\id 2TI ALY Alyawarr Mini Bible Northern Edition 26 May 17 (Blackman AuSIL) \h 2 Timothy \toc1 2 Timothy \toc2 2 Timothy \mt1 2 Timothy \mt2 Paul-el pip nhenh ingwer-anem ingkwernew, rap thwenew Timothy-warl-anem \imt1 Angka nhenhan alakenh aynteyel \ip Paul-el pip atherr thwenew Timothy-warl. Pip anyent itnan \em 1 Timothy\em*. Pip nhanyeman itnan \em 2 Timothy\em*-arl. Paul anenh tyayl-itwew apmer ilkwitwew Rome-itwew, rap pip nhenh thwenew tyayl ikwer-they. Timothy-an apmer ingwer-itwew anenh Ephesus-itwew. \ip Timothy ran artwa tyatyew-artey anenh Ephesus-itwew. Paul-an ikwer ilkelhenh, ikwer artewenty iterremel. Ingwer-rnemelan angka apmwarl akalty-anthenh, Christian-rnem ilpertelenh. Timothy-el mwerr-angkwarr akalty-antheyew Akngey-wenh-angkwarr. \ip Ingwer-rnemelan Christian-rnem irrwernenh. Timothy rap rlterrk-antey anaynteyew Akngey-angkwarr, angka Jesus-akert ilaynteyew. \c 1 \p \v 1 Ya Timothy, ayeng nhanyemarl Paul angkeyel. Atha pip nhenh ingkwerneyel, ngkweng-warl thweneyew. Akngeyel ayenh ilew, alheyew apmer arrpanenh-warl, angka mwerr-angker Jesus-akert ilerl-apaynteyew. Awank-akerr Akngeyel alakenh ilew, “Ingwerenty inweng anthelhem Jesus Christ-warl, athan renh arntarnt-aremarl, nthakenh iwerl-alhey-angenh. Rap aney-alpem intem-antey atyeng-itwel, nthakenh ilwey-angenharl.” Alakenh-anyem Akngeyel thwenew Alerikw ikwerenh Jesus. \v 2 Timothy, ayeng ngkweng ilkelheyel. Ngan alerey atyenh-apenyarl. Athan intem Akngey ayern-ayntem Lord Jesus-then alakenh: “Akngeyay, nga athamerr-aynteyew Timothy-ew. Renh arntarnt-araynteyew mwanty-antey, raw mwerr anaynteyew.” \s1 Rlterrk-antey anaynteyew Akngeyew \p \v 3 Ayeng inkwerelhemel angkeyel Akngeyew arlta arrpanenhel, athap renh ayerneyel ngkweng. Ayeng ikwer warrkerreyel mwerr alhewer, nyerrerrey-angenh. Akngey atyenh warrkerrenh ikwer awank-akerr, arrengey atyenh-rnem-then. Itwernew-then ingwel-then atha renh ayerneyel ngkweng, ra ngenh arntarnt-araynteyew. \p \v 4 Atha ngenh iterl-areyel, ngarl artnew atyeng, atharl iwerl-alheweng-arey. Yanh-penh ayeng amperrngerreyel ngkweng. Ayengan ngenh areyew artewentyel, inkwerelhemel ngkweng. \v 5 Atha iterl-areyel, ntwarl Jesus apenteyel. Awank-akerr aperley ngkwenh Christian anenh, itnan Lois. Amengkw ngkwenh itnan Eunice, ran Christian arrpemarl anenh. Aley ngan iterreyel, Jesus ntwa apent-aynteyew arrpemarl, yanh-atherrel-apeny. \v 6 Ntwa iterl-areyel, atharl itep ngkweng-warl akapwert-warl arrernew, perayerrew-anem ngkweng. Ikwereng-arey Inweng Akngey-wenhel ngenh arawerrng anthew. Nthakenh nga iylpelerrey-angenh Akngey-wenh arawerrng ikwer. Ngap arawerrng ikwer-akert warrkerr-ayntem rlterrk-antey Akngeyew. \v 7 Nthakenh anantherr atererrey-angenh ingwer-rnem-wety. Akngey-wenh Inwengel anenhantherrenh rlterrkelem, ilek-ilek mwerr-angker ingwer-rnemew mpwaraynteyew. Ran anenhantherrenh arntarnt-arem. Arawerrng ikwerenh-akertel ayeng-antey artwerelelhem, apmwangkwarr alhewerr. Arrantherran irrkaty-angkwarr artwerelheyew. \p \v 8 Alakenh-angkwarr nga nyerrerrey-angenh, angka Jesus-akertan ilaynteyew. Nthakenh nyerrerrey-angenh atyeng-wety, ayengarl tyayl-itwew aneyel-wety. Ayeng apmwangkwarr alhey-angenh anenh! Athan angka Jesus-akert ilenh, ingwer-rnemanap apmwel-ayetharl angkenh atyeng. Ingwer-rnemel angka apmwa arrpemarl ngkweng-akert ilerl-anewerr. Nthakenh nga artewenty iterrey-angenh. Akngeyel ngenh rlterrkel-ayntem ikwer-rnem-wety. \p \v 9 Ra anenhantherrenh rlwanew, ikwerenh-rnemew anaynteyew, arraty-angkwarr ikwerant anaynteyew. Anantherr apmwangkwarrarl-tangkwel anenh, ranap anewantherr athamerrew. Arrwekel-antey ra anewantherr iterrenh, rarl Jesus ahern nhewarl thweney-angenhel-antey. \v 10 Rap renh itethelew ipmepenh, anantherrap iteth arrpemarl anaynteyew. Anantherrap iterl-arayntem angka nhenh Akngey-wenh. Angka ra ilem, rarl anewantherr athemerrem. Alakenh-anyem anantherr Akngey-angkwarr anem aleth-antey, ikwer-warl alpeyew, aney-alpeyew intem-antey. \p \v 11 Akngeyelan ayenh rlanew, ayeng intem-antey alhaynteyew apmer arrpanenh-warl, angka mwerr-angker ikwerenh ilerl-apaynteyew, ikwerenh-rnem akalty-anthaynteyew. \v 12 Mwerr ayeng awelheyel Akngeyew. Ingwer-rnemel ayenh irrwernew, ayenh akwernemel tyayl-warl. Ayengan nyerrerrey-angenh, ayengap iterremel aneyel rlterrk-antey Jesus-ew. Atha renh iterl-areyel. Ra ayenh arntarnt-arayntemarl, ayeng apmwangkwarrarl alhewerr. Ra aleth ayenh arntarnt-arem arlta yanhew-atety, Jesus rarl apey-alpeyenhew-atety. \p \v 13-14 Akngeyel ra ngenh anthew angka ikwerenh. Ntwarl angka akalty-antheyel ingwer-rnem, mwanty-antey angka irrkaty-antey ilaynteyew, atharl awank ngenh ilew. Nthakenh ngenh ingwerentyel iley-angenh, ntwa angka apmwangkwarr ilaynteyew. Ngan iterr-aynteyew Jesus-ew intem-antey, ingwer-rnemew-then ilkelh-aynteyew intem-antey. Inweng Mwerr-angker ngkweng-itwel aneyel, rap ngenh arntarnt-areyel, alakenh-anyem anaynteyew. \s1 Artwa anyent Onesiphorus ra Paul irrngerney-anthenh tyayl-itwew \p \v 15-18 Ntwa kel iterl-aremel awew, yanh-rnem Christian-rnem Asia-itwew atyeng-wety intwemelerrew. Phygelus-then Hermogenes-then ratherr intwemelerrew atyeng-wety arrpemarl. Onesiphorus ranap alakenh-wenyarl. Ra apetyew nhenh-warl Rome-warl, rap nthwenh atyeng apmer arrpanenhel, ayenh arey-alheyew-atety tyayl-itwew. Ranap apetyew alhewer arnkaty-antey. Ayengan inkwerelhey-ayntew rwanng ikwer. Artwa yanh-atherr arrangkwarl. Ratherr nyerrerrenh, nhenh-warl tyayl-warl apetyewerr. Alakenh-anyem athanap Akngey intemarl ayerneyel, Onesiphorus renh arntarnt-araynteyew ikwerenh-rnem-then. Ntwa iterl-areyelarl, ayengarl anenh Ephesus-itwew. Ran ayenh arntarnt-arenharl. Athan Akngey ayerneyel, ra athamerr-aynteyew Onesiphorus ikwer arlta ikwerel, Jesus rarl apey-alpeyenhel. \c 2 \s1 Jesus-wenh warrkenh mwerr-angker anaynteyew \p \v 1 Timothy nganap alerey atyenh inngapenyarl aneyel. Alakenh-anyem atha ngenh ileyel, rlterrk-antey nga anaynteyew. Jesus Christ-el ngenh rlterrk mpwarem, rarl ngkweng athamerreyelarl. \v 2 Ntwan ayenh awenh, angka mwerr-angker Jesus-akert atharl akalty-anthenh akngerr-warl. Ntwanem angka yanhan ingwer-rnemew ilaynteyew. Mwerr-rnem rlwana, renh-rnemarl ingwer-rnemel kel iterl-areyel. Renh-rnem akalty-antha, rernemaw ingwer yanh-rnem-anem akalty-anthaynteyew. \p \v 3 Ntwan iterl-areyel, Jesus Christ-wenharl ngan aneyel. Artwa ahawarr-apeny ngan aneyel ikwer, artwa army-areny-apeny. \fig |src="WA04009b.tif" size="col" ref="2 Timothy 2:3" \fig* Artwa ahawarr-rnem pwarrkerrem, rernemap ipmelhey-angenharl, arrangkw. Rernemap pwarrk aneyelpey-angenh, aleth atwerrey-angker anayntem, ipmelhey-angenh. Ngan alakenh-anyem aneyew. Ingwer-rnemel ngenh Jesus-wenh arem, rernemap ngenh atwemarl. Ngan aneyew artewenty iterrey-angenh, ayengarl aneyel-apeny. \v 4 Ntwa iterl-areyelarl, artwa ahawarr nthakenh warrk ingwer-warl aylpey-angenh, rarl army-itwew aneyeleng-areyan. Ranap artwa ilkwa ikwerenhewant warrkerreyel, renh irrngerney-anthaynteyew. Kel alakenh-anyem Jesus ra ngkwengew-artey aneyel. Ngan awelh-aynteyew ikwer, ntwap ilek-ilek mpwaraynteyew, rarl ileyel-angkwarr. \p \v 5 Atha ngenh ileyel angka ingwer-anem anterreyelarl-akert. Artwernem anterreyel ingkerrenh-antey iwerrel-antey. \fig |src="GT.E&CA.p956.tif" size="col" ref="2 Timothy 2:5" \fig* Rernemap iterl-areyel, arraty-angkwarr anterreyew, rwewarr. Nthakenh akwerterrp-angkwarr anterrey-angenh. Alakenh artwa anyentan anterrem arraty, ranap ingwer-rnem antengelemarl, rap inem ilengem mwerr-angker. Alakenh-anyeman ngap intem warrkerr-ayntem Jesus Christ-ew, arraty-antey alhayntemel, rap ngkweng anthem mwerr-angker. \p \v 6 Artwa katenew-arteyew-anem nga iterreyew. Ranap rlterrk inngey warrkerr-aynteyew, ntang arrern-aynteyewan, amern lyapelhel-aynteyew. Amern yanh ampengerrenty, remernt arlkwem amern ingwer-rnemew-wety. \v 7 Aleth angka yanh-rnemew iterr-araynteyew, atharl pip nhenh-angkwarr ileyel. Akngeyel angka renh-rnem ngkweng anayntel-aynteyew. \p \v 8 Timothy, nga iterr-aynteyew Jesus-ewant. Ranap Atyetyart David-wenh-anteyarl, awank-akerrarl anenh. Rernemap Jesus-an irrwernenh, renhap atwew ipmew-antey. Akngeyelanap renh itetheleynew angkeparl. Athan angka nhenh ileyel-antey ingwer-rnemew. \v 9 Ingwer-rnemelan ayenh irrwernenh, tyayl-warlap ayenh akwernewan. Ayenhap arlaw atherr arertnew tyeynel irrtyert-awarr-apeny. Nthakenh tyeynel rernem angka Akngey-wenhan arertney-angenh, arrangkw. Aleyan apmer arrpanenh-warl ingwer-rnemel angka yanhan ilerl-apeyel. \p \v 10 Alakenh-anyemap ayeng ipmelhey-angenh anaynteyew, rlterrkarl aynteyel-angkwarr atyeng. Ayengan inkwerelhemel aneyel tyaylel, akngerrelan angka mwerr-angker Jesus-akert aweyel-anteyarl. Yanh-rneman Akngeyel renh-rnem arrwekel-antey rlwanew, rap renh-rnem arntarnt-arayntem intem-antey. Rernemap aney-alpem ikwer-itwel intem-antey, ilwey-angenh, arrangkw. \v 11 Angka nhenh-rneman iterl-araynteyew, anantherrarl apmelerr angkerremarl. Inngarlap rerneman. \q1 Anantherr renh apententy, apmwewety ipmelhemel, \q1 ingwer-ingweran anantherr anayntem-anem ikwer-itwel. \q1 Anantherr ilwew-apeny, Jesus rarl ilwew-apeny arwerl iylpeyl-atherrel, \q1 nthakenh anantherr apmwangkwarr aney-angenh-anem. \q1 \v 12 Anantherr Jesus renh apententy, \q1 ingwer-rnemelan anenantherrenh irrwern-ayntemarl. \q1 Anantherranap artewentyel iterrey-angenharl, \q1 ingwer-ingweran anantherr aney-alpemarl ikwer-itwel, \q1 atyetyart-rnem-then ingkerrenh aney-alpem. \q1 Anantherrarl apek angkem, “Atha renh iterl-arey-angenh,” \q1 ingwer-ingweran ranem angkem, “Athan ngenh iterl-arey-angenh arrpemarl!” \q1 \v 13 Anantherr apek intwemerlerrem ikwer-wety, \q1 ranap nthakenh anewantherr-wety intwemerlerrey-angenharl. \q1 Ran mwerr aneyel intemarl, rarl ilew-angkwarr. \q1 Ranap alakenh-anyem intem anayntem. \s1 Akngey ranap ilkelheyel warrkenh nhelkwer-anyemew \p \v 14 Angka nhenh aleth-antey ilaynteyew tyaty-areny-rnemew apmer yanh-itwew Ephesus-itwew, rernem iylpelerrewerr. Rernemap nthakenh ilterrey-angenh anaynteyew, angka ilek-ilek-they ilterrey-angenh, arrangkw. Ingwer-rnemel awenty, rernemap intwemerlerrem-anemarl Akngey-wety. \v 15 Alakenh-anyem nga aleth-antey warrkerr-aynteyew. Mwerr-angkwarr akalty-anthey-angkerarlap nga anaynteyewan. Akngey ranap ngkweng inkwerelh-ayntemarl. Ranap warrkenh nhelkwer-anyemew ilkelheyel. Aleth-antey angka mwerr-angker ilaynteyew nyerrerrey-angenhel. \v 16 Yanh-rnem angka apmwernemarl angkeyel-rnem, menty angkey-angenh ikwer-rnem. Rerneman akalty-antheyel angka apmwarl. Angka yanh-lkwerelan ingwer-rnem apatelheleyel, rernemap intwemerlerrem Akngey-wety. \v 17 Angka yanh rap tywen-apenyarl, arlkewarl arlpimperrey-angkerarl, ipmew atwey-angker. Artwa yanh-atherr, Hymenaeus-then Philetus-then, ratherr tywen-apeny alakenh-anyem. \v 18 Awank-akerr ratherr Akngey apentenh arraty-angkwarr, aleyanap ratherr apmwangkwarr-anem apenteyel. Alakenh ratherr akalty-antheyel: \nb “Akngeyel kelarl awank itethelew akngerr ipmepenh. Anantherranap arrangkwarl. Anantherran iteth-antey aneyel ahern nhenhel. Anantherr ilwenty, nthakenh Akngeyel anenhantherrenh itetheley-angenharl, arrangkw.” \p Alakenh ratherr akalty-antheyel, inngewenyarlap yanhan! Apmwel-ayeth ratherr akalty-antheyel. Ingwer-rneman awelheyel ikwer-atherr, rernemap iterrey-angenh-anem Akngeyew. \p \v 19 Akngeyel angka ikwerenh inngarl anewantherr anthew. Angka yanhan rlterrkarl apwert-apeny. Nthakenh ingwerentyel apwert yanh arnangeley-angenh. Akngeyel angka rlterrk atherr apwert yanh-warl ingkwernew. Angka anyent ingwerelan alakenh-anyem ileyel: “Akngeyelan kel iterl-areyel ikwerenh-rnem.” Angka ingwerelan alakenh-anyem ileyel: “Ingwerenty ra inweng anthelhem Akngey-warl, ranap intwemerlerremel apmwewety anaynteyew.” \p \v 20 Atha ngenh ilem angka ingwer-anem pety-angkwarr. \fig |src="hk00143c" size="col" ref="2 Timothy 2:20" \fig* Warl ilkwitwew ampwal ilek-ilek aynteyel. Ampwal ingwer-rneman mwerr-angker inngernemarl, man ilkwewantew-arelh – irrkwernem gold-penh, spoon-rnem thilp-penh apek. Ampwal yanh-lkwer-rnem-itwew amern mwerr-angker arlkwem. Ampwal ingwer-rneman arwerl-penharl, ingwer-rneman atnthepenharl. Ampwal nhelkwer-rnemanap apmwamwamew-arelh-then arternngew-arelh-then. \v 21 Akngey-wenh-rnemanap alakenh irrkaty-antey arrpemarl. Anantherr ipmelhem apmwewety, anantherrap anem mwerr-angker, ampwal gold-penh-apeny. Anantherrap ikwerenh-rnem mwerr-angker impen-rnem anem. Akngeyelanap anenhantherrenh rlwanem, ikwer warrkerreyew. Anantherranap arraty-angkwarr anaynteyew, ranap anewantherr inkwerelhem-anem. \p \v 22 Artwa akely-rnem arelh aleyak-rnem-then rerneman amentarl ikwer-rnem-wenh-angkwarrarl alheyel. Rerneman mpweny ayntew-aynteyel, ilek-ilek apmwel-ayeth mpwaremel. Timothy, nthakenh ngan alakenh alhey-angenh apmwangkwarr, nga intwemerlerreyew alakenh-anyem-wety. Arraty-angkwarr-antey alakenh anaynteyew mwerr-angkwarr, Akngey-angkwarr-antey intem ikwerewant iterremel, ingwer-rnemew mwerr-angkwarr ilkelhemel anaynteyew, ahelerrey-angenh ingwerentyew. Arternp anaynteyew alakenh intem Akngeyarl apenteyel-rnem-itwel, Akngeyewant perayerremel, mwerr-angkwarrant. \v 23 Ingwer-rnemanap arwengk aneyel, nthakenh awelhey-angenh. Rernemap akwerrp-antey, arrangkwel aleth ilterreyel. Ikwer-rnem-wety menty anaynta! \v 24 Nga warrkenh Akngey-wenh, nthakenh ntwa ingwer-rnem-then iltey-angenh. Jesus-ew rlterrk iterr-aynteyew, ingwer-rnemelarl irrwerneyel-angkwarr. Mwerr-angkwarr nga anaynteyew, Akngey-wenh angkant ilayntemel ikwer-rnem. \v 25-26 Arrenty ilkwa ra ingwer-rnem irrtywerremel ileyel. Ra renh-rnem ilpertelelheyel, ikwerenh-angkwarr apent-aynteyew. Rernem ilterreyel arrangkwel. Akngey-wenh warrkenhelan mwerrantyel renh-rnem akalty-anthaynteyew, rernemarl ahelerreyel ikwer. Kel rernemap iterrem arraty-angkwarr apek, Akngeyarl ikwer-rnem arternp-antey angkeyel. Rernem apek amperrngerremel angkeperrem ikwer-warl. \c 3 \s1 Jesus apey-alpeyew-alenty, akngerran intwemerlerreyenh ikwer-wety \p \v 1 Timothy, nga angka ingwerew-anem iterr-aynteyew. Rlterrk-anem aneyenh Akngey-wenh-rnemewan, Jesus apey-alpeyew-alentyan. \p \v 2 Akngerranap ingwer-rnemew ilkelhey-angenh aneyenh. Ament inkwerelhemel anerl-aneyenh, ikwer-rnemewant iterr-aynteyenh. Rernemap ilkelh-aynteyenh man akngerrew ilek-ilek-thenew, nakelhemel inkwerelhemel anerl-aneyenh, ingwer-rnem-wety arlkarerremel. Akngerran angkerl-aneyenh angka apmwel arrarletyel-then ingwer-rnemewarl. Rernemap ikwer-rnem-wenh-thenew awelhey-angenh, antwerraynerl-aneyenh ikwer-rnem. Ingwer-rnemelan inerl-aneyenh ilek-ilek ingkerrenh ingwer-rnem-wety, inkwerelhey-angenh-anemarl ikwer-rnemew. Rernemap antwerraynerl-aneyenh ikwer-rnem. Rernemap awelhey-angenh Akngeyew, apmwangkwarr-antey alherl-aneyenh. \v 3 Ingwer-rneman mwerr aney-angenh ingwer-rnemew. Atwerrenty-penh amperrngerrey-angenh, antwerraynerl-aneyenh-antey. Rernemap alherl-aneyenh tyel-angkaynteyew ingwer-rnemew. Rerneman iterrerl-aneyenh-antey, apmwangkwarrant anaynteyew arrkent. Ahel-antey anerl-aneyenh, ingwer-rnem atwaynteyew. Ilkelhey-angenh, mwerr-angkwarr anaynteyew. \v 4 Ingwer-rnemelan ikwer-rnem apelty ahay-iwerl-aneyenh ingwer-rnemew, renh-rnem atwaynteyew ipmew. Alhewer rernem ilek-ilek mpwarerl-aneyenh, mwerranty-tangkwel iterrey-angenharl. Rernemap inkwerelherl-aneyenh tyak, nakelherl-anemel-antey. Rerneman anerl-aneyenh Akngeyew iterrey-angenh, arwa arrkentant alherl-aneyenh, iterrey-angenh ingwer-rnemew. \v 5 Christian-rnem-arrpantey rerneman iterrerl-aneyenh. Arrangkwarl, Akngey iterl-arey-angenharl. Inweng Mwerr-angker aney-angenh ikwer-rnem-itwew, arawerrng ikwerenh atnyeney-angenharl. Menty ikwer-rnem-itwew aney-angenh. \p \v 6-7 Artwa weth-lkwer-rneman alherlewem warl arrpanenh-warl, angka apmwa ilaynteyew arelh-rnemew. Arelh yanh-rneman nthakenh rlterrk iterrey-angenh, rerneman nyerrerreyelarl, awankarl apmwel-ayeth anenh. Rernemap intem apmwangkwarr aneyel, intem awelhemel angka apmwew-antey. Arelh rernem angka rlengkeny-angkwarrant aweyew, angka Jesus-akert iylpelerrewerrarl. \p \v 8 Timothy, ntwa angka awankeny iterl-areyel artwa ilkwa atherr-akert, awank-akerrarl Egypt-itwew anenh, itnanap Jannes-then Jambres-then? Ratherr atyetyart ilkwa Pharaoh artwerelew, Moses-el angka Akngey-wenharl ilenh-wety. Alakenh arrpemarl artwa weth-rnemelan aley ingwer-rnem artwereleyel, angka mwerr-angker Akngey-wenh awewerr. Irrtywerremel rernem ileyel apmwangkwarr, ilterreyel ingwer-rnem-then. Akngeyelanap renh-rnem irrenteyenh. \v 9 Ingwer-ingweranap ingkerrenhel iterl-areyenh, rernemarl arwengk-rneman angkeyel. Ingwer-rnem ikwer-rnemew anerl-aneyenh awelhey-angenh-anemarl. \s1 Akngey-wenh angkan aleth apent-aynteyew, ingwer-rnemelarl irrwerneyel-angkwarran \p \v 10 Timothy, ngan ingwer yanh-rnem-apeny-weny aneyel, apmwangkwarrarl akalty-antheyel-rnemarl. Ntwap iterl-areyel, angka atharl akalty-antheyelan, ayenganap aneyel arraty-angkwarrarl. Ntwap ayenh arenh, Akngeyewarl ayeng warrkerrenh intem, ikwerant awelhemel. Ntwan ayenh arenh, arraty intemarl ayeng anenh. Ntwan ayenh arenh, warrk yanh atha iwerl-alhey-angenh-antey, rlterrkarl atyeng anenh-angkwarr. Aleth-antey ayengan warrkerrenh, angka Akngey-wenh akalty-anthemel. Ntwap ayenh arenh, ayengarl inkwerelhenh ingwer-rnemewan, aleth-antey ikwer-rnem ilkelhemel. \p \v 11 Ntwan iterl-areyelarl, ilek-ilek atyeng rlterrk anenh tawen irrpety yanh-rnem-itwew, Antioch, Iconium, Lystra-itwew. Artwa apmwernemelan atyeng rlterrk inngey arrernenh, irrwampenh-anthemel innga. Akngeyelanap ayenh arntarnt-arenh intem, ayengap anenh iteth-antey. \v 12 Alakenhap ra apmelerr aynteyel Akngey-wenh-rnemew, rernemarl ikwerenh-angkwarr aneyel arraty-angkwarr, ikwerant iterremel. \v 13 Apmwa yanh-rnem anyelk-awarr-rnem, rernemarl irrtywerremel ileyel, aleth-anteyap rernem anem apmwel-ayeth. Ingwer-rnemelan irrtywerremel arrpemarl ikwer-rnem-warl ilayntem. \p \v 14-15 Timothy nganap alakenh-wenyarl. Ngan intemarl arraty-angkwarr anaynteyew. Ntwap iterl-areyel, ingwer-rnemelarl angka mwerr-angker ngenh anthew. Angka ranap inngarl, ntwan iterl-areyelarl. Ngarl akelyank anenhel, ngap angka ikwer akaltyerrenharl. Akngeyelan artwa angkakert-rneman ilenh, rernem ingkwern-aynteyew pip-warl awank-akerr. Awelhemel anaynteyew ikwer. Angka yanhelan ileyel, Akngeyel anenhantherrenh itethelem apmwewety. Anantherran iterl-araynteyew, Jesus-arl katy ilwew anewantherr. Anantherrap intwemerlerreyew apmwewety, renhap ayern-ayntemel, anenhantherrenh arratyel-aynteyew. \v 16 Akngey ra ament-antey angka ilek-ilek ilew pip ikwerenh-itwew. Awank-akerr ra artwa angkakert-rnem ilenh, angka ikwerenh ingkwern-aynteyew pip-warl. Angka ikwerenh-angkwarran ran anenhantherrenh akalty-antheyel, arraty-angkwarr anaynteyew. Angka yanh-angkwarr rap anenhantherrenh ilteyelarl, anantherrarl apmwangkwarr-anem aneyel. Angka yanh-angkwarr ra anenhantherrenh arratyeleyel, anantherrap anerl-aneyenh rapeny-anem. \v 17 Alakenh-anyemap ra ikwerenh-rneman anenhantherrenh akalty-antheyel, anantherrap mwerr-angkwarr-anem warrkerreyew ikwer. Rap anenhantherrenh ilem, anantherrap awelheyew mwerr-angkwarr. \c 4 \nb \v 1 Timothy, iylpelerrey-angenh-antey angka nhenhew: Jesus ran inngarl apey-alpeyenh ahern nhenh-warl. Ranap aneyel atyetyart ilkwarl, rarl ingkerrenh ayernerl-aneyenh ikwerenh-angkwarr. Alakenh-anyemarl ingkerrenhel iterl-areyenh, rernemarl arraty-angkwarr anenh, arrangkw apek. Iteth-rnem-then ipmepenh-rnem-then ra ayernerl-aneyenh. Ntwan kel iterl-areyel. Alakenh-anyem atha ngenh rlterrk-antey ileyel, Akngeyel-then Jesus-el-then aweyel-wety: \v 2 aleth-antey angka Akngey-wenh ilaynteyew. Ingwer-rnem apek ngkweng awelhem, arrangkw apek. Arwa aleth-antey ilaynteyew. Ntwa apek ingwer-rnem arem, apmwangkwarrarl alheyel, ila renh-rnem arternp-antey alakenh: “Arrantherran apmwangkwarr-antey alheyel.” Renh-rnem akaltyeleyew mwerrantyel-antey, nyerrel-anthey-angenh. \v 3 Ingwer-ingwer apek rernem awelhey-angenharl ngkweng. Ra aynteyenh alakenh-anyem: angka Akngey-wenh-wetyan akngerr arlkarerreyenharl. Rerneman artwa apmwernemewant awelherl-aneyenh, angka apmwewarl akalty-antheyel-rnemewant. Angka nhenh-lkwerew rernem ilkelheyenh awelh-aynteyew. Artwa yanh-rnemelan alakenh-anyem akalty-antheyn-ayntem. \v 4 Rernemap iylpa akentelhemarl, angka arraty awewerr. Rernemanap ilkelheyenh, angka apmwewant awelh-aynteyew, arraty-angkwarr-weny. \p \v 5 Nganap aley ikwer-rnem-apeny-wenyarl. Aleth iterr-aynteyew arraty-angkwarr. Ingwer-rnemelarl irrwernem-angkwarr, aleth rlterrk-antey anaynteyew. Ingwer-rnemel ngenh irrwernenty, ngan artewenty iterrey-angenharl. Aleth ileyn-aynteyew angka mwerr-angker Jesus-akert. Akngeyelan ngenh anthew warrk ilkwa, kel nga warrkerreyew ywerrelheleyew-atety. \p \v 6 Ayengan artwamp-anemerrew, ayengap ingwer-ingwer ilweyenh-anem. Ntwan iterlarl-areyel, artwa ingkart-rnemelarl aker rwewarl ampernemel anthenh Akngey-warl. Alakenh-anyeman ayeng-anem anthelhem ikwer-warl. \v 7 Ayengan warrkerrenh artewentyel Akngeyew. Warrk yanh rarl anthew, ayeng warrkerreyel-antey, ipmelheyew-atety. Aleyan ayeng Akngeyew iterreyel-antey. \v 8 Aleyan ayeng arternp-antey mpwelheyel ikwer, rarl apey-alpeyenhew. Arlta yanhel rarl apey-alpeyenhel, ra ingkerrenh ayernerl-aneyenh arraty-angkwarr. Rap atyeng antheyenh mwerr-angker, ayengarl ipmelhey-angenh anenhew. Ingwer-rnemarl mpwelhenh-rnemew ikwer, rap ikwer-rnem antheyenh mwerr-angker arrpemarl. \s1 Paul angkeyel Timothy-ew, “Apetyeyew atyeng-warl.” \p \v 9-12 Timothy, anamerl atyeng-warl apetya. John Mark akngetya ngkweng-angkwarr. Ran mwerrarl, ra atyeng-angkwarr warrkerreyew. Akngerr atyenh-rnem rernem alpew apmer ingwer-rnem-warl. Demas ran ilkelheyel, arrkenterr-aynteyew ilek-ilek akngerrel. Rap arlkarrerrew, ayeng-wety anewerr, ayenh iwerl-alhemel, apmer Thessalonica-warl-anem alpew. Crescens ra apmer Galatia-warlarl alpew, Titus-an alpew apmer Dalmatia-warlarl. Tychicus-an atha thwenew apmer Ephesus-warl ngkweng-warl pip nhenh-akert. Aleyan Luke-ant-anem atyeng-itwew aneyel Rome nhenh-itwew. INSERT MAP? \v 13 Ngarl apetyem apekan, ngap alhem apmer yanh-angkwarr Troas-angkwarr. Athan apmer yanh-itwew panty atyenh iwerl-alhew artwa Carpus-itwew. Ntwa panty akngetya atyeng-warl. Pwek atyenh-rnem-then akngetya. Nga iylpelerrey-angenh-antey pwek nanikwet yenp-penh yanh-rnemew, ntwa akngetyarl, impen-antey. \p \v 14 Ntwa renh iterl-areyel artwa yanh Alexander? Ran ilek-ilek mpwarey-angkerarl ayen-penh. Ra ayenh irrwernenh. Menty renh tyarlewem, Akngeyant awakelheyew ikwer. \v 15 Mwerranty-antey ikwer-wety arntarnt-arelheyew, ra ngenh-then irrwernewerr. Ra anenhantherrenh aleth iltenh, anantherrarl angka mwerr-angker ilenh-wety. Ran arrkernelhenh, anenhantherrenh arternp artwereleyew. \p \v 16 Ayengarl court-itwew rtnenheng-arey, rerneman ayenh ayntarrp-ilenh. Ingwerenty apekarl, atyeng-they angkey-angenh. Rerneman ingkerr-antey anterrew aterel. Kel mwerraw. Athan Akngey ayerneyel, rernem menty aneyew, ikwer-rnem awakelhey-angenh. \v 17 Akngeyan yanh-antey atyeng-itwew arrer-antey anenh court-itwew. Artwa court-ew-arteyelan ikwerenh-rnem ilanthey-angenharl, ayenh layen-rnem-warl antheyewan. Akngeyelan ayenh intem arntarnt-arenh, ayeng rlterrkerreyew-atety. Rap ayenh alpemelenh, angka mwerr-angker Jesus-akert ilaynteyew apmer ikwer-areny-rnem-warl. Rerneman Jew-wenyarl, rernemap Akngey iterl-arey-angenh. \v 18 Akngeyelan ayenh intemarl arntarnt-arayntem, ingwer-rnem apmwangkwarr atyeng tyel-angkerl-anewerr. Rernem ayenh atwem, kel mwerr. Akngeyelan ayenh akngeynem irrwerl, ikwer-itwel aney-alpeyew intem-antey. Ran aneyel ilkwa aleth-antey. Aley ingkerrenhel renhant nakemel anaynteyew. Inngarlap ran. \s1 Kel angka nhenh ywerrelhelem-anem \p \v 19 Arelh Priscilla-warl “Hallo” katy angka atyeng, artwa anewikw-warl-then Aquila-warl. Artwa Onesiphorus-warl “Hallo” katy angka atyeng, ikwerenh-rnemew-then. \v 20 Artwa Erastus apmer Corinth-el ingkernarl arteny aneyel. Artwa ingweran Trophimus atha iwerlerlpew apmer Miletus-itwewarl, arntetyerrewarlarl. \v 21 Timothy nga arrkernelha, anamerl apetyeyew nhenh-warl, alyangkw irrewerr-anem. Ingwer-rnemel Jesus-arl apenteyel-rnem apmer nhenh-itwew, rernem “Hallo” ngkweng angkeyel. Artwernem Eubulus, Pudens Linus-then rernem “Hallo” angkeyel, arelh Claudia-then. \v 22 Timothy, ayeng perayerreyel Jesus-warl alakenh-anyem, “Jesus, ngan anaynteyew Timothy-itwew. Ngan athamerr-aynteyew ikwer, ikwerenh-rnemew-then.” \p Kel-antey.