\id JAS - Angor NT [agg] -Papua New Guinea 2001 (DBL 2014) \h Sems \toc1 Pas Sems ai sürü papɨmarandɨ \toc2 Sems \toc3 Sem \mt1 Sems \mt2 Pas Sems ai sürü papɨmarandɨ \c 1 \s1 Pas nda Sems sürü papɨmarand-ane \p \v 1 Ro Sems-anahɨ God asu Adükarɨ Sisas Krais-yafandɨ ratüpurɨya-rɨhandeimbɨ. Sudahündɨ 12 mamɨsɨrɨ Sisasɨmbo anɨhondümbo-rɨhindeimbɨ sɨhei ŋgoafɨ hondühündɨ bukürühehi mburɨhü hɨfɨ ŋgoründühɨ anɨboadei, sɨheimboanahɨ pas nda sürü paparɨhandürɨ. Ŋga karɨhasɨ-handür-anei. \s1 Tɨŋɨrɨfombü moatükunɨ ranai sɨhei anɨhondümbofe hohoanɨmo ranahambo ŋgɨnemɨndɨ-ndürɨmboane \p \v 2 Wandafɨ mamɨ, tɨŋɨrɨfombü moatükunɨ sɨheimbo tüküfeyoanɨ se ranɨmbo randɨhi hohoanɨmondei: Ranɨmbo-anɨmbo asu ro hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndamboyahɨ. \v 3 Ŋga se yarɨhi fɨfɨrɨhindɨ, rananɨ moatükunɨ ra sɨhei anɨhondümbofe hohoanɨmo ranahambo refe hoeifembo-hündamboane tükefeyo. Ranɨ moatükunɨ ranana se ŋgɨnɨndɨ nɨmboeimbo nɨne tɨŋɨrɨfo tükefeyo ranahambo moan-ane mbɨseiya yahomboane tükefeyondürɨ. \v 4 Se ŋgɨnɨndɨ nɨboadei ŋgeimbo-anɨmbo asu se dɨdɨboado-ndɨhehi nɨmboeimbo asu se ŋgɨrɨ Godɨndɨ hohoanɨmo mbonɨmbo-ndɨhümündi. \s1 Nindou ai dɨdɨboado-rɨhefimbɨ hohoanɨmo ra mbonɨmboaramündu ana, Godɨmbo dɨdɨbafɨmbɨfiyu-wamboane \p \v 5 Sehündɨ mamɨ dɨdɨboado-rɨhefimbɨ fɨfɨre ra mbonɨmboaramündu ana, asu ranɨmbo-hündambo Godɨmbo dɨdɨbafɨ-femboane, ŋga ai ahambo dagadombui. Ai afɨndɨ sendeimb-ani, ŋga nindou dɨdɨyei ahambo dɨdɨbafɨyei arɨhündɨ ranaheimbo muŋguambo ŋgɨnɨnd-koate sagadürɨ arandɨ. \v 6 Ŋga nindou ra Godɨmbo dɨdɨbafɨfihɨ ndaiambui yahu anɨhondümbo-mbɨreand-amboane, ŋga anɨhondü-mandai mbüsümbui. Ŋga nindou yimbu hohoanɨmoyu arandɨ ai wofɨ nɨmɨ werɨnambo semɨndɨ ho semɨndɨ ho arandɨ nahurai-ani. \v 7 Nindou yahurai God ai ahandɨ hoafɨ hɨmborɨndühɨ ŋgɨrɨ ŋgorü-moatükunɨ ahambo dagado. \v 8 Ai yimbu hohoanɨmoyu arandɨ, ŋga hohoanɨmo muŋgu ahandɨ wofɨ nɨmɨ nahurai siho siho arandɨ. \v 9 Wandafɨ napokoateimb-ayu ranai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmbiyu-wamboane, nɨmboe Godɨndɨ hɨmboahü aiana ndüreimbɨndümbui. \v 10 Asu nindou napo afɨndeimbayu ranai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmbiyu-wamboane, ŋga hɨfɨnambo-ndirümbui. Nindou ranai ana sapo wohɨ ahurɨ yaparayo nou mande yahurai ranai-amboa yɨfɨndümbui. \v 11 Sapo hüfɨhamɨndɨ afɨndɨ pare kɨkasowohü ana, wohɨ ranai yaparɨyo randühɨ ahandɨ ahurɨ ranai yaparɨyo hɨfokoefoendühɨ asu ahandɨ yihuru aboedɨ hɨmbo-mayo ranai-amboanɨ moaruwai-mbofehane. Mare yahurai-anɨmbo nindou sapo napo afɨndeimbɨ-mayu ranai-amboanɨ ahandɨ ratüpurɨ afɨndɨ ra ratüpurɨnduhü ranambe yɨfɨndümbui. \s1 Nindoumbo refe hoeifembo moatükun-ane \p \v 12 Nindou düdi ai ŋgɨnɨndɨ nɨŋgombo nɨne tɨŋɨrɨfo ahambo refe hoeifembo tüküfeyoanɨ ai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmbiyu-wamboane. Ŋga nindou ranai refe hoeifembo moatükunɨ ranahambo tɨtaboarɨ-foareandeimbɨ ana, ai koadürümbo yaŋgɨrɨ nɨŋgombo hohoanɨmo ra sapo takɨnɨ nahurai ndemündümbui God horombo hoafɨmayu süŋgu. ‘Nindou wambo ŋgusüfo pararɨhindɨrɨ ranaheimbo ra ndahandürɨ-mboyahɨ,’ mehu. \v 13 Moaruwai hohoanɨmombo-hündambo mamɨ moatükunɨ ai ŋgusüfoambe botɨnderanɨ, nindou mamɨ ranai ŋgɨrɨ hoafɨnduhüya, ‘God ai ranɨ-moatükunɨ ra ramareand-ane,’ mbüsu, ŋga wanɨ. Ŋga God ai-amboanɨ ŋgɨrɨ nindou ŋgorümbo moaruwai hohoanɨmo-mbohünda nɨnendeandɨ. \v 14 Ŋga nindou ranahandɨ fiambe hohoanɨmo amarondo ranane ai moaruwai hohoanɨmo-mbohünda ŋgusüfo botɨrerɨ serɨmɨndɨ hohü asu hohoaŋɨ hohoanɨmoyu arandɨ. \v 15 Ranane asu ahandɨ hohoaŋɨ hohoanɨmo ranai nɨmorehɨ ranümbɨ anɨŋgo nahurai-ane. Ranɨ-süŋgu nɨmorehɨ ai nɨmorɨ wakarɨmɨndo nahurai moaruwai hohoanɨmo ra tükefeyo. Asu moaruwai hohoanɨmo ai afɨndɨ tüküfendowohü yɨfɨ hohoanɨmo tüküfe-arandɨ. \p \v 16 Wandafɨ mamɨ, hɨbadɨhümbo. Hohoanɨmo moaruwai ra sɨheimbo wosɨhoaforɨ hoafɨnda-ndürɨmboe. \v 17 Muŋguambo aboedɨ asu ndorɨhoeimbɨ sai-randeimbɨ moatükunɨ ra sünambeahɨndɨ makoso-ane. Ape muŋguambo si nɨmɨndɨhani ranai ana ranɨ-moatükunɨ ra sɨhefɨmbo hɨfɨna koamafoareandɨ. Aiana ahandɨhoarɨ ŋgɨrɨ hɨhɨrɨnde si nahuraindu asu hɨhɨrɨnde nɨmbɨ nahuraindu ndandɨ, ŋga wanɨ. Ŋgɨrɨ ahandɨ hohoanɨmo ra ŋgorü süŋgunde ŋgorü süŋgunde ndandɨ, ŋga mamɨ hamɨnd-ane hohoanɨmoayu. \v 18 Ai moanɨ ahandɨ hohoanɨmo yaŋgɨrɨ süŋgu ahandɨ anɨhondü hoafɨnambo ramareanda sɨhɨrɨ ahandɨ nɨmorɨ tükümehundɨ. God ai yare hohoanɨmoyuhüya, ‘Nindou ranai sapo ro muŋguambo moatükunɨ nafɨmarɨhandɨ ranaheimbo weaŋgurühɨdɨdɨ sɨrɨmboyahi mbɨdɨboadei-amboane,’ mehu. \s1 Sɨhɨrɨ Godɨndɨ hoafɨ hɨmborɨndefɨ mburɨhumbo rasüŋgundɨ-humboane \p \v 19 Wandafɨ mamɨ, se ndanahambo dɨdɨboado-ndɨhi fɨfɨrɨndɨhindɨ. Muŋguambo se nɨmehünou hoafɨ ra hɨmborɨmbo-hündambo nafɨndühümündi nɨmboei. Ŋga asu se awi nɨmai hoafɨmbo botɨndahi ŋgɨnɨndɨ hoafɨndeimboyei. \v 20 Ŋga nindou-yei ŋgɨnɨndɨ hohoanɨmo ranai ana Godɨndɨ aboedɨ mbumundɨ hohoanɨmo ranahambo moai weindahɨre randɨ, ŋga wanɨ. \v 21 Ranɨmbo-hündambo-anɨmbo muŋguambo moaruwai hamɨndɨ hohoanɨmo sɨhei ŋgusüfoambe afɨndɨ tüküfendürɨ arandɨ ra raguanambo-ndɨhindɨ. Ŋga asu se sɨheihoarɨ hɨmboarɨ hoafendühɨ dɨgegindühɨ asu God ai sɨhei ŋgusüfoambe hoafɨ mafoareandɨ ra ndahümündi, ŋga sapo hoafɨ ranai-anɨmbo sɨheimbo aboedambo-ndearümboe. \v 22 Asu se hoafɨ ranahambo hɨmborɨ yaŋgɨrɨ hɨmborɨ-ndeimboyei, ŋga wanɨ. Ŋga se ranahambo hɨmborɨndeihɨ asu süŋgufe amboanɨ süŋgundɨhi ŋgei. Asu se moanɨ hɨmborɨ yaŋgɨrɨ hɨmborayei ana, se sɨhei fimbo wosɨhoaforɨ hoafɨrɨ-hündühanei. \v 23 Nindou mamɨ ai Godɨndɨ hoafɨ ra moanɨ hɨmborɨ yaŋgɨrɨ hɨmborɨyu haya asu rasüŋgufe-koate-ayu ana, ai ahandɨ ŋgusümboarɨ hoehɨmbo-ambe hoeiareandɨ nou-ani. \v 24 Ai ahandɨ ŋgusümboarɨ ra türüfoare haya asu süŋgunambo nɨmai ahandɨ ŋgusümboarɨ ra nüŋgu-nahuraiyo hoeimareandɨ ranɨmbo mɨtanamündühani. \v 25 Ŋga sapo ahɨnümbɨ hohoanɨmo nindoumbo aboedambofembo rawareandɨ ranai ana mbumundɨ hamɨnd-ane. Nindou düdi ai ranɨ hohoanɨmo ranahandɨ nɨmɨndɨ ra ndore türüfoareandühɨ ranahambo süŋgure huhü, ai hɨmborɨyuhü mɨtanemɨndɨ-koate-ayu ana, nindou ranahandɨ hoahoaŋgo muŋguambo ra God ai dɨdɨboado-ndirümbui. \p \v 26 Nindou mamɨ ai rande hohoanɨmonduhüya, roana Godɨndɨ hohoanɨmo süŋgurɨhe-rɨhandeimb-anahɨ, yahuhü asu ai ahandɨ yafambe ra ndofe kɨkɨhemɨndɨ-koate-ayu ana, nindou ranai ahandɨ fimbo wosɨhoaforɨ hoafɨyuhani. Ranana ahandɨ Godɨmbo süŋgufe hohoanɨmo ra moanɨ fimboane. \v 27 Godɨmbo süŋgufe hohoanɨmo ra sɨhefɨ Apendɨ hɨmboahü mbumundɨ asu hütikoate ndahurai-ane: Asühɨ nɨmorɨ asu nɨmorehɨ kai ranaheimbo tɨŋɨrɨfo tükündɨfeyoanɨ sɨhefɨ daboadanɨ kɨkɨndɨhu hündɨhumɨndefɨ-mboane. Asu hɨbadɨhumbo, hɨfɨ ndanɨhündambo hohoanɨmo ranai sɨhefɨ ŋgusüfoambe mamɨkarɨ-ndeamunɨmboe. \c 2 \s1 Sɨhɨrɨ muŋguambo nindou ranaheimbo mamɨ sɨmogodɨ hohoanɨmo yaŋgɨrɨ hohoanɨmomboane \p \v 1 Wandafɨ mamɨ, se sɨhefɨ Adükarɨ Sisas Krais sapo hɨmboamupuimbo-randeimbɨ-mayu ranahambo anɨhondümbofe ra kɨkɨhɨ-ndühümündihɨ ana, se ŋgorü nindoumbo ŋgorü süŋgundɨhi hohoanɨmondeihɨ asu ŋgorü nindoumbo ŋgorü süŋgundɨhi hohoanɨmo-ndeimboyei. \v 2 Se Godɨmbo hohoanɨmombo fandɨhindanɨ nindou mamɨ gor mɨsɨŋɨ warambe kɨkɨfoare mbura aboedɨ hoearümbɨ sɨheimbo sowanambo ŋguanɨ asu nindou napo-koateyuweimbɨ hoearɨ hɨrɨ hɨrɨyoweimbɨ güdeandeimbɨ ai kameihɨ ŋguanɨ, se ahafanɨmbo mamɨ sɨmogodɨ hohoanɨmo-ndahüpɨrɨ. \v 3 Se nindou hoearɨ aboedümbɨ-mayu ranahambo hoafɨnda-hündowohü anɨmboya, ‘Karɨhasɨ, se nɨmarɨ fondɨ aboedɨ ranɨ-wamɨ nɨmarɨfɨ,’ mbɨseimboyei, ŋga nindou napo-koateyuweimbɨ ranahambo hoafɨnda-hündowohü anɨmboya, ‘Awi se rühɨ nɨmbafɨ,’ mbɨsei asu ‘Se ro nɨmarɨhɨ-kɨmɨ worɨfondühɨ nɨmarɨfɨ,’ mbɨseianɨ, ranɨ hohoanɨmo ana moaruwai-ane. \v 4 Se ranɨ hohoanɨmo yarɨhi hohoanɨmoayei ana, asu se nindou ŋgorümbo yɨbobore-randeimbɨmboyahi hehi moanɨ sɨhei moaruwai hohoanɨmo mamarondürɨ-mayo rananɨmbo yaŋgɨr-anei nindou ranaheimbo ranɨ yɨbobofeyei arɨhündɨ. \p \v 5 Wandafɨ mamɨ, awi se nda hɨmborɨndei! Nindou dɨdɨyei ai nindou-yei hɨmboahü napo-koateyeimbɨ ranaheimbo ana God ai aheimbo ahei anɨhondümbofe hohoanɨmo nafamündümboani. Ranɨmboane nindou napombayei nahurai-anei yahuhaya dɨbonɨmayundürɨ. Ŋga nindou Godɨmbo ŋgusüfo pararɨhorɨ ana, ranai God ŋgɨnɨndɨ hɨfandarandɨ ranambe nɨboadeimboyei ai horombo hoafɨmareandɨ süŋgu. \v 6 Ŋga se nindou napo-koateyeimbɨ ranaheimbo amoanɨŋgambo-rɨhindürɨ arɨhündɨ. Nindou napo afɨndeimbɨ ranai sɨheimbo tɨŋɨrɨfo afɨndɨ sahündürühɨ asu ai sɨheimbo papɨ-hoafɨ sowana kiahi hürɨhümündi-hündürɨ hei arɨhündɨ ra awi se fɨfɨrɨhindai? \v 7 Sisas Kraisɨndɨ ndürɨ aboedɨ safɨnambo sɨheimbo dükarɨhindühɨ Kristen-anei masei, ŋga napo afɨndeimbɨ ai ndürɨ ranahambo sɨsɨndɨ hoafɨrɨhi arɨhündɨ. \p \v 8 God ai sɨhefɨ adükarɨ bogor-ani asu ranahandɨ-mayo ahɨnümbɨ hohoanɨmo ra se ranɨ-süŋguarɨhindɨ ana, ra aboed-ane. Ahɨnümbɨ hohoanɨmo ra Baiborambe yare hoafɨyowohü yahoya, ‘Sɨhafɨ wandafɨmbo ŋgusüfo pandowandɨ sɨhafɨ fimbo ŋgusüfo parowandɨ nou,’ meho. \v 9 Ŋga se nindou bodɨmondambo dɨdɨboado-ndɨhindühɨ asu bodɨmondambo koararɨhündürɨ ana, asu se moaruwai hohoanɨmo-yeihanei. Rananɨmbo sɨheimbo ahɨnümbɨ hohoanɨmo ai hoafɨ mbahɨrɨhehindeimb-anei mbɨsɨ-haya papɨ-hoafɨndandürɨmboe. \v 10 Nindou düdi ai Godɨndɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo muŋguambo süŋgure arandɨ, ŋga mamɨ yaŋgɨrɨ mbahɨrarɨhendɨ ranana ai hüti-ani. Ai nindou muŋguambo ahɨnümbɨ hohoanɨmo mbahɨrarɨhendɨ nahurai-ani. \v 11 Ŋga God Baiborambe hoafɨyuhü yahuya, ‘Se nɨmorehɨ nindowenihümbɨ himɨndɨpoanɨ,’ mehu. Asükaiyu hoafɨyuhü yahuya, ‘Se nindou hɨfokoefepoanɨ,’ mehu. Se nɨmorehɨ nindowenihümbɨ himɨndɨkoate-yafühɨ asu nindoumbo hɨfokoararowandɨ ana, rananɨmbo se ahɨnümbɨ mbahɨrɨhoefeimbɨ tükündafoamboyafɨ. \v 12 Godɨndɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo nindou ranaheimbo aboedambo koarɨhendürɨ arandɨ asu ai aboedɨ hei arɨhündɨ. God ai ahandɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo rananɨmbo nindou ranaheimbo yɨbobo-ndearümbui. Ranɨ-mayowamboane se ranɨ-moatükunɨ randɨhi asu hoafɨndei ndühündɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo ranɨ sɨmogodühɨ. \v 13 God ai nindoumbo yɨbobondeandühɨ ŋgɨrɨ sapo nindou amboawiyei yaho hohoanɨmokoate-mayu ranahambo sɨmborɨ amboawi mbüsündo, ŋga wanɨ. Ŋga nindou düdi ai amboawi hoafümbɨ-mayu rananɨmbo ahandɨ amboawi yaho hohoanɨmo ranai Godɨndɨ yɨbobofe ranambeahɨndɨ awi aboedambo-ndɨfimbui. \s1 Anɨhondümbofe hohoanɨmo ra aboedɨ hohoanɨmo ratüpurɨfihɨ pefekoate-ayo ana, ŋgɨrɨ aboedɨndo \p \v 14 Wandafɨ mamɨ, nindou mamɨ ai hoafɨnduhüya ‘Roana Godɨmbo anɨhondümbo-rɨheandeimb-anahɨ’ ehu, ŋga moai dɨdɨboadore hohoanɨmoyu randɨ. Nindou ra moan-ane anɨhondümbo-areandɨ, ŋga ahandɨ ranɨ anɨhondümbofe hohoanɨmo ranai aboedambo-manderɨyo? Ŋga wanɨ. \v 15-16 Sisasɨmbo anɨhondümbo-rɨhindeimbɨ wandafɨ ŋgorü hoearɨ-koateyoweimbɨ asu sesɨ-koateyoweimbɨ nɨŋgoanɨ se yaro hoafɨyafɨ-ndowohüya, ‘Karɨhasɨ, se aboedɨ nɨmbafɨ. Se hoearɨ güdowanda sɨhafɨ fi hüfɨndowanɨ asu sesɨ dowadɨfɨ,’ asafɨndo ana, ahambo ranɨ-moatükunɨ ra segodokoate-yafühɨ yaro hoafayafɨndo ra ahambo nüŋgunde mafandɨhera? \v 17 Anɨhondümbofe hohoanɨmo ranɨ amboanɨ mare yahurai-ane. Anɨhondümbofe hohoanɨmo ranai aboedɨ ratüpurɨ-koate ranamboa moan-ane. \p \v 18 Ŋga asu nindou ŋgorü ai yare hoafɨyuhüya, ‘Nindou ŋgorü ai anɨhondümbore-randeimb-ani, asu nindou ŋgorü ai aboedɨ ratüpurɨyu-randeimb-ani,’ ehu. Ŋga asu ro randɨhe hoafɨndahüh-anɨmboya, ‘Se anɨhondümbo-roandeimb-anafɨ, ŋga aboedɨ ratüpurɨ ratüpurɨ-koateayafɨ ana, nüŋgundo wambo sɨhafɨ anɨhondümbofe ra nafuimandafa? Ŋga ro Godɨndɨ ratüpurɨ ratüpurɨ-ndamboyahɨ, ŋga ranambo ro sɨhambo wandɨ anɨhondümbofe nafuinda-hanɨnɨmboyahɨ,’ asahɨ. \v 19 Se moanɨ mamɨ God ranɨ yaŋgɨrɨ anüŋgu ranahambo anɨhondümbo-rɨhorɨmboanei. I, ranɨ-moatükunɨ ra aboed-anesɨ, ŋga moaruwai nendɨ amboanɨ ahambo yarɨhorɨ anɨhondümbo-rɨhorɨ mburɨhü asu ai yɨhɨmboyeihɨ hɨhamɨndarayei. \v 20 Hohoanɨmo-koate nindou-anafɨ! Anɨhondümbofe hohoanɨmo ra aboedɨ ratüpurɨ ratüpurɨ-koateayo ana, ra moan-ane. Se ra fɨfɨrowandai? Awi sɨhambo ro nafuindɨ-hanɨnɨmboyahɨ. \v 21 Nüŋgureamboyu sɨhefɨ amoao Abraham ai Godɨndɨ hɨmboahü nindou moanɨ aboedɨ mbumundɨ hamɨndɨ manüŋgu-a? Ai Godɨndɨ hoafɨ süŋgureandühɨ fondɨ-wamɨ ahandɨ nɨmorɨ Aisak ranahambo Godɨmbohünda hɨfokoarirɨ maserügudo ranɨmboyu God ai ahambo seana nindou mbumund-anafɨ mehundo, ranɨ ratüpurɨ aboedɨ ahandɨ ranɨmbo wambo. \v 22 Se ranɨmbo dɨdɨboadondo hohoanɨmondafɨ. Sapo Abrahamɨndɨ anɨhondümbofe ra ahandɨ aboedɨ ratüpurɨ hohoanɨmo ranɨ-dɨboyo mamambere haya ratüpurɨmayo ho. Ahandɨ anɨhondümbofe hohoanɨmo ra ahandɨ aboedɨ ratüpurɨ ranɨ-süŋguyo moanɨ aboedɨ hamɨndɨ tükümefeyo. \v 23 Baibor-ambe yare hoafɨyowohü yahoya, ‘Abraham ai Godɨmbo anɨhondümbo-marirɨ ranɨmboyu asu ahandɨ anɨhondümbofe hohoanɨmo ranɨmbohünda God ai ahambo nindou mbumundɨ hamɨnd-anafɨ mehundo,’ meho. Asu ‘Abraham ai Godɨndɨ ŋgunind-ani masahündo,’ meho. God ai yare hoafɨmayu Abraham ramareandɨ ranɨmbo wambo, ŋga ranɨnambo süŋgunambo hoafɨ ranahandɨ nɨmɨndɨ weindahɨ tükümefeyo. \v 24 Randɨhi se fɨfɨndɨhindɨ, nindou ai ahandɨ aboedɨ ratüpurɨ hohoanɨmo ranɨnambo-anɨmbo God ai ahamboya, ‘se nindou aboedɨ mbumund-anafɨ’ mbüsümbui, ŋga ahandɨ anɨhondümbofe hohoanɨmo ranɨmbo yaŋgɨrɨ ŋgɨrɨ rande hoafɨndu. \p \v 25 Sapo Rahap, nindowenihɨ bɨrabɨrɨyo-randeimbɨ nɨmorehɨ amboanɨ yahurai ramefeyo-ane. Ai Israerɨhündɨ türüfoarɨne fɨfɨrɨne-rɨnandeimbɨ nindou yimbu ai ahambo-so tükümefɨneanda sepɨrɨmɨndɨ worɨnɨreapɨrɨ haya se-dɨbo ŋgorü nafɨ aboedambo-ndafɨneandɨ yahohaya mafarɨhepɨrɨ. Nɨmorehɨ ai aboedɨ ratüpurɨ ra ramareanda asu God ai ahambo se nindou aboedɨ mbumund-anafɨ mehundo. \v 26 Ŋga asu sapo nindou fi ranambe yifiafɨ nɨmarɨkoate-ayo ana, yɨfɨyomboane. Mare yahurai-ane anɨhondümbofe amboanɨ. Anɨhondümbofe hohoanɨmo ranai yaŋgorowanɨ asu aboedɨ ratüpurɨ ranai yaŋgorɨkoate-ayo ana, ranai-amboanɨ yɨfɨyomboane. \c 3 \s1 Hɨbadɨhumbo hoafɨndefɨmboane \p \v 1 Wandafɨ mamɨ, awi se-ambeahɨndɨ afɨndɨ safɨ hoafɨ yamundɨfe-rambo nindoumbo-ndafu tükündafumboemo. Awi se randu fɨfɨrɨndundɨ nindou hoafɨ yamundɨhu-rɨhundeimbɨ sɨhefɨmbo-anɨmbo God ai türɨboade yɨbobo-ndeamunümbui. \v 2 Muŋguambo nindou sɨhɨrɨ ŋgɨrɨ mbumundɨ hohoanɨmo maho ranɨ-süŋgu yaŋgɨrɨ ŋgefɨ, ŋga wanɨ. Ŋga asu nindou mamɨ ai nɨne hoafɨ hoafayu ranambe moanɨ mbumundɨ hohoanɨmo aho ranɨ-süŋgu hoafayu ana, nindou ranai moanɨ ndorɨhoei haya asu ahandɨ muŋguambo fi ranahambo ndore hɨfanda huhani. \v 3 Hos ai moanɨ sɨhɨrɨ hohoanɨmoayefɨ ranɨ-süŋgu yaŋgɨrɨ süŋgufembohünda sɨhɨrɨ ain bɨdɨfɨrɨ ahandɨ yafambehü safoarɨhu hɨnɨŋgɨ-rɨhundühanefɨ. Rananɨmbo asu hosɨndɨ yafambe akɨdou-anesɨ, ŋga rananɨmbo sɨhɨrɨ ahandɨ fi muŋgua ndahumɨndefɨ ŋgemboyefɨ. \v 4 Asu sip ranahambo amboanɨ se türɨboadɨhindɨ. Ai adükarɨ moatükunɨ hamɨndɨyo hayambo werɨ afɨndɨnambo ragore-ragore randühanesɨ, ŋga moanɨ akɨdou moatükunɨ ahandɨ ndürɨ rada ranambo sip ranahambo koakoranda sapo sip semündü hu-randeimbɨ ai homboyu nafɨ howohane. \v 5 Mare sapo sɨhefɨ teifɨ ran-amboanɨ yahurai-ane. Teifɨ ra akɨdou moatükun-anesɨ, ŋga asu ai muŋguambo afɨndɨ moatükunɨ ranahambo wataporɨmbo-randühɨ borɨyowohane. \p Se fɨfɨrɨhindɨ, hai akɨdou ahoro ra hombo porɨhoai haya adükarɨ nɨmɨ napo hai tɨkɨrandühane. \v 6 Sapo sɨhefɨ teifɨ ranamboanɨ mare hai yahurai saf-ane. Aiana moaruwai wosɨhoaforɨ hohoanɨmo ranahandɨ ŋgusüfoambe tüküra pire hayamboane asu sɨhei muŋguambo fi ranahambo moaruwaimbo-reamboayo. Ranane asu ai sɨhefɨ fi ranahambo hai hüfü nou tɨŋɨrɨhendühɨ asu sɨhei fi ranai moaruwai hohoanɨmoyo arandɨ. Hai ranana sapo koadürümbo horoweimbɨ hai ranɨnɨ-poedane tüküfe arandɨ. \v 7 Nindou ai muŋguambo moatükunɨ hɨfɨnɨ ahahabodei ranɨyo, nɨmambeahɨndɨ nɨnɨhondɨ, ndu, amoasɨrɨ asu sɨrɨwarambeahɨndɨ burɨyeimbɨ ra yamundɨhindühɨ hɨfandühɨ marɨhündɨ. Hapondanɨ amboanɨ ranɨ-moatükunɨ ra randɨhimboyei. \v 8 Ŋga nindou mamɨ ai-amboanɨ moai teifɨ ana hɨfandandühɨ kɨkɨhɨramündü randɨ, ŋga wanɨ. Ŋga teifɨ ranai moanɨ yare aimbo kiarɨmboane moaruwai hoafɨyo arandɨ. Ranɨ-moatükunɨ ranai ana hühütimbü moatükunɨ nindou moaruwaimbore-randeimb-ane. \v 9 Teifɨ ranamboanefɨ sɨhɨrɨ Ape adükarɨmbo aboed-ani sefɨ arɨhundɨsɨ, ŋga nindou God ai nahurai nafɨmarandɨ, ranaheimbo sɨhɨrɨ sɨhefɨ teifɨnambo moaruwai hoafɨyefɨ arɨhundɨ. \v 10 Sapo yafambe mamɨ ranɨ naf-ane Godɨmbo aboedɨfe hoafɨ tüküfe asu nindou ŋgorümbo moaruwaimbofe hoafɨ tüküfe arandɨ. Wandafɨ mamɨ, ranɨ-moatükunɨ ranana awi se randɨfemboe, ŋga yowanɨ! \v 11 Apoarɨndɨhorɨ hoe mamɨ tükefeyo ranahandambo-hündɨ ŋgɨrɨ aboedɨ aparümbɨ pɨndo asu hühütimbü pɨndo ndanɨ, ŋga wanɨ. \v 12 Wandafɨ mamɨ, hoandasüfo nɨmɨndɨ ranɨ-fihɨ ŋgɨrɨ haŋgɨrɨ hɨsɨndo asu hoŋgoroho nɨmɨndɨ ranɨfihɨ ŋgɨrɨ hoandasüfo ranai kündaro, ŋga wanɨ. Mare yahurai-ane sɨrɨ apɨyoweimbɨ hoe apoarɨ tükefeyo ranahandambo ŋgɨrɨ aboedɨ apɨyoweimbɨ tükündɨfeyo, ŋga wanɨ. \s1 Aboedɨ hohoanɨmo ana Godɨndɨ-mayo-ane \p \v 13 Sɨhei mbusümo se-ambeahɨndɨ nindou düdi dɨdɨboadore fɨfɨrɨfe hohoanɨmoeimbayu-a? Asu nindou yahurai afufurɨboadeandühɨ aboedɨ hohoanɨmo süŋgumbɨreand-amboane, ŋga ranɨ-nambo ahandɨ dɨdɨboado-rɨhefimbɨ fɨfɨrɨfe ra nafuindümbui. \v 14 Ŋga asu se sɨhei ŋgusüfoambe nindou ŋgorümbo moaruwaimbofe hohoanɨmo, ŋgɨnɨndɨ-ŋgɨnɨndɨ hohoanɨmo, asu yɨboarukofembo hohoanɨmo ra nɨmandɨndüranɨ ana, asu se ŋgɨrɨ sɨhei fɨfɨrɨfe ranahambo borɨndei. Asu anɨhondü hoafɨ ranahambo ndahümündi pindɨhi hehi tɨkai hoafɨndeimboyei. \v 15 Yahurai fɨfɨrɨfe hohoanɨmo ranana Godɨndɨ-mayo sünambeahɨndɨ kosɨmboyo-poanɨ, ŋga hɨfɨ ndanɨhündambo yaŋgɨr-ane. Nindou-yafe moaruwai hohoanɨmo ranahambo Satan ai hɨfandarandɨ. \v 16 Ŋga nahanühɨyo nindou ŋgorümbo moaruwaimbofe hohoanɨmo asu yɨboarukofembo hohoanɨmo eŋgoro ana, ranɨhü ana ndofe nɨmarokoate hohoanɨmo asu mamɨkarɨ hohoanɨmo süŋgufe ranamboanɨ mare yaŋgorɨmboane. \v 17 Ŋga sapo dɨdɨboado-rɨhefimbɨ hohoanɨmo sünambeahɨndɨ akoso ranane nda: Weaŋgurühɨ sürühoeimbɨ hohoanɨmo, muŋguambo wudɨ hohoanɨmo, hɨmboarɨ hoafendühɨ hohoanɨmo, nindou ŋgorümbo hɨmborɨmbo hohoanɨmo, afɨndɨ hɨpoambo hohoanɨmo, aboedɨ ratüpurɨmbo hohoanɨmo, sɨmogodühɨ hohoanɨmo asu anɨhondü hondü hohoanɨmo. Hohoanɨmo ranane Godɨndɨ-mayo makoso-ayo. \v 18 Afurɨfembü hohoanɨmo ra sesɨ moatükunɨ hoarɨ nahurai-ane. Sɨhɨrɨ afurɨfembü hohoanɨmo hɨfɨndɨhundanɨ mbumundɨ hohoanɨmo tükündɨfemboe. \c 4 \s1 Nindou düdi ai hɨfɨnɨndɨ hohoanɨmo süŋgufembo hohoanɨmoayu ana, ai Godɨndɨ hürütümb-ani \p \v 1 Dagüdambo tüküfemboyo sɨhei mbusümo sɨmborɨ hoafɨ hohoanɨmo asu yifiarɨ-yifiarɨ hohoanɨmo rana? Sɨhei hohoaŋɨ hohoanɨmo ranai ŋgusüfoambe nɨmarɨmbo ai sɨhei fiambe sɨmborɨ-sɨmborayei. \v 2 Se nɨnɨ-moatükunɨyo semɨndɨmbo sei hehi hohoanɨmo-yeihaneisɨ, ŋga asu se ranɨ-moatükunɨ ra moai sahümündi rɨhündɨ ranɨmboane asu se nindou hɨfokoefembo sei arɨhündɨ. Se nɨnɨ-moatükunɨmboyo hohoaŋɨ-rɨhindühaneisɨ, ŋga asu se moai sahümündi, ranɨmboane asu se ŋgɨnɨndɨ-ŋgɨnɨndɨyeihɨ yifiarɨyei arɨhündɨ. Se nɨnɨ-moatükunɨmboyo semɨndɨmbo hohoanɨmoayei ra se ŋgɨrɨ ndahümündi, nɨmboe se moai Godɨmbo ranɨ-moatükunɨ ranɨmbo ndawamunɨ sei hehi dɨdɨbafɨyahindɨ. \v 3 Se nɨnɨ-moatükunɨyo semɨndɨmbo dɨdɨbafɨ-yahindanɨ semɨndɨkoate-ayei ra sapo se moanɨ mamɨkarɨhi dɨdɨbafɨmehindɨ ranɨmboane. Se semɨndɨkoate-ayei ra, sapo sɨhei fi hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmbohündambo ranɨ-moatükunɨ semɨndɨmboyo hohoanɨmomayei. \v 4 Se anamɨndɨhoandɨ bɨrabɨrɨyeimbɨ nahurai-anei! Nindou düdi ai hɨfɨ ndanɨhündambo nindou-yafe-mayo hohoanɨmo ranahambo süŋgufembo hohoanɨmoayu ana, asu ai Godɨmbo yɨboaruko-rirühani. Awi se moai ranahambo fɨfɨrɨhindɨyo? Nindou düdi ai hɨfɨ ndanɨhündambo hohoanɨmoyeimbɨ nindou ranahei ŋgunindayu ana, asu ai Godɨmbo hürütürü-reimbɨ nindou-ani. \v 5 Baibor-ambe yare hoafɨyowohü yahoya, ‘Yifiafɨ God ai sɨhefɨ fiambe hɨnɨŋgɨ-mareandɨ ranai ahandɨhoarɨ yaŋgɨrɨ yɨhoefɨmbo hɨfandɨmbo yahomboane,’ meho. Awi se ranɨ-moatükunɨ ranahamboya sɨsɨndɨ moatükun-ane seimboyei? \p \v 6 Ŋga God ai afɨndɨ moanɨ hɨpoambo-ramunühɨ sɨhefɨmbo farɨhemunɨ arandɨ. Baibor-ambe yare hoafɨyowohü yahoya, ‘God ai nindou afɨndɨ afɨndɨyeimbɨmbo koareandürühɨ asu nindou hɨmboarɨ afurɨhi-ndeimbɨmbo moanɨ hɨpoambo-randürühɨ farɨhendürɨ arandɨ,’ meho. \v 7 Ranɨmbo-hündambo-anɨmbo awi se afufurɨ-boadɨhindühɨ Godɨndɨ hoarehɨ nɨmandei. Satanɨmbo koandɨhoranɨ asu ai sɨheimbo hɨnɨŋgɨrearü haya fiboembui. \v 8 Se God sowana akɨmɨ sühündahindan-anɨmbo asu ai-amboanɨ sɨheimbo so akɨmɨ sühündüfimbui. Moaruwai hohoanɨmoyei-rɨhündeimbɨ nindou sɨhei ŋgusüfoambe sürühoeimbɨ tükümbɨfeyo-wamboane. Sɨhei ŋgusüfo ra ndorɨhi kürühindühɨ yimbu hohoanɨmoyei arɨhündɨ ra rühɨ randɨhi hɨnɨŋgɨrɨhindɨ. \v 9 Se moaruwai hohoanɨmomayei ranahambo afɨndɨ hohoanɨmondeihɨ aranɨndeihɨ sɨrɨndei ŋgei. Asu sɨhei tɨkɨfümbɨ hohoanɨmo maho ra hɨnɨŋgɨndɨhi hehi aranɨmbo hohoanɨmo süŋgu-ndɨhindühɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ hohoanɨmomayei ra hɨnɨŋgɨ-ndɨhindühɨ afɨndɨ hohoanɨmondei. \v 10 Se Adükarɨndɨ hoarehɨ yaŋgɨrɨ nɨmboeimbo-anɨmbo ahandɨ hohoanɨmoayu süŋgu süŋgundɨhündan-anɨmbo asu ai sɨheimbo ndemündündürɨ botɨndearümbui. \s1 Sɨhɨrɨ wandafɨndambo papɨfi-poanɨ \p \v 11 Wandafɨ mamɨ, se sɨheihoarɨ sɨmborɨ tɨrɨfoefirɨ-ndeimboyei. Nindou düdi ai ahandɨ wandafɨ-mayu ranahambo tɨrɨfoarirühɨ asu yɨboboarirɨ ana, asu nindou ranai sapo ahɨnümbɨ hohoanɨmo meŋgoro ranahambo tɨrɨfoareandühɨ yɨbobo-reandühani. Ŋga asu raranɨmbo nindou ranai ahɨnümbɨ hohoanɨmo ranahambo süŋgure-randeimbɨ nindouyupoanɨ, ŋga ai ranahambo türüfoareandühɨ yɨbobore-randeimb-ani. \v 12 Mamɨ ai yaŋgɨr-ani ahɨnümbɨ hohoanɨmo saimbo ra nɨmɨndɨhɨyu haya asu ai yaŋgɨr-ani fɨfɨre yɨbobore-randeimbayu. Ai yaŋgɨrɨ anɨmbo nɨne nindou ranaheimbo aboedambonde asu moaruwaimbo-ndeandürɨ ndambui. Ŋga asu se ra nindou dɨdɨyafɨ sɨhafɨ wandafɨ-mayu ranahambo yahurai yɨboboro aranda? \s1 Sɨhɨrɨ afɨndɨ afɨndɨmbo-yopoanɨ \p \v 13 Awi se haponda hɨmborɨyei, wambo nindou dɨdɨyei sapo yarɨhi hoafɨyeihɨya, ‘Hapo sümbu ana, ŋgorü ŋgoafɨ adükarɨna ŋgefɨ mamɨ hɨmbanɨ gedühɨ kakɨ semɨndɨ ratüpurɨ ratüpurɨndefühɨ, kakɨ ndahumɨndefɨ ndɨhumboane,’ sei arɨhündɨ. \v 14 Awi se moai fɨfɨrɨhindɨ sɨhei fi ranahambo sümbu nɨnɨ-moatükunɨ tüküfe-ndürɨmboayo ra! Sɨhei nɨŋgo ranana sapo mburüŋgai siambe moanɨ wosɨhoaforɨmbo peyo mbura asu hüfɨhamɨndɨ-yowohü awararɨhoayo nahurai-anendürɨ. \v 15 Se hoafɨmboayei ana, ndanɨ süŋgundɨhi hehimbo-anɨmbo hoafɨndei: Adükarɨ ai ahandɨhoarɨ yare hohoanɨmoayu ana, ra randɨhu nɨmboefɨmbo nɨne ratüpurɨ aho ra ndanɨ süŋgundɨhu ranɨ-süŋgundɨhu ndɨhumboyefɨ, mbɨsei. \v 16 Ŋga asu se afɨnd-afɨndeihɨ sɨheihoarɨ borɨyei arɨhündɨ. Borɨyo hoaŋgo hohoanɨmo ranana sapo moaruwai hamɨndɨ hohoanɨmomayo-ane. \v 17 Se wudɨpoapondɨhi hohoanɨmondei. Nindou düdi ai aboedɨ ratüpurɨ hohoanɨmo fɨfɨreandɨ, ŋga refekoate-ayu ana, nindou ranai moaruwai hohoanɨmoayu. \c 5 \s1 Napo afɨndeimbɨ-yomondɨ hoaf-ane \p \v 1 Asu napo afɨndeimbɨ se! Awi hɨmborɨyei! Nɨnɨ-moatükunɨ tɨŋɨrɨfo afɨndɨ sɨheimbo tüküfemboayo ranahambo-anɨmbo se afɨndɨ hohoanɨmondeihɨ aranɨhoenambo nɨmboeimbo hasɨheindei. \v 2 Sɨhei ŋgɨnɨndɨ napo afɨndɨ ranai ana sümboyomboane. Ranane asu sɨhei hoearɨ napo ranamboanɨ kɨdaboarɨ taparɨhümboane. \v 3 Sɨhei ŋgɨnɨndɨ napo sapo gor sirfa ranana samiyomboane. Sami ranai sɨhei kakɨ napo taparɨmarandɨ nou-anɨmbo asu sɨhei fi ranamboanɨ süŋgunambo sümbondühɨ sapo hainambo tɨkɨrɨ arandɨ nou. Ŋgɨrɨ amɨtata bɨdɨfɨranambo si tükündɨfeyo, ŋga se ŋgɨnɨndɨ napombo yaŋgɨrɨ hohoanɨmoyeihɨ gugurarɨhindɨ. \v 4 E! Awi se nda ndorɨhi hɨmborɨ-yei! Nindou bɨdɨfɨrɨ ai sɨhei nümbürambe wohɨ tüpurɨmayei, ŋga asu se moai aheimbo ranɨ takɨnɨ kakɨ ndorɨhi sahündürɨ, ŋga se bɨdɨfɨrɨ dɨbo masahümündi. Rananei asu nindou ranai sɨhei nümbürambe ratüpurɨyeihɨ sesɨ sɨhei yimuŋgurɨ marɨhündɨ ranai kakɨ semɨndɨmbo hoafɨmayei habudi. Asu ahei hoafɨ ranai Adükarɨ muŋguambo hɨfanda-randeimbɨ ahandɨ hɨmboahü tükümefeyowa hɨmborɨmayu. \v 5 Se hɨfɨ ndanɨhü nɨmboei-ambe ana, se aboedɨ moatükunɨ ra sɨheimbo tüküfeyondüranɨ sahümündi hehi ranɨmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyeihɨ manɨmboei-ane. Se afɨndɨ sahüsi arɨhündɨ rananɨmbo se worɨndɨ moatei nou fi safɨndeianɨ ndearɨ yɨfɨmbo akɨmɨ tɨfɨndahimboyei. \v 6 Seana ndorɨhoeimbɨ nindou ai sɨheimbo harɨ sowanambo-fendürɨkoate-ayei ranaheimbo papɨ-hoafɨrɨhündürɨ hehi hɨfokoarɨ-hindürɨ arɨhündɨ. \s1 Sɨhefɨmbo nɨmborɨ tükündɨfeyoanɨ awi sɨhɨrɨ moan-ane mbɨsefɨ Adükarɨmbo hɨmbondefɨmboane \p \v 7 Ranɨmboane wandafɨ mamɨ, se sɨhei ŋgusüfoambe ra ŋgɨnɨndɨ ndondɨhi kɨkɨhɨndühümündi hehimbo-anɨmbo nɨnɨ-moatükunɨ tɨŋɨrɨfoyo tükündɨfeyoanɨ ra moan-ane mbɨseihü asu awi se Adükarɨ tüküfemboayu ranahambo hɨmbondeihɨ nɨmboei. Se sapo nindou nümbürɨra mbura ai awi sesɨ aboedɨ nümbürɨ ranambe tükündɨfemboe yahuhaya ai hɨmboayu hu ranahambo hoeindɨhorɨ. Ai moanɨ hɨfanda huanɨ hoeyo yahɨmoyo randühɨ sesɨ ranai nümbürɨ ranambe tüküfeyoanɨ asu ai sesɨ ra asemündu. \v 8 Ranɨ-süŋgumbo-anɨmbo awi se-amboanɨ moan-ane mbɨsei hehimbo hɨmbondei. Adükarɨndɨ tüküfembo si ra ndeara akɨm-ane ranɨmboane asu awi se sɨhei hohoanɨmo ra ŋgɨnɨndɨ safɨ kɨkɨhɨndü-hümündi. \p \v 9 Wandafɨ mamɨ, se sɨheihoarɨ sɨmborɨ momorɨ hoafüründeihɨ ŋɨpondei habudimboyei. Ŋga hɨbadɨhümbo, God ai sɨheimbo yɨbobo-ndearümbui. Nindou yɨbobofembo si ranana ndeara tüküfembo akɨmɨ nafɨra-mɨndɨmboane. \v 10 Wandafɨ mamɨ, horombo Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyomo-rundeimbɨ ai Adükarɨndɨ ndürɨnambo wataporɨmbo-marundɨ ranɨmbo awi se türɨboadɨhindɨ. Nindou bɨdɨfɨrɨ ai ahamumbo tɨŋɨrɨfo masahüpura ai awi moan-ane yahomo houmbo manɨŋgomo. Tɨŋɨrɨfo yahurai-ambe manɨŋgomo nou-anɨmbo asu se-amboanɨ randɨhi ai ramefundɨ nou nɨmboeimbo süŋgundɨhi ŋgei. \v 11 Se fɨfɨrɨhindɨ, nindou dɨdɨyei ai ŋgusüfoambe kɨkɨmɨfoa-rɨhindühɨ nɨne tɨŋɨrɨfo tüküfeyoanɨ awi moan-ane seimbɨ ana, ai ndorɨhoeimb-ane sefɨ arɨhundɨ. Se Sopɨndɨ hoafɨ sapo ai ŋgusüfo ndore kɨkɨmɨfoare mbura nɨne tɨŋɨrɨfo afɨndɨ ahambo-so tükümefeyowa ai awi moan-ane yahuhaya manüŋgu ranahambo hɨmborɨyahündo. Ranɨyu asu süŋgunambo Adükarɨ ai ahambo mafarɨheirɨ, ranamboanɨ se fɨfɨrɨhindɨ. Ŋga Adükarɨ aiana muŋguambo si aho ra sɨhefɨmbo hɨpoambo-reamunühani. \s1 Sɨhɨrɨ hoafɨyowohü Ape nɨmoamo amaru ra yaho-poanɨ \p \v 12 Ŋga wandafɨ mamɨ, hohoanɨmo nda adükar-ane, ŋga se ra süŋgundɨhindɨ. Se sünambeahɨndɨ ndürɨ asu hɨfɨndɨ ndürɨ asu ŋgorü moatükunɨndɨ ndürɨ ŋgɨrɨ dükandɨhi anɨhondümbo dabarɨndahindɨ. Se hoafɨyeihɨ, yɨnɨ, asei moanɨ yɨnɨ mbɨsei. Asu hoafɨyeihɨ, wanɨ asei moanɨ wanɨ mbɨsei. Rananɨmbo asu se süŋguna ŋgɨrɨ Godɨndɨ yɨbobofe sihɨ papɨ-hoafɨfe ranɨ so tükündahindɨ. \s1 Nindou mbumundɨndɨ Godɨmbo dɨdɨbafɨfe ana ŋgɨnɨndane \p \v 13 Nindou se-yeimbɨ ŋgorü ai tɨŋɨrɨfoayuyo? Ai Godɨmbo dɨdɨbafɨmbiyu-wamboane. Asu nindou ŋgorü ai hɨhɨfɨ-hɨhɨfayuyo? Ai Godɨmbo-anɨmbo heirünambo moanɨ kakɨsaombürür-amboane. \v 14 Nindou se-yeimbɨ ŋgorü ai aŋgünümboayuyo? Ai ranɨfihɨ ana sapo Kraisɨndɨ nendɨ hɨfandɨru-rundeimbɨ ranahamumbo-anɨmbo hoafɨnduanɨ asu ai ahandɨfihɨ werɨnambo Adükarɨndɨ ndürɨnambo Godɨmbo dɨdɨbafɨ-mbeyomo-ndamboane. \v 15 Nindou ranai Godɨmbo anɨhondümbo-rüwurühɨ ro dɨdɨbafehundɨ nda God ai hɨmborɨndɨmbui yahomo houmbo dɨdɨbafefundɨ ana, asu Adükarɨ ai nindou ranahambo aŋgünümbɨhündɨ dɨdɨboado-ndirühɨ botɨndirümbui. Asu nindou ranai moaruwai hohoanɨmoayu ana, God ai ahandɨ moaruwai hohoanɨmo ranahambo amboawi mbüsümbui. \v 16 Ranɨmbo-anɨmbo asu se sɨhei moaruwai hohoanɨmo wandafɨ mamɨ-yei hɨmboahü weindahɨ-firɨndei ndühündɨ. Asu God ai sɨheimbo dɨdɨboadofe-ndürɨmbohünda ahambo sɨmborɨ dɨdɨbafɨfiründei. Nindou mbumundɨ hamɨndɨyumbü ranahandɨ Godɨmbo dɨdɨbafɨfe ana, ŋgɨnɨndɨ hamɨndɨyo haya nindou farɨhai-randeimb-ane. \v 17 Eraisa ana nindou moanɨ mamɨ sɨhɨrɨ nahuraiyu manüŋgu. Nindou ranai hoekoate-mbayu yehuenüŋgumbo Godɨmbo ŋgɨnɨndɨ hamɨndɨ dɨdɨbafɨmefiyuwa ŋgɨmɨ hɨmbanɨ asu 6 amoamombo hoekoate-mayo. \v 18 Ranɨyu asu süŋgunambo Godɨmbo hoe koandɨhoefɨ yahuhaya dɨdɨbafɨ-mefiyuwa sünambeahɨndɨ hoe ranai peyowohü asu sesɨ-napo ranai hoenambo aboedɨ momorɨmayo hɨfɨ ranɨfihɨ. \s1 Nindou ai Godɨndɨ hohoanɨmo hɨnɨŋgɨndeambui hoaf-ane \p \v 19 Wandafɨ mamɨ, nindou se-yeimbɨ anɨhondü hohoanɨmo süŋgufe ho ra hɨnɨŋgɨre haya moaruwai hohoanɨmoayu ana, asu nindou ŋgorü ai ahambo aboedɨ hohoanɨmo ranɨ sowana serümündü hɨhɨndüfi düduanɨ, ai aboedɨ hohoanɨmondümbui. \v 20 Ŋga se yarɨhi fɨfɨrɨhindɨ, nindou ŋgorü ai sapo nindou moaruwai hohoanɨmoyumbü ranahambo moaruwai hohoanɨmo ranambeahɨndɨ hürarümündu ana, nindou ranahambo aboedambo-rirühani, ŋga asu ŋgɨrɨ muŋguna yɨfɨndu. Ranɨ hohoanɨmo ranɨ-süŋgumbo-anɨmbo God ai moaruwai hohoanɨmo afɨndɨ gogorɨndɨhaimbui.