\id COL - Akawaio New Testament Translation Project \h KORO'SE \toc1 Kareta Paarʉ Nennoko'pʉ Koro'se Pon Kon Ena' \toc2 Koro'se \toc3 Koro'se \mt2 Kareta Paarʉ Nennoko'pʉ \mt1 Koro'se Pon Kon \mt2 Ena' \imt1 Ekamanin \ip \bk Kareta Paarʉ Nennoko'pʉ Koro'se Pon Kon Ena'\bk* e'menuka'pʉ so'si Koro'se pon, eke pata aiko Eisa, wʉi enu uyepʉ winon E'pe'sas po. Serɨ so'si esi'pʉ Paarʉ nʉ'mʉ'sa'ka'pʉ pen nɨ, e'tane Paarʉ e'ku'to' itesa' pe pʉ'kʉ yau iyesi'pʉ, tʉrawaso amʉ' ennoko iya koro'tau E'pe'sas apai, Roman nono pon eke pata epotorʉ Eisa yau. Paarʉ uya i'tusa' esi'pʉ moro ennakanin nan ti'sa amʉ' esi so'si Koro'se pon tau, Papa i'tuto' pe mɨrɨ awonsi'kɨ epika'tɨn nɨto' pe ipan pe, ka'pon e'to' pe iyesi “iya'kwarʉ pe te'san epuru ton mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton,” apurɨpɨ'to' pe iyesi tawon nan. Mɨrɨ pirikʉ pe, pʉsamoro ti'sa amʉ' uya ta, ka'pon e'tʉto' pe iyesi iye'to' pe tasa' ya' kuru yun wannɨ pi'pɨ puturʉkato' mɨrɨ awonsi'kɨ kiyari ton eseru awɨrɨ rɨ e'nɨto' pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉron nɨ ton nɨ. \ip Paarʉ uya serɨ ton ewaruma'tɨ pe i'nairon Kʉri'san ekareei ke imenuka. Ei'to' iya ike i'narʉ esi Sises Kʉrai esi epika'tɨn nɨto' tʉnin pe kuru mɨrɨpan nin si serɨ tʉron nɨ ton apurɨ ku'nin mɨrɨ awonsi'kɨ eseru wannɨ pe te'sen esi anin ye' pe ipiyapai. Kʉrai poro, Papa uya non kaa'pʉ mɨrɨ awonsi'kɨ iporo rɨ ina'pokapʉ iya tʉpiya'. Kʉrai pokon pe e'nɨ uya rɨ ken moro non epika'tɨ pɨ' e'ku'nɨto' kupʉ. Paarʉ uya ekama serɨ eke enupan nɨto' apurɨnin nan uko'manto' ipɨ'. \ip Ti'tusen pe iyesi Tai'ki'kas serɨ enno'sa' kareta anin nʉ'pʉ Koro'se pona Paarʉ apiyo' pe, isakon pe Onisimos pʉrata ke te'mai' pʉra tʉtʉrawasomasen iwano' pe Paarʉ uya tʉnenno'ton tʉkaretaai menuka'pʉ na'ne' Pairiman ena'. \iot Iyawon Ekamanin \io1 Ekamanin (1:1-8) \io1 Kʉrai tʉrawasooi eseru (1:9—2:19) \io1 Kʉrai yau emenna' pe uko'man nɨto' (2:20—4:6) \io1 Iu'matʉ (4:7-18) \c 1 \p \v 1 Paarʉ, Kʉrai Sises nennoko'pʉ itekare ekamai' Papa eseru awɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa kon Temu'ti winɨpaino, \p \v 2 Wakʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusaurokʉ'pʉ awɨron kon\f + \fr 1:2 \fq tʉusaurokʉ'pʉ awɨron kon; \ft mɨrɨ pe pʉra, \fq apurɨnin nan\f* tonpa ton Kʉrai yau Koro'se pon kon enakan: \p Tɨwɨ wakʉ nonkasa' mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' nesii ɨyenakan kon pe, Papa, ukʉipʉnʉ kon winon.\f + \fr 1:2 \fq Papa, ukʉipʉnʉ kon winon; \ft tʉron nɨ penaro' imenukasa' ton uya, \fq Papa, ukʉipʉnʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ uyepuru kon Sises Kʉrai winon \ft ta.\f* \s1 Tenki Tato' Mɨrɨ Awonsi'kɨ Ɨpʉreman Nɨto' \p \v 3 Inke rɨ tenki ta pɨ' ina man, Papa, uyepuru kon Sises Kʉrai kʉipʉnʉ pɨ', ina ɨpʉrema ɨpona'nokon a'tai, \v 4 apʉne pʉra Kʉrai Sises apurɨsa' auya'nokon pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ tanporo wakʉ ton i'nʉnkasa' auya'nokon etasa' ina uya pɨ'— \v 5 apurɨto' mɨrɨ awonsi'kɨ usi'nʉnkan nɨto' Epʉn po na'ne' ɨiwano' kon pe ɨye'ku'to' kon pɨkɨron, ɨnetakaa'pʉ kon nʉ'pʉ i'nairon main yau, wakʉ itekare \v 6 ɨpiya'nokon iye'sa' na'ne'. Tanporo non poro serɨ wakʉ itekare esi epetan pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ epan nɨ pɨ', ɨ'koro'tau'nokon ne'ku'taine' kasa kuru eta'pʉ auya'nokon si'kɨrɨ mɨrɨ awonsi'kɨ Papa uya wakʉ nonkasa' to'ka'nʉkʉ'pʉ auya'nokon tanporo i'nai rɨ iye'to' yau. \v 7 Serɨ pɨ' ɨusenupasa' kon ina tonpa rʉ'kwɨ E'pa'pʉras winɨ, Kʉrai apiyo' pe tʉusaurokʉ'pʉ awɨrɨ te'tʉrawasomasen ina pe rɨ,\x - \xo 1:7 \xt Koro'se 4:12; Pairiman 23\x* \v 8 mɨrɨ awonsi'kɨ ekama'pʉ iya ina pɨ' ɨusi'nʉnkato' kon esi Iya'kwarʉ uya ɨkupʉ kon ke. \p \v 9 Mɨrɨ wenai, ɨyeta'pʉ kon tʉuya'nokon si'kɨrɨ ɨpona'nokon tʉwɨpʉremato' kon mɨrɨ awonsi'kɨ Papa ekama'poto' tʉuya'nokon ayarʉ'tɨto' kon pe iya iteseru i'tuto' auya'nokon ike ke tanporo iya'kwarʉ ipu'ketʉ mɨrɨ awonsi'kɨ ito'ka'nʉ'to' poro ereutanʉ'sa' ina uya pʉra rɨ iyesi. \v 10 Ina ɨpʉrema serɨ pɨ' ɨuko'mamʉ kon pa Itepuru enu yau wakʉ pe te'sen uko'man nɨto' yau, mɨrɨpan pori'manin pe ɨwesi kon pa tanporon yau rɨ, tanporon yau rɨ wakʉ tʉrawaso yau epetan pɨ' Papa i'tuto' yau usemo'kan pɨ', \v 11 imeruntɨtasa' pe tanporon meruntɨ ke a'kwa yau iye'to' meruntɨrʉ ke, imoronkato' esa' pe ɨwesi kon pa eke pe mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuseta'kai' pʉra ɨwe'to' kon, mɨrɨ awonsi'kɨ pori' pe esii'ma \v 12 tenki ta pɨ' Ikʉipʉnʉ pɨ', ɨkonekanin nʉ'pʉ kon wakʉ ton pokon pe ɨwesi kon pa a'kwa pe iweyu pe te'sen e'to' esa' wannɨ pe anʉmʉ pɨ'. \v 13 Apʉne pʉra ewarupɨ meruntɨrʉ apai umo'kasa' iya 'nokon, mɨrɨpan uya une'sa' kon tʉmu, tʉni'nʉnkanʉ e'to' esa' wannɨ pe ya', \v 14 kʉrɨ rɨ winɨ umakooi kon use'masa',\f + \fr 1:14 \fq umakooi kon use'masa'; \ft tʉron nɨ ton emennʉ'pʉ imenukasa' ton yau, \fq e'man nɨsa' mʉnʉ poro \ft ta.\f* upɨ'nokon isentu'ma ke.\x - \xo 1:14 \xt E'pe'sas 1:7\x* \s1 Eke Pe Kʉrai E'to' \p \v 15 Kʉrai esi tʉusensen pen Papa pe rɨ, Eke Kuru tanporon iye'ka'sa' ton na'ne' entaino. \v 16 Kʉrɨ rɨ winɨ Papa uya tanporon nɨ koneka'pʉ: ka'yawon ton mɨrɨ awonsi'kɨ non pon ton nɨ, tʉusensen mɨrɨ awonsi'kɨ tʉusensen pen, apono' amʉ', pata esanon, meruntɨ mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton nɨ kanan; tanporon ekoneka'pʉ iwinɨ mɨrɨ awonsi'kɨ itiwano' pe. \v 17 Tanporon nɨ wapiyaro' pe iyesi, mɨrɨpan yau tanporon nɨ uta'si a'samʉtʉ pe. \v 18 Tʉpun, so'si i'pai pe iyesi; mɨrɨ awonsi'kɨ ipʉrakon pe iyesi, iyepiya'tɨ pe iyepa'kasa' rʉ'pʉ pe iyesi eri'nɨto' apai, mɨrɨ pɨ' tanporon epoi eke pe kuru te'to' pe.\x - \xo 1:18 \xt E'pe'sas 1:22-23\x* \v 19 Apʉne pʉra Papa esi'pʉ pori' pe tanporo rɨ tʉmɨrɨ rɨ esi pɨ' iyau, \v 20 mɨrɨ awonsi'kɨ Sises poro tanporon nɨ ekonekato' pe Papa pokon pe non mɨrɨ awonsi'kɨ ka' po na'ne' rɨ, kʉrɨ rɨ imʉnʉ iye'kwansa' rʉ'pʉ kurusu' po uya tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' ku'sa'.\x - \xo 1:20 \xt E'pe'sas 2:16\x* \p \v 21 Ɨnnɨ Papa piyapai ɨwesi'pʉ kon, mɨrɨ awonsi'kɨ iteyaton non pe ɨwesi'pʉ kon ɨusenuminkato' kon yau apʉne pʉra ɨri kupʉ auya'nokon pɨ'. \v 22 E'tane serɨ pe ɨkonekasa' iya 'nokon tʉpokon pe, Kʉrai pun winɨ iyeri'to' winɨ, ɨtʉto' kon pe tʉuya wakʉ pe tenu yau, imaku'pɨ pe pʉra, ɨpɨ'nokon e'nɨto' iwenai pʉra— \v 23 miyarɨ rɨ apurɨto' auya'nokon yau ɨwesi kon yau iye'mʉ'sa'kasa' mɨrɨ awonsi'kɨ pana'pan pe, tʉutamai' pʉra, ɨye'ku'to' kon apai wakʉ itekare nekama'pʉ. Serɨ serɨ wakʉ itekare ɨneta'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ isekamasa' rʉ'pʉ tanporon kon ika'sa' kon pana ya' ka' o'non kon iwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ urɨ, Paarʉ, enasa' ipoitorʉ pe wenai. \s1 Paarʉ E'tʉrawasomato' So'si Iwano' Pe \p \v 24 Serɨ pe si pori' pe e'ai', ɨiwano' kon pe ekota'man nʉ'pʉ pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ upun yau nin si arʉ'tɨ uya ipʉra na'ne' Kʉrai ekota'ma'pʉ airɨ, ipun pɨkɨrɨ, so'si pe na'ne'. \v 25 Ipoitorʉ pe enasa' man, Papa nʉtʉrʉ'pʉ unkupʉnʉ pe uyena' winɨ, ɨyena'nokon itʉto' pe uya imaimu tanporo iye'to' awɨrɨ— \v 26 ama'aino tonan tau iko'mansa' rʉ'pʉ inke kuru rɨ penaro' kon piyapai rɨ nɨrɨ, e'tane serɨ pe isenpoikasa' wakʉ ton ena'. \v 27 To' ena' enpoikato' pe tʉuya Papa e'ku'sa' Esuwerʉ amʉ' pen koro'tau ama'aino eke pe rɨ te'sen, Kʉrai pe na'ne' ayau'nokon, eke pe e'nɨto' pɨ' e'ku'nɨto' pe te'sen. \p \v 28 Ina man ekama pɨ', ka'pon amʉ' auro'ka pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ to' enupa pɨ' tanporon ipu'ketʉ pokon pe, ina uya tanporon kon tʉto' pe wakʉ pe Kʉrai yau. \v 29 Serɨ pʉ'kʉ pona e'tʉrawasoma serɨ, e'suranman pɨ' tanporo ipana'pano ke iye'tʉrawasoma meruntɨ pe kuru uyau. \c 2 \p \v 1 I'tu auya'nokon i'se esi sa'man pe kuru e'tʉrawasoman pɨ' esi ɨiwano' kon pe, Ʉrawote'siya pon kon iwano' pe, mɨrɨ awonsi'kɨ tanporon kon ka'pon pe uyennin nʉ'san pen nɨrɨ. \v 2 Mɨrɨ kupʉ'pʉ uya pana' pe to' e'to' pe tewan kon yau mɨrɨ awonsi'kɨ tikin nɨ tenai' tʉusi'nʉnkai' to' e'to' pe, tanporo, iye'to' awɨrɨ, eke pe kuru rɨ ito'ka'nʉ'nin pe e'nɨto' epoto' pe to' uya ama'aino Papa eseru i'tunin pe to' e'to' pe, Kʉrai si. \v 3 Kʉrɨ rɨ yau tanporo mamin, pu'kena' pe mɨrɨ awonsi'kɨ i'tunin pe e'nɨto' e'so'nansa' na'ne' mɨrɨ. \v 4 Apana'tɨ uya 'nokon serɨ ɨnʉ' uya rɨ wakʉ pe rɨ tʉusauro'se ɨyenku'tɨ kon namai'. \v 5 Apʉne pʉra ka'pon pe ɨpiyau'nokon e'tane pʉra rɨ, uya'kwarʉ yau rɨ ɨpiyau'nokon esi mɨrɨ, wakʉ pe ɨwesi kon pɨ' epori'mapɨ' nɨ pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ pana' pe kuru Kʉrai apurɨto' auya'nokon esi pɨ'. \s1 Uko'man Nɨto' Kʉrai Eseru Yau \p \v 6 Mɨrɨ pɨ', Kʉrai Sises anʉnsa' auya'nokon pɨ' Itepuru pe, miyarɨ rɨ iyau ɨko'mantɨ', \v 7 iyau tʉumisitai' mɨrɨ awonsi'kɨ te'ka'se iyau pana' pe apurɨto' auya'nokon tʉku'se ɨyenupa'pʉ kon awɨrɨ, mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe kuru tenki tato' auya'nokon nanʉkʉi. \p \v 8 Tense e'tɨ', ɨnʉ' rɨ aya'sitɨ'nin a'ta rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ enku'tɨnin nɨ enupan nɨto' ike ke, ka'pon eseru erupa' rɨ mɨrɨ awonsi'kɨ serɨ non nɨ uko'manto' eseru pɨ' te'sen, Kʉrai pɨ' pʉra rɨ. \p \v 9 Apʉne pʉra Kʉrai yau rɨ iyenuka'sa' Papa uko'manto' uko'mamʉ mɨrɨ ka'pon pe, \v 10 mɨrɨ si iyenuka'sa' eposa' auya'nokon mɨrɨ Kʉrai awɨrɨ, tanporo meruntɨ esa' mɨrɨ awonsi'kɨ eke pe e'nɨto' esa'. \v 11 Kʉrai awɨrɨ ɨyun kon pi'pɨ puturʉkasa' auya'nokon kasa ɨwesi kon mɨrɨ, ɨri ɨyeseru kon\f + \fr 2:11 \fq ɨri ɨyeseru kon; \ft mɨrɨ pe pʉra, \fq ɨpun kon\f* nonkasa' auya'nokon winɨ, ka'pon amʉ' emiyatʉ ke serɨ e'ku'sa' pen e'tane Kʉrai uya iku'sa', \v 12 ɨyepa'taisima kon yau iya'kɨrɨ ɨye'u'na'tɨ'pʉ kon mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kɨrɨ ɨye'mʉ'sa'ka'pʉ kon apurɨto' auya'nokon poro Papa meruntɨrʉ yau, i'mʉ'sa'kanin nʉ'pʉ iyeri'sa' apai.\x - \xo 2:12 \xt Ron 6:4\x* \p \v 13 Iyeri'sa' pe ɨwesi kon koro'tau amakooi kon yau mɨrɨ awonsi'kɨ ipi'pɨ puturʉkasa' pen a'taino kasa amakooi kon\f + \fr 2:13 \fq amakooi kon; \ft mɨrɨ pe pʉra \fq ɨpun kon\f* yau ɨwe'tane'nokon, Papa uya nurɨne ɨkuu'pʉ kon\f + \fr 2:13 \fq Papa uya nurɨne ɨkuu'pʉ kon; \ft mɨrɨ pe pʉra, \fq Papa uya nurɨne ukuu'pʉ kon\f* Kʉrai pokon pe. Tanporo umakooi kon eno'ma'pʉ iya,\x - \xo 2:13 \xt E'pe'sas 2:1-5\x* \v 14 iye'menukasa' rʉ'pʉ main tunka'nʉkʉ'pʉ iya, tanporo iteseru pokon pe, urɨ'nokon winɨkʉi' ekamʉra te'sen uyewa'nomanin kon, mɨrɨpan mo'ka'pʉ iya kurusu' pona tʉpokapɨ'se.\x - \xo 2:14 \xt E'pe'sas 2:15\x* \v 15 Ɨ'sɨ'mʉra ipana'pano ton amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton tʉku'se\f + \fr 2:15 \fq Ɨ'sɨ'mʉra ipana'pano ton amʉ' mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton tʉku'se; \ft mɨrɨ pe pʉra, \fq Kʉrai emo'ka'pʉ tiwano' pe iya'kwarʉ pe te'san itesanon mɨrɨ awonsi'kɨ eke ton meruntɨrʉ piyapai.\f* annau to' piyɨ'nʉkʉ'pʉ iya to' entai tenai' kurusu' winɨ. \p \v 16 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', ɨnʉ' rɨ ɨyeseru kon aimenkanin ananɨnʉ kon mɨrɨ pe pʉra ɨnensinʉ kon winɨ, ɨ'rɨ weyu rʉ'pʉ pɨ' rɨ ɨwɨpʉrema kon winɨ, emenna' pe kapʉi epa'ka pɨ' ɨwɨpʉrema kon winɨ rɨ, mɨrɨ pe pʉra Sapa' weyu winɨ rɨ.\x - \xo 2:16 \xt Ron 14:1-6\x* \v 17 Serɨ ton esi mɨrɨ tʉuye'ton a'kwarʉ'pʉ pe rɨ; i'napairon kuru nin si e'seposa' mɨrɨ Kʉrai yau. \v 18 Ɨnʉ' rɨ ɨneporonʉ piyapai eponin pe pʉra ɨku'nin, kʉse'nin kasi ye' pe mɨ pe pʉra te'ku'sen, inserʉ amʉ' pɨ' rɨ ɨpʉreman pɨ' pori' pe te'sen. Pʉse rɨ rupɨ usaurokʉ mɨrɨ siya rɨ eke pe rɨ tʉnene'pʉ pɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ iya'kwarʉ pʉra rɨ isenuminkato' uya a'sarutanʉkʉ sepan nɨ teseru ke. \v 19 I'pai pʉ'kʉ pe te'to' apai iyemo'kasa', tanporo ɨsipona ipun a'sinin pe te'sen ikara ton isemo'kato' pe Papa uya ikupʉ koro'tau.\x - \xo 2:19 \xt E'pe'sas 4:16\x* \p \v 20 Iyeri'sa' pe ɨwesi kon yau Kʉrai pokon pe serɨ non eseru ton ya', ɨ'rɨ pe ken si iyesi pɨ' iyau kasa rɨ marɨ ɨwesi kon, iteseru kupʉ auya'nokon? \v 21 “Kʉsanʉmʉi! Kʉsonpai! Kʉsa'pɨtʉi!” tawo'nan nɨ marɨ. \v 22 Serɨ warai'nan si apiyontɨn nɨto' ton esi ka'pon uya rɨ nin enupan nɨto' ton ike pe itʉsa' ton pe na'ne' apurɨka'sa' pɨ'. \v 23 Serɨ ton si apiyontɨn nɨto', iteseru ton ka'pon amʉ' rɨ nʉkoneka'pʉ pokon pe Papa apurɨpɨ'to' eseru pe, mɨrɨpan kon uya kasi pe rɨ mɨ pe te'ku'se pʉra mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe rɨ tʉpun kon ma'tanʉkʉ to' uya. Pu'kena' pe kasa rɨ to' esi, e'tane i'nai rɨ makoi pe i'se te'to' kon takʉ'ma to' uya pʉra iyesi. \c 3 \s1 Wakʉ Pe Uko'man Nɨ Eseru \p \v 1 Mɨrɨ si'kɨrɨ Kʉrai a'kɨrɨ ɨye'mʉ'sa'kasa' kon pɨ', ɨyewan kon itʉtɨ' kau na'ne' nan pɨ' rɨken nɨ, Papa enwo'netʉ winɨ Kʉrai ereutasa' na'ne' yawon pɨ'.\x - \xo 3:1 \xt Eren 110:1\x* \v 2 Kawon ton pɨ' rɨken ɨsenuminkatɨ', non pon pɨ' pen. \v 3 Apʉne pʉra ɨyeri'sa' kon mɨrɨ, mɨrɨpan ɨuko'manto' kon e'so'nansa' Kʉrai pokon pe Papa yau. \v 4 Kʉrai, ɨuko'manto' kon\f + \fr 3:4 \fq ɨuko'manto' kon; \ft mɨrɨ pe pʉra, \fq uko'manto' kon\f* ipɨ' usenpoika a'tai, ɨusenpoikato' oton kon kanan iya'kɨrɨ a'kwa yau. \p \v 5 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', serɨ non eseru ton iwɨtɨ': ɨyekumato' kon, ipan pe wakʉ pe pʉra ɨwe'to' kon, ɨnɨkɨru kon, ɨri ɨnku'pai e'nɨto', mɨrɨ awonsi'kɨ mentai ɨwe'to' kon; mɨrɨ esi ika'sa' pɨ' papa ta kasa. \v 6 Serɨ ton uriya' Papa uya kota'man nɨto' uyepʉ na'ne'.\f + \fr 3:6 \fq uyepʉ na'ne'; \ft tʉron nɨ ton emen imenukasa' ton yau, \fq kamoro main awɨron pen pona iyepʉ \ft ta.\f* \v 7 Serɨ ton yau rɨ mɨpininpɨ'ta'tʉi wapiyaro' yau ɨuko'mamʉ kon a'tai. \v 8 E'tane serɨ pe tanporo se ton inonkatɨ': sakoro, a'ne' pe ɨwe'to' kon, e'wɨpai ɨwe'to' kon, kasi pe ɨtonpa kon pantomʉ'tɨto' auya'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ ɨri pe te'sen main inonkatɨ'. \v 9 Kasi ye' pe ɨtonpa kon pɨ' ke'tʉu, penaro' ɨyeseru kon mo'ka'pʉ auya'nokon pɨ' mɨrɨ tanporo iteseru amʉ' a'kɨrɨ,\x - \xo 3:9 \xt E'pe'sas 4:22\x* \v 10 mɨrɨ awonsi'kɨ emenna' pata'tɨsa' auya'nokon, emenna' pe tenapɨ'sen i'tunin pe, tʉka'nin nʉ'pʉ kasa.\x - \xo 3:10 \xt Iseneses 1:26; E'pe'sas 4:24\x* \v 11 Serɨ yau Kiri', Esuwerʉ pʉra rɨ iyesi, itun pi'pɨ puturʉkasa', itun pi'pɨ puturʉkasa' pen pʉra rɨ iyesi, isenupasa' kon pen, Sʉ'kitiyan,\f + \fr 3:11 \fq Sʉ'kitiyan\ft —ka'pon amʉ' tʉron kon uya Papa pʉnon kon mɨrɨ awonsi'kɨ isenupasa' kon pen nɨ tato' ton ipɨ'.\f* poitorʉ ton mɨrɨ awonsi'kɨ ɨnʉ' enawon kon pen pʉra rɨ iyesi, e'tane Kʉrai esi tanporon pe rɨ, Kʉrai esi tanporon yau rɨ. \p \v 12 Mɨrɨ pe iyesi pɨ', Papa munkɨ inanʉmʉ'san pe ɨwesi kon koro'tau, wakʉ pe, ti'nʉnkasan pe, epontɨtɨ' ɨsentu'kena' ke, ɨsi'nʉnkena' ke, mɨ pe te'ku'sen pen ke, ɨ'sɨ'mʉn yaino ke mɨrɨ awonsi'kɨ tʉuseta'kasen pen ke. \v 13 Ɨtonpa kon pokon pe a'kʉre'tɨtɨ', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨtonpa kon pɨ' tʉusentu'mai' e'tɨ', ɨri rɨ esi a'tai ɨtonpa kon pokon pe ɨwe'to' kon. Ɨsentu'matɨ', Itepuru usentu'masa' ɨpɨ'nokon na'ne' kasa.\x - \xo 3:13 \xt E'pe'sas 4:2, 32\x* \v 14 Tanporo serɨ ton pʉro'pona, usi'nʉnkan nɨto' ipata'tɨtɨ', tanporo serɨ ton amʉranʉ'nin wakʉ pe ɨsipona. \p \v 15 Tɨwɨ tʉusewankamai' pʉra e'nɨto' Kʉrai iwano', ɨyesa' kon pe nesii ɨyewan kon yau, tikin nan ipun pʉ'kʉ pe ɨwesi kon, tʉusewankamai' pʉra ɨwe'to' kon ya' ɨkɨ'masa' iya 'nokon. Tenki tawon pe e'tɨ'. \v 16 Tɨwɨ Kʉrai Maimu nʉko'mamʉi ayau'nokon eke pe kuru, tʉron kon enupa mɨrɨ awonsi'kɨ panama auya'nokon koro'tau tanporo tʉpu'ketʉ ke, mɨrɨ awonsi'kɨ eren ton pɨ' ɨserenkai'ma, ɨpʉreman eremu mɨrɨ awonsi'kɨ a'kwarʉ eremu ton tenki tai'ma ɨyewan kon yau Papa pɨ'.\x - \xo 3:16 \xt E'pe'sas 5:19-20\x* \v 17 Mɨrɨ awonsi'kɨ ɨ'rɨ rɨ kupʉ auya'nokon a'tai, amaimu kon ke, ɨyemiya kon ke, tanporo iku'tɨ' Itepuru Sises ese' yau, tenki tai'ma Papa, Ikʉipʉnʉ pɨ' Kʉrai poro rɨ. \s1 Kʉrai Munkɨ Pe E'nɨ Eseru \p \v 18 No'pʉ ton, ataan'pʉ kon ena' e'tʉtɨ', serɨ esi pɨ' wakʉ pe Itepuru pona.\x - \xo 3:18 \xt E'pe'sas 5:22; 1 Pi'ta 3:1\x* \p \v 19 Taan'pʉ ton, ɨno'pʉ kon amʉ' i'nʉnkatɨ', ɨsɨ pe to' pɨ' ke'tʉu.\x - \xo 3:19 \xt E'pe'sas 5:25; 1 Pi'ta 3:7\x* \p \v 20 Mʉre amʉ', tanporon yau rɨ asanon kon maimu awɨrɨ e'tɨ', serɨ uya kuru Itepuru pori'ma mɨrɨ.\x - \xo 3:20 \xt E'pe'sas 6:1\x* \p \v 21 Kʉipʉnʉ ton, ɨmunkɨ kon amʉ' tʉsakoropai' pʉra e'tɨ', to' emiya'nʉmʉ kʉse'nin.\x - \xo 3:21 \xt E'pe'sas 6:4\x* \p \v 22 Apiyo' ton, tanporon yau rɨ ka'pon, ɨyepuru kon maimu awɨrɨ e'tɨ', iku'tɨ' to' uya entane rɨken pen, to' uya wakʉ tato' pe, e'tane wakʉ pe ɨyewan kon pokon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Itepuru nama pe.\x - \xo 3:22 \xt E'pe'sas 6:5-8\x* \v 23 Ɨ'rɨ rɨ kupʉ auya'nokon a'tai, iku'tɨ' ɨyewan kon pokon pe, Itepuru iwano' pe ikupʉ auya'nokon pe, ka'pon amʉ' iwano' pe pen, \v 24 i'tu auya'nokon ke ɨimamin kon ɨnepoton kon Itepuru winɨpai, ɨyepe'pʉ kon pe. Itepuru Kʉrai apiyo' pe ɨwesi kon mɨrɨ. \v 25 Ɨnʉ' rɨ ɨri ku'nin nʉ'pʉ uya tʉnkuu'pʉ epe'pʉ epoto' oton, mɨrɨ awonsi'kɨ tenu yawon kenan pen nɨ kʉrɨ rɨ Papa.\x - \xo 3:25 \xt Isu'taronomi 10:17; E'pe'sas 6:9\x* \c 4 \p \v 1 Epuru ton, ayapiyo' kon amʉ' irepatɨ' ipokena' ke mɨrɨ awonsi'kɨ wakʉ ke, apʉne pʉra i'tu auya'nokon ɨyepuru kon kanan esi Epʉn po.\x - \xo 4:1 \xt E'pe'sas 6:9\x* \s1 Miyarɨ Rɨ Enupan Nɨto' \p \v 2 Tɨwɨrɨ rɨ tʉwɨpʉremasan pe e'tɨ', tenu ke esii'ma mɨrɨ awonsi'kɨ tenki tawon pe. \v 3 Ina pona rɨ marɨ ɨpʉrematɨ', Papa uya ina maimu e'ma a'kokato' pe, ama'aino Kʉrai eseru enpoikato' pe ina uya, ipɨkɨrɨ i'sen yau e'ai'ne'. \v 4 Ɨpʉrematɨ' wakʉ pe tʉto'ka'nʉ'sen pe, iye'to' awɨrɨ ekamasa' uya e'to' pe. \v 5 Ti'tui' kuru e'tɨ' ɨ'rɨ rɨ kupʉ auya'nokon a'tai so'si tawon kon pen pɨ'; wakʉ pe ɨweyu kon tapurɨi' e'tɨ'.\x - \xo 4:5 \xt E'pe'sas 5:16\x* \v 6 Tɨwɨ wakʉ nonkasa' pe kuru amaimu kon nesii, ine'ne'masa' pe, tanporo ka'pon amʉ' maimu eikʉ eseru i'tu kon pa. \s1 Iu'matʉ Pe Rɨ Miyarɨ Tato' \p \v 7 Tai'ki'kas uya tanporo uyekareei ekama mɨrɨ ɨpɨ'nokon. Tonpa rʉ'kwɨ kʉrɨ rɨ, i'nairon pika'tɨnin nɨ mɨrɨ awonsi'kɨ ipoitorʉ pe e'nɨ tonpa Itepuru yau.\x - \xo 4:7 \xt Inkupʉ'pʉ 20:4; 2 Temu'ti 4:12\x* \v 8 Ennoko uya serɨ ɨpiya'nokon mɨrɨto' pe tukai', ɨ'rɨ kasa ina emakʉ tukai' i'tu kon pa,\f + \fr 4:8 \ft Tʉron nɨ ton imenukasa' ton uya, \fq ɨi'tuto' kon pe iya \ft ta.\f* mɨrɨ awonsi'kɨ ɨyewan kon pori'mapɨ'se'na.\x - \xo 4:8 \xt E'pe'sas 6:21-22\x* \v 9 Utɨn pɨ' man, Onisimos pokon pe, i'nairon mɨrɨ awonsi'kɨ utonpa kon nʉ'kwɨ, ɨtonpa kon nɨ apata kon apaino. To' uya tanporo serɨ yau te'ku'sen ekama mɨrɨ ɨpɨ'nokon.\x - \xo 4:9 \xt Pairiman 10-12\x* \p \v 10 Utonpa, a'sisa' pe te'sen Aresta'kos miyarɨ ta pɨ' man ɨpɨ'nokon, mɨrɨ awonsi'kɨ Ma', Panapas e'se uya nɨrɨ. (Ipɨ' ayauro'kato' kon epokaa'pʉ auya'nokon; ɨpiya'nokon iye'sa' yau, mereutanʉ'tʉi'.)\x - \xo 4:10 \xt Inkupʉ'pʉ 19:29; 27:2; Pairiman 24; Inkupʉ'pʉ 12:12, 25; 13:13; 15:37-39\x* \v 11 Sises, Isustas tukai' tesa'sen kanan miyarɨ ta pɨ' man. Pʉsamoro rɨken Esuwerʉ amʉ' e'tʉrawasoma tonpa ton Papa e'to' esa' wannɨ pe iwano' pe, to' uya enpoikasa' upori'mato' tʉuya'nokon. \v 12 E'pa'pʉras, ɨtonpa kon apata kon apaino, Kʉrai Sises poitorʉ miyarɨ ta pɨ' man. Inke kuru ɨpʉreman pɨ' e'suran man pɨ' man ɨiwano' kon pe, pana' pe ɨye'mʉ'sa'ka kon pa Papa e'to' i'se yau, iyakʉ'pʉsa' pe mɨrɨ awonsi'kɨ ipana'tɨsa' pe.\x - \xo 4:12 \xt Koro'se 1:7; Pairiman 23\x* \v 13 Ɨnekamapai e'ai' ɨpɨ'nokon, sa'man pe kuru iye'tʉrawasoma ɨiwano' kon pe, mɨrɨ awonsi'kɨ Ʉrawote'siya mɨrɨ awonsi'kɨ Era'poris pon kon iwano' pe. \v 14 Utonpa kon nʉ'kwɨ, Ʉru', ta'ta pe te'sen mɨrɨ awonsi'kɨ Temas miyarɨ ta pɨ' man.\x - \xo 4:14 \xt 2 Temu'ti 4:10-11; Pairiman 24\x* \v 15 Miyarɨ ta to' uya utonpa ton Ʉrawote'siya pon kon pɨ', ekamatɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ Ninpa\f + \fr 4:15 \fq Ninpa, \ft mɨrɨ pe pʉra \fq Ninpas\f* pɨ' mɨrɨ awonsi'kɨ itiwʉ' tau so'si pɨ' te'san pɨ'. \p \v 16 Serɨ kareta usekama ɨpɨ'nokon tʉpo, Ʉrawote'siya po so'si pɨ' kanan isekama mentʉi', mɨrɨ awonsi'kɨ ɨmɨrɨ'nokon kanan Ʉrawote'siya pon kon karetaai unennoko'pʉ rɨ marɨ mekamatʉi'. \p \v 17 A'ki'pas pɨ' ka'tɨ': “Ɨtʉrawasooi enuka'nʉ'ka'kɨ ɨneporo'pʉ Itepuru yau,”\x - \xo 4:17 \xt Pairiman 2\x* ka'tɨ'. \p \v 18 Urɨ, Paarʉ, uya serɨ miyarɨ tato' menuka serɨ uyemiyatʉ ke. A'sisa' pe esi mi'tutʉi'. Wakʉ nonkasa' nesii ɨpiyau'nokon.