\id LUK \h Luqaas \toc1 Luqaasin Thaapoono Imbaa Wontea Yesus Kiristoossa Dhacchintan Goynam Giyayno Barjosa Upsino \toc2 Luqaas \mt1 Luqaasin Thaapoono \mt2 Imbaa Wontea Yesus Kiristoossa Dhacchintan Goynam Giyayno \mt2 Barjosa Upsino \is1 Ardinta \ip Luqaas akkim ki dahade; Luqaas Yesus yina kinin kamaana tabhi lamaana kisa paanan yivaynaratehe. Yesus yisa tarjamonnante kinin yittsaa Bhawloossa aanamone. Luqaas Yesus Kiristoossa dayntan goynam kaa mathaapaate ki thaapade; tapir Yittsadhaanasa Waadiman mathaapinte birayse woysadhon misken ooninsa ki thaapade. Yesus kala hattear seesoysa qolma maatayse kinin dohonsa eedina ardea upsinka Luqaas mathaapaam ki thaapade. \ip Kaa mathaapaam Ayiwdtay hamma eenara kattsika Girik eenana qaabayse Luqaas ki thaapade. Girik eena leve thoothisa birara yedayse gon hama eedi zagite ke dahade. Luqaas kenin zagea gonin hama ea Yesus kinin dohonam dhoota ki thaapade. \ip Kaa mathaapasa iinte Luqaas birara yedayse macchinka yekka Barjosa dhacchintan upsino een wulna konin dohonam kida giye. Mathaapino Yesus Eedi Naas dahayse Israveel peen wul gidir payya waadima hayada, kisa waadimano peen ogora sagayse een wulna konin yeskoadettsi Yesusin qaabonam koda dhee. \ip Kaa mathaapaam raq tobbhaadar kashana dandima ko dandime: \io1 1. Mathaapino harrna konin thaapadhoono (1:1-4) \io1 2. Eedi Naasisa ashkimbheno (1:5–4:13) \io1 3. Eedi Naasin Galila gidir waadadhoono (4:14–9:50) \io1 4. Eedi Naasin Yiwda peenbee Yordaanoos baynsa saabarbe waadadhoono (9:51–18:30) \io1 5. Eedi Naasin Yerusaalem gidir waadadhoono (18:31–21:38) \io1 6. Eedi Naasin diyenka kinin waadadhoono (22:1–23:56) \io1 7. Eedi Naasin dhaabhenka kinin waadadhoono (24:1-53) \c 1 \p \v 1-2 Gobshadhaa Toploos, birara yedayse yisa aapinka shedayse tarja maataana, Barjosa dhacchintan upsinkaar waadadhayna eena wona kenin saskaadettsi wonnon shaarinte maaton yerinam thoothina eena ashkayse thaapidine. \v 3-4 Inta taar ogodettsi birara yedayse payya hayayse bhocchayse inin dhesonna, hanin dheson timmirinam ha tipise guttsi guttsi hana thaapana payya maatayse ina ko haapadhade. \s1 Shivea Wannissa Adhadhin Goynam Barjosa Gaanaa Gabreelin Giyoono \p \v 5 Herodis Yiwda peente kinin bitimon levenka, Abiya muldhara gudula Zakkarias hambhea dahade. Kisa geshonoar gudula Aaron muldhara dohoono Elsaabeth hambhaynone. \v 6 Kedi lamaanaar Barjo yinin giyonbee kisa yigginbeka yer siya yindar haapadhimina maatayse Barjo birante tipa ke dahade. \v 7 Elsaabethaar seeki konin dohonna, kesa naasi qolehe; pir kedi lamaanaar kattsi gecchidine. \p \v 8 Zakkariasaar yisa muldhanabesana Barjosa gazan ooninte kinin waadadhayno wodan yeskonna Barjosa birante kinin waadadhenka, \v 9 Barjosa gazan ooninte ardayse qunyan ki cubshe gudulmakkon goynka kidar itha ko yeskade. \v 10 Barjosa gazan ooninte qunyan cubshadhenka eeno wul mayante woyayse Barjoam koda miske. \p \v 11 Barjosa gaanaa qunyan daran cubshate imbhen raqinsa mizaqimbar woyayse ki daaka, Zakkariasna ki haapadhade. \v 12 Zakkariasaar kiam yinin haapenka, targadhayse kattsi ki kurtumbhade. \v 13 Barjosa gaanaa kina yin ki giyade: “Zakkariaso, kurtumbhaabhode! Barjo hasa miskenam qansidine; geshono hasa Elsaabeth naasi anngi adha ko adhe; kisa naabenamaar Wannis hamayse hada wode. \v 14 Kinin adhadhonna hana kattsi woza koda dee; thoothino eenoar kisa adhadhinka koda wozadhe. \v 15 Harrna hambhidianna, Barjosa birante eedi gebhi kida maate. Woynea hattasa aapin cuubadhonbee waani een barsen wucadhenbeam wucehe; ki adhadhima indansa iinte ki daaka, Manpas Gazanka kida thoothe. \v 16 Kidi Israveel eensa thoothin eenaam Imbaa kesa Barjodar keam kida maase. \v 17 Kidi Barjoyn nivensa birayse manpasinbee kantanbeka Eeliasdettsi maatayse Wannis eendar kida nive. Imbanasa woylaminam naanadar kida maase;\x - \xo 1:17 \xt Milki 4:5-6. \x* ee hamimina eenasa woylaminam tipana eenasa pakalmakkondar kida maase. Ogoka eeno Barjona ashkimbhoono konin doadettsi koam kida haye” kina ki hamade. \p \v 18 Zakkariasaar Barjosa gaanaana “Inta gecchidine, isa geshonoar gecchidine. Keeda ogono gon konin maatenam hamin ida dhese?” kina ki hamade. \v 19 Barjosa gaanaar kina yinin maasenka, “Inta Barjosa birante woyea Gabreelne. Ogo wozisen dhalqinam hana inin giyoadettsi Barjo iam kinin nittsonna hakal i nivade. \v 20 Yaar wodan yeskenka maaten isa dhalqinam hanin tiyaamonna, ogo inin giyon wul konin maatea rooroaka yekka apo kaya hada maate; dhalqana damattane. Inin giyoono wul thootha ko thoothe” kina ki hamade. \p \v 21 Eenoar Zakkariasam kaalite ko dahade. Barjosa gazan ooninte kinin kapponna, “Hamin ki hamaa?” hamayse ke bhocchade. \v 22 Zakkarias Barjosa gazan oonira yinin utenka eenna giyana damadehe. Ogonante Barjosa gazan ooninte Barjokala yer kinin haaponam kedi dhesidine; kidiar milkitka kena eshkaate apo kaya maatayse ki shidhade. \v 23 Barjosa gazan ooninte kinin waadadhen wodan maqaysaka, yisa oonindar ki yivade. \p \v 24 Ogosa budonte kisa geshono Elsaabeth sirmayse arpi dongna ooninte aadhimbhayse ko dooqade. \v 25 Kodiar “Barjo yisa nashimmakkonka iam kinin shedaa wodaka ogodettsin yerin payyan ina ki hayade; eensa shaarinte idar dohon ooshimbhenam ki shiishade” ko hamade. \s1 Yesusin Adhadhenam Gabreelin Giyoono \p \v 26 Elsaabeth konin sirmonsa laskoa arpeaka Barjo yisa gaanaa Gabreelam Galila peen Naazret hambhen katamandar, \v 27 Dawtsa muldhara Yoseep hambhea yinin seeson anngika wodhaamon naandar kiam ki yittsade. Naan ogosa naabeno Mayriyam koda hambhe. \v 28 Barjosa gaanaar kokal nivayse, “Ya Barjosa nashadhoono, payyamo hana ko dee; Barjo hambetene. [Ya maanasa shaarinte gobshadhoonone]” kona ki hamade. \v 29 Kodiar kisa dhalqinka kattsi targadhayse, “Kono hamin dohoono nagaymakkone?” hamayse ko qaabade. \p \v 30 Ogora Barjosa gaanaar kona yin ki giyade: “Mayriyam, Barjosa birante gobshi hanin haaponna kurtumbhaabhode. \v 31 Shedaa! Ya sirmaada sirme; naasi anngiar adhaada adhe; kisa naabenamaar Yesus hamayse hada wode. \v 32 Kidi eedi gebhi kida maate; kanka Wuldara Sagea Barjo Naasine koda hambhe. Imbaa Barjo kisa imbaa Dawtsa bitamon borkotonam kina kida ime. \v 33 Yayqoobsa muldhandar rooro wulna lay kida bitime; kisa bitamonsaar macchi qolehe” kona ki hamade. \p \v 34 Mayriyamaar Barjosa gaanaana “Inta anngika wodhayse inin dhesaamonna, ogono hamin ko yin dee?” kina ko hamade. \v 35 Kidiar kona yin ki giyade: “Manpas Gazano hadar niva ko nive; Wuldara Sagea Barjosa kantano hadar koda shipe. Ogonante hanin adhea gazaa naasa Barjo Naasine kida hambhe. \v 36 Shedaa! Hasa muldhano Elsaabethaar ta yisa gecchamondar naasi anngi kodi sirmidine; seekine hambhayno ko sirmaysaka kono kosa arpi laskone. \v 37 Harrna hambhidianna, Barjoam bashea yer qolehe” kona ki hamade. \v 38 Mayriyamaar, “Barjosa waadiman edono intane. Hanin giyondettsi ina ko dee” kina ko hamade. Barjosa gaanaar kokalanka edimayse ki yivade. \s1 Mayriyam Elsaabethaam Shedo Konin Yivoono \p \v 39 Ogo wodanka Mayriyam dhaabhayse Yiwda peente dhukanka dohon katama kallondar saana yivayse, \v 40 Zakkariassa ooninte ardayse Elsaabethaam ko nagaysade. \v 41 Elsaabethaar Mayriyamin nagaysenam konin qansenka, iinte kosa dahaa naasa kattsi ki ruqumade; Elsaabethaar Manpas Gazanka ko thoothade. \v 42 Kodiar upsi gebhika yin ko giyade: “Ya mansen naana wulra gobshadhoonone; hanin adhea naasaar gobshadhaane. \v 43 Barjoyn qaadhaa Imbaam adhayno ikal hanin nivayno hamin dohoono ina gobshine. \v 44 Shedaa! Hanin nagaysenam qansite i daaka, isa iinte dahaa naasa wozaka ki ruqumade. \v 45 Barjo Imbayn hana giyon wulam maata ko maate hamayse hanin tiyonna, ya gobshadhoonone!” kona ko hamade. \s1 Mayriyam Barjoam Konin Gobshoono \p \v 46 Mayriyam yin ko giyade: \q1 “Isa sadano Barjo Imbaam koda gobshe; \q1 \v 47 isa woylammoar iam Dhacchea Barjoka koda wozadhe. \q1 \v 48 Inin wozadhayno Barjo i ko tokaa maaton yisa waadiman edonam kinin haaponnane. \q1 Kinara yedayse adhadhino wul gobshadhoono iam koda hame. \q1 \v 49 Ogonoar kantanka dahaa Barjo ina yer gebhi kinin hayonnane; \q2 naabenoar kisa gazane. \q1 \v 50 Barjoam kurtumbhen eenna \q2 adhadhira adhadhinka yekka, \q2 Barjo kena burqadhayse yer payya kida haye.\x - \xo 1:50 \xt Maz 103:17. \x* \q1 \v 51 Kidi yisa kantanka gebhi waadima haydine. \q2 Yisa bhocchinka poorimbhaynaam kidi kekalanka thar thar haydine. \q1 \v 52 Peen wottsaynaam kesa bitamora keam hanchidine; \q2 yirk hamaynaam gobshika keam dheg haydine. \q1 \v 53 Daaqardhaanaam yer payyaka kidi micchidine;\x - \xo 1:53 \xt Maz 107:9. \x* \q2 wodimma eenaam aan guuri keam ki yittsade. \q1 \v 54-55 Barjo wosa eykena Abraambee kisa muldhanabena \q2 ‘Rooro wul lay yena burqadhayse yer payya ida haye’ \q2 hamayse kinin giyon wozanam bhocchintaka, \q2 kina waadadhayna Israveel eenaam kidi kelshidine” \m ko hamade. \p \v 56 Mayriyamaar Elsaabeth ooninte arpi makkamaddha dooqayse yisa oonindar maatate ko yivade. \s1 Shivea Wannissa Adhadhidino \p \v 57 Elsaabethaar adhiman arpin kosa yeskaysaka naasi anngi ko adhade. \v 58 Kosa gurdan eenabee muldhanabe Barjo yisa nashimmakkonam kona thoosayse kinin hayonam qansayse kombesana kinka ke wozadhade. \v 59 Kediar lankaysoa rooroaka naasasa qaamanam taxana ke nivade; imbaasa naabenka Zakkarias hamayse kisa naabenam wodana ke qaabade. \v 60 Indano “Yin dehehe; nammo kisa Wannisne” kena ko hamade. \v 61 Kediar “Hasa muldhante naabea agaaka eldhea hay ki hannaar qolehe” kona ke hamade. \p \v 62 Ogora imbaam “Hasa naasaam hay hamayse eldhoadettsi ha nashe?” hamayse milkitka kiam ke oysade. \v 63 Zakkariasaar milkitka yer thaapi thaapadhea oysayse, “Kisa nammo Wannisne” hamayse ki thaapade. Eeno wulaar targadhidine. \v 64 Ogo wodanka saanawa Zakkariassa apono ko bulimade; Barjoamaar gobshaate dhalqan ki yedade. \v 65 Gurdante dohon een wulna kurtumbhe ko maatade. Ogono yerro wul Yiwda peen dhukanka dohon wul gidir ko giidhade. \v 66 Qansaana wulaar, “Ta naasa kaa hamin hamea ki doo?” hamayse yisa woylaminte ke yedade; ogonoar Barjosa kantano kimbesana kinka konin dohonnane. \s1 Zakkarias Hamota Dohonam Kinin Giyoono \p \v 67 Naasasa imbaa Zakkarias Manpas Gazanka thoothayse hamota dohonam yin giyan ki yedade: \q1 \v 68 “Israveel eenasa Barjo Imbaa wo kisa eedanakal nivayse \q2 wodar dohon bazanam kashayse \q2 woam kinin dhacchonna ki gobshadhe. \q1 \v 69 Yisa waadiman ea Dawtsa muldhara dhacchea kanta eam kidi dhaasidine; \q1 \v 70 enara yedayse Barjokala qansayse eenna giyayna gazana eenasa aponka kinin giyondettsi, \q1 \v 71 woam jibbaynabee wosa banqin eenabe wulsa aanira woam dhacchidine.\x - \xo 1:71 \xt Maz 106:10. \x* \q1 \v 72 Ogoamaar yin kinin hayoono wosa eykenana burqadhayse yer payya hayotabee \q2 yinin giyon gazan yisa mallanam bhocchintakabene. \q1 \v 73 Ogo yisa mallanam eykea wosa Abraambesana kinin ardoono \q1 \v 74-75 woam jibbaynasa aanira dhaqayse \q2 wonin dehen rooron wulka kurtumbhe qolma \q2 Barjosa birante gazamobee tipamobeka kina wonin waadadhoadettsine. \q1 \v 76 Ta ya naasa kaa, Wuldara Sagea Barjokala qansayse eenna giyeane hada hambhe. \q1 Ogonoar kisa goynam ashkana Barjo Imbasa birante hada yive.\x - \xo 1:76 \xt Milki 3:1. \x* \q1 \v 77 Ogona kesa seesono kena ko shidhe hambhenam Barjokalanka kenin haapen dhaqintasa timmirinam keam hada dhettse. \q1 \v 78 Ogono yin konin dohoono Barjo eedisa seesonam kinin garenbee kisa lemmakkonbekane. \q1 Ogonante dhaqintasa hay cecira wona utana koda haye.\x - \xo 1:78 \xt Milki 4:2. \x* \q1 \v 79 Thipante dahayse diyanna dohon een wulna kidi shaaka ki shaake;\x - \xo 1:79 \xt Isi 9:2. \x* \q1 roonam wosa payyan goyndar kida entse” \m ki hamade. \p \v 80 Naasaar gebhidine. Woylaminkaar ki wocchimbhade. Israveel eenana yinin haapadhenka yekka, darante ki dooqade. \c 2 \s1 Yesus Kiristoossa Adhadhidino \r Maat 1:18-25 \p \v 1 Ogo wodanka Roome peensa bita kinin bitimon peen wulir dohoono eeno wul naaben konin thaapadhoadettsi Bitaa Awgisthoos oosh ki ooshade. \v 2 Qerenoos Sooria peenam kinin wottsen wodanka, naaben thaapadhayno ogono bironone. \p \v 3 Ogonante zarsino wul yisa eykena peendar naaben thaapsota ko yivade. \v 4-5 Yoseep Dawt muldhara kinin dohonna, Galila peen Naazret katamara dhaabhayse Yiwda peen Betelem hambhen Dawtin adhadhon katamante kinin seeson naan sirmon Mayriyambete thaapadhota ki yivade. \p \v 6 Ogote ke daaka, kosa adhiman arpino ko yeskade. \v 7 Yisa biraa naasaam ogote ko adhade. Shonnayn wodhen ooninte raq kena konin qolmonna, kiam apalanka ochayse wanngayn galan itsen gonngalante ko wottsade. \s1 Yaana Gishaynabee Barjosa Gaananabe \p \v 8 Peen ogote katamansa gasante yisa yaatonam gishite wodhayna gishiman gishayna eena ke dahade. \v 9 Iginakal Barjosa gaanaa ki haapadhade; Barjosa gobshin shaakanoar kesa gasante ko shaakade; ogona kedi kattsi ke kurtumbhade. \v 10 Barjosa gaanaar yin ki giyade: “Hay! Kurtumbheebhode! Een wulna maatea kattsi wozisea upsi yena ida giye. \v 11 Ogonoar kina Dawtin adhadhon katamante Dhacchea, kidiar Imbaa Kiristoos yena ki adhadhade. \v 12 Milkitino kisa yinne: Naasi apalaka ochayse wanngayn galan itsen gonngalante wottsadhaam haapeeda haape” kena ki hamade. \p \v 13 Ke dhesima thoothina Barjo cecira kinin nittsaana gaanana agaa gaanaakal theedi haapadhayse, Barjoam gobshaate \q1 \v 14 “Cecinte Barjona gobshi ko dee; \q1 payyamonoar peendar Barjo nashimmakkonka kinin sheden eenna ko dee” \m ke hamade. \p \v 15 Barjosa gaanana kekala edimayse cecindar kenin yivonsa budonte, kedi yaana gishayna eena kinka kikal “Betelem yivayse Barjoyn wona giyon ogo yerinam wo shede” ke hamade. \v 16 Saanawa yivayse Mayriyambee, Yoseepbee, wanngayn galan itsen gonngalante wottsadhaa naasabeam ke haapade. \v 17 Shedayse, naasa agaasa kena giidhon yerinam eenna ke giyade. \v 18 Ogoam qansaana eena wul yaana gishaynayn kena giyon yerinka ke targadhade. \p \v 19 Mayriyam ogo yerin wulam yisa woylaminka qaaban ko yedade. \v 20 Yaana gishayna kena giidhondettsi, kenin qansonbee kenin haaponbe wulna Barjoam gobshada yisa raqindar maatayse ke yivade. \s1 Naasa Yesusam Barjosa Gazan Oonindar Bavate Yiidhoono \p \v 21 Naasa adhadhaysaka kisa qaamanam taxana rooro lankay konin thoothonna, kisa indano sirmima Barjosa gaanaa kinin giyaadettsi, kisa naabenam Yesus hamayse ko wodadhade. \p \v 22 Musesa yigginka gazimbhanna kenin waadadhen wodan yeskaysaka, naasaam Barjosa birante thettsana yinka bavate Yerusaalem ke yivade. \v 23 Ogoamaar kenin hayayno Barjosa yiggin mathaapinte “Birayse adhadhaa naasi anngi wul Barjona edimaa gaza eedi kida maate”\x - \xo 2:23 \xt Uti 13:12. \x* hamayse thaapadhondettsine. \v 24 Ogodettsi Barjosa yigginka “Walee likka lamaa way walee gebhisa naasi lamaa Barjona marsha machadhea hayayse bava koda zaske”\x - \xo 2:24 \xt Lewi 5:7bee 11be; 12:8. \x* hamen upsinna ogoam imana ke yivade. \p \v 25 Ogo wodanka Yerusaalemir Simoon hambhea eedi kalaa ki dahade. Ea agaar Israveel eenaam dhacchayse wocchinseam toolaate dahaa eedi tipabee Barjoam gobshintaka wocchimbheabe ki dahade; Manpas Gazanoar kimbesana ko dahade. \v 26 Barjoyn qadhaa Kiristoosam haapima dembhi kinin diiminam Manpas Gazano ena birayse kina giydine. \v 27 Ogo wodanka Manpas Gazano kiam konin dhaasonna, Barjosa gazan oonindar ki yivade. Muse yigginsa dambinam toolana, naasa Yesusam imbaabee indanbe yinka tiyayse Barjosa gazan ooninte ke ardade. \v 28 Ogo wodanka Simoon naasaam yidar tiyate incayse, Barjoam gobshada yin ki giyade: \q1 \v 29 “Imbo, ‘Hayayda haye’ ina hanin hamoono payyan upsino ko thoothade; \q1 ta keeda i hasa waadiman eam peen kora payyaka tiyaa. \q1 \v 30-31 Ogonoar een wulsa birante hanin ashkon \q1 hasa dhacchintanam isa aapinka inta haapidine. \q1 \v 32 Kidiar Ayiwdtay hamma eenana goninam eshkea shaaka kida maate; \q1 hasa eedana Israveel eenanaar gobshine”\x - \xo 2:32 \xt Isi 42:6; 49:6.\x* ki hamade. \p \v 33 Imbaabee indanbe naasa Yesussa giidhon yerin wulka ke targadhade. \v 34 Simoonaar kena Barjo eelayse indan Mayriyamna yin ki giyade: “Shedaa! Kaa naasaka Israveel eensa thoothino kanka koda kaye; pir thoothino eeno kanka koda dhaqe; thoothino eenoar kiam kenin jibbensa milkit kena kinin maatoadettsi Barjo kiam kamidine. \v 35 Ogoam Barjo kinin hayoono thoothin eensa woylaminte aachimon qaabenam may hayanane; hasaar woylaminsa iinte qaabono halpadettsi koda uxe” kona ki hamade. \p \v 36-37 Ogo wodanka Aseer zarsira Panuveel naano Hanna hambhayno Barjokala qansayse eenna giyayno ko dahade. Kodiar yisa geshoabesana kinka leve tobbhaa dooqayse, geshoa kokala diyaysaka kosa lendho eedi oydi kaysa apo oydi levenin maatenka yekka, yimal bish dahada kattsi gecchoonone. Itsima Barjoam miskada sootinbee rooronbe Barjona waadadhaate Barjosa gazan ooninsa mayara kodi edimehe. \v 38 Ogo wodanka nivayse Barjoam gobshaate Barjo Yerusaalemir eendar dohon bazanam kashayse keam kinin dhacchenam toolayna wulna naasa goynsa ko giyade. \p \v 39 Barjosa yigginka giidhon wulam kenin macchonsa budonte, Yoseepbee Mayriyambe naasaam tiyayse Galila peensa kenin dohon Naazret katamandar ke maatade. \p \v 40 Naasaar waanka gebhaate bhocchinkaar wocchimbhaate ki yivade; pakalmakkonkaar ki thoothade. Barjosa sunin imintono kimbesana kinka ko dahade. \s1 Yesus Barjosa Gazan Oonindar Kinin Yivoono \p \v 41 Yesussa imbaabee indanbe leven levenka Paasika\f + \fr 2:41 \ft “Paasika” hamen upsinam Haalin Mallan mathaapinsa macchinte thaapadhaanar shedaa.\f* rooroa gobshadheaka Yerusaalemdar keda yive. \v 42 Yesus leve tabhi lamaa naas ki daaka, ogo Paasikan rooroaka Ayiwd eenasa dambindettsi Yerusaalemdar ke yivade. \v 43 Rooronaamaar yinin macchonsa budonte kenin maatenka, naasa Yesus Yerusaalemir shidhidine; imbaabee indanbe ogo kinin shidhonam dhesadehe. \v 44 Eenbesana kinka yivite ki dahade hamada rooro kalaa goyti ke yivade; ogora yisa muldhanabee yinin dhesayna eenabekal kiam ke zagade. \v 45 Yinin bashadhonsa budonte kiam zagaate Yerusaalemdar ke maatade. \p \v 46 Rooro makkamsa budonte Barjosa yigginam dhettsaynasa shaarinte dooqayse kekalanka kinin qansenbee keamaar kinin oysenbeka Barjosa gazan ooninsa mayante ke haapade. \v 47 Kinin giyenam qansayna wul kisa qaabenbee kisa malsinbeka kattsi kedi targadhidine. \p \v 48 Imbaabee indanbe kiam kenin haapenka, kedi targadhidine. Indano “Isa naasa, harrnaa yin wodar hayaa? Shedaa! Imbee hambabe kattsi gaalite haam wo zagade” kina ko hamade. \v 49 Kidiar kena yinin maasenka, “Harrnee iam zagaa? Inta Imbasa ooninte daa iam konin zaskenam yedi dheseete?” ki hamade. \v 50 Kediar kena kinin giyon dhalqinam bhocchadehe. \p \v 51 Kembesana kinka dhaabhayse Naazretdar ki yivade; kenaar ee hamaate ki dahade. Kodi indanoar igina yerra wulam yisa woylaminte yedite ko dahade. \v 52 Yesus pakalmakkonbee gebhintanbeka, shawkadhaa maatayse Barjobee eedibesa birante gebhaate ki dahade. \c 3 \s1 Shivea Wannisin Giyoono Barjosa Upsino \r Maat 3:1-12; Marq 1:1-8; Wannis 1:19-28 \p \v 1 Roome peen bitaa Thibaroos bitimaysaka tabhi dongsoa leveaka, Bhenthenaawi Bhilathoos Yiwda peenam wottsea ki dahade; Herodisaar Galila peenam wottsea ki dahade; iishima Pilbhoosaar Thurasbee Ithirakondoosbe peenam wottsea ki dahade; Lisaaniyosaar Abileene peenam wottsea ki dahade. \v 2 Hannabee Qayappabe gudullasa gembha ke dahade. Ogo wodanka Zakkarias naasa Wannis darante ki daaka, Barjosa upsino kikal ko nivade. \v 3 Ogonante Wannis Yordaanoos baynsa gasante dohon peen wulir “Yesa seesonin shidhoadettsi, seeson waadimanam garayse Barjodar maatayse shiidhee” hamaate Barjosa upsinam giyada ki yaayade. \v 4-6 Ogonoar yin konin dohoono Barjokala qansayse eenna giyea Isiasin giyenka: \q1 “Marrato! ‘Barjoyn yekal nivenna, \q2 yesa woylaminam ashkee; goynamaar kina gaz hayee. \q1 Qanana wul ke thoothe; \q1 dhukanabee kuttonabe yirk ke hame. \q1 Wobona goynaar gaz ke hame; \q1 agaammo goynoar agaa ko maate. \q1 Eeno wul Barjosa dhacchintanam koda shede’ \q1 hamayse ilatea easa upsino darante koda qansime”\x - \xo 3:4-6 \xt Isi 40:3-5. \x* \m hamayse ena birayse Isiassa mathaapinte thaapadhondettsi ko maatade. \p \v 7 Ogonante kikal shiidhanna nivon eenna Wannis yin ki giyade: “Yedi qarshi naanato, niven Barjosa wacimera gobayse yenin dhaqoadettsi yeam kiilaa hayne? \v 8 Ta keeda seeson waadimanam garayse Barjodar yenin maatonam dhehen payyan waadiman waadadhee. Yesa woylaminkaar ‘Wodi Abraam naasine’ hamayse erimeebhode. Yena ida giye: Barjo yi zaganna kina sennara Abraamna naasi hayayse dhaasana dama ki dame. \v 9 Ta haaqanaam taxate dhabayno tesimbho demente kesa wodadhidine; ogonante payyan aapin ushimina haaqana wulam taxate nuunte koda dhabadhe” kena ki hamade. \p \v 10 Eenoar “Ta har haya ko woam zaske?” hamayse Wannisam oysite ko dahade. \v 11 Kidiar “Apala lamaa yisa dahaa kalaam qolmaana ki ime; gala yisa dahaar ogodettsi ki haye” hamayse kena ki maasade. \v 12 Gibirin kacchaynaar kikal shiidhanna nivayse, “Woam Dhettsea, woam ta har haya ko zaske?” hamayse kiam ke oysade. \v 13 Kidiar “Yena yigginte giidhorra saskayse koymon tiyeebhode” hamayse kena ki maasade. \v 14 Poolisanaar nivayse, “Woamsin ta har haya ko zaske?” hamayse kiam ke oysade. Kidiar “Eensa koymonam kantaka buurate tiyeebhode; hayyeamaar buudamoka berseebhode; yesa waadimanna yena imbhayno bazano yena ko yeeke” hamayse kena ki maasade. \p \v 15 Ogo wodanka eenoar Wannissa dhalqinam bhocchaate wozaka kaalite, “Kaa ea Barjoyn qadhaa Kiristoos doo ki dew?” hamayse yisa woylaminka qaabite ko dahade. \v 16 Wannisaar ke wulna yin ki giyade: “Inta noqoka yeam ida shive; ko dahaannaar idara kantanka sagea niva ki nive. Inta kisa dunngurinsa dhaxinam hattear bulana damimane. Kidi Manpas Gazanbee nuubeka yeam kida shive. \v 17 Gazgonam qanayse puqulara aapinam kinin bulea anngamo kisa aaninte ko dahade. Aapinam payya ashkayse yisa kononte kida kee; puqulanamaar dikimon nuunte kida koqe” ki hamade. \v 18 Ogonante eenaam thoothi waana waana hama goytika kiilaate Barjosa dhacchintan upsinam kena giyte ki dahade. \p \v 19 Ko dahaannaar, Galila peenam wottsea Herodis iishima Pilbhoossa geshon Herodiyadaam kinin keemonnabee kinin waadadhon siyon waadiman wulbena Wannis kiam ki wacimade. \v 20 Ogona Herodis yinin waadadhon siyon waadiman wulra saskayse, pir Wannisam dhaxin ooninte ki dhaskade. \s1 Yesussa Shiidhidino \r Maat 3:13-17; Marq 1:9-11 \p \v 21 Een wulin shiidhenka Yesusaar ki shiidhade. Barjoam kinin miskenka cecino ko bulimade, \v 22 Manpas Gazanoar waleedettsi maatayse kidar ko hanchade. “Inin nashea isa Naasa yane; hanka ida wozadhe” hamea upsi cecira ko qansimade. \s1 Yesussa Muldhano \r Maat 1:1-17 \p \v 23 Yesus eenaam dhettsan kinin yedenka lendho kisa eedi kalaa kaysa apo tabhiaddhane. Eenna Yesus Yoseep naasi kida maate. Yesussa eykena kinane: \q1 \v 24 (38) Barjo naasa Addaam, \q1 Addaam naasa Seet, \q1 Seet naasa Henoos, \q1 \v 25 (37) Henoos naasa Qaynan, \q1 Qaynan naasa Malaliveel, \q1 Malaliveel naasa Yaared, \q1 Yaared naasa Henook, \q1 Henook naasa Matusaala, \q1 \v 26 (36) Matusaala naasa Laamex, \q1 Laamex naasa Nohe, \q1 Nohe naasa Seem, \q1 Seem naasa Arpakisaad, \q1 Arpakisaad naasa Qaynim, \q1 \v 27 (35) Qaynim naasa Sheela, \q1 Sheela naasa Ebeer, \q1 Ebeer naasa Peleeg, \q1 Peleeg naasa Revu, \q1 Revu naasa Serug, \q1 \v 28 (34) Serug naasa Naakor, \q1 Naakor naasa Taara, \q1 Taara naasa Abraam, \q1 Abraam naasa Yisaaq, \q1 Yisaaq naasa Yayqoob, \q1 \v 29 (33) Yayqoob naasa Yiwda, \q1 Yiwda naasa Paarees, \q1 Paarees naasa Hethroon, \q1 Hethroon naasa Arni, \q1 Arni naasa Raam, \q1 Raam naasa Aminaadaab, \q1 \v 30 (32) Aminaadaab naasa Navasoon, \q1 Navasoon naasa Selimoon, \q1 Selimoon naasa Boveez, \q1 Boveez naasa Iyobeed, \q1 Iyobeed naasa Isey, \q1 \v 31 Isey naasa Dawt, \q1 Dawt naasa Naataan, \q1 Naataan naasa Maathaat, \q1 Maathaat naasa Maynaan, \q1 Maynaan naasa Meelia, \q1 \v 32 (30) Meelia naasa Eliyaqem, \q1 Eliyaqem naasa Yonaan, \q1 Yonaan naasa Yoseep, \q1 Yoseep naasa Yiwda, \q1 Yiwda naasa Simoon, \q1 \v 33 (29) Simoon naasa Lewi, \q1 Lewi naasa Mathaat, \q1 Mathaat naasa Yooraam, \q1 Yooraam naasa Elivezar, \q1 Elivezar naasa Yoseev, \q1 \v 34 (28) Yoseev naasa Eer, \q1 Eer naasa Elmodaam, \q1 Elmodaam naasa Qosaam, \q1 Qosaam naasa Haadi, \q1 Haadi naasa Milki, \q1 \v 35 (27) Milki naasa Neeri, \q1 Neeri naasa Selatial, \q1 Selatial naasa Zerubaabeel, \q1 Zerubaabeel naasa Rees, \q1 Rees naasa Yonaan, \q1 \v 36 (26) Yonaan naasa Yooda, \q1 Yooda naasa Yoseep, \q1 Yoseep naasa Semey, \q1 Semey naasa Matatiyo, \q1 Matatiyo naasa Mavat, \q1 \v 37 (25) Mavat naasa Naage, \q1 Naage naasa Eslim, \q1 Eslim naasa Nahoom, \q1 Nahoom naasa Amoth, \q1 Amoth naasa Matatiyo, \q1 \v 38 (23-24) Matatiyo naasa Yoseep, \q1 Yoseep naasa Yoona, \q1 Yoona naasa Milki, \q1 Milki naasa Lewi, \q1 Lewi naasa Maati, \q1 Maati naasa Eeli, \q1 Eeli naasa Yoseepne. \c 4 \s1 Yesussa Taysate Shedadhidino \r Maat 4:1-11; Marq 1:12-13 \p \v 1 Yesusaar Manpas Gazanka thoothayse Yordaanoos bayra kinin maatenka, Manpas Gazano darandar kiam entsaate konin yivenka, \v 2 eedi lamaa kaysa rooro Seethaanka taysadhate ki dahade. Roorona iginaka yer kala hattear itsadehe. Roorona igina maqaysaka ki daaqardhade. \p \v 3 Seethaanaar Yesusna “Ya Barjo Naas ha daana, seenin koka ‘Balasha maataa’ hamaa” kina ki hamade. \v 4 Yesusaar kina yinin maasenka, “‘Eedi balasha itsayse bish dehehe’\x - \xo 4:4 \xt Yiggi 8:3. \x* hamayse thaapadhidine” ki hamade. \p \v 5 Ogora Seethaan Yesusam yinka dheg hamon raqindar entsate utayse, peendar haapadhen bitamon wulam woda likkasa iir kina dhahayse, \v 6 “Ogo kesa hayamonbee gobshin wulbeam hana imayda ime. Harrna hambhidianna, ina imbhidine; inin nasheana imayda ime. \v 7 Ogonante ya ina kumpurdhayse ha goodimidianna, kono wul hanti koda maate” kina ki hamade. \v 8 Yesusaar kina yinin maasenka, “‘Hasa Imbaa Barjona kumpurdhayse kibisheana goodimaa!’\x - \xo 4:8 \xt Yiggi 6:13. \x* hamayse thaapadhidine” ki hamade. \p \v 9-11 Ta pir Seethaan Yesusam Yerusaalem entsayse Barjosa gazan ooninsa illindar bulate woysayse kina yin ki giyade: \q1 “‘Haam kenin tooloadettsi Barjo yisa gaananana giya ki giye; \q1 kediar roon hannonam seenin qanoamadettsi \q2 yisa aaninka keedhayse haam yeda ke yede’\x - \xo 4:9-11 \xt Maz 91:11-12. \x* \m hamayse thaapadhidine. Keeda ya Barjo Naasi hanna, kora mia bhulate hanchaa!” kina ki hamade. \v 12 Yesusaar kina yinin maasenka, “‘Hasa Imbaa Barjoam taysate shedaabhode!’\x - \xo 4:12 \xt Yiggi 6:16. \x* hamayse thaapadhidine” ki hamade. \v 13 Seethaanaar yinin taysen wulam kinin macchonsa budonte, pir kiam taysate shedana agea woda haapadhenka yekka kikalanka ki pegimbhade. \s1 Yesus Galila Peente Barjosa Upsinam Giyan Kinin Yedoono \r Maat 4:12-17; Marq 1:14-15 \p \v 14 Yesus Manpas Gazansa kantanka thoothayse Galila peendar ki maatade; kisa waadimano Galila peenbee kosa gasante dohon peen wul gidirbe ko qansimade. \v 15 Kesa bukin raqinte keam dhettsite ki dahade; kinin dhettsenkaar eeno wul kiam ko gobshade. \s1 Naazret Katamante Yesusin Bagadhoono \r Maat 13:53-58; Marq 6:1-6 \p \v 16 Ogosa budonte Yesus yinin gebhon kataman Naazretdar ki yivade. Ogotear yisa dambindettsi ukunsen rooroaka Ayiwd eensa bukin raqinte ki ardade; Mathaap Gazanam nabbabana ki dhaabhade. \v 17 Barjokala qansayse eenna giyea Isias mathaapin kina imbhaysaka yin giyayse thaapadhaa raqadar bulayse: \q1 \v 18-19 “Barjosa Manpasino idar ko dahade; \q1 qambhinana Barjosa dhacchintan upsinam inin giyoadettsi iam ki qadhade. \q1 Dhaxadhaanayn buldhen, aapin kayaanayn sheden i giye, \q1 gaalensa iinte dahaanaam gaalera inin buloadettsi, \q1 ogo Barjo yisa nashimmakkonam kinin dhehen levenin yeskonam inin giyoadettsi iam ki nittsade”\x - \xo 4:18-19 \xt Isi 61:1-2. \x* \m hamayse ki nabbabade. \p \v 20 Yesus mathaapinam diithayse Ayiwd eensa bukin raqinte waadiman eana imayse ki dooqade. Bukin raqinte dohoono eeno wul bhocchaate kibisheam koda shede. \v 21 Kidiar “Marrato! Ta kono nabbabadhenka yenin qansoono mathaapinsa upsino kina thoothidine” kena ki hamade. \v 22 Kinnon goynsa eeno wul yer payya koda giye; kinin giyen payyan dhalqinka targadhayse, “Kaa Yoseep naasatayu?” ke hamade. \p \v 23 Yesusaar kena yin ki giyade: “‘Ya akkimia, ta haam pacchaa!’ hamen kamsin koam idar bavima shidhattene. Ogodettsi ‘Qipirnaahoomir hanin waadadhon wonin qanson kotear hasa peente waadadhaa’ ina yeda hame. \v 24 Inta yena gon ida giye: Barjokala qansayse eenna giyeam kisa peente dahayna eena hamin ko dahaakaar kiam tiyehe. \v 25 Inta yena gon ida giye: Eelias wodanka leve makkambee arpi laxbe doobin qanima shidhonna peen wuldar gebhi daaqi dahaysaka, Israveel peente thoothina qambhina maana ke dahade. \v 26 Ko dahaannaar Eelias Sidoona peente dohon Sirabhta gurdante edon qambhinkal kiam ko yittsadhade; Israveel peente dahaana maana waanikal kiam yittsadhadehe. \v 27 Barjokala qansayse eenna giyea Elsav wodanka Israveel peente thoothino lamth burqoka\f + \fr 4:27 \ft “Lamth burqo” hamen upsinam Haalin Mallan mathaapinsa macchinte thaapadhaanar shedaa.\f* hajadhaana ke dahade; Sooria peente Niviman bishne paashaa, kesa iira eedi hay dahaannaar paashadehe” kena ki hamade. \p \v 28 Ayiwd eensa bukin raqinte dahaana wul dhalqin ogoam qansayse kattsi ke wacimade. \v 29 Dhaabhayse katamara mayanka Yesusam yedate ke bulade; kiam boodante kupate dhabota zagayse katamanin ashkadhon ashondar ke yivade. \v 30 Kidiar kesa shaarinka utate ki yivade. \s1 Beeronin Yiam Yedaa Ea Kinin Paashoono \r Marq 1:21-28 \p \v 31 Ogosa budonte Yesus Galilar dohon Qipirnaahoom katamandar ki yivade. Ogote Ayiwd eensa ukunsen rooroaka eenaam dhettsite ki dahade. \v 32 Kidi yisa hayamonka kinin giyenna eeno wul kinin dhettson timmirinka targadhidine. \p \v 33 Ayiwd eensa bukin raqinte beeronin yiam yedaa eedi kalaa ki dahade. Upsin yisa dheg hayayse ilataate: \v 34 “Naazret peen Yesuso, hambesana wosa dohoono hare? Woam kaysana nivaaw? Hay hanin dohonam inta dhesidine; ya Barjokala nivaa Gazaane!” hamayse ki ilatade. \v 35 Yesusaar beeroaka, “Lay hamayse eadara utaa!” hamayse kiam ki bitade. Beeroar kesa birante eam dhabayse gaale kidar yeskisima kidara ki utade. \p \v 36 Eeno wulaar targadhayse kinka kikal “Kono kinin giyayno yer hamin dohoonone? Yisa hayamonbee yisa kantanbeka beeronana kisa giyanka eendara uta ke ute” hamayse ke dhalqade. \v 37 Yesusin shawkadhoono Qipirnaahoomsa gasante dohon peen wulir ko qansimade. \s1 Thoothin Eenaam Yesusin Pacchoono \r Maat 8:14-17; Marq 1:29-34 \p \v 38 Yesus kesa bukin raqira utayse Simoon ooninte kinin ardenka, Simoonsa baysino kattsi bishi occhea hajimoka wodhayse ko dahade. Ogonante koam kinin pacchoadettsi kiam ke miskade. \v 39 Kokal theedi woyayse bishin occhenam ki bitade. Bishin occhaynoar koam ko garade; kodiar saanawa dhaabhayse kena gala baxan ko yedade. \p \v 40 Hayn wevenka waana waana burqenin yedaana wulam kikal ko baadhade; kidiar kalaa kalaanadar yisa aanin wodayse keam ki pacchade. \v 41 Beeronaar pir “Ya Barjo Naasine” hamayse ilatada thoothin eendara ke utade. Kedi Barjoyn qadhaa Kiristoos kinin dohonam kenin dhesonna Yesus yer kalaar kenin giyoamadettsi keam ki bitade. \s1 Yesus Pir Dhettsan Kinin Yedoono \r Marq 1:35-39 \p \v 42 Peen sedhaysaka, Yesus utayse eedinin qolmon raqindar ki yivade. Eenoar kiam zagada kikal ko nivade; kekala edimayse kinin yivoamadettsi kiam marana ko zagade. \v 43 Kidiar “Waani katamante dohon eenna wozisen Barjo bitamonsa upsinam inin giyoadettsi iam koda zaske; harrna hambhidianna, iam nittsadhoono ogonane” kena ki hamade. \v 44 Ogonante Yiwda peente dahaana kesa bukin ranqar Barjosa upsinam giyte ki dahade. \c 5 \s1 Yesus Yisa Paanan Yivayna Biranaam Kinin Eeloono \r Maat 4:18-22; Marq 1:16-20 \p \v 1 Eeno Barjosa upsinam qansaate kiam kupite ko daaka, Yesus Gensareth bazinsa gasante woyayse ki dahade. \v 2 Bazinsaar gasante bazindara sagadhayna gonngala lamaa woyayse ke daaka keam ki haapade. Kaaran zaanin qazayna eenaar gonngalanara utayse kaaranna kenin qazen zaaninam keda shive. \v 3 Igina gonngallasa Simoon gonngalante Yesus ardayse bazinsa gasara likka bazindar kinin yittsoadettsi kiam ki miskade; ogo bazindara sagadhen gonngalante dooqayse eenaam dhettsite ki dahade. \p \v 4 Yisa dhalqinam yinin macchonsa budonte Simoonna “Bazindara sagadhen gonngalanam bazinsa theerin raqindar yittsayse kaaranam yenin qazen zaaninam bazinte dhabee” kina ki hamade. \v 5 Simoonaar kina yinin maasenka, “Imbo, sootin woda qazika sunoo qajadhade, kala hattear yedootone; ta hanin giyonna, kaaranam wonin qazen zaaninam bazinte ida dhabe” kina ki hamade. \v 6 Yin giyayse kenin dhabenka kattsi thoothi kaaraam ke yedade; kaaran kenin qazayno zannoar havan ko yedade. \v 7 Waani bazindara sagadhen gonngalante dahaana aanamma nivayse keam kenin kelshoadettsi milkitka keam ke eelade. Nivayse bazindara sagadhayna gonngalla lamaanayn itsadhanna hayenka yekka, kaaranam iir ke thoosade. \p \v 8 Bhethiroos hambhea Simoon ogoam yinin haapenka, Yesussa birante kumpurdhayse, “Imbo, inta seeso eedi inin dohonna, ikalanka pegadhaa!” kina ki hamade. \v 9 Ogoam yin kinin giyoono kimbesana kinka dahaana wul kenin yedon kaaransa thoothamora dhaabhonka kattsi yinin targadhonnane. \v 10 Ogodettsi Simoonsa aanamma Zabdoos naana Yayqoobbee Wannisbe kediar targadhidine. Yesusaar Simoonna, “Kurtumbhaabhode! Keeda kaara os kaaranam hanin yedendettsi eenaam Barjosa bitamondar maasea eedi hada maate” kina ki hamade. \v 11 Kediar bazindara sagadhayna gonngallaam yisa bazinsa gasandar yeskisayse yer wulam garayse Yesussa paanan yivan ke yedade. \s1 Lamthinin Yedaa Eam Yesusin Pacchoono \r Maat 8:1-4; Marq 1:40-45 \p \v 12 Yesus katama kalaate ki daaka, lamth burqo\f + \fr 5:12 \ft “Lamth burqo” hamen upsinam Haalin Mallan mathaapinsa macchinte thaapadhaanar shedaa.\f* yiam kattsi yedaa eedi kalaa ki dahade. Ea agaa Yesusam yinin haapenka, kisa roonte dhambayse, “Imbo, ha nashidianna, iam pacchana damaada dame” hamayse kiam ki miskade. \v 13 Yesusaar yisa aaninam kidar wodayse, “Haam pacchana nashayda nashe, paashaa” kina ki hamade. Saanawaar kisa lamthin burqono kiam ko garade. \p \v 14 Yesus “Hanin paashonam eedi haynaar giyaabhode! Ko dahaannaar yivayse hasa bishinam gudulana dhahaa; eennaar hanin paashoono tarja konin maatoadettsi Museyn giyon Barjona machadhen marshanam imaa”\x - \xo 5:14 \xt Lewi 14:2-7. \x* kina ki hamade. \p \v 15 Yesusin shawkadhoono ena gayra sagi ko dhesimade. Thoothino eeno kinin giyenam qansanabee yisa burqoraar paashanabe kikal ko bukade. \v 16 Kidiar thoothi wodana darandar yimal edimate yivayse Barjoam miskaate ki dahade. \s1 Hajimonka Malgimaa Eam Yesusin Pacchoono \r Maat 9:1-8; Marq 2:1-12 \p \v 17 Rooro kalaa Yesus eenaam kinin dhettsenka, Parisa eenabee Musesa yigginam dhettsayna eenabe kisa gasante ke dahade. Kediar Galila peenbee Yiwda peenbesa gurdan wulra, pir Yerusaalem katamaraar nivaana ke dahade. Yesus hajadhaanaam kinin pacchayno Barjosa kanta kidar ko dahade. \v 18 Marrato! Eedi hajimoka malgimaa kalaam eena haaqaka kedate Yesuskal ke bavade; ooninte kiam arsayse Yesussa birante wodana ke zagade. \v 19 Eensa thoothamora dhaabhoono ooninte arsan keam konin bashonna, ooninsa illindar bulayse ooninsa illinam dhaasayse eensa shaarinte Yesus birante haaqanka eam ke hanchade. \p \v 20 Yesus kidar woylamin kenin qajonam shedayse hajimon eana yi giyna: “Ya eedi kaa, hasa seesono hana gardhidine” kina ki hamade. \v 21 Musesa yigginam dhettsaynabee Parisa eenabe “Ea kaa Barjo maato qaabea kidi hayne? Eedisa seesoam garana damea Barjo bishkalanka ab hayne?” hamayse ke qaabade. \v 22 Yesusaar kesa qaabenam dhesayse kena yinin maasenka, “Yesa woylaminka yin harrnee qaabe? \v 23 ‘Hasa seesono hana gardhidine’ hamarabee ‘Dhaabhayse yivaa’ hamarabesa hamaane deegaa? \v 24 Ko dahaannaar i Eedi Naasina peendar eenna seesonam garana hayamo isa konin dohonam yenin dhesoadettsi yeam koda zaske” hamayse hajimonka malgimaa eaka “Inta hana ida giye: Dhaabhayse haam baadhon haaqanam hanka bavate hasa oonindar yivaa” kina ki hamade. \v 25 Hajimonka malgimaa ea saana kesa birante dhaabhayse, yininka baadhon haaqanam bavate Barjoam gobshada yisa oonindar ki yivade. \p \v 26 Ogote dahaana eena wul Barjoam gobshaate “Kina yer tarshen wo haapade” hamayse kattsi targadhayse ke kurtumbhade. \s1 Lewi Hambhea Eam Yesusin Eeloono \r Maat 9:9-13; Marq 2:13-17 \p \v 27 Ogosa budonte Yesus ogora utayse Lewi\f + \fr 5:27 \ft Lewi hambhea ea pir Maatoos hambheane.\f* hambhea gibirin kacchea gibirin kinin kacchen raqinte dooqayse ki daaka kiam haapayse, “Isa paanan nivaa” kina ki hamade. \v 28 Lewiar dhaabhayse yerin wulam garayse Yesussa paanan yivan ki yedade. \p \v 29 Ogosa budonte Lewi yisa ooninte Yesusna gala gebhi ki ashkaysaka, kimbesana kinka galandar dooqaana gibirin kacchaynarabee waani eenbera thoothino eeno ko dahade. \v 30 Parisa eenabee kesa muldhara dahaana Musesa yigginam dhettsaynabe Yesussa paanan yivayna eenana “Eena cubbona gibirin kacchaynabee igina seeson eenabesana kinka galanam yenin itsenbee wucenbe harrnane?” hamayse kekal ke gundumade. \v 31 Yesusaar kena yinin maasenka, “Hajadhaanaam akkimi koda zaske; payyanaam akkimi zaskehe. \v 32 Inin nivoono seeson eena yisa seeson waadimanam garayse Barjodar kenin maatoadettsi keam eelota i nivade; tipana eenaam eelota nivaatine” kena ki hamade. \s1 Itsima Qoomadhen Goynsa Oysadhoono \r Maat 9:14-17; Marq 2:18-22 \p \v 33 Ogora Parisa eenabee Musesa yigginam dhettsaynabe Yesusna yi giyna: “Shivea Wannissa paanan yivaynabee Parisa eenasa paanan yivaynabe thoothi rooro itsima qoomayse Barjoam keda miske. Hasa paanan yivayna rooro wul kenin itsenbee wucenbe harrnane?” kina ke hamade. \v 34 Yesusaar kena yin ki giyade: “Uutaa kembesana kinka ki daaka, gaydonna nivaana eenaam itsima kenin qoomoadettsi yedi haye hayo? \v 35 Ko dahaannaar uutaanin kekalanka edadhayno woda niva ko nive; ogo wodanka ko hanna itsima keda qoome” kena ki hamade. \p \v 36 Pir kamsika kena yin ki giyade: “Apala haaleam hattsayse apala gecchoadar lashea eedi qolehe. Yin ki haydianna, apala haaleam sun ki hattsade; haalea lashadhaa gecchoabesana kidar agehe. \v 37 Jambin gecchonsa iinte zia haali shabhea eedi qolehe. Shabhadhidianna ziano jambinam bhattsa ko bhattse; zianoar layma ko layme, jambinoar bhaqayse sun guuri koda shidhe. \v 38 Ogona zian haalin shabhadhenna, jambi haali koda zaske. \v 39 Zian oydhonam wucaa ea oydhaamon zianam wucana nashea hayyear qolehe. Harrna hambhidianna, ‘Ziano oydhino kattsi payyane’ kinin hamennane” kena ki hamade. \c 6 \s1 Ukunsen Rooroa Goynsa Oysadhoono \r Maat 12:1-8; Marq 2:23-28 \p \v 1 Ayiwd eensa ukunsen rooroaka Yesus gazgon ushon haaminsa shaarinka kinin yivenka, kisa paanan yivayna eena gazgon tishanam qunthate qadhayse gavite ke dahade. \v 2 Parisa eenasa waani waani eena “Ukunsen rooroaka zaskimon waadimanam harrnee waadadhe?” kena ke hamade. \v 3 Yesusaar yin giyayse kena ki maasade: “Ena Bitaa Dawtbee kimbesana kinka dahaana eenabe kenin daaqardhonka kinin hayonam yedi nabbabeete? \v 4 Kidi Barjosa gazan ooninsa mayante ardayse gudullakalanka een abinin itsimon Barjosa birante wodadhon balashanam tiyayse ki itsade; kimbete dahaana eenanaar ki imade. \v 5 Inta Eedi Naas ukunsen rooroasa Imbaane” kena ki hamade. \s1 Aaniysa Woboa Eam Yesusin Pacchoono \r Maat 12:9-14; Marq 3:1-6 \p \v 6 Ukunsen rooro abka Yesus Ayiwd eensa bukin raqinte ardayse eenaam dhettsan ki yedade. Raqin ogotear anta mizaqaysa wobaa eedi kalaa ki dahade. \v 7 Musesa yigginam dhettsaynabee Parisa eenabe Yesusam bersana zagayse, “Ukunsen rooroaka Yesus eediam paccho ki dew?” hamayse kiam shedite ke dahade. \v 8 Yesusaar kesa qaabenam dhesayse, aaniysa woboa eana “Dhaabhayse eensa shaarinte woyaa!” kina ki hamade. Ear dhaabhayse ki woyade. \v 9 Yesus kena yi giyna: “Yeam ida oyse: Ukunsen rooroaka Musesa yiggino har wonin waadadhoadettsi wona ko giye? Payya yermoo? Siya yeru? Eediam wonin dhacchoadettsimoo? Eediam wonin deesoadettsine?” kena ki hamade. \v 10 Yesusaar kisa gasante dohon een wulam shedayse, yisa aanin woboaka “Aanin hannonam pishkaa!” kina ki hamade. Ear yisa aaninam ki pishkade. Kisa annoar ko paashade. \p \v 11 Musesa yigginam dhettsaynabee Parisa eenabe ogoka kattsi wacimayse, “Hamin kiam wo hayanna wona ko paydhe?” hamayse kinka kikal ke dhalqade. \s1 Yesusin Tarjamonnante Yittsaynaam Kamoono \r Maat 10:1-4; Marq 3:13-19 \p \v 12 Ogo wodanka Yesus Barjoam miskana dhukandar ki utade; ogotear Barjoam miskaate ki wodhade. \v 13 Ogora peen sedhaysaka yisa paanan yivaynaam yikal keam ki eelade; kesaar iira tabhi lamaanaam ki kamade. Pir “Tarjamonnante Yittsadhaana” hamayse kena naabe ki wodade. \v 14 Kediar: Bhethiroos hamayse kisa naabe kinin wodaa Simoonbee, indanaasa Indiriasbee, Yayqoobbee, Wannisbee, Pilbhoosbee, Bartelemoosbee, \v 15 Maatoosbee, Toomaasebee, Ilpoos naasa Yayqoobbee, “Peen yinnonna bish qaabeane” hamayse giidhea Simoonbee, \v 16 Yayqoob naasa Yiwdabee, Yesusam dembhinna saskate imea Asqoronto peen ea Yiwdabene. \s1 Yesus Thoothin Eenam Kinin Dhettsonbee Kinin Pacchonbe \r Maat 4:23-25 \p \v 17-18 Yesus igina tabhi lamaanabete kinka dhukara hanchayse torente ki woyade; kisa paanan yivayna eenasaar thoothino eeno ogote ko dahade. Taar kisa dhalqinam qansanabee yisa burqoraar paashanabe Yiwda peen wulbee, Yerusaalem katamanbee, bazinsa aponte dahaana Thiroosbee Sidoonabera kikal nivoono thoothino eeno ko dahade. Beero yiam yedaysaka gaalaynaar ke paashade. \v 19 Pacchansa kantano kikalanka utayse ke wulam pacchite konin dohonna, eeno wul Yesusam kaamana koda zage. \s1 Wozabee Eepibe \r Maat 5:1-12 \p \v 20 Yesusaar yisa paanan yivaynaam shedayse yin ki giyade: \q1 “Yedi qambhinato, Barjosa bitamono yenti konin dohonna wozadhee; \q1 \v 21 yedi ta daaqardhaynato, yenin mishenna wozadhee; \q1 yedi ta eepaynato, yenin hancenna wozadhee. \m \v 22 I Eedi Naasina hamayse eeno yeam konin jibbenkabee, yembesana kinka kalaa maatintanam garayse yeam konin edenkabee, yeam konin iirenkabee, yesa naabenam konin genenkabe, wozadhee. \v 23 Marrato! Yena kashadhayno bazano cecinte gebhi konin dohonna, ogo wodanka wozadhee, wozaka bhulee. Ena kesa eykenaar Barjokala qansayse eenna giyaynaam agaadettsi keam ke hayade. \q1 \v 24 Yedi wodimbhaanato, yena maaten yerin wulam ta yenin haaponna, os birante yenin haapiminna hay! \q1 \v 25 Yedi ta mishaanato, yenin daaqardhenna hay! \q1 Yedi ta hancaynato, qaabonka yenin atennabee yenin eepennabe hay! \m \v 26 Eeno wul yeam shawkaate payyamon yesa konin giyenka hay! Ena buudamoka ‘Wodi Barjokala qansayse eenna giyaynane’ hamaynaam yesa eykenaar yin ke shawkade” kena ki hamade. \s1 Wosa Banqin Eenaam Nasha Zaskayno \r Maat 5:38-48; 7:12 \p \v 27 Yesus pir “Inin giyenam qansaynana yin ida giye: Yeam jibbayna eenaam nashee; kena yer payya hayee. \v 28 Yeam ashaynana payya malsi kena maasee; yeam genaynanaar Barjoam miskee. \v 29 Hasa karcanam ceveana karca waam kina shirshayse dhahaa; hasa kotteam tiyeana shuraabeamaar kina imaa. \v 30 Hakal miskayna wulna imaa; hasa yer tiyaar hana kinin maasoadettsi kiam oysaabhode. \v 31 Eenin yena hayoadettsi yenin nashenam yediar kena ogodettsi hayee. \p \v 32 “Ta yeam nashaynaam bish ye nashina yeam shawkadhok? Seeson eena yiam nashaynaam keda nashe. \v 33 Yer payya yena hayaynana payya ye hayna yeam shawkadhok? Seeson eenaar ogodettsi keda haye. \v 34 ‘Maasate ina kasha ki kashe’ hamayse yenin qaabe hayaynana yenin bazenna yeam shawkadhok? Seeson eenaar ogo yinin bazonam tiyana seeson eenana keda baze. \p \v 35 “Yediar yesa banqin eenaam nashee; yer payyaar kena hayee. ‘Maasate ina kasha ki kashe’ hamayse woylam qajima kena bazee. Yin yenin hayenka, yesa bazano gebhi koda maate; Wuldara Sagea Barjo naana maateeda maate. Kidi kiam gobshiminabee seesaynabena payyane. \v 36 Yesa Imbaa eedina burqadhea kinin dohondettsi, yediar eedina burqadhayna maatee. \s1 Eedidar Pirda Zaskimoono \r Maat 7:1-5 \p \v 37 “Eedisa seesoam paydeebhode; yesaar seesonam paydadhehe. Eedidar pirdeebhode; yedarar pirdadhehe. Eedina garee; yenaar koda gardhe. \p \v 38 “Imee; yena imbha ko imbhe. Yenin kahaaka maasate yenaar kaadha ko kaadhe; payya uxate thoothayse konin laymenka yekka yena kaadha ko kaadhe” kena ki hamade. \p \v 39 Ogora Yesus kamsika kena yin ki giyade: “Aapin kaya ea aapin kaya eam entsana dama ki damo? Lamaana kinka oolontetayu kenin dhambayno? \v 40 Dhettsadhea ear kiam dhettseadara sagehe. Ko dahaannaar payya hayayse dhesidi ki hanna, kiam dhettsaadettsi kida maate. \p \v 41 “Hannon aapinte dohon haaqanam shedima, ha aanantasa aapinte dohon kosonam harrnaa shede? \v 42 Hannon aapinte dohon haaqanam shedima, ha aanantana ‘Imbanaasa, aapin hannora hana kosonam i bule’ hamayse giyana haminaa damaa? Ya maltia ea, birayse hannon aapinte dohon haaqanam bulaa; ogosa budonte ha aanantasa aapinte dohon kosonam bulana payya hayayse hada shede. \s1 Haaqa Yisa Aapinka Konin Dhesimayno \r Maat 7:16-20; 12:33-35 \p \v 43 “Payya hatta siya aapi ushehe; tapir hatta siya payya aapi ushehe. \v 44 Haaqa wul yisa aapinka koda dhesime. Ukumbhara shaapsa aapi kambhehe; buukira woynisa aapi kambhehe. \v 45 Ea payyaa woylaminte yisa dohon yerin payyara yer payyaam kida giye; ea siyaa woylaminte yisa dohon yerin siyora yer siyaam kida giye. Harrna hambhidianna, yisa woylaminte thoothora yisa aponka kida giye. \s1 Onna Lamaana Woysadhaanasa Kamsino \r Maat 7:24-27 \p \v 46 “Ta keeda harrnee ‘Imbo, Imbo!’ iam hame? Inin yena giyenam hayattene. \v 47 Ikal nivayse isa upsinam qansayse hayayna wul hayyeam kenin maatenam yena ida giye. \v 48 Kidiar oonin yinin woysenka oolonam payya koyayse haachan peendar woysea eam kida maate. Mirro nivayse oonin ogoam ko kupade. Onnoar haachan peendar konin woysadhonna shoana damadehe. \v 49 Isa upsinam qansayse haymina peendar payya hayayse oolonam koyma yisa ooninam woysea eam kida maate. Doobin qanaysaka mirro nivayse oonin ogoam konin kupenka, kodiar saanawa ko dhambade. Dhambidinoar kosa kattsi siyane” kena ki hamade. \c 7 \s1 Mato Alaqaasa Waadiman Eam Yesusin Pacchoono \r Maat 8:5-13 \p \v 1 Yesus ogo wulam eenna giyate macchayse Qipirnaahoom katamandar ki yivade. \v 2 Raqin ogote mato alaqa kalaa ki dahade. Kinin nashea kisa ergen ear hajadhayse diyanna ki yeskade. \v 3 Kidiar Yesussa qansayse, “Yesus nivayse isa ergen eam ina kinin pacchoadettsi kiam miskee” hamayse Ayiwd eenasa donzanaam kidar ki yittsade. \v 4 Kediar Yesuskal yivayse, “Koam hanin hayoadettsi zaskea eedine. \v 5 Harrna hambhidianna, kidi eenaam wosa nasha ki nashe; wonin buki bukea ooni wona ki woysade” hamayse upsi wocchika Yesusam ke miskade. \v 6 Yesusaar kembesana kinka ki yivade. \p Kisa ooninkal kenin theedenka, mato alaqa yisa nashonaam yin giyayse Yesuskal keam ki yittsade: “Imbo, oonin innonte ha arde inta eedi zaskaatehe; ikal nivite qajadhaabhode. \v 7 Intaar hakal nivana zaskea eedine hamayse iam qaabaatine. Ogonante ya ‘Hasa ergen ea ki paashe’ ina hamaa; kidiar paasha ki paashe. \v 8 Intaar iam wottsaynana ee hamayda hame; isaar choobar ina ee hamayna poolisana ke dahade. Kesa kalaana ‘Yivaa!’ inin hamenka, yiva ki yive; ea waanaar ‘Nivaa!’ inin hamenka, niva ki nive; isa ergen eanaar ‘Koam hayaa!’ inin hamenka, haya ki haye” hamayse kikal ki yittsade. \p \v 9 Yesusaar agaa easa dhalqinam yinin qansenka, kanka targadhidine. Kimbesana yiven zarsindar budoka wal hamayse, “Inta yena ida giye: Israveel eenasa shaarintear kaadettsi gebhi idar woylamin qajea hamin ko dahaakaar haapaatine!” kena ki hamade. \v 10 Yesuskal yiam yittsadhaana eenaar mato alaqa oonindar maatayse kenin yeskenka, kisa ergen ea paashayse ki daaka kiam ke haapade. \s1 Yesus Maa Qambhi Kallonsa Naasaam Diira Kinin Dhaasoono \p \v 11 Woda likkasa budonte Yesus Nayn hambhen katama kallondar ki yivade; kisa paanan yivayna eenabee thoothin eenbe kimbesana kinka ke yivade. \v 12 Yesus katamansa kerinte theedi kinin yeskenka, marrato! Eeno leesi bavate koda ute. Diyaar yindasa naasi kalaane. Kodiar maa qambhi ko dahade. Katamaraar thoothino eeno kombesana kinka ko dahade. \v 13 Imbaa wontea Yesus koam yinin haapenka, kona burqadhayse, “Eepaabhode” kona ki hamade. \v 14 Yesus nivayse leesin baadhon haaqanam ki kaamade; leesinam bavaana eenaar ke woyade. Yesusaar leeseaka “Ya naasa, dhaabhaa hana ida hame” kina ki hamade. \v 15 Diyaar dhaabhate dooqayse dhalqan ki yedade. Yesus naasasa indanna “Hasa naasa kash!” hamayse kona ki giyade. \p \v 16 Een wulam kurtumbhe yedaysaka, “Barjokala qansayse eenna giyea gebha ea wosa shaarira dhaabhidine; Barjo yisa eenaam dhacchana nividine” hamayse Barjoam ke gobshade. \v 17 Ogono Yesussa waadimano Yiwda peenbee kosa gasante dohon peen wul gidirbe ko qansimade. \s1 Shivea Wannisin Yesusdar Yittsaana Eena \r Maat 11:2-19 \p \v 18 Shivea Wannissa paanan yivaynaar ogo wulam Wannisna ke giyade. Wannisaar yisa paanan yivaynasa lamaanaam yikal eelayse, \v 19 “Barjokala niva ki nive hambhaa yaw? Way eedi ab wo toolo?” hamayse kiam kenin oysoadettsi Imbaa wontea Yesuskal keam ki yittsade. \p \v 20 Eenaar Yesuskal nivayse, “‘Barjokala niva ki nive hambhaa yaw? Way eedi ab wo toolo?’ hamayse haam wonin oysoadettsi Shivea Wannis hadar woam ki nittsade” kina ke hamade. \p \v 21 Ogo wodanka Yesus waana waana burqoka gaalaynaam ki pacchade; beeronin yiam yedaanadaraar beeronaam ki bulade; thoothina aapin kayaanaamaar ki pacchade. \v 22 Yesusaar Wannisin nittsaanana “Yivayse yenin haaponbee yenin qansonbeam Wannisna giyee: Aapin kayaana haapa ke haape; roonsa wobonaar pika ke pike; lamthin burqonka\f + \fr 7:22 \ft “Lamth burqo” hamen upsinam Haalin Mallan mathaapinsa macchinte thaapadhaanar shedaa.\f* dahaanaar paasha ke paashe; qaamin kayaana qansa ke qanse; diyaanaar dembhira dhaabha ke dhaabhe; qambhina eenanaar Barjosa dhacchintan upsinam giidha ko giidhe.\x - \xo 7:22 \xt Isi 29:18; 35:5; 61:1. \x* \v 23 Ogonante inka qothimima kidi gobshadhaane” hamayse kena ki maasade. \p \v 24 Wannisin nittsaana ergen eena maatayse kenin yivenka, Yesus thoothin eenna Wannissa giyan ki yedade: “Ta har shedee darante yivaa? Jibarenka shohen piiqan shedota ye yivaaw? \v 25 Ta har shedee yivaa? Apalan gooben qaadhaam shedee yivaaw? Yin ko hanna, agen apalan qaadhaynabee yina agaysaka dahaana eena peensa binna ooninte ke dahade. \v 26 Ta har shedee yivaa? Barjokala qansayse eenna giyeam shedee yivaaw? Hahaa! Yena ida giye: Kidi Barjokala qansayse eenna giyeadara sagiane. \q1 \v 27 ‘Shedaa! Hasa goynam birayse ashkea isa ergen eam hasa birante yittsayda yittse’\x - \xo 7:27 \xt Milki 3:1. \x* \m hamayse yinna thaapadhaa kidine. \v 28 Yena ida giye: Peente adhadhon een wulsa iira Shivea Wannisdara sagea eedi qolehe. Ko dahaannaar Barjosa bitamonte een wulsa choobar dahaa Wannisdara saga ki sage” kena ki hamade. \p \v 29 Dhalqin ogoam yinin qansenka eena wul, gibirin kacchayna eenaar shidhima, Wannis aaninte yinin shiidhonna, Barjo tipa kinin dohonam ke dhesade. \v 30 Parisa eenabee Musesa yigginam dhettsaynabe ke hanna, Barjoyn kena qaabonam jibbayse, “Wannis aaninte shiidhattone” hamayse ke garade. \p \v 31 Yesus yi giyna: “Ta keeda adhadhin koam harka keam i kamso? Har ke maate? \v 32 Bhookante dooqayse yiigayna naanaam keda maate. Kediar kinka kiam kiam eelada ‘Ye kirbe hamayse yena pashko wo pugade, yediar kirbeetene; ye eepe hamayse yena wo zilimade, yediar eepeetene’ keda hame. \v 33 Shivea Wannis gala itsimabee yer wucimabe qoomayse kinin dehenka, ‘Kaa eadar beero daane’ kiam ye hamade. \v 34 Ta keeda i Eedi Naas itsaatebee wucaatebe inin dehenka, ‘Marrato! Kaa ea galabee wucamobe nasheane, cubbona gibirin kacchayna eenabee seeson eenabesa yettsine’ iam ye hamade. \v 35 Ogona pakalmakkono gon konin dohonam dhesadhayno kanka waadadhayna kosa naanakane” kena ki hamade. \s1 Maa Kallo Yesussa Roonam Gaamen Shittonka Konin Qadhoono \p \v 36 Parisa eenasa eedi kalaa Yesus kimbesana gala kinin itsoadettsi kiam ki eelade. Yesusaar Parisa easa ooninte ardayse kummandar ki dooqade. \v 37 Marrato! Kataman ogote seeso hayayno maa kallo ko dahade. Kodiar Yesus Parisa easa ooninte kummandar kinin dohonam yinin dhesenka, gaamen shittonka thoosadhon seeni cawlira ashkadhon bilqaathinam ko bavade. \v 38 Kodiar Yesussa budobar roonkal kisa woyayse, eepada kosa ermitinin kisa roondar thokkenka, kisa roonam yisa metensa sitinka ko qodade; kisa roonamaar sunqaate gaamen shittonka kisa roonam qadhite ko dahade. \p \v 39 Yesusam yisa oonindar kummanna eelaa Parisa ea koam shedayse, “Ea kaa Barjokala qansayse eenna giyea yi daana, ogo kiam kaamen edonam hamin dohoono seeso eedi konin dohonam ini kidi dhesa ki dhese” hamayse yisa woylaminka ki qaabade. \v 40 Yesusaar “Simoon, hana inin giyea yer kalaa dahade” kina ki hamade. Kidiar “Dhettsea, ee ina giyaa” kina ki hamade. \v 41 Yesusaar “Eedi kalaakal eedi lamaa birre baddaraana ke dahade. Ea kalaa mato dong, waa ea bondi dong birre ke baddarade. \v 42 Kediar eana koymon kashan ke bashadhaysaka, ear kena ki garade. Ta ke lamaanasa kalon kiam saskayse nashea hamaa eane?” kina ki hamade. \v 43 Simoonaar “Thoothi bazan yindar dahaa ea kalon kiam nashima garehe” kina ki hamade. Yesusaar “Gonaa giyade” kina ki hamade. \v 44 Yesus edonam maatate shedayse, Simoonna yin ki giyade: “Edon koam shedaa shedo? Inta hasa ooninte i ardaysaka, ya isa roonna noqo hattear imaatane; kodi yisa ermitinka isa roonam shivayse yisa meten sitinka ko qodade. \v 45 Ya iam sunqaatane; kodi inin ardorra yedayse isa roonam sunqan garadehe. \v 46 Ya isa metenam waqatika qadhaatane; kodi isa roonam gaamen shittonka ko qadhade. \v 47 Ogonante hana yin ida giye: Kattsi konin nashonna, kosa seeson thoothinaam kona gardhidine; yisa seeson likkonam yina gardhea likkaka kida nashe” kina ki hamade. \p \v 48 Ogora edonna “Hasa seesonam hana ko shidhe hambhidine” kona ki hamade. \v 49 Kimbesana kinka kummandar dooqaanaar “Eedisa seesoam shiishea kaa kidi hayne?” hamayse yisa woylaminka qaaban ke yedade. \v 50 Yesus edonna “Idar woylamin hanin qajoono haam ko dhacchade; nagaya yivaa” kona ki hamade. \c 8 \s1 Yesussa Paanan Yivaate Kina Waadadhayna Maana \p \v 1 Ogosa budonte Yesus katamantebee gurdantebe Barjo bitamonsa wozisen upsinam giyaate yaayte ki dahade. Tabhi lamaana kisa paanan yivayna eenaar kimbesana kinka ke dahade. \v 2 Tapir beeronaam yindara kinin bulaanabee kesa burqora keam kinin pacchaana maanabe kimbesana kinka ke dahade; kesaar iira beero tobbhaa yindara utoono Megdela peen edon Mayriyambee, \v 3 Herodissa waadiman eenaam wottsea Kuzasa geshon Yohannabee, Soosinnabee, waaniar thoothina maanabe ke dahade. Kediar Yesusbee kisa paanan yivayna eenabena koymon yisa imada keam keda kelshe. \s1 Yiithadhon Bheetansa Kamsino \r Maat 13:1-9; Marq 4:1-9 \p \v 4 Thoothino eeno kataman wulra kikal nivayse kenin bukenka, Yesus kamsika kena yin ki giyade: \v 5 “Eedi kalaa haaminte bheeta yiithota ki utade. Kinin yiithenka, bheetano waani goyn aponte ko wavaysaka, eenoar koam ko tigade; aptinaar koam ke itsade. \v 6 Waani bheetanoar peen haachandar ko wavade; ko baqalaysakaar pee capinin qolmonna ko wocchade. \v 7 Waani bheetanoar ukumbhansa shaarinte ko wavade; ukumbhanoar kombesana kinka gebhayse koam ko ishkade. \v 8 Waani bheetanoar peen payyandar ko wavade; kodiar baqalayse eedi dong kaysa aapi ko ushade. Keeda qansen qaamiysa dahaa ki qanse” hamayse upsi gebhika yisa dhalqinam ki macchade. \s1 Yesus Kamsika Kinin Giyonsa Goyno \r Maat 13:10-17; Marq 4:10-12 \p \v 9 Yesussa paanan yivayna “Kamsin ogosa bulino hare?” hamayse kiam ke oysade. \v 10 Yesusaar “Barjo bitamonsa aachin dhalqinam yenin dhesoadettsi yena imbhidine; waani eenna ko hanna, \q1 sheda sheda dahayse, kenin haapoamadettsi \q1 qansa qansa dahayse, kenin bhocchoamadettsi \m kamsika kena koda giidhe.\x - \xo 8:10 \xt Isi 6:9-10. \x* \s1 Yiithadhon Bheetansa Kamsin Bulino \r Maat 13:18-23; Marq 4:13-20 \p \v 11 “Kamsinsa bulino yinne: Bheetano Barjosa upsinone. \v 12 Goyn aponte wavaa bheetasa kamsino Barjosa upsinam qansayna eenane. Kenin qansonsa budonte Barjodar woylam qajayse kenin dhaqoamadettsi Seethaan nivayse kenin qanson upsinam kesa woylamra tiya ki tiye. \v 13 Peen haachandar wavaa bheetasa kamsino Barjosa upsinam qansayse wozanka tiyayna eenane. Eena igina caaci kenin yittsaamonna, Barjodar woylam kenin qajayno likka wodanane; kesa caacinin qolmonna, keam taysate sheden gaalenin nivenka dhamba ke dhambe. \v 14 Ukumbhansa shaarinte wavaa bheetasa kamsino Barjosa upsinam qansayna eenane. Ko dahaakaar wodhaate wodhaate kenin yivenka peen kosa qaabonbee, wodimbhanna kenin bhocchenbee, kena agaysaka daadhen bhocchinbeka ishkadhayse aapi ushima keda shidhe. \v 15 Peen payyandar wavaa bheetasa kamsino payyamonbee gazamon woylaminbeka Barjosa upsinam qansayse kaalayna eenane. Kediar Barjosa upsinka wocchimbhayse aapi keda ushe” kena ki hamade. \s1 Aachimoono Shaakano \r Marq 4:21-25 \p \v 16 Ogora Yesus yin ki giyade: “Shaakanam shashkayse yer daran guupea way algansa demente wodea eedi qolehe; ooninte ardaynana shaakano may konin haapadhoadettsi dheg hamon raqindar koda wodadhe. \v 17 Ogodettsi aachimayse may haapadhima, aadhimayse shaakandar utayse may dhesimima shidhea yer qolehe. \v 18 Ta keeda yenin qansen upsinkaar mete yesaam gishee; harrna hambhidianna, yisa dahaana kisa dohondar imbha ko imbhe; yisa qolmakalanka ‘isa daane’ kinin hameamaar kikala tiidha ko tiidhe” kena ki hamade. \s1 Yesussa Indanbee Indanaanabe \r Maat 12:46-50; Marq 3:31-35 \p \v 19 Yesussa indanbee kisa indanaanabe kikal ke nivade; eenin kattsi thoothonna, kikal theedana damadehe. \v 20 Eenoar Yesusna “Shedaa! Handabee handanaanabe mayante woyayse haam shedana keda zage” hamayse kina ke giyade. \v 21 Kidiar kena yinin maasenka, “Barjosa upsinam qansayse hayayna eena indabee indanaanabe kedi iginane” hamayse kena ki maasade. \s1 Bazinam Shooshen Wuranam Yesusin Woysoono \r Maat 8:23-27; Marq 4:35-41 \p \v 22 Rooro kalaa Yesus yisa paanan yivaynabesana kinka bazindara sagadhen gonngalante ardayse, “Bazinsa saabar wo sage” kena ki hamade; kediar yivanna ke dhaabhade. \v 23 Bazindar kenin yivenka Yesus gonngalansa iinte ki raatade. Wura gebhi bazindar ko dhaabhade; bazindara sagadhen gonngalante noqono thoothan ko yedade; ogona gaale kedar ko yeskade. \v 24 Kediar Yesuskal theedayse, “Imbo, Imbo, wodi kayoobhe!” hamayse kiam ke dhaasade. Kidiar dhaabhayse, wuranbee bazinbeam ki bitade; ogora wuranbee bazin shohenbe lay ko hamade. \v 25 Ogora Yesus yisa paanan yivaynana “Idar woylam yenin qajayno yesa hamin ko hamaa?” kena ki hamade. Kediar kattsi kurtumbhaate targadhayse kinka kikal “Wuranbee bazinbear yinna ee hamea kaa kidi hayne?” ke hamade. \s1 Beeronin Yedaa Eam Yesusin Pacchoono \r Maat 8:28-34; Marq 5:1-20 \p \v 26 Galila peera bazindara sagayse saabar Gerasenon peendar ke yivade. \v 27 Yesus bazindara sagadhen gonngalara peendar ki utaysaka, kataman ogote beeronayn yedaa ea Yesusdar ki keerade. Ea agaa apala qaadha ki garaysaka thoothi woda maatidine. Kinin dahaynoar duukin raqintene; oonir dooqehe. \v 28 Kidiar Yesusam yinin haapenka, ilatayse kisa birante dhambayse upsi gebhika “Wuldara Sagea Barjosa Naasa Yesuso, hambesana isa dohoono hare? Iam hanin galshoamadettsi ida haam miske” kina ki hamade. \v 29 Ogoamaar yin kinin giyoono Yesus beeronaam “Eadara utee!” hamayse kinin giyonnane. Kosa birayse rumino thoothi wodana eadar dhaabhite ko dahade; sansalabee zawbeka kiam dhaxayse koda toldhe. Ko dahaannaar sansalanbee zawnbeam takkayse kinin dhabenka, kantaka beerona darandar kinin yivoadettsi keda haye. \p \v 30 Yesusaar “Hasa nammo hayne?” hamayse kiam ki oysade. Kidiar thoothi beero yidar dohonna, “Nammo isa Legoonne\f + \fr 8:30 \ft “Legoon” hamen upsinam Haalin Mallan mathaapinsa macchinte thaapadhaanar shedaa.\f*” kina ki hamade. \v 31 Beeronaar “Woam kattsi theeri maaton oolondar oytate yittsaabhode” hamayse Yesusam ke miskade. \v 32 Raqin ogote dhukansa demendar thoothi wurkupa gishiman gishadhayna kenin dohonna, beerona “Wurkupanasa iinte wo arde” hamayse kiam ke miskade. Kidiar kena ee ki hamade. \v 33 Beeronaar eadara utayse wurkupanasa iinte ke ardade; wurkupanaar bazinsa gasante dahayse, targadhayse laasandara diirimayse bazinsa iir ke itsadhade. \p \v 34 Wurkupan gishaynaar ogo yerin wulam yinin haaponsa budonte, gobate yivayse katamantebee gurdantebe dohon eenna ke giyade. \v 35 Eenoar yerin ogoam shedota yisa onnara utayse Yesuskal ko nivade. Beeronayn yindara utaa ear barin kisa maataysaka apala qaadhayse Yesussa roon demente dooqayse ki daaka kiam haapayse ke kurtumbhade. \v 36 Beeronayn yiam yedaa eayn paashonam aapinka haapaana hamin hamayse kinin paashonam eenna ke giyade. \v 37 Gerasenon peente dohoono eeno wul kattsi konin kurtumbhonna, Yesus kesa peera utayse kinin yivoadettsi kiam ko miskade. Yesusaar bazindara sagadhen gonngalante ardayse yinin nivon peendar maatayse ki yivade. \v 38-39 Beeronayn utaa ear Yesusbete daana kiam ki miskade. Yesusaar “Hasa oonindar yivayse Barjo hamin dohon yer hana kinin hayonam eenna giyaa” hamayse kiam ki yittsade. Ear Yesus hamin dohon yer gebhi kina kinin hayonam katamante dohon een wulna giyaate ki yivade. \s1 Yayroos Naanbee Yesussa Apalan Kaamon Edonbe \r Maat 9:18-26; Marq 5:21-43 \p \v 40 Eeno wul kiam konin kaalonna Yesus maatayse kekal ki nivaysaka, wozaka kiam ke tiyade. \v 41 Ogo wodanka Ayiwd eensa bukin raqinam wottsea Yayroos hambhea eedi kalaa ki nivade; Yesussa roon demente dhambayse, yisa oonindar kinin nivoadettsi kiam ki miskade. \v 42 Harrna hambhidianna, leve tabhi lamaaddha maatoono naasi kisa kallo bish dahade; kodiar hajadhayse diyanna yeskidine. \p Yesusaar kimbesana kinka kinin yivenka, thoothino eeno kiam kupada koda yive. \v 43 Layme hajimoka tabhi lamaa leve hajadhayse kappoono maa kallo ko dahade. Kodiar yisa dohon wulam dheeshanna imada ko macchade; eedi hayyear koam pacchana damadehe. \v 44 Kodiar Yesussa budobar nivayse kisa apalansa nukinam ko kaamade; saanawaar kosa zombhino laymayno ko woyade. \p \v 45 Yesusaar “Iam kaamaa hayne?” hamayse ki oysade. Kedi wulaar “Wodi haam kaamootone” ke hamade. Bhethiroos\f + \fr 8:45 \ft “Bhethiroos” hambhenam waani waani mathaapinte “Bhethiroosbee kimbesana kinka dahaanabe” koda hame.\f* “Woam Dhettsea, eeno cibhimayse haam konin kupenka [‘Hayne iam kaamaa’ ha hamo?]” kina ki hamade. \v 46 Yesusaar “Pacchasa kanta idara konin utonam inta dhesidine; eedi iam kaamidine” ki hamade. \p \v 47 Edonoar aadhimbhana yinin damaamonam yinin dhesenka, gibazada nivayse Yesussa demente ko dhambade. Harrna kiam konin kaamonbee saanawa konin paashonbeam een wulsa birante ko giyade. \v 48 Yesusaar “Isa naano, idar woylamin hanin qajoono haam ko pacchade; nagaya yivaa” kona ki hamade. \p \v 49 Yesusaar ogoam giyte ki daaka, eedi kalaa Ayiwd eensa bukin raqin wottsea Yayroos oonira nivayse, “Hasa naano diydine; ta keeda dhettseam galshaabhode” kina ki hamade. \v 50 Yesusaar dhalqin ogoam qansayse Yayroosna “Kurtumbhaabhode! Idar bish woylam qajaa; hasa naano dhaabha ko dhaabhe” kina ki hamade. \p \v 51 Yesus Yayroos ooninte kinin yeskenka Bhethiroosbee, Yayqoobbee, Wannisbee, naansa imbaabee indanbe, igina eenara eedi ab kimbesana kinka ooninte konin ardoamadettsi ki marade. \p \v 52 Eeno wul naanna burqadhayse koda eepe. Yesusaar “Eepeebhode; naano raata ko raatade, diyadehe” kena ki hamade. \v 53 Kediar konin diyonam yinin dhesenna, kiam ke hancade. \v 54 Kidiar naansa aanin yedayse upsi gebhika “Ya naano, dhaabhaa” kona ki hamade. \v 55 Kosa sadanin maatonna saanawa kodi dhaabhidine. Yesusaar “Gala kona imee” ki hamade. \v 56 Naansa imbaabee indanbe targadhidine. Yesusaar “Ko yerinam haynaar giyeebhode!” kena ki hamade. \c 9 \s1 Yesus Yisa Paanan Yivaynaam Kinin Yittsoono \r Maat 10:5-15; Marq 6:7-13 \p \v 1 Yesus tabhi lamaana yisa paanan yivayna eenaam yikal eelayse, beeron wulam eendara kenin buloadettsibee burqadhaanaam kenin pacchoadettsibe kantabee hayamobe kena ki imade. \v 2 Barjo bitamonsa upsinam eenna kenin giyoadettsibee hajadhaanaam kenin pacchoadettsibe keam ki yittsade. \v 3 Yin kena ki giyade: “Yesa goynna haljo ko hannaar, surba ko hannaar, gala ko hannaar, birre ko hannaar, yer kala hattear yenka beveebhode; shuraab lansoar beveebhode. \v 4 Raqin hamotear birayse yeam chocchamon tiyaa ea ooninte arda ye hanna, raqin ogora yenin utenka yekka ogote dooqee. \v 5 Eeno yeam yikal tiymino ko hanna, gurdan ogora yenin utenka, kedar tarja konin maatoadettsi yesa roondar dohon silalinam dinsee” kena ki hamade. \v 6 Kediar raqin ogora utayse Barjosa dhacchintan upsinam eenna giyada, hajadhaanaamaar pacchada gurdan wulir ke yaayade. \s1 Herodis Yesussa Waadiman Kinin Qansoono \r Maat 14:1-12; Marq 6:14-29 \p \v 7-8 Galila peenam wottsea Herodis ogoyn maaton wulam kidi qansidine. Kidiar waani waani eeno “Shivea Wannis diira dhaabhidine”, waani eeno “Eelias maatate ki nivade”, waani eeno “Ena birayse Barjokala qansayse eenna giyaynasa kalaa diira dhaabhidine” konin hamenna, kina dhesiman konin garonna, qothimite ki dahade. \v 9 Herodisaar “Inta Wannissa qorcin taskidine. Ta ‘Yin kida waadadhe’ hamayse kinnon goynsa giidhea kaa kidi hayne?” hamayse kiam shedana zagite ki dahade. \s1 Yesus Shii Dong Eenaam Kinin Kunsoono \r Maat 14:13-21; Marq 6:30-44; Wannis 6:1-14 \p \v 10 Yesus yisa tarjamonnante kinin yittsaana eenaar yinin yittsadhorra maatayse hatte, yinin waadadhon wulam Yesusna ke giyade. Kidiar yinka kebishinam entsayse Beetesayda hambhen katamansa gasandar ki yivade. \v 11 Eenoar ogoam dhesayse Yesuskal dhaabhayse ko yivade. Kidiar yidar keam tiyayse Barjosa bitamon upsin kena giyaate ki dahade; burqora paasha keam zaskaynaamaar ki pacchade. \p \v 12 Hayn ibanayse sootanna hayenka, tabhi lamaana Yesussa paanan yivayna kikal nivayse, “Ta wonin dohoono eedinin qolmontene; ogona wosa gasante dohon katamanbee gurdantebe yivayse galabee wodhinta raqbe kenin haapoadettsi eenaam yittsaa” kina ke hamade. \v 13 Kidiar “Yedi kenin itsen galan kena imee” kena ki hamade. Kediar “Wodi yivayse een ko wulna gala wo shanaamma, wosa dahaana balasha dongbee kaara lamaabe bishne” kina ke hamade. \v 14 Eenaar shii dongaddhane. Yesus yisa paanan yivayna eenana “Eenaam eedi lamaa kaysa apo tabhi, eedi lamaa kaysa apo tabhi hayayse dottsee” kena ki hamade. \p \v 15 Yesussa paanan yivaynaar kena giidhondettsi eenaam ke dottsade. \v 16 Yesus balashana dongnabee kaarana lamaanabeam tiyayse tura cecin shedayse Barjoam miskeka ki gobshade. Kidiar kashayse eenna kenin yeskisoadettsi yisa paanan yivayna eenana ki imade. \p \v 17 Eeno wulaar itsayse ko mishade; een itsaysaka shidhoono dirmano sharqa tabhi lamaa thoothi ke dhaasade. \s1 Bhethiroos Kiristoossa Kinin Tarjoono \r Maat 16:13-20; Marq 8:27-30 \p \v 18 Yesus yimal Barjoam kinin miskenka, kisa paanan yivayna eenaar kimbesana kinka ke dahade. Kidiar “Zarsino iam hay ko hame?” hamayse keam ki oysade. \v 19 Kediar “‘Shivea Wannisne’ koda hame; waani eenoar ‘Eeliasne’, waani eenoar ‘Ena birayse Barjokala qansayse eenna giyaynasa kalaa diira dhaabhidine’ koda hame” kina ke hamade. \v 20 “Yedi iam hay yeda hame?” kena ki hamade. Bhethiroosaar kina yinin maasenka, “Ya Barjoyn qadhaa Kiristoosne” ki hamade. \v 21 Yesus ogoam haynaar kenin giyoamadettsi upsi wocchika giyntaka, \v 22 “Inta Eedi Naas thoothi gaale tiyayda tiye; peensa donzanabee, gudullasa hayonabee, Musesa yigginam dhettsaynabe iam baga ke bage; iam deesa ko deesadhe; makkansoa rooroakaar dembhira dhaabhayda dhaabhe” kena ki hamade. \s1 Yesussa Paanan Yiidhen Goyno \r Maat 16:24-28; Marq 8:34–9:1 \p \v 23 Yesus ke wulna yin ki giyade: “Isa paanan nivana nashea hay ki dahaannaar yinnon qaaben ki gare; yinindar ziitate deesadhen masqalinamaar rooroa rooroaka kedayse isa paanan ki nive. \v 24 Sadan yinnonam dhacchana nashea hay ki dahaannaar koam kaysa ki kayse; ina hamayse yisa sadanam kaysea hay ki dahaannaar koam dhaccha ki dhacche. \v 25 Eedi peen kodar dohon yer wulam haapayse sadan yinnonam kaysidi ki hanna, kina har ko poote? \v 26 Imbee isa upsinbeka ooshimbhea wul, i Eedi Naas isa gobshinbee, Imbaasa gobshinbee, Barjosa gazana gaananasa gobshinbeka inin nivenka, kanka inta ooshimbhayda ooshimbhe. \v 27 Inta yena gon ida giye: Barjosa bitamonam yinin haapenka yekka kote woyaana eenasa shaarinte dembhi diymina eedi daane” ki hamade. \s1 Yesussa Dantanin Ookimoono \r Maat 17:1-8; Marq 9:2-8 \p \v 28 Yesus ogoam yinin giyonsa budobar rooro lankayaddha Bhethiroosbee, Wannisbee, Yayqoobbeam yinka entsate Barjoam miskota dhukandar ki utade. \v 29 Kinin miskenkaar kisa aapin kerro ko ookimade; kisa apalloar bhalqantidettsi cawli ko maatade. \v 30-31 Marrato! Eedi lamaa, kediar Musebee Eeliasbe, gobshinkaar haapadhayse Yerusaalemir maatota dohon Yesus dembhinsa kimbesana kinka keda dhalqe. \p \v 32 Bhethiroosbee kimbesana kinka dahaanabe gindhe keam yedonna, kedi raatidine. Kenin dhaabhenka, Yesussa gobshinbee kimbesana kinka woyayse dahaana eena lamaanabeam ke haapade. \v 33 Eenaar Yesuskalanka edimayse kenin yivenka, Bhethiroos Yesuskal, “Imbo, raqin kote wonin dahayno wona payyane; ogona baara kalaam hana, kalaam Musena, kalaam Eeliasna hayayse baara makkam wo kee” kina ki hamade. Bhethiroos har kinin giyenam kidi dhesehe. \p \v 34 Bhethiroosaar ogoam yin kinin giyenka, liilo nivayse keam ko ishkade. Liilonin keam ishkenkaar ke kurtumbhade. \v 35 Liilonsa iir “Inin kamaa isa Naasa kaane; kina qansee” hamea upsi ko qansimade. \p \v 36 Upsinin qansimonsa budonte, Yesus yimal ki daaka kiam ke haapade; kediar ogo wodanka yinin haaponam haynaar giyma lay ke hamade. \s1 Beeroyn Yedaa Naasaam Yesusin Pacchoono \r Maat 17:14-18; Marq 9:14-27 \p \v 37 Peen sedhaysaka dhukara kenin hanchenka, thoothino eeno Yesusbekal goynte ko keerade. \v 38 Eenara eedi kala yin giyayse ki ilatade: “Woam Dhettsea, isa naasa kalaa bishne. Bannzo! Ina kiam shedaa. \v 39 Ruminin kisa dhaabhenka, ki bhocchima koda kiam ilattse; aponka kisa dubo nittsaate koda qaptinse; bishinam kisa hajinsada galshayse koda kiam gare. \v 40 Hasa paanan yivayna beeroam kidara kenin buloadettsi keam inin miskenka bulana damadehe” kina ki hamade. \p \v 41 Yesusaar kena yinin maasenka, “Yedi idar woylamin qajimina, bhocchinka yesa wobaana adhadhinato, hamaaka yekka yembesana ida dee? Yena hamaaka yekkay darsho? Hasa naasaam kote bavaa” kina ki hamade. \v 42 Naasaam Yesuskal entsate kinin nivenka rumaa peendar kiam dhabayse ki qaptisade. Yesusaar beeroam ki bitade. Naasaamaar pacchayse imbaana kiam ki imade. \v 43 Eeno wul Barjosa gebhon kantanam yinin shedenka kodi targadhidine. \s1 Yisa Dembhinsa Yesusin Lansi Giyoono \r Maat 17:22-23; Marq 9:30-32 \p Eeno wulaar Yesusin waadadhon wulka targadhayse ko daaka, Yesus yisa paanan yivaynana \v 44 “Inin yena giyen koam yesa woylaminka bhocchee: I Eedi Naasaam eensa aaninte saskate iam koda imbhe” kena ki hamade. \v 45 Kisa dhalqino kena ardima aachi dhalq kekal konin maatonna, kedi ogo kinin giyenam bhocchadehe; yerin ogosa kiam oysanaar ke kurtumbhade. \s1 “Wuldara Sagi Maatea Hayne?” Hamayse Kenin Oysoono \r Maat 18:1-5; Marq 9:33-40 \p \v 46 Yesussa paanan yivaynaar “Wosa iira sagi maatea hayne?” hamayse palime ke yedade. \v 47 Yesus kesa woylaminsa qaabenam dhesayse naasi kalaam bavayse yikal ki woysade. \v 48 Yin ki giyade: “Naasa kaam isa naabenna hamayse tiyea iam ki tiyade; iam tiyear iam nittsaam kida tiye. Yesa shaarira wuldara tokea kidi sagia eane” kena ki hamade. \p \v 49 Wannis Yesusna “Imbo, eedi kalaa hasa naabenka beeronaam kinin bulenka kiam wo haapade; wombesana kinka kinin dahaamonna, kiam wo marade” kina ki hamade. \v 50 Yesusaar “Yeam jibbimina wul yembesana kinka kenin dohonna, kiam mareebhode” kina ki hamade. \s1 Sammaria Eeno Yesusam Tiyana Konin Nashaammo \p \v 51 Yesus cecindar kinin yiven wodan yeskaysaka Yerusaalem yivima shidhattine hamayse ki dhaabhade. \v 52 Yisa birantear ergen eenaam ki yittsade; kediar raq kina ashkota Sammaria peente dohon gurda kallondar yivayse ke ardade. \v 53 Yesus Yerusaalem kataman kinin yivenam kenin dhesenna, gurdan ogote dahayna eena kiam tiyana nashadehe. \p \v 54 Kisa paanan yivayna eenara Yayqoobbee Wannisbe ogoam yinin haapenka, “Imbo, [Eeliasin hayondettsi] cecira nuu hanchayse keam ko koqe wonin hamoadettsi ya nashaa nasho?” kina ke hamade.\x - \xo 9:54 \xt 2 Binna 1:10-12.\x* \v 55 Yesusaar ora kedar wal hamayse keam ki wacimade. [“Yedi hamin dohon manpaskalanka yenin dohonam dhesattene. \v 56 I Eedi Naasin nivoono eenaam dhacchanane; kaysana nivaatine” ki hamade.] Ogora dhaabhayse gurda abdar ke yivade. \s1 Yesussa Paanan Yivana Zagaana Eena \r Maat 8:18-22 \p \v 57 Yesusbee kisa paanan yivayna eenabe goynka kenin yivenka, eedi kalaa “Inta hanin yiven hamote ko hannaar, hasa paanan yivayda yive” kina ki hamade. \v 58 Yesusaar kina yi giyna: “Shedaa! Gaamirenasa kenin wodhea kesa oolo daane; aptinasaar ooni daane; i Eedi Naas meten innon inin daasea raq isa qolehe” kina ki hamade. \p \v 59 Yesus ea waanaar “Isa paanan nivaa” kina ki hamade. Kidiar “Imbo, birayse imbaam duukayse inin nivoadettsi iam yittsaa” kina ki hamade. \v 60 Yesusaar “Shedaa! Diyaana diyaanaam kenin duukoadettsi kena garaa; ya yivayse Barjo bitamonsa upsinam eenna giyaa” kina ki hamade. \p \v 61 Ta pir eedi kalaa “Imbo, inta hasa paanan yivayda yive; ko dahaannaar birayse oonin innon eenana elqimayse inin maatoadettsi iam yittsaa” ki hamade. \v 62 Yesus “Haamin koysanna irpin aaninka yedayse budoka maatate shedea ea Barjosa bitamonna maateatehe” kina ki hamade. \c 10 \s1 Yesus Eedi Makkam Kaysa Apo Tabhi Lamaa Eenaam Kinin Kamoono \p \v 1 Ogosa budonte Imbaa wontea Yesus tabhi lamaana kisa paanan yivayna eenadar eedi makkam kaysa apo tabhi lamaa\f + \fr 10:1 \ft “Eedi makkam kaysa apo tabhi lamaa” hambhonam ena mathaapin waani waanisa iir “eedi makkam kaysa apo tabhi” koda hame.\f* waani eenaam ki kamade. Kidiar yina yivota yinin qaabaana katamanabee ranqa wulbedar lamaa lamaa hayayse yisa birante keam ki yittsade. \v 2 Yin kena ki giyade: “Buuradhayno isinno thoothine; buurayna eena tokaane. Ta keeda isininsa Imbaa buurayna eenaam haamindar kinin nittsoadettsi kiam miskee. \v 3 Marrato! Inta yeam yaanadettsi yaayonasa shaarinte ida yittse; ta keeda yivee. \v 4 Birre yedea korbhobee, surbabee, dunnguribe yenka beveebhode; goynka yenin yivenka haykalar nagaysite kappeebhode. \p \v 5 “Onna yenin ardayna wulir, birayse ‘Payyamo oonin kona ko dee’ hamayse kena giyee. \v 6 Oonin ogote payyamon nashea eedi daa ki hanna, yesa payyamono kina payya koda maate; yintay ko hamma yesa payyamono yedar koda maate. \v 7 Waadadheana damooz kasha ko kashadhe. Ogona oonin ogote yena kenin imenam itsadabee wucadabe kembesana kinka dooqee; oonin waara oonin waadar yaayeebhode. \p \v 8 “Yenin arden kataman wulir eenin yeam tiyayse yena kenin imenam itsee. \v 9 Raqin ogote hajadhaana wulam pacchee; eenna ‘Barjosa bitamono yekal theedidine’ hamayse kena giyee. \v 10 Ko dahaannaar yenin arden katamante eeno yeam ko tiyaamma, kataman ogosa goynadar utayse, \v 11 ‘Kataman yennora wosa roondar yedoono silallo tarja yena konin maatoadettsi yena woda dinse; Barjosa bitamono yekal konin theedonam dhesee’ kena hamee. \v 12 Yena yin ida giye: Pirdin rooroaka kataman ogora Sodoomdar yeskayno pirdino tokaane” kena ki hamade. \s1 Barjodar Maataamma Katamanayn Dhiidhimbhadhoono \r Maat 11:20-24 \p \v 13 Ogora Yesus yin ki giyade: “Korazin katamante dahaana eenato, yedi hay! Beetesayda katamante dahaana eenato, yedi hay! Yekal haydhoono tarshayno waadimano Thiroosbee Sidoonaber haydhada hatte ko hanna, siyinna goobintonam yidara yiikayse dibiniar dumate yisa metendar kahayse ena wodda seeson waadimanam yisa garayse Barjodar maatidi keda dee. \v 14 Pirdin pirdadhenka yedar yesken pirdindara Thiroosbee Sidoonabedar yeskayno pirdino tokaane. \p \v 15 “Ta yedi Qipirnaahoom katamante dahaana eenato, tura cecindar dheg dheg hamo ye qaabaa? Yin dayma mia diyaana eenayn dohon raqindar yedi hancheeda hanche” ki hamade. \p \v 16 Pir yinin yittsaynakal “Yena qansea ina kida qanse; yeam bagea iam kida bage; iam bagear iam nittsaam kida bage” kena ki hamade. \s1 Yesusin Yittsaana Eena Maatate Kenin Nivoono \p \v 17 Eedi makkam kaysa apo tabhi lamaana eena Yesusin keam yittsorra wozaka maatate ke nivade. Yesusnaar “Imbo, beeronaar hasa naabenka wona ee hamidine” kina ke hamade. \v 18 Yesusaar kena yin ki giyade: “Seethaan cecira bhalqantidettsi kinin dhambenka kiam i haapade. \v 19 Marrato! Gunibee qolpobeam yenin tigoadettsi, yesa banqin eenaam yenin bashen hayamo yena inta imidine. Yeam kaamea yer qolehe. \v 20 Ko dahaannaar beerona yena ee kenin hamenna wozadheebhode; yesa naabenin cecinte dohon warqatinte thaapadhonna wozadhee” kena ki hamade. \s1 Yesusin Wozadhoono \r Maat 11:25-27; 13:16-17 \p \v 21 Ogo wodanka Yesus Manpas Gazanka wozadhayse, “Cecinbee peenbesa Imba maataa Imbo, ko yerinam eena pakallabee yerin dhesaanabekalanka aachayse naana likkanana hanin dhohonna haam ida gobshe. Gonne, Imbo, yin hayana hasa payya qaabe ko maatade. \p \v 22 “Yer wulam Imbakalanka ina imbhidine. Barjo Imbaakalanka ab Barjo Naasa hay kinin dohonam dhesea hayyear qolehe. Ogodettsi Barjo Naasabee Naasa yinti dhaana kinin zagaana eenabekalanka ab Barjo Imba hay kinin dohonam dhesea hayyear qolehe” kena ki hamade. \p \v 23 Yesus yisa paanan yivayna yimal ke daaka kekal maatayse, “Yenin shedenam shedayna eena gobshadhaanane. \v 24 Inta yena gon ida giye: Thoothina Barjokala qansayse eenna giyayna eenabee binnabe yenin shedenam shedana keda zage, ko dahaannaar shedadehe; yenin qansenam qansana keda zage, ko dahaannaar qansadehe” kena ki hamade. \s1 Eedina Burqadhea Sammaria Peen Easa Kamsino \p \v 25 Marrato! Eedi kalaa Musesa yigginam dhettsea Yesusam taysate shedana dhaabhayse, “Woam Dhettsea, rooro wul lay dehen sadanam haapana yer har i hayo?” kina ki hamade. \v 26 Yesusaar “Musesa yigginte thaapadhoono hare? Ogoam hanin nabbabenka haraa bhocchaa?” kina ki hamade. \v 27 Ear kina yi maasina, “‘Ya Imbaa hantea Barjoam gonin hamon woylaminka, gonin hamon sadanka, gonin hamon kantanka, gonin hamon qaabenka kiam nashaa; ha aanantaam hadettsi hayayse nashaa’\x - \xo 10:27 \xt Lewi 19:18; Yiggi 6:5. \x* koda hame” kina ki hamade. \v 28 Yesusaar, “Gonaa giyade; yinaa hayna rooro wul lay dehen sadanam hada haape” kina ki hamade.\x - \xo 10:28 \xt Lewi 18:5. \x* \p \v 29 Ea yiam tipa hayana zagayse Yesusna “Isa aananta kidi hayne?” hamayse kiam ki oysade. \p \v 30 Yesus maasayse kina yin ki giyade: “Eedi kalaa Yerusaalemra Iyarko kinin yivenka, eena eensa koymon buurate itsayna kiam haapayse, kisa apalanam kidara bulayse kiam yinin qanonsa budonte, ea diyanna kinin hayenka garayse kiam ke yivade. \v 31 Dhesima gudul kalaa goyn ogoka ki nivade; eamaar shedayse ki sagade. \v 32 Ogoraar tapir Lewi eedi kalaa goyn ogoka kinin nivenka kiam shedayse ki sagade. \v 33 Sammaria eedi kalaa goyn ogoka nivite eam shedayse kina ki burqadhade. \v 34 Eakal theedayse waqatibee woynea hattasa aapin cuubadhonbeam kisa hajimindar qadhayse apalaka ki dhaxade. Yisa ukuliadar kiam bulayse shonnayn wodhen raqindar tiyate yivayse kiam payya hayayse shedaate ki wodhade. \v 35 Peen sedhaysakaar birre lamaa\f + \fr 10:35 \ft Wodan ogoka eedi kalaana rooro kalaa waadimana kashadhayno birre kalaane.\f* bulayse shonnayn wodhen ooninsa imbaana imayse, ‘Ea kaam payya hayayse shedaa; ogora inta nivayse hanin kina bulon koymon wulam hana kashayda kashe’ kina ki hamade. \p \v 36 “Ta keeda igina makkamma eenasa koymon buurite itsaynayn qanate dhabaasa kina aanamo maataa hakal hamaa ki maate?” kina ki hamade. \v 37 Kidiar “Kina burqadhayse kiam kelshaane” ki hamade. Yesusaar “Yaar yivayse yin hayaa” kina ki hamade. \s1 Yesus Marta Ooninte Kinin Ardoono \p \v 38 Yesus yisa paanan yivaynabesana kinka goyti yivite gurda kallonte ke yeskade. Raqin ogote Marta hambhayno maa kallo yisa oonindar keam ko tiyade. \v 39 Mayriyam hambhayno kosa indanaas kallo ko dahade; kodiar Imbaa wontea Yesussa roon demente dooqayse kinin giyen dhalqinam qansite ko dahade. \v 40 Martaar waadimanin kodar thoothenka os ora hamada ko qajadhade. Yesuskal theedayse, “Imbo, indanaano waadiman wulam idar ko garaysaka inin waadadhenka koam haapayse ya lay ha hamo? Ogonante iam konin kelshoadettsi kona giyaa” kina ko hamade. \v 41 Yesusaar kona yinin maasenka, “Marta, Marta, yer thoothi qaabite hada gaale. \v 42 Ko dahaannaar yer zaskea kalaa bishne. Mayriyam yer payyanam ko kamade; ogoamaar kokala tiidhehe” kona ki hamade. \c 11 \s1 Barjoam Miskadhensa Yesusin Dhettsoono \r Maat 6:9-15; 7:7-11 \p \v 1 Yesusaar raq kalaate Barjoam miskite ki dahade. Misken ki macchaysaka kisa paanan yivaynasa kalaa, “Imbo, Wannis yisa paanan yivaynaam Barjoam miskadhen keam kinin dhettsondettsi, yaar hamin wonin miskenam woam dhettsaa” kina ki hamade. \v 2 Yesusaar “Barjoam yenin miskenka yin giyayse miskee: \q1 ‘[Cecinte dahaa] Imbaa wontea, \q1 nammo hasa ko gazisadhe; \q1 bitamono hanno ko nive. \q1 \v 3 Wona zasken galanam rooroa rooroaka wona imaa. \q1 \v 4 Woam seesaynana wonin garendettsi, \q2 wonnon seesonamaar wona ya garaa. \q1 Siyondar arsota taysayno wodar konin nivoamadettsi woam gishaa’ \m hamayse miskee” kena ki hamade. \p \v 5-6 Ogora Yesus kena yin ki giyade: “Yesa iira eedi nashoysa dahaa sootin kiaddha laman kisa oonindar yivayse, ‘Isa nashoa, bannzo! Isa eedi nasho kalaa goytibar ikal ki nivade; kina inin imea gala ikal qolehe. Gala hasa daana ina imaa’ kina kinin hamenka, \v 7 ta keeda ea agaa ooninte dooqayse, ‘Iam galshaabhode! Inta kerin diithidine; isa naanaar imbesana raatidine; dhaabhayse hana imana damattine’ kina hamok? \v 8 Kisa nashoa yinin dohonna dhaabhayse kina imana yi zagaammaar, miskite kinin galshenna dhaabhayse kinin zagon wulam kina ima ki ime ida hame. \p \v 9 “Ogonante yena ida giye: Miskee, yena imbha ko imbhe; zagee, haapeeda haape; kerinam kokkee, yena buldha ko buldhe. \v 10 Harrna hambhidianna, miskea wul tiya ki tiye; zagear haapa ki haape; kerinam kokkeanaar kerro buldha ko buldhe. \p \v 11 “Yedi ta imba dahayse yesa iira eedi kalaa naasa kintea kiam [balasha kinin miskenka, seeni kina ima ki imo?] Kaara kinin miskenka, kaaran oolonte guni kina ima ki imo? \v 12 Bhula kinin miskenka, qolpo kina ima ki imo? \v 13 Ta keeda yedi siyana dahayse yesa naanana yerin payyan iman ye dhesidianna, cecinte dahaa Imbaa yentea kiam miskaynana Manpas Gazanam yedara sagi hamin ki imimine?” kena ki hamade. \s1 Yesusam Beeronasa Hayoaka Kamsadhoono \r Maat 12:22-30; Marq 3:20-27 \p \v 14 Yesus beeronin apo kaysa eedi kalaadara beeroam bulite ki dahade. Beeroar eadara utonsa budonte, ea apon dhalqima dhalqan ki yedade; ogona eenoar targadhidine. \v 15 Ko dahaannaar kesa iira waani waani eena “Beeronaam kinin bulayno beeronasa hayoa Bevelzebulsa kantankane” ke hamade. \v 16 Waani eenoar kiam taysate shedota zagayse Barjokalanka tarshea milkit kena kinin dhoadettsi zagite ke dahade. \p \v 17 Kidiar kesa qaabonam dhesayse kena yin ki giyade: “Bita kalaasa eena kinka kikalanka edimidi ke hanna, bitamono kisa kaya ko kaye; oonin kallon eena kinka kikalanka edimidi ke hanna, onno ogono kottsima ko kottsime. \v 18 Inta beeronasa hayoa Bevelzebul kantanka inin beeronaam buleadettsi yeda giye. Seethaan taar kinka kikalanka edimidi ki hanna, bitamono kisa hamin ko woye? \v 19 Beeronaam inin bulayno Bevelzebul kantanka ko hanna, ta eena yenna beeronaam hay kantanka ke bule? Ogonante kedi yedar pirda ke pirde. \v 20 Inta beeronaam inin bulayno Barjosa kantanka ko hanna, ta keeda Barjosa bitamono yekal nividine hamintane. \p \v 21 “Kantanka dahaa eedi kalaa banqibee lonngabe yedayse oonin yinnon toolea ki hanna, onno kisa burdhehe. \v 22 Ko dahaannaar kidara sagea nivayse kiam bashidianna, kinin woylamin qajaana banqin koymonaam kikalanka tiyayse kisa koymonam buurayse een waanina kasha ki kashe. \p \v 23 “Imbetetay hama hayyear iam jibba ki jibbe; imbete kinka kamima hayyear thar thar kida haye” kena ki hamade. \s1 Beeroyn Eeddara Utonsa Budonte Pir Maatate Kinin Ardayno \r Maat 12:43-45 \p \v 24 Yesus pir “Beero eeddara yinin uton wodanka, ukunse raq zagayse noqoyn qolmon raqinte kida yaaye; ko dahaannaar ukunse raq haapehe. Ogona ‘Inin uton oonindar isa maatate ida yive’ kida hame. \v 25 Maatate kinin nivenka, ooninam sahate ashkadhon kida haape. \v 26 Ogora yivayse yidara kalon sagaana waani tobbhaana beeronaam yinka entsate nivayse easa iinte ardayse keda dee. Ogonante ea agaasa dayntano ena hamora kattsi siyane” ki hamade. \p \v 27 Yesus ogoam kinin giyenka, maa kallo eenasa iira upsi gebhika “Haam adhayse amin qooshoono handa hamin gobshadhoonone!” kina ko hamade. \v 28 Yesusaar kona “Gobshadhaana Barjosa upsinam qansayse toolaynane” kona ki hamade. \s1 Yoonaassa Milkitino \r Maat 12:38-42; Marq 8:11-12 \p \v 29 Eeno Yesuskal nivada thoothaate konin yivenka, kona yin ki giyade: “Wodan koka dohoono eeno siyonone; kodi tarshea milkit shedana koda zage. Ena Barjokala qansayse eenna giyea Yoonaassa milkitira milkit ab kona haydhehe. \v 30 Ena Yoonaas Nenewe katamante dohon eenna milkit kinin dohondettsi,\x - \xo 11:30 \xt Yoon 1:17.\x* yin inta Eedi Naasiar wodan koka dohon eenna milkit ida maate. \p \v 31 “Hayn utensa mizaqimbar dohon peensa binno\f + \fr 11:31 \ft Kono binno “Saaba binno” hamayse 1 Binna 10:1dar ko thaapadhade.\f* ko wodanka dohon eenbesana kinka dembhira dhaabhayse pirdin rooroaka kedar koda pirde; harrna hambhidianna, kodi Bitaa Solomoon yisa pakalmakkonka kinin giyenam qansana peensa gasara ko nivade. Marrato! Solomoondara sagea ea kote daane. \p \v 32 “Ena Nenewe katamante dahaana eenaar pirdin rooroaka, wodan koka dohon adhadhinbete dhaabhayse kodar keda pirde. Harrna hambhidianna, Nenewe katamante dohon eenna Yoonaas Barjosa upsinam kinin giyenka qansayse seeson waadimanam garayse Barjodar ko maatade. Marrato! Yoonaasdara sagea ea kote daane” kena ki hamade. \s1 Yesus Shaakansa Kinin Dhettsoono \r Maat 5:15; 6:22-23 \p \v 33 Ogora Yesus “Shaakanam shashkayse aachea way daran yer guupea eedi qolehe. Ooninte ardaynana konin shaakoadettsi dheg hamon raqindar kida wode. \v 34 Hasa bishinsa shaakano aapine. Aapino hanno payya konin dohonna, hasa bishino wul shaakante koda dee. Aapino hanno hajidi ko hanna, hasa bishino wul thipante koda dee. \v 35 Ta hadar dohoono shaakano thipa konin maatoamadettsi mete hasaam gishaa. \v 36 Ta keeda hasa bishino wul thipa yindar qolmino shaakaka dohoono ko hanna, bishino hasa wul shaaka yindar kattsi shaakayno koda maate” ki hamade. \s1 Parisa Eenabee Musesa Yigginam Dhettsaynabeam Dhiidhimbhadhoono \r Maat 23:1-36; Marq 12:38-40; Luq 20:45-47 \p \v 37 Yesus ogoam kinin giyonsa budonte Parisa eenasa shaarira eedi kalaa gala yikal kinin itsoadettsi kiam ki eelade. Kidiar kisa ooninte kummanna ardayse ki dooqade. \v 38 Yesus galan yinin itsensa birayse yisa aaninam kesa dambindettsi kinin shiidhaamonam Parisa ea haapayse ki targadhade. \v 39 Ogonante Imbaa wontea Yesus kina yin ki giyade: “Ta yedi Parisa eena galan yenin itsen sharqanbee karambhanbesa zulonam payya hayayse yeda shive; ko dahaannaar iinka yesa saribee siyamobe thoothidine. \v 40 Yedi kina malgimmato, zulonam pijaa Barjo iinaam pijadaa? \v 41 Ko dahaannaar sharqanbee karambhanbesa iinte dohonam qambhinana imee. Ogosa budonte yer wul yena payya koda maate. \p \v 42 “Yedi Parisa eenato, hay! Harrna hambhidianna, mayante yenin yiithaana basibilabee\f + \fr 11:42 \ft Agaa gaalin aponka thaapadhaa “azmud” hambheam Banen eenin dhesiminna, kiam “basibila” hambheasa kamsika ki tiidhade.\f* thaltinabe, yerra likkana woothin dheeshana wulsa iira shiishima tambhasa iira kalaam Barjona yeda ime; tipan pirdinbee Barjoam nashintanbeam yeda gare. Ko dahaannaar waaniam yenin hayenka kinaam garinta yeam zaskehe. \p \v 43 “Yedi Parisa eenato, hay! Harrna hambhidianna, Ayiwd eensa bukin raqinte gobshadhon borkotondar dooqotabee gabante gobshadhon gisimenam gisimbhotabe yeda nashe. \v 44 Milkitinsa qolmina duukinaam yenin maatonna hay! Eeno dhesima igina duukinadar koda yaaye” ki hamade. \p \v 45 Musesa yigginam dhettsayna eenasa eedi kalaa kina yi giyna: “Woam Dhettsea, yin hanin giyenka woamaar kembesana ha iirade” kina ki hamade. \v 46 Yesus kina yin ki giyade: “Yedi taar Musesa yigginam dhettsayna eenato, hay! Dethan basken eenaam baskisayse yedi yena baskenam aansa surkenka hattear kaamattene. \v 47 Ena eykena yennayn deesaana Barjokala qansayse eenna giyaynasa duukindar seenin bunkaate yenin ashkenna yena hay! \v 48 Ta keeda yedi eykena yenna waadiman yeda tarje; kesa waadimanamaar keedhayse yeda waadadhe. Kedi keam ke deesade; yedi kesa duukinam yeda ashke. \v 49 Ogonante Barjo yisa pakalmakkonka yin ki giyade: ‘Ikala qansayse eenna giyaynabee isa tarjamonnante inin yittsaynabeam kedar yittsayda yittse; kesa waaniam deesa ke deese, waaniamaar oyta ke oyte’ ki hamade. \v 50 Ogonoar peen pijadhorra yedayse Barjokala qansayse eenna giyayna eenasa zombhino wodan ko eeno pirdin wodanka oysa ko oysadhe. \v 51 Inta yena ida giye: Aabeelsa zombhira yedayse Barjona marshan daran machadhen raqinbee Barjosa gazan ooninbesa shaarinte deesadhaa Zakkariassa zombhinka yekka, wodan ko eeno gon pirdin wodanka oysa ko oysadhe. \p \v 52 “Yedi Musesa yigginam dhettsayna eenato, hay! Timmirinsa kerin bulen qulpinam ye tiyade; yedi yenaar gidir ardeetene, ardanna zagaynaamaar ye marade” kena ki hamade. \p \v 53-54 Yesus raqin ogora yivota kinin dhaabhenka, Musesa yigginam dhettsaynabee Parisa eenabe kattsi kiam yinin jibbenna, kisa dhalqinka kiam yedota thoothi kiam dhattsan ke yedade. \c 12 \s1 Yesus Maltamonsa Kinin Giyoono \r Maat 10:26-27; 16:6 \p \v 1 Ogo wodanka thoothino eeno Yesuskal ko bukade; eensa thoothamora dhaabhoono kinka kiam kiam tigada koda kupime. Yesus birayse yisa paanan yivaynana yin ki giyade: “Parisa eenasa irshora mete yesaam gishee; ogonoar kesa maltamora pegadhee isa hamintane. \v 2 Aachimayse may maatima, aachadhaysakaar dhesima shidhea yer qolehe. \v 3 Ogonante aachika yenin giyoono wul may koda qansime; ooninsa gulinte hashkimeka qaaminte yenin giyaynoar eensa shaarinte may koda ooshadhe” ki hamade. \s1 Hayna Kurtumbhinta Konin Zaskayno \r Maat 10:28-31 \p \v 4 Yesusaar “Ye isa nashonana yin ida giye: Yesa waanam deesayse yer ab hayana damiminana kurtumbheebhode. \v 5 Ko dahaannaar inta hayna kurtumbha yeam konin zaskenam yena ida giye; ogonoar yinin deesonsa budonte, lay dikimon nuunte dhabana hayamoysa dahaa Barjoam kurtumbhee. Bannzo! Kiam kurtumbhee ida yena hame. \p \v 6 “Aptina suutana dongnam santup kalaadar shanshadhitetayu? Aptina iginasa iira kalaam hattear Barjo walehe. \v 7 Meten yennonsa sitin wulam shiishima Barjo paydidine. Ogonante yedi kurtumbheebhode; aptina suutana thoothinadara yedi sageeda sage” kena ki hamade. \s1 Kiristoossa Tarja Konin Zaskayno \r Maat 10:19-20bee 32-33be; 12:32 \p \v 8 Yesus pir “Yena yin ida giye: Een birante isa tarjea wulna inta Eedi Naasiar Barjo gaananasa birante kina tarjayda tarje. \v 9 Een birante ‘Inta Yesus eeditehe’ hamayse giyeana intaar Barjo gaananasa birante ‘Kidi inti eeditehe’ ida hame. \p \v 10 “I Eedi Naasdar siya giyea wul kisa seesonam kina gardha ko gardhe; Manpas Gazanam iirea ki hanna kisa seesonam kina gardhehe. \p \v 11 “Eena Ayiwd eensa bukin raqintebee, peen wottsaynakalbee, hayonasa birantebe pirdinna yeam yedayse kenin yivenka, ‘Hamino palimo? Yer haroo giyo?’ hamayse qaabeebhode. \v 12 Harrna hambhidianna, giyana yeam zaskenam ogo wodanka Manpas Gazano yena giya ko giye” kena ki hamade. \s1 Ea Wodimoasa Malgimmakkono \p \v 13 Eensa shaarira eedi kalaa Yesusna “Woam Dhettsea, imbasa koymora ina kinin kashoadettsi iishimna giyaa” kina ki hamade. \v 14 Yesusaar “Ya ea kaa, yesa shaarinte pirdin pirdeabee koymon kasheabe hayayse iam wodaa hayne?” kina ki hamade. \v 15 Maasayse eenana yin ki giyade: “Eensa sadano koymo thoothamokatehe. Ogonante yeam toolee; anngarma wulra mete yesaam gishee” kena ki hamade. \p \v 16 Ogora kamsika kena yin ki giyade: “Eedi wodimo kalaasa haaminte isin thoothi ko ushade. \v 17 Kidiar ‘Isinin koam inin kehea kono isa qolmonna hamin i hayo?’ hamayse yisa woylaminka ki qaabade. \v 18 ‘Yin ida haye: Isa konnaam kottsayse ab kono worki ida woyse; ogote isa isininbee waani koymonbeam kesa iir ida kee. \v 19 Innon sadanna “Isa sadano, thoothi levena maatea koymo thoothi i pucchade. Ta keeda ukunsaa, itsaa, wucaa, wozadhaa” kona ida hame’ ki hamade. \v 20 Barjoar ‘Ya kaa malgimea, kina sootin hasa sadanam hakalanka tiidha ko tiidhe; ta ogo hanin pucchoono wul hayna koda shidhe?’ kina ki hamade. \v 21 Yinaqa peendar koymonam pucchada Barjosa birante qambhi dahaa eedi ea wodimoa agaadettsi kida maate” ki hamade. \s1 Barjodar Woylam Qajinta \r Maat 6:25-34 \p \v 22 Yesus yisa paanan yivaynana yin ki giyade: “Ogonante yena ida giye: Yesa dayntanna ‘Haroo itso? Haroo qaadho?’ hamayse qaabeebhode. \v 23 Harrna hambhidianna, galara dayntano, apalara bishino saga ko sage. \v 24 Ayronaam shedee; kedi bheeta yiithehe, shikaar shikehe, konoar kesa qolehe. Ko dahaannaar Barjo keam kida kunse. Ta yedi aptinadara hamaddha yenin sagenam bhocchee! \v 25 Yesa iira qaabayse leven yinnondar rooro kalaa arsea eedi hayne?\f + \fr 12:25 \ft “Leven yinnondar rooro kalaa arsea eedi hayne?” hamayno Girik aponka kosa buli lamaa daane; lansono bulino yinne: “Yisa gudumbhakkondar dhundhuma kalaa arsea eedi hayne?” hamaynone.\f* \v 26 Yerin likkonam yemal hayana ye damaamma, ta keeda yerin waaniam harrnee qaabe? \p \v 27 “Aamana hamin kenin gebhenam shedee; kedi waadimaka qajadhehe, puttoar qanehe. Ko dahaannaar yena ida giye: Ena Bitaa Solomoonaar yisa gobshin wulka igina aamanasa kalaadettsi hattear goobadehe. \v 28 Barjoar kina haapadhayse saka nuunte yiam koqadhayna peendar dahaana shundhaam yin gobshayse qattsea ki hanna, ta yedi Barjodar woylamin qajadhen joogaanato, yeam hamin saskayse ki qattsimine? \p \v 29 “Ta ‘Wodi haroo itso? Haroo wuco?’ hamayse qaabeebhode. \v 30 Ogo wulam haapota Barjoam dhesimino eeno koda zage. Ogono wul yeam konin zaskenam Imbaa yentea dhesa ki dhese. \v 31 Yediar kisa bitamonam zagee; ogono wul yena imbha ko imbhe” kena ki hamade. \s1 Peendar Koymo Puccha Woam Zaskimino \r Maat 6:19-21 \p \v 32 Yesus yi giyna: “Yedi tokaa maataana eenato, Imbaa yentea yisa bitamonam yena imana kinin nashonna kurtumbheebhode. \v 33 Yesa dohon koymonam shanshayse birrenam qambhinana imee; diibiyn yeskimon, ulavulonin itsimon cecinte maqa maqimin gecchar gecchiminte koymo yenante wodee. \v 34 Harrna hambhidianna, koymonin yesa dohonte woylammoar ogote koda dee” kena ki hamade. \s1 Waadiman Eenaam Wocchimbha Zaskoono \r Maat 24:42-44 \p \v 35 Yesusaar kena “Apala karnante orgo dhaximbhaana maatee; yesa shaakanoar shaakoono ko dee. \v 36 Yedi yisa imbaa gaydon oonira maatate nivayse kerinam kinin kokkenka, saana kina bulota toolayna waadiman eena maatee. \v 37 Igina yisa imbaanin niven wodanka, wocchimbhayse toolite ke daaka kinin haapayna waadiman eena gobshadhaanane. Inta yena gon ida giye: Kidi apalan orgo dhaximbhayse kummandar keam dottsayse keam kida kunse. \v 38 Sootin kiaddha laman nivayse keam kinin shedenka, wocchimbhayse dahaana waadiman eena gobshadhaanane. \v 39 Ko dahaannaar, yedi ta koam dhesee: Ea ooninsa imbaa diibiyn yisa oonindar wodaa hamaaka kinin nivenam dhesidi yi hanna, ooninsa kerin qunthadhoadettsi hayehe. \v 40 Inta Eedi Naas yenin bhocchaamon wodanka inin nivenna, yedi taar ashkimbhayse toolee” kena ki hamade. \s1 Payya Waadiman Eabee Siya Waadiman Eabesa Kamsino \r Maat 24:45-51 \p \v 41 Bhethiroosaar “Imbo, kamsin koam wo binnanaa giymoo? Een wulnaa giye?” hamayse kiam ki oysade. \v 42 Imbaa wontea Yesusaar yin giyayse kina ki maasade: “Ta keeda oonin eenaam payya hayayse ki wottsebee waadiman eenanaar galanam kena ima zaskea wodaaka kinin imoadettsibe kisa imbaa kiam kamayse kinin wodea gon hama pakala kunsea kidi hayne? \v 43 Yisa imbaanin niven wodanka, kina giidhon waadimandar haapadhea ea kidi gobshadhaane. \v 44 Inta yena gon ida giye: Agaa waadiman easa imbaa yisa dohon yerin wuldar wottsea hayayse kiam kida wode. \p \v 45 “Ko dahaannaar agaa waadiman ea ‘Imba saana nivehe’ hamayse yisa woylaminka qaabayse, waadiman eena annginabee maanabeam qanaate, pir itsadabee wucadabe bardhan ki yedanna, \v 46 agaa waadiman easa imbaa kinin bhocchaamon rooronbee kinin dhesaamon wodanbeka niva ki nive. Kiam kattsi kida qane; ogora ithanam kisa Barjodar woylamin qajiminabesana kida haye. \p \v 47 “Yisa imbaanin giyonam dhesayse ashkimbhaama, kinin giyonamaar hayaama agaa waadiman ea kattsi kida qandhe. \v 48 Yisa imbaa yinin giyonam dhesima, qandhan yiam zasken waadiman waadadhaa ea likka kida qandhe. Harrna hambhidianna, thoothi yina imbhaakalanka thoothi koda zagadhe; thoothi yina elqimbhadhakalankaar thoothi koda toldhe” kena ki hamade. \s1 Yesus Peendar Edimenam Kinin Bovoono \r Maat 10:34-36 \p \v 49 Yesus yin ki giyade: “Peendar nuu dhabota bavate i nivade; ta keeda saana ko yedidianna hare dohoono? \v 50 Ko dahaannaar inin shiidhayno gaale shiidhime daane; ogoyn thoothenka yekka isa ukunse qolehe. \v 51 Inta peendar payyamo hayana inin nivoono yena maata ko maato? Eenaam kikalanka edota i nivade, payyamo hayana nivaatine. \v 52 Ta keeda kaara yedayse oonin kallonte dahaana dongna eenasa shaarira makkamma lamaanadar, lamaanaar makkammadar dhaabhayse kinka kikala edima ke edime. \v 53 Imbaa naasadar, naasaar imbaadar; indano naandar, naanoar indandar; indano naasa geshondar, naasa geshonoar aakandar dhaabhayse kinka kikala edima ke edime”\x - \xo 12:53 \xt Miki 7:6. \x* ki hamade. \s1 Wodanam Edayse Dhesintabee Wacimaa Eabesana Qaashimabe \r Maat 5:25-26; 16:2-3 \p \v 54 Tapir Yesus eenna yin ki giyade: “Liilono haynsa wavambar konin dohonam yenin haapenka, ‘Kina doobi qana ko qane’ yeda hame; gon qana ko qane. \v 55 Tapir jibarro hayn utensa mizaqimbar konin jibarshenka, ‘Kina peeno oydha ko oydhe’ yeda hame; gon oydha ko oydhe. \v 56 Yedi maltinato, cecinbee peenbesa milkitinam shedayse edana dameeda dame; ko dahaannaar ko wodanka maaten yerinam edana yenin damimino harrnane? \p \v 57 “Yedi tipan yerinam dhesayse yemal yenin pirdimino harrnane? \v 58 Hambesana wacimaa haam bersayse peen wottseakal tiyate haam kinin yivenka, akar goynte dahayse kimbesana kinka qaashimana zagaa. Yin ha hayaamma, kidi pirdin pirdea eakal kantaka gochate haam kida yive; pirdin pirdea ear haam poolisana saskate kida ime. Poolisaar dhaxin ooninte haam kida arse. \v 59 Inta hana ida giye: Hanka kashaa hambhon bazan wulam kashate hanin macchenka yekka, dhaxin oonira hamin ko dahaakaar utattane” ki hamade. \c 13 \s1 Barjodar Maataamma Wulin Kayayno \p \v 1 Ogo wodanka Yesuskal dahaana eena waani “Galila eenasa shaarira waani waani eena Barjona marsha machayse kenin imen wodanka, Bhilathoos keam deesayse kesa zombhinam kesa marshanbesana ki worsade” hamayse kina ke giyade. \v 2 Yesus kena yinin maasenka yin ki giyade: “Igina Galila eena yin kenin gaaloono Galila peen een wuldara sagi seeson waadadhaana eena kenin maatonnane hamaysee qaabo? \v 3 Yintehe! Ko dahaannaar seeson waadimanam yesa garayse Barjodar ye maataamma, yedi wulatte yin kayeeda kaye. \p \v 4 “Pir Seeloom gurdante seeninka woysadhon oonin yidar yiipaysaka diyaana eena tabhi lankayna Yerusaalemir dohon een wuldara sagi seeson waadadhaana eenane hamaysee qaabo? \v 5 Yintehe! Ko dahaannaar seeson waadimanam yesa garayse Barjodar ye maataamma, yedi wulatte yin kayeeda kaye” kena ki hamade. \s1 Aapin Ushimin Hatton Shaapinsa Kamsino \p \v 6 Ogora Yesus kena kamsika yin ki giyade: “Eedi kalaasa haaminte kordhoono haaqa shaap kallo ko dahade. ‘Kodi aapi kaydu?’ hamayse koraa imbaa shedota kinin nivenka, kodi kala hattear aapi kaadehe. \v 7 Haamin imbaar haamin tooleana ‘Shedaa! Hatton kosa aapi shedota ida nivika kinaka leve makkam konin maatonna, aapi kala hattear kodar inin haapaamonna, ta koam taxaa. Harrna ko haaminam gene?’ ki hamade. \v 8 Toolea ear kina yinin maasenka, ‘Imbo, demenam kosa koyayse duba inin kehenna, taar kina leven koam garaa. \v 9 Niven levenka aapi ushea ko hanna, payyane; ushima ko hanna, hada koam taxe’ kina ki hamade” hamayse Yesus ki giyade. \s1 Yesus Maa Kallonam Ukunsen Rooroaka Kinin Pacchoono \p \v 10 Yesus ukunsen rooroaka Ayiwd eensa bukin raqinte dhettsite ki dahade. \v 11 Marrato! Tabhi lankay levenka yekka beero zulo wobsaysaka dheg hamayse woyana damaammo maa kallo ko dahade. \v 12-13 Yesusaar koam haapayse yikal koam ki eelade. Yisa aaninam kodar wodayse, “Ya edono kono, hanin woborra ya pikidine” kona ki hamade. Saanawa kodiar dheg hamayse Barjoam ko gobshade. \p \v 14 Ayiwd eensa bukin raqin ogoam wottsea ea Yesus ukunsen rooroaka eenaam kinin pacchonna wacimayse, “Waadadha yeam zaskayno rooro laxne. Ta roorona iginaka nivayse paashee; ukunsen rooroaka ko dahabhoode” ki hamade. \v 15 Imbaa wontea Yesusaar kina yinin maasenka, “Yedi maltinato, yedi wul ukunsen rooroaka yesa wanngabee ukullabeam kenin dohon raqira bulayse noqo wusho yivattenu? \v 16 Kono edono Abraamsa muldhara dahayse, tabhi lankay levena Seethaanin koam wobsorra ukunsen rooroaka pika koam zaskayu?” ki hamade. \v 17 Ogoam kinin giyenka kiam jibbayna wul ke ooshimbhade; kinin hayon yerin tarshen wulka eeno ko wozadhade. \s1 Saliithan Aapinsa Kamsino \r Maat 13:31-32; Marq 4:30-32 \p \v 18 Yesusaar “Barjosa bitamono har ko maate? Harka koam i kamso? \v 19 Saliithasa\f + \fr 13:19 \ft “Saliitha” hambhayno gaalin aponka “senafic” hamayse thaapadhoonone. Aapino kosa kattsi likkinca dahayse, duuqadhanna kattsi haaqa gaaridettsi konin gebhenna, ogono hattono Banen peente konin qolmonna, kamsina saliitha aapiam ko tiidhade.\f* aapi eedi kalaa yisa haaminte kinin yiithon bheetandettsi koda maate. Kodiar haaqa gaari koda maate; aptinaar kosa antindar ooni keda woyse” kena ki hamade. \s1 Dhiilin Taapansa Kamsino \r Maat 13:33 \p \v 20 Tapir “Barjosa bitamonam harka i kamso? \v 21 Maa kallo dhiili sharqa makkam tiyate kanka konin taapaa irshodettsine; irshono konin dhiilin taapon taapanam konin oydhoadettsi ko hayade” kena ki hamade. \s1 Qiiqan Kerinka Ardadhen Goyno \r Maat 7:13-14bee 21-23be \p \v 22 Yesus Yerusaalem yinin yivenka katamante dahaanabee gurdante dahaana eenabeam dhettsaate yivite ki dahade. \v 23 Ogo wodanka eensa iira eedi kalaa “Imbo, dhaqayna eena tokaaw?” kina ki hamade. Kidiar kena yin ki giyade: \v 24 “Qiiqan kerinka ardana mashimee. Inta yena ida giye: Thoothina eena ardana keda zage; ko dahaannaar kedi damehe. \v 25 Ooninsa imbaa dhaabhayse kerinam kinin diithonsa budonte, yedi mayante woyayse, ‘Imbo, Imbo, wona bulaa!’ hante kerinam kokkeeda kokke. Kidiar yena ‘Hamora yenin nivonam inta yeam dhesattine’ hamayse yena kida maase. \v 26 Ogo wodanka yedi ‘Hambesana kinka wo itsade, wo wucade; wonin bukon raqintear woam ha dhettsade’ yeda hame. \v 27 Kidiar ‘Hamora yenin nivonam inta yeam dhesattine. Yedi kina siyon hayayna eenato, yedi wul ikalanka os pegadhee!’\x - \xo 13:27 \xt Maz 6:8. \x* yena kida hame. \p \v 28 “Abraambee, Yisaaqbee, Yayqoobbee, Barjokala qansayse eenna giyayna wulbeam Barjosa bitamonte yenin haapen wodanka, yedi mayante dhabadhayse yenin shidhenka, ogote eepibee atsi qiicabe koda maate. \v 29 Peen wulra eeno nivayse Barjosa bitamonte kummandar koda dooqe. \v 30 Marrato! Budona eenasa waani birana keda maate; birana eenasa waaniar budona keda maate” kena ki hamade. \s1 Yerusaalemna Yesusin Eepoono \r Maat 23:37-39 \p \v 31 Ogo wodanka Parisa eenasa shaarira waani eena Yesuskal nivayse, “Herodis haam deesana kinin zagenna, kora dhaabhayse yivaa” kina ke hamade. \v 32 Kidiar kena yin ki giyade: “Yivayse dhalqinka uxea ea agaana ‘ “Shedaa! Kinabee sakabe beeronam eendara ida bule; hajadhaanaamaar ida pacche; makkansoa rooroaka inin waadadhenam ida macche” Yesus ki hamade’ kina hamee. \v 33 Ko dahaannaar Barjokala qansayse eenna giyea Yerusaalemra raq abir kinin diyoadettsi konin zaskimonna kinabee, sakabee, oshaalabe Yerusaalemdar yiva iam koda zaske. \p \v 34 “Yerusaalemo, Yerusaalemo! Ya Barjokala qansayse eenna giyayna eenaam deesayno, hadar yittsadhaana eenaam seeninka paxayno! Baacha yisa naasiam kaapin demente konin yedeadettsi, intaar hasa naanaam yedana thoothi woda i zagade; ya nashaatane. \v 35 Ta keeda yesa gazan oonira Barjo utaysaka onno guuri koda shidhe. Inta yena ida giye: ‘Barjo Imbasa naabenka nivea gobshadhaane’\x - \xo 13:35 \xt Maz 118:26. \x* yenin hamenka yekka, keeda kaara os iam haapattene” kena ki hamade. \c 14 \s1 Yesus Tapir Ukunsen Rooroaka Burqen Eam Kinin Pacchoono \p \v 1 Yesus ukunsen rooroaka Parisa eenasa entsanasa kalaa ooninte gala itsota ki ardade; Parisa eena kinin hayenam toolayse shedite ke dahade. \v 2 Ogo wodanka burqoka bishiysa ettsaa eedi kalaa Yesussa birante ki dahade. \v 3 Yesusaar “Ukunsen rooroaka eenaam pacchano Musesa yigginte giidhidimoo? Giidhadayu?” hamayse Musesa yigginam dhettsaynabee Parisa eenabeam ki oysade. \v 4 Kediar lay ke hamade. Yesus eam yedate pacchayse oonindar maasate kiam ki yittsade. \p \v 5 Ogora Yesus “Yesa iira yisa naasa\f + \fr 14:5 \ft “Yisa naasa” hambhenam waani mathaapinte “yisa ukuli” koda hame.\f* way yisa waxa tuular wavidi ki hanna, ukunsen rooroaka saanawa gochate bulima hayne?” kena ki hamade. \v 6 Dhalqin ogosa malsin maasana kedi damadehe. \s1 Chocchi Tiidhensa Kamsino \p \v 7 Yesus kummanna yiam eldhaana eena gobshadhon raqinte dooqana kenin zagenka keam shedayse, kamsika kena yin ki giyade: \v 8 “Eedi hay ki hannaar naan anzanin imbhen gaydon raqinte kummanna haam eelidi ki hanna, gobshadhon raqinte dooqaabhode; way hadara sagi gobshadhaa eldhidi daasane. \v 9 Ko dahaannaar ye lamaanaam eelaa ea nivayse, ‘Kaa raqaam ea kaana garaa’ haam kida hame. Ogo wodanka yaar gebhi ooshimbheka wuldara token raqinte hada dooqe. \v 10 Ogona haam eldhon wodanka, yivayse wuldara token raqinte dooqaa. Ogora haam eelaa nivayse, ‘Isa nashoa, kote nivaa’ haam kida hame. Ogo wodanka hambesana kinka dooqaana eena wulsa birante gobshi hana koda maate. \v 11 Yisa metenam dheg hayea wul toka ki toke; yisa metenam toskear dheg dheg kida hame” ki hamade. \p \v 12 Yesus kummanna eelaa eana yin ki giyade: “Rooron kummanna way sootin kummanna eenaam hanin eelen wodanka ha aanantabee, hambanaanabee, hasa muldhanabee, wodimma gurdan eenabeam eelaabhode. Ha eelidianna, kedi maasate haam eelayse hana bazanam maasa ke maase. \v 13 Ogona eenaam kummanna hanin eelen wodanka qambhinabee, aaninsa wobonabee, roonsa wobonabee, aapin kayaanabeam eelaa. \v 14 Hana yer kenin maasea kesa qolmonna, ya gobshadhaa hada maate; eena tipana dembhira kenin dhaabhen wodanka, Barjo hana bazanam maasa ki maase” kina ki hamade. \s1 Gebhon Kummansa Kamsino \r Maat 22:1-10 \p \v 15 Yesusbesana kummandar dooqaanasa eedi kalaa dhalqin ogoam qansayse, “Barjosa bitamonte kummandar dooqea hamin gobshadhaane!” kina ki hamade. \v 16 Yesusaar kina yin ki giyade: “Eedi kalaa gala gebhi baxayse thoothin eenaam ki eelade. \v 17 Kumman wodan yeskaysaka, yinin eelaanadar ‘Yerro wul ashkadhidine; keeda nivee’ hamayse kena apon giyea yisa waadiman eam kedar ki yittsade. \p \v 18 “Eldhaana eena wul shidhana kenin zagonna, ‘Wokal yeskimehe’ haman ke yedade. Biraar kesa ‘Haami inin shanonna, shedaba yiva iam koda zaske. Bannzo! Hakal nivana damattine’ kina ki hamade. \v 19 Waa ear ‘Haami waak haaqa dong inin shanonna, keam koysate shedota ida yive. Bannzo! Hakal nivana damattine’ kina ki hamade. \v 20 Waar ‘Maa inin keemonna, ikal yeskimehe’ kina ki hamade. \p \v 21 “Kisa waadiman ear maatate nivayse ogo wulam yisa imbaana ki giyade. Ogo wodanka ooninsa imbaa wacimayse yisa waadiman eana, ‘Kataman goynabee roon goynabedar saanawa yivayse qambhinabee, aaninsa wobonabee, aapin kayaanabee, roonsa wobonabeam kote keam arsaa’ kina ki hamade. \p \v 22 “Waadiman ear yinin yivorra nivayse, ‘Imbo, hanin giyondettsi i hayaysaka akar ranqo daane’ kina ki hamade. \v 23 Imbaar waadiman eana ‘Isa oonin thoothoadettsi katamandar yivayna goynabee gurdan goynabedar yivayse eenin ardoadettsi hayaa. \v 24 Inta hana gon ida giye: Igina birayse eldhaana eenasa kala hattear ogo inin ashkon galanam itsehe’ kina ki hamade” hamayse Yesus ki giyade. \s1 Yesussa Paanan Yivana Yer Wulam Garinta Zaskayno \r Maat 5:13; 10:37-38; Marq 9:50 \p \v 25 Thoothino eeno Yesusbesana kinka konin yivenka, budoka wal hamayse kena yin ki giyade: \v 26 “Imbesana nivana zagea imbaabee, indanbee, geshon yinnonbee, naana yinnabee, indanaanabee, sadan yinnonbeam idara saskayse nashea ki hanna,\f + \fr 14:26 \ft “Idara saskayse nashea ki hanna” hambhoono Girik aponka “ki jibbaamma” koda hame.\f* isa paanan nivea maatana damehe. \v 27 Yinindar ziitate deesadhen masqalinam kedayse isa budobar nivima ea isa paanan nivea maatana damehe. \p \v 28 “Yesa iira seeninka oonin woysota zagea ‘Koymo hamaddha ko zasko?’ pir, ‘Isa yeekea koymo daaw?’ hamayse dooqayse qaabimaa hayne? \v 29-30 Ogotay ko hamma, oonin yindar woyen raqin meeshayse ooninam daran woysate macchana damaday ki hamma, haapaana eena wul ‘Kaa ea woysan yedayse macchano kiam ko bashade’ hamaate keda hance. \p \v 31 “Pir bit kalaa bita waabesana banqi kansana zagidi ki hanna, ‘Isa shii tabhi banqin eenaam entsayse eedi kalaa kaysa shii banqin eenaam entsea bita waabesana banqi kansana inta damaw?’ hamayse dooqayse qaabima bit hayne? \v 32 Kansana yi damimina, kansota nivea bitaadar pege ki daaka donza daran yittsayse qaashimana kida zage. \p \v 33 “Ta ogodettsi yesa iira eedi hay ki hannaar, yisa dohon wulam garaama isa paanan nivea maatana damehe. \p \v 34 “Sooqo payyane; daathan garidi ko hanna, harka ko daathisadhe? \v 35 Ogodettsino sooqono haamibee dubabena konin maatiminna, os mayante koda dhabadhe. Qansen qaamiysa dahaa ki qanse” kena ki hamade. \c 15 \s1 Kayayse Haapadhaa Yaatasa Kamsino \r Maat 18:12-14 \p \v 1 Gibirin kacchaynabee Musesa yigginam tooliminabe igina wul Yesusin giyenam qansana kikal keda buke. \v 2 Parisa eenabee Musesa yigginam dhettsaynabe “Kaa ea seeson eenaam yidar tiyayse kembesanaar kinka kida itse” hamayse keda gundume. \p \v 3 Ogonante Yesus kamsika kena yin ki giyade: \v 4 “Eedi dong kaysa yaanaysa dahaa ea igina yaanasa iira yaati kala kaydianna, eedi oydi kaysa apo tabhi salla yaanaam qawnte garayse kayaam yinin haapenka yekka zagate yivima yesa iira hayne? \v 5 Yinin haapen wodanka, kattsi wozadhayse yisa gelendar kida kede. \v 6 Ogora yisa ooninte yeskayse yisa muldhanabee gurdan eenabeam eelayse, ‘Kayon isa yaanam inta haapidine; ogonante imbesana kinka wozadhee’ kena kida hame. \v 7 Inta yena yin ida giye: Ogodettsi ‘Seeson waadimanam garayse Barjodar maatee’ hambha zaskimina eedi oydi kaysa apo tabhi sal tipana eenadara seeson ea kalaa yisa seeson waadimanam garayse Barjodar kinin maatenka cecinte gebhi woza koda dee” kena ki hamade. \s1 Kayayse Haapadhaa Santupaasa Kamsino \p \v 8 Yesus yin ki giyade: “Santup\f + \fr 15:8 \ft “Santup” hambhoono Girik aponka “draxma” koda hambhe. Ogo wodanka draxma rooro kalaa waadimana kashadhea bazadettsine.\f* tabhi yisa dohoono maa kallo igina santupinasa kalaa kaydianna, nuu shashkayse ooninam yisa sahayse yinin haapenka yekka payya zagimino maa hayne? \v 9 Yinin haapen wodanka, yisa muldhanabee yisa gurdan eenabeam eelayse, ‘Isa kayaa santupaam inta haapidine; ogonante imbesana kinka wozadhee’ kena koda hame. \v 10 Inta yena yin ida giye: Ogodettsi seeso eedi kalaa seeson waadimanam garayse Barjodar kinin maatenka Barjo gaananasa birante woza koda dee” kena ki hamade. \s1 Kayayse Haapadhaa Naasasa Kamsino \p \v 11 Pir Yesus yin ki giyade: “Eedi kalaasa naasi lamaa ke dahade. \v 12 Iginaranka naasa kana imbaaka, ‘Imbo, koymon hannonsa iira ina yeskaynam imaa’ kina ki hamade. Ogonante imbaar yisa koymonam naanana ki kashade. \p \v 13 “Rooro likkasa budonte kana yisa koymon wulam yinka tiyayse pee pege ki yivade. Ogote koymonam yer pootimondar sun ki macchade. \v 14 Koymon wulam kinin macchonsa budonte, peen ogote kattsi daaqin utonna, kidiar gaalan ki yedade. \v 15 Ogora peen ogo eensa eedi kalaakal yivayse daan ki yedade. Ear yisa haaminte wurkupanaam kinin gishoadettsi kiam ki yittsade. \v 16 Wurkupanayn itsen qurthonam itsayse mishana anngardhan ki yedade; ko dahaannaar ogoam hattear kina imea eedi qolehe. \p \v 17 “Ogora yisa woylaminka eedi bardhaadettsi yinin qaaborra maatayse yin ki giyade: ‘Imbasa ooninte balashanam itsate macchima mishayna waadiman eena meemayne dahaana? Inta ta keeda kote daaqinka isa diyanone. \v 18 Dhaabhayse imbaakal yivayse, “Imbo, Barjobee hambeam inta genidine. \v 19 Os birantear hasa naasi inin hambhoadettsi iam zaskehe. Hanante waadadhaynasa kalaadettsi iam hayaa” ida hame’ ki hamade. \p \v 20 “Ogora dhaabhayse imbaakal ki yivade. Kidiar akar pege ki daaka imbaa kiam yinin haapenka, kina burqadhayse gobate nivayse yidar kiam incayse ki sunqade. \v 21 Naasaar ‘Imbo, Barjobee hambeam inta genidine; keeda os birante hasa naasi inin hambhoadettsi iam zaskehe’ kina ki hamade. \v 22 Imbaa yisa waadiman eenana yi giyna: ‘Saana apalla wulra kattsi payyan bavayse kiam qattsee; kisa aanintear worqi arsee; roontear kina dunnguri hayee; \v 23 durpisadhaa ootaam bavayse kina taxee. Wo itse, wo wozadhe. \v 24 Harrna hambhidianna, isa naasa kaa diydine inin hamaa ta sadaka ki dahade; kaydine inin hamaa ta kidi haapadhidine’ kinin hamenka, kediar wozadhan ke yedade. \p \v 25 “Ogo wodanka iishima haaminte ki dahade. Maatate ooninkal kinin theedenka, goolabee warsabesa upsi ki qansade. \v 26 Waadadhaynasaar kalaam eelayse, ‘Ogono yer hare?’ hamayse ki oysade. \v 27 Kidiar ‘Hakana nividine; ta sadaka dahayse kinin nivonna, hamba durpisadhaa ootaam ki taxade’ kina ki hamade. \p \v 28 “Ogora iishima wacimayse ‘Ooninte ardattine’ ki hamade. Imbaa mayanka utayse kinin ardoadettsi kiam ki miskade. \v 29 Kidiar imbaana yi giyna: ‘Shedaa! Koka yekka upsin hasaam garma hana inin waadadhenka inna aanammabesana kinka inin wozadhoadettsi qole anqas hattear ina imaatane. \v 30 Ko dahaannaar kaa naasa hasa koymonam maana sharmucanabesana kinka itsate macchayse kinin nivenka, durpisadhaa ootaam kina ha taxade’ kina ki hamade. \v 31 Imbaa kina yinin maasenka, ‘Isa naasa, ya rooro wul imbesana kinka ha dahade; isa dohoono wul hantine. \v 32 Kaa hakana diydine hambhaa ta sadaka ki dahade; kaydine hambhaa ta kidi haapadhidine. Ogonante kattsi wozadha woam koda zaske’ ki hamade” hamayse Yesus ki giyade. \c 16 \s1 Ea Pakalaa Oonin Wottseasa Kamsino \p \v 1 Pir Yesus yisa paanan yivaynana yin ki giyade: “Eedi wodimo kalaasa ooninam wottsea eedi kalaa dahade. Eeno ‘Kaa ea oonin wottsea hasa koymonam kida kayse’ hamayse ea wodimoana ke giyade. \v 2 Ea wodimoa oonin wottseam eelayse, ‘Kono inin hasa qansayno hare? Keeda kaara os isa ooninam wottsea daana damattane. Ta hanin wottsenka koymonin utonbee ardonbeam hanin thaapaa warqatam ina imaa’ kina ki hamade. \v 3 Wottsear yisa woylamka bhocchaate, ‘Imba inin wottsen waadimanam ikala kinin tiyenna ta hamini hayo? Haami koyayse itsana kanta isa qolay; miskayse itsano iam koda ooshinse. \v 4 Ta waadiman kora inin buldhenka, eenin onna yinnadar iam kenin tiyoadettsi inta inin hayenam dhesayda dhese’ ki hamade. \p \v 5 “Yisa imbaasa bazan yindar dahaana eena wulam kalaa kalaa yikal eelayse, ea biraam ‘Imbasa hanin kashayno bazano hadar dohoono meemayne?’ hamayse kiam ki oysade. \v 6 Kidiar ‘Zayt eedi dong kaysa daa idar daane’ kina ki hamade. Wottsear ‘Saana dooqayse “Eedi lamaa kaysa apo tabhine” hamayse warqatindar thaapaa’ kina ki hamade. \v 7 Ea lansoam eelayse, ‘Hadar meemayne bazana daana?’ hamayse kiam ki oysade. Kidiar ‘Surba eedi dong kaysa gazgo idar daane’ kina ki hamade. Wottsear ‘ “Eedi oydi kaysaane” hamayse warqatindar thaapaa’ kina ki hamade. \p \v 8 “Ea wodintaar siyan wottsea easa pakalmakkonam kattsi ki shawkade. Ogonoar Barjodar woylamin qajimina eena yinna aanammabesana kesa dohon dayntanka Barjo eenakala kedi sagi pakallane. \v 9 Inta yena ida giye: Yesa peen ko koymonin maqen wodanka rooro wul lay yenin dehen ooninte yeam tiidhoadettsi, peen ko koymonka yena payya maatayna muldhanaam zagayse haapee. \p \v 10 “Yer likkaka woylam yindar qajadhea eedi yer gebhikaar woylam yindar qajadhea eedi kida maate; yer likkaka siya waadadhea eedi tapir yer gebhikaar siya waadadhea eedi kida maate. \v 11 Ta peen ko koymonka woylam yindar qajadhayna ye daymina, gonin hamon koymonam yena imea hayne? \v 12 Eedi koymoka woylam yindar qajadhayna ye maataamma, yena maaten koymonam yena imea hayne? \p \v 13 “Eedi kalaa bit lamaasa demente daana damehe. Harrna hambhidianna, kalaam jibbayse lansoam kida nashe; ogotay ko hamma, kalaakal theedayse lansoam kida bage. Ogodettsi Barjobee koymonbesa demente daana damattene” kena ki hamade. \p \v 14 Parisa eena koymo nashayna kenin dohonna, Yesusin giyen wulam qansayse kiam ke bagade. \v 15 Yesus kena yin ki giyade: “Eensa birante tipana eena yeam yeda haye; ko dahaannaar Barjo yesa woylaminam dhesa ki dhese. Ogonante eedi birante gobshadhoono yerro Barjo birante bagadhoono koda maate” kena ki hamade. \s1 Musesa Yigginbee Keemon Goynbe \r Maat 5:31-32; 11:12-13; Marq 10:11-12 \p \v 16 Yesus yi giyna: “Musesa yigginbee Barjokala qansayse eenna giyaynabe Shivea Wannis wodanka yekka giyte ke dahade. Keeda kaara os wozisen Barjo bitamonsa upsinam koda giidhe; eeno wul ogote ardota gebhi koda mashime. \v 17 Ko dahaannaar Muse yigginsa zaaka kala hattear konin shidhenna cecinbee peenbesa kayano deegane. \p \v 18 “Geshon yinnonam bulate yittsayse maa ab keemea wul kidi sharmucimidine; geshoayn bulon maynam keemea ea kidi sharmucimidine” kena ki hamade. \s1 Ea Wodintaabee Qambhia Alaazarbe \p \v 19 Tapir Yesus yin ki giyade: “Koymo gebhika shandhen apalanam qaadhea eedi wodimo kalaa dahade. Rooro wulka yina ko agaysaka wozaka kida dee. \v 20 Alaazar hambhea qambhi kalaa bishin yisa hajimi bish hama ea wodintasa kerinte ki raatade. \v 21 Ea wodimoayn itsenka kisa aanira diinonam itsana anngardhite ki dahade. Qaskinaar kikal nivayse kisa hajiminam keda leve. \p \v 22 “Ogosa budonte qambhia Alaazar ki diyade. Barjosa gaanana nivayse Abraamkal kiam ke tiyade. Pir ea wodinta diyaysaka kiam ko duukadhade. \v 23 Diyaana eenayn dohon raqinte gaalite dahayse, tura dheg hamayse Abraambee kikal dahaa Alaazarbeam pegeka ki haapade. \v 24 Kidiar ilataate ‘Imbo Abraamo, ina burqadhaa! Inta ko nuunsa iinte kattsi gaalite i dahade; ogonante yisa aaninsa surkenam noqonsa iinte arsayse isa atabhinam kinin capshoadettsi Alaazaram ina nittsaa’ kina ki hamade. \v 25 Abraamaar ‘Isa naasa, ya sadanka dahayse payyan yerinam hanin tiyonam bhocchaa. Ogoka Alaazar siyonam ki tiyade. Ta kidi kote kinin wozadhenka, yaar ogote gaalite hada dee. \v 26 Ogo bish dayma, wokala yedar sagana zagayna kenin sagoamadettsi, yekalaar wodar eedinin sagoamadettsi yembee wombesa shaarinte geeti gebhi ko ashkadhade’ kina ki hamade. \v 27 Kidiar ‘Keeda imbo, imbasa oonindar Alaazaram hanin yittsoadettsi haam ida miske. \v 28 Harrna hambhidianna, imbasa naasi dong sadaka ke dahade; kedi ko gaalen raqinte kenin nivoamadettsi kena ki giye kiam yittsaa’ kina ki hamade. \v 29 Abraamaar ‘Musebee Barjokala qansayse eenna giyaynabeyn thaapoono mathaapino kekal ko dahade; kedi nabbabadhaka ke qanse’ kina ki hamade. \v 30 Kidiar ‘Imbo Abraamo, yintehe! Ko dahaannaar eedi kalaa diira dhaabhayse kekal yivayse, “Seeson waadimanam garayse Barjodar maatee!” hamayse giydi ki hanna, kedi maata ke maate’ kina ki hamade. \v 31 Abraamaar ‘Musebee Barjokala qansayse eenna giyaynabeyn thaapon mathaapinaam ke qansimina, diira eedi kalaa dhaabhayse ki giyaakaar kedi qansehe’ kina ki hamade” hamayse Yesus ki giyade. \c 17 \s1 Eedina Goa Maatintara Mete Gishinta \r Maat 18:6-7bee 21-22be; Marq 9:42 \p \v 1 Yesus yisa paanan yivaynana yin ki giyade: “Eenna goa maatayno hamin ko dahaakaar nivima shidhehe; ko dahaannaar eenna goa maatea eana hay! \v 2 Igina likkanasa iira kalaana goa kinin maatenna, deesime seeni yisa qorcindar dhaxayse bazinte dhabadhidi ki hanna, kina payyane. \v 3 Ogonante mete yesaam gishee. \p “Ha aanantayn haam genenka kiam wacimaa; yinnon seesora pegadhidi ki hanna kina garaa. \v 4 Rooron kallon tobbhaa goyt haam genayse, pir hakal tobbhaa goyt nivayse, ‘Haam inta genidine’ ki hamina, kina garaa” kena ki hamade. \p \v 5 Imbaa Yesus yisa tarjamonnante kinin yittsayna eena “Barjodar woylam qajintanam wona thoosaa” kina ke hamade. \v 6 Imbaa Yesusaar kena yi giyna: “Saliithasa\f + \fr 17:6 \ft “Saliitha” hambhayno gaalin aponka “senafic” hamayse thaapadhoonone. Aapino kosa kattsi likkinca dahayse, duuqadhanna kattsi haaqa gaaridettsi konin gebhenna, ogono hattono Banen peente konin qolmonna, kamsina saliitha aapiam ko tiidhade.\f* aapiaddha hama idar woylam yenin qajea yesa daa ko hanna, ‘Ya hattono kono wombhono, kaara buucimayse bazinte yivayse korimaa’ ye hamanna, yena ee hama ko hame” kena ki hamade. \s1 Shawkadhimina Waadiman Eena \p \v 7 Ogora pir Yesus yin ki giyade: “Yesa waadima eedi kalaa haami koyea way yaati gishea dahaa ki hanna, waadimara kinin maatenka, ‘Saanawa galan kummo dooqaa’ kina hamea hayne? \v 8 ‘Inin itsen galanam ina ashkaa; inin itsenkabee wucenkabe ya dhaximbhayse waadadhaa; ogosa budobar hada kumme’ hamayse giyaynatayu? \v 9 Agaa waadiman eana giidhonam kinin waadadhonna, kiam wottsea shawka ki shawko? \v 10 Ogodettsi yediar yena giidhon wulam yenin waadadhon wodanka, ‘Wodi shawkadhimina waadiman waadadhaynane; wona giidhon waadiman bish wo waadadhade’ hamee” kena ki hamade. \s1 Eena Tambha Lamthin Burqonka Dahaanaam Yesusin Pacchoono \p \v 11 Yesus Yerusaalem yinin yivenka, Sammaria peenbee Galila peenbesa shaarinka ki yivade. \v 12 Gurda kalaate kinin ardenka, tambha lamthin burqonka\f + \fr 17:12 \ft “Lamth burqo” hamen upsinam Haalin Mallan mathaapinsa macchinte thaapadhaanar shedaa.\f* dahaana eena kikal hatte pegeka woyayse, \v 13 yisa upsinam dheg hayayse “Imbo Yesuso, bannzo! Wona burqadhayse woam pacchaane” kina ke hamade. \v 14 Kidiar keam shedayse, “Yivayse yesa bishinam gudullana dhehee” kena ki hamade. \p Kediar goynte gudulladar yivite dahayse ke paashade. \v 15 Kesaar iira kalaa yisa burqora yinin paashonam yinin haapenka, upsi gebhika Barjoam gobshaate maatate Yesuskal ki nivade. \v 16 Kiam gobshaate yisa wotinka kisa roondar ki dhambade. Ea kidi Sammaria peen eedine. \v 17 Yesusaar kina yinin maasenka, “Burqora paashaana eena tabhitayu? Ta salla eena hamote ke dahaa? \v 18 Barjoam gobshota maatate nivaa een peen ea kaara eedi ab qolayu?” ki hamade. \v 19 Eana “Dhaabhayse yivaa; idar woylamin hanin qajoono haam ko dhacchade” kina ki hamade. \s1 Eedi Naasisa Lansi Nivintano \r Maat 24:23-28bee 37-41be \p \v 20 Parisa eena Yesusam “Barjosa bitamono haa ko nive?” hamayse kiam ke oysade. Kidiar kena yinin maasenka, “Barjosa bitamono eenna haapadhen milkitinka nivehe. \v 21 Ogodettsi ‘Marrato! Barjosa bitamono kote ko dahade’ way ‘Ogote ko dahade’ yiam hambhaynotehe. Harrna hambhidianna, Barjosa bitamono ta yesa shaarinte ko dahade” kena ki hamade. \p \v 22 Ogora Yesus yisa paanan yivaynana yin ki giyade: “I Eedi Naas rooronasa kalaam shedana yenin anngardhea woda niva ko nive; ko dahaannaar haapattene. \v 23 Eeno ‘Marrato! Kiristoos kote ki dahade’ way ‘Ogote ki dahade’ yena koda hame; hamin ko dahaakaar kenin giyendar utayse kesa paananka yiveebhode. \v 24 Harrna hambhidianna, cecindar dohon bhalqantinin bhalqantenka peen wuldar konin shashkendettsi, i Eedi Naasin niven wodanka yin koda maate. \v 25 Yin ko dahaakaar birayse i Eedi Naas thoothi gaale tiyabee wodan ko eenkal bagadhabe iam koda zaske. \p \v 26 “Ena Nohe wodanka maatondettsi, i Eedi Naasin niven wodanka yin koda maate. \v 27 Nohe gonngalante kinin ardea rooroaka yekka, eeno itsadabee wucadabe, keemadabee kembhadabe ko dahade. Kayen noqono nivayse ke wulam ko kaysade.\x - \xo 17:27 \xt Pija 7:6-7. \x* \p \v 28 “Tapir ena Loothe wodanka yin ko dahade. Eeno itsaatebee wucaatebe, shanaatebee shanshaatebe, thoothi yer koraatebee ooni woysaatebe ko dahade. \v 29 Loothe Sodoomra kinin utea rooroaka, cecira nuubee nuusa qolshinadettsinbe hanchayse een wulam ko kaysade.\x - \xo 17:29 \xt Pija 19:24-25. \x* \v 30 I Eedi Naasin may haapadhea rooroaka ogodettsi koda maate. \p \v 31 “Agaa rooroaka ooninsa zulon utaa ea hanchayse oonira yisa yer tiyota ki ardabhoode; ogodettsi yisa haaminte dahaar budoka ki maatabhoode. \v 32 Loothesa geshonam bhocchee.\x - \xo 17:32 \xt Pija 19:17bee 26be. \x* \v 33 Sadan yinnonam dhacchota zagea wul kaysa ki kayse; sadan yinnonam kaysea wul dhaccha ki dhacche. \p \v 34 “Inta yena ida giye: Sootin ogoka eena kinka raataana lamaanasa kalaam tiyayse, lansoam gardha ko gardhe. \v 35 Maana lamaana kinka deesimaynasa kallonam tiyayse, lansonam gardha ko gardhe. \v 36 [Eena haamin kallonte lamaana kinka waadadhaynasa kalaam kikala tiyayse, lansoam gardha ko gardhe]” kena ki hamade. \p \v 37 Kisa paanan yivayna eenaar “Imbo, ogono hamote ko yin dee?” kina ke hamade. Kidiar kena yinin maasenka, “Yerin diyonin dohon raqinte kuthoda buke” kena ki hamade. \c 18 \s1 Mayn Qambhinbee Pirdin Pirdea Eabesa Kamsino \p \v 1 Ogora Yesus yisa paanan yivaynana toozadhima rooro wul Barjoam kenin miskoadettsi kena kamsika ki giyade: \v 2 “Katama kalaate Barjoamaar kurtumbhima, eedinaar ooshimbhima pirdi pirdea eedi kalaa ki dahade. \v 3 Taar kataman ogote maa qambhi kallo ko dahade. Kodiar pirdin pirdeakal nivaate, ‘Imbee isa wuuqan eabesa shaarinte dohon dhalqinna ina tipa pirdi pirdaa’ hamite ko dahade. \v 4 Kidiar konin giyon yerinna thoothi wodana pirdin imana nashadehe. Ogosa budonte yisa woylaminka yin giyayse ki bhocchade: ‘Barjona i kurtumbhiminaar, eedinaar i ooshimbhiminaar, \v 5 kono mayno qambhino iam konin galshenna, kona pirdayda pirde. Ogotay ko hamma rooro wul nivayse iam koda galshe’ ki hamade” hamayse Yesus ki giyade. \p \v 6 Ogora Imba Yesus yin ki giyade: “Siya ea pirdin pirdeanin giyonam bhocchee. \v 7 Ta keeda Barjo kinin kamaana sootinbee rooronbe kattsi kiam miskayna eenana pirdayu? Kenin oysonam imima kappa ki kappo? \v 8 Inta yena ida giye: Saana kena kida pirde; ko dahaannaar i Eedi Naasin niven wodanka, peen kodar dohon eensa idar woylam qajea eedi inta haapaw?” kena ki hamade. \s1 Parisa Eabee Gibirin Kacchea Eabesa Kamsino \p \v 9 Ogora Yesus “Wodi eedi tipane” hamayse meten yinnondar woylamin qajayna, een waaniam bagayna eenana kamsika kena yin ki giyade: \v 10 “Eedi lamaa Barjoam miskota Barjosa gazan oonindar ke yivade; kalaa Parisa eedine; lansoa gibirin kaccheane. \v 11 Parisa ea woyayse yisa woylaminka yin giyayse ki miskade: ‘Barjo, eena waani taysaate itsaynabee, hana ee hamiminabee, sharmucimaynabee, way agaa cubboa gibirin kaccheadettsibe inin dahaamonna haam ida gobshe. \v 12 Gaba kalaasa iir rooro lamaa itsima ida qoome; inin haapayna yerra tambha wulsa iira kalaam hana ida ime’ ki hamade. \p \v 13 “Gibirin kacchea yinin miskenka, pegeka woyayse tura cecin shedana zagadehe. Ko dahaannaar, ‘Barjo, i kaa seesonka dahaa ea ina garaa’ hamaate yisa aaninka sadanam ki gutade. \v 14 Inta yena ida giye: Agaa Parisa ea daymaka, kaa gibirin kacchea Barjo birante tipamonam haapayse yisa oonindar ki maatade. Yisa metenam dheg dheg hayayna wul toka ke toke; yisa metenam toskayna wul dheg dheg keda hame” kena ki hamade. \s1 Yesus Naanaam Kinin Eeloono \r Maat 19:13-15; Marq 10:13-16 \p \v 15 Yesus yisa aaninam kedar kinin wodoadettsi eena yisa naana likkanaam kikal keda beve; kisa paanan yivayna eenaar ogoam shedayse eenaam ke wacimade. \v 16 Yesusaar naanaam yikal eelayse yisa paanan yivaynana “Naana idar ke nive; keam mareebhode. Harrna hambhidianna, Barjosa bitamono igina naanadettsi maataana eenasane. \v 17 Inta yena gon ida giye: Barjosa bitamonam naasidettsi maatayse tiymina wul yer hamin hambhaakaar iir ardehe” kena ki hamade. \s1 Ea Wodintasa Oysimeno \r Maat 19:16-30; Marq 10:17-31 \p \v 18 Ayiwd eenasa entsanasa shaarira eedi kalaa Yesusna “Ya Payyaa Dhettsea, rooro wul lay dehen sadan haapota yer har haynta iam ko zaske?” hamayse kiam ki oysade. \v 19 Yesusaar “Payya ea inka harrnaa hamaa? Barjo bishkalanka ab eedisa payya hama eedi qolehe. \v 20 Barjo yinin giyonam dhesaada dhese: Sharmucimaabhode, deesaabhode, dimmaabhode, buudamoka tarjaabhode, hambabee handabeam gobshaa”\x - \xo 18:20 \xt Uti 20:12-16; Yiggi 5:16-20. \x* kina ki hamade. \p \v 21 Ear “Igina wulam naasamora yedayse inta toolidine” kina ki hamade. \v 22 Yesus ogoam qansayse, “Ta yer kalaa hakalanka ki shidhade. Ogonoar hasa dohon koymon wulam shanshayse qambhinana imaa; hasa bazanam cecinte hada haape. Ogora maatayse isa paanan nivaa” kina ki hamade. \p \v 23 Kidiar dhalqin ogoam yinin qansenka, eedi kattsi wodimo yinin dohonna gebhi yisa woylaminka ki atade. \v 24 Yesus ea qaabonka kattsi kinin atonam shedayse, “Wodimma eenasa Barjo bitamonte ardano hamin dohoono dethane! \v 25 Ogona eedi wodimoyn Barjosa bitamonte ardenna gamaleyn marpisa pulaka utayno deegane” kena ki hamade. \p \v 26 Dhalqin ogoam qansaanaar “Yin ko hanna, ta hayne dhaqana damea?” ke hamade. \v 27 Yesusaar “Eedina dandimimino Barjona dandima ko dandime” kena ki hamade. \p \v 28 Bhethiroosaar “Shedaa, wodi wosa dohon wulam garayse hasa paanan wo nivade” kina ki hamade. \v 29 Kidiar “Inta yena gon ida giye: Barjosa bitamonna hamayse geshon yinnonbee, indanaanabee, imbaabee, indanbee, naana yinnabee, oonin yinnonbeam garaa ea \v 30 ta peen kodar thoothi sagi tiyma garea eedi qolehe; os niven wodanka, rooro wul lay dehen sadan haapa ki haape” hamayse kena ki giyade. \s1 Yesus Yisa Dembhinsa Makkanso Goyt Kinin Giyoono \r Maat 20:17-19; Marq 10:32-34 \p \v 31 Yesus tabhi lamaana yisa paanan yivaynaam eensa iira waana edayse kena yin ki giyade: “Marrato! Wodi ta keeda Yerusaalemdar woda yive; Barjokala qansayse eenna giyayna i Eedi Naasisa kenin thaapoono wul koda thoothe. \v 32 Ayiwdtay hamma eenana saskate ida imbhe; iam baga ke bage; iam galshaate idar pathima ke pathime. \v 33 Iam qanayse deesa ke deese. Makkansoa rooroakaar inta dembhira dhaabhayda dhaabhe” kena ki hamade. \v 34 Kinin giyon wulsa kala hattear kena ardadehe. Ogono dhalqinoar kena konin aachimonna, kinin giyenam kedi bhocchadehe. \s1 Yesus Aapin Kayaa Eam Kinin Pacchoono \r Maat 20:29-34; Marq 10:46-52 \p \v 35 Yesus Iyarko katamante kinin yesken wodanka, eedi aapi kaya kalaa yer miskaate goyn aponte ki dooqade. \v 36 Zarsinin ogoka sagenka qansayse, “Ogono hare?” hamayse keam ki oysade. \v 37 Kediar “Naazret peen Yesus koka kida sage” hamayse kina ke giyade. \p \v 38 Kidiar “Dawt Naasa Yesuso, bannzo! Ina burqadhayse iam pacchaane!” hamayse upsi gebhika kiam ki miskade. \v 39 Eensa birante yivaynaar “Ya lay hamaa!” hamayse kiam ke wacimade. Kidiar “Dawt Naasa, bannzo! Ina burqadhayse iam pacchaa!” hante ini yinin ilaterra kalon sagi ilatan ki yedade. \p \v 40 Yesusaar woyayse yikal kiam kenin entsoadettsi kena ki giyade. Kikal ki nivaysaka, \v 41 “Hana yer har i hayea zage?” hamayse kiam ki oysade. Kidiar “Imbo, shedana ida zage” kina ki hamade. \v 42 Yesusaar “Aapino hasa ko shede; idar woylamin hanin qajoono haam ko pacchade” kina ki hamade. \v 43 Saanawa kisa aapino ko shedade. Barjoam gobshaate Yesussa paanan yivan ki yedade. Eeno wulaar ogoam shedayse Barjoam ko gobshade. \c 19 \s1 Yesusbee Zekkoosbe \p \v 1 Yesus Iyarko katamante ardayse kosa shaarinka yivite ki dahade. \v 2 Kataman ogotear Zekkoos hambhea eedi kala dahade; kidiar gibirin kacchayna eenasa hayobee eedi wodimobene. \v 3 Yesus hambhea hamaa kinin dohonam shedana ki zagade; kidi yisa woyntanka eedi orgo yinin dohonnabee eenin kattsi thoothonbena kiam haapana damadehe. \v 4 Yesus goyn ogoka kinin yivenna kiam shedota hamayse os birante gobate yivayse haaqa shaap kallondar ki utade. \p \v 5 Yesusaar raqin ogote yinin yeskon wodanka, tura kiam shedayse, “Zekkooso, kina hasa ooninte haaqa iam konin zaskenna, saanawa hattorra hanchaa” kina ki hamade. \v 6 Zekkoosaar saanawa hanchayse wozaka kiam ki tiyade. \p \v 7 Ogoam haapaana eena wul “Kidi seeson easa ooninte kummana ki ardade” hamayse Yesusdar ke gundumade. \v 8 Zekkoosaar woyayse Imbaa Yesusna yin ki giyade: “Imbo, isa dohon koymon wulsa iira kiaddhanam kashayse qambhinana ida ime; eedi haysaar buudamoka inin tiyaa koymo dahaa ko hanna, maasate kina adhimaka oydi goyt ida kashe” ki hamade. \v 9 Yesus kina yin ki giyade: “Kina oonin kodar dhaqinta ko nivade; kidi tapir Abraam naasine. \v 10 Harrna hambhidianna, inta Eedi Naas kayaanaam zaganabee dhacchanabe i nivade” ki hamade. \s1 Tambha Waadiman Eenasa Kamsino \p \v 11 Eenoar dhalqin ogoam qansite ko daaka, Yesus Yerusaalemkal kinin theedonna, eenna Barjosa bitamono saanawa konin haapadhea kena ko maatade. Ogona Yesus kamsi kalaa kena ki giyade: \p \v 12 “Bitamon hayamonam tiyayse maatate nivana pee pege yivaa eedi gebhi kalaa dahade. \v 13 Kidiar yinin yivensa birayse, eedi tabhi yisa waadima eedi waaniam yikal eelayse, eena iginana birre mato kalaa kalaa ki imade. ‘Maatate inin nivenka yekka, ko koymonka naggadee’ kena ki hamade. \p \v 14 “Peen eena kiam kenin jibbonna, ‘Kaa ea wodar kinin bitimoadettsi zagattone’ hamayse kisa paananka apo ke yittsade. \p \v 15 “Bitamon hayamonam tiyayse yinin maaton wodanka, koymon kininna imaana igina kisa waadiman eena hamaddha kenin naggadayse thoosonam dhesana yikal keam ki elsade. \p \v 16 “Biraa ea kikal nivayse, ‘Imbo, hanin ina imon koymonka naggadayse tabhi goyt i thoosade’ kina ki hamade. \v 17 Imbaar ‘Ya payyaa waadiman ea, payyaa hayade; yer likkaka woylamin yinindar qajadhea eedi maatayse hanin haapadhonna, tabhi katamanadar haam ida haynse’ kina ki hamade. \p \v 18 “Lansoar kikal nivayse, ‘Imbo, hanin ina imon koymonka naggadayse dong goyt i thoosade’ kina ki hamade. \v 19 Imbaar kina yi giyna: ‘Haamaar pir dong katamanadar ida haynse’ kina ki hamade. \p \v 20 “Waar waadiman ea nivayse, ‘Imbo, hanin ina imon koymonam ochate i wodade; kosha. \v 21 Ya eedina burqadhima eedine; hanin wodaamonam tiyeabee yiithima buureabene. Ogonante haam kurtumbhayse i wodade’ kina ki hamade. \v 22 Imbaar kina yin ki giyade: ‘Ya siyaa waadiman ea, hasa dhalqinka hadar ida pirde. Inta wodima inin tiyenbee, yiithima inin buurenbee, eedina inin burqadhimonbeam ha dhesidianna, \v 23 harrnaa isa koymonam adhimanka maasaynana iman garaa? Inta nivayse isa koymonam adhimaka ida tiye’ kina ki hamade. \p \v 24 “Ogote woyaana eenana, ‘Koymonam kikalanka tiyayse tabhi goyt thoosaa eana imee’ kena ki hamade. \v 25 Kediar ‘Imbo, birre shii kisa daane!’ kina ke hamade. \v 26 Imbaar, ‘Inta yena ida giye: Yisa dahaana daran arsayse kina imbha ko imbhe; yisa qolmakalanka kisa dohonam kikala tiidha ko tiidhe. \v 27 Ko dahaannaar kedar inin bitimoadettsi zagimina igina iam jibbayna eenaam kote bavayse isa birante keam deesee’ ki hamade” hamayse Yesus kena ki giyade. \p \v 28 Yesus kamsin ogoam yinin giyonsa budonte, Yerusaalem yivite yisa paanan yivaynasa birante ki dahade. \s1 Yesus Gebhon Gobshinka Yerusaalem Kinin Ardoono \r Maat 21:1-11; Marq 11:1-11; Wannis 12:12-19 \p \v 29 Dabirezayt hambhen dhukansa gasante dohon Betepaagebee Bitaaniabe gurdankal yinin theeden wodanka, yisa paanan yivayna eenasa lamaanaam yin giyayse keam ki yittsade: \v 30 “Ogo yesa birante dohon gurdandar yivimate. Ogote yenin ardenka, eedin yindar dooqate shedaama ukulisa ooto dhaxadhaa yeda haape; agaam bulayse ina kote bevee. \v 31 Eedi hay ki hannaar ‘Harrnee bule?’ hamayse yeam ki oysina, ‘Imbaa wonteana kinin zaskonnane’ hamayse giyee” kena ki hamade. \p \v 32 Yittsadhaanaar yivayse kinin kena giyondettsi ko maataysaka ke haapade. \v 33 Kediar ukulinsa ootonam kenin bulenka, ukulinsa imbana “Ukuliam harrnee bule?” hamayse keam ke oysade. \v 34 Kediar “Imbaa wonteana kinin zaskonnane” kena ke hamade. \p \v 35 Ogora Yesuskal ke bavade; ukulia ootadar yisa apalanam wodayse Yesusam daran ke dottsade. \v 36 Yesus yivite ki daaka, eeno apalanam yisa goyndar ko apade. \v 37 Dabirezayt dhukara mia hanchen goynkal kinin theeden wodanka, kisa paanan yivayna eena wul yinin haapon tarshen yerin wulka wozadhayse upsi gebhika Barjoam gobshan ke yedade. \v 38 Ogonoar \q1 “Barjo Imbasa naabenka nivea bitaa gobshadhaane!\x - \xo 19:38 \xt Maz 118:26. \x* \q1 Cecinte payyamo ko dee! \q1 Cecin wulsa bhaabar dahaa Barjona gobshi ko dee!” \m ke hamade. \p \v 39 Eensa shaarinte dahaana Parisa eenasa waani waani eena “Dhettsea, hasa paanan yivaynaam lay kenin hamoadettsi keam wacimaa!” kina ke hamade. \v 40 Yesusaar “Inta yena ida giye: Kedi lay ke hamaakaar, senna kina ilata ke ilate” kena ki hamade. \s1 Yesus Yerusaalem Katamanna Kinin Eepoono \p \v 41 Yesus Yerusaalem katamankal theedayse, katamanam yinin haapenka kona eepaate \v 42 yin ki giyade: “Hana payya maaten yerinam kina ha dhesidianna, hana payyane. Ta hasa aapira kodi aadhimidine. \v 43 Haam jibbayna hasa gasanka kermi woysayse haam kobarbee obarbe ishkayse kenin galshayna roorona niva ke nive. \v 44 Hambee hasa iinte dahaana naanabeam peendar dhaba ke dhabe; kottsimima seeni kala hattear raqinte hana garehe. Harrna hambhidianna, Barjo haam dhacchana kinin nivon wodanam hanin dhesaamonnane” ki hamade. \s1 Barjosa Gazan Ooninsa Mayante Gabimaynaam Yesusin Oytoono \r Maat 21:12-17; Marq 11:15-19; Wannis 2:13-22 \p \v 45 Yesus Barjosa gazan ooninsa mayante ardayse, gaban gabimaynaam oytan ki yedade. \v 46 Keam oytaate yin ki giyade: “‘Onno isa miske ooni koda dee’\x - \xo 19:46 \xt Isi 56:7. \x* hamayse thaapadhidine; yediar eensa koymon buurate itsaynasa aadhime raq koam ye hayade!”\x - \xo 19:46 \xt Erme 7:11. \x* kena ki hamade. \p \v 47 Yesus rooro wulka Barjosa gazan ooninsa mayante dhettsite ki dahade; ko dahaannaar gudullasa hayonabee, Musesa yigginam dhettsaynabee, zarsinsa eena gembhabe Yesusam deesana zagite ke dahade. \v 48 Ko dahaannaar kenin hayonsa goyti kekalanka ko kayade; harrna hambhidianna, eeno wul Yesusin giyenam qansana zagayse yisa woylamin wulam daran konin hayonnane. \c 20 \s1 Yesussa Hayamon Goynin Oysadhoono \r Maat 21:23-27; Marq 11:27-33 \p \v 1 Rooro kalaa Yesus Barjosa gazan ooninsa mayante eenaam dhettsaatebee Barjosa dhacchintan upsinam giyaatebe ki dahade. Gudullasa hayonabee, Musesa yigginam dhettsaynabee, peensa donzanabe daran ke nivade. \v 2 “Ta wona giyaa: Yerra iginaam hanin hayayno hasa yer har hayamokane? Hayamon koam hana imaa hayne?” hamayse kiam ke oysade. \v 3 Kidiar kena yinin maasenka, “Intaar yer kalaa yeam ida oyse; yediar kosa malsinam ina giyee. \v 4 Wannis eenaam kinin shivoadettsi nittsadhoono Barjokalankamoo? Eedikalankaw?” ki hamade. \p \v 5 Kediar yin giyayse kinka ke dhalqade: “‘Barjokalankane’ wo hamanna, ‘Ta harrnee kisa dhalqinam gonne hamayse tiyan garaa?’ wona kida hame. \v 6 ‘Eedikalankane’ wo hamanna, eeno wul woam seenika paxate koda deese; harrna hambhidianna, ‘Wannis gon Barjokala qansayse eenna giyeane’ hamayse kenin giyennane” ke hamade. \v 7 Ogonante “Hamora ko dahaannaar wodi dhesattone” hamayse kina ke maasade. \v 8 Yesusaar “Ta intaar har hayamoka yerra iginaam inin hayenam yena giyattine” kena ki hamade. \s1 Woynin Haaminte Waadadhayna Eenasa Kamsino \r Maat 21:33-46; Marq 12:1-12 \p \v 9 Ogora Yesus eenana kamsika yin ki giyade: “Eedi kalaa woynin haaqanaam yisa haaminte thoothi ki korade. Haaminte waadadhayna eenana elqimayse, ‘Yediar yena maatenam kosa iira itsaate, waani aapinam ina imee’ hamayse, thoothi wodana pee abdar ki yivade. \v 10 Woynin haaqanasa aapin kambhen wodan yeskaysaka, kinaqa yeskayna aapinam kenin imoadettsi yisa erge eedi kalaam haaminte waadadhayna eenadar ki yittsade. Haaminte waadadhayna kisa ergen eam yedate qanayse aan guuri ke yittsade. \v 11 Tapir ab yisa erge eedi ki yittsade; kediar kiam pir qanate ooshinsayse aan guuri ke yittsade. \v 12 Tapir yisa makkansoa ergen eam ki yittsaysaka, kiamaar gebhi qanayse haamira bulate ke dhabade. \p \v 13 “Woynin haaminsa imbaa ‘Hamini hayo? Ta inin nashea isa naasaam ida yittse; way kina bookindhasane’ ki hamade. \v 14 Haaminte waadadhayna eena kisa naasaam yinin haapenka, kinka dhalqayse yin ke giyade: ‘Kaa kisa haamindar sagea naasa toydiane. Hammo kisa wona konin shidhoadettsi nivee; wo kiam deese’ ke hamade. \v 15 Woynin haaqanasa haamira bulayse kiam ke deesade. \p “Ta haaminsa imbaa keam hamin ki haye? \v 16 Kidi yinti nivayse igina haaminte waadadhayna eenaam deesa ki deese. Yisa haaminamaar eedi abna kida ime” ki hamade. \p Eeno ogoam yinin qansenka, “Yin ko dahabhoode!” ko hamade. \p \v 17 Yesusaar keam shedayse yin ki giyade: \q1 “‘Seeninka oonin woysayna eena kenin bagaa seenia \q1 senna wulra ooninna kattsi zaskea ki maatade’\x - \xo 20:17 \xt Maz 118:22. \x* \m hamayse thaapadhoono bulino hare? \v 18 Seenia agaadar dhambea wul aya ki aye; seenia agaa yindar dhambaa ea giicima ki giicime” kena ki hamade. \s1 Gibirin Kashadhensa Oysadhoono Oysimeno \r Maat 22:15-22; Marq 12:13-17 \p \v 19 Gudullasa hayonabee Musesa yigginam dhettsaynabe Yesus kamsinka kinin giyaa dhalqa keam kaamea kinin dohonam kenin dhesonna, agaa savaataka kiam yedana ke zagade; ko dahaannaar eenaam ke kurtumbhade. \v 20 Ogonante Yesusam yedana zagayse kiam toolite ke dahade. Peen wottsea yisa hayamonka kinin pirdoadettsi saskate imana kena maatea upsi apora kisa ke zagade. Ogonante tipana eena maatayse kisa dhalqinam tiyayna doyanaam ke yittsade. \v 21 Igina doyana Yesusam yin giyayse ke oysade: “Woam Dhettsea, hanin giyenbee hanin dhettsenbe gon konin dohonam wodi dhesooda dhese. Pir Barjosa goynam gon hada dhettse; eedi haysaar woti shedima hanin hayenam wodi dhesidine. \v 22 Ta Musesa yigginka Roome peen bitaana gibiri kashadhoadettsi giidhidimoo? Giidhadayne?” hamayse kiam ke oysade. \p \v 23 Yesusaar kenin taysenam dhesayse kena yin ki giyade: \v 24 “Ta santup ina dhehee. Santupa kaadar dahaa pootoabee daran thaapadhaa naabeabe haysane?” hamayse keam ki oysade. Kediar “Roome peen bitaasane” kina ke hamade. \v 25 Yesusaar “Ta Roome peen bita gaynam kina imee; Barjo gaynam Barjona imee” kena ki hamade. \v 26 Kediar eensa birante dhalqinka kiam yedana damadehe; ogona kisa malsinka targadhayse lay ke hamade. \s1 Dembhira Dhaabhadhen Goynsa Yesusin Oysadhoono \r Maat 22:23-33; Marq 12:18-27 \p \v 27 “Dembhira dhaabhadhea yer qolehe” hamayna Saduqa eenara eedi waani Yesuskal nivayse yin giyayse kiam ke oysade: \v 28 “Woam Dhettsea, Muse yin giyayse wona ki thaapade: ‘Eedi kalaa maa keemayse naasi adhima diydi ki hanna, kisa kana koam keemayse diyaa iishimasa oolonte kina ki adhe’\x - \xo 20:28 \xt Yiggi 25:5. \x* ki hamade. \v 29 Ta keeda eedi kalaasa naas tobbhaa waani ke dahade. Ke wulsa iishima gebha maa keemayse naasi adhima ki diyade. \v 30 Kana lansoa agaadettsi yisa iishima geshonam keemayse ki diyade. \v 31 Makkansoar koam keemayse ki diyade; ogodettsi tobbhaana indanaana wul koam keemayse, naasi adhima ke diyade. \v 32 Ke wulsa macchinte edono ko diyade. \v 33 Ogonante igina tobbhaana indanaana wul koam kenin keemonna, diyaana eena dembhira kenin dhaabhen wodanka kodi hamaa easa maa koda maate?” hamayse kiam ke oysade. \p \v 34 Yesusaar kena yi giyna: “Ta peen kodar dohoono eeno maa keema ko keeme, pir kembha ko kembhe. \v 35 Diira dhaabhayse os niven wodanka daana damayna eena yina kembhehe, tapir keemehe; \v 36 os birante dembhi diyana damehe. Harrna hambhidianna, Barjosa gaananadettsi kenin maatennane. Kedi diira kenin dhaabhonna Barjo naanane. \v 37 Diyaana ke hanna kenin dhaabhenam Musear ki dhettsade. Hatta kodoadar nuunin yedensa kinin thaaponte Imbaa Barjo ‘Abraamsa Barjoa, Yisaaqsa Barjoa, Yayqoobsaar Barjoane’\x - \xo 20:37 \xt Uti 3:6. \x* hamayse ki thaapade. \v 38 Ta Barjo sadanka dahaana eenasa Barjone; diyaana eenasa Barjotehe. Harrna hambhidianna, wul Barjona sadanka koda dee” kena ki hamade. \p \v 39 Musesa yigginam dhettsayna waani waani eena kina yinin maasenka, “Woam Dhettsea, payyaa giyade” kina ke hamade. \v 40 Ogora yedayse Yesusam yer kala hattear oysime oysana kedi kurtumbhidine. \s1 Yesusin Oysoono Oysimeno \r Maat 22:41-46; Marq 12:35-37 \p \v 41 Ogo wodanka Yesus kena yin ki giyade: “Barjoyn qadhaa Kiristoosam ‘Dawt naasine’ hamayse hamin ke giyaa? \v 42-43 Dawt yinti Mazmur mathaapinte \q1 ‘Barjo isa Imbana, \q2 “Haam jibbayna eenaam hasa hayamonsa demente inin hayenka yekka \q2 isa mizaqimbar dooqaa” kina ki hamade’\x - \xo 20:42-43 \xt Maz 110:1. \x* \m kida hame. \v 44 Ta keeda Dawt yinti kiam ‘isa Imba’ hamayse ki eelina, Kiristoos hamin ki Dawtsa naasi dee?” kena ki hamade. \s1 Yesus “Musesa Yigginam Dhettsaynakalanka Yeam Gishee” Kinin Hamoono \r Maat 23:1-36; Marq 12:38-40 \p \v 45 Eeno wul kikal qansite ko daaka, Yesus yisa paanan yivaynana yin ki giyade: \v 46 “Gudubhon apalan qaadhayse os ora hamota zagayna, gabantear gobshadhon gisimenam gisimbhotabee, Ayiwd eensa bukin raqintear gobshadhon borkotondar dooqotabee, kummadhen raqintear gobshadhon raqin tiyotabe nashayna Musesa yigginam dhettsaynakalanka mete yesaam gishee. \v 47 Eedinin qansoadettsi hamayse miskenam keda gudubhse; maana qambhinasa ooninam keda buure. Kedi sagi pirdi keda haape” kena ki hamade. \c 21 \s1 Mayn Qambhinin Barjona Imoono Imintono \r Marq 12:41-44 \p \v 1 Yesus dheg hamayse kinin shedenka, wodimma koymon Barjona dhabadhen saathininte yisa koymonam kenin dhabenka ki shedade. \v 2 Tapir maa qambhi kallo bakkanda lamaa ogote konin dhabenka ki shedade. \v 3 “Yena gon ida giye: Ta kono mayno qambhino een wuldara sagi ko dhabade. \v 4 Harrna hambhidianna, kedi wul yisa dohon koymon thoothinsa iira yina shiishayse ke dhabade; kodi qambhi dahayse yina kala hattear shiishima, yisa dohon koymon wulam ko dhabade” ki hamade. \s1 Barjosa Gazan Oonin Kottsimensa Yesusin Giyoono \r Maat 24:1-2; Marq 13:1-2 \p \v 5 Yesussa paanan yivayna eenasa waani waani “Kono Barjosa gazano onno seenin payyanbee Barjona imbhon imintonbeka gobshayse ko ashkadhade” hamayse kenin giyenka, \v 6 Yesus “Igina yenin shedayna senna kina kidar dordhaanasa kala hattear kidara povayse kottsimima kenin shidhima woda niva ko nive; hamin hambhaakaar kesa kala hattear raqaate shidhehe” kena ki hamade. \s1 Yesusin Nivenam Eshkayno Milkitino \r Maat 24:3-14; Marq 13:3-13 \p \v 7 Kediar “Woam Dhettsea, ta ogono yerro haa ko yin maate? Ogono yerro konin yeskonam dhettsayno milkitino kosa hare?” hamayse ke oysade. \p \v 8 Yesus kena yin ki giyade: “Yenin dhaddhisadhoamadettsi mete yesaam gishee. Harrna hambhidianna, thoothino eeno ‘Inta Kiristoosne’ pir, ‘Marrato! Kiristoosin nivayno wodano yeskidine’ hamaate isa naabenka niva ko nive. Kesa paananka yiveebhode. \v 9 Banqinbee zarsinin kidar dhaabhenbe yenin qansen wodanka, kurtumbheebhode. Harrna hambhidianna, ogono yer wul birayse konin maatayno shidha shidhiminone. Yin ko dahaakaar macchin wodano saanawa nivehe” ki hamade. \p \v 10 Ogora Yesus kena yin ki giyade: “Zarsino zarsindar, binnaar binnadar dhaabhayse banqi keda kiam uxe. \v 11 Peendar gebhi zigabee, raq waani waaniar daaqibee, burqobe koda maate. Kurtunsen yerinbee gebhi milkitbe cecindar koda haapadhe. \p \v 12 “Ogo wulsa birayse, isa naabenna hamayse eeno yeam yeda ko yede; yeam oyta ko oyte; Ayiwd eensa bukin raqintebee dhaxin oonintebe saskate yeam ima ko ime; binnabee peen wottsaynabedar yeam entsate koda yive. \v 13 Ogonoar isa naabenna hamayse yena tarjana agea goyti koda maate. \v 14 Ogonante yeam oysadhen oysimensa malsinna birayse yesa woylaminka qaabeebhode. \v 15 Harrna hambhidianna, yeam jibbayna palimayse yeam kenin bashoamadettsi yena dhalqinbee pakalmakkonbeam ida ime. \v 16 Imbana yennabee, indanaana yennabee, yesa muldhanabee, yesa nashonabe yeam saskate ima ke ime; yesa iira waani waani eenaamaar deesa ke deese. \v 17 Yedi isa naabenna hamayse een wulkal jibbadhaana yeda maate. \v 18 Ko dahaannaar yesa meten sitinsa kala hattear kayehe. \v 19 Wocchimbhaate darshayse yesa sadanam yeda dhacche. \s1 Yesus Yerusaalemin Kayensa Kinin Giyoono \r Maat 24:15-21; Marq 13:14-19 \p \v 20 “Banqin eena Yerusaalemam karaysaka yenin haapen wodanka, kosa kayenin yeskonam dhesee. \v 21 Wodan ogoka Yiwda peente dohoono eeno dhukanadar ko gobe; katamansa iinte dohoono eeno iira ko ute; katamansa mayante dohoonoar katamante ko ardabhoode. \v 22 Harrna hambhidianna, thaapadhoono wul konin thoothoadettsi Barjosa halo woda ko maatade.\x - \xo 21:22 \xt Hosev 9:7. \x* \v 23 Ogo wodanka maana sirmanabee amin qooshaynabena hay! Harrna hambhidianna, Ayiwd peendar gebhi gaale koda maate; ogo zarsindarar Barjosa wacime koda nive. \v 24 Kesa iira thoothino zarsinoar halpaka koda deesadhe. Waani eenamaar banqi uxate peen wuldar koda yiidhe. Ayiwdtay hamma eenasa wodanin maqenka yekka, Yerusaalem Ayiwdtay hamma eenasa kantanka tigadhoono koda maate. \s1 Eedi Naasisa Lansi Maatate Nivano \r Maat 24:29-31; Marq 13:24-27 \p \v 25 “Haynbee, arpinbee, wanconbedar milkit koda haapadhe. Peen wuldar dohoono eeno bazinin shohayse oolenna kurtumbhayse gaala ko gaale. \v 26 Peendar niven yerinam toolaate eeno kurtumbheka koda gibaze. Harrna hambhidianna, cecinte dahaana kantana wul shoa ke shoe. \v 27 Ogo wodanka inta Eedi Naas kantanbee gebhon gobshinbeka polondar dahayse inin nivenam keda haape.\x - \xo 21:27 \xt Daan 7:13. \x* \v 28 Ogono wul yin konin maatan yeden wodanka, yedar dohon bazanam kashayse yeam dhacchea nivanna kinin saanonna, dheg hamayse tura shedee” kena ki hamade. \s1 Hatton Shaapinsa Kamsino \r Maat 24:32-35; Marq 13:28-31 \p \v 29 Ogoraar Yesus kamsika kena yin ki giyade: “Shaapin hattonbee waani haaqanabeam payya hayayse shedee; \v 30 haccha haali kenin bulenka keam haapayse bargin\f + \fr 21:30 \ft “Bargi” hambhea upsiam gaalin aponka “bega” ko hambhade. Israveel peente bonan wodanin yeskenka, haaqano pudhan koda yede; Banen peente pir bargin wodan yeskenka konin pudhan yedenna, kamsinam yena may hayota “bargi” ko hambhade.\f* wodanin yeskonam yedi yenti dheseeda dhese. \v 31 Ogodettsi yedi igina yerram yenin shedenka, Barjosa bitamonin theedonam dhesee. \v 32 Inta yena gon ida giye: Ogo wul yin maatenka yekka wodan koka dohoono adhadhino eeno diyate maqehe. \v 33 Cecinbee peenbe saga ko sage; inin giyoono upsino sagehe. \s1 Wocchimbhayse Toldhen Goyno \p \v 34 “Wucadhen thoothamonbee, barinbee, peen kosa dayntan goynbena hamayse yesa woylaminka qaabite yenin gaaloamadettsibee ye dhesima ogono roorono nivayse zaanidettsi yeam konin yedoamadettsibe yeam gishee. \v 35 Harrna hambhidianna, ogono roorono peendar dohon een wulam yeda ko yede. \v 36 Ogonante nivanna hayen yerin wulra yeninka dhaqea kanta haapanabee i Eedi Naasisa birante woyanabe yenin damoadettsi, rooro wul Barjoam miskaate wocchimbhayse toolee” kena ki hamade. \p \v 37 Yesus rooron rooronka Barjosa gazan ooninte dhettsite ki dahade; peen sootina Dabirezayt hambhen dhukandar yivayse kida wodhe. \v 38 Sedhiman eeno wul kinin giyenam qansota Barjosa gazan ooninte kikal koda nive. \c 22 \s1 Yesusdar Woogintaka Eenin Dhaabhoono \r Maat 26:1-5; Marq 14:1-2; Wannis 11:45-53 \p \v 1 Paasika\f + \fr 22:1 \ft “Paasika” hamen upsinam Haalin Mallan mathaapinsa macchinte thaapadhaanar shedaa.\f* hambhen irshonin qolmon balashan gaadhea bavaala yeskidine. \v 2 Gudullasa hayonabee Musesa yigginam dhettsaynabe eenaam kenin kurtumbhonna, aachika Yesusam yinin deesensa goyti zagite ke dahade. \s1 Yiwda Yesusam Yettsate Imo Kinin Dhalqoono \r Maat 26:14-16; Marq 14:10-11 \p \v 3 Ogo wodanka tabhi lamaa Yesussa paanan yivaynasa kalaa Asqoronto peen ea Yiwda hambheasa woylaminte Seethaan ki ardade. \v 4 Yiwdaar yivayse Yesusam hamin hayayse yettsate kena yinin imensa goyti gudullasa hayonabee Barjosa gazan ooninam toolaynabekal ki dhalqade. \v 5 Kediar wozadhayse birre kina imana kimbesana kinka ke dhalqade. \v 6 Yiwdaar kena ee hamayse eedin qolmonte kiam yettsate imana agea woda zagite ki dahade. \s1 Yesus Paasikan Galanam Yisa Paanan Yivayna Eenabesana Kinin Itsoono \r Maat 26:17-25; Marq 14:12-21; Wannis 13:21-30 \p \v 7 Ogosa budonte Paasikan\f + \fr 22:7 \ft “Paasika” hamen upsinam Haalin Mallan mathaapinsa macchinte thaapadhaanar shedaa.\f* yaaton machadhen irshon qolmon balashan itsadhayno bavallo ko yeskade. \v 8 Yesus “Paasikansa galanam wonin itsoadettsi yivayse wona ashkee” hamayse Bhethiroosbee Wannisbeam ki yittsade. \v 9 Kediar “Hamote wonin ashkoadettsia zage?” hamayse kiam ke oysade. \v 10 Kidiar kena yin ki giyade: “Katamante yenin ardenka, daaka noqo kedaa eedi kalaam yeda haape; kisa paananka yivayse kinin arden oonindar ardee. \v 11 Ooninsa imbaam ‘Woam Dhettsea “Isa paanan yivayna eenabete Paasikan galanam wonin itsayno ranqo hamotene?” hana kida hame’ kina hamee. \v 12 Kidiar ooninsa zulonte woysadhon, pir kosa iinaam payya apayse ashkadhon workin ooninam yena kida dhee; ogote wona ashkimate” kena ki hamade. \v 13 Kediar yivayse Yesus kena kinin giyaadettsi ke haapade. Paasikan galanam ogote ke ashkade. \s1 Kiristoossa Dembhinam Bhocchisayno Galano \r Maat 26:26-30; Marq 14:22-26; 1 Qoro 11:23-25 \p \v 14 Galan itsadhen wodan yeskaysaka, Yesus yisa tarjamonnante kinin yittsaynabesana gala kummota ki dooqade. \v 15 Kidiar “Gaalen inin tiyensa birayse yembesana kinka ko Paasikan galan itsana kattsi anngardhite i dahade. \v 16 Ogona yena ida giye: Barjosa bitamonte kosa aachin dhalqinin may maatenka yekka Paasikan galanam kaara os keeda itsattine” kena ki hamade. \p \v 17 Wucadhenamaar tiyayse Barjoam gobshayse, “Kay, kinka kashimee. \v 18 Inta yena ida giye: Barjosa bitamono konin nivenka yekka, keeda kaara os woynea hattasa aapin cuubadhonam wucattine” kena ki hamade. \p \v 19 Ogora balashanam tiyayse Barjoam ki gobshade; qunthayse yisa paanan yivayna eenana “Kono yena hamayse imbhayno isa waanone; iam yenin bhocchea hayee” hamayse kena ki imade. \v 20 Agaadettsi pir galansa budonte, wucadhenamaar tiyayse kena yin ki giyade: “Kono wucadhayno isa yena hamayse laymen zombhinsa haali mallane. \v 21 Ko dahaannaar saskate iam imea ea imbesana kinka itseane. \v 22 Inta Eedi Naas giidhondettsi diyayda diye; ko dahaannaar saskate iam imea ea agaana hay!” kena ki hamade. \v 23 Kediar “Wosa shaarira ogo yerinam hayea eedi hayne?” hamayse kinka kiam oysan ke yedade. \s1 “Wuldara Sagi Maatea Hayne?” Hamayse Kenin Kinka Palimoono \p \v 24 Ogora kedi “Wo wuldara sagi maatea hayne?” hamaate kinka kikal paliman ke yedade. \v 25 Yesus kena yin ki giyade: “Barjoam dhesimin eensa binna eendar kantanka keda bitime; wottsaynaar ‘Eenna payya waadadhaynane’ keam koda hambhe. \v 26 Yediar ogodettsi maateebhode; ko dahaannaar yesa iira wuldara gebhi dahaa ye wulsa kanadettsi ki maate; wottsear tapir erge eedidettsi ki maate. \v 27 Kumman raqinte dooqayse itseabee woyayse waadadheabesa gebhaa ea hayne? Kummandar dooqaatayu? Ko dahaannaar inta yesa shaarinte waadima eedidettsi i maatade. \p \v 28 “Isa gaalen wulka imbesana kinka wocchimbhayse woyaana yedine. \v 29 Ogonante Imba iam kinin bitinsondettsi, intaar yeam bitinsayda bitinse. \v 30 Isa bitamonte kummandar dooqayse itseeda itse, wuceeda wuce; bitamon borkotondarar dooqayse tabhi lamaana Israveel eenasa muldhanadar pirdeeda pirde” kena ki hamade. \s1 Yesus Bhethiroosin Marimenam Birayse Kinin Giyoono \r Maat 26:31-35; Marq 14:27-31; Wannis 13:36-38 \p \v 31 Ogora Yesus “Simoon, Simoon, qansaa! Seethaan isin anqarsadhendettsi yeam anqarsate shedana Barjoam ki miskade. \v 32 Ko dahaannaar idar woylamin hanin qajayno hasa konin kayoamadettsi inta hana Barjoam i miskade. Yaar ora idar hanin maaton wodanka, hambanaanaam wocchinsaa” kina ki hamade. \v 33 Bhethiroosaar “Imbo, dhaxibee dembhibe ko hannaar, hambesana kinka yivana inta ashkimbhidine” kina ki hamade. \v 34 Yesusaar “Bhethirooso, yin ida hana giye: Kina baacha biraa qiiqima, ‘Inta kiam dhesattine’ hamayse makkam goyt hada marime” kina ki hamade. \p \v 35 Ogora Yesus yisa paanan yivaynana “Korbhobee, surbabee, dunnguribe qolma yeam inin yittson wodanka yena joogaa yer daaw?” hamayse kena ki giyade. Kediar “Wosa joogaa yer qolehe” hamayse kina ke maasade. \v 36 Yesusaar kena yin ki giyade: “Ta keeda korbhobee surbabe yisa dahaa ki yede; halpa yisa qolmaar apalanam shanshayse halpa ki shane. \v 37 Yena yin ida giye: ‘Seeson eenabesana kinka ki paydadhade’\x - \xo 22:37 \xt Isi 53:12. \x* hamayse thaapadhoono upsino inka thootha koda zaske; innon goynsa thaapadhonsa macchino yeskidine” kena ki hamade. \v 38 Kediar “Imbo, shedaa! Kote halpa lamaa daane” ke hamade. Kidiar “Yeeka ko yeeke” kena ki hamade. \s1 Yesus Dabirezayt Dhukandar Barjoam Kinin Miskoono \r Maat 26:36-46; Marq 14:32-42 \p \v 39 Yesus katamara utayse yisa dambindettsi Dabirezayt dhukandar kinin yivenka, kisa paanan yivayna eenaar kimbesana kinka ke yivade. \v 40 Ogotear kenin yeskenka Yesus kena “Taysate yeam siyonsa iinte arsente yenin ardoamadettsi Barjoam miskee” ki hamade. \v 41 Ogora seeni paxadhaysaka yivayse weveaddha kekalanka pegadhayse kumpurdhayse, yin giyayse Barjoam ki miskade: \v 42 “Imbo, ha nashidianna ko gaalen wucimanam inin wucoamadettsi ikalanka saskaa. Ko dahaannaar hanin nashaadettsi ko dee, inin nashaadettsi ko dahabhoode” ki hamade. \v 43 [Barjosa gaana kina haapadhayse kiam wocchinsite ki dahade. \v 44 Yisa woylaminkaar kattsi qaabayse ini hamora sagi Barjoam miskite ki dahade. Kisa ermanoar zombhidettsi maatayse peendar hanchite ko dahade.] \p \v 45 Miskera dhaabhayse yisa paanan yivaynakal kinin nivenka, kattsi galshea qaaboka qajadhayse raatidi ke hattaka keam ki haapade. \v 46 “Harrnee raataa? Taysate yeam siyonsa iinte arsente yenin ardoamadettsi dhaabhayse Barjoam miskee!” kena ki hamade. \s1 Yesussa Banqin Eenayn Kiam Yedoono \r Maat 26:47-56; Marq 14:43-50; Wannis 18:1-11 \p \v 47 Yesus ogoam akar giyte ki daaka, marrato! Thoothina eena kikal ke nivade. Keam entsea kisa paanan yivayna eena tabhi lamaanasa kalaa Yiwda hambhea ki dahade. Kidi Yesusam sunqota kikal ki theedade. \v 48 Yesusaar “Yiwda, i Eedi Naasaam sunqayse saskatea imo?” kina ki hamade. \p \v 49 Yesusbesana dahaana eena ogo maatenam shedayse, “Imbo, halpaka keam wo taxo?” ke hamade. \v 50 Kesa iira kalaa gudullasa gebhaasa waadiman easa qaamia mizaqaam taxate ki dhabade. \v 51 Yesusaar “Garee! Yin haya zaskehe!” hamayse easa qaamiam kaamayse ki pacchade. \p \v 52 Ogora Yesus kiam yedota nivaana gudullasa hayonabee, Barjosa gazan ooninam toolaynasa hayonabee, donzanabena “Eedisa koymo buurate itsea eedidettsi hayayse iam yedana halpabee haljobe bavatee nivaaw? \v 53 Rooro wul Barjosa gazan ooninsa mayante yembesana kinka inin dehenka iam yedeetene; ta yembee thipansa hayoabesa wodane” kena ki hamade. \s1 Bhethiroos Yesusam Kinin Marimoono \r Maat 26:69-75; Marq 14:66-72; Wannis 18:15-18bee 25-27be \p \v 54 Ogora eena Yesusam yedayse gudullasa gebhaasa oonindar kiam entsate ke yivade. Bhethiroosaar pegeka kesa paanan yivite ki dahade. \v 55 Eena kerminsa iir nuu guttsayse kinka dooqayse ke daaka, Bhethiroosaar nivayse kembesana kinka ki dooqade. \p \v 56 Bhethiroos nuunsa gasante dooqayse ki daaka, waadima eedi kallo kiam haapayse payya shirshate shedayse, “Ea kaar kimbete ki dahade” ko hamade. \v 57 Bhethiroosaar “Eediwa kono, inta kiam dhesattine!” hamayse ki marimade. \v 58 Likka kap yinin hamonsa budonte, eedi ab kiam shedayse, “Yaar kimbesana kinka ha dahade” kina ki hamade. Bhethiroosaar “Yeria, intatehe!” ki hamade. \p \v 59 Savaat kalaaddha yinin kapponsa budonte, eedi ab kalaa Bhethirooska “Ea kaa Galila eedi yinin dohonna, gon kimbesana kinka ki dahade” hamayse upsi wocchika ki giyade. \v 60 Bhethiroosaar “Yeria, hanin giyenam dhesattine!” ki hamade. Ogoam giyte ki daaka, baacha biraa ki qiiqade. \p \v 61 Ogo wodanka Imbaa Yesus budoka wal hamayse Bhethiroosam ki shedade. Bhethiroosaar “Kina baacha biraa qiiqima makkam goyt ‘Inta kiam dhesattine’ hamayse iam hada marime” hamayse Imbaa Yesus kina giyoono kalan bhoq konin hamenka, \v 62 mayanka utayse qaaboka kattsi ataate ki eepade. \p \v 63-64 Yesusam toolayna eena kiam bagaate kisa aapinam ochayse qanada, “Haam qanaa hayne? Wona giyaa!” hamaate kiam keda oyse. \v 65 Waaniar yer thoothi kidar giyada kiam keda iire. \s1 Yesusam Pirdin Pirdaynakal Baadhoono \r Maat 26:57-68; Marq 14:53-65; Wannis 18:19-24 \p \v 66 Peen sedhaysaka peensa donzanabee, gudullasa hayonabee, Musesa yigginam dhettsaynabe kinka bukayse Yesusam yisa pirdin raqindar entsate ke yivade. \v 67 “Ta wona giyaa: Ya Barjoyn qadhaa Kiristoosu?” ke hamade. Kidiar “I yena giyaakaar gonne hamayse tiyattene; \v 68 oysimear yeam oysidi i hanna, ina maasattene. \v 69 Ko dahaannaar keeda kaara os inta Eedi Naas kantanka dahaa Barjosa mizaqimbar ida dooqe”\x - \xo 22:69 \xt Maz 110:1. \x* kena ki hamade. \v 70 Kedi wulaar “Ta keeda ya Barjo Naasiw?” hamayse kiam ke oysade. Kidiar “Yenin giyaadettsi intane” kena ki hamade. \v 71 Kediar “Ta kisa apora uton upsinam wodi qansidine; keeda kaara os tarja ab wona harrna ko zaske?” ke hamade. \c 23 \s1 Yesusam Bhilathoosdar Yedate Yiidhoono \r Maat 27:1-2bee 11-14be; Marq 15:1-5; Wannis 18:28-38 \p \v 1 Pirdin pirdayna wul dhaabhayse Yesusam Bhilathoossa birante kiam entsate yivayse, \v 2 “Ea kaa wosa eenaam kinin dhaddhisenbee, Roome peen bitaana gibiri kenin kashoamadettsi keam kinin marenbee, pir ‘Bitaa Barjoyn qadhaa Kiristoos intane’ hamaate kinin giyenbeka kiam wo haapade” hamayse bersan ke yedade. \p \v 3 Bhilathoosaar “Ayiwd eenasa bitaa yaw?” hamayse kiam ki oysade. Yesusaar “Inta hanin giyaadettsine” hamayse kina ki maasade. \p \v 4 Bhilathoosaar gudullasa hayonabee een waanibena “Ea kaasa seeso kala hattear haapaatine” ki hamade. \v 5 Kediar “Ea kaa Galila peera yedayse koka yekka Yiwda peen wul gidir eenaam dhettsaate eenin kidar konin gooroadettsi kida haye” hamaate wocchisayse kiam ke bersade. \s1 Yesusam Herodissa Birante Entsate Kinin Yiidhoono \p \v 6 Bhilathoosaar ogoam yinin qansenka, “Ea kaa Galila eediw?” hamayse ki oysade. \v 7 Yesus Herodisin wottsen peen eedi kinin dohonam yinin dhesenka, Herodisdar kiam ki yittsade. Herodisaar ogo wodanka Yerusaalem katamante ki dahade. \p \v 8 Herodisaar Yesusam yinin haapenka, kattsi ki wozadhade. Harrna hambhidianna, Yesus goynsa yinin qansonna kiam shedana thoothi wodana anngardhaate ki dahade; ogo yerin tarshen Yesus kinin waadadhenka kiam shedana qaabite ki dahade. \v 9 Herodis Yesusam thoothi oysime ki oysade; kidiar yer kala hattear kina maasadehe. \v 10 Gudullasa hayonabee Musesa yigginam dhettsaynabe raqin ogote woyayse kattsi kiam keda berse. \v 11 Herodisaar yisa poolisanabete kiam bagaatebee boyaatebe ki dahade; apala goobe kiam qattsayse Bhilathoosdar maasate kiam ki yittsade. \p \v 12 Agaa rooroaka Herodisbee Bhilathoosbe kinka kisa nasho ke maatade; kosa birayse kinka kiam jibbayna ke dahade. \s1 Yesusdar Dembhin Pirdinin Pirdadhoono \r Maat 27:15-26; Marq 15:6-15; Wannis 18:39–19:16 \p \v 13 Ogosa budonte Bhilathoos gudullasa hayonabee, eensa entsanabee, zarsinbeam yikal eelayse, \v 14 kena yin ki giyade: “‘Eenaam goorena kida dhaase’ hamayse ea kaam ikal entsate ye nivade. Marrato! Intaar yesa birante kiam marmarayse yenin kiam bersonsa seeso kala hattear kidar haapaatine. \v 15 Ogodettsi Herodisaar kidar seeso haapadehe; ogona wodar maasate kiam ki nittsade. Marrato! Ea kaa dembhi pirdidar yer kiam yeskisea kalaar hayadehe. \v 16 Ogonante kiam micareka\f + \fr 23:16 \ft Ogono micareno katira ashkadhoono nukinte anngamoka dohoonone.\f* qansayse garayda gare” kena ki hamade. \p \v 17 [Leven levenka Paasikan\f + \fr 23:17 \ft “Paasika” hamen upsinam Haalin Mallan mathaapinsa macchinte thaapadhaanar shedaa.\f* bavaalinka dhaxadhon eensa eedi kalaam Bhilathoos eenna bula ko kiam zaskade.] \v 18 Eeno wul kinka hamayse “Ea kaam kaysima; Barbaanam wona bulima!” hante ke ilatade. \v 19 Barbaanaar kataman ogote banqi dhaasayse eediam kinin deesonna, dhaxin ooninte ki dhaxadhade. \p \v 20 Bhilathoosaar Yesusam bulana zagayse tapir eenna kinin giyenka, \v 21 eeno “Kiam ziitaa! Ziitaa!” hamaate ko ilatade. \v 22 Bhilathoosaar makkanso “Ea kaa kinin hayoono seesono kisa hare? Inta dembhina kiam yeskisea kisa seeso haapaatine; ogonante kiam micareka qansayse bulayda bule” kena ki hamade. \v 23 Kediar upsinam yisa dheg hayayse “Kiam ziitaa!” hamaate kattsi ke ilatade; Bhilathoosam ilatinkaar ke bashade. \p \v 24 Ogona kenin zagoono kena konin haydhoadettsi Bhilathoos ki pirdade. \v 25 “Wona Barbaanam bulaa” hamayse kenin oysaa peenam wottsaynadar eenaam kinin dhaasonnabee eedi kinin deesonnabe dhaxin ooninte dhaxadhaam kena ki bulade. Yesusam kenin zagaadettsi saskate ki imade. \s1 Yesusam Masqalindar Ziitadhoono \r Maat 27:32-44; Marq 15:21-32; Wannis 19:17-27 \p \v 26 Ogora Yesusam entsate kenin yivenka, Qerena peen ea Simoon gurdara katamandar kinin nivenka, kiam yedayse Yesusin ziitadhen masqalinam kiam kettsayse Yesussa paananka kinin yivoadettsi ke hayade. \p \v 27 Thoothino eenoar Yesussa paananka ko yivade; kesaar iira qaytaate eepayna maa waani ke dahade. \v 28 Yesusaar kedar wal hamayse kena yin ki giyade: “Yedi Yerusaalem maana, yennon metenbee yesa naanabena eepee, inante eepeebhode. \v 29 Harrna hambhidianna, marrato! ‘Naasi adhimina, amin qooshayse dhesimina seekina ke wozadhe’ hambhayno roorono niva ko nive. \v 30 Ogo wodanka eeno dhukanaka ‘Wodar yiipee!’, kuttonakaar ‘Woam aachee!’ haman koda yede.\x - \xo 23:30 \xt Hosev 10:8. \x* \v 31 Ta haaqan eeqindettsi maataa idar yin ke hayna, haaqan wocchindettsi maataana yedar hamin ke hayo?” kena ki hamade. \p \v 32 Waaniar eedi lamaa seeso waadadhaanaam Yesusbesana kinka keam deesota tiyate ke yivade. \v 33 Ogora “Eedisa Metedettsi” hambhea raqaam yeskayse ogote Yesusam masqalindar konngayse ke ziitade; seeso waadadhaanasa kalaam kisa mizaqimbar, lansoamaar kisa warkatambar keam konngayse ke ziitade. \p \v 34 Yesusaar “Imbo, yinin hayenam kenin dhesimonna kena garaa” ki hamade. Poolisanaar Yesussa apalandar itha dhabayse kinka ke kashimade.\x - \xo 23:34 \xt Maz 22:18. \x* \v 35 Eenaar woyayse keda shede. Peenam wottsaynaar “Een waaniam kidi dhacchidine; ogona Barjo yiam kamayse qadhaa Kiristoos yi daana, ta yiam ki dhacche!” hamaate kiam keda bage. \v 36 Poolisanaar kiam bagada kikal theedayse woyni thorka kina bavayse, \v 37 “Ya Ayiwd eenasa bitaa hanna, ta haam dhacchaa!” kina ke hamade. \v 38 “Kaa Ayiwd eenasa bitaane” hamea [Girikbee, Roomebee, Ibra aponbeka] thaapi Yesussa metensa bhaabar masqalindar ke konngade. \s1 Yesusbesana Kinka Ziitadhaana Eena \p \v 39 Yesusbesana kinka ziitadhaana seeson eenasa eedi kalaa Yesuska “Ya Barjoyn qadhaa Kiristoostayu? Ta hambee wombeam dhacchaa!” hamaate kiam ki iirade. \v 40 Lansoa ea yinin giyenka, “Ya kidettsi dembhin pirdindar dahayse Barjoam kurtumbhattanu? \v 41 Wodi wonin seesonsa dhabin tiyaate wonin dohonna, zasken pirdindar wo dahade; ea kaa seeso waadadhadehe” hamayse kiam ki wacimade. \v 42 Ogora kidi “Yesuso, bitimayse hanin niven wodanka iam bhocchaa!” kina ki hamade. \v 43 Yesusaar “Inta hana gon ida giye, kina imbesana kinka Barjoyn ashkon ukunsen raqinte hada dee” kina ki hamade. \s1 Yesusin Diyoono \r Maat 27:45-56; Marq 15:33-41; Wannis 19:28-30 \p \v 44-45 Ogo wodanka savaat laxaddhane. Keeda agaara hayn thipaysaka savaat salin thoothenka yekka, peen wuldar thipano ko nivade. Barjosa gazan ooninsa gidin kashadhoono apallo kiaddha raq lamaadar ko havade. \v 46 Yesusaar upsin yisa dheg hayayse “Imbo, isa sadanam hana ida ime”\x - \xo 23:46 \xt Maz 31:5. \x* ki hamade. Ogoam giyayse ki diyade. \p \v 47 Mato alaqaar yerin maatonam yinin haapon wodanka, “Gon ea kaa tipane!” hamayse Barjoam ki gobshade. \v 48 Yerin ogoam shedanna bukaana eena wul maaton yerinam kenin haapon wodanka, yisa woylaminka atayse sadanam gutada ke maatade. \v 49 Yesusam dhesaana wul, Galila peera yedayse kisa paanan nivaana maanabesana pegeka woyayse ogoam keda shede. \s1 Yesusam Duukadhoono \r Maat 27:57-61; Marq 15:42-47; Wannis 19:38-42 \p \v 50-51 Marrato! Yiwda peensa Armatias kataman ea Yoseep hambhea eedi tipabee payyabe ki dahade. Ayiwd peen donzanasa eedi kalaa ki dahaakaar, Yesusam deesanna kesa bhocchinbee waadimanbeka kidi wormadehe. Barjosa bitamonam wozaka toolite ki dahade. \v 52 Kidi Bhilathooskal yivayse Yesussa leesinam kina kinin imoadettsi ki miskade. \v 53 Leesinamaar masqalindara hanchayse apalaka ochayse seeni layta palsate ashkadhon eedin duukadhaamon duukin oolonte kiam ki duukade. \v 54 Ogoam kinin hayenka ukunsen rooroana ashkimbhadhayno wodane; ukunsen rooroa yeskanna kida haye. \p \v 55 Galila peera Yesusbete kinka nivaana maana Yoseep paanan yivayse duukinbee kisa leesinam hamaabar kinin duukonbeam ke shedade. \v 56 Onnadar maatate yivayse shitto gaameabee waqatibe ke ashkade; ukunsen rooroakaar Musesa yiggin giyendettsi ukunsada ke haaqade. \c 24 \s1 Yesusin Dembhira Dhaabhoono \r Maat 28:1-10; Marq 16:1-8; Wannis 20:1-10 \p \v 1 Gabansa rooroa biraa Wuudi burin seddhiman maana yinin ashkon shitton gaamenam tiyate duukindar ke yivade. \v 2 Duukin oolonsa apon shupadhoono sennoar gunnguma ko hattaka ke haapade. \v 3 Ogora duukin oolonsa iinte ardayse Imbaa Yesussa leesinam haapadehe. \p \v 4 Kediar ogoka targadhayse ke daaka, marrato! Bhalqanten apalan qaadhaana eedi lamaa kekal theedi ke woyade. \v 5 Maanaar kurtumbhayse mia peente kenin shedenka eena kena yin ke giyade: “Sadanka dahaa eam diyaanasa shaarinte harrnee zage? \v 6-7 Kidi kote qolehe, dhaabhidine. ‘I Eedi Naasaam seeson eenasa aaninte saskate imbhaysaka ziitadhayse, makkanso rooroakaar dembhira dhaabha koda zaske’ hamayse ena Galila peente dahayse yena kinin giyonam bhocchee” kena ke hamade. \v 8 Maanaar Yesusin giyonam ke bhocchade. \p \v 9-10 Duukin raqira maatayse ogo wulam tabhi kalaana Yesus yisa tarjamonnante kinin yittsaynabee waani eena wulbena ke giyade. Ogoam giyaana maanaar Megdela peen edon Mayriyambee, Yohannabee, Yayqoobsa indan Mayriyambe, tapir maana kembesana kinka dahaanane. \v 11 Maanasa dhalqinam qansaana eenana bari apo konin maatonna, kedi gonne hamayse tiyadehe. \v 12 Bhethiroosaar dhaabhayse duukindar ki gobade. Ogotear yivayse yirk hamayse kinin shedenka, leesin yinka ochadhon apalan bish ki haapade; yinin haapon yerinka targadhayse yisa woylaminka bhocchaate oonindar ki maatade. \s1 Yesus Yisa Paanan Yivayna Lamaanana Kinin Haapadhoono \r Marq 16:12-13 \p \v 13 Ogo rooronka Yesussa paanan yivaynasa lamaana eena Emahus hambhen gurdandar yivite ke dahade; Emahus Yerusaalemra roonka yiidhenka savaat lamaaddha goytine. \v 14 Kediar yerin hamon wulam kinka kikal ke dhalqade. \v 15 Ogo kenin dhalqenka Yesus kekal theedayse kembesana kinka yivaate ki dahade. \v 16 Ko dahaannaar kedi aapinka Yesusam shedaate, kidi hay kinin dohonam dhesana damadehe. \p \v 17 Kidiar “Yivaate kinka yenin dhalqayno ogono hare?” kena ki hamade. Kediar yisa qaabonka ataate ke woyade. \v 18 Kesa iira Qeleyoobha hambhea kina yinin maasenka, “Ya Yerusaalem katamansa shaarinte dahayse ogo rooronka yerin hamonam dhesaama chocchea ya bisheaw?” kina ki hamade. \v 19 Kidiar “Ogono yer hare?” kena ki hamade. Kediar yin giyayse kina ke maasade: “Naazret peen ea Yesus goynsane; kidi Barjobee een wulbesa birante waadimanbee dhalqinbeka kantanka dahaa Barjokala qansayse eenna giyea ki dahade. \v 20 Gudullasa hayonabee woam wottsaynabe dembhin pirdinna saskate ke imaysaka, masqalindar konngayse kiam ke ziitade. \v 21 Wodiar ‘Israveel eenadar dohon bazanam kashayse woam dhacchea kidine’ hamayse kidar woylam wo hayade. Ogo bish dayma, yerro ogono yin ko maataysaka kina rooro makkansone. \v 22 Tapir wosa shaarinte dahaana maana waani yisa dhalqinka kedi woam tarshidine. Ini seddhiman Yesussa duukindar ke yivade; \v 23 kisa leesinam haapadehe. Maatate nivayse, ‘ “Sadanka ki dahade” hamayna Barjosa gaananaam haamadettsinka wo haapade’ hamada ke nivade. \v 24 Wokalankaar waani waani eena duukindar yivayse maanayn wona giyondettsi ke haapade; Yesusam haapadehe” kina ke hamade. \p \v 25 Yesusaar “Yedi bhocchiminato, Barjokala qansayse eenna giyayna giyon wulam tiyana boosimbhaanato! \v 26 Barjoyn qadhaa Kiristoos gaalen ogoam tiyayse yisa gobshindar arda kiam zaskayu?” kena ki hamade. \v 27 Ogoraar Musebee Barjokala qansayse eenna giyayna wulbera yedayse kinnon goynka giidhonam Mathaap Gazante thaapadhon wulsa bulinam kena ki giyade. \p \v 28 Kenin yiven gurdanam ke theedaysaka, Yesus kekala sagayse kinin yivea kena ko maatade. \v 29 Kediar “Hayno ibanidine; peenoar sootanna koda haye; ogonante wokal wodhaa” hamayse kattsi ke miskade. Kidiar kembesana kinka wodhana ki ardade. \v 30 Kembesana kinka kummandar ki dooqade; balashanamaar tiyayse Barjoam gobshayse, kashate kena ki imade. \v 31 Ogo wodanka kesa aapinin bhoqenka kiam kedi dhesidine; kidiar kekala ki kayade. \v 32 Kediar kinka kikal yi giyna: “Goynte wonin dohonka wona kinin giyenka, pir Mathaap Gazara giyada wona kinin bulenka, wosa woylaminka wodi kattsi wozadhaate diyttayu?” ke hamade. \p \v 33 Kediar saanawa dhaabhayse Yerusaalemdar maatayse ke yivade; ogotear tabhi kalaanabee kembesana kinka dahaanabe kedi kikal bukayse ke daaka keam ke haapade. \v 34 Igina kidar bukaana “Imbaa wontea Yesus gon dhaabhidine; Simoonnaar haapadhidine” ke hamade. \v 35 Eena lamaanaar Emahusdar kenin yivenka goynte hamon yerinbee Yesus balashanam kinin kashenka hamin kenin kiam dhesonbeam kena ke giyade. \s1 Yesus Yisa Paanan Yivayna Eenana Kinin Haapadhoono \r Maat 28:16-20; Marq 16:14-18; Wannis 20:19-23; Yi Waa 1:6-8 \p \v 36 Kediar ogoam giyte ke daaka, Yesus yinti kesa shaarinte woyayse, “Payyamo yena ko dee” kena ki hamade. \v 37 Kediar meeshi kenin haapaa kena konin maatonna, targadhayse ke kurtumbhade. \v 38 Yesus “Harrnee gaqatsadhaa? Yesa woylaminkaar harrnee qothimaa? \v 39 Inin dohonam isa aaninbee roonbeam shedee; iam kaamate shedee. Iam yenin shedeadettsi meeshidar waabee lepibe qolehe” kena ki hamade. \v 40 Yin giyayse yisa aaninbee roonbeam kena ki dhahade. \p \v 41 Kediar wozaka dhaabhoono gonne hamayse tiyma kenin garonna, targadhayse ke daaka, Yesus “Yekal itsadhea dook?” hamayse keam ki oysade. \v 42 Kediar kaarasa waa koqadhaa likka kina ke imade. \v 43 Kidiar tiyayse kesa birante ki itsade. \v 44 Yin kena ki giyade: “Birayse yembesana kinka inin dohonka, ‘Musesa yiggin mathaapinabee, Barjokala qansayse eenna giyaynasa mathaapinabee, Mazmur mathaapinabesa iinte innon goynka thaapadhoono wul thoothinta koam koda zaske’ hamayse yena inin giyoono dhalqino konone” kena ki hamade. \p \v 45 Ogo wodanka Mathaap Gazante thaapadhonam kenin bhocchoadettsi woylam kena ki imade. \v 46-47 Kenaar yin ki giyade: “‘Barjoyn qadhaa Kiristoos gaale haapayse diya ki diye; makkansoa rooroakaar dembhira dhaabha ki dhaabhe. Pir kisa naabenka seeson waadimanam garayse Barjodar maatadhenbee seesonam shiishadhenbeam Yerusaalemra yedayse peendar dohon zarsin wulna koda giidhe’ hamayse thaapadhidine. \v 48 Yediar yerra iginasa tarjanane. \v 49 Marrato! Imbanin ‘imayda ime’ hamonam yena nittsayda nittse; yedi kantanam cecira yena imbhenka yekka Yerusaalem katamante dooqee” kena ki hamade. \s1 Yesus Cecindar Kinin Yivoono \r Marq 16:19-20; Yi Waa 1:9-11 \p \v 50 Ogora Yesus yisa paanan yivaynaam Yerusaalemra bulayse Bitaaniadar entsate yivayse, yisa aaninam dhaasayse kena Barjo ki eelade. \v 51 Kena Barjoam eelaate kekalanka edimayse cecindar ki yivade. \v 52 Kediar kina goodimayse kattsi wozaka Yerusaalemdar ke maatade. \v 53 Barjoamaar gobshaate rooro wul Barjosa gazan ooninte ke dahade.