\id 1TI - Ambai New Testament \h 1 Timotiusi \toc1 Kaiwo Anatu Bo Reantenang Na Paulusi We Timotiusi \toc2 1 Timotiusi \toc3 1Tim. \mt2 Kaiwo Anatu Bo Reantenang Na Paulusi We \mt1 Timotiusi \is1 Kaiwo dedung we 1 Timotiusi \ip Timotiusi mani bariboai dine, yufi we Sempaisi ria rasul Paulusi, amani deiriri Sempaisi ne Kaiwo Mahikai fo we kaiwasanei. Tamana mani inontarai Yunani dine, mae inana mani inontarai Yahudi dine. Mae Paulusi sahu Timotiusi we ne arikang terai na Seng Kristusi wonongfo. \ip Paulusi tuti Timotiusi urontai to bendari Efesusi, na wanai demi Timotiusi niayai ria jematifoi we data inontaraio etaunau kaiwo mai kaha fosa. Mae mantauni dontai pari to nu Makedonia foi. Akawuru wori Paulusi enetituai we tarahio sobu rang we daraberahi to Efesusi ahera kaha, donio soi kaiwo anatu nini we Timotiusi. \ip Na ne kaiwo anatu nei deretawang Timotiusi we ambori yufi we Seng Yesusi na mai pampang (1:3, 18). Kontai denggewari we ambori medu wedua inontaraio etaunau fi wetarai kaha fosa (1:2-11, 4:1-6). Weo na Efesusi mani maneiru teai etaunau fi siai weru Kaiwo Mahikai foi. Etaunau kariri Hukumi Musa soi fo, wape etaunau fi wetarai kaha (1:7-8). Eteyo tanari kariri fi bitoya, toyari tarirau fanai, tuti tatang fiang tane wori wea fo fanai, ambori Sempaisi feriri tata ki. Paulusi dere we Timotiusi ambori suasa paria. \ip Kontai Paulusi deunau Timotiusi kariri todoni mano ewenunggamiei we Kristusi ne jematifoi etohong toa fo, amani etohong beng tuti emararebanai, wiro enari sarawafea kaha. Tuti deunauwi kariri todoni yufi we Yesus Kristusi tuti fiata inontarai Kristeni fosa kontai. \iot Kaiwo na suratinei deto kutuai toninai: \io1 \ior 1:1-2\ior* Kaiwo reantenang. \io1 \ior 1:3-20\ior* Paulusi dere we Timotiusi ambori sua mantaunau fi mai kaha na Efesusi fosa. \io1 \ior 2:1–3:16\ior* Paulus deunau Timotiusi kariri todoni eminohi toa fo weo eweinontarai Kristeni fo. \io1 \ior 4:1-16\ior* Paulusi dere we Timotiusi ambori meduaia aunau wetarai kaha fo tuti yufi na mai. \io1 \ior 5:1–6:2\ior* Paulusi deunau kariri todoni mano taroasoa ne tata tanari we tane doroi fosa fo. \io1 \ior 6:2-21\ior* Paulusi deretawang Timotiusi ambori niari kariri Sengnei ne Kaiwo wetarai fo na mai. \c 1 \s1 Paulusi dohong mahikai we Timotiusi na Efesusi \p \v 1-2 Weo nehu kaisung bohi Timotiusi, mano isahu wau we nehu arikang terai na Sengnei weo roaso Yesusi mai kariri iroasoine. \p Kaiwo anatu ninai na yau Paulusi, rasuli we Kristus Yesusi. Mano yuai yau we iwerasuli mani Allai, mano feriri tata foi, tuti Kristus Yesusi mano taenemitawani foi. \p Kadono Dai Allai tuti Kristus Yesusi, tane Sengfoi, urohong une bengfo arora we wau, uenemiwawu wau, tuti urohong wau numuruainso une maifo. \s1 Paulusi deretawang Timotiusi we sua mantaunau kaiwo wetarai kaha fosa \p \v 3 Timotiuse, yutang wau paria weo nayai pampang na bendari Efesusi wai, kariri fianai aino raminde ira to nu Makedonia foi mani, yeretawang wau weaia fo. Ambori wua inontarai maneiru teai na nanisa, mano esafai kaiwo aunau wetarai kaha wasa. Modusa we efotourai weru fi enari wa. Wuasa ambori etaunau fi mai kaha fo ahang fanai, \v 4 tuti ambori efotou ehabi ene rahidawa funomai we etairiri fiami wetarai kaha fo, tuti riria wiro werea na wea kaha fo. Weo finanai kiai etairiri wei mani wedayasa esawasa tuti dohong wedua Allai ne fi niari fo, amani feriri tata na taroaso Yesusi fo. \v 5 Modusa tonanane mani weo ambori jematiwai kiai enemiwawu wawerasa na enemirorong mesi, na enemirorong ketuio mai, tuti na eroaso kanggung Yesusi na mai. \v 6 Manea na mantaunau kaiwo wetarai kaha wasa wiro enemiwawu wawerasa toyari nanai ahang kaha, tuti era siai etohong kariri kaiwo mai kaha fo. \v 7 Ebiriu we ewemantaunau Hukumi Musai soi fo wape kaiwo emadurai tuti eboromi tawanai we kaiwo tarai nanai mantaunsa eserawa eru na wa amangwau beyari. \p \v 8 Tarai, tawaitawanaifa weo Hukumi Musai soi fo, taru tawanai na mai mani, kaiwofo beng. \v 9 Todoni kontaio tawaitawanaifa weo Kaiwo nanai Allai wiro dohonai we mano emai fosa kaha. Mae dohonai we inontaraio etohong kariri ne Kaiwofo kaha fosa, tuti mano eteiaya Allai fosa, mano esomi we Allai kaha fosa, mano etohong sasari pampang fosa, mano ene pari seng fosa, tuti mano emung ene wawa fosa, mano emung funong inontarai fosa, \v 10 mano emaninawa fosa tuti mang mano emaninawa wawerasa fosa, mano eha inontarai we etawayansa we ewewoming fosa, mano etatofa tuti mano epampamu kaiwo fosa, tuti mandoni kontaio enari fi mai kaha fosa. Fi tonana ne kiai siai weruo kaiwo aunau wetarai fo. \v 11 Kaiwo aunau tarai ninai mai kariri Kaiwo Mahikaio beng sewa na Seng Allai mano tataparadini foi, tuti Kaiwo nanai yoasoaio yau we yeiriria ne, amani kariri todoni feriri tata ne. \s1 Paulusi dohong mahikai we Allai we enewawufo \p \v 12 Yohong mahikai we tane Seng Kristus Yesusi weo deti yaua mani imai we irufi wei, donio yuai yau, dohong mambiriu we yau we yeiriri ne Kaiwofo tuti ifata kaiwasanei. \v 13 Raminde nana mani yau inontaraio yeiberahi di yau, inari kanggani tuti isansuma funomai. Tonanai wape Yesusi aro yau paria tuti deiai nehu sasari nanai, weo rabuang bonanai wiro iroasoa kaha, ampafe fi inari nanai iserawawerahai we fi sarawa fine. \v 14 Wape tane Sengnei dohong beng we yau fuba sewa, wedaya yau iroasoi tuti enehuwawu inontarai siai na Kristus Yesusi. \p \v 15 Kristus Yesusi da to nunei ma weo feriri inontarai sasari ne tata weru tane sasarinei. Kaiwo ninai wetarai, ampafe meroasoaia mutu dohonao menemiwawera wea fe. Tuti na inontarai sasari rabuangnei kiai mani yauno yohong sasari fiabai sewa ne. \v 16 Tonanai wape Kristus Yesusi aro yau, ambori deinawiai we inontarai siai weo i sawani pampang we inontarai ewesasari fosa. Yauno yohong sasari fiabai sewa ne, wape enewawu yau ambori inontarai siai ewatioai tuti ambori eroasoi kontai, ampafe eminohi na numainufo tuti esobu Waidani ki. \p \v 17 Tafiai Allai Mananuo werea na wea kaha foi, meiri andino tatatori tuti tataparandini pampang, i wiro mireha na wea kahai tuti tawatioi kaha, kontai meiri kawuru andi weSengne. Antu! \p \v 18 Ampafe nehu kaisung bohi Timotiuse, kaiwo anta yemi wau weaia nanai, amani kariri todoni wua mantaunau kaiwo wetarai kaha fosa fo, bohong kaririai. Weo nehu kaiwone mai kariri fianai aino raminde nanai Allai medurai na mano ewenunggamiei we jemati fosa kariri waua fo, amani fianai aino ru wei fo. Ru tawanaia mutu, ambori fiata wau rurai ambori birapa mantaunau kaiwo mai kaha wasa, kariri rai mamuna manei yurai we data ne aitetafosa fo. \v 19 Rurai we roaso Kristusi tuti bohong kariri ne Kaiwofo terai, tuti na enemurorong ketuio mai na tapapa boiaya ne karirawa. Weo manea wiro etohong kariri enemirorong mirarebana foi ahang kaha tuti etau we aunau wetarai kaha fo, ampafe inontarai nanisa eroasoafo woru ampa. \v 20 Uwemandu na inontarai tonana nesa, uwonomi fino Himeneusi tuti Aleksanderi. Inontarai ninsuru yeiaya suru to boriei weru inontarai eroasoa fosa, to Saminseni warang rorong fo, ambori na tonana ne usobu aunau we wiro ureibera Allai ahang kaha. \c 2 \s1 Fi kariri todoni tawenadi we Allaifo \p \v 1 Timotiuse, fi reantenang pari mani, yenggoa wau we bounau jematiwasa we ewenadi we Allai, etutani paria, etutang tuti inontarai siai wei, tuti etohong mahikai wei. Finanai enari we kaiwasanei kiai. \v 2 Kontai ewenadi tuti mananunesa tuti kaiwasa fuba eru wang mananu fosa, ambori na fifiani kontaio tasobu dadirafea kaha, mae taminohi na mai, ambori tasomi we Allai tuti taenemirorongnei mirarebanai. \v 3 Ewenadi tonanai aino beng ne, tuti Allai tane Mamparirifoi eneoai. \v 4 I dawiai paria we kaiwasanei kiai ewaitawang kariri ne Kaiwo Mahikai feririsa fo tuti ekaharai weru ne karirafo. \v 5 Weo Seng mansiari kawuru, amani Allai, tuti Mano Doa Rahanai we kia inontaraine tata we Allai foi ne mansiari kawuru kontai, amani Kristus Yesusi, mano da ma weinontarai batang. \v 6 I dohong ne taraifoia mireha we feriri inontaraine tata kiai weru tane sasarinei. Na fi niari tonana ne, deinawiai na ne rahida mai, weo Allai dawiai we feriri tata kiai. \v 7 Aiwedaya mani Sempaisi yuai yau we iwerasuli we Yahudi kaha fosa, ambori iwuwu Kaiwo Mahikai ne wesa tuti yeunausa we aunau wetarai kariri Yesusi fo ambori eroasoai. Fianai aino imadurai ninai wetarai wiro itofa kaha. \p \v 8 Ampafe imaya we na doni kontai, mangnesa ewenadi we Allai tuti ewenadi na enemirorong mirarebanai, wiro ehasou tuti esawasa fanai. \p \v 9 Kontai we wiwingnesa dohonao enari we ambori mangfosa euremi nai na sa fe. Imaya we emarandinsa mayeai ki tuti esansunsa na ansung mai tuti enari enumiwa na mai tuti fimarandingno mai. Dohonao esansunsa tuti emarandinsa esera weo ambori mangfosa enemirorong sau wesa fe. \v 10 Mae enari fi mai we kaiwasa siai fo, we finanai mai we wiwingno eteyo esomi we Seng Allai fosa enari fo. \p \v 11 Tuti rabuang bo jematifosa efanduhisa we ewenadi fo, tuti mangfosa etoa etaunau fo mani, wiwingwasa etatosa, enemboru etaramididau terai. \v 12 Wiro iroa we na nadi rorong foi wiwingnesa etaunau ete eboromio mangnesa kaha. Mae enemboru etaramididawai terai. \v 13 Imadu tonanane weo Adami dino Allai niariri reantenang ne, akawuru wori Hawai ki. \v 14 Kontai wiro Adami dino Saminseni sofari ne kaha, mae Hawai, ampafe donio sawai tono sasari rorong foi. \v 15 Tonanai wape wiwingnesao etahungno ene arikangfosa na mai, eroasoa mutu, enemiwawu inontarai siai tuti enemirorong mirarebanai pampang, wiwing tonana nesa ansaino Allai feririsa ki. \c 3 \s1 Mano ewenunggamiei we jemati fosa todoni eminohi toa fo \p \v 1 Kaiwo imadurai ninai tarai, amani mandoni saino etawiai we ewenunggamiei we jemati mani, nana mani enari fi dadai fo tuti mai fo. \v 2 Ampafe mano ewenunggamiei we jemati ne mani, enari siarawa kahai ambori manei biriu we dinggaisa kaha, erau wiwing mansia, etawansa wiro etohong funoma kaha, ebiriu we eteiaya fi mai kaha fo tuti enemitituai wea kaha, tuti etitua we kaiwo emadura fo, wiro emadu funoma kaha. Kontai eparaise etamang we inontarai siai na ene munufo, tuti esawai we etaunau kaiwasa. \v 3 Etunung biriu ye kaha tuti emamuna funoma kaha, mae emanang. Ebiriu we esawa inontarai kaha, kontai euremi fiabai we doi kaha. \v 4 Ewaitawang enari sua ene munu rorong fo na mai, tuti etaunau ene arikangfosa we etaramididausa tuti etatosa. \v 5 Weo manei deitawang niari sua ne munu rorong fo na mai kaha mani, todoni niari sua Allai ne jematine na mai ki? \v 6 Mano ewenunggamiei we jematinei mani wiro inontarai arahio eroasoai tituaita kaha, weo nana mani tarahio eboi earomi tuti fi eru nanai, ampafe wedaya Allai dohong aiboi wesa kariri fafongfa dohong aiboi we Saminseni fo. \v 7 Ea kontai inontaraio mano eroasoa kaha fosa etatosa kontai, weo ewewonomi tonana kaha mani, ambori kaiwasa siai fosa eteiberasa, ampafe etawai to Saminseni warang rorong fo aha. \s1 Todoni mangfata jemati fosa eminohi toa fo \p \v 8 Tonanai kontai we mangfata jemati nesa, ea mani inontaraio emai ampafe kaiwasa etatosa, etaperemi sobaura kahai, tuti etunung biriu ye kahai, kontai ewarami mai, wiro euremi fiebai we ra kaha. \v 9 Mae na enemirorong ketui mirarebana fo erutawang aunauo Allai deinawiai we inontarai Kristeni ne tata kawurua foi we taroasoai, aunau nanai fafongfa tataroana kaha. \v 10 Kontai, wiro ruaisa we eru wang mangfata fo kaharai mae, titua wesa akawuru wo, paria etohong fisarawafea kaha mani, ambori ruaisa we ewemangfata ki. \p \v 11 Ene wiwingfosa\f + \fr 3:11 \ft Ete tarahio ‘mangfata wiwing fosa’.\f* kontaio wiwingno emai ampafe kaiwasa etatosa, wiro era etairiri kaiwasa kaha. Etawansa ambori ebiriu we eteiaya fi mai kaha fo, tuti na fifiani kontai kaiwasa eroasosa. \p \v 12 Mangfata jemati nesa mani ene wiwing mansia. Ewaitawangno enari sua ene arikangfosa tuti ene munu rorong fo na mai. \v 13 Inontarai mano efata jemati na mahikai fosa, omi wesa tuti na tonanane ambori ewemambiriu we emadu kariri ene eroaso Yesus Kristusi fo na ematai kaha. \s1 Kaiwo tarai tuti dedaio taroasoa ne \p \v 14 Enehutawanai we waroi ahang kaha mae yontai mau ituambawa wau rai. Tonanai ki wape isoi kaiwo anatu ninai kontai we wau mau \v 15 ambori yontai ahera mau kaha mani, boitawanai kawurua kariri todoni Sengnei ne inontaraine tata taminohi toa fo. Weo mano taroaso Yesusi ne tata mani tane tarai toyari Allai, Mano minohi wenumainu foi, ne munu rorong di tata, nana mani Allai ne jemati di tata. Ampafe tatoa tuti ne Kaiwonea mutu, ne tarai toyari dirio doari pepayai tuti munu bei. \v 16 Tarai webeyari aunauo kariri Yesusi nei. Aunau nani mani dedai tuti mirarebanai, ne tarai toyario fi dadiwa, pariao na fui ninai arahio Allai deinawi pari we tata: \q1 Biari meu weinontarai batang. \q1 Wewaifosa ewatioi. \q1 Nuaninu Mirarebanai deinawi we I mirarebanai. \q1 Ewuwui we kaiwasa na nu siai. \q1 Eroasoi na nunei sentenang. \q1 Tuti to rorafaisi Allai yuaisi, \q2 na sambewaraio dadai fo. \c 4 \s1 Paulusi ne kaiwo kariri aunau mai kaha fo \p \v 1 Yeikaririaifa weo Nuaninu Mirarebana nei deinawiaia kasau ampa weo na rahidao werea naya fe ninai, inontarai manea ambori etawingno ene eroasoafo ki, weo nuaninu eharira fosa epampamusa ampafe etaraberasa weru ne maifo we etohong kariri Saminseni ne aunau kerira foi. \v 2 Aunau karira nani, inontarai eweanggario etaperemi sobaurai we fiwaradi fosa, ansaino etaunauaifa ne. Ea enemitituaitafo tuti enemirorong ketui fo woru ampa. \v 3 Etaunau kaiwasa weo erirau fanai, tuti etang funong fiang fanai. Manamo fiangnei kiai mani Allai niariri we tatani, ampafe mano taroaso Kristusi tuti tataroanso ne aunau mai fea ne, tawenadi tutirai tatohong mahikai we Allai, nana mani fiangfo mai we ang. \v 4 Weo fi fuba Allai niariri nei kiai mani denteng, wiro fi kuteai ahuai we karira kaha, weo fiani aino obuai fa, wenadi tutirai we ohong mahikai we Allaifo mani, finanai beng. \v 5 Mae fiangnei kiai mirarebanai, weo Allai ne Kaiwofo tuti nadi ohoni foi, mioana fefe. \s1 Paulusi deunau Timotiusi we yufi na mai \p \v 6 Timotiuse, aunauo imadurai kiai we wau nanai, bounauwi we boretawang tane doroi eroasoa wasa, weo nana mani wau wemangfata Kristus Yesusio ru fi na mai. Na tonanane dohong mambiriu we wau we boa sau na ne Kaiwofo tuti ru tawangno ne aunau mai fo, toyari fianai aino nari kariri kawuru mau wa. \v 7 Kotai weru aiririai fiamio wiro mai kaha fo, amani fiamio wedua inontarai esomi we Allai fo, mae rurai pampang we womi we Allai terai. \v 8 Weo tarurai we ambori tane tarainei wemambiriufo mani mahikai. Wape ne mahikai sewa ne mani, taruraifa terai we tasomi we Allai pampang, weo nanai kia mai we tata na rahida tatarang ninai tuti na rahida da aha ma fo, amani numainufo. \v 9 Kaiwo ninai wetarai, ampafe meroasoaia mutu dohonao menemiwawera wea fe. \v 10 Tateyo tasomi we Allai, nanai wedaya tarurai pampang tuti tarufi pampang, weo taenemitawang Allai, Mano minohi wenumainu foi. Andino weMampariri we kaiwasanei kiai ne, reantenang pari mani we inontarai eroasoa nesa. \p \v 11 Bounau ne nanaifa kiai tuti bemi mano eroasoa wasa we etohong kaririaifa. \v 12 Dohonao manei sahu tawang wau fanai, we webariboai fefe. Mae ruraifa we wekasinai we inontarai eroasoa wasa, amani boinawi ne bengwa wesa, na kaiwo ariri modura wa, na bohong toa wa, na enemuwawu inontarai siai wa, na roaso Kristusi wa tuti bohong sarawa kaha, ambori ewatioa mani etohong kaririai. \v 13 Kontai na rahida bodoni kontai mefanduhi mea naya fo kiai, boto Allai ne Kaiwone na mai wesa, koramai wesa tuti bounausa, paria rahida bo ira aha mau foi. \v 14 Aromuo rahida bo mano ewenunggamiei we jemati fosa eruai ewaramia wasau wau, emoang wau we ru wang mangfata fo. Rabuang bonani inontaraio emadu kaiwo arerai Seng Allai dohonai wesa fosa emadu kariri mambiriuo Nuaninu Mirarebana foi dohoni we wau wai. Finanai dohonao aromuporo bohong kariria fe. \p \v 15 Fianai aino imadurai we wau mau ninai, rurai we bohong kaririai na enemurorong mesi, ambori mandoni kontaio deti nemu roasoai na mai wawu to fong pampang wa. \v 16 Bonansiau kariri todoni munohi toa wa, tuti aunau bounauwi wai, bohong kaririai pampang. Ambori na fi nari nanai, Allai feriri wau tuti inontarai siaio etaramio nemu aunau wasa. \c 5 \s1 Fio inontarai taroasoa ne tanari we tane doroifosa ne \p \v 1 Kariri mano eroasoa wasa mani, mano ewewawa wasa etohong sarawai mani, wiro rawamufui tapapa karesa fanai, mae wuasa na rawamufui fanahang, narisa toyari nemu wawa terai. Kontai narisua mano ewebariboai wasa we nemu tahatui saine, \v 2 tuti wiwingno ebaba fafong wasa we inamu saine. Kadawingwasa narisa toyari roromuwing terai na enemurorong mesi. \p \v 3 Bounausa ambori enarisua wiwinao eamamifui kaburu wasa tuti efatasa. \v 4 Wape wiwina manei ne arikang ete ne tufung manea mani, ansaino bohong kaiwoariri reantenang wesa we euremifo nai na ene inontarai nani we etohonsuari. Weo na ne tonanane aino ebai ene wawa ete etufumifoi ne mahikai dohonai kawuru wesara fo tuti Seng Allai eneoane, tuti etohong kariri ne Kaiwofo. \v 5 Wiwinao anture amafui kaburu wiro ne obu manei we dehumi kaha foi, enetawang te Seng Allai diru rahida wenadi pampang wei we dohong awawu wei. \v 6 Wape wiwina sera we minohi mirising pampang foi mani, minohi ureng barika wape ne kawa dawiti kawuru ampa. \v 7 Ampafe bounau fiainawiai ninai we jematiwasa ambori inontarai siai wiro esobu fisarawaifeai na sa fanai. \v 8 Wape inontarai manei niarisua ne terafosa kaha, pari sewa aha mani ne munu rorong foi kaha, nana mani inontarai nani fefora ne yoasoafo, tuti kerira sewa inontarai eroasoa kaha fosa. \p \v 9 Bounausa we wiwinao ambori eha kariri ewonomifo we efatasa fo mani, ene tarai toninai, amani ene defuina piatoru to yai, raminde nanai erirau webeyari, \v 10 ewewonomi we wiwingno enari fi mai toyario etahung ene arikangfosa na mai paria ebaba, eparaise etamang we inontarai siai, efata\f + \fr 5:10 \ft Toyari ‘yurairurang eawemifo’ kariri ene koang.\f* inontarai emararebanaio eroasoa fosa, efata mano esobu dadira fosa, tuti erurai paria, enemirorong dohong we enari fi mai fo. \p \v 11 Wiwinao wiro ewewiwinggutung kaharai fosa mani wiro eha kariri ewonomifo we efatasa fo fanai. Ene mangfosa emereha ampa ampafe tarahai ete etohong kaiwo arerai we Sempaisi ambori eminohi wewiwina pampang, ewenadi tuti erufi wei terai. Wape waroi ahang kaha mae tarahi euremiwa nai na mangfosa ampafe enemirorong dohong we erirau aha, ampafe etawingno kaiwo arerai etohonai we Sempaisi nani. \v 12 Ampafe etohong sarawai tuti wedaya esobu aiboi, weo etohong kariri areraio etohonia foi kaha. \v 13 Kontai waroi ahang kaha mae euremifo marira we erufi, mae rahida neungne emei funong ene rahidafo na esuayai etari mai munu bong. Ne karira sewa aha mani, etairiri kaiwasa siai tuti esoro inontarai siai ene kaiwo, tuti emadu funong fio mai we madura kaha fo. \v 14 Nanai wedaya mani yeyo wiwinao ewewiwinggutung kaha fosa mani, erirau aha, esobu arikang tuti enari sua ene munu rorong fo, ambori tane aitetafosa wiro esobu rang we eteibera tawonomine fanai. \v 15 Imadu toninai weo wiwina manea era sarawai eraria Saminseni kawuru ampa. \p \v 16 Wape wiwing yoaso Kristusi manei, ne terafo manea ewewiwina mani, fiata wiwina nanisa, wiro suasa we jematifosa etahunsa fanai. Ambori jematifosa ewati terai we wiwina eamamifui kaburu fosa. \p \v 17 Inontarai ewenunggamiei we jemati fosa, amani mano enarisua tuti efata ene jematifosa na mai mani, todoni kontaio jematifosa etatosa tuti etohong fi demoyarai fa we ebaisa nayai, reantenang pari mani we mano erurai paria we ehorang Sengnei ne Kaiwofo tuti etaunau fosa. \v 18 Weo na Sengnei ne Kaiwone soi toninai: \q1 “Sapio fiata inontarai yufi na romifoi fo mani\f + \fr 5:18 \ft Amani, ‘sapio sahariroya patibu we taraifoi tifating weru nenggaingfoi’.\f*, \q2 dampi kontai, wiro kobu wedua borongfo fanai.”\x * \xo 5:18 \xt Ulangan 25:4\x* \m Kontai, \q1 “Inontaraio yufi foi mani, \q2 todoni kontaio ambori sobu ne fiembaitafo.”\x * \xo 5:18 \xt Lukasi 10:7\x* \m Mano ewenunggamiei we jemati erufi we mea fosa kontai ne tarai tonana. Fianai aino mesobua fo toyari doi ete, ansung ete, nana mani metohonai kontai we mebai ea nayai. \v 19 Manei dinggai mano wenunggamiei we jemati fosa manei we dohong sarawai mani, dohonao wukahera roasoaifa fe, mae tarahio uwemandu ete sewa weru nana te, ansaino ewati terai we wenani dohong sarawaifa reto. \v 20 Nana mani mano dohong sarawai nani wuari na jemati euremireafo. Nari tonanafo mani ambori mano wei fosa ewati teraifa na euremireafo ambori wiro etohong sarawaifa kaha. \v 21 Na Allai, Kristus Yesusi, tuti ne wewai rabuangno diriria foi euremireafo, ewaitawang kaiwo imadurai we wau mau nanai, tuti yeretawang wau, na awemukikehawa paria sobu numurandaungwa, we bohong kariri fifianai aino arahi imadurai we wau mau nanai. Dohonao boti doyari fe, mae boa rahanai, wiro tau towana tau toninai fe. \p \v 22 Dohonao rirora funomai we ruai waramuwara wasau manei we ruaisi we wenunggamiei we jematiwasa fe. Weo inontarai nani dohong sarawa mani, ambori wau kontai wodai sasari nani. Ampafe boitawang nemu tarai bo nemu wai, ambori wiro bohong sarawa fanai. \p \v 23 Bunung mereha tera fanai, mae bunung angguri kutea kontai we fiata enemuwai, ambori werawang we fiata wau, weo wea mani moninang fefe. \p \v 24 Dohonao wukahera ruai manei we wenunggamiei fanai, weo inontarai manea etohong wora sasari bitoya, sasari nani paria waroi ambori atioai ki. Mae manea kontai sasari etohoni foi etohong pari, ampafe wiro utang beraha kaharai mae atioai kawurua. \v 25 Tonanai kontai weo mano enari mai fosa. Manea fibeng enari fo enari parai, ampafe watioai weriwang beyari, wape manea kontai fibeng enari fo wiro enari para kaha. Wape ene bengfo ambori waitawanai ki. \c 6 \p \v 1 Inontarai Kristenio ewewoming nesa mani, todoni kontaio etato mano erufi wesa fosa na mai, ambori inontarai nanisa wiro esahubera Seng Allai wonongfo fanai ete tane aunaufo fanai. \v 2 Tonanai kontai we woming mano erufi we inontarai eweKristeni fosa, dohonao womingfosa esahutawansa fe, we eteyo ene mano ewenunggamiei wesa fosa inontarai eroasoai karirisa disa fefe. Nana fanai, mae todoni kontaio enarisuasa na mai pari aha. Weo mano ewenunggamiei fosa mani inontarai eroasoai kontai karirisa, tuti womingfosa enemiwawusa fefe. \s1 Paulusi medu kariri mano etaunau fi mai kaha fosa tuti kariri doi ete ra \p Kaiwo fuba yohonai we wau mau ninai, modurai tuti bounau inontarai eroasoa wasa, ambori etohong kaririai. \v 3 Mandoni dino sifai kaiwo aunau wetarai kaha feai, tuti wiro yoa we aunauo wetarai da na Yesus Kristusi ma fo, amani aunauo dedai tuti mirarebanai fo kaha mani, \v 4 inontarai tonana nei mani borong fiebai funomai, wape webonggoi. Enetituaitafo seyewa ampa, sera we kaiwo, tuti piraise sawa we kaiwo netawea fo. Nana mani wedaya inontarai enemitituaita mai kaha tuti etohong kariri ne bengfo ahang kaha, enemirorong pirahai we inontarai siai, eweboyari ria inontarai siai kaha, etairiri kaiwasa, etinggaisa we fi mai kaha, \v 5 eweaiteta wesa pariao werea na weai ahang kaha, tuti enemititaitafo woru ampa. Ewaitarahio esomi te we Allai mani ambori ene fianggeng tuti doi bitoya ki. \v 6 Wape manei somi te we Allai tuti nuruainso fi sobua fo demoyarai wei mani, inontarai nani sobu mai paria, tuti fi sobua fo denteng sewa ra ete doi. \v 7 Weo rahida tataubau tanumi to nufi ma ne, wiro taha sobu fi kutea kaha, tuti rahida bo tamarareha foi kontai taha sobu fi kuteai ria tata ahang kaha. \v 8 Ampafe tasobu fiangfeai tuti ansungfeaia mani demoyara to. \v 9 Wape inontarai mano sera we ra foi mani, Saminseni ambori wedayari we niari maino fi kerira doni kontai ki. Fi kerira fuba enetituaiti kiai nani, ne tarai wewaitepario mantauni dapai we saukahari aha. Ampafe wedayari sodai ne karirafo. \v 10 Weo na enerorong dohong karerai we doi fo, wedaya kia maino ne karira doni kontai. Inontarai manea kontaio esera terai we doi pariao etohong kariri aunau taroasoa ne ahang kaha, mae era siai donio enemirorongfoi fituayai. \s1 Paulusi deretawang Timotiusi we yurai na ne fi yu fo pampang \p \v 11 Wape wau Allai ne inontarai di wau, wowu nemu taraiwai weru fi fuba nani kiai. Rurai ambori weinontaraio moi na Seng Allai urengreafo, womi we Allai, roaso Kristusi, enemuwawu inontarai, tawang wau na dadira rorong fo, tuti monang we inontarai siai. \v 12 Rurai paria we bohong kariri Kristusi ne aunauwa na mai, ambori wobu nemu fiembaitafo, amani numainu. Toyari wemei bari we sobu fiembaitai, i yurai we mei na mai paria ampafe wewonong we sobu fiembaitai nani. Weo Allai sahu wau we ambori wobu numainu nanai, amani na rabuang bo moduraia futuayai na kaiwasa bitoya foi euremireafo we wau mani ro ria Kristusi. \v 13 Na Seng Allai mano dohong anseng we fifuba nini kiai foi arongreafo, tuti na Kristus Yesusi arongreafo, amani Kristusi mano medu kaiwo wetarai fo we Pontius Pilatusi foi, yawi wau paria we nari kariri fininai. \v 14 Bohong kariri fianai aino imaduri kiai we wau nanai na mai we beyari, wiro bohong sarawa kaha, paria rahida Seng Yesus Kristusi daraberahi aha ma foi, ambori wiro manei deibera wau fanai. \v 15 Rahida bo daraberahi nai aha ma nani, Allai mantauni dino kiutuaifa kariri mantauni ne dawiafo. Seng Allai nani mani mesiri kawuru andino weMananune, Dedai tuti Mirarebanai, weMananu we mananu nunei kiai tuti Seng dedai we seng nunei kiai. \v 16 Meiri kawurua andino wiro mireha na wea kaha, minohi na dansairaio mandoni kontaio da kefani kaha. Inontaraine tata manei kontaio wiro detioi kaharai, kontai inontaraine tata mani tawatioi kaha. Meiri kawurua andino omi wei tuti weMananu wefitawafa. Antu! \p \v 17 Boretawang inontarai ene ra na nunei bitoya wasa weo wiro enemirorong dedai fanai tuti enemitawangno fi ambori wohere tuti raima soi foi fanai, toyari ra ete doi. Mae enemitawang te Allai, mano dohong fianggeng fuba nini kiai na enerorong denteng we tane funomi tuti taparaiseri foi. \v 18 Boretawansa we enari beng, enemirorong denteng funomai, tuti ewarami takahetuai we efata funong kaiwasa na ene rafo. \v 19 Na ne tonanafo efanduhi ra mai wesa na Allai, we rahida da ma wanai. Tuti na fi tonana ne ambori esobu katai mai na Waidani, amani eminohi wenumainu. \p \v 20 Timotiuse, kaiwo wetaraio Allai yoaso wau weo bounauwaifa wa mani, boraratai na mai, ambori manei wiro deunau riwanai we kaiwo siai fanai. Dohonao taramuo kaiwasao emadu funong kaiwo wedaya inontarai esomi we Allai kaha fo fanai. Weo ea mani inontaraio esawa tuti kaiwo wetarai kaha fo, ekahiwa tutirai we kaiwo wetarai fine. \v 21 Weo inontarai manea eteyoaifa we etau we kaiwoariri fuba nani kawuru ampa, ampafe etawera era siai weru Sengnei ne aunau taroasoia foi. \p Kadono Sengnei dohong ne bengfo arora we mea.