\id TIT - Angor NT [agg] -Papua New Guinea 2001 (DBL 2014) \h Taitus \toc1 Pas Por ai Taitusɨmbo sürü papɨmarandɨ \toc2 Taitus \toc3 Tai \mt1 Taitus \mt2 Pas Por ai Taitusɨmbo sürü papɨmarandɨ \c 1 \p \v 1 Ro Por Godɨndɨ ratüpurɨya asu Sisas Kraisɨndɨ hoafɨ sahamɨndɨ ha-rɨhandeimb-anahɨ. God ai nindoumbo wand-anei yahu-ndüreimbɨ ranahei anɨhondümbofe ra ŋgɨnemɨndɨ-ndürɨmbo asu Godɨndɨ mbumundɨ hohoanɨmo fɨfɨrɨfe süŋgufembohünda kafoare hɨnɨŋgɨ-mareandür-ane. \v 2 Anɨhondümbofe asu fɨfɨrɨfe ranahandɨ nɨmɨndɨ ra yaŋgɨrɨ koadürü-koadürümbo nɨŋgombo ranahambo hɨmboayefɨ ranane. Horombo hɨfɨ nafɨkoate-yuambe God tɨkai hoafɨkoateyu-randeimbɨ ranahambo horombo hoafɨmareandɨ. \v 3 God ai yifirɨmayu rasɨmboanɨ ai ahandɨ hoafɨ ra weindahɨ-mareandɨ. God sɨhefɨmbo aboedambo-reamunɨ-randeimbɨ ai randowandɨ yahuhü wandɨ warɨhü hoafɨ ra masɨhenda ro ahandɨ hoafɨ-süŋgu randowandɨ bokarɨhehe arɨhandɨ. \v 4 Taitus, ro sɨhambo pas nda sürü paparɨhandɨ. Sɨhehɨ mamɨndɨhündɨ anɨhondümbofe hohoanɨmo ranɨnambo wandɨ nɨmorɨ nahurai-anafɨ. Ŋga Ape God asu Sisas Krais aboedambore-randeimbɨ ai moanɨ hɨpoambofe asu ŋgusüfo afurɨfe kife hohoanɨmo mbɨsabɨnanɨn-amboane. \s1 Taitusɨndɨ ratüpurɨ Krit airanɨhü \p \v 5 Bɨdɨfɨrɨ ratüpurɨ moendɨfe-koate anɨŋgo ra moendɨfe asu muŋguambo adükarɨ ŋgoafɨhü anɨhondümbo-rɨhindeimbɨ hɨfandɨmbo nindou kafoefe hɨnɨŋgɨ-fembohünda horombo hoafɨmayahɨ süŋgu ro sɨhambo airan Krit ranɨhü hɨnɨŋgɨ-marɨheanɨnɨ. \v 6 Hɨfandɨ-randeimbɨ nindou ranai nindou-yei hɨmboahü mbumundɨndu haya nɨmorehɨ mameimbɨndu. Asu ahandɨ nɨmorɨ amboanɨ Kraisɨmbo anɨhondümbo-mbɨrɨhind-amboane, ŋga ai yowanɨ boagɨrɨ-yei hoafɨ amboanɨ hɨmborɨkoate-ndeimboyei. \v 7 Se fɨfɨrowandɨ, anɨhondümbo-rɨhindeimbɨ hɨfandɨ-randeimbɨ ai Godɨndɨ ratüpurɨyu-randeimb-ani. Ranɨmboane asu ahandɨ hoahoaŋgo ra aboedɨmbeyo-wamboane. Ai ŋgɨrɨ moaruwai hohoanɨmo ahei hɨmboahü randeanda hoeindɨhindɨ asu ŋgɨrɨ afɨnd-afɨndɨndu. Asu ai ŋgɨrɨ ŋgusüfoambe nɨmai hüfɨndu. Asu ŋgɨrɨ bia ndümündü haya afɨnd-afɨndɨndu ndandɨ. Ai ŋgɨrɨ nindou harɨndu asu ŋgɨrɨ kakɨ napombo semɨndɨmbo hohoanɨmondu ndandɨ, ŋga yowanɨ. \v 8 Ai nindou ŋgorü ŋgoafɨhündɨ ahei ranaheimbo worɨnambo-mbɨreandür-amboane, ŋga asu ai aboedɨ hohoanɨmo ranɨ yaŋgɨrɨ hohoanɨmondühɨ sɨŋgumbɨreand-amboane. Ŋga ai aboedɨ dɨboadorɨhoei nüŋgumbo Godɨndɨ hohoanɨmo ranɨ yaŋgɨrɨ hɨfandɨmbɨrand-amboane. Asu ai ahandɨ fi muŋgu ra wudɨpoapore hɨfandɨmbɨrand-amboane. \v 9 Ŋga asu ai anɨhondü hoafɨ yamundɨ-marüwurɨ ra kɨkɨhɨ-mbɨramündu-wamboane. Rananɨmbo asu ai nindou bɨdɨfɨrambo yamundɨ-ndeandürühɨ, ahei ŋgusɨfoambe kɨkɨmɨmbo-foareandür-amboane. Asu yamundɨfe hoafɨ aboedɨ rananɨmbo nindou ai anɨhondü yamundɨfe hoafɨ mbaharɨhehindɨ ranaheimbo ai ndore hoafɨmbiyundür-amboane. Rananɨmbo asu ahei moaruwai hohoanɨmo ra yarɨhi hoeimbɨrɨhind-amboane. \s1 Krit nindou ai afɨndɨ tɨkai hoafümb-anei \p \v 10 Yɨnɨ, nindou afɨndɨ ai hoafɨ mbahɨbadɨ-rɨhoundeimbɨ anɨŋgomo, ŋga moanɨ hoafɨ yaŋɨr-anemo, asu nindou aheimbo tɨkaruhou wosɨhoaforɨ hoafɨyomo-rundeimb-anemo. Nindou afɨndɨ ai rawarundɨ ra ai Suda-anemo, nindou fi-hoearɨ karu tɨrɨhoemo-ndeimbɨ-yomondɨ mamɨsɨr-anemo. \v 11 Nindou yahurai ai hohoanɨmo yamundarundɨ ra sɨhɨrɨ ŋgɨrɨ randɨhundɨ. Ranane asu nindou bɨdɨfɨrɨ mamɨ worambeahɨndɨ, ranaheimbo ŋgusüfo mamɨkararundürɨ kakɨ semɨndɨmbohünda. Ranɨmboane se nindou yahurai-yafe yafambe ra kɨkɨhɨndapundɨfɨ. \v 12 Horombo Kritɨhündɨ fɨfɨreandeimbɨ ahandɨhoarɨ hoafɨyuhü yahuya, ‘Kritɨhündɨ aiana tɨkai hoafɨyei arɨhündɨ. Ai nɨmambeahɨndɨ nɨnɨhondɨ moaruwai nahurai ratüpurɨmbo yɨboarukoyeihɨ afɨndɨ sahüsi arɨhündɨ,’ mehu. \v 13 Ranɨ hoafɨ ra anɨhond-ane. Ranɨmboane se aheimbo ŋgɨnɨndɨ aboedɨ hoafɨndafɨndürɨ. Rananɨmbo asu Adükarɨmbo anɨhondümbofe ra ŋgɨnɨndɨmbeyo-wamboane. \v 14 Rananɨmbo Suda-yafe hürütühoafɨ yaŋgɨrɨ asu nindou ai hoafɨ hondümbo daboadɨ hɨhɨrarɨhindɨ ranahei ahɨnɨ hoafɨ ranahambo ŋgɨrɨ hohoanɨmondei. \v 15 Nindou dɨdɨyei ahei hohoanɨmo sürühoeimbayo ana, asu ranaheimbo muŋguambo moatükunɨ sürühoeimb-ane. Ŋga asu nindou ai moaruwai hohoanɨmoayei ra moai Kraisɨmbo anɨhondümbo-rɨhindɨ, ranaheimbo muŋguambo moatükunɨ sürühoeimbɨ-yopoanɨ. Ŋga ahei hohoanɨmo ŋgusüfoambe afoero ranamboanɨ moaruwai-ane. \v 16 Yafambe yaŋgɨrɨ ai yarɨhi hoafɨyeihɨ, ‘Ro Godɨmbo fɨfɨrɨhinɨ,’ asei. Ŋga asu ahei hohoanɨmo yarɨhi nafuiyeihɨ Godɨmbo daboadɨ hɨhɨrɨhorühanei. God ai aheimbo moai wudɨreandürɨ. Ai hoafɨ kɨkɨhɨrɨ-hindühanei, ŋga ai ŋgɨrɨ aboedɨ hohoanɨmo randɨhindɨ. \c 2 \s1 Hoafɨ nda nɨmorehɨ nindowenihɨ boagɨrambo hoaf-ane \p \v 1 Ŋga Taitus, se ndorɨhoeimbɨ hohoanɨmo ranɨ-süŋgu nɨmorehɨ nindowenihɨmbo yamundowandürɨ. \v 2 Nindowenihɨ boagɨrɨ ranahamumbo hohoanɨmo nda süŋgufembo yamundowapurɨ. Ai ahamundɨhoarɨ ndondu hɨbadundühɨ, ŋgɨnɨndɨ-hamɨndɨ anɨhondümbondundɨ. Ai ŋgusüfo parundühɨ asu tɨŋɨrɨfo tükündɨfeyoanɨ moanane mbɨsɨmo ŋgɨnɨndɨ mbɨnɨŋgomond-amboane. \v 3 Mare yahurai-anɨmbo nɨmorehɨ boagɨrɨmbo amboanɨ yamundowandürɨ. Ai aboedɨ sürühoeimbɨ yaŋgɨrɨ nɨboadeihɨ asu daboadanɨ amoŋgonɨmbo hoafɨndeimboyei. Asu aheimbo ŋgɨnɨndɨ hamɨndɨ bia ra hɨbadarümboe, ŋga yowanɨ. Ŋga ai aboedɨ hohoanɨmo süŋgufembo ra yamundɨmbɨrɨhind-amboane. \v 4 Asu nɨmorehɨ ŋgusüfo kɨkɨhɨrɨ-hindeimbɨ ranaheimbo yamundɨfe-ndürɨmboane aboedɨ hohoanɨmo ndahurai: Ai ahei nindowenihambo ŋgusüfo pandɨhipurɨ, asu ahei nɨmorambo amboanɨ mamɨ yahurai ŋgusüfo pambɨrɨhindür-amboane. \v 5 Asu ai ahei hohoanɨmo ra wudɨpoaporɨhi hɨfandɨrɨhündühɨ, mbumundɨ mbɨnɨboadei-amboane. Asu ahei worɨ ra dɨboadorɨhindühɨ hɨfandɨ-mbɨrühünd-amboane. Asu muŋguambo aboedɨ mbɨfarɨhehindür-amboane. Rananɨmbo asu ahei nindowenihɨ-yafe hoarehɨ mbɨnɨboadei-amboane. Ai ranɨ hohoanɨmo ra muŋgua süŋgumbɨrɨhünd-amboane. Rananɨmbo nindou ai ŋgɨrɨ Godɨndɨ yamundɨfe hoafɨ ranahambo tɨrɨboandɨhi hoafɨndei. \s1 Hoafɨ nda hoarɨfamborɨmbo hoaf-ane \p \v 6 Mamɨ yahurai se hoafɨndafɨpurɨ, nindou akɨdou hoarɨfamborɨ-yomondeimbɨ ranahamumbo, ŋga ai-amboanɨ ahamundɨ hohoanɨmo ra ahamundɨhoarɨ wudɨpoaporu hɨfandɨmbɨrund-amboane. \v 7 Hohoanɨmo muŋguambo se rawarowandɨ ra, se-amboanɨ aboedɨ nafuimbo nɨmbafanɨ nindou ai sɨhambo horɨhinɨnɨhü süŋgu-mbɨrɨhinɨn-amboane. Nindou yamundɨfe ratüpurɨ ra anɨhondümbo hondü ndondo yamundowandɨ. \v 8 Asu se anɨhondümbo yaŋgɨrɨ hoafɨndafɨ ndandɨ. Rananɨmbo nindou ai ŋgɨrɨ sɨhambo moaruwai-ani mbɨsei. Ŋga rananɨmbo sɨhefɨmbo ŋgɨnɨndarɨhümunɨ ai amoanɨŋgɨ-ndeimboyei sapo sɨhefɨmbo moaruwai hoafɨmboayei ra nɨnɨ-moatükunɨ moaruwai moai rarɨhundɨ. \s1 Hoafɨ nda moanɨ ratüpurɨyei-rɨhündeimbɨmbo hoaf-ane \p \v 9 Se moanɨ ratüpurɨyei-rɨhündeimbɨ yando yamundowandürühɨ hoafɨndafɨndürɨ muŋguambo moatükunɨ ai ahei bogorɨ ranahandɨ hoarehɨmbeyei-amboane. Asu ai dɨboadondɨhi aboedɨ ratüpurɨ ratüpurɨmbeyei-amboane. Rananɨmbo ahei bogorɨ ranai ‘aboed-ane’ mbeyahomondür-amboane. Asu ai ŋgɨrɨ ahei bogorɨ ranahamumbo moaruwai hoafɨ sɨmborɨ hoafɨndahüpurɨ. \v 10 Asu ai ahamundɨ-mayo napo bɨdɨfɨrɨ moanɨ ndahümündimboyei, ŋga yowanɨ. Rananɨmbo bogorɨ ai aheimbo anɨhondümbo-ndundürɨmboemo. Ranɨnambo asu ahei ratüpurɨ muŋguambo ranɨnambo sɨhefɨ God aboedambo-reamuneimbɨ ahandɨ yamundɨfe hoafɨ ranahambo nindou ai aboed-ane mbɨseimboyei. \s1 Sɨhɨrɨ aboedɨ nɨboadefombo Kraisɨmbo hɨbadɨhurɨmboane \p \v 11 Sɨhɨrɨ fɨfɨrɨhundɨ, nɨmorehɨ nindowenihɨ muŋgu aboedambofe-ndürɨmbohünda Godɨndɨ moanɨ hɨpoambofe weindahɨ tükümefeyo. \v 12 God ai sɨhefɨmbo moanɨ hɨpoambo-mareamunɨ hohoanɨmo ranai-ane sɨhefɨmbo yamundɨreamunɨ arandɨ. Godɨmbo daboadɨ hɨhɨrɨfe hohoanɨmo asu muŋguambo hɨfɨnɨndɨ hohoanɨmo moaruwai ra hɨnɨŋgɨ-fembohünda yamundɨ-mareamunɨ. Sɨhɨrɨ wudɨpoapondɨhu hohoanɨmo-ndefomboane, ndasɨmboanɨ mbumundɨ hahabodefühɨ asu Godɨndɨ hohoanɨmo sɨŋgundɨ-humboane. \v 13 Sɨhɨrɨ yarɨhundanɨ anɨhondümbo-ndɨhundühɨ, sɨhefɨ God asu Aboedamboreamunɨ-randeimbɨ Sisas Krais ai hɨmboamupuimbo-randeimbɨ dɨbofe weindahɨ tüküfemboayu ranahambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyefühɨ hɨfandarɨhundɨ. \v 14 Sisas ai sɨhefɨmbo muŋguambo moaruwai hohoanɨmo-ambeahɨndɨ aboedambofe-munɨmbo yɨfɨmayu ahandɨ yaŋgɨrɨ sürühoeimbɨ nindou nɨŋgombohünda. Nindou ranai aboedɨ hohoanɨmo yaŋgɨrɨ süŋgufembo hohoanɨmondei ndühündɨ. \v 15 Hoafɨ ra yamundowandürɨ ndandɨ. Aheimbo ŋgɨnemɨndürɨmbo asu moaruwai hohoanɨmo hɨnɨŋgɨ-fembohünda ŋgɨnɨndɨhündo hoafɨndafɨndürɨ ndandɨ. Ŋga asu sɨhambo nindou ai nindou yaŋgɨr-ani mbɨseimboyei. \c 3 \s1 Sɨhɨrɨ aboedɨ hohoanɨmo ranahambo ŋgɨnɨndɨ nɨboadefɨmboane \p \v 1 Se nɨmorehɨ nindowenihambo ŋgusüfoambe botɨndowandürɨ ndandan-anɨmbo, ai gafman asu gafmanɨ-yafe ratüpurɨyomo-rundeimbɨ-yafe hoarehɨyeihɨ ahamundɨ hoafɨ süŋgurɨhindühɨ nafɨndɨhümündi nɨmandeimbo aboedɨ ratüpurɨ ratüpurɨmbeyei-amboane. \v 2 Ŋga asu ai ŋgɨrɨ nindou ŋgorümbo moaruwai hoafɨndei. Asu ai ŋgɨrɨ yifiarɨndei, ŋga ai wudɨ-wudɨndeihɨ nindou-yafe hɨmboahü ahei fi hɨfɨnambo-ndɨhindɨ. \v 3 Ŋga se fɨfɨrowandɨ, horombo sɨhɨrɨ amboanɨ ŋgusüfokoate-yefɨ, hoafɨ hɨmborɨkoate-yefɨ asu Satan ai sɨhefɨmbo tɨkai hoafɨmemunɨ. Sɨhɨrɨ afɨndɨ moatükunɨ moaruwai hohoanɨmo ŋgusüfoambe botɨrea-ndeimbɨ, ranɨ-hoarehü manɨmboefɨ. Sɨhɨrɨ nindou moaruwaimbofe hohoanɨmo süŋgurɨhu asu napo hohoaŋɨrɨhu marɨhundɨ. Asu sɨhefɨhoarɨ amboanɨ sɨmborɨ ŋgɨnɨndürɨyefɨ rɨhundühɨ manɨboadefɨ. \v 4 Ŋga asu God Aboedamboreamunɨ-randeimbɨ ai sɨhefɨmbo hohoanɨmo-yumunühɨ hɨpoambo-mareamunɨ ra weindahɨ tükümefeyo. \v 5 Sɨhɨrɨ moai aboedɨ hohoanɨmoyefanɨ-yupoanɨ ai sɨhefɨmbo aboedambo-mareamunɨ, ŋga wanɨ. Ŋga ahandɨ hɨpoambofe ranamboyu sɨhefɨmbo aboedambo-mareamunɨ. Ai sɨhefɨmbo popoai-marɨhemuna, sɨhɨrɨ nɨmorɨ aboedɨ tükümehunda asu Yifiafɨ Aboedɨ ai sɨhefɨmbo sɨmborɨ yaŋgɨrɨ aboedɨ nɨŋgombo masemunɨ. \v 6 Sisas Krais Aboedamboreamunɨ-randeimbɨ ahandɨ süŋguyo God ai sɨhefɨmbo Yifiafɨ Aboedɨ afɨndɨ masemunɨ. \v 7 Kraisɨndɨ hɨpoambo ra sɨhefɨmbo mbumundɨ nindou yaho dükamareamunɨ. Ranɨmboane asu yaŋgɨrɨ koadürü-koadürümbo nɨŋgombohünda sɨhefɨmbo kamafoareamunɨ. Ranahambo anɨhondümbo-ndɨhundühɨ hɨbadɨhu nɨmboefɨmboane. \v 8 Ranɨ yamundɨfe ra anɨhond-ane. Ŋga se ranahambo hoafɨndafanɨ nindou aboedɨ fɨfɨrɨmbɨrɨhind-amboane samboanahɨ hoafayahɨ. Rananɨmbo asu Godɨmbo anɨhondümbo-rɨhindeimbɨ ai aboedɨ hohoanɨmo süŋgufembo tɨŋɨrɨfombeyei-amboane. Ranɨ-moatükunɨ aboed-ane asu muŋguambo nindou fandɨhe-ndürɨmboe. \v 9 Ŋga asu mamɨkarambo hɨhɨndɨ hoafɨ ra ai düdu-düduyei wakɨrɨhi-rɨhündühɨ, amoao mamɨ-yei ndürɨmbo wataporɨmborühɨ, asu ŋgɨnɨndɨyeihɨ Mosesɨndɨ-mayo ahɨnümbɨ hohoanɨmo ranahambo hoafɨna sɨmborɨ-sɨmborayei, ŋga ranahambo se ŋgasündowandɨ. Ŋga sɨhɨrɨ fɨfɨrɨhundɨ ranana ŋgɨrɨ sɨhefɨmbo fandɨhemunɨ asu ai ŋgɨrɨ sesɨ aboedɨ hɨsɨndo. \v 10 Nindou yikürübü-reandeimbɨ ahambo mamɨmboyo yimbumboyo ahɨnɨ hoafɨndafɨndo. Ŋga ai hoafɨ hɨmborɨkoate-nduanɨ, se ahambo daboadɨ hɨhɨndɨworɨ. \v 11 Se fɨfɨrowandɨ, nindou yahurai ra ai nafɨ aboedɨ hɨnɨŋgɨrundühɨ moaruwai hohoanɨmoyomo arundɨ. Asu ahamundɨ moaruwai hohoanɨmo ranai ahamumbo papɨ-hoafɨmarapurɨ. \s1 Bɨdɨfɨranambo hoafɨ \p \v 12 Süŋgunambo Artemasɨyu asu Tikikusɨyu sɨhambo sowana koandɨhe-hinɨmboyahɨ, ŋga se wambo sowana Nikoporis ŋgoafɨnambo sɨfombo tɨŋɨrɨfondafɨ. Ŋga se fɨfɨrowandɨ, ŋgɨsɨharɨ tükɨfeyo-ambe ro Nikoporisɨhü nɨmboamboanahɨ masahɨ ra. \v 13 Se ahɨnümbɨ fɨfɨrundeimbɨ Sinas weimbo Aporosɨ yimbu ahafanɨmbo nafɨ ho ra wudɨndo fandɨhawapɨra ai ŋgɨrɨ nɨnɨ-moatükunɨmbo mbonɨmbo-ndandɨfanɨ. \v 14 Sɨhefɨ nindou ai aboedɨ ratüpurɨ ranɨwamɨ nɨboadeimbo ra fɨfɨrɨmbɨrɨhind-amboane. Asu nindou mbonɨmbo-arɨhümündi, ranaheimbo mbɨfarɨhe-hindür-amboane, asu ai hɨfɨ ndanɨhü ŋgɨrɨ moanɨ nɨmboei. \v 15 Muŋguambo nɨmorehɨ nindowenihɨ ro-babɨdɨ anɨboadei nda ai sɨhambo hɨhɨfarɨhünɨnɨ. Anɨhondümbo-rɨhindeimbɨ ai yɨhoefɨmbo hohoanɨmo-ayahümunɨ ranaheimbo hɨhɨfɨndandürɨ. Ŋga moanɨ hɨpoambo hohoanɨmo ra muŋguambo se-babɨdɨ mbeyaŋgoro-wamboane.