\id JAS - Filifita NT (Mufian Fulifita -Ilahita Dialect) [aojF] -Papua New Guinea 1998 (DBL 2013) \h JEMS \toc1 Basef Amama Jems Nandaꞌami \toc2 Jems \toc3 Je \mt1 Basef Amama Jems Nandaꞌami \imt1 Basef bandami Jems nandaꞌami \io1 1:1-18 Amamaga meagwambipai \io1 1:19-27 Apeꞌ ina momeꞌ basef Godi naꞌa, owaꞌ. Memeꞌam mailam wapotiꞌ. \io1 2:1-26 Apeꞌ mondaꞌ waf buꞌunai ma nowalapa baleꞌef apeꞌinai \io1 3:1-12 Apeꞌ mumafi malogof apeꞌimi andeandeꞌ \io1 3:13-18 Gawa buꞌunai nafiꞌi heveni \io1 4:1-12 Apeꞌ mope mofeꞌ owina God \io1 5:1-20 Waf buꞌunai hianai apeꞌ mielanai \c 1 \p \v 1 Aeꞌ Jems, ape owina God naloma Dembinai Jisas Krais andaꞌ maola amam atom. Andaꞌ basef amama mafeꞌmago ipeꞌ epes hipei Judaipei epes wambotogw loumi 12-peleim. Ipeꞌ pakwaha wambel ofagama ipeꞌima ma pafeꞌ pape wambel hiagoma etap anaeꞌ pape pandaꞌ maol naninani. Aeꞌ andaꞌmepago danifel nafeꞌmago ipeꞌ. \s1 Amamaga meagwambipei mandaꞌepa pataga laꞌifipa \p \v 2 Ipeꞌ sahin owan aeꞌipei, maim nimeguf amamaga meagwambipei motagamepa, ukup ipeꞌimi miꞌi andeandeꞌ pendanifel etin pepan. \v 3 Deiꞌ main, ipeꞌ pegawa amama mogwamba baleꞌef ipeꞌinai, amama mandaꞌepa pitu laꞌifipa ma nimanimi meatagamipei. \v 4 Eaꞌ ipeꞌ pitu laꞌifipa ma waf anama neataga boꞌona ma ipeꞌ ma anona nemaf petaga andeandeꞌ endilisi, waf aonai aꞌepa. Ama waf hianai Godi mope ipeꞌ, eaꞌ ipeꞌ ina anona waf buꞌunai aꞌepa, owaꞌ. \s1 Emi egafis gawa buꞌunai aꞌasi, esis sihaliꞌ God \p \v 5 Emi egafis gawa buꞌunai aꞌasi, esis sondaꞌ beten sihaliꞌ Goda noseꞌasana. Deiꞌ main, Anan naseꞌasa amamaga hiami naꞌa ma epes hiesi, ina ninifalis, owaꞌ. \v 6 Epes isima esis sombaleꞌefana endilisi ma sondaꞌ beten sohaliꞌa God. Ina sope ukup biambiefim, owaꞌ. Esis sombaleꞌefana laꞌifis. Emi egafis sape ukup biambiefimi, esis ina sembaleꞌefana laꞌifis, owaꞌ. Ukup asasimi siꞌi embel uf nalo naoh mohafel. \v 7-8 Epes isima ina ukup miꞌi Dembinai noseꞌas anom amamaga, owaꞌ. Ukup asasimi mandawal biefim mapoma waf hianai esis sandaꞌanai eaꞌ ina sape ukup etifim, owaꞌ. \s1 Basef epes kwahusi saloma epes amamaga hiamisi \p \v 9 Sahin owan Kristen emi egafis kwahusi esis sondanifel ma God nafelas nigiambamas deiꞌ anona nemaf wapotiꞌ. \v 10 Apeꞌ Kristen emi egafis amamaga hiamisi, esis sondanifel ma God nandaꞌas safeꞌ owina sembaleꞌefa Krais. Deiꞌ main, epes amamaga hiamisi anona nemaf sogaꞌ siꞌi afis mataga otalef mape nogota bandana ma mandalaꞌof mowa. \v 11 Ipeꞌ pegawa aon alipunai natefi ma owaf naha otalef amama ma alaꞌum hiꞌalam. Afis mataga miaꞌof eaꞌ sosaf afisi nambimb mowaꞌ. Epes isima amamaga hiamisi sondaꞌam naꞌama etin. Nemaf anama sondaꞌ maola bisnisi atom, sogaꞌ siꞌi sosaf afisi mowa. \s1 Basefa hiahaom meagwambipei matagama epes \p \v 12 Emi egafis saitu laꞌifisa hiahaom meagwambasi matagamas, esis sondanifel. Deiꞌ main, nemaf anama esis sikilaꞌ amama waf aonai naninani eaꞌ hiꞌilana, anona nemaf esis sofaꞌ amamaga buꞌwami siꞌi prais. Amama naꞌama. Ambal namunai God naꞌi endilisi nosoꞌasam emi egafis ukup maimaila anan. \v 13 Emi egalin amamaga meagwambipei motagamen ma nondaꞌ waf aonai, enin ina niꞌi God nandaꞌ enin deiꞌ nandaꞌ waf anama. God ina nandaꞌ enin epen nandaꞌ waf aonai, owaꞌ. Eaꞌ ina enis epes laꞌifisa sondaꞌana nondaꞌ waf aonai, owaꞌ. \v 14 Eaꞌ ukup awami apeꞌimi atom mafelapa makikipapa ma mafeꞌ matoloꞌw isalef siꞌi anona mafin aolupunai nafeꞌ natoloꞌw esag. \v 15 Eaꞌ ukup apeꞌimi mohafel mandaꞌapa mandaꞌ waf aonai. Anona nemaf waf anama aonai notaga luꞌuna, nondaꞌapa mogaꞌ. \p \v 16 Ipeꞌ sahin owan, aeꞌ okom nainailipa. Naꞌama ipeꞌ pembasoꞌma ipeꞌ etipa. \v 17 Amamaga buꞌwami hiami siꞌi presen, amama ahalomapa apeꞌinai naseꞌapam misilaꞌi heven. Anan nandaꞌ mafifili aon alipunai owambunai maloma ondowa motawa ilif otaga. Owaf naluwi, ambagof laom bandam. Eaꞌ God ina nandahoꞌof naꞌama siꞌi ambogof, owaꞌ. Anan nape naꞌama etin laꞌelaꞌef hihif. \v 18 Anan naila okom ananinai atona ma basef ananimi endilisimi ma apeꞌ mataga mape maliꞌma amamaga amama Anan nandaꞌami. \s1 Apeꞌ momeꞌ basef milam \p \v 19 Ipeꞌ sahin owan aeꞌipei, ipeꞌ ukup mopoma basef amama naꞌama. Ipeꞌ hipei pendandombam ulala pemeꞌ basef. Eaꞌ ina piꞌi anom basef pegwam ulal, owaꞌ. Eaꞌ ina ukup wandafum mehip, owaꞌ. \v 20 Deiꞌ main, waf anama epes ukup wandafumanai nilai waf aonai. Ina nawalapai waf buꞌunai Godi, owaꞌ. \v 21 Amama atom deiꞌ ipeꞌ kwahago waf aonai neloma waf aonai hianai hiꞌilana. Waf anama aonai epes hiesi sandaꞌana laꞌelaꞌef. Eaꞌ pinindifa ipeꞌ pepe owina Goda pefaꞌ basef amama ananimi mope opalef ipeꞌimi. Basef amama laꞌifimi ma mofaꞌai ipeꞌ pitanima pifiꞌmai God. \p \v 22 Iꞌi pemeꞌ basef Godi ina pailam, ipeꞌ pambasoꞌma ipeꞌ etipa. Amama hapaimi. Ipeꞌ pemeꞌam pilam, andeandeꞌ. \v 23 Emi egafis semeꞌ basef Godi owaꞌ sieliam, esis siꞌi enis epes safela glas sati amagah asasimi. \v 24 Esis satolom eaꞌ, sandamboma safeꞌ, ina okokoma amagah asasimi, owaꞌ. \v 25 Eaꞌ basef miꞌuli Godi matagahepa makwaha waf aonai, amama andeandeꞌ. Emi egalin niti miꞌuli anama ofagema andeandeꞌ laꞌelaꞌef nilam, epen inima God nofaloꞌman nondaꞌan nendanifela maina maol anan nandaꞌanai. \p \v 26 Emi egafin niꞌi, “Aeꞌ andaꞌ lotu endilisi aila God” ma enin iꞌi owaꞌ nimafi malogel ananinai andeandeꞌ, epen inima nambasoꞌma okom ananinai atona. Eaꞌ deiꞌ baleꞌef ananinai ma lotu main falafunai atona. \v 27 Waf sandaꞌ lotuwanai boꞌona andeandeꞌ ofagena aꞌana naep Ahalomapa apeꞌinai Godi, anama naꞌama. Iꞌi enis awasi mamasas aꞌasi esis etis sope, o nemataꞌw alifiꞌwi akwaꞌw atoꞌw kwape kwahuꞌwi, apeꞌ migiambamasa otamba gwaꞌaimi maim. Eaꞌ mumafi pe apeꞌinai andeandeꞌ ma waf aonai etapanai ina nendaꞌ opalef apeꞌimi motaga aom, owaꞌ. \c 2 \s1 Apeꞌ mimila epes hiesi dembesi awasi naꞌama etin \p \v 1 Sahin owan aeꞌipei, ipeꞌ pembaleꞌefa Dembinai apeꞌinai Jisas Krais, Anan Dembinai nafifili endilisi. Eaꞌ deiꞌ ipeꞌ ina pigiambama epes isima agufisi etis eaꞌ pewaꞌ alafugaha epes agof aꞌasi, owaꞌ. Pendaꞌam naꞌama etin. \v 2 Basef amama ofagema naꞌama. Iꞌi anona aman amamaga hiamunai nondaꞌ trausis siot sosaf buꞌwami nola ring gol faf ananinai ma nuwis ipat anama pandaꞌ lotuwanai nomon, ma iꞌi anona aman kwahuna ma otamba luwaguf maim nuwis wapotiꞌ, ipeꞌ atuwasi pendaꞌ maina anan? \v 3 Iꞌi ipeꞌ pendaꞌ aman anama luwaguf maim buꞌwami piꞌipana piꞌi, “Ineꞌ fiꞌi balata buꞌunai naꞌae”, ama iꞌi aman anama kwahunai nuwisi piꞌipana piꞌi, “Ineꞌ nitu gani”, o niꞌi “Nepe gani etap felefeleꞌma boꞌwagah aeꞌami”. \v 4 Iꞌi ipeꞌ pendaꞌam naꞌama, atuwasi ofagema awami ipeꞌimi. Ipeꞌ pawaloga sahin owan ipeꞌisi ma ukup ipeꞌimi, eaꞌ ipeꞌ ina pawalogas paila waf buꞌunai naꞌama etin, owaꞌ. Ipeꞌ pawalogasa ukup awami atom. \p \v 5 Ipeꞌ sahin owan aeꞌipei, ipeꞌ pemeꞌ! God nandandepa epes isima kwahusi ma otamba hiahaom maim ma deiꞌ sape laꞌifis sombaleꞌefana laꞌelaꞌef sape boꞌwes andeandeꞌ siꞌi epes isima amamaga hiamisi. Anan nandandepasa sofaꞌ amamaga buꞌwami wambel Ananinai. Amamaga amama naꞌi basef endilisimi atom laꞌifimi nosoꞌ emi egafis ukup maimaila Godi. \v 6 Eaꞌ ipeꞌ pandaꞌ epes isima kwahusi ambagof aom. Emi egafis sandaꞌ ambagof ipeꞌimi aom saseꞌepa nimanimi sandaꞌmepa basef? Esis amamaga hiamisi. \v 7 God naseꞌepa agel buꞌunai Krais eaꞌ ipeꞌ Ananipei. Epes isima etis saꞌi basef awami sandaꞌ findiwama agel anama. \p \v 8 Dembinai King apeꞌinai numafi apeꞌ hiapai, anan naseꞌapa basefa miꞌuli Ananinai mape Buk Baibeli. Basef amama maꞌiam maꞌi, “Ipeꞌ ukup mimila emi egafis sape felefeleꞌma ipeꞌi siꞌi ipeꞌ ukup maimaila ipeꞌ atona etin.” \p Iꞌi ipeꞌ pila miꞌuli anama, pendaꞌ waf buꞌunai andeandeꞌ. \v 9 Iꞌi ipeꞌ pigiambama enis epes, pewaꞌ alafugaha enis, miꞌuli anama atona nandaꞌ kotimipa ma pandaꞌ waf anama pesambala miꞌuli anama. \v 10 Deiꞌ main, emi egafis sila basefa miꞌuli hianai hiꞌilana eaꞌ sesambala anona miꞌuli anama atotona anom basef tuꞌwanim kwaieꞌum, epes isima ofagema asasimi siꞌi sawala miꞌuli anama hianai hiꞌalana. \v 11 Deiꞌ main, anan naꞌi basef amama naꞌi, “Ipeꞌ owaꞌ peha enis epes sogaꞌ.” Iꞌi ipeꞌ owaꞌ pendaꞌ waf anama soꞌa waolanai, eaꞌ paha enin epen nagaꞌ, ipeꞌ pataga epes aopei pesambala miꞌuli Godi. \p \v 12 Anona nemaf God nowaloga apeꞌ ma anona miꞌuli nandaꞌapa mope wafifipa. Eaꞌ laꞌelaꞌef ipeꞌ piꞌi basef pendaꞌ waf nondahama miꞌuli anama. \v 13 Deiꞌ main, emi egefis owaꞌ siti uwahipis enis epes, owagama God ina niti epes isima uwahipisa nemaf anama nowaloga esisanai, owaꞌ. Eaꞌ emi egafis siti enis epes uwahipis, God anona nemaf ina nowaloga epes isima niꞌi awes, owaꞌ. Waf anama apeꞌ miꞌi uwahipisanai nikilaꞌ endilisi. \s1 Baleꞌef atona wafinai, waf buꞌunai ina napeis, owaꞌ \p \v 14 Ipeꞌ sahin owan aeꞌipei, iꞌi enin epen niꞌi, “Aeꞌ embaleꞌefa Krais” ma waf ananinai ina boꞌona, baleꞌef ananinai falafunai atona. Baleꞌef anama ina laꞌifina ma anona nemaf God nofaꞌan notanimani, owaꞌ. \v 15 Baleꞌef anama falafunai nape naꞌama. Iꞌi enis sahin owan sape sala luwaguf awami o gwaꞌaimi aꞌas, eaꞌ \v 16 enin epen ipeꞌini niꞌipa epes isima niꞌi, “Ipeꞌ opalef awanem pefeꞌ pefaꞌai luwaguf ipeꞌimi pewaheꞌam pembahoꞌ alop ipeꞌinai pefeꞌ peaꞌ gwaꞌaimi buꞌwami!” \p Iꞌi ipeꞌ piꞌiam naꞌama, basef amama ipeꞌimi ina mataga endilisi, owaꞌ. Basef amama ipeꞌimi migiambamas miꞌimama? Owaꞌetin. Falafumi atom. \v 17 Baleꞌef naꞌama etin. Iꞌi enin epen nembaleꞌef etin ina nandaꞌ waf buꞌunai naloma baleꞌef ananinai, baleꞌef anama ananinai falafunai atona. \p \v 18 Eaꞌ enin epen naꞌi, “Ineꞌ epen nembaleꞌefa Krais eaꞌ aeꞌ andaꞌ waf buꞌunai.” \p Deiꞌ aꞌipa epen inima naꞌama aꞌi, “Ineꞌ nihiꞌambe baleꞌef anama ineꞌinai waf buꞌunai owaꞌ neataga nelomana. Waf buꞌunai aeꞌ andaꞌanai ihiꞌambena baleꞌef aeꞌanai.” \p \v 19 Ineꞌ nembaleꞌefana naꞌama naꞌi, “God atotona nape.” \p Ineꞌ naꞌi naꞌama, andeandeꞌ. Ambagof awami wapotiꞌ mombaleꞌefana naꞌama etin eaꞌ umbamaham bombol etin kwapeteꞌam. \v 20 Ineꞌ aman okom nahaga nagaolinai, ineꞌ nembaleꞌefa Jisas atona, ama ina nandaꞌ waf buꞌunai wapotiꞌ, baleꞌef anama ineꞌinai falafunai atona. Deiꞌ ineꞌ naꞌi negawa anama ofagema? Deiꞌ iꞌipina. \p \v 21 Fowaꞌ gani akunamapa apeꞌinai Abraham naꞌi nondolali ma nogalomana ananinai Aisak nondolalimana ma Goda balata anama sondolalima Goda. Amama atom deiꞌ God naꞌipana naꞌi anan aman boꞌona andeandeꞌ. Anan nandaꞌ waf buꞌunai deiꞌ God naꞌipana basef amama naꞌama. \v 22 \x * \xo 2:22 \xt Hi 11:17,18\x*Ineꞌ negawa o owaꞌ? Baleꞌef Abrahami naloma waf buꞌunai anan nandaꞌanai amama mandaꞌ opeh etifigin. Eaꞌ waf buꞌunai anan nandaꞌanai nagiambama baleꞌef ananinai nataga alihina andeandeꞌ. \v 23 \x * \xo 2:23 \xt Ro 4:3,9,22; 2 Kro 20:7; Ais 41:8\x*Eaꞌ basef amama mail buk Baibeli mataga alihim mandawalap. Basef amama maꞌi, “Abraham nembaleꞌefa God, deiꞌ God nofalana naꞌi anan aman buꞌunai andeandeꞌ.” \p Eaꞌ God nofalana naꞌi, “Anan alupunai Aeꞌanai.” \p \v 24 Basef amama mail buk Baibeli mihiꞌambapa deiꞌ ipeꞌ pegawa baleꞌef atona God ina naꞌi epes boꞌwes andeandeꞌ, owaꞌ. Esis sombaleꞌef endilisi ma sandaꞌ waf buꞌunai wapotiꞌ, anan nofalas naꞌi epes buꞌwasi andeandeꞌ. \p \v 25 \x * \xo 2:25 \xt Hi 11:31\x*Nemataꞌw akwama Rahap kwandaꞌ waf soꞌa waolanai, akwaꞌw naꞌama etin. God nati waf buꞌunai akwaꞌw kwandaꞌanai deiꞌ okom napomaꞌw naꞌi akwaꞌw nemataꞌw boꞌokw andeandeꞌ. Waf buꞌunai akwaꞌunai kwagiambama amam Juda mandambahoꞌ mafiꞌi eaꞌ kwihiꞌambam anona eaf mafeꞌ wafifim. \p \v 26 \x * \xo 2:26 \xt Je 2:17\x*Eaꞌ basef amama mape naꞌama. Iꞌi alop atona ambal owaꞌ nopaipa, alop anama nagaꞌ eaꞌ. Naꞌama etina emi egalin nembaleꞌef etin ma ina nandaꞌ waf buꞌunai, baleꞌef epen inima falafunai atona. \c 3 \s1 Apeꞌ mumafi malogof apeꞌimi \p \v 1 \x * \xo 3:1 \xt Lu 12:47\x*Ipeꞌ sahin owan aeꞌipei, naꞌama ipeꞌ hipei petaga gawaipei tisa etipa, owaꞌ. Deiꞌ main, ipeꞌ pegawa anona nemaf God nowaloga afaꞌ tisa wawalipasa basef buꞌwami Ananimi nowalogafa ma basef laꞌifimi endilisi. Eaꞌ enis Kristen nowalogas saꞌosaꞌombel. \v 2 Apeꞌ hiapai anom nimeguf owaꞌ mila basef Godi andeandeꞌ, owaꞌ. Apeꞌ mowa ma anona waf aonai apeꞌ mandaꞌanai. Iꞌi enin epen ina nandaꞌ waf aonai ma basef ananimi, enin epen buꞌwani. Enin laꞌifina nimafi alop naloma okom ananinai hiꞌilana wapotiꞌ. \p \v 3 Ipeꞌ pegawa apeꞌ mandaꞌ waf anama ma hos. Apeꞌ masapeꞌ ain nape malogof hosi\f + \fr 3:3 \ft Ain anama nape malogof hosi saꞌona hiꞌelina. Natoma hosi nahondeꞌ mandof mehip ma nefeꞌ waꞌel hos nemeꞌ malegel ekep pehana nailana nafeꞌ.\f* \m nomona mondaꞌ hos memeꞌ basef apeꞌimi maila ukup apeꞌimi ma hos amama mefeꞌ siꞌi apeꞌ maꞌi meafeꞌma. \p \v 4 Deiꞌ ipeꞌ ukup mopoma sip luꞌunai. Sip anama luꞌunai eaꞌ uf luꞌunai nefaꞌ sip anama eaꞌ stia anama soꞌuna. Kepten numafi sipi nambomana nafeꞌ anama anan naꞌi neafeꞌma. Nandaꞌam naꞌama ma stia anama soꞌunai. \v 5 Eaꞌ naꞌama etina malogof apeꞌimi saꞌom mape alop apeꞌinai nomon. Malagof amama maꞌi basef mamumami hiami endilisi mafela agof epesi ma maol hianai esis sandaꞌanai. \p Deiꞌ ipeꞌ okokoma nif. Nif fendom saꞌom mataga luꞌum laꞌifim endilisi fendo aolop lawah luꞌwami fendom hiꞌilam. \p \v 6 Malogof amama apeꞌimi naꞌama etin siꞌi nif fandumi mape laꞌafena alop apeꞌinai malogof amama mawalapa waf naninani aonai. Eaꞌ mandaꞌ ukup epesi mataga aom sandaꞌ waf aonai. Mawalapa waf hianai apeꞌinai ma feꞌ pe ki apeꞌinai aona endilisi siꞌi nif fandumi mataga luꞌum. Nif amama mataga wambel aonai hel atogon. \p \v 7 Mafis mamumami aolupumi maloma amiguf maloma iguf maloma amamaga hiami mape naoh embel owini, epes sofaꞌami saliꞌatam sandaꞌam mogawa mameꞌas mape owina esis. Deiꞌ wapotiꞌ esis laꞌifisa sandaꞌam naꞌama. \p \v 8 Eaꞌ malogof epesi owaꞌetin. Ina enin epen laꞌifina numafi malogol ananinai, owaꞌ. Laꞌelaꞌef malogel nataneam nape laꞌelaꞌef naꞌi basef awami siꞌi marasin aonai naha epes sagaꞌi. \p \v 9 Malogof apeꞌimi atom mafela agel Dembinai Ahalomapa apeꞌinai eaꞌ maꞌi basef awami wapotiꞌ mahambombaga sahin owan apeꞌisi God nandaꞌas sape naꞌama etin siꞌi Anan. \v 10 Malogof amama atom maꞌi basef buꞌwami mafela agel Godi eaꞌ maꞌi basef awami wapotiꞌ. Ipeꞌ sahin owan aeꞌipei, pendaꞌam naꞌama, owaꞌ. \v 11-12 Sahin owan aeꞌipei, anom basef womun etin naꞌama. Ina embel buꞌwami maloma awami motah ifata atotona, owaꞌ. Eaꞌ anona lawag fik ina nail nola anom suꞌutip oliv, owaꞌ. Eaꞌ anom mandelef suꞌutip grep mailami ina mail mola anom suꞌutip fik, owaꞌ. Naꞌama etin siꞌi embel naoh ina mandamboma motaga embel buꞌwami, owaꞌ. \s1 Gawa buꞌunai God atona naseꞌapana \p \v 13 Ipeꞌ emi egafipa gawa buꞌunai hianai napaipei, ipeꞌ pepe naꞌama. Feꞌ ipeꞌinai nihiꞌambas gawa ipeꞌinai enis epesa pendaꞌ waf buꞌunai noloma maol buꞌunai. Maol anama ipeꞌ pandaꞌanai pepe owina epes pila waf gawa buꞌunainai. \v 14 Ukup ipeꞌimi ina kowalepa ma pefaꞌ amamaga hiahaom otamba maim enis epesi, owaꞌ. Ipeꞌ ina pefela agof ipeꞌimi, owaꞌ. Ipeꞌ pendaꞌ waf anama piꞌi ipeꞌ etipa gawaipei, ipeꞌ pambasoꞌmas. Naꞌama hapaimi. Gawa anama ipeꞌinai ina endilisinai, owaꞌ. \v 15 Gawa anama ina nafiꞌi heven, owaꞌ. Nataga etap anaeꞌ ma opalef apimi maloma aman aonai Satan atona. \v 16 Emi egafis ukup mopoma esis etis siꞌi kowalas ma sofaꞌ agof luꞌwami ma amamaga maim hiami enis epesi, epes isima ina sape andeandeꞌ, owaꞌ. Esis ina sandatama sape etifigin saloma enis epes, owaꞌ. Sandaꞌ lopaꞌ fitap etina sandaꞌ waf naninani aonai. \p \v 17 Eaꞌ gawa nafiꞌi heveni nawalapa waf buꞌunai naꞌama. Waf nape naliꞌi, ukup epesi mope boꞌom andeandeꞌ. Eaꞌ waf buꞌunai hianai wapotiꞌ naꞌama. Epes sape opalef awanema opalef etifim maloma enis epes. Eaꞌ sandaꞌ waf soꞌusoꞌumbilinai sati uwahipis endilisi eaꞌ sandaꞌ waf buꞌunai ma sagiambama enis epes. Esis ina malogof biam saꞌi anom basef, owaꞌ. Saꞌi basef endilisimi atom. Esis ina sandaꞌ waf biefina sanifela enis sosambala enis, owaꞌ. Esis ukup maꞌi epes hiesi naꞌama etin. \v 18 Emi egafis sandaꞌ maol sawalipa epesa sope opalef etifim isima siꞌi apeꞌ mawa gwaꞌaimi aof. Iꞌi esis sondaꞌ maol anama ma waf opalef mape etifim, maol anama nowalapai waf buꞌunai andeandeꞌ siꞌi gwaꞌaimi mataga boꞌom aof. \c 4 \s1 Emi okom nainaila waf etapanai, enin nandaꞌ naumbih naloma God \p \v 1 Maina waf ofagena ma nandaꞌ ipeꞌ pandaꞌ lopaꞌ fitap pape laꞌafena ipeꞌ? Ukup awami atom mafela ipeꞌ deiꞌ pandaꞌ lopaꞌ fitap laꞌelaꞌef opalef nomon, alop andeꞌ wapotiꞌ. Eaꞌ amama atom. \v 2 Ipeꞌ ukup maꞌimaꞌi amamaga hiami mamumami eaꞌ ipeꞌ ina pefaꞌam, owaꞌ. Eaꞌ deiꞌ ukup aom paha epes sagaꞌ. Ipeꞌ gegelalasipa ma amamaga hiami enis epesi, eaꞌ ipeꞌ ina laꞌifipa pefaꞌam, owaꞌ. Eaꞌ ipeꞌ pandaꞌ lopaꞌ fitapa paꞌi pefaꞌam. Owaꞌetin. Deiꞌ main, ipeꞌ ina pahaliꞌ Goda amama, owaꞌ. \p \v 3 Nemaf anama ipeꞌ pandaꞌ betena pefaꞌ amamaga amama, ipeꞌ ina pefaꞌam, owaꞌ. Deiꞌ main, ukup ipeꞌimi ina mape boꞌom etifima pahaliꞌ God, owaꞌ. Ipeꞌ ukup maꞌi pefaꞌ amamaga pendaꞌam pefaꞌam pekwahom amama ukup ipeꞌimi atom. \p \v 4 Ipeꞌ pakwaha waf Godi eaꞌ pafeꞌma waf aonai siꞌi amam nematawa sakwaha waf buꞌunai daseꞌamainai ma sandaꞌ waf aonai soꞌa waolanai. Ipeꞌ pegawa amama. Emi egafis ukup maila waf etapanai, esis sandaꞌ naumbih saloma God. Deiꞌ pegawam. Emi egafis ukup maila waf etapanai, esis deiꞌ sandaꞌ naumbih saloma God. \v 5 Ipeꞌ ina piꞌi basef Godi mail buk Baibeli falafumi, owaꞌ. Basef amama maꞌi naꞌama maꞌi, “Ambal anama napaipai God naseꞌapana nandaꞌapa ukup matamea ma mofaꞌ amamaga mamumami hiami.” \p \v 6 Eaꞌ God nagiambamapa naꞌa nandaꞌapa mataga laꞌifipa. Waf anama Godi nikilaꞌ waf aonai siꞌi basef mail Baibeli maꞌiami, \q1 “God nosambala epes isima sasambala basef Ananimi eaꞌ nagiambama epes isima sandaꞌ esis safe owina Anan.” \p \v 7 Eaꞌ deiꞌ ipeꞌ pefeꞌ owina God. Ipeꞌ pewaꞌ alafugaha Satana anan nokwahipa nofaꞌ nefeꞌ. \v 8 Ipeꞌ pifiꞌi felefeleꞌ endilisi ma Goda Anan nifiꞌi felefeleꞌ endilisi ma ipeꞌ. Ipeꞌ pandaꞌ waf aonai, pekwaha waf anama ipeꞌ pandaꞌanai siꞌi epes sasaꞌopa lagof asasimi mataga boꞌom. Ipeꞌ epes malogof biamipei, ipeꞌ pekwaha waf anama eaꞌ pendaꞌ ukup ipeꞌimi motaga boꞌom. \v 9 Ipeꞌ pandaꞌ opalef ipeꞌimi aoma waf aonai ipeꞌ pandaꞌanai, pelef mehipa waf anama pekwahona eaꞌ hapainai. Ipeꞌ deiꞌ pandaꞌ iafi, pemboma opalef pelef. Ipeꞌ deiꞌ pandanifel, ipeꞌ pendaꞌ opalef ipeꞌimi aoma waf anama aonai. \v 10 Ipeꞌ pefeꞌ owina Dembinai ma Anan nefelepa nendaꞌepa petaga laꞌifipa. \s1 Apeꞌ ina mowaloga sahin owan apeꞌisi ma basef awami, owaꞌ \p \v 11 Ipeꞌ ina piti waf sahin owan ipeꞌisi sandaꞌanai piꞌi aona, owaꞌ. Epen niꞌi basef awamima enin alupini o newaloga sahin owan ananisi, epen inima enin naꞌi basef awami nawaloga miꞌuli Godi. Iꞌi ipeꞌ piꞌi basef awami pewaloga miꞌuli anama, ina ataꞌ paila miꞌuli anama, owaꞌ. Eaꞌ pape siꞌi dembipei jas pawaloga miꞌuli anama. \v 12 God atona nawalapa miꞌuli Ananinai eaꞌ Anan atona jas nowaloga epes. Anan atona laꞌifina ma nefaꞌapa mokwaha waf aonai apeꞌ mandaꞌanai motanimani eaꞌ laꞌifina ma nohapa wapotiꞌ. Eaꞌ deiꞌ ipeꞌ emi egafipa ma piꞌi basef pewaloga epes isima sape felefeleꞌma ipeꞌ? Naꞌama hapaimi. \s1 Apeꞌ ina mefela agof apeꞌimi ma maina maol nambimb miꞌi meandaꞌanai, owaꞌ \p \v 13 Enipa ipeꞌ paꞌi naꞌama paꞌi, “Deiꞌ o naman afaꞌ ofeꞌ wambel luꞌunai taun ope ondaꞌ maola bisnis afagol atotona ofaꞌ otamba hiami.” \p Ipeꞌ paꞌiam naꞌama, pemeꞌ basef aeꞌami. \v 14 Ipeꞌ ina pegawa maim amamaga naman meatagamepa, owaꞌ. Ambagof ipeꞌimi ataꞌ mape namum laꞌelaꞌef hihif? Ipeꞌ siꞌi nogoh mataga mape nogota bandana mafeꞌ hiꞌalam nemaf atotona. \v 15 Ipeꞌ ukup miꞌi, “Okom Godi niꞌi aꞌe, ope namofa ondaꞌ opeh amama o anom opeh.” \p Piꞌiam naꞌama, andeandeꞌ. \v 16 Eaꞌ deiꞌ ipeꞌ paꞌi diga luꞌunai paꞌi ipeꞌ etipa laꞌifipei pafela agof ipeꞌimi atom. Waf anama naꞌamainai aona. \v 17 Ipeꞌ pegawa andeandeꞌ. Emi epen negawa ma nendaꞌ waf buꞌunai ma enin owaꞌ nondaꞌana, enin nandaꞌ waf aonai. \c 5 \s1 Basefa epes amamaga hiamisi \p \v 1 Ipeꞌ amamaga hiamipei, ipeꞌ pemeꞌ aeꞌ deiꞌ aꞌipipa! Ipeꞌ ukup mopoma nimanimi luꞌwami anona nemaf motagama ipeꞌ eaꞌ pelef mehip. \v 2 Amamaga ipeꞌimi hiahaom sosaf maim ipeꞌimi pepeꞌatam mape eaꞌ sopafowa matotopaꞌ luwaguf maim ipeꞌimi hiꞌalam. \v 3 Moni ipeꞌinai gol siliwa nowaꞌw nasagiham aom. Nowaꞌw anama siꞌi enin epen niꞌipipa waf aonai ipeꞌ pandaꞌanai nataga nandawalap. Eaꞌ nowaꞌw anama nondaꞌ alop ipeꞌinai siꞌi nif fandumi. Ipeꞌ piwaniam hiahaom otamba maim ma nimeguf akutaimi motaga felefeleꞌma God nondaꞌmepa basef. \v 4 Ipeꞌ pemeꞌ. Ipeꞌ ina paseꞌam otamba amam mandaꞌ opeh malaꞌ gwaꞌaimi aof ipeꞌinai, owaꞌ. Ipeꞌ pefaꞌ otamba amamumi, pati amam malopa otamba amamumi. Amam malopa otamba amamumi eaꞌ God laꞌifinai ma amamaga hiami nameꞌ lef amamunai. \v 5 Nogota ipeꞌ pape etap anaeꞌ, pe ipeꞌinai boꞌona pefaꞌ amamaga buꞌwami endilisi paꞌ gwaꞌaimi hiami mandaꞌepa pataga luꞌuluꞌupa. Eaꞌ nemaf anama siꞌi saha mafis luꞌwami anona nemaf notaga nehepa. \v 6 Ipeꞌ pandaꞌ basef basoꞌomaimi pambasoꞌma epes buꞌwasi pahas sagaꞌ. Eaꞌ epes isima basef aꞌas. Ina sagwamepa wandaf, owaꞌ. \s1 Ipeꞌ pitu laꞌifipa pefaꞌ nimanimi pehafa Dembinai notanimani \p \v 7 Sahin owan aeꞌipei, ipeꞌ pitu laꞌifipa opalef awanem pehafa nemaf anama Dembinai niefiꞌianai. Ipeꞌ ukup mopoma anona aman nafomona aofi. Anan nohafa anona nemaf gwaꞌaimi buꞌwami sotalom otamba hiami notaga. Anan opaf awanena naitu laꞌifina nape nohafa nogota laona ma asaf nilai nondaꞌ gwaꞌaimi hiami motaga aof ananinai. \v 8 Ipeꞌ wapotiꞌ pendaꞌ opalef ipeꞌimi laꞌifim eaꞌ pepe opalef awanem. Deiꞌ main, nemaf Dembinai notanima niefiꞌianai felefeleꞌ notaga. \v 9 Ipeꞌ ina piti waf sahin owan ipeꞌsi sandaꞌanai piꞌi aona, owaꞌ. Naꞌama anona nemaf God nowaloga ipeꞌ. Jas nape felefeleꞌma uta. \v 10 Sahin owan aeꞌipei, ipeꞌ ukup mopoma amam profet fowaꞌ mawalipasa basef Godi ma agel Dembinai. Amam opalef awanem maitu laꞌifima nimanimi luꞌwami matagamami. \v 11 Apeꞌ ukup maꞌi amam maitu laꞌifim deiꞌ maꞌi amam mandanifel. \p Ipeꞌ pegawa aman anama Jop. Anan naitu laꞌifina opaf awanena ma nimanimi matagamana. Nape laꞌelaꞌef nogota laona, Dembinai nagiambamana. Dembinai naꞌi uwahipipa apeꞌ endilisi eaꞌ okom nainailapa. \s1 Apeꞌ ina miꞌi basef endilisimi gani ilif, owaꞌ \p \v 12 Ipeꞌ sahin owan aeꞌipei, basef maliꞌi ipeꞌ pielami amama. Ipeꞌ owaꞌ piꞌi heven ilif o etap anaeꞌ o anom amamaga pendaꞌ basef ipeꞌimi mataga laꞌifimi, owaꞌ. Ipeꞌ ina pendaꞌ basef ipeꞌimi laꞌifimi endilisimi piꞌi gani ilif, owaꞌ. Ipeꞌ ukup miꞌi, “Aꞌe” piꞌi, “Aꞌe”. Ipeꞌ ukup miꞌi, “Owaꞌ”, piꞌi, “Owaꞌ”. Ama God ina nowaloga ipeꞌ ma basef amama ipeꞌimi. \s1 Beten anama epes buꞌwasi sandaꞌanai, anama laꞌifina \p \v 13 Iꞌi enin epen ipeꞌini nefaꞌ nimanimi, enin nendaꞌ beten nihaliꞌ God. Iꞌi enin epen nendanifel, enin nendaꞌ awalefa nefela agel Godi. \v 14 Iꞌi enin epen ipeꞌini awen, enin nefala amam agufumi siosi mifiꞌi mondaꞌman beten mohaliꞌ God eaꞌ mokoloꞌwa wel buꞌwami alop ananinai ma agel Dembinai. Ama nondaꞌ epen inima boꞌwen. \v 15 Iꞌi amam mombaleꞌef endilisi ma mondaꞌ beten mohaliꞌ God, epen inima netaga boꞌwen. Dembinai nigiambaman netaga boꞌwen. Iꞌi epen inima naliꞌ nendaꞌ waf aonai, God nokwaha waf aonai enin nandaꞌanai. \v 16 Amama atom deiꞌ ipeꞌ pewalapa waf aonai ipeꞌ pandaꞌanai atona etin eaꞌ pendaꞌ beten ama ipe atona etina God nondaꞌepa boꞌwepa. Iꞌi enin epen boꞌwen, beten ananinai laꞌifina endilisi. \p \v 17 Aman anama Elaija fowaꞌinai, anan aman siꞌi apeꞌ epes mape etapi. Anan okom napoma God eaꞌ nandaꞌ beten nahaliꞌana ma nasopama asaf, eaꞌ ina nalai etap asasinai nogota laona afagof siꞌimi wanom tuꞌwaninai. \v 18 Afagof amama mafeꞌma eaꞌ, nandaꞌ beten nahaliꞌ God wapotiꞌ, otaga akutina asaf nalai gwaꞌaimi mataga etap malo andeandeꞌ wapotiꞌ. \s1 Iꞌi enin epen nekwaha baleꞌef ananinai, apeꞌ migiambaman \p \v 19 Sahin owan aeꞌipei, iꞌi enin epen ipeꞌini nekwaha nembaleꞌefa basef endilisimi Godi, ma enin epen nigiambaman nefaꞌan nitanimani, ipeꞌ ukup mopoma basef amama. \v 20 Emi egafis sagiambama epen nandaꞌ waf aonai ma nekwaha waf enin nandaꞌanai nitanimani, epes isima sagiambamani sefaꞌan natanimani nakwaha neagaꞌ. Amama atom God deiꞌ nakwaha waf aonai hianai enin nandaꞌanai.