\id COL - Agarabi NT [agd] (Papua New Guinea) -2011 bd \h Korosi \toc1 PORI MA KOROSÍ NANIN BANTA UVAMAN AMEIN BOMPON MINO \toc2 Korosi \toc3 Kor \mt1 PORI MA KOROSÍ NANIN BANTA UVAMAN AMEIN BOMPON MINO \mt2 (Korosi) \imt1 Korosi Vompon Ma Uvanteí Pákenai Afova Vaya Ino \is1 Ma vompon ma uvantein banta ino. \io1 Baya varen orin banta Pori ino. \is1 Uvarein orana ino. \io1 AD sikisti-tu (62) fin mi Efesasí nanin banta vái vompon má Firimonini vompon má uváden mi manafin dan baren oren mino. \is1 Ma vompon ma uvantein baru ino. \io1 Romú barurá karavusií uran báken karavusi namun pintéi uvanten mino. \is1 Ma vompon ma uvaman amikhein kéká ino. \io1 Esiá barafin bain baru Korosaé ma vain monó nanin banta ma Efesasíke monó doran banta kéká ano ma o avían mantakhein kayofin nen ten iniyan mino. Korosaé barurá Pori ída oman monó dorarí ukhen ne sen onten mino. \is1 Nái ana vará ma vompon uvanten nafino. \io1 Korosí barurá Pori ída orikharen pasen avábá bá aronaí in má bompon mi uvamádan orikhen mino. Kampun sakhanampa vanta kéká ano ma Yutan kayoi feyante avúavá bá inká Kiriki kékái avúavá bá ma maman manafiní iyain kéká amaan baya siamiyáken inká Tiyarafenu ano intesá uren ná ma vara uvaren ná inká Tiyarafenun má ará manafiní e váke vá inká ákona e vá amúkono ma siyain mano Karaisini ovaránen erin maman títosí iyain nan mi sian amá ukhen mino. Máan ma ein manon Yisasi iyé ban nafi mai ven nan tian amá iyáken inká ena anampin ma fura kama vaya varen orin banta uno sen Pori veyan nan tian amá ukhen mino. \c 1 \s1 Porini Susu Vaya Ino \p \v 1 Yisas Karaisini vaya varen orin bantaí ino siren ma Tiyarafenu ano vei anunurá ma aní ukhein banta séi Porin má inká teti sifá tiváe Timotin má anon ma vompon uvaman, \v 2 Korosí barurá ma vákeya ma Tiyarafenurá monó tiyaona nanin bantan ameruna seti Sifóe Tiyarafenui sarisari vá ará kusin má ano siretin má banten mino. \s1 Porini Amúkin Má Inká Tiyarafenun Ma Susu Siantan Má Baya Ino \p \v 3 \x * \xo 1:3 \xt Efe 1:15-16\x*Ena ena yamú ma siretin nan timúkiyá maé tetisi Bafan Yisas Karaisin Afóe Tiyarafenui susu sianté iyá uno. \v 4 Mai fara vara seyo, Yisas Karaisintá ma mumunan iyákeya ma Tiyarafenui vanasi ma avábá uantiyaona van mi setí ankan iniré uno. \v 5 \x * \xo 1:5 \xt Efe 1:13; 1Pi 1:4\x*Mai fara va máan tiya vaono. Tiyarafenu ano ma kama yaná inarufá iyáantádan ma vain mai fura vayan iniyákeya mairái Yisas Karaisintá mumunan iyai veni vanasi ará amiya ono. \v 6 Tiretí ankan ma ineona mai kama vaya ano inka minó akhempá orera iyan maen inká mai ma siretin ará baéda ma Tiyarafenui fura yaná bá ume nanin banta ma sarisari in má ma afová eonaíi en mi minó akhen páke nanin banta ará baédan mi mumunan iyan mino. \p \v 7 \x * \xo 1:7 \xt Kor 4:12; Frm 23\x*Teti ma sinunu iyaruna sifá tiváe Epafrasi ano ma ma kama vaya siamein mai véi maen Karaisintá mumunan iyain doran bantan báken tetin má manafin doriyain mi van tetin too varen mai yoraríen mino. \v 8 Ena nanin banta van ma anunuin avúavá ma Kantá Aunan mano siretin amikha ma mai avúavá ma ena kéká aní iyaona van mi véi setin tisimen mino. \p \v 9 \x * \xo 1:9 \xt Efe 1:16-17\x*Máan tukhein nan mi siretí ankani vaya ma ineruna yamú kákéi siretí ankan aya urantiya moékentá béin afová iyasin Kantá Aunan mano kama ineine vá afova vá amino van Tiyarafenun timúkuan amiyá tiféuno. \v 10 Máan tiyá tíféku mae siretí ankan mano Bafani vanasi ano ma funtákein aasá ma oriyainí esin mai van tiretin moéken anunu ino van muno. Máan intin tiretini ara ara yorani nan aran kamaen afoká inten mino. Máan esin Tiyarafenui afova ano mo kákaní inten mino.\fig Mana antun mano ma amúkiyain mino.|alt="family praying in home on their knees" src="Cn02076b.tif" size="col" ref="Kor 1.10" \fig* \p \v 11 \x * \xo 1:11 \xt Efe 1:19; 3:16\x*Máan tiyantin Tiyarafenu ano vei moékan ákonafó tiretí ankan ákona amintiya mantaan ákona uve ara ara uman bare oriya mae mai uman kayo ma kípan nain damu san bempáké báké ave in nono. Máan tukhare maeya amusin mái \v 12 \x * \xo 1:12 \xt Efe 1:11, 18\x*Afóen tusu siantan nono. Mai ma Tiyarafenui kakhantá báken ma kantasí ukhein nanin banta ma ameno van Tiyarafenu ano ma iyáantan bain danasinta van mai siretin mái varan nono sikhen mino. \v 13 \x * \xo 1:13 \xt Ruk 22:53; Efe 2:2\x*Mai fara vara seyo, fefá kákan títípa aránaói varé é tifékun mi véi mai finte o siviren meren mi mai ma véi moéken anunu ukhein iyamponi yafisin aúpin kaí bá tiféuno. \v 14 \x * \xo 1:14 \xt Efe 1:7\x*Máan turen Tiyarafenu ano veni narefói ume fintena setin miyaní uren evaránen tivíden ume ampisintáken mino. \s1 Yisas Karaisini Kákan Bí Pákena Ma Pori Sikhein Baya Ino \p \v 15 \x * \xo 1:15 \xt Yon 1:18; 2Ko 4:4\x*Tetí ankan ída kanaí é Tiyarafenun oná tifanté umpo ven Anin Yisasi ano anan ben má manaí ukhen maen beni esé iyampon báken béi anan Tiyarafenu ano ma uvantein danasintará o ánoní ukhen mino. \v 16 Mai fara vara seyo, Tiyarafenu ano Karaisin pintéi uaren mi inarufá ma vain danasinta vá inká ma varará ma vain danasinta vá uvanten mino. Mai ma yákó bain danasinta vá aúpá ma vain danasinta vá ara ara ákona vain enisori kayo vá inká ákona Aunan kayo vá ákona yaná kayo vá ma ma varará bain mai ven ninaen tiren uvádákan mi véi yafíken mino. \v 17 \x * \xo 1:17 \xt Yon 1:1; 8:58\x*Minó daná ída afoká ukhan maen béi fefá baréin pasen mai yanasinta ano véintái o súpá ukhen mino. \p \v 18 \x * \xo 1:18 \xt Apo 26:23; Efe 1:22-23; Rev 1:5\x*Máan tukhein nan mi véin mumunan nanin bantai ánon bákan mai nanin banta ano ventá o súpá uven mana vukhafaí ukhen mino. Béi anon purin pinté an uanten orun mantaven minó danáká o ánoní uven mai yanasintará dafíken mino. \v 19 \x * \xo 1:19 \xt Kor 2:9\x*Mai fara vara seyo, Tiyarafenu ano Yisasimpin bano van amusin uaren mi véimpin e víkakhen mino. \v 20 \x * \xo 1:20 \xt Efe 1:10\x*Bíkavin inarufá ma vain danasinta vá barará ma vain má ano Yisasin má manafin kasen bano van mi véin tiantan daa unkamádantá dorun puren mino. Púbin beni nare ma vanaein manon ben ma namuroí uantiyá é tiferuna kéká bá manafin kasen ban avúavá maman dákó en mino. \p \v 21 \x * \xo 1:21 \xt Rom 5:10; Efe 2:12\x*Pefá Tiyarafenu ádé ída vákei siretíi ineinefin béin namuroí uantiyákeya namu ineine iyaya namu avúavasí iyare ono. \v 22 \x * \xo 1:22 \xt Rom 5:10; Efe 5:27\x*Máan tiyare ompo Yisas Karaisi ma yaa unkamádantá e furein manon mai ma Tiyarafenu vá ma namuroí iyá eona maman manafin kasen ban avúavá dákó en mino. Béi ma máan tein manon tiretí ankan maman kantasí uren mi aviren Tiyarafenu avorá morantiya o mantan nono. \v 23 Máan tukhein nará mantaan ákona uve vá pura yanákasá mumunan iya vano. Máan tiyaré esin mana yaná ano e yarifaádantiya mai ma inire ma mumunan iyá eona kama vaya me ampinona van muno. Minó akhempá ena kéká ano kama vaya siamiyákan mai yorarí ino van Tiyarafenu anon téi Porin aní ukhen mino. \s1 Pori Ma Monó Nanin Bantai Yorarí Iyain Baya Ino \p \v 24 Tiretí ankan ma aya iyáké uman bariyaruna van timusin mi iyá uno. Para vara seyo, Yisas Karaisin aui monó nanin banta vákan mi vetin naro siren ma Yisasi uman baren mo áin ma fara vain uman aya uan kípantó uno. \v 25 \x * \xo 1:25 \xt Efe 3:2, 7-8\x*Tiyarafenu anon téin aní uren tivían kaí monó nanin bantai yoran banta váké aya iyá uno. Máan turen mi sireti ena anan nanin bantafin minó beni vaya máa sian dákó ino siren mai yoran timikhen mino. \v 26 \x * \xo 1:26 \xt Rom 16:25-26; Efe 3:5, 9\x*Tiyarafenu ano fefái ma vaya aúpá kain ban eriyan baren mifo saréan kantasí ukhein nanin banta avorái véi sian dákó en mino. \v 27 Para vara seyo, Tiyarafenu ano vei anunurái mai ma aúpá kain baré ein bayan bei vanasi avorá tian dákó uran mi mai vaya ano ena anan nanin banta ma mumunan iyain kayo aya iyan mino. Mai aúpá baya maen Yisasi ano siretimpin bantiya ventá mumunan iyá esin e aviren morantiya vei kakhampin o vasin kama yanasinta amintiya varan nono. \p \v 28 Máan tukhein nan mi seti ma oreruna akhempá Karaisini kama vayan minó nanin bantan tiamiyá uno. Tiyarafenu ano ma simein ineine vá afova vá ánain dakhaféi ákona vayafó tiamiyá uno. Mai fara vauno funtákein nanin banta máa ana aviré Tiyarafenun mo ameno van muno. \v 29 \x * \xo 1:29 \xt Efe 3:7, 20; Fir 4:13\x*Máan tukhein nan mi Yisas Karaisi ano ma simiyain ákona fói kákan dorarí iyá uno. \c 2 \s1 Yisas Karaisin Pin Ma Minó Kama Yanasinta Vá Kama Afova Vá Bain Baya Ino \p \v 1 Siretin má Raodisiá barurá bá ma mumunan nanin banta vain má inká téin ma ída sontein kéká bá ma aya ono van ma ákona yorarí iyaruna van afová ono van mi séi inikhé uno. \v 2 Téi ma mai yorarí iyaruna ana maen mai siretí ankan ará ákona uantékuya Tiyarafenui vanasi ará amire manafin kase vano van muno. Máan téku kama ineine varesin mai ano siretí ankani mumunan ákona uantantiya Tiyarafenui aúpá baya afová ono van muno. Mai aúpá bayai ana Yisas Karaisi ino. \v 3 \x * \xo 2:3 \xt 1Ko 1:24, 30\x*Moní kain namun ma moní bíkakhen bain an mi yen ara ara afova vá aúpá ineine vá ano Yisas Karaisimpin bíkakhen ban mino. \p \v 4 \x * \xo 2:4 \xt Rom 16:18\x*Manáa vanta ano ase vayafó tiretí ankan mákáden aviran nan mi ma vaya siamiyá uno. \v 5 \x * \xo 2:5 \xt 1Ko 5:3\x*Para vara seyo, séi ída siretí ankan má bá umpo se sú bá ineine vá ano siretin má ban mino. Tireti ma funtáke váke ma Yisas Karaisintá ákonae mumunan iyaona vaya ma iniré timusin é uno. \s1 Yisasin Má Tupá Uven Ma Kusin Má Para Van Oriyan Ban Aunan Má Baran Baya Ino \p \v 6 Yisas Karaisin inka maman ei Bafaní ukha ompo ventá o súpá uve vá béin oo yaiya vano. \v 7 \x * \xo 2:7 \xt Efe 3:17\x*Daa ana ano ma varafin arú dan aravuvin ma mantaan ákona uven anu orun darifaren ma ampameiní eya va Yisasintá o súpá uan ákona uve vá mai ma siamé tiferuna vaya kayorá ákona e mumunan iyáke vá Tiyarafenun moéke susu siantano. \p \v 8 Manáa vanta kéká ano eriven maen kampun baya vá beni ana ída vain baya vápó me mákádantiya vetin dakhafin nompo yafían ná ákona ono. Máan banta kayo ano vetí anafu aráoni ineine vá namu aunan kayo ma ayompin báken ma ma vara yafíkein kéká bái ineine ánain manan dakhafiyan mifo Karaisini ineine ánain ída yakhafiyan mino. \p \v 9 \x * \xo 2:9 \xt Yon 1:14, 16\x*Mai fara vara seyo, Yisas Karaisi ma varará bukhafa mamaren ma setin tan davin maen Tiyarafenui Aunan mano véimpin e víken mino. \v 10 \x * \xo 2:10 \xt Efe 1:21-22\x*E víkavin namu aunan kayoi ákona yanasintará béi o ánoní ukhein pase véimpin ma o asótú uvesin maen Tiyarafenui Aunan mano véin pinté uaren tiretimpin e víkanten mino. \p \v 11 \x * \xo 2:11 \xt Rom 2:29\x*Tiretí ankan ma ventá o súpá eona anon puraseya au ma khaveiní ukha ono. Mai maen dante vukhafarasa ifo aú bukhafará ino. Yisas Karaisi ano ve avúavápói ume vukhafa yo síkaan karúdara va ompo varará banta ano va máan tura va vaono. Ída ino. \v 12 \x * \xo 2:12 \xt Rom 6:4\x*Mai ma monó non pereona anon Yisas Karaisin má ma masí einí ukhareyan inká mai ma Tiyarafenu ano ma Yisasin Karaisin orun avían mantein ákonará ma mumunan eona anon Karaisin má evaráne orun mantakha ono. \p \v 13 \x * \xo 2:13 \xt Efe 2:1, 4-5\x*Namu avúavápin pefá bákeyai feyante anunu ánain bákuriyan nan mai avúavá ano siretin aruan púkaren mifo Tiyarafenu anon tiretin avían Yisas Karaisintá túpá uren mi furin pintena evaránen avían manten mino. Máan turen mi setisi ume yo arútinten mino. \v 14 \x * \xo 2:14 \xt Efe 2:14-16; 1Pi 2:24\x*Man baya ano setin kótisintáden maen tetinti ume maman dákó urái man baya aránaópá baré é tifékun mi Tiyarafenu ano mai ma kó tisintiyá ein baya minó do maman karúdaren man bayai ákona máden asuse uren Yisas Karaisini yaa unkamádantá mo khauren aríkan kípakhen mino. \v 15 Máan ma ein manon namu aunan kayoi ákona maman bararasí uren kípaanten mino. Yisas Karaisini yaa unkamádantá ma Tiyarafenu ano vei ákona aní ein manon betin maman bara finí uren mi vanasi avorá ayave amikhen mino. \s1 Tireti Ma Yisas Karaisin Má Púkeona Vaya Ino \p \v 16 \x * \xo 2:16 \xt Rom 14:1-13\x*Máan tukhein nan mi siretí ankan ída vá áesin ná tinafu siráoni man bayafin ma yunan má non má ma nan na fi áa avíkan damú kayo ma ída yafisin nara fi áa auyen biyon ma me khain damú ma amusin in nara fi áa Sabati yamusara fi ma are ukhan nain póké mana vanta ano siretin daimino. \v 17 \x * \xo 2:17 \xt Ibu 8:5\x*Para vara seyo, mai man baya kayo ano ínaimpá ma yákó inain daná amamanon mi varé íkan Yisas Karaisi anon pura sen mai yaná ban mino. \v 18 Barará bantai ineine ánain ma yakhafiyain banta kéká ída vá áesin ná tiretíi ineine máden asuse uren ná kama miyan baran aa yasirano. Inká tetí ankan kain onté umpo enisori kayo rasá monó tiyaya mumunan ono ma sin nain banta kéká ída vá áesin ná tiretíi ineine máden asuse ino. Máan banta kayo ano vetiyan manan minó afova manté uno siren be aví daní é iyan mino. \v 19 \x * \xo 2:19 \xt Efe 2:21; 4:16\x*Máan té iyan mifo setisi ánon Yisas Karaisi ma vain má ída o asótú ukhen mino. Para vara seyo, setí ankan béimpin mi o asotú uvé tifékun mi vei minó bukhafafin béi yunan amiran maen ákona varé iyan mino. Tiyarafenu fintena anan ákona mamaréi mumunampin inoré iyá tiféuno. \p \v 20 \x * \xo 2:20 \xt Kar 4:3, 9; 1Ti 4:3\x*Tiretí ankan pefái Yisas Karaisin má púare orun mantaven nan mi véi ano siretin maman auyení ukhen mifo fara é tiré ma vara ráke vantai man baya ano ma máa sikhein ánain bákuriyá ba rafono. \v 21 “Ída vá maifó dorarí ono, ída vá nano, ída vá aruvono ma sikhein man baya kayo van mi siyá uno.” \v 22 \x * \xo 2:22 \xt Mat 15:9\x*Máan man baya kayo ma vain mai varará bantai ineinen báken mai vayafó ma yorarí ure nan maen ainen o kípé iyan mino. \v 23 Mai man baya kayo ano ará mantarantiya ákona e monó tiyáke kama ineine vá afova vái monópin bare sire maeya e amo sire yunan auriya moéke monó tiyáke mumunan inono. Máan tin nompo mai man baya ánain ma yakhafin mano ída umefin ma orin aasá iyaranten mino. \c 3 \s1 Kantasí Ma Ukhen Ban Man Baya Ino \p \v 1 \x * \xo 3:1 \xt Mak 12:36; 16:19; Efe 1:20\x*Tiyarafenu ano Yisas Karaisin má inka orun avían mantara va ompo inaru fáke yanasintará ana vá kakhábe orono. Para vara seyo, mai varurái Yisasi ano vei kin karáká Tiyarafenui ayan kurompá kumanten mino. \v 2 \x * \xo 3:2 \xt Mat 6:33\x*Inaru fáke yana san mana vá ineine iyáke ída vá ma vara ráke yanasintará inin kaono. \v 3 Mai fara vara seyo, Yisasin mái siretí ankan púben nan ben mái siretíi aunan mano Tiyarafenufin aúpá ban mino. \v 4 Yisasi maen tiretí ankani aunan mi vain Tiyarafenui ákona kakhan má ma e unen dákó inain damúi siretin má dere yákó inono. \s1 Tiretí Aúpin Ma Vain Namu Avúavasá Aruan Purono \p \v 5 \x * \xo 3:5 \xt Rom 6:6, 11; Efe 4:19; 5:3-6\x*Máan tukhein nará ma vara ráke avúavá ma siretí ankan aúpin bain ná aruan purono. Kampun ayarafenu rá ma monó té iyaona mai famúku avúavá safi fain avúavá safi ará manta avúavá safi namu avúavá safi inká ena ina yana san ma aranan avúavá safin ban mino. \v 6 Mai fara vara seyo, Tiyarafenui aran naná ano mai avúavá ma variyain nanin banta amaninái erinten mino. \v 7 Pefá tiretin má deren mai ma namu avúavá bariyain kéká bá avunté uveya mai avúavá bariyare ono. \v 8 \x * \xo 3:8 \xt Efe 4:25-29; 5:4\x*Máan tiya ompo mai ma aranan uren ma ena ará namu uantáden ma oyampá baya sin avúavá bá inká namu vaya ma sin avúavá bá ina vá taréa ifasá tifano. \v 9 \x * \xo 3:9 \xt Efe 4:22, 25\x*Tiretí ankan ída vá kampun bayafó monó nanin banta van e sian more mere ono. Mai fara vara seyo, fefái mai avúava sinta me ampikha rono. \v 10 \x * \xo 3:10 \xt Efe 4:24\x*Peyante avúavá inka me ampireya auyeníi ukha rono. Tiyarafenu ano siretí ankan maman auyení uren ena ena yamú kama afova kayon amiyákayai véin má manaí ukha rono. \v 11 \x * \xo 3:11 \xt Kar 3:28\x*Máan tukhái auyení ma ukhé tiferuna nanin banta ano manaíi ukhé tiféuno. Maifin ída Kriki vanta fi Yutan banta fi au khakhein nafi ída au khakhein nafi áa ena vaya siyain nafi áa ena vara fáke vanta fi áa miyan ída van doran banta fi inká para van banta fi van mino. Mai fara vara seyo, Yisasi veyáká anan báken minó nanin bantafin ban mino. \s1 Ena Ma Avábá In Baya Ino \p \v 12 \x * \xo 3:12 \xt 1Pi 2:9\x*Tiyarafenu ano sireti maman kantasí uren tesina e siren anunu ukhen mino. Máan tukhein nará ma avúava sinta vá bararo. Ena nanin banta van arunan uantáde kama iyáke vá inká ará bararasí ureya vempáké kama e kuse vá bano. \v 13 \x * \xo 3:13 \xt Efe 4:2, 32\x*Bempáké manafin bákeya vá ben ma ará namu uantan maran ma ukhá inona vasá tirun noe sin maran iyáke vá inká tiretin ma namu uantákáin naini ume vá ampiantano. Bafan mano ma siretíi ume ampiantákeiní eya vá ena nanin bantai ume ampiantano. \v 14 \x * \xo 3:14 \xt Rom 13:8-10\x*Máan tiyáke mae ena nanin banta vá avábá ono. Para vara seyo, ena ma avábá in manon ara ara avúavá esantakhen mai anon minó nanin banta o fáke e fáke uádan manafin ban mino. \v 15 \x * \xo 3:15 \xt 1Ko 12:27; Efe 4:4; Fir 4:7\x*Yisasin pinté ma eriyain ará kusin ná áesin tiretin auká dafisino. Tiyarafenu ano ma siretin araren ma ará kusin amira ma mana vukhafaí ukhaona vará ena ena yamusá tusu siantano. \p \v 16 \x * \xo 3:16 \xt Efe 5:19\x*Yisas Karaisini vaya vá áesin tiretí ankampin moéken báken ná mai ano siretin kama ineine amintiya vá ben ayain maran iyáke afova amin maran ná ono. Máan tiyákeya siretí ankan aúkáke sá Tiyarafenun tusu siantiya vá í bompon pintena í bá monó í bá inká Aunan mano ma amiyain í basá dano. \v 17 \x * \xo 3:17 \xt 1Ko 10:31; Efe 5:20\x*Máan tiyáke ara ara yoraríin po safi áa vayafo safi ma varanona mai Bafan Yisasin avíkasá barano. Máan tiyaya ven avíkasá Tiyarafenun tusu siantano. \s1 Monópin Ma Vain Nanin Bantai Man Baya Ino \p \v 18 \x * \xo 3:18 \xt Efe 5:22\x*Anasi kéka soe, siretí avafuná aránaópasá baro. Mai avúavái Bafan avorá puntáken mino. \v 19 \x * \xo 3:19 \xt Efe 5:25\x*Inká banta kéka soe, siretí aná ona vara anunu iyákeya ída vá betí ankan ará namu uantano. \p \v 20 \x * \xo 3:20 \xt Efe 6:1\x*Iyamporinta oe, anóe afóe ma sin nain baya ánain ná dakhaforo. Para vara seyo, mai avúavá anon Bafan amusin amé iyan mino. \p \v 21 \x * \xo 3:21 \xt Efe 6:4\x*Tireti afóeyan noe, ída vá iyamporinta arápiní esin ná anan maran ino. Máan tesin maen kaumpan uren kama avúavá ampinten mino. \p \v 22 \x * \xo 3:22 \xt Efe 6:5-8\x*Tireti miyan ída van doran banta kayo oe, funtáde vá ei ayafa ano ma sin nain baya ánain mana vá dakhafono. Ída vá timo sino van muno sireya véin avorá ana kama yorarí iyákeya Bafan nan periya vá dorarí ono. \v 23 Intéa yoran ná dorante fo mai Bafani yoran mi yoriyá umpo ída varará bantai yoran doriyá uno seya ovare me iniyáke amusin masá dorano. \v 24 Tiretí ankan afovasá ono. Bafan mano fefái siretíi miyan útaren iyáantan ban mino. Mai ma yoriyaona yoran kayoi ayafa maen mai Bafan Yisasi ino. \v 25 \x * \xo 3:25 \xt Rom 2:11\x*Máan tukhein nan mi mana vanta ano ma aauí uranten maen mai miyan beyan mi varanten mifo aronará ma áuantiyain avúavá ída Bafampin ban mino. \c 4 \p \v 1 \x * \xo 4:1 \xt Efe 6:9\x*Tireti ayafa kéka soe, siretíi miyan ída van doran banta kayo rasá kama yafisirí ono. Para vara seyo, siretí ankan afová ukhe nan tiretíi Kákan inarufái van mino. \s1 Amúkí Pákena Van Ma Sikhein Baya Ino \p \v 2 \x * \xo 4:2 \xt Efe 6:18; Fir 4:6\x*Tiretí ankan ma amúkono van inten mae yafían ákona ukhe vá tusu siyáke vá amúkono. \v 3 \x * \xo 4:3 \xt Rom 15:30; Efe 6:19\x*Amú ma khiyáke setin nan ída vá áun nono. Amúkuan Tiyarafenu amesin ná aaí usintantirá mai ma kama vaya ma aúpá baini ana sian dákó ono. Mai ma aúpá bain baya mai Yisas Karaisin báká mai vaya ma sian dákó eruna van mi karavusií urá bá uno. \v 4 Téi nan puntáden kama vaya sian dákó ino van muno sireya vá Tiyarafenun amúkuan ameno. \v 5 \x * \xo 4:5 \xt Efe 5:15-16\x*Ída ma monópin bain nanin banta aúban ma nókeya kama inin má ana vá noya vetin ayaesin ná Yisasintá mumunan ino. \v 6 \x * \xo 4:6 \xt Efe 4:29; 1Pi 3:15\x*Ena ena yamú ma vaya sinonafin ase vain kama vaya ana siyá esin ma ena kéká ano ma éin má bayaí inti mae anona funtákein baya siamin nono. \s1 Pori Ma Kípan Baya Sein Mino \p \v 7 \x * \xo 4:7 \xt Efe 6:21\x*Téi ma yoriyaruna fákena vaya Tikikasi anon tiaminten mino. Béi maen tetin tifá tiváen báken Bafanin ákona yoran bantan ban mi setin má manafin doriyan mino. \v 8 \x * \xo 4:8 \xt Efe 6:22\x*Máan tiyain mi vái siretin ará ákona uantiyan inká teti intesá é barafu mai vaya kayo vá dere siamino van mi véin tiantékun oren mino. \v 9 \x * \xo 4:9 \xt Frm 10-12\x*Tiretin pinte vanta Onesimasi maen mumunan tifá tiváen bain Tikikusin má tiantékun oren maen intéa yanasá dákó iyan nafi mai vaya mo siamintiya afová inono. \p \v 10 \x * \xo 4:10 \xt Apo 12:12; 13:13; 15:37-39; 2Ti 4:11\x*Aristakusi ma sen má karavusifin bain banta ano vei amusin baya yákan inká Banabasin afóna Maki yere amusin baya siáden mino. Makin ma sireti vaonafá orintin ma kama ure aviran nona vaya fefái siretin tiamikhé uno. \v 11 Yisasin nan ma Yastasin ne siyain banta ano yere amusin baya sen mino. Yutan kayo finté mai kéká ano anan ten má báken doriyá timusin iyá Tiyarafenui yafisin nan tian dákó iyá tiféuno. \p \v 12 \x * \xo 4:12 \xt Kor 1:7; Frm 23-24\x*Tiretíi varu ráke vanta Epafarasi maen Yisas Karaisini yoran bantan báken béi yeren amusin baya yan oren mino. Tiyarafenu ano siretin aya intiya mantaan ákona uveya veni anunu afová ure maifin karakhe vano van mi véi ena ena yamú amúkuantiyan ban mino. \v 13 Beni yoran afová ukhé paséi ma vaya sian dákó iyá uno. Tiretin má Raodisiá baru ráke kéká bá inká Ieraporisi varu ráke kéká bá aya ono van mi ákona yoraríi iyan mino. \p \v 14 Ayofan banta ma minó ano simusin iyá tiferuna vanta Rukun má inká Demasin má ano yere amusin baya yan oren mino. \v 15 Tenti simusin baya vá Raodisiá baru rákena mumunan tiyofi sifá tiváeyan má inká Nimfan má ben amá ma o átaru uven monó tiyain mumunan kéká basá tiameno. \p \v 16 Tiretí ankan ma ma vompon dankádeya ma inirante mae Raodisiáke nanin banta amesin ná betíyan dere yankáden iniyanti vá inká betin ma amenuna vompon ná tireti yere yankáde ineno. \p \v 17 \x * \xo 4:17 \xt Frm 2\x*Máan tiyáke vá inká Akipusin tiamesin ná Bafan mano ma amikhein doran ná dafían ákona uven ná dóan kípano. \p \v 18 \x * \xo 4:18 \xt 1Ko 16:21\x*Téi Pori ano seyantái ma vompon uvaman tiretí ankan amé uno. Téi karavusifin pa vákéi ma vompon uvaré umpo vá téin nará inisintaro. \p Tiyarafenui sarisari ano siretin má banten mino.