\id EPH - Ama NT [amm] -Papua New Guinea 2009 (DBL 2014) \h Ifiso \toc1 Ifiso Nokoso Imo Kumotiki Poloyo \toc2 Ifiso \toc3 If \mt1 Ifiso Nokoso Imo Kumotiki Poloyo \ip Polo mo kalopulo numai toloki mo, to mo Ifiso nokonu nokoso kumoti taikiyoki. Kumoki mo; Tikikaso anoni taikiyoki, atiyano monoi. Polo mo Isiso aino imo mo timai mo toku yasoi aiyoloko toloki. Ainonani monoi mo Mi 18:18-21woi Mi 19:1-41woi tiyomuko. Imo folosai mo noino, Isisoso mulumolo luwai noko komaso noko mo mulu tomoso na suomo. Ulai afonimaiso? Isiso Kolaisowoi tosi tomasimokoni, no monoi no. Imo siya mo noko koli monoi, uwoko ititouni monoi. Imo topimo mo siyokawi imo uo tukoluwano noko monoi. \c 1 \p \v 1 Yo mo Polo, Isiso Kolaisoni imo lukasikalomano nokota. Kotoyosu yomu unumonokaiki, totani imo lukasikalomano monoi. Yo mo tokumononinukuwo, Kotoni noko nokolalo moiso, Ifiso nokonuso no tosinuwo no. Isiso Kolaisoso taluwai itouniyaimo manonuwo. \p \v 2 Koto noko tiyo na tofasinuwo, moini Apouwoi Isiso Kolaiso Siyoliwoiyo. Totiyo noinomo mulu tomokiso na tosinuwo. \s1 Kumokini ami aino imo, Kotoyo tonimokomoi mo. \p \v 3 Moi mo Kotoni siyoloso niya tokaluwaiyaloukoni. To mo Koto na, moini Isiso Kolaiso Siyolini Apitono. Kolaisowoi tosi tomasimokoni, no monoi no Koto mo kumokini ami komaso tonimokomoi, momaini mulu fasikomomoko monoi. \v 4 Kumoki asi asi fonanikomowoi muwoi, nomai no mo na muwokomomokokaiki. Moloi muwokomomokokai, woi? Kotoyo yomukaiki, “Isiso Kolaisowoi si tomasimoinomo, no monoi no na tomuwokokai.” Aino na yomukaiki. Yomukaiki mo; na muwokomomokokaiki, noko nokolalo ititouni si monoi, tani molo timai mo. Hani yo foli monoi no moloi imoko monoi? \v 5 Koto mo tokusai mulu unumokokai manoki. Na mulumolokokaiki, alalo imo kolalimoko monoi. Ta noinomo Isiso Kolaisoyo moi kwalomai monoi kalo unumokoki, no monoi no alalo imo kolalimokoki. Totani muluyoso aino na yo unumokoki. \v 6 Moi mo niya tokisosomiyaloukoni. Wiyouwa wiyou, suomoso monoiso na fasimokoki. Tani awitono itouniyaimoso imo taikiyoki, moi fasimoka kono monoi. \p \v 7 Koto mo suomoso monoiso fasimoko mulu mo siyoli, no monoi no ifou kolisomokoki. Suo mo Kolaiso mo kaloki, kalo unumokoki. Totani nakoyo amukonoki, no monoi no molo koiyau monoi imo mo futo, Koto mo. \v 8 Wiyouwa wiyou, suomoso monoiso na fasimokoki. Tani mulu mo siyoli, wiyou. Mulu mo iwoi, itouniyaimo saso. \v 9 Kukalokokai imo, totani mulumaiso toku no mulumolokokaiki no, Kolaiso imo taikiyo monoi, no mo yasoi na wiyomokoki. \v 10 Tani mulu mo noino. Mulu yakimo, komaso hani hani fou foukoimo. Toku hani hani no yokaiki no, nonani hani hani mo Kolaisoni nasu wosuwoimai na soimo, kumokini hani haniwoi asini hani haniwoi. \p \v 11 Totani muluyosu koiso muwomokokaiki, Kolaisowoi si tomasimo monoi. Toku yasoi na mulumolokokaiki, “Yani noko nokolalo, toi mo.” Kotoyo haniso tomulumolokomoi mo, ulai nonani hani mo na tofiyamosokomoi. \v 12 Koi mo totawoi noko Kolaisoso no mulumolo luwaikinoki no, Yuto noko iyali koi na. Ainoso hani si itouniyaimo monoi tofou manonoki. Kotoni ami mo siyoli. Na tokisosomi manonoki. \p \v 13 Noko nokonu noko moi mani, motu imo itouniyaimo mo yasoi kwaikinuwo, samiyaikiyo si imo mo. Lolaloso mulumolo luwaikinuwo, Kolaisoso. No monoi no mo Koto mo tota amu monoi muwokomokaikinuwo. Tani Mulu Itouniyaimo Nokota anonikinuwo, toku no yomu unumokokaiki no, moiso kiyomomoko taikiyo monoi. \v 14 Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokota mo moini mulu poiso toi. No monoi no moi mo sai, Kotoni auso si itouniyaimo monoi. Ifou kolisomokoimo, tani noko nokolalo moi mo. Ulai afonimaiso? Suo mo Kolaisoyo kalo unumokoki. Kotoni ami mo siyoli. Na tokisosomi manokoni. \s1 Kotowoi imo lukaso uku aino imo, Ifiso noko monoi. \p \v 15 Yo mo imofaso kwaiki, moi monoi aino imofa koloma tumoki, Isiso Siyoliso tomulumolo luwai manonuwo mo, Kotoni noko nokolaloso mulu tuku manonuwo mo. \v 16 No monoi no wafisu imo mo Kotoso na timomoi, moi monoi mo. Pa tulosukomomonomoiso. Towoi imo lukasomai yo mo moi monoi na timo unu manonukuwo, moi fasikomo monoi. \v 17 Yo mo Kotowoi imo tolukasomoi, momaini Isiso Kolaiso Siyolini Kotowoi. Moini Apou Siyoli, wiyou, tani ami mo siyoli wiyou. Yo mo na tutolumo unu manonukuwo, mulu iwoi nikomo monoi, totani imo folosai imo saino itouniyaimo monoi. No monoi no tota monoi saino unu itouniyaimoinuwomo. \v 18 Yo mo tutolumomoi, moini mulu poiso fupiniyaimo kolokomo monoi. No monoi no sainoinuwomo, sinono itouniyaimo monoi mo. Kotoyo toku aliyonikomokinuwo, sinono itouniyaimo monoi, tani auso. No monoi no sinono itouniyaimo monoi na pa fou siwo. Kotoni noko nokolalo moiyo nonani haniso saino monoi ya tutolumo unu manonukuwo. Nonani hani no muwokomomokokaiki no, wiyouwa wiyou, siyoli hani nali. \p \v 19-20 Ya tutolumomoi, moiyo tani ami saino monoi, tani ami no tofasimokomoi no, Kotoso mulumolo luwai noko moiso. Ulai koufa nonani ami no? Koufa muwoi, soliyakikomo na. Nonani amiyo mo Kolaisoso na lusikaiki, yausai. Kotoni amiyo kumokiso amiyoki, tani nainasai na tiyousikaino. Moiso mani, na tofasimokomoi, Kotoyo yausai lusikai amiyo no mo. \v 21 Lolai mo kumoki noko komasoyo Kolaisoni nasu wosuwoimai na tosi. Popuwa iyaliso mani, ta na tosouwaiko. Ulai ami amiwoi, ta na tosouwaiko. Motu na, sisiyoli hani hani komasoso na tosouwaiko. Lolaiwoi amuwoi tinowoi mo ainoso na. \v 22 Kotoyo noinomo komaso hani hani mo Kolaisoni fona wosuwoimai na tosi. Kotoyo Kolaiso mo na muwokaiki, mulumolo luwai noko nokolaloni Siyoli Nokota tolokaino monoi. To mo moini komu komiyai, tani nasu wosuwoimai na tosi manokoni. \v 23 Tani au komiyai na, mulumolo luwai noko nokolalo moi mo. Totolo fasimokomoi. Komaso hani hani tamikalomoi. \c 2 \s1 Isisowoi mulu tonofalo si aino imo. \p \v 1 Toku mo molo itouniyaimoso aluwaiwoi muwoi, moi mo, hani hani molo kopokoiyauso paluwaiko manokinuwo. Kolikali moloso na paluwai manokinuwo. \v 2 Asini molo koiyauso paluwai manokinuwo. Asi asi noko nokolaloni muluso paluwaikalo manokinuwo. Popuwa iyali samukuko nokotaso paluwai manokinuwo. Lolai mani, nonani popuwa siyoliyo ifou ifou tolotalo, Kotoni imo kulali nokoni mulu poiso. \v 3 Toku mo moi komaso mani, nonani noko iyaliwoi na sikikoni. Momaini mulu kopokoiyauso paluwaiko manokikoni, mulu uku mulu kopokoiyau, hani hani no piyalo manokikoni no. Mulu alosoko somiso mo, moi mani, Kotoyo mulu siyoli patolokomo unumoko. \p \v 4-5 Motu nali, molo itouniyaimoso aluwaiwoi muwoi. Kolikali moloso na aluwaikikoni. Ulai Koto mo mulu unumokoki, suomoso monoiso na fasimokoki. Ulai koufa, Kotoni mulu no? Koufa muwoi, siyoli nali. No monoi no noko yau yau komiyai na lusokomokaikinuwo. Kolaiso no lusikaiki no, noinoso na. Motu nali no, suomoso monoiso na fasikomokinuwo, na tosamiyaikiyo sinuwo. \v 6 Koto mo Kolaiso lusikaiki, yausai. Noinoso na, moi mani, mulu tonofalowoi na auwonoulukikoni. Kotoyo noinomo moi mo Isiso Kolaisowoi noko sisiyoli na si tomasimo monoi, kumokiso. \v 7 No mo afonimaiso muwoi. Totani suomoso monoiso fasikomomoko mulu wiyotiyaloimo, noko komaso nokoso, lolaiwoi ainoso amuwoi tinosowoi. Isiso Kolaisoso imo taikiyoki, fasimoka kono monoi. Ulai nonani mulu no koufa hani? Koufa muwoi, siyoli hani nali, itouniyaimoso na yo unumokoki. \v 8 Koto mo mulumolo luwai noko moisoso fasikinuwo, suomoso monoiso na fasikinuwo, na tosamiyaikiyo sinuwo. Ulai ni no momaiyoso yokinuwo? Wiyouwa wiyou, ni mo Kotoyo na yoki, suomoso monoiso na fasikinuwo. \v 9 Ni mo moiyo mi ano monoi muwoi, suomoso monoiso fasikomokinuwo, Kotoyosu mo. Ulai nokoyo no tota amu monoi no moloi kisosomi monoi? \v 10 Koto mo mulumoloko unumokoki, Isiso Kolaisowoi si tomasimo monoi. No monoi no mulu tonofalowoi na auwonoulukikoni, molo itouniyaimoso aluwai monoi. Toku mulumoloko unumokoki, moiyo noko nokolaloso fasiko monoi. \s1 Isolilo nokowoi noko nokonu nokowoi si tomasikuwano aino imo. \p \v 11 Moi mo sai, Yuto noko koiyo au tuno tokosonasiko manonoki. Moisu mo koiyo tokolali manonukuwo, “Au tuno tokosonasiko somiso noko,” talisiyolikomo manonukuwo. Ulai afonimaiso? Moini asi mo folo, noko nokonu noko, moi mo, no monoi no. \v 12 Na pa mulumolokowo. Toku moi mo Kolaisowoi pa si tomasimokinuwoso, aluwamai na sikinuwo. Isolilo noko koini kwasai sikinuwo. Koto mo Isolilo noko kokai monoiso auwolo unumokokaiki, si itouniyaimo monoi imokokaiki. Ulai moi sasosu mo kwasai sikinuwo. Moiso imokaiwoi muwoi. Ulai moi no si itouniyaimo monoi foukinuwo? Asini moloso aluwaikinuwo, Koto monoi pa sainokinuwoso. \v 13 Toku mo Kotowoi pa si tomasimokinuwoso, aluwamai na sikinuwo. Ulai lolai mo aumoifaso na kiyokomokaiya tumokinuwo. Isiso Kolaisowoi tosi tomasimo manonuwo. Ulai afonimaiso? Kolaisoyo kalo unukinuwo, tani nakoyo amukonoki, no monoi no Kotowoi mani, na tosi tomasimo manonuwo. \v 14 Kolaiso totayosu noinomo moi mo mulu tomokiso na tosi manokoni. Toku mo Yuto noko koiyo noko nokonu noko moiwoi uo potukoluwano manokikoni. Ifou ifou no moloi liyai mano monoi, uo tukoluwano monoi no? Ulai Kolaisoyo noinomo moi mo na tasisikuwano sikoni. Lolai mo molo siyasoso tomoso nali no taluwaikoni. \v 15 Toku Musiyo Yuto noko koi monoi imo ami kulukaiyalokino, hani hani au au imo mo. Ulai Kolaisoyo kalo unumoka tumoki mo, nonani imo mo na alukiki. No mo afonimaiso muwoi, Yuto noko koiwoi noko nokonu noko moiwoi asisikuwano monoi yoki, towoi si tomasimo monoi. \v 16 Kolaiso a mokimai ukou ukou nikomokino mo, na kalo unumokoki. No monoi no Koto mo na wolimimokoki, Yuto noko koiwoi noko nokonu noko moiwoi. Kotowoi na tosi tomasimokoni. Ulai lolai no moi no uo no moloi tukoluwano si monoi? Pa totukoluwano manokoniso. \v 17 Kolaisoyo wolimimoko imo itouniyaimo na posasoko wiyomoka konoki, aluwaso si noko moiwoi aumoifaso si noko koiwoiso. \v 18 Kolaisoyo kalo unumokoki mo, moi komaso mo Apou Siyolini nainoso na kiyokomomokoki. Tani Mulu Itouniyaimo Nokotayo noinomo towoi imo lukaso mo waliyo. \s1 Kotoni nu komiyai aino imo, mulumolo luwai noko nokolalo mo. \p \v 19 No monoi no mo, Yuto noko koiyo noko nokonu noko pa tokolalinukuwoso, pa totukoluwanokoniso. Wiyou, Kotoni noko nokolalo koiwoi na tosi tomasimomokonuwo, Kotoni noko koliwoi. \v 20 Moi mo nu komiyai nali, Kotoyo amai tokomoi. Kotoni mi ano noko koi mo a komiyai na, Kotoyo no ikaimokoki no, Kotoni imo lukasikalomano noko koiwoi Kotoni mulu posasoko nokowoi. Isiso Kolaiso totasu mo nu i a sopo na. \v 21 Totawoi tosi tomasimokoni, no monoi no tokunaliyai kuwanokoni. Mulumolo luwai noko nokolalo moi mo nu komiyai nali, Kotoyo amai tokomoi. Wiyou, nu mo tosiyolimo taikiyomoi. Koto Siyolini nu siyoli itouniyaimo komiyai tokunaliyai kuwanokoni. \v 22 Nasu, moi mani, Kolaisoso na tokunaliyaima tumonuwo, koiwoi moiwoi tokunaliyaimokoni. Tani nu itouniyaimo komiyai, Kotoyo no tokomoi no, na tokunaliyai kuwanokoni. Tani Mulu Itouniyaimo Nokotayo nonani nu poiso tiyousikainomoi. \c 3 \s1 Poloyo Kotoni imo lukasikalomano aino imo. \p \v 1 Kotoni amiyo tosi tomasikuwanokoni, koiwoi moiwoi, no monoi no yo mo Kotowoi imo tolukaso ununukuwo. Asa, Polo yo mo Isiso Kolaisoni mi tanononimoi, noko nokonu noko moiso fasikomo monoi. Tani imo posasoko wiyononikinukuwo, no monoi no kalopulo nuso kiyomonokaikino. \v 2 Nonani mi monoi Kotoyo muwomonokaiki. Nakomo moi mo sai. To mo suomoso monoiso fasimonoki, na muwomonokaiki, tani imo lukasikomo monoi, noko nokonu noko moiso. \v 3 Nonani imo mo toku kukalokokai no tanoki no, nonani imo mo Kotoyosu na posaso wiyomonoki, no monoi no yo mo sai. Ainonani monoi fokufaso tokumononinukuwo. \v 4 Ninani imo kokakinuwomo, na pa sainowo, yo mo Kolaiso aino imo siyoli mo sai, imo no mo toku Kotoyo no wiyomonoki no, Kolaiso aino imo toku kukalokokai no tanoki no, nonani imo mo yo mo sai. Ulai sosoli, yo no? \v 5 Toku toku inosai Kotoyo noko siyaiso posaso wiyotiwoi muwoi. Ulai lolaisu mo tani Mulu Itouniyaimo Nokotayo na posaso wiyomoka tumoki, Kotoni imo lukasikalomano noko koiwoi tani mulu posasoko nokowoiso. \v 6 Nonani kukalokokai imo mo noino. Noko nokonu noko moi mo Yuto noko koiwoi na si tomasimomokoinuwomo. Kotoni imo itouniyaimo mo yasoi kwaikinuwo, na taluwai manonuwo. Isiso Kolaisowoi tosi tomasimo manokoni, no monoi no si itouniyaimo monoi tofou sikoni, si itouniyaimo, Kotoyo no muwomokokaiki no. \p \v 7 Nonani imo itouniyaimo aiyolokomo monoi na muwomonokaiki, Kotoyo mo. Tani ami mo yoso amonoki, suomoso monoiso amonoki, totani mi amiso ano itouniyaimo monoi. \v 8 Kotoni noko nokolalo komaso nokoyo na tosouwaimonono, ulai asasu na muwomonokaiki, suomoso monoiso fasimonoki, totani imo itouniyaimo imo aiyolokomalo monoi, noko nokonu noko moiso. Kolaisoyo hani hani ititouni tonimokomoi. Noko no moloi saino monoi? Ulai nonani hani mo na taiyolokomalo manonukuwo, noko nokonu noko moiso. \v 9 Kotoyo hani hani komaso mulumolokoki, no monoi no auwonouluki. Toku mo totani mulumaiso mulumolokokaiki, namolisai hani yalo monoi mo. Nonani mulu mo kukalimokokaiki, toku toku inosai. Ulai lolai mo muwomonokaiki, totani mulu posaso wiyoti monoi, nokoso. \v 10 Toku mo totani mulumaiso kukalokokai manoki, ulai lolai mo mulumolo luwai noko moiso na muwokomomokokaiki, tani sai sisiyoli posasoko wiyolukalo monoi, kumoki noko sisiyoliyo saino monoi. \v 11 Tokuwa tokusai Koto mo mulumolokokaiki, mulumolo luwai noko moi muwokomomokokai monoi, tani mi anononi monoi. Moloi muwokomomokokai, woi? Isiso Kolaiso, moini Siyoli Nokota, to mo moi kwalomai monoi kalo unumokoki, no monoi no Koto mo muwokomomokokaiki, totani mulu posasoko monoi. \v 12 Isiso Kolaisoso amiso tomulumolo luwaikoni mo, totawoi tosi tomasimo manokoni mo, moi mo Koto monoi pakoso tonimokoniso, mulu mo ami amiso. Isiso Kolaisoyo noinomo Kotowoi imo mo waliyo na tolukaso manokoni. \v 13 No monoi no timonukuwo, ninani haniyo yo no uwomono no, ni mo moi fasikomo monoi na. No monoi no noiyo ulosukomoiwo, mulu ami amiso na pa siwo. Moi fasikomo monoi na tiyo. Na pa molokiwo. \s1 Kotowoi imo lukaso aino imo, Ifiso nokoyo Kolaisoni mulu uku mulu saino monoi. \p \v 14 Kotoni amiyo tosi tomasikuwanokoni, koiwoi moiwoi, no monoi no yo mo alokomu na tolosiyaiko unu. Apou Siyoliso na timo ununukuwo. \v 15 Mulumolo luwai noko moini Apou Siyoli na, no monoi no Kotoni noko koli tokolalimoko manono, kumokimai si nokowoi asimai si nokowoi moiso monoi. \v 16 Wiyouwa wiyou, to mo ami siyoli mo yapoli nali, no monoi no imo tolukaso ununukuwo, moi fasikomo monoi. Ya tiyomu, totani Mulu Itouniyaimo Nokotayo noinomo mulu mo ami ami si manoinuwomo. \v 17 No monoi no Kolaisoyo moiwoi si tomasikomoinuwomo, totaso mulumolo luwaiyakinuwomo. \p Yo mo Kotowoi imo tolukaso ununukuwo, moiyo Kolaisoni mulu siyoli saino monoi. To mo mulu na tununuwo. Sainakinuwomo, ami amiso soinuwomo, a komiyai, totiyo asiwoiso no tamukiyokonalo no. \v 18 No monoi no mulu ami amiso soinuwomo. Kolaisoyo moi mulu unu monoi sainoinuwomo. To mo Kotoni noko nokolalo monoi mulu mo siyoli. Ulai koufa? Koufa muwoi. Soliyaki na. Aluwaso nuwakinuwomo, ta mulu na unoinuwomo. Puwoso mani, nuwakinuwomo, mulu na unoinuwomo. Woiso mani, mulu na tununuwo. Kotoni noko nokolalo komasoyo sainowumo, Kolaisoyo mulu uku monoi. \v 19 Motu na, Kolaiso mo noko nokolalo mulu mo siyoli. Moiyo saino monoi ya tutolumo ununukuwo, Kotoso. Ulai moloi saino itouniyaimo monoi, nokoyo no? Tani mulu mo soliyaki siyoli. Moi mani, Kotoni mulu uwoyakinuwomo, no mo waliyo, tani muluwoi saso soinuwomo. \p \v 20 Kotoni amiyo tuwokomomoko itouniyaimalomoi, moini mulu poiso. Kotowoi imo lukasomai moi mo koufa hani monoi tutolumo manokoni. Kotoni amiyosu mo siyoliso tofasimokomoi. Ulai koufa? Soliyaki nali, tani ami mo. \v 21 No monoi no Kotoni siyoloso niya tokaluwaiyaloukoni. Isiso Kolaisoso mulumolo luwai noko, no tosi tomasimokoni no, moi mo Kotoni siyoloso niya tokaluwaiyaloukoni. Moini alisaimi iyali mani, noinoso na, aniyopa loloi loloi. Motu nali no. \c 4 \s1 Si tomasikuwano aino imo. \p \v 1 No monoi no mo, na tikikomonukuwo. Siyoli Nokotani mi ano foli monoi kalopulo nuso tiyousi mo, yo mo na tikikomonukuwo. Kotoyo aliyonikomokinuwo, molo itouniyaimoso aluwai monoi, no monoi no na pa aluwaiwo. \v 2 Noiyo kukamokokaiyoiwo. Wosu woso imo koufaso na pa ikuwanowo. Uo imo mo somaiso noiyo lukasoiwo. Mulu na pa ukuwanowo. Molo siyaso na pa kwaikuwano manowo. \v 3 Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotayo noinomo moi mo mulu tomoso tosikoni. Noiyo kiyoluwaikuwanoiwo. Na pa asisikuwano manowo. Tokunalikuwano kainuwo, no monoi no. \v 4 Kolaisoso mulumolo luwai noko moi, moi komaso mo mulu tomoso na tosikoni. Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokota mani, tomoso na, moini mulumai totolokaino. Kotoyo toku aliyonikomomokoki, sinono itouniyaimo monoi na. No monoi no tofou sikoni, tomoso na. \v 5 Moini Siyoli Nokota mo siyaso, Isiso Kolaiso saso. Toso mulumolo luwai mulu mo moi mo tomoso. Nokoyo iwoso uluwakomomoko mani, tomoso na. \v 6 Moini Kota Koto mo siyaso, moi komasoni Apou Siyoli na. Moi komaso mo tani nasu wosuwoimai tosi manokoni, na tosamukukomomokomoi. Moini mulu poiso totolalomoi. Totani muluyoso mi tanononi manokoni \p \v 7 Kolaiso mo tani ami mo fofamoso na wau nimokoki, siyasonuso, moiyo hani hani mi fofamoso ano liyai monoi. Ainoso nali, Kolaiso mo suomoso monoiso na nimokaloki. \v 8 Ainonani monoi Kotoni puko imoyo tiyomuko, noino, \q1 “Puwoso amiyoki mo, noko na koliyo yoki, toku no souwaikoki no. Tani ami mo totani noko nokolaloso fofamoso na wau nikoki.” \m \v 9 Nonani imo “puwoso amiyoki”, nonani imo folosai no moloi woi? Ya tiyomu, imo folosai mo noino. Toku mo asiso amukonoki. \v 10 Asi amukono nokota no mo, to mo kumokiso ifou amiyo nokota nali. Puwo puwoso na amiyaloki. Kumoki asi asi komasoso na tosamukukomoi. \v 11 Totasu mo na muwokomomoko kaiyaloki. Noko siyai mo Kotoni imo lukasikalomano monoi muwokokaiki. Siyai mo Kotoni mulu posasoko monoi muwokokaiki. Siyai mo Kolaiso aino imo itouniyaimo lukasikalo monoi muwokokaiki. Siyai mo mulumolo luwai nokoso samukuko monoi muwokokaiki, Kotoni imo aiyoloko monoi. \v 12 Kolaiso mo ainoso na muwokomomokokaiki, Kotoni noko nokolalo momai amuso fasikuwano monoi, tani mi ano itouniyaimo monoi. No monoi no amikomomoko taikiyoimo, Kolaisoni au komiyai, amiwoi na si monoi. \v 13 Amikomomoko taikiyo manoimo, ainoso hani toso mulumolo luwai monoi si tomasikuwano monoi, Kotoni awitono monoi saino monoi si tomasikuwano monoi, mulu mo iwoi. Nomai no Kolaiso komiyai si monoi, ititouniya ititouni na. \p \v 14 Nomai no mo muluwoi na si monoi. Alalo lolofa komiyai pa si monoiso. Kolaiso komiyai sakikonimo, ifoluwaikomomokalo nokoni imo pakoso kwaikalo monoiso. Totaini mulu kopokoiyauyo tomulumolokalo manono, ainimoko ifoluwaimokalo monoi tiyono. Kolaiso komiyai sakikonimo, moini mulu mo mokau komiyai pa fufoimuwano liyaiyoiso, imonuyo kokomai mo. Mulu ami amiso na si monoi. \v 15 Noko nokolaloso mulu ukakikonimo, imo motu lukasikalo monoi, topoko imowoi muwoi. No monoi no muluwoi na si monoi, Kolaiso komiyai. Tani nasu wosuwoimai na si monoi. To mo moini komu komiyai, na tosamukukomomokomoi. \v 16 Moi mo tani au komiyai. Na tofasimokomoi, mi fofamoso ano liyai monoi. Nasu, tani naino fona komiyai, moi mo. Miwoi loloniwoiyo totolipaliluko manono, nokoni au amimo monoi. Noinoso suo suo tofasikuwano si liyaikoni, suo suo momai amu mulu tukuwano manokoni, Kolaisoni au amimo monoi. \s1 Molo tonofalo aluwai monoi aino imo. \p \v 17 No monoi no mo, na timonukuwo. Yo mo Siyoli Nokotawoi totolo tomasimo, no monoi no na tososaikomonukuwo. Mulumolo luwai somiso noko komiyai noiyo liyaiyoiwo. Toi mo muluwoi muwoi, afonimaiso tiyalo manono. \v 18 Toini mulu mo folosumono kolokokai. Mulumoloko mulu mo uwofa. Mulu mo wapu wapu, ulai hani no saiwoi? Mulu tonofalo monoi mo sai muwoi, Kotoyo no nimokoki no. \v 19 Ulai auwosikowoi? Auwosikowoi muwoi, mulu uku mulu kopokoiyausoso tiyo manono. Wiyouwa wiyou, mulu mo tauwonoulumoi, mulu toliki toliki saso. \p \v 20 Toini mulu kopokoiyauso noiyo aluwaikoiwo. Kolaiso monoi aino imo aiyolokomokinukuwo mo, toini imo koiyau pa aiyolo komokinukuwoso. \v 21 Kolaisoni imo mo yasoi na kwaikinuwo, koiyo no aiyolokomokinukuwo no. Isiso monoi aino imo itouniyaimo saso aiyolokomokinukuwo, motu imo na. \v 22 Nonani imo mo noino. Tokumi muluso noiyo aluwaikoiwo. Hani hani mulu tiyalonuwo. Kopokoiyau na, na tuwokaikomo manonuwo. \v 23-24 Mulu tonofaloso na pa aluwaiko manowo, Kotoyo no nikinuwo no, to komiyai si monoi. Nonani mulu tonofaloso aluwaikakinuwomo, molo itouniyaimoso na aluwaiyoinuwomo, itouniyaima itouniyaimoso. Ainososu toku na aiyolokomokinukuwo. \p \v 25 No monoi no mo, momai amu noiyo ifoluwaikuwanoiwo. Ulai afonimaiso? Kolaisoni nasu wosuwoimai tosi tomasikuwanokoni. Motu imososu na pa lukasikuwano manowo. \v 26 Mulu atolokomakinuwomo, atiyaiso, wonikaluso molo koiyauso aiko aluwaiyoinuwo. Mulu atolokomomai ulo amukonakimo, no mo kwaimo muwoi. Ulo amai tolomai mulu fulomumo taikiyo mo waliyo. \v 27 Wonikaluso Sokolo Nokota Waiyo aiko ifoluwaikoma tumoinuwo. \v 28 Polamoko nokota no ulai ti monoi no hani monoi polamoko monoi? Wiyou, lolai mo mi na anumo. Mi siyoli mo totani nainoyosu na ano itouniyaimo manumo. Koloni iloluwoi tolakimo, sofuwako nokoso na niko manumo. \p \v 29 Imo kopokoiyau imo noiyo lukasaloiwo. Imo ititouni imososu na pa lukasowo, noko fasiko monoi. No monoi no sofuwako nokoni muluso na amikoinuwomo. \v 30 Ulai molo koiyauso aluwaiyakinuwomo, Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokota mo pa molokimoinuwoso, mulu mo yau. Noiyo uwokaiyoiwo. Kotoyo totani Mulu Itouniyaimo Nokota moiso yasoi anonikinuwo, muwokomokaikinuwo. No monoi no moi mo sai, Kotoyo ifou kolisoinuwomo. \v 31 Tokumi moloso na putukaimowo. Amuwaso noiyo soiwo. Mulu noiyo atolokomaloiwo. Uo imo noiyo ikuwanoiwo. Noiyo kali kalimikuwanoiwo. Noko monoi uo mulu noiyo atolokomo ukaloiwo. \v 32 Na pa fasikuwano manowo, moini mulu mo iwoso na suomo. Kolaisowoi tosi tomasimonuwo, no monoi no Koto mo momaini molo koiyau monoi imo mo futo. Noinoso moi mani, uo foli mo tofolo, imo mo futo na pa popomuwakuwanowo. \c 5 \s1 Saponi moloso aluwai aino imo. \p \v 1 Koto mo mulu tunu manonuwo. Tani alalo na, moi mo. No monoi no mo totayo ni tiyomoi no, moi mani, totani molososu na pa aluwai manowo. \v 2 Mulu ukuwano molo saso na pa aluwaiyalowo, Kolaisoyo moi mulu no unumokoki no, noinoso na. Kolaisoyo moi kwalomai monoi kalo unumokoki mo, no mo koloni komiyai toku nokoyo taso no putunoni manokino no, Kotoyo moloki monoi woti itouniyaimo masoki monoi. \p \v 3 Moi mo Kotoni noko nokolalo ititouni na, no monoi no noiyo uloliyokomoiwo. Mulu toliki toliki mulu noiyo yoiwo. Ilolu molopoi i mulu noiyo ukoiwo. Yo somiso mo, nokoyo no moloi kali kalimikomo monoi? \v 4 Imo koiyauso noiyo lukasoiwo. Afonimaiso imo noiyo lukasaloiwo. Noiyo lasimikuwanoiwo. Moi mo Kotoni noko nokolalo, noiyo fufolikomoiwo. Wafisu imo mo waliyo, na pa imo manowo. \v 5 Moi mo sai, uloliyo nokowoi mulu toliki toliki nokowoi ilolu molopoi mulu yo nokowoi, toi no Kotoni auso no moloi ti monoi? Kolaisoyo pa samukuko manoiso. Ilolu molopoi i mulu nokota no Koto monoi no moloi molokimo monoi? Ilolu monoiso na tomolokikomoi. \p \v 6 Atiyaiso, nokoyo ainikomo ifoluwaikoma tumakinomo, noiyo kwaikoiwo. Wonikaluso Kotoyo uo mulu siyoli atolokomo unoinuwomo, imo kulali foli monoi. \v 7 No monoi no ifoluwaikalomano nokowoi noiyo si tomasikoiwo. \v 8 Toku mo folosu koiyaumai sikinuwo. Lolaisu mo Siyoli Nokotani saponimai na tosinuwo. Saponimai liyai noko moi mo, no monoi nosu na pa liyaiwo. \v 9 Saponi moloso aluwaiyakinuwomo, moini mulu mo ititouni saso. Molo itouniyaimoso aluwaiyoinuwomo. Motu imo saso lukasiko manoinuwomo. \v 10 Na pa mulumoloko kiwo. Siyoli Nokota no hani molo monoi no tomoloki? Nonani moloso na pa aluwai manowo. \p \v 11 Folosu molo koiyau nokowoi noiyo si tomasikoiwo. Toi mo afonimaiso yo liyai saso noko na. Noko nokolaloso na pa posasoko wiyotiwo, nonani molo mo kwaimo muwoi. \v 12 Hani hani molo kopokoiyauso taluwaiyalo manono, wosu wososo. No tiyo manono no, ulai yo no moiso no moloi posasoko wiyononi monoi? Na tauwosimomono. \v 13 Posasokakinuwomo, molo koiyau monoi sainoinomo, kwaimo muwoi, koiyau. Poi utukaimoino, saponi molososo poi aluwaiyoino. \v 14 No monoi no Kotoni puko imoyo tiyomuko, noino, \q1 “Pauwoniyou, ulololi mo koma na. Kalo moloso no taluwaini no, na putukaimo. Utukaimakinimo, Kolaisoyo saponi molo itouniyaimoso wiyononinoinimo.” \p \v 15 No monoi no moi mo atiyaiso, momaini liyai monoi mo. Sai somiso noko komiyai noiyo liyaiyoiwo. Mulu iwoi noko komiyai na pa liyaiwo. \v 16 Lolaimai mo hani hani uo mo yapoli, no monoi no imo saso noiyo lukasaloiwo. \v 17 Mulu somiso noiyo soiwo. Siyoli Nokotani mulusoso na pa saino siwo. \p \v 18 Molo wamo ito iwo mo siyoliso noiyo sikoiwo. Sikakinuwomo, mulu kopokoiyausoso yoinuwomo. Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotayo amikomo mo waliyo. Mulu ami amiso soinuwomo. \v 19 Isiso Kolaisoso mulumolo luwai noko nokolalowoi ukouniyaikakinuwomo, si na pa molosoko manowo. Kotoni siyolo kaluwai siwoi Kolaiso aino imo siwoi Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotani ko siwoi na pa molosokalo manowo. Noko Siyoli monoi na pa molokimalo manowo, si na pa anosuwoluwai manowo. \v 20 Wafisu imo na pa imo manowo, komaso hani hani monoi mo. Ulo ulo amoloki amoloki wafisu imo na pa imo manowo, Koto Apou Siyoliso. Moini Isiso Kolaiso Siyoliso tomulumolo luwainuwo, no monoi no. \s1 Noko ti noniki aino imo. \p \v 21 Kolaiso monoi tauwosiwainuwo, no monoi no momai amu imo na pa kwaikuwanowo. \p \v 22 Nokolalo iyali, momaini nokoni imo na pa kwaiko manowo. Siyoli Nokotani imo no tukwaimo manonuwo no, noinoso na pa kwaiko manowo. \v 23 Ulai afonimaiso? Kolaiso mo mulumolo luwai noko nokolalo moini komu komiyai na tosamukumokomoi. Moi mo tani au komiyai, tani nasu wosuwoimai tosikoni. Ta noinomo tosamiyaikiyokoni. Noinoso na, noko mo nonini komu komiyai, na tosamukusomoi. \v 24 Mulumolo luwai noko nokolalo moiyo Kolaisoni imo tukwaimo manokoni. Noinoso nali, nokolalo mani, totaini nokoni imoso na kwaikalo manowumo. \p \v 25 Kolaisoyo mulumolo luwai noko nokolalo moi monoi tomulu unumokomoi. Moi kwalomai monoi kalo unumokoki. Noinoso nali no, noko iyali moi mani, momaini nokolalo monoi mulu na pa uku manowo. \p \v 26 Nasu, Kolaiso mo kalo unumokoki. Nonani imoso kwaikikoni mo, ta noinomo iwo loukokikoni. Mulu mo wofu wofu. Motu na, kalo unumokoki mo, na muwomokokaiki, Kotoni noko nokolalo ititouni si monoi. \v 27 Tani molo timai na sa tumo monoi, mulu kamo kamowoi. Kalo unumokoki mo, mulu kopokoiyauso saloso uwomokoki. Mulu toliki toliki mo uwofa, wapu wapuwoi muwoi, Kotoni noko nokolalo ititouni na. Hani yo foli monoi no moloi imoko monoi? Tani molo timai na sa tumo monoi, mulu kamo kamowoi. \p \v 28 Kolaisoyo no yo unumokoki no, noinososo nali no, noko iyali mani, totaini nokolalo na mulu uku manowumo. Noko noniki timo au mo tomoso na. No monoi no noko mo tani noni mulu usakimo, tota amu monoi mani, mulu unoimo. \v 29 Kolaisoyo mulumolo luwai noko moiso tosamukumokomoi. Moi mo tani au komiyai, no monoi no. Noinoso nali noko mani, tota amu monoi uo mulu no moloi yo unu monoi? Tota amu uo mulu pa tiyo unumoiso. Koloni na tonomoi, au amimo monoi, tota amu na tosamukumoi. Moi mo sai. Noinoso momaini nokolalo na pa samukuko itouniyaimo manowo. \v 30 Ulai afonimaiso? Kolaisoyo tosamukumokomoi. Moi mo tani naino fona komiyai, tani au komiyai nali no. \v 31 Kotoni puko imoyo noino tiyomuko, \q1 “No monoi no mo, sauwo nokota mo atino apitono noko tiso utukaikumo, kwamitonoso na kunaliyaisa tumumo. Toti mo au mo tomoso na, mulu mani, tomoso na totolono.” \m \v 32 Nonani imo mo kukalimokokai, muluso mo yapoli nali. Ya tiyomu imo folosai mo noino. Nokowoi noniwoi no tokunaliyai kuwanono no, noinoso moi mani, Kolaisoso mulumolo luwai noko nokolalo moi mo towoi na tosi tomasimokoni. \v 33 Ulai nokolalo koliko noko moi monoi mani, momaini nokolalo na pako mulu uku manowo. Noko tota amu no tomulu unu no, noinoso na pa mulu uku manowo, momaini nokolaloso. Nokolalosu mo nokitono iyali monoi na auwosiwaiko manowumo. \c 6 \s1 Alalo aino imo. \p \v 1 Alalo iyali momaini anoni apono iyalini imo na pa kwaiko manowo. Noko Siyoliso tomulumolo luwainuwo, no monoi no. Molo itouniyaimoso aluwai mo ainoso na. \v 2-3 Kotoni puko imoyo noino tiyomuko, \q1 “Anoni apono noko tiso na pa kisosomikomoi. No monoi no tolo itouniyaimoinimo. Aisamu aisamu na tolo manoinimo, nani asimai.” \m Ni mo totawoi imo ami, suo foli monoi no tiyomukokai no. \p \v 4 Alaloni apitono iyali, momaini alaloso uo imo afonimaiso noiyo iko manoiwo. Wonikaluso toi mani, uo mulu atolokoimo. Atiyaiso na pa ikiko itouniyaimo manowo. Siyoli Nokotani imososo na pa wiyolukalo manowo. \s1 Mi anoti noko aino imo. \p \v 5 Mi anoti noko iyali, momaini noko sisiyolini imoso na pa kwaiko manowo. Na pa auwosiwaiko manowo. Noko sisiyoli, toi mo, no monoi no. Mi asuwo asuwo noiyo anoiwo, mi amisoso na pa anoti manowo. Toini imo pa kwaiko itouniyaimowo, Kolaisoni imo ni tukwaimo manonuwo no, noinoso nali pa kwaiko itouniyaimowo. \v 6 Toini molo timai saso muwoi, toiyo kisosomikomo monoi, ulo ulo na pa kwaiko manowo. Kolaisoni mi anononi noko komiyai pa yowo, mulu ami ami saso. No monoi no Kotoni mulusoso pa aluwai manowo. \v 7 Mi anotiyakinuwomo, na pa molokiwo. Kolaiso Siyoliso anononi monoi moloki komiyai, noinoso na pa molokiwo, na pa anoti manowo. \v 8 Moi mo sai, nokoyo itouniyaimoso yakimo, Kolaiso Siyoliyo nonani mi ano foli mo na aninoimo. Nokoni mi foloko mi anoti noko mo ainoso na. Nonani mi samiyaikiyo noko mani, tomoso na, totaini mi ano foli monoi na nikaloimo. \p \v 9 Samukuko noko iyali moi mani, momaini mi ano nokoso atiyaiso na pa uwoko manowo. Uo imo noiyo iko manoiwo. Siyoli Nokota, kumokiso no you tolokaino no, to mo moini Siyoli Nokota na. Momaini mi ano nokowoi tosi tomasiko manonuwo, tani nasu wosuwoimai. Tani molo timai moi mo fofamo muwoi, tomoso nali. Moi komaso mo na tosamukukomo manonuwo. \s1 Sokolo Nokota Waiwoi uo tukoluwano aino imo. \p \v 10 Woli iyali, imo topimo na timonukuwo. Siyoli Nokotawoi tosi tomasimo manonuwo, no monoi no tani amimai na pa sinonowo, mulu ami ami saso. \v 11 Na popuwotolowo. Uo tukoluwano hani haniwoi na pasisiko toliko siwo. No mo Kotoni ami ta no tamikomomokalomoi no, Sokolo Nokota Waiwoi uo tukoluwano monoi. Kotoyo amikomakinuwomo, moloi ifoluwaikomo monoi, Sokolo Nokota Waiyo no? \v 12 Moi no ulai nokowoi totukoluwano manokoni? Sokolo Nokota Wai iyaliwoi uo na totukoluwano manokoni. Puwoso si noko kopokoiyauwoi popuwa iyaliwoi samukuko noko kopokoiyauwoi, ninani asi koiyaumai ni tosi no, hani hani uo nokowoi, puwoso no tosi no, toiwoisu na totukoluwano manokoni. \v 13 No monoi no na popuwotolowo. Uo tukoluwano hani haniwoi na pasisiko toliko siwo, Kotoyo no toni manonuwo no, tani ami no mo. No monoi no Sokolo Nokota Waiyo uo tukoluwanakinuwomo, amiso na soinuwomo. Kotoni amimai sakinuwomo, uo souwaiyoinuwomo, amai na sinonoinuwomo. \p \v 14 Woli iyali, noinoso na pa si manowo, amiso nali. Uo tukoluwano noko komiyai na pa puwotolo si manowo. Motu imo mo toukosi komiyai, na pa fikinasikokaiwo. Molo itouniyaimoso aluwai mo pau tuno ami ami komiyai, na pa asisikokaiwo, mulu fokutono ufiyaiko monoi. \v 15 Kotoni imo itouniyaimo posasoko mo fona ufiyaiko su komiyai, na pa asisikokaiwo. Kotoyo noko nokolalowoi wolimiko monoi aino imo na pa posasokalo manowo. \v 16 Kotoso mulumolo luwai mo fakuma komiyai. Nonani fakuma na pa kuloli toliko si manowo, Sokolo Nokota Waini lamo kopokoiyau saloso uwoko monoi, tani lamoyo folo folo louwa tukusokoliyalo manonuwo. \v 17 Tosamiyaikiyo sinuwo, no mo yoku ami ami komiyai, na pa asisikokaiwo. Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotani muwo sopo sopowoi na pa kuloli toliko si manowo. No mo Kotoni imo nali no. Ainoso na pa puwotolo si manowo, Sokolo Nokota Waiwoi uo tukoluwano monoi. \v 18 Kotowoi imo na pa lukaso manowo, Kotoni Mulu Itouniyaimo Nokotani amiyo. Amiso na pa utolumalo manowo. Noiyo ulosukomoiwo. Kotoni noko nokolalo moi fasikomomoko monoi pa utolumo manowo. \p \v 19 Kotowoi imo lukasakinuwomo, asa monoi mani, na pa utolumo unumono manowo. Tani imo itouniyaimo lukasikalo monoi na pa utolumo unumonowo, totayosu imonumo, noko nokolaloso imo no lukasikaki no. No monoi no yo mo pa kokolomomonoiso, mulu amiwoi toloimo. Toku no kukalokokaiki no, nonani imo itouniyaimo lukasikalo monoi yo mo na tiyo. \v 20 Kotoyo imono taikiyoki, tani imo itouniyaimo lukasikalo monoi. Ulai kalopulo nu poiso tiyousi, nonani mi ano foli monoi. Putolumo unumonowo, ya kokolomomono somiso tolo monoi, tani imo lukasikalo monoi. Mulu amiwoi tolo mo waliyo. \s1 Topimo imo. \p \v 21 Tikikayo mo asa monoi aino imo na posasoko wiyoninoinuwomo, ya no tiyo no. To mo mulumolo luwai nokota, moini auwa itouniyaimo. Noko Siyoliso mi tano fasi itouniyaimomoi. \v 22 Yo mo noino na timo taikiyo, “Ifiso nokoni auso na pomoi. Koi monoi aino imo poposasoko wiyotiyano. Totaini mulu pamikano.” Aino na timo taikiyo, ainososo nali no. \p \v 23 Koto noko ti, Apou Siyoliwoi Isiso Kolaiso Siyoliwoi, totiyo noinomo mulumolo luwaiko noko moi mo mulu tomokiso tosinuwo. Mulu tukuwanonuwo, totiso tomulumolo luwaikonuwo. \v 24 Kotoyo na tofasinuwo. Moini Isiso Kolaiso Siyoliso mulu unu manakinuwomo, na fasikomo manoinuwomo.