\id 2CO - Aŋaataha-Ainde NT -Papua New Guinea 2003 (DBL 2014) \h 2 Korindɨhiya \toc1 Porɨho Utɨpɨmo Kɨmo Kapɨho Korindɨhiyaapɨ Jɨpatɨpaisɨhore \toc2 2 Korindɨhiya \toc3 2Ko \mt1 Porɨho Utɨpɨmo Kɨmo Kapɨho \mt2 Korindɨhiyaapɨ Jɨpatɨpaisɨhore \imt1 Kɨmandɨ 2 Korindɨhiyaapɨ Utɨpɨmandapɨ Nesɨpɨhande \ip Porɨho Epesaasihanda namasi notɨ yapɨpatɨ Masetoniyaahanda bimihɨ kɨnaungwɨha naasaahɨ sanaihɨ 56 A.D. hura pɨwɨha kɨma Porɨho jɨpatɨpiyahaare. Aihɨ isɨhiya usa komɨ pɨwɨha jɨha atisawaawɨ kiya nasenawaayopo. Kiya saiwɨ atiwɨ nehauhɨ Porɨho atisataatɨ gaare ndaase. Saiwa siyatɨ owetihɨ ipotɨ Porɨho Korindɨhiyai saiwɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya Jerusaremɨhanda bimohiyɨhiyai andɨtɨwipɨ numwɨtaatɨwɨhapaapɨ daihɨra nunjatɨ kaundataase. Iyatɨ ko Porɨho pɨwɨha ipotɨha kaundatɨ osasepɨhaatɨ amɨ isɨhiya Korindɨhiyaamɨ usa Porɨhomɨ pɨwɨha baiwɨ atiwɨ namepɨ pohipiyauhɨ kiyaapɨ apowihɨ itɨhɨndaase. \is1 2 Korindɨhiyaapɨ Pɨwɨha Napɨmasataise \io1 Porɨho isɨhiyai gaahure undatɨ amɨ pɨwɨha namasatɨ jɨpatɨpaisɨha (1:1-11) \io1 Porɨho pɨwɨha kataunjataatɨ komɨ pɨwɨha nahata gwɨwunyaahohiyɨhiyaamɨ maarɨhomɨ kaitandɨhɨretapɨhaiwaapɨ kaundisɨha (1:12–7:16) \io1 Porɨho kiyaapɨ pɨwɨha ausaatɨ kaundatɨ nawɨho nahatiyaatɨ ahoaiwɨ isɨhiya Jerusaremɨhanda bimohiyɨhiyai andɨtɨwipɨ numwɨtaatɨwe undisɨha (8:1–9:15) \io1 Ko saindɨmantɨ kiya komɨ pɨwɨha kaundisɨha baiwɨ atɨwiwɨ pɨwɨha kaapɨ akaahe tɨwɨ gwɨnyaitaatɨwe. Iyatɨ amɨ Porɨho komɨ otɨpɨpatɨ kaipatapɨ saindɨ saindɨ kiyataayo tatɨ pɨwɨha ausaatɨ kaundatɨ amɨ Awaisɨho Jisaasiho Komɨ otɨpɨpatɨ kawitandɨ gaatatɨ numwaasɨtɨhandapimaawɨ kaundisɨha (10:1–13:10) \io1 Porɨho komɨ pɨwɨha kaundɨmɨ notɨ osasepɨhaasɨha (13:11-13) \c 1 \p \v 1 Nɨnɨ Porɨhonɨnɨ Kɨraisɨ Jisaasiho komɨ pɨwɨha awusaitandɨ kandatɨ naninyatɨ natanoaasisɨhonɨne. Nɨnɨ Kɨraisihomɨ pɨwɨha awusaitandɨ Autaahaatɨho maaritataatɨ nɨngi nanɨmahanatɨ pɨwɨha naninyatɨ netɨ natanoaasisɨhonɨne. Nɨnɨ sapɨ utɨpɨmo kɨmo jɨpatɨpiyataayo. Iyataatɨ nyamɨ naisoho Timoteho kɨmo nɨngisatɨ kɨmbɨhɨ maasɨ bindɨhaawɨ maisɨhoaaŋɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiyaamɨ aunahɨpa awaipatɨ sitihandɨ Korindɨhanda bimohiyɨhiyaatangisunɨ amɨ Autaahaatɨho isɨhiya komɨhiyaimatɨtaatɨwɨ namɨhainjawɨhiya yapɨpatɨ Akaiyaahanda bimohiyɨhiya nahatiyaisunɨ ahoya gaahuraare satɨhaato. \v 2 Iyaha nyamɨ Apɨho Autaahaatɨhounɨ amɨ nyamɨ Awaisɨho Jisasɨ Kɨraisihounɨ sangisɨ gaahandɨ kasimɨ nepɨ andɨtisaisaihɨ sahɨ wapaapɨ pɨhɨtɨwɨ wɨndɨ gɨmunyaapɨ amɨ samɨ maarɨho wɨndɨ notɨ nasatɨmaitandɨ yɨhoaaŋɨ Autaahaatɨhoai pɨwaundɨha nunjenɨhaayo. \s1 Autaahaatɨho Komɨ Isɨhiyai Andɨtɨwiwataise Wapaara Netɨ Nusopɨsasihɨhura \p \v 3 Nyahɨ Autaahaatɨhomɨ ambɨpatɨ nɨwimaitɨhaawo. Amɨ kɨmɨ ko Autaahaatɨmo nyamɨ Awaisɨho Jisasɨ Kɨraisihomɨ Sapɨhoso. Iyatɨ amɨ ko Komɨ maarɨho asɨpiyatɨ tundindɨhandamɨ tanyaahosɨ nasisoaarɨ nyangi maarɨho asɨpinyisatɨ nyatatamanatɨ amɨ netɨ andɨtɨnyaiwahore. \v 4 Amɨ ko siyahosɨ nɨnɨ naaŋɨhaiwa nehonɨhura amɨ nɨngi ko Autaahaatɨho andɨtɨniwataise, amɨ isɨhiya usa naaŋɨhaiwa nesaihɨhiyai nɨnɨ katɨ kaindɨ amɨ andɨtɨwiwɨtando. Isɨ amɨ nɨngisɨ Autaahaatɨho netɨ andɨtɨnisɨpatamataindɨ kɨmɨ kɨretɨ isɨhiya usa kiya naaŋɨhandɨ nesaihɨhura nɨnɨ nga kiyai andɨtɨwiwɨto. \v 5 Iyataatɨ amɨ Kɨraisiho Komɨ maarɨho ambɨpatɨ yaawɨhaiwa konɨhɨ nepɨ naipatamataindɨ nɨnɨ koai nɨwipinjohɨhonɨnisangi amɨ noaipatɨ Kɨraisihomɨhonɨnimatonɨhɨ isɨhiya nisɨ maarɨho ambɨpatɨ yaasɨhaiwa naninyawaayopo. Iyataahandɨ kandɨ amɨ nɨnɨ Kɨraisihomɨhonɨnɨtihɨ Autaahaatɨho konɨhɨ nɨngi taatɨ andɨtɨniwatɨ ninjatɨmɨ notaise. \v 6 Amɨ nɨnɨ nisɨ ambɨpatɨ maarɨho yaasatɨ mɨmaipɨnimatahaiwa taatɨ nehohɨwɨmaiwa apaapɨmaahe Autaahaatɨho nɨngi andɨtɨnihonɨhɨ sahɨ nɨngi ninjaitaatɨwe. Ninjawaawɨ amɨ nyangisangi Porɨhoai Autaahaatɨho andɨtɨwisɨpatamatiyatɨ andɨtɨnyaiwɨtaiso tɨwɨ Autaahaatɨhopɨ baiwɨ gɨwunyaasaihɨ ko sangisɨ japɨhɨ nasamaatɨ andɨtɨsaihonɨhɨ sahɨ samɨ maarɨho ambɨpatɨ yaasɨhaiwa nehohɨwaiwaapɨ sahɨ yaiwɨ wɨndɨ tɨmaamɨhaitaatɨwe. Iyataatɨ Autaahaatɨho nɨnɨ nisɨ ambɨpatɨ maarɨho yaasɨhaiwa nehohura andɨtɨnisɨtɨmandɨ apaapɨmaahe amɨ sahɨ nɨngisɨ ninjawaawɨ satɨwɨ nyangisangi sɨkɨretɨ Porɨhoai Autaahaatɨho andɨtɨwisɨpatamatiyatɨ nyahɨ yaasɨhaiwa nesaihɨhura andɨtɨnyaiwɨtaiso tɨwɨ sahɨ andɨtitɨtaatɨwɨhandɨ naitaatɨwe. \v 7 Aihɨ amɨ nɨnɨ sapɨ saindɨ kiya yaawɨhaiwa newaahandɨ kandɨ kiyaanɨhɨ watɨpɨtɨwɨ bitoaitaapo ndɨ gisunyaataayo. Amɨ sandɨ apaapɨmaahe sahɨ samɨ maarɨho ambɨpatɨ yaasɨhaiwa nɨnɨ nehohɨpatamataiwɨ nesaihɨ Autaahaatɨho nɨngi andɨtɨnisɨpatamatiyatɨ sangisɨ ko andɨtisaiwɨtaihɨ nɨnɨ mmonɨtɨ gwɨnyaataate. \p \v 8 Isɨ nisɨ naisɨhiyaate, sandapɨ sahɨ mmonɨwise. Nɨnɨ nisɨ maarɨho ambɨpatɨ yaasɨhaiwa asakaindɨ yapɨpatɨ Pɨropinjɨhandɨ Esiyaahanda nanoaipasɨhɨ nɨnɨ netaayo. Iyataatɨ saiwa nisɨ maarɨho ambɨpatɨ yaasatɨ mɨmaipɨnimatiwaiwa apɨpaahɨ aungwohaiwanda nisɨ andɨtatamɨ watɨpɨhandi nanɨtipɨhaahandɨ nɨnɨ nga wɨndɨ netɨ tɨmwaapwɨtɨtaahetahaiwa nɨngi nanoaipataise. Aihɨ kɨmandɨ kandapɨ nɨnɨ saindɨ mmonɨtɨ gwɨnyaataayo: Nɨnɨ wɨndɨ asohonɨnɨmetɨto, napwɨto ndo. \v 9 Sandɨ saimainjɨhɨ amɨ akɨtɨnɨhɨ nɨnɨ sandɨ: e wanɨ kɨmura nisapɨ ko napwɨto tatɨ Autaahaatɨho katatɨ gwɨnyaasurandaatisɨ nɨnɨ kapwɨtande ndɨ gwɨnyaataayo. Amɨ nɨnɨ sandɨ saindɨ gwɨnyaahohɨtɨmandɨ apaapɨmaahe, nɨnɨ nɨwahonɨnɨ watɨpɨhonɨnisɨ nga andɨtitɨtondɨ wɨndɨ nɨwahonisapɨ minjatɨndɨ nehɨ Autaahaatɨho apɨpaahɨ watɨpɨho amɨ isɨhiya aimɨ napomahohiyɨhiyaisangi ahowimatɨ japɨhɨ numwaasɨhoetɨ nisɨ maarɨho ahiyatɨ koaisaahɨhɨ winjatɨtande, amɨ ko nɨngi nɨtatamanatɨ nga andɨtɨniwɨtando. \v 10 Iyataatɨ jɨhura nɨnɨ saindɨ napwɨtandɨ detɨtihɨhura Autaahaatɨho nɨngi japɨhɨ nanɨmaahore. Siyatɨ nɨngi japɨhɨ nanɨmaahosɨ wapa nɨngi netɨ mɨmaipɨnisatɨ nanopɨsasɨtandɨhapa nanoaipahonɨhura kaiwaatɨhapɨ ko nɨngi japɨhɨ nanɨmaitaise. Nanɨmaahotihɨ amɨ nɨngi wiwa netɨ nanopɨsasatɨ yaasɨhandɨ nanɨmɨtandɨhaiwa nanoaipahonɨhura Autaahaatɨho konɨhɨ japɨhɨ nanɨmaapɨ nutandɨ nɨnɨ Kopɨ watɨpɨndɨ gɨwunyaataayo. \v 11 Iyataatɨ sahɨ nisapɨ gaapundɨtaatɨwɨ nɨnɨ gwɨnyaataatɨ: nisapɨ gaapundɨwɨse satɨtɨ nasɨsenataayo. Iyataatɨ amɨ isɨhiya taahiyɨhiya nisapɨ gaapundisaihɨ Autaahaatɨho gaahatɨ kiyatɨ kiyaamɨ gaapɨpatɨ atɨwisatɨ nɨngi netɨ nanopɨsasɨtandɨhaiwa wiwa nanoaipasɨwaiwaatɨhapɨ nanɨmaahonɨhɨ amɨ kandapɨ isɨhiya taahiyɨhiya Autaahaatɨhoai kɨnyɨ gaahoŋe gaare undɨtaapo. \s1 Porɨho Korindɨhiyai Napɨtɨ Jasondo Undataahandɨ Kandɨ Notɨ Mausose \p \v 12 Iyataatɨ nɨnɨ akɨtɨnɨhɨ maaritɨtɨ sandɨ kandaato. Isɨhiya nahatiyaamɨ ndɨhetɨ gaahonɨnɨ saasanotahonɨnɨ daindɨ bitondaayo ndo. Iyataatɨ amɨ sa pɨwa nɨnɨ katohɨmaapɨ nisɨ maarɨhoaisangi akɨte tatɨ gɨnunyaatataise. Amɨ sahɨhɨ aimɨ sawanaatɨ mmonɨwɨhiyaate. Nɨnɨ samɨ otɨhatɨhɨ tɨtɨhɨ saasanotahonɨnɨ Autaahaatɨho maaritirɨhɨretɨ samɨ ndɨhetɨ auta daindɨ bitohonɨho. Saindɨ daindɨ bitondaatɨ isɨhiya Autaahaatɨhoai mausonɨwɨhiya amɨtɨha gaaha gwɨnyaahohɨrɨhɨretɨ netɨ japepihɨrataamaayo. Owetise. Nehɨ nɨnɨ gaahandɨ wɨndɨ kamaindɨhandɨ kandɨ Autaahaatɨho nehɨ koaisunyaatɨ gaahatɨ kanisatɨ andɨtɨniwɨtandɨ kopɨ gɨwunyaataayo. \v 13-14 Iyataatɨ utɨpiwa nɨnɨ sapɨ jɨpatɨpiyohɨwiwa sahɨ nga awɨtɨwɨ mmonɨwɨ nasesɨpatɨtandɨhɨretɨ nɨnɨ jɨpatɨpiyataayo. Iyataatɨ wanɨmura sapɨ nɨnɨ jɨpatɨpiyohɨwiwa pɨwɨha nahata sahɨ wɨndɨ monɨwɨ namaasesɨpainje. Namaasesɨpainjɨhɨhandɨ kandɨ amɨ sapɨ saindɨ kiyai ipotɨhura biyatɨ nusesɨpatonɨhɨ mmonawaawɨ Porɨho wapa namoaasatɨ nahataapa tɨtɨhɨ akɨtɨnɨhɨ kanyatataase tɨtaatɨwɨ nɨnɨ gwɨnyaataayo. Amɨ sahɨ saisaihɨ nyamɨ Awaisɨho Jisaasiho isɨhiyai netɨ tipɨtapaatɨ usondandɨ japɨhɨ nasonɨhura nɨnɨ sapɨ maaritisanɨhɨ amɨ sahɨ nisapɨ maaritɨtaatɨwo. \v 15-16 Amɨ sahɨ nisapɨ maaritauhɨ kandapɨ Pɨropinjɨhandɨ Masetoniyaahandaahapɨ notaatɨ jɨhɨ sangisɨ jainjaitandɨ gwɨnyaaho. Jainjapɨ nundatɨ amɨ japɨhɨ Masetoniyaahandaahɨraapɨ nasataatɨ jɨhaatɨ jainjaitando. Saindɨ yataira jainjatɨ amɨ asisɨha waatɨ netɨ sangisɨ Autaahaatɨho jatatamanatɨ andɨtɨsaiwɨtandɨhɨretapɨ nɨnɨ sangi pɨwaasatɨtando. Sangisɨ saindɨ pɨwaasatɨtɨ nasahosisanɨhɨ amɨ sahɨ sura wapa nɨnɨ Pɨropinjɨhandɨ Judiyaahandaahapɨ isɨsi nutandɨhapaunɨ amɨ nɨngisɨ daihɨra andɨtɨniwɨtandɨhapa wapaunɨ nanɨmɨtaatɨwo. Sandɨ nɨnɨ katohɨtɨndɨ apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ kaitandɨ gwɨnyaatɨ kandaato. Jaipɨpaamaahe. Owetise. \v 17 Isɨ amɨ sahɨ nisapɨ Porɨho ko nehɨ pɨwɨha etɨtaatɨndaaso tɨwɨ nɨnɨ napɨtɨ sangisɨ jasondo satohɨtɨmandapɨ gwɨnyaawaayowo? Amɨ nɨnɨhɨ wapa kaitandɨ gwɨnyaatɨ pɨwɨha wɨsasohɨrɨhɨretɨ utaaho wo Autaahaatɨhoai mausonaho kairɨhɨretɨ kiyataamaayo, amɨ sahɨ nisapɨ saiwɨ sɨretɨ gwɨnyaitaatɨwo. Aindɨ amɨ naasɨkura utaaho wo isɨhiyai saundatɨ: “Ye akɨtɨnɨhɨ nɨnɨ sandɨ kaito,” undatosatɨ amɨ nehɨ nɨwipɨhandɨ tanyaaha owehandɨ nepemaitatɨ satatɨ: “Owe. Nɨnɨ wɨndɨ sandɨ kamaito,” undisɨhomataindɨ kiyataamaayo. Owe. Nɨnɨ wɨndɨ saindɨ kamaindɨhonɨne. \v 18 Amɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨho wapa kaitandɨ jɨhɨ pɨwɨha tɨmanatɨ sapa kaito tatɨ katimbɨpa nasisoaarɨ tɨtɨhɨ kapaahɨhɨ kiyahore. Aihɨ amɨ nisangi sɨkɨretɨ kiyataayo. Aindɨ nɨnɨ wɨndɨ apɨpaahɨ sandɨ: “Ye, kɨmandɨ nɨnɨ kaito,” ndosatɨ tanyaaha owehandɨ nepemaindɨ owe. Nɨnɨ sandɨ wɨndɨ kamaito ndɨ kandɨhonɨnɨmaahe. Owetise. \v 19 Iyataatɨ amɨ nɨnɨ Porɨhonɨnɨ Sairaasiyɨ Timoteyaisatɨ maasɨ Autaahaatɨhomɨ Mwaaho Jisasɨ Kɨraisihopɨ katawaasasohɨha wɨndɨ motɨnatɨ namaasesɨpataha yaingwanaanɨ sangisɨ katawaasasɨhaamaayo. Nehɨ naasaahɨhɨ katawaasasɨhaayo. Iyataatɨ Kɨraisiho kopɨ Autaahaatɨho satatɨ Kɨraisiho setaho noaipatɨ amɨ siyahaiwa kaitaise tatɨ katirɨhɨrɨ kɨretɨ ketaho noaipatɨ amɨ wapa ketɨhapa kiyataise. Iyataatɨ Kɨraisiho Autaahaatɨhoai wɨndɨ apɨpaahɨ samundahore: “Ye, nɨnɨ kɨnyɨ maaritingɨtɨhandɨhɨhɨ kaitaano,” undatosatɨ ka nema wapa ko sawaho maaritimbɨpa kiyahomaahe. Owetise. Kɨraisihohɨ Autaahaatɨhoai, “Kɨnyɨ maaritingɨpɨpaahɨhɨ kaitaano,” undimbɨpa kapaahɨhɨ tɨtɨhɨ kiyahore. \v 20 Amɨ kɨmandɨ nɨnɨ apaapɨmaato. Nahataapa isɨhiyaisunɨ amɨ kiyaapunɨ kawitandɨ Autaahaatɨho jɨhɨ tɨmanatɨ katatɨ ahaimbɨpa Kɨraisiho netɨ isɨhiyai kapa nahataapa kawɨsatɨ gaamataise. Aihɨ amɨ sandɨ Kɨraisiho kaindɨndapɨ nyahɨ sataatɨ: “Ye, akɨte. Autaahaatɨho isɨhiyaisɨ kawitandɨ jɨhɨ tɨmanatɨ katimbɨpa kapa kiyataise,” taatɨ Autaahaatɨhoai newaatɨ mepɨ autaahewaumwɨhaayo. \v 21-22 Iyataatɨ amɨ Autaahaatɨho nehɨ ko sawahohɨhɨ nɨngisunɨ amɨ sangisunɨ andɨtɨnyaisɨhɨ amɨ nyahɨ Kɨraisihopɨ andɨtitaatɨ gɨwunyaahaayo. Gɨwunyaahonɨhɨ Autaahaatɨho komɨ Itɨpɨho Gaahoai netɨ natausaasihɨ ko nasatɨ nyamɨ omaŋɨtɨtɨhɨ maarɨhoaatɨhɨ bindataise. Iyataatɨ so Itɨpo nyamɨ omaŋɨtɨtɨhɨ bimisoraahɨ Autaahaatɨho sanyatatɨ: “Sahɨ apɨpaahɨ kiyaatɨnɨhɨ nisɨhiyaatimatɨtaatɨwɨ nasamɨhanataayo,” nyatataase. Iyatɨ amɨ Itɨpɨmo Autaahaatɨho nyangisɨ nanyinyatɨ netɨ natausaasihɨ nasatɨ nyamɨ omaŋɨtɨtɨhɨ bimiso so ipotɨhura nyahɨ komɨ isɨhiyaanangi gaahaiwa nahataapa nanyamɨtandɨ netɨ jɨhɨ apɨpaahɨ katatɨ tɨmanatɨ ahaimbɨpaamɨ jɨhapɨhapa nanyinyataise. Amɨ ipotɨhura gaahapa nahataapa sapɨ namɨhandɨ ahiyopɨpa nasamɨto nyatato. \s1 Porɨho Korindɨhiyai Ketɨ Notɨ Maawinjasɨtɨhandapɨ Nusesɨpatɨ Kaundataase \p \v 23 Wanɨ kɨma pɨwɨma nɨnɨ ketɨ japɨhɨ sangisenda namaasohɨtɨhandapɨhaare. Nɨnɨ sangisenda japɨhɨ ketɨ notaataahɨ amɨ maipɨhandɨ samɨhatɨhɨ ahotindɨhandapɨ pɨwɨha apɨpaahɨ watɨpɨha kasatisanɨhɨ amɨ samɨ maarɨho omaŋɨtɨtɨhɨ yaasatɨ netɨ nasopɨsasɨnatɨ maipɨtɨtaihɨ kandapɨ nɨnɨ sangisenda japɨhɨ ketɨ kura namaaso. Iyataatɨ amɨ pɨwɨha sa nehɨ akɨtɨ akɨtɨhaanɨhɨ Autaahaatɨho ninjatɨ mmosɨhɨ nɨnɨ kandaato. Isɨ amɨ nɨnɨ jaipɨtisanaahɨ gaasɨ Autaahaatɨho nɨngi netɨ nanosasane. \v 24 Iyataatɨ amɨ sahɨhɨ aimɨ andɨtitɨwɨ Jisaasihopɨ taawɨ nga gɨwunyaawaayopo. Saiwɨ sahɨ gɨwunyaawaayowɨ nɨnɨ sangisɨ sasatɨtɨ nɨnɨ Kɨraisihopɨ kandisasohɨpɨpa sapa sapaapɨ gwɨnyaapɨse satɨtandɨmaahe. Owe. Nɨnɨ nehɨ samɨ Kɨraisihopɨ aimɨ gɨwunyaahohɨtɨhandɨ netɨ andɨtisaiwataayo amɨ sahɨ kiyaatɨnɨhɨ Kɨraisihopɨtɨha pɨwɨha akaaha andɨtitɨwɨ gɨwunyaapɨ maaritɨtaatɨwo. \c 2 \pc \v 1 Aihɨ nɨnɨ pɨwɨha apɨpaahɨ watɨpɨha waapɨhɨndɨ jɨhɨ napɨtɨ kasatohɨpatamataindɨ kasatisanɨhɨ amɨ sahunɨ nɨnunɨ nyamɨ maarɨho yaasatɨ nanyopɨsasɨndaihɨ kandapɨ nɨnɨ namatɨ usinjaatɨ ketɨ kuraanɨhɨ maipɨhandɨ samɨhatɨhɨ ahotisura namaaso. Isɨ sahɨ sawanaatɨ sandapɨ mmondaapo. \v 2 Iyataatɨ amɨ nɨnɨ samɨ maarɨho omaŋɨtɨtɨhɨ netɨ nasopɨsasɨtɨ yaasɨhandɨ nasamisanɨhɨ sahɨ wɨndɨ maarɨmitisaihɨ amɨ nɨngi nisɨ maarɨho omaŋɨtɨtɨhɨ nepɨ nanɨpɨpaisaihɨ nɨnɨ maaritɨtandɨhiya Korindɨhiya usa bɨmimɨtaapo. Amɨ nehɨ sahɨhiso. \v 3 Iyataatɨ amɨ sandɨ kandapɨ nɨnɨ gwɨnyaataatɨ ketɨ tɨtɨhɨ kuraanɨhɨ sangi jasondandɨ namaapɨtɨ nisɨ utɨpɨho jɨpatɨpaindɨ sapɨ aimɨ nusoaasataayo. Amɨ sahɨ samɨhatɨhɨ maipɨhandɨ ahotindɨhandapɨ japɨhɨ nepemaitɨwɨ amɨ sahɨ sawanaatɨ tɨtɨhematisaihapo. Amɨ nɨnɨ sangisenda napisanɨhura sahɨ nisɨ maarɨho yaasatɨ maarɨmitɨtɨhandɨ naninyawɨ nɨnɨ maaritɨtandɨ sahɨ nisɨ maarɨho nepɨ nanɨpɨpaitaatɨwo. Aisaihɨ nɨnɨ nisɨ utɨpɨhoaatɨhɨ aimɨ kasatohɨpatamatiyaatɨ nyahɨ nahatiyaanɨ sahunɨ nɨnunɨ maaritɨtɨhaawo. \v 4 Nɨnɨ sapɨ utɨpɨmo kɨmo sɨretɨ saindɨ jɨpatɨpiyohɨtɨmandɨ apaapɨmaahe nisɨ amɨtɨha nanopɨsasɨnatɨ waatɨ mɨtaahɨ pɨhɨndɨ gwɨnyaatɨ amɨ nisɨ maarɨho notɨ nasanisatɨ yaasatɨ nanɨtɨmasɨhɨ amɨ nɨnɨ gwɨtɨmetaatɨ kutipatɨ katisatɨ jɨpatɨpiyataayo. Iyataatɨ nɨnɨ sangisɨ apɨpaahɨ aungwohandɨ nisɨ maarɨho nasanyohɨtɨhandɨ sahɨ mmondaatɨwɨ jɨpatɨpiyataayo. Amɨ nɨnɨ samɨ maarɨho omaŋɨtɨtɨhɨ netɨ sangisɨ yaasɨhandɨ nasopɨsasisanɨhɨ mandɨropatɨwɨ isetɨtaatɨwɨmaahe. Owetise. \s1 Porɨho Korindɨhiyai Utaaho Maipɨhandɨ Kaisɨhoai Japɨhɨ Numwaapɨse Undataase \p \v 5 Iyataatɨ amɨ utaaso so nisunɨ samunɨ maarɨho netɨ nanyopɨsasatɨ yaasɨhandɨ nanyamiso nyahɨ nahatiyaanangi kanyisataise. Iyataatɨ amɨ ko pɨwɨha katatɨ tɨmanatɨ kaindɨndɨ sahɨ nahatiyaatangi wamwaaŋɨ wamwaaŋɨ nasetaise. Amɨ nɨnɨ sandɨ ko kaindɨhandɨ wamwaaŋɨ wamwaaŋɨ sangi nasetaise tohɨtɨmandɨ apaapɨmaato kandapɨ pɨwɨha aimɨ nɨnɨ katoha sɨkaatihɨto. Aihɨ amɨ nɨnɨ kaamɨ tiwatɨhaatɨ naimaatɨ wa japɨhɨ katɨtandɨ pondihɨto. \v 6 Iyataatɨ koaisɨ tɨtɨhepumwaitaatɨwɨ ko maipɨhandɨ kaindɨhandapɨ wihoaaŋɨ aimɨ nunyawɨ sandɨ ipotɨhura kɨnyɨ wɨndɨ kamaatɨpɨ kamaime undohɨtɨndɨ gaatihɨto. Aihɨ ko maipɨhandɨ kaisɨho namatɨ wanɨ aimɨ nepemaitataise. \v 7 Isɨ wanɨ sahɨ ko maipɨhandɨ kaindɨhandapɨ nanɨpimatɨwɨ komɨ maipɨhandɨ kandɨnɨhɨ nepumapɨ japɨhɨ numwaapɨ koai sahɨ andɨtɨwipɨse. Amɨ sahɨ komɨ maipɨhandɨ nepumaamasaihɨ kandapɨ ko pɨhɨtatɨ waatɨ maarɨho asɨpiyatɨ gwɨnyaatoanda wiwa daahɨ konɨhɨ nopɨsasɨndaiso. \v 8 Amɨ sandɨ kandapɨ nɨnɨ sangisɨ tarɨwɨsatɨtɨ sahɨ auta koai nunjawɨ maarɨho nunyawɨse satataato. \v 9 Amɨ jɨhɨ nɨnɨ sangisɨ sasatɨtɨ koaisɨ sahɨ waatɨ waatɨ watɨpɨtɨwɨ pɨwɨha kaundɨwɨse satohɨtɨndɨ nɨnɨ kasatohɨpɨpa kapa sahɨ atiwɨ kiyowondɨ mmondandɨ pɨwɨha sapɨ aimɨ jɨpatɨpiyo. \v 10 Amɨ sahɨ utaaho womɨ maipɨhandɨ nepumawaawaahɨ amɨ nɨngisangi maasɨ tɨmaamaitɨtɨ komɨ maipɨhandɨ nemwataayo. Iyataatɨ utaaso so nɨngisɨ maipɨhandɨ kanisoai komɨ kaindɨhandɨ awaindɨhandɨmetihɨhandɨ kandɨ ko maipɨhandɨ nɨngi kanindɨhandɨ nemwataayo. Sahɨ nepɨ japɨhɨ tɨmaamaitɨwɨ itatamanɨndaatɨwɨ gwɨnyaataatɨ utaasomɨ maipɨhandɨ nemwataayo. Sandɨ nɨnɨ akɨtɨnɨhɨ tɨtɨhɨ kiyataayo. \v 11 Iyataatɨ sandɨ nyangi nanyoaipasɨtɨndɨ wiwa Bwaasɨrɨhɨrɨ netɨ awaindematɨ daahɨ nanyopɨsasatɨ nyamɨ tɨmaamaitohɨtɨhandɨ netɨ nanyɨsɨpaitaihe. Isɨ amɨ nyahɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ kaiwaiwa mmonaahiyaanisɨ nyahɨ Kɨri wɨndɨ nehɨ maawinjaatɨ amɨ wɨndɨ namaawupwaitɨhaawo. \s1 Porɨho Koaisɨ Autaahaatɨho Otɨpɨpatɨ Numwipatapɨ Kandaase \p \v 12 Iyataatɨ wanɨ pɨwɨha nehɨ kai wa nɨnɨ katɨtandiyo: Nɨnɨ Kɨraisihopɨha pɨwɨha gaaha wanɨha ausaitandɨ aunahɨpatɨ Tɨroaasihanda notaayo. Saindɨ niyonɨhɨ amɨ Awaisɨho nɨnɨ komɨ pɨwɨha kapɨhɨ isɨhiyai kandunjɨtandɨ daihɨra netɨ daanuwatɨ tɨtɨhenɨmataise. \v 13 Saindɨ kaindunjɨtandɨ daihɨra nutatɨ japwaatataahandɨ kandɨ sapɨhɨ nisɨ naisoho Taitusihoai pɨwɨha sapɨha isɨsihoai woaisɨ nɨnɨ mausonataatɨ amɨ kandapɨ nisɨ maarɨho wɨndɨ yatɨhɨmaanitise. Amɨ sandɨ nɨnɨ sapɨ pɨhɨndɨ gwɨnyaataate. Aihɨ amɨ sapɨhɨ nehɨ masɨhonjɨ isɨhiyaisatɨ bimambɨtɨ kiyai numwasi gaasɨ bimaawise undɨtɨmapɨ yapɨpatɨ pɨropinjɨhandɨ Masetoniyaahandaahapɨ notaayo. Iyataatɨ nɨnɨ Taitusihopɨ daapɨ notaayo. \s1 Autaahaatɨhomɨ Watɨpɨhandaahɨ Aposerɨhiya Tiworisai Tipɨ Ipɨhatisawaayopo \p \v 14 Iyataahandɨ kandɨ wanɨ nɨnɨ Autaahaatɨhoai kɨnyɨ gaahoŋe undɨtɨ mepɨ autaahemwataayo amɨ nyahɨ komɨ pɨwɨha nesi daayaatɨ ausaawa kataunjohiyɨhiyaanɨnɨ Kɨraisihoaisaatɨ tɨmaamaitohɨtɨhandɨ Autaahaatɨho nasisoaarɨ netɨ andɨtinyaisɨhɨ amɨ kahapaamapɨpa nyahɨ komɨ otɨpɨpatɨ kawitɨhaahɨra netɨ nanyisapusɨwaiwai nyahɨ newaatɨ tiwa ipɨhatisawaamɨhaayo. Nyahimata tiwa ipɨhatisotɨmandɨ siyaatɨ nyahɨ tiworisai tiwa ipɨhatisaatɨ isɨhiyai numwaasi nasohiyɨhiya kɨmiye undɨwɨ nasoaanɨwɨ aunɨhiyohɨpatamatiyaatɨ isɨhiyai nunjɨhaayo. Iyataatɨ Autaahaatɨho nyangisɨ nahataapɨpɨhɨ netɨ natanyoaasihɨ isɨhiyaisɨ komɨ pɨwɨha nyahɨ katawaunjɨhaayo. Katawaunjonɨhɨ kɨretapɨ isɨhiya Autaahaatɨhopɨ mmonɨwɨ gɨwunyaawaayopo. Iyataatɨ komɨ pɨwɨha nyahɨ isɨhiyaisɨ katawaunjohɨha sa wapa apɨpaahɨ gaahapa waamainjotɨhapaamatiyatɨ noaipatɨ isɨhiyaamɨhatɨhɨ ahondaise. Ahotihɨ amɨ isɨhiya nahataapɨpɨhiya Kɨraisihopɨ mmonɨwɨ gɨwunyaawaayopo. \v 15 Amɨ siyatɨ wapa waatɨ waamainjotɨhapa nahataapɨpɨhɨ notɨ ahotipatamatiyaatɨ Kɨraisihopɨ pɨwɨha nyahɨ nesi nahataapɨpɨhɨ isɨhiyai Kɨraisihopɨ gɨwunyaahauhɨ Autaahaatɨho taatɨ japɨhɨ numwaasawɨhiyaamunɨ amɨ Kɨraisihopɨ gɨmaawunyaahauhɨ Autaahaatɨho namumwaasawɨhiyaamɨ otɨhatɨhɨ isapɨpa kwɨtaahomatiyaatɨ tɨwɨhaawaatɨ isɨhiyaisɨ katawaunjɨhaayo. Katawaunjonɨhɨ amɨ kandapɨ Autaahaatɨho nyapɨ maaritataise. \v 16 Iyataatɨ amɨ isɨhiya Kɨraisihopɨ pɨwɨha nyahɨ isɨhiyai katawaunjohɨha atɨhomiwɨ nemahohiyɨhiyai Autaahaatɨho saundatɨ sahɨ nɨngisawɨ wɨndɨ asɨtimatɨwɨ bɨmimɨtaapo undɨtaise. Kiyaisɨ Autaahaatɨho saundɨtandɨhiyaasɨ nyahɨ pɨwɨha Kɨraisihopɨ katawaunjohɨha kiyaamɨ maarɨhoaatɨhɨ itapɨpaamɨ andɨhɨramataiwɨha newaayopo. Iyataatɨ amɨ isɨhiya nyamɨ pɨwɨha atiwɨ nepemaitɨwɨ nehauhɨ Autaahaatɨho taatɨ japɨhɨ numwaasawɨhiyaisaahɨ Autaahaatɨho sahɨ nɨngisawɨ asɨtimatɨtaatɨwɨhandɨ nepɨ bimɨtaapo undataase. Saundisawɨhiya nyamɨ pɨwɨha kiyaamɨ maarɨhoaatɨhɨ wapa apɨpaahɨ gaahapa jɨpiyatɨ waamainjotɨhapaamatiyatɨ kurɨmwɨnatɨ nusoaipasɨhɨ atiwɨ mmonɨwɨ newaayopo. Isɨ amɨ isɨhiya diyaanɨhɨ nehɨ sawana nga pɨwa sa katɨwunjɨtaapo? Isɨhiya sawanaamɨ andɨtata nga satɨ otɨpitɨ wɨndɨ kamaitaapo. \v 17 Amɨ nɨnɨhɨ nga satɨ otɨpitɨ kaito amɨ nɨnɨhɨ isɨhiya usa taahiyɨhiya samɨhatɨhɨ sahɨ usohauhɨ bindawa Kɨraisihopɨ nyahɨ pɨwɨha kataunjisaihɨ isɨhiya atitaatɨwɨ nawɨho awaisɨho nanyamɨto tɨwɨ isɨhiyai katɨwunjohiyɨhiyaamataindɨhonɨnɨmaahe. Owe. Nɨnɨ saindɨ wɨndɨ kaindɨhonɨnɨmaahe. Nɨnɨ Kɨraisihomɨ otɨpɨpatɨhonɨnisɨ komɨ otɨpɨpatɨhiyaamɨhɨrɨ kɨretɨ japepihɨrɨtɨ Autaahaatɨho ninjatihɨ amɨ ko sawaho pɨwɨha naninyatɨ natanoaasisɨha akɨtɨnɨhɨ kaindunjataayo. \c 3 \s1 Aposerɨhiya Autaahaatɨho Komɨ Isɨhiyaisatɨ Pɨwɨha Wanɨha Wɨsasisɨhaamɨ Otɨpɨpatɨhiyaare \p \v 1 Amɨ sahɨ usaatɨ nisapɨ satɨwɨ Porɨho nyahɨ komɨ ambɨpatɨ nɨwimaitɨhaawɨ pɨwɨha sa jɨpatɨpiyataise tɨwɨ gwɨnyaawaayowo? Nɨnɨ netɨ nɨwahonɨnɨ gaahonɨne ndɨ naimaatɨtandɨ sapɨ utɨpɨho so jɨpatɨpiyataamaayo. Owetise. Amɨ sandɨ apaapɨmaato. Nisetirɨhɨretapɨ isɨhiya usa sangi kasatɨwɨ utɨpɨho jɨpatɨpaitaahetahonɨnɨmaahe. Aindɨ amɨ sahɨ nisapɨ nisetirɨhɨretapɨ Porɨho gaaho amɨ maipɨhoe undɨwɨ isɨhiya usaisɨ utɨpɨho jɨpatɨpaiwɨ kaundɨtaahetahonɨnɨmaahe. Amɨ sandɨ isɨhiya usa sapɨhɨ sahɨ usohauhɨ samɨhatɨhɨ bindawaawɨ jaipɨpa taawɨ sangisɨ katɨwɨsasohiyɨhiyaahɨhɨ sɨretɨ kiyawaayopo. \v 2 Amɨ nɨnɨhɨ nisapaahɨ sahɨ sawanaatɨ noaipapɨ nisetirɨhɨretapɨ utɨpɨho pasihandamataiwɨ isɨhiyaisɨ nepɨ kaundɨwɨ nunjawaayopo. Amɨ nɨnɨ pɨwɨha kandisasohɨhaaraahɨ Autaahaatɨho netɨ nasepemaisɨhɨ sahɨ noaipapɨ gaahiyaatimatauhɨ amɨ samɨ dahopa pɨwɨha isɨhiya nahatiya nga mmonawaayopo. Mmonawaawɨ kiya satawaatopo, e Porɨho pɨwɨha akaahaahɨhɨ kiyai kataunjihɨ ka netɨ kiyai gaahiyemwatɨ nusepemaahɨwataise tɨwɨ mmonawaayopo. \v 3 Sahɨ sametirɨhɨretapɨ sawanaatɨ samɨ pɨwɨha dahopaara isɨhiyaisɨ nunjawaayopo. Amɨ nɨnɨ samɨhatɨhɨ bindataatɨ Kɨraisihopɨ komɨ pɨwɨha kasatɨtɨ kandisasohɨtɨhandaahɨ komɨ pɨwɨha sangisɨ netɨ nasepemaisɨhɨ sahɨ gaahiyaatɨ noaipɨhauhɨ amɨ samɨ dahopa isɨhiya nahatiya utɨpɨho pasihandamataiwɨ mmonɨwɨ awɨtawaayopo. Iyauhɨ sahɨhɨ samɨ pɨwɨha dahopaara isɨhiyaisɨ nepɨ Kɨraisiho sawaho komɨ pɨwɨha utɨpɨhoaatɨhɨ jɨpatɨpaisɨhomataiwɨ nunjawaayopo. Iyataatɨ sandɨ sahɨ utɨpɨho isɨhiya nahatiya awɨtohɨhomataiwɨ noaipahohɨtɨmandɨ Kɨraisiho pɨwɨha wapa utɨpɨhoaatɨhɨ jɨpatɨpaihɨhaamaahe. Amɨ Autaahaatɨho apɨpaahɨ watɨpɨho konɨhɨ bimisɨhomɨ Itɨpɨho samɨ maarɨhoaatɨhɨ otɨpɨpatɨ kaindɨhandaahɨ sahɨ saiwɨ noaipawaayopo. Iyataatɨ amɨ sandɨhɨ Autaahaatɨhomɨ wɨnɨhapɨpa nawɨha naŋaatɨpataatɨhɨ jɨpatɨpindisɨhaamatiyahaamaahe. Owetise. Amɨ nehɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho isɨhiyaamɨ maarɨhoaatɨhɨ bimisɨhomɨ otɨpɨpatɨ kaindɨhandaahe. \p \v 4 Amɨ nyahɨhɨ Kɨraisihoaisaatɨ aimɨ tɨmaamaitaahiyaanisɨ kandaahɨ Autaahaatɨho komɨ otɨpɨpatɨ sawaho nga kaitaihɨ nyahɨ koai winjatɨhaayo. Komɨ otɨpɨpatɨ Autaahaatɨho nga kaitaihɨ amɨ nyahɨ saiwa nehɨ nanɨhiyaatɨ katɨhaato. \v 5 Iyataatɨ satɨ otɨpitɨ nyahɨ yawanaanɨ nga kaito taatɨ katɨhaamaato. Owetise. Amɨ nyahɨ yawanaanɨ isɨhiya usaisɨ newaatɨ nusepemaahɨwaatɨ gaahiyemwɨhaamaayo. Nehɨ Autaahaatɨho sawaho nyangisɨ netɨ andɨtɨnyaiwataise. \v 6 Ko nyangi netɨ andɨtinyaisɨhɨ Autaahaatɨho pɨwɨha wanɨha Komɨ isɨhiyaisatɨ wɨsasisɨhaapɨ isɨhiyaisɨ pɨwɨha katawaunjɨtɨhaawɨ Autaahaatɨho sawaho nyangisɨ nanyamɨhanataise. Ko siyatɨ nanyamɨhainjɨhɨ isɨhiyaisɨ pɨwɨha wɨnɨhapɨpaamɨ jɨpatɨpindisɨha kaundɨhaamaato. Owe. Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho Gaaho isɨhiyaamɨ maarɨhoaatɨhɨ bimisɨhopɨ kaundɨhaato. Iyataatɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho sohɨ isɨhiyaisɨ netɨ nusepemaahɨwatɨ kiyaisɨ asɨtimatɨtaatɨwɨhandɨ nunyataise. Aihɨ amɨ wɨnɨhapɨpaahɨ isɨhiyaisɨ sahɨ maipɨhiyaatisɨ kandapɨ sahɨ pɨwɨha nepɨ Autaahaatɨhoaapɨhapɨ nawɨsapitɨwɨse undataase. \s1 Autaahaatɨho Isɨhiyaisatɨ Pɨwɨha Wanɨha Wɨsasisɨhaamɨ Nausainjɨtɨhandɨ Awaindɨhandisahaare \p \v 7 Iyataatɨ Autaahaatɨhomɨ wɨnɨhapɨpa Mosesiho isɨhiyaisɨ kataunjimbɨpa amɨ kapa wɨndɨ minjapepihɨrohiyɨhiyaisɨ sahɨ wɨnɨhapɨpa wɨndɨ minjapepihɨrowɨ kandapɨ pɨwɨha nepɨ napopɨse undataase. Iyataatɨ sapa wɨnɨhapɨpa nawɨha naŋaatɨpataatɨhɨ Autaahaatɨho jɨpatɨpiyahapaare. Iyataatɨ wɨnɨhapɨpa siyatɨ kapa nepɨ sehɨmwaahohiyɨhiyai sahɨ pɨwɨha nepɨ napwɨtaapo undɨhapaasɨ Mosesiho isɨhiyai kataunjihɨ komɨ ndɨmaahomwaaŋɨ Autaahaatɨhomɨ nausainjɨtɨhandɨ noaipataise. Amɨ sapa wɨnɨhapɨpaapɨ Autaahaatɨho gaare tiho. Iyataatɨ bɨpi kɨhura kɨhura taatɨ owendaahandɨ kandɨ Mosesihomɨ ndɨmaahomwaaŋɨ waatɨ awaindɨhandɨ nausaatihɨ Isɨraherɨhiya Mosesihomɨ ndɨmaahomwaaŋɨ wɨndɨ kiyaanɨhɨ utaarɨ maawinjasopo. \v 8 Isɨ amɨ Autaahaatɨhomɨ wɨnɨhapɨpaamɨ otɨpɨpatɨ Mosesiho nesɨpatɨ nausainjɨtɨhandɨ apɨpaahɨ awaindɨhandɨ gaahandɨ isɨhiyaamɨ maarɨho komɨ Itɨpɨho Gaaho nyamɨ maarɨhoaatɨhɨ bimisɨhora isɨhiyaamɨ maarɨho wɨndohaiwa apɨpaahɨ awaiwaiwa gaahaiwa kaitaise. \v 9 Iyataatɨ amɨ pɨwɨha isɨhiyaisɨ sahɨ maipɨhiyaatisɨ samɨ maipɨhandapɨ pɨwɨha nepɨ napopɨse undisɨhaasɨ Mosesiho kataunjihɨ Autaahaatɨho komɨ nausainjɨtɨhandɨ awaindɨhandɨ netɨ nunjise. Isɨ amɨ nyahɨ isɨhiyaisɨ kataunjaatɨ saundisaihɨ Autaahaatɨho sangisɨ sasatatɨ nɨnɨ sangisɨ sasatataato: Sahɨ maipɨhandɨ owehiyaatɨ nisɨ ndɨhetɨ noaipawaayopo satɨtaise undisaihɨ Autaahaatɨho komɨ watɨpɨhaiwa isɨhiyaamɨ maarɨho wɨndohaiwa netɨ nunjɨtaise. \v 10 Iyataatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wɨnɨhapɨpaamɨ watɨpɨhandɨ nausainjɨtɨhandisatɨ Mosesiho komɨ ndɨmaahomwaaŋɨ nausaataho isɨhiyaisɨ kataunjindɨhandɨ aimɨ owetise. Amɨ Autaahaatɨho pɨwɨha wanɨha komɨ isɨhiyaisatɨ wɨsasisɨhaisaatɨ nyahɨ newaatɨ tɨmaamahɨwaatɨ mmonɨhonɨho. \v 11 Iyataatɨ amɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha wɨnɨhapɨpa wɨndɨ utaarɨ ahɨmotatɨ wanɨ aimɨ owetisɨhaasɨ nausainjɨtɨhandɨ amɨ watɨpɨhandisatɨ Mosesihoai Isɨraherɨhiyaapɨ numwisɨ amɨ komɨ pɨwɨha wanɨha isɨhiyaisatɨ wɨsasisɨha kaanɨhɨ jinjapɨhɨ ahotɨtandɨhaahɨ watɨpɨhandɨ amɨ nɨwusainjɨtɨhandɨ awaindɨhandisɨha isɨhiyai nunyatɨ nunjɨtaise. \s1 Autaahaatɨho Pɨwɨha Wanɨha Wɨsasisɨhaamɨ Otɨpɨpatɨhiyaanimatɨhaayo \p \v 12 Amɨ siyatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wanɨha komɨ isɨhiyaisatɨ wɨsasisɨhaamɨ watɨpɨhandɨ nausainjɨtɨhandɨ wɨndɨ owemetatɨ kandɨnɨhɨ ahotɨtandɨhandɨhɨ nyahɨ wɨndɨ yamaayaatɨ watɨpɨtaatɨ isɨhiyaisɨ katawaunjɨhaayo. \v 13 Siyatɨ watɨpɨhandɨ nausainjɨtɨhandɨ Mosesihomɨ ndɨmaahomwaaŋɨ nɨwusainjɨtɨhandɨ taatɨ bɨpi owetɨmɨ naihɨ amɨ Isɨraherɨhiya wɨndɨ mondo tatɨ komɨ ndɨmaahomwaaŋɨ namaasasɨpatamatiyaatɨ nyahɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wanɨha noaasɨhaamaayo. Owetise. \v 14 Iyataatɨ amɨ Mosesiho siyatɨ koaisɨ Autaahaatɨho wɨnɨhapɨpa numwihɨ komɨhetɨ ndɨmaahomwaaŋɨ awaindɨ nausaataho wɨnɨhapɨpa Isɨraherɨhiyai kataunjataise. Kataunjihɨhandɨ kandɨ amɨ kiyaamɨ atihɨrɨ nepɨ nisaputɨwɨ atɨhomisohɨtɨhanda wɨnɨhapɨpa Autaahaatɨho kiyai wɨsasatɨ numwimbɨpa wɨndɨ mmonɨwɨ amɨ minjapepihɨropo. Iyataatɨ amɨ wanisangi kiya wɨnɨhapɨpaamɨ pɨwɨha jɨha jahɨha awɨtawaawɨ kiyaamɨ amɨtɨha apotɨhɨrɨ wapa numwaasatɨ nɨwisapusɨhɨ asɨhatamasɨpatamatiyatɨ daahɨ namɨhatatɨ asɨhatihɨ pɨwɨha wanɨha Kɨraisihopɨha (Autaahaatɨho wɨsasatɨ komɨ isɨhiyai numwisɨha) wɨnɨhapɨpa jɨhapaamɨ pɨwɨhai nematɨ aunahɨpatɨ netaise tɨwɨ kiya wɨndɨ mohopo. Apotɨhɨrɨ wapa netɨ nɨwisapusɨtɨhandamatiyatɨ kiyaamɨ amɨtɨha daahɨ asɨhata namɨhatisɨha kiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaasaihaahɨhɨ nusorɨhaatɨtaise. \v 15 Nahatewetɨ Autaahaatɨhomɨ wɨnɨhapɨpa Mosesiho jɨpatɨpaimbɨpa awɨtɨmɨ napɨwɨ wanɨ kɨmuraisangi Judaahiya taahiyɨhiyaamɨ amɨtɨha wɨndɨ namausorɨhaatise wapa apotɨhɨrɨ nurɨmaasasɨhandamatiyato. \v 16 Iyataatɨ amɨ Autaahaatɨhoaisatɨ pɨwaatɨndandɨ niyataahura apotɨhɨrɨ apɨpaahɨ pupwɨhɨrɨhɨrɨ komɨ ndɨmaahomwaaŋɨ nisapuwatɨ wɨsasainjɨrɨhɨrɨ nausohaamasɨpatamatiyatɨ Judaahiyaamɨ wo nepemaita Autaahaatɨhoenda notaatɨ komɨ amɨtɨha asɨhata namɨhatisɨha apotɨhɨrɨ nausohaamahohɨpatamatiyatɨ amɨtɨha nusorɨhaatatɨ winjapwaatataise. \v 17 Iyataatɨ amɨ Itɨpɨho Gaaho toho so Autaahaatɨhomunɨ amɨ Kɨraisihomunɨ Itɨpɨhopɨto. Iyataatɨ amɨ isɨhiya Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho Gaaho nehohiyɨhiyai japɨhɨ numwaase kiya satɨwunyaapɨ nyangi sahɨ gaahiyaate nyatatɨ Autaahaatɨho nanyamaito tɨwɨ andɨtatɨ napamapɨ wɨnɨhapɨpa japepihɨrohɨtɨhandaatɨhapo. \v 18 Iyataatɨ nyahɨhɨ nyamɨ ndɨmaahomwaaŋɨ Mosesihomɨ ndɨmaahomwaaŋɨ apotɨhɨrɨ namaasandipatamatiyatɨ nanyamaasandataamaise. Aisɨ amɨ nyahɨ Kɨraisihopɨ ngɨwunyaahohiyɨhiyaanɨnɨ nahatiyaanamɨhetɨ isɨhiya nga mmonawaayopo, amɨ Autaahaatɨhopɨ ko apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ awaisɨho watɨpɨhoe tɨwo. Amɨ nyangi ko bɨpi kɨhura kɨhura netɨ nanyepemaahɨwatɨ nyamɨ maipɨhaiwa nenyamasɨhosɨ amɨ nyahɨ noaipawaatɨ sawahomatetɨtɨhaawo. Ko nyangisɨ sanyisonɨhɨ isɨhiyaisɨ newaatɨ nyahɨ Autaahaatɨho apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ watɨpɨho awaisɨho gaahoe undaatɨ nunjɨtɨhaawo. \c 4 \s1 Nyahɨ Onɨha Yapɨpatɨ Wapa Gaahapa Windisɨhaamatiyaahiyaanɨne \p \v 1 Iyataatɨ Autaahaatɨho nyangi maarɨho asɨpɨnyisatɨ komɨ pɨwɨha wanɨha apɨpaahɨ gaaha isɨhiyaisɨ nyahɨ katawaunjɨtɨhaawɨ nanyamɨhanataise. Nanyamɨhainjɨhiyaanisɨ nyahɨ isɨhiyaisɨ Komɨ pɨwɨha katawaunjɨtɨhaahandapɨ napaisaatɨ ahiyawa newa maanɨmaanisaatɨ namahaamaayo. Owetise. \v 2 Iyataatɨ amɨ nyahɨhɨ wapa nehɨ akɨtɨ akɨtɨnɨhɨ akɨpɨpaahɨ isɨhiyaisɨ katawaunjɨtɨhaawɨ aimɨ nyamɨ maarɨho newa kɨpwɨnaatɨ gwɨnyaahaayo. Iyataatɨ wapa nyahɨ kaisaihɨhapa jaipɨpaatanɨhɨ isɨhiya mmonɨwɨ katisaihɨ nyangi manyɨtandɨhapa wɨndɨ nyahɨ kamaayo. Iyataatɨ nyahɨ sangisɨ wapa jaipɨpa kamaasato. Owetise. Nehɨ nasisoaarɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha akɨtɨ akaahaahɨhɨ nyahɨ sangisɨ nasesɨpawaatɨ katawaasasɨhaayo. Siyaatɨ nehɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha akaahaahɨhɨ Autaahaatɨho sawaho nyainjatihɨ auta sahɨ (Autaahaatɨhomɨ) isɨhiyaatangi katawaasasɨhaayo. Amɨ isɨhiya usa mmonawaawɨ nyahɨ nehɨ pɨwɨha akɨtɨ akaahaahɨhɨ katawaunjaihɨ amɨ kiya nyapɨ satɨwɨ sahɨ pɨwɨha jaipɨpa katɨwunjopo nyatɨwɨ wɨndɨ ikwɨmaanyitaatɨwo. \v 3 Iyataatɨ amɨ sahɨ nyahɨ Kɨraisihopɨ katawaunjohɨhaapɨ satɨwɨ isɨhiya usa samɨ pɨwɨha katɨwunjohɨha wɨndɨ mmonɨwɨ namehopo tota akɨtɨtonaahɨ amɨ sandɨ nyahɨ nga tɨtɨhɨ katawaamunjonɨhɨmaahe. Owetise. Amɨ sandɨhɨ isɨhiya siya sawana kiyaamɨ atihɨrɨ maarɨho nepɨ nisaputɨwɨ nyamɨ pɨwɨha atɨhomisohɨtɨhandaahe. Saiwɨ atɨhomisauhɨ amɨ Autaahaatɨho kiyai saundatɨ sahɨ nisɨ pɨwɨha atɨhomaanisowɨ kandapɨ pɨwɨha nepise undihɨhiyaatawaawe. \p \v 4 Iyataatɨ amɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ isɨhiya nehɨ maapɨ yapɨmbatambɨhaiwaapaahɨhɨ gwɨnyamapɨ amɨ Kɨraisihopɨ wɨndɨ gɨmaawunyaahohiyɨhiyaamɨ amɨtɨha netɨ nɨwisapusɨhɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wanɨha Kɨraisihopɨtɨha nyahɨ isɨhiyaisɨ kaundaatɨ katawaunjohɨha wɨndɨ mohopo. Kɨrɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ siyatɨ netɨ nɨwisapusɨhɨ amɨ kiya Kɨraisihopɨ pɨwɨha sisɨha nausainjɨtɨhandamatiyatɨ kiya daiwɨ bitohohɨrɨhɨretɨ netɨ nɨwusoaatonɨhɨ kiyaamɨ amɨtɨha nga nusorɨhaatɨtɨhatɨ katɨ namusorɨhainje. Owetise. Iyataatɨ amɨ Jisaasihoaisangi Autaahaatɨhomatiyahosɨ amɨ Autaahaatɨhometirɨhɨretapɨ komɨ nausainjɨtɨhandɨ watɨpɨhaiwa nga tɨtɨhɨ nyangi netɨ nanyisataise tɨwɨ kiya wɨndɨ mohopo. \v 5 Iyataatɨ apɨpaahɨ akɨtɨnɨhɨ nyahɨ sangisɨ sasataatɨ sahɨ nyamɨ pɨwɨha atɨnyiwɨ amɨ nyahɨ katohɨpɨpa kapa kaiwɨse taatɨ ausaahaamaayo. Sɨretɨ wɨndɨ amusaawaatɨ amɨ kɨmɨretɨ sataatɨ sahɨ Jisasɨ Kɨraisihoai atɨwiwɨse amɨ ko (nyamɨ) Awaisɨhoso taatɨ pɨwɨha ausaahaayo. Amɨ sandɨ sangisɨ jatatamanaatɨ amɨ andɨtɨsaiwɨtɨhaawɨ Kɨraisiho kanyatihɨ kiyahaayo. \v 6 Autaahaatɨho waara satise. “Wapa owetatɨ asɨhatindɨhandɨhɨhɨ ahotimbɨpɨhɨ nausaatatɨ saasanotane,” tatɨ katihɨ amɨ kɨretɨ noaipase. Amɨ ko satisɨho kɨmɨko Jisasɨ Kɨraisihopɨ netɨ sisɨhaamatiyatɨ nyamɨ daaya bitohohɨtɨhandɨ nanyepemaahɨwataise. Amɨ ko siyatɨ nyamɨ dahopa bitohohɨtɨhandɨ gaahɨretenyamatɨ nanyepemaisɨtɨmandɨ amɨ Autaahaatɨhopɨ isɨhiya satɨwɨ ko apɨpaahɨ nausaatatɨ sanahɨhotatɨ amɨ isɨhiyaisɨ maarɨho nunyatɨ amɨ watɨpɨhoe tɨwɨ mmondaatɨwe, Jisasɨ Kɨraisiho komɨ ndɨmaahomwaaŋetapɨ nyangi netɨ aimɨ nanyisirɨhɨreto. \v 7 Iyataatɨ amɨ nyahɨ Autaahaatɨhopunɨ amɨ Jisasɨ Kɨraisihopunɨ mmonɨhohɨtɨmandɨ wapa apɨpaahɨ gaahapa onɨha yapɨpataahisangi amɨ wipatɨ jaatipataahisangi naumbwɨnatɨ amɨ nawatatɨtandɨhapopɨ windimbɨpaamatiyahande. Amɨ nyangisangi kɨmɨkɨretɨ nyamɨ ambɨpatɨ wɨndɨ andɨtɨmitatɨ onɨha yapɨpatɨ netɨ naumbwɨnatɨ nopɨsasinjɨpatamatiyatɨ napotɨ nopɨsasɨnahatɨ katetɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha Kɨraisihopɨha apɨpaahɨ gaaha anaahɨha ahondaise. Iyataatɨ otɨpɨpatɨ kɨmatɨ Kɨraisihopɨ pɨwɨha ausaawa isɨhiyai katawaunjɨtɨhaahandɨ watɨpɨhandɨ sandɨ nyangi yawanaanamɨhetapɨ nehaamaayo. Autaahaatɨho nyahɨ komɨ otɨpɨpatɨ kawitɨhaawɨ netɨ andɨtɨnyaiwatɨ komɨ watɨpɨhandɨ nyangi nanyinyataise. Amɨ isɨhiya Autaahaatɨhopɨ satɨwɨ komɨ otɨpɨpatɨhiyai ko watɨpɨhandɨ nunyatɨ andɨtɨwiwataise tɨtaatɨwo. \v 8 Iyataatɨ nyamɨ tiworisa nahataapɨpɨhɨ nisapupwɨ kɨhihoaaŋapɨ nyamɨ ambɨpatɨ yaasɨhaiwa tiwatɨ nyepaiwɨ nanyinyawaahandɨ kandɨ amɨ Autaahaatɨho kiyaisɨ wɨndɨ nehɨ maawinjasɨhɨ amɨ nyamɨ watɨpɨhandɨ kiya nepɨ kandɨnɨhɨ owemaanyamahopo. Nyamɨ tiworisa saiwa ambɨpatɨ amɨ maarɨho yaasɨhaiwa pɨhɨtɨwɨ tiwatɨ nyepaiwɨ nanyinyauhɨ amɨ nyahɨ wapa kaitɨhaahapaapɨ gɨmaanyunyaatatɨ naharimatataahandɨ kandɨ nyamɨ amɨtɨha (maarɨho) daahɨ kandɨnɨhɨ wɨndɨ netɨ namaanyopɨsasinje. Siyatɨ apɨpaahɨ kandɨnɨhɨ netɨ namaanyopɨsasinjɨhɨ amɨ nyangi Autaahaatɨho wɨndɨ namaanyamatɨ nga nyatatamanatɨ andɨtɨnyaiwɨtaiso taatɨ nyangi nanyoaipasɨpɨpaapɨ wɨndɨ yamaayo. \v 9 Iyataatɨ isɨhiya tiworisa nyangi ambɨpatɨ (maarɨho) yaasɨhaiwa nanyinyamɨ niyauhɨhandɨ kandɨ Autaahaatɨho nyangi wɨndɨ namaanyamase. Aihɨ nyamɨ tiworisa nyamɨ ambɨpatɨ yaasatɨ nasɨpatatɨ jɨtɨpatɨ noaahaiwa yainyapɨ nyawawaahandɨ kandɨ amɨ kiyaisɨ Autaahaatɨho kaito tatɨ nehɨ wɨndɨ maawinjasɨhɨ siyɨhiyaanangi kiya wɨndɨ tɨmaanyawopo. \v 10 Iyataatɨ nyahɨ noaipawaatɨ aimɨ Kɨraisihomɨhiyaanisɨ kandapɨ koai tiwohɨpatamataiwɨ komɨ pɨwɨha katawaunja awusaahohɨtɨmandapɨ nyamɨ tiworisa nyangi siyɨhiyaanangi nyawɨtauhɨ mmonaahiyaane. Amɨ sandɨ Jisaasiho nyangi netɨ andɨtinyaiwa nyaiwatihɨ nyahɨ wɨndɨ namaapowaatɨ asɨyɨhiyaanɨnɨ bimonɨhɨ isɨhiya mmonɨwɨ gwɨnyaawaayopo. \v 11 Amɨ nyahɨ asɨyɨhiyaanɨndaahandɨ kandɨ nyahɨ Jisaasihomɨ otɨpɨpatɨ taawaatɨ kawisonɨhɨ kandapɨ isɨhiya nyangi siyɨhiyaanangi nyawɨtaatɨwiyohɨtɨmandɨ nasisoaarɨ detɨ ahondaise. Amɨ nyangi sandɨ nanyoaipasɨhɨ Jisaasiho nyamɨhatɨhɨ bindataatɨ nyangi netɨ nehɨ nyahɨ isɨhiyaanamɨ ambɨpatɨ napotɨ namasaatɨtandɨhatɨ nyatatamanatɨ andɨtɨnyaisɨtɨmandapɨ isɨhiya mmondaatɨwe. \v 12 Aihɨ amɨ nyahɨ taawaatɨ nyamɨ ambɨpatɨ maarɨho yaasɨhaiwa amɨ nyahɨ maanɨhɨ napowaatɨ wɨndɨ namaasɨhaataatɨ taawa nehaayo. Amɨ nyahɨ taawaatɨ siyonɨhandɨ kandɨ sahɨ asɨtimatɨtaatɨwɨhandɨ wanɨ taawɨ newaayopo. \p \v 13 Nyahɨ Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaahaayo utaaho wo Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaataatɨ satatɨ, \q1 “Nɨnɨ kinyapɨ gɨhunyaataatɨ kɨnyɨ nisɨ tiworisaamɨ ikwɨraatɨhapɨ tinjaapɨ japɨhɨ nanɨmaitaapɨ nangisenataayo,” \rq Aunɨhɨhɨrɨ 116:10\rq* \m tatɨ jɨpatɨpaipatamatiyato. Amɨ sɨkɨretɨ ko (Autaahaatɨho) nyangi nyatatamanatɨ andɨtɨnyaiwɨtaihɨ gɨwunyaawaatɨ amɨ isɨhiyaisɨ pɨwɨha Kɨraisihopɨ kiyaanɨnɨhɨ kaundɨhaato. \v 14 Nyahɨ sandɨ kiyohɨtɨmandɨ siyaatɨ mmonɨhaawe, Autaahaatɨho nyamɨ Awaisɨho Jisaasiho napomasɨhɨ japɨhɨ ahowimatɨ amɨ Jisaasihoaisaatɨ nyahɨ maasɨ bimɨtɨhaawɨ nyahɨ napwisaihɨ japɨhɨ ahonyimahonɨhɨ nyahɨ nahatiyaanɨ maasɨ komɨ ndɨmaahomwaaŋɨ noaipaitɨhaahandapɨ mmonaatɨ gwɨnyaahaawe. \v 15 Iyataatɨ saiwa nyamɨ ambɨpatɨ (maarɨho) yaasɨhaiwa sahɨ gaahandɨ nepɨ itatamanɨndaatɨwɨ nyahɨ Kɨraisihopɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha sangisunɨ amɨ isɨhiya nahatiyai nahataapɨpɨhɨ ausaawa kaundaatɨ katawaunjohiyɨhiyaanangi nanyoaipataise. Amɨ sandɨ nyahɨ kaitɨhaawɨ Autaahaatɨho maaritataise. Amɨ isɨhiya taahiyɨhiya pɨwɨha Kɨraisihopɨ nyahɨ katawaunjohɨha atiwɨ Kopɨ gɨwunyaasaihɨ kiya wapa kamaiwɨ nehɨhandɨ Autaahaatɨho kiyaamɨ maipɨhaiwa nemwahonɨhɨ amɨ kandapɨ isɨhiya taahiyɨhiya koai gaahoŋe undɨwɨ komɨ ambɨpatɨ nepɨ mepɨ autaahepumaitaatɨwo. \s1 Autaahaatɨho Isɨhiya Otɨpɨpatapɨ Natausaasisawɨhiya Kopɨ Gɨwunyaahotɨhanda Daiwɨ Bitotawaayopo \p \v 16 Amɨ sandɨ isɨhiya wapa kamaiwɨ nehɨ kiyaamɨ maipɨhaiwa nemwaitandɨ kiyaamɨ aunahɨpa netɨ Kɨraisiho komɨ ambɨpatɨ maarɨho yaawɨhandɨ netɨ napwindɨhandapɨ Autaahaatɨho kiyaamɨ maipɨhaiwa nemwasɨhɨ amɨ pɨwɨha kɨmɨkandapɨha nyahɨ wɨndɨ yamaayaatɨ isɨhiyaisɨ katawaunjɨhaayo. Iyataatɨ amɨ nyamɨ ambɨpatɨ nehɨ yamaatɨ tiwatɨhaatɨhati isɨhiya tipɨ namaupwɨ yaasɨhandɨ nanyinyawaayopo. Sanyisauhɨhandɨ kandɨ nyamɨ omaŋɨtɨtɨhɨ maarɨho asisɨha nehɨ naasɨ naasetɨ taatɨ watɨpɨtatɨ asohoematataise. \v 17 Iyataatɨ amɨ wanɨ nyahɨ nehɨ masehonjetɨ ambɨpatɨ yaasɨhaiwa nehohɨpɨmba wapa awaimbɨpaamaahe. Owe. Sandɨ nɨnɨ apaapɨmaato. Amɨ wanɨ nyamɨ ambɨpatɨ yaasɨhaiwa nanyoaipasɨwɨmaiwai nusatipɨhaatɨ apɨpaahɨ awaiwaiwa gaahaiwa Autaahaatɨho yamɨhapataatɨhɨ nanyamɨtandɨhiyaanɨtihɨto. \v 18 Aihɨ amɨ nyahɨ nyamɨ ndɨha wapa auta ahotihɨ mmohohɨpɨpetɨ mwɨtɨpisaatɨ kapai iwinjatɨhaamaayo. Owetise. Nyahɨ nehɨ wapa yamɨhapataatɨhɨ nyamɨ ndɨhaara wɨndɨ mohonɨhɨ koaisatɨ ahotimbɨpaapaahɨhɨ gwɨnyaahaayo. Iyataatɨ nyangi nyamɨ ambɨpatɨ maarɨho yaasɨhandɨ wapa taatɨ nanyoaipasɨhɨ mmonaatɨ nehohɨpɨpaapɨ nyahɨ gwɨnyaahaamaayo. Owetise. Iyataatɨ sandɨ nɨnɨ apaapɨmaato. Amɨ nyangi wapa nanyoaipasɨhɨ nyahɨ mmonaatɨ nehohɨpɨpa sapaahɨ nehɨ masɨhonjɨ ahotinjatɨ ketɨ owetɨtaise. O amɨ nyamɨ ndɨhaara wapa auta wɨndɨ monɨhohɨpɨpa Autaahaatɨho nyangi nanyamɨtandɨhapa yamɨhapataatɨhɨ ahotimbɨpaahɨ kapaanɨhɨ ahotɨtaise. \c 5 \pc \v 1 Kɨmaapɨ yapɨmbatambɨ nyamɨ ambɨmaiwaahɨ aŋaaŋɨ gohaparɨhaaŋamatiyahaiwaare. Isɨ amɨ ambɨmaiwaahɨ gohaparɨhaiwaasɨ nosasɨnatɨ owetɨtaise. Nosasɨnatɨ owetonɨhɨ amɨ Autaahaatɨho ambɨpatɨ apɨpaahɨ watɨpɨhatɨ wanɨhatɨ wipetahatɨ Autaahaatɨho sawaho kiyahatɨ nanyamɨtaise. \v 2 Nyamɨ ambɨpatɨ yapɨpatambɨhatisaatɨ bindɨhaawɨ ponyatatɨ nyatɨhɨnyinjɨhɨ Autaahaatɨho ambɨpatɨ gaahatɨ naaŋɨhaiwa namehatɨ watɨpɨhatɨ yamɨhapataatɨhapɨhatɨ nanyamɨtandɨ maaritaatɨ jatɨmɨ nohaayo. \v 3 Amɨ nyahɨ satɨ ambɨpatɨ watɨpitɨ apotɨhɨramatiyaatɨ newaatɨ biyaatɨ nipaatɨhaawaahɨ wɨndɨ somaahiyɨhiyaanɨmetɨtɨhaawe. \v 4 O amɨ wanɨ ambɨmbatɨ kɨmatɨ gohaparɨhatisaatɨ bindɨhaawɨ naaŋanyisatɨ yaasihɨ nehosisaatɨ bindɨhaayo. Sandɨ amɨ katotɨmandɨ nyamɨ ambɨpatɨ kɨmatisaatɨ napowaatɨ katɨ namaitɨhaawo ndaamaato. Owe. Ambɨpatɨ watɨpɨhatɨ yamɨhapataatɨhapɨhatɨ newaatɨ apotɨhɨramatiyaatɨ niyoaitɨhaawɨhandapɨto. Siyatɨ nyamɨ ambɨpatɨ kɨmatɨ noaipatɨ nepemaitatɨ ambɨpatɨ wanɨhatɨ apɨpaahatɨ yamɨhapataatɨhapɨhatɨ katɨnɨhɨ ahotɨmɨ nutandɨhatimatɨtandɨhatapɨto. \v 5 Autaahaatɨho nyangisɨ japɨhɨ nanyamaatɨ nyatatamanatɨ nyamanataise ambɨpatɨ watɨpɨhatɨ yamɨhapataatɨhapɨhatɨ nanyamɨtando. Iyatɨ amɨ ko Itɨpɨho Gaaho aimɨ nanyinyataise. Itɨpɨho Gaaho so Autaahaatɨho nanyamiso ipotɨhura nahataapa gaahapa akɨtɨ nasamɨto tatɨ jɨhapɨhapaamatiyaho nanyinyataise. Isɨ amɨ wanɨ Kɨraisiho isɨhiyai maarɨho numwindɨhandɨ mmonɨhohurɨmuraapɨ nyahɨ siyaatɨ wɨndɨ gɨmunyaaho. \p \v 6 Itɨpɨho Gaaho nanyamisɨho ko nasisoaarɨ sandapɨ netɨ gɨnyunyaasɨhɨ gɨnyunyainjɨhɨ Autaahaatɨho sandɨ akɨtɨ kaitaise taatɨ nyahɨ gwɨnyaahaayo. Iyataatɨ amɨ nyangisɨ aimɨ gɨnyunyaatataise nyahɨ kɨmatɨ ambɨmbatisaatɨ bimohurɨmura nyamɨ Awaisɨhoaisaatɨ maasɨ bindɨhaamaayo. Owe. Nehɨ ambɨpatɨ yamɨhapataatɨhapɨhatɨ sawaho nanyinyonɨhɨ nesihuraahɨ maasɨ koaisaatɨ bimɨtɨhaawɨ wanɨhɨ nyangi yandɨhɨ bindɨhaayo. \v 7 Nyahɨ Koaisɨ nyamɨ ndɨhaara wɨndɨ mausonɨhaahandɨ kandɨ taawaatɨ gɨwunyaawaatɨ bimaamɨ nohaayo. \v 8 Nɨnɨ aimɨ kato. Nyahɨ sandapɨ akɨte taatɨ Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaawaatɨ amɨ maaritɨhaayo ko ambɨpatɨ watɨpɨhatɨ yamɨhapataatɨhapɨhatɨ nanyinyonɨhɨ ambɨpatɨ kɨmaapɨ yapɨmbatambɨhati namasisɨ ambɨpatɨ yamɨhapataatɨhapɨhatɨ nesisɨ yamɨhapataatɨhɨ Awaisɨho Jisaasihoaisaatɨ maasɨ bimɨtɨhaahandapo. \v 9 Isɨ sandapɨ nyahɨ kɨmaapɨ yapɨmbataapɨhɨ nyamɨ ambɨmbatisaatɨ bindɨhaawisangisɨ amɨ ambɨpatɨ watɨpɨhatɨ yamɨhapataatɨhapɨhatɨ newaatɨ Jisaasihoaisaatɨ bindɨhaawisangisɨ Komɨ maaritatɨ gwɨnyaasɨrɨhɨretɨ mmonainjaatɨ kaimɨ nutɨhaawe. \v 10 Sandɨ amɨ apaapɨmaato nyahɨ ambɨpatɨ kɨmaapɨ yapɨmbatambɨhatisaatɨ bindɨhaawɨ Komɨ gwɨnyaatɨ maaritiwaiwa kiyaatɨ amɨ Komɨ maarɨmitiwaiwa kiyohɨwaiwaapɨ komɨ ndɨhetɨ noaipawa bitosaihɨ ko tipɨtapaatɨ nyasonatɨ maipɨhaiwa kiyohiyɨhiyaanangi kandapɨ wihoaaŋɨhandɨ nanyinyatɨ amɨ gaahaiwa Komɨ maaritatɨ gwɨnyaasɨwaiwa kiyohiyɨhiyaanangisɨ amɨ kandapɨ wihoaaŋɨhandɨ nanyamɨtaihɨto. \s1 Isɨhiya Kɨraisihomɨhetapɨ Autaahaatɨhomɨ Naisɨhiyaimatawaapo \p \v 11 Isɨ amɨ nyahɨ Awaisɨho Jisaasihomɨ ndɨhetɨ bitoaitɨhaahiyaaniso taatɨ gwɨnyaahaawɨ Komɨ maarɨmitiwaiwa kamaayaatɨ amɨ nehɨ Komɨ maaritatɨ gwɨnyaasɨwaiwaahɨhɨ napaitaatɨ kaitɨhaawo. Kiyaatɨ Komɨ pɨwɨha atɨwisaatɨ komɨhatɨhɨ sanowaatɨ bimɨtɨhaawo. Iyaatɨ amɨ isɨhiyaisɨ sandapɨ biyatɨ gɨwunyaatatɨ nusesɨpatonɨhɨ gɨwunyaitaatɨwɨ kaundɨtɨhaawo. Iyataatɨ nyahɨ sangisɨ pɨwɨha tɨtɨhɨ akɨtɨnɨhɨ akaaha kasatɨhaato Autaahaatɨhoaisangi tɨtɨhɨ akɨte tatɨ nyasosɨho. Nyahɨ aimɨ gwɨnyaahaayo, sahɨ nyamɨ pɨwɨha aimɨ kasatohɨhaapɨ pɨwɨha akaaha kanyatawaatopo tɨwɨ aimɨ gwɨnyaahauho. \v 12 Nɨnɨ sangisɨ kasatotɨmandɨ sahɨ nisapɨ ko utaaho gaahoe tɨwɨ nisonɨwɨ gwɨnyaitaatɨwɨ kasatataamaato. Owetise. Isɨhiya nyapɨ sɨsaiwɨ kaiwɨhiye, o nyahɨhɨ gaahiyaane tɨwɨ sawana naimaatɨwɨ Autaahaatɨhomɨ maarɨmitiwaiwa kaiwɨhiya kasatohiyɨhiyaisɨ nyapɨ kiya saiwɨ saiwɨ gaahatɨ kaiwɨhiye undɨwɨ nga kaundɨtaatɨwɨ kasatataato. \v 13 Nyahɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha nasisoaarɨ pɨhɨtaatɨ ausaapɨ niyohɨtɨhandapɨ sahɨ nyapɨ satɨwɨ siya nasisoaarɨ pɨhɨtɨwɨ pɨwɨha katɨmɨ niyowɨ naharɨho numwaasɨhɨ naharɨtɨwɨtowo tɨwɨ katawaawaahɨ amɨ nyahɨhɨ pɨwɨha ausaapɨ nuto, Autaahaatɨho kɨmɨkatɨ kaitɨhaawɨ natanyoaasihɨhiyaaniso. O amɨ sahɨ nyapɨ kiya gaahatɨ kaiwɨ pɨwɨha ausaawaayopo tɨwɨ gwɨnyaapɨ katawaawaahɨ amɨ sandɨhɨ nge, amɨ sapɨ sangisɨ andɨtɨsaiwɨtɨhaawɨ otɨpɨpatɨ kiyahaayono. \v 14 O amɨ sandɨ apaapɨmaahe, Kɨraisihomɨ maarɨho nyangisɨ nanyamindɨhandɨ sandaahɨ andɨtitaatɨ pɨwɨha ausaahaayo. Amɨ nyahɨ siyohɨtɨmandɨ Autaahaatɨho isɨhiya nahatiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ wihoaaŋɨhandɨ kiyaisɨ numwɨtotɨhandɨ nahatiyaamɨhandɨ namatɨ Jisaasiho naasohɨ kiyaamɨ aunahɨpatɨ netɨ napotaise taatɨ aimɨ gwɨnyaahaawe. Siyatɨ Kɨraisiho isɨhiyaamɨ aunahɨpatɨ netɨ napwindɨhandaahɨ sawana kiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ napwauhɨhandamatiyatɨ kiyaamɨ maipɨhaiwa Autaahaatɨho amɨ nga nemwataise. \v 15 Isɨhiya nahatiya kiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ napwɨtotɨwɨhiyaasɨ namatɨ Kɨraisiho kiyaamɨ aunahɨpatɨ netɨ napotaise. Isɨ Jisaasiho kiyaamɨ maipɨhaiwaapɨ napwihɨ kiya namaapopɨ bimohiyɨhiya kiyaamɨ maaritɨwɨ gwɨnyaahohɨrɨhɨretɨ daiwɨ japepihɨrɨwɨ kaiwɨ bimɨtaatɨwɨmaahe. Owetise. Kiyaamɨ aunahɨpatɨ netɨ napotatɨ japɨhɨ asohoematatɨ nepasɨhomɨ gwɨnyaatɨ maaritirɨhɨretɨ japepihɨrɨwɨ kaiwɨ bimɨtaatɨwe. \p \v 16 Iyataatɨ jɨhura nyahɨ Kɨraisihopɨ sangɨ gɨwunyaahohura isɨhiyaamɨ maarɨhoaatɨhɨ mausonaatɨ nehɨ yamaatɨ ambɨpatetɨ kiyohɨwaiwa tipɨtapaawaatɨ usonaahiyaane. Iyataatɨ amɨ jɨhisangi sɨkɨretɨ Jisaasihopɨ sangɨ gɨwunyaahohuraisangisɨ Jisaasihopɨ isɨhiya wɨndɨ monɨwɨ gɨmunyaapɨhiya maarɨho jɨhomɨhɨretɨ kiyohɨrɨhɨretɨ kiyaatɨ tipɨtapaawaatɨ usonaatɨ amɨ kopɨ nyangisɨ japɨhɨ nanyamaitandɨ Autaahaatɨho namɨhanatɨ ahɨwisɨhoe taatɨ wɨndɨ gɨmaawunyaawaahiyaane. Isɨ amɨ wanɨ Jisaasiho isɨhiyaisɨ maarɨho numwindɨhandɨ aimɨ mmonɨhaayonɨ siyaatɨ wɨndɨ gɨmunyaitɨhaawe. \v 17 Isɨ amɨ isɨhiya usa Kɨraisihopɨ gɨwunyaapɨ koaisawɨ kiya tɨmaamaitawaawaahɨ siyaisɨ Autaahaatɨho netɨ apɨpaahɨ wanɨhiyemataise. Autaahaatɨho siyatɨ netɨ wanɨhiya wipetahiyemasɨhɨ kiya jɨhɨ bimohɨmumwaaŋɨ namaposawɨ wanɨ kiyai wamwaaŋɨ wanɨhamwaaŋɨ kaiwɨ bindawaayopo. \v 18 Autaahaatɨho sandɨ kanyisatɨ wanɨhiyaanenyamataise Kɨraisiho nyamɨ aunahɨpatɨ netɨ napwindɨhandaaho. Siyatɨ Komɨ napwindɨhandaahɨ nyahɨ Autaahaatɨhoaisaatɨ tiworisaanimataatɨ bimonɨhiyaanangisɨ netɨ Autaahaatɨhoaisatɨ nyamaamahɨwaitaise Komɨ naisɨhiyaanimatɨtɨhaawo. Aihɨ Autaahaatɨho nyangisɨ natanyoaasataise, nyahɨ isɨhiyaisɨ komɨ pɨwɨha kaundɨtɨhaawo Autaahaatɨhoaisawɨ kiya maarɨho naasohɨtanɨhɨ maasɨ koaisawɨ napaisaatɨ bimɨtaatɨwɨhandapo. \v 19 Autaahaatɨho nanyamɨhanatɨ natanyoaasisawɨhiyaanɨnɨ isɨhiyai pɨwɨha kaundɨtɨhaaha siyahaare: Autaahaatɨho Koai natausaasihɨ kɨmaapɨ yapɨmbataapɨhɨ nasatɨ nyamɨ maipɨhaiwa komɨhetɨ naihɨ ko nyamɨ aunahɨpatɨ netɨ napotaise. Kounɨ isɨhiya yapɨmbatambɨhiya japɨhɨ tɨmaamaitɨwɨ naisomwaitaatɨwo. Saiwɨ noaipapɨ komɨ naisɨhiyaimatisaihɨ ko kiyaisɨ sahɨ maipɨhiyaate mundɨtando. Aihɨ nyahɨ sandapɨ yapɨ nahanda daayaatɨ Autaahaatɨho pɨwɨha isɨhiyai kaundɨtɨhaaha kanyatisɨha ka sataatɨ kaundɨtɨhaawe: Autaahaatɨho Kɨraisihoetapɨ daihɨra gaahɨra daahɨwatɨ kiyataise, isɨhiya noaipapɨ tɨtɨhɨ Autaahaatɨhomɨhiyaimatɨtaatɨwo undaatɨ kaundɨtɨhaawe. \v 20 Aihɨ nyahɨ Kɨraisihomɨ pɨwɨha nesi yapɨhɨ nahanda daayaatɨ ausaawaatɨ kaundɨtɨhaahiyaane. Nyahɨ Kɨraisihomɨ pɨwɨha katawaunjonɨhɨ amɨ Autaahaatɨho sawaho nyamɨhetapɨ Komɨ watɨpɨhandisa isɨhiyai pɨwɨha watɨpɨha kaundataase. Aihɨ amɨ nyahɨ isɨhiyaisɨ sataatɨ kaundɨhaato: Nyahɨ sangisɨ watɨpɨtaatɨ sata kasatɨhaato, sahɨ Komɨ tiworisaatimatɨwɨ wɨndɨ bɨmimaawɨse. Owe. Sahɨ tɨtɨhɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨhomɨhiyaatimatɨwɨ bimaawɨse undɨhaato. \v 21 Kɨraisiho so maipɨhaiwa wɨndɨ kamaayatɨ utaaho ainahɨho gaahoai Autaahaatɨho nyamɨ maipɨhaiwa nahatewa netɨ Komɨhetemasɨhɨ ko maipɨhaiwa kiyahomatiyatɨ nyamɨ maipɨhaiwa nesi nyamɨ aunahɨpatɨ netɨ napwindɨhandaahɨ Autaahaatɨho nyamɨ maipɨhaiwa nahatewa nenyamahonɨhɨ noaipawaatɨ gaahiyaanɨnɨtisaihɨ nanyamaahonɨhɨ noaipawaatɨ tɨtɨhɨ komɨhiyaanimatɨtɨhaawo. \c 6 \s1 Autaahaatɨho Komɨ Otɨpɨpatɨ Kawitaatɨwɨ Nunyatɨ Natausaasisawɨhiya Naaŋɨhaiwa Newaayopo \p \v 1 Nyahɨ apɨpaahɨ watɨpɨtaatɨ sangi sasatɨhaato: Amɨ sahɨ Autaahaatɨhoai nunjenɨhauhɨ amɨ Autaahaatɨho maarɨho asɨpɨsisatɨ gaahandɨ nehɨhandɨ kasisatɨ amɨ samɨ maipɨhaiwa nesamasɨ amɨ sahɨ komɨ gaahandɨ kasindɨhandɨ wɨndɨ namaamapɨ kiyaatɨnɨhɨ isɨwatɨwɨ kopɨ gɨwunyaapɨse. \v 2 Iyataatɨ amɨ komɨ pɨwɨha wa aimɨ jɨpatɨpindisɨhaatɨhapɨ Autaahaatɨho satise. “Sahɨ nɨngi nanɨsenɨhauhɨ amɨ nɨnɨ samɨ gapɨpa atɨsisataayo. Atɨsindɨ sangi japɨhɨ nasamaitandɨhoai netɨ nɨnɨ nandusoaasataayo,” tatɨ katise. Aihɨ amɨ nɨnɨ wanɨ sahɨ nahatiyaatangi sasatataato: Wanɨ kɨmura Autaahaatɨho nyahɨ isɨhiyaanɨnɨ nahatiyaanangi japɨhɨ nanyamaitandɨ tɨmendaise satataato. \p \v 3 Aihɨ nyahɨ wapa tɨtɨhɨmetɨhapa kapaaraahɨ isɨhiyai newa nɨwisapusaihɨ amɨ kandapɨ nyahɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha katawaunjohɨhaapɨ kiya pɨwɨha maipɨha katɨtaatɨwɨhapa wɨndɨ kamaayo. Owetise. \v 4 Amɨ nyamɨ pɨwɨha amɨ nyamɨ dahopa amɨ wapa nahataapa aŋɨnɨ tɨtɨhɨ gaahapa gaahiyaanɨ pɨwaataatɨ daaya kiyaatɨ bitotɨhaayo. Siyahaawɨ sɨretapɨ isɨhiyaisɨ nyahɨ Autaahaatɨhomɨ otɨpɨpatɨ napaitaatɨ akɨtɨ nga kiyahaayo undaatɨ newa nunjɨhaayo. Kiya nyapɨ satɨwɨ, “Kɨmiya akɨtɨnɨhɨ nga napaitɨwɨ Autaahaatɨhomɨ otɨpɨpatɨ kiyawaayopo,” tɨwɨ mmonɨwɨ gwɨnyaitaatɨwo. Aihɨ isɨhiya usa nyangi pohɨrɨnyatɨwɨ kahapaamapɨpa nyamɨ ambɨpatɨ yaasɨhaiwa nyapɨ kiyauhɨhandɨ kandɨ daahɨ nambɨtaatɨ watɨpɨtaatɨ kaiwa newaatɨ bitotɨhaayo. Iyaatɨ amɨ nyamɨ maarɨho amɨtɨha yaasatɨ nanyɨnahaiwa isɨhiya nanyinyauhɨ nanyoaipasɨhɨ pɨhɨtaatɨ waatɨ waatɨ gwɨnyaawaatɨ amɨ isɨhiya wapa kɨhihoaaŋapɨ nepɨ nanyisapupwɨ kiyauhɨ amɨ nyamɨ maarɨho amɨtɨha nɨwipɨnyimatatɨ kaihɨ amɨ nyahɨ wapa kaitɨhaahapaapɨ wɨndɨ biyatɨ gɨmaanyunyaatatɨ naharimatataise. \v 5 Iyataatɨ isɨhiya nyamɨ ambɨpatɨ apɨpaahɨ yaasɨhaiwa nepɨ yainyupwapɨ amɨ nepɨ wɨnyairapɨ nanyapupwɨ amɨ isɨhiya wɨrɨsandɨhandɨ nyapɨ apowihɨ nepɨ nyahamanɨwɨ nanyisapupwɨ siyɨhiyaanangi nyawɨtaatɨwɨyawaayopo. Iyauhɨ amɨ nyahɨ dɨpɨpatisaatɨ otɨpɨpatɨ watɨpɨhaiwa kiyaatɨ amɨ nyahɨ wɨndɨ naapɨpa biyaatɨ namowaatɨ amɨ nandapa nyahɨ nandɨhaahapa taahɨpɨpa owetatɨ sanyimatataise. Saiwa siyatɨ nyangi nanyoaipasɨhandɨ kandɨ nyahɨ Autaahaatɨhomɨ otɨpɨpatɨ napaitaatɨ kiyaatɨ kawisɨhaayo. \v 6 Iyataatɨ amɨ nyahɨ tɨtɨhɨ gaahiyaanɨ saasanotahiyaanɨ amɨ akɨtɨ akɨpɨpa kiyahaayo. Iyataatɨ nyahɨ kaitɨhaawɨ Autaahaatɨho gwɨnyaatɨ maaritimbɨpa nyahɨ mmonaatɨ amɨ isɨhiya nyangi nepinyamapɨ pohipɨnyisohiyɨhiyaapɨ wɨndɨ apomaanyatɨ amɨ nehɨ gaahatɨhɨ isɨhiya nahatiyaisɨ ahoyaatɨ kawisɨhaayo. Iyaatɨ amɨ Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho Gaaho nyangi netɨ andɨtinyaisɨhɨ amɨ isɨhiyaisɨ nyahɨ maarɨho akɨtɨnɨhɨ nunyɨhaawɨ saiwa nyahɨ kiyahaayo. \v 7 Iyaatɨ amɨ Autaahaatɨho nehɨ sawaho nyangi netɨ andɨtinyaisɨhɨ amɨ komɨ pɨwɨha nehɨ akɨtɨhaahɨhɨ Kɨraisihopɨtɨha isɨhiyaisɨ nyahɨ nasisoaarɨ katawaunjɨhaayo. Isɨhiya nyangisɨ maipɨhandɨ kiyawaayopo maanyatɨtaatɨwɨ nyahɨ matoaatɨpatamatiyaatɨ newa napopitaatɨ nehɨ aŋɨnɨ tɨtɨhiyaanɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha katawaunjaatɨ amɨ nyahɨ wapa kiyohɨpɨpaapɨ sapa tɨtɨhɨhapaamaahe tohiyɨhiyai kapaamɨ wihoaaŋɨhapa kaundɨhaato. \v 8 Saiwa nyahɨ nyamɨ mɨtɨho nusoaasawaamaatɨ amɨ isɨhiya usa nyamɨ ambɨpatɨ nanyimaawaawɨ amɨ isɨhiya usa mandɨtɨpɨnyisauhɨhandɨ kandɨ kiyaanɨnɨhɨ taawa kiyahaayo. Aihɨ amɨ isɨhiya usa nyapɨ pɨwɨha gaahaisangi amɨ maipɨhaisangi katɨwɨ. Aiwɨ amɨ wapa nyahɨ akɨtɨhapa Autaahaatɨhopɨ kawisohɨpɨpa kapaahɨhɨ kawisonɨhandɨ kandɨ isɨhiya nyapɨ, “Kiya jaipɨpa katawaatopo,” tawaatopo. \v 9 Aiwɨ kiyaamɨ usa nyapɨ Kɨraisihomɨ natausaasihɨ komɨ pɨwɨha nesi napɨwɨhiyaare tɨwɨ maahoaipupwɨnyamapɨ mandɨtɨnyaipɨ wɨndɨ gɨmaanyunyaahopo. Amɨ kiya siyauhɨhandɨ kandɨ amɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaahɨ nyapɨ nga maaritɨwɨ nyasonawaayopo. Iyaatɨ amɨ nyahɨ Kɨraisihomɨ pɨwɨha isɨhiyai katawaunjohɨtɨhandapɨ isɨhiya nyapɨ mandɨtɨnyisohiyɨhiya nyangi nyawisaihɨ napwɨtɨhaahandisaatɨ maasɨ daayɨhaayo. Siyahaahandɨ kandɨ amɨ Autaahaatɨho kiyai nehɨ wɨndɨ maawinjasɨhɨ nyangi wɨndɨ nyamɨ tiworisa tɨmaanyawauhɨ nyahɨ asɨyɨhiyaanɨtɨhaayo. Wapa wɨrɨhɨrɨ pwɨsɨpatɨ watɨpɨhapaara waatɨ ambɨpatetɨ nepɨ nyapɨ yaasɨhaiwa yainyupawaahandɨ kandɨ wɨndɨ siyɨhiyaanangi tipɨmaanyamahopo. \v 10 Iyataatɨ amɨ wiwetɨ isɨhiya nyangi nyasonawaawɨ nyahɨ maarɨho tundahiyaanamatiyaatɨ bimonɨhɨ nyasonawaayopo. Maarɨho tunda asɨpɨwisaahiyaanamatendaahandɨ kandɨ Autaahaatɨho nyangi andɨtinyaiwɨtandɨ winjatɨmɨ nohaawɨ nyahɨ nasisoaarɨ maaritɨhaayo. Maaritaatɨ amɨ nyahɨ wapa taahɨpɨpa owehiyaanɨtɨhaahandɨ kandɨ nyahɨ isɨhiya taahiyɨhiyai newaatɨ Autaahaatɨhoaisaatɨ tɨmaamaihonɨhɨ amɨ Autaahaatɨho komɨ isɨhiyaisɨ kahapaamapɨpa nahataapa numwimbɨpa kapa nahataapa kiya newaayopo. Iyataatɨ amɨ nyahɨ yawanaanamɨhapa owehiyaanɨtɨhaahandɨ kandɨ amɨ Autaahaatɨho komɨ isɨhiyaisɨ gaahapa ipotɨ yamɨhapataatɨhɨ numwɨtandɨ watɨpɨtatɨ jɨhɨ tɨmanatɨ katatɨ wɨsasatɨ ahaimbɨpa nahataapa nyangi nanyamihɨ nyahɨ nehaayo. \p \v 11 Nyahɨ wapa namwaasaatɨ nahataapa tɨtɨhɨ akɨtɨ sahɨ isɨhiyaatɨ Korindɨhandaahiyaatangi kasatɨhaato. Iyaatɨ sangisɨ nyahɨ sasata: nyahɨ sangisɨ maarɨho waatɨ nasanyɨhaayo satahaato. \v 12 Nyahɨ sangisɨ nyamɨ maarɨho wɨndɨ namaasanyɨhaamaayo. Owe. Nyahɨhɨ sangisɨ awaindɨhandɨ pɨhɨtaatɨ maarɨho nasanyonɨhandɨ kandɨ nehɨ sahɨhɨ wɨndɨ nyangisɨ samɨ maarɨho wɨndɨ namaanyanyopo. \v 13 Nɨnɨ sapɨ kɨmandɨ utɨpɨmandɨ jɨpatɨpiyataatɨ utaaho wo komɨ manyinyai pɨhɨtatɨ awaindɨ maarɨho nunyaho kiyai kaundipatamataindɨ nɨnɨ sangi sasatɨtɨ: nyahɨ sangi maarɨho nasanyohɨpatamataiwɨ sahɨ nyangi samɨ maarɨho nanyinyawɨse satataato. \s1 Isɨhiya Kɨraisihomɨhiyaunɨ Bwaasɨrɨhɨramɨhiyaunɨ Tɨmaamaamaitɨwɨse \p \v 14 Isɨhiya Kɨraisihopɨ gɨmaawunyaahohiyɨhiyaisawɨ sahɨ Kɨraisihomɨ isɨhiyaatɨ wɨndɨ tɨmaamaamaitɨwɨse. Amɨ sandɨ nɨnɨ apaapɨmaato. Isɨhiya tɨtɨhɨ gaahapaahɨhɨ kiyohiyɨhiyaunɨ amɨ isɨhiya wapa tɨtɨhɨmetahapaahɨhɨ kiyohiyɨhiyaunɨ maasɨ tɨmaamaitɨwɨ wapa kiya kaitaatɨwɨhapa apɨpaahɨ owetamase. Amɨ sa nɨnɨ sandɨ kandaato: isɨhiya Kɨraisihomɨhiyaunɨ amɨ Bwaasɨrɨhɨramɨhiyaunɨ nutasi maasɨ nga daiwɨ bɨmimɨtaapo. \v 15 Amɨ Kɨraisihohɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ wapa kaimbɨpaapɨ wɨndɨ maaritatɨ gaare maatahore. Apɨpaahɨ owetise. Isɨ amɨ utaaho wo Kɨraisihopɨ gɨwunyaasɨho amɨ utaaho wo Kɨraisihoai pohipɨwisɨhoaisamɨ noaipapɨ tɨmaamaitɨmɨ wapa nga kamaitaise. \v 16 Amɨ siyatɨ Autaahaatɨho isɨhiyaisɨ nehɨ wɨndɨ maawinjasɨhɨ komɨ aŋɨ awaindɨhandaatɨhɨ autaahaatɨho jaipɨtahoai wɨndɨ mepɨ autaahepumaamahopo. Isɨ amɨ sɨrɨ kɨretɨ nyahɨ Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaanɨnɨ isɨhiya usa kopɨ wɨndɨ napaitɨwɨ gɨmaawunyaapɨhiyaisa maasɨ tɨmaamaamaitɨtɨhaawo. Iyataatɨ amɨ sandɨ nɨnɨ apaapɨmaato. Autaahaatɨhomɨ isɨhiyaanɨnɨ nahatiyaanɨnɨ Autaahaatɨhomɨ aŋaaŋamatiyaahiyaanɨnɨtihɨto. Nyahɨ Komɨ aŋaaŋamatiyaatɨ noaipɨhaayo. Kɨmandapɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha wapɨhɨ jɨhɨ jɨpatɨpindisɨhaatɨhapɨ satise. \q1 “Nɨnɨ kiyaisatɨ bimaatɨ amɨ kiyaamɨhatɨhɨ daito. Nɨnɨ noaipatɨ kiyaamɨ Autaahaatɨhonɨnɨtisanɨhɨ kiya nɨngi mepɨ autaahepɨnɨmapɨ amɨ nisɨ otɨpɨpatɨ kanitaapo,” \rq Aisaiyaaho 52:11; Isikierɨho 20:34, 41\rq* \m tise. \v 17 Isɨ amɨ sahɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha jɨpatɨpindisɨhaatɨhapɨ sata katipatamataiwɨ kaiwɨse. \q1 “Sahɨ isɨhiya usa nisɨhiyaametɨwɨhiyaamɨ otɨhatɨhapɨ noaipasi sangi yandɨhɨ nawɨsawɨ bimaawɨse. Maipɨhapa kiya kiyohɨpɨpa sahɨ wɨndɨ kamaiwɨse. Sahɨ nisɨ isɨhiyaatimatɨtaatɨwɨ sangi nɨnɨ nasamaitaano. \v 18 Nasamaatɨ utaaho wo komɨ mwaaya maatiyai maarɨho numwipatamataindɨ sangi nɨnɨ maarɨho nasamisanɨhɨ amɨ sahɨ noaipapɨ nisɨ maasɨhoyaatɨ maasɨhaasɨhiyaatimatɨtaatɨwo. Awaisɨho apɨpaahɨ watɨpɨho isɨhiya nahatiyaisɨ winjatisɨho satatɨ kandaase.” \rq 2 Samwerɨho 7:14, 7:8\rq* \c 7 \p \v 1 Isɨ amɨ nisɨ naisɨhiyaatɨ nisataiwɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaatɨ amɨ nɨnɨ nisɨ maarɨho sangi nasanyohiyɨhiyaate. Amɨ Autaahaatɨho noaipatɨ nyamɨ apɨhoematɨtandɨ pɨwɨha jɨhɨ watɨpɨtatɨ tɨmanatɨ katisɨ nyahɨ wapa maipɨhapa kamaayaatɨ namaitɨhaawo. Namawa wapa nyamɨ ambɨpataahisangi amɨ nyamɨ amɨtɨhaara gwɨnyaawa Autaahaatɨho maarɨmitɨhapa kiyohɨpɨpa kapaanɨhɨ namaitɨhaawo. Iyaatɨ nyahɨ nasisoaarɨ kiyaanɨnɨhɨ maipɨhapa kaitɨhaawɨ gɨnyunyainjɨpɨpai newa tiwandaatɨ amɨ Autaahaatɨho apɨpaahɨ popɨtɨho gaahosɨ amɨ nyangisangi sɨkiyaatɨ ainahiyɨhiyaanɨ popɨtɨhiyaanɨnɨ bimɨtɨhaawo. \s1 Korindɨhiya Japɨhɨ Nepemaitauhɨ Porɨho Maaritataise \p \v 2 Samɨ usaatangi mɨmaipɨsisaahapa wapa nyahɨ kamaasiso. Iyaatɨ amɨ sahɨ maipɨhandɨ kaitaatɨwɨhɨra daihɨra ahɨsisɨhaamaayo. Owetise. Nyahɨ wɨndɨ siyaatɨ kamaayo. Iyaatɨ amɨ samɨ usaatangi nyahɨ wɨndɨ jaipɨtaahapa kamaasato. Isɨ amɨ sahɨ nyapɨ satɨwɨ: kiya akɨtɨnɨhɨ Kɨraisihomɨ otɨpɨpatɨhiyaaso tɨwɨ gɨnyunyaapɨ amɨ samɨ maarɨho nyangi nanyinyawɨse. \v 3 Iyataatɨ sapɨhɨ nisɨ katohɨwiwa pɨwɨha netɨ samɨhetɨ yasutaitandɨ sandɨ kandaamaato. Amɨ samɨ usa nisapɨ saiwa katauhɨhandɨ kando. Iyataatɨ aimɨ jɨhɨ sapɨhɨ kasatohɨhaare. Sahɨ nahatiyaatangi nyahɨ maarɨho nasisoaarɨ nasanyɨhaayo. Isɨ maarɨho nasanyohɨho konɨhɨ nyahɨ nasanyamɨ napowaato amɨ asɨyɨhiyaanɨ bindɨhaawo kiyaanɨnɨhɨ nasanyamɨ nuto. \v 4 Nyahɨ sangi siyaatɨ nasanyɨhaawɨ nɨnɨ sapɨ maarɨho yɨyahwɨ wɨndɨ gɨmunyaaho sahɨ apɨpaahɨ akɨtɨ nyangi maarɨho nanyinyawɨ amɨ nepɨ autaahɨ nyaiwatɨtauho. Aindɨ nɨnɨ sapɨ isɨhiya kiya apɨpaahɨ gaahiye undataato. Amɨ sandɨ apaapɨmaahe. Sahɨ nyangi nepɨ andɨtɨnyaihauhɨ kahapaamapɨpa nyangi netɨ nanyopɨsasɨhaiwa nanyoaipasɨhɨ nehaahandɨ kandɨ nɨnɨ maaritataayo. \p \v 5 Wanɨ kɨma pɨwɨma nɨnɨ Taitusihopɨ daapɨ niyo tohɨhaamɨhaare. Nyahɨ pɨropinjɨhandɨ Masetoniyaahanda nowa noaipawa bindɨhaawɨ nyamɨ ambɨpatɨ maarɨho wɨndɨ nanyɨpɨpaitatɨ wɨmaanyinje. Owetise. Kapɨhisangi wiwa netɨ mɨmaipinyisatɨ nanyopɨsasihɨ maarɨho wɨndɨ wɨmaanyinje. Owe. Amɨ nyahɨ wihoaaŋewaamawa Kɨraisihopɨ pɨwɨha katawaunjɨto taatiyonɨhɨ amɨ isɨhiya kapɨ kapɨhemapɨ nyangi nepɨ nanyisapuwawaayopo. Aiwɨ amɨ isɨhiya wɨndɨ nehɨ maanyinjapɨ kahapɨhemapɨ kiyaanɨhɨ nepɨ nyaipɨndɨwunɨ amɨ nyahɨ sapunɨ amɨ Kɨraisihomɨ isɨhiya usaapunɨ waatɨ pɨhɨtaatɨ gisunyaahoaatɨhaawɨ nyahɨ maarɨho wɨndɨ wɨmito. Owetise. \v 6 Amɨ saiwa siyatɨ nyangi nanyoaipasɨhandɨ kandɨ Autaahaatɨho isɨhiya usa kiyaamɨ andɨtitohɨtɨhandɨ yatɨhɨwinjɨhɨ yayauhɨhiyai nasisoaarɨ netɨ andɨtɨwiwahosɨ amɨ nyangisenda Taitusihoai japɨhɨ netɨ natausaasatɨ koetapɨ nyangi netɨ andɨtinyaiwataise. \v 7 Iyataatɨ amɨ nehɨ Taitusiho nyangisenda japɨhɨ napindɨhandaahɨhɨ nyahɨ japɨhɨ andɨtitaatɨ maarɨho witɨhaamaayo. Amɨ sahɨ koai wapa nunyawɨ kawiwɨ komɨ maarɨho nepɨ yatɨhɨwipɨ andɨtɨwihohɨpɨpaapɨ maawɨ kanyatihe. Iyatɨ amɨ sahɨ nɨngi nisondaatɨwɨ maaritohɨtɨhandapɨ kanyatatɨ amɨ samɨhatɨhɨ noaipasɨwaiwaapɨ sahɨ akɨtɨnɨhɨ maarɨho asɨpaiwɨ tisatindɨhandapɨ kanyatatɨ amɨ sahɨ nisɨhihoaaŋɨ napɨwɨ nɨngisawɨ maarɨho naasohɨtanɨhɨ tɨmaamaitɨtɨhaawɨ gwɨnyaahohɨtɨhandapɨ maawɨ kanyatataase. Aihɨ amɨ Taitusiho saiwa sapɨ kanyatindɨmandapɨ nɨnɨ apɨpaahɨ aungwohandɨ maaritataayo. \p \v 8 Iyataatɨ amɨ pɨwɨha nɨnɨ nisɨ utɨpɨho sapɨ jɨhɨ nusoaasohoaatɨhɨ kasatohɨhaapɨ samɨ maarɨho yaasihɨ amɨ sahɨ maarɨho asɨpiyawaayopo. Amɨ nɨnɨ pɨwa saindɨ sɨretɨ sangi maarɨho yaasahɨretɨ jɨpatɨpiyohɨtɨndapɨ nɨnɨ wɨndɨ maarɨho asɨmaayo. Sandɨ nɨnɨ apaapɨmaato. Utɨpɨho so nɨnɨ sapɨ jɨhɨ jɨpatɨpiyoho sahɨ nepɨ awɨtawaawɨ sahɨ wɨndɨ maarɨmitopo nisɨ pɨwɨha kasatohɨwiwaapo. Iyataahandɨ kandɨ nehɨ masɨhonjɨ sangi maarɨho yaasatɨ maarɨho asɨpɨsisataise. Amɨ sɨkɨretɨ sangisɨ sasimatɨtaihɨ nɨnɨ mmonataatɨ nisangi wonjɨ maarɨho asɨpiyataayo. \v 9 Iyataahandɨ kandɨ amɨ wanɨ nɨnɨ maaritataayo. Amɨ sahɨ samɨ maarɨho tisatatɨ yaasihɨ maarɨmitohɨtɨndapɨ nɨnɨ wɨndɨ maaritataamaayo. Owe. Amɨ sahɨ samɨ maarɨho tisatihɨ asɨpiyawaawɨ sahɨ daihɨra maipɨhɨra pɨniyohɨtɨndapɨ Autaahaatɨho samɨ maipɨhandɨ nesamaitandɨ nunjenɨhauhe. Iyataatɨ amɨ sahɨ maarɨho asɨpiyohɨtɨndɨ sandɨ amɨ Autaahaatɨho gwɨnyaatɨ maaritirɨhɨretɨ sahɨ kiyawaayopo. Aihɨ amɨ nɨnɨ utɨpɨhoaatɨhɨ pɨwɨha jɨpatɨpiyohaara sangisɨ netɨ nɨnɨ mɨmaipɨsindɨ namaasopɨsaso. Owe. Nɨnɨ sangi netɨ tɨtɨhesama amɨ jatatamanataayo. \v 10 Iyataatɨ utaaho wo maipɨhandɨ kiyatosa kandapɨ akɨtɨnɨhɨ komɨ maarɨho tundatɨ amɨ koai mawɨtandɨhandɨ Autaahaatɨho netɨ gɨwunyaahosɨ amɨ netɨ koai gɨwunyaahonɨhɨ ko komɨ maipɨhandɨ Autaahaatɨho nemwaitandɨ nunjendaise. Nunjehonɨhɨ amɨ Autaahaatɨho utaasomɨ maipɨhandɨ nemwatɨ amɨ ko konɨhɨ komɨ ambɨpatɨ maarɨho yaawɨhandɨ netoaatɨtandɨhapɨhapɨ japɨhɨ numwaahonɨhɨ ko utaaso komɨ maipɨhandapɨ wɨndɨ maarɨho asɨpiyatɨ gɨmunyaitaise. Owetɨtaise. Iyataatɨ amɨ isɨhiya usa kiyaamɨ maipɨhaiwa kiyohɨwaiwaapɨ maarɨho tundihɨ asɨpiyawaahandɨ kandɨ kiyaamɨ maipɨhaiwa Autaahaatɨho nemwaitandɨ wɨndɨ baiwɨ gwɨnyaapɨ namunjehopo. Namunjehowɨ amɨ siya Autaahaatɨhoaapɨhapɨ yandɨhematɨwɨ maarɨho ambɨpatɨ waatɨ yaawɨhandɨ kiyaanɨhɨ nasisoaarɨ nepɨ bimɨtaatɨwɨhapɨhapɨ nutaapo. \v 11 Amɨ wanɨ sahɨ sandapɨ mmonɨwɨse. Sahɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨho maaritirɨhɨretɨ samɨ maarɨho asɨpiyawaayopo. Aiwɨ nehɨ kuraanɨhɨ sahɨ isɨhiya wapa tɨtɨhɨmetɨhapa kiyohiyɨhiyai kapa namapɨse undɨwɨ pɨhɨtɨwɨ kaundawaayopo. Aiwɨ sahɨ sandɨ saiwɨ tɨtɨhemahohɨtɨmandɨ nɨngi kandisaihɨ mmondandɨ sahɨ maaritɨwɨ kiyawaayopo. Aiwɨ amɨ sahɨ satɨwunyaapɨ amɨ wiwa Autaahaatɨho nyahɨ nahatiyaanangi yaasɨhandɨ nanyamɨtaiso tɨwɨ isɨhiya maipɨhapa taawɨ kiyohiyɨhiyaapɨ sahɨ wɨndɨ apɨpaahɨ maarɨmitopo. Amɨ nɨnɨ saindɨ nasataatɨ sahɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨhoai atɨwiwɨ komɨ asɨmwaatɨtɨhɨ pɨnutaatɨwiyohɨtɨhandɨ nɨnɨ mmondando. Aiwɨ amɨ sahɨ isɨhiya tɨtɨhɨmetɨhapa maipɨhapa kiyohiyɨhiyai tarɨwaiwɨ ketɨ wihoaaŋɨhandɨ yaawɨhandɨ nunyawɨ tɨtɨhemawaayopo. Saiwa saiwɨ sahɨ kiyohɨtɨmanda nɨngi sahɨ saiwɨ nepɨ nanisawaayopo: nyamɨhetɨ saiwa tɨtɨhɨmeta maipɨhapaapɨ pɨwɨha ahɨmotatɨ ainahiyɨhiyaane ndɨwo. \p \v 12 Aihɨ amɨ nɨnɨ sapɨ utɨpɨho jɨpatɨpiyoho nehɨ utaaho maipɨhapa kaisɨhoai sahɨ nepɨ tɨtɨhepumwapɨse satɨtandɨmaahe. Aindɨ utaaho maipɨhandɨ kiyatɨ kandaahɨ netɨ woai nusopɨsasisɨho netɨ itatamanɨnatɨ tɨtɨhematɨtandɨhandapaahɨmaahe. Owe. Amɨ sahɨ nisɨ utɨpɨho awɨtawaawɨ amɨ Autaahaatɨho nyangi nyainjatataiso tɨwɨ gwɨnyaapɨ amɨ sahɨ sawanaatɨ nisapɨ Autaahaatɨho komɨ isɨhiyaanangi nyainjatɨtandɨ watɨpɨhandɨ otɨpɨpatisatɨ nunyatɨ natausaasihɨhoso tɨwɨ nɨngisɨ nepɨ autaahɨ niwasohɨtɨhandapɨ sangi biyatɨ gisunyaatonɨhɨ sahɨ mmondaatɨwe. Aiwɨ amɨ isɨhiya nɨngisawɨ maasɨ otɨpɨpatɨ kiyohiyɨhiyaamɨ watɨpɨhandapisangi kɨmɨkɨretɨ mmondaatɨwe. \v 13 Iyataatɨ saiwa sahɨ saiwɨ kiyohɨwɨmaiwaaraahunɨ amɨ sahɨ wapa kaitaatɨwɨ kasatohɨpɨpa atiwɨ kiyohɨtɨhandaahunɨ sahɨ nepɨ nyamɨ maarɨho yatɨhɨnyipɨ nyangi andɨtɨnyaiwawaayopo. \p Amɨ sandɨ nehɨ nyangisaahɨhɨ andɨtɨnyipɨ nyamɨ maarɨho nepɨ yatɨhɨnyiwawaamaayopo. Amɨ Taitusiho sangi notɨ jainjatɨ maawɨ bimisura koai nepɨ yatɨhɨwipɨ andɨtɨwihauhɨ amɨ ko maaritaho nasatɨ nyainjasɨhɨ amɨ nyahɨ nyamɨ maarɨho usaanyinjɨhɨ maaritɨhaayo amɨ sahɨ Taitusihoai saiwɨ sangi maarɨho akɨtɨnɨhɨ nasanyɨhaayo undɨwɨ nunjauho. \v 14 Amɨ sapɨ nɨnɨ Taitusihoai saundɨtɨ kiya Kɨraisihomɨ isɨhiya apɨpaahɨ gaahiyaare undɨtɨ jɨhɨ kaundonɨhoe. Isɨ amɨ sahɨ koai kawisohɨpɨpa nɨnɨ sapɨ koai pɨwɨha kaundohɨrɨhɨrɨ kɨretɨ kawisawaayopo. Kawisawaawɨ nɨnɨ sapɨ maarɨho naaŋanisonɨhɨ wɨndɨ maarɨmitɨtandɨhapa wapa sahɨ kamaayopo. Owetise. Amɨ sɨkiyatɨ nyahɨ nehɨ akɨtɨhapaahɨhɨ nasisoaarɨ kasatohɨrɨhɨretɨ sapɨ gaahapa Taitusihoai kaundohɨpɨpa sahɨ kɨretɨ akɨpɨpa kiyauhɨ noaipataise. \v 15 Iyataatɨ amɨ wanɨ Taitusiho sangi komɨ maarɨho sangisenda sangɨ notɨ jasosura nasamimumwaaŋɨ nusatipɨhaatɨ autaahɨ wamwaaŋɨ komɨ maarɨho sangisɨ nasanyatɨ amɨ sangi netɨ autaahesamatɨ jaiwatataise. Sandɨ ko sangisɨ notɨ jasosɨhɨ iwɨtatamanɨwɨ nepɨ koai autaahɨwipɨ amɨ nyahɨ sangi wapa kaitaatɨwɨ nasisehohɨpɨpa kapa kɨretɨ kiyohɨtɨhandapɨ ko gwɨnyaataate. \v 16 Nɨnɨ sapɨ waatɨ maaritataayo. Sandɨ apaapɨmaahe, wapa sahɨ Autaahaatɨho maaritimbɨpa nga akɨtɨnɨhɨ kaitauhɨ nɨnɨ mmonɨtɨ gwɨnyaataate. \c 8 \s1 Autaahaatɨhomɨ Isɨhiya Jerusaremɨhanda Bimohiyɨhiyai Iwɨtatamanɨtandɨ Nawɨho Numwɨtaatɨwɨ Porɨho Kaundataase \p \v 1 Nisɨ naisɨhiyaate, amɨ pɨwɨha wa sandɨ kasatɨtandiyo. Isɨhiya yapɨpatɨ pɨropinjɨhandɨ Masetoniyaahandaahiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaahauhɨ amɨ Autaahaatɨho kiyaisɨ apɨpaahɨ gaahatɨ kawɨsatɨ iwɨtatamanatɨ winjatindɨhandapɨ kasatataato sahɨ gwɨnyaitaatɨwo. \v 2 Kiya Masetoniyaahiya apɨpaahɨ awaindɨhandɨ naaŋɨhandɨ newaayopo. Nepɨ kiya kahapaamapɨpaapɨ apɨpaahɨ nausetɨtɨwɨ nenoaahɨtɨwɨmapɨhiya bindawaayopo. Saiwɨ kiya nenoaahɨtɨwɨ bindawaahandɨ kandɨ amɨ kiya isɨhiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiya kahapaamapɨpaapɨ nenoaahɨtohiyɨhiyai nawɨho kapa numwɨtaatɨwɨ apɨpaahɨ awaindɨhandɨ maaritawaayopo. Maaritɨwɨ nenoaahɨtɨwɨ bimohiyɨhiyai numwɨtaatɨwɨho nawɨho waatɨ ahoyawaayopo. \v 3-4 Isɨhiya nenoaahɨtohiyɨhiyai numwɨtɨhamwaaŋɨ ahotihɨhandɨ kandɨ waatɨ mɨtaahɨ nahataapa pɨhɨtɨwɨ nunyawaayopo. Sandɨ nehɨ kiyaisunyaapɨ kiyawaayopo. Nunyawɨ amɨ sawanaapɨhonya gotɨ yahonya isɨwatawaayopo. Siyauhɨ nɨnɨ kiyai usonataatɨ sangisɨ kasatataato. Amɨ kiyaisɨ sahɨ saiwɨse undɨwɨ isɨhiya usa kamundɨwɨhandɨ kandɨ kiyai sawana apɨpaahɨ andɨtitɨwɨ watɨpɨtɨwɨ sahɨ nyangisɨ ayenyatɨwɨse amɨ nyahunɨ Kɨraisihomɨ isɨhiya usaunɨ maasɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya nenoaahɨtohiyɨhiya pɨropinjɨhandɨ Judiyaahanda bimohiyɨhiyai nawɨho numwɨtaano nyatawaatopo. \v 5 Aihɨ amɨ nyahɨ kiyaapɨ samwaaŋɨ ahoaiwɨ nanyamɨtaapo taatɨ jatohɨmumoaaŋɨ nusatipɨhaapɨ waatɨ mɨtaahɨ autaahɨ wamwaaŋɨ nanyinyawaayopo. Iyataatɨ kiya saiwa sangɨ kaiwiwatawa jɨhɨ Awaisɨhoai sawana nunyanɨwosawɨ amɨ nyamɨhihoaaŋɨ bitotawaawɨ Jisaasiho gwɨnyaatɨ maaritirɨhɨretɨ japepihɨrɨwɨ kiyawaayopo. Aiwɨ amɨ kiya napɨwɨ nyangisawɨ maasɨ tɨmaamaitawaayopo. Kiya sandɨ saiwɨ kiyohɨtɨmandɨ apaapɨmaahe, nyahɨ saitɨhaawɨ Autaahaatɨho gwɨnyaatɨ maaritataise tɨwɨ gwɨnyapenawaawe. \v 6 Jɨhɨ Taitusiho sangisenda nasatɨ maasɨ bindawaawɨ isɨhiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaisɨ maarɨho nunyawɨ gaahatɨ kawitaatɨwɨhandapɨ saiwɨ saiwɨ kaiwɨse satatɨ namasatɨ jɨhɨ kasatihɨ nawɨho nepɨ ahoyawaayopo. Aihɨ amɨ wanɨ nyahɨ Taitusihoai watɨpɨtaatɨ kaundɨhaato ko japɨhɨ nasatɨ isɨhiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyai maarɨho nunyawɨ gaahatɨ kawitaatɨwɨ nawɨho ahoyohɨpɨpa kaiwɨ owemaitaatɨwo. \v 7 Sahɨ saiwɨ kiyohɨwɨmaiwa saiwa isɨhiya usa Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaamɨ kiyohɨwaiwai apɨpaahɨ waatɨ nusatipɨhaapɨhaiwa kiyawaayopo. Sahɨ saiwɨ waatɨ kiyohɨwaiwaapɨto: Sahɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaapɨ Komɨ pɨwɨha awusoaapɨ Kɨraisihomɨ pɨwɨha akaahaapɨ amɨtɨha gaaha gwɨnyaapɨ amɨ nyangisɨ maarɨho apɨpaahɨ aungwohandɨ nanyinyawɨ amɨ isɨhiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyai andɨtɨwipɨ numwɨtaatɨwɨhandapɨ waatɨ maaritɨwɨhiyaate. Saiwɨ sahɨ kiyohɨwɨmaiwaaraahɨ isɨhiya usa gɨwunyaahohiyɨhiyaisɨ nusatipɨhaapɨhaiwa kiyawaawɨ amɨ isɨhiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiya nenoaahɨtohiyɨhiyaisɨ andɨtɨwipɨ nawɨho numwɨtaatɨwɨ waatɨ andɨtitɨwɨ kaiwɨ tɨmetɨwɨse, isɨhiya usa Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaamɨ kiyohɨwaiwai nusatipɨhaapɨ kaitaatɨwo. \p \v 8 Sahɨ isɨhiya nenoaahɨtohiyɨhiyaisɨ iparimatɨwɨ numwɨtaatɨwɨhandapɨ tarɨwɨsatataamaato. Owetise. Amɨ Masetoniyaahiya sandɨ kaitaatɨwɨ maaritɨwɨ aimɨ tɨmetauhɨsato. Isɨ amɨ isɨhiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiya naaŋɨhandɨ nepɨ nausetɨtɨwɨ nenoaahɨtɨwɨ bimohiyɨhiyai sahɨ nawɨho numwɨtaatɨwɨ akɨtɨnɨhɨ kiyawaayopo ndɨ gwɨnyaataatɨtonɨ amɨ sahɨ satɨwɨ nyahɨ isɨhiyaisɨ akɨtɨnɨhɨ maarɨho nunyɨhaawɨ kiyahaayo tɨwɨ nanisɨtaatɨwɨ kaiwɨse. \v 9 Jisasɨ Kɨraisiho nyamɨ Awaisɨho nyangisɨ apɨpaahɨ gaahatɨ nehɨ kanyindɨhandapɨ sahɨ aimɨ mmonɨwɨ gwɨnyaapɨhiyaate. Jisasɨ Kɨraisiho so Autaahaatɨhomɨ kahapaamapɨpa gaahaiwa asaketahondaahandɨ kandɨ nyapimainjɨhɨ kapai namasi maapɨ noaatɨpatɨ noaipatɨ kahapaamapɨpa owehoematataise. Ko siyatɨ kahapaamapɨpa owehoematatɨ ipɨ tɨtɨhɨ atawɨhatetɨ napotaise, amɨ nyahɨ kopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaanɨ Autaahaatɨho komɨ isɨhiyai kahapaamapɨpa gaahaiwa numwɨtandɨ netɨ jɨhɨ turɨmanatɨ ahɨwimbɨpa nyahɨ pɨhɨtaatɨ taahɨpɨpa naitɨhaawo. \p \v 10 Sahɨ nawɨho ahoaiwɨ kaitaatɨwɨhandapɨ pɨwɨha nisɨ gwɨnyaahotɨha sandɨ kasatataato: Kɨnaungwɨha batɨhetapɨ so nawɨho sahɨ jɨhɨ namasawɨ ahoyawaayopo isɨhiya nausetɨtɨwɨ nenoaahɨtohiyɨhiyaisɨ numwɨtaatɨwɨ gwɨnyaapo. Aiwɨ amɨ sahɨ iparimatɨtaatɨwɨ apɨpaahɨ awaindɨhandɨ maaritɨwɨhiyaate. \v 11 Isɨ isɨhiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiya nausetɨtɨwɨ nenoaahɨtohiyɨhiyai nawɨho andɨtɨwipɨ numwɨtaatɨwɨ samɨ maarɨho jandosɨhɨ ahoyohɨho ahoaiwɨ owemapɨ numwɨtaatɨwɨ tɨmetɨwɨse. Isɨ samɨ isɨwasohɨpɨpaamɨ japepinjawɨ wapa sahɨ isɨhiyaisɨ maaritɨwɨ iparimatɨwɨ nunyawɨse. \v 12 Utaaho wo komɨ isɨwatimbɨpaamɨ wapa maaritatɨ maarɨho naasohɨtanɨhɨ Autaahaatɨhoai nunyonaahɨ amɨ Autaahaatɨhoaisangisɨ kopɨ maaritɨtaise. Siyataatɨ amɨ utaaho wo wapa miwatataatɨ wapa wɨndɨ namumwihaahɨ saimbɨ namaaninyapɨ napaape tatɨ Autaahaatɨho wɨndɨ kamundahore. \p \v 13 Iyataatɨ sandɨ nɨnɨ katohɨtɨndɨ sahɨ samapa nahataapa isɨhiya usaisɨ kapaanɨhɨ nunyawɨmapɨ sawanaatapɨhapa wapa ahɨmotanɨhɨ amɨ sahɨ noaipapɨ mɨmaipaiwɨ taanahiyɨhiyaatɨ isetɨtaatɨwɨ gwɨnyaataamaato. Owetise. Amɨ nyahɨ isɨhiya wapa kiyai iwɨtatamanɨtandɨhapa owehiya nahatiyai nehɨ naasaimumwaaŋɨ iwɨtatamanɨtandɨhapa numwɨtɨhaawɨ gwɨnyaataatɨto. \v 14 Amɨ wanɨ kɨmura Autaahaatɨhomɨ isɨhiya kiyai andɨtɨwiwatɨ iwɨtatamanɨtandɨhapaapɨ nausetɨtatɨ owetihɨ amɨ sahɨ taahɨpɨpa pɨhɨtatɨ ahɨsisondaise. Isɨ amɨ wanɨ kiya iwɨtatamanɨtandɨhapa owetimbɨpa sahɨ kiyai nunyawaawaahɨ amɨ ipotɨ wura sahɨ sangi jatatamanɨtandɨhapa owetanɨhɨ amɨ sahɨ taahiyɨhiyaatɨ isaiwɨ binyaihɨ kiya sangi nasamɨtaapo. Isɨ wanɨ kiya taahiyɨhiya isaiwɨ bindawaayowɨ sahɨ kiya owetimbɨpa nunyawɨse. \v 15 Iyataatɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wa komɨ pɨwɨha jɨpatɨpindisɨhaatɨhɨ Autaahaatɨho komɨ isɨhiyai jɨhura nandapa wapa ambɨhɨtawaawɨ, “kɨmandɨ napinde,” tɨwɨhapa numwimbɨpaapɨ satatɨ katise: \q1 “Utaaho pɨhɨtatɨ nandapa asatɨ nesɨhomɨ nandapa wapa yandɨhɨ isɨpɨpa taahɨpɨpa wɨndɨ ahɨmotise. Iyatɨ amɨ utaaho nandapa nehɨ yahonyaahɨ asatɨ nesɨhomɨ nandapa noaipatɨ wɨndɨ nausetɨmaahe,” \rq Japɨhɨ Numwaasɨho 16:18\rq* \m tatɨ katatɨ jɨpatɨpindise. \s1 Porɨho Taitusihoaisunɨ Amɨ Wurisunɨ Netɨ Korindɨhiyenda Natausaasindɨhandapɨhaare \p \v 16 Nɨnɨ Autaahaatɨhoai kɨnyɨ gaahoŋe gaare undataato. Amɨ Taitusihoai Autaahaatɨho netɨ komɨ maarɨhoaatɨhunɨ amɨ amɨtɨhetunɨ gɨwunyaatosihɨ sapɨ nisatiyatɨ otɨpɨpatɨ kiyatɨ netɨ jatatamanɨtandɨ ko apɨpaahɨ maaritiho. \v 17 Iyataatɨ amɨ Taitusiho sangi jasondandɨ taatɨ napɨtandaindɨmandɨ kiyai usonda numwe undɨtɨ nɨnɨ koai kaundonɨhɨmaahe. Owetise. Amɨ ko sapɨ komɨ maarɨhoaatɨhapɨ waatɨ maaritatɨ gisunyaataatɨ kandaahɨ sangisɨ jasondandɨ napɨtandaise. \v 18 Iyataatɨ Taitusihoaisaatɨ nyamɨ naisoho woai maawɨ sangisenda newa natawausoaasɨhaayo. Amɨ ko Kɨraisihopɨ pɨwɨha gaaha wanɨha napaitatɨ ausaatɨ Kɨraisihomɨ isɨhiya nahatiya kɨmbɨhiya komɨ ambɨpatɨ autaahɨwipɨ baiwɨ maaritɨwɨ usonɨwɨhore. \v 19 Iyataatɨ amɨ Kɨraisihomɨ isɨhiya nahatiya kɨmbɨhiya utaaho woai nepɨ namaamahanɨwɨ nehɨ kɨmɨkoai nyangisatɨ nawɨho Autaahaatɨhomɨ isɨhiya Judaahandaahiyaapɨ taawɨ sahɨ ahoyohɨmo nesi Jerusaremɨhandaahapɨ nutɨhaawɨ namɨhanauhɨhore. Nyahɨ sandɨ taawa kiyohɨtɨmandɨ isɨhiya usaisɨ gaahatɨ kawisaatɨ iwɨtatamanɨtɨhaawɨ nyamɨ maarɨho maaritindɨhandɨ auta isɨhiyai newa nunjaatɨ amɨ Awaisɨho Jisaasihoai newaatɨ ambɨpatɨ awaipatɨ numwɨtɨhaawɨ satɨ otɨpɨpatɨ kiyahaayo. \v 20 Iyataatɨ nawɨho taawɨ ahoyohɨmo Autaahaatɨhomɨ isɨhiya apɨpaahɨ gaahatɨ kaiwɨ iparimatɨwɨ taahɨho ahiyauhɨhosɨ amɨ nyahɨ ko newa isɨsi niyohiyɨhiyaanapɨ wiwa wo ikondaawo tɨwɨ wɨndɨ mɨmaipaiwɨ nyamɨ isɨhiya usa gɨmunyaitaatɨwɨ so naisomoai nyahɨ numwaahaayo nyangisatɨ maasɨ nawɨho nesi Jerusaremɨhandaahapɨ nutɨhaawo. \v 21 Iyaatɨ nyahɨ biyaatɨ yawanaanɨ jatɨnaatɨ tɨtɨhɨ gaahatɨ Autaahaatɨhomɨ ndɨhetɨ komɨ maaritirɨhɨretɨ amɨ isɨhiyaamɨ ndɨhetɨ amɨ kiya maaritohɨrɨhɨretɨ nehɨ tɨtɨhɨ gaahatɨhɨhɨ kaitɨhaawɨ gwɨnyaawa katɨ kiyahaayo. \p \v 22 Iyataatɨ nyahɨ naisoho jɨhaatɨ woai maawɨ Taitusihoaisatunɨ amɨ Taitusiho koaisatɨ wo naisoho maasɨ napɨtaise ndɨ jɨhɨ kasatohoaisatunɨ napɨtaatɨwɨ namɨhanɨhaayo. Isɨ murɨmingwaasɨ sangisenda napɨtaapo. Iyataatɨ so naisoho wanɨ ipotɨ kasatohɨmo taahɨwaiwetɨ otɨpɨpatɨ kɨhatɨ kɨhatɨ nunyaatɨ nga kaisotaatɨ nyahɨ tipɨtapaawaatɨ usonɨhonɨhɨ amɨ ko nga watɨpɨtatɨ apɨpaahɨ maarɨho nunyatɨ Kɨraisihomɨ isɨhiyaapɨ otɨpɨpatɨ nga kiyahore. Iyatɨ ko sahɨ isɨhiya usaisɨ iwɨtatamanɨwɨ wapa nunyawɨ kawitaatɨwɨ maaritohɨtɨhandɨ mmonatɨ amɨ koaisangi katɨ kaitandɨ apɨpaahɨ maaritamahore. Wanɨ sangisenda napɨtandɨ ko maaritataise. \v 23 Taitusiho sopɨ sahɨ aimɨ mmonɨwɨ gwɨnyaapɨhiyaate. Sangi jatatamanɨha andɨtisaiwɨtɨhaawɨ otɨpɨpatɨ nɨngisatɨ samɨhatɨhɨ taatɨ kiyataise. Iyataatɨ amɨ nyamɨ naisosurɨ yahurapaahɨ aimɨ nɨnɨ nasesɨpatɨ sangi kasato. Surɨ nyamɨ naisohurɨ nyamataimɨ Kɨraisihopɨ nga gɨwunyaapɨ amɨ komɨ isɨhiyaisɨ andɨtɨwipɨ iwɨtatamanɨmɨ kaimɨ amɨ kurɨ otɨpɨpatɨ kaipataahɨ Kɨraisihomɨ ambɨpatɨ nepɨ autaahɨ awaindepumapɨhure. \v 24 Isɨ nyamɨ naisohingwaasɨ singwaasisɨ sahɨ baiwɨ usonɨwɨ numwaapɨ sahɨ Autaahaatɨhoaisunɨ amɨ komɨ isɨhiyaisunɨ maarɨho akɨtɨnɨhɨ nunyɨhaayo undɨwɨ nepɨ autemapɨ kingwaasi samɨ maarɨho nunyawɨse. Sahɨ saisaihɨ amɨ nyahɨ sapɨ gaahaiwa kataatɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya kɨmbɨhiyai kaundɨhoaasohɨrɨhɨrɨ kɨretɨ noaipahonɨhɨ amɨ kiya satɨwɨ, e akɨte tɨwɨ mmondo. \c 9 \s1 Porɨho Korindɨhiyai Autaahaatɨhomɨ Isɨhiya Usaisɨ Wapa Nehɨhapa Numwɨtaatɨwe Undataase \p \v 1 Nyahɨ nawɨho nehɨho wihoaaŋɨho owehandɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya Judiyaahandaahiyai numwɨtɨhaawɨ aimapɨ taawaatɨ ahoyohɨmopɨ nɨnɨ sangi netɨ tarɨwɨsatɨtɨ nasisepaipatɨ kasatɨtandɨ wɨndɨ tɨtɨhɨmetise amɨ sawanaatɨ aimɨ otɨpɨpatɨ satapɨ mmonɨwɨhiyaatiso. \v 2 Amɨ sandɨ nɨnɨ apaapɨmaato amɨ nɨnɨ aimɨ mmonataayo otɨpɨpatɨ satɨ nawɨho Autaahaatɨhomɨ isɨhiya usai numwɨtaatɨwɨho sahɨ maaritɨwɨ ŋahɨ ŋahɨtɨwɨ nepɨ ahoyauhɨto. Iyauhɨ amɨ nɨnɨ sapɨ Kɨraisihomɨ isɨhiya Masetoniyaahandaahiyai gaahaiwa taahɨwaiwa kaundatoaandaayo. Iyataatɨ Masetoniyaahandaahiyai saundɨtɨ Akaiyaahandaahiya kɨnaungwɨha batɨhetapɨ namasawɨ nawɨho ahoaitaatɨwɨ nepɨ tɨmaŋɨnɨwɨ amɨ nawɨho ahoaimɨ nasawaayopo undɨtɨ kaundatoandaayo. Iyonɨhɨ amɨ kiya atisawaawɨ kiyaisangi samataiwɨ nawɨho ahoaitaatɨwɨ taahiyɨhiya omaŋɨtɨtɨhɨ asakaiwɨ maaritawaayopo. \v 3 Iyataahandɨ kandɨ nɨnɨ sapɨ Masetoniyaahiyai kaundohɨtɨhandɨ nehɨ pɨwɨha taanauhɨhaametɨtandɨ amɨ sahɨ nawɨho ketɨ tarɨwaiwɨ ahoaiwɨ tɨmanɨtaatɨwɨhandapɨ nɨnɨ maaritɨtɨ gwɨnyaataayo. Siyataatɨ nyamɨ naisohingwaasi sangisenda netɨ nandusaasataayo. Amɨ kingwaasɨ sangisawɨ maasɨ andɨtɨsaipɨ otɨpɨpatɨ kaiwɨ nawɨho nepɨ ahoaiwɨ tɨmanɨtaatɨwo. Saiwɨ nɨnɨ sangisenda napisanɨhɨ amɨ isɨhiyai saundɨtɨ Korindɨhiya aimɨ tɨmetawaayopo undohɨrɨhɨrɨ kɨretɨ nawɨho nanɨmɨtaatɨwɨ nepɨ ikwɨraatɨhɨ isɨwatɨtaatɨwe. \v 4 Amɨ isɨhiya nahatiyaisɨ sahɨ Korindɨhiyaatapɨ saundɨtɨ kiya so nawɨho nepɨ ahoaitaatɨwɨ aimɨ tɨmetawaayopo undɨtɨ kaundɨmbɨtɨhonɨnisɨ amɨ Masetoniyaahiya usaisangi nɨngisawɨ wiwa sangisenda napɨtaapo. Amɨ nyahɨ siyaatɨ sangisenda napɨtɨhaawɨ sahɨ nawɨho ahoaitaano tohɨho sangɨ tɨmetɨtauhɨto. Saiwɨ sahɨ sangɨ tɨmetisaihɨ nasɨhaawɨ Masetoniyaahiyai nɨnɨ sapɨ pɨwɨha gaaha kaundohɨtɨhandapɨ mɨmaipaiwɨ gwɨnyaasaihɨ amɨ nɨngisunɨ sangisunɨ apɨpaahɨ manyamaitaise. Iyatɨ sahɨ sawanaatangi apɨpaahɨ aungwohandɨ masamaitaise. \v 5 Aihɨ amɨ sandɨ kandapɨ nɨnɨ sangisenda sangɨ napɨtiwatataatɨ singwaasɨ nyamɨ naisingingwaasɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaapɨhingwaasi sangisenda jɨhɨ nandusaasataayo. Amɨ kingwaasɨ sangisawɨ otɨpɨpatɨ maawɨ kaiwɨ nawɨho sahɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya Judiyaahanda mɨmaipaiwɨ bimohiyɨhiyaapɨ nɨnɨ nusesi nutandɨ ahoaitaatɨwɨ jɨhɨ tɨmanɨwɨ katohɨho ketɨ nepɨ ahoaiwɨ isɨwatɨtaatɨwo. Aiwɨ jɨhɨ sangisaapɨhɨ napɨtɨ noaipasanɨhɨ nanɨmɨtaatɨwo. Amɨ sahɨ saisaihɨ samɨ kiyohɨtɨndɨ siyatɨ noaipaitande. Utaaho wo sangi netɨ tarɨwɨsatatɨ sahɨ wapa kaitaatɨwɨ jɨhɨ pɨwɨha tɨmanɨwɨ watɨpɨtɨwɨ katohɨpɨpa ketɨ kaiwɨse maasatahandɨ kandɨ nehɨ sahɨ iparimatɨwɨ sangisunyaapɨ kapa katohɨpɨpa nunyawɨ kaitaatɨwɨ kasatataato. \p \v 6 Pɨwɨha kɨma nɨnɨ taatɨ katohɨma sahɨ samɨ atihɨrɨ mwɨtɨpisawɨ atiwɨse: Utaaho wo nandapa isapɨpa yahonyaahɨ tɨwɨhaatɨ yamasɨho amɨ nandapa akɨpɨpa nehɨ yahonyaahɨ kɨpwɨtaise. Iyataatɨ amɨ utaaho wo nandapa isapɨpa pɨhɨtatɨ taahɨpɨpa tɨwɨhaatɨ yamasɨho amɨ nandapa akɨpɨpa pɨhɨtatɨ taahɨpɨpa kɨpwɨtaise. Isɨ amɨ sahɨ sɨrɨ kɨretɨ utaaho nandapa isapɨpa taahɨpɨpa tɨwɨhaatɨ yamasɨhomataiwɨ Kɨraisihomɨ isɨhiya usaisɨ wapa nunyawɨ kawitaatɨwaahɨ nanɨhaiwɨ iparimatɨwɨ taahɨpɨpa nunyawɨse. \v 7 Iyawaawɨ amɨ sahɨ nɨnaasoŋɨhɨ amɨ nɨnaasaaŋɨhɨ isɨhiyai iwɨtatamanɨtandɨ wapa numwɨtaatɨwɨhapaapɨ jɨhɨ kapa kaiwɨ samɨ maarɨhoaatɨhɨ gwɨnyaapɨ wapa napaunɨ amɨ napitiyaahapa numwɨto tɨwɨ nepɨ tɨmaŋɨnɨwɨse. Nɨnaasoŋɨ amɨ nɨnaasaaŋɨ saiwɨ jɨhɨ gwɨnyaaposawɨ ipotɨ kapa nunyawɨse. Iyawaawɨ utaaho wo netɨ nanyipinjatɨ tarɨwɨnyatatɨ nanyipepaipɨha kanyatiso tɨwɨ nitanɨwɨ wapa nawɨho wɨndɨ namunyawɨse. Owetise. Nehɨ nɨnaasoŋɨ amɨ nɨnaasaaŋɨ nanɨhaiwɨ maaritɨwɨ nunyawɨse. Amɨ Autaahaatɨho isɨhiya nehɨ nanɨhaiwɨ iparimatɨwɨ amɨ maaritɨwɨ wapa isɨhiyaisɨ nunyohiyɨhiyai maarɨho nunyahotihɨto. Apaapɨmaato. \v 8 Iyataatɨ amɨ sandɨ nɨnɨ apaapɨmaato. Amɨ sahɨ wapa daahɨ maapatiwɨ nehɨ nanɨhaiwɨ iparimatɨwɨ nawɨho amɨ wapaisangi isɨhiya usaisɨ numwisaihaahɨ amɨ Autaahaatɨho wapa netɨ nga tisaahɨwa nasamɨtaihɨto. Nasanyonɨhɨ sahɨ nahatewetɨ nahataapa wapa wapaapisimbɨpa nga nepɨ ahɨsotatɨ amɨ kapai nusatipɨhaatɨ wapa nehɨ isɨpɨpaimaawɨ ahɨsisotɨtando. Isɨpɨpa ahɨsisotanɨhɨ isɨhiya usa wapaapɨ nausetɨtonɨhiyai andɨtɨwipɨ iwɨtatamanɨtaatɨwɨ gaahapa taahɨpɨpa sahɨ kaitaatɨwo. \v 9 Utaaho itapaatɨ nɨnaasohɨ nɨnaasaamɨhɨ iparimatɨwɨ wapa usai numwisɨho numwisaamaatapɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha satatɨ jɨpatɨpindise: \q1 “Utaaho so isɨhiya ikɨpɨpa owehatɨmai pɨhɨtatɨ taahɨpɨpa numwiso amɨ wo isapɨpa kwɨtaaho osaataatɨ mɨhopɨ mɨhinɨ tɨwɨhaasɨpatamatiyatɨ wapa nunyatɨ iparimatataise. Iyatɨ ko sandɨ gaahandɨ kiyataise. Isɨ Autaahaatɨhounɨ amɨ isɨhiyaunɨ ko gaahandɨ kaindɨndapɨ jinjapɨhɨ jinjapɨhɨ kiyaanɨhɨ gwɨnyaitaapo,” \rq Aunɨhɨhɨrɨ 112:9\rq* \m tatɨ jɨpatɨpindise. \v 10 Iyataatɨ Autaahaatɨho nasisoaarɨ utaaho otɨpɨpatɨ kaisɨhoai isapɨpa ko niyaamaitandɨhapa nunyatɨ amɨ isɨhiya nandapaapɨ jaumwasawɨhiyai nunyahore. Isɨ amɨ kɨmɨkiyatɨ ko sangi kahapaamapɨpa tisaahɨwatɨ nasamɨtaise. Nasanyonɨhɨ sahɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya usaisɨ kiyaatɨnɨhɨ gaahandɨ pɨhɨtɨwɨ kawimɨ nutaatɨwo. Sahɨ saisaihɨ samɨ gaahandɨ kiyohɨtɨhandɨ utaaho isapɨpa yamasɨhɨ amɨ komɨ osaataatɨ nandapa akɨpɨpa pɨhɨtatɨ noaipasɨpatamataiwɨ kiyaatɨnɨhɨ pɨhɨtɨwɨ kaimɨ nutaatɨwo. \v 11 Saisaihɨ Autaahaatɨho sangisɨ daihɨra taahɨrɨhɨra wɨrawɨraapɨ kahapaamapɨpa pɨhɨtatɨ tiwatɨ nyepiyatɨ nasanyonɨhɨ amɨ sahɨ nga nasisoaarɨ iparimatɨwɨ isɨhiya usaisɨ nawɨho amɨ wapa kahapaamapɨpa numwɨtaatɨwo. Iyataatɨ sahɨ nehɨ nanɨhaiwɨ nga iparimatɨwɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya mɨmaipaiwɨ Judiyaahanda bimohiyɨhiyaapɨ nyahɨ nesi Jerusaremɨhanda nutɨhaawɨ nawɨho nyangi nanyinyohɨhopɨ atisohiyɨhiyaunɨ amɨ nawɨho ko nehohiyɨhiyaunɨ Autaahaatɨhoai kɨnyɨ gaahoŋisɨ gaare hɨtɨhaato undɨtaapo. \v 12 Iyataatɨ sɨretɨ sahɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiyai nepɨ iwɨtatamanɨwɨ kiya wapa nausetɨtimbɨpa naitaatɨwɨho nawɨho nunyohiyɨhiya kɨmɨkiyaamɨ usa taahiyɨhiya sahɨ kiyaisɨ gaahandɨ kawisohɨtɨhandapɨ apɨpaahɨ aungwohandɨ Autaahaatɨhoai kɨnyɨ gaahoŋe gaare undawaatopo. \v 13 Iyataatɨ sahɨ sawanaatɨ sandɨ kiyohɨtɨmandaahɨ nepɨ saiwɨ sahɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨhoai maarɨho nunyawɨ amɨ ko gwɨnyaatɨ maaritimbɨpa kiyawaawɨ isɨhiyai nepɨ nunjɨtaatɨwo. Nunjawɨ amɨ sahɨ nehɨ pɨwɨha taanauhɨhaahɨ satɨwɨ nyahɨ Kɨraisihopɨha pɨwɨha wanɨha gaaha gwɨnyaahaayo maatɨwɨ amɨ sahɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨho maaritimbɨpa tɨtɨhɨ kiyahaayo tɨwɨ nepɨ nanyisawɨ isɨhiyai nunjisaihɨ amɨ kandapɨ isɨhiya Autaahaatɨhoai mepɨ autaahepumaitaapo. Aiwɨ sahɨ gaahatɨ kaiwɨ iparimatɨwɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiyaisunɨ amɨ isɨhiya usaisunɨ wapa pɨhɨtɨwɨ nunyohɨpɨpaapɨ kiya Autaahaatɨhoai nepɨ mepɨ autaahepumaitaapo. \v 14 Amɨ Autaahaatɨho sangi netɨ jatatamanatɨ gaahandɨ kasihɨ amɨ sahɨ isɨhiya Autaahaatɨhomɨhiyaisunɨ amɨ nehɨ usaisunɨ maarɨho nunyawɨ amɨ gaahatɨ kawisohɨtɨndapɨ kiya maaritɨwɨ sangi maarɨho nasinyawɨ amɨ Autaahaatɨho sangi gaahandɨ kasitandɨ sapɨ gaapɨsundɨtaapo. \v 15 Iyataatɨ Autaahaatɨho nyangi apɨpaahɨ aungwohandɨ gaahandɨ isɨhiyaanɨ pɨwɨha katɨtɨha owehandɨ ko nyangi maarɨho nanyinyatɨ apɨpaahɨ gaahatɨ kanyisatɨ komɨ Mwaaho nanyinyataise nyahɨ koai kɨnyɨ gaahoŋe gaare undɨtɨhaawo. \c 10 \s1 Isɨhiya Usa Porɨho Pɨwɨha Nawɨhiyatɨ Wɨndɨ Amusaahoe Tauhɨ Kandapɨ Wihoaaŋɨha Kaundataase \p \v 1 Sahɨ samɨ usa nisapɨ Porɨho so pɨwɨha watɨpɨha nawɨhiyatɨ wɨndɨ amusaahoe tauhɨhandɨ kandɨ Jisaasiho ipatisanatɨ napaisaatɨ wihoaaŋɨhatɨ gaahatɨ isɨhiyai kawipatamataindɨ amɨ nɨnɨ Porɨhonɨnisangi katɨ kaindɨ ipatisandɨ napaisaatɨ wihoaaŋɨha kasatɨtandiyo sahɨ atitaatɨwo. Sahɨ samɨ usa nisapɨ satawaatopo: “Porɨho kɨmbɨhɨ nyangisatɨ maasɨ bindataahura utaaho nehɨ koai andɨtɨmitatɨ napaisaatinyatahore. O amɨ ko nyangi nanyamasi niyatɨ wapɨhɨ kaanɨhɨ bindataatɨ amɨ utaaho nawɨhiyatɨ andɨtitatɨ watɨpɨho bindataatɨ pɨwɨha kanyatataase,” tawaatopo. \v 2 Sahɨ nisapɨ satohiyɨhiyaatangi nɨnɨ sandɨ kasatɨtandiyo: Nɨnɨ napɨtɨ sangisatɨ maasɨ bindataatɨ andɨtindɨ watɨpɨhonɨnɨndɨ sangisɨ pɨwɨha wɨndɨ kamaasatɨto. O amɨ isɨhiya nisapɨ ko isɨhiya Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaamɨ kiyohɨpatɨ kiyahore tɨwɨ katohiyɨhiyaisaahɨ andɨtindɨ yamaindɨ watɨpɨhonɨnɨ pɨwɨha wihoaaŋɨha kaundɨto. \v 3 Nɨnɨ nehɨ utaahonɨnɨ samataindɨhonɨnɨ kɨmaapɨ yapɨpataapɨhɨ bindataayo. Saindɨ nehɨ utaahonɨnɨndaahandɨ kandɨ isɨhiya nisapɨ Porɨho siyahoe siyahoe tɨwɨ katohiyɨhiyaatangisɨ samɨ kiyohɨwaiwa netɨ isɨwatataatɨ sahɨ saiwɨhiyaate saiwɨhiyaate maasato. \v 4 Pwɨsɨpɨ yaipatɨ nɨnɨ isɨwasohɨpɨmba Autaahaatɨhomɨ watɨpɨhandisahapa isɨwatataayo. Kɨmaapɨ yapɨmbatambɨhapa isɨwatataamaayo. Autaahaatɨhomɨ pɨwɨhaisɨ ipɨhatindɨma nimbɨputɨ pɨwɨha nehɨha asa katɨwunjohiyɨhiyai titɨ ipɨhatitando. Owetise. Nɨnɨ pwɨsɨpɨ yaipatɨ Autaahaatɨhomɨ watɨpɨhandisɨhapa isɨwatataayo kapaaraahɨ pɨwɨha nehɨha yapɨpatambɨha watɨpɨtɨwɨ ausaahohɨhai ipɨhatindɨma wihoaaŋɨ Autaahaatɨhomɨ watɨpɨhandisɨharaahɨ yahwɨtɨ titɨ ipɨhatitando. \v 5 Pɨwɨha gaaha wanɨha atiwɨ nepɨ Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaatɨtandɨhandɨ pɨwɨha nehɨhaara nepɨ nɨwisapupwɨ kiyohɨwaiwa ipɨhatisa napuwaatosaatɨ pɨwɨha akaaha kaundisaihɨ isɨhiya atiwɨ nepɨ Kɨraisiho maaritatɨ gwɨnyaasɨrɨhɨretɨ mmonɨwɨ nepɨ japepihɨrɨtaatɨwo. \v 6 Amɨ sahɨ sawanaatɨ Kɨraisihomɨ pɨwɨha kasatohɨha atiwɨ nepɨ amɨ nisapɨ ko pɨwɨha ausaitandɨ Autaahaatɨho natausaasihɨhoe tɨwɨ gwɨnyaasaihaahɨ isɨhiya siya pɨwɨha nehɨha jaiwɨtaha ausaapɨ kasatohiyɨhiyai ambɨpatɨ yaawɨhandɨ nunyatɨ nemaito. \p \v 7 Samɨ ndɨhetɨ sapɨhɨ noaipasɨtɨmandapɨ sahɨ baiwɨ mwɨtɨpiwɨ mmonɨwɨ gwɨnyaapɨse. Isɨhiya siya amɨ satɨwɨ nyahɨ tɨtɨhɨ akɨtɨnɨhɨ Kɨraisihomɨhiyaanisɨ Kɨraisihomɨ pɨwɨha nesi ausaawaatɨ kasatɨhaato satɨwɨ kasatawaawaahɨ amɨ nisapisangi ko nyamatiyatɨ Kɨraisihomɨ otɨpɨpatɨ naasɨkatɨ kiyahore tɨwɨ gwɨnyaitaapo. \v 8 Nɨnɨ nɨwahonɨnɨ naimaatɨtɨ tɨhaapaindɨ sandɨ Kɨraisiho komɨ otɨpɨpatɨ kawitandɨ watɨpɨhandɨ naninyataise tɨtandɨ sandɨ gaahandɨmaahe. Gaametihɨhandɨ kandɨ amɨ apaapɨmaato, watɨpɨndɨ nyangi nanyamindɨndɨ sangisɨ newa nasisapusaihɨ sahɨ Kɨraisihoai namaawipinjɨtaatɨwɨ nanyamihɨhandɨmetihɨto. Amɨ watɨpɨndɨ kandaahɨ samɨhatɨhɨ otɨpɨpatɨ kaisaihɨ kɨretapɨ sahɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohɨtɨhandɨ watɨpɨtonɨhɨ noaipapɨ kopaahaitaatɨwo. Isɨ amɨ Kɨraisiho komɨ watɨpɨhandɨ komɨ otɨpɨpatɨ kaitandɨ naninyahonɨne ndɨ tɨhaapaindɨ naimaatotɨhandapɨ wɨndɨ mamaanyɨtande. \v 9 Nɨnɨ pɨwɨha kɨmandɨ sapɨ jɨpatɨpiyotɨhaara samɨ omaŋɨtɨtɨhɨ yasɨtandɨ pondise. \v 10 Sangisɨ yasɨhandɨ jɨpatɨpaitandɨ nɨngi ponje totɨmandɨ apaapɨmaato, amɨ isɨhiya usa nisapɨ satauhɨto: Porɨho so kaanɨhɨ bindataatɨ pɨwɨha utɨpɨhoaatɨhɨ katatɨ jɨpatɨpaisɨha omaŋɨtɨtɨhɨ yainyawatɨ naaŋanyisɨha jɨpatɨpiyatɨ nusoaasataise. O kɨmbɨhɨ maasɨ nyangisatɨ bimisura siyaha nawɨhɨtatɨ maarɨhoaisangisɨ nyandohaiwa wɨndɨ kamaatahore nehɨ napaisaatɨhaiwa ausaahoe totɨhandapo. \v 11 Isɨhiya nyapɨ satɨwɨ katohiyɨhiya nyapɨ gwɨnyaitaatɨwɨ sandɨ katɨtandiyo: Nyahɨ kaanɨhɨ bindɨhaawɨ pɨwɨha waatɨ yasawaaha amɨ maarɨho naaŋasisɨha utɨpɨhoaatɨhapɨ kasatotɨhaamatiyaha nasaatɨ maasɨ sangisaatɨ bindɨhaawisangisɨ amɨ kɨmɨkiyaha pɨwɨha kasatɨto. \p \v 12 Isɨhiya siya sawana naimaatɨwɨ pɨwɨha kasatohiyɨhiyaapɨ kiya pɨwɨha ausaahohɨtɨhandɨ amɨ gwɨnyaahotɨhandɨ nyamataiwɨ naasɨkamwaaŋɨ gwɨnyaapɨ naasɨkamwaaŋɨ pɨwɨha ausaapɨhiye taatɨ wɨndɨ kiyaapɨ kamaatɨto. Owetise. Isɨhiya sawana kiyaamɨ kiyohɨwaiwaapɨ nyahɨ siyaatɨ kiyono tɨwɨ naimaatɨnɨwɨ mmotɨnɨwesi amɨ usaamɨ kiyohɨwaiwaapɨ saiwɨ kiyawaayopo tɨwɨ mmonɨwɨ katohiyɨhiya siya tɨtɨhɨ amɨtɨha gaaha gwɨnyaapɨhiyaamaahe. \v 13 Nɨnɨ nɨwahonɨnɨ naimaatɨtɨ Autaahaatɨho samwaaŋapɨ saimbɨ kaime dimumwaaŋɨ kaindɨmapɨ amɨ kamaatimbɨpɨhimaawɨ otɨpɨpatɨ kaimɨ nutandɨ owe. O amɨ Autaahaatɨho sapɨhɨ samwaaŋɨ nisɨ pɨwɨha anusaape tatɨ kandatɨ natanoaasimumwaaŋɨ nɨnɨ nɨwahonɨnɨ naimaatɨtɨ pɨwɨha awusoaataataahɨ amɨ sandɨhɨ nge. Iyataatɨ amɨ nyahɨ daayaatɨ pɨwɨha ausaitɨhaahatɨhɨ sahɨ Korindɨhiyaatɨ bindawaayopo. \v 14 Nyahɨ ambɨpatɨ naimaataatɨ Autaahaatɨho samwaaŋɨ kaiwɨse nyatimbɨpɨhunɨ amɨ kamaanyatimbɨpɨhunɨ osamaatɨ kaimɨ namuto. Isɨhiya siya sangɨ napɨwɨ pɨwɨha kasatauhɨ nyahɨ jɨhɨ nasaatɨ sangisɨ jasonaatɨ Kɨraisihomɨ pɨwɨha gaaha wanɨha ausaawaatɨ kasatɨhaato. \v 15 Nyahɨ otɨpɨpatɨ kaitɨhaawɨ Autaahaatɨho yatɨhɨrɨ ahaihɨ ahotimumwaaŋɨ namasisɨ usaamɨ otɨpɨpatɨ aimɨ kiyohɨpɨpɨhɨ nohaawɨ ambɨpatɨ naimaatɨhaamaayo. Nyahɨ bɨpisɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha ausaawaatɨ kasatɨhaato samɨ gɨwunyaahohɨtɨhandɨ noaipatɨ watɨpɨtɨtando. Iyonɨhɨ amɨ nyahɨ otɨpɨpatɨ kiyohɨpatɨ noaipatɨ samɨhatɨhɨ watɨpɨtatɨ doaitando. \v 16 Siyatɨ samɨhatɨhɨ noaipatɨ watɨpɨtonɨhɨ amɨ nyahɨ kaanɨhɨ yapɨpatɨ wiwaara pɨwɨha ausaitɨhaawɨ nutaano. Amɨ sandɨ apaapɨmaato. Isɨhiya usaisɨ Autaahaatɨho yatɨhɨrɨ nunyatɨ samwaaŋɨ pɨwɨha ausaapɨ kaiwɨse undatɨ kaundatɨ numwimbɨpɨhɨ nɨnɨ nundɨ ambɨpatɨ naimaatɨtɨ otɨpɨpatɨ wɨndɨ kamaito. \p \v 17 Iyataatɨ amɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨhaatɨhɨ satatɨ jɨpatɨpindise: \q1 “Amɨ utaaho wo wapaapɨ maaritatɨ tɨhaapaitandaahɨ amɨ Autaahaatɨho koai wapa kawimbɨpaapɨ nɨngisɨ sanisahore tatɨ Awaisɨhopɨ maaritatɨ tɨhaapiyane.” \rq Jeremiyaaho 9:24\rq* \p \v 18 Utaaho wo sawaho naimaatatɨ komɨ gwɨnyaasɨtɨhanda pɨwɨha katisɨhopɨ so pɨwɨha ausaitandɨ Autaahaatɨho natausaasisɨho akɨtɨhomaahe. Owe tɨwɨ gwɨnyaapɨ usondaapo. Iyataatɨ amɨ utaaho wopɨ Awaisɨho maaritatɨ nuwimaatɨ komɨ otɨpɨpatapɨ natausaasisɨhopɨ so akɨtɨho pɨwɨha ausaitandɨ natausaasisɨhore tɨwɨ gwɨnyaapɨ usondaapo. Utaaho woaisɨ Awaisɨho nuwimaasɨho sohɨhɨ ambɨpatɨ awaipatɨ naitaise. \c 11 \s1 Porɨho Sawahomɨhɨretapunɨ Jaipɨpa Katɨwunjohiyɨhiyaamɨretapunɨ Korindɨhiyai Pɨwaundataase \p \v 1 Nɨnɨ wanɨ saindɨ utaaho wo komɨ katatɨ kaimbɨpaapɨ wɨndɨ monatɨ amɨ gɨmaawunyaataho pɨwɨha katatɨ wapa kaisɨhomataindɨ nɨwahonɨnɨ pɨwaatɨtandiyo. Saindɨ pɨwaatɨtandiyonɨ amɨ sahɨ nehɨ nanɨhaiwɨ nɨngisɨ ninjasawɨse. \v 2 Nɨnɨ sapɨ pɨhɨndɨ waatɨ gisunyaataayo Autaahaatɨho sapɨ waatɨ pɨhɨtatɨ gisunyaasɨpatamataindo amɨ sahɨ noaipapɨ nehɨ Kɨraisihomɨhiyaatimatɨwɨ amɨ nehɨ kopaahaitaatɨwo. Amɨ nɨnɨ saindɨ utaaho wo amɨ woai pɨwɨha jɨhɨ tɨmanatɨ saundatɨ kɨnyɨ nisɨ maasɨhaamaati nepɨ wɨraitaapo undatosatɨ amɨ komɨ maataati biyatɨ winjatɨmɨ notɨ utaaho wo nehɨhoaisatɨ namohaati ba kaundisɨhoai wɨramasɨpatamataindɨ sangi netɨ Kɨraisihoai wɨsiramaitandɨ nɨnɨ sangi nasamaatɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaitaatɨwɨ pɨwɨha kandisasɨtɨ jainjatataayo. Amɨ Kɨraisihoai wɨsairamasanɨhɨ ndɨmaahomwaaŋɨ mmotɨnawaahura sahɨ noaipapɨ nehɨ sawahomɨhiyaatɨtɨtaatɨwo. \v 3 Amɨ nɨnɨ sapɨ waatɨ pɨhɨndɨ gwɨnyaataayo nisɨ tiworisa sangi katɨwɨsasohɨwaiwaara wiwa nepɨ samɨ maarɨho amɨtɨha nasopɨsasisaihɨ amɨ aukwɨranɨho Ewaahaati jaipundihɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha wɨnɨhapɨpa nemasɨpatamataiwɨ sahɨ Kɨraisiho nehɨ sawaho naasoaisaahɨhɨ miwatɨtauho. \v 4 Iyataatɨ amɨ sandɨ nɨnɨ apaapɨmaato. Isɨhiya usa sapɨhɨ sangisaapɨhɨ napɨwɨ pɨwɨha nehɨ kai wa nɨnɨ Kɨraisihopɨ kasatohɨhaamatɨmetɨha kasatauhɨto. Aiwɨ amɨ sahɨ isɨhiya siya pɨwɨha ausaapɨ kasatohɨrɨhɨretapɨ sahɨ itɨpɨho nehɨ wo wipetaho Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho Gaaho sahɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohura nehohɨhomatɨmetaho newaayopo. Iyataatɨ so Autaahaatɨhomɨ Itɨpɨho Gaaso Kɨraisihomɨ pɨwɨha gaaha wanɨha nɨnɨ ausaatɨ sangi kasatonɨhɨ ketapɨ sahɨ newaayopo. Siya isiya sandɨ siyauhɨ sahɨ maaritɨwɨ kiyai numwaapɨ amɨ kiyaamɨ pɨwɨha atɨwisawaayopo. \p \v 5 Sahɨ kiyai taawɨ sawisawaayowɨ nɨnɨ pɨwɨha naharimatɨha pɨwaatohɨma sahɨ atiwɨ nepɨse amɨ sapɨhɨ isiya sawanaapɨ satɨwɨ nyahɨhɨ amɨ nyangi nehɨ autaahɨ wamwaaŋɨ Autaahaatɨho nanyamɨhanatɨ komɨ pɨwɨha nanyinyatɨ natanyoaasihɨhiyaane tohiyɨhiya nɨngi wɨndɨ akɨtɨnɨhɨ kiya namaanɨtipɨhaahopo. Owe. \v 6 Nɨnɨ isɨhiya kiyaamɨ maarɨho wɨndohonɨhɨ maaritɨwɨ atitaatɨwɨhamwaaŋɨ pɨwɨha wɨndɨ nga kamandɨhonɨnɨndaahandɨ kandɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha gaaha wanɨha Kɨraisihopɨha nɨnɨ nga mmonɨtɨ netɨ nisɨ maarɨhoaatɨhɨ amɨ amɨtɨhetɨ ahɨnotahonɨne. Sahɨ wɨndɨ naharɨmitaatɨwɨ nɨnɨ nesɨpatɨ japwaatɨ sangisɨ kasatɨtɨ nasɨso nahataapa nɨnɨ aimɨ kiyohɨpɨpaaro. \p \v 7 Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha Kɨraisihopɨha nɨnɨ sangi samɨ nawɨho nametɨ nehɨhandɨ ausaatɨ kasatataayo. Aindɨ usai naaŋɨhandɨ nunyataayo sangi jatatamanɨtando. Sandɨ amɨ nɨnɨ otɨpɨpatɨ nehɨhatɨ nisɨ nandapa amɨ yutɨhɨrɨ apotɨhɨrapɨhatɨ kiyataayo. Sandɨ sangi netɨ Autaahaatɨhomɨhaiwaapɨ autaahɨsiwɨtande. Isɨ amɨ nɨnɨ saindɨ samɨ nawɨho namaasehohɨtɨhandapɨ nisɨ tiworisa nisapɨ sangi jaipɨpa katɨwɨsasohiyɨhiyaunɨ amɨ sahunɨ nisapɨ ko tɨtɨhɨmetɨhatɨ maipɨhatɨ kiyataise tawaatowo? \v 8 Owe. Nɨnɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha Kɨraisihopɨha sangi kasatɨtɨ amɨ kandisasɨtɨ jatatamanɨtandɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya usa nɨngi nawɨho naninyauhɨ amɨ nɨnɨ ko netaayo. Autaahaatɨhomɨ isɨhiya nɨngisɨ saiwɨ nawɨho naninyauhɨ amɨ nɨnɨ nehɨ nanɨhaindɨ netaayo. Siyataatɨ kiyaamɨ nawɨho ikowɨnataahandamataindɨ sangi jatatamanɨtandɨ netaayo. \v 9 Amɨ nɨnɨ sangisatɨ sapɨhɨ bimohura wapa nɨnɨ nausetɨtimbɨpa naitandɨ owetihɨ amɨ sahɨ nawɨho wo nanɨmɨtaatɨwɨ sangisɨ nɨnɨ wɨndɨ namaasɨseho. Nɨnɨ saindɨ samɨ wongi naaŋɨhandɨ namaasanyo. Amɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya yapɨpatɨ pɨropinjɨhandɨ Masetoniyaahandaahapɨhiya Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiya nisɨ naisɨhiya usaisɨ nawɨho nanunyauhɨ kiya nesipɨwɨ naninyauho. Sanisauhɨ amɨ nɨnɨ sangisɨ naaŋasisɨhandɨ wɨndɨ nasanyatɨ amɨ nawɨhopɨ naninyawɨse satɨtɨ wɨndɨ namaasaseho. Isɨ amɨ ipotɨ ipotisangi nɨnɨ sangisɨ nawɨhopɨ wɨndɨ apɨpaahɨ namaasasendo. \v 10 Iyataatɨ kɨma pɨwɨma kɨmbɨhɨ watɨpɨndɨ katohɨma Kɨraisiho nehɨ akaahaahɨhɨ katipatamataindɨ kandaato. Sahɨ yapɨpatɨ pɨropinjɨhandɨ Akaiyaahanda nahataapɨpɨhɨ bimohiyɨhiyaatamɨ wo nɨngi nga netɨ namaanisapuwɨtaise nɨnɨ samɨ nawɨho namaitondɨ naimaatɨtɨ katisanɨho. \v 11 Autaahaatɨho mmosɨhɨ nɨnɨ akɨtɨnɨhɨ sangisɨ maarɨho nasanyataayo. Isɨ amɨ nɨnɨ samɨ nawɨho namehohɨtɨmandɨ sangi nɨnɨ maarɨho namaasanyataatɨmaahe. Owe. Sahɨ sɨretɨ wɨndɨ gɨmunyaapɨse. \p \v 12 Iyataatɨ nɨnɨ konɨhɨ kɨmɨkɨretɨ kaindɨ samɨ nawɨho wɨndɨ nametɨ owesatɨmɨ nuto. Sandɨ nɨnɨ katohɨtɨmandɨ apaapɨmaato, amɨ sapɨhɨ samɨhatɨhɨ isɨhiya bimohiyɨhiya satɨwɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha ausaawa amɨ komɨ otɨpɨpatɨ kawitɨhaawɨ nanyamɨhainjɨhiyaanisɨ Porɨho kaimumwaaŋɨ kamwaaŋɨ nauratiyaatɨ kaito tɨwɨ kiya sawana wɨndɨ nepɨ namimaatɨtaatɨwɨ nɨnɨ kiyai netɨ nɨwisapuwɨtando. \v 13 Iyataatɨ amɨ siya akɨtɨnɨhɨ kiyaisɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha awusaapɨ otɨpɨpatɨ kawitaatɨwɨ namɨhanatɨ natausaasihɨhiyaamaahe. Owetise. Kiya nyangi Autaahaatɨho nanyamɨhainjɨhiyaane tohɨtɨndɨ nehɨ sawana gwɨnyaapɨ sawana nepɨ naimaatɨwɨ jaipɨtɨwɨ katawaatopo. Jaipɨtɨwɨ amɨ kiyai Kɨraisiho netɨ namɨhanatɨ wɨndɨ natamausoaasihɨhandɨ kandɨ Kɨraisiho kiyai natausaasihɨhiye tɨwɨ isɨhiya kiyaapɨ gɨwunyaitaatɨwɨ Autaahaatɨhomɨ otɨpɨpatɨ amɨ komɨ otɨpɨpatɨhiya akɨyɨhiyaamataiwɨ kiyawaayopo. Amɨ kiya saiwɨ sandɨ kiyohɨtɨmandapɨ nɨnɨ wɨndɨ dotɨ yaindɨmataamaayo. Owetise. \v 14 Amɨ wiwetɨ Bwaasɨrɨhɨrisangi yamɨhapataatɨhɨ Autaahaatɨhomɨ otɨpɨpatɨ kawiwɨ komɨ ndɨmaahomwaaŋɨ bitohohiyɨhiya enjerɨhiya nausaatahiyaamatiyatɨ noaipahore. \v 15 Isɨ amɨ sahunɨ amɨ nɨnunɨ wɨndɨ yayawaamaamaitɨhaawo Bwaasɨrɨhɨramɨ otɨpɨpatɨhiya wiwetɨ isɨhiyai saundɨwɨ Autaahaatɨhomɨ ndɨhetɨ nyahɨ tɨtɨhɨ gaahiyaanɨ bitotɨhaayo undɨwɨ kiya tɨtɨhɨ Autaahaatɨhomɨ otɨpɨpatɨhiya akɨyɨhiyaamataiwɨ noaipaitaapo. Amɨ saiwɨ kiya taawɨ saiwa kiyohɨpɨmbaapɨ maipɨhandɨ wihoaaŋɨhandɨ tɨtɨhɨ kɨretɨ kiyaisɨ Autaahaatɨho nunyonɨhɨ naitaapo. \s1 Isɨhiya Sangi Nepɨ Nasopɨsasauhɨhiyai Sahɨ Nanɨhaiwɨ Numwaawaayowɨ Nɨnɨ Naharɨhonisamataindɨ Kasatɨtandiyohɨma Sahɨ Atiwɨ Nepɨse \p \v 16 Nɨnɨ bapaindɨ jɨhaatɨ kandaato nɨnɨ pɨwɨma kasatɨtandiyohɨmaapɨ kasatisanɨhɨ amɨ sahɨ nisapɨ ko utaaho naharɨho wapa gɨmunyaahoe tɨwɨ gɨmunyaapɨse. Iyawaawɨ amɨ samɨ usaatɨ nɨnɨ katohɨpɨpaapɨ naharɨhiyaamatɨtɨhapa kandaase tawaawaahɨ amɨ sahɨ isɨhiya satɨwɨ Autaahaatɨho nyangi natanyoaasihɨhiyaane tɨwɨ jaipɨsatohiyɨhiyai numwaahohɨpatamataiwɨ nɨnɨ kasatɨtandiyohɨma atiwɨ nepɨse. Amɨ sahɨ saisaihɨ isɨhiya jaipɨpaisahiya kiyohɨrɨhɨretɨ kaindɨ nehɨ masɨhonjɨ nɨnɨ nɨwahonɨnɨ netɨ naimaatɨtaano. \v 17 Iyataatɨ nɨnɨ taatɨ katɨtandiyohɨwɨmaiwaapɨ isɨhiya usa saiwɨ wo naharisatɨ gɨmunyaahomɨ pɨwɨhaamataiwɨ atitaapo nɨnɨ nɨwahonɨnɨ netɨ naimaatɨtɨ katisanɨho. Amɨ nɨnɨ Awaisɨho Jisaasiho katitɨhɨretɨ wɨndɨ pɨwɨha kamaatɨto. Nehɨ utaaho wapa gɨmunyaatɨ naharɨhomɨhɨretɨ pɨwaatɨto. \v 18 Iyataatɨ amɨ isɨhiya taahiyɨhiya samɨhatɨhɨ kiya otɨpɨpatɨ kiyohɨpɨpaapɨ naimaatawaayowɨ isɨhiya Kɨraisihopɨ wɨndɨ gɨmaawunyaapɨhiya naimaatohɨrɨhɨretɨ nɨngisangi nɨnɨ samɨhatɨhɨ otɨpɨpatɨ kiyohɨpɨpaapɨ naimaatɨto. \v 19 Amɨ sahɨ isɨhiya sapɨhɨ sangi jaipɨsatɨwɨ nyahɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha atisaatɨ newa ausaahohiyɨhiyaane satɨwɨ kiya pɨwɨha katɨwɨsasohɨpɨpa maaritɨwɨ atɨwiwɨ kiyai numwaawaayopo. Sandɨ sahɨ maaritɨwɨ kiyai numwaahohɨtɨndapɨ nɨnɨ sangisɨ sasatataato. Sahɨhɨ samɨ amɨtɨha gwɨnyaapɨ mmonɨwɨ nehohɨtɨhandɨ apɨpaahɨ aungwohandisawɨhiyaate. Isɨ amɨ sahɨ “Ye, akɨte,” tɨwɨse. \v 20 Iyataatɨ amɨ sahɨhɨ isɨhiya sangisɨ nepɨ gwaasɨhaamataiwɨ yatɨhɨ gwausoaapauhɨhandɨ kandɨ sahɨ gaaso tɨwɨ nehɨ winjawaayopo. Aiwɨ samɨ nawɨho nandapa nepɨ owesamapɨ amɨ samɨhetapɨ kiya sawana nepɨ itatamanɨndaatɨwɨ jaipɨsatɨwɨ nasepɨ amɨ awaisawɨhiyaamataiwɨ sangi nepɨ wɨrapɨ asipɨ nasipinjawɨ amɨ samɨ ndɨmaahomwaaŋɨ mɨmaipɨsiwɨ mwaahoaipɨsauhohiyɨhiyaisɨ sahɨ nehɨ nanɨhaiwɨ winjawaayopo. \v 21 Amɨ nɨnɨ isɨmiya siya sangisɨ saiwɨ kasisohɨrɨmɨretɨ wɨndɨ kamaasisonɨhɨ kandapɨ sahɨ nisapɨ saiwɨ ko nyapɨ yayatɨ itiwatɨ amɨ watɨpɨhomendaatɨ kiyataisɨ koai mawane tawaatowo? Ye, akɨte! Nɨnɨ apɨpaahɨ kaasarɨhonɨnɨ napaisɨhonɨnisɨ gaasɨ manyane. \p Iyataatɨ amɨ isɨhiya usa kiya katɨwɨ kiyohɨpɨpaapunɨ amɨ kiyaametirɨhɨretapunɨ watɨpɨtɨwɨ naimaatɨwɨ tɨhaapaisaihaahɨ amɨ nisangi nɨnɨ kandɨ kiyohɨpɨpaapunɨ amɨ nisetirɨhɨretapunɨ tɨhaapaindɨ naimaatɨto. \v 22 Amɨ kiya satɨwɨ nyahɨ nyamɨ isɨhiyetapunɨ amɨ nyamɨ pɨwɨhetapunɨ Ipɨruhiyaane tɨwɨ tɨhaapaisaihaahɨ amɨ nisangi Ipɨruhonɨne. Aiwɨ kiya nyahɨ nyamɨ yapɨpatɨ Isɨraherɨhandaahapɨ Isɨraherɨhiyaanɨne tɨwɨ tɨhaapaiwɨ naimaatawaawaahɨ amɨ nisangi Isɨraherɨhonɨne. Iyataatɨ kiya satɨwɨ nyahɨ Abɨraahamɨhoetapɨ namoyaatɨmɨ nasaahiyaanisɨ Abɨraahamɨhomɨ saisatoyaane tɨwɨ tɨhaapaiwɨ naimaatawaawaahɨ amɨ nisangi Abɨraahamɨhoetapɨ namoyaatɨmɨ nasohiyɨhiyaamɨ noaipatɨhonɨne. \v 23 Amɨ kiya satɨwɨ, “Nyahɨ Kɨraisihomɨ otɨpɨpatɨhiyaanisɨ kopɨ otɨpɨpatɨ kawisɨhaayo,” tɨwɨ naimaatɨwɨ tɨhaapiyawaayopo. Amɨ nɨnɨhɨ kiyai nusatipɨhaatɨ Kɨraisihopɨ otɨpɨpatɨ waatɨ nga nawɨhaindɨ kaindɨhonɨne. Saiwa nɨnɨ taatɨ katohɨwɨmaiwa utaaho naharisahomataindɨ kandaato. Nɨnɨ kiyai nusatipɨhaatɨ otɨpɨpatɨ waatɨ pɨhɨndɨ kiyataayo. Aindɨ nɨnɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaatɨ komɨ otɨpɨpatɨ kawisonɨhɨ amɨ kandapɨ nɨngisɨ isɨhiya nepɨ detɨ detɨ nanɨpuwawaayopo. Isɨhiya jaipɨtɨwɨ nyangi Autaahaatɨho natanyoaasihɨhiyaane tohiyɨhiyai wɨndɨ samaawisopo. Owe. Amɨ nɨnɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaahonɨhɨ kandapɨ isɨhiya irɨhɨrɨ pwɨsɨpatɨ watɨpɨhapaara waatɨ apɨpaahɨ yaasatɨ sisɨha tɨndɨhaiwa nɨndipapɨ nɨwawaayopo. Amɨ isɨhiya isɨhiyaisɨ jaipundɨwɨ Autaahaatɨho natanyoaasihɨhiyaane undohiyɨhiyai wɨndɨ samaawisopo. Owetise. Iyataatɨ nɨnɨ Kɨraisihomɨ otɨpɨpatɨ kawisohɨtɨhandapɨ taahɨwaiwaara sohonɨnɨ maanɨhɨ napotaayo. \v 24 Iyataatɨ nɨngi Judaahiyaamɨ awaisawɨhiya wɨrɨhɨrɨ pwɨsɨpatɨ watɨpɨhɨraahɨ 39 kaiwɨhaiwaara nɨwawaayopo. Iyawaawɨ sandɨ nehɨ naasuraahɨhɨ nɨwawaamaayopo. Owe. Kɨhura kɨhurema amɨ wura wura 5 kaiwɨhaiwaara nɨwawaayopo. \v 25 Mairɨ maara pwɨsɨpatɨ turaipata nɨpɨ amɨ wura isɨhiya wɨrɨsandɨhandɨ sohonɨhi nɨwɨtotɨwɨ nawɨha wɨrapɨ nepɨ nisɨhetɨ yanotɨwɨ yanɨpɨ amɨ wura mairɨ maara kopuhotɨ durɨhɨraatɨhɨ niyonɨhɨ kopuho nawatatatɨ nopɨsasɨnatɨ maipɨndaise. Maipɨtihɨ nɨnɨ maanɨhɨ napotɨ oweto. Iyataatɨ saindɨ wura apatɨhɨ naasaindɨtihɨ amɨ asisɨha ipɨho naasotihɨ wapetɨ isɨtɨ wɨrandonɨhɨ sananotaise. \v 26 Nɨnɨ wapɨhɨ wapɨhɨ nundɨ napɨtɨ daindɨ konɨnɨhɨ Kɨraisihomɨ otɨpɨpatɨ kawisataayo. Siyataatɨ waapɨhaatɨ taahaamaatɨ nahaitonɨhɨ maanɨhɨ nanesɨhɨ maanɨhɨ napotɨ amɨ wiwetɨ ikohiya (wapa gaahapa nawɨho kiyahapa isɨwahoe tɨwɨ) maanɨhɨ sohonɨhi nɨpɨ amɨ wiwetɨ nɨnɨ nɨwahonisɨ isɨhiya Judaahiya sohonɨhi maanɨhɨ nepɨnɨmahopo. Aindɨ wiwetɨ isɨhiya nyahɨ Judaahiyaamɨ dawaapɨpɨhapɨhiya sohonɨhi maanɨhɨ owenɨmapɨ amɨ wiwetɨ isɨhiya taahiyɨhiyaamɨ aunahɨpa awaiwaiwa mwipɨhaiwaamɨ otɨhatɨhɨ sohonɨnɨ maanɨhɨ netɨ nihɨrɨndɨ amɨ isɨhiya aunahɨpa owehapɨhɨ sohonɨnɨ maanɨhɨ napotɨ amɨ wiwetɨ durɨhɨraatɨhɨ kopuhotɨ daimɨ notaatɨ sohonɨnɨ maanɨhɨ witonɨhɨ durɨhɨrɨ maanɨhɨ netɨ naninje. Iyataatɨ amɨ wiwetɨ isɨhiya kinyatiyaatɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaawaahiyaanisɨ kinyɨ naisɨhiyaane dɨwɨhiya kiya amɨ kopɨ akɨtɨ wɨndɨ gɨmaawunyaapɨhiyaamɨ otɨhatɨhɨ maanɨhɨ netɨ nopɨsasɨndɨ sohonɨnɨ napo. \v 27 Amɨ nɨnɨ wura nisɨ ambɨpatapɨhapaapɨ otɨpɨpatɨ apatindɨtɨhɨ kiyatoandaatɨ nɨnɨ wɨndɨ baindɨ namoho. Aindɨ wiwetɨ nandapa amɨ waapoho owendaatɨ janɨmanatɨ nainyatɨ amɨ wiwetɨ nandapa ahotihɨhandɨ kandɨ otɨpɨpatɨ nanesɨhɨ katɨ kaindɨ kiyataatɨ nandapa wɨndɨ namaanɨho. Aindɨ amɨ wiwetɨ nɨnɨ niyotɨ nipaatɨtandɨhapa wapa apotɨhɨrɨ taahɨpɨpa isɨpɨpa owendaatɨ bɨnɨmanataise. \v 28 Iyataatɨ amɨ saiwaamɨ tiwatɨhaatɨ asisɨha nahatewetɨ isɨhiya nɨnɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha kaundɨtɨ kandunjonɨhɨ noaipapɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiya wapɨhɨ wapɨhɨ bimohiyɨhiyaapɨ kiya nga bindawaayondɨho ndɨ pɨhɨndɨ waatɨ gwɨnyaatoandaayo. Iyataatɨ kandaahɨ nisɨ maarɨhoaatɨhapɨ naaŋanisataise. \v 29 Siyatɨ naaŋanisatɨ amɨ nisɨ naisoho wo nisatiyatɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaaho komɨ andɨtatɨ Kɨraisihopɨ andɨtitatɨ gɨwunyaasɨpatɨ turɨmɨhaisendauhɨ atindɨ mmonataahura amɨ nisɨ andɨtatisangi nɨmahiyatɨ nanɨpandɨwihɨ amɨ nisɨ Kɨraisihopɨ andɨtindɨ gɨwunyaitandɨhandɨ owehonisamataindɨ noaipataayo, amɨ ko naisosopɨ nɨnɨ maarɨho asɨpiyohɨtɨhandaaho. Aindɨ amɨ naisoho wo nisatiyatɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaasɨhoai isɨhiya usa maipɨhandɨ kaitandɨhatɨhemɨhauhɨ ko maipɨhandɨ kaise tauhɨ nɨnɨ atindɨ netaahura nisɨ maarɨho yaasatɨ amɨ nisɨ mandɨhaatɨhɨ sisɨha nɨhoandataise. Sandɨ amɨ nisɨ naisoho maipɨhandaatɨhɨ naindɨhandapunɨ amɨ utaaho koai numwaasi maipɨhandaatɨhɨ naisɨhopɨ nɨngisɨ apɨpaahɨ aponyindɨhandaahe. \p \v 30 Amɨ nɨnɨ tɨhaapaitaahetisɨ amɨ nɨngisɨ wapa nanoaipasɨhɨ kandapɨ isɨhiya mmopɨnɨmahohɨtɨhandapɨ nɨnɨ tɨhaapɨtɨto. \v 31 Iyataatɨ Autaahaatɨho nyamɨ Awaisɨho Jisaasihomɨ Sapɨho amɨ nyahɨ Koaisɨ newa mepɨ autaahewaumwaitɨhaaho mmosɨhɨ saiwa nɨngisɨ nanoaipasɨwiwa sangisɨ nɨnɨ akɨtɨha akɨtɨ nanoaipase ndɨ kasatataato. \v 32 Wura nɨnɨ aunahɨpa mwipɨhatɨ (katamɨ ambɨpatɨ) Damasɨkaasihanda nundɨ bimonɨhɨ kapɨhɨ jɨhɨ awaisɨho Aretaasiho namɨhainjɨhɨ Aretaasihomɨ yatɨhɨ otɨtɨhɨ isɨhiya Damaasɨkaasihandaahiyai winjatisɨho nɨngisɨ netɨ wɨniraito tatɨ komɨ tingaatɨhaisahiyai nɨnɨ aunahɨpatɨ namasi noaipasanɨhɨ niwɨtaatɨwɨ matambɨpaamɨ onepatainɨ ahɨwihɨ jatawaayopo. \v 33 Saiwɨ jatauhɨ amɨ nisɨ naisɨhiya baasɨketɨhandɨ awaindɨhandɨ nepɨ kandopɨ nɨngisɨ wɨnipɨ wɨrɨhɨrɨ nepɨ kɨretɨ baasɨketɨhandɨ wɨramapɨ aunahɨpatamɨ matambɨpetɨ tisautɨhɨrɨ daundirɨhɨra bɨpi kɨhura kɨhura nanoaasauhɨ noaatɨpatɨ tɨmahiyai yanɨhɨmataayo. Yanɨhɨmahonɨhɨ awaisɨho Aretaasihomɨ otɨpɨpatɨho kiyapɨho nɨngisɨ wɨndɨ maanise. \c 12 \s1 Autaahaatɨho Porɨhoai Auta Yapepatamatiyahaiwetapɨ Pɨwɨha Pɨhɨtahaiwa Kaundataase \p \v 1 Isɨhiya pɨwɨha jaiwɨtɨwɨha ausaahohiyɨhiyaamataindɨ nɨwahonɨnɨ naimaatɨndaano ndɨ naimaatɨnataataahɨ sandɨ nisɨ naimaatɨnohɨtɨndaahɨ wɨndɨ nahatiyaanangisɨ andɨtɨnyiwatɨ manyɨtatamanɨtaise. Iyataahandɨ kandɨ Awaisɨho pɨwɨha wiwa yapepatamatiyahaiwetapɨ auta nanisatɨ kandiwaiwaapɨ katɨtaano. \v 2 Nɨnɨ aimɨ gwɨnyaataayo utaaho wo Kɨraisihopɨ biyatɨ gɨwunyaahoai Kɨraisiho numwaasi mɨhaatɨ yamɨhapataatɨhɨ Autaahaatɨho bimimbɨpɨhɨ naindɨhandapo. Siyatɨ mɨhaatɨ numwaasi nasaamasɨhɨ kɨnaungwɨha aimɨ ikwɨmaindɨmwɨtihɨ auhɨramɨ yahurɨ 12 kiyatɨ sanaise. So utaaso komɨ maarɨho yamɨhapataatɨhɨ naindɨho e komɨ ambɨpatɨ katisatɨ naindɨho amɨ nɨnɨ wɨndɨ monɨtɨ gɨmaanunyainjo. O amɨ Autaahaatɨho sawahohɨ sandapɨ gwɨnyaahoso. \v 3 Utaaso sopɨ nɨnɨ aimɨ gwɨnyaaho komɨ maarɨhoetɨ amɨ komɨ ambɨpatɨ katisatetɨ sapɨhɨ bimihɨ nɨnɨ sandapɨ komɨ ambɨpatɨ katisate komɨ maarɨhohɨhe ndɨ wɨndɨ baindɨ monɨho nehɨ Autaahaatɨho sawahohɨ gwɨnyaahoso. \v 4 Isɨ koai Kɨraisiho numwaasi mɨhaatɨ yamɨhapataatɨhɨ Autaahaatɨhomɨ ndɨhetɨ isɨhiya gɨwunyaapɨ bimambɨwɨhiya napopɨ naiwɨ gaahapɨhɨ gaahiya ainahiyɨhiya bimohɨpɨpɨhɨ niyataise. Mɨhaatɨ kapɨhɨ pɨwɨha wiwa noaipasɨhɨ ko atisatɨ netaise. Saiwa pɨwaiwa nehɨ isɨhiya atiwɨ nesisɨ amɨ isɨhiya usaisɨ ausaapɨ kaundɨtaatɨwɨhandapɨ Autaahaatɨho apɨpaahɨ owetahaiwaare. \v 5 Utaaho siyahopaahɨ nɨnɨ asakaindɨ kopɨ maaritɨtɨ tɨhaapaito. O amɨ isɨhiya nisapɨ so utaaso awaisɨho gaahomaahe nawɨhiyatɨ pɨwɨha yanyawɨha kamaatatɨ kunyapeho komɨ pɨwɨha napaisaatɨ pɨwaatahoe tɨwɨ katisaihaahɨ sandapɨ nga katawaatowo ndɨ nɨwahonɨnɨ maaritɨtɨ tɨhaapaito. So utaaso yamɨhapataatɨhɨ naise toto wopɨmaato tɨtɨhɨ nɨnɨ nɨwahonisapɨto. Nɨnɨ yamɨhapataatɨhɨ naindɨ Autaahaatɨho auta nanisatɨ saiwa kandihɨ atindɨ netɨhonɨne ndɨ wɨndɨ naimaatɨndɨ tɨhaapɨmaito. Owe. \p \v 6 Yapepatamatiyahatetapɨ auta Autaahaatɨho nanisahoniso ndɨ naimaatataatisangisɨ nɨnɨ naharɨhiyaamɨ pɨwaatohɨmumwaaŋɨ wɨndɨ pɨwaamaatɨto. Nɨnɨ pɨwɨha tɨtɨhɨ akɨtɨha akaahaahɨhɨ ausaitandɨhandiso. Nɨnɨ saiwa mmonɨhohɨwiwaapɨ saindɨ mmonɨtɨhonɨniso ndɨ wɨndɨ namimaatisanɨhɨ amɨ sangisangisɨ ko siyahaiwa mmonatɨ nehoe tɨwɨ wɨndɨ maarɨmitɨwɨ mepɨ autaahepɨnɨmaamaitaatɨwe. Nehɨ nɨnɨ pɨwɨha ausaatɨ kasatɨtɨ amɨ nɨnɨ kiyohɨwaiwa mmonɨwɨ ko siyatɨ kaiso tɨwɨ jaitaatɨwe. \s1 Autaahaatɨho Porɨhoai Kɨnyɨ Napaisoŋɨtinɨhura Nɨnɨ Andɨtɨhiwataayo Undataase \p \v 7 Autaahaatɨho saiwa apɨpaahɨ gaahaiwa nɨngi ausaatɨ ausaimanatɨ nanɨsiwɨmaiwaapɨ Autaahaatɨho nɨngisɨ siyatɨ nanisahonɨne ndɨ tɨhaapaindɨ namimaatɨndandɨ timbɨpa wapa jaatɨhɨramatiyatɨ ambɨpatisɨ muwɨhapa nusoaipane tatɨ Autaahaatɨho gwɨnyaasɨhɨ amɨ Bwaasɨrɨhɨrɨ kɨramɨ otɨpɨpatɨhoai natausaasihɨ nasatɨ nɨngisɨ taatɨ jaatɨhɨraahamatiyatɨ nanematɨ mɨnɨwataise. \v 8 Aihɨ nɨnɨ Awaisɨho Jisaasihoai kɨmandɨ mɨnɨwatɨ nanematɨ yaasindɨmandɨ nepɨnɨmape undɨtɨ aimɨ mairɨ maara kaundɨtɨ nunjenataayo. \v 9 Nepɨnɨmape undɨtɨ nunjenɨhonɨhandɨ kandɨ ko Awaisɨho wihoaaŋɨha satatɨ kandataase. \q1 “Sandɨ kinyɨ ambɨpataatɨhapɨ nahematɨ mɨhɨwindɨhandɨ nɨnɨ wɨndɨ nemaahɨmaito. Owe. Saindɨ wɨndɨ nehɨmaamataahandɨ kandɨ nɨnɨ gaahatɨ kahindɨ andɨtɨhiwɨto. Amɨ kɨnyɨ wɨndɨ andɨtɨmitɨpɨ kunyapehoŋɨtisamɨhura nɨnɨ gisɨ netɨ watɨpɨhɨmatɨ nga andɨtɨhiwɨto.” \rq Wɨnɨhapɨpa 19:15\rq* \m Awaisɨho nɨngisɨ satatɨ kandihɨ amɨ nɨnɨ Awaisɨhoai timbɨpa nepɨnɨmape mundɨtɨ gaasɨ kaindɨ napaisɨhonɨnɨ kunyapehonɨnɨ bimɨtaano ndɨ tɨhaapaindɨ maaritataayo. Saindɨ nɨnɨ napaisɨhonɨtisanɨhɨ amɨ Kɨraisihomɨ watɨpɨhandɨ netɨ waatɨ nanɨmaasatɨ watɨpɨnɨmahonɨhɨ komɨ otɨpɨpatɨ kawitando. Amɨ isɨhiya Kɨraisihomɨ watɨpɨhandapɨ akɨte tɨtaatɨwo. \v 10 Nɨnɨ Kɨraisihomɨ otɨpɨpatɨ kawisataatɨ nɨnɨ noaipatɨ utaahonɨnɨ kunyapehonɨnɨ napaisɨhonɨnɨndaayo. Aihɨ isɨhiya nɨngisɨ mɨmaipɨniwɨ kahatamatɨpetɨhaiwa kanisawaayopo. Isɨhiya nɨngisɨ nehɨhaiwa saimbɨhoŋe ndɨwɨ kandɨwɨ amɨ naaŋanisahaiwa nanoaipasɨhɨ kaiwa ipɨhatindɨmatɨ amɨ isɨhiya nɨpɨ amɨ Awaisɨhomɨ otɨpɨpatɨ kaitandɨhɨra daihɨra nanimbɨpuhauhɨ naaŋanisataise. Amɨ nɨnɨ saindɨ napaisonɨnɨ kunyapehonɨnɨ bimonɨhɨ Kɨraisiho komɨ watɨpɨhandɨ naninyatɨ watɨpɨnɨmataise. \s1 Porɨho Korindɨhiyaamɨ Kɨraisihopɨ Gɨwunyaahohɨtɨhandɨ Netɨ Andɨtɨwiwataise \p \v 11 Nɨnɨ isɨhiya naharɨhiyaamataindɨ pɨwɨha kasatataato. Amɨ nɨnɨ pɨwɨha saindɨha wɨndɨ kamaatɨtɨhatɨ katɨ sahɨ sawanaatɨ katɨme ndɨwɨ nanepepaipapɨ katauhɨ kasato. Sahɨ nisapɨ ko siyahoe maatɨwɨ isɨhiya jaipɨtɨwɨ kiyaamɨ ambɨpatɨ naimaatɨwɨ kasatohiyɨmiya siya nga nɨngisɨ nanɨtipɨhaapɨhiyaatihɨ nɨnɨ kiyaamɨ otɨtɨhɨ bɨnotaamaayo. Nɨngisɨ Autaahaatɨho watɨpɨhandɨ namaaninyonaahɨ nɨnɨ nehɨhonɨnɨtɨtaanɨhe isɨhiya jaipɨtɨwɨ nisapɨ katohɨmatamataindo. \v 12 Jɨhɨ nɨnɨ sangisatɨ maasɨ bimohura sahɨ nisapɨ tɨtɨhɨ Autaahaatɨhomɨ otɨpɨpatɨhoe tɨwɨ mmonɨwɨ gwɨnyaitaatɨwɨ wiwa kaimɨ niyonɨhɨ noaipasɨhɨ sahɨ mmonɨwɨhiyaate. Autaahaatɨhomɨ watɨpɨhandaahɨ sɨwipatɨ watɨpɨhaiwa kaindɨ amɨ wiwa otɨpɨpatɨ watɨpɨhaiwa kaindɨ nɨnɨ akɨtɨnɨhɨ Autaahaatɨhomɨhonɨne ndɨ komɨ watɨpɨhandɨ nasisataayo. Saindɨ nasisonɨhɨ amɨ sahɨ nisapɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha awusaitandɨ natausaasisɨho akoho akɨtɨhore tɨwɨ waatɨ gɨmunyaahopo. Owetise. \v 13 Nɨnɨ Autaahaatɨhomɨ isɨhiya wapɨhɨ wapɨhɨ bimohiyɨhiyai otɨpɨpatɨ kiyohɨtɨhandapɨ nawɨho naninyawɨse mundonɨhandɨ kandɨ naninyawɨhonɨnisɨ amɨ naasɨ katɨ kaindɨ amɨ sangisangisɨ nawɨho nanɨmɨtaatɨwe ndɨ isɨhiya jaiwɨtɨwɨ pɨwɨha ausaapɨ kasatohiyɨhiyaamataindɨ wɨndɨ kamaasatɨto. Owe. Sandɨ saindɨ kiyohɨtɨmandɨ usinjaate. Amɨ wiwa nɨnɨ sangisɨ nawɨhopɨsatisanɨhɨ naaŋasitaihɨsɨ nge. Samɨ nawɨho namehohɨtɨhandapɨ sandɨ maipɨhandɨ kiyatɨ nawɨho otɨpɨpatɨ kaitandɨhandapɨ nameso tɨwɨ gwɨnyaawaawaahɨ nisɨ maipɨhandɨ sandɨ sahɨ nepɨnɨmapɨse. \p \v 14 Nɨnɨ aimɨ yataira napɨtatɨ wanɨ amɨ kasɨnɨhandɨ napɨtandiyonɨ napɨtɨ naaŋasisɨhandɨ nawɨho naninyawɨse satɨtɨ nawɨho wɨndɨ namaasaito. Nɨnɨ samɨ nawɨho samɨhapa isɨwasohɨpɨpa nanɨmɨtaatɨwɨmaahe. Owe. Nɨnɨ sahɨ isɨhiyaatangisɨ nasamaasanɨhɨ isɨhiya nawɨhopɨsatɨwɨ nasehohiyɨhiyaamɨhihoaaŋɨ namuwɨ nisɨhɨretɨ japɨ naitaatɨwe. Iyataatɨ manyinya saniya sapiyaapɨ nawɨho numwɨtaatɨwɨho nepɨ turɨmanawaamaayopo. Owetise. Saniya sapiya mwaaya maatiyai numwɨtaatɨwɨ nawɨho wapa nepɨ ahowiwɨ turɨmanawaayopo. Sandɨ tɨtɨhe. Isɨ sahɨ nisapɨ koaisɨ nawɨho numwɨtɨhaahoe tɨwɨ nepɨ tɨmaamanɨwɨse. Owetise. Nɨnɨ sangisɨ andɨtɨsaiwɨtandɨhatɨ otɨpɨpatɨ nehɨhatɨ kaitaano. \v 15 Isɨ manyinyaisɨ saniya sapiya kawisohɨpatamataindɨ nisapa isɨwasohɨpɨpa nasamɨtaano. Aindɨ nɨnɨ sangisɨ maarɨho waatɨ pɨhɨndɨ taatɨ nasanyamɨ niyonɨhandɨ amɨ sahɨ nɨngisɨ maarɨho nehɨ masɨhonjɨhɨ nanɨmɨtaawo? \p \v 16 Isɨhiya pɨwɨha nehɨha kasatɨwɨ daayohiyɨhiya nisapɨ pɨwɨha jaiwɨtɨwɨha sangisɨ sasatawaatopo. Ye, Porɨhohɨ isɨhiyaisɨ naaŋɨhaiwa nunyatɨpane tatɨ gwɨnyaataatɨ nawɨho samɨ namaasetaise. Siyatɨ samɨ nawɨho auta nametaahandɨ kandɨ noaatatɨ isɨhiyaatangisɨ jaipɨpa kasatatɨ nawɨho nasetaise satawaatopo. \v 17 Isɨ satohɨhaapɨ wihoaaŋɨha kasatɨtaano. Nɨnɨ jaipɨsatɨtɨ nawɨho naninyawɨse satɨtɨ nasaitandɨ utaahurɨ yahurisɨ nanaita numwɨse undɨtɨ wɨndɨ nandɨmusoaaso. Owe. Amɨ sandapaahɨ sangisangisɨ aimɨ baiwɨ gwɨnyaapɨhiyaate. \v 18 Nɨnɨ Taitaasihoai pɨwɨha baindɨ kaundɨtɨ tarɨwundɨtɨ sapɨ nandusoaasataayo. Aindɨ amɨ naisoho woaisɨ maasɨ numwise undɨtɨ nandusoaasataayo. Nandusaasonɨhɨ Taitaasiho sangisenda nasatɨ nawɨho naninyawɨse satatɨ nahato nasetaiso e owetiso? Nanyetaise tɨwɨsono! Taitaasihotihɨ amɨ nɨnɨtihɨ naasɨkɨretɨ naasɨkatɨ kasisahaayono e ko wɨretɨtihɨ amɨ nɨnɨ wɨretɨtihɨ kiyahaayono? Saihɨto tɨwɨ katɨwɨse. \p \v 19 Sahɨ nisɨ utɨpɨmo kɨmo awɨtawaawɨ saiwɨ gwɨnyapenawaayopo utaaho so saiwa kamayonɨhandɨ nehɨhaiwa katopo tatɨ jɨpatɨpaise tɨwɨ gwɨnyapenawaatɨtaatɨwɨ owe. Saiwɨ sahɨ gwɨnyaawaawaahɨ sandɨ asɨrete. Autaahaatɨho atɨninjatihɨ amɨ Kɨraisiho siya satɨwɨ katowɨ satɨpɨ kaunde ndihɨ kasatataato. Isɨ nisɨ naisɨhiyaatɨ maarɨho wɨsaitɨ maarɨho nasanyohiyɨhiyaate sandɨ kasatataato. Nahataapa nɨnɨ kaindɨ amɨ nahataapa nɨnɨ pɨwɨha kasatohɨwɨmaiwa nisapɨmaahe sape. Sahɨ Kɨraisihopɨ andɨtitɨwɨ gɨwunyaapɨ koai nɨwipinjɨtaatɨwɨhandape. \v 20 Amɨ nɨnɨ kɨmɨkɨretɨ saindɨ kasatohɨtɨmandɨ apaapɨmaasato. Amɨ nɨnɨ sangisenda napɨtɨ jasosanɨhɨ amɨ nɨnɨ sapɨ maaritɨtɨ gwɨnyaahohɨpɨpa wɨndɨ kamaiwɨ sangi wɨretɨ kaisaihɨ kandapɨ nɨnɨ sapɨ wɨndɨ maarɨmitɨte ndɨ gwɨnyaataatɨ kasatataato. Amɨ sahɨ saisaihɨ nɨnɨ maarɨmitataatɨ kandapɨ nɨnɨ sangi watɨpɨhapa wapa samɨ maarɨho ambɨpatɨ yaasɨhapa kasisanɨhɨ amɨ sahɨ wɨndɨ kandapɨ maarɨmitɨtauhɨto. Iyataatɨ wiwa maipɨhapa kahatamatɨpetɨhapa samɨhatɨhɨ siyahapa ahotɨtaihɨ nɨnɨ waatɨ gwɨnyaatatɨto. Sahɨ woŋɨ waaŋɨ wo waatapɨ kinyɨ maarɨho mɨmaipaimbɨ gwɨnyaapɨ amɨ nuwɨ napɨwaiwɨ woŋɨ waaŋɨ wo waatisamɨ waapɨhɨnɨwɨ aposahapara itɨhɨnnɨwɨ amɨ Kɨraisihomɨ isɨhiya ahoyanɨwɨ baiwɨ bimohɨtɨtɨhapɨ yandɨhematɨwɨ wuraahɨ sɨhoaasangisɨtɨmɨ amɨ wapuraahɨ sainjaasangisɨtɨmɨ amɨ waaŋɨ wo waatapɨ kiyaamɨ ambɨpatɨ dahopa nepɨ nusopɨsasawɨ pɨwɨha wa nehɨ akaahaametaha kiyaapɨ isɨhiya usa atisauhɨ katɨwɨ amɨ woŋɨ waaŋɨ wo waatapɨ kiya wɨndɨ atɨhomaasisauhɨ kiyaamɨ dawaataatapɨ noaasawɨ katɨwɨ amɨ woŋɨ waaŋɨ wo waatamɨ gwɨnyaasɨtɨhandapɨ ipatisanɨwɨ mmonɨwɨ kɨwahoŋɨ kɨwɨhaaŋɨ nahataapa nga mmona gwɨnyaawaahiyaaniso tɨwɨ nepɨ naimaatɨwɨ apɨpaahɨ genanɨtauhɨto. Saiwɨ sahɨ kiyawaawɨ sahɨ Kɨraisihomɨ isɨhiyaatɨ Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaapɨ aunɨhɨhɨrɨ katɨwɨ komɨ ambɨpatɨ awaindepumapɨ mepɨ autaahepumaitaatɨwɨhandɨ nɨwipɨta naharimatonɨhɨ amɨ sahɨ sawanaatɨ naharitauhɨ nɨnɨ gwɨnyaataatɨto. \v 21 Saindɨ gwɨnyaataatɨ nɨnɨ sangisenda napɨtɨ amɨ samɨ ndɨmaahomwaaŋɨ jasondandɨhandapɨ pɨhɨndɨ gwɨnyaatɨ awaindɨhandɨ yayataayo. Amɨ sandɨ apaapɨmaahe. Isɨhiyaatɨ sahɨ usaatɨ jɨhɨ nɨnɨ napɨtɨ jasohohɨhuraapɨ samɨ maipɨhaiwa isɨhiya nahatiyaamɨ gwɨnyaapɨ japepinjohɨrɨhɨretapɨ sahɨ ipatisanɨwɨ mmonɨwɨ wɨndɨ gɨmaasunyaatatɨ nehɨ sangi samɨ maarɨho kasatihɨ samɨ ambɨpatɨ jandotɨ maaritirɨhɨretɨ apɨpaahɨ sangi wɨndɨ mamaasamahiyaatɨ apɨpaahɨ ainjotahapa kaiwɨ samɨ ambɨpatɨ usɨhiyaatɨ amɨ asɨhiyaatɨ kɨho amɨ kɨhaatisawɨ namɨnɨwɨ kiyohɨwaiwa kaiwaanɨhɨ sahɨ waatɨ taawɨ kaitaapo. Kaisaihɨ nɨnɨ napɨtɨ noaipatɨ jasondo. Saindɨ nɨnɨ sahɨ maipɨhaiwa wɨndɨ namaamapɨ kiyaatɨnɨhɨ taawɨ kaisaihɨ samɨ ndɨmaahomwaaŋɨ jasosanɨhɨ amɨ samɨ maipɨhaiwa apɨpaahɨ ainjotahaiwa Autaahaatɨho nɨngisɨ netɨ nanisɨtaise. Nanisonɨhɨ nɨnɨ kaiwa mmonataatɨ nɨngi apɨpaahɨ aungwohandɨ manyamatɨ amɨ nisɨ maarɨho aungwohandɨ yaasamaitaise. \c 13 \s1 Porɨho Korindɨhiyai Sahɨ Baiwɨ Jatɨnɨwɨhiyaatɨtosawɨse Undataase \p \v 1 Nɨnɨ sangisɨ wanɨ kɨmandɨ napɨtɨ jasondandiyohɨtɨmandɨ notɨ 3 handɨ mairɨ mandɨtɨtaise. Samɨ bimohɨrɨhɨretapɨ aimɨ jɨhandɨ 1 handɨ kasatɨtɨ amɨ kapɨhandɨ 2 handɨ kasatɨtɨ amɨ wanɨ kɨmura mairɨmanda 3 handɨ kasatɨtandiyohɨtɨmandapɨ Autaahaatɨho komɨ pɨwɨha wa wapɨhɨ jɨpatɨpindisɨhaatɨhapɨ watɨpɨha satise: “Utaaho wo maipɨhandɨ kiyonɨhɨ amɨ isɨhiya koai winjahohiyɨhiya yahurisangi amɨ murɨmoaisangi kiyaamɨ ndɨhaara winjahohiyɨhiya, ‘ye, akɨte. Ko sandɨ kaihɨ amɨ nyahɨ winjahaayo,’ tisaihɨ ko maipɨhandɨ kaisɨhomɨhetɨ pɨwɨha niyonɨhɨ isɨhiya akɨtɨhe tɨwɨ mmondaapo. Aiwɨ utaaho maipɨhandɨ kaisɨhoai saundɨwɨ, ‘kinyɨ maipɨhandapɨ amɨ maipɨhandɨ wihoaaŋɨhandɨ nepe,’ undɨwɨ pɨwɨha komɨhetɨ nepɨ yawutaitaapo.” Aihɨ nɨnɨ sangisɨ jɨhɨ 1 handɨ sahɨ maipɨhandɨ kiyopo satɨmɨhonɨnisɨ amɨ wanɨ kapɨhandɨ 2 handɨ sahɨ maipɨhandɨ kiyopo satataato. \v 2 Nɨnɨ jɨhɨ 1 handɨ amɨ kapɨhandɨ 2 handɨ napɨtɨ jasohohura sahɨ maipɨhandɨ kiyowɨ jatɨnɨwo satataato. Aindɨ wanɨ nɨnɨ samɨ kaanɨhɨ bindataatɨ kapɨhandɨ 2 handɨ sangisɨ baiwɨ jatɨnɨwɨhiyaatɨ bimaawɨse satataato. Isɨ amɨ nɨnɨ sangisɨ Kɨraisihomɨ isɨhiyaamɨhatɨhapɨ ipaahaapɨ dawaataatesamatosatɨ jɨhaatɨ mwɨtɨpisatɨ wɨndɨ kamaasatɨto. Nɨnɨ napɨtɨ sangisɨ jɨhaatɨ jasonataahura nɨnɨ jɨhɨ napɨtɨ jasohohura isɨhiya maipɨhandɨ taawɨ kiyohiyɨhiyaisunɨ amɨ kuraapɨ namasawɨ maipɨhandɨ kiyohiyɨhiyaisunɨ amɨ kiya kiyaamɨ maipɨhandaatɨhapɨ aimɨ wɨndɨ namepemaitisaihaahɨ nɨnɨ kiyai netɨ Kɨraisihomɨ isɨhiyaamɨ dawaataatemaito. \v 3 Sahɨ watɨpɨtɨwɨ nɨngisɨ sandawaatopo. Amɨ Kɨraisiho kinyɨ maahomwaaŋɨ netɨ kinyɨhetapɨ pɨwɨha katonaahɨ nyahɨ mmondaanɨ nepɨ nanyise ndawaatopo. Isɨ amɨ nɨnɨ samɨ maipɨhandapɨ pɨwɨha watɨpɨha kasatɨtɨ amɨ wihoaaŋɨhandɨ awaindɨ sangi kasindɨ nasamisanɨhɨ amɨ sahɨ nisapɨ koai Kɨraisiho komɨ otɨpɨpatɨ nunyatɨ natausaasihɨhoe tɨwɨ mmondaatɨwe. Kɨraisiho sangi wapa kasisataatɨ watɨpɨhandɨ oweho napaisɨho kiyataamaise. Owetise. Amɨ kohɨ apɨpaahɨ watɨpɨho samɨhatɨhɨ wapa kiyataise. \v 4 Iyataatɨ amɨ akɨtɨnɨhɨ Kɨraisiho napwisuraahɨ komɨ watɨpɨhandɨ oweho andɨtɨmitahoai ipɨ tɨtɨhɨ atawɨhatetɨ isɨhiya tipɨ tipɨmandawaayopo. Iyataatɨ amɨ wanɨsangi akɨte ko japɨhɨ asohoematatɨ bimindɨmandɨ Autaahaatɨho apɨpaahɨ watɨpɨhosɨ watɨpɨhaiwa kiyatɨ Kɨraisihoai japɨhɨ ahowimasɨhɨ ko asohoematataise. Amɨ sɨkɨretɨ nisangi apɨpaahɨ watɨpɨhandɨ owehonɨnɨndaatɨ amɨ Kɨraisihoaisatɨ nɨnɨ tɨmaamaitataayo. Saindɨ watɨpɨhandɨ owehonɨnɨndaahandɨ kandɨ Autaahaatɨho Kɨraisihoai ahowimatɨ watɨpɨhandɨ numwindɨhandɨ nanɨmihɨhonɨnisɨ nɨnɨ kandaahɨ sangi netɨ waatɨ watɨpɨndɨ tɨtɨhesamaito. \p \v 5 Kɨraisiho komɨ Itɨpɨhoraahɨ samɨ omaŋɨtɨtɨhɨ yaho bindataisɨ sahɨ sandapɨ baiwɨ mmonawaayowo e wɨndɨ mohowo? Sahɨ baiwɨ nyahɨ Kɨraisihopɨ akɨtɨ gɨwunyaahaayono e owetiso tɨwɨ nepɨ sawanaatɨ mmotɨnɨwɨse. Amɨ wiwa sahɨ saiwɨ sawanaatɨ nepɨ mwɨtɨpisawɨ mmotɨnawa sahɨ Kɨraisihomɨ isɨhiya akɨyɨhiyaatɨmetɨwɨpano. Isɨ amɨ sandɨ kandapɨ sahɨ baiwɨ mmotɨnɨwɨ noaipapɨ akɨtɨnɨhɨ isɨhiyaatɨ Kɨraisihomɨhiyaatimatɨwɨse. \v 6 Iyataatɨ amɨ nɨnɨ nɨwahonisapɨ saindɨ gwɨnyaataayo. Sahɨ sawanaatɨ mmotɨnɨwesi amɨ nɨngisɨ sahɨ nepɨ tipɨtapaapɨ nisondaatɨwe amɨ nɨnɨ sahɨ nepɨ nisonawaawɨ Kɨraisihomɨ otɨpɨpatɨhonɨnɨ akohonɨno e owetiso tɨwɨ sahɨ mmondaatɨwo. Mmonɨwɨ sahɨ nisapɨ satɨwɨ e Porɨhoai Kɨraisiho komɨ otɨpɨpatɨ kawitandɨ namɨhainjɨhoe tɨwɨ gwɨnyaitaapo. \v 7 Sahɨ nisɨ pɨwɨha nɨnɨ kasatohɨha wɨndɨ nemaamapɨ amɨ sahɨ wɨndɨ maatɨmaatɨmiwɨ nisɨ pɨwɨha atiwɨ kasatohɨpɨpa kaitaatɨwɨ Autaahaatɨhoai pɨwaundɨtɨ sapɨ gaapɨsundataayo. Sandɨ nɨnɨ sapɨ gaapundohɨtɨndɨ isɨhiya nisɨ tiworisa nɨnɨ sangisɨ kasisohɨpɨpa mmonawaawɨ amɨ kiya nisapɨ satɨwɨ e Porɨho so tɨtɨhɨ Korindɨhiyaamɨhatɨhɨ otɨpɨpatɨ kaitandɨ Kɨraisiho natausaasihɨhoe tɨwɨ mmondaatɨwɨmaahe. Owetise. Amɨ sahɨ tɨtɨhapa kaiwɨ nisɨ pɨwɨha kasatohɨha atiwɨ isɨhiya maipɨhaiwa kiyohiyɨhiyai tɨtɨhepumapɨ amɨ isɨhiya jaipɨpa katɨwisasawɨ nyangi Kɨraisiho natanyoaasihɨhiyaane satɨwɨ jaipɨpa kasatohiyɨhiyai sahɨ ahosumwaitaatɨwe. Sahɨ saisaihɨ nɨnɨ Kɨraisiho nanɨmɨhainjɨhɨ komɨ otɨpɨpatɨhonɨnɨ akohonɨne satɨtɨ Kɨraisihomɨ watɨpɨhandɨ nasisatɨ waatɨ watɨpɨndɨ wɨndɨ sangi netɨ nɨnɨ tɨtɨhemaasamaitando. \v 8 Amɨ sahɨ Kɨraisihomɨ isɨhiyaatɨ komɨ isɨhiya kiyohɨrɨhɨretɨ atiwɨ tɨtɨhɨ kɨretɨ kaisaihaahɨ amɨ nɨnɨ sangi netɨ wɨndɨ tɨtɨhemaasamaito. Amɨ sandɨ nɨnɨ apaapɨmaato. Sahɨ tɨtɨhɨ nɨnɨ kasatohɨpɨpa kiyawaawaahɨ kɨmɨkandɨ Autaahaatɨhomɨ pɨwɨha akaaha isɨhiya atiwɨ nepɨ japepihɨrɨtaatɨwɨ nɨnɨ kiyai netɨ andɨtɨwitɨ kandunjohɨhaisatɨ noaipatɨ tɨmaamaitataise. \v 9 Sahɨ Kɨraisihopɨ watɨpɨtɨwɨ gɨwunyaapɨ amɨ komɨ pɨwɨha atɨwiwɨ asɨmwaatɨtɨhɨ pɨniyauhɨ nɨnɨ maaritataayo. Amɨ nɨngisɨ mandɨtɨnisohiyɨhiya tiworisa satɨwɨ ko watɨpɨhandɨ owehosɨ yayatɨ itiwahoe tɨwɨ gwɨnyaasaihɨhandɨ kandɨ sangi nɨnɨ watɨpɨndɨ netɨ wɨndɨ tɨtɨhemaasamaitando. Iyataatɨ nɨnɨ sapɨ gaapundɨtɨ Autaahaatɨhoai nunjenohɨtɨmandɨ apaapɨmaahe. Amɨ Autaahaatɨho sangi netɨ andɨtisaihonɨhɨ sahɨ noaipapɨ maarɨho naasohɨtanɨhɨ tɨmaamaitɨwɨ watɨpɨtɨtaatɨwe. \v 10 Amɨ sahɨ sandɨ saisaihɨ namatɨ Awaisɨho nɨnɨ wapa kaitandɨ nɨngisɨ nanɨmindɨhanda sangi netɨ waatɨ mɨtaahɨ watɨpɨndɨ tɨtɨhemaasamaitandɨ kandapɨ nɨnɨ kaanɨhɨ bindataatɨ kɨmaiwa utɨpɨhoaatɨ sapɨ jɨpatɨpiyataayo. Iyataatɨ amɨ Awaisɨho nɨngisɨ komɨ watɨpɨmandɨ nanɨmindɨmandɨ nɨnɨ netɨ sangi wapa kasindɨ nasisapusanɨhɨ sahɨ kopɨ wɨndɨ gɨmaawunyaitaatɨwɨ nanɨmihɨhandɨmaahe. Owetise. Nɨnɨ sangi netɨ andɨtisaisanɨhɨ sahɨ watɨpɨtɨwɨ koai nɨwipinjɨtaatɨwɨ nanɨmihɨhande. \s1 Porɨho Korindɨhiyai Pɨwɨha Ipotɨha Asɨtɨpuwatɨ Gaahuraare Undataase \p \v 11 Kɨma nisɨ pɨwɨma ipotɨhaare. Isɨ nisɨ naisɨhiyaatɨ nisataiwɨ Kɨraisihopɨ gɨwunyaahohiyɨhiyaate. Nɨnɨ sangi sandɨ sahɨ maaritɨwɨse. Aiwɨ bimaawɨse. Aiwɨ tɨtɨhɨ gaahiyaatɨ noaipapɨ amɨ nɨnɨ andɨtisaitɨ kasatohɨrɨhɨretɨ kaiwɨ woŋɨ waaŋɨ amɨ wo waati nepɨ andɨtɨwipɨ andɨtitɨwɨ maarɨho naasohɨtanɨhɨ nɨnɨ kɨmaiwa kasatohɨwɨmaiwaapɨ gwɨnyaapɨ amɨ sahɨ woŋɨ waaŋɨ dopɨ wo waatisamɨ itɨhɨnnɨwɨ tunnɨwɨ mɨmunɨwɨ nehɨ napaisaatɨ bɨpi yatɨhɨ ipatisanɨwɨ maarɨho nehɨ naasohɨ gwɨnyaapɨ tɨmaamaitɨwɨ bimaawɨse satataato. Amɨ sahɨ saiwɨ nɨnɨ kasatohɨpɨpa kiyawaawaahɨ sahɨ nɨnaasoŋɨ nɨnaasaaŋɨhɨ amɨ wo waati maarɨho nunyawɨ namɨndaatɨwunɨ maarɨho yatɨhitonɨhɨ napaisaatɨ tɨmaamaitɨwɨ bimɨtaatɨwunɨ Autaahaatɨho netɨ andɨtisaisɨho sangi gaahandɨ kasitaise. \v 12 Sahɨ Autaahaatɨhopɨ gɨwunyaapɨ amɨ koai mepɨ autaahepumaitaatɨwɨ Kɨraisihomɨ isɨhiyaatɨ ahoyanawaahura nɨnaasoŋɨ nɨnaasaaŋɨ Kɨraisihomɨ isɨhiya kiyohɨrɨhɨretɨ kaiwɨ samɨ maarɨho namɨnɨhohɨtɨhandɨ nepɨ ausaimanɨwɨ gerɨnɨwɨ ikwɨrɨ ahoainɨwɨse. \v 13 Autaahaatɨhomɨ isɨhiya nahatiya kɨmbɨhiya sangi gaahuraare satawaatopo. \v 14 Nɨnɨ sapɨ saindɨ gaapɨsundataayo: Awaisɨho Jisasɨ Kɨraisiho komɨ gaahandaahɨ sangi gaahandɨ kasisatɨ amɨ Autaahaatɨho sangi komɨ maarɨho nasanyatɨ amɨ sahɨ Autaahaatɨho nasamaasɨhɨ Kɨraisihomɨhiyaatimatohiyɨhiyaatangisɨ Kindarɨ nepɨ ahosisamɨ tisamaamaisaihɨ sahɨ wo waatapɨ woŋɨ waaŋɨ maaritɨwɨ pɨwanɨwɨ bimaawɨse.