\id 2CO - Angor NT [agg] -Papua New Guinea 2001 (DBL 2014) \h 2 Korin \toc1 Pas yimbu Por ai Korinɨhündambo sürü papɨmarandɨ \toc2 2 Korin \toc3 2 Kor \mt1 2 Korin \mt2 Pas yimbu Por ai Korinɨhündambo sürü papɨmarandɨ \c 1 \p \v 1 Karɨhasɨhandürɨ, wandafɨ mamɨ, ro Por-anahɨ sapo God ai wambo moanɨ ahandɨ yifirɨ süŋgu Sisas Kraisɨndɨ hoafɨ semɨndɨ ho rambohünda kafoare hɨnɨŋgɨ-mareandɨrɨ. Ro asu sɨhefɨ wandafɨ Timoti-dɨbo Godɨndɨ nendɨ se Korin ŋgoafɨhü amarei-anei, asu muŋguambo Akaia hɨfambe amarei rananei, sɨheimbo muŋguambo pas nda sürü papɨrɨho koararɨhehoandɨ. \v 2 Sɨhefɨ Ape God asu Adükarɨ Sisas Krais ai sɨheimbo moanɨ hɨpoambo-ndɨneandürühɨ ŋgusüfoambe afurɨfe kifeimbɨ hohoanɨmo mbɨsabɨnandür-amboane. \s1 Godɨmbo Por ai hɨhɨfɨmarürɨ \p \v 3 Awi sɨhɨrɨ Adükarɨ Sisas Kraisɨndɨ God asu Ape ranahambo aboed-ani mbɨsefɨmboane. Ai hɨpoambo-reandeimbɨ Ape-ani asu ŋgusüfoambe afurɨfe kifeimbɨ hohoanɨmo muŋgu ra sai-randeimbɨ God-ani. \v 4 Aiani yɨhoefɨmbo-so nɨne tɨŋɨrɨfo afɨndɨ tüküfeyoanɨ ŋgusüfoambe afure küreamunɨ arandɨ. Rananɨmbo asu ro mandɨho nɨndou bɨdɨfɨrɨ aheimbo sowahɨ tɨŋɨrɨfo tükefeyondürɨ ranaheimbo hohoanɨmondehühɨ ŋgusüfoambe afurɨndɨho kündɨhoa-ndürɨmboyehɨ sapo ro yɨhoehɨhoarɨ Godɨndɨ-mayo ŋgusüfoambe afurɨfe kife hohoanɨmo sahoamɨnde hohoambo nahurai wambo. \v 5 Kraisɨmbo sowahɨ tɨŋɨrɨfo afɨndɨ tüküfeyoanɨ semündü marandɨ asu ranane ro-amboanɨ sahoamɨnde arɨhoandɨ. Rahurai-ane Kraisɨndɨ ŋgusüfoambe afurɨfe kifimbɨ hohoanɨmo afɨndɨ ranai yɨhoehɨmbo-so tüküfeyomuna sahoamünde arɨhoandɨ. \v 6 Asu yɨhoehɨmbo-so tɨŋɨrɨfo afɨndɨ tükündɨfeyoanɨ ro sɨheimbo hohoanɨmondemboyehɨ sɨhei ŋgusüfoambe afurɨfe kifemboane, asu rananɨmbo God ai sɨheimbo aboedambo-ndeandürümbui. Ŋga asu God ai yɨhoehɨ ŋgusüfoambe afurɨfembü hohoanɨmo kürareamunɨ ana, asu sɨhei ŋgusüfoambe afurɨfendürɨmbo kameihane. Ranɨnambo ro tɨŋɨrɨfo masahoamɨndehɨ nahurai se moanane sei hehi ŋgɨnɨndɨ anɨmboei hei ana, God ai sɨhei ŋgusüfoambe hohoanɨmo afure küre arandɨ. \v 7 Ro sɨheimboya se ŋgɨnɨndɨ mbɨnɨboadeia sehohoa anɨhondümbo-rɨhorühanehɨ. Ranɨmbo-hündambo ro rarɨho fɨfɨrɨhoamboanehɨ, se ro-babɨdɨ tɨŋɨrɨfo sahümündianɨ asu se-amboanɨ ŋgusüfoambe afurɨfe kifimbɨ hohoanɨmo ra ro asahoamɨndehɨ nou ndahümündimboyei. \p \v 8 Tɨŋɨrɨfombü moatükunɨ Esia hɨfambe wambo tükümefendɨrɨ ranahamboanahɨ ro wandafɨ mamɨ sɨheimbo hoafɨndahandüra se ranahambo fɨfɨrɨmbɨrɨhinda saheheamboanahɨ. Ranühɨ wambo tɨŋɨrɨfo afɨndɨ hamɨndɨ tüküfendɨrühɨyo asu wandɨ ŋgɨnɨndɨ nɨŋgombo ratüpurɨ hohoanɨmo ra muŋguna hɨfɨnamareandɨrɨ. Ranɨyahɨ asu ro ŋgɨrɨ yaŋgɨrɨ aboedɨ nɨmboahɨ sahehea hoanɨmomayahɨ. \v 9 Ranɨyahɨ asu ro hohoanɨmoyahanɨ wandɨ fiambe tɨŋɨrɨfo afɨndɨ tükümefeyowa yɨfɨndamboyafɨ masahɨ sapo nindou kot hɨfandɨ-randeimbɨ ai hoafɨyuhüya, se yɨfɨndamboyafɨ, ehu nahuraiyo tükümefeyondɨrɨ. Ŋga asu ranɨ-moatükunɨ yɨhoefɨmbo tükɨmefeyo ra yɨhoefɨ fimbo hohoanɨmokoate-ndehühɨ, ro God yɨfɨhündɨ botɨre-randeimbɨ-mayu ranahambo yaŋgɨrɨ-anɨmbo hohoanɨmo-ndefomboane. \v 10-11 Ranɨ-moatükunɨ moaruwai ranai yɨhoefɨmbo hɨfokoefemunɨmbo mayoyosɨ, ŋga asu God ai yɨhoefɨmbo ranambeahɨndɨ aboedambo-mareamunɨ. Mande ai-anɨmbo süŋgunambo aboedambo-ndeamunɨmbui. Asu se yɨhoefɨmbo farɨhehimunühɨ Godɨmbo dɨdɨbafayahündo ana, ro ahambo ŋgɨnɨndɨ anɨhondümbo-rɨhurühɨ sefɨya, “Ai yɨhoefɨmbo aboedambo-ndeamunɨ ŋgu,” asefɨ. Rananɨmbo hohoanɨmo-yahümunühɨ amboanɨ asu Godɨmbo hɨhɨfɨ-mbɨrɨhor-amboane ai yɨhoefɨmbo afarɨhemunɨ ranɨmbohünda. Ai nindou afɨndɨyei dɨdɨbafɨfe süŋgu yɨhoefɨmbo hɨpoamboreamunühɨ mafarɨhemunɨ. \s1 Por ai hohoanɨmo ŋgorü-süŋgumareandɨ \p \v 12 Ndanɨ-moatükunɨ ndanahamboanahɨ ro hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨya arɨhandɨ: Wandɨ hohoanɨmoambe yare hoafɨmeyondɨrɨ ro Godɨndɨ-mayo sürühoeimbɨ hohoanɨmo hohoanɨmoya marɨhandɨ. Hɨfɨ ndanɨhündambo nindou-yafe fɨfɨrɨfenambo wambo moai ranɨ hohoanɨmo ranai rareandɨra tüküfeyondɨrɨ, ŋga wanɨ. Ŋga Godɨndɨ hɨpoambofe hohoanɨmo ranai wambo ramareandɨra asu ro nindou-yei mbusümo mbumundɨ hohoanɨmo ranɨ-süŋgu yaŋgɨrɨ mahahabodɨhɨ. Sɨheimbo-poanɨmbo ro yahurai ramarɨheandürɨ hahɨ. \v 13-14 Ro sɨheimbo pas sürü papɨrɨho arɨhoandɨ ra se hoeindɨhi mbundɨhü hoafɨ ra fɨfɨrɨndɨhimboyei. Hapoana hoafɨ ra se akɨdou yaŋgɨrɨ fɨfɨrɨhindɨ. Ŋga se ro hoafayehɨ nda muŋguambo fɨfɨrɨndɨhindühɨ hohoanɨmombeyei-amboane sehehoamboanehɨ. Ranɨmbo Adükarɨ ai kosɨmbo si ra tüküfeyoambe-anɨmbo ro sɨheimbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨnda-hoandürɨmboyehɨ mare yahurai-anɨmbo se yɨhoehɨmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨnda-hümunɨmboyei. \p \v 15-16 Ro rarɨhe hohoanɨmoyahɨya, ai wandɨ hohoanɨmo wudɨpoapondɨhi fɨfɨrɨndɨhindɨ sahehea horombo ro sɨheimbo sowana sɨfomboanahɨ masahɨ. Ro Masedonia hɨfɨnambo hafohü kosohü sɨheimbo hoeifendürɨmbo asahɨ, asu se wambo Sudia hɨfɨnambo hombo mbɨfarɨ-hehindɨramboane saheheamboyahɨ hohoanɨmomayahɨ. Rananɨmbo se wambo yimbumbo hoeindɨhindɨrühɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmbeyei-amboane masahɨ. \v 17 Horombo ro sɨheimbo yimbumbo hoeifendürɨ horombo hoafɨrɨhe masɨheheandɨyosɨ, ŋga wanɨ. Ŋga ro wandɨ hohoanɨmo ŋgorü-süŋgumarɨheandɨ. Ro yimbu hohoanɨmo-yaheimbɨ-mbayahɨyo? Ro hɨfɨ ndanɨhündambo nindou nou moai mamɨ sɨmboanɨ wandɨ horombo hoafɨrɨhe masɨheheandɨ ranahambo yɨnɨ sa asu wanɨ sa rɨhandɨ, ŋga wanɨ. \p \v 18 Sɨhɨrɨ Godɨmbo anɨhondümbo-arɨhurɨ nou asu se wandɨ hoafɨ amboa anɨhondümbo-ndɨhimboyei. Muŋguambo hoafɨ ro sɨheimbo asahandürɨ ra yɨnɨ ranane asu wanɨ ranane ra ai wanɨ. \v 19 Ro Sairas, Timoti-babɨdɨ sɨheimbo Godɨndɨ Nɨmorɨ Sisas Krais ranahambo hoafɨmehundürɨ, aiana yɨnɨ yahu, wanɨ yahu-randeimbɨyupoanɨ. Ŋga mamɨ hohoanɨmo yaŋgɨr-ani hohoanɨmoyu arandɨ. \v 20 Ŋga asu Godɨndɨ horombo hoafɨ afɨndɨ ra yaŋgoromboane, ŋga ranane asu Sisas Kraisɨndɨ süŋgu-ane horombo hoafɨ muŋgu ra anɨhondümbo tüküfe arandɨ. Ranane asu sɨhɨrɨ Godɨndɨ hoafɨ hɨmborɨyefühɨ asu Sisas Kraisɨndɨ süŋgu hoafɨyefühɨ, “Anɨhond-ane,” asefɨ God ai adükar-ani hoafɨmbohünda. \v 21 God aiani yɨhoefɨmbo se-babɨdɨmbo ŋgɨnɨndɨ kɨkɨhɨramündümuna asu sɨhɨrɨ Krais-babɨdɨ ŋgɨnɨndɨ anɨmboefɨ. Asu ai sɨhefɨmbo ahandɨ ratüpurɨmbo amboanɨ kafoare hɨnɨŋgɨmareamun-anefɨ. \v 22 Aiyu ai ahandɨhoarɨ sɨhefɨmbo dɨbonɨyumunɨ hɨnɨŋgɨreamunɨ haya asu ai Yifiafɨ Aboedɨ ra sɨhefɨ hohoanɨmoambe hɨnɨŋgɨmareandɨ. Yifiafɨ Aboedɨ ranana sapo God ai sɨhefɨmbo aboedambo-femunɨmboayo ranahambo nafuimbo-hündamboane. \s1 Por ai moai aheimbo sowana asükai hu \p \v 23 Ŋga ro anɨhondümbo hoafɨ hoafayahɨ nda God ai anɨhond-ane mbüsü ŋgɨnɨndamündümbui. Ŋga ro sɨheimbo dɨdɨ tɨŋɨrɨfo afɨndɨ segudürɨpoanɨ saheheamboyahɨ asu ro hombo hoafɨmayahɨ sɨhei ŋgoafɨ Korinɨnambo asükai sɨnɨkoate-mayahɨ. \v 24 Sɨhei anɨhondümbofe ranana ro hɨfandɨ-handürühɨyahɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Sɨhei anɨhondümbofe hohoanɨmo ranamboanei se-amboanɨ sɨheihoarɨ ŋgɨnɨndɨ kɨkɨhɨrɨhümündi anɨmboei. Rananehɨ asu ro sɨhei hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ hohoanɨmo ra botɨfembohünda se-babɨdɨmbo ratüpurɨye arɨhoandɨ. \c 2 \p \v 1 Ranɨmboyahɨ ro moanɨ wandɨ hohoanɨmonambo yaŋgɨrɨya, awi ro ŋgɨrɨ aheimbo sowana gadɨ asükainda ŋgɨnɨndɨfimbɨ hoafɨndahandüranɨ, afɨndɨ hohoanɨmondei sahehea hohoanɨmomayahɨ. \v 2 Asu ro sühühühɨ sɨheimbo ŋgusüfoambe afɨndɨ kifimbɨ hohoanɨmo mbasahandürɨ-mbonana, asu nindou mamɨ ai ŋgɨrɨ wambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmbohünda farɨhendɨrɨ. Ŋga se yaŋgɨr-anei wambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ moatükunɨ randɨhinda hɨhɨfɨ-hɨhɨfayahɨ. \v 3 Seana wambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyahündɨrɨ-rühündeimbɨ nindou-anei. Ranɨmboanahɨ asu ro sɨheimbo sowana sɨnɨ sɨheimbo ŋgusüfoambe afɨndɨ kifimbɨ hohoanɨmo ra segodürɨmbo moei asahɨ. Ranɨmbo-hündamboyahɨ ro horombo sɨheimbo pas sürü papɨrɨhɨ koamarɨheheandɨ. Ro nɨnɨ-moatükunɨmboyo hɨhɨfɨ-hɨhɨfayahɨ ana, asu se-amboanɨ ro-babɨdɨ ranahambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyeihanei. Ranɨ moatükunɨmbo sɨheimbo muŋguambo anɨhondümbo-rɨheandürɨmboanahɨ. \v 4 Horombo sɨheimbo pas sürü papɨrɨhɨ koarɨheheandɨ sɨmboanɨ ana wandɨ ŋgusüfoambe tɨŋɨrɨfo afɨndɨ nɨmarɨwohüyo asu asübusümbɨ hohoanɨmo ranai tüküfihɨyo ro aranɨmbo-aranɨmboya wakɨmarɨheandɨ. Se tɨŋɨrɨfombü hohoanɨmo-mbeyeia sahehea pas ra sürü papɨrɨhambo-yahɨpoanɨ. Ŋga se wambo ro sɨheimbo hohoanɨmo afɨndɨ hohoanɨmo-arɨhandürɨ ra fɨfɨrɨmbɨrɨhinda saheheamboyahɨ parɨhe koamarɨheheandɨ. \s1 Nindou ai sɨheimbo moaruwaimbo-mareandürɨ ranahambo amboawi mbɨsei-amboane \p \v 5 Nindou ai ŋgusüfoambe afɨndɨ kifimbɨ hohoanɨmo wambo yaŋgɨrɨyopoanɨ masendɨrɨ, ŋga sɨheimbo muŋguamboyu masagadürɨ. Ro ranɨ moatükunɨmbo afɨndɨ hoafɨmbo moeisahɨ, ŋga ranɨmboanahɨ moanɨ bɨdɨfɨrɨ yaŋgɨrɨ hoafayahɨ. \v 6 Nindou ranahambo nindou afɨndɨ se tɨŋɨrɨfombü ratüpurɨ masahündo ra awi rühü safɨ ahambo hɨnɨŋgɨndɨhorɨ. \v 7 Ŋga awi se ahandɨ hohoanɨmo moaruwai ranahambo amboawi sahündowohü asu ŋgusüfoambe afurɨfe kifimbɨ hohoanɨmo ndahündo. Ŋga asu ŋgusüfoambe afɨndɨ hamɨndɨ kifimbɨ hohoanɨmo ai ahambo muŋguna moaruwaimbo-nderɨmboe. \v 8 Ranɨmboane ro sɨheimbo hoafɨ nda hoafehandürɨ, se ahambo sɨhei-mayo hɨpoambofe ra nafuindahündoan-anɨmbo ai fɨfɨrɨ-mbɨreandamboane. \v 9 Ro horombo pas sürü papɨrɨhɨ koamarɨ-heheandürɨ moanɨ sɨheimbo refe hoeife-ndürɨmbohünda. Wandɨ-mayo hoafɨ se süŋgurɨhündühɨ muŋgu moatükunɨ ra rarɨhi mbarɨhündɨyo wanɨmbaiyo? Ŋga se ahambo tɨŋɨrɨfo masahündo. \v 10 Asu se nindou düdi ai sɨheimbo moaruwai hohoanɨmoayundürɨ ranahambo amboawi asei ana, asu ro-amboanɨ ahambo amboawi mbɨsahandomboyahɨ. Moaruwai hohoanɨmo eŋgoro ana, ranahambo ro amboawi asahɨ ana, Kraisɨndɨ hɨmboahü sɨheimbo fehefe-ndürɨmbohünda amboawi sahühanahɨ. \v 11 Satan ai sɨhefɨmbo tɨkai hoafɨndɨmunɨ-mbui sahehea ramarɨheandɨ ra. Ahandɨ dɨbohɨndɨ hohoanɨmo ra sapo sɨhɨrɨ fɨfɨrɨhumboanefɨ. \s1 Troas ŋgoafɨhü Por ai tɨŋɨrɨfo afɨndɨ masemündu \p \v 12 Ro sɨheimbo hɨnɨŋgɨrɨheirɨ hehea Troas ŋgoafɨhü Godɨndɨ hoafɨ hoafombohünda tüküyaheandühɨ hoeirɨheandane asu Adükarɨ ai wambo ranɨhü ratüpurɨmbohünda aboedɨ hohoanɨmo nafuimayundɨrɨ. \v 13 Ŋga ro sɨhefɨ wandafɨ Taitus ranɨhü hoefikoate-yahühɨ asu ŋgusüfo afɨndɨ kürɨheandühɨ afɨndɨ hohoanɨmomayahɨ. Ranɨyahɨ asu ro nindou ranɨhü amarei aheimbo hɨhɨfɨrɨharü hɨnɨŋgɨrɨhearü hehea, asu ro Masedonia hɨfɨnambo mahahɨ, ŋga sɨheimbo sowana moai asükai sühühɨ. \s1 Kraisɨndɨ ŋgɨnɨndɨnambo ro ŋgasündɨ-hurɨmboanefɨ \p \v 14 Ŋga Godɨmbo hɨhɨfɨndɨ-hurɨmboane nɨmboe sapo aiani Krais-babɨdɨ nɨmboefanɨ muŋguambo si aho ra sɨhefɨmbo aboedɨ nafɨ semündümunɨ huhü asu nɨne-moatükunɨ ranai sɨhefɨmbo moaruwaimbo-femunɨmbo aho ra ŋgasündɨhu aboedühɨ tükehundɨ. Yɨhoefɨ ratüpurɨ ranahamboani God ai hoafɨyuanɨ asu nindou ai Krais ranahambo fɨfɨrarɨhorɨ. Kraisɨmbo fɨfɨrɨfe ranana aparümbɨ fɨsɨŋarü yaŋgorɨ wakareandɨ nahurai-ane. \v 15 Sɨhɨrɨ amboanɨ aparümbɨ fɨsɨŋarü Kraisɨndɨ-mayo Godɨndɨ aboedɨ sesɨ mandɨfe fondɨ wamɨnɨndɨ aboedɨ tüküfe hafo arandɨ tüküfe haya God sowana aho nahurai-anefɨ. Fɨsɨŋarü ranane nindou Godɨndɨ hoafɨ süŋgurɨhindeimb-ayei asu ahandɨ hoafɨ süŋgufekoate-ayei ahei mbusümo yaŋgorü wakareandɨ. \v 16 Nindou dɨdɨyei Godɨndɨ hoafɨ hɨmborɨkoate anɨmboei aheimbo ana yɨfɨ fɨsɨŋɨrɨ nahurai-ane. Sapo fɨsɨŋarü ranai-ane aheimbo hɨfokoarearü arandɨ. Ŋga asu nindou Godɨndɨ hoafɨ süŋgurɨhindeimbɨ aheimbo ana fɨsɨŋarü ranai yaŋgɨrɨ nɨŋgombo sagadürɨ arandɨ. Nindou muŋguambo aiana ŋgɨrɨ aheihoarɨ Godɨndɨ ratüpurɨ ra randɨhindɨ. \v 17 Ŋga se fɨfɨrɨhimboanei, roana nindou afɨndɨ ai homo Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyomondühɨ kakɨ sowandümo arundɨ nahurai nindou-yefɨpoanɨ. Ŋga God ai yɨhoefɨmbo ratüpurɨ ra masemuna asu ro moai ahandɨ ratüpurɨ ranahambo tɨkai hoafɨyefɨ rɨhundɨ. Ŋga roana Krais-babɨdɨ hohoanɨmo mamɨ süŋgurɨ-hundühanefɨ asu Godɨndɨ hɨmboarühɨ hoafɨ ra mbumundɨ süŋgu yaŋgɨrɨ hoafɨyefɨ arɨhu hefɨ. \c 3 \s1 Sɨmborɨ hoafɨ femɨndɨ sɨhefembo ratüpurɨyomo-rundeimbɨ nindou \p \v 1 Ro Godɨndɨ ratüpurɨyefɨ-rɨhundeimb-anefɨ masefɨ ra awi asükai yɨhoefɨhoarɨ yɨhoefɨ fimbo borɨyefɨhümbo se yɨhoefɨmbo aboed-anemo mbɨseiya sefɨmbo mbaiyefɨyo? Asu awi ro nindou bɨdɨfɨrɨ nou ai pas sürü papɨrɨhü-ndeimbɨhündɨ sɨheimbo saiyoanɨ asu se yɨhoefɨmbo aboed-anemo yahombohünda mbayefɨyo? Asu se yɨhoefɨmbo farɨhefe-munɨmbohünda pas yahurai sürü papɨmboyo? Ŋga wanɨ. \v 2 Seanei yɨhoehɨmbo nindou muŋgu aboed-anafanɨ yahomunɨmbohünda pas nahurai-ayei. Pas ranahambo sürü papɨmarɨhündɨ ranana sɨhei ŋgusüfoambe-ane amaro. Muŋguambo nindou ranai pas ranahambo fɨfɨrɨhi hehi asu ai hoeiferambo-hündamboane. \v 3 Ranɨ-moatükunɨ ra dɨbohɨndɨyopoanɨ, ŋga ai yahurai-ane. Krais ahandɨhoarɨ randɨ pas ra sürü papɨra mbura yɨhoefɨ süŋgu koamarɨhendɨ. Pas ra moai penɨnambo sürü papɨrandɨ, ŋga God yaŋgɨrɨ koadürümbo nüŋgu-randeimbɨ ranahandɨ Yifiafɨnambo sürü papɨmarandɨ. Asu moai God horombo ramareandɨ nou nɨmoeifihɨ sürü papɨrandɨ, ŋga nindou-yei hohoanɨmoambeahɨyo sürü papɨmarandɨ. \p \v 4 Ro ranɨ hoafɨ hoafayehɨ ra sapo Kraisɨndɨ süŋgu ro Godɨmbo anɨhondümbo-marɨhorɨ. \v 5 Asu ŋgɨrɨ yɨhoefɨhoarɨ yaŋgɨrɨ ana ranɨ ratüpurɨ ra randɨhundɨ, ŋga ranɨmboane asu ro ŋgɨrɨ hoafɨndefühüya, yɨhoefɨhoarɨ rɨhundɨ ranɨ ratüpurɨ ra ramarɨhundɨ mbɨsefɨ. Ŋga Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨ sahumɨndefɨ hohumboanefɨ ratüpurɨyefɨ arɨhundɨ. \v 6 God ai ahandɨhoarɨ yɨhoefɨmbo se randumboemo mehuwa, asu ro sɨmborɨ hoafɨ femɨndɨ sɨhefe ratüpurɨ ranɨ nindoumboyahu anɨmboefɨ. Ratüpurɨ ranana horombo sürü papɨru sɨhoemombo-yomopoanɨ. Ŋga Yifiafɨ Aboedɨndɨ ŋgɨnɨndɨnamboyo sürü papɨra masɨhendɨ. Ahɨnümbɨ hohoanɨmo sürü papɨru masɨhoemo ranɨ-süŋgu ana nindou ai yɨfɨyei arɨhündɨ, ŋga Yifiafɨ Aboedɨ ana nindoumbo gedühɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgombo sendühane. \p \v 7 God ai ahɨnümbɨ hohoanɨmo ra nɨmoeifihɨ sürü papɨmarandɨ. Ŋga asu ranɨyo ranɨ-moatükunɨ ra Godɨndɨ-mayo hɨmboamupuimbo-randeimbɨ ranɨ bɨtapɨre tükümefeyo. Ranɨyo asu Mosesɨndɨ ŋgusümboarɨ ranai hɨmboamupuimbo-maranda asu Israerɨhündɨ ai ahandɨ ŋgusümborɨ ra ŋgɨrɨ ndondɨhi hoeindɨhindɨ. Ŋga asu süŋguna homboyo ranɨ-moatükunɨ ranai afurɨmarɨhoayo. \v 8 Ranɨmboane Yifiafɨ Aboedɨndɨ ratüpurɨ ra ahɨnümbɨ hohoanɨmo ranahambo ŋgasünde haya hɨmboamupui-randeimb-ane. \v 9 Ahɨnümbɨ hohoanɨmondɨ ratüpurɨ ranana nindoumbo papɨ-hoafɨmboane, ŋga asu Godɨndɨ-mayo hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si ranɨ-dɨbo meŋgoro. Ranɨ hohoanɨmo ranɨ-süŋguyo nindou ai yɨfɨyei arɨhündɨ. Ŋga asu nindoumbo Godɨndɨ hɨmboahü mbumundɨ tüküfembo ratüpurɨ hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si ranɨ-dɨbo eŋgoro ra ŋgasündeamboane. \v 10 Anɨhond-ane, horombodɨdɨ ratüpurɨ ranahandɨ hɨmboamupui-randeimbɨ si adükarɨmayosɨ, ŋga ndeara dɨkɨrɨfemboane. Nɨmboe sapo hapoana aboedɨ hoafɨndɨ ratüpurɨndɨ hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si adükarɨ hamɨnd-ane. \v 11 Ahɨnümbɨ hohoanɨmondɨ ratüpurɨ hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si kameihɨ tükümefeyosɨ, ŋga moai gedühɨ yaŋgoro. Ŋga aboedɨ hoafɨndɨ ratüpurɨ koadürümbo-koadürümbo yagodomboe ranɨmboane asu ahandɨ hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si ra adükarɨ hamɨndɨ-mbeyowamboane. \p \v 12 Aboedɨ hoafɨndɨ ratüpurɨ ranana ŋgɨrɨ muŋgundo ranahambo ro anɨhondümbo-rɨhu hohu anɨmboefɨ. Ranɨmboane asu ro yɨhɨmbokoate ranahambo hoafɨyefɨ arɨhundɨ. \v 13 Roana Moses yare marandɨ nou moai yarɨhu rɨhundɨ. Aiyu ahandɨ ŋgusümboarɨ ra hoearɨnambo gabudɨmareandɨ. Rananɨmbo Israerɨhündɨ ai sapo hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si ra ahandɨ ŋgusümboarambe tükümefeyo ra ŋgɨrɨ hoeindɨhinda afurɨnde gado. \v 14 Ŋga asu ahei hohoanɨmo ra moai hoeireandürɨ. Ranɨyei asu ai horombodɨdɨ hoafɨ femɨndɨ sɨhefe ra hoeirɨhindühɨ asu ahei ŋgusümboarambe hoearɨ nou ranai ahei ŋgusüfoambe gabudɨfoareandürɨ haya ho-hombo haponda tükefeyo. Ai moai ranɨ-moatükunɨ ra raguanambo-rɨhindɨ, ŋga wanɨ. Krais mamɨ ranahandɨ süŋgunambo yaŋgɨr-anɨmbo God ai hoearɨ ŋgusüfoambe gabudareandɨ ra raguanambo-ndeambui. \v 15 Horombo peyo haya ho-hombo hapondan-amboanɨ ai Mosesɨndɨ hoafɨ hoeirühi marühɨ hei ra hoearɨ ranai ahei hohoanɨmo ranahambo gabudɨmareandüra asu hoafɨ nɨmɨndɨ ra moai fɨfɨrɨhindɨ. \v 16 Ŋga nindou ai Adükarɨ sowanambo hɨhɨrɨyahi ahei ana, hoearɨ ra Adükarɨ ai raguanambo-ndeambui. \v 17 Adükarɨ ndanai ana Yifiaf-ani. Ŋga asu Adükarɨndɨ Yifiafɨ ranai nindou ranahandɨ fiambe amarondo ana, asu nindou ranai moanɨ aboedambo-ndüfimbui. \v 18 Muŋguambo sɨhɨrɨ ana moai sɨhefɨmbo nɨnɨ-moatükunɨ ai ŋgusümboarɨ gabudeamunɨ. Ranane asu Adükarɨndɨ-mayo hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si ranai sɨhefɨmbo tapara-mɨndɨmunühɨ asu sɨhɨrɨ hoehɨmbo nou nindou ranahei fihɨ hefɨ taparɨhu-mɨndefɨmbo nou-ayefɨ. Rananefɨ muŋguambo si aho ra hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si ranai adükarɨ tüküfe howohü sɨhefɨmbo ŋgorü-süŋgureamunɨ hoanɨ sɨhɨrɨ Adükarɨ anüŋgu nou nɨmboefɨ arɨhundɨ. Adükarɨ sɨhefɨ ranai Yifiafɨ wamboani ai rasüŋgure arandɨ. \c 4 \s1 Kraisɨndɨ hoafɨ sowandümo homo-rundeimbɨ ai hɨfɨna nafümbɨ hɨpɨrɨ nahurai-anemo \p \v 1 Sapo God ai yɨhoefɨmbo hɨpoambo-reamunɨ hayambo-wamboyu ratüpurɨ ra masemunɨ ro refembohünda, ranɨmboane asu ro moai yiboaruko-yiboaruko-yahundühɨ ambe sefɨ hɨnɨŋgɨrɨhundɨ, ŋga wanɨ. \v 2 Ranɨmbo-hündamboyefɨ asu ro amoanɨŋgümbɨ ratüpurɨ dɨbo eŋgoro nindou ai yaru marundɨ ra daboadanambo-marɨhundɨ. Roana moai tɨkai hoafɨ hohoanɨmo süŋgurɨhu hefɨ rɨhundɨ asu moai Godɨndɨ hoafɨ ra ŋgorü-süŋgurɨhu rɨhundɨ, ŋga wanɨ. Ŋga roana nindou ranai yɨhoefɨ ratüpurɨ Godɨndɨ hɨmboahü ra hoeirɨhindühɨ ahei hohoanɨmoambe ratüpurɨ ranahambo aboed-ane mbɨseiya sefɨmboanefɨ asu hoafɨ hondü ra weindahɨ hefɨ hoafɨyefɨ arɨhundɨ. \v 3 Godɨndɨ hoafɨ ro hoafɨyefɨ arɨhundɨ ranai dɨbo eŋgoro ana, sapo nindou ahandɨ hoafɨ hɨmborɨkoateyei heimbo awarɨhefemboayei aheimbo-anendürɨ. \v 4 Nindou ranai ana hoafɨ ranahambo moai anɨhondümbo-rɨhindɨ, sapo ahei hohoanɨmoambe nɨmbɨ amaro hɨfɨ ndanɨhündambo tɨkai god nüŋgumbü Satan ai gabudɨ-foareandürɨ hayambo wambo. Rananei asu ai Krais sapo Godɨndɨ sɨsamɨ hondü nahurai aiyu ranahandɨ aboedɨ hoafɨndɨ hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si ra moai hoeirɨhorɨ rɨhündɨ. \v 5 Ro bokararɨheheandɨ ra moai yɨhoefɨ fimbo hoafɨyefɨ rɨhundɨ, ŋga wanɨ. Ŋga Krais ai Adükar-ani sefɨ hoahumboanefɨ asu ro ahandɨ süŋguyo sɨhei ratüpurɨyefɨ rɨhundeimbɨ anɨmboefɨ ranahambo hoafɨyefɨ arɨhundɨ. \v 6 Sapo God hɨfɨ sünü nafɨrandambe ai hoafɨyuhü yahuya, “Nɨmbɨ yare nɨmaroambe si ranai simbeyo-wamboane,” mehu. Asu God mamɨ ranani sɨhefɨ hohoanɨmoambe si ramareanda afɨndɨ hamɨndɨ tükümefeyo asu sɨhefɨ ŋgusüfoambe ranai aboedɨ si nahurai eŋgoro. Ro si ranahambo fɨfɨrɨhumboanefɨ sapo Godɨndɨ hɨmboamupuimbo-randeimbɨ si Sisas Kraisɨndɨ ŋgusümboarambe apenɨŋgo ranahambo. \p \v 7 Ŋga roana sapo aboedɨ hoafɨ ŋgɨnɨndɨ napo nahurai hɨfɨna nafümbɨ hɨpɨrambe afoero nahurai-anefɨ. Ranɨ-moatükunɨ ra nindou ai yarɨhi fɨfɨrɨhindühɨ ndanɨ-moatükunɨ ŋgɨnɨndɨ afɨndɨ nda Godɨndɨ-mayoane, ŋga asu yɨhoefɨ-mayopoanɨ mbɨsei-yambohündamboane ra. \v 8 Yɨhoefɨmbo afɨndɨ tɨŋɨrɨfo ranai moaruwaimbo-reamunɨsɨ, ŋga asu awi moai muŋgunambo moaruwaimbo-reamunɨ. Afɨndɨ moatükunɨ ranai yɨhoefɨ hohoanɨmo ranahambo kɨkɨhɨramɨndɨ-munühanesɨ, ŋga asu awi yɨhoefɨ hohoanɨmo ra moai muŋgunambo hamɨndɨ peyo randɨ. \v 9 Nindou bɨdɨfɨrɨ ai yɨhoefɨmbo moaruwaimbo-rɨhimunɨ marɨhündɨsɨ, ŋga asu God ai yɨhoefɨmbo moai hɨnɨŋgɨreamunɨ randɨ. Ai yɨhoefɨmbo harɨyahümunɨ marɨhündɨsɨ, ŋga asu ro moai moaruwaimbo-yahu rɨhundɨ. \v 10 Muŋguambo si maho ra Sisas yɨfɨmayu nou yɨhoefɨ fimbo amboanɨ yɨfɨmbo yaŋgɨrɨ nahurai-mayefɨ. Ranɨmboane asu Kraisɨndɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgo hohoanɨmo ra yɨhoefɨ fiambe hoeimbɨrɨhind-amboane. \v 11 Ro yaŋgɨrɨ nɨmboefühɨ Sisasɨndɨ ratüpurɨ, ratüpurɨyefanɨ, nindou ai yɨhoefɨmbo hɨfokoefemunɨmbo sei hehi raraomarɨhümunɨ. Rananɨmbo asu Sisas ai hɨfɨ ndanɨhü manüŋgu ahandɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgo hohoanɨmo amboanɨ yɨhoefɨ yɨfɨmbo fiambe weindahɨ tükümbɨfeyo-wamboane. \v 12 Ranane asu yɨfɨmbo hohoanɨmo ra yɨhoefɨmbo sowahɨ eŋgoro, ŋga yaŋgɨrɨ nɨŋgo hohoanɨmo sɨheimbo sowahɨ eŋgoro. \p \v 13 Godɨndɨ hoafɨ yahoya, “Ro anɨhondümbo-rɨhe heheambo wamboanahɨ hoafayahɨ,” meho. Mare yahurai-ane ro-amboanɨ mamɨ anɨhondümbofe-namboanefɨ hoafayefɨ. \v 14 God ai Sisasɨmbo yɨfɨhündɨ botɨmarirɨ ranahambo fɨfɨrɨhumboanefɨ. Ranɨmbo-hündambo-anɨmbo asu yɨhoefɨmbo amboanɨ Sisas ramefiyu nou botɨndeamunɨ haya, ndemündümunɨ sɨheimbo kameihɨ gafu ahandɨ fikɨmɨ hɨnɨŋgɨ-ndeamunɨmbui. \v 15 Ŋga asu sɨheimbo farɨhefe-ndürɨmboane muŋgu tɨŋɨrɨfombü ranɨ-moatükunɨ yɨhoefɨmbo sowahɨ tüküfe arandɨ. Süŋgunamboanɨmbo Godɨndɨ hɨpoambo hohoanɨmo ranai nindou afɨndɨ ahei ŋgusüfoambe tükündɨfendürɨ ndandanɨ asu ai Godɨmbo afɨndɨ hɨhɨfɨndɨhorühɨ ahambo aboed-ani sei mbɨrɨhünd-amboane. \p \v 16 Roana ranɨmbo hohoanɨmoyefɨ hoeirɨhundühanefɨ asu ro Godɨndɨ ratüpurɨmbo ra moai mbosɨyefɨ rɨhundɨ. Yɨhoefɨ fi ranai moaruwai-yowohanesɨ, ŋga asu yɨhoefɨ ŋgusüfoambe hohoanɨmo ranai muŋguambo si aho ra aboedɨ sɨmborɨ tüküfeyoanɨ ndorɨhu hohoanɨmo-yefühanefɨ. \v 17 Ranɨ-moatükunɨ ra ai ndahurai-ane: Tɨŋɨrɨfo yɨhoefɨmbo sowahɨ tüküfe arandɨ ra afɨndɨ hamɨndɨyopoanɨ, ŋga ranɨmbo wambo asu ŋgɨrɨ amɨtata moendɨndo. Ŋga asu süŋgunamboanɨmbo sünambe moanɨ aboedɨ hamɨndɨ ŋgorü-süŋgundahu koadürümbo-koadürümbo nɨmandemboyefɨ. Sünambe süŋgunambo aboedɨ hamɨndɨ nɨmarɨ ranai-anɨmbo asu haponda hɨfɨ ndanɨhü tɨŋɨrɨfo akɨdou eŋgoro ranahambo ŋgasündeamboe. \v 18 Sɨhɨrɨ ana moai nɨne-moatükunɨ hɨmboarɨnambo hoeife-randeimbɨ moatükunɨ ranahamboyopoanɨ kokorɨhu hefɨ arɨhundɨ, ŋga wanɨ. Ŋga sɨhɨrɨ ana nɨne-moatükunɨ hɨmboarɨnambo hoeifekoate-yefɨ arɨhundɨ ranahamboane hohoanɨmo parɨhu arɨhundɨ. Sapo nɨne-moatükunɨ sɨhefɨ hɨmboarɨnambo hoeirɨhu arɨhundɨ ranana ŋgɨrɨ gedühɨ yagodo, ŋga nɨne-moatükunɨ sɨhɨrɨ sɨhefɨ hɨmboarɨnambo hoeifekoate-yefɨ arɨhundɨ ranai-anɨmbo gedühɨ koadürümbo-koadürümbo yagodɨmboe. \c 5 \p \v 1 Sɨhɨrɨ fɨfɨrɨhumboanefɨ hɨfɨ ndanɨhü dago ndanambe anɨmboefɨ ndanana kandɨhoeyoanɨ asu ŋgoasümboanɨ ana God ai worɨ hondü sünambe sɨhɨrɨ nɨŋgombohünda hɨnɨŋgɨmareandɨ ranambe-anɨmbo nɨmboemboyefɨ. Worɨ ranana nindou moai worɨmboarundɨ, ŋga moanɨ koadürümbo fondarɨmboane. \v 2 Hapondanana sɨhɨrɨ worɨ aboedɨ hamɨndɨ sɨhefɨmbo sünambeahɨndɨ nou gabudɨ-foareamunɨmbo afondaro ranahamboanefɨ sɨhɨrɨ haŋafumboyefühɨ hohoanɨmo pararɨhundɨ. \v 3 Sɨhɨrɨ ranɨ-moatükunɨ aboedɨ ra fi ranahambo gabudafoarɨhundɨ ana, asu sɨhɨrɨ ŋgɨrɨ fi safɨ yaŋgɨrɨ nɨmboefɨ. \v 4 Yɨnɨ, awi sɨhɨrɨ haponda dago ndanambe nɨmboefomboanefɨ haŋafumboyefühɨ afɨndɨ hohoanɨmoayefɨ. Asu sɨhɨrɨ rawehundɨ ra sɨhefɨ fi-hoearɨ wamɨndafɨ ra raguanambo-fembo sefɨ hohumboyefɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Ŋga sɨhefɨ fi-hoearɨ sɨmborɨ ra sapo hoearɨ hondü sɨmborɨ nahurai güdɨfemboane. Asu rananɨmbo sɨhefɨ fi sümboyo-randeimbɨ ranai aboedɨ yaŋgɨrɨ gedühɨ nɨŋgombo ra mbɨsemɨndowambo sefɨ hohumboanefɨ. \v 5 God ai ahandɨhoarɨyu sapo sɨhɨrɨ yaŋgɨrɨ semɨndɨ hefe nɨŋgombo ra dɨdɨboadore masɨhendɨ. Ranɨyu asu ai sɨhefɨmbo Yifiafɨ Aboedɨ ra masemunɨ. Yifiafɨ Aboedɨ masemunɨ ranana sapo muŋgua aboedɨ moatükunɨ süŋgunambo God ai sɨhefɨmbo refemunɨmboayu ranahandambo weaŋgurühɨdɨdɨ bɨdɨfɨrɨyo. \p \v 6 Ranane sɨhefɨ fiambe ŋgɨnɨndɨ tüküfemunɨ arandɨ. Haponda sɨhɨrɨ ra randɨhu fɨfɨrɨndɨ-humboane sɨhefɨ fi nda sɨhefɨ worɨ nahurai ranambe anɨmboefɨsɨ, ŋga sɨhɨrɨ Adükarɨndɨ worɨ ranahambo aŋgun-anefɨ anɨmboefɨ. \v 7 Hapondanambe sɨhɨrɨ moanɨ Adükarɨmbo anɨhondümbo-rɨhurühanefɨ anɨmboefɨ. Ŋga nɨnɨ-moatükunɨyo hoeifembo ranahambo hohoanɨmo parɨhu-ndühɨyefɨpoanɨ anɨmboefɨ. \v 8 Sɨhefɨ hohoanɨmo ranai ŋgɨnɨndɨ tüküfemunühane asu roana yɨhoefɨ fi nda hɨfɨ ndanɨhü hɨŋgɨfe hefembo hafo Adükarɨ-babɨdɨ ŋgoafɨ hondühɨ nɨmarɨmbo rananefɨ hohoanɨmoayefɨ. \v 9 Ranɨmboanefɨ sɨhɨrɨ ana ŋgoafɨ hondühɨ nɨmboefühɨ-ndoan-ane asu ndühɨ nɨmboefühɨ-ndoan-ane ra ro moanɨ nɨne hohoanɨmo Adükarɨ ai hohoanɨmoayu ra süŋgufembo yaŋgɨrɨ hohoanɨmoayefɨ. \v 10 Muŋguambo sɨhɨrɨ Adükarɨ ai yɨboboreandɨ sɨmboanɨ ra ahandɨ hɨmboahü tükündahumboyefɨ. Rananɨmbo ranɨ-sɨmboanɨ sɨhɨrɨ fi ndarɨhu nɨmboefambe aboedɨ ratüpurɨ ratüpurɨmayef-ane, asu moaruwai ratüpurɨmayef-ane, ranɨmbo muŋguambo sɨhɨrɨ mamamɨ nɨne-moatükunɨ ramarɨhundɨ sɨmoŋgorühɨ Adükarɨ ai ndemunümbui. \s1 Nindou ai Kraisɨndɨ süŋgu Godɨndɨ ŋgunindɨmbofe tüküfemboane \p \v 11 Ranɨmboane roana Adükarɨmbo yɨhɨmboyefühɨ, ahandɨ hoarehɨ nɨmboefühɨ nindou bɨdɨfɨrambo hoafɨyefɨ habodefɨ arɨhundɨ ahei hohoanɨmo botɨfendüranɨ ai Adükarɨmbo anɨhondümbo-fimbohünda. God ai yɨhoefɨmbo ndore fɨfɨreamunɨmboani. Mare yahurai-ane sɨhei hohoanɨmoambe se yɨhoefɨmbo ndorɨhi fɨfɨrɨmbɨrɨhimun-amboane asefɨ. \v 12 Ro asükai sɨheimbo ndanɨ hoafɨ hoafayefɨ nda se yɨhoefɨmbo aboed-anemo yahombo-hündamboyopoanɨ, ŋga se yɨhoefɨmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ-mbeyahümuna sefɨmboyefɨ. Rananɨmbo asu se nindou bɨdɨfɨrɨ-yafe hohoanɨmo ranahambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfayei, ŋga nindou-yafe hohoanɨmo ranahambo moai hohoanɨmoyei se sɨmborɨ hoafɨmbohünda hoafayahandürɨ. \v 13 Nindou bɨdɨfɨrɨ ai yɨhoefɨmbo hɨhɨndɨ-hɨhɨndɨ-yomondühanemo masei. Ro hɨhɨndɨ-hɨhɨndayefɨ ana, Godɨmbo-hündamboanefɨ. Ŋga asu haponda ro ndorɨhu hohoanɨmoayefɨ ana, ra sɨheimbo farɨhefendürɨmbo-hündamboane. \v 14 Krais yɨhoefɨmbo hɨpoambo-mareamunɨ hohoanɨmo ra yɨhoefɨ ratüpurɨ ranahambo hɨfandarandɨ. Ra yarɨhu fɨfɨrɨhundɨ nindou mamɨ ai nindou muŋguambo ranaheimbo süŋguna yɨfɨmayu ranɨ-süŋgunambo-anɨmbo nindou mamamɨ sɨhɨrɨ amboanɨ yɨfɨyefɨmbo nahurai-anefɨ. \v 15 Ai nindou muŋguambo sɨhefɨ süŋguna yɨfɨmayu. Ranɨ süŋgumbo-anɨmbo nindou sɨhɨrɨ ndarɨhu yaŋgɨrɨ nɨmboefambe ra sɨhɨrɨ hohoanɨmomayefɨ süŋgu yaŋgɨrɨ hohoanɨmoyohü hoahoaŋgopoanɨ, ŋga yowanɨ. Ŋga sapo ai sɨhefɨ süŋguna yɨfɨyu mbura asükaiyu botɨfi mahafu ranɨmbo sɨhɨrɨ ndondɨhu hohoanɨmondefüh-anɨmbo hahabodefomboane. \p \v 16 Ranɨ-mayowamboane roana ŋgɨrɨ nindou-yafe hohoanɨmo ra süŋgundɨhundühɨ asu nindou ŋgoründɨ hohoanɨmo türüboadɨhu ŋgefɨ. Yɨnɨ, horomboyefɨ sɨhɨrɨ nindou-yafe hohoanɨmo ra yarɨhu hohoanɨmoyefühɨ Kraisɨmbo tümafoarɨhurɨ hefɨsɨ. Ŋga asu hapondanɨ ana sɨhɨrɨ moai ahambo ranɨ hohoanɨmoyahundo rɨhundɨ. \v 17 Hɨmborɨyei. Nindou mamɨ ai Krais-dɨbo anüŋgu ana, God ai nindou ranahambo sɨmborɨ nindoumbondirɨ hɨnɨŋgɨndirümbui. Wamɨndafɨ hohoanɨmo awarɨmarɨhoayo, ŋga asu sɨmborɨ hohoanɨmo tüküfemboane. \p \v 18 Ran-moatükunɨ ranana God aiani nɨmɨndühɨyu haya yare arandɨ. Horombo ana sɨhɨrɨ ahandɨ hürütümbü nindoumboyahu manɨmboefɨyosɨ, ŋga asu hapondanɨyu Kraisɨndɨ süŋgu sɨhefɨmbo God ai aboedɨ-aboedɨ-mareamunɨ. Ranɨyu asu Godɨndɨ hürütümbü ranaheimbo farɨhefendüranɨ asu ai God-babɨdɨmbo wudɨ-wudɨfembo ratüpurɨ ra yɨhoefɨmbo masemunɨ. \v 19 Sɨheimbo ro ndarɨhu hoafehundürɨ: God ai nindou muŋguambo Kraisɨndɨ süŋguyu ŋgunindɨmbore arandɨ. Asu ai moai nɨnɨ-moatükunɨyo moaruwai hohoanɨmoyei marɨhündɨ ranahambo hohoanɨmoyu sɨhairandɨ, ŋga wanɨ. Asu ai nindoumbo wudɨ-wudɨfembo hoafɨ ra hoafɨmbo ratüpurɨ masemunɨ. \v 20 Ranɨmboanefɨ ro Kraisɨndɨ yasɨmondühɨndɨ hoafɨ ra sahumɨndefɨ hohu hoafayefɨ. God ai ahandɨhoarɨyu yɨhoefɨ yasɨmondɨ süŋgure haya muŋguambo nindou ranaheimbo wudɨ-wudɨndahindɨ yahundürɨ arandɨ. Rananefɨ ro Kraisɨndɨ fondɨ sahumɨndefɨ hohu hoafɨyahu-ndürühɨya, “Awi se God-babɨdɨ hürütümbü hohoanɨmo ra hɨnɨŋgɨrɨhi hehi asu wudɨ-wudɨyahi,” sefɨ hohu hoafɨyefɨ arɨhundɨ. \v 21 Krais ai moai moaruwai hohoanɨmoyu randɨ. Ŋga asu God aiyu sɨhefɨ-mayo moaruwai hohoanɨmo ra ahandɨ wamɨ semündü manandeandɨ. Ranɨyu asu Sisas ai nindou moaruwai hohoanɨmoyumbü nou tükümefiyu. Sɨhefɨmboya, ai wambo-so nɨmboeimbo wandɨ ŋgɨnɨndɨnambo Godɨndɨ nindoumboyahi moanɨ aboedɨ mbumundɨ safɨ mbɨnɨmboei-amboane yahuhayamboyu ai ranɨ-moatükunɨ ra ramareandɨ. \c 6 \p \v 1 Ro God-babɨdɨ ŋgɨnɨndɨ nɨmboefombo ratüpurɨyefɨ rɨhundeimbɨ-anefɨ nda sɨheimbo hüti-hoafehundürɨ, “Sapo se Godɨndɨ-mayo hɨpoambo hohoanɨmo masahümündi-ane, ŋga asu se ranɨ-moatükunɨ ra moanɨ-yeimbündühümboyei,” asefɨ. \v 2 God ai yare hoafɨyuhü yahuya, “Ranɨ si hamɨndɨ hondü ro sɨhei hoafɨ hɨmborɨmayahɨ. Asu sɨheimbo ro aboedambofe-ndürɨmboayahɨ ranɨ si tüküfeyoambe mafarɨheheandürɨ,” mehu. Se hoafɨ ra hɨmborɨyei! God ai sɨheimbo fehefembo aboedɨ si-ane tükefeyo. Hapondanana God ai sɨheimbo aboedambo-fendürɨmbo yahumboani. \p \v 3 Roana nindou bɨdɨfɨrɨ ai yɨhoefɨ ratüpurɨ ranahambo moaruwai-ane mbɨseimboyei sefɨ hohumboanefɨ. Asu ro ŋgɨrɨ nindou ranahei hɨmboahü moaruwai ratüpurɨ randɨhundanɨ ai hoeindɨhindühɨ ranana moaruwai hohoanɨmoane mbɨsei. \v 4 Ŋga roana Godɨndɨ ratüpurɨmbo nindoumboyahu nɨmboefombo wambo, asu muŋguambo si aho ra yɨhoefɨ aboedɨ ratüpurɨ ranɨ-yaŋgɨr-ane muŋguambo nindou ranaheimbo yarɨhu nafuiyahundürɨ arɨhundɨ. Rananefɨ asu roana nɨne tɨŋɨrɨfo yɨhoefɨmbo-so tükefeyoane, asu afɨndɨ hohoanɨmo tükefeyoane, ra moanane sefɨ hohu ŋgɨnɨndɨ anɨmboefɨ. \v 5 Nindou ai yɨhoefɨmbo harɨyahümunɨ, karabusɨrɨhimunɨ, asu mamɨ afɨndɨ gugurɨhi mburɨhü moaruwaimbo-rɨhimunɨ arɨhündɨ. Asu ro gedühɨ ratüpurɨmayefɨ hefɨ ranɨyefɨ ndofe apo, sesɨ, sesɨ raraokoateyefɨ arɨhundɨ. \v 6 Asu ro sürühoeimbɨ hohoanɨmoyefühɨ yɨhoefɨ Godɨmbo fɨfɨrɨfe ra ndorɨhu kɨkɨhɨrɨhumɨndefɨ arɨhündɨ. Yifiafɨ Aboedɨndɨ ŋgɨnɨndɨ ranai yɨhoefɨ fiambe nɨmarowohüyo asu ro nindoumbo aboedɨ ndondorɨhundürɨ arɨhundɨ. Asu ro nindou ranaheimbo Godɨndɨ ratüpurɨyefɨ-rɨhundeimb-anefɨ sefɨ hohu nafuiyefɨ arɨhundɨ. \v 7 Ro Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨnambo nɨmboefomboanefɨ asu ahandɨ-mayo hoafɨ hondü ra hoafɨyefɨ arɨhundɨ. Ro mbumundɨ hohoanɨmo ra yifiarɨ, nɨmɨnehoarɨ nou sahumɨndefɨ hohumboanefɨ anɨmboefɨ ranɨ-moatükunɨ ra ranɨnambo yifiarɨyo rambohünda. \p \v 8 Nindou bɨdɨfɨrɨ ai yɨhoefɨmbo dɨdɨboado-rɨhimunühɨ aboed-anemo sei, asu bɨdɨfɨrɨ ai yɨhoefɨmbo moaruwai-anemo sei arɨhündɨ. Bɨdɨfɨrɨ ai yɨhoefɨmbo amoŋgonɨ hoafɨyahümunɨ, ŋga asu bɨdɨfɨrɨ ai nindou bɨdɨfɨramboya, aiana aboedɨ ratüpur-ane ratüpuremo sahümunɨ arɨhündɨ. Bɨdɨfɨrɨ ai yɨhoefɨmboya, aiana wosɨhoaforɨ hoafɨyomo-rundeimb-anemo sahümunɨsɨ, ŋga asu roana hoafɨ hondü ranɨ-yaŋgɨr-ane hoafɨyefɨ arɨhundɨ. \v 9 Ro Kraisɨndɨ hoafɨ sahumɨndefɨ hefɨ-rɨhundeimbɨ-mayefɨ ra nindou bɨdɨfɨrɨ ai moai fɨfɨrɨhimunɨ, ŋga asu afɨndɨ ai se rananemo sei hehi fɨfɨrarɨhimunɨ. Roana nindou ndeara yɨfɨmbo yaŋgɨrɨyefɨsɨ, ŋga asu awi aboedɨ yaŋgɨrɨ anɨmboefɨ. Yɨhoefɨmbo tɨŋɨrɨfo masemunɨyosɨ, ŋga asu awi ro moai moaruwaimbo-yahundɨ. \v 10 Ro afɨndɨ hohoanɨmoyefɨ arɨhundɨyosɨ, ŋga asu muŋguambo si ra hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyefɨ arɨhundɨ. Ro nindou moaruwai safɨ anɨmboefɨsɨ, ŋga awi ro muŋguambo nindou ranaheimbo afɨndɨ moatükunɨ aboedɨ sahundürɨ arɨhundɨ. Ro nindou kakɨkoate-ayefɨsɨ, ŋga asu ro napo afɨndeimbɨ nahurai-ayefɨ. \p \v 11 Wandafɨ mamɨ Korinɨhündɨ, ro sɨheimbo hoafɨ nda hɨmboahü hoafehundürɨ. Ro sɨheimbo yɨhoefɨ ŋgusüfoambe afɨndɨ hamɨndɨ hohoanɨmo-ayahundürɨ. \v 12 Roana sɨheimbo hohoanɨmo kɨkɨrɨhumɨndefɨ hɨmboyefühɨ-yefɨpoanɨ, ŋga asu sɨmborɨ seanei yɨhoefɨmbo moai yahurai hohoanɨmoyahümunɨ. \v 13 Ro haponda sɨheimbo wandɨ nɨmorɨmbo nou hoafehandürɨ: Sɨhei hohoanɨmo ra yɨhoefɨmbo ŋgusüfo pandɨhimunɨ sɨmborɨ ro sɨheimbo rawehundɨ nou. \s1 Sɨhɨrɨ ana Godɨndɨ wor-anefɨ \p \v 14 Godɨndɨ hoafɨ anɨhondü-mbofekoate nindou ranɨ-babɨdɨmbo ana se mamɨ ŋgeimboyei, ŋga yowanɨ. Nüŋgundɨne mbumundɨ hohoanɨmo asu hohoanɨmo moaruwai ra mamambemandɨnea? Nüŋgundɨne si-ane asu nɨmb-ane ra mamɨ manɨmbafea? \v 15 Nüŋgundɨne Krais-ani asu Satan-ani ai hohoanɨmo mamɨ süŋgumandɨnea? Asu nüŋgundɨne nindou ai Kraisɨmbo anɨhondümborirɨ-randeimb-ani asu nindou ai ahambo anɨhondümbofe-koateyu-randeimbɨ ranai hohoanɨmo mamɨ süŋgumandɨnea? \v 16 Nüŋgundɨhu Godɨndɨ worɨ ra sanendɨ kabomo worɨ ranɨ-dɨbo mamambe-mandɨfepɨra? Ŋga sɨhɨrɨ ana God Yaŋgɨrɨ Nüŋgumbü ahandɨ wor-anefɨ! God ai ahandɨhoarɨ hoafɨyuhü yahuya, “Ro wandɨ worɨ ra wandɨ nindou ranɨ-babɨdɨ worɨmbondɨhɨ mbundɨha ahei mbusümo nɨmandɨmboyahɨ. Rananɨmbo ro ahei Godɨndahanɨ asu ai wandɨ nendɨ-ndeimboyei,” mehu. \v 17 Ranɨmboane asu Adükarɨ ai hoafɨyuhü yahuya, \q1 “Se aheimbo hɨnɨŋgɨndɨhindürɨ hehi \q2 sepoanɨmbo ŋgei nɨmandei. \q1 Ŋga asu se moaruwai hohoanɨmo ra randɨhimboyei. \q2 Ŋga rananɨmbo asu ro sɨheimbo wandɨhoarɨ ndahamɨndɨharü-mboyahɨ. \rq Aisaia 52:11\rq* \q1 \v 18 Rananɨmbo asu ro sɨhei apembondahe nɨmboahanɨ, \q2 asu se wandɨ nɨmorehɨ asu nindowenihɨ nɨmorɨmbondahi nɨmboeimboyei,” \rq 2 Samueɨ 7:14\rq* \m Adükarɨ Muŋguambo Ŋgɨnɨndɨ Hɨfandandeimbɨ ai ramehu. \c 7 \p \v 1 Wandafɨ mamɨ, Godɨndɨ-mayo hoafɨ ndanana sapo sɨhefɨmbo hoafɨyu masɨhend-ane. Ranɨ-mayowamboane awi sɨhɨrɨ Godɨmbo yɨhɨmbondefühɨ, sɨhefɨ fiambe-ane asu hohoanɨmoambe-ane nɨne moaruwai hohoanɨmo ra hɨnɨŋgɨndɨhu hohu moanɨ aboedɨ sürühoeimbɨ yaŋgɨrɨ hamɨndɨ nɨmboefomboane. \s1 Korinɨhündɨ ai ŋgor-süŋgumarɨhindɨ ranahambo Por ai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmayu \p \v 2 Se wambo sɨhei ŋgusüfoambe hohoanɨmo pandɨhindɨrɨ. Roana moai nindou ŋgorümbo moaruwai hohoanɨmoyahando rɨhandɨ. Asu ro moai nindou ŋgorümbo moaruwai hohoanɨmo süŋgufembo yarɨhe rɨhandɨ. Moai ro nindou ŋgorümbo tɨkai hoafɨyahandowohü asu ahandɨ napo kiahe hüsihamɨndɨ rɨhandɨ. \v 3 Ro sɨhei wamɨ papɨfendürɨ hoafombohünda ndarɨhe hoafɨyahühɨ-yahɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Ŋga horombo hoafɨmayahɨ nou sɨheimbo ŋgusüfoambe pandɨhurɨ ŋgefombo yɨfɨndemboyefɨ. \v 4 Ro sɨheimbo weindahɨ nda hoafehandürɨ. Roana sɨheimbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ nafɨrɨhamɨndɨ-harümboanahɨ! Wambo-so tɨŋɨrɨfo afɨndɨ tükefeyo-amboanɨ, asu ro sɨheimbo hohoanɨmo-yahandürühɨ, asu wandɨ ŋgusüfoambe hohoanɨmo fufurɨfoa-reandɨranɨ ranɨmbo ro afɨndɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨya arɨhandɨ. \p \v 5 Horombo ro sɨheimbo hɨnɨŋgɨrɨhundürɨ hohu Masedonia hɨfɨhü hefɨ tükümehundɨ amboa ranɨhü ro moai fi harɨhu nɨmarefɨ, ŋga wanɨ. Ŋga ranɨhü ana yɨhoefɨmbo-so tɨŋɨrɨfombü hohoanɨmo afɨndɨ ranai tüküfeyowohüyo, nindou ŋgorü-babɨdɨ sɨmborɨ hoafɨyefühɨyefɨ ŋgusüfoambe yɨhɨmbomaramunɨ. \v 6 Ŋga awi God ai nindou düdi ai tɨŋɨrɨfombü hohoanɨmo ahandɨ fiambe tüküfeyoanɨ aboedɨ fufurɨfoare-randeimb-ani. Ranɨyo ranɨ-sɨmboanɨ God ai Taitusɨmbo koamarɨheira yɨhoefɨmbo-so sünɨ tükümefiyuwa asu yɨhoefɨ ŋgusüfoambe fufurɨ-mafoareamunɨ. \v 7 Ai yɨhoefɨmbo sowana masünu ranɨmbo yaŋgɨrɨyefɨpoanɨ ramehundɨ, ŋga se ahambo sapo ŋgusüfoambe dɨdɨboado-marɨhorɨ hoafɨ ra semündü sünɨ hoafɨmemun-amboyefɨ asu yɨhoefɨmbo God ai ŋgusüfoambe fufurɨma-foareamunɨ. Taitus ai yɨhoefɨmbo hoafɨmemunɨ sapo se wambo hoeifendɨrühɨ mamɨ hohoanɨmo süŋgufembo afɨndɨ hohoanɨmomayei asu se wambo fehefendɨrɨmbo sei hehi hohoanɨmoayei habodei. Asu ranɨmboanahɨ ro hɨhɨfɨ-hɨhɨfayahɨ habodɨhɨ. \p \v 8 Ro pas sɨheimbo parɨhe koamarɨ-heheandamboyei se moai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyeisɨ, ŋga asu ro moai ranɨmbo afɨndɨ hohoanɨmoyahɨ. Horombo ana ro afɨndɨ hohoanɨmoyahɨsɨ, ŋga hapondanɨ ana aboed-anahɨ. Ro fɨfɨrɨheandɨ, pas ra sɨheimbo afɨndɨ hohoanɨmo mbasagadürɨsɨ, ŋga ranana moanɨ bodɨfoahü yaŋgɨr-ane. \v 9 Haponda ro hɨhɨfɨ-hɨhɨfayahɨ se afɨndɨ hohoanɨmomayei ranahambo-yahɨpoanɨ, ŋga afɨndɨ hohoanɨmo ranai sɨhei hohoanɨmo ra aboedɨ ŋgorü-süŋgumareandüra aboedɨ hohoanɨmoayei ranɨmboanahɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfayahɨ. God ai ahandɨhoarɨ randürɨ sɨheimbo afɨndɨ hohoanɨmo ra masagadürɨ, ŋga ranɨmboyo asu wandɨ-mayo hoafɨ ranai moai sɨheimbo moaruwaimbo-reandürɨ. \v 10 Wanɨ, ŋga afɨndɨ hohoanɨmo God ai sɨheimbo rareandürɨ arandɨ ranana se ŋgorü-süŋgurɨhindanɨ asu ai sɨheimbo aboedambofe-ndürɨmboayu ranɨmboane rareandürɨ arandɨ. Ranɨmboane se ranahambo afɨndɨ hohoanɨmoyo hoaŋgopoanɨ. Ŋga hɨfɨ ndanɨhündambo afɨndɨ hohoanɨmo ranai nindoumbo moaruwaimbore arandɨ. \v 11 God ai sɨheimbo afɨndɨ hohoanɨmo masagadürɨ ranɨnamboyo sɨheimbo aboedɨ hohoanɨmo tükümefeyo. Afɨndɨ hohoanɨmo ra sɨheimbo botɨmareandüra se botɨyahi sɨhei hoafɨ ra dɨdɨboadofembo hohoanɨmomayei. Asu nindou ai moaruwai hohoanɨmomayu ranahambo ŋgɨnɨndɨ hoafɨmayahündo asu se Godɨmbo yɨhɨmboyei marɨhündɨ. Asu se wambo nɨmai hoafendɨrɨmbo hohoanɨmomayei. Asu nindou moaruwai hohoanɨmomayu ranahambo tɨŋɨrɨfo saimbo hohoanɨmoayei habodei. Ranɨyo asu sɨhei hohoanɨmo ra yare weindahɨ tükümefeyo: Asu seana sɨheihoarɨ hütiyeipoanɨ. \p \v 12 Ro horombo pas ra sɨheimbo parɨhe koamarɨheheandɨsɨ. Ŋga asu roana moai nindou moaruwai hohoanɨmomayu asu ŋgorümbo moaruwaimbo-marirɨ ranahambo hohoanɨmo-yahahüyapoanɨ hoafɨyahɨ. Se yɨhoefɨmbo hohoanɨmoehümunɨ habodei ra God ai sɨheimbo nafuimbohünda ro pas sɨheimbo parɨhe koamarɨheheandɨ. \v 13 Ranane asu sɨhei ranɨ hohoanɨmo süŋguyo yɨhoefɨmbo ŋgusüfoambe afurɨmareamunɨ. \p Ro ŋgusüfoambe afurɨhu kürɨhu mamarefɨ yaŋgɨrɨyosɨ, ŋga asu ro hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmayefɨ amboanɨ. Sapo muŋguambo se Taitusɨmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ-yahündowohü dɨdɨboado-marɨhorɨ ranɨmboyu ai-amboanɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmayu. \v 14 Ro Taitusɨndɨ hɨmboahü sɨheimbohünda borɨmayahɨ asu se ahambo aboedɨ hohoanɨmomehündo ranɨmboyei se moai wambo amoanɨŋgɨyahündɨrɨ. Roana sɨheimbo moanɨ anɨhondü hoafɨ hondüyo hoafɨyahandürɨ marɨhandɨ. Ranɨ-süŋgumboyo sɨheimbohünda Taitusɨmbo borɨmayahɨ ra anɨhondümayo. \v 15 Taitus ai sɨheimbo sowahɨ tükümefiyuwa se yɨhɨmboyeihɨ hɨhamɨndarɨyei ahambo masahorɨmɨndei. Ranɨyei asu muŋgambo se ahandɨ hoafɨ ra süŋgumarɨhindɨ. Se ahambo ramarɨhorɨ ranɨmbo hohoanɨmoyuhüyu ai sɨheimbo afɨndɨ hohoanɨmo-marandürɨ hu. \v 16 Ro fɨfɨrɨheamboanahɨ se aboedɨ hohoanɨmo ranɨ yaŋgɨrɨ süŋgundɨhi ŋgeimboyei. Ŋga ranɨmboanahɨ ro sɨheimbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ nafarɨha-mɨndɨhandürɨ. \c 8 \s1 Godɨndɨ nendɨ fehefembohünda kakɨ gugurɨmarɨhindɨ \p \v 1 Wandafɨ mamɨ, ro sɨheimbo Godɨndɨ hɨpoambo aboedɨ Kraisɨndɨ nendɨ Masedonia hɨfɨhü amarei aheimbo masagadürɨ ranahambo hoafɨndahundürɨ sefomboanefɨ. \v 2 Aheimbo-so tɨŋɨrɨfo afɨndɨ tükümefeyondüra ai moaruwai napo-koate manɨmboeiyosɨ, ŋga asu ai afɨndɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyeihɨ Godɨndɨ nendɨ bɨdɨfɨrɨ ranaheimbo farɨhefe-ndürɨmbohünda kakɨ gugurɨmarɨhindɨ. \v 3 Ranɨ-moatükunɨ ra ro fɨfɨrɨhe heheamboanahɨ sɨheimbo weindahɨ nda hoafayahɨ. Ai kakɨ nüŋgunümbɨyo saimbo masei ra masehündürɨyosɨ, ŋga asu ranɨwamɨ bɨdɨfɨrɨ parɨhi mburɨhümboyei masahündürɨ. \v 4 Godɨndɨ nendɨ Sudia hɨfambe amarei ranaheimbo farɨhefendürɨmbo sei hehi ahei hohoanɨmonambo yaŋgɨrɨ yɨhoefɨmboya, se ranahambo yɨnɨ yahomondan-anɨmbo randɨhu sei hehi hoafɨmehümunɨ habodei. \v 5 Horombo ro ai kakɨ dɨgegimboyei sefɨ hohu hohoanɨmomayefɨ. Ŋga asu ai moai ranɨ yaŋgɨrɨ rarɨhindɨ. Boatei ai Adükarɨndɨ yifirɨ ra süŋgufembo hohoanɨmomayei asu mare Godɨndɨ hohoanɨmonambo yɨhoefɨ yifirɨ ran-amboanɨ süŋgufembo hohoanɨmomayei. \p \v 6 Horombo Taitus ai hɨpoambofe hohoanɨmo ra sɨhei mbusümo botɨmareandɨ. Ranɨyefɨ asu ro ahambo ranɨ ratüpurɨ ra mando rando ŋgafɨ moendɨndowandɨ sefɨ hohu hüti-hütimarɨhurɨ. \v 7 Muŋgambo moatükunɨ se yarɨhi arɨhündɨ ranana aboedɨ hamɨnd-ane. Sɨhei anɨhondümbofe hohoanɨmo, sɨhei sürühoeyoweimbɨ hoafɨ, sɨhei fɨfɨrɨfe, sɨhei Godɨndɨ ratüpurɨmbo yifirɨ hohoanɨmo, asu yɨhoefɨmbo ŋgusüfo pefemunɨ hohoanɨmo, muŋguambo ra aboedɨ saf-ane. Mandɨhi yahurai hamɨnd-anɨmbo nindou fehefendürɨmbo kakɨ gugurɨndɨhindɨ asefɨ. \p \v 8 Ro sɨheimboya, “Se randɨhindɨ,” saheheambo-yahɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Ŋga nindou bɨdɨfɨrɨ ai aboedɨ ratüpurɨ ranahambo refembo sei hehi hohoanɨmoayei habodei asu ro sɨhei hohoanɨmo ra ai hohoanɨmoayei nou hohoanɨmombayeiyo, asu nüŋgumbehi sahehea moanɨ yarɨhe hoeiarɨheandɨ. \v 9 Seana sɨhefɨ Adükarɨ Sisas Kraisɨndɨ hɨpoambofe hohoanɨmo ra fɨfɨrɨhimboanei. Aiana muŋgu-moatükunɨmboyu manüŋgu, ŋga asu sɨheimbo farɨhefe-ndürɨmbo ranɨmboyu ai nindou moaruwai napokoate nahurai tükümefiyu. Se muŋguambo aboedɨ moatükunɨ afɨndeimbɨmbeyeia yahuhayamboyu asu ai nindou napokoate nou manüŋgu. \p \v 10 Haponda wandɨ hohoanɨmo-ane nda sɨheimbo hoafehandürɨ. Ŋgorü hɨmbanɨfihɨyo se nindou fehefembo kakɨ gugurɨfe ratüpurɨ botɨmarɨhindɨ. Ŋga asu se ranɨ ratüpurɨ ra refembo boatei hohoanɨmomayei. \v 11 Se ratüpurɨ botɨmarɨhindɨ ra haponda moendɨndɨhindɨ. Horombo seana ratüpurɨ ra refembo hohoanɨmomayei habodei. Yahurai-anɨmbo hapondanɨ amboanɨ nɨne kakɨ eŋgoro ranambo ratüpurɨ ra moendɨfembo amboanɨ hohoanɨmondei habodei. \v 12 Nindou ai nɨne-moatükunɨ akɨdouyo, adükarɨyo, nindou ŋgorümbo saimbo hohoanɨmoyuhü asɨhendɨ ra asendɨ ana, Godɨndɨ hɨmboahü aboed-ane. Asu kakɨ akɨdouyoweimbɨ ai kakɨ akɨdou asendɨ ana, Godɨndɨ hɨmboahü moaruwaiyopoanɨ. \p \v 13 Roana se tɨŋɨrɨfo sahümündi nɨmareianɨ asu bɨdɨfɨrɨ ai aboedɨ mbɨmari samboyahɨpoanɨ, ŋga se muŋgambo mamɨ ndorɨhi mbɨmarei samboanahɨ. \v 14 Hapondanambe ana sɨhei-mayo afɨndɨ napo ra nindou bɨdɨfɨrɨ ai mbonɨmboarɨhümündi ranaheimbo fehefendürɨmbo ra aboed-ane. Ranɨmbo-anɨmbo asu se-amboa mbonɨmboarɨhümündi ana, asu ai afɨndɨ dɨgegindühɨ amboanɨ sɨheimbo mbɨfarɨhe-hindüramboane. Ranɨ hohoanɨmo süŋguarɨhind-anɨmbo muŋguambo mamɨ ndondɨhi nɨmandeimboyei. \v 15 Godɨndɨ hoafɨ yare hoafɨyowohü yahoya, “Nindou düdi ai afɨndɨ sesɨ asemündu ana, ai ŋgɨrɨ afɨndɨ fondanɨ dɨgendɨ. Ŋga nindou düdi ai akɨdou sesɨ asemündu ai-anɨmbo ŋgɨrɨ mbonɨmbondamündu,” meho. \s1 Por ai kakɨ gugurɨfembohünda nindou Korinɨnambo koamarɨhepurɨ \p \v 16 God ai Taitusɨmbo hohoanɨmo botɨmarira marɨhu ro hohoanɨmoayefɨ nou hohoanɨmomayua ranɨmbo ro Godɨmbo hɨhɨfɨmarɨhünɨ. Ai-amboanɨ sɨheimbo farɨhefe-ndürɨmboani hohoanɨmoayu. \v 17 Ro ahamboya, ai ho sɨheimbo fehefendürɨmbo yifirɨmayefɨsɨ, ŋga ai ahandɨ hohoanɨmonambo sɨheimbo sowana masüfu. \v 18 Asu rananefɨ ro yɨhoefɨ wandafɨ mamɨ Taitusɨndɨ süŋgu koarɨhehura asühüfanɨ. Muŋguambo Kraisɨndɨ nendɨyei hɨmboahü nindou ndanai ana aboedɨ hoafɨ hoafɨmbo ra ndürɨmb-ani. \v 19 Asu ranɨ yaŋgɨrɨyopoanɨ, ŋga ro nindou fehefembohünda hahabodefühɨ ratüpurɨyefɨ arɨhundɨ, asu Kraisɨndɨ nendɨ ai ahambo ro-babɨdɨ hombo amboanɨ koamarɨhehorɨ. Ro ranɨ ratüpurɨ rawarɨhundɨ ra Godɨndɨ ndürɨ aboed-ane yahombohünda ro nindou fehefendürɨmbo hohoanɨmoayefɨ ra aheimbo nafuiyo-ndürɨmbohünda. \p \v 20 Kakɨ afɨndɨ masɨhendɨ ra ro hɨfandɨmbo ranahambo nindou ai hoafɨndei habodeimboyei sefɨmboane ahɨnɨyefühɨ nindou ra sahurɨmɨndefɨ ahefɨ. \v 21 Roana aboedɨ mbumundɨ ratüpurɨ hohoanɨmo ra Adükarɨndɨ hɨmboahü yaŋgɨrɨ ndofe refembo hohoanɨmoyefühɨ-yefɨpoanɨ, ŋga muŋguambo nindou ahei hɨmboahü kameih-anefɨ refembo asefɨ. \p \v 22 Ranɨmboanefɨ asu ro yɨhoefɨ wandafɨ nda ahafandɨ süŋgu koararɨhehurɨ. Ro ahambo afɨndɨmbo ratüpurɨ ra refembohünda yarɨhurɨ hoeirɨhurane, asu ai ranɨ-moatükunɨ refembo yahuhaya ŋgusüfo pamareandɨ. Hapondanɨ ana se mbumundɨ ratüpurɨ hohoanɨmo ranɨ yaŋgɨrɨ süŋgumbɨrɨhinda yahuhayamboani ŋgɨnɨndɨ anɨhondümbo-areandɨ. Ranɨmboane asu ai ranɨ-moatükunɨ ranahambo refembo ra ŋgusüfo parareandɨ. \v 23 Taitusɨmbo se randɨhorɨ fɨfɨndɨhorɨ. Aiana wandɨ wandafɨyu haya, asu sɨheimbo farɨhefe-ndürɨrambo ro mamɨ ratüpurɨye-rɨhoandeimb-ani. Ŋga asu yɨhoefɨ wandafɨ yimbu ranahafanɨmbo-anɨmbo se randɨhi fɨfɨrɨndɨhipɨrɨ: Nindou yimbu aiana Godɨndɨ nindouyei ratüpurɨ ratüpurɨyafanɨ rɨnandühɨ asu ai ahafandɨ ratüpurɨ ranɨnambo Adükarɨmbo ndürɨ adükarümb-ani safanɨ-rɨnandeimb-anafanɨ. \v 24 Se ahafanɨmbo sɨhei hɨpoambofe hohoanɨmo ra nafuindahüpɨrɨ. Rananɨmbo asu Kraisɨndɨ nendɨ muŋguambo ranai sɨhei hɨpoambo hohoanɨmo asu ro sɨheimbo moanɨ borɨ yaŋgɨrɨ borɨyefühɨ-yefɨpoanɨ ra ndorɨhi fɨfɨrɨmbɨrɨhind-amboane. \c 9 \s1 Godɨndɨ nendambo farɨhefembo kakɨ gugurɨ-ndɨhimboyei \p \v 1 Godɨndɨ nendambo farɨhefembo kakɨ gugurɨhi arɨhündɨ ranahambo se fɨfɨrɨhimboanei. Ŋga ranɨmayowamboane asu ro ŋgɨrɨ sɨheimbo asükainda pas pandɨhe koandɨheheandɨ. \v 2 Ro fɨfɨrɨhearümboanahɨ sɨhei hohoanɨmoambe nindou ŋgorümbo fehefembo hohoanɨmoayei ra. Ŋga ranɨmboyahɨ ro Masedoniayei hɨmboahü sɨheimbo borɨmayahandürɨ. Ro aheimbo rarɨhe hoafɨyahandürühɨ sahɨya, “Ŋgorü hɨmbanɨfihɨyo wandafɨ mamɨ Akaia\f + \fr 9:2 \ft Korin ŋgoafɨ ai Akaia hɨfɨh-ane anaŋgo.\f* hɨfɨhü amarei ai ranɨ ratüpurɨ ra süŋgufemboane sei hehimbomayei,” masahɨ. Ranɨyei asu se ranɨ hohoanɨmo botɨfembo hohoanɨmomayei hoafɨ ra hɨmborɨyei hehi asu ranɨ-moatükunɨ ra ai-amboanɨ refembo sei hehi ŋgusüfoambe botɨmareandürɨ. \v 3 Ro sɨheimbohünda borɨmayahɨ ra hoafɨ yaŋgɨrɨ tüküfembo moeisahɨ. Ŋga se farɨhefe-mbohünda kakɨ ra nafɨndɨhümɨndi nɨmandei, ŋga ro nindou ndanahambo hoafɨmayahapurɨ. Ro ranahambo hohoanɨmoya hoeirɨheanda mayowamboanahɨ asu ro wandafɨ mamɨ ŋgɨmɨ ndanahamumbo sɨheimbo sowana koandɨheheapura dɨfomboemo. \v 4 Ro anɨhondümbo-rɨhumboanefɨ se nɨne-moatükunɨ sairambo ra nafɨrɨhümɨndi mbamarei. Asu Masedonia ai ro-babɨdɨ kosɨmo hoeirundüranɨ, se nafemɨndɨ nɨmarɨkoate-ndeianɨ, ro amoanɨŋgɨ-ndemboyefɨ asu se-amboanɨ amoanɨŋgɨ-ndeimboyei. \v 5 Ranɨmboanahɨ ro hohoanɨmoya hoeirɨheanda mayoa asu wandafɨ mamɨ ŋgɨmɨ nda boatei sɨheimbo sowana mbɨkosomonda sahehea hohoanɨmoayahɨ habodɨhɨ. Rananɨmbo asu ai dɨfomo sɨheimbo-so tükündafu sɨheimbo fandɨhoundürɨ mbundu sapo se nɨne-moatükunɨ saimbo masei ra dɨdɨboadondɨhi dɨgehindɨ. Rananɨmbo asu ai randu fɨfɨrɨndumboemo ranɨ-moatükunɨ sɨhei hohoanɨmonambo masɨhehindɨ, ŋga ro sɨhei-mayo moanɨ sahumündefühɨ-yefɨpoanɨ. \p \v 6 Wandafɨ mamɨ, se randɨhi fɨfɨrɨndɨhindɨ: Nindou düdi ai nɨnɨ-moatükunɨ maŋgɨrɨyo akɨdou safɨ hɨfareandɨ ranai ana süŋgunambo ranahandambo sesɨ safɨ ra akɨdou ndemündümbui. Ŋga asu nindou düdi ai maŋgɨrɨ adükarɨ hɨfareandɨ ranai-anɨmbo sesɨ ranahandambo adükarɨ hɨsɨndowa ndemündümbui. \v 7 Nindou muŋguambo mamamɨ se sɨhei ŋgusüfoambe hohoanɨmondei hoeindɨhindüh-anɨmbo, asu se ranɨ-moatükunɨ saimbo masei ra moanɨ ndehindɨ. Ŋga asu nindou mamɨ ai ahandɨ ŋgusüfoambe moaruwaimbo-nderühɨ ranɨ-moatükunɨ saimbo ranahamboya, nindou ai wambo hüti-hütimaründɨr-amboanahɨ ro wandɨ ranɨ-moatükunɨ ra maseheandɨ mbüsümbui. Ŋga wanɨ. Ŋga God aiana nindou hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyuhü moanɨ saimbo yaŋgɨrɨ hohoanɨmoayu ranahamboani hohoanɨmo pararirɨ. \v 8 God aiana sɨheimbo muŋguambo afɨndɨ aboedɨ moatükunɨ ra dagadüranɨ asu se aboedɨ moatükunɨ afɨndeimbɨ-ndeimboyei. Rananɨmbo muŋguambo si aho ra mbonɨmboe-mɨndɨkoate afɨndɨ dɨgehimboyei asu nindou farɨhefembo ra afɨndɨ yagodomboe. \v 9 Godɨndɨ hoafɨ ranahambo yare hoafɨyowohü yahoya, \q1 “Nindou düdi ai nindou napo-koate-mayei aheimbo warambe kɨkɨhemɨndɨkoate-ayu \q2 ra nindou ahurɨ bubufoareandɨ nahurai-ani. \q1 Ahandɨ mbumundɨ hohoanɨmo ranai koadürümbo-koadürümbo yagodɨmboe,” \rq Buk Song 112:9\rq* \m meho. \v 10 God ai sesɨ maŋgɨrɨ nindou nümbürɨra-randeimbɨ ranahambo sagado asu mamɨkarambo sesɨ sesɨmbo sagadürɨ arandɨ. Ranɨmbo-hündambo-anɨmbo asu God ai sɨheimbo afɨndɨ moatükunɨ dagadüranɨ asu se dɨgehi hehi ahandɨ nendɨ ranaheimbo fandɨhehi-ndürɨmboyei. Rananɨmbo sɨhei fehefembo hohoanɨmo ranai afɨndɨ hamɨndɨ tükündɨfemboe nindou nümbürambeahɨndɨ moatükunɨ hɨfɨreanda afɨndɨ hɨsayo nou. \v 11 God ai sɨheimbo afɨndɨ aboedɨ moatükunɨ dagadüranɨ asu se muŋgambo si warambe kɨkɨhemɨndɨkoate ndehimboyei. Rananɨmbo asu sɨhei-mayo kakɨ aheimbo asehindɨ yɨhoefɨ warɨhü ra ndahümündi hehi asu Godɨmbo hɨhɨfɨ-ndɨhorɨmboyei. \v 12 Se ranɨ ratüpurɨ rawarɨhindɨ ra Godɨndɨ nindou ranai nɨne moatükunɨ mbonɨmboa-rɨhümündi ranahambo farɨhefe-ndürɨmbo yaŋgɨrɨyopoanɨ, ŋga ai ranɨ-moatükunɨ ra hoeirɨhindühɨ Godɨmbo afɨndɨ hɨhɨfɨmbɨrɨhorambo kameihane. \v 13 Ranɨ ratüpurɨ se rawarɨhindɨ ranana sɨhefɨ wandafɨ mamɨ ranaheimbo farɨhefe-ndürɨmboane, ŋga asu rananɨmbo ranɨ-moatükunɨ ranai weindahɨ hamɨndɨ tükündɨfemboe. Rananɨmbo asu wandafɨ mamɨ ranai randɨhi fɨfɨrɨndɨ-hindühɨmboya, seana Kraisɨndɨ aboedɨ hoafɨ ranahambo ndorɨhi süŋgurɨ-hindühanei mbɨsahündürɨ-mboyei. Asu muŋguambo nindou se aheimbo kakɨ sɨhei hohoanɨmonambo yaŋgɨrɨ warambe kɨkɨhemɨndɨkoate asehindɨ ranɨmbo ai rarɨhi hoeirɨhindanɨ wanɨ asu ai Godɨndɨ ndürɨ ranahambo aboed-ani mbɨsei-amboane. \v 14 Rananɨmbo Godɨndɨ hɨpoambo hohoanɨmo sɨhei fiambe amaro ra ai hoeimbɨrɨhind-amboane. Rananɨmbo asu ai sɨheimbo hohoanɨmo-ndühɨndürühɨ amboanɨ asu ai Godɨmbo sɨheimbohünda dɨdɨbafɨmbe-yahündowamboane. \v 15 God ai moanɨ aboedɨ hamɨndɨ moatükunɨ masemunɨ ranahambo ŋgɨrɨ sɨhɨrɨ wudɨpoapondɨhu nɨmɨndɨ hoafɨ ra wataporɨmbo-ndɨhundɨ, ŋga ahambo hɨhɨfɨ yaŋgɨrɨ hɨhɨfɨndɨ-hurɨmboane. \c 10 \s1 Nindou ai Porɨmboya aiana Kraisɨndɨ hoafɨ semündü hu-randeimbɨ hondüyupoanɨ masei ranaheimbo sɨmborɨ hoafɨmayu \p \v 1 Nindou bɨdɨfɨrɨ ai wamboya, “Por ai ro-dɨbo nüŋguambe afure manüŋgu, ŋga ai-poanɨmbo nüŋguambe ranɨ-sɨmboanɨ yaŋgɨrɨ yɨhoefɨmbo pasambe ŋgɨnɨndɨ hoafɨyumunɨ marandɨ,” asei. Ro Por-anahɨ haponda wandɨhoarɨ pas ndanambe sɨheimbo Krais ramefiyu nou hɨmboarɨ hoafendahü hɨpoamborɨhearühɨ hoafayahandürɨ. \v 2 Ro sɨheimbo ŋgɨnɨndɨ hoafɨmbo moeisahɨ, ŋga se wambo amoŋgonɨ hoafɨndeianɨ ana, asu ro sɨheimbo-so dügühanɨ sɨheimbo ŋgɨnɨndɨ hoafɨndamboyahɨ. Ŋga nindou dɨdɨyei ai wamboya, aiana hɨfɨ ndanɨhündambo hohoanɨmo ranane süŋguare hu asei ranaheimbo-anɨmbo ro yɨhɨmbokoate ŋgɨnɨndɨ hoafɨndaha-ndürɨmboyahɨ. \v 3 Ro nindou yaŋgɨr-anefɨsɨ, ŋga asu ro moai nindou-yafe hohoanɨmo süŋgurɨhundühɨ yifiarɨyefɨ rɨhundɨ. \v 4 Muŋguambo yifiarɨ nɨmɨnehoarɨ sahumɨ-ndefɨmboayefɨ ra hɨfɨ ndanɨhündambo-yopoanɨ. Ŋga wanɨ. Ŋga ranana Godɨnd-mayo ŋgɨnɨndɨ yifiarɨ nɨmɨnehoar-ane. Ranana hürütümbü nindou-yafe ŋgɨnɨndɨ hɨfɨnambondeamboe. Ranamboane wosɨhoaforɨ hohoanɨmo ra raguanambo-arɨhundɨ. \v 5 Asu nɨne-moatükunɨ ai Godɨmbo fɨfɨrɨfimbo-mayo ranahambo nafɨ gürareandɨ ra hɨfɨnambo-ndɨhumboyefɨ. Asu muŋguambo sɨhefɨ hohoanɨmo kɨkɨhɨrɨ-hümündeihɨ Kraisɨmbo yaŋgɨrɨ hohoanɨmo pambɨrɨhinda asefɨ. \v 6 Se Kraisɨndɨ hoafɨ ranɨ yaŋgɨrɨ süŋgundɨhi mbundɨhümbo-anɨmbo asu sehündɨ bɨdɨfɨrɨ ai süŋgufekoate-ayei ranaheimbo tɨŋümbɨ hohoanɨmo ndahu-ndürɨmboyefɨ. \p \v 7 Seana nɨne-moatükunɨ hoeiarɨhindɨ ranahambo wudɨpoapondɨhi türüboadɨhi hohoanɨmondei. Nindou mamɨ ai hoafɨyuhüya, roana Kraisɨndɨ nindou hond-anahɨ ehu ana, awi ai rande wudɨpoaponde hohoanɨmonduhü ro-amboanɨ ai rawefiyu nou Kraisɨndɨ nindou-anefɨ mbeyahu-wamboane. \v 8 Sɨhei anɨhondümbofe hohoanɨmo ra ŋgɨnemɨndɨ-ndürɨmbo-hündamboyu Adükarɨ ai yɨhoefɨmbo ndanɨ ratüpurɨ nda masemunɨ. Ranɨ-moatükunɨ ranana sɨheimbo moaruwaimbofe-ndürɨmbo-yopoanɨ. Ŋga asu ro ndanɨ ratüpurɨ ranɨmbo wandɨhoarɨ akɨdou borayahɨ ana, asu ranɨmbo ro moai amoanɨŋgɨyahɨ. \v 9 Se randɨhi hohoanɨmondeihɨya, “Por aiana ahandɨ pasambe hoafɨ ranɨnambo yɨhɨmboaramunɨ,” mbɨseimboyei. \v 10 Nindou bɨdɨfɨrɨ ai randɨhi hoafɨndeihɨ anɨmboya, “Porɨndɨ-mayo pas ranana tɨŋümbɨ saf-ane. Ŋga ai sɨhefɨ fikɨmɨ nüŋgumbo ana, ai hɨmboarɨ hoafendɨ safɨ nüŋgumbo asu hoafɨ ahandɨ ra ndorɨhefekoate-ane,” sei arɨhündɨ. \v 11 Nindou düdi yahurai hoafɨyu arandɨ ranai ana rande ndonde hohoanɨmondühɨ türüboadeandɨ. Ro aŋgunɨ nɨmboefɨmbo pasambe hoafayef-ane, asu sɨheimbo-so ranɨhü nɨmboefɨmbo hoafehundür-ane, ranɨ moatükunɨ ra ŋgorü-poanɨmboyopoanɨ, ŋga wanɨ. \p \v 12 Roana ŋgɨrɨ yɨhoefɨhoarɨ yɨhoefɨ fi ra sɨmoŋgorɨndɨhu hoeindɨhu ndɨhundɨ nindou bɨdɨfɨrɨ ai ahamundɨ fimbo borayomo nou. Nindou ranai ana moanɨ ahamundɨ hohoanɨmonambo yaŋgɨr-anemo ai ahamundɨhoarɨ ŋgorü ahandɨ hohoanɨmo ra ŋgoründɨ-mayo hohoanɨmo ranɨfihɨ sɨmoŋgoru hoeiru arundɨ. Yahurai nendɨ ana fɨfɨrɨfekoate-anemo! \v 13 Ŋga asu ro yɨhoefɨ fimbo ana ratüpurɨ yɨhoefɨ ranahambo sɨmoŋgorɨ ra ŋgasündɨfe hefe borɨyo ho ranahambo moei asefɨ. Ŋga nɨne-moatükunɨ ratüpurɨ God ai yɨhoefɨmbo masemunɨ ranɨ sɨmoŋgorühɨ anɨmbo ŋgemboyefɨ sɨheimbo-so ratüpurɨmbo kameihɨ amboanɨ. \v 14 God ai yɨhoefɨmbo ratüpurɨ masemunɨ ranɨ hoarehɨ se anɨmboei. Ranɨ-sɨmboanɨ ro sɨheimbo sowahɨ tüküyahundühɨ Kraisɨndɨ Aboedɨ Hoafɨ ra sahumɨndefɨ hohu sɨheimbo hoafɨmehundürɨ. Ranɨnambo God ai yɨhoefɨmbo ratüpurɨ masemunɨ ranɨ yaŋgɨrɨ süŋgumarɨhundɨ. \v 15 Roana moai God ai ratüpurɨ nindou ŋgorümbo masagadürɨ ranahambo borɨyefɨ hefɨ rɨhundɨ, ŋga wanɨ. Ŋga roana sɨhei anɨhondümbofe ranai ŋgoanɨ asu ro sɨhei mbusümo ratüpurɨmbohünda God ai ranɨ ratüpurɨ masɨhendɨ ra refeyowanɨ aboedɨ adükarɨ tüküfembo ranahamboane anɨhondümbo hɨmboayefɨ. \v 16 Rananɨmbo asu ro aboedɨ hoafɨ ra ndahumɨndefɨ nindou bɨdɨfɨrɨ sɨhei hɨfɨ daboadanɨ amarei ranaheimbo hoafɨnda-hundürɨmboyefɨ. Asu ro ŋgɨrɨ nindou ŋgorü ai ratüpurɨmayu ranahambo borɨndefɨ. \p \v 17 Bukambe yare hoafɨyowohü yahoya, “Nindou düdi ai borɨmbo hohoanɨmoayu ana, moanɨ Adükarɨ ai nɨne-moatükunɨ ramareandɨ ranahambo yaŋgɨr-anɨmbo borɨmbiyu-wamboane,” meho. \v 18 Nindou düdi ai sapo nɨne-moatükunɨ ramareandɨ ranɨmbo ahandɨhoarɨ borayu ana, Godɨndɨ homboahü ndürɨmbüyupoanɨ. Ŋga asu Adükarɨ ai nindou daboe ndürɨmb-ani ehu ana, nindou ranai ndürɨmb-ani. \c 11 \s1 Por ai se Kraisɨndɨ hoafɨ wosɨhoaforɨ hoafɨyomo-rundeimbɨ ahamundɨ hoafɨ hɨmborɨyo-poanɨ mehu \p \v 1 Awi se wambo rarɨhi hɨnɨŋgɨrɨhindɨranɨ-anɨmbo asu ro hɨhɨndɨ hoafɨ hoafɨnda. Ŋga se wambo hɨnɨŋgɨrɨ-hindɨrɨmboanei. \v 2 Awi ro ŋgusüfo pararɨheandürɨ God ai sɨheimbo ŋgusüfo parareandürɨ hu nou. Seana moanɨ nɨmorehɨ yihoarɨfɨ hamɨndɨ nindowenihɨ mamɨ ranahambo yaŋgɨrɨ segodombo sei hehi dɨbonɨyei hɨnɨŋgarɨhindɨ nahurai-anei. Nindowenihɨ mamɨ ranai ana Krais ranani. \v 3 Sapo amoasɨrɨ tɨkai hoafɨ fɨfɨreandeimbɨ hamɨndɨyo haya Ifɨmbo tɨkai hoafɨmendo ranahamboanahɨ ro afɨndɨ hohoanɨmoayahɨ. Sɨheimbo-so amboa hohoanɨmo yahurai tükündɨfendüranɨ, asu sɨhei Kraisɨmbo hohoanɨmo aboedɨ ŋgusüfo pamarɨhorɨ ranai moaruwaimbo-ndɨfemboe saheheamboanahɨ ro yɨhɨmboayahɨ. \v 4 Nindou bɨdɨfɨrɨ ai sɨheimbo-so tüküyafu Sisas sapo ro bokarɨhehu arɨhundɨ ranahamboemopoanɨ, ŋga ŋgorü-poanɨmbo Sisas ranahambo bokarɨhou rundühanemo. Asu se ŋgorü-poanɨmbo yifiafɨ masahümündi, ŋga ro Yifiafɨ Aboedɨ ranahambo hoafɨyefɨ arɨhundɨyopoanɨ masahümündi. Asu se ŋgorü-poanɨmbo aboedɨ hoaf-ane sahümündi arɨhündɨ, ŋga aboedɨ hoafɨ ro sɨnefɨ hoafɨyahundürɨ marɨhundɨ ranɨyopoanɨ. Nindou bɨdɨfɨrɨ ai ranɨ hoafɨ ra hoafɨyomondüranɨ asu se rarɨhi hɨnɨŋgɨrɨhipuranɨ yahurai hoafɨ ra hoafɨyomo arundɨ. \p \v 5 Ro sɨheimbo hoafehandürɨ, nindou ranahamumbo Kraisɨndɨ hoafɨ sowandümo homo-rundeimbɨ nindou bogor-anemo asei ranahamundɨ hoarehɨ nɨmboambo-yahɨpoanɨ. \v 6 Yɨnɨ anɨhond-ane, hoafɨ hoafɨyorambo ra ro aboedɨ hamɨndɨ-yahɨpoanɨ, ŋga fɨfɨrɨfe ranana ro moai mbonɨmbo-rɨhamɨndɨhɨ. Muŋguambo moatükunɨ hohoanɨmo ro rarɨhu marɨhundɨ ra sɨheimbo ranɨ fɨfɨrɨfe ranɨyo muŋguambo nafuiyahundürɨ marɨhundɨ. \p \v 7 Se fɨfɨrɨhindɨ roana sɨheimbo Godɨndɨ-mayo aboedɨ hoafɨ hoafɨyahandürɨ marɨhandɨ ranɨmbo-hünda moai kakɨ napombo semɨndɨmbo warɨyarɨhandɨ. Ro sɨheimboya, ai-anɨmbo nindou aboedɨ hamɨndɨ tükümbeyahindɨ sahehea asu wandɨ fimbo ro hɨfɨnambo-rɨheandühɨ hɨmboarɨ hoafendühɨ hoafɨya marɨhand-ane. Asu ranɨ-moatükunɨ ra nɨmboea? Refe-ana awi wandɨ hohoanɨmo ranambo ro moaruwai hohoanɨmombayahɨyo? \v 8 Ro sɨheimbo farɨhefe-ndürɨmbohünda Godɨndɨ nendɨ ŋgorü ŋgoafɨhü amarei ranai wambo kakɨ akɨdou sehi rɨhünda masahamɨndɨhɨ. Ranɨmbo-hündamboyahɨ ro ahei-mayo kakɨ ra moanɨ hümbuhünɨmbo fufurɨhamɨndɨmbo nahurai-mayahɨ. \v 9 Ro se-babɨdɨmbo ranɨhü nɨmboahɨ sɨmboanɨ ana ro kakɨ-napo yahurai sɨhefe-koate mbonɨmbo-rɨhamɨndɨhühɨ moai nindou mamɨ sɨhei mbusümo ahambo tɨŋɨrɨfo sahando, ŋga wanɨ. Ŋga wandafɨ mamɨ Masedoniahündɨ ndanɨhü sühüsi tükümehindɨ aiyei nɨne napo ro sɨhefembo mbonɨmbo-marɨhamɨndɨhɨ ra masehindɨrɨ. Horombo maho-ane, asu süŋgunamboane ro ŋgɨrɨ sɨheimbo tɨŋɨrɨfo ndahandürɨ. Ŋga ro ranɨ hohoanɨmo ra süŋgurɨ-heandühanahɨ. \v 10 Kraisɨndɨ hoafɨ hondü ra wandɨ ŋgusüfoambe nɨmarɨmboane, ranane asu ro sɨheimbo anɨhondümbo hoafehandürɨ: Hohoanɨmo ra ro süŋgurɨhe arɨhandɨ ranahambo borayahɨ ra ŋgɨrɨ Akaia hɨfɨhü ŋgorü nindou ai wandɨ borɨ hoafɨ ra kɨkɨndeandɨ. \v 11 Nɨmboe ro sɨheimbo tɨŋɨrɨfo saikoate-ayaha? Ro sɨheimbo ŋgusüfo pefindürɨkoate-wamboyahɨ? Ŋga wanɨ. God ai fɨfɨreamboani ro sɨheimbo ŋgusüfo parɨhendürɨ arɨhandɨ ra. \p \v 12 Ro haponda nɨne ratüpurɨ rawarɨheandɨ ra ro moanɨ ranɨ yaŋgɨrɨ ratüpurɨ-yahühanahɨ, nindou bɨdɨfɨrɨ ranahamumbo nafɨ gifepurɨmbohünda. Ai ŋgomondühɨya, roana Por mamɨ ratüpurɨyomo arundɨ yahurai-anefɨ ratüpurɨyefɨ arɨhundɨ mbɨsɨmo houmbo borɨndɨmboemo sahehea. \v 13 Nindou ranai ana, Kraisɨndɨ hoafɨ sowandümo homo-rundeimbɨ hondüyomopoanɨ. Aiana ahamundɨ ratüpurɨyomo arundɨ ranahamumbo tɨkai hoafɨyomo rundühanemo nindou amurɨ ranaheimboya, ai Kraisɨndɨ hoafɨ sowandümo homo-rundeimbɨ hond-anemo sei hoafɨmbɨyeiya yahomo houmbo. \v 14 E! Asu se ahamundɨ hohoanɨmo ranahambo afɨndɨ hohoanɨmo-ndeimboyei. Satan ai-amboanɨ ahandɨ fi ra ŋgorü-süŋgure haya sünambeahɨndɨ nendɨ-yomondɨ si ranɨmbofi haya tüküfi arandɨ. \v 15 Ranɨmboane Satan ahandɨ ratüpurɨyomo-rundeimbɨ nindou ranai nindou ahei hɨmboahü aboedɨ mbumundɨ ratüpurɨ-yomondeimbɨ ranɨ hoearambeyafu tüküyafunda ranahambo hepünɨfepoanɨ. Nindou ranai ana süŋgunambo ranɨ-moatükunɨ ramarundɨ sɨmoŋgorühɨ asübusɨ ndowandümboemo. \s1 Por ai Godɨndɨ ratüpurɨmbofi nüŋgumbo tɨŋɨrɨfo masemündu \p \v 16 Ro asükai hoafayahɨ: Nindou mamɨ ai wamboya, aiana hɨhɨndɨ-hɨndɨndɨyuhani mbüsü haya hohoanɨmondɨmbui, ŋga yowanɨ. Se wambo randɨhi hohoanɨmombondeihɨ ana, ambesɨ, ŋga wamboya, aiana hɨhɨndɨ-hɨhɨndɨyumb-ani mbɨsahündɨran-anɨmbo asu wandɨ fimbo borɨnda habodɨmboanesɨ. \v 17 Ro haponda ndarɨhe hoafayahɨ nda: Adükarɨndɨ hohoanɨmo süŋgu hoafɨyambo-yahɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Ŋga ro moanɨ wandɨhoarɨ hɨhɨndɨ-hɨhɨndɨyahühɨyahɨ ro rarɨhe borɨyahühɨ hoafayahɨ. \v 18 Nindou bɨdɨfɨrɨ ai hɨfɨ ndanɨhündambo hohoanɨmo süŋgu homondühɨ sɨheimbo-so homo ahamundɨ fimbo borɨyomo arundɨ rananɨmbo asu ro-amboanɨ wandɨ fimbo mandɨhe yahurai borɨndamboyahɨ. \p \v 19 Seana sɨheihoarɨmboya, “Ro hohoanɨmo aboedɨ fɨfɨrɨhu-ndeimbanefɨ,” aseisɨ, ŋga ranɨmboanei se hɨhɨndɨ-hɨhɨndɨyomondeimbɨ nindou ranahamumboya, “Ambemo, ŋga moanɨ ai ranɨ hoafɨmbeyomo,” asei. \v 20 Seana nindou ranai sɨheimbo moanɨ hoafemo süŋgufembo yaŋgɨr-anei hohoanɨmoayei. Asu sɨhei-mayo napo fufemɨndɨ, ahamundɨ wosɨhoaforɨ hoafɨ ranambo sɨheimbo semündündürane, sɨheimbo moaruwai-moaruwaimbo-arundürane, asu ŋgusümboarambe pakararɨhoundür-ane, ranɨ-moatükunɨ ra rarundan-ane asu seana ahamumboya, ai ambemo asei. \v 21 Ranɨ-moatükunɨ hohoanɨmo ai rawarundɨ ranahambo ana awi ro ŋgɨnɨndɨ hamɨndɨyefɨpoanɨ. \p Ŋga asu nindou ŋgorü ai ahandɨ fimbo borɨmbo ehu-ana, ro-amboanɨ, awi hɨhɨndɨ-hɨhɨndɨyahühɨ hoafayahɨ, ŋga wandɨfimbo borɨndamboyahɨ. \v 22 Nindou ra Hibruhündɨ-yomosɨ? Ŋga ro-amboanɨ Hibruhünd-anahɨsɨ. Asu ai Israerɨhündɨ-yomosɨ? Asu ro-amboanɨ Israerɨhünd-anahɨsɨ.\f + \fr 11:22 \ft Hibruhündɨ ai Abrahamɨndɨ ahuirɨ hond-anei. Israeɨrɨhündɨ ai Suda-yafe Godɨmbo hohoanɨmo süŋgurɨhi arɨhünd-anei.\f* \v 23 Ai Kraisɨndɨ ratüpurɨyomo-rundeimbɨ-yomosɨ? Awi ro hohoanɨmokoate nindou-anahɨ, ŋga roana ratüpurɨ ra refembo ahamumbo ŋgasündɨ-heapurɨmboanahɨ. Roana ratüpurɨ ra afɨndɨ hamɨndɨ tɨŋɨrɨfoya, afɨndɨmbo karabusɨyahe, afɨndɨmbo wambo buburundɨrɨ, raramarundɨr-anesɨ. \v 24 Wambo hondahüfeimbɨmbo wofɨ bogorɨnambo Suda 39 amberamɨndeimbɨyo bubumarundɨrɨ. \v 25 Romɨhündɨ ai wambo ŋgɨmɨmbo nɨmɨharɨnambo buburundɨrɨ. Asu mamɨmbo nɨmoeinambo-rundɨrɨ, asu ŋgɨmɨmbo ro nɨmarɨheimbɨ sip ranai hɨmonɨ hɨhɨrɨmafoareandɨ asu ro mamɨ si hɨmonɨ yaŋgɨrɨ boborɨya wakɨmarɨheand-ane. \v 26 Ro afɨndɨmbo hahabodɨ marɨhandɨ ranambe hohoambumbo ha asu hümbuhünɨ nendɨ afɨndɨ yaŋgorambe ha marɨhandɨ. Asu ranambe yaŋgɨrɨyopoanɨ, ŋga Sudahündɨ wandafɨ mamayei asu Suda-yafe ndɨfoyei ai wambo moaruwaimbo-marɨhindɨrɨ. Adükarɨ ŋgoafɨhüyo asu nɨmambe nindou nɨŋgokoate-reandühɨ ranamboanɨ ro moaruwaimbo-fembo yaŋgɨrɨya marɨhandɨ. Sɨrɨwara hɨmoyo asu tɨkai ŋgunindɨyomo ranambe ro moaruwaimbo-fembo yaŋgɨrɨya ha marɨhand-ane. \v 27 Ro ranɨ-poanɨ ranɨ-poanɨ ratüpurɨ afɨndɨ safɨyo ratüpurɨya marɨhandɨ. Afɨndɨmbo ro nɨmbokoanɨ gedühɨ moai ndorɨhe apo rɨhandɨ. Wembombo-yarɨhandühɨ asu wandɨ amɨndasümo ranai hoe sɨmɨndɨmbo kɨkɨre-yaparɨhoai marandɨ. Ro sesɨ afɨndɨ sɨhefe, worɨ aboedambe nɨmarɨ, hoearɨ aboedɨ güdüfe raraokoate-ya marɨhand-ane. \v 28 Ranɨ-moatükunɨ yaŋgɨrɨyopoanɨ wambo-so tüküfe marandɨ, ŋga wanɨ. Muŋguambo si maho ra Godɨndɨ nindou ŋgorü ŋgoafɨhü amarei ranaheimbo hɨfandɨyondürɨmbo hohoanɨmo ranai-amboanɨ tüküfeyo-anɨyahɨ ro tɨŋümbɨ hohoanɨmo sahamɨndɨ marɨhandɨ. \v 29 Nindou düdi ai ŋgɨnemɨndɨ-koate-ayu ana, asu ro-amboanɨ ŋgɨnemɨndɨ-koate-anahɨ. Nindou ŋgorü ai rareanda ŋgorü ai moaruwai hohoanɨmoayu ana, asu ro ŋgusüfo nɨmbɨyahühɨ nɨmarɨ arɨhandɨ. \p \v 30 Ro borɨmbo asahɨ ana, sapo ro ŋgɨnemɨndɨ nɨŋgokoate anɨmboahɨ ranahambo-anɨmbo borɨnda habodɨmboyahɨ. \v 31 God ai God-ani asu Adükarɨ Sisasɨndɨ Afɨnd-ani ranahandɨ ndürɨ koadürümbo-koadürümbo aboed-ani seihanei. Ai wambo fɨfɨreandɨrɨ ro tɨkai hoafɨyo rakoate anɨhondümboanahɨ hoafayahɨ nda. \v 32 Ro Damaskus ŋgoafɨhü nɨmarɨhambe bogorɨ nindou ranɨ ŋgoafɨ hɨfanda-randeimbɨ adükarɨ bogorɨ Arestasɨndɨ hoarehɨ mamaru. Nindou ranai wambo kɨkɨhemɨndɨ mburɨmbo karabusɨ-fendɨrɨmbohünda ami bɨdɨfɨrɨ ŋgoafɨ ginɨrɨ nafɨtambe fikɨmɨ hɨnɨŋgɨ-mareapura manɨŋgomo. \v 33 Ŋga asu wambo ŋgoafɨ ginɨrɨ ranambe nafɨ wandafɨ mamɨ bodɨmondɨ ai basketambe wofɨ küru mburu foarundɨrɨ houmbo masafoarundɨra aboedambomeheandɨ. \c 12 \s1 God ai Porɨmbo afɨndɨ moatükunɨ nafuimeindo \p \v 1 Ro borɨnda ŋgamboyahɨsɨ, ŋga asu ranana ŋgɨrɨ sɨheimbo fandɨhendɨ. Ambesɨ, ŋga hapondan-ana wambo Adükarɨ ai yafogoadɨnambo nahurai muŋgu-moatükunɨ süŋguna weindahɨ tüküfemboayo weindahɨ-mareandɨrɨ ra sɨheimbo wataporɨnda samboanahɨ. \v 2 Ro nindou mamɨ Krais-dɨbo nüŋgumbü fɨfɨrarɨhinɨ, ŋga 14 hɨmbanɨ maho ranambe ranahambo God ai serümündü nɨmoamo hondü sünambe mahafu. Ranɨ-moatükunɨ ra roana moai fɨfɨrɨheandɨ, ŋga moanɨ nindou safɨmbayo asu yifiafɨ yaŋgɨrɨmbayo, ŋga God aiani ra fɨfɨreamboayu. \v 3 Ro fɨfɨrɨheandɨ nindou ranai Godɨndɨ ŋgoafɨ sünambe moanɨ aboedɨ hamɨndɨ ranambe nɨmehünou hasɨfi tüküfi mahafu. Ŋga asükai ranahambo amboa ro moai fɨfɨrɨheandɨ, nindou safɨmbayo asu yifiafɨ yaŋgɨrɨmbayo, ŋga God aiani ranahambo fɨfɨreamboayu. \v 4 Ranɨyu asu dɨbohɨndɨ moatükunɨ nindou ranahambo ŋgɨrɨ hoafɨndei hoafɨ ra ahandɨ hɨmboambenambo hɨmborɨmayu. \v 5 Ro nindou ranahambo-anɨmbo borɨndamboyahɨ, ŋga wandɨ fimbo ŋgɨrɨ borɨndahɨ. Ŋga wandɨ fi ŋgɨnɨndɨkoate-yaheimbɨ ranahambo yaŋgɨrɨ wandɨ fimbo borɨndamboyahɨ. \v 6 Ro nɨnɨ-moatükunɨmboyo borɨmbo mbasahɨ-mbonana, asu ro ŋgɨrɨ hɨhɨndɨ-hɨhɨndɨyaheimbɨ nindou-anahɨ mbɨsahɨ sapo ro raranɨ-moatükunɨ ranahambo anɨhondümbo-anɨmbo hoafɨndamboyahɨ. Ŋga wandɨhoarɨ borɨmbo moei asahɨ rananɨmbo nindou ŋgɨrɨ wambo aboed-ani mbɨsahündɨrɨ. Ŋga ro nɨne ratüpurɨ rawarɨheand-ane, asu nɨne hoafɨ hoafayah-ane, ranɨmbo nindou ai hoeirɨhindɨrühɨ wambo wudɨpoapondɨhi fɨfɨrɨndɨ-hindɨrɨmboyei. \s1 Porɨndɨ fihɨ tɨhoarɨ nahurai kamarerɨ \p \v 7 God ai wamboya, nɨnɨ ŋgorü-poanɨmbo moatükunɨ ai hoeimareandɨ ranahambo ahandɨ fimbo borɨndɨmbui yahuhamboyu, mamɨ moatükunɨ tɨhoarɨ nahurai wandɨ fihü futɨmareandɨrɨ. Ranɨ-moatükunɨ ramareandɨ ranana Satanɨndɨ ratüpurɨyu-randeimbɨ nindou nahuraiyu wamboya, ahandɨ fimbo borɨndu hoaŋgumbui yahuhaya hɨfɨnambo-fendɨrɨmbohünda harɨyondɨrɨmbo mehu. \v 8 Adükarɨmbo ranɨ-moatükunɨ ra fɨmbɨrɨhenda sahehea ro ŋgɨmɨmbo dɨdɨbafɨmeheando. \v 9 Ranɨyu asu ai wambo sɨmborɨ yare hoafɨyundɨrühɨ yahuya, “Wanɨ, ŋga wandɨ-mayo hɨpoambofe hohoanɨmo ranana awi se-dɨbo ndear-ane, ŋga wandɨ ŋgɨnɨndɨ ranana nindou hamɨndɨ kemɨndɨkoate-ayei ranaheimbo so-ane tüküfe arandɨ,” mehuamboyahɨ. Asu ro sahɨya, hapondan-ana ro hamɨndɨ kemɨndɨkoate-anahɨ ranahambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndahühɨ borɨndamboyahɨ Adükarɨndɨ-mayo ŋgɨnɨndɨ ai wambo hamɨndɨ ŋgɨnemɨndɨ-ndɨrambohünda. \v 10 Ranane asu ro hamɨndɨ kemɨndɨkoate-ayahɨ, nindou ai wambo moaruwaimbo-rɨhindɨrɨ, tɨŋgümbɨ hohoanɨmo tükefeyondɨrɨ, nindou ai moaruwaimbo-moaruwaimbo-arɨhindɨrɨ hei, ranahambo Kraisɨmbohündambo ro hɨhɨhfɨ-hɨhɨfayahɨ. Ro hamɨndɨ kemɨndɨkoate-ayahɨ ana, asu rasɨmboanɨ ro ŋgɨnɨndɨ nɨmboamboanahɨ. \s1 Por ai Korinɨhündambo afɨndɨ hohoanɨmo-ayundürɨ \p \v 11 Ro ndanɨ hoafɨ hoafɨmayahɨ ra hɨhɨndɨ-hɨhɨndɨyaheimbɨ nindou nouyahɨ hoafɨmayahɨ, ŋga wambo se ŋgusüfoambe botɨmarɨhi-ndɨramboyahɨ ranɨ hoafɨ ra hoafɨmayahɨ. Ŋga sɨmborɨ se-anɨmbo wandɨ aboedɨ hohoanɨmo ranahambo hoafɨndahündɨrɨ, ŋga asu se moai rarɨhindɨ, ranɨmboyahɨ asu wandɨhoarɨ ranɨ hoafɨ ra hoafɨmayahɨ. Yɨnɨ, anɨhond-anesɨ, roana ndorɨhehea-ndeimbɨ nindou hondüyahɨpoanɨ, ŋga Kraisɨndɨ hoafɨ sowandümo homo-rundeimbɨ nindou “ranɨ-poanɨmbo” asei sɨhei mbüsumo anɨŋgomo ranahamundɨ hoarehɨ nɨmboamboyahɨpoanɨ. \v 12 Ro hohoanɨmoya kɨkɨhɨrɨhe heheamboyahɨ Kraisɨndɨ hoafɨ semɨndɨ ho-rambo ratüpurɨ sɨhei mbusümo nɨmboambo ranɨ ratüpurɨ ra ramarɨheandɨ. Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨ nafuimbo ratüpurɨ asu hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ratüpurɨ ra sɨhei mbusümo ramarɨheandɨ Kraisɨndɨ hoafɨ sahamɨndɨ ha-rɨhandeimb-anahɨ sahehea nafuimayahɨ. \v 13 Sɨheimbo ramarɨheandürɨ nou-ane asu Kraisɨndɨ nendɨ ŋgorü ŋgoafɨhü amarei aheimbo amboanɨ rarɨheandürɨ arɨhandɨ. Ro moai sɨheimboya, wambo sesɨ-napo sehindɨrɨ sahehea sɨheimbo tɨŋɨrɨfo sahandürɨ, ŋga wanɨ. Karɨhasɨhandürɨ, ŋga se wambo amboawi mbɨsahündɨrɨ ro sɨheimbo tɨŋɨrɨfo segodürükoate-mayahɨ ranɨmbo-hünda. \p \v 14 Hapoana ŋgɨmɨmboanahɨ nda ro sɨheimbo sowana sɨfombo saheheamboayahɨ, ŋga asu ro ŋgɨrɨ sɨhei-mayo napofihɨ yaŋgɨrɨ kiarɨmbohünda tɨŋɨrɨfo-ndahandürɨ. Ŋga roana sɨhei kakɨ-napo semɨndɨmboyahɨpoanɨ, ŋga sɨheimbo fehefendürɨmbo yaŋgɨr-anahɨ. Raranɨ moatükunɨ ra se fɨfɨrɨhindɨ nɨmorɨ akɨdɨbou aiana boagɨrambo fehefe-ndürɨmbohünda ŋgɨrɨ sesɨ-napo kokoboadɨhi ndahümündi tükündahi dɨgehindɨ, ŋga wanɨ. Ŋga sɨmborɨ boagɨrɨ ai-anɨmbo nɨmorambo ranɨ-moatükunɨ ra dɨdɨboadofe sɨhefemboane. \v 15 Sɨheimbo farɨhefe-ndürɨmbohündambo ana wandɨ-mayo napo eŋgoro ra segudürɨmbo wandɨ fimbo kameihɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyamboanahɨ. Ro sɨheimbo afɨndɨmbo ŋgusüfo pandɨheandüranɨ asu se sɨmborɨ wambo akɨdou yaŋgɨrɨ ŋgusüfo pamandɨhindɨrɨyo? \p \v 16 Anɨhond-ane, ro sɨhei-mayo kakɨ-napo semɨndɨmbohünda moai sɨheimbo tɨŋɨrɨfo sahandürɨ. Ŋga asu nindou bɨdɨfɨrɨ ai seiya, “Yɨnɨsɨ, ŋga sɨhefɨ kakɨ-napo semɨndɨmbo-ana, ai tɨkarehayambo ŋgorü-süŋgundeamunɨ mbunda ndemündümbui,” masei. \v 17 Ŋga asu nüŋgufemboyoa? Asu ro wandɨ nindou bɨdɨfɨrɨ sɨheimbo sowana koamarɨheheapurɨ ranai sɨhei-mayo napo ra moai kiafu hüsindümo. \v 18 Ro Taitusɨmbo sɨheimbo sowana sɨnɨmbohünda hoafɨyahando habodɨhühɨ asu ahandɨ süŋgu wandafɨ mamɨ koamarɨhehina masɨnu asu Taitus sɨhei-mayo napo kifi hüsiamünduwai? Ŋga ra ai wanɨ. Nindou ranai ro hohoanɨmoayahɨ hohoanɨmo süŋgure hayambo ro rawarɨheandɨ ranɨ-süŋgu yare randühɨyu? Asu ro ai-dɨbo mamɨ hohoanɨmo süŋgurɨhoandühɨ nɨne-moatükunɨ rarɨhoandühɨyehɨ. \p \v 19 Se hoafɨ ra rarɨhi hoeirɨhindühɨyo yɨhoefɨmboya, aiana ahamundɨhoarɨ aboedɨ hoafɨmbohünda sürü papɨmbarundɨ seimboyei? I, ra wanɨ. Ro haponda sɨheimbo hoafehandürɨ roana Kraisɨndɨ nindou hondümboyaho nɨmboemboanehɨ, ranane asu ranɨ hoafɨ ra Godɨndɨ hɨmboahü sɨhei ŋgusüfo ra ŋgɨnɨnemɨndürɨmbo-hündamboanahɨ rarɨhe hoafehandürɨ, ŋga yɨhoefɨ fimbo hoafɨyambo-yahɨpoanɨ. \v 20 Ro sɨheimbo-so tükeheandɨ ra asu sɨheimbo aboedɨ hoeifendürɨmbo samboanahɨ, ŋga asu se ŋgɨrɨ aboedɨ nɨmandei sahehea ranɨmbo yɨhɨmboyahɨ. Asu sɨmborɨ amboanɨ se wambo hoeindɨhindɨranɨ nindou yahurai se hoeifembo sei hehi hohoanɨmoayei yahurai nɨŋgokoate-ndamboyahɨ. Ro akɨdou yɨhɨmboyahüh-anahɨ ranɨ-moatükunɨ ranahambo ro ndarɨhe hoafayahɨ. Sɨhei mbusümo yifiarɨ, wandafɨ ŋgorümbo hohoanɨmo moaruwai hohoanɨmoyondo, sɨmborɨ watɨkoafɨ, afɨndɨ-afɨndɨ hohoanɨmo, tɨrɨfoefe hoafɨ, daboadanɨ hoafɨ, ahandɨ fimbo yaŋgɨrɨ hohoanɨmo, mamɨkarɨ hohoanɨmo muŋgu-moatükunɨ ra yahurai tükündɨfemboe sahehea yɨhɨmboyahühɨ hoafayahɨ. \v 21 Ro sɨheimbo sowana dügühanɨ wandɨ God ranai wambo sɨhei hɨmboahü amoanɨŋgambo-ndeandɨrɨmbui samboanahɨ ro yɨhɨmboayahɨ. Asu ro nindou bɨdɨfɨrɨ horombo moaruwai hohoanɨmoyei mburɨhümbo asu ai nɨmorehɨ sɨsɨhɨmo, nindowenihɨ bɨrabɨrɨ hohoanɨmo, ŋgusüfoambe botɨfe hohoanɨmo ranahambo daboadanambofe-koate-mayei ranaheimbo, hoeindɨhe-andüranɨ wanɨ amoanɨŋgɨndahühɨ aranɨndamboyahɨ. Ranahambo wambo God ai hɨfɨnambo-ndeandɨrɨmbui saheheamboanahɨ akɨdou yɨhɨmboayahɨ. \c 13 \s1 Bɨdɨfɨranambo ahɨnɨ hoafɨ asu hɨhɨfɨ hoaf-ane \p \v 1 Haponda ndeara ŋgɨmɨmboanahɨ sɨheimbo hoeifendürɨmbo sɨfombo asahɨ. Bukambeahɨndɨ hoafɨ ranai yare hoafɨyomunühɨ yahoya, “Nindou yimbuyo ŋgɨmɨyo ai anɨhondümbo hoafɨndomondühɨya, ‘Ro hoeirɨhumboanefɨ nindou mamɨ ai moaruwai hohoanɨmomayuwa,’ mbɨsɨmondan-anɨmbo, awi sɨhɨrɨ ranɨ hoafɨ ra dɨdɨboado-femboane,” meho. \v 2 Nindou dɨdɨyei horombo moaruwai hohoanɨmomayei ranaheimbo haponda asükainda hoafɨnda samboanahɨ nindou amurɨ ranaheimbo kameihɨ amboanɨ. Horombo ro yimbumbo sühɨ sɨheimbo ahɨnɨ hoafɨ hoafɨyahandürɨsɨ, ŋga hapondanɨ amboanɨ ro asükainda ahɨnɨ hoafɨndahandürɨ samboanahɨ ro aŋgunɨ ndarɨhe anɨmboahɨ amboanɨ. Ro asükaiya sɨheimbo sowana asɨhühɨ ana, nindou moaruwai hohoanɨmomayei ranai mamɨ ai-amboanɨ tɨŋɨrɨfombü ratüpurɨ ra ŋgɨrɨ gübüsüboadea-ndürɨ. \v 3 Ranɨmboyu se randɨhi anɨhondümbo fɨfɨrɨndɨhimboyei Krais ai wandɨ yafambe süŋgufi haya hoafɨndümbui se fɨfɨrɨfembo masei. Ŋga wandɨ warɨ süŋgu Krais ai se-babɨdɨmbo nüŋgumbo sɨheimbo farɨhefendürɨmbo ana, ŋgɨrɨ ai mbosɨ-mbosɨndu. Ŋga asu aiana ahandɨ ranɨ-poanɨmbo ŋgɨnɨndɨ adükarɨ ra sɨheimbo nafuiyundürühani. \v 4 Yɨnɨ, ra anɨhond-ane, horombo ai hamɨndɨ ŋgɨnemɨndɨkoateyu ranɨmboyomo nindou nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkorundümo pamarü-wura yɨfɨmayu. Ŋga asu hapondanɨ ana Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨ adükarɨ hamɨndɨ ranambo botɨmarira asu ai yaŋgɨrɨ botɨfi anüŋgu. Asu ro-amboanɨ ai-dɨbo nɨmboefɨmboanefɨ hamɨndɨ kemɨndɨkoate-ayefɨ. Ŋga asu Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨ ranambo-anɨmbo mare ro-amboanɨ sɨheimbohündambo ai-babɨdɨ yaŋgɨrɨ nɨmboemboyefɨ. \p \v 5 Se sɨheihoarɨ ro hoafɨ ranahambo anɨhondümbo-mbarɨhuyo asu wanɨ-mbayefɨyo mbɨsei hehi hohoanɨmondei hoeindɨhindɨ. Moanɨ sɨheihoarɨ yaŋgɨr-anɨmbo hohoanɨmo ra randɨhi hohoanɨmondei hoeindɨhindɨ. Sisas Krais ai sɨhei hohoanɨmoambe anüŋgu ra fɨfɨrɨhindai? Se ahambo fɨfɨrɨfikoate-ayei ana, awi se ahambo wudɨpoapofe anɨhondümbofe hohoanɨmo aho ra fɨfɨrɨfekoate-wamboanei. \v 6 Se hoafɨndeihɨya, ai Kraisɨndɨ anɨhondü ratüpurɨyomo-rundeimb-anemo mbɨsei hohoanɨmondei sahehea ro anɨhondü fɨfɨrɨheamboanahɨ. \v 7 God ai sɨheimbo farɨheiranɨ asu se moaruwai hohoanɨmo süŋgufekoate moanɨ aboedɨ yaŋgɨrɨ mbɨnɨmboeia sefɨ hohumboanefɨ ro ahambo sɨheimbo farɨhefe-ndürɨmbohünda dɨdɨbafɨyahundo arɨhundɨ. Se yɨhoefɨmboya, aiana Kraisɨndɨ aboedɨ ratüpurɨyomo-rundeimb-anemo nafuimbo yɨhoefɨ fimbo hoafɨyefühɨ-yefɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Ŋga bɨdɨfɨrɨ nindou yɨhoefɨmboya, “Ai Godɨndɨ ratüpurɨmbo moai aboedɨ ratüpurɨyomo,” asei ana, ambesɨ, ŋga se aboedɨ hohoanɨmo ra süŋgumbɨrɨhi heiya sefɨmboanefɨ dɨdɨbafɨyahu arɨhundɨ. \v 8 Roana ŋgɨrɨ hoafɨ hondü ranahambo gɨgɨranambofembo moatükunɨ hohoanɨmo ana randɨhundɨ, ŋga hoafɨ hondü ranahambo yaŋgɨr-anefɨ hohoanɨmo parɨhu hefühɨ rawarɨhu hefɨ. \v 9 Ro hamɨndɨ kemɨndɨkoate-yefanɨ ana, asu se ŋgɨnɨndɨ aboedɨ nɨmboeianɨ ro ranahambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ-yefühanefɨ. Asu ro sɨheimboya, hohoanɨmo moaruwai hɨnɨŋgɨrɨhi hehi dɨdɨboadorɨhi hohoanɨmombeyeia sefɨ hohu Godɨmbo sɨheimbohünda dɨdɨbafɨyahundühanefɨ. \v 10 Ranɨmboanahɨ ro aŋgunɨ ndanɨhü nɨmboambo sɨheimbo pas nda sürü papɨrɨhandühɨ hoafayahandürɨ. Asu rananɨmbo ro sɨheimbo-so tükündaheandühɨ amboanɨ Adükarɨ ai wambo ŋgɨnɨndɨ masendɨrɨ ranɨ hohoanɨmonambo sɨheimbo ŋgɨnɨndɨ hoafɨmbo moei asahɨ. Ŋgɨnɨndɨ ai wambo masendɨrɨ ra sɨheimbo moaruwaimbo-fendürɨmbo-hündamboyopoanɨ, ŋga sɨheimbo ŋgɨnemɨndɨ-ndürɨmboane. Ranɨmboanahɨ ro sɨheimbo pas nda sürü paparɨhandürɨ. \s1 Bɨdɨfɨranambo hɨhɨfɨ hoafɨ \p \v 11 Ŋga karɨhasɨhandürɨ. Hohoanɨmo moaruwai hɨnɨŋgɨndɨhi hehi dɨdɨboadɨndɨhi hohoanɨmondei. Ro hoafayahɨ ranahambo hɨmborɨndeihɨ ranɨ-süŋgundɨhindɨ. Mamɨ hohoanɨmondeihɨ aboedɨ sɨsɨ-koate nɨmboei. God nindou hɨpoamboreandühɨ aboedɨyu-randeimbɨ asu afurɨfe hohoanɨmo sai-randeimbɨ ai se-babɨdɨ nüŋgumbui. \p \v 12 Se Godɨndɨ nendɨ-yafe hohoanɨmo süŋgu wandafɨ-wandafɨndeihɨ sɨmborɨ wakɨkɨhürɨndei-ndühündɨ. \v 13 Godɨndɨ nendɨ muŋguambo ai-amboanɨ sɨheimbo hɨhɨfarɨhündürɨ. \p \v 14 Sɨhefɨ Adükarɨ Sisas Krais ai sɨheimbo hɨpoambombɨreandür-amboane asu God ai sɨheimbo ŋgusüfo pambɨreandür-amboane asu Yifiafɨ Aboedɨ ai sɨhei ŋgusüfoambe mamambe-mbɨreandür-amboane.