\id REV - Bukiyip (Central Dialect "Mountain Arapesh") NT [ape] -Papua New Guinea 1994 (web version -2013) \h REVELESEN \toc1 Balan Jisas Krais Naklipu Jon Enyi \toc2 Revelesen \toc3 Re \mt1 BALAN JISAS KRAIS NAKLIPU JON ENYI \imt1 Banenyi balan umu enenyi enen God nagilapu Jon umu. \ip 1:1-8 Jon kobi nonobek yomnis umu ali natik enechi enech echudak ali nowemu enyudak balan nyanamu 7-poleib lainab God ananich elpech ali natuk Jisas Krais ananin yeul nyakih. \ip 1:9–3:22 Jon natik Jisas Krais nanubu nohiyatik ali ananin balan nyanamu echech wolobaichi Kristen chape 7-poleilub walub uli \ip 4:1–8:1 Jon natik iluh heven, ali natik Jisas Krais nanu ananinu Aninu God, hanu wolobaichi enselahas ali natik Jisas nokwechih 7-poleis kendelis gris douk sowechik enyudak pepa douk chodalechen uli. \ip 8:2–11:19 Jon natik 7-poleich enselahas atin ati chasuh aluluh ali chehepichaluh \ip 12:1–13:18 Satan eke nunu God ananich wolobaichi enselahas chulpak ali chuhiyahanu nugluki apudak atap \ip 14:1–15:8 Jon natik Jisas natoglu kobi douk nugan sipsip umu ali nanu 3-poleich enselahas chanubu chabo echebuk elpech douk chakanu agabus God uli \ip 16:1-21 Jon natik enech kipaichi 7-poleich enselahas. Echech atin ati chasuh malus. \ip 17:1–19:21 God eke nubemech yowenyi echudak elpech chape wabul Babilon uli, ali Krais eke nutoglu kobi douk alman netemu chagalihwinyi hos umu ali nunaki. \ip 20:1-15 Satan eke nunek kalabus nupeik namobuk agudak gagal gagluk gani atap uli bobigu ali God eke nunek skelimu-maguk chunatimaguk elpech iyuh \ip 21:1-27 Nupoleibul wabul Jerusalem \ip 22:1-6 Wolubibal abal blanu chulkwipigas lowas douk eke elpech chichah ali chupe kalbu eheh nyumneh uli. \ip 22:7-21 Jisas Krais ananin nyatuh uli balan douk nohwalu wolobaichi elpech umu chunakmali anan \c 1 \s1 Balan Jon Nenyemu Nyaklimu Okwudak Buk Uli \p \v 1 Seiwak enyudak balan umu Jisas Krais nyonobechuk. Wakuli nameitu abudak nyultab enyen anyatoglu yopugunmu. God douk nakanu enyudak balan Jisas umu nuklipu chenek God ananin moul ulimu nugilapech umu chonobechuk uli echudak ahalakatimu chutoglu. Anan douk nagilapapu namudak. Anan nakagasi ananin ensel nyanamali yek Jon douk yenek God ananin moul uli ali nyaklipe enyudak balan. \v 2 Ali yek yatik echudak chanatimaguk julug ali yek yowoleh enyudak balan yaklipepu yopugunmu. Enyudak balan douk God ananin nyanu enyudak adulin balan Jisas Krais naklipapu-enyi. \v 3 Enyudak balan nyetemu okwudak buk uli douk nyaklimu echudak douk eke chutogloluli. Ali chunatimaguk elpech douk chutalih enyudak balan nebegun umu kipaichi chumneken uli, echech wosik chunehilau. Ali echebuk douk chumneken ali chuhwen dadag chugipechen uli echech chopuk douk achenehilau. Umu moneken, abudak nyultab umu echudak chunatimaguk chutoglomu douk abanaki halakati. \s1 Balan Jon Nenyemu Nyanamu God Ananich Elpech Chape 7-poleilub Walub Uli \p \v 4-5 O ipak God ananipu elpech pape albudak 7-poleilub walub douk blape Provins Esia uli. Yek Jon yenekumepagu asudak pas ipak. Yek yakli God douk seiwak nape, ali kwali chopuk eke nupe aliga hugikuk uli nyumnah hutogloluli nugakomepu meyoh. Ali anan nugakomepu pupe dodogowipu ali ipakiluh apaluh hlulu kalbu. Ali chopuk, yakli echudak 7-poleich yopichi michich\f + \fr 1:4-5 \ft Enech chakli echudak 7-poleich yopichi michich douk chaklimu God ananin Michin.\f* douk chape halakatimu God ananin nebenyi sia uli chunu Jisas Krais chopuk chugakomepu meyoh ali ipakiluh apaluh hlulu kalbu. Jisas Krais douk neyotu dodogowinu atunu nagipech ananin balan kalbaluli naklipapu nyanatimaguk God ananin adulin atinyi balan nakwukwihen kalbu. Ali susubati God nalik nohul anan natukemaguk iwagu ali wata naitak nape. Ali anan douk nanubu nape nebenalimu hanatimaguk nebemi king douk hape apudak atap uli. \p Anan douk ulkum manubu manohwapu ali ananig butog gwotukwle ali gwokwechihapu mape fri umu enenyi enen apakin yowenyi. \v 6 Ali nameitu anan nenekapu mape nebepalimu wolobaichi elpech kobi douk king omimu. Ali chopuk, anan nenekapu mape pris kobi amam seiwak hape henek ofamu enechi enech echudak hoku God ulimu. Ali apak monek moulomu God douk Jisas Krais nenek lotumanaluli. Ali anan chopuk douk ananinu Aninu. Ali yek yakli nebenyi yeul nyunu nyunatimaguk strong chunubu chupemu anan atunu eheh nyumneh! Adulin atin. \p \v 7 Ipak tik! Anan eke nunali olug nunaki. Ali chunatimaguk elpech chunu echebuk douk seiwak chanu nagak uli eke chutulunu echechis nabes. Ali sunatimaguk nebesi awilas elpech douk chape apudak atap uli eke chuleponu sisahw. Aduligu atugu echudak eke chutoglu namudak ati. Adulin atin. \p \v 8 Ali nanubu nebenali dodogowinali God douk seiwak nape, ali nameitu chopuk nape, ali kwali eke nunaki uli nakli namudak, “Seiwak bawagas umu chanatimaguk enechi enech echudak wata enech chupe e wakuli yek ayalik yape. Ali kwali chopuk, ababuk nyultab chunatimaguk echudak chunak chutuhuk umu yek eke ipe.” \s1 Jon Natik Krais Douk God Natalihanu Nakaganu Nanaki Uli \p \v 9 Yek ipakiwe saninu Jon douk yanu ipak monek pas Jisas atunaluli. Yek douk yatanuh ipak momnek nyih ali meyotu dodogowipamu musah enenyi enen hevi douk eke nyutogloma-paluli. Ali nameitu chopuk, yek eke itanuh ipak umu muwich agundak God nape nebenalimu ananich elpech umu. Yek douk yaklipech God ananin balan nyanu enyudak adulin atinyi balan umu Jisas. Douk namudak ali echech chahwe chalaweli chanaki cheyasapu yapeik enyudak ailan yeulinyumu Patmos uli. \v 10 Anah nyumnah douk apak isave mape monek lotumu Diginali ahi, God ananin Michin nyatoglome dodogowin atin ali nyagilape echudak yatulich kobi yonobek yomnis yatulich umu. Ali yemnek anagu nebegali nigu agabahiwemu kobi douk chehepich oluhw umu. \v 11 Ali enyudak elpen nyeyagwlehi uli nyaklipe nyakli, “Nyak wemu echudak douk kedeke nyutulich uli anap chup pepa ali nyunek salimumap punamu God ananich elpech chape albudak 7-poleilub walub uli. Yeguhwilub umu walub douk albudak. Efesas, Smena, Pegamam, Taiataira, Sadis blunu Filadelfia uli Leodisia.” \p \v 12 Ali yek yatanamomu itik enyudak douk nyaklipe enyudak balan uli wakuli yatik 7-poleich echudak chenekech gol uli chatau. Echech douk chenekech umu chowemu lepoguhas chetemomu. \v 13 Ali ananu alman neyotu olokohun umu echudak 7-poleich chenekech gol uli. Anan nalu anah louhi lupah habih heyawimaguk ananiluh yaliluh ali nasak anatu let douk chenekatu gol uli ananigu mehekag. Anan douk kobi Anudak Alman douk natoglu Aduligeinyi Elpen ulimu. \v 14 Ali ananim boglom douk manubu matoglu chagalihwim kobi ohilub douk blatoglu sipsip uli o kobi chagalihwisi ais umu. Ali ananis nabes saglak kobi douk nebehi nyih hanu ali haglak umu. \v 15 Ali ananiluh yaliluh hlaglak kobi enyudak okigwana-luhinyi kapa douk chohwalen umu bras uli douk chenyeh nebehi nyih uli nyaglak umu. Ali ananigu nigu neyagwleh nebegun kobi abal blau gwululug gwululug umu. \v 16 Anan nasuh 7-poleiyu unib ananin anin logul, ali anatu wanohw-itali bainat douk wanohwitu wibul wobul uli tatogloli ananitu yokwatu. Ali ananigu yamagu ganubu gaglak kobi wah hatau nyumnah toul toul uli hohiyatik umu. \p \v 17 Douk yatulunu ali yanak yabih yakus halakatimu ananiluh yaliluh kobi ananu nagak uli alman umu. Wakuli anan nowemu ananin anin lagul yek ali naklipe nakli, “Nyak kobi elgeinyu, wak! Yek douk seiwak bawagas umu chanatimaguk enechi enech echudak watak enech chupe e wakuli yek ayalik yape. Ali kwali chopuk ababuk nyultab chunatimaguk echudak chunak chutuhuk umu, yek eke ipe. \v 18 Yek douk wo igak uli e, wak. Yek yape uli! Seiwak yagak wakuli nameitu yape, ali chopuk eke ipe eheh nyumneh. Ali yek douk yalau nebenyi namba uli pawa umu ipe nebewelimu agundak elpech chugak umu. Umu ikli echech chunamu yowebuli wabul o chunamu yopubuli. \p \v 19 Douk namudak ali nyak wemu echudak dukwechuk nyatulich uli chunu echudak douk nameitu chape chatoglu apudak atap uli chunu echudak douk eke kwali chugikuk chutogloluli nyakip chup. \v 20 Ali bawogenyumu balan likuk nyonobechuk umu oudak 7-poleiyu unib douk nyatulu yahwou yekin anin lagul uli douk namudak. Oudak unib douk wonek makim umu 7-poleich enselahas douk chape chenek lukautumu God ananich elpech chape albudak 7-poleilub walub uli. Ali bawogenyumu balan umu echudak 7-poleich chenekech gol ulimu chuwemu lepoguhas umu douk nyaklimu God ananich elpech douk chape albudak 7-poleilub walub uli.” \c 2 \s1 Balan Nyanamu God Ananich Elpech Chape Efesas Uli \p \v 1 Ali Jisas balan nyeilen naklipe nakli, “Jon, nyak wemu enyudak balan anap chup nyunamu enyudak ensel douk nyape nyenek lukautumu God ananich elpech chape Efesas uli. Yek Jisas yekin balan douk enyudak. ‘Yek douk yasuh 7-poleiyu unib yekin anin lagul ali yape yalahe olokohun umu 7-poleich echudak douk chenekech gol ulimu chape chowemu lepoguhas-umaluli yenekumepagu enyudak balan ipak. \v 2 Yek yadukemu nyanatimaguk pasin nyanu enyebuk nebenyi moul ipak pape peneken uli. Ali yadukemepamu agundak peyotu dodogowipu atipamu enenyi enen hevi douk nyatoglo-mepaluli. Ali ipak panubu pakli wakuk echudak chenek yowenyi pasin uli elpech. Ali chopuk, yadukemepamu ipak douk apechakomom amudak almam douk henek loh hakli amam douk aposel douk haklipech God ananin balan uli. Ali ipak apadukemom umu amam douk wo aposel omi e, wak. Amam douk henek lohumech uli. \v 3 Ali chopuk, yek ayadukemepamu agundak elpech chatulipamu pasuh yekin balan pagipechemu ali chenek yowenyimu ipak umu. Wakuli ipak peyotu dodogowipu ali wo nyihihichipu e. Ali chopuk, yek ayadukemepamu ipak douk wo puneiles umu punek enyudak nebenyi moul umu pugipech yek umu e, wak. Ipak peyotu dodogowipu atipu. \v 4 Wakuli nameitu yek yakli iklipepu enen balan umu enyudak yowenyi douk nameitu ipak pape peneken uli. Susubati ipak ulkwip panubu panohwe dadag ali pagipeche. Wakuli nameitu wak. \v 5 Wakuli yek yakli ipak ulkwip pulamaguk agundak likuk ipak papemu. Susubati ipak pape kalbu, wakuli nameitu ipak apagoul paglukuk lougunmu. Ipak ulkwip douk awo punohwe dadag e, wak. Wakuli nameitu yek yakli ipak imas putukemaguk ipakin yowenyi ali wata putanamu puke apaluh yek. Ali ipak ulkwip punubu punohwe dadag kobi susubati ipak ulkwip panohwemu. Wakumomu, yek eke inaku itukuk ipakin enyudak douk chape chowemu lam umu agnabuk douk enyen nyape nyatawamu. \v 6 Wakuli nameitu ipak wata panosuh enyudak yopinyi pasin umu panubu pakli wakuk enyudak pasin douk anudak lain douk chanahwalamu Nikolas\f + \fr 2:6 \ft Anudak lain Nikolas isave chanu echech Kristen chape Efesas blanu Pegamam uli chape chenek lotu. Wakuli echech isave chenek skulumech umu chunek enenyi enen yowenyi.\f* uli cheneken uli. Yek alagun douk yanubu yakli waken. \p \v 7 Ali nameitu ipak aligas sapenyipali imas pumnek enyudak balan God ananin Michin nyaklipu ananich elpech enyi ali puhwen dadag pugipechen! Echebuk elpech douk chiyotu dodogowich atich chunek wanoh chubo yowenyi nyubihuk uli, yek eke ikech yopinyi namba umu echech chuwak epudak chulkwip douk peil enyudak lowag douk nyatau God ananumu yawihas gnanahwalamu Paradais uli. Ali echebuk elpech chuwak epudak chulkwip uli eke chupe kalbu eheh nyumneh.’” \s1 Balan Nyanamu God Ananich Elpech Chape Smena Uli \p \v 8 Ali Jisas wata chopuk naklipe nakli, “Jon, nyak wemu enyudak balan anap chup nyunamu enyudak ensel douk nyape nyenek lukautumu God ananich elpech chape Smena uli. Yek Jisas yekin balan douk enyudak. ‘Seiwak bawagas umu, chanatimaguk enechi enech echudak watak enech chupe e wakuli yek ayape. Ali kwali chopuk, ababuk nyultab chunatimaguk echudak chunak chutuhuk umu, yek eke ipe. Douk seiwak chae yagak wakuli nameitu wata yaitak yape. \v 9 Yek douk ayadukemech umu enenyi enen hevi douk nyatoglomu ipak uli. Ali chopuk, yadukemech umu ipak panohwagagun umu enechi enech echudak. Wakuli wak. Ipak douk peglemu wolobaichi yopichi enechi enech echudak chakusumepu iluh heven. Ali yek douk ayadukemech umu enyudak yowenyi balan douk echudak elpech douk chenek lohumepu chaklipe-peyen uli. Echech chakli echech douk Juda wakuli echech wo chunubu Juda e, wak. Echech douk Satan ananich. \v 10 Ali ipak kobi elgeipamu enenyi enen hevi douk eke nyutoglomepu ali nyunekepu pumnek nebehi nyih uli. Ipak pumnek! Satan eke nunek enepu punak punowechik pupe kalabus umu nichakome-pamu punek yowenyi. Wakuli ipak eke punomnek nyih banabu nyultab meyoh kobi 10-poleih nyumneh meyoh umu. Douk enech chukli chepu pugak umu, ipak imas pusuh yekin yopinyi balan dadag ali piyotu dodogowipu atipu. Ali yek eke ituk ipakich yeguh chukih ali eke inekepu pupe kalbu eheh nyumneh. Yek eke igakomepu pupe kalbu. \v 11 Ali nameitu ipak aligas sapenyipali imas pumnek enyudak balan douk God ananin Michin nyaklipu ananich elpech enyi ali puhwen dadag pugipechen! Echebuk elpech douk chiyotu dodogowich atich chunek wanoh chubo yowenyi nyubihuk uli, echech eke kobi chugak anah alagun,\f + \fr 2:11 \ft Jisas wata nutanamali ahi, chagak uli eke wata chitak ali chiyotumu kot. Ali echebuk douk wo chunek bilip uli e eke chunamu yowebuli wabul ali eke chugak anah alagun.\f* wak.’” \s1 Balan Nyanamu God Ananich Elpech Chape Pegamam Uli \p \v 12-13 Ali Jisas naklipe alagun nakli, “Jon, nyak wemu enyudak balan anap chup nyunamu enyudak ensel douk nyape nyenek lukautumu God ananich elpech chape Pegamam uli. Yek Jisas yekin balan douk enyudak. ‘Yek douk yasuh atudak wanohwitali bainat douk wanohwitu wibul wobul uli yenekumepagu enyudak balan ipak. Yek douk ayadukemu ipakibul wabul. Satan douk nape nebenalimu ipakibul wabul. Wakuli yek yadukemepamu ipak pasuh yekin balan dadag pagipech yek atuwe. Ali echech chabo anudak duldulinali alman Antipas douk nanubu nasuh yekin balan dadag naklipechen uli nagak ipakibul wabul douk Satan napenyubuli. Ali ababuk nyultab echech chanamu, ipak chopuk peyotu dodogowipu ali wo pukli pukwleik yekin balan e, wak. \p \v 14 Wakuli nameitu yek yakli iklipepu enen balan ipak umu enen yowenyi douk ipak pape peneken uli. Ipak enepu douk wata pahwen dadag enyudak Belam ananin yowenyi pasin. Ananin pasin douk enyudak. Seiwak anan nagilapanu enyudak yowenyi pasin Belak ali Belak nenek loh umu echech Israel chenek yowenyimu chakanaguk agabus God. Belak douk naklipech chawak echudak mahich uli kakwich douk chalik chenek ofamech choku amudak wo adulimi god omi uli e. Ali chopuk, naklipech chanasonukeh umu chanak hwaloh. \v 15-16 Ali nameitu chopuk douk namudak ati. Ipak enepu douk pasuh enyudak yowenyi pasin echudak anudak lainich elpech chohwalech umu Nikolas\f + \fr 2:15-16 \ft Tik futnot Revelesen 2:6.\f* uli echechin. Douk namudak ali ipak imas pukenyuk agabus yowenyi ipak pape peneken uli ali wata putanamu pukanu apaluh God. Wakumomu, yek eke halakatimu inaku ali inu echebuk douk chagipech enyudak echech Nikolas echechin pasin uli mulpak. Ali eke ikwumech atudak bainat douk tatogloli yekitu yokwataluli. \v 17 Ali nameitu ipak aligas sapenyipali imas pumnek enyudak balan God ananin Michin nyaklipu ananich elpech enyi ali puhwen dadag pugipechen! Echebuk elpech douk chiyotu dodogowich atich chunek wanoh chubo yowenyi nyubihuk uli, kwali yek eke ikech enech kakwich douk chohwalech umu mana douk chonobechuk chakus uli. Ali chopuk, yek eke iwemu echechich nupoleich yeguh anabal chagalihwi-bali utabal ali eke ikech abaldak utabal echech atin ati. Ali kipaichi elpech eke kobi chudukemu echudak nupoleich yeguh, wak. Echebuk douk chalau abaldak utabal uli atich eke chudukemech.’” \s1 Balan Nyanamu God Ananich Elpech Chape Taiataira Uli \p \v 18 Ali Jisas naklipe nakli, “Jon, nyak wemu enyudak balan anap chup nyunamu enyudak ensel douk nyape nyenek lukautumu God ananich elpech chape Taiataira uli. Yekin balan douk enyudak. ‘Yek God ananiwe Nuganinu douk yekis nabes saglak kobi nebehi nyih hanu ali haglak umu. Ali yekiluh yaliluh hlaglak kobi enyudak okigwanaluh-inyi kapa douk chohwalen umu bras douk chenyeh nebehi nyih uli nyaglak umu. Yek yenekumepagu enyudak balan ipak. \p \v 19 Yek ayadukemu enyudak yopinyi pasin ipak pape peneken ulimu agundak ipak ulkwip panosuh God nanu kipaichi elpech umu. Ali pasuh yekin balan dadag pagipechen ali nameitu penek yopinyi moul umu pagakomu wolobaichi elpech umu. Ali chopuk, ipak peyotu dodogowipu atipu ababuk nyultab hevi nyatoglo-mepamu. Ali yek ayadukemech umu enyudak yopinyi pasin douk nameitu ipak pape peneken uli douk nyechalakuk enyudak yopinyi pasin likuk ipak palik peneken uli. \p \v 20 Wakuli nameitu yek yakli iklipepu enen balan umu enyudak yowenyi douk ipak pape peneken uli. Ipakin yowenyi douk enyudak. Ipak pakli wosik ali pape patuluk meyoh okwudak yowekwi almatok Jesebel ali okwok dakio kwanepu kwape. Okwok douk kwonek loh kwakli okwok douk onok profet douk kwaklipech God ananin balan uli. Wakuli okwok douk kwonek loh uli. Okwok kwonek loh umu echudak chenek yekin moul uli kwaklipech chanasonukeh umu chanak hwaloh. Ali chopuk, chawak echudak kakwich douk chenek ofamech umu amudak wo adulimi god omi uli e. \v 21 Ali yek douk yakutuwokwuk kwape eneh nyumneh alagun umu yakli kwukenyuk agab okwokwin yowenyimu agundak kwanu kipaichi chanasonukehumomu. Ali yakli wata kwutanamu kwunamali yek, wakuli wak. \v 22 Douk namudak ali yek eke inekok kwichuh kwuwatech umu kwumnek nebehi nyih. Ali sapos echebuk elpech douk chanok chanasonukeh umu chanak hwaloh uli kobi chukenyuk agabus echechin yowenyi ali chutanamu chunamali yek umu, yek eke inekech namudak. Yek eke inekech chunubu chunomnek nebehi nyih. \v 23 Ali chopuk, yek eke ibo echebuk douk chagipech okwokwin balan uli chugak. Yek eke inek namudak ali chunatimaguk God ananich elpech eke chudukemech chukli yek douk yanubu yadukemech kalbu chanatimaguk elpech echechin tinytin uli apaluh cholu chanak umu. Ali yek eke ibemepu enechi enech chunokwnumepu atin atimu ihenyumali pasin ipak pape peneken uli. \p \v 24 Wakuli nameitu yek yakli iklipu ipak enepu douk pape Taiataira uli. Ipak wo pugipech enyudak okwokwin yowenyi balan e. Ali chopuk, ipak wo pugipech enyudak pasin douk enech kipaichi chohwalen chakli, “Satan ananin pasin douk nyanubu nyonobechuk atili.” Ali yek eke kobi wata iklipepu enen kipainyi balan alagun umu ipak pugipechen uli, wak. \v 25 Wakuli yek yakli ipak imas pusuh enyudak ihenyumali yopinyi pasin uli balan douk nameitu ipak palawen uli. Ali piyotu dodogowipu atipu aliga yek wata itanamagu. \v 26-27 Ali echebuk elpech douk chugipech yekin laik ali chiyotu dodogowich atich chunek wanoh chubo yowenyi nyubihuk aliga echechibu nyultab umu chugak umu butoglomu, yek eke inekech namudak. Yek eke ikech nebechi dodogowichi yeguh umu chupe nebechumali wolobaichi elpech douk chape ihen kantri uli. Ali echech eke chupe nebechi chunek bosumech namobuk ati kobi douk seiwak yekinu Aninu neke nebenyi yeul ali yape nebeweli yenek bosumu wolobaichi elpech umu. Enyudak eke nyutoglu kobi God ananin balan douk nyetemu ananik buk uli nyaklimu. God nakli namudak, “Anan eke nunubu nupe dodogowinu atunu ali eke nusuh anagu ainigu stig ali nupe nunek bosumech. Anan eke nunekech kobi ananu alman douk nawal malus chenekas magus uli gwulgwal-alas chokugun atugun umu.” \p \v 28 Ali yek eke ikech okwudak unuk douk kwanahwalomu kwaginech uli. \v 29 Ali nameitu ipak aligas sapenyipali imas pumnek enyudak balan God ananin Michin nyaklipu ananich elpech enyi ali puhwen dadag pugipechen!’” \c 3 \s1 Balan Nyanamu God Ananich Elpech Chape Sadis Uli \p \v 1 Ali Jisas naklipe nakli, “Jon, nyak wemu enyudak balan anap chup nyunamu enyudak ensel douk nyape nyenek lukautumu God ananich elpech chape Sadis uli. Yek Jisas yekin balan douk enyudak. ‘Yek douk yasuh 7-poleich yopichi michich\f + \fr 3:1 \ft Ipak putik futnot umu Revelesen 1:4.\f* chanu 7-poleiyu unib uli yenekumepagu enyudak balan ipak. \p Yek douk ayadukemech umu nyanatimaguk enenyi enen pasin ipak pape peneken uli. Elpech chatulipamu, echech chakli ipak wo pugak uli e. Wakuli wak, ipak douk apagak. \v 2 Douk namudak ali ipak pitak putukemaguk agundak ipak pechuh umu. Ali nyanatimaguk ipakin yopinyi pasin douk nameitu ipak wata pahwen uli, enyen douk ahalakatimu nyugak. Douk namudak ali ipak imas pitak ali punubu puneken dodogowipu atipu. Umu moneken, yekinu diginali God anatik ipak peneken uli pasin ali nakli enyen douk wo duldulinyi e, wak. \v 3 Douk namudak ali ipak wata ulkwip pulomu enyudak balan douk seiwak ipak pemneken uli ali wata pugipechen. Ali putanamu pukenyuk agabus yowenyi ali wata punamali yek. Wakumomu, yek eke inaku kobi ananu nakwu aluh uli nanakumagu ali ipak eke kobi pudukemu ababuk nyultab yek inaku itoglomepu abali. \p \v 4 Wakuli ipak gwodipu pape Sadis uli wo pugipech yowenyi pasin e. Ali enyudak enyen douk kobi ipak wo punek ipakih luseh hubosusih umu e. Ali ipak atipu eke pulu ehudak chagalihwihi luseh ali puname munak atugun. Umu moneken, ipak douk yopipali elpech ali ipak douk panokwnumu puname munak atugun umu. \v 5 Ali echebuk elpech douk chiyotu dodogowich atich chunek wanoh chubo yowenyi nyubihuk uli, yek eke ikech ehudakmali chagalihwihi luseh chihlu. Echech eke chihlu kobi ipak gwodipu pape Sadis uli pehlamu. Ali yek eke kobi iglagehuk echechich yeguh douk chetemu okwudak buk douk echebuk elpech douk eke chupe kalbu eheh nyumneh uli echechiguh yeguh hwotemeyokwi, wak. Ali yek eke iklipu yekinu Aninu nunu ananich enselahas yopugunmomu echebuk elpech ikli echech douk yekich elpech. \v 6 Ali nameitu ipak elpech aligas sapenyipali imas pumnek enyudak balan God ananin Michin nyaklipu ananich elpech enyi ali puhwen dadag pugipechen.’” \s1 Balan Nyanamu God Ananich Elpech Chape Filadelfia Uli \p \v 7 Ali Jisas naklipe nakli, “Jon, nyak wemu enyudak balan anap chup nyunamu enyudak ensel douk nyape nyenek lukautumu God ananich elpech chape Filadelfia uli. Ali yek Jisas yekin balan douk enyudak. ‘Yek douk yanubu dulduliweli douk yasuh ki\f + \fr 3:7 \ft Enyudak balan nyakli Jisas Krais atunu nalau namba umu nukli meichi elpech chuwich numun God ananibul nupoleibul wabul Jerusalem douk eke blutukemaguk iluh heven blugluki uli (Rev 21:2).\f* umu enyudak dua douk seiwak King Devit nahwen uli. Ali sapos yek ijik dua umu, eke kobi enen elpen dodogowin umu nyinyalu. Ali chopuk, sapos yek inyalumu, eke kobi enen elpen dodogowin umu nyijiken. \v 8 Yek douk ayadukemu nyanatimaguk pasin ipak pape peneken uli. Ali chopuk, yek yadukemech umu ipak douk wo dodogowipamu punek yekin moul kalbamu e. Wakuli ipak pagipech nyanatimaguk yekin balan ali wo pubechuk yekin yeul e, wak. Ali ipak tik. Yek yejik enen dua nyenejik nyapemepu. Ali eke kobi enen elpen dodogowinyumu nyinyalu, wak. \v 9 Ali ipak pumnek! Ipak douk apadukemech echebuk Satan ananich elpech. Echech chene loh chakli echech douk Juda, wakuli echech douk wo chunubu Juda e. Echech douk chenek loh uli. Douk namudak ali yek eke inekech chunaki chubih chuduk ohlubus halakatimu ipakiluh yaliluh. Ali ababuk nyultab echech eke chudukemech chukli aduligu atugu yek douk ulkum manohwepu ipak God ananipu elpech pape Filadelfia uli. \v 10 Ipak douk pagipech yekin balan kalbu peyotu dodogowipu ali wo nyihihichipu wisnabul e umu enenyi enen hevi douk nyatoglomepaluli. Namudak ali ababuk nyultab enenyi enen traim nyutoglomu nyichakamu chunatimaguk elpech chape apudak atap ulimu, yek eke igakomepu piyotu dodogowipu atipu ali pupe kalbu. \p \v 11 Ali yek douk ahalakatimu inaku. Douk namudak ali enyebuk yopinyi pasin ipak pagipechen peneken uli ipak imas pugabe punohwen dadag. Kedeke wosik ati enech kipaichi elpech chutulipu chulawaguk enyudak ipakin yopinyi prais douk eke ipak pulawen uli. \v 12 Ali echebuk elpech douk chiyotu dodogowich atich chunek wanoh chubo yowenyi nyubihuk uli, yek eke inekech chiyotu dodogowich atich kobi onohw uloh douk hwatau hwosah yekinu diginali God ananitu nebetali wilpat uli. Ali echech eke kobi wata chutuke-mataguk chutoglu chunak, wak. Yek eke iwemu yekinu God ananin yeul nyunu ananibul nupoleibul wabul Jerusalem ababulin yeul chutemu echebuk elpech echechiluh yegechiweluh. Abuldak wabul eke blutukemaguk iluh heven douk yekinu God napemu blugluki uli. Ali yek chopuk eke iwemu yekin naminyi yeul nyutemu echechiluh yegechiweluh. \v 13 Ali nameitu ipak aligas sapenyipali imas pumnek enyudak balan God ananin Michin nyaklipu ananich elpech enyi ali puhwen dadag pugipechen.’” \s1 Balan Nyanamu God Ananich Elpech Chape Leodisia Uli \p \v 14 Ali Jisas naklipe nakli, “Jon, nyak wemu enyudak balan anap chup nyunamu enyudak ensel douk nyape nyenek lukautumu God ananich elpech chape Leodisia uli. Yek Jisas yekin balan douk adulin. Enyen douk enyudak. ‘Yek douk yanubu yeyotu dodogowiwe atuwe yaklipech yakwukwihen kalbu God ananin adulin atinyi balan uli. Ali yek douk bawagas umu chanatimaguk echudak douk God nenekech chape iluh atap uli chanu chanatimaguk elpech. Yek yenekumepagu enyudak balan ipak. \v 15 Yek yanubu yadukemu enyudak pasin ipak pape peneken ulimu pape penek yekin moul umu. Ipak douk wo punubu nyumana-gasipu e ali chopuk, wo punubu nyihihichipu e. Wakuli yek yakli ipak imas punubu nyumana-gasipu o punubu nyihihichipu. \v 16 Wakuli wak. Ipak wo punubu nyihihichipu e o wo punubu nyumana-gasipu e. Ipak nyihihichipu kwalowi ati. Douk namudak ali yek eke igwlukwepali putogloli yekitu yokwatu! \v 17 Ali ipak pakli, “Apak manabuk wolobaibali utabal blanu wolobaichi echudak. Apak wo munohwagagun umu enech echudak e.” Wakuli ipak panubu pape sisahw. Ali elpech eke chutulipu ali chunelekepu. Yek yatulipamu, ipak douk kobi panubu panohwagagun umu enechi enech yopichi echudak ulimu. Ipak kobi douk nabes sechukechi elpech umu. Ipak kobi douk luseh wakepu ali pagal papemu. Wakuli ipak douk wo pudukemech e. \v 18 Douk namudak ali yek yakli iklipepu enyudak balan. Yekil gol douk nebehi nyih hanul ali henekal lanubu latoglu dudukal. Douk namudak ali ipak putal aldak gol umu, ipak eke putoglu nebepali kobi cheglemu wolobaibali utabal ulimu. Ali punatal chagalihwihi luseh ali pihlamu punechukal ipakiluh yegechiweluh umu elpech kobi chutulipu pugal pupe ali ablan nyilepu, wak. Ali chopuk, ipak putal marasin ali punawayak nabes umu ipak wata punatulugun kalbu. \v 19 Echebuk elpech douk yek ulkum manohwech uli, yek eke ihech umu ichih chutoglu yopichi duldulichi elpech. Douk namudak ali ipak ulkwip imas pulomu ipakin pasin ali pukenyuk agabus yowenyi ali punubu pukanu apaluh God. \v 20 Ipak pumnek! Yek yeyotu dua ali yape yasolik. Ali enyebuk elpen douk nyumneke ali nyijikume dua uli, yek eke iwich inen wupe numun. Ali ohwak eke wupe wuwak kakwich atugun. \p \v 21 Ali echebuk douk chiyotu dodogowich atich chunek wanoh chubo yowenyi nyubihuk uli, yek eke ikech nebenyi yeul umu chupe nebechi ali chunu yek mupe yekin nebenyi sia. Kobi douk seiwak yek yeyotu dodogowiwe yenek wanoh yabo yowenyi nyabihuk ali nameitu yape nebeweli yanu yekinu Aninu wape ananin nebenyi sia umu. \v 22 Ali nameitu ipak aligas sapenyipali imas pumnek enyudak balan God ananin Michin nyaklipu ananich elpech enyi ali puhwen dadag pugipechen!’” adag pugipechen!’” \c 4 \s1 Chenek Lotumu God Gani Iluh Heven \p \v 1 Douk enyudak nyanakuk wakuli yek yatik enen dua nyenejik nyape iluh heven. Ali yemnek anagu nigu. Ali enyudak elpen nyeyagwleh nebegun kobi chehepich oluhw umaluli douk dukwechuk yemneken nyeyagwlehi uli nyaklipe nyakli, “Nyak lutowi agundak iluh ali igilapenyu echudak enechi enech douk eke chutogloluli.” \v 2 Ali ahudak atuh God ananin Michin nyatoglome dodogowin atin ali yatiku enen nebenyi sia douk king omi atum hapenyin uli nyakus iluh heven. Ali ananu alman nape enyudak sia. \v 3 Anan nohiyatik kobi anam dudukam utam yeulim umu jaspa ulimu manu kipaimi owichibalimi yeulim umu konilian uli blahiyatik umu. Ali ananu owan nakus ali ananip yap pakih pananugu enyudak nebenyi sia. Anudak owan douk nanubu dudukanu kobi anam dudukam grinpoleimi utam yeulim umu emeral ulimu. \v 4 Ali 24-poleich nebechi siahas chopuk chakus chalihi chalih umu enyudak nebenyi sia. Ali anam nebemi almam 24-poleim hetemu echudak siahas. Amam halu chagalihwihi luseh ali howemu yopugwi hatog chenekog gol uli douk king omi atum hogwemaluli. \v 5 Ali utagu gohiyatiki gani enyudak nebenyi sia nyakus umu ali utagu ganubu bumalagu geyagwleh nebegun. Ali halakatimu enyudak nebenyi sia 7-poleich nogwalich douk hanich gluglug uli chakus. Echudak nogwalich douk chakli woblen balan umu God ananich 7-poleich yopichi michich.\f + \fr 4:5 \ft Putik futnot umu Revelesen 1:4.\f* \v 6 Ali halakatimu enyudak nebenyi sia, enen enyudak kobi douk nebegwi yous umu nyakus. Enyen nyanubu nyaglak nyape kobi glas umu. Ali echudak 4-poleich dodogowichi echudak douk michich choleyech uli chape olokohun ali chape chalihi chalih enyudak nebenyi sia. Ali wolobaisi nabes sape yamagasich umu chanu apaluhich umu chanu agabusich umu. \v 7 Ali susubein dodogowinyi douk michin nyoleyen uli douk nyape kobi enen nebenyi wanohwinyi mahin yeulinyumu laion uli. Ali namba 2 in nyape kobi enen chuwohwin bulmakawamu. Ali namba 3 in enyenyigu yamagu gape kobi elpenyigu yamagamu. Ali namba 4 in nyape kobi ananu nebenali kumun nehilau nanak iluh ulimu. \v 8 Ali echudak 4-poleich, echech atin ati douk 6-poleich abusineguh chapenyich. Ali numunahiluh umu hlanu adukahiluh umu echechiluh yegechiweluh hlanatimaguk douk hlanubu chukniluh umu nabes atus. Ali nyumnegwih webus echech chanapemu chakli, \q1 “Diginali God douk nanubu dodogowinali. Anan douk nanubu duldulinali, anan douk nanubu duldulinali, anan douk nanubu duldulinali. Seiwak nape, ali nameitu chopuk nape, ali kwali chopuk eke nupe.” \m Echech wo chupemu wikap atimu chakli enyudak balan umu e. \v 9-11 Echech chape chatuk God douk nape enyudak nebenyi sia uli ananin yeul nyakih. Anan douk nape eheh nyumneh uli. Echech chenehilau-manu chenek tenkyumanu chakli anan yopunali. Ali ababuk nyultab echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyechi chenek namudak umu, amudak 24-poleim nebemi habih hoduk ohlubus halakatimu God douk nape kalbu eheh nyumneh uli douk nape enyudak nebenyi sia uli ali hape henek lotumanu. Amam honik amamig yopugwi hatog douk king omi atum hogwemaluli howachog halakatimu enyudak nebenyi sia ali hakli, “Apakinyu nebenyali God, nyak douk nyanubu dodogowinyali duldulinyali. Ali munatimaguk elpech imas mutuk nyakin atin yeul nyukih. Umu moneken, nyak nyagipech nyakin atin laik ali nyenek chanatimaguk enechi enech echudak chatoglu chape ali nyolukwech yapis. Echech douk nyakim ulkum atum molomech nyakliech ali ech \c 5 \s1 Jon Natik Onok Buk Douk Chowechikok Uli \p \v 1 Ali yek Jon yatik anudak alman douk netemu enyudak nebenyi sia uli nasuh onok buk ananin anin lagul. Okwudak buk okwok douk kobi enen louinyi pepa umu. Okwok douk chadalechok ali chowechikok. Ali balan chenyemu nyape numunahikwumu kwanu adukah chopuk. Ali chowechikok 7-poleih chakwu kandelis gris. \v 2 Ali yek yatik enen dodogowinyi ensel nyape nyeyagwleh nebegun nyakli, “Meinyi elpen douk nyanubu duldulin ali nyanokwnumu nyupuhul asudak kandelis gris douk chowechik okwudak buk umu ali nyukwachihok?” \v 3 Wakuli wak kwalowi omi chutik enen atin elpen nyape iluh heven uli o apudak atap uli o chakamu apudak atap uli douk nyanokwnumu nyukwachih okwudak buk ali nyutik numunahikw-umaluli. \v 4 Ali douk yatik umu wo chugwatu enen elpen e douk nyanokwnumu nyukwachih okwudak buk ali nyutik numunahik-umaluli. Douk namudak ali yek yeleh nebegun. \v 5 Wakuli ananamu amudak 24-poleim nebemi nanaki naklipe nakli, “Kwamnek! Nyak kobi nyuleh! Ananu alman apudak awilopinu yeulip umu Juda uli douk naitak Devit ananip awilop uli douk dodogowinu kobi enen wanohwinyi mahin yeulinyumu laion uli. Anan douk neyotu dodogowinu atunu nenek wanoh nabo yowenyi nyanu chanatimaguk ananich birua chabihuk. Douk namudak ali anan douk dodogowinu nanokwnumu nupuhul asudak 7-poleis kandelis gris douk chowechik okwudak buk umu ali nukwachihok.” \s1 Jon Natik Enen Nugan Sipsip \p \v 6 Ali yatiku enen Nugan Sipsip nyeyotu halakatimu enyudak nebenyi sia. Ali echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli chanu amudak 24-poleim nebemi cheyotu chalihi chalih enyudak Nugan Sipsip. Enyen nyublug gwapenyin kobi chan nyagak ulimu. Enyen 7-poleiluh chuwaluh hlakihen enyenyim boglom ali 7-poleis nabes sapenyin. Asudak nabes douk sakli woblen balan umu God ananich 7-poleich michich\f + \fr 5:6 \ft Ipak putik futnot umu Revelesen 1:4.\f* douk anan nakagech chanak gnanatimaguk apudak atap uli. \v 7 Ali enyudak Nugan Sipsip nyanaki nyatulunu okwudak buk anudak douk nahwok anin lagul ali nape nebenyi sia uli. \v 8 Douk enyen nyatuluneyok wakuli echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli chanu amudak 24-poleim nebemi chabih choduk ohlubus chakus halakatimu Nugan Sipsip ali chenek lotumen. Ali hanatimaguk amudak nebemi hahwech silisili ati enech echudak kobi gitahas umali chanu anas dis douk chenekas gol uli. Asudak dis douk chuknis umu enyudak paura douk enyenyig nyugus gweih kalbaluli. Enyudak paura douk nyakli woblen balan umu beten douk God ananich elpech chape cheneken uli. \v 9 Ali echech chape cheyalub onohw nupoleihw awehw chakli, \q1 “Nyak douk nyanubu duldul-inyali ali nyanokwnumu nyutulunu okwudak buk ali nyukwachih sunatimaguk kandelis gris douk chowechikok umu. Umu moneken, echech chanyu nyagak ali nyakig butog gwotukwle gwatal banatimaguk lainabich elpech ali gwakwachihech chape God ananich atich. Echech douk chape sanatimaguk silisilis nebesi awilas ali cheyagwleh wolobainyi silisilin tokples uli. Echech douk wolobaichi silisili iluh yegechiweluhich elpech douk chape blanatimaguk nebelubi walub kantri abudak amnab uli. \v 10 Nyak douk anyenekech chatoglu pris douk hape henek ofamu enechi enech echudak hoku apakinu Diginali God uli. Ali anan eke nupe Nebenali nunek bosumech ali kwali echech eke chupe nebechi kobi douk nebemi king omi ali chunek bosumu chunatimaguk elpech chape apudak atap uli.” \s1 Echech Chatuk Nugan Sipsip Enyenyin Yeul Nyakih \p \v 11 Ali wata chopuk yatulugunu wakuli yemneku echudak wolobaichi God ananich enselahas echechigas nigas. Chadalehech umu douk chatoglu chanubu wolobaichi. Wolobaibi tausenab banu wolobaibi milianab. Echudak wolobaichi enselahas cheyotu chalihi chalih enyudak nebenyi sia nyanu echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli chanu amudak 24-poleim nebemi almam. \v 12 Ali echudak enselahas cheyalub nebegun chakli, “Enyudak Nugan Sipsip douk seiwak chan nyagak uli douk nyanubu duldulinyi. Douk namudak ali enyen douk nyanokwnumu nyulau nebenyi yeul nyunu utabal blunu enechi enech yopichi echudak chunu nebenyi strong. Ali chopuk enyen douk nyanokwnumu nyulau yopinyi save ali nyanokwnumu apak mutuk enyenyin atin yeul nyukih. Ali enyen douk nyanokwnumu apak munubu munehilaumen ali mutuk enyenyin atin yeul nyukih ali munek lotumen.” \p \v 13 Wakuli yek yemnek chanatimaguk echudak douk God nenekech chape iluh atap uli chanu echebuk douk chape chakamu apudak atap uli chanu chanatimaguk chape chakamu nebegwi yous uli chape cheyalub onohw awehw chakli, \q1 “Apak makli chunatimaguk enechi enech echudak chunehilaumu anudak nape nebenyi sia uli nunu Nugan Sipsip. Ali chutuk echechich yeguh chukih ali chunek lotumech eheh nyumneh. Ali makli nyunatimaguk nebenyi strong nyupemu echech biech eheh nyumneh!” \p \v 14 Ali echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli chakli, “Aduligu atugu!” Ali amudak 24-poleim nebemi almam habih hoduk ohlubus atap ali henek lotumu God nanu Nugan Sipsip. \c 6 \s1 Nugan Sipsip Nyopuhul Kandelis Gris Sowechik Buk Uli \p \v 1 Wakuli yatiku Nugan Sipsip nyahul okwudak buk douk chadalechok chowechikok 7-poleis kandelis gris uli nyahwok ali nyopuhul salik uli kandelis gris. Ali yek yemnek susubein umu echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli nyeyagwleh. Ali enyenyigu nigu nyeyagwleh umu kobi douk utagu bagalagamu. Ali enyen nyakli, “Nyak yowi.” \v 2 Ali yatiku enen chagalihwinyi hos nyanaki. Ali anudak alman netemu enyudak hos uli nasuh enen kein. Ali chopuk, chakanu anatu yoputali hat douk echebuk elpech douk chenek winyumu wanoh uli chalawog uli. Ali ababuk nyultab anan netemu hos nanak kobi ananu nenek winyumu wanogwiluh ali nakli nunek onohw alagun wanoh nunek winyumoh uli. \v 3 Wakuli Nugan Sipsip nyopuhul namba 2 kandelis gris ali yek yemnek enyudak namba 2 in dodogowinyi douk michin nyoleyen uli nyakli, “Nyak yowi!” \v 4 Ali yatiku enen owichibal-inyi nyahiyatik uli hos nyanaki. Ali anudak alman netemu enyudak hos uli nalau pawa umu nuhul chape apudak atap uli elpech echechiluh apaluh umu chulpak ali chubo kipaichi chugak. Ali chakanu anatu nebetali bainat. \p \v 5 Ali Nugan Sipsip nyopuhul namba 3 kandelis gris wakuli yek yemnek namba 3 in enyudak dodogowinyi douk michin nyoleyen uli nyakli, “Nyak yowi!” Ali yek yatulugunu ali yatiku enen behlabinyi hos nyanaki. Ali anudak alman netemu enyudak hos uli nasuh enen skel douk chape chenek skelumu echudak umu ananis wis. \v 6 Ali yemnek enen enyudak kobi douk enen elpen enyenyigu nigamu. Enyen nyeyagwlehi agundak echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli chapemali. Ali enyudak nyeyagwlehi uli nyakli, “Nyak nyunak nyunek nyakin moul ali elpech eke chugak nyulub. Wit uli bali eke gwodich ali eke chultomech umu nebebali utabal. Douk namudak ali chunek moul atuh nyumnah chulawabal uli utabal eke blunokwnumu chutal atup chokupi malup wit, o bias atup chokusi malus bali kobi douk rais umu. Wakuli agasudak lowas douk chape chenek wel chalah uli sunu agasudak douk chadi wainip chulkwip-agasi nyak kobi nyijahagas!” \p \v 7 Wakuli Nugan Sipsip nyapuhul namba 4 kandelis gris sowechik okwudak buk uli. Ali yek yemnek nyagikuk uli namba 4-in dodogowinyi enyudak michin nyoleyen uli nyakli, “Nyak yowi!” \v 8 Ali yek yatiku enen akigwana-luhinyi hos nyanaki. Ali anudak netemali enyudak hos uli ananin yeul douk nanahwalu Gak. Ali anudak ananu douk nebenali nenek bosumu abuldak wabul douk chagak uli chapenyubuli nagimanali. Ali elpech chape apudak atap uli cheneyais-umomu 4-poleib lainab. Ali amam halau pawa umu hubo ananu lain echudak elpech chugak. Enech hakwumech bainatog hach chagak, ali enech chagak umu nyulub. Ali enech yowegali sik gach ali chagak, ali enech wanohwichi wanalich mahich chach chagak. \v 9 Ali Nugan Sipsip nyapuhul namba 5 kandelis gris sowechik okwudak buk uli. Ali yek yatiku echudak elpech douk seiwak chanubu chasuh God ananin balan dadag chaklipech umu agundak Jisas nagakomech umu ali kipaichi elpech chach chagak uli echechich michich. Echech chape chakamu enyudak alta douk chape chowemu echudak chenek ofamech choku God ulimu. \v 10 Ali echech chohwalu nebegun chakli, “Dodogowinyali Diginyali, nyak douk nyanubu aduligeinyali duldulinyali nyasuh iluh atap uli! Eke makwnih nyumneh hunak hudiyuk ali nyak adakio nyunemech kwotog apudak atapichi elpech umu nyubemech yowenyimu agundak chabo apak magak umu?” \p \v 11 Ali God nekech lowihi chagalihwihi luseh atin ati echudak elpechich michich ali naklipech namudak nakli, “Ipak pupe pichukabal banabu nyultab chopuk umu aliga chubo ipakich sachich owachich douk chanu ipak penechlepu penek atin moul uli chugak kobi douk chabo ipak pagak umu iyuh. Douk echech chech chugak aliga chunak chutoglomu enyudak namba yek yaklien uli ali yek eke adakio idalamepu eleb.” \p \v 12 Ali yatiku Nugan Sipsip napuhul namba 6 kandelis gris douk sowechik okwudak buk uli ali takweikwi enyik kwatuk apudak atap. Ali nyumnahinu aun natoglu behlabinu kobi anah yowehi behlabihi lupah umu. Ali wabinu aun natoglu owichibalinu kobi butog umu. \v 13 Ali unib wape iluh utagaluli wanotuk wagluki atap kobi enep watakipi fikip chulkwip douk dodogowinali wihun nalu nenekep tutagalep pagluk-umalimu. \v 14 Ali iluh utagu ganak gawichuk wakwakuk kobi chadalech anatu mat umu. Ali banatimaguk mauntenab banu ailanab chanubu chanak chapeik kipaigunmu. \p \v 15 Ali amudak hape king umu apudak atap uli hanu anam digimi yeguh hwakihami, hanu amudak nebemi henek bosumu ami uli, hanu echebuk douk chonokwalmu wolobaibali utabal blanu jah uli, chanu echudak dodogowichi elpech, chanu chanatimaguk elpech douk chape chakamomu kipaichi chenemech moul meyoh uli, chanu echebuk douk chape fri uli, echech chanatimaguk chanak chawich chonobechuk chape hulusigwiluh hlanu nebewali bulbudib douk watau mauntenab uli. \v 16 Ali echech chohwalu mauntenab banu nebebali utabal chakli, “Ipak pubih pichukal-upaguk umu anudak nape nebenyi sia uli kobi nutulupu. Ali chopuk umu pubechukapaguk umu Nugan Sipsip nyihihichin umu kobi nyunemapu kwotog ali nyunekapu mulau nebehi nyih. \v 17 Umu moneken, ahudak nebehi nyumnah umu anudak nape nebenyi sia uli nunu Nugan Sipsip amamigun nyihihichi-gunmomu hubemech enenyi enen yowenyi echech chape cheneken ulimu douk ahatoglu. Douk namudak ali amuni eke dodogowin umu nyunek winyumom? Aduligu atugu eke wak.” \c 7 \s1 Wolobaichi Israel 144,000-Poleich Chalau God Ananigu Mag \p \v 1 Douk enyudak nyanakuk ali yek yatulugunu ali yatiku 4-poleich enselahas cheyotu algas nubatin kona umu apudak atap panak peyotumu. Ali echech chasuh wihun douk nalu 4-polein kona ulimu kobi nulu apudak atap o nulu yous o nulu nuhekal enen lowag. \v 2 Ali wata yatiku kipainyi ensel nyaltowi nyanaki iluh gani aun nakihumali. Enyen nyasuhi enen enyudak douk God nanubu nape eheh nyumneh uli ananigu mag gapenyinyi. Ali nyohwalech nebegun echudak 4-poleich enselahas douk God nekech strong umu chijah apudak atap punu yous uli. \v 3 Enyen nyakli, “Ipak kobi kebes pijah apudak atap punu yous uli lowas, watak. Apak makli michopok-umech God ananigu mag gupe wahegasich umu echebuk elpech douk chenek apakinu God ananin moul uli iyuh ali ipak adakio pijahech echudak.” \p \v 4 Ali yek yemnek umu chadaleh echebuk elpech douk achalau God ananigu mag uli. Echech chadalehech chanak chatoglu wolobaichi 144,000-poleich. Echudak wolobaichi elpech douk chanaki asudak sanatimaguk 12-poleis nebesi awilas echech Isrel. \v 5 Apudak awilop chohwalap umu Juda uli, chalau mag uli chatoglu 12,000-poleich. Ali apudak anap awilop chohwalap umu Ruben uli 12,000, ali apudak chohwalap umu Gat uli 12,000. \v 6 Ali apudak chohwalap umu Asa uli 12,000, ali apudak chohwalap umu Naptalai uli 12,000. Ali apudak chohwalap umu Manasa uli 12,000. \v 7 Ali apudak chohwalap umu Simion uli 12,000, ali apudak chohwalap umu Livai uli 12,000. Ali apudak chohwalap umu Isaka uli 12,000. \v 8 Ali apudak chohwalap umu Sebyulan uli 12,000, ali apudak chohwalap umu Josep uli 12,000. Ali apudak chohwalap umu Bensamin uli 12,000. Asudak awilasich elpech chalau God ananigu mag. \s1 Wolobaichi Elpech Chenek Lotumu God \p \v 9 Douk enyudak nyanakuk ali yek yatulugunu wakuli yatiku wolobaichi silisililuh yegechiwe-luhich elpech. Echudak elpech douk wo chunokwnumu chudalehech e, wak. Echech douk sanatimaguk nebesi awilasich elpech douk cheyagwleh wolobainyi silisilin tokples uli. Echech douk chanaki nyanatimaguk kantri douk nyape apudak atap uli chowachabal chape. Echech cholu chagalihwihi luseh ali chasuh ohokwinemis chus echechis wis ali cheyotu halakatimu enyudak nebenyi sia nyanu Nugan Sipsip. \v 10 Ali echech chohwalu nebegun chakli, “Apakinu God douk nape nebenyi sia uli nanu Nugan Sipsip hanubu amam atum hanalawapu matanamali mape kalbu.” \p \v 11 Ali chanatimaguk enselahas cheyotu chalihi chalih enyudak nebenyi sia nyanu amudak 24-poleim nebemi hanu echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli chabih choduk ohlubus halakatimu enyudak nebenyi sia ali chape chenek lotumu God. \v 12 Chakli, “Aduligu atugu! Apak monehilaumu apakinu God ali matuk ananin yeul nyakih ali makli anan yopuyopunali. Ali apak eke munek tenkyumanu eheh nyumneh. Ali nebenyi yeul nyunu yopinyi tinytin nyunu save uli strong eke chunubu chupemu anan atunu eheh nyumneh. Aduligu atugu!” \s1 Ehudak Nyih Douk Echudak Elpech Chemnekeh Uli Douk Ahatuh \p \v 13 Ali ananamu amudak 24-poleim nebemi nasolike nakli, “Echudak elpech cholu lowihi chagalihwihi luseh uli douk meichi? Echech chanaki meiguni uli?” \p \v 14 Wakuli yek yaklipanu yakli, “Diginyali, nyak yet douk nyadukemech, yek wak.” Ali anan naklipe nakli, “Echudak elpech seiwak chape apudak atap ali echebuk douk chakanaguk agabus God uli chenekech chemnek nebehi nyih. Ali echech chakwlupu echechih luseh Nugan Sipsip enyenyig butog ali hatoglu chagalihwih. \v 15 Douk namudak ali echech dakio cheyotu halakatimu God ananin yopinyi sia. Ali nyumnegwih webus echech chape chenek ananin moul numun ananitu nebetali wilpat. Ali anudak douk nape enyudak sia uli eke nunech nupe ali nunek lukautumech. \v 16 Ali nyulub eke kobi wata blech ati ali abal chopuk eke kobi blugahogech ati, wak. Ali nebehi wah chopuk eke kobi wata hutau hech chumnek nebehi nyih, wak. \v 17 Umu moneken, Nugan Sipsip douk nyeyotu olokohun halakatimu nebenyi sia uli eke nyupe nyunek lukautumech kalbu kobi anudak nenek lukautumu sipsip kalbalulimu. Ali enyen eke nyulawech chunak chuwak abaldak abal douk eke chubalah ali blunekech chupe kalbu eheh nyumneh uli. Ababal douk blakih atap meyoh blalaluli. Ali God eke nunubul-umechuk hunatimaguk abih ali echech eke kobi wata chuleh ati, wak.” \c 8 \s1 Nugan Sipsip Nyapuhul Namba 7 Kandelis Gris Sowechik Buk Uli \p \v 1 Douk Nugan Sipsip nyapuhul namba 7 kandelis gris douk sowechik okwudak buk douk chadalechok uli ali gani iluh heven gnanubu wakwakuk. Wak enech echudak chiyagwlehuk o chubilakuk e, wak. Chanatimaguk echudak chapeik bleilaguk banabu nyultab halakatimu tukanin aua. \v 2 Ali yatiku echudak 7-poleich enselahas douk cheyotuwi halakatimu God uli chalau 7-poleiluh aluluh. \p \v 3 Wakuli kipainyi ensel nyasuh anas dis douk chenekas gol ulimu chulu paura douk chenyeh nyenek nyugus gweih kalbaluli chinyeh umu. Enyen nyasuh asudak dis ali nyanaki nyeyotu halakatimu alta douk chowemu echudak chenek ofamech choku God ulimu. Ali choken wolobainyi paura umu nyinyanuh umu chanatimaguk God ananich elpech echechin beten douk chape cheneken uli. Ali nyechemu enyudak alta douk cheneken gol uli douk nyatau halakatimu nebenyi sia uli ali nyenek ofamech umu God. \v 4 Ali nyih hanu enyudak paura douk enyudak ensel nyahwen enyenyis wis uli ali nyugus gwanu God ananich elpech echechin beten chaitak chaltomu agundak God napemu. \v 5 Ali enyudak ensel nyasuh asudak dis enyudak paura nyalamu ali nyanak halakatimu enyudak alta ali nyonik nyih nyehlu dis chuknis ali nyowacheh hagluki atap apudak atap. Douk enyen nyowacheh hagluki ali utagu hiyakalagu gohiyatik ali geyagwleh nebegun ali nebekwi enyik kwatuk. \s1 4-poleich Enselahas Chehepich Aluluh \p \v 6 Ali echudak 7-poleich enselahas chasuh 7-poleiluh aluluh uli chenek redimu chuhepich-aluh. \v 7 Ali namba 1 ensel nyehepich enyenyihw oluhw ali chagalihwisi ais douk dodogowis kobi utabal umali sanu nyih douk chaglagech umu butog uli chagluki atap apudak atap. Ali chagwuduk apudak atap panu lowas umu 3-poleiyu outib. Ali ehudak nyih hanu onok outuk ali hanu chanatimaguk lowas uli wichap heyatechuk wakwakuk. Ali biyou outib wapeik, nyih wo hunuwu e. \p \v 8 Ali namba 2 ensel nyehepich enyenyihw oluhw ali chowachak enen enyudak kobi douk ananu nebebenali nyih hanunali maunten nyagluk yous. Ali chagwuduk yous umu 3-poleiyu outib ali onok outuk yous gwonenemu butog. \v 9 Ali chagwuduk chanatimaguk echudak chape yous ulimu 3-poleib lainab ali ananu lain chagak chatuh. Ali chopuk, cheyais wanatimaguk kolohlial douk wolu yous ulimu 3-poleib lainab ali ananu lain wanubu yoweu gwulgwalalou watuh. \p \v 10 Ali namba 3 ensel nyehepich enyenyihw oluhw ali onok takweikwi unuk douk hanuk gluglug kobi alkilub uli kwatukemaguk iluh ali kwanatuk kwagluki apudak atap. Ali chadaleh sanatimaguk wolubus umu 3-poleib lainab ali okwudak unuk kwagluk kwabo ananu lain wolubus sanu blanatimaguk abal douk blakih atap meyoh uli. \v 11 Ali ananu lain senenemu nubutibali abal. Ali wolobaichi elpech chawak abaldak abal ali blach chagak chatuh. Yeulik umu okwudak unuk douk Nubutinali Marasin. \p \v 12 Wakuli namba 4 ensel nyehepich enyenyihw oluhw ali chagwuduk nyumnahinu nanu wabinu aub banu wanatimaguk unib umu 3-poleiyu outib. Ali echech chejah onok outuk umu anudak nyumnahinu aun nanu onok outuk umu wabinu ali onok outuk umu oudak unib ali chatoglu yomotokweh-ich. Ali chatupak nyumnah umu 3-poleibu nyultab ali wab umu 3-poleibu. Douk namudak ali nyumnah biabu nyultab hwalalagun ali anabu nyultab yomotokweh. Ali wab chopuk namudak ati, biabu nyultab wanyukeh ali anabu nyultab yomotokweh. \p \v 13 Ali yatulugunu wakuli yatiku enen nebenyi almin kobi douk kumun umu nyehilau nyanak iluh. Ali yemnek umu enyen nyeyagwleh nebegun nyakli, “Mapilich elpech chape apudak atap uli. Umu moneken, ahalakatimu echudak 3-poleich enselahas eke chuhepich echechiluh aluluh ali enenyi enen hevi eke nyutoglomu echudak atapichi elpech ali eke nyunekech chunomnek nebehi nyih.” \c 9 \s1 Namba 5 Ensel Nyehepich Enyenyihw Oluhw \p \v 1 Douk namba 5 ensel nyehepich enyenyihw oluhw ali yatik onok unuk kwanotuki kwatukemaguk iluh kwagluki apudak atap. Okwudak unuk douk chokok enyudak ki umu agudak bobigu douk gagal gagluk gani atap ali atapigamu wo gubih giyotu anagun uli e. \v 2 Ali ababuk nyultab enyen nyejik agudak bobigu abali, nyugus gwanubu gwakih gwalto kobi douk nebehi nyih hanumu. Ali ogwudak nyugus gwalto ali gwakih gwowechikuk nyumnahinu aun ali aun nanu iluh chopuk gnanubu yomotokweh-igun. \v 3 Ali wolobaichi echudak kobi douk nebebesi sugwlachis-umaluli chatukemaguk ogwudak nyugus chagluki apudak atap. Echech douk chalau strong ali wanohwich kobi douk pupiyagwial umu. \v 4 Ali God naklipech umu echech kobi chubo wichap punu enechi enech douk chatoglu apudak atap uli chunu lowas chugak, wak. Echech imas chubo echebuk elpech douk wo chulau God ananigu mag gupe echechigas wahegas uli e atich chunekech chumnek nebehi nyih. \p \v 5 Ali echudak kobi douk sugwlachis-umali chape chanatuk echebuk elpech 5-poleib aub. Ali echech chape chonomnek nebehi nyih kobi douk pupiyagwial wanatukech chonomnek umu. Wakuli echech wak chulau strong umu chubo echudak elpech chugak e, wak. \v 6 Ali ababuk nyultab echech eke chulimu yegwih umu chugak umu. Ali chopuk, echech eke chunubu chuklimu chugak umu atugun wakuli eke wak. Gak eke nyulhwas-umechuk. \p \v 7 Ali yatik asudak sugwlachis sape kobi douk hosahas-umali sape senek gibegabemu sunamu wanoh. Asasigas balagas douk enech echudak kobi douk yopugwi hatog chenekog gol uli gwotemu. Ali asasigas yamagas sape kobi elpechigas umu. \v 8 Ali asasigas balagas sape kobi almagoweigas umu. Ali asasiluh naluh hlape kobi enen nebenyi wanohwinyi mahin yeulinyumu laion uli enyenyiluh hlapemu. \v 9 Ali mehekasis umu, asas solu onog siotog douk dodogowig kobi douk ainab umu. Ali asasich obusineguh chenekabul uli mutubul douk kobi hosahas chasanuk wolobaichi wilkarahas chasahul chanamu wanoh uli chenekabul uli mutubul. \v 10 Ali asas anus sapenyus kobi douk pupiyagwial umu ali sanatuk elpech. Ali asasin strong douk nyape asudak anus umu sunatuk echudak elpech abudak 5-poleib aub. \v 11 Ali asas douk enyudak ensel, douk nyenek bosumu agudak bobigu douk gagal gagluk gani atap uli nyape nebenyi king umu asas nyenek bosumos. Enyudak ensel enyenyin yeul douk chohwalen echech Hibru echechin tokples umu douk chakli, “Abadon.” Ali echech Grik echechin chakli, “Apalaion.” Ali apak eke mukli “Anudak alman douk nasagu sogeigun atugun uli.” \p \v 12 Enechi enech susubeich echudak douk chenek elpech chenemnek nebehi nyih uli douk achatoglu chanak chatuh nameitu. Wakuli pumnek, biech chanubu yowechi kobi douk enyudak nyalik uli douk wata chape, ali echech eke chugikuk chutoglu. \s1 Namba 6 Ensel Nyehepich Enyenyihw Oluhw \p \v 13 Ali namba 6 ensel nyehepich enyenyihw oluhw ali yek yemnek anagu nigu. Enyudak elpen douk nyeyagwlehi gani algas 4-polein kona umu enyudak alta douk cheneken gol uli. Enyudak alta chowemu echudak chenek ofa choku God umu, enyen douk nyatau halakatimu God napemu. \v 14 Ali enyudak nyeyagwlehi uli nyaklipu enyudak namba 6 ensel nyasuh oluhw uli nyakli, “Nyak nyukwechih echebuk 4-poleich enselahas douk chenek kalabus chape abudak nebebali wolub yeulibamu Yufretis uli chunak fri!” \p \v 15 Ali enyen nyokwachih-ech ali echech cheyais chanatimaguk elpech chape apudak atap ulimu 3-poleib lainab. Ali echech chabo ananu lain echudak elpech chagak. Echudak enselahas echech douk God nenekech chanubu chenek redi chapemu banubu abudak atubu nyultab, ahudak atuh nyumnah, anudak atunu aun uli enyudak atin yohwlegul umu echech chunek enyudak moul. \v 16 Ali yek yemnek chadaleh amudak soldia douk hetemu hosahas ali hanak henek wanoh ulimu douk hanubu wolobaimi hatoglu 200 milion. \p \v 17 Ali yek kobi douk yonobek yomnis umu ali yatik amudak soldia hetemu hosahas uli holu siotog douk chonekog ainab uli amamigas mehekas. Ogwudak siotog onog douk owichibalig kobi douk nyih hanumu. Ali onog behlabig, ali onog okigwanaluhig kobi douk amudak utam yeulim umu salfa uli. Ali hosahas echechigas balagas sape kobi enech nebechi wanohwichi mahich yeulich umu laion uli echechigas umu. Ali nyugus uli nyih douk hanuwi amudak okigwanaluh-imi utam yeulimumu salfa uli chatogloli echudak hosahas echechig yowatog. \v 18 Ali echech cheyais chanatimaguk elpech umu 3-poleib lainab ali echech chabo ananu lain elpech chagak. Echech douk echudak 3-poleich chanubu yowechi echudak, nyih, nyugus uli ehudak nyihihichihi nyih douk hanuwi amudak utam salfa uli douk chatogloli hosahas echechig yowatog uli chach chagak. \v 19 Echudak hosahas echechin strong douk nyape echechig yowatog gwanu anus. Echechis anus douk sape kobi iguh umu, ali balagas sapenyus. Ali echech chakwu echechis anus umu chabo elpech chenekech chalau nebehi nyih. \p \v 20 Ali chanatimaguk chapeik uli elpech douk wo chugak ababuk nyultab echudak chanubu yowechi chatoglomech umu abali, echech wo chutukemaguk yowenyi e, wak. Echech wo chukenyuk agabus enyudak pasin umu chape chenek lotumu sagabehas chanu amudak wo adulimi god omi umu e, wak. Amudak god douk echech yet chenekam echechis wis uli. Echech chenekam chakwu gol lanu silva uli okigwanaluh-inyi kapa douk chohwalenyumu bras uli nyanu utabal blanu lowas uli. Amam douk wo kwalowi omi hutulugun o humnek o hulahe uli e. \v 21 Ali chopuk, echech wo chukenyuk agabus enyudak yowenyi pasin umu chabo kipaichi chakwumech echudak chach chagak umu e, nyanu enyudak umu chenek ouluh umu, nyanu enyudak umu chenek enenyi enen yowenyi marila umu, nyanu enyudak umu chape chanasonukeh umu chanak hwaloh umu, nyanu enyudak umu chakwu olugwih umu e, wak. Echech wo chutukemenyuk ali chutanamu chukanu apaluh God e. \c 10 \s1 Ensel Nyakanu Buk Jon Nakwoh \p \v 1 Enyudak nyanak nyatuhuk wakuli yek yatiku enen kipainyi dodogowinyi ensel nyatukemaguk iluh heven nyagluki. Olug gwechukal enyenyihw yegenyihw. Ali ananu owan nakih ali ananip yap pakih pananugu petemu chihah enyenyim boglom. Ali enyenyigu yamagu gohiyatik kobi douk wah hatau hohiyatik umu. Ali enyenyigas aias sape kobi douk nyih hanuwi glug glug ulimu. \v 2 Ali enyen nyasuh onok chokukwi buk douk chadalechok uli enyenyis wis. Okwudak buk douk kwonejik kwape ali enyen nyahwok. Enyenyigu anugu aiag nyalikwechuk yous, ali algagu nyalikwechuk amnab. \v 3 Ali enyen nyoga ali nyohwalu nebegun kobi enen nebenyi wanohwinyi mahin yeulinyumu laion uli nyohwalamu. Enyen nyohwalu julug wakuli utagu bagalagu 7-poleih. Ali agag geyagwleh kobi douk elpenyigu nigamu. \v 4 Douk utagu geyagwleh 7-poleih julug, ali yek yenek redimu yakli iwemu enyudak balan anap chup. Wakuli yek yemnek anagu nigu ganaki iluh heven. Ali enyudak nyeyagwlehi uli nyakli, “Enyudak balan douk utagu geyagwleh 7-poleih gaklien uli, nyak kobi nyinyemu, wak. Enyebuk balan nyumneken nyupemu nyak atinyu!” \v 5 Ali enyudak ensel douk yatulin nyeyotu yous gwanu amnab uli nyatuk enyenyin anin lagul nyalto iluh. \v 6 Ali enyen nyalimu iluh umu anudak douk nape eheh nyumneh uli ananin yeul. Anan douk nenek iluh atap gnanu chanatimaguk enechi enech echudak douk chape iluh atap uli. Ali chopuk, nenek yous gwanu enechi enech chape chakamehahigumaluli. Ali enyen nyakli, “Nyultab abatuh, ali God eke kobi nukli suh suh, wak.” \v 7 Ali enyudak ensel wata chopuk nyakli, “Ababuk nyultab douk namba 7 ensel nyuhepich enyenyihw oluhw abali, echudak douk seiwak God nobechukech uli eke chunowoleh nunekech chutoglu yopugunmu. Anan eke nunekech chutoglu yopugunmu kobi douk seiwak anan naklipaguk amam profet douk henek ananin moul ulimu.” \p \v 8 Wakuli yek wata yemnek agudak atugu nigu. Ali enyudak elpen douk dukwechuk yemneken nyeyagwlehi iluh heven uli wata chopuk nyaklipeli nyakli, “Nyak nyunak nyutulin okwudak buk douk kwonejik kwolu enyudak ensel douk nyalikwech yous gwanu amnab uli enyenyis wis uli.” \p \v 9 Ali yek yanak yasoliken umu nyuke enyudak pepa chadalechen uli. Ali enyen nyaklipe nyakli, “Nyak suh ali nyinyah. Nyinyah nyulu yokwatamu, enyen eke wichusin kobi douk alaluh umu. Wakuli nyubih nyulu apahw umu eke nyumnek nubut.” \v 10 Ali yek yatulinyi enyudak pepa ali yanyah. Ali yanyah nyolu yokwatamu, yek yemnek wichusin kobi douk alaluh umu. Wakuli yanyah nyabih nyolu apahw umu, enyen wata nubutin. \v 11 Ali yemnek enen elpen nyaklipe nyakli, “Nyak imas nyuklipech enyudak balan God naklipe-nyeyenyi chopuk. Enyudak balan douk nyaklimu echudak douk eke kwali chutoglomu wolobaichi elpech douk chape nyanatimaguk kantri douk nyape apudak atap uli. Echech chunu wolobaichi silisililuh yegechi-weluhich elpech chunu wolobaichi cheyagwleh silisilin tok ples uli, chunu wolobaimi king.” \c 11 \s1 Biam Almam Haklipech Yopinyi Balan Uli \p \v 1 Ali enyudak ensel nyeke enen lowag douk chape chasuh wikah umu echudak uli ali nyaklipe nyakli, “Nyak kitak suh wikah umu God ananitu wilpat\f + \fr 11:1 \ft Atudak God ananitu wilpat douk taklimu God ananich elpech.\f* tunu alta douk chowemu echudak chenek ofamech choku God ulimu. Ali chopuk, nyudaleh chunatimaguk elpech douk chape chenek lotu numun ananitu wilpat uli. \v 2 Wakuli asudak banis douk sapeik adukahitamu agundak witeitamu atudak wilpat uli nyak kobi nyunek makimumas, wak. Umu moneken, asudak banis God anoku echebuk elpech douk wo chudukemu God uli e. Ali echech eke chulikwech God ananibul yopubuli wabul Jerusalem chupemu 42-poleib aub. Abudak 42-poleib aub douk alagun atimu 3-poleich chuknich ali enen tukanin yohwleguh. \v 3 Ali yek God eke ikagas yekim biam almam inekam dodogowim atum hunak huklipech yekin yopinyi balan. Amam eke hulu yowehi luseh kobi douk yowegasi begas\f + \fr 11:3 \ft Amudak biam profet hagipech echechin pasin hasak yowegasi begas sonohwalamu luseh umu hugilapech umu amam hanubu hakli wak umu enenyi enen yowenyi echech cheneken uli ali hape heleh.\f* umu. Yek eke iklipam yekin balan ali amam eke hunak huklipechen 1,260-poleih nyumneh. Ehudak 1,260-poleih nyumneh douk alagun atimu 3-poleich chuknich ali enen tukanin yohwleguh.” \v 4 Amudak biam almam amam douk chakli woblen balan umu echudak biech lowas yeguhich umu oliv uli chanu biech lepoguhas douk chakus halakatimu Diginali douk nasuh banatimaguk amnab uli. \v 5 Ali sapos enech elpech chukli chom o chuhom umu, nyih eke hutogloli amamig yowatog ali hunu amamich birua hiyatech. Douk namudak ali meichi elpech chukli chom o chunekam malmoluli, echech eke kobi chulhwas, wak. Echech chopuk eke ehudak nyih hunich ali chugak chutuh. \v 6 Amudak biam douk halau namba uli pawa umu hunek echah kobi hulali ababuk nyultab amam huklipech God ananin balan abalimu. Ali chopuk, amam douk dodogowim umu hunek blanatimaguk abal douk blakih atap meyoh uli blunu blalu wolubus sanu yous ulimu blunenemu butog. Ali amam douk dodogowim umu hunek enechi enech chanubu yowechi echudak chutoglomu chunatimaguk elpech chunekech chulau nebehi nyih. Ali douk meibali nyultab amam hukli hunek namudak umu, amam eke hugipech amamin atin laik. \p \v 7 Douk kwali amam eke huklipech God ananin balan hiyaten ali enyudak nebenyi mahin eke nyutukemaguk agudak bobigu douk gagal gagluk gani atap uli nyultowi. Enyen eke nyultowi ali nyukihi nyunu amudak biam almam chulpak ali enyen eke dodogowin atin nyom hugak. \v 8 Ali amam eke hukusuk abuldak nebebuli wabul ababulih nebehi yah douk seiwak chabo amaminu Diginali chowechikanu chonowaul neil lowag kruse nagak abuli. Abuldak wabul ababulich biech woblech yeguh douk Sodom uli Isip. \v 9 Ali 3-poleih chuknih anah tukanih nyumnegwih, wolobaichi elpech chanaki sanatimaguk awilas douk chape nyanatimaguk kantri apudak atap uli eke chutulum. Echech douk silisili iluh yegechi-weluhich douk cheyagwleh wolobainyi silisilin tokples uli. Wakuli echech eke kobi chukli wosik umu enech elpech chumuhul chunak chunugamom, wak. \v 10 Ali chape apudak atap uli elpech eke chunehilaumu agundak amudak biam hagak umu. Echech eke chunehilau ali chupe chukech yopinyi presen echechich elpech. Umu moneken, amudak biam wata hapemu, amam isave henek wolobaichi elpech chape apudak atap uli chonomnek nebehi nyih. \v 11 Douk 3-poleih chuknih anah tukanih nyumnegwih hunak hudiyuk, wakuli eke God ananip yap wata punak puwicham ali amam eke wata hitak hiyotu. Ali elpech eke chutulum ali chunubu elgeich. \v 12 Ali ababuk nyultab, amudak biam eke humnek anagu nigu. Ali enyebuk elpen nyiyagwlehi iluh heven uli eke nyuklipam nebegun nyukli, “Ipak pultowi agundak iluh!” Ali amamich birua eke chiyotu chupe chutulum meyoh ali amam eke huwich onog olug ali hupe hultomu iluh heven. \p \v 13 Ali eke bunubu ababuk atubu nyultab, takweikwi enyik eke kwutuk ali wolobaichi 7,000-poleich elpech eke chugak. Ali agnabuk onok outuk abuldak wabul eke blunejah ali 9-poleiyu outib wupeik. Ali echebuk douk chupeik uli eke chutik namudak ali echech eke chunubu elgeich ali eke chupe chutuk God douk nape iluh heven uli ananin yeul nyukih. \v 14 Echudak namba 2 ich chanubu yowechi echudak douk chenek elpech chonomnek nebehi nyih uli douk echudak achatuh. Ali ipak pumnek! Douk eke kobi loubali wakuli echudak namba 3 ich yowechi douk eke chunek elpech chunomnek nebehi nyih uli eke chutoglu. \s1 Namba 7 Ensel Nyehepich Enyenyihw Oluhw \p \v 15 Douk namba 7 ensel nyehepich enyenyihw oluhw wakuli enech elpech cheyagwlehi nebegun iluh heven uli chakli, “Amudak douk likuk hape king umu apudak atap uli amamih nyumneh douk ahatuh. Nameitu abudak nyultab apakinu Diginali nanu Krais, anudak douk God natalihanu nakaganu nanaki uli douk ahatoglu dodogowim atum umu hupe king umu apudak atap. Ali Krais eke nupe Diginali nupe nunek bosumu apudak atap eheh nyumneh.” \v 16 Ali amudak 24-poleim nebemi douk hetemu amamich nebechi siahas halakatimu God uli habih hogwohwebil hakus atap ali hape henek lotumu God. \v 17 Ali hakli, “Diginyali dodogowinyali God douk seiwak nyape ali nameitu chopuk nyape! Apak monehilau-menyu ali monek tenkyumenyu. Umu moneken, nyak douk anyalau nyakin strong ali nameitu anyene stat nyape king umu chanatimaguk elpech chanu enechi enech echudak. \v 18 Echebuk douk wo chudukemenyaluli e, echech nyihihichich wakuli agundak nyak nyihihichinyamu douk agnatoglu. Ali ahudak nyumnah douk ahatoglomu chagak uli wata chitaki ali nyak nyusuh echechig kwotog umu. Ali chopuk umu nyukam yopichi echudak amam profet. Amam hunu chanatimaguk nyakich elpech yeguh hwakihechi chunu yeguh wakechi douk elgeich umu nyak ali chenek lotumenyaluli. Ali umu nyusagu echebuk elpech douk chape chasagu abudak amnab uli!” \p \v 19 Douk amudak 24-poleim nebemi hakliyuk namudak julug ali God ananitu nebetali wilpat tatau iluh heven uli tenejik. Ali asudak bogis douk dodogowinyi balan kontrak God naklipu echech Israel enyi nyolomu sakusi yopugunmu gani numun wilpat. Ali utagu bagalagu geyagwleh ali gohiyatik. Ali yek yemnek anabul nebebuli mutubul. Ali enyik kwatuk ali wolobaisi nebesi chagalihwisi ais kobi douk utabal umali sagluki atap. \c 12 \s1 Almatok Kwanu Nebenyi Idul \p \v 1 Ali chatik umu anagu ganubu dodogowigali mag umu chutulugu ali chudukemech chukli enen dodogowinyi elpen ahalakatimu nyutoglu. Agudak mag gonokwalmu gatoglu gape iluh heven. Ali gatogloluli mag douk agudak. Onok almatok kwape ali okwok kwosak nyumnahinu aun kobi douk luseh umu. Ali wabinu nape chakameh-ahiluh umu okwokwiluh yaliluh. Ali kwowemu anatu yoputali hat douk 12-poleiyu unib wapenyutali kobi douk nebewali otu wogwemaluli okwokwim boglom. \v 2 Ali okwok douk apahwik ali kwape kwabilak umu kwakli kwutas ali kwoleh kwohwalu nebegun. \v 3 Ali wata chopuk, kipaigali dodogowigali mag gonokwalmu gatoglu gape iluh heven. Ali gatogloluli douk agudak. Enen nebebenyi owichibalinyi mahin kobi douk enen takweinyi idul umaluli nyonokwalmu nyatoglu nyape. Enyen 7-poleip bogolep peilen ali 10-poleiluh chuwoluh hlakihen boglom. Ali 7-poleig yopugwi hatog douk nebemi atum hogwemoluli gwotemu atum ati enyenyip bogolep. \v 4 Ali enyen nyaku enyenyip anup nyagatali unib douk wape atugun onok outuk uli gani iluh utagu ali nyowachou wagluk atap. Ali biyou outib unib wapeik iluh utagu. Ali enyen nyanak nyeyotu apahwik umu okwudak almatok douk halakatimu kwulali batowin ulimu nyakli kadak okwok kwinylali ati ali enyen wisnabul nyinyuhul nyinyah. \v 5 Ali okwok kwotas kwalali alman. Anudak alman kwali eke nupe dodogowinu atunu ali eke nusuh ainigu stik ali nupe diginalimu chunatimaguk elpech douk chape nyanatimaguk kantri uli. Douk okwok kwanalali wakuli echech chatulukwanu chalawanu chanamu God umu ananin nebenyi yopinyi sia douk anan napenyin uli. \v 6 Ali okwok kwalhwas kwanamu anagun wohiwohigunmu elpech wak umu. Okwok kwanamu agundak douk God nenekagun-umok umu kwunak kwupemu. Ali agnabuk echech eke chupe chunek lukautumok kwupe 1,260-poleih nyumneh. Ehudak 1,260-poleih nyumneh douk alagun atimu 3-poleich chuknich ali enen tukanin yohwleguh. \p \v 7 Wakuli nebehwi wanoh hwatoglu iluh heven. Enyudak nebenyi God ananin ensel douk nyonohwalomu Maikel uli nyanu enyenyich enselahas chabo enyudak nebenyi idul. Ali enyudak idul chopuk nyanu enyenyich yowechi enselahas wata chatanamu chobe wanoh. \v 8 Douk echech chalpak wakuli idul nyanu enyenyich ensel wo dodogowich e. Ali echech wak anagun e umu chupe iluh heven umu. \v 9 Ali God ananich enselahas chahwen chowachen nyagluki atap. Enyudak idul douk seiwak nyape ali nameitu chopuk nyape uli. Enyen douk chohwalen umu yowenyi sagabu o Satan. Enyen douk nyape nyenek loh umu chanatimaguk elpech douk chape apudak atap uli. Enyen nyanu enyenyich yowechi enselahas, echech douk achowachech chagluki apudak atap. \p \v 10 Wakuli yek yemnek anagu nebegali nigu. Ali enyudak elpen nyeyagwlehi nebegali nigu gani iluh heven uli nyakli, “Nameitu agundak umu God nanalawapu matanamali mape kalbamu douk agnanaki. Ali God anogilapapamu anan douk nanubu dodogowinali ali eke nupe king umu apak eheh nyumneh! Ali nameitu Krais, douk God natalihanu ali nakaganu nanamali nunolau elpech uli douk anogilapapamu anan douk dodogowinali ali anan yeul nyakihanu. Umu moneken, enyudak idul douk nyeyotu nyape nyechapakech meyaluhin balan echech Kristen, nyaklipu apakinu God nyumnah wab nyakli echech chenek yowenyi pasin uli enyen douk God ananich ensel achowachen nyatukemaguk iluh heven nyagluki apudak atap. \v 11 Ali apakich sachich owachich douk chagipech Krais uli chenek winyumen umu moneken, echech chape dodogowich umu enyudak Nugan Sipsip douk seiwak chan nyagak uli enyenyig butog gwanu enyenyin adulin balan douk echech chaklipech-enyi. Echechip ulkwip douk panubu polomu chakli chuklipech eyudak adulin balan ali echech wo ulkwip pulomu chukli chupe kalbu apudak atap umu e. Ali chopuk, echech wo elgeich umu kipaichi elpech douk chakanu agabus God uli chech chugak umu e. \v 12 Douk namudak ali ipak pape iluh heven uli punu iluh utagu, ipak punehilau. Wakuli ipak pape atap panu yous uli yek yakli mapilipu, ipak eke pumnek nebehi nyih. Umu moneken, Satan douk anaglukumagu ipak. Ali anan douk nanubu nyihihichinu. Umu moneken, anan nadukemech umu anan nupe nulahe abali nyultab douk banubu banabu meyoh.” \p \v 13 Ali douk enyudak nebenyi idul nyatik umu echech chowachenyi nyagluki apudak atap umu, ali enyen nyape nyohiyah okwudak almatok douk kwatas kwalali nuganinaluli. \v 14 Wakuli echech chokok biech nebechi kumunich obusineguh umu kwuhilau. Ali okwok kwehilau kwanak gani wohi-wohigunmu elpech wak umu. Okwok kwanak agnabuk umu echech chupe chunek lukautumok echudak 3-poleich chuknich ali enen tukanin yohwleguh umu enyudak idul kobi nyok. \v 15 Ali wolobaibali abal blatogloli enyenyitu yokwatu ali blau blanak. Ababal blagipechok blanak kobi douk wolub bau banak umu. Umu enyen nyakli kadak abaldak abal blunak ali blulawok blunak blok kwugak. \v 16 Wakuli amnab bagakomok. Ali amnab tukalab banak tukitukon ali abaldak abal blaglukuk atap. \v 17 Ali enyen nyanubu nyihihichin umu okwudak almatok ali nyanak umu nyakli nyunu chunatimaguk okwokwich batowich uli bahlechich chulpak. Echech douk echudak chanatimaguk elpech douk chagipech God ananin lo ali chaklipech Jisas ananin adulin atinyi balan ali chagipech-analuli. \v 18 Ali enyen nyanak nyeyotu buknap yous. \c 13 \s1 Biech Nebechi Wanalich Mahich \p \v 1 Ali yek yatiku enen nebenyi mahin nyape ulah uli nyatukemaguk yous nyaitak nyape nyaltowi. Enyen 10-poleiluh chuwoluh hlakihen ali 7-poleip bogolep peilen. Ali 10-poleig yopugwi hatog douk nebemi atum hogwemaluli gwotemu otuhw ati ahludak chuwoluh. Ali enen yowenyi yeul nyetemu enyudak mahin enyenyip bogolep. Bawogenyumu balan umu enyudak yeul douk chenek tok bilas umu God. \v 2 Enyudak mahin douk nyape kobi enen nebenyi wanohwinyi mahin douk chohwalen umu lepat uli. Ali enyenyigas ayas sape kobi enen nebenyi wanohwinyi mahin chohwalen umu bea uli. Ali enyenyitu yokwatu kobi douk enyudak nebenyi wanohwinyi mahin douk nyonohwalomu laion uli enyenyitamu. Ali enyudak idul nyoken enyenyin pawa uli namba nyanu enyenyin nebenyi yopinyi sia enyudak nebenyi mahin. Enyen nyokenyech umu nyupe nebenyumali chunatimaguk elpech douk seiwak enyen nyape nebenyumechi uli. \v 3 Ali anam enyudak mahin enyenyim boglom, takweibi alab bapenyum kobi douk chan nyagak umu. Wakuli enyen douk wo nyugak e, wak. Abab wata bawib. Douk namudak ali chanatimaguk elpech chape apudak atap uli loguh hwonechlukech umu enyudak mahin ali chagipechen. \v 4 Ali enyudak idul douk nyoken enyenyin namba enyudak mahin. Douk namudak ali chanatimaguk elpech chenek lotumu enyudak idul. Ali echech chenek lotumu enyudak mahin chopuk chakli, “Elpen douk wak enen dodogowin kobi douk enyudak mahin umu e, wak. Nyanubu enyen atin douk dodogowin. Ali deke omuni dodogowin umu nyunen chulpak?” \p \v 5 Ali God nakli wosik nape natulin meyoh enyudak mahin umu enyen nyupe nebenyumali wolobaichi elpech umu 42-poleib aub. Abudak 42-poleib aub douk alagun atimu 3-poleich chuknich ali enen tukanin yohwleguh. Ali enyen nyape nyegawleh enenyi enen nyanubu yowenyi balan ali nyape nyatuk enyenyin yeul nyakih. \v 6 Ali enyen nyenek stat nyape nyenek tok bilas umu God. Enyen nyenek tok bilas umu ananin yeul nyanu ananibul wabul blanu echudak elpech douk chape iluh heven uli. \v 7 Ali God neken strong ali enyen nyanu God ananich elpech chalpak ali enyen nyach nyohiyahech. Ali enyen nyalau nebenyi namba umu nyupe king umu chunatimaguk elpech chape nyanatimaguk kantri uli. Chunu sunatimaguk nebesi awilosich, chunu chunatimaguk cheyagwleh ihen silisilin tokples uli, chunu chunatimaguk ihaluh silisililuh yegechi-weluhich elpech. \v 8 Ali chunatimaguk elpech douk chape apudak atap uli eke chunek lotumu enyudak mahin. Chanatimaguk echudak elpech douk seiwak God wata nunek apudak atap e, ali anan wo nuwemu echechiguh yeguh hwutemu okwudak buk douk echudak elpech eke chupe kalbu eheh nyumneh uli echechiguh yeguh hwutemeyokwi. Okwudak buk douk enyudak Nugan Sipsip douk seiwak chan nyagak uli enyenyik. \v 9 Ali nameitu ipak aligas sapenyipali, imas pugamu pumnek enyudak balan! \v 10 Echebuk elpech douk God nukli wosik umu kipaichi chuhwech chuwechikech chulawech umu kalabus uli, echech imas chunamu kalabus. Ali echebuk douk God nukli wosik umu kipaichi chukwumech bainatog uli, echech eke chukwumech bainatog ali chech chugak. Aduligu atugu, enyudak kwali eke nyutoglu. Namudak ali ipak God ananipu elpech imas pusuh ananin balan dadag pugipechen ali piyotu dodogowipu atipu ababuk nyultab enyudakmali hevi nyutoglo-mepamu. \p \v 11 Wakuli yek yatiku enen kipainyi wanalin mahin alagun. Enyen douk nyapeli gani atap bobigaluli nyaitak nyape nyaltowi. Enyen biyoluh chuwoluh kobi douk hlatoglu nugan sipsip uli hlakih boglominyumu. Ali enyen nyeyagwleh kobi douk idulguh hweyagwleh umu. \v 12 Ali enyen nyakwu enyudak nyalikili mahin enyenyin namba uli pawa umu nyupe nebenyimu chunatimaguk elpech. Ali chopuk umu nyupe dodogowin atin ali nyunek apudak atap punu chunatimaguk elpech chunek lotumu enyudak nyalik uli mahin douk takweibi alab bape anam enyenyim boglom kobi douk chan nyagak ulimu. Wakuli enyen wo nyugak e, wak. Abab wata bawib. \v 13 Enyudak nyagikuk uli mahin nyenek enen moul douk God atunu neneken uli agundak nabesich umu chanatimaguk elpech. Enyen nyeneken uli douk enyudak. Enyen nyenek nyih hatukemaguk iluh heven hagluki apudak atap. \v 14 Ali God nakli wosik ali enyen nyenek wolobainyi God atunu neneken uli moul agundak nabesin umu enyudak nyalik uli mahin. Douk enyen nyenek namudak ali enyen nyape nyenek loh umu chanatimaguk elpech chape apudak atap uli. Ali enyen nyape dodogowin atin ali nyaklipech umu chunek enyudak nyalik uli mahin enyenyil abolil ali chupe chutuk enyenyin yeul nyukih. Enyen douk seiwak chan chakwumen bainat wakuli enyen wo nyugak uli e. Enyen wata nyape. \v 15 Ali God nakli wosik ali enyudak nyagikuk uli mahin nyehepich enyenyip yap pawich enyudak nyalik uli mahin enyenyil abolil douk echech chenekal uli ali nyolukwen yapis. Enyen nyenekal namudak umu liyagwleh ali lunek echebuk elpech douk chakli wak umu chunek lotumal uli chugak. \v 16 Ali enyen nyanubu dodogowin atin umu nyakli chunatimaguk elpech, yeguh hwakihechi,\f + \fr 13:16 \ft Putik futnot Rev 11:18.\f* chunu yeguh wakechi, chunu chonokwalmu wolobaichi echudak uli, chunu chanohwagagun umu echudak uli, chunu chape chakamomu kipaichi chenemech moul meyoh uli, chunu chape fri ulimu chulau anagu mag gupe echechigas wahegas o echechich anich loguh. \v 17 Enyen nyenek namudak umu meinyi elpen douk kobi nyulau agudak mag o enyudak namba uli, enyen eke kobi nyutal echudak o nyunek salimech umu kipaichi chutalich, wak. Enyudak namba o mag douk nyakli woblen balan umu enyudak mahin enyenyin yeul. \p \v 18 Apak imas mulau savemu mudukemu bawogenyumu balan umu enyudak namba. Enyebuk elpen douk nyunubu nyudukemech uli enyen imas nyudukemu bawogenyumu balan umu enyudak namba. Umu moneken, enyudak namba douk nyaklimu ananu alman ananin yeul. Ali enyudak namba douk 666. \c 14 \s1 Wolobaichi 144,000 Elpech Cheyalub Onohw Nupoleihw Awehw \p \v 1 Ali yek Jon wata yatulugunu wakuli yatiku Nugan Sipsip nyeyotu anudak maunten douk chohwalanamu Saion uli. Enyen nyanu wolobaichi 144,000-poleich almam almagou douk enyudak Nugan Sipsip nyanu enyenyinu Aninu amamich yeguh chetemu echechigas wahegas uli cheyotu. \v 2 Ali yek yemnek anagu nigu ganaki iluh heven kobi douk nebebali wolub bau nebegun umu. Ali chopuk, agag kobi douk utagu bagalagu nebegun umu. Agudak nigu yek yemnek-agaluli agag douk kobi yopugali nigu douk chabilak echudak kobi gitahas-umoluli chabilakech chenek-agaluli. \v 3 Ali echudak wolobaichi 144,000-poleich elpech cheyotu halakatimu God ananin nebenyi sia nyanu amam nebemi hanu echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli chapemu. Ali echech cheyalub onohw nupoleihw awehw douk echech Jisas Krais nanatalihech ali nalawech chatukemaguk apudak atap uli atich chadukemohw uli. \v 4 Anam almam umu echudak elpech douk henek yopinyi atin uli. Enech douk almam henek yopinyi atin uli. Amam wo hunek yowenyi pasin umu hunu almagou chunasonukeh umu chunak hwaloh ati e, wak. Amam hape yopumi almam. Ali hagipech Nugan Sipsip hanak gnanatimaguk enyen nyanak umu. Ali olokohun umu echudak elpech chape apudak atap uli, God natal amudak halikuli almam nalawam hanak umu anan nanu Nugan Sipsip kobi douk ofa umu. \v 5 Amam wak enen balan nyupenyum umu henek enen yowenyi pasin umu e. Ali chopuk, amam wo hunek loh ati e, wak. \s1 God Ananich 3-poleich Ensel Cheyagwleh Chakli Enen Balan \p \v 6 Ali yek yatik enen ensel nyehilau nyanak gani iluh uli nyasuh God ananin yopinyi balan douk eke nyupe eheh nyumneh ulimu nyuklipu chunatimaguk elpech chape apudak atap uli. Enyen eke nyuklipu hlunatimaguk silisililuh yegechi-weluhich elpech, chunu bunatimaguk silisilib lainabich elpech, chunu chunatimaguk cheyagwleh silisilin tokples uli, chunu chunatimaguk elpech douk chape nyanatimaguk kantri uli. \v 7 Ali enyen nyohwalu nebegun nyakli, “Nyultab abanakimu God, anudak nebenali jas umu nunek skelim umu chunatimaguk elpech umu. Namudak ali ipak elgeipamu anan ali putuk ananin yeul nyukih! Ipak punek lotumu God douk nenek iluh heven gnanu apudak atap panu yous chanu blanatimaguk abal douk blatoglu atap meyoh uli.” \v 8 Wakuli namba 2 ensel nyehilau nyanaki ali nyakli, “Abuldak nebebuli wabul yeul nyakihabuli Babilon ablenejah! Adul ababul ablenejah iyuh! Elpech chape Babilon uli likuk chenek wolobaichi elpech chape nyanatimaguk kantri uli chanasonukeh umu chanak hwaloh ali chenek enenyi enen yowenyi pasin. Echech chenek enyudak yowenyi kobi douk echech chape Babilon uli chekech dodogowibali wainibal abal chabalah chagugaku ali cheneken ulimu.” \v 9-10 Wakuli enyudak namba 3 ensel nyohwalu nebegun nyakli, “Chanatimaguk elpech douk chenek lotumu enyudak nebenyi mahin nyanu enyenyil abolil ali chalau enyenyigu mag gape echechigas wahegas o echechiguh loguh uli eke chuwak ananu sik wain. Anudak wain douk nakli woblen umu agundak God ananigun nyihihichi-gunmu douk eke gnunekech chunomnek nebehi nyih uli. Ali anan eke kobi nukli mapilich, wak. Anan eke nunubu nyihihichi-namech ali nunekech chunomnek nebehi nyih umu nubemech enenyi enen yowenyi echech chape cheneken uli. Ali God ananich enselahas chunu Nugan Sipsip eke chiyotu chutulich ali echech eke nebehi nyih hunich. Ehudak nyih douk hanuwi anab okigwana-luhibi amnab yeulib umu salfa uli. \v 11 Ali nyugus douk gwakih ehudak nyih douk hanu echudak elpech uli eke gwukih gwulto eheh nyumneh. Ali echebuk elpech douk chenek lotumu enyudak nebenyi mahin nyanu enyenyil abolil ali chalau enyenyigu mag douk gaklimu enyenyin yeul uli, nyumnegwih webus echech eke kobi chupemu anap wikap, wak. Echech eke chupemu chunomnek nebehi nyih namudak ati.” \p \v 12 Namudak ali God ananich elpech douk chagipech ananin lo ali chenek bilip dodogowich atich umu Jisas uli, echech imas chiyotu dodogowich atich ababuk nyultab echech chumnek nebehi nyih abalimu. \p \v 13 Ali yemneku anagu nigu. Ali enyebuk elpen nyeyagwlehi iluh heven uli nyakli, “Nyak wemu enyudak balan anap chup umu echebuk douk chahwen dadag Diginali ananin balan chagipechen uli. Balan enyudak, ‘Echebuk douk nameitu chenek pas Diginali ali chugak chunak uli chunu echebuk douk eke kwali chugak uli, echech eke chupe kalbu ali iken chunehilau!’” Ali God ananin Michin chopuk nyakli, “Adul, echech eke chutukemaguk nyunatimaguk nebenyi moul echech chape cheneken uli ali eke wata chupemu wikap chupe meyoh. Umu moneken, echech eke kobi chunak meyoh, wak. Enyudak yopinyi pasin uli moul echech chape cheneken uli eke nyunamech nyunak. Ali God eke nukech enech yopich echudak umu enyudak pasin uli moul echech cheneken uli.” \s1 Chusagunmu Kakwich Apudak Atap Umu \p \v 14 Ali wata chopuk yatulugunu ali yatik onog chagalihwigwi olug. Ali enen elpen nyetemali ogwudak olug. Enyen nyape kobi “Anudak alman douk natoglu aduligeinyi elpen uli.” Anan nowemu anatu yoputali hat chenekatu gol uli douk nebemi atum hogwemaluli ananim boglom. Ali nasuh anap wanohwip atupi ponodalech uli nogwotep ananis wis. \v 15 Wakuli kipainyi ensel nyatogloli atudak God ananitu nebetali wilpat ali nyohwalanu nebegun anudak netemu ogwudak olug uli nyakli, “Nyak nyukwu opobuk nogwotep nyusagunmu kakwich. Umu moneken, ahudak nyumnah umu kakwich chunasagunmu apudak atap umu douk ahatoglu.” \v 16 Ali anudak alman netemu ogwudak olug uli nowachak ananip nogwotep pagluki apudak atap ali noble chanatimaguk kakwich. \p \v 17 Wakuli kipainyi ensel nyatogloli atudak God ananitu nebetali wilpat gani iluh heven. Ali enyen chopuk nyasuh anap wanohwip atupi ponodalech uli nogwotep. \v 18 Ali enen kipainyi ensel chopuk douk nyape nyenek bosumu nyih uli nyatogloli gani enyudak alta douk chowemu echudak choku God umu nyakus umu. Ali enyen nyohwalen nebegun enyudak douk nyasuh wanohipi nogwotep uli nyakli, “Nyak nyukwu nyakip nogwotep nyuble epudak wainip chulkwip douk peil analuh nadululuh douk hlonohwalamu wain uli apudak atap. Umu moneken, epep douk akolokwip!” \v 19 Ali enyudak ensel nyowachak enyenyip nogwotep pagluki apudak atap ali nyoble epudak panatimaguk chulkwip. Ali nyepuhul nyanak nyowachep pagluk anagu nebegali tag douk chenekagu utabal ulimu chumakwi-yechep ali chunek wainibal abal. Enyudak woblen balan douk nyaklimu agundak God ananigun nyihihichi-gunmomu echebuk elpech douk chape chenek yowenyi pasin uli. \v 20 Ali anudak wain echech chanak chomakwi-yechanu ogudak tag adukahibul umu abuldak nebebuli wabul. Ali wolobaigwi butog douk gwatogloli adukahigamu agudak tag uli gwolu gwanak lougun gwanokwnumu 300 kilomita. Ali ogudak wolobaigwi butog hulhul gwaltomu douk gwanokwnumu halakatimu 2 mita. Enyudak woblen balan douk nyaklimu agundak God ananigun nyihihichi-gunmomu echebuk elpech douk chape chenek yowenyi pasin uli. \c 15 \s1 God Ananich 7-poleich Enselahas Chasuh Echudak Douk Chenek Elpech Chemnek Nebehi Nyih Umu \p \v 1 Wakuli yek wata chopuk yatik kipaigali nebegali mag gatoglu iluh heven. Agag douk gatoglomu gugilapu elpech umu agundak douk God dodogowi-nalimu gnunu agundak anan nyihihichi-namu enyudak yowenyi elpech cheneken ulimu. Ali yek yape yanasolik-agas umu agudak mag. Mag douk agudak. Yek yatik 7-poleich God ananich enselahas douk chasuh 7-poleich chanubu chagikuk uli echudak umu chunek elpech chunomnek nebehi nyih uli. Echudak yowechi, echech douk chanubu chagikuk uli. Umu moneken, ababuk nyultab eke chubo echudak elpech douk chape apudak atap uli iyuh, ali God ananigun nyihihichi-gunmu eke gnunubu gnutuh. \v 2 Wakuli yek yatik enen enyudak douk nyape kobi yousumaluli. Enyen nyape kobi glas, douk chenekas sanu nyih uli. Ali chopuk, yek yatik enech elpech cheyotu algasig umu yous. Echudak elpech echech douk cheyotu dodogowich chenek win umu wanoh chabo enyudak nebenyi mahin uli. Ali chopuk, echech chenek win umu enyenyil abolil lanu enyenyin namba douk nyakli woblen balan umu enyenyin yeul uli. Ali echech chasuh echudak kobi gitahas umu douk God nekechech uli. \v 3 Ali echech chape cheyalub ohwudak awehw douk nenek God ananin moul uli Moses, nanu Nugan Sipsip amamihw. Ohwudak awehw douk cheyalub chakli namudak, \q1 “Diginyali God, nyak douk nyanubu dodogowinyali. Nyakin pasin douk nyanubu yopiyopinyi. Ali nyakin moul douk nyanubu dodogowinyi ali elpech chatulin ali loguh hwonechlukech! Nyak nyape King umu nyanatimaguk kantri douk nyape apudak atap uli. Ali nyak nyeneken uli pasin uli moul douk nyanubu adulin atin! \q1 \v 4 Diginyali, eke amuni kobi elgein umu nyunek lotumenyu? Ali eke amuni nyukli wak umu nyutuk nyakin nebenyi yeul nyukih? Nyak atinyu nyanubu duldulinyali. Ali chunatimaguk elpech chape nyanatimaguk kantri uli eke chunaki chunek lotumu nyak atinyu. Umu moneken, nyakin nyanatimaguk yopinyi moul uli pasin douk anyatoglu yopugunmu.” \p \v 5 Douk enyudak nyanakuk wakuli yatiku atudak God ananitu nebetali wilpat gani iluh heven tenejik. Ali yek yatiku numunahitamu atudak selitu wilpat douk God napenyutali. \v 6 Wakuli God ananich 7-poleich enselahas douk chasuh 7-poleich yowechi echudak uli chaitak chatogloli atudak wilpat. Echudak yowechi douk eke chunek elpech chunomnek nebehi nyih uli. Echech chalali yopihi atih hohiyatik uli chagalihwihi luseh. Ali chasak letog douk chenekog gol uli echechigas mehekas. \v 7 Ali enen umu echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli nyekech 7-poleis dis douk chenekas gol uli echudak enselahas. Asudak dis douk chichuknis umu God douk nape eheh nyumneh uli ananigun nyihihi-chigunmu. \v 8 Ali atudak God ananitu nebetali wilpat chuknitomu ogwudak yopugwi nyugus douk gwatogloli agundak douk God dodogowinu ali nanubu nohiyatik umu. Ali ababuk nyultab, wak enen elpen deke dodogowinyumu nyunak nyuwich umu e, wak. Enyen deke nyupe aliga echudak 7-poleich enselahas chiyatak enyudak moul umu echudak 7-poleich yowechi douk chenek elpech chonomnek nebehi nyih uli iyuh, ali enyen wosik deke adakio nyunak nyuwich. \c 16 \s1 7-poleis Dis Douk Chuknis Umu Echudak Douk Chaklimu God Ananigun Nyihihichi-gunmaluli \p \v 1 Wakuli yek yemnek anagu nigu. Ali enen elpen nyeyagwlehi atudak God ananitu nebetali wilpat. Ali enyudak nyeyagwlehi uli nyaklipu echudak 7-poleich enselahas nebegun nyakli, “Ipak punak pinyukul God ananigun nyihihichi-gunmu gnalu ipakis dis uli gnugluk atap!” \p \v 2 Ali namba 1 ensel nyanak nyenyukul echudak cholu enyenyis dis uli chagluk atap. Wakuli takwe takwehebi yowebi eleb batoglomu enech elpech. Ebeb douk batoglomu chanatimaguk douk chalau enyudak nebenyi mahin enyenyigu mag gape echechich loguh chanu wahegas ali chenek lotumu enyenyil abolil uli. \v 3 Wakuli namba 2 ensel nyenyukul echudak cholu enyenyis dis uli chagluk yous ali yous gwatanamu gwonenemu butog kobi douk chagak uli elpech echechig umu. Ali chanatimaguk echudak chape yous uli chagak. \v 4 Ali namba 3 ensel nyenyukul echudak cholu enyenyis dis uli chagluk wolubus ali blanatimaguk abal douk blatoglu atap meyoh uli blatanamu blananemu butog otug. \v 5 Ali yek yemnek enyudak ensel douk nyenek bosumu blanatimaguk abal uli nyakli, “Nyak nyanubu duldulinyali. Seiwak bawagas umu nyak nyape, ali nameitu chopuk nyape. Balan nyak nyeneken umu echudak elpech douk chenek yowenyi uli douk nyanubu duldulin. Echech chemnek nebehi nyih hanokwnumu yowenyi echech cheneken uli. \v 6 Umu moneken, echech chabo nyakich elpech chanu amam profet douk God naklipam balan haklipu elpech uli chagak ali echechig butog gwotukwle. Ali douk nameitu nyak dakio nyobeyenyumech echudak chenek yowenyi uli chagwoh. Ogwudak butog douk gwakli woblen balan umu ehudak nebehi nyih douk God nenekech chemnekeh uli. Ali eheh douk hanokwnumech umu enyudak yowenyi echech chape cheneken uli.” \v 7 Wakuli yek yemneku enen elpen nyeyagwlehi enyudak alta douk chape chowemu echudak chenek ofamech choku God uli nyatawamu. Ali enyudak elpen nyeyagwlehi uli nyakli, “Diginyali, nyak douk nyanubu Dodogowinyali God. Nyak nyeneken umu elpech uli balan douk nyanubu duldulin!” \p \v 8 Ali enyudak namba 4 ensel nyenyukul echudak cholu enyenyis dis uli nyumnahinu aun. Ali God nakli wosik ali wah hatau nyihihichih atuh habo elpech ali nyih hanich. \v 9 Ali ahudak wah hanubu hatau nyihihichih atuh ali habo enech elpech ali chanubu chonomnek nebehi nyih hanichuk. Ali echech chape chahu God chenek tok bilasumanu. Anan douk nenek bos umu echudak yowechi douk chenek elpech chemnek nebehi nyih uli. Wakuli echech chanubu chakli wak umu chutanamu chukanu apaluh God ali chutuk ananin yeul nyukih umu. \v 10-11 Wakuli enyudak namba 5 ensel nyenyukul echudak cholu enyenyis dis uli chanak enyudak nebenyi mahin nyapenyin uli sia nyakus umu. Ali wab babih beyawimaguk agnabuk chanatimaguk elpech douk enyen nyenek bosumech uli chapemu. Echech umu gnanubu yomotokweh-igun. Ali echech chemnek nebehi nyih ali wolobaibi eleb bapenyich ali chape chananatuk echechip yehep. Ali chape chahu God douk nape iluh heven uli. Wakuli echech wo chukenyuk agabus enyudak yowenyi pasin echech chape cheneken uli e, ali chutanamu chukanu apaluh God e, wak. \v 12 Wakuli enyudak namba 6 ensel nyenyukul echudak cholu enyenyis dis uli abudak nebebali wolub yeulibamu Yufretis uli. Ali abal blanubu bagotech-abaluk umu chugabemom yah amam king omi douk eke hunaki gani aun nakihumaluli. \v 13 Wakuli yek yatiku 3-poleich chanabosusih uli yowechi sagabehas douk chape kobi makwihas umaluli. Echech chatogloli enyudak nebenyi idul nyanu enyudak nebenyi mahin chanu anudak nenek lohumech uli profet echechig yowatog. \v 14 Echech douk 3-poleich echudak chanubu yowechi sagabehas douk chape chenek enenyi enen moul douk God atunu nape neneken uli. Ali echudak 3-poleich yowechi sagabehas eke chunak chulawali hunatimaguk king douk hape gnanatimaguk apudak atap ulimu hunaki hupe atugun ali hunu dodogowinali God douk nasuh nyanatimaguk strong uli hulpak ahudak nebehi nyumnah. \p \v 15 Wakuli Jisas Krais nakli, “Ipak mnek, yek eke wata inaku itoglomepu kobi douk nakwu aluh uli nanakumagu. Douk namudak ali echebuk elpech douk kobi chichuh ali chugabe chunasak echechih luseh kalbaluli, echech eke chunehilau chupe kalbu. Umu moneken, echech eke kobi chugal chupe chulahe chunak yopugunmu ali ablan nyilech, wak!” \p \v 16 Ali echudak yowechi sagabehas chalawali amudak digimi king hanaki hape agundak douk tokples Hibru chohwalagun umu Amagedon uli. \p \v 17 Ali namba 7 ensel nyenyukul echudak cholu enyenyis dis uli chanak utagu. Ali yek yemnek anagu nigu. Enyudak elpen nyeyagwlehi numun God ananitu nebetali wilpat douk God ananin yopinyi sia nyakus umu. Ali enyudak elpen nyeyagwlehi uli nyohwalu nebegun nyakli, “Nameitu echudak achatuh!” \v 18 Ali utagu bagalagu geyagwleh nebegun ali gohiyatik. Ali nebekwi enyik kwatuk. Douk seiwak apudak atap elpech chape chanaki aliga nameitu wakuli watak onok okwudakmali nebekwi enyik kwutuk e! \v 19 Ali abuldak nebebuli wabul blanogwuduk umu 3-poleih. Ali blanatimaguk nebelubi walub blape nyanatimaguk kantri apudak atap uli blonejah. Ali God ulkum molomaguk echech chape abuldak nebebuli wabul Babilon uli ali nekech anudak wain douk chakli woblen balan umu ananigun gnanubu nyihihichi-gunmaluli chanowah. \v 20 Ali banatimaguk ailanab banu banatimaguk mauntenab bulkwalab ali banubu banak bawichuk. \v 21 Ali chagalihwisi ais kobi douk utabal umaluli sagluki iluh utagu kobi douk echah halalimu ali sabihi sach. Abaldak aisibal utabal douk blanubu amamanyibal. Ababal atum ati douk 50 kilogram. Ali douk enyudak nyanubu yowenyimu abaldak aisibal utabal blabihi blach chonomnek nebehi nyih umu nyenekech ali chape chenek tok bilas umu God. Umu moneken, enyen douk nyanubu yowenyi. \c 17 \s1 Nebekwi Almatok Douk Kwanu Kipaimi Chanasonukeh Umu Chanak Hwaloh Uli Kwomnek Nebehi Nyih \p \v 1 Wakuli enen umu echudak 7-poleich enselahas douk chasuh asudak 7-poleis dis douk God ananigun nyihihichi-gunmu gnalamu nyanamali yek ali nyaklipe nyakli, \q1 “Nyak yowi ali igilapenyamu agundak eke okwudak nebekwi almatok douk kwanu kipaimi chanasonukeh umu chanak hwaloh uli kwunomnek nebehi nyih umu okwokwin yowenyi pasin umu. Okwok douk kwape halakatimu wolobaibusi nebebusi wolubus. \v 2 Ali king omi\f + \fr 17:2 \ft Enyudak balan umu king omi hanu okwudak almatok chanasonukeh-umomu douk nyaklimu agundak elpech chatukemaguk God chanak chenek lotumu wo adulimi god omi umu e\f* douk hape apudak atap uli hanok chanasonukeh umu. Ali wolobaichi elpech chape apudak atap uli chawak okwokwinu wain ali chagugaku. Anudak wain douk chakli woblen balan umu okwokwin yowenyi pasin.” \m \v 3 Ali God ananin Michin nyatoglome dodogowin atin. Ali enyudak ensel nyalawe yanak anagun wohiwohi-gunmu elpech wakagunmu. Ali agnabuk yek yatik onok almatok kwotemu chihahin umu enen nebenyi owichibalinyi wanalin mahin. Enyudak mahin 7-poleip bogolep peilen ali 10-poleiluh chuwoluh hlakihen. Ali wolobaichi yeguh chetemu hwanatimaguk enyenyihw yegenyihw. Echudak yeguh douk chenek enenyi enen tok bilas umu God. \v 4 Ali okwudak almatok kwonek biyagu yamageih owichibalihi luseh. Okwok kwanaginoh okwokwihw yegenyihw wolobaigali yamageib bahiyatik uli weyoub douk chenekab gol uli. Ali chopuk, anab douk chenekab anabal dudukabal utabal blanu anab weyoub douk chatalub nebebali utabal uli. Ali kwasuh anap kap chenekap gol uli okwokwis wis. Ali enenyi enen yowenyi pasin douk God nanubu nakli waken uli nyanu enenyi enen yowenyi pasin umu chanu okwudak almatok chanasonukeh umu chanak hwaloh umu nyolu apudak kap chuknip. \v 5 Ali okwokwigu wahegu enen yeul nyetemu. Bawogenyumu balan umu enyudak yeul douk nyonobechuk. Enyudak balan douk nyakli namudak, \q1 “Yeul nyakihabuli wabul Babilon, blanubu bawagas umu wanatimaguk almagou douk wape wanu kipaimi chanasonukeh umu chanak hwaloh uli wanu nyanatimaguk yowenyi ablanyinyi pasin douk apudak atapichi elpech chape cheneken uli.” \m \v 6 Ali yek yatik okwudak almatok kwape kwabo wolobaichi God ananich elpech douk chenek bilip dodogowich atich umu Jisas ali chaklipech ananin balan kipaichi uli. Okwok kwach chagak ali kwanubu kwogugaku kobi douk kwawak echechig wolobaigwi butog ali kwogugakomu. Ali douk yatuluk namudak ali yek loguh hwanubu hwonechluke. \v 7 Wakuli enyudak ensel nyasolike nyakli, \q1 “Nyak loguh hwonechluk-enyamu moneken? Yek eke iklipenyamu bawogenyumu balan umu enyudak nyonobechuk uli balan umu okwudak almatok kwunu enyudak nebenyi wanalin mahin douk okwok kwotemeyenyi. Enyen douk 7-poleip bogolep peilen ali 10-poleiluh chuwoluh hlakihen uli. \v 8 Enyudak nyatulin uli mahin douk seiwak nyape wakuli nameitu wak, anyagak. Ali enyen eke nyutukemaguk agudak bobigu douk gagal gagluk gani atap uli nyikihi ali eke nyunubu nyunak nyuwichuk. \p Ali onok buk kwakus. Okwok douk echudak elpech douk eke chupe kalbu eheh nyumneh uli echechiguh yeguh hwotemeyokwi. Ali enech elpech douk seiwak God wata nunek apudak atap e, ali wo nuwemu echechiguh yeguh okwudak buk uli e eke chutik enyudak mahin ali eke loguh hwunechlukech. Umu moneken, seiwak enyen nyape ali nameitu wak, enyen anyagak. Wakuli anah nyumnah enyen eke wata nyitak nyupe. \p \v 9 Ali meinyi elpen douk nyanubu nyadukemech uli enyen wosik deke nyudukemu bawogenyumu balan umu okwudak almatok kwanu enyudak nebenyi mahin. Epudak 7-poleip bogolep pape enyudak mahin uli douk chakli woblen balan umu 7-poleib mauntenab douk okwudak almatok kwotemeyabi. Ali chopuk, epep douk chakli woblen balan umu 7-poleim king. \v 10 Amam 5-poleim douk ahagak, ali ananu nameitu wata nape dodogowinali king. Ali ananu wata nutoglu nupe king e. Ali anan eke nutoglu wakuli eke nupe banabu meyoh nyultab. \v 11 Ali enyudak nebenyi mahin douk seiwak nyape wakuli nameitu wak enen nyupe uli e, enyen douk chakli woblen balan umu ananu king douk natoglu nape nanu amudak anam 7-poleim ali hatoglu 8-poleim uli. Wakuli anan eke wata nunubu nunak nuwichuk. \p \v 12 Ali ahludak 10-poleiluh chuwoluh nyak nyatululuh uli douk chakli woblen balan umu 10-poleim king douk wata hutoglu hupe nebemi uli e. Amam eke hulau nebechi yeguh umu hupe king hunu enyudak mahin. Wakuli echech eke chupe nebechi banabu nyultab, atin aua meyoh. \v 13 Ali amudak 10-poleim king hanatimaguk hasuh atin balan. Amam hakli hupe dodogowim ali huken amamin nebenyi namba nyunu strong enyudak nebenyi mahin umu chunatimaguk elpech chumnek enyenyin balan chugipechen. \v 14 Ali amam king hunu enyudak mahin eke chunu Nugan Sipsip nyunu enyenyich almam almagou chulpak. Wakuli Nugan Sipsip nyunu enyenyich douk enyen nyanatalihech ali nyohwalech chasuh enyenyin balan cheyotu dodogowich atich uli eke chubo amudak king hunu enyudak mahin chuhiyahech. Umu moneken, enyudak Nugan Sipsip douk nyanubu Diginyumali hanatimaguk digimi ali nyanubu nyape King umu hanatimaguk king.” \v 15 Ali enyudak ensel wata chopuk nyaklipe nyakli, “Abasudak wolubus nyak nyatik okwudak yowekwi almatok kwapenyubus uli douk chakli woblen balan umu wolobaichi elpech. Echudak elpech douk chape wolobainyi kantri uli. Echech douk silisililuh yegechiweluh ali cheyagwleh wolobainyi silisilin tokples uli. \v 16 Ali ahludak 10-poleiluh chuwoluh nyak nyatululuh uli hlunu enyudak nebenyi mahin eke nyihihichih umu okwudak yowekwi almatok. Ali echech eke chok kwugak ali chutuluk chuwaluk okwokwih luseh ali okwok eke kwugal kwupe kwukus. Ali echech eke chupe chutohul yebugwik umu chukwah ali okwok eke chukwuhul chukweh nyih ali hunubu hunuk hudiyokuk. \v 17 Umu moneken, echech douk God nechuhul umu chugipech ananin atin laik. Namudak ali anan nakli wosik umu amam husuh atin balan ali enyudak amamin pawa douk amam halawen umu hupe king ulimu eke wata huku enyudak mahin. Ali enyen eke nyupe dodogowinyi king aliga abudak nyultab God ananin balan nyunubu nyutoglu adulin abali butoglu. \v 18 Ali okwudak almatok nyak nyatuluk uli douk chakli woblen balan umu abuldak nebebuli wabul. Ababul douk blape kobi ananu nebenali yeul nyakihanali alman douk nape nebenalimu hanatimaguk king hape apudak atap ulimu.” \c 18 \s1 Nebebuli Wabul Babilon Ablenejah \p \v 1 Douk enyudak nyanakuk ali yek yatiku kipainyi ensel nyatukemaguk iluh heven nyagluki. Enyen douk nyalau nebenyi namba ali enyenyih luseh hanubu hohiyatiki ali gnanatimaguk apudak atap gwol gnakusuk. \v 2 Ali enyen nyohwalu nebegun nyakli, “Abuldak wabul Babilon yeul nyakihabuli douk ablenejah! Ababul ablenejah! Ali nameitu ababul ablatoglu yowebuli wabul umu echudak chanatimaguk sagabehas chunu oguhudak yoweguhwi hwanubu hwanabosusih uli almiguh chupemu. \p \v 3 Umu moneken, wolobaichi elpech chape nyanatimaguk kantri uli chawak okokwibal wainibal abal. Abaldak abal douk chakli woblen balan umu okwokwin yowenyi pasin umu chanok chanasonukeh umu chanak hwaloh umu. Echech douk chatik elpech chape Babilon uli echechin yowenyi pasin ali chagipechech cheneken. Ali amudak hanatimaguk king hape apudak atap uli hanu abuldak wabulich elpech chanasonukeh umu chanak hwaloh. Ali echebuk douk chenek bisnis apudak atap uli chalau nebebali utabal umu enyudak yowenyi pasin douk echudak chape abuldak wabul uli chape cheneken uli.” \p \v 4 Wakuli yek yemnek kipaigali nigu gani iluh heven. Ali enyebuk nyeyagwlehi uli nyakli, “Ipak yekipu elpech, ipak putukemaguk ablabuk wabul ali putogloguk umu kobi punu ablabuk wabulich elpech punek enyudak yowenyi echech chape cheneken uli. Ipak putukemabuluk umu ipak kobi pumnek nebehi nyih douk eke echech chumnekeh uli. \v 5 Umu moneken, enenyi enen yowenyi echech chape cheneken uli douk nyanubu wolobainyi nyape kobi walipak kwowachech umu. Ali enyen nyakus nyalto nyakih gani iluh heven ali God natulin ali anan ulkum molomen. \p \v 6 Ipak apadukemen enyudak enenyi enen yowenyi okwok kwape kwoneken uli douk nyanubu wolobainyi. Douk namudak ali ipak imas punubu pubeyenyumok duldul okwokwin yowenyi ali puwanuhumok enen alagun. Okwok kwoglagul nubutibali abal blolu kap ali ipak pabalah. Douk namudak ali ipak wata puglagul nubutibali abal namobuk ati ali pukok kwubalah umu kwumnek ehebukmali atih nebehi nyih okwok kwonek ipak pemnekeh uli. Ali puwanuhumok anabal alagun. \v 7 Okwok douk kwatuk okwokwin yeul nyakih ali kwonek enenyi enen yowenyi douk okwok oub baitakok umu kwuneken uli. Ali okwok yeul nyakihok kobi douk nebemi king omimu. Douk namudak ali ipak punekok kwunomnek nebehi nyih ali kwulau nebenyi hevimu nyunokwnumok umu enyudak yowenyi douk likuk okwok kwape kwoneken uli. Ali okwokwigun numun gnanahlagul ali kwakli, ‘Yek ayape nebeweli kwin! Yek kobi douk alaminu wo nugakuk umu e. Ali yek eke kobi enen hevi nyutoglome ali nyuneke ileh. Aduligu atugu eke wak!’ \v 8 Douk namudak ali atuh nyumnah meyoh wolobaichi chanubu yowechi echudak eke chutoglomu abuldak wabul. Echudak yowechi douk echudak. Anagali anagu yowegali sig eke gutoglomech ali eke chuleh nebegun. Ali nebehi nyulbiah eke hech ali nyih chopuk eke hunich. Umu moneken, Diginali God isave nenek skelumech ali nobemech enenyi enen yowenyi echech cheneken uli douk nanubu dodogowinali. \p \v 9 Ali amudak king hape apudak atap uli hanu okwudak almatok chanasonukeh umu chanak hwaloh ali chenek wolobainyi enenyi enen yowenyi alagun. Ali amam eke hutiku nyih hunuk ali nyugus gwupe gwukih ali amam eke hulepok sisahw. \v 10 Amam eke hunubu elgeim umu ehudak nebehi nyih douk okwok kwomnekeh uli ali eke hiyotuk lougun ali hupe hukli, ‘O mapilibul abuldak yeul nyakihabuli wabul Babilon! Mapilipu ipak elpech pape abuldak dodogowibuli wabul uli! Douk banabu nyultab, atin aua meyoh wakuli ipak apemnek nebehi nyih umu enenyi enen yowenyi ipak pape peneken uli!’ \v 11 Ali echebuk elpech douk chape chenek bisnis apudak atap uli eke ulkwip pulomu abuldak wabul ali echechiluh apaluh eke yoweluh ali chupe chuleh. Umu moneken, eke kobi wata enech kipaichi elpech chutal anah echechih jah, wak. \v 12 Eke kobi enech elpech chutal ahudakmali jah. Gol uli silva, chunu dudukabal utabal, blunu dudukab weyoub douk chatalub nebebali utabal uli. Chunu dudukeh chagalihwihi luseh hunu eneh biagu yamageih owichibalihi, hunu eneh dudukeh wogeluhihi luseh. Hunu sanatimaguk lowas douk seih kalbaluli, sunu chanatimaguk echudak douk chenekech enen mahin douk chohwalen umu elefan uli enyenyiluh naluh uli. Chunu echudak douk chenekech agasudak lowas douk chatalugas nebebali utabal uli, chunu echudak douk chenekech enen okigwanaluh-inyi kapa yeulinyumu bras uli. Chunu echudak douk chenekech ainab uli, chunu echudak dudukech douk chenekech anabal dudukabal utabal uli. \v 13 Echudak chunu ahudakmali jah alagun. Enyudak chanyah uli lowag sinamon enyenyih sigwleh, hunu enech echudak kobi douk yablowamu, chunu enech echudak douk checheh cheih kalbaluli. Chunu enyudak yopinyi sanda douk chohwalenyumu mer uli, chunu anas gris douk chohwalas umu frankinsens uli. Echudak chunu wain uli aludak chalah uli wel, chunu nyanubu susubein plawa, chunu wit douk kobi douk raisumali. Chunu bulmakauhas uli sipsip uli hosahas chunu wilkarahas, chunu elpech douk wata chape chalahe uli. Echebuk douk chape chakamomu kipaichi chenemech moul meyoh uli. Echudak chunatimaguk chunu elpech\f + \fr 18:13 \ft Enech elpech chape chakamomu kipaichi chenemech moul meyoh uli. Kipaichi elpech isave chatalich utabal kobi nameitu apak matal enech echudak chakus stuahas ulimu.\f* eke kobi wata chutalich ati, wak. \p \v 14 Ali echebuk douk chenek bisnis uli eke chuklipok namudak chukli, ‘Echudak enechi enech chanatimaguk douk nyak oub baitakumech umu nyulawech uli douk achanak chawichuk. Ali nyakich yopichi echudak douk chatalich nebebali utabal uli chanu enechi enech yopichi echudak douk chanubu chohiyatik uli chopuk douk achanak chawichuk. Ali nyak eke kobi wata nyutulich ati!’ \v 15 Ali echebuk douk chenek bisnis umu chenek salim umu enechi enech echudak ali chatulich wolobaibali utabal echudak elpech chape abuldak wabul Babilon uli eke chunubu elgeich umu ehudak nebehi nyih douk eke abuldak wabulich elpech chumnekeh uli. Ali echech eke chunak chiyotuwi lougun ali eke chupe chulepabuli. \v 16 Ali eke chukli, ‘O mapilibul atubul abuldak yeul nyakihabuli wabul! Seiwak ababul blenenek dudukeh chagalihwihi luseh hanu wolobaihi owichibalihi luseh chopuk. Ali blanaginoh gol lanu dudukabal utabal blanu weyoub douk chatalich nebebali utabal uli! Echudak echech douk chanubu chohiyatik uli. \v 17 Wakuli wata chopuk banabu meyoh nyultab, atin aua meyoh wakuli chanatimaguk enechi enech echudak douk chatalich nebebali utabal uli wata chanak chawichuk.’ Ali wolobaimi hasuh wil kolohliol douk wasahul yous uli hanu wolobaichi pasindia douk chatal kolohliol ali chalahe chanak kipailubi walub uli, hanu amudak henek moul kolohliol uli, chanu chanatimaguk elpech douk isave chenek echechin moul yous uli echech chunatimaguk eke chiyotuwi lougun umu abuldak wabul Babilon.’ \v 18 Ali ababuk nyultab eke chiyotu chutik wabul nyih hunubul ali nyugus gwitak gwulto abali, echech eke chukli, ‘Douk wak anabul wabul blape apudak atap uli blupe kobi abuldak yeul nyakihabuli wabul umu e, wak meyoh!’ \v 19 Ali echech eke chuhul ipluk\f + \fr 18:19 \ft Enyudak balan umu chunoblik ipluk balagas umu douk cheneken umu chakli chugilapech umu echechiluh apaluh hlanubu yoweluh umu agundak abludak wabul blenejah umu.\f* chunoblikok balagas ali eke chupe chuleh chukli, ‘O mapilibul atubul abuldak wabul! Echudak chanatimaguk elpech douk cheglemu kolohliol uli chalau wolobaibali utabal abuldak wabul. Ipak pukli mapilibul abuldak wabul. Umu moneken, douk banabu nyultab, atin aua meyoh abuldak wabul ababulich chanatimaguk enechi enech yopichi echudak chanak chawichuk!’ \p \v 20 Ali ipak enselahas pape iluh heven uli punu ipak God ananipu elpech, punu ipak aposel douk God nanatalihe-pamu punak puklipech ananin balan uli, punu ipak profet douk paklipech God naklipepe-yenyi balan uli, ipak punatimaguk iken punehilau. Umu moneken, God anenek kotumabul ali nobemobul yowenyi abuldak wabul ali blemnek nebehi nyih umu agundak seiwak ababul blalik blenek ipak ponomnek nebehi nyih umu.” \p \v 21 Douk enyudak balan nyanak nyatuhuk ali yek yatik enen nyanubu dodogowinyi ensel nyohul onok nebebekwi bulbuduk\f + \fr 18:21 \ft Enyudak balan douk nyaklimu okwudak nebebekwi bulbuduk uli douk nyaklimu anam takweimi utam douk echech chape chomakwiyech ulubitu wit umu chowolech-atamu.\f* nyowachak kwagluk yous ali nyakli, “Eke chuwachak abuldak nebebuli wabul Babilon blugluk nebegun atugun gani atap kobi yek yowachak okwudak bulbuduk kwagluk umu. Ali elpech eke kobi wata chutulubul ati, wak. \v 22 Ali echudak kobi douk gitahas umali echechigas nigas sunu enechi enech douk chabilakech chenek yopugali musik uli, chunu buan uli aluluh echechigas nigas eke kobi wata chumnekagas ati abuldak wabul, wak! Ali chopuk, echebuk douk chadukemech umu chunek enenyi enen moul uli eke kobi wata chutulich ati. Ali amudak utam douk elpech chape chakwum umu chowolech ulubitu wit uli chopuk eke kobi wata chumnekam miyagwleh ati abuldak wabul, wak. \v 23 Ali nyih lepoguhasih eke kobi wata chutulih ati. Ali echudak elpech douk chakli chunasupaluli echechigas nigas chopuk eke kobi chumnekagas ati. Ali likuk elpech chape chenek bisnis abuldak wabul ali chalau wolobaibali utabal ali chatoglu nebechi yeguh hwanubu hwakihechi. Wakuli nameitu wak. Ali echudak elpech chape abuldak wabul uli chenek enenyi enen marila ali chenek loh umu chanatimaguk elpech douk chape nyanatimaguk kantri uli. \v 24 Ali God natik umu abuldak wabul blenek yowenyimu blabo amam profet hanu wolobaichi God ananich elpech chagak. Douk namudak ali balan abuldak wabul blenyusah. Ali chanatimaguk elpech douk kipaichi chach chagak uli chopuk, balan douk nyanamu abuldak atubul wabul blenyusah.” \c 19 \s1 God Ananich Elpech Chenehilaumu Agundak Babilon Blenejah Umu \p \v 1 Douk enyudak nyanakuk wakuli yemnek enen elpen nyeyagwlehi nebegali nigu kobi douk wolobaichi elpech chape cheyagwleh iluh heven ulimu nyakli, “Apak mutuk God ananin yeul nyukih! Apakinu God anan atunu nanalawapu matanamali mape kalbu. Ali agundak anan nanubu dodogowinu nohiyatik umu douk gnanubu gnapemu anan atunu. \v 2 Anan neneken umu elpech uli balan umu nasuh echechig kwotog umu douk nyanubu duldulin ali adulin atin! Ali okwudak almatok douk kwanu kipaimi chanasonukeh umu chanak hwaloh uli kwonek wolobaichi elpech chape apudak atap uli chatukemaguk yopinyi pasin ali chagipech okwokwin yowenyi pasin. Douk namudak ali God nenek kotumok nakli okwok yowekwi. Ali chopuk, okwok kwabo echebuk elpech douk chenek ananin moul uli chagak ali nameitu anan dakio nebemok enyudak yowenyi.” Okwudak almatok douk chakli woblen balan umu abuldak wabul Babilon. \v 3 Wakuli wolobaichi chape iluh heven uli chape chohwalu chakli, “Apak mutuk God ananin yeul nyukih! Ali ogwudak nyugus douk gwakih ehudak nyih douk hanu abuldak nebebuli wabul uli eke gwukih gwulto eheh nyumneh!” \p \v 4 Ali amudak 24-poleim nebemi almam hanu echudak 4-poleich dodogowichi douk michich choleyech uli chabih choduk ohlubus ali chenek lotumu God douk nape ananin nebenyi sia uli ali chohwalu chakli, “Aduligu atugu, apak mutuk God ananin yeul nyukih!” \p \v 5 Wakuli yek yemnek anagu nigu agnabuk enyudak nebenyi sia nyakus umu. Ali enyebuk elpen nyeyagwlehi uli nyakli, “Ipak punatimaguk penek God ananin moul uli punu ipak yeguh hwakihepali,\f + \fr 19:5 \ft Tik futnot Rev 11:18.\f* punu yeguh wakepali douk elgeipamu God penek lotumanu ali pasuh ananin balan pagipechen uli putuk ananin yeul nyukih!” \s1 Nugan Sipsip Eke Nyusuh Enyenyik Almatok Ali Eke Chunek Nebeguni Woligun \p \v 6 Wakuli yek yemnek enen elpen nyeyagwlehi nebegali nigu kobi douk wolobaichi elpech chape cheyagwlehimu. Agag douk kobi abal blau gwlulug gwlulug umu ali kobi utagu bumalagu nebegun umu. Ali yek yemnekagu gakli, “Apak mutuk God ananin yeul nyukih! Apakinu Nebenali douk nanubu anan atunu Dodogowinali God. Anan douk nape nebenalimu chanatimaguk elpech chanu enechi enech echudak! \v 7 Anan douk nanubu dodogowinali alman. Ali nameitu apak imas apaluh yopuluh ali munehilaumanu ali mutuk ananin yeul nyukih! Nyumnah douk ahanakimu Nugan Sipsip nyusuh enyenyik almatok\f + \fr 19:7 \ft Bawogenyumu balan umu Nugan Sipsip enyenyik almatok douk nyaklimu Krais ananich elpech.\f* umu. Okwok douk akwonek redi kwapemu echech biech chunasupamu. \v 8 Okwok douk chokok eneh hanubu yopihi hohiyatik uli chagalihwihi luseh kwehlu.” Ehudak luseh eheh douk chakli woblen balan umu enyudak duldulin pasin douk God ananich elpech chape cheneken uli. \v 9 Ali enyudak ensel nyaklipe nyakli, “Nyak wemu enyudak balan. Balan enyudak. Echebuk elpech douk God nohwalech umu chunakimu agundak nebeguni woligun douk chenekagun umu Nugan Sipsip nyusuh okwok ulimu, nameitu echech wosik achenehilau.” Ali enyudak ensel wata chopuk nyaklipe nyakli, “Enyudak God ananin balan douk nyanubu adulin atin.” \p \v 10 Ali yek yabih yoduk ohlubus halakatimu enyenyiluh yaliluh umu yakli inek lotumen. Wakuli enyen nyaklipe nyakli, “Nyak kobi nyunek lotumu yek, wak. Nyak nyunek lotumu God atunu. Yek yanu nyak wanu echech Kristen, apak manatimaguk douk monek God ananin moul uli atupu. Ipak douk pasuh enyudak balan Jisas naklipepeyen pagipechen uli. \p Enyen douk enyudak atin balan nyohul amam profet amamiluh apaluh ali haklipech God naklipomenyi balan.” \s1 Alman Netemu Chagalihwinyi Hos Uli Anan Douk Krais \p \v 11 Wakuli ogwudak olug douk gwowechikuk iluh heven uli tukalog gwanak gweyatuk tukitukan ali yek yatiku enen chagalihwinyi hos nyeyotu numun heven. Ali anudak alman netemu enyudak hos uli douk nonohwalu namudak. Anan neyotu dodogowinu atunu nagipech ananin balan kalbu ali neyagwleh adulin atinyi balan uli. Ali nameitu anan nasuh elpechig kwotog. Ali anan nenek wanoh umu, anan isave nagipech ananin duldulin pasin atin. \v 12 Ananis nabes sape kobi nyih hanu glug glug ulimu. Ali anan nowemu wolobaigwi yopugwi hatog douk king omi atum hogwemaluli ananim boglom. Ali chopuk, enen yeul nyotemu ananihw yegenyihw. Kipaichi wo chudukemu bawogenyumu balan umu enyudak yeul e, wak. Anan atunu nadukemen. \v 13 Ali ahudak louhi lupah anan nohlaluli douk chosekwluh butog ali butog otug gwotakeyoh. Ali echech chohwalanu enyudak yeul chakli, “God ananin Balan.” \v 14 Ali echudak ami douk chape iluh heven uli chenek dudukeh yopihi chagalihwihi luseh ali chetemu echechich chagalihwichi hosahas ali chape chagipechanu. \v 15 Ali anatu wanohwitali bainat tatogloli anudak alman ananitu yokwatu. Ali anan eke nukwu atudak bainat umu nubo wolobaichi elpech douk chape wolobainyi kantri uli. Ali anan eke nusuh anagu stik douk chenekagu ain uli ali nupe nebenalimu chunatimaguk elpech. Ali anan eke nulikwech wainip chulkwip agudak nebegali tag douk chenekagu utabal uli. Enyudak douk chakli woblen balan umu agundak nanubu Dodogowinali God nanubu nyihihichi-namu. \v 16 Ali enen balan nyetemu anudak alman ananin milbu nyanu ananih lupah. Enyudak balan douk nyakli namudak, “Nebenalimu hanatimaguk king ali chopuk Diginalimu hanatimaguk digimi.” \p \v 17 Ali yek yatiku enen ensel nyeyotuwi nyumnahinu aun ali nyohwaloguhuk nebegun oguhwudak hwanatimaguk almiguh douk hwehilau hwanak iluh uli nyakli, “Ipak punatimaguk punamali God nenekagun uli nebeguni woligun! \v 18 Ipak punaki puwak amudak king omi hunu amudak douk hape nebemumali amam soldia uli hunu amudak dodogowimi almam amamiluh yegechiweluh. Ali chopuk, puwak hosahas chunu amudak douk hetemu hosahas uli, hunu chunatimaguk elpech. Echebuk douk chape chakamomu kipaichi chenemech moul meyoh uli, chunu echebuk douk chape fri uli, chunu chunatimaguk yeguh hwakihechi,\f + \fr 19:18 \ft Putik futnot Rev. 11:18.\f* chunu yeguh wakechi echechiluh yegechiweluh!” \p \v 19 Wakuli yek yatik umu enyudak nebenyi mahin nyanu amudak apudak atapim king chanu echechim soldia chanak cheyotu atugun. Echech chanak cheyotumu chunu anudak alman douk netemu enyudak hos uli nunu ananich soldia chulpak. \v 20 Ali echech chasuh enyudak nebenyi mahin nyanu anudak nenek lohumech uli profet chowechikech. Anudak profet douk nenek enenyi enen God atunu neneken uli moul agundak enyudak mahin nyapemu. Likuk anudak profet douk anenek wolobainyi mirakel ali nenek lohumu echebuk elpech douk chalau enyudak mahin enyenyigu mag ali chenek lotumu enyenyil abolil uli. Ali enyudak mahin nyanu anudak profet echech michich wata choleyech ali chowachech chagluk agudak bobigu douk nyih hanuwi amudak utam douk chohwalam salfa uli hanuwimu. \v 21 Ali anudak alman douk netemu hos uli nabo enyudak mahin nyanu anudak profet echechim soldia hagak hatuh. Anan nakwumom atudak bainat douk tatogloli ananitu yokwataluli. Douk amam hagak ali hwanatimaguk almiguh hwanaki hwape hwawak amamiluh yegechiweluh ali ogwoguh hwanubu dugologuh kalbali kalbu. woguh hwanubu dugologuh kalbali kalbu. \c 20 \s1 Satan Nonowechik Nape Kalabus Wolobaichi 1,000-poleich Yohwleguh \p \v 1 Wakuli wata chopuk yatiku kipainyi ensel nyatukemaguk iluh heven nyagluki. Enyen nyasuhwi ananu nebenali sen nanu ki umu agudak bobigu douk gagal gagluk gani atap ali atapigamu wo gubih giyotu anagun uli e. \v 2 Ali enyudak ensel nyahwen dadag enyudak nebenyi idul ali nyowechiken anudak sen umu nyunek kalabus nyupe 1,000-poleich yohwleguh. Enyudak idul douk chohwalen umu seiwakinyi idul uli. Ali chopuk, enyen douk chohwalen umu nyenek loh umu elpech nyakli echech chenek yowenyi atin uli o Satan. \v 3 Ali enyudak ensel nyowachak enyudak nebenyi idul Satan nyagluk agudak bobigu douk gagal gagluk gani atap uli ali nyowaluwenyuk dua ali nyenek lokumen dadag. Enyen nyenek lokumen umu enyen kobi wata nyunak nyune loh umu elpech douk chape nyanatimaguk kantri uli. Enyen eke nyupe aliga 1,000-poleich yohwleguh chunak chudiyuk ali ensel eke wata nyijikagunmen ali enyen eke wata nyutoglu nyupe fri nyupe nyunalahe banabu meyoh nyultab. \p \v 4 Ali yek yatiku enech nebechi siahas douk king omi atum hapenyich uli chakus. Ali enech elpech chetemu echudak siahas. Echech douk God nekech nebenyi namba umu chusuh elpech echechig kwotog. Ali chopuk, yatik wolobaichi elpech douk chasuh God ananin balan dadag chagipechen uli echechich michich. Echech douk echebuk douk chaklipech balan kipaichimu Jisas, ali birua choble echechiyu lobiyu ali chach chagak uli. Echech douk wo chulau enyudak nebenyi mahin enyenyigu mag gupe echechigas wahegas uli echechich loguh ali chunek lotumu enyen nyunu enyenyil abolil uli e. Echech wata michich chawichech ali chaitak chanu Krais chape nebechi echudak 1,000-poleich yohwleguh. \v 5 Ali ababuk nyultab echech chaitakimu, ahah douk hanubu susubeih umu chagak uli chaitaki iwagas umu. Chanatimaguk chagak uli elpech yapis wo suwichech abudak nyultab e, watak. Echech eke echudak 1,000-poleich yohwleguh chunak chudiyuk ali echech eke adakio yapis suwichech ali chitaki. \v 6 Ali echebuk elpech douk chitaki iwagas ahudak susubeih uli, echech eke chunehilau ali chunubu chupe God ananich duldulichi elpech. Ali agundak umu chugikuk chugak umu eke kobi dodogowigun umu gnech chugak anah alagun, wak. Echech eke chupe kobi pris douk hape henek ofamu enechi enech echudak hoku God nanu Krais ulimu. Ali echech eke chunu Krais chupe nebechi chune bosumu wolobaichi elpech umu echudak wolobaichi 1,000-poleich yohwleguh. \s1 Satan Nanubu Nonomnek Nebehi Nyih \p \v 7 Douk echudak 1,000-poleich yohwleguh chunak chudiyuk ali Satan eke wata nunek julug kalabus ali eke chijikumanu dua agudak bobigu ali nutogloli aduk. \v 8 Anan eke nutoglolimu nunak nupe nunek lohumu wolobaichi elpech douk chape nyanatimaguk kantri douk nyape gnanatimaguk apudak atap uli. Echech douk chape Gog gnanu Magok uli. Ali Satan eke nulawech chunak chupe atugun umu chupe chulpak. Echech douk chanubu wolobaichi kobi douk wolobainali wesan douk nakus buknap yous ulimu. \v 9 Echech chanak gnanatimaguk apudak atap ali cheyotu chalihi chalih God ananich elpech chapemu. Echech douk chape abuldak wabul douk God ulkum manubu manohwobul uli. Wakuli nyih hagluki iluh heven ali habihi hanu echudak Satan ananich soldia heyatech. \v 10 Ali echech chowachak Satan douk nape nenek lohumech uli nagluk kipaigali nebegali bobigu douk nyihihichihi nyih hanuwi amudak utam douk chohwalam umu salfa uli hape hanuwimu. Enyudak nebenyi mahin nyanu anudak nenek lohumech uli profet douk achalik chowachech chabih cholu agudak bobigu. Ali agnabuk echech 3-poleich eke chupe chunomnek nebehi nyih nyumnegwih webus eheh nyumneh. \s1 Nebetali Kot Tatoglu \p \v 11 Wakuli yek yatiku enen nebenyi chagalihwinyi sia king omi atum hapenyin uli nyakus. Ali ananu diginali netemu enyudak sia. Ali apudak atap panu iluh heven chalhwasumanaguk chanak chawichuk. \v 12 Ali yek yatik echudak chanatimaguk chagak uli. Echebuk douk yeguh hwakihechi\f + \fr 20:12 \ft Tik futnot Rev 11:18.\f* chanu yeguh wakechi cheyotu halakatimu enyudak nebenyi sia nyakus umu. Ali onou bumeb wonejik. Ali okwudak onok buk douk echebuk elpech douk eke chupe kalbu eheh nyumneh uli echechiguh yeguh hwotemeyokwi chopuk kwonejik. Ali anudak netemu enyudak nebenyi sia uli natik enenyi enen pasin nyetemu oudak bumeb uli douk echudak elpech chape cheneken uli. Ali anan nenemech balan nyanokwnumech umu nyanatimaguk enenyi enen douk echech chape cheneken uli. \v 13 Ali chanatimaguk chagak uli douk seiwak chagak yous ali echechiluh yegechiweluh hlalaguk yous uli wata chatukemaguk yous chaitak chaltowi. Ali chanatimaguk chagak uli douk chagak chanak chape agundak chagak uli chanak chapemaluli wata chaitak chaltowi. Echech chaitaki chape ali anudak netemu sia uli nenemech balan chanatimaguk atin ati nyanubu nyanokwnumech umu enenyi enen pasin uli moul echech chape cheneken uli. \v 14 Ali gak nyanu agundak chagak uli chapemu gnonowachak gnagluk agudak bobigu douk nyih hape hanuwiagali. Agudak bobigu agag douk eke elpech chubih ali wata chugak anah alagun umu. \v 15 Wakuli sapos enech elpech echechich yeguh kobi chutemu okwudak buk douk echudak elpech douk eke chupe eheh nyumneh uli echechiguh yeguh hwutemeyok ulimu, echech eke chunowachak chuglu \c 21 \s1 Nupoleibul Wabul Heven Uli Nupoleib Amnab \p \v 1 Douk enyudak nyanakuk ali yek yatiku nupoleibul wabul heven blanu nupoleib amnab chape. Blalik uli wabul heven blanu balik uli amnab chanu yous chanubu chanak chawichuk ali watak enech chupe e. \v 2 Wakuli yek yatiku abuldak dudukabul wabul Jerusalem. Ababul douk blapeli agundak God napemu ali blatukemaguk iluh heven blape blagluki. Abuldak wabul douk chaginohwabul kobi douk onok almatok douk kwanoginoh kwonek dudukeh atih luseh ali kwapemu kwunu okwokwinu alman chunasupaluli. \v 3 Ali yek yemnek anagu nigu agnabuk enyudak nebenyi sia nyakus umu. Ali enyudak elpen nyeyagwlehi uli nyakli, “Ipak pumnek! Nameitu God douk a nanu elpech chape atugun! Ali anan eke nunech chupe ali echech eke chupe ananich atich elpech. Ali anan eke nupe echechinu nebenali God. \v 4 Ali anan eke nunubul-umechuk abih echechis nabes ali echech eke kobi wata chugak ati, wak. Ali echechiluh apaluh eke kobi wata yoweluh ali chumnek eneh nyih ali chuleh, wak. Nyanatimaguk enenyi enen douk seiwak nyape nyatoglomu elpech uli douk anyanubu nyanak nyawichuk.” \p \v 5 Wakuli anudak nape enyudak nebenyi sia uli nakli, “Ipak pumnek! Nameitu yek yenek chanatimaguk enechi enech echudak chape iluh atap uli chatoglu nupoleich!” Ali anan wata chopuk naklipe nakli, “Nyak nyuwemu enyudak balan douk dukwechuk nyemneken uli anap chup. Umu moneken, enyudak balan douk nyanubu adulin ali nyanokwnumu elpech chumneken ali chuhwen dadag chugipechen.” \v 6 Ali anan naklipe chopuk nakli, “Echudak enechi enech douk achatoglu chatuh! Seiwak bawagas umu chanatimaguk enechi enech echudak watak enech chutoglu chupe e wakuli yek ayape. Ali kwali chopuk eke ipe aliga hugikuk uli nyumnah hutoglu. Ali meinyi elpen abal blugahogen uli, yek eke iken anabal abal nyubalah meyoh. Enyen kobi nyutalubal, wak. Abaldak abal douk blakih atap meyoh uli. Ababal douk eke elpech chubalah ali chupe kalbu eheh nyumneh uli. \v 7 Ali meinyi elpen douk nyiyotu dodogowin atin nyunek wanoh nyubo yowenyi nyubihuk uli, enyen eke nyuglemu chunatimaguk yekich yopichi echudak. Ali yek eke ipe enyen nyenek lotumeuli God, ali enyen eke nyupe yekin batowin. \v 8 Wakuli echebuk douk elgeich ali wata chatanamu chenek yowenyi uli, chunu echebuk douk wo chusuh yekin balan dadag chugipechen uli e, chunu echebuk douk chenek enenyi enen yowenyi uli, chunu echebuk douk chabo kipaichi elpech chagak uli, chunu echebuk douk chanasonukeh umu chanak hwaloh uli, chunu echebuk douk chenek ouluh uli, chunu echebuk douk chenek enenyi enen yowenyi marila uli, chunu echebuk douk chenek lotumu echudak douk wo adulimi god omi uli e, chunu echebuk douk chenek lohumech uli, echech chunatimaguk eke chunak chupe agudak bobigu douk nyihihichihi nyih hape hanuiagali. Agudak bobigu agag douk eke elpech chubih ali wata chugak anah alagun umu.” \s1 Nupoleibul Wabul Jerusalem \p \v 9 Ali enen ensel umu echudak 7-poleich enselahas douk chasuh chanubu chagikuk uli 7-poleich chanubu yowechi echudak uli nyanaki ali nyaklipe nyakli, “Nyak yowi ali igilapenyu Nugan Sipsip enyenyik almatok.” \v 10 Ali God ananin Michin nyatoglome dodogowin atin ali agnabuk yek kobi douk yonobek yomnis umu. Ali enyudak ensel nyalawe wanak walto ananu nebenali lounali maunten. Ali enyen nyogilape abuldak God ananibul dudukabul wabul Jerusalem. Ababul douk blapeli agundak God napemu ali blatukemaguk iluh heven blape blagluki. \v 11 Ali agundak douk God nanubu dodogowinu ali nohiyatik umu gnohiyatik numun abuldak wabul. Ali ababul blaglak anagun sik kobi douk anam dudukam utam douk chatalum nebebali utabal uli moglak umu. Ali chopuk, ababul blaglak kobi douk anam utam jaspa manu glas chaglak umu. \v 12 Ali asudak banis douk sene banis umu abuldak nebebuli wabul uli douk sanubu nebebesi ali loulousi salto gani iluh. Ali 12-poleich duahas chape asudak banis. Ali chopuk, 12-poleich enselahas cheyotu chenek was umu echudak 12-poleich duahas. Ali asudak 12-poleis awilasich elpech douk saitaki Israel uli asasich yeguh chetemu echudak 12-poleich duahas. \v 13 Ali 3-poleich duahas chape gani woblahahis umu banis douk sape satik aun nakihumalimu. Ali 3-poleich chape chatik saut, 3-poleich chape chatik not, ali 3-poleich chape chatik aun nabuh umu. \v 14 Abuldak nebebuli wabul ababulis banis agundak atapis umu douk setemu 12-poleibal utabal umu blahwas satau dadag uli. Ali enyudak Nugan Sipsip enyenyim 12-poleim aposel douk likuk enyen nyataliham umu hunak huklipech God ananin balan uli amamich yeguh chetemu abaldak 12-poleibal utabal. \p \v 15 Ali enyudak ensel douk nyane weyagwleh uli nyasuh anagu stik douk chenekagu gol ulimu chape chasuh wikah umu echudak agali. Enyen nyakli nyusuh wikah umu abuldak nebebuli wabul blunu asudak nebesi banis sunu echudak duahas douk chape banis uli. \v 16 Abuldak nebebuli wabul loubul umu blanu agundak nebebul umu douk blanubu alagun ati. Ali enyudak ensel nyaku enyenyigu stik ali nyasuh wikah umu abuldak wabul. Ali douk enyen nyasuh wikah ali blanatimaguk agundak loubul umu blanu nebebul umu blanu agundak atap blalto iluh umu douk blanubu alagun ati. Ali chasuh wikah umu, ababul douk blanubu louloubuli halakatimu 2,200 kilomita. \v 17 Ali enyen nyasuh wikah umu banis chopuk. Ali agundak atap salto iluh umu douk halakatimu 144 mita. Agudak stik enyen nyasuh wikah umu asudak banis uli douk agudakmali douk elpech isave chasuh wikah umu echudak ulimu. \v 18 Ali asudak banis douk chenekas abaldak utabal atubal douk chohwalabal umu jaspa uli. Ali wabul ababul yet chenekabul chakwu yopuli gol douk laglak ali lohiyatik kobi glasumali. \v 19 Atapis umu asudak banis douk chenekas umu chunek banisumu abuldak wabul uli douk chenekas dadag. Ali chaginohwas wolobaibali silisili ibal dudukabal utabal douk chatalubal nebebali utabal uli. Malik uli utam douk makus atap umu masuh asudak banis uli douk jaspa. Ali namba 2-im douk blupoleimi douk chohwalam umu sapaia uli. Ali namba 3-im douk chagalihwimi douk chohwalam umu aget uli, ali namba 4-im douk grinpoleimi douk chohwalam umu emeral uli. \v 20 Ali namba 5-im douk anagunim umu owichibalim ali anagunim umu chagalihwim. Amam douk chohwalam umu sadonikis uli. Ali namba 6-im douk owichibalimi douk chohwalam umu konilian uli. Ali namba 7-im douk okigwanaluhimi douk chohwalam umu krisolait uli, ali namba 8-im douk sik grinpoleimi douk chohwalam umu beril uli. Ali namba 9-im douk anam sik okigwanaluhimi douk chohwalam umu topas uli, ali namba 10-im douk anagunim umu grinpoleim ali anagunim umu okigwanaluhim uli. Ali amam douk chohwalam umu krisopres uli. Ali namba 11-im douk anam sik blupoleimi douk chohwalam umu haiasin uli, ali namba 12-im douk anam sik owichibalimi utam chohwalam umu ametis uli. \v 21 Ali echudak 12-poleich duahas douk chenekech chakwu 12-poleib chagalihwibi nebebebi weyoub douk chatalub nebebali utabal uli. Ali echudak duahas atin ati chenekech chakwu atutu ati nebegwi weyoubig douk chohwalab umu pel uli. Ali ahudak nebehi yah douk hape abuldak nebebuli wabul uli douk chenekah dudukal gol ali ahah hape kobi glas\f + \fr 21:21 \ft Aldak gol alal douk anal sik. Elpech chutulul umu, echechis nabes eke sunak hwusunakuk kobi chape numun wilpat chenek banisumotu glas uli chatik glas nabes hwusanakuk chatik aduk umu.\f* umu. \p \v 22 Ali yek wo itik God ananitu nebetali wilpat tutau abuldak wabul e, wak. Umu moneken, Diginali God anan douk nanubu Dodogowinali uli nanu Nugan Sipsip amam yet hape kobi God ananitu wilpat umu. \v 23 Ali abuldak wabul moul eke kobi enen umu wah hutau hutulubul umu o wabinu aun nuglak ali hwalalagun umu, wak. Umu moneken, agundak douk God nanubu dodogowinu ali nohiyatik umu, agagun yet eke gnunek blunatimaguk abuldak wabul bluglak ali hwalalagun. Ali chopuk, enyudak Nugan sipsip enyen yet nyaglak kobi douk lam umu ali nyenekagun hwalalagun abuldak wabul. \v 24 Ali chanatimaguk elpech chape wolobainyi kantri uli eke abuldak wabul bluhiyatik-umech ali echech eke chunatulugun ali chulahe. Ali amam king douk hape apudak atap uli eke hulau amamibal utabal blunu chunatimaguk enechi enech amamich yopichi echudak hunak huwich abuldak wabul umu hakli hutuk God ananin yeul nyukih. \v 25 Ali nyumnegwih, abuldak wabulich duahas eke chunejik chupe namobuk ati. Umu moneken, agnabuk webus eke kobi anabus, wak. \v 26 Ali chanatimaguk elpech chape nyanatimaguk kantri uli eke chulau echechibal utabal blunu yopuhi jah chuwich abuldak wabul umu chutuk God ananin yeul nyukih. \v 27 Wakuli chunatimaguk enechi enech chabosusih uli yowechi echudak, chunu echebuk elpech douk chenek enenyi enen yowenyi uli, chunu echebuk douk chenek loh umu kipaichi uli eke kobi chuwich abuldak wabul, wak. Wakuli echebuk elpech douk echechich yeguh chetemu Nugan sipsip enyenyik buk uli echech atich eke chuwich abuldak wabul. Okwudak buk okwok douk echebuk elpech douk eke chupe kalbu eheh nyumneh uli echechiguh yeguh hwotemeyokwi. \c 22 \s1 Wolubibal Abal Blanu Chulkwip Peil Lowag Uli Douk Eke Elpech Chichah Ali Chupe Kalbaluli \p \v 1 Wakuli enyudak ensel wata chopuk nyagilape anabu nebebali wolub. Abudak wolub chopuk douk banubu baglak kobi douk glas saglak umu. Ali elpech chuwak abal abudak wolub uli eke chupe kalbu eheh nyumneh. Abudak wolub douk botobeli agundak enyudak nebenyi sia douk God nanu Nugan Sipsip hetemeyenyi nyakus umu. \v 2 Ali abab bau banak olokohwunih umu ahudak nebehi yah douk hape abuldak wabul uli. Ali enech lowas chatau wibul wobul abudak wolub. Ali echebuk elpech douk chuwak chulkwip peil echudak lowas uli eke chupe kalbu eheh nyumneh. Ali chulkwip isave peil banatimaguk aub enen yohwlegul. Ali echechis chus eke sunek chunatimaguk anagali anagu sig genekech uli elpech douk chape nyanatimaguk kantri uli chutoglu yopich. \v 3 Ali chunatimaguk enechi enech yowechi echudak chunu elpech douk God nanubu nalimu iluh nakli wakech uli eke kobi enech chukus abuldak nebebuli wabul, wak. \p Wakuli God nunu Nugan Sipsip amamin nebenyi sia eke nyukus ablabuk wabul. Ali echebuk douk chenek God ananin moul uli eke chupe chune lotumanu. \v 4 Echech eke chutik ananigu yamagu ali ananin yeul eke nyutemu echechigas wahegas. \v 5 Ali agnabuk webus eke kobi anabus ali echech eke kobi chuhemu enech lepoguhwas, wak. Ali moul eke kobi enen umu wah hutau umu hunekagun hwalalagun umu, wak. Umu moneken, agundak douk Diginali God nanubu nohiyatik umu eke gnuhiyatik-umech. Ali echebuk douk chenek ananin moul uli eke chupe nebechi king eheh nyumneh. \s1 Jisas Ahalakatimu Nunaki \p \v 6 Ali enyudak ensel nyaklipe nyakli, “Enyudak nyanatimaguk balan douk nyak anyenyemu okwudak buk uli douk nyanubu adulin atin. Ali enyen douk nyanubu nyanokwnumu chunatimaguk elpech chumneken ali chuhwen dadag chugipechen. Ali diginali, anan douk God douk isave nohul amam profet umu hunak huklipech ananin balan uli. Anan nakagasi ananin ensel nyanakimu nyugilapu chunatimaguk chenek ananin moul ulimu chunatimaguk echudak douk ahalakatimu chutogloluli.” \p \v 7 Ali Jisas nakli, “Mnek, yek douk ahalakatimu inaku itoglomepu. Ali echebuk elpech douk chugipech God ananin balan nyetemu okwudak buk uli douk nyaklimu echudak douk eke chutogloluli, echech iken chunehilau.” \p \v 8 Ali yek Jon, yek yet yemnek nyanatimaguk balan ali yatik chanatimaguk echudak douk yechemu okwudak buk uli. Ali douk yemnek enyudak balan ali chopuk yatik echudak chanatimaguk iyuh ali yabih yoduk ohlubus halakatimu enyudak ensel douk dukwechuk nyape nyogilape chanatimaguk echudak uli enyenyiluh yaliluh ali yakli inek lotumen. \v 9 Wakuli enyen nyaklipe nyakli, “Nyak kobi nyunek lotumu yek, wak! Yek yanu nyak wanu nyakim sahlim amam profet, manu chanatimaguk elpech douk isave chagipech enyudak balan douk nyetemu okwudak buk uli, apak manatimaguk douk monek atin moulaluli. Douk namudak ali nyak nyunek lotumu God atunu!” \v 10 Ali enyen nyaklipe nyakli, “Nyak kobi nyubechuk enyudak God ananin balan douk nyetemu okwudak buk uli, wak. Umu moneken, abudak nyultab douk God nakli nunek echudak douk chetemu okwudak buk uli chutoglomu douk abanaki halakati. \v 11 Douk namudak ali echebuk elpech douk chenek yowenyi uli imas chupemu chunek yowenyi namobuk ati. Ali echebuk douk chenek enenyi enen nyanubu nyanabosusih uli yowenyi uli imas chupemu chunek yowenyi namobuk ati. Ali echebuk elpech douk chenek yopinyi uli imas chupemu chunek yopinyi namobuk ati. Ali echebuk elpech douk chape God ananich atich uli imas chunubu chupe ananich atich.” \p \v 12 Ali Jisas nakli, “Mnek! Yek douk ahalakatimu inaku. Ali yek eke ilawogu echudak umu iku chunatimaguk elpech atin atimu ibemech nyunatimaguk enenyi enen yopinyi o yowenyi pasin echech chape cheneken uli. \v 13 Douk seiwak bawagas umu chanatimaguk enechi enech echudak watak enech chupe e, wakuli yek ayape. Ali kwali chopuk yek eke ipe aliga hugikuk uli nyumnah hutoglu. \p \v 14 Ali echebuk elpech douk isave chanokwlupu echechih luseh hatoglu yopih uli, echech wosik chunehilau. Umu moneken, echech eke chulau namba umu chuwak epudak chulkwip douk peil enyudak lowag douk eke chipah ali chupe kalbu eheh nyumneh uli. Ali chopuk, echech wosik eke chunak chuwich abuldak wabulich duahas ali chuwich chupe numun. \v 15 Wakuli echebuk douk chenek yowenyi ablanyinyi pasin uli chunu echebuk douk chenek ouluh atuluh uli, chunu echebuk douk chenek enenyi enen marila uli, chunu echebuk douk isave chanasonukeh umu chanak hwaloh uli, chunu echebuk douk chabo kipaichi chagak uli, chunu echebuk douk chenek lotumu wo adulimi god omi uli e, chunu chunatimaguk elpech douk echechip ulkwip panosuh enyudak pasin umu chunek loh umu kipaichi elpech umu ali chagipechen cheneken uli, echech eke kobi chuwich abuldak wabul, wak. Echech eke chupeik aduk. \p \v 16 Ali douk yek Jisas yakagasu enyudak yekin ensel nyanakumogu ipak ali nyaklipepamu enyudak enenyi enen douk nyetemu okwudak buk uli ipak God ananipu elpech. Yek douk Devit ananiwe bahlaninu douk yaitaki ananip awilop uli. Ali yek douk okwudak unuk douk kwonohwalomu kwaginech uli.” \p \v 17 Ali God ananin Michin nyanu Nugan Sipsip enyenyik almatok\f + \fr 22:17 \ft Enyudak balan umu Nugan Sipsip enyenyik almatok douk nyakli woblen balan umu God ananich elpech.\f* chakli. “Yowi!” Ali echebuk elpech douk chumnek enyudak balan uli chopuk imas chukli. “Yowi!” Ali echebuk elpech douk abal blugahogech uli imas chunaki ali chuwak abaldak abal douk eke elpech chubalah ali chupe kalbu eheh nyumneh uli. Ababal God eke nukechabal meyoh. Echech eke kobi chutalubal, wak. \s1 Nyagikuk uli Balan \p \v 18 Ali yek Jon yakli iklipech enyudak dodogowinyi balan chunatimaguk elpech douk chemnek God ananin balan douk nyetemu okwudak buk uli. Enyudak balan douk nyaklimu enechi enech echudak douk eke chutogloluli. Balan enyudak. Sapos enen elpen nyuwanuh enen kipainyi balan alagun umu enyudak balan douk yek yenyemu nyetemu okwudak buk ulimu, God eke nunek yowechi echudak chutoglomen namudak. Enechi enech yowechi echudak douk okwudak buk kwakliech uli eke chunek elpech chumnek nebehi nyih uli, God eke wata nichani-pamomu enyebuk elpen enyenyin yowenyi pe ali eke chutoglomu enyen atin. \v 19 Ali chopuk, sapos enen elpen nyukli nyutukuk enen God ananin balan douk yek yenyemu nyetemu okwudak buk ulimu, God eke kobi nukli wosik umu enyen nyunak nyuwich nyunodi enep chulkwip douk peil enyudak lowag douk eke elpech chipah ali chupe kalbu eheh nyumneh uli, wak. Ali enyen eke kobi nyuwich nyupe abuldak ananibul yopubuli wabul douk balan nyetemu okwudak buk uli nyakliabul uli. \p \v 20 Ali anudak alman douk naklipapamu chanatimaguk enechi enech echudak douk chetemu okwudak buk uli nakli, “Aduligu atugu, yek douk ahalakatimu inaku!” \p Adul, Diginyali Jisas, nyak nyunaki! \p \v 21 Ali yek yakli Diginali Jisas nunu ipak punatimaguk God ananipu elpech nupe ali nugakomepu meyoh. Adul.