\id 2PE - Bukiyip (Central Dialect "Mountain Arapesh") NT [ape] -Papua New Guinea 1994 (web version -2013) \h 2 PITA \toc1 Sagikuk Uli Pita Nenekas Uli \toc2 2 Pita \toc3 2 Pi \mt1 SAGIKUK ULI PAS PITA NENEKAS ULI \imt1 Banenyi balan umu enyudak balan Pita nagikuk nenyemaluli \ip 1:1-2 Pita nenehilaumu echech Kristen ali naklipech God ananin balan \ip 1:3-21 God nanatalihapu mape ananipu atupamu nameitu mupe munek ananin wolobainyi yopinyi pasin michalakuk likuk malik mape moneken umu \ip 2:1-22 Amam henek lohumech uli profet isave henek yowenyi pasin. Namudak ali God eke nubemom yowenyi amam heneken uli ali hulau nebehi nyih \ip 3:1-16 Diginali ananih nyumnah eke hutoglu ali chunatimaguk enechi enech echudak eke chunak chuwichuk. Namudak ali apak imas munek yopinyi pasin mupe mubeyagunmah \ip 3:17-18 Pita naklipech nyatuh uli balan umu nyunekech chupe dodogowich umu bilip \c 1 \p \v 1 Yek Saimon Pita douk yape chakamomu Jisas Krais yenek ananin moul ali natalihemu inek moul aposel umu inak iklipech ananin balan uli yenekumepagu asudak pas ipak. Yek yenekasumagu ipak elpech douk apalau enyudak atin dodogowinyi bilip kobi douk apak malawen ulimu. Jisas Krais apakinu God douk nagakomapu nalawapali mape kalbaluli nenek duldulin atin pasin ali anagakomepu pemnek ananin balan pahwen dadag. \v 2 Ipak douk apadukemu God nanu apakinu Diginali Jisas Krais. Douk namudak ali yek yakli umu agundak ipak padukemu amam umu gnunek enyudak pasin umu amam hagakomepu meyoh umu nyunu enyudak umu henekepu ipakiluh apaluh hlalu kalbamu nyunubu nyutoglu nebeben umu ipak. \s1 God Nohwalapu Ali Nanatalih-apamu Munubu Mupe Ananipu Atupu Elpech \p \v 3 Krais douk nohwalepamu punaki punu anan pulau ananin yopinyi pasin nyunu ananin nebenyi yopinyi strong. Anan douk nalau God ananin strong ali anakapu enechi enech yopichi echudak douk apak tokwahepa-mech umu mupe kalbu ali mugipech God ananin pasin umu. Apak madukemu Krais ali anan dakio nakapali yopichi echudak. \v 4 Ali umu enyudak Jisas ananin nebenyi strong atin, anan anakapali yopichi dudukech echudak douk anan nakli adulin atinyi balan umu eke nukapeyechi uli. Echudak anan nakapeyech uli eke chugakomepu pupe kalbu. Ipak eke pupe namudak ati punu God ali pugipech ananin yopinyi pasin. Umu ipak pulhwasumaguk enechi enech yowechi chape apudak atap uli douk isave chenek elpech oub baitakumech umu chunek yowenyi uli. \p \v 5 Douk namudak ali ipak imas punubu punenek yologimu punek yopinyi atin pasin. Ali pinyanuh umu enyudak umu pasuh Jisas ananin balan dadag pagipechen umu. Ali pulau yopinyi save pinyanuh umu yopinyi pasin. \v 6 Ali enyudak umu punek bos umu ipak yet umu pinyanuh umu yopinyi save. Ali enyudak umu piyotu dodogowipu pusah enenyi enen hevimu pinyanuh umu enyudak umu punek bosumu ipak yet umu. Ali enyudak umu pugipech God ananin pasin umu pinyanuh umu enyudak umu piyotu dodogowipamu. \v 7 Ali enyudak umu punek tin umu kipaichi Kristen pugakomech umu pinyanuh umu enyudak umu pugipech God ananin pasin umu. Ali enyudak umu ipak ulkwip punosuh chunatimaguk elpech umu pinyanuh umu enyudak umu punek tin umu kipaichi Kristen pugakomech umu. \p \v 8 Ipak padukemech umu apakinu Diginali Jisas Krais anan douk nanubu bawagas umu enyudak dukwechuk yalik yaklien uli pasin. Ali sapos ipak pugipech enyudakmali pasin ali pichalakuk likuk pape peneken umu, ipakin save umu padukemu Jisas Krais umu eke kobi nyupe meyoh, wak. Enyen eke nyukwalmali wolobainyi yopinyi pasin. Ali chopuk eke punek Krais ananin moul nyutoglu kalbu. \v 9 Meinyi elpen douk enyudakmali pasin wo nyupenyin uli e eke kobi nyutik echudak douk chape lougun uli nyudukemech, wak. Enyen kobi douk enen nabes sechukenyi elpen umu. Enyen douk aulkum mokenyuk umu agundak Krais nenyuh ali neneken nyatoglu yopin umu. \p \v 10 Douk namudak ali ipak Kristen, ipak imas punek moul dodogowipu atipu pichalakuk seiwak pape peneken ulimu pugipech agnabuk douk God anohwalepamu pupe ananipu atipamu. Ali sapos ipak punek namudak umu, ipak eke kobi pugoul punek yowenyi, wak. \v 11 Ali chopuk, kwali God eke nunehilaumepu nukli wosik umu ipak punak puwich pupe agnabuk douk eke apakinu Diginali Jisas Krais nupe nebenali king eheh nyumneh umu. Abuldak wabul ababul douk apakinu Diginali Jisas Krais douk nalawapu mape kalbaluli napenyubuli. \p \v 12 Adul, ipak padukemu enyudak balan ali pahwen dadag enyudak adulin atinyi balan. Wakuli yek eke wata ipemu iklipepu atimu ipahul umu ulkwip pulomu enyudak balan. \v 13 Yek yakli enyen douk wosik umu agundak yek wata yape apudak atap abalimu ihul ipak umu ulkwip pulomu enyudak balan umu. \v 14 Yek yadukemech, yek douk ahalakatimu igak. Enyudak enyen douk apakinu Diginali Jisas Krais anaklipe. \v 15 Douk namudak ali yek eke inek moul dodogowiwe atuwemu inekumepaguk anah yah hupemepaguk umu yek igakumaguk, ipak eke ulkwip pulomu enyudak balan yek yaklipepeyen uli. \s1 Apak Matik Agundak Krais Nanubu Nohiyatik Umu \p \v 16 Apak douk maklipepamu agundak apakinu Diginali Jisas Krais eke wata nutanamalimu nyanu agundak anan nanubu dodogowinamu. Ali enyen douk wo muklipepu enen sakihasin balan douk chadukemech uli elpech chaklipa-peyenyuk uli e, wak. Apak manubu matulunu apakis nabes umu agundak anan nanubu dodogowinu nohiyatik umu ali apak maklipepu. \v 17 Apak douk manubu manu Krais mape ali matulunamu agundak Aninu God natuk ananin yeul nyakih ali nagakomanu nenekanu dodogowinu nanubu nohiyatik umu. Ali ababuk nyultab anagu nigu gatogloli gani dodogowinali God napemu ganamali Krais ali God nakli, “Anabuk nanubu yekinu Nuganinu douk yek ulkum manubu manohwanaluli. Ali yekihw apahw chopuk douk hwanubu hwanohwanu.” \v 18 Ababuk nyultab apak manu Krais mape anudak yopunali maunten ali memnek agudak nigu ganaki gani iluh heven. \p \v 19 Ali apak ulkwip polomoguk enyudak balan douk seiwak amam profet haklienyuk uli madukemen makli enyen douk nyanubu adulin atin. Ali sapos ipak pumnek amamin balan puhwen umu, namudak douk wosik. Umu moneken, amamin balan douk nyape kobi enen lam hanin nyaglak nyakus yomotokweh-igunmu uli. Enyen eke hunin nyukus aliga Diginali nunaki. Anan douk kobi okwudak unuk douk isave kwakihi gaglukibus uli. Okwok eke kwukihi ali kwuhiyatik numun ipakip ulkwip. \v 20 Wakuli susubati ipak imas pudukemech umu douk wak ananu atunu profet anan yet ulkum mulomu enen balan nuklien ali ninyemu God ananik buk e, wak. \v 21 Umu moneken, seiwak douk wak enen balan amam profet haklien uli nyutogloli amam yet amamin tinytin e. Amam douk God ananin Michin atin nyawicham nyomuhul ali hakli enyudak God ananin balan. \c 2 \s1 Henek Lohumech Uli Profet Amamin Yowenyi Pasin \p \v 1 Seiwak anam henek lohumech uli profet hatoglu hape olokohun umu echech Israel ali hape henek lohumech. Ali nameitu chopuk eke namudak ati. Anam henek lohumech uli tisa omi eke hutoglu hupe olokohun umu ipak ali hunobechuk hupe huklipepu enenyi enen wo adulin uli e balan. Ali sapos ipak pugipech amamin balan umu, ipak eke punak puwichuk yowebuli wabul. Douk Diginali nagak umu amam natal enenyi enen yowenyi amam heneken uli wakuli amam wata hakanaguk agabus henek yowenyi. Amam hape henek namudak ali God eke ahudak atuh nunekam hulau nebehi nyih. \v 2 Amam eke hunek yowenyi ali wolobaichi elpech eke chugipech amamin yowenyi pasin. Ali kipaichi eke chutik amamin ablanyinyi pasin ali eke chuwolugomu Jisas Krais ananin yopinyi adulin atinyi balan. \v 3 Amudak almam henek hinyigimu hakli amam atum hulau wolobaichi echudak. Douk namudak ali amam eke huklipepu enen meyaluhin balan douk amam yet ulkwip polomen haklien ulimu hunatulipu ipakibal utabal blunu enechi enech echudak ipakich chopuk. Wakuli seiwak douk God anadukemom ali nakli amam henek yowenyi ali anatalih anah nyumnah umu nusuh amamitu kot ali amam eke hunubu hunak huwichuk. Ali chopuk, anudak douk nakli nunemom kot uli douk wata nape natulugun. \p \v 4 Ipak padukemech, seiwak enech God ananich enselahas chenek yowenyi ali God wo nupe nutulich meyoh e, wak. Anan nakagech chanak chape blanubu yowebuli wabul. Ali agnabuk echech chonowechik chape yomotokweh-igunmu chape chobeyagunmu nyumnah douk eke God nusuh echechig kwotog ahi. \v 5 Ipak padukemech, seiwak God wo nupe nutulich bleilu e seiwakichi elpech douk chakanu agabus anan uli, wak. Anan nenek nebehi echah halu ali abal blakih atap ali blach chagak chatuh. Wakuli anan nagakomaguk Noa atunu douk naklipech umu chugipech God ananin duldulin pasin uli nanu 7-poleich elpech alagun nanalawech chape kalbu. \v 6 Ali chopuk, anan nenek kotumu echudak wolobaichi elpech chape albudak bialub nebelubi walub Sodom blanu Gomora uli ali nakli echech chenek yowenyi. Ali anan nach nenek nebehi nyih hanich hachahuk ali algabus atubus sakusuk. Enyudak anan douk neneken umu nogilapapamu anan eke nugimehumech namudak ati echebuk elpech douk chape chakanu agabus anan uli kobi douk seiwak nagimeh umu echech Sodom uli Gomora umu. \v 7 Ipak padukemech, seiwak chopuk God nagakomu ananu duldulinali alman nonohwalamu Lot uli nalawanu nape kalbu. Lot ananihw apahw douk hwanubu yowehw ali nakli wakuk enyudak yowenyi pasin umu chanasonukeh umu chanak hwaloh umu. \v 8 Anudak yopunali alman Lot nanech chape ali wihlu wehlu anan natulich ali nemnekech umu enenyi enen yowenyi echech cheneken uli. Ali ananihw apahw hwanubu yowehw ali nanubu nakli wakuk echechin pasin. \v 9 Diginali God douk nenek namudak umu echech, douk namudak ali apak madukemech umu anan isave nagakomu ananichi elpech douk chagipech anan uli nalawech chape kalbu. Douk namudak ali meihi nyumnah enen hevi o traim nyutoglomech umu, Diginali douk nadukemech umu meihi yah eke anan nulawech chupe kalbamu. Ali hevi eke kobi nyunek winyumech, wak. Ali chopuk, nadukemu meihi yah umu nusuh echebuk elpech douk chakanu agabus God ulimu chupe chumnek nebehi nyih umu. Ali nuhwech chupe chubeyagunmu ahabuk nyumnah douk eke nusuh echechig kwotog ahi. \v 10 Enyudak balan douk nyanubu adulin. Ali echebuk elpech douk chape chenek enenyi enen nyanubu yowenyimu chanasonukeh umu chanak hwaloh uli eke chunubu chumnek nebehi nyih. Echebuk elpech, echech douk chakli wak umu God nupe nebenalimu echech uli. \p Amudak henek lohumech uli almam douk wo kwalowi omi elgeim e. Amam hakli hutuk amamich atich yeguh chukih ali wo elgeim e umu hiyagwleh-umech enenyi enen yowenyi balan echudak douk chape kobi enselahas douk chape iluh ulimu e, wak. \v 11 Wakuli God ananich enselahas douk chanubu dodogowich chechalakuk amudak henek lohumech uli. Wakuli echech wo chutanamu chiyotu yomogeinamu Diginali ali chuklipech enenyi enen yowenyi balan echudak chape iluh uli e, wak. \p \v 12 Wakuli amudak almam haklipech enen enen echudak douk amam wo kwalowi omi hudukemech uli e. Amam hagugaku kobi douk wanalich mahich chape nebehi ulah ulimu. Echudak mahich douk wak enen yopinyi tinytin nyupenyich e. Echechich mamechich douk chechlalimu elpech chunak chuliyagun chugwatech ali chech chugak. Ali amudak almam chopuk douk namudak ati. Amam eke hugak hunubu hunak huwichuk kobi echudak wanalich mahich umu. \v 13 Amudak henek lohumech uli henek kipaichi elpech chalau nebehi nyih. Ali kwali God eke wata nubemom amamin yowenyi ali nunekam hulau nebehi nyih namobuk ati. Amam henehilaumu hawak wolobaiguni woligun ali hagipech yowenyi nyalik nyapenyum uli pasin henek enenyi enen yowenyi yopugunmu atugun. Ali amam hanepu pape pawak nebeguni woligun umu, amam henehilaumu agundak amam hape henek loh umu. Wakuli enyudak pasin douk nyenekam hape kobi anagu yowegali behlabigali mag olokohun umu ipak. \v 14 Eheh nyumneh amamis nabes sapemu sataku sape weyotu yegwih uli almagou atu. Wihlu wehlu amam hapemu henek enyudak atin. Amam wo huklimu hutukemaguk enyudak yowenyi pasin e, wak. Amam henek grisumu kipaichi elpech douk wo chusuh Krais ananin balan dadag uli e umu hichanamu chugipecham chunek yowenyi. Amam douk hanubu hadukemech umu hunek hinyigimu kipaichi echechich echudak. Ali God douk anyihihichinu napemu nunekam hulau nebehi nyih. \v 15 Amam hatukemaguk duldulih yah ali dakio hanagalu ati. Amam hagipech Beo ananinu nuganinu Belam ananin yowenyi pasin. Belam ananim ulkum manubu molomu utabal ali nakli nunek yowenyimu nulau wolobaibali utabal. \v 16 Adul, donkihas wo chiyagwleh ati e. Wakuli enen donki nyeyagwleh ali enyenyigu nigu nyeyagwleh kobi elpenyigu nigamu. Enyen nyahu anudak profet Belam nyablomanaguk yah umu enyudak lahahainyi pasin anan nakli nuneken uli. \p \v 17 Amudak henek lohumech uli almam hape kobi agasudak wayas douk abal blogejukagasi. Ali chopuk, amam hape kobi olug douk nebenali wihun nalu ali nalawog gwanak silisili uli. God douk anagabemom anagun gnanubu yomotokweh-igunmomu kwali amam hunak hupemu. \v 18 Amam hanahlagul heyagwleh wohinyi meyaluhinyi balan umu hutuk amamich yeguh chukih. Ali henek grisumu enech elpech umu hohul echechiluh apaluh umu chugipech yowenyi nyalik nyapenyich uli pasin. Ali dakio echechip ulkwip panubu polomu enyudak pasin umu chanasonukeh umu chanak hwaloh umu. Echudak elpech, echech douk nameitu achape chenek moul umu chakli chutukemaguk echudak elpech douk chenek yowenyi ali wo chudukemu God uli e. \v 19 Amam haklipech hakli amamin balan douk adulin atin ali hakli, “Sapos ipak pugipech apakin balan umu, ipak eke kobi enech echudak chuwechikepu. Ipak eke pupe fri.” Wakuli amam yet douk amamin yowenyi pasin nyowechikam dadag ali hape chakamomu enyen. Umu moneken, sapos enen pasin nyunek winyumu enen elpen ali nyunek bosumen umu, enyebuk elpen eke nyupe chakamomu enyebuk pasin. \v 20 Ali sapos enech elpech chudukemu apakinu Diginali Jisas Krais douk nagakomapu nalawapa-lulimu, echech douk achatuke-maguk apudak atapin yowenyi pasin. Wakuli sapos enyudak pasin wata nyichanamali nyuwechikech dadag umu, echech eke chunubu chupe sisahw. Susubati echech chape chenek yowenyimu, echech chape sisahw kwalowi ati. Wakuli nameitu echech douk chanubu chape sisahw chechalakuk susubati chalik chapemu. \v 21 Sapos echech kobi chudukemu ahudak duldulih yah umu chunek yopinyi pasin umu, enyudak douk yowenyi. Wakuli sapos echech chudukemu ahudak yah hunu God ananin yopinyi lo, wakuli echech wata chukanaguk agabus God umu, enyudak douk nyanubu yowenyi. \v 22 Ali enen balan douk elpech chaklien uli douk nyatoglu adulin umu echech. Balan douk enyudak, “Nubat tagwlukwech wakuli wata tatanamu tanak techuhul tachah.” Ali enen alagun balan douk nyakli namudak, “Bul lechlokuhwi julug ali wata latanamu lanak lenechebe.” \c 3 \s1 Aduligu Atugu Diginali Eke Wata Nutanamali \p \v 1 O ipak panubu yekipu elpech douk yek ulkum manubu manohwepaluli. Asudak pas nameitu yenekas-umepagu uli douk sagimagu asabuk yek yalik yenekas-umepagu uli. Balan yek yenyemagu asudak bias pas uli, yek yenyemagumu yakli ipahul umu ipak ulkwip pulomu enyudak yopinyi atin balan. \v 2 Yek yakli ipak punubu punek tin umu enyudak balan douk seiwak God ananim profet haklienyuk uli. Nyunu enyudak dodogowinyi balan Diginali douk Nagakomapu Nanalawa-paluli ananin douk apak ananipu aposel maklipepeyen uli. \p \v 3 Susubati ipak imas pudukemech umu enyudak. Ababuk nyultab ehudak hugikuk uli nyumneh hutoglomu, anam almam douk eke hunekepu enenyi enen uli eke hutoglu. Amam eke hutoglu ali hugipech nyalik nyapenyum uli yowenyi pasin ali eke hunek enenyi enen yowenyi. \v 4 Amam eke hiyakasipu hukli, “Anan nakli adulin atin balan umu anan eke wata nutanamali wakuli anan douk wo nunaki e! Anan nape agunmu? Apakim popem yamem hagak hanaki aliga nameitu wakuli chanatimaguk echudak douk chape namudak ati kobi douk seiwak susubati apudak atap patoglu papemu!” \v 5 Wakuli amam yet ulkwip apakamuk umu agundak seiwak God neyagwleh balan atin ali nenek iluh atap gnatoglu gnapemu. Anan nalik nenek abal blolu ali amnab bakih bape olokohun abal. \v 6 Ali God nakwu abal atubal nenekabal hulhul blalto ali blabo chanatimaguk elpech chape ababuk nyultab uli chanu enechi enech echudak chape apudak atap uli chagak chatuh. \v 7 Wakuli nameitu douk nyanubu enyudak God ananin balan atin nyasuh iluh atap gnanu enechi enech douk nameitu chape iluh atap uli chapemu kwali nyih hunich. God nahwech chapemu kwali ahudak nyumnah anan nusuh echebuk elpech douk chakanaguk agabus anan uli echechig kwotog ahi. Ali echech eke chunubu chunak chuwichuk. \p \v 8 Wakuli ipak panubu yekipu elpech douk yek ulkum manubu manohwe-paluli kobi ulkwip pukepaguk umu enyudak: Diginali nakli atuh nyumnah ahah douk kobi echudak wolobaichi 1,000-poleich yohwleguh umu. Ali 1,000-poleich yohwleguh douk nakli kobi atuh nyumnah umu. \v 9 Diginali douk wo nuklimu nunek moulu chokubul atimu nunek echudak anan nakli adulin balan umu eke nunekech uli e. Anan douk wo kobi enech elpech douk chakli chunek moul chokubul umu e, wak. Wakuli anan nakli wak umu enen elpen nyunak nyuwichuk. Anan nakli chunatimaguk chukenyuk agabus yowenyi ali chutanamu chukanu apaluh anan. Douk namudak ali nameitu anan ulkum molomu ipak ali wata nape nobeyagunmepamu putanamu punamu anan. \s1 Kwali, Iluh Atap Eke Gnunak Gnuwichuk \p \v 10 Wakuli kwali ahabuk nyumnah Diginali nunaki ahi eke hutoglu kobi douk nakwu aluh uli nanakimu. Ali ahabuk nyumnah, utagu eke giyagwleh nebegun ali tukalagu gunak guwichuk. Ali chunatimaguk echudak douk chape utagaluli eke nyih hunich chunak chuwichuk. Ali apudak atap chopuk punu chunatimaguk echudak elpech chenekech uli eke nyih hunich chunak chuwichuk. \v 11-12 Douk namudak ali ipak imas punek moneken pasin? Ipak pupe pubeyagunmu ahudak God ananih nebehi nyumnah umu hutoglu abali, ipak imas punubu pupe duldul pupe God ananipu atipu. Ali ipak pupe duldul pugipech God ananin atin pasin umu punek ahudak nyumnah hutoglu wisnabul. Ahabuk nyumnah, nebehi nyih eke hunu utagu gunak guwichuk. Ali chunatimaguk echudak chape iluh utagaluli eke nyih hukiyakechech ali chuweyeh chunenemu abal. \v 13 Wakuli apak nameitu mape mobeyagunmu echudak douk God nakli enen adulin atinyi balan umu eke nunekech uli. Kwali anan eke nunek nupoleigu utagu gunu nupoleib amnab umu elpech douk chenek yopinyi duldulin pasin uli atich chupemu. \s1 Apak Imas Munenek Yologi Ali Mupe Mubeyagunmu Ahudak Nyumnah Diginali Nunaki Ahi \p \v 14 Wakuli ipak yekipu elpech douk yek ulkum manubu manohwepaluli douk pape pobeyagunmu echudak. Douk namudak ali ipak imas punek moul dodogowipu atipamu God nutulipamu, anan kobi nutik enen yowenyi nyupenyipu ali nukli ipak yopipali. Ali punu anan pusuh atin tinytin ali ipakiluh apaluh hlulu kalbu. \v 15 Ali ipak imas ulkwip pulomu Diginali ali pudukemech umu anan douk wata nape nobeyagunmu apak umu nakli mutanamu mukanu apaluh ali kwali anan wata nunalawapu munak mupe kalbu. Enyudak balan enyen douk kobi apakinu saninu Pol douk apak ulkwip panohwa-naluli nenyemaluli. Anan douk God nakanu yopinyi save ali nowemumepaguk enyudak balan ipak. \v 16 Sanatimaguk pas Pol nenekas uli, anan naklipapu enyudak atin balan. Anan naklipapamu mupe duldul ali mupe mubeyagunmu ahudak nyumnah Diginali nutanamali ahi. Wakuli bawogen umu enen balan nyape ananis pas uli douk wo nyunowoleh e, wak. Apak matalihen wakuli mabilak wo mudukemu bawogen umu e. Ali echebuk elpech douk wo chugamu chudukemech kalbu e ali wo chiyotu dodogowich umu bilip uli e chenek paulim umu enyudak balan. Ali echech chenek paulim umu wolobainyi kipainyi balan alagun douk nyetemu God ananik buk uli. Echech chenek namudak ali kwali echech eke chunubu chunak chuwichuk. \p \v 17 Wakuli ipak yekipu elpech, ipak douk apadukemu echudak douk eke kwali chutogloluli. Douk namudak ali ipak imas punenek yologi. Umu moneken, kedeke wosik ati amudak henek lohumech uli almam douk hokenyuk agabus God ananin yopinyi lo uli honukepu putanamu punek yowenyi. Ali kedeke putukemaguk agundak douk ipak pasuh Krais ananin balan pagipechen umu. \v 18 Wakuli ipak douk padukemu apakinu Diginali Jisas Krais anan douk nagakomapu meyoh ali nanalawapu mape kalbaluli. Douk namudak ali ipak imas pupemu punek enyudak save nyunu ananin strong douk anan nekepeyen uli nyunubu nyutoglu nebeben atin umu ipak. Ali nameitu aliga kwali, nebenyi yeul nyunu nebenyi strong imas nyupemu Anan atunu eheh nyumneh. Aduligu atugu.