\id 1CO - Amarakaeri NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h 1 CORINTIOS \toc1 Pabloa huakkuruda Corinto huakkaʼ jakyo huaknopo̱e̱ʼeritaj oʼmanigmadoyaʼuyate. \toc2 1 Corintios \toc3 1 Co \mt1 1 CORINTIOS \mt2 Pabloa huakkuruda Corinto huakkaʼ jakyo huaknopo̱e̱ʼeritaj oʼmanigmadoyaʼuyate. \c 1 \s1 Pabloa Corinto huakkaʼ jakyo huaknopo̱e̱ʼeritaj oʼmanigmadoyaʼuyate. \p \v 1 Do Pablo i̱jje̱y. Jesucristoen huadak huaʼa kaʼmanbatiaʼpakikeʼpo Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Opudtaj oʼnigmadoyaʼne. Do huamaʼbuy Sósteneserea onʼnigmadoyaʼne. \v 2 Opud Corinto huakkaʼ jakyo hua̱e̱ʼeri moʼe̱ne. Diosensiʼpo kaʼneʼpo Diosa opudtaj boktieʼeaʼuyate. Jesucristotaj moknopo̱e̱po Diosen moʼe̱ne. Opudtaj onʼnigmadoyaʼne. Nogyon nogyon ayaʼtada Huairi Jesucristotaj huaknopo̱e̱ʼeritaj onʼnigmadoyaʼne. Jesucristo oroʼomeyen kenomeyenere Huairi o̱ʼe̱. \v 3 Apag Dios oroʼen o̱ʼe̱. Dios, Huairi Jesucristoerea opudtaj huadakda montihuapokikeʼ kenpaʼti opudtaj huadaknopoaʼda mogkikeʼ. Moʼnopoʼnoeyikeʼ. \s1 Jesucristotaj moknopo̱e̱nok Diosa opudtaj dakaʼ mogkikaʼpo boʼtihuapokikaʼne. \p \v 4-9 Kenda Diosa oʼikaʼnig kenda oʼkikaʼapo. Diosen huasiʼpoere moʼnoeonhuahuikeʼpo Diosa opudtaj moʼbaktieʼeaʼuyate. Cristo Jesústaj moknopo̱i̱kaʼnok Diosa huakkaʼ boʼtihuapokikaʼne. Diostaj moʼnigpe̱e̱nok ʼurunanada e̱ʼhua̱e̱ʼ huakkaʼ boʼtihuapokikaʼne. Jesucristotaj moknopo̱e̱nok ayaʼ opuda̱ Diosen dakaʼ ka̱gkikeʼpo Diosa huakkaʼ boʼtihuapokikaʼne. ʼUrudayoʼ kanʼbatiaʼpakikeʼpo Diosa boʼtihuapokikaʼne. Diosen opuda̱ kanʼnopo̱i̱keʼpo Diosa boʼtihuapokikaʼne. Jesucristoen eʼmanmadikaʼte kanʼpe̱e̱ʼpo Diosa eʼtihuapokok dakaʼda moknopo̱i̱kaʼpo moʼnigpe̱i̱kaʼ. Konige̱po Jesucristo onteʼti eʼtiakapoʼte moʼnigunhuahuikaʼnok Diosa ayaʼ dakaʼ ka̱gkikeʼpo boʼtihuapokikaʼne. Kenpaʼti Jesucristo eʼtiakapoʼte keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoetedakon Diosa moʼnopoʼteypakaʼikaʼapet. Keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete “Dakhueaʼ o̱gkaʼ,” beʼapiʼ huaahueʼdik o̱ʼneapo. Konige̱po Diostaj dakiti yonikay. \s1 Opud bokupopakpo Jesucristoen huaknopo̱e̱ʼeri o̱ʼe̱ne, kenpayoʼda yanʼnopo̱i̱kaʼ. Nogpaʼ nogpaʼ nopo̱e̱hueʼ yanikaʼ. \p \v 10 Opud huakkaʼda moʼe̱po konigyoʼ ayaʼada yanʼnopo̱i̱kaʼ. Konigyoʼ yanʼbatiaʼpakikaʼ. Nogpaʼ nogpaʼ batiaʼpakhueʼ yanikaʼ. Konigyoʼ yanʼnopo̱i̱kaʼ. Konig Dios oʼpakikaʼnig yanʼnopo̱i̱kaʼ, egomey pogomey. Jesucristo Huairi kenda oʼpaknok diga̱ʼda oʼnonaʼne. \v 11 Huayahuaya nogpaʼ nogpaʼ huadik onʼbatiaʼpakikaʼ. Cloéen jak hua̱e̱ʼeri kenda menameʼne, egomey pogomey. \v 12 “Pabloen huaknopo̱e̱ʼeri i̱jje̱y.” Sueʼada oʼdaʼikaʼ. “Apolosen huaknopo̱e̱ʼeri i̱jje̱y.” Nogomeya̱ oʼdaʼikaʼ. “Pedroen huaknopo̱e̱ʼeri i̱jje̱y.” Nogomeya̱ oʼdaʼikaʼ. “Cristoen huaknopo̱e̱ʼeri i̱jje̱y.” Nogomeya̱ oʼdaʼikaʼ. Ken konig nogpaʼ nogpaʼ opuda̱ boaʼikaʼne. \v 13 Cristotaj poʼsakeahueʼ o̱ʼnuy. Hue̱ypa cruzte do Pabloa nigbueyhueʼ o̱ʼneʼuyne. Konig doʼhued huaknopo̱e̱ʼeri kaʼneʼpo bautiza o̱gkahueʼ o̱ʼnuyne. \v 14 Bottaʼtayoʼda bautiza ijmagkaʼuy. Crispotaj Gayotaere bautiza ijmagkaʼuy. Nogtanayo bautiza magkahueʼda i̱jje̱ʼuy. \v 15 Pabloen huaknopo̱e̱ʼeri ka̱e̱ʼpo bautiza mogkaʼuyne beʼapiʼ ahueʼdik o̱ʼne. \v 16 ...Aaʼ yokkahueate nogtaj bautiza yo̱gkaʼuy. Estéfanas huabeteretaj bautiza yo̱gkaʼuy. Nogtanayo bautiza magkahueʼda i̱jje̱ʼuy ijnopo̱e̱y. \v 17 Bautiza kamagkeʼpo Cristoa taʼmonahueʼ meʼu̱yne. Jesúsen huadak huaʼa kamanbatiaʼpakikeʼpo Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Aratbuttaj Jesúsa oʼmanigbueyʼuyate. Oroʼen dakhueaʼ eʼkaʼ aʼbakkahueayaʼpo oʼmanigbueyʼuyate. Jesús onteʼti oʼnoepo aratbuttaj oʼmanoeanhuahuikaʼapo. Kenpaʼ Jesúsa oʼkaʼuyate kamanbatiaʼpakikeʼpo meʼtaʼmonaʼuyne. Doʼhuedda ʼuruaʼda huadik kamanbatiaʼpakikeʼpo taʼmonahueʼ meʼu̱yne. ʼUruaʼda huadik aratbuten huadikda eʼmanbatiaʼpakikaʼnayo Cristotaj oknopo̱e̱hueʼdikda ya̱ʼneapet. Kenpaʼti Diosa dakhueaʼ eʼkaʼ bakkahueahueʼdik ya̱ʼe̱a̱pet. Kenpaʼti Cristoere noeonhuahuahueʼdik ya̱ʼneapet. \s1 Onteʼti kanʼmanounhuahuikeʼpo Jesús oʼmanigbueyʼuyate. Kenda Diosa oʼmanigkaʼuyate. Kenda huadak huaʼa huakkaʼda oʼnoknopo̱e̱denok Diosa oʼmanopoʼyareaʼde. \p \v 18 Hue̱ypa cruzte Cristo oʼbueyʼuyate oʼmanmadikaʼikay. Kenda huaʼa namaʼda o̱ʼe̱ oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria onʼnopo̱i̱kaʼpo kenpaʼda bueydik o̱ʼnikaʼapo. Oroʼnayo Cristoen huadak huaʼa oknopo̱i̱kaʼpo onteʼti Cristoere oʼnoeonhuahuikaʼapone. Teyda huadika Dios oroʼtaj moʼnoeanhuahuikaʼapone. \v 19 Apagbaʼte inpaʼ oʼmadoyaʼuyate: \q1 Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria huakkaʼ katetapiʼ onʼnopo̱i̱kaʼnigʼa. Nogok nopo̱e̱hueʼda o̱ʼneapo. Aratbut huakkaʼ onʼnopo̱e̱nigʼa kenda namaʼda onʼnopo̱e̱ ijhuaaʼapoy. Aʼnennada Diosa oaʼuyate. \p \v 20 Huakkaʼ huanopo̱e̱ʼeri ʼuruaʼda huanopo̱e̱ʼeri namaʼda onʼnopo̱i̱kaʼnigʼa Diosa oʼmanopo̱e̱a̱ʼde. Diosyoʼda huadaknada oʼnopo̱e̱. \v 21 Dios oʼpaknok aratbut hua̱ʼenda dakaʼ onʼnopunhuahuikaʼpo Diostaj oknopo̱e̱hueʼdik o̱ʼnikaʼ. Diosa dakaʼ oʼnopo̱e̱po Jesúsen huadak huaʼa huaknopo̱e̱ʼeritaj oʼmanopoʼyareaʼikaʼ. Ken huadak huaʼataj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼerianayo onʼtierikikaʼ. \p \v 22 Judío aratbuta aknopo̱e̱yaʼpo konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼe̱nig eaktiahuayentaʼ onʼpakikaʼ. Nogda nogda eʼnopo̱e̱ʼtaʼ nog aratbutada onʼpakikaʼ. \v 23 Hue̱ypa cruzte Cristo oroʼtaj moʼnigbueyʼuyate. Oroʼa oʼmanbatiaʼpakikay. Kenda judío aratbut onʼpe̱e̱po huakkaʼ oʼnokbiraʼpo oknopo̱e̱hueʼdik o̱ʼnikaʼ. Jesús hue̱ypa cruzte aratbuttaj oʼmanigbueyʼuyate nog aratbutada onʼpe̱e̱po namaʼda huaʼa o̱ʼe̱ onʼnopo̱i̱kaʼ. \v 24 Judío aratbut huaknopo̱e̱ʼeri kenpaʼti nog aratbut huaknopo̱e̱ʼeri Jesucristotaj onʼnigpe̱e̱nok kenomeytanayo Diosa oʼbakkahueaʼpo onteʼti Diosere oʼmanoeanhuahuikaʼapo. Kenda Dios oʼnopo̱e̱po ʼuruaʼda oʼkikaʼ. \v 25 Kamanigbueyeʼpo Diosa kurudya̱ʼ Jesústaj oʼtaʼmonaʼuyate. Dios nopo̱e̱hueʼada oʼkaʼ teyhueʼada oʼkaʼuy aratbutada enʼnopo̱e̱ʼtada Diosa kenda oʼkaʼpo huakkaʼnanada oʼnopo̱e̱po oʼkaʼuyate. Teynanada oʼkaʼuyate. \v 26 Opudomey huaknopo̱e̱ʼeri sueʼada huakkaʼ huanopo̱e̱ʼeri e̱e̱ʼpiʼ sueʼada teyda huairi e̱e̱ʼpiʼ sueʼada huairi huairiensiʼpo e̱e̱ʼpiʼ Diosa boktieʼeaʼuyne. Kenda nopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne, egomey. \v 27 Diosa oʼpakpo sueʼda huanopo̱e̱ʼeritaj oʼbaktieʼeaʼuyate. Huakkaʼ huanopo̱e̱ʼeria kanʼbiraʼeʼpo Diosa nopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj oʼbaktieʼeaʼuyate. Teyda aratbut kanʼbiraʼeʼpo aratbut sueʼda teytaj Diosa oʼpakpo oʼbaktieʼeaʼuyate. \v 28 Aratbuttaj huairi ehueʼkon kanʼbayahueʼpo Diosa huairi ehueʼtakon huanabaʼtaj paiʼda aratbuttaj huatibiraeʼeritaj oʼbaktieʼeaʼuyate. \v 29 “Huadakda i̱jje̱y. Huairi i̱jje̱y. Huakkaʼda ijnopo̱e̱y.” Dios eʼpe̱e̱te ahueʼdikda kaʼnikeʼpo kenda Diosa oʼkaʼuy. \v 30 Diosa oʼpaknok oroʼomey Jesucristotaj oknopo̱i̱kaʼne. Jesucristotaj oknopo̱e̱po Diosa ʼuruaʼda eʼkikaʼ moʼnopo̱i̱kaʼne. Jesucristotaj oknopo̱e̱po Diostaj huadakyoʼ o̱ʼi̱kaʼne. Jesucristotaj oknopo̱e̱po Diosenyoʼda eʼkikataʼ oʼpakikaʼne. Jesucristotaj oknopo̱e̱nok Diosa moʼnopoʼto̱e̱po moʼnoeanhuahuikaʼapone. \v 31 Konige̱po, “Huaboroʼda Dios. Huadakda o̱ʼe̱ Dios. Huamatinepahuiʼeri Dios o̱ʼe̱. Huakkaʼda oʼkaʼuyate. Kenpaʼ aratbuta kanʼmanbatiaʼpakikeʼ.” Ken konig Apagbaʼa oaʼ. \c 2 \s1 Jesucristo hue̱ypa cruzte moʼnigbueyʼuyate. Kenda huadak huaʼa Pabloa oʼmanbatiaʼpakikaʼuy. \p \v 1 Aʼnenda opudomeytaj ataʼhuadeyaʼpo onʼhuahuaʼuy, egomey. Jesucristoa moʼnigkaʼuyatenig ijmanbatiaʼpakikaʼuy. Diga̱ʼda huanopo̱e̱ʼerien huaʼa onikahueʼ o̱ʼnikaʼuyne. \v 2 Aʼnenda opudomeyere i̱jjunhuaʼpo opudtaj Jesucristotayoʼda eʼtiaʼpakikaʼtaʼ ijpakuy. Kenpaʼti Cristo hue̱ypa cruzte oʼbueyʼuyate kendayoʼda eʼmanbatiaʼpaktaʼ ijpakikaʼuy. \v 3 Jesucristoen huadak huaʼa ijmanmadikaʼpo konig teyhueʼda i̱ji̱kaʼpo kenpaʼti ijjiriga̱ʼpo ijmeʼpukikaʼuy. \v 4 Jesucristoen huadak huaʼa ijmanbatiaʼpakpo konig huakkaʼ huamanopo̱e̱ʼeria ʼurunanada onʼmanmadikaʼnig manmadikahueʼ i̱ji̱kaʼuy. Diosen Noki̱re̱ga̱nayo teyda beʼtihuapokikaʼnok dakaʼ Jesucristoen huadak huaʼayoʼda ijmanbatiaʼpakikaʼuy. \v 5 Huabokereken ʼuruda huaʼa moʼpe̱e̱depo Diostaj moknopo̱e̱nigʼa Dios kenda pakhueʼ o̱ʼe̱. Diosen teyda huaʼa moʼpe̱e̱depo moknopo̱i̱kaʼ. Kenda Dios oʼpak. \s1 Diosen eʼnopo̱e̱ʼ Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopo̱e̱a̱ʼikaʼ \p \v 6 Huaknopo̱e̱ʼeri dakaʼda oʼnoknopoeonhuahuikaʼnigtaj Diosen ʼuruaʼda huanopo̱e̱ʼ oʼmanmadikikay. Kenda oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri onʼnopo̱i̱kaʼnig manmadikahueʼ o̱ʼi̱kay. Oy gobierno huairi o̱ʼnikaʼnignayo onʼbueyapo kenpaʼti kenomeyen eʼnopo̱e̱ʼ ehueʼda o̱ʼe̱a̱po. Kenomeyen huaʼa manmadikahueʼ o̱ʼi̱kay. \v 7 Aʼnennanada Dios soatayoʼ oʼnopo̱i̱kaʼuyatenig aratbuttaj ijmanbatiaʼpakikay. Huadari kahued oroʼtaj kurudyo̱ ijbatohuaʼapoy Diosa soatayoʼ oʼnopo̱e̱ʼuyate. Kenda ijmanbatiaʼpakikay. \v 8 Kenda nogbayo nogbayo huairi nopoenkahueʼ o̱ʼneʼuyate. Eʼnopoenkaʼnayo Jesús oroʼen ʼuruda huairitaj hue̱ypa cruzte arakhueʼ ya̱ʼneayʼu̱ye̱t. \v 9 Apagbaʼa oaʼpo: \q1 Diostaj diʼda hua̱e̱ʼeritaj ʼuruaʼda Diosa moʼnigkikaʼapone. Kenda Dios ʼuruaʼda moʼnigkikaponig aratbuten huakpoa tiahuayhueʼdikda o̱ʼnikaʼuy. Kenda pe̱e̱hueʼda o̱ʼnikaʼuy. Kenpaʼti kenda Diosa moʼnigkikaponig nopo̱e̱hueʼda o̱ʼnikaʼuy. \p \v 10 Kenda Diosa moʼnigkikaʼaponig oroʼtaj aʼmanopoenkayaʼpo Diosen Noki̱re̱ga̱ boʼtihuapokuyne. Ayaʼda Diosa oʼnopo̱e̱ Diosen Noki̱re̱g kenpaʼti oʼnopo̱e̱po oroʼtaj moʼnopo̱e̱a̱ʼuyne. \p \v 11 Konig nog aratbuta onʼnopo̱i̱kaʼnig oroʼomeynayo nopo̱e̱hueʼdik o̱ʼi̱kaʼne. Keʼnen noki̱re̱ga̱yoʼda kenda onʼnopo̱e̱. Konigti kenda Dios oʼnopo̱i̱kaʼnig Diosen Noki̱re̱ga̱yoʼda oʼnopo̱e̱. \v 12 Konigti kenda Diosa katetehueʼ moʼnigkikaʼaponig aʼnopoenkayaʼpo Diosen Noki̱re̱g oeʼuy. Aratbuten noki̱re̱g baehueʼ o̱ʼu̱yne. \v 13 Kenda Diosa oroʼtaj moʼnigkikaʼapone Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopo̱e̱a̱ʼuyne. Kenda oʼmanmadikikay. Konig huabokerekada onʼnopo̱i̱kaʼnig manmadikahueʼ o̱ʼi̱kay. Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopoʼto̱e̱nok Diosen huaʼa oroʼa oʼmanmadikikay. \p \v 14 Aratbuta Diosen Noki̱re̱g to̱e̱hueʼ o̱ʼnepo kenda Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanmadikikaʼnig pe̱e̱hueʼdik o̱ʼnikaʼ. Diosen eʼmanmadikaʼ namaʼda o̱ʼe̱ onʼnopo̱e̱po. Diosen eʼmanmadikaʼ nopounkahueʼ o̱ʼnikaʼ. Kenomeynayo Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopoʼto̱e̱nok onʼnopoenkikaʼ. \v 15 Aratbut Diosen Noki̱re̱g onʼnopoʼto̱e̱po ayaʼda nopo̱e̱ʼdik o̱ʼne. Huadak ya̱ʼe̱tpiʼ dakhueʼ ya̱ʼe̱tpiʼ nopo̱e̱ʼdik o̱ʼne. Nogomey Diosen Noki̱re̱g to̱e̱hueʼ o̱ʼnepo “dakhueaʼ o̱gkaʼ,” oroʼomey huaknopo̱e̱ʼeritaj huaahueʼdik o̱ʼnikaʼ. \v 16 “Kenda Dios Huairi oʼnopo̱i̱kaʼnig beʼapiʼ nopo̱e̱hueʼdik o̱ʼne. Diostaj onmadikahueʼdik o̱ʼne.” Apagbaʼa kenpaʼ oaʼ. Oroʼnayo Diosen Noki̱re̱g oʼnopoʼto̱e̱ne oʼnopo̱e̱y. Konige̱po Cristoen eʼnopo̱e̱ʼ oroʼakon oʼnopo̱e̱ne. \c 3 \s1 Oroʼ Diosenyoʼda huabaaʼeri o̱ʼe̱ne. \p \v 1 Ken konig huabokerek Diosen Noki̱re̱ga̱ nopoʼto̱e̱hueʼda moʼe̱nok opudtaj onbatiaʼpakdik i̱ji̱kaʼuy, egomey, pogomey. Konig huasiʼpo huaboaʼda Cristotaj oʼnoknopo̱e̱denigtaj onbatiaʼpakdik i̱ji̱kaʼuy. \v 2 Konig huasiʼpotaj onʼhue̱ onʼyokikaʼ konig sigda sigda dakaʼda opudtaj oʼnonmadikikaʼuyne. Konig huabokerektaj ijmanmadikikay opudtaj onmadikahueʼ o̱ʼnikaʼuyne. Huabokerektaj eʼmanmadikaʼ pe̱e̱hueʼdikda moʼi̱kaʼuyne oyda kenpaʼti pe̱e̱hueʼdik moʼi̱kaʼne. \v 3 Aratbutada onʼpakpo o̱gkikaʼnig opudomeya̱kon Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼpakikaʼnig kikahueʼ moʼi̱kaʼne. Nogtaj nogtaj dig moʼbahuahuaypo kenpaʼti nogtaj nogtaj moʼmaboyikaʼne. Konig Diostaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri o̱gkikaʼnig opudomey bokikaʼne Diosen Noki̱re̱gtaj nigpe̱e̱hueʼda moʼi̱kaʼne. \v 4 “Pabloen huaknopo̱e̱ʼeri i̱jje̱y.” Noga̱ boaʼne. “Apolosen huaknopo̱e̱ʼeri i̱jje̱y.” Noga̱ boikaʼne. Konig huabokerek Diosen Noki̱re̱g nopoʼto̱e̱hueʼnanada hua̱e̱ʼeri moʼi̱kaʼ. \p \v 5 Do Pablo Apolosere Diosen huanabaʼ o̱ʼe̱po Diosen oʼkikay. Jesucristoen huadak huaʼa oʼnonmadikaʼuynok opudomey Jesústaj moknopo̱e̱ʼuy. Konig Diosa menaʼuynigda ijmanmadikikaʼuy. Konig Diosa Apolostaj onaʼuynigda oʼkikaʼuy. \v 6 Do Jesucristoen huadak huaʼa oʼnonbatiaʼpakonhuahuikaʼuyne. Diosa opudtaj huaboaʼda moknopo̱e̱a̱ʼuyne. Apolosa opudtaj monmadikikaʼuyne. Diosa oʼtihuapoknok nogi̱ti nogi̱ti Cristotaj moknopo̱e̱ʼuyate. \v 7 Beʼapiʼ Cristoen huadak huaʼa huamanbatiaʼpakeri hueretda ehueʼda o̱ʼne. Beʼapiʼ huamanmadikaʼeri hueretda ehueʼda o̱ʼne. Diosayoʼda nogi̱ti nogi̱ti yaknopo̱e̱ʼtaj oʼbatihuapokikaʼ. \v 8 Jesucristoen huadak huaʼa huamanbatiaʼpakeri kenpaʼti Diosen huamanmadikaʼeri konigti huadaknada o̱gkikaʼ. Kenda noga̱ noga̱ o̱gkikaʼ Diosa oʼnopo̱e̱po dakhuapa oʼbayokapo. \v 9 Oroʼ Diosenyoʼda huanigkaʼeri o̱ʼe̱ne. Opudnayo konig Diosen taʼba moʼe̱ne. Opudtaj ʼuruaʼnanada Diosa mogkikaʼne. \p Opudomey Jesucristotaj moknopo̱e̱nok konig Diosen jak moʼe̱ne Diosa oʼkaʼ. \v 10 Do konig ʼuru jak huakaʼeri i̱jje̱po Diosa beʼteyaʼnok jak huanhuad konig ʼiddu ijkaʼuy. Jesucristoen huadak huaʼa ijmanbatiaʼpakikay. Ijmanmadikikay. Diosa beʼtihuapokonhuahuaʼuyne. Jak ʼiddu ayaʼ jak huanhuad o̱ʼe̱. Jesucristotaj eknopo̱e̱ʼ konig jak iddu o̱ʼe̱. Huaknopo̱e̱ʼeritaj noga̱ Diosen huaʼa onʼmanmadikikaʼ. Jesucristotaj huaknopo̱e̱ʼeritaj kanʼmanmadikikeʼpo dakaʼ kanʼmanmadikikeʼ. \v 11 Jesucristo konig Diosen jak ʼiddu Diosa onhuada̱ʼ noga̱ jak ʼiddu ehueʼdikda o̱ʼne. \v 12 Jesucristoen huaknopo̱e̱ʼeritaj nogte huamanmadikaʼeria ʼuruaʼda onʼmanmadikaʼapo. Nogomeya̱ sueʼda huadakdik huaknopo̱e̱ʼeritaj onʼmanmadikaʼapo. \v 13 Jesús eʼtiakte Diosen keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoe o̱ʼe̱a̱po. Kenokaʼ ayaʼda Diosen dakhuapa onʼbaaʼdeʼikaʼnigʼa ayaʼada onʼtiahuayapo. Diosa oʼbatiahuayʼeaʼapo. Dios konig taʼak oʼbakpakaʼapo. Sueʼda huadak enʼbaaʼnayo oʼbakpakapo. Sueʼda huadak eʼmanmadikaʼ oʼbakpakaʼapo. Huadakda eʼmanmadikikaʼ bakpakahueʼ o̱ʼe̱a̱po. \v 14 Konig ʼiddute jak o̱gkadhuaʼpo Diosen huadak huaʼa onʼmanmadikikaʼuy. Huaknopo̱e̱ʼeritaj dakaʼ onʼmanmadikikaʼuy. Huaknopo̱e̱ʼeri dakaʼda eknopounhuahuikaʼnayo batikhueʼda e̱ʼi̱kaʼnayo huamanmadikaʼeritaj dakhuapa yaʼbayokapet Diosa. \v 15 Sueʼda huadak huamanmadikaʼerien huaknopo̱e̱ʼeri eknopo̱e̱ʼada eʼbatiknayo Diosen huaʼa huamanmadikaʼeria sueʼda huadakamon onʼmanmadikikaʼnok ehueʼda o̱ʼe̱a̱po. Huamanmadikaʼeriyoʼda konig jak eʼbakpakyaʼ oʼnoro̱kpo Cristoere onteʼti onʼnoeonhuahuikaʼapo. \p \v 16 Opud Cristoen huaknopo̱e̱ʼeri moʼe̱ne. Opud konig Diosen jak moʼe̱po Diosen Noki̱re̱g opudennopoʼyo o̱ʼi̱kaʼ. \v 17 Diosen jak kenpaʼda ʼuruaʼda o̱ʼi̱kaʼ. Diostaj ʼuruaʼda o̱ʼe̱. Kenpaʼti opud Diosen jak konig moʼe̱ne. ʼUruaʼda Diostaj moʼi̱kaʼnok. Diosen huaknopo̱e̱ʼeritaj beʼapiʼ dakhueaʼ eʼbatokaʼnayo Diosa kentaj keʼpoda castiga oʼmagkaʼapo. \p \v 18 Huataʼda namaʼda onahueʼ yanikaʼ. “Donayo huakkaʼ ijnopo̱e̱y.” Ahueʼ yanikaʼ. Aratbutenda eʼnopo̱e̱ʼ huakkaʼda ijnopo̱e̱y bepiʼ eʼnopo̱e̱ʼnayo hueretda eʼnopo̱e̱ʼ aʼnopo̱e̱yaʼpo “nopo̱e̱hueʼda i̱jje̱y,” kanʼnopo̱i̱keʼ. \v 19 In huadariyaʼ huabokerek huakkaʼda onʼnopo̱i̱kaʼ. Aratbutada eʼnopo̱e̱ʼ Diosa pakhueʼda o̱ʼi̱kaʼ. “Huakkaʼda ijnopo̱e̱y aratbuta eaʼada namaʼda o̱gkikaʼnok Diosa oʼnopo̱e̱po ehueʼda oʼmaeaʼ.” Apagbaʼ kenpaʼ oaʼ. \v 20 “Huakkaʼ huanopo̱e̱ʼerien eʼnopo̱i̱kaʼtaj Diosanayo oʼnopo̱e̱. Kenomey namaʼda onʼnopo̱i̱kaʼnig Diosa oʼnopo̱e̱.” Kendakon Apagbaʼ oaʼ. \v 21 Konige̱po, “Oroʼen huamanmadikaʼerinayo ʼuruaʼda monmadikikaʼne,” ken konig batiaʼpakhueʼ yanikaʼ. Diosanayo opudtaj ayaʼda boʼyokdemeʼne. \v 22 Kanʼmanmadikikeʼpo opudtaj Diosa Pablo Apolosere Pedrotaere boʼyokuyne. Huadari boʼyokuyne. Eʼnoeʼ kenpaʼti eʼbuey boʼyokuyne. Oyda kenpaʼti nogok moʼnoeonhuahuikaʼapone. Kenda ayaʼda oʼpuden moʼta̱e̱ne. \v 23 Opud Cristoen moʼe̱ne kenpaʼti Cristo Diosen o̱ʼe̱. \c 4 \s1 Cristoen huataʼmoneria konig o̱gkikaʼ. \p \v 1 Apolos doere Cristoen huanabaʼ o̱ʼe̱po Jesucristoen buttida huaʼa dakaʼ kanʼmanmadikeʼpo Diosa moʼnopo̱e̱a̱ʼuyne kenpaʼti moʼtaʼmonaʼuyne. Ken konigda opuda̱ oroʼtaj moki̱e̱ʼne. \v 2 Huanabaʼa huairien oʼtamato̱e̱po dakaʼda tamato̱e̱dik o̱ʼnikaʼpo kenpaʼti keʼnen huairitaj dakaʼda kanʼnigpeeonhuahuikeʼ. \v 3 Pablo huadakda huanabaʼ Diosen oʼkikaʼ doʼtaj opudomey moʼnopo̱e̱tpiʼ. Pablo sueʼda huadak huanabaʼ oʼkikaʼ moʼnopo̱e̱tpiʼ. Kenda mepuʼkehueʼdik i̱jje̱y. Kenda ijkikaʼuy huadakpiʼ dakhueʼpiʼ do kenpaʼti huataʼda tomeʼpukhueʼdik i̱jje̱y. \v 4 Opudomeyere dakhueʼ huamanmadikaʼeri huanabaʼ ehueʼ i̱ji̱kaʼuy donayo ijnopo̱e̱y. Konige̱po Diostaj huadakda i̱jje̱y ahueʼdik i̱jje̱y. Diosayoʼda kenda huaaʼdik meʼe̱ne. \v 5 Kurudya̱ʼ Cristo tiakhued e̱e̱ʼted. “Cristoen huanabaʼ huadak oʼkaʼ dakhueaʼ oʼkaʼ,” ahueʼ yanikaʼ. Cristo eʼtiakte katepiʼ huanabaʼ huanopoyaʼda oʼnopo̱i̱kaʼnig kenpaʼti katepiʼ oʼkikaʼnig konig i̱re̱gi̱re̱g oʼkikaʼnig kenda Cristoa oʼbatiahuayʼeaʼapo. Ayaʼ Cristoa kenda oʼmanopo̱e̱a̱ʼapo. Huabokerek ʼuruaʼda eʼkikaʼnayo, “Huadakda iʼkikameʼne.” Cristoa oʼmanaʼapo. \p \v 6 Kenda huaboaʼda oʼnonaʼdene, egomey, kenda opudtehuapaʼ onʼnigbatiaʼpakne. Konig Apolos doere Apagbaʼ oʼkikaʼnig opudtaj oʼnonmadikaʼne. Apagbaʼtayoʼda nigpe̱i̱kaʼdik moʼe̱ne. Diosen huamanmadikaʼeri noga̱ “Huadakda o̱ʼe̱. Kentaj ijpaki. Noga̱ huamanmadikaʼeri dakhueʼda o̱ʼe̱.” Ken konig ahueʼ yanikaʼ. Ayaʼtada konigti yanʼbapakikaʼ. \v 7 “Oroʼnayo huadakda o̱ʼe̱y. Nogomey sueʼda huadak o̱ʼne.” Kenpaʼ nopo̱e̱hueʼdik moʼe̱ne. Ayaʼda moʼmato̱i̱kaʼnig kenpaʼti ayaʼda moʼnopo̱i̱kaʼnig Diosa moʼbayokuyne. Konige̱po doʼhuada ayaʼda ijbaeʼikaʼuy nopo̱e̱hueʼ yanikaʼ. \p \v 8 Huakkaʼda Diostaj oknopo̱i̱kay. Ayaʼda katepiʼ oʼpaknig oʼmato̱e̱y. Opud oy moʼnopo̱e̱nigʼa. Oroʼ huairi o̱ʼe̱y, Pablo Sósteneseretaj pakhueʼ o̱ʼe̱y opuda̱ moʼnopo̱e̱nigʼa. Opudomey huairi kaʼneʼ ijjeretpaki. Opud huairi e̱e̱ʼnayo oroʼ opudere huairi yahueʼdik o̱ʼe̱a̱pet. \v 9 Jesucristoen huadak huaʼa kanʼmanbatiaʼpakeʼpo oroʼtaj Diosa moʼtaʼmonaʼuyne. Diosa oʼpaknok oroʼ huairi ehueʼ o̱ʼe̱y. Huanabaʼonig o̱ʼe̱y. Kenda ayaʼada boʼtiahuayikaʼnig bueydik o̱ʼne. Aratbuta onʼbatiaʼpakikaʼ. \v 10 Cristoen oʼkikaʼnok huasegda o̱ʼnepo o̱gkikaʼ aratbuta oroʼtaj moʼtinopo̱e̱po. Oroʼnayo Jesucristotaj dakaʼ oknopo̱i̱kay huataʼda moʼtinopo̱i̱kaʼne. Oroʼnayo teyhueʼda o̱ʼe̱y. Opudnayo teyda moʼe̱ne. Nopo̱e̱hueʼda o̱ʼne. Oroʼtaj aratbuta moʼtinopo̱i̱kaʼnok opudomey huadakda o̱ʼne aratbuta moʼtinopo̱i̱keʼpo. \v 11 Aʼnenda oydakon aypotaʼ o̱ʼi̱kay kenpaʼti maymaya̱ʼ o̱ʼi̱kay. Kenpaʼti yudtataʼ paiʼda o̱ʼi̱kay. Aratbuta oroʼtaj dakhueaʼda mogkikaʼne. Oroʼ konig nogyon nogyon oʼhuaʼudhuahuikay. Oroʼen jak sigpiʼ ehueʼda o̱ʼi̱kaʼ. \v 12 Aypotehuapaʼ yudtatehuapaʼ huakkaʼda oʼbaaʼikaʼpo o̱ʼa̱ro̱gikay. Aratbuta oroʼtaj eʼtidiʼkeʼtada oroʼnayo kenomeytaj huadakda huaʼa oʼbaaʼtokikay. Kenokaʼ oroʼtaj dakhueaʼ e̱gkaʼte bahuadiayhueʼ o̱ʼi̱kay. \v 13 Dakhueaʼda oroʼtaj enʼhuaaʼtada oroa kenomeytaj huadakda huaʼa oʼmaboroayikay. Aʼnenda oydakon oroʼ konig tajpo o̱ʼe̱nok, oroʼ konig pakhueʼ o̱ʼnikaʼnig o̱ʼe̱nok oroʼtaj pakhueʼ moʼe̱po moʼenne. \p \v 14 Kanʼbireʼpo opudtaj nigmadoyahueʼ o̱ʼnene. Opud konig doʼhued huasiʼpo moʼe̱nok dakaʼda onʼboroaypo onʼnigmadoyaʼne. \v 15 Jesucristoen huadak huaʼa huamanmadikaʼeria huakkaʼda eʼto̱e̱ʼpiʼ huaknopo̱e̱ʼeri nogtida huaoj moʼto̱e̱ne. Doʼtaj moʼto̱e̱ne. Konig opuden huaoj i̱jje̱y. Jesucristo Diosen huamanoeanhuahuikaʼeri o̱ʼe̱ opudtaj oʼnonbatiaʼpakikaʼuynok opud moknopo̱e̱ʼuyne. \v 16 Konig do ʼuruaʼda ijkikaʼnig konigti ya̱gʼkikaʼ. Kenda huakkaʼda ijpakpo oʼnonaʼne. \p \v 17 Konige̱po opudtaj Timoteotaj onʼnigtaʼmonameʼne. Timoteo Jesucristotaj huaknopo̱e̱ʼeri o̱ʼe̱po konig doʼhued huasiʼpo huadiʼnanada o̱ʼe̱. Keʼna Diostaj dakaʼ oʼnigpe̱i̱kaʼ. Konig Jesucristotaj ijnigpe̱i̱kaʼnig kenda monbatiaʼpakapone. Nog huakkaʼ jakyo nog huakkaʼ jakyo Jesústaj huaknopo̱e̱ʼeritaj ijmanmadikikaʼuynig kenda Timoteoa monbatiaʼpakapone. \v 18 Pablo omeʼpukpo oroʼte tiakhueʼ ya̱ʼe̱a̱pet sueʼada do huadakda i̱jje̱y huanopo̱e̱ʼeria eʼnopo̱e̱ʼtada, \v 19 aʼti opudte ijtiakapoy ijnopo̱e̱y Diosa eʼpaknayo. Kenokaʼ do eʼtiakte huadakda i̱jje̱y huaaʼeri menpaʼ huadak kaʼdik o̱ʼneapo ijnopo̱e̱a̱poy. Oy kenda ondapakikaʼnig buttida o̱ʼe̱ ijnopo̱a̱poy. \v 20 Dios Huairitaj eʼnigpe̱i̱kaʼ huakkaʼdik huapa ehueʼ o̱ʼe̱ Dios Huairitaj eʼnigpe̱i̱kaʼte Diosa oroʼtaj moʼnopoʼto̱e̱po Diosen eʼkaʼ montihuapokikaʼne. \v 21 ¿Kateataj boʼpak opud? Aʼti do eʼtiakte opudtaj dakhueaʼda eʼmagkapiʼ diʼ eʼmaepiʼ dakaʼda eʼmato̱e̱ʼpiʼ. ¿Kateataj boʼpak? \c 5 \s1 Huaknopo̱e̱ʼeri e̱ʼe̱a̱da dakhueaʼ oʼkaʼnok yanʼmaoro̱kaʼ. Pabloa oʼmanaʼuyate. \p \v 1 Opudomeyere nogtida huaknopo̱e̱ʼeria keʼnen huaoen hua̱to̱e̱ʼtaj okto̱e̱, oʼtipe̱e̱y. Kenda dakhueaʼnanada o̱ʼe̱. Ken konig Cristotaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritipiʼ kahueʼ o̱ʼnikaʼ. \v 2 Oroʼomey huadakda o̱ʼe̱y. ¿Menaʼpo kenpaʼ opud huataʼda moʼtinopo̱i̱kaʼ? Keʼna dakhueaʼda oʼkikaʼpo suhueʼnanada e̱ʼdik moʼi̱kaʼne. Opud eʼkupopakyaʼ maoro̱kaʼdik yanikaʼ. \v 3 Doʼhued hua̱so̱ʼ opudere ehueʼ e̱e̱ʼpiʼ doʼhued noki̱re̱gnayo opudere o̱ʼi̱kaʼ. Ken huabokerek dakhueaʼda oʼkikaʼ ijhuaaʼdey. \v 4 Huairi Jesucristo oʼpaknok yanʼkupopak. Doʼhued noki̱re̱g opudere moʼe̱a̱pone. Kenpaʼti Jesús Huairia opudtaj boʼtihuapokapone. Diosen kaʼdik moʼe̱a̱pone. \v 5 Ken dakhueʼ huabokerek keʼnen hua̱so̱ʼtaj castiga ka̱gkeʼpo totoʼtaj yanʼyoktiʼ. Nogok Jesús Huairi eʼtiakte keʼnen noki̱re̱g onteʼti Diosere kaʼnoeanhuahuikeʼpo totoʼtaj yanʼyoktiʼ. \p \v 6 Dakhueaʼ huakaʼeritaj, “Dakhueaʼ iʼkikaʼne. Kenpaʼda ya̱o̱ro̱ktiʼ.” Onahued moʼe̱ne. “Huadakda oʼkikay.” Opuda̱ namaʼda boaʼikaʼne. Nogtiada opudya̱ʼ dakhueaʼ eʼkikaʼnayo kenpaʼti kentaj o̱ro̱kahueʼ e̱e̱ʼnayo aʼti ayaʼadakon dakhueaʼda boʼkikaʼapone. \v 7 Opud dakhueaʼ kahueʼ moʼe̱a̱petpiʼ kenpaʼti huadak boʼkikaʼapetpiʼ kenpaʼti Cristotaj dakaʼ moʼnigpe̱i̱kaʼapetpiʼ ken huabokerek dakhueaʼ eʼkaʼtaj yanentiʼ. ʼUrunopoʼda kaʼnikeʼpo Cristo cruzte oroʼtaj moʼnigbueyʼuyate. \v 8 Konige̱po huadaknopoʼda moʼto̱i̱kaʼpo kenpaʼti buttidayoʼ moʼnopo̱i̱kaʼpo nogi̱ti Cristotaj yanoknopo̱i̱kaʼ nogi̱ti Cristotaj yanʼnigpe̱i̱kaʼ kenpaʼti nogomeytaj bahuadiayhueʼ yanikaʼ, kenpaʼti nogomeytaj batuktukhueʼ yanikaʼ. \p \v 9 Huabokerek to̱e̱pakhued e̱ʼe̱a̱da ettoneʼtaj enʼbakdeʼikaʼnayo dakhueʼnanada o̱ʼe̱. Kenomeyere i̱kahueʼdik moʼe̱ne. Kenda aʼnenda oʼnigmadoyaʼuyate. \v 10 Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria nogtaj nogtaj onʼbakdeʼikaʼ, kenpaʼti noga̱ eʼeretmato̱e̱a̱da nogi̱ti nogi̱ti huakkaʼda onʼpakikaʼ, kenpaʼti noga̱ onʼberikaʼ, kenpaʼti noga̱ eʼketkaʼ diostaj onʼderetpakikaʼ. Kenomeyere i̱kahueʼdik yanikaʼ opudtaj onahueʼ o̱ʼnuyne. Kenomeytaj kenpaʼda bakhuahueʼdik moʼe̱ne. \v 11 Aratbut Cristotaj huaknopo̱e̱ʼeri huamaʼbuy i̱jje̱y eaʼada nogta nogta ettoneʼtaj onʼbakdeʼikapiʼ, eʼmato̱e̱a̱da nogda nogda onʼeretpakikapiʼ, eʼketkaʼ diostaj onʼpakikapiʼ, nogeria onʼtierikikapiʼ, borrachoaʼ o̱ʼi̱kapiʼ, huabereʼeri o̱ʼnepiʼ, Kenomeyere i̱kahueʼ yanikaʼ. Kemomeyere bapehueʼ yanikaʼ. Kenda eʼmanaʼtaʼ ijpaki. \v 12-13 Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj dakhueaʼda boʼkaʼne. Manahueʼdik i̱ji̱kay. Diosayoʼda kenda manaʼdik o̱ʼe̱. Opudomey huaknopo̱e̱ʼeri boʼkupopakikaʼne. Beʼapi dakhueaʼ eʼkikaʼnayo opuda̱da maoro̱kaʼdik moʼi̱kaʼne. Konige̱po keʼna huaknopo̱e̱ʼeri keʼnen huaoen hua̱to̱e̱ʼtaj okto̱i̱kaʼ, kentaj yanenʼ. \c 6 \s1 Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri huairite huamaʼbuytaj batohuahueʼ yanikaʼ. \p \v 1 Menokapiʼ o̱ʼnen huamaʼbuy huaknopo̱e̱ʼeri opudtaj dakhueaʼ oʼkaʼ moʼnopo̱e̱po gobierno huairitaj moʼbatohuaʼikaʼnigʼa. Gobierno huairi Cristotaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri o̱ʼe̱. ¿Menaʼpo Cristotaj huaknopo̱e̱ʼeried huairite batohuahueʼ moʼi̱kaʼ? Huadakpiʼ dakhueaʼpiʼ oʼkaʼ opuden huairia onaʼdik moʼe̱ne. \v 2 Nogok keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete ayaʼ aratbut katepiʼ o̱gkadhuahuikaʼuyate Jesúsen huaknopo̱e̱ʼeria onʼmape̱e̱depo, “Dakhueaʼ onʼmagkadhuahuikaʼuyate.” Onʼbahuaaʼapo. Kenda moʼnopo̱e̱ne. Opudere huaknopo̱e̱ʼeri huamaʼbuya sueʼda namaʼda dakhueaʼ ekaʼnayo opuden huairianayo manoeyikaʼdik moʼe̱ne. \v 3 Diosen huataʼmoneria namaʼda e̱gkaʼnayo namaʼda o̱gkaʼ oroʼa bahuaaʼdik o̱ʼe̱a̱pone. Kenda moʼnopo̱e̱. Konige̱po oroʼen huaknopo̱e̱ʼeritaj dakaʼ oʼpe̱e̱po dakhueaʼ oʼkaʼ huaaʼdik o̱ʼe̱a̱pone. Yanʼmanoeynoeypo yanʼbakkahueaʼ. \v 4 Huamaʼbuy nog huamaʼbuytaj dakhueaʼ ekaʼnayo oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri huairite batohuahueʼ yanikaʼ. \v 5 Kenda monaʼnig opud biraʼdik moʼe̱ne. Opudere nogtida huaknopo̱e̱ʼeriapiʼ nog huaknopo̱e̱ʼeritaj dakhueaʼda e̱gkaʼnayo opudere nogtida huamaʼbuy huadakda huanopo̱e̱ʼeria menpaʼ ya̱ʼe̱. Keʼna manoeynoeyikaʼdik o̱ʼe̱. \v 6 Huamaʼbuya dakhueaʼ e̱gkaʼnayo oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri huairite kanʼmanoeye̱ʼpo batohuahueʼ yanikaʼ. \p \v 7 Kenokaʼ nog huaknopo̱e̱ʼeria opudtaj dakhueaʼda mogkaʼnok kanʼmanoeye̱ʼpo oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri huairite moʼbatohuaʼikaʼne. Kenpaʼ boʼkikaʼpo dakhueʼnanada boʼkikaʼne. Nog huaknopo̱e̱ʼeria ontaj dakhueaʼ e̱gkaʼte sohuataʼda i̱kaʼdik i̱ʼe̱t kenda huadakda o̱ʼe̱. Nog huaknopo̱e̱ʼeri ontaj ekbereʼnayo kenpaʼda kakeʼ nopo̱e̱tdik i̱ʼe̱t kenda huadakda o̱ʼe̱. \v 8 Opud huaknopo̱e̱ʼeria nog huaknopo̱e̱ʼeri huamaʼbuytaj huayahuaya dakhueaʼda boʼkikaʼne. Kenpaʼti moʼberikaʼne. Dakhueaʼda boʼkikaʼne. \p \v 9-10 Namaʼda huaaʼeritaj manpe̱e̱hueʼ yanikaʼ. Nogok ayaʼada Diostaj nigpe̱i̱kaʼdik o̱ʼneapo. Dakhueaʼ huakaʼeri Diosere i̱kahueʼ o̱ʼneapo. Kenpaʼti hua̱to̱e̱ere ehueʼada nogtaj nogtaj ettoneʼtaj huabakdejeri Diosere i̱kahueʼdikda o̱ʼneapo. Kenpaʼti eʼketkaʼ Diostaʼ huaeretpakeri Diosere i̱kahueʼdikda o̱ʼneapo. Kenpaʼti nogen hua̱to̱e̱ʼtaj huabakdejeri Diosere i̱kahueʼdikda o̱ʼneapo. Kenpaʼti huabotbokerekaʼ huabakdejeri Diosere i̱kahueʼdikda o̱ʼneapo. Kenpaʼti huabereeri Diosere i̱kahueʼdikda o̱ʼneapo. Kenpaʼti nogen enʼtamaeʼ huaeretpakeri Diosere i̱kahueʼdikda o̱ʼneapo. Kenpaʼti borrachoaʼ huakikaʼeri. Diosere i̱kahueʼdikda o̱ʼneapo. Kenpaʼti huamahui̱a̱ʼeri Diosere i̱kahueʼdikda o̱ʼneapo Kenpaʼti namaʼda iaʼpo huabakbereʼeri Diosere i̱kahueʼdikda o̱ʼneapo. \v 11 Nogte huakkaʼmona opud kenpaʼ boʼkikaʼuynigʼa Diosa bokkahueaʼuyne kenpaʼti Diosa moʼnopoʼto̱e̱nok Diosenyoʼda boʼkikaʼne. Jesús Huairi oʼpaknok Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼpaknok “huadakda moʼe̱ne,” Diosa monaʼuyne. \s1 Oroʼen hua̱so̱ʼ Diosen o̱ʼe̱. \p \v 12 “Katepiʼ eʼkaʼtaʼ ijpakpo kaʼdik i̱jje̱y.” Aratbuta onʼbatiaʼpakikaʼ. Katepiʼ kahueʼ yanikaʼ Diosa manahueʼ e̱e̱ʼnayo kenda kaʼdik e̱e̱ʼpiʼ kenda kikaʼdik e̱ʼe̱a̱da tihuapokhueʼdik moʼi̱kaʼne. Katepiʼ oroʼomey kikaʼdik e̱ʼe̱a̱da batikhueʼdik o̱ʼe̱a̱petpiʼ oʼnopo̱e̱po kenda kikahueʼ moʼnikaʼ. \v 13 Huaaypotehuapa Diosa aypo moʼnigkaʼuyate. Aypotehuapaʼ Diosa huaaypo boʼkaʼuyate. Nogok aypo ehueʼ o̱ʼe̱a̱po kenpaʼti huaaypo ehueʼda o̱ʼe̱a̱pone Diosa kenpaʼ oaʼnok. Nogen hua̱to̱e̱ʼtaj kanʼbakdeʼikeʼpo Diosa oroʼen hua̱so̱ʼ kahueʼ o̱ʼu̱yate. Cristotaj huadakdayoʼ ka̱gkikeʼpo Diosa oroʼen hua̱so̱ʼ oʼkuyate. Kenpaʼti Cristoa dakaʼ mogkikaʼne. \v 14 Diosa Jesús Huairitaj huakudakaʼda e̱e̱ʼtada oʼnoyhuada̱ʼuyatenig konigti kubarakyaʼ Diosa teyda o̱ʼe̱po moʼnoyhuada̱ʼapone oroʼtaj. \p \v 15 Oroʼen hua̱so̱ʼ Cristoen o̱ʼta̱e̱ne. Do Cristoenso̱ʼ i̱jje̱po huabakdejeritaj sigpiʼ bakdejhueʼdikda i̱ji̱kay. \v 16 Huabokerek huabakdejeritaj eʼbakdejnayo bottaʼ e̱ʼe̱a̱da konig nogtida o̱ʼne. Kenda opud moʼnopo̱e̱tpiʼ. “Bottaʼ eʼbakdeada konig nogtida o̱ʼne.” Apagbaʼa kenpaʼ oaʼ. \v 17 Ayaʼda huaknopo̱e̱ʼeri Cristotaj oʼnoknopo̱e̱po Cristoere konig nogtida hua̱so̱ʼ o̱ʼne. Konig Cristo oʼpakikaʼnig kenomey konigti onʼpakikaʼ. \p \v 18 Nogen hua̱to̱e̱a̱ eʼbakdejtaʼ eʼpaknayo yanʼmakmonikatiʼ. Kenpaʼti nogen hua̱to̱e̱ʼtaj on eʼbakdejtaʼ eʼpaknayo ka̱e̱ʼ yanʼnopo̱e̱po yanʼmonikatiʼ. Nog ettoneʼtaj hua̱tino eʼmati̱e̱ʼnayo o̱ʼnen hua̱so̱ʼtada dakhueaʼda iʼkaʼne. Nogda katepiʼ dakhueaʼ ekaʼnayo o̱ʼnen hua̱so̱ʼtaj dakhueʼ o̱gkahueʼ i̱ʼe̱ne. \v 19 Oroʼen hua̱so̱ʼ Diosen jak o̱ʼe̱ne. Oroʼomeytaj Diosa keʼnen Noki̱re̱g boʼyokuyne. Oroʼen hua̱so̱ʼyo o̱ʼi̱kaʼ. Oroʼen hua̱so̱ʼ Diosen o̱ʼta̱e̱. \v 20 Huakkaʼteda e̱e̱ʼtada Diosa moʼnigbaeʼuyne. Diosa oroʼtaj aʼnigbaeyaʼpo Jesústaj moʼnigbueyaʼuyate. Konige̱po oroʼen hua̱so̱ʼ ʼuruaʼda mogkikaʼnok aratbut oroʼomeytaj boʼtiahuaypo, Dios huadaknanada o̱ʼe̱. Onʼhuaaʼikaʼapo. \c 7 \s1 Eʼto̱e̱paktaj Pabloa oʼmanmadikaʼuyate. \p \v 1-2 Eʼto̱e̱pak menpaʼ huadak ya̱ʼe̱ doʼtaj onʼnigmadoyaʼuyate. Kenda eʼnopo̱e̱ʼtaʼ boʼpakpo onʼnigmadoyaʼuyate. Huabokerek to̱e̱pakhueʼ e̱e̱ʼ huadakda o̱ʼe̱nigʼa nogtaʼ nogtaʼ eʼeretpaknayo kanʼto̱e̱pakikeʼ. Kenpaʼti ettoneʼ konigti hua̱to̱e̱yoʼda to̱e̱ʼdik o̱ʼne. \v 3 Ettoneʼ eʼbakdejtaʼ eʼpaknayo hua̱to̱e̱ereda bakdejdik o̱ʼe̱. Konigti huabokerek eʼbakdejtaʼ eʼpaknayo hua̱to̱e̱ereda bakdejdik o̱ʼe̱. \v 4 Huabokerek eʼto̱e̱pakdeʼ hua̱toeen hua̱so̱ʼ onʼta̱i̱kaʼ. Kenpaʼti ettoneʼa̱ hua̱toeen hua̱so̱ʼ onʼto̱i̱kaʼ. \v 5 Hua̱to̱e̱ eʼpaktada “Bakdeahueʼ i̱jje̱y,” ahueʼ yanikatiʼ. Kenokaʼ onpapayoʼ boʼpakpo sueʼda huameʼnoe bakdejhueʼ yaʼnunhuatiʼ. Aʼtionaʼpakyaʼpo sueʼda huameʼnoe bakdejhueʼ yaʼnunhuatiʼ. Ken onaʼti hua̱to̱e̱ere yanʼhuedikatiʼ. I̱dada onteʼti hua̱to̱e̱ere eʼhuednayo konig huanopoada namaʼda oʼpaknok kenpaʼti kenda totoʼ oʼpaknok kahueʼ moʼe̱a̱pone. \p \v 6 “Yanʼto̱e̱pak.” Manahueʼ i̱jje̱y. Eʼto̱e̱paktaʼ eʼpaknayo to̱e̱pakdik moʼe̱ne. \v 7 Do hua̱to̱e̱ to̱e̱hueʼ i̱jje̱y. Do i̱jje̱nig konig ayaʼada e̱e̱ʼnayo kenda do eʼpaktada nogte kanʼto̱e̱pakeʼpo Diosa oʼbatihuapokikaʼ kenpaʼti nogte to̱e̱hueʼ kaʼneʼpo Diosa oʼbatihuapokikaʼ. \p \v 8 Konig do opud to̱e̱pakhueʼ e̱ʼi̱kaʼnayo huadakda o̱ʼe̱. Opud to̱e̱pakhued hua̱e̱ʼeritaj kenpaʼti ayhuataj oʼnonaʼne. \v 9 Huakkaʼda hua̱tino eʼmati̱e̱ʼtaʼ eʼpaknayo kenpaʼti bakdejdikda moʼe̱po, yanʼto̱e̱paktiʼ. Eʼto̱e̱paknayo huadakda o̱ʼe̱. Hua̱to̱e̱ to̱e̱hueʼ e̱ʼe̱a̱da eʼbakdejtaʼ eʼeretpakikaʼnayo dakhueʼda o̱ʼe̱. \p \v 10 Hua̱to̱e̱ʼtaj enhueʼ yanikaʼ. Ettoneʼ eʼto̱e̱pakdeʼtaj ijmanay. Kenda Jesús Huairia huakkuruda oʼmanaʼuyate. \v 11 Ettoneʼa̱ hua̱to̱e̱ʼtaj e̱ʼennayo nogdakon to̱e̱pakhueʼ kaʼnikeʼ. Onteʼti hua̱to̱e̱ʼtaj kanʼnoeyikeʼ. Konigti huabokereka hua̱to̱e̱ʼtaj kenpaʼti enhueʼdik kaʼnikeʼ. \p \v 12 Huabokerek huaknopo̱e̱ʼeri o̱ʼe̱po keʼnen hua̱to̱e̱ oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri e̱ʼe̱a̱da keʼnen hua̱to̱e̱ʼtaj e̱ʼentaʼ pakhueʼ o̱ʼnikaʼnok huabokereka hua̱to̱e̱ʼtaj enhueʼ yanikaʼ. \v 13 Kenpaʼti ettoneʼ huaknopo̱e̱ʼeri o̱ʼe̱po hua̱to̱e̱ oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri e̱ʼe̱a̱da hua̱to̱e̱ʼtaj e̱ʼentaʼ pakhueʼ o̱ʼe̱nok ettoneʼa̱ hua̱to̱e̱ʼtaj enhueʼ yanikaʼ. \v 14 Cristotaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri hua̱to̱e̱ e̱ʼta̱e̱ʼpiʼ enhueʼ e̱ʼnikaʼnayo ettoneʼ huaknopo̱e̱ʼerien hua̱to̱e̱ Diostaj ʼuruda e̱ʼdik o̱ʼnikaʼapo. Kenpaʼti huabokerek huaknopo̱e̱ʼerien hua̱to̱e̱ Diostaj ʼuruda e̱ʼdik o̱ʼnikaʼapo. Hua̱to̱e̱ʼtaj e̱ʼennayo huasiʼpo konig oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeriensiʼponig ya̱ʼneapet. Dakhueʼda ya̱ʼneapet. Hua̱to̱e̱ enhueʼ e̱e̱ʼnayo huasiʼpo huadakda o̱ʼnikaʼapo. \v 15 Huabokerektapiʼ ettoneʼtapiʼ hua̱to̱e̱ oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria pakhueʼ o̱ʼe̱po e̱ʼentaʼ eʼpaknayo kaʼneneʼ. E̱ʼennayo huabokerekapiʼ ettoneapiʼ huaknopo̱e̱ʼeria huaʼdik o̱ʼne. Oroʼtaj eʼnopoʼnoeyaʼtaʼ oʼpakikaʼ Diosa. \v 16 Ettoneʼ o̱ʼnen hua̱to̱e̱ oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj enhueʼ e̱e̱ʼnayo hua̱to̱e̱ iʼnopoʼkoreaʼnok Jesústaj oknopo̱e̱ʼdikpiʼ o̱ʼne. Kenda nopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne. Huabokerek o̱ʼnen hua̱to̱e̱ oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj enhueʼ e̱e̱ʼnayo hua̱to̱e̱ iʼnopoʼkoreaʼnok oknopo̱e̱ʼdikpiʼ o̱ʼne. Kenda nopo̱e̱ʼdik moʼe̱ne. Kenda Cristoa onahueʼ moʼu̱ynigʼa doʼhuada ijnopo̱e̱po oʼnonaʼne. \p \v 17 Konig Diosa monaʼuyne, konig Diosa oʼpakikaʼnig ya̱gʼkikaʼ. Kenpaʼti nopoʼkoreahued moʼe̱po moʼi̱kaʼnig konigti yanikatiʼ. \v 18 Cristotaj yanopoʼkoreaʼ kenpaʼti yanoknopo̱e̱ʼ Diosa enaʼte kenokaʼ huabokerekensiʼdak ektegnayo kenpaʼda yanikatiʼ. Cristotaj yanʼnopoʼkoreaʼ kenpaʼti yanoknopo̱e̱ʼ Diosa enaʼte kenokaʼ huabokerekensiʼdak okteghueʼ e̱e̱ʼnayo kenpaʼda yanikatiʼ. \v 19 Huabokerekensiʼdak ektegdeʼ e̱e̱ʼnayo Diostaj huadakda o̱ʼe̱. Kenpaʼti huabokerekensiʼdak okteghueʼ e̱e̱ʼpiʼ konigti Diostaj huadakda o̱ʼe̱. Oroʼomeya̱ Diostaj ʼuruaʼda eʼnigpe̱i̱kaʼtaʼ boʼerettipakne Diosa. \v 20 Yanʼnopoʼkoreaʼ Cristotaj yanoknopo̱e̱ʼ Diosa monaʼuyne. Kenokaʼ konig boʼkikaʼuynig konigti ya̱gʼkikatiʼ. \v 21 Yanʼnopoʼkoreaʼ Cristotaj yanoknopo̱e̱ʼ Diosa monaʼuyne. Kenokaʼ on nogen huanabaʼ e̱e̱ʼnayo huanabaʼ e̱e̱ʼpiʼ mepuʼkehueʼ yanikatiʼ. “Kenpaʼda yahuatiʼ.” O̱ʼnen huairia enaʼnayo yahuatiʼ. \v 22 Yanʼnopoʼkoreaʼ Cristotaj yanoknopo̱e̱ʼ Diosa monaʼuyne. Kenokaʼ opud nogen huanabaʼ e̱e̱ʼpiʼ oyda Diosention ʼuruda kikaʼdik moʼi̱kaʼapone. Kenokaʼ yanʼnopoʼkoreaʼ Cristotaj yanoknopo̱e̱ʼ Diosa monaʼuyne nogen huanabaʼ ehueʼ e̱e̱ʼnayo opud konig Cristoen huanabaʼonig katepiʼ Diosa oʼpakikaʼnig ya̱gʼkikatiʼ. \v 23 Oroʼtaj aʼmanopoʼyareayaʼpo huakkaʼteda e̱e̱ʼtada boʼyokuyate. Diosa Cristotaj cruzte moʼnigbueyaʼuyate. Konige̱po konig oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria namaʼda onʼnopo̱i̱kaʼnig konigti nopo̱i̱kahueʼ yanikaʼ kenpaʼti konig oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria o̱gkikaʼnig kikahueʼ yanikaʼ. \v 24 Yanʼnopoʼkoreaʼ Cristotaj yanoknopo̱e̱ʼ Diosa monaʼuyne. Kenokaʼ ken konig moʼi̱kaʼuynig huanabaʼpiʼ konigti yanikaʼ. Jesúsa kenpaʼ onahueʼ moʼu̱ynigʼa doʼhuada oʼnonaʼne egomey pogomey. \p \v 25 Ettoneʼ to̱e̱pakhued hua̱e̱ʼeria kate kaʼdik ya̱ʼne. Cristoa doʼtaj onahueʼ meʼu̱ynigʼa doada ijnopo̱e̱po oʼnonaʼne. Diosa doʼtaj meʼtinepahuiʼuynok konige̱po opuda̱ doʼtaj menʼpe̱e̱ʼ. \v 26 Oyda oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria oroʼomeytaj dakhueaʼda mogkikaʼnok opudomey huaknopo̱e̱ʼeri oyda konig moʼi̱kaʼnig konigda yanikaʼ. \v 27 Ettoneʼ hua̱to̱e̱ eʼto̱e̱ʼnayo enhueʼ yanikaʼ. Hua̱to̱e̱ to̱e̱hueʼ e̱ʼi̱kaʼnayo ettoneʼ aʼto̱e̱pakyaʼpo ʼukhueʼ yanikaʼ. \v 28 Eʼto̱e̱paknayo Diostaj dakhueaʼ kahueʼ moʼe̱. Muneʼyo̱ eʼto̱e̱paknayo Diostaj dakhueaʼ kahueʼ o̱ʼe̱nigʼa moʼto̱e̱pakdepo oyda paiʼda nopo̱e̱ʼdik moʼe̱tpiʼ ijnopo̱e̱y. \p \v 29 I̱damon Cristo oʼtiakaponok tionaʼpakonhuahuaʼdik yanikaʼ kenpaʼti huayahuaya batihuapokikaʼdik yanikatiʼ. Eʼto̱e̱pakdeʼ konig to̱e̱pakhued hua̱e̱ʼerionig yanʼnoikatiʼ. \v 30 Kenpaʼti on suhueʼnada i̱ʼe̱po paiʼda e̱e̱ʼnayo i̱da yabatikpo Diosen yakatiʼ kenpaʼti fiesta o̱gkaʼpo enʼdurugpaknayo konig kenomeyere durugpakhueʼ e̱e̱ʼpiʼ dakaʼ Diosen ya̱gʼkikatiʼ. Kenpaʼti opudomey huakupete eʼbaikapiʼ konig to̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼerionig e̱e̱ʼpiʼ Diosention dakaʼ ya̱gʼkikatiʼ. \v 31 Indariyo moʼi̱kaʼpo boʼkikaʼpo katetapiʼ eretpakhueʼ ya̱ʼnepo dakaʼ ya̱gʼkikaʼ. Katetapiʼ indariyo diga̱ʼ durugpakhueʼ yanikaʼ. Ken konig ijpakpo oʼnonaʼne, egomey. \p \v 32 Katetapiʼ mepuʼkehueʼ ya̱ʼnepo Diosen ya̱gʼkikatiʼ. Kenda ijpaki. Huabokerek to̱e̱pakhued o̱ʼe̱po Diostaj huakkaʼ pakdik o̱ʼi̱kaʼ. Kenpaʼti Diostaj eʼdurugpakaʼtaʼ oʼpak. \v 33 Huabokerek eʼto̱e̱pakdeʼ katetapiʼ mepukeʼdik o̱ʼnikaʼ. Kenpaʼti hua̱to̱e̱ʼtaj tihuapokikaʼdik o̱ʼnikaʼapo. \v 34 Muneʼyo̱ to̱e̱hueʼ o̱ʼnepo Diosenyoʼda eʼkataʼ pakdik o̱ʼnikaʼ. Keʼnen hua̱so̱ʼ kenpaʼti keʼnennopoʼ ʼurunanada o̱ʼnepo kenpaʼda Diostaj eʼnigpe̱i̱kaʼtaʼ onʼpak. Ettoneʼ eʼto̱e̱pakdeʼ nogtaʼ nogtaʼ oʼpak. Jaktaʼ manhuada̱ʼdik i̱jje̱y onʼnopo̱i̱kaʼ. Kenpaʼti hua̱to̱e̱ʼtaʼ durugpakaʼdik o̱ʼi̱kaʼ. \p \v 35 Opudtehuapaʼ kenda ʼuruda oʼnonaʼne. To̱e̱pakhueʼdikda moʼe̱ne. Nogda nogda kahueʼdik moʼe̱ne, onahueʼ o̱ʼnene. Huadak eʼkaʼ kenpaʼti butukda eʼkaʼ kenpaʼti kenda Dios oʼpakikaʼnig ya̱gʼkikatiʼ. Yanʼeretpakpo Diosen ya̱gʼkikatiʼ. \p \v 36 Huabokereken hua̱yo̱bu to̱e̱pakhueda̱ded oʼtoneʼpaknok to̱e̱pakdik o̱ʼe̱de apag onʼtanopo̱e̱nok kanʼto̱e̱pakikeʼ. Kenda dakhueaʼ eʼkaʼ ehueʼ o̱ʼe̱. \v 37 Nogen hua̱yo̱bu to̱e̱pakhued e̱ʼta̱e̱ted to̱e̱pakhueʼdik o̱ʼe̱ huaoa dakaʼ oknopo̱e̱nok to̱e̱pakhueʼdik o̱ʼne. Kenda huadak o̱ʼe̱. \v 38 Konige̱po huaoa keʼnen hua̱yo̱bu eʼto̱e̱pakaʼnayo sueʼda huadak oʼkaʼ. To̱e̱pakahueʼ e̱e̱ʼnayo huadakda o̱gkaʼ. \p \v 39 Ettoneʼen hua̱to̱e̱ eʼnoeʼnayo monhueʼdik o̱ʼe̱nigʼa hua̱to̱e̱ ekbueynayo nogtaj beʼerepiʼ oʼpakpo Cristotaj huaknopo̱e̱ʼeritation to̱e̱pakdik o̱ʼne. \v 40 Onaʼti eʼto̱e̱paknayo sueʼda durugmon o̱ʼnikaʼapo. To̱e̱pakhueʼ e̱e̱ʼnayo durugnada o̱ʼnikaʼapo. Ken buttida ijnopo̱e̱y. Kenda Diosen Noki̱re̱ga̱ meʼnopo̱e̱a̱ʼne. \c 8 \s1 Eʼketkaʼ diostaj huaen eʼyokikaʼ oʼtimadoyaʼuyate. \p \v 1 Eʼketkaʼ diostaj huaen eʼyokdeʼ menpaʼ bapeʼdik o̱ʼi̱kaʼapo oy ijtimadoyaʼapoy. Kenda huakkaʼda moʼnopo̱i̱kaʼpo huadakda i̱jje̱y huadakda nopo̱i̱kaʼdik moʼe̱ne. Nogomeytaj oroʼ diʼ eʼmaikaʼnayo huadakda o̱ʼe̱po nogi̱ti nogi̱ti Diostaj oknopo̱i̱kaʼapone. \v 2 Aratbut beʼapiʼ huakkaʼda ijnopo̱e̱y eʼnopo̱e̱ʼnayo konig dakaʼ nopo̱e̱hued e̱ʼe̱a̱da sueʼda onʼnopo̱e̱nigʼa \v 3 oroʼomey Diostaj diʼ e̱e̱ʼnayo doʼhuedsiʼpo o̱ʼneaʼ Diosa moʼtinopo̱i̱kaʼne. \p \v 4 ¿Aypo eʼketkaʼ diostaj eʼyokdeʼtaj menpaʼ oroʼ bapeʼdik o̱ʼe̱? Kenda onʼnopo̱e̱a̱ʼdene. Eʼketkaʼ dios noehueʼ o̱ʼne. Oroʼomey oʼnopo̱e̱ne. Kenpaʼti nogtida Dios o̱ʼe̱. \v 5 Kurudyo̱ kenpaʼti huadariyo nogda nogda dios o̱ʼnepo dios oʼdikkaʼ aratbuta. Huakkaʼ dios kenpaʼti huakkaʼ huairi e̱e̱ʼtada \v 6 nogtida Apag Dios oroʼnayo oʼto̱e̱ne. Apag Diosa ayaʼnada oʼkaʼuyate. Kenpaʼti kentayoʼda oʼnignoikaʼne. Kenpaʼti nogtida Jesucristo Huairi o̱ʼe̱. Keʼna katetapiʼ ayaʼtada oʼmato̱i̱kaʼ. Kenpaʼti oroʼomeytaj moʼto̱i̱kaʼne. \p \v 7 Ayaʼada kenda nopo̱e̱hueʼ o̱ʼne. Nogte aʼnenda eʼketkaʼ diostaj onʼpakikaʼpo huaen eʼketkaʼ diostaj eʼyokada o̱ʼnada onʼbapikaʼ. Cristoen huaknopo̱e̱ʼeri e̱ʼe̱a̱da kenda huaen onʼbapeʼpo namaʼda ijkay onʼnopo̱i̱kaʼ. \v 8 Huaen eʼbapeʼnayo nogi̱ti Diostaj huadak i̱kahueʼ o̱ʼe̱a̱pone. Huaen bapehueʼ e̱e̱ʼpiʼ nogi̱ti Diostaj huadak i̱kahueʼ o̱ʼe̱a̱pone. Huaen eʼpeʼpiʼ pehueʼ e̱e̱ʼpiʼ Diosa oroʼtaj konigti diʼ moʼi̱kaʼne. \v 9 Ken huaen bapeʼdik e̱ʼe̱a̱da huamaʼbuy teyda Diostaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnepo on kenda huaen eʼpeʼte onʼtiahuaypo keʼnakon eʼbapeʼnayo dakhueaʼ ijkay yanʼnopo̱e̱a̱pet. \v 10 Huaen eʼketkaʼ diostaj eʼyokdeʼtaj bapeʼdik o̱ʼe̱ o̱ʼnapiʼ iʼnopo̱e̱po eʼketkaʼ diosen jakyo eʼbapeʼnayo huamaʼbuy teyda oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱po ken huaen bapehueʼdik o̱ʼe̱ oʼnopo̱e̱nigʼa onʼtaj beʼtiahuaypo keʼnakon yaʼbapeapetpiʼ. Namaʼda ijkay eʼnopo̱e̱ʼada oʼbapeʼ. Ken dakhueʼda o̱ʼe̱. \v 11 Huaen eʼketkaʼ diostaj eʼyokdeʼ bapeʼdik o̱ʼe̱ iʼnopo̱e̱po on eʼpeʼnayo huamaʼbuy teyda oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼe̱po onʼtaj beʼtiahuaypo eʼpeʼnayo namaʼda ijkay eʼnopo̱a̱da oknopo̱e̱batikpo kenpaʼda bueydik o̱ʼe̱a̱po. Kentabetaʼ Cristo oʼnigbueyʼuynigʼa. \v 12 Kenda boʼpakpo huaen moʼbapeʼnok huamaʼbuy teyda oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼnepo opudtaj boʼtiahuaypo namaʼda ijkay oʼnopo̱e̱po eʼpeʼnayo opud kenda namaʼda moʼnigkaʼnok Cristotaj dakhueaʼda boʼkikaʼne. \v 13 Huamaʼbuytaj dakhueaʼ eʼmanigkaʼtaʼ pakhueʼ i̱jje̱y. Ken huaen do eʼpeʼnayo doʼhued huamaʼbuykon beʼtiahuaypo konig pehueʼdik i̱jje̱y eʼnopo̱i̱kaʼada yaʼbapeapetpiʼ kenda ijtinopo̱e̱po keʼna dakhueaʼ kahueʼ kaʼneʼpo ken huaen bapehueʼda i̱ji̱kaʼapoy. \c 9 \s1 Jesucristoen huadak huaʼa huamanmadikaʼeritaj Diosa oʼmataʼmonaʼuyate. Huamanmadikaʼeria nogda nogda kikaʼdik o̱ʼnikaʼ. \p \v 1 Jesucristoen huadak huaʼa kamanmadikeʼpo Diosa meʼtaʼmonaʼuyne. Jesúsen huataʼmoneri i̱jje̱po nogda nogda kikaʼdik i̱jje̱y. Jesús Huairitaj ijtiahuayʼuy. Jesucristoen huadak huaʼa opudtaj oʼnonmadikaʼuynok Diostaj opud moʼnopoʼkoreaʼuyne kenpaʼti Diosen boʼkikaʼne. \v 2 Do Jesucristoen huataʼmoneri o̱ʼe̱ nogte aratbut oknopo̱e̱hueʼ meʼnene. Do Jesucristoen huataʼmoneri o̱ʼe̱ opudnayo moʼnopo̱e̱ne. Do Jesucristoen huadak huaʼa eʼmanbatiaʼpakte opud Jesús Huairitaj moknopo̱e̱ʼuyate. \p \v 3 Nogda nogda Pabloa kikahueʼdik o̱ʼi̱kaʼ. Sueʼada onʼhuaaʼikaʼne. Kenomeytaj ijbaaʼtoki. \v 4 Aypo hue̱ʼe̱yere aratbuta eʼyokpiʼ baʼpokikaʼdik i̱jje̱y. \v 5 Ayaʼada Jesucristoen huataʼmoneria hua̱to̱e̱ onʼtohuaʼikaʼ. Kenpaʼti konig Jesús Huairien huamaʼbuy kenpaʼti konig Pedro huaknopo̱e̱ʼeri hua̱to̱e̱ onʼtohuaʼikaʼ dokon eʼpaknayo huaknopo̱e̱ʼeri hua̱to̱e̱ tohuaʼikaʼdik i̱jje̱y. Nog huakkaʼ jakyo nog huakkaʼ jakyo eʼhuaʼte Jesucristoen huadak huaʼa aʼmanmadikayaʼpo hua̱to̱e̱ tohuaʼikaʼdik i̱jje̱y. \v 6 Jesucristoen huadak huaʼa aʼmanbatiaʼpakikayaʼpo Bernabé doereyoʼda eʼbaaʼ batikhueʼdik o̱ʼne. Kenpaʼ namaʼda moʼnopo̱e̱tpiʼ. \v 7 Sorotataj taʼba kahueʼdik o̱ʼnikaʼ. Nog aratbutanayo taʼba ekaʼnayo taʼbayo aypo bapeʼdik o̱ʼnikaʼ. Oveja huamato̱e̱ʼeria oveja onʼhue̱ maiʼdik o̱ʼnikaʼ. \v 8 Konig aratbutada onʼbatiaʼpakikaʼ kenpaʼti o̱gkikaʼnig kenda onahueʼ i̱jje̱y. Moisésenbaʼ konigti oaʼ: \v 9 “Vaca ʼuhua huakidtaj oʼti̱o̱gkubereʼepo eʼtikaaʼte o̱jpatidokahueʼdik ka̱i̱keʼ. Vaca sueʼpiʼ bapeʼdik ka̱i̱keʼ.” Moisésa Apagbaʼte oʼmanaʼuyate. Diosa vacataʼ oʼmepuʼkenigʼa \v 10 oroʼtaʼkon oʼmepuʼkikaʼ. Kenda oroʼtehuapaʼ Diosa moʼnigaʼuyate. Konige̱po kenomey onʼburupo kenpaʼti oʼnogkupaeaʼpo ijbapeʼdeapoy onʼnopo̱i̱kaʼ. \v 11 Diosen huaʼa Jesúsen huadak huaʼakon opudomeytaj oʼmanmadikaʼonhuahuaʼuynok oroʼtaj dakhuapa yokdik moʼe̱ne, oroʼa huaaʼdik o̱ʼe̱y. \v 12 Nog huamanmadikaʼeri dakhuapa beyok aʼdik e̱ʼnepiʼ dakhuapa nogi̱ti beyok oroʼataj onaʼdik e̱ʼe̱a̱da ahueʼdik o̱ʼi̱kay. \p “Pablomey huakupetaʼ onʼpakpo Jesucristoen huadak huaʼa onʼmanmadikikaʼnok oroʼomey oknopo̱e̱hueʼdik o̱ʼe̱y.” Noga̱ nopo̱e̱ʼdikpiʼ o̱ʼnenok oʼbaaʼikaʼpo huakupe aypopiʼ menyok ahueʼ o̱ʼi̱kay. \v 13 Judío aratbuta aypo Diostaj onʼnigbatotiakikaʼ. Diosen jakyo oʼnigbatotiakikaʼ. Diosen jakyaʼ huabaaʼeria ken aypo onʼbapeʼikaʼ. Kenomeyen aypo o̱ʼe̱. ʼUhua Diostaj onʼnigarakpo Diostaj onʼnigmahui̱gikaʼ. Ken eʼmey oktaʼpe onʼbapeʼikaʼ. Kenda opud moʼnopo̱e̱ne. \v 14 Konigti Jesucristoen huadak huaʼa huamanmadikaʼeria onʼmanbatiaʼpakonhuahuikaʼnok dakhuapa aypo huakupepiʼ baeʼdik o̱ʼnikaʼ. Kenda Jesús Huairia oʼmanaʼuyate. \v 15 Huakupete yudtapopiʼ manmadikahueʼ i̱ji̱kay. In berobaʼte dakhuapa beyok kenpaʼti nigmadoyahueʼ o̱ʼnikaʼne. Katetehueʼ eʼmanmadikaʼtaʼ huakkaʼ ijpakikay. \p \v 16 Jesucristoen huadak huaʼa manmadikaʼdik i̱jje̱po ijmanmadikaʼpo “Do huadakda ijkay.” Do huataʼ huaahueʼ i̱ji̱kay. Cristotaj manmadikahueʼ e̱e̱ʼnayo doʼtehuapaʼ dakhueʼda e̱ʼdik o̱ʼe̱. \v 17 Do ijpakpo Jesucristoen huadak huaʼa eʼmanmadikikaʼnayo Diosa dakhuapa bayokdik meʼe̱a̱pone. Diosa menaʼuynok Jesucristoen huadak huaʼa ijmanmadikikay. \v 18 Ken Cristoen huadak huaʼa ijmanmadikikaʼpo huakupe baehueʼ i̱ji̱kaʼpo ijdurugpaki. Cristoen huadak huaʼa ijmanmadikikaʼpo dakhuapa baeʼdik e̱ʼe̱a̱da baehueʼ i̱ji̱kay. \p \v 19 Do huanabaʼ ehueʼ e̱ʼe̱a̱da konig ayaʼenda huanabaʼ ijyahuepo huakkaʼtada aʼmanopoʼkoreayaʼpo. \v 20 Judío aratbut Cristotaj aʼnopoʼkoreayaʼpo kenokaʼ judío aratbutere i̱jje̱po konig judío o̱gkikaʼnig konigti ijkikay. Moisésenbaʼ huanigpe̱i̱kaʼeri Cristotaj aʼnopoʼkoreayaʼpo kenomeyere ijmata̱i̱kaʼpo Moisésenbaʼtaj nigpe̱i̱kahueʼdik e̱e̱ʼpiʼ ijnigpe̱i̱kay. \v 21 Nog aratbut Moisésenbaʼ to̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj aʼmanopoʼkoreayaʼpo kenomeyere i̱ji̱kaʼpo Moisésenbaʼ kahueʼ o̱ʼnikaʼnig dokon nigpe̱e̱hueʼdikda i̱jje̱po Cristotaj Dioseretaj ijnigpe̱i̱kay. \v 22 Diosere onteʼti kanʼnoeonhuahuikeʼpo aʼtihuapokyaʼpo teyda oknopo̱e̱hueʼda huaknopo̱e̱ʼeriere i̱ji̱kaʼpo kenomeyonigti ijyahuikay. Ken nogte aʼmanopoʼyareayaʼpo konig aratbut o̱ʼnikaʼnig konigti ijbatayahuikay. \v 23 Kenpaʼ ijkikaʼpo aratbut Jesucristotaj kanʼpe̱e̱ʼpo kanʼnopoʼkoreʼpo Diosere onteʼti kanʼnoeonhuahuikeʼpo do kenomeyere onteʼti aʼnoeonhuahuikayaʼpo. \p \v 24 Onʼbakeʼtepo nogda nogda onʼbakeʼtenigʼa nogtiada a̱ro̱ghueʼda o̱ʼe̱po huakkuruda o̱kye̱dik o̱ʼne. Opud kenda moʼnopo̱e̱t. Cristoen eʼkaʼ konig eʼbakeʼteʼikanig o̱ʼe̱nok Diosyo kurudyo̱ a̱kye̱yaʼpo diga̱ʼda Cristoen mogkikaʼ. \v 25 Bola huakaʼeri a̱ro̱ghueʼ a̱ʼi̱kayaʼpo dakaʼda huataʼ tiokikaʼdik o̱ʼnikaʼ. ʼUru eʼba eʼbijkiok gana huakaʼeritaj onʼbayokikaʼ. Ken eʼba huakiok i̱dada oʼayikaʼ. Oroʼnayo konig gana huakaʼerionig moʼnepo kurudyo̱ Diosere aʼnoeonhuahuikayaʼpo Cristotaj dakaʼ monʼnigpe̱i̱kaʼ. \v 26-27 Cristoere eʼnoeonhuahuikaʼtaʼ ijjeretpakpo eʼkeʼtepaʼ kethueʼ i̱ji̱kaʼpo namaʼda eʼbatuktukpaʼ kikahueʼ i̱ji̱kaʼpo konig huanopoa ijpaknig kikahueʼ i̱jje̱po konig Cristo oʼpaknig ijkikay. Nogomeytaj eʼmanmadikikadeʼte “kurudyo̱ huahueʼdik i̱ʼe̱ne,” nogok Diosa doʼtaj onahueʼdik meʼe̱ne. \c 10 \s1 Eʼketkaʼ Diostaʼ pakhueʼ yanikaʼ. Pabloa oʼmanmadikaʼuyate. \p \v 1 In ijmanmadikaʼapoy yanʼnopo̱e̱ʼ, egomey, pogomey. Oroʼen judío adhueaʼpaneʼomey Diosen e̱ʼsi̱hui̱ʼtaj onʼtahuaʼikaʼuyate. E̱ʼpo̱g huabed huanopoda ayaʼada Diosa kanoktegeʼpo oʼmanigokparatuyate. \v 2 Ken Moiséstaj kanʼnigpe̱i̱keʼpo e̱ʼsi̱hui̱ʼyo̱ kenpaʼti e̱ʼpo̱gyo̱ konig bautiza e̱gkaʼnigti oʼnoktegu̱yate. \v 3 Kenpaʼti ken aypo Diosa oʼbayokikaʼuyatenig ayaʼada onʼbapikaʼuyate. \v 4 Ken hue̱ʼe̱y Cristoada oʼbayokikaʼuyatenig ayaʼada onʼmaiʼikaʼuyate. Sipanaya̱ʼda hue̱ʼe̱y oʼmanigo̱ro̱kikaʼuyate. Cristo konig ken sipananig kenomeyere oʼhuaʼikaʼpo oʼbatihuapokikaʼuyate. \v 5 Kenomeynayo ayaʼdamon Diostaj eʼnigpe̱e̱taʼ pakhueʼ o̱ʼnuyatenok Diosa oʼbahuadiayʼuyate. Konige̱po aratbut ehueʼ e̱ʼi̱kaʼyaʼ huakkaʼnada onʼmabueyʼuyate. \p \v 6 Konig kenomey dakhueaʼ o̱gkikaʼuyatenig oroʼomey konigti dakhueaʼ kikahueʼ kaʼnikeʼpo Diosa judío adhueaʼpaneʼtaj castiga oʼmagkaʼuyate. \v 7 Konige̱po eʼketkaʼ diostaʼ pakhueʼ yanikaʼ. Kenomeya̱ eʼketkaʼ diospaʼ o̱gkaʼuyate. O̱gkaʼdepo “Aʼbapeyaʼpo kenpaʼti aʼmamayyaʼpo onʼbahuadpo baile a̱ʼe̱ya̱ʼpo onʼboduyate.” Apagbaʼte kenda oʼmadoyaʼuyate. \v 8 Kenomey adhueaʼpaneʼa̱ hua̱to̱e̱ ehueʼtada onʼbakdeʼuyate. Kenmeʼnoe veintitrés mil onʼmabueyʼuyate. Konig kenomeya̱ dakhueaʼ o̱gkaʼuyate oroʼnayo kikahueʼ moʼnikaʼ. \v 9 Huakkaʼada Diostaj onʼdikdikuyatenok bihuia oʼmabokenok huakkaʼnada onʼmabueyʼuyate. Konig kenomey o̱gkaʼuyatenig konigti kahueʼ moʼnikaʼ. \v 10 “Dakhueaʼda Diosa mogkikaʼne.” Sueʼada Diostaj onʼhuaaʼnok Diosen huataʼmoneri huabarakeria kenomeytaj oʼbarakuyate. Konig kenomeya̱ dakhueaʼda o̱gkaʼuyatenig kahueʼ moʼnikaʼ. \p \v 11 Oroʼen adhueaʼpaneʼtaj ken konig Diosa castiga oʼmagkaʼuyate. Kenda Apagbaʼte oroʼtehuapaʼ moʼnigmadoyaʼuyate. Oroʼ oʼbaʼtiahuaypo in keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoete kate ʼuruaʼda nigkikaʼdik o̱ʼe̱a̱po nopo̱e̱ʼdik o̱ʼe̱ne. \v 12 Huadakda Diostaj oʼkikaʼpo oknopo̱i̱kay batikhueʼdik o̱ʼe̱a̱poy. Kenpapiʼ moʼnopo̱i̱ket. Keyoj, oknopo̱e̱batikdikpiʼ moʼe̱t dakaʼ yanoknopo̱i̱kaʼ. \v 13 Totoʼa ayaʼtada meʼnigpe̱e̱ʼpo dakhueaʼ ka̱gkeʼpo oʼmadikdikikaʼ. Opudomeytakon konigti moʼdikdikikaʼ. Opudomeytanayo Diosa boʼtihuapokikaʼnok dakhueaʼ kahueʼdik moʼi̱kaʼ. Totoʼa eʼdikdikte Diostaj moknopo̱e̱po dakhueaʼ kahueʼdik o̱ʼe̱a̱poy dakaʼ yanʼnopo̱e̱ʼ. \p \v 14 Kenaʼpo eʼketkaʼ diostaj eretpakhueʼ yanikaʼ, diʼda egomey pogomey. \v 15 Opudomey dakaʼ moʼnopo̱i̱kaʼpo kenda ijjay menpaʼ buttida ya̱ʼe̱t opuda̱da dakaʼ nopo̱e̱ʼdik yaneʼ. \v 16 Cristotaj aʼbatadiʼkeyaʼpo oʼkupopakpo vino oʼmaiʼuyatenig Jesúsen mimi okkahuehueʼ e̱e̱ʼ vino oʼmaiʼikaʼapoy Diostaj dakiti onaʼpo maiʼdik o̱ʼi̱kaʼapoy. Cristo oroʼtaj moʼnigbueyʼuyatenig okkahuehueʼ o̱ʼe̱po pan eʼposakeaʼ oʼbapeʼikay. \v 17 Huakkaʼnada e̱e̱ʼpiʼ Cristotaj oknopo̱i̱kaʼpo nogso̱ʼtida o̱ʼe̱ne. Konigti ken pan oʼbapeʼpo nogso̱ʼtida Cristoen hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱ne. \p \v 18 Israel aratbuttaj yanʼnopo̱e̱po. Diosen jak huabaaʼeria ʼuhua eʼnigarakdeʼ Diostaj onʼyokdepo onʼbapeʼikaʼ. \v 19 Eʼketkaʼ dios ehueʼ o̱ʼe̱. Noehueʼda o̱ʼe̱nok huaen eʼketkaʼ diostaj eyokdeʼ dakiti ehueʼ o̱ʼe̱. Kenda eaʼtaʼ ijpaki. \v 20 Diostaj oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeri huaen eʼketkaʼ diostaj onʼnokyokpo dakhueʼ totoʼted onʼnokyokikaʼ. Dios kuruderitaj yokhueʼ o̱ʼnikaʼ. Kenda eaʼtaʼ ijpaki. Huaen totoʼtaj eʼyokdeʼ totoʼen huaknopo̱e̱ʼeriere bapehueʼ yanikaʼ. \v 21 Jesús Huairien mimi okkahuehueʼ e̱e̱ʼ vino nogmeʼnoetekon yanʼmaiʼdepo totoʼen vinokon mayhueʼdikda yanikaʼ. Jesús Huairien okkahuehueʼ e̱e̱ʼ aypo yanʼbapeʼdepo nogmeʼnoete totoʼen aypokon bapehueʼdikda yanikaʼ. \v 22 Totoʼtaj aypo eʼyokdeʼ eʼpeʼnayo Jesús Huairia yaʼdiayapet. Konige̱po ken aypo bapehueʼ moʼnikaʼ. Jesús Huairinayo teyda o̱ʼe̱nok okmonhueʼdikda o̱ʼe̱ne. \s1 Cristoen huaknopo̱e̱ʼeri Diostaj huadak kikaʼdik o̱ʼne kenpaʼti diʼ maikaʼdik o̱ʼne. Pabloa oaʼuyate. \p \v 23 Katepiʼ oʼpakpo kaʼdik o̱ʼe̱ne. Aratbuta eʼdaʼikaʼtada nogomeytaj tihuapokhueʼ e̱e̱ʼnayo kahueʼ moʼnikaʼ. Katepiʼ oʼpaki kikaʼdik e̱e̱ʼtada nogomey Diostaj nogi̱ti diʼ e̱ʼi̱kaʼtaj tihuapokhueʼ e̱e̱ʼnayo kahueʼ moʼnikaʼ. \v 24 Oroʼtehuapayoʼda eretpakhueʼada nogomeytakon huadak monʼnigkikaʼ. \p \v 25-26 Huadari o̱jpaiʼ ʼuhua, ayaʼda aypo Diosa oʼkaʼuyatenok dakhueaʼda ijkay nopo̱e̱hueʼada aypo jakyaʼ huaen monʼbaikaʼpo monʼbapeʼikaʼ. \p \v 27 Opudtaj “Monʼbapeʼ,” nogomey oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria enaʼnayo opud eʼbapeʼtaʼ eʼpaknayo yanʼbapikatiʼ. Ayaʼda katepiʼ yanʼbapikatiʼ. Huaen bapehueʼdikpiʼ ya̱ʼe̱t eʼnopo̱e̱ʼtaʼ iʼpakpo. “Menpaʼ eʼketkaʼ diostaj eyokdeʼ ya̱ʼe̱,” manahueʼ moʼnikaʼ. \v 28-29 “In huaen eʼketkaʼ diostaj eʼyokdeʼ o̱ʼe̱.” Beʼapiʼ edaʼnayo bapehueʼ yanikaʼ. Eʼpeʼnayo keʼna oaʼnigʼa namaʼda oʼbapeʼ moʼtinopo̱a̱pet. Namaʼda oʼkaʼ noga̱ eʼtinopo̱e̱piʼ menaʼpo kenda kahueʼdik i̱jje̱y. Beʼapiʼ doʼtaj menaʼapetpiʼ. \v 30 Do aypotaj Diostaj dakiti eaʼnayo “Dakhueaʼ oʼkaʼ,” huaahueʼ menikaʼ. \v 31 Opud eʼbapeʼnayo eʼmaiʼnayo katepiʼ bokaʼpo ʼuruaʼda Diosen ya̱gʼkikaʼ. Aratbut opudomeytaj boʼtiahuaypo ʼuruaʼda Dios o̱ʼe̱ onʼbatiaʼpakapo. \v 32 Dakaʼda Diosen ya̱gʼkikatiʼ. Judío aratbut, nog aratbutda Diosen huabaktieʼeaʼeria oroʼtaj boʼtiahuaypo namaʼda dakhueʼ kahueʼ ya̱ʼneapetpiʼ oknopo̱e̱batikhueʼ ya̱ʼneapetpiʼ. \v 33 Ayaʼada Jesucristotaj kanʼnopoʼkoreʼpo ayaʼtada eʼmadurugpakataʼ ijpakpo dakaʼ ijkikay. Doʼtehuapaʼ eʼkikaʼtaʼ pakhueʼ i̱jje̱po nogtehuapaʼ huadakaʼ ijkikay. \c 11 \p \v 1 Konig Jesucristo oʼkikaʼuyate konigti ijkikay. Konig do ijkikay konigti ya̱gʼkikatiʼ. \s1 Diosen eʼmanmadikayaʼ ettoneʼ kate kikaʼdik o̱ʼne. \p \v 2 Doʼtaj okkahuehueʼ moʼi̱kaʼ kenpaʼti doʼhued eʼmanmadikaʼ moʼnigpe̱i̱kaʼnok huadakda o̱ʼne opudtaj ijtiaʼpakpo ijmanaʼikay. \v 3 In oʼnonaʼne yanʼnopoenkaʼ. Cristo ayaʼda huabokereken huairi o̱ʼe̱. Ettoneʼen hua̱to̱e̱ keʼnen huairi o̱ʼne. Ken konigti Dios Cristoen huairi o̱ʼe̱. \v 4 Huaknopo̱e̱ʼeri Diostaj o̱gkupopakpo onʼbatadiʼkeaʼpo huabokerek oʼkumootpo eʼtionaʼpaknayo Diosen eʼmanmadikaʼnayo biraeʼdik o̱ʼne. \v 5 Kumoothueʼ e̱e̱ʼnayo ettoneʼ oʼtionaʼpakpopiʼ Diosen eʼnopo̱e̱ʼ oʼmanmadikaʼpo kubiraeʼdik o̱ʼe̱. Konig kuse̱renaʼda eʼkupiʼunig o̱ʼe̱. Dakhueʼda e̱ʼdik o̱ʼe̱. \v 6 Huaknopo̱e̱ʼeri e̱gkupopakyo ettoneʼ eʼkumoottaʼ pakhueʼ e̱e̱ʼnayo ayaʼda huakuhuij ka̱gʼkupiʼeʼ. Ayaʼda e̱gʼkupiʼete eʼkubiraʼnayo kumootdik kaʼnikeʼ. \v 7 Dios onigda huabokerektaj oʼkaʼuyate. Huabokerektaj onʼtiahuaypo Dios ʼuruda o̱ʼe̱, ayaʼada aratbut nopo̱e̱ʼdik o̱ʼnikaʼ. Konige̱po Diostaj o̱gkupopakpo huabokerek kumoothueʼdik o̱ʼnikaʼ. Huabokerek ʼuruda o̱ʼnenok ettoneʼtakon ʼuruda ayaʼada tiahuaydik o̱ʼne. \v 8 Huakkuru huabokerektaj Diosa oʼkaʼuyate. Diosa huabokerekenpid ettoneʼtaj oʼkaʼuyate. \v 9 Huabokerektehuapaʼ ettoneʼtaj oʼkaʼuyate Diosa. Ettoneʼtehuapaʼ huabokerektanayo kahueʼ o̱ʼu̱yate Diosa. \v 10 Konige̱po ettoneʼ kumootdik yanikaʼ. O̱gkumootpo huabokerektaj huanigpe̱e̱ʼeri o̱ʼnikaʼ ayaʼada nopo̱e̱ʼdik o̱ʼne. Kenpaʼti Diosen huataʼmoneria boʼtiahuayikaʼnok ettoneʼ kumootdik yanikaʼ. Hua̱to̱e̱ʼtaj nigpe̱e̱ʼdik yanikaʼ. \v 11 Huabokerek ettoneʼere Jesucristotaj oʼnoknopo̱e̱po onpayoʼ huadakda o̱ʼne. Diostaj huabokerek huadak o̱ʼe̱. Ettoneʼkon Diostaj huadak o̱ʼe̱. Onpayoʼ Diosen o̱gkikaʼpo. \v 12 Huabokerekenpid ettoneʼ oʼkaʼuyate. Kenpaʼti huabokerek ettoneʼendapoyaʼ onʼsiʼpopakikaʼ. Huabokerek ettoneʼeretaj Diosa oʼkaʼuyate. \p \v 13 Menpaʼ ettoneʼ kumoothueʼada Diostaj tionaʼpakdik ya̱ʼne. Opud Corintoyaʼ huaknopo̱e̱ʼeri nopo̱i̱kaʼdik moʼe̱ne. \v 14 Huabokerek huabidkuhuijda o̱ʼe̱po biraʼdik o̱ʼe̱. Kenda opuda̱ moʼnopo̱i̱kaʼne. \v 15 Ettoneʼnayo huabidkuhuijda huakkaʼ onʼpak. Huakuhuij konig ettoneʼen akumoot o̱ʼe̱. Diosa kenda boʼyokuyate. \v 16 Jesucristoen huaknopo̱e̱ʼeri aʼbatadiʼkeayaʼpo e̱gkupopakyo “Ettoneʼ kumoothueʼdik moʼe̱ne,” beʼapiʼ eʼmanaʼtaʼ eʼpaknayo oroʼ nog huaknopo̱e̱ʼeriere kenda manahueʼdik o̱ʼe̱ne kanʼnopo̱e̱ʼ. \s1 Jesús eʼbuey okkahuehueʼ e̱e̱ʼ aypo aʼbapeyaʼpo eʼkupopakada dakhueaʼ o̱gkikaʼ. \p \v 17 In onʼnigmadoyaʼnig huadakda boʼkikaʼ opudtaj ahueʼdik i̱jje̱y. Opud Diostaj boʼkupopakpo dakhueaʼ boʼkikaʼne. \v 18 Aʼbatadiʼkeayaʼpo boʼkupopakpo onyoʼ eknopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ moʼi̱kaʼne. Kenda huakkuruda onʼtipe̱e̱meʼne buttida ondaʼ ijnopo̱e̱y. \v 19 Buttida Jesústaj huaknopo̱e̱ʼeritaj aki̱e̱yaʼpo ondikyoʼ nopo̱e̱hueʼada moʼe̱po moʼi̱kaʼ. \v 20 Ondikyoʼ nopo̱i̱kahueʼ moʼe̱po boʼkupopakpo ken aypo moʼbapeʼpo hueretda Jesús eʼbuey okkahuehueʼ e̱e̱ʼ aypo bapehueʼ moʼe̱ne. \v 21 Aypo enʼbatokaʼdeʼte noga̱ huakkuruda huakkaʼ onʼbakbapeʼpo. Nogte bapehueʼ o̱ʼnepo aypotaʼ o̱ʼnika. Noga̱ huakkaʼda borrachoaʼ o̱ʼnikaʼ. Dakhueaʼ boʼkikaʼ. \v 22 Menaʼpo kenpaʼ boʼkikaʼ. Jakbet moʼe̱ne. Huakkaʼ eʼkusitoknayo opuden jakyaʼda bapeʼdik mayi̱kaʼdik moʼe̱ne. Kenpaʼ boʼkikaʼpo Diosen huabaktieʼeaʼeritaj dakhueaʼda moʼmanigkikaʼne. Kenda opud boʼkikaʼpo paiʼda aratbuttaj moʼmabiraʼikaʼne. Opud eʼkupopakte huadakda boʼkikaʼne ahueʼdik i̱jje̱y. \s1 Jesús eʼbuey okkahuehueʼ huaunhuahuikaʼ aypo onʼbapeʼuyate. \r (Mt. 26.26-29; Mr. 14.22-25; Lc. 22.14-20) \p \v 23-24 Kenda Jesúsa menmadikaʼuynig oʼnonmadikaʼne: Ken sikyo Jesústaj takaʼtaj bahuayahued e̱e̱ʼted Jesús pan huabaʼte oʼto̱e̱po dakiti, Apag Dios, oaʼdepo oʼposakeaʼuyate. “In doʼhued hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱. Opudtehuapaʼ Diosa moʼbayokne. Yanʼbapeʼ. Kenokaʼ Diostaj yanʼkupopakikaʼpo pan eʼposakeaʼ moʼbapeʼpo doʼtaj okkahuehueʼ hua̱e̱ʼ ya̱gʼkikatiʼ.” Jesúsa oʼmanaʼuyate. \v 25 Onʼbapeʼdepo konigti vino huamaiʼpuʼ huabaʼte oʼto̱e̱po, “In vino huamaiʼpuʼ konig doʼhued mimi ijmanigjoy opuden dakhueaʼ eʼkaʼ yokkahueaʼapoy. Menokapiʼ yanʼmayi̱kaʼpo doʼtaj okkahuehueʼ yanikatiʼ.” Jesúsa oʼmanaʼuyate. \v 26 Jesús onteʼti tiakhued e̱e̱ʼted menokapiʼ in pan moʼbapeʼikaʼ kenpaʼti in vino moʼmaiʼikaʼ Jesús Huairi moʼnigbueyʼuyne opuda̱ moʼmanopo̱e̱a̱ʼikaʼne. \s1 Monig Jesústaj okkahuehueʼ hua̱e̱ʼ aypo bapeʼdik o̱ʼi̱kaʼ. \p \v 27 Huamaʼbuytaj diʼ ehueʼada kenpaʼti dakaʼ oknopo̱e̱hueʼada beʼapiʼ Jesústaj okkahuehueʼ hua̱e̱ʼ pan eʼpeʼnayo Jesúsen hua̱so̱ʼtaj dakhueaʼda oʼkaʼ. Huamaʼbuytaj diʼ ehueʼada kenpaʼti dakaʼ oknopo̱e̱hueʼada beʼapiʼ Jesústaj okkahuehueʼ hua̱e̱ʼ vino adte namaʼda eʼmaiʼnayo Jesúsen mimitaj dakhueaʼda oʼkaʼ. \v 28 Bapehueda̱ded menpaʼ Diostaj dakaʼ ijnigpe̱i̱kay huakkuruda yanʼnopo̱e̱ʼ. Diostaj huadakda eʼkikaʼnayo ken pan kanʼbapikeʼ ken vino kanʼmayikeʼ. \v 29 Jesús hua̱so̱ʼda moʼnigbueyʼuyate okkahuepo beʼapiʼ adte namaʼda eʼpeʼnayo kenpaʼti adte namaʼda eʼmaiʼnayo Diosa kentaj castiga oʼmagkaʼapo. \v 30 Konige̱po opud huakkaʼda dakhueʼda moʼe̱ne, huakkaʼda teyhueʼda moʼe̱ne, kenpaʼti sueʼda onʼbueydemeʼ. \v 31 “Menpaʼ do huadakda ijkikaʼ,” oroʼada dakaʼda eʼnopo̱i̱kaʼnayo Dios oroʼtaj dakhueaʼ o̱gkahueʼdik moʼe̱a̱pone. \v 32 Diosa oroʼtaj eʼnopoʼkoreaʼtaʼ boʼtipakpo sigpiʼ castiga mogkaʼene. Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeritaj Diosa kenpaʼda castiga oʼmagkaʼapo. Oroʼ huaknopo̱e̱ʼeritanayo kenpaʼda castiga e̱gkaʼtaʼ tipakhueʼ moʼi̱kaʼne. \p \v 33 Ken Jesústaj okkahuehueʼ e̱e̱ʼ aypo aʼbapeyaʼpo boʼkupopakpo adte pehueʼ ya̱ʼnepo yanʼmanige̱ʼikaʼ, egomey pogomey. \v 34 Diosa castiga kahueʼdik ka̱e̱ʼpo beʼapiʼ huakkaʼ aypotaj e̱e̱ʼnayo o̱ʼnen jakyaʼda yanʼbapikatiʼ. Do ijtiakdepo nogda oʼnonmadikaʼapone. \c 12 \s1 Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopoʼto̱e̱nok noga̱ noga̱ nogda nogda Diosen kikaʼdik o̱ʼne Diosen huaknopo̱e̱ʼeria. \p \v 1 Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopoʼto̱e̱nok noga̱ noga̱ nogda nogda Diosen kikaʼdik o̱ʼne Diosen huaknopo̱e̱ʼeria. Kenda eʼmanopo̱e̱a̱ʼtaʼ ijpaki, egomey, pogomey. \p \v 2 Aʼnenda huaknopo̱e̱ʼeri ehued e̱e̱ʼted eʼketkaʼ dios apakhueʼdikda e̱e̱ʼtada opuda̱ boʼpakikaʼuy. \v 3 Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼnopoʼto̱e̱nok “Jesús dakhueʼda o̱ʼe̱,” beʼapiʼ ahueʼdikda o̱ʼne. Kenpaʼti Diosen Noki̱re̱ga̱ nopoʼto̱e̱hueʼ o̱ʼe̱nok “Jesús Huairi o̱ʼe̱,” beʼapiʼ ahueʼdik o̱ʼne. Kenda eʼmanopo̱e̱a̱ʼtaʼ ijpaki. \p \v 4 Diosa oʼpakpo nogda nogda eʼkikaʼ Diosen Noki̱re̱gyoʼda nogtida e̱ʼe̱a̱da boʼtihuapokikaʼne. \v 5 Dios Huairitayoʼda oʼnigpe̱i̱kapo nogpaʼ nogpaʼ eʼkaʼ oroʼ aratbuttaj oʼbatihuapokikay. \v 6 Noga̱ nogda nogda Diosen kikaʼdik kaʼnikeʼpo Diosada ayaʼtada oʼbatihuapokikaʼ. \v 7 Ayaʼ huaknopo̱e̱ʼeritada aʼtihuapokikayaʼpo nogtaʼti nogtaʼti ayaʼtada huaknopo̱e̱ʼeritaj Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopoʼto̱i̱kaʼpo. \v 8 Nogte Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼbatihuapoknok ʼuruaʼda eʼkaʼ eʼnopo̱e̱ʼ manmadikaʼdik o̱ʼnikaʼ. Nogte Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼbatihuapoknok Diostaj ʼuruaʼda eʼnopo̱e̱ʼ onʼmanbatiaʼpakikaʼ. Kenpaʼti eʼmanmadikaʼ Diosa oʼbatihuapokikaʼ. \v 9 Nogomeytaj Jesústaj huakkaʼ huaknopo̱e̱ʼ oʼbatihuapokikaʼ. Kenpaʼti nogomeytaj konigti Diosen Noki̱re̱g oʼbatihuapoknok dakhueʼtaj bayareaʼdik o̱ʼnikaʼapo. \v 10 Nogomeytaj Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼbatihuapoknok konig Diosayoʼda kaʼdik o̱ʼi̱kaʼnig kaʼdik o̱ʼnikaʼapo. Nogomeytaj Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopo̱e̱a̱ʼnok Diosen manbatiaʼpakikaʼdik o̱ʼnikaʼapo. Kenpaʼti nogomeytaj huamaki̱e̱ʼ Diosa oʼtihuapokikaʼ. Buttida huamanmadikaʼeria eʼtiakpiʼ namaʼda huamanmadikaʼeri eʼtiakpiʼ maki̱e̱ʼdik o̱ʼnikaʼapo. Nogomeytaj Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼbatihuapoknok nogen huaʼate manbatiaʼpakikaʼdik o̱ʼnikaʼapo. Kenpaʼti nogomey Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼnopo̱e̱a̱ʼnok nogen huaʼate oʼmanpe̱e̱depo opuden huaʼate konigti oaʼ. \v 11 Ken koniga̱ʼ ijjaʼdey nogda nogda kaʼdik o̱ʼe̱ne Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼbatihuapokikaʼnok. Nogtiada Diosen Noki̱re̱ga̱yoʼda oʼbatihuapokikaʼ. Diosen Huanoki̱re̱ga̱da oʼpakpo nogda nogda eʼkaʼ nogtaj nogtaj oʼbatihuapokikaʼ. \s1 Ayaʼ huaknopo̱e̱ʼeri konig nogso̱ʼtida o̱ʼnikaʼ. \p \v 12 Oroʼen hua̱so̱ʼa̱ huaʼi huaku huabaʼ nogda nogda eʼto̱e̱a̱da nogso̱ʼtida o̱ʼe̱ne. Konigti Cristoen hua̱so̱ʼ huakkaʼ e̱ʼe̱a̱da konig nogso̱ʼtida o̱ʼe̱ne. Oroʼ huaknopo̱e̱ʼeri konig Cristoen nogso̱ʼtida o̱ʼe̱ne. \v 13 Ken, oroʼ ayaʼda nogda nogda aratbutda o̱ʼe̱po judío aratbutpiʼ griego aratbutpiʼ huanabaʼpiʼ huanabaʼ ehueʼpiʼ bautiza e̱gkaʼdeʼte Diosen Noki̱re̱ga̱yoʼda nogtiada moʼnopoʼto̱e̱nok nogtida hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱ne. \p \v 14 Nogtida hua̱so̱ʼ nogda nogda oʼto̱e̱. Huaku oʼto̱e̱. Huaʼi oʼto̱e̱. Huabaʼ oʼto̱e̱. \v 15 “Huabaʼ hua̱so̱ʼen ehueʼ i̱jje̱y,” huaʼiapiʼ eaʼpiʼ ayaʼenda hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱. \v 16 “Huakpo hua̱so̱ʼen ehueʼ i̱jje̱y,” huapeokapiʼ eaʼpiʼ ayaʼenda hua̱so̱ʼen o̱ʼe̱. \v 17 Ayaʼda hua̱so̱ʼ huakpoyoʼda e̱e̱ʼnayo sigpiʼ pe̱e̱hueʼdik o̱ʼe̱ne. Ayaʼda hua̱so̱ʼ huapeokyoʼda e̱e̱ʼnayo sigpiʼ hui̱ri̱khueʼdikda o̱ʼe̱ne. \v 18 Konig Diosa oʼpakpo hua̱so̱ʼ oʼkaʼuyate. Kente akayʼ oʼnopo̱e̱po huakpo huapeok huaʼi huabaʼ huaku oʼkaʼuyate. \v 19 Hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱po huaʼi huaku nogda nogda to̱e̱ʼdik o̱ʼe̱. \v 20 Kenpaʼti nogda nogda e̱e̱ʼpiʼ nogtida hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱. \p \v 21 “Ontaj pakhueʼ o̱ʼe̱ne,” aʼdik e̱ʼe̱a̱da huabaʼtaj huakpoa ahueʼdik, o̱ʼe̱. “Ontaj pakhueʼ o̱ʼe̱ne,” aʼdik e̱ʼe̱a̱da huaʼitaj huakua ahueʼdik o̱ʼe̱. \v 22 Ken hua̱so̱ʼen katepiʼ sueʼda huadak e̱e̱ʼpiʼ kentaj huakkaʼ oʼpaki. \v 23 Ken hua̱so̱ʼen katepiʼ sueʼda ʼuruda o̱ʼe̱ eʼnopo̱e̱piʼ ʼuruda oʼotikaʼne. Kenpaʼti nog hua̱so̱ʼen katepiʼ tiahuayahueʼdik o̱ʼe̱ oʼnopo̱e̱po dakaʼda oʼotikaʼne. \v 24 Nogtaʼ hua̱so̱ʼtaʼ othueʼdik o̱ʼi̱kaʼne. Ken konig kikaʼdik kaʼneʼpo oroʼen hua̱so̱ʼtaj nogda nogda Diosa oʼkaʼuyate. Katepiʼ hua̱so̱ʼen dakhueʼ e̱e̱ʼpiʼ oʼnopo̱e̱po dakaʼda to̱e̱ʼdik o̱ʼe̱ne. Ken konig hua̱e̱ʼ Diosa oʼkaʼuyate. \v 25 Huakpopiʼ huabaʼpiʼ huaʼipiʼ Diosa ʼuruaʼda oʼkaʼuyatenok ayaʼda nogtiada oʼkikaʼne. Ayaʼ hua̱so̱ʼen tihuapokikaʼdik o̱ʼe̱ne. \v 26 Nogtaʼtipiʼ huakpopiʼ huaʼipiʼ huabaʼpiʼ katetaʼpiʼ dakhueʼda e̱e̱ʼnayo ayaʼda hua̱so̱ʼ paiʼda nopo̱e̱ʼdik o̱ʼe̱. Nogtiada huabaʼa huakpoapiʼ ʼuruaʼda ekaʼnayo ayaʼda hua̱so̱ʼ durugda e̱ʼdik o̱ʼe̱ne. \p \v 27 Ken oroʼomey Cristoen huaknopo̱e̱ʼeri o̱ʼe̱po Cristoen hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱ne. Nogda nogda huakkaʼda e̱e̱ʼpiʼ Cristoen hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱ne. \v 28 Cristoen huaknopo̱e̱ʼeritaj kanʼbatihuapokikeʼpo sueʼtada Diosa oʼbaktieʼeaʼuyate. Huakkuruda Cristoen huamataʼmoneritaj oʼmataʼmonaʼuyate. Bottaʼtaj Diosen eʼnopo̱e̱ʼ huamanbatiaʼpakerikon oʼbaktieʼeaʼuyate. Bapaʼtakon huamanmadikaʼeritaj oʼbaktieʼeaʼuyate. Noga̱ konig tiahuayhued oʼneunhuahuikaʼnig huakaʼerikon oʼbaktieʼeaʼuyate. Noga̱ dakhueʼ e̱e̱ʼ huabayareaʼeri oʼbaktieʼeaʼuyate. Huatihuapokeri konig ya̱gkaʼ huamanaʼerikon oʼbaktieʼeaʼuyate. Nogen huaʼate huaapakkon oʼbaktieʼeaʼuyate. \v 29 Cristoen huaknopo̱e̱ʼeri huakkaʼda o̱ʼne. Ayaʼda Cristoen huaknopo̱e̱ʼeri suigda Cristoen huamataʼmoneri o̱ʼne. Sueʼda Diosen eʼnopo̱e̱ʼ huamanbatiaʼpakeri o̱ʼne. Sueʼda huamanmadikaʼeri o̱ʼne. Konig tiahuayhued oʼneunhuahuikaʼnig huakaʼeri sueʼda o̱ʼne. \v 30 Dakhueʼ e̱e̱ʼ Diosen huabayareaʼeri sueʼda o̱ʼne. Nogen huaʼate sueʼada batiaʼpakdik o̱ʼne. Sueʼada nogen huaʼate onʼmape̱e̱depo opuden huaʼate konigti aʼdik o̱ʼne. \v 31 ʼUruaʼda Diosen o̱gkikaʼnig yanʼpakikaʼ. Kenda huadak e̱e̱ʼpiʼ nogi̱ti nogi̱ti ʼuruda eʼkikaʼ onʼnigmadoyaʼne. Kention ayaʼada kikaʼdik moʼe̱ne. \c 13 \s1 Diʼ yanʼmaikaʼ. \p \v 1 Diʼ eʼmaikaʼtaj daknanada o̱ʼe̱. Aratbuttaj diʼ maehueʼ e̱ʼi̱kaʼnayo nogda nogda nogen nogen huaʼa do ʼuruaʼnanada eʼbatiaʼpakikaʼnayo kenpaʼti konig Diosen huataʼmonerien huaʼanig eʼbatiaʼpakikaʼnayo Diostehuapaʼ konig tambor eʼpobitbitpaʼ kenpayoʼda eʼanig e̱ʼdik i̱jje̱y. Kenpaʼti konig siroenpa eʼbitbitte kenpayoʼda eʼanig e̱ʼdik i̱jje̱y. \v 2 Do Diosen huaʼa eʼmanbatiaʼpakpiʼ ayaʼda Diosen i̱re̱gi̱re̱g eʼnopo̱e̱ʼ do eʼnopo̱e̱piʼ kenpaʼti ayaʼda aratbuten eʼnopo̱e̱ʼ do eʼnopo̱e̱piʼ kenpaʼti do huakkaʼ yoknopo̱e̱po huakupaʼtaj taʼmonaʼdik e̱e̱ʼpiʼ do diʼ maehueʼ e̱ʼi̱kaʼnayo dakhueaʼda e̱ʼdik i̱jje̱y. \v 3 Ayaʼda doʼhued katepiʼ ijmato̱e̱po paiʼda hua̱e̱ʼeritaj iʼbayokikaʼpo kenpaʼti Cristotaj doʼhued hua̱so̱ʼ kanʼnigbakpakeʼ doʼhua enaʼnayo diʼ maehueʼ e̱ʼe̱a̱da ken konig eaʼnayo doʼtehuapaʼ dakhueʼda e̱ʼdik o̱ʼe̱. \p \v 4 Diʼ eʼmaikaʼ konig o̱ʼe̱ oʼnonmadikaʼapone. Beʼtapiʼ oʼmaepo i̱da bahuadiayhueʼ monikaʼpo. Beʼtapiʼ diʼ oʼmaepo matinepahuiʼikaʼdik o̱ʼi̱kaʼapone. Beʼtapiʼ diʼ oʼmaepo dig huahuayhueʼ monʼmaikaʼ. Diʼ oʼmaepo huairi i̱jje̱y ahueʼ monikaʼ. \v 5 Diʼ oʼmaepo oroayoʼda huakkaʼ oʼnopo̱i̱kaʼne ahueʼ monikaʼ. Diʼ eʼmaeada dakhueaʼ bahuaahueʼ monikaʼ. Diʼ eʼmaeada oroʼenda pakhueʼ monikaʼ. Diʼ oʼmaepo diayhueʼ moʼi̱kaʼ. Dakhueʼ eʼkuyte diʼ oʼmaepo bakkahuehueʼ ehueʼ monikaʼ. \v 6 Noga̱ dakhueaʼda ekaʼnayo diʼ huamaeʼeria durugda ehueʼ o̱ʼnikaʼ. Noga̱ buttida eʼikaʼnayo diʼ huamaeʼeria durugda o̱ʼnikaʼ. \v 7 Diʼ oʼmaepo nogomeytaj dakhueaʼda o̱gkaʼ eʼbahuaaʼtaʼ pakhueʼ o̱ʼe̱po diʼ huamaeʼeria huadak o̱gkaʼniga̱ oaʼ maknopo̱e̱ʼdik o̱ʼe̱ne. Kenpaʼti nogomey aʼti huadakaʼda o̱gkaapopiʼ diʼ huamaeʼeri oʼmaknopo̱i̱kaʼne. Diʼ oʼmaepo katepiʼ dakhueʼda e̱e̱ʼpiʼ kenpaʼda diʼ oʼmaepo batikhueʼ monikaʼ. \p \v 8 Diʼ eʼmaikaʼ kenpaʼda o̱ʼunhuahuikaʼapo. Nogok Diosen huaʼa manbatiaʼpakikahueʼdikda o̱ʼneapo. Nogok nogda nogda aratbuten huaʼate batiaʼpakhueʼdikda o̱ʼneapo. Kenpaʼti nogok huakkaʼ eʼnopo̱e̱ʼtaʼ mepuʼkehueʼdik o̱ʼneapo. \v 9 Ken oyda suhuigda Diosen oʼnopo̱e̱ne. Suhuigda Diosen huaʼa oʼmanbatiaʼpakikaʼne. \v 10 Jesús eʼtiakte Diostaj ayaʼ dakhuapada oʼnopo̱e̱a̱pone. Kenpaʼti konig oy suhuigda oʼnopo̱e̱po oʼkikaʼnig onaʼti konigti kahueʼdikda o̱ʼe̱a̱pone. \p \v 11 Do huasiʼpo e̱ʼhua̱e̱ʼokaʼ huasiʼpoa menpinig ijbatiaʼpakikaʼuy. Huasiʼpoa onʼnopo̱i̱kaʼnig ijnopo̱i̱kaʼuy. Huasiʼpoa onʼpakikaʼnig ijpakikaʼuy. Huabokerek i̱jje̱depo huasiʼpoa ijkikaʼuynig ijbatikuy. \v 12 Konigti oyda Diosen sueʼpiʼ huadak oʼnopo̱i̱kaʼne oroʼ. Konig huakoktiahuaytoneʼte sigda huadak oʼtiahuayikaʼnig konig oyda Diosen sueʼpiʼ huadak oʼtiahuayikaʼne. Nogoknayo Diosen ʼuruaʼda oʼtiahuayikaʼapone. Oyda suigda ijnopo̱e̱y nogok ayaʼda ijnopo̱e̱a̱poy. Dios doʼtaj ayaʼda meknopo̱e̱a̱ʼaponok ayaʼda Diosen ijnopo̱e̱a̱poy. \v 13 Diostaj oknopoeonhuahuikaʼpo. Kenpaʼti konig Diosa oroʼtehuapaʼ oʼkikaʼaponig batikhueʼ oknopounhuahuikaʼpo. Kenpaʼti batikhueʼ diʼ oʼmaunhuahuikaʼpo. Kenpaʼda diʼ eʼmaunhuahuikaʼ huakkaʼ Dios oʼpak. \c 14 \s1 Diosa moʼnopoʼto̱e̱nok nogen huaʼate tionaʼpakdik e̱e̱ʼnayo e̱gkupopakyaʼ kenokaʼ nogen huaʼate tionaʼpakdik moʼe̱t. \p \v 1 Diʼ eʼmaetaʼ yaderetpakikaʼ. Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopoʼto̱e̱nok nogda nogda Diosenyoʼda kikaʼdik e̱ʼhua̱e̱ʼ yanʼpak. Diosen Noki̱re̱ga̱ oʼmanopo̱e̱a̱ʼnok Diosen eʼnopo̱e̱ʼ manbatiaʼpakdik moʼe̱ne yanʼnopo̱e̱po yanʼpakikaʼ. \v 2 Kenomey nogen huaʼate enaʼnayo Diostaj onʼtionaʼpakpo aratbuttehuapaʼ maniga̱hueʼ o̱ʼe̱. Aratbuten huaʼate ahueʼ o̱ʼnenok manpe̱e̱hueʼda o̱ʼnikaʼ. Diosen noki̱re̱ga̱yoʼda nogen huaʼate oʼmanopo̱e̱a̱ʼnok onʼbatiaʼpak. Kenda Diosyoʼda oʼnopo̱i̱kaʼnig onʼbatiaʼpak. \v 3 Nogen huaʼate eaʼnayo huaknopo̱e̱ʼeria nopoenkahueʼ o̱ʼnepo kenomeyen huaʼateda Diosen eʼnopo̱e̱ʼ eʼmanbatiaʼpaknayo aratbut onʼnopoenkaʼpo nogi̱ti Diostaj oʼnoknopo̱e̱a̱po nogi̱ti Diostaʼ onʼpakapo kenpaʼti Diostaj onʼnopoʼdurugpakapo. \v 4 Beʼapiʼ nogen huaʼateda Diostaj onʼtionaʼpakikapiʼ keʼnayoʼda nogi̱ti nogi̱ti oʼnoknopo̱i̱kaʼapo. Noga̱nayo dakaʼ Diosen eʼnopo̱e̱ʼ onʼmanbatiaʼpakikaʼnok Diosen huabaktieʼeaʼeri Diosaj nogi̱ti nogi̱ti dakaʼ oʼnoknopo̱i̱kaʼapo. \p \v 5 Ayaʼada opud nogen huaʼate aʼdik kaʼneʼ kenda sueʼda ijpaki. Opudomey ayaʼada Diosen eʼnopo̱e̱ʼ o̱ʼnen huaʼateda manbatiaʼpakikaʼdik kaʼneʼ kenda huakkaʼda ijpaki. Diosen eʼnopo̱e̱ʼ eʼmanbatiaʼpakikaʼnayo nogi̱ti onʼmaknopo̱e̱a̱ʼikaʼ. Nogen huaʼate eaʼnayo sueʼda huadak o̱ʼe̱. Nogen huaʼate eʼmanmadikaʼte noga̱ kenpaʼ oaʼ oroʼen huaʼate eʼikaʼnayo huadakda o̱ʼe̱. Diosen huabaktieʼeaʼeri nogi̱ti Diostaj dakaʼ oknopo̱i̱kaʼdik o̱ʼneapo. \v 6 Konige̱po do nogen huaʼate opudtaj eʼmanikaʼnayo Diosen eʼkikaʼ nopo̱e̱a̱hueʼdik o̱ʼnene. O̱ʼnen huaʼate Diosen eʼnopo̱e̱ʼ eʼmanmadikikaʼnayo Diosen huakikaʼ nopo̱e̱a̱ʼdik o̱ʼnene. Diosenbaʼ eʼmanmadikikaʼnayo Diosen huakikaʼ nopo̱e̱a̱ʼdik o̱ʼnene, egomey pogomey. \p \v 7 Huatokaʼpuʼa kenpaʼti guitarra dakaʼda batadiʼkeahueʼ e̱e̱ʼnayo kateaʼ ya̱ʼe̱t nopo̱e̱ʼdik o̱ʼe̱ne. Huatokaʼpuʼ guitarraere noehueʼ o̱ʼnikaʼ. \v 8 Sorotataa aʼbarakyaʼpo yanʼhuatiʼ huatokaʼpuʼte ʼuruaʼda eaʼnayo onokteteyoʼ ayaʼda huaʼdik o̱ʼne. Huatokaʼpuʼa nogpaʼda eaʼnayo aʼbarakyaʼpo beʼapiʼ huahueʼdikda o̱ʼne. \v 9 Konigti opud nogen huaʼate eʼmanmadikaʼnayo huaknopo̱e̱ʼeri pe̱e̱hueʼda o̱ʼnepo peunkahueʼ o̱ʼnepo. Nogen huaʼate boaʼpo kenda bapokatayoʼda monaʼne. \v 10 Indariyo huakkaʼnada huaʼa o̱ʼne. Ayaʼ aratbutada hua̱ʼen huaʼada pe̱e̱ʼdik o̱ʼne. \v 11 Nogen huaʼata do nopo̱e̱hueʼ e̱e̱ʼtada beʼapi doʼtaj batiaʼpakdik moʼi̱kaʼne. Konig esoerida moʼe̱po. \v 12 Konige̱po nogda nogda Diosen ʼurunanada aʼkikayaʼpo Diosen Noki̱re̱g eʼnopoʼto̱e̱taʼ boʼpakikaʼpo Diosen huabaktieʼeaʼeri nogi̱ti nogi̱ti kanoknopo̱i̱keʼpo Diosen Noki̱re̱gtaj yanʼeretpakikaʼ. \p \v 13 Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopoʼto̱e̱nok nogen huaʼate eʼmanmadikaʼnayo ken huaʼa nopo̱e̱hueʼ e̱ʼe̱a̱da “Huaknopo̱e̱ʼeritaj kenpaʼ ijjay huamanaʼkon beʼtihuapok Dios,” yanʼtionaʼpakikaʼ. \v 14 Doʼhua nogen huaʼate nopo̱e̱hueʼ e̱ʼe̱a̱da eʼtionaʼpaknayo doʼhued noki̱re̱ga̱ oʼtionaʼpak. Kenda huadik ijtionaʼpaknig nopo̱e̱hueʼ i̱jje̱y. \v 15 Diosen Noki̱re̱ga̱ meʼnopoʼto̱e̱nok nogen huaʼate ijtionaʼpakikaʼapoy. Kenpaʼti oroʼen huaʼate ijtionaʼpakikaʼapoy. Kennayo nopoenkaʼdik o̱ʼnikaʼapo. Diosen Noki̱re̱ga̱ meʼnopoʼto̱e̱nok nogen huaʼate ijbatadiʼkikaʼapoy. Kenpaʼti oroʼen huaʼatekon ijbatadiʼkikaʼapoy. Aratbuta kennayo nopoenkaʼdik o̱ʼnikaʼapo. \v 16 Opuda̱da huakkaʼmona Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopoʼto̱e̱nok nogen huaʼate boʼtionaʼpakikaʼnigʼa opudomeyen huaʼatekon manahueʼ e̱e̱ʼnayo nog huaknopo̱e̱ʼeri eʼpe̱e̱a̱da opudere, “Dakiti Dios,” tionaʼpakhueʼdik o̱ʼneapo. Opudtaj nopo̱gkahueʼdikda o̱ʼneapo. \v 17 Nogen huaʼate ʼuruaʼda moʼtionaʼpakikaʼnigʼa nogomey nopoenkahueʼ o̱ʼnikaʼpo nogi̱ti Diostaj oknopo̱e̱hueʼ o̱ʼneapo. \v 18 Nogen huaʼate donayo huakkaʼda tionaʼpakikaʼdik i̱jje̱y. Opudomeynayo nogen huaʼate sueʼda tionaʼpakdik moʼi̱kaʼne. Konige̱po Diostaj dakiti ijikay. \v 19 Diostaj aʼbatadiʼkeayaʼpo Diosen huabaktieʼeaʼeri e̱gkupopakyaʼ huaknopo̱e̱ʼeritaj ijmanmadikaʼpo kanʼnopo̱e̱gkeʼpo aratbuten huaʼate huabaniga̱ʼ huadikyoʼda eaʼtaʼ ijpaki. Nog huaʼada aratbut nopoenkahueʼdik o̱ʼnenok huakkaʼ huadik eaʼtaʼ pakhueʼ i̱jje̱y. \p \v 20 Huasiʼpo sueʼda huadak oʼnopo̱i̱kaʼ konig huasiʼpo nopo̱e̱hueʼ yanikaʼ. Huasiʼpo dakhueaʼ eʼkikaʼ nopo̱e̱hueʼ o̱ʼne. Ken konigyoʼ yanʼnopo̱i̱kaʼ. Konig huatoneʼ onʼnopo̱i̱kaʼnig dakaʼ yanʼnopo̱i̱kaʼ, egomey pogomey. \v 21 “In aratbuttaj nogen huaʼate ijmanbatiaʼpakapoy. Nog aratbut nogbayaʼ do ijpaknok onʼmanbatiaʼpakaponigʼa doʼhued aratbuta pe̱e̱hueʼda meʼneapone.” Dios Huairia oaʼ. Kenpaʼ Diosbaʼte oʼmadoyaʼuyate. \v 22 Diosen Noki̱re̱ga̱ huakkaʼmontaj moʼnopoʼto̱e̱nok nogen huaʼate eʼmanaʼnayo huaknopo̱e̱ʼeritaj nogi̱ti tihuapokhueʼ moʼi̱kaʼapone. Diosa keʼpoda castiga magkaʼdik o̱ʼe̱a̱po. Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria nopo̱e̱ʼdik o̱ʼneapo. Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼnopoʼto̱e̱nok Diosen eʼnopo̱e̱ʼ opud huaknopo̱e̱ʼeri enʼmanbatiaʼpaknayo opud nogi̱ti oknopo̱e̱ʼdik moʼe̱a̱pone. Oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼerinayo eʼpe̱e̱a̱da Diosa keʼpoda castiga magkaʼdik o̱ʼe̱a̱po oknopo̱e̱hueʼda o̱ʼnikaʼ. \v 23 Ken ayaʼ Diosen huabaktieʼeaʼeri e̱gkupopakyo nogen huaʼate ayaʼada eʼtionaʼpaknayo esoeripiʼ oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeripiʼ eʼkudnayo, opudtaj “huaseg o̱ʼne,” huaaʼdik moʼe̱a̱pone. \v 24 Diosen Noki̱re̱ga̱ huaknopo̱e̱ʼeritaj moʼnopo̱e̱a̱ʼnok Diosen eʼnopo̱e̱ʼ ayaʼada eʼmanbatiaʼpaknayo esoeripiʼ oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeripiʼ onʼkudpo moʼpe̱e̱po namaʼda dakhueaʼ ijkikaʼmey onʼnopo̱e̱a̱po. Ayaʼda onʼtiahuaydepo Apagbaʼkon onʼpe̱e̱po namaʼda dakhueaʼ ijkikaʼmey onʼnopo̱e̱a̱po. \v 25 Kenomey dakhueaʼda ijkikaʼmey huanopoyaʼda onʼnopo̱e̱po ʼuruaʼda Dios o̱ʼe̱ onʼbatiaʼpakapo. Kenpaʼti opudere Dios o̱ʼi̱kaʼ onʼdaʼapo. \s1 Huaknopo̱e̱ʼeri Diostaj ya̱gkupopakpo ʼuruaʼda ya̱gʼkikatiʼ. \p \v 26 In konig boʼkikaʼne ijjaʼapoy, egomey. Boʼkupopakdepo opud sueʼada moʼbatadiʼkikaʼne, noga̱ onʼmanmadikikaʼ, noga̱ Diosen eʼnopo̱e̱ʼ onʼmanbatiaʼpakikaʼ, noga̱ nogen huaʼate onʼmanbatiaʼpakikaʼ noga̱ koniga̱ʼ oaʼ onʼmanaʼikaʼ. Kenda ayaʼda boʼkikaʼpo huaknopo̱e̱ʼeria nogi̱ti moknopo̱i̱kaʼapone ʼuruaʼda Diosen boʼkikaʼapone. \v 27 Nogen huaʼate eʼmanbatiaʼpaknayo kenigada bottaʼ bapaʼapiʼ aʼdik kaʼneʼ. Nogti nogtiada kanʼbatiaʼpakeʼ kenpaʼti noga̱ beʼapiʼ koniga̱ʼ oaʼ kanʼmanaʼikeʼ. \v 28 E̱gkupopakyaʼ nogen huaʼate eaʼnayo koniga̱ʼ oaʼ beʼapiʼ mationtaahueʼdik e̱e̱ʼnayo nogen huaʼate ahueʼ yanikaʼ. Nogen huaʼate soatayoʼ yanʼbatiaʼpakikaʼ kenpaʼti Diostaj soatayoʼ yanʼtionaʼpakikaʼ. \v 29 Diosen Noki̱re̱ga̱ eʼmanopo̱e̱a̱ʼnayo bottaʼa bapaʼapiʼ kanʼdapakeʼ. Menpaʼ buttida yadet. Namaʼdapiʼ yadet. Noga̱ dakaʼda yanʼmape̱e̱depo yandaʼ. \v 30 Nog huabokerektaj Diosa huaboaʼda eʼmanopo̱e̱a̱ʼnayo keʼna oʼmanbatiaʼpakdenigʼa kanʼbatikeʼ. \v 31 Ayaʼda opudomey Diosen Noki̱re̱ga̱ moʼmanopo̱e̱a̱ʼdenok yanʼmanbatiaʼpaktiʼ. Nogti nogtiada yanʼmanbatiaʼpakikaʼ. Ayaʼda huaknopo̱e̱ʼeri kanʼmanopo̱e̱ʼpo kenpaʼti Diosen kanʼeretpakeʼpo yanʼmanbatiaʼpakikaʼ. \v 32 Kenomey Diosen Noki̱re̱ga̱ eʼmanopo̱e̱a̱deʼte manbatiaʼpakdik o̱ʼnepo eʼpaknayo kenpaʼti noga̱ eʼmanbatiaʼpakte dakaʼda nigi̱kaʼdik o̱ʼneapo. \v 33 Konige̱po eʼkupopakyaʼ onokteyoʼ yanʼbatiaʼpakikaʼ Diosanayo manahueʼ o̱ʼe̱. Nogti nogtiada eʼnigaʼpaktaʼ Diosa oʼpak. \p Nogya̱ʼ nogya̱ʼ Diosen huabaktieʼeaʼeri Diostaj o̱gkupopakpo ettoneʼomey batiaʼpakhueʼ kaʼnikeʼ. \v 34 Enʼbatadiʼkeaʼte mogkupopakpo ettoneʼ soatayopiʼ batiaʼpakhueʼ kaʼnikeʼ. Konig Apagbaʼa oʼmanaʼikaʼnigda hua̱to̱e̱ʼtaj nigpe̱i̱kaʼdik o̱ʼne. \v 35 Onʼbatadiʼkeaʼpo e̱gkupopakyaʼ ettoneʼ eʼbatiaʼpaknayo dakhueʼda o̱ʼe̱. Konige̱po ettoneʼ hua̱to̱e̱ʼtaj kateaʼ yaaʼ enatutaʼ eʼpaknayo hua̱ʼen jakyo yanʼtiakdepo kateaʼ yaaʼ kaʼnonikeʼ. \p \v 36 Oroʼomey Jesucristoen huadak huaʼa huakkuruda oʼpe̱e̱ʼuy nopo̱e̱hueʼ yanikaʼ. Oroyoʼda huadak huaʼa oʼnigpe̱i̱kay nopo̱e̱hueʼ yanikaʼ. Nogomey kenpaʼti Diosen huaʼa onʼeʼuyate. Yanʼnopo̱i̱kaʼ. \v 37 Diosenbaʼ manmadikaʼdik i̱jje̱y kenpaʼti Diosen Noki̱re̱ga̱ meʼnopo̱e̱ne kenda beʼapiʼ eʼnopo̱i̱kaʼnayo kenda do Pabloa onʼnigmadoyaʼnig Jesúsen huaʼa o̱ʼe̱, kanʼnopo̱i̱keʼ. \v 38 Konig do onʼnigmadoyaʼnig kenomey huamanmadikaʼeria eʼnopo̱e̱ʼtaʼ pakhueʼ e̱e̱ʼnayo keʼnen huaʼa pe̱e̱hueʼdik yanikatiʼ. \p \v 39 Diosen eʼnopo̱e̱ʼ aʼmanopo̱e̱a̱yaʼpo yaderetpakikaʼ. Noga̱ nogen huaʼate eaʼtaʼ enʼpaknayo keeʼ manahueʼdik yanikaʼ, egomey. \v 40 Nogen huaʼate aʼdik e̱e̱ʼpiʼ onokteteyoʼ ahueʼ yanikaʼ. Onaʼti onaʼti nogda nogda ʼuruaʼda kikaʼdik moʼe̱ne. Ayaʼda huadakayoʼ kikaʼdik moʼe̱a̱pone. \c 15 \s1 Cristo eʼbueyada oʼnoyhuaduyate. \p \v 1 Kenda yanʼdiknopo̱i̱kaʼ oydakon onaʼti oʼnonaʼne, egomey, pogomey. Opudtaj aʼmanoeanhuahuikayaʼpo Jesucristoa moʼnigbueyʼuyate. Oʼnonaʼuynok opuda̱ moknopo̱e̱ʼuy. Kenpaʼti dakaʼda moknopo̱i̱kaʼne. \v 2 Moknopo̱i̱kaʼnok Diosa dakhueaʼ eʼkaʼ bokkahueaʼuyne kenpaʼti onteʼti moʼnoeanhuahuikaʼapone dakaʼda eknopo̱i̱kaʼnayo. Dakaʼda oknopo̱i̱kahueʼ e̱e̱ʼnayo onteʼti noeanhuahuikahueʼdik moʼe̱a̱pone. \p \v 3 Kenda Diosa meʼnopo̱e̱a̱ʼuynig huakkuruda opudtaj oʼnonmadikaʼuyne. Konig Apagbaʼte Cristotaj oʼtimadoyaʼuyatenig konigti oroʼ dakhueaʼ oʼkikaʼnok Cristo moʼnigbueyʼuyatenig oʼnonmadikaʼuyne. \v 4 E̱gkubarakkaʼdeʼte bapaʼ huameʼnoe eʼtipokdeʼte konig Apagbaʼ oaʼuyatenigda konigda Diosa Cristotaj oʼnoyhuada̱ʼuyate. \v 5 Cristo oʼnoyhuaddepo Pedrotaj oʼhuahuaʼpo oʼhuahuayʼeaʼuyate. Nogok doce Cristoen huamataʼmoneritaj Jesúsa oʼbahuahuayʼeaʼuyate. \v 6 Nogok onteteyoʼ quinientos huamaʼbuya Jesústaj onʼtiahuayʼuyate. Onenʼ kenomey huakkaʼmon bueyhued o̱ʼne. Nogte onʼmabueyʼuyate. \v 7 Nogok Jacobotaj Jesúsa oʼhuahuayʼeaʼuyate kenpaʼti ayaʼda Cristoen huataʼmoneritaj oʼbahuahuayʼeaʼuyate. \p \v 8 Jesús doʼtaj kenpaʼti taʼpotaʼda beʼhuahuayʼuyne. Do nogpaʼda taʼpotaʼda ijnopoʼkoreaʼuy. \v 9 Nog Cristoen huataʼmoneri huadakda o̱ʼne. Donayo dakhueʼmon i̱jje̱y. Kenpaʼti Cristotaj huaknopo̱e̱ʼeritaj dakhueaʼda ijmagkikaʼuynok doʼtaj Cristoen huataʼmoneri dikkahueʼdik o̱ʼnene. \v 10 Diosa meʼtinepahuiʼpo bekkahueaʼuynok Cristoen huataʼmoneri i̱jje̱ʼuy. Namaʼda okkahueahueʼ meʼu̱yne. Nogomey Diosen sueʼda o̱gkikaʼuy. Donayo huakkaʼmon Diosen ijkikay. Doʼhuada kikahueʼ i̱jje̱po Diosa doʼtaj meʼnopoʼto̱e̱nok ijkikay. \v 11 Nog Cristoen huataʼmoneria doapiʼ Cristoen huadak huaʼa oʼnonbatiaʼpakuynok opudomey moknopo̱e̱deʼuy. \s1 Cristotaj huaknopo̱e̱ʼeri enʼbueyikaʼtada nogok Diosa oʼmanoyhuada̱ʼapo. \p \v 12 Cristo huakudakaʼda e̱ʼe̱a̱da oʼnoyhuaduy. Oroʼa oʼmanbatiaʼpakikay. “Onʼbueypo noyhuadhueʼ o̱ʼnikaʼapo.” Menaʼpo sueʼada kenpaʼ boaʼikaʼ. \v 13 Onʼbueydepo noyhuadhueʼdik e̱e̱ʼnayo Cristokon noyhuadhueʼ ya̱ʼe̱a̱yʼuyet. \v 14 Cristo noyhuadhueʼ e̱ʼu̱ynayo oroʼ huadak huaʼa namaʼda oʼmanbatiaʼpakikayet kenpaʼti opud Cristotaj namaʼda moknopo̱i̱kayet. \v 15 Cristo noyhuadhueʼ e̱ʼu̱ynayo oroʼ Diosen namaʼda huamanbatiaʼpakeri o̱ʼi̱kaʼyet. Dios Cristotaj oʼnoyhuada̱ʼuyatenig oroʼa oʼnonbatiaʼpakikaʼuy. Ken enʼbueyada noyhuadhueʼdik buttida e̱e̱ʼnayo Cristokon noyhuadhueʼ ya̱ʼe̱a̱yʼuyet. \v 16 Eʼbuey noyhuadhueʼdik e̱e̱ʼnayo Cristokon noyhuadhueʼ ya̱ʼe̱a̱yʼuyet. \v 17 Cristo noyhuadhueʼ e̱e̱ʼnayo namaʼda Cristotaj moknopo̱e̱ayetnigʼa kenpaʼti dakhueaʼ eʼkaʼ moʼto̱e̱a̱yetnigʼa. \v 18 Kenpaʼti Cristotaj huaknopo̱e̱ʼeri onʼbueydepo kenpaʼda yanʼbueyʼayetnigʼa. \v 19 Oyda oʼnoepoed oroʼ Cristotaj nogok noyhuadhueʼdikda e̱e̱ʼnayo paiʼnanada o̱ʼe̱a̱yetnigʼa. \p \v 20 Cristo eʼbueyada oʼnoyhuaduyate. Buttida ijjay. Cristotaj huaknopo̱e̱ʼeri eʼmabueyada onʼmanoyhuada̱po. Cristo huakkuruda oʼnoyhuaduyate. \v 21 Nogtida huabokerek Diostaj nigpe̱e̱hueʼ o̱ʼe̱po huakkuruda oʼbueyʼuyatenok oy ayaʼda onʼmabueyikaʼ. Konigti nogtida huabokerek huakkuruda oʼnoyhuaduyatenok ayaʼda noyhuaddik ya̱ʼneapet. \v 22 Ayaʼda aratbut Adánen adhueaʼ huasiʼpoen o̱ʼnepo onʼmabueyikaʼapo. Kenpaʼti ayaʼda Cristoen huanigpe̱i̱kaʼeri onteʼti Diosere onʼnoeonhuahuikaʼapo. \v 23 Huakkuruda Cristoa oʼnoyhuaduyate. Nogok Cristo eʼtiakte ayaʼada Cristoen huaknopo̱e̱ʼeri onʼnoyhuada̱po. \v 24 Kenokaʼ keneʼhua̱ya̱ʼ huameʼnoe o̱ʼe̱deaponok gobierno huairitaj, huantopataj, kurud huairitaj Cristoa kenpaʼda oʼmabatikaʼdeapo. Apag Diostaj ayaʼda huaknopo̱e̱ʼeritaj Cristoa oʼbayokapo. \v 25 Cristoen takaʼtaj ayaʼtada maenhued e̱e̱ʼted Cristoa huairi e̱ʼdik o̱ʼi̱kaʼapo. \v 26 Eʼbueyikaʼ Cristoen keneʼhua̱ya̱ʼ takaʼ o̱ʼe̱. Taʼpotaʼda eʼbueyikaʼ oʼbatikaʼapo onteʼti aratbut bueyhueʼdik o̱ʼnikaʼapo. Onʼnoeonhuahuikaʼapo. \v 27 Ayaʼada Cristotaj nigpe̱i̱kaʼdik o̱ʼnikaʼapo. Diosa oʼmanaʼuyate. Ayaʼada Cristotaj nigpe̱i̱kaʼdik o̱ʼnenigʼa Diosayoʼda nigpe̱e̱hueʼdik o̱ʼe̱. Diosa oʼmanaʼpo Diosayoʼda Cristotaj nigpe̱e̱hueʼdik o̱ʼe̱. \v 28 Doʼhued Huasiʼpoa ayaʼtada manikaʼdik o̱ʼe̱. Diosa oʼmanaʼuyate. Kenokaʼ ayaʼada Cristotaj onʼnigpe̱e̱depo Cristo Diosen Huasiʼpo o̱ʼe̱po Diostaj oʼnigpe̱i̱kaʼapo. Ayedda huairi Dios o̱ʼi̱kaʼapo. \p \v 29 Nogi̱ti in yanʼnopo̱e̱ʼ: Sueʼada aratbut eʼbueytaj bautiza onʼmagkikaʼ. ¿Menaʼpo kenpaʼ ya̱gʼkikaʼ? ¿Eʼbuey noyhuadhueʼ e̱e̱ʼnayo menaʼpo nogomey eʼbueytaj bautiza yanʼmagkikaʼ? \p \v 30 ¿Eʼbuey noyhuadhueʼdik eneʼnayo menaʼpo oroʼtaj kiriga̱yo̱ʼ eʼaraktaʼ boʼtipakikaʼne? \v 31 Ayaʼda huameʼnoe kiriga̱yo̱ʼ doʼtaj eʼaraktaʼ menʼtipakikaʼne. Buttida ijjay. Kenpaʼti Jesucristo Huairitaj dakaʼda moknopo̱i̱kaʼnok, durugda i̱jje̱y, egomey pogomey. \v 32 Do Jesúsen huadak huaʼa ijmanmadikikaʼnok Efeso oknopo̱e̱hueʼ hua̱e̱ʼeria konig o̱jpaiʼ toyahuehueʼdik hua̱e̱ʼeria diga̱ʼ meʼnogkikaʼuyne. Enʼbuey noyhuadhueʼdik eneʼnayo namaʼda paiʼda ijnopoʼe̱ayetnigʼa konig oʼdaʼikaʼ monʼbapeʼ monʼmamaiʼ monʼdurugpak emeʼte oʼbueyapone. \p \v 33 Nog aratbuta namaʼda eʼdaʼnayo pe̱e̱hueʼ yanikaʼ. “Huadakda huakaʼeri dakhueaʼ huakaʼeriere e̱ʼi̱kaʼnayo huadak huakaʼeri onteʼti dakhueaʼda o̱gkikaʼapo.” \v 34 Yanʼnopoʼyareaʼ. Dakhueaʼ eʼkaʼ yanʼbatik. ʼUruaʼda Diostaj ya̱gʼkikaʼ. Opud sueʼada Diostaj oknopo̱e̱hueʼ moʼi̱kaʼne. Opud meʼpukdik kaʼnikeʼpo kenda ijjay. \s1 ¿Monig eʼbueyomey yanʼnoyhuada̱pet? \p \v 35 ¿Monig eʼbuey yanʼnoyhuada̱pet? ¿Monigso̱ʼ ya̱ʼneapet? Beʼapiʼ yanʼdaʼapet. \v 36 Konig aʼayʼ nopo̱e̱hueʼ e̱ʼe̱a̱da yanʼdaʼapet. Huakid eʼbatukeʼonig aratbut huakudakaʼda o̱ʼnikaʼ. Huakid eʼbatukeʼte huakpi oʼtibodepo huakidnayo paraʼdik o̱ʼe̱. \v 37 Ken eʼbatukeʼ huakidyoʼda o̱ʼe̱, toketkidpiʼ katekidpiʼ. Huakpi eʼkerekte huakid konigti ehueʼ o̱ʼi̱kaʼ. \v 38 Konig Dios oʼpakpo nogti nogti huakidtaj huakiden nogso̱ʼdakon oʼkaʼuyate. \v 39 Nogda nogda hua̱so̱ʼ Diosa oʼkaʼuyate. Ayaʼda hua̱so̱ʼ konigti ehueʼ o̱ʼne. Aratbuten hua̱so̱ʼ o̱ʼe̱. O̱jpaiʼ nog hua̱so̱ʼda o̱ʼne. Bakoy nog hua̱so̱ʼda o̱ʼne. Biig nog hua̱so̱ʼda o̱ʼne. \v 40 Kurudyo̱ hua̱e̱ʼerien hua̱so̱ʼ onʼto̱i̱kaʼ. Huadariyo hua̱e̱ʼerien hua̱so̱ʼ onʼto̱i̱kaʼ. Kurudyo̱ hua̱e̱ʼeri ʼurunanada o̱ʼne. Huadariyo hua̱e̱ʼeri ʼuruda o̱ʼnepo nogpaʼda o̱ʼne. \v 41 Niokpo jeyda o̱ʼi̱kaʼ. Puugnayo sigda jey o̱ʼi̱kaʼ. Siokpo suhuigda jey o̱ʼi̱kaʼ. Nog siokpoa jeymon o̱ʼnikaʼ. Nogda nogda siokpo nogpaʼ nogpaʼ jeymon o̱ʼnikaʼ. \v 42 Konigti hua̱so̱ʼ onʼbueydepo eʼkubarakkaʼdeʼte paraʼdik o̱ʼne. Nogpaʼda onʼnoyhuada̱po. Onteʼti bueyhueʼdik o̱ʼnikaʼapo. \v 43 Kenpaʼti hua̱so̱ʼ kubarakyaʼ dakhueʼda o̱ʼne. ʼUruaʼnanada Diosa oʼmanoyhuada̱ʼapo. Hua̱so̱ʼ kubarakyaʼ teyhueʼda o̱ʼnikaʼ. Eʼnoyhuada̱deʼte teyda o̱ʼneapo. \v 44 Aratbuten hua̱so̱ʼda onʼkubarakkaʼpo noki̱re̱g hua̱so̱ʼda onʼnoyhuada̱po. Aratbuten hua̱so̱ʼda o̱ʼnikaʼ. Kenpaʼti noki̱re̱g hua̱so̱ʼdation o̱ʼnikaʼ. \p \v 45 “Adán huakkuruda huabokerek o̱ʼu̱yate. Diosa oʼnoeaʼnok oʼnoeʼuyate.” Apagbaʼte kenpaʼ oʼmadoyaʼuyate. Cristonayo konig nog Adán huataʼpoeri o̱ʼe̱po oʼmanoeaʼpo kenpaʼti onteʼti oʼmanoeanhuahuikaʼapo. \v 46 Huakkuruda oroʼen hua̱so̱ʼ oʼto̱e̱ne. Nogok noki̱re̱gda hua̱so̱ʼkon oʼto̱i̱kaʼapone. \v 47 Huakkuruda huabokerek soroktaj eʼkaʼ o̱ʼu̱yate. Sorokte hua̱i̱kaʼ o̱ʼu̱yate. Nogokda Jesús Huairi kurudya̱ʼ oʼtiakuyate. \v 48 Ayaʼda huabokerek huadarieri konigti Adán o̱ʼnikaʼ. Soroktaj eʼkaʼ o̱ʼe̱ne. Ayaʼda Cristoen huaknopo̱e̱ʼeria konig Cristoen hua̱so̱ʼ onʼto̱e̱a̱po. Konig kurudyo̱ hua̱e̱ʼerien hua̱so̱ʼ onʼto̱i̱kaʼapo. \v 49 Diosa soroktaj Adántaj oʼkaʼuyate. Oroʼ Adánonigti o̱ʼe̱ne. Cristo kuruderi o̱ʼe̱po moʼnigtiakuyate. Cristonigti o̱ʼe̱a̱pone. \p \v 50 Aratbut huadarieri hua̱so̱ʼ huaayʼere i̱dada onʼbueyapo. Konige̱po Dios Huairiere ehueʼdik o̱ʼneonhuahuikaʼapo, ijjay, egomey, pogomey. \v 51 Kenda Diosayoʼda sohuatayoʼ oʼnopo̱i̱kaʼnig kenda ijmanopo̱e̱a̱ʼapoy. Oroʼ ayaʼda bueyhued e̱e̱ʼpiʼ ayaʼda nogpaʼda o̱ʼe̱a̱pone. \v 52 Nogok Diosen huatokaʼpuʼ taʼpotaʼda enʼtokaʼte aʼtimon konig ekposikatupaʼ i̱dada oʼmanoyhuada̱ʼapo. Nogpaʼda o̱ʼe̱a̱pone. Eʼbueyʼuy kenpaʼda oʼmanounhuahuikaʼapone. Onaʼti bueyhueʼdikda o̱ʼe̱a̱pone. Oroʼ ayaʼda nogpaʼda o̱ʼe̱a̱pone. \v 53 Oroʼen hua̱so̱ʼnayo bueydik o̱ʼi̱kaʼne. Nogda hua̱so̱ʼ to̱e̱dik o̱ʼe̱a̱pone. Konig parahueʼdik kenpaʼti bueyhueʼdik e̱ʼdik o̱ʼe̱a̱pone. \v 54 Oroʼen hua̱so̱ʼnayo bueydik o̱ʼi̱kaʼne. Nogok nogda hua̱so̱ʼ oʼto̱e̱deapone. Parahueʼdik kenpaʼti bueyhueʼdikda o̱ʼe̱a̱pone. “ʼUruaʼda Diosa oʼmanoeaʼnok onaʼti bueyhueʼdikda o̱ʼe̱a̱pone,” Diosbaʼa kenpaʼ oaʼ. Nogok ken konigda o̱ʼe̱a̱po. \v 55 Oroʼ Cristoere oʼnoeonhuehuikaʼpo paiʼda nopoʼe̱hueʼdik o̱ʼe̱a̱pone. Onteʼti bueyhueʼdik o̱ʼe̱a̱poy. \v 56 Dakhueaʼ oʼkaʼpo bueydik o̱ʼe̱nigʼa, Moisésenbaʼ nigpe̱i̱kahueʼdik o̱ʼe̱po dakhueaʼ oʼkikaʼuynigʼa, \v 57 Jesucristo Huairi oroʼtaj moʼnigbueyʼuyatenok ʼuruaʼda kikaʼdik o̱ʼi̱kaʼne kenpaʼti kenpaʼda bueyhueʼdik o̱ʼe̱a̱pone. Konige̱po “Dakiti Dios,” onaʼikaʼne. \p \v 58 Konige̱po Jesús Huairienyoʼda dakaʼ mogkikaʼ. Kiriga̱yo̱ʼ dakaʼ mogkikaʼ. Nogi̱ti nogi̱ti dakaʼ mogkikaʼ. Batikhueada mogkikaʼ. Jesústaj moknopo̱e̱po Diosen bokikaʼpo namaʼda kikahueʼdik moʼe̱ne. \c 16 \s1 Paiʼda huamaʼbuy huaknopo̱e̱ʼeritaj huakupe aʼbayokyaʼpo yanʼmanigi̱kaʼ. \p \v 1 Jerusalényo̱ paiʼda huamaʼbuy huaknopo̱e̱ʼeritaj huakupe aʼbayokyaʼpo yanʼmanigi̱kaʼ. Konig Galacia huadaribayo huaknopo̱e̱ʼeritaj ijmanaʼuynig opud konigti yanʼmanigya̱ʼikaʼ. \v 2 Ayaʼ huameʼnoe ibaaʼpo huakupe eʼikaʼ domingote suepiʼ yanʼmanigya̱ʼikaʼ. Huakkaʼ eʼto̱e̱ʼnayo sueʼda huakkaʼ yanʼmanigya̱ʼikaʼ. Do eʼtiakte dakhuapa huakupe eʼmanigya̱ʼdeʼ ya̱ʼe̱a̱pet. Onteʼti onteʼti “beyok” manahueʼdik moʼi̱kaʼapet. \v 3 Do eʼtiakdeʼte huakupe kanʼtohueʼpo sueʼda huabokerektaj opuda̱ eʼbaktieʼeaʼdeʼte Jerusalényo̱ ijmataʼmonaʼapoy. Opuden huakupe moʼmanigya̱ʼikaʼnig onʼtohuaʼapo. Kenpaʼti berobaʼte kenda ijmanigmadoyaʼaponig onʼtohuaʼapo. \v 4 Do huaʼdik e̱e̱ʼnayo kenomeyere ijhuaʼapoy. \s1 Nogyon nogyon ijhuaʼeapoy, Pabloa oaʼuyate. \p \v 5 Ijhuaʼudhuahuaʼpo Macedoniabayo do aʼbataʼhuadunyaʼpo pokdik i̱jje̱a̱poy. Nogok Corintoyo huakkaʼ jakyo ijhuaʼapoy. \v 6 Opudere ijhueʼda i̱ji̱kaʼapetpiʼ. Uuaʼ huakaʼok i̱ji̱kaʼapetpiʼ. Opudere ijjundepo meyo̱piʼ ehuaʼte tihuapokdik o̱ʼneapone. \v 7 Huapokateda eʼtiahuaytaʼ pakhueʼ o̱ʼnene. Diosa eʼpaknayo opudere ijhueʼda i̱ji̱kaʼapoy ijnopo̱e̱y. \v 8-9 I̱yo̱ Cristoen huadak huaʼa manmadikikaʼdik i̱jje̱y. Huakkaʼada eʼnopoʼkoreaʼtaʼ onʼpaknok kenpaʼti huakkaʼada Cristoen huadak huaʼa pakhueʼ o̱ʼnikaʼnok. I̱yo̱da Efesoyo Pentecostés fiestate ijpokanapoy. \p \v 10 Timoteo opudte eʼtiaknayo ʼuruaʼda yanʼto̱e̱tiʼ. Do eʼkapaʼti Diosen oʼkikaʼnok ʼuruaʼda yanʼto̱e̱tiʼ. \v 11 “Timoteo dakhueʼda o̱ʼe̱.” Huaahueʼ yanetiʼ. Doʼte Timoteo ehuaʼte yanʼtihuapoktiʼ. Nogmaʼbuyere o̱ʼnige̱y. \p \v 12 “Corinto huaknopo̱e̱ʼeritaj aʼbataʼhuade̱ya̱ʼpo nogmaʼbuyere yahuatiʼ.” Apolostaj diga̱ʼda enaʼtada oynayo huahueʼdik o̱ʼe̱po. Nogok huaʼdik o̱ʼe̱po oʼhuaʼapo. \s1 Taʼpote keneʼhua̱ya̱ʼ saludo Pabloa oʼmadiktaʼmonaʼuyate. \p \v 13 Cristo oʼtiakaponok dakaʼ yaʼnonmaboʼikaʼ. Diostaj dakaʼda yanoknopo̱i̱kaʼ. Oknopo̱e̱batikhueʼ yanikaʼ. Huabokerekonig meʼpukhueʼ yanikaʼpo. Diosen teyda ya̱gʼkikaʼ. \v 14 Ayaʼda ya̱gʼkikaʼpo diʼda yanʼmaepo ya̱gʼkikaʼ. \p \v 15 Estéfanas hua̱to̱e̱ere huasiʼpoere Acaya huadaribayaʼ huakkuruda Cristotaj oʼnoknopo̱e̱ʼuyate. Cristoen huaknopo̱e̱ʼeritaj kenpaʼda onʼbatihuapokikaʼ. Oy opudtion kenpaʼ moʼnopo̱e̱ne. \v 16 Estéfanasomeytaj yanʼnigpe̱i̱katiʼ. Kenpaʼti Estéfanasen huatihuapokeritaj yanʼnigpe̱i̱kaʼ. \v 17 Estéfanas Fortunato Acaicoere onʼtiakmeʼnok ijdurugpaki. Opud ayaʼda tiakhueʼdik moʼe̱nok kenomeynayo eʼtiakte ijdurugpaki. \v 18 Diostaj nogi̱ti eknopo̱e̱ʼ montihuapokmeʼne. Opudtaj konigti boʼtihuapokmeʼne. Kenomey huadakda o̱gkikaʼ yanʼmaknopo̱i̱kaʼ. \p \v 19 Asia huadaribayaʼ Diosen huabaktieʼeaʼeri huakupopakeria saludos onʼdiktaʼmonaʼ. Aguila Priscilaere kenpaʼti kenomeyen jakyo huakupopakeriere saludos onʼdiktaʼmonaʼ. Jesús Huairia oʼpaknok saludos onʼdiktaʼmonaʼ. \v 20 Ayaʼ huamaʼbuyada saludos onʼdiktaʼmonaʼ. Huayahuaya diʼda yanʼmaepo yanʼmabajbajtiʼ. \p \v 21 In saludo huaʼa huadik ijdiktaʼmonay. Do Pabloa doʼhuedbaʼada ijmadoyay. \p \v 22 Beʼapiʼ Jesucristo Huairitaj diʼ ehueʼ e̱e̱ʼnayo Diosa kenpaʼda castiga kamagkikeʼ. “Oroʼen Huairi katiakeʼ.” Ijjay. \p \v 23 Jesucristo Huairia opudtaj dakaʼ moʼto̱i̱keʼ. \v 24 Cristo Jesús meʼnopoʼto̱e̱nok opudtaj diʼda o̱ʼnikaʼne.