\id EPH Ephesians Naineri Andy Minch Jan 2002 \h Efesus \toc1 Mo Pol Efesus wa nai Elim Ginofe Faini \toc2 Efesus \mt1 Mo Pol Efesus wa nai Elim Ginofe Faini \is1 Ohuna buk enaig esog \ip Afa ohuna bukna mog eba enaig esog God ogna mungwali gawig heven wa nai i afa bitenai i Kraisna ningawa wahia so ma Krais ehe mungwali enam misog feni (1:10). Afa God membeg heafna elim fukwasaniyiba so ma ehegelni nofkikenag Sisas nai yi gabahla ahuanam afa mungo onigigna fi. Afa yuwanam mingnag buk wa Pol kifutigni sihig. Afa ehe enaig esog Godna ismunagim kwaganim eba mungwali el so ma Sisasim olug onigini afa mungo finim afa mungo el opuko. Afa Sisasna lahlag gafugag wa God ati elim piske wambugum afa heafna sungwag faig enag wagfug lahlagim so sihiwahiag eba ehengelim inim pugunif (1:14). Afa ming mo Pol enaig sihifeg, Kristen el soma Sisas nai yi agfofi afa mungo olug finim afa Godna nihem pahlukui. Ohuna buk wa Pol waskwes mo sihig soma el Sisas Krais nai yi agfonam eso mungo el lofug apukoi. Afa ehe enaig sihifeg. Godna el eba mungo elig feg afa Krais eba enag eligni misog feg (4:1-16). Afa ming waskwes mo enaig esog Kristen eba lalalofug feg afa Krais eba lalana wofugug feg (2:19-21). Afa Godna el ofenaiba angwafig mungufeg afa Krais ofenaiba enag angwafigni kwamblo (5:22-33). Afa ohuna buk wa bigelim wagfunig lahlag gawig God membeg heafna elim esenigim. \c 1 \p \v 1 Ka Pol ka Krais Sisasna kanog wahiag el afa God heafna membug wa ehe kam kanogim afa so kam kanog wahiag. Afa Efesus wanai el eso ne Sisas Krais nai yi luwa ka nem ohuna ginof fenig. \v 2 Afa God bigelni Humuan afa Ainiyag Sisas Krais i so ma nem ismunagim ahkwagani afa nem olug efihlagna sahfeni. \s1 Afa God bigelim Sisasna ninga wa mungwali gawig faig \p \v 3 Afa so big Godna unehlagim fingi fi ehe God fegim afa Sisas Kraisna awag gaba feg afa Ainiyag Sisas Kraisna ehe bigim mungwali heven wa nai gawig faigim afa enana bigelni sungwagim kwaganig. \v 4 Afa eba God mahimsi bite fakag hwainig fiahfenaba enanam God ati bigim Kraisna hefum kanog hwatina og eba so big heafna nemug finim afa afsug kabag el fif afa mas big heafna nof wa mang wesig fi. \v 5 Afa autunam ehe bigim membenim eso kanog hwatinam afa ogna Sisas Kraisna bigim piske tigf wambugba eso big heafna luwalig fig. Afa heafna sawieg wa enaigba eseg. \v 6 Afa God heafna legim hugna membenam afa enaba ningihagba eso pe bog bigim wahanig. Eba ehe ismunagim bigim kwaganigba eso big Godna unehlagim fingi fi. \p \v 7 Afa Krais bigim wahanigim eso heafna tafna bigim piskeg wambugum afa bigna amtakwalig nihem hugfatinig. Afa Godna kweafuag eba hugna nalig feg. \v 8 Eso ehe bigim hugna nemug esenig. Afa ehe bigim lahlag anwanag i afa onigig i faig. \v 9 Afa autunam God ati sihi wahiana og so ma Krais bigim eseni afa autunam enag sawieg meagam gofena afa yawaba bigim ambagwa opugunig. \v 10 Afa enag sawiegba enaig eseg mahim mungo sufuni osuna feiba eso God mungwali gawig heven wanai afa bite wanai agoguliagenam Krais nai yi hwatiba eso ma Krais misog feni. \p \v 11 Afa God heafna sawiegim pahlukunaba eba ati autunam kagelim kanog hwatina kagelim og so ma Krais nai yi muhwa finim eso ma Godna el fi. \v 12 Afa kagel Juda nai el ka gof gam Kraisim olug onigigim afa ehem pahluhug. Afa God kagelim kanog hwatigba eso kagel enam anwanafi ehe nalig feg eso ka heafna unehlagim fingi fi. \p \v 13 Afa nengel afwambanai el ena mona ne gaba ati ne inim mo higig, ena lahlag moba eba God nem piskeg wambug afa so na Sisas Kraisim olug oniginig eba so na Krais nai yi gabahla agfohiefim. Afa God ehe autunam mo sihi wahiag eseg eso enam pahlukuagim afa nem heafna Sungwag faig. Enaba wagfug ne heafna el nemug feasaig. \v 14 Afa autunam God heafna elim ati sihi wahiani og ka nem mang lahlag faif. Afa ati big Godna Sungwagbi fig eso enaba wagfug nengigim ehe bigim mingnag gawigim gaba enaig esenif. Eso big onigim ehe bigim kifutig gafugafenig eso big heafna unehlagim fingi fi. \s1 Pol Godum sahna og ma Efesus wa naim anwanag fai \p \v 15-16 Afa ka nem beten ofenbi ka nem higeg oniginigim afa ka Godum lahla onag. Eso ka higigba nengel Ainiyag Sisasim inim olug onigig ne finig afa ne mungwali Godna elim membeg fegonig. \v 17 Afa ka Godum beten enag bigelni Ainiyag Sisas Kraisna awag fegim afa eba nalig feg afa kifutigni feg so ma ehe nem Sungwag faibi eso ma enag nengelim lahlag onigigim wagfuni afa Godum wagfuni eso ne ehem numwehe anwanafif. \v 18 Afa ka sawiyi yi feg God so ma nengelni onigigim biginibi eso ne anwanafi ehe nem unetigigim eso nem mang lahlag gawig sumi yi fif. Afa mangim God so heafna elim sihi wahiani eba lahlag nemug feg. \v 19 Afa enag kifutig so God bigim kwaganigba eba hugunam nalig nemug feageg afa mas big kwefihianagi enaig kifutigbi bigel nai yi go amangel so Sisasim olug oniginig. \v 20 Afa enag kifutig gwenaig autunam God Krais nai yi ese wahiagba afa so Krais wahagba ena nalig kifutigni God ehem ilafug fatigim afa heven gam fuku wanikig nihiginai ninga wa washu wahiag. \v 21 Eso enanai yi Krais mungwali ahanaig ahanaig kifutig nimbasa i, misog el i, gavman el i, afa bitenai ainiyag i enam sisyi fenif. Afa mungwali el unehlagna fig ehem ahnai skaufinig. Afa enaba yawo gohnanam afa nengigim gaba ehe misog fenif. \v 22 Afa God mungwali gawig wambina Kraisna skaug sugof afa so Krais ehe mungwali gawig misog fenif enaba siosim gaba gwenaig esenig ehe misog fenig. \v 23 Afa siosba Kraisna elig feg afa enag elig misog wa gabahlagba eso Kraisna eligim yuhwafeageg. Afa Krais ahanaig ahanaigim mungwali yuhwafenugeg. \c 2 \s1 God Kraisna nofkenagag bigim melig pigieg elim faig \p \v 1 Afa autunam nengel ne ahanaig ahanaig nihe amtakwalig wa agfohieafnaba enaig nihe wa nengelni sungwag Godna nof wa pegafna. \v 2 Afa enanam ne bitenai nihe amtakwalig wa ahwaminefifini afa ne nimbasana misog elni nihem pahlukiafna afa enag nimbasa yawo enaig eseg elni onigigim kifutinigeiba afa so enaig el Godna mom flafug. \v 3 Afa yawoba big mungwali gwenaig el finim afa bimbeafna sawieg wa esahfeagfenaba eba big tautig amtakwalig fiti God ati mungwali elim faigim numweheageg wahiag. \p \v 4-5 Enaba inim bimbeafna moawa bigim pigie skofena. Afa mahim enaig big finibi Godna afafeg yuhwafeagim afa bigim hugunam membenigim eso Kraisna bigim esenigbi big nofkikenaba fig. Ei, God bigim ismunagim kwaganig eso nem piskeg wambug. \v 6 Eba ehe bigim Krais Sisasna ilafu aitigba eba ati big Krais i heven wa misog elni pegag sime wa ahagag. \v 7 Afa God bigim membenigim eso bigim Sisas Kraisna ismunagim kwaganig afa enag eba hugna nalig feagegim eso ehe ogna enam higeg wagfuiag gofum. \v 8 Afa Godna afafeg mungohe ne Sisasim oniginigbi eso nem wambug. Enaba mang nimbe ne esih mo amo eba God ehe nem ismunagim faig. \v 9 Afa mas aman heafna unehlagimba fingi fei, amo eba awai, eso ohnaigba mang bimbeafna gafugag wa puguia mo. \v 10 Eba God bigim Krais Sisasna esenigbi eso big enimuna el feasaigim afa big lahlag mina ahuia, enaigba God autunam ati numweheage wahiana. \s1 Krais bigim esenigbi eso big mungo el feasaig \p \v 11 Afa ne afwambanai el ne ati anwanafig Judanai el eba lofugum kukohiagig el fig afa ehengel nengelim enaig esogonig og nengel afwambanai elbi lofug kukohiagig hwainig el ne fig. Afa enaig nihemba eba eligim mungo esig. So na enam onigim autunam ati ne enmuna elbi agfohieafena. \v 12 Afa enanaba ne Kraisim wahigwa yi finim afa ne mas Israel elim fig mo afa nengel mingnagim so na afwabagam fegonig afa ne mas God so Israel elim mo sihi wahiani ne mas enanai yi saigog mo. Afa ne mas Godum anwanafig mo afa ne Godum muhwa fenagim nem mina awaienag. \v 13 Afa autunamba ne wahigwa yi nemug fini afa yawaba Kraisna tafna nem lwambubugba eso ne Krais Sisasna feasaiegim afa ne Godum muhwa finig. \v 14 Afa Krais Ju el mi afa afwambanai el mi mungo wahe hwatigba eso big olug efihlagna lahlag augufeg. Autunam Ju el i afa afwambanai el i angoluwag ahfena ofenaiba bog ehegelim olyi gohunig. Afa Krais heafna elig olyi kufagim enana bogumba tofatigim eso bigim wambugum mungo wahe hwatig. \v 15 Afa Krais Mosesna nihe mo mi afa Ju elni ahanaig ahanaig nihe mo mi enaba ati susuleg aitig. Afa sambaganigi el so ma mungo el feasainam afa mungo onigigna finim eso big olug efihlagna auguf. \v 16 Afa ehengel angoluwag el ahfena afa Krais li katigeg wa wahagim eso ehengelni olug kakagigim tigefakanig eso sambganigi elim wahe hwatigba eso ehe bigim piske wambugum God nangum wankag. \v 17 Afa ehe enaig esegim eso olug efihlag mo sihinugeg. Afa autunam ne afwambanai el Godum wahigwa fini afa Ju el Godum muhwa fini ehe enag lahlag mo ehengelim sihinugena. \v 18 Afa Krais bigim sambaganigi elim mina piginigbi eba mungo Sungwagni so big Humuan nai yi opukog. \s1 Bigel mungwali kristenba Godna lala nemug \p \v 19 Afa autunam ne enmuna angoluwag el fena afa yawaba mas ne enaig feg mo. Amo, eba ati ne Godna el i ahfegim afa ne Godna luwalig fig. \v 20 Afa nengel eba lala lofug God nem nimblag wahiag afa kagel kanog hwatieg el afa Godna mo fi sihiaule elbi eba lala sumil lofug. Afa Krais Sisas ehe eba lala goseg sumil feg. \v 21 Afa enag lala eba Krais ehe kike wambugu ena lalaba ehe ese wahiagba eso pugu numbinam eso Godna nalig lala gohiba eso Ainiyag enanai yi gafif. \v 22 Afa God nem mingnag el mi agogluig hwatigba eso ne Godna lala feasaig. Afa Godna Sungwag enanai yi saho gofuf. \c 3 \s1 Pol afwambanai elim kwagana \p \v 1 Afa ka Pol ka Sisas Kraisna gafugag wa ka nem afwambanai elim enag lahlag mo sihianugegba eso ka kalabus yi go. \v 2 Kog ateame ne higig God kam lahla fiafagim eso kam enag gafugag faigba nengelim kwaganigim. \v 3 Afa ohuna mo so God esegba eba autunamba meagam saho gofena afa eba God heafa ehe kam ambagwa wagfunagba eso ka enam wesig ginofe wahiana. \v 4 Afa ateamba ne ena mom suwigigbi enag meaganai moba so Krais eseageg enaba mang so ka anwanafeg eba so na gaba anwanafif. \v 5 Afa autunam so fenaba enanamba God mas meaganai moba ambagwa opuguna mo amo eba awai eba yawo Godna Sungwag ehe Godna afsug kanog hwatieg el mi afa Godna mo fi sihiaule el mi kam ambagwa opugunig. \v 6 Afa enag meaganai moba enaig eseg. Afa Godna lahlag mo wa nengel enmuna el mi afa Ju el mi bigim wambugum mungo wahe hwatigba big mungo elig fig afa mang gawig God Ju elim faig eba enmuna elim gaba faig. Afa Sisas Kraisna gafugag wa ehenigi Godna sihi wahiag mo ahfag. \p \v 7 Afa God kam lahlafiah fagim afa heafna kifutig kam isug faig eso ka heafna lahlag mo sihiakag gafugag el pugug. \v 8 Afa ka mungwali Godna elim ahnai skaufenig afa God ehe kam afafenagim afa heafna lahlag mo sihiakag gafugag kam faig. Afa kam og so ma afwambanai elim ena mo fai. Afa ena moba Kraisna mungwali gawigim sihiageg afa bigel mas enam numwehe anwanafi. \v 9 Afa ka enaig gafugag esegba eso mungwali el Godna onigigim numwehe anwanafi eba yuwanaba God mungwali gawig esegim afa heafna onignageg meagam saho gofena afa yawaba ka elim wagfunig. \v 10 Afa autunamba meagam saho gofena afa yawaba siosim esenigbi afa sios Godna ahanaig ahanaig lahlag onigig i afa anwanag i ambagwa opukeminefenigbi og so ma ofwanai el kifutig elni afa nimbasana misog elni enag Godna onigigim anwanafi. \v 11 Afa autunam God ehe ati bigelni Ainiyag Sisas Kraisna enaig esegim onigiwage wahiana. \v 12 Afa yawaba big Kraisim olug oniginig eso Krais ehe bigna minaba fenig God nagum opukegimba afa mas big embefi amo eba bigel ofenaiba luwal awagim asahna. \v 13 Enaig esegba na so ka nem sihinig nofe ne hugunam onigeafafum kinig so ka fag nem kwaganigim afa masa ese nengelni onigig tigefupef. Afa ka enag kinig kahlagba eba ne Godna nof wa lahlag augufef. \s1 Pol Efesus wanaim beteneni \p \v 14 Afa enag mungwali God Humuan so eseagegba ka enam onigigim afa ehem mong kokini kwakanegim ehena unehlagim figifeg. \v 15 Afa ehe mungwali elim heven wanai mi afa bite wanai mi mog fenig. \v 16 Afa Godba lahlag gawig memtog wa puguiag nafeg eso ka enaig beteneg go kog Humuan so ma nem heafna Sungwag nengelni olug yi yuhwafenugeiba so na enam hugunam kifuti yi. \v 17 Afa ne Krais nai yi luwafiba so ma ehe nengelni olug yi gofi afa ka Godum enaig sahnafeg so ma elim membenag nihe nengelni onigig wa hugunam kifuti ofenaiba li bigag bitem kikehlaguhba eso libi kifutig go. \v 18 Afa nengel i afa Godna mungwali el i so na anwanag yuhwafi afa Kraisna membenag nihem so na anwanafi enaba hugunam nalig feagegim gwesim mungwanam pekag, afa kukag afa mungwanam ikaminefeg. \v 19 Afa ka membeg so na Godna membugum anwanafi afa mas big enam mungwali numwehe anwanafig mo. Eso ma God nem heafna nihem memtog wa pugunugeg. \p \v 20 Afa Godna kifutig big nai yi gafugagfego eba mangim so big sahig afa mangim so big onigig enag gafugag Godna gwesim yuhwafeg. \v 21 Eso sios el Sisas Kraisim olug oniginig so ma Godna unehlagim gwesim fingi feagfu. Eba inim. \c 4 \s1 Bigel kristenba Kraisna elig \p \v 1 Ka Pol, ka Ainiyagna gafugag wa ka kalabus yi go. Afa God nem sulufugim eso ne lahlag gafugag fif. Koka nem fukwi wasanaba so na lahlag nihena agfohiafum eso enag gafugag wa ne yuhwafi. \v 2 Afa so na mingnag Kristenim ahnai skaufegonim afa nihem afoahlanam fegon. Afa nofeka ikagna olug kakagiagi el so nem ahanaig fegonig. Afa so na mingnagim membegonim eso kwaganim. \v 3 Afa Godna Sungwag nengelim olug efihlagna auguiagim faig eso nengel mungo onigig nafig. So na enaig esi el mas enag mungo onigigim amtakwalihiagi. \v 4 Afa big ofenaiba mungo elig fig afa Godna Sungwag eba mungo feg afa God bigim awamonigim eso big nisanago mang mungo God bigim esenigim. \v 5 Afa bigelni Ainiyag mungo feg afa olug onigig mungo feg afa bu wa peg mungo feg. \v 6 Afa God eba mungo feg afa ehe mungwali elni awag fegim afa Ainiyag feg. Afa ehe mungwali fenigim eso enanai yi saho gafugafego. \p \v 7 Afa Krais heafna sawieg wa bigim mungwali mungo mungog kifutig isug faig eso big enana gafugafif. \v 8 Afa Godna ginof enaig esog; \q1 Afa mahim ehe sisi gam fukwako fenaba \q1 eso ehe angoluwag elim\f + \fr 4:8 \ft (4:8) Autunam bigel Godna angoluwag el fini eso Krais bigim piske wambugum.\f* filafe aitigim so wankag. \q1 Afa ehe elim gawig isug faig. \rq Sam 68:18\rq* \p \v 9 Afa enag mo enaig esog, “Ehe sisi gam fukwako” enaba mang mahim? Afa enag mo enaig wagfufeg ehe sisi nai wahiagim afa bite wa pe bogim eso gwesim bite kife gam pekag. \v 10 Afa ehe pe bogim afa so enag el piske heven gam fukugum afa gwesim kweagfu kukag eso ehe mungwali gohminefe. \v 11 Afa ehe enaig kifutig elim isug mimagenig eso mingnag elbi kanog hwatieg el fig afa mingnag Godna mo fi sihiaule el fig afa mingnag lahlag mo sihigonug el fig afa mingnag siosna misog el fig afa mingnag wagfuiag el fig. \v 12 Afa ehengel so ma Godna elim kwaganigbi eso ma ehengel Godna gafugagim suialafefi. Eba so Kraisna elig nalig fenam kifutiakif. \v 13 Eso big mungo olug onigignafif afa Godna legim so big anwanafig eba mungwalofufeg. Afa big amunai lofinim afa big gwenaig Krais i mungwalof ahfef. \p \v 14 Eso mas big luwal lofig mo. Afa ahanaig ahanaig mo amtakwalig mas bigim wambinam ofenaiba bufle buskom esim esim wambugofuf afa fufei li figegim petwa faka wambugofuf. Afa mwakwal el eba ahanaig ahanaig mina feagegim elim mwakwalihiagig ogna elim amtakwalig mina wanahu. \v 15 Afa big mas enaigba fi, amo so big elim membegonim afa inim mo sihigonifum eba muhna feskofenam yuhwafeasaif eso big Krais i mungwalofug ahfenam afa ehe bigelni misog fenif. \v 16 Afa mahim big elig ehem ahnai skaufinigbi eso ninga i, mong i, nofug i afa angug i enag elig yi tutufeakagba eso bigag ehem kike wambugu. Afa mahim enag mungo mungog heafgelni gafugag fiahgofiba eso elig muhna fegim afa membug nihe hugna kifutig. \s1 Bigel so big afwambusug yi nai fi \p \v 17 Afa Ainiyagna unehlag wa ka nem kifutig mo faig nofeka afwambanai el lofug agfohiefim. Afa ehengelni onigig mas mog fenig mo. \v 18 Afa ehengel ati etetiagigim afa olug liputie skofeg eso ehengel Godna nofkenagagim wahigwa fenig. Afa ehengelni onigig sikige faskofeg. \v 19 Afa ehengelni onigig mas ahwanif feskofif afa ehe amtakwaligim sifkalinig hefum gwesim mungwali faig afa so ahanaig ahanaig eseagig. \p \v 20 Afa ati ka nem wagfunig enag amtakwalig mina eba mang Kraisna mina mo. \v 21 Afa ka nengelim ehena inim mo wagfunig eso ati ne Sisasna mom higigim pahluhug. \v 22 Afa mahim ne Sisasim olug onigig hwainig agfohiafnaba afa enanaba ne autunai nofkenagag wa agfohiafna. Afa ne ati higig autunai nihe nimbeafgelni autunai nofkenagag wa so go enag nihe nem mwakwale go eba enaho autunai nofkenagagim amtakwalefugu afa so na enam hugufafati. \v 23 Afa nengelni olug i afa onigig i so ma wahigefe mulug nemug pugui. \v 24 Afa so na yawonai nihem fifatinim. Afa enaba God ehe lofug feg eba lahlafegim afsug nemug feg. \p \v 25 Afa big mungwali Kraisna elig fig eso nofeka mwakwal mo sihiagi afa so na mungwali nimbeafgelni hihem inim mo sihigonugifum. \v 26 Afa ne olug kakagig onigig figbi nofeka enam gwese wahia eba masa ne amtakwalig eseagef. Afa masa osu pefiba afa ne gwese enam kehlagufuf. \v 27 Masa ne Satanim mina pigi wahiaf. \v 28 Afa okwef el so enaig nihem wahinim eso heafna ningana lahlag gafugag fiaginim so ma gawig hwainig elim kwagani. \v 29 Nofeka amtakwalig mom sihiagi amo so na lahlag mo sihiage eba so elim kwagani. Afa mo so na sihig enaba elim lahla fenagba eso el ena mo higig. \v 30 Nofeka Godna Sungwagim olug kinig faim. Afa enag Sungwagbi wagfug ati big Godna fig eso autunai wa God bigim wambinam amtakwalig hwainig wa wasanif. \v 31 Afa ne elim amtakwalig onigig nihe afa olug kakageg nihe afa nunimu nihe so na gwesim fati. Nofeka elim hugna wagonuf afa kwasigonam. Afa ahanaig ahanaig amtakwalig onigigim so na hwatiagi. \v 32 Afa nengelni nihe eba so ma sios nilitem afafegonim afa lahlafenugi. Afa Krais enaig esegba eso God bigelni amtakwalig hugufafatinig eso bigel nilitem gwenaig esegon. \c 5 \s1 Sa big afwambusug yi agfohiefim \p \v 1 Afa ati ne Godna luwalig figbi afa ehe nem hugna membenig eso ne gwenaig ehe lofug esi. \v 2 Krais bigim membenigim eso bigim wahanig. Afa enag wahag ofenaiba pris sanda Godum tuhlunigbi eso lahlag emblegusug pugugba eso God enam sifakalenag. Eso nengel gaba gwenaig membug nihe wa agfohiefim. \p \v 3 Afa nengelbi Godna el ne fig eso nofena aga taitufi afa ahanaig ahanaigim membehiagi afa elni gawigim membe gonigigim esi. Afa sohnaig mo masa nem olyi pugunif. \v 4 Afa mingnag mo nofeka enaig esi eba ahwanef mo afa ahnaisihi ahnaisihi mo afa molamp mo. Amo, so na Godum lahlag ogna. \v 5 Afa enam so na numwehe anwanafi aga taitu el i afa ahanaig ahanaig membeagig el i afa elni gawigim membenag el i eba mas Krais nai yi God nai yi bog meg gam ahu saigoi. Afa el hugna gawigim membeageg enaig elbi eba ehe mwakwal godum lotu fenig. \p \v 6 Afa el Godum masig fatinagim afa enaig nihem pahlukuba eso God enaig elim olug kakageni. Masa el mwakwal mona nem kilmwan fegonif. \v 7 Eso ne enaig elim wahigwa fegon. \v 8 Afa autunam ati ne sikifig wa agfofena. Afa mahim ne Ainiyagna el figbi eso ne afwambusug yi agfohie. Afa so na afwambusug elni nihem agfohiefim. \v 9 Afa afwambusug nihe eba ahanaig ahanaig lahlag nihe i afa afsug nihe i afa inim nihe i wambugug. \v 10 So na enam numwehe yisiginim anwanafi mang nihe so God nem og ese. \v 11 Afa so na sikifig nihem wahigwa feni eba mas ahanaig esenam afa fug luwoi. Afa so na enag nihe ambagwa wambui afwambusug yi hwati. \v 12 Afa el ahanaig ahanaig meagam eseagig eba hugunam ahwanifeg eso ka enam sihiagim kusig. \v 13 Afa mahim afwambusug mungwali nihem pugunigbi eso enag numwehe ambagwa agfohie eso amtakwalig elim ahwanufug fig. \v 14 Afa mang so ambagwa agfohie enag gaba ati afwambusug yi agfohie. Eso mingnag mo enaig esog og; \q2 El so na nongi so bihia \q2 afa nimbeafna bitekfe nai so na buihiaiba \q2 so ma Kraisna afwambusug ne nai yi fenai. \p \v 15 Eso ne numwehe nimbeafna gagim onigim. Nofeka etetig el lofei amo, so na lahlag onigina el fe. \v 16 Afa ohunag osuna eba el amtakwalig fig eso nofeka lahlag nihem yiskose. \v 17 Nofeka ne etetig el fi. So na enam numwehe yisiginim anwanafi mang nihe so God nem og ese. \p \v 18 Afa nofeka uflogna bu hugunam ahganam afa moiniaini feagi amo, enaba nem amtakwalig aitig. Afa so na Godna Sungwagim wahinibi so ma nem bo yuhwafenugei. \v 19 So na Kristen elim enaig mo sihigonugi enaba Godna buk wa nai mwanafi afa siosna mwanafi, afa mwanafi Godna Sungwag nem faig. Afa nimbeafna onigig Ainiyag nai yi luwafiba eso mwanafi mo fatini ehena unehlagim fingi figim. \v 20 Afa bigelni Ainiyag Sisas Kraisna unehlag wa so na mungwali ahanaig ahanaigim God Humuanim lahlag ogna. \s1 Ligag angwagna mo \p \v 21 Afa nengel Kraisim oniginim pahluku eso nembeafum mungwali ahnai skaufiagi. \p \v 22 Afa nengel angwafig so na Ainiyagim ahnai skaufenag eso nimbeafna ligagim gwenaig esena. \v 23 Afa ligag heafna angwagim gosenag ofenaiba Krais heafna elim gosinig. Heafna el eba heafna elig eso ehe enag elim piske wambug. \v 24 Afa sios el so Kraisim ahnai skaugfini eso angwafig gaba nimbeafna kwablogim mungwali ahnai skaufena. \p \v 25 Afa nengel kwamblo so na nimbeafna angwag nai yi onigig luwafim ofenaiba Krais sios nai yi onigig luwagim eso siosim wahanig. \v 26 Afa ehe enaig esegba og so ma sios afsug nemug fei. Na so heafna lahlag mo ofenaiba bu lofug enag elim gigiafenig. \v 27 Eso sios Kraisna nof wa lahlag nemug agfofi. Eba mas nehgug ge skofei afa elig hiasafei eba mang feg hwainig afa eba afsug feg afa aseg hwainig. \v 28 Afa so kwamblo heafgelni eligim afafug fiahfag eso ne nimbeafgelni angwafigim gwenaig esegon. Afa kwamblo heafna angwagim hugna membenag eba hefum gaba gwenaig eseg. \v 29 Afa mas aman heafna eligim amtakwal fiahfai amo, eba el heafna eligim fane wahigim afa lahlafiahfag. Afa enaig membug nihe esegba eba mungwalofug Krais siosim gwenaig esenig. \v 30 Afa bigel eba heafna elig fig. \v 31 Afa Godna ginof ena mom enaig esog, “Afa kwamblo heafna awag afagim wahiagim eso heafna angwagim pahluku go afa sambaganigi eba mungo elig ahfeg.” \v 32 Afa enag mo eba mungwanam pekag. Afa ka enag mom enaig onigig feg eba Krais mi sios mi wagfug. \v 33 Afa enag mo nengelim gaba sihinig so ma mungwali kwamblo heafgelni angwafigim hugna membegoni eso hefum membig. Afa so mungwali angwafig heafgelni ligagim ahnai skaufegonig. \c 6 \s1 Awag i afag i afa luwal ehengelni mo \p \v 1 Afa nengel luwal ati ne Ainiyagim onigig so na nimbeafgelni awag nai yi afag nai yi mom higigon eba enaig ne esigbi eba lahlag nihe feg. \v 2 Afa Godna ginof enaig esog, “So na awag mi afag mi ahnai skaufegon.” Afa enag nihe mo eba gof wanai nihe mo mo sihi wahiag mi waheg. \v 3 Afa enag mo sihi wahiag waheg mo enaig esog, eba ne enaig esegba “eso ne mungwali nem lahlag pugufenaf afa eba ne ohuna bite wa numwehe gaf.” \p \v 4 Afa ne awag nofeka luwalna onigigim ahanaig esena eba masa luwalna onigig amtakwalef. Amo, so na luwalim numweh wambfinim Ainiyagna minam wagfugon hufum afa mahim ahana mina ahu ofefiba eso ne piske sulfu wanambugo. \s1 Isug gafugag el nai yi afa misog el nai yi mo \p \v 5 Afa nengel isug gafugag el so na nimbeafgelni bite nai misog elim ahnai skaufenim eso ehengelni mo higinim pahluku. Afa enag gafugagim numwehe oniginim eso ofenaiba ne Kraisim esofini. \v 6 Afa nofeka enaig ese mahim misog el nem nofna nangwagofiba ena mo ne og ehe kam sifkalenai afa mahim nem nangwag hwainig fegba ena mo ne wahiag. Amo, nofeka enaig ese. So na Godum numwehe oniginam afa heafna sawieg wa ese eso Kraisna isug gafugag el ne fi. \v 7 So na numwehe kifutig gafugafinim afa enaig esego kaba mang elim gafugafini mo amo eba awai ka Ainiyagim esenig. \v 8 So na enaig anwanafi ahanaig lahlag gafugag el so esig eba Ainiyag ehem mungwag faif. Afa ehe mungwali elim enaig esenif, misog el mi afa isug gafugag el mi gwenaig esenif. \p \v 9 Afa nengel misog el so na enaig onigig finim afa nimbeafgeli isug gafugag elim gwenaig esegon. Nofeka kifutig mo ehengelim sihin eso ehe embefiagif. Afa ati ne anwanafig nengel nai yi afa isug gafugag el naiyi misog elbi eba heven wa ga. Afa ehe mungwali elim mungo mina kwefihiageg. \s1 Sa big kifutig agfohnam fagule el lofi \p \v 10 Afa ohunag sumi yi mo ka ginofeg. Afa so na Ainiyag i ahgofiba eso ne heafna kigmog wa kifutig goh. \v 11 Afa hagigna gau God nem wambwaig so na aitiaginim eso ne kifutig agfohnam afa Satanna hagig onigigim nem mas pigaupi. \v 12 Afa bigelni enag hagig eba mang bite nai el i big ahanag goh mo. Amo, eba ofwanai nimbasa amtakwalig afa heafgelni misog el i enag big ehengel i ahanag go. Afa yawo eba sikigifegba eso nimbasa bite mi afa of mi nangwagihiagego eso big ehengelim gwenaig esegonug. \v 13 Afa mungwali Godna hagigna gau so na aitiagi. Afa mahim amtakwalig osuna puguiba eso ne kifutig gohnam hagofum. Afa mahim hagig awaieba so na gwese gofum. \p \v 14 Afa so na numwehiaginim kifutig agfohnam eso ini mo nengelni onigig wa gofi ofenaiba let emgug wa kigi wahiag. Afa afsug nihe nem gohnai ofenaiba minailof fati wahiag. \v 15 Afa ne lahlag mo sihiagim numwehiagenam gofum ena ofenaiba mong lofug ne fati go. Afa enag lahlag mo enaig esog God ati bigim wambugba eso big olug efihlag nafig. \v 16 Afa so Godum olug oniginag hugna kehla gofum ofenaiba fagule el mengig kikiseg tof fagu enaba mungwali gigafeg wambugu. Afa Satan suwi fagna nem pifigba eso enanai yi bo heugu fatigim mungweg. \v 17 Afa God nem piske wambug afa so na enag onigig kehla gofum ofenaiba kifutig hat misogim kagfugu. Afa so na Godna mo fag eba ofenaiba naif Godna Sungwag nem faig. \v 18 Afa Godna Sungwagni kifuti yi so na higeg ahanaig ahanaig beten feahufum. Eso numwehe nunofiagefiba masa ne yiskosef. Afa higeg so na mungwali Godna elim beten fegon. \v 19 Afa so na kam gaba beten fini afa mahim ka mo osihifiba so ma God kam mo fainam afa kam kweagfuiba eba ka mas embefe. Afa lahlag mo autunam meagam sahugofena eba ka ambagwa enam sihif. \v 20 Afa God kam heafna lahlag mo sihiagim ningihiagba eso yawo ka kalabus yi go. Eso ne kam betenegonibi ka Godna lahlag mo sihibi so ma ambagwa puguiba eba Godna membug wa ka eseg. \s1 Polna wahiag mo \p \v 21-22 Afa bigelni lahlag nilite Tikikus afa Ainiyagna gafugagim ehe lahlag gafugag el feg. Afa ka ehem nengel nangum ningihiaf so ma bo ehe kana mom nem sihini eso ne anwanafig ka ahanaig gafeg. Afa ehe nengelni olugim kifutigni. \p \v 23 Afa God Humuan i afa Ainiyag Sisas Krais i so ma mungwali kristen nilitem olug efihlag ahfai afa ehengelni olug onigig i afa membug nihe i so ma kifuti. \v 24 Afa mungwali el Ainiyag Sisas Krais nai yi onigig higeg luwafi so ma God ehengelim isug kwagani.