\id HEB \h Ibra \toc1 Ibra Eenana Thaapadhoono Warqanno \toc2 Ibra \mt1 Ibra Eenana \mt2 Thaapadhoono Warqanno \is1 Ardinta \ip Kaa warqataam thaapaa hay kinin dohonam dhesadhadehe. Waani waani eeno Kiristoosin yisa tarjamonnante yittsaa Bhawloosne thaapaa konin hamenka, waani tapir Barnabaas way Luqaas way Abhiloosne koda hame. Thaapaa hay kinin dohonam ko dhesadhaammaar warqanno Kiristoos seesora woam Dhacchea ookimima wosa gudullasa gebhaa kinin dohonam dhayntaka Kiristoossa gobshinam tarshen goynka koda dhettse. Warqataasa aapia dhalqa 1) Kiristoos wuldara sagi kinin dohonbee 2) kidar woylamin qajayse daano yer wuldara sagi konin dohonbene. Kattsi kinin bhocchisea dhalqa wodi Kiristoosdar woylamin qajayse wonin yiven goynam garma macchinka yekka wo yive hameane (6:1-2). \ip Kaa mathaapaam raq makkamdar kashana dandima ko dandime: \io1 1. Yesus wuldara sagi kinin dohoono (1:1–10:18) \io2 a) Yesus Barjokala qansayse eenna giyayna wuldara sagi kinin dohoono (1:1-3) \io2 b) Yesus Barjosa gaanana wuldara sagi kinin dohoono (1:4-14; 2:5-18) \io3 Biraa wacimea: Barjo upsindar toozadheebhode! (2:1-4) \io2 c) Yesus Musedara sagi kinin dohoono (3:1-6) \io3 Lansoa wacimea: Barjo upsinam tiyattone hameebhode! (3:7-19) \io2 d) Yesus Iyaasodara sagi kinin dohoono (4:2-10) \io3 Makkansoa wacimea: Barjo upsinam gonne hamattone hameebhode! (4:1bee 11-13be) \io2 e) Yesus Aarondara sagi kinin dohoono (4:14–5:10) \io3 Oytsoa wacimea: Barjo upsinka naasi maateebhode! (5:11–6:20) \io2 f) Yesus Lewi eedi maataana gudullara sagi kinin dohoono (7:1-28) \io2 g) Yesus ena mallara sagi kinin dohoono (8:1-13) \io2 h) Yesus dambinbee imbhen marshan wulbera sagi kinin dohoono (9:1–10:18) \io1 2. Yesusdar woylamin qajayse daano yer wuldara sagi konin dohoono (10:19–13:21) \io2 a) Barjokal wonin yeskayno Barjodar woylam qajintaka konin dohoono (10:19-25) \io3 Dongsoa wacimea: Dhesayse seeso waadadheebhode! (10:26-31) \io2 b) Peen kodar wonin dahayno Barjodar woylam qajintaka konin dohoono (10:32–11:40) \io2 c) Barjo naas wonin dohonna kidar wocchimbhayse wonin gebhayno woylam kidar qajintaka konin dohoono (12:1-11) \io3 Laskoa wacimea: Kidar woylamin yenin qajenam garintaka Barjosa imintora edimeebhode! (12:12-17) \io2 d) Barjo wona imen koymon wulam wonin tiyayno kidar woylam qajintaka konin dohoono (12:18-24) \io3 Tobhsoa wacimea: Barjona “Ee hamattone” hameebhode! (12:25-29) \io2 e) Eensa shaarinte zaskenam wonin waadadhayno kidar woylam qajintaka konin dohoono (13:1-21) \io1 3. Macchin kiilimenbee nagaymakkonbe (13:22-25) \ip Warqanno birayse Mathaap Gazansa bhocchin wulam koda giye: Ena Mallan mathaapinte Barjo yikala qansayse eenna giyaynaka giydine; Haalin Mallan mathaapinte Barjo kalaa yisa Naasaka giydine. Barjo Naasa toydiane, pijaane, Barjoane, keedheane, dhaccheane. Taaki wosa gudullasa gebhaa maatayse kantanka dahaa Barjosa mizaqinte ki dooqade. \ip Ogo goynka Kiristoos gaananadara sagine; keam pijaa kidine (1:4–2:18). Yesus Musebee Iyaasobedara sagine; waadadhaynasa Imbane (3:1–4:13). Yesus Aaronbee Aaronsa eedanabedara sagine; gudullasa gebhaane (4:14–7:28). Kinin woysoono hallo mallano ena mallandara sagine (8:1-13). Musesa yiggin goynsa marshan machadhaana qollabedara kinin wona hayoono marshano sagine (9:1–10:18). \ip Warqataasa lansoa aapia dhalqa (10:19–13:25) kidar woylamin qajayse daano yer wuldara sagine. Kashi 11 Ena Mallan wodanka Barjodar woylamin qajayse dahaana eenasa sadano hamin taysate shedadhonam koda dhee. Kashi 12 wosa kidar woylamin qajidino harrna konin taysate shedadhenam koda dhee. Woylamin qajintaka dhesadhaana eena Barjobesana yivintabee Barjo “Yena hayayda haye” kinin hamon upsinka daabee diyabe hamin konin dohonam kedi dhaydine. Kiristoos Barjodar woylamin wonin qajensa birabee maccheabe maatintaka kidi wona wuldara sagi maataa kamsine. Gaalenin wodar niven wodanka, Kiristoosam shedintabee bhocchintabeka, Barjo woam yisa naasi hayayse kanka wonin gebhoadettsi ogo gaalenam wodar kinin bevenam dhesinta woam koda zaske. Warqataasa iinte dahaana wacimena budoka maatima os birandar woylam qajintaka yivaate wonin gebhoadettsi keda bhocchise. \c 1 \s1 Barjo Yisa Naasaka Kinin Giyoono \p \v 1 Barjo ena wodanka waana waana goytika Barjokala qansayse eenna giyaynaka wosa eykenana thoothi wodana giydine. \v 2 Taaki macchin wodan koka yer wulsa toydi maataa yisa Naasaka wona giydine. Barjoar yer wulam kinin pijoono Naasa yintea goynkane. \v 3 Kidi yinti Barjo gobshinsa shaakane; kidi yisa dantanka Barjo Imbaabesana kalaane. Yisa kantan upsinka pijadhin wulam keedhayse ki yedade. Eenaamaar kesa seesora yinin gazinsonsa budonte cecinte wuldara gobshinka sagi maataa Barjosa mizaqimbar ki dooqade. \s1 Yesus Barjosa Gaananadara Kinin Sagayno \p \v 4 Barjo Naasana imbhoono naabeno Barjo gaananasa naabendara kattsi sagine; ogodettsi kidi kedara sagine. \v 5 Harrna hambhidianna, Barjo yisa gaananasa kalaana \q1 “Ya isa Naasine; \q1 inta haam kina adhidine”\x - \xo 1:5 \xt Maz 2:7.\x* \m pir, \q1 “Inta kisa Imba ida maate; \q1 kidiar isa Naasi kida maate”\x - \xo 1:5 \xt 2 Saam 7:14; 1 Haydhon 17:13.\x* \m hamayse kinin giyaa hayne? \v 6 Pir Barjo biraa Naasa yinteam peendar yinin nittsenka, \q1 “Barjosa gaanana wul kumpurdhayse kina ke goodime”\x - \xo 1:6 \xt Maz 97:7.\x* \m ki hamade. \p \v 7 Barjo yisa gaananaka \q1 “Isa gaananaam wuradettsi ida haye; \q1 ina waadimaynaamaar nuusa laabhinadettsi ida haye”\x - \xo 1:7 \xt Maz 104:4.\x* \m ki hamade. \v 8 Yisa Naasaka ko hanna, \q1 “Barjo, hasa bitamon borkotono rooro wul lay koda dee; \q2 hasa eenaam tipamoka hada wottse. \q1 \v 9 Tipamon waadimanam nashayse siyon waadimanam ha jibbade. \q1 Ogo goynka hasa Barjoa haam kamayse hasa aanammadara kattsi sagi hayayse haam wozisen zaytinka ki qadhade”\x - \xo 1:9 \xt Maz 45:6-7.\x* \m ki hamade. \v 10 Yin pir, \q1 “Imbo, ya ena birayse peenam ha pijade; \q2 cecinoar hasa aanin waadimanone. \q1 \v 11 Igina kaya ke kaye; \q2 ya rooro wul daada dee. \q1 Kedi wul apaladettsi keda gecche; \q1 \v 12 apaladettsiar keam hada umbhuse; \q2 apaladettsiar ookaada ooke. \q1 Yaar rooro wul lay ookimattane; \q2 hasa levensa macchi qolehe”\x - \xo 1:12 \xt Maz 102:25-27.\x* \m ki hamade. \p \v 13 Barjo gaananasa kalaana \q1 “Haam jibbaynaam hasa hayamon demente inin hayenka yekka isa mizaqinte dooqaa”\x - \xo 1:13 \xt Maz 110:1.\x* \m hamayse kinin giyaa hayne? \v 14 Ta keeda gaanana wul Barjoyn dhacchaynaam kenin kelshoadettsi nittsadhayna Barjona waadadhayna manpasinatayu? \c 2 \s1 Gembho Dhaqintano \p \v 1 Ogonante wonin qanson yerira shurt hamayse wonin dhamboamadettsi, koam kattsi wocchinsayse yeda woam koda zaske. \v 2 Barjosa gaananaka giidhoono upsino wocchi konin dohonna, ogo upsira sageabee kona ee hamimabe yiam zasken dhabinam ke tiyade. \v 3 Ta keeda wodi ogo gebhon dhaqintanam boosimbhayse lay woda hamina haminooda dhaqe? Ogo dhaqintansa upsinam birayse giyaa Imbaa wontea Yesus yintine; kinin giyenam qansaanaar wona ke giyaysaka gonne hamayse wonin tiyoadettsi woam haydine. \v 4 Barjo yimal milkitbee, tarshen yerinbee, waana waana hamon yisa kantanam dhahayna yerrabeam hayntaka, pir Manpas Gazansa imintonaam yinin qaabadettsi imintaka kesa tarjamonam wocchinsidine. \s1 Eedi Naasin Dhaqensa Entsa Maataa Yesus Kinin Dohoono \p \v 5 Barjo ko wonin giyen os birante niven peenam gaananasa hayamon demente haysadehe. \v 6 Tapir mathaapin gazante yin giyayse raq kalaate thaapadhidine: \q1 “Barjo, ya eedina qaabana eedi yer hare? \q1 Kiam shedana eedi yer hare? \q1 \v 7 Gaananakala kiam likkaa toskade; \q1 dheg hama gobshi kisa metendar qoobhedettsi ha wodade. \q1 [Hasa aanin waadiman wuldar kiama haynsade.] \q1 \v 8 Yer wulam kisa hayamon dementea hayade”\x - \xo 2:8 \xt Maz 8:4-6.\x* \m hamayse thaapadhidine. Yer wulam kisa hayamon demente kinin hayenka, kisa hayamon demente haydhaama yer kala hattear qolehe. Ko dahaannaar ta yer wul kisa hayamon demente konin dohonam akar haapootone. \p \v 9 Ko dahaannaar kidi Barjosa sunin imintonka wo wulna kinin diyoadettsi, Barjosa gaananakala likka tokaa maataa, dembhinsa gaalen yinin tiyon goynka dheg hama gobshi kisa metendar qoobhedettsi wodadhaa Yesusam woda haape. \v 10 Yer wul Barjonabee Barjokabe ko pijadhade. Barjoar thoothi naasi yisa maataynaam gobshindar bavana, dhaqintansa entsa maataa Yesusam gaalenka gonin hama kiam haya ko zaskade. \p \v 11 Eenaam gaza hayeabee kanka gaza haydhaynabe Imba kala naasine; ogo goynka Yesus “Imbanaanane” hamayse keam eelana ooshimbhehe. \v 12 Ogonante \q1 “Hasa naabenam imbanaanana ida giye; \q1 hana goodimota bukaynasa shaarinte mazmurka haam ida gobshe”\x - \xo 2:12 \xt Maz 22:22.\x* \m ki hamade. \v 13 Taar, \q1 “Inta kidar woylamin qajayda qaje”\x - \xo 2:13 \xt Isi 8:17.\x* \m ki hamade; pir, \q1 “Imbee Barjo ina kinin imaana isa naanabe kishaa!”\x - \xo 2:13 \xt Isi 8:18.\x* \m ki hamade. \p \v 14 Ogonante “isa naana” hamayse kinin eelaanasa waabee zombhibe kesa dohondettsi, Yesusaar kedettsi eedi ki maatade. Ogoam kinin hayoonoar yisa dembhinka eediam deesana kantaysa dahaa Seethaanam kaysanane. \v 15 Yin pir dembhinna yinin kurtumbhenna yisa dohon leven wulka worshodettsi maatayse dahaanaam worshamora bulanane. \v 16 Harrna hambhidianna, Yesussa qaabono Barjosa gaananaam kelshana dayma Abraamsa muldhanaam kelshanane. \v 17 Ogona yer wulka imbanaanadettsi maata kiam ko zaskade. Ogo goynka eensa seesonam shiishana machadhea marsha imota hamayse Barjona waadadhea eenna burqadheabee yindar woylam qajadheabe gudullasa gebhaa ki maatade. \v 18 Kidi yinti taysate shedadhayse gaalenam yinin tiyonna, taysate shedadhaynaam kelshana dama ki dame. \c 3 \s1 Yesus Musedara Sagi Kinin Dohoono \p \v 1 Ogonante cecinngayn Barjosa eelimenam kashimayna, gaza maataana imbanaanato, Barjodar woylamin wosa qajidin goynsa Barjoyn yittsaa gudullasa gebhaa Yesusam bhocchee. \v 2 Muse Barjo oonin wulir woylam yindar qajadhea kinin dohondettsi, Yesusaar yiam kamayse wodaa Barjokal woylam yindar qajadhea ki maatade. \v 3 Ooninam woysea oonindara sagi kisa gobshi dohondettsi, ogodettsi Yesus Musedara sagi gobshi yiam zaskea maatayse ki haapadhade. \v 4 Ooni wul koam woysaa eedi daane; yerin wulam ashkaa Barjone. \p \v 5 Os birante giidhen yerinna tarja maatota Muse Barjo oonin wulsa waadima eedi dahayse woylam yindar qajadhea ki maatade. \v 6 Kiristoos Barjosa Naasi dahayse Barjo oonin wottsadhenka woylam yindar qajadhea ki maatade. Wodiar Barjosa oonine; kisa ooni wonin maatayno wonin woylam qajenbee qaabe daran hayayse woninka erimayna yerrabeam wocchinsayse wonin yedenkane. \s1 Barjo Eenana Imbhoono Upsino Wocchino \p \v 7 Ogonante Manpas Gazanin giyendettsi, \q1 “Kina kisa upsinam ye qansidianna, \q1 \v 8 darante yesa eykena iam taysayse kenin shedenka \q2 iam kenin dhagattsondettsi \q2 yesa woylaminam wocchinseebhode. \q1 \v 9 Ogote eykena yenna iam taysate ke shedade; \q2 eedi lamaa kaysa levena inin waadadhonam ke haapade. \q1 \v 10 Ogonante ogo wodanka dahaana eenaam i wacimade. \q1 ‘Kesa woylammo rooro wul koda dhaddhise; \q2 isa goynamaar kedi dhesadehe’ i hamade. \q1 \v 11 Pir ‘Inin imen ukunsen raqinte \q2 hamin ko dahaakaar kedi ardehe’ \q2 hamayse isa wacimenka inta mallidine”\x - \xo 3:11 \xt Maz 95:7-11.\x* \m hamayse ko giyade. \p \v 12 Imbanaanato, yesa iira hayyear lay dehea Barjokala pegisea siyabee kidar woylamin qajima woylambe konin doamadettsi mete yesaam gishee. \v 13 Kalon yesa iira hayyear seesoka taysadhayse yisa woylaminam kinin wocchisoamadettsi, “kina” hamayse kinin eldhaa rooroayn dohonka yekka rooroa rooroaka kinka kiam kiam kiilee. \v 14 Harrna hambhidianna, birayse wosa dohon Barjodar woylamin wonin qajenam macchinka yekka wocchinsayse wo yedanna, Kiristoosbesana kashimayna wo maatade. \v 15 Ogonoar \q1 “Kina kisa upsinam ye qansidianna, \q1 yesa eykena iam kenin dhagattsondettsi \q1 yesa woylaminam wocchinseebhode” ko hambhade. \p \v 16 Igina kisa upsinam qansayse kiam dhagattsaana haybene? Igina Muse keam entsaysaka Gibth peera utaana wultayu? \v 17 Barjoar eedi lamaa kaysa levena yindar wacimaana igina haybene? Igina seeson hayaana, yisa leesinin darante dhambayse shidhaanatayu? \v 18 “Inin kena imen ukunsen raqinte ardehe” hamayse kedar kinin mallaana haybene? Igina kina ee hamimina eenatayu? \v 19 Ogonante Barjo kena imen ukunsen raqinte ardana kenin damaammo Barjodar woylamin kenin qajea kesa qolmon goynka konin dohonam woda haape. \c 4 \s1 Barjoyn Imen Ukunsen Raqinte Ardinta \p \v 1 Ta keeda wona kinin imen ukunsen raqinte “ardeeda arde” hamayno qaabe wonin hayayno akar konin dohonna, yesa iira hayyear ogo ukunsen raqinte kinin ardensa baali konin shidhoamadettsi, wodi wulatte mete wosaam wo gishe. \v 2 Harrna hambhidianna, “ardeeda arde” hamayse kena giidhon wozisen upsinam wonaar giidhidine. Ko dahaannaar kedi yinin qanson upsinam Barjodar woylam qajayse kenin tiyaamon goynka kena pootima ko shidhade. \v 3 Barjo \q1 “‘Inin imen ukunsen raqinte \q1 hamin ko dahaakaar kedi ardehe’ \q1 hamayse isa wacimenka inta mallidine”\x - \xo 4:3 \xt Maz 95:11.\x* \m kinin hamondettsi, wodi Barjodar woylamin qajaana ogo Barjo wona kinin imen ukunsen raqinte ardooda arde. Barjo waadimano ko hanna peen pijadhorra yedayse thoothidine. \v 4 Harrna hambhidianna, raq kalaadar tobhsoa rooroasa \q1 “Barjo yisa waadiman wulra tobhsoa rooroaka ki ukunsade”\x - \xo 4:4 \xt Pija 2:2.\x* \m hamayse thaapadhidine. \v 5 Taar ogo “Inin imen ukunsen raqinte kedi ardehe” ki hamade. \p \v 6 Ogo wozisen upsinam ena birayse yina giidhaana eena ee hamanam kenin garonna, Barjoyn kena imen ukunsen raqinte ardadehe. Ta keeda akar ogo ukunsen raqinte ardayna daane. \v 7 Ogoamaar ini birayse giidhondettsi, \q1 “Kina kisa upsinam ye qansidianna, \q1 yesa woylaminam wocchinseebhode”\x - \xo 4:7 \xt Maz 95:7-8.\x* \m hamayse Barjo thoothi levesa budonte Dawtka maatayse kinin giyon upsinka “kina” hamayse pir rooroam giyntaka ki dhahade. \v 8 Iyaaso eenaam Barjosa ukunsen raqinte arsidi ki hanna, ini Barjo “kina” hamayse rooro absa giyehe. \p \v 9 Ta keeda ukunsen rooroa Barjo eenana akar shidhidine. \v 10 Harrna hambhidianna, Barjo yisa waadimara kinin ukunsondettsi, Barjoyn imen ukunsen raqinte ardea yisa waadimara kida ukunse. \v 11 Ogonante eedi hayyear igina eenayn ee haman garondettsi ee haman garayse kinin dhamboamadettsi, Barjosa ukunsen raqinte ardana wo wocchimbhe. \p \v 12 Barjo upsino lay deheabee waadadheabene; wulbar taxen halpan carindara kattsi sagi carine; sadanbee manpasinbe, jiininbee lepinbeam yinin edenka yekka taxaynone; woylaminsa iinte aadhimayse dohon bhocchinbee anngarmanbeam marmaraynone. \v 13 Barjo birante aachimaa yer qolehe; kisa birante yer wul maybee pundiribe maatayse koda haapadhe. Wodiar malsin maasana woam zaskayno kisa birantene. \s1 Yesus Gudullasa Gebhaa Kinin Dohoono \p \v 14 Ta keeda cecindar Barjokal yivaa gudullasa gebhaa Barjo Naasa Yesusin wosa dohonna, ogono gonne hamayse kidar woylamin wonin qajenam wocchinsayse wo yede. \v 15 Harrna hambhidianna, kidi gudullasa gebhaa wosa qajenkaar burqadhana dameane. Kidi yer wulka wodettsi taysate ki shedadhade, ko dahaannaar seeso hayadehe. \v 16 Ta keeda seesonsa garintonam tiyanabee kelsho woam zasken wodanka Barjosa sunin imintonam wonin haapoadettsibe Barjosa sunin imintonin haapadhen kisa bitamon borkotonkal kurtumbhima kidar woylamin qajintaka wo theede. \c 5 \p \v 1 Gudullasa gebhaa eensa shaarira kamayse Barjona maaten yerin wuldar eensa oolonte Barjona imbhenbee seesonna machadhen marshanbeam kinin imoadettsi kida wodadhe. \v 2 Kidi eedi kantaysa qolma yinin dohonna, timmirinsa qolmina eenabee yerin yikal dhaqayna eenabena burqadhana kida dame. \v 3 Ogona eedisa seesonna yinin machendettsi yisa seesonnaar tapir Barjona marsha macha kiam koda zaske. \p \v 4 Aarondettsi Barjoka eldhaa yi dahaamma ogo gobshinam tiyana damea qolehe. \v 5 Ogodettsi Kiristoos gudullasa gebhaa yinin maaten gobshinam yisa hayamonka tiyadehe. Kidi gudullasa gebhaa kinin dohoono \q1 “Ya isa Naasine; inta haam kina adhidine”\x - \xo 5:5 \xt Maz 2:7.\x* \m kina hamaa Barjokalankane. \v 6 Raq abir taar Barjo \q1 “Melkethedeq gudulmakkondettsi rooro wul lay ya gudulne”\x - \xo 5:6 \xt Maz 110:4.\x* \m kina ki hamade. \p \v 7 Yesus eedi maatayse peen kodar yinin dehenka, dembhira kiam dhacchana damea Barjodar upsi gebhibee ermitbeka yinin misken oysimenam ki thettsade. Lemmakkoka yisa metenam yirk kinin hayonna Barjo kisa miskenam ki qansade. \v 8 Barjo Naas yi dahaakaar, yinin tiyen gaalenka ee hamintanam dhesidine. \v 9 Barjona ee hamintaka gon maatayse yinin haapadhonsa budonte yina ee hamayna wulna rooro wul lay dhaqintanam imea ki maatade. \v 10 Barjoar Melkethedeq gudulmakkondettsi gudullasa gebhaa hayayse kiam ki wodade. \s1 Eeno Barjodar Woylamin Yinin Qajenam Konin Garoamadettsi Imbhoono Upsino Wocchino \p \v 11 Yerin ogosa wonin giyayno thoothi yer daane; ko dahaannaar saana yekal konin dhesimiminna may yena giyana woam koda galshe. \v 12 Yedi ta koka yekka eenaam dhettsayna maata yeam konin zaskenka, Barjosa upsira biron timmirinam eedi ab pir yeam dhettsoadettsi koda zaske. Ogona yeam zaskaynoar raathine, gala wocchitehe. \v 13 Harrna hambhidianna, raathi bish kumea wul naasi yinin dohonna tipanbee wobonbeam edadhen timmirinam dusadehe. \v 14 Galan wocchin yiam zaskayno payyanbee siyonbeam yisa waadimanka edanam dusaana, eena gembhanane. \c 6 \p \v 1-2 Ta keeda Kiristoossa wona imbhon biron timmirinam garayse dhesintondar wo yive. Birayse wonin dheson timmirindar woya woam koda zaske, lansi kodar maata woam zaskehe. Ogono birono timmirino diyon waadimanam garayse Barjodar maatintabee, Barjodar woylamin qajintabee, shiidhime shiidhimintabee, eedidar aan wodintabee, dembhira dhaabhintabee, rooro wul lay dehen pirdinbesa giyayno timmirinone. \v 3 Barjo giyanna ogora sagayse ab sagi dhesintondar yivooda yive. \p \v 4 Barjodar woylamin qajintanam garaanaam Barjodar hamin hayayse maasana ko dandime? Igina eenana birayse kala goyt shaakano kena shaakidine; cecinngayn imintonamaar lavayse kedi shedidine; waani eenbesana Manpas Gazanam kedi tiydine. \v 5 Barjosa payyan upsinbee niven wodansa kantanbeam lavayse kedi haapidine. \v 6 Ogosa budonte Barjodar woylamin yinin qajenam ke garaysaka, kesa seeson waadimara Barjodar keam maasana dandimehe. Harrna hambhidianna, kedi yinti Barjo Naasaam pir masqalindar konngate ziitayse deesa ke deese; eensa birantear kiam baga ke bage. \p \v 7 Thoothi wodana doobinin qanenka wucayse kodar koraana eenana maaten aapinam ushayno peeno Barjokala gembhakonam koda haape. \v 8 Ukumbhanbee mugurinbeam baqalsayno ko hanna, pootimino koda maate; kodar ashimeda yeske; macchinoar kosa nuuka koqadhane. \p \v 9 Yedi isa nashonato, yin wo giyaakaar, yesa dhaqintanbesana agea yer gebhi yesa dohonam dhesooda dhese. \v 10 Barjo tipamoka pirdeane; ogona yesa waadimanbee gazana eenaam kelshintaka kisa naabenna hamayse enaar taar yenin dhehen nashimmakkonbeam walehe. \v 11 Yedi wul “Tiyooda tiye” hamayse qaabe hayayse yenin toolen yerinam yenin yedenka yekka ogo yesa wocchimbhenam macchinka yekka yenin dhoadettsi woda anngardhe. \v 12 Wonin anngardhaynoar boosona eena dayma Barjodar woylamin qajintabee darshintabeka wocchimbhayse “Tiyeeda tiye” hamayse yena imbhon yerinam yedayna eena yenin maatoadettsine. \s1 Barjo “Yena Hayayda Haye” Hamayse Kinin Giyoono \p \v 13-14 Barjo Abraamna “Hayayda haye” yinin hamen wodanka, kininka mallea kidara sagi ab qolmonna, \q1 “Gon haam gettsayda gettse; \q1 hasa muldhanaam gon thoosayda thoose”\x - \xo 6:13-14 \xt Pija 22:16-17.\x* \m hamayse yidar ki mallade. \v 15 Ogodettsi Abraam darshayse Barjodar qaabe hayntaka yina imbhon yerinam ki haapade. \p \v 16 Eeno yinin mallenka yidara sagea naabeaka koda malle; yisa dhalqinam mallaka wocchinsintaka palimen wulam koda shiishe. \v 17 Ogodettsi Barjo yisa qaabono konin ookimiminam dhettsana zagayse “Hayayda haye” kinin hamon upsinam mallaka ki wocchinsade. \v 18 Ogoka Barjo kinin ookimina buudaar kinin giymina yerra lamaana, iginaar kisa upsinbee mallanbeam wona ki imade. Yerra lamaana igina goynka wosa birante dohon qaabe wonin hayenam wocchinsayse yedana wonin damoadettsi, dhacchintan haapana kikal nivaana wodi gebhon kantanam haapooda haape. \v 19 Ogono qaabe wonin hayayno wosa sadanna bazindara sagadhen gonngalanam yinka woysadhea detha maataa gon hama anngamodettsine. Kodiar Barjosa gazan ooninte apalanka ishkadhon gazisadhon raqinsa iinte koda arde. \v 20 Ogo gazisadhon raqinte Yesus Melkethedeq gudulmakkondettsi rooro wul lay gudullasa gebhaa maatayse wona birayse ki ardade. \c 7 \s1 Gudula Melkethedeq \p \v 1 Melkethedeq Saalem peensa bitbee Wuldara Sagea Barjona waadadhea gudulbe ki dahade. Agaa Melkethedeq Abraam binnaam banqin uxate bashayse kinin maatenka, goynte kidar keerayse kina pathin ki imade. \v 2 Abraamaar yinin tiyaana yerra tambha wulsa iira kalaam tiyate kina ki imade.\x - \xo 7:2 \xt Pija 14:17-20.\x* Melkethedeq naabensa bulino “tipamon waadadhea bitaa”, lansoa “Saalem peensa bitaa” way “payyamon bitaa” hamintane. \v 3 Melkethedeqsa imbabee indabe dhesimehe, way kisa adhadhidinsa muldha haapadhadehe; kisa levensa birabee macchibe qolehe. Agaa Melkethedeq rooro wulna gudul maatayse sadanka yinin dehenka Barjo Naasaam kida maate. \p \v 4 Ea agaa hamin gebhi kinin dohonam shedee! Wosa eykenasa imba maataa Abraam ki dahaakaar, banqira uxate kinin bavaana yerra tambhasa iira kalaam bulayse kina ki imade. \v 5 Lewi muldhara gudulmakkon waadadhayna waani eenakalanka tambhasa iira kalaam kenin tiyoadettsi Muse yigginka kena giidhidine.\x - \xo 7:5 \xt Payda 18:21.\x* Ta keeda igina eena Abraamsa muldhanabee kesa imbanaanabene. \v 6 Hamin ko dahaakaar Melkethedeq Lewi eensa muldhara yi dahaammaar, Abraamin kina tambhasa iira kalaam kinin imenam ki tiyade; Barjo “imayda ime” kinin hamondar qaabe hayaa Abraamnaar pathin ki imade. \v 7 Pathin tiyeadara pathin imea kinin sagayno mayne. \v 8 Ta goyti kalaaka tambhasa iira kalaam tiyayna dembhin diyayna Lewi eenane; goyti abka ko hanna, tambhasa iira kalaam tiyea sadanka kinin dohonam kinnon goynsa tarjadhaa Melkethedeqne. \p \v 9 Ta keeda tambhasa iira kalaam tiyea Lewi yintiar Abraamka maatayse tambhasa iira kalaam imidine hamintane. \v 10 Harrna hambhidianna, Melkethedeq Abraambesana yinin keeron wodanka Abraamsa muldhara Lewi akar adhadhadehe. \p \v 11 Ta keeda eenna yigginam imbhoono Lewi eenasa gudulmakkon goynkane. Kesa gudulmakkonka Barjosa qaabonin thoothayno ko dahaannaar, ini Aaronsa muldhara dayma Melkethedeqdettsi gudul ab harrna ko zaske? \v 12 Harrna hambhidianna, gudullasa muldhanam ookadhenka, yigginamaar ooka ko zaske. \v 13 Agaa yin giidhaa gudula aba muldharane; muldhan ogora Barjona marshan machadhen raqindar woyayse gudulmakkon waadimanam waadadhaa eedi qolehe. \v 14 Wosa Imbaa Yesus Yiwdasa muldhara kinin dohoono may dhesimoonone; Muse gudullasa yinin giyenka, Yiwda eenaam dhahayse kinin giyaa yer kala hattear qolehe. \s1 Yesus Melkethedeqdettsi Gudul Kinin Dohoono \p \v 15 Yerro ogono kalon may maatayse konin haapadhayno Melkethedeqdettsi waana gudul maatayse kinin dhaabhennane. \v 16 Kidi gudul kinin dohoono muldhamon goynsa buldhon yigginka dayma kayma sadasa kantakane. \v 17 Harrna hambhidianna, \q1 “Ya Melkethedeq gudulmakkondettsi rooro wul lay gudulne” \m hamayse kina giidhidine. \p \v 18 Ena giidhoono upsino kantaysa qolmabee pootimabe konin dohonna koam shiishadhidine. \v 19 Harrna hambhidianna, Muse yigginka yer kala hattear thoothana damadehe. Keeda Barjokal wonin theedea kalon qaabe yindar wonin hayea yer wona imbhidine. \p \v 20 Ogonoar Yesus gudul kinin dohoono malla qolma maatadehe; waani eena kosa birayse gudul kenin dohoono malla qolmakane. \v 21 Kidiar gudul kinin dohoono mallakane. Harrna hambhidianna, \q1 “Barjo ‘Ya rooro wul lay gudulne’ hamayse mallidine; \q2 kidi qaabon yinnonam ookehe” \m hamayse kina giidhidine. \v 22 Ogo mallanka Yesus kalon agen mallansa waasi ki maatade. \p \v 23 Kedi rooro wul lay kenin doamadettsi dembhinin keam maronna gudullasa paydino thoothi ko dahade. \v 24 Yesus rooro wulna dehea kinin maatonna, kisa gudulmakkono ookimimonone. \v 25 Ogonante kena Barjoam miskota rooro wulna sadaka dehea maatayse kinin dohonna, kanka Barjodar nivaynaam gon keam dhacchana dama ki dame. \p \v 26 Ta keeda wona zaskea gudullasa gebhaa Yesusne. Kidi gaza maataa, qothime yindar qolmaa, seesoysa qolmaa, seeson eenakalankaar edimayse cecinsa bhaabar dheg hamaane. \v 27 Kidi igina waani gudullasa gembhadettsi birayse yisa seesonna, budontear eensa seesonna, rooroaka rooroaka Barjona marsha ima kiam zaskehe. Harrna hambhidianna, yiam kala goyt seesosa marsha hayayse kinin imen wodanka, ogo yerinam yinin lansimin goynka ki macchade. \v 28 Muse yigginin gudullasa gembha hayayse keam konin wodayno kantaysa qolmina eenaamne; yigginsa budonte nivoono mallano ko hanna, Barjosa qaabonam rooro wulna thoosaa Barjo Naasaam ko wodade. \c 8 \s1 Yesus Haalin Mallansa Gudullasa Gebhaa Kinin Maatoono \p \v 1 Ta keeda wonin giyen dhalqinsa kattsi aapea dhalqa yin giyeane: Cecinte wuldara gobshinka sagi maataa Barjosa bitamon borkotonsa mizaqinte dooqaa ogodettsin gudullasa gebhaa wosa daane. \v 2 Kinin waadadhaynoar gon apala ooni maaton Barjosa gazan oonintene; ogo apalan ooninin konngadhoono eedisa aanka dayma Barjokane. \p \v 3 Gudullasa gebhaa kalaa kalaanin wodadhayno Barjona imbhenbee marshanbeam kinin imoadettsine. Ogonante agaa gudullasa gebhaa kinin imea yer daa koda zaske. \v 4 Kidi peendar daa ki hanna, ini gudul maatehe. Harrna hambhidianna, Muse yigginka Barjona imintonaam imayna gudulla ke dahade. \v 5 Kenin waadadhayno cecinngayn waadimansa kamsibee shipobe maatonamne. Ogonoar Muse apalan ooninam ashkota kinin hayenka, Barjo “Dhukandar hana haapadhon kamsindettsi yer wulam mete hasaam gishayse ashkaa!” hamayse kina ki giyade. \p \v 6 Keeda Yesus ena mallandara sagi agen “imayda ime” kinin hamondar waadadhen sagi mallansa motala kinin dohondettsi, kina imbhoono waadimano kesa waadimara saginone. \v 7 Birono mallano bagime yindar qolmino ko hanna, ini lansono mallano zaskehe. \v 8 Harrna hambhidianna, Barjo eendar bagime dohonam shedayse yin ki giyade: \q1 “Imba Barjo yi giyna: \q1 ‘Marrato! Israveel eenabee Yiwda eenabekal \q2 haali malla inin ardayno woda koda nive. \q1 \v 9 Ogono mallano Gibth peera keam bulana \q2 kesa aaninam inin yeden wodanka, \q2 kesa eykenabesana inin ardon mallandettsitehe. \q1 Kedi isa mallanam kenin garonna \q2 intaar keam i garade’ ki hamade. \q1 \v 10 Pir Imbaa Barjo yi giyna: \q1 ‘Marrato! Ogo wodansa budonte \q2 Israveel eenabesana inin ardayno mallano yin giyaynone: \q1 Isa yigginam kesa meskente ida wode; \q2 kesa woylamdarar ida thaape. \q1 Kesa Barjoar ida maate; \q2 kediar isa eedi keda maate. \q1 \v 11 Yisa peen eenaam ko hannaar \q2 imbanaasaam ko hannaar “Barjoam dhesaa!” \q2 hamayse dhettsea eedi qolehe. \q1 Harrna hambhidianna, naana shaaqanara yedayse \q2 gembhaka yekka eeno wul iam dhesa ko dhese. \q1 \v 12 Ee kenin hamaamonam kena ida gare; \q2 kesa seesonam keeda kaara os bhocchattine’ ki hamade.”\x - \xo 8:12 \xt Erme 31:31-34.\x* \p \v 13 Ta keeda “haali malla” kinin hamenka, birono mallano gecchidine hamintane. Ogonante geccho maatoono yerro wul konin kayensa wodano yeskidine. \c 9 \s1 Peente Dohon Barjosa Gazan Ooninsa Waadimano \p \v 1 Biron mallansa manpasinngayn Barjona goodimadhensa yigginbee peenngayn gazan ooninbe kosa ko dahade. \v 2 Lamaadar kashadhoono apalan onno ashkadhidine. Shaakanam daran wodadhenbee, Barjo birante wodadhen balashanbee, yindar wodadhen tharbhezanbe iinte dohoono birono ranqo “Gazano Onno” hamayse koam koda giidhe. \v 3 Lanson apalansa budobar dohoono ranqo “Gazisadha Raq” hamayse koam koda giidhe. \v 4 Ogo gazisadhon raqinte worqinka ashkadhoono Barjona qunyan daran cubshate imbhen raqinbee pir worqin yindar yettsayse ashkadhoono mallansa taabootinbe kosa iir ko dahade. Taabootinsa iinte manna hambhen galayn iir wodadhon worqinka ashkadhon koymonbee hacchan bulon Aaronsa koolinbee, mallanam yindar thaapadhaana sennabe ke dahade. \v 5 Taabootindar dohon seesonam shiishota zombhin yindar yiithadhen raqinam kaapina ishkayna gobshiysa dahaana kerubeel hambhaynasa kamsi ke dahade. Ko dahaannaar igina yerra wulsa ta paydayse giyana damattone. \p \v 6 Yer wulam ogodettsi ashkadhonsa budonte gudulla Barjona goodimota biron apalan ooninte rooro wulna keda arde. \v 7 Lanson ooninsa iinte ardea gudullasa gebhaa bishne. Kinin ardaynoar levensa iinte rooro kalaa bishne; ogonoar yinnon seesonbee eenin dhesima waadadhon seesonbena yinin yiithen zombhin tiyma ardehe. \v 8 Biron apalan oonin dohonka yekka gazan ooninsa Gazisadha Raqate ardana yivayno goyno akar haapadhaamonam Manpas Gazano ogo goynka koda eshke. \v 9 Ogonoar ta wodanna kamsine; ogona Barjona machadhayna marshanabee waani imintonabe Barjona goodimayse imeasa meskenam gon gazisana konin damimonam koda eshke. \v 10 Haalin sharqanin buldhenka yekka igina yerra waadimadar haaqayna yigginane. Kediar galabee, wucadheabee, waana waana shiidhimenbe goynka meskenam dayma waanam bish ookayna dambinane. \s1 Gon Hamon Barjosa Gazan Ooninsa Waadimano \p \v 11 Ko dahaannaar Kiristoos ta niven payyana yerra goynka gudullasa gebhaa maatayse ki nivade; kinin ardoono apalan onno peen kodar dohorra kalon gebhibee gon hamabene. Ogono onno eedinin aanka woysaammo, kote dohon pijadhira waana maatoonone. \v 12 Kidi Gazisadhon Raqinte kalaa goyt yisa zombhinam bavate ki ardade; qolebee ootobesa zombhi bavate ardadehe. Ogona sadan yinnonam seesonsa baza kashadhea hayayse yisa zombhinam imintaka rooro wul lay dhaqintanam wona ki hapsade. \p \v 13 Qollabee wanngabesa zombhinbee marsha hayayse Barjona koqadhea ooto qatabhsa dibininbeam minngimaana eenadar yiithadhenka kesa waanam gazinsayno ko hanna, \v 14 Kiristoossa zombhino sadanka dahaa Barjona wonin waadadhoadettsi, mesken wonnonam diyon waadimara hamin ko woam gazinsimine? Kiristoos rooro wul lay dehen Manpasinka meten yinnonam siya yer yindar qolma marsha hayayse Barjona ki imade. \v 15 Eldhaana eena Barjo “yena imayda ime” hamayse kinin giyon lay wonin tiyen raqinam kenin yedoadettsi Kiristoos haalin mallansa motala ki maatade. Ogono yin maatoono eena biron mallansa demente dooqayse kenin waadadhon seesora keam dhacchana kidi sadan yinnonam seesonsa baza kashadhea hayayse kinin diyonnane. \p \v 16 Elqime daa ko hanna elqimaa easa dembhinam sheda ko zaske. \v 17 Harrna hambhidianna, elqimadhoono yerro konin woyayno elqimaa ea ki diyannane; sadaka daa ki hanna, kisa elqimeno waadadhehe. \v 18 Ogonante birono mallano ko hannaar zombhi laymima woysadhadehe. \v 19 Birayse Muse yigginsa upsin wulam een wulna ki giyade. Ogosa budonte ootobee qolebesa zombhi noqoka worsayse yisoobh hambhea hattasa koolibee yaati zoosa sitibeam tiyayse, yiggin mathaapinbee een wulbedar zombhinam ki yiithade. \v 20 Kinin yiithoonoar “Barjo ye toole kinin giyon mallansa zombhino ogonone” hamaysene.\x - \xo 9:20 \xt Uti 24:6-8.\x* \v 21 Yin pir gazan apalan ooninbee ogote yindar waadadhadhen koymon wulbedar zombhinam ki yiithade. \v 22 Muse yiggindettsi yer likka shidhaysaka yer wul zombhika koda gazinsadhe hamana woda dame; zombhi laymima seesonsa garinto haapadhehe.\x - \xo 9:22 \xt Lewi 17:11.\x* \p \v 23 Ta keeda igina cecinte dahaana yerrasa kamsi maataana ogo waadimanka gazimbha keam koda zaske; cecinte dahaana yerra ke hanna ogora kattsi sagi Barjona imbhen marshanka gazimbha keam koda zaske. \v 24 Harrna hambhidianna, Kiristoos gon gazan ooninsa kamsi maaton eedin woyson gazan ooninte ardadehe; kidi ta wona Barjo birante haapadhana cecinte ki ardade. \v 25 Ayiwd eenasa gudullasa gebhaa qolesa zombhi bavate leven levenka gazan ooninsa Gazisadha Raqate kida arde. Kiristoos thoothi wodana yiam Barjona imbhea marsha hayayse ima kiam zaskadehe. \v 26 Ini zaskidi ko hanna, peen pijadhorra yedayse thoothi wodana gaale tiya kiam ko zaskade. Keeda wodansa macchin rooronka seesonam shiishana yiam Barjona marsha hayayse kalaa goyt ki haapadhade. \p \v 27 Eedi kalaa goyt diyayse ogosa budontear pirdin kinin tiyayno kikalanka shidhiminone. \v 28 Ogodettsi Kiristoos thoothin eensa seesonam shiishana kalaa goyt yiam marsha hayayse ki diyade; tapir seesonam baskana dayma wozanka toolayna eenaam dhacchana lanso kida nive. \c 10 \s1 Kiristoossa Dembhino Seesonam Shiishea Marsha Konin Maatoono \p \v 1 Muse yiggino os birante niven payyan yerinsa shipone; gon hamaatehe. Ogonante leven levenka rooro wul Barjona imbhen marshanam tiyayse Barjodar nivayna eenaam hamin hambhaakaar Muse yiggino gon eedi keam maasehe. \v 2 Muse yiggino gon hamma eena keam maasea ko hanna, kedi marshan ogoam imbhenam ini gara ke gare. Harrna hambhidianna, Barjona goodimota nivayna eena kalaa goyt seeson yinnora gazimbhayse seesoysa qolmina kenin maatenam kesa meskente kena koda dhesime. \v 3 Igina marshana leven levenka seesonam kenin bhocchayna yerrane. \v 4 Harrna hambhidianna, wanngabee qollabesa zombhino eensa seesonam shiishana damehe. \p \v 5 Ogonante Kiristoos peen kodar nivanna yinin hayenka yin ki giyade: \q1 “Marshanbee waani imintonbeam zagaatane; \q2 ko dahaannaar ina bishi ha pijade. \q1 \v 6 Koqadhen waan wul marshanbee \q2 seesonam shiishana imbhen marshanbeka wozadhaatane. \q1 \v 7 Ogo wodanka, ‘Barjo, \q2 Mathaapinte innon goynsa konin thaapadhondettsi \q2 hanin giyonam waadadhana i nivade’ i hamade.”\x - \xo 10:7 \xt Maz 40:6-8.\x* \m \v 8 Birayse yiggin goynka imbhen “Marshanbee waani imintonbe, koqadhen waan wul marshanbee seesonam shiishana imbhen marshanbeam zagaatane; kankaar wozadhaatane” ki hamade. \v 9 Ogoraar “Hanin giyonam waadadhana i nivade” ki hamade. Ogo goynka Kiristoos lansonam woysana bironam ki shiishade. \v 10 Ogo Barjoyn giyondettsi Yesus Kiristoos bishin yinnonam kalaa goyt Barjona imbhen marsha hayayse kisa diydinka wo gazimbhade. \p \v 11 Gudulla wul rooroaka rooroaka Barjona marshan machadhen raqinte woyayse seesonam shiishana damimin marshanam maatite maatite keda mache. \v 12 Kiristoos seesonam shiishota Barjona imbhen rooro wul lay waadadhen marshanam kalaa goyt yinin imonsa budonte Barjosa mizaqinte ki dooqade. \v 13 Ogora kiam jibbaynaam kisa hayamon demente keam haydhenka yekka kaalite ki dahade. \v 14 Harrna hambhidianna, Barjona imbhen marsha kalaaka gazisadhaanaam rooro wulna gon maataana eena keam kinin hayonnane. \p \v 15 Manpas Gazanoar dhalqin ogosa wona koda tarje. Birayse \q1 \v 16 “Igina rooronasa budonte kembesana inin ardayno mallano yinne: \q1 Isa yigginam kesa woylaminte ida wode; \q2 kesa meskendaraar ida thaape”\x - \xo 10:16 \xt Erme 31:33.\x* \m ko hamade. \v 17 Guttsayse \q1 “Kesa seesonbee siyon waadimanbeam keeda kaara os bhocchattine”\x - \xo 10:17 \xt Erme 31:34.\x* \m ko hamade. \v 18 Igina seesona wulam shiishadhonsa budonte keeda kaara os seesonam shiishota imbhea marsha qolehe. \s1 Barjokal Theeda Woam Konin Zaskoono \p \v 19 Ta keeda imbanaanato, Yesussa zombhinka gazan ooninsa Gazisadha Raqate wonin ardoadettsi hayamo wona imbhidine. \v 20 Wonin ardaynoar ishkadhon apalan goynka, hamintano yisa dembhinka wona kinin bulon haalin lay dehen goynkane. \p \v 21 Barjosa ooninte hayamoysa dahaa gebhi maataa gudul wosa daane. \v 22 Ogonante siyon meskera gazimbhana wosa woylamindar noqo yiithadhayse, wosa bishinamaar gazan noqonka shiidhayse, gonne hamayse wonin tiyon woylamin qajadhenka qothime qolmaka Barjokal wo theede. \v 23 “Yena imayda ime” wona hamaa gon hama kinin dohonna, ta wonin tarjensa qaabe haydhenam wocchinsayse wo yede. \v 24 Nashimmakkobee payya waadimabeka wonin doadettsi bhocchayse kinka kiam kiam wo qaymise. \v 25 Rooro wul kinka bukada kinka kiam kiam wonin wocchinsoadettsi, waani waani kenin dusondettsi wosa bukanam wo garabhoode. Kalonar Imbaa wontea Yesussa nivintan roorono konin yeskonam bhocchaate ogoam hayee. \p \v 26 Goninam wonin dhesonsa budonte nashayse seeso wo waadadhidianna, ta keeda kaara os seesonam shiishana Barjona imbhea marsha kala hattear qolehe. \v 27 Ta keeda shidhoono kurtunsen pirdinbee Barjosa banqin eenaam koqen kurtunsen nuunsa pirdinbeam kaalano bishne. \v 28 Muse yigginam garaanadar eedi lamaa way makkam kidar ke tarjanna, kina burqadhima kiam koda deesadhe.\x - \xo 10:28 \xt Yiggi 17:6; 19:15.\x* \v 29 Ta keeda Barjo Naasaam bagaa, kanka yiam gazisadhon mallansa zombhinam pootima yerdettsi paydaa, Barjo wona sun kinin imon Manpas Gazanam iiraa hamin dohon pirdi tiya kiam ko zaske! \v 30 Harrna hambhidianna, “Halon maasea intane; inta zasken bazanam kashayda kashe” hamaam dhesooda dhese. Ogodettsi “Barjo Imbaa yisa eendar kida pirde” ki hamade.\x - \xo 10:30 \xt Yiggi 32:35-36.\x* \v 31 Ogonante sadanka dahaa Barjosa aaninte dhambano kattsi kurtunsaynone. \p \v 32 Shaakan yena shaakonsa budonte thoothi gaale haapayse yenin darshaana igina birana rooronaam bhocchee. \v 33 Rooro kala kala yedi eensa birante irdhaate, osbee orabe haydhada yeam qacchadhidine. Rooro kala kala ogodettsi gaale yindar yeskaana eenabesana kinka kalaa dayntaka yedi gaale haapidine. \v 34 Dhaxadhaanana ye burqadhade. Yedi kalon agen, rooro wulna yesa kayma koymonin cecinte dohonam yenin dhesonna, yesa koymonam yekalanka sardhenka wozaka ye darshade. \p \v 35 Ta keeda gebhon bazanam kanka yenin haapenna kurtumbhima wocchimbhenam gareebhode. \v 36 Barjoyn giyonam hayayse, “yena imayda ime” kinin hamonam tiyana darshintaka wocchimbha yeam koda zaske. \v 37 Harrna hambhidianna, \q1 “Nivota dahaa likka roorosa budonte kida nive, kappehe. \q1 \v 38 Isa birante tipa maataa ea \q2 idar woylamin qajintaka sadanam kida haape; \q2 os budoka ki yivina inta kanka wozadhattine”\x - \xo 10:38 \xt Imbaqom 2:3-4.\x* \m hamayse thaapadhidine. \v 39 Wodiar dhaqana Barjodar woylamin qajayna eenakalankane; os budoka yivayse kayayna eenakalankatehe. \c 11 \s1 Barjodar Woylam Qajinta \p \v 1 Barjodar woylam qajinta hamintano qaabe hayayse wonin kaalayna yerraam gon wonin haapaadettsi hayayse tiyntabee wonin haapimina yerraam wonin haapaadettsi hayayse paydabene. \v 2 Eena birana Barjokal kenin shawkadhoono Barjodar woylamin kenin qajonnane. \p \v 3 Yer wul Barjo upsika konin pijadhonam wonin dhesayno Barjodar woylamin qajidinkane; ogonante haapadhayno yerro haapadhimina yerraka ashkadhonam dhesooda dhese.\x - \xo 11:3 \xt Pija 1:1-27; Maz 33:6bee 9be.\x* \p \v 4 Aabeel Qaaveelsa marshandara sagi maaton marsha Barjona kinin imoono Barjodar woylamin qajidinkane. Barjo Aabeelsa marshanam wozaka kinin tiyenka Aabeel tipa kinin maatonam kina ko tarjadhade; Aabeel ki diyaakaar Barjodar woylamin kisa qajintano ta koka yekka giidhite ko dahade.\x - \xo 11:4 \xt Pija 4:3-10.\x* \p \v 5 Henookdar dembhi yeskoamadettsi tura cecindar kiam tiidhoono Barjodar woylamin kisa qajidinkane; Barjo kiam kinin tiyonna haapadhadehe. Harrna hambhidianna, kiam tiidhonsa birayse Barjoam kinin wozisoono kina giidhidine.\x - \xo 11:5 \xt Pija 5:21-24.\x* \v 6 Barjodar woylamin qajima Barjoam wozisana dandimehe. Harrna hambhidianna, Barjokal theedea ea Barjo kinin dohonbee kiam zagayna eenana baza imea kinin dohonbeam gonne hamayse tiya kiam koda zaske. \p \v 7 Nohe akar haapadhaamon yerrana Barjoyn kina giyonna, Barjona kurtumbhaate oonin eena yinnaam dhacchana noqondar yiven gonngalanam kinin ashkoono Barjodar woylamin qajidinkane. Ogonante peendar dahaanadar pirdinam ki yeskisade; Barjodar woylamin qajidinka haapadhen tipamonam Barjo kina ki imade.\x - \xo 11:7 \xt Pija 6:13-22.\x* \p \v 8 Abraam yivayse kinin tiyen peenam kinin tiyoadettsi Barjoyn kiam eelen wodanka, hamodar yinin yivenam yi dhesaammaar yivana ee kinin hamoono Barjodar woylamin qajidinkane.\x - \xo 11:8 \xt Pija 12:1-5.\x* \v 9 Abraam Barjo “imayda ime” hamayse kinin giyonam yimbesana tiyayna Yisaaqbee Yayqoobbete eedi eedi peera nivaa maatayse apalan ooninte dahada Barjo imota kinin giyon peente kinin dohoono Barjodar woylamin qajidinkane. \v 10 Harrna hambhidianna, Barjo qaabayse kinin woyson rooro wul dehen katamanam kinin kaalonnane. \p \v 11 Saaraar “imayda ime” hamaa Barjo gon hama kinin dohonam yinin dhesonna, yisa levenka gecchoono maatayse adhima adhimino yi dahaakaar, konin sirmoono Barjodar woylamin qajidinkane.\x - \xo 11:11 \xt Pija 18:10-14; 21:2.\x* \v 12 Ogonante diyaa eedidettsi paydadhea agaa kalaa Abraamkalanka cecinsa wancodettsi thoothaanabee bazinsa gasante dohon shaamidettsi paydadhimina kisa muldha maataanabe ke adhadhade.\x - \xo 11:12 \xt Pija 15:5; 22:17; 32:12.\x* \p \v 13 Igina wul Barjodar woylamin qajayse ke diyade. Barjo kena “imayda ime” kinin hamonam kedi haapadehe; ko dahaannaar pegeka shedayse yinin tiyaadettsi ke wozadhade. Peendarar chocchibee eedi peera nivaanabe yinin maatenam ke giyade.\x - \xo 11:13 \xt Pija 23:4; 1 Haydhon 29:15; Maz 39:12.\x* \v 14 Yin giyayna eena yina maaten peenam zagayna yinin maatenam keda dhee. \v 15 Ogo yinin uton peenam qaabidi yi hanna, gidir maatate yivana dama ke dame. \v 16 Keeda ogora sagi cecinngayn peenam keda anngardhe. Ogonante Barjo katama kena kinin ashkonna, “Wosa Barjoane” hamayse kiam kenin eelenka kidi ooshimbhehe. \p \v 17 Abraam taysate kinin shedadhon wodanka Yisaaqam Barjona imbhea marsha hayayse kinin imoono Barjodar woylamin qajidinkane. Barjo “imayda ime” kinin hamon upsinam tiyaa Abraam naasa yisa kalaam Barjona imbhea marsha hayayse imanane.\x - \xo 11:17 \xt Pija 22:1-14.\x* \v 18 Ta keeda Barjo “Yisaaqra hasa muldhano koda ute” kina hamidine.\x - \xo 11:18 \xt Pija 21:12.\x* \v 19 Abraam “Barjo Yisaaqam dembhira dhaasana dama ki dame” hamayse ki bhocchade. Ogora dembhira dhaabhadhensa kamsidettsi Yisaaqam pir ki haapade. \p \v 20 Yisaaq os birante maaten yerin goynsa Yayqoobbee Esawbena pathin kinin imoono Barjodar woylamin qajidinkane.\x - \xo 11:20 \xt Pija 27:27-29bee 39-40be.\x* \p \v 21 Yayqoob diyana yinin yeskenka Yoseep naana lamaanana pathin kinin imonbee koolindar keedhimayse Barjona kinin goodimonbe Barjodar woylamin qajidinkane.\x - \xo 11:21 \xt Pija 47:31–48:20.\x* \p \v 22 Yoseep yisa dembhin rooroa yeskaysaka, Israveel eena Gibth peera kenin uten goynbee yisa lepin goynsa har haya keam zaskenbe kinin giyoono Barjodar woylamin qajidinkane.\x - \xo 11:22 \xt Pija 50:24-25; Uti 13:19.\x* \p \v 23 Museam adhaana imbana kidi naasi payya kinin dohonam shedayse bitaasa dhalqinam kurtumbhima arpi makkamna kiam kenin aachoono Barjodar woylamin qajidinkane.\x - \xo 11:23 \xt Uti 1:22–2:2.\x* \p \v 24 Muse yinin gebhonsa budonte Gibth peen bita Paaron naansa naasi yinin hambhenam kinin ee hamaammo Barjodar woylamin qajidinkane.\x - \xo 11:24 \xt Uti 2:10-12.\x* \v 25 Ogonante Muse likka wodana seesonka haapadhen wozandara sagi Barjo eenbesana kinka gaalen haapintanam ki kamade. \v 26 Os birante yinin tiyen bazanam yinin haaponna Gibth peente dohon koymondara Barjoyn qadhaa Kiristoosna hamayse bagadhintano kattsi wodimmakko konin dohonam ki bhocchade. \p \v 27 Muse bitaasa wacimenam kurtumbhima Gibth peera kinin utoono Barjodar woylamin qajidinkane. Haapadhima Barjoam yinin haapaadettsi bhocchayse ki wocchimbhade.\x - \xo 11:27 \xt Uti 2:15; 12:50-51.\x* \v 28 Birana naanaam deesea Barjosa gaana Israveel eenasa birana naanaam kinin kaamoamadettsi hamayse, Paasikan bavaalinsa sharqanbee zombhin kerindar yiithadhen sharqanbeam kinin waadadhoono Barjodar woylamin qajidinkane.\x - \xo 11:28 \xt Uti 12:21-30.\x* \p \v 29 Israveel eena pee wocchidar yinin yivendettsi Ertera bazindara kenin sagoono Barjodar woylamin qajidinkane; Gibth eena sagota kenin hayenka noqono ke wulam ko itsade.\x - \xo 11:29 \xt Uti 14:21-31.\x* \p \v 30 Israveel eena Iyarko kerminsa gasanka rooro tobbhaa kenin shironsa budonte kerminin yiipoono Barjodar woylamin kesa qajidinkane.\x - \xo 11:30 \xt Iya 6:12-21.\x* \p \v 31 Sharmucimakkon waadadhayno Revaab peen doyaynaam payyamoka yisa ooninte keam konin tiyonna, Barjona ee hamiminabesana yinin diyerra konin dhaqoono Barjodar woylamin kosa qajidinkane.\x - \xo 11:31 \xt Iya 2:1-21; 6:22-25.\x* \p \v 32 Ta keeda hariy giyo? Gedoonbee\x - \xo 11:32 \xt Pirda 6:11–7:25.\x*, Baraaqbee\x - \xo 11:32 \xt Pirda 4:6-24.\x*, Somsombee\x - \xo 11:32 \xt Pirda 13:24–16:30.\x*, Yoptaahebee\x - \xo 11:32 \xt Pirda 11:1-39.\x*, Dawtbee\x - \xo 11:32 \xt 1 Saam 16:1–17:58.\x*, Saameelbee\x - \xo 11:32 \xt 1 Saam 3:1-21.\x*, Barjokala qansayse eenna giyaynabe goynsa inin giyoamadettsi woda ina ko tokade. \v 33 Kedi Barjodar woylamin yinin qajonna binnaam ke bashade; tipamoka eenam ke wottsade; kena imbhon qaabe yindar haydhenam ke haapade; zobonsa aponam ke diithade;\x - \xo 11:33 \xt Daan 6:1-27.\x* \v 34 nuunsa kantanam ke diskade;\x - \xo 11:34 \xt Daan 3:1-30.\x* halpankalankaar ke dhaqade;\x - \xo 11:34 \xt Uti 18:4.\x* yisa qajera ke wocchimbhade; banqin yinin kansenka kantaka dahaana eena ke maatade; een peera banqin kanso nivaanaam ke oytade. \v 35 Maana yisa diyaana eedanaam dembhira kenin dhaabhenka ke haapade.\x - \xo 11:35 \xt 1 Binna 17:17-24; 2 Binna 4:25-37.\x* Waani eenoar sagi dayntanam haapana dembhira dhaabhadhenam bhocchayse yinin diyenka yekka gaale ko tiyade; dhaxira koam buldhenam nashadehe. \v 36 Waani eenoar eensa yiigi yer maatayse ko qandhade; waani eenam sansalaka dhaxayse dhaxin ooninte keam ko dhabadhade;\x - \xo 11:36 \xt Erme 20:2; 37:15; 38:6.\x* \v 37 seenika paxate keam ko deesadhade; magazka lamaadar keam ko taxadhade; halpaka keam ko deesadhade; yaatibee qolebesa eebhe qaadhayse yaayte ke dahade; qambhibee oytate yiam yittsadhaana maatayse gaalite ke dahade.\x - \xo 11:37 \xt Lansoa Haydhen Giyea 24:21.\x* \v 38 Darantebee, dhukandarbee, seenin qoopan dementebee, oolon iintebe yaayte ke dahade. Ogo goynka peeno kenin dehea payya raq kena maatayse haapadhadehe. \p \v 39 Igina wul Barjodar woylamin kenin qajonna Barjoka shawkadhaana ke maataakaar, Barjo “imayda ime” kinin hamonam akar kedi haapadehe. \v 40 Barjo wona kalon agen yerinam kinin qaabonna ogonante kedi wombesana kinka gon eedi keda maate; yimal bishtehe. \c 12 \s1 Barjo Wosa Imba Kinin Dohoono \p \v 1 Ta keeda polodettsi wosa gasante woam karaana igina wul wosa tarjana kenin dohonna, wodiar baske wodar maataana yerra wulbee woam zaanidettsi yeden seesonbeam wodara marayse wosa birante dohon gobenam darshintaka wocchimbhayse wo gobe. \v 2 Wonin gobaynoar Barjodar woylamin wonin qajensa birabee maccheabe maataa Yesusam shedintakane. Kidi os birante haapadhen wozan goynka ooshinsen gaalenam hamin ko dahaakaar paydima masqalindar dembhinam darshayse Barjosa bitamon borkotonsa mizaqimbar ki dooqade. \p \v 3 Ta keeda yenin boosimbhoamadettsibee kanka wozadhanamaar yenin garoamadettsibe seeson eena wulsa jibbintanam darshaa Yesusam bhocchee. \v 4 Yedi seesonbesana kinka mashimada zombhi yenin laalenka yekka siyane hameetene. \v 5 Barjo yisa naasidettsi hayayse yeam kinin kiilonam yedi walidine: \q1 “Inaane, Barjoyn haam qanenka toskaabhode; \q2 haam kinin wacimenka kanka wozadhanam garaabhode. \q1 \v 6 Harrna hambhidianna, Barjo yinin nasheam kida qane; \q2 naasidettsi yisa hayayse yinin shedeam kida dhabshe”\x - \xo 12:6 \xt Kam 3:11-12.\x* \m hamayse ko thaapadhade. \p \v 7 Barjo yisa naasidettsi yeam hayayse kinin paydenna kinin qanenka darshee. Imbaanin qanima naasi daaw? \v 8 Kisa naasi maataana wulin tiyen wacimenam ye tiymina imba yisa qolmina naana yeda maate, kisa naasi maatattene. \v 9 Tapir wo wulam wacimayna woam adhaana wosa imbana daane; keam gobshooda gobshe. Ta keeda sadaka daana manpasin goynka wosa Imba maataana kalon ee hamano hamin ko woam zaskimine? \v 10 Kedi payya maatayse kena haapadhondettsi, likka wodana woam ke wacimade; kidiar kisa gazamonam kashimayna wonin doadettsi wona agen yerinna woam kida wace. \p \v 11 Wacime wul eediam bucchea koda maate, wozisea maatehe; budobar koam dusaana eenana payyamoysa iir thoothoono tipamoka waadadhadhen gonin waadimanam kena koda hapse. \s1 Kiilimebee Wacimebe \p \v 12 Ogonante qajadhaana yesa annabee buqonabeam wocchinsee. \v 13 Wobo maataana kenin paashoadettsi, kalon kenin woboamadettsi yesa roonna agea goyti ashkee. \p \v 14 Eedi wulbesana payyamoka doota zagee; gazamoka daana wocchimbhee. Harrna hambhidianna, gazamo qolma hayyear Imbaa Barjoam haapehe. \v 15 Yekalanka hayyear Barjosa sunin imintonkalanka kinin shidhoamadettsi, pir thaqima caaci yesa shaarinte baqalayse yeam galshada thoothin eenam konin minngisoamadettsi mete yesaam gishee.\x - \xo 12:15 \xt Yiggi 29:18.\x* \v 16 Sharmucimakkon hayea eedi way taaki yinin itsen galanna hamayse yisa toydamonam shanshaa Esawdettsi Barjoam gobshima eedi haapadhoamadettsi mete yesaam gishee.\x - \xo 12:16 \xt Pija 25:29-34.\x* \v 17 Ogosa budonte Esaw pathinam tiyana kinin zagen wodanka ogo pathinam kinin mardhonam yedi dheseeda dhese. Eepada wocchimbhayse ki zagaakaar biron wobon qaabon yinnonam goyti hamaakaar ashkana damadehe.\x - \xo 12:17 \xt Pija 27:30-40\x* \p \v 18 Yedi aanka kaamana dandimen nuunka aten Siina dhukankal yeskeetene; liilonbee, thipanbee, saylenbekal, \v 19 thurumbansa upsinkal way Barjoyn giyen upsinkal yedi yeskeetene. Upsin ogoam qansaana eena “Keeda kaara os upsi ab wona ko giidhabhoode” hamada miskan ke yedade.\x - \xo 12:19 \xt Uti 19:16-22; 20:18-21.\x* \v 20 Harrna hambhidianna, “Qole hattear dhukanam kaamidi ko hanna seenika paxate ko deesadhe”\x - \xo 12:20 \xt Uti 19:12-13.\x* hamen dhalqinin kedar dethonna kedi baskana damadehe. \v 21 Musear “Kattsi kurtumbhayse gibazaybhe” kinin hamenka yekka haapadhayno yerro kattsi kurtunsea ko maatade. \p \v 22 Yenin yeskoono Thiyoon dhukankalbee lay dehea Barjosa katama maaton cecin Yerusaalemkalbene. Wozadhaate bukaana thoothi shiika paydadhayna Barjosa gaananakal yedi theedidine. \v 23 Naabensa cecinte thaapadhaana Barjodar woylamin qajayse Barjosa naasi bira maatayse bukaanabee, een wuldar pirdea Barjobee, gonin dayntanam haapaana tipana eenabekal yedi theedidine. \v 24 Haalin mallansa motala Yesuskalbee, Aabeelsa zombhindara sagi agenam giyen gazinsana yiithadhon zombhinbekal yedi theedidine. \p \v 25 Yena giyeana “wodi qansattone” yenin hamoamadettsi mete yesaam gishee. Harrna hambhidianna, igina peendar kena kinin giyenka ee hamaamma ke dhaqaamma, ta keeda cecira wona giyeakalanka wo pegadhanna haminooda dhaqe! \v 26 Ogo wodanka kisa upsino peenam ko jugade; taaki “Peenam bish dayma kala goyt maasayse cecinamaar ida juge” hamayse ki giyade.\x - \xo 12:26 \xt Hagge 2:6.\x* \v 27 Ogono “kala goyt maasayse” kinin giyayno upsino konin dhahayno, jugimimina yerra wocchimbhayse kenin doadettsi, jugimayna yerra hamintano pijadhaana yerra kenin kaysadhensane. \v 28 Ogonante wodi jugimimon Barjosa bitamonam wonin yedenna Barjoam wo gobshe; Barjoam wozisen goynka gobshaatebee kurtumbhaatebe kina wo waadadhe. \v 29 Harrna hambhidianna, Imbaa wontea Barjo koqate kaysea nuudettsine.\x - \xo 12:29 \xt Yiggi 4:24.\x* \c 13 \s1 Barjoam Wozisayno Waadimano \p \v 1 Rooro wul imbanaasdettsi yenin kiam nashea nashimmakko yesa ko dee. \v 2 Shonnaam tiyayse shocchisadhenam waleebhode. Harrna hambhidianna, ogodettsi shonnaam tiyada waani waani eeno dhesima Barjosa gaananaam ko tiyade.\x - \xo 13:2 \xt Pija 18:1-8; 19:1-3.\x* \p \v 3 Kembesana kinka yenin dhaxadhaadettsi hayayse dhaxadhaana eenaam bhocchee; yediar kedettsi gaalenam yenin tiyendettsi gaalen tiyaynaam bhocchee. \p \v 4 Keemono een wulkal gobshadhoono ko dee. Geshoabee geshon yinnonbe kidar woylamin qajadhaana yinin maatenam joshkintaka yisa keemonam ke minngisabhoode. Harrna hambhidianna, sharmucimakkon hayayna eenadar Barjo kida pirde. \p \v 5 Koymo nashimmakkorra pegimbhee; yesa dohonam ina yeeka ko yeeke hamee. Harrna hambhidianna, Barjo yinti \q1 “Inta haam dhabattine; haam garattine”\x - \xo 13:5 \xt Yiggi 31:6bee 8be; Iya 1:5.\x* \m ki hamade. \v 6 Ogonante qothime qolma \q1 “Imba Barjo iam kida kelshe; kurtumbhattine. \q1 Eedi iam hamin ki haye?”\x - \xo 13:6 \xt Maz 118:6.\x* \m woda hame. \p \v 7 Barjosa upsinam yena giyaana yesa entsanaam bhocchee; kesa waadimansa aapinam bhocchaate Barjodar woylamin yenin qajenka keam maatee. \v 8 Yesus Kiristoos naar, kinaar, rooro wul lay ookimehe. \p \v 9 Kosa birayse yenin qansaamon waana waana hamon timmirinka bavate yeam ko yiidhabhoode; wosa woylammo galansa yigginam toolintaka dayma Barjosa sunin imintonka wocchimbhidi ko hanna payyane. Harrna hambhidianna, galansa yigginka yivayna eenana hamin ko dahaakaar kena pootadehe. \v 10 Barjona marshan daran imbhayno wosa raq daane; ko dahaannaar marshan raqin ogodar Barjona marshan imbhenam gazan apalan ooninte dooqayse waadadhayna gudulla tiyayse itsa keam zaskehe. \p \v 11 Gudullasa gebhaa seeson gardhoadettsi Barjosa gazan ooninte qollasa zombhi tiyayse kida arde; qollasa waanam kerminsa iira bulayse mayante koda koqadhe.\x - \xo 13:11 \xt Lewi 16:27.\x* \v 12 Ogonante Yesus ogodettsi eenaam yisa zombhinka gazinsana katamansa gasante gaale haapayse ki diyade. \v 13 Ta keeda kidar yeskon ooshimbhenam wodar tiyayse gurdara utayse mayante Yesuskal wo yive. \v 14 Harrna hambhidianna, wodi akar niven katamanam anngarmaka woda toole; lay dehea katama wosa peen kodar qolehe. \p \v 15 Ta keeda Yesus Kiristooska gobshinsa imintonam rooro wul Barjona wo ime; ogonoar kisa naabenna tarjayno apono konin imayno Barjoam gobshintansa imintone. \p \v 16 Payyan yerinam hayntanbee yesa dohon yerinam waani eenbesana kinka kashimintanbeam waleebhode. Harrna hambhidianna, ogodettsino imintono Barjoam wozisa ko wozise. \p \v 17 Yeam entsaynana ee hamee, kesa wottsin demente dehee. Harrna hambhidianna, keam oysadhea oysime konin dohonna yesa sadanam toolana keda wocchimbhe. Yedi kena yenin ee hamenka kedi yisa waadimanam wozaka keda waadadhe. Ogotay ko hamma woylaminka yisa atada keda waadadhe; ogono yena pootehe. \s1 Macchino Kiilimeno \p \v 18 Wona Barjoam miskee. Payya meske wosa konin dohonam wodi dhesidine; wodi yer wulka payyamo dayntaka doota woda anngardhe. \v 19 Kalon wocchimbhayse Barjoam yenin miskoadettsi yeam inin miskayno saana yekal inin nivoadettsine. \p \v 20 Gebhaa yaanaam gishiman gishea wosa Imbaa Yesusam rooro wul lay dehen mallansa zombhinka dembhira dhaasaa payyamon imea Barjoa \v 21 kisa bhocchinam yenin hayoadettsi payyan yerin wulka yeam ki dhaxinse; yiam wozisen yerinamaar Yesus Kiristooska wosa iinte ki haye. Yesus Kiristoosna rooro wul lay gobshi kina ko dee; amiin. \p \v 22 Imbanaanato, kono yena inin thaapoono warqanno tokaa konin dohonna isa kiilimenam darshayse yenin tiyoadettsi yeam ida miske. \v 23 Imbanaasa Thimaatoosam dhaxin oonira kiam buldhonam yenin dhesoadettsi ida zage; saanawa ikal ki nivanna kimbesana kinka nivayse yeam shedayda shede. \v 24 Yeam entsaynabee gazana eena wulbena “Nagaya” ina kena hamee. Thaalian peen eena “Nagaya” yena keda hame. \p \v 25 Barjosa sunin imintono ye wulbesana ko dee.