\id GAL - Ama NT [amm] -Papua New Guinea 2009 (DBL 2014) \h Kaloisiya \toc1 Kaloisiya Nokoso Imo Kumotiki Poloyo \toc2 Kaloisiya \toc3 Kal \mt1 Kaloisiya Nokoso Imo Kumotiki Poloyo \ip Polo mo imo kumotiki, Isisoso mulumolo luwai noko nokolaloso, Kaloisiya asiso no si liyaiki no. Toku mo toini asiso posasokaloki, Isiso aino imo, no monoi no mulumolo luwaikino. Paso imo folosai mo noino. Polo totayo utukaikoki mo, imo topoko nokoyo aiyoloka tumokino, ikokino, “Musini imo amiso mani, na pa aluwai manowo. Aluwai somiso mo, ulai moi no moloi si itouniyaimo monoi?” No monoi no mo Polo mo na kumotiki, “Imo topoko nokoni imo noiyo kwaikoiwo. Isiso saso mulumolo luwai mo waliyo.” \c 1 \p \v 1 Yo mo Polo, Kotoni imo lukasikalomano nokota. Nokoyo muwomonowoi muwoi, pa imono taikiyokinoso. Koto noko tiyosu na imono taikiyokino, Isiso Kolaisowoi Apou Siyoliwoiyo, Kolaiso yausai lusikai nokota na. \p \v 2 Woli iyali yani auso no tosi no, koi mo tokumononinukuwo, Kotoso mulumolo luwai noko nokolalo moiso, Kaloisiya asiso no tosi liyainuwo no. \p \v 3 Koto noko tiyo na tofasinuwo, moini Apouwoi Isiso Kolaiso Siyoliwoiyo. Totiyo noinomo mulu tomokiso na tosinuwo. \v 4 Moi kwalomai monoi Kolaiso mo kalo unumokoki, moini molo koiyau monoi na. Asi ni mo koiyau, uowoi nali no, no monoi no fasimokoki. Kotoni mulu mo ainoso na, moini Apouni mulu mo. \v 5 Tani siyolo niya tokaluwaiyalo manokoni, aniyopa poi poi. Motu, nali no. \s1 Kotoni imo itouniyaimo monoi aino imo. \p \v 6 Yo mo tomulumolokomoi, woi. Aliyonikomo nokotaso hani monoi utukaimokinuwo? Somaiso utukaimokinuwo, woi. Kolaisoyo suomoso monoiso fasiya konokinuwo, no monoi no aliyonikomokinuwo. Momaiyosu mo utukaimokinuwo, imo siyaso taluwainuwo, tiyamonuwo, imo itouniyaimowo. \v 7 Imo itouniyaimo muwoi, topoko imo saso. Nokoyo imo tolukasalono, asuwo moi mulumolokalo mano monoi. Kolaisoni imo itouniyaimo louwa topokolimokalono. \v 8 Imo itouniyaimo no lukasikomokinukuwo no, no mo Isiso Kolaiso monoi aino imo na. Imo siya pifoluwaikomonukuwo mo, na puwokaimokomoi, aniyopa poi poi. Kotoni kumoki nokotayo mani, imo siya monoi pifoluwaikoma kononuwo mo, Kolaiso monoi aino imo itouniyaimowo, to mo na puwokai. \v 9 Yasoi imonukuwo, ulai ti monoi na timonukuwo. Imo itouniyaimoso yasoi kwai itouniyaimokinuwo. Nokoyo imo siya monoi ifoluwai komakinuwomo, Kolaiso monoi aino imowo, na uwokai manoimo, aniyopa poi poi. \v 10 Ni timonukuwo mo, ulai yo no nokoso tainiko? Wiyou. Nokoyo molokimomono monoi pa tiyomoiso, Kotoyo waliyo yomu unumono mo waliyo. Yo mo nokoyo molokimomono monoi amai yo mo, Kolaisoni mi no moloi anononi monoi? \s1 Kotoyo Polo muwokai monoi aino imo. \p \v 11 Woli iyali, na pukwaimonowo. Imo itouniyaimo no posasoko wiyononikinukuwo no, no mo nokoyo pa mulumolokokinoso. \v 12 Nokoyo posasoko wiyomonowoi muwoi, pa aiyolomomonokinoso. Isiso Kolaisoyosu na posasoko wiyomonoki. \p \v 13 Yo mo Yuto nokoni moloso toku aluwaiki, moi mo sai, ainonani monoi aino imo yasoi kwaikinuwo. Yo mo Kolaisoso mulumolo luwai noko nokolaloso puwokalo manoki, louwa uwokaikaloki. \v 14 Wiyouwa wiyou, Yuto moloso aluwai itouniyaimoki. Aisamu tomoso noko iyaliso souwaikoki. Aniyopa iyalini moloso aluwai monoi mulu soliyaki na yoki. \p \v 15-16 Aniyopa moloso aluwai manoki mo, ulai Koto mo na wiyomona tumoki, totani awitono mo. Totani muluyosu wiyomona tumoki. Anoini nomoliwoisai muwomonokaiki, suomoso monoiso fasimonoki, na aliyonimonoki. Totani awitono aino imo posasoko monoi aliyonimonoki, noko nokonu nokoso posasoko wiyoti monoi. Ulai yo no nokoso utolukoki? Kotosu mo na aliyonimonoki. \v 17 Yo mo Kotoni imo lukasikalomano nokoso kokanowoi muwoi, Yolusolimo nokonuso mo. Nonani noko iyali mo totawoi mi ano noko, yo mo namolisai. Ulai yo mo kokanowoi muwoi. Alapiya asiso somaiso manoki. Ulai nosai no Tomasoko nokonuso ifou manoki. \p \v 18 Nosai no mo; aisamu tauwoi mo uwai; yo mo Pitaso kiyanoki, Yolusolimo nokonuso. Amoloki mo 15 potanomosiki, tani nuso. \v 19 Kotoni imo lukasikalomano noko siyaiso kokowoi muwoi, Pita noko ti saso, Yamisowoi Siyoli Nokotani auwatono. \v 20 Motu imo na tokumononinukuwo, ifoluwaikomo imo muwoi, motu nali. Koto mo sai. \p \v 21 Ulai nosai no mo; Siliya asiso manoki. Silisiya asiso mani, manoki. \v 22 Ulai Kolaisoso mulumolo luwai noko nokolalo Yutiya asiso no tosi liyai no, toi mo yani amu molo mo sai muwoi. \v 23 Imofa saso pukwaikomosikino, noino, “Uwokaimoko nokota mo Isiso Kolaisoso mulumolo luwai imo na tolukasikalo. Toku mo puwokaimoko manoki, lolaisu mo mulumolo luwai imo itouniyaimo tolukasikalo.” Ainoso kolomoki, imofa mo. \v 24 No monoi no Yutiya noko mo Kotoni siyoloso na kaluwaiyalokino, ya mulu alosi monoi. \c 2 \s1 Polo mo Kotoni imo lukasikalomano noko iyaliwoi tolo tomasiko aino imo. \p \v 1 Nosai no mo; aisamu aisamu 14 mo uwai; Yolusolimo nokonuso ti monoi manoki. Panopaso koti mo manokinoki. Taituso mani, aluwaimokoki. \v 2 Yo mo afonimaiso manowoi muwoi, Kotoni muluyosu na manoki, na posaso wiyomonoki, mano monoi. Nokotalo iyaliwoi imo lukasanoki, mulumolo luwai noko samukuko noko iyaliwoi. Imo itouniyaimo, ya noko nokonu nokoso no posasoko wiyotiki no, nonani imo na wiyotiyanoki. Totaiwoisu imo lukasoki, noko siyaiwoi muwoi. Yo poiniyaikomomonoki, yani mi poi alukimomonoino, mi mo afonimaiso poi ano manoki. \p \v 3 Ulai waliyosu. Taituso mani, Koliko nokota no aluwaimonoki no, to monoi mani, nokotalo iyaliyo iyamoki, “Tofolo, au tuno tokosiyaimo somiso tolo mo waliyo.” \v 4 Au tuno tokosonasiko imo mo noino fiyamosiki. Ifoluwaimoko nokoyo wosu wososo sa tumo liyaiki, asuwo Isiso Kolaisoso mulumolo luwai nokowo. Wosu woso pokukali yoluwaikomomoko manokino. Koi mo Musini ami imoso aluwaiwoi muwoi, na samiyaikiyo sikinoki, no monoi no. Na painimoko manokino, aluwai monoi mo, piyamoki, Isiso Kolaisoso mulumolo luwai noko mani, na aluwaiwumo. Wiyou, kalopulo komiyai, na pototamiyoluwaimoko manokino. \v 5 Ulai imo no kwaikokinoki? Na kulali manokinoki. Kolaiso monoi aino imo itouniyaimo no hani monoi pokolimoko monoi? Moiyo imo motu saino monoi na kulali manokinoki, totaini topoko imo mo. \p \v 6 Nokotalo iyali, mulumolo luwai noko samukuko noko, ulai toi no imowoi? Na iyamoki, “No toposasoko manoni no, waliyosu, koi mo imowoi muwoi.” Aino iyamoki, noko sisiyoli mo. Sisiyoli, o, ulai yo no sai? Kotoyo fofamoso kimokowoi muwoi, totani molo timai mo tomoso na, noko komaso noko moi mo. \v 7 Ulai na sainokino, yani mi mo au tuno tokosonasiko somiso nokoso posasoko wiyoti monoi, imo itouniyaimo mo. Kotoyo na muwomonokaiki. Pita mo Kotoyo muwokaiki, Yuto nokoso imo itouniyaimo posasoko wiyoti monoi. Noinoso na, yo mani, noko nokonu nokoso posasoko wiyoti monoi na. \v 8 Pita mo Kotoni amiyo imo lukasikalo manoki, au tuno tokosonasiko nokoso. Yo mani, nonani amiyosu na lukasikaloki, noko nokonu nokoso. \v 9 Nokotalo iyali no mo, mulumolo luwai noko samukuko noko iyali, Yamisowoi Pitawoi Iyonowoi, toi mo hamimonokino, iyamoki, “Kotoyo na tofasi manoni.” Aino iyamoki, Panopaso kotiso asisimokokino, hamimokokino. Na imokokaiki, “Noko nokonu nokoso pa posasoko wiyolukalowo. Koi mo Yuto nokoso posasoko wiyolukoikimo.” \v 10 Siya monoisu imokokino, hani hani somiso noko monoi fasiko monoi. No mo waliyo, yo mo mulu siyoliso na tiyo. \s1 Pitaso alukimo aino imo. \p \v 11 Nosai no mo; Pita Anotiyoko nokonuso tumoki mo, yo mo totani molo timai na imoki, “Ni tiyoni no, no mo kwaimo muwoi, koiyau na.” \v 12 Ulai afonimaiso? Afonimaiso muwoi, Pita mo lolaloso tumoki mo, noko nokonu nokowoi pono fasiko manoki. \p Nosai no mo; Yuto nokoyo tiki. Yamisoni ausai tiki. Ulai Pita mo kokolomoki, yomuki, “Yo mo au imo tokulali. Noko nokonu nokowoi tono fasiko. Uo imo poi imonoino, au tuno tokosonasiko nokoyo.” Aino yomuki, na kokolomoki, noko nokonu nokoso utukaikaloki. \p \v 13 Yuto noko komaso nokoyo tomososo yalokino. Topoko imoso aluwaikino. Wiyouwa wiyou, Panopaso mani, na aluwaikoki, topoko imo na kwaiki. \v 14 Motu imo itouniyaimoso pa aluwaikinoso. \p Nosai no mo; yo mo Pitaso na imoki, “Nono mo Yuto nokota.” Siyokutono iyali komaso nokoni molo timai na imoki, “Nono mo Yuto nokota, ulai Yuto nokoni moloso pa taluwainiso. Noko nokonu nokoni moloso na taluwaini. Ulai noko nokonu nokoso no hani monoi totamiyoluwaikoni, Yuto nokoni moloso aluwai monoi no?” \s1 Isisoso mulumolo luwai monoi mulu ititouni si aino imo. \p \v 15 Moi mo noko nokonu noko kopokoiyau muwoi, Yuta Yuto noko nali. \v 16 Moi mo sai, Musini ami imoyo no mulu no moloi ititounikomomokokai monoi? Noko mo Isiso Kolaisoso mulumolo luwaiyakimo, Koto mo molo koiyau monoi imo mo futo. \p Musini imoso aluwai mo, imo mo futo muwoi, amai. No monoi no moi mani, nonani imoso pa totanomokoniso, Isiso Kolaiso saso na tomulumolo luwaikoni. Mulu ititounikomomokokai monoi tiyokoni, no monoi no Kolaisoso tomulumolo luwaikoni. \v 17 Kolaisoyo mulu ititounikomomokokai monoi tiyokoni. Ulai molo koiyauso aluwaiyakikonimo, no monoi no no moloi? Kolaiso mo waliyo poi yomoi. Wiyouwa wiyou, waliyo pa yomoiso. \p \v 18 Musini ami imoso aluwai monoi, ulai yo no mulu itouniyaimomonokai? Yo mo nonani imo yasoi na kulaliki. Ulai ti monoi pukwai mo, ima imoso pokulali. \v 19 Yo mo Musini imo mo sai, no monoi no yo mo sai, yo mo aluwai monoi sosoli. Mulu no moloi itouniyaimomonokai monoi? Kotososo aluwai mo waliyo. \v 20 Kolaiso mo a mokimai ukou ukou nikomokino mo, mulu koiyau na afoliwaimonoki. Yo mo yani mulu koiyauso pa taluwaiso, Kolaisoni muluso na taluwaimoi. Asimai totolo, ulai Kotoni awitonoso tomulumolo luwai, mulu unumono nokotaso. Asa kwalomai monoi kaloki, na tomulumolo luwai, yo mo. \v 21 Kotoyo suomoso monoiso tofasimono, namoliyo moloi alosimo monoi? Musini ami imoso aluwai monoi, mulu no moloi itouniyaimomonokai monoi? Musini imoso aluwai monoi Kotoyo imo futo piyomu mo, Kolaiso mo afonimaiso pokalo. \c 3 \s1 Imo futo aino imo. \p \v 1 Kaloisiya noko, yani imo na pukwaimonowo. Ulai moi no muluwoi? Mulumoloko mulu no noiyo uwokaikomokinuwo? Yo mo moini molo timaiso ima imo na lukasiyoluwaiya tumokinukuwo, Isiso Kolaiso tukolo monoi aino imo, a mokimai ukou ukou nikomokino mo. \v 2 Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokota no moloi anokinuwo? Musini ami imoso aluwaisai, o, yani imoso waliyo mulumolokosai. Yo mo ninani imo saso na tutolukomonukuwo. Na piyamowo. \v 3 Ulai moi no muluwoi? Lolalosomai mo Kotoso aluwaikinuwo, totani Mulu Itouniyaimo Nokotani amiyo. Lolai no moloi? A, momaini amiyo louwa taluwainuwo? \v 4 No uwokinuwo mo, afonimaiso poi uwokomokinuwo. Motu poimo. \v 5 Kotoyo tani Mulu Itouniyaimo Nokota moiso moloi anonikinuwo? Mulu ifolaluwawoi mi no momaini molo timai no moloi tanomoi? Musini ami imoso aluwaisai, o, yani imoso kwaisai. \p \v 6 Apolofamo monoi na pomulumolokowo. Kotoni puko imoyo tiyomuko unu, noino, \q1 “Kotoso waliyo na mulumolo luwaiki. Koto mo nonani muluso kwaiki mo, na yomu unuki, “Yo mo imo mo futo. Tani mulu na titouniyaimokai.” \m \v 7 No monoi no na posainowo, Kotoso mulumolo luwai noko mo Apolofamoni alisai nali. \v 8 Kotoni puko imoyo namolisai fiyamosoko monoi na yomukoki, noko nokonu nokoni mulu ititounikai monoi. No monoi no Koto mo imo itouniyaimo posasoko wiyononiki, Apolofamoso, noino, \q1 “Na noinomo asi asi komaso noko nokolalo yo mo na fasikoimo.” \m \v 9 No monoi no mo, noko mo mulumolo luwaiyakinomo, Koto mo na fasikoimo, mulumolo luwai nokota Apolofamoso no fasiki no, noinoso na. \p \v 10 Kotoni puko imoyo tiyomuko, \q1 “Noko mo Musini ami imo komaso aluwai itouniyaimo mano somiso mo, na uwokaiyoimo.” \m Aino tiyomuko. Ulai moloi aluwai itouniyaimo monoi, noko no? Musini imoso aluwai nokota mo yomakimo, Koto mo imo mo futowo, na uwokaiyoimo. Ulai afonimaiso? Aluwai itouniyaimo mo sosoli. \v 11 No monoi no posainowo, Musini imoso aluwai mo, Kotoni molo timai mo futo muwoi, amai. Kotoni puko imoyo na tiyomuko, noino, \q1 “Noko nokolalo, mulu no ititounikaiki no, toi mo na tomulumolo luwai manono, no monoi no aniyopa poi poi si itouniyaimo manoimo.” \p \v 12 Isiso Kolaisoso mulumolo luwai molo mo siya. Musini ami imoso aluwai mo siya. Fofamo. Musini imoyo tiyomuko, noino, \q1 “Noko mo ami imoso aluwaiyalo manakimo, na yousi itouniyaimoimo.” \m Aino tiyomuko. \v 13 Ulai moloi aluwai monoi? Musini ami imoso louwa aluwai mo, na uwokai. Ulai Kolaiso mo ifou kolisomoka konoki, afonimaiso muwoi, moi kwalomai monoi, na uwokaikino, nokoyo. Ainonani monoi tiyomuko, Kotoni puko imoyo, noino, \q1 “Noko mo a mokiso akaiya yono mo, na uwokai.” \m Kotoni puko imoyo aino na tiyomuko. \v 14 No monoi no mo Kolaiso mo amukonoki, noko nokonu nokoso moiyo fasiko monoi, Apolofamoso toku no imokaiki no. Isiso Kolaisowoi si tomasimo monoi, no monoi no. Mulumolo luwaiyakikonimo, Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokota amokoimo, toku no yomukaiki no. \s1 Apolofamoso imokai imowoi Musini ami imowoi, nonani imo ti monoi aino imo. \p \v 15 Woli iyali, moini molo mo noino. Noko tiyo imo tolukasokaino mo, tauwolo ukuwanono mo, nonani imo no moloi kulali monoi? Kotoni imo mo noinoso na, moloi kulali monoi? \v 16 Koto mo Apolofamoso pimokaimosiki. Totani alisaitonoso mani, imokaiki. Puko imoyo pa tiyomukoso, alisaitono iyaliso iko monoi. Noko pounuso muwoi, siyasoso. No monoi no tiyomuko, totani alisaitono imokaiki, noko siyasoso. Kolaiso monoi nali no tiyomuko. \p \v 17 Imo ni timonukuwo mo, imo folosai mo noino. Toku mo Koto mo Apolofamoso imokaiki, na auwolo unukaiki. Nosai no mo; makolomaisai, aisamu aisamu mo uwai, 430 aisamu mo uwai; nosai no mo imo ami posasoko wiyolumoki, Musiso. Ulai namolisai imoyo no totawoi imoso no moloi alukimo monoi? Amai na toi. \v 18 Noko mo Musini ami imoso aluwai mo, pa yousi itouniyaimoso. Apolofamoso imokaiki, yousi itouniyaimo monoi. Fasimoko nokota Koto mo Apolofamoso imokaiki, yousi itouniyaimo monoi. No monoi no mo moi mani, na si itouniyaimo monoi, totani imoyo mo. \p \v 19 Imo no mo, Musiso no posasoko wiyolumoki no, ulai moloi monoi posasokoki? Molo koiyau wiyoti monoi nali, imo kulali noko nokolaloso. Wiyotiyalo wiyotiyalo wiyotiyalo ainoso Apolofamoni alisaitono na amukonoki, Kotoyo toku no imokaiki no. Ami imo no mo, Musiso no akononiki no, no mo Koto mo tani kumoki nokoso iko taikiyoki, Musiso akononi monoi. Nosai no mo nonani mulumai tolokaino nokota mo noko nokolaloso posasoko wiyolukaloki, Kotowoi noko nokolalowoi wolimikuwano si monoi. \v 20 Ulai Apolofamoso imokaimai Koto totayosu mo Apolofamoso imo na lukaso nikaiki. Noko siyayo mulumai tolokainowoi muwoi. Toti mo imo lukasikuwanokino. \s1 Musini imoyo Kolaiso wiyomoko aino imo. \p \v 21 No monoi no no moloi? Musini imo amiyo toku imoso poi talukimo, Kotoyo Apolofamoso no imokaiki no. Wiyouwa wiyou, pa talukimomoiso. Mulu ititouniwoi si imo Musiso poposasoko wiyononi mo, Koto mo piyomu, molo koiyau monoi imo mo futowo. \v 22 Kotoni puko imoyo tiyomuko, “Noko no molo itouniyaimoso no moloi aluwai monoi? Asi asi noko komaso noko mo molo koiyauso na taluwai manono.” Ulai Apolofamoso imokaiki, mulumolo luwai foli monoi. No monoi no Isiso Kolaisoso mulumolo luwaiyakikonimo, na si itouniyaimo monoi. \v 23 Kolaiso tumo somisomai, moi mo kalopulo noko komiyai, Musini ami imo wosuwoimai sikikoni. Ulai moloi aluwai itouniyaimo monoi? Kalopulo nuso komiyai si manokinoki, ainoso Kolaiso fiyamosiya konoki, lolaloso mulumolo luwaikikoni. \v 24 No monoi no mo Musini ami imo wosuwoimai posikikoni, Kolaisoso wiyomoko monoi. No monoi no mulumolo luwaiyakikonimo, Koto mo imo mo futo, mulu ititounikaimokoimo. \v 25 Lolai mo Musini imo wosuwoimai pa tosikoniso. Kolaiso mo yasoi amukonoki, totaso na tomulumolo luwaikoni. \s1 Kotoni alalo aino imo. \p \v 26 Moi komaso mo Kotoni alalo. Ulai afonimaiso? Isiso Kolaisoso tomulumolo luwainuwo. \v 27 Iwoso uluwakomokinuwo mo, nomai no mo Kolaisoso muwokomokinuwo, totawoi si monoi na topuwotolo sinuwo. \v 28 Isiso Kolaisowoi tosi tomasimonuwo mo, na tosi tomasikuwanonuwo. Yuto nokowoi Koliko nokowoi tosi tomasikuwanono. Nokoni mi foloko mi ano nokowoi nonani mi samiyaikiyo nokowoi tosi tomasikuwanono. Nokowoi nokolalowoi tosi tomasikuwanono. \v 29 Moi mo Kolaisoni noko nokolalo mo, moi mo Apolofamoni alisai nali no. Kotoni aumaiso na si itouniyaimoinuwomo. Apolofamoso no imokaiki no, noinoso na soinuwomo. \c 4 \s1 Imo siya mo amai, Kotoni alalo monoi aino imo. \p \v 1 Siyokawi imo na timonukuwo. Alu mo apitono kwalomai monoi na toloimo. Siyolimaiso apitononi asi utai anoimo. Alumai mo mi anononi nokota komiyai. \v 2 Nouwotono iyalini nasu wosuwoimai na totolo, ainoso hani asi utai tano, apitonoyo toku no yomu unukaiki no. \p \v 3 Moi mani, noinoso na. Isiso Kolaisoso mulumolo luwai somisomai, moi mo nonani alu komiyai. Apouni mulu mo moi mo sai muwoi, asini moloso paluwai manokikoni. \v 4 Ulai Koto mo mulu yoki mo, totani awitono na imo taikiyoki. Alufa na, noniya noniyo kiki, Yuto nukonuyo. Musini ami imo wosuwoimai simai na kiki. \v 5 Na imo taikiyoki, Musini imo wosuwoimai si noko ifou koliso monoi. No mo afonimaiso muwoi, suo mo awitono kalo ukuki. No monoi no mo, moi mani, ifou na kolisomokoki, alalo imo kolalimoko monoi. \v 6 Moi mo Kotoni alalo nali, no monoi no awitononi Mulu Itouniyaimo Nokotaso imo taikiyoki, moini mulu poiso lotalo monoi. Na totolokaino, ta noinomo tiyamokoni, “Apou, yani Apou.” \v 7 Moi mo mi anononi noko saso muwoi. Moi mo Kotoni alalo nali no. No monoi no Kotoni aumai na si itouniyaimoinuwomo. \s1 Kaloisiya noko monoi mulu kalo uku aino imo. \p \v 8 Toku, Koto monoi sai somisomai, nomai no mo asuwo asuwo koto iyaliso paluwaiko manokinuwo. \v 9 Ulai lolai mo moi mo sai, o, Kotoyo moi monoi mo sai. Ulai hani monoi ifou talosikalonuwo? Ulai toi no ami amiwoi? Afonimai hani hani nali no. Asini moloso aluwai monoi no hani monoi tiyonuwo? \v 10 Ulo, amu, hani hani popo tomuwokokaimosinuwo, tiyamonuwo, ainoso Koto mo imo mo futowo. \v 11 Yo mo topoiniyaikomomono, mi afonimaiso poi anononikinukuwo. \p \v 12 Woli iyali, yo mo tikikomo itouniyaimonukuwo, yo komiyai na pa siwo. Toku yo mani, moi komiyai toloki. Musini ami imo monoi samiyaikiyo monoi timonukuwo. Woli iyali, toku moi mo pa uwomonokinuwoso. \v 13 Moi mo sai, moini au mo totawoi tumomai yo mo aiwoi na, no monoi no tumoki. Tolomai imo itouniyaimo na posasoko wiyononikinukuwo. \v 14 Ulai aimai kiya tumokinukuwo mo, moi mo pa alisiyolimonokinuwoso, namoliyo pa alosimomonokinuwoso. Na imonokinuwo, “Waliyo na potumo.” Yo no molokimomonokinuwo no, ainoso Kotoni kumoki nokota mani, na pomolokimonuwo. Yo no molokimomonokinuwo no, ainoso Isiso Kolaiso totasu mani, na pomolokimonuwo. \v 15 Wiyouwa wiyou, siyoliso molokikinuwo. Hani monoi pa tomolokinuwoso, lolai no? Toku mo folo. Yo mo sai, sai posinuwo mo, moini molo ti posoliyokomononuwo, fasimono monoi. \v 16 Lolai no moloi? Imo motu saso timonukuwo. No monoi no poi tiyamonuwo, Polo mo uo nokotawo. \p \v 17 Aiyolokomo noko kopokoiyau mo tainikomo ifoluwaikomo manonuwo, asuwo totaini molo koiyauso aluwaiko monoi. Mulu siyoliso tiyono, asuwo totaisoso aluwaiko monoi. Moi mo yowoi asisimono mo wiyou tiyamo. \v 18 Moiso mulu siyoli yo unu mo waliyo, mulu itouniyaimo yo unu mo. Yo mo mulu siyoli tiyo unu manonukuwo. Tolo tomasikomomai saso muwoi. Saiso saiso mo waliyo. \p \v 19 Woli iyali, moi mo yani alalo komiyai. Alufa siso komiyai siyoliso na tuwomono. Mulu tokalomonomoi, ainoso hani Kolaiso komiyai soinuwomo, mulu ititouni saso. \v 20 Yo mo moi mulu siyoli. Moiwoi tolo tomasikomo mulu mo siyoli. Potolo tomasikomonukuwo mo, pikikomo itouniyaimonukuwo. Na tomulumoloko unu manonukuwo. \s1 Hoikawoi Salawoi toti monoi aino imo. \p \v 21 Musini imo wosuwoimai si monoi mulu no tiyonuwo no, moi mo imo folosai mo sai poimo, sosoli poimo. Na piyamowo. \v 22 Na pukwaiwo. Kotoni puko imoyo tiyomuko, Apolofamoni awitono noko ti monoi. Mi anononi nukonu mo awitono kiki. Toku siyoi mo awitono siya kiki. \v 23 Mi anononi nukonuyo no kiki no, toso kiki mo, nokolaloyo alaloso no tokoko manono no, noinoso na. Toku siyoiyo no kiki no, toso mo afonimaiso kiwoi muwoi, Kotoyo Apolofamoso na imokaiki, awitono ki monoi, no monoi no mo na kiki. \p \v 24 Imo no mo, nokolalo ti monoi aino imo, nonani imo folosai mo noino. Koto mo noko ti monoi auwolo ukuki, siyasonuso. Siya mo Musi, Sainai yumaiso no auwolo unuki no. Imo posasoko wiyolumoki. Nonani imoso aluwai noko mo samiyaikiyowoi muwoi, Hoikani awitono komiyai mi tofolokokai. \v 25 Hoika imo folosai mo Sainai yu, Alapiya asimai no toi no. Yolusolimo nokonumai si noko mo Hoikani awitono komiyai na. Ulai afonimaiso? Sainai yumaiso posasoko imoso louwa taluwaino. Wiyou, mi tofolokokai, aluwai monoi louwa. \v 26 Moisu, Isiso Kolaisoso mulumolo luwai noko, moini asi kiyo mo puwomai nali. Nonani asi mani, Yolusolimo tokaluwaikoni. Na samiyaikiya yo monoi, Salani awitono komiyai. Moi mani, anoi imo tokaluwaisokoni. \v 27 No monoi no mo, Kotoni puko imoyo tiyomuko, noino, \q1 “Anapo nukonu nono mo na pomolokiyalo. Alalo koko somiso nukonu nonoso timonoki, na pomoloki. Alufa siso iyanoko uwo somiso nukonu nono mo siyoliso na piyomalou, moloki monoi. Noko kwami nukonu mo alalo mo pounu muwoi. Anapo nukonu nonosu mo alalo mo pounu.” \m Aino na tiyomuko. \v 28 Woli iyali, moi mo Salani awitono Isako komiyai. Koto mo Apolofamoso imokaiki mo, Isako ki monoi, noinoso moi mani, yomu unukinuwo, totani alalo si monoi. \v 29 Apolofamo tolomai totani muluyoso tumo aluyo alu siyaso na pokoiyaumo manoki, Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotani amiyo tumo aluso mo. Lolai mani, noinoso na. Musini ami imoso aluwai nokoyo na tuwomokono, Isiso Kolaisoso mulumolo luwai noko moiso. \v 30 Ulai Kotoni puko imoyo ainonani monoi no moloi tiyomuko, woi? Noino nali, \q1 “Mi anononi nukonu na pamiyaikiyoso taikiyo. Atinowoi awitonowoi na pamiyaikiyoko taikiyo. Mi anononi nukonuni awitono mo apitono kwalomai monoi pa tolo manoiso. Toku siyoini awitono mo apitono kwalomai monoi na tolo manoimo.” \m Aino tiyomuko, Kotoni puko imoyo mo. \v 31 Woli iyali, moi mo mi anononi nukonuni awitono komiyai muwoi, moi mo toku siyoini awitono komiyai nali no. \c 5 \s1 Samiyaikiyo si aino imo. \p \v 1 Samiyaikiyo si monoi Kolaiso mo kiyomoko taikiyoki. Musini ami imo wosuwoimai pa tosinuwoso. Ti monoi noiyo aluwaiyoiwo. Mulu ami amiso na pa si manowo. \p \v 2 Yani imo na pukwaimono itouniyaimowo. Polo asa na timonukuwo. Au tuno tokosonasi komakinuwomo, Kolaiso no moloi fasikomo monoi? Pa fasikomoinuwoso. Ulai afonimaiso? Tiyamonuwo, au tuno tokosonasikomomoko foli monoi Koto mo imo mo futowo. \v 3 Imo ami ti monoi na timonukuwo. Au tuno tokosiyaimo nokota mo Musini ami imo komaso aluwaiyumo. Siyai saso muwoi, komaso na aluwaiyumo. \v 4 Musini ami imoso aluwai nokota yomakimo, Koto mo imo futowo, to mo molomai usukuna konoimo. Koto mo suomoso monoiso pa fasiyoiso. Musini imoso aluwai nokota mo yomakimo, Kotoyo mulu itouniyaimomono kaiwo, Kolaiso no moloi fasi monoi, nonani nokotaso no? \v 5 Kokaisu mo Isiso Kolaisoso tomulumolo luwainoki. Kotoso tofoumo manonoki, mulu ititounimokokai monoi. Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotani amiyo na tofoumo sinoki. \v 6 Isiso Kolaisoso mulumolo luwaiyakikonimo, au tuno tokosonasikomomoko mo siyoli hani muwoi. Tokosonasikomomoko mo waliyo. Wiyou mani, waliyosu. Isiso Kolaisoso mulumolo luwaiyakikonimo, moi mo waliyo, noko nokolaloso mulu uku monoi. \p \v 7 Molo itouniyaimoso aluwaikinuwo. Aluwaikinuwo mo, noiyo alukikomokinuwo, Kotoni motu imoso kwai monoi? \v 8 Kotoyo muwoi. To mo ainikomo ifoluwaikomo nokota muwoi. Motu imoso aluwai monoi aliyonikomokinuwo. \v 9 Tomuyo toliyai mo, koloni somu mo na uwokai, itolowoi na. Noinoso aiyolokomo nokota koiyauyo na tuwokaikomo manonuwo. Wiyouwa wiyou, tomu itolo komiyai. \v 10 Ulai yo mo mulu tiwoi muwoi, yo mo sai, yowoi mulu tomoso iyamoinuwomo. Siyoli Nokotawoi tosi tomasimokoni, no monoi no. \p Aiyolokomo nokota koiyau no mo, yo mo tani amu molo mo sai muwoi, to mo Kotoyo na uwoyoimo. Ainikomo ifoluwaikomo foli monoi na uwoyoimo. \v 11 Woli iyali, au tuno tokosonasikomo monoi imo amai polukasikomonukuwo mo, uo nokoyo pa puwomononoso. Isiso Siyoli aino imo na tolukasikomo manonukuwo, a mokimai no ukou ukou nikomokino no. No monoi no namoliyo talosimomonono. \p \v 12 Ainikomo ifoluwaikomo noko no mo, ya tiyomu, komaso tokoso foliyafoumo mo waliyo. \p \v 13 Woli iyali, Koto mo samiyaikiyo monoi aliyonikomokinuwo. Musini imo amiso pa taluwainuwoso, na tosamiyaikiyo sinuwo. Ulai momaini mulu kopokoiyauso noiyo aluwaikoiwo. Mulu na pukuwanowo, na pa fasikuwano manowo. \v 14 Musini imo komaso imo folosai mo imo sopo muwoi, foku noinoso na, “Nona amu mulu no tiyo manoni no, noko nokolalo monoi mani, noinoso na pa mulu ukumoi.” \p \v 15 Aku koloni komiyai, moi mo, na totukuwolikuwano manonuwo. Atiyaiso, wonikaluso aiko uwokaikuwanoinuwo. \s1 Mulu koiyauwoi mulu itouniyaimowoi aino imo. \p \v 16 Ulai ya na timonukuwo, Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotaso na pa aluwai manowo. No monoi no momaini mulu kopokoiyauso pa taluwaiko manonuwoso. \p \v 17 Momaini mulu kopokoiyau mulu mo siya. Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotani mulu mo siya. Tomoso muwoi, fofamo nali. Uo tukoluwano nokota ti komiyai. Hani yo monoi mulu yakikonimo, noini muluso poi aluwai monoi. \v 18 Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotayo kolilomaniyakinuwomo, Musini ami imo wosuwoimai pa soinuwoso. \p \v 19 Mulu kopokoiyau mulu monoi noko mo sai. Noino na tofiyamosokalomoi, uloliyo, mulu toliki toliki, mulu uku mulu kopokoiyau, \v 20 asuwo asuwo koto iyaliso ikiko, wau folotoni, uo mulu atolokomo ukuwano, uo imo, foluwalikuwano, mulu atoloko, kiyoluwaikuwano, ainikuwano ifoluwaikuwano, asisikuwano somiso, \v 21 foluwali yoluwaikuwano, kwalu kwalu iwo siko, kwalu kwalukalo. Hani hani mo mulu kopokoiyausai tofiyamosokalomoi. Toku yasoi imokinukuwo. Ulai ti monoi na timonukuwo. Atiyaiso, nonani mulu kopokoiyauso aluwaikakinuwomo, moi mo Kotoni aumai si itouniyaimowoi muwoi, pa samukukomoinuwoso. \p \v 22 Noko mo Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotaso aluwaiyakimo, tani mulu mo itouniyaimo, a wamo itouniyaimo komiyai. Tani mulusai mo noino tofiyamosokalomoi, noko nokolalo mulu uku, moloki, mulu tomoki mulu. To mo uo imo somaiso lukaso nokota muwoi, noko nokolalo na tofasikomoi. Noko itouniyaimo, aluwai itouniyaimo muluwoi. \v 23 Totani muluso aluwaiwoi muwoi, imo koufaso tolukasomoi. Mulu itouniyaimoso ainoso aluwaiyakikonimo, Musini imo ami kulali foli monoi moloi imoko monoi? \v 24 Isiso Kolaisoni noko nokolalo momaini mulu kopokoiyau mo yasoi na saloso uwomokoki, a mokiso no ukou ukou nikomokino no. \p \v 25-26 Noiyo kukamokokaiyaloiwo. Noiyo alisiyolikuwanoiwo. Noiyo foluwali yoluwaikuwanoiwo. Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotayo mulu ititouni na nimokaloki. No monoi no totaso niya taluwai itouniyaimokoni. \c 6 \s1 Noko fasiko aino imo. \p \v 1 Woli iyali, mulumolo luwai nokotayo molo itouniyaimoso utukaimakimo, na pa fasiwo. Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotawoi si noko moiso na timonukuwo, na pa fasiwo. Imo koufaso na pa imowo. Ulai atiyaiso, wonikaluso moi mani, aiko uwo kiyoinuwo. \v 2 Mulu kolikalimai na pofasikuwanowo. Fasikuwanakinuwomo, Kolaisoni imo amiso aluwai itouniyaimoinuwomo. \v 3 Noko mo yomu mo, noko siyoli tolowo, tota amu topoko. Afonimai nokota nali. \v 4-5 Noko siya monoi hani monoi yomu monoi, “Kwaimo muwoi, koiyau.” No mo tani hani na. Totayosu mo tiyomoi mo, na mulumoloko kiyumo, koiyau poimo, waliyo poimo. Itouniyaimo mo, na molokiyumo. \p \v 6 Noko mo Kotoni imo aiyolokoma tumakinuwomo, suo foli monoi na pa fasiwo. \p \v 7 Momai amu noiyo ifoluwaikuwanoiwo, Kotoso no moloi aini ifoluwai monoi? Nokoyo aliyoli ali kopokoiyau ikaiyakimo, ititouniso no moloi auwonoulu monoi? \v 8 Noinoso na, noko mo totani mulu koiyauso aluwai mo, na uwokai, molo koiyau foli monoi. Noko mo Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotaso aluwaiyakimo, nonani nokotani amiyo na yousi itouniyaimoimo, aniyopa poi poi. \p \v 9 Hani monoi ulosukomomoko monoi? Molo itouniyaimoso niya taluwai manokoni. Kotoyo yomukaiyakimo, suo mo na ano monoi. Ulosukomomoko somiso mo, na ano monoi. \v 10 No monoi no mo mulumolo luwai nokoso niya tofasiko manokoni, Kotoni noko koliso. Molo yapoli mo, noko nokolalo komaso mani, niya tofasikokoni. \s1 Imo topimo. \p \v 11 Yani ku sisiyoliso na pokokowo. Asani nainoyo na tokumononinukuwo, imo topimo imo mo. \v 12 Ainikomo ifoluwaikomo noko, ulai toi no afonimaiso tainikomo manonuwo? Afonimaiso muwoi, au tuno tokosonasikomo monoi tainikomo manonuwo, asuwo Yuto nokoyo iyamoimo, aiyoloko noko ititouniwo. Motu na, Yuto noko monoi tokokoloko, tiyamo, “Wonikaluso Kolaiso aino imo aiyoloko foli monoi aiko uwomokoino, a mokimai tukolo aino imo aiyoloko foli monoi.” \v 13 Noko no mo, au tuno yasoi tokosonasikokai, ulai toi no Musini imo komaso taluwaino? Aluwaiwoi muwoi, au tuno tokosonasikomo monoisu tiyono, asuwo totai amu kisosomikuwanoinomo, aiyoloko noko ititouniwo. \v 14 Moini Isiso Kolaiso Siyoli monoisu molokimo mo waliyo. Yo mo kalo unumono monoi molokimo mulu na tiyomoi. A mokimai ukou ukou nikomokino mo, asini mulu koiyau na afoliwaimonoki. Asi noko nokolalo mani, namoliyo na talosimomonokaino. \p \v 15 Isiso Kolaisoso mulumolo luwaiyakikonimo, au tuno tokosonasikomomoko mo siyoli hani muwoi. Tokosonasikomomoko mo waliyo. Wiyou mani, waliyo. Mulu ititouniwoi si mo waliyo. \v 16 Nonani imoso aluwaiyakinuwomo, mulu tomokiso na soinuwomo. Koto mo mulu mo yau, suomoso monoiso na fasikomoinuwomo. Kotoni noko nokolalo komaso mani, noinoso na, Isolilo noko nokolalo mo. \p \v 17 No monoi no mo, uo imo noiyo imonoiwo. Yo mo Isiso Kolaisoni mi ano nokota. Nonani foli monoi nokoyo puwomonomosikino. Uluo tounu mo yapoli. \p \v 18 Woli iyali, moini Isiso Kolaiso Siyoliyo na tofasinuwo. Motu nali no.