\id TIT \h Tito \toc1 Carta na seicwanom Pablo na mꞌaaⁿ Tito \toc2 Tito \mt1 Carta na seicwanom Pablo na mꞌaaⁿ Tito \c 1 \s1 Xmaⁿñe Tito \p \v 1 Ja Pablo cwiluiindyo̱ mosooꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom, ndoꞌ mati apóstol ꞌnaaⁿꞌ Jesucristo cha joo nnꞌaⁿ na jnda̱ tjeiiꞌñê na cwilaꞌyuꞌya nꞌom nntaꞌjnaaⁿꞌna ñꞌoom na mayuuꞌ na wjaañꞌoomnaꞌ tsꞌaⁿ na nntseijomñe ñꞌeⁿ Tyꞌo̱o̱tsꞌom, \v 2 na cantyja ꞌnaaⁿꞌ joꞌ cwicantyjaaꞌ nꞌo̱o̱ⁿya na nndaaya na ticantycwii na cwitando̱o̱ꞌa. Nquii Tyꞌo̱o̱tsꞌom na tijoom nñequiuꞌnnꞌaaⁿ tqueⁿtyeeⁿ ñꞌoomꞌm na nlaxmaaⁿya na ljoꞌ cwitjo̱o̱cheⁿ na nluii tsjoomnancue. \v 3 Ndoꞌ quia tueꞌntyjo̱ xjeⁿ, tꞌmo̱o̱ⁿ ñꞌoom naya ꞌnaaⁿꞌaⁿ, cwiluii naljoꞌ cantyja ꞌnaaⁿꞌ ñꞌoom na mañequia ncꞌe nquii Tyꞌo̱o̱tsꞌom na macwjiꞌnꞌmaaⁿñê jaa sa̱ꞌntjoom na catsꞌaa tsꞌiaaⁿwaaꞌ. \v 4 Matseiljeiya cartawaañe na matseicwano̱ⁿya na mꞌaaⁿꞌ ꞌu Tito, cwiluiindyuꞌ jndaaya na mayuuꞌcheⁿ ncꞌe mañejuu na cwilaꞌyuꞌya nꞌo̱o̱ⁿya, na ntyjaaꞌ tsꞌo̱o̱ⁿya nquii Tsotya̱a̱ya Tyꞌo̱o̱tsꞌom ñequio Jesucristo na macwjiꞌnꞌmaaⁿñê jaa, canda̱a̱ꞌya nñequiana na nncoꞌñomꞌ naya na laꞌxmaⁿna. \s1 Tsꞌiaaⁿ na nntsꞌaa Tito ndyuaaxeⁿncwe Creta \p \v 5 Quia na ꞌndiya ꞌu ndyuaaxencwe Creta, sꞌaa naljoꞌ na nntseijndaaꞌndyuꞌ tsꞌiaaⁿ na ticwityuaaꞌa na nntseijndaaꞌndyo̱ na quia nncjacanda̱a̱ꞌ joꞌ, ndoꞌ na nleijndaaꞌ nnꞌaⁿ na nluiitquiendye nda̱a̱ nnꞌaⁿ cwii cwii tmaaⁿꞌ nnꞌaⁿ na macwjiꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom cwentaaⁿꞌaⁿ. \v 6 Macaⁿnaꞌ na cwii tsꞌaⁿ na nluiitquieñe quiiꞌntaaⁿ nnꞌaⁿ na cwilaꞌyuꞌ cꞌoom na tjaaꞌnaⁿ ñꞌoom cjoomꞌm, na ñeꞌcwii scoomꞌm, ndoꞌ cwilaꞌyuꞌ ntseinaaⁿ na tjaaꞌnaⁿ ñꞌoom cantyja ꞌnaaⁿna na tiꞌya ꞌoomꞌaⁿna oo na tiñeꞌlaꞌnda̱na nnom tsotyena. \v 7 Ee tsꞌaⁿ na matseixmaⁿ na candoꞌ tsꞌiaaⁿ quiiꞌntaaⁿ nnꞌaⁿ tmaaⁿꞌ na macwjiꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom cwentaaⁿꞌaⁿ, tsꞌiaaⁿmeiⁿꞌ chuu xqueeⁿ. Joꞌ chii matsonaꞌ na jeeⁿ xcwe cꞌoom jo nda̱a̱ nnꞌaⁿ. Ticatsonaꞌ na tsꞌaⁿ na jeeⁿ sꞌañe, jmeiⁿꞌñe, nchii tsaⁿꞌuu, nchii tsaⁿmalꞌue tiaꞌ, nchii queeⁿ tsꞌom sꞌom na nchii jndyaaꞌ ꞌnaaⁿꞌ. \v 8 Matsonaꞌ na catseixmaⁿ tsꞌaⁿ na matseiñꞌoomꞌñe nnꞌaⁿ na cwiñequia ñꞌoomꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom na cweꞌ cwiquieya waaꞌ, tsꞌaⁿ na neiiⁿꞌ chaꞌtso na ya laxmaⁿ, na tseixmaⁿ na jndo̱ꞌ tsꞌom, na wjaamꞌaaⁿ cantyja ꞌnaaⁿꞌ na matyꞌiomyanaꞌ, na xcweeꞌ tsꞌom jo nnom Tyꞌo̱o̱tsꞌom ndoꞌ na maqueⁿñe cheⁿnquii xjeⁿ. \v 9 Macaⁿna na caljooꞌñetyeeⁿ cantyja ꞌnaaⁿꞌ ñꞌoom na mayuuꞌ na jnda̱ tꞌmo̱o̱ⁿ nnꞌaⁿ nnoom, cha mati nnda̱a̱ nntseijno̱o̱ⁿꞌo̱ⁿ nꞌom ntꞌomcheⁿ nnꞌaⁿ ñequio ñꞌoom na jeeⁿ xcwe ndoꞌ na nñequiandye nnꞌaⁿ na cwiꞌoo nacjooꞌ ñꞌoomꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom. \p \v 10 Ee jndye nnꞌaⁿ mꞌaⁿ na tiñeꞌcatueeꞌndyecje, majndeiiticheⁿ quiiꞌntaaⁿ nnꞌaⁿ na cwilue najndeiꞌnaꞌ na caluii ꞌnaaⁿ ntjaaⁿ naⁿnom, jndye ñꞌoom na cweꞌ cwilaꞌneiⁿtonaꞌ na cwinquioꞌnnꞌaⁿnaꞌ nnꞌaⁿ. \v 11 Macaⁿnaꞌ na catseicheⁿꞌ joona ee cwilaꞌndaaꞌna nꞌom nnꞌaⁿ hasta chaꞌwaañꞌeⁿ na cwii wꞌaa nnꞌaⁿ. Ee cwitꞌmo̱o̱ⁿna ñꞌoom na meiⁿchjoo ticatyꞌiomyanaꞌ cweꞌ ee na ñeꞌcataꞌntjomna. \p \v 12 Cwii nquiee nnꞌaⁿ ndyuaa xeⁿncwe Creta na tyoñequiaa ñꞌoom tioñꞌoom nnꞌaⁿ ndyuaaⁿꞌaⁿ, tsoom: “Nnꞌaⁿ ndyuaa Creta, cweꞌ nnꞌaⁿ cantundye, tia nnꞌaⁿndye, cweꞌ ñecwaꞌto, ntqueeⁿna.” \v 13 Ndoꞌ ñꞌoom na tsoom cantyja ꞌnaaⁿ naⁿꞌñeeⁿ, mayuuꞌ joꞌ. Joꞌ chii jndeiiꞌ ñꞌoom catsuꞌ nda̱a̱na, cha xcwe nncꞌomna cantyja na cwilaꞌyuꞌya nꞌomna. \v 14 Ndoꞌ mati cha tilaꞌñꞌoomꞌndye naⁿꞌñeeⁿ cuento na cweꞌ cwilaꞌjndaaꞌndye cheⁿnquiee nnꞌaⁿ judíos, meiⁿ ñꞌoom na cwiqueⁿ nnꞌaⁿ na ticueeꞌ nꞌom ñꞌoom na mayuuꞌ. \p \v 15 Nnꞌaⁿ na laxmaⁿ na ljuꞌ nꞌom, chaꞌtso na mꞌaaⁿꞌ nꞌomna laxmaⁿnaꞌ na ljuꞌ. Sa̱a̱ joo na mꞌaaⁿꞌ quiiꞌ nqueⁿ nnꞌaⁿ na tyoolayuꞌ ñequio joo na mꞌaaⁿꞌ nꞌomna, tiljuꞌ laxmaⁿ joꞌ. \v 16 Ee meiiⁿ na cwiluena na cwitaꞌjnaaⁿꞌna Tyꞌo̱o̱tsꞌom, sa̱a̱ joo na cwilꞌana cwitꞌmo̱o̱ⁿnaꞌ na tiyuuꞌ. Laxmaⁿna nnꞌaⁿ na tiannꞌaⁿndye, nnꞌaⁿ na cwilawendye nacjooꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom, meiⁿcwii leicanda̱a̱ nlꞌana yuu na ya. \c 2 \s1 Ñꞌoom na xcweya mꞌaaⁿnaꞌ \p \v 1 Sa̱a̱ ꞌu jeꞌ, ñꞌoom na mañequiaaꞌ, ñequiiꞌcheⁿ catseijomnaꞌ ñequio ñꞌoom na jeeⁿ xcwe na cwitꞌmo̱o̱ⁿyâ cantyja ꞌnaaⁿꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom. \v 2 Naⁿnom na tquiendye, caꞌmo̱ⁿꞌ nda̱a̱na na cꞌomna na xcwe cwilꞌana, cꞌomna na macanda̱ ñꞌoom ya nquiu nnꞌaⁿ cantyja ꞌnaaⁿna, nnꞌaⁿ na xcwe mꞌaⁿ na cwilaꞌyuꞌya nꞌom, mꞌaⁿna na jnda nquiuna ncꞌiaana na cwilaꞌyuꞌ, ndoꞌ na cwilaꞌquii nꞌomna nawiꞌ na cwiwinomna. \v 3 Nda̱a̱ yolcu na tquiendye, catsuꞌ na calꞌana yuu na matseitꞌmaaⁿꞌñenaꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom. Talaꞌneiⁿna cantu nacjoo ntyjelcuna, meiⁿ nchii na cwicandyeena. Calaxmaⁿna cwii na maꞌmo̱ⁿnaꞌ nda̱a̱ ntꞌomcheⁿ, \v 4 catꞌmo̱o̱ⁿna nda̱a̱ ntyjelcuna na titquiendye na cꞌom na wiꞌ nꞌom sꞌaa ñꞌeⁿ nda, \v 5 ndoꞌ calꞌa cheⁿnquieena xjeⁿ cantyja ꞌnaaⁿna, na ljuꞌ mꞌaⁿna jo nnom Tyꞌo̱o̱tsꞌom, ya cwiteiꞌxꞌeena lꞌaana, ya nnꞌaⁿndyena ñequio chaꞌtso, na cwilaꞌcanda̱a̱ꞌndyena jo nda̱a̱ sꞌaana, cha cantyja ꞌnaaⁿna talaꞌneiⁿ nnꞌaⁿ ñꞌoomwiꞌ nacjooꞌ ñꞌoomꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom. \p \v 6 Nda̱a̱ naⁿnom na titquiendye catsuꞌ na calꞌa cheⁿnquieena xjeⁿ cantyja ꞌnaaⁿna, \v 7 ndoꞌ ꞌu chaꞌtso cantyja ꞌnaⁿꞌ, catseixmaⁿꞌ cwii na maꞌmo̱ⁿnaꞌ nda̱a̱na chiuu na cꞌomna ee na xcwe na wjaꞌmꞌaaⁿꞌ. Catsaꞌ naljoꞌ ñequio na xcweeꞌ tsꞌomꞌ, \v 8 xcwe catseineiⁿꞌ cha xonquiaanaꞌ na nlue nnꞌaⁿ na tiyuuꞌ ñꞌoom na matseiꞌneiⁿꞌ. Ee naljoꞌ nnꞌaⁿ na ñeꞌcꞌoo nacjooya nntseijnaaⁿꞌnaꞌ joona, xocanda̱a̱ nliuna ñꞌoomwiꞌ na nluena nacjooya. \p \v 9 Nda̱a̱ nnꞌaⁿ na cwindyeꞌntjomtyeⁿ, catsuꞌ na catueeꞌndyecjena nda̱a̱ patrom ꞌnaaⁿna. Calaꞌcanda̱na na nncjaaweeꞌ nquiu patrom ꞌnaaⁿna joona meiⁿ nchii nncꞌootꞌo̱o̱na ljoꞌ cwilue naⁿꞌñeeⁿ. \v 10 Meiⁿ tintyꞌueena, catꞌmo̱o̱ⁿna na cwilaꞌcanda̱a̱na nda̱a̱ naⁿꞌñeeⁿ, cha cantyja ꞌnaaⁿna nleitquiooꞌ na jeeⁿ neiⁿncooꞌ tseixmaⁿ ñꞌoom naya ꞌnaaⁿꞌ nquii Tyꞌo̱o̱tsꞌom na macwjiꞌnꞌmaaⁿñê jaa. \p \v 11 Ee juu naya na matseixmaⁿ Tyꞌo̱o̱tsꞌom na cantyja ꞌnaaⁿꞌ joꞌ cwicaluiꞌnꞌmaaⁿndye nnꞌaⁿ cwiwitquiooꞌnaꞌ nda̱a̱ chaꞌtso nnꞌaⁿ, \v 12 juu nayaꞌñeeⁿ maꞌmo̱ⁿnaꞌ nda̱a̱ya na catjeiꞌndyo̱ cantyja ꞌnaaⁿ chaꞌtso natia laxmaⁿ, ñequio chaꞌtso na queeⁿ nꞌom seiiꞌa, na qua̱ⁿ cheⁿncjo̱o̱ xjeⁿ cha nncꞌo̱o̱ⁿya quiiꞌntaaⁿ nnꞌaⁿ cwii na nncjaaweeꞌ ntyjii Tyꞌo̱o̱tsꞌom, \v 13 yocheⁿ na cwimeiⁿndo̱o̱ꞌa na nntseicanda̱a̱ꞌñenaꞌ ñꞌoom na jnda̱ tsoom na nntsꞌaaⁿ na nncwjeeꞌnndaꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom Jesucristo nquii na tjacantyja tꞌmaⁿ cwiluiiñe na macwjiꞌnꞌmaaⁿñê jaa. \v 14 Nqueⁿ tquiaañe cheⁿnqueⁿ na tueeⁿꞌeⁿ cwentaaya cha na nncwjiꞌnꞌmaaⁿñê jaa quiiꞌ chaꞌtso nnom natia, ndoꞌ cha na canda̱a̱ꞌñꞌeⁿ nntseiljoomꞌm naquiiꞌ nꞌo̱o̱ⁿya, na nlqueeⁿ jaa na cwilaxmaaⁿya cwentaaⁿꞌaⁿ, na queeⁿ nꞌo̱o̱ⁿya na nlꞌaaya yuu na ya. \p \v 15 Ñꞌoommeiⁿꞌ caꞌmo̱ⁿꞌ nda̱a̱ nnꞌaⁿ. Ñequio joonaꞌ catseijndo̱ꞌ nꞌomna, ndoꞌ quia na macaⁿnaꞌ na catseitiaꞌ joona, catsaꞌ na ljoꞌ ñequio najndeii na matseixmaⁿꞌ. Tiñequiaaꞌ na nntsꞌaa tsꞌaⁿ na ticueeꞌ tsꞌoom ꞌu. \c 3 \s1 Nmeiiⁿ calꞌaaya \p \v 1 Catseilcwiiꞌndyuꞌ nda̱a̱na na catueeꞌndyecjena nnom gobiernom ñequio ntꞌomcheⁿ naⁿmanꞌiaaⁿ, calacanda̱a̱ꞌndyena ndoꞌ cꞌomcꞌeendyena na nlꞌana yuu naya. \v 2 Meiⁿcwiindyena talaꞌneiⁿna ñꞌoomwiꞌ nacjooꞌ xꞌiaana. Calaxmaⁿna nnꞌaⁿ na tjatiaꞌ cachona ñequio ntꞌomcheⁿ, ya nnꞌaⁿndyena ñequio chaꞌtso. Catꞌmo̱o̱ⁿna na nioomꞌ nꞌomna ñequio chaꞌtsondye nnꞌaⁿ. \p \v 3 Ee xuee na ñejndyowanaꞌ mati jaa ñetꞌo̱o̱ⁿya na ntjeiⁿ ljoꞌ ñelꞌaaya, na quieꞌ nꞌo̱o̱ⁿya jo nnom Tyꞌo̱o̱tsꞌom. Tyolaxmaaⁿya nnꞌaⁿ na jnda̱ tsuundye. Tyondya̱ꞌntjo̱ⁿtya̱a̱ⁿ nda̱a̱ chaꞌtso nnom na queeⁿ nꞌom seiiꞌa ñequio na jeeⁿ neinco nquiuuya. Tyolajomndyo̱ ñequio natia. Tyolata̱a̱ꞌ nꞌo̱o̱ⁿya, jndoo nnꞌaⁿ jaa ndoꞌ jndo̱o̱ya joona. \v 4 Sa̱a̱ nquii Tyꞌo̱o̱tsꞌom na macwjiꞌnꞌmaaⁿñê jaa, tꞌmo̱o̱ⁿ na jeeⁿ ya machꞌeeⁿ ndoꞌ na candyaꞌ tsꞌoom nnꞌaⁿ, \v 5 tjeiꞌnꞌmaaⁿñê jaa, nchii ncꞌe na ñelꞌaaya yuu na matyꞌiomyanaꞌ, sa̱a̱ ncꞌe na wiꞌ tsꞌoom jaa. Tjeiꞌnꞌmaaⁿñê jaa na seiljoomꞌm jaa na tuiindyo̱xco̱o̱ cha cantyja ꞌnaaⁿꞌ Espíritu nlaxmaaⁿya nnꞌaⁿ na cwitaꞌndoꞌ xco. \v 6 Cantyja ꞌnaaⁿꞌ Jesucristo na macwjiꞌnꞌmaaⁿñê jaa, canda̱a̱ꞌya jnda̱ tquiaa Tyꞌo̱o̱tsꞌom Espíritu Santo quiiꞌ nꞌo̱o̱ⁿya, \v 7 cha na nnda̱a̱ nntoꞌño̱o̱ⁿya juu na ntyjaaꞌya nꞌo̱o̱ⁿya na ticantycwii na cwitando̱o̱ꞌa ncꞌe na jnda̱ jndyaandyo̱ jnaaⁿya ncꞌe naya na matseixmaaⁿ. \p \v 8 Ñꞌoomwaaꞌ ñꞌoom na mayuuꞌ juunaꞌ, tintseitsaaⁿꞌndyuꞌ na matseineiⁿꞌ joonaꞌ nda̱a̱ nnꞌaⁿ na cwilaꞌyuꞌ. Cjooꞌ nꞌomna na nlꞌana chaꞌxjeⁿ na matyꞌiomyanaꞌ ee jeeⁿ ya na nluii naljoꞌ ndoꞌ cwiteiꞌjndeiinaꞌ chaꞌtsondye nnꞌaⁿ. \v 9 Sa̱a̱ cwjiꞌndyuꞌ cantyja ꞌnaaⁿ ñꞌoom na cwilaꞌñꞌeeⁿꞌ ndyuee nnꞌaⁿ, ñꞌoom na cwilaneiⁿna cantyja ꞌnaaⁿ nnꞌaⁿ na ñetꞌom teiyo, ñꞌoom na cañꞌeeⁿꞌ cantyja ꞌnaaⁿꞌ ljeii na tqueⁿ Moisés na cantyja ꞌnaaⁿꞌ joꞌ cwilaꞌntjaꞌndyena, ee nmeiⁿꞌ jeeⁿ cweꞌ tsꞌiaaⁿꞌndyo, ticateijndeiinaꞌ nnꞌaⁿ. \p \v 10 Xeⁿ na mꞌaaⁿ ꞌñeeⁿ juu quiiꞌ ntaaⁿꞌyoꞌ na machꞌee na cwito̱ⁿꞌndye nnꞌaⁿ tmaaⁿꞌ na macwjiꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom cwentaaⁿꞌaⁿ, cwaⁿꞌ tsaⁿñeeⁿ cwii oo we ndiiꞌ, sa̱a̱ xeⁿ titseiñꞌoomꞌñê ꞌu, tañequiaaꞌ na nntseijomñê quia cwitjomndyoꞌ, \v 11 ee macaⁿnaꞌ na catseiꞌno̱ⁿꞌ na tixcwe mꞌaaⁿ tsaⁿꞌñeeⁿ jo nnom Tyꞌo̱o̱tsꞌom ndoꞌ tseixmaaⁿ jnaⁿ, ndoꞌ juunaꞌ matseijndaaꞌñenaꞌ na nntꞌuiinaꞌ jom. \s1 Nmeiiⁿ catsꞌaa Tito \p \v 12 Quia na njño̱o̱ⁿya Artemas oo Tíquico na mꞌaaⁿꞌ, queⁿndyuꞌ na nncjaꞌndoꞌ ja tsjoom Nicópolis, ee jnda̱ seijndaaꞌndyo̱ na nncꞌo̱o̱ⁿya joꞌ joꞌ ncuee na teiⁿ. \v 13 Ndoꞌ cateijndeiꞌ Apolos ñꞌeⁿ tiꞌZenas, tsaⁿ na matseiꞌno̱ⁿꞌ ljeii na tqueⁿ Moisés. Catsaꞌ cwanti na nnda̱a̱ nntsaꞌ na nnteijndeiꞌ joona na nncꞌoonquiana ñꞌoomꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom, cha meiⁿcwii ticatseitjo̱o̱naꞌ joona. \v 14 Mati catsuꞌ nda̱a̱ nnꞌaaⁿya na cwilaꞌyuꞌ na queⁿndyena na calꞌana chaꞌtso nnom na matyꞌiomyanaꞌ cha nnda̱a̱ nnteiꞌjndeiina nnꞌaⁿ na matseitjo̱o̱naꞌ joo. Calꞌana na ljoꞌ cha nlaxmaⁿna nnꞌaⁿ na ya nnꞌaⁿndye. \s1 Xmaⁿndyoꞌ Tyꞌo̱o̱tsꞌom catioꞌnaaⁿñe ꞌo \p \v 15 Chaꞌtsondye nnꞌaⁿ na mꞌaⁿ ñꞌeⁿndyo̱ cwiluena na xmaⁿndyuꞌ. Mati ꞌu catsuꞌ na xmaⁿndye nnꞌaⁿ na wiꞌ nꞌom jaa na tjoomꞌ cwilaꞌyuꞌya nꞌo̱o̱ⁿya. Tyꞌo̱o̱tsꞌom catioꞌnaaⁿñê chaꞌtsondyoꞌ. Amén.