\id 1TI - Ömie NT [aom] -Papua New Guinea 1991 (DBL 2014) \h 1 TIMOTHY \toc1 1 Timothy \toc2 1 Timothy \toc3 1 Ti \mt1 1 TIMOTHY \c 1 \s1 Paul-hu Timothy jejamade jöhoje. \p \v 1 O asëꞌe Timothy Paul naro ave jöho jasi örire jajive. Na Iesu Keriso-are apostle jeve ë hesi bëhoho baejavuoromo mare bamavuaje aho Godꞌo noehu gaꞌi muebejarue aho Iesu Kerisoꞌo ëho jaburo ë muoho bojemëꞌëro ëhuꞌëro. \p \v 2 Naro Timothy jasi örire jejamije. Naehu Keriso mae uehorovajëhi jero nasi ijore ijore juvoromo Keriso ëhi mae uehorovanuëro javëꞌëro ëhuꞌëro ja nasi harihu mae jave. Na nege God Vavuohuꞌo nosi Bada Iesu Kerisoꞌo ëho jaburo jabesi vavaenimoromo ajamijego maro hiꞌiranego. \s1 Timothy-hu sareriꞌe jö ahoröhe jöhoje. \p \v 3 Naehu jaꞌo hiromo Macedonia saꞌare rueꞌirögoro jasi örire jö bojamijode ë jöe gemuoho majahiꞌirögoro ëꞌe. Ephesus amoro ëhi hiromo a ioroꞌioroho darugoꞌo majëhiromo uëne: Sareri sareriꞌe jö röjëhijarujoho vuonugohëjo. \v 4 Hijo mionoꞌo jabesi vavu gö gö jabesi ihe gö gö mevobe vaꞌemu vaꞌarujoho a mami jöe gö gö ëma uehorovoromo atarujoho ëhi jiëꞌe jöemu uehorovarujoho vuonugohëjo. Ëhi uëne. Ëhi jiëꞌe jöemu uehorovëꞌohuro ëhuro aëro jöho ma-berohemu berohoꞌi God-are muoho bogo avoho baejarueje ë hesi bëhoho God-are jöhuremu mae uehorovoromo ëhuro ë muoho baejaruëro jiëꞌëro. \v 5 Jabuhu ëhi jiëꞌe mu vuonugojöro jaehu majëhiꞌiranego uavode hesi bëhoho na negadeje jasi ariböviohuro bogo ma-döëremuoho aho uehorovëvoꞌi aꞌi mu maemu vaeꞌi nimoromo dë maemu jëvego herovoromo uhohuꞌo Keriso-are jöho mae uehorovoromo ëhuro aho avoho huë baejëvoröhego. \v 6 A ioroꞌiorohuro ëhi jiëꞌe mu ma hesi öroho garaeromo aruëre anumëre ëma jijihoromo jabesi jögoroho ëma berohemu beroharueje. \v 7 Jöho ëhi berohoromo nimoruomajeje mu vaeröhe jögoru hesi öri röjëhijarue ae jioruomoꞌiröhëro. Ëhi nimoruomajeje röhu jabumë mu vaeröhe jögoru jö atarue ë hesi bëhoho bogo avoho gavarueje. Bëhoho bogo gavëꞌe ëma biririvoromo jöho majëhijarueje. \p \v 8 Iae no gavaruoho mu vaeröhe jögoru hesi bëhi aehu avoho röjëhijëꞌoho ë jögorohuro ëhuro marëjavuoꞌëꞌe. \v 9 No ave jöhemu uehorovoꞌejo. Mu vaeröhe jögoru bamade hesi bëhoho bogo aribövi mahunioho bamëꞌeje. Aꞌi jögoru ahoruomajohuni hiaꞌi biririꞌövoromo jö bogo eroharuohuni o God bijönimoruomajohuni mu sisë vaejaruohuni o God-are mu ijumoruomajohuni saꞌare mu sisëhemu uehorovoruomajohuni o vavu muoꞌamaruohuni vëmu muoꞌamaruohuni o a ioroꞌioro muoꞌamaruohuni \v 10 o aꞌo magonahoꞌo öehu jijihanovaruohuni o aꞌo aꞌo sihamirovaruohuni o ae gö vajiohehu guduamo ujuoho vaꞌaruohuni o sareri sareriꞌe jö ataruohuni o court-re riravoromo sareri jö majëhijaruohuni o mu sisë rabe rabe vaeromo God-are mu ma aharuohuni ëhi jiëꞌe ariböviohuni jögoroho bamëꞌeje. \v 11 Ëmu ma jö hesi bëhoho God huë mabëhe hijaje a hesi aji röjahuijaje jöhoje. Ëjö hesi muoho huro na bojemadeje. \s1 God-hu Paul-ni vavaenimoromo ajamamu Paul-hu huë mae baejade jöhoje. \p \v 12 Naro Iesu Keriso nosi Badare örire huë mae uave rabëni huhu nasi muohuni darugo bojemadohuni o huhu na mae uehorovevoromo hesi mure bamevadohuni. \v 13 Urimo naro Keriso-are jöho agoromo hesi aribövioho sisë vaejëvoromo biririꞌövoromo hesi muoho ijumoꞌi ëꞌo gabe rovodeje röhu huro hesi muoho iae bojemadeje. Huhu nasi jöëni ëhi vavaenimade hesi bëhoho naro hu bogo mae uehorovoromo nasi mu sisë hesi bëhoho bogo gavëꞌego ëhuni ëꞌadeje. \v 14 Vavaenimoromo nosi Badaro huë baejevoromo börömo bëhe ajemiromo uehoro maho huë maho bojemijadeje ë hesi bëhoho no Iesu Kerisoꞌo gemuoro bimuvëꞌëro javuëꞌëro ëhi jiëꞌe uehoro maho huë maho baejaruëro jiëꞌëro. \v 15 Iesu Kerisoro saꞌare rovadeje sisë aribövioho no baejavuoromo maro ramuoꞌiröhëni. Ëho jö maego ae ahoꞌobëhe mae uehorovëꞌoho iae maeje. Sisë aribövi baejavuoꞌi rovadoho a ioroꞌioroho ma-bisemu jëvanovoꞌi na gemu sisë maho jevëꞌeje. \v 16 Sisë mae jevamu röhu Iesu Kerisoro nani vavaenimadeje. Nani vavaenimade hesi bëhoho ijonö hu mae uehorovoromo ioroꞌioremu mae raromoꞌiröhe aribövioho ahoꞌobëhe jaburo uvoruomoröhego: Urimëꞌi Paul-ro mu sisë bëhe vaeꞌi hijade höjo röhu Iesu Kerisoro hesi sisëho garomo huni vavaenimoromo hesi vöröho ma-taemorovobe rovade höjo. Ëhuꞌëro no garomo uvarue höjo: Kerisoro nosi sisëhuꞌo garomo noni ëhi vavaenimoromo hesi vöröho ma-taemorovaje höjo. Ëhi uvoruomoröhego ëhuni huro nani vavaenimadeje. \v 17 Ëhuꞌëro God hu mabëheje. Hu böröme namiromo bövie biseꞌe muebebe rovadoho ëhi muebeꞌamobe vaꞌëꞌe. Hu bogo guomoꞌi ioroꞌioremu jioꞌëꞌe. Hesi nu anoꞌoho no bogo gavarueje. Hu gemu börömohoje. Hu ëhi jiëꞌe aëro jiëꞌëro iho maho aji maho hesirohemu jiemu jiobe vaꞌëꞌe. Iae mae. \p \v 18 Nasi harihe Timothy na ave jöho bojamije. Urimëꞌi aëro jöe God-aro baeromo jasi mu jögoroho majahuijamu jaꞌo naꞌo hejareje. Ëjöe gemuoho naro ja uave ëhuro jabuhu majahuijare jöhemu uehorovoromo biririvoromo Satanꞌo muorovoromo jö sisëho ahonövoꞌiranego. \v 19 Satanꞌo muorovoromo jö sisë ahëꞌiroho Keriso mae uehorovoromo dë maemu jioromo ëhuro biririvoromo ëhi jiëꞌe muoho vaene. A ioroꞌiorohuro bogo ëhioho dë maho jioꞌi aꞌi dëre herovoromo uehorovoromo uvareje: Ëmuoho sisë hö uvëꞌi röhu ëma ömareje. Ëma ömëꞌëro ëhuꞌëro Keriso mae uehorovare muoho ma-ioroꞌiore gemu ijumoromo boremiꞌö barëjareje. \v 20 A ioroꞌiorohuꞌo röhu Hymenaeusꞌo Alexanderꞌo ëhi jiëꞌe mu sisëho vaejëꞌejö. Ëhiꞌamu naro Satan-are övore bojamijodeje huro baejëvego jaburo aꞌororomo God-are ihoho bogo ijumoröhego. \c 2 \s1 Ekaresiaehu diehiꞌoromo God uvene aho röjahiröhe jöhoje. \p \v 1 Röhu jö göho. Jö majëhiꞌirodoho ave jöho urimo majëhiꞌiëꞌe. Jaꞌo jasi ariböviohuꞌo jemëro ae ahoꞌo jabesi jöëni uehorovoromo ëninamijëꞌi böviëni biseꞌëni ua gavëꞌi huë mae uavëꞌi God-are öroro jöe atonövore. \v 2 Ua gavego ave saꞌare a masijohuꞌo jabesi bëhire riravoromo ave saꞌare mu muebejarue ariböviohuꞌo huro ajëmego jaburo no avoho muebejavuego iro muorovoꞌoho bövioho biseꞌoho nosi öriroho bogo rovego no huë mae raromoromo God gemu uehorovoromo mu maemu vaeꞌiro. \v 3 Ëhi ua gavëꞌoho mae jiego God-ro nimajeje ë hesi bëhoho hu baejavuoromo mare ramuaje ahuro jiëꞌëro. \v 4 Hu nime saꞌae dinöꞌe dinöꞌe raromarue ariböviohuro Keriso-are jö maho avoho uehorovoromo ëhuro ijonöho iꞌuoho bogo baeꞌi maro vaꞌoruomoröhego. \v 5 Ae ahoꞌobëhe ëhi mare javuoröhego God-hu nimaje hesi bëhoho huro gemuëro saꞌae dinöꞌe dinöꞌe raromarue aribövioho muebejavuajeje. Ae gemu Iesu Kerisoro Godꞌo nosi ririre öroho avohahuajeje. \v 6 Öroho avohahuajëro jiëꞌëro ae ahoꞌobëhe noni guomorovadeje ëhuro no sisëhu tövavuadoho jiovahuego no ae ahoꞌobëhe mae raromoꞌiröhego. Majae eni jiamu noni guomade hesi bëhoho noro ëho garomo mae uvoröhego: God-ro no ae ahoꞌobëhe maro ramuoꞌi nimajëjo. \v 7 Ëjöho naro ae majëhiꞌirodego ëhuni God-ro apostle bamevadeje. Na bogo sareramiꞌi jö mae majahije. Huro apostle bamevadeje naro saꞌa ioroꞌioro rajoho röjëhiromo uëꞌirodego: Ave jöho mae jiaje mae uehorovorëjo. \p \v 8 Ëhuni na nege dinöꞌe dinöꞌe gagovoromo God rajahijëꞌiroho amaꞌoho jaburo nu huëꞌe iro muorovoꞌe jöho bogo uehorovoꞌi uehoro maemu baeromo God-are örire jöe atonövoröhego. \v 9 O na nege magonahoho jaburo simane mae uehorovoromo niögoho avoho ruhoruomoꞌiröhego. Avoho ruhoromo bogo sinoho nimorohoromo moni börömoho buꞌöromo niögoho nieniaho bövioho biseꞌoho ahoꞌobëhe imoꞌamoromo ioꞌamoromo sinoho simano uoho avohorovoꞌi aꞌi uehorovo avohoromo niögoho ioꞌamoromo \v 10 mu mae vaeröhego nege. Magonahehu majëhiromo uëruomëꞌoho: No God rajahijarue magonahe javuajë uvëꞌoho jabuhu ëhi jiëꞌe mu vaeꞌiröhoho iae maeje. \v 11 Gemuore gagovoromo God-are jö hejëꞌoho magonaho ömoꞌömohuro jörume ma-taemo raromoromo ma-jöhuremu heruomoꞌi. \v 12 O magonahehu simano vaeromo amaꞌi jabesi örire church-re jö röjëhijëꞌoho ëhi jiëꞌe muoho Paul naro ahajeje. Jörume raromëꞌoho iae maeje. \v 13 Ëhesi bëhoho urimoho God-ro aevoꞌioho Adam bamoromo evare ijonö Eve bamadeje. \v 14 Satan-ro bogo Adam sareramiꞌi aꞌi magonahoho sareramamu huro uvadeje: Mae höromo God-are jöho ahahadeje. \v 15 Iae ëhi jiadeje röhu magonaho ömoꞌömehu God-are örire mae uehorovoromo ae huë baejëvoromo God-hu nimaje muohemu vaeromo ma-taemo raromoromo ëhi jiëꞌe mu ma biririvoromo vaejëꞌoho God-ro ajëmiꞌëꞌe. Ajëmiromo gëröhe jabuhu aboji harihuꞌo rahamu gëvëꞌiroho ëhi jiëꞌe mu ma vaejarue magonahoho baejëvoromo maro bamëvoꞌëꞌe. \c 3 \s1 Ekaresia muebejëvarue aribövi jabesi jöhoje. \p \v 1 Aëro uvarueje: Aehu ekaresia muebejëvoꞌi nimëꞌoho mu mae baeꞌi nimoruomaje höjo. Ëhi atoruomaje jöho iae maeje. \v 2 Röhu ekaresia muebeꞌamoꞌiëꞌiroho ëhi ëꞌiëꞌe a hesi ihoho ma-maemu jioꞌiro. Magonahe ma-gemu masuꞌiro. Simane sasohoromo mae uehorovoromo taemo hiꞌiro. Ae osare söjëvo vaꞌoromo nihudëgaje ae jioꞌiro. Jöe avoho röjëhijaje ae jioꞌiro. \v 3 Nadi vöröꞌe jovoho iromo simanoho sisërëꞌiro. Nadi vöröꞌiraeꞌi ma-uꞌemu jö sanuꞌe majëhiromo muoho vaeꞌiro. Nadi iro muorovoꞌoho vaeꞌiro. Nadi moniemuoho uehorovoꞌiro. \v 4 Hesi osare raromarue aganoho avoho muebejëvoꞌiro. Avoho muebejëvoromo aboji harihuꞌoho avoho röjëhijego jaburo hesi jöho ejahoromo mu maemu vaeruomoꞌiro. \v 5 O hesi osare raromarue agano bogo avoho muebejëvëꞌoho hu diehiꞌoromo God-are ekaresiaho muebejëvoꞌëꞌe. Bogo eni jioꞌëꞌe. \v 6 O iꞌe aevoromo Keriso mae uehorovade aho ekaresiaho nadi muebejëvoꞌiro. Iꞌe aevoromo mae uehorovade aehu ekaresia muebejëvëꞌoho nani hu hesi sivue uehorovoromo uvoꞌëꞌe: Na a böröme jevëꞌego ekaresia muebejëvaje mure bamevare höromo Satan-are guare bevaꞌëꞌe. \v 7 Aꞌi God-are jö bogo hejëꞌe ariböviehu mu baeꞌiröhe a mae uehorovëꞌoho ëhi jiëꞌe ahuro ekaresiaho muebejëvoꞌiro. O hesi örire bogo ma uehorovëꞌe ekaresia ëma muebejëvëꞌoho hesi ihoho sisërëꞌiramu Satan-are guare beꞌëꞌe. Ekaresia muebejëvarue aribövi jabesi jöho ëhije. \s1 Ekaresia ajëmarue aribövi jabesi jöhoje. \p \v 8 Röhu ekaresia ajëmijarue aribövi jabesi jöho ëhi gemuohoje. Taemo raromoꞌiro. O nadi jöho huotohuotovo majëhiꞌi. Nadi vöröꞌe jovo bövioho ueꞌahoꞌi. Nadi moniemuoho uehorovoꞌiro. \v 9 God-hu röjahuijade jöho uhohuꞌo mae uehorovoꞌiro. \v 10 Mure bamëvoꞌiëꞌiroho urimo jabesi muoho diehi jiajoho gëre. Eni jëvamu gëvëꞌoho evare muoho aevoromo vaeꞌiro. \v 11 O jabesi magonahoho ëhi gemuoho ma-taemo raromoꞌiro. Nadi ae gö jabesi jö sisëho atemu atoꞌirögoro aꞌi simane sasohoromo mue ahoꞌo avoho mueberuomoꞌiro. \v 12 O ekaresia ajëmijarue aëro magonahe ma-gemu masuromo aboji harihuꞌohuꞌo jabesi osare raromarue agano ioroꞌiorohuꞌo avoho muebejëvoꞌiro. \v 13 Ekaresia mae ajëmijëꞌoho jabesi ihoho mae jëvoꞌiramu ëhuro biririvoromo Iesu Keriso mae uehorovarue jöho ae ma-samaꞌe majëhinövoꞌëꞌö. \s1 Paul-hu jögoru Timothy-are örire jajivade hesi bëhohoje. \p \v 14 Na nege ma-burëro öꞌirovo. Röhu naehu jajivaje hesi bëhoho \v 15 naehu örisanuovoromo bogo vejöꞌoho öꞌamu gevëꞌoho jero ë jöho adahoromo uehorovoromo uvoꞌiranego: Noro ëhiꞌoromo God-are agano ömoꞌömohuꞌo gemu mae raromoromo muoho avoho vaejarue höjo. Iae God-are aganoho no daruge jiëꞌe ae God-are ekaresiae javue. God-are ekaresiae javuëꞌëro diohoꞌo bönuꞌo javuo maꞌenego bibivajëhi noro God-are jö maho ëhi maꞌeno titimoromo avoho muebejego ëhi jiemu jiajeje. \v 16 God-hu röjahuijëꞌëro noehu mae uehorovarue jö hesi bëhoho börömo maeje. Ae ahoꞌo iae no ëhi uehorovarueje. Ëjö hesi bëhoho aviaeje. \q1 Hu a sine jioromo a nuniro rovade höjo. \q1 Hu mae jiaje jöho God-are Aruꞌahohuro hu ajamiromo no röjahuijade höjo. \q1 Hesi nu anoꞌoho aneraëro gavare höjo. \q1 Hesi jöho saꞌae göro göro aëro aevoromo hejare höjo. \q1 Hesi jöho ave saꞌare ariböviohuro mae uehorovare höjo. \q1 Öꞌidöre ajiomoromo hesi ajoho baejade höjo. \c 4 \s1 Ijonö aehu Iesuare jö ma vuonugoꞌi sareriꞌe jö majëhiꞌiröhe jöhoje. \p \v 1 Röhu God-are Aruꞌahohuro samaꞌe uövuëꞌeje: Majae ijonö aëro God-are jö mae uehorovaruoho vuonugoꞌirögoro Satan-are aruꞌaho ömoꞌömohuro sarerëmiꞌiramu mae höromo jabesi jö sisëho ejëhoruomoꞌajëjo. \v 2 Satan-are aruꞌaho sisëhuro jabesi sareriꞌe jöho bojëmiꞌiramu sareri sareriꞌe ariböviohuro jöho baeromo sisë diehi diehi vaejaroho jabesi dë vövöbajoꞌo uhuroho bogo herovoꞌi ae ma-sarerëmiromo majëhiruomoꞌajëjo. \v 3 Majëhiromo uëruomoꞌajëjo: Nadi magonahoho masuꞌamorëjo. Ie gö gö nadi ueꞌahorëjo. Ëhi uëruomoꞌajëjo röhu ë iohuꞌo God-ro bamadeje ëhuro Keriso mae uehorovoromo hesi jö ma gavarue aribövioho noro hesi örire huë mae uaromo ë ioho ueꞌahoꞌiröhego. \v 4 Ëhesi bëhoho God-hu irunoꞌo bövi biseꞌo bamadoho iae mae jioꞌame. Ëhuni no bogo uvoꞌejo: Sisë höromo juahovoꞌejo. Aꞌi noehu i ujuohoromo God mae uaromo ë i ijëꞌoho maeje. \v 5 Ëhesi bëhoho no God-are jö adahoromo gavaruohuro uvarueje: God-ro bövioho biseꞌoho bamade höjo. Ëhi uvoromo hesi örire jö atoromo ijëꞌoho ëhuro uvarueje: God-ro bamahuëꞌëro ijaruoho iae mae höjo. \s1 Timothy-hu Keriso-are mu avoho vaeröhe jöhoje. \p \v 6 Ëjöho Christian aganoho majëhijego heruomoꞌiro. Ja ëhi ëꞌëꞌoho Iesu Keriso-are mu vaejanue a mae javoꞌëꞌe. Ëhuro no gaꞌejo noehu mae uehorovarue jö ma jaehu ebe rovanoho ja ëho uehorovoromo birire baejëꞌe javoꞌiramu. \v 7 O simano sisërëromo God bogo uehorovëꞌe ëma atarue jöho nadi ejëhone. Nadi ejëhoꞌirögoro biririvoromo God-hu nimaje muoho sivohemu sivohobe vaꞌone. \v 8 Noro sino hahoꞌo hesi muoho sivoho avohëꞌi ëꞌo gabe vaꞌarueje ëhuro nosi sinoho biririvavuoꞌiröhego. Ëhi ëꞌëꞌoho ëhuro no ma-bisemu mae javuoꞌëꞌe. Aꞌiro God-hu nimaje mu sivoho avohoꞌi ëꞌo gabe vaꞌëꞌoho ëhuro mabëhe javuoꞌëꞌe. Ëhuro jaruvoho mae raromaruëro ijonöhuꞌo ëhi gemuoho raromoꞌejo. \v 9 Ëho jö maego ae ahoꞌobëhe mae uehorovëꞌoho iae maeje. \v 10 Noro ëhi mae raromoꞌiröhëni ëhuni no biririvoromo sivohoromo God-hu nimaje muoho vaejarueje ë hesi bëhoho God darugoꞌe aëro jiëꞌëro no ajamuijöro mae uehorovaruohuni. Hu saꞌae ahoꞌobëhe ajamuaje aeje. Mae uehorovarue aribövioho no mare bamavuaje aeje. \v 11 Ëhi jiëꞌe jöho ae bojëmiromo ë hesi öroho röjëhinövone. \v 12 Ja a iꞌe jave röhu nadi simano sisërëjëꞌe muoho vaejego aho uvoruomoꞌiro: Timothy asisöꞌëro jiëꞌëro hu muoho bogo avoꞌavoho vaejaje höjo. Aꞌi jero jö mae jövoromo mu mae vaeromo ae huë baejëvoromo God mae uehorovoromo avoho taemo hijego aëro jasi muoho garomo uvoꞌiro: Noꞌo ëhi ëꞌejarëjo. \v 13 Jero ëhiꞌoromo God-are jöho aëni adahoromo jögore mëmiromo öroho röjëhiromo ëhi ëꞌi hijego evare na öꞌiro. \v 14 Mu vaeꞌirane suvuoro God-hu bojamadoho nadi uꞌuhoꞌi ma-biririvoromo muoho vaene. Ëhesi bëhoho urimëꞌi ekaresia muebejëvarue a duvahohuro övoho simanore bamahamu evare aëro jöho God-aro baeromo mu vaeꞌirane jöho majahijamu ëhuro ë suvuoroho baejaneje. Ëhuni ëho avoꞌavoho mueberomo muoho vaene. \v 15 Ëhi jiëꞌe muohuremu uehorovoromo biririvoromo vaenövone. Ëhi ëꞌëꞌoho ëhuro ae ahoꞌobëhe gaꞌëꞌö jero muoho avoho vaebe rueꞌiramu. \v 16 Jasi arijoꞌarije avoꞌavoho mueberovoromo God-are jöho avoꞌavoho röjëhine. Ëhemu vaenövone. Ëhi ëꞌëꞌoho ëhuro maro javoromo jasi jö hejarue ariböviohuꞌo maro jëvoꞌëꞌe. \c 5 \s1 Timothy-hu ekaresia ae magonahe diehi jögoru mëmiꞌiröhe jöhoje. \p \v 1 Röhu gaꞌirane a duvahehu mu sisëꞌi vaejamu jaehu jögoru majëhijëꞌoho nadi jö giagiaꞌoho majëhiꞌi ma-sanuꞌe vavu majaharuëhi ëhi majëhine. O a iꞌo jögoru mëmëꞌoho ö majëhijaruëhi ëhi mëmine. \v 2 O magonaho duvaho jögoru majëhijëꞌoho vëmu majëhijaruëhi ëhi majëhine. O magonaho iꞌo jögoru mëmëꞌoho maꞌino majëhijaruëhi ëhi jiëꞌe jö mahemu mëmiꞌi jöe gö gö nadi uehorovoromo majëhine. \s1 Magonaho doru jabesi jöhoje. \p \v 3 Röhu magonaho doru jabesi jöho. Magonaho doru agano rumoꞌëro jiëꞌëro huë ma baeröhe öri bogojiëꞌoho ëhi jiëꞌe magonaho doruoho jero rajëhiromo ajëminövone. \v 4 Aꞌi magonaho dorue aboji harihuꞌe o hijo ömoꞌöme jëvëꞌoho ë ariböviohuro ave muoho avoꞌavoho uehorovoꞌiro. Jabesi agano maho urimo avoho muebejëvoromo ëhuro jabesi vëmu vavuehu hijo ömoꞌömehu ajëmarëhi ëhi jaburo mana ajëmiꞌiro. Jabesi mu ioroꞌioroho ijonö jioꞌiro. Ëhi jiëꞌe muoho God hu nime. \v 5 Aꞌi magonaho dorue agano rumoꞌëro jiëꞌëro jabesi sivu mueberovëꞌiroho ëhi jiëꞌe magonahohuro uvoruomajeje: Hesi God-ro ajemiꞌajë uvoromo ëhuni vahie majae jene God-are örire jöe jövoromo uaꞌi hijajeje: God jero ajemego na mae jevajo. \v 6 O magonaho doruehu jabesi sinohemu uehorovëꞌoho ëma jijiharuëro ije jahosiꞌe jiajëhi ëhi jëve. \v 7 Ëhi jiëꞌe jöho majëhijego ejahego jö sisëho bogojioꞌiro. \v 8 Ae rahu hesi ö muenoꞌo bogo ajëmijëꞌoho o hesi agano mahuꞌo ëhuꞌo bogo ajëmijëꞌoho ëhuro God mae uehorovarue jöho vuonugoromo God-are jö bogo hejëꞌe aribövioho iosirëmiromo hu sisë bëheje. \p \v 9 Ekaresia ariböviehu magonaho doru muebejëvoꞌi jabesi iho jajivoꞌiëꞌiroho vadune ahoꞌo 60 baejëꞌe jabesi ihohemu jajivoꞌamoꞌiro. O barue ma-gemu masuvëꞌoho ëhi jiëꞌe magonaho doru jabesi ihohemu jajivoꞌamoꞌiro. \v 10 O magonaho dorue mu mae vaejamu ëhuro jabesi iho mae jiëꞌoho ëhuremu ihoho jajivoꞌamoꞌiro. Aboji harihuꞌe avoho muebeꞌamobe rovëꞌe jiego ae iꞌe rovamu ajëmiromo nihudëgoꞌi arijëꞌe jiego Keriso-are aribövioho huë baejëꞌe jiego huë vavaeniꞌe aribövioho ajëmijëꞌe jiego mu mae bövie biseꞌe vaeruomëꞌe jiego ëhi jiëꞌe magonaho doru jabesi ihohuremu jajivoꞌamoꞌiro. \p \v 11 Aꞌi magonaho iꞌe doru jioruomëꞌoho nadi ëhi jiëꞌe magonaho jabesi ihoho jajivoromo muebejëvone. Ëhesi bëhoho magonaho iꞌohuro dëre uehorovoromo riꞌöromo Keriso vuonugoꞌirögoro sionoho iore bamoꞌi nimarueje. \v 12 Ëhi nimoromo ëhuro urimëꞌi Keriso mae uavare jöho ahego ëhuro jabesi ihoho sisërëjajeje. \v 13 Röhu göho magonaho doru iꞌohuro mue bijönibijiohoromo osare osare ma-raromobe jijihajeje. Röhu bogo ëhemuoho ömoꞌi mu sisë göꞌo döre vaejarueje. A jöho ëma atobe a muoho ëma ahobe jijihajeje. No bogo atarue jöho ë magonahoho jaburo atoruomajeje. \v 14 Ëhi jiëꞌohuni na nege magonaho doru iꞌohuro röhu maho sionoho barue masuꞌamoromo aboji harihuꞌe vaeromo osaho avoho muebenövoröhego. Ëhi ëꞌëꞌoho ekaresia bijönimarue ariböviehu jö sisë atoꞌiröhoho bogojioꞌëꞌe. \v 15 Na ëhi uavaje hesi bëhoho magonaho doru iꞌo ioroꞌiorohuro Keriso-are jöho vuonugoꞌi Satan-are örire vaꞌëꞌego ëhuni uave. \v 16 O Christian magonahe rahu hesirire magonaho doru jiëꞌoho huro ajamiꞌiro. Ajamijëꞌoho ëhuro ekaresia aribövioho bogo madomadëgoꞌiramu agano rumoꞌe magonaho doru ajëmiꞌiröhoho eni jëvoꞌëꞌe. Magonaho doru jabesi jöho ëhije. \s1 Ekaresia muebejarue a duvaho jabesi jöhoje. \p \v 17 Röhu a duvahehu ekaresia muebejëvarue jöho jajivoꞌiëꞌe. A duvahehu ekaresia avoho muebejëvamu ekaresia jabuhu mabëhe rajëhiromo suvuoro bisemu bövie mana bojëmijëꞌoho iae maeje. O a duvahehu biririvoromo ekaresia avoho muebejëvoromo röhu göho God-are jö majëhiromo bëhi röjëhijarue ëhi jiëꞌe aribövioho börömo mae uehorovëvoromo mana bojëmijëꞌoho iae maeje. \v 18 Suvuoro bojëmiꞌiröhe hesi bëhoho ë hesi jöho God-are surire uhuꞌe uvëꞌeje: Jasi mu vaejahaje miehu jasi mu vaejahoromo i hörehu saꞌijovobe juvëꞌoho hesi jöꞌoho nadi tugohahego hu juvoromo hesi manaho baeromo huhu hörehu saꞌijovaje i vitu vituoho ibe juvoꞌirajo. Ëhi jiëꞌoho miohuro ëho hesi manae baeꞌaꞌajëjo. O God-are surire jö göho ëhi uvëꞌeje: Ae rahu mu vaeromo mana baejëꞌoho iae mae höjo. \v 19 O aehu ekaresia muebejëvaje a duvaho hesi jö sisë ja majahijëꞌiroho ae gemuehu majahamu hejëꞌoho nadi ejahone. Aꞌi ae niöꞌi o ae niöꞌi gemu jabuhu a duvaho hesi mu sisë jabesi hiaꞌehu heromo nunehu gavëꞌëro jasi örire majahijamu hejëꞌoho ëhuremu ejëhone. \v 20 Hu sisë jiëꞌoho ekaresia aribövi jabesi nunoro jögore bojamego avoho uehorovoꞌi ëhuro a ioroꞌiorohuro ëho garomo juhuonivoromo bogo ëhioho ëꞌiröhe. \p \v 21 Ëjöho börömeje. God-are nunire Iesu Keriso-are nunire God-are anera jabesi nunire naro ja uave ejehoꞌiranego. Ejehanuevaro mevo gaꞌirane a duvaho jabesi jöho diho mae diho sisë jiamu gavëꞌiroho nadi ma-urimoho uvone: Iaho mae höjo o iaho sisë höjo. O nadi a duvahe jasi aemoꞌaemoho sanuꞌe jöho majëhiꞌi a duvaho ioroꞌioroho darugoꞌe jöho majëhiꞌi aꞌi ma-uehore gemu baeromo a duvahe ahoꞌobëhe majëhinövone. \v 22 O ae göehu ekaresiaëni mu börömo vaeröhego övo simanore bamahoꞌiëꞌiroho nadi ma-majioho övoho simanoroho bamahone. Ëiahuro mu sisë vaejego ae niöꞌi jemesi ihoho sisërëjëhojöëni uave. Nadi ëhioho ëꞌirögoro ma-avoho mueberovego sisëho bogojavoꞌiro. \p \v 23 Röhu dëre guomo guomo baejavoꞌi hijajohuni nadi jovemuoho iꞌi wine jovohuꞌo ma-bisemu ijego ëhuro dëho mae javoꞌiro. \p \v 24 Amo jaehu ekaresia jabesi mure bamëvoꞌiëꞌiroho jabesi muoho avoho garomo evaro bamëvone. Ëhesi bëhoho a ioroꞌiorohuro ma-vaꞌorahoro mu sisë vaejaruëro jiëꞌëro jabesi mu mevoꞌirane ë hesi urimo gaꞌaꞌanue jabesi sisëho ma-vaꞌorahoro jioꞌiramu muroho bogo bamëvoꞌanue. O a ioroꞌioro jabesi sisëho subiröꞌöjëꞌëro jero jabesi muoho mevo garomo evare ijonö gaꞌaꞌanue sisë jioruomoꞌiramu muroho bogo bamëvoꞌanue. \v 25 O mu sisë urimo gö subiröꞌöꞌi gö vaꞌorahoro jiëꞌëro ijonö ahoꞌo ma-vaꞌorahoro jiajëhi mu maho ëhi gemuohoje. A ioroꞌiorohuro mu maho ma-vaꞌorahoro vaejarueje. O mu ma ioroꞌioroho subiröꞌöjëꞌeje röhu ijonöho bogo subiröꞌö varijënoho jioꞌëꞌe. \c 6 \s1 A jabesi muemu vaejarue aribövi jabesi jöhoje. \p \v 1 Röhu jö göho a masijo jabesi darugoremu raromoromo jabesi muemu vaejëharue aribövi jabesi jöhoje. Ëhi jiëꞌe ariböviohuro a masijoho mae uehorovëvo avohoromo muoho vaejëhego God-are ihohuꞌo Keriso-are jöhuꞌo aho bogo sisëꞌioho atoꞌiro. \v 2 O jabesi a masijoho Keriso mae uehorovarue aribövie jëvëꞌoho mu ariböviohuro nadi uvoꞌiro: Nosi a masijoho ma-Christian ö muenoꞌëro jëvëꞌëro bogo masijoho hö uvoromo muoho ëma sisëꞌi sisëꞌi ömoꞌiro. Aꞌi uvoruomoꞌi: Nosi masijoho jabumë Keriso mae uehorovarue aribövie noehu rajëhijaruoho jëvajëjo. No ëhi jiëꞌe aribövioho ajëmijarue hö uvoromo jabesi muoho avoꞌavoho vaejëhoruomoꞌiro. \s1 Keriso-are jö vuonugoꞌi saꞌa hesi jöemu berohemu beroharue mu sisëhuꞌo ave saꞌa hesi inömo baeꞌi ëhemu uehorovarue mu sisëhuꞌo ë mu sisë niöꞌi hesi jöhoje. \p Ëhi jiëꞌe jöho jero ae röjëhiromo uëꞌi hijego muoho avoho vaeruomoꞌiro. \v 3 Aehu jöe gö röjëhijëꞌoho sisëje. Jöe gö röjëhiromo nosi Bada Iesu Keriso-are jö mahuꞌo God-are mu diehi avoho vaejarue jöhuꞌo bogo ejëꞌoho \v 4 hu simanoho bogo uehorovëꞌe ëma uvajeje: Na a böröme jevajëjo. Simane sisërëromo nimajeje bëhi rumoꞌe jöe gö gö ëma nahoromo jö ahoꞌahëmiꞌi. Röhu ëhi jiëꞌe jö berohemu berohamu hejëꞌoho ëhuro aëro sarerivoromo uvoruomajeje: Nuni ajiꞌe jöho jabumë diehiꞌoromo baeꞌi no bogo baejare höromo jabesi örire dë vörönimoruomajeje. Dë vörönimoromo iro muorovoꞌe vaeromo ae göëro gö hesi örire agoromo ae göëro gö hesi örire sisë uehorovoruomajeje. \v 5 O uehoro sisë baeromo God-are jö maho vuonugoꞌi irovoruomajeje. Irovoromo sarerivoromo uvoruomajeje: Noehu God-are muemu uehorovoꞌiröhe hesi bëhoho aviëhi höjo. Noro inömoho bövioho biseꞌoho ujuohoromo ëhuro maro raromoꞌejarëjo. \p \v 6 Iae mae. God-are muemu uehorovëꞌoho iae maro raromarueje. Ëhesi bëhoho God-are muemu uehorovoromo röhu bogo göꞌo göꞌoho baeꞌi uehorovoꞌi aꞌi uvëꞌoho: No eni javuajë uvëꞌohuro ëhuro maroho raromarueje. \v 7 Vëmehu rahavuare majaroho evaroho inömo rumoꞌe ma-övemu rovareje. O vuovoröhe majaroho ëhuꞌo ma-övemu vaꞌejo. \v 8 Röhu irunoꞌe o niögu suhiꞌe javuëꞌoho ëhuro uehorovoromo uvoꞌejo: No eni javuajë uvoromo bogo göꞌoho baeꞌi ëhemu uehorovoꞌejo. \v 9 Aꞌi a ioroꞌiorohuro inöme bövie biseꞌe marohëꞌe mae baeꞌi ëhuremu uehorovoruomajeje. Ëhi jiëꞌe aribövioho Satan-ro dinëmijego buororo rumo vaꞌanovego buorëro taemëvanovego dë vövöbajoꞌere riꞌöromo simane sisëꞌi uehorovoromo mue gö gö nimoromo sisërërovo barëjarueje. \v 10 Moniemu gemu uehorovëꞌoho ëhuro mu sisë ahoꞌobëhe baejarueje. Ae göëro moniemu nimo avohoromo ëhuro Keriso-are jöho rumonimobe vaꞌojuvo vaꞌo vuonugoꞌi huë vavaene gö gö baeruomëꞌeje. \s1 Timothy-hu mue gö gö vaeröhe jögoru Paul-hu jajivadohoje. \p \v 11 Röhu ja God-are ae jave. Ëhuni ëhi jiëꞌe mu sisëho nadi gavanovone. Nadi gavanovoꞌi ma-mu maemu vaeromo God-are muoho nimoromo hesi öroro mae uehorovoromo ae gö huë baejëvoromo biririvoromo muoho vaeromo sanuꞌe jöho majëhinövone. Ëhi jiëꞌe muohuremu vaeꞌi nimonövone. \v 12 Aehu ajajovoromo göehu gö iosirëmiꞌi biririvaje ëhi jiëꞌe mu maho baejëꞌe jave. Ëhuni God mae uehorovoromo jasi daruge ahoꞌo bojamiromo biririvoromo mu maho vaenövone. Muoho vaejëꞌi ijonö ioroꞌioremu maro hiꞌirane öroho ëhuremu uehorovone. Urimëꞌi jaehu mae uehorovanue jö ae ahoꞌo jabesi nunire huruoho majëhijanevare evare God-ro ja uavadeje ëhi maro hiꞌiranego. Ëjöhuremu uehorovone. \v 13 Röhu naro God-are nunire Iesu Keriso-are nunire ave jöho majahiꞌiëꞌe. God ae ahoꞌobëhe darugo bojamuego raromarue ahoje. Iesu Keriso Pontius Pilate-are nunire namiromo hesi jö ma-maemu huruoho majahijade ahoje. Ëae niöꞌi jabesi nunire ave jöho majahiꞌiëꞌe. \v 14 Jögoru hejanoho avoꞌavoho ejego aho jasi jö sisëho bogo atoꞌiro. Ëhi ebe vaꞌone ijonö nosi Bada Iesu Keriso rovego garöhe. \v 15 Iae hu rueꞌiramu no gaꞌejo A Böröme God-hu nimaje majare. God hu ma-maro hiromo huro gemuëro börömo mae namijëꞌëro masijo vaeruomaje ae ahoꞌo iosirëmiromo hu gemu dörohoje. \v 16 God gemu hu bogo guomo hesije. Hu aji börömoro hijëꞌëro hesi bëhiroho no bogo vaꞌo hesi javue. Aho hu bogo ganövëꞌëro ëhi bogo ganövoꞌejo. Hesi iho börömoho darugoho ma-ëhi jiemu jiobe vaꞌëꞌe. Iae mae. \p \v 17 Röhu ave saꞌa hesi bövi biseꞌo marohëꞌe mae jëvëꞌe aribövioho uëne: Nadi jemesi inömoho bövioho biseꞌoho uehorovoromo döroho bamorovorëne. Nadi uvorëne: Na inömo marohëꞌe jevajohuro ëhuro mae jevoꞌajëjo ë hesi bëhoho inömoho ma-jahuri jiaje inöme jiaje. Aꞌi uvorëne: Hesi God-ro ajemiꞌiramu mae jevoꞌajëjo. Ëhesi bëhoho huro bövie biseꞌe suvuoramui avohajeje huë mae javuoröhego. \v 18 O uënego jaburo mu mae vaeruomoꞌi. Huë baerovarue mu hesi öroho marohëꞌe mae jëvoꞌiro. Öve sasohoromo suvuore ëꞌiro. \v 19 Ëhi ëꞌëꞌoho suvuoro maho öꞌidöre rune vaeꞌëꞌö ëhuro maja viture ma-maro raromoꞌiröhohuni. Ëhuro ruahoꞌamoromo bogo ma-döemuoho mae raromoꞌi dë vövöbajoꞌo uhohuꞌo maro raromonövoꞌëꞌö. \p \v 20 Röhu Timothy God-ro hesi jöho bojamadeje jero muebeꞌiranego. Ëhuni ë jöhemu avoho uehorovoromo ae majëhinövone. Aꞌi God rumoꞌe sareri sareriꞌe jöho nadi gavanovone. O aehu God-are jö ahoromo jö iꞌo barueromo sarerëmiromo uëvëꞌoho: Aveho nuni ajiꞌe jöe hö uëvëꞌoho nadi gavanovone. \v 21 Ëhesi bëhoho ae göëro ëhi jiëꞌe jö iꞌoho uehorovoromo God-are jöho vuonugëꞌego ëhuni uave. \p God-ro jemë huë baeromo ajëminövoꞌëꞌe. Ahia minoꞌe.