\id ACT  
\h Buka Tatau'aro 
\toc3 Buka Tatau'aro 
\toc1 Na Tatau'aro Adaa'i Ha'ataari 
\toc2 Buka Tatau'aro 
\mt2 Na Tatau'aro Adaa'i  
\mt1 Ha'ataari  
\is1 Gere Mamaani 'Iniai Bukani  
\ip 'Ira tei nara 'a'auhi'o 'anai aidangisiai ha'atee ana God ma 'anai raha ara'a na'i tahitahi amua beia Jisas Kraest. 'Oi 'adoma'i surisuriai he'ete'i naga'i haa i tahitahi amua 'onaa nara ga'i bwa'i ha'ausuri'o ma'ua 'a'auhi'o.  
\ip Na'i Buka Tatau'aro 'a mamaani 'abai'i ha'ausuri 'anai heisoi. 'A hadanga'iniraaui noni hinihini tahamora, miraaui na'otara tahamora, miraaui sae tahamora narau hura'a 'anai taroha'iniai Taroha Goro. 'Iraau rau haa'i hako i madoraa adaa'i mana ha'a adaa'i mana wetewete adaa'i 'anai tau'aro tanaa God, 'anai 'a'auhiraaui nei narau rabasiai hei'a'auhi, ma 'anai maania tanaraaui haru sae i taha na 'ia Jisas 'a hau'i tanaraau.  
\ip 'Iraaui sae hinihini na'i madoraasi rau wa'ewa'e di'u ana'i taroha'inia Jisas. Tara'i sae 'onaaia Pol mia Banabas raru hano ha'atau 'anai waa i Taroha Goro. 'Iraaui nei narau awa hatara'i moi na'i 'omaa 'onaaia Pita mia Jems raru heitaroha'i suri'i 'omaa bobodaau.  
\ip 'Igaau ro'u gau to'o madoraa 'anai taroha'inia Jisas tanaraaui haru nei. Na'i 'oha na 'oi 'oha'iniai Buka Tatau'aro adaaui Ha'ataari 'oi 'adoma'i suriraaui mwane narau ha'ausuri'o 'inia Jisas, ma 'oi 'adoma'i suriraaui nei na 'o ga'i taroha'inia Jisas tanaraau.  
\c 1  
\p
\v 1 Tana'o Tiofilas:  
\p Na'i buka tahamora agua, 'au usu'i mwani maho na 'ia Jisas 'a haa'i ma ha'ausuringa'ini'i, na'i madoraa na taraawa'a hauai tau'aro ana  
\v 2 tari dangi nara waia ara'ai aro. Na'i na'o maragu waia ara'ai aro, 'a heiatenga'i 'iniai mena anai Hi'ona Maea tanaraaui Ha'ataari ana'i na 'ome sigihiraau.  
\v 3 Na'i murinai mae ana, 'e hai tangahurui dangi na ha'ata'inia haaria tanaraau na'i 'ado herehere 'anai ha'ata'inia mora do'iia 'a tahi aho'i ha'a-momori. Rau re'ia ma hadanga'inia tanaraaui heimarungi ana God.  
\v 4 Na'i 'oha na awa mau beiraau, 'a o'ani, “Moi abu hano baaniai Jerusalem. Moi mamasiai Hi'ona Maea na 'ia Amagu na duruduru 'inia, me'inau ro'u 'au bwane maania tana'amou.  
\v 5 'Ia Jon 'a bwareomaea'amou 'iniai wai, ma bwa'i orea mia God 'ai bwareomaea'amou 'iniai Hi'ona Maea.”   
\s1 'Ia Jisas 'A Ara'ai Aro  
\p
\v 6 'Oha 'iraau Ha'ataari rau awa goni beia Jisas, rau songa'inia o'ani, “Araha. 'A 'ua? I'oe 'oi haua aho'i heimarungi na'i 'ohani tanagaaui ai Jiu?”   
\p
\v 7 Mia Jisas 'a o'ani, “'Iia moi Amagu na to'oraai mena 'anai ha'a-arataraai madoraa 'ana. Ma ai'a 'iaamoou 'anai 'iraraa 'oha he'ua nai to'o.  
\v 8 Ma'ata 'i'amou moi honu 'iniai mena anai Hi'ona Maea na'i 'oha nai dio maai sirihi'amou. Ma moi taroha'iniau na'i Jerusalem, ma na'i hakoi Provensi Jiudea ma na'i Provensi Samaria mana 'ari suria hakoi marewana.”  
\v 9 'Agu ha'atee hako mia God 'a waia ara'a 'oha rau wanasia maua Jisas. Mana rorodo 'a kukuha bwarasia maraugu ai'a re'ia'a.   
\p
\v 10 Miraau rau wana to'o buu mau ara'ai aro. Raugu 'asu'a ma'e rua sae raru to'oni 'ini to'oni mamaahui raru ura na'i bobodaau.  
\v 11 Raru o'ani, “'A 'ua na 'i'amou saeni Galili mou ura 'inia na'i 'ini mamougu wana ara'ai aro? 'Ia Jisas nara waia ara'ai aro ani, 'ai boi aho'i ro'u mau 'onaai herehere namou re'ia na'i 'oha 'iia 'a aho'i ara'ai aro.”   
\s1 Sae 'Anai Orisia Jiudas  
\p
\v 12 Na'i muri 'iraaui Ha'ataari rau hano baaniai hungahungai 'Oliv marau 'ari aho'i 'omaai Jerusalem. I hungahungai 'Oliv 'a ga'i 'onaa moi ta'i kilomita baaniai Jerusalem.  
\v 13 Rau ta'eha na'i ahii na'i ruma ahaaha narau bwane awa-awa na'iei. 'Iraaui Ha'ataari narau awa 'isi, 'ia Pita, Jon, Jems, Andru, Pilip, Tomas, Batolomiu, Matiu, Jems garena Alfias, Saemon—'ia mo'o na raba ha'ahakoai Mwaeraha adaaui Rom, mea Jiudas garena Jems.   
\p
\v 14 'Iraaui Ha'ataari rau boi goni tarau na'i 'isi beiai ta'i 'ado'ado 'anai ha'arahesi. 'Iraau tara'i urao ro'u beia Meri inana Jisas, miraau do'orana'ia Jisas, rau matai boi goni ro'u beiraau.   
\p
\v 15 'E ta'i 'oha, 'a gaarangi 'onaai ta'i 'arangi mana rua tangahuru 'iniraaui noni hinihini rau rurugoni ro'u. Mia Pita 'a ura ara'a ma ha'atee tanaraau.  
\v 16-17 'A o'ani, “Arai do'ora, na'i 'oha bwani 'ia Deved 'a ha'atee 'iniai mena anai Hi'ona Maea 'anai 'unuai maho 'abaia Jiudas. Mana maho na 'unua 'a to'o'a. 'Ia Jiudas 'e ta'i 'inigaau ma tau'aro beigaau miagu waia mai ruruha 'anai daua Jisas.   
\p
\v 18 “Mia Jiudas 'agu horiai dorai ano 'iniai ha'a nara haua tanaa 'iniai hereta'aa na haua. Ma na'i 'isi nagu ahoda abwa-abwa na'iei mana ahuna 'a pusu mana mwane maho na'i rarona ragu teteho hura'a.  
\v 19 Ma na'i 'oha 'iraaui sae na'i Jerusalem rau sadoia o'asi, rau 'unua 'iniai dorasi Akeldama. 'Ado'ado 'ana 'e Ano ni 'Abu.   
\p
\v 20 “Na'i buka ni Psalm, 'ia Deved 'a usua o'ani,  
\q1 ‘Ruma ana 'ai awa bwaranga moi mamoi abu watea ta sae nai mono na'iei.’\f + \fr 1:20 \ft 1:20 Psalm 69:25\f*  
\m Ma o'ani ro'u,  
\q1 ‘'A goro 'onaa ta sae he'ete'i naigu tagora orisiai saesi.’\f + \fr 1:20 \ft 1:20 Psalm 109:8\f*   
\p
\v 21-22 “Naasi gau rabasia ta sae he'ete'i nai 'a'auhigaau 'anai taroha'inia do 'ia Jisas 'a suruta'e aho'i baaniai mae. Tarana naasi gai 'ome sigihia ta ta'i 'iniraaui nei narau bwane awa-awa beigaau taraawa'a mau na'i madoraa 'ia Jon 'a bwareomaeaa Jisas tari madoraa 'ia God 'a waia aho'i ara'ai aro.”   
\p
\v 23 Hoita, 'e rua sae narau wai'ado'ado 'inia, 'ia Mataeas mia Josep Basabas, nata atana 'ia Jastas.  
\v 24 Marau ha'arahesi o'ani, “Araha, i'oe 'o aidangisi'i 'ado'ado adaa'i mwani noni hako. 'Oi ha'ata'inia tana'ameui nei na'o 'ome sigihia  
\v 25 'anai ha'i Ha'ataari orisia Jiudas, 'ia mo'o na rihota'i baanigaau ma 'ari na'i huunai dora na araria.”  
\v 26 Maraugu gaasi ha'ara ma auru na'i hungana Mataeas. 'Iia ro'u naagu siri beiraaui ta'i tangahuru mana ta'i Ha'ataari.   
\c 2  
\s1 Boi Anai Hi'ona Maea  
\p
\v 1 Ma na'i dangi na 'iraaui Jiu ra ha'ato'oai Rongo nara 'unua 'iniai Pentikos,\f + \fr 2:1 \fk Rongo nara 'unua 'inia Pentikos: \ft Wanasia na'i Diksonari.\f* 'iraau hakoi sae hinihini rau rurugoni na'i ta'i dora.  
\v 2 Raugu 'asu'a marau rongoa'ai maho na rongo raha na dio mai baaniai aro. 'A rongo 'onaai kae ro'a raha. Mana aohanai ro'asi 'a rongo raha hako 'ari raronai ruma narau awa 'ieisi.  
\v 3 Miraau re'i'i maho ra 'ome 'onaai gere ngarungarui 'eu ra 'adarara na'i raronai rumasi. Ra dio na'i hungadaau hako.  
\v 4 Mana Hi'ona Maea 'agu sirihiraau maraugu taraawa'a hadahada 'ini'i mwani hadahada he'ete'i hairiu na Hi'ona Maea na hau'i tanaraau.   
\p
\v 5 Ma na'i 'ohasi, 'a ragoi saeni Jiu na'i Jerusalem narau boi baani'i mwani kantri he'ete'i hairiu na'i marewana narau ai'a aidangisia maua Jisas, ma'ata ra 'adoma'i ha'ahihi'aa God.  
\v 6 Na'i 'oha rau rongoai maho na rongo 'onaai ro'a rahasi, rau goni ro'u mai beiraaui noni hinihini. Marau heimwaota'i, 'inia 'iraaui noni hinihini rau hadahada 'ini'i hadahada adaa'i.  
\v 7 Rau heimwaota'i ma bu'o i ahudaa'i marau o'ani, “Romwane! Sae 'inisi ra'i saeni Galili moi neiraaunisi!  
\v 8 'A he'ua naraugu 'irara'i 'ini'i hadahada agaa'isi?  
\v 9 Tara'i sae gau boi baaniai Patia, Midia, ma na'i Elam. Tara'i abe baaniai Mesopotemia, Jiudea, Kapadosia, Pontas, Eisia,  
\v 10 Frijia, Pamfilia, Ijip, mana'i Libia gaarangiai Saerin. Ma tara'i abe gau boi ro'u baaniai Rom.  
\v 11 Tara'i nei ra'i sae ni Jiu ha'a-momori ma tara'i nei ra awa suria moi ringeringe agaaui Jiu. Tara'i sae gau boi baaniai Krit mana'i Araibia. Me'igaau hako gau rongoai hadahada adaau 'ini'i hadahada agaa'i 'abai'i kae maho na hau'ia God.”  
\v 12 Rau heimwaota'i ma kakui ahudaau ro'u, marau taraawa'a songa'iniraau hairiu o'ani, “'E taha gasi naasi romwane?”   
\p
\v 13 Tara'i abe rau ha'ada'ada'a 'iniraau, rau o'ani, “Rau gonogono gasi marau bweu'a.”   
\s1 Hadahada Ana Pita  
\p
\v 14 Miraau hakoi ta'i tangahuru mana rua Ha'ataari rau ura ara'a mia Pita 'a ha'atee raha tanaraaui sae narau goni mai 'isi o'ani, “'I'amoui sae ni Jiu me 'i'amou ro'u i sae namou awa na'i Jerusalem, moi bahurongo goro mawai ha'a-aidangisi'amou 'iniai maho na to'o na'i 'ohanisi.  
\v 15 'I'amou mou 'adoma'inia do 'iraaui sae 'ini rau gonogono marau bweu'a. Magu ai'a! 'Agu angi siwa moi haho'oa 'ohanisi.  
\v 16 Ma'ata maho namou re'ia na to'o na'i 'ohanisi, 'ia Rarabea Joel 'a bwane taroha'inia mai ga'u na'i 'oha bwani.  
\v 17 'Ia God 'a o'ani,  
\q1 ‘Na'i 'oha nai raumwadu mai hahakonai dangi,  
\q2 wai ha'ataaria dio i Hi'ona Maea agua maai sirihiai tahinganai 'ado sae.  
\q1 Miraau gare amoo'i rai haa'i ha'atee rarabea.  
\q2 'Iraau sae haoru amoo'i rai re'i'i ha'amaranga,  
\q2 miraau noni wari amoo'i rai re'i'i ha'amaranga na'i mauru.   
\q1
\v 18 Ha'amomori! Na'i 'ohasi wai ha'ataaria dio i Hi'ona Maea agua  
\q2 maai sirihiraaui noni tatau'aro agu'i, rei'uaa sae mwane ma'ua urao,  
\q2 marai haa'i ha'atee rarabea.   
\q1
\v 19 Mamoi re'i'i ha'ara mana ha'abu'oahu nawai haa'i na'i ahoasara mana'i ano.  
\q2 I 'abu, ma 'eu mana kaeni asuasu raha rai ha'ata'i.   
\q1
\v 20 Na sina 'abwa'i rara, mana hura 'ai wangawanga 'onaai 'abu,  
\q2 maigu to'o i dangina Araha na ororiu di'u ma hauasa.   
\q1
\v 21 Miraaui nei rau ha'arahesia God rai tahi.’\f + \fr 2:21 \ft 2:17-21 Joel 2:28-32\f*   
\p
\v 22 “Moi rongo'i ha'atee 'ini noni nai Israel! Mou 'iraraa goro do 'ia Jisas ni Nasaret 'a haa'i mwani ha'abu'oahu mana ha'ara, 'inia mareho 'isi ra to'o na'i kantri agaauni. Ni mwani ha'abu'oahu na haa'isi, ra ha'ata'inia goro hura'a do'ia God naasi na ha'ataaria mai.  
\v 23 Me suriai hei'irisina mau mai, 'ia God 'a ha'awatea do moi daua Jisas. Mamou ha'amaesia 'oha mou taranga'inia tanaraaui noni ta'a'i 'anai rabu ahita'inia na'i dadaahoro.  
\v 24 Mia God 'a ruhasia baaniai mena anai mae ma ha'atahia aho'i. 'Iniai mae, 'abwa'i ha'abwarasia baaniai tahi aho'i.  
\v 25 Na'i buka ni Psalm, 'ia Deved 'a hadanga'iniai mae ana Jisas o'ani,  
\q1 ‘'A bwa'i ta 'oha'a ro'u nawaigu mamaa'usia ta maho,  
\q2 'inia i'oe a Araha God na'o awa tarau beiau. I'oe 'o na'otaragu.   
\q1
\v 26 Naasi, 'au wa'ewa'e raha,  
\q2 mau hadahada ha'i wa'ewa'e ro'u.  
\q1 'Inau 'au 'iraraa dowai tahi aho'i,   
\q1
\v 27 'inia 'o bwa'i wateai abenai noni maea amua 'anai ngabo na'i ano,  
\q2 mana aungagu do'ai awa tarau na'i dora adaaui nei nara mae.   
\q1
\v 28 I'oe 'o ha'ata'inia tanaau i tara 'anai tahi tarau,  
\q2 minau wa'ewa'e 'iniai awa amua beiau.’\f + \fr 2:28 \ft 2:25-28 Psalm 16:8-11\f*   
\p
\v 29 “'Inau raba 'unua tana'amou mwani sae agu'i, 'abaiai wauwa agaau na'i 'oha bwani, 'ia Mwaeraha Deved. 'Iia 'a bwani mae mara bwani toringia orea mana barabarana 'a awa mau tari dangini.  
\v 30 'Ia Deved 'e Rarabea, ma 'iraraa do 'ia God 'a haua tanaa i duruduru hihi'a do baaniai burungana haaria nai ha'amwaeraha iei ta sae 'onaaia haaria.  
\v 31 'Ia Deved 'a bwane 'iraraai maho na'ia God nai haua. Naia na ha'atee rarabeanga'iniai suruta'e nai haa Ha'atahi ma ro'u do 'iia 'a bwa'i awa tarau na'i dora adaa'i nei nara mae, mana abena 'a bwa'i ngabo.   
\p
\v 32 “'Ia God 'a ha'a-suruta'ea ha'a-momori a Jisas baaniai mae. 'I'ameu hako meu re'ia 'ini'i maamee'i.  
\v 33 'Ia Godi Ama 'a waia ara'a ma ha'aheinagua na'i aba odona 'anai ha'a-ororiua. Mana Ama 'a ha'awatea Jisas 'anai ha'ataariai Hi'ona Maea tana'ameu 'onaai bwane durua ana God. Ma naasi maho namou rongoa mamou re'ia na'i 'ohanisi.  
\v 34 Ma'ata 'ia Deved 'a ai'a ara'ai aro 'anai heinagu na'i aba odona God, me 'iia 'a o'ani,  
\q1 ‘'Ia Araha God 'a o'ani 'inia Araha agua,  
\q2 “'Oi heinagu na'i aba odogu,   
\q1
\v 35 tari 'oha wai nugaraau dio i maerongamu  
\q2 na'i bahainai heimarungi amua.”’\f + \fr 2:35 \ft 2:34-35 Psalm 110:1\f*   
\p
\v 36 “Ma naasi 'i'amou hakoi sae ni Israel, mou ga'i aidangisia dona 'ia Jisas na mou ngahu ha'amaesia na'i dadaahoro ani, 'ia God 'a 'ome sigihia na Araha mana Ha'atahi.”   
\p
\v 37 Na'i 'oha raugu rongoa o'asi, rau ta'i kaeni arunga ta'aa di'u marau songa'inia Pita miraau tara'i Ha'ataari ro'u o'ani, “Romwane! 'E taha meigu haua?”   
\p
\v 38 Mia Pita 'a aramiraau, 'a o'ani, “Moi rihosi baani'i ora-ora'a amoo'i mamoi bwareomaea 'iniai atana Jisas Kraest. Mia God 'a duruduru 'inia do 'ai 'adoma'i nugasi'i ora-ora'a amoo'i maai watea mai Hi'ona Maea tana'amou.  
\v 39 Na durudurusi, 'a haua tana'amou beiraaui gare amoo'i, miraau ro'u i nei rau awa ha'atau. Ha'amomori, na durudurusi 'a haa tanaraau hako ro'u i nei na 'ia God na 'unuraau.”   
\p
\v 40 'Ia Pita 'a hadahada orea tanaraau ma ha'ata'u'uraau wetewete o'ani, “Moi 'ome'ome goro, mou gasigu siri na'i ha'a-mama'ai na'i dangi ni hihiiri 'onaairaaui sae ta'a'i na'i 'ohanisi.”   
\p
\v 41 Naasi 'iraaui nei rau rongo'i ha'atee ana'ia Pita marau hinihini, ra bwareomaearaau na'i 'ohasi. Na'i madoraasi, 'a ga'i 'onaai oru merui sae narau aho'ita'i sae hinihini.  
\v 42 Miraausi rau mwa'emwa'e goro 'anai bahurongo'i ha'ausuringa'i adaa'i Ha'ataari marau 'a'auhiraau hairiu. Marau matai boi goni ro'u 'anai ngau\f + \fr 2:42 \fk Ngau: \ft Rau boi goni 'anai ngau mana'i muri rau hauai ngau maea.\f* mana ha'arahesi.   
\s1 Tahingadaaui Noni Hinihini  
\p
\v 43 'Iraaui Ha'ataari rau haa'i mwani ha'ara mana ha'abu'oahu 'iniai mena na'ia God 'a haua tanaraau. Miraaui noni hunga rau heimwaota'i di'u.  
\v 44 Me 'iraaui noni hinihini rau ruru goni tarau marau taraawa'a hisu hairiu 'ini'i bori adaa'i 'ini'i 'ado maho rau rabasi'i.  
\v 45 Marau raonga'ini'i ro'u i toto'ora adaa'i, ma tara'i maho ro'u 'anai 'a'auhiraau ro'u i nei rau awa ha-ha'aroha'a.  
\v 46 Rau boi goni 'anai ha'arahesi 'ado dangi na'i Ruma Maea ana God marau mwa'emwa'e goro 'anai 'ari goni ro'u suri'i ruma adaa'i 'anai ngaugoni beiai ahu wa'ewa'e.  
\v 47 'Ado 'oha moi narau 'unu ha'aasaa God, miraaui noni rau 'adoma'i ha'ahouraau. Mana ruruha adaau 'a rago hanehane ara'a moe'a 'ado dangi 'iniraaui nei na 'ia God 'a ruhasiraau baani'i ora-ora'a adaa'i.   
\c 3  
\s1 Sae Pwaki  
\p
\v 1 'E ta'i dangi na'i angi oru abaidangi, 'ia Pita mea Jon raru 'ari Ruma Maea ana God, 'inia naasi madoraa nara matai ririhunga'i.  
\v 2 'Ado dangi 'e sae na pwaki mau mai 'oha na huta, ra suru'ia mai 'anai ha'aheinagua na'i bobonai maraaruma anai bara na'i Ruma Maeasi 'anai ha'angoni ha'a beiraaui sae rai siri 'anai ha'arahesi. Na maraarumasi ra 'unua 'iniai “Maanai Bara 'Ome Goro.”  
\v 3 Ma na'i 'oha na re'ia Pita mea Jon raru boi 'anai siri Ruma Maea, ma ha'angoni ha'a beirarua'a.  
\v 4 Mia Pita mea Jon raru wanasia mia Pita 'a o'ani, “'Osu wana ga'u mai 'ini.”  
\v 5 Mia mo'osi 'a wanasirarua ma 'adoma'inia do rarui hisungia 'inia ta maho.  
\v 6 Mia Pita 'agu o'ani moi 'inia, “'Inau ai'a to'o ha'a. Ma'ata 'e maho he'ete'i moi nau to'oraa, ma naia nawai haua tana'o. Wai 'unua tana'o na'i atana Jisas Kraest ni Nasaret, 'oi ura ara'a ma'oi hahano!”   
\p
\v 7 Ma dau na'i rima odona ma ha'a-suruta'ea. Na'i mau 'ohasi na rua uwana rarugu wetewete aho'i,  
\v 8 ma ura ara'a ma taraawa'a hahano. Marau ta'i siri wou na'i Ruma Maea mia mo'osi 'a regerege ma 'unu ha'aasaa God.   
\p
\v 9 Ma na'i 'oha 'iraaui sae rau re'iai hahano ana ma 'unu ha'aasaa God,  
\v 10 rau 'ome 'iraraa do'ia mo'osi na heinagu tarau na'i bobonai maraaruma anai bara na'i Ruma Maea 'anai ha'angoni ha'a ani. Ra bu'o hakoi ahudaa'i 'iniai hahano aho'i na haa mo'osi.   
\s1 Hadahada Na Haua Pita  
\s2 Na'i Ruma Maea ana God  
\p
\v 11 'Iraaui sae rau heimwaota'i di'u marau 'eba mai beiraau na'i Ruma Maea na'i dora ra 'unua 'iniai “Abaihare ana Solomon.” Na'i 'ohasi, na sae na pwaki ga'u ani, 'a dau mau wou beia Pita mea Jon.  
\v 12 Ma na'i 'oha 'ia Pita 'a re'ia do rau goni mai beia, 'a o'ani 'iniraau, “Mwani noni ni Israel, 'a 'ua namou heimwaota'i mamou wana wetewete 'ini'amiria? Mou 'adoma'inia do miri ha'ahahanoa mo'oni 'iniai mena amiria haarimiria ma'uasi mou 'adoma'iniai do miri odo-odo na'i maana God na miri ha'ahahanoa 'inia mo'oni? Ai'a!  
\v 13 God adaaui wauwagaa'i, 'iraaua Ebraham mea Aisak mea Jekop, na hauai maho namou re'iani, neina 'igaau gai ha'aasaai atanai noni tatau'aro ana, 'ia Jisas. Mi'amougu taranga'inia Jisas tanaraaui saemaua adaa'i Rom 'anai ha'amaesia. Rei'uaa na'ia Paelat 'a raba ruhasia dadara'a mi'amou mou ai'a rabasia o'asi.  
\v 14 'I'amou mougu ha'angonia do'ai ruhasia dadara'a i sae hahaingahu. Mamougu 'itaai sae na awa maea ma odo-odo.  
\v 15 Mougu ha'amaesia mo'o na matai haua tana'amoui huunai tahi. Ma'ata 'ia God 'a ha'a-suruta'ea aho'i baaniai mae. 'I'ameu nameu 'omera'i maa 'iniai mahosi.  
\v 16 'I'amou mou re'iai sae pwakini mamou aidangisia ro'u. 'I'amiria miri ha'ahahanoa mo'oni 'iniai mena ana Jisas. Meu hinihiniai atana Jisas ma naia nagu hahano aho'i 'inia i sae pwakini.   
\p
\v 17 “Mwani sae agu'i, 'au 'iraraa do 'imoou mana na'otara amoo'i mou hauai maho ta'aa tanaa Jisas 'inia mou ai'a aidangisia do'ia God na ha'ataaria mai.  
\v 18 Ma'ata 'ia God 'a bwane ha'ateenga'inia tanaraaui Rarabea doni Ha'atahi 'ai rongomaata'i, ma naanigu ha'ato'oanai maho na bwane ha'atee duruduru 'inia ani.  
\v 19 Naasi moi orisi mamoi rihota'i tanaa God mia God 'ai ha'a-ai'a'i ora-ora'a amoo'i.  
\v 20 'Onaa moi haua o'asi, 'ia Araha God 'ai ha'a-'o'ori'i 'adoma'imoo'i maigui ha'ataaria aho'i maia Jisas Kraest tana'amou. 'Ia naasia mo'o na 'ome sigihia 'anai Ha'atahi aga.  
\v 21 Ma'ata 'ia Jisas 'ai awa ga'u na'i aro tari madoraa na'ia God 'ai ha'ahaoru'i hakoi mwani maho, 'onaai bwani 'unua adaaui Rarabea maea na'i 'oha bwani.  
\v 22 Ma 'onaai bwani 'unua ana Moses. 'A o'ani, ‘'Ia God 'ai 'ome sigihia ta Rarabea 'onaaiau baaniraaui sae amoo'i, 'iraaui Jiu. Moi rongosuri'i mwani mareho nai 'unu'i.  
\v 23 Mia tei na bwa'i rongosuriai Rarabeasi, 'a bwa'i awa bei'amou na'i ta'i ruruha mia God 'ai ha'a-ai'aa.’   
\p
\v 24 “Maho naragu to'oto'o na'i madoraanisi, 'ia Samiuel miraau Rarabea naraugu awa ro'u na'i muri, rau bwani maani'i hako'a.  
\v 25 'I'amou ra'i gare adaa'i Rarabea 'isi, ma naasi ni duruduru na'ia God 'a haua tanaraaui wauwa amoo'i 'ai 'ari ro'u tana'amou. 'Inia God 'a duruduru tanaa Ebraham do 'iraau hakoi sae ni marewana rai dauai ha'agorohi baaniai burungana Ebraham.  
\v 26 Ma naasi, 'ia God 'a 'ome sigihiai sae tatau'aro ana, 'ia Jisas, ma ha'ataaria mai neina moi dauai ha'agorohi ana mamoi rihosi mamoi nugasi'i baronga ta'a'i amoo'i.”   
\c 4  
\s1 'Ia Pita Mea Jon Raru Ura  
\s2 Na'i Maadaaui Kansol  
\p
\v 1 'Ia Pita mea Jon raru hadahada mau tanaraaui noni hunga, me 'iraau tara'i Piriisi beiai bwauodo adaaui sae hehei'oi nara 'omesuriai Ruma Maea ana God, miraau ro'u tara'i Sadiusi rau ada'a.  
\v 2 Rau taesu'a di'u 'ana Pita mea Jon 'iniai maania adarua doni suruta'e aho'i ana Jisas 'a ha'ata'inia do 'iraau sae rai matai suruta'e aho'i ro'u baaniai mae.  
\v 3 Raugu ha marau daurarua'a. Ma 'inia 'a su'urahi'a marau nugararua na'i rumaniho'o tari haho'oa.  
\v 4 Ma ragoi nei rau bahurongorarua rau aho'ita'i sae hinihini. Ma naasi goni beiraaui nei narau bwani hinihini, 'a 'onaai rima merui sae.   
\p
\v 5 Na'i moi nata dangi, me 'iraaui bwauodo miraaui saemaua adaa'i Jiu, beiraaui Ha'ausuri 'anai Ringe ana'ia Moses rau goni'a mai na'i Jerusalem.  
\v 6 'Ia 'Anas, i Na'ohadaaui Piriisi, mea Kaeafas, mea Jon, mea Aleksanda miraau ro'u tara'i nei na'i burungana 'Anas rau boi ro'u.  
\v 7 Marau waia maia Pita mea Jon. Rau ha'a-urasirarua na'i 'ubutadaau maraugu songa'inirarua o'ani, “Mena ana tei mana mena he'ua namuru haua 'anai ha'agorohia aho'i a mo'oni?”   
\p
\v 8 Mia Pita i Hi'ona Maea 'a rabe beia ma aramiraau o'ani, “Tana'amou bwauodo adaa'i Jiu, mi'amou tara'i saemaua ro'u,  
\v 9 na'i 'ohani mou raba kootimiria 'iniai haua amiriai maho na goro tanaai sae na pwaki uwana. Mamou raba aidangisia ro'u i here miri haua nagu goro aho'i 'inia.  
\v 10 Mawai rangasia tana'amou miraau hako ro'u sae ni Israel do sae na ura na'i maamoou nisi, 'a goro aho'i 'iniai mena ana Jisas Kraest ni Nasaret namou ngahu ha'amaesia na'i hunganai dadaahoro ani, mia God 'a ha'atahia aho'i ro'u moi.  
\v 11 Mia Jisas naasi na Usu-usu Maea 'a hadanga'inia o'ani,  
\q1 ‘Na hau 'i'amou sae tatau'aro ruma mou 'itaa,  
\q2 'agu buna ha'i hau ororiu di'u na'i bani anai ruma.’\f + \fr 4:11 \ft 4:11 Psalm 118:22\f*   
\m
\v 12 'Iia moia Jisas na matai ruhasigia baaniai ora-ora'a. 'A bwa'i ta sae'a ro'u na'i marewana nagaigui 'u'uria!”   
\p
\v 13 'Iraaui sae rau ha'akootia Pita mea Jon, rau heimwaota'i, 'inia raru ai'a mamaa'usiraau, rei'uaa raru ai'a sae ororiu mararu ai'a skuru goro. Ma'ata 'iraau sae 'isi, raugu 'adoma'i aho'isia do 'iraruasi raru matai 'aariha beia Jisas.  
\v 14 Mana sae na goro aho'isi, rau ta'i ura ro'u. Ma bwara'a 'anai 'unua ro'u ta maho.  
\v 15 Raugu bairaau moi wera orusi hura'a, 'iniai dorasi 'iaadaaui Kansol\f + \fr 4:15 \fk Kansol: \ft Wanasia na'i Diksonari.\f* 'Iraau moi haariraau naraugu tara mamaaniai mahosi.  
\v 16 Rau o'ani, “Gaigu ha'ahe'uararua rua mwanesi? 'Inia 'iraau hakoi sae ni Jerusalem rau bwane 'iraraa'ai haua adaruai ta'i ha'abu'oahu ani, rau bwa'i hinihinigaau 'onaa gai 'unua do 'a ai'a ha'a-momori.  
\v 17 Magu ai'a goro i ha'ausuringa'i 'osi, rau gasi rongoa ro'u tara'i sae. Gai ha'atee ha'abasurarua wetewete mararui abu taroha'inia'a a Jisas.”  
\v 18 Miraau 'unurarua aho'i mai marau ha'atee wetewete tanararua do rarui abu maania ma'uasi ha'ausuria ro'u ta sae 'inia Jisas.   
\p
\v 19 Mia Pita mea Jon raru aramiraau o'ani, “Moi wai'ado'ado goro. Nei he'ua na odo-odo? Mirii araisuri'amou ma'uasi araisuria God?  
\v 20 'I'amiria miri bwa'i agoheta'i maani'i maho namiri re'i'i mamiri rongo'i.”   
\p
\v 21 Miraaui saemaua na'i Kansol rau ha'abasurarua wetewete di'u ro'u wou. Maraugu nugasirarua. 'Inia 'a bwara di'u 'anai ha'a-mama'airarua, 'inia rau 'ome 'iraraa do 'iraaui noni hunga rau ha'aasaa moe'a God 'iniai maho narau re'ia ani.  
\v 22 Mana sae pwaki na to'o tanaa i ha'abu'oahusi, na harisina 'a di'ua'ai hai tangahuru.   
\s1 Ha'arahesi Adaaui Sae Hinihini  
\p
\v 23 Rau nugasirarua woua Pita mea Jon mararu 'ari aho'i beiraaui sae hinihini mararu maani'i mwani maho 'iraaui Na'ohadaa'i Piriisi miraaui saemaua rau 'unu'i tanararua.  
\v 24 Ma na'i 'oha rau rongoai maho raru maaniasi, 'iraau hako rau ha'arahesi goni o'ani, “God, i'oe na'o Mwaeraha, mi'oe na'o ha'apwa'araai ahoasara mana ano mana asi mana mwani maho na'i rarodi.  
\v 25 Mana Hi'ona Maea amua na ha'atee hura'a na'i ngoonai wauwa ameeu, i sae tatau'aro amua Deved. 'A ha'atee o'ani,  
\q1 ‘Ni 'uaana 'iraaui sae rau ai'a Jiu rau taesu'a 'inia?  
\q2 Ni 'uaana narau hau'i 'inia i ha'aradorado nara bwa'i uranga'ini'i?   
\q1
\v 26 'Iraau mwaeraha ni marewanani rau ha'aagau 'anai hei'oi.  
\q2 Miraau nei rau marungiai marewanani rau hauai ta'i ruruha  
\q1 marau ha'aagau 'anai hei'oi beia God  
\q2 mana nei na 'ome sigihia 'anai Ha'atahi.’\f + \fr 4:26 \ft 4:25-26 Psalm 2:1-2\f*   
\p
\v 27 “Ma naasi taha na to'o na'i 'omaanisi! 'Ia Herod Antipas mea Pontias Paelat raru hauai ta'i ruruha beiraaui nei rau ai'a Jiu mei beiraau ro'u i Israel 'anai ura bwarasia Jisas, sae tatau'aro maea amua na'o 'ome sigihia 'anai Ha'atahi.  
\v 28 Ni here raugu hauasi, 'a 'ari moi suriai maho na'o bwane ha'arangasia mau mai 'oha bwani do 'ai o'asi suriai hei'irisi mana mena amua.  
\v 29 God, 'oi 'ome riariaa goro na'i 'ohani hadahada wetewete adaaui saemaua tana'ameu. 'Oi 'a'auhi'ameu sae tatau'aro amu'i, mei abui mamaa'u 'anai taroha'iniai ha'atee amua.  
\v 30 'Oi ha'ata'iniai mena amua mamei ha'agorohi'i aho'i nei ra daoha, mamei haa'i ha'abu'oahu mana ha'ara ro'u 'iniai atana Jisas, sae tatau'aro maea amua.”   
\p
\v 31 Raugu ha'arahesi hako moi wou, mana ruma narau awa na'ieisi 'a 'ihara'i'a. Mana Hi'ona Maea 'agu sirihiraau hako ma na'i muri raugu wetewete 'anai taroha'iniai Taroha Goro 'inia Araha.   
\s1 'Iraau Noni Hinihini Rau Hisu Hairiu  
\p
\v 32 Na'i 'ohani, 'iraaui sae hinihini rau to'oraai ta'i 'ado'ado, ma ai'a ta ta'i nei beiraau nai 'adoma'inia 'anai to'oraa haaria ta maho. Na maho rau to'ora'i 'iaadaa'i goni hako.  
\v 33 'Iraaui Ha'ataari rau wetewete di'u 'anai maaniai suruta'e aho'i ana Araha Jisas baaniai mae. Mia God 'a ha'agorohiraau di'u.  
\v 34 Ma ai'a ta nei ro'u beiraaui noni hinihini nai pwapwaku 'inia ta maho. 'Inia 'iraaui nei rau to'o dorai ano ma'ua to'o ruma rau matai raonga'ini'i ro'u mana ha'a ra hori'i 'ini'i  
\v 35 raugu haa'i tanaraaui Ha'ataari. 'Iraau naraugu ha'atora'ini'i tanaraau i nei narau 'irisiai hei'a'auhi.   
\p
\v 36 Ma 'e ta'i sae baaniai burungana Livae na huta na'i maraui Saepras na atana 'ia Josep. Ma'ata 'iraaui Ha'ataari rau matai 'unua ro'u 'inia Banabas, ni 'ado'ado 'anai atasi “Sae na ha'a-'o'oriai 'ado'adonai sae.”  
\v 37 'Iia ro'u 'a raonga'iniai dorai ano ana mana ha'a 'a haua tanaraaui Ha'ataari.   
\c 5  
\s1 'Ia Ananaeas Mea Safaera Raru Pwari'iraaui Ha'ataari  
\p
\v 1 'E ta'i 'oha, 'e sae na atana 'ia Ananaeas beiai urao ana, 'ia Safaera, raru raonga'inia ro'u ta'i dorai ano adarua.  
\v 2 Raru 'adoma'i aratara 'anai pwari'iraaui Ha'ataari mararu giruai dora 'iniai ha'asi do raruigu to'oraa haarirarua. Mana nata dora raru haua tanaraau.  
\v 3 Mia Pita 'a o'ani 'inia Ananaeas, “'Iniai 'uaana na'o ha'awatea 'inia Saetan 'anai tau'aro na'i 'adoma'imu? 'Iniai 'uaana na'o pwari'ia 'iniai Hi'ona Maea, na'ogu girua 'iniai nata aba 'iniai ha'a nara horia 'iniai dorai ano na'o raonga'iniasi?  
\v 4 Na'i 'oha 'o ai'a raonga'inia mau i dorai anosi, dorai anosi 'iaamua haari'o. Ma rei'uaa no'o raonga'inia mana ha'a ra horia 'inia 'iaamua ro'u mau. Naasi, ni 'uaana no'ogu raba pwari'i 'inia? I'oe 'o ai'a pwari'iraau moi inoni, ma'ata 'o pwari'ia ro'ua God.”   
\p
\v 5 Na'i 'oha 'ia Ananaeas 'agu rongoa moi 'unu o'asi ana Pita, ma rahuta'i dioi ano ma mae'a. Miraaui nei rau rongoai maho na to'osi rau mamaa'u raha di'u.  
\v 6 Tara'i gere sae rau siri mai marau hiri ho'uai abena Ananaeas marau waia hura'a wou marau 'ari toringia.   
\p
\v 7 'A gaarangi 'onaai oru 'aoa na hako maagu siri mai ro'u urao ana Ananaeas na'i rumasi. 'Iia 'a ai'a 'iraraai maho na to'o beiai mwane ana.  
\v 8 'Ia Pita 'a o'ani 'inia, “'A 'ua? Naia hako'ai ha'a nara horia 'iniai dorai ano amurua ani naanisi?”  
\p Mia aramia o'ani, “Naia moi naasi.”   
\p
\v 9 'Ia Pita 'agu o'ani 'inia, “Ni 'uaana namuru 'adoma'i aratara 'inia 'anai pwari'iai Hi'ona Maea ana God 'anai sadoia 'onaa 'ai ha'a-mama'ai'amou ma'ua bwa'i? 'Ome, 'iraau gere sae narau toringiai mwane amua neiraau'a hura'a wou maraarumasi. 'Iraau rai suru'i'o hura'a ro'u'ana!”  
\v 10 Na'i moi 'ohasi 'a rahuta'i dio na'i maana Pita ma mae'a. Miraaui gere sae rau siri mai marau 'omesia do 'a mae'a ro'u. Rau suru'ia hura'a marau toringia na'i bobonai mwane ana.  
\v 11 Miraau sae hinihini beiraaui nei rau rongoai maho na to'osi, rau mamaa'u hako.   
\s1 Mwani Ha'abu'oahu Mana Ha'ara  
\p
\v 12 'Iraau sae hinihini rau matai boboi goni na'i “Abaihare ana Solomon,” 'e ta'i dora na'i Ruma Maea ana God. Miraaui Ha'ataari rau haa'i mwani ha'abu'oahu mana ha'ara na'i maadaaui noni hunga.  
\v 13 'Iraaui nei rau ai'a noni hinihini rau mamaa'u 'anai boi goni beiraau. Rei'uaa na o'asi, 'iraau sae 'isi rau 'adoma'i ha'a-hihi'araaui nei hinihini.  
\v 14 Ma rago ro'u i sae mwane mana urao rau aho'ita'i sae hinihini marau siri wou 'anai ha'i ta'i ruruha beiraaui sae hinihini.  
\v 15 Suriai re'ia adaau mwani ha'abu'oahu narau haa'i Ha'ataari, 'iraau sae rago rau waa'i mai sae daoha marau ha'adaohi'i suri'i hi'o mana be'a na'i bobonai tara. Na'i 'adoma'idaa'i do na'i 'oha 'ia Pita 'ai tahahoro mai mana nununa 'ai marumarusiraaui sae daoha 'isi marai goro'a aho'i.  
\v 16 'A rago di'u i sae suri'i gere 'omaa gariai Jerusalem narau goni mai ro'u. Rau waa'i mai sae daoha mana nei ra bwauni'i adaro marau goro hako aho'i.   
\s1 Ra Kootiraaui Ha'ataari  
\p
\v 17 I Na'ohadaaui Piriisi miraau nei rau tau'aro beia na'i ruruha adaaui Sadiusi, rau taesu'a di'u 'iniai rago anai sae nara boi 'ado 'oha beiraaui Ha'ataari.  
\v 18 Marau dauraau mara nugaraau na'i rumaniho'o.  
\v 19 Ma na'i moi rodo, 'ia God 'a ha'ataariai enjel ana ma tahangiai maraaruma anai rumaniho'o tanaraaui Ha'ataari. 'A na'otaradaau hura'a ma o'ani,  
\v 20 “Moi 'ari Ruma Maea ana God mamoi maani'i mwani maho hako 'abaiai tahinga haorusi tanaraaui sae.”  
\v 21 Na'i mau haho'oa ta'aa miraau Ha'ataari rau 'ari'a na'i Ruma Maea 'onaai 'unua anai enjel tanaraau marau ha'ausuriraau'a i noni hunga.  
\p Mana Na'ohadaaui Piriisi miraau nei rau tau'aro beia, rau 'unuraau mai hakoi sae mwanemaua ni Jiu narau awa na'i ruruha nara 'unua 'iniai Kansol. Marau ha'a-taariraaui sae hehei'oi nara 'omesuriai Ruma Maea 'ari rumaniho'o 'anai wairaau aho'i mai Ha'ataari.  
\v 22 Raugu 'ari wou marau ai'a sadoiraau'a. Marau aho'i mai marau heimaani o'ani,  
\v 23 “Meu ada wou na'i rumaniho'o mana maraaruma ra honohono baabau mau, miraau hehei'oi narau 'omesuri'i maraaruma rau ura-ura mau ro'u. Ma na'i 'oha meugu tahangi'i maraaruma nameugu siri wou 'ome, ma ai'a ta sae nameigu re'ia.”   
\p
\v 24 Na'i 'oha na bwauodo adaaui sae hehei'oi nara 'omesuriai Ruma Maea miraaui Na'ohadaa'i Piriisi raugu rongoa o'asi, ma kakui ahudaau marau wai'ado'ado 'iniai taha naigu to'o ro'u na'i muri.  
\v 25 Ma na'i 'ohasi, 'e ta'i sae na boi ma o'ani 'iniraau, “Romwane! 'Iraau sae namou nugaraau na'i rumaniho'o ani, na'i 'ohanisi raugu ha'ausuriraau moe'ai sae na'i Ruma Maea!”   
\p
\v 26 Mana bwauodo adaaui sae hehei'oi nara 'omesuriai Ruma Maea beiraaui sae tatau'aro ana'i rau 'ari marau 'abenga'i wairaau moi hura'a i Ha'ataari, 'inia rau mamaa'usiraaui noni hunga. Rau gasigu buta'iraau 'ini'i hau.   
\p
\v 27 Mara wairaau mai Ha'ataari mara ha'a-urasiraau na'i maadaau Kansol. Mana Na'ohadaaui Piriisi 'agu o'ani,  
\v 28 “Meu bwane 'unua tana'amou domoi abu ha'ausuri 'iniai ha'ausuringa'i ana Jisas, mana ha'ausuringa'isi 'a garia hako'ai Jerusalem. Mamou subuni'ameu ro'u 'iniai mae na haua ani a Jisas.”   
\p
\v 29 Mia Pita na heiarami tanaraaui Ha'ataari, 'a o'ani, “'I'ameu mei araisuriai taha 'ia God na 'irisia, meu bwa'i araisuriai hei'irisidai inoni.  
\v 30 'I'amou namou rabu ahita'inia Jisas na'i dadaahoro mamou ha'amaesia, mia God adaaui wauwa agaa'i, 'a ha'atahia aho'i baaniai mae.  
\v 31 Ma waia ara'a ma ha'aheinagua na'i aba odona 'anai marungigaau mana ruhasigaau inoni nai Israel baaniai ora-ora'a. 'A haua o'asi do 'igaau gai nugasi'i baronga ta'a'i agaa'i maai 'adoma'i nugasi'i ora-ora'a agaa'i.  
\v 32 'I'ameu naasi 'anai ha'arangasi'i maho 'ini tana'amou, mana Hi'ona Maea 'a ha'arangasia ro'u do ra ha'a-momori. Mana Hi'ona Maeasi, 'ia God 'a haua tanaraaui nei rau araisuria.”   
\p
\v 33 Na'i 'oha 'iraau Kansol rau rongoai ha'atee o'asi ana Pita, rau kae taesu'a di'u marau raba ha'amaesiraaui Ha'ataari.  
\v 34 Ma'e ta'i beiraaui Kansol na atana 'ia Gamaliel, 'a ura ara'a ma 'unua dorai ha'a-hura'ahiraau ga'u i Ha'ataari. 'Iiani 'e Farisei ma'e ta'i 'iniraaui Ha'ausuri adaa'i Ringe nara ha'ahoua.  
\v 35 Maagu ha'atee tanaraau o'ani, “'Igaau saeni Jiu, gai wai'ado'ado goro ga'u suriai maho mou raba hauasi!  
\v 36 'E ta'i 'oha, 'e sae nara 'unua 'inia Tiudas 'a 'adoma'inia do 'iia 'e ta'i sae ro'u, ma gaarangi 'onaai hai 'arangi sae narau suria. Ma na'i moi murinai ngahuia ada, miraaui sae ana'i rau 'adarara'a aho'i mana ruruha ana 'a ai'aa moi.  
\v 37 Na'i muri, 'oha na to'o i usu ata, 'ia Jiudas saeni Galili, 'a rago ro'u i nei na ogeraau 'anai suria. Ma na'i 'oha ragu ngahuia, 'iraaui sae ana'i raugu ha marau 'adarara'a aho'i ro'u moi.   
\p
\v 38 “Naasi gai nugasiraau wou. 'Onaa ni maho rau hauasi 'a suria moi 'adoma'idaau haariraau, mana mahosi 'a bwa'i orea mai ai'aa'a aho'i ro'u.  
\v 39 Ma 'onaa rau hauai hei'irisina God, ma mou bwa'i matai ha'a-bwarasiraau mwada'u. Mou gasi ura bwarasia God.”   
\p
\v 40 Miraau hako rau 'adoma'i aratara 'iniai maho na 'unua Gamaliel. Rau 'unuraau aho'i sirimai Ha'ataari, mara 'unua tanaraaui sae tatau'aro adaa'i dorai rohoraau'a. Marau ha'abasuraau wetewete dorai abu maania'a ro'ua Jisas. Naasi maraugu ha'a-hura'ahiraau.  
\v 41 Na'i 'oha rau hura'a rau wa'ewa'e di'u, 'inia 'ia God 'a ha'ata'inia do'a arari rai here ha'a-ninimairaau o'asi 'iniai suria adaaua Jisas.  
\v 42 'Ado dangi rau ai'a agoheta'i ha'ausuriraaui noni hunga na'i Ruma Maea ana God ma na'i ro'u suri'i moi ruma adaa'i. Rau maaniai Taroha Goro 'inia Jisas, 'iia na Ha'atahi.   
\c 6  
\s1 Biu Sae 'Anai 'A'au Na'i Heisoi  
\p
\v 1 Rau rago hanehane moe'a ara'a i nei rau hinihinia Jisas. Miraaui Jiu hinihini narau boi baani'i dora nara mamaramara Grik rau taraawa'a 'ubwa tanaraaui Jiu hinihini narau huta na'i Israel. Rau o'ani, “'Ado 'oha mou 'a'auhiraaui nei ra pwapwaku 'iniai mahoingau, ma'ata 'i'amou mou ai'a 'a'auhiraau goroi nao amee'i.”  
\v 2 Naasi 'iraau ta'i tangahuru mana rua Ha'ataari rau 'unuraau goni mai noni hinihini marau o'ani 'iniraau, “'A ai'a goro domei mamarota'i ha'ausuriraaui noni 'iniai ha'atee ana God, mameigu poru moi 'iniai 'omesuriraaui pohara.  
\v 3 Naasi arai do'ora, 'a ga'i goro 'onaa moi 'ome sigihia ta biu sae madoma namou ha'ahouraau. Me'iraau mwane 'isi na Hi'ona Maea 'ai rabe ro'u beiraau, mamei nugasia tau'arosi tanaraau.  
\v 4 'I'ameu mei matai awa moi 'anai ha'arahesi mana taroha'iniai Taroha Goro 'inia Araha.”   
\p
\v 5 'Iraau hako rau 'adoma'i aratara beiraaui Ha'ataari. Rau 'ome sigihia Stivin, 'ia mo'o na hinihinina 'a wetewete di'u ma rabe beiai Hi'ona Maea. Marau 'ome sigihia ro'ua Pilip, mea Prokoras, mea Nikeno, mea Timon, mea Pamenas mea Nikolas. 'Ia Nikolas 'e saeni Antiok ma awa suriai ringeringe adaa'i Jiu.  
\v 6 Rau ha'a-urasiraau wera biusi na'i maadaaui Ha'ataari, maragu dau'i bwaudaa'i marau ha'arahesi 'adaau.   
\p
\v 7 Mana tarohana Araha 'a 'adarara'a 'ari suri'i mwani 'omaa. Miraaui noni hinihini na'i Jerusalem rau rago hanehane ro'u moe'a ara'a. Ma rago ro'u i Piriisi narau taraawa'a hinihiniai ha'ausuringa'i 'inia Jisas.   
\s1 Ra Daua Stivin  
\p
\v 8 Mia God 'a ha'agorohia Stivin mana mena ana God 'a awa beia. 'Ia Stivin 'a haa'i mwani ha'abu'oahu mana ha'ara rago na'i maadaaui sae.  
\v 9 Ma tara'i sae baaniai ruma ni ha'arahesi nara 'unua 'iniai “Ruma ni ha'arahesi adaaui Slev nara Awa Dadara'a,” rau taraawa'a ura bwarasia Stivin. 'Iraaui sae 'isi rau boi baaniai 'omaai Saerin mana Aleksandria, mana'i Provensi Silisia mana Eisia. Rau heita'ia beia Stivin.  
\v 10 Maragu ai'a gere arari moe'a 'anai heiraeraesi beia, 'inia 'iia 'a madoma di'u mana Hi'ona Maea 'a 'a'auhia.   
\p
\v 11 Rau 'unuraau girugiru tara'i sae marau bonasiraau dorai pwari'i 'ana o'ani, “Meu rongoa mo'oni na ha'atee ha'ata'aia Moses ma ha'atee ha'ata'aia ro'ua God.”  
\v 12 Suriai haua adaau o'asi, 'iraau sae rago miraau saemaua adaa'i Jiu miraau Ha'ausuri 'anai Ringe ana'ia Moses, rau taesu'a di'u 'ana Stivin. Rau daua marau waia 'ari na'i rurugoni adaaui Kansol.  
\v 13 Rau waa'i mai tara'i abe 'anai pwari'i 'ana o'ani, “'Ia mo'oni 'ado 'oha'a na ha'atee ha'ata'aiai Ruma Maea agaau mana ringeringe ana'ia Moses.  
\v 14 Meu rongoa ro'u na 'unua do'ia Jisas ni Nasaret 'ai kaiai Ruma Maea agaau, mai orisi'i ringeringe agaa'i na haa'ia Moses.”  
\v 15 Miraau hakoi ruruhai Kansol, rau wana wetewete 'inia Stivin marau re'iai hauraena auru tari na'i 'u'una, 'a 'ome 'onaai enjel.   
\c 7  
\s1 Hadahada Ana Stivin  
\p
\v 1 Mana Na'ohadaaui Piriisi 'a songa'inia Stivin o'ani, “'A 'ua? Maho rau maani'isi, ra ha'a-momori ma'ua ai'a?”   
\p
\v 2 Mia Stivin 'a o'ani, “Mwani sae agu'i mana mwani sae mwanimaua, moisu rongoai maho wai maaniani. 'Ia wauwa agaaua Ebraham 'a awa mau na'i Mesopotemia na'i madoraa 'ia God, na hauasa, 'a ha'ata'inia haaria tanaa. Na'i muri 'agu sara 'ari 'omaai Haran.  
\v 3 'Ia God 'a o'ani, ‘'Oi hano baaniraaui sae amu'i mana dorani, ma'oi 'ari na'i dora nawaigu ha'ata'inia tana'o.’  
\v 4 Naasi, 'ia Ebraham 'a hano baaniai Mesopotemia, dora adaaui Kaldia, ma hano ma awa ga'u na'i Haran. Ma na'i murinai mae na haua amana, 'ia God 'agu 'unua tanaa do'ai sara mai na'i dora nagaugu mono na'iei 'ohanisi.  
\v 5 Na'i madoraasi, 'ia God 'a ai'a haua ta dorai ano tanaa Ebraham, rei'uaa ta gere dora ma ai'a ro'u. Ma'ata 'ia God 'a duruduru tanaa do na'i muri, 'ia Ebraham 'ai to'oraai dorasi. Rei'uaa na 'iia 'a ai'a to'oraa mau ta gare, mia God 'a bwane duruduru tanaa do 'iraaui warowarona'i narai to'oraai dorasi.  
\v 6 'Ia God 'a ha'atee o'ani ro'u, ‘'Iraau warowaromu'i rai 'ari marai awa na'i dora narau ai'a to'oraa. Miraau sae na'i dorasi rai ha'i slev 'iniraau. Rai awa ha'ata'airaau suria ta hai 'arangi harisi.  
\v 7 Minau wai ha'a-mama'aiai kantrisi 'iniai ha'i slev adaau 'iniraaui burungamu. Na'i muri raigu hura'a baaniai kantrisi maraigu boi 'anai ha'arahesiau na'i 'ini.’   
\p
\v 8 “Hoita, 'ia God 'a 'unua ro'u tanaa Ebraham 'anai aha ha'araraaui gare mwane, 'e ha'ara 'iniai duruduru na haua tanaraaui warowarona'i. Naia na 'ia Ebraham 'a aha ha'araa 'inia Aisak na'i warunai dangi murinai huta ana. Mia Aisak 'a aha ha'araai garena, 'ia Jekop, mia Jekop 'a aha ha'araraau ro'u i ta'i tangahuru mana rua gare ana. 'Iraau naasi ta'i tangahuru mana rua wauwa agaau.   
\p
\v 9 “Miraau gare ana'ia Jekop rau kakawa 'omesiai do'oradaau 'ia Josep marau 'ubwania. Marau raonga'inia tanaraau tara'i sae maraugu waia aurui Ijip 'anai ha'i slev 'inia. Mia God 'a awa beia Josep  
\v 10 ma taatahi bwarasia suri'i madoraa bwara na siri suri'i. 'Ia God 'a ha'amadomaa Josep mana mwaeraha na'i Ijip 'a 'ome taenia ma ha'abwauodoa 'anai 'omesuriraaui saeni Ijip bei'i toto'ora ana'i.  
\v 11 Ma'e ta'i kaeni hioro raha na to'o 'ari suria hakoi Ijip tari Kenan. 'A bwara hako tanaraaui sae rago. 'Iraau wauwa agaa'i rau ai'a to'o mahoingau ro'u na'i madoraasi.  
\v 12 Mia Jekop 'a rongoa do ra'i mahoingau ra awa na'i Ijip ma ha'a-taariraaui wauwa agaa'i 'ari 'isi.  
\v 13 Na'i ruanai boi adaau mia Josep 'a ha'arangasia'a haaria do'iia naasi do'oradaau ani. Na'i 'ohasi 'ia Mwaeraha adaaui Ijip 'agu 'irararaaui sae ana'ia Josep.  
\v 14 'Ia Josep 'a ha'ataariai taroha tanaa amana miraaui sae ana'i ma 'unua dorai auru hako na'i Ijip. 'Iraausi 'a tari biu tangahuru mana rima goni adaau hako.  
\v 15 Naasi 'ia Jekop 'a auru ma awa na'i Ijip. 'Iia goni beiraaui gare ana'i rau awa marau mae na'i 'isi.  
\v 16 Mana'i 'oha rau mae, na abedaa'i ra wai'i aho'i 'ari na'i Sekem naragu aora'i na'i wabwa na'ia Ebraham 'a horia baaniraaui gare ana'ia Hamo.   
\p
\v 17 “'Ari wou mana madoraa na 'ia God 'a duruduru 'inia tanaa Ebraham 'anai ruhasiraaui Jiu baania Ijip 'a gaarangi'a. Na'i 'ohasi, 'iraau sae agaa'i na'i Ijip rau kaeni rago hanehane moe'a ara'a.  
\v 18 Ma na'i 'ohasi 'e sae he'ete'i na mwaeraha na'i Ijip. Sae na ai'a 'iraraa Josep.  
\v 19 'A ha'a-bweubweu'araaui wauwa agaa'i ma here ha'ata'airaau di'u 'oha na ha'a-'usu'usuraau dorai nuga'i gere gare adaa'i hura'ai abau 'omaa marai mae.   
\p
\v 20 “Na'i madoraasi na huta maia Moses, 'iia 'e gare na 'ome goro di'u. 'E oru hura narau 'omesuria moi na'i ruma.  
\v 21 Raugu nugaa hura'ai abau 'omaa mana gare urao anai mwaeraha ni Ijip 'a waia'a ma 'omesuria 'onaai huunai gare ana.  
\v 22 Rau ha'ausuri ha'agorohia 'ini'i maho rau 'irara'i ma here goro di'u suri'i mwani maho na hadanga'ini'i ma haa'i.   
\p
\v 23 “Na'i 'oha na tari hai tangahurui harisi, 'a raba 'ari garihiraaui saeni Israel, 'iraau sae ana'i.  
\v 24 Na'i madoraasi, 'a re'iai saeni Ijip na ngahu ha'ata'aiai saeni Israel ma 'a'auhiai saeni Israel ma ngahu ha'amaesiai saeni Ijip.  
\v 25 'Ia Moses 'a 'adoma'inia do 'iraau sae ana'i rai 'ome 'iraraa do 'ia God 'a 'ome sigihia 'anai ruhasiraau maraugu ai'a 'ome 'iraraa moe'a.   
\p
\v 26 “Na'i nata dangi ma re'ia ro'u rua saeni Israel nararu heingahui ma bonasia do rarui abu heingahui. 'A o'ani 'inirarua, ‘'I'amurua ra'i saeni Israel hako moi neimuruasi. Ni 'uaana namurugu heingahui 'inia?’  
\v 27 Mia mo'o na taraawa'anai heingahuisi 'a burusia beira'i a Moses ma o'ani 'inia, ‘'Iatei na niga'o 'anai saemaua ma'ua 'anai hiiri'amiria?  
\v 28 'A 'ua? 'O raba ngahu ha'amaesiau 'onaai saeni Ijip na'o ngahu ha'amaesia nanora ani?’  
\v 29 Na'i 'oha 'ia Moses 'agu rongoa o'asi, ma hora'a baaniai Ijip ma 'ari na awa 'onaai mahuara na'i Midia ma ha'iwai na'iei na to'oraai rua gare mwane.   
\p
\v 30 “'E hai tangahurui harisi na hako mana enjel 'a ha'amaranga tanaa na'i dora mangasara gaarangiai hungahungai Saenai. 'A ha'amaranga na'i urunai gere hasi'ei na noro.  
\v 31 'Oha 'ia Moses 'a re'iai 'eusi, 'a heimwaota'i di'u ma 'ari wou gaarangi 'anai wana ha'agorohia. Ma rongoai ringena Araha God na o'ani,  
\v 32 ‘'Inau God adaau wauwa amu'i. God ana Ebraham mea Aisak mea Jekop.’ 'Ia Moses 'a 'idi'idi ma mamaa'uta'i wanasiai 'eu.   
\p
\v 33 “Mia God 'a o'ani 'inia, ‘'Oi rehi'i sandol amu'i baaniai uwamu, 'iniai dora na'o awa 'ieisi, 'e dora maea.  
\v 34 'Inau re'iai rongomaata'i narau haai noni agu'i na'i Ijip mau rongoai ohooho adaau mau dio mai 'anai ruhasiraau. Naasi wai ha'ataari'o aho'i 'ari Ijip.’”   
\p
\v 35 Mia Stivin 'a o'ani ro'u, “'Ia God 'a ha'ataariai enjel ana 'anai hadahada beia Moses baaniai gere hasi'ei na norosi. Ma 'unua tanaa do'ia God 'ai ha'ataaria 'anai ruhasiraau ma 'anai marungiraaui inoni ana'i. 'Iia mau a Moses narau 'itaa ani naanisi nararu 'unua do 'iatei na nigaa 'anai saemaua ma'ua 'anai hiirirarua.  
\v 36 Mia Moses 'a aho'i 'ari ma na'otaradaaui sae ana'i hura'a baaniai Ijip ma haa'i mwani ha'abu'oahu mana ha'ara rago na'i Ijip ma na'i asi meramera'a ma na'i 'omaa mangasara suriai hai tangahurui harisi.   
\p
\v 37 “'Ia Moses na 'unua tanaraaui Israel do'ia God 'ai 'ome sigihia ta Rarabea 'onaaia baani'i warowarodaa'i.  
\v 38 Ma na'i 'oha 'iraau wauwa agaa'i rau awa na'i 'omaa mangasara na'i hungahungai Saenai, 'ia Moses 'a awa beiraau me 'iia naasi i enjel na ha'atee tanaa ma haa'i tanaai ha'atee ni tahi nagu haa'i mai tanagia.   
\p
\v 39 “Me 'iraau wauwa agaa'i rau ai'a raba araisuria Moses. Rau 'itaa moi marau raba aho'i 'ari Ijip.  
\v 40 Na'i 'oha 'ia Moses 'a awa mau ta'eha na'i hungahunga, rau 'unua tanaa Eron do'ai tagora'i tadaa'i god 'anai na'otaradaau. 'Inia raugu ai'a 'iraraa'ai taha na to'o beia Moses na wairaau hura'a baaniai Ijip.  
\v 41 Na'i madoraasi narau araaranununai garei kau marau suu ho'asi tanaa. Marau hauai kae ngaugoni wa'ewa'e 'iniai god adaau narau tagorahia.  
\v 42 Mia God 'a rihota'i beira'i baaniraau ma ha'awateraau rai ha'arahesi'i hee'u mana hura mana sina 'onaai ha'arangasia ana na'i Usu-usu Maea adaaui Rarabea na o'ani,  
\q1 ‘'I'amou saeni Israel, na'i raronai hai tangahurui harisi namou awa na'i 'omaa mangasara, mou ai'a suu ho'asi tanaau.   
\q1
\v 43 'Ado 'oha mougu suru'ia moi ruma saira ana god Molek  
\q2 mana araaranununai god hee'u 'ia Refan.  
\q2 'I'amou namou tagoradi araaranunu 'isi 'anai ha'arahesi'i.  
\q1 Ma naasi 'inau wai ha'awatea dorai wai'amou ha'atau 'ari di'uai Babilon 'anai ha'a-rongomaata'i'amou.’\f + \fr 7:43 \ft 7:42-43 Amos 5:25-27\f*   
\p
\v 44 “Na'i madoraa 'iraau wauwa agaa'i rau awa na'i 'omaa mangasara rau waa ro'u i ruma saira na awa ieia God. Naia mau i rumu saira na'ia God 'a 'unua tanaa Moses 'anai tagoraa, mia Moses 'a tagorahia ma suria goro i nunu na'ia God na ha'ata'inia tanaa.  
\v 45 Na'i muri 'oha nagu na'otara Josua, 'iraau wauwa agaa'i rau saguai dorai ano na'ia God 'a tariha'iniraaui sae he'ete'i baania. Ma na'i 'oha narau siri wou na'i dorasi, rau waia mau i ruma sairasi na wauwa adaa'i rau haua mai tanaraau. Na ruma sairasi rau ha'arahesia moe'a mau a God na'iei tari madoraa ana Mwaeraha Deved.   
\p
\v 46 “'Ia God 'a 'ome taenia Deved. Mia Deved 'a ha'angonia God do 'ai watea tanaa maai tagoraa ta Ruma Maea tanaraaui saeni Israel.  
\v 47 Mia God 'a ai'a ha'awatea. 'Ia Solomon nagu tagorahiai Ruma Maea ana God na'i 'oha 'iia nagu mwaeraha.   
\p
\v 48 “Ma'ata, 'ia God na ororiu ara'ai aro, 'a ai'a matai awa suri'i ruma ra tagorahi'i sae. 'Onaai Rarabea na 'unua o'ani,   
\q1
\v 49 ‘'Ia Araha God 'a ha'atee o'ani,  
\q1 “I aro naasi dora heheinagu agua 'anai heimarungi  
\q2 mana ano naasi dora ni buubuu agua.  
\q1 Naasi 'e ruma taha namoi tagorahia naigu marasigu?  
\q2 'A bwara tana'amou 'anai tagorahia ta dora nawai mamaro iei.   
\q1
\v 50 'Inia 'inau nau ha'apwa'ara'i mwani mareho hako.”’”\f + \fr 7:50 \ft 7:49-50 Aisaea 66:1-2\f*   
\p
\v 51 Mia Stivin 'a o'ani ro'u, “Romwane! 'I'amou mou rongoasa di'u. 'Adoma'imoo'i ra 'onaairaaui ahurodo mamou ai'a raba araisuri'i ha'atee ana'ia God. Mou hairaesi tarau beiai Hi'ona Maea 'onaairaau wauwa amoo'i na'i 'oha bwani.  
\v 52 Gaarangi 'iraau hakoi Rarabea na'i 'oha bwani, 'iraau wauwa amoo'i rau norata'airaau. Rau ngahu ha'amaesi'i sae ana'ia God narau taroha'iniai boi nai haua mo'o na odo-odo hako na'i maana God. 'Iia naasi Ha'atahi namou ha'awatea tanaraaui maeronga, mamou ngahu ha'amaesia.  
\v 53 'Onaai 'iraraa amoou, 'iraaui enjel rau waa'i mai ringeringe agaa'i Jiu tanaa Moses nagu haa'i ro'u tana'amousi. Ma rei'uaa na o'asi, 'i'amou mou ai'a araisuri'i.”   
\s1 Ra Ngahu Ha'amaesia Stivin  
\p
\v 54 Na'i 'oha 'iraaui saemaua adaa'i Jiu rau rongoai ha'atee o'asi ana Stivin, rau 'ara ha'a-ngadingadi'i rihodaa'i 'inia na ahudaa'i 'a honu 'iniai taesu'a.  
\v 55 Mia Stivin na Hi'ona Maea 'a rabe beia. 'A wana ara'ai aro ma re'iai rarahana God, ma re'ia Jisas na ura na'i aba odona God.  
\v 56 Mia Stivin 'a o'ani, “'Au re'iai aro 'a heihoa mana Garei Inoni 'a ura na'i aba odona God.”   
\p
\v 57 Miraau saemaua rau awaawara marau here ponopono'i karingadaa'i marau 'eba wou 'anai daua.  
\v 58 Rau ogea hura'a na'i murinai 'omaa mara taraawa'ai buta ha'amaesia na'iei. 'Iraau mwane narau ha'ahunia ania Stivin, rau rahi'i to'oni bohura'a adaa'i marau haa'i tanaai geresae ra 'unua 'inia Sol maraugu buta'ia ro'ua Stivin.   
\p
\v 59 Na'i 'oha rau buta'ia Stivin, 'a ha'atee o'ani, “Araha Jisas, 'oi waia woui aungagu bei'o.”  
\v 60 Ma topira'i ruru dioi ano ma awara o'ani, “Araha, 'oi abu su'ua tanaraaui ora-ora'a rau hauani,” maagu mae.   
\c 8  
\p
\v 1 'Ia Sol 'a 'adoma'inia do 'a goro moi ngahuia ada Stivin.  
\s1 'Ia Sol 'A Norata'airaaui Saeni Heisoi  
\p Taraawa'a na'i madoraa na 'ia Stivin 'a mae, ra taraawa'a norata'airaaui sae ni heisoi na'i Jerusalem. Miraau hako rau hora 'ari suri'i tara'i dora na'i Jiudea ma na'i Samaria. 'Iraau moi Ha'ataari naraugu awa na'i Jerusalem.  
\v 2 Tara'i sae narau 'adoma'i ha'ahihi'aa God rau waai abena Stivin marau toringia. Rau angisia marau ahutotou di'u 'inia.   
\p
\v 3 Mia Sol 'a bonasia do'ai ha'a-ai'aai heisoi. 'A siri suri ruma ma daa'i sae mwane mana urao ni heisoi ma nuga'i na'i rumaniho'o.   
\s1 Taroha Goro 'A Taha  
\s2 Na'i Provensi Samaria  
\p
\v 4 'Iraau sae hinihini narau hora baaniai Jerusalem rau 'adara'inia 'ari tarohana Araha suri'i mwani 'omaa narau taha suri'i.  
\v 5 'Ia Pilip 'a 'ari ro'u na'i 'omaa raha i Samaria, ma taroha'inia ro'u ieia mo'o na Ha'atahi.  
\v 6 'Iraau sae rau raba bahurongoa di'u na'i 'oha rau rongo'i maho na maani'i marau re'i'i ha'abu'oahu na haa'i.  
\v 7 'Iraau nei na bwauniraau adaro, 'iraau adaro rau awaawara marau hura'a. 'Iraau nei ra pwaki mana nei ra ngadi abedi ra goro aho'i ro'u.  
\v 8 'Iraau sae rau awa na'i kae 'omaasi rau wa'ewa'e di'u.   
\p
\v 9 Na'i 'omaasi, 'e ta'i sae na awa iei, atana 'ia Saemon. 'Ia mo'osi 'a matai haa'i ha'abu'oahu 'iniai mena anai adaro miraau saeni Samaria rau heimwaota'i di'u 'ini'i. 'Ia mo'osi 'a 'unua ro'u haaria do'iia 'e saemaua.  
\v 10 'Iraau hakoi sae na'i 'omaasi goni beiraaui saemaua rau bahurongo'i maho na 'unu'i a mo'osi, marau 'unua do'iia 'a to'oraai mena. I menasi rau 'unua 'iniai ta'i kaeni mena ana God.  
\v 11 Rau suria 'inia 'a orea mai haa'i ana'i mwani maho rau heimwaota'i 'ini'i.  
\v 12 Na'i 'oha 'ia Pilip 'a maaniai Taroha Goro 'inia Jisas Kraest mana tahinga 'ia God na marungia, 'iraau sae mwane mana urao rau hinihinia marau 'ari wou ma bwareomaea'araau.  
\v 13 Mia Saemon ro'u 'a hinihini ma 'ari ro'u wou na bwareomaea. 'Ado 'oha 'a awa beia Pilip ma heimwaota'i di'u 'ini'i ha'abu'oahu mana ha'ara na haa'i.   
\p
\v 14 'Iraau Ha'ataari na'i Jerusalem rau rongoa do 'iraau Samaria rau hinihinia'ai tarohana Araha. Naasi marau ha'ataaria Pita mea Jon 'anai garihiraau.  
\v 15 Na'i 'oha raru taha beiraau nei ra hinihini, raru ha'arahesi 'adaau neina Hi'ona Maea 'ai sirihiraau.  
\v 16 Rei'uaa narau bwane bwareomaea 'iniai atana Araha Jisas, mana Hi'ona Maea 'a ai'a awa mau beia tanei 'iniraau.  
\v 17 Naasi 'ia Pita mea Jon raru dau'i bwaudaa'i mana Hi'ona Maea 'a sirihiraau'a.   
\p
\v 18 Na'i 'oha 'ia Saemon 'a re'ia dona Hi'ona Maea 'a sirihiraaui sae na'i 'oha 'ia Pita mia Jon raru dau'i bwaudaa'i, 'agu ha ma waia'a mai ha'a tanararua ma o'ani,  
\v 19 “Murui haua ro'u tanaaui mena, neina 'iatei sae nawai dau na'i bwauna, na Hi'ona Maea 'ai sirihia ro'u.”   
\p
\v 20 Mia Pita 'a ha'atee wetewete tanaa o'ani, “I'oe 'adoma'inia do'o ga'i matai horia moi maho na watea dadara'a God tanaraaui sae? 'A goro do'o ga'i mae na'i dora ni rongomaata'i bei'i ha'a amu'isi.  
\v 21 I'oe 'o bwa'i aba 'iniai ruruha ameeu na'i tau'aroni, suria na 'adoma'imu 'a ai'a odo-odo na'i maana God.  
\v 22 'Oi rihosi ma'oi nugasi'i herehere amu'i nara ai'a goro, ma'oi ha'arahesi tanaa God maai 'adoma'i nugasiai 'ado'adomu na ta'aa.  
\v 23 'Inau 'iraraa 'o ta'i kaeni naga di'u 'iniai to'oraai menasi, me ni ora-ora'a 'a marungi'o.”   
\p
\v 24 Mia Saemon 'a 'unua tanaa Pita mea Jon do rarui ha'arahesi 'a'auhia mana maho raru 'unu'i rai abu to'ia.   
\p
\v 25 Na'i 'oha 'ia Pita mea Jon raru taroha'inia hakoi tarohana Araha mararu maani'i taha nararu re'i'i na haa'i, naasi ma rarugu aho'i 'ari Jerusalem. Na'i 'oha nararu hano 'anai 'ari Jerusalem, raru taroha'inia mau ro'u i Taroha Goro suri'i tara'i 'omaa na'i Samaria.   
\s1 'Ia Pilip 'A Mamaani Beiai Saeni Itiopia  
\p
\v 26 'E ta'i 'oha, i enjel ana God 'a ha'atee tanaa Pilip o'ani, “'Oi hura'a suriai tara na tahamora na'i Jerusalem ma dio na'i dora mangasara ma 'ari 'anai Gasa.”  
\v 27 Mia Pilip 'a hura'a suria ma re'iai saeni Itiopia. 'Ia mo'osi 'e sae mwanemaua na 'omesuri'i ha'a anai urao mwaeraha na'i Itiopia. 'Iia 'a 'ari Jerusalem 'anai ha'arahesi  
\v 28 ma aho'i 'ari 'omaa ana. 'A heinagu na'i bwea na'e hoosi na ogea, magu 'oha'iniai buka anai rarabea Aisaea.  
\v 29 Mana Hi'ona Maea 'a o'ani 'inia Pilip, “'Oi 'ari wou beia mo'osi ma'oi hahano na'i bobona.”  
\v 30 Na'i 'oha nagu 'eba wou gaarangia ma rongoai 'oha'inia anai Usu-usu Maea ana Aisaea, mia Pilip 'a o'ani 'inia, “'A 'ua? 'O aidangisiai maho na'o 'oha'iniasi?”   
\p
\v 31 Mia mo'osi 'a o'ani 'inia Pilip, “'Ai he'ua nawai aidangisia 'inia 'onaa na ai'a ta sae nai ha'a-aidangisiau 'inia?” Ma 'unua tanaa Pilip do'ai hane ta'eha maai heinagu beia na'i bwea.  
\v 32 Maho na 'oha'inia mo'osi na'i Usu-usu Maea 'a o'ani,  
\q1 “Ra waia 'onaai siip nara waa 'anai ngahuia.  
\q1 Ma 'onaaiai garei siip na ai'a angi na'i 'oha ra taapuruai warihuna, 'iia 'a agohe moi.   
\q1
\v 33 Ra ha'atee ha'ata'aia ma na'i 'oha ra hiiria  
\q2 ra ai'a haua beiai here na odo-odo.  
\q1 'Abwa'i ta sae nai hadanga'ini'i gare ana'i,  
\q2 'inia na tahingana ra ha'a-ai'aa moi baania 'oha 'iia 'a ai'a to'o gare mau.”\f + \fr 8:33 \ft 8:32-33 Aisaea 53:7-8\f*   
\p
\v 34 Mana saemauasi 'a songa'inia Pilip o'ani, “'Iatei na 'ia Aisaea na hadanga'iniasi? 'A hadanga'inia haaria ma'uasi 'e sae he'ete'i?”  
\v 35 Mia Pilip 'a taraawa'a maania tanaai Taroha Goro 'inia Jisas. 'A maania ga'u tanaa i gere dora baaniai buka ana Aisaea, magu maani'i tanaa ro'u tara'i dora he'ete'i ro'u.  
\v 36 Rarugu ha mararu taha'a na'i wai mana saesi 'a o'ani'a 'inia Pilip, “Wai naani'a, 'e taha na ha'abwarasiau nau bwa'i matai bwareomaea 'inia?”  
\v 37 Mia Pilip 'a aramia o'ani, “'Onaa na'o hinihini beiai tahingamu hako, ma'oi bwareomaea.” Mana saemauasi 'a o'ani, “'Au hinihini do'ia Jisas Kraest naasi Garena God.”\f + \fr 8:37 \ft 8:37 Suri'i tara'i kopi bwani 'iniai Baebol, ra ai'a nugaai tatarani.\f*   
\p
\v 38 Mana saemauasi 'a 'unua dorai ha'apapakuai maho raru ta'e na'ieisi, mararu dio na'i wai mea Pilip 'agu bwareomaeaai saesi.  
\v 39 Na'i 'oha raru tarau baaniai wai, na Hi'ona Maea ana God 'a waia Pilip mana saemauasi 'agu ai'a re'ia'a. 'Agu haa ma hano'a ro'u ma wa'ewa'e raha di'u.  
\v 40 'Agu 'asu'a Pilip ma ada na'i 'omaai Asotas. 'A maaniai Taroha Goro na'i 'omaasi ma ro'u suri'i mwani 'omaa na taha suri'i tari 'oha na ada na'i 'omaai Sisaria.   
\c 9  
\s1 'Ia Sol 'A Aho'ita'i Sae Hinihini  
\p
\v 1 Mana'i 'ohasi, 'ia Sol 'a 'unua wetewete moe'a mau 'anai ngahu ha'amaesiraaui nei narau suria Araha. 'A 'ari beiai Na'ohadaaui Piriisi  
\v 2 ma ha'angonia do'ai usu'i tara'i usu-usu tanaraaui bwauodo suri'i ruma ni ha'arahesi adaa'i Jiu na'i 'omaai Damaskas. 'A haua o'asi marai aidangisia do'ia Sol ra haua tanaa i mena 'anai dauraaui urao mana sae mwane nara hinihinia Jisas 'anai wairaau 'ari na'i Jerusalem.   
\p
\v 3 Mia Sol 'a 'ari Damaskas ma na'i 'oha na gaarangia wou i 'omaa, 'e raraha na boi baaniai aro na raangia.  
\v 4 Ma ahoda aurui ano ma rongoai ha'atee na o'ani, “Sol, Sol, 'iniai 'uaana na'o norata'aiau 'inia?”   
\p
\v 5 Mia Sol 'a o'ani, “Saemaua, i'oe atei?”  
\p Mia o'ani, “'Inaua Jisas na'o norata'aiausi.  
\v 6 Ma'ata, 'oi ura ara'a ma'oi 'ari 'omaa 'ariani. 'E sae na'iei naigui 'unua tana'o i maho na'oi haua.”   
\p
\v 7 'Iraau hakoi mwane rau hano beia Sol, 'a bu'o i ahudaau marau ai'a 'unua ta mareho. Rau rongoa moi ha'atee marau ai'a re'ia ta sae.  
\v 8 Mia Sol 'a ura ara'a ma ragata'iniai maana ma ai'a 'omesia'a ta maho. Rau dau na'i rimana marau urua 'ari Damaskas.  
\v 9 'E oru dangi na ai'a 'ome'ome ma ai'a ngau mana gono.   
\p
\v 10 Na'i Damaskas 'e ta'i sae hinihini na awa na'iei na atana 'ia Ananaeas. Ma na'i 'omesia na haua Araha 'a 'onaai maho na mauru'aa. 'Ia Araha 'a o'ani, “Ananaeas!”  
\p Mia Ananaeas 'a o'ani 'inia, “'Inau neinauni Araha.”   
\p
\v 11 Mia Araha 'agu o'ani, “'Oi 'ari suriai tara nara 'unua 'iniai Tara Odo-odo ma'oi taha na'i ruma ana Jiudas ma'oi songa'i 'iniai saeni Tasas na atana 'ia Sol. 'Iia 'a ha'arahesi na'i madoraanisi.  
\v 12 Mia Sol 'a 'onaa do 'a mauru'aai maho. 'A re'iai saena 'ome 'onaaiai sae ra 'unua 'inia Ananaeas na boi ma nugaai rimana hungana do'ai 'ome'ome aho'i.”   
\p
\v 13 Mia Ananaeas 'a o'ani 'inia, “Araha, 'inau bwane rongo'i mwani mamaani 'inia mo'osi 'iniai here ha'ata'airaau 'anai sae amu'i na'i Jerusalem.  
\v 14 Ma na'i 'ohani 'iraaui Na'ohadaa'i Piriisi rau ha'awatea 'anai daa'i sae ra hinihini'o.”   
\p
\v 15 Mia Araha 'a o'ani, “'Oi 'ari! 'Inau nau 'ome sigihia 'anai hauai tau'aro agua, 'anai taroha'iniau tanaraaui sae nara ai'a Jiu miraaui mwaeraha mei tanaraau ro'u i Jiu.  
\v 16 Mawai ha'a-aidangisia 'iniai rongomaata'i nai to'o tanaa na'i 'oha nai taroha'iniai atagu.”   
\p
\v 17 Mia Ananaeas 'a 'ari ma siri wou na'i ruma ma nugaai rimana hungana Sol ma o'ani, “Do'oragu Sol, 'ia Araha Jisas na ha'ataariau mai. 'Iia na ha'ata'i tana'o ani na'i tara. 'A ha'ataariau do'oi wanawana aho'i mana Hi'ona Maea 'ai sirihi'o.”  
\v 18 Na'i mau 'ohasi, ra'i maho nara 'ome 'onaai una-unai ii'a ra ahoda baaniai maana maagu wanawana aho'i. Ma ura ara'a mara bwareomaeaa.  
\v 19 Na'i muri 'agu ngau mana abena 'a wetewete aho'i.  
\s1 'Ia Sol 'A Heitaroha'i Na'i Damaskas  
\p 'A ga'i 'onaai rua ma'ua oru dangi na'ia Sol 'a awa na'i Damaskas beiraaui sae hinihini.  
\v 20 Ma siri odo-odo suri'i ruma ni ha'arahesi adaa'i Jiu na heitaroha'i tanaraaui sae do'ia Jisas naasi huunai Garena God.   
\p
\v 21 'Iraau nei rau bahurongoa rau heimwaota'i di'u marau o'ani, “'Ia mo'oni gasi na norata'airaaui nei rau hinihinia Jisas na'i Jerusalem? Magu boi 'ini 'anai dauraaui sae hinihini 'anai wairaau tanaraaui Na'ohadaaui Piriisi! 'Agu he'ua naani?”   
\p
\v 22 Hadahada ana'ia Sol 'inia Jisas ra wetewete di'u ro'u wou. Ma rei'uaa narau bwarai hinihini, 'iraaui Jiu na'i Damaskas ra bwarai tohea 'inia ta maho, 'inia Sol 'a ha'ata'inia goro tanaraau do 'ia Jisas naasi huunai Ha'atahi.   
\p
\v 23 'A rago'ai dangi ra hako miraau saemaua adaa'i Jiu raugu rurugoni 'anai siba herehere narai matai ha'amaesia 'inia Sol.  
\v 24 'Ado rodo mana dangi rau matoo 'ana suri'i maadi bara na'i barahau anai 'omaasi. Mia Sol 'a rongoai ha'aradorado adaau  
\v 25 ma na'i ta'i rodo 'iraaui rongoiusuri ana'i rau ha'ahura'ahia na'i riwa na'i abenai barahau na'i 'omaasi. Rau toto'oa dio hura'ai abau 'omaa na'i kae abira.   
\s1 'Ia Sol 'A Awa Na'i Jerusalem  
\p
\v 26 Na'i 'oha na ada aho'i a Sol na'i Jerusalem, 'a bonasia do 'iraau sae hinihini na'i 'isi rai aidangisia do'iia 'e ta'i'a ro'u beiraau, maraugu ai'a hinihinia marau mamaa'usia.  
\v 27 Mia Banabas, 'e ta'i 'iniraaui noni hinihini, 'a waia 'aria Sol beiraaui Ha'ataari ma maania tanaraaui re'ia na haua Araha na'i tara. Mia Banabas 'a maania ro'u i taha na 'unua Araha tanaa Sol mana ramoramo na haua Sol 'anai taroha'inia Jisas na'i Damaskas.  
\v 28 Naasi maraugu hinihinia, mia Sol 'agu awa tarau beiraau. 'A 'ari suri'i mwani dora na'i Jerusalem. 'Iiasi 'a ramoramo 'anai taroha'inia Araha.  
\v 29 Ma heiraeraesi beiraaui Jiu narau matai maramara Grik, marau bonasia dorai sadoia ta herehere narai ha'amaesia 'inia Sol.  
\v 30 Na'i 'oha 'iraaui noni hinihini rau rongo sadoiai ha'aradorado narau hauasi, rau waia'a Sol dio na'i Sisaria naraugu ha'ataaria 'ari Tasas.   
\p
\v 31 Na'i 'ohasi, na mwani mareho ragu papaku mara goro tanaraaui sae hinihini na'i Provens na'i Jiudea mei Galili ma na'i Samaria mara ragoi nei nara hinihinia Jisas. Rau ha'ahoua Araha mana Hi'ona Maea 'a ha'a-'o'ori'i 'adoma'idaa'i.   
\s1 Pita 'A Ha'agorohia Aho'i Sae Na Daoha  
\p
\v 32 Na'i 'oha 'ia Pita 'a 'aariha suri'i 'omaa, 'a ada beiraaui sae ni heisoi na'i Lida.  
\v 33 Ma na'i 'omaasi 'a sadoia iei sae na nugu i abena. Suriai waru harisi 'a taraa dadao moi na'i be'a. Na atanai saesi, 'ia Aenias.  
\v 34 Mia Pita 'a o'ani 'inia Aenias, “'Ia Jisas Kraest 'ai ha'agorohi'o aho'i. 'Oi ura ara'a mo'oi ha'a-arataraai be'amu!” Mia Aenias 'agu haa ma ura ara'a.  
\v 35 Miraau saeni Lida mei Saron rau taraawa'a hinihinia Araha na'i 'oha rau re'iai taha na to'o tanaa Aenias.   
\s1 Pita 'A Ha'atahia Aho'i Urao Na Mae  
\p
\v 36 Ma na'i Jopa 'e ta'i urao hinihini na awa na'iei na atana 'ia Tabita, atani Grik ana 'ia Dokas. Ni uraosi 'a haa'i mwane herehere goro ma 'a'auhiraau tarau ro'u i pohara.  
\v 37 Na'i 'ohasi, 'a daoha raha ma mae'a. Mara taguma'iniai abena mara nugaa na'i ta'i ahii na'i ruanai bwea anai rumasi.  
\v 38 I 'omaai Jopa 'a gaarangia moi Lida. 'Oha 'iraaui sae hinihini rau rongoa do'ia Pita 'a awa na'i Lida, rau ha'ataariai rua sae 'anai bonga'inia do'ai raurau mai.   
\p
\v 39 Mia Pita 'a 'ari beirarua na'i Jopa. Na'i 'oha rau ada wou na'i 'omaa, rau waia ta'eha na'i ahii na awa iei urao maesi. 'A ragoi nao rau ura garia Pita marau ago-ago marau ha'ata'ini'i tanaai bwana na tai'i a Tabita na'i 'oha na tahi mau.  
\v 40 Mia Pita 'a ha'a-hura'ahiraau baaniai ahii. Magu topira'i ruru ma ha'arahesi. Ma rihota'i wou tanaai urao maesi ma 'unuai atana, “Tabita, 'oi ura ta'e!” 'Agu haa ma ragata'iniai maana ma re'ia Pita ma heinagu ara'a.  
\v 41 Mia Pita 'a dau na'i rimana ma ha'a-urasia maagu 'unuraau aho'i siri mai nao miraau ro'u i sae hinihini. 'Ia Pita 'a ha'ata'inia tanaraaua Tabita na tahi aho'i baaniai mae.   
\p
\v 42 Taroha 'iniai maho na to'osi 'a 'adarara 'ari suriai 'omaai Jopa ma ragoi nei raugu hinihinia ro'ua Araha.  
\v 43 'Ia Pita 'a gere awa orea na'i ruma ana Saemon na'i 'omaasi. 'Iiasi 'e sae na matai tatau'arodi mareho 'ini uri-uri mwamwaa.   
\c 10  
\s1 Pita Mea Konilias  
\p
\v 1 Na'i Sisaria 'e ta'i saeni Rom na atana 'ia Konilias, 'iiani 'e na'ohadaaui ruruha hehei'oi ni Itali.  
\v 2 'Ia Konilias mana urao ana beiraaui gare adaru'i rau 'adoma'i ha'ahihi'aa marau ha'arahesia God. Ma hisungiraau tarau i Jiu pohara ma ha'arahesia tarau a God.  
\v 3 Ta'i 'oha na gaarangia mai angi oru na'i abaidangi, 'a re'iai maho na 'onaa do 'a mauru'aa moi. 'A re'iai enjel ana God na araiai atana. 'A o'ani, “Konilias!”   
\p
\v 4 Mia Konilias 'a mamaa'u raha ma wana wetewete 'inia ma o'ani, “'E taha saemaua?”  
\p Mana enjel 'a o'ani, “'Ia God 'a rongo'i ha'arahesi amu'i ma re'iai 'a'auhiraau amuai pohara ma wa'ewa'e 'inia.  
\v 5 'Oi ha'ataari'i 'ari tara'i sae na'i Jopa marai 'unua mai sae na atana 'ia Saemon Pita.  
\v 6 'Iia 'a awa beiai sae nara 'unua ro'u 'inia Saemon na ruma ana 'a awa na'i bobonai asi. Saesi 'a tatau'arodi mareho 'ini uri-uri mwamwaa.”   
\p
\v 7 Na'i 'oha nagu ha'atee hako o'asi moi enjel ma ai'aa'a. Naasi mia Konilias 'a 'unua mai rua sae tatau'aro ana beiai ta'i sae hehei'oi. Ni sae hehei'oisi, 'a tau'aro 'a'auhia Konilias mana saesi 'a 'adoma'i ha'ahihi'aa ro'ua God.  
\v 8 'Ia Konilias 'agu 'unua hako moi tanaraaui maho na to'osi ma ha'a-taariraau'a 'ari Jopa.   
\p
\v 9 Na'i nata dangi na'i atoaa, 'iraau wera orusi rau gaarangi ada'a wou na'i Jopa. Na'i madoraasi, 'ia Pita 'a ta'ehai hunganai ruma 'anai ha'arahesi. Hunganai rumasi 'a sada moi.  
\v 10 'Ohasi 'ia Pita 'a hioro ma raba ngau. Ma'ata na mahoingau ana ra tau'arodi moe'a na'i 'ohasi, mia re'iai maho na ha'amaranga tanaa.  
\v 11 'A 'omesiai aro na heihoa ma re'iai maho na 'ome 'onaai kae bwana bwabwanahora. Ma na'i hai di'una hairiu bwanasi, ra toto'oa dio baaniai aro ma dio tari na'i ano.  
\v 12 Na'i hunganai bwanasi, 'a re'i'i mwani taraani mwamwaa he'ete'i, ra'i mwaa mana popo'usuri mana mwani manu hehe'ete'i.  
\v 13 Ma rongoai ha'atee na o'ani, “Ura ara'a Pita, 'oi ngahui'i ma'oi ngaa'i.”   
\p
\v 14 Mia Pita 'a o'ani, “Araha, 'a bwa'i. Ai'a ta 'oha mau wai ngaa ta mareho na ai'a arari 'anai ngaua.”   
\p
\v 15 Ma rongoa ro'u i ha'atee na o'ani, “Ni maho 'ia God 'a 'unua dora arari 'anai ngaua, 'ogu bwa'i 'unua'a ro'u do ra ai'a arari.”  
\v 16 'A rongoa ha'a-oru i ha'ateesi mana bwana kakasi na re'iasi 'agu ara'a aho'i aro.   
\p
\v 17 'Ia Pita 'a wai'ado'ado suriai maho na ha'ata'i tanaasi, taha huunai 'ado'ado 'ana. Ma na'i 'ohasi, i waira oru na ha'a-taariraausi a Konilias raugu sadoiai ruma ana Saemon marau ura na'i maanai bara anai ruma.  
\v 18 Marau awara siri, rau songa'iniraaui sae na'i rumasi 'inia Saemon Pita, 'onaa 'a awa 'isi ma'ua ai'a.   
\p
\v 19 'Ia Pita 'a wai'ado'ado mau suriai taha naasi 'ana 'ado'ado i maho na re'iasi, mana Hi'ona Maea 'a o'ani'a 'inia Saemon, “'E wera oru rau sibani'o.  
\v 20 'Oi dio raurau ma'oi abu 'adoma'i heiruarua'a 'anai hano beiraau, suria 'inau nau ha'a-taariraau mai.”  
\v 21 Mia Pita 'a dio wou ma o'ani 'iniraau, “'Inau naasi namou sibaniausi. 'E taha namou rabasia?”   
\p
\v 22 Miraau wera orusi rau o'ani, “'E na'ohadaaui hehei'oi ra 'unua 'inia Konilias na ha'ataari'ameu. 'Ia mo'osi 'e sae odo-odo ma ha'arahesia God miraau Jiu rau ha'ahoua di'u ro'u. 'E enjel ana God na 'unua tanaa do'ai 'unu'o 'ari na'i ruma ana maai rongo'i maho no'oi maani'i.”  
\v 23 Mia Pita 'a 'unuraau siri na'i ruma ma dorai mauru ga'u na'i rodosi. Na'i nata dangi, 'iia ma tara'i sae hinihini ro'u ni Jopa rau ta'i hano beiraau waira orusi.   
\p
\v 24 Mana'i nata dangi'a ro'u, naraugu ataha na'i Sisaria. 'Ia Konilias 'a 'unuraau hako mai na'i ruma ana 'iraaui nei narau heito'oranga'i, beiraaui gere sae goro ana'i narau totoria Pita.  
\v 25 'Oha na ataha Pita, 'ia Konilias 'a 'ari wou ma topira'i ruru tanaa 'anai ha'a-ororiua.  
\v 26 Mia Pita 'a ha'aurata'ea ara'a ma o'ani, “'Inau 'e sae ro'u moi 'onaai'osi.”  
\v 27 Mararu mamaani hahano siri na'i ruma. Mia Pita 'a re'i'i mwani sae rau goni mai na'i rumasi  
\v 28 ma o'ani 'iniraau, “'I'amou bwani 'iraraa do'a horosiai ringeringe amee'i Jiu do mei garihiraaui nei ra ai'a Jiu ma'uasi haguhagu beiraau. Ma'ata 'ia God 'a ha'ata'inia tanaau do 'a odo-odo 'anai haguhagu beiraaui mwani sae hako.  
\v 29 Tarana naasi, na'i 'oha 'o ha'ataari'i wou sae 'anai 'unuau mai, 'au ai'a kakawa, 'au boi moi. Hoita, mau raba songa'ini'o. Ni 'uaana na'o rabasia 'inia dowai boi?”   
\p
\v 30 Mia Konilias 'a o'ani, “Naani hainai dangi murinai 'oha nau ha'arahesi na'i ruma agua na'i angi oru 'onaai 'ohanisi. 'Augu 'asu'a mana sae na ho'osiai bwana na wadowado di'u 'a ura'a na'i maagu.  
\v 31 Ma o'ani, ‘Konilias, 'ia God 'a rongo'i ha'arahesi amu'i ma re'iai 'a'auhiraau amuai pohara.  
\v 32 'Oi ha'ataaria 'ari tara'i sae na'i Jopa marai 'unua mai sae ra 'unua 'inia Saemon Pita. 'Iia 'a awa beiai sae nara 'unua ro'u 'inia Saemon na ruma ana 'a awa na'i bobonai asi. Saesi 'a tatau'arodi mareho 'ini uri-uri mwamwaa.’  
\v 33 Ma naasi naugu ha'ataari'i raurau wou 'ini'i sae 'ani ma goro di'u na'o boi. Na'i 'ohanisi, 'i'ameu sae nameu goni 'ini na'i maana God, meu ha'aagau 'anai rongo'i taha 'ia Araha na 'unu'i tana'o do'oi maani'i tana'ameu.”   
\s1 Hadahada Ana Pita  
\p
\v 34 'Ia Pita 'a o'ani, “Naasi 'augu aidangisia do mwani sae hako ra ta'isada moi na'i maana God.  
\v 35 'Iatei nai ha'ahoua maai haa'i maho ra odo-odo, 'ia God 'ai wa'ewa'e 'inia, rei'uaa dora he'ua na'i marewana na boi baania.  
\v 36 Mou bwane 'iraraai taroha goro na 'unua tanaraau Israel do gau matai hagu goro beia God 'iniai hinihinia agaaua Jisas Kraest, i Araha aga hako.  
\v 37 'Au 'iraraa domou aidangisiai taha na to'o na'i Jiudea. 'A taraawa'a na'i Galili murinai 'unua ana Jon tanaraaui sae dorai bwareomaea.  
\v 38 Ni mareho na to'osi, 'a o'ani: 'Ia God 'a hauai Hi'ona Maea mana mena tanaa Jisas ni Nasaret. 'Ia God 'a awa beia mia Jisas 'a 'ari suri'i mwani dora 'anai haa'i tau'aro goro mana ha'agorohiraau aho'i nei ra awa na'i bahainai mena ana Saetan.   
\p
\v 39 “'I'ameu Ha'ataari meu re'iai taha na haua na'i Israel ma na'i 'omaai Jerusalem. Ra ha'amaesia na'i hunganai dadaahoro.  
\v 40 Ma'ata 'e rua dangi mana'i oruna 'ia God 'a ha'a-suruta'ea aho'i ma ha'a-'omesiraaui sae 'inia.  
\v 41 Ma ai'a 'iraau hakoi sae rau re'ia, 'i'ameu moi nei na 'ome sigihi'ameu a God, nameu ngau mameu gono beia na'i murinai suruta'e aho'i ana.  
\v 42 'Ia God 'a 'unua wetewete tana'ameu domei maania tanaraaui noni do'ia Jisas naasi nei na 'ome sigihia 'anai hiiriraaui nei ra tahi mau mana nei ra mae.  
\v 43 Miraau rarabea rau bwani ha'arangasia do 'iatei nai hinihinia Jisas rai 'adoma'i nugasi'i ora-ora'a ana'i.”   
\s1 Na Hi'ona Maea 'A Sirihiraaui Nei  
\s2 Ra Ai'a Jiu  
\p
\v 44 'Ia Pita 'a mamaani mau mana Hi'ona Maea 'a sirihiraau'ai sae rau bahurongoa.  
\v 45 Miraau ai Jiu hinihini narau ta'i boia Pita, rau heimwaota'i di'u 'iniraaui sae ra ai'a Jiu, i daua adaau ro'u i Hi'ona Maea.  
\v 46 Rau rongoraau, rau haa'i ha'atee hehe'ete'i hairiu marau 'unu ha'aasaa God. Mia Pita 'a o'ani,  
\v 47 “'Iraau sae 'ini, 'ia God 'a haua'a tanaraaui Hi'ona Maea 'onaai haua ana tanagaau. 'A bwa'i sae naigu ha'aabua dorai abu bwareomaearaau.”  
\v 48 Mia Pita 'a 'unua tanaraau dorai bwareomaea 'iniai hinihinia adaaua Jisas Kraest. Miraau ha'angonia Pita do'ai awa ro'u ga'u beiraau suria ta taringai dangi.   
\c 11  
\s1 'Ia Pita 'A Mamaani Na'i Jerusalem  
\p
\v 1 'Iraau Ha'ataari mana sae hinihini na'i Jiudea rau rongoa do tara'i sae ra ai'a Jiu rau hinihinia'ai tarohana Araha.\f + \fr 11:1 \fk Tarohana Araha: \ft Na'i ha'ateeni Grik ra 'unua moi “Ha'atee ana God.” Ma'ata ni huunai 'ado'ado 'ana na'i bukani, naasi Taroha Goro 'inia Jisas.\f*  
\v 2 Na'i 'oha na ataha Pita na'i Jerusalem, 'iraau tara'i Jiu hinihini narau 'adoma'i ororiu 'iniai aha ha'ara rau 'unu'unu ha'ata'aia.  
\v 3 Marau o'ani, “I'oe 'o awa beiraaui nei narau ai'a aha ha'ara ma'o ngau ro'u beiraau!”   
\p
\v 4 Mia Pita 'a maania goro tanaraaui maho na to'o. 'A o'ani,  
\v 5 “'Inau awa na'i Jopa, ma na'i madoraa nau ha'arahesi, 'e mareho na ha'amaranga tanaau. 'Au 'omesiai aro na heihoa mau re'iai maho na 'ome 'onaai kae bwana bwabwanahora. Ma na'i hai di'una hairiu bwanasi, ra toto'oa dio baaniai aro ma tari dio na'i bobogu.  
\v 6 'Au wanawana mau 'omesi'i mwani mwamwaa, nei wasi mana mwaa mana popo'usuri mana manu na'i hungana.  
\v 7 Mau rongoai ha'atee na o'ani, ‘Ura ara'a Pita, mo'oi ngahui'i ma'oi ngaa'i.’   
\p
\v 8 “Minau o'ani, ‘Araha, 'au bwa'i matai haua o'asi. Ai'a ta 'oha mau wai ngaa ta mareho na ai'a arari 'anai ngaa.’   
\p
\v 9 “Mana ha'atee na boi baaniai aro 'a o'ani ro'u, ‘Ni maho 'ia God 'a 'unua dora arari 'anai ngaa, 'ogu bwa'i 'unua'a ro'u do ra ai'a arari.’   
\p
\v 10 “'Au rongoa ha'a-oru i ha'ateesi maragu ara'a aho'i aroi maho 'isi.  
\v 11 'Augu 'asu'a ma'e oru saeni Sisaria rau ataha na'i ruma nau awa na'ieisi.  
\v 12 Mana Hi'ona Maea 'a 'unua dowai abu 'adoma'i heiruarua'a, wai hano beiraau. 'Iraau waira ono do'oragu'i beia Kraest 'ini, nameu ta'i 'ari ruma ana Konilias.  
\v 13 Mia Konilias 'a maania tana'ameu do'e enjel na ha'ata'i tanaa na'i ruma ana. Mana enjel 'a o'ani 'inia, ‘'Oi ha'ataaria 'ari tara'i sae na'i Jopa marai 'unua mai sae ra 'unua 'inia Saemon Pita,  
\v 14 maai maania tana'o miraaui sae na'i ruma amua i herehere moi tahi 'inia.’   
\p
\v 15 “Hoita, 'augu taraawa'a hadahada moi, mana Hi'ona Maea 'a sirihiraau'a 'onaai here na to'o tanagaau na'i na'o ani.  
\v 16 Mau 'adoma'i aho'isiai ha'atee na haua Araha o'ani, ‘'Ia Jon 'a bwareomaearaaui inoni 'iniai wai mi'amou rai bwareomaea'amou 'iniai Hi'ona Maea.’  
\v 17 Na'i 'ohasi naugu aidangisia do 'ia God 'a banea ro'u tanaraaui nei ra ai'a Jiu i ta'i bane na haua tanagaau na'i 'oha gau hinihinia Araha aga Jisas Kraest. Naasi, 'inau 'au bwa'i ura bwarasiai hei'irisina God tanaraau.”   
\p
\v 18 Na'i 'oha 'iraau Jiu 'isi rau rongoai mamaani na haua Pita rau haa marau agoheta'i heiraeraesi'a beia, marau taraawa'a 'unu ha'aasaa God. Rau o'ani, “'Ohani, 'ia God 'a ha'awatea do 'iraaui nei ra ai'a Jiu rai rihosi marai dauai tahi tarau.”   
\s1 Heisoi Na'i Antiok  
\p
\v 19 Murinai ngahuia ada Stivin ani, ra taraawa'a norata'airaau di'u i sae hinihini na'i Jerusalem. Me ni 'adarara rau haa i sae hinihini na'i madoraasi, 'a taha na'i Ponisia ma na'i maraui Saepras ma na'i 'omaa rahai Antiok. Rau taroha'iniai Taroha Goro, ma'ata rau heitaroha'i moi tanaraaui Jiu.  
\v 20 Ma'ata tara'i sae hinihini ni Saepras mei Saerin naraugu 'ari 'omaai Antiok marau taroha'iniai Taroha Goro 'inia Araha Jisas tanaraaui sae ra ai'a Jiu.  
\v 21 Na mena ana God 'a awa beiraau, mara rago i sae narau hinihini marau rihota'i tanaa Araha.   
\p
\v 22 Na'i 'oha na taroha 'iniai mahosi 'a tari beiraaui saeni heisoi na'i Jerusalem, rau ha'ataaria Banabas 'ari Antiok.  
\v 23 Na'i 'oha na ada wou 'a re'ia do'ia God 'a goro di'u 'iniraau ma wa'ewa'e raha 'inia. Ma ha'ata'u'uraau dorai ura baabau na'i tahingadaa'i beia Araha.  
\v 24 'Ia Banabas 'e sae goro na hinihinina 'a wetewete di'u, mana Hi'ona Maea 'a rabe beia. Na tarana naasi, 'a rago ro'u i nei rau hinihinia Araha na'i madoraasi.   
\p
\v 25 'Ia Banabas 'a 'ari sibania Sol na'i Tasas  
\v 26 ma waia mai na'i Antiok mararu awa beiraaui sae hinihini na'isi. Suriai ta'i harisi bubu raru awa 'isi ma ragoi nei nararu ha'ausuriraau. Antiok naasi 'omaa tahamora narau 'unuraaui sae hinihini 'ini'i “Kristin.”   
\p
\v 27 Na'i madoraasi tara'i rarabea rau boi na'i Antiok baaniai Jerusalem.  
\v 28 'E ta'i 'iniraau naasia Agabas. 'Iniai mena anai Hi'ona Maea 'a 'unua hura'a do'e hioro raha nai to'o suria 'ari hakoi marewana.\f + \fr 11:28 \ft 11:28 Mwani sae madoma ra 'adoma'inia do na'i 'oha nara 'unuai marewana hako, ai'a do naia hako i marewana, ma'ata na'i moi dora na Gaumani anai Rom na marungia.\f* (Ni hioro rahasi 'a to'o na'i madoraa na heimarungi a Klodias.)  
\v 29 Miraaui sae hinihini na'i Antiok rau 'adoma'inia dorai haua ta gere hei'a'auhi tanaraaui nei hinihini na'i Jiudea. 'E nei ma hisu 'iniai ha'a tari dora na matai hisu tari na'iei.  
\v 30 Naasi 'ia Banabas mia Sol nararugu waiai wawate adaau tanaraaui bwauodonai heisoi na'i Jerusalem.   
\c 12  
\s1 Herod 'A Here Ha'ata'aiai Heisoi  
\p
\v 1 Na'i madoraasi, i Mwaeraha Herod 'a daa'i tara'i sae ni heisoi 'anai ha'a-rongomaata'iraau.  
\v 2 'Ia Herod 'a 'unua tanaraaui hehei'oi dorai ha'amaesia Jems, do'orana Jon, 'iniai naihi.  
\v 3-4 Na'i 'oha 'ia Herod 'a re'ia do 'iraau sae mwanemaua adaa'i Jiu rau wa'ewa'e 'iniai maho na hauasi, ma daua ro'ua Pita ma nugaa na'i rumaniho'o. ('A haua na'i 'oha 'iraau Jiu ra ha'ato'oai rongo ni Roho Aharau.)\f + \fr 12:3-4 \ft 12:3-4 Na'i ha'ateeni Grik ra o'ani, “'A haua na'i 'oha 'iraau Jiu ra ngau goni 'inia i bredi nara ai'a ha'asu'ua.”\f* 'E hai ruruhai hehei'oi narau 'omesuria Pita. 'E hai sae hehei'oi ta'i ruruha. 'Ia Herod 'a 'adoma'inia do 'aigui hiiria Pita na'i maadaaui noni hunga na'i murinai rongo ni Roho Aharau.  
\v 5 Na'i 'oha na awa Pita na'i rumaniho'o, na heisoi 'a ha'arahesi 'a'auhia wetewete.   
\s1 Pita 'A Hura'a Baaniai Rumaniho'o  
\p
\v 6 'E ta'i dangi moe'a namau mia Pita 'ai siri'a na'i hihiiri. Na'i rodo 'a mauru mana rua hehei'oi raru 'omesuria, raru 'ado bobo 'inia. Raru 'ado arihau nararu tosi'i suri'i rimadaru'i ma rarugu tosi'i beia Pita. Ma tara'i hehei'oi ro'u rau 'omesuriai maraaruma anai rumaniho'o.  
\v 7 Mana enjel ana Araha 'a boi mana rarahana 'a marewa hako 'ari suriai ahiisi. 'A tatakiriai 'aba'abana Pita ma ha'araia, 'a o'ani, “Urata'e! Raurau!” Mana arihau ra tosi'i beia ra ahoda baaniai rimana'i  
\v 8 mana enjel 'a o'ani, “'Oi siri na'i to'oni amua ma'oi nuga'i sandol amu'i na'i uwamu.” Mia Pita 'a haua 'onaai 'unua anai enjel mana enjel 'a o'ani ro'u, “'Oi siri ro'u na'i to'oni bohura'a amua mo'oi boi suriau.”  
\v 9 Ma suria mana maho na to'osi 'a 'onaa moi do'a mauru'aa. 'A ai'a 'iraraa 'onaa 'a to'o ha'a-momori ma'ua ai'a.  
\v 10 Raru di'ua hura'ai rua dora nara matai ura-ura iei sae hehei'oi mararu ataha na'i honohono 'aean na'i maanai bara anai rumaniho'osi. Na'i 'oha nararu ataha wou, na honohono 'a wawaa haaria mararu hura'a'a wou i abau 'omaa. Raru 'ari suri tara mana enjel 'agu ai'aa baania Pita.   
\p
\v 11 Mia Pita 'agu aidangisiai maho na to'o ma o'ani, “Naani 'augu 'iraraa, 'ia God 'a ha'ataariai enjel ana 'anai ruhasiau baania Herod mei baani'i maho 'iraaui na'otara adaa'i Jiu rau bonasia haa'i tanaau.”   
\p
\v 12 'A wai'ado'ado wou ma 'ari ruma ana Meri, inana Jon Mak. Ma ragoi nei hinihini rau awa na'i rumasi, rau ha'arahesi.  
\v 13 Mia Pita 'a boi ma pwepwee na'i honohono anai bara nara bara garia 'iniai rumasi. Mana urao na tagora na'i rumasi, 'a hura'a wou 'anai tahangiai honohono. Atanai uraosi 'ia Roda.  
\v 14 'Oha na rongoai ringena Pita, 'a wa'ewa'e di'u ma kaku'aai tahangiai maraaruma. Ma 'eba aho'i siri ruma ma o'ani, “'Ia Pita na ura hura'asi!”   
\p
\v 15 Miraau hako rau o'ani, “I'oe 'o bweu gasi!” Mia 'unua moe'a do'ia Pita. Miraau 'unua do ni enjel na 'omesuria gasia Pita na pwepweesi.   
\p
\v 16 Mia Pita 'a pwepwee moe'a tari 'oha narau tahangia tanaa i maraaruma. Ma na'i 'oha narau re'ia, rau heimwaota'i di'u.  
\v 17 Mia Pita 'a haai ha'ara 'iniai rimana 'anai ha'a-papakuraau ma maania tanaraaui here na haua Araha tanaa ma ha'ahura'ahia baaniai rumaniho'o. Ma 'unua tanaraau dorai maania tanaa Jems mei tanaraau hakoi sae hinihini 'abaiai maho na to'osi. Miagu hura'a ma 'ari dora he'ete'i.   
\p
\v 18 Na'i haho'oa, 'iraaui sae hehei'oi na'i rumaniho'o, 'a ta'aabedaau ma kakui ahudaau 'iniai maho na to'o tanaa Pita.  
\v 19 'Ia Herod 'a 'unua tanaraaui sae hehei'oi ana'i dorai sibania Pita maraugu ai'a sadoia. Ma songa'iniraaui sae hehei'oi rau 'omesuria Pita magu 'unua dorai ha'amaesiraau.  
\p Mia Herod 'a hano baania Jiudea ma 'ari na awa ga'u na'i Sisaria.   
\s1 'Ia Herod 'A Mae  
\p
\v 20 'Ia Herod 'a taesu'a di'u 'adaau saeni Taea mei Saedon. 'Iraau sae 'isi, mahoingau adaa'i ra boi baaniai dora na heimarungi ieia Herod. Naasi rau ha'ataariai ruruhai sae 'ari beia Herod 'anai ha'a-arataraai heihoa na awa na'i ahoaadaau neina rai matai to'oraa mahoingau aho'i. Ma na'i na'o, rau ataha beia Blastas, 'e saemaua na tatau'aro tanaa Herod. Rau mamaani beia ma 'adoma'i aratara 'anai 'a'auhiraau.  
\v 21 Marau duruai dangi beia Blastas 'anai hauai ha'a-aratara beia Herod. Ma na'i dangisi, 'ia Herod 'a siri suri'i to'oni hauasa ana'i ma heinagu na'i dora ni mwaeraha ana magu hadahada.  
\v 22 Miraaui sae rau awara o'ani, “I'oe 'o ai'a hadahada 'onaai inoni, 'o rongo hauasa 'onaai hi'ona.”  
\v 23 Mana enjel ana God 'a ha'adaohaa Herod suria 'a wa'ewa'e 'iniai ha'a-ta'eta'e ada magu ai'a rabasia dorai ha'aasaa God. 'Ari wou mana mwamwaa ni ahu ra ha'amaesia.   
\p
\v 24 Na tarohana Araha 'a 'adarara 'ari suriai mwani dora ma ragoi nei nara aho'ita'i sae hinihini.   
\p
\v 25 Hoita, 'ia Banabas mia Sol raru haua hakoi wawate tanaraaui sae hinihini na'i Jerusalem, mararu aho'i 'ari Antiok. Raru waia Jon Mak beirarua.   
\c 13  
\s1 Ra 'Ome Sigihia Banabas Mia Sol  
\s2 Mara Ha'ataarirarua  
\p
\v 1 I heisoi na'i Antiok, ra'i rarabea mana ha'ausuri ra awa na'iei. 'Ia Banabas mia Simion nara 'unua ro'u 'inia mo'o na abeburu, mia Lusias baaniai Saerin, mia Sol mia Manaen. 'Ia Manaen 'a raha ara'a goni beia Herod Antipas na'i ruma adaau.\f + \fr 13:1 \fk Herod Antipas: \ft Herod Antipas, 'a he'ete'i baania Mwaeraha Herod. 'Ia Herod Antipas 'a heimarungi na'i Provensi Galili mana Paraea me 'iia na ngahuia ania Jon Bwareomaea.\f*  
\v 2 Hoita, 'e ta'i 'oha na'i madoraa rau ha'arahesi marau ha'aririta'i ngau, i Hi'ona Maea 'a 'unua tanaraau dorai 'ome sigihia Banabas mea Sol 'anai hauai tau'aro na 'unurarua 'ana.   
\p
\v 3 'Oha na ha'arahesi mana ha'ariri 'a hako, marau dau na'i bwaudaru'i a Banabas mia Sol marau ha'a-taarirarua hura'a 'anai hauai tau'aro adarua.   
\s1 'Ia Banabas Mea Sol Na'i Marau i Saepras  
\p
\v 4 Ma naasi na Hi'ona Maea 'a ha'a-taarirarua Banabas mea Sol mararu 'ari Selusia. Na'i 'isi nararugu ta'e iei 'anai maraui Saepras.  
\v 5 Na'i 'oha raru taha na'i 'omaai Salamis raru taraawa'a taroha'iniai tarohana Araha suri'i ruma ni ha'arahesi adaa'i Jiu. 'Ia Jon Mak 'a hano ro'u beirarua 'anai 'a'auhirarua.   
\p
\v 6 Rau 'ari tari na'i 'omaa rahai Pefos na'i nata ngongoo 'iniai marau. Na'isi rau heisadoi beia ta'i ai Jiu na atana 'ia Bajisas. 'Iiasi 'e rarabea pwapwaari'i na matai haa'i ha'abu'oahu 'iniai mena anai adaro.  
\v 7 'A hagu goro beia Sejias Polas, 'iiani 'e sae aidangi na Primia 'anai marausi. Na Primia 'a raba rongoai tarohana Araha ma 'unua Banabas mia Sol.  
\v 8 Mia Bajisas, nata ata ro'u 'ia Elimas,\f + \fr 13:8 \fk Elimas: \ft Na 'ado'ado 'anai atasi “Sae na matai haa'i ha'abu'oahu 'iniai mena anai adaro.”\f* 'a ura bwarasia Banabas mia Sol, 'a ai'a rabasia Sejias Polas do'ai hinihinia Jisas.   
\p
\v 9 Mia Sol, 'iiasi ra 'unua ro'u 'inia Pol, i Hi'ona Maea 'a rabe beia. 'A wanasia Elimas  
\v 10 ma o'ani 'inia, “I'oe 'e gare ana Saetan! 'O pwari'iraau taraui noni 'anai ha'a-bweubweu'araau, mi'oe 'e maeronga 'ada'i mwani maho goro. 'Oha he'ua na'oigui agoheta'i hiosi'i ha'ausuringa'i odo-odo ana'ia Araha?  
\v 11 Na'i 'ohani, 'ia God 'ai ha'a-mama'ai'o! Naasi, ta madoraa 'o bwa'i wanawana. Rei'uaa marewahanai sina, ma 'o bwa'i re'ia ro'u.”  
\p 'Agu 'asu'a Elimas mana maana ra gahu'a mara kuhi ma to'o karokaro 'inia ta sae do'ai urua.  
\v 12 Na'i 'oha 'ia Sajias Polas 'a re'iai maho na to'osi 'a hinihinia'a Araha, 'inia 'a heimwaota'i di'u 'iniai ha'ausuringa'i 'inia Araha.   
\s1 'Ia Pol Mea Banabas Raru 'Ari Pisidia  
\p
\v 13 'Ia Pol miraaui nei rau hano beia, rau hano baaniai Pefos marau ta'e na'i haka 'ari Provens nara 'unua 'iniai Pamfilia marau siri na'i 'omaai Paga. Na'isi nagu aho'i eia Jon Mak baania Pol mea Banabas 'ari Jerusalem.  
\v 14 Rau hano baaniai Paga marau hatare 'anai Antiok. Antiok 'e 'omaa na'i Provensi Pisidia. Ma na'i dangi ni mamaro rau siri heinagu na'i ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu.   
\p
\v 15 Na'i murinai 'oha'inia ada i Ringeringe ana'ia Moses mana Usu-usu Maea adaa'i rarabea, 'iraaui na'otara 'anai ruma ni ha'arahesi rau ha'ataari ha'atee 'ari tanaa Pol mea Banabas. Rau o'ani, “Rua do'ora, 'onaa muru raba maania ta maho 'anai 'a'auhiraaui sae, ma murui mamaani'a.”   
\p
\v 16 Mia Pol 'a hauai ha'ara 'iniai rimana do'a raba 'unua ta maho ma o'ani, “'Igaau saeni Israel mi'amou sae he'ete'i namou ha'arahesia God, moi rongobahuau.  
\v 17 I God agaaui Israel 'a 'ome sigihiraaui wauwa agaa'i ma ha'awateraau dorai tabara na'i Ijip. 'Iniai mena ana na wetewete 'a wairaau hura'a baaniai dorasi.  
\v 18 Rei'uaa narau hau'i here nara ta'a'i di'u, me 'iia 'a oosi suriraau moi na'i 'omaa mangasara suriai hai tangahurui harisi.  
\v 19 Ma here ha'ata'aiai biu burungai noni na awa na'i Kenan ma ha'a-to'oraraaui wauwa agaa'i 'iniai dorasi.  
\v 20 Taraawa'a mau na'i 'oha rau ataha i wauwa agaa'i na'i Ijip, tari na'i 'oha na gare adaa'i raugu awa goro na'i Kenan 'a 'onaai hai 'arangi mana rima tangahurui harisi.  
\p “Na'i muri, 'a nuga'i sae hihiiri 'anai marungiraau tari mai madoraa ana Rarabea Samiuel.  
\v 21 Miraau rabasia ta mwaeraha. Mia God 'a ha'amwaerahaa Sol, garena Kis. 'Ia Sol baaniai burungana Benjamin, ma heimarungi suriai hai tangahurui harisi.  
\v 22 Mia God 'a nugaa dioa Sol ma orisia 'inia Deved. 'A o'ani, ‘'Ia Deved, garena Jesi, naasia mo'o na suriai barongagu. 'Iia nai haa'i mwani mareho nau 'irisi'i.’   
\p
\v 23 “Ma durua do ta sae baaniai burungana Deved 'ai huta, ma'ai ruhasiraaui saeni Israel. Mana saesi naasi 'ia Jisas.  
\v 24 Na'i na'o maagu boia Jisas, 'ia Jon 'a 'unua tanaraau hakoi saeni Israel dorai rihosi baani'i ora-ora'a adaa'i marai bwareomaea.  
\v 25 'A gaarangi ha'ahakoa'ai tagora ana maagu songa'iniraau o'ani, ‘'I'amou 'adoma'inia do'inau naasi Ha'atahi? Ai'a! 'Iia 'ai boi mau na'i muri. 'Inau ai'a arari 'anai dunasi'i sandol ana'i.’”   
\p
\v 26 Mia Pol 'a 'unua o'ani ro'u, “Arai do'ora, na'i 'ohani moi bahurongo goro, 'i'amou warowarona'i a Ebraham mi'amou ro'u i nei namou ai'a Jiu namou ha'arahesia God. 'Igaau hako na haua God 'i taroha tanagaau do'ai ruhasigaau baaniai ora-ora'a.  
\v 27 'Iraaui saeni Jerusalem miraaui bwauodo adaa'i rau ai'a 'ome 'iraraa do'ia Jisas naasi Ha'atahi aga. Marau ai'a aidangisi'i Usu-usu Maea adaa'i Rarabea nara 'oha'ini'i 'ado dangi ni mamaro. Ma rei'uaa na o'asi, rau hiiri ha'amaesia 'onaai bwane ha'arangasia adaaui Rarabea.  
\v 28 Ma rei'uaa rau ai'a sadoia ta maho ta'aa nai haua nai arari 'inia 'anai mae, maraugu buna ha'angonia Paelat do'ai ha'amaesia.   
\p
\v 29 “Na'i 'oha nara ha'ato'o'i tanaa hako i mwani mareho na Usu-usu Maea na 'unua 'inia, ra rahia dioi abena baaniai dadaahoro mara aoraa na'i wabwa.  
\v 30 Mia God 'a ha'a-suruta'ea aho'i baaniai mae.  
\v 31 'A ragoi 'oha na ha'ata'i tanaraaui nei narau bwane ta'i hano ani baaniai Galili 'anai 'ari Jerusalem 'oha na tahi mau. Ma na'i 'ohani rau taroha'inia tanaraaui sae agaa'i.   
\p
\v 32-33 “Miria Banabas miri boi 'ohani 'anai maaniai Taroha Goronisi tana'amou. Ni maho na 'ia God na bwane durua tanaraaui wauwa agaa'i 'anai haua, 'a haua na'i madoraa agaau 'oha na ha'atahia aho'i ania Jisas. 'A 'onaai 'unua ana na'i ruanai Psalm o'ani,  
\q1 ‘I'oe gare agua.  
\q1 Dangini wai ha'ata'inia tanaraaui noni  
\q2 do 'inau naasi amamu.’\f + \fr 13:32-33 \ft 13:33 Psalm 2:7 Nata herehere 'anai orisia 'a o'ani, “I'oe gare agua. Taraawa'a na'i dangini, 'inau naasi amamu.”\f*   
\m
\v 34 'Ia God 'a ha'a-suruta'ea Jisas baaniai mae 'inia 'a ai'a rabasia do'ai mae'a ro'u ta 'oha. 'A 'onaai 'unua anai Usu-usu Maea na o'ani,  
\q1 ‘Wai haua tana'amoui ha'agorohi maea nau durua tanaa Deved.’\f + \fr 13:34 \ft 13:34 Aisaea 55:3\f*   
\m
\v 35 Ma na'i nata Psalm 'ia Deved 'a 'unua ro'u o'ani,  
\q1 ‘'Ia God 'a bwa'i wateai abenai noni maea ana nai ngabo.’\f + \fr 13:35 \ft 13:35 Psalm 16:10\f*   
\m
\v 36 Na'i Psalm naasi, 'ia Deved 'a ai'a hadanga'inia haaria. 'Oha na tahi maua Deved, 'a araisuria goro i hei'irisina God. Ma na'i 'oha na mae, ra toringia na'i hera adaaui burungana mana abena 'a ngabo.  
\v 37 Ma'ata, 'ia mo'o na mae mia God 'a ha'a-suruta'ea aho'i, 'a ai'a ngabo i abena.   
\p
\v 38-39 “Sae agu'i, 'inau rabasia domoi aidangisia do'ia Jisas 'a matai 'adoma'i nugasi'i 'inomoo'i. Rei'uaa namoi suri'i mwani Ringe ana'ia Moses, 'ia God 'a bwa'i matai 'unua domou odo-odo na'i maana. Ma'ata 'iatei nai hinihinia Jisas, 'ia God 'ai 'unua do 'a odo-odo'a na'i maana.  
\v 40 Naasi moi 'ome'ome goro, 'a gasi to'i'amou i maho rau 'unua i rarabea o'ani,   
\q1
\v 41 ‘'I'amou nei mou haikou 'inia God,  
\q2 'ai bu'oi ahumoo'i mamoi mae!  
\q1 'Inia na'i madoraa amoou,  
\q2 'inau wai hauai maho namou bwa'i hinihinia,  
\q2 rei'uaa rai maania tana'amou.’”\f + \fr 13:41 \ft 13:41 Habakak 1:5\f*   
\p
\v 42 Hoita, 'ia Pol mea Banabas raru taraawa'ai hura'a baaniai ruma ni ha'arahesi miraaui sae rau ha'angonirarua 'anai aho'i mai ro'u na'i nata dangi ni mamaro 'anai maani'i tara'i maho ro'u.  
\v 43 Na'i murinai rihunga'i, rau ragoi ai Jiu mana nei ra ai'a Jiu narau boi 'anai ha'arahesi rau surisuria Pol mea Banabas. Mararu ha'atee ha'ata'u'uraau hako dorai ura baabau na'i hinihinidaau beia God 'inia 'iia 'a goro 'iniraau.   
\p
\v 44 Na'i nata dangi ni mamaro, gaarangi 'iraau hakoi sae na'i 'omaasi rau boi 'anai rongoai tarohana Araha.  
\v 45 Na'i 'oha 'iraau bwauodo adaa'i Jiu raugu re'ia o'asi, rau taesu'a di'u 'iniai rago anai sae nara boboi beirarua. Rau hadahada ha'ata'aia Pol marau 'unu'unu'i maho na maani'isi.   
\p
\v 46 Mia Pol mea Banabas raru ai'a mamaa'usiraau, raru o'ani, “'Ia God 'a 'irisia do miri taroha'iniai tarohana Araha tana'amoui Jiu na'i na'o. Mi'amou mou 'itaa. Naasi ha'ata'i ana do 'i'amou mou ai'a 'adoma'inia domou arari 'anai dauai tahi tarau. 'Imiria mirii 'ari'a beiraaui nei rau ai'a Jiu.  
\v 47 'Inia 'ia Araha na 'unua tana'amiria. 'A o'ani,  
\q1 ‘'Au nuga'o 'onaai raita na marewasiraaui nei ra ai'a Jiu,  
\q2 ma'oi ha'ata'iniai tara 'anai tahi tarau tanaraau hako i sae suriai marewana hako.’”\f + \fr 13:47 \ft 13:47 Aisaea 49:6\f*   
\p
\v 48 Na'i 'oha 'iraaui sae ra ai'a Jiu rau rongoai tarohasi, rau wa'ewa'e di'u 'inia, marau ha'atee ha'agorohiai tarohana Araha. Miraaui nei na 'ome sigihiraaua God 'anai dauai tahi tarau, rau nugaai hinihinidaau beia.   
\p
\v 49 Ni tarohana Araha 'a 'adarara 'ari suria hakoi mwani dora na'i 'isi.  
\v 50 Miraaui bwauodo adaa'i Jiu rau 'ari beiraau tara'i saemaua mana urao mwanemaua na'i 'omaasi narau 'adoma'i ha'ahihi'aa God. Rau mamaani ha'a-taesu'araau ma do neina rai ura bwarasia Pol mea Banabas. 'Agu haa marau taraawa'ai haa'i here ta'a'i tanararua. Marau tariha'inirarua hura'a baaniai Antiok.   
\p
\v 51 'Ia Pol mea Banabas raru tarohi'i moi kahua baani'i uwadaru'i, 'anai ha'ata'inia tanaraau doni here narau hauasi, 'a taritari'a. Ma rarugu 'ari 'anai 'omaai Aekoniam.  
\v 52 'Iraaui sae ni heisoi na'i Antiok rau wa'ewa'e di'u mana Hi'ona Maea 'a rabe beiraau.   
\c 14  
\s1 'Ia Pol Mea Banabas Na'i Aekoniam  
\p
\v 1 'Ia Pol mea Banabas raru siri ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu na'i Aekoniam mararu heitaroha'i na'iei 'onaai bwane haua adarua ga'u na'i Antiok. Mana hadahada nararu haua, raru mataihere mamaani di'u. Ma ragoi Jiu miraaui nei nara ai'a Jiu narau aho'ita'i sae hinihini.  
\v 2 Miraaui Jiu narau kakawata'i hinihinia Jisas, rau 'ari beiraaui nei ra ai'a Jiu nara ai'a hinihini ro'u, marau mamaani ha'a-taesu'araau, ma dorai 'itaraaui sae hinihini.  
\v 3 'Ia Pol mea Banabas raru awa orea ga'u na'i 'isi. Raru ramoramo 'anai taroha'iniai Taroha Goro tanaraaui sae 'i goro ana God tanagia. 'Ia Araha God 'a hauai mena tanararua 'anai haa'i mwani ha'abu'oahu ma 'anai ha'ata'inia doni ha'atee adaru'i ra ha'a-momori.  
\v 4 Miraaui noni hunga rau heihoa marau hauai rua ruruha. 'E ta'i ruruha rau aba beiraaui saemaua adaa'i Jiu mana nata ruruha rau aba beia Pol mea Banabas.   
\p
\v 5 Ma tara'i Jiu mana nei ra ai'a Jiu beiraaui na'otara adaa'i, rau hauai ha'aradorado 'anai ngahuia Pol mea Banabas dorai buta'irarua 'ini'i hau.  
\v 6-7 Na'i 'oha raru rongo sadoiai ha'aradorado rau hauasi, mararu hora'a 'ari na'i Provensi Likeonia. Rarugu taroha'iniai Taroha Goro na'i Listra ma na'i Debe mei suri'i 'omaa garigariai rua 'omaasi.   
\s1 Na'i Listra Mei Debe  
\p
\v 8 Na'i Listra 'e sae na awa na'iei na huta ha'i pwaki ma ai'a hahano.  
\v 9 'A rongobahua Pol 'oha na maaniai Taroha Goro. Mia Pol 'a wanasia mo'osi ma 'ome 'iraraa do 'a hinihiniai heitaroha'i na haasi, ma ga'i matai goro aho'i moi.  
\v 10 Mia Pol 'a awara tanaa, 'a o'ani, “'Oi ura ara'a!” Mia mo'osi 'a kae suruta'e raha moi ara'a ma taraawa'ai hahano hairiu.   
\p
\v 11 'Oha 'iraaui noni hunga rau re'iai maho na haua Pol, rau awara 'iniai ha'ateeni Likeonia o'ani, “I rua hi'ona agaau, raru aho'ita'i sae mararu dio mai'a beigaau!”  
\v 12 Rau 'unua Banabas 'iniai Sus, 'e hi'ona adaaui Grik, mia Pol 'ia Hamis, suria 'iia naasi sae 'anai 'unu'i hura'ai maho.   
\p
\v 13 Na ruma ni suu ho'asi tanaa Sus 'a awa moi na'i gaarangiai 'omaasi. Mana Piriisi 'anai rumasi mana noni hunga rau raba suu ho'asi tanaa Banabas mea Pol. Naasi rau waa'i mai kau nara ha'arauni'i 'ini'i tagai hasi'ei marau ataha na'i maanai bara 'anai 'omaa.   
\p
\v 14 Na'i 'oha raru rongoai mareho rau raba haua, raru kari'i to'oni adaru'i 'anai ha'ata'inia do raru ai'a 'adoma'i aratara 'iniai marehosi. Mararu 'eba wou huniraaui noni hunga mararu awara o'ani,  
\v 15 “Romwane, ni 'uaana mou haua o'asi 'inia? 'Imiria ra'i sae ro'u moi 'onaaimousi! Miri boi 'anai waa mai Taroha Goro tana'amou. Moi abui ha'arahesi'i hi'ona nara bwa'i 'a'auhi'amou, ma'ata moi rihota'i tanaai God tahitahi na ha'apwa'araai ahoaa mana ano mana asi mana mwani maho na'i rarodi.  
\v 16 Taraawa'a mau mai, 'ia God 'a nugasiraaui noni dorai suri'i hinihinidaa'i haariraau.  
\v 17 Ma'ata rei'uaa na o'asi, 'iia 'a ha'ata'inia ro'u mau haaria tana'amou suri'i maho goro na haa'i. 'A ha'adiohiai rangi baaniai aro 'anai ha'atahi'i maho mou hasi'i, ma haa'i mahoingau tana'amou mamou wa'ewa'e 'ini'i.”  
\v 18 Rei'uaa na'ia Pol mea Banabas raru 'unu'i maho 'isi, ma rarugu buna wetewete mau ro'u 'anai bonasia dorai abu suu ho'asi tanararua.   
\p
\v 19 Ma tara'i na'otara adaa'i Jiu na'i Antiok ma na'i Aekoniam rau boi marau mamaani ha'a-taesu'araaui noni hunga 'anai ura bwarasia Pol. Naasi marau buta'ia Pol 'ini'i hau marau oge tatarasia hura'a baaniai 'omaasi. Rau 'adoma'inia do'a mae'a.  
\v 20 Na'i 'oha 'iraau sae hinihini rau boi ura garigaria Pol, mia 'a urata'e ma siri aho'i na'i 'omaa. Ma na'i nata dangi, 'ia Pol mea Banabas raru 'ari Debe.   
\s1 'Ia Pol Mea Banabas Raru Aho'i 'Ari Antiok  
\p
\v 21 'Ia Pol mea Banabas raru taroha'iniai Taroha Goro na'i Debe ma ragoi nei ra siri ro'u na'i heisoi. Mararu aho'i 'ari Listra mei Aekoniam mei Antiok na'i Provensi Pisidia.  
\v 22 Raru mamaani ha'a-'o'oriraaui sae ni heisoi na'i 'isi dorai ura baabaui hinihinidaau beia Jisas. Mararu o'ani, “'Ai ragoi maho rai ha'abooboo abe na'i tahingagaa'i nagai siri suri'i magaigu matai siri na'i hourana ana God.”  
\v 23 Mararu 'ome sigihi'i tara'i saemwane narau bwane hinihinia Araha 'anai bwauodo na'i heisoi suri'i 'omaa 'isi. Rau ha'aririta'i ngau marau ha'arahesi maraugu wate'i woui sae 'isi tanaa Araha 'anai na'otara na'i heisoi.   
\p
\v 24 'Ia Pol mea Banabas raru hano baaniai Antiok na'i Provensi Pisidia mararu 'ari Provensi Pamfilia  
\v 25 mararu taroha'iniai Taroha Goro na'i 'omaai Paga. Raru dio 'anai Atalia  
\v 26 ma na'i 'isi nararugu ta'e iei 'anai 'omaa ra 'unu Antiok ro'u 'inia. 'A awa na'i Provensi Siria. Na'i Antiok na'i Provensi Siria, naasi dora ra waterarua ani na'i bwabwahenai rimana God, 'anai hauai tau'aro nararu bura'i ha'ahakoasi.   
\p
\v 27 'Oha raru ada na'isi, raru soigoniraau mai sae ni heisoi, mararu maani'i tanaraaui mwane mareho na haa'ia God suri'i mwane 'aariha nararu bwane haa'i. Mararu maania ro'u do'ia God 'a ha'awateraaui nei nara ai'a Jiu do 'anai hinihinia ro'ua Jisas.  
\v 28 Raru awa orea na'i 'omaasi beiraaui sae hinihini.   
\c 15  
\s1 Gonigoniha Adaaui Bwauodo  
\s2 Na'i Heisoi Na'i Jerusalem  
\p
\v 1 Tara'i Jiu hinihini na'i Jiudea rau boi na'i Antiok marau maania tanaraaui sae ni heisoi na'isi do 'onaa rau bwa'i dauai ringei aha ha'ara 'onaai 'unua ana Moses, 'ia God 'a bwa'i ruhasiraau baani'i ora-ora'a adaa'i.  
\v 2 Pol mea Banabas raru ai'a 'adoma'i aratara beiraau 'iniai mahosi mararu hauai kaeni heiraeraesi beiraau. Naasi mara 'ome sigihirarua bei'i tara'i sae ro'u 'anai 'ari aho'i Jerusalem 'anai hadanga'iniai mahosi beiraaui Ha'ataari ma tara'i na'otara ro'u na'i heisoi.   
\p
\v 3 'Iraaui sae hinihini na'i Antiok rau ha'a-taariraau 'ari, marau riuhoro na'i Ponisia mana Samaria. Rau maania tanaraaui sae ni heisoi 'isi, do tara'i nei nara ai'a Jiu rau hinihinia'a Jisas. Miraaui sae ni heisoi rau wa'ewa'e di'u 'iniai tarohasi 'oha rau rongoa.   
\p
\v 4 Na'i 'oha 'iraau ruruha ana Pol rau ada na'i Jerusalem, 'iraaui sae ni heisoi na'isi goni beiraaui Ha'ataari miraaui na'otara rau ha'amaotoraau. Mia Pol mea Banabas raru maani'i mwani maho na haa'ia God suri'i mwane 'aariha nararu bwane haa'i.  
\v 5 Tara'i Farisei nara siri mai na'i heisoi rau ura ara'a marau o'ani, “'Iraaui sae ra ai'a Jiu narau siri mai na'i heisoi rai daua ma'ata 'i ringei aha ha'ara, marai ha'isuri'i Ringe ana'ia Moses.”   
\p
\v 6 Miraaui Ha'ataari mana na'otara rau rurugoni marau hadanga'iniai haiu'au'a na to'o beiraaui nei ra ai'a Jiu.  
\v 7 Rau hadanga'inia orea di'u i mahosi. Mia Pita 'a ura ara'a ma o'ani, “Arai do'ora, mou aidangisia do'ia God 'a bwane 'ome sigihiau mau mai baaniai ruruhani 'anai taroha'iniai Taroha Goro tanaraaui nei ra ai'a Jiu. 'Ia God 'a haua o'asi dorai rongoai Taroha Goro marai hinihinia.  
\v 8 Mia God 'a 'ome 'iraraa do rau hinihinia ha'a-momori, 'inia 'iia 'a 'irara'i hakoi 'adoma'igaa'i. Ma ha'ata'inia do'a 'ome sigihiraau ro'u i nei ra ai'a Jiu na'i 'oha na banea tanaraaui Hi'ona Maea 'onaai banea ana ro'u tanagia.  
\v 9 Mana here na haua tanaraau 'a ta'isada beiai here na haua nagaau. 'Inia 'oha raugu hinihinia ma ha'a-ai'a'i ora-ora'a adaa'i 'onaai bwane haua ana beigaau.  
\v 10 Naasi, ni 'uaana namou raba ha'ataesu'aa 'inia God na'i 'oha namou ha'a-'usu'usuraaui nei nara ai'a Jiu 'anai suri'i mwane ringe ana'ia Moses? Ai'a odo-odo 'anai ha'a-hihi'araaui sae hinihini nara ai'a Jiu 'ini'i ringe na 'igaau miraaui wauwa agaa'i rau bwara ro'u 'anai ha'isuri'i!  
\v 11 'Igaau gau hinihinia do 'ia Araha aga Jisas 'a ruhasigia 'iniai goro ana 'inigia, 'onaai ruhasiraau ana ro'u i nei narau ai'a Jiu.”   
\p
\v 12 'Iraau hako rau ngotoburu marau rongobahua Banabas mea Pol, maania adaruai mena na haua God tanararua nararugu haa'i 'ini'i mwani ha'abu'oahu mana ha'ara tanaraaui nei ra ai'a Jiu.   
\p
\v 13 'Oha raru mamaani hako, mia Jems 'a o'ani, “Arai do'ora, moisu rongoai maho wai maaniani.  
\v 14 'Ia Saemon Pita 'a bura'i maania moi tanagaau do'ia God 'a ta'ahiraaui nei narau ai'a Jiu ma 'ome sigihi'i tara'i nei 'anai ha'i noni ana'i.  
\v 15 'A ta'isada 'onaai maho narau usuai rarabea o'ani,   
\q1
\v 16 ‘'Inaua God wai aho'i mai  
\q1 mawai ha'a-urasia aho'i ruma ana Deved\f + \fr 15:16 \fk Ruma ana Deved: \ft 'Oha ra 'unua “ruma ana Deved,” 'ana i 'ado'ado 'iraau i sae na'ia Mwaeraha Deved na marungiraau.\f* na kokohu.  
\q1 Wai tagoraa aho'i 'ini'i hau 'ana nara 'adarara.   
\q1
\v 17 Wai haua o'asi neina 'iraaui nei narau ai'a Jiu rai matai rihosi mai tanaau,  
\q1 marai ha'i inoni agu'i.  
\q1 'Ia God na ha'atee o'asi,\f + \fr 15:17 \ft 15:16-17 Amos 9:11-12\f*   
\q1
\v 18 'iia 'a bwane 'unu'i mau mai doni mwane mareho 'isi rai to'o.’”   
\p
\v 19 Mia Jems 'a o'ani ro'u, “Naasi, na'i 'ado'adogu, gai abu ha'a-hihi'araaui nei narau ai'a Jiu narau rihota'i tanaa God 'anai araisuri'i hakoi ringe agaa'i Jiu.  
\v 20 Gai usu-usu moi tanaraau magai 'unua tanaraau dorai abui wawaasua'a ma'ua ngaa'i mahoingau ra ho'asi'i 'iniai araaranunu. Marai abu ngaa'i 'abudi mwamwaa ma'uasi ngaa'i hasi'odi mwamwaa nara ri'oi'i.  
\v 21 Rai abui hau'i mareho o'asi, suria na ringe 'isi, ra'i ringe ana'ia Moses nara bwane maani'i tarau suri'i mwani 'omaa hako mara 'oha'ini'i 'ado 'oha gau boi goni suri'i dangi ni mamaro.”   
\s1 Usu-usu Baaniai Heisoi Na'i Jerusalem  
\p
\v 22 'Iraaui Ha'ataari miraaui na'otara miraau hakoi sae hinihini na'i Jerusalem, rau 'adoma'inia dorai ha'ataari'i tara'i sae beia Pol mea Banabas 'ari Antiok. Rau 'ome sigihia Saelas mea Jiudas Basabas, 'irarua 'e rua na'otara na'i heisoi.  
\v 23 Ra hauai usu-usu 'anai ha'ataaria beirarua. Ma na'i raronai usu-ususi 'a o'ani,  
\b  
\pi1 'I'ameui Ha'ataari miraaui na'otara, meu haua woui ha'atee wa'ewa'e ameeu tana'amoui nei mou ai'a Jiu na'i 'omaai Antiok mei Siria mana'i Silisia namou aho'ita'i sae hinihini.  
\pi1 Arai do'oramee'i na'i Kraest,  
\v 24 meu rongoa do ra'i sae nara hano 'ini, rau 'ari wou marau maani'i mareho tana'amou nara torakoke 'ini'i 'adoma'imoo'i. 'I'ameu meu ai'a ha'ataari'i sae 'isi.  
\v 25 Meu rurugoni mameu 'adoma'i aratara hako 'anai 'ome sigihi'i sae 'anai ha'ataari'i wou tana'amou. Rai hano beiraruai rua gere sae goro ameeu, 'ia Banabas mea Pol,  
\v 26 nararu bwane siri'a ga'u na'i maemaeha 'iniai tau'aro adarua tanaa Araha aga Jisas Kraest.  
\v 27 Naasi mei ha'ataaria woua Jiudas mea Saelas, 'irarua rarui maani'i ro'u mau tana'amoui maho nameu maani'i na'i usu-usuni.   
\pi1
\v 28 I Hi'ona Maea 'a ha'ata'inia tana'ameu mameu 'adoma'i aratara beia domei abu ha'ahihi'amou 'ini'i mwani ringeringe. Ma'ata 'a ga'i goro do moi ha'isuri'i mareho 'ini.  
\v 29 Moi abui ngaa'i mahoingau nara ho'asi'i 'iniai araaranunu, mana ngaa'i 'abudi mwamwaa, ma'uasi ngaa'i hasi'odi mwamwaa nara ri'oi'i, mamoi abui wawaasua'a. 'Onaa moi ha'isuri'i ringeringe 'ini, 'i'amou mou suriai taha na odo-odo.  
\pi1 'Io, moigui mauru goro'a.   
\b  
\p
\v 30 Miraaui waira haisi rau hano baaniai Jerusalem marau ada na'i Antiok. Rau soigoniraau mai sae hinihini marau taranga'inia tanaraaui usu-usu.  
\v 31 'Oha rau 'oha'iniai usu-usu, rau wa'ewa'e di'u, 'inia 'a ha'a-'o'ori'i tahingadaa'i.  
\v 32 'Ia Jiudas mea Saelas 'e rua sae nararu matai ha'arangasi'i hura'a i 'ado'adona'i a God, raru hadahada orea tanaraaui sae hinihini mararu ha'a-weteweteai hinihinidaau.   
\p
\v 33 Raru awa gere orea ga'u na'i Antiok. Mana'i 'oha raru ha'aagau 'anai 'ari aho'i Jerusalem, 'iraau sae hinihini rau hauai ha'atee ha'agorohi mana haiha'ari adaau tanararua.  
\v 34 Mia Saelas 'agu 'adoma'inia do'ai awa moi.\f + \fr 15:34 \ft 15:34 Suri'i tara'i kopi bwani 'iniai Baebol, ra ai'a nugaa dio i tatarani.\f*  
\v 35 Mia Pol mea Banabas raru awa mau na'i Antiok. 'Iraau goni tara'i sae ro'u, rau ha'ausuri marau taroha'iniai Taroha Goro ana Araha tanaraaui sae.   
\s1 'Ia Pol Mea Banabas Raru Heihoa  
\p
\v 36 Na'i muri, mia Pol 'a 'unua tanaa Banabas do rarui 'ari gaariri suri'i 'omaa raru bwane taroha'iniai tarohana Araha suri'i mararui aidangisia 'a he'uai tahingadaa'i sae hinihini.  
\v 37 Mea Banabas 'a rabasia do rarui waia Jon Mak.  
\v 38 Mia Pol 'a ai'a rabasia o'asi, 'inia Mak 'a aho'i moi baanirarua na'i 'oha rau taha ga'u na'i Pamfilia, maagu ai'a tagora'a beirarua.   
\p
\v 39 Raru kae heiraeraesi suria mararu heihoahoa'a. 'Ia Banabas 'a waia Mak mararu ta'e na'i haka 'anai hura'ai Saepras.  
\v 40 Mia Pol 'a 'ome sigihia Saelas 'anai 'a'auhia. Miraaui sae hinihini rau ha'arahesi 'a'auhirarua marau ha'angonia God 'anai 'omesurirarua.  
\v 41 Naasi, raru 'ari daara'iniai Siria mei Silisia, raru hadahada ha'a-'o'oriraau sae ni heisoi.   
\c 16  
\s1 'Ia Timoti 'A Hano Beirarua Pol Mea Saelas  
\p
\v 1 'Ia Pol mea Saelas raru 'ari Debe mei Listra, mararu sadoiai sae hinihini na atana 'ia Timoti. 'Ia inana 'e urao hinihini ni Jiu mia amana 'e ai Grik.  
\v 2 'Iraaui sae hinihini na'i Listra mei Aekoniam rau haa'i mamaani rongo goro 'inia Timoti.  
\v 3 Naasi mia Pol 'a rabasia dorai ta'i hanoa Timoti. Ma aha ha'ara ga'ua Timoti, 'inia 'ia Pol 'a rabasia do 'iraaui Jiu na'i dorasi rai wa'ewa'e 'anai bahurongoa Timoti. 'Iraau Jiu 'isi rau 'iraraa do 'ia Timoti, ai'a 'oha nai aha ha'ara, 'inia amana 'e ai Grik.  
\v 4 Na'i 'oha 'iraaua Pol rau 'aariha suri'i 'omaa, rau maani'i tanaraaui sae hinihini ringe 'iraaui Ha'ataari miraaui na'otara na'i Jerusalem rau 'unua tanaraaui sae 'anai araisuri'i.  
\v 5 Mana hinihinidaa'i sae hinihini 'agu wetewete di'u ro'u wou. Ma ragoi nei rau hinihinia Jisas 'ado dangi.   
\s1 'Ia God 'A 'Unua Tanaa Pol  
\s2 Do 'Ai 'Ari Provensi Masidonia  
\p
\v 6 'Iraaua Pol rau riuhoro na'i Provensi Frijia mana Galesia 'iniai Hi'ona Maea 'a ai'a ha'awateraau dorai heitaroha'i na'i Provensi Eisia na'i 'ohasi.  
\v 7 Na'i 'oha rau ada na'i tariha anai Provensi Mesia, rau taraawa'ai siri na'i Provensi Bitinia mana Hi'ona Maea 'a ai'a ha'awateraau.  
\v 8 Marau riuhoro na'i Mesia naraugu boi na'i 'omaai Troas.   
\p
\v 9 Na'i rodo mia Pol 'a 'omesia na'i mauru'aa do'e saeni Masidonia na ura ma bonga'inia do'ai 'ari beiraau na'i Masidonia maai 'a'auhiraau.  
\v 10 Na'i moi murinai mauru na hauasi, mameu ha'ataura'i'a 'anai 'ari Masidonia. 'Inia meu aidangisia ha'a-momori do'ia God 'a 'irisia domei taroha'iniai Taroha Goro na'isi.   
\s1 'Ia Lidia 'A Aho'ita'i Sae Hinihini  
\p
\v 11 Meu ta'e na'i haka na'i Troas mameu hano daara'i 'anai Samotres. Na'i nata dangi mameu ada na'i Niapolis.  
\v 12 Meu hano na'i 'isi mameu 'ari Pilipae, 'e 'omaa ororiu na'i Provensi Masidonia na 'iraaui Rom ra tagorahia mana saemaua adaa'i ra marungia. Meu awa suriai taringai dangi na'i Pilipae.   
\p
\v 13 Ma na'i dangi ni mamaro adaaui Jiu, meu hano beira'i hura'a baaniai 'omaa mameu dio na'i bobonai wai. Meu 'adoma'inia do'e dora narau matai goni ei saeni Jiu 'anai ha'arahesi. Meu heinagu mameu mamaani beiraaui urao narau goni 'isi.  
\v 14 'E ta'i 'iniraau naasia Lidia. 'Iia 'e urao ni Taeataera na 'adoma'i ha'ahihi'aa God. Mana tau'aro ana 'anai raoraonga'i bwana wangawanga nara hori bwara di'u. Hoita, na'i 'oha na rongobahua Pol, 'ia God 'a ha'amarewaai 'adoma'ina ma hinihini'i maho na maani'ia Pol.  
\v 15 Mia Lidia miraau hakoi ruma ana ra bwareomaearaau. Ma taringai 'unua tana'ameu 'onaa meu 'adoma'inia do 'iia 'a hinihinia ha'a-momoria Araha mamei 'ari awa na'i ruma ana. Mameugu buna 'ari mameu awa na'i ruma ana.   
\s1 'Ia Pol Mea Saelas Ra Nugararua  
\s2 Na'i Rumaniho'o  
\p
\v 16 'E ta'i dangi, nameu 'ari na'i dora ni ha'arahesi ani ma meu heisadoi beiai gare urao nara ha'i slev 'inia. 'E adaro na bwaunia ma matai maani'i maho nara ai'a to'o mau. Ma tatari kae ha'a 'iniai mahosi tanaraaui saemaua narau ha'atau'aroa.  
\v 17 Mana gare uraosi 'a suri'ameua Pol ma awaawara o'ani, “'Iraaui sae 'ini, ra'i sae tatau'aro ana'ia God na ahaaha. Rai maani'i tana'amoui here namoi tahi 'inia.”   
\p
\v 18 'A hauai heresi suria'ai taringai dangi. Mia Pol 'a wai'ate'a nga'iniai here na hauasi, ma rihota'i ma ha'atee tanaai adaro o'ani, “Na'i atana Jisas Kraest, 'oi hura'a baaniai gare uraoni!” Na'i mau 'ohasi, mana adaro 'a hura'a baania.   
\p
\v 19 Na'i 'oha 'iraaui sae narau tatari ha'a 'iniai gare uraosi raugu 'iraraa doni garesi 'agu bwa'i tatari ha'a-'a ro'u nadaau, rau taesu'a di'u marau daua Pol mea Saelas. Naasi marau wairarua 'ari tanaraaui sae hihiiri nara awa na'i dora ni rurugoni.  
\v 20 Rau o'ani, “'Iraruai rua ai Jiuni, raru ha'a-awata'airaaui noni na'i 'omaa agaauni.  
\v 21 Raru 'unu'i tanagaaui ai Rom dogai haa'i maho ra ai'a ha'awategaau 'anai haa'i.”   
\p
\v 22 'Iraaui sae rau 'ari wou, rau goni 'ana Pol mea Saelas, rau regehirarua. Miraau sae hihiiri rau 'unua tanaraaui sae hehei'oi dorai rahi'i bwana adaru'i marai rabusirarua 'iniai hasi'ei.  
\v 23 Na'i 'oha ra roho ha'ata'airarua hako maragu nugararua na'i rumaniho'o. Rau 'unua tanaa mo'o na 'omesuriai rumaniho'o do'ai ha'a-bwarasi'ararua goro.  
\v 24 Mia araisuriraau, 'a nugararua ha'atau siri raronai rumaniho'o. Ma ha'abwarasi'i uwadaru'i suri'i riwa na'i rua kae wahidai baba hihi'a.   
\p
\v 25 Na'i gaarangiai 'ubutanai rodo, 'ia Pol mia Saelas raru rihunga'i mararu gana ha'aasaa God. 'Iraau tara'i sae rau awa ro'u na'i rumaniho'o rau bahurongorarua.  
\v 26 Raugu 'asu'a mana ta'i kaeni nunu raha 'a 'ihara'inia'ai rumaniho'o. Ni maraaruma ra wawaa hako mana arihau nara ho'osiraau 'ini'i sae na'i rumaniho'o ra ahoda hako.  
\v 27 'Ia mo'o na 'omesuriai rumaniho'o 'a rarai ma re'ia dona honohono ra wawaa hako. Ma 'adoma'inia doni mwani sae na'i rumaniho'o ra hora hako'a ma rahiai naihi ana do'ai ngahuia haaria.  
\v 28 Mia Pol 'a awaraia, 'a o'ani, “'Oi abu ngahui'o haari'o! Ai'a ta abe nai hura'a!”   
\p
\v 29 Mia mo'osi 'a ha'angoniai raita ma 'eba siri raronai rumaniho'o. Ma topira'i ruru tanaa Pol mea Saelas ha'i 'idi'idi.  
\v 30 Ma wairarua hura'a baaniai rumaniho'o ma songa'inirarua o'ani, “Rua saemaua, 'e taha nawai haua nawai tahi 'inia?”   
\p
\v 31 Mirarua aramia o'ani, “'Oi hinihinia Araha Jisas, mia God 'ai ha'atahi'o baani'i ora-ora'a amu'i miraau hakoi ruma amua rai o'asi ro'u.”   
\p
\v 32 Naasi 'ia Pol mea Saelas raru maaniai Taroha Goro 'inia Araha tanaa mo'osi miraau hakoi sae na'i ruma ana.  
\v 33 Na'i mau i rodo, mia mo'osi 'a waia Pol mea Saelas 'anai wasi ha'a-wadiwadi'i maaradaru'i. Ma na'i 'ohasi ro'u, 'iia miraau hakoi sae na'i ruma ana rau bwareomaea.  
\v 34 Marau wa'ewa'e di'u 'iniai hinihinia adaaua God. Mia mo'osi 'a waia Pol mea Saelas 'ari ruma ana ma hanganirarua.   
\p
\v 35 Na'i muri rau aho'i 'ari rumaniho'o. Ma na'i nata haho'oa, 'iraaui sae hihiiri rau ha'ataari'i tara'i pulis 'anai 'unua tanaa mo'o na 'omesuriai rumaniho'o do'ai ha'ahura'ahia Pol mea Saelas.  
\v 36 'Ia mo'osi 'a 'unua tanaa Pol mea Saelas do 'iraaui hihiiri rau 'unua tanaa do'ai ha'a-hura'ahirarua baaniai rumaniho'o. Magu o'ani 'inirarua, “Murugui awa goro'a.”   
\p
\v 37 Mia Pol 'a 'unua tanaraaui pulis o'ani, “'I'amiria ra'i sae auhenua ni Rom neimiriani. Ma rei'uaa na o'asi, rau ai'a 'i'i'amiria ga'u. Rau rohoamiria moi na'i maadaaui noni hunga marau nugamiria na'i rumaniho'o. Ma na'i 'ohani rau raba ha'a-hura'ahi'amiria girugiru moi! 'A bwa'i! 'Iraau sae hihiiri rai boi haariraau marai ha'a-hura'ahi'amiria.”   
\p
\v 38 'Oha 'iraaui pulis rau maaniai mahosi tanaraaui noni hihiiri 'a rigi ahudaa'i 'iniai rongo adaau do'ia Pol mea Saelas ra'i ai Rom.  
\v 39  Rau boi marau sore tanararua, maraugu wairaau hura'a baaniai rumaniho'o. Marau ha'angonirarua do rarui hura'a baaniai 'omaasi.  
\v 40 Raru 'ari aho'i ruma ana Lidia. Raru rurugoni beiraaui sae ni heisoi mararu hadahada ha'a-'o'oriraau ma rarugu hano.   
\c 17  
\s1 'E Kae Heita'ia Raha Na To'o  
\s2 Na'i Tesalonaeka  
\p
\v 1 'Ia Pol mea Saelas raru riuhoro na'i 'omaai Amfipolis mana'i Apolonia 'anai Tesalonaeka. Na'i Tesalonaeka 'e ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu na awa na'iei.  
\v 2 Ma 'onaai bwane hahaua ana, 'ia Pol 'a 'ari ruma ni ha'arahesi 'anai rihunga'i. 'E oru dangi 'ini'i dangi ni mamaro na 'oha'iniai Usu-usu Maea tanaraaui sae ma ha'ausuriraau 'inia.  
\v 3 'A ha'a-aidangisiraau 'ini'i dora ra hadanga'i ha'arawamataa na'iei doni Ha'atahi 'ai rongomaata'i ma'ai suruta'e aho'i ro'u baaniai mae. Mia Pol 'a maania ro'u tanaraau do'ia Jisas naasi Ha'atahi.  
\v 4 Tara'i Jiu rau hinihinia Jisas marau aba beia Pol mea Saelas. Ma 'e kae ruruhani ai Grik narau bwane 'adoma'i ha'ahihi'aa God, goni bei'i tara'i urao mwanimaua na'i 'omaasi, 'iraau hako rau hinihinia ro'ua Jisas.   
\p
\v 5 'Iraau bwauodo adaa'i Jiu rau taesu'a di'u 'iniai rago anai sae nara boboi beia Pol. Rau soi goniraaui sae hehere ta'aa narau awa pwaranga moi na'i maketi 'anai taraawa'ana ta ha'agogoru. 'Iraau hako i sae 'isi rau 'ari ruma ana Jeson ma tara'i abe rau rubu tahangiai honohono marau siri wou 'anai sibania Pol mea Saelas dorai wairarua hura'a tanaraaui noni hunga.  
\v 6 Maraugu ai'a sadoirarua, raugu daua moia Jeson bei'i tara'i sae hinihini mara wairaau tanaraaui bwauodo na'i 'omaasi. Rau awara o'ani, “'Ia Pol mea Saelas raru ha'a-awata'airaaui noni suri'i mwani 'omaa. Ma na'i 'ohani raru ada'a ro'u mai 'ini.  
\v 7 Mia mo'oni, 'ia Jeson, 'a ha'awaterarua 'anai awa na'i ruma ana. 'Iraau hako rau horosiai ringeringe ana'i Mwaeraha ni Rom. Rau 'unua do 'e sae he'ete'i na huunai Mwaeraha, ma do sae naasi 'ia Jisas.”   
\p
\v 8 'Oha 'iraau saeni 'omaasi miraaui bwauodo rau rongoa o'asi, 'a ha'atorakoke'i di'u i 'adoma'idaa'i.  
\v 9 Miraaui bwauodo rau ha'agaasi ha'a\f + \fr 17:9 \fk Ha'agaasi ha'a: \ft 'E duruduru tanaraaui bwauodo do 'onaa 'ia Pol mea Saelas rarugu bwa'i haua'a ta mareho mana ha'a rai ha'a-aho'isia. Ma 'onaa na rarui bwa'i agohe, mana ha'a ragu bwa'i ha'a-aho'isia'a tanaa Jeson.\f* a Jeson beiraau tara'i sae hinihini ro'u maragu nugasiraau.   
\s1 'Iraau Saeni Berea  
\s2 Rau Aho'ita'i Sae Hinihini  
\p
\v 10 Na'i rodo miraaui sae ni heisoi rau ha'ahanoria Pol mea Saelas 'ari Berea. 'Oha raru ada na'i 'omaasi, raru 'ari ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu.  
\v 11 'Iraau sae na'i 'omaasi rau ai'a rongoasa 'onaairaaui saeni Tesalonaeka. Rau mwa'emwa'e di'u 'anai bahurongo'i mamaani ana'ia Pol. 'Ado dangi rau sibani'i mamaani na haa'ia Pol na'i Usu-usu Maea, 'onaa ra'i mareho ha'a-momori ma'ua ai'a.  
\v 12 'A ragoi saeni Jiu rau taraawa'ai hinihinia Jisas. Miraau ro'u i Grik, 'a ragoi urao mwanimaua mana sae mwane adaa'i nara hinihini ro'u.   
\p
\v 13 Na'i 'oha 'iraaui bwauodo adaa'i Jiu na'i Tesalonaeka rau rongoa do'ia Pol 'a taroha'iniai tarohana Araha na'i Berea, rau 'ari marau mamaani ha'a-taesu'araaui sae na'i 'isi 'anai ura bwarasia Pol.  
\v 14-15 Naasi miraaui sae ni heisoi na'i Berea rau ha'ataaria Pol dioi one 'anai ha'ahanoria 'ari 'omaai Atens. Tara'i sae hinihini narau atongia Pol, 'ia Saelas mea Timoti raru awa moi na'i Berea. Na'i 'oha narau taha wou na'i Atens, 'iraau sae 'isi raugu aho'i baania Pol 'ari Berea marau maania tanaa Saelas mea Timoti do'ia Pol 'a 'irisia do rarui ada 'ari raurau beia.   
\s1 'Ia Pol Na'i Atens  
\p
\v 16 Na'i 'oha 'ia Pol 'a mamasi 'inia Saelas mea Timoti na'i Atens, 'a arunga ta'aa di'u 'iniai re'i'i ana'i mwani araaranunu na'i 'omaasi.  
\v 17 Naasi 'a siri ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu ma heitohetohe beiraau miraau ro'u i nei ra ai'a Jiu nara 'adoma'i ha'ahihi'aa God. 'Ado dangi 'a hadahada tanaraaui sae na heisadoi bei'i na'i maketi.   
\p
\v 18 Tara'i ha'ausuri baani'i ruruha narau 'unuraau 'iniai Epikiurian mana Stoik rau taraawa'a heitohetohe beia Pol 'ini'i hinihini adaa'i. Na'i 'oha 'ia Pol 'a maania Jisas ma maania ro'u i suruta'e aho'i ana, tara'i nei rau o'ani, “'Ia mo'osi 'a taraa to'o hadahada moina. 'E taha na raba maaniasi?” Ma tara'i nei rau o'ani, “Gasi 'idi 'a rabasia dogai ha'arahesi'i tara'i hi'ona ni dora he'ete'i.”   
\p
\v 19 Marau waia 'ari beiai ruruhai Kansol adaau nara 'unuraau 'iniai Ariopagas, rau o'ani 'inia, “'I'ameu meu raba aidangisiai ha'ausuringa'i haoru na'o hadanga'iniasi.  
\v 20 Tara'i maho no'o maani'isi ra rongo he'ete'i di'u, meu ai'a aidangisi'i.”  
\v 21 (Rau ha'atee o'asi, 'inia 'iraau saeni dorasi miraau sae narau boi awa beiraau na'i 'omaasi, rau rabasia moi 'anai rongo'i marau raba maani'i mwani 'ado'ado haoru na'i marewana.)   
\p
\v 22 Mia Pol 'a ura ara'a na'i maadaaui Kansol ma o'ani, “'I'amou saeni Atens, 'au 'iraramou do 'i'amou ra'i sae namou ha'ahou'i di'u i hi'ona namou ha'arahesi'i.  
\v 23 Na'i 'oha nau hano gariai 'omaa amoouni, 'au 'omesi'i mwane araaranunu namou ha'arahesi'i, mau sadoiai ta'i dora maea amoou nara usuai usu-usu na'iei na o'ani, ‘Tanaai hi'ona na ai'a sae nai 'iraraa.’ I hi'ona namou ha'arahesia mamou ai'a 'iraraasi, 'au raba ha'a-'irara'amou goro 'inia.   
\p
\v 24 “'Iia na ha'apwa'araai marewana mana mwani maho na'i rarona. 'A marungi'i mwani maho na'i aro mana ano, ma ai'a mono suri'i ruma maea nara tagorahi'i sae.  
\v 25 'Ia God 'a ai'a toho 'inia ta maho neina do gai 'a'auhia. Me 'iia haaria na hauai tahi mana mwane mareho tanaraaui mwane noni hako.  
\v 26 Baania moi ta'i sae, na ha'apwa'ara'i hako 'ini'i mwani burungai noni 'anai awa suri'i mwani dora hako na'i marewanani. 'Iia haaria na nugaa mau mai madoraa 'ada'i 'anai heimarungi, mana tariha 'ada'i dora ra awa suri'i.  
\v 27 'Ia God 'a haua o'asi do 'iraaui noni rai sibania. Ma 'onaa rai sibania, rai matai sadoia, 'inia 'iia ai'a ha'atau baanigia.  
\v 28 'Iia na hauai tahi tanagia neina gai matai awa mana hahano hairiu na'i marewana. 'A 'onaai usu ha'arangasia adaa'i tara'i sae madoma amoo'i o'ani, ‘'Igaau ra'i warowarona'i.’   
\p
\v 29 “Naasi, suria 'igaau ra'i warowarona'i a God, 'igaau gai abu 'adoma'inia do ai'a tahitahi 'onaai araaranunu nara tagorana 'iniai gol ma'ua silva ma'ua huai hau. 'Iia 'a ai'a 'onaai araaranunu na 'adoma'inia moi sae ma tagorahia'a.  
\v 30 Na'i na'o, 'ia God 'a ai'a ha'a-mama'airaaui sae nara ha'arahesi'i araaranunu, suria rau ai'a aidangisia God. Ma'ata na'i 'ohani, 'a 'unua do 'iraau hakoi sae rai rihota'i tanaa.  
\v 31 'Inia 'iia 'a bwani nugaai madoraa nai hauai hihiiri odo-odo tanaraau hakoi noni na'i marewana. 'A 'ome sigihia ro'ua mo'o nai hauai hihiiri naasi. 'Oha na ha'a-suruta'ea aho'i mo'osi baaniai mae, 'a ha'ata'inia tanagia do 'iia naasi nei na'ia God na 'ome sigihia.”   
\p
\v 32 Na'i 'oha 'iraaui sae rau rongoai 'unua ana Pol do'e sae na suruta'e aho'i baaniai mae, tara'i sae raugu haa marau taraawa'a da'ata'inia'a. Ma tara'i sae rau o'ani 'inia, “'Oigu maaniai marehosi tana'ameu ta madoraa he'ete'i ro'u.”  
\v 33 'Oha nagu hanoa Pol baaniraaui Kansol,  
\v 34 marau ta'i hano'a tara'i sae, marau taraawa'ai hinihinia Araha. 'E ta'i abe naasi 'e ta'i 'iniraaui ruruhai Kansol na atana 'ia Daeonisias, ma'e ta'i 'e urao na atana 'ia Damaris, ma tara'i sae ro'u.   
\c 18  
\s1 'Ia Pol 'A 'Ari Korin  
\p
\v 1 Na'i murinai hadahada ana Pol beiraau i Kansol, 'ia Pol 'a hano baaniai Atens ma 'ari Korin.  
\v 2 Na'i 'isi 'a heisadoi beia Akuila, 'e ai Jiu na huta na'i Provensi Pontas. 'Iia mana urao ana, 'ia Prisila, rarugu bura'i boi baaniai 'omaai Rom na'i Itali, suria na mwaeraha anai Rom na atana 'ia Klodias, 'a 'unua do 'iraau hakoi saeni Jiu na'i dorasi rai hura'a. Mia Pol 'a 'ari garihia Akuila mea Prisila,  
\v 3 ma sadoia do 'iraruasi raru matai tai'i ro'u i ruma saira 'onaaia. 'Irarua raru hauai mahosi 'anai tatari ha'a mia Pol 'a awa beirarua 'anai 'a'auhirarua.   
\p
\v 4 'Ado dangi ni mamaro 'a 'ari ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu ma mamaani tanaraaui Jiu miraau ro'u i nei ra ai'a Jiu, 'a bonasia dorai hinihini.   
\p
\v 5 Na'i murinai boi ana Saelas mea Timoti baaniai Masidonia, 'ia Pol 'a mamaro'a 'anai tau'aro beia Akuila. Ma 'ado dangi 'a awa moi 'anai maania tanaraaui Jiu do 'ia Jisas naasi Ha'atahi.  
\v 6 Raugu haa marau ura bwarasia'a marau ha'atee ha'ata'aia. Mia kakahuru nga'ini'i kahuadi bwana ana'i, 'e ha'ara do'ai su'amuriraau ma o'ani, “'Onaa namoi mae mamoi 'ari na'i dora ni rongomaata'i, 'e taritari'a amoou haari'amou. Moi abui ha'ahuniau 'inia. Taraawa'a na'i 'ohani ma 'ari'a, wai heitaroha'i moi tanaraaui sae ra ai'a Jiu.”   
\p
\v 7 Naasi ma sara 'ari ruma anai sae na atana 'ia Titias Jastas. 'Ia mo'osi 'a 'adoma'i ha'ahihi'aa ro'ua God. Ni ruma ana 'a awa moi na'i bobonai ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu.  
\v 8 'Ia Krispas naasi bwauodo anai ruma ni ha'arahesisi. 'Ia Krispas miraau hakoi ruma ana rau hinihinia Araha. Ma rago ro'u i nei na'i Korin narau bahurongoa Pol marau hinihini. Naasi marau dauai bwareomaea.   
\p
\v 9 'E ta'i rodo, 'ia Araha 'a ha'atee tanaa Pol na'i mauru'aa. 'A o'ani, “'Oi abui mamaa'u, 'oi heitaroha'i moi. 'Oi abu agohe!  
\v 10 'Inau 'au awa bei'o, 'abwa'i sae nai ha'amaara'o, 'inia rau ragoi sae agu'i na'i 'omaani narai 'a'auhi'o.”  
\v 11 Naasi mia Pol 'a awa moi na'i Korin suriai ta'i harisi mana aba 'anai ha'ausuriraaui sae 'iniai ha'atee ana God.   
\p
\v 12 Na'i madoraasi, 'ia Galio na ha'i Primia na'i Provensi Akaea. Ma tara'i Jiu rau 'adoma'i aratara 'anai daua Pol. Rau waia 'ari tanaa Galio 'anai hiiria.  
\v 13 Rau o'ani, “'Ia mo'oni 'a bonasiraaui sae dorai ha'arahesia God na'i here na horosiai ringeringe anai gaumani.”   
\p
\v 14 'Ia Pol 'agu raba aramiraaui Jiu mia Galio 'a o'ani'a, “'Onaa moi ha'ahunia mo'oni 'iniai maho taritari'a ma'uasi ta maho ta'aa na haua, 'au ga'i matai rongosuri'amou moi.  
\v 15 Me mou heita'ia moi 'ini'i 'ado'ado 'ada'i ha'atee mana ata mana ringeringe amoo'i. Naasi moi hiiria moi haari'amou. 'Inau 'au bwa'i haua.”  
\v 16 Ma ha'a-hura'ahiraau baaniai ruma ni hihiiri.  
\v 17 Miraaui noni hunga rau dauai bwauodo anai ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu, 'ia Sostenes, marau ngahuia na'i moi maanai ruma ni hihiiri. 'Ia Galio 'a ai'a ta'aabena 'iniai maho narau hauasi.   
\s1 'Ia Pol 'A Aho'i 'Ari Antiok  
\p
\v 18 'Ia Pol 'a gere awa orea beiraaui sae ni heisoi na'i Korin, magu haiha'ari beiraau ma hano beia Akuila mea Prisila marau 'ari Kenkria. Na'i 'isi, 'ia Pol 'a risi pou 'anai ha'ata'inia do 'a hauai duruduru tanaa God. Na'i muri, rau ta'e na'i haka 'anai 'ari Siria.  
\v 19 Rau siri ga'u na'i Efesas. Na'i 'omaasi 'ia Pol 'a 'adoma'inia do'ai hano baania Akuila mea Prisila mararui awa ga'u. Ma'ata 'ia Pol 'a 'ari ga'u i ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu na mamaani beiraau.  
\v 20 Rau 'unua tanaa do'ai gere awa ga'u, me 'iia 'a 'unua tanaraau dona 'abwa'i.  
\v 21 'A haua moi ha'atee haiha'ari tanaraau ma 'unua do 'onaa 'ia God 'ai ha'awatea, maai aho'i ro'u mau mai. Na'i muri, 'a sadoiai haka ma hano baania Efesas  
\v 22 ma 'ari Sisaria. Naasi 'a hano ma ta'eha i Jerusalem na garihiraaui sae ni heisoi magu hano ro'u 'anai Antiok.  
\v 23 'A awa ga'u suriai gere madoraa maagu gaariri suri'i tara'i 'omaa na'i Galesia ma na'i Frijia. 'A hadahada ha'a-'o'ori'i hinihinidaa'i sae ni heisoi na'isi.   
\s1 Tagora Na Haua Apolos  
\p
\v 24 Na'i mau 'ohasi, 'e ta'i ai Jiu na huta na'i Aleksandria 'a boi na'i Efesas, na atana 'ia Apolos. 'Iiani 'e sae na matai mamaani di'u ma aidangisia goroi Usu-usu Maea.  
\v 25 Ra bwane ha'ausuria 'iniai Taroha Goro 'inia Araha ma goro ana di'u 'anai maania. Mana maho na maani'i 'inia Araha ra ha'a-momori. Na'i 'ohasi, 'a ai'a mataia do 'iraaui noni hinihini rai bwareomaea 'iniai hinihinia adaaua Jisas. Na bwareomaea moi ana Jon na aidangisia.  
\v 26 Na'i 'oha na mamaani na'i ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu, 'a mamaani ramoramo'a di'u. Mia Akuila mea Prisila raru rongobahua mararu waia 'ari ruma adarua nararu ha'a-aidangisia ro'u di'u wou 'iniai Taroha Goro 'abaia Araha.   
\p
\v 27 Mia Apolos 'a raba 'ari Akaea miraaui sae ni heisoi na'i Efesas rau ha'a-weteweteai 'adoma'ina 'anai hano marau hauai usu-usu tanaraaui sae hinihini na'i 'omaasi. Rau ha'ata'u'uraau dorai ha'amaotoa Apolos. 'Iraau sae 'isi na'i Akaea rau bwane hinihinia Jisas 'inia i goro na haua God tanaraau. Hoita, na'i 'oha na ada Apolos na'i Akaea, 'a 'a'auhiraau di'u.  
\v 28 'Inia na'i 'oha 'ia Apolos 'a heitohetohe beiraaui Jiu na'i maadaaui noni hunga, 'a ha'ata'inia tanaraaui taha ra awa na'i Usu-usu Maea na ha'ata'inia ha'a-momori do'ia Jisas naasi Ha'atahi.   
\c 19  
\s1 'Ia Pol 'A Awa Na'i Efesas  
\p
\v 1 Na'i 'oha na 'ia Apolos 'a awa na'i Korin, 'ia Pol 'a tahahoro na'i 'ubutanai Provensi Eisia maagu hura'a na'i Efesas ma heisadoi bei'i tara'i sae ni heisoi na'i 'omaasi.  
\v 2 Ma songa'iniraau o'ani, “Na'i 'oha mou hinihinia Araha, mou daua ro'u i Hi'ona Maea?”  
\p Miraau o'ani, “Ai'a. 'I'ameu meu ai'a rongoa ro'u ta mamaani 'iniai mahosi.”   
\p
\v 3 Mia Pol 'a o'ani, “Bwareomaea he'ua namou daua?”  
\p Miraau o'ani, “Meu dauai bwareomaea na 'ia Jon na maania.”   
\p
\v 4 Mia Pol 'a o'ani, “'Ia Jon 'a bwareomaearaaui nei narau rihosi baani'i ora-ora'a adaa'i. Ma 'unua tanaraau do 'e sae nai boi mau rai hinihinia. 'Ia Jisas naasia mo'o na 'ia Jon 'a hadanga'iniasi.”   
\p
\v 5 Na'i 'oha rau rongo'i ha'atee ana'ia Pol maraugu bwareomaea 'anai ha'ata'inia dorau hinihinia Araha Jisas.  
\v 6 'A dau'i bwaudaa'i mana Hi'ona Maea 'a sirihiraau. Rau hadahada 'ini'i tara'i ha'atee he'ete'i hairiu marau ha'arangasi'i hura'a i 'ado'adona'i a God.  
\v 7 'A 'onaai ta'i tangahuru mana rua mwane na'i ruruhasi.   
\p
\v 8 'E oru hura na'ia Pol 'a hadahada ramoramo tanaraaui Jiu na'i ruma ni ha'arahesi adaau 'abaiai heimarungi ana God. 'A bonasia dorai hinihini.  
\v 9 Tara'i sae ra rongoasa di'u mara kakawa hinihini. Ra ha'atee ha'ata'aiai Taroha Goro na'i maadaa'i noni hunga. Mia Pol 'a wairaau hura'ai noni hinihini 'ari rumani skuru ana Tiranas. Na'i 'isi naagu mamaani na'iei 'ado dangi tanaraau  
\v 10 suriai rua harisi. Ma naasi, 'a gaarangi 'iraau hakoi ai Grik mana ai Jiu na'i Provensi Eisia narau rongoai Taroha Goro 'inia Araha.   
\s1 Gare Mwane Ana'ia Skiva  
\p
\v 11 'Ia God 'a hauai mena tanaa Pol ma haa'i kae ha'abu'oahu raha.  
\v 12 Rei'uaa na hangete mana bwana na 'ia Pol 'a karohi'i, 'oha nara waa'i tanaraaui nei ra daoha mana nei na adaro 'a bwauni'i, na daoha ra goro mana adaro ra hura'a.   
\p
\v 13 Tara'i ai Jiu ra taraawa'a hano hairiu 'anai taari'i hura'ai adaro baanirai sae 'iniai atana Araha Jisas. Ra o'ani 'iniai adaro, “Na'i atana Jisas na taroha'inia Pol, 'oi hura'a!”  
\v 14 Ma'e Na'ohadaaui Piriisi na atana 'ia Skiva 'a to'oraai biu gare mwane narau haua o'asi ro'u.   
\p
\v 15 Ma na'i 'oha rau ha'imaania taariai adaro, ni adaro 'a o'ani 'iniraau, “'Inau 'iraraa Jisas mau rongo tarohana Pol. Mi'amou 'iatei?”   
\p
\v 16 Mia mo'o na bwauniai adaro, 'a asihura ma diohiraau'a. Miraau hora hura'a baaniai ruma ha'i wa'aroko, na abedaa'i ra maara hako.   
\p
\v 17 'Oha 'iraau Jiu mana ai Grik narau awa na'i Efesas rau rongoa, rau mamaa'u di'u marau 'adoma'i ha'ahouai atana Araha Jisas.  
\v 18 Miraaui nei raugu bura'i hinihinia Jisas rau taraawa'a ha'arangasi'i here ta'a'i narau haa'i.  
\v 19 'Iraaui nei ra hahai'uaasi ra waa'i mai buka ni hahai'uaasi adaa'i mara suungi'i na'i maadaa'i noni hunga. Ni horihoridi buka 'isi 'a 'onaai rima tangahurui merui korai silva.\f + \fr 19:19 \ft 19:19 50,000 korai silva 'a ta'isada 'onaai taringai milion dola.\f*  
\v 20 Suriai to'o ada'i mwani maho 'isi, na tarohana Araha 'a 'adarara 'ari suriai mwani dora mara rago i sae narau hinihini.   
\s1 'E Ha'agogoru Raha Na To'o  
\s2 Na'i Efesas  
\p
\v 21 Na'i muri, 'ia Pol 'a 'adoma'i wetewete 'anai 'ari Jerusalem. Ma 'adoma'inia do 'ai tahahoro na'i Provensi Masidonia ma na'i Provensi Akaea maigui taha na'i Jerusalem. Ma na'i muri 'aigu 'ari ro'u i Rom.  
\v 22 Mia ha'ataariai rua hei'a'auhi ana na'i na'o 'ari Masidonia, 'ia Timoti mea Erastus. 'Iia 'a awa ga'u suriai gere madoraa na'i Eisia.   
\p
\v 23 Na'i madoraasi, tara'i saeni Efesas rau ha'ato'oai kae ha'agogoru. Rau taesu'a suria ra ragoi nei nara taraawa'ai hinihinia Jisas.  
\v 24 'E ta'i sae, atana 'ia Dimitrias, 'iia 'a taarai ha'a 'ini'i gere ruma na tau'arodi 'ini'i silva, nununai ruma maea anai godi urao ra 'unua 'inia Atemis. 'Iraau nei rau tau'aro tanaa, rau dau ha'a raha di'u.  
\v 25 Mia Dimitrias 'a 'unuraau goni mai sae tatau'aro ana'i beiraaui nei rau taarai ha'a 'iniai ta'i tagora ma o'ani 'iniraau, “Romwane! Moi aidangisia do 'igaau gau kae to'o ha'a 'iniai tau'aro gau hauani.  
\v 26 Mi'amou mou re'ia mamou rongoai maho na haua Pol. 'A ha'ataihi'i 'adoma'idaa'i sae rago, ai'a do na'i moi Efesas, me gaarangi hakoi mwani dora na'i Eisia. 'A 'unua dona araaranunu na sae moi nara tagoradi ra ai'a huunai god!  
\v 27 Raigu haa marai taraawa'a ha'atee ha'ata'aiai maho gau taarai ha'a 'inia. Maragu bwa'i ha'ahoua'ai ruma maea anai urao god Atemis nara ha'arahesia na'i 'ini na'i Eisia ma na'i marewana hako. Ni godi urao hauasa agaausi, 'aigui 'ariwou marai 'adoma'i mara maho haaria moe'a 'inia!”   
\p
\v 28 Na'i 'oha 'iraaui sae tatau'aro 'isi raugu rongoai maho na 'unuasia Dimitrias, marau taesu'a di'u'a, rau taraawa'ai awara o'ani, “'Ia Atemis, i godi urao agaau Efesas, na ororiu di'u'i mwane god.”  
\v 29 Gaarangi 'iraau hakoi kae 'omaasi rau siri na'i ha'agogorusi. Miraau hakoi sae rau 'eba 'ari na'i kae dora ni gonigoniha. Tara'i sae ra daua Gaeas mea Aristakas marau wairarua ro'u 'ari. 'Iraruani rau ta'i boia Pol baaniai Masidonia.  
\v 30 'Ia Pol 'a raba 'ari 'anai hadahada tanaraau i noni hunga, miraau sae ni heisoi rau ura bwarasia.  
\v 31 Tara'i saemaua na'i Provens naasi narau haguhagu goro beia Pol, rau ha'ataari hadahada tanaa marau ha'abasua do'ai abu 'ari na'i dora ra goni na'ieisi.   
\p
\v 32 'Iraaui sae rau goni 'isi, rau rongo raha di'u. Ta'i ruruha ra awaranga'inia ta'i maho mana nata ruruha ra awaranga'iniai nata maho 'etea ro'u. 'A kakui ahudaau, 'inia 'a ragoi nei ra ai'a aidangisiai maho ra goni wou 'ana.  
\v 33 Ma tara'i bwauodo adaa'i Jiu rau burusia hura'ai sae nara 'unua 'inia Aleksanda na'i maadaaui noni hunga marau 'unua tanaa i taha nai maania. 'Oha 'iraau i noni rau 'omesia, rau 'adoma'inia do 'ia mo'osi na taraawa'anai ha'agogorusi. Mia Aleksanda 'a hauai ha'ara 'iniai rimana dorai papaku, 'inia 'a raba mamaani ruhasia tanaraau do 'iraaui Jiu na'i Efesas rau ai'a aba beia Pol.  
\v 34 Me na'i 'oha rau 'ome 'iraraa do'iia 'e ai Jiu, rau awara o'ani suriai rua 'aoa, “'Ia Atemis, i godi urao ameeu Efesas na ororiu di'u'i mwane god!”   
\p
\v 35 'E ta'i sae mwanimaua ni 'omaasi nagu ha'a-papakuraau, 'a o'ani, “'I'amou saeni Efesas, mwani sae hako rau 'iraraa doni ahuinai dora anai ha'arahesia ei godi urao Atemis na'i 'omaa agaaunisi. Marau aidangisia ro'u doni araaranununa na ahoda baaniai aro 'a awa na'i 'ini.  
\v 36 'A bwa'i sae nai matai tohe huniai mahosi! Naasi moi papaku mamoi abu haa'i maho bweubweu'a.  
\v 37 'I'amou namou wairarua mai rua mwaneni, ma ai'a ta maho rarui rahia baaniai ruma maea agaau ma'uasi rarui ha'atee ha'ata'aiai god agaau.  
\v 38 'Onaa 'ia Dimitrias miraaui sae tatau'aro ana'i rau raba ha'ahunia ta sae 'inia ta maho, 'iraau 'irara'i moi dora agaa'i 'anai kooti miraau sae hihiiri ra awa moi 'anai bahurongo.  
\v 39 Ma 'onaa mou raba 'unua ta maho ro'u mamoigu ha'a-aratara na'i 'oha rai hauai gonigoniha raha 'anai 'omaani.  
\v 40 I ha'agogoru na to'o na'i danginisi, gaumani na'i Rom ra ga'i matai ha'ahunigaau moi 'inia do 'igaau nagau taraawa'ana. Ma bwa'i maho nagaigu 'unua 'iniai taranai taha nagau ha'agogoru 'inia.”   
\p
\v 41 'A ha'atee hako ma 'unua tanaraau do rai 'ari aho'i suri'i ruma adaa'i.   
\c 20  
\s1 'Ia Pol 'A 'Ari Masidonia  
\p
\v 1 Na'i murinai ha'agogoru, 'ia Pol 'a 'unuraau goni noni hinihini ma hadahada ha'a-'o'oriraau. Ma hauai ha'atee haiha'ari tanaraau magu hano 'anai Provensi Masidonia.  
\v 2 Na'i Masidonia 'a haa'i mwani hadahada ha'a-'o'ori tanaraaui noni hinihini suri'i 'omaa na ada suri'i. Magu 'ari Gris  
\v 3 na awa na'i 'isi suriai oru hura. Mia raba ta'e na'i haka 'anai 'ari Siria magu rongo sadoia moi do 'iraaui saemaua adaa'i Jiu rau ha'a-radonga'inia 'anai ngahu ha'amaesia, ma 'adoma'inia do'ai aho'i ga'u 'ari na'i Masidonia maigui tano'i 'ari Siria.   
\p
\v 4 Tara'i sae rau ta'i hanoa Pol, 'ia Sopata garena Piras baaniai Berea, mia Aristakas mea Sekandas baaniai Tesalonaeka. Mia Gaeas saeni Debe rau ta'i hano ro'u, mia Timoti mana rua saeni Eisia, 'ia Tikikas mia Trofimas.  
\v 5 'Iraausi rau na'o 'ari Troas na'i haka naraugu mamasi'ameu na'isi.  
\v 6 Mi'ameua Pol meu 'ari Pilipae. Ma na'i murinai rongo 'iniai bredi nara ai'a doraria 'iniai draebam, meu hano baaniai Pilipae na'i haka suriai rima dangi mameugu ada ro'u beiraau na'i Troas. Meu awa na'i 'isi suriai ta'i sade.   
\s1 'Ia Pol 'A Ha'atahia Aho'i a Iutikas  
\s2 Na'i Troas  
\p
\v 7 Na'i su'urahi dangi sade meu goni 'anai ngau maea na'i ta'i dora. Mia Pol 'a taraawa'a skuru hadahada na'i su'urahi tari 'ubutanai rodo, 'inia na'i haho'oa maai hano'a.  
\v 8 I ahii nameu goni na'iei, 'a awa na'i orunai bwea na'i ruma ahaaha. Ra'i mwani raita ra marewa na'isi.  
\v 9 Ma 'e ta'i geresae na atana 'ia Iutikas, 'a heinagu na'i windo magu rongobahua Pol 'oha na mamaani ma mamauru'a'a. 'Agu haa ma mauru ma ahoda'a na to'o na'i ano. Raugu suru'ia, mia bwane mae.  
\v 10 Mia Pol 'a dio ma topira'i ruru auru ma 'agoia ma o'ani, “'Ai abu ta'aabemoou, 'a tahi'a aho'i.”  
\v 11 Naasi meu ta'eha aho'i na'i ahiisi mameu hauai ngau maea mameu ta'i ngau. Mia Pol 'agu mamaani aho'i ro'u 'ari tari haho'oa mameugu hano.  
\v 12 Miraaui noni hinihini rau waia Iutikas 'ari ruma ana mana 'adoma'idaa'i ragu goro aho'i 'iniai tahi aho'i ana.   
\s1 'Ia Pol 'A 'Ari Maelitas  
\p
\v 13 'I'ameu meu ta'e na'i haka 'ari Asos, mia Pol 'a hatare. Na'i na'o mameugu hano, 'ia Pol 'a bwane 'unua do meigui heisadoi aho'i na'i Asos.  
\v 14 'Oha na ada magu ta'e bei'ameu mameu 'ari Mitilini.  
\v 15 Meu hura'a baaniai Mitilini mana'i nata dangi meu boi gaarangiai maraui Kios. Mana'i nata dangi haisuri meu ada na'i maraui Samos. Na'i moi nata dangi ahora mameu ada ro'u na'i Maelitas.  
\v 16 'Ia Pol 'a 'unua domei di'ua moi Efesas, suria 'a ai'a raba awa orea na'i Provensi Eisia. 'A rabasia do 'onaa nai mwada'u, mei ataha na'i Jerusalem na'i dangi na 'iraaui Jiu rau ha'ato'oai Rongo nara 'unua 'iniai Pentikos, tarana naasi na ha'a-osaosa 'inia.   
\s1 'Ia Pol 'A Ha'atee Haiha'ari Beiraaui  
\s2 Bwauodo Adaa'i Heisoi Na'i Efesas  
\p
\v 17 Na'i Maelitas 'ia Pol 'a ha'ataariai taroha tanaraaui bwauodo adaa'i heisoi na'i Efesas dorai boi re'ia.  
\v 18 'Oha rau ada, 'a o'ani 'iniraau, “'I'amou mou 'irara'i hakoi mwani maho nau haa'i 'oha nau awa bei'amou taraawa'a na'i 'oha nau ada tahamora na'i Eisia.  
\v 19 Rei'uaa na 'iraaui Jiu rau haa'i mwane ha'aradorado ta'a'i nara ha'a-rongomaata'iau, 'inau 'au tau'aro moi tanaa Araha ha'i manego ma ragoi madoraa na wai ra udu baaniai maagu.  
\v 20 'Onaai 'iraraa amoou, nau ha'ausuri'amou 'iniai Taroha Goro na'i maadi noni hunga ma ro'u suri'i ruma amoo'i. Ma na'i 'oha nau haua, 'au ai'a girua ta'ini'amou ta maho do nau ga'i maania 'anai 'a'auhi'amou.  
\v 21 Mau 'unua tanaraaui Jiu miraaui nei ra ai'a Jiu dorai rihosi baani'i ora-ora'a adaa'i tanaa God marai hinihinia Araha aga Jisas.  
\v 22 Ni Hi'ona Maea 'a 'unua tanaau dowai 'ari Jerusalem. Ma rei'uaa nau ai'a 'iraraai taha nai to'iau na'i 'oha wai ada 'isi, wai araisuria moi.  
\v 23 'Ado 'omaa nau gaariri suri'i, Hi'ona Maea 'a ha'abasuau moe'a do 'inau rai nugaau na'i rumaniho'o marai ha'a-rongomaata'iau na'i 'oha wai ada na'i Jerusalem.  
\v 24 Ma'ata 'inau 'a ai'a ta'aabegu 'iniai taha nai to'iau. Maho moi nau rabasia, naasi dowai ha'ahakoai tau'aro na ha'a-'u'uriau 'inia Araha Jisas—'anai taroha'iniai Taroha Goro 'iniai goro ana God 'inigia.   
\p
\v 25 “Ni maho nau awa ga'u 'inia bei'amou ani, naasi 'anai taroha'iniai heimarungi ana God tana'amou. Mana'i 'ohani nau 'iraraa do 'a bwa'i abe 'ini'amou naigu 'omesiau'a ro'u ta 'oha.  
\v 26 Naasi wai 'unua tana'amou, 'onaa tanei 'ini'amou na ai'a daua nanai tahi tarau, 'a ai'a taritari'a agua,  
\v 27 'inia 'inau 'au bwane maani'i hako'ai maho na 'irisia God domoi aidangisi'i.   
\p
\v 28 “Naasi moi 'omesuri'amou haari'amou, beiraau ro'u i nei na Hi'ona Maea 'a ha'a-'u'uri'amou 'iniraau. Moi 'onaai 'omesuri siip nara 'omesuri ha'agorohi'i siip na'i heisoi ana God na horia 'iniai 'abunai garena.  
\v 29 'Au 'iraraa do na'i 'oha wai hano, tara'i ha'ausuri pwapwaari'i rai siri mai bei'amou 'onaai misutari marai bonasiai ha'ata'ai'i siip amoo'i.  
\v 30 Ma ro'u, tara'i sae hinihini ro'u moi na'i 'omaa amoou narai hiosiai huunai ha'ausuringa'i neina tara'i nei rai suriraau haariraau.  
\v 31 Naasi moi 'ome'ome goro! Moi 'ado'adoai 'oha nau awa bei'amou ani. Suri rodo mana dangi suriai oru harisi nau ha'abasu'amou ha'i angiangi.   
\p
\v 32 “Naani 'au nuga'amou na'i bwabwahenai rimana God. Mana taroha 'iniai goro ana God 'inigia 'ai 'a'auhi'amou ro'u. Ni tarohasi, 'ai 'a'auhi'amou 'anai ha'a-wetewete'amou suri'i hinihinimoo'i maai haa'i tana'amoui maho goro na'ia God nai wate'i tanaraau hakoi inoni ana'i.   
\p
\v 33 “Ai'a 'oha nawai naga 'ini'i ha'a ma'uasi bwana ana ta sae.  
\v 34 'I'amou mou 'iraraa do 'inau 'au tau'aro 'iniai rimagu 'anai hori'i taha nau rabasi'i, miraaui sae nameu ta'i hano.  
\v 35 'Au tau'aro raha o'asi 'anai ha'ata'inia tana'amoui herehere namou ga'i haua 'anai 'a'auhiraaui nei ra ha-ha'aroha'a. Ma moi 'ado'adoai ha'atee ana Araha Jisas na o'ani, ‘'Ia mo'o na hisu, 'a wa'ewa'e di'ua mo'o na daai mareho nara hisungia 'inia.’”   
\p
\v 36 'Ia Pol 'agu ha'atee o'asi ma topira'i ruru auru beiraau ma ha'arahesi.  
\v 37 'Iraau hako rau angi marau 'agoia marau ngoonia.  
\v 38 Mana maho rau ahutotou di'u 'inia, i 'unua ana Pol do'a bwa'i ta 'oha'a ro'u raigu re'ia. Marau ta'i hano dioi one 'anai ha'ahanoria na'i haka.   
\c 21  
\s1 'Ia Pol 'A 'Ari Jerusalem  
\p
\v 1 Meu haiha'ari mameu ta'e odo-odo 'anai maraui Kous. Na'i nata dangi meu ada na'i maraui Rodis, mameugu hano ro'u 'anai 'omaai Patara.  
\v 2 Na'i 'isi meu adoiai haka na 'ari Ponisia mameu ta'e'a iei.  
\v 3 'Oha meu boi na'i marau Saepras, meu taha na'i aba bo hura'a 'inia mameugu siri na'i Taea, 'e 'omaa na'i Siria. Na haka 'ai gaasi bori na'i 'isi.  
\v 4 Meu siri one mameu siba suriraaui sae ni heisoi na'i 'omaasi, mameu awa beiraau suriai ta'i sade. Rau ha'abasua Pol do'ai abu 'ari Jerusalem, 'inia na Hi'ona Maea 'a bwane ha'ata'inia tanaraau i taha nai to'o tanaa Pol na'i 'isi.  
\v 5 'A hakoi ta'i sade mameu hano ro'u. 'Iraau hakoi sae ni heisoi na'i 'omaasi, 'iraaui mwane mana urao mana gare, meu ta'i hura'ai one. Meu topira'i ruru auru na'i nunu'u mameu ha'arahesi.  
\v 6 Meu haiha'ari mameugu hura'a aho'i haka, miraau rau siri aho'i suri'i ruma adaa'i.   
\p
\v 7 Meu hano baaniai Taea 'anai 'omaai Tolemes. 'Oha meu ada, meu bae beiraaui sae ni heisoi na'i 'isi. 'E ta'i dangi nameu awa beiraau.  
\v 8 Na'i dangi ahora meu 'ari Sisaria mameu awa beia Pilip, 'e sae na matai taroha'inia ro'u i Taroha Goro. 'Iia 'e ta'i 'iniraaui waira biu nara 'ome sigihia 'anai 'a'auhiraaui Ha'ataari.  
\v 9 'A to'oraai hai gare urao nara ai'a ha'iwai mau narau matai ha'atee rarabeanga'ini'i mareho.   
\p
\v 10 Meu awa na'i Sisaria suriai taringai dangi. Ma'e Rarabea na atana 'ia Agabas 'a boi bei'ameu, 'iiani baaniai Jiudea.  
\v 11 'A hauai rorowa'a ana Pol ma ho'osi'i 'iniai rimana mana uwana haaria. Ma o'ani 'ini'ameu, “I Hi'ona Maea 'a ha'arangasia do ra'i bwauodo adaa'i Jiu na'i Jerusalem rai ho'osia mo'o na to'oraai rorowa'ani. Marai usuha'inia tanaraaui nei ra ai'a Jiu.”   
\p
\v 12 Na'i murinai ha'atee o'asi ana Agabas, 'i'ameu miraaui sae ni heisoi na'i 'omaasi, meu bonga'inia Pol do'ai abu 'ari Jerusalem.  
\v 13 Mia Pol 'a o'ani, “Ni 'uaana na mou angi ha'a-ahutotouau 'inia? 'Onaa rai ho'osiau na'i rumaniho'o na'i Jerusalem 'iniai hinihinia agua Araha Jisas, 'inau 'au mwa'emwa'e moi. Mau mwa'emwa'e ro'u moi 'onaa nawai mae.”   
\p
\v 14 Meugu ai'a matai rihosia'ai 'adoma'ina Pol, mameu agohe'a. Mameu o'ani, “'A goro moi. 'Oi haua suriai hei'irisina Araha.”   
\p
\v 15 Mameu ha'aagau 'anai 'ari Jerusalem.  
\v 16 Tara'i sae hinihini na'i Sisaria meu ta'i hano ro'u. Rau wai'ameu 'ari ruma ana Nason nameu awa na'iei. 'Ia mo'osi 'e saeni Saepras na bwane hinihinia mau mai a Jisas.   
\s1 'Ia Pol 'A Garihia Jems  
\p
\v 17 'Iraaui sae ni heisoi na'i Jerusalem rau ha'amaoto'ameu goro.  
\v 18 Na'i nata dangi mia Pol 'a hano bei'ameu 'anai 'ari garihia Jems. 'Iraaui bwauodo na'i heisoi ni Jerusalem rau awa ro'u na'i 'isi.  
\v 19 Mia Pol 'a bae beiraau ma maania tanaraaui mwani mareho na'ia God na haua suri'i tahingadaa'i nei ra ai'a Jiu 'oha na'ia Pol 'a heitaroha'i tanaraau.   
\p
\v 20 Rau ha'aasaa God 'iniai maho na maani'i Pol marau o'ani 'inia, “Do'ora, i'oe 'iraraa do'e taringai merui Jiu narau hinihinia'a Jisas marau hinihini'i wetewete ro'u mau i Ringe ana'ia Moses.  
\v 21 Maraugu rongo ha'atari'aa do i'oe 'o ha'ausuriraaui Jiu narau awa beiraaui nei ra ai'a Jiu dorai abu suri'i Ringe ana'ia Moses, marau 'unua do i'oe 'o ha'aabua dorai aha ha'ara'i gare mwane adaa'i mana suri'i ringeringe adaa'i wauwa agaa'i.   
\p
\v 22 “Hoita naasi, 'e taha gaigu haua? 'Inia 'a bwa'i adara'a rai rongoa do 'o awa'a 'ini.  
\v 23 Naani maho nameu 'adoma'inia do'oi haua. I waira haini rau hauai duruduru tanaa God.  
\v 24 Moi ta'i 'ari Ruma Maea ana God mamoi hauai herehere 'anai ha'a-wariwari'amou na'i maana God\f + \fr 21:24 \fk Ha'a-wariwari'amou na'i maana God: \ft 'Iraaui Jiu ra 'unua i ringesi 'iniai “Ringei Ha'awariwari.” Ma'ata a he'ete'i baaniai Ringei Ha'awariwari narau hahaa na'i heisoi Anglican. 'Iraaui Jiu rau 'adoma'inia dorau do'o'a na'i maana God 'oha nara haigaauni beiraaui nei ra ai'a Jiu. Naasi, 'onaa rai awa ga'u beiraaui nei ra ai'a Jiu, rai hauai ringesi marai wadiwadi aho'i na'i maana God.\f* 'iniai awa namou haua beiraaui nei ra ai'a Jiu. Na'i muri, 'oigu hori'i hakoi mareho 'anai suu ho'asi 'ini'i. Miraaui waira haisi, raigui risi pou'i bwaudaa'i. 'Oha rai re'iai haua amua o'asi, maraugu bwa'i hinihinia'ai maho ra maani'i 'ini'o do ra ha'a-momori. Rai 'iraraa do i'oe 'o daa'i baabau mau i Ringe ana'ia Moses.   
\p
\v 25 “Miraaui nei ra ai'a Jiu narau hinihini, meu bwane haua hura'ai usu-usu tanaraau 'ini'i ringeringe narai suri'i. Meu ha'abasuraau dorai abu ngaa'i mahoingau nara ho'asi'i 'ini'i araaranunu. Mameu 'unua tanaraau dorai abui wawaasua'a marai abui ngau 'abu mana ngaa'i hasi'odi mwamwaa nara ri'oi'i.”   
\p
\v 26 Na'i nata dangi 'ia Pol 'a hano beiraaui wera hai marau hauai ringei ha'a-wariwarisi. Na'i muri 'a siri Ruma Maea ana God ma ha'arongoraaui Piriisi 'iniai madoraa naigu hakoi biunai dangi 'anai ha'ahakoai duruduru adaaui waira haisi, neina rai suu ho'asi tanaraau na'i 'ohasi.   
\s1 Ra Daua Pol  
\p
\v 27 Na'i 'oha na biu dangi ni ha'ahakoai duruduru 'a gaarangi hako'a, tara'i Jiu baaniai Eisia rau re'ia Pol na'i Ruma Maea ana God. Rau hauai ruruha raha marau daua Pol.  
\v 28 Marau awara o'ani, “'I'amou saeni Israel, moi 'a'auhi'ameu! 'Ia mo'oni 'a 'ari suri'i mwani 'omaa rago na mamaani ha'a-ta'aigaaui Jiu mana Ringe ana'ia Moses mana Ruma Maeani. Ma ha'ado'oa ro'u i Ruma Maea, 'a waa siri sae nara ai'a Jiu na'iei.”  
\v 29 Rau ha'atee o'asi, 'inia tara'i abe rau 'adoma'inia do'ia Pol 'a waia Trofimas, saeni Efesas, siri na'i Ruma Maea ana God. 'Inia rau re'iai ta'i hahano goni adarua na'i 'omaasi.   
\p
\v 30 Mana 'omaa hako rau rongo raha'a, rau 'eba mai marau goni na'i dorasi. Rau daua Pol, rau oge ra'ira'i'a hura'a baaniai Ruma Maea ana God. Raugu 'asu'a mana maraaruma ra honohono'a.  
\v 31 Rau taraawa'a ngahuia Pol 'anai ha'amaesia mana na'ohadaaui hehei'oi-ni Rom 'a rongoa do 'iraau hakoi Jerusalem rau taraawa'a ha'agogoru'a.  
\v 32 Ma 'unuraau tara'i hehei'oi ma tara'i bwauodo adaa'i narau 'eba 'ari na'i dora ra goni na'iei. 'Oha rau re'iai na'ohanai hehei'oi beiraaui hehei'oi ana'i maraugu mamarota'i rubua Pol.  
\v 33 Mana na'ohanai hehei'oi 'a 'ariwou ma daua Pol ma 'unua dorai tosia 'iniai rua arihau. Ma songa'iniraaui noni 'inia 'iatei naasia mo'osi ma 'e taha na haua.  
\v 34 'E ta'i aba 'iniai ruruhasi rau awaranga'iniai ta'i maho mana nata aba rau awaranga'iniai maho he'ete'i ro'u. Rau rongo raha di'u na na'ohadaaui hehei'oi 'agu ai'a rongo taha'a. Ma 'unua tanaraaui sae hehei'oi dorai waia Pol 'ari ruma baabau adaaui hehei'oi.  
\v 35 'Oha rau waia Pol tari na'i buuhane anai dora adaaui hehei'oi, me 'iraaui noni hunga rau wetewete di'u ro'u wou. Na'i 'ohasi 'iraaui hehei'oi raugu suru'ia Pol.  
\v 36 Mana kae ruruhasi, rau haisuri rau awaawara o'ani, “Ha'amaesia, ha'amaesia!”   
\s1 'Ia Pol 'A Hadahada  
\s2 Tanaraaui Noni Hunga  
\p
\v 37 Na'i 'oha ra gaarangi wai'a Pol siri ruma adaaui sae hehei'oi, 'a ha'atoho beiai na'ohadaaui sae hehei'oi do'a raba 'unua ta maho tanaa.  
\p Mana na'ohadaaui sae hehei'oi 'a o'ani 'inia, “I'oe 'o matai maramara Grik!  
\v 38 Nau 'adoma'inia ga'u do i'oe naasi ai Ijip na taraawa'anai ha'agogoru beiai Gaumani na'i 'ohaani, ma na'otaranai hai merui sae ta'aa ana'i 'anai awa na'i dora mangasara.”   
\p
\v 39 Mia Pol 'a aramia o'ani, “'Inau ai'a! 'Inau 'e ai Jiu baaniai Tasas, 'e 'omaa ororiu na'i Silisia. 'Oi ha'awateau mawai hadahada tanaraaui sae 'ini.”   
\p
\v 40 Mana na'ohadaaui sae hehei'oi 'a ha'awatea do'ai hadahada. Mia Pol 'a ura ara'a na'i buuhane maagu hauai ha'ara 'iniai rimana tanaraaui noni hunga dorai papaku. 'Oha rau papaku maagu hadahada tanaraau, 'a maramara Jiu.   
\c 22  
\p
\v 1 “Mwani sae agu'i, moisu rongobahuau mawai ha'a-aidangisi'amou 'iniai taha nau haua!”  
\v 2 Na'i 'oha rau rongoai maramara Jiu ana Pol maraugu papaku ha'atai. Magu o'ani,   
\p
\v 3 “'Inau 'e ai Jiu nau huta na'i 'omaai Tasas na'i Silisia. Me 'au raha ara'a na'i 'ini na'i Jerusalem. 'Au awa 'anai ha'ausuringa'i baania Gamaliel ma ha'ausuriau 'ini'i mwani ringeringe adaa'i wauwa agaa'i neina wai araisuri'i. Mau ha'isuri'i ha'a-momori 'iniai rabasia agua dowai araisuria God 'onaai rabasia amoou 'anai araisuria ro'u na'i 'ohani.  
\v 4 'Au norata'airaaui nei rau hinihinia Jisas. Tara'i nei 'au ha'ahaingahu 'iniraau, ma tara'i nei 'au daa'i mau gaasi'i na'i rumaniho'o. 'Au ai'a hihiiri. Urao mana mwane ra ta'isada hako moi.  
\v 5 I Na'ohadaaui Piriisi miraaui ruruhai Kansol rau matai maania moi tana'amou do maho nau maaniasi 'a ha'a-momori. 'Inia 'iraau narau haa'i usu-usu nau waa'i tanaraaui bwauodo adaa'i Jiu na'i Damaskas neina wai matai daa'i mana ho'osi'i sae hinihini na'isi 'anai wai'i mai 'anai ha'a-mama'ai'i.”   
\s1 'Ia Pol 'A Maaniai 'Oha  
\s2 Na Taraawa'a Hinihini  
\p
\v 6 “'E ta'i dangi na'i atoaa, 'au gaarangia'a wou i Damaskas. 'Augu 'asu'a mana marewa na boi baaniai aro 'a wadoriau'a.  
\v 7 Mau ahoda aurui ano mau rongoai ha'atee na o'ani, ‘Sol, Sol. 'A 'ua 'o norata'aiau 'inia?’   
\p
\v 8 “Minau o'ani, ‘Saemaua, i'oe atei?’ Mia o'ani, ‘'Inaua Jisas ni Nasaret na'o norata'aiausi.’  
\v 9 'Iraaui sae meu ta'i hano, rau re'ia moi marewa marau ai'a rongoa ta ha'atee.   
\p
\v 10 “Mau o'ani, ‘Araha, 'e taha na'o rabasia dowai haua?’ Mia o'ani, ‘'Oi urata'e ma'oi 'ari Damaskas. 'E sae na'i 'isi naigu 'unua tana'oi maho nau bwane 'adoma'i nunuga 'inia tana'o 'anai haua.’   
\p
\v 11 “Ni marewasi 'a wadora'i di'u, 'a ha'akurua'ai maagu ma bwara'a do waigu wana. 'Iraaui nei nameu ta'i hanosi, raugu uruau moe'a 'ari Damaskas.  
\v 12 Na'i Damaskas 'e sae na awa 'isi, atana 'ia Ananaeas, 'iia 'a ha'isuri'i goroi Ringe ana'ia Moses. 'Iraaui Jiu narau awa 'isi rau ha'ahoua di'u.  
\v 13 'A boi ma ura na'i bobogu ma o'ani, ‘Do'ora Sol, 'oi wanawana aho'i.’ Na'i 'ohasi 'augu 'ome'ome aho'i, mau wanasia.   
\p
\v 14 “Mia Ananaeas 'a o'ani 'iniau, ‘'Ia God narau ha'arahesia i wauwa agaa'i, 'a 'ome sigihi'o 'anai aidangisiai hei'irisina. 'A 'ome sigihi'o ro'u do'oi re'iai garena na odo-odo hako na'i maana ma'oi rongoai ringena.  
\v 15 Ma'oi maania tanaraau hakoi mwani sae i taha na'o rongoa ma'o re'ia.’  
\v 16 Ma o'ani ro'ua Ananaeas, ‘'E taha na'ogu mamasia? 'Oi ura ara'a ma'oi bwareomaea mia Araha 'ai ha'a-ai'a'i ora-ora'a amu'i 'iniai ha'angonia amua 'anai 'adoma'i nugasi'o.’   
\p
\v 17 “Hoita, na'i muri 'oha nau boi aho'i na'i Jerusalem, 'e ta'i dangi nau siri na'i Ruma Maea ana God 'anai ha'arahesi. Mana'i 'omesia agua Araha 'a 'onaai maho nau mauru'aa.  
\v 18 'A o'ani 'iniau, ‘'Oi hura'a raurau baaniai Jerusalem! 'Inia 'iraaui sae 'ini rau bwa'i raba rongo'i maho na'oi maani'i 'iniau.’   
\p
\v 19 “Mau o'ani 'inia, ‘Araha, 'iraaui sae 'ini rau 'iraraa do'au siri suri'i mwani ruma ni ha'arahesi amee'i Jiu 'anai dauraaui sae ra hinihini'o 'anai gaasiraau na'i rumaniho'o marai rohoraau.  
\v 20 Mana'i 'oha ra ha'amaesia Stivin, i sae heheitaroha'i amua, 'inau 'au awa ro'u, mau 'adoma'i aratara beiraau. 'Au 'omesuri'i bwana adaa'i mwane rau buta ha'amaesiasi.’   
\p
\v 21 “Mia Araha 'a o'ani 'iniau, ‘'Oi hura'a! Wai ha'ataari'o hura'a ha'atau beiraaui nei ra ai'a Jiu.’”   
\p
\v 22 'Iraaui noni hunga rau rongobahua Pol tari 'oha nagu ha'atee o'asi, marau taraawa'a awara'a 'iniai ringe raha, rau o'ani, “Ha'amaesia! 'Ia mo'osi 'a ai'a arari 'anai tahi.”  
\v 23 Rau awara marau rahi'i bwana bohura'a adaa'i marau ra'u ano narau gaasi'i 'ari aro.   
\p
\v 24 Mana na'ohanai sae hehei'oi adaaui Rom 'a 'unua dorai waia Pol siri ruma adaaui sae hehei'oi marai rohoa na'iei. 'A haua o'asi do'ia Pol 'ai ha'arangasiai taranai taha naraugu awaraia 'inia.  
\v 25 Na'i 'oha 'iraaui sae hehei'oi raugu tosia Pol 'anai rohoa, ma songa'inia'ai ta'i saemaua adaau na ura na'i bobona. 'A o'ani, “'A 'ua? 'A odo-odo na'i ringe dorai rohoai sae auhenua ni Rom maraigu 'i'ia?”   
\p
\v 26 'Oha nagu rongoa o'asi ma 'ari beiai na'ohanai sae hehei'oi ma o'ani 'inia, “'E taha na'o hauani? 'Ia mo'oni 'e sae auhenua ni Rom naani!”   
\p
\v 27 Mia mo'osi 'a 'ari beia Pol ma songa'inia, “'Oi 'unua tanaau. I'oe 'e sae auhenua ni Rom?”  
\p Mia Pol 'a aramia o'ani, “'Inau 'e nei.”   
\p
\v 28 Mana na'ohanai sae hehei'oi 'a o'ani, “'Inau 'e kae ha'a nau horia maugu ha'i sae auhenua ni Rom.”  
\p Mia Pol 'a o'ani, “'Inau 'au huta ha'i ai Rom.”   
\p
\v 29 Miraaui nei rau raba songa'inia Pol 'oha rau gaarangi rohoa ani, raugu hano baania. Mana na'ohadaaui sae hehei'oi 'a mamaa'u di'u, 'iniai ho'osia ana Pol magu aidangisia na'i muri do 'iia 'e sae auhenua ni Rom.   
\s1 Ra 'I'ia Pol  
\p
\v 30 Na'i nata dangi, i na'ohanai sae hehei'oi 'a raba aidangisia goro taha na 'iraaui bwauodo adaa'i Jiu raugu ha'ahunia 'inia Pol. 'A wagasia Pol ma 'unuraau mai na'ohadaa'i Piriisi miraaui Kansol, magu waia maia Pol na ha'a-urasia na'i maadaau.   
\c 23  
\p
\v 1 Mia Pol 'a wanasiraaui Kansol magu o'ani, “Mwani sae agu'i, 'inau 'au ai'a ninima na'i maana God, 'inia mwani 'oha tari dangini 'au haa'i moe'ai maho na 'irisia dowai haa'i.”  
\v 2 Mia Ananaeas, Na'ohadaaui Piriisi, 'a 'unua tanaraaui nei rau ura na'i bobona Pol dorai hidariai ngoona.  
\v 3 Mia Pol 'a rihota'i tanaai Na'ohadaaui Piriisi ma o'ani 'inia, “'Ia God 'ai hidari'o ro'u. I'oe 'o 'onaai bani na bwani ngabo ta'aa maragu peda ha'ahaorua moi. 'O hiiriau suriai Ringe ana Moses magu i'oe 'o horosia ro'u moi ringesi. Ni ringe 'a ha'aabua do'oi 'unua tanaraaui mwane 'ini dorai hidariau.”   
\p
\v 4 Miraaui nei rau ura gaarangia Pol, rau o'ani 'inia, “Ni 'uaana no'o ha'atee ha'ata'aia 'iniai Na'ohadaaui Piriisi ana God?”   
\p
\v 5 Mia Pol 'a o'ani, “'Au ai'a aidangisia do 'iia 'e Na'ohadaaui Piriisi. Ni Usu-usu Maea 'a 'unua dogai abu ha'atee ha'ata'ai'i na'otara agaa'i.”   
\p
\v 6 Na'i 'oha 'ia Pol 'a re'ia do ra'i abe 'iniraaui Kansol ra'i Sadiusi ma ra'i nei ra'i Farisei, ma ha'atee raha'a, 'a o'ani, “Romwane! 'Inau 'e Farisei miraaui wauwa agu'i ra'i Farisei ro'u. Maragu 'i'iau 'iniai hinihinia agua do 'irai nei ra mae rai ha'a-suruta'era aho'i ro'u.”   
\p
\v 7 Na'i 'oha naagu ha'atee o'asi a Pol, miraaui Farisei mana Sadiusi rau taraawa'a haita'ia'a. Mana Kansol 'a heihoa 'iniai rua ruruha.  
\v 8 'Iraaui Sadiusi narau ai'a hinihini'i enjel mana adaro mana aunga mana suruta'e aho'i adaa'i sae baaniai mae, miraaui Farisei narau hinihini'i hakoi maho 'isi.  
\v 9 'Iraaui rua ruruhasi, raugu haa marau awaawara'a. Tara'i ha'ausuri 'anai Ringe ana'ia Moses ra'i Farisei, rau ura marau ha'atee wetewete o'ani'a, “Ai'a maho taritari'a mei sadoia beia mo'oni. Gasi 'idi 'e aunganai sae ma'ua enjel na hadahada ga'u tanaa.”   
\p
\v 10 Ni heita'ia narau hauasi 'agu haa ma kae raha'a. Mana na'ohanai sae hehei'oi 'a magugu'a do rau gasi 'ado dorana Pol. Ma 'unua tanaraaui sae hehei'oi dorai siri marai waia hura'a'a Pol. Marau sirihia Pol narau waia aho'i 'ari ruma baabau adaau.   
\p
\v 11 Na'i moi rodo mia Araha 'a boi na ura na'i bobona Pol magu o'ani 'inia, “'Oi abu mamaa'u. 'Onaai taroha'iniau amua na'o haa na'i Jerusalem, i'oe 'oi haua o'asi ro'u na'i Rom.”   
\s1 Ha'aradorado 'Anai Ha'amaesia Pol  
\p
\v 12-13 Na'i haho'oa, 'a di'uai hai tangahurui sae mwane ni Jiu rau rurugoni marau duruduru dorau bwa'i ngau ma'ua gono tari 'oha rai ha'amaesia Pol.  
\v 14 Tara'i abe 'iniraau ra 'ari beiraaui Na'ohadaaui Piriisi ma tara'i saemaua ro'u marau o'ani 'iniraau, “'I'ameu meu tohe tanaa God domeu bwa'i ngau tari 'oha mei ha'amaesia Pol.  
\v 15 'I'amou hako beiraaui Kansol moi ha'ataariai taroha tanaai na'ohanai sae hehei'oi mamoi pwari'ia domou raba sadoi'i goroi maho taritari'a na haa'ia Pol. Mamoi ha'angonia marai waia mai tana'amou 'anai 'i'ia. 'I'ameu mei matoo 'ana na'i tara 'anai ngahu ha'amaesia.”   
\p
\v 16 Ma'e ta'i gare mwane anai asina Pol 'a rongo sadoiai ha'aradoradosi ma 'ari dora adaaui hehei'oi ma maaniai mahosi tanaa Pol.  
\v 17 Mia Pol 'a o'ani 'iniai ta'i 'iniraaui na'ohadaaui hehei'oi, “'Oi waia 'ari gere saeni tanaai bwauodo amoou. 'E maho na raba 'unua tanaa.”  
\v 18 Mana sae hehei'oisi 'a waia 'ari'a garesi ma o'ani 'iniai bwauodo ana, “'Ia Pol, mo'o na awa na'i rumaniho'o agaau ani, 'a 'unua tanaau dowai waia maia mo'oni tana'o. 'E mareho na raba 'unua tana'o.”   
\p
\v 19 Mana bwauodosi 'a dauai rimana ma gere waia beira'i ma o'ani 'inia, “'E taha na'o raba maania tanaau?”   
\p
\v 20 Mia aramia o'ani, “Ra'i Jiu rau ha'a-radonga'inia dorai ha'angonia do'oi waia dioa Pol tanaraaui Kansol adaau ho'oa. Rai pwari'i'o dorau raba sadoi'i goroi maho taritari'a na haa'i.  
\v 21 Ma'ata 'oi abu araisuriraau! 'Inia 'a di'uai hai tangahurui sae rau matoo 'ana Pol na'i tara 'anai ngahu ha'amaesia. Rau tohe tanaa God dorau bwa'i ngau ma'ua gono tari 'oha rai ha'amaesia Pol. Na'i 'ohanisi rau mamasi moe'a, 'inia rau 'adoma'inia do i'oe 'oi 'adoma'i aratara 'anai ha'ataaria Pol tanaraau.”   
\p
\v 22 Mana bwauodosi 'a ha'ataaria gere saesi hura'a ma o'ani 'inia, “'Oi abu maania tanaa ta sae do'o rangasia tanaau i mahosi.”   
\s1 'Ia Pol Ra Waia 'Ari  
\s2 Tanaa Primia Filiks  
\p
\v 23 Mana bwauodonai hehei'oi 'a 'unua mai rua na'ohadaa'i hehei'oi ma o'ani 'inirarua, “Murui ha'aagaua ta rua 'arangi sae hehei'oi 'anai 'ari Sisaria na'i angi siwa de'eni rodo. Mamoi ha'aagaua ro'u ta biu tangahurui sae hehei'oi narai ta'e suri'i hoosi, ma ta rua 'arangi sae hehei'oi 'ini'i oo'o.  
\v 24 Mamoi ha'aagau'i tara'i hoosi ro'u tanaa Pol. Moi ha'a-adahia dadara'a beia Primia Filiks.”  
\v 25 Mana bwauodonai hehei'oi 'a hauai usu-usu ma o'ani,   
\b  
\pi1
\v 26 Tana'o Primia Filiks. 'Inau moia Klodias Lisias nau hauai usu-usuni.   
\pi1
\v 27 'Io, tara'i ai Jiu rau daua mo'oni marau taraawa'a 'anai ngahu ha'amaesia. Na'i 'oha naugu aidangisia do 'iia 'e sae auhenua ni Rom, 'au wairaaui sae hehei'oi agu'i mameugu waia Pol baaniraau.  
\v 28 Hoita, 'au waia 'ari beiai Kansol adaau 'inia 'au raba aidangisiai taha rau ha'ahunia 'inia.  
\v 29 Mau sadoia do maho rau ha'ahunia 'ini'i ra'i maho moi 'abai'i ringeringe adaa'i haariraau. 'A ai'a haua ta maho nai arari do mei ha'amaesia 'inia ma'uasi do mei nugaa 'inia na'i rumaniho'o.  
\v 30 Mana'i 'oha naugu aidangisia do rau hauai ha'aradorado 'anai ha'amaesia, mau ha'ataaria'a wousi. 'Au 'unua tanaraaui bwauodo adaa'i do taha rai ha'ahunia 'ini'i raigu maani'i tana'o na'i madoraa na'oi 'i'ia.   
\b  
\p
\v 31 Hoita, miraaui hehei'oi rau haa'i maho na bwauododaau 'a atenga'ini'i. Na'i mau rodosi marau wai'a Pol 'ari 'omaai Antipatris.  
\v 32 Na'i nata dangi, 'iraaui hehei'oi narau hahano ra'i uwa-uwa rau aho'i, 'iraau moi nei rau ta'e suri'i hoosi naraugu waia Pol daara'i 'ari.  
\v 33 'Oha rau ada na'i Sisaria rau hauai usu-usu tanaa Primia, marau waia woua Pol tanaa.  
\v 34 'A 'oha'iniai usu-usu ma songa'inia Pol ma sadoia do'ia Pol 'e saeni Provensi Silisia.  
\v 35 Ma o'ani 'inia, “Na'i 'oha narai ada mai mwane narau ha'ahuni'osi, mawaigui rongo'i mamaani amoo'i.” Mana Primia 'a 'unua tanaraaui hehei'oi dorai ha'abwarasia goroa Pol na'i raronai kae ruma ana.   
\c 24  
\s1 'Ia Primia Filiks 'A Bahurongoai Mareho  
\s2 Nara Ha'ahunia 'Inia Pol  
\p
\v 1 'E rima dangi na hako mana Na'ohadaaui Piriisi, 'ia Ananaeas, miraau tara'i bwauodo adaa'i Jiu mana sae madoma 'anai hadahada na'i kooti na atana 'ia Tetalas, rau dio mai baania Jerusalem marau ada na'i Sisaria. Rau boi 'anai 'unu'i tanaa Primia Filiks i mareho narau ha'ahuni'i 'ini'i a Pol.  
\v 2 Ra 'unua siria Pol, mia Tetalas 'a maani'i hura'ai taha rau ha'ahunia 'ini'i. 'A o'ani 'inia Filiks,  
\p “Saemaua ameeu, i'oe 'o madoma di'u na'i heimarungi na'o haua tana'ameu ma'o ha'a-awagoro goni'ameu mai orea'a. 'O ha'a-aratara'i ro'u i mwani maho nara to'o bei'ameui Jiu nara ai'a odo-odo.  
\v 3 'I'ameu hako meu kae wa'ewa'e 'iniai here na'o haua.  
\v 4 Ma'ata 'inau 'au ai'a raba ha'ata'aabemu, mau ha'angoni'o 'oi maraahutanoa beiau ma'oi rongobahuau ta gere madoraa moi.  
\v 5 'Ia mo'oni ra sadoia do 'a awata'i ha'a-hairosiraau tarau moi ai Jiu nara awa 'ari suriai marewana ma ragoi ha'agogoru na ha'ato'o'i. 'Iia 'e bwauodo ro'u na'i ruruha ta'aa anai saeni Nasaret ani.  
\v 6 'Oha nagu bonasiai haa'i here ra ai'a goro tanaai Ruma Maea ana God mameu daua'a. 'I'ameu meu raba hiiria suriai ringeringe ameeu.  
\v 7 Mia Lisias, ni na'ohanai hehei'oi, 'a boi bei'i mwani sae hehei'oi ana'i marau daua Pol marau waia baani'ameu.\f + \fr 24:7 \ft 24:7 Tara'i kopi bwani 'iniai Baebol ra ai'a to'oraai tatarani.\f*  
\v 8 Mia Lisias 'a 'unua tana'ameu doni mareho nameu raba ha'ahunia 'ini'i, mei ha'arongo'o ga'u 'ini'i. 'Onaa 'oi songa'inia 'o ga'i sadoia haari'o doni mareho meu ha'ahunia 'ini'i ra ha'a-momori.”  
\v 9 Miraau hako ruruha adaaui Jiu rau ha'atee raha o'ani, “Ra ha'a-momori maho na maani'ia Tetalas.”   
\s1 'Ia Pol 'A Ura Bwarasia Haaria  
\p
\v 10 Mia Primia Filiks 'a hauai ha'ara tanaa Pol do'ai hadahada mia Pol 'a o'ani, “Filiks, 'au aidangisi'o, do i'oe na'o hihiiri na'i Israel suri mwani harisi'a. Naasi, 'au wa'ewa'e 'anai ura bwarasiau haariau na'i maamu.  
\v 11 'A ai'a di'ua mau i ta'i tangahuru mana rua dangi murinai 'ari agua na'i Jerusalem 'anai rihunga'i. 'Onaa 'oi siba suria 'a ai'a bwarai sadoiai mahosi.  
\v 12 'Iraau bwauodo amee'i rau ai'a sadoia do ta sae nawai heiraeraesi beia na'i Ruma Maea ana God ma'uasi dowai taraawa'ana ta ha'agogoru suri'i ruma ni ha'arahesi amee'i Jiu, ma'uasi ta dora moi na'i raronai 'omaa.  
\v 13 Rau bwarai ha'ata'inia tana'o doni maho ra ha'ahuniau 'ini'i ra ha'a-momori.   
\p
\v 14 “Ma'ata wai ha'arangasia tana'o saemaua, 'inau 'au hinihinia Jisas miraaui sae 'isi rau 'adoma'inia do 'a taritari'a. Me'e ta'i God moi mau nara ha'arahesiai wauwa amee'i na 'inau 'au ha'arahesia ro'usi. Mau hinihini'i hakoi Ringe ana'ia Moses mana maho ra usu'i Rarabea.  
\v 15 Mau hinihinia ro'u 'onaai hinihinia adaau, do'ia God 'ai ha'a-suruta'eraaui nei ra odo-odo mana nei ra ai'a baaniai mae.  
\v 16 Mana 'adoma'inia agua o'asi, 'au bonasia dona awangagu 'ai odo-odo tarau na'i maana God mei maadai noni.   
\p
\v 17 “Na'i murinai hano agua baania Jerusalem suriai taringai harisi, 'au ada aho'i mai bei'i maho nau raba hisungiraau 'ini'i Jiu nara pohara ma 'ana ro'u i suu ho'asi.  
\v 18 Ma naasi, raugu re'iau na'i Ruma Maea ana God na'i 'oha nau hauai ringe 'anai ha'a-wariwariau aho'i na'i maana God 'iniai awa agua beiraaui nei ra ai'a Jiu. Na'i 'ohasi, 'a ai'a ta kae ruruha nawai awa beia, ma'uasi ai'a do ta ha'agogoru nawai ha'ato'oa.  
\v 19 Ma'ata tara'i ai Jiu narau boi baaniai Eisia, rau awa na'i 'ohasi. 'Onaa rau ga'i ha'ahuniau 'inia ta maho rau ga'i awa ro'u 'ini na'i 'ohanisi.  
\v 20 Ma'ua 'onaa 'oi songa'iniraaui mwane 'ini, rau ga'i maania tana'o do ai'a ta maho taritari'a na wai 'ino'a 'inia 'oha na Kansol adaau 'a 'i'iau.  
\v 21 'E ta'i maho moi narau ga'i ha'ahuniau 'inia nau haua naasi. 'Au awara o'ani, ‘Dangini, 'i'amou mou 'i'iau suriai hinihinia agua doni nei nara mae, 'ia God 'ai ha'a-suruta'eraau aho'i.’”   
\p
\v 22 Mia Filiks 'a bwane aidangisia goroi hinihinidaa'i sae hinihini. Naasi 'a ha'ahakoai 'i'i narau hauasi ma o'ani, “Waigu ha'ahura'ahiai 'ado'adogu 'iniai 'i'i gau hauani na'i 'oha naigu ada a Lisias, i bwauododaaui hehei'oi.”  
\v 23 Ma 'unua tanaraau tara'i sae mwanimaua na'i ruruhai hehei'oi do rai waia Pol marai nugaa na'i rumaniho'o. Ma'ata rai abui here ha'ata'aia ma'ua ha'a-bwarasiraaui gere sae ana'i baania marai taguma'inia.   
\p
\v 24 Taringai dangi na'i muri, 'ia Filiks mana urao ana, 'ia Drusila, raru 'ari dora ra 'omesuria ieia Pol. 'Ia Drusila 'e ai Jiu. Hoita, raru 'unua maia Pol 'anai mamaani tanararua 'abaiai tahingadaa'i sae nara hinihinia Jisas Kraest.  
\v 25 Mia Filiks 'a mamaa'u na'i 'oha 'ia Pol 'a maania tanaa do'iraaui sae ra ga'i awa odo-odo mara ga'i 'omesuriraau haariraau baaniai ora-ora'a mana dangi ni hihiiri 'ai boi mau ta 'oha. Ma o'ani 'inia Pol, “'A goro'a. 'Oi hura'a'a. Waigu 'unu'o ro'u mai ta 'oha nawai to'oraa ta madoraa.”  
\v 26 Na'i muri, 'ado 'oha 'ia Filiks 'a 'unua mai a Pol 'anai mamaani beia. 'A haua o'asi 'inia 'a 'adoma'inia do'ia Pol 'ai horia, maai 'a'auhia 'iniai ha'ahunia nara haua.   
\p
\v 27 Hoita, na'i murinai rua harisi, 'ia Posias Festas nagu Primia orisia Filiks. Me suria Filiks 'a raba ha'a-wa'ewa'eraaui Jiu, 'agu ai'a raba ha'ahura'ahia Pol baaniai rumaniho'o.   
\c 25  
\s1 'Ia Festas 'A 'I'ia Pol  
\p
\v 1 'E oru dangi moi murinai ada ana Primia Festas na'i Sisaria 'anai taraawa'anai tau'aro ana, 'a hano ma 'ari Jerusalem.  
\v 2 Miraaui Na'ohadaaui Piriisi miraaui saemaua adaa'i Jiu, rau maani'i tanaa i maho rau ha'ahunia 'ini'i a Pol.  
\v 3 Rau ha'angonia wetewete do 'onaa 'ai mwada'u ma ga'i ha'aboihia Pol na'i Jerusalem. Rau ha'angonia o'asi 'inia rau raba matoo 'ana Pol dorai daua 'anai ha'amaesia na'i tara na'i 'oha nai 'ari 'anai Jerusalem.  
\v 4 Mia Festas 'a o'ani, “'Ia Pol ra nugaa na'i rumaniho'o na'i Sisaria, ma bwa'i orea mawai aho'i'a 'ari.  
\v 5 'Onaa 'e maho taritari'a na haua, miraaui saemaua amoo'i mei ta'i hano mawaigu rongoai taha rau ha'ahunia 'ini'i a Pol 'ari 'ani.”   
\p
\v 6 'Ia Festas 'a awa ga'u na'i Jerusalem suriai waru ma'ua ta'i tangahurui dangi magu aho'i 'ari Sisaria. Na'i nata dangi, 'a heinagu na'i dora-ni-hihiiri ana maragu waia siria Pol tanaa 'anai 'i'ia.  
\v 7 Na'i 'oha na siri a Pol, 'iraaui saemaua adaa'i Jiu baania Jerusalem, rau ura garigaria marau 'unua do 'a 'ino'a 'ini'i mwani maho rago ra ta'a'i di'u. Mana mwani maho ra ha'ahunia 'ini'i, ra bwarai ha'ata'inia do ra ha'a-momori.  
\v 8 Mia Pol 'a ura bwarasia haaria, 'a o'ani, “'Inau 'au ai'a horosia ta ringe adaa'i sae agu'i. Mau ai'a haua ta maho taritari'a tanaai Ruma Maea ana God, ma'uasi tanaai Mwaeraha ni Rom.”   
\p
\v 9 Me suria 'ia Festas 'a raba ha'a-wa'ewa'eraaui saemaua adaa'i Jiu, 'a o'ani 'inia Pol, “'A 'ua? I'oe 'o mwa'emwa'e moi 'anai 'ari Jerusalem mawaigu rongo'i iei taha ra ha'ahuni'o 'ini'isi?”   
\p
\v 10 Mia Pol 'a aramia o'ani, “Na'i 'ohanisi, 'au ura na'i dora ni 'i'i anai Mwaeraha ni Rom ma na'i 'ini nara ga'i 'i'iau iei. I'oe 'o aidangisia goro do ai'a ta maho ta'aa nawai haua tanaraaui Jiu.  
\v 11 'Onaa wai haua ta maho taritari'a nai arari 'inia domoi ha'amaesiau, 'au ga'i mwa'emwa'e moi 'anai mae. Ma'ata, suria 'au ai'a haua ta maho nai taritari'a, ai'a odo-odo do i'oe ma'ua ta sae he'ete'i ro'u nai taranga'iniau tanaraaui mwane 'ini. Naasi, 'au ha'angonia dona Mwaeraha ni Rom 'ai bahurongoai taha nara ha'ahuniau 'ini'i.”   
\p
\v 12 Primia Festas 'a hadanga'iniai mahosi beiraaui saemaua ana'i, magu o'ani 'inia Pol, “'Iniai rabasia amua do Mwaeraha ni Rom nai bahurongoai taha nara ha'ahuni'o 'ini'i, wai ha'ataari'o 'ari tanaa.”   
\s1 'Ia Mwaeraha Agripa 'A Raba Re'ia Pol  
\p
\v 13 'E taringai dangi na'i muri, i mwaeraha ni Jiudea, 'ia Agripa, mia asina 'ia Benis, raru boi garihia Festas na'i Sisaria.  
\v 14 Raru awa 'isi suriai taringai dangi. 'Oha narau awa 'isi, 'ia Festas 'a mamaani tanaai mwaeraha 'inia Pol. 'A o'ani, “'E ta'i sae 'ia Filiks 'a nugaa na'i rumaniho'o magu hako baaniai Primia.  
\v 15 Ma na'i 'oha nau 'ari Jerusalem, 'iraaui na'ohadaa'i Piriisi miraaui saemaua adaa'i Jiu rau ha'ahunia Pol 'ini'i mwani maho marau ha'angoniau dowai hiiria 'anai ha'a-mama'aia.  
\v 16 Mau 'unua tanaraau do 'a ai'a suriai herehere adaa'i Rom 'anai ha'a-mama'aiai sae 'onaa ra ai'a 'i'ia mau. 'Ia mo'o nara ha'ahunia, 'ai to'oraa ma'ata ta madoraa 'anai ura bwarasia haaria na'i maadaa'i nei ra ha'ahunia.  
\v 17 Hoita, na'i 'oha raugu ada mai saemaua adaa'i Jiu, maugu ai'a mamasi'a. Na'i moi nata dangi, mau 'ari heinagu na'i dora-ni-hihiiri mau 'unua'a dorai waia siri maia Pol.  
\v 18 Na'i 'oha 'iraaui saemaua adaa'i Jiu raugu ura ara'a 'anai mamaani, ma ai'a ta maho ta'aa 'onaai 'adoma'inia agua dora ga'i ha'ahunia 'ini'i narai maani'i.  
\v 19 Rau heiraeraesi moi beia 'ini'i maho rau hinihini'i Jiu mana 'abaiai sae na bwane mae na atana 'ia Jisas. Mia Pol 'a 'unua do 'a tahi mau i saesi.  
\v 20 Me suria ai'a 'iraraa aguai here wai haua nawai matai 'iraraa goro 'inia do maho 'ini ra ha'a-momori, 'au songa'inia Pol do 'onaa 'ai mwa'emwa'e marai 'ari Jerusalem naraigu 'i'ia iei.  
\v 21 Mia Pol 'a ha'angonia do'ai awa na'i rumaniho'o tari 'oha na Mwaeraha ni Rom naigu hiiriai taha ra ha'ahuni'i 'inia. Naia naugu heresia 'inia na'i rumaniho'o tari madoraa nawaigu ha'ataaria 'ari tanaai Mwaeraha.”   
\p
\v 22 'Oha nagu rongo o'asi a Agripa, ma o'ani 'inia Festas, “'Au raba rongoai taha nai maania mo'osi.”  
\p Mia Festas 'a o'ani, “'Oigu bahurongoa ho'oa.”   
\p
\v 23 Na'i nata dangi, 'ia Agripa mea Benis, raru ho'osi'i mwani bwana 'ome goro nara ha'a-wanariuraau 'ini'i sae ma rarugu siri na'i kae ruma ra goni na'iei. 'Iraaui sae bwauodo na'i ruruhai hehei'oi miraaui saemaua na'i 'omaasi, rau ta'i siri mai ro'u na'i 'ohasi. Mia Festas 'a 'unua dorai waia siri a Pol.  
\v 24 Ma o'ani, “Mwaeraha Agripa mi'amou hakoi noni, moisu wanasia mo'oni! 'Iraau hakoi Jiu na'i Jerusalem mei Sisaria rau boi beiau 'anai ha'abonga'inia dowai ha'amaesia.  
\v 25 Maugu ai'a sadoia ta maho taritari'a nai haua nai arari 'inia 'anai mae. Me rabasia ana doni Mwaeraha ni Rom nai hiiria, naia naugu 'adoma'inia 'inia dowai ha'ataaria 'ari Rom.  
\v 26 Mau ga'i usu ha'arangasi'i tara'i maho 'inia mo'oni tanaai mwaeraha. Ma naani 'au waia siri mai na'i maamoou, ororiu na'i maanai mwaeraha Agripa, neina na'i murinai hadanga'iniai taha ra ha'ahunia 'inia, mau ga'igu to'oraa ta maho 'anai usu taroha'inia 'inia.  
\v 27 'A ai'a 'ome odo-odo i ha'ataariai sae na awai rumaniho'o tanaai Mwaeraha ni Rom ha'i ai'a ha'a-aidangisia 'iniai taha ra ha'ahunia 'inia.”   
\c 26  
\s1 'Ia Pol 'A Ura Bwarasia Haaria  
\s2 Na'i Maana Agripa  
\p
\v 1 Mia Agripa 'a o'ani 'inia Pol, “'Ohani 'au ha'awate'o 'anai ha'atee 'ini'o haari'o.”  
\p Mia Pol 'a hauai ha'ara 'iniai rimana ma o'ani,  
\v 2 “Mwaeraha Agripa, 'au wa'ewa'e na'i 'ohani 'iniai ura agua na'i maamu 'anai taatahi bwarasiau haariau baaniai taha 'iraaui saemaua agu'i rau ha'ahuniau 'ini'i.  
\v 3 'Au wa'ewa'e raha suria i'oe 'o 'irara'i herehere amee'i Jiu mana hinihini nara hoaimeeu. 'Au ha'angoni'o, 'oi 'abenga'i bahurongo'i maho wai maani'i tana'o.   
\p
\v 4 “'Iraaui Jiu rau aidangisiau mau mai taraawa'a na'i 'oha nau gare nau raha ara'a na'i 'omaa agua tari 'oha nau awa na'i Jerusalem.  
\v 5 'Onaa rau ga'i raba maania, rau ga'i matai maania moi tana'o do 'inau 'e Farisei. Naasi ruruha nara dau'i baabaui ringeringe di'uraau mwani ruruha.  
\v 6 Ma naani ra 'i'iau 'iniai hinihinia aguai duruduru na haua God tanaraaui wauwa amee'i na'i 'oha bwani.  
\v 7 'O 'iraraa, suriai rodo mana dangi 'iraaui ta'i tangahuru mana rua burungameeu ra ha'arahesia God, mamasia adaaui duruduru na haua tanaraau naigu ha'ato'oa. Naia na hinihinia aguai durudurusi na 'iraaui Jiu 'ini rau ura bwarasiau 'inia, Mwaeraha Agripa.  
\v 8 Ni 'uaana namou bwarai hinihinia 'inia do'ia God 'a matai ha'atahira aho'i nei ra mae?   
\p
\v 9 “Na'i na'o ga'u, nau 'adoma'inia dowai bonasiai ura bwarasia Jisas ni Nasaret beiai 'amaua agua hako.  
\v 10 Suriai 'unua adaaui na'ohadaa'i Piriisi, 'a ragoi sae hinihini nau gaasi'i siri na'i rumaniho'o na'i Jerusalem. Ma na'i 'oha ra ha'amaesiraau, 'inau 'adoma'i aratara ro'u 'inia.  
\v 11 'A ragoi 'oha 'au 'ari suri'i ruma ni ha'arahesi 'anai ha'a-mama'ai'i sae hinihini 'isi, 'au bonasia dorai ha'atee ha'ata'aia Jisas. 'Au kae taesu'a di'u nadaau mau siba suriraau suri'i 'omaa he'ete'i ro'u wou, rei'uaa kantri he'ua.   
\p
\v 12 “Mwaeraha Agripa, 'e ta'i dangi 'iraaui Na'ohadaaui Piriisi rau ha'ataariau 'ari Damaskas, rau ha'awatea dowai dau'i sae hinihini na'i 'omaasi.  
\v 13 Ma na'i atoaa, 'oha meu 'ariwou suriai tara, 'au re'iai marewa na wadora'i di'uai sina. 'A wadoriau mai baaniai aro beiraau ro'u i nei rau hano beiau.  
\v 14 Meu ahoda dioi ano, mau rongoai ringe na ao mai. 'A maramara Jiu, 'a o'ani, ‘Sol, Sol, 'iniai 'uaana 'o norata'aiau 'inia? 'O hereta'ai'o haari'o moi 'oha na'o bonasiai ura bwarasiau.’   
\p
\v 15 “Mau heisonga'i o'ani, ‘Saemaua, i'oe atei?’  
\p “Mia o'ani, ‘'Inaua Jisas na'o norata'aiausi.  
\v 16 Ma'oi ura ara'a! 'Inau 'au ha'ata'i tana'o 'inia 'au 'ome sigihi'o 'anai ha'i sae tatau'aro agua. 'Oi taroha'ini'i tanaraaui sae i maho na to'o tana'o na'i 'ohanisi mana taha waigu ha'ata'ini'i ro'u mau tana'o.’  
\v 17 Mia o'ani ro'u 'iniau, ‘Wai taatahi bwarasi'o baaniraaui Jiu miraaui nei ra ai'a Jiu nawai ha'ataari'o 'ari beiraau.  
\v 18 'Oi ha'a-ragata'ini'i maadaa'i marai rihota'i baaniai kuhi tanaai marewa, mei baaniai mena ana Saetan tanaa God. Wai 'adoma'i nugasi'i ora-ora'a adaa'i maraigui ha'i ta'i beiraaui noni na'ia God na bwane 'ome sigihiraau 'iniai hinihiniau adaau.’   
\p
\v 19 “Ma naasi Mwaeraha Agripa, 'au araisuriai taha na ha'amaranga mai tanaau baaniai aro.  
\v 20 'Au heitaroha'i tahamora tanaraaui sae na'i Damaskas maugu 'ari Jerusalem mei suri'i 'omaa hako na'i Provensi Jiudea, maugu 'ari hahako beiraaui nei ra ai'a Jiu. 'Au 'unua tanaraau dorai abu ora-ora'a'a, rai rihosi tanaa God. Marai ha'ata'iniai rihosi adaau na'i awahadaau na odo-odo.  
\v 21 Naia na heitaroha'i o'asi agua naraugu taarai dauau 'inia i Jiu na'i Ruma Maea ana God marau bonasiai ha'amaesiau.  
\v 22 Ma tari mai madoraani, 'ia God 'a taatahi bwarasiau mau. Naia naugu taarai ura 'inia na'i 'ini 'anai heitaroha'i tanaraau hakoi noni, rei'uaa saemaua ma'ua sae haraaria moi. I maho nau taroha'inia 'a ta'isada ro'u moi beiai taha 'ia Moses miraaui Rarabea rau maani'i dorai to'o—  
\v 23 doni Ha'atahi 'ai rongomaata'i me 'iia ro'u 'ai suruta'e aho'i tahamora baaniai mae, mai hauai bewaa tana'ameui Jiu beiraaui nei ra ai'a Jiu.”   
\p
\v 24 Na'i na'o magu hauai hadahada ha'ahako ana Pol 'anai ura bwarasia haaria, 'ia Festas 'a awaraia Pol, 'a o'ani, “I'oe 'o bweu'a na! Naia na 'oha'i tarau amua na'o bweu'a 'iniasi!”   
\p
\v 25 Mia Pol 'a o'ani, “Primia Festas, 'inau 'au ai'a bweu! Maho nau maani'ini ra ha'a-momori mara ha'amadomaahu.  
\v 26 Mau aidangisia do'ia Mwaeraha Agripa 'a bwane rongoai tarohana Jisas. 'Inia na mareho na 'ia Jisas na haa'i mana mae na haua na'i dadaahoro ra ai'a to'o na'i dora bainihu. Naasi tarana nau arunga a'ora 'inia 'anai hadahada na'i 'ohani.  
\v 27 Mi'oe Mwaeraha Agripa, 'au 'iraraa do i'oe ro'u 'o hinihini'i mareho rau usu'i Rarabea.”   
\p
\v 28 Mia Agripa 'a o'ani 'inia Pol, “'A 'ua? 'O 'adoma'inia dowai taraawa'ai hinihinia Kraest na'i moi gere madoraani 'iniai mamaani na 'o haasi?”   
\p
\v 29 Mia Pol 'a o'ani, “Rei'uaa na madoraa 'a pwapwaku ma'ua 'a tewa, 'au ha'arahesi tanaa God taramu miraaui nei rau bahurongoau domoi hinihinia Kraest 'onaaiau. Ma'ata na arihau moi 'ini nau ai'a rabasia dorai tosi'i bei'amou.”   
\p
\v 30 Mia Mwaeraha Agripa mia Primia Festas mia Benis miraau hakoi nei rau ta'i awa, rau ura ara'a  
\v 31 marau hura'a. Marau ha'atee o'ani hairiu, “'Ia mo'oni 'a ai'a ta maho nai 'inosia. 'A ai'a arari 'anai mae ma'uasi dorai nugaa 'inia na'i rumaniho'o.”  
\v 32 Mia Agripa 'a o'ani 'inia Festas, “'Ia mo'oni ra ga'i bwane ruhasia naani, 'onaa 'ai abui raba mamasiai Mwaeraha ni Rom do'ai 'i'ia.”   
\c 27  
\s1 'Ia Pol Ra Waia 'Ari Rom  
\p
\v 1 Na'i 'oha 'iraaui saemaua ra ha'awatea, meu ha'aagau 'anai ta'e na'i haka 'anai 'ari Itali. Ra taranga'inia Pol tanaa Jiulius, i saemaua na'i ruruhai hehei'oi 'anai Mwaeraha ni Rom. Do 'iia naasi nai 'omesuria Pol miraau ro'u tara'i sae narau ta'i awa Pol na'i rumaniho'o.  
\v 2 Mia Aristakas baaniai 'omaai Tesalonaeka na'i Masidonia, meu ta'i ta'e ro'u na'i haka. Ni haka nameu ta'e eisi, 'e haka nagu bura'i boi moi baaniai Adramitiam ma ha'aagau 'anai 'ari suri'i 'omaa na'i Eisia.   
\p
\v 3 Na'i nata dangi, meu siri na'i Saedon. 'Ia Jiulius 'a goro di'u 'inia Pol. 'A ha'awatea moi na 'ari garihiraaui geresae ana'i na'i 'omaasi, neina rai matai 'a'auhia 'ini'i maho nai 'irisi'i.  
\v 4 'Oha meu hano baania Saedon, meu hano suaai ro'a. Meu 'ari na'i nata aba 'iniai maraui Saepras, dora na ai'a taraa wetewete i ro'a.  
\v 5 Meu tahahoro mameugu taha suriai bobonai marau na'i Provens na'i Silisia mei Pamfilia mameugu siri na'i 'omaai Maera na'i Provens na'i Lisia.  
\v 6 Na'isi na saemaua 'anai hehei'oi, 'agu sadoiai haka na boi baaniai Aleksandria na'i Ijip ma ha'aagau 'anai 'ari Itali. Na'i hakasi na saemaua 'anai hehei'oi nagu ha'ata'e'ameu na'iei.   
\p
\v 7 'E taringai dangi na haka 'a 'abenga'i ono moi suaai ro'a. Meu bona matoo mameugu gaarangiai 'omaai Nidas. Na'i 'isi ma bwara di'u'a tana'ameu 'anai su'a ro'u nameugu buna rihota'i 'anai maraui Krit. Na'i marausi meu gaira'i na'i sura'ina nara 'unua 'iniai Salmoni, mameu 'ariwou suriai aba na ai'a taraa ro'a wetewete di'u.  
\v 8 Meu 'abenga'i hano moi suriai bobonai marau. Meu bona matoo mameugu ada na'i su'u nara 'unua 'iniai Su'u Goro. 'A gaarangia moi 'omaai Lasea.  
\v 9 Na'i 'ohasi, 'a rago'a i dangi nameu bwane awa na'i asi. Ma na'i madoraasi, 'e madoraa ta'aa 'anai hano na'i asi, suria 'a tari'a mai madoraa ni awarosi.\f + \fr 27:9 \fk Madoraa ni awarosi: \ft Na'i ha'atee ni Grik ra o'ani, “Mana dangi ra suu ho'asi 'ada'i ora-ora'a adaa'i Jiu 'a di'u'a.” 'Iraaui Jiu ra ha'ato'oai dangi hauasa naasi na'i madoraani awarosi. Naasi 'ia Pol 'a ha'atee o'asi 'anai ha'ata'inia tanaraaui sae do 'iraau rau awa'a na'i madoraani awarosi.\f*  
\p Mia Pol 'a ha'abasuraau o'ani,  
\v 10 “Romwane! 'Inau 'ome 'iraraai hano gau raba hauani, 'a ai'a goro. Gai ha'a-ai'aai haka mana bori nagau waa'i, ma'uasi ra gasi ai'a'i ro'u tara'i abe 'inigaau.”  
\v 11 Mana saemaua 'anai hehei'oi 'a ai'a rongosuria Pol, 'a rongosuria moia mo'o na waai haka mea mo'o na to'oraa.  
\v 12 Na'i su'usi, 'a ai'a ta dora goro ro'u 'anai ohi na'iei na'i madoraa ni awarosi. Ma naasi, gaarangi 'iraau hakoi sae nameu ta'i ta'e, rau rabasia moe'a domei hano daara'i moi. Rau rabasia domei ada ma'ata'a na'i 'omaai Finiks, neina mei matai ohi goro baaniai dangi ta'aa. Suria na'i 'isi, 'e ta'i su'u na'i Krit na goro i ohi baaniai ro'a. Suria ni maanai su'u 'a awa tanaai dora na suu ei sina.   
\s1 Awarosi Raha Na'i Asi  
\p
\v 13 'E ro'a na ai'a taraa wetewete na uhi hura'a mai miraau sae tatau'aro na'i haka rau 'adoma'inia do naasi 'a goro 'anai ha'aro'asi na'iei. Rau raua ara'ai huna mameu ha'aro'asia suriai maraui Krit.  
\v 14 Meugu 'asu'a ma'e ro'a raha\f + \fr 27:14 \fk Ro'a raha: \ft Ra 'unuai ro'a rahasi 'iniai “Iurokuila” na'i ha'atee adaau.\f* na hura'a mai'a baaniai marau  
\v 15 ma to'iai haka. Meu bona matoo 'anai hano suaai ro'a nameugu buna agohe hako. Na'i 'ohasi meu mamasi do ta dora moi naigui ro'asi'ameu 'ari na'iei beiai haka.   
\p
\v 16 'Oha meu boi gaarangiai gere maraui Kaoda, meu taha na'i aba na gere ohi. Meu bonasia do mei nuga ha'agorohiai bwauta anai haka,  
\v 17 mameugu 'usura'i nugaa moe'a na'i dora ana. Miraaui sae tatau'aro na'i haka, rau roro'i'i ari gariai haka. Rau magugu 'inia do 'a gasi hakaka. Rau ha'adiohiai ha'aro'asi mameugu tare, 'inia rau magugu do 'a gasi hane i haka ara'ai hungana ta o'u too na'i odohanai Libia.   
\p
\v 18 Na'i nata dangi mana awarosi 'a wetewete di'u mau, marau gaasi'i bori na'i asi baaniai haka.  
\v 19 Ma na'i nata dangi ro'u, rau gaasi'i mwani maho rau tagora 'ini'i na'i haka.  
\v 20 'E taringai dangi nameu ai'a re'i'i hee'u mana sina. Ni awarosi 'a wetewete di'u moe'a mau, meugu ai'a 'adoma'inia'a domei tahi.   
\p
\v 21 'A orea'a mana sae ra ai'a raba ngau, mia Pol 'a 'unuraau mai sae na'i haka ma o'ani, “'Onaa mou ga'i rongosuriau ani, magai awa moi na'i Krit, 'a ga'i bwa'i ta'aa 'oni haka ma bwa'i bori rai gaasia.  
\v 22 Ma'ata, moi wa'ewa'e, 'inia 'a bwa'i abe 'ini'amou nai mae. Ni haka moi nai ta'aa.  
\v 23 'Inau 'e sae ana God. Na bongi, i enjel ana Godi agua nau tau'aro tanaa 'a ha'amaranga tanaau  
\v 24 ma o'ani 'iniau, ‘'Oi abu mamaa'u Pol. 'Oi ura mau na'i maanai Mwaeraha ni Rom. Me 'iniai gorohana God, 'a bwa'i ta ta'i nei na'i hakani nai dodo.’  
\v 25 Naasi moi wa'ewa'e mwani sae! 'Au aidangisia do'ia God 'ai haua ha'a-momori maho na duruduru 'inia.  
\v 26 Ma'ata 'igaau gai abe ta marau.”   
\p
\v 27 'E rua sade na ro'a hairiunga'ini'ameu moi na'i Asi Mediterenian. Na'i ta'i tangahuru mana hainai dangi na'i 'ubutanai rodo, 'iraaui sae tatau'aro na'i haka rau 'adoma'inia'a domeu gaarangiai dora mamata.  
\v 28 Rau tohongiai dodo na haua marau sadoia do'e rua tangahuru tahanga. Meu gere awa ro'u wou marau tohongia ro'u ma'e ta'i tangahuru mana rima tahanga moe'a.  
\v 29 Marau magugu do haka 'a gasi hane ara'a na'i hungana ta mwaro, marau ha'adiohia'ai hai hauni huna aurui murinai haka. Maraugu ha'arahesi do'ai dangi raurau.  
\v 30 'Iraaui sae tatau'aro na'i haka, rau raba hora baaniai haka. Rau ha'adiohiai bwauta na'i asi maraugu ha'i nununa dorai ha'adiohia ta huna ara'ai na'o.  
\v 31 Mia Pol 'a o'ani 'inia Jiulius miraau tara'i sae hehei'oi, “'Onaa 'iraaui mwane 'ini rau bwa'i awa hatara'i na'i haka, ma bwa'i abe 'ini'amou nai tahi.”  
\v 32 Miraaui hehei'oi rau taba mosi'i ari ra ho'osia 'iniai bwauta mana bwauta 'a ai'aa'a wou.   
\p
\v 33 Na'i wa'aria, mia Pol 'a ha'a-ta'u'uraaui sae dorai ngau. 'A o'ani, “'E ta'i tangahurui dangi mana hai namou taraa awa-awa moi mamou ai'a ngau.  
\v 34 Naasi moi ngau neina mou bwa'i mae 'iniai hioro, 'inia 'a bwa'i abe 'ini'amou nai maara ma'ua maesiai dangi ta'aasi.”  
\v 35 Mia Pol 'a dauai dorai bredi magu ha'atee ha'agorohia God 'inia na'i maadaau hako. 'A uubia magu ngaua.  
\v 36 Miraau hako rau arunga goro 'iniai maho na hauasia Pol marau ngau ro'u.  
\v 37 'E rua 'arangi mana biu tangahuru mana ono sae nameu awa na'i haka.  
\v 38 Na'i 'oha narau masu hako, rau gaasi'i wiit dioi asi 'anai ha'a-mwaheaheai haka.   
\s1 Haka 'A Abe  
\p
\v 39 Na'i haho'oa, miraaui sae tatau'aro na'i haka rau re'ia'ai marau maraugu ai'a 'ome 'iraraa. Ma'ata rau re'ia siri su'u na awa iei nunu'u. Marau 'adoma'inia do na'i 'isi narai ha'asirihia iei haka na'i nunu'usi.  
\v 40 Rau taba mosi'i ari ra daa'i huna mana huna ra ai'a'i wou marau ha'a-auruhi'i baba 'ada'i ta'e muri. Rau ha'a-ara'ahiai bwana anai na'o mameugu taraawa'ai ha'aro'asi siri 'anai one.  
\v 41 'Oha nameu siri wou mau, na haka 'a arabuu na'i o'u na too ma hasi baabau na'iei. Na na'onai haka 'a ganu dioi nunu'u mana murinai haka 'a hakaka hako 'iniai taraa hihidaria anai naho.   
\p
\v 42 Miraaui hehei'oi rau 'adoma'inia dorai ha'amaesiraaui nei ra wai'i baaniai rumaniho'o, dora gasi oro taraau siri one marai hora.  
\v 43 Mia Jiulius, suria 'a raba ha'atahia Pol, 'a ha'a-abu'araau 'iniai maho rau raba hauasi. Ma atenga'inia do 'iraaui nei ra matai oro rai rege dioi asi marai oro siri one.  
\v 44 Miraaui nei ra bwabwae oro rai haa'i tara'i wahidai baba ma'uasi tara'i dora 'iniai haka marai oro taraau siri one suri'i. Ma naasi here meu haa nameugu ada goro hako 'inia siri na'i one.   
\c 28  
\s1 Na'i Marau i Molta  
\p
\v 1 Na'i 'oha meu ada goro hako na'i one mameugu aidangisia doni marausi ra 'unua 'iniai Molta.  
\v 2 'Iraaui sae ni marausi, rau goro di'u 'ini'ameu. Rau ha'amaoto'ameu marau togaai 'eu tana'ameu, 'inia na'i 'ohasi 'a rangi ma wauni.   
\p
\v 3 'Oha 'ia Pol 'a rahi'i dunga ma nuga'i ara'ai 'eu, 'e mwaa na kakaro hura'a 'iniai arunganai raorao anai 'eu ma rete'a na'i rimana Pol.  
\v 4 Na'i 'oha 'iraaui sae ni marausi rau re'iai kurukuru anai mwaasi na'i rimana Pol, marau o'ani 'iniraau hairiu, “'Ia mo'oni 'e sae hahaingahu naani! Magu rei'uaa na ai'a dodo hura'ai asisi, magu i hi'ona ra 'unua 'iniai Hi'ona ni Hihiiri, 'a bwa'i ha'awatea do'ai tahi.”  
\v 5 Mia Pol 'a namuta'iniai rimana mana mwaa 'a ahoda ara'ai 'eu. Ma ai'a ta maho nai taritari'a beia Pol.  
\v 6 'Iraaui sae 'isi, rau 'adoma'inia'a do raigu 'ome moi mea Pol 'ai rahuta'i ha'i mae'a dioi ano ma'uasi 'ai su'ui abena. Raugu mamasi wou ma ai'a maho nai to'o marau 'adoma'inia'a do 'ia Pol 'e hi'ona.   
\p
\v 7 Gaarangiai dora na gaasi taraunga'ini'ameu eisi, 'e saemaua anai marausi na atana 'ia Pablias 'a to'ora'i mwani mou na'isi. 'Ia mo'osi 'a goro di'u 'ini'ameu, 'a wai'ameu 'ari ruma ana nameu awa beia suriai oru dangi.  
\v 8 'Ia mo'osi, amana 'a awa moi na'i be'a, 'a mata'i goni beiai daraniahu. 'Ia Pol 'a 'ariwou beia ma ha'arahesi 'ana. 'A dau wou beia ma goro'a aho'i.  
\v 9 Ma taraawa'a na'i 'ohasi, 'iraau hakoi sae ni marausi nara daoha, ra boi beia Pol ma ha'agorohiraau aho'i baaniai daoha.  
\v 10 'Iraaui sae ni marausi rau ha'ahou'ameu di'u marau hisungi'ameu 'ini'i mwane maho. Ma na'i 'oha nameu ha'aagau 'anai hano baaniraau na'i haka, rau 'a'auhi'ameu 'ini'i mwane mareho nameu 'irisi'i na'i hahano ameeu.   
\s1 'Ia Pol 'A Hano Baaniai Molta  
\s2 'Anai Rom  
\p
\v 11 Meu awa suriai oru hura na'i maraui Molta mameugu ta'e na'i haka. Mana haka nameu ta'e eisi 'e haka na ohi na'i Molta na'i madoraa ni awarosi. Ni hakasi 'a boi baaniai Aleksandria na'i Ijip, mara aranununai 'iu hi'ona adaau na'i na'ona.  
\v 12 Meu ada ga'u na'i Sirakius mameu awa 'isi suriai oru dangi.  
\v 13 Naasi meu hano baaniai Sirakius mameu hano 'anai dora ra 'unua 'iniai Rejiam. Na'i nata dangi ma naasi ma ro'a'a hura'a mai, na'i ruanai dangi naasi nameu ada na'i Piutiolae.  
\v 14 Na'i 'isi meu heisadoi bei'i tara'i sae hinihini marau 'unua tana'ameu do mei awa ga'u beiraau. Meu awa 'isi ta'i sade mameugu taraawa'a hatare 'anai Rom.   
\p
\v 15 Tara'i sae hinihini na'i Rom rau rongo tarohameeu ma tara'i nei rau boi heisadoi bei'ameu na'i maketi raha na'i Apias ma tara'i nei na'i dora ra 'unua 'iniai Oru Rumani Mahuara. Ma na'i 'oha 'ia Pol 'a re'iraau, 'a ha'a-'o'oriai 'adoma'ina ma ha'atee ha'agorohia God.   
\s1 'Ia Pol 'A Awa Na'i Rom  
\p
\v 16 Na'i 'oha meu ada na'i Rom, ra ha'awatea Pol do 'ai awa na'i ruma haaria beiai sae hehei'oi na 'omesuria.   
\p
\v 17 Na'i murinai oru dangi, 'ia Pol 'a soigoniraau tara'i saemaua adaa'i Jiu nara awa 'isi ma o'ani 'iniraau, “Mwani sae agu'i, 'inau ra ha'ahuniau 'inia do 'au here ha'a-ta'airaaui sae agaa'i ma do 'au horosi'i ringeringe adaa'i wauwa agaa'i. Maagu 'inau 'au ai'a. Naia na mahosi 'iraaui sae na'i Jerusalem raugu dauau 'inia marau taranga'iniau'a tanaraaui saemaua adaa'i Rom.  
\v 18 Me 'iraaui Rom rau wana riariaai taha ra ha'ahuniau 'ini'i marau raba ruhasiau aho'i, 'inia rau ai'a sadoia ta maho ta'aa nawai haua nau ga'i arari 'inia 'anai mae.  
\v 19 Magu 'iraaui saemaua agaa'i Jiu rau ai'a rabasia o'asi. Me suriai o'asi ana, naia naugu ha'angonia 'inia doni Mwaeraha ni Rom nai hiiriau. Ai'a do 'au raba ha'ahuniraaui sae agu'i na'i Israel 'inia ta maho.  
\v 20 Naia nau rabasia 'inia domoi boi mawai maania tana'amoui mahosi. Naia na hinihinia aguai sae na 'igaaui Israel gau hinihinia do'ai boi naragu ho'osiau 'inia 'ini'i arihau 'ini.”   
\p
\v 21 Miraau saemaua adaa'i Jiu na'i Rom rau o'ani, “Ai'a ta maho ta'aa nameu rongoa 'ini'o ma'uasi do ta ai Jiu nai boi 'anai mamaani ha'ata'ai'o. Ma ai'a ta usu-usu ro'u 'ini'o baaniai Jiudea mei daua.  
\v 22 Ma'ata 'i'ameu meu raba rongo'i maho na'o hinihini'i. 'Inia 'i'ameu meu aidangisia do 'a ragoi sae suri'i mwani dora hako nara ha'atee ha'ata'aiai ruruha na'o awa na'ieisi.”   
\p
\v 23 Naasi marau duruai madoraa naraigu boi beia Pol. Ma na'i dangisi, 'a ragoi sae nara taha beia na'i ruma na awa iei. Taraawa'a na'i haho'oa tari su'urahi, 'ia Pol 'a mamaani 'anai bonasia dorai hinihinia Jisas. 'A hadanga'inia tanaraaui heimarungi ana God ma ha'ata'ini'i ro'u tanaraaui dora ra hadanga'inia ieia Jisas na'i rima buka na usu'ia Moses ma suri'i usu-usu adaa'i Rarabea.  
\v 24 Tara'i nei 'iniraau ra hinihinia, ma'ata tara'i nei ra ai'a.  
\v 25 Marau taraawa'ai heita'ia haariraau. Ma na'i na'ona maraugu haihanori, 'ia Pol 'a hauai hadahada ha'ahako ana tanaraau, 'a o'ani, “Maho na 'unua i Hi'ona Maea tanaa Aisaea 'anai 'unua tanaraaui wauwa agaa'i ra ha'a-momori di'u. 'A o'ani 'inia Aisaea,   
\q1
\v 26 ‘'Oi 'ari beiraaui sae ma'oi 'unua tanaraau o'ani.  
\q1 Rei'uaa moi bahurongo mamoi bahurongo,  
\q2 mamou bwa'i aidangisi'i maho moi rongo'i.  
\q1 Mamoi wana mamoi wana,  
\q2 mamou bwa'i wana 'irara'i maho mou wanasi'i.   
\q1
\v 27 Suria 'iraaui sae 'isi, na 'ado'adodaa'i ra baabau  
\q2 mana karingadaa'i ra ai'a raba rongo'i ta maho  
\q2 mana maadaa'i ra kuruha'ini'i.  
\q1 'Onaa nara ga'i bwa'i o'asi, rau ga'i 'ome 'irara'i maho rau re'i'i 'ini'i maadaa'i,  
\q2 marau ga'i 'adoma'i tarihadi maho rau rongo'i 'ini'i karingadaa'i,  
\q2 mana 'adoma'idaa'i 'a ga'i aidangisi'i,  
\q2 marau ga'i rihota'i mai tanaau  
\q2 mawai ha'agorohiraau aho'i.’”\f + \fr 28:27 \ft 28:26-27 Aisaea 6:9-10\f*   
\p
\v 28 Magu o'ani a Pol, “Moi aidangisia do taroha goro 'anai tahi tarau beia God 'ai 'ari ro'u tanaraaui nei ra ai'a Jiu, miraau rai hinihinia.”  
\v 29 'Oha 'ia Pol 'agu ha'atee o'asi, 'iraaui Jiu raugu hano marau hauai kae heita'ia haariraau.\f + \fr 28:29 \ft 28:29 Tara'i Baebol bwani ra ai'a to'oraai tatarani.\f*   
\p
\v 30 'Ia Pol 'a awa na'i 'isi suriai rua harisi na'i ruma ra hohoria ma ha'amaotoraaui nei ra bwabwabwahe mai beia.  
\v 31 'Iia ai'a mamaa'u 'anai hadanga'inia tanaraaui Taroha Goro 'abaiai heimarungi ana God ma ha'ausuriraau ro'u 'inia Araha aga Jisas Kraest. Ai'a ta ta'i sae nai ha'abwarasia.