\id 2TI - Agarabi NT [agd] (Papua New Guinea) -2011 bd \h 2 Timoti \toc1 PORI MA KAN DÁDASÍEN TIMOTIN UVAMAN AMEIN BOMPON MINO \toc2 2 Timoti \toc3 2 Tim \mt1 PORI MA KAN DÁDASÍEN TIMOTIN UVAMAN AMEIN BOMPON MINO \mt2 (2 Timoti) \imt1 Kan Dádasíen Ma Timotin Uvanteí Pákenai Afova Vaya Ino \is1 Ma vompon ma uvantein banta ino. \io1 Baya varen orin banta Pori ino. Ma maen bei sipá kípan baya ma uvantein mino. \is1 Uvarein orana ino. \io1 AD sikisti-seveni (67) fin ma Porin evaránen karavusi fáken Romú moráken arono van iyan mino. \is1 Ma vompon ma uvantein baru ino. \io1 Romú ino. \is1 Ma vompon ma uvaman amikhein banta ino. \io1 Porini eyo iyampon báken kama arona varen ma Efesasí o van monó doran bantaí ukhein pumara Timotin mino. \is1 Nái ana vará ma vompon uvanten nafino. \io1 Pori ma vei furin ádesí ukhan ma sipá intan bompon uvaman Timotin amein mino. Ma vompompin Timotin ayaen ákona uantan baya vá inká manáa yoran má ma varan nain ma san mo sian asotú iyáken inká Romú barufá Timoti nan oren béin o onano van ina ukhen mino. \c 1 \s1 Pori Ma Amusin Baya Sein Mino \p \v 1 Téi Pori mai Yisas Karaisini vaya varen orin banta anon ma vompon uvaré uno. Mai ma Yisas Karaisintá mumunan in nain nanin banta ma Tiyarafenu ano iyáantan bain aunan nan mi vanasi mo siamino van Tiyarafenu ano vei anunu finté téin tisinten mino. \v 2 \x * \xo 1:2 \xt Apo 16:1; 1Ti 1:2\x*Te sanin an ma yakhein banta Timotin mi ma vompon uvaman amé uno. \p Teti sifóe Tiyarafenu vá tetisi Bafan Yisas Karaisin mái sarisari vá arunaná bá ará kusin má ano vá éimpin bano. \s1 Pori Ma Timoti Ákona Uantein Baya Ino \p \v 3 \x * \xo 1:3 \xt Apo 23:1\x*Timoti oe, éin nan Tiyarafenun tusu siantiyáké mai ma se sináuyan mano funtákein ineine vá monó tiantiyá einíi iyá uno. Tiyarafenurá ma inuran má bayan má timúkiyáké maé éin nan ena ena simúkuantiyá uno. \v 4 Éin evaráné onano van mi iyá uno. Para vara seyo, éi ma arunaná bariyan ná ma me afa ukháeruna van mi ovaré me iniyaruna éin ma onanuna yamúi kákan timusin onté uno. \v 5 \x * \xo 1:5 \xt Apo 16:1\x*Téi afová ukhéku éi fura seya Bafantá ákona e mumunan iya ono. Para vara seyo, e anóe Yunisin má e aráo Roisin má ma mumunan iyá ein mumunan mái va onon té iniyá uno. \v 6 \x * \xo 1:6 \xt 1Ti 4:14\x*Máan túkhen nái éin ánontá ma siyan kaudéku ma Tiyarafenui amusin mantaona van mi ákona e yoresin ira an den barúten kano van mi siamiyá uno. \v 7 \x * \xo 1:7 \xt Rom 8:15\x*Mai fara vara seyo, setin nan akhokho van iyan bano vara Tiyarafenu ano ma saunan timikhen naino. Ída ino. Tetin ákona simirantin ena nanin banta avábá iyáken inká tetisi sivútiváká dafían ákona ino van mi inin timikhen mino. \p \v 8 Máan tukhen mifo Bafani vaya ma vanasi siamin nan ída vá ayave van iyákeya séi ma karavusifin baruna mai Karaisini yoran nan mi vá umpo mai van dere ída vá ayave van ono. Téin má uman o yosiyáke veni kama vaya vanasi siamin nompo Tiyarafenu ma amikhein ákona vasá útakhe vano. \v 9 \x * \xo 1:9 \xt Efe 2:8-9; Tai 3:5\x*Tiyarafenu anon tetin nan kantasí ukhen bano van mi setin tivíden aní urá bá tifé umpo setinti sinunura saino. Ída ino. Pefá ma vara ída afoká ukhan maen bei tarisari vá kama avuavasí ma in má Yisas Karaisin pinté uaren tetin aní ono van mi vaya sian damuádan baren mino. \v 10 \x * \xo 1:10 \xt Ibu 2:14\x*Baré íkan mi setin tiyain banta Yisas Karaisi ano furini ákona finte e sivíden bei Kama Vaya finté uaren mi fara van oriyan ban aunan ma varan aai aníen mino. \v 11 \x * \xo 1:11 \xt 1Ti 2:7\x*Máan turen bei Kama Vaya ma vanasi siamin banta váke vá aposeri yorarí iyáke vanasi afova amin banta vá bano siren Tiyarafenu ano séin aníen mino. \v 12 Mai van mi séi karavusí ukhé ma umampin bá umpo mai van ída siyave iyá uno. Para vara seyo, séi ma mumunan iyaruna Vanta afová ukhékun mai ma véi simikhein kama vayará dafíken ten má bantí oriyaré béi ma ovaránen erin nain damúi mo afoká onté uno. \p \v 13 Banasi ma funtákein baya siamin avúavá ma sen pinte afova mantanona vá pákaan ákona ukhe Yisas Karaisintá ma mumunan ukhesin ávabá banti ma vanona vará ovare me ineno. \v 14 \x * \xo 1:14 \xt 1Ti 6:20\x*Tiyarafenu ano ma éin Kama Vaya amikhein ná mai ma erasampin bain Kantá Aunan mano ayainti vá kama e yafiseno. \p \v 15 Éi afová ukhen nan Esiá bara fáké ma erikháen monó nanin banta vá inká Fíkerusin má Emokenesin má deren téin me ampikhen mino. \p \v 16 Téi karavusifin bákun ída ayave usintan nan Onesiforusin má minó bei kéká bá ano séin e soniyáken me ákona usintiyan mifo Bafan mano vá betin arunan uantano. \v 17 Béi ma Romú barafá eriven maen ten nan mi minó akhempá dosen noren e soman dákó en mino. \v 18 Karaisi ma ovaránen erin nain damusá Bafan mano véin nará arunan uantano. Para vara seyo, Efesasí barufin ma Onesiforusi ano ara ara aa fáké ma séin tiya ukhein mai éi afová ukha ono. \c 2 \s1 Yisas Karaisini Kama Aruvin Bantai Vaya Ino \p \v 1 Máan tukhein nan mi se sanin Timoti oe, Tiyarafenu ano ma Yisas Karaisin pinté uaren ma amikhein tarisari rasá ákona e mantano. \v 2 Minó danasinta ma vanasi afova amiyá eruna mai fákena éi afová ukhen ná kokhon nanin banta avorái éin mai vaya siamikhe umpo mai ma fura sen dorano van iyain banta kéká tiamesin ná betí ankan má dere vá ena nanin banta kasaen afova amino. \p \v 3 \x * \xo 2:3 \xt 2Ti 1:8\x*Yisas Karaisini kama aruvin banta an deya vá tetí ankan ma variyaruna uman ná barano. \v 4 Aruvin bantaí ma inte mai ída vá áesin ma varáke yanasinta ano éin damuan ákona ino. Para vara seyo, máan ma esin maen mai ma vei aruvin bantaí uraya vaona vanta ano ída amusin inten mino. \v 5 \x * \xo 2:5 \xt 2Ti 4:8\x*Mai ma íútin banta ano ma íútin avúavá pákena ída yakhafiyaren ma fa savifá íú tian afe uren ída mana yaná o vareiní in nampo vá Bafan mano ma sikhein avúavá kasá dorano. \v 6 \x * \xo 2:6 \xt 1Ko 9:7\x*Ákonaen ma yunan dorarí iyaré ein kéká anoi amusin iyáken esé araíen mai yunan naan oné iyan mino. \v 7 Bafan mano ineine aminti mae afova varan nompo ma ma siamiyaruna yanasinta ákona e vá inian kaono. \p \v 8 \x * \xo 2:8 \xt Rom 1:3; 1Ko 15:4\x*Kin Devitini kéká pintéi Yisas Karaisi afoká ukharéin mi Tiyarafenu ano avían mantakhen mifo ída vá áun nono. Mai Tiyarafenui Kama Vayan bakái vanasi siamiyá uno. \v 9 \x * \xo 2:9 \xt Efe 3:1, 13; Fir 1:12-14\x*Mai ma Kama Vaya siamiyaruna van mi karavusifin senípó anan damuádá umoyan banta an dakhé uman bariyá umpo Tiyarafenui vaya ana ída kanaíen damuádantin banten mino. \v 10 Ten timaniná uman eriyan mifo Tiyarafenu ma aní ukhein kéká aya ékun Yisas Karaisintá mumunan ukharen para van oriyan ban kakhampin orino van mi fara ákona ukhé uno. \p \v 11 \x * \xo 2:11 \xt 2Ko 4:11\x*Ma ma sikhein baya ano mai furan tikhen mino. \q1 Béi má ma furó tifanté \q2 mai véi mái o vá tifanté uno. \v 12 \x * \xo 2:12 \xt Mat 10:33\x*Tetí ankan ma umampin oró tifanté, \q2 mai véi mái o yafisiní ó tifanté uno. \q1 Béin ma oyan amé tifékun maen, \q2 béi yere setin oyan timinten mino. \q1 \v 13 \x * \xo 2:13 \xt Rom 3:3-4; Tai 1:2\x*Yisasin ánain bákuró tifanté uno siré ma ída vákuré tifékun maen, \q2 béi fara mai vayará dafían ákona ukhen banten mino. \q2 Para vara seyo, véi ma iyáantádan nain daná ída yo varanten mino. \s1 Tiyarafenu Ano Ma Aní Ukhein Doran Bantai Vaya Ino \p \v 14 \x * \xo 2:14 \xt 1Ti 6:4; Tai 3:9\x*Ma ma siamiyaruna yanasinta van banasi evaráne siamiyasin Tiyarafenu avorá ída vá baya van asive asive iyan bano. Máan avúavá ano ída kanaíen banasi ayaiyantin pasen Kama Vaya ma siamintin ineno van in nain kékái ineine máden asuse inten mino. \v 15 \x * \xo 2:15 \xt 1Ti 4:6\x*Ákona yorarí iyasin ná Tiyarafenu ano eni yoran nan amusin iyan ná onano. Kama yoran banta ano ída vá ayave van iyáken Tiyarafenui fura vaya ana vaéan banasi amintin ná inino. \v 16 \x * \xo 2:16 \xt 1Ti 4:7\x*Namu avúava san péde nentá báke vá aniana vaya ma sin naimpin ída vá o ferano. Para vara seyo, mai avúava sinta ano namu uron ukhan mi Tiyarafenu ano ída amusin é iyan mino. \v 17 \x * \xo 2:17 \xt 1Ti 1:20\x*Mai avúavá anoi namu namon ma khen orera einí inten mifo Imeneusin nú Firetusin nú amaniná ma yákó ukhein ná onano. \v 18 Betí ankan mai fura sikhein baya me ampiren maen púkaré ein kéka san pefái e mantakhen mino sen kampun ten nóken manáa monó nanin bantai mumunan máden asuse iyan mino. \v 19 \x * \xo 2:19 \xt Ais 52:11; Yon 10:14; 1Ko 8:3\x*Máan tiyan mifo Tiyarafenui monó nanin banta anon ákona varará ma namádan daféan ákona einíi ukhan mai van Tiyarafenui vompompin máa sikhen mino. “Bafan mano mai ma ven ninaí ukhein kéká afová ukhen mino.” \rq Nam 16:5\rq* \m Inká enádá máa sikhen mino. “Bafan ninan bá uno ma siyain kéká ano vá namu avúavá oyan amino.” \p \v 20 Kokhon ona ma yan bain kékái mápin ma yunan kuren nan danasinta ma vain mai kori vá siriva vá póké uvaran danasintan bákan inká daa vá karí póké bá ma uvaran danasinta van ukhen mino. Kákan doran ma vain damú anan kori vá siriva fóké bá ma uvaran danasintafó aruven baren é iyan mifo yaa vá karí bápó ma uvanteimpin mi kanti karúdé iyan mino. \v 21 Máan té iyan mifo mai yanasinta ma sesé uan avusese einíen ma mana vanta ano vei fain avúavá do sesé uan karúdaren maen kori vá siriva vá póké ma uvanteiní uvintin Tiyarafenu ano vetin pókéi vei yorarí inten mino. \p \v 22 \x * \xo 2:22 \xt 1Ti 6:11\x*Auyen pumara arintai namu avúava sará pédeya funtákein avúavá ma varano van anunu iyaona ana vá dakhafono. Mumunan in má avábá bá ará kusin avúavú bá ana variyákeya vá mai ma inin mano funtákan ma Bafantá monó tiyain kéká basá manafin amusin eya vano. \v 23 \x * \xo 2:23 \xt 1Ti 4:7\x*Máan tiyáke mai ma arápiní in ma aruvin maman afoká é iyain baya kayo ma sin naimpin ída vá en má oriveya aya ono. \v 24 Bafani yoran nanin banta ano ída vá aruve asive in avúavápin oferiyáken ná inká béi ma ará namu uantan nain kéká kama ana iyáken ara ara nanin banta vá kama inin amino. \v 25 Mai ma Tiyarafenui fura sikhein baya ma oyan amiyain kékápin kusin avúaváposá afova amino. Manáa yamú Tiyarafenu ano máan kéká inin amintin maen ará baéden pura sikhein bayará mumunan inten mino sé ákona ineine iyá uno. \v 26 Mumunan uvintin ma kama ineine erin nain damúi mai ma Ban Anoni kádampin báken ben oo yaiyiyá ein pinté me yumíáden erinten mino. \c 3 \s1 Bara Khípan Akhempá Ma Namu Avúavá Afoká Inain Baya Ino \p \v 1 \x * \xo 3:1 \xt 1Ti 4:1\x*Timoti oe, ma ma siamenuna vaya yere vá afová ono. Ma vara ma mo kípano van iyantin maen mai namu avúava suron mi afoká inten mino. \v 2 Mai fara vara seyo, vanasi ano moníká inin kaúden beyan ma van nain nan manan iniyáken be amo siren au khakan inten mino. Máan tiyáken Tiyarafenu van tiren intiyan betíi anóe afóeni vaya átakharé uren betin ma susu siantan avúavá ída vantin maen inká Tiyarafenui kantasí ukhein danasinta van inian paen danasí inten mino. \v 3 Betimpin ída avábá in má ena nanin banta ma ume ampiantan avúavá bá ena nanin banta van kampun baya e sian more mere iyan betí aurá ída kamaen dafisinten mino. Máan tiyáken kama avúavápin ída amusin bantin maen ena nanin banta ma aí amin nain nan manan ininten mino. \v 4 Betíi arona kayo avían namuro ayampin amiyan aau vain daná ino sen ída ovaren me ininten mino. Inká au khákan daná mamádantin édaviyantin maen bara rákena amusin in avúava san moéken anunu iyáken Tiyarafenun me oyan aminten mino. \v 5 \x * \xo 3:5 \xt Mat 7:15, 21; Tai 1:16\x*Betí ankan mai yan bukhafará anan monó té iyan mifo Tiyarafenu ma monó tiantan avúavápin ma ákona vain me oyan amé iyan mino. Máan avúaváká ma vain kéka sará péde nentasá bano. \p \v 6 Máan kéká anon banasii mápin peren kuven iyáken aran nan avúavápó mai ma ída ákona vain nanin kayo ano ma umeí uren mai umampin bain kéká máka siyan mino. Máan tiyákan mai namu avúava sinta ano vetintá dafisiyan mino. \v 7 Máan kéká ano ena ena yamú auyen avúaváká ma monó tin dakhafé iyan mifo mai ída uron mi fura yaná afová iyan mino. \v 8 \x * \xo 3:8 \xt Eks 7:11\x*Mai afova ma amiyain kéká ano Mosesi ma fura vaya siamiyákan ma Yanesin nú Yambresin nú ano oyampá baya siyaré ein an mi yiyan mino. Betíi ineine ano asuse ukhan ída fura mumunan mái van pasen Tiyarafenu ano vetin oyan amen mino. \v 9 Máan tein mifo ída ayáká báken mi Yanesin nú Yambresin nú amaniná ma afoká ein avúavá dákó intin ódaren betí ma variyá ein avúava san namun iyaré uno sen afová inten mino. \s1 Pori Ma Manáa Yoran Timotin Amein Baya Ino \p \v 10 Máan tinten mifo Timoti oe, séi ma siamiyaruna vaya vá tivútivá bá inká téi ma varano van tiádékun bain má éi afová ukha ono. Inká intéa mumunan masá bákerá ena avábá iyá kama avúavá baré oriya rafu mai yeren afová ukha ono. \v 11 \x * \xo 3:11 \xt Apo 13:14-52; 14:5, 8-20\x*Téin ma uman timiyáká ma sí pinté erikheruna éi afová ukha ono. Inká téi ma Antioki safi Aikoniamu safi Ristará barura safi ma váké umampin oriyákun ma Bafan mano mai uman kayo finte siya iyá ein éi afová ukha ono. \v 12 \x * \xo 3:12 \xt Mat 16:24; Yon 15:20; Apo 14:22\x*Mai fura ino. Yisas Karaisintá mumunan iyáké kama avúavá ana variyá bano van muno ma sin nain kéká ano uman o yosinten mino. \v 13 Máan tinten mifo namu vanta kéká bá dan bukhafará ana ma kama ukhan ma vetin aúpin namu ukhein kéká bá anon kampun bayafó ena nanin banta siamen nóken betiyan deren mai kampun baya kayorá mumunan inten mino. \p \v 14 Máan tinten mifo mai ma afova variyaona yanasinta mai fura yaná ifo fákaan ákona ukhe vá bano. Para vara seyo, éi afová en nan mai fura vaya khayon tiamiyaren mifo mai rasá ákona mumunan kaono. \v 15 Éi ma e anoní iyanan maen Tiyarafenui kantasí ukhein Bompon Dóki finte nan Yisas Karaisintá ma ákona mumunan esin ma Tiyarafenu ano evaránen aviran nain afovan amikharen mino. \v 16 \x * \xo 3:16 \xt Rom 15:4\x*Tiyarafenui Aunan manon ma vara ráke vanta inin amíkan mi Tiyarafenui vompon dókifin minó baya uvamádan báken tetin tiya íkái kama yaná bá namu yaná bá afová iyá tiféuno. Mai vaya anon tetin maman puntáden puntákein avúavá ma varan afova simiyan mino. \v 17 Tiyarafenu ano mai aa sákéi minó damú ma kama yoran mana ma variyan ban avúavái maman ákona usintiyan mino. \c 4 \p \v 1 Máan tukhein nan mi mai ma maná damusí intin ma vei yafisin maman dákó ono van iyáken ma eriven ayun para vain má púkein kéká bá ma yaimin nain Tiyarafenu vá Yisas Karaisin má avorái éin ákonaé tiamiyá uno. \v 2 Kama yamu safi áa namu yamu safi mai Tiyarafenui vaya fara vá tiame oriya vano. Ei vanasi vempáke sá maman puntariyákeya namu avúavá baran nafo sireya ará ákona uantiya vá ákona e kama afova vaya siameno. \p \v 3 \x * \xo 4:3 \xt 1Ti 4:1\x*Mai fara vara seyo, maná damusí ma intin maen banasi ano funtákein baya ma siamiyasin ída ininten mino. Betíi anunu ánain mi yakhafen mai amusin en inin nain baya ma siamin nain kayo van mi yosinten mino. \v 4 Betí ankan mai fura vaya me oyan amiren maen maní baya kayo ánain mi yakhafinten mino. \v 5 Máan tinten mifo ara ara avúavá ma yákó iyantiya afová ukhe vá bano. Bafani yorantá ma aí o yosin nan ída vá periyáke vanasi ma o aviádesin Karaisi vaípá ma erin nará ineno. Máan tiyáke Tiyarafenu ma amikhan nain doran ná dóan piseno. \s1 Pori Ma Kama Yorarí Uren Bei Miyan Nan Ave Ukhein Baya Ino \p \v 6 \x * \xo 4:6 \xt Fir 2:17\x*Tiyarafenun ma susu siantan uvaini ma vanaein an dé pefái se saunan amikhé uno. Máan tukhékun tenti furin inka ádesí ukhen mino. \v 7 \x * \xo 4:7 \xt 1Ti 6:12\x*Téi kama siruvirí uré téin ma simikhá ein doran dóan kíparéi Yisas Karaisini Kama Vaya ma siamin doran ákona uan pákaré bá uno. \v 8 \x * \xo 4:8 \xt 1Ko 9:24-25\x*Máan tukhéi Bafan ma erin nain damúi funtákein avúavá póké me yaíden mi mai ma savaimpin o aní uvin ma amusin amiyainíen mi siminten mino. Teya va siminten naifo mai ma funtákein avúavá bariyan ma veni erin nan ave ukhein kéká bá deren kama amusin aminten mino. \s1 Pori Ma Timotin Nan Aine Vá Ereno Sein Baya Ino \p \v 9 Aine vá aa van dosire se vaípá ereno. \v 10 \x * \xo 4:10 \xt Apo 15:37-39; 2Ko 8:23; Kor 4:14\x*Mai fara vara seyo, Demasi ano vara ráke yanasinta van anunu iyan pasen mi séin me ampiren Tesaroniká barufá orikan Karesensi mai Karesiá barafá oríkan inká Taitasi mai Daramesiá akhempá orin en mino. \v 11 Máan tuvin mi Ruku anan téin má ban mifo vá erinte mae Makin masá avire ereno. Para vara seyo, véin ten tiyaen dorarí ukhen mino. \v 12 Tikikasin pefá tiantékun Efesasí barufá orikhen mino. \v 13 \x * \xo 4:13 \xt Apo 20:6\x*Éi ma eriyáke vá Troasí barurá Karapusintá tesi yante afuin me yavamádékun ban mifo mai vá bompon dóki kayo vá inká mairá ma sipisipi aurá ma uvanteruna vompon dóki ma yékun bain masá bare ereno. \v 14 \x * \xo 4:14 \xt Ais 59:18; Rom 2:6\x*Aeni fóké ma manáa yaná uvaran banta Areksanda ano séin uman timiyain baré intin Bafan mano mai avúavákái anona véin uman aminten mino. \v 15 Tetí ankan ma siamiyaruna vaya kayo van béi oyampá baya sé iyan mifo véin tasá dafían ákona ono. \p \v 16 Esé araíen ma kó daimin banta avorá tiviren oriyan maen minó ano séin me ampikharen mifo mana ano ída séin má baren mino. Mai avúavasí ma ein Tiyarafenu ano vetíi ume ampiantano van mi inikhé uno. \v 17 Máan tiyá umpo Tiyarafenui Kama Vaya siamintin minó ena anan nanin banta ano inino van mi Bafan mano séin má báken ákona simiren purin pintena siyaen mino. \v 18 Namu avúavá sinta ano ma séin dakhafiyan pintena Bafan mano siya uren kamaen tiviren orintí bei inaru yafisimpin oronté uno. Minó damú Tiyarafenu avisá maman daní iyá bano. Mai fura ino. \s1 Porini Kípan Baya Ino \p \v 19 \x * \xo 4:19 \xt Apo 18:2; 2Ti 1:16-17\x*Pirisiran má Akuíran má inka mai ma Onesiforusini kéká bápin ná tenti simusin baya yesin orino. \v 20 \x * \xo 4:20 \xt Apo 19:22; 20:4; Rom 16:23\x*Erastusi ano Koriní barurá e kharemí maé inká Trofimusin aí iyaimpin Miretusí barurá me afa é uno. \v 21 Mará aine erivesin ná iyon in damú afoká ino. Yuburusin má Pudensin má Rinusin má Krodian má inká minó mumunan kéká bá anon amusin baya yan éi vaonafá oren mino. \v 22 Bafan mano siretin aunampin bantin ná beni sarisari ano siretin má bano.