\id PHP - Agarabi NT [agd] (Papua New Guinea) -2011 bd \h Firipaí \toc1 PORI MA FIRIPAÍ NANIN BANTA UVAMAN AMEIN BOMPON MINO \toc2 Firipaí \toc3 Fir \mt1 PORI MA FIRIPAÍ NANIN BANTA UVAMAN AMEIN BOMPON MINO \mt2 (Firipai) \imt1 Firipai Vompon Ma Uvanteí Pákenai Afova Vaya Ino \is1 Ma vompon ma uvantein banta ino. \io1 Baya varen orin banta Pori ino. \is1 Uvarein orana ino. \io1 AD sikisti-uvani (61) ráké sikisti-tari (63) fin mi ma vompon uvanten minon ten kokhon afova vanta kayo ano inikhen mino. Mai maen Korosí nanin bantai vompon má Firimonini vompon masá uvanten nafi áa ída fi sen iniyan mino. \is1 Ma vompon ma uvantein baru ino. \io1 Romú barurá karavusií uran báken karavusi namun pintéi uvanten mino. \is1 Ma vompon ma uvaman amikhein kéká ino. \io1 Pori ma kan dádasí en ma monó doraríen eúkiyain pimpá ma Firipaí nanin banta o avían monópin kauká ein kékái amikhen mino. (Aposeri 16:12-40 fin ná onano.) \is1 Nái ana vará ma vompon uvanten nafino. \io1 Firipaí nanin banta maen baya inin kéká báken inká ena kéká ará amin kayo vákan pasen Pori vetin nan moéken anunu iyáken betin má túpá uven Yisasini kama vaya siamein tusu siantano van mi uvanten mino (2 Korin 8:1-5 fin má Firipai 1:5 fin masá onano). Maifin ma varé ein kéká maen mai nararé davaráe ma saríiyá ein nanin Ridian má Firipaíke karavusi namuntá ma yafíkein banta vá be aná akhá bá ino. Maifin Ruku masá baren nafi sen iniyan mino. Pori veyan ma karavusifin bain nan ída inen mifo vei amusin má anunu vá inká Karaisini yoran ma moékentá doriyain má bei vaya ana vái ma vompompin tian amá ukhen mino. Firipaí nanin banta ano ve ma afova amikhá ein baya me ampiren tavi yaná eyakhafin nain nan mi ma vompon uvaren mino. Mai van mi véin tusu siantiyá uno. \c 1 \s1 Porini Amusin Baya Ino \p \v 1 \x * \xo 1:1 \xt Apo 16:12-40\x*Minó Tiyarafenui vanasi vá ánoní ma ukhein kéká bá inká monó doran banta kayo vá ma Firípaí barurá báken Yisas Karaisintá monó tiyain kéká baípái ma vompon uvamádékun oren mino. Yisas Karasini yoran bantá kanan téi Porin má Timotin má anon ma vompon uvaré uno. \p \v 2 Teti Sifóe Tiyarafenu vá inká Bafan Yisas Karaisin má ano vá tarisari vá kusin má tiretin amino. \s1 Firipaí Ma Monó Nanin Banta Vain Nan Ma Pori Susu Amúkirí Ein Baya Ino \p \v 3 Tiretin nan ma ineine eruna yamú tetisi Tiyarafenu vaípá tusu sé iyá uno. \v 4 Téi ma simúkeruna yamú mai simusin mái siretin aya ino van timúkuanté iyá uno. \v 5 Mai fara vara uno. Esé ma ineron táké ma se má túpá ukhen ná ma Yisasini kama vaya siamé eruna avúavá ma saréa fara fákaan ákona ukhaona van muno. \v 6 \x * \xo 1:6 \xt 1Ko 1:8\x*Máan tukhein nan mi Tiyarafenu ano siretin afová ukhen mi siretimpin bei kama yoran araí ukhein doren oriyaré intin ma Yisas Karaisi ma ovaránen erin nain damúi mo kípanten mino. \p \v 7 Tiretí ankan nan te súkákéi kama inin manan tiyá uno. Mai fara vara seyo, séi ma karavusifin nafi varufa safi ma vákuya siretin má deren Tiyarafenui sarisari variyáke véi ma simikhein doran tiyae yoriyare ono. Máan tiya inká beni fura sikhein kama vaya ma namuroí uantiya mae yo yureya mai vayará ákona uantiyare ono. \v 8 Yisas Karaisini arunaná pókéi siretin nan moéké tinunu iyá uno. Tiretin oman onano van kákantái ineine iyákun Tiyarafenu ano afová ukhen mino. \v 9 Téi ma simúkiyaruna mai siretíi avábá in maran mano moéken bíkaaren avaniyantiya funtákein avúavá afová iyasin kama ineine ano e inoren mo kákaní ino van muno. \v 10 \x * \xo 1:10 \xt 1Te 5:23\x*Mai fara vara seyo, siretí ankan kákan daná óde afová ureya ída mana ume vantiya avusese e funtáke oriyasin Yisas Karaisi ma ovaránen erin nain damú o afoká ino van mi inikhé uno. \v 11 Yisas Karaisi anon minó damú puntákein avúavá tiretin aúpin ákona uantiyantin mai avúavá ano siretíi kama avúavái nan aran irantin maen mai ano Tiyarafenun kákan bí aminten mino. \s1 Porin Ma Fákaan Karavusií In Avúavá Anon Kama Vaya Ma Siamin Aa Uvisen Mino \p \v 12 Mumunan tiyofi sifá tiváeyan noe, siretí ankan afovasá ono. Mará ma sen timaniná afoká iyain mai yanasinta anon tiya iyan Tiyarafenui kama vaya ano minópá orera iyan mino. \v 13 \x * \xo 1:13 \xt Apo 28:30\x*Mai fara vara seyo, Yisas Karaisini yorarí ma iyaruna van mi karavusií ukhékun ma varuráké nanin banta vá kin amápin ma yafisin kéká bá ano afová ukhen mino. \v 14 Téi ma karavusifin baruna anon mumunan nanin banta ákona uantan ída feranton Tiyarafenui vaya kasaen banasi siamiyan mino.\fig Pori ma Romúke aruvin banta vá baya siyain mino.|alt="Paul in chains talking to Roman soldier" src="CN02073B.TIF" size="col" ref="Fir 1.14" \fig* \p \v 15 Pura sen manáa kéká ano séi ma yoriyaré eruna yoran maman daní ono van iyan mifo ena kayo ano funtáden kama ineinefói Yisas Karaisini vaya máan banasi siamiyan mino. \v 16 Betí ankan téin nan anunu iyáken mi kama vaya siamiyan mino. Mai fara vara seyo, Tiyarafenu anon téin nan aní uran báken mi kama vayará ákonaen dafíken mino sen afová ukhen mino. \v 17 Manáa kéká ano ída funtákein inin onan mái Yisas Karasini vaya vanasi siamiyan mino. Betí ankan ída ena van iniyáken ma vetiyan kákan bí bariyain mai avúavá anon téi ma karavusifin baruna mai moéken uman timiyan mino. \v 18 Betí ankan ída funtákein ineine fosá Yisas Karaisini vaya vanasi siamiyan nafi áa funtákein ineine fosá tiamiyan nafi mai van timusin iyaruna mai fara simusin manan é oriyá banté uno. \v 19 \x * \xo 1:19 \xt 2Ko 1:11\x*Mai fara vara seyo, siretí ankan ma sen nan amúkusintiyaona van mi Yisas Karaisini Kantá Aunan mano siya iyan mi mai anon tenti uman mo seso sisintanten mino. \s1 Pori Ma Yisas Karaisini Vayará Mantakharé Ein Baya Ino \p \v 20 Mai fara vara seyo, séi ma inikheruna ída siyave van onté umpo fefá ma iyá erunaí é Yisas Karaisini vaya kasaé tiamé oriyá banté uno. Téi ma mumunan ukheruna mai furonte rafu áa fará bante rafu mai anon Yisas Karaisin kákan bí aminten mino. \v 21 \x * \xo 1:21 \xt Kar 2:20\x*Mai fara vara seyo, séi ma fara saunan bantí maé Yisas Karaisin ninan baréi furékun maen mai moéken kama uron inten mino. \v 22 Máan tinten mifo séi ma fara váken maen Yisas Karaisini vayará ma mumunan inain manon aran imáden inká anon buáden mifo maí kanan pintena intéa anó esantakhen nafi mai séi ída afová ukhé uno. \v 23 \x * \xo 1:23 \xt 2Ko 5:8\x*Tesi inin mano kampintaní iyan mifo maíkan daná ma me ampiren Yisas Karaisi má ma o van mi kama uron ukhen mino. \v 24 Máan tukhen mifo séi ma ída furin para váké ma siretin ayain mi kama ukhen mino. \v 25 Tenti ákona inin ma vain mai séin ma ída furin para váké maé tiretí ankani mumunampin amusin amiyáku mai afová uresin tiretíi mumunan mano mo ákona ino van muno. \v 26 Ákona ukhá esí ma séi ovaráné tireti vaonafá eréku mae mai ma séin pinté uaren ma Yisas Karasi ano variyain avúava san kasae siretí ankan amusin iyáke véin aví maman daní inono. \s1 Tiyarafenui Vanasií Ma Ukhen Ban Baya Ino \p \v 27 \x * \xo 1:27 \xt Efe 4:1; 1Te 2:12\x*Máan tin nompo séin timaniná ma afoká inain dana san ída vá iniyákeya siretíi fura ineine vá Yisas Karaisini kama vayará ana vá kaúde inaruráke nanin banta an ná dakhe vano. Máan tukharé esí ma séi eré e onante rafu áa fará inente rafu mai manafin mi inin onan kaúde mantaan ákona ukheyan Kama Vayará mumunan ino van mi vanasi siamiyaren mino sé afová onté uno. \v 28 Tiretíi namuro ano inte aafákesá tiretí amaniná uman kaono van inten nafi mai van ída vá perano. Mai avúavá anon betin aní intin mi afová iyáken Tiyarafenu ano setin tiren asuse inten mino siyantin beyantá tiretin aya inten mino. \v 29 \x * \xo 1:29 \xt Apo 16:19-40\x*Mai fara vara seyo, Yisas Karaisintá ma mumunan in afova ana va amikhen naino. Ída ino. Ben avíká ma uman baran mái amikhen mino. \v 30 Teti minó anon manaí ukhen uman bariyá tiféuno. Pefá ma séi variyaré eruna uman tiretí ontareya saréa mai uman aúbaná para vákuya afová iya ono. \c 2 \s1 Yisas Karaisin An Den Ma Ará Bararasí Uren Ban Baya Ino \p \v 1 Yisas Karaisin nina yaná pinte ídá mana ákona mantare fono. Inká beni avábá pinte ídá ará kusin mantare fono. Inká Kantá Aunan má ída ará manafiní ukhare rafono. Inká aúkáke sá ena nanin banta kama ure yafisiyare fono. \v 2 Máan ma iyaré inte mae ará manafin ure vá ben anunuin maran iyáke inká inin onan manafin kaúde vaya sian damuare vá téin timusin in dorarisá ono. \p \v 3 \x * \xo 2:3 \xt Kar 5:26\x*Ída vá eyan nan inireya ena oman kaumpan ono. Ará barará desin erafuvinti vá ena nanin banta vará moéke ineno. \v 4 \x * \xo 2:4 \xt 1Ko 10:24\x*Tiretí ina yanasinta ma yafisinona van mana ída vá iyákeya ena ina yanasinta vá dere vá dafíantano. \s1 Yisas Karaisi Ma Veyan Maman Bararasí Ukhein Baya Ino \p \v 5 Yisas Karaisi ma variyaré ein mai avúavá ana vá tiretimpin bano. \q1 \v 6 \x * \xo 2:6 \xt Yon 1:1-2; 17:5\x*Pefá béi Tiyarafenu vá manaí ukharen mifo \q2 ma varafin ma erein damúi mai ma manaí ukaré ein me ampen mino. \q1 \v 7 \x * \xo 2:7 \xt Yon 1:14; 2Ko 8:9\x*Beyan maman bararasí uren \q2 ída miyan ban doran banta an daven \q2 inká barará banta ma noin avúavákái sen noren mino. \q1 \v 8 \x * \xo 2:8 \xt Ibu 5:8; 12:2\x*Inká Tiyarafenui vaya iniren bei au maman bararasí uren \q2 umoyan banta ano ma yaa unkamádantá ma furein an den mino. \q1 \v 9 \x * \xo 2:9 \xt Apo 2:33; Efe 1:20-21; Ibu 1:3-4\x*Mai van mi Tiyarafenu ano véin maman dan uron bain barurá kaúden \q2 minó ena aví kayo esantakhein bí amikhen mino. \q1 \v 10 \x * \xo 2:10 \xt Rom 14:11\x*Amikhein mai inarufá ma vain kayo vá inká barará ma vain kayo vá ma vara aránaópá ma vain kayo vasá \q2 Yisasin bí ká ana vá aron durafúden monó tiantano. \q1 \v 11 \x * \xo 2:11 \xt Rom 10:9\x*Máan tintin minó ano Yisas Karaisin nan ma Bafan mino sinain manon \q2 Tifóe Tiyarafenu avíi yaní inten mino. \s1 Tiyarafenui Vanasi Ano Ma Ofu An Den Moéken Kakhaantan Baya Ino \p \v 12 Téi ma sinunu ukheruna sirona kéka soe, séi ma siretin má báku mae séi ma seruna vaya ánain ena ena yamú kama e yakhafiyaré en nái saréa siretin má ída vá umpo ákona e vá mai ma siamiyaré eruna vaya ánain ná dakhafono. Tiyarafenu ano ma siretin evaránen avíkein nará purase veni aránaópá bákeya ven nan periya vá beni yoran posá banasi aní ono. \v 13 Mai fara vara seyo, Tiyarafenu anon tiretimpin doriyáken beyan ma amusin amé iyain mai ákona vá anunu vái siretin amiyan mino. \p \v 14 Minó dorarí ma inonafin ída vá ena oyampá baya seya inká asive asive iya vano. \v 15 \x * \xo 2:15 \xt Dan 12:3; Fir 1:10; 1Te 2:19\x*Máan tesin ná ída vá tiretin oyampá baya sen kakhirun arino. Puntákein nanin banta váke vá ma varará ma kampun avúavá ana ma varen oriyan bain kékápin ná Tiyarafenu akhafana an dakhe vá betin aúbaná ofu kayo ano ma kiyan bainisá ono. \v 16 Aun bain baya ma fákaan ákona ukharé esí maé Yisas Karaisi ma ovaránen erin nain damúi séi ma yoriyaré eruna yoran ída fa savifá o afeyoren mino siré timusin onté uno. \v 17 Timusin onté umpo se saunan mano Tiyarafenurá ma íkun uan amin non ma vanaein an ma yanten maen tireti ma yoriyaona mai moéken ákona uantanten mino. Tiretin naro siré ma fúkaré maé tiretin má manafin timusin ono van muno. \v 18 \x * \xo 2:18 \xt Fir 3:1; 4:4\x*Máan tukhanti siretin má dere vá mai van amusin esi sá ten má timusin ono. \s1 Firipaí Nanin Banta Ayaino Van Ma Pori Ano Timotin Tiantan Nain Baya Ino \p \v 19 Bafan Yisas Karaisi ma anunu inain nan mi ainé Timotin tiantékun tireti ma monó dorarí iyaona o ódaren intesá é doriya fo mai me sisimintí timusin onté uno. \v 20 Timoti ma einí ukhein banta ída ena sen má báken tiretin ayaen dorano van inikhen mino. \v 21 \x * \xo 2:21 \xt 2Ti 4:10\x*Para vara seyo, ena kéká ano vetiyan ma ayain doran nan manan iniren Yisas Karaisi ma amikhein doran nan ída iniyan mino. \v 22 Máan tiyan mifo Timoti ma ákonaen doriyain doran tireti afová ukhen nan mi ve anin mano ma ve afóe má túpá uven doriyainíen mi séin tiyaen Tiyarafenui kama vaya vanasi siamiyan mino. \v 23 Mará ma séin timaniná intéa yanasá afoká inten nafi mai ma afová uré maé ída ayáká báké béin tiantékun tireti vaonafá orinten mino. \v 24 Máan tukhái séi ma Bafantá inin kaiyaruna véi ma aaí intí ída ayáká báké teyantái siretin o onanté uno. \s1 Pori Ma Epafroditusin Tiantantin Firipaí Nanin Banta Vaípá Orino Van Ein Baya Ino \p \v 25 \x * \xo 2:25 \xt Fir 4:18\x*Máan tukhá umpo saréa Epafroditusin tiantékun tiretí baonafá orino van mi séi inikhé uno. Béi funtákein tifá tiváen báken mi séi ma o afasí eruna yaná tiya é iyan mino. Inká béi siretíi vaya varen orin bantan báken monó baya simpin ma séi uman barékun maen ída feranton tiya é iyan mino. \v 26 Béin nan aí iyan ban mino se ma sireti ineona van mi véi anomé iniyáken tiretin o onano van iyáká mai van mi véin tiantano van iyá uno. \v 27 Béi aí mamaren pura sen purinté ein mifo Tiyarafenu ano verasan nan arunan uren mi séin nan moékan arun naná baranae siren mi véin ayain asefaen mino. \p \v 28 Mai van mi véin tiantékun tireti vaonafá orino van mi séi moéké tinunu ukhé uno. Mai fara vara seyo, séi ma afová ukheruna sireti ma véin oniyáke kákan amusin esí maé téi siretin nan ída sirunan uré kokhon ineine onté uno. \v 29 Béi ma orinti mae amusin iyáke vá monó avúavá posá kama ureya e avían kaúde mae máan banta kama uresin ná bano. \v 30 Mai fara vara seyo, siretí nentá báke ída kanaíe siya oren ukhen nan mi véi ída ve au van ininton téin tiyaen Yisas Karaisini yorarí iyaren mi furin avídoren mino. \c 3 \s1 Yisas Karaisin Ma Afová Uren Moékan Miyan Baran Baya Ino \p \v 1 Mumunan tiyofi sifá tiváeyan noe, nái avúavasá afoká inten nafi Bafan mano vá amusin amino. Tiretíi mumunan ákona uantano van mi ída sivesara inan ena ena siamiyá bá uno. \p \v 2 Mai ma afá iyan kayo an daven ma namu avúavá baren nóken au ma khavinona kéká anon para van oriyan ban aunan baran nono ma siyain kéka sará dafían ákona ono. \v 3 \x * \xo 3:3 \xt Rom 2:29\x*Mai fara vara seyo, Tiyarafenurá ma Kantá Aunampin monó tiyá tiferuna kéká anon pura sé tu khakhé tiféuno. Mai ma Yisas Karaisi ma setin nan púaren e mantakheintái setisi ákona inin kaúké umpo varará nanin bantai avúaváka saino. Ída ino. \p \v 4 \x * \xo 3:4 \xt Apo 22:3\x*Dan bukhafará ma variyaruna yanasinta ano sétin tiyaen baré intí mai ma yan bukhafará dákó iyan ma amusin iyain kéká esantaré kama ukhéi vanunaren mino. \v 5 \x * \xo 3:5 \xt Ruk 1:59; Apo 23:6; 2Ko 11:22\x*Mai fara vara seyo, séi Bensamenini anan pinté dákói ukhé Isareri anan banta uron mi vá uno. Téin ma se sinóe ano kauran ma yan manápá ifo afápá kanú manaú damú orivíkan maen tu khakharen mino. Máan tukhái Farasisi kékái man baya afova suron ukhéi mai ánain dakhafé iyá uno. \v 6 \x * \xo 3:6 \xt Apo 8:3\x*Pefá Yisasintá ma mumunan iyain kéká ariyáké uman amiyaré umpo mai ma séi yoriyaruna sivútivá ma vanasi ano yaíden afová inten maen mai séi ída mana man baya yurafuriyá uno. \p \v 7 \x * \xo 3:7 \xt Mat 13:44-46\x*Mai ma yan bukhafará bariyá eruna yanasinta van kákan daná ino siyaré umpo Yisas Karaisi ma fúaren e mantakhein ma oniyáké mai ma variyaré eruna yanasinta van ída veni ana vain daná inon té iniyá uno. \v 8 Tesi Bafan Yisas Karaisi ma mantaré ein avúavá ma afová ékun kákan danasí íkan inká tetí ma variyaréeruna yanasinta anon mo faen danasí en mino. Mai fara vara seyo, mai ma mantaré ein daná anon tiya iyain bara ráke vantai avúava maman pasavi yanasí uré maé Yisas Karaisin mái súpá onté uno. \v 9 \x * \xo 3:9 \xt Rom 3:21-22\x*Máan turé ma ven má manafin túpá uvé maé béintá mumunan uvé puntákein bantan banté umpo seyantá ma man baya yakhafin mano va funtákein banta vante rauno. Ída ino. Mai fara vara seyo, Karaisintá ma mumunan é tifékun mi Tiyarafenu ano funtákein nanin banta e sinten mino. \v 10 \x * \xo 3:10 \xt Rom 6:3-5; 8:17\x*Yisas Karaisi ma fúkaréin orun avían mantakhein ákona ma afová uré béi ma variyá ein uman kayo variyaré maé béi ma fureiní ono van muno. \v 11 Mai fara vara seyo, mai ma véi fúkaren e manteiní ana ono van muno. \s1 Ákona En Tava Uren Ma Esantaren O Miyan Baran Baya Ino \p \v 12 \x * \xo 3:12 \xt 1Ti 6:12, 19\x*Téi fefasa ven avúavá mamaré puntákera siya raumpo mai ma Yisas Karaisi ano ma iyátintákein pákaan ákona ono van mi ma yorarí iyá uno. \v 13 Mumunan tiyofi sifá tiváeyan noe, mai ma siamiyaruna yanasinta ída mantéi mai van mi feyante avúavá me soyan amiré nái yanasá ínaimpá barante rafu mai yana san mi kakháké doriyá uno. \v 14 \x * \xo 3:14 \xt 1Ko 9:24\x*Inaru fáke miyan barano van ma Tiyarafenu ano Yisas Karaisin pinté uaren ma setin tariyain nan mi mai miyan o varano van ákonaé tava iyá uno. \p \v 15 \x * \xo 3:15 \xt 1Ko 2:6\x*Monópin ma vá tiferuna nanin banta ano mai yanasinta van mi kakhábó tifanté umpo manáa yana san ma ída sirá manafiní é tifékun maen Tiyarafenu ano aní usintanten mino. \v 16 Máan tukhen mifo mai ma fefá ma fákakhá é tiferuna avúavasá pákaan ákona ó tifano. \p \v 17 \x * \xo 3:17 \xt 1Ko 4:16\x*Mumunan tiyofi sifá tiváeyan noe, mai ma séin tínain bákuriyain kékái avúavasá afová ureya senti sivútivá basá maman manaí oro. \v 18 Mai fara vara seyo, mai van mi fefá kokhon dádá tiaméku iniyá en ná taréa yere kokhon kékái avúavá anon Yisas Karaisini yaa unkamádan nan namuroí uantiyái sínu finté tiretin tiamiyá uno. \v 19 \x * \xo 3:19 \xt Rom 16:18\x*Ma vara ráke anunu ma vain mai vetíi ayarafenui vákan mai yanasinta van mana iniyan ída ayave inton kasaen namu avúavá bariyain mai kéká ano ínaimpáké umampin oferanten mino. \v 20 \x * \xo 3:20 \xt Efe 2:6, 19\x*Máan tinten mifo Bafan Yisas Karaisi ma vain baru mai inarufái váká tetin má dere inaru fáke nanin bantan báké béi ma setin e siviran nain nan mi ave ukhé tiféuno. \v 21 \x * \xo 3:21 \xt 1Ko 15:28, 42-53\x*Mai ma minó daná esantan nain ákona fóké anan tetin turá ma váken uman timiyain bukhafa yo vaéan bei kakhakhein bukhafa an danten mino. \c 4 \p \v 1 \x * \xo 4:1 \xt 1Te 2:19-20\x*Máan tukhein nará mumunan tiyofi sifá tiváeyan noe, Bafantasá túpá uan ákona uron ono. Mai fara seyo séi ma siretimpin doriyá erunai nan aran mi vanái siretin onano van moéké tinunu iyá uno. \s1 Porini Kípan Afova Vaya Ino \p \v 2 Tinunu iyá umpo Yuodia má Sintiki masá ineno. Tiré kanan Bafan ninan baompo ída vá anan uantan maran iyáke manafin ná bano. \v 3 \x * \xo 4:3 \xt Ruk 10:20\x*Ten má ma manafin doriyaona ano maí kan nanin aya ono van mi siamiyá uno. Mai fara vara seyo, vékan má anon tiyaen Tiyarafenui Kama Vaya siamiyáken Karemenin má mai ma siyaen doriyain kéká bá túpá uven ákona yorarí iyan mino. Máan tiyákan betin aví ano Aunan Baran Bompon Dókifin ban mino. \p \v 4 Minó damú Bafampin amusin iya vano van mi evaránáé tiamiyá umpo amusin ono. \v 5 \x * \xo 4:5 \xt Ibu 10:25; Yem 5:8-9\x*Minó avúavá ma variyaona áesin ná banasi ano oniyáken kusen ban avúavái variyan mino sen afová ino. Bafan inka ádé anantá erinten mifo afovasá ono. \p \v 6 \x * \xo 4:6 \xt Mat 6:25-34; Kor 4:2\x*Minó dana san ída vá kokhon ineine iyáke Tiyarafenu ma mantein danasará tusu siyáke sireti ma o afasí inona yanasará béi vaípá amúkimpó inan teno. \v 7 \x * \xo 4:7 \xt Ais 26:3; Yon 14:27; Kor 3:15\x*Máan ma inte mae setisi ineine ano ma ída kanaíen afová oren daná mai Tiyarafenui kusin manon Yisas Karaisimpin tetisi sú bá inin má maman túpá urantí bá tifanté uno. \p \v 8 Mumunan tiyofi sifá tiváeyan noe, sipá kípan baya siameno van muno. Mai ma fura sikhein avúavá bá inká ena ma avábá in má puntákein avúavá bá inká avusese ukhein avúavá bá kama uron ma ukhein avúavá bá inká ena ma esesí in má ma vain mairasá minó ei inin onan kaono. Kamaen ma funtákan nain danasinta vará maman kákan danasí ureya mai yanasará ineine ono. \v 9 \x * \xo 4:9 \xt Rom 16:20\x*Mai ma siretí ankan téin tonen ná bariyáké inká inen ná tiameruna yanasinta ma afova vareona vá maman avúavápin ná kaúan one one vá ono. Máan ma esin maen ará ma kusiantan Tiyarafenu ano siretin má banten mino. \s1 Firipaí Nanin Bantai Amusin Danasinta Van Ma Pori Susu Siantein Baya Ino \p \v 10 Téi afová ukhéku siretí ankan evaráne séin tiya ono van iyan ná Bafan nan kákan timusin uantiyá umpo séin ma siya ono van iyaona afokhan ída vákayai ída siya iya ono. \v 11 Manáa yana san o afasí ukhesa ma vaya siya rauno. Ída ino. Ten timaniná ma afoká é iyain daná afova ukhéi simusin má bariyaréi siyá uno. \v 12 Ona van damu safi áa ona ída vantin para van damusá afoká é iyan nafi inká dunan mano simúkuntantirá bante rafu áa sirafan ná bante rafu mai máan damú kayo ma afoká é iyain afova suron ukhéi simusin má anan bá é iyá uno. \v 13 \x * \xo 4:13 \xt 2Ko 12:10\x*Mai fara vara seyo, Yisas Karaisi ma simé iyain ákona fói mai yanasinta kanaí é baré iyá uno. \p \v 14 Máan té iyá umpo siretí ankan ma séin tiyaen ná ma mai umampin ma ofereruna mai kama uron mi e ono. \v 15 \x * \xo 4:15 \xt 2Ko 11:9\x*Téi ma araí é Tiyarafenui Kama Vaya siretin tiamídé ma Masedoniá bara me ampiré oréku mae siretí afová ukhen nan ída ena nanin banta ano siyaen mifo sireti Firipaí nanin banta anon anan monípó tiyaeona ino. \v 16 Inká kákan baru Tesaroniká dere ma váku mae kokhon dádá tiya ono van kokhon danasinta khaenan oriyaren mino. \v 17 Téi siretin pintena mana yaná barano vara siya raumpo sireti ma kama avúavá bariyaonará Tiyarafenu ano miyan amino van mi siamiyá uno. \v 18 Mai ma sen pinte mantaré eona yanasinta esantare kokhon amusin mi Epafroditusintá kaen nan baren erí oné uno. Mai avúavá anon íkun uan amin ma kama aunka ódíkan Tiyaranfenu ano amusin einíi en mino. \v 19 Mai ma séin kamaen dafisiyain Tiyarafenu anon Yisas Karaisin pinté uaren mi sireti ma o afasí inona yanasinta mai ma vei kakhampin bíkakhein pinte aminten mino. \fig Kan banta ano ma tusu moní Porin me amein mino.|alt="two men bringing money to Paul" src="CN02075B.TIF" size="col" ref="Fir 4.19" \fig* \p \v 20 Teti Sifóe Tiyarafenu avisá ena ena yamú maman daní ó tifano. Mai fura ino. \s1 Pori Ma Vaya Kípiyan Amusin Baya Sein Mino \p \v 21 Yisas Karaisintá ma mumunan nanin banta ma maifá baonafin mi sesi susu vaya kaékun oren mino. Inká ten má ma mumunan tifá tiváeyan ma vain mano vetíi amusin baya kain tireti vaonafá oren mino. \v 22 Yisasintá ma mumunan iyain nanin banta ano vetíi amusin bayan kain oriyan inká Romú kamanimpin ma yoriyain monó kéká bá anon moéken betíi amusin baya kain tireti vaonafá oren mino. \p \v 23 Bafan Yisas Karaisini sarisari ano vá tiretíi aunan má bano. Mai fura ino.