\id MRK - Aguacateco [agu] NT (Guatemala) -2011 (DBL 2013) 
\h Marcos 
\toc1 Yi Balaj Stziblal Yi Cyajnak Cyen Stz'ibal Marcos 
\toc2 Marcos 
\toc3 Mr 
\mt1 YI BALAJ STZIBLAL YI CYAJNAK CYEN STZ'IBAL MARCOS 
\c 1  
\s1 Yi toque'n Wa'n Bautist tan txoli'n 
\r (Mt 3.1-12; Lc 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28) 
\p  
\v 1 I bin jalu' yi xtxolbile'j, i'tz yi ẍe'n cu'n ban yi xe'te'n yi balaj stziblal tetz Jesucristo, yi Cy'ajl Ryos.  
\v 2 Cho'n cunin ban chi tz'iba'n cyen tak'un Isaías, yi elsanl stzi' Ryos. Je yol i' yi alijt cyen ta'n: 
\q1 “Yi ntaxk cẍopon, bajx tzinchake' nin jun inchakum 
\q1 tan nicy'se'n cyajtza'kl wunak bantz chixome'n tzawe'j.” 
\p  
\v 3 Ncha'tz tz'iba'nt cyen: 
\q1 “Sjilonk jun tul jun ama'l tz'inunin tu', 
\q1 nin chin wi' nin sbne' tan yol, 
\q1 nin stale' scyetz wunak: 
\q1 ‘Chinuq'ue'u' cyajtza'klu' chi na oc nuc'le'n jun balaj be' 
\q1 yi at tulbil jun yaj yi at k'ej. 
\q1 Cyenak nin tu' cyuleju' cyajtza'klu',’ chij i' sbne',” 
\m stzun Isaías ban cyen.\f + \fr 1:3 \ft Mal 3.1; Is 40.3.\f* 
\p  
\v 4 Itzun topone'n tetz Wa'n Bautist le jun ama'la'tz yi tz'inunin tu', nintzun oc tan xtxole'n scyetz wunak yi tajwe'n tan chitx'ixpul cyajtza'kl, nin tan je'n a' ẍchiwi' bantz stzaje'n yi quil.  
\v 5 Wi'nin tzun e' wunak cwent Judea scyuch' yi e' aj Jerusalén e' baj opontz te'j tan xtxole'n quil. Nin baj je' a'-tz ẍchiwi' ta'n stzi' a' Jordán.  
\v 6 Ma yi be'ch tetz Wa'n banij tane'n i'tz xi'il camey tu'. Ej nin yi c'albil i'tz tz'u'm tu'. Ej nin sac' tu' baj ta'n, tu jun jilwutz cabil wunak txuc yi na jal wutz wutz. 
\p  
\v 7 Ej nin je yol i'e'j yi talnak scyetz wunak: “At tulbil jun yi at mas tetz k'ej tzinwutz wetz, na yi in wetz qui'c wetz ink'ej, siquierk tan pujle'n wutz yi xajab.  
\v 8 Yi in wetz a' tu' nje' wa'n ẍchiwi'u'. Ma yi jun yi at tulbil, stk'e' yi Espíritu Sant scyeru'.” 
\s1 Yi je'n a' twi' Jesús 
\r (Mt 3.13-17; Lc 3.21-22) 
\p  
\v 9 Itzun bantz cho'n tzun tpone'n tzaj Jesús le tnum Nazaret, cwent Galilea. Nintzun je' a' twi' tan Wa'n tzi a' Jordán.  
\v 10 Ma yi je'n tzaj xe a', nintzun ben tilol yi je'n c'apx yi tcya'j, nin yi cwe'n mule'n yi Espíritu Sant twi' i'. Cho'n cunin ban chi na cu'ul jun plomẍ.  
\v 11 Bene'n tzun quibital yi jilone'n tzaj jun tcya'j: “Aẍ jun c'oloj incy'ajl, wi'nin ok'le'n awutz wa'n. Na chintzatzin tzawe'j.” 
\s1 Yi toque'n pile'n Jesús 
\r (Mt 4.1-11; Lc 4.1-13) 
\p  
\v 12 Yi baje'n yi e'chk takle'ne'j, nintzun ben ticy'le'n Jesús tan yi Espíritu Sant tul jun ama'l yi tz'inunin tu'.  
\v 13 Ca'wnak tzun k'ej a'tijtz tul jun ama'la'tz yi tz'inunin tu' kale ate't smaron txuc. Te yi at i' le jun ama'la'tz, nin oc Satanás yi Bayba'n tan pile'n. Ma yi e' ángel cwent Ryos, ate' nintz tan ẍch'eye'n Jesús. 
\s1 Yi xe'te'n Jesús tan chichusle'n wunak 
\r (Mt 4.12-17; Lc 4.14-15) 
\p  
\v 14 Itzun bantz, yi nsken oc Wa'n xetze', nintzun ben Jesús le ama'l Galilea tan xtxole'n yi balaj stziblal tetz Ryos.  
\v 15 Itzun taltz: “Ja opon yi tiempil. Txant tan tule'n Ryos tan cawu'n. Chitx'ixpe'n binu' cyajtza'klu', nin cyocsaju' yi balaj stziblal,” chij Jesús ban scyetz. 
\s1 Yi toque'n Jesús tan chimoxe'n tzaj yi cyaj caywil 
\r (Mt 4.18-22; Lc 5.1-11) 
\p  
\v 16 Itzun bantz, te yi na chixon Jesús tzi a' Galilea, nin e' ben tilol Simón tu yi titz'un yi na bi'aj Leẍ. Na chitzan tan jo'le'n nin chileb wi mar, na e' caywil. 
\p  
\v 17 —Xomen tzajwok swe'j, nin tzinchaje' tzitetz yi ẍe'n na ban chicambaje'n wunak, —stzun Jesús scyetz. 
\p  
\v 18 Cyaje'n cyen tzun quilol yi chilebtz, nin e' xom nintz te Jesús. 
\p  
\v 19 Itzun ticy'e'n cu'n tzi mar, nintzun noj tpontz te Jacow tu yi titz'un yi na bi'aj Wa'n. E' cy'ajl Zebedeo. Cho'n ate' tul barc tan laq'ue'n chileb.  
\v 20 Che' saje'n tzun ẍchakoltz. Cyaj cyen tu tzun quilol yi chitaj yi na bi'aj Zebedeo tul yi barc scyuch' e' mos. Ma e' cyetz, nintzun e' xom nintz te Jesús. 
\s1 Yi yaj yi at espíritu cwent Bayba'n twankil 
\r (Lc 4.31-37) 
\p  
\v 21 Cyopone'n tzun Jesús le tnum Capernaum. Itzun le jujun k'ej ujle'n, na oc i' tan chichusle'n wunak le sinagoga.  
\v 22 Wi'nin tzun cyele'n yabtz te ẍchusu'n, na ni'cu'n ẍchusu'n chi tane'n jun yaj yi wi'nin ca'wl tuch'. Na quinin oc tan chichusle'n chi na chiban yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés. 
\p  
\v 23 At tzun jun yajtz le sinagoga yi at jun espíritu cachi' twankil. Chin wi' nin ban tan yol, itzun taltz: 
\p  
\v 24 —¿Mbi teru' skuch', Jesús aj Nazaret? ¿Ja pe' ulu' tzone'j tan kaxite'n? Wajske'n wutzu'. I ilu'a'tz yi jun yi chin xan nin, yi cho'n nsaju' te Ryos, —chij yi espíritu bantz. 
\p  
\v 25 —Ẍc'abnequen tu'. Cawle'n twankil yi yaje'j, —chij Jesús ban nintz tetz. 
\p  
\v 26 Saje'n tzun colpuj yajtz, nin wi'nin ẍch'ine'n yi espíritu cwent Bayba'ntz yi tele'n twankil.  
\v 27 Cyakil cu'n tzun wunak e' baj el yabtz te'j, nin baj chijakoltz squibil quib: 
\p —¿Mbi ẍchusu'nil yi yaje'j? ¿I pe' jun ac'aj chusu'n? Na ba'n na cawun scyetz yi e' espíritu cachi', nin na chiban tane'n, —che'ch. 
\p  
\v 28 Jalcunin bene'n lo'on tulak e'chk tnum cwent Galilea yi stziblal yi mbi cu'n ban Jesús. 
\s1 Yi tule'n yos tu ji' Lu' 
\r (Mt 8.14-15; Lc 4.38-39) 
\p  
\v 29 Itzun bantz yi wi't cyele'n tzaj Jesús le sinagoga, nintzun e' opontz xe ca'l Lu' tu Leẍ. Xomche' Jacow tu Wa'n scye'j.  
\v 30 Ma yi xna'n, yi ji' Lu', coylij wi soc, na yabi'ẍ tan k'a'kl. Cyalol tzuntz tetz Jesús yi ẍe'n tane'n i'.  
\v 31 Toque'n tzun ẍkansal tib Jesús te'j, nin je' stz'amol yi k'ab. Jalcunin ticy'e'n k'a'kl, nin ule'n nin ban yos tuch'. Yi tule'n yos tuch', nin octz tan chic'ache'n Jesús. 
\s1 Yi tule'n yos scyuch' wi'nin yabi'ẍ tan Jesús 
\r (Mt 8.16-17; Lc 4.40-41) 
\p  
\v 32 Itzun yi cwe'n k'ej, yi nsken wi't ben k'ej, cyopone'n tzun ticy'le'n wi'nin yabi'ẍ te Jesús, scyuch' wi'nin e' yi at espíritu cwent Bayba'n chiwankil.  
\v 33 Tircu'n e' aj tnum e' baj nojtz tzi puert.  
\v 34 Nin wi'nin yabi'ẍ baj ul yos scyuch' tan Jesús. Qui'c na ban mbi jilwutz yabilil at scye'j, ul yos scyuch'. Ej nin ncha'tz quin tech nin espíritu cwent Bayba'n baj el lajultz ẍchiwankil wunak. Poro quinin tak' Jesús ama'l scyetz yi e' espíritu cwent Bayba'na'tz tan chijilone'n tetz, na elnak chitxum tetz yi na' scyetz i' Jesús. 
\s1 Yi toque'n Jesús tan txoli'n lakak ama'l cwent Galilea 
\r (Lc 4.42-44) 
\p  
\v 35 Itzun bantz le junt eklok, chin tz'o'tze't nin wuxtx'otx', nin ntaxk picy'un, nintzun el tzaj Jesús nin ben le jun ama'l yi tz'inunin tu' tan nachle'n Kataj.  
\v 36 Buch tlen chiben Simón scyuch' coboxt tan joyle'n.  
\v 37 Itzun yi jale'ntz cya'n, nintzun cyaltz tetz: 
\p —Ta', at wi'nin wunak yi na chitzan tan joyle'nu'. 
\p  
\v 38 —Qui', quin ketz lakak e'chk tnum yi ate' naka'j tan xtxole'n yi balaj stziblal scyetz, na ya'stzun nchinsaj te'j, —chij Jesús ban scyetz. 
\p  
\v 39 Nintzun ben tan xtxole'n lakak sinagoga yi at lakak ama'l cwent Galilea. Nin wi'nin espíritu cwent Bayba'n yi at ẍchiwankil wunak, e' el lajultz. 
\s1 Yi tule'n yos tu jun yaj yi at jun chin yabil te'j yi na bi'aj Lepra 
\r (Mt 8.1-4; Lc 5.12-16) 
\p  
\v 40 Itzun bantz, nin opon ẍkansal tib jun yabi'ẍ te Jesús. Yi yabil yi at te'j i'tz jun jilwutz yabil yi na bi'aj lepra. Cwe'n tzun mejlok swutz Jesús, nintzun taltz: 
\p —Ta', ko na taju' ba'n tz'ul yos ta'nu' swuch', —chij i'. 
\p  
\v 41 Tele'n tzun k'ajab Jesús te'j, nin oc macol. Itzun taltz: 
\p —Ba'n, ba'n tz'ul yos tzawuch', —chij Jesús. 
\p  
\v 42 Na nin el tzaj yi yola'tz le stzi' Jesús yi tule'n yos tu yi jun yabi'ẍa'tz. Qui'c nin mu'ẍ lepra ban cyen te'j.  
\v 43 Taje'n tzun ẍchakol Jesús yi jun yaja'tz. Poro yi ntaxk aj, nin ben tlol Jesús tetz: 
\p  
\v 44 —I bin jalu' yaj, cya'l tzawal nint yi mbi mbajij tzawe'j, poro cun chaj awib swutz yi pale'. Nin ak'aj yi oy tetz yi alijt cyen tan Moisés yi tajwe'n tan itk'ol yi axwok itetz yi na icy' yi yabil lepra tzite'j. Slajluchaxk tzuntz ẍchiwutz wunak yi qui'ct yabil tzawe'j. 
\p  
\v 45 Poro yi yaj, quinin cu tewal, na yi nsken el tzaj swutz Jesús, ninin octz tan xtxole'n yi ẍe'n cu'n tule'n yos tuch'. Cha'stzun te qui't xon Jesús lakak tnum, ma na cho'n xone'n tulak e'chk ama'l tz'inunin tu' kale qui'cle't wunak. Poro yi e' wunak ilenin e' opontz te'j. Na' cuntunin e' baj saje't lakak e'chk ama'l. 
\c 2  
\s1 Yi tule'n yos tu jun yaj yi ẍnukl cuntu' wankil 
\r (Mt 9.1-8; Lc 5.17-26) 
\p  
\v 1 Itzun yi tele'n cobox k'ej pakxe'n tzun Jesús junt tir le tnum Capernaum. Nintzun bitij stziblal yi cho'n at i' xe ca'l.  
\v 2 Jalcunin tzun chimolol quib wunaktz te'j. Qui't nin na chibaj quen xe ca'l, tenlẍche' cuntunin tzi puert.  
\v 3 Na tzun tzan Jesús tan xtxole'n yi tajbil Ryos scyetz yi cyopone'n cyaj yaj yi cy'a'n jun yaj cya'n yi ẍnukl cuntu' wankil.  
\v 4 Poro tan paj yi jun c'oloj wunak yi tenlẍche' tzi puert, quinin jal puntil cya'n tan cyocompone'n te Jesús. Cho'n tzun chije'ntz wi ca'l nin el quicy'al mu'ẍ te yi wi' ca'l tan cwe'n pone'n yi yabi'ẍ swutz Jesús. Xcon yi soc cya'n tan cwe'n pone'n.  
\v 5 Itzun yi tilol Jesús yi ẍe'n cu'n k'uklij chic'u'l te i', nin ben tloltz tetz yi yabi'ẍ: 
\p —Witz'un, ja wi't cuylij apaj. 
\p  
\v 6 C'olẍche' tzun cobox tx'olol xo'l yi ley Moisés. Ej nin yi quibital yi mbi ben tlol Jesús tetz yi yabi'ẍ, wi'nin ticy'e'ntz ẍchic'u'l.  
\v 7 “¿Nxac na talx yi yola'se'j? na ntin Ryos na xcye' tan cuyle'n paj jun yaj,” che'ch len ẍchic'u'l cuntu'.  
\v 8 Poro nin nachon Jesús te yi mbi na icy' ẍchic'u'l, bene'n tzun tlol scyetz: 
\p —¿Nxac na icy' yi xtxolbile'j ẍchic'u'lu'?  
\v 9 Na ¿na' scyetz qui'c mas q'uixbel talche'n nin tetz jun ẍnukl cuntu' wankil, i pe': ‘Ja wi't cuylij apaj,’ nka i pe': ‘Txiclije'n, cy'aj nin asoc, nin quilo'k xe aca'l?’ Cabil xtxolbil, ni'cu'n q'uixbel.  
\v 10 Poro yi in wetz, yi in Bajx Cy'ajol, tzinchaje' scyeru' yi at ink'ej tan cuyle'n chipaj wunak, na je swale' tetz yi yabi'ẍe'j: 
\p  
\v 11 —¡Txiclije'n! Cy'aj nin asoc, nin quilo'k xe aca'l. 
\p  
\v 12 Lajke'l nintzun je'n txiclok yi yabi'ẍ, nin ẍchiwutz cu'n cyakil wunak yi bene'n tcy'al yi soc. E' baj el yabtz te'j, nin e' octz tan tak'le'n chik'ajsbil tetz Ryos: 
\p —Cya'l nin na kilwit jun xtxolbil chi tane'n yi mbajij tzone'j, —che'ch. 
\s1 Yi saje'n moxol Jesús Leví 
\r (Mt 9.9-13; Lc 5.27-32) 
\p  
\v 13 Yi wi't baje'n yi xtxolbile'j, nintzun ben Jesús tzi mar. Wi'nin wunak e' opontz te'j, nin octz tan chichusle'n.  
\v 14 Poro itzun yi na xon i', nin ben tilol jun yaj yi c'olchij kale na ele't alcawal. Leví bi', cy'ajl Alfeo. Bene'n tzun tlol Jesús tetz: 
\p —¡Yaj! xomen tzaj swe'j. 
\p Je'n tzun txiclok Leví, nin xomnintz te Jesús. 
\p  
\v 15 Itzun bantz, te yi na chiwan Jesús scyuch' yi e' ẍchusbe'tz xe ca'l Leví, ncha'tz ate' wi'nin elsanl alcawal scyuch' coboxt juchul il tan wa'a'n scyuch'. Lmal chixone'n yi e'a'tz yi ate'-tz.  
\v 16 Itzun yi quilol yi e' tx'olol xo'l yi ley scyuch' e' parisey yi cho'n na wan Jesús ẍchixo'l yi e' elsanl alcawala'tz scyuch' yi e' mas juchul il, nintzun cyaltz scyetz yi e' ẍchusbe'tz: 
\p —¿Nxac na wan yi chusul cyeru' scyuch' yi e' elsanl alcawal, nin scyuch' yi e' mas juchul il? —che'ch bantz. 
\p  
\v 17 Yi tbital Jesús chiyol, nintzun ben tlol scyetz: 
\p —Yi e' yi qui'c chiyab, qui tajwe'n jun ajtz'ac scyetz. Poro yi e' yabi'ẍ, tajwe'n scyetz. Cha'stzun wutane'n wetz, na quinin nnu'l tan chimoxe'n yi e' balaj, ma na i e' juchul il bantz je'n chitx'ixpul yi cyajtza'kl. 
\s1 Yi ẍchusu'n Jesús te yi muc'le'n we'j 
\r (Mt 9.14-17; Lc 5.33-39) 
\p  
\v 18 At jun tir yi na chitzan yi e' ẍchusbe'tz Wa'n scyuch' chichusbe'tz yi e' parisey tan muc'le'n we'j, nintzun e' opon cobox wunak te Jesús tan jakle'n tetz: 
\p —Ma jalu' Ta', yi e' ẍchusbe'tz Wa'n scyuch' yi e' parisey, na chimuc' jujun k'ej we'j. ¿Mbi tzuntz qui na chixom yi e' teru' ẍchusbe'tzu' te yi jun leya'tz? 
\p  
\v 19 Itzun ben tlol Jesús scyetz: 
\p —Qui na yub yi ko na chibisun, nin ko na chimuc' we'j yi e' xtxocum jun aj quicyujinl yi at yi yaj ẍchixo'l yi tz'ocopon txkel.  
\v 20 Poro yil tz'ul yi tiemp yil tz'el ticy'le'n yi taw xun, ba'n tzun chimuc' we'j tan yi bis yi sjalok scyetz. 
\p  
\v 21 “Ej nin je junt elsawutzile'j yi na ẍchaj yi na lab tib wetz inchusu'n tu yi antiw chusu'n. Cya'l nin jun yi nink xcon jun piẍ cha'bil yi txe'n cunin mu'xij tan lape'n jun be'ch tetz bu'yt. Mas tcu'n mben lo'on yi katza'l.  
\v 22 Ncha'tz qui na xcon jun bu'yt tz'u'm tan colche'n t'a'al uva yi watok cunin bnix, na yi ko ya'tz, skatzok yi bu'yt tz'u'm tan tu' yi puc'un wutz yi t'a'al lo'baj. Tz'elepon kojx yi a' yi at tul, nin yi tz'u'm skatzok. Elnak chitxumu' tetz yi ko watok cunin bnix t'a'al lo'baj, tajwe'n tan cwe'n tul ac'aj tz'u'm. Ncha'tz weri inchusu'n, xitok kol yuj tib tu yi antiw chusu'n. 
\s1 Yi cyoque'n yi e' ẍchusbe'tz Jesús tan stzutle'n tzaj wutz triw le jun k'ej ujle'n 
\r (Mt 12.1-8; Lc 6.1-5) 
\p  
\v 23 Itzun bantz tc'u'l yi jun k'ej ujle'n, cho'n quicy'e'n cu'n Jesús scyuch' e' ẍchusbe'tz xo'l triw. Itzun yi na chixon yi e' ẍchusbe'tz Jesús, cy'a'nt nin stzutle'n tzaj wutz triw cya'n.  
\v 24 Itzun ben cyalol cobox parisey tetz Jesús: 
\p —Ta', tilninu' yi mbi na chiban yi e' ẍchusbe'tzu'. ¿Mbi xac na chiban yi e'chk takle'n yi qui'c cu tan kabnol le jun k'ej ujle'n? —che'ch e' parisey bantz. 
\p  
\v 25 —¿Qui pe' na chisi'leju' yi mbi cu'n banak k'ajtzun Luwiy yi saje'n we'j te'j scyuch' yi e' yi xomche' te'j?  
\v 26 ¿Qui pe' na chisi'leju' yi mbi banak i' yi at tzaj Abiatar tetz wi'tz pale'? Baj yi pam tan k'ajtzun Luwiy yi oyi'nt tetz Ryos, yi pam yi qui'c klo' cu tan baje'n tan alchok jilwutz wunak, ma na ntin e' pale'. Poro baj ta'n nin ben tk'ol scyetz yi e' yi xomche' te'j. 
\p  
\v 27 Ncha'tz tal Jesús scyetz: 
\p —Ja txumxij yi jun k'ej ujle'n tan xcone'n tetz wunak, na at mas k'ej jun wunak swutz yi jun k'ej ujle'n.  
\v 28 Ej nin ncha'tz, yi in wetz yi in Bajx Cy'ajol, in taw e'chk k'ej ujle'n, —chij Jesús bantz scyetz. 
\c 3  
\s1 Yi yaj yi skej k'ab tan yabil 
\r (Mt 12.9-14; Lc 6.6-11) 
\p  
\v 1 Itzun bantz nin ocopon junt tir Jesús tc'u'l sinagoga. At tzun jun yaj at-tz yi skej k'ab tan yabil.  
\v 2 Cyoque'n tzun yi e' contr Jesús tan tilwe'n yi ko tz'ocopon i' tan tulse'n yos tuch'.  
\v 3 Bene'n tzun tlol Jesús tetz yi yaj yi skej k'ab: 
\p —Txiclin cu'n skanicy'al. 
\p  
\v 4 Bene'n tzun tlol Jesús scyetz yi e' mas wunak: 
\p —¿At pe' cu tan kabnol jun ba'n le jun k'ej ujle'n le chiwutz cyeru', nka i yi e'chk takle'n cachi'? ¿At pe' cu tan koque'n il te jun yaj yi jalt tan quime'n, nka qui'? ¿Mbi na cyal cyeru'? —stzun Jesús scyetz. 
\p Cya'l nintzun jun nimsaj c'u'l tan yol.  
\v 5 Sajnak tunin yamp wutz i' yi xmayine'n nin scyetz, na wi'nin bisune'n tan paj yi stze'tzal cyalma'. 
\p Bene'n tzun tlol tetz yi yaj yi skej k'ab: 
\p —Chich'baj len ak'ab. 
\p Yi tele'n ẍchich'bal, ninin ul yos tuch'. 
\p  
\v 6 Itzun yi cyele'n tzaj yi e' parisey le sinagoga, nintzun oc chitxumu'n scyuch' yi e' yi xomij chiwi' te Herodes, yi ẍe'nk chiban tan biyle'n cu'n Jesús. 
\s1 Yi cyopone'n jun c'oloj wunak te Jesús tzi mar 
\p  
\v 7 Cyele'n tzaj tzun Jesús scyuch' yi e' ẍchusbe'tz le sinagoga. Cho'n tzun chibene'n tzi mar Galilea. Xomche' nin wi'nin aj Galilea scye'j.  
\v 8 Na yi quibital yi e' wunak yi mbi cunin e'chk takle'n balaj yi na tzan Jesús tan banle'n, nintzun e' baj opontz te'j. E' baj opon yi e' yi najlche' le luwar cwent Judea, scyuch' yi e' aj Jerusalén. Ncha'tz e' baj opon yi e' aj Idumea, scyuch' yi e' yi najlche' swutz len yi a' Jordán. Ncha'tz e' baj opon yi e' yi najlche' le ama'l cwent Tiro tu Sidón. Cyakil yi e'a'tz, e' baj opon tan tilwe'n yi mbi na ban Jesús. 
\p  
\v 9 Cawune'n tzun Jesús scyetz yi e' ẍchusbe'tz tan chibnol list jun barc kalel c'olecu'nt, ko tzun chisaj nil wunak te'j.  
\v 10 Na nsken quil yi e' wunak yi ul yos tan Jesús tu jun c'oloj yabi'ẍ. Cha'stzun te cyakil yi e' mas yabi'ẍ e' baj opon niltz te'j tan macle'n klo' yi be'ch tetz tan tulse'n yos scyuch'. 
\p  
\v 11 Ncha'tz yi quilol yi e' espíritu cachi' wutz Jesús, nin e' baj cu'n mejlok swutz i', nin chin chiwi' nin bantz tan yol: 
\p —Ilu' yi Cy'ajl Ryos, —che'ch. 
\p  
\v 12 Poro nin oc Jesús tan chimakle'n tan qui cyalol na' scyetz i'. 
\s1 Yi je'n xtxa'ol Jesús yi coblaj ẍchusbe'tz 
\r (Mt 10.1-4; Lc 6.12-16) 
\p  
\v 13 Yi baje'n yi xtxolbila'se'j, nintzun ben Jesús wi jun ju'wtz. Yi tpone'n, nintzun e' saj ẍchakol yi e' tetz tajbil tan cyoque'n tetz apostl.  
\v 14 Che' bixbal tzun i' coblaj ẍchakum nka apostl tan chixome'n te'j, nin tan chitxolil yi tajbil Ryos.  
\v 15 Nin tak' i' porer scyetz tan tulse'n yos scyuch' yabi'ẍ, nin tan chilaje'n len yi e' espíritu cwent Bayba'n le chiwankil wunak.  
\v 16 Je chibi' yi coblaj yi e' bixe' tan Jesús: Simón, yi Lu' na a'lchij tetz;  
\v 17 Jacow, tu Wa'n yi tetz titz'un; e' cu'n cy'ajl Zebedeo. Nintzun oc junt chibi' tan Jesús, i'tz Boanerges. Yi na elepont i'tz, yi chin cham nin e' tan yol chi na nilcan k'ancyok.  
\v 18 Ncha'tz e' bixe' Leẍ tu Li'p ta'n, nin Bartolomé tu Te'y; ncha'tz Maẍ, tu Jacow yi cy'ajl Alfeo. Ncha'tz e' bixe' Tadeo tu Simón, jun scyeri yi e' yi na xom chiwi' te yi partir yi na bi'aj cananista.  
\v 19 Ncha'tz bixbaj i' Judas Iscariot yi jatxon nin ẍchik'ab yi e' contr. 
\s1 Yi cyalol wunak yi tetz Bayba'n yi porer yi na xcon tan Jesús 
\r (Mt 12.22-32; Lc 11.14-23; 12.10) 
\p Itzun yi wi't baje'n yi xtxolbile'j, nintzun oc Jesús xe jun ca'l scyuch' yi e' ẍchusbe'tz.  
\v 20 Nintzun e' opon junt tir jun c'oloj wunak scye'j. Siquier e' wan nink tan chipaj yi jun c'oloj wunaka'tz.  
\v 21 Itzun yi quibital yi e' tajwutz Jesús yi at i' xe jun ca'la'tz, nintzun e' opontz tan ticy'le'n klo', na le wutz yi cyetz cyajtza'kl nsken oc yab twi'. 
\p  
\v 22 Ncha'tz cyal yi e' tx'olol xo'l yi ley yi tz'iba'nt cyen, yi cho'n chisaje'n Jerusalén: “Yi yaje'j, cy'a'n porer Beelzebú yi Bayba'n ta'n. Nin tan yi porera'tz na xcye' tan chilaje'n len yi e' espíritu cwent Bayba'na'tz,” che'ch. 
\p  
\v 23 Chisaje'n tzun ẍchakol Jesús, nin octz tan talche'n jun elsawutzil scyetz: “Qui'c xtxolbil chiyolu', na ¿ẍe'n slaj tib Satanás stibil tib?  
\v 24 Ncha'tz kol choyintzin yi e' wunak tc'u'l jun tnum squibil quib, ẍchixitok.  
\v 25 Ej nin ncha'tz jun najal yi ko ntin oyintzi' cya'n, ẍchixitok.  
\v 26 Ni'cu'n tzun tane'n Satanás, yi ko contr stibil tib, i' te'n xite' tib ẍchuc. Cha'stzun te qui'c xtxolbil chiyolu'. 
\p  
\v 27 “Ej nin je junt elsawutzile'j: Yi ko chin cham nin jun yaj, cya'l jun yi nink xcye' tan majle'n len yi be'ch tetz xe ca'l. Ntin at rmeril tan majle'n len yi be'ch tetz yaj yi ko bajx c'alxij. 
\p  
\v 28 “Jun cu'n yol swale' scyeru': At cuybil chipaj yi e' wunak. Nin qui'c na ban yi mbi jilwutz il yi na chijuch, nka mbi e'chk cachi' yol yi na chiyol.  
\v 29 Poro ko at jun yil tz'oc tan jisle'n yi Espíritu Sant, qui'c cuybil paj tera'tz tetz ben k'ej ben sak.” 
\p  
\v 30 Tal Jesús yi xtxolbila's scyetz, tan paj yi ja cyal yi at jun espíritu cwent Bayba'n twankil. 
\s1 Yi e' xtxu' Jesús scyuch' e' titz'un 
\r (Mt 12.46-50; Lc 8.19-21) 
\p  
\v 31 Yi nsken wi't bajij yi xtxolbile'j, cyopone'n tzun yi xtxu' Jesús scyuch' yi e' titz'un tan joyle'n i'. Poro quinin e' ocopon kale atite't. Mantar tu' ocopon te i'.  
\v 32 Nintzun cyal yi e' yi c'olẍche' naka'jil Jesús yi na tzan joyle'n i'. Je chiyole'j yi cyal: 
\p —Ta', yi xtxu'u' scyuch' e' titz'unu' ate' tzi'n, na chitzan tan joyle'nu', —che'ch. 
\p  
\v 33 Poro itzun saj tlol scyetz: 
\p —¿Na' scyetz e' intxu', nin na' scyetz e' witz'un le chiwutz cyeru'? 
\p  
\v 34 Xmayine'n tzuntz scyetz yi e' yi c'olẍche'-tz xlaj, itzun taltz scyetz: 
\p  
\v 35 —Cyakil yi e' yi na chitzan tan banle'n yi tajbil Ryos, ya'stzun yi e' witz'un, ya'stzun yi e' wanub, nin ya'stzun intxu' tane'n, —stzun Jesús bantz scyetz. 
\c 4  
\s1 Yi elsawutzil tetz ujul 
\r (Mt 13.1-9; Lc 8.4-8) 
\p  
\v 1 Toque'n tzun junt tir Jesús tan chichusle'n wunak tzi mar, nin quintech nin wunak e' baj opontz te'j. Tan paj yi jun chin c'oloj wunaka'tz, nintzun oc Jesús tul jun barc yi at tzi a'. Yi c'olewe'n cu'n, nin jilon nin scyetz yi e' wunak yi ate' cyen wi samlicy'.  
\v 2 Nintzun octz tan chichusle'n tan wi'nin elsawutzil. Je jun scyeri elsawutzil yi xcon ta'n: 
\p  
\v 3 “Quibit tzaju' yi elsawutzile'j. Itzun bantz, nin ben jun yaj tan ẍchitle'n ij wi cojbil.  
\v 4 Poro te yi na tzan i' tan ẍchitle'n nin yi ij, at ij yi cho'n tpone'n q'uixpuj tbe'. Cyule'n tzaj tzun ch'u'l tan sicy'le'n, nin baj cyak'un.  
\v 5 Nin at ij yi cho'n tpone'n q'uixpuj wi c'ub kale qui'cle't mas piml tx'otx'. Jalcunin je'n mule'n.  
\v 6 Poro yi je'n mule'n yi k'ej, skeje'n nin ban, na qui'c ama'l tan tele'n mas yi ta'kl.  
\v 7 Ej nin at ij noj cu'n xo'l tijal tx'i'x. Poro yi tx'i'x jalcunin ẍch'uye'n, nin xcye' tan c'osine'n yi ujul. Cha'stzun te quinin wutzin.  
\v 8 Poro yi ij yi cho'n cwe'n tul balaj tx'otx', ja je'ul, ja ch'uy, nin ja wutzin. Chumbalaj nin ban cosech. Te jujun wi' tak' junaklaj bak'wutz. Nin at jujun yi tak' oxc'al. Nin at jujun yi tak' jun cient bak'wutz  
\v 9 Ma jalu' ko na cyaju' tz'el chitxumu' tetz yi xtxolbile'j, cho'k binu' il tan xtxumle'n,” stzun Jesús ban scyetz. 
\s1 Tajwe'n tan koque'n il tan xtxumle'n e'chk elsawutzil 
\r (Mt 13.10-17; Lc 8.9-10) 
\p  
\v 10 Itzun yi stzaje'n wi' yi xtxolbila'se'j nin yi cyaje'n cyen Jesús ẍchuc, nintzun e' oc yi e' ẍchusbe'tz scyuch' coboxt yi xomche' scye'j tan jakle'n tetz yi mbi eka'n tan yi jun elsawutzila'tz.  
\v 11 Bene'n tzun tlol scyetz: “Ak'ij itajtza'kl tan Ryos tan tele'n itxum tetz yi e'chk xtxolbil te yi ca'wl i', yi ewa'n cuntu' ta'n sajle'nix tunintz. Poro yi e' mas wunak, qui na pujx cya'n.  
\v 12 Na quil yi mbi na imban, nin na quibit inyol, poro qui na pujx cya'n mbi na elpont. Cha'stzun te ntin elsawutzil na xcon wa'n ẍchiwutz. Poro tan paj yi qui na cho'c il tan xtxumle'n, qui na pujx cya'n yi mbi na elpont. Cha'stzun te quil chitx'ixpuj cyajtza'kl, nin quil cuylij chipaj.” 
\s1 Yi toque'n Jesús tan xtx'olche'n xo'l yi elsawutzil tetz ujul 
\r (Mt 13.18-23; Lc 8.11-15) 
\p  
\v 13 Ncha'tz ben tlol scyetz: “¿Qui ptzun na el itxum tetz yi jun elsawutzila'tz? Na ko qui na el itxum tetz, ¿ẍe'n tzun tz'el itxum tetz yi mas elsawutzil yi xconk wa'n tan ichusle'n?  
\v 14 Poro je puntile'j: Yi yaj yi awal ij, ni'cu'n chi i'-k jun tx'olol xo'l yi yol Ryos.  
\v 15 Ma yi ij yi cho'n tpone'n q'uixpuj tbe' ni'cu'n chi tane'n yi e' wunak yi na quibit yi yol Ryos poro jalcu'n na ul Satanás tan ticy'le'n len yi xtxolbil yi nsken quibit.  
\v 16 Ma yi ij yi noj cu'n kale qui'cle't piml tx'otx', ni'cu'n scyuch' yi e' wunak yi tzatzin cu'n na quibit yol Ryos.  
\v 17 Poro qui na chiquiwix, na yi na ul pilbil cyetz, nka yi na chibuchlij tan paj yi na cyocsaj yol Ryos, na chipakxij.  
\v 18 Ma yi ij yi noj cu'n xo'l tijal tx'i'x ni'cu'n quitane'n yi e' wunak  
\v 19 yi na quibit yol Ryos, poro tan paj yi na sotz chic'u'l te yi e'chk bis o'kl yi at tzone'j wi munt, nka tan paj yi na el cyalma' te e'chk mebi'l, na xcye' tan chipo'tze'n. Nin qui na chiwutzin.  
\v 20 Poro at wunak yi ni'cu'n quitane'n tu yi ij yi cho'n cwe'n tul balaj tx'otx'. Na quibit yi yol nin na cyocsaj cu'n. Ya'stzun yi e' yi na chiquiwix, nin yi na chiwutzin. At e' yi ni'cu'n e' tu yi ij yi tak' junaklaj bak'wutz. Nin at e' yi ni'cu'n e' tu yi ij yi tak' oxc'al bak'wutz. Nin at e' yi ni'cu'n e' tu yi ij yi tak' jun cient bak'wutz,” chij Jesús ban scyetz yi e' ẍchusbe'tz. 
\s1 Yi elsawutzil tetz jun cantil 
\r (Lc 8.16-18) 
\p  
\v 21 Ncha'tz tal junt elsawutzil scyetz cyakil wunak yi ate'-tz tzi a': “Cya'l nin jun yi cho'nk na oc jun cantil ta'n jak' jun cajon nka jak' tx'ach, ma na cho'n na je' ch'imba'n tcya'j tan txekune'n.  
\v 22 Na qui'c jun xtxolbil yi ewa'n cuntu' jalu' yi qui'k skojan, nin qui'c jun xtxolbil yi qui na pujx cyak'un wunak yi qui'k lajluchax ẍchiwutz.  
\v 23 Ma jalu' ko na itaj tz'el itxum tetz yi xtxolbile'j nque'nwok bin il tan xtxumle'n. 
\p  
\v 24 Ncha'tz tal Jesús scyetz: “Nque'nwok bin il tan xtxumle'n yi xtxolbil yi na wal tzitetz, na quib yi na ibanwok tan xtxumle'n, ite'n nin sbne' Ryosa'tz tan tak'le'n itajtza'kl, nin mas tcu'n stk'e'.  
\v 25 Na yi e' yil cho'c il tan jale'n mas cyajtza'kl, sjalok cyajtza'kl. Poro yi e' yi quil cho'c il te'j, tz'elepon ticy'le'n yi mu'ẍ tal cyajtza'kl yi ja wi't jal cya'n.” 
\s1 Yi elsawutzil te yi ẍe'n na ch'uy jun wi' ujul 
\p  
\v 26 Ncha'tz tal Jesús scyetz: “Je jun xtxolbil yi na ẍchaj sketz yi ẍe'n na tx'ixpuj tajtza'kl jun yaj tan Ryos tan toque'n jak' ca'wl i'. Ni'cu'n chi na oc cyen ij ttx'otx'.  
\v 27 Yi nsken oc cyen yi ij, na aj yi awal tetz xe ca'l. Nin yi na el cobox k'ej ẍchuc yi ujul na je'ul, nin ẍchuc na ch'uy. Poro yi yaj qui na el xtxum tetz yi ẍe'n na ban.  
\v 28 Yi puntil i'tz, ẍchuc na wenkse'n tib yi ij ttx'otx'. Na je'ul ẍchuc, nin na ch'uy, nin na jal wutz.  
\v 29 Nin yi na skej, na ben je'sanl tetz, na nsken opon tiemp tan je'se'n yi cosech.” 
\s1 Yi elsawutzil tetz bak'wutz muẍtans 
\r (Mt 13.31-32; Lc 13.18-19) 
\p  
\v 30 Ncha'tz tal Jesús scyetz: “I bin jalu', ¿mbik xcon wa'n tan ẍchajle'n tzitetz yi ẍe'n tane'n tajlal yi e' yi ate' tk'ab Ryos jalu'? ¿Mbik elsawutzil xcon wa'n?  
\v 31 Je jun elsawutzile'j: Ni'cu'n yi tajlal yi e' yi ate' tk'ab Ryos chi jun bak'wutz muẍtans yi na cu' awij ttx'otx'. Na yi jun tal bak'wutz muẍtans, i'tz yi ij yi mas tal ni' cu'n swutz alchok jilwutz ij.  
\v 32 Poro yi na awlij, na ch'uy, nin mas na ch'uy swutz alchok jilwutz itzaj, na el k'ab, nin lmak len wutz xak na ban, nin ba'n na chimujan ch'u'l txe',” stzun Jesús scyetz. 
\s1 Ntin elsawutzil xcon tan Jesús tan chichusle'n wunak 
\r (Mt 13.34-45) 
\p  
\v 33 Ja xcon wi'nin elsawutzil yi chin sensiy nin tan Jesús tan chichusle'n wunak. Xomquen tu' te yi ẍe'n tane'n cyajtza'kl.  
\v 34 Poro quinin xtx'ol xo'l scyetz, ma na ntin scyetz yi e' ẍchusbe'tz. 
\s1 Yi tanewe'n cyek'ek' tu pak'bil mar tan Jesús 
\r (Mt 8.23-27; Lc 8.22-25) 
\p  
\v 35 Itzun te yi jun cwe'n k'eja's nin tal Jesús: 
\p —Kicy'oken jalaj icy'en a', —stzun i' scyetz yi e' ẍchusbe'tz. 
\p  
\v 36 Chicyaje'n cyen tzun yi e' wunak, nintzun e' ben Jesús scyuch' yi e' ẍchusbe'tz tc'u'l yi tal juy barca'tz kale c'olche't. Ncha'tz at wunak yi e' xom nin scye'j tc'u'lak cyetz chibarc. 
\p  
\v 37 Itzun te yi na chixon wi a', xe'te'n tzun jun chin wutzile'n cyek'ek'tz. Nintzun oc yi pak'bil mar tc'u'l barc. Jun tzunin noje'n tan a'.  
\v 38 Ma Jesús, cho'n at tan watl xtx'u'c len yi barc. Coylij i', nin at cyen jun witz'. Cyoque'n tzun yi e' ẍchusbe'tz tan c'ase'n. Nintzun cyaltz tetz: 
\p —¡Ta'! ¿Qui pe' na bisunu'? Na txant tan kabene'n mulk' xe a'. 
\p  
\v 39 Je'n tzun txiclok Jesús, nin makxij yi cyek'ek' ta'n, nin ncha'tz ben tlol tetz yi mar: 
\p —¡Numlen cu'n! 
\p Tanewe'n nin ban yi cyek'ek', nin ncha'tz ban yi pak'bil mar, qui't pak'xin. 
\p  
\v 40 Itzun ben tlol Jesús scyetz yi e' ẍchusbe'tz: 
\p —¿Nxac na cxobwok? ¿Nxac qui k'uklij ic'u'l swe'j? 
\p  
\v 41 Wi'nin tzun cyele'n yabtz te yi mbi cunin bnix tan Jesús. Itzun cyaltz squibil quib: 
\p —¿Mbi eka'n tan yaje'j? na nicy't nin cyek'ek' tu mar na quibit yi ca'wl i', —che'ch bantz squibil quib. 
\c 5  
\s1 Yi aj Gadara yi at espíritu cwent Bayba'n twankil 
\r (Mt 8.28-34; Lc 8.26-39) 
\p  
\v 1 Quicy'e'n pone'n tzun Jesús le ama'l cwent Gadara yi at jalaj icy'en yi a'.  
\v 2 Na nin el tzaj cu'ntz tul barc yi tule'n tzaj jun yaj te'j. At espíritu cwent Bayba'n twankil. Cho'n saje'n xo'l picy kale na chimukxe't alma'.  
\v 3 Na cho'n najlij yaj tulak e'chk picya'tz. Cya'l nin jun najk xcye' cyen te'j.  
\v 4 Na quin tech nin tir c'alxij tkan tu yi k'ab tan caren, poro pak'lu'n cu'n na saj ta'n. Cya'l jun yi najk xcye' cyen te'j.  
\v 5 Sk'ejl nin lak'bal, tu na xon tunintz xo'lak wutz, nin xo'lak picy kale mukijche't alma'. Tunin na ẍch'in tunintz. Ẍchuc na biy tib tan c'ub.  
\v 6 Joylaj atit i' yi bene'n tilol wutz Jesús. Lajke'l nin tule'n, nin cu' mejlok swutz Jesús.  
\v 7 Chin wi' nin tzun i' ban tan yol: 
\p —Jesús Cy'ajl yi Ryos yi at tzi'n tcya'j, ¿mbi teru' swuch'? Swutz cu'n Kataj Ryos, quil chinxuxu', —chij i' bantz. 
\p  
\v 8 Tal i' yi yola'tz na nsken wi't ben tlol Jesús tetz: 
\p —¡Espíritu cwent Bayba'n, cawle'n twankil yaje'j! 
\p  
\v 9 Nintzun ben jakol Jesús tetz: 
\p —¿Mbi abi'? 
\p —Yi wetz imbi' i'tz Legión, na wi'nin kaxone'n yi ato' twankil yi yaje'j. 
\p  
\v 10 Wi'nin cwe'n chiwutz yi e' espírituja'tz tan qui cyele'n laju'n tc'u'l yi luwara'tz.  
\v 11 Ate' tzun jun c'oloj boch tan wa'a'n naka'j wutz txala'j.  
\v 12 Cwe'n tzun chiwutz yi e' espíritu cwent Bayba'na'tz tetz Jesús, itzun cyaltz: 
\p —Tak'e'u' ama'l sketz tan koque'n chiwankil yi e' boche'j. 
\p  
\v 13 Nin tak' Jesús ama'l scyetz. 
\p Cyele'n tzaj tzun twankil yi yaj. Cho'n tzun cyoque'ntz chiwankil yi e' boch. Inti e' bocha'tz, at lo' cob mil chixone'n, nin baj el chitolil quib wutz kotx'. Cho'n cyopone'n xe a', nin e' quimtz. 
\p  
\v 14 Yi quilol yi e' pstor boch yi mbi cu'n bajij, cyele'n tzun ojkuj tan bi'l xo'w. Nintzun ben lo'on stziblal cya'n tnum, nin lakak e'chk aldey. Wi'nin wunak e' baj ultz tan tilwe'n yi mbi cu'n mbajij.  
\v 15 Itzun yi cyopone'n te Jesús, nintzun quil yi jun yaj yi at tzaj yi e' espíritu cwent Bayba'n twankil. C'olchij i', nin sken oc be'ch tetz. Qui'ct yab. Sken ul yos tuch'. Wi'nin tzun cyele'n yab wunaktz te'j.  
\v 16 Cyoque'n tzun yi e' yi quil tan talche'n scyetz yi e' wunak yi e' baj opon, yi ẍe'n cu'n tule'n yos tu yi yaj yi at yi espíritu cwent Bayba'n twankil, nin yi ẍe'n cu'n chiquime'n yi jun c'oloj boch.  
\v 17 Yi quibital wunak yi xtxolbile'j, nintzun cu chiwutz tetz Jesús tan cyaje'n tilol yi chiluwar. 
\p  
\v 18 Yi toque'n Jesús tul barc, nintzun cu' wutz yi yaj, yi el yi espíritu cwent Bayba'n twankil, tan xome'n nin klo' scye'j.  
\v 19 Poro quinin tzun cuji Jesús. Nin ben tloltz tetz: 
\p —Qui' yaj, ba'n tcu'n quilo'k xe aca'l, nin txolaj scyetz e' awajwutz yi ẍe'n cu'n mu'l yos tzawuch' tan Ryos. Alaj scyetz yi ẍe'n me'l k'ajab tzawe'j. 
\p  
\v 20 Nintzun pakxij yaj, nin oc tan xtxole'n lakak tnum cwent Decápolis yi ẍe'n cu'n tule'n yos tuch' tan Jesús. Yi quibital wunak yi xtxolbil, wi'nin cyele'n yabtz te'j. 
\s1 Yi tule'n yos tu yi me'l Jairo tu yi xna'n yi macon yi be'ch tetz Jesús 
\r (Mt 9.18-26; Lc 8.40-56) 
\p  
\v 21 Itzun bantz yi ticy' mule'n Jesús jalaj icy' tzaj a' tul yi barc, nintzun e' opon wi'nin wunak te'j. Cho'n tzun cyaje'n cyen i' tzi a' tan yol scyetz. 
\p  
\v 22 Ej nin te yi at i' tzi a', tpone'n tzun jun yaj yi na bi'aj Jairo. I' jun wi' banl wi' cwent sinagoga. Yi tpone'n te Jesús nintzun cu mejloktz swutz.  
\v 23 Cwe'n tzun wutz tetz Jesús, itzun taltz: 
\p —Ta', at jun inme'l, quimich tlen tu' atit. Max c'u'lu'. Benku' swe'j tan je'n tk'olu' k'abu' twi' tan tulse'n yos tuch'. 
\p  
\v 24 Nintzun ben Jesús te'j. Ncha'tz wi'nin wunak e' xomnintz, nin wi'nin chibitz'ol quibtz squibil quib. 
\p  
\v 25 At tzun jun xna'n yi xomij ẍchixo'l yi jun c'oloj wunaka'tz. Nsken el coblajix yob yi qui na tane' yi xtx'ajo'n te'j.  
\v 26 Wi'nin q'uixc'uj baj tijol tan yi e'chk tz'ac'bil yi nsken cyak' yi e' ajtz'ac tetz. Nin nsken baj sotzal cyakil yi pu'k tan stz'aque'n klo'. Poro qui'c nin ntak' tetz. Pyor tcunin tane'n yi yabliltz.  
\v 27 Poro yi tbital i' yi stziblal Jesús, nintzun oc pitol tib ẍchixo'l wunak tan tocompone'n wutz coc Jesús, nintzun oc macol yi be'ch tetz.  
\v 28 Na i yi na icy' tc'u'l i', i'tz: “Tz'ul yos swuch' kol tzinmac yi be'ch tetz,” stzun i' tc'u'l cuntu'.  
\v 29 Yi toque'n macol i' yi be'ch tetz Jesús ninin makxij yi yabil, nin nachon i' te'j yi nsken ul yos tuch'.  
\v 30 Poro yi Jesús nin nachon te'j yi nsken ul yos tu jun tan yi tetz porer. Je'n tzun such'k'il tib, itzun taltz scyetz yi e' wunak: 
\p —¿Na' nmacon be'ch wetz? —chij Jesús bantz. 
\p  
\v 31 Poro itzun ben cyalol yi e' ẍchusbe'tz tetz: 
\p —Tilninu' jun c'oloj wunak yi na chibitz' quib te'ju', nin na talu': “¿Na' nchinmacon?” —che'ch e' ẍchusbe'tz tetz. 
\p  
\v 32 Poro Jesús, nin aj nin wutz tan tele'n xtxum tetz yi na' mmacon i'.  
\v 33 Wi'nin tzun xobe'n, nin wi'nin lucnewe'n yi xna'na'tz, na nin el xtxum tetz yi mbi cu'n mbajij te i'. Toque'n tzun ẍkansal tibtz, nin cu' mejloktz swutz Jesús, nin tal yi mero bintzi yi mbi'tz yi tajbil i' yi toque'n macol i' yi be'ch tetz Jesús. 
\p  
\v 34 —Ja wi't ul yos tzawuch' tan tu' yi mawocsaj yi chinxcyek tan tulse'n yos tzawuch'. Ba'n cẍa'j. Cheb cuntu' cẍben. Qui't saj junt tir yi ayablil, —chij Jesús bantz tetz. 
\p  
\v 35 I cunin tzun na tzan Jesús tan yol tetz yi xna'na'tz yi tule'n tzaj jun scyeri najal Jairo tan talche'n: 
\p —Ta', yi me'lu' ja wi't quim. Cha'tz, quil xuxu' mas yi chusul ketz, —chij i' bantz tetz. 
\p  
\v 36 Poro yi tbital Jesús yi mbi'tz yi chiyol, itzun ben tlol tetz Jairo, yi wi' banl wi' tetz sinagoga: 
\p —Quil bisunu'. K'ukek c'u'lu' te Ryos. 
\p  
\v 37 Quinin c'ul Jesús yi nink xom nin junt scye'j, ma na ntin Lu', tu Jacow tu Wa'n, yi titz'un Jacow.  
\v 38 Yi cyopone'n xe ca'l Jairo, yi wi' banl wi' cwent sinagoga, nin yi tilol Jesús yi tx'ujte'n tu yi bis o'kl yi na tzan, itzun taltz: 
\p  
\v 39 —¿Nxac na chibisunu'? ¿Mbi tzuntz na chok'u'? na nk'e'tz quimich mban yi xun, watl tu' na ban te'tz, —chij Jesús. 
\p  
\v 40 Poro yi e' wunak, tze'e'n tu' e' ban te yol Jesús. Cawune'n tzun Jesús tan cyele'n tzaj cyakil yi e' wunak yi ate' xe ca'l. Ntin tak' ama'l tetz yi taj xtxu' xun tan xome'n cyen te'j kale atit yi xun yi nsken quim. Ncha'tz e' xom quen yi e' yi xomche' nin te'j.  
\v 41 Je'n tzun stz'amol Jesús yi k'ab yi xun, itzun taltz: 
\p —Talita, cumi— yi na elepont: “Tij, txiclije'n.” 
\p  
\v 42 Na nin tal Jesús yi yola'tz yi je'n txiclok yi xun, nin xontz. Yi xuna'tz at tul coblaj yob. Wi'nin cyele'n yab wunak te yi mbi cu'n bajij.  
\v 43 Poro nintzun cawun Jesús scyetz tan cya'l cyalnint yi mbi cu'n bajij. Ncha'tz tal scyetz tan cyak'ol chan wa' yi xun yi ul yos tuch'. 
\c 6  
\s1 Yi xa'ke'nt Jesús Nazaret 
\r (Mt 13.53-58; Lc 4.16-30) 
\p  
\v 1 Yi wi't bnixe'n yi e'chk xtxolbile'j, nintzun aj junt tir le tetz tanum. Nin e' xom nin e' ẍchusbe'tz te'j. 
\p  
\v 2 Itzun le jun k'ej ujle'n, nintzun oc Jesús tan chichusle'n wunak le sinagoga. Yi quibital wunak yi chusu'n yi tak' i', wi'nin tzun cyele'n yabtz te'j. 
\p —¿Ẍe'n njal tajtza'kl yi yaje'j? ¿Qui bi chusu'nil yi cy'a'n ta'n, nin ẍe'n na xcye' tan banle'n milawr?  
\v 3 Na se'ol tu' i'. Tal Lu'ch tu' i'. Nin yi e' titz'unx i'tz nocx Jacow tu nocx Ẍep tu Judas tu Simón. Nin ncha'tz yi e' tanub, cho'n najlche' tzone'j tkatanum, —che'ch wunak squibil quib. 
\p Cha'stzun te quinin jal k'ej Jesús ẍchiwutz yi e' tanum.  
\v 4 Nin cha'stzun te tlol Jesús yi xtxolbile'j scyetz: 
\p —Bintzi yi na a'lchij: ‘Cyakil wunak na cyak' k'ej jun elsanl stzi' Ryos. Poro yi e' tetz tanum, nin yi e' najal, qui na cyak' k'ej i',’ —chij Jesús bantz scyetz. 
\p  
\v 5 Qui'c tzun milawr bnix cyen ta'n le tetz tanum. Ntin je tk'ol k'ab tib cobox tal yabi'ẍ, nin ul yos scyuch'.  
\v 6 Ej nin wi'nin tele'n yab Jesús scye'j yi e' tetz tanum tan paj yi quinin cyocsaj yi at porer tuch'. Cho'n tzun bene'ntz lakak aldey yi at naka'jil yi tanum i' tan chichusle'n wunak. 
\s1 Yi chibene'n ẍchakol Jesús yi coblaj ẍchusbe'tz 
\r (Mt 10.5-15; Lc 9.1-6) 
\p  
\v 7 Ej nin e' saj ẍchakol Jesús yi coblaj ẍchusbe'tz te'j, nin baj octz tan chichakle'n nin tan txoli'n. Quicobenle'n e' baj bene'n lakak e'chk ama'l. Poro yi ntaxk chiben, nintzun tak' Jesús yi porer scyetz tan chilaje'n len yi e' espíritu cwent Bayba'n ẍchiwankil wunak.  
\v 8 Ncha'tz tak' i' jun ca'wl scyetz tan qui bene'n quicy'al jun e'chk takle'n, ntin tak' ama'l scyetz tan bene'n chitx'amij. Poro qui tak' ama'l tan bene'n quicy'al chisam, mpe chiwa' nka yi chipu'k.  
\v 9 Ntin tak' ama'l scyetz tan toque'n nin chixajab yi tal suquij wutz tu'. Nin ntin tak' i' ama'l scyetz tan xcone'n yi be'ch cyetz yi at nin scye'j.  
\v 10 Ncha'tz tal i' scyetz: 
\p —Kalel jale't iposar, ncwentu'wok jalen yil xicy' tul junt ama'l.  
\v 11 Ej nin ko at jun ama'l kale qui na cyajwit wunak quibit iyol, ilwok cyen tu' e'. Ntin maswok len yi puklaj te itkan tan ẍchajle'n scyetz yi at tulbil chicaws. Jun cu'n yol na walnin tzitetz, ko at e' yi quil cyak' ama'l tzitetz, tz'ak'lok mas chicaws yi e' wunaka'tz swutz chicaws yi a' aj Sodoma tu aj Gomorra. 
\p  
\v 12 Chibene'n tzuntz tan xtxole'n scyetz wunak yi tajwe'n tan je'n chitx'ixpul cyajtza'kl.  
\v 13 Ncha'tz e' xcye' tan chilaje'n len wi'nin espíritu cwent Bayba'n chiwankil wunak. Nin oc jun jilwutz aceit cya'n scye'j e' yabi'ẍ. Nin baj ul len yos scyuch'. 
\s1 Yi ẍe'n cu'n ban yi quime'n Wa'n Bautist 
\r (Mt 14.1-12; Lc 9.7-9) 
\p  
\v 14 Quibital tzun cyakil wunak yi stziblal Jesús. Ncha'tz Herodes yi rey, tbit stziblal, itzun taltz scyetz yi e' tamiw: 
\p —Ya'stzun lo' k'ajtzun Wa'n Bautist. Ja lo' itz'ij junt tir ẍchixo'l alma'. Cha'stzun te na xcye' tan banle'n e'chk milawr, —stzun Herodes scyetz yi e' tamiw. 
\p  
\v 15 Poro at e' yi cyal: 
\p —Qui', i'tz Elías, yi elsanl stzi' Ryos. 
\p Nin at coboxt yi cyal: 
\p —I' jun elsanl stzi' Ryos, chi banake' yi e' elsanl stzi' Ryos tentz. 
\p  
\v 16 Poro yi tbital Herodes yi stziblal Jesús, itzun taltz: 
\p —Chinch wetz, yi jun yaja'tz yi na tzan tan banle'n e'chk milawra'tz, i'tz Wa'n Bautist, yi yaj yi in incawun tan tele'n tamij yi wi'. Ja lo' itz'ij junt tir ẍchixo'l alma', —stzun Herodes ban scyetz e' tamiw. 
\p  
\v 17 Tal i' yi yole'j, na i' ocsan Wa'n xetze', nin i' cawun tan cwe'n tcaren. Ya'stzun ban Herodes tan paj yi quinin tzatzin Wa'n Bautist te yi tajtza'kl i'. Na nin oc i' tan chipaxe'n cu'n Li'p tu txkel, nin cyok'bej quib tu txkel Li'p yi na bi'aj Herodías. Wech na quitz'un quitzicy quib Herodes tu Li'p.  
\v 18 Na i talnak Wa'n tetz Herodes: “Wi'nin xanil yi ncyok'bej quibu' tu txkel yi titz'unu'.” 
\p  
\v 19 Ncha'tz Herodías, yi txkelbe'n Li'p, wi'nin ẍchi'che'n c'u'l te Wa'n tan paj yi contr Wa'n te cyetz cyajtza'kl yi cu' chinuc'ul. Ej nin yi tajbil Herodías i'tz tan tele'n cu'n swutz. Poro quinin jal puntil ta'n,  
\v 20 na elnak xtxum Herodes tetz yi balajil Wa'n. Nin elnak xtxum tetz yi qui'c nin mu'ẍ tal paltil swutz Ryos. Cha'stzun te wi'nin xobe'n i' tan cwe'n klo' biyol. Quinin tzun na tak'o'k i' ama'l tetz Herodías yi txkel tan biyle'n cu'n. Ncha'tz ternin na tzatzin Herodes yi na tbit yi yol Wa'n. Poro quinin el xtxum tetz yi mbi na elepont yi yol Wa'n. 
\p  
\v 21 Ma tetz Herodías ilenin jal puntil ta'n yi ẍe'n sban tan quime'n Wa'n yi baje'n yi tzatzin yi stz'ake'n junt tiemp tan Herodes. Je cunin bane'j. Txumxij jun chin wa'a'n tan Herodes, nin baj xtxocol i' yi e' wi'tz ajcaw scyuch' e' capitán scyuch' yi e' mas wunak yi at chik'ej Galilea.  
\v 22 Tocompone'n tzun yi tal Herodías kale na chitzane't tan wa'a'n, nin octz tan bixl. Chumbalaj nintzun til Herodes scyuch' yi e' yi ate'-tz wi mes yi ẍe'n cu'n bixin yi xun. 
\p  
\v 23 Itzun taltz tetz xun: 
\p —Jakaj swetz yi mbi na taj awalma', nin swak'e' tzatz. Na sak swutz Ryos yi swak'e' cyakil yi mbi cu'n tzajak swetz, mpe ik jalaj yi luwar yi na chincawun tibaj, —stzun Herodes tetz xun. 
\p  
\v 24 Tele'n tzaj tzun yi xun, nintzun xjake'-tz tetz yi xtxu': 
\p —¿Quibik tzinjak tetz Herodes? 
\p Itzun tal yi xtxu' tetz: 
\p —C'uchaj yi wi' Wa'n Bautist. 
\p  
\v 25 Lajke'l nin tzun bene'nt swutz Herodes, nintzun jak yi tajbiltz: 
\p —Na waj yil tak'u' yi wi' Wa'n Bautist swetz tc'u'l jun chin platu'. Poro jalcu'n, —stzun yi xun. 
\p  
\v 26 Wi'nin tzun bisune'n yi rey, poro tan qui tele'n xtx'ix i' ẍchiwutz yi e' yi ate' te'j wi mes, quinin tzun paj yi tajbil yi xun yi na tzan tan jakle'n.  
\v 27 Jalcunin tzun bene'n ẍchakol yi rey jun sanlar tan saje'n ticy'le'n yi wi' Wa'n.  
\v 28 Bene'n tzun yi sanlar kale jopije't Wa'n, nin el tamol yi wi', nin opon tcy'al tul jun platu'. Sbe nin bene'n tan tak'le'n tetz yi xun. Nin yi xun, nin bentz tan tak'le'n tetz yi xtxu'. 
\p  
\v 29 Yi quibital yi e' ẍchusbe'tz Wa'n yi mbi cu'n bajij, nintzun e' bentz tan ticy'le'n yi wankil xetze' tan cwe'n chimukul. 
\s1 Yi chiwane'n o' mil yaj tan Jesús 
\r (Mt 14.13-21; Lc 9.10-17; Jn 6.1-14) 
\p  
\v 30 Itzun bantz yi chipakxe'n tzaj yi e' apostl tan xtxole'n yi tajbil Ryos, chichamol tzun quib tu Jesús, nin chitxoltz tetz yi mbi cunin baj chibnol, nin mbi cu'n chitxol scyetz wunak. 
\p  
\v 31 Yi tbital Jesús chiyol, itzun taltz scyetz: 
\p —Quin, kujek tul jun ama'l kale qui'cle't wunak. 
\p Tal Jesús yi xtxolbile'j na quintech nin wunak tenlẍche' scye'j. At opone'n, nin at aje'n na chiban. Qui't nin jal ama'l cya'n, siquier tan chiwane'n tan paj yi quintech nin wunak scye'j.  
\v 32 Chichuc tzun chibene'ntz tc'u'l jun barc tan cyopone'n tul jun ama'l kale qui'cle't wunak.  
\v 33 Poro wi'nin e' quil yi na' bene't Jesús scyuch' yi e' ẍchusbe'tz. Nin tan paj yi cyajske'n na' e' bene't Jesús, chibene'n tzuntz tan cyopone'n bajx kale atit tpombil. Ncha'tz at e' lakak tnum e' baj ben tan tilwe'n Jesús.  
\v 34 Ma yi tele'n tzaj Jesús tul yi barc, nin ben tilol yi jun chin c'oloj wunaka'tz yi nsken chopon. Nintzun ok' nin c'u'ltz scye'j, na i cu'n cyuch' cne'r yi qui'c pstor cyetz. Toque'n tzun i' tan chichusle'n tan wi'nin e'chk xtxolbil.  
\v 35 Ej nin yi cwe'n k'ej, cyopone'n tzun yi e' ẍchusbe'tz, itzun cyaltz tetz: 
\p —Ta', ja wi't cu k'ej, nin yi luware'j chin tz'inunin tu'.  
\v 36 Che' ẍchak ninu' yi e' wunak tan chibene'n lakak ca'l, nin lakak aldey tan lok'che'n chiwa', na qui'c chiwa' cy'a'n cya'n, —che'ch yi e' ẍchusbe'tz. 
\p  
\v 37 —Qui', ba'n chiwan ita'n, —chij Jesús scyetz. 
\p —Poro ẍe'n Ta', ¿nkaben pe' tan lok'che'n cob cient pwok pam tetz chiwa' yi jun chin c'oloj wunake'j? 
\p  
\v 38 —¿Jatna' pam cy'a'n ita'n? ¡Cun ilwok! 
\p Yi quilol nintzun cyaltz: 
\p —O'e'n pam cy'a'n ka'n Ta', tu cob tal cay, —che'ch. 
\p  
\v 39 Poro nintzun cawunin Jesús scyetz yi e' ẍchusbe'tz tan cyalol scyetz yi e' wunak yi tajwe'n tan chic'olewe'n cu'n wi txa'x ch'im.  
\v 40 Tx'akaji'n tzun e' cwe'n c'olchoktz wi ch'im. At jujun tx'akaj tan cienti'n, nin at jujun tx'akajt tan nicy' cienti'n.  
\v 41 Je'n tzun tcy'al Jesús yi o' pam tu yi cob cay, nin xmayin nintz tcya'j tan tyoẍine'n tibaj. Cwe'n tzun piẍul yi pam nin ben tk'ol scyetz yi e' ẍchusbe'tz tan cyak'ol scyetz wunak. Ncha'tz ite'n nin bajij te yi cay.  
\v 42 Cyakil yi e' wunak e' baj wan len, nin noj len chic'u'l.  
\v 43 Yi wi't chiwane'n cyakil wunak, at coblaj mo'tx pam tu cay sowrin.  
\v 44 Yi e' yi e' baj wan len i'tz o' mil yaj, apart e' xna'n nin e' nitxa'. 
\s1 Yi xone'n Jesús wi a' 
\r (Mt 14.22-27; Jn 6.16-21) 
\p  
\v 45 Itzun bantz yi baje'n yi xtxolbila'se'j, nintzun cawunin Jesús scyetz yi e' ẍchusbe'tz tan cyoque'n tul yi barc tan cyopone'n Betsaida, yi at jalaj icy'en a'. Ma yi i' tetz, nin cyaj cyen tan stzajse'n wi' yi yol scyetz wunak, nin tan chichakle'n nin xe'ak chica'l.  
\v 46 Yi nsken wi't cha'j yi e' wunak, nintzun ben Jesús wi jun ju'wtz tan nachle'n Kataj.  
\v 47 Yi toque'n tz'o'tz nsken chinicy'an yi e' ẍchusbe'tz nicy'al cy'en a'. Ma Jesús, ẍchuc at cyen wi ju'wtz.  
\v 48 Bene'n tzun tilol yi wi'nin il ate' cu'nt tan tole'n yi barc wi a', na i yi tojkbil cyek'ek' na tzan tan chimakle'n. Ej nin te yi ntaxk saj xe cya'j, nin opon Jesús chinaka'jil. Tkan cuntu' na xon wi a'. Icy' klo' tu' i'-tz ẍchixlaj. 
\p  
\v 49 Ma yi e' ẍchusbe'tz yi bene'n quilol yi na xon Jesús wi a', nintzun e' xobtz, nin e' ẍch'intz na le wutz cyetz cyajtza'kl i'tz jun lab.  
\v 50 Na cyakil e' quil, nin saj tunin xit chitzi' tan xo'w. Poro itzun saj tlol Jesús scyetz: 
\p —Quiwit, qui cxobwok swetz, na i ina'tz, —stzun. 
\p  
\v 51 Toque'n tzun Jesús tul yi barc, nin tanewe'n nin ban yi cyek'ek'. Wi'nin cyele'n yab yi e' ẍchusbe'tz te cyakil yi mbi'tz mbajij.  
\v 52 Na quinin pujx cya'n yi mbi na elepont yi milawr yi bnix tan Jesús tan yi o' tal pam. Quinin pujx cya'n, na jopij wutz cyajtza'kl. 
\s1 Yi tule'n yos tan Jesús scyuch' e' yabi'ẍ Genesaret 
\r (Mt 14.34-36) 
\p  
\v 53 Itzun bantz yi quicy'e'n pone'n jalaj icy'en yi a' le ama'l cwent Genesaret, cyaj cyen tu' chic'alol yi barc tzi a'.  
\v 54 Na nin che'l tzaj tul barc yi cyechal chan yi e' wunak yi wutz Jesús.  
\v 55 Lajke'l tzun chibaj bene'ntz lakak luwar tan quicy'le'n tzaj e' yabi'ẍ. Nin baj opon chipalol kale atit Jesús.  
\v 56 Nin ncha'tz yi na opon Jesús lakak aldey tu lakak tnum, nka alchok ama'lil, na chopon ticy'le'n yi e' yabi'ẍ tzi e'chk be' kale na icy' cu'nt i'. Nin yi e' yabi'ẍ, cu' len chiwutz tetz Jesús tan tk'ol ama'l scyetz tan chimacol siquier yi ju' be'ch tetz. Ej nin cyakil yi e' yi baj chimacol, ul len yos scyuch'. 
\c 7  
\s1 Yi ẍe'n na jal til jun yaj swutz Kataj 
\r (Mt 15.1-20) 
\p  
\v 1 Itzun bantz, nin e' opon cobox parisey te Jesús scyuch' cobox tx'olol xo'l yi ley yi tz'iba'nt cyen. Cho'n chibaj saje'n Jerusalén, nin e' baj opontz te Jesús.  
\v 2 Ej itzun yi quilol yi at cobox ẍchusbe'tz i' yi e' wan yi ntaxk chixansaj chik'ab, nintzun e' octz tan yolche'n Jesús.  
\v 3 (Na yi e' parisey scyuch' yi e' mas judiy, cho'n xomche' te chichusu'n chimam chite' yi qui'c rmeril tan chiwane'n yi ko qui na chitx'aj ala' tir chik'ab.  
\v 4 Nin ncha'tz yi na chipakx tzaj tc'a'yl, yi ko quil chixansaj chik'ab quil chiwan. Nin at mas chichusu'n yi ni'cu'n, chi tane'n xansaje'n e'chk lak uc'a'bil, tu e'chk xaru' tx'otx', tu e'chk xaru' ch'ich'. Nin ncha'tz na chixansaj chiwitbil.)  
\v 5 Cyoque'n tzun yi e' pariseya'tz scyuch' yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés tan jakle'n tetz Jesús: 
\p —Ta', ¿mbi tzun yi qui na chixom yi e' ẍchusbe'tzu' te chichusu'n kamam kate'? na na chiwan yi ntaxk chixansaj chik'ab, —che'ch ban nin tetz Jesús. 
\p  
\v 6 —Bintzinin yi na tal yi xtxolbil yi cyajnak cyen stz'ibal Isaías tentz, yi chiwutz tuwu' chiplaj tuwu' yi na cyocsaj quibu' balaj, na je yol i'e'j: 
\q1 ‘Yi wunake'j na cyak' ink'ej, poro chitzi' tu'. 
\q1 Qui ajlij chic'u'l swe'j. 
\q1  
\v 7 Qui'c na tak' yi e'chk chimunl yi na chiban tzinwutz, 
\q1 na ca'wl tu' wunak na chitzan tan banle'n tane'n.’ 
\m  
\v 8 Ni'cu'n e'u' scyuch' yi e' wunaka'tz tentz na ja cyaj cyen quilol e'chk ca'wl Ryos tan chixome'nu' te chichusu'n wunak. Na na cho'cu' tan xansaje'n e'chk xaru' tu e'chk lak uc'a'bil. Nin na chixomu' te wi'nin e'chk ajtza'kl yi qui'c mu'ẍ xtxolbil. 
\p  
\v 9 Ncha'tz tal scyetz: 
\p —Tan tu' yi na chixomu' te e'chk chusu'na'tz, ja cyaj cyen chixajsalu' yi tajbil Ryos.  
\v 10 Na je tz'iba'n cyen tan Moisése'j: ‘Lok'wok itaj itxu',’\f + \fr 7:10 \ft Ex 20.12.\f* ej nin: ‘Alchok scyetz yi na oc tan telse'n k'ej yi taj xtxu', tajwe'n cu'n tan biyle'n cu'n i'.’\f + \fr 7:10 \ft Ex 21.17; Lv 20.9.\f* 
\v 11 Ma yi e' cyeru' na cyalu' yi ba'n kol tal jun yaj tetz taj xtxu': ‘Qui'c rmeril tan che' inc'a'chalu', na cyakil yi inmebi'l ja oc tetz Corbán.’ (Yi na elepont yi yol Corbán i'tz: Yi ja wi't insuk inmebi'l tetz Ryos.)  
\v 12 Kol xcon yi jun yola'tz tan jun yaj, na cyalu' yi nk'e'tz tajwe'n tan toque'n i' tan chic'a'che'n, nka tan quich'eye'n yi taj xtxu'.  
\v 13 Tan yi jun ajtza'kla'tz yi na chixomu' te'j na chitzanu' tan telse'n k'ej yi e'chk ca'wl Ryos. Ej nin at mas e'chk xtxolbil yi na chibanu' yi ni'cu'n tu yi ajtza'kle'j, —stzun Jesús scyetz. 
\p  
\v 14 Ej nin at junt tir yi e' saj ẍchakol Jesús yi e' wunak, itzun taltz scyetz: 
\p —Quibit tzaju' inyol, nin cho'ku' il tan xtxumle'n.  
\v 15 Qui'c nin jun takle'n yi na baj tan jun yaj yi nink xcye' tan jalse'n til swutz Ryos. Ma na i yi e'chk ajtza'kl yi cho'n na saj te talma' yaj, ya'stzun na xcye' tan jalse'n til swutz Ryos.  
\v 16 I bin jalu' ko ja quibitu' inyol ba'n cho'cu' il tan xtxumle'n. 
\p  
\v 17 Itzun yi wi't stzaje'n wi' yi yol Jesús scyetz yi e' wunaka'tz, cho'n tzun toque'n i' xe jun ca'l. Nin e' oc yi e' ẍchusbe'tz tan jakle'n tetz yi mbi na elepont yi jun elsawutzila'tz yi sken tal.  
\v 18 Itzun taltz scyetz: 
\p —¿Ncha'tz ptzun axwok itetz, qui pe' na el itxum tetz? Na yi e'chk takle'n yi na baj tan jun yaj quil xcye' tan jalse'n til.  
\v 19 Na nk'e'tz cho'n na opon te talma', ma na cho'n na opon le c'u'l, nin na elt. 
\p Tal Jesús yi yole'j tan ẍchajle'n yi nk'e'tz xan kol baj alchok takle'n tan jun yaj.  
\v 20 Ncha'tz tal scyetz: 
\p —Yi xtxolbil yi na jalsan kil swutz Ryos i'tz yi e'chk ajtza'kl cachi' yi cho'n na itz'ij te kalma'.  
\v 21 Na yi e'chk ajtza'kl cachi', chi tane'n yi jopol wutzaji'n nka yi xna'ni'n tu yaji'n, nka biyolnaki'n, cho'n na itz'ij tetz talma' jun wunak.  
\v 22 Nin ncha'tz ko alk'om jun yaj, nka na el talma' te e'chk takle'n yi nk'e'tz tetz, cho'n na itz'ij yi jun ajtza'kla'tz te talma'. Nin ncha'tz na jal til jun tan subulnaki'n, nin tan chi'ch c'u'lal, nin tan telse'n k'ej junt, nin tan tu' yi na tocsaj tib nim tu tajtza'kl. Nin ncha'tz na jal til jun ko tu na tzan tu' tan banle'n e'chk takle'n cachi'.  
\v 23 Cyakil yi e'chk ajtza'kl cachi'a'tz yi na saj tetz talma' jun, ya'stzun yi na xcye' tan jalse'n til. Nk'e'tz yi e'chk takle'n yi na baj ta'n. 
\s1 Yi tocsal jun xna'n yi nk'e'tz judiy 
\r (Mt 15.21-28) 
\p  
\v 24 Ticy'e'nt tzun Jesús nin cho'n tpone'n le ama'l cwent tetz Tiro tu Sidón. Yi tpone'n, nintzun jal jun ca'l kale oque't tan posari'n, na yi tajbil i' i'tz yi cya'l jun lbitan stziblal. Poro qui'c rmeril tan tewal tib ẍchiwutz wunak,  
\v 25 na jalcunin tbital jun xna'n yi stziblal. Yi jun xna'na'tz, at jun tal yi xun, yi at jun espíritu cwent Bayba'n twankil. Cha'stzun te tpone'n swutz Jesús nin cu' mejloktz.  
\v 26 Nk'e'tz judiy i', ma na i' jun aj sirofenicia. Yi cwe'n mejlok, nin cu' wutz tetz Jesús tan toque'n tan laje'n len yi espíritu cwent Bayba'n twankil yi tal.  
\v 27 Poro itzun tal Jesús tetz: 
\p —Ẍch'iwe' binu', na tajwe'n yi bajx chiwan yi e' nitxa', na qui na yub kol kamajlen chiwa' tan bene'n kuk'ol scyetz e' tx'i', —chij Jesús tetz yi xna'n. 
\p  
\v 28 Poro itzun saj tlol yi xna'n: 
\p —Bintzi Ta', poro ncha'tz e' tal tx'i', na noj chic'u'l te chiwabe'n yi e' nitxa'. 
\p  
\v 29 Itzun ben tlol Jesús: 
\p —Ba'n atit yolu' na'. Ba'n bin tz'aju', na ja wi't el yi espíritu cachi' twankil yi talu'. 
\p  
\v 30 Yi tpone'n yi xna'n xe ca'l, coylij yi tal wi xtx'ach. Na nsken el yi espíritu cwent Bayba'n twankil. 
\s1 Yi tule'n yos tu jun chcan, nin kekeb 
\p  
\v 31 Tele'n tzaj tzun Jesús le luwar cwent Tiro, nin icy' cu'ntz Sidón, nin tulak yi e'chk tnum cwent Decápolis tan tpone'n tzi a' Galilea.  
\v 32 Tpone'n tzun ticy'le'n jun chcan, nin kekeb swutz i'. Nin e' oc yi e' q'uil tetz tan cu'swutzil swutz Jesús tan je'n tk'ol yi k'ab twi'.  
\v 33 Tele'n tzun tcy'al Jesús yi chcan wi' ẍchixo'l yi jun c'oloj wunak yi ate'-tz. Yi tele'n chixajsal quib, nintzun oc tk'ol Jesús jun wi k'ab tul yi julil ẍchin yaj. Nin oc stzubil yi t'a'al stzi' te wi k'ab, nin oc tk'ol te tak' yi jun yaja'tz yi kekeb.  
\v 34 Xmayine'n nin tzun tcya'j, nin saj jun bis te c'u'l. “¡Efata!” chij Jesús bantz. Yi na elepont yi jun yola'tz i'tz: “¡Jake'n awib!” 
\p  
\v 35 Jalcunin jakxe'n ẍchin yaj, nin jalcunin yucane'n tak' tan yol. Chin clar cunin jilone'n yaj. Qui'c mu'ẍ tal paltil.  
\v 36 Cawune'n tzun Jesús scyetz yi e' wunak yi i'lon yi mbi cu'n ban i', tan cya'l cyal nint stziblal. Poro pyor cunin e' bantz tan yolche'n.  
\v 37 Wi'nin cyele'n yab te yi mbi cunin ban Jesús, itzun cyaltz: “Chumbalaj nin cyakil yi na bnix ta'n, na na xcye' tan tulse'n yos scyuch' yi e' chcan, nin scyuch' yi e' mem.” 
\c 8  
\s1 Yi chiwane'n cyaj mil yaj tan milawr Jesús 
\r (Mt 15.32-39) 
\p  
\v 1 Te cobox k'eja'tz nsken chicham quib wi'nin wunak poro qui'c chiwa' cy'a'n cya'n. Chisaje'n tzun ẍchakol Jesús yi e' ẍchusbe'tz, itzun taltz scyetz: 
\p  
\v 2 —Na el ink'ajab scye'j yi e' wunake'j, na ja el oxix k'ej yi ate' tzone'j swe'j, nin qui'c chiwa'.  
\v 3 Qui na waj che' inchak nin xe'ak chica'l yi ntaxk chiwan, ko tzun chisaj num tbe' tan paj we'j. Na at e' yi joylaj nchisaj, —chij Jesús bantz scyetz. 
\p  
\v 4 —Poro Ta', ¿na' ljale't chiwa' jun c'oloj wunake'j? na cya'l atit jun ca'l naka'j, —che'ch yi e' ẍchusbe'tz. 
\p  
\v 5 —¿Jatna' pam cy'a'n ita'n? —chij Jesús scyetz. 
\p —Juk ntzi' pam cy'a'n ka'n Ta', —che'ch e' ẍchusbe'tz. 
\p  
\v 6 Cawune'n tzun Jesús tan chicwe'n c'olchok cyakil yi wunak wuxtx'otx'. Je'n tzun tcy'al yi juk pam, nin tyoẍin tetz Ryos. Yi wi't tyoẍine'n, nin cu' piẍultz, nin ben tk'ol scyetz yi e' ẍchusbe'tz. Cyoque'n tzun yi e' ẍchusbe'tz tan jatxle'n nin scyetzak yi e' wunak.  
\v 7 Ncha'tz at cobox tal cay cy'a'n cya'n. Yi wi't tyoẍine'n Jesús tibaj, nin cawun tan bene'n jatxij scyetz wunak.  
\v 8 E' baj wan len cyakil yi e' wunaka'tz, nin baj noj len chic'u'l. Poro sowrin juk mo'tx pam tu cay.  
\v 9 Te jun tir wa'a'na'tz, e' wan cyaj lo' mil wunak. Yi wi't chiwane'n, nin oc Jesús tan chichakle'n nin xe'ak chica'l.  
\v 10 Yi nsken cha'j yi e' wunak, toque'n tzun Jesús tul yi barc nintzun e' ben scyuch' yi e' ẍchusbe'tz le ama'l cwent Dalmanuta. 
\s1 Yi cyoque'n yi e' parisey tan jakle'n jun milawr 
\r (Mt 16.1-4; Lc 12.54-56) 
\p  
\v 11 Itzun bantz yi cyopone'n, nintzun e' oc cobox parisey tan wak' ib tu Jesús. Yi cyajbil i'tz yi ẍe'nk tan jale'n til Jesús. Nin chijak tetz tan ẍchajol jun milawr tan ẍchajle'n yi ko bintzi nin cy'a'n porer Ryos ta'n.  
\v 12 Saje'n tzun jun chin bis te talma' Jesús, nin taltz: 
\p —Ntin milawr na chijak yi e' wunak, poro jun cu'n yol quil bajij jun milawr ẍchiwutz. 
\p  
\v 13 Che' cyaje'n cyen tzun tilol yi e' pariseya'tz, nin oc junt tir tul barc, nin icy'tz jalaj cy'en a'. 
\s1 Juntlen chichusu'n yi e' parisey 
\r (Mt 16.5-12) 
\p  
\v 14 Yi quicy'e'n pone'n yi e' ẍchusbe'tz jalaj icy'en a', nin e' nachon te'j yi qui'c chiwa' cy'a'n cya'n. Ntin jun tal pam cy'a'n cya'n.  
\v 15 Toque'n tzun Jesús tan chicawe'n: 
\p —Or tzitil xtx'amil chipam yi e' parisey tu yi xtx'amil yi chipam yi e' yi xomij chiwi' te Herodes. 
\p  
\v 16 Yi quibital yi e' ẍchusbe'tz, quinin el chitxum tetz, nintzun cyaltz squibil quib: 
\p —Yi xtxolbile'j yi na kubit nin, i'tz lo' tan paj yi qui'c kawa' cy'a'n ka'n. 
\p  
\v 17 Yi tele'n xtxum Jesús te cyajtza'kl, nintzun ben tlol scyetz: 
\p —¿Nxac na italwok yi qui'c pam cy'a'n ka'n? ¿Nxac na cxbisunwok? ¿Txe'n nin ptzun k'uke' ic'u'l swe'j? ¿Chin tze'tzuje't nin pe' itajtza'kl?  
\v 18 At iwutz, ¿qui pe' na itilwok yi mbi na bnix wa'n? At iẍchin, ¿qui pe' na itbitwok yi mbi na wal?  
\v 19 ¿Qui pe' na ul tx'akx tic'u'l yi milawr yi bnix wa'n yi woque'n tan jatxle'n yi o' pam scyetz yi o' mil wunak? ¿Qui pe' na ul tx'akx tic'u'l yi jatna' mo'tx sowrin? —chij Jesús ban scyetz. 
\p —Coblaj mo'tx Ta', —che'ch. 
\p  
\v 20 —Ej nin yi woque'n tan jatxle'n yi juk pam scyetz yi cyaj mil wunak, ¿jatna' mo'tx sowril molxij ita'n? 
\p —Juk, —che'ch. 
\p  
\v 21 —Yi ko ya'tz, ¿mbi tzuntz qui na pujx ita'n yi mbi eka'n wa'n? 
\s1 Yi jakxe'n wutz jun moyi'ẍ le tnum Betsaida 
\p  
\v 22 Yi cyopone'n le tal tnum yi na bi'aj Betsaida, tule'n tzaj tzun ticy'le'n jun moyi'ẍ swutz Jesús. Cyoque'n tzun yi e' q'uil tetz tan cu'swutzil tetz Jesús tan toque'n macol yi moyi'ẍ.  
\v 23 Bene'n tzun Jesús tan ẍch'ine'n tzaj yi moyi'ẍ, nintzun el tcy'altz xlaj len yi tnum. Yi nsken che'l, toque'n tzun tk'ol Jesús mu'ẍ tal t'a'al stzi' te wutz yi moyi'ẍ, nin je tk'ol yi k'ab twi', nin jaktz tetz yi ko ba'nt xmayin.  
\v 24 Xmayine'n tzun yi moyi'ẍ, itzun taltz: 
\p —Na che' wil yi e' wunak poro ni'cu'n e' chi jun wi' tze' quitane'n, nin na chixon. 
\p  
\v 25 Toque'n tzun macol Jesús junt tir wutz yi moyi'ẍ. Ule'n nin ban yos tuch', nin chin clar cunin xmayine'n i'. 
\p  
\v 26 Taje'n tzun ẍchakol Jesús xe ca'l, nin ben tlol tetz: 
\p —Quil ẍicy'ak tnum, nin cya'l tzawalwit scyetz wunak yi ẍe'n mu'l yos tzawuch'. 
\s1 Yi talol Lu' yi Jesús i' yi jun yi bixba'nt tan tule'n 
\r (Mt 16.13-20; Lc 9.18-21) 
\p  
\v 27 Itzun bantz yi wi't baje'n yi xtxolbile'j, chibene'n tzun Jesús scyuch' yi e' ẍchusbe'tz lakak e'chk aldey cwent yi ama'l Cesarea Filipo. Itzun te yi na chixontz tbe', jakol tzun Jesús scyetz yi e' ẍchusbe'tz: 
\p —¿Na' scyetz in, nin mbi'tz inmunl ẍchiwutz wunak? 
\p  
\v 28 —At bin e' yi na cyal yi ilu'a'tz k'ajtzun Wa'n Bautist; ej nin at e' yi na cyal yi i ilu'a'tz yi k'ajtzun Elías. Nin ncha'tz at e' na cyal yi ilu'a'tz jun scyeri e' elsanl stzi' Ryos yi ja itz'ij junt tir. 
\p —Ma le iwutz itetz, ¿na' scyetz in? 
\p  
\v 29 Saje'n tzun stza'wel Lu', itzun taltz: 
\p —Ta', i ilu'a'tz yi Cristo. 
\p  
\v 30 Cawune'n tzun Jesús scyetz tan cya'l cyal nint yi i' yi Cristo, yi jun yi bixba'nt tan Ryos tan tule'n. 
\s1 Yi talol Jesús yi chocopon wunak tan biyle'n cu'n 
\r (Mt 16.21-28; Lc 9.22-27) 
\p  
\v 31 Yi wi't tele'n chitxum tetz yi xtxolbila'se'j, kalena's tzun xe'te'n Jesús tan xtx'olche'n xo'l scyetz yi tajwe'n tan tijol i' q'uixc'uj. Ncha'tz tal scyetz: 
\p —Yi in wetz, yi in Bajx Cy'ajol, quil tz'ajwij inwutz cyak'un yi e' wi' banl wi' tetz tnum scyuch' e' wi'tz pale', nin e' tx'olol xo'l yi ley yi tz'iba'nt cyen. Chin biylok cya'n, poro nitz'okt le toxi'n k'ej, —chij Jesús ban scyetz. 
\p  
\v 32 Clar cunin tlol i' scyetz. Tele'n tzun moxol Lu' Jesús joylaj len mu'ẍ, nin octz tan talche'n tetz tan qui talol yi jun xtxolbila'tz.  
\v 33 Je'n tzun such'k'il tib Jesús, nintzun xmayin tzaj scyetz yi e' ẍchusbe'tz, nin ben tlol tetz Lu': 
\p —Cawle'n swe'j, na ni'cu'n aẍ tu Bayba'n. Yi awajtza'kl nk'e'tz cho'n na saj te Ryos, ma na cyajtza'kl wunak tu', —chij Jesús bantz tetz Lu'. 
\p  
\v 34 Chisaje'n tzun ẍchakol Jesús yi e' ẍchusbe'tz scyuch' yi e' wunak. Itzun taltz scyetz: 
\p —Alchok scyetz yi na taj xom tzaj swe'j, tajwe'n yi quil sban yi tetz tajbil, nin chin tajwe'n cunin yi list i' tan tk'ol tib tk'ab quimichil chi na c'ox tib jun yaj tan quime'n swutz pasyon.  
\v 35 Poro cyakil yi e' yi na chipek' te yi ank'i'n tetz tzone'j wuxtx'otx', chitz'ake' cyera'tz yi quitz'ajbil tetz ben k'ej ben sak. Poro ko list atit jun yaj tan tilwe'n cyen yi ank'i'n tetz tzone'j wuxtx'otx' tan tu' yi na taj tz'oc jak' inca'wl, scambaje' tzun i' yi stz'ajbil yi quinin bajsbe'nt tetz.  
\v 36 Qui'c ltak' tetz jun yaj mpe nink cambaj cyakil yi e'chk takle'n yi at wuxtx'otx' kol stz'ak yi stz'ajbil tan paj.  
\v 37 Na qui'c jun takle'n yi ba'n tak' jun yaj tan jale'n stz'ajbil.  
\v 38 Tajwe'n yi quil tx'ixwij jun yaj tan xome'n swe'j, na yi in wetz, in Bajx Cy'ajol nin nu'lt junt tir tzone'j wuxtx'otx'. Yil nu'l, cy'a'n yi k'ej tu porer Intaj wa'n. Nin xomche' yi e' balaj ángel swe'j. Poro yil nu'l, qui'c lwaj cyen scyetz yi e' yi qui na chixom swe'j. Qui'c lwaj quen scyetz, na qui na chixom te weri inchusu'n tan tu' yi na chixob ẍchiwutz yi e' mas juchul il, yi e' yi cyajnak cyen quilol Kataj Ryos. 
\c 9  
\p  
\v 1 Ncha'tz tal Jesús scyetz: 
\p —Jun cu'n yol na wal nin tzitetz. At e' tzixo'lwok yi qui' chan lchiquim jalen cu'n lquil yi bintzinin at tulbil Ryos tan cawu'n. 
\s1 Yi je'n xtx'ixpul tib yubil Jesús 
\r (Mt 17.1-13; Lc 9.28-36) 
\p  
\v 2 Yi tele'n kak k'ej, nintzun e' ben tcy'al Jesús yi Lu' tu Jacow, nin Wa'n. Cho'n tzun chije'n pone'n chichuc cuntu' wi'wtz. Yi cyopone'n nintzun je xtx'ixpul tib yi yubil Jesús ẍchiwutz.  
\v 3 Chin stum nin ban be'ch tetz. Qui'c nin jun aj tx'ajonl wi munt yi nink tz'opon k'ab te yi skojal yi be'ch tetz.  
\v 4 Chije'n tzun jobtuj k'ajtzun Elías tu k'ajtzun Moisés ẍchiwutz, nin quil yi cyoque'n tan yol tu Jesús.  
\v 5 Bene'n tzun tlol Lu' tetz Jesús: 
\p —Ta', chumbalaj nin yi ato' tzone'j. Ba'n kaban ox scabte', jun teru', nin jun tetz Moisés, nin jun tetz Elías, —stzun Lu' bantz. 
\p  
\v 6 Tan paj xo'w yi at cu'nt Lu' scyuch' yi e' mas, quinin pujx ta'n yi mbi cunin na tzan tan yolche'n tetz Jesús.  
\v 7 I cunin na tzan Lu' tan yolche'n yi yola'se'j yi cwe'n mule'n noc sbak' squibaj, nin cho'n e' cyaje'n cyen tc'u'l. Nin tc'u'l yi sbak'a'tz ben quibital jun yoltz: “Yi june'j, ya'stzun inCy'ajl. Wi'nin ok'le'n wutz wa'n. Bitwok yi ca'wl i',” stzun jun yola'tz ban tzaj.  
\v 8 Yi stzaje'n wi' jun yola'tz, quibe't Moisés tu Elías. Jalt Jesús at cyen. 
\p  
\v 9 Itzun yi chipakxe'n lucu'nak tzaj, nintzun oc Jesús tan talche'n scyetz: 
\p —I bin jalu', qui na waj yi nink tzitalwok yi xtxolbile'j tetz jun wunak, jalen cu'n yil nitz'ij ẍchixo'l alma'. 
\p  
\v 10 Cya'l nin tzun cyalwit yi xtxolbila's scyetz wunak. Ntin e' oc tan xtxumle'n ẍchic'u'l cuntu' yi mbi eka'n tan yi yol Jesús yi tal yi stz'itz'ok i' ẍchixo'l alma'. 
\p  
\v 11 Cyoque'n tzun yi e' ẍchusbe'tz tan jakle'n tetz: 
\p —¿Mbi tzuntz yi na cyal yi e' tx'olol xo'l yi ley yi tz'iba'nt cyen, yi bajx cunin at tulbil Elías? 
\p  
\v 12 —Bintzi nin na tal yi ley yi tz'iba'nt cyen yi tajwe'n tan tule'n Elías bajx, tan nuc'le'n cyajtza'kl wunak. Poro ncha'tz na tal yi tajwe'n tan intijol q'uixc'uj yi in yi in Bajx Cy'ajol. Nin quil tz'ajwij inwutz cyak'un wunak.  
\v 13 Poro yi in wetz swale' nin tzitetz: Ja wi't ulak Elías, poro qui me'l chitxum tetz. Ntin e' oc tan buchle'n. Cho'n nin u'lij i' chi tz'iba'nt cyen. 
\s1 Yi tele'n jun espíritu cachi' twankil jun xicy 
\r (Mt 17.14-21; Lc 9.37-43) 
\p  
\v 14 Chipakxe'n tzaj tzuntz kale ate't yi e' mas ẍchusbe'tz, nin quiltz yi nilẍche' wi'nin wunak scye'j. Ncha'tz quil yi at cobox tx'olol xo'l yi ley yi tz'iba'nt cyen tan Moisés. Na chiwak' quib scyuch' yi e' ẍchusbe'tz Jesús.  
\v 15 Yi bene'n quilol wutz Jesús, wi'nin cyele'n yabtz te'j, nin lajke'l nin e' baj bene'ntz tan k'ajla'n tetz.  
\v 16 Poro nin jak Jesús scyetz: 
\p —¿Mbi na iyolbej te'j? 
\p  
\v 17 Jilone'n tzun jun scyetz yi jun c'oloj wunaka'tz: 
\p —Max c'u'lu' Ta', ja ul wucy'al incy'ajl swutzu'. Mem i' tan paj jun espíritu cachi' yi at twankil.  
\v 18 Alchok at pont i' yi na saj colpuj yi wi' tan xya'ywi'il, tan paj yi jun espíritu cachi' yi at le wankil. Ninin na cu' trimp i' wuxtx'otx', nin na swokwax t'a'al stzi', nin na kitx'ne' xe te'. Nin tan paj yi je'j ja oc yab. Ja inc'uch pawor scyetz yi e' ẍchusbe'tzu' tan laje'n len klo' yi jun espíritu cachi'a'tz, poro quinin chixcye' te'j, —chij yaj ban tetz Jesús. 
\p  
\v 19 —Lastum e'u' yi qui na cyocsaju'. ¿Jat lo' tiemp tajwe'n tan wa'te'n ẍchixo'lu'? ¿Nicy'na' nin muc'be'n cyeru'? Quicy'aj tzaju' yi xicy tzinwutz, —chij Jesús scyetz. 
\p  
\v 20 I cunin na ocopon ticy'le'n yi xicy swutz Jesús yi je'n trimpu'n tan yi espíritu cachi' yi at twankil. Itzun yi tpone'n ticy'le'n swutz Jesús nin ben tilol yi espíritu cachi'a'tz wutz Jesús, nin octz tan xuxe'n yi xicy, nin saj xya'ywi'il te yi xicy, nin cu' trimpuj wuxtx'otx'. Baj tunin tolil tib, ninin swokwaxe'n yi t'a'al stzi'.  
\v 21 Bene'n tzun jakol Jesús tetz yi taj yi xicy: 
\p —¿Tona'ix yi xe'tle'n yi yabile'j te'j? 
\p —Ni'il tzaj yi xe'te'n yi yabile'j te'j Ta'.  
\v 22 Ej nin at na bant cu'n na ben tk'ak' nka na ben xe a' tan paj yi espíritu cachi' yi at twankil. Yi tajbil i' i'tz tan biyle'n cu'n. Cha'stzun te, kol xcye'u' te'j ¿qui pe' sbanu' pawor tan tulse'n yos tuch'? Elk k'ajabu' ske'j. Ko' ẍch'eyaju' Ta', —chij yaj bantz tetz Jesús. 
\p  
\v 23 —¿Nxac na awal ‘kol xcye'u' te'j’? Na qui'c jun xtxolbil yi qui'k bnix ko nternin k'uklij kac'u'l, —chij Jesús bantz tetz yaj. 
\p  
\v 24 Chin wi' nin ban yi taj yi xicy tan yol, itzun taltz: 
\p —K'uklij inc'u'l Ta', chinẍch'eyaju' tan k'ukewe'n mas inc'u'l te'ju'. 
\p  
\v 25 Yi tilol Jesús yi tzan cyule'n wi'nin wunak, nintzun octz tan laje'n len yi espíritu cachi' twankil yi jun yabi'ẍa'tz. Itzun tal i': 
\p —Aẍ espíritu cachi', yi na xcye' tan toque'n jun wunak tetz mem, nin tetz chcan, na chincawun tzawe'j: Cawle'n twankil xicye'j, nin qui't cẍo'c junt tir. 
\p  
\v 26 Ẍch'ine'n tzun yi espíritu, nin saj junt tir xya'ywi'il te xicy ta'n. Nin ele'n nin bantz. Yi tele'n, nin kine' cyen yi xicy. I cunin quimich bantz. Cha'stzun te wi'nin e' cyal yi nsken quim.  
\v 27 Poro Jesús nin ben i'-tz tan stz'amle'n yi k'ab tan xtxicbaje'n. Je'n tzun txiclok yi xicy. 
\p  
\v 28 Itzun yi nsken chocopon xe jun ca'l, nin yi chichuc ate', nintzun e' oc yi e' ẍchusbe'tz tan jakle'n puntil tetz: 
\p —Ta', ¿mbi tzuntz yi quinin nkaxcye' ketz tan laje'n len yi jun espíritu cachi'a'tz? 
\p  
\v 29 —Yi jun jilwutz espíritu cachi'a'tz tz'elepon twankil yi yaj ntin yi kol kanach Kataj, nin kol kamuc' we'j. Qui'c junt puntil at. 
\s1 Yi toque'nt Jesús tan talche'n yi sbiylok 
\r (Mt 17.22-23; Lc 9.43-45) 
\p  
\v 30 Yi cyele'n tul yi jun luwara'tz, nintzun e' icy' cu'ntz tul yi luwar cwent Galilea. Yi tajbil Jesús i'tz yi cya'lk bitan stziblal i', na na tzan i' tan chichusle'n yi e' ẍchusbe'tz.  
\v 31 Je yol i' yi tal scyetz: 
\p —Yi in wetz, yi in Bajx Cy'ajol, ẍchinjatxlok ẍchik'ab yi e' wunak. Ẍchinquimok cya'n, poro snitz'ok le toxi'n k'ej. 
\p  
\v 32 Poro yi e' cyetz quinin pujx cya'n yi mbi na elepont yi yol Jesús, nin tunin na chixob cu'ntz tan jakle'n tetz. 
\s1 Yi e' yi at wi'nin chik'ej swutz Ryos 
\r (Mt 18.1-5; Lc 9.46-48) 
\p  
\v 33 Itzun bantz yi cyopone'n le tnum Capernaum, nin yi nsken cho'c xe jun ca'l, nin oc Jesús tan jakle'n scyetz: 
\p  
\v 34 —¿Mbi nin tzun na iwak' itib te'j tbe'? 
\p Poro cya'l nin jun nimsaj c'u'l tan talche'n tetz. Na yi e' oc tan xtxumle'n tbe', i'tz yi na' scyetz jun scyetz yi at mas k'ej ẍchixo'l. 
\p  
\v 35 Cwe'n tzun c'olchok Jesús, nin e' saj ẍchakol yi coblaj ẍchusbe'tz tan talche'n puntil scyetz: 
\p —Alchok scyetz yi na taj yil tz'oc tetz bajxom, tajwe'n yil tocsaj tib juy, nin tajwe'n yil xcon tetz chichakum yi e' mas. 
\p  
\v 36 Saje'n tzun tcy'al jun tal nitxa' nin opontz ta'n ẍchinicy'al, nin je k'alul. Itzun taltz scyetz yi e' ẍchusbe'tz: 
\p  
\v 37 —Alchok scyetz yi na xom swe'j, nin yil tak' k'ej junt wunak yi qui'c mas k'ej chi tane'n yi nitxa'e'j, na tzun tzantz tan tak'le'n weri ink'ej. Ej nin nk'e'tz ntin in, ma na ncha'tz na tzan tan tak'le'n k'ej yi Intaj yi nchinchakon tzaj. 
\s1 Kak'e' chik'ej yi e' yi nk'e'tz e' contr ske'j 
\r (Mt 10.42; Lc 9.49-50) 
\p  
\v 38 Bene'n tzun tlol Wa'n tetz Jesús: 
\p —Ta', ja kil jun yaj yi ja xcon yi bi'u' ta'n tan telse'n len yi e' espíritu cachi' chiwankil wunak. Poro tan paj yi qui xomij i' ske'j, ja tzun ko'c tan makle'n wutz, —stzun Wa'n tetz Jesús. 
\p  
\v 39 —Quil tzibanwok yi juna'tz, na qui'c nin jun yi na oc tan banle'n jun milawr tan imbi' yi nink tz'oc tan inyolche'n.  
\v 40 Na cyakil yi e' yi nk'e'tz e' contr ske'j, e' tzun kamiw tane'ntz.  
\v 41 Na alchok scyetz yil tz'ak'on siquier jun was chawla' tzitetz tan tu' yi xomquixwok swe'j, jun cu'n tz'ak'lok jun oy tetz. 
\s1 Chin xo'wbil nin kol kajuch kil 
\r (Mt 18.6-9; Lc 17.1-2) 
\p  
\v 42 “Poro ncha'tz ko at jun tal prow yi k'uklij c'u'l swe'j, ej nin ko na xcye' jun yaj tan suble'n, nin tan pitle'n nin tul il, tz'ak'lok jun chin caws yi jun subul naka'tz. Ba'n tcu'n yi nink tz'oc c'alij jun chin ca' skul nin ben c'oxij i' xe mar, swutz yi nink tz'oc tan suble'n jun tal prow yi cho'n k'uklij c'u'l swe'j. 
\p  
\v 43 “Ncha'tz ko na ijuch itil tan ik'ab, ba'n tcu'n tzitamlen. Na ba'n tcu'n jalaj ntzi' ik'ab, swutz yi nink cxopon tu cabil tq'uixc'uj, na chin xo'wbil nin yi jun q'uixc'uja'tz.  
\v 44 Na quil tzaj yi k'ak', nin quil chiquim yi tamlu'il\f + \fr 9:44 \ft Na lo' elepont yi i'tz bis o'kl yi qui bajsbe'n tetz.\f* chiwankil yi e' yi chopontz tul. 
\p  
\v 45 “Ej nin ko na ijuch itil tan itkan, ba'n tcu'n tzitamlen. Na ba'n tcu'n yi jalaj ntzi' itkan swutz yi nink cxopon tu cabil tq'uixc'uj. Na chin xo'wbil nin yi jun q'uixc'uja'tz.  
\v 46 Na quil tzaj yi k'ak', nin quil chiquim yi tamlu'il chiwankil yi e' yi chopontz tul.  
\v 47 Ej nin ko na ijuch itil tan iwutz, ba'n tcu'n c'olpe'lwok tzaj, na ba'n tcu'n yi jalaj ntzi' iwutz yil cxopon tcya'j swutz yi cxopon tq'uixc'uj tu cabil iwutz.  
\v 48 Na quil tzaj yi k'ak' nin quil chiquim yi tamlu'il chiwankil yi e' yi chopontz tul. 
\p  
\v 49 “Poro ko na taj jun yaj yil jal tatz'mil nin yil jal balajil, tajwe'n tan muc'ul q'uixc'uj. Na ntin sjalok tatz'mil jun yaj kol tij q'uixc'uj.  
\v 50 Chumbalaj nin yi atz'um, poro ko qui'c pitz'pal, ¿ẍe'n tzun jal pitz'paltz? A'tok bin itatz'mil, nin sjalok yi tzatzin paz tzixo'l, —chij Jesús bantz scyetz. 
\c 10  
\s1 Qui'c cu paxe'n 
\r (Mt 19.1-2; Lc 16.18) 
\p  
\v 1 Yi wi't baje'n xtxolil Jesús yi xtxolbila'se'j, tele'n tzaj tzun i'-tz Capernaum. Cho'n bene'n i' le luwar cwent Judea nin tu yi luwar yi at jalaj icy'en a' Jordán. Itzun te yi tpone'n, chichamol tzun quib yi e' wunak te i', nin octz tan chichusle'n chi na ban nin i'.  
\v 2 Cyoque'n tzun cobox parisey tan joyle'n puntil yi ẍe'nk jal til Jesús. Itzun chijaktz tetz: 
\p —¿Mbi na tal teru' Ta', ba'n pe' le wutz teru' kol spax cyen jun yaj yi txkel? —che'ch. 
\p  
\v 3 —¿Mbi cyajnak stz'ibal Moisés yi tajwe'n tan chixome'nu' te'j? —stzun Jesús scyetz. 
\p  
\v 4 —Alijt cyen tan Moisés yi at cu tan cyaje'n cyen paxil jun yaj yi txkel. Ntin na taj je'se'n jun u'j tetz paxe'n, ba'n tzun scol cyen yaj yi txkel, —che'ch bantz tetz Jesús. 
\p  
\v 5 —Cyaj tlol Moisés yi xtxolbile'j tan paj stze'tzal cyalma'u'.  
\v 6 Poro le xe'tzbil tzaj, yi bnixe'n cu'n cyakil e'chk takle'n tan Ryos, “Yaj tu xna'n e' tulej Ryos.”\f + \fr 10:6 \ft Gn 1.27; 5.2.\f* 
\v 7 “Cha'stzun te tajwe'n tan cyaje'n cyen tilol jun yaj yi taj xtxu' tan cyok'bel quib tu txkel, nin chijunaj quibtz.  
\v 8 Yi coba'tz yi na cyok'bej quib, junit na chiban swutz Ryos.”\f + \fr 10:8 \ft Gn 2.24.\f* Nk'e'tz cob chixone'n ma na jun ntzi' na chiban.  
\v 9 Cha'stzun te qui'c rmeril yi nink xcye' jun wunak tan chijatxle'n yi jun lmuja'tz yi Ryos ncyok'ben cu'n, —chij Jesús scyetz. 
\p  
\v 10 Yi nsken chopon xe jun ca'l, nintzun e' oc yi e' ẍchusbe'tz tan jakle'n puntil tetz te yi mbi eka'n tan yi xtxolbil yi nsken tal.  
\v 11 Itzun tal Jesús scyetz: 
\p —Cyakil yi e' yi na chipax cyen quixkel, nin cyok'bej quib tu junt xna'n, e' tzun jopol wutzaj.  
\v 12 Ej nin ncha'tz alchok scyetz xna'n yil spax cyen yi chmil nin ltok'bej tib tu junt, jopol wutzaj i'. 
\s1 Yi tk'ol Jesús yi banl squib e' nitxa' 
\r (Mt 19.13-15; Lc 18.15-17) 
\p  
\v 13 Cyopone'n tzun ticy'le'n cobox nitxa' swutz Jesús tan je'n tk'ol yi k'ab ẍchiwi'. Poro nin e' oc yi e' ẍchusbe'tz tan makle'n chiwutz yi e' cy'anl cyetz.  
\v 14 Poro yi tilol Jesús yi mbi na chitzan yi e' ẍchusbe'tz tan banle'n, nintzun je' swutz. 
\p —Ak'wok ama'l scyetz yi e' nitxa' tan cyule'n swe'j. Quil tzimakwok chiwutz, na cyakil yi e' yi cho'n tane'n chic'ulutxumil chi tane'n chic'ulutxumil yi e' nitxa'e'j, ate' nin cyera'tz tk'ab Ryos.  
\v 15 Jun cu'n yol na wal tzitetz, alchok scyetz yi quil tz'oc c'ulutxum jak' ca'wl Ryos chi tane'n c'ulutxumil jun nitxa', quil tz'oc tera'tz tk'ab Ryos, —chij Jesús ban scyetz. 
\p  
\v 16 Bene'n tzuntz tan chik'ale'n yi e' nitxa', nin je' yi k'ab ẍchiwi' tan tk'ol yi banl squibaj. 
\s1 Yi jilone'n jun ric tetz Jesús 
\r (Mt 19.16-30; Lc 18.18-30) 
\p  
\v 17 Itzun bantz yi tcy'alt Jesús yi be', lajke'l nin tule'n tzaj jun yaj nin cu' mejloktz swutz. Itzun jaktz: 
\p —Ta' chumbalaj nin ilu', ¿mbik tzimban tan incambal yi itz'ajbil yi quinin bajsbe'n tetz? 
\p  
\v 18 —¿Mbi tzuntz na awal tzaj yi in balaj? Ntina'tz jun balaj at, i'tz Ryos.  
\v 19 Ncha'tz, ¿mbi xac na ajak tzaj swetz yi mbi'tz yi puntil tan acambal yi awutz'ajbil? Na elnak atxum tetz yi lajuj ca'wl, yi na tal: ‘Quil cẍjopon wutzaj; quil cẍbiyolnakin; quil cẍalk'ij; qui tzajal cu'n jun wi awak' yil cẍo'c tan stiwi'n; quil cẍo'c tan chisuble'n wunak; lok'we' ataj atxu',’ —stzun Jesús bantz tetz. 
\p  
\v 20 —Poro Ta', juyil tzaj cu'n in yi inxe'tle'n tan banle'n tane'n cyakil yi e'chk xtxolbila'se'j yi na tal tzaju' swetz. 
\p  
\v 21 Tzatzin cu'n tzun bene'n tlol Jesús tetz: 
\p —Jalta'tz jun apaltil at. Cun c'ay cyakil amebi'l, nin oy nin yi jamel scyetz e' meba'. Sjalok tzun amebi'l tcya'j. Yil tzaban tane'n yi xtxolbile'j, ba'n tzun cẍu'ltz tan axome'n nin swe'j. Poro tajwe'n yi list aẍ tan muc'le'n q'uixc'uj chi na c'ox tib jun yaj tan quime'n swutz pasyon. 
\p  
\v 22 Poro yi tbital yaj yi yol Jesús, wi'nin bisune'n. Ej nin yi taje'n i' xe ca'l, wi'nin ticy'e'n tc'u'l, na wi'nin mebi'l. 
\p  
\v 23 Xmayine'n nintzun Jesús scyetz yi e' ẍchusbe'tz. Itzun taltz scyetz: 
\p —At q'uixbel tan cambal jun ric yi jun balaj tiemp yil tz'oc Ryos tan cawu'n. 
\p  
\v 24 Wi'nin cyele'n yab yi e' ẍchusbe'tz te yi yol Jesús. Cha'stzun te talol junt tir Jesús scyetz: 
\p —Axwok jun c'oloj witz'un, wi'nin q'uixbel tan tpone'n jun yaj te Ryos, yi ko cho'n k'uklij c'u'l te yi mebi'l.  
\v 25 Ni'cu'n q'uixbel chi tane'n q'uixbel yi nink tz'icy' jun camey tul jun julil bak tz'isbil, —chij Jesús scyetz. 
\p  
\v 26 Yi quibital yi e' ẍchusbe'tz Jesús yi yol i', nintzun e' el yabtz te'j, nintzun cyaltz squibil quib: 
\p —Yi ko ya'tz, ¿ẍe'n tzun clax jun? 
\p  
\v 27 Che' bene'n tzun xmayil Jesús, nintzun taltz scyetz: 
\p —Quil xcye' jun wunak te xtxolbile'j, poro qui'c jun takle'n yi qui'k xcye' Ryos te'j. 
\p  
\v 28 Toque'n tzun Lu' tan yol tetz Jesús: 
\p —I bin jalu' Ta', yi o' ketz ja cyaj kilol cyakil yi kamebi'l tan kaxome'n te'ju'. 
\p  
\v 29 Bene'n tzun tlol Jesús scyetz: 
\p —Jun cu'n yol swale' nin tzitetz, alchok scyetz yi list tan cyaje'n cyen tilol yi ca'l tu yi xtx'otx' tan tu' yi na taj xom swe'j, nin tan tu' yi ja el xtxum te yi inchusu'n yi na tak' itz'ajbil, tz'ak'lok jun cient ca'l tu jun pi'aj tx'otx' tetz.  
\v 30 Ej nin ncha'tz alchok scyetz yi list tan cyaje'n cyen tilol yi taj xtxu', nka yi stzicy, nka yi titz'un, nka yi txkel, nka yi e' nitxajil tan xome'n swe'j, sjalok jun chin c'oloj taj xtxu', tu jun c'oloj titz'un nin stzicy. Nin sjalok jun chin c'oloj nitxajil. Na cyakil yi e' yi list tan chixome'n swe'j, sjalok cyakil yi je'j. Poro ilenin chitije' q'uixc'uj. Na yil tz'ul tzaj yi tiemp yi at tulbil, ẍchicambok te jun itz'ajbil yi quinin bajsbe'n tetz.  
\v 31 Poro at wi'nin e' yi bajxche' jalu' yi wi'tzbil ẍchibne'. Nin at e' yi wi'tzbil quitane'n jalu' yi ẍchibajxok tan chicambal quitz'ajbil. 
\s1 Yi talol Jesús yi at cyocbil wunak tan biyle'n 
\r (Mt 20.17-19; Lc 18.31-34) 
\p  
\v 32 Itzun bantz yi na chixon tbe' tan cyopone'n Jerusalén, bajxij Jesús ẍchiwutz yi e' ẍchusbe'tz. Poro wi'nin chibisune'n te yi qui bi lo' sbajok te Jesús. Ncha'tz quitane'n yi e' mas wunak yi xomche' nin. Wi'nin chixobe'n. Chichuc tzun yi e' ẍchusbe'tz e' el moxoltz joylaj len mu'ẍ nin octz tan talche'n scyetz yi mbi sbajok te i'.  
\v 33 Itzun tal i'-tz: 
\p —I bin jalu', sak tziwutz yi cho'n at kabembil Jerusalén. Yil kopon ẍchinjatxlok, yi in yi in Bajx Cy'ajol, ẍchik'ab yi e' wi'tz pale', nin ẍchik'ab yi e' tx'olol xo'l yi ley yi tz'iba'nt cyen. Ncha'tz bixek cya'n tan wele'n cu'n swutz. Chinjatxlok ẍchik'ab yi e' awer nak.  
\v 34 Nocopon tetz chitze'lbe'tz. Chinlo'onk cya'n tan xicy'xab. Chocopon tan stzube'n tzaj t'a'al chitzi' tinwutz, nin chinquimok cya'n. Poro le toxi'n k'ej, nitz'ok junt tir ẍchixo'l alma'. 
\s1 Yi chijakol Jacow tu Wa'n chik'ej 
\r (Mt 20.20-28) 
\p  
\v 35 Toque'n tzun chiẍkansal quib Jacow tu Wa'n yi e' cy'ajl Zebedeo te Jesús. Itzun cyaltz tetz: 
\p —Ta', na klo' kaj yi sbanu' yi pawor yi skac'uche' teru'. 
\p  
\v 36 —¿Mbi tzun na itajwok yil tzimban? 
\p  
\v 37 —Yi kajbil i'tz, yil cambaju' yi k'eju' tan toque'nu' tan cawu'n, na klo' kaj yil tak'u' ama'l sketz tan kac'olewe'n xlaju', jun le sbalu', nin junt le maxu', —che'ch. 
\p  
\v 38 Itzun tal Jesús scyetz: 
\p —Yi axwok itetz, qui na el itxum tetz yi mbi na cxtzanwok tan c'uche'n. ¿Pe' xcyekwok tan muc'le'n yi q'uixc'uj yi tz'icy'pon wetz wa'n? 
\p  
\v 39 —Kaxcyek Ta', —che'ch. 
\p —Jun cu'n yol tzitije' yi q'uixc'uj yi tzintije' wetz,  
\v 40 poro tan ic'olewe'n tzinxlaj, nk'e'tz in chincawun te'j, ma na cho'n tz'ak'lok scyetz yi e' yi txa'ijche' tan Intaj. 
\p  
\v 41 Itzun yi quibital yi lajujt cyuch', nintzun je' ẍchiwutz yi mbi'tz na chitzan Jacow tu Wa'n tan jakle'n tetz Jesús.  
\v 42 E' saje'n tzun ẍchakol Jesús, itzun taltz scyetz: 
\p —Na itilwok yi ẍe'n quitane'n yi e' wi'tz ajcaw lakak e'chk lmak tnum, wi'nin na chicawun. Na cho'c wunak jak' chica'wl.  
\v 43 Poro qui na taj yi ya'stzunk tziban itetz. Ma na je puntile'j: Ko at jun tzixo'l yi na taj jal k'ej, tajwe'n tan toque'n i' tetz chichakum yi e' mas.  
\v 44 Ko at jun tzixo'l yi na taj tz'oc tetz bajxom, tajwe'n tan toque'n tetz chichakum yi e' mas.  
\v 45 Chi wutane'n wetz, yi in yi in Bajx Cy'ajol, nk'era'tz inmantar yi nink cho'c wunak tetz inchakum, ma na ja nu'l tan woque'n tetz chichakum wunak. Ja nu'l tan wuk'ol wib tk'ab quimichil tan chiclaxe'n wi'nin wunak. 
\s1 Yi tule'n yos tan Jesús tu Bartimeo yi moyi'ẍ 
\r (Mt 20.29-34; Lc 18.35-43) 
\p  
\v 46 Itzun bantz yi ticy'ake'n Jesús le tnum Jericó, xomche' yi e' ẍchusbe'tz, scyuch' jun c'oloj wunak. Yi cyelemule'n ju'e'l tzaj tnum, at tzun jun moyi'ẍ c'olchij tzi be' tan rmosumi'n. Bartimeo bi', cy'ajl Timeo.  
\v 47 Ej nin yi tbital i' yi txant tan tule'n Jesús naka'jil i', nintzun jilontz. Chin wi' nin bantz tan yol: 
\p —Jesús ilu' yi xonl k'ajtzun Luwiy yi at tulbil, elk k'ajabu' ske'j. 
\p  
\v 48 Poro wi'nin wunak e' oc tan makle'n wutz i' tan qui't ẍch'ine'n, poro mast cunin ẍch'ine'n i': 
\p —Jesús, ilu' yi xonl k'ajtzun Luwiy yi at tulbil, elk k'ajabu' swe'j. 
\p  
\v 49 Taquewe'n cu'n tzun Jesús, itzun taltz: 
\p —Cy'ajwok tzaj tzone'j. 
\p Chibene'n tzun cobox tan ticy'le'n tzaj yi moyi'ẍ, itzun cyaltz tetz: 
\p —Quiwit yaj, txiclije'n, na na tzan Jesús tan achakle'n. 
\p  
\v 50 Cyaje'n cyen tzun jowbal yi xbu'k, nin cy'a'nt nin tz'itpu'n ta'n yi je'n txiclok nin opontz swutz Jesús.  
\v 51 Jakol tzun Jesús tetz: 
\p —¿Mbi tzun na awaj yil tzimban tzawe'j? 
\p —Ta', yi wajbil i'tz yil jakxij inwutz ta'nu'. 
\p  
\v 52 —Ba'n cẍa'j, na tan tu' nk'uke' ac'u'l swe'j ja wi't ul yos tzawuch'. 
\p Na nin el tzaj yi yola'se'j le stzi' Jesús yi jakxe'n yi wutz yi moyi'ẍ. Ej nin xomnintz te Jesús. 
\c 11  
\s1 Yi tpone'n Jesús Jerusalén 
\r (Mt 21.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19) 
\p  
\v 1 Itzun bantz yi cyopone'n naka'jil Jerusalén xlaj yi cob tal tnum yi na bi'aj Betfagé tu Betania, yi ate' wi Olivo, nin e' ben ẍchakol Jesús cob ẍchusbe'tz tan ticy'le'n jun mantar,  
\v 2 itzun taltz: 
\p —Quibene'nk le aldey tzi'ne'j. Yil cxopon, tzitile' jun buru' c'alij, yi txe'n cunin bajij mansar. Pujwok tzaj, nin cy'ajwok tzaj.  
\v 3 Inti ko al cxmakonwok te'j, ba'n tzitalwok tetz: ‘Cho'n xconk tetz Kajcaw, ax tz'ul kuk'e't nin,’ ẍchijwok sban, —stzun Jesús scyetz. 
\p  
\v 4 Chibene'n tzuntz nin jal nin yi buru' cya'n. Cho'n c'alij tzi be' tzi jun sawan. 
\p  
\v 5 Itzun te yi na chitzan tan pujle'n, at tzun wunak yi cyal scyetz: 
\p —¿Mbi na ibanwok? ¿Nxac na cxtzanwok tan pujle'n yi buru'? 
\p  
\v 6 I nin tzun ben cyaloltz chi yi ben tlol Jesús scyetz, nintzun ak'lij ama'ltz scyetz tan bene'n quicy'al.  
\v 7 Tpone'n tzun yi buru' cya'n kale atit Jesús, nin je cyak'ol chixbu'k te'j. Nintzun je nin Jesús te'j.  
\v 8 Wi'nin wunak yi baj cu' chilit'ul yi chixbu'k tbe'. Ej nin at e' yi xak tze' cu'n baj cu' cya'n tbe'.  
\v 9 Cyakil yi e' yi bajxche' cyuml yi e' yi xomche' nin, wi'nin chiẍch'ine'n tan yi tzatzin yi ate' cu'nt: 
\p —Kak'e' kak'ajsbil tetz Ryos, na at banl i' tibaj yi june'j, yi ja ul ẍchakol.  
\v 10 Kak'e' kak'ajsbil tetz Ryos na txant tan toque'n yi june'j tetz ajcaw chi yi suki'nt tan Ryos tetz k'ajtzun rey Luwiy tentz. Kak'e' bin kak'ajsbil tetz yi kaRyosil yi at tcya'j, —che'ch cyakil yi e' wunak. 
\p  
\v 11 Tpone'n tzun Jesús le tnum Jerusalén, nin octz le templo. Yi nsken baj xmayil cyakil yi e'chk takle'n yi at, nintzun eltzaj tan tpone'n le tal tnum Betania, na nsken cu' k'ej. Xomche' yi coblaj ẍchusbe'tz i' te'j. 
\s1 Yi skeje'n yi jun wi' ibẍ tan Jesús 
\r (Mt 21.18-19) 
\p  
\v 12 Itzun bantz le junt eklok yi chipakxe'n tzaj le tal tnum Betania, saje'n tzun jun chin we'j te Jesús.  
\v 13 Bene'n tzun tilol jun wi' ibẍ yi cho'n at tzi be'. Chin txa'x nin xak. Nin ben tan tilwe'n yi ko at wutz. Poro yi tpone'n qui'c nin jun wutz at, ntin xak wi'nin, na nk'era'tz tiempil tan jale'n wutz.  
\v 14 Itzun tal Jesús tetz: 
\p —Qui't cẍwutzin sbne' opon tunintz, —stzun i'. 
\p Yi e' ẍchusbe'tz quibit yi jun yole'j. 
\s1 Yi toque'n Jesús tan chilaje'n len yi e' aj c'ayinl le templo 
\r (Mt 21.12-17; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22) 
\p  
\v 15 Itzun bantz yi cyopone'n Jerusalén, nintzun oc Jesús le templo nin octz tan chilaje'n len cyakil yi e' aj c'ayinl scyuch' yi e' lok'ol yi ate'-tz. Nin baj je' trimpul yi chimes yi e' tx'exul wutz pwok. Ncha'tz baj je' trimpul yi chichem yi e' c'a'y plomẍ.  
\v 16 Nin quinin tak' ama'l tetz jun tan ticy'e'n cu'n le ama'l yi cy'anl te yi templo yi ko cy'a'n jun ektz ta'n nka alchok e'chk takle'n. Nin octz tan chichusle'n cyakil yi e' wunak. Itzun taltz scyetz: 
\p  
\v 17 —Je na tal yi yol Kataj yi tz'iba'nt cyene'j: ‘Yi weri inca'l ya'stzun nachbil wetz tetz alchok jilwutz wunak.’ Poro yi e' cyeru' na xcon cyanu' tetz jun molbil alk'om. 
\p  
\v 18 Yi quibital yi e' wi'tz pale' scyuch' yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés yi yol Jesús, nintzun e' octz tan joyle'n ju' yi ẍe'n chiban tan biyle'n cu'n. Poro quinin jal puntil cya'n na na chixob scyetz cyakil wunak yi na chitzatzin te yi ẍchusu'n Jesús.  
\v 19 Poro yi toque'n akale'n ele'n nin ban Jesús tnum scyuch' yi e' ẍchusbe'tz. 
\s1 Yi skeje'n yi jun wi' ibẍ 
\r (Mt 21.20-22) 
\p  
\v 20 Itzun bantz le junt eklok yi na chixon tbe' nin ben quilol yi jun wi' ibẍ. Nsken skej tircu'n tuml yi ta'kl.  
\v 21 Tule'n tzun tx'ak tc'u'l Lu' yi mbi tal Jesús te yi jun wi' ibẍa'tz. Itzun taltz: 
\p —Ta', tilninu' yi jun wi' ibẍ yi tak'u' caws ewt. Ja wi't skej. 
\p  
\v 22 Itzun saj tlol Jesús: 
\p —Yi puntil i'tz yi tajwe'n tan itocsal cu'n yi sbnixok yi e'chk takle'n yi na ijakwok tetz Ryos.  
\v 23 Na jun cu'n yol swale' nin tzitetz. Alchok scyetz yil tz'a'lon te wutze'j: ‘Quilo'k xe mar,’ sbnixk, yi ko qui na cabej c'u'l. Sbnixk yi ko tetz cu'n talma' na tocsaj yi sbnixk.  
\v 24 Cha'stzun te na wal nin tzitetz, yi na cxo'cwok tan nachle'n Kataj sbnixk alchok takle'nil yi na ijakwok tetz. Poro ntin yi ko na itocsaj cu'n yi sbnixk.  
\v 25 Ncha'tz ko na tzan jun yaj tan orari'n nin ko na ul tx'akx til junt tc'u'l, tajwe'n tan cuyul paj. Scuye' tzun Kataj yi at tcya'j yi tetz paj.  
\v 26 Poro ko qui na cuy yi til junt, qui tzun scuy Kataj yi tetz paj, —stzun Jesús bantz. 
\s1 Yi chijakol tetz Jesús yi na' mak'on k'ej i' 
\r (Mt 21.23-27; Lc 20.1-8) 
\p  
\v 27 Cyopone'n tzun junt tir Jerusalén. Itzun te yi na xon Jesús le templo, nintzun e' opon yi e' wi'tz pale' scyuch' yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés, scyuch' yi e' chiwi' banl wi' yi e' judiy, tan jakle'n tetz: 
\p  
\v 28 —¿At ptzun ak'ej tan banle'n yi e'chk xtxolbila'se'j? ¿Na' mak'on ak'ej? —che'ch bantz tetz Jesús. 
\p  
\v 29 —I bin jalu', bajx tzinjake' jun xtxolbil scyeru'. Kol cyalu' yi puntil swetz, ncha'tz in swale' scyeru' yi na' mak'on ink'ej.  
\v 30 ¿Na' ak'on k'ej k'ajtzun Wa'n Bautist, tan je'se'n a' chiwi' wunak? ¿Ryos pe' ak'on tetz, nka e' tu' wunak? Cyal tzaju' swetz, —chij Jesús ban scyetz. 
\p  
\v 31 E' baj xe'te'n tzuntz tan wolnewe'n squibil quib: “Kol kal yi Ryos ak'on k'ej Wa'n, stale' tzaj sketz yi mbi tzuntz quinin kaban tane'n yi ẍchusu'n.  
\v 32 Ej nin kol kal yi wunak tu' ak'on k'ej Wa'n, quil chitzatzin yi e' wunak ske'j,” che'ch squibil quib. Cyal yi jun yola'tz na wi'nin chixobe'n scyetz wunak, na cyakil e' wunak a'lon yi Wa'n i' jun elsanl stzi' Ryos.  
\v 33 Jalta'tz tlen tu' ben cyaloltz tetz Jesús: 
\p —Cuquen, qui na pujx ka'n, —che'ch. 
\p —Ko ya'tz cyajtza'klu', ncha'tz in wetz quil wal scyeru' na' ak'on ink'ej tan imbnol cyakil e'chk xtxolbila'se'j, —chij Jesús bantz scyetz. 
\c 12  
\s1 Yi elsawutzil tetz yi e' ak'unwil yi qui'c chixac 
\r (Mt 21.33-46; Lc 20.9-19) 
\p  
\v 1 Toque'n tzun Jesús tan xtxole'n junt elsawutzil scyetz yi e' ajcawa'tz. Je yol i'e'j: “At jun yaj nin oc tan tawle'n jalaj uva le tetz luwar, nin oc pe'm ta'n te'j. Nin bnix jun pila' ta'n kale na ele't t'a'al uva. Ej nin bnix jun xcyak'te' ta'n. Yi nsken wi't bnix ta'n, nin e' cyaj c'amol swutz. Ma yi taw, nintzun ben joylaj te jun pyaj.  
\v 2 Ma yi k'abte'n cosech, nin ben ẍchakol jun ẍchakum tan ticy'le'n mu'ẍ tetz te yi cosech.  
\v 3 Poro yi e' c'amol nin e' oc tan stz'amle'n, nin tan biyle'n. Nin aj chitxak'lultz. Qui'c nin mu'ẍ tal ben cyak'oltz tetz. 
\p  
\v 4 “Bene'n tzun ẍchakol taw luwar junt ẍchakum. Poro yi tpone'n yaj nin e' oc tan c'oxle'n tan c'ub. Nin lo'on cya'n, nin baj chijisol.  
\v 5 Poro yi taw luwar nin ben ẍchakol junt. Yi tpone'n yi junta'tz el cu'n cya'n swutz. 
\p “Yi tele'n tiemp e' ben ẍchakol wi'nin ẍchakum. At e' yi q'uixpe'n tu' e' bantz. Nin at e' yi e' quimtz cya'n.  
\v 6 Poro at jun cy'ajl yi taw luwar, yi wi'nin ok'le'n wutz ta'n. Wi'tzbil tlen tzun bene'n ẍchakol, na i xtxum yi taw luwar: ‘Cyak'e' lo' k'ej, na incy'ajl bin.’  
\v 7 Poro itzun cyal yi e' ak'unwil squibil quib: ‘Je nocx tz'ule'j, ya'stzun sc'o'ek cyen tibaj luwar. Ba'n tcu'n kabiye' cu'nx tan kacambal ketz yi luwar.’  
\v 8 Nintzun cu' chitz'amol nin el cu'n cya'n swutz. Nin el tu' chijo'lil yi wankil prow,” stzun Jesús scyetz. 
\p  
\v 9 Toque'n tzun Jesús tan jakle'n scyetz yi e' wi' banl wi': 
\p “Ma jalu', ¿mbil sbne' yi taw luwar le chiwutz cyeru'? Je puntile'j: Tz'ul tan chisotzaje'n cyakil ak'unwil, ma yi ama'l stz'ak'lok scyetz junt tx'akajt wunak,” chij Jesús scyetz. 
\p  
\v 10 “Ncha'tz qui pe' na chisi'leju' yi xtxolbil yi tz'iba'nt cyen yi na tal: 
\q1 ‘Yi c'ub yi qui'c xac ẍchiwutz yi e' bnol ca'l, 
\q1 ya'stzun yi c'ub yi mas tajwe'n tan xcone'n. 
\q1  
\v 11 Yi Kajcaw, ya'stzun txumul tetz yi xtxolbile'j. 
\q1 Ej nin chumbalaj nin skawutz ketz,’ ” chij Jesús ban scyetz. 
\p  
\v 12 Bene'n tzun klo' Jesús cya'n xetze', na nin el chitxum tetz yi ja xcon yi xtxolbila'tz tan Jesús tetz cyetz. Poro tan paj yi na chixob scyetz yi e' wunak, cyaj cyen tu' quilol nin e' ajtz. 
\s1 Yi cutxuj yi na ak'lij tetz César 
\r (Mt 22.15-22; Lc 20.20-26) 
\p  
\v 13 Bene'n tzun chichakol yi e' wi' banl wi' cobox parisey tan yol tu Jesús. Ncha'tz xomche' cobox scyeri yi e' partir Herodes scye'j. Yi chimantar i'tz tan joyle'n til Jesús.  
\v 14 Itzun yi cyopone'ntz te'j, itzun cyaltz: 
\p —Ta', na kil ketz yi ya'stzun yi mero bintzi yi na tzanu' tan xtxole'n. Ej nin na el katxum tetz yi qui na tajlaju' yi chitzi' wunak, na qui na xobu' tetz jun. Qui'c na ban yi ko at k'ej nka qui'c. Ntin na tzanu' tan xtxole'n sketz yi ẍe'n kaban tan kopone'n te Ryos. I bin jalu' Ta', ¿ba'n pe' lkak' yi pwok yi na tzan César yi wi'tz ajcaw tan jakle'n sketz, nka qui'? ¿Ba'n pe' lkak' nka qui'? 
\p  
\v 15 Poro jalcunin nachone'n Jesús te cyajtza'kl yi suble'n tu' i' cyajbil. Cha'stzun te bene'n tlol scyetz: 
\p —¿Nxac na chitzanu' tan joyle'n puntil tan jale'n wil? Chichaje'u' yi pwok swetz. Na waj lwil. 
\p  
\v 16 Nintzun chichaj jun pwok yi cy'a'n cya'n, nin oc Jesús tan xmaye'n. Nin yi cwe'n tilol nintzun jaktz scyetz: 
\p —¿Na' taw yi yubile'j yi at swutz yi pwoke'j? ¿Nin na' taw yi bi'aj yi banij swutz? 
\p —Tetz César, yi wi'tz kajcaw, —che'ch. 
\p  
\v 17 Bene'n tzun tlol Jesús scyetz: 
\p —Yi e'chk takle'n yi tetz César, ba'n kak' tetz. Poro ncha'tz ba'n kak' tetz Ryos cyakil yi e'chk takle'n yi tetz i', —chij Jesús bantz scyetz. 
\p Wi'nin tzun cyele'n yab te yol. 
\s1 At junt tir itz'e'n 
\r (Mt 22.23-33; Lc 20.27-40) 
\p  
\v 18 Itzun bantz, cyopone'n tzun cobox sadusey te Jesús. Le chiwutz cyetz qui'c itz'e'n junt tir ẍchixo'l alma'. Itzun ben cyaloltz tetz Jesús. 
\p  
\v 19 —Ta', tz'iba'nt cyen ta'n Moisés: “Ko at jun yaj yil quim, ej nin ko qui'c nitxajil njal cyen te txkel, chin tajwe'n cunin tan cyok'bel quib tu balc, tan jale'n xonl yi k'ajtzun alma'.”\f + \fr 12:19 \ft Dt 25.5.\f* 
\v 20 Ma jalu' Ta', at juk yaj banak. Quitz'un quitzicy quib. Toque'n tzun txkel yi bajx, poro nin quim i', nin qui'c nin jun chinitxa' ban cyen.  
\v 21 Toque'n tzun yi ca'p nak te txkelbe'n yi k'ajtzun stzicy. Ncha'tz i', nin quim, nin qui'c nin jun chinitxa' jal. Ej nin ite'n nin ban yi toxi'n. Qui'c nin jun chinitxa' jaltz.  
\v 22 E' icy'ak chijuklil, poro quinin jal cyen jun chinitxa' te yi xna'n. Wi'tzbil tlen quime'n yi xna'n.  
\v 23 Ma jalu', yi nink chitz'ij junt tir, ¿na' scyetz jun ẍchixo'l yi juk yaja'tz tz'ocopon tetz chmil yi xna'n? Na e' len cu'n chmil banake', —che'ch tzun bantz tetz Jesús. 
\p  
\v 24 Saje'n tzun stza'wel Jesús: 
\p —I bin jalu' yi e' cyeru' ja chixubsiju' na qui na el chitxumu' te yi mbi na tal yi yol Kataj. Ej nin qui na el chitxumu' te yi porer i'.  
\v 25 Na yil chitz'ij junt tir yi e' alma', qui't cyok'bej quib cyera'tz, nin qui't chume'. Cho'n ẍchibne' chi quitane'n yi e' ángel yi ate' tcya'j.  
\v 26 Poro tan tele'n chitxumu' tetz yi at itz'e'n junt tir ẍchixo'l alma', ulk tx'akx ẍchic'u'lu' yi yol yi tz'iba'nt cyen tan Moisés, yi ẍe'n cu'n jilone'n tzaj Ryos tetz, xo'l jun tal pucuj tze' yi na tzan k'a'kl. Nin je yol Ryose'j: ‘In chiRyosil Abraham tu Isaac tu Jacow,’ stzun Ryos ban cyen tetz Moisés.  
\v 27 Poro nsken chiquim yi oxa'tz yi talol Ryos yi jun xtxolbila'tz. Na tzun ẍchaj sketz yi itz'e'. Na yi Kataj i' kaRyosil yi o' yi itz'o', scyuch' yi e' yi quimnak chiwankil. Na swutz Ryos qui'c nin jun wunak yi najk sotz. Cha'stzun te xubsnake'u' yi na cyalu' yi qui'c itz'e'n junt tir ẍchixo'l alma'. 
\s1 Yi ca'wl yi mas tajwe'n tan kabnol tane'n 
\r (Mt 22.34-40) 
\p  
\v 28 Tpone'n tzun jun scyeri yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés te Jesús. Na nin tbit yi toque'n Jesús tan wak' ib scyuch' yi e' sadusey nin xcye' i' tan xite'n cyajtza'kl. Nintzun jaktz tetz: 
\p —I bin jalu' Ta', ¿na' scyetz ca'wl yi mas tajwe'n tan kabnol tane'n? 
\p  
\v 29 Saje'n tzun stza'wel Jesús: 
\p —Yi ca'wl yi mas tajwe'n i'tz: ‘Axwok aj Israel bitwok tzaj, yi ketz Kajcaw, yi kaRyosil, jun ntzi' i'.  
\v 30 Lok'aj bin yi awajcaw, yi aRyosil tetz cu'n awalma' nin tetz cu'n awajtza'kl, nin ak'aj cyakil achamil tan xcone'n tetz.’ Ya'stzun yi ca'wl yi mas tajwe'n tan banle'n tane'n.  
\v 31 Ej nin ni'cu'n mu'ẍ tal yi ca'p yi na tal: ‘Lok'we' yi e' wunak chi na alok' awib atz.’ Qui'c nin jun ca'wl yi at mas k'ej swutz yi coba'tz, —chij Jesús ban tetz. 
\p  
\v 32 Bene'n tzun tlol yi tx'olol xo'l yi ley Moisés tetz Jesús: 
\p —Chumbalaj nin yi yolu' Ta'. Bintzi na talu' yi jun ntzi' Ryos at, na cya'l atit junt.  
\v 33 Ej nin mas ba'n tcu'n lok'e'n wutz Ryos tetz cu'n kalma', nin tetz cu'n kajtza'kl swutz cyakil yi e'chk katx'ixwatz nka e'chk oy yi na kak' tetz Ryos. Ncha'tz mas ba'n tcu'n yi nink kak' cyakil kachamil tan xcone'n tetz Ryos. Nin ncha'tz mas ba'n tcu'n yi lok'e'n chiwutz wunak swutz cyakil e'chk katx'ixwatz nka e'chk oy yi na kak' tetz Ryos. 
\p  
\v 34 Yi tilol Jesús yi ba'n na el xtxum yaj tetz, itzun taltz tetz: 
\p —Txant tan awoque'n tk'ab Ryos. 
\p Cya'l nin junt nimsaj c'u'l tan wak' ib tu Jesús. 
\s1 Yi Cristo i' Ajcaw te k'ajtzun Luwiy 
\r (Mt 22.41-46; Lc 20.41-44) 
\p  
\v 35 Itzun tal Jesús scyetz yi e' wunak te yi na tzan tan chichusle'n le templo: 
\p —I bin jalu' ¿nxac na cyal yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés yi xonl tu' k'ajtzun Luwiy yi Cristo yi jun bixba'nt tan tule'n?  
\v 36 Na ko xonl tu' k'ajtzun Luwiy yi Cristo, ¿mbi tzuntz yi talnak Luwiy tan porer yi Espíritu Sant yi xtxolbile'j?: 
\q1 ‘Itzun tal Kataj Ryos tetz Wajcaw: 
\q1 C'olchin cu'n tzone'j le insbal, 
\q1 jalen cu'n lcho'c e' acontr wa'n jak' awukan, 
\q1 stzun Ryos banak cyen tetz Wajcaw.’\f + \fr 12:36 \ft Sal 110.1.\f* 
\m  
\v 37 Ko ya'tz yi yol yi alijt cyen tan k'ajtzun kamam Luwiy tan porer yi Espíritu Sant, ¿nxac na cyal yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés yi wunak tu' Cristo, yi xonl tu' Luwiy yi jun yi bixba'nt tan tule'n? 
\p Wi'nin tzun wunak ate'tz tan tbite'n yi yol Jesús, nin wi'nin chitzatzine'n yi quibital yi xtxolbila'tz. 
\s1 Yi talolt Jesús chipaltil yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés 
\r (Mt 23.1-36; Lc 11.37-54; 20.45-47) 
\p  
\v 38 Ncha'tz tal Jesús scyetz yi e' wunak yi toque'nt tan chichusle'n: “Or quilu', chixomi'chu' te cyajtza'kl yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés. Na yi e' cyetz na xcon jun jilwutz be'ch cyetz cya'n yi chukpi'n nintu', tan ẍchajle'n ẍchiwutz wunak yi qui'c quil tane'n. Nin wi'nin na chitzatzin yi na ak'lij chik'ej yi na bajij k'ajla'n scyetz.  
\v 39 Ej nin yi na chiban chimunl swutz Ryos tulak e'chk sinagoga, ntin na cyaj chic'ole' tibaj yi bajx chem tan jale'n chik'ej. Ej nin yi na bajij jun wa'a'n, ntin na cyaj cho'c jalen tzi'n quen tan majle'n yi bajx chem.  
\v 40 Or quilu' yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés na na chimajlen chica'l yi e' xma'lca'n, nin tan tewe'n yi quil, tunin na chiben quen tunin tan orari'n. Tan tu' yi ya'tz na chiban, tz'ak'lok mas chicaws.” 
\s1 Yi oy yi opon tan jun tal xna'n meba' nin xma'lca'n 
\r (Lc 21.1-4) 
\p  
\v 41 At jun tir yi cho'n c'olchij Jesús le templo, naka'jil kale atit yi e'chk cu'lbil oy. Nintzun tilnintz yi wi'nin cyopone'n wunak tan tak'le'n cyoy. Nin til yi wi'nin cyoque'n ric tan cu'se'n wi'nin pwok tul e'chk cu'lbila'tz.  
\v 42 Topone'n tzun jun tal prow xna'n xma'lca'n, nin cu' tk'ol cob tal centaw.  
\v 43 Yi bene'n tilol Jesús nintzun e' saj ẍchakol yi e' ẍchusbe'tz, itzun taltz scyetz: 
\p —Jun cu'n yol swale' nin tzitetz, yi jun tal prow xma'lca'ne'j, i' mmak'on mas pwok ẍchiwutz cyakil wunak,  
\v 44 na yi e' cyetz, wi' tlen tu' chipu'k ncu' cya'n. Ma yi tal prow xna'ne'j, yi chin meba' nin, ja toy cyakil yi pwok yi colij ta'n tetz gast. 
\c 13  
\s1 Yi talol Jesús yi xitok yi templo 
\r (Mt 24.1-2; Lc 21.5-6) 
\p  
\v 1 Itzun bantz yi tele'n tzaj Jesús le templo nin ben tlol jun ẍchusbe'tz tetz: 
\p —Ta', tilninu' e'chk c'ube'j, tilninu' e'chk ca'le'j yi cwent yi templo, chumbalaj nin, —stzun yi jun ẍchusbe'tza'tz. 
\p  
\v 2 —Bintzi, chumbalaj nin yi ca'le'j yi na awil nin. Poro tz'ul jun tiemp yi qui'c nin jun c'ub yi nink cyaj cyen tib junt. Cyakil cu'n copon ch'uki'n, —chij Jesús ban tetz. 
\s1 Yi e'chk techl yi sbajok yi txant tan tule'n yi wi'tzbil k'ejlal 
\r (Mt 24.3-28; Lc 21.7-24; 17.22-24) 
\p  
\v 3 Itzun bantz yi chije'n pone'n Jesús wi Olivo nin e' c'ole' cu'ntz. Lajluch cu'n na quil tzaj yi templo. Chichuc tzun Lu', tu Jacow tu Wa'n tu Leẍ yi cyoque'n tan jakle'n jun xtxolbil tetz Jesús.  
\v 4 Itzun chijaktz: 
\p —I bin jalu' Ta', tale'u' sketz tona' lbajij yi e'chk xtxolbila'tz yi ntalu' sketz. Nin tale'u' sketz mbi techlil sbajok yil tz'ul tzaj yi jun tiempa'tz. 
\p  
\v 5 —Or tzitilwok, qui'k cxubsijwok,  
\v 6 na ẍchijalok wi'nin e' yi scyale' yi e' len cu'n Cristo. Chixcyek tan chisuble'n wi'nin wunak.  
\v 7 Nin ncha'tz acxbisunch yil tzitbit yi na tzan e'chk lmak oyintzi', nin yil tzitbit yi at tulbil mas lmak oyintzi', na tetz nintz. Poro nk'era'tz yi wi'tzbil k'ejlal.  
\v 8 Na yi ntaxk ul yi wi'tzbil k'ejlala'tz chocopon e'chk lmak tnum tan oyintzi' scyuch' e' mas lmak tnum. Tz'ocopon jun tnum tan biyle'n junt. Copon wi'nin e'chk coblajnob bene'n tzi'n wi munt. Sjalok we'j, poro cyakil yi xtxolbile'j, xe'tzbil tu' yi q'uixc'uj. 
\p  
\v 9 “Ma axwok itetz or tzitil, na cxjatxlokwok ẍchik'ab yi e' yi at ca'wl ẍchik'ab. Cxlo'onkwok cyak'un lakak sinagoga. Ej nin tan tu' yi na cxomwok swe'j, ncxbenwok ticy'le'n ẍchiwutz yi e' gobernador nin ẍchiwutz yi e' rey tan tbite'n icaws. Poro ba'n atit, na sjalok ama'l tan xtxole'n scyetz yi mbi eka'n wa'n.  
\v 10 Ej nin ncha'tz, yi ntaxk ul yi wi'tzbil k'ejlal, tajwe'n yil txolij yi balaj stziblal scyetz cyakil jilwutz wunak.  
\v 11 Ej nin yil cxben ticy'le'n ẍchiwutz yi e' ajcaw, quil cxbisunwok te yi mbi tzital. Ntin alwok yi yol yi stk'e' Ryos le iwi', na nk'e'tz axwok cxjilonk, ma na i yi Espíritu Sant.  
\v 12 Ncha'tz at e' yi chocopon tan xochle'n yi quitz'un nka quitzicy tan chicwe'n biyij. Ncha'tz at e' yi ya'tz ẍchibne' te chicy'ajl. Ncha'tz at e' yi chocopon tan xochle'n chitaj chitxu' tan cyele'n cu'n swutz.  
\v 13 Ej nin tan paj yi na cxomwok swe'j, cyakil wunak chi'chok chic'u'l tzite'j. Poro cyakil yi e' yil tz'icy'pon yi q'uixc'uja'tz cya'n jalen yil chiquim, ya'stzun yi e' yi ẍchiclaxok tk'ab yi q'uixc'uja'tz yi banij. 
\p  
\v 14 “Ej nin je junt xtxolbile'j yi tz'iba'nt cyen tak'un k'ajtzun Daniel, yi elsanl stzi' Ryos tentz: ‘Sjalok jun yaj yi chin cachi' nin, yi chin aj xitunl nin.’ (Yi e' yil cho'c tan si'le'n yi xtxolbile'j lo'k tz'el chitxum tetz.) Yil tz'ocopon yi juna'tz le ama'l kale qui'cle't cu tan tocompone'n, ba'n tcu'n yil che'l ojk cyakil yi e' yi najlche' Judea tan cyewal quib xo'l wutz.  
\v 15 Nin ko c'olchij jun yaj wutz ca'l yil tbit stziblal, tajwe'n tan tele'n ojk lajke'l. Ba'n tcu'n qui't tz'oc xe ca'l tan telse'n tzaj alchok takle'n.  
\v 16 Ej nin yi e' yi ate' tan ak'un wi cojbil, ba'n tcu'n quil chipakxij xe'ak chica'l tan ticy'le'n be'ch cyetz.  
\v 17 ¡Lastum e' prow xna'n yi e' ch'on wi' yil bajij yi e'chk takle'na'tz! ¡Lastum yi prow xna'n yi ni' cu'n ni' scye'j!  
\v 18 Nachwok Kataj tan qui noje'n quen yi jun ila'tz te yi tiemp tetz che'w.  
\v 19 Na tz'ul wi'nin q'uixc'uj. Jetz yi xe'tzbil tzaj, txe'n cunin bajij jun q'uixc'uj chi yi juna'tz yi sbajok. Ej nin qui't bajij junt.  
\v 20 Yi na tzan yi jun q'uixc'uja'tz tz'ocopon Kataj Ryos tan makle'n wutz, na yi ko qui', cya'l nin jun yi nink clax. Smakxok yi jun q'uixc'uja'tz ta'n tan tu' yi tz'elepon k'ajab scye'j yi e' yi txa'ijche't. 
\p  
\v 21 “At e' yi scyale': ‘Cho'n at yi Cristo tzone'j,’ nin at e' yi scyale': ‘Cho'n at Cristo chone'j.’ Itocsajch.  
\v 22 Na ẍchijalok e' yi scyocse' len quib tetz Cristo. Ej nin ẍchijalok e' yi scyale' yi e' len cu'n elsanl stzi' Ryos. Yi e'a'tz, chixcyek tan banle'n wi'nin milawr tan chisuble'n wunak. Ej nin yi atk rmeril, chixcyek klo' tan chisuble'n yi e' yi txa'ijche't, poro qui'.  
\v 23 Ma axwok itetz, list cuntunin axwok, na ja wi't wal cyakil yi puntil tzitetz. 
\s1 Yi mbi cu'n sbajok yil tz'ul tzaj yi Bajx Cy'ajol 
\r (Mt 24.29-35, 42-44; Lc 21.25-36) 
\p  
\v 24 “Yil tzaj wi' yi q'uixc'uj tc'u'l jun tiempa'tz tz'ocopon tz'o'tz swutz yi k'ej. Ej nin quil txekun yi xaw.  
\v 25 Nin cyakil yi at tcya'j syucank.  
\v 26 Kalena's tzun chinquilnin cyakil jilwutz wunak yi in yi in Bajx Cy'ajol. Na chincu'ul tul jun chin sbak', nin cy'a'n imporer wa'n tu ink'ej.  
\v 27 Kalena's tzun che' inchaknin yi e' inángel tan chimolche'n tzaj yi e' yi txa'ijche't yi ate' bene'n tzi'n wi munt, tu yi e' yi ate' tcya'j. 
\p  
\v 28 “Ba'n cxo'cwok tan xtxumle'n yi jun elsawutzile'j tetz jun wi' ibẍ: Na yi na xe'tij jun wi' ibẍ tan xlumine'n na el katxum tetz yi txant tan tucumule'n yi tiemp tetz tz'a'.  
\v 29 Ni'cu'n sbajok tzantzaj, na yil tzitilwok cyakil yi e'chk techl yi ja wi't wal tzitetz, i'tz jun senil yi txant tan wule'n. Yil tzitil yi e'chk techla'tz ja tzun opon txe' quen cunin yi jun tiempa'tz.  
\v 30 Jun cu'n yol na walnin tzitetz, quil chisotz yi jun jilwutz wunake'j jalen yil bajij yi e'chk takle'na'tz yi ja wi't wal.  
\v 31 Na yi tcya'j tu yi wuxtx'otx' sotzok tera'tz poro yi weri inyol tz'elk cu'n te'j. Quil sotz tera'tz. 
\p  
\v 32 “Poro cya'l nin jun yi nink tz'el xtxum tetz tona' lbajij yi e'chk takle'ne'j. Qui na el chitxum yi e' ángel tetz. Mpe ik in, yi in Cy'ajol, qui na el intxum tetz, ma na ntin Kataj Ryos ilol tetz. 
\p  
\v 33 “Cha'stzun te or tzitilwok. Acxwiti'ch. Nachwok Ryos, na qui na itil mbi tiempil yil bajij yi xtxolbila'se'j.  
\v 34 Ni'cu'n sbajok chi ban jun yaj yi ben joylaj tan xo'n. Cyaj tilol yi ca'l, nin cyaj cawul yi e' mos. Cyaj tk'ol yi cyak'un, nin cyaj tloltz tetz yi q'uicy'lom puert: ‘Sajch awatl.’  
\v 35 Ncha'tz bin itetz, sajch iwatl, na qui na itil yi mbi tiempil tz'ul tzaj yi taw ca'l. Mi tz'ul pe' yil cu' k'ej, nka yil tz'ok' q'uitx, nka skilt cuntu', quinin elsbil txum.  
\v 36 Ban ko na cxwitwok yil tz'ul tzaj.  
\v 37 Ej nin yi xtxolbile'j yi na walnin tzitetz, nk'e'tz ntin tetz itetz, ma na tetz cyakil: Or bin tzitilwok. 
\c 14  
\s1 Yi joyle'n puntil tan xtx'amxe'n Jesús 
\r (Mt 26.1-5; Lc 22.1-2; Jn 11.45-53) 
\p  
\v 1 Itzun bantz yi cobte'n k'ej tan tucumule'n yi k'ej yi na bi'aj Pasc, yi k'ej yi na bajsij yi pam yi qui'c xtx'amil, nin e' mol quib yi e' wi'tz pale' scyuch' e' tx'olol xo'l yi ley Moisés. Ej nin e' octz tan xtxumle'n yi ẍe'n chiban tan suble'n Jesús nin tan xtx'amxe'n cya'n, tan cwe'n chibiyol.  
\v 2 Poro itzun cyaltz: 
\p —Ba'n tcu'n quil katz'am le k'ej, na ko tzun chije' nil yi e' wunak ske'j, —che'ch bantz. 
\s1 Yi je'n kojij tz'ac'bil twi' Jesús 
\r (Mt 26.6-13; Jn 12.1-8) 
\p  
\v 3 Cho'n tzun at Jesús le tal aldey yi na bi'aj Betania. Cho'n at i' le ca'l Simón, yi Simón yi icy'nak yi yabil te'j yi na bi'aj lepra. Te yi c'olch quen i' te mes nintzun opon jun xna'n te'j. Cy'a'n jun perjum ta'n yi na bi'aj nardo. Wi'nin c'o'cal, nin wi'nin jamel. Cho'n at tul jun balaj cu'lbil yi na bi'aj alabastro. Nintzun el stzojlul yi stzi' yi cu'lbil yi jun tz'ac'bila'tz nin je' kojol twi' Jesús.  
\v 4 Poro at tzun e' yi je' ẍchiwutz yi mbi cu'n ban yi xna'na'tz. Nintzun cyaltz: 
\p —Lastum yi tx'akxe'n tu' mban yi tz'ac'bile'j.  
\v 5 Ba'n tcu'n yi nink mben c'a'y tan ox cient pwok nin ja klo' xcon yi jamel tan quich'eye'n yi e' meba'. 
\p Quinin e' tzatzin yi e'a'tz te yi tajtza'kl yi xna'n. 
\p  
\v 6 Poro itzun ben tlol Jesús scyetz: 
\p —Quil tzitak'wok bis te yi xna'ne'j, na yi je'j yi mban i' swe'j ba'n atit.  
\v 7 Inti e' meba', ate' nin cyera'tz tzixo'lwok cyakil tiemp. Ko na itaj tziban jun ba'n scyetz, ba'n tziban, poro yi in wetz quil na'tij mas tiemp tzixo'lwok.  
\v 8 Yi xna'ne'j, ja tak' yi nxcye' te'j. Ja xompon chan tan tocse'n tz'ac'bil te inwankil tetz mukbil wetz.  
\v 9 Jun cu'n yol swale' nin tzitetz, kalel txolije't yi balaj stziblal bene'n tzi'n wi munt, ncha'tz sna'wsok yi mbi mban yi xna'ne'j, —stzun Jesús ban scyetz. 
\s1 Yi cwe'n xtxumul Judas yi jatxle'n Jesús 
\r (Mt 26.14-16; Lc 22.3-6) 
\p  
\v 10 Itzun bantz, at jun scyeri yi coblaj ẍchusbe'tz Jesús yi na bi'aj Judas Iscariot. Nin ben i' tan yol scyetz yi e' wi'tz pale'. Yi tajbil Judas i'tz tan banle'n jun trat scyuch' yi e' wi'tz pale' tan jatxle'n Jesús ẍchik'ab.  
\v 11 Yi quibital yi e' wi'tz pale'a'tz yi tajtza'kl Judas wi'nin chitzatzine'n, nin chisuk pwok tetz. Ninin cunin xe'tij Judas tan joyle'n puntil yi ẍe'n sban i' tan jatxle'n Jesús ẍchik'ab. 
\s1 Yi wi'tzbil tir yi chiwane'n Jesús scyuch' yi e' ẍchusbe'tz 
\r (Mt 26.17-29; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30; 1 Co 11.23-26) 
\p  
\v 12 Itzun bantz tul yi bajx k'ej yi na bajsij yi pam yi qui'c xtx'amil, yi k'ej yi na oc jak' kul yi cne'r tetz Pasc, nintzun e' oc yi e' ẍchusbe'tz Jesús tan jakle'n jun xtxolbil tetz: 
\p —Ma jalu' Ta', ¿mbi na tal teru'? ¿Na'l kabene't tan nuc'le'n yi wa'a'n tetz Pasc? 
\p  
\v 13 Saje'n tzun ẍchakol Jesús cob scyeri e' ẍchusbe'tz nin taltz scyetz: 
\p —Ba'n cxbenwok tnum. Nin yil cxopon tnum cxnojponk te jun yaj yi cy'a'n jun ẍchok' a' ta'n. Ba'n cxomwok nin te'j.  
\v 14 Itzun yil cxoponwok te yi ca'l kalel tz'oque't i' ba'n tzitalwok quen tetz yi taw ca'l: “I nsaj tlol Kajcaw, ¿na' atit yi ama'l kalel kawane't tetz Pasc scyuch' inchusbe'tz? stzun i' mban tzaj.”  
\v 15 Tzun ẍchaje' jun ca'l yi list atit. Cho'n at le ca'p chup. Cho'n tzun tzinuc'wok ketz kawa', —chij Jesús ban nintz scyetz. 
\p  
\v 16 Chibene'n tzuntz. Nin yi cyopone'n tnum inin bana's, quib yi ben alij scyetz. Chixe'te'n tzuntz tan nuc'le'n yi jun wa'a'n tetz Pasc. 
\p  
\v 17 Ma yi toque'n akale'n nintzun e' opon Jesús scyuch' yi coblaj ẍchusbe'tz.  
\v 18 Ej nin te yi na chiwan, nintzun tal Jesús scyetz: 
\p —Jun cu'n yol swale' nin tzitetz, at jun skaxo'l yi tz'ocopon tan injatxle'n ẍchik'ab incontr. 
\p  
\v 19 Yi quibital yi yole'j nintzun e' bisuntz nin ẍchijunalen e' octz tan jakle'n tetz Jesús: 
\p —¿In polo' Ta'? 
\p  
\v 20 —I'tz jun scyeri yi coblaj ixone'n. I'tz yi jun yi na tzan tan mu'le'n yi tetz pam tul yi lake'j yi na xcon wa'n.  
\v 21 Bintzinin, tajwe'n tan tele'n cu'n te cyakil yi tz'iba'nt cyen swe'j, yi in yi in Bajx Cy'ajol, poro lastum yi yaj yil chinjatxon nin ẍchik'ab incontr. Ba'n tcu'n klo' yi qui'k itz'nak i', —stzun Jesús scyetz yi e' ẍchusbe'tz. 
\p  
\v 22 Te yi na chiwan, je'n tzun tcy'al Jesús jun pam nin tyoẍintz tibaj. Kalena's tzun cwe'n piẍultz, nin ben jatxoltz scyetz e' ẍchusbe'tz. 
\p —Je'j, bajswoke'n, na i'tz inwankil. 
\p  
\v 23 Je'n tzun tcy'al jun was, cu'lbil quic'a'. Yi wi't tyoẍine'n tibaj, nin ben tk'oltz scyetz. Tircu'n e', baj len mu'ẍ cya'n.  
\v 24 Bene'n tzun tlol scyetz: 
\p —Yi at tul yi lake'j i'tz inẍch'el, nin yil saj kojx inẍch'el sbixek jun ac'aj trat tan cuyle'n chipaj wi'nin wunak.  
\v 25 Ej nin jun cu'n yol swale' tzitetz, qui't lwuc'aj yi t'a'al uva jalen cu'n yil tz'ul yi k'ejlal yil tz'oc intaj tan cawu'n, kalena's tzun lbaj junt tir wa'n. 
\s1 Yi tlol Jesús yi stewe' Lu' yi na xom te'j 
\r (Mt 26.30-35; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38) 
\p  
\v 26 Yi wi't stzaje'n wi' jun chibitz, cho'n tzun chibene'ntz wi Olivo.  
\v 27 Toque'n tzun Jesús tan yol scyetz: 
\p —Tan yi e'chk takle'n yi sbajok swe'j te akale'ne'j xitok len itajtza'kl. Na at jun xtxolbil yi tz'iba'nt cyen yi na tal: ‘Cupon imbiyol yi pstor, nin yi e' cneru', chelepon xit.’\f + \fr 14:27 \ft Zac 13.7.\f* 
\v 28 Poro yil nitz'ij junt tir ẍchixo'l alma', chimbajxpon wetz Galilea tan ich'iwe'n, —stzun Jesús bantz scyetz. 
\p  
\v 29 Ma yi tbital Lu', itzun taltz: 
\p —Mpe nink chipakxij cyakil yi e' mas, ilenin chin xomok wetz te'ju'. 
\p  
\v 30 —Jun cu'n yol Lu', yi ntaxk ok' cob tir jun ajtzo' te yi ak'bale'j nsken awal ox tir yi qui xomquiẍ swe'j. 
\p  
\v 31 Poro quinin tane' Lu' tan talche'n: 
\p —Ta', mpe nink chinquim tan paj, quil wal yi qui xomij inwi' te'ju', —stzun Lu' tetz Jesús. 
\p Ncha'tz yi e' mas ẍchusbe'tz ite'n nin cyala'tz. 
\s1 Yi toque'n Jesús tan nachle'n Kataj le ama'l Getsemaní. 
\r (Mt 26.36-46; Lc 22.39-46) 
\p  
\v 32 Cho'n tzun cyopone'n Jesús le ama'l yi na bi'aj Getsemaní. Bene'n tzun tlol scyetz yi e' ẍchusbe'tz: 
\p —C'olchin quen tu'wok tzone'j, jalen pe'k nchimben tzaj tan nachle'n Kataj. 
\p  
\v 33 Yi bene'n, ntin e' ben tcy'al Lu', Jacow tu Wa'n. Xe'te'n nin ban talma' Jesús tan txuknewe'n tan paj xo'w nin bis. 
\p  
\v 34 Itzun ben tlol scyetz: 
\p —Chin bis nin na nicy'an. Jalt nin tan inquime'n ta'n. Nquentu'wok tzone'j poro quil cxwitwok. 
\p  
\v 35 Tele'n tzun ẍkansal tib joylaj len mu'ẍ, nin ben jokbal tib wuxtx'otx' tan jakle'n tetz Ryos, yi ko at rmeril tan qui tijol yi jun q'uixc'uja'tz yi tx'aklij swutz i'.  
\v 36 Je tzun tal i' yi toque'n tan nachle'n Kataj: “Ta', ilu' Intaj, nin na el intxum tetz yi qui'c nin jun takle'n yi qui'k xcye'u' te'j, nink chinjatxlenu' tk'ab yi jun q'uixc'uj yi tx'aklij tzinwutz. Poro qui na waj yi wetz wajbil Ta', ma na ntin yi teru' tajbilu',” stzun i'. 
\p  
\v 37 Ma yi pakxe'n kale ate' quent yi e' ẍchusbe'tz, na chiwit len. Bene'n tzun tlol tetz Lu': 
\p —Simón, ¿na pe' cẍwit? ¿Qui'c nin polo' rmeril yi nink mamuc' jun or watl?  
\v 38 Elk iwatl, nin nachwok Kataj tan qui ibene'n tul il. Bintzinin na el italma' tan wuch'eye'n, poro qui na xtx'aj yi iwankil. 
\p  
\v 39 Bene'n tzun junt tir Jesús tan nachle'n Kataj nin ite'n nin yola'tz taltz.  
\v 40 Yi pakxe'n tzaj junt tir i' na chiwit len cu'n yi e' ẍchusbe'tz, na ocnak cyen tunin bow chin chiwatl. Ej nin yi jilone'n Jesús scyetz, cya'l nin jun yi tza'wen tzaj yi yol i'.  
\v 41 Nin yi pakxe'n tzaj le toxi'n tir nin taltz scyetz: 
\p —Ba'n cxwitwok jalu'. Ba'n cxuje'wok ko ya'tz itajbil. Poro yi in wetz yi in Bajx Cy'ajol ja wi't opon oril tan imbene'n jatxij ẍchik'ab yi e' juchul il.  
\v 42 Poro or tzije'nwok, quin, na je yi jatxol wetz, chu'l tzi'ne'j. 
\s1 Yi bene'n Jesús pres 
\r (Mt 26.47-56; Lc 22.47-53; Jn 18.2-11) 
\p  
\v 43 I cunin na tzan Jesús tan yol yi tpone'n Judas te'j. Yi Judas i' jun scyeri yi coblaj ẍchusbe'tz Jesús. Xomche' jun c'oloj wunak te'j. Cy'a'n len spar tu tze' cya'n. Chakijche' cyak'un yi e' wi'tz pale' scyuch' yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés nin e' wi' banl wi' scyetz judiy.  
\v 44 Inti Judas, yi c'ayin nin Jesús, nsken tal i' scyetz yi ẍe'n sban i' tan ẍchajle'n Jesús scyetz. Je yol i'e'j: “Yi jun yil tzintz'ube'n xak stzi' itzun i'a'stz, nintzun chitz'ame'nu'-tz, nin quicy'ajninu'-tz,” chij i'. 
\p  
\v 45 Itzun yi tpone'n Judas le jun luwara'tz, cyenin tzun bene'ntz swutz Jesús, itzun taltz: 
\p —Quech Ta'. 
\p Nintzun ben tan stz'uble'n xak stzi' Jesús.  
\v 46 Chibene'n tzuntz tan stz'amle'n Jesús, nin cu' chitz'amoltz, tan bene'n pres. 
\p  
\v 47 Poro at tzun jun scyeri yi e' yi ate' te Jesús nin jetzaj tcy'al yi tetz spar. Nin lo'on yi ẍchakum yi wi'tz pale' ta'n, ninin el jalaj ẍchin ta'n.  
\v 48 Yi xtx'amxe'n Jesús cya'n, itzun ben tloltz scyetz: 
\p —¿Mbi xac cy'a'n spar tu tze' cya'nu' tan intz'amle'n? ¿In pe' alk'om ẍchiwutzu'?  
\v 49 ¿Mbi tzuntz qui je' chitz'amolu' in te yi na chintzan tzaj tan chichusle'nu' le templo? Poro tajwe'n cu'n tan tele'n cu'n te yi e'chk takle'ne'j yi na bajij swe'j jalcu'n, na tz'iba'nt cyen cyak'un yi e' elsanl stzi' Ryos tentz, yi ya'stzun sbajoktz, —chij Jesús bantz. 
\p  
\v 50 Cyele'n tzun ojk cyakil yi e' ẍchusbe'tz, nin cyaj cyen tetz Jesús ẍchuc. 
\s1 Yi tele'n ojk yi xicy yi tx'anl cuntu' 
\p  
\v 51 At tzun jun xicy yi ẍchusbe'tz Jesús yi xomnin wutz chicoc yi e' contr Jesús. Txowi'n jun xbu'k ta'n. Cyoque'n tzun yi e' contr tan stz'amle'n klo'. Poro quinin e' xcye' tan stz'amle'n. Ntin xbu'k tx'amx cyen cya'n.  
\v 52 Cha'stzun te cyaj cyen tu' tilol xicy yi xbu'k, nin el ojkujtz. Tx'anl cuntu' i'. Qui'c be'ch tetz yi tele'n ojk. 
\s1 Yi tpone'n ticy'le'n Jesús ẍchiwutz e' wi' banl wi' 
\r (Mt 26.57-68; Lc 22.54-55, 63-71; Jn 18.12-14, 19-24) 
\p  
\v 53 Bene'n tzun quicy'al Jesús swutz yi wi'tz pale'. Tircu'n tzun cyopone'n yi e' wi'tz pale', scyuch' yi e' wi' banl wi', nin scyuch' yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés.  
\v 54 Ma Lu', joylaj xomnint wutz chicoc yi e' tz'amol tetz Jesús. Xom nintz scye'j jalen cu'n cyopone'n le ca'l yi wi'tz pale'. Ocopon cyen tu' Lu' wutzk'anil, nin c'ole' quentz ẍchixo'l yi e' aj ront cwent pale' tan mak'o'n ib tzik'ak'. 
\p  
\v 55 Cyoque'n tzun yi e' wi'tz pale' scyuch' cyakil yi e' chiwi' banl wi' yi e' judiy tan joyle'n puntil tan tak'le'n til Jesús. Na yi cyetz cyajbil i'tz tan tele'n cu'n swutz. Poro quinin jal puntil cya'n.  
\v 56 At wi'nin e', e' octz tan jale'n cu'n wi cyak' te'j, poro aparch klen chiyol.  
\v 57 Chije'n tzun txiclok cobox tan tak'le'n til Jesús, poro wi cyak' tu'.  
\v 58 Je chiyole'j: 
\p —Je yol nkubit ketz te nocxe'j: ‘Tzinxite' cu'n yi ca'l yi wi'nin xanil, yi wunak bnol tetz, nin le toxi'n k'ej jepon intxicbal junt tir, yi nk'e'tz wunak bnol tetz,’ stzun i', —che'ch bantz. 
\p  
\v 59 Poro ncha'tz e', aparch klen chiyol.  
\v 60 Je'n tzun txiclok yi wi'tz pale' ẍchiwutz yi e' mas yi chichamo'n quib, nintzun jaktz tetz Jesús: 
\p —¿Mbi tzuntz yi qui'c nin jun yol na awal tzaj tan acolol awib? 
\p  
\v 61 Poro yi Jesús, quinin ben stza'wel. Cha'stzun te jakol yi wi'tz pale' tetz: 
\p —¿I pe' aẍa'tz yi Cristo, yi Cy'ajl Ryos yi wi'nin k'ej? 
\p  
\v 62 —I ina'tz, nin squile'u' yi c'olẍchin xlaj Kataj Ryos, yi Ryos yi chin cham nin tetz. Nin ẍchinquile'u' yi in yi in Bajx Cy'ajol yil nopon tzaj junt tir tcya'j tul noc sbak', —stzun Jesús tetz. 
\p  
\v 63 Toque'n tzun yi wi'tz pale' tan rit'e'n cu'n yi be'ch tetz tan ẍchajle'n yi qui na yub yi yol Jesús swutz i'. Bene'n tzun tloltz scyetz: 
\p —Qui tajwe'n mas stiw tan joyle'n til,  
\v 64 na ja wi't quibitu' yi ja wi't el k'ej Kataj Ryos ta'n. I bin jalu', ¿mbi na cyal cyeru' te xtxolbile'j? —stzun yi wi'tz pale'. 
\p —Tajwe'n tan quime'n, —che'ch bantz chicyakil. 
\p  
\v 65 Cyoque'n tzun cobox tan stzube'n cyen yi t'a'al chitzi' te wutz Jesús. Nin ncha'tz oc jun su't cya'n tan jople'n wutz. Kalena's tzun cyoque'ntz tan t'okle'n. Itzun cyaltz: 
\p —¿Cẍopon pe' te'j, na' ncẍbiyon? —che'ch. 
\p Ncha'tz yi e' aj ront nin e' octz tan t'okle'n xak stzi' Jesús. 
\s1 Yi talol Lu' yi qui xomij wi' te Jesús 
\r (Mt 26.69-75; Lc 22.56-62; Jn 18.15-18, 25-29) 
\p  
\v 66 Cho'n tzun at Lu' wutzk'anil yi tpone'n jun mos yi wi'tz pale'.  
\v 67 Nintzun ben tilol yi c'olchij Lu' tzi k'ak' tan mak'o'n ib, nintzun c'abe' cyentz tan xmaye'n. 
\p —Yi aẍatz, aẍ jun scyeri yi e' yi xomche' te Jesús yi aj Nazaret, —stzun i' bantz tetz Lu'. 
\p  
\v 68 —Qui', qui wajske'n wutz yi juna'tz, nin qui na pujx wa'n yi mbi na awal tzaj swetz, —stzun Lu' tetz. 
\p Yi wi't talol Lu' yi yola'tz nintzun el tzi puert. Tok'e'n tzun jun ajtzo'.  
\v 69 Toque'nt tzun yi mos tan xmaye'n nin Lu', nintzun taltz scyetz yi e' yi ate' naka'j: 
\p —Yi yaje'j, i' jun scyeri yi e' ẍchusbe'tz Jesús. 
\p  
\v 70 Poro nintzun tal Lu' junt tir yi qui'. Junt tkuj nintz, yi cyalol yi e' yi ate'-tz xlaj Lu': 
\p —Jun cu'n yol, aẍ jun cyuch' yi e'a'tz, na aẍ aj Galilea, na ni'cu'n cẍjilon scyuch'. 
\p  
\v 71 Poro itzun tal Lu': 
\p —Sak swutz Ryos yi qui wajske'n wutz yi jun yaja'tz yi na cyal tzaju' swetz, —stzun Lu' bantz. 
\p  
\v 72 I cunin na eltzaj yi yola'tz le stzi' Lu' yi tok'e'n junt tir yi ajtzo'. Tule'n tzun tx'akx tc'u'l Lu' yi yol Jesús yi nsken tal: “Yi ntaxk ok' cob tir jun ajtzo', nsken awal ox tir yi qui xomij awi' swe'j.” Yi tule'n tx'akx yi yola'tz tc'u'l Lu', nintzun ok' cu'ntz. 
\c 15  
\s1 Yi tpone'n ticy'le'n Jesús swutz Pilat 
\r (Mt 27.1-2, 11-14; Lc 23.1-5; Jn 18.28-38) 
\p  
\v 1 Itzun bantz yi tule'n skil, chichamol tzun quib cyakil yi e' wi'tz pale' scyuch' yi e' chiwi' banl wi' e' judiy, nin scyuch' yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés, scyuch' cyakil yi e' aj txumunl. Cwe'n tzun chic'alol Jesús nin ben quicy'al swutz Pilat.  
\v 2 Toque'n tzun Pilat tan jakle'n tetz: 
\p —¿Aẍ pe' chireyil yi e' judiy? 
\p —I ina'tz, chi na tal tzaju' swetz, —stzun Jesús bantz. 
\p  
\v 3 Poro mas tcunin til cyak' yi e' wi'tz pale'.  
\v 4 Toque'nt tzun Pilat tan jakle'n junt tir tetz Jesús: 
\p —¿Mbi tzuntz yi qui'c nin na awal tzaj? ¿Qui pe' na awitnin yi awil yi na chitzan wunak tan jale'n te akul? 
\p  
\v 5 Poro yi Jesús, qui'c na tal nin. Cha'stzun te qui't pujxij tan Pilat yi mbil sban. 
\s1 Yi bixewe'n tan cwe'n biyij Jesús 
\r (Mt 27.15-31; Lc 23.13-25; Jn 18.38–19.16) 
\p  
\v 6 At tzun jun cstumbr Pilat, ilen nin na stzakplen jun pres lakak k'ej Pasc. I yi cyajbil wunak ya'stzun yi na el tzakpu'n.  
\v 7 At tzun jun pres yi na bi'aj Barrabás. At i' xetze' scyuch' coboxt, tan paj yi e' contr te yi gobierum nin tan paj yi e' biyol nak.  
\v 8 Cyopone'n tzun yi e' wunak swutz pilat tan jakle'n tetz tan tele'n stzakpul jun pres chi tane'n nin cstumbr i'. 
\p  
\v 9 —¿Na pe' cyaju' yil tzintzakplen yi chireyilu' yi e'u' judiy? —stzun i' bantz. 
\p  
\v 10 Xcon yi jun yola'tz tan Pilat na el xtxum tetz yi opon ticy'le'n Jesús swutz i' cyak'un yi e' pale' tan tu' yi na chi'ch chic'u'l te'j.  
\v 11 Poro yi e' wi'tz pale' nintzun e' octz tan tocse'n chic'u'l yi e' wunak tan chiẍch'ine'n, nin tan cyalol yi ba'n tcu'n yil tz'el tzakpu'n Barrabás.  
\v 12 Jakol tzun Pilat scyetz: 
\p —¿Mbi tzun cyajbilu' tan imbnol te yi yaje'j yi na cyalu' “Kareyil” tetz? —chij Pilat ban scyetz. 
\p  
\v 13 Chiẍch'ine'n tzuntz chicyakil cu'n, itzun cyaltz: 
\p —Jeken swutz pasyon. 
\p  
\v 14 —Poro, ¿mbi tzun til? —stzun Pilat bantz scyetz. 
\p Poro yi e' wunak wi'nin chiẍch'ine'n: 
\p —Jeken swutz pasyon, —che'ch. 
\p  
\v 15 El tzun Barrabás liwr tan Pilat na yi tajbil i' i'tz tan chitzatzine'n cyakil wunak te'j. 
\p Itzun te yi nsken lo'on Jesús tan xicy'xab tan ca'wl Pilat nintzun ben wa'baltz tan je'n swutz pasyon. 
\p  
\v 16 Nin ben quicy'al yi e' sanlar wutzk'anil tpilta', nin oc chic'opil quib cyakil yi e' sanlar te'j.  
\v 17 Nin oc jun xbu'k cya'n te'j yi txib yubil nin je' cyak'ol jun coron tx'i'x te twi'.  
\v 18 Cyoque'n tzuntz tan k'ajla'n tetz. 
\p —Ta', wi'nin k'eju', na ilu' chireyil yi e' judiy, —che'ch bantz. 
\p  
\v 19 Nin ncha'tz e' oc tan jabe'n yi wutz i' tan jun tx'amij. Nin e' oc tan stzube'n quen t'a'al chitzi' twutz. Ej nin e' cu' mejlok swutz tan tak'le'n k'ej i' tane'n, na xcy'aklil tu' na chiban.  
\v 20 Yi nsken wi't icy' chipaj tan tze'e'n te'j, tele'n tzun quicy'al yi be'ch tetz yi oc cyak'ol yi txib yubil. Kalena's tzun toque'nt yi tetz be'ch tetz nin. Bene'n tzun quicy'altz tan je'n swutz pasyon. 
\s1 Yi je'n Jesús swutz pasyon 
\r (Mt 27.32-44; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27) 
\p  
\v 21 Itzun bantz at tzun jun yaj aj Cirene, Simón bi'. I' chitaj Alejandro tu Rufo. Opone'n atit i' tnum. Cho'n saje'n i' xo'l wutz. Xtx'amxe'n tzuntz cyak'un yi e' sanlar, nintzun oc chipach'ul tzak' yi pasyon yi cy'a'n tan Jesús. 
\p  
\v 22 Bene'n tzun quicy'al yi e' sanlara'tz le jun ama'l yi na bi'aj Gólgota yi na elepont Wi Bakil Wi'baj.  
\v 23 Nin e' suk mu'ẍ win tetz yi yuju'n tib tu mirra. Poro quinin baj ta'n.  
\v 24 Kalena's tzun je'ntz cya'n swutz pasyon. Nin e' octz tan tx'ilu'n te be'ch tetz, tan quilol na' lcamban tetz. 
\p  
\v 25 Beluj ch'ich' jalchan yi je'n Jesús swutz pasyon.  
\v 26 Nin je' tz'iba'n cobox yol swi'e'n i' tan ẍchajle'n yi mbi til yi quime'n. Je yole'j: CHIREYIL YI E' JUDIY. 
\p  
\v 27 Ncha'tz e' je' cob alk'om xlaj i', jun le sbal nin jun le max.  
\v 28 Tan yi xtxolbile'j el cu'n te yi tz'iba'nt cyen yi na tal: “Tz'ocopon tetz tajlal mal nak.” 
\p  
\v 29 Ej nin cyakil yi e' yi na chicy' cu'n e' octz tan telse'n k'ej. Na na chiyuque'n chiwi' tan xbajtzi'i'n te'j. Itzun na cyal nintz: 
\p —I aẍa'tz yi awalnak: ‘Ba'n chinxcye' tan xite'n cu'n yi templo, nin tan je'se'n junt tir tul ox ntzi' k'ej,’  
\v 30 colp cu'n tzaj awib swutz pasyon, —che'ch. 
\p  
\v 31 Ncha'tz yi e' wi'tz pale' scyuch' yi e' tx'olol xo'l yi ley Moisés wi'nin chitze'ene'n te'j, nin cyaltz squibil quib: 
\p —Ja xcye'-x tan tulse'n yos scyuch' wunak, poro yi i' tetz qui na xcye'-x tan colpe'n cu'n tzaj tib.  
\v 32 Yi ko bintzinin i' kareyil yi o' aj Israel, cu'ul tzun colpil tibxa's swutz pasyon. Ko ya'tz sbanx, skocse' tzun yi yolx, —che'ch. 
\p Ncha'tz yi e' yi e' je' swutz pasyon xlaj i', na nin chiyajonin tetz, wech quimich tlen tu' ate't. 
\s1 Yi quime'n Jesús 
\r (Mt 27.45-56; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30) 
\p  
\v 33 Yi tpone'n chajcu'n k'ej, tz'o'tz nin tu' nin ban cyakil wuxtx'otx', jalen cu'n tpone'n ox ch'ich' cu'lbe'n k'ej. Kalena's tzun skiline'n.  
\v 34 Poro te yi ntaxk skilin ox ch'ich' cu'lbe'n k'ej, chin wi' nin Jesús ban tan yol: “Eloi, Eloi, ¿lama sabactani?” chij i' bantz. (Yi na elepont jun yola'tz i'tz: “Siwl Ta', ilu' inRyosil, ¿mbi tzuntz yi nchincyaj tilolu'?”) 
\p  
\v 35 Bene'n tzun quibital cobox scyeri yi e' yi ate', itzun cyaltz: 
\p —Bitwok nin, na lo' tzan tan ẍchakle'n tzaj Elías, yi elsanl stzi' Ryos, tan tule'n tan ẍch'eye'n i'. 
\p  
\v 36 Lajke'l nin tzun bene'n jun tan mu'le'n cu'n jun esponja tc'u'l mu'ẍ vinagr. Nintzun je' tk'ol tzwi' jun aj tan je'n stz'ubul klo' Jesús. Itzun taltz: 
\p —Skile' bajx, ko tz'ul Elías tan cu'se'n tzaj, —stzun. 
\p  
\v 37 Ma Jesús chin wi' nin ban tan sich', nin quimtz.  
\v 38 Na quim cunin Jesús yi katze'n yi xbu'k yi at swutz yi luwar yi chin xan nin yi at le templo. Cho'n xe'te'n tzaj swi'e'n jalen skan. Cob cuntunin el.  
\v 39 Inti yi capitán yi aj Roma yi txiclij stkan Jesús, yi tbital yi ẍch'ine'n Jesús, nin yi tilol yi ẍe'n cu'n ban yi quime'n, itzun taltz: 
\p —Jun cu'n yol yi yaje'j i' Cy'ajl Ryos. 
\p  
\v 40 Ncha'tz at xna'n yi na chixmayin tzaj joylaj len mu'ẍ. Chixo'l yi e' xna'na'tz at Lu'ch Mat, tu Salomé. Ej nin ncha'tz at Lu'ch yi xtxu' Jacow juy tu Ẍep.  
\v 41 Yi e' xna'na'tz e' xom te Jesús yi at tzaj i' Galilea. Ej nin ya'stzun yi e' xna'n yi e' ban pawor tan c'a'che'n. Ncha'tz ate' wi'nin xna'n yi xomche' te Jesús yi tele'n tzaj i' Galilea tan tpone'n Jerusalén. 
\s1 Yi mukxe'n Jesús 
\r (Mt 27.57-61; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42) 
\p  
\v 42 Itzun bantz te yi ntaxk oc akale'n nin te yi na nuc'x cyen chiwa' tetz yi jun k'ej ujle'n,  
\v 43 nintzun nimsaj tib Ẍep yi aj Arimatea tan jakle'n yi wankil Jesús tetz Pilat. Yi jun Ẍepa'tz i' jun scyeri yi e' chiwi' banl wi' yi e' judiy. Nin at wi'nin k'ej i' ẍchixo'l. Ncha'tz nter nin na tzan i' tan ẍch'iwe'n yi tulbil Ryos tan cawu'n.  
\v 44 Ma yi tbital Pilat yi nsken quim Jesús, wi'nin tele'n yab te'j. Cha'stzun te ẍchakol i' yi capitán, nintzun jaktz tetz yi ko bintzinin ja nin quim Jesús nka qui'.  
\v 45 Yi talol capitán yi bintzinin sken quim Jesús, tk'ol tzun Pilat ama'l tetz Ẍep tan cwe'n tzaj tcy'al yi wankil.  
\v 46 Lok'ol tzun Ẍep jun balaj xbu'k nin bentz tan cu'se'n cu'n tzaj yi wankil Jesús nin cu' tk'oltz tul yi balaj xbu'ka'tz. Kalena's tzun bene'ntz tan tak'le'n yi wankil Jesús tul yi jun nich yi kopij wutz c'ub. Yi nsken oc quen, nintzun oc jokbal jun chin c'ub stzi'.  
\v 47 Ma Lu'ch Mat tu Lu'ch yi xtxu' Ẍep, quil kale oc quent yi wankil Jesús. 
\c 16  
\s1 Yi titz'e'n Jesús ẍchixo'l alma' 
\r (Mt 28.1-10; Lc 24.1-12; Jn 20.1-10) 
\p  
\v 1 Itzun bantz yi sken icy' yi jun k'ej ujle'n, nintzun e' ben Lu'ch Mat tu Salomé tu Lu'ch yi xtxu' Jacow tan lok'che'n jun jilwutz tz'ac'bil yi wi'nin c'o'cal, tan chibene'n tan tocse'n te wankil Jesús.  
\v 2 Chin jalchan cunin tzun e' bene'ntz le bajx k'ej te sman. Nsken je'ul k'ej yi cyopone'n kale oc quent wankil Jesús.  
\v 3 Poro te yi ntaxk chopon na chijilon squibil quib: 
\p —¿Al nink scyetz jun tz'icy'an len yi c'ub tzi jul? —che'ch. 
\p  
\v 4 Ma yi bene'n quilol kale oc cyent Jesús nsken wi't el toli'n yi jun chin c'uba'tz.  
\v 5 Cyoque'n tzun tul yi jul nin ben quilol jun xicy yi c'olchij. Cho'n at i' le chisbal nin chin sak cu'n yi be'ch tetz. Wi'nin quele'n yab te'j.  
\v 6 Poro itzun saj tlol yi juna'tz scyetz: 
\p —Quil chixobu', na na el intxum tetz yi na chitzanu' tan joyle'n Jesús yi aj Nazaret, yi jun yi nquim swutz pasyon. Qui'ct at tzone'j, na ja itz'ij junt tir. Quil cu'nu' kale cyaje't coyba'n. Qui'ct at.  
\v 7 Chibenku' bin tan talche'n stziblal scyetz yi e' ẍchusbe'tz nin tetz Lu', yi at tpombil i' tan chich'iwe'n jale'n Galilea. Squile' wutz i' chone'j chi alijt cyen ta'n. 
\p  
\v 8 Cyele'n tzun ojkuj yi e' xna'na'tz. Wi'nin chilucnewe'n tan xo'w. Nin quinin cyal jun yol tetz jun, tan paj xo'w yi ate' cu'nt. 
\s1 Yi ẍchajol tib Jesús swutz Lu'ch Mat 
\r (Jn 20.11-18) 
\p  
\v 9 Ite'nin te yi bajx k'eja'tz te sman, chin jalchan nin, yi sken itz'ij junt tir Jesús, bajx ẍchajol tib swutz Lu'ch Mat, yi jun yi elnak juk espíritu cwent Bayba'n twankil ta'n.  
\v 10 Bene'n tzun i' tan talche'n stziblal scyetz yi e' yi xomche' te Jesús. Na wi'nin chibisune'n nin wi'nin cyok'e'n.  
\v 11 Ma yi quibital yi nsken wi't itz'ij junt tir Jesús, nin yi nsken wi't i'lwij wutz tan Lu'ch, quinin cyocsaj. 
\s1 Yi ẍchajol tib Jesús ẍchiwutz cob ẍchusbe'tz i' 
\r (Lc 24.13-35) 
\p  
\v 12 Pontzaj tlen ẍchajol tib Jesús ẍchiwutz cobt ẍchusbe'tz, poro apart yubil i'. Cho'n ẍchajol tib scyetz te yi na chixon joylaj len yi tnum.  
\v 13 Yi nsken ẍchaj tib ẍchiwutz chipakxe'n tzuntz tnum tan talche'n stziblal scyetz yi e' mas ẍchusbe'tz. Poro quinin cyocsaj chiyol. 
\s1 Yi e' bene'n ẍchakol Jesús yi e' apostl 
\r (Mt 28.16-20; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23) 
\p  
\v 14 Pontzaj tlen tzun ẍchajol tib Jesús ẍchiwutz yi junlaj ẍchusbe'tz te yi na chiwan cu'n wi mes. Nin yajon i'-tz scye'j tan paj stze'tzal cyalma', na quinin cyocsaj chiyol yi e' yi i'lon tetz yi nsken itz'ij i'.  
\v 15 Itzun taltz scyetz: “Quibene'nk bene'n tzi'n wi munt tan xtxole'n yi balaj stziblal scyetz cyakil wunak.  
\v 16 Cyakil yi e' yil chincyocsaj, nin yil je' a' ẍchiwi' ẍchiclaxok cyera'tz. Ma yi e' yi quil chincyocsaj tz'ak'lok cyetz chicawsa'tz.  
\v 17 Ncha'tz ẍchibne' e'chk takle'n yi na ẍchaj yi cho'n k'uklij chic'u'l swe'j. Xconk imbi' cya'n tan chilaje'n len yi e' espíritu cwent Bayba'n. Chixcyek tan yolche'n e'chk jilwutz yol tan porer yi Espíritu Sant.  
\v 18 Kol chitz'ame'n lubaj, nka kol baj wenen cya'n, qui'c chiban ta'n. Ncha'tz kol cyak'e'n chik'ab squibaj yi e' yabi'ẍ tz'ul yos scyuch'.” 
\s1 Yi taje'n Jesús tcya'j 
\r (Lc 24.50-53) 
\p  
\v 19 Itzun yi wi't jilone'n Kajcaw Jesús scyetz, nin aj ticy'le'ntz tcya'j, nin c'ole' cu'ntz le sbal Kataj Ryos jalen tzi'n tcya'j. 
\p  
\v 20 Chibaj bene'n tzun yi e' ẍchusbe'tz tan xtxole'n yi balaj stziblal bene'n tzi'n wi munt. Nin oc Kajcaw tan quich'eye'n. Nin tan yi e'chk milawr yi bnix cya'n lajluchax yi i'tz yi bintzi yi xtxolbil yi na chitzan tan xtxole'n. Amén.