot amnhĩ jarẽnh anhỹrja ã kuma nẽ kamã gryk nẽ. Hãmri nẽ mẽ kot mar o kuhê xwỳnhjê mã kãm: \p —Kwa mẽ atõ hakwap hkurahti ri. Tãm kot amnhĩ nhĩpêxti hã. Na ãm mẽ pamã amnhĩ to hêx o xa. Anẽ. \p \v 3 Hãmri nhũm Pawre kuma nẽ hwỳr rĩt nẽ omu nẽ kãm: \p —Nà ka koja Tĩrtũm akura kãm ga. Te ate finat Mojes kot ỹ hã kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx pyràk tã ri axtem nẽ ri mẽ kot ijakwap ixkuranh kaxyw ri mẽ kãm ixtã amỹnê. Anẽ. \p \v 4 Hãmri nhũm kuri mẽ kuhê xwỳnhja tee ri ã kãm kapẽr anhỹrja ã kuma nẽ kãm: \p —Kwa kêp patre maati kênã kot ka kêt ri ã kãm akapẽr anẽ. Anẽ. \p \v 5 Hãmri nhũm amnhĩ jaêr pê ja hã kuma nẽ kãm: \p —Kwa ixte ja hã omunh kêt jakamã na pa ã ixtỳx kãm ixkapẽr anẽ. Ixte kêp patre maati hã omunh ronhỹx pa ã kãm ixkapẽr anhỹr kêt nẽ. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ja nê mẽ pamã kapẽr kênã. Mẽ pahte tanhmã mẽ panhõ pahi ho pakapẽr punuj to nê mẽ pamã kapẽr. Tã pa ãm ixtỳx ã kãm ixkapẽr anẽ. Anẽ. \p \v 6-8 Hãmri nẽ hprĩ hã mẽ kot mar o hkrĩ xwỳnhjê pumu. Nhũm mẽ kamã Satusew nhõ xwỳnh kwỳ nẽ Parijew nhõ xwỳnh kwỳ. Satusew mẽ Parijew nhõ xwỳnhjaja na htem axpẽn kwỳm ri tanhmã mẽ htykjê jarẽnh to. Satusew nhõ xwỳnhjaja na htem mẽ htyk nẽ mẽ hkarõ mẽ ro hã mẽ hapêx o mẽ hapêx ã mẽ hkamnhĩx. Nẽ Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnh kêt ã mẽ harẽnh o pa. No Parijewjaja na hte mẽ kurom mẽ htyk nẽ akupỹm mẽ htĩr ã mẽ hkamnhĩx nẽ Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnh ã mẽ hkamnhĩx. Nhũm Pawre kot ja hã mẽ omunh jakamã tanhmã hamaxpẽr to hãmri nẽ mẽ kãm kapẽr. Na pre Parijew nhõ xwỳnhjê pyrà nẽ mẽ htyk nẽ akupỹm mẽ htĩr kôt hamaxpẽr nẽ Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnh kôt hamaxpẽr. Jakamã mẽ omu nẽ kàx pê mẽ kãm kapẽr nẽ mẽ kãm: \p —Nà ijaxwỳja ixpê Parijew nhõ xwỳnh. Nhũm inhĩpêêxà haxwỳja kêp Parijew nhõ xwỳnh. Jakamã na pa hte mẽ apê Parijew nhõ xwỳnhjê pyrà nẽ mẽ htyk nẽ akupỹm mẽ htĩr kôt ijamaxpẽr. Tã ãm ja pix mỳrapê na ka mẽ ixpynê nẽ ã inhĩpêx anẽ. Anẽ. \p Hãmri nhũm Parijew mẽ Satusew nhõ xwỳnhjaja kuma nẽ ja hã axpẽn kãm gryk nẽ. Nẽ hã axpẽn mã akir. \v 9 Hãmri nẽ ra axpẽn mã àkjêr rax nẽ. Hãmri nhũm Parijew kwỳ pê Mojes kapẽr o mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjaja kànhmã kuhê nẽ mẽ kãm Pawre hã àprãr kãm hihtỳx nẽ mẽ kãm: \p —Kwa pẽr tanhmã kot amnhĩ tomnuj tore hã. Mãn ãm hpimtir kãm na pre ã ri kaxkwa kamã mẽmoj mar anẽ. Rỳ apu Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnh kãm tanhmã kapẽr to nhũm pre Tamas wỳr pry kamã mar o xa rỳ ko. Anẽ. \p \v 10 Hãmri nhũm Satusew nhõ xwỳnhjaja tee ri Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnh kot kãm kapẽr ã harẽnhja ma nẽ hã axpẽn mã àkjêr rax nẽ. Hãmri nhũm pôristi krãhtũmja tee ri mẽ kot axpẽn mã àkjêr ã mẽ omu hãmri nẽ pôristi mã kãm: \p —Kwa mẽ Pawre hwỳr tẽ nẽ mẽ kêp utà nẽ ma akupỹm o tẽ nẽ haxà. Kot ka mẽ ho anhỹr kêt nhũm mẽ tanhmã hamaxpẽr to nẽ gryk xàj axpẽn nhĩhkra kamã hkaxônh pa. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ hwỳr tẽ nẽ mẽ kêp utà nẽ akupỹm o tẽ nẽ ixkre hwỳr ho axà. \s1 Jejus kot Pawre jamaxpẽr o hihtỳx ã harẽnh \r Atre 18.9-10 \p \v 11 Tã nhũm kamàt nhũm Jejus tãm Pawre hwỳr kato nẽ kãm: \p —Pa Pawre? Kwa tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr o amnhĩ kamã akahak kêt nẽ. Kot kaj te ra ate jar Jerujarẽ kamã mẽ kãm ijarẽnhta pyrà nẽ ma krĩ pê Rõm wỳr mõ nẽ krĩ nhõ xwỳnhjê mã ijarẽ. Anẽ. \s1 Mẽ kot Pawre hã àmnênh ã mẽ harẽnh \r Sikũn Ximotre 4.18 \p \v 12-13 Tã nhũm apkati nhũm Ijaew kwỳjaja axpẽn wỳr akuprõ. Mẽmyjaja kêp 40 nẽ axte hkôt mẽ hkwỳjaja axpẽn wỳr akuprõ. Mẽ kot Pawre pĩr kaxyw hã axpẽn mar kaxyw hã akuprõ nẽ hã axpẽn mã amỹnê nẽ axpẽn mã: \p —Tôe. Nà kot puj mẽ hpĩr kaxyw amnhĩ jagri htỳx o paxàpkur kêt rãhã kupĩ nẽ rĩ kormã apku nẽ ixkõ. Nà kot puj mẽ ho anẽ. Ra Tĩrtũm noo mã mẽ pahte ja hã amnhĩ jarẽnh kênã. Anẽ. \p \v 14 Hãmri nẽ mẽ ma mẽ õ patre krãhtũmjê mẽ mẽ àptàr tũmrejê hwỳr mra nẽ mẽ kãm hã amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —Ot pa mẽ amã amnhĩ jarẽnh mã mra. Nà kot paj mẽ tã Pawre pĩ. Kot paj mẽ kormã hpĩr kêt ri ixàpkur kêt rãhã kupĩ. Ra mẽ ixte Tĩrtũm noo mã ja hã amnhĩ jarẽnh xà hkôt. \v 15 Jakamã e mẽ inhma. Kêr ka mẽ axêx rom pôristi krãhtũm mã anẽ kê apkati kê man mẽ awỳr Pawre ho tẽ. Te mẽ ate aprĩ hã hkukjêr kaxyw pyràk o kãm axêx. Koja mẽ kormã mẽ awỳr ho hpôx kêt ri pa mẽ unên kupĩ. Anẽ. \p \v 16 Hãmri nhũm Pawre tàmnhwỳ mẽ kot ã hã amnhĩ jarẽnh anhỹrja ma hãmri nẽ ma pôristi xàpênh xà hã ixkrej wỳr Pawre hwỳr hprõt nẽ kãm mẽ harẽ. \v 17 Hãmri nhũm kuma nẽ amnhĩ wỳr pôristi krãhtũm nhỹ hã mẽ hamãr xwỳnh ã karõ nẽ kãm: \p —Kwa ma mẽ akrãhtũm wỳr ixtàmnhwỳta o tẽ kê kãm mẽmoj jarẽ nà? Anẽ. \p \v 18 Hãmri nhũm kuma nẽ ma hwỳr o tẽ nẽ kãm: \p —E Pawre na inhmã anẽ pa awỳr htàmnhwỳ ho tẽ. Kot tanhmã amã ujarẽnh to kaxyw. Anẽ. \fig Atre 23.12-22|src="cn02031B.tif" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Atre 23:18" \fig* \p \v 19 Hãmri nhũm omu nẽ hpa hã kupy nẽ o tẽ nẽ ahte mẽ hkàx ã o xa nẽ kãm: \p —E mãmrĩ inhmã mẽmoj jarẽ pa ama. Mẽmo na ka te inhmã harẽnh kaxyw? Anẽ. \p \v 20-21 Hãmri nhũm kãm: \p —Nà Ijaew xàptàr tũmrejaja na mẽ kot inhĩgêt Pawre pĩr kaxyw hã amnhĩ jarẽ pa amã harẽnh o tẽ. Koja xep mẽ hã awỳ. Xep apkati nhũm ate ma mẽ hwỳr mẽ hkukjêr xà hã ixkre hwỳr ho amõr nhũm mẽ kot hprĩ hã kot amnhĩ nhĩpêx ã hkukjêr kaxyw. Nom koja mẽ ãm amã amnhĩ to hêx. Koja xep mẽ kêp 40 nẽ pry kamã kutêp amũxu nẽ kuhê. Na mẽ ra hã axpẽn mar pa nẽ axpẽn mã: “Kot puj mẽ paxàpkur kêt rãhã Pawre pĩ nẽ rĩ kormã apku nẽ ixkõ.” Anhỹr o amnhĩ jarẽ pa mẽ kuma. Jakamã na mẽ kormã ate mẽ hwỳr mẽnh kaxyw akãm ama. Kwa mẽ hwỳr ho amõr kêt nẽ. Anẽ. \p \v 22 Hãmri nhũm kuma nẽ kãm: \p —Tôe. Nà na pa ra ama. Mãmrĩ ma akupỹm tẽ. Nom kêr ka inhmar kumrẽx. Kêr ka nhãm mẽhõ mã ja jarẽnh kêt kumrẽx. Ãm kwarĩ ho kwarĩ. Anẽ. \p Hãmri nhũm kuma nẽ kato nẽ ma akupỹm tẽ. \s1 Mẽ kot Ijaew pymaj nhỹhỹm Pawre mẽnh ã mẽ harẽnh \p \v 23-24 Tã nhũm pôristi krãhtũmja amnhĩ wỳr ỹ hã pôristi jamãr o mẽ pa xwỳnh wa ho hamẽxkrut nẽ wa hã karõ nẽ wa kãm: \p —E wa inhma. Koja kôt ã kamàt ka wa ma krĩ pê Sejarej wỳr Pawre ho mõ kê hkà hkĩnh pê pahihti Peris wỳr pôj. \li1 Nẽ amnhĩ kôt pôristi ho 200 nẽ o mõ. \li1 Nẽ kê mẽ kêp 70 nẽ kawar ã hkrĩ nẽ mẽ akôt mõ. \li1 Nẽ kê mẽ kêp 200 nẽ wapo jamỳ nẽ mẽ akôt o mõ. \li1 Kê mẽ ã ohtô rax anẽ. \li1 Nẽ Pawre kot kawar ã ỹr nẽ mõr kaxyw ka mẽ kãm hõ ho mõ. \m E kêr ka mẽ ã axohtô nẽ hkôt amõr anẽ kê hkà hkĩnh pê pahihti Peris wỳr pôj. Anẽ. \p \v 25 Hãmri nẽ pahihti Peris mã kagà nhĩpêx nẽ kamã kãm Pawre jarẽ nẽ kãm: \pm \v 26 Pa pahihti Peris? Xà amex? Ixpê Kraw Risas na pa awỳr kagà mẽ. \pm \v 27 E ot pa awỳr Ijaew pê Pawre mẽ. Na pre hkwỳja kot hpĩr kaxyw unênh tã pa mããnẽn kêp Rõm nhõ xwỳnh ã harẽnh ma hãmri nẽ hwỳr inhõ pôristi rẽ nhũm mẽ hwỳr hprõt nẽ mẽ kêp utà. \v 28 Hãmri nẽ Ijaew xàptàr tũmrejê hwỳr o tẽ. Mẽ kot inhmã tanhmã kot amnhĩ tomnuj to hã harẽnh kaxyw. \v 29 Tanhmã kot amnhĩ tomnuj to nhũm mẽ kot haxàr rỳ hpĩr ronhỹx ja mex nẽ. No xep ãm kot mẽ higêtjê kot amnhĩ nhĩpêx kôt amnhĩ nhĩpêx kêt pix mỳrapê na mẽ kamã gryk. \pm \v 30 Tã pa mẽ kot hpĩr kaxyw hã mẽ harẽnh ma nẽ mẽ umaj awỳr kumẽ. Hãmri nẽ kamã mẽ gryk xwỳnhjê mã ajarẽ. Jakamã koja mẽ mẽmo arĩgro hã awỳr pôj nẽ tanhmã kot amnhĩ nhĩpêx to hã amã harẽ ka kam ja hã mẽ ama nẽ tanhmã ho. \pm Tã ãm ja pix na pa amã harẽ. Ixpê Kraw Risas na pa awỳr kagàja mẽ. Tã mãn ka arĩ ixte amã harẽnhja ma. Anẽ. \m \v 31 Tã nhũm kamàt nhũm mẽ hkrãhtũm kot mẽ kãm karõ xà hkôt nhũm pôristijaja ma Pawre o mõ. Hãmri nẽ krĩ pê ãxipat wỳr pôj nẽ kamã amnhĩm hikra. \p \v 32 Nhũm apkati nhũm mẽ kot mẽ hkôt pykap mõr xwỳnhjaja mẽ õ pahi kot mẽ kãm hã karõ xà hkôt awjanã nẽ ma akupỹm mõ nhũm kawar ã mẽ mõr xwỳnh pixjaja ma Pawre ho mõ. \v 33 Hãmri nẽ mõ nẽ Sejarej wỳr pôj nẽ pahihti Peris nhĩhkram Pawre jaxà nẽ kãm kagàja gõ nẽ awjanã nẽ ma akupỹm hapêx. \v 34 Hãmri nhũm Perisa kagàja py nẽ omu. Nẽ omunh pa nẽ Pawre mã kãm: \p —E inhmã amnhĩ jarẽ. Tanhmã na anhõ pyka hixi te? Anẽ. \p Nhũm kãm: \p —Kêp Siris. Anẽ. \p \v 35 Nhũm kãm: \p —Tôe. Kê mẽ kot ato kapẽr xwỳnhjaja pôj pa kormã ixprĩ hã mẽ kot tanhmã ajarẽnh to ma mãn. Anẽ. \p Hãmri nẽ õ pôristi mã anẽ nhũm mẽ ma Pawre o tẽ. Ma pahi Erox htyk xwỳnh nhõrkwỹ hwỳr o tẽ nẽ kamã haxà nhũm hkrĩ ho hkrĩ. \c 24 \s1 Ijaew kot tanhmã Pawre ho kapẽr punuj to hã mẽ harẽnh \r Rukre 21.12-13; Atre 25.7 \p \v 1 Tã nhũm arĩgro kêp 5 nẽ hapêx nhũm Ijaew kwỳjaja Sejarej wỳr pôj. Mẽ õ patre maati ãnãnĩsti nẽ Tetur nẽ kaxyw mẽ àptàr tũmrejaja nhũm mẽ ma hwỳr mõ nẽ pôj. Tetur kêp axiwôkat ã mẽ yr pê kapẽr xwỳnh jakamã nhũm mẽ kot tanhmã Pawre o kapẽr punuj to kaxyw pahi Peris wỳr amnhĩ kôt o mõ. \v 2 Hãmri nhũm mẽ amnhĩ wỳr Pawre hã karõ nhũm pôristi haprô nẽ mẽ hwỳr o tẽn ho axà. Hãmri nhũm Teturja pahihti Peris mã Pawre kot tanhmã amnhĩ tomnuj to hã harẽ nẽ kãm: \p —E pahihti inhma. Nà na ka hte tãm mẽ inhĩpêx nẽ mẽ ixto mex o apa. Jakamã nhũm hte nhãm pika hkwỳ nhõ xwỳnhjaja mẽ ixkurê kaxàr kaxyw mẽ ixwỳr hprõt kêt nẽ. Pa htem ixpiitã akukwak ri ijamakêtkati nẽ ixàmnhĩx inhmex nẽ ixpa. \v 3 Nẽ mẽ ixkĩnh rãhã ho ixpa. Hêxta waa nẽ. Mẽ ixpiitã inhmã akĩnh. \v 4 E kot paj amã awjarẽ ka inhma. Kot paj ixujarẽnh o hakotre ka inhma nẽ tokyx ma akupỹm tẽ. \v 5 Nà Pawre na hte amnhĩ tomnuj pix o pa. Kêp Jejus pê Najare nhõ xwỳnhta kôt amnhĩ nhĩpêx o mẽ pa xwỳnhjê nhõ pahi na. Jakamã na hte pyka piitã hkôt mẽ ixpê Ijaew tanhmã axpẽn kaxyw mẽ ixkryx to ho pa. \v 6 Jãã na pre Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr amnhĩ kôt mẽ kêp Ijaew kêt xwỳnh kwỳjê ho agjê nẽ mẽ ixpê ixkreja omnu kaxyw mã tã pa mẽ omu nẽ unê. \v 7 Tã nhũm pôristi krãhtũm Risasja mẽ ixpê utà \v 8 nẽ awỳr mẽ ixte tanhmã amã harẽnh to xwỳnhjê rẽ. Tã ot pa mẽ ixkrĩ. Nẽ ota Pawre nhỹ. Kam kot amnhĩ nhĩpêx ã hkukja kê tanhmã amã amnhĩ jarẽnh to ka ama nẽ ixte amã harẽnh xà hkôt tanhmã mar to. Anẽ. \p \v 9 Hãmri nhũm Ijaew hkwỳ haxwỳja kãm: \p —Nà ãm hãmri na ã amã harẽnh anẽ pahihti. Anẽ. \s1 Pawre kot pahihti mã amnhĩ jarẽnh \r Rukre 21.14-19 \p \v 10 Hãmri nhũm pahihti Peris Pawre mã anẽ nhũm kot kãm amnhĩ tã àprãr kaxyw kànhmã xa nẽ kãm: \p —Nà na ka ra inhõ pyka kamã mẽ ixto amnhĩptàr mex o atã amgrà xohtô nẽ pahihti. Jakamã na pa pre ate ixkapẽr mar kaxyw ã ajarẽnh ma nẽ ixkĩnh nẽ. \p \v 11 —E kot paj amã amnhĩ jarẽ ka inhma. Ham na pa pre Jerujarẽ hwỳr mõ nẽ pôj. Na pa hwỳr ixpôx ã ixtã arĩgro pê 12 pix. Kam nẽ ixtã ixkwỳjê kukja nẽ mẽ ama. Ixte Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh kaxyw na pa pre hwỳr mõ. \v 12 No na pa pre nhỹri axpẽn kaxyw tanhmã ri mẽ hkryx to hkêt nẽ. Nẽ mẽ ixte Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã rỳ kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre kamã rỳ nhỹri pry kamã tanhmã axpẽn kaxyw ri mẽ hkryx to hkêt nẽ. Ãm amrakati ho amrakati. \v 13 Mẽ kot ã ri ijarẽnh anhỹrja amrakati kumrẽx. Mẽhõ kot ã ixte amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã ixpumunh kêt tã na htem amnhĩ krã hkôt amã ijarẽnh o hêx. \v 14 Na htem mẽ ixte Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx xwỳnhjaja mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx mex kêt ã mẽ ijarẽ nom kot anhỹr kêt. Ãm mẽ inhĩgêtjê nhõ Tĩrtũm kapẽr nywja kôt na pa hte amnhĩ nhĩpêx mex o ri ixpa rãhã nẽ. Nhũm ixkwỳjaja htỳx axtem kapẽr õ hkôt ixte amnhĩ nhĩpêx o ixpa hã ixkamnhĩx no ãm kapẽr õ hkêt. Ijaxwỳja na pa hte mẽ uràk nẽ finat Mojes kapẽr ã kagà mar o ixpa. Nẽ Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kapẽr o mẽ pa xwỳnh kot kapẽr ã kagàja pa hte mẽ uràk nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri ixpa. \v 15 Nẽ mẽ uràk nẽ Tĩrtũm kot nhỹrmã akupỹm mẽ ho htĩr kôt pa hte ijaxwỳja ijamaxpẽr tỳx nẽ. Mẽ htyk xwỳnh piitãã. Mẽ kot amnhĩ to mex xwỳnhjê mẽ mẽ kot amnhĩ tomnuj xwỳnhjê mẽ mẽ ho hpimrààtã akupỹm mẽ ho htĩrja kôt pa hte mẽ uràk nẽ ijamaxpẽr tỳx o ri ixpa. \v 16 Jakamã na pa hte tãm amnhĩ nhĩpêx rãhã nẽ. Tĩrtũm noo mã nẽ mẽ piitã mẽ noo mã tãm ri amnhĩ nhĩpêx mex rãhã nẽ. \p \v 17 —Tã na pa pre pyka hkwỳ hkôt ri ixpa hã ixtã amgrà xohtô nẽ. Hãmri nẽ ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr ixkwỳjê hwỳr mõ. Amarĩ ixte mẽ kãm kàxpore hkwỳ nhõr kaxyw pa akupỹm mẽ hwỳr mõ. Nẽ mããnẽn Tĩrtũm mã mẽmoj nhõr kaxyw. \v 18 Hãmri nẽ mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx xà hkôt pa mẽ amnhĩ to mex pa nẽ ma tẽn Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr axà nhũm mẽ kamã ixpumu. Nom na pa pre ri ixkreja kamã tanhmã amnhĩ tomnuj to hkêt nẽ. Rỳ tanhmã ixkapẽr punuj to hkêt nẽ. Na pa prem ãm inhgrêre nẽ akryk ixkuhê nhũm mẽ ixpumu. \v 19 Pika pê As rũm Ijaew kwỳjaja na prem ixkre kamã ixpumu. Nar mẽ tãmjaja mãn awỳr mra nẽ tanhmã amã ijarẽnh to. \p \v 20 —Nẽ jar mẽ kot ixto kapẽr xwỳnhjaja. Na pa pre mẽ àptàr tũmrejê mã amnhĩ jarẽnh pa nhũm mẽ inhma nẽ tanhmã inhmã nẽ hkêt nẽ. Kam nẽ ja hã mẽ hkukja nẽ mẽ ama. \v 21 Rỳ ko. Koja apu mẽ amã ãm ja pix ã ijarẽnh japêr. Na pa pre mẽ kãm ixkapẽr nẽ mẽ kãm: “Na pa hte mẽ htyk nẽ akupỹm mẽ htĩr kôt ijamaxpẽr tỳx nẽ. Tã ja pix mỳrapê na ka prem ixpynê nẽ ã inhĩpêx anẽ.” Anhỹr o mẽ kãm ixujarẽnh jakamã nhũm apu mẽ hkwỳjaja kêp ja omnuj nẽ. Jakamã koja apu mẽ amã ja hã ijarẽnh japêr. Nom ja pix jarẽ. Anẽ. \p à na pre Pawreja pahi Peris mã amnhĩ jarẽnh anẽ. \s1 Peris mẽ hprõ wa kot Pawre mar ã wa harẽnh \p \v 22 Tã nhũm pahihti Peris kot mẽ kot Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê kot amnhĩ nhĩpêx ã mẽ omunh mex jakamã hãmri Pawre mar pa nẽ ho kapẽr xwỳnhjê mã kãm: \p —Nà hãmri. Na pa ra mẽ ama. E mẽ mamrĩ ma mra. Kê pôristi krãhtũm Risasja mõ nẽ pôj pa wa ixprĩ hã mẽ ate tanhmã harẽnh toja ma nẽ rĩ kormã tanhmã Pawre jarẽnh to. Anẽ. \p \v 23 Hãmri nẽ hpãnhã pôristi pytàr xwỳnh mã Pawre jarẽ nẽ kãm: \p —E mẽ ma akupỹm ixkre hwỳr o tẽ nẽ kamã hamãr o apa. No ãm kwãr mãmrĩ àmnhĩx ri ixkre kamã tanhmã amnhĩ to ho ri pa. Nẽ kê hkràmnhwỳjaja mãmrĩ hwỳr mẽmoj to mra kê kuku. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ ma o tẽ nẽ akupỹm ixkre hwỳr ho axà nhũm kamã pa ho pa. \p \v 24 Tã ra hã apkati grêre nhũm Peris mẽ hprõ wa ma Pawre hwỳr tẽ. Prõ haxwỳja kêp Ijaew. Hixi pê na pre Turujire. Jakamã nhũm wa ma Pawre nhõrkwỹ hwỳr wa tẽ. Nhũm Peris Pawre hã karõ nhũm kato nẽ wa hwỳr tẽ nẽ wa kãm awjarẽ. Tanhmã wa kot amnhĩ to nẽ amnhĩ kaxyw Jejus Kris kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm prãm xàj hprĩ hã wa kãm harẽ. \v 25 Nẽ wa kãm: \p —Nà na htem Jejus Kris kôt amnhĩ nhĩpêx nẽ tãm ri amnhĩ nhĩpêx o pa. Kãm tanhmã amnhĩ tomnuj to hprãm tã ho anhỹr kêt nẽ. Nẽ arĩ Jejus kot amnhĩ nhĩpêx kôt amnhĩ nhĩpêx o pa. Koja Tĩrtũm nhỹrmã mẽ pahpiitã mẽ pahte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho papa hã mẽ pahpumunh xà hkôt tanhmã mẽ pajarẽnh to. Mẽ pahte tãm amnhĩ nhĩpêx xwỳnh ã mẽ pajarẽ rỳ mẽ pahte amnhĩ tomnuj xwỳnh ã mẽ pajarẽ. Anẽ. \p Nhũm pre ã Pawre Peris mẽ Turujire wa kãm kapẽr anẽ. Hãmri nhũm Peris tee ri ujarẽnhja ma nẽ kãm ma nẽ. Kot amnhĩ tomnuj o pa xwỳnh ã amnhĩ pumu nẽ ã kãm kapẽr anhỹrja mar pyma nẽ. Hãmri nẽ Pawre mã kãm: \p —E hãmri. Nà na pa wa ra ama. Mamrĩ ma akupỹm tẽn axà. Kot paj mẽmo arĩgro hã mẽmoj to anhỹr kêt nẽ axte amnhĩ wỳr atã karõ ka axte tanhmã wa inhmã axujarẽnh to. Anẽ. \p \v 26 Nẽ htỳx hamaxpẽr o: \p —Nà kot paj mẽmo arĩgro hã axte amnhĩ wỳr hã karõ kê ixwỳr tẽ nẽ ixte kator prãm xàj inhmã amnhĩrer japêr. Anẽ. \p Hãmri nẽ xatã amnhĩ wỳr hã karõ htã no nhũm aa kot kator kaxyw tanhmã kãm nẽ hkêt nẽ. \p \v 27 Tã nhũm amgrà axkrut nẽ hapêx nhũm Pos Pesti pahi Peristi hpãnhã kêp mẽ õ pahi nẽ mẽ ho amnhĩptà. Jakamã nhũm Peris akupỹm õ krĩ hwỳr nojarêt nẽ Pawre mã ĩhkra karo hkêt rãhã ma mõ. Na pre hamaxpẽr o: \p —Nà kot paj Pawre kator nhũm Ijaew ja hã ijarẽnh ma nẽ ixkamã gryk nẽ. Nà kwãr mẽ hagjênh xà hã ixkre kamã hkrĩ ho hkrĩ. Kot paj kator kêt nẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ kãm ĩhkra karo hkêt rãhã ma akupỹm õ krĩ hwỳr mõ. Jakamã nhũm Pawre arĩ ixkre kamã kêp prês nẽ hkrĩ ho hkrĩ. \c 25 \s1 Pawre Rõm wỳr hkrà ã harẽnh \p \v 1 Tã nhũm pahi nyw Pos Pesti krĩ pê Sejarej wỳr mõn pôj. Hãmri nẽ kamã ri pa hã apkati axkrunẽpxi pix nẽ ma Jerujarẽ hwỳr mõ. \v 2 Hãmri nẽ hwỳr pôj nhũm Ijaew kwỳjaja omu nẽ hwỳr mra nẽ kãm Pawre ho kapẽr nẽ hã hwỳr kurê kumrẽx. Mẽõ patre krãhtũmjê mẽ Ijaew xàptàr tũmrejaja nhũm mẽ hwỳr mra nẽ kãm: \p \v 3 —Pa pahihti? E ot pa mẽ awỳr mra. Kwa xà kot ka Pawre hã karõ kê man awỳr mõ ka jar kot tanhmã amnhĩ tomnuj to hã hkukja nẽ ama? Anẽ. \p No ãm hêx rom ã hã kãm kapẽr anẽ. Kot hã karõ nhũm mẽ kot pry hã hpĩr kaxyw nhũm mẽ hêx rom ã kãm kapẽr anẽ. \v 4 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ mẽ kãm: \p —Tk. Kwa ra Sejarej kamã kêp prês nẽ hkrĩ kênã kot pa kêt amnhĩ wỳr hã karõ. Kot pa tokyx ma akupỹm hwỳr mõ. \v 5 Jakamã kêr ka mẽ axàptàr tũmjaja ma ixkôt mra. Hãmri nẽ Sejarej kamã inhmã tanhmã kot amnhĩ tomnuj to hã harẽnh to pa mẽ ama nẽ rĩ kormã tanhmã harẽnh to. Anẽ. \p \v 6 Hãmri nẽ mẽ kamã pa hã apkati grêre nẽ ma akupỹm Sejarej wỳr mõ. Hãmri nẽ hwỳr pôj nhũm apkati nhũm mẽ hkukjêr xà hã ixkre hwỳr tẽ nẽ mẽ kot mẽ mar xà hã mẽ hkrĩ xà kamã nhỹ nẽ amnhĩ wỳr Pawre hã karõ. \v 7 Nhũm mẽ hwỳr o tẽ nẽ ỹr nhũm hkwỳ kot Jerujarẽ rũm mẽ mõr xwỳnhjaja kãm hipôk nẽ pahi Pos Pesti mã tanhmã ho kapẽr to nẽ ho kapẽr punuj tỳx nẽ. Kot tanhmã amnhĩ tomnuj to ho pa hã ho kapẽr o kuhê. Nom mẽ kot ã kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã omunh kêt tã ãm amnhĩ hkrã hkôt ri tanhmã ho hêx to. \v 8 Jakamã nhũm Pawre tee ri amnhĩ tã mẽ kot ho hêxja ma nẽ kànhmã xa nẽ Pos Pesti mã amnhĩ tã aprã nẽ mẽ kãm: \p —Nà aa ixte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt. Na pa finat Mojes kot Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr nhĩrôp ixãm nẽ hkwỳm ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hkêt nẽ. Nẽ mẽ ixte Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã ri tanhmã ixtỳx ri amnhĩ nhĩpêx to hkêt. Nẽ pahihti Sesti kapẽrja pa pre hirôp ixãm nẽ tanhmã amnhĩ tomnuj to hkêt nẽ. Aa ixte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt kumrẽx. Anẽ. \p \v 9 Hãmri nhũm Pos Pesti kuma nẽ tanhmã hkukamã hamaxpẽr to nẽ hamaxpẽr o: \p —Kwa nhỹ krĩ kamã kot pa we Pawre kot inhmã tanhmã amnhĩ jarẽnh toja ma nhũm Ijaew ja hã kãm ixkĩnh japêr? Nà mẽõ krĩ pê Jerujarẽ hwỳr kot paj akupỹm mẽ hwỳr o mõ nẽ kamã mãn hkukja nẽ kuma. Nà ja na mex. Nà kot paj anẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ Pawre mã kãm: \p —E xà kot puj ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõ pa kamã axte mẽ kot ajarẽnh ma nẽ tanhmã ajarẽnh to nà? Anẽ. \p \v 10 Hãmri nhũm kãm: \p —Nà jar ixte pahihti Sesti nhỹ hã mẽ kot mẽ hkukjêr xà hã ixkre kamã inhỹr nẽ amnhĩ jarẽnh kênã. Jar na htem mẽ hkukja nẽ tanhmã ri mẽ mar to. Na pa pre tanhmã ixkwỳjê ho hkêt nẽ. Mẽmo kaxyw kot pa akupỹm mẽ hwỳr mõ nẽ axte mẽ kãm amnhĩ jarẽ? \v 11 Kop apu pa tanhmã ixte amnhĩ tomnuj to ronhỹx mẽ mãmrĩ ja hã ixpĩ pa mẽ kêp tanhmã ri amnhĩ to hkêt nẽ. Nom mẽ kot ixto hêx pix o ã ijarẽnh anhỹr kênã. Jakamã mẽmo mỳrapê kot kaj mẽ ĩhkram ijaxà? E Rõm kãm pahi maati Sesti hwỳr mãn inhmẽ pa kumã mãn amnhĩ jarẽ. Anẽ. \p Pahi Sesti kêp pyka piitã hkôt mẽ ho amnhĩptàr xwỳnh maati jakamã nhũm Pawre kot mar kaxyw hwỳr hkrà. \v 12 Hãmri nhũm Pos Pesti kuma nẽ ma tẽ nẽ hã õ kôwenatôjê ma. Hãmri nẽ hã axpẽn mar pa nẽ akupỹm hwỳr tẽ nẽ kãm: \p —Tôe. Nà kot paj pahi maati Sesti wỳr amẽ. Ra hwỳr akrà kênã. Anẽ. \s1 Pos Pesti kot Akrip mã Pawre jarẽnh \p \v 13 Tã nhũm apkati grêre nẽ hapêx nhũm pahi hõ pê Akripja ma Pos Pesti hwỳr mõ. Tõx Perênĩs mẽ wa mõ. \v 14 Hãmri nẽ wa hwỳr pôj nẽ kuri wa pa hã apkati grêre nhũm Pos Pesti wa kãm Pawre jarẽ nẽ wa kãm: \p —E pa war amã mẽhõ jarẽ. Na pre pahi Perisja mẽ hagjênh xà kamã mẽhõ jaxà nẽ kormã kator kêt ri nhũm mẽ àpênh nê kator pa hpãnhã àpênh o amnhĩptà. \v 15 Tã ra ma Jerujarẽ hwỳr mõ nhũm Ijaew nhõ patre krãhtũmjê mẽ mẽ àptàr tũmrejaja inhmã ho kapẽr punuj rax nẽ. Nẽ ixte mẽ kãm hpĩr kaxyw inhmã hã àmnênh kãm hihtỳx nẽ. \v 16 Nom pa mẽ kêp ja kaga nẽ mẽ kãm: “Nà mẽ ixpê Rõm nhõ xwỳnhjaja na pa htem ã mẽ hipêx anhỹr kêt nẽ. Na pa htem mẽ kot ho kapẽr xwỳnh noo mã tanhmã hkukjêr to nhũm tanhmã amnhĩ tã àprãr to pa htem kuma nẽ rĩ kormã tanhmã mẽ ho. No na pa htem kormã mẽ kot tanhmã amnhĩ jarẽnh to hkêt ri tanhmã mẽ ho hkêt nẽ.” Anẽ. \p \v 17 —Jakamã nhũm prem kaxyw Sejarej wỳr pôj nhũm apkati pa hã mẽ hkukjêr kurê kumrẽx. Nẽ mẽ kot mẽ hkukjêr xà hã mẽ hkrĩ xà kamã nhỹ nẽ ixte hkukjêr kaxyw amnhĩ wỳr Pawre hã karõ. \v 18 Na pa pre ijamaxpẽr o: “Mãn pre tanhmã amnhĩ tomnuj tỳx to hã na mẽ inhmã harẽnh kaxyw.” \v 19 Anhỹr ã hkamnhĩx tã te kot amnhĩ to mex xwỳnh pyràk. Ãm kot mẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt pix ã nhũm mẽ inhmã harẽ. Nẽ kaxyw mẽhõ htyk xwỳnh jarẽ. Mẽ kot kãm “Jejus” anhỹr xwỳnhja na xep hte mẽ kãm akupỹm htĩr ã harẽnh o pa. Ãm ja pix na prem inhmã harẽ. \v 20 Pa tee ri ixte nhỹri ixprĩ hã tanhmã mẽ kot harẽnh to hã mẽ mar kaxyw hkukamã ijamaxpẽr. Hãmri nẽ hã Pawre kukja nẽ kãm: “Xà kot puj ma akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõ pa axte akwỳ kot tanhmã ajarẽnh to ma nẽ rĩ kormã tanhmã ajarẽnh to nà?” \v 21 Anhỹr tã no nhũm akupỹm Jerujarẽ hwỳr mõr kaga kumrẽx nẽ amnhĩm Rõm kãm pahi maati Sesti jarẽ. Ixte ma hwỳr mẽnh nhũm kot kãm amnhĩ jarẽnh nhũm kot mar nẽ tãm tanhmã harẽnh to kaxyw. Jakamã pa kormã ixte hwỳr mẽnh kaxyw amnhĩ xa hã akupỹm mẽ hagjênh xà kamã haxà nhũm arĩ hkrĩ ho hkrĩ. Anẽ. \p \v 22 Hãmri nhũm Akrip kuma nẽ kãm: \p —Xôwehe? Kwa na pa inhmã tanhmã kapẽr to mar prãm nẽ. Anẽ. \p Hãmri nhũm kãm: \p —Tôe. Nà kê apkati pa hã karõ ka tanhmã kapẽr mar to. Anẽ. \p \v 23 Jakamã nhũm apkati nhũm Akrip mẽ htõx Perênĩs wa pahi hã mẽ ê mex jagjê nẽ ma mẽ hkukjêr xà hã ixkre hwỳr wa tẽ. Pôristi krãhtũm kwỳjê mẽ Sejarej kamã mẽ kot amnhĩ to rũnh xwỳnh kwỳjê mẽ nhũm mẽ hwỳr akuprõ. Nhũm mẽ piitã Akrip mẽ htõx wa kêp pahi hã wa ê mex ã wa omu nẽ wa kamã no pyma nẽ. Hãmri nhũm Pos Pesti Pawre hã karõ nhũm mẽ haprô nẽ ma mẽ hwỳr o tẽ. \v 24 Hãmri nhũm Pos Pesti omu nẽ Akrip mẽ htõx mẽ mẽ kot mar o hkrĩ xwỳnhjê mã kãm: \p —E pahihti Akrip mẽ mẽ apikuprõnh xwỳnhjaja. Ota Pawre xa. Jerujarẽ kamã nẽ jar Sejarej kamã na pre hkwỳjaja inhmã ho kapẽr rax nẽ. Hãmri nẽ ixte hpĩr kaxyw inhmã hã àmnênh kãm hihtỳx nẽ. \v 25 Nom mẽmoj mỳrapê kot pa kêt kupĩ? Tã nhũm amnhĩm pahi maati Sesti jarẽ pa ma hwỳr mẽnh kaxyw. \v 26-27 Nom na htem amarĩ pahi maati Sesti hwỳr mẽ rẽnh kêt nẽ. Na htem kãm mẽ kot tanhmã amnhĩ tomnuj to hã kagà nẽ hwỳr kagà mẽ ro hã mẽ kurẽ. No jahti kot tanhmã amnhĩ tomnuj toja na ixte omunh kêt. Te inhmã tanhmã kot amnhĩ tomnuj to hkêt pyràk. Jakamã na pa mẽ awỳr o tẽ. Mẽ ate kapẽr mar nẽ kot tanhmã amnhĩ tomnuj to hã inhmã harẽnh nhũm ixte hã kagà nẽ pahi Sesti hwỳr mẽnh kaxyw. Jakamã e mẽ kam nẽ hkukja nẽ ama nẽ tanhmã mar to. Anẽ. \c 26 \s1 Pawre kot pahihti Akrip mã amnhĩ jarẽnh \r Atre 8.3, 9.1-19, 22.1-21 \p \v 1 Hãmri nhũm Akrip Pos Pesti kot tanhmã Pawre jarẽnh toja ma nẽ Pawre mã kãm: \p —E mãmrĩ mẽ inhmã amnhĩ jarẽ pa mẽ ama. Anẽ. \p Hãmri nhũm kuma nẽ kãm amnhĩ jarẽnh kaxyw kànhmã kãm ĩhkra pẽ nẽ kãm: \p \v 2-3 —Hêxta waa nẽ. Nà na pa amã amnhĩ jarẽnh kaxyw nẽ ixkĩnh nẽ pahi Akrip. Ra ate mẽ ixpê Ijaew kot amnhĩ nhĩpêx ã mẽ ixpumunh mex. Nẽ mẽ ixte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ ixte axpẽn kukjêrta ate hã mẽ ixpumunh mex. Jakamã na pa amã amnhĩ jarẽnh kaxyw nẽ ixkĩnh nẽ. E tokyx anojarêt kêt nẽ inhma. Pa amã ixujarẽnh jatur xàm kumẽ ka aprĩ hã inhma. \v 4 Nà ixkwỳjaja ra mẽ kot ixte amnhĩ nhĩpêx ã ixpumunh mex. Ixprĩre rũm ixpapxà kamã nẽ mããnẽn Jerujarẽ kamã ixte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ixpaja mẽ kot hã ixpumunh mex. \v 5 Ixpê mẽ hkwỳ pê Parijew nhõ xwỳnh kwỳjê hã mẽ kot ixpumunh. Koja mẽ apu ja hã amã ijarẽnh japêr rỳ ko. Mẽ ixpê Parijew nhõ xwỳnhjaja na pa htem amnepêm finat Mojes kot Tĩrtũm nhỹ hã mẽ inhĩgêtjê mã mẽmoj tã karõ xà hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o ixkwỳjê jakre. \p \v 6 —Amnepêm na pre Tĩrtũm mẽ inhĩgêtjê mã tanhmã amnhĩ jarẽnh to. Kot nhỹrmã mẽ piitã akupỹm mẽ ho htĩr ã amnhĩ jarẽ. Tã ixte ja kôt ijamaxpẽr pix mỳrapê na prem kot hã amã ixto kapẽr kaxyw awỳr ixto mõ. \v 7 Mẽ ixpê Ijaew nhĩgêt piitã na prem Tĩrtũm kapẽr kôt hamaxpẽr o ri pa. Kot nhỹrmã akupỹm mẽ ho htĩr ã amnhĩ jarẽnh kôt hamaxpẽr tỳx o pa. Amnepêm finat Jako mẽ hkra pê 12jaja na prem hkôt hamaxpẽr. Nẽ ixpê mẽ hkanrẽhã mẽ htàmnhwỳ na pa hte ijaxwỳja ja kôt ijamaxpẽr tỳx rãhã ho ri ixpa. Tã ãm mẽmoj pixi mỳrapê na ixkwỳjaja ã amã ixto kapẽr punuj anẽ. \v 8 Mẽ kot ixpyrà nẽ ja kôt hamaxpẽr ã amnhĩ jarẽnh tã nhũm pre Tĩrtũm akupỹm Kra Jejus o htĩr nom nhũm mẽ ixkĩnhã ja kôt hamaxpẽr kêt. Nom Tĩrtũm kêp akupỹm mẽ pahto pahtĩr xwỳnh kênã. \p \v 9 —Amnepêm kormã Jejus kôt ijamaxpẽr kêt ri na pa pre ijaxwỳja mẽ uràk nẽ akupỹm htĩr kôt ijamaxpẽr kêt nẽ. Nẽ ixtỳx ijamaxpẽr o: “Kot paj Jejus pê Najare nhõ xwỳnh kôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê nhĩpêx kati ho ixpa nhũm Tĩrtũm ja hã ixpumu nhũm ja kãm mex nẽ.” \p \v 10 —Anhỹr jakamã pa pre hte tanhmã mẽ homnuj tỳx to ho ri ixpa. Jao Jerujarẽ kamã mẽ inhõ patre krãhtũmjê nhỹ hã mẽ unê nẽ mẽ hagjênh xà kamã mẽ hagjênh o ixpa nhũm mẽ kot mẽ himex kaxyw mẽ hã inhmã amnhĩ jarẽ nhũm ja inhmã mex nẽ. Pa mẽ harẽnh ma nẽ ixkĩnh nẽ. \v 11 Pa pre hte xatã tanhmã mẽ hipêx to nẽ mẽ kot Jejus kaga hprãm xàj mẽ hipêx kati rũnh nẽ. Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre xà hã ixkre piitã kamã pa pre hte ã mẽ hipêx anẽ. Nẽ mẽ kamã inhgryk tỳx jakamã ma krĩ hkwỳ hkôt mẽ hapêr o ri ixpa. à na pa pre mẽ hipêx anhỹr o ri ixpa. \p \v 12 —Tã axte ixte mẽ hkwỳjê pynênh nẽ mẽ hagjênh kaxyw ma Tamas wỳr mõ. Mẽ inhõ patre krãhtũmjê nhỹ hã ma mẽ hwỳr mõ. \v 13 Hãmri nhũm ra kaxkwa nhĩpôk ri myt nhỹ pa kormã pry hã inhmõr ri kaxkwa rũm mẽmo nhĩrãja pumu. Nhũm hirã htỳx o myt jakre nẽ ixtã ajêt pa ixkôt ri mẽ pa xwỳnhjê mẽ hipôk ri ixkuhê. \v 14 Hãmri nẽ mẽ inhmã ma xàj pykap ixrôrôk pa nhũm kaxkwa rũm mẽhõj inhmã kapẽr. Mẽ ixpê Ijaew kapẽr o kapẽr nẽ inhmã: “Pa Sawti? Hêxta waa nẽ. Kwa mon ka hte axtem nẽ ixtomnuj tỳx o ri apa? Nom na ka tee ri ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kaprỳ.” Anẽ. \v 15 Hãmri pa tee ri kuma nẽ kãm: “Kwa mẽ atõ na ka ã inhmã akapẽr anẽ?” Anẽ. \p —Hãmri nhũm inhmã: “Ixpê Jejus na pa amã ixkapẽr. Pa na ka hte ixpê ixkôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê homnuj tỳx o apa ho te pa ixtomnuj tỳx pyràk. \v 16 E kànhmã xa. Ate inhmã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho apa kaxyw na pa amã amnhĩ to amnhĩrĩt. Jarãhã ate ixpumunh xà hkôt ate mẽ kãm ma ijarẽnh nẽ mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh o mẽ ahkre ho ri mẽ hkôt apa kaxyw na pa amnhĩ kaxyw ata. Kot paj nhỹrmã axte awỳr ixkato nẽ tanhmã amã ixkapẽr to ka inhma nẽ ma mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt apa. Ja kaxyw na pa amnhĩm ata.” Anhỹr o inhmã kapẽr. \v 17 Hãmri nẽ inhmã: “E kot paj Ijaew mẽ Ijaew kêt xwỳnhjê hwỳr amẽ nẽ anê mẽ omunh mex nẽ nhũm mẽhõ apĩr kêt nẽ. \v 18 Kêr ka ma mẽ hkôt mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh o ri apa kê mẽhprĩ hã kuma. Mẽ kot amnhĩ tomnuj kaga nẽ amnhĩ kaxyw ixkôt hamaxpẽr nẽ ixkôt amnhĩ xunhwỳr kaxyw. Hãmri nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ omu nẽ ixkukwak ri amnhĩ katut kôt mẽ kot amnhĩ tomnuj piitã rẽnh pa nẽ axte kãm hamaxpẽr kêt nẽ. Hãmri nẽ mẽ ho hkra. Koja mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ hãmri nẽ axte Satanasti nhỹ hã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hkêt nẽ. Pãnhã Tĩrtũm kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o pa.” Anẽ. \p \v 19 —à na pre Pahihti Jejus inhmã kapẽr anẽ. Tã kot kaxkwa rũm inhmã ixàpênh jarẽnh ã karõja pa pre mar tỳx nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri ixpa pahi Akrip. \v 20 Jakamã na pa pre ma mẽ hkôt mẽ kãm kapẽr jarẽnh o ri ixpa. Tamas kumrẽx hwỳr nẽ hpãnhã Jerujarẽ hwỳr nẽ hpãnhã pika pê Jutej piitã hkôt Ijaew mã kapẽr jarẽnh o ri ixpa. Tã hpãnhã Ijaew kêt xwỳnhjê mã harẽ. Na pa hte mẽ kãm ixkapẽr o: “Kwa mẽ ate amnhĩ tomnuj kaga nẽ hpãnhã Tĩrtũm kôt amnhĩ xunhwỳ. Hãmri nẽ hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o ri apa. Mẽ piitã mẽ kot apê hkwỳ hã mẽ apumunh kaxyw.” Anẽ. \p \v 21 —Ãm ja pix mỳrapê na pre ixkwỳjaja ixpynê. Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã ixpynê nẽ ra mẽ kot ixpĩr kaxyw. \v 22-23 Nom na hte Tĩrtũm ixtãnopxa nẽ ixto ixihtỳx mex rãhã ho pa pa arĩ mẽ kãm harẽnh o ri ixpa. Mẽ kot amnhĩ to rũnh xwỳnhjê mã nẽ mẽ kêp amrakati xwỳnhjê mã nẽ mẽ piitã mẽ kãm harẽnh o ri ixpa. Finat Mojes mẽ Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o mẽ pa xwỳnhjaja kot ra hkukamã tanhmã harẽnh to xà hkôt pa hte mẽ kãm harẽnh o ri ixpa. Nẽ mẽ kãm: “Tĩrtũm kot mẽ pakaxyw ãm xwỳnhta na pre amnhĩ xà htỳx kamã hamak kãm ty. Tã nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr. Kumrẽx na pre akupỹm ho htĩr jakamã kumrẽx na pre tanhmã mẽ kãm kapẽr to ho ri mẽ hkôt pa. Mẽ kot amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnh piitã uràk nẽ nhỹrmã Tĩrtũm mẽ wa õ krĩ kamã htĩr tũm nẽ pa ho pa hprãm xàj mẽ harẽnh o pa. Mẽ ixpê Ijaew nẽ mããnẽn mẽ apê Ijaew kêt xwỳnhjaja nhũm pre ã mẽ pajarẽnh anẽ.” Anhỹr o pa hte mẽ kãm harẽnh o ri mẽ hkôt ixpa pahi Akrip. Anẽ. \p \v 24 Nhũm Pawre kormã kot mẽ kãm amnhĩ jarẽnh par kêt ri nhũm Pos Pesti tee ri tanhmã Jejus jarẽnh to hã kuma nẽ kàx pê kãm kapẽr nẽ kãm: \p —Kwa na ka akrã axpã nà? Pẽr ate kagà pumunh tỳx kurê akrã pipãnh pyràk o ri atỳx ã ri mẽ inhmã axujarẽnh anẽ. Anẽ. \p \v 25 Hãmri nhũm kãm: \p —Nà ixkrã pipãnh kêt. Ãm hãmri na pa mẽ amã awjarẽ. \v 26 Jerujarẽ kamã na prem Jejus pĩ nhũm mẽ piitã omu. Tã nhũm akupỹm htĩr hãmri nẽ hpimxur pê ri pa hkêt nẽ. Na pre mẽ ohtô nẽ akupỹm htĩr kãm omu. Pahi Akrip ra kot ja mar mex jakamã na pa ixàmnhĩx ã mẽ amã harẽnh anẽ. \p \v 27 Anhỹr o kãm kapẽr hãmri nẽ pahi Akrip wỳr rĩt nẽ kãm: \p —Kwa pahi Akrip. Xà Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o mẽ pa xwỳnhjaja kot Jejus kukamã tanhmã harẽnh toja kôt na ka hte ajamaxpẽr? Nà ra hkôt ajamaxpẽr kênã. Ra ixte ajamaxpẽr kôt apumunh mex. Anẽ. \p \v 28 Hãmri nhũm tee ri kuma nẽ kãm: \p —Tk. Kwa xà kot kaj ã inhmã akapẽr anẽ pa ama nẽ apyrà nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt ijamaxpẽr? Nà na ka ixte ã ate Jejus jarẽnh anhỹrja kôt ijamaxpẽr ã ixkamnhĩx kaprỳ. Anẽ. \p \v 29 Hãmri nhũm Pawre kãm: \p —Ko. Kot kaj ixpyrà nẽ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr pa ixkĩnh nẽ. Nom kaxipix kêt. Mẽ apiitã mẽ ate inhmar o akrĩ xwỳnhjaja mããnẽn. Mẽ ate mẽ ixpyrà nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr na inhmã hprãm. Ãm ixpyrà nẽ mẽ apê prês pix na inhmã hprãm kêt. Anẽ. \p \v 30 Hãmri nhũm pahi Akrip nẽ htõx Perênĩs nẽ pahi Pox Pesti nẽ mẽ hkôt mẽ mõr xwỳnhjaja kànhmã kuhê nẽ ma mrar kaxyw. \v 31 Nẽ nojarêt nẽ Pawre hã axpẽn mã: \p —Kwa tanhmã kot amnhĩ tomnuj to hkêt kênã kot kêt mẽ haxà rỳ kupĩ. Anẽ. \p \v 32 Hãmri nhũm Akripja Pos Pesti mã kãm: \p —Kwa kop apu kot amnhĩ kaxyw pahi maati Sesti hwỳr hkrà hkêt ronhỹx pu mẽ ra kator. Anẽ. \c 27 \s1 Mẽ kot Rõm wỳr Pawre mẽnh ã mẽ harẽnh \r Atre 23.11, 25.12 \p \v 1 Tã nhũm mẽ pyka pê Itar wỳr pahi maati Sesti hwỳr Pawre mẽnh kaxyw. Itar kamã mẽ õ krĩ maati na pre kêp Rõm. Jakamã nhũm Pawre mẽ mẽ kot mẽ hagjênh xà kamã mẽ hkrĩ xwỳnh mẽ ho hpimrààtã ma mẽ o mra nẽ pôristi krãhtũm Jurti nhĩhkram mẽ haxàr pa. Kot ma Rõm wỳr mẽ o mõr kaxyw. Jurtija kêp Itar kamã mẽ õ pahi maati hã pôristi krãhtũm nhũm prem ma mẽ kãm mẽ o mõr kaxyw ĩhkram mẽ hagjênh pa. Ixpê Rukre na pa pre inhmã Pawre hkôt inhmõr prãm nẽ mẽ hã ajêt nẽ mẽ hkôt mõ. \p \v 2 Tã pa mẽ ra inhnojarêt nhũm Aristak haxwỳja ma mẽ ixkôt mõ. Pyka pê Masetõn nhõ xwỳnh na pre. Õ krĩ pê na pre Tesarõn. Jakamã nhũm ma wa ixkôt mõ. Hãmri nhũm pàrja nojarêt. Atamĩx rũm pàr nhũm ra As wỳr nojarêt pa mẽ hwỳr inhgjêx pa nẽ ma kamã mõ. \v 3 Hãmri nhũm apkati pa mẽ krĩ pê Sito hwỳr pôj nẽ hã pàr xi. Nhũm pôristi krãhtũm Jurtija Pawre ho mex jakamã pa mẽ Sito hwỳr pôj nhũm Pawre mã anẽ pa mẽ ixkato nẽ ma ixkràmnhwỳjê hwỳr mra nẽ mẽ kutã apku nẽ ma akupỹm pàr wỳr mra. \p \v 4 Tã pa mẽ axte mõ. Nom nhũm kôk mẽ ixkutã àpêr tỳx jakamã pa mẽ umaj juk nẽ gô hipôk kupu ho mõ. Gô hipôk pê Sipreja pa mẽ upôk rũm ma hkupu ho mõ nhũm mẽ inhnê kôk pê àmnàr mex nẽ. \v 5 Hãmri pa mẽ mõõ nẽ pyka pê Siris mẽ Pãpir wa hakrenh o mõ nẽ pyka pê Ris kamã Mira hwỳr pôj nẽ hã pàr xi nẽ ijapôx pa. \v 6 Hãmri nhũm pôristi krãhtũmja Aresãnrir rũm pàr pumu nhũm ra Itar wỳr nojarêt. Pa mẽ hwỳr inhgjêx kurê kumrẽx hãmri nẽ ma kamã axte mõ. \v 7 Hãmri nhũm pàrja kôk kutã tee ri mõr prêprêk kaxyw nẽ ãm amnhĩm hprĩ nẽ mõr ã apkati xohtô nẽ pa mẽ tokyx ixpôx kêt nẽ. Tã Sito hwỳr ixàhtêp o mõ nom nhũm kôk mẽ ixkutã hihtỳx rax kumrẽx. Jakamã pa mẽ juk nẽ gô hipôk pê Kret jatur xà jahpa nẽ ma kape hã mõ nhũm mẽ inhnê kôk pê àmnàr mex nẽ. Hãmri pa mẽ ma Sarmõn jakrenh o mõ \v 8 nhũm pàr kôk kutã amnhĩm hprĩ nẽ kape hã mõ. Pa mẽ mõ nẽ jatã Rasej tã pàr nhĩkwỹ xà mex wỳr pôj nẽ kamã pàr xi. \v 9 Nom pàr kot amnhĩm hprĩ nẽ mõr jakamã nhũm ra kôk xàpêr tỳx nẽ kamã kry htỳx ã mytwrỳ mẽ ixtã kato. Mytwrỳja ã mẽ kot kôk xàpêr tỳx pymaj nhỹhỹm pàr kãm mrar kêt. Jakamã nhũm Pawre tokyx mẽ inhmõr nê pàr nhõ xwỳnhjê mã kapẽr kãm hihtỳx nẽ mẽ kãm: \p \v 10 —Kwa pu mẽ jar kôk xàpêr tỳx jamãr o ri papa nà. Kê kôk mẽ kry htỳxja hapêx pu mẽ rĩ kormã axte mõ. Kot puj mẽ anhỹr kêt nẽ kôk xàpêr tỳx kãm mõ nhũm nhỹri pàrja mẽ pahpê axà nhũm gô mẽ apê mẽ akukrêx o hapêx pa. Pu mẽ pajaxwỳja axkaprã. \p \v 11 Anhỹr o mẽ kãm kapẽr tã no nhũm mẽ kuma nẽ ãm kuma. Pàr pãm mẽ pàr o mrar xwỳnh wa nojarêt tỳx nẽ kapẽr ma nẽ ãm kuma. Nhũm pôristi krãhtũm wa nojarêt ã wa kuma nẽ haxwỳja Pawre mar kêt nẽ. \v 12 Nhũm mẽ kot pàr nhĩkwỹ xà mex jarẽnhja mẽ kot mex ã harẽnh tã mẽ kêp omnuj nẽ. Hã na wrỳk nẽ kôk xàpêr tỳx nhũm mẽ kêp omnuj tỳx nẽ. Jakamã nhũm mẽ piitã Pawre rom ra nojarêt nẽ. Mẽ kãm tokyx krĩ pê Wẽnĩs wỳr hpôx prãm jakamã nojarêt tỳx nẽ. Gô hipôk pê Kret kamã na Wẽnĩsja. Nẽ kamã kôk xàpêr tỳx kêt jakamã nhũm mẽ hwỳr nojarêt nẽ axpẽn mã: \p —E kwa pu mẽ tokyx Wẽnĩs wỳr mõ nẽ kamã mãn kôk xàpêr tỳx japêx jamãr o papa. Anẽ. \p Hãmri nẽ piitã hwỳr nojarêt. \s1 Kôk kot pàr o àpêr tỳx ã harẽnh \p \v 13 Tã nhũm kahpa hkôt kôk xàpêrja katàt kôt kawax pê apê nhũm mẽ kamã ama nẽ axpẽn mã: \p —E hãmri. Tokyx pu mẽ mõ. Anẽ. \p Jakamã pa mẽ pàr o htỳx xà ho api nẽ axte mõ. Ma gô hipôk pê Kret jakàr ã mõ. \v 14 Puh nhũm na wrỳ nẽ kôk àpêr tỳx kumrẽx. Mẽ kot kãm “kôk xàpêr tỳx maati” anhỹr xwỳnhja gô hipôk rũm mẽ ixto àpêr tỳx kumrẽx o mõ. \v 15 Hãmri nẽ mẽ ixkutã àpêr tỳx nhũm pàr tee ri kutã hkarôt. Pa mẽ kormã Wẽnĩs wỳr ixpôx kêt ri ra ho awjanã nhũm amnhĩ krã hkôt kôk kôt mõ. \v 16-17 Hãmri nẽ mõ nẽ gô hipôk pê Krawti jahpa nẽ hakàr ã mõ nhũm mẽ inhnê kôk pê amỹtà nhũm amnhĩm hprĩ nẽ kawax pê apê. Hãmri pa mẽ pàr krare kot mẽ ixkôt mõr xwỳnhja pa mẽ kumỳ nẽ pàr rax kãm kumẽ. Ra kamã gô rax tã pa mẽ ixkarôt tỳx nẽ nê hkapĩr pa nẽ ho api nẽ pàr rax kãm kumẽ nẽ ho htỳx. Hãmri nẽ hpãnhã kôk xàpêr tỳx pymaj pàr rax kaxpre hpa. Hãmri nẽ kôk kot pykahti grà maati pê Sirteja wỳr pàr mẽnh nhũm kot amnhĩ to pykahti xãm o htẽm pymaj nhũm mẽ kot ho mrar xà hã kupẽxê rax o wrỳ nhũm pàr amnhĩ krã hkôt ma kôk kôt mõ. \p \v 18 Tã nhũm apkati nhũm kôk arĩ mẽ ixpê pàr o àpêr tỳx nẽ arĩ na wrỳk rax rãhã nẽ. Jakamã pa mẽ pàr àr pymaj nê mẽ hikukrêx kwỳ gôx kãm rẽnh pa. Kaxkritre nẽ àr kêt kaxyw. \p \v 19 Tã nhũm apkati pa mẽ hpãnhã pàr kre kamã ri nê hikukrêx kwỳ rê nẽ gôx kãm kurẽ. \v 20 Nhũm kôk arĩ àpêr tỳx kumrẽx ã apkati xohtôô nẽ. Nẽ na wrỳk rax rãhã jakamã pa mẽ kanhêti pumunh kêt nẽ myt pumunh kêt o mẽ ixtã apkati xohtô rax kumrẽx. Hãmri nẽ tee ri ahkapi nẽ tee ri amnhĩ kukamã ijamaxpẽr. Nẽ ixtyk par pix kukamã ijamaxpẽr o ixkaprĩ nẽ ixkrĩ. \p \v 21 Hãmri nẽ mẽ inhmã ma xàj ixàpkur kêt ryy nẽ. Hãmri nhũm Pawre tee ri ja hã mẽ ixpumu nẽ pàr nhõ xwỳnh wa kãm kapẽr nẽ wa kãm: \p —Kwa na pa pre tee ri Kret kãm man mẽ pamõr nê war amã ixkapẽr. Kop apu mũtar mãn mẽ kuri arĩ ri mẽ hkôt mẽ papa ronhỹx pu mẽ pajamakêtkati nẽ paxàmnhĩx ri papa. Tã nhỹx pu mẽ ri mẽ hikukrêxja gôx kãm rẽnh par kêt nẽ. \v 22 Nom kwa kêr ka mẽ tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr kêt nẽ. Kot puj mẽ pahtõ pahtyk kêt nẽ. Ãm pàrja pix koja axà nẽ hapêx. \v 23 Ixpê Tĩrtũm krajê hõ na pa. Na pa hte kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri ixpa. Jakamã na pre kamàt ja kamã ixwỳr kapẽr o wrỳk xwỳnhjê hõ mẽ nhũm ixwỳr wrỳ nẽ inhmã awjarẽ \v 24 nẽ inhmã: “Pa Pawre? Kwa tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr o amã ma hkêt nẽ. Kot kaj akà hkĩnh pê ma Itar kamã Rõm wỳr mõ nẽ pôj nẽ pahi maati Sesti pumu nẽ kãm amnhĩ jarẽ. Jakamã koja Tĩrtũm akôt mẽ mõr xwỳnh piitã omunh mex nẽ ka mẽ atõ tanhmã amnhĩ to hkêt nẽ.” Anẽ. \p \v 25 —à kot inhmã kapẽr anhỹr jakamã kwa mẽ amnhĩ to htỳx nẽ tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr kêt nẽ. Tĩrtũm kapẽr o wrỳk xwỳnh kot inhmã ujarẽnh xà hkôt koja Tĩrtũm ã mẽ panhĩpêx anẽ. Ixte ja hã omunh mex kênã. \v 26 Koja xep kôkja nhỹri gô hipôk ã pàr krakrak pa. Nom mẽ papajaja kot puj mẽ pahkà hkĩnh pê hwỳr pahpôx pa. Anẽ. \p \v 27 Tã pa mẽ mõõ nẽ ã inhmõr anhỹrja ã ixtã semãn axkrut nẽ ra gô rax pê Ariax kôt axà. Kamàt kãm hkôt axà nhũm kôkja arĩ pàr o apêr tỳx rãhã ho mõ. Hãmri nhũm kôt ã kamàt nhũm pàr o mrar xwỳnhja ra pàr kot pykahti grà htêp ã hkamnhĩx. \v 28 Jakamã nhũm mẽ gô xupỳm pumunh xà ho gô pumu nhũm upỳm kêp 36 met. Hãmri nhũm hã ahtũmre nẽ axte omu nhũm ra hpãnhã kêp 27 met pix. Jao ra pàr kot gô kokwe htêp o mõr ã omu. \v 29 Hãmri nẽ kot kẽn kuranh nẽ hã pikrakrak pymaj katẽ rũm ho htỳx xà ho 4 nẽ gôx kãm kurẽ nhũm arĩ ajêt. Hãmri nhũm mẽ tokyx kãm arĩgro hprãm o arĩgro mã nojarêt o hkrĩ. \v 30 Hãmri nhũm pàr kãm mẽ àpênh xwỳnhjaja tanhmã hamaxpẽr to nẽ hêx rom pàr krare ho wrỳk o tẽ. Mẽ kot mẽ ixrer nẽ ahte xarmã mõr nẽ rêr nẽ tokyx gô hipôk wỳr hpôx kaxyw. No ãm hêx rom te mẽ kot axte pàr krã rũm ho htỳx xà hõ mẽnh kaxyw pyràk o amnhĩ nhĩpêx nẽ kaxyw ho wrỳk o tẽ. \v 31 Nom nhũm Pawre mẽ hamaxpẽr ã mẽ omu hãmri nẽ pôristi mẽ mẽ hkrãhtũm mã mẽ harẽ nẽ mẽ kãm: \p —Kwa koja mũjjaja mẽ pare nẽ ahte pàr krare kamã xarmã mõn rê ka mẽ apikaprãr pa kãm ga. Anẽ. \p \v 32 Hãmri nhũm mẽ tee ri kuma nẽ mẽ hwỳr hprõt nẽ mẽ kêp pàr krare pê hkaxpre xà jakà nhũm gôx kãm tẽm nẽ ma gô hkôt hkaprỳn mõ. \p \v 33 Tã hãmri nhũm ra myt kator o mõ nhũm Pawre akupỹm mẽ piitã mẽ ho mẽ hamaxpẽr o hihtỳx kaxyw mẽ kãm: \p —Kwa na ka mẽ tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr o akaprĩ nẽ axàpkur kêt o atã semãn axkrut. \v 34 E pu mẽ mẽmoj krẽ nẽ ho amnhĩ xihtỳx. Kot puj mẽ pahtõ pahtyk kêt nẽ. Ãm hãmri na pa mẽ amã ixkapẽr. Anẽ. \p \v 35 Hãmri nẽ mẽmoj py nẽ mẽ noo mã Tĩrtũm mã harẽ nẽ hkur o xa \v 36 nhũm mẽ ja hã omunh xà hkôt akupỹm tãm hamaxpẽr o mõ. Hãmri nẽ amnhĩm mẽõ hkwỳ jamỳ nẽ kumẽ kuku. \v 37 Pàr kãm mẽ inhmõr xwỳnhjaja na pa prem ixpê 276. \v 38 Tã pa mẽ ra ixàpkur pa. Hãmri nẽ pàr kaxkrit kaxyw mẽ apkur xà hã mẽmoj y jakrêxja gôx kãm hkapĩr pa. \s1 Pàr mẽ kêp pikrakrak ã harẽnh \p \v 39 Tã nhũm ra myt kator mex nẽ nhũm mẽ amnhĩ kukamã gô hipôk pumu nẽ axpẽn mã: \p —Kwa nhỹ pika na mũj wehe? Anẽ. \p Hãmri nẽ nhỹri hakàx ã amnhĩm nõr xà mex pumu nẽ hwỳr pàr o mõr kaxyw hã axpẽn ma. \v 40 Hãmri nẽ kaxyw pàr o htỳx xà jakà nhũm axrê nẽ gôx kãm rôrôk pa. Nẽ pĩ ho pàr o juk xà nhõ xê xàja nhũm mẽ mããnẽn krãhta. Hãmri nẽ akupỹm mrar xà hã kupẽxê nhô nhũm kôk ho hikot nẽ ma gô jakàx wỳr o mõ. \v 41 Nom nhũm pàr kormã hakàx pê awry hã mõr ri amnhĩ to kokwe kura nẽ pyka nhĩmõk ã nõ nhũm mẽ tee ri kot hkaxàr nẽ akupỹm gô xupỳm mã mẽnh kaxyw. Nom nhũm gô kot pàr nhĩxô htak tỳx kurê nhũm mẽ ixpê pikrakrak par o mõ. \v 42 Jakamã nhũm pôristijaja tee ri omu hãmri nẽ ra mẽ kêp prêsjê nhĩmex kaxyw. Mẽ kot gôx kãm rôrôk nẽ gô hipôk wỳr hpa ho nana nẽ mẽ kêp pikunor pymaj kot mẽ himex kaxyw. \v 43 Nom nhũm mẽ hkrãhtũmja kãm Pawre pĩr prãm kêt jakamã ja nê mẽ hkurê nẽ mẽ inhmã: \p —E mẽ ate apa ho gô rẽnh mex xwỳnhjaja. Akumrẽx mra nẽ mrõ nẽ ho nana ho mra nẽ rê. \v 44 No mẽ ate apa ho nana punuj xwỳnhjaja kêr ka mẽ tapti rỳ pàr kukrêx õ mỳ nẽ hã ajêt nẽ hã ma mõn rê. Anẽ. \p Hãmri pa mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ ixpiitã ixkà hkĩnh pê ixrêr pa. \c 28 \s1 Gô hipôk pê Maw kamã mẽ pa hã mẽ harẽnh \r Makre 16.17-18 \p \v 1 Tã pa mẽ ixpiitã ixkà hkĩnh pê ixrêr pa. Nhũm gô hipôk ã mẽ pa xwỳnhjaja mẽ inhmã gô hipôk nhĩxi jarẽ nhũm xep kêp Maw. \v 2 Nhũm Maw nhõ xwỳnhjaja mẽ ixto mex nẽ. Nhũm axte na wrỳk rax nẽ nhũm kry htỳx kumrẽx nhũm mẽ ixkamã ukaprĩ nẽ mẽ inhmã kuto nẽ mẽ inhmã kapẽr mex nẽ. \v 3 Hãmri nhũm Pawre kuwy kaxyw ri pĩ kawrà ho mra nẽ kuwy hwỳr o tẽ nẽ hã haxwỳr o xa. Hãmri nhũm kagã xoprê õ wẽnên xihtỳxja kuwy kagro pymaj pĩ rũm kato nẽ ĩhkra hã kunha nẽ hã àpêr o ajêt. \v 4-5 Hãmri nhũm Pawre omu nẽ amnhĩ nê ho apê nẽ kuwy kamã kumẽ nhũm kamã tẽm nẽ xêt pa. Hãmri nhũm gô hipôk nhõ xwỳnhjaja tee ri ja hã omu nẽ axpẽn mã: \p —Kwa ga mẽmyti mũj pumu. Mãn kêp mẽ hpar o pa xwỳnh na. Hã na kagã õ wẽnên xihtỳxta kunha. Nà koja ty nẽ rĩ amnhĩ pumu. Ra hkà hkĩnh pê gô rũm mẽ pahwỳr rêr tã koja tã ty kãm ga. Anẽ. \p \v 6 Hãmri nhũm mẽ tee ri kot tanhmã amnhĩ to hã hkamnhĩx nẽ hamãr o kuhê. à htỳx nẽ ĩhkra hikot rỳ htyk kurê kumrẽx ã hkamnhĩx tã nhũm tanhmã amnhĩ kamã hamak to hkêt nẽ. Ãm htỳx ri hkĩnh nẽ kapẽr nẽ hpikunhar o ri mra. Hãmri nhũm mẽ tee ri omu nẽ axpẽn mã: \p —Kwa tanhmã kot amnhĩ tore hã. Kêp mẽ hpar o pa xwỳnh kêt. Mãn kêp kaxkwa kamã mẽpahpãmjê hõ nà? Hã na kagã kunha nhũm tanhĩ to hkêt nẽ. Anẽ. \fig Atre 28.1-6|src="CN02051B.TIF" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Atre 28:6" \fig* \p \v 7 Nhũm gô hipôk ã mẽ õ pahihti pê Puptija. Õrkwỹ hã jawỳ jakamã nhũm amnhĩ kôt mẽ ixwỳ pa mẽ ma hkôt mõ nẽ kuri hkôt ixpa ho ixtã apkati axkrunẽpxi nhũm mẽ ixto mex nẽ. \v 8 Nhũm ra Pupti nhĩpêêxà kêp à nẽ nõ. Kà kagro htỳx nẽ haôk. Hãmri nhũm Pawre hwỳr tẽ nẽ omu nẽ hã ĩhkra xi nẽ ho Tĩrtũm wỳ nhũm akupỹm ho mex kurê kumrẽx. \v 9 Hãmri nhũm gô hipôk nhõ xwỳnhja harẽnh ma nẽ Pawre hwỳr mẽ à xwỳnh piitã o mra nhũm mẽ omu nẽ Tĩrtũm nhỹ hã akupỹm mẽ ho mex pa. \v 10-11 Hãmri nhũm gô hipôk nhõ xwỳnhjaja mẽ ixto mex rax nẽ. \s1 Pawre axte Rõm wỳr nojarêt ã harẽnh \r Rõmãn 1.10-12, 15.30-32 \p Tã pa mẽ gô hipôôta kamã ixpa hã mytwrỳ axkrunẽpxi. Hãmri nhũm kôk xàpêr tỳxta hapêx pa mẽ axte inhnojarêt nẽ ma mõ. Pàr õ kamã hpãnhã mõ. Aresãnrir rũm pàrja pa mẽ hpãnhã kamã mõ. Mẽ kot kãm “sãnti pihpo” anhỹr xwỳnhta kamã. Na pre gô hipôk kamã haxwỳja kôk xàpêr tỳx hapêx jamãr xa hã hikwỹ htã ra axte nojarêt. Hãmri nhũm gô hipôk nhõ xwỳnhja ma mẽ inhmõr xà hã mẽ inhmã mẽ ixàpkur xà hkwỳ nhõr rax nẽ. Hãmri pa mẽ pàr wỳr inhgjêx pa nẽ ma kamã mõ. \v 12 Mõõ nẽ Sirakus wỳr pôj nẽ hã pàr xi. Hãmri nẽ krĩja kamã mẽ ixtã apkati axkrunẽpxi nẽ axte mõ. \v 13 Mõõ hãmri nẽ Rekre hwỳr pôj nẽ hã pàr xi. Hãmri nẽ kamã mẽ ixtã apkati. Nhũm ra kahpa hkôt kôkja kawax pê àpêr mex jakamã pa mẽ ma hkôt mõ. Nẽ mẽ ixtã apkati axkrut nẽ Potew wỳr pôj nẽ hã pàr xi. \v 14 Hãmri nẽ pàr rũm ijapôj nẽ krĩ kamã Jejus kôt mẽ ixtõ nẽ htõx kwỳjê pumu nhũm mẽ amnhĩ wỳr mẽ ixwỳ. Pa mẽ ma mẽ hkôt mra nẽ mẽ hkôt ri ixpa hã ixtã ũ semãn. Hãmri nẽ ma Rõm wỳr hpãnhã ixpar o mõ. \v 15 Hãmri nẽ kormã amỳm inhmõr ri nhũm Rõm kãm Jejus kôt mẽ ixtõ nẽ ixtõxjaja mẽ ijarẽnh ma nẽ man mẽ ixkutã mra. Ma krĩ pê Prasxi Apja mẽ “Wẽn Pijakrunẽpxi” anhỹr xwỳnh jarẽnhja wa hwỳr mẽ ixkutã mra. Hãmri pa mẽ axpẽn kaxpa nhũm Pawre mẽ omu nẽ hkĩnh nẽ. Nẽ mẽ hã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽ nẽ kãm: \p —Pa Tĩrtũm? Nà ãm hãmri na ka mẽ ixkutã jajê rẽ. Na pa mẽ omu nẽ ixkĩnh nẽ. Nà amex o amex Tĩrtũm. Anẽ. \p \v 16 Hãmri pa mẽ ma mẽ hkôt Rõm wỳr mõ nẽ pôj. Jatã Itar kãm Rõm wỳr pôj. Hãmri nhũm pôristi krãhtũm Pawre mã: \p —E kot paj mẽ hagjênh xà kamã ajaxàr kêt nẽ. Kot kaj amã nhỹri ixkre kamã apa hprãm nẽ mamrĩ kamã apa. Nom koja pôristi hõ akôt pa ho pa. \p Anhỹr jakamã nhũm nhỹri ixkre kamã pahihti Sesti kot mar kaxyw kamã hamak o pa. \s1 Pawre kot Rõm kamã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh \r Atre 17.5-6 \p \v 17 Tã nhũm Pawre Rõm kamã hã apkati axkrunẽpxi nẽ amnhĩ wỳr Ijaew xàptàr tũmrejê hwỳ nhũm mẽ hã akuprõ nhũm mẽ kãm amnhĩ jarẽ nẽ mẽ kãm: \p —E ixkwỳjaja. Pa mẽ amã amnhĩ jarẽ ka mẽ inhma. Nà na pa pre mẽ panhĩgêtjê kapẽr nhĩrôp tanhmã ixãm to hkêt nẽ rỳ ixte tanhmã mẽ pahkwỳjê hõ hto hkêt tã nhũm mẽ pahkwỳjaja amarĩ ixpynê. Jerujarẽ kamã ixpynê nẽ Rõm nhõ xwỳnhjê nhĩhkram ijaxà. \v 18 Hãmri nhũm mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx ã ixkukja nẽ tee ri mẽ kot mẽmoj mỳrapê ixpĩr kaxyw tanhmã ixkukjêr to kaprỳ. Jakamã nhũm mẽ kãm ixkator prãm nẽ. \v 19 Nom nhũm mẽ pahkwỳjaja kãm ja mex kêt jakamã pa pre jar pahi maati Sesti kot ixte kãm amnhĩ jarẽnh ã inhmar kaxyw amnhĩm harẽ nẽ man hwỳr mõ. Kot paj tanhmã kãm mẽ pahkwỳjê ho ixkapẽr punuj to hkêt nẽ. Ãm ixte amnhĩ tã tanhmã mar to hpix kaxyw na pa hwỳr mõ. \p \v 20 —Tã pa amnhĩ wỳr mẽ awỳ. Ixte mẽ amã amnhĩ jarẽnh kaxyw. Mẽ pahkaprĩ xwỳnhta. Mẽ pahte kormã kamã pajamak o papa xwỳnh Jejusta. Ãm ixte amnhĩ kaxyw hkôt ijamaxpẽr pix mỳrapê na prem ã kàx o ixkaxpre anẽ. Anẽ. \p \v 21 Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ kãm: \p —Nà jar tanhmã ajarẽnh kute hkêt. Na pre Jutej kamã mẽ pahkwỳjaja tanhmã ajarẽnh to hã kagà nẽ mẽ ixwỳr mẽnh kêt nẽ. Nẽ ham mẽ kurũm mẽ hpôx xwỳnhjaja na prem tanhmã mẽ inhmã ajarẽnh to hkêt nẽ. \v 22 No na xep hte pyka piitã hkôt mẽ kãm mẽ ate Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê kurê nẽ. Na pa pre mẽ ajarẽnh ma nẽ mẽ inhmã axujarẽnh mar prãm nẽ. Anẽ. \p \v 23 Hãmri nhũm mẽ kot mar kaxyw arĩgro hta. \p Tã nhũm mẽ kot arĩgro hyr kato nhũm mẽ Pawre nhõrkwỹ hwỳr pikuprõnh rax nẽ nhũm mẽ kãm awjarẽ. Mẽ kãm ujarẽnh ry nẽ. Nẽ ho kamàt. Nẽ mẽ kãm: \p —Nà mẽ pahte amnhĩ wỳr kamã pajamak o papa xwỳnh Jejusja. Kot kaj mẽ atõ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xãm nhũm Tĩrtũm ja hã apumu nẽ ato hkra. Anẽ. \p Nhũm pre ã mẽ kãm kapẽr anẽ. Nẽ finat Mojes kot Tĩrtũm nhỹ hã Jejus kukamã tanhmã hã kagà htoja nhũm mẽ kãm harẽ. Nẽ Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o mẽ pa xwỳnhjaja kot tanhmã hã kagà htoja nhũm mẽ kãm harẽ. \v 24 Hãmri nhũm mẽ hkwỳjaja kuma nẽ hkôt hamaxpẽr nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. No nhũm mẽ hkwỳjaja kuma nẽ ãm kuma nẽ kãm axte mar prãm kêt nẽ. \p \v 25-29 Jakamã kànhmã kuhê nẽ nojarêt nhũm Pawre mẽ kãm: \p —Nà amnepêm na pre Tĩrtũm finat Ijaisti mã tanhmã kapẽr to. ỹ hã kot mẽ panhĩgêtjê mã tanhmã kapẽr jarẽnh to kaxyw. Tĩrtũm Karõ nhỹ hã kot mẽ kãm kapẽr nẽ tanhmã mẽ harẽnh to kaxyw. Te Tĩrtũm tãm mẽ kãm kapẽr pyràk mẽ kãm kapẽr. Nẽ ãm hãmri tanhmã mẽ pahkwỳjê jarẽnh to. Na pre mẽ kãm: \q1 E Ijaisti. Kêr ka ma akwỳjê hkôt ri mẽ kãm tanhmã ixkapẽr jarẽnh to ho ri apa. \q1 Nẽ mẽ kãm: “Kot kaj mẽ ajamak o axumar tỳx tã aprĩ hã ixkapẽr mar kêt nẽ. \q1 Nẽ mẽ ano ho arĩt tỳx tã aprĩ hã ixte amnhĩ nhĩpêx ã ixpumunh kêt nẽ. \q1 Mẽ amã ixkapẽr mar prãm kêt jakamã te mẽ ate mar pymaj amnhĩ jamak pro pyràk o amnhĩ nhĩpêx o ri apa. \q1 Nẽ mẽ amã ixte amnhĩ nhĩpêx ã ixpumunh prãm kêt jakamã te mẽ ate ixte amnhĩ nhĩpêx ã ixpumunh pymaj te mẽ anomnhõt pyràk o amnhĩ nhĩpêx o ri apa. \q1 Jao amnhĩ kaxyw ixkôt ajamaxpẽr kêt nẽ. \q1 Kop mẽ amã ixkapẽr mar prãm ronhỹx ka mẽ aprĩ hã inhmar tỳx nẽ. \q1 Nẽ aprĩ hã ixte amnhĩ nhĩpêx ã ixpumunh mex nẽ. \q1 Jao amnhĩ tomnuj kaga hpa nẽ ixkôt amnhĩ xunhwỳ. \q1 Pa ja hã mẽ apumu nẽ mẽ ato mex nẽ. \q1 Tã ka mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ.” Anhỹr o kêr ka mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt apa Ijaisti. Anẽ. \m Na pre ã Tĩrtũm mẽ panhĩgêtjê kaxyw Ijaisti mã kapẽr anẽ nhũm ô ri mẽ kãm ujarẽnh o pa nẽ mẽ pamã hã kagà. Jakamã kwa mẽ okora. Kêr ka mẽ jajê pyrà nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr hkêt nẽ. Kwa mẽ inhma nẽ inhmar tỳx nẽ. Ijaew kêt xwỳnhjaja kot kapẽr marja na ra Tĩrtũm kãm hprãm nẽ. Jakamã koja mẽ hwỳr mẽ kot kapẽr jarẽnh o mẽ pa xwỳnh kwỳjê rẽ nhũm mẽ hkôt mẽ kãm ujarẽnh o pa nhũm mẽ kuma nẽ mẽ akurom kãm mar prãm nẽ. Anẽ. \p Hãmri nhũm mẽ kuma nẽ hapôx pa nẽ ma akupỹm axpẽn mã tanhmã kapẽr jarẽnh to ho mra. \v 30 Hãmri nhũm pahi maati Sesti tokyx amnhĩ wỳr Pawre hwỳ nẽ tanhmã mar to hkêt nhũm õrkwỹ kamã kêp prês nẽ pa ho hã amgrà axkrut. Nẽ tãm õrkwỹ pãnhã mẽ kãm amnhĩre. Nhũm pre krĩ nhõ xwỳnhjaja ohtô nẽ hwỳr mra nhũm amnhĩ wỳr mẽ omu nẽ hkĩnh nẽ. \v 31 Na pre hte amnhĩ wỳr mẽ kuwỳ nẽ mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o hkrĩ. Mẽ kot Tĩrtũm Kra Pahihti Jejus Kris kôt amnhĩ xunhwỳr nhũm Tĩrtũm kot ja hã mẽ omunh nẽ amnhĩ katut kôt mẽ kot amnhĩ tomnuj rẽnh par nẽ mẽ ho hkra hã mẽ kãm ujarẽnh o hkrĩ. Nẽ mẽ kot hkôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê jahkre. Tanhmã mẽ kot Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx mex to ho pa hã mẽ kãm karõ ho hkrĩ. Hãmri nhũm mẽhõ ja nê tanhmã kãm kapẽr to hkêt nẽ. \p Tã ãm ja pix Teopre. Ixpê Rukre na pa awỳr kagàja nhĩpêx nẽ kumẽ. Nẽ kamã amã tanhmã mẽ pahkwỳjê jarẽnh to. Tã ãm ja pix na hapêx.