\id 1CO - Apinayé NT -Brazil 2008 (DBL 2013) \h Wam Korĩt \toc1 Pawre kot Korĩt kãm Jejus kôt hkwỳjê hwỳr kagà nẽ mẽnh \toc2 Wam Korĩt \toc3 1Ko \mt1 Wam Korĩt \mt2 Pawre kot Korĩt kãm Jejus kôt hkwỳjê hwỳr kagà nẽ mẽnh \ip Pawre na pre kagàja nhĩpêx. Jejus nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa xwỳnhjê hõ na pre. Na pre hipêx nẽ ma krĩ pê Korĩt kãm Jejus krajê hwỳr kumẽ. Nẽ kagàja kamã mẽ kãm tanhmã mẽmoj tã karõ hto. Na pre mẽ kot àhpumunh tỳx ã amnhĩ to jarkrar o pa nê mẽ kãm kapẽr. Nẽ tanhmã amnhĩ tomnuj to nê mẽ kãm kapẽr. Nẽ mẽ hprõ nẽ mẽ mjên xwỳnhjaja tanhmã wa kot axpẽn nhĩpêx to hã mẽ kãm karõ. Nẽ mẽ kot Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh kaxyw axpẽn wỳr mẽ pikuprõnh nẽ tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã nhũm mẽ kãm karõ. à na pre Pawre mẽ kãm mẽmoj tã karõ nẽ hã kagà anẽ. Nẽ mẽ kãm: \c 1 \p \v 1 Pa Korĩt kãm Jejus kôt ixkwỳjaja. Xà mẽ amex? Ot pa mẽ awỳr kagàja nhĩpêx nẽ kumẽ. Ixpê Pawre na pa Kris kôt mẽ pahtõ Sostenes mẽ wa awỳr ixpẽr mẽ. Tã kagàja nhĩpêx nẽ mẽ awỳr kumẽ. Tĩrtũm na pre ixte Jejus Kris nhỹ hã mẽ ajahkre ho ri ixpa kaxyw ixãm. \v 2 Tã ot pa mẽ awỳr kagà nhĩpêx nẽ mẽnh mã. Korĩt kãm ixpyrà nẽ mẽ apê Tĩrtũm krajê hwỳr. \p Tĩrtũm kot amnhĩ kaxyw mẽ axunhwỳr jakamã na ka prem amnhĩ tomnuj kaga nẽ Kris kôt amnhĩ xunhwỳ nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri apa. Krĩ piitã hkôt mẽ kot amnhĩ to Jejus Kris wỳr o mẽ pa xwỳnhjê pyrà nẽ. Mẽ panhõ Pahihti Jejus Krisja ãm pixi mex na. \p \v 3 Nẽ Tĩrtũm kêp Mẽpahpãm maati nẽ Jejus Kris kêp mẽ panhõ Pahihti jakamã na pa hte mẽ ato wa hwỳr rãhã o ri ixpa nẽ mẽ ato wa hwỳr o: \p —Kwa Tĩrtũm mẽ Jejus wa. Kêr ka wa Korĩt nhõ xwỳnhjê kutã anojarêt rãhã ho wa ri apa. Nẽ mẽ ho mex rãhã nẽ. Kê mẽ amnhĩ tã war apumunh kôt ri hamakêtkati nẽ hkĩnh nẽ àmnhĩx tanhmã ri amnhĩ nhĩpêx to ho ri pa. Anẽ. \s1 Tĩrtũm kot Jejus Kris kukwak ri mẽ pahto mex ã harẽnh \r Sikũn Pêtre 1.2; Wam Tesarõn 5.23-24 \p \v 4 Nẽ mẽ ate amnhĩ kaxyw Jejus Kris kôt ajamaxpẽr o ri apa jakamã na hte Tĩrtũm mẽ ato mex nẽ. Tã pa hte kãm amnhĩ jarẽnh kaxyw nẽ kãm mẽ ajarẽnh o: \p —Pa Tĩrtũm. Ãm hãmri na ka pre Korĩt nhõ xwỳnh kwỳjê ho akra. Nà ja mex o mex. Anẽ. \p \v 5 Nẽ ra mẽ ate Kris kôt amnhĩ xunhwỳr jakamã na ka mẽ ra amex kumrẽx nẽ ri apa. Nẽ aprĩ hã Kris kot amnhĩ nhĩpêx pumunh mex nẽ aprĩ hã akwỳjê mã harẽnh o ri mẽ hkôt apa. \v 6 Na pa pre mẽ awỳr mõ nẽ mẽ amã Kris kot amnhĩ nhĩpêx ã harẽnh o ri mẽ akôt ixpa. Ka prem inhma nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr tỳx kurê kumrẽx. \v 7 Jakamã nhũm Tĩrtũm mẽ ate kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho apa kaxyw mẽ ato mẽ axihtỳx. Nẽ kaxyw mẽ amã mẽ ate axpẽn to mex xà piitã mẽ amã kugõ. Mẽ ate Jejus kot akupỹn mẽ pahwỳr wrỳk jamãr pê hapêr arĩt o apa pê tanhmã kãm axpẽn nhĩpêx to ho apa kaxyw. \v 8 Koja Tĩrtũm tanhmã mẽ akrã hto ka mẽ hkôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx rãhã nhũm Pahihti Jejus Krisja akupỹn mẽ pahwỳr wrỳ. Hãmri nẽ mẽ ate amnhĩ nhĩpêx ã mẽ apumu nẽ mẽ ajarẽnh o: \p —Nà ãm hãmri na hte jajaja amnhĩ to mex pix o ri pa. Anẽ. \p \v 9 Nẽ koja Tĩrtũm ra kot amnhĩ jarẽnh xà hkôt mẽ ato mex nẽ. Ra kot mẽ ate Pahihti Jejus Kris kôt apa kaxyw amnhĩm mẽ axunhwỳr jakamã koja ra kot amnhĩ jarẽnh xà hkôt mẽ ato mex rãhã nẽ. \s1 Mẽ pahte mẽmoj tã axpẽn pê pahpigrành kêt ã mẽ pamã karõ \r Rõmãn 15.5-6; Sikũn Korĩt 13.11; Epes 4.1-6; Piripos 2.1-4; Wam Pêtre 3.8 \p \v 10-11 E Kris kôt ixkwỳjaja. Na ka xep htem mẽmoj tã axpẽn mã axàkjêr pix o ri apa nhũm pre Krojre hkwỳjaja amnẽ ixwỳr pôj nẽ inhmã mẽ ajarẽ. Kwa nà mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Kêr ka mẽ axpẽn kôt ri amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri apa. Nẽ axpẽn kôt ri ajamaxpẽr rãhã nẽ. Te ixkre tipxi kamã mẽ ri apa pyràk o mãn kêt mẽ axpẽn nhĩpêx o ri axpẽn kôt apa. Nẽ mẽ axpẽn kutã anojarêt rãhã ho ri apa. No mẽmoj tã axpẽn mã axàkjêr pê axpẽn pê apigrành kêt nẽ. Na pa Pahihti Jejus Kris nhỹ hã mẽ amã ã ja hã karõ anẽ. \p \v 12 Nẽ na ka xep htem ahpỹnhã ri mẽ apê mẽ ixkwỳ hã amnhĩ jarẽnh o ri apa. Jao mẽ akwỳjaja pa ixkôt ri amnhĩ nhĩpêx xwỳnh ã amnhĩ jarẽ. Nẽ mẽ akwỳjaja axtem Apor kôt ri amnhĩ nhĩpêx xwỳnh ã amnhĩ jarẽ. Nẽ mẽ akwỳjaja axtem Simãw Pêtre hkôt amnhĩ nhĩpêx xwỳnh ã amnhĩ jarẽ. Nẽ mẽ akwỳjaja axtem Kris kôt amnhĩ nhĩpêx o ri apa xwỳnh ã amnhĩ jarẽ. à na ka xep htem ahpỹnhã amnhĩ jarẽnh anhỹr o ri pa. \p \v 13 Kwa nà ka mẽ ã ahpỹnhã amnhĩ jarẽnh anẽ nẽ te mẽ ate Kris o apigrành pyràk o hipêx. Kwa mon ka hte mẽ akwỳjaja apê ixkwỳ hã amnhĩ jarẽ? Xà pa na pa pre pĩ kahpa hã ajêt nẽ mẽ anê ty? Nà Kris pix na pre mẽ panê hã ajêt nẽ ty. Xà mẽ apê pa ixkwỳ hã amnhĩ jarẽnh kaxyw na prem mẽ akrã kumrã? Nà mẽ apê Kris kwỳ hã amnhĩ jarẽnh kaxyw na prem ã mẽ anhĩpêx anẽ. Mẽ kot ja hã mẽ apumunh xwỳnhjaja kot mẽ apê Kris kwỳ hã mẽ apumunh kaxyw. Tã na ka xep htem axtem nẽ ã ri ahpỹnhã mẽ kãm amnhĩ jarẽnh anhỹr o ri apa. \p \v 14-15 Kop ãm ixte amnhĩ kôt mẽ axunhwỳr prãm ronhỹx pa mẽ ato mẽ axohtô nẽ mẽ akrã kumrã nẽ mẽ amã: “E ra mẽ apê ixkwỳ na ka mẽ.” Anẽ. Nom na pa pre ã mẽ amã ixkapẽr anhỹr kêt nẽ. Ãm hãmri na pa pre ãm mẽ ato grêre nẽ mẽ akrã kumrã. Ãm Kripti mẽ Gajre wa pix. \v 16 Ku nẽ xep mããnẽn Estepti nẽ kaxyw mẽ hkwỳjaja. Ãm jajê pixjaja. Nom ko apu axte mẽ hkwỳ ko. Ixte mẽ hkrã kumrãr xwỳnhjê mã ijamaxpẽr tỳx kêt. \v 17 Na pre Kris ixte mẽ hkrã kumrãr o ri ixpa kaxyw ixãm kêt nẽ. Ãm ixte mẽ kãm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa pix kaxyw na pre ixãm. \p Nẽ na pa hte amnhĩ krã hkôt ri ixujarẽnh o ri mẽ akôt ixpa hkêt nẽ. Kot pa ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nhũm mẽ ixkapẽr mex ã inhma nẽ pa ixkôt amnhĩ xunhwỳ. Ja pymaj na pa hte amnhĩ krã hkôt ri tanhmã ixujarẽnh to ho ri ixpa hkêt nẽ. Na pa hte ãm ixprĩ hã Kris kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. Mẽ pahpiitã mẽ panê htyk ã harẽnhja pa hte mẽ kãm harẽ. Mẽ kot hprĩ hã mar nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr kaxyw. Jao amnhĩ krãm mẽ ujarẽnh mexta jagjênh nẽ hã no htỳx kaxyw. Pa ja hã mẽ omu nẽ ixkĩnh nẽ ijamaxpẽr o: \p —Na htem ixkapẽr ma nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr kurê kumrẽx. Nà ãm hãmri na pa hte mẽ kãm ixkapẽr kaprỳ ho ri ixpa hkêt nẽ. Anẽ. \p \v 18 No kêt mẽ pahte Tĩrtũm kot mẽ pahto hkra xwỳnhjaja ra mẽ pahte Kris pĩ kahpa hã mẽ panê htyk ã harẽnh mar nẽ pahkĩnh nẽ papa xwỳnh na pu mẽ. Jakamã na pu htem pajamaxpẽr o: \p —Nà ãm hãmri na Tĩrtũm Kraja htyk kukwak ri mẽ ixto mex nẽ mẽ ixto hkra. Mẽ ujarẽnhja mex kumrẽx. Anẽ. \p No kêt mẽ kêp hkra hkêt xwỳnhjaja na htem tee ri Kris tyk ã harẽnh ma nẽ hamaxpẽr o: \p —Tk. Tanhmã kot kêt we amnhĩ to nẽ mẽ panê ty? ãm amarĩ mẽ kot amnhĩ krã hkôt pĩ kahpa hã nhôr nẽ hpĩr kênã. Anẽ. \s1 Tĩrtũm kra hkêt xwỳnhjê jarẽnh \r Matêwre 11.25-26; Wam Korĩt 3.19 \p \v 19 Nẽ Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot mẽ kêp hkra hkêt xwỳnhjê jarẽnh kot: \q1 Mẽ kot htỳx ri àhpumunh tỳx ã amnhĩ to jarkrar o pa htã kot paj mẽ kêp ja ho ijapêx pa nhũm mẽ ã amnhĩ jarẽnh anhỹr kaprỳ. Anẽ. \m \v 20 Jakamã mẽ àhpumunh tỳx ã mẽ kot amnhĩ to jarkrar xwỳnhjaja nẽ mẽ kot Mojes kapẽr o mẽ ahkre ho ri mẽ pa xwỳnhjaja nẽ mẽ kapẽr rũnh xwỳnhjaja. Mẽ kot Tĩrtũm Kra hkôt amnhĩ xunhwỳr kêt jakamã te mẽ àhpumunh kêt pyràk. Tĩrtũm kra hkêt xwỳnhjaja kot mẽ àhpumunh tỳx ã mẽ harẽnh tã no ãm Tĩrtũm noo mã te mẽ àhpumunh kêt pyràk. Nẽ te htỳx ri mẽ kot amnhĩ nhĩpêx o pa pyràk. \v 21 Tĩrtũm àhpumunh o àhpumunh jakamã na pre ra mẽ hkukamã hamaxpẽr o: \p —Nà kot paj mẽ àhpumunh tỳx ã mẽ omunh xà hkôt mẽ ho ixkra hkêt nẽ. Ãm mẽ kot ixkra Jejus kot mẽ nê htyk ã harẽnh mar nẽ amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr pix ã mẽ omunh xà hkôt kot paj mẽ ho ixkra. Anẽ. \p \v 22-24 No Ijaewjaja kãm amnhĩ krã hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx prãm jakamã na pa hte mẽ ixpê Jejus kwỳjaja mẽ hwỳr mra nẽ mẽ kãm Kris kapẽr jarẽnh o ri ixpa nhũm mẽ inhma nẽ ãm mẽ inhma. Nẽ te mẽ kot mẽ inhmar kêt pyrà nẽ mẽ inhmã: \p —Tk. Nà kot paj mẽ tokyx axujarẽnh kôt amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Kot kaj mẽ inhmã mẽ ixte aa mẽmoj pumunh kêt õ ho anẽ pa mẽ ja hã apumu nẽ axihtỳx ã apumu nẽ rĩ kormã hkôt amnhĩ nhĩpêx. \p Anhỹr o inhmã kapẽr. Tã no pa mẽ kãm ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Ãm Kris kot mẽ panê pĩ kahpa hã htykja pix pa htem mẽ kãm harẽnh o ri ixpa. Ja kamã nhũm mẽ hkwỳjaja mẽ inhma nẽ ãm mẽ inhma nẽ Kris xihtỳx kêt ã ãm amarĩ htyk ã harẽ. No mẽ hkwỳjaja. Tĩrtũm kot amnhĩ kaxyw mẽ unhwỳr xwỳnhjaja na htem mẽ kurom mẽ inhma nẽ ra mẽ inhmar tỳx kurê kumrẽx. Nẽ mẽ inhmã kapẽr o: \p —Nà ãm hãmri na Krisja Tĩrtũm pyrà nẽ hihtỳx o hihtỳx. Ãm hãmri na ka ã harẽnh anẽ. Anẽ. \p No Ijaew kêt xwỳnhjaja na Ijaew pyrà nẽ kãm amnhĩ krã hkôt amnhĩ nhĩpêx o pa hprãm kêt nẽ. Nẽ mẽ kãm mẽ àhpumunh tỳx pix prãm o pa. Jakamã na pa htem mẽ kãm Kris kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa nhũm mẽ hkwỳjaja mẽ inhma nẽ Ijaew kwỳjê pyrà nẽ ãm mẽ inhma nẽ mẽ inhmã: \p —Tk. Nà na ka htem ãm ri axêx o ri apa. Kot pa mẽ akapẽr mar kêt nẽ. Kot paj mẽ axàhpumunh tỳx ã mẽ apumu nẽ rĩ kormã mẽ ama nẽ mẽ akôt amnhĩ nhĩpêx. \p Anhỹr tã pa mẽ ãm arĩ Kris kot mẽ panê htykja pix pa mẽ kãm harẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. Nhũm mẽ hkwỳjaja mẽ inhma nẽ mẽ inhmã: \p —Nà mẽ axàhpumunh kêt jakamã na ka htem atỳx ri ã ja jarẽnh anẽ. \p Anhỹr tã no nhũm mẽ hkwỳjaja. Tĩrtũm kot amnhĩ kaxyw mẽ unhwỳr xwỳnhjaja na htem mẽ inhma nẽ mẽ inhmã kapẽr o: \p —Nà ãm hãmri na ka mẽ ã Krisja jarẽnh anẽ. Tĩrtũm pyrà nẽ àhpumunh o àhpumunh kênã. Anẽ. \p \v 25 Tĩrtũm mẽ Jejus wa mẽ pakurom àhpumunh o àhpumunh nẽ hihtỳx o hihtỳx. \s1 Tĩrtũm mẽ parom hihtỳx o hihtỳx ã harẽnh \r Matêwre 11.25; Sikũn Korĩt 12.7-10; Xiakre 2.5 \p \v 26 E Kris kôt ixtõ nẽ ixtõxjaja. Amnepê mã Tĩrtũm kot amnhĩm mẽ axunhwỳrta ã tanhmã na ka prem amnhĩ nhĩpêx to ho ri apa? Nà na ka prem axohtô nẽ jar mẽ noo mã axàhpumunh kêt nẽ ri apa. Nẽ mẽ apê pahi hkêt nẽ ri apa. Mẽ axohtô nẽ amnhĩ to hkryre nẽ ri apa. \v 27 Tã nhũm Tĩrtũm amnhĩ kôt mẽ ate amnhĩ to hkryre xwỳnhjê xunhwỳ. Koja nhỹrmã kot tanhmã mẽ pahpiitã mẽ pajarẽnh to xà hã arĩgrota kato hãmri nhũm mẽ àhpumunh tỳx ã amnhĩ to jarkrar xwỳnhjaja Tĩrtũm kot mẽ kurom mẽ pahto hkra hã mẽ pahpumu hãmri nẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr nẽ amnhĩ kamã hpijaàm tỳx nẽ. Nẽ mẽ hihtỳx ã amnhĩ to jarkrar xwỳnhjaja haxwỳja. Nhũm Tĩrtũm kot mẽ kurom mẽ pahto hkra hã mẽ pahpumu nẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr nẽ amnhĩ kamã hpijaàm tỳx nẽ. \p \v 28 Na hte Tĩrtũm amnhĩ kaxyw mẽ kot amnhĩ to hkryre xwỳnhjê xunhwỳ. Nẽ mẽ kot mẽ kamã kahak o pa xwỳnhjê xunhwỳ. Jar pyka ja kamã mẽ hkwỳ kot mẽ hkaga htã nhũm Tĩrtũm amnhĩ mã mẽ unhwỳ. Mẽmo kaxyw na hte ã amnhĩm mẽ unhwỳr anẽ? Nà mẽ kot nhỹrmã tee ri mẽ àhpumunh tỳx ã amnhĩ jarẽnh xwỳnhjê pumunh nẽ axpẽn mã mẽ harẽnh o: \p —Kwa mẽ pahte mẽ àhpumunh tỳx ã mẽ harẽnh tã nhũm Tĩrtũm mẽ pahpyrà nẽ amnhĩ kaxyw mẽ unhwỳr kêt nẽ. Nà te mẽ àhpumunh kêt pyràk. \p Anhỹr o axpẽn mã mẽ harẽnh kaxyw na pre Tĩrtũm amnhĩm mẽ kot amnhĩ to hkryre xwỳnhjê xunhwỳ. \v 29 Jakamã kot puj mẽ nhỹrmã Tĩrtũm mã amnhĩ to jarkrar pê tanhmã kãm amnhĩ jarẽnh to hkêt nẽ. Rỳ kãm: \p —Kwa ga ixpumu Tĩrtũm. Na pa hte ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Kwa ja hã ixpumu nẽ ixto akra nà? \p Anhỹr o amnhĩ to hwỳr kêt nẽ. \v 30 Ãm Jejus pix kukwak ri na hte Tĩrtũm mẽ pahto hkra. Tãm na pre Tĩrtũm noo mã amnhĩm mẽ paxunhwỳ. Mẽ pahte uràk nẽ pahpê hkra kaxyw. Jakamã na pu htem ãm pix kukwak ri amnhĩ nhĩpêx mex o ri papa. Nhũm mẽ pamã àhpumunh tỳx xà hkwỳ gõ. Tã ra kot mẽ pahte amnhĩ tomnuj pê mẽ papytàr jakamã kot puj mẽ nhỹrmã pahtyk tã no ãm akupỹm pahtĩr nẽ Tĩrtũm mẽ wa kuri pahtĩr tũm nẽ pamex kumrẽx nẽ papa ho papa. \v 31 Tã ã Jejus kot mẽ panhĩpêx kot anhỹr jakamã Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ja jarẽnh kot: \q1 Kot ka mẽ amã mẽmoj tã jarkrar prãm nom kêr ka mẽ kamjaja amnhĩ to jarkrar kêt nẽ. Mẽ panhõ Pahihti ra kot mẽ panê tanhmã amnhĩ nhĩpêx toja pix ã tanhmã ho jarkrar to ho ri apa. Anẽ. \c 2 \s1 Pawre kot tanhmã Kris jarẽnh to hã harẽnh \r Sikũn Korĩt 4.1-7; Wam Pêtre 3.15 \p \v 1-2 E Kris kôt ixtõ nẽ ixtõxjaja. Amnepê mã ixte mẽ awỳr inhmõrta ã na pa pre inhnojarêt nẽ ijamaxpẽr o: \p —Kot paj ma mẽ hwỳr mõ nẽ mẽ kãm Kris kapẽr jarẽ. Kot amnhĩ grônh kôt mẽ inhnê htykja pa mẽ kãm harẽ. Ãm ja pix jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. Nom kot paj mẽ kapẽr japjê xwỳnhjê pyrà nẽ mẽ kãm ixkapẽr japjê hkêt nẽ. Rỳ mẽ uràk nẽ te ixàhpumunh tỳx o ri ixkapẽr japjê pyràk o ri mẽ kãm ixkapẽr japjê hkêt nẽ. Kot paj ãm ixkatàt kôt ri mẽ kãm tanhmã Jejus jarẽnh to pix o ri mẽ hkôt ixpa. \p Anhỹr o mẽ akukamã ijamaxpẽr. Hãmri nẽ ma mẽ awỳr mõ nẽ mẽ awỳr pôj nẽ mẽ amã Jejus kot mẽ panê htyk nẽ akupỹm htĩrja pix jarẽnh rãhã ho ri ixpa. \v 3 Na pa pre tee ri amnhĩ kukamã ijamaxpẽr nẽ ijamaxpẽr o: \p —Hêxta waa nẽ. Tanhmã kot pa we mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh to nhũm mẽ inhmar tỳx nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr kurê kumrẽx wehe? Kot paj amnhĩ krã hkôt mẽ kãm harẽnh kêt nẽ. Ja kaxyw ijamaxpẽr tỳx kêt kênã. Kot paj amnhĩ krã hkôt mẽ kãm harẽ nhũm mẽ ãm inhma nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr kêt nẽ. Nà kot paj Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kãm tanhmã ixkapẽr to kê tãm tanhmã mẽ hkrã hto kê mẽ inhma nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr japêr. \p Anhỹr o ijamaxpẽr. \v 4 Nẽ mẽ ate inhmar kaxyw na pa pre ixêx rom tanhmã mẽ ano kupyr to ho ri ixpa hkêt nẽ. Rỳ mẽ pajaja mẽ ixàhpumunh xà hkôt tanhmã mẽ amã ixkapẽr to hkêt nẽ. Na pa pre ãm Tĩrtũm Karõ nhỹ hã mẽ amã awjarẽ. Mẽ ate mar nẽ hihtỳx o hihtỳx ã omunh kaxyw. \v 5 Jakamã na ka prem Tĩrtũm xihtỳx ã omu nẽ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr kurê kumrẽx. No pa ixàhpumunh tỳx ã ixpumunh kôt ixkôt ajamaxpẽr kêt nẽ. Na ka prem ixkapẽr ma nẽ ajamaxpẽr o: \p —Nà Tĩrtũm na mẽ parom àhpumunh o àhpumunh nẽ hihtỳx o hihtỳx. \p Anhỹr o ajamaxpẽr kôt ajamaxpẽr kurê kumrẽx. \s1 Tĩrtũm Karõ kot mẽ pamã àhpumunh xà nhõr ã harẽnh \r Matêwre 7.6; Juãw 14.22, 16.13-15; Xiakre 3.13-18 \p \v 6 Nẽ na hte Tĩrtũm kra hkwỳjaja Tĩrtũm kot amnhĩ nhĩpêx ã omunh mex. Nẽ hamaxpẽr ã omunh mex. Jakamã na pa hte mẽ ahkre japjê ho mẽ hkôt ixpa. Nom jar pika ja kamã mẽ pajamaxpẽr tỳx xà ho mẽ ahkre hkêt nẽ. Rỳ pika piitã hkôt mẽ utàr xwỳnhjê jamaxpẽr tỳx xà ho ri mẽ ahkre ho ri ixpa hkêt nẽ. Koja nhỹrmã mẽ àhpumunh xàja mẽ kêp hapêx pa. \v 7 Jakamã na pa hte ãm Tĩrtũm xàhpumunh xà pix o mẽ ahkre o ri ixpa. \p Amnepê mã kormã mẽmoj piitã hkêt ri na pre Tĩrtũm amnhĩ kukamã amnhĩ jarẽnh o: \p —Mẽ kot amnhĩ kaxyw Ixkra hkôt mẽ hamaxpẽr o mẽ pa xwỳnhjaja kot paj mẽ ho ixkra nhũm mẽ mex kumrẽx nẽ pa ho pa. \p Anhỹr o mẽ harẽ. Nom mẽ kot hkôt amnhĩ xunhwỳr kêt xwỳnhjaja nhũm kormã mẽ kãm ja ho amnhĩrĩt kêt nẽ. Tã ja na pa hte ra mẽ kãm harẽnh rãhã ho ri mẽ hkôt ixpa nhũm mẽ Tĩrtũm kãm mẽ pahto hkra hprãm hã harẽnh ma. \v 8 Nom pika piitã hkôt mẽ ho amnhĩptàr xwỳnhjaja na mẽ kormã ja mar kêt nẽ. Kêp apu mẽ kot mar ronhỹx prem pĩ kahpa hã mẽ panhõ Pahihti nhôr nẽ hpĩr kêt nẽ. Mex o mex tã nhũm prem axtem nẽ ã hipêx anẽ. \v 9 Mẽ kot mẽmoj mex pumunh kêt tã Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot mẽmoj mex jarẽnh kot: \q1 Na pre Tĩrtũm mẽ kãm hkĩnh xwỳnhjê kutêp mẽmoj mex kwỳ jaxwỳ nhũm mex o mex nẽ mẽ ahã hikwỹ. \q1 Aa mẽhõ kot mẽmoj mex o mexja pumunh kêt. \q1 Nẽ aa mẽhõ kot ã mẽmoj kot anhỹr pumunh kêt. \q1 Nẽ aa ã mẽmoj mex kot anhỹr kukamã hamaxpẽr kêt. \q1 Tã nhũm Tĩrtũm mẽ kutêp hkwỳ jaxwỳ. \m Anhỹr o kot harẽnh tã no nhũm mẽ kot hkôt amnhĩ xunhwỳr kêt xwỳnhjaja ã kapẽr anhỹrja mar kêt nẽ. \v 10 Mẽ pamã na pre Tĩrtũm ja ho amnhĩrĩt. Na pre ra mẽ pamã Karõ gõ nhũm mẽ pamã gjêx o mẽ pamã mẽmoj to amnhĩrĩt mex nẽ. Tĩrtũm Karõja àhpumunh tỳx o àhpumunh tỳx. Nẽ kot hprĩ hã Tĩrtũm jamaxpẽr pumunh par. \v 11 No mẽ papajaja na pu htem axpẽn jamaxpẽr kôt axpẽn pumunh kêt nẽ. Na pu htem papam amnhĩ jamaxpẽr ã amnhĩ pumu. Ja pyrà nẽ Tĩrtũm Karõ pix na hte Tĩrtũm jamaxpẽr pumunh. \v 12 No mẽ pahpê hkrajaja na hte mẽ pahkarõja pix mẽ pakamã pa hkêt nẽ. Na hte mããnẽn Tĩrtũm Karõja mẽ pakamã pa nẽ mẽ pamã tanhmã mẽmoj to amnhĩrĩt to ho mẽ pahkôt pa. Nẽ Tĩrtũm kot mẽ pakutêp mẽmoj mex jaxwỳrja nhũm ja kukamã mẽ pamã harẽnh o amnhĩrĩt. \p \v 13 Jakamã na pa htem amnhĩ krã hkôt ri mẽ kãm ixujarẽnh kêt nẽ. Ãm Tĩrtũm Karõ nhỹ hã na pa hte ixprĩ hã mẽ kãm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. Ra Tĩrtũm Karõ kot mẽ amã gjêx xwỳnhjê mã pa ỹ hã ixkapẽr. \v 14 No mẽ kãm Tĩrtũm Karõ kapẽr mar prãm kêt xwỳnhjaja na htem Tĩrtũm kot amnhĩ nhĩpêx pumu nẽ hprĩ hã omunh kêt nẽ. Mẽ kãm kapẽr mar prãm kêt jakamã na htem ri kot tanhmã mẽ pahto mex to hã harẽnh ma nẽ hamaxpẽr o: \p —Tk. Kwa mo kaxyw na htem ri ã Tĩrtũm jarẽnh anẽ? Tanhmã kot we amnhĩ to nẽ mẽ pahto mex? Nà kot anhỹr kêt. Anẽ. \p \v 15 Nom mẽ pahpê Tĩrtũm kra hkwỳ hã mẽ pahte Karõ kapẽr mar mex xwỳnhjaja na pu hte mẽ kurom Tĩrtũm kot amnhĩ nhĩpêx ã omunh mex nẽ. Nẽ Karõ xô ri mar mex nẽ nhũm mẽ kot Karõ kapẽr mar kêt xwỳnhjaja tee ri ã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ pahpumu. Nom hprĩ hã mẽ pahte Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx pumunh kêt nẽ. \v 16 Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ja jarẽnh kot: \q1 Mẽhõ na kot Tĩrtũm jamaxpẽr pumunh? \q1 Nẽ mẽhõ na pre we kãm hamaxpẽr gõ? \q1 Nà amrakati kumrẽx. Tapxipix na àhpumunh tỳx o àhpumunh tỳx. Anẽ. \m Tã mẽ papajaja mẽ pahte Tĩrtũm Karõ kapẽr mar tỳx xwỳnhjaja na pu htem Kris xô ri pahprĩ hã hamaxpẽr kôt omunh mex nẽ. \c 3 \s1 Mẽ kot Tĩrtũm mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to xwỳnhjê jarẽnh \r Wam Korĩt 14.20; Karatas 5.16-21; Epes 4.14; Eprêw 5.11 \p \v 1 E Kris kôt ixtõ nẽ ixtõxjaja. Pa mẽ amã mẽmoj jarẽ ka mẽ inhma nẽ kãm ajamaxpẽr. Nà amnepê mã kormã mẽ ate Kris kôt amnhĩ nhĩpêx tohtuj anhỹrta ã tanhmã na ka prem amnhĩ nhĩpêx to ho ri apa wehe? Na ka prem arĩ ajamaxpẽr tũm kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx. Kormã mẽ ate Tĩrtũm Karõ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex kêt jakamã na ka pre htem mẽhprĩre kot amnhĩ nhĩpêx pyràk o amnhĩ nhĩpêx. Nẽ mẽ uràk nẽ kormã mẽmoj piitã omunh kêt nẽ. Jakamã na pa pre mẽ amã ixujarẽnh kaxyw nẽ te mẽ ate kormã Tĩrtũm kapẽr mar kêt xwỳnhjê pyràk o mẽ anhĩpêx nẽ mẽ amã tanhmã ixujarẽnh to. \v 2 Mẽ hkaràre na htem mẽ hkà kagô pix kaô nẽ kormã mẽ apkur xà mex kur kêt nẽ. Ja pyrà nẽ na pa pre te ixte mẽ ato hpijaôr pyrà nẽ mẽ amã Tĩrtũm kapẽr piitã harẽnh par kurê kumrẽx kêt nẽ. Ãm mẽ amã hkwỳ pix jarẽ ka prem ama nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Tã na pa hte arĩ mẽ amã hkwỳ pix jarẽnh o ri ixpa nẽ kormã piitã ho mẽ ajahkre jatur xàm mẽnh kêt nẽ. \v 3 Na ka htem arĩ te mẽ apê Kris kwỳ hkêt pyràk o amnhĩ nhĩpêx o apa. Nẽ mẽmoj kôt axpẽn kãm agryk axpẽn mã axàkjêr o apa. à amnhĩ nhĩpêx anhỹr jao arĩ mẽ ate amnhĩ nhĩpêx tũm kôt amnhĩ nhĩpêx rãhã nẽ. \p \v 4 Na hte mẽ akwỳjaja amnhĩ jarẽnh o: “Ixpê Pawre hkwỳ na pa.” Anẽ. Nẽ mẽ akwỳjaja amnhĩ jarẽnh o: “Pa na ixpê Apor kwỳ na pa.” Anẽ. Kwa na ka htem ã amnhĩ jarẽnh anhỹr o te mẽ apê Kris kwỳ hkêt pyràk. \v 5 Apor mẽ pa ãm wa ixte Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre xwỳnh pix na pa wa. Wa ixpê mẽ anhõ pahihti hkêt kênã kot ka kêt mẽ axtem nẽ mẽ apê ahpỹnhã wa ixkwỳ hã amnhĩ jarẽ. Na pa pre wa mẽ amã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ akôt ixpa ka prem wa inhma nẽ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr tỳx nẽ. Nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ nom wa pa wa ixkôt amnhĩ xunhwỳr kêt nẽ. Na pa wa ãm Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre nom amnhĩ kôt mẽ axunhwỳr kêt nẽ. \p \v 6-9 E pa ixprĩ hã mẽ amã war amnhĩ jarẽ ka mẽ inhma. Te wa ixpê Tĩrtũm pur kãm wa ixàpênh xwỳnh pyràk no mẽ kajaja te mẽ apê hpur pyràk. Na htem hpur karê nhũm hirã nhũm mẽ kamã ahkre ho pa. Ja pyrà nẽ na pa pre ixkumrẽx mẽ awỳr ixpa nẽ mẽ amã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ akôt ixpa. Te mẽ kot pur kãm ahkre ho ri pata pyràk. Tã nhũm Apor ixpãnhã ma mẽ awỳr pa nẽ te mẽ kot pur karêrta pyràk o mẽ anhĩpêx nẽ mẽ amã Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre mex o ri pa. Xà na hte pur karêr xwỳnhja rỳ kamã ahkre xwỳnhja tãm tanhmã mẽmo hy hto nhũm ra higrõt nẽ hprêk nẽ ô? Nà na htem ãm ahkre hpa nhũm arĩ hikwỹ. Nhũm Tĩrtũm tãm tanhmã hyta to nhũm higrõt nẽ hprêk nẽ ô. Ja pyrà nẽ na hte Tĩrtũm mẽ ho hkra nẽ tanhmã mẽ ho nhũm mẽ amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr tỳx nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o pa. Nom mẽ kãm harẽnh o pa xwỳnhta kôt amnhĩ xunhwỳr kêt nẽ. \p Nẽ na hte pur karêr xwỳnh rỳ kamã ahkre xwỳnhja tãm tanhmã hyta to nẽ ho htĩr kêt nẽ. Tĩrtũm pix na hte tanhmã ho nhũm higrõt. Ja pyrà nẽ na pa hte Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre o ri mẽ akôt ixpa nom pa tanhmã mẽ ato ka mẽ apê Tĩrtũm kra nẽ ri apa hkêt nẽ. Tanhmã kot pa mẽ ato ka mẽ apê hkra? Tapxipix na kot mẽ pahto hkra kaxyw àhpumunh. Nẽ tapxipix na hte tanhmã mẽ pahkrã hto pu mẽ kãm hprãm xà hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri papa. \p Nẽ pur karêr xwỳnh mẽ pur kãm ahkre xwỳnhja wa. Hamẽ wa àpênh mex jakamã koja hamẽ wa kot pur kãm àpênh pãnhã amnhĩm ujamỳnh rax nẽ. Ja pyrà nẽ kot paj mẽ ixte Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre ho ri mẽ akôt ixpa xwỳnhjaja nhũm Tĩrtũm nhỹrmã mẽ ixàpênh pãnhã mẽ inhmã amnhĩrer mex nẽ. \p Nẽ te mẽ ate Tĩrtũm nhõ ixkre pyràk. \v 10 Nẽ pa te ixpê Tĩrtũm mã ixkre hã ixàpênh xwỳnh pyràk jakamã na pre Tĩrtũm mẽ akaxyw tanhmã ixto pa mẽ amã tanhmã kot amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o ri mẽ akôt ixpa. Te ixte õ ixkre kaxyw ãm xà maati xãm pyràk o mẽ anhĩpêx. Jao mẽ amã kapẽr jarẽnh o ri mẽ akôt ixpa. Mẽ ate amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr kaxyw. Tã na ka prem hkôt amnhĩ xunhwỳ nhũm ixpãnhã Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh kwỳjaja mẽ awỳr mra nẽ mẽ amã kapẽr jarẽnh jatur xàm kurẽ. Nẽ hprĩ hã ho mẽ ajahkre ho ri mẽ akôt pa. Te ho mẽ kot ixkre krax nhĩpêx pyràk o mẽ anhĩpêx. \p Nẽ kwa mẽ ate mẽ ahkre o mẽ apa xwỳnhjaja kêr ka mẽ akatàt kôt mẽ ahkre mex rãhã ho ri mẽ hkôt apa. \p \v 11 Nẽ Jejus Kris tapxipix na pu htem hkôt amnhĩ xunhwỳ nhũm mẽ panê mẽ pahte amnhĩ tomnuj o hapêx. Jakamã te kêp kỳxpê ixkre nhĩmõk ã nõr xà maatita pyràk. \p \v 12 Nẽ na htem tõhã ixkre nhĩpêx kaxyw nẽ pĩ htỳx jakà nẽ ho hipêx nhũm kritpêm mẽ kãm mex ry nẽ kuhê. No na htem tõhã nojarêt kãm ixkre hã apê nẽ pĩ rerek o hipêx nhũm mẽ kãm mex ry hkêt nẽ. Koja rôr nhyre hwỳr mra nẽ mẽ kêp hapôk nẽ homnu. Ja pyrà nẽ na hte Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre ho ri mẽ pa xwỳnh kwỳjaja te mẽ kot katàt kôt pĩ htỳx o ixkre nhĩpêxta pyrà nẽ katàt kôt mẽ ahkre ho ri mẽ hkôt pa. No nhũm mẽ hkwỳjaja axtem nẽ te mẽ kot pĩ rerek o ixkre nhĩpêxta pyràk o amnhĩ nhĩpêx nẽ htỳx ri Tĩrtũm kapẽr kwỳm ri tanhmã mẽ ahkre hto ho pa. Jao hkwỳm ri amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri pa. \p \v 13 Nẽ koja mẽhõ pĩ htỳx pix o amnhĩm õrkwỹ nhĩpêx hãmri nhũm mẽmo arĩgro hã tanhmã amnhĩ to nẽ kêp pôr. No ãm hã pôja pix xêt pa nhũm kãm hikwỹ xà nẽ õkwa êja arĩ piitã mex nhũm ixkre hpãm axte hã pô janhôr o nyw. No koja pĩ rerek o hipêx nhũm mẽmo arĩgro hã kêp pôr hãmri nẽ piitã kêp kaxàr pa. Ja pyrà nẽ koja nhỹrmã Krisja akupỹn mẽ pahwỳr wrỳ hãmri nẽ mẽ pahte kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho papaja piitã hã mẽ pahpumunh kôt tanhmã mẽ pajarẽnh to. Koja mẽ pahkwỳjaja mẽ pahte mẽ kot pĩ htỳx o ixkre nhĩpêxta pyrà nẽ Tĩrtũm mã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx mex o mẽ papa xwỳnhjê xàpênh pumu nẽ mẽ pahte amnhĩ to mex xwỳnh ã mẽ pajarẽ. Hãmri nẽ hpãnhã mẽ kot pĩ rerek o ixkre nhĩpêxta pyrà nẽ mẽ kot kãm amnhĩ nhĩpêx mex kêt xwỳnhjê pumu nẽ mẽ kot amnhĩ to mex kêt xwỳnh hã mẽ harẽ. \p \v 14 Nẽ pĩ htỳxja na hte tanhmã amnhĩ to nẽ hpôr no ãm arĩ mex nẽ kuhê nhũm mẽ piitã arĩ mex ã omu. Ja pyrà nẽ koja Krisja mẽ kot kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx mex to ho mẽ pa xwỳnhjê pumu nẽ mẽ kot tanhmã kãm amnhĩ nhĩpêx to hpãnhã mẽ kãm amnhĩre nhũm mẽ piitã mẽ kot amnhĩ to mex ã mẽ omu. \v 15 No pĩ rerekja na hte pôr nẽ kaxàr pa. Ja pyrà nẽ mẽ kot Kris mã amnhĩ nhĩpêx mex hkêt xwỳnhjaja koja Tĩrtũm mẽ kãm amnhĩrer kêt nẽ. Nom arĩ mẽ kêp hkra jakamã koja mẽ arĩ kuri htĩr tũm nẽ pa. No ãm mẽ kot Tĩrtũm mã amnhĩ nhĩpêx mex kêt jakamã koja mẽ hkwỳjê hkĩnh ã amnhĩm mẽmoj mex kwỳ jamỳnh kêt nẽ. Te mẽhõ nhõrkwỹ kêp hpôr nhũm mẽ hkukrêx kwỳ jamỳnh kêt nẽ ỹ kamã kurũm hapôx pyràk. \p \v 16-17 E pa mẽ amã mẽmoj jarẽ. Ra mẽ ate mar tã mãn ka mẽ ra tanhmã amnhĩ to nẽ hã ano hkêt rỳ ko. Nà te mẽ pahpê Tĩrtũm nhõrkwỹ pyràk. Tĩrtũm nhõrkwỹja õ na. Tã mẽ pahpê hkra nhũm Karõ kot mẽ pakaxwỳnh mã gjêx jakamã te mẽ pahpê õrkwỹ pyràk. Jakamã mẽ kot kapẽr kwỳm ri mẽ ajahkre o ri mẽ pa xwỳnhjaja te mẽ kot Tĩrtũm nhõrkwỹ grành xwỳnh pyràk. Koja mẽ nhỹrmã amnhĩ xà htỳx kamã hamak o pa. \s1 Mẽ pahte amnhĩ to jarkrar kêt ã mẽ pamã karõ \r Wam Korĩt 1.10-25 \p \v 18 Nẽ kot kaj mẽ atõ axàhpumunh tỳx o amnhĩ to jarkrar o ri apa japêr. Kwa mẽ jam anhũre nẽ axte ri ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Nẽ te mẽ ate amnhĩ nê axàhpumunh tỳx xàja nhãm rẽnh par pyràk o amnhĩ nhĩpêx. Mẽ paxàhpumunh xàja pika kamã mẽ àhpumunh pix jakamã kêr ka mẽ te amnhĩ nê nhãm rẽnh pyrà nẽ hpãnhã Tĩrtũm xàhpumunh xà hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o ri apa. \v 19 No pika kamã mẽ àhpumunh xwỳnhjaja Tĩrtũm noo mã te mẽ hkrã pipãnh nẽ htỳx ri pata pyràk. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot mẽ harẽnh kot: \q1 Pika ja kamã mẽ àhpumunh tỳx ã mẽ kot amnhĩ to jarkrar xwỳnhjaja Tĩrtũm noo mã te mẽ kot amnhĩ to hêx o pa pyràk. Anẽ. \m \v 20 Nẽ mããnẽn mẽ harẽnh kot: \q1 Mẽ kot amnhĩ xàhpumunh tỳx ã amnhĩ to jarkrar o ri mẽ pa xwỳnhjaja na hte Tĩrtũm mẽ omu nẽ mẽ kot ã amnhĩ jarẽnh anhỹr kaprỳ hã mẽ harẽ. Anẽ. \m \v 21-22 Jakamã kwa kêr ka mẽ axte mẽ apê ixkwỳ rỳ mẽ apê Apor kwỳ hã amnhĩ jarẽnh o ri apa hkêt nẽ. Mẽ apê wa ixkwỳ hkêt kênã. Nẽ mẽ apê nhãm mẽhõ hkwỳ hkêt. Mẽ pahpiitã mẽ pahpê Kris kwỳ na pu mẽ. \p Nẽ kot puj mẽ nhỹrmã pahtyk tã akupỹm pahtĩr nẽ Tĩrtũm mẽ Jejus wa kuri pamex nẽ pahtĩr tũm nẽ ri papa. Jakamã kwa mẽ tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr kêt nẽ. \p Nẽ jarãhã mẽmoj piitã mẽ panhõõ. Nẽ kormã mẽmoj kot amnhĩrĩt kêt xwỳnhjaja haxwỳja mẽ panhõ na. Ãm mẽmoj piitã mẽ panhõ jakamã te mẽ pahpê mẽmoj piitã mẽõ pahi pyràk. \v 23 No mẽ papajaja axtem Kris kêp mẽ panhõ Pahihti. Nẽ Tĩrtũm kêp Kris nhõ Pahihti. \c 4 \s1 Tĩrtũm pix kot tanhmã mẽ pajarẽnh to xwỳnh ã harẽnh \r Eprêw 13.17 \p \v 1 Nẽ mẽ pajaja mẽ ixpê mẽ anhõ pahi hkêt. Ãm mẽ ixte Kris mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ixpa xwỳnh pix jakamã Tĩrtũm kormã kapẽr kwỳ ho amnhĩrĩt kêtja na pa htem mẽ amã ho amnhĩrĩt o ri mẽ akôt ixpa. Ja kaxyw na pre mẽ ixunhwỳ. \v 2 Na pre Kris tanhmã mẽ inhmã kapẽr to nẽ mẽ inhmã: \p —E kêr ka mẽ ixkapẽr pix o mãn mẽ ahkre ho ri mẽ hkôt apa. Anẽ. \p \v 3-4 Kumã pix mã ixte amnhĩ nhĩpêx o ri ixpa jakamã koja tapxipix ixte kãm amnhĩ nhĩpêx ã ixpumunh kôt tanhmã ijarẽnh to. Ixte kãm amnhĩ nhĩpêx mex ã ijarẽ rỳ ixte kãm amnhĩ nhĩpêx mex kêt ã ijarẽ. Ãm tapxipix koja tanhmã ijarẽnh to. No koja nhãm mẽhõ rỳ mẽ atõ ã ijarẽnh anẽ pa ama nẽ ãm ama. Rỳ papam tanhmã kãm ixte amnhĩ nhĩpêx mex to hã kãm amnhĩ jarẽnh japêr hãmri nẽ ãm ixtỳx kãm ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã amnhĩ jarẽnh kaprỳ. Pahihti Kris pix kot hprĩ hã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx kôt pahpumunh jakamã tapxipix koja tanhmã mẽ pajarẽnh to. \p \v 5 Jakamã kwa kêr ka mẽ ri mẽ kot Tĩrtũm mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ omunh xà hkôt tanhmã mẽ harẽnh to hkêt nẽ. Koja nhỹrmã Pahihti Krisja akupỹn mẽ pahwỳr wrỳ nẽ rĩ tãm tanhmã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ pahpumunh xà hkôt tanhmã mẽ pajarẽnh to. Nẽ mẽ kot hpimxur pê tanhmã amnhĩ tomnuj to ho mẽ pa xwỳnhjaja nhũm mẽ piitã mẽ noo mã mẽ kãm ja ho amnhĩrĩt nhũm mẽ ja hã mẽ omu. Nẽ mẽ pahpiitã mẽ pajamaxpẽr xà ho amnhĩrĩt nhũm mẽ piitã hprĩ hã ja hã axpẽn pumu. Hãmri nhũm Tĩrtũm rĩ kormã mẽ pahte kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx mex to ho pa xwỳnhjê jarẽ. \p \v 6 E Jejus kôt ixkwỳjaja. Nà na pa ã mẽ amã Apor mẽ wa amnhĩ jarẽnh anẽ. Mẽ ate inhmar nẽ Tĩrtũm kapẽr ã kagà hkôt tanhmã wa ijarẽnh to kaxyw. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ hãmri nẽ ahpỹnhã tanhmã mẽ ixte Kris kapẽr jarẽnh xwỳnhjê jarẽnh to hkêt nẽ. Nẽ axpẽn mã mẽ ijarẽnh o: \p —Nà tãm kot Kris kapẽr jarẽnh mex o kot hkwỳjê jakrenh jakamã kot paj hkôt pix mã mãn ri ixpa. \p Anhỹr o axpẽn mã mẽ ixtõ jarẽnh kêt nẽ. Kot kaj mẽ ã mẽ ixtõ jarẽnh anẽ nẽ te mẽ ixto jarkrar pyràk o amnhĩ nhĩpêx. \v 7 Kwa mẽhõ na pre mẽ amã tanhmã ri mẽ ijarẽnh to ka mẽ mar xà hkôt ã mẽ ijarẽnh anẽ? Nẽ mẽ ixkapẽr mex ã mẽ ixkwỳjê jarẽ nẽ mẽ ixkapẽr mex kêt ã mẽ ixkwỳjê jarẽ. Nà na ka mẽ ãm amnhĩ krã hkôt ã mẽ ijarẽnh anẽ nom Kris xàhpumunh xà ho ã mẽ ijarẽnh anhỹr kêt nẽ. Ãm mẽ ixte Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre xwỳnhjaja na pa prem mẽ amã mẽmoj jarẽ ka mẽ ama nẽ mẽ inhỹ hã hkôt axàhpumunh mex nẽ. No amnhĩ krã hkôt mẽ axàhpumunh kêt kênã kot ka kêt mẽ ã ahpỹnhã tanhmã mẽ ixto jarkrar anhỹr to ho ri apa. \p \v 8 Te mẽ ate Apor mẽ wa ixrom Tĩrtũm kapẽr mar par nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex pyràk. Te wa ixrom mẽ ate Jejus nhĩhkô hã mẽ ho amnhĩptàr pyràk. Hêxta waa nẽ. Kop apu ãm hãmri mẽ ate ĩhkô hã mẽ ho amnhĩptàr ronhỹx pa ijaxwỳja mẽ apyrà nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Hãmri nẽ ixkĩnh tỳx kumrẽx. \v 9 Nom ja kot anhỹr kêt. \s1 Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnhjê jarẽnh \r Sikũn Korĩt 4.8-10; Eprêw 12.1 \p Nẽ mẽ ixpê Jejus nhỹ hã mẽ ajahkre ho mẽ ixpa xwỳnhjaja te Tĩrtũmja axtem tanhmã mẽ inhĩpêx to pyràk pa mẽ inhmex kêt nẽ ixpa. Te mẽ ixte gyw kãm amnhĩ rẽnh nhũm mẽ kot mẽ ixkamã õkre kahak pyràk o na htem mẽ inhĩpêx. Jakamã na hte mẽ hkwỳjaja mẽ ixpumu nẽ mẽ ixkapẽr ma nẽ ãm mẽ inhma nẽ axpẽn mã mẽ ijarẽnh o: \p —Tk. Kot mẽ ahkreja mexti hã. Kwa pu mẽ himex ri. \p Anhỹr jakamã te ra mẽ ixtyk nẽ mẽ inhĩkwỹ nhũm mẽ piitã mẽ ixtã htu nẽ mẽ ixpumunh nẽ ma pa pyràk o amnhĩ nhĩpêx. Jakamã na htem mẽ ixte mẽ ahkre ma nẽ ãm kuma nẽ ma pa. Nom Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhjaja na htem ja hã mẽ pahpumu nẽ axpẽn mã mẽ pajarẽnh o: \p —Kwa mẽ kot Jejus ã mẽ hipêx kati htã nhũm mẽ arĩ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex nẽ aa hkaga hkêt nẽ. Hêxta waa nẽ. Nà ãm hãmri na htem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa. Anẽ. \p \v 10 Na hte mẽ kot mẽ ixkapẽr mar xwỳnh kwỳjaja kãm mẽ ixkĩnh kêt nẽ tanhmã mẽ ixto kapẽr punuj to. No mẽ kajaja nhũm mẽ ã mẽ ato kapẽr anhỹr kêt nẽ. Na htem mẽ ixkrã pipãnh ã mẽ ijarẽ no mẽ kajaja nhũm mẽ Kris nhỹ hã mẽ axàhpumunh tỳx ã mẽ ajarẽ. Nẽ mẽ ixte Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex kêt ã mẽ ijarẽ no mẽ kajaja na htem Tĩrtũm kôt mẽ ate amnhĩ nhĩpêx mex ã mẽ ajarẽ. Nẽ mẽ kot mẽ ixkamã õkre kahak tỳx tã mẽ akamã õkre kahak kêt nẽ mẽ kãm mẽ akapẽr mar prãm nẽ. \v 11 Na pa htem arĩ Kris ã ixpunuj nẽ ixpa. Nẽ mẽ inhmã prãm nẽ mẽ inhmã kôr nẽ ri ixpa. Nẽ mẽ ixê pikaxônhre nẽ ri ixpa. Nhũm htem Kris ã mẽ ixtak rũnh nẽ. Pa mẽ inhõrkwỹ hkêt nẽ nhãm ri ixpa nẽ nhãm ri ixpa. Na pa htem arĩ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa. \v 12-13 Nẽ ixàpkur xà kaxyw ixàpênh rũnh o ri ixpa. Nhũm hte mẽ kãm Jejus prãm kêt xwỳnhjaja mẽ ijaprỳ ho pa htã pa mẽ amnhĩ kurom mẽ kãm ixkapẽr mex nẽ mẽ kãm: \p —E kê Tĩrtũm mẽ ato mex nẽ ka mẽ amex nẽ apa. Anẽ. \p Nẽ mẽ kot mẽ inhĩpêx kati htã pa htem mẽ kutã amnhĩ to htỳx nẽ arĩ mẽ hkôt ixpa. Na htem te mẽ kot ahpunuj nhĩpêx pyràk o mẽ inhĩpêx nẽ mẽ ixwỳr mrar kêt nẽ. à na htem mẽ ixte Jejus nhỹ hã mẽ ahkre o mẽ ixpa xwỳnhjê nhĩpêx anẽ. \s1 Pawre te kêp mẽ hpãm pyràk ã kot amnhĩ jarẽnh \r Wam Tesarõn 2.11-12 \p \v 14-15 E Kris kôt ixkwỳjaja. Na pa ã mẽ amã kagà nẽ mẽnh anẽ. Nom mẽ ate inhmar nẽ amnhĩ kamã apijaàm kaxyw kêt. Inhmã mẽ ajapê jakamã na pa ã mẽ amã ixkapẽr nẽ hã kagà nẽ mẽnh anẽ. Na mẽ ra ohtô nẽ ixpãnhã mẽ awỳr pa nẽ mẽ amã Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre. Nom ixkumrẽx na pa pre mẽ amã kapẽr jarẽ ka prem inhma nẽ Kris hkôt amnhĩ xunhwỳ nẽ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr tỳx nẽ. Jakamã paxipix te ixpê mẽ apãm nhũm te mẽ apê ixkra pyràk. \v 16 Jakamã kwa mẽ ixte amnhĩ nhĩpêx kôt ixpumu nẽ ixkôt mãn kêt mẽ amnhĩ nhĩpêx o ri apa. \v 17 à mẽ ate amnhĩ nhĩpêx anhỹr kaxyw na pa pre ijamaxpẽr nẽ ma mẽ awỳr Ximotre mẽ. Haxwỳja Kris kôt te kêp ixkra pyràk. Nẽ inhmã hapêê. Na hte jar Kris mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx mex to ho pa. Tã pa pre mẽ awỳr kumẽ. Koja ma mẽ awỳr mõ nẽ pôj nẽ mẽ amã Kris kapẽr jarẽnh o ri mẽ akôt pa. Nẽ mẽ amã tanhmã ijarẽnh to nẽ mẽ amã: \p —Nà Pawre na hte Jejus Kris jamaxpẽr kôt hamaxpẽr o pa. Nẽ kot amnhĩ nhĩpêx kôt amnhĩ nhĩpêx o pa. Nẽ krĩ piitã hkôt mẽ kot uràk nẽ ã amnhĩ nhĩpêx o pa anhỹr kaxyw mẽ ahkre mex o pa. Anẽ. \p \v 18 Nẽ na xep mẽ akwỳjaja te ra àhpumunh tỳx pyrà nẽ tanhmã ijarẽnh to nẽ ijarẽnh o: \p —Pawreja akupỹn mẽ pahwỳr mõr ã amnhĩ jarẽnh tã koja akupỹn mõr kêt nẽ kãm ga. Ãm kapẽr kati xwỳnh na. \p \v 19 Anhỹr ã ijarẽnh tã koja Tĩrtũm kãm tokyx ma mẽ awỳr inhmõr prãm hã kot pa ma mẽ awỳr inhmõr kurê kumrẽx. Hãmri nẽ pôj nẽ ixprĩ hã ã mẽ kot ixto kapẽr anhỹr xwỳnhtajê pumu. Nẽ mẽhõ kot ã mẽ kãm ijarẽnh anhỹr xwỳnhta ã ahkukja. \v 20 Tĩrtũm krajaja na htem hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx jakamã na htem hkôt tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ omu nẽ rĩ kormã kêp hkra hã mẽ harẽ. Tã kot paj nhỹrmã mẽ awỳr pôj nẽ ã ixto kapẽr anhỹr xwỳnhjê pumu nẽ ixprĩ hã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx ã mẽ omu nẽ rĩ kormã tanhmã mẽ harẽnh to. Jao Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kot mẽ ajahkre hã mẽ omu rỳ amnhĩ krã hkôt mẽ kot mẽ ajahkre hã mẽ omu nẽ rĩ kormã tanhmã mẽ harẽnh to. \v 21 Jakamã kwa mẽ tokyx ixkutêp tãm amnhĩ nhĩpêx o ri apa. Kêr pa mõ nẽ mẽ awỳr pôj nẽ mẽ ate tãm amnhĩ nhĩpêx ã mẽ apumu nẽ ixkĩnh nẽ. Nẽ mẽmoj tã mẽ amã ixàkjêr kêt nẽ. Nẽ mẽ amã ixkapẽr mex pix o ri mẽ amã ixkapẽr. Te mẽ hipêêxà kot hkrajê mã kapẽr mex pyràk o mẽ amã ixkapẽr mex nẽ. Hãmri pu mẽ axpẽn pumu nẽ pahkĩnh nẽ. \c 5 \s1 Mẽhõ kot tanhmã amnhĩ tomnuj to hã harẽnh \r Sikũn Korĩt 2.5-11 \p \v 1 Nẽ kwa na pa pre tee ri mẽ anhĩõja jarẽnh ma nẽ ixkaprĩ htỳx nẽ. Na xep hte amnhĩ tomnuj tỳx pê nã puro hã hpijaàm kêt o pa. Kwa mẽ pahpê Kris kwỳjaja mẽ pahte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nhũm mẽ kot Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kêt xwỳnhjaja haxwỳja ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt tã nhũm ra mẽ anhĩõja kot Kris kôt amnhĩ xãm tã ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Kwa ja omnuj tỳx kumrẽx. \v 2 Na xep ri ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa ka mẽ ja hã omu nẽ ãm omu nẽ nê tanhmã kãm nẽ hkêt nẽ. Amarĩ hã omunh o ri hkôt apa. Mẽ ate Tĩrtũm kôt axàhpumunh tỳx ã amnhĩ jarẽnh tã no ãm ja hã omu nẽ ãm hã omu nẽ nê tanhmã kãm nẽ hkêt nẽ. Kwa nà. Mẽ tee ri kot ã amnhĩ nhĩpêx anhỹrja ã omu nẽ akaprĩ nẽ hkêt wehe. Nẽ mẽ tokyx amnhĩ nê hano kê mẽ akôt Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr axte mrar kêt nẽ. \p \v 3-5 Ixte mẽ apê awry htã ã kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã harẽnh ma nẽ hkukamã tanhmã ijamaxpẽr to. Nà ra ixte mẽ awỳr ixpôx ronhỹx pa mẽ ato akuprõ. Pahihti Jejus nhỹ hã mẽ ato akuprõ nẽ mẽ amã kot amnhĩ tomnuj xwỳnhta jarẽ nẽ mẽ anê hanor kurê kumrẽx. Jakamã e kêr ka mẽ mãmrĩ ã amnhĩ nê hipêx anẽ. Mẽ panhõ Pahihti Jejus nhỹ hã amnhĩ nê hano nẽ te Satanasti mã rer pyràk kê tee ri ja hã amnhĩ pumu nẽ tokyx kãm urer japêr. Hãmri nẽ akupỹm tãm amnhĩ nhĩpêx. Kê nhỹrmã Pahihti akupỹn mẽ pahwỳr wrỳ nhũm ma mẽ pahkôt õ krĩ hwỳr api. \p \v 6 Mẽ ate Tĩrtũm kapẽr jarẽnh mar mex ã amnhĩ jarẽnh tã kormã amnhĩ nê ã kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr xwỳnhta janor kêt nẽ. Kwa mẽ tokyx amnhĩ nê hano. Na htem pãwti nhĩpêx kaxyw nẽ kamã kot ho hikot xà ho hkryre nẽ kamã kurẽ nẽ gaa nẽ rĩ ho piitã hikot pa. Ja pyrà nẽ kot ka mẽ amnhĩ nê kot amnhĩ tomnuj xwỳnhta janor kêt nẽ hãmri nẽ gaa nẽ ra uràk nẽ apiitã ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri apa. \p \v 7 Kwa mẽ tokyx amnhĩ nê hano. Kêr ka mẽ arĩ amnhĩ to mex pix o ri axpẽn kôt apa nẽ tãm ri amnhĩ nhĩpêx o ri axpẽn kôt apa. Na pre ra Jejus Kris mẽ pahte amnhĩ to mex o papa kaxyw mẽ panê ty. Mẽ pahpiitã mẽ panê ty. \v 8 Jakamã na pu htem ãm amnhĩ to mex pix o ri papa. Nẽ tãm amnhĩ nhĩpêx o ri papa. Jao tanhmã amnhĩ tomnuj to ho ri papa hkêt nẽ. \p \v 9 Nẽ wam ixte mẽ awỳr kagà nẽ mẽnhta kamã na pa pre mẽ amã: \p —Kêr ka mẽ nhãm mẽ kot mẽnijê kamã hpijaàm kêt o mẽ pa xwỳnhjê hkôt ri apa hkêt nẽ. Ãm ri mẽ hkàx ã apa. \p Anhỹr o mẽ amã hã karõ. \v 10-11 Nom na pa pre mẽ piitã ã mẽ nê mẽ akurê anhỹr kêt nẽ. Ãm mẽ kêp Kris kwỳ hã amnhĩ jarẽnh tã ã ri amnhĩ tomnuj anhỹr xwỳnh pixjaja na pa pre mẽ nê mẽ akurê. Koja mẽhõ kêp Kris kôt mẽ pahtõ rỳ mẽ pahtõx ã amnhĩ jarẽnh tã mẽ kamã hpijaàm kêt o ri pa ka mẽ ja hã omu nẽ hkôt ri apa hkêt kurê kumrẽx. \li1 Nẽ mẽ kãm nhãm mẽ hkukrêx kĩnh o kãm ho õ hprãm o ri mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ sãnti kutã hkõn krã ho rôrôk nẽ hkrĩ nẽ kãm mex ã harẽnh o ri mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ mẽ kot axpẽn to kapẽr punuj o ri mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ mẽ pipãnh o ri mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ axpẽn pê ri mẽ àhkĩnh o mẽ pa xwỳnhjaja. \m Koja mẽhõ kêp Kris kwỳ hã amnhĩ jarẽnh tã ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri pa ka mẽ ja hã mẽ omu nẽ hkôt ri apa hkêt kumrẽx. Nẽ mẽ kutã axàpkur kêt nẽ. Ãm mẽ hkàx ã ri mra. \p No mẽ kêp Kris kwỳ hkêt xwỳnhjê nê na pa pre ã mẽ akurê anhỹr kêt nẽ. Mẽ piitã ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa kênã. Na htem axpẽn kãm hpijaàm kêt o ri pa. \li1 Nẽ mẽ kãm axpẽn kukrêx kĩnh o kãm ho õ hprãm o ri pa. \li1 Nẽ sãnti kutã hkõn krã ho rôrôk nẽ hkrĩ nẽ kãm amnhĩ jagrer pê amnhĩ to hwỳr o pa. \li1 Nẽ mẽ axpẽn pê àhkĩnh pix o pa. \m Kris kwỳ hkêt xwỳnhjaja na htem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa. Tã tanhmã kot ka wem amnhĩ to nẽ mẽ hkàx ã ri apa? Mẽ piitã ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr kênã. Kot puj mẽ nhỹrmã Tĩrtũm nhõ krĩ mex wỳr api nẽ rĩ kormã mẽ hkàx ã ri papa. \p \v 12-13 Nẽ mẽ kêp Kris kwỳ hkêt xwỳnhjaja na pa hte mẽ kot amnhĩ tomnuj ã mẽ omu nẽ ãm mẽ omu nẽ tanhmã hã mẽ kãm nẽ hkêt nẽ. Tĩrtũm tãm koja nhỹrmã ja hã tanhmã mẽ hipêx to. No koja Kris kôt mẽ pahtõ rỳ mẽ pahtõxjê hõ tanhmã amnhĩ tomnuj to ho pa pu mẽ pahtõ ja hã omu nẽ nê tanhmã kãm pakapẽr to kurê kumrẽx. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ja jarẽnh kot: \q1 Kêr ka mẽ amnhĩ nê Kris kôt akwỳjê hõ kot tanhmã amnhĩ tomnuj to ho pa xwỳnhjê jano. à harẽnh kot anhỹr. \c 6 \s1 Mẽ pahte Kris kwỳjê ho pakapẽr kêt \r Matêwre 5.38-40 \p \v 1 Nẽ na ka xep htem Kris kôt atõ rỳ atõxjê hõ mẽ ka wa tanhmã axpẽn tomnuj to nẽ axtem nẽ juisti hwỳr axpẽn to mra. Mẽ apyrà nẽ kêp Kris kwỳ hkêt tã ka htem ma hwỳr amnhĩ to mra nhũm war axpẽn tã war ama nẽ tanhmã war ajarẽnh to. Kwa mon ka htem axtem nẽ ã Kris kwỳ hkêt xwỳnhjê hwỳr mẽ amnhĩ to amrar anẽ? Kêt mẽ Kris kôt anhĩõ hwỳr mãn kêt mẽ amnhĩ to mra nẽ kumã mãn amnhĩ jarẽ kê axpẽn tã war ama nẽ axpẽn tã tanhmã war amã kapẽr to. \p \v 2 Ra mẽ ate ja mar tỳx tã hkôt amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Mẽmoj ãm grire htã ka wa tokyx akupỹm hã tãm axpẽn xãm kêt nẽ. Rỳ Kris kôt war atõjê hõ hwỳr wa amnhĩ to atẽm nhũm akupỹm tãm axpẽn tã war axãm kêt nẽ. Ãm axtem nẽ mẽ kêp Kris kôt mẽ atõ hkêt xwỳnhjê hwỳr amnhĩ to mra. Kwa mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Mẽ pahpê Kris kwỳjaja kot puj mẽ nhỹrmã Kris nhĩhkô hã mẽ kêp hkwỳ hkêt xwỳnhjê tanhmã mẽ harẽnh to. \v 3 Nẽ Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhjaja kot puj mẽ mããnẽn nhỹrmã tanhmã mẽ harẽnh to ho pahkrĩ. Jakamã kwa mãmrĩ ã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx anhỹrja kukamã akupỹm tanhmã axpẽn xunhwỳr to ho apa. Mẽmoj tã mẽ atõjê hõ wa kot tanhmã axpẽn to hã wa omu nẽ tokyx akupỹm axpẽn tã wa kãm akapẽr kê wa tokyx akupỹm tãm axpẽn nhĩpêx. à mẽ kot axpẽn nhĩpêx anhỹr o paja na kêt mex. \v 4 No na ka xep htem arĩ Kris kôt mẽ akwỳ hkêt xwỳnhjê hwỳr axpẽn to mra nẽ mẽ kãm amnhĩ jarẽ. Kwa mẽ ri ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. \v 5 Mẽ tokyx tee ri ja hã amnhĩ pumu nẽ amnhĩ kamã apijaàm kêt wehe. Xà mẽ akamã Kris kôt mẽ atõjê hõ pixire nẽ kot tãm akupỹm mẽ axunhwỳr kaxyw amrakati kumrẽx? \v 6 Na ka xep htem mẽmoj tã axpu. Kris kôt mẽ atõjê hõ mẽ mẽmoj tã axpu nẽ ra mẽ kêp Kris kwỳ hkêt xwỳnhjê hwỳr amnhĩ to mra. Kot tãm akupỹm mẽ unhwỳr xwỳnhjê hwỳr amnhĩ to mra. \p \v 7 Mẽ apijapu ho apa jakamã na ka mẽ amnhĩ tomnuj tỳx nẽ. Hãmri nẽ te mẽ apê Kris kwỳ hkêt xwỳnh pyrà nẽ mẽ hwỳr amnhĩ to mra. Kwa kwãr Kris kôt anhĩõ mãmrĩ apê ahkĩ rỳ tanhmã anhĩpêx to. Ka mẽ ãm amnhĩ tã omu kê tapxipix tanhmã amnhĩ tomnuj to. \v 8 Ja mex tã mẽ ate ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt. Na ka htem axpẽn pê ahkĩ. Mẽ ate Kris kôt axpẽn to atõ nẽ atõx tã axtem nẽ ã axpẽn nhĩpêx anẽ. Te mẽ apijaàm kêt pyràk o amnhĩ nhĩpêx o ri apa. \v 9-10 Mẽ kot tanhmã amnhĩ tomnuj to xwỳnhjaja koja mẽ nhỹrmã ma Tĩrtũm nhõ krĩ mex wỳr àpir kêt nẽ. Ra mẽ ate ja jarẽnh mar tỳx. \li1 Mẽmyjê hõ kot nhãm mẽnijê hõ ho amnhĩ kati xwỳnhjaja. \li1 Nẽ mẽnijê hõ kot nhãm mẽmyjê hõ ho amnhĩ kati xwỳnhjaja. \li1 Nẽ mẽnijaja axtem nẽ mẽ kot amnhĩõ ho mjên o ri mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ mẽmyjaja haxwỳja axtem nẽ amnhĩõ ho hprõ ho ri mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ mẽ àhkĩnh o ri mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ mẽ kãm nhãm mẽ hkukrêx kĩnh o kãm ho õ hprãm o ri mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ ri mẽ pipãnh o mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ ri axpẽn to kapẽr punuj o mẽ pa xwỳnhjaja. \li1 Nẽ mẽ kot amnhĩ to sãnti hwỳr o mẽ pa xwỳnhjaja. \m à mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr xwỳnh piitã koja mẽ Tĩrtũm nhõ krĩ hwỳr àpir kêt nẽ. \p \v 11 Kormã mẽ ate Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kêt ri na ka pre mẽ akwỳjaja ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri apa. Tã amnhĩ kaxyw Jejus kôt ajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Hãmri nhũm Tĩrtũm Karõ mẽ Pahihti Jejus Krisja wa mẽ anê mẽ ate amnhĩ tomnuj piitã rênh pa nẽ mẽ apê Tĩrtũm kra hã mẽ axunhwỳ nẽ amnhĩm mẽ ate amnhĩ to mex xwỳnh ã mẽ ajarẽ. \s1 Mẽ pahte tãm amnhĩ nhĩpêx o papa hã mẽ pamã karõ \r Matêwre 5.27; Rõmãn 12.1-2; Epes 5.3; Korosẽ 3.5; Wam Tesarõn 4.1-8 \p \v 12 Nẽ na ka hte mẽ akwỳjaja amnhĩ jarẽnh o: \p —Nà na pa hte pa inhmã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hprãm xà hkôt amnhĩ krã hkôt amnhĩ nhĩpêx o ri ixpa. Anẽ. \p Mẽ ate ã amnhĩ jarẽnh anhỹr tã no ãm mẽ ate amnhĩ jarẽnhja mex kêt. Mẽmoj piitã mẽ pamã mex kêt. Na pu htem pamã hprãm xà hkôt mẽmoj to anẽ nẽ gaa nẽ ra ho amnhĩ pyrà nẽ ho anhỹr pix o papa. Nẽ gaa nẽ kãm panhũrer kêt kumrẽx. Jao ra pahpipãnh pix o ri papa. Rỳ paxêx pix o ri papa. Rỳ paxàhkĩnh pix o ri papa. Jakamã kêr pu mẽ pamã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hprãm xà hkôt tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho papa hkêt nẽ. Ãm amnhĩ mẽ amnhĩ kaxyw Jejus mã pajamaxpẽr pix nẽ. \p \v 13 Nẽ na htem amnhĩ jarẽnh o: \p —Nà kot paj inhmã prãm nẽ mãmrĩ mẽmoj ku. Nẽ inhmã nhãm mẽhõ kamã ixpijaàm kêt prãm nẽ mãmrĩ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Ja tanhmã inhmã kute hkêt. Anẽ. \p Tã koja nhỹrmã Tĩrtũm mẽ panhĩja o hapêx pa. Na pre mẽ pahte nhãm mẽ kamã pahpijaàm kêt o papa kaxyw mẽ panhĩpêx kêt nẽ. Ãm mẽ pahte mẽ panhĩpêx xwỳnh maatija mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx mex to ho papa pix kaxyw na pre mẽ panhĩpêx. \p \v 14 Nẽ na pre Pahihtija ty nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr. Ja pyrà nẽ kot puj mẽ nhỹrmã mẽ pajaxwỳja ty nhũm akupỹm mẽ pahto mẽ pahtĩr. Ja kaxyw tapxipix pix na àhpumunh tỳx o àhpumunh tỳx. \v 15 Na pu htem Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kôt pahpê hkwỳ nẽ te pahpê ĩ pyràk. Jakamã kwa mẽ ja hã anohtỳx nẽ axte nhãm mẽ hkuprỳjê hwỳr amrar nẽ mẽ ho amnhĩkati hkêt nẽ. Tĩrtũm kêp ja omnuj. Te mẽ pahte Kris nhĩ pyràk jakamã kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr jao te Kris tãm kot ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa pyràk. Kwa ja mex kêt. Xà kot we Krisja ã amnhĩ nhĩpêx anẽ? Nà koja ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. \v 16 Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ja jarẽnh kot: \q1 Kot ka mẽ atõ mẽnijê hõ ho aprõ nhũm kêp aprõ kumrẽx. Hãmri nẽ te ra war atipxi pyràk o axpẽn nhĩpêx. Anẽ. \m à kot aprõ mẽ wa ajarẽnh anhỹr jakamã kwa kêr ka mẽ atỳx ri nhãm mẽ hkuprỳjê hwỳr apa hkêt nẽ. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ Tĩrtũm noo mã te ate aprõ kuhpa hã hkuprỳta o aprõ pyràk. Te wam aprõta kuhpa hã war atipxi pyràk. \v 17 Na pu htem Pahihti Jejus Kris kôt amnhĩ xunhwỳ nhũm amnhĩ tã mẽ pahpumu nẽ mẽ pamã Karõ gõ nhũm mẽ pamã agjê. Pu mẽ ra Karõja kôt te ra Jejus mẽ wa pahtipxi nẽ ri papa pyràk o axpẽn nhĩpêx. Jao Kris jamaxpẽr mẽ mẽ pajamaxpẽrja te wa kot axpẽn pyràk. Nẽ Kris kot amnhĩ nhĩpêx mẽ mẽ pahte amnhĩ nhĩpêxja te kot axpẽn pyràk. \p \v 18 Jakamã kwa kêr ka mẽ amnhĩ prõ pix tãnopxar o ri apa. Nẽ mẽ anijaja amjên pix tãnopxar o ri apa. No mẽ nhãm mẽmyjê ho amnhĩkati ho ri apa hkêt nẽ. Nẽ mẽ amyjaja nhãm mẽnijê ho amnhĩkati ho ri apa hkêt nẽ. Kot ka mẽ nhãm mẽmoj tanhmã omnuj kute ho anẽ no ãm amnhĩ nhĩ homnu hkêt nẽ. Nom kot kaj mẽ nhãm mẽnijê ho amnhĩkati rỳ nhãm mẽmyjê ho amnhĩkati hãmri nẽ ra amnhĩ nhĩ homnu hpa. \v 19 Mẽ panhĩ kamã na hte Tĩrtũm Karõ agjê nẽ kamã hkrĩ. Tĩrtũm na pre mẽ pahwỳr kurẽ nhũm mẽ pahkarõ mã agjê pu mẽ te mẽ pahpê õrkwỹ pyràk. Jakamã na pu htem amnhĩ krã hkôt pahtỳx ri mẽmoj tanhmã ho ho papa hkêt nẽ. Ãm Tĩrtũm jamaxpẽr xà hkôt pix mã na pu htem tanhmã mẽmoj nhĩpêx to ho papa. \v 20 Na pre ra Jejus mẽ pahte amnhĩ tomnuj pãnhã amnhĩrer kaxyw mẽ pahpiitã mẽ panê ty. Te htyk o amnhĩm mẽ pajaprôr pyràk o mẽ panhĩpêx. Jakamã kwa kêr pu mẽ ãm hkôt pix mã mãn ri amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri papa. Kê mẽ pahkwỳjaja ja hã mẽ pahpumunh kôt Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh o ri pa. \c 7 \s1 Mẽ mjên mẽ mẽ hprõ wa kot axpẽn to mex ã mẽ pamã karõ \r Epes 5.22; Korosẽ 3.18; Eprêw 13.4 \p \v 1 Nẽ ota mẽ ate ixwỳr kagà nẽ mẽnhta na pre ixwỳr pôj pa omu. Nẽ kamã mẽ ate mẽ aprõ hã ixkukjêr xwỳnhta pa kamã harẽ nẽ omu. Tã kot paj mẽ amã tanhmã harẽnh to ka mẽ inhma. \p Nà kot ka mẽ amyjê hõ amã aprõ hkêt nẽ ahte ri apa hprãm nẽ kam nẽ aprõ hkêt apa. Ja tanhmã kute hkêt. Nom kêr ka mẽ hkuprỳjê ho presija ho ri apa hkêt nẽ. \v 2 Na htem tõhã kãm hprõ hprãm kêt nẽ ri pa nẽ gaa nẽ mẽ hkuprỳjê hõ pumu rỳ mẽ kêp mẽ hprõjê hõ pumu nẽ kamã hpijaàm kêt o ri pa. Ja pymaj kêr ka mẽ amyjaja mãmrĩ aprõ nẽ mẽ anijaja mãmrĩ amjên. \p \v 3 Nẽ mẽ anijaja. Koja mẽ amjên akamã hkurẽ ka mẽ mãmrĩ kãm amnhĩ gõ kê mẽ anĩ. Nẽ mẽ amyjaja mããnẽn. Koja mẽ aprõ mẽ akamã hkurẽ ka mẽ mãmrĩ mẽ anĩ. \v 4 Ãm ka amã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hprãm xà hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Mããnẽn amã aprõ kot kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hprãm xà hkôt mããnẽn hkôt kãm amnhĩ nhĩpêx. \p \v 5 Nẽ kot kaj mẽ mẽmo arĩgro hã amã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh ryy hprãm japêr. Hãmri nẽ aprõ mã: \p —E kot puj jarãhã axpẽn to amnhĩkati hkêt nẽ. Kot puj ãm Tĩrtũm pix mã amnhĩ jarẽnh o amỹkry. Anẽ. \p Hãmri nẽ mãmrĩ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. No kwa kêr ka mẽ ãm ja ho anhỹr o apkati pixi nẽ kãm anhũre. Nhũm jãã ka mẽ amã axpẽn to amnhĩkati hprãm nẽ mãmrĩ tanhmã axpẽn nhĩpêx to. No kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt o hã atã apkati xohtô nẽ gaa nẽ ra akurẽ xàj axtem nẽ Satanasti jamaxpẽr o ajamaxpẽr. Jao nhãm mẽhõ ni hwỳr mra nẽ aprõ kuhpa hã kamã akurẽ ho kamã apijaàm kêt. Rỳ nhũm mẽnijaja nhãm mẽmyjê hõ hwỳr mra nẽ mjên kuhpa hã kamã hkurẽ ho war axpẽn kamã hpijaàm kêt. \fig Wam Korĩt 7.1-5 |src="Pal53B.tif" size="col" ref="1CO 7.5" \fig* \p \v 6 E mẽ ate ja hã ixkukjêr jakamã na pa ã ixprĩ hã mẽ amã ja jarẽnh anẽ. Ka mẽ akwỳjaja amã aprõ hprãm nẽ mãmrĩ aprõ nẽ ri apa. Nẽ mẽ akwỳjaja amã aprõ hprãm kêt nẽ mãmrĩ aprõ hkêt nẽ ri apa. Nom kot pa paa mẽ amã mẽ aprõ hã ixàmnênh kêt nẽ. Ka mẽ kam amnhĩ krã hkôt ajamaxpẽr xà hkôt tanhmã amnhĩ nhĩpêx to. \v 7 Na pa hte ixprõ hkêt nẽ ri ixpa nom inhmã ja mex pa hte ahte ixpa. \s1 Mẽ mjên kêt nẽ mẽ hprõ kêt xwỳnhjê jarẽnh \p Nẽ kormã mẽ aprõ hkêt xwỳnhjaja. Ka mẽ ixpyrà nẽ aprõ hkêt nẽ ri apa ronhỹx inhmã ja mex nẽ. Na hte mẽmy hkwỳjaja hprõ kêt nẽ ri pa nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ omu nẽ tanhmã mẽ ho nhũm mẽ mex nẽ ri pa nẽ mẽnijê kamã hkurẽ ho mẽ kamã hpijaàm kêt o ri pa hkêt nẽ. No na hte mẽ hkwỳjaja hprõ hkêt nẽ ri pa nẽ gaa nẽ ra hkurẽ xàj mẽnijê kamã hpijaàm kêt. à mẽ ate amnhĩ nhĩpêx anhỹr pymaj kêr ka mẽ amã aprõ hprãm nẽ mãmrĩ aprõ. Tĩrtũm mã ja mex kênã. \p \v 8 E mẽ aprõ hkêt nẽ mẽ amjên kêt xwỳnhjaja. Nẽ ra mẽ apê mẽ aprõ htyk rỳ mẽ amjên htyk xwỳnhjaja. Pa mẽ amã mẽmoj jarẽ. Nà kot kaj mẽ ixpyrà nẽ mẽ aprõ hkêt nẽ ri apa rỳ mẽ amjên kêt nẽ ri apa nhũm ja inhmã mex nẽ. \v 9 No kot ka mẽ atõ ra akurẽ japêr nẽ mãmrĩ aprõ rỳ mãmrĩ amjên. Ja mããnẽn tanhmã kute hkêt. \s1 Mẽ pahte axpẽn kaga hkêt ã mẽ pamã karõ \r Matêwre 5.31, 19.3-9; Makre 10.2 \p \v 10 E kot paj hpãnhã ra mẽ ate axpẽn to amjên nẽ axpẽn to aprõ xwỳnhjê mã ixkapẽr. Nom kot paj amnhĩ krã hkôt tanhmã ixkapẽr to hkêt nẽ. Pahihti Jejus Kris kapẽr xà hkôt kot paj mẽ amã ixkapẽr. Jakamã e kêr ka mẽ anijaja mẽ amjên kaga hkêt nẽ. \v 11 Nom kot kaj mẽ tanhmã ajamaxpẽr to nẽ hkaga japêr hãmri nẽ ahte ri apa nẽ axte nhãm mẽhõ ho amjên kêt nẽ. Rỳ tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr nẽ mãmrĩ akupỹm amjênta wỳr tẽ nẽ akupỹm hkôt ri apa. No kêr ka mẽ axte nhãm mẽhõ ho amjên kêt nẽ. \p Nẽ ra mẽ amyjaja kêr ka mẽ ajaxwỳja ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ mẽ aprõ kaga hkêt nẽ. E kêr ka mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri apa. \p \v 12 Nẽ mẽ ate ixwỳr kagà mẽnh kamã axpẽn tã ixkukjêrta kot paj hpãnhã mẽ amã harẽ. Na Pahihti Jejusja ja hã tanhmã inhmã nẽ hkêt nẽ. Ãm amnhĩ krã hkôt kot paj mẽ amã tanhmã harẽnh to ka mẽ inhma. \p Ka mẽ amyjê hõ ra Kris kôt amnhĩ xãm nom nhũm aprõ kormã hkôt amnhĩ xãm kêt japêr. Nom koja kãm arĩ ri akôt pa hprãm ka hkaga hkêt nẽ. Kê arĩ ri akôt pa. \v 13 Nẽ mẽ anijaja. Ka mẽ ajaxwỳja ra apê Kris kwỳ hã ri apa nhũm amjên kêp hkwỳ hkêt tã arĩ ri akôt pa hprãm nẽ arĩ ri akôt pa ka hkaga hkêt nẽ. \v 14 Kêp Kris kwỳ hkêt tã koja akôt Kris kwỳjê hkôt ri pa. Rỳ mẽ aprõ kêp Kris kwỳ hkêt tã koja akôt Kris kwỳjê hkôt ri pa. Jao Tĩrtũm kapẽr mar o pa nẽ gaa nẽ apyrà nẽ hkôt amnhĩ xãm japêr. Nẽ mẽ akra kêp Kris kwỳ hkêt xwỳnhjaja haxwỳja mẽ akôt Kris kwỳjê hkôt ri pa nẽ Tĩrtũm kapẽr mar o pa nẽ gaa nẽ akôt Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr japêr. \p \v 15 Nom koja aprõ kêp Kris kwỳ hkêt ã kãm akaga hprãm nẽ rĩ tãm mãmrĩ akaga. Rỳ amjên kêp Kris kwỳ hkêt ã kãm akaga hprãm nẽ rĩ tãm mãmrĩ akaga. Kêr ka mẽ kot akaga nê tee ri kãm tanhmã akapẽr to hkêt nẽ. Kwãr mãmrĩ akaga ka ahte ajamakêtkati nẽ axàmnhĩx ri apa. Mẽ pajamakêtkati nẽ mẽ pamex nẽ ri papaja na Tĩrtũm kãm hprãm. \p \v 16 No koja amjên kêp Kris kwỳ hkêt tã kãm mẽ akaga hprãm kêt nẽ ka mẽ hkaga hkêt nẽ. Rỳ aprõ kêp Kris kwỳ hkêt tã ka mẽ kam hkaga hkêt nẽ. Koja arĩ ate amnhĩ nhĩpêx ã apumunh o ri akôt pa nẽ gaa nẽ rĩ apyrà nẽ Kris kôt amnhĩ xãm japêr. \v 17 Jakamã kot ka mẽ aprõ rỳ amjên ra Kris kôt ahte amnhĩ xãm. Hãmri nẽ wa arĩ ri axpẽn kôt ri apa ho apa. Na pa hte krĩ piitã hkôt Jejus kôt mẽ pahkwỳjê mã ã ixujarẽnh anhỹr o ri ixpa. Tã kêr ka mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri apa. \s1 Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kêt ri tanhmã mẽ pakute hã mẽ pajarẽnh \p \v 18 Ja pyrà nẽ kot kaj mẽ ra amy kwrỳt kà jakàr japêr. Tã ra Kris kôt amnhĩ xãm nẽ arĩ arãhã ri apa. Rỳ amnhĩ jakàr kêt rãhã hkôt amnhĩ xãm japêr nẽ arĩ arãhã ri apa. Mo kaxyw kot ka kêt amnhĩ jakà? \v 19 Tĩrtũm na hte mẽ pahte amnhĩ my kwrỳt kà jakàr ã mẽ pahpumunh kôt tanhmã mẽ pajarẽnh to hkêt nẽ. Rỳ mẽ pahte amnhĩ jakàr kêt ã mẽ pahpumunh kôt mããnẽn tanhmã mẽ pajarẽnh to hkêt nẽ. Ãm mẽ pahte hkôt amnhĩ nhĩpêx pix ã mẽ pahpumunh kôt na hte tanhmã mẽ pajarẽnh to. \v 20 Jakamã kêr pu mẽ pahte Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kêt ri tanhmã mẽ pakuteja arĩ rãhã ri papa. \v 21 Ka mẽ akwỳjaja ate nhãm mẽ kãm mẽ axàpênh o apa htã Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Tã kêr ka mẽ mãmrĩ mẽ kãm axàpênh o ri apa. Nom koja anhõ patrãwja amnhĩ nê mẽ ajano ka mẽ mãmrĩ ma mra nẽ amnhĩ mã tanhmã axàpênh to ho ri apa. \p \v 22 Nẽ koja mẽhõ Kris kôt amnhĩ xãm. Tanhmãn kêp mẽ õ patrãw rỳ kot mẽ kãm mẽ àpênh xwỳnhjê hõ. Tã Kris kôt amnhĩ xãm hãmri nẽ arĩ amnhĩ nhĩpêx tũm kôt ri amnhĩ nhĩpêx o pa hkêt nẽ. Ra Kris kôt amnhĩ nhĩpêx nyw o amnhĩ nhĩpêx o pa. Jao ra tanhmã amnhĩ tomnuj to hkêt nẽ. Te kot õ patrãw punuj kaga nẽ hpãnhã õ patrãw mex kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx pix o pa pyràk. \p \v 23 Na pre Jejus mẽ pahte amnhĩ tomnuj piitã hpãnhã amnhĩrer kaxyw mẽ panê ty. Te htyk o kot amnhĩm mẽ pajaprôr pyràk o mẽ panhĩpêx. Jakamã kwa kêr ka mẽ jar mẽ anhõ patrãw kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o ri apa hkêt nẽ. Mẽ mããnẽn Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx o ri apa. \v 24 Jakamã kêr pu mẽ pahte Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kêt ri tanhmã mẽ pakuteta pu mẽ arĩ rãhã ri hã papa. \q1 Ra mẽ pahte amnhĩ jakà rỳ mẽ pahte amnhĩ jakàr kêt. \q1 Rỳ ra mẽ pahte nhãm mẽhõ mã paxàpênh o papa rỳ amnhĩ mã paxàpênh o papa. \q1 Rỳ ra mẽ pahprõ nẽ ri papa rỳ mẽ pahprõ hkêt nẽ ri papa. \m Pu mẽ pahte Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kêt ri tanhmã mẽ pakuteta ãm arĩ rãhã hã ri papa. Jao Tĩrtũm kãm hprãm xà kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o ri papa. \s1 Mẽ hprõ nẽ mẽ mjên kêt xwỳnhjê jarẽnh \r Matêwre 19.10-12 \p \v 25 Nẽ mẽ ate ixwỳr kagà mẽnhta kamã na ka mẽ mããnẽn kormã mẽ hprõ hkêt xwỳnhjê hã ixkukja. Tã kot paj mẽ amã tanhmã mẽ harẽnh to. Nom Pahihti Jejus Kris na pre ja hã tanhmã inhmã nẽ hkêt nẽ. Ãm pa kot paj ãm amnhĩ krã hkôt tanhmã hã mẽ amã ixkapẽr to. Na pre Pahihti mẽ akaxyw tanhmã ixkrã hto pa hte ỹ hã tanhmã mẽ amã mẽmoj tã karõ hto ho ri ixpa. Jakamã e mẽ inhma nẽ inhmar tỳx nẽ. \p \v 26-27 Nà ra mẽ kãm mẽ pahkurê xwỳnhjaja Kris ã mẽ pahtomnuj o pa jakamã koja ixpyrà nẽ mẽ hprõ hkêt rãhã mẽ pa xwỳnhjaja ahte ri pa nhũm ja mex nẽ. Nhũm mẽ umaj amnhĩ pix tãnopxar o ri pa. Nẽ mẽ aprõ xwỳnhjaja kêr ka mẽ kãm mẽ pahkurê xwỳnhjê pymaj mẽ aprõ kaga hkêt nẽ. Ãm pix tãnopxar o ri apa. \p \v 28 Tã kot ka mẽ atõ amã aprõ hprãm nẽ mãmrĩ aprõ. Ja mããnẽn tanhmã ixpê kute hkêt. Nẽ mẽ anijaja mẽ amã amjên prãm nẽ mãmrĩ amjên. Ja tanhmã ixpê kute hkêt. Nom kot ka mẽ akwỳjê pyrà nẽ aprõ rỳ amjên. Nẽ gaa nẽ akra. Hãmri nẽ tanhmã mẽmoj kute kamã ka tee ri wa mẽ amnhĩ kukamã ri ajamaxpẽr o ri apa. Ja pymaj na pa hte mẽ amjên kêt nẽ mẽ aprõ hkêt ã mẽ amã awjarẽ. \p \v 29 Nẽ Kris tokyx akupỹn mẽ pahwỳr wrỳk kaxyw jakamã kwa ra mẽ aprõ nẽ apa xwỳnhjaja. Kêr ka mẽ amnhĩ prõ nẽ amnhĩ kra pix kukamã ajamaxpẽr o ri apa hkêt nẽ. Te ho mẽ hprõ hkêt nẽ mẽ pa xwỳnhjaja kot amnhĩ nhĩpêx pyrà nẽ Kris kutêp kumrẽx mã ajamaxpẽr pê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho apa nẽ arĩ kormã aprõ nẽ akrajê ho hapu nẽ tanhmã mẽ kutã anojarêt to ho apa. \p \v 30 Kris kot tokyx akupỹn mẽ pahwỳr wrỳk jakamã kwa mẽ ri amỳr o ri mẽ apa xwỳnhjaja. Kêr ka mẽ kutêp tee ri amnhĩ kaprĩ pix mã ajamaxpẽr o akaprĩ nẽ ri apa hkêt nẽ. Nẽ mẽ akĩnh nẽ ri apikunhar o ri mẽ apa xwỳnhjaja kêr ka mẽ Kris kutêp amnhĩ kĩnh xà pix mã ajamaxpẽr o ri apa hkêt nẽ. Nẽ ri mẽ axujaprôr o ri mẽ apa xwỳnhjaja kêr ka mẽ Kris kutêp tanhmã axujaprôr to pix kukamã ri ajamaxpẽr kêt nẽ. \v 31 Nẽ mẽ apê mẽ ate mẽmoj to wẽnê ho ri mẽ apa xwỳnhjaja Kris kutêp ãm ri mẽ akukrêx pix kukamã ajamaxpẽr kêt nẽ. Koja mẽ panhõ pika piitã hkôt mẽ pakukrêxja nẽ mẽmoj piitã arĩ rãhã hkêt nẽ. \v 32 Jakamã kot kaj mẽ akukrêx pix kukamã ajamaxpẽr nẽ amnhĩ pix kukamã ajamaxpẽr nhũm ja apê omnuj nẽ. Kris kwỳ pê mẽ hprõ hkêt xwỳnhjaja na htem Pahihti Jejus Kris kãm hprãm xà hkôt pix mã kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri pa hprãm. Jao ãm pix kutã tanhmã nojarêt to rãhã ho ri pa. \v 33 No kêt ra mẽ hprõ nẽ mẽ pa xwỳnhjaja na htem hprõ pix kukamã kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa hprãm. Jao pix kukamã amnhĩ nhĩpêx o pa. \v 34 Mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx prãm tã no ãm mããnẽn kãm hprõ kapẽr mar nẽ hkôt kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri pa hprãm. \p Nẽ mẽnijaja kot Jejus kôt amnhĩ nhĩpêx nẽ kormã mẽ mjên kêt xwỳnhjaja na htem kãm Pahihti Jejus kãm hprãm xà hkôt pix mã kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa hprãm. Nẽ ãm pix mã hamaxpẽr o pa. Nẽ ãm hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o pa. No ra mẽ mjên nẽ mẽ pa xwỳnhjaja na htem arĩ ri mẽ hikukrêx tãnopxar o pa. Nẽ mjên mã hprãm xà hkôt tanhmã kãm amnhĩ nhĩpêx to ho pa. Jakamã tanhmã kot wem amnhĩ to nẽ Jejus kãm prãm xà hkôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o pa? \p \v 35 E ixte mẽ ato ajuta kaxyw na pa ã mẽ amã ixkapẽr anẽ. Jakamã na pa mẽ ate mẽhõ ho aprõ nê mẽ akurê hkêt nẽ. Ãm mẽ ate Tĩrtũm kapẽr kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o apa hã na pa mẽ amã karõ. Mẽ ate kumã pix mã ajamaxpẽr o ri apa pix kaxyw. Nẽ kumã pix mã tanhmã ri amnhĩ nhĩpêx to ho apa kaxyw na pa mẽ amã tanhmã mẽmoj tã karõ hto. \s1 Mẽ kot mẽ hprõ mã xwỳnhjê jarẽnh \p \v 36 E kot paj hpãnhã mẽ ate mẽhõ ho aprõ mã xwỳnhjê mã ixkapẽr ka mẽ ixkapẽr ma. Nà kot kaj mẽ atõ ate ho aprõ mã xwỳnhta kukamã ajamaxpẽr o: \p —Nà kot paj ho ixprõ hkêt nẽ. Inhmã hkĩnh tỳx tã kot paj ho ixprõ hkêt nẽ. Kot paj ãm ixprõ hkêt nẽ ahte ri ixpa. Anẽ. \p Hãmri nẽ ahte ri apa. Tã ra tee amnhĩ kurẽ kamã ama nẽ ajamaxpẽr o: \p —Hêxta waa nẽ. Mon pa pre ho ixprõ hkêt nẽ ahte ri ixpa? Anẽ. \p Hãmri nẽ mãmrĩ ma hwỳr tẽ nẽ kãm amnhĩ jarẽ nẽ ho aprõ. Ra ate aprõ hkêt nẽ ahte ri apa hã amnhĩ jarẽnh tã no ãm mãmrĩ ho aprõ. Ja tanhmã kute hkêt kênã. \v 37 Nom kot kaj ho aprõ hkêt ã amnhĩ jarẽ nẽ mããnẽn akurẽ hkêt nẽ ri apa. Hãmri nẽ mãmrĩ ho aprõ hkêt nẽ ri ahte ri apa. Ja mããnẽn tanhmã kute hkêt. \v 38 Kot ka ho aprõ nẽ war amex nẽ apa. Rỳ kot ka ho aprõ kêt nẽ mããnẽn amex kumrẽx nẽ ri apa. Ja na mex o ate mẽhõ ho aprõ nẽ ho apata jakrenh. \s1 Mẽ kêp mẽ mjên tyk xwỳnhjê jarẽnh \p \v 39 E kot paj hpãnhã mẽ apê mẽ amjên tyk xwỳnhjê mã ixkapẽr. Nà koja amjên arĩ htĩr ri ka ãm hkôt pix mã axkamẽ nẽ hkaga hkêt nẽ. No koja nhỹrmã apê ty hãmri ka tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr hãmri nẽ amã axte amjên prãm nẽ mãmrĩ axte amjên. Nom kwa kêr ka mẽ amnhĩ pyrà nẽ Kris kôt akwỳjê hõ pix o amjên. No mamrĩ nhãm mẽhõ ho amjên kêt nẽ. \v 40 No kot ka mẽ axte amjên kêt nẽ ahte ri apa hãmri nẽ axàmnhĩx ri ajamakêtkati nẽ apa. No na pa ãm amnhĩ krã hkôt mẽ amã ã ja jarẽnh anẽ. Mãn Tĩrtũm Karõ mã mããnẽn ja mex nẽ. \c 8 \s1 Sãnti hã mẽ apkur xà jarẽnh \r Rõmãn 14.13-23; Wam Korĩt 10.14-22, 13.2; Karatas 5.13; Wam Pêtre 4.8; Wam Juãw 3.18 \p \v 1 Nẽ mẽ ate ixwỳr kagà mẽnhta kamã na ka prem mããnẽn sãnti hã mẽ apkur xà hã ixkukja. Tã kot paj mẽ amã tanhmã ja jarẽnh to ka mẽ inhma. \p Nà na hte Kris kôt pahkwỳ hkêt xwỳnhjaja mẽmo karõ ho sãnti nhĩpêx mã mẽõ hkwỳ nhĩpêx nẽ hwỳr o mra. Hãmri nẽ hpar pê haxwỳ nẽ kutã hkõn krã ho rôrôk nẽ hkrĩ nẽ kãm mex o mex ã harẽ nẽ kãm amnhĩ jagrer pê amnhĩ to kuwỳ. Hãmri nẽ kãm amnhĩ jagrer pa nẽ akupỹm amnhĩm mẽõta jamỳ nẽ ma o mra nẽ hkwỳjê mã ho wẽnê. Na htem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa. Tã na ka prem kagàta kamã mẽ ate mẽ kêp mẽõ japrôr nẽ hkur ã ixkukja. Nà ra mẽ ate sãnti pumunh mex. Ãm mẽ kot ĩhkra pix o hipêx ã omunh mex jakamã na pu htem hã pamã mẽ apkur xàta hkur prãm nẽ mãmrĩ paxàmnhĩx ri kuku. Ja tanhmã Tĩrtũm pê kute hkêt. Ra mẽ pahte ja pumunh mex. Tã nom kwa kêr pu mẽ ja hã Kris kôt mẽ pahkwỳjê mã amnhĩ to jarkrar o ri papa hkêt nẽ. Nẽ ja hã mẽ kurom paxàhpumunh tỳx ã mẽ kãm amnhĩ to jarkrar hkêt nẽ. Kot pu mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o mẽ hamaxpẽr o hihtỳx hkêt nẽ. Kêr pu mẽ ãm mẽ kamã paxukaprĩ pê tanhmã mẽ ho mex to ho papa. Nẽ Kris kôt mẽ hamaxpẽr o hihtỳx o papa. à mẽ pa hte amnhĩ nhĩpêxja na Tĩrtũm kãm hprãm. \v 2 No koja mẽhõ mẽmoj pumunh tỳx ã amnhĩ to jarkrar o ri pa nẽ ãm tee ri ã amnhĩ jarẽnh anhỹr kaprỳ. \v 3 No koja mẽhõ àhpumunh tỳx kêt tã kãm Tĩrtũm kĩnh nhũm amnhĩ tã omu nẽ kãm hapê nẽ ho hkra. Kêt ja na mex o mex. \p \v 4 E kot paj ixprĩ hã mẽ amã tanhmã sãnti hã mẽ apkur xàta jarẽnh to ka mẽ inhma. Nà Mẽpahpãmja pixii. Axtem hõ hkêt. Nom mẽ kot sãnti nhĩpêxta ãm mẽ kot ĩhkra o hipêx jakamã htĩr kêt. Ra mẽ pahte ja jarẽnh mar tỳx nẽ omunh mex. \v 5 Na htem ohtô nẽ ri sãnti kêp Mẽpahpãm ã hkamnhĩx o pa. Kaxkwa kamã mẽmo karõ nhĩpêxja nẽ pika kamã mẽmo karõ nhĩpêxja nhũm htem kêp Mẽpahpãm ã harẽnh ho pa. Nom ja kot anhỹr kêt. \v 6 Mẽpahpãmja ãm pixi ho pixi mex. Mẽ panhõ Tĩrtũmja. Tãm na pre mẽmoj piitã ho kator pa. Jakamã na pu htem kapẽr kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o ri papa. \p Nẽ mẽ panhõ Pahihti haxwỳja pixii. Pahihti Jejus Krisja. Na pre Tĩrtũm nhĩhkô hã mẽmoj piitã ho kator pa. Na pu htem ja hã omunh xà hkôt ri pamex nẽ ri papa. Ra mẽ pahte ja jarẽnh mar tỳx nẽ omunh mex. Jakamã na pu htem paxàmnhĩx ri mẽmoj piitã hkur o papa. Tĩrtũm kot mẽmoj piitã ho kator par kênã. \v 7 Tã no ãm ham mẽ kot Kris kôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjaja na htem mẽ pahkĩnhã kãm sãnti hã mẽ apkur xà hkur puma nẽ. Ham mẽ kot sãnti kaga nẽ amnhĩ kaxyw Kris kôt amnhĩ xunhwỳr jakamã kormã Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx tohtuj anẽ. Jakamã na htem tee ri sãnti hã mẽ apkur xàja pumu nẽ hamaxpẽr o: \p —Nà kot paj ja kur kêt nẽ. Kot paj anẽ nhũm apu Tĩrtũmja pê ja omnuj nẽ. Anẽ. \p \v 8 Nom na kêt hte Tĩrtũm mẽ paxàpkur xà hã mẽ pahpumunh kôt mẽ pahte amnhĩ to mex xwỳnh ã mẽ pajarẽnh kêt nẽ. Kot puj mẽ mẽmoj ku rỳ mẽmoj kur kêt nẽ nhũm ja hã mẽ pahpumunh kôt tanhmã mẽ pamex ã pajarẽnh to hkêt nẽ. Jakamã na pu htem mãmrĩ paxàmnhĩx ri mẽmoj tã mẽ apkur xà hkur o papa nẽ tanhmã amnhĩ to hkêt nẽ. \v 9-10 Nom kwa mẽ okora. Kêr ka mẽ sãnti mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr agjêx nẽ kamã axàpkur hkêt nẽ. Kot kaj mẽ atõ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nhũm mẽhõ kormã kot Kris kôt amnhĩ xãm tohtuj anhỹr xwỳnhja ja hã mẽ apumu nẽ tee ri hamaxpẽr. Axàhpumunh tỳx ã ate amnhĩ jarẽnh tã sãnti nhõrkwỹ kamã axàpkur o nhỹ nhũm ja hã apumu nẽ tanhmã amnhĩ nhĩpêx to wehe? Koja ja kêp omnuj tã apyrà nẽ tẽ nẽ axà nẽ mẽ kutã apku. Hãmri nẽ apkur pa nẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr o: \p —Hêxta waa nẽ. Kwa mon pa axtem nẽ ri ã mẽmojja kur anẽ? Nà na pa anẽ nẽ ra amnhĩ tomnuj tỳx nẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ hkaprĩ nẽ pa. \v 11 Ate axàhpumunh tỳx ã amnhĩ jarẽnh tã amnhĩ kôt atõja mex kukamã ajamaxpẽr kêt nẽ. Kris ra mỳrapê htyk tã nhũm ã ate sãnti hã mẽõ hkur ã apumu nẽ tee ri hamaxpẽr o Jejus hkôt amnhĩ nhĩpêx mex kêt nẽ. \v 12 Kormã kot Kris kôt amnhĩ xãm tỳx kêt tã tee ri ja hã mẽ apumu nẽ hamaxpẽr mex kêt nẽ. Jakamã ka Kris noo mã amnhĩ tomnuj nẽ. \v 13 Tã ã ixte Kris kôt ixkwỳjê nhĩpêx anhỹr pymaj koja ixtõjê hõ kãm mẽmoj kur pyma nẽ. Nẽ htỳx ho Tĩrtũm kêp omnuj ã hkamnhĩx. Pa ja hã omu nẽ ijaxwỳja axte hkur kêt nẽ. Ixte mex ã omunh tã no ãm kot tee ri ja hã ixpumunh nẽ hamaxpẽr o: \p —Kwa Tĩrtũm kêp ja mex kêt tã nhũm Pawreja ri kuku. Jakamã kot paj ijaxwỳja uràk nẽ kuku. Omnuj tãã. \p Anhỹr o hamaxpẽr pymaj kot paj uràk nẽ mẽmota kur kêt nẽ. Na pa hte ã Kris kôt ixtõjê mex kukamã ri ijamaxpẽr anhỹr o ixpa. \c 9 \s1 Pawre kot amarĩ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre hã amnhĩ jarẽnh \r Atre 9.1-18, 20.33-35; Sikũn Korĩt 11.7-9 \p \v 1 Nẽ ixte Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjê hõ jakamã na pa hte Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre ho ri ixpa. Na pa pre inhno ho mẽ panhõ Pahihti Jejus pumu nẽ mẽ amã harẽnh o ri mẽ akôt ixpa ka prem inhma nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. \v 2 Mẽ hkwỳjaja kot axpẽn mã ixpê Jejus nhỹ hã mẽ ahkre xwỳnh kêt ã ijarẽnh tã mẽ kajaja mẽ ate ja hã ixpumunh mex. Ixte mẽ amã mẽ ujarẽnh mexja jarẽnh nhũm mẽ ate mar nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳrja kukwak ri na ka mẽ apê Jejus kwỳỳ. \v 3 Jakamã koja mẽ atã ixto kapẽr japêr kot paj ã mẽ kãm mẽ ajarẽnh anẽ. \v 4 Nẽ ixte Jejus nhỹ hã kapẽr jahkre o ixpa xwỳnh jakamã kot paj inhmã Kris kwỳjê kutã amarĩ ixàpkur prãm nẽ mãmrĩ mẽ kutã apku. Ja tanhmã kute hkêt tã kot paj ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Kot paj ixàpkur kaxyw nẽ amnhĩ pãnhã amnhĩre nẽ rĩ kormã apku. Na pa hte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri mẽ akôt ixpa. \v 5 Rỳ kot pa ixkwỳjê pyrà nẽ inhmã Kris kôt ixkwỳjê hõ ho ixprõ hprãm nẽ mãmrĩ ho ixprõ. Nẽ wa ma krĩ piitã hkôt Kris kwỳjê kukwak ri ixàpkur o ixpa hprãm nẽ wa mãmrĩ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ixpa. Ja mex kênã. Na hte ã Simãw Pêtre mẽ Jejus tõ kot hapujaja amnhĩ nhĩpêx anhỹr o pa nhũm ja tanhmã kêp kute hkêt. No ãm mẽ hkĩnhã ixprõ hkêt na pa hte ri ixpa. \p \v 6 Nẽ ixkwỳjaja na htem apkur xà hpãnhã àpênh o pa hkêt nẽ. Na htem Jejus nhỹ hã kapẽr jarẽnh o ri pa nhũm hte Jejus kwỳjaja mẽ kãm mẽ apkur xà gõ nhũm mẽ amarĩ hkur o pa. Tã no pa na pa hte Panãpe mẽ wa ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Na pa hte wa mry kà ho ixkre nhĩpêx nẽ mẽ kãm ho wẽnê nẽ hpãnhã amnhĩm awjaprô. Na pa hte wa ã amnhĩ pa kukwak ri ixujaprôr nẽ ho ixàpkur o ri ixpa anẽ. \p \v 7 Mẽ kãm pur kãm harôj jamỳnh o mẽ pa xwỳnhjaja na htem amarĩ hkwỳ jamỳ nẽ ho apkur o pa. Nẽ motre jamãr o mẽ pa xwỳnhjaja haxwỳja amarĩ hkà kagô janê nẽ ho hkõm o pa. Nẽ pôristijaja na hte mẽ õ pahija mẽ àpênh pãnhã mẽ kãm amnhĩrer o pa. Jajê piitã na htem mẽ àpênh pãnhã mẽ kãm amnhĩrer o pa. Ja pyrà nẽ te ixpê mẽ amã ixàpênh o ixpa xwỳnh pyràk jakamã ixte mẽ ajahkreta pãnhã kot ka mẽ inhmã inhõ ho apa nhũm ja mããnẽn mex nẽ. \v 8 No ãm papxipix na pa hte ja mex ã harẽnh kêt nẽ. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm haxwỳja kot ja mex ã harẽnh. \v 9 Kamã na pre finat Mojesja Tĩrtũm nhỹ hã harẽnh kot: \q1 Koja akrit amã àpênh o pa ka omu nẽ ho mex nẽ. Kãm õ mex nẽ. \m Anhỹr o kot harẽnh. Xà na pre Tĩrtũmja ãm mẽ pahkrit pix kukamã ukaprĩ nẽ ã harẽnh anẽ nà? Nà kot anhỹr kêt. \v 10 Mããnẽn mẽ pahpê panhĩ kaxyw na pre ã ja jarẽnh anẽ. Mẽ pahte mẽ hpur kãm paxàhkre xwỳnhjaja nẽ mẽ pahte kamã paxujamỳnh o papa xwỳnhjaja. Jajê kaxyw mẽ pahte pur kukwak ri amarĩ paxàpkur o ri papa kaxyw ã pre ã ja jarẽnh anẽ. \v 11 Tã ja pyrà nẽ na pa hte mẽ awỳr mõ nẽ mẽ amã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ akôt ixpa. Nẽ mẽ akôt ho mẽ ajahkre ho ri ixpa ka htem inhmã ixàpênhta pãnhã amnhĩrer kêt nẽ. Ixkwỳjaja kot Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre hpãnhã mẽ ate mẽ kãm amnhĩrer tã pa inhmã amnhĩrer kêt nẽ. Na pa pre mẽ ajahkreta pãnhã mẽmoj tã mẽ awỳr kêt nẽ. Ãm nhãm ixàpênh õta kukwak ri na pa hte ixàpkur o ri ixpa. \p \v 12 Nẽ na hte mẽ ixkwỳjaja mẽ awỳr mra nẽ Tĩrtũm kapẽr o mẽ ajahkre o ri mẽ akôt pa. Hãmri nẽ hpãnhã mẽ apkur xà hã mẽ awỳ ka mẽ kãm mẽmoj gõ. No kêt pa na pa hte mẽ uràk nẽ ixàpkur xà hã mẽ awỳr kêt nẽ. Kot pa apu hã mẽ awỳ ka mẽ tanhmã ixto akapẽr to nẽ axpẽn mã ijarẽnh o: \p —Pẽr ãm mẽ pahte kãm amnhĩrer pix kaxyw na hte Pawre mẽ pahwỳr mra nẽ mẽ pamã Jejus Kris kot tanhmã mẽ panê amnhĩ nhĩpêx to hã harẽnh o pa. Pẽr ãm apkur xà pix prãm xàj ã kot mẽ pamã ujarẽnh anhỹr o pa. Jakamã kot puj mẽ kuma nẽ ãm kuma. \p Anhỹr o axpẽn mã ijarẽnh pymaj na pa hte mẽ ajahkre hpãnhã mẽmoj tã mẽ awỳr kêt nẽ. Na pa hte ãm mry kà ho ixkre nhĩpêx nẽ ho wẽnê nẽ ja pix kukwak ri ixàpkur o ri ixpa. Nẽ amarĩ ri mẽ ajahkre ho ri mẽ akôt ixpa. \p \v 13 Nẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã mẽ àpênh xwỳnhjaja na htem hwỳr mẽ mrar xwỳnhjaja mẽ àpênh pãnhã mẽ kãm amnhĩre. Nẽ mẽ kot mẽ kãm Tĩrtũm mã mẽmoj nhõr o kuhê xwỳnhjaja na htem mããnẽn mẽ àpênh pãnhã mẽ kãm amnhĩre. \v 14 Nẽ Pahihti Krisja na pre ja hã mẽ pakukamã pahtã karõ kot: \p —Kêr ka mẽ kot tanhmã mẽ amã ijarẽnh to ho ri mẽ pa xwỳnhjê mã amnhĩrer o ri apa. Anẽ. \p \v 15 Tã no na pa hte aa mẽmoj tã ixàhwỳr kêt nẽ. Nẽ mẽ ate inhmã amnhĩrer kaxyw pa mẽ amã ja jarẽnh kêt nẽ. Aa ixte mẽmoj tã mẽ awỳr kêt. Kot paj apu anẽ nẽ ixpijaàm nẽ. Rỳ kot pa apu anẽ nẽ mẽ akukwak ri ixàpkur o ri ixpa hãmri nhũm mẽ akwỳjaja ja hã ixpumu nẽ hã ijarẽnh o: \p —Tk. Na hte amarĩ mẽ pajahkre o ri pa hkêt nẽ. Ãm mẽ apkur xà pix prãm xàj na hte ã mẽ pajahkre ho pa anẽ. Anẽ. \p Jakamã na pa hte mẽmoj tã mẽ awỳr kêt nẽ. \v 16 Ixte mẽ amã mẽ ujarẽnh mexja jarẽnh o ri ixpa htã na pa hte ja hã amnhĩ to jarkrar o ri ixpa hkêt nẽ. Pahihti Jejus na pre ja hã inhmã karõ pa hte kãm ho anhỹr o ri ixpa. Kot paj kãm ho anhỹr kêt nẽ ixpunuj nẽ ri ixpa. \v 17 Kêp ãm amnhĩ krã hkôt mãn tanhmã mẽ amã ixujarẽnh to ho mẽ akôt ri ixpa ronhỹx pa hpãnhã ixàmnhĩx kàxpore hã mẽ awỳ. No ãm ã ixte amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt. Tĩrtũm tãm kot inhmã ja hã karõ jakamã na pa hte amarĩ ixàmnhĩx ri mẽ amã kapẽr jarẽnh o mẽ ajahkre ho ri mẽ akôt ixpa nẽ mẽmoj tã ixàhwỳr o ri ixpa hkêt nẽ. \v 18 Ixte amarĩ ri mẽ amã mẽ ujarẽnh mexta jarẽnh o ri ixpaja na inhmã hprãm. Ja na inhmã mex. Na pa hte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa nhũm ja inhmã mex pa ixkĩnh nẽ ri ixpa. Jakamã na pa hte hpãnhã ixàhwỳr kêt nẽ. Nẽ inhmã mẽmoj prãm o ri ixpa hkêt nẽ. \v 19 Nẽ nhãm mẽ kãm tanhmã ixàpênh to ho ixpa hkêt tã pa hte mẽ piitã tanhmã mẽ kãm amnhĩ nhĩpêx to ho ri ixpa. Pê mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o ri ixpa. Jakamã na mẽ ra ohtô nẽ ixujarẽnh ma nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. \s1 Pawre kot tãm mẽ piitã mẽ hipêx o pa hã amnhĩ jarẽnh \r Wam Korĩt 10.33 \p \v 20 Nẽ na pa hte Ijaewjê hwỳr ixpa nẽ mẽ kot amnhĩ nhĩpêx kôt amnhĩ nhĩpêx o ri mẽ hkôt ixpa. Ixte mẽ kurom Tĩrtũm kot finat Mojes mã mẽmoj tã karõ hkôt amnhĩ nhĩpêx o ixpa hkêt tã mẽ hkôt ri ixpa nẽ mẽ uràk nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx o ri ixpa. Mẽ kot ja hã ixpumunh nẽ ixte mẽ kãm Jejus jarẽnh mar nẽ ixpyrà nẽ amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr kaxyw. \p \v 21 Tã pa hpãnhã mẽ kêp Ijaew kêt xwỳnhjê hwỳr ixpa nẽ mẽ kot amnhĩ nhĩpêx kôt amnhĩ nhĩpêx o ri mẽ hkôt ixpa. Mẽ kot ja hã ixpumunh nẽ ixkapẽr mar nẽ ixpyrà nẽ amnhĩ kaxyw Jejus kôt hamaxpẽr kaxyw. Tĩrtũm mẽ Kris wa hamaxpẽr xà hkôt na pa hte ahpỹnhã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx xwỳnhjê hwỳr mra nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri mẽ hkôt ixpa. \p \v 22 Nẽ na pa hte kormã mẽ kot Kris kôt amnhĩ xunhwỳr tohtuj anhỹr xwỳnhjê hkôt ri ixpa nẽ te ixte ho mẽ uràk nẽ kormã hkôt amnhĩ xãm nyw pyràk o amnhĩ nhĩpêx o ri mẽ hkôt ixpa. Mẽ kot ja hã ixpumunh nẽ ixkapẽr mar nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex kaxyw. à na pa hte mẽ piitã mẽ hkôt ri ixpa nẽ mẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx o ri ixpa anẽ. Mẽ kot ja hã ixpumunh nẽ inhmar nẽ ixpyrà nẽ Kris kôt amnhĩ nhĩpêx tỳx kaxyw. \v 23 Mẽ kot mẽ ujarẽnh mex mar kaxyw na pa hte mẽ piitã mẽ hkôt ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa. Tĩrtũm kot mẽ ho hkra nẽ mẽ ho mex kaxyw. Nẽ mããnẽn pa kot mẽ hã ixto mex kaxyw. \s1 Pawre kot htỳx ri amnhĩ nhĩpêx kêt ã kot amnhĩ jarẽnh \r Sikũn Ximotre 4.7; Eprêw 12.1-3 \p \v 24 Mẽ hprõt xwỳnhjaja na htem hprõt tỳx no nhũm mẽhõ pixi nẽ wam hkwỳjê re nẽ wam tẽn pôj nhũm htem ja hã omu nẽ kãm mẽ hkĩnhxà gõ. Ja pyrà nẽ kêr ka mẽ apiitã tãm amnhĩ nhĩpêx mex rãhã ho ri apa kê Tĩrtũm mẽ apumu nẽ nhỹrmã ja pãnhã mẽ amã mẽmoj mex gõ. \p \v 25 Nẽ mẽ hprõt xwỳnhjaja na htem mẽ hkĩnhxà hpyr prãm xàj mẽ hprõt xà hã arĩgro hwỳr apkati mẽ hprõt o kuhê. Prõt tỳx prãm xàj. Tã mẽ hprõt xà hã arĩgrota ã nhũm hkwỳjê pê amnhĩ to wa nẽ amnhĩm hkĩnhxà py. Nom koja hkĩnhxàja kritpêm kãm mex ry hkêt nẽ. Koja gaa nẽ hapêx tokyx anẽ. Tã nom kot puj mẽ Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri papa. Nẽ mẽ hprõt xwỳnhjê kot hkĩnhxà hpyr prãm xàj apkati mẽ hprõt o kuhêta pyrà nẽ apkati mẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri papa. Hãmri nhũm amnhĩ tã mẽ pahpumu nẽ nhỹrmã mẽ pamã hkĩnhxà mex õ gõ. No ãm jar hkĩnhxà kurom koja aa mẽ pahpê hapêx kêt nẽ. Koja mẽ pamã mex rãhã ho rãhã. \fig Wam Korĩt 9.24-25|src="Pal54B.tif" size="col" ref="1CO 9.25" \fig* \p \v 26 Nẽ na hte mẽ hprõt xwỳnhjaja htỳx ri tanhmã hprõt to ho pa hkêt nẽ. Na htem hkwỳjê pê amnhĩ to wa kaxyw hprõt nẽ nhỹri mẽ àhuk xàta pix pumunh pê hwỳr hprõt nẽ mra hãmri nẽ kamã ahtwỳ. Nẽ kamã àhuk pix kukamã hamaxpẽr o hprõt tỳx nẽ mra. Ja pyrà nẽ na pa hte apkati mẽ Tĩrtũm kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx o ri ixpa. Nhỹrmã kot inhmã mẽmoj mex nhõr kaxyw. \p Nẽ mẽ pijapu mex xwỳnhjaja na htem htỳx ri nhỹhỹnh axpẽn tak kêt nẽ. Na htem nhỹhỹnh kot mẽ htak o mẽ rẽnh xà pix kamã mẽ htak o mẽ rẽnh kukamã hamaxpẽr pê kamã mẽ htak. Ja pyrà nẽ na pa hte ixtỳx ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri ixpa hkêt nẽ. Na pa hte Tĩrtũm mã ijamaxpẽr pê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to rãhã ho ixpa. Kot nhỹrmã inhmã mẽmoj mex nhõr kaxyw. \v 27 No na pa hte ixtỳx ri amnhĩ jamaxpẽr xà hkôt tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri ixpa hkêt nẽ. Kot pa ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ ixte mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o ri ixpa htã ãm ri ixtỳx ri ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kaprỳ nhũm Tĩrtũmja tee ri ja hã ixpumu nẽ inhmã mẽmoj mex nhõr kêt nẽ. \c 10 \s1 Ijaew kot amnhĩ nhĩpêx \r Rõmãn 15.4; Eprêw 3.8-11; Jutre 5 \p \v 1 E Kris kôt ixkwỳjaja. Kot paj mẽ amã amnepê mã mẽ ixpê Ijaew hkukamã mẽ inhĩgêtjaja tanhmã mẽ harẽnh to ka mẽ inhma. Mẽ kot pahi finat Mojes kôt ri mẽ pa xwỳnhjaja kot paj mẽ amã harẽ. Mẽ pahte mẽ uràk nẽ pahtỳx ri amnhĩ nhĩpêx pymaj kot paj mẽ amã tanhmã mẽ harẽnh to ka mẽ inhma. Mãn ka mẽ arĩ mẽ harẽnh ã anohtỳx japêr. Na prem piitã pika pê Ejit kamã pa htã kurũm kator pa. Hãmri nẽ ma kapôt ã kakrã pumunh o hkôt pa ho pa. Pry hkêt jakamã nhũm pre Tĩrtũm tanhmã kakrã hto nhũm ma mẽ hkukamã pa nhũm mẽ omu nẽ hkôt pa. Hãmri nẽ ra gô xujanãr mẽ kot kãm: “Gô kamrêk” anhỹr xwỳnhja wỳr pôj nẽ tee ri rêr prãm xàj amnhĩ kukamã hamaxpẽr. Hãmri nhũm Tĩrtũm mẽ kãm hkôt ã ho amgrà nhũm mẽ hkôt mex pê rêr pa nẽ axte kakrã hkôt pa ho pa. \v 2 Finat Mojes kot mẽ o pa jakamã nhũm prem kêp hkwỳ hã amnhĩ jarẽ nẽ kãm amnhĩ jarẽnh o: \p —Nà kot paj mẽ akapẽr ma nẽ akôt ri amnhĩ nhĩpêx o ixpa. Anẽ. \p Te mẽ pahpê Kris kwỳ hã amnhĩ jarẽnh kaxyw mẽ kot gôx kãm mẽ pahkrã kumrãr nhũm mẽ pahte Kris mã amnhĩ jarẽnhta pyràk. \v 3 Na prem kapôt ã ri pa nhũm Tĩrtũm tãm kaxkwa rũm mẽ hwỳr mẽ apkur xà rẽ nhũm mẽ hkawrà nẽ ho apkur o pa. \v 4 Tã ra kôr xàj hirot nhũm Tĩrtũm tanhmã mẽ kãm kẽn prêkja to nhũm kurũm mẽ kãm gô axkapĩ nhũm mẽ ho ixkõ nẽ akupỹm hihtỳx. à Krisja mẽ hkôt mẽ ho mẽ hihtỳx o pa anẽ. Mẽ kot no ho omunh kêt tã nhũm mẽ hkôt mẽ ho mẽ hihtỳx o pa. \p \v 5 Tã no nhũm mẽ ohtô nẽ Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Kot mẽ ho mex kumrẽx tã nhũm mẽ ãm amnhĩ tã omu nẽ ãm omu nẽ kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx kêt nẽ. Ãm kapẽr kwỳm ri tanhmã amnhĩ tomnuj to ho pa nhũm tee ri amnhĩ tã mẽ omu nẽ tanhmã mẽ ho nhũm mẽ hkwỳja hpikaprãr pa. Hãmri nhũm arĩ mẽ htĩr xwỳnhjaja kapôt ã mẽ hagjênh pa nẽ axte ma pa. \p \v 6 Jakamã kwa kêr pu mẽ kot ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ harẽnh ma nẽ hã pano htỳx nẽ ho papa hãmri nẽ ho mẽ uràk kêt nẽ. Mẽ uràk nẽ pahtỳx ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri papa hkêt nẽ. \p \v 7 Nẽ na pre mẽ hkwỳjaja sãnti kutã hkõn krã ho rôrôk nẽ hkrĩ nẽ kãm amnhĩ jagrer pê amnhĩ to kuwỳ. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ harẽnh kot: \q1 Na prem sãnti kutã apkur o hkrĩ nẽ kãm amnhĩ jagrer o hkrĩ nẽ gaa nẽ pipãnh pix o pa. Jao axpẽn kamã hpijaàm kêt o pa. \m Anhỹr jakamã kwa kêr pu mẽ ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹrja ã pano htỳx nẽ ho mẽ uràk hkêt nẽ. \p \v 8 Nẽ na pre mẽ hkwỳjaja htỳx ri mjên nẽ hprõ kuhpa hã nhãm ri mẽ kamã hpijaàm kêt o pa. Mỳrapê nhũm arĩgro pixi hã mẽ ohtô rax kumrẽx nẽ axkaprã. Mẽ kêp 23.000 nẽ pikaprãr pa. Tã ã Tĩrtũm kot mẽ panhĩpêx anhỹr pymaj kêr pu mẽ ja hã pano htỳx nẽ ho mẽ uràk kêt nẽ. Ãm kwarĩ ho kwarĩ. \p \v 9 Nẽ na pre mẽ hkwỳjaja axtem nẽ htỳx ri tanhmã axpẽn mã Tĩrtũm jarẽnh to nẽ harẽnh o: \p —Nà Tĩrtũmja gryk tokyx anhỹr kêt jakamã kwa pu mẽ ã amnhĩ tomnuj anhỹr o papa. Koja mẽ pahpumu nẽ tanhmã mẽ pahto hkêt nẽ. \p Anhỹr tã nhũm tee ri ja hã mẽ kuma nẽ mẽ omu nhũm ja kãm mex kêt nẽ nhũm mẽ hwỳr kagã xoprê nhõ wenẽn xihtỳx kwỳ rẽ nhũm mẽ hwỳr mra nẽ mẽ hkamnhar o mẽ hkwỳjê pa. Tã ã kot mẽ panhĩpêx anhỹr pymaj kwa kêr pu mẽ ja hã pano htỳx nẽ mẽ uràk nẽ amnhĩ tã Tĩrtũm kamã pajamak o papa hkêt nẽ. Kwarĩ ho kwarĩ. \p \v 10 Nẽ na pre mẽ hkwỳjaja axtem nẽ Tĩrtũm o kapẽr punuj nẽ nhũm tee ri amnhĩ tã mẽ kuma nẽ mẽ hwỳr kapẽr o wrỳk xwỳnh mẽ nhũm ma mẽ hwỳr wrỳ nẽ ỹ hã mẽ hkwỳjê nhĩmex. Tã ã kot mẽ panhĩpêx anhỹr pymaj kwa kêr pu mẽ ja hã pano htỳx nẽ ho mẽ uràk nẽ Tĩrtũm o pakapẽr punuj kêt nẽ. \p \v 11 Na pre mẽ ixpê Ijaew nhĩgêtjaja ã htỳx ri amnhĩ nhĩpêx o pa anẽ. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr piitã harẽnh par. Mẽ panhõ ejẽp kaxyw. Mẽ pahte kamã harẽnh nẽ mẽ harẽnh mar tỳx nẽ mẽ uràk nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt kaxyw. Ra Jejus akupỹn mẽ pahwỳr wrỳk xà hã arĩgro hkukamã grêre jakamã kwa kêr pu mẽ kutêp mẽ kurom kapẽr kôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx mex rãhã ho ri papa. \s1 Mẽ pahte mẽmoj punuj nê amnhĩ to htỳx ã mẽ pamã karõ \r Matêwre 4.1, 6.9-13; Wam Korĩt 1.8; Sikũn Pêtre 2.9; Jutre 24 \p \v 12 Tã kêr ka mẽ ã Ijaew kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ harẽnhja ma nẽ ã ajamaxpẽr anhỹr kêt nẽ. Rỳ mẽ ajamaxpẽr o: \p —Nà mẽmoj piitã kutã ixihtỳx kênã kot pa hkêt mẽ uràk nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa. \p Anhỹr o mẽ ajamaxpẽr kêt nẽ. Kot kaj mẽ ã amnhĩ jarẽnh anẽ nẽ ra mẽ uràk nẽ tanhmã amnhĩ tomnuj to. \p \v 13 Nẽ na prem kapôt ã pare ri omnuj nẽ ri pa. Nhũm mẽkarõmnuti tanhmã mẽ hkrã hto nhũm mẽ tanhmã amnhĩ tomnuj to ho pa. Ja pyrà nẽ na hte arĩ mẽ pahte amnhĩ tomnuj hprãm xàj tanhmã mẽ pahkrã hto ho pa. Mẽ pahpiitã ã mẽ pahto anhỹr o ri mẽ pahkôt pa. Nom nhũm Tĩrtũm ra kot mẽ pamã amnhĩ jarẽnh xà hkôt mẽ panê omunh mex rãhã ho pa. Jakamã na pu htem tanhmã amnhĩ tomnuj to hkukamã pajamaxpẽr nhũm ja hã mẽ pahpumu nẽ mẽ panê mẽkarõmnuti mã kapẽr. Nẽ kutã mẽ pahto paxihtỳx nẽ pu mẽ ỹ hã amnhĩ tomnuj kêt nẽ. Nẽ ãm kôt pix mã amnhĩ nhĩpêx mex o ri papa. \s1 Mẽ kot sãnti mã mẽmoj nhõr xwỳnhjê jarẽnh \r Wam Korĩt 8.1-13; Karatas 4.8; Apokarip 9.20 \p \v 14 Jakamã e Kris kôt ixkwỳjaja. Kêr ka mẽ amnhĩ kaxyw sãnti hkôt ajamaxpẽr o ri apa hkêt nẽ. Nẽ amnhĩ to hwỳr kêt nẽ. Ãm kwarĩ ho kwarĩ. \p \v 15 E mẽ axàhpumunh tỳx ã amnhĩ jarẽnh jakamã kot paj mẽ amã mẽmoj jarẽ ka mẽ aprĩ hã inhmar tỳx japêr. \v 16 Nà na pu htem tõhã Jejus kot mẽ panê htyk mã pajamaxpẽr kaxyw axpẽn wỳr akuprõ. Hãmri nẽ mẽmo kagô hkwỳ ru nẽ Tĩrtũm mã mex ã harẽ nẽ mẽmoj o pahkõm pê Jejus kot mẽ panê hkamrô pikapĩr mã pajamaxpẽr. Nẽ hpãnhã pãwti hõ py nẽ axpẽn mã ho hkry nẽ mẽ kot Kris pĩr nẽ ĩ kamã hkamnhwỳr nhũm mẽ panê htykja mã pajamaxpẽr pê kuku. \v 17 Pãwtita ãm pixire htã pu htem axpẽn mã ho hkry nẽ pahpiitã kuku. Mẽ pahpê Kris kwỳ hã mẽ pahte amnhĩ jarẽnh nhũm mẽ pahkwỳ kot ja hã mẽ pahpumunh kaxyw. Te mẽ pahtipxi nẽ ri mẽ papa pyràk nẽ pãwti pixire htã pu mẽ pahpiitã kuku. \p \v 18 E kot paj hpãnhã mẽ amã amnepê mã Ijaew kot tanhmã amnhĩ nhĩpêx to jarẽ ka mẽ inhma. Na pre htem Tĩrtũm mã mex ã harẽnh nẽ kãm amnhĩ nhõr ã kot amnhĩ tã mẽ omunh kaxyw nhũm prem tanhmã amnhĩ nhĩpêx to. Jao kãm mẽ apkur xà hkwỳ gõ nẽ kãm mex o mex ã harẽ. Hãmri nẽ amnhĩ mã mẽmojta kwỳ xà nẽ hkur o hkrĩ. Jao ra Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽ nẽ kãm kêp hkra hã amnhĩ jarẽ. \p \v 19 Nom mẽ kot sãnti mã mẽmoj nhõr xwỳnhjaja na htem kãm mẽmo mẽ apkur xà hkwỳ gõ nom ãm kãm õr kaprỳ. Tanhmã kot we amnhĩ to nẽ amnhĩ tã mẽ omu? Mo rĩt kaxyw no? Ãm mẽ ĩhkra ho mẽ kot amnhĩm hipêx kênã. Jakamã na htem ãm kãm mẽ apkur xà hkwỳ nhõr kaprỳ. \v 20 Mẽ kot sãnti mã mẽmoj nhõr xwỳnhjaja na htem Tĩrtũm mã õr kêt nẽ. Mẽkarõmnuti mã na htem kugõ. Jakamã kot kaj mẽ uràk nẽ sãnti mã mẽmoj gõ nẽ apê mẽkarõmnuti hkwỳ hã amnhĩ to amnhĩrĩt nẽ apê hkwỳ hã ri apa. Jakamã mẽ ate sãnti mã mẽmoj nhõrta na inhmã hprãm kêt kumrẽx. \v 21 Kot kaj mẽ panhõ Pahihti Jejus kot mẽ panê htyk ã mẽmoj kagô hkwỳ ho ixkõ hãmri nẽ ma mra nẽ hpãnhã sãnti pê mẽkarõmnuti hã mẽmoj to ixkõ. Hãmri nhũm Tĩrtũmja tee ri ja hã mẽ apumu nhũm ja kêp omnuj tỳx nẽ. Rỳ ka mẽ Pahihti Jejus kot mẽ panê htyk ã pãwti hkwỳ hku nẽ hpãnhã ma mra nẽ sãnti pê mẽkarõmnuti hã mẽmoj hku. Hãmri nhũm Tĩrtũm kêp ja omnuj tỳx nẽ. Mẽ pahte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹrja na axpẽn kuhpa hã. \v 22 Jakamã kot ka mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ te ra mẽ amã mẽkarõmnuti hkĩnh nẽ mããnẽn amã Tĩrtũm kĩnh pyràk o amnhĩ nhĩpêx. Nẽ te Tĩrtũm kurom mẽ kajaja mẽ axàhpumunh tỳx pyràk o amnhĩ nhĩpêx. Nhũm tee ri amnhĩ tã mẽ apumu nẽ mẽ akamã gryk tỳx nẽ. Kwa mẽ okora. Koja Tĩrtũm akamã gryk ka amex kêt kumrẽx. \s1 Mẽ pamã Kris kôt mẽ pahkwỳjê hkĩnh pê mẽ ho mex ã mẽ pamã karõ \r Matêwre 20.28; Rõmãn 14.1–15.7; Piripos 2.1-4 \p \v 23 Nẽ na htem tõhã amnhĩ jarẽnh o: \p —Nà kot pa inhmã mẽmoj to anhỹr prãm nẽ ixàmnhĩx ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa. Anẽ. \p Tã no ãm mẽmoj piitã mẽ pamã mex kêt. Na htem kãm mẽmoj to anhỹr prãm xà hkôt mẽmoj piitã tanhmã ho ho ri pa nẽ tanhmã amnhĩ tomnuj to. Hãmri nhũm mẽ hkwỳjaja ja hã mẽ omu nẽ mẽ uràk nẽ tanhmã ri amnhĩ tomnuj to. Jao Kris kôt amnhĩ xunhwỳr tỳx kêt nẽ. \v 24 Jakamã kwa kêr pu mẽ amnhĩ pix kukamã pajamaxpẽr pê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho papa hkêt nẽ. Mããnẽn amnhĩ kwỳjê hkukamã pajamaxpẽr pê tanhmã mẽ ho mex to ho ri papa pê tãm ri amnhĩ nhĩpêx o papa. \p \v 25 Nẽ kot kaj mẽ amnhĩ xàpkur xà japrôr kaxyw ma nhỹhỹm mra nẽ mãmrĩ axàmnhĩx ri amã mẽmoj prãm xà hkôt mẽmoj japrô. Nom kêr ka mẽ axujaprôrja kêp sãnti xàpkur xà hã mẽ hkukjêr kêt nẽ. Ãm axàmnhĩx ri mẽ kêp mẽmoj japrôr o ri apa. \v 26 Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ja jarẽnh kot: \q1 Pika piitã hkôt mẽmoj piitã kêp Tĩrtũm nhõ na. Anẽ. \m Jakamã mẽ mãmrĩ axàmnhĩx ri mẽmoj piitã haprô nẽ mẽmoj piitã hkur o apa. \p \v 27 Tã koja mẽ kêp Kris kwỳ hkêt xwỳnhjê hõ ate kutã axàpkur kaxyw amnhĩ wỳr awỳ ka amã hwỳr amõr prãm nẽ mãmrĩ ma hwỳr mõ. Nhũm mẽmoj to amã anhõ ka axàmnhĩx ri mãmrĩ aku. No ri tee ri amnhĩ kukamã ajamaxpẽr nẽ tanhmã hã hkukjêr to hkêt nẽ. Rỳ kãm: \p —Kwa xà we mryja sãnti hã mẽ apkur xà na nà? \p Anhỹr o hã mẽ hkukjêr kêt nẽ. Ãm mãmrĩ axàmnhĩx hkur o akrĩ. \v 28-29 Nom koja Kris kôt mẽ kot amnhĩ xãm tohtuj anhỹr xwỳnhjê hõ mẽ awỳr axà nẽ tee ri ja hã apumu nẽ amã: \p —Kwa sãnti hã mẽ apkur xà na ka ri mẽ kutã hkur o akrĩ. \p Anhỹr o amã kapẽr ka ama nẽ hkaga kurê kumrẽx nẽ hkur kêt nẽ. Amã mex tã Kris kôt atõja kêp omnuj jakamã ka hkaga nẽ hkur kêt nẽ. No kot ka ãm ama nẽ arĩ hkur o anhỹr japêr. Kot amã harẽnh xwỳnhta kêp omnuj tã ka arĩ noo mã hkur japêr. Nhũm ja hã apumu nẽ tee ri Tĩrtũm kapẽr kukamã tanhmã hamaxpẽr to. Hãmri nẽ apyrà nẽ kuku nẽ gaa nẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr nẽ amnhĩ mã: \p —Hêxta waa nẽ. Sãnti nhõja mex kêt tã pa ri kuku. Kwa na pa pẽr hkurja o amnhĩ tomnuj nẽ. Hêxta waa nẽ. Anẽ. \p Hãmri nẽ tee ri amnhĩ kukamã hamaxpẽr o hkaprĩ nẽ. à kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr pymaj koja mẽhõ ã mẽmo mẽ apkur xà nê amã kapẽr anẽ ka ama nẽ hkaga kurê kumrẽx. Jao amnhĩ pix kukamã ajamaxpẽr kêt nẽ. Mããnẽn Kris kôt atõ nẽ atõxjê mex kukamã ajamaxpẽr. Nom koja amã kêp sãnti hã mẽ apkur xà hã harẽ ka ama nẽ ã ajamaxpẽr anhỹr japêr nẽ ajamaxpẽr o: \p —Nà kêp omnuj tã kot paj mamrĩ kuku. Ja inhmã mex kênã. \v 30 Ra ixte Tĩrtũm mã harẽnh nẽ ixàmnhĩx hkur o inhỹr kênã kot kêt ã nê inhmã kapẽr anẽ. Anẽ. \p Kwa mẽ ã ajamaxpẽr anhỹr kêt. Kot kaj mẽ ã ajamaxpẽr anẽ hãmri nẽ Kris kôt atõ rỳ atõx mex kukamã ajamaxpẽr kêt nẽ. \p \v 31 Jakamã kêr ka mẽ tãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri apa. Nẽ axàpênh mex nẽ. Kêr kê mẽ piitã ja hã mẽ apumu nẽ mẽ apumunh kôt amnhĩm Tĩrtũm mex ã harẽ. \v 32 Nẽ kêr ka mẽ piitã mẽ noo mã tãm ri amnhĩ nhĩpêx o apa. Ijaew noo mã nẽ Ijaew kêt xwỳnhjê noo mã. Nẽ Jejus kwỳjê noo mã. Mẽ piitã mẽ noo mã tãm ri amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri apa. Mẽ kot tee ri mẽmoj tã mẽ apumunh nẽ hpijaàm pymaj ka mẽ tãm ri mẽ piitã mẽ noo mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx mex to ho ri apa. \v 33 Na pa hte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa. No na pa hte pa amnhĩ pix kukamã ijamaxpẽr kêt nẽ. Mẽ piitã mẽ mex kukamã na pa hte ijamaxpẽr o ri ixpa. Pê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri ixpa. Mẽ kot ja hã ixpumunh nẽ ixpyrà nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr nẽ ãm kôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx o pa kaxyw. \c 11 \p \v 1 Na pre hte Kris ã ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ mẽ piitã mẽ mex kukamã hamaxpẽr rãhã ho ri pa. Tã na pa hte uràk nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Jakamã kwa kêr ka mẽ ixpyrà nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o mãn ri apa. \s1 Mẽnijaja mẽ mjên ã hpijaàm ã mẽ kãm karõ \r Epes 5.22; Wam Pêtre 3.1-6 \p \v 2 Nẽ na ka xep htem arĩ ra ixte tanhmã mẽ amã ixkapẽr toja mã ajamaxpẽr tỳx o ri apa. Na pa pre Kris kôt mẽ pahtõ nẽ mẽ pahtõxjaja axpẽn wỳr pikuprõnh nẽ tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ amã karõ ka prem inhma nẽ mẽ uràk nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Ãm hãmri na ka htem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o apa. Ja na inhmã mex. \p \v 3 Na pa pre krĩ hõ kamã mẽnijaja kot amnhĩ krã hpro hã mẽ amã mẽ harẽ. Ka prem inhma nhũm mẽ akwỳjaja kãm ja mex nẽ nhũm mẽ akwỳjaja tee ri ja kukamã ajamaxpẽr. No mẽmo kaxyw na hte mẽnijaja amnhĩ krã hpro? E kot paj ixprĩ hã mẽ amã ja jarẽ ka mẽ inhma. Nà Tĩrtũm kêp Kris jamãr xwỳnh nhũm Kris kêp Tĩrtũm mã mẽ inhmyjê jamãr xwỳnh. No mẽ anijaja mẽ amjên kêp Kris mã mẽ ajamãr xwỳnh. Na hte mẽnijaja ohtô nẽ ra mẽ mjên ã amnhĩ to amnhĩrĩt kaxyw amnhĩ krã hpro nẽ ri pa. No mẽ inhmyjaja na pa htem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Na pa htem amarĩ ixkrã hkênh nẽ ixpa. \v 4 Jakamã na pa htem Tĩrtũm kapẽr mar xà hã ixkre hwỳr axpẽn wỳr akuprõ nẽ Tĩrtũm nhỹ hã mẽ anijê mã kapẽr jarẽnh o ixkuhê. Rỳ Tĩrtũm mã tanhmã mẽ pajarẽnh to. No ãm amnhĩ krã hpro hkêt rãhã kãm mẽ ajahkre rỳ kãm mẽ pajarẽ. Kot pa mẽ amnhĩ krã hpro nẽ te mẽ apê ixprõjaja mẽ apê mẽ ijamãr xwỳnh ã mẽ ajarẽnh pyràk. Jao te mẽ ixte mẽ ijamãr xwỳnh Kris ã ixpijaàm kêt pyràk o amnhĩ nhĩpêx. \v 5 No mẽ anijaja mẽ ixte Kris mã mẽ ajamãr xwỳnh jakamã na ka htem Tĩrtũm nhỹ hã mẽ inhmã kapẽr jarẽnh rỳ kãm mẽ pajarẽnh kaxyw nẽ amnhĩ krã hpro. Mẽ ixte Kris mã mẽ ajamãr xwỳnhjê hã apijaàm kaxyw ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ mẽ amnhĩ krã hpro. Kot ka mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ te mẽ ate mẽ ixtã apijaàm kêt pyràk o amnhĩ nhĩpêx nhũm mẽ amjên tee ri ja hã apumu nẽ hpijaàm nẽ. Te ate amnhĩ krã hkênh nẽ ri apa nhũm tee ri apumunh nẽ hpijaàm pyràk. \v 6 Kot kaj mẽ amnhĩ krã hkênh nẽ ri apa nẽ amnhĩ kamã apijaàm nẽ ri apa. Mẽ anijaja na ka htem akrã hkĩ japjê nẽ kamã amex nẽ ri apa. No kot ka mẽ amnhĩm akrã hkênh nẽ apunuj nẽ amnhĩ kamã apijaàm nẽ ri apa. Jakamã kêr ka mẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh kaxyw nẽ amnhĩ krã hpro. Nom kot ka mẽ amjên ã apijaàm kêt nẽ ri apa hprãm japêr nẽ mamrĩ amnhĩm akrã hkênh nẽ ri amnhĩ kuk ã apijaàm kêt nẽ ri apa. \p \v 7 No mẽ inhmyjaja na pa htem amnhĩ krã hpro hkêt nẽ. Te mẽ ixpê Tĩrtũm pyràk nhũm mẽ anijaja te mẽ apê Tĩrtũm kra pyràk o na pu htem axpẽn nhĩpêx. Tĩrtũm krajaja na htem mẽmoj tã Tĩrtũm mã karõ hkêt nẽ. Ja pyrà nẽ mẽ anijaja na ka htem mẽ inhmyjê mã mẽmoj tã karõ kamã axihtỳx o apa hkêt nẽ. Na ka htem mẽ ixtã apijaàm kãm mẽmoj tã mẽ ixwỳ. \p \v 8 Amnepê mã Tĩrtũm kot mẽmoj to kator krax rũm na pre myja kumrẽx nhĩpêx hãmri nẽ kêp õkwa i hõ kapa nẽ ho kãm hprõ nhĩpêx. No na pre nija kumrẽx nhĩpêx nẽ õkwa i ho kãm mjên nhĩpêx kêt nẽ. \v 9 Myja mã na pre hprõ nhĩpêx. No nija mã mjên nhĩpêx kêt nẽ. \v 10 Jakamã kêr ka mẽ anijaja amjên ã apijaàm ã amnhĩ to amnhĩrĩt kaxyw hãmri nẽ mẽ inhmã Tĩrtũm nhỹ hã tanhmã akapẽr jarẽnh to kaxyw rỳ kãm amnhĩ jarẽnh kaxyw hãmri nẽ amnhĩ krã hpro nẽ akuhê. Hãmri nhũm Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhjaja ja hã mẽ apumu nẽ hkĩnh nẽ tee ri mẽ akukamã hamaxpẽr kêt nẽ. \p \v 11-12 Nẽ wam ni kator xwỳnhta na pre myja rũm kato. Tã na pa htem jarãhã mẽ inhmyjaja hpãnhã mẽ anijê rũm ijapôj. Tĩrtũm jamaxpẽr xà hkôt. Tãm na pre ã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx anhỹr kaxyw ã mẽ panhĩpêx anẽ. Tã mẽ ixpê Pahihti Kris kwỳ hã mẽ inhmyjaja nẽ mẽ anijaja na pu htem ri ahte papa hkêt nẽ. Na pu htem axpẽn kutã pamã axpẽn hkĩnh o papa nẽ mẽmoj to axpẽn kutã panojarêt o ri papa. Nẽ axpẽn to presija ho papa. Na hte mẽ anijaja mẽ amjên o presija ho apa. Nẽ mẽ amyjaja na ka htem mẽ aprõ ho presija ho apa. Tã kêr ka mẽ anijaja mẽ amjên ã apijaàm o ri hkôt apa. \v 13 Jakamã kwa mẽ kot amnhĩ krã hproja kukamã ajamaxpẽr tỳx nẽ. Xà mẽ anhõ krĩ kamã mẽnijaja mẽ mjên ã hpijaàm ã amnhĩ to amnhĩrĩt kaxyw amnhĩ krã hpro nà? Koja mẽ ja kaxyw ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr japêr kê mẽ rĩ mẽ anoo mã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh kaxyw nẽ kupẽ xê hkwỳ ho amnhĩ krã hprõ nẽ rĩ kãm amnhĩ jarẽ. Nom koja mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nhũm mẽmyjaja tee ri ja hã mẽ omunh nẽ ho kapẽr hkêt japêr hãmri kê mẽ rĩ amnhĩ krã hpro hkêt nẽ ri pa. \p \v 14 Mẽ kot mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx ã mẽ pahpumunh nẽ hkĩnh kaxyw na pu htem tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri papa. Na htem mẽ pahkrã hkĩ jarẽnh o: “Koja mẽmyjaja hkrã hkĩ japjê nẽ ri pa nẽ ra kamã omnajti.” Anhỹr jakamã na pa htem amnhĩ krã hkênh nẽ ri ixpa. \v 15 No mẽ anijaja na htem mẽ ajarẽnh o: “Mẽnijaja na htem hkrã hkĩ japjê nẽ ri pa nẽ kamã muxti.” Anhỹr jakamã na ka htem akrã hkĩ japjê nẽ ri apa. Mẽ akĩ te kêp mẽ akrã hpro xà pyràk. Na ka htem ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o apa. \p \v 16 E na pa ra mẽ amã krĩ hkwỳ kamã Kris kwỳ nijaja kot mjên ã hpijaàm ã amnhĩ to amnhĩrĩt kaxyw tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ harẽ. Tã koja mẽhõ nija tee ri ja ma nhũm ja kêp omnuj japêr. Nhũm amnhĩ jarẽnh o: \p —Kêt. Kot paj tanhmã inhmã amnhĩ nhĩpêx to hprãm xà hkôt tanhmã ri amnhĩ nhĩpêx to ho ri ixpa. Koja inhmjên ja hã ixpumu nẽ hpijaàm nẽ rĩ tãm. \p Anhỹr ã amnhĩ jarẽ ka mẽ tee ri ã kot amnhĩ jarẽnh anhỹrja ã ama nẽ kãm: \p —Kwa nà ã ri ajamaxpẽr anhỹr kêt nẽ. Na hte Kris kwỳjaja ã hamaxpẽr anhỹr kêt nẽ. Anẽ. \s1 Jejus tyk mã mẽ pajamaxpẽr pê tanhmã mẽ pahte amnhĩ to hã mẽ pajarẽnh \r Matêwre 26.26-30; Makre 14.22-26; Rukre 22.19-20 \p \v 17 Nẽ na ka xep htem Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr axpẽn wỳr akuprõ nẽ kamã amnhĩ to mex kêt nẽ. Na ka htem tanhmã amnhĩ tomnuj to pa tee ri mẽ ajarẽnh ma nẽ ixkaprĩ nẽ. Nẽ amnhĩm mẽ amex ã mẽ ajarẽnh kêt nẽ. \v 18 Na ka xep htem axpẽn wỳr akuprõ nẽ mẽmoj tã axpẽn mã akir nẽ axpẽn pê anhgrà. Nẽ ahpỹnhã mẽmoj mã ajamaxpẽr jao ra mẽ amã axpẽn kĩnh kêt nẽ. Na pa tee ri ã mẽ ajarẽnh anhỹrja ma nẽ ixkaprĩ htỳx nẽ. \v 19 Xà na hte Tĩrtũm ahpỹnhã tanhmã mẽ pahte amnhĩ anhĩpêx to hã mẽ pahpumunh kôt kãm mẽ pajapê hkêt ã amnhĩ jarẽ? Nà na hte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Kãm mẽ pajapê ho axpẽn pyràk kênã. \p \v 20 Nẽ na hte Kris kwỳjê piitã tõhã axpẽn wỳr akuprõ nẽ Jejus tyk mã hamaxpẽr kaxyw pãwti hkwỳ hku. Tã mẽ kajaja na ka xep htem ja kaxyw axpẽn wỳr akuprõ nom axtem nẽ Jejus tyk mã ajamaxpẽr pê axàpkur kêt nẽ. Ãm mẽ axàpkur pix kukamã ajamaxpẽr nẽ axtem nẽ axàpkur rũnh o akrĩ. \v 21 Jao amnhĩ pix kukamã ajamaxpẽr. Mẽ akwỳjaja wam mrar nẽ hpôx nẽ mẽ apkur xà hã mẽ hkrĩ xwỳnhjaja na xep htem hkwỳjê rom mẽõta pinh pa. Nẽ wĩhtija nhũm mẽ mããnẽn hpenh pa nẽ axtem nẽ ho axpã. Jakamã nhũm mẽ akwỳjaja kot amnhĩ to hapu nẽ hpôx xwỳnhjaja mẽmojta ã hprãr pa. \v 22 Kwa mon ka mẽ amã hprãm nẽ anhõrkwỹ kamã axàpkur kêt nẽ? Mẽ kot Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã na htem apkur rũnh hkêt nẽ. Ka mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nhũm mẽõ hkêt xwỳnhjaja amnhĩ to hapu nẽ mra nẽ mẽõ hã prã nẽ amnhĩ kamã hpijaàm nẽ. Kwa xà kot pa ã mẽ ate amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã mẽ ajarẽnh ma nẽ ixkĩnh nẽ mẽ ate amnhĩ nhĩpêx mex ã mẽ ajarẽ? Nà kot paj ã mẽ ajarẽnh anhỹr kêt nẽ. \p \v 23 Pahihti Jejus na pre ja hã tanhmã inhmã kapẽr to nẽ inhmã: \p —Kêr ka mẽ tõhã axpẽn wỳr akuprõ nẽ axàpkur pê ixtyk mã mãn mẽ ajamaxpẽr pê ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. Anẽ. \p Jakamã kot paj ixprĩ hã amnhĩ xô ri mẽ amã kot tanhmã inhmã kapẽr tota jarẽ ka mẽ inhma. Nà Jejus kormã htyk kêt ri Jut Kariot ra kot pôristi mã hã àmnênh kaxyw nhũm kamàt nhũm Jejus mẽ ỹ hã mẽ ahkre xwỳnhjê mẽ apkur kaxyw hkrĩ hpa. Hãmri nhũm Jejus pãwti hõ py nẽ o xa \v 24 nẽ Tĩrtũm mã harẽ nẽ kãm: \p —Pa Papaj. Nà ãm hãmri na ka hte mẽ inhmã mẽ inhõ mex o apa. Anẽ. \p Nẽ hpãnhã pãwja o hkry pa nẽ ho mẽ kot ỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjê nhĩpêx pa nẽ mẽ kãm: \p —E na pa ã pãwti ho hkry nẽ mẽ amã õr anẽ. Koja mẽ ã inhĩpêx anẽ nẽ te mẽ kot ixto hkry hpar pyràk o inhĩpêx pa amnhĩ xà htỳx kamã ijamak kãm ty. Nom mẽ anê kot paj ty. Jakamã e kêr ka mẽ ixwakre kamã tõhã axpẽn wỳr akuprõ nẽ ixte mẽ ate amnhĩ tomnuj pãnhã amnhĩrer kaxyw mẽ anê ixtyk mã ajamaxpẽr pê akĩnh nẽ pãwta kur o akrĩ. E mẽ mãmrĩ axàmnhĩx aku. Anẽ. \p \v 25 Hãmri nẽ hpãnhã kop kãm wĩhtita py nẽ o xa nẽ mẽ kãm: \p —E kop kãm wĩhtija te kêp Tĩrtũm kot mẽ atã amnhĩ jarẽnh nyw xà jarẽnh pyràk. Ixtyk kukwak ri koja mẽ ato hkra. Kot paj ty nhũm ixkamrô mẽ anê axkapĩ. Jakamã e. Mẽ kopja kamã wĩhti ho akõm o axpẽn nhĩpêx. Nẽ ho akõm pê ixte mẽ anê ixtyk mã ajamaxpẽr. Anẽ. \p \v 26 Tã ã kot amnhĩ jarẽnh anhỹr jakamã na pu htem axpẽn wỳr akuprõ nẽ pãwti hkwỳ hku nẽ mẽmo kagô hkwỳ o ixkõ. Nẽ ho pahkõm pê axpẽn mã Jejus tyk jarẽnh o pahkrĩ. Tã kêr pu mẽ arĩ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri papa rãhã nhũm Jejus akupỹn mẽ pahwỳr wrỳ. \v 27 Jakamã kot kaj mẽ tõhã mẽmo arĩgro hã kot mẽ panê htykja mã ajamaxpẽr kaxyw axpẽn wỳr akuprõ. Hãmri nhũm mẽ anhĩõ mẽ awỳr axà nẽ nhỹ. Nom axtem nẽ Jejus tyk mã hamaxpẽr kêt japêr. Nẽ htỳx pãwti kur o nhỹ. Nẽ hkôt amarĩ mẽmo kagô ho hkõm o nhỹ. Koja ã htyk mã hamaxpẽr kêt rãhã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ te Jejus o kapẽr pyràk o amnhĩ nhĩpêx. Te ho kapẽr o: \p —Nà Jejus amarĩ htyk nhũm hkamrô amarĩ hpikapĩr kênã. Na pre mẽ panê htyk kêt nẽ. \p Anhỹr o ho kapẽr pyràk. \v 28 Jakamã kwa kêr ka mẽ ate pãwta kur kaxyw nẽ taxy kormã tanhmã ate amnhĩ nhĩpêx to mã ajamaxpẽr nẽ ajamaxpẽr o: \p —Kwa mãn pa Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex rãhã ho ri ixpa nà? \p Anhỹr o mãn ajamaxpẽr. Hãmri nẽ ate hkôt amnhĩ nhĩpêx mex ã amnhĩ pumu nẽ amarĩ axàmnhĩx aku. No kot ka mẽ kormã mẽmoj punuj kaga hkêt nẽ arĩ ri ho anhỹr o pa hãmri nẽ kãm ajamaxpẽr nẽ hkur kêt nẽ. Rỳ tanhmãn tee ri tanhmã ate amnhĩ tomnuj tota mã ajamaxpẽr nẽ akaprĩ nẽ. Hãmri nẽ tokyx Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽ nẽ amnhĩ to mex prãm xàj amnhĩ to awỳ hãmri nẽ arĩ kormã axàmnhĩx pãwtita ku. \v 29 Koja mẽhõ mẽ akôt axà nẽ mẽmoj kukamã hamaxpẽr pê htỳx pãwti nhĩrênhta õ py hkur o nhỹ. Hãmri nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã omu nẽ hã tanhmã ho. \v 30 Na ka mẽ ra axohtô nẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nẽ atỳx ri mẽmoj kukamã ajamaxpẽr pê pãwta ku. Jejus kot mẽ panê htykja mã ajamaxpẽr kêt pê atỳx tanhmã ajamaxpẽr to pê hkwỳ hkur o akrĩ. Mỳrapê na ka mẽ ra ja hã axà nẽ ri apa. Nẽ mẽ akwỳjaja ra htyk rax nẽ. \v 31 Nom kot ka mẽ axpẽn wỳr akuprõ hãmri nẽ akupỹm tãm axpẽn kôt ajamaxpẽr nẽ axpẽn kôt amnhĩ nhĩpêx nẽ rĩ kormã pãwtita ku. Hãmri nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ apumu nẽ tanhmã mẽ ato hkêt nẽ. \v 32 Na hte mẽ pahte tanhmã amnhĩ tomnuj to hã mẽ pahpumu nẽ hã tanhmã mẽ pahto. Mẽ pahte ja hã amnhĩ pumunh nẽ axte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt kaxyw na hte ã mẽ pahpê hkrajê nhĩpêx anẽ. Jakamã kot puj mẽ nhỹrmã mẽ kêp hkra hkêt xwỳnhjê hkôt kuwyta wỳr ma papa hkêt nẽ. \v 33 Jakamã e Kris kôt ixtõ nẽ ixtõxjaja. Kêr ka mẽ axte Pahihti Jejus tyk mã ajamaxpẽr kaxyw axpẽn wỳr akuprõ. Hãmri nẽ ra axpẽn wỳr apikuprõnh pa hã axpẽn pumu nẽ rĩ kormã pãwti hkwỳ hku nẽ hkur pê Jejus kot mẽ panê htyk mã ajamaxpẽr o akrĩ. \v 34 Nẽ ka mẽ atõ ra amã prãm japêr nẽ anhõrkwỹ kamã apku nẽ rĩ kormã mẽ hkôt tẽ. Jao ra anhõhy htu nẽ ajamakêtkati nẽ akwỳjê jamãr o nhỹ. Kê mẽ hpôx pa ka mẽ atipxi nẽ Pahihti Jejus tyk mã ajamaxpẽr pê hkur o akrĩ. Hãmri nhũm Tĩrtũm ja hã mẽ apumu nẽ hkĩnh nẽ tanhmã mẽ ato hkêt nẽ. \p Na ka prem mẽ ate inhmã kagà nẽ mẽnhta kamã mẽmoj tã ixkukjêr rax nẽ. Tã na pa ra kagà ja kamã mẽ amã hkwỳ jarẽnh rax nẽ. Nom kot paj piitã harẽnh par kêt nẽ. Kot paj ãm mẽ amã hkwỳ pix jarẽ. Hãmri nẽ nhỹrmã ma mẽ awỳr mõ nẽ mẽ apumu nẽ kormã axte mẽ amã harẽnh jatur xàm kumẽ. \c 12 \s1 Mẽ kot Tĩrtũm kapẽr o hêx xwỳnhjê jarẽnh \r Rõmãn 12.6-8; Wam Korĩt 14.29; Wam Pêtre 4.10-11; Wam Juãw 4.1-2 \p \v 1 Nẽ kot paj hpãnhã mẽ amã tanhmã Tĩrtũm Karõ jarẽnh to ka mẽ inhma. Tanhmã kot mẽ pahkrã hto nhũm mẽ pahte ahpỹnhã tanhmã kãm amnhĩ nhĩpêx to ho papaja kot paj mẽ amã harẽ. \v 2 Amnepê mã kormã mẽ ate Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kêt ri na ka prem sãnti hkôt ri amnhĩ nhĩpêx o ri apa. Kapẽr kêt tã ka prem hkôt ri amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri apa. Te kot mẽ ano kupyr pyràk ka mẽ kãm mex o mex ã harẽnh o ri apa. Nẽ kãm amnhĩ jagrer pê amnhĩ to hwỳr o ri apa. à na ka prem amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri apa. \v 3 Tã ra hpãnhã Tĩrtũm kôt amnhĩ xunhwỳ. \p Na htem ohtô nẽ Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa hã amnhĩ jarẽnh tã no ãm mẽ hkwỳjaja ja hã amnhĩ to hêx. Tã kot paj ixprĩ hã mẽ amã tanhmã mẽ harẽnh to. Koja mẽhõ mẽ kãm Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa hã amnhĩ jarẽ hã koja Jejus o kapẽr punuj o pa hkêt nẽ. Koja harẽnh o: \p —Jejus kêp mẽ panhõ Pahihti jakamã kwa pu mẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx o ri papa. \p Anhỹr o harẽ. Koja mẽhõ ã mẽ amã kapẽr anẽ ka mẽ ama nẽ mẽ kot Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh o pa xwỳnh ã omunh kurê kumrẽx. No koja mẽ amã ã kapẽr anhỹr kêt nẽ ka mẽ ama nẽ Tĩrtũm kapẽr o hêx o pa hã omunh kurê kumrẽx. \s1 Tĩrtũm Karõ kãm mẽ pahte axpẽn to mex prãm ã harẽnh \r Rõmãn 12.6; Epes 4.7; Wam Pêtre 4.10 \p \v 4 Nẽ ahpỹnhã kot tanhmã mẽ panhĩpêx to xwỳnhja ãm pixii. Kêp Tĩrtũm Karõ. Na hte mẽ pahkarõ mã agjê nẽ ahpỹnhã tanhmã mẽ pahte axpẽn to mex kaxyw tanhmã mẽ panhĩpêx to. Kot tanhmã mẽ panhĩpêx to xàja ohtôô. Mẽ pahte ahpỹnhã ri tanhmã kãm amnhĩ nhĩpêx to nẽ tanhmã axpẽn to mex to ho ri papa kaxyw na. Tĩrtũm Karõ na hte ja kaxyw tanhmã mẽ pahkrã hto. \p \v 5 Nẽ mẽ pahte kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho papa xwỳnhja haxwỳja ãm pixii. Kêp Pahihti Jejus. Tã na pu htem ahpỹnhã kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri papa. \p \v 6 Nẽ kot mẽ pahto ajuta nhũm mẽ pahte ahpỹnhã tanhmã axpẽn to mex to ho papa xwỳnhja haxwỳja ãm pyxii. Kêp Tĩrtũm. Na pu htem ahpỹnhã tanhmã hkôt axpẽn xunhwỳr tỳx to kaxyw tanhmã axpẽn to mex to ho papa. \p \v 7 Nẽ Karõja na hte ahpỹnhã tanhmã axpẽn kaxyw mẽ panhĩpêx to pu mẽ axpẽn to ajuta mex o ri papa. \li1 \v 8 Jakamã na pu hte mẽ pahkwỳjaja Tĩrtũm Karõ nhỹ hã ma mẽ pahkwỳjê mã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt papa. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja ma ỹ hã paxàhpumunh mex pê ma ri kapẽr o mẽ ahkre ho mẽ hkôt papa. \li1 \v 9 Nẽ mẽ pahkwỳjaja Karõ nhỹ hã Tĩrtũm kot tanhmã mẽ pahto ajuta hto kaxyw hkôt pajamaxpẽr tỳx nẽ. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja akupỹm mẽ à xwỳnhjê ho mex o papa nhũm mẽ akupỹm mex nẽ pa. \li1 \v 10 Nẽ mẽ pahkwỳjaja aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri mẽ hkôt papa. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja Tĩrtũm kapẽr mar tỳx nẽ ô ri mẽ kãm harẽnh o mẽ hkôt ri papa. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja Tĩrtũm Karõ nhỹ hã tanhmã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ omunh o papa. Rỳ pahprĩ hã mẽkarõmnuti nhỹ hã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx ã mẽ omunh o papa. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja nhãm mẽ kapẽr mar kêt tã ra mẽ kapẽr o pakapẽr. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja mẽ kapẽr o pakapẽrja ma nẽ mẽ kot mar kêt xwỳnhjê mã harẽ. Kormã aa pahte mar kêt tã ra pahprĩ hã mar mex nẽ mẽ kãm harẽ. \m \v 11 à na hte Tĩrtũm Karõ kãm hprãm xà hkôt tanhmã mẽ panhĩpêx to pu mẽ ahpỹnhã ỹ hã ã axpẽn nhĩpêx anhỹr o ri axpẽn kôt papa. \s1 Te mẽ pahpê Kris nhĩ pyràk ã mẽ pajarẽnh \r Rõmãn 12.3-8; Epes 1.22-23, 4.11-16; Korosẽ 3.15 \p \v 12 E pa hpãnhã mẽ amã mẽ panhĩ kamã tanhmã mẽmoj jarẽnh to ka mẽ inhma nẽ hã anohtỳx nẽ. Mẽ panhĩja ãm pixi htã no ãm kamã mẽmoj xohtôô. Kamã mẽ pahte nẽ kamã mẽ pahpa nẽ kamã mẽ pajakwa. Nẽ mẽ panhĩnhu nẽ mẽ pano. à mẽ panhĩ kamã mẽmoj xohtô kot anhỹr. Ja pyrà nẽ Kris nhĩja ãm pixi htã te mẽ pahpê ĩ kamã mẽmoj xohtôta pyràk. Mẽ pahkwỳjaja te mẽ pahpê hte pyràk. Nẽ mẽ pahkwỳjaja te mẽ pahpê ĩhkra pyràk. Nẽ mẽ pahkwỳjaja te mẽ pahpê no pyràk. \p \v 13 Mẽ pahpê Kris kwỳjaja axpẽn kaxyw mẽ paxohtôô. Mẽ ixpê Ijaewjaja nẽ mẽ apê Ijaew kêt xwỳnhjaja. Nẽ amarĩ ri mẽ kãm mẽ axàpênh o mẽ apa xwỳnhjaja nẽ amnhĩ mã ri mẽ axàpênh o mẽ apa xwỳnhjaja. à ahpỹnhã mẽ paxohtô kot anhỹr tã nhũm Tĩrtũm Karõ te mẽ pahpê Kris nhĩ pixi pyràk o mẽ panhĩpêx. Nhũm Krisja mẽ pahpiitã mẽ pamã Karõ gõ nhũm mẽ pahkarõ mã agjê. Pixi htã mẽ pahpiitã mẽ pahkarõ mã agjê. \p \v 14 Nẽ mẽ panhĩja pixi tã kamã tanhmã mẽ pakute xàja ohtôô. Tã Kris nhĩja te kot mẽ panhĩja pyràk. Uràk nẽ kamã mẽ paxohtôô. Jakamã na pu htem ahpỹnhã tanhmã kãm amnhĩ nhĩpêx to ho ri papa. Karõ kot tanhmã amnhĩ kaxyw mẽ panhĩpêx to xà hkôt. \p \v 15 Nẽ kop ãm mẽ pahparja kapẽr ronhỹx tee ri mẽ panhĩhkra pumu nẽ amnhĩ mã: \p —Hêxta waa nẽ. Kêp ãm ixpê mẽ ĩhkra ronhỹx pa inhmex nẽ ijarir. No ãm ixpê mẽ hpar pix jakamã pẽr ãm mẽ hkĩnhã ixpê mẽ hkwỳ hkêt ãm ixpê mẽ hatur xà pix na pa. \p Anhỹr o amnhĩ jarẽnh japêr. Nom ja kot anhỹr kêt. Axtem nhỹhỹm kot mẽ pahto pa kaxyw na mẽ pahparja. Nẽ axtem mẽmoj tã mẽ paxàpênh rỳ mẽmoj jamỳnh kaxyw na mẽ panhĩhkraja. Na pu htem hamẽ wa ho presija rãhã ho papa. Ja pyrà nẽ kot puj mẽ pahkwỳjê hõ mẽ parom Tĩrtũm Karõ nhỹ hã mẽmoj tã àpênh tỳx ã omu nẽ hkĩnhã mẽ pahte amnhĩ to warê hkêt ã amnhĩ jarẽnh o papa hkêt nẽ. \p \v 16 Nẽ mẽ pajamakja kapẽr ronhỹx kapẽr o: \p —Hêxta waa nẽ. Kêp apu ixpê mẽ no ronhỹx pa inhmex nẽ ijarir. No ãm ixpê mẽ umar xà pix jakamã pẽr ãm ixte ho warê hkêt kumrẽx. \p Anhỹr o amnhĩ jarẽnh japêr. Nom ja kot anhỹr kêt. Hamẽ wa mex kênã. Axtem ho mẽ paxumar kaxyw na mẽ pajamakja. Nẽ axtem ho mẽ parĩt kaxyw na mẽ panoja. \v 17 Kêp ãm mẽ pano pix ronhỹx pu mẽ parĩt pix nẽ paxumar kêt nẽ ri papa. Rỳ kêp ãm pajamak pix ronhỹx pu mẽ paxumar pix nẽ parĩt kêt nẽ mẽ paxupãr kêt nẽ ri papa. \v 18 Mẽ panhĩja pixi htã kamã hikukrêx xohtôô. Na pre Tĩrtũm amnhĩ krã hkôt kamã mẽmoj piitã hipêx nẽ hanhô. \v 19 Kêp ãm mẽ panhĩja kamã ãm mẽmoj pixi ronhỹx pu mẽ pamex kêt nẽ papa. \v 20 Tã no ãm kot anhỹr kêt. Mẽ panhĩja ãm pixi htã kamã hikukrêx xohtôô. \v 21 Jakamã na hte mẽ panoja amnhĩ nê mẽ panhĩhkra mã kãm: \p —Tk kwa ma tẽ. Ixte ato presijare hã. \p Anhỹr o kãm kapẽr kêt nẽ. Rỳ mẽ pahkrãja amnhĩ nê mẽ pahpar mã kãm: \p —Tk kwa ma tẽ. Na pa ato presija hkêt nẽ. \p Anhỹr o kãm kapẽr kêt nẽ. Ja pyrà nẽ kot puj mẽ nhỹri Kris kôt panhĩõ pumu nẽ pamex o pahte hakrenh ã amnhĩ jarẽnh kêt nẽ. \v 22 Nẽ mẽ panhĩ kamã mẽmoj kwỳ te hirerek pyràk tã no pu mẽ arĩ pamã hapê nẽ. Ja pyrà nẽ kêr pu mẽ kormã mẽ kot Kris kôt amnhĩ xunhwỳr tohtuj anhỹr xwỳnhjaja pu mẽ pamã mẽ hkĩnh kãm tanhmã mẽ kutã panojarêt to ho ri papa. \p \v 23-24 Nẽ na pu htem mẽ panhĩ kamã mẽ pakukrêx kwỳ hã pahpijaàm nẽ hpro nẽ ri ho papa. Nẽ hkwỳ hã pahpijaàm kêt nẽ hpro hkêt nẽ ho ri papa. Nẽ hkwỳ mẽ pahpê omnajti htã pu mẽ ho mex nẽ ri ho papa. Tĩrtũm kot ã mẽ panhĩpêx anhỹr jakamã na pu htem mẽ pakamã mẽ pakukrêx kwỳ mẽ pahpê omnajti htã pu mẽ ho mex nẽ ri ho papa. Ja pyrà nẽ kêr pu mẽ Tĩrtũm kôt mẽ pahtõ nẽ mẽ pahtõx piitã ho mex o ri papa. Nẽ tãm mẽ hipêx. Mẽ pahkwỳjaja muxre nẽ mẽ pahkwỳjaja omnajti htãã. Tanhmã mẽ kute htã pu mẽ kêp mẽ Jejus kôt mẽ pahtõ nẽ mẽ pahtõx ã mẽ ho mex o ri apa. \p \v 25 Nẽ na hte mẽ panhĩ kamã mẽ pahpar nẽ mẽ panhĩhkra nẽ piitã axpẽn kôt àpênh mex o pa. No na hte mẽ pahparja nhỹhỹm ma mra nhũm ihõja hkwỳm nhỹhỹm ma mrar kêt nẽ. Na hte wa axpẽn kôt àpênh mex o pa. Ja pyrà nẽ kêr pu mẽ pahpê Tĩrtũm krajaja axpẽn kôt amnhĩ nhĩpêx rãhã ho ri papa. Nẽ axpẽn to mex rãhã ho ri papa. No ri axpẽn kwỳm ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri papa hkêt nẽ. \p \v 26 Na pu htem tõhã nhỹhỹnh panhĩ kamã paxà nẽ ri papa. Pahkrã tãtãk rỳ pakatut gêk. Jao te mẽ panhĩ piitã kamã mẽ paxà pyràk. Nẽ nhỹhỹnh akupỹm pamex nẽ te panhĩ piitã hkôt akupỹm pamex pyràk. Ja pyrà nẽ koja Kris kôt panhĩõ nhỹhỹnh à nẽ ri pa. Rỳ tanhmã amnhĩ to nẽ ra hkaprĩ nẽ ri pa pu mẽ ja hã omu nẽ ỹ hã pahkaprĩ nẽ papa. No koja mẽmoj tã hkĩnh nẽ pa pu mẽ ja hã omu nẽ ỹ hã pahkĩnh nẽ papa. \s1 Te mẽ pahpê Kris nhĩ pixi pyràk ã mẽ pa jarẽnh \p \v 27 Nẽ mẽ pahpê Kris kwỳjaja te mẽ pahpê Kris nhĩ pixi pyràk. Ahpỹnhã mẽ pahte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho papa htã mẽ pahpê Kris kwỳ jakamã te mẽ pahpê ĩ pixi pyràk. \p \v 28 Nẽ mẽ pahte Kris kôt tanhmã pahkwỳjê ho ajuta hto ho papa kaxyw na pre Kris ahpỹnhã tanhmã mẽ paxunhwỳr to. \li1 Mẽ pahkwỳjaja mẽ pahte ỹ hã nhãm mẽ kãm kapẽr jarẽnh o papa kaxyw mẽ paxunhwỳ. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja mẽ pahte ỹ hã tanhmã kapẽr jarẽnh to ho ri papa kaxyw mẽ paxunhwỳ. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o mẽ ahkre ho ri mẽ papa kaxyw mẽ paxunhwỳ. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja mẽ pahte aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri papa kaxyw mẽ pa xunhwỳ. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja akupỹm mẽ à xwỳnhjê ho mex o mẽ papa kaxyw mẽ pa xunhwỳ. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja mẽ kapẽr o mẽ hihtỳx o mẽ papa kaxyw mẽ pa xunhwỳ. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja mẽ pahte tanhmã mẽ ho ajuta ho ho ri papa kaxyw mẽ pa xunhwỳ. \li1 Nẽ mẽ pahkwỳjaja nhãm mẽ kapẽr õ ho mẽ pakapẽr o mẽ papa kaxyw mẽ pa xunhwỳ. \m à na pre ahpỹnhã mẽ pahpê hkwỳjê piitã mẽ paxunhwỳr anẽ. \v 29 No na pu htem pahpiitã axpẽn kôt Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre ho ri papa hkêt nẽ. \q1 Nẽ mẽ pahpiitã ỹ hã tanhmã pakapẽr to ho ri papa hkêt nẽ. \q1 Nẽ mẽ pahpiitã kapẽr jarẽnh o ri papa hkêt nẽ. \q1 Nẽ mẽ pahpiitã aa mẽ kot mẽmoj pumunh kêt kwỳ ho anhỹr o ri papa hkêt nẽ. \q1 \v 30 Nẽ mẽ pahpiitã akupỹm mẽ à xwỳnhjê ho mex o ri papa hkêt nẽ. \q1 Nẽ mẽ pahpiitã mẽ kapẽr õ ho ri pakapẽr o ri papa hkêt nẽ. \q1 Nẽ mẽ pahpiitã ri mẽ kapẽrja ma nẽ pakapẽr kãm pahkwỳjê mã harẽnh o ri papa hkêt nẽ. \m Na pu htem ahpỹnhã tanhmã Kris kôt mẽ pahkwỳjê ho ajuta hto ho ri papa. \v 31 Tã kêr pu mẽ pahpiitã pamã axpẽn kĩnh pê tanhmã axpẽn to mex to ho ri papa. Ja na mex o kot mẽmoj piitã hakrenh par. E kot paj ixprĩ hã tanhmã mẽ amã ja jarẽnh to ka mẽ inhma. \c 13 \s1 Mẽ pahte axpẽn kamã paxukaprĩ ho papa hã mẽ pamã karõ \r Juãw 13.31-35; Karatas 5.13-15; Korosẽ 3.12-14 \p \v 1 Kot pa ma mẽ piitã ahpỹnhã mẽ kapẽr kãm mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri ixpa japêr. Ãm mẽ piitã mẽ kapẽr o ixkapẽr mex o mẽ kãm harẽnh o ri ixpa japêr. Nẽ Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhjê kapẽr o mẽ ahkre ho ri ixkwỳjê hkôt ixpa japêr. Tã inhmã mẽ hkĩnh kêt kãm ixte mẽ ahkre ho ri ixpa ronhỹx mẽ inhma nẽ ãm inhma. Nhũm ixkapẽrja te ixte rat tatak pyràk o pa tee ri Tĩrtũm kapẽr o mẽ ahkre kaprỳ ho ri mẽ hkôt ixpa nhũm Tĩrtũm tee ri inhmã mẽ hkĩnh kêt ã ixpumu nẽ inhmã: \p —Nà amã mẽ hkĩnh kêt jakamã na ka tee ri ixkapẽr o mẽ ahkre kaprỳ. Anẽ. \p \v 2 Rỳ kot paj Tĩrtũm xàhpumunh tỳx o mẽ kãm kapẽr pimxur kwỳ jarẽnh o ri ixpa japêr. Rỳ Tĩrtũm mẽ kurom inhmã mẽmoj to amnhĩrĩt pa omu nẽ mẽ kãm harẽnh o ri ixpa japêr. Rỳ pa Tĩrtũm kot amnhĩ nhĩpêx piitã omunh par japêr. Rỳ ixte amnhĩ kaxyw hkôt ijamaxpẽr tỳx kôt ỹ hã kẽn krã hprêk õ mã ixkapẽr nhũm kot inhmar nẽ inhmar xà hkôt nhãm pikamẽnh japêr. Tã inhmã ixkwỳjê hkĩnh kêt kãm ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã ixpumu nẽ inhmã: \p —Nà amã mẽ hkĩnh kêt jakamã te axàhpumunh tỳx kêt kumrẽx pyràk. Na ka tee ri ã mẽ kãm ixkapẽr jarẽnh anhỹr o ri apa kaprỳ. Anẽ. \p \v 3 Rỳ pa mẽ kêp amrakati xwỳnhjê mã ixkukrêx nhõr par japêr. Rỳ Kris ã mẽ kãm amnhĩ grônh kôt mẽ kãm xa nhũm mẽ hã ixpĩr japêr. Tã inhmã mẽ hkĩnh kêt kãm ã amnhĩ nhĩpêx anẽ nhũm Tĩrtũm tee ri ja hã ixpumu nẽ inhmã: \p —Nà ã ate mẽ kãm amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri apa htã amã mẽ hkĩnh kêt jakamã na ka tee ri ã mẽ kãm amnhĩ nhĩpêx anhỹr kaprỳ. Anẽ. \p \v 4 Kot puj mẽ pamã axpẽn kĩnh hã kot puj mẽ kritpêm mẽ piitã mẽ kãm pahprĩ ho papa. \q1 Jao axpẽn kãm pagryk tokyx anhỹr kêt nẽ. \q1 Nẽ pamã axpẽn to mex pix prãm. \q1 Nẽ mẽmoj tã axpẽn kamã pagryk kurê kumrẽx kêt nẽ. \q1 Nẽ mẽmoj tã amnhĩ to jarkrar o ri papa hkêt nẽ. \m Kot puj mẽ pamã axpẽn kĩnh hã kot puj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri papa hkêt nẽ. \p \v 5 Nẽ kot puj mẽ axpẽn kamã paxukaprĩ ho papa hã kot puj mẽ tãm axpẽn nhĩpêx rãhã ho papa. Jao amnhĩ pix kukamã pajamaxpẽr o ri papa hkêt nẽ. Nẽ mẽ pagryk tokyx anhỹr kêt nẽ. Rỳ axpẽn kãm pagryk tokyx anhỹr hkêt nẽ. Rỳ koja mẽhõ tanhmã mẽ panhĩpêx kati hto pu mẽ ãm amnhĩ tã omu nẽ axte kot tanhmã mẽ panhĩpêx tota mã pajamaxpẽr kêt nẽ. \p \v 6 Nẽ kot puj mẽ pamã axpẽn kĩnh o papa hã kot puj mẽ tee ri mẽhõ kot tanhmã amnhĩ tomnuj to hã omu nẽ pahkaprĩ nẽ. Rỳ tanhmã kot amnhĩ to mex to hã omu nẽ pahkĩnh nẽ. \p \v 7 Nẽ kot puj mẽ pamã axpẽn kĩnh o papa hã kot puj mẽ arĩ Tĩrtũm kot mẽ pahto mex par jatur xà mẽnh xà hã arĩgro jamãr rãhã ho ri papa. Nẽ mẽ kot Kris ã tanhmã mẽ pahto htã pu mẽ tee ri amnhĩ kukamã tanhmã pajamaxpẽr to hkêt nẽ. Ãm mẽ kutã amnhĩ to htỳx nẽ mẽ kãm pakuhê nẽ arĩ amnhĩ kaxyw Tĩrtũm mã pajamaxpẽr tỳx rãhã nẽ. \p \v 8 Nẽ kot puj mẽ pamã axpẽn kĩnh o papa hãmri nẽ aa mẽ pahte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹrja mã panhũrer kêt nẽ. Nẽ arĩ mẽ pamã axpẽn kĩnh rãhã ho papa ho papa. Jar pika ja kamã mẽ pahte Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kãm kapẽr jarẽnh o ri papa htã kot puj mẽ nhỹrmã ma õ krĩ hwỳr api hãmri nẽ kuri axte ã kãm amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Mo kaxyw kot puj mẽ axte ri mẽhõ mã kapẽr jarẽ? Kot puj mẽ õ krĩ hwỳr api nẽ ra mẽ pahpiitã paxàhpumunh o axpẽn pyràk. \p Nẽ na pu htem tõhã mẽ kapẽr õ ho pakapẽr o ri papa. Nom kot puj mẽ nhỹrmã Tĩrtũm nhõ krĩ hwỳr api hãmri nẽ kuri axte nhãm ri mẽ kapẽr o pakapẽr kêt nẽ. \p Nẽ na pu htem jar mẽ pahkwỳjaja mẽ paxàhpumunh mex kôt Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri papa. Tã kot puj mẽ nhỹrmã õ krĩ hwỳr api hãmri nẽ axte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Ãm mẽ pamã axpẽn kĩnh pixja kot puj mẽ arĩ õ krĩ kamã mẽ pamã axpẽn kĩnh tũm rãhã papa ho papa. \v 9 Jar mẽ pahpiitã mẽ paxàhpumunh tohtuj anhỹr o pakapẽr jakamã na pu htem kormã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh tohtuj anhỹr o ri papa. \v 10 Tã kot puj mẽ nhỹrmã õ krĩ hwỳr api nẽ kuri paxàhpumunh jatur xàm mẽnh pa. Jakamã nhũm jar mẽ paxàhpumunh tohtuj anhỹr xwỳnhta mẽ pahpê hapêx. \p \v 11 E pa mẽ amã ja hã ejẽp jarẽ ka mẽ inhma. Nà amnepê mã ixprĩre ri na pa pre ixtỳx ri mẽhprĩjê kot amnhĩ nhĩpêx o amnhĩ nhĩpêx nẽ mẽ hamaxpẽr o ijamaxpẽr. Nẽ mẽ kapẽr mex kêt o ixkapẽr o ri ixpa. Tã ra ixàptàr hãmri nẽ mẽ àptàrjê jamaxpẽr o ijamaxpẽr o ri ixpa. Te ra mẽ pahte kaxkwa kamã mẽ paxàhpumunh jatur xàm mẽnh parta pyràk mẽ aptàrjê jamaxpẽr o ijamaxpẽr o ri ixpa. \p \v 12 Ja pyrà nẽ na pu htem kormã Tĩrtũm kot amnhĩ nhĩpêx ã omunh tohtuj anhỹr. Te mẽ pahte amnhĩ pumunh xà pynajre kamã pahprĩ hã amnhĩ pumunh mex kêêta pyràk. Nom kot puj mẽ nhỹrmã õ krĩ hwỳr api hãmri nẽ pahprĩ hã paxàhpumunh jatur xàm kumẽ. Te Tĩrtũm kot hprĩ hã tanhmã mẽ pakute hã mẽ pahpumunh parja pyràk. \fig Wam Korĩt 13.11-12|src="Pal55B.tif" size="col" ref="1CO 13.12" \fig* \p \v 13 E arĩ mẽ pahte Tĩrtũm kôt amnhĩ nhĩpêx o papa xàja na axkrunẽpxi. Mẽ pahte hkôt amnhĩ nhĩpêx o papa rãhã ho papa kaxyw. Wamta na ja: Kêr pu mẽ arĩ amnhĩ kaxyw Tĩrtũm mã pajamaxpẽr mex rãhã ho ri papa. Nẽ hkôt ja: Kêr pu mẽ arĩ Tĩrtũm kot mẽ pahto mex par jatur xà mẽnh xà hã arĩgro jamãr rãhã ho papa. Nẽ hkôt ja: Kêr pu mẽ arĩ pamã axpẽn kĩnh pê tanhmã axpẽn to mex to rãhã ho papa. Ja na mex o kot wamta wa hakrenh. E kêr pu mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr rãhã ho ri papa. \c 14 \s1 Tĩrtũm Karõ kot mẽ pahto mẽ paxihtỳx ã harẽnh \r Wam Korĩt 12.7-11, 12.27-31 \p \v 1 E kêr ka mẽ arĩ amã axpẽn kĩnh pê axpẽn to mex rãhã ho ri apa nẽ aa jam anhũrer nẽ ho ajamakêtkati hkêt nẽ. Nẽ amnhĩ to Tĩrtũm Karõ mãn amnhĩ to awỳ kê mẽ amã tanhmã mẽ ajamaxpẽr to ka mẽ ahpỹnhã tanhmã axpẽn to mex to ho ri axpẽn kôt apa. Nẽ kêr ka mẽ ã ajamaxpẽr anẽ nẽ ajamaxpẽr o: \p —Inhmã mẽ hkĩnh o ri ixpa hprãm tỳx. Nẽ Tĩrtũm Karõ kot tanhmã ixto nhũm ixte ahpỹnhã tanhmã mẽ ho ajuta hto ho ixpaja pa mããnẽn inhmã ho anhỹr prãm. Nẽ kot tanhmã ijakwa hto nhũm ixte ahpỹnhã mẽ kapẽr õ ho ixkapẽrja pa mããnẽn inhmã ho anhỹr hprãm. No kêt ixte Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kãm kapẽr jarẽnhja na inhmã ho anhỹr prãm tỳx kumrẽx. Anẽ. \p \v 2-4 Mẽ pakamã mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã kapẽr xwỳnhjaja na htem Tĩrtũm Karõ nhỹ hã ãm kumã pix mã kapẽr õta o kãm kapẽr nhũm tapxipix mẽ kuma. No mẽ papajaja na pu htem tee ri mar o pahkrĩ nom mar kêt nẽ. Ãm kapẽr xwỳnhta pix koja mẽ pakurom amnhĩ ma. Nom koja mẽ pakapẽr kãm Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽ pu mẽ mar mex nẽ. Nhũm mẽ pakapẽr kãm Tĩrtũm nhỹ hã mẽ pamã kapẽr jarẽ pu mẽ pahprĩ hã kuma. Jao mẽ pamã kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx prãm nẽ. Nẽ mẽmoj tã pahkaprĩ nẽ ri papa htã mẽ kuma nẽ amnhĩ kaxwỳnh kãm amnhĩ to paxihtỳx. \p \v 5 Mẽ apiitã mẽ ate nhãm mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnhja na mex. Nom mẽ ate mẽ akapẽr o mẽ akwỳjê mã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ apaja na mex o wamta jakre. Kot ka mẽ nhãm mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽ nhũm mẽ akwỳjaja mẽ amar kêt jakamã ka mẽ ã akapẽr anhỹrja o Kris kôt mẽ ho mẽ hamaxpẽr o hihtỳx kêt nẽ. Ãm kapxipix amnhĩ ma. Rỳ koja kapẽr õja mar mex xwỳnhjê hõ amar japêr nẽ mẽ akapẽr kãm akwỳjê mã harẽ. Hã koja ja mex nẽ. Nom kot kaj mẽ apiitã ma mẽ kapẽr kãm mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri apa nhũm mẽ piitã hprĩ hã amar mex nẽ. Nẽ amar xà hkôt Tĩrtũm kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex nẽ. \v 6 Jakamã e Kris kôt ixtõ nẽ ixtõxjaja. Kot paj apu nhỹrmã ma mẽ awỳr mõ hãmri nẽ nhãm mẽ kapẽr õ ho mẽ amã ixkapẽr japêr ka mẽ inhmar kêt nẽ. Nom kot paj mẽ akapẽr o mẽ amã ixkapẽr ka mẽ apiitã aprĩ hã inhmar mex nẽ. Pa Tĩrtũm nhỹ hã mẽ amã mẽmoj jarẽ rỳ tanhmã kot amnhĩ nhĩpêx toja pa mẽ amã harẽ. Rỳ Karõ nhỹ hã mẽ amã mẽmoj jarẽnh o ã mẽ amã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh anẽ ka mẽ aprĩ hã inhmar mex nẽ. \v 7 Nom mẽ kapẽr õ ho mẽ kapẽr o mẽ akôt ri mẽ pa xwỳnhjaja te mẽhõ kot htỳx ri wiorãwti kakrênh xwỳnh pyràk. Koja htỳx ri hkakrênh o xa nhũm mẽ tee ri kot grer mar mã. Rỳ nhũm mẽhõ htỳx ri pifti kakôr o xa nhũm mẽ tee ri mẽmo mẽ grer mar mã. \p \v 8 Pôristijaja na htem amarĩ ri tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho pa nhũm mẽ hkrãhtũmja mẽ kãm pifti kakô nhũm mẽ kuma nẽ mẽ pijapu mã hamaxpẽr kurê kumrẽx nẽ hwỳr hprõt. Nom koja kawax pê hkakô rỳ htỳx ri tanhmã hkakôr to nhũm mẽ kuma nẽ ãm kuma. \v 9 Ja pyrà nẽ kot kaj mẽ kapẽr õ ho akwỳjê mã akapẽr nhũm mẽ ama nẽ ãm mẽ ama. Ka te ãm mẽ kãm ajakwa momok pyràk o axãm o amnhĩ nhĩpêx. \p \v 10 Nẽ ahpỹnhã mẽ pakapẽr xohtôô. Na htem ahpỹnhã mẽ kapẽr o amnhĩ kwỳjê mã kapẽr nẽ axpẽn mar mex nẽ. \v 11 Nom koja mẽhõ nhỹhỹnh pika hõ rũm ixwỳr mõ nẽ mẽ kapẽr o inhmã kapẽr pa mar kêt nẽ. Nẽ amnhĩ xwar kutã ixkapẽr o kãm ixkapẽr nhũm ixpyrà nẽ inhmar kêt nẽ. \v 12 Jakamã kot kaj mẽ amã Tĩrtũm Karõ xihtỳx xà ho amã tanhmã kãm amnhĩ nhĩpêx to ho apa hprãm hã kot kaj mẽ amnhĩ to awỳ nẽ kãm: \p —Kwa amnhĩ kôt ijamaxpẽr o axihtỳx Tĩrtũm. Pa anhỹ hã ixkapẽr o ma Kris kôt ixkwỳjê ho mẽ hamaxpẽr o ixihtỳx o ri mẽ hkôt ixpa. Kê mẽ akapẽr ma nẽ Kris kôt amnhĩ xunhwỳr tỳx nẽ. Nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri pa. Anẽ. \p \v 13 Nẽ kêr ka mẽ nhãm mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xwỳnhjaja amnhĩ to Tĩrtũm Karõ wỳ nẽ kãm: \p —Ixte mẽ kapẽr õ ho ixkapẽr tã ixte amnhĩ mar kêt. Jakamã kwa tanhmã ixto ijamaxpẽr mex to pa amnhĩ mar mex nẽ ixkapẽr kãm ixprĩ hã Kris kôt ixkwỳjê mã ja jarẽ kê mẽ inhmar tỳx nẽ. Anẽ. \p \v 14 Nom kot paj nhãm mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã mex ã harẽnh tã amnhĩ mar kêt nẽ. Te ixpimtir kãm ixkarõ pix kapẽr pyràk. No kot paj pam amnhĩ krã hkôt ixkapẽr o kãm mex ã harẽ hãmri nẽ ra amnhĩ mar mex nẽ. \v 15 Nà ja na inhmã mex jakamã kot paj nhãm mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã mex ã harẽ nẽ kãm gre. Nẽ mããnẽn ijamaxpẽr xà hkôt ixkapẽr o mããnẽn kãm mex ã harẽ nẽ kãm gre. Nà ja na inhmã mex. \v 16 Nom kot puj mẽ ma mẽ kot Tĩrtũm kapẽr mar xà hã ixkre hwỳr mra nẽ kamã Tĩrtũm mã mex ã harẽ. Tã pa nhãm mẽ kapẽr õ ho kãm ixkapẽr japêr. Ka mẽ ate inhmar o akrĩ xwỳnhjaja tee ri inhma. Jakamã tee ri inhma nẽ ixkôt Tĩrtũm mã akapẽr kêt nẽ. Rỳ kãm: \p —Nà ãm hãmri na ã amex ã ajarẽnh anẽ Tĩrtũm. \p Anhỹr o kãm akapẽr kêt nẽ. Mẽ ate inhmaare hã kot ka mẽ ã kãm akapẽr anẽ. Jakamã kot paj ri mẽ akamã mẽ kapẽr õ ho ixkapẽr kêt nẽ. Ãm mẽ akapẽr pix o mẽ anom Tĩrtũm mã mex ã harẽ. \v 17 Kot paj mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh mex tã ka mẽ mẽmo mẽ kapẽrja aprĩ hã mar kêt jakamã inhmar pê Tĩrtũm kôt amnhĩ xunhwỳr tỳx kêt nẽ. \p \v 18 Na pa hte tõhã mẽ arom nhãm mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽ. Nom nhỹri ahte nhỹ nẽ ã kãm amnhĩ jarẽnh anẽ. Ãm hãmri na pre Tĩrtũm ja kaxyw tanhmã ixto pa hte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa. \p \v 19 Tã na pu htem Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽnh kaxyw nẽ ma mẽ kot kãm amnhĩ jarẽnh xà hã ixkreta wỳr axpẽn wỳr mra pa mẽ pikuprõnh xwỳnhjê kapẽr o mẽ kãm ixkapẽr. Nom kot paj nhãm mẽ kapẽr õ ho mẽ kãm ixkapẽr ry rax kumrẽx tã no nhũm mẽ inhmar kêt nẽ. Nom kot paj mẽ kapẽr o ãm ixkapẽr krãnre htã no nhũm mẽ inhmar mex kurê kumrẽx. Ja na inhmã mex. \v 20 Kwa mẽ ixkapẽr ma nẽ mar tỳx nẽ. Nẽ mẽhprĩrejê jamaxpẽr o ajamaxpẽr kêt nẽ. Ãm Kris kôt mẽ àptàr tũmjê jamaxpẽr o mãn kêt mẽ ajamaxpẽr o ri apa. Ãm mẽmoj pixire hkôt kot kaj mẽ ãm hãmri te mẽhprĩjê jamaxpẽr pyràk o ajamaxpẽr. Mẽhprĩjaja na htem mẽmoj punuj kukamã hamaxpẽr kêt nẽ. Na htem ãm htỳx pa. Tã kêr ka mẽ uràk nẽ mẽmoj punuj kukamã ajamaxpẽr o ri apa hkêt nẽ. \p \v 21 Amnepêm na pre Tĩrtũm tanhmã Ijaewjê mã kapẽr to. Mẽ kapẽr o mẽ kãm kapẽr tã no nhũm mẽ kuma nẽ ãm kuma. Jakamã nhũm tee ri ja hã mẽ omu nẽ amnhĩ tã tanhmã mẽ harẽnh to. Tanhmã mẽ harẽnh toja Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kamã na. Kot mẽ harẽnh kot: \q1 E kot paj ma mẽ hwỳr axtem pika hõ rũm pôristi hkwỳ rẽ kê mẽ ma mẽ hwỳr mra nẽ mẽ unê. Hãmri nẽ amnhĩ kapẽr o mẽ kãm kapẽr nhũm mẽ tee ri mẽ kuma no ãm hkôt mẽmoj pumunh kêt nẽ. \q1 Koja mẽ ã mẽ hipêx anhỹr tã nhũm mẽ arĩ kãm ixkapẽr mar nẽ amnhĩ kaxyw ixkôt hamaxpẽr prãm kêt nẽ. Anẽ. \m Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ã mẽ harẽnh kot anhỹr. \v 22 Jakamã kot kaj mẽ Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre hwỳr akuprõ nẽ mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh japêr. Nhũm Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kêt xwỳnhjaja mẽ akôt agjê nẽ hkrĩ nẽ tee ri mẽ akapẽr ma nẽ Kris kôt amnhĩ xunhwỳr kêt nẽ. Tanhmã kot mẽ amnhĩ to nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ? Mẽ kot akapẽrta maare hã. No kot ka mẽ akapẽr o Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kãm akapẽr nhũm mẽhprĩ hã amar mex nẽ. Jao tanhmã hamaxpẽr to nẽ mẽ apyrà nẽ Kris kôt amnhĩ xunhwỳr japêr. \v 23 Nom kot ka mẽ apiitã nhãm mẽ kapẽr õ ho Tĩrtũm mã mex ã harẽ nhũm amarĩ ri mẽ pa xwỳnhjaja mẽ awỳr agjê nẽ mẽ akapẽr ã mẽ ama nẽ hã mẽ apumu. Hãmri nẽ tee ri hamaxpẽr nẽ mẽ akrã pipãnh ã axpẽn mã mẽ ajarẽ. \v 24 Nom koja mẽ awỳr agjê ka mẽ akatàt kôt mẽ amnhĩ kapẽr o Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o akuhê nhũm mẽhprĩ hã mẽ amar mex nẽ. Hãmri nẽ amnhĩ kapẽr o akapẽr ma nẽ hamaxpẽr o: \p —Hêxta waa nẽ. Xep ixte amnhĩ tomnuj xwỳnh na pa. Nà ãm hãmri na mẽ Tĩrtũm kapẽr jarẽ. Nà ãm hãmri na kêt ja. Anẽ. \p \v 25 Hãmri nẽ mẽ amã tanhmã kot amnhĩ tomnuj to hã amnhĩ jarẽnh pa hãmri nẽ hkaga nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ. Nẽ hkõnkrã ho htẽm nẽ hkrĩ nẽ Tĩrtũm mã mex o mex ã harẽ. Hãmri nẽ mẽ amã: \p —Nà ãm hãmri na hte Tĩrtũm mẽ akamã pa ho pa. Anẽ. \s1 Tĩrtũm nhõrkwỹ kamã mẽ pahte tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ pamã karõ \r Atre 2.42, 5.12-13; Eprêw 10.25 \p \v 26 E Jejus kôt ixkwỳjaja. Kot paj hpãnhã axtem mẽ amã mẽmoj tã karõ. Mẽ kot Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã tanhmã mẽ ate amnhĩ nhĩpêx to hã karõ ka mẽ inhma. \p Nà kêr ka mẽ axpẽn wỳr akuprõ nẽ akrĩ ka mẽ atõ amã Tĩrtũm mã mex ã harẽnh ã mẽ grer o agrer prãm hãmri nẽ mãmrĩ kãm ho gre. Hãmri nẽ agrer pa kê apãnhã mẽhõ kànhmã xa nẽ Tĩrtũm kapẽr kwỳ ho mẽ ajahkre. Nẽ ho anhỹr pa nhũm hpãnhã mẽhõ kànhmã xa nẽ Tĩrtũm kot tanhmã ho mex to hã mẽ amã amnhĩ jarẽ. Nẽ amnhĩ jarẽnh pa hãmri nhũm mẽhõ nhãm mẽ kapẽr õ ho mẽ amã ujarẽnh japêr. Hãmri nẽ ujarẽnh pa kê mẽhõ hpãnhã mẽ akapẽr o hprĩ hã mẽ amã kapẽrta jarẽ. \p E kêr ka mẽ axpẽn wỳr akuprõ nẽ Kris kôt axpẽn to axihtỳx kaxyw ã axpẽn pãnhã amnhĩ nhĩpêx anẽ. \p \v 27 Nẽ ka mẽ atõ amã nhãm mẽ kapẽr õ ho mẽ kãm akapẽr prãm japêr. Nom kêr ka mẽ axohtô nẽ ã mẽ kãm amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Ãm mẽ atõ wa axkrutre rỳ axkrunẽpxire nẽ mẽ kapẽr õ ho mẽ kãm akapẽr. Hãmri nẽ axpẽn pãnhã akapẽr pa kê mẽhõ kot hprĩ hã mẽ kapẽr õta mar japêr nẽ mẽ apãnhã xa nẽ mẽ akapẽr o mẽ kãm harẽ kê mẽhprĩ hã mar mex nẽ. \v 28 Nom koja ja kaxyw mẽhõ amrakati japêr ka mẽ kapẽr õ ho akapẽr kêt nẽ. Ãm kapxipix nhỹri ahte Tĩrtũm mã akapẽr. \p \v 29 Nẽ kê Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr jarẽnh xwỳnhjê hõ wa axkrut rỳ axkrunẽpxi nẽ mẽ ajahkre ka mẽ aprĩ hã mar o akrĩ. Hãmri nẽ mar pa nẽ tanhmã mẽ harẽnh to. Ãm hãmri Tĩrtũm nhỹ hã kapẽr ã mẽ harẽ rỳ ho hêx ã mẽ harẽ. \p \v 30 Nẽ koja mẽhõ Tĩrtũm nhỹ hã mẽmoj jarẽnh o xa. Rôm nhũm Tĩrtũm mẽ kaxyw mẽ atõ mã ajamaxpẽr kwỳ gõ. Ka kapẽr o ãm xwỳnhta mã kànhmã anhĩhkra pẽ kê apumu nẽ anhĩkrê. Hãmri ka hpãnhã xa nẽ mẽ kãm tanhmã ajamaxpẽr tota jarẽ. \v 31 Nom kêr ka mẽ anhĩpê mẽ kãm akapẽr hkêt nẽ. Ãm axpẽn pãnhã Tĩrtũm kapẽr o axpẽn jahkre nẽ ho axpẽn jamaxpẽr o axihtỳx. Ja mex. \v 32-34 Nom kêr ka mẽ axpẽn wỳr akuprõ nẽ apiitã anhĩpê atỳx ri akapẽr kêt nẽ. Ja na Tĩrtũm kêp hprãm nõkati. Mẽ ate axpẽn pãnhã axpẽn mã akapẽrja na kãm hprãm. Jakamã kê mẽ kot Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kapẽr jarẽnh o pa xwỳnhjaja taxy axpẽn jahkre hã axpẽn jamã. Nhũm mẽhõ kumrẽx kapẽr pa hãmri ka hpãnhã mẽ kãm akapẽr. \p Nẽ kê mẽnijaja amarĩ mẽ ahkreja mar o hkrĩ. Ijaew kot amnhĩ nhĩpêx xà hkôt. Jakamã kwa mẽ anijaja. Kêr ka mẽ amarĩ akryk mẽ mar o akrĩ nẽ axpẽn mã akapẽr o akrĩ hkêt nẽ. \v 35 No kot kaj mẽ tee ri mẽmoj ma nẽ mar mex kêt japêr tã hã axpẽn kukjêr kêt nẽ. Ãm akryk arĩ mar o akrĩ. Hãmri nẽ akupỹm anhõrkwỹ hwỳr tẽ nẽ rĩ kormã hã amjên kukja. Nom kot ka mẽ apikuprõnh xà hã ixkre kamã axpẽn mã akapẽr o akrĩ nhũm mẽ amjênjaja tee ri ja hã mẽ apumu nẽ hpijaàm nẽ. \p \v 36 E na pa ã Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã tanhmã mẽ pahte amnhĩ nhĩpêx to hã mẽ amã karõ anẽ. Tã te mẽ apê ja mex kêt pyràk. Kwa mon ka wem ja ma nhũm mẽ apê omnuj nẽ? Xà mẽ ate Tĩrtũm kapẽr mar mex o ijakrenh kôt na ka mẽ ã ajamaxpẽr anẽ? Xà na pre Tĩrtũm mẽ akumrẽx mã kapẽr? Hã na ka mẽ ã ajamaxpẽr anẽ? Rỳ xà mẽ kapxipix mã na pre kapẽr? Hã na ka mẽ ixkapẽr ma nhũm mẽ apê omnuj nẽ? Nà ixkumrẽx na pa pre mẽ awỳr inhmõr nẽ mẽ amã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh kênã kot ka kêt mẽ axtem nẽ ã ajamaxpẽr anẽ. \v 37 Kot kaj mẽ atõ ã ajamaxpẽr anhỹr japêr nẽ ajamaxpẽr o: \p —Nà na pre Tĩrtũm tanhmã inhmã kapẽr to pa ô ri mẽ kãm ixujarẽnh mex o ri ixpa. \p Anhỹr o ajamaxpẽr. Rỳ ajamaxpẽr o: \p —Nà na pre Tĩrtũm Karõ mẽ kaxyw tanhmã ixto pa ỹ hã tanhmã mẽ ho mex to ho ri ixpa. \p Anhỹr o ajamaxpẽr. Kot kaj mẽ ã ajamaxpẽr anẽ hãmri nẽ mããnẽn pa ã ixte amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã ixpumunh mex kurê kumrẽx. Amnhĩ pyrà nẽ ixte Tĩrtũm nhỹ hã mẽ kãm ixkapẽr xwỳnh ã ixpumunh nẽ hã ijarẽnh kurê kumrẽx. \v 38 Nom koja ja hã ijarẽnh kêt ka mẽ ja hã omu hãmri nẽ tanhmã kot mẽ amã kapẽr toja ma nẽ ãm ama. \p \v 39 E Kris kôt ixtõ nẽ ixtõxjaja. Kêr ka mẽ amnhĩ to Tĩrtũm Karõ wỳ kê ma mẽ ate mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri apa kaxyw mẽ ato mẽ axihtỳx. \p Nẽ koja mẽhõ kãm nhãm mẽ kapẽr õ ho kapẽr prãm ka mẽ ja nê kãm akapẽr kêt nẽ. Kwãr mãmrĩ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ. \v 40 Nom kêr ka mẽ ate Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh xà hã ixkre kamã axpẽn pãnhã axpẽn mã akapẽr nom anhĩpê kãm akapẽr hkêt nẽ. \c 15 \s1 Kris akupỹm htĩr kumrẽx ã harẽnh \r Atre 2.23-36, 10.39-41; Wam Korĩt 6.14 \p \v 1 E Kris kôt ixkwỳjaja. Kot paj axte mẽ amã Jejus kot mẽ panê tanhmã amnhĩ nhĩpêx to hã harẽ ka mẽ inhma. Na pa pre ra mẽ amã ja jarẽ ka mẽ ama nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳ. Nẽ hkôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri apa. \v 2 Na pa pre mẽ amã harẽ ka mẽ amnhĩ kaxyw kãm ajamaxpẽr tỳx nẽ nhũm Tĩrtũm mẽ ato hkra. Tã ka htem arĩ kapẽr kôt amnhĩ nhĩpêx mex o ri apa. Koja mẽhõ kot Tĩrtũm kapẽr mar tã amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr kêt nẽ nhũm Tĩrtũm tee ri amnhĩ tã omu nẽ ho hkra hkêt nẽ. \p \v 3 Na pa pre amnhĩ krã hkôt mẽ amã tanhmã Kris jarẽnh to hkêt nẽ. Ixte kapẽr mar xà hkôt na pa hte amnhĩ xô ri mẽ amã tanhmã harẽnh to ho ri ixpa. Jejus jarẽnhja na mex o kot mẽ ujarẽnh piitã hakrenh par kumrẽx. Tã tãm kot paj mẽ amã harẽ. Na pre Krisja mẽ pahte amnhĩ tomnuj pãnhã amnhĩrer kaxyw mẽ panê ty. Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot hkukamã harẽnh xà hkôt. \v 4 Hãmri nhũm mẽ kẽn kre kamã haxà nhũm kamã nõr o apkati. Nẽ axte hã apkati. Hãmri nhũm Tĩrtũm akupỹm ho htĩr. Kapẽr ã kagà htũm kot hkukamã harẽnh xà hkôt. \v 5 Tã nhũm Simãw Pêtre kumrẽx akupỹm htĩr ã omu nhũm hpãnhã Jejus nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maatijaja haxwỳja omu. \v 6 Hãmri nhũm mẽ kot hkôt mẽ pa xwỳnh pê 500 jakrenh xwỳnh piitã anhĩpê haxwỳja akupỹm htĩr kãm omu. Na pre ra mẽ hkwỳjaja ty nhũm mẽ hkwỳjaja arĩ htĩr nẽ pa. \v 7 Jakamã nhũm prem ra akupỹm htĩr kãm omu. Hãmri nhũm hpãnhã Xiakreja omu. Nhũm hpãnhã ỹ hã mẽ ahkre o mẽ pa xwỳnh piitã omu. Akupỹm htĩr kãm omu. \v 8 Tã pa na pa pre ijaxwỳja amnhĩ to hapu nẽ akupỹm htĩr kãm omu. Te ixpê mẽ hkra kot hapu pyrà nẽ amnhĩ to hapu nẽ omu. Na pre kaxkwa kamã inhmã kapẽr o xa pa ixprĩ hã omu. \v 9 No mẽ kot ixpyrà nẽ Kris nhỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnh maati hkwỳjaja na mẽ mex o kot ijakrenh. Na pa pre hte mẽ hkĩnhã amnhĩ tomnuj tỳx nẽ. Jao Kris pê hkrajê homnuj tỳx o ri ixpa. Tã hkôt amnhĩ xãm hãmri nẽ tee ri ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr ã amnhĩ pumu nẽ amnhĩ kamã ixpijaàm tỳx nẽ. Jakamã na pa hte Kris nhỹ hã kapẽr jarẽnh o ixpa hã amnhĩ pumu nẽ ixte hkôt amnhĩ xãm kêt ri tanhmã ixte amnhĩ nhĩpêx toja mã ijamaxpẽr nẽ ixpijaàm nẽ. \v 10 Na pa pre amnhĩ tomnuj tỳx o ixpa htã nhũm Tĩrtũm arĩ kãm ijapê nẽ. Nẽ ixkamã ukaprĩ nẽ. Pa pre hkôt amnhĩ xãm nhũm ixto hkra pa ra kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to mex rãhã ho ixpa. Jakamã na hte tee ri amnhĩ tã ixpumu nẽ tanhmã hamaxpẽr to hkêt nẽ. Rỳ hamaxpẽr o: \p —Hêxta waa nẽ. Inhmã Pawre japê nẽ ixte ho mex tã nhũm ixkôt amnhĩ nhĩpêx kêt kumrẽx. \p Anhỹr o tee ri hamaxpẽr kêt nẽ. Na pa hte kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ixpa rũnh o ỹ hã mẽ kapẽr o pa xwỳnh kwỳjê jakre ho ixpa. Nom amnhĩ krã hkôt mẽ ahkre hkêt nẽ. Ja kaxyw na pre Tĩrtũmja ixto ixihtỳx pa ỹ hã kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to ho ri ixpa nhũm ja hã ixpumu nẽ hkĩnh nẽ. \p \v 11 Nẽ Jejus jarẽnhja ãm pixii. Axtem hõ hkêt. Nẽ ỹ hã mẽ ahkre ho mẽ pa xwỳnhjê kapẽrja nẽ pa ixte mẽ amã harẽnhja kot axpẽn pyràk. Harẽnh tipxi. Kris kot mẽ pahte amnhĩ tomnuj mỳrapê mẽ panê htyk nhũm Tĩrtũm kot akupỹm ho htĩr ã wa harẽnhja na pa hte pix jarẽnh o ri mẽ akôt ixpa. Ka prem inhma nẽ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr tỳx nẽ. \s1 Tĩrtũm kot akupỹm mẽ pahto mẽ pahtĩr ã harẽnh \r Rukre 20.37 \p \v 12 Nẽ kwa ra ixte mẽ amã Kris htyk nẽ akupỹm htĩr ã harẽnh tã ka xep mẽ akwỳjaja axtem nẽ mẽ htyk nẽ akupỹm mẽ htĩr kêt ã mẽ hkamnhĩx o ri apa. \v 13 Kwa mẽ ajamaxpẽrja mex kêt. Kêp apu ãm hãmri mẽ ate ã mẽ harẽnh anhỹr ronhỹx pre Kris haxwỳja akupỹm htĩr kêt nẽ. Nhỹx pre htyk o ty. \q1 \v 14 Nẽ kêp apu Kris akupỹm htĩr kêt ronhỹx pa mẽ ãm mẽ amã kapẽr jarẽnh o ixpa kaprỳ. Ka mẽ ajaxwỳja amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr kaprỳ. \q1 \v 15 Nẽ kêp ãm akupỹm mẽ htĩr kêt ronhỹx pa mẽ ixte mẽ amã Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri ixpa xwỳnhjaja mẽ amã ho ixêx o ri ixpa. Na pa htem mẽ amã Tĩrtũm ra kot akupỹm Jejus o htĩr ã harẽnh o mẽ akôt ixpa. Tã kêp apu akupỹm mẽ htĩr kêt ronhỹx pa mẽ ãm mẽ amã harẽnh o ixêx. \q1 \v 16 Nẽ kêp apu akupỹm mẽ htĩr kêt ronhỹx pre Kris haxwỳja akupỹm htĩr kêt nẽ. Nhỹx pre ãm amarĩ tyn hapêx. \q1 \v 17 Nẽ Kris amarĩ htyk nẽ hapêx ronhỹx kot pu mẽ ri amnhĩ kaxyw hkôt pajamaxpẽr nẽ hkôt amnhĩ xunhwỳr kaprỳ. \q1 Nẽ Kris amarĩ htyk nẽ hapêx ronhỹx pre Tĩrtũm Jejus kukwak ri mẽ panê mẽ pahte amnhĩ tomnuj o hapêx kêt nẽ. Nhỹx pu mẽ pahpiitã nhỹrmã ma kuwy hwỳr pajapêx pa. \q1 \v 18 Nẽ kêp apu Kris htyk nẽ hapêx ronhỹx ra mẽ kot amnhĩ kaxyw hkôt hamaxpẽr tã ra htyk xwỳnhjaja ma mẽ kot amnhĩ tomnuj mỳrapê kuwyta wỳr hapêx. \q1 \v 19 Nẽ kêp apu Kris htyk kumrẽx nẽ hapêx ronhỹx pu mẽ kormã pahtyk kêt xwỳnhjaja tee ri amnhĩ wỳr kamã pajamak o ri papa kaprỳ. Nẽ pahpê hkra hã amnhĩ jarẽnh kaprỳ. Jao pahkaprĩ htỳx o mẽmoj piitã hakrenh par kumrẽx nẽ ri papa. \s1 Kris kumrẽx akupỹm htĩr ã harẽnh \r Atre 26.23; Sikũn Korĩt 4.14; Piripos 3.10-11; Wam Tesarõn 4.15-18; Apokarip 20.1-15 \p \v 20 Nà mẽ htyk nẽ nhỹrmã akupỹm mẽ htĩr kêt ã mẽ harẽnhja kot anhỹr kêt. Ra Tĩrtũm kot akupỹm Kris o htĩr jakamã koja mããnẽn hkra htyk xwỳnhjaja nhũm mẽ piitã Jejus pyrà nẽ nhỹrmã akupỹm mẽ ho htĩr pa. Jakamã na pu htem Kris akupỹm htĩrja mã pajamaxpẽr nẽ amnhĩ kukamã pajamaxpẽr o: \p —Nà ra Tĩrtũm kot akupỹm Jejus o htĩr jakamã koja uràk nẽ nhỹrmã akupỹm mẽ pahte hkôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnh piitã mẽ pahto mẽ pahtĩr. Nà koja ã mẽ panhĩpêx anẽ. Ja kaxyw àhpumunh tỳx kumrẽx xwỳnh kênã. Anẽ. \p \v 21 Nẽ amnepêm na pre Tĩrtũm my kot waja nhĩpêx. Hãmri nhũm kot tanhmã amnhĩ tomnuj to ho ra mẽ htykja o hkrax. Tã nhũm wamta kôt my hõta wamta rom amnhĩ to mex o mẽ htyk tã akupỹm mẽ ho htĩr o hkrax. \v 22-23 Tã mẽ pahpê wam my pê Atãw kanrẽhã tàmnhwỳ jakamã kot puj mẽ uràk nẽ nhỹrmã ty. No ãm mããnẽn mẽ pahpê Kris kraa. Kris kumrẽx na pre akupỹm htĩr. Tã koja nhỹrmã akupỹn mẽ pahwỳr wrỳ hãmri nhũm Tĩrtũmja kot hipêx pyrà nẽ akupỹm mẽ pahto mẽ pahtĩr. Mẽ pahte hkôt amnhĩ xunhwỳr ã mẽ pahpumunh kôt akupỹm mẽ pahto mẽ pahtĩr pa. No ãm kormã. \s1 Kris nhỹrmã kot mẽ htyk o hapêx ã harẽnh \r Juãw 11.25; Rõmãn 6.23; Wam Korĩt 15.54; Sikũn Ximotre 1.10; Eprêw 2.14; Apokarip 20.14 \p \v 24-28 Nẽ koja Kris arĩ mẽ ho amnhĩptàr rãhã nhũm Tĩrtũm mẽ kot kutã amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê pê mẽ hihtỳx xà ho hapêx pa. Kapẽr ã kagà htũm kot ja jarẽnh kot: \q1 Koja nhỹrmã Tĩrtũm Kris kot kãm mẽ ho amnhĩptàr kaxyw ãm. Anẽ. \m Jakamã Jejus tapxipix koja mẽ ho amnhĩptàr o pa. Koja Tĩrtũm pix mẽ ho amnhĩptàr kêt nẽ. Nom koja pahi hkwỳjê hõ axte nhãm mẽ ho amnhĩptàr kêt kumrẽx. \p Tã mẽ kot mẽkarõmnuti hkôt kãm tanhmã amnhĩ to ho mẽ pa xwỳnhjaja koja Tĩrtũm ma amnhĩ nê kuwy hwỳr mẽ rẽnh pa. Nẽ mẽhtykja o hapêx nhũm mẽhõ axte htyk kêt kumrẽx. Jakamã koja Jejus Kris mẽmoj punuj piitã ho hapêx nẽ Mẽpahpãm Tĩrtũm nhĩhkram akupỹm mẽmoj piitã haxàr pa. Tĩrtũm jamaxpẽr xà hkôt ã mẽmoj to anhỹr par anẽ hãmri nẽ ĩhkram mẽmoj jaxàr pa. Nẽ mããnẽn tãm kãm amnhĩ gõ. Jakamã nhũm Tĩrtũm tapxipix mẽmoj piitã ho amnhĩptàr pa. \s1 Mẽ htyk xwỳnhjê jarẽnh \p \v 29 Nẽ na hte mẽ pahkwỳjaja kormã kêp Tĩrtũm kra hkêt tã Jejus kôt mẽ kot amnhĩ xunhwỳr nẽ mẽ htyk xwỳnhjê mã hamaxpẽr o pa. Hãmri nẽ mẽ kãm nhỹrmã axte mẽ omunh prãm xàj mẽ uràk nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳ nhũm mẽ hkrã kumrã. Tã akupỹm mẽ htĩr kêt ronhỹx mẽ ãm ã pajamaxpẽr anhỹr kaprỳ. \v 30 Nẽ paa. Na pa hte ma mẽ kãm Tĩrtũm kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. Nhũm mẽ hkwỳjaja ja hã inhma nẽ ixkamã gryk nẽ ixtã amỹnê pa mẽ mỳrapê ixpunuj nẽ ri ixpa. No ãm amnhĩ to htỳx nẽ arĩ ri mẽ kãm Kris kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa. Tã kêp ãm nhỹrmã akupỹm ixtĩr mã kêt ronhỹx pa tee ri ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ri ixpa kaprỳ. \v 31 Na htem apkati mẽ ixtã tanhmã àmnênh to ho ri pa. Ãm hãmri na pa mẽ amã ã mẽ harẽnh anẽ. Nom na pa hte tee ri amnhĩ kukamã ijamaxpẽr o ri ixkaprĩ nẽ ixpa hkêt nẽ. Mẽ kot ixpĩr mã tã pa hte mẽ ate Pahihti Jejus Kris kôt amnhĩ nhĩpêx mex ã mẽ apumunh kôt ixkĩnh nẽ ri ixpa. Nhũm te ixkamã mẽmoj kêt pyràk pa hte ri ixpa. \v 32 Na pa hte jar Epes kamã mẽ oprê xwỳnhjê kutã amnhĩ to htỳx pê mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa nhũm mẽ kãm mar prãm kêt jakamã hã ixtomnuj tỳx nẽ. No nhỹrmã ixtyk nẽ akupỹm ixtĩr mã kêt ronhỹx pa mẽ kêp Kris kwỳ hkêt xwỳnhjê jamaxpẽr o ijamaxpẽr nẽ mẽ uràk nẽ ijamaxpẽr o: \q1 Ixte ixtyk ã arĩgro pumunh kêt jakamã kot paj mãmrĩ mẽmoj piitã hkur o ri ixpa. \q1 Nẽ mãmrĩ mẽmoj piitã ho ixkõm o ri ixpa. \q1 Nẽ mãmrĩ mẽmoj piitã ri tanhmã ho ho ri ixpa. \q1 Ixtyk nẽ axte ixte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr o ixpare kaxyw ã. \m Anhỹr o nhỹx pa ijamaxpẽr o ixpa. Kêp ãm Tĩrtũm kot akupỹm mẽ pahto mẽ pahtĩr mã kêt ronhỹx pu mẽ ã mẽ kêp Kris kwỳ hkêt xwỳnhjê jamaxpẽr anhỹrja kôt pajamaxpẽr pix o ri papa. No ãm ja kot anhỹr kêt. \p \v 33 Na htem mẽmoj jarẽnh o: \p —Mẽ kot htỳx ri amnhĩ tomnuj xwỳnhjê hkôt ri mẽ pa xwỳnhjaja koja mẽ gaa nẽ mẽ kot amnhĩ nhĩpêx kôt amnhĩ nhĩpêx o ri pa. Anẽ. \p Ãm hãmri na ã mẽ harẽnh anhỹrja. Jakamã kwa mẽ okora. Kêr ka mẽ ã amnhĩ nê mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr o mẽ pa xwỳnhjê pumunh mex o ri apa. \v 34 Kwa mẽ tokyx mẽ ate tanhmã amnhĩ tomnuj to hã amnhĩ pumu nẽ axte ã amnhĩ nhĩpêx anhỹr kêt nẽ. Nẽ mẽ ate Tĩrtũm kot akupỹm mẽ ho htĩr kêt ã harẽnh xwỳnhjaja. Te mẽ ate Tĩrtũm kot amnhĩ nhĩpêx ã omunh kêt pyràk. Tã mẽ ate tokyx ja hã amnhĩ pumunh nẽ amnhĩ kamã apijaàm kaxyw na pa ã mẽ amã ixkapẽr anẽ. \s1 Mẽ panhĩ nyw jarẽnh \r Rukre 20.34-36; Rõmãn 8.10-11; Sikũn Korĩt 5.1; Piripos 3.20-21 \p \v 35 Nẽ mãn ka mẽ atõ akupỹm mẽ htĩr ã mẽ harẽnh ma nẽ tee ri mẽ hkukamã ajamaxpẽr nẽ hã ri tanhmã axpẽn kukjêr to nẽ axpẽn mã: \p —Kwa tanhmã koja we Tĩrtũm akupỹm hkra htyk xwỳnhjê ho htĩr to? Ra mẽ htyk nẽ mẽ ĩ katõk nẽ hapêx par mã kênã. Tanhmã kot wem amnhĩ to nẽ akupỹm htĩr? Nẽ tanhmã koja we mẽ ĩ nywja kute wehe? Anẽ. \p \v 36 Nà na ka mẽ atỳx ri ã ajamaxpẽr anẽ nẽ tee ri mẽ hkukamã ajamaxpẽr. E kot paj ixprĩ hã ja hã ejẽp jarẽ ka mẽ inhma. Nà na htem mẽmo y hkre. Te mẽ kot mẽ htyk jaxàr pyràk o hipêx nẽ hkre nhũm hikwỹ nẽ gaa nẽ higrõt hapôj. Nom te kêp mẽmo yta pyràk kêt. \v 37 Ãm hy pix na htem hkre. No higrõt kre hkêt nẽ. Rỳ tanhmãn pàr nywja kre hkêt nẽ. Ãm hy pix na htem hkre. Tã nhũm higrõt hapôj nẽ hprêk nẽ gaa nẽ ô. \v 38 Tĩrtũm na hte hamaxpẽr xà hkôt tanhmã ho nhũm higrõt hapôj nẽ hprêk nẽ ô. Tã ja pyrà nẽ kot puj mẽ Tĩrtũm jamaxpẽr xà hkôt pahtyk tã koja akupỹm mẽ pahto mẽ pahtĩr nẽ mẽ pamã mẽ panhĩ nyw gõ. \p \v 39 Nẽ mẽmo hy piitã te kot axpẽn pyràk kêt. Ahpỹnhã na. Ja pyrà nẽ ahpỹnhã ri mẽmoj piitã ĩ. Na axtem mẽ panhĩ nẽ axtem mry nhĩ nẽ axtem àk nhĩ nẽ axtem tep nhĩ. Mẽmoj piitã ahpỹnhã ri ĩ. \p \v 40-41 Nẽ kaxkwa kamã haxwỳja mẽmoj piitã ahpỹnhã no ãm muxre. Myytija mex. Nẽ mytwrỳreja axte mã no ãm haxwỳja mex. Nẽ kanhêti haxwỳja mex. Haxwỳja axte mã. Kamã hkwỳ hpôk kryre nẽ kamã hkwỳ hpôk rũnhti no ãm piitã mex. \p Nẽ jar pika ja kamã haxwỳja mẽmoj piitã mex. No ãm te kot kaxkwa kamã mẽmoj jarir xwỳnhja mex pyràk kêt. Axtem na raa. \p \v 42 Tã koja mẽ panhĩ nywja haxwỳja axte mã. Te kot panhĩ htũm pyràk kêt. Na htem ty nhũm mẽ ma mẽ o mra nẽ mẽ hagjê. Nhũm mẽ hikwỹ nẽ gaa nẽ ĩ rerek nẽ hapêx. Tã koja Tĩrtũm akupỹm tanhmã mẽ pahto mẽ pahtĩr to pu mẽ hpãnhã pamex kumrẽx. Hãmri nẽ axte mã mẽ panhĩ nyw mex o mex jakamã koja axte htyk nẽ ĩ rerek kêt nẽ. \p \v 43 Na htem ty nhũm mẽ hagjê nhũm htyk xwỳnhta tanhmã amnhĩ to hkêt nẽ amarĩ hikwỹ. Omnuj nẽ ĩ nhenhek nẽ hikwỹ. Tã koja Tĩrtũm akupỹm mẽ ho mẽ htĩr nẽ mẽ kãm mẽ ĩ nyw gõ nhũm mẽ hpãnhã mex kumrẽx nẽ hihtỳx nẽ Tĩrtũm nhõ krĩ kamã pa ho pa. \p \v 44 Mẽ htyk nhũm mẽ kot mẽ hagjênh xwỳnhjaja na htem arĩ ĩ htũm ã hikwỹ. Ãm jar pika ja pix kãm ri mẽ papa kaxyw na mẽ panhĩ htũmja. No mẽ panhĩ nywja axtem Tĩrtũm nhõ krĩ kamã ri mẽ papa kaxyw jakamã koja mẽ panhĩ nywja axte mã. Tĩrtũm Karõ koja mẽ pamã kugõ. \s1 Mẽ panhĩ nyw te kot Kris nhĩ pyràk ã harẽnh \r Rukre 20.34-36 \p \v 45-46 Nẽ Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot Atãw jarẽnh kot: \q1 Na pre Tĩrtũm my kot wa Atãwja nhĩpêx. Jakamã Atãw kêp pika nhõ xwỳnh na pre. Anẽ. \m à Atãw jarẽnh kot anhỹr. Ja pyrà nẽ na pu htem pakatorxà nhõhy rũm pajapôj nẽ Atãw pyrà nẽ pahpê pika nhõ xwỳnh. Tã nhũm Atãwja pa nẽ gaa nẽ hpigêt nẽ ty. Jakamã kot puj mẽ uràk nẽ papa nẽ gaa nẽ ty. Nom nhũm Krisja Atãw kurom kêp akupỹm mẽ ho mẽ htĩr xwỳnh jakamã kot puj mẽ pahpê hkwỳjaja Atãw pyrà nẽ nhỹrmã mẽ pahtyk tã nhũm Kris akupỹm mẽ pahto mẽ pahtĩr. Hãmri nhũm Tĩrtũm Karõ mẽ pamã mẽ panhĩ nyw gõ pu mẽ axte pahtyk kêt nẽ. Pãnhã axte mã mẽ pahpê kaxkwa nhõ xwỳnh. \p \v 47 Nẽ Atãw na pre Tĩrtũm pika ho hipêx nẽ ho htĩr nhũm ri pa. Nom Kris na pre Atãw rom kaxkwa rũm mẽ pahwỳr wrỳ. \v 48 Tã mẽ pahpê pika nhõ xwỳnhjaja te mẽ pahpê Tĩrtũm kot wam my nhĩpêx xwỳnhta pyràk. No mẽ pahte kaxkwa hwỳr ma papa mã xwỳnhjaja te mẽ pahte kaxkwa rũm my kot mẽ pahwỳr wrỳk xwỳnh Krista pyràk. \v 49 Tã kormã mẽ pahpê pika nhõ xwỳnh jakamã te mẽ pahpê my pika ho hipêx xwỳnhta nhĩ pyràk. Nom kot puj mẽ nhỹrmã ty hãmri nẽ hpãnhã te pahpê kaxkwa rũm my kot mẽ pahwỳr wrỳk xwỳnhta nhĩ pyràk. \s1 Axte mẽ pahtyk kêt kumrẽx ã mẽ pajarẽnh \r Juãw 11.25; Sikũn Korĩt 5.4; Wam Tesarõn 4.13-18 \p \v 50 Nẽ kot puj mẽ panhĩ htũm rãhã Tĩrtũm nhõ krĩ hwỳr paxàpir kêt nẽ. Panhĩ htũm na hte ty nẽ rerek nẽ hapêx. Jakamã koja Tĩrtũm Karõ mẽ pamã mẽ panhĩ nyw gõ pu mẽ rĩ kormã ma õ krĩ hwỳr pajapêx pa nẽ kamã papa ho papa. \p \v 51-52 E mẽ inhma. Na pre kormã Tĩrtũm mẽ amã mẽmoj to amnhĩrĩt kêt tã ra inhmã ho amnhĩrĩt. Jakamã kot paj ỹ hã mẽ amã harẽ ka mẽ inhma. Nà kot puj mẽ pahpiitã mẽ pahtyk kêt nẽ. Koja nhỹrmã Tĩrtũm kapẽr o mẽ wrỳk xwỳnhjê hõja mẽ pamã pifti kakô. Mẽ pajaêr pê hkakô. Hãmri nhũm Tĩrtũm kra ra mẽ htyk nẽ mẽ hikwỹ xwỳnhjaja akupỹm ĩ nyw o htĩr kurê kumrẽx. Nẽ kormã mẽ pahtyk kêt xwỳnhjaja kot pu mẽ mẽ pahtyk kêt ri mẽ uràk nẽ panhĩ nyw kurê kumrẽx. Hãmri pu mẽ pahpiitã pahtĩr o pahtĩr tũm nẽ papa. \v 53 Koja Tĩrtũm mẽ panhĩpêx o te mẽ pahte paxê htũm o papinhĩpanh nẽ hpãnhã paxê nyw jagjênh pyràk. Jao mẽ panhĩ htũm o hapêx nẽ hpãnhã mẽ pamã mẽ panhĩ nyw gõ pu mẽ axte pahtyk kêt kumrẽx nẽ ri papa ho papa. \v 54 Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũm kot ja jarẽnh kot: \q1 Na ra Tĩrtũmja mẽhtyk ho hapêx pa. Anẽ. \m Te ra kot ho hapêx par pyràk o ã harẽnh kot anhỹr. No ãm kormã. Jakamã kot puj mẽ nhỹrmã panhĩ nyw nẽ ri papa nẽ mẽ pahtõ axte pahtyk kêt kumrẽx. \v 55 Mẽ pahtykja te mẽ kot makre par nhũm axte kot mẽ hkamnhwỳr kêtja pyràk. Urà nẽ koja Tĩrtũm akupỹm mẽ pahto mẽ pahtĩr pu mẽ axte pahtyk kêt nẽ. Nẽ axte ri pamã ma hkêt nẽ papa. Nẽ axte paxà hkêt nẽ. \v 56 Tĩrtũm kapẽr ã kagà htũmja ã mẽ pakukamã mẽ pajarẽnh kot anhỹr. Mẽ pahte amnhĩ tomnuj xwỳnh jakamã kot puj mẽ nhỹrmã ty. \v 57 Nom nhũm Tĩrtũm àhpumunh tỳx o àhpumunh tỳx jakamã na hte Pahihti Jejus Kris kukwak ri mẽ pahte hkôt amnhĩ xunhwỳr xwỳnhjê nê mẽ pahte amnhĩ tomnuj rênh pa. Pu mẽ nhỹrmã mẽ pahtyk tã nhũm akupỹm mẽ pahto pahtĩr. \s1 Mẽ pahte Jejus mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx mex to hã mẽ pamã karõ \r Karatas 6.9; Korosẽ 1.10 \p \v 58 Jakamã e kwa Jejus kôt ixkwỳjaja. Kêr ka mẽ arĩ Pahihti Jejus kôt mãn amnhĩ xunhwỳr tỳx rãhã ho ri apa. Nẽ kapẽr kôt pix mã ri amnhĩ nhĩpêx rãhã nẽ kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx mex to ho ri apa. Kot kaj mẽ ã amnhĩ nhĩpêx anẽ hãmri nẽ kãm tanhmã amnhĩ nhĩpêx to kaprỳ ho ri apa hkêt nẽ. Ãm hãmri kãm mẽmoj to anhỹr mex rãhã ho ri apa. \c 16 \s1 Mẽ kêp amrakati xwỳnhjê jarẽnh \r Atre 11.27-30; Rõmãn 15.25-27; Sikũn Korĩt 8.1-24, 9.1-5; Wam Ximotre 6.18 \p \v 1 Nẽ na pa pre krĩ pê Karatas kamã tanhmã Jerujarẽ kamã Kris kwỳjê jarẽnh to. Ijaew kwỳ kot mẽ pahpyrà nẽ Jejus kôt amnhĩ xunhwỳr ã mẽ harẽ nẽ mẽ kêp amrakati hã mẽ harẽ hãmri nẽ mẽ kãm: \p —E. Kwa kêr ka mẽ kãm mẽ akàxpore hkwỳ ho akuprõ nẽ ma mẽ hwỳr amẽ. \p Anhỹr o mẽ kãm ixkapẽr. Jakamã kwa kêr ka mẽ uràk nẽ mẽ kaxyw mẽ kãm kàxpore hkwỳ ho akuprõ. \v 2 Mẽ panhõ arĩgromnu pê sap ã hkwỳ ho akuprõ. Kot kaj mẽ akàxpore rax japêr nẽ mẽ kaxyw hkwỳ ho rax nẽ axi. Nom kot kaj akàxpore grire japêr nẽ mẽ kaxyw mẽ kãm ho grire nẽ agõ. Kêr pa mẽmo arĩgro hã ma mẽ awỳr mõ ka mẽ ra mẽ kaxyw ho apikuprõnh rax nẽ. \p \v 3 Nẽ ma mẽ kot mẽ kãm ho mõr mã xwỳnhjaja ka mẽ ixkutêp mẽ akwỳjê rê. Kêr pa pôj nẽ mẽ omu hãmri nẽ mẽ kaxyw kagà nhĩpêx nẽ kamã mẽ harẽ. Nẽ mẽ kãm kugõ nhũm mẽ ma Jerujarẽ hwỳr kàxpore mẽ ro hã amnhĩ kôt o mõ nẽ mẽ kãm kugõ. Mẽ kot kamã harẽnh nẽ mar hãmri nẽ mẽ kamjaja mẽ ate mẽ kaxyw mẽ rênh ã mẽ ajarẽnh ma. \v 4 Rỳ kot ka mẽ amã mẽ hkôt inhmẽnh prãm nẽ mãmrĩ mẽ hkôt inhmẽ pa ma mẽ hkôt mõ. \s1 Pawre kot amnhĩ kukamã amnhĩ jarẽnh \r Atre 19.21-22 \p \v 5 Nom kot paj tokyx mẽ awỳr inhmõr kêt nẽ. Kot paj ja rũm ixkato nẽ hpãnhã ma pika pê Masetõn wỳr mõ. Hãmri nẽ mẽ hkôt ixpa grire nẽ ma kormã mẽ awỳr Korĩt wỳr mõ. \v 6 Hãmri nẽ pôj nẽ mẽ akôt ri ixpa ryy nẽ. Nẽ ixtã amgrà pixi nẽ hapêx nẽ rĩ kormã ma axte nhãm krĩ hõ hwỳr mõ. Nẽ inhnojarêt ka mẽ ixto Tĩrtũm wỳ nẽ inhmã ixàpkur xà hkwỳ gõ pa ma mẽ hwỳr pry hã hkur o mõ. \v 7 No ixte mẽ awỳr ixpôx nẽ tokyx mẽ akurũm ixkator nẽ hpãnhã ma nhãm krĩ hõ hwỳr inhmõrja na inhmã hprãm kêt. Jakamã koja Tĩrtũm kãm ja mex pa arĩ ri mẽ akôt ri ixpa hã ixtã mytwrỳ xohtô nẽ tokyx ma nhãm inhmõr kêt nẽ. \v 8 Kot paj kormã jar Epes kamã ri ixpa rãhã nhũm mẽ hkĩnh pê Pẽtekos kato nẽ hapêx pa rĩ kormã ma Masetõn wỳr mõ. \v 9 Na pa hte jar kormã mẽ kãm Jejus kapẽr jarẽnh o ri mẽ hkôt ixpa nhũm mẽ ohtô nẽ inhmar o pa. Mẽ kãm mar prãm. Tã no nhũm mẽ hkwỳjaja ohtô nẽ mẽ kêp ja omnuj nẽ nhũm mẽ hã ixkamã gryk nẽ ixtomnu o pa. \s1 Mẽ kot Ximotre ho mex ã mẽ harẽnh \r Hapuhã Juãw 5 \p \v 10 Nẽ kwa koja Ximotre mẽmo arĩgro hã mẽ awỳr pôj ka mẽ omu nẽ ho mex nẽ. Nẽ mẽ amnhĩ nhõrkwỹ hwỳr awỳ kê mẽ akutã apkur o pa. Na hte ixpyrà nẽ Pahihti Jejus mã tanhmã amnhĩ nhĩpêx to mex o pa. \v 11 Kormã mẽ pahkĩnhã nyw tã kêr ka mẽ tee ri ja hã omu nẽ ri axpẽn mã tanhmã harẽnh to hkêt nẽ. Mẽ ãm akapẽr mex pix o kãm akapẽr. Nẽ koja akupỹn nojarêt ka mẽ pry hã kãm apkur xà hkwỳ gõ kê mex pê man akupỹn ixwỳr mõ pa tokyx omu. Kot paj jar mẽ pahkwỳjê mẽ akupỹn hpôx kamã ijamak o ixpa. \p \v 12 Nẽ na pa hte xatã jar mẽ pahtõ Aporja ma mẽ awỳr mõr kaxyw mẽ awỳr hano. Kot jar mẽ pahtõ hkwỳjê mẽ ma mẽ awỳr mõr kaxyw. Nom kormã. Koja xep mẽ jar tanhmã amnhĩ to hpa nẽ rĩ kormã ma mẽ awỳr mõ. \s1 Kagà jatur xà kamã Pawre kot mẽmoj tã karõ \r Epes 6.10-12; Sikũn Ximotre 1.7; Wam Pêtre 5.8-9 \p \v 13 E kwa kêr ka mẽ arĩ amnhĩ wỳr Jejus kamã ajamak rãhã ho ri apa. Nẽ hamãr pê kutêp tãm amnhĩ nhĩpêx o ri apa. Nẽ amnhĩ kaxyw hkôt ajamaxpẽr tỳx rãhã nẽ. \p \v 14 Nẽ mẽ amã axpẽn kĩnh pê tanhmã axpẽn to mex to. \p \v 15 Mãn ka mẽ ra Estepti mẽ hkwỳjê jarẽnh ma. Mẽ hkumrẽxjaja na prem pika pê Gres kamã Kris kôt amnhĩ xunhwỳ. Tã xep mẽ ra Kris kôt hkwỳjê ho mex o ri mẽ hkôt pa. \v 16 Kêr ka mẽ ã mẽ kot amnhĩ nhĩpêx anhỹr xwỳnhjê kapẽr ma nẽ hkôt ri amnhĩ nhĩpêx o ri apa. Mẽ kot Kris mã mẽ ajamãr xwỳnh piitã kêr ka mẽ kapẽr ma nẽ mẽ hkôt ri amnhĩ nhĩpêx mex nẽ. \p \v 17 Nẽ ota Estepti nẽ Akajkre nẽ Putunatreta na mẽ ra jar pôj. Pa mẽ Sostenes mẽ wa mẽ omu nẽ wa ixkĩnh nẽ. Te ixte mẽ apumunh nẽ ixkĩnh tỳxta pyràk. \v 18 Na xep prem ma mẽ awỳr mõ nẽ tanhmã mẽ amã kapẽr to ka prem mẽ ama nẽ akĩnh nẽ. Tã mẽ ra amnẽ ixwỳr mõ nẽ tanhmã inhmã kapẽr mex to pa mẽ kuma nẽ ijaxwỳja ixkĩnh nẽ. Kwa kêr pu mẽ ã mẽ kot mẽ panhĩpêx anhỹr xwỳnhjê ho mex o papa. \p \v 19-20 Nẽ ota jar pika pê As kamã Kris kôt mẽ pahkwỳjaja piitã mẽ awỳr hpẽr mẽ. Nẽ Akir mẽ hprõ Prisireja wa. Nẽ wa õrkwỹ kamã mẽ kot Tĩrtũm mã amnhĩ jarẽnh kaxyw mẽ pikuprõnh xwỳnh piitã mẽ awỳr hpẽr mẽ. \p Nẽ kêr ka mẽ nhỹri axpẽn pumu nẽ mẽ apê Kris kôt mẽ ate axpẽn to atõ nẽ atõx ã axpẽn mã akapẽr mex nẽ akĩnh nẽ. \p \v 21 E kot paj kagà jatur xà kamã inhĩhkra ho mẽ amã amnhĩ nhĩxi nhĩpêx ka mẽ omu. Koja inhmã ixkapẽr ã kagà xwỳnhta ja hã kagà hkêt nẽ. Pa kot paj hipêx. Ixpê Pawre na pa ã amnhĩ nhĩxi nhĩpêx anẽ ka mẽ omu. \p \v 22 Nẽ kwa kêr ka mẽ arĩ amã Pahihti Jejus kĩnh o ri apa. Koja mẽhõ kãm hkĩnh kêt hã koja Tĩrtũm ja hã homnuj tỳx kumrẽx. \p E “maranat.” Mẽ pakapẽr kãm na htem maranat jarẽnh o: “Kwa tokyx akupỹn mẽ ixwỳr wrỳ Pahihti.” Anẽ. \p \v 23 E kê Pahihti Jejus Krisja mẽ ato mex nẽ mẽ akutã nojarêt rãhã ho pa. \v 24 Ixpyrà nẽ mẽ apê Jejus Kris kwỳ jakamã na pa hte inhmã mẽ akĩnh nẽ. \p Tã ãm ja pix. Ixpê Pawre na pa ã mẽ awỳr kagà nhĩpêx nẽ mẽnh anẽ.