\id 2TH - Bukiyip (Central Dialect "Mountain Arapesh") NT [ape] -Papua New Guinea 1994 (web version -2013) \h 2 TESALONAIKA \toc1 Sagikuk Uli Pas Pol Nenekas Umu Echech Tesalonaika Uli \toc2 2 Tesalonaika \toc3 2 Te \mt1 SAGIKUK ULI PAS POL NENEKAS UMU ECHECH TESALONAIKA ULI \imt1 Banenyi balan umu enyudak balan Pol nagikuk neneken nyanamu echech Tesalonaika uli \ip 1:1-2 Pol naklipech yopinyi balan umu God nunu Jisas Krais hugakomu echech Tesalonaika \ip 1:3-12 Pol nenek tenkyumu God umu echech ali nenek betenumech \ip 2:1-17 Alman eke nichegeik God ananin balan uli eke nunaki \ip 3:1-15 Echech Kristen kobi chupe meyoh, wak. Echech imas chunek moul umu chugakomu echech yet chunu kipaichi alagun \ip 3:16-18 Nyatuh uli balan \c 1 \p \v 1 Yek Pol yanu Sailas uli Timoti mape agundak ali yek Pol yenyemu asudak apakis pas sanamagu ipak God ananipu elpech pape Tesalonaika uli. Apak monekasumagu ipak douk penek pas apakinu Aninu God nanu Diginali Jisas Krais uli. \v 2 Apak makli apakinu Aninu God nunu Diginali Jisas Krais hugakomepu meyoh ali ipakiluh apaluh hlulu kalbu. \s1 Pol Nenek Tenkyumu God Umu Echech Tesalonaika Cheyotu Dadag Chasah Enenyi Enen Hevimu \p \v 3 O ipak apakipu elpech, likuk ipak pasuh God ananin balan kwalowi ati. Wakuli nameitu, ipak panubu pahwen dadag pagipechen pechalakuk likuk palik pagipechen umu. Ali likuk ipakiluh apaluh hlanasuh ipak atin ati kwalowi ati. Wakuli nameitu ipak pechalakuk likuk palik pape peneken umu. Douk namudak ali wihlu wehlu apak imas ulkwip pulomu ipak ali munek tenkyumu God. Ali enyen douk wosik umu apak monek namudak umu. \v 4 Ali ipak douk penek namudak ali apak manak wolobaigunmu manu wolobaichi God ananich elpech mapemu, apak isave maklipech umu ipak ali matuk ipakich yeguh chakih. Apak isave maklipech umu wolobainyi enenyi enen yowenyi douk ipakich birua cheneken umu ipak uli nyanu wolobainyi hevi douk nyatoglomepu nyenekepu pemnek nebehi nyih uli. Ali apak makli ipak isave pasuh God ananin balan dadag pagipechen ali peyotu dodogowipu pasah nyanatimaguk hevi douk nyatoglo-mepaluli. \s1 God Eke Nugipech Duldulin Atin Pasin Ali Nunek Skelim Umu Apak Elpech \p \v 5 Ali enyebuk douk nyatoglomu ipak uli douk nyagilapapamu God isave nenek duldulin atin pasin ali nenek skelim umu ipakin pasin. Ali ipak douk pemnek nebehi nyih umu moneken, ipak pakli puwich umu agundak God nupe nebenalimu ananich elpech umu. Ali anan eke nunekepu punubu punokwnumu puwich pupe agnabuk ananich elpech chupemu. \v 6 Ali God eke nunek duldulin atin pasin namudak. Anan eke nunek skelim umu echebuk elpech douk isave chenek yowenyimu ipak uli ali nukli echech chenek yowenyi. Ali anan eke wata nubeyenyumech nunekech chumnek nebehi nyih. \v 7 Ali anan eke nukwachih-epamu enyudak hevi ali eke wata pupemu wikap. Ali apak alagun, anan eke nunekumapu namudak ati. God eke nunekumapu enyudak ahabuk nyumnah Diginali Jisas nunali ananich dodogowichi ensel chutukemaguk iluh heven chutoglu yopugunmu ahi. Ali anan eke chutulunu nunubu nuhiyatiki ali nunaki kobi douk nebehi nyih hanunali glug glug nanakimu. \v 8 Ali ahabuk nyumnah anan eke nunaki ali nubo echebuk elpech douk wo chudukemu God uli e chunu echebuk douk wo chugipech apakinu Diginali Jisas ananin yopinyi balan uli e. \v 9 Anan eke nech nebegun. Ali anan eke nukli wakechuk ali echech eke kobi chunak chupe anan napemu ali chutik agundak anan nunubu nuhiyatik umu, wak. Echech eke chunak chupe kipaigunmu ali chupe chumnek nebehi nyih ali chupe sisahw eheh nyumneh. \v 10 Ali ahabuk nyumnah wolobaichi eke chutuk ananin yeul nyukih. Ali apak munatimaguk ananipu douk magipech ananin balan uli eke mutuk ananin yeul nyukih ali mukli anan douk yopuyopunali Diginali ali munehilaumanu. Ali ipak alagun eke putulunu ali putuk ananin yeul nyukih. Umu moneken, likuk apak manaku maklipepu ananin balan ali ipak pahwen pagipechen. \p \v 11 Douk namudak ali wihlu wehlu apak monek beten umu apakinu God umu nugakomepu. Apak monek beten makli anan douk seiwak nonohwal-epaluli nunekepu punek yopinyi atin pasin anan nohwalepamu puneken uli. Ali anan nugakomepu nunekepu dodogowipamu punek nyunatimaguk yopinyi pasin ipak oub baitakumen uli. Ali umu pusuh ananin balan dadag pugipechen. Namudak ali apak masolikanamu nipahul umu punek nyunatimaguk yopinyi moul uli pasin. \v 12 Apak monek betenumepamu makli apakinu God nunu Diginali Jisas Krais hugakomepu meyoh hunekepu dodogowipu ali putuk Jisas ananin yeul nyukih. Ali Jisas chopuk nutuk ipakich yeguh chukih. \c 2 \s1 Ananu Alman Douk Eke Nubo God Ananin Balan Nyubihuk Uli Eke Nutoglu \p \v 1-2 Ipak apakipu elpech! Yek yakli iklipepu enen balan umu ahabuk nyumnah apakinu Diginali Jisas Krais nutanamali ali apak munak munanu mupe atugun ahi. Ipak pumnek! Ati enech elpech douk chenek lohumepu chakli ahudak nyumnah apakinu Diginali nunaki ahi douk ahatoglu. Ali yek wo idukemech e, meichi elpech chenek lohumepu chaklipepu namudak? Enech chaklipech God ananin balan uli chaklipepu, o enech kipaichi chaklipepu? Waka enech chenek lohumepu chaklipepu chakli apak menyemagu anas pas sanakumagu ipak? Ipak loguh kobi hwunechlukepu ali apaluh kobi yoweluh, wak. \v 3 Ipak kobi pumnek echechin balan, wak. Echech douk chenek lohumepu. Ahudak nyumnah douk wata hutoglu e. Susubati wolobaichi elpech eke chulik chukliwakuk God ananin balan chutukemenyuk. Ali chopuk, ananu alman douk eke nubo God ananin lo nyubihuk uli eke nulik nutoglu yopugunmu iyuh. Anan eke nulik nunaki ali ahudak nyumnah eke adakio hutoglu. Wakuli anan douk God anatalih-anamu nunak nupe yowebuli wabul hel. \v 4 Ali anan eke nutuk ananin yeul nyukih ali nukli chunatimaguk elpech imas chutukemaguk God nunu enechi enech walehas uli lowohem hunu bahas douk elpech cheglemech chape chenek lotumech uli ali chutuk ananin atin yeul nyukih. Ali anan eke nuwich God ananitu nebetali wilpat ali nupe nunek lohumech nukli nanubu anan atunu douk Nebenali God. \p \v 5 Ati ipak eke ulkwip apekepaguk umu enyudak nyanatimaguk balan douk ababuk nyultab yek yanaku yanepu mape ali yaklipepeyen uli? Wak. Ipak douk padukemen enyudak balan douk nyaklimu anudak douk eke nubo God ananin lo nyubihuk uli. \v 6 Ali nameitu anudak alman douk wata nunaki e. Anan douk enen elpen\f + \fr 2:6 \ft Enech chadukemech uli elpech chakli enyudak elpen nyagahumanu yah anudak alman uli douk God ananin Michin. Ali enech chakli enen God ananin ensel.\f* nyagahumanu ananih yah ali anan dakio wo nunaki e. Ali ipak douk padukemen enyudak elpen. Ali ahudak duldulih nyumnah God nakliahi hutoglu ali ahudak atuh anudak alman douk eke nubo God ananin balan nyubihuk uli eke nutoglu yopugunmu. \v 7 Ali nameitu enyudak pasin umu chekenyuk agabus God ananin lo umu douk anyatoglu ali nyonobechuk nyape. Enyen eke nyunobechuk nyupe aliga ababuk nyultab chulawaguk enyudak elpen nyagahumanu yah uli. \v 8 Ali anudak douk eke nubo God ananin balan nyubihuk uli eke nutoglu yopugunmu. Wakuli Diginali Jisas eke nutoglu yopugunmu ali eke wolobaichi elpech chutulunu nunubu nuhiyatiki ali nunaki. Ali anan eke nuhepich anudak alman yap atup ali nonu nugak. Ali agundak Jisas nanubu nohiyatik umu eke gnunubu gnonu gnichagianaguk. \v 9 Ali Satan eke nugakomanu nunekanu dodogowinu ali nunaki nupe nunek loh umu wolobaichi elpech. Anan eke nunek wolobainyi God atunu neneken uli moul umu elpech chutulin ali loguh hwunechlukech chukli adul anan douk God nagakomanu ali dakio neneken. \v 10 Anan eke nunek enenyi enen yowenyimu nunek loh umu echebuk elpech douk chape chagimu ahudak yah umu chugak chunak chuwichuk uli. Echech eke chutik anudak douk eke nubo God ananin balan nyubihuk uli ananin moul ali chusuh ananin balan. Wakuli echech eke chugak. Umu moneken, echech chakli wak umu chusuh God ananin adulin atinyi balan ali anan wata nunalawech chutanamali chupe kalbu e. \v 11 Douk namudak ali God eke nuhul echechiluh apaluh umu chusuh anudak douk eke nubouk God ananin balan nyubihuk uli ananin lohwin balan chugipechen. \v 12 Ali God eke nunekumech nebetali kot echech chunatimaguk ali eke nech nubemech enenyi enen yowenyi echech cheneken uli. Umu moneken, echech douk wo chusuh adulin balan chugipechen e, wak. Echech chenehilaumu chunek enenyi enen yowenyi. \s1 God Douk Aseiwak Nanatalih-epamu Nunalawepu Pupe Kalbu \p \v 13 Ipak apakipu elpech, apakinu Diginali douk nanubu ulkum manohwepu. Douk seiwak bawagas umu God ananatalih-epamu nunalawepu putanamali pupe kalbu. Ali ananin Michin nyawichepu ali nyanalawepamu pupe ananipu atipu. Ali ipak pasuh ananin adulin balan pagipechen. Douk namudak ali wihlu wehlu apak imas munek betenumepu ali munek tenkyumu God umu ipak. \v 14 Anan douk nohwalepu ali naklipu apak manaku maklipepu ananin yopinyi balan. Anan nohwalepamu punu apakinu Diginali Jisas Krais pupe kalbu ali punanu pulau agundak anan nanubu nohiyatik umu gnunu ananin nebenyi yeul. Ali ipak alagun eke pupe kobi anan umu. \v 15 Douk namudak ali ipak apakipu elpech! Ipak imas piyotu dodogowipu ali puhwen dadag enyudak yopinyi balan douk likuk apak monek skulumepu maklipepeyen uli nyunu enyebuk douk isave menyemagu pas uli. \p \v 16-17 Ali apak makli apakinu Diginali Jisas Krais anan yet nunu aninu God hugakomepu. Anan douk ulkum manohwapu nagakomapu meyoh ali nenekapu apakiluh apaluh hlalu kalbu eheh nyumneh. Ali mape ulkwip polomu agundak douk manubu madukemech umu kwali anan eke nunalawapu munak mupe kalbamu. Ali apak makli Jisas Krais nunu God hunek ipakiluh apaluh hlulu kalbu. Ali hunekepu dodogowipamu punek enenyi enen yopinyi atin pasin uli moul. Ali chopuk umu piyagwleh yopinyi atin balan. \c 3 \s1 Ipak Punek Beten Umu God Nugakomu Apak \p \v 1 O ipak apakipu elpech! Yek yakli iklipepu enen nyagikuk uli balan. Balan enyudak. Ipak punek beten umu apak umu apakinu Diginali ananin yopinyi balan nyulahe nyunak wisnabul wolobaigunmu. Ali nyunek yopinyi moul numun wolobaichi elpech echechiluh apaluh ali nyulau nebenyi yeul kobi douk enyen anyalawen agnabuk ipakumomu. \v 2 Ali chopuk, punek betenumapamu amudak henek yowenyi atin uli hunu amabuk douk hakli wak umu apak munek God ananin moul uli kobi hunek enen yowenyimu apak. Umu moneken, wo chunatimaguk elpech chusuh God ananin balan chugipechen e, wak. \v 3 Wakuli apakinu Diginali isave nagipechen kalbu nyanatimaguk ananin balan. Douk namudak ali anan eke nunek banisumepamu yowenali ali nunekepu piyotu dodogowipu. \v 4 Ali apak douk monek pas Diginali ali manubu madukemech umu ipak douk apape penek nyanatimaguk pasin apak maklipepamu puneken uli. Ali ipak eke pupemu puneken namobuk ati. \v 5 Ali apak makli Diginali nugakomepu ali ipakip ulkwip pulomu enyudak balan. Balan enyudak. Ipak imas ulkwip punosuh God. Ali chopuk, ipak ulkwip pulomu agundak eke Krais nugakomepu ali punubu piyotu dodogowipu ababuk nyultab hevi nyukli nyutoglomepamu. \s1 Ipak Punatimaguk Imas Punek Moul \p \v 6 O ipak apakipu elpech! Apak douk Diginali Jisas Krais nakapu namba umu munek ananin moul. Douk namudak ali apak maklipepu dodogowinyi balan umu pugipechen. Balan enyudak. Sapos ipak enech chasuh Krais ananin balan wakuli echech chape meyoh wo chunek moul uli e, ipak kobi punech punechlepu, wak. Echech douk wo chugipech enyebuk balan likuk apak maklipepeyen uli e. \v 7-8 Ipak yet douk padukemech umu agundak likuk apak manaku manu ipak mapemu. Apak wo mupe meyoh e, wak. Apak monek moul nyumnah wab ali wo mulau ipakich kakwich meyoh e, wak. Apak matalich ali ipak dakio pakapeyech. Ali apak monek nebenyi moul nyumnegwih webus umu makli wak umu mukepu hevi umu pukapu kakwich uli utabal, wak. Douk namudak ali ipak imas pugipech apakin pasin umu punek moul dodogowipu atipu. \v 9 Ali enyen douk wosik umu apak muklipepamu pukapu utabal uli kakwich umu. Wakuli apak makli wak. Apak makli munek moul dodogowipu atupu nyumnah wab umu mugilapepamu pugipech apak punek moul namudak ati. \v 10 Likuk ababuk nyultab apak manaku manu ipak mapemu, apak maklipepamu echebuk elpech douk chakli wak umu chunek moul uli. Apak makli ipak kobi pukech enech kakwich chichah, wak. \p \v 11 Wakuli apak douk momnek umu olokohun umu ipak, enech elpech chape meyoh wo chunek moul e. Ali echech chape cheneyagu kipaichi echech atubul wabulich. \v 12 Ali apak douk apakinu Diginali Jisas Krais nakapu namba umu munek ananin moul. Douk namudak ali apak maklipech dodogowinyi balan echebuk elpech umu chugipechen. Apak makli wak umu chulahe ali chupe chiyagwleh enyudakmali balan, wak. Apak makli chupe kalbu chunonek echechin moul umu chunokwalmu echechich kakwich. \v 13 Wakuli ipak apakipu elpech kobi puneiles umu punek yopinyi pasin uli moul umu, wak. \p \v 14 Ali echebuk elpech douk chukli wak umu chugipech enyudak apakin balan nyetemu asudak pas uli, echebuk ipak pudukemu yeguhwich umu ali kobi punech punechlepu, wak. Ipak punek namudak ali echech eke ablan nyilech ali wata chumnek yopinyi balan chugipechen. \v 15 Wakuli ipak kobi pukli echech douk ipakich birua, wak. Ipak imas punek tin pukli echech douk ipakich sachich owachich ali puklipech chokubul umu chumnek yopinyi balan chugipechen. \s1 Nyagikuk Uli Balan \p \v 16 Diginali anan douk bawagas umu apak apaluh hlalu kalbamu. Ali apak makli anan yet nunek ipakiluh apaluh hlulu kalbu wihlu wehlu. Ali punak meiguni ali moneken nyutoglo-mepamu, ipak eke kobi elgeipu, wak. Ali chopuk makli Diginali nunu ipak punatimaguk nupe. \p \v 17 Ali yek Pol yet yowemu enyudak balan yekis wis. Yek yakli gude ipak panatimaguk. Yek yet isave yowemu yekin yeul sanatimaguk yekis pas namudak umu inek yekigu mag umu putulugu pukli adul asas douk yekis pas. \p \v 18 Ali yek yakli apakinu Diginali Jisas Krais nugakomepu meyoh ipak punatimaguk.