\id LUK - Amele NT and Genesis [aey] -Papua New Guinea 1997 (DBL 2014) \h LUK \toc1 Me Je i Luk Jaqen \toc2 Luk \toc3 Lk \mt2 Me Je i \mt1 Luk Jaqen \imt1 Aqunec Je \ip Me je i cel dana bahic jaqen eu je oso qee nijel. Euqa Luk buk i jaqen eunu ihacena eu ceteh mati nijia. Lukna me jeca Aposel Agena Cabi occa ale caca. Dana osol buk lecis i jaqen. Aposel Agena Cabi ocna Luk uqa saen leihna “ege” ec jaqen, eu Aposel 16.10-17, 20.5-15, 21.1-18, 27.1-28.16 feiga. Eunu Luk uqa Aposel jaqen. Odocob Aposel bukna Luk uqa “O Tiofilas ijana buk casac jaqem,” ec jaqen. Buk uqa casac jaqen eu Lukna me je. Luk uqa Juda dana qee, uqaha dokta. \ip Me je Luk jaqenna ege Jisas uqa Isrel agena Cahahaadec eu Anut uqa ija suldocomin hugian ec wele maden eu foqona. Odocob Jisas uqa dana cajaca mahamaha cunug bilegina eundecha agena Cahahaadec eu foqona. Tibudna Kis uqa Jisas sawen dana cajaca me je maadecnu suldon eu Luk jaqen. (4.18 feiga.) Eu mele, Lukna me jena Jisas uqa dana cajaca age culumen filfil gahidoginanu walol dodon cesuladen eunu je mati nijia. \ip Ceteh Jisas odon eu gaid dana cajaca odadeceb age ceelein. Age buk sanan mecna feiga, eu 1.42-48, 2.10. Eu odiha Jisas sao jobon ohis ten saenna dana age ceelein. Age buk cit qocna feiga, eu 24.52. Ceteh haun Luk jaqen. Uqa inondoc kobolca, Kis Gunna cabi occa, Jisas dana cajaca agena silail cagasiadenca, caja age odoinca, talacunugaca eunu je ben jaqen. \ip Je mati eu Lukna me jena nijia euqa buk fil osona qee nijel. Eu odi Jisas uqa mahana calennu saena (dac 1-2), uqa Sameria dana osonu galolo je eunu saena (dac 10), dana melah oso jahunec galolo je eunu saena (dac 15), odocob Sakiasna dodo eunu saena (dac 19). \ip Lukna me je eu Jisasna cabi oc sanan mec. Luk uqaha Aposel Agena Cabi oc jaqen. Eu Jisas uqa sao jobon ohis teceb aposel odoinnu dodo. \is1 Je Dunuhnu Dado Mec \io1 1. Aqunec je (1.1-4) \io1 2. Jisas mahana calen (1.5-2.52) \io2 A. Jisas calecnu madec (1.5-56) \io2 B. Wa Joadec Jon calen (1.57-80) \io2 C. Jisas calimei mel ben men (dac 2) \io1 3. Jisas uqana cabi ocnu saciadon (3.1-4.13) \io2 A. Wa Joadec Jon uqa Jisas aqunidon (3.1-20) \io2 B. Jon uqa Jisas wa jouden (3.21-22) \io2 C. Jisas uqana sihul ijanaga (3.23-38) \io2 D. Seten uqa Jisas temdu fen (4.1-13) \io1 4. Jisas uqa Galili hatuna cabi on (4.14-9.9) \io2 A. Uqana cabi Galili ono sanan men (4.14-41) \io2 B. Uqana Galili hatuna coboc osoldoc (4.42-5.39) \io2 C. Juda agena cuha deelnu je fee dadanec (6.1-11) \io2 D. Jisas uqa aposel 12-pela nesili ehaden (6.12-16) \io2 E. Uqa maha tutucna me je iwaladen (6.17-49) \io2 F. Uqa Kapaneamnaca Nennaca kobolkobol odoc leih odon (7.1-18) \io2 G. Wa Joadec Jon uqa Jisas je oso sisildon (7.19-29) \io2 H. Jisas Farisica je madein (7.30-50) \io2 I. Uqana Galili hatuna coboc lecisdoc (8.1-3) \io2 J. Anutna culnu galolo je (8.4-21) \io2 K. Uqa Galili wa gad cagoc leti nuen (8.22-39) \io2 L. Uqana Galili hatuna coboc cijeddoc (8.40-9.9) \io1 5. Jisas uqa Galili hatu culdimei cudun filfil nuen (9.10-50) \io2 A. Uqa Galili wa gad cagoc leti uqa cudun ono isec nuen (9.10-17) \io2 B. Uqa Sisaria Filipai taunna nuen (9.18-50) \io1 6. Jisas uqa Judia hatu ono cabi on (9.51-13.21) \io2 A. Uqa Sameria hatuna cocobi Judia hatu ono nuen (9.51-62) \io2 B. Uqa dana 72 suladeceb belein (10.1-24) \io2 C. Uqa Sameria dana oso uqa Juda dana cesuldonnu galolo je ec loo je iwaladec dana madon (10.25-37) \io2 D. Uqa Betani jobon li Mata Mariaca fecialen (10.38-42) \io2 E. Uqa Judia hatu ono dana cajaca iwaladen (11.1-13.21) \io1 7. Jisas uqa Peria hatu ono cabi on (13.22-19.27) \io2 A. Jic cebec sosog (13.22-30) \io2 B. Leih Jisasca limeig Herod qagahigia ec madon (13.31-35) \io2 C. Jisas uqa Farisi oso uqana jona len (14.1-24) \io2 D. Age Jisas toodocnu madifeig casac cisdu cuhadoiga (14.25-35) \io2 E. Sipsip jahunecca, meen qaig oso jahunecca, dana melah oso jahunecca galolo je (dac 15) \io2 F. Dana cabi cofdoc docnu galolo je (16.1-18) \io2 G. Lasaras dana cehewanca (16.19-31) \io2 H. Iwaladec je filfil (17.1-10) \io2 I. Jisas dana 10-pela lepraca me maden (17.11-19) \io2 J. Anutna cul hugian (17.20-37) \io2 K. Caja wij dana gesilecca galolo je (18.1-8) \io2 L. Farisica takis cedec danaca galolo je (18.9-14) \io2 M. Jisas mel sim eeladen (18.15-17) \io2 N. Dana ilo cehewanca uqa Jisasca hocob madesin (18.18-30) \io2 O. Jisas uqa cal mimei ceseli cajigian ec maden (18.31-34) \io2 P. Jisas dana ameg galuc mec me muden (18.35-43) \io2 Q. Jisas uqa Sakias madon (19.1-10) \io2 R. Cabi dana 10-pela age meen qaig oinnu galolo je (19.11-27) \io1 8. Deel 6-pela hedocob Pasowa Sab Jec Ben Deel caligiannu ninijen Jisas uqa age qocobil cal migiannu Jerusalem ono nuen (19.28-23.56) \io2 A. Jisas uqa kingwe Jerusalem dunuh len (19.28-44) \io2 B. Jisas uqa tempel jo soidon (19.45-48) \io2 C. Jisas uqa Juda dana benben gami fee dadani hedoin (dac 20) \io2 D. Jisas uqa Oliw Aluhna cit qoc saennu maden (dac 21) \io2 E. Jisas uqana malogom gami Pasowa sab jein (22.1-38) \io2 F. Jisas Oliw Aluhna Memeg inondon (22.39-46) \io2 G. Age Jisas hewudein (22.47-65) \io2 H. Age Jisas gesildoin (22.66-23.25) \io2 I. Age Jisas na babalecna tuitu qocobil cal men (23.26-56) \io1 9. Jisas cal mecnadec ceseli cajen (24.1-53) \io2 A. Jisas ceseli cajen (24.1-12) \io2 B. Jisas ceseli caji hedocob cabi on (24.13-49) \io2 C. Jisas sao jobon ohis ten (24.50-53) \c 1 \s1 Luk uqa je i Tiofilas jaqiton \p \v 1-4 O Mei Tiofilas, je age sahecebil dom eu mele eunu jaqihigennu me bahic cisdom. Dana mati age ceteh i ege gemo calennu je jaqecnu odoin. Eu odiwe dana age Anutna jenu cabi dana ceteh i sanan mecnadec amagana fefegin hon ageha ceteh eunu je qasali maadein je eu suldugein. Eunu ijaha hahawannadec lili qila hon ceteh i cunugnu sisilimig gug domnu je tutuc himec jaqihigina. \s1 Ensel Sekaraia aideg Ilisabet Jon basigiannu madon \p \v 5 Odocob saen Herod uqa Judia hatu agena king bibilen nawel tawec ihanec dana oso, ijan Sekaraia, bilen. Sekaraia uqa Abaisa amnadec, eu ihanec dana agena am oso. Uqa aideg ijan eu Ilisabet. Uqa Eron ihanec dana sihulnadec. \v 6 Ale Anut amegna ititom bilesin. Ale Tibudna loo jeca, uqana jeca eu cunug toodu bibilesi cobosin. Eunu Tibud alenu jeca qee. \v 7 Euqa Ilisabet uqa goud. Uqa Sekaraiaca ale toia bahic. Eunu ale melca qee bilesin. \p \v 8 Saen osona Sekaraia uqa uqana ihanec dana am age tempelna Anut amegna cabi oogin \v 9 agena cabi siwec saenna Sekaraia uqa Tibudna tempel gun hamol limei ja dedemanca hudecnu cabi eunu age satu udocna gesilimeig uqa utein. Odocob uqa uqana cabi muguh mec eu umei tempel dunuh len. \v 10 Odocob uqa ja dedemanca huhuden dana mati bahic age maha gumu inondudu tawein. \v 11 Saen euna Tibudna ensel uqaca hon. Uqa ihanec cabal ja dedemanca nijen eu meulana isec tawen. \v 12 Odocob Sekaraia uqa eu fimei filiciti ben bahic cucuien. \v 13 Odocob ensel uqa madon, “Sekaraia, Anut hinana inondoc dah men. Eunu cain cucuiagaun. Hina aiden, Ilisabet, uqa mel oso basihigian. Odocob hina mel ijan Jon qogan. \v 14 Odocob hina ceelii celeboegan. Hina aiden mel eu baseceb dana mati bahic ceeloqagan. \v 15 Ge, uqa hibna dana binanca Tibud amegna cobigian. Uqa wainca ceuca qee jeiaun. Saen uqa anag waugna bibileb uqa Kis Gun cacawac mec biligian. \v 16 Odocob uqa Isrel dana cajaca maadeceb age tului falicdumeig Tibud, agena Anut, uqaca ceseli hoqagan. \v 17 Odocob uqa memegail melemegailca gabanadigiannuca, feeec dana maadeceb age tului falicdumeig dana ititom agena cisdoc toodoqagannuca, Anutna dana cajaca Tibudnu qagu madeceb amaga mimi biluqagannuca uqa Ilaijana dumanca, uqana gagadic odocca umei Tibud aqunitu cobigian,” don. \p \v 18 Odocob Sekaraia uqa ensel sisildon, “Ija dana toia. Ija aideniha toia. Eunu hinana je eu melefo ija adi dugen?” don. \p \v 19 Odocob ensel jejeg hewi madon, “Ija Gebriel, ija Anut cemenug tawigina. Anut ija sulteceb hina je me i mahigennu huga. \v 20 Faga, ijana je eu uqana saenna bahic fegan. Euqa hina je eunu wawin qee meleelnu hina con je madec eu qee migian. Hina con odi himec bibileb li saen ijana je hahun mahiga eu caligian,” don. \p \v 21 Odocob dana cajaca age Sekaraia susumudi bileig age eetanu saen cecelac tempel gun hamol bilia? ec cisdoin. \v 22 Odocob uqa dunuhdec calimei je madecnu co ihoc men len ihoc qee lel. Eunu age uqa tempel dunuhna codoc oso fen ec doin. Odocob uqa qee je madec ebenna dih dado maden. \p \v 23 Odocob uqa tempelna cabi qee meceb uqa uqana jona ceseli nuen. \v 24 Odocob saen leih nueceb Ilisabet uqa waugca men. Eunu jagel 5-pela jona dih bilen. Uqa maden, \v 25 “Qila saen ina Tibud cesulteia. Anut ija majani dana cajaca amagana bilen eu qu qeleia,” en. \s1 Ensel uqa Maria Jisas basigiannu madon \p \v 26 Odocob jagel 6-pelana Ilisabet waugca bibilen Anut uqa ensel Gebriel Galili hatu ono suldocob jobon oso, ijan Nasaret, ono nuen. \v 27 Uqa mel aid taula oso, uqa dana oso, ijan Josef, ugiannu bilen eu uqaca je hewi nuen. Josef uqa King Dewidna sihuldec. Mel aid taula eu ijan Maria. \v 28 Odocob ensel uqaca humei madon, “Feeleo, hina Anut amegna me bahic biligina! Tibud hinaca bilina,” don.\f + \fr 1.28 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: “Uqa hina eelheia!” don.\f* \p \v 29 Euqa Maria uqa ensel odi madocob uqa waug ben bahic culumen don. Odocob uqana je eu cel gugnu? ec cisdon. \v 30 Odocob ensel madon, “Maria, hina Anut amegna me bilec wele oga. Eunu cain cucuiagaun. \v 31 Faga, hina wawinca cobimeg mel oso basegan. Odimeg mel eu ijan Jisas qogan. \v 32 Uqa hibna dana binanca biligian. Odocob age Anut Ohis Bahic Melah doqagan. Anut Tibud odudeceb uqa king caligian. Uqa asag Dewid king bilen eu odi biligian. \v 33 Odocob uqa Jekobna sihul agena king bileceb catanigian. Uqana cul qee qee meiaun,” don. \p \v 34 Odocob Maria ensel madon, “Ija dana oso qee olom. Eunu ceteh eu adi caligian?” don. \p \v 35 Odocob ensel jejeg hewi madon, “Kis Gun hinaca humei u tacihigian. Odocob Anut Ohis Bahic uqana gagadic odoc jahulhigian. Eunu mel hina basigian eu age gun oqagan, age Anut Melah oqagan,” don. \p \v 36 “Faga, hina cotin Ilisabetnu cisdoga. Uqa toia bahic. Uqa mel basecwe qee egina qa qila uqa jagel 6-pelana mel waugna bilia. \v 37 Ge, ceteh oso Anut uqa odocnu ihoc qee oso qee nijel,” don. \p \v 38 Odocob Maria madon, “Faga, ija Tibudna cabi caja. Hina ija odi mataga eu ijaca caleiale,” don. Odocob ensel uqa cuculdi nuen. \s1 Maria nuimei Ilisabet fen \p \v 39 Saen eu odina Maria uqa taun oso aluhna nijen eu Judia hatuna ono mahucwe nuen. \v 40 Uqa nuimei Sekaraiana jona limei Ilisabet alalagdon. \v 41 Saen Maria uqa Ilisabet alalagdodon waugna mel sim uqa bicolen. Odocob Anut uqa Ilisabet Kis Gun cacawac meceb \v 42 uqa jejeg gagadicca utai madon, “Hinana eeldoc eu caja cunug agena eeldoc wooladec. Mel sim basegan eu Anut uqaha eeldugian. \v 43 Ija adec ijana Tibud uqa anag ija mecitigiannu ijaca hoia? \v 44 Ge faga, saen ija dahini hinana alalagtec ec docob mel wawina bicolimei alegeeia. \v 45 Tibudna je ensel mahen eu odi caligiannu hina wawin meleen. Eunu hina ceelhec biligina,” don. \s1 Mariana due \p \v 46 Odocob Maria maden: \q1 “Ija wawi Tibud binan sulina. \q1 \v 47 Anut ijana Cahahatec. \q2 Eunu ija doloni ceelena. \q1 \v 48 Ge, ija Tibudna cabi caja himec. \q2 Euqa uqa ijanu dahig bilia. \q2 Gec faga, qila hibnaca dana cajaca cunug age ijanu mati eeladec oin toqagan. \q1 \v 49 Anut Gagadicca uqa ceteh ben bahic ijanu odeia. \q2 Uqa ijan eu gun. \q1 \v 50 Dana cajaca wele bileinca, qila bileginaca cunug age Anutnu cumunegina eu \q2 Anut uqa agenu waug qona. \q1 \v 51 Uqa uen gagadicca huleldumei dana feeec hewadi bilisaadeceb buadein. \q2 Agena cisdoc qee men. \q1 \v 52 Uqa king benben ilo cudunnadec hewadeceb mahana nein. \q2 Odimei dana age mahana bilein eu suli u binanagaca maden. \q1 \v 53 Uqa dana wenca eundec ceteh me aden. \q2 Odimei dana cehewanagaca age ceteh me oso qee adimei suladeceb cetehca qee belein. \q1 \v 54-55 Uqa weleca Ebrahamca, uqana sihul eundecca je hahun maaden eunu cisdon. \q2 Uqa agenu waug qocnu dahig bileceb catanigian ec maaden. \q1 Eunu uqa Isrel dana age Anutna cabi ogina cesuladen,” en. \p \v 56 Odocob Maria uqa jagel cijed odi Ilisabetca bilimesi uqa uqana jobon ceseli nuen. \s1 Ilisabet uqa Jon basen \p \v 57 Odocob Ilisabet uqana mel basecnu saen caleceb uqa mel oso basen. \v 58 Odocob utuqanelca, uqana sihulca age Tibud uqa me bahic uqanu waug qon eu dumeig age uqaca ceelein. \p \v 59 Odocob deel 8-peladoc caleceb age mel eu deweg cagu qocnu age hoin. Odimeig age ijan Sekaraia eu memeg jomog qoqaga bili odoin. \v 60 Euqa anag maaden, “Cain! Uqa ijan Jon qoqagan,” aden. \p \v 61 Odocob age madoin, “Hinana sihulna eundec oso ijan edecca qee,” doin. \v 62 Odimeig age mel memeg ebenegana dado mumudeig cel ijan qoum? ec sisildoin. \p \v 63 Odocob Sekaraia uqa jamel oso jaqecnu maadeceb age utecebil uqa jaqiaden, “Uqa ijan eu Jon,” jaqen. Odocob age cunug tumatumaein. \v 64 Odocob saen euna dih Sekaraia uqa co je madec eu fihilicdon. Odocob uqa Anut binan sulen. \v 65 Odocob dana cajaca cunug age cemenug bilegina dumeig cucuiein. Odimeig age ceteh odi calennu je eu Judia hatuna dana cajaca cunug age doin. \v 66 Dana cajaca cunug age je eu dumeig age je eunu cocobi cisdoin, “Mel sim eu hibna adi biligian?” doin. Ge, Tibudna gagadic odoc uqaca bilen eunu doin. \s1 Sekaraiana due \p \v 67 Odocob Anut odudeceb Jon memeg Sekaraia uqa Kis Gun cacawac meceb uqa je hahun madec odi maden: \q1 \v 68 “Ege cunug Anut binan suluqale, uqa Isrel egena Tibud. \q2 Uqa uqana dana cajaca cahahagecnu egeca hoia. \q1 \v 69 Uqa uqana cabi dana Dewidna sihuldec odocob \q2 Cahahagec Dana gagadic oso calen. \q1 \v 70 Weleca Anutna je hahun gun dana Anutna je eu conogana odi madein, \q1 \v 71 ‘Anut uqa egena cad eunadec cahahagigian. \q2 Dana cunug age egenu gemanaga beceb sagaggegina age ebeneganadec cahahagigian. \q1 \v 72-73 Eetanu odi odigian? Ege asigeil agenu waug qugian. \q2 Odimei je cagoc Ebraham madon eu uqana gun bal cehec je uqa dahig biligian,’ ein. \q1 \v 74 Eunu Anut magen, ‘Ija agena cad eunadec cahahaadigen. \q2 Age cucuiecca qee ijana cabi dana biluqagan. \q1 \v 75 Eunu agena deel cunug cebac bilec age ititomca gunca ija amina coboqagan,’ gen. \q1 \v 76 ‘Melami, hina age Anut Ohisdec uqana je hahun madec dana hoqagan. \q2 Hina Tibud uqana jic saciadocnu aqunitogan. \q1 \v 77 Hina Anutna dana cajaca age docnu maadegan, \q2 “Anut agena silailnu uqa qee wadacadeiaun. \q2 Eunu uqa cahahaadigian,” adegan. \q1 \v 78 Egena Anut uqa malolca. Uqa egenu waug qona. \q2 Eunu uqa fulacdoc sao ohisdec suldocob egeca hugian. \q1 \v 79 Odimei dana age cal mec ihoc tuna bilegina age sao ohisdec fulacdoc fulacadigian. \q2 Fulacdoc eu malol jic cobocnu ege dado migigian,’ en,” en. \p \v 80 Odocob mel eu deweg dologca osoben ben men. Uqa wadauna\f + \fr 1.80 \ft Age je Matju 3.1na nijia eu feiga.\f* bibilen leceb uqana saenna Isrel dana cajaca amagana camasac men. \c 2 \s1 Maria uqa Jisas basen \r (Matju 1.8-25) \p \v 1 Saen euna Sisa Ogastas, uqa Rom hatu cofdoc dana, uqa dana age maha cunugna bilein age ijanaga jaqoqagannu loo je oso men. \v 2 Loo je eu hahawan calen saen euna Kwirinias uqa Siria agena hatu ilo bilen.\f + \fr 2.2 \ft Saen euna Rom age Isrel agena hatu cofdoin. Isrel hatu eu Siria hatu ben dunuh nijen. Rom age agena king eu Sisa ein.\f* \v 3 Eunu dana cunug age agena jobon gugna beli age ijanaga jaqein. \p \v 4 Odocob Josef uqa Dewid sihulnadec. Dewidna sihul agena jobon gug eu Betlehem. Anag uqa Dewid ono basen. Eunu Josef uqa Nasaret jobon Galili hatudec culdimei Betlehem jobon ono Judia hatuna nuen. \v 5 Uqa Mariaca osoben ijanala jaqecnu belesin. Maria uqa Josef ugiannu col codoin qa uqa waugca cobon. \v 6 Odocob ale Betlehem jobon bibilesin mel basecnu saen calen. \v 7 Odimei Maria mel matu basimei lotocna jeludimei ono nijec jo cudunca qeenu uqa bulmakau agena bohna mudeceb nijen. \s1 Ensel age sipsip cofadec dana maadein \p \v 8 Odocob hatu euna sipsip cofadec dana age witic sipsip cofaadi bileig cabina bilein. \v 9 Odi bibilegin Tibudna ensel dana age gemo caleceb age Tibudna kobolkobol iletadeceb ben bahic cucuiein. \v 10 Euqa ensel maaden, “Cain cucuiuwain! Ge feiga, ija age me je ahuadiga eu dana cajaca mahamaha cunug dumeig celebooqagan. \v 11 Qila deel ina Dewidna taun ono caja oso mel baseia. Uqa agena Cahahaadec. Uqa Krais\f + \fr 2.11 \ft Krais eu dana Anut uqana dana caja cahahaadecnu wele nesili ehuden.\f* Tibud. \v 12 Age fecnu gadac oso eu odi nijigian. Age mel momo oso lotocna jelec uqa bulmakau agena bohna ninijeb foqagan,” aden. \p \v 13 Odocob mahuc bahic sao ohisna ensel age Anutna han dana gagadic mati bahic ensel euca cali humeig age Anut binan susuli madein: \q1 \v 14 “Sao ohis bahic Anut uqa kobolkobolca biliale. \q2 Mahana dana age Anut uqa nalunuga mena eu malol bileigale,” ein.\f + \fr 2.14 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: “Anutna malol eeldocca dana cunug gemo bilesiale!” ein.\f* \s1 Sipsip cofadec dana age nui Jisas fein \p \v 15 Odocob ensel age culadi sao jobon haun tecebil sipsip cofadec dana age togodudu madein, “Ge, ceteh caleia Tibud mageia eu fecnu Betlehem jobon ono beleqale,” ein. \p \v 16 Odimeig age mahuc belimeig Maria Josefca gulucalimeig mel momodo eu bulmakau agena bohna ninijen fein. \v 17 Fecidodoig ensel mel inu maaden je eu Maria Josefca saalein. \v 18 Odocob dana cajaca cunug age sipsip cofadec dana agena je doin eunu age tumatumaiein. \v 19 Euqa Maria uqa ceteh inu dahig bilen. Uqa ceteh i waugna mimei cisdoloi. \v 20 Odocob ceteh eu age ensel uqa sipsip cofadec dana maaden odi gulucdoin. Eunu age Anutnu celeboeeig Anut binan susuli bileig ceseli belein. \s1 Jisas ijan qoin \p \v 21 Odocob deel 8-pela hedocob age Jisas deweg cagu qumeig ijan Jisas qoin. Eu Maria waugca qee mec ijan eu ensel uqa madon. \s1 Josef Mariaca Jisas tempelna ehudi belesin \p \v 22 Odocob Maria Jisasca soialecnu saen caleceb Josef Mariaca ale Mosesna loo je toodumesi ale Jisas ehudi tempelna Tibud amegna mudecnu Jerusalem ono belesin. \v 23 Tibudna loo je jaqec eu odi nijia: \q1 “Mel manahal matu cunug basegina eu age Tibudnu gun egina,” en. \rq (Kisim Bek 13.2, 12)\rq* \m \v 24 Tibudna loo je jaqec oso ha nijia: \q1 “Age cuhudid lecisfo, man fululec fil oso lecisfo Tibudnu ihaneiga,” en. \rq (Wok Pris 12.8)\rq* \m Euha ale toodu odosin. \p \v 25 Aria, dana oso Jerusalem ono biloloi. Uqa ijan Simion. Uqa dana ititom. Uqa Anut binan sulec dana. Uqa Anut uqa Isrel hulunuga cehigian saen susumudi bilei bilen. Odocob Kis Gun uqaca bilen. \v 26 Odi bibilen Kis Gun madon, “Hina qee cal mec bibili li Tibudna Krais eu fegan,” docob don. \v 27 Odocob Kis Gun dado mudeceb tempel dunuh len. Odocob saen mel anag memegca ale loo je jaqein eu odi toodu odocnu mel eu tempelna ehudi lelesin \v 28 Simion uqa mel eu umei ebenna hehewi Anut hetaga don. Uqa maden: \q1 \v 29-32 “O Ben, ija amigulna hinana cahahagec figa. \q1 Cahahagec eu dana cunug age amagana saciadom. \q1 Hinana jic coboc Juda dana qee eundec ihacadigiannu eu fulacdoc. \q2 Eu hinana dana cajaca, Isrel, age binanaga benca madigian. \q1 Hinana je matem eu aig cali hoia. \q2 Eunu ija, hinana cabi dana, cultecem wawi malolca cal migale,” en. \p \v 33 Odocob mel anag memegca ale Jisasnu je eu Simion maden eunu tumatumaesin. \v 34-35 Odocob Simion uqa eeladimei Maria, Jisas anag, madon, “Faga, Anut uqa Isrel dana cajaca mati bahic fadaladigiannuca, dana cajaca mati bahic cahahaadigiannuca mel eunu Anut nesili ehuden. Odocob mati agena cisdoc jahunec eu camas moqagannu mel i Anutna gadac caligian. Dana mati bahic uqanu je me qee madoqagan. Odocob hinanuha, sigin aigca oso hina culin qu wogoldugianwe waloc higian,” don. \p \v 36 Odocob saen euna je hahun madec caja oso bilen. Uqa ijan Ana. Uqa Fanjuel ateg. Fanjuel uqa Asa sihulnadec. Ana uqa caja toia bahic. Weleca uqa cabi gel 7-pela danaca bilen. \v 37 Odimei uqa cabi gel 84 odi danaca qee bilen. Uqa tempel qee culdoloi. Uqa witic cahinegca Anutnu inondudu cud biloloi. Eu odina uqa Anut cewel utoloi. \v 38 Saen euna dih uqaha ono tempelna calen. Uqa ono calimei Anut hetaga ec je madon. Odimei uqa dana cunug age Anut cahahaadigiannu susumudi Jerusalem ono bilein mel eunu maaden. \s1 Josef Mariaca ale Nasaret ceseli belesin \p \v 39 Odocob Josef Mariaca ale Tibudna loo je toodoc cabi hedocobil ale Jisasca alena jobon Nasaret ceseli Galili hatu ono belein. \v 40 Odocob hibna mel eu ben mi gagadic men. Uqa Anutna doc am bec biloloi. Uqa Anut amegna me bahic biloloi. \s1 Jisas uqa mel lulu tempelna nuen \p \v 41 Odocob cabi gel cunugna Jisas anag memegca ale Juda agena ja qoc fecnu, ijan eu Pasowa, Jerusalem ono gaid belolosi.\f + \fr 2.41 \ft Age je Mak 14.1na nijia eu feiga.\f* \v 42 Saen Jisas uqana ben mec gadac cabi gel 12-pela caleceb memeg anagca alena kobol toodumesi Jisas ehudi ja qoc ben fecnu belesin. \v 43 Odocob ja qoc ben saen hedocob ale haun jobon ceceselesin qa Jisas uqa Jerusalem ono bilen. Odimesi memeg anagca uqa ono bilen eu ale qee dolosin. \v 44 Ale Jisas uqa cotugul danahca leih gami belegina ec cisdosin. Eunu ale odi cocobi bebelesi deel eu leceb uqanu mecii bilesi cotugul danahca sisiladi belesin qa qee felesin. \v 45 Odocob ale uqa qee gulucdolosin. Eunu ale haun Jerusalem ceseli uqa wawali cocobi belesin. \v 46 Odocob deel cijedna uqa tempel dunuh bibilen gulucdosin. Uqa Juda agena iwaladec dana je mamadegin dah madi sisilaadi bibilen fesin. \v 47 Cunug age uqana je wadacdoc dumeig eu docca bahic ein. Eunu filicitein. \v 48 Memeg anagca ale odi fimesi filicitesin. Odocob anag uqa sisildon, “Melami, hina ele eetanu odi odiliga? Faga, ija memenca ele hinanu wawile culumen leceb hina megihi cobowa,” don. \p \v 49 Odocob uqa jejenela hewi maalen, “Ale eetanu ija megiti cobosia? Ale ija Meina jona bilecnu nijia eu qee dolfo?” alen. \v 50 Euqa memeg anagca ale uqana jenu wawala qee fogo dol. \p \v 51 Odocob haun ale gami Nasaret jobon ceseli belein. Ono uqa gaid ale conola toodoloi. Odocob anag uqa ceteh i waugna mimei cisdoloi. \v 52 Oodon Jisas uqa ben men. Uqana docha ben men. Uqa Anut amegnaca dana amaganaca me bahic biloloi. \c 3 \s1 Wa Joadec Jon me je qasali maaden \r (Matju 3.1-12; Mak 1.2-8; Jon 1.19-28) \p \v 1 Saen euna cabi gel 15docna Taibirias Sisa uqa Rom agena cofdoc dana bilen. Saen euna ha Pontias Pailat uqa gabman dana Judia hatu agena ilo bilen. Odocob Herod uqa Galili hatu agena ilo bilen. Odocob uqa waliag, Filip, uqa Ituraia Trakonaitisca hatu alena ilo bilen. Odocob Laisenias uqa Abilini hatu nag agena ilo bilen. \v 2 Odocob Anas Kaiafasca ale ihanec dana agena ilo bilesin. Saen euna Jon, Sekaraia melah, uqa wadauna bibilen Anut uqana je uten. \v 3 Odocob Jon uqa cajimei Jodan wana isec hatu eu cunugca uqa cobimei maaden, “Agena silailnu tului falicdumeig wa joadec oiga. Odi odocobilfi Anut uqa agena silail cagasiadigian,” aden. \v 4 Eu odi weleca je hahun madec dana Aisaia uqana bukna jaqen Jon uqa odi toodu odon: \q1 “Dana jejeg oso uqa wadauna bibili utai maadena, \q2 ‘Tibudna jic saciadoiga. \q2 Uqana jic tutuc mudeiga. \q1 \v 5 Asou cunug age wa wewel tahaloqagan. \q2 Aluh benbenca aluh nagnagca eu cunug qetecebil ni tutuc migian. \q1 Jic gongin eu cunug sosolaig muduqagan. \q2 Odocob jic toni tobi eu jocosaig muduqagan. \q1 \v 6 Odocob dana cajaca cunug age Anutna cahahaadec eu foqagan!’ adena,” en. \rq (Aisaia 40.3-5)\rq* \p \v 7 Odocob dana am mati bahic age Jon wa joadigiannu uqaca hoin. Odocob uqa maaden, “Age man sononec nag me qee! In Anutna gemag bec jawe hugia odona euna age busaleiga ec maadeia? \v 8 Agena silailnu mele bahic culimeig tului falicdumeig Anutna je qee tefacdoginanufi me odoc oso odoiga eu ihacteiga. Euqa ija mele maadigina, Anut uqa meen ene nijegina cedimei Ebraham talacul euna madecnu ihoc. Eunu age cain sanan mimi madowain, ‘Ebraham ege asige. Eunu Anutna gemag bec egeca qee hoiaun,’ owain. \v 9 Sapol na gug qetecnu wele taweia. Na cunug aig me qee qona age qetimeig jana heloqagan,” aden. \p \v 10 Odocob dana cajaca am age sisildoin, “Eunu ege eeta odeqan?” doin. \p \v 11 Odocob uqa jejenega hewi maaden, “In oso uqa lotoc lecisca uqa dana oso eundecca qee lotoc oso utigian. Odocob in oso sabca bilina uqa dana sabca qee eundec uqana sab cesawiadaga,” aden. \p \v 12 Odocob takis cedec dana leih ageha wa joadecnu hoin. Odimeig age sisildoin, “Iwalgec, ege eeta odeqan?” doin. \p \v 13 Odocob uqa jejenega hewi maaden, “Age um gauc cain cedowain. Age Rom agena loo je gadacna himec cedeiga,” aden. \p \v 14 Odocob han dana ageha sisildoin, “Egenu eu adi? Ege eeta odeqan?” doin. \p Odocob uqa jejenega hewi maaden, “Age cain uhuli um aaqi meen qaig cawaladowain. Agena cabi ameg ogina eu ihoc ec cisdoiga,” aden. \p \v 15 Odocob dana cajaca age saen euna Anutna Krais eu hugia agena cisdoc bibilen Jonnu geh bahic cisdoin. Odocob age Jonnu wawagana madein “Anutna Krais eu uqafa?” ein. \v 16 Odocob Jon uqa cunug je maaden, “Ija age wana wa joadigina qa oso hib tooti hona, uqana gagadic odoc ijana gagadic odoc wooldona. Uqa dana ben meca bahic. Ijaqa uqana jaih tacec halu cufalitocnu dana me bahic ihoc qee. Uqa age Kis Gunnaca janaca wa joadigian. \v 17 Uqa sawolca hona. Sawol euna wit aig cunug eeldocnuca, wit aig uqana jo bisna mecnuca hona. Euqa uqa witna tetec ja qee cafulina euna manigian,” aden. \p \v 18 Odocob jic mati bahicna Jon uqa dana cajaca me jena wawaga huhuni maaden. \s1 Herod uqa Jon gihacdoc jona muden \p \v 19 Euqa saen euna Herod gabman ilo uqa waliag aideg, Herodias, on. Odocob Jon uqa Herod galac mudi madon, “Hina walin aideg om. Hina cahuldom,” don. Uqa ceteteh me qee mati bahic odon eunu Jon uqaha galac mudi madon. \v 20 Odocob eu toodocob uqa me qee odoc ben oso haun odon. Uqa Jon gihacdoc jona tacen. \s1 Jon uqa Jisas wa jouden \r (Matju 3.13-17; Mak 1.9-11) \p \v 21 Odocob Jon uqa dana cajaca cunug wa joadi hedumei uqa Jisasha wa jouden. Saen euna Jisas Anut inondodon sao ohis jic cebec huden. \v 22 Odocob Kis Gun cuhudid fecwe nimei Jisasca bilen. Odocob jejeg oso sao ohisdec camas mi madon, “Hina ija melami nalunin migina. Ija hinanu wawi ben ceelena,” don.\f + \fr 3.22 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: “Qila hina ija melami maga,” en.\f* \s1 Jisasna sihulnu ijanaga \r (Matju 1.1-17) \p \v 23 Odocob Jisas uqana cabi sanan men saen euna uqana cabi gel gadac eu 30 odi. Dana age odi cisdoin uqa eu Josef melah. \q1 Josef uqa Hilai melah. \q1 \v 24 Hilai uqa Matat melah. \q1 Matat uqa Liwai melah. \q1 Liwai uqa Melkai melah. \q1 Melkai uqa Janai melah. \q1 Janai uqa Josef melah. \q1 \v 25 Josef uqa Matataias melah. \q1 Matataias uqa Emos melah. \q1 Emos uqa Neam melah. \q1 Neam uqa Eslai melah. \q1 Eslai uqa Nagai melah. \q1 \v 26 Nagai uqa Meat melah. \q1 Meat uqa Matataias melah. \q1 Matataias uqa Semen melah. \q1 Semen uqa Josek melah. \q1 Josek uqa Joda melah. \q1 \v 27 Joda uqa Joanan melah. \q1 Joanan uqa Resa melah. \q1 Resa uqa Serababel melah. \q1 Serababel uqa Sialtiel melah. \q1 Sialtiel uqa Nerai melah. \q1 \v 28 Nerai uqa Melkai melah. \q1 Melkai uqa Edai melah. \q1 Edai uqa Kosam melah. \q1 Kosam uqa Elmadam melah. \q1 Elmadam uqa Er melah. \q1 \v 29 Er uqa Josua melah. \q1 Josua uqa Eliesa melah. \q1 Eliesa uqa Jorim melah. \q1 Jorim uqa Matat melah. \q1 Matat uqa Liwai melah. \q1 \v 30 Liwai uqa Simion melah. \q1 Simion uqa Juda melah. \q1 Juda uqa Josef melah. \q1 Josef uqa Jonam melah. \q1 Jonam uqa Elaiakim melah. \q1 \v 31 Elaiakim uqa Melia melah. \q1 Melia uqa Mena melah. \q1 Mena uqa Matata melah. \q1 Matata uqa Netan melah. \q1 Netan uqa Dewid melah. \q1 \v 32 Dewid uqa Jesi melah. \q1 Jesi uqa Obed melah. \q1 Obed uqa Boas melah. \q1 Boas uqa Salmon melah. \q1 Salmon uqa Nason melah. \q1 \v 33 Nason uqa Aminadab melah. \q1 Aminadab uqa Atmin melah. \q1 Atmin uqa Anai melah. \q1 Anai uqa Hesron melah. \q1 Hesron uqa Peres melah. \q1 Peres uqa Juda melah. \q1 \v 34 Juda uqa Jekob melah. \q1 Jekob uqa Aisak melah. \q1 Aisak uqa Ebraham melah. \q1 Ebraham uqa Tira melah. \q1 Tira uqa Neho melah. \q1 \v 35 Neho uqa Serak melah. \q1 Serak uqa Reu melah. \q1 Reu uqa Peleg melah. \q1 Peleg uqa Ebe melah. \q1 Ebe uqa Sela melah. \q1 \v 36 Sela uqa Kenan melah. \q1 Kenan uqa Apaksat melah. \q1 Apaksat uqa Siem melah. \q1 Siem uqa Noa melah. \q1 Noa uqa Lamek melah. \q1 \v 37 Lamek uqa Metusala melah. \q1 Metusala uqa Inok melah. \q1 Inok uqa Jaret melah. \q1 Jaret uqa Mahalalel melah. \q1 Mahalalel uqa Kenan melah. \q1 \v 38 Kenan uqa Inos melah. \q1 Inos uqa Set melah. \q1 Set uqa Adam melah. \q1 Adam uqa Anut melah. \c 4 \s1 Seten uqa Jisas temdon \r (Matju 4.1-11; Mak 1.12-13) \p \v 1 Odocob Jisas Kis Gun cacawac men uqa Jodan Wadec ceseli hon. Odocob Kis Gun iwaldocob wadauna\f + \fr 4.1 \ft Age je Matju 3.1na nijia eu feiga.\f* nuen. \v 2 Ono deel 40 odi bibilen leceb Seten temdon. Saen eu cunug uqa ceteh oso qee jel. Eunu deel 40 hedocob uqa wen don. \p \v 3 Odocob Seten uqa Jisas madon, “Hina Anut Melahfi meen i madocom sab ibuldocob jaga,” don. \p \v 4 Odocob Jisas jejeg hewi madon, “Anutna jaqec je eu odi madena: \q1 ‘Sab jec himec dana cebac bilec qee adena,’ ena,” don. \rq (Loo 8.3)\rq* \p \v 5 Odocob Seten uqa Jisas ehudeceb aluhna timesi uqa Jisas mahamaha cul cunug mahuc bahic ihacdon. \v 6-7 Odimei Seten madon, “Maha cul eu ija mugumi. Hina amina gob cehimeg ijanu cuha fecemfi ijana gagadic odoc cunugca agena tumutum cahulecca ihigen. Dana oso gawifig ija uqa utigen. Age cehewanaga eu cunug hina ihecnu ihoc,” don. \p \v 8 Odocob Jisas jejeg hewi madon, “Anutna jaqec je odi madena: \q1 ‘Tibud uqa hinana Anut uqanu cuha faga, \q2 uqa himec cewel utugale!’ ena,” don. \rq (Loo 6.13)\rq* \p \v 9-11 Odocob Seten uqa Jisas ehudeceb Jerusalem ono belesin. Odimesi tempel qabna timesi mudeceb tawimesi madon, “Anutna jaqec je eu odi madena: \q1 ‘Anut uqana ensel maadeceb \q2 hina jaim meenna qee tudoiaunnu age hina ebenegana hewihi ehi ni mihuqagan,’ ena. \rq (Buk Song 91.11-12)\rq* \m Eunu hina Anut Melahfi ene bitacimeg tonoga,” don. \p \v 12 Odocob Jisas jejeg hewi madon, “Anutna jaqec je odi madena: \q1 ‘Tibud, hinana Anut, eu cain temdu fagaun,’ ena,” don. \rq (Loo 6.16)\rq* \p \v 13 Odocob Seten uqa Jisas jic filfilna temdu hedumei cuculdi haun saen me osona temdugiannu nuen. \s1 Jisas uqana cabi Galili hatu ono sanan men \r (Matju 4.12-17; Mak 1.14-15) \p \v 14 Odocob Jisas uqa Kis Gunna gagadic odoc uqaca bibilen Galili hatu ono ceseli nuen. Odocob uqanu je eu hatu alildogina eu cunugna ihoc len. \v 15 Odi cocobi Juda agena cuha jonana iwaladen. Oodon age cunug uqa binan sulein. \s1 Dana cajaca Nasaretdec age Jisas hibemdoin \r (Matju 13.53-58; Mak 6.1-6) \p \v 16 Odocob Jisas uqa Nasaret jobon calimei uqa ben menna ono nuen. Odocob Juda agena cuha deelna agena cuha jona len. Uqa gaid loloiwe eu odi len. Odocob Anutna jaqec je oso sanijecnu tawen. \v 17 Caji tatawen oso uqa je hahun madec dana Aisaiana buk ebenna men. Odocob buk eu qosocdumei je oso walimei sanijimei maaden: \q1 \v 18 “Tibud sawen dana cajaca me je qasali maadecnu mool joiten. \q2 Eunu Tibudna Kis eu ijaca bilia. \q1 Uqa dana cajaca gihacdocna bilegina eu age gihacdocnadec besiadecnu je maadigennu sulten. \q1 Uqa dana amaga galuc mec bilegina haun mecioqagannu je maadigennu sulten. \q1 Ija aaqati tootooadec dana cajaca cahahaadigennu sulten. \q1 \v 19 Odimig ija qila saen ina Tibud uqana dana cajaca cahahaadecnu hoia ec maadigennu sulten,” aden. \rq (Aisaia 61.1-2)\rq* \p \v 20 Odocob Jisas uqa buk eu menimei cesuldoc dana eu ceseli utimei toni bilen. Oodon dana cunug cuha jona bilein age amaga cunug Jisas himec mecidoin. \v 21 Odocob uqa maaden, “Anutna jaqec je i age dah memegin ija sanijiga eu qila mele ihoc caleia,” aden. \p \v 22 Odocob age uqanu je me bahic madimeig uqana je me bahic dodoig ben bahic odi tumatumaein. Odimeig age madein, “Uqa Josef melah qeefo?” ein. \p \v 23 Odocob uqa maaden, “Mele, age doc me je i matoqagan, ‘Hag me madec dana hinadodoc dewen eeldoga,’ toqagan. Odocob ageha odi ija matoqagan, ‘Ceteteh hina Kapaneam ono odom egina ene hinana jobon gugna ha odoga,’ toqagan.\f + \fr 4.23 \ft Je i “Hag me madec dana hinadodoc dewen eeldoga” uqana gug eu odi. Dana uqa cabi oso ocnu ihoc ec madena eu uqa dana cajaca amagana cabi eu ugian. Odocob age uqana je eunu wawaga meleigian. Jisas uqa but 18-19na Anut uqa cabi ben uqa ebenna men ec maden. Eunu Jisas uqa dana cajaca age madoqagan, “Hina casac kobolkobol odocom ege hinana jenu wawige meleigian,” doqagan ec cisdon.\f* \v 24 Ija mele maadigina, je hahun madec dana oso uqana jobon gugna age gaid qee dah mudegina. \v 25 Dah meigale, weleca, Ilaijana saenna, cabi gel cijedca jagel 6-pela leceb wa qee hoc sabnu cahel ben hatu cunug ihoc li nijoloi. Saen euna caja wij mati bahic age Isrel hatuna biloloig eu mele. \v 26 Euqa Anut uqa Ilaija caja wij eundec ageca oso qee suldocob lel. Euqa caja wij oso uqa Sarefat jobon Saidon taun ono biloloi uqadih suldocob nuen. \v 27 Odocob weleca, je hahun madec dana Ilaisana saenna, dana lepraca mati bahic age Isrel hatuna biloloig qa Ilaisa uqa eundec oso qee me mudel. Euqa Neman, uqa Siria hatunadec dana, uqadih me muden,” aden. \p \v 28 Odocob dana cunug cuha jona bilein age je eu dumeig gemanaga ben. \v 29 Odimeig age cajimeig Jisas taun dunuhdec didodoig ehudi age aluh gesacna taun cehein euna isec ehi tein. Aluh igocna timeig age u helecebil agafecna toni qugian ein. \v 30 Euqa dana cajaca age gemogemo cocobi wooladi uqana jic nuen. \s1 Jisas uqa dana oso buga me qeeca buga me qee eu ititacdon \r (Mak 1.21-28) \p \v 31 Odocob Jisas uqa jobon oso, ijan Kapaneam, ono Galili hatuna nuen. Ono uqa Juda agena cuha deelna dana iwaladoloi. \v 32 Uqa je Anutna gagadic odocca iwalaadi maaden. Eunu age uqana iwaladec jenu tumatumaein. \v 33 Odocob Juda agena cuha jo eu dunuh dana oso buga me qeeca bilen, buga eu gegehinca uqana jo ibuldon. Uqa jejeg benna utai Jisas madon, \v 34 “Se Jisas Nasaretdec, hina eetanu odigegan? Hina fadalgecnu hogafo? Ija hina cel dananu dugina. Hina dana gun eu Anut suldocob nen,” don. \p \v 35 Euqa Jisas buga me qee eu cahacdudu madon, “Je culuga. Dana cuculdi qisacdoga!” don. Odocob buga me qee eu dana eu amagana u qeleceb mahana tonen. Odi ninijen dana eu cuculdi qisacdon. Uqa dana eu me qee oso qee odol. \p \v 36 Odocob age cunug eu fimeig ben bahic tumatumaein. Odimeig age madocobmadocobi sisilein, “Eu cel je bahic madeia? Ge, uqa dana benwe Anutna gagadic odocca buga me qee maadeceb cali hu belegina!” ein. \v 37 Odocob Jisasna cabinu je eu hatu alildu bilein cunug ihoc len. \s1 Jisas uqa Pita momoig me muden \r (Matju 8.14-15; Mak 1.29-31) \p \v 38 Odocob Jisas uqa Juda agena cuha jo culdimei Saimonna jona len. Ono len eu Saimon momoig hag deweg daincaca hulec ninijennu Jisas madoin. Age uqa cesuldocnu ninidoin. \v 39 Odocob Jisas uqa hagca caja ninijen uqa limei cabal qeihna tawimei hag eu cahacdu madon, “Hag, qila culduga,” don. Odocob hag deweg dainca hulen eu culdeceb cajimei sab jec saciadumei cewel uaden. \s1 Jisas uqa dana cajaca mati bahic me maden \r (Matju 8.16-17; Mak 1.32-34) \p \v 40 Odocob cam totonen dana cajaca cunug age cotogail hag gug filfilca cedadecebil Jisasca ahoin. Odocob uqa eben dewenegana meceb age cunug me mamadien. \v 41 Buga me qee ha age dana cajaca leih deweneganadec cali hu bebeli Jisas fecebil dana cajaca age amegna toni mahulimeig utai madein, “Hina Anut Melah!” ein. \p Euqa age uqa Anutna Krais eu doinnu Jisas uqa age eu madecnu cahacaden. \s1 Jisas uqa Juda agena cuha jona me je maaden \r (Mak 1.35-39) \p \v 42 Odocob qasil cojageceb Jisas jo eu cuculdi cudun tiliec bahicna, dana oso qee bilec, euna nuen. Odocob dana cajaca age waludein. Waludodoi age gulucdumeig uqa qee culadeiaunnu cahacdoiga odoin. \v 43 Euqa uqa maaden, “Ija Anutna culnu me je jobon ben filfil maadigen. Ge, Anut uqa cabi inu sulten,” aden. \p \v 44 Odimei uqa Juda agena cuha jonana Judia hatuna\f + \fr 4.44 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je fil jaqein eu odi: Galili hatuna\f* me je qasali maadi cobon. \c 5 \s1 Jisas Pita madocob uqa dool macasnadec geh bahic ceden \r (Matju 4.18-22; Mak 1.16-20) \p \v 1 Saen osona Jisas uqa Genesaret\f + \fr 5.1 \ft Genesaret eu Galili wa gad cagoc ijan oso.\f* wa coolna tatawen dana cajaca am age Anutna je uqa maadeceb dah mecnu age uqa alildodoig bein. \v 2 Tatawei uqa wag lecis age dialecebil hosin lanna tatawesin fecialen. Euqa dool cedec dana age culalimeig cimec cucuseig bilein. \v 3 Odocob Jisas wag osona tobi ti bilen. Wag eu Saimonna. Odimei Saimon cesusdocob uqa nag sundocob wana leceb Jisas wag euna bilimei dana am iwaladi je maaden. \p \v 4 Saen uqa je saadi hedumei uqa Saimon madon, “Haun wag sundocom wa amegna leceb hina cabi cotinelca age cimec heladecebil wana nocobil dool leih cedoqagan,” don. \p \v 5 Odocob Saimon jejeg hewi madon, “O Ben, ege witic cunug cabi oqan qa dool oso qee cedolom! Euqa hina madaganu ege cimec heladeqan,” don. \v 6 Odocob age cimec heladecebil wa dunuh nocobil age dool geh bahic cedein. Odimeig cimec tataloqagan odoin \v 7 age cabi cotogail wag osona bilein age dunugana himec hocnu maadecebil hu cesuladecebil dool cedein. Age cotogailca wag lecisna dool geh bahic tacecebil am ben. Wag lecis adih wa dunuh gotooub. \v 8 Saen Saimon Pita ceteh eu fimei gob cehi Jisas olana bilen. Odimei Jisas madon, “O Tibud, ija silail dana! Cuculti nuuga,” don. \p \v 9 Ge, uqa cabi cotugulca dool odi geh bahic cedimeig age ben bahic tumatumaein. \v 10 Saimon cabi cotugul Jems Jonca, ale Sebedi melahul, aleha fimesi tumatumaesin. Odocob Jisas uqa Saimon madon, “Cain cucuiagaun. Qila leceb hibna hina dana odi cedadogan,” don. \p \v 11 Odocob age wag diaadegin lanna tecebil age ceteteh cunug culadimeig Jisas toodoin. \s1 Jisas dana oso lepraca me muden \r (Matju 8.1-4; Mak 1.40-45) \p \v 12 Saen osona Jisas taun osona bilen. Ono dana oso lepra dewegna ihoc lec uqa hon. Uqa Jisas fimei uqa toni mahuli ninijei Jisas cesusdu madon, “O Tibud, hina ija me mitiga hecebfi hina me mitecem ijana hag culteceb ija Anut amegna cataniec bilecnu ihoc,” don.\f + \fr 5.12 \ft Age je Matju 8.2na nijia eu feiga.\f* \p \v 13 Odocob Jisas eben huleldumei deweg qududodoi madon, “Ija me mihiga tena. Me maga!” don. Saen eunadih lepra hag eu uqa dewegna culden. \v 14 Odocob Jisas cahacdu madon, “Dah maga, ceteh inu oso cain sadudu cobogaun. Euqa li nawel tawec ihanec dana eu hina dewen ihacdocom maleldugian. Odimeg Moses loo je wele maden eu toodumeg hina qila Anut amegna cataniec biliga dana cajaca cunug ihacadecnu Anut ihandogale,” don. \p \v 15 Euqa Jisas kobolkobol odon eunu je eu hatuhatu cunug ihoc len. Odocob dana cajaca mati bahic gabandumeig uqana je doqagannuca, uqa agena hag me madigiannuca uqaca hoin. \v 16 Euqa uqa cuhanuc wadauna li ono Anut inondudu biloloi. \s1 Jisas dana laleg mec oso me muden \r (Matju 9.1-8; Mak 2.1-12) \p \v 17 Deel osona Jisas uqa iwalaaden Farisi dana leihca loo je iwaladec dana leihca age jobon filfil Galili hatu ono Judia hatudec hu bilein. Leih Jerusalemdec hoin euha bilein. Odocob hag dana me madecnu Tibudna gagadic odoc Jisasca bilen. \v 18 Odocob dana leih age dana laleg hagca gabagabna ninijen Jisasca hehewi ehudi ahoin. Age hag dana jo hamolna ehudi limeig Jisas cemenugna mudecnu temdoin ihoc qee. \v 19 Euqa dana kitim bahicnu jic oso jo hamolna hewi lecnu qee felein. Qeenu age ehudi lanna jo ohis tobimeig jo ohis jo batawimeig hehewegin gabagabna ninijen haluna qagimeig culecebil cebitnana toni nunu dana am gemo Jisas tatawen uqa olana toni nijen. \v 20 Saen Jisas agena wawaga meleec eu ben bahic fimei laleg dana eu madon, “Dana, hinana silail cagasihiga qee meia,” don. \p \v 21 Odocob loo je iwaladec danaca, Farisica age togodudu madein, “Dana i uqa in? Uqa Anut cewudec je madena. In silail cagasiadecnu ihoc? Eu Anut uqadih ihoc,” ein. \p \v 22 Odocob Jisas uqa agena cisdoc dumei maaden, “Age wawagana eetanu je i madegina? \v 23 Cel je madec cacanigca qee ija madigen? Ija madigen, ‘Hinana silail cagasihiga qee meia,’ ecfo, qee ‘Cajimeg coboga,’ ec madigenfo? \v 24 Euqa Dana Melah mahana silail cagasiadecnu gagadic odoc ebenna nijia eu doqagannu ihacadigen,” aden. Odimei uqa dana laleg men madon, “Ija mahigina, cajimeg hinana gabagab eu qahimeg hewi hinana jobon nuuga,” don. \p \v 25 Odocob mahucwe age amagana dana eu cajimei uqana nijec gabagab qahimei Anut binan susuli jobon nuen. \v 26 Odocob dana ono cegulein age ben bahic odi tumatumaimeig cucuiein. Odimeig Anut binan susuli madein, “Ceteh fil bahic oso qila foqa,” ein. \s1 Jisas uqa Liwai utadocob toodon \r (Matju 9.9-13; Mak 2.13-17) \p \v 27 Odocob ceteh i hedocob Jisas uqa cali li takis cedec dana oso, ijan Liwai,\f + \fr 5.27 \ft Liwai eu Matju ijan oso eu odi fena. Age Matju 9.9 eu feiga.\f* uqa takis cedec jona bibilen fen. Fimei madon, “Tootaga,” don. \v 28 Odocob Liwai cajimei uqana ceteteh cunug cuculi Jisas toodu nuen. \p \v 29 Odocob Liwai uqa sab ben uqana jona Jisasnu saciadon. Odocob dana mati bahic sab jecnu bilec bahimna cegulecebil age Jisas gami sab jein. Leih eu takis cedec dana. Leih eu dana fil. \v 30 Odocob Farisica agena loo je iwaladecca age gonagona mimi Jisasna malogom maadein, “Eetanu age takis cedec dana silail danaca gami sab wainca jegina?” adein.\f + \fr 5.30 \ft Age je Matju 9.11na nijia eu feiga.\f* \p \v 31 Odocob Jisas jejenega hehewi maaden, “Hagca qee age hag me madec danaca qee legina. Qeeo. Hagca himec age hag me madec danaca legina. \v 32 Ija ititom dana cajaca utai maadecnu ‘Age agena silailnu wawaga tului falicdoigale,’ adecnu qee holom. Euqa ija silail dana cajaca utai maadecnu ‘Age agena silailnu wawaga tului falicdoigale,’ adecnu hom,” aden. \s1 Age Jisas cud kobolnu sisildoin \r (Matju 9.14-17; Mak 2.18-22) \p \v 33 Odocob dana leih age Jisas madoin, “Jonna malogom age gaid esuesu sabnu qagu bileginanu, odocob age inondoginanu. Farisi agena malogom ageha odi odogina. Euqa hinana malogom age sab wainca jegina,” doin. \p \v 34 Odocob Jisas maaden, “Age dana caja ocobocobecna cegulein bilegina eunu age caja oc dana eu gami bibileig adi maadoqagan, ‘Age sabnu qagu bileiga,’ adoqagan? \v 35 Euqa saen oso hibna dana leih hu caja oc dana cawaludadecebil deel euna age sabnu qagu biluqagan,” aden. \p \v 36 Odocob Jisas uqa galolo je oso ha maaden, “Oso uqana lotoc hilah giloccanu lotoc haun eu qee baladu cufa qona. Eu odifei uqana lotoc haun eu baladugian. Euha lotoc haun cufa qoc fan eu lotoc hilahwe qee. Eu fecnu galeca qee. \v 37 Eu odiha oso uqa wain haun jool mecmec ganacna mudec hilahna qee o danena. Jool mecmec ganacna mudec eu galalec eunu odoubmiqa wain haun eu jool ganacna mudec hilah qatanoub, wain basecdu cusdoub, odocob jool ganacna mudecha qatani cusdoub. \v 38 Qeeo, age wain haun jool mecmec ganacna mudec haunna dih o danegina.\f + \fr 5.38 \ft Age je Matju 9.16-17na nijia eu feiga.\f* \v 39 Odocob oso uqa casac wain hilah jena qa hibna wain haun qee jena. Ge, dana eu madigian, ‘Wain hilah uqa wain haun wooldoc,’ igian,” aden. \c 6 \s1 Juda agena cuha deelnu je \r (Matju 12.1-8; Mak 2.23-28) \p \v 1 Juda agena cuha deel osona Jisas uqana malogomca age wit cabi osoosona gemogemo li beli coboin. Bebeli cocobi malogom age wit aig qu u ehi limeig ebenegana nunusimeig ganac waceceb aig eu jijiein. \v 2 Oodogin Farisi leih age maadein, “Eetanu age ceteh oso egena cuha deelna egena loo je cahacgena eu odogina?” adein.\f + \fr 6.2 \ft Age je Matju 12.2na nijia eu feiga.\f* \p \v 3 Odocob Jisas jejenega hewi maaden, “Age Dewid odonnu je oso qee sanijeleinfo? Saen uqaca uqana eundec age gami coboinca age wen ben adeceb \v 4 uqa Anutna jo dunuh limei Anutnu ihanec bred oso u jen. Eu odonqa egena loo je bred eu nawel tawec ihanec dana himec eu jecnu cois ena. Dewidha dana age uqaca coboin bred eu adeceb osoben jein,” aden. \p \v 5 Odimei Jisas cit qoc je maaden, “Dana Melah uqa Tibud, uqa cuha deel uqana ilo bilina,” aden. \s1 Juda agena cuha deel osona Jisas dana eben laleg mec me muden \r (Matju 12.9-14; Mak 3.1-6) \p \v 6 Juda agena cuha deel osona Jisas Juda agena cuha jona len. Ono me jenu dana iwaladen. Odocob dana oso uqa eben meulana isec gatoc men eu bilen. \v 7 Odocob loo je iwaladec dana leihca Farisi dana leihca ageha bilein. Age Jisas dewegnu um qu madecnu, “Uqa cahuldona,” madecnu uqa cuha deelna hag dana oso me mudeceb fecnu imeig cofdudu mecidoin. \v 8 Euqa Jisas uqa agena cisdoc wele dumei dana eben gatoc men eu madon, “Cajimeg ene ija cemeni hogale,” don. Odocob dana gatoc men eu cajimei Jisas olana li tawen. \v 9 Odocob Jisas maaden, “Ija sisiladigina, cuha deelna ege dana me odadecnu loo je cois ec madenafo, qee ege dana waadecnu cois ec madenafo? Cuha deelna ege dana cahahaadecnu loo je cois ec madenafo, qee ege dana fadaladecnu cois ec madenafo?” aden. \v 10 Odimei Jisas dana cunug talilaadi meciadimei dana eben gatoc men eu madon, “Hina eben heli huleldoga,” don. Odocob dana eu toodu odocob eben me men. \p \v 11 Euqa Farisi dana age gemanaga ben bahic ben. Odimeig age togodu madein, “Ege Jisasnu cel oso odeqan?” ein. \s1 Jisas uqa aposel 12-pela nesili ehaden \r (Matju 10.1-4; Mak 3.13-19) \p \v 12 Saen euna Jisas Anut inondugiannu aluh ohisna ten. Odimei tu osol cunug ono Anut inondudu bilen. \v 13 Odocob cojageceb uqana malogom utaadeceb hoin. Odimei uqana malogom eundecnadec 12-pela nesili ehaden. Eu age aposel\f + \fr 6.13 \ft Age je eu Matju 10.2na nijia eu feiga.\f* ijan qon. \v 14 Aposel eu age ijanaga eu odi. Eu Saimon, Jisas uqa Pita ijan qon, uqa waliag Andruca. Eu Jems Jonca, Filipca, Batolomjuca, \v 15 Matjuca, Tomasca, Jems, uqa Alfias melah, uqaca, Saimon, uqa Selot\f + \fr 6.15 \ft Selot agena am age Juda dana eu Rom dana Judiadec ititacadecnu ein.\f* egina, uqaca, \v 16 Judas, uqa Jems melah, uqaca, Judas Iskariotca. Judas Iskariot uqa hibna balijec dana ibuldocob Jisas uqana cad ebenegana muden. \s1 Jisas uqa dana cajaca mati bahic iwaladenca me maden \r (Matju 4.23-25) \p \v 17 Odocob Jisas uqana malogom gami aluhnadec ceseli maha tutucna necebil malogom mati bahic dana cajaca mati bahicca gulucadein. Leih age Judia hatunadec, leih Jerusalemdec, leih Taia Saidonca lanna isecdecca age humeig Jisas uqana je dah mecnuca, uqa agena hag me madecnuca cegulein. \v 18 Odocobil leih age buga me qee gegehinca hewadein eundec Jisas uqa me madein. \v 19 Anutna gagadic odoc Jisasnadec limei dana age me mamaden fein. Eunu dana cajaca cunug qududocnu odoin. \s1 Jisas uqa dana ceeligiannu qajigiannuca maaden \r (Matju 5.1-12) \p \v 20 Odocob Jisas uqana malogom meciaadi bilei maaden: \q1 “Age sawen dana, Anutna cul eu agena. \q2 Eunu age eeladecca bilegina. \q1 \v 21 Age qila wen adena, hibna age am boqagan. \q2 Eunu age eeladecca bilegina. \q1 Age qila qada qajegina, hibna age asaloqagan. \q2 Eunu age eeladecca bilegina. \q1 \v 22 Age Dana Melah toodoqagannu dana age fimeig age agenu gemanaga beceb sagagadoqagan, age ititacadoqagan, odocob age cewadoqagan. \q2 Age agenu dana me qee ec madoqagan. \q2 Saen euna age eeladecca biluqagan,” aden. \p \v 23 “Ceteteh eu ageca hocobfi saen euna ceeleigale. Ge feiga, age ameg ben bahic sao jobonna oqagan. Eunu celeboi dueigale. Ge, dana eu age asagail wele je hahun madec dana kobol me qee eu odi odadoloig. \q1 \v 24 Euqa age dana qila cehewanagaca age hulunuga cehecnu wele oiga. \q2 Eunu walocca bilegina! \q1 \v 25 Age qila sabnu am becca hibna age wen adigian. \q2 Eunu walocca bilegina! \q1 Age qila asalegina hibna age qada qajoqagan. \q2 Eunu walocca bilegina! \q1 \v 26 Dana eu age asagail wele age je hahun madec dana age je cahuldoloig agenu ha je me bahic odi madoloig. \q2 Eunu age agenu dana je me bahic madegina eu walocca bilegina!” aden. \s1 Jisas agena cadnu nalunuga meigale ec maaden \r (Matju 5.38-48) \p \v 27 Jisas je haun maaden, “Ijaqa dana dah mitegina eu maadigina. Agena cadnu nalunuga meigale. Age agenu gemanaga beceb sagagadegina eu age me odadeigale. \v 28 Dana age geladegina age eeladeigale. Dana age je ilag maadegina age agenu Anut inondoigale. \v 29 Oso sihom oso naha qahecebfi sihom hina naha ha ihacdogale. Dana oso hinana lotoc ben ocobfi culitocobil hinana lotoc nagha oiale. \v 30 Oso ninihecebfi eu ceteh utugale. Oso hinana ceteteh heje ocobfi haun cain ceseli ocnu madogaun. \v 31 Dana filfil age agenu odadecebil gale adenawe eu odi age dana filfilnu ha odadeigale,” aden. \p \v 32 “Silail dana age agenu nalunuga megina eundecnu nalunuga megina. Eunu ageha dana age agenu nalunuga megina eundecnu himec nalunuga mecebilfi age cel ameg me oso oqagan? \v 33 Silail dana age agenu me odegina eundecnu himec me odogina. Eunu ageha dana age agenu me odegina eundecnu himec me odocobilfi age cel ameg me oso oqagan? \v 34 Silail dana age dana age ceteteh ceseli iguqagan imeig ceteteh adegina. Eunu ageha dana age ceteteh ceseli iguqagan imeig eundec himec ceteteh adecebilfi age cel ameg me oso oqagan? \v 35 Qeeo, age agena cadnu nalunuga meiga. Age agena cad me odadeiga. Ceteteh adimeig age haun ceseli ocnu cain cisdowain.\f + \fr 6.35 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: “Age dana cunug adeiga,” aden.\f* Age odi odocobilfi Anut uqa ameg me ben adigian. Dana age hegaga ec qee madegina euca qisol mec dana euca Anut uqa agenu me odona. Eunu age odi odocobilfi Anut Ben Ohis uqa age uqa melahul madigian. \v 36 Age Memega uqa dana cunugnu waug qona. Eunu ageha cunugnu wawaga qoiale,” aden. \s1 Jisas age dana oso cain gesildowain ec maaden \r (Matju 7.1-5) \p \v 37 Jisas je haun maaden, “Age dana osona kobol gesildumeig cain camasac mimi cewudec je madowain. Age odi odocobilfi Anut uqaha agena kobol gesildumeig qee camasac mimi cewudec je madeiaun. Age dana oso uqa me qee ec cain madowain. Age odi odocobilfi Anut uqaha age me qee ec qee madeiaun. Dana oso age me qee odadecebfi me qee odoc eunu dahiniga celeiale. Age odi odocobilfi Anut uqaha agena me qee odadec eunu dahig celigian. \v 38 Age dana oso ceteteh uteigale. Age odi odocobilfi Anut uqaha age ceteteh adigian. Uqa ceteteh basecdocob ebenegana numei am bigian. Anut uqa ceteteh cunug hewecnu ihoc adigian. Ge, age ihoc mec ceteteh dana ihoc adegina ihoc mec euna ha Anut uqa ceteteh age ihoc ceseli adigian,” aden. \p \v 39 Odocob Jisas uqa galolo je oso maaden, “Ameg galuc mec dana oso uqa ameg galuc mec dana oso dado mudecnu ihocfo? Qee, uqa ihoc qee. Uqa odocobfi ale lecis odi heelna toni aqaligian. \v 40 Malogom oso uqana iwaldoc eu wooldocnu ihoc qee. Saen uqa uqana iwaldocob du hedumei eu uqana iwaldocca ihocihoc,” aden. \p \v 41 “Eetanu hina cotin amegna hilican nag eu fagana qa hinadodoc amenna fan ben nijina eu qee fagana? \v 42 Qeefi, hina cotin adi madogana, ‘Coti, culitecem hilican nag amenna nijia eu u helihigen,’ dogana qa hina amenna fan ben nijina eu qee fagana? Hina me hihili coboc dana! Casac fan ben eu hina amenna fagdoc nijia eu cagati helagale. Odocob hilican nag cotin amegna nijia eu u helecnu ihoc fegan,” aden. \s1 Jisas na uqana aigcanu maaden \r (Matju 7.16-20; 12.33-35) \p \v 43 Jisas je haun maaden, “Ge, cehelo gug me eu aig me qee eundec qee qona, odocob na gug me qee eu aig me eundec qee qona. \v 44 Na cunug age agena aig qogina euna doqona. Ge, age dan aig oso na dudcanadec qee ogina, odocob age halu wain aig oso halu gonagonnadec qee ogina. \v 45 Dana me oso uqana kobol me waugna nijina eunadec me odona. Dana me qee oso uqana kobol me qee waugna nijina eunadec me qee odona. Ge, kobol am bec waugna nijinawe eu odi co toodu madena,” aden. \s1 Jisas jo cehecnu kobol lecisnu maaden \r (Matju 7.24-27) \p \v 46 Jisas je haun maaden, “Age eetanu ija ‘Tibud, Tibud,’ teginaqa age ijana je eu qee toodu odogina? \v 47 Oso uqa ijaca humei ijana je dah mimei eu toodu odona, eu uqa dana i edi ihacadigen. \v 48 Uqa dana jo oso cehen cinigwe. Dana i uqa maha dunuh bahic hunimei meen casac tatac men. Jo eu meenna gagadic cehen. Eunu saen wa cue ben nen eu jo qumei wa qee qeleceb tonel. \v 49 Euqa oso uqa ijana je dah mimei qee toodona eu uqa dana oso uqa jo maha gauc meenca qee euna cehen cinigwe. Saen wa cue ben neceb eu jo qumei hewi wiliwilidocob jo eu cabaten. Odimei jo cabati nui me qee bahic muden,” aden. \c 7 \s1 Jisas uqa han 100 cofadec dana uqana cabi dana me muden \r (Matju 8.5-13) \p \v 1 Saen Jisas je eu cunug dana cajaca maadi hedumei uqa haun Kapaneam jobon ono nuen. \v 2 Ono Rom agena han 100 cofadec dana oso uqana cabi dana eu uqa hag ben bahic on, cal mecnu cemenug hon. Rom agena han 100 cofadec dana uqa cabi dana eunu nalug moloi. \v 3 Saen han 100 cofadec dana Jisas hon eu dumei uqa Juda agena matu leih suladimei maaden, “Age Jisasca nuimeig ninidudu madoiga, ‘Hina egeca limeb Rom agena han 100 cofadec dana uqana cabi dana me mudeganfo?’ doiga,” aden. Odimei suladeceb belein. \v 4-5 Belimeig age Jisasca humeig je eu madumeig cesusdudu haun madoin, “O Meca, dana eu me bahic. Uqa ege Juda dana cajaca eundecnu gale dona. Odimei uqadodoc egena cuha jo oso cehigen. Eunu hina cesuldoumda,” doin. \p \v 6 Odocob Jisas osoben age gami belein. Jo cemenug cacalegin han 100 cofadec dana uqana danah leih suladeceb age Jisas madoin, “O Tibud, egena danah mahena, ‘Cain cabi culumen ogaun. Hina ijana jo dunuh hocnu ija dana me bahic ihoc qee. \v 7 Euha ija hinaca lecnu dana me bahic ihoc qee. Odi cain. Hina dih je madecemfi ijana cabi dana medugian. \v 8 Ge faga, ijaha ijadodoc han dana ilo oso bisalu biligina, age ija odi mitein. Odocob ijaha han dana leih ija bisalu bilegina. Ija oso nuuga ecemin nuina. Ija oso hoga ecemin hona. Odocob ija ijana cabi bega meh dana odi odoga ecemin uqa coni toodu odona,’ hena,” doin. \p \v 9 Odocob Jisas je eu dumei dana eunu filiciten. Uqa falicdumei dana cajaca am uqa toodoin eu maaden, “Ija maadigina, ija waug meleec uqana bilina cinigwe Isrel gemona oso qee gulucdolom!” aden. \p \v 10 Odocob suladec dana sos age Rom agena han 100 cofadec dana uqana jona ceseli limeig age cabi bega meh dana eu medon bibilen fein. \s1 Jisas uqa Nendec caja wij melah cal mecnadec tulidocob cajen \p \v 11 Deel oso hedocob Jisas jobon oso, ijan Nen, ono nuen. Uqana malogomca dana caja mati bahicca age Jisas gami belein. \v 12 Belimeig jobon eu cebecna cacalen dana age dana cal mec oso gahidoin hohogin gulucadein. Dana cal men eu caja wij uqana mel osol dih. Dana cajaca mati bahic jobon eunadec ha osoben caja euca toodu hoin. \v 13 Saen Tibud uqa caja wij fimei uqa waug qocob madon, “Cain qajagaun,” don. \v 14 Odimei Jisas li dana cal mec uqana gabagab qududon. Oodon dana gabagab gahidoin eu tilii tawein. Odocob Jisas dana cal mec eu madon, “Dana, ija mahigina, haun cajaga!” don. \v 15 Odocob dana cal mec eu caji bilimei je maden. Odocob Jisas dana cebac men eu umei anag uten. \p \v 16 Dana cajaca ono cunug age odi fimeig cucuiein. Odimeig age Anut binan susuli madein, “Je hahun madec dana ben ege gemo caleia,” mamadi madein, “Anut ege uqana dana cajaca cesulgigiannu hoia,” ein. \p \v 17 Odocob Jisasna odocnu je eu Judia hatu cunugca, hatu alildoc cunugca leceb dana cunug doin. \s1 Wa Joadec Jon uqa uqana malogom lecis Jisasca sulalen \r (Matju 11.2-19) \p \v 18 Odocob Wa Joadec Jon uqana malogom ceteh i cunugnu madoin. Odocob malogom lecis utaaleceb cemenug lecebil \v 19 Tibudca sulalimei maalen, “Ale Jisasca limesi sisildosia, ‘Hina i himec hocnu Anut sulhenfo, qee ege osonu amige meqanfo?’ dosia,” alen. Odimei sulaleceb lesin. \p \v 20 Limesi ale Jisas madosin, “Wa Joadec Jon sulleceb hina sisilhecnu howa, ‘Hina i himec hocnu Anut sulhenfo, qee ege osonu amige meqanfo?’ hecnu howa,” dosin. \p \v 21 Oodosin saen euna bahic Jisas uqa dana cajaca mati dewenega me qeeca, dana cajaca mati hagca, dana cajaca mati buga me qeeca me maden. Dana cajaca mati amaga galuc mec uqa haun fecioqagannu maden. \v 22 Odimei uqa Jon uqana sos jejenela hewi maalen, “Ceseli belimesi ceteh fesiaca, je dah mesiaca Jon madosia. Dana amaga galuc mec haun feciegina. Dana laleg mec haun cobogina. Dana lepraca dewenega cataniecca calena. Dana dahiniga cit qoc haun je dah megina. Oso dana cal mec tuliadeceb haun cebac megina. Oso uqa sawen dana me je qasali maadeceb age dah megina.\f + \fr 7.22 \ft Age je Matju 11.5na nijia eu feiga.\f* \v 23 In oso uqa ijanu waug meleec qee felacudel eu Anut uqa eeldugian,” alen. \p \v 24 Odocob Jon uqana sos ale ceseli belecebil Jisas uqa dana cajaca cegulec ben eu Jonnu maaden, “Age Jon wadauna uqaca belein saen euna eeta foqagannu belein? Age balac fufu heweceb gulaeeb foqagannu beleinfo? \v 25 Qeefi, age eeta foqagannu belein? Dana lotoc me bahicca taqen foqagannu beleinfo? Feiga, dana age lotoc tumutum tacegina age bilec me bahic bilegina, age kingna jona bilegina. \v 26 Mateiga, age eeta foqagannu belein? Age Anutna je hahun madec dana oso foqagannu beleinfo? Ija mele maadigina, uqa je hahun madec dana qa uqa je hahun madec dana cunug wooladena. \v 27 Jon uqanu Anutna jaqec je oso odi madena: \q1 ‘Anut madena, “Feiga, ijana sos suldocomin aqunihi nuigian. \q1 Uqa hinana jic saciadugian,” ena,’ Anutna jaqec je odi madena. \rq (Malakai 3.1)\rq* \m \v 28 Ija maadigina, Wa Joadec Jon uqa dana mahana cunug wooladena. Euqa dana oso uqa nag bahic Anutna culna bilina eu uqa Jon wooldona,” aden. \p \v 29 Oodon dana cunugca, takis cedec dana ageca, Jon uqa wele wa joaden eu age Jisasna je dumeig age madein, “Ao, Anutna kobol eu ititom,” ein. \v 30 Euqa Farisica loo je iwaladec dana ageca age Jon wa joadecnu culein. Eunu age jic me coboqagannu Anut ihacaden eu hibemdoin. \p \v 31 Odocob Jisas haun maaden, “Dana qila bilegina eu age adec? Age eetanu ihocihoc madigen? \v 32 Age i ediwe. Age mel simsim idadec cudunna ududu bibileig cotogail utai madecebmadecebegina: \q1 ‘Ege agenu cololo fuldoqonaqa \q2 age qee due dueelein. \q1 Ege cal mec due siluqunaqa \q2 age qada qee qajelein,’ adegina. \m \v 33 Ge, Wa Joadec Jon uqa sabca wainca qee jejen hol qa age madein, ‘Uqa buga me qee hewen bilia!’ ein. \v 34 Odocob Dana Melah uqa sabca wainca jejen hon qa age madein, ‘Dana i feiga! Uqa sab muhna jec dana. Uqa wain jeceb dalul qoc dana. Uqa takis cedec danaca, silail danaca agena danah bilina,’ ein. \v 35 Euqa dana age Anutna doc silecca toodu odogina eu age tutuc odogina eunu dana cajaca cunug age fimeig madein, ‘Anutna doc silecca eu ititom,’ ein,” aden. \s1 Silail caja uqa Jisas jaihna mool dedeman me bahic basecdon \p \v 36 Odocob Farisi dana oso uqa wesu hocob Jisasca sab jowasannu cesusdon. Jisas uqana jona limei sab jigiannu bilen. \v 37 Ono caja oso taun euna bilen. Uqa silail caja. Odocob uqa Jisas Farisi dana eu uqana jona sab jena ec don. Eunu uqa gum mool dedeman me bahicca cali bec ehi len. \v 38 Odimei Jisas sab jiji ninijen uqa Jisas hibiloh tawimei uqa qaqajen amulig Jisas jaihna toocooi qon. Odimei Jisas jaih uqa gosicna cacumei jaih cotdudumei mool dedeman me bahic basecdocob non. \v 39 Odocob Farisi uqa Jisas madocob len eu fimei uqa waugna maden, “Caja eu silail caja. Eunu dana i mele bahic je hahun madec danami cel caja qududona eu doub!” en. \p \v 40 Odocob Jisas je madimei madon, “Saimon, ija je oso mahigen,” don. \p Uqa madon, “Cois Iwaltec, mataga dugen,” don. \p \v 41 Odocob Jisas sanan mi madon, “Dana lecis ale cubca bilesin. Wele ale cub dana osona meen qaig cedesin. Dana oso uqa 500 kina ceden. Oso uqa 50 kina ceden. \v 42 Odocob ale lecisca alena cub odi wadacdocwe qee. Eunu cub dana eu uqa alena meen qaig wadacdocnu culen. In uqanu nalug bahic migian?” don. \p \v 43 Odocob Saimon jejeg hewi madon, “Ija cisdugina, cub dana uqa meen qaig ben bahic wadacdocwe qee uqa culen uqa uqanu nalug bahic migian,” don. \p Odocob Jisas madon, “Hinana cisdoc eu tutuc,” don. \v 44 Odimei caja euca waldumei Saimon madon, “Hina caja i fagafo? Ija hinana jona hocomin hina ija jaimi wasacitecnu wa oso qee itelem qa uqa amuligna ija jaimi wasacitia. Odimei gosicna cacoia. \v 45 Hina ija cotteteg qee ehitelem qa uqa ija huganadec jaimi cotdodoi qee culel. \v 46 Hina ija ilomi moolna qee joidelem qa uqa mool dedeman me bahicna ija jaimi joidia. \v 47 Eunu ija mahigina, caja i uqa Anutnu nalug bahic menanu uqana silail eu mati bahic qa Anut uqana silail cagasitoia. Euqa oso uqana silail nag Anut cagasiton eu uqa Anutnu nalug mec eu nag,” don. \p \v 48 Odimei Jisas caja eu madon, “Hinana silail ija cagasihigina,” don. \p \v 49 Odocob dana age sab jec cabalna bilein eu age madocobmadocobein, “I cel dana uqa silail cagasiadena?” ein. \p \v 50 Euqa Jisas caja eu madon, “Hina wawin meleec eu me cahahaheia. Hina wawin malolca nuugale,” don. \c 8 \s1 Caja age Jisas toodu coboin \p \v 1 Saen osooso hedocob Jisas taun nagca, jobon nagca Anutna culnu me je maadi cobon. Malogom 12-pela age gami belein. \v 2 Oodogin caja leih buga me qeeca, hagca eundec me maden euha tooadecebil belein. Caja eu age Maria, Magdaladec, uqanadec buga me qee 7-pela dewegnadec ititacaden, uqaca, \v 3 Joana, uqa Susa aideg, uqa Herodna jona dana cofdoc, uqaca, Susanaca, caja mati agedodoc agena ceteteh euna Jisas uqana malogomca cesuladein,\f + \fr 8.3 \ft Grik jaqec je hilah leihna age “Jisas uqana malogomca cesuladein,” ec qee jaqelein, euqa age je fil jaqein eu odi: “Jisas cesuldoin”\f* ageha Jisas gami belein. \s1 Dana uqa aig cabina helen \r (Matju 13.1-9; Mak 4.1-9) \p \v 4 Odocob dana cajaca jobon cunugnadec odi huhuein. Jobon alildoc toodocobtoodocob hoin. Odocob saen dana cajaca geh bahic cegulecebil Jisas galolo je maaden. \p \v 5 Uqa maaden, “Dana oso uqana cabina uqana wit aig helecnu nuen. Uqa aig hehelen aig osooso jic cobocna tonen. Odocob dana age aig eu lahacdocobil man fululec age humeig cedi ji hedoin. \v 6 Aig osooso maha meen baibaca euna tonen. Odocob maha ganac euna waca qeenu qala bimei galalen. \v 7 Aig osooso dud geuna tonen. Aig ceteh dudca gami ben memegin ceteh dudca cilehdocobil aig qee men. \v 8 Aig osooso mulu mahana tonen. Odocob leih qala qahimei ben mi aig qon. Gug osolna aig oso qoc 100 ihoc len,” aden. \p Odi maadimei Jisas utai maaden, “Oso dah mecnu dahigca je eu dah meiale,” aden. \s1 Galolo je uqana gugnu maaden \r (Matju 13.10-17; Mak 4.10-12) \p \v 9 Odocob Jisasna malogom uqa galolo je maaden eu gugnu sisildoin. \v 10 Odocobil uqa maaden, “Anut culadeceb age Anutna culnu ceteteh jahunec docnu eu nijia. Euqa dana cajaca leih \q1 age amagana foqaganqa \q2 qee fowain, \q1 odocob age dahinigana dah moqaganqa \q2 qee fogo adeiaun. \rq (Aisaia 6.9)\rq* \m Eunu age galolo jena je cunug dah megina,” aden. \s1 Dana aig cabina helennu galolo je uqana gug \r (Matju 13.18-23; Mak 4.13-20) \p \v 11 Jisas je haun maaden, “Galolo je i uqana gug eu odi. Aig eu Anutna me je. \v 12 Aig eu jicna tonena eu odiwe dana age Anutna je dah mecebil Seten humei age wawaga meleeceb Anut cahahaadecdainnu uqa je dana waugna tonen eu cedadi len. \v 13 Aig eu maha meen baibacana tonen eu odiwe dana age Anutna je dah mimeig wawaga ceelecca je eu ogina. Euqa age aig bebeig qee mel. Age saen nag odi himec wawaga meleeceb temadec saen hocob toni aqena. \v 14 Aig dud geuna tonennu madiga eu odiwe dana age je dah megina, euqa age mahana bibileig mahana bilecnu jaen aqecca, maha cehewan ocnuca, amaga qocnu cetehca eu wawagana humei Anutna je cilehdocob agena aig qee wal megina. \v 15 Aig mulu mahana tonennu madiga eu odiwe dana age Anutna je dah mimeig u hewi daugdu wawaga tutuc mecana mimeig gagadic tatawi aig qogina,” aden. \s1 Gowoc halna jahuldoc galolo je \r (Mak 4.21-25) \p \v 16 Jisas je haun maaden, “Oso gowoc madacdumei hal dunuh qee tacena, odocob cabal bisalu qee mena. Euqa uqa gowoc ohisna caqusena. Eunu dana cunug age hamol hogina eu age gowoc camas foqagan. \v 17 Ge, cel ceteh oso jahunecna nijia eu hibna camasna ahu moqagan. Odocob cel ceteh dana age jahuldoin nijia eu hibna dana cunug fimeig doqagan,” aden. \p \v 18 “Ge, oso uqa docca nijia eu Anut uqa haun utigian. Euqa oso uqa docca qee eu uqa ija docca cisdona eudihha Anut uqa cawaldugian. Eunu age adi dah megina eunu batut cisdoigale,” aden. \s1 Jisas anag waliagulca age Jisas fecnu hoin \r (Matju 12.46-50; Mak 3.31-35) \p \v 19 Odocob Jisas anag waliagulca age Jisas fecnu hoin qa dana cajaca geh bahic talildoin. Eunu age uqaca lecnu ihoc qee. \v 20 Odocob dana oso Jisas madon, “Hina anin walinelca hoiga. Age mecihuqagannu maha gumu taweiga,” don. \p \v 21 Odocob Jisas dana cunug maadi maden, “Eu age Anutna je dah mimeig toodu odogina eundec eu ija au walielca,” aden. \s1 Jisas fufu ben madocob tilien \r (Matju 8.23-27; Mak 4.35-41) \p \v 22 Odocob deel osona Jisas uqana malogomca wag tobimeig bibili bileig maaden, “Gec, hoiga. Wa gad cagoc leti naha isec loqale,” aden. Eunu age wagna naha isecnu leti belein. \v 23 Age wa gad cagoc gemo lelegin Jisas us nijen. Odocob gugula ben wa gad cagocna neceb fufu gagadic bahic fulududu macas qahi wag dunuh nuaden. Wag eu wa cali bigia odon. Eu ehi li fadalec jicna maden. \v 24 Odocob malogom Jisasca limeig tulidudu madoin, “Ben, Ben! Ege fadalecnu odoqona!” doin. \p Odocob Jisas cajimei fufu gagadic wa hilidoc gagadic qaqahen cahacaadi je maadeceb qee mimeig tiliec bahic nijen. \v 25 Odimei malogom maaden, “Agena wawaga meleec eu ai?” aden. \p Euqa age dumanaga culeceb cucuiein. Odocob age tumatumai madocobmadocobeeig madein, “I cel dana? Uqa fufuca wa qahecca euha maaleceb uqa co toodu odosina!” ein. \s1 Jisas dana uqa buga me qee matica eu me muden \r (Matju 8.28-34; Mak 5.1-20) \p \v 26 Odocob age wagna nui Gerasa agena hatuna calein. Eu Galili wa gad cagoc naha isec. \v 27 Odocob Jisas wagnadec mahana toneceb dana oso taun bennadec buga me qee age hewudein uqa Jisas gulucdon. Uqa bical saen cecelac bahic coboloi. Odocob uqa jobon qee biloloi qa uqa qalqal hatinna niji u coboloi. \v 28-29 Saen geh bahic buga me qee eu uqa gagadic hewoloi. Euqa Gegesa dana age uqa cofdu cuhadocnu eben jaihca senna qagecebil nijoloi qa uqa sen cagocob buga me qee eu cisdoc ihulahaldutumei odudeceb wadauna nuoloi. Eunu Jisas uqa buga me qee uqa dana dewegnadec nuuga ec madon. Odocob saen uqa Jisas fimei gagadic euimei uqa olana toni mahuli nijimei jejeg u suli u madon, “Jisas, Anut Ohis Bahic Melah! Hina ija cel oditegan? Ija ninihigina, ija deweni cain dain tec itigaun!” don. \p \v 30 Odocob Jisas sisildon, “Hina ijain in?” don. \p Odocob buga me qee mati bahic uqa dewegna lein eunu uqa jejeg hewi madon, “Ija ijani ‘Mati,’” don. \v 31 Odocob buga me qee Jisas ititacadeceb maha heel ben eu dunuh bahic non gugca qee euna cain belowainnu ninidoin. \p \v 32 Aria, aluh qeihna onoca qee ho am ben oso sab jiji coboin. Odocob buga me qee culadeceb ho dewenegana loqagannu Jisas ninidoin. Odocob Jisas cois aden. \v 33 Odocob dana eu cuculdeig ho dewenegana lein. Odocobil ho cunugca aluh qeihqeih guguli nu Galili wa gad cagoc dunuh gotoimeig cunugca odi wa jimeig cal mein. \p \v 34 Odocobil dana ho cofadoloig eu age eu caleceb fimeig busali limeig taunca, jobonca, cabinaca dana cajaca maaadi coboin. \v 35 Odocobil dana cajaca cunug je eu dah mimeig age eu feqan imeig belein. Age Jisasca humeig dana dewegnadec buga me qee ititacdon eu Jisas jaihna bibilen fein. Uqa lotoc tacecca, dana cisdoc meca bibilen fimeig cucuiein. \v 36 Dana age amagana fein eundec dana uqa buga me qee hewudein eu Jisas adi dewegnadec buga me qee ititacadeceb dana qila me men bilen eunu dana cajaca hoin saadein. \v 37 Odocob dana cajaca Gegesa agena mahanadec cunug age cucui bahic ein eunu Jisas cuculadi nuigiannu ninidoin. Eunu Jisas wag tobocob cuculadi ceseli belein. \v 38 Dana buga me qeeca Jisas ititacduton eu Jisas ninidudu madon, “Cultecem hinaca belowa!” don. \p Euqa Jisas madudu madon, \v 39 “Hina hinana gunna nuimeg Anut me mihianu saadaga,” dodoi suldocob nuen. \p Dana eu taun ben cunug ono Jisas me mudennu cunug maaadi nuen. \s1 Jairas uqa Jisas cesuldocnu madon \r (Matju 9.18-19; Mak 5.21-24) \p \v 40 Saen Jisas wa gad cagoc naha isecnu leceb dana am age uqa sumudi bilein. Eunu wawaga ceelecca ehudein. \v 41-42 Oodogin Juda agena cuha jo ilo oso, ijan Jairas, humei uqa ateg osol bahic uqana cabi gel 12-pela eu uqa cal migia odonnu uqa Jisas jaihna toni mahulimei uqana jona belowasannu ninidon. \s1 Caja oso uqa Jisasna lotoc heweceb me muden \r (Matju 9.20-25; Mak 5.25-34) \p Jisas uqaca cocobi lelesin dana cajaca geh bahic age Jisas alildudu gesacgesac belein. \v 43 Jisas cocobi lelen caja oso ono cabi gel 12-pela golac nenen odi hewi coboloi euqa dana oso qee me mudel\f + \fr 8.43 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: Uqa uqana meen qaig cunug dana uqana hag me mudituqaga bili adoloi. Uqa uqana ceteteh cunug qee muden.\f* \v 44 eu uqa dana cajaca cegulec gemo limei Jisas hibilohu isec ben. Odimei Jisasna lotoc bibig qududon. Odocob uqa golac noloi eu gatidon. \v 45 Odocob Jisas sisilaadi maaden, “Info qudutia?” en. \p Cunug ija qee ija qee ein. Odocob Pita madon,\f + \fr 8.45 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je fil jaqein eu odi: Pita age uqaca tawein ageca madoin\f* “O Ben, dana cajaca kitim bahic hina talilheiga taweiga hina cemeincemein legina,” don. \p \v 46 Euqa Jisas maden, “Ija gagadic odoc oso deweg cuculdi nueceb tebanduga eunu oso ija qudutia,” en. \v 47 Caja eu uqa ceteh odon camasac meia eu dumei uqa deweg qeleli Jisasca timei jaihna toni mahulimei nijen. Odimei dana cajaca cunug amagana uqa eetanu Jisas qududoia, odocob uqa mahuc bahic hag medoia eu saaden. \v 48 Odocob Jisas madon, “Ateni, hina wawin meleec eu me mihia. Wawin malolca nuugale,” don. \s1 Jisas uqa Jairas ateg cal mecnadec tulidocob cajen \r (Matju 9.23-26; Mak 5.35-43) \p \v 49 Jisas uqa caja je i madodon dana oso Juda agena cuha jo ilona jonadec humei Jairas madon, “Hina aten cal meia. Iwalgec mulug cabi haun cain utugaun,” don. \p \v 50 Euqa Jisas dah mimei Jairas madon, “Cain cucuiagaun. Hina dih wawin meleeiale. Odocob aten haun me migian,” don. \p \v 51 Odocob Jisas uqa Jairasna jona limei osoca qee culdeceb uqa Pita Jon Jemsca himec, odocob mel aid eu memeg anagca gami hamol lein. \v 52 Dana cajaca cunug ono cegulein eu age mel aid eunu qada qaqajeig sogoi bilein. Jisas maaden, “Mel aid i qee cal mel. Uqa us nijia! Cain qajowain,” aden. \p \v 53 Odocob age mel aid cal meia eu doinnu age asaldoin. \v 54 Euqa Jisas eben u hewimei utai madudu madon, “Mel aid, cajaga!” don. \v 55 Uqana cebac bilec kis ceseleceb mahuc bahic cajen. Odocob Jisas sab oso utecebil jigiannu maaden. \v 56 Mel aid eu memeg anagca tumatumaesin euqa Jisas ceteh odi calen eunu oso cain madowasinnu cahacalen. \c 9 \s1 Jisas uqana malogom 12-pela suladeceb belein \r (Matju 10.5-15; Mak 6.7-13) \p \v 1 Odimei Jisas uqana malogom 12-pela utaadeceb uqaca hocobil uqa buga me qee dana deweneganadec ititacadecnuca, dana hag filfil aqecca me madecnuca gagadic odoc adimei cabi eu ebenegana men. \v 2 Odimei uqa age dana cajaca cunug Anutna culnu je qasali maadoqagannuca, hag me mudiadoqagannuca suladeceb belein. \v 3 Uqa maaden, “Jic cobocnu ceteh oso cain hewowain. Jic coboc komca qee, badomca qee, sabca qee, meen qaigca qee eu odi jic coboiga. Lotoc lecisca cain hewi belowain. Osol himec taceiga. \v 4 Age jo casac dunuh loqagan jo osol euna himec bibileig li jobon eu culimeig beleiga. \v 5 Odocob jobon oso age oiadecnu culecebilfi age cuculadi beloqaga bili comis jaimagana fagdon eu qoidu heleiga. Age eu fimeig age Anut amegna me qee odoin eu doqagannu odi odoiga,” aden. \p \v 6 Odocob malogom 12-pela bebeleig jobonjobon Anutna me je mamadeig hag eundec me mamadi jobon cunugna coboin. \s1 Herod uqa Jisasnu je dumei dadanen \r (Matju 14.1-2; Mak 6.14-16) \p \v 7 Odocob Herod Galili hatu cunug cofdoc ceteh calen eu cunug uqa dah men. Leih mamadiein, “Wa Joadec Jon uqa cal mecnadec haun ceseli cajen!” ein. Eunu uqa eu dadanec ben bahic dadanen. \v 8 Leih age madein, “Ilaija camasac men,” ein. Oodogin leih madein, “Je hahun madec dana oso weleca bilen uqa haun ceseli cajen,” ein. \v 9 Herod maden, “Ija Jon be cagom qa i cel dana ija uqanu je i dah migina?” en. Odocob uqa Jisas figiannu temduduoloi. \s1 Jisas dana 5,000 sab aden \r (Matju 14.13-21; Mak 6.30-44; Jon 6.1-13) \p \v 10 Odocob aposel ceseli Jisasca humeig ceteteh cunug odoinnu sadoin. Odocob uqa ehadeceb uqa gami age cuhanuc jobon nag ijan Betsaida ono belein. \v 11 Dana cajaca geh bahic age Jisas uqa Betsaida jobon bilen eu dah memeig toodoin. Uqa meme mamadi Anutna culnu je maaden. Odimei hagca eundec me maden. \p \v 12 Odocob cam wele nonon malogom 12-pela age Jisasca humeig madoin, “Ege aben filec cagocna bahic biluquna. Eunu dana cajaca am i age hatu alildoc belimeig age jobonnana sab cehec cudunnanaca limeig sabca us nijec cudun wali foqagannu suladaga,” doin. \p \v 13 Euqa Jisas maaden, “Age sab jec adeiga,” aden. \p Odocob age jejeg hewi madoin, “Ege bred 5-pelaca, cul dool lecisca himec hewoqa. Sab oso haunca qee. Qeefi, ege dana cajaca am ben i agena sab li fajecnu magaganafo?” doin. \v 14 Ge, dana eu age 5,000 odi bilein. \p Odocob Jisas uqana malogom maaden, “Dana cajaca i age sanijec am 50 50 odi madecebil bileiga,” aden. \p \v 15 Odocob malogom eu odi odimeig cunug maadecebil bilein. \v 16 Odocob Jisas bred 5-pela cul dool lecisca cedi hewimei sao jobon tatiimei Anut hetaga doc je madon. Odimei sab eu fenifeni uqana malogom adeceb dana cajaca siwiadecebil jein. \v 17 Age cunug jecebil ihoc leceb malogom age sab jecefanaga eundec galel 12-pela tacecebil am ben. \s1 Pita uqa Jisas Krais ec eu qasali maden \r (Matju 16.13-19; Mak 8.27-29) \p \v 18 Saen osona Jisas uqa himec Anut inondudu bibilen malogom age gami bilein. Odocob uqa sisiladen, “Dana cajaca eu age ijanu in egina?” aden. \p \v 19 Odocob age jejeg hewi madoin, “Leih age Wa Joadec Jon eu hina ec madegina. Leih age Ilaija eu hina ec madegina. Oodogin leih age je hahun madec dana oso weleca bilen uqa haun cebac meia eu hina ec madegina,” doin. \p \v 20 Odocob uqa sisiladen, “Ageqa, ijanu in egina?” aden. \p Odocob Pita jejeg hewi madon, “Hina Anutna Krais,” don. \s1 Jisas uqa cal mimei haun ceseli cajigian ec maden \r (Matju 16.20-28; Mak 8.30–9.1) \p \v 21 Odimei Jisas uqa Anutna Kraisnu oso cain bahic madowainnu je gagadic bahic cahacaden. \v 22 Odimei je maadi maaden, “Dana Melah uqa deweg sogoec ben gahidugian. Juda agena matuca, ihanec dana benbenca, loo je iwaladecca age Dana Melah hibemdumeig uqa qocobil cal migian. Odocob Anut tulidocob deel cijeddocna haun ceseli cajigian,” aden. \p \v 23-26 Odocob cunugca maaden, “Dana oso uqa ijanu ijana jenuca majag docobfi saen Dana Melah uqa uqana kobolkobolnaca, Memige Anutca ensel gunca, agena kobolkobolnaca humei uqa dana eunu majag dugian. Odocob dana oso mahamaha cehewan cunug oialumiqa uqana cebac bilec culdimei fadaloubmi cehewan on eunu me biloubfo? Qeeo! Oso uqa uqana cebac bilec cahahadugia odona eu uqa uqana cebac bilec felacudigian. Odocob oso uqa ijana bilina eunu uqana cebac bilec felacudecebfi eu uqa uqana cebac bilec cahahadugian. Eunu oso uqa ijanu madi, ija uqa jaih ceen lahacdudu toodugen, ena eu uqadodoc deweni me biligian ec cain madeiaun qa uqa deeldeelna uqana na babalec hewi gahidumei tooteiale. \v 27 Ijaqa mele maadigina, leih age ene tawegina eu age qee cal mec ninijeb Anutna cul cali hohob mecidoqagan,” aden. \s1 Jisas deweg fil ibuldon \r (Matju 17.1-13; Mak 9.2-13) \p \v 28 Odocob Jisas je eu odi maaden eu deel 8-pela hedocob uqa Pitaca, Jonca, Jemsca cedadimei ehadi Anut inondugiannu aluh gaticna ti bilein. \v 29 Uqa Anut inondudu bibilen ola fil ibuldon. Uqa lotoc senenec fililaec odi calen. \v 30 Odocob uqana malogom age dana lecis uqaca je togododogin feciadein. Dana lecis eu ale Moses Ilaijaca. \v 31 Ale sao jobondec kobolkobolca camasac mesin. Odocobil Jisas isi Jerusalem ono cal mimei Anutna odoc toodu eu cunug ihoc ligiannu uqaca je togodudu madein. \v 32 Oodogin Pita uqa malogom lecis euca age amaga us adein euqa age camalimeig Jisasna kobolkobolca dana lecis uqaca tawein euca feciadein.\f + \fr 9.32 \ft Ceteh eu tuna calen eu odi fena.\f* \v 33 Dana lecis eu ale Jisas cuculdesin Pita madon, “O Ben, ege ene odi bilecnu eu me bahic. Ege talah cijed ceheqan, oso hinana, oso Mosesna, odocob oso Ilaijana,” don. Pita uqa qee dudu je maden. \p \v 34 Uqa je mamaden taen oso nimei jahuladen. Odocob taen jahuladeceb malogom cucuiein. \v 35 Odocob jejeg taennadec cali humei maaden, “Ija melami eu ihen, uqa ija nesili ehudem.\f + \fr 9.35 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: “Ija uqanu nalug migina,” aden.\f* Age uqa jejeg toodu odoiga,” aden. \p \v 36 Saen jejeg qee meceb ono Jisas cuhanuc tawen. Odocob malogom ceteh cunug calen eu fimeig tiliein. Odocob saen euna age itah oso ceteh caleceb feinnu qee madoloin. \s1 Jisas mel oso buga me qeeca me muden \r (Matju 17.14-21; Mak 9.14-29) \p \v 37 Deel eu culdimeig deel osona age aluh gaticnadec ceseli noin. Odocob dana cajaca am benca hu Jisas gulucdoin. \v 38 Odocob dana oso dana cajaca eunadec utai madon, “Iwalgec, ija ninihigina, ija melami nui fagale. Ija melami osol bahic! \v 39 Faga, buga me qee hu heweceb eueceb eu sahalic magmagdodon eu qu ihu qocob mahana tonena. Uqa deweg dain doc uteei mahuc culdecwe qee! \v 40 Ija hinana malogom ititacdoqagannu niniadigaqa age ititacdocnu odocwe qee,” don. \p \v 41 Odocob Jisas jejeg hewi maaden, “O dana cajaca qila bilegina, age wawaga meleecca qee, age cisdoc cogogecca! Saen ganic ija ageca haun biligen? Saen ganic ija camuhulaadi cobigen?” aden. Odimei dana eu madon, “Hina melem ehudi ahoga,” don. \p \v 42 Mel eu cocobi hohon buga me qee qu ihu qocob toni mahulimei jaimagana nijen. Odocob Jisas buga gegehinca eu cahacdu madocob culdon. Odimei mel me mudimei memeg ceseli uten. \v 43 Odocob dana cajaca cunug Anutna gagadic odoc fimeig tumatumaein. \s1 Jisas uqa cal mimei ceseli cajigian ec madi lecisdon \r (Matju 17.22-23; Mak 9.30-32) \p Dana cajaca age Jisas ceteteh cunug odon eu fefeig geh cisdodoig togodudu bibilegin Jisas uqana malogom maaden, \v 44 “Ija je qila maadigen eu cain dahiniga celeiaun. Dana Melah eu dana ebenegana muduqagan,” aden. \v 45 Euqa je eu uqanu gug age wawaga fogo docdainnu age docnu jahunec nijen. Odocob age uqa je eunu sisildocnu cucuiein. \s1 In uqa ben biligian? \r (Matju 18.1-5; Mak 9.33-37) \p \v 46 Odocob fee dadanec malogom gemona cali hon. Eu age in uqa cunug wooladi ben bilina eunu fee dadanein. \v 47 Oodogin Jisas agena cisdoc dumei uqa mel sim oso umei uqa qeihna isec mudimei \v 48 maaden, “Oso uqa age gemo nag bilina eu age cunug wooladimei ben bilina. Eunu oso uqa mel i ija ijanina ehudimei eeldona uqa ija oitimei eeltena. Odocob oso uqa ija oitimei eeltena eu uqa ija sulten euha ehudimei eeldona,” aden. \s1 Oso egena cad qee bilina eu uqa egena danah bilina \r (Mak 9.38-40) \p \v 49 Odocob Jon jejeg hewi madon, “O Ben, ege dana oso hina ijainna buga me qee eundec dana deweneganadec ititacaaden fom. Uqa egena amnadec qee. Eunu ege uqa cahacdom,” don. \p \v 50 Odocob Jisas uqa Jon malogom gami maaden, “Oso uqa age qee me qee madena eu agenu tawena. Eunu age cain cahacdowain,” aden. \s1 Sameria jobon oso age Jisas qee feele doloin \p \v 51 Jisas uqa sao ohis tecnu deel wele dodoldodon uqa Jerusalem nuigiannu cisdoc osol taweceb nuen. \v 52 Odocob uqa dana sos suladeceb aqunitu belein. Age belimeig uqanu Sameria jobon ono ceteteh cunug saciadoqagannu lein. \v 53 Euqa uqa Jerusalem himec nuigiannu cisdoc osol tawen. Eunu dana onodec age qee ehudelein.\f + \fr 9.53 \ft Sameria age Gerisim aluhna cuha ben fefeig ihanoqagannu ceguloloig. Euqa Juda age Jerusalem ono cuha ben foqagannu toloig. Age Jon 4.20 feiga. Sameria age Juda cuha fecnu kobol tutuc qee odogina ec cisdoin, eunu saen euna age Jisas cesuldocnu qee gale adel. \f* \v 54 Saen malogom lecis Jems Jonca eu odi fimesi madosin, “Tibud, ele sao jobondec ja utadocohul nii cijadigiannu\f + \fr 9.54 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: “odiwe Ilaija odon”\f* wawin nijiafo?” dosin. \p \v 55 Odocobil Jisas falicdumei cahacalen.\f + \fr 9.55 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: “Age age cel kisnadec qee dogina. Dana Melah uqa dana fadaladecnu qee hol qa dana cahahaadigiannu hon,” aden.\f* \v 56 Odocob age jobon osona lein. \s1 Dana age Jisas toodocnu gale adena \r (Matju 8.19-22) \p \v 57 Odocob age jic cocobi bebelegin dana oso Jisas madon, “Hina anaana nunuem ija toohigen,” don. \p \v 58 Odocob Jisas madon, “Qa cus age helona nijegina, odocob man fululec agena teicna nijegina. Euqa Dana Melah uqa us nijec cudunca qee,” don. \p \v 59 Odocob uqa dana oso madon, “Tootaga,” don. Euqa dana eu madon, “O Tibud, cultecem ija casac ceseli nuimig mei heel cisigen,” don. \p \v 60 Odocob Jisas jejeg hewi madon, “Cal mec dana culadecem cal mec eundec agena heel ciseigale. Hinaqa nuimeg Anutna culnu je qasali maadaga,” don. \p \v 61 Odocob dana oso madon, “O Tibud, ija hina toohigenqa casac cultecem ija cotiel odio adecemin,” don. \p \v 62 Odocob Jisas madon, “Oso uqa culumna hehewi nunui bilei hibiloh isec gaidgaid meciena uqa Anutna culna lecnu cabi ocwe qee,” don. \c 10 \s1 Jisas uqa dana 72 suladeceb belein \p \v 1 Eu hedocob Tibud uqa dana 72 haun nesili ehadimei lecislecis suladeceb taun jobon abesabes cunug uqa uqadodoc euna ligia bili uqa aqunitu belein.\f + \fr 10.1 \ft Grik jaqec je hilah leihna age Jisas uqa dana 72 suladen ec qee jaqelein, eu age uqa dana 70 suladen eu odi jaqein. Eunu dana 70 eu but 1na nijecebfi eu odiha dana 70 eu but 17na nijigian.\f* \v 2 Uqa maaden, “Cabina ceteh mati bahic cedi haudocnu wal men nijia, euqa cabi dana mati ceteteh cedi jo bisna mecnuca qee bilegina. Eunu sab cedi haudocnu gug uqa cabi dana suladeceb sab haudocnu inondoigale. \v 3 Feiga, ija age suladigina odi sipsip age qa cus gemo leginawe suladigina. Agena jic beleiga. \v 4 Age badomca, meen qaig tacecca, jaimaga tacecca cain u hewi belowain. Dana oso jicna gulucdufeig cain jejeg hewowain. \v 5 Odocob age jo osona hamol limeig casac madeiga, ‘Malol bilec jo ina biliale,’ eiga. \v 6 Dana uqa malol bilec je ocnu ihoc jo euna bilecebfi agena malol bilec feele ec je dana deweg fagdugian. Qeefi, malol bilec feele ec je eu haun ceseli ageca hugian. \v 7 Cabi dana uqa cabi ameg qaig ugian eunu jo osonadec osona cain leti lowain. Jo osol euna dih bileiga, sab jecnuca wa gab jecnuca cesuladegina eu himec jeiga. \v 8 Cel saen age jobon nag osona lecebil ehadifeig cel sab jec age olanaga moqagan eu jeiga. \v 9 Jobon nag euna hag me madeiga. Odimeig dana cajaca ono maadeiga, ‘Anutna cul age cemenega hoia,’ adeiga. \v 10 Euqa age jobon nagna lecebil qee ehadecebilfi jobon nag euna maha gemona limeig maadeiga, \v 11 ‘Comis agena jobon nag ina ege jaimigena fagdona eu ege qoidu helocomun ageca lena. Euqa age i doiga! Anutna cul age cemenega hoia!’ adeiga. \v 12 Ija maadigina, dana cajaca Sodom bilein eu age Gesiladec Deel Benna ameg me qee oqagan. Euqa jobon eu agena je hibemdogina eu agena ameg me qee eu Sodom agena ameg me qee wooldugian,” aden. \s1 Taun leih age wawaga qee meleel \r (Matju 11.20-24) \p \v 13 Jisas je haun maaden, “O Korasin Betsaidaca, odoc kobolkobolca agena calen odi Taia Saidonca hatu caloubmi wele bahic dana cajaca ono age agena silail hibemdogina ihacadecnu lotoc me qee tacimeig bibili comis agedodoc dewenegana weti heheli biloub. Eunu Korasin age walocca! Betsaidaha age walocca! \v 14 Euqa Gesiladec Deel Benna Anut uqa Korasin Betsaidaca ameg me qee wadacadigian eu Taia Saidonca ameg me qee wadacadigian eu wooldoc hugian. \v 15 Odocob Kapaneam agenu! Age Anut uqa sao jobon ohis ehadi tigian ec cisdoginafo? Qeeo, Anut uqa heladeceb oloqanihna noqagan!” aden. \p \v 16 Odocob Jisas uqana malogom maaden, “Oso uqa age dah madena uqa ija dah mitina. Oso uqa age dah madecnu culina uqa ijanu ha culina. Odocob oso uqa ijanu culina uqa oso ija sultennu ha culina,” aden. Uqa dana 72 suladeceb belein. \s1 Dana 72 age ceseli hoin \p \v 17 Odocob dana 72 cunugca wawaga ceelecca ceseli hoin. Eu age madoin, “Tibud, buga me qee eu ege hina ijainna ititacadocomun egena je toodoin!” doin. \p \v 18 Odocob Jisas jejenega hewi maaden, “Ija Seten amel faleecwe sao jobondec totonen figa. \v 19 Feiga, ija ijana gagadic odoc adem. Eunu age man sononecca lacbaiaca lalan ihoc cobogina. Odocob cad uqana gagadic odoc cunug age wooldocnu ihoc cobogina. Odocob ceteh oso dewenega qee tudoiaun. \v 20 Eu odiqa buga me qee agena je toodoginanu cain ceelowain. Euqa age ijanaga sao jobon jaqec taweianu cois ceeleigale,” aden. \s1 Jisas ceeli Mei hetaga don \r (Matju 11.25-27; 13.16-17) \p \v 21 Saen euna dih Kis Gun odudeceb Jisas uqa waug ceelimei je odi maden, “Mei, saoca mahaca alena Tibud, hina ceteh eu dana cisdoc silecca docca eundecnu jahunem. Dana cajaca age mel sim bileginawe bilegina eundec amagana je eu camas mem. Mele, Mei, hina hinana gale hec me bahic toodu odi odom. Eunu ija hina hetaga higina,” en. \p \v 22 “Mei uqa ceteteh cunug ija ebenina men. Dana oso uqa Anut Melah uqana gug qee du cuhadona. Euqa Memige Anut himec uqa Anut Melah uqana gug du cuhadona. Dana oso uqa Memige Anut uqana gug qee du cuhadona. Euqa Anut Melah himec uqa Memige Anut uqana gug du cuhadona. Odocob Anut Melah eu uqana gale docna dana oso Memige Anutna gug ihacdona euha Memige Anutna gug du cuhadugian,” en. \p \v 23-24 Odimei Jisas waldumei uqana malogom himec je jahuni maaden, “Ija maadigina, je hahun madec danaca kingca wele bilein mati age ceteh age qila fegina eu fecnu wawaga ben hoolen euqa age ceteh eu qee felein. Dana eundec age je age qila dah megina eu dah mecnu wawaga hoolen euqa age je eu qee dah melein. Eunu age amaga Anutna ceteh fena eunu age eeladecca bilegina,” aden. \s1 Sameria dana oso uqa Juda dana cesuldon \p \v 25 Odocob loo je iwaladec dana oso tawimei Jisas bolobna mudigiannu temdu sisildon, “Iwalgec, ija cebac bilec catanec eu mugumi ugennu eeta odigen?” don. \p \v 26 Odocob Jisas jejeg hewi madon, “Mosesna loo je jaqec adi madena? Hina jaqec je eu uqana sildec adi eu madaga?” don. \p \v 27 Odocob dana eu jejeg hewi madon, “Loo je odi madena: \q1 ‘Tibud, hinana Anutnu wawin cunugca, doloin cunugca, hinana gagadic odoc cunugca, hinana cisdoc cunugca euna nalug magale,’ ena. \rq (Loo 6.5)\rq* \q1 ‘Odocob hina hinanel nalunin maganawe \q2 odi hina utuqain bilec\f + \fr 10.27 \ft Utuqain bilec uqana gug eu odi. Agena loofo, agena kobolfo eu dana osonu nalug magale ec qee madel, cois hina dana eunu nalug magale.\f* eundecnu nalug magale,’ ena,” don. \rq (Wok Pris 19.18)\rq* \p \v 28 Odocob Jisas jejeg hewi madon, “Hinana jejeni hewec eu ihoc. Hina odi odimeg cebac bilec ogan,” don. \p \v 29 Euqa loo je iwaladec ija ijana sisildoc je eu tutuc ihacadigen ec cisdudu Jisas sisildon, “Ija utuqani eu in?” don. \p \v 30 Odocob Jisas jejeg hewi madon, “Dana oso uqa saen osona Jerusalemdec Jeriko ono nonon heje dana jic sahu qoin. Lotoc cagasi baladoin. Deweg nana ququein geh bahic odi qocobil cul himec mamaden nijen. \v 31 Oodogin saen euna dih nawel tawec ihanec dana oso uqa jic eu toodu non. Odimei uqa dana eu ninijen fimei jic gesac naha isecnu hawadudu wooldon. \v 32 Odocob jic euna himec Liwai dana uqaha hon. Odimei dana eu ninijen fimei jic gesac naha isecnu hawadudu wooldon. \v 33 Euqa Sameria dana oso jic eu toodu ni dana eu fen. Odocob uqa dana eu feceb waug qon. \v 34 Odimei dana eu nijenna limei mool wainca deweg qu me qee mudeinna jouditon. Odimei jeliton. Odimei uqa uqana ceselna mudimei jaen mudec jona ehudi len. Ono uqa cofdon. \v 35 Odocob deel osona uqa qaig silwana mudec lecis umei jo eu cofdoc dana uten. Uqa cofdoc dana madon, ‘Cofdodom. Odocob ija haun isec ceseli humig cofdogannu qaignu ameg fajihigen,’ don,” don. \p \v 36 Odimei Jisas loo je iwaladec dana eu sisildon, “Hinana cisdocna dana cijed eu age in oso dana eu heje dana qoin eu uqa utuqan?” don. \p \v 37 Odocob dana eu jejeg hewi madon, “Dana uqa waug qocob cesuldon eu,” don. \p Odocob Jisas madon, “Hina nuimeg eu odi odoga,” don. \s1 Jisas uqa li Mata Mariaca fecialen \p \v 38 Odocob Jisas uqana malogom gami jic cocobi bebelegin jobon osona caja oso, ijan Mata, Jisas uqana jona ligiannu madon. \v 39 Uqa caja waliag, ijan Maria, uqa Tibud jaihna bilimei iwaladec je dah memei bilen. \v 40 Odocob Mata uqa cabi cunug uqa dih odiodi oodon uqana cisdoc filfil nuen. Eunu uqa humei madon, “Tibud, ija wali uqa ija cuhanuc cabi uginanu cultia ec cisdogonafo? Madocom hu cesulteia!” don. \p \v 41 Odocob Tibud uqa jejeg hewi madon, “Mata, Mata! Hina ceteteh geh bahicnu cisdoc eunu wawin me qee mena \v 42 qa ceteh osol himec eunu cisdoum. Maria uqa ceteh me bahic nesilia. Odocob oso eunu uqanadec ocnu qee nijel,” don. \c 11 \s1 Jisas inondocnu adi iwaladen \r (Matju 6.9-15; 7.7-11) \p \v 1 Saen osona Jisas uqa cudun osona Anut inondudu bilen. Uqa inondu hedocob malogom oso madon, “O Tibud, Jon uqana malogom inondocnu iwaladen odi ege iwalgaga,” don. \p \v 2 Jisas maaden, “Age inondodoig odi madeiga: \q1 ‘O ege Memige, \q1 hina ijain gun biliale. \q1 Hinana cul egeca hoiale. \q1 \v 3 Egena sab jecnu deel abesabesnu igigale. \q1 \v 4 Ege dana age ege silail migeginanu dahinige celena. \q2 Eunu hina egena silailnu dahin celeiale. \q1 Hina ege temgecna cain ehi li migigaun,’ eiga,” aden. \p \v 5-6 Odimei Jisas uqana malogom maaden, “Agenadec oso limei tu gemo bahic uqana danah sisildugianfi, ‘O danah, ijana danah oso qila bahic jobon onocadec hu ijana jona caleia. Odocob ija uqa sab oso utecnuca qee! Eunu hina bred cijed itecem hibna ceseli ihigenfo?’ dugianfi, \v 7 odocob uqana danah hamoldec je ceseli madugianfi, ‘Cain dodo mitigaun! Jic cebec wele meniga. Odocob ijana mel ijaca wele cabalna nijuqa. Ija cajimig ceteh oso ihecwe qee,’ dugianfi, \v 8 eunu cel oso? Ija maadigina, uqa uqana danahnu qee cajimei bred utiaunfiqa majagca qee sisildoiaunnu uqa cajimei cetehnu sisildoia eu cunug utigian. \v 9-10 Odocob ija maadigina, cunug age cetehnu Anut sisildogina eu ceteh ogina. Odocobil oso ceteh walena eu ceteh gulucdona. Odocob oso jic cebec gohugohudona eu Anut huditugian. Eunu age Anut cetetehnu inondocobil ceteh eu adigian, odocobil age wawali cobimeig ceteh walegina eu gulucdoqagan, jic cebec gohugohudocobil Anut hudiadigian. \v 11 Age gemona dana oso uqana mel uqa memeg cul dool itiga jiga docobfi memeg uqa cul dool qee utina qa man sononec utinafo?\f + \fr 11.11 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: “Age gemona dana oso uqana mel uqa memeg sab itiga jiga docobfi memeg uqa sab qee utina qa meen utinafo?” aden.\f* \v 12 Age gemona dana oso uqana mel uqa memeg mala waqanu itiga jiga docobfi memeg uqa mala waqa qee utina qa lacbaia utinafo? \v 13 Feiga, age dana gug me qee qa age agena mel ceteh me adecnu dogina. Eunu age mele dogina, Memega sao jobon bilia eu uqa age Kis Gunnu sisildogina eundec Kis Gun adigian!” aden. \s1 Jisas uqa Bielsebulca cabi osinanu madein \r (Matju 12.22-30; Mak 3.20-27) \p \v 14 Aria, dana oso buga me qee hewen bilen, uqa co cufa qon. Odocob Jisas uqa buga me qee dana dewegnadec ititacdon. Saen buga me qee eu qisacdocob dana eu je maden. Odocob dana cajaca eu odi fecebil wawaga tumatumaein. \v 15 Euqa dana leih madein, “Uqa Bielsebul, buga me qee agena ben, uqana gagadic odocna buga me qee dana deweneganadec ititacadena,” ein. \p \v 16 Leih uqa temdu feqan imeig age uqa Anutna cabi onana gaga eunu hina kobolkobol oso oodom faga gena ec sisildoin. \v 17 Euqa Jisas agena cisdoc fimei maaden, “Hatu osona mam cadecebil qatanec bilecebfi age gaus danoqagan. Odocob sihulsihul cunug age mam cacadi qocobqocobimeig toni aqigian. \v 18 Age ijanu madi, uqa buga me qee Bielsebulna gagadic odocna dana deweneganadec ititacadena, egina. Eunu Setenna cul age mam cacadi qocobqocobimeig am qatanec filfil bileginafi uqana cul eu adi biluqagan? \v 19 Ija buga me qee Bielsebulna gagadic odocna dana deweneganadec ititacadigina eu melefi agena malogom euha inna gagadic odocna buga me qee dana deweneganadec ititacadegina? Eunu agena malogom agena odoc eu Farisi agena je cahuldoc eunu ihacadigian. \v 20 Ijaqa Anutna gagadic odocna buga me qee dana deweneganadec ititacadiginafi Anutna cul ageca wele hoia,” aden. \p \v 21 “Dana gagadic uqana han qalicca cunug saciadu uqana jo cofdudu tawena saen euna uqana ceteteh cunug tutuc bilina. \v 22 Euqa dana gagadic bahic uqana wooldoc humei uqaca cacadi han wooldona saen euna wooldoc dana uqa dana gagadic uqana han qalic jo gug eu hannu hewen hewi ehi nuina, odocob uqa dana gagadic uqana ceteteh heje ceden euha hewi ehi nuimei siwi adena,” aden.\f + \fr 11.22 \ft Dana gagadic bahic eu Seten. Uqana wooldoc eu Jisas.\f* \p \v 23 “Oso uqa ijana danah qee eu uqa ija cad mitina. Oso ija cesultimei dana cajaca Tibud cemenug qee hauadena eu dana cajaca bilisaadena,” aden. \s1 Buga me qee ceseligian \r (Matju 12.43-45) \p \v 24 Jisas je haun maaden, “Saen buga me qee dana dewegnadec cali hona uqa jaen mudec cudun wawali hatu galalecna cobona. Uqa cudun oso qee fifei eu madena, ‘Ijana jo cuculi hom euna ceseli nuigen,’ ena. \v 25 Uqa ceseli humei jo gegehinca qee, cunug eeldoc ninijen fena. \v 26 Odimei uqa haun ceseli nuimei buga me qee 7-pela cedi ahocob uqa gami bilegina. Buga me qee 7-pela eu agena odoc me qee uqana odoc me qee wooldoc. Eunu dana eu uqana bilec qila euna me qee bahic mena. Uqana bilec weledec wooldona,” aden. \s1 Ceelec mele bahic \p \v 27 Saen Jisas eu odi madi hedocob caja oso dana am eunadec co helimei Jisas madon, “Caja hina basihimei su ihen uqa waug ceelceelena!” don. \p \v 28 Euqa Jisas jejeg hewi madon, “Eu odi qee. Dana Anutna je dah mimeig toodu odogina eu age ceelceelegina!” don. \s1 Age Jisas kobolkobol odocob foqagannu sisildoin \r (Matju 12.38-42; Mak 8.12) \p \v 29 Dana cajaca am age Jisas talildodogin maaden, “Dana sihul i qila bilegina age qisol megina. Age gaga oso fecnu walegina. Euqa age gaga oso qee fowain. Age gaga osol dih foqagan, eu je hahun madec dana, Jona, uqana gaga eu himec foqagan. \v 30 Ge, wele Jona uqa Niniwa dana agenu gaga calen. Eunu eu odiwe Dana Melah uqa dana sihul qila bilegina agenu gaga caligian. \v 31 Weleca Kwin sautdec uqa Solomonna cisdoc silecca je dugen imei hatu onoca bahic cocobi niniji hu je dah men. Ijaqa maadigina, oso eu Solomon wooldoc ene bilia! Eunu Kwin sautdec uqa Gesiladec Benna dana qila i ene bilegina eundec gami cajimeig uqa dana i bilegina deweneganu geladec je madigian. \v 32 Weleca Niniwa dana age Jona me je qasali maadeceb agena silailnu tului falicdoin. Ijaqa maadigina, oso eu Jona wooldoc ene bilia! Eunu Niniwa dana age isi Gesiladec Benna dana sihul qila i ene bilegina eundec gami cajimeig age dana i bilegina deweneganu geladec je madoqagan,” aden. \s1 Dewenegana fulacdoc \r (Matju 5.15; 6.22-23) \p \v 33 Jisas je haun maaden, “Oso gowoc madacdumei jo bisalu qee mena, odocob hal dunuh qee tacena. Euqa uqa gowoc ohisna caqusena. Eunu dana cunug age hamol hogina eu age gowoc camas foqagan. \v 34 Dewenna fulacdoc eu hina amen. Hina amen me nijinafi hina dewen cunug fulacdocca nijina. Euqa hina amen galuc mecebfi dewen tu mena. \v 35 Eunu fulacdoc hina dewenna nijina eu cafuleceb wawin tuca meiaunnu hina batut cofdogale. \v 36 Hina dewen eu cunug fulacdoc leceb gagatucna qee bilecebfi euna uqana fulacdoc cunug ihoc ligian. Gowoc uqana fulacdoc cudun cunug ihoc lenawe fulacdoc eu hina dewen cunug odi fulacdona,” aden. \s1 Jisas uqa Farisi loo je iwaladecca age me qee odogina ec maaden \r (Matju 23.1-36; Mak 12.38-40; Luk 20.45-47) \p \v 37 Saen Jisas je maadi hedocob Farisi oso uqaca sab jowasannu cesusdon. Eunu uqa hamol limei sab jigiannu bilen. \v 38 Saen Jisas eben qee wasacudec sab jejen fimei Farisi uqa tumatumaen.\f + \fr 11.38 \ft Juda dana age kobol gun osoca. Saen age sab joqaga bili dewenega cunug wa jogina.\f* \v 39 Eunu Tibud uqa madon, “Farisi age gabinca bohca hibo eu gaid wasacudegina euqa age wawaga dunuhna heje oc kobolca, qisol mec kobolca nijia. \v 40 Age gad! Anut uqa dewenega muden uqa wawagaha qee mudelfo? \v 41 Euqa cel ceteh oso agena gabin bohca dunuh bilia eu sawen adeiga. Odocob agena dewenega ganacca wawagaca cunug eu soidoc biligian,” don. \p \v 42 “O Farisi age agena ceelum filfil cabinadec am 10-pela qatanadimeig am osol eu Anut utegina. Euqa age tutuc odoc dana qee odadegina, odocobha age dana cajaca Anutnu nalug mecna qee nalunuga megina. Loo je i age toodu odoub qa sab Anut utecnu loo je ha qee dahiniga caloub. Eunu age walocca!” don. \p \v 43 “O Farisi age dana ben agena bilec cudun Juda agena cuha jona gale ben adena. Odocob ceteteh fajec cudunna age binanaga sulecnu gale ben adena. Eunu age walocca! \v 44 Age qalqal dana qee feginawe, odocob dana qee docdoc lalan cobogina. Eunu age walocca!” don. \p \v 45 Odocob loo je iwaladec dana oso madon, “Iwalgec, hina je odi madagana eu egenu ha je me qee madagana!” don. \p \v 46 Odocob Jisas jejeg hewi madon, “O loo je iwaladec dana age ceteh culumenca dana gogodomogana megina eu gahidocwe qee qa agedodoc bahic ebenega gic osol hululecdumeig ceteh culumenca eu gahidocnu qee cesuladegina. Eunu ageha walocca! \v 47 Age Anutna je hahun madec dana age agena sihul weledec dewenega tudocobil cal mein age agena qalqal meen hatin cehegina. Eunu age walocca! \v 48 Agena sihul weledec age je hahun madec dana aqecebil cal mein, odocob age je hahun madec dana agena qalqal meen hatin cehegina. Eunu agedodoc kobol eu odoginana age qasali madegina, ‘Egena sihul weledec odoin eu cois,’ egina. \v 49 Je gug eunu Anutna doc maden, ‘Ija je hahun madec dana sos cabi danaca suladigen. Odocob eu age leih aqecebil cal moqagan. Odimeig leih aqati tootooadoqagan,’ en. \v 50 Eunu sao mahaca ifanen saennadec li qila saenna je hahun madec dana cunug age aqecebil cal meinnu Anut dana qila bilegina wadacadigian. \v 51 Ebelna golac basecdoc sanijec euna sanan mimei ehi lili Sekaraiana golac basecdoc ihoc len. Sekaraia uqa age tempel hamol gunna ihanec cabalca gemona qocobil cal men. Ija mele maadigina, aqecebil cal mein eu uqana ameg me qee oc cunug dana caja qila bilegina i dewenegana hugian,” don. \p \v 52 “O loo je iwaladec dana age Anutna culnu doc ocnu jo jic cebec hudecnu ki hehewi hoin. Agedodoc age qee dunuh lelein. Odocob age leih dunuh loqaga odogina eu ageha cahacadegina! Eunu age walocca!” aden. \p \v 53 Saen Jisas cudun eu culden nunuen loo je iwaladec dana Farisica qesaldoin. Odimeig ceteteh geh bahicnu sisildoin. \v 54 Je oso cahuldu madeceb euna hewoqaga bili temdoin. \c 12 \s1 Uhulec jenu cofdoiga \r (Matju 10.26-27) \p \v 1 Dana cajaca am mati bahic hu cegulen. Eunu age jaimaga lahacdocobdocobein. Jisas uqana malogom casac maaden, “Age Farisi agena bred gug qoc ibuldocnu jisnu ageca hoiaunnu batut feigale. Farisi agena jis eu agena uhulec je. Age madegina, ‘Kobol i toodoiga,’ egina qa agedodoc qee toodogina eunu ija maadigina. \v 2 Ceteh cunug jahuldoc nijina eu isi camasac migian. Odocob ceteh cunug jahunec nijina eu isi cunug doqagan. \v 3 Cel je tuna madein eu cahinegna dah moqagan. Odocob cel je age hamol tuna jahnana maadecebil dah mein eu age jo ohisna tatawi utai maadecebil dana cajaca cunug doqagan,” aden. \s1 In cucuidocnu \r (Matju 10.28-31) \p \v 4 Jisas je haun maaden, “Ijana danah, ija maadigina, leih dana dewenega qocobil cal megina, odocob hibna ceteh me qee oso odocwe qee eundecnu cain cucuiuwain. \v 5 Euqa ija age in cucuidoqagan eu ulauladigen. Anut cucuidoiga. Uqa aqeceb cal mecnu ihoc. Cal mecebil uqa hibna oloqanih jana heladecnu gagadic odocca nijia. Mele bahic maadigina, uqa cucuidoiga!” aden. \p \v 6 “Man fufulec nag eundec 5-pela eu toea lecisna idadogina. Eu agena osolosolnu Anut qee dahig celena. \v 7 Age gosiniga ilomogana nijia euqa cunug Anut wele sanijen bilia. Eunu cain cucuiuwain. Agena fajec eu man fululec nag mati agena fajec wooldoc nijia,” aden. \s1 Ija Jisas uqana ec madec \r (Matju 10.32-33; 12.32; 10.19-20) \p \v 8 Jisas je haun maaden, “Ija maadigina, oso uqa dana amagana tatawi ijanu madi madena, ‘Ija Jisas uqana malogom,’ ena eu uqanu Dana Melah Anutna ensel amagana madigian, ‘Eu ijana,’ igian. \v 9 Osoqa uqa dana amagana tatawi ijanu qee sasac qu madena, ‘Ija Jisas uqana malogom qee,’ ena eu uqanu Dana Melahha Anutna ensel amagana madigian, ‘Dana i ijana qee,’ igian!” aden. \p \v 10 “Oso uqa Dana Melahnu je me qee madena eu Anut uqa dana eu uqana silail cagasitugian. Euqa oso uqa Kis Gunnu lelan madenafi Anut uqa dana eu uqana silail qee cagasitoiaun,” aden. \p \v 11-12 “Saen age ehadi lecebil Juda agena cuha jonafo, hatu kingnafo, loo je cofdoc dananafo ono gesiladoqagannu amagana madecebil Kis Gun saen euna dih je adi madoqagannu iwaladigian. Eunu age casac cel je cel je jejenega hewi maadigen cain jaen aqeiaun, o je adi madoqagannu cain cisdowain,” aden. \s1 Dana cehewanca galolo je \p \v 13 Odocob dana oso am dunuh eunadec madon, “Iwalgec, ija wali madocom ceteteh memile cuculi cal men eu cesawi cedewan,” don. \p \v 14 Odocob Jisas jejeg hewi madon, “Coti, in ale gesilalecnu cabi iten? In ceteteh cesawialecnu cabi iten?” don. \v 15 Odimei uqa cunug odi gabanadi maaden, “Age batut feiga! Dana osoqa uqa cehewan ben bahiccafi uqa cebac bilec bahic eu uqana ceteteh cunugna qee bilina. Eunu ceteteh mati bahic cedecnu cain cisdowain,” aden. \p \v 16 Odimei Jisas galolo je i maaden, “Dana cehewanca uqana maha sab masuaden. \v 17 Odocob uqadodoc cisdon, ‘Ijana sab meadecnu cudunca qee. Ija adi odigen?’ cisdon. \v 18 Odimei uqa maden, ‘Ija odi odigen. Ijana sab tacec jo eu wagaladimig nag meca cehadigen. Euna ijana sab ijana ceteteh cunugca migen. \v 19 Odimig ijadodocnu madigen, “Ijana jaen qitec qila hedoia! Ijana ceteteh meme cunug cabi gel matinuca. Cebac bilec maha ina ilag bahic cain odigaun. Sab jejemin wain jejemin celeboii biliga!” igen,’ en. \v 20 Euqa Anut madon, ‘Hina dana gad! Witic ina dih cebac bilec maha inadec culegan. Odocob hina cehewain wele saciadom eu in cedigian?’ don,” aden. \p \v 21 Odimei Jisas je eu tubdu maaden, “Eu odiwe dana cehewanaga agedodocnu haudogina qa Anut amegna eu age cehewanagaca qee,” aden. \s1 Jaen qoc kobol \r (Matju 6.25-34) \p \v 22 Odimei Jisas uqana malogom maaden, “Eunu ija age maadigina, age mahana cebac bilecnu cain jaen aqeiaun. Eeta sab jeqan cain owain. Age deweneganu ha cain jaen aqeiaun. Eeta taceqan cain owain. \v 23 Ge, agena cebac bilec eu sab jec wooldona. Odocob dewenega lotocha wooldona. \v 24 Calog meciadeigale. Age ceteteh qee cehegina. Ageha sab wal meceb qee jajadogina. Age jo bisca qee, age sab haudoc johaca qee. Euqa Anut uqa moot madena! Age agena fajec eu man fululec agena fajec wooldoc bahic bilegina! \v 25 Age info uqa uqana cebac bilecnu jaen qonana uqa uqana maha bilec saen nag cecelacca mudecnu ihoc? \v 26 Hina ceteh nag eu odi odocwe qeefi eetanu ceteh leihnu ha jaen aqena? \v 27 Age ceteh sal qoc wasena eu feiga. Age qee cabi ogina, agena lotocha qee mudegina. Euqa ija maadigina, Solomon uqa lotoc tumutumca bahic taci tawen eu sal qoc bahunadec tawena i oso qee wooldol. \v 28 Euqa Anut uqa ceteh gigisac gami tacec balaca adena, ceteh eu qila tawena uqadec jana helecebil cijina. O age wawaga meleec meca qee, age dogina, Anut uqa age gigisac wooldudu tacecnu adigian. \v 29 Eunu age eeta sab jeqan, eeta gab jeqan eu cain cisdowain. Age cain jaen aqeiaun. \v 30 Ge, dana cajaca age mahamaha cunugna bilegina age ceteh eundecnu gaid jaen aqena. Odocob age Memega uqa age ceteh euca qeefi age maha ina bilecwe qee eu uqa dona. \v 31 Euqa age Anut mudecebil uqa agena king biliale. Oodobil ceteh mahanadec eu toodu ageca hugian,” aden. \s1 Cehewan saona nijeiga \r (Matju 6.19-21) \p \v 32 Jisas je haun maaden, “Dana am tootec nag bahic, age Memega uqa cul adecnu gale dona. Eunu cain cucuiuwain. \v 33-34 Age toinanaga haudoc nijina eunu age wawaga cisdocha nijina. Eunu agena ceteteh cunug suldumeig meen qaig eu dana sawen eundec adeigale. Agedodoc agena meen qaig tacec badom qee qee mena eundec oiga. Odimeig age cehewanagaca sao jobonna biluqagannu saciadoiga. Ono cehewanaga eu qee qee meiaun. Ono heje dana oso euna lecwe qee. Susul ha me qee mudecwe qee,” aden. \s1 Cel ceteh oso ququlubadecdainnu saciadudu bileiga \p \v 35 Jisas je haun maaden, “Cel ceteh oso ququlubadecdainnu saciadudu bileiga. Agena lotoc taqi cuhadocca gowoc tuldumeig bileiga. \v 36 Cabi dana agena dana meca ocobocobec deelna sab jecnadec ceseli hohob sumudi biloubwe. Age odi biluqaganfi saen uqa humei jic cebec gohugohudocob age uqana jic cebec mahuc bahic huditoqagan. \v 37 Cabi dana age agena dana meca uqana ceselec saenna odi saciadu bibilebil uqa age meciadecebfi age bahic eu ceelecca biluqagan! Ija mele maadigina, uqana lotoc taqec halu taqimei maadeceb cabalna bilecebil sab adigian. \v 38 Uqa tu gemofo, nag isicafo ceseli humei eu age saciadocca sumudi bilecebil meciadifei agena ceelec ben bahic nijigian! \v 39 Euqa ceteh i doiga. Dana jo gug uqa heje dana aadeb hu ijana ceteteh heje ugian eu doialumi [uqa us qee nijoub. Odimei] uqa heje dana culdocob uqana jo qeih qatanimei dunuh qee loub. \v 40 Ageha saciadoc susumudi bileigale. Ge, Dana Melah uqa qila hugian qee ec saen euna mele hugian,” aden. \s1 Cabi dana meca cabi dana me qeeca \r (Matju 24.45-51) \p \v 41 Odocob Pita madon, “O Tibud, hina i galolo je magaganafo, qee dana cunugnu odi maadaganafo?” don. \p \v 42 Odocob Tibud jejeg hewi madon, “Cel cabi dana uqa doc meca uqana cabi cofdu cuhadona? Eu oso uqa uqana meca uqana jo cofdoc mudigian. Uqa cabi dana cunug cofadigian. Agena sab saennana adigian. \v 43 Cabi dana eu saen uqana meca jobon ceseli humei odi oodob fecidocob uqa ben bahic ceeligian! \v 44 Ija mele maadigina, uqana meca uqa uqana ceteh cunug cofdugiannu ebenna migian. \v 45 Euqa cabi dana eu uqadodoc madifei, ‘Ijana meca uqana hocnu deel cecelac nijia,’ ifei cabi dana cajaca hijagul eu uqa aqecnu sanan mimei sab jiji wain jiji dalul aqeceb cocobil \v 46 meca eu hibna deel osona hugian. Eu saen cabi dana uqa hugian eu qee dodocob saen euna hugian ec qee doc ninijeb hugian. Uqana meca eu odi fifei qeti susul falecnu ihoc bahic. Odimei cudun dana Anutnu wawaga qee meleec bileginana cabi dana euna mudigian,” don. \p \v 47 “Cabi dana uqana meca cel cabi ocnu uten eu uqa dona eu qee saciadumei uqana meca madon odi qee odel uqa eu geh bahic qisadugian. \v 48 Euqa cabi dana uqa uqana meca cel cabi ocnu uten eu qee dona qa uqa qisadocnu cahuldoc oso odocobfi uqa nag odi dih qisadugian. Dana oso Anut uqa ceteh geh utina Anut uqa madugian, ‘Ceteh gehca ceseli itiga,’ dugian. Dana oso ceteh geh bahic utegina age uqa madoqagan, ‘Ceteh gehca ceseli igiga,’ doqagan,” don. \s1 Jisas uqa dana cajaca cesawadigian \r (Matju 10.34-36) \p \v 49 Jisas je haun maaden, “Ija mahana ja hudecemin ciji olic danigiannu hom. Ija wawi madec nijina odi mahuc bahic wele hudia! \v 50 Ija dain tec ben oso umig cal migen. Eu wa joitec oso ugen cinigwe. Ija jaen qiqiteb saen hedugian! \v 51 Age ija mahana malol bilec igecnu hom ec cisdoginafo? Cain odi cisdowain. Ija malol bilec mahana ahu mecu qee holom qa ija maadigina, age am osol bilec eu filfil qatanadigennu hom. \v 52 Qila odi sanan mena. Sihul osolna age 5-pela filigandoqagan. Cijed age lecis gami cadoqagan. Lecis ale cijed gami cadowasan. \v 53 Age qatanadec biluqagan. Memegail age melemegail gami cadoqagan, odocob melemegail age memegail gami cadoqagan. Anagail age atagail gami cadoqagan, odocob atagail age anagail gami cadoqagan. Momogail age atagail gami cadoqagan, odocob atagail age momogail gami cadoqagan,” aden. \s1 Ceteteh hibna caligian saen eu docnu \r (Matju 16.2-3) \p \v 54 Odocob Jisas dana cajaca am je oso ha maaden, “Saen age taen cam tonec isec beben fefeig mahuc bahic madegina, ‘Wa hugian,’ egina. Odocob mele bahic wa hona. \v 55 Odocob saen fufu sautdec qaheceb age madegina, ‘Cudun dain cahuligian,’ egina. Odocob eu mele bahic odi odona. \v 56 Age me hihili coboc dana! Age maha saoca uqana odoc fimeig eu cel gugnu eu dogina. Euqa saen qila biluqa eu eetanu age gug qee dogina?” aden. \s1 Oso hina dewennu je madena eu uqaca je tutuc mudesiale \r (Matju 5.25-26) \p \v 57 Jisas je haun maaden, “Age agedodoc eetanu ceteh ititom odocnu eu qee gesilegina? \v 58 Dana oso hina dewennu um qocobfi hinana cad gesilec dana euna ehihi nunueb uqa gesilec dana amegna mihiaunnu, odocob gesilec dana uqa gesilec jona cofadec dana ebenna miheceb cofadec uqa gihacdoc jona mihiaunnu eunu hina gesilec jona nunuesi dana euca je eu tutuc mudesiale. \v 59 Ija mahigina, hina ameg qaig ihoc lec qee helecemfi qee bahic besihuwain,” aden. \c 13 \s1 Age agena silailnu qee tului falicdufeig age cal moqagan \p \v 1 Saen euna dana ono bilein age Galili dana age dool ihandodogin Pailat uqa uqana han dana maadeceb aqecebil age cal mein. Age golanaga ihandoc dool golacca ihuldosin eunu Jisas madoin. \v 2 Odocob Jisas jejenega hewi maaden, “Galili dana eu odina cal meinnu agena cisdoc eu Galili dana eu age agena silail eu Galili dana cunug wooladec eginafo? \v 3 Qee bahic! Ijaqa maadigina, age agena silailnu qee tului falicdufeig age cunug ageha odiwe fadaloqagan. \v 4 Qeefi, dana 18 cunugca Siloam jo cecelac ohisdec toni cilehadeceb cal mein eu adi? Age cisdogina, eu agena silail Jerusalem dana cunug wooladec eginafo? \v 5 Qee bahic! Ijaqa maadigina, agena silailnu qee tului falicdufeig age cunug ageha odiwe fadaloqagan,” aden. \s1 Na dan aigca qee eunu galolo je \p \v 6 Odocob Jisas galolo je i maaden, “Dana oso uqana wain cabina na dan cehen. Odocob hibna uqa dan eu limei aig cedecnu fen qa osol oso qee fel. \v 7 Eunu uqana cabi dana madon, ‘Faga, cabi gel cijed cunugca ija ene humig dan euna dan aig cedigennu waladem qa oso qee felem. Eetanu odi tatawi maha gauc ji hedona? Codoga nuia!’ don. \v 8 Euqa cabi dana jejeg hewi madon, ‘O Meca, culuga taweia. Cabi gel osol himec ija maha huni taldumig bulmakau uqana bujec gugna tacecemin cali bigian. \v 9 Odocob dan eu aig gisecebfi cabi gel oso euna eu me bahic. Qeefi, cois codogan,’ don,” aden. \s1 Jisas caja oso buga me qeeca me muden \p \v 10 Juda agena cuha deel osona Jisas uqa Juda agena cuha jona iwalaadien \v 11 caja oso ono bilen. Buga me qee hagca eu hewuden. Uqa gaid odudeceb cabi gel 18 hag euca cobon. Uqa hoh qahen eu haun tutuc mecwe qee. \v 12 Odocob Jisas caja eu fimei utadocob hocob madon, “Caja, hinana hag ija besihigina!” don. \v 13 Odimei uqa eben deweg qududocob mahuc bahic uqa hoh eu tutuc meceb Anut binan ben sulen. \p \v 14 Odocob cuha jo eu uqana cabi dana ilo cuha deelna Jisas hag me mudeceb gemag bennu uqa madimei dana am maaden, “Egena cabi oc deel eu 6-pela. Eunu deel euna hocobil agena hag me madena eu cois. Euqa cuha deelna cain!” aden. \p \v 15 Odocob Tibud uqa jejeg hewi madon, “Age me hihili coboc dana! Age eundec oso uqana bulmakaufo, ceselfo cufaldumei sab jecnu boh cudunnadec cuha deelna iwaldudu ehi nueceb wa qee jenafo? \v 16 Qila caja i Ebrahamna sihulnadec oso uqa Setenna buga me qee uqaca cabi gel 18 jelec bilen. Uqa Setenna buga me qeenadec cuha deelna uqana jelec qee cufaldugaunfo?” don. \v 17 Odocob uqa jejenega heweceb uqana cad eundec age odadeceb cunugca agedodoc majanaga aden. Oodon dana cajaca age cunug Jisas ceteteh gagadic odocca cunug odonnu wawaga ceelen bilein. \s1 Mastet aignu galolo je \r (Matju 13.31-32; Mak 4.30-32) \p \v 18 Odocob Jisas maaden, “Anutna cul eu adec? Cel ceteh eu ale caca ec madigen? \v 19 Eu mastet aig cinigwe eu dana oso umei uqana cabina cehen. Mastet eu wasi ben mimei na ben ibuldon. Odocob man fululec age humeig batacnana agena teic mein,” aden. \s1 Jisnu galolo je \r (Matju 13.33) \p \v 20 Odocob Jisas haun maaden, “Cel ceteh eu Anutna cul euca caca ec madigen? \v 21 Eu jis cinigwe caja oso umei plaua dram benna euca gabandumei ibuldocob uqadodoc cunug iben,” aden. \s1 Jic cebec sosog \r (Matju 7.13-14, 21-23) \p \v 22 Odocob Jisas taun nagnana jobonnana iwalaadi nui Jerusalem caligiannu nuen. \v 23 Odocob dana oso sisildon, “O Tibud, dana Anut cahahaadigian eu osooso himecfo?” don. \p Odocob Jisas jejeg hewi maaden, \v 24 “Ija maadigina, dana cajaca geh bahic jic cebec sosogna lecnu temdoqagan qa ihoc qee lowain. Eunu age jic cebec sosogna lecnu gagadic meigale. \v 25 Dana jo gug eu cajimei jic cebec menigian. Odimeig maha gemo tataweig jic cebec gohugohududu madoqagan, ‘O Tibud, hu ege jic cebec hudigaga!’ oqagan. Odocob uqa jejenega hewi maadigian, ‘Ija age anadec eu qee dugina,’ adigian. \v 26 Odocob age jejeg hewi madoqagan, ‘Ege hinaca osoben sabca wa gabca jom. Hina egena jobon ono iwalgem!’ oqagan. \v 27 Odocob uqa haun maadigian, ‘Ija age anadec eu qee dugina! Age silail dana! Ija cuculti qisacteiga!’ adigian. \v 28 Ono age Ebraham, Aisak, Jekobca age je hahun madec dana age cunugca Anutna culna bibilebil meciadoqagan. Meciaadebil Anut age ititacadeceb beloqagan saen euna age qada qajec benca maimaga kicodudu biluqagan. \v 29 Dana age cam tobi becnadecca, cam toni nocnadecca, notdecca, sautdecca, hatuhatu cunugnadec humeig Anutna culna sab jecnu cabalna biluqagan. \v 30 Odocob feiga, leih qila hib bahic taweiga eundec age isi aquni tawoqagan. Odocob leih qila aquni taweiga eundec age isi hib bahic tawoqagan,” aden. \s1 Jisas uqa Jerusalemnu walol don \r (Matju 23.37-39) \p \v 31 Saen euna dih Farisi leih Jisasca limeig madoin, “Herod qagahigia madeia. Eunu hina enedec isa qoga. Cudun osona nuuga,” doin. \p \v 32 Odocob Jisas jejenega hewi maaden, “Nui faninadec dana eu madoiga, ‘Ija qila uqadecca buga me qee dana deweneganadec ititacaadig dana caja hagca me madigen. Odocob deel cijeddocna ijana cabi oc qee migian,’ doiga. \v 33 Euqa je hahun madec dana eu cudun ilagnana qee aqowain, eu Jerusalem ono himec aqecebil cal megina eu odi nijia. Eunu qila uqadec eledecca eu ijana jic coboc eu cobigen,” aden. \p \v 34 “O Jerusalem, Jerusalem, Anut uqa uqana je hahun madec dana ageca suladeceb lein. Euqa age meenna aqecebil cal mein. Ija saen mati bahic agena dana cajaca gabanadimig ahutecnu gale tena eu odiwe mala anag uqana nag hojonna jahuladigen imei utaadena, euqa age ijaca hocnu culein. \v 35 Feiga, Anut uqa agena jobon culdina. Ija maadigina, age ija qila haun qee mecituwain leceb madoqagan: \q1 ‘Dana eu uqa Tibud ijanna hona Anut uqa eeldoiale,’ \rq (Buk Song 118.26)\rq* \m odi madimeig mecituqagan,” aden. \c 14 \s1 Jisas dana oso uqa eben jaihca gomahin taec eu me muden \p \v 1 Juda agena cuha deel osona Jisas Farisi agena iwaladecna jona wesu sab jigiannu len. Odocob dana ono bilein age Jisas cofcofdoin. \v 2 Odocob dana oso jaih ebenca gomahin taec ono bilen. \v 3 Odocob Jisas loo je iwaladec dana Farisica sisiladen, “Egena loo je cuha deelna dana hagca me madecnu cois ec nijiafo, qeefo?” aden. \p \v 4 Odocob age jejeg oso qee hewelein. Jisas dana eu ehudimei hag qee muditumei suldocob nuen. \v 5 Odimei uqa maaden, “Age dana oso uqa melahfo,\f + \fr 14.5 \ft Grik jaqec je hilah leihna age “melahfo” ec qee jaqelein, euqa age je fil jaqein eu odi: “uqana ceselfo”\f* uqana bulmakaufo eu wa helona dunuh toneceb cuha deel i edina mahuc bahic helonadec didocobil qee cali beiaunfo?” aden. \p \v 6 Odocob age sisilec uqana eu jejeg wadacdocnu ihoc qee. \s1 Dana oso ija didih qee ena \p \v 7 Odocob Jisas uqa dana age maadeceb hoin leih agena gawecna bilec cudun binanca nesili cecedegin meciaden eunu uqa galolo je i maaden, \v 8-11 “Oso uqa culai ijanel lalan mumudi bilina euqa Anut uqa dana eu cilehdugian. Oso uqadodoc jogoi waug lal qocca bilina eu Anut uqa dana eu culaug u lalan mumudeb biligian. Eunu saen oso ocobocobec deelna sab cicileig maheceb lifeg dana oso uqa ijanca ben hina woolhec uqa ha saen euna madocob leiaundainnu, odocob alena jec sab cofdoc ale lecisca odi howasannu maalen humei maheiaun, ‘Cudun i culitocom hu bilia,’ heiaunnu, odocob hina majain heheb cudun mahana bahic euna bilegaunnu hina cudun binanca euna cain biligaun. Eu odinu hina je sulduhecebilfi limeg cudun mahana bahic umeg biliga. Eunu dana uqa maheceb hom eu limei mahigian, ‘Ijana danah, cudun binanca ina tobi biliga!’ higian. Eu odina hina ijain dana cunug amagana me bahic ogan,” aden. \s1 Dana age sab jecnu utaadec uqana kobol \p \v 12 Odocob Jisas uqa Farisi dana madocob hon eu madon, “Saen hina cahineg sabfo, wesu sab benfo jejeg hinana danah cain cedi ahogaun. Hina walinelfo, hinana sihul eundecfo, hina mudubainel bilegina cehewanagacafo ha cain cedi ahogaun. Eu age haun je sulduhecebil jecnu legan jic eu odina hina cel odadecem eu wadacdoc ameg ogan. \v 13 Eu odi cain. Saen hina sab ben cicileg dana sawenca, jaimaga cogogecca, laleg mecca, odocob amaga galuc mecca cedi ahoga. \v 14 Eu age hina ameg wadacduhecwe qee. Eunu hina eelhec ogan. Odocob saen dana ititom cal mecnadec ceseli cacajebil hina Anut ameg ihigian,” don. \s1 Ja bennu galolo je \r (Matju 22.1-10) \p \v 15 Odocob dana oso sab jec cudunna Jisasca bibilesin je eu dah mimei Jisas madon, “Dana Anutna culna sab jec cudunna biluqagan age ceeli biluqagan!” don. \p \v 16 Odocob Jisas madon, “Dana ben oso uqa sab ben ciligia bili dana geh bahic hoqagannu je suldu maaden. \v 17 Sab ben cilec deelna uqana cabi dana eu uqa ehadigia bili suldocob nui maaden, ‘Sab jec cunug saciadoc taweia. Hoigale!’ aden. \v 18 Euqa age cunug lecnu culimeig cagasec je madoin. Oso uqa cabi dana eu ninidudu madon, ‘Ija cabi ben oso fajiga eu nuimig figen. Ija lecwe qee,’ don. \v 19 Oso ninidudu madon, ‘Ija bulmakau 10-pela cabi cesultecnu fajadiga eu ija nuimig temadigen. Ija lecwe qee,’ don. \v 20 Oso ha madon, ‘Ija cum bahic caja ugan. Ija lecwe qee,’ don. \v 21 Odocob cabi dana eu ceseli nuimei uqana meca je cunug sadon. Odocob uqana meca je eu odi dah mimei gemag ben bahic ben. Odocob uqa cabi dana madon, ‘Mahuc bahic nuimeg jic anagnanaca, jic nagnanaca, taun bennaca age dana sawenca, jaimaga cogogecca, laleg mecca, amaga galuc mecca ehadi cedi ahoga,’ don. \v 22 Uqa nueceb nag odi susumuden cabi dana ceseli humei madon, ‘O Meca, hinana je eu cunug tooduga euqa dana haunnu cudun nijia,’ don. \v 23-24 Eunu meca uqana cabi dana madon, ‘Ija maadigina, dana cunug ija hoqagannu maadem age ijana sab nag qee qududu fowain! Eunu ijana jo ihoc ligiannu jic benna, jic sosogna, bahuna nuimeg dana cajaca hoqagannu cesusadoga,’ don,” don. \s1 Age Jisas toodocnu madifeig casac cisdu cuhadoiga \r (Matju 10.37-38) \p \v 25 Dana cajaca am matica age Jisas gami belein. Odocob uqa waldumei maaden, \v 26-32 “Age oso uqa jo ben cecelac odocob ohis bahic cehigiannu cisdonafi uqa casac bilimei ceteteh qaigna fajadigiannu qaig hahun odi bahic ec temdu fena. Eu odi eu uqa jo eu qee mudigiannu meen qaig ihocfo? eu cisdu figian. Gadgad uqa eu odica qeefi uqa jo ben ohis bahic eu sanan mimei hibna qee mudec ihoc qee. Odocob leih age eu fimeig uqa lelandowaindain. ‘Dana i jo cehec sanan men qa qee mudecwe qee!’ odi madoqagan. Qeefi, king oso uqana han dana 10,000ca king osoca cadowasa lifei ge king eu uqa han dana 20,000ca uqaca hoqagan eu uqa casac bilimei uqa cadigiannu gagadic odoc ihocfo? ec cisdugian. Uqa ihoc qeefi uqana dana sos suladeceb belimeig king oso eu ceguldumeig saen uqa jic onoca bibileb malol bilecnu cahacdoc je madoqagan. Eunu oso uqa ija tootecnu ijaca honafiqa uqa anag memegca, uqa aideg, melahul, waliagul, cebinagulca, odocob uqadodoc cebac bilec euca qee sagagadena eu uqa ijana malogom bilecwe qee. Odocob oso uqanagul na babalec gahidu ija tooti cobocnu culinafi eu uqa ijana malogom bilecwe qee,” aden.\f + \fr 14.26-32 \ft Age je Matju 10.38na nijia eu feiga.\f* \v 33 Odimei Jisas cit qu maaden, “Jic eu odi nijia eunu age cunug agena ceteteh cunug qee hibemdufeig age ijana malogom bilecwe qee,” aden. \s1 Macas eu tebandocwe qee \r (Matju 5.13; Mak 9.50) \p \v 34 Jisas je haun maaden, “Macas eu me bahic qa uqana tin tebandoc eu qee mecebfi age adi uqana tin tebandoc weledec eu haun muduqagan? \v 35 Eu mahaca, dool bujec euca gabandumeig cabina mecnu ihoc qee. Eu helecebil nuina. Oso dahigca uqa je i dah meiale,” aden. \c 15 \s1 Sipsip jahunec galolo je \r (Matju 18.12-14) \p \v 1 Saen osona takis cedec dana silail danaca Jisas dah muduqaga bili geh bahic cegulimeig Jisas talildoin. \v 2 Odocob Farisica loo je iwaladec danaca age galac mumudi madein, “Dana i silail dana maadeceb hocobil uqa gami ha sab jegina!” ein. \p \v 3 Eunu Jisas uqa galolo je i maaden, \v 4 “Age dana oso uqana sipsip 100 cobogina eundec osol jahunigian uqa adi odigian? Uqa sipsip 99 eu maha wadauna culadeceb tatawebil jahunen eu waligian. Uqa wawali li gulucdugian. \v 5 Uqa gulucdumei uqa ceelec ben bahiccanu qatona migian. \v 6 Odimei gahidu jobon ehi nuigian. Odimei uqa uqana danahdanahca, uqa utuqanel bilegina euca age maadeceb cegulecebil maadigian, ‘Ijana sipsip jahunen ija gulucduga celebo bahic igina. Eunu ege celeboii sab nag odi cilecnu!’ adigian. \v 7 Ija maadigina, eu odiwe, sao jobonna ono silail dana osol uqa silailnu tului falicdona eunu age celebooqagan. Odocob agena celeboec eu 99 age ititom ihoc age silailnadec haun falicdocnu qee nijelnu celeboec wooldugian,” aden. \s1 Meen qaig oso jahunec galolo je \p \v 8 Jisas je haun maaden, “Odi ha caja oso uqa meen qaig silwana mudec 10-pela hewena qa osol jahunifei uqa adi odigian? Uqa gowoc madacdumei bahim cabal sigeldumei odocob meciii cuhadudu cudun cunugna meciii fifi li gulucdugian. \v 9 Saen uqa gulucdumei uqana danahdanahca, uqa utuqanel bilegina euca maadeceb cegulecebil maadigian, ‘Ija meen qaig jahunen haun gulucduga ceeligina. Eunu ceelii sab nag odi cilecnu!’ adigian. \v 10 Ija maadigina, eu odiwe Anutna ensel age silail dana osol uqana silailnu tului falicdonanu agena gemona ceelec ben calena,” aden. \s1 Dana melah oso jahunec galolo je \p \v 11 Jisas mamadi maaden, “Dana oso biloloi. Uqa melahul lecisca. \v 12 Milum uqa cajimei memeg madon, ‘O Mei, qila hina cehewain naha cesawitaga ijana itiga,’ don. Eunu dana eu cehewan melahul lecisca odi cesawialen. \v 13 Hibna deel leih hedocob melah milum eu uqa cehewan naha suldodoi meen qaig umei jobon cuculi nuen. Odocob uqa hatu onoca bahic nuen. Ono uqa wal kobol mati odon. Euna uqa meen qaig uqana bilec me qeena cunug qee muden. \v 14 Uqana meen qaig cunug qee muden. Oodon hatu eu sabnu cahel ben qoc sanan men. Odocob uqa cetetehca qee bahic bilen. \v 15 Eunu uqa li hatu eunadec dana osona cabi on. Suldocob nui uqana ho cofadoloi. \v 16 Uqa ho agena sab macin ganac eu jigiannu waug ben bahic nijoloi qa sab jecnu oso qee utoloi. \v 17 Odocob hibna uqa cahuldoc odon ec fogo docob maden, ‘Ija meina cabi dana agena sab ji hedocwe qee. Odocob ene ija wennu cal migen odigina! \v 18 Ija caji nuimig mei madugen, “O Mei, ija Anut hinaca amalana silail mem. \v 19 Ija hina melem eu odi bilecwe qee. Eunu cois hinana cabi dana odi cabi ugen,” dugen,’ en. \v 20 Eunu uqa cajimei memegca ceseli nuen,” aden. \p “Odocob uqa onoca hohon memeg fen. Fimei uqa waug qocob ceelen. Odimei uqa gudugudui nui melah colowandumei cotdon. \v 21 Odocob melah madon, ‘O Mei, ija hina amennaca, Anut amegnaca silail mem. Ija hina melem eu odi bilecnu ihoc qee,’ don.\f + \fr 15.21 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: “Hinana cabi dana odiwe mataga,” don.\f* \v 22-24 Euqa memeg uqana cabi dana utaadeceb hoin. Odi maaden, ‘Ija melami i cal menwe qa qila haun cebac bilia. Uqa jahunen qa qila haun gulucdoqa! Eunu mahuc bahic, lotoc me bahic oso u ahumeig tacitoiga. Sai ebenna mimeig jaih tacec u ahu tacitoiga. Odimeig bulmakau nag lalo cacawacca taweia eu ahewi ahumeig qagadoiga. Odocob ege feele ec sab cili jimeb celebooqale!’ aden. Eunu age sab ben bahic cicileig celeboecnu sanan mein,” aden. \p \v 25 “Saen euna age odi oodogin melah matu uqa cabina bilen. Odimei uqa cabinadec ceceseli jic sahu jo cemenug huhu ududu duduegin dah men. \v 26 Odimei uqa cabi dana oso utadocob hocob sisildon, ‘Eu cel odogina?’ don. \v 27 Odocob cabi dana jejeg hewi madon, ‘Hina walin haun jobon ceseli hoia. Odocob hina memen uqa melah me bahic uqaca hu caleia eunu bulmakau nag lalo cacawacca taweia eu qagadoia,’ don. \v 28 Odocob waliag matu eu gemag gagadic beceb jo hamol lecnu qee gale dol. Eunu memeg jonadec humei melah dunuh ligiannu ninidon. \v 29 Euqa uqa memeg madon, ‘Faga, cabi gel i cunugca ija hinanu cabi uu begabeg meh cinigwe hom. Odocob ija hinana je qee felaculdolig. Hina cel oso item? Mecmec osoha cilecnu qee itecem sab ijana danah gami celeboelem! \v 30 Euqa hina melem i hinana meen qaig cunug wal caja fajadecna cusdon. Odocob saen uqa ceseli hocob hina bulmakau nag lalo cacawacca eu qagadumeg cilitoga!’ don. \v 31 Odocob memeg jejeg hewi madon, ‘Melami, hina saen cunug ijaca biluwuna. Odocob ceteteh cunug ijana eu hinana. \v 32 Euqa hina walin eu cal menwe qa qila uqa cebac bilia. Uqa jahunen qa qila uqa haun gulucduga. Eunu ege sab cilimeb celebooqona eu tutuc,’ don,” aden. \c 16 \s1 Dana cabi cofdoc docnu galolo je \p \v 1 Odocob Jisas uqana malogom maaden, “Dana cehewanca uqa cehewan cofdocnu dana osoca. Odocob age dana cehewanca madoin, ‘Hinana cofdoc dana uqa hina cehewain cusdona,’ doin. \v 2 Odocob uqa utadocob leceb madon, ‘Eu cel je ija hinanu dah miga? Hina ija cehewani cofdoc dana haun qee biligaun. Eunu hina ija cehewani adi cofdogona eu jaqimeg itiga,’ don. \v 3 Odocob cabi dana eu uqadodocnu maden, ‘Ijana meca ijana cabinadec qee mitigian. Ija eeta odigen? Ija maha hunecnu cabi ocnu gagadic odocca qee. Odocob ija dana ceteh iteiga ec niniadecnu majanica. \v 4 Ija eeta odigen eu qila dugina! Ija ijadodocnu danah madigen. Eunu ijana meca ijana cabinadec qee mitigian saen euna ija ijana danah age agena jobonna ehiti loqagan,’ en. \v 5 Eunu uqa dana cunug dana cehewanca euna ceteteh suldogina uqanu wadacdutocnu bilegina eu age maadeceb cegulein. Odocob uqa dana oso sisildon, ‘Hina ganic bahic ijana meca wadacdoc utugan?’ don. \v 6 Odocob uqa jejeg hewi madon, ‘Mool dram 100 gadac,’ don. Odocob cehewan cofdoc dana eu uqa madon, ‘Hinana meen qaig hahun ihec. Bilimeg mahuc 50 jaqaga,’ don. \v 7 Odocob uqa haun oso sisildon, ‘Odocob hina ganic wadacdoc utugan?’ don. Odocob uqa jejeg hewi madon, ‘Wit bek 100 gadac,’ don. Odocob cabi cofdoc dana madon, ‘Hinana meen qaig hahun ihec. Euna 80 jaqaga,’ don. \v 8 Dana maha inadec age agedodocnu cabi ocobocobecnu du cuhadogina qa dana fulacdocnadec age agedodocnu cabi maha inadec odocnu qee du cuhadogina. Hibna dana cehewanca uqa uqana cabi dana odi odonnu don. Eunu uqa binan sulen,” aden. \p \v 9 Odimei Jisas madimei maaden, “Odocob ija maadigina, agedodocnu maha ina cehewan me qee euna danah meiga. Eunu cehewan hewecnu saen eu qee meceb age ehadecebil age bileceb catanec jobon euna loqagan.\f + \fr 16.9 \ft Je i uqana gug eu camasac bahic qee. Doc dana leih age danah eu sawen dana cajaca ec cisdogina. Eunu age sawen dana cajaca cesuladecebilfi age hibna ehadecebil age bileceb catanec jobon euna loqagan eunu ceeloqagan.\f* \v 10 Oso uqa cehewan nagnag cofdu cuhadona uqa cehewan benben ha cofdu cuhadugian. Odocob oso uqa cehewan nagnag uhuli cofdona uqa cehewan benben ha uhuli cofdugian. \v 11 Age maha ina cehewanaga me qee eu qee cofdu cuhadufeig age cehewanaga mele bahic eu adi cofdoqagan? \v 12 Odocob age oso cehewan qee cofdu cuhadocobilfi in uqa age cehewanaga eu adigian?” aden. \p \v 13 “Cabi dana oso uqa dana ben lecis alena cabi ocwe qee. Ge, uqa oso sagagduduqa osonu nalug migian. Qeefi, uqa osonu waug nijigian qa oso cewudigian. Odiwe ha age Anutca maha cehewanca alena tibud mumudi osoben cabi u calecnu qee nijel,” aden. \s1 Loo jeca Anutna culnuca madec \p \v 14 Odocob Farisi age meen qaig gale ben aden eu age Jisasna je eu cunug dah mein. Odocob age Jisasnu udoc je madein. \v 15 Odocob Jisas maaden, “Dana ceteh binanca ec cisdogina qa Anut uqa fena eu ceteh bebesacca. Eunu agedodoc age dana amagana meciadegina eu age ititom ec egina qa Anut age wawagana cisdogina eu uqa dona,” aden. \p \v 16 “Mosesna loo jeca, je hahun madec dana agena jaqec jeca bibili hu Wa Joadec Jon uqana saenna Anutna je himec bilen. Eunadec sanan men eu Anutna culnu me je sildiadecnu cali hon. Odocob dana cajaca cunug age euna sundu lecnu odogina. \v 17 Sao mahaca eu qee mecnu ihoc nijina, euqa loo je jaqec je nag bahic eu oso qee mecnu ihoc qee nijina,” aden. \s1 Ocobocob cagoc kobol \r (Matju 5.31-32; Mak 10.11-12) \p \v 18 Jisas je haun maaden, “Dana oso uqa aideg culdi caja haun oso ona eu dana caja sisi jelec wagalimei uqa aideg wal kobol odudina. Odocob dana oso uqa caja oso gemug culden ona uqaha dana caja sisi jelec wagalimei wal kobol odona,” aden. \s1 Lasaras dana cehewanca \p \v 19 Jisas je haun maaden, “Dana oso uqa cehewan gehca biloloi. Uqa lotoc meen qaig benbennadec himec tacoloi. Lotoc eu golca sosologca. Odocob uqa deel cunug uqana bilec eu me bahic. Sab me bahic joloi. \v 20 Saen euna sawen dana oso, uqa ijan Lasaras, ha biloloi. Uqa isoh deweg ganacna cunug ihoc len. Uqana sawen danah age ehudi dana cehewanca euna gel cebecna ahocobil biloloi. \v 21 Sab susul dana cehewanca eu jiji culeceb jec cabalna tonoloi eu jigiannu ehudi ehitocnu cisdoloi. Odocob qa ageha humeig isoh beluhdoloig. \v 22 Odocob hibna sawen dana eu cal meceb ensel gahidu ehi li Ebraham cemenugna mudein. Odocob dana cehewanca euha cal meceb heel cisein. \v 23 Uqa deweg dain tebandudu oloqanihna bilen. Odocob uqa mecieceb ti Ebraham onoca bibilen fen eu Lasaras cemenugna bibilen. \v 24 Eunu uqa utai madon, ‘O Mei, Ebraham! Ija ja ben inu gisi cagugina! Ijanu waloc heceb Lasaras suldocom ni wa eben mamogna tanumei beilami qududocob daeia,’ don. \v 25 Euqa Ebraham madon, ‘Melami, cisdoga, hinana cebac bilec saenna hina ceteteh meme cunug cedem. Odocob Lasaras ceteteh me qee ceden qa qila uqa ene ceelii bilia. Oodon hina ono gisi cacagu biliga. \v 26 Odocob leih age enedec ono hinaca egeca leti loqaganfi ihoc qee o leih age onodec ene leti hoqaganfi ageha ihoc qee, eunu maha heel dunuh bagalanca bahic gemo nijia,’ don. \v 27-28 Odocob dana cehewanca madon, ‘O Mei, ono ija waliel 5-pela bileiga. Lasaras culdecem uqa nuimei ulauladec je ija odom eunu maadigian. Eunu ija ninihigina, ageha cudun dewenega dain tebandocna ene cain howainnu Lasaras suldocom ija meina jona leiale,’ don. \v 29 Odocob Ebraham madon, ‘Hina walinel age Mosesna loo jeca, je hahun madec dana agena jaqec jeca ulauladec jenu eu bilia. Hina walinel culadecem age eu dah moqagan,’ don. \v 30 Odocob dana cehewanca jejeg hewi madon, ‘O Mei Ebraham, eu himec ihoc qee! Euqa oso uqa cal mecnadec ceseli cajimei eu ageca lifei wawaga meleigian. Odocob agena silailnu tului falicdoqagan,’ don. \v 31 Euqa Ebraham madon, ‘Age Mosesna loo jeca, je hahun madec dana agena jaqec jeca maadecebilfi wawaga qee meleel. Eunu dana oso cal mecnadec ceseli cajimei li maadecebfi ha wawaga qee meleeiaun,’ don,” aden. \c 17 \s1 Silail \r (Matju 18.6-7; Mak 9.42) \p \v 1 Odocob Jisas uqa uqana malogom maaden, “Ceteteh dana odadecebil silail megina eu gaid hogina qa dana eu uqa odadeceb age silail meginanu uqa walocca biligian! \v 2 Uqa mel sim i eundec oso odudeceb silail migiaqa eu meen culumenca bena qagi macas ameg nijia euna age helecebil wa jimei cal moubmi eu me odoub. \v 3 Agedodocnu cofdoiga!” aden. \p “Hina cotin silail mecebfi cahacdu madoga. Odocob uqana silailnu tului falicdocobfi uqana odoc eunu dahin celeia. \v 4 Uqa hinanu silail mi 7-peladumei deel osolna odocob eu saen cunug odi odona hinaca humei mahifei, ‘Ija ijana silailnu tului falicduga,’ hifei hinaha eunu cunug dahin celeia,” aden. \s1 Dana waug meleec \p \v 5 Odocob aposel age Tibud madoin, “Ege cesulgecem egena wawige meleec meca mi dugian,” doin. \p \v 6 Odocob Tibud uqa jejenega hewi maaden, “Age wawaga meleec uqana meca eu aig mastet cinigwefi na sikamoa i madoubmiqa, ‘Hinadodoc cacalimeg bebeig cunugca nui macasna limeg cehaga!’ doubmiqa odocob uqa conoga toodu odoub,” aden. \s1 Cabi danana cabi duman \p \v 7 Jisas je haun maaden, “Age oso uqana cabi dana madocob uqa maha ulam onafo, qee madocob sipsip cofadena eu saen uqa cabi cudunnadec ceseli hocob age madoginafo? ‘Mahuc li sab jaga,’ doginafo? \v 8 Qee bahic! Euqa age madogina, ‘Ija wesu sab jec saciadutaga. Odimeg sab cewel ocnu lotoc tacimeg sab qaditecem ija sab wa gabca ji hedocomin hina jegan,’ dogina. \v 9 Cabi dana uqa je toodu cabi onanu hetaga doc madoginafo? Qeeo! Qee madogina. \v 10 Ageha eu odi himec. Saen age ceteh odoqagannu maadecebil je toodu odimeig madeiga, ‘Ege cabi dana ameg me ocnu ihoc qee nijel. Ege egena cabi mugumige mec himec odom,’ eiga,” aden. \s1 Jisas dana 10-pela lepraca me maden \p \v 11 Odocob Jisas uqana jic qaqahi Jerusalem nunui uqa Sameria hatuca, Galili hatuca gemogemo nuen. \v 12 Odi nuimei uqa jobon gemo lili cobocob dana 10-pela lepra hagca gulucdoin. Age nag onoca tawein. \v 13 Tataweig utai madoin, “O Jisas, Ben! Egenu walol heia!” doin. \p \v 14 Odocob Jisas meciadimei maaden, “Nuimeig nawel tawec ihanec dana age dewenega eu ihacadecebil meciadeiga,” aden. \p Odocob jic sahu bebelegin agena hag cunug qee men. \v 15 Odocob age oso uqana hag me mudeceb fimei utai Anut binan susulei ceseli hon. \v 16 Humei uqadodoc Jisas jaihna toni mahulimei hetaga don. Dana eu uqa Sameriadec. \v 17 Odocob Jisas maden, “Dana 10-pela agena hagnadec me meiga. Dana 9-pela eu age ana? \v 18 Eu eetanu cele dana i uqadih Anut hetaga dugia ceseli hoia?” en. \v 19 Odocob Jisas dana eu madon, “Cajimeg nuuga. Hinana wawin meleec eu hag me mudihia,” don. \s1 Anutna cul hugian \r (Matju 24.23-28, 37-41) \p \v 20 Odocob Farisi leih age Jisas Anutna cul cel saen hugian ec sisildoin. Odocob Jisas uqa jejenega hewi maaden, “Anutna cul edi hohob qee fowain. \v 21 Oso madigian, ‘Feiga, ihec hona!’ igianfo, qee oso madigian, ‘Euhec hona!’ igian eu ihoc qee. Gec feiga, Anutna cul eu age gemo bilia,”\f + \fr 17.21 \ft Dana leih age je i odi falicdoin. “Gec feiga, Anutna cul eu age dunuhna bilia,” aden.\f* aden. \p \v 22 Odimei uqana malogom maaden, “Saen hugian eu saen age Dana Melah uqa mahana cobocna deel oso fecnu hooloqagan qa age deel eu qee fowain. \v 23-24 Leih ha maadoqagan, ‘Feiga, euhec hona!’ adoqagan. Odocob leih maadoqagan, ‘Feiga, ihec hona!’ adoqagan. Euqa amel faleimei sao nahadec naha fulacdu ehi tenawe Dana Melah [uqana deelna] odi camas migian. Eunu age cain tooadi cobowain. \v 25 Euqa casac Dana Melah uqa deweg dain doc ben bahic ugian. Odocob dana cajaca qila bilegina eu age uqa hibemdoqagan. \v 26 Noa bilen saenna dana cajaca bileinwe Dana Melah uqana saenna odi ha biluqagan. \v 27 Saen euna dana cajaca age sab ji wain ji bibilegin dana caja ocobocobi bibilegin leceb Noa wag benna tobec deelna odi odoin, odocob wa sil cajimei cunug fadaladen. \v 28 Eu odiweha Lotna saenna age bileinwe age odi biluqagan. Lotna saenna dana cajaca age sab wainca jiji bibileig ceteteh fafajeig suldodoig sab ceceheig jo ceceheig bilein. \v 29 Euqa deel Lot Sodom culaden euna ja meen jan dainca sao jobondec nimei dana cajaca cunug fadaladen. \v 30 Eu odiwe Dana Melahna camas mec deelna eu odi caligian,” aden. \p \v 31 “Deel euna dana oso uqa jo tatacan tataweb uqana ceteteh jo dunuh ninijeb uqa toni numei uqana ceteteh cain cedeiaun. Eu odiha dana oso cabina cocobob saen euna uqa haun jona cain ceseleiaun. \v 32 Age Lot aidegnu cisdoiga. \v 33 Oso uqa uqana cebac bilec sosogon ona eu uqa uqana cebac bilec felacudigian. Oso uqa uqana cebac bilec felacudecebfi eu uqana cebac bilec hewigian. \v 34 Ija maadigina, witic euna dana lecis ale cabal osolna us nijuwasan. Oso ehudi beloqagan, oso eu tacewudoqagan. \v 35-36 Caja lecis ale wit meenna ibuldudu biluwasan. Oso ehudi beloqagan, oso tacewudoqagan,” aden. [Dana lecis ale cabina sab cehowasan. Oso ehudi beloqagan, oso tacewudoqagan.]\f + \fr 17.35-36 \ft Age Matju 24.40 feiga.\f* \p \v 37 Odocob malogom sisildoin, “Tibud, ceteh i ana caligian?” doin. \p Odocob Jisas galolo je i jejenega hewi maaden, “Dana cal mec deweg ganac huluec oso ninijen man fululec benben cababac cinigwe age euna ceguluqagan,” aden. \c 18 \s1 Caja wij dana gesilecca galolo je \p \v 1 Odimei Jisas galolo je i gaid saen cunugna inondoqagannuca, cain dumanaga culiaunnuca iwaladecnu maaden, \v 2 “Je gesilec dana oso uqa taun ben osona biloloi. Uqa Anut qee cucuidoloi. Uqa dana cunug mahanadecha cewadoloi. \v 3 Odocob caja wij oso uqaha taun eunadih biloloi. Uqa je gesilec dana euca uqa gaid huhuoloi. Uqa gaid inondudu madoloi, ‘Ijana cadnu gesillec saenna cesultaga!’ doloi. \v 4 Saen cecelac bahic je gesilec dana uqa cesuldocnu qee cisdoloi qa hibna uqadodoc maden, ‘Ija Anut qee cucuidugina. Dana cunugha cewadigina \v 5 qa caja wij i culumen cunug itina eunu ija cesuldugen. Qeefi, uqa odi dih oodob deweni cunug alal doiaundain!’ en,” aden. \p \v 6 Odocob Tibud uqa je tubdu maaden, “Je gesilec dana me qee je maden eu dah meiga. \v 7 Eunu Anut uqana dana cajaca nesili cedaden eu agena culumennu cesuladigiannu witic cahinegca qajudegina eu mahuc bahic cesuladena ec age mele dogina. Uqa qee daleeiaun. \v 8 Ija maadigina, uqa agena culumennu cesuladigian. Odocob uqa mahuc bahic cesuladigian qa Dana Melah uqa camas mec saenna mahana nimei wawaga meleec gulucdugianfa?” aden. \s1 Farisica takis cedec danaca galolo je \p \v 9 Odocob Jisas galolo je osoha dana age ija dana ititom bahic ec cisdodoig agedodoc binanaga susuleig dana cunug cewadegina eundec maaden, \v 10 “Dana lecis tempelna inondowasannu tesin. Oso uqa Farisi dana. Oso uqa takis cedec dana. \v 11 Odocob Farisi uqa cuhanuc tatawi inondudu maden, ‘Dana cunug odogina ija odi qee odigina eunu Anut ija hetaga higina. Age cunug culunuga qanfo, ititom qeefo, age dana oso uqa aideg oginafo eu odi. Ija takis cedec dana i bilina cinigwe qee eunu hetaga higina. \v 12 Ija cuha cunugna deel lecis cud biligina. Odocob ija meen qaig cunug ugina eu am 10-pela qatanimig osol hinana cabinu migina,’ don. \v 13 Euqa takis cedec dana eu onoca tawimei sao jobon ha ola suli u tatiecwe qee qa uqa muguhna eben foidudu madon, ‘O Anut, ija silail dana! Ijanu walol heia,’ don,” aden. \v 14 Odocob Jisas maaden, “Ija maadigina, oso uqa culai ijanel lalan mumudi bilina euqa Anut uqa dana eu cilehdugian. Oso uqadodoc jogoi waug lal qocca bilina eu Anut uqa dana eu culaug u lalan mumudeb biligian. Eunu takis cedec dana iqa uqa mele bahic Anut amegna ititom bibilen jona nuen, oso eu qee,” aden. \s1 Jisas mel sim eeladen \r (Matju 19.13-15; Mak 10.13-16) \p \v 15 Odocob dana caja leih age Jisas uqa eben agena mel sim ilomogana migiannu uqaca ehi lein. Euqa malogom meciadimeig age gagalaadi cahacadein. \v 16 Euqa Jisas mel sim utaadeceb uqaca lein. Odocob maaden, “Mel sim eundecnu Anutna cul muden nijiado. Eunu cain cahacadowain. Culadecebil mel sim age ijaca hoigale. \v 17 Ija mele maadigina, oso uqa mel sim Anutna cul ona eu odiwe qee ona eu Anutna culna qee leiaun,” aden. \s1 Dana ilo cehewanca uqa Jisasca hocob madesin \r (Matju 19.16-30; Mak 10.17-31) \p \v 18 Odocob Juda dana agena ilo oso uqa Jisas sisildon, “O Iwalgec Me, cebac bilec catanec eu mugumi ocnu ija eeta odigen?” don. \p \v 19 Odocob Jisas madon, “Eetanu ija me taga? Dana cunug me qee. Anut himec uqa me bilina. \v 20 Hina Mosesna loo jena eu dogona: \q1 ‘Dana dana cajaca dewenela osol mec cain cagualegaun. \q1 Oso cain qagadogaun. \q1 Oso uqana ceteteh cain heje cedagaun. \q1 Oso uqanu uhulec je cain madagaun. \q1 Hina anin memenca lalan malagale,’ ena,” don. \rq (Kisim Bek 20.12-16; Loo 5.16-20)\rq* \p \v 21 Odocob dana eu uqa Jisas madon, “Ija simnadec cocobi Mosesna loo je eu cunug toodu odom,” don. \p \v 22 Saen Jisas eu dah mimei dana eu madon, “Hinana odoc ihoc ligiannu odoc oso qee odolom eu odogale. Hina nuimeg hina cehewain cunug idadumeg meen qaig eunadec umeg dana sawen eundec siwiadagale. Odi odimeg hina sao jobon ono cehewainca bilegan. Odimeg hu ija tootagale,” don. \v 23 Euqa dana eu cehewanca bahic eunu uqa je eu dumei waug me qee bahic men. \p \v 24-25 Odocob Jisas dana eu waug me qee meceb fimei maden, “Kamel lotoc gisec cese gigilona isec li nuecnu cacanigca, euqa dana cehewanca eu Anutna cul dunuh lecnu cacanigca eu wooldoc bahic. Eunu dana cehewanagaca eundec age Anutna cul dunuh loqagannu eu cacanigca bahic!” aden. \p \v 26 Odocob dana dah mudein eundec sisildoin, “Mele odi nijecebfi oso cahahadocnu eu adi?” doin. \p \v 27 Odocob Jisas jejenega hewi maaden, “Dana age odi odocnu qee nijel. Eu Anut ihoc odigian,” aden. \p \v 28 Odocob Pita madon, “Faga, ege egena jobon culdimeb hina toohi coboqona,” don. \p \v 29 Odocob Jisas maaden, “Ija mele maadigina, oso uqa Anutna culnu jobonfo, aidegfo, waliagulfo, memeg anagfo, talaculfo culina \v 30 uqa maha ina bibili ceteteh mecaca ugian. Odocob uqa saen hibna hugian euna cebac bileceb catanec ha ugian,” aden. \s1 Jisas uqa cal mimei ceseli cajigian ec madi cijeddon \r (Matju 20.17-19; Mak 10.32-34) \p \v 31-33 Odocob Jisas uqana malogom 12-pela gesacna cedi ehi limei maaden, “Feiga, ege Jerusalem toqona. Age ono Dana Melah Juda dana qee eundec ebenegana muduqagan. Odocobil age uqa lelandumeig je me qee madumeig cin qudoqagan. Odimeig age uqa qisadumeig qocobil cal migian qa deel cijeddocna haun ceseli cajigian. Eunu Jerusalem ono je hahun madec dana age Dana Melahnu je jaqein eu cunug ihoc ligian,” aden. \p \v 34 Euqa malogom ceteh eunu agena cisdoc qee fogo dol. Je gug eu cunug eu jahunec bilen. Odocob age Jisas je maden eunu qee doloin. \s1 Jisas dana ameg galuc mec me muden \r (Matju 20.29-34; Mak 10.46-52) \p \v 35 Odocob Jisas uqa Jeriko taun dodoldodon ameg galuc mec dana oso uqa sabnu cesuldoqagannu niniaadi bilei jic gesacna bilen. \v 36 Uqa dana cajaca mati bahic wooldodogin dah mimei sisiladen, “I cel?” aden. \p \v 37 Odocob age madoin, “Jisas Nasaretdec woolhi nuina,” doin. \p \v 38 Odocob uqa utai madon, “Jisas, Dewid Melah, ijanu walol heiale!” don. \p \v 39 Odocob dana cajaca aquni tawein eu age gagaladudu madoin, “Cain utaagaun. Culugale,” doin. \p Euqa uqa feeaadi co suli u haun utai madon, “O Dewid Melah, ijanu walol heia!” don. \p \v 40 Jisas tului tawimei dana ameg galuc mec eu uqa cemenug ehi loqagannu gagadic maaden. Dana ameg galuc mec eu uqa cemenug hocob Jisas sisildon, \v 41 “Ija hina eeta odihigennu cisdogona?” don. \p Odocob uqa jejeg hewi madon, “O Tibud, ija ceteh fecnu madigina,” don. \p \v 42 Odocob Jisas madon, “Hina wawin meleec eu me mihia. Meciaga!” don. \p \v 43 Odocob dana eu mahuc bahic ameg fogo docob uqa ceteteh cunug fen. Odimei Anut hetaga dudu Jisas toodon. Dana cajaca eu fimeig age cunug Anut binan sulein. \c 19 \s1 Sakias uqana je \p \v 1 Odocob Jisas Jeriko taun limei gemogemo nuen. \v 2 Ono takis cedec dana agena ilo biloloi. Uqa ijan Sakias. Uqa cehewanca. \v 3 Uqa Jisas cel dana adec eu figia oodon qa uqa dana gohic. Eunu dana amha ceguleinnu Jisas fecwe qee. \v 4 Eunu uqa aquni guguli nuimei na sikamoa oso Jisas eusec ligian ec dumei figiannu tobon. \v 5 Odocob Jisas cudun euna limei mecieceb na ohis teceb Sakias fimei madon, “Sakias ija qila hina naguc nijigen. Eunu mahuc tonoga,” don. \p \v 6 Odocob Sakias mahucwe tonimei waug ceelecca Jisas ehuden. \v 7 Odocob cunug fein eundec age gonagona mimeig madein, “Dana i silail danana jona nijoug nijecnu leia!” ein. \p \v 8 Odocob Sakias caji tawimei Tibud madon, “O Tibud, dah maga! Ija cehewani gemo cesawimig naha sawen adigen. Odocob ija oso uhuldomfi eu odi meen qaig eu sanijec 4-peladoc wadacdugen,” don. \p \v 9-10 Odocob Jisas madon, “Dana Melah uqa fadaladigiannu bilein eundec waladi cahahaadecnu nen. Eunu dana iha uqa Ebrahamna sihulnadecnu qila Anut uqa dana cajaca age jo ina bilegina eu cahahaadeia,” don. \s1 Cabi dana 10-pela age meen qaig oinnu galolo je \r (Matju 25.14-30) \p \v 11 Dana eu dah memegin Jisas uqa Jerusalem wele cemenug mumuden age Anutna cul nag odi camas migian ec cisdoinnu uqa tubdu galolo je maaden. \v 12 Eunu uqa maaden, “Dana oso uqa ijan benca uqa hatu onoca uqa king caligiannuca, uqa hibna uqana hatu king bilecnu ceseligiannuca nuen. \v 13 Uqa culadi nuigia bili uqana cabi dana 10-pela cunugca utaadeceb cegulecebil uqa kina 20 20 cunug filfil aden. Odimei maaden, ‘Age meen qaig ina idadeebil leceb ija isi ceseli humig figen,’ aden. \v 14 Odonqa dana age uqana hatunadec age dana ijan bencanu gemanaga beceb sagagdoin. Eunu age sos dana uqa eu agena king bilecnu culadoqa ec madoqaga bili suladecebil hib toodoin,” aden. \p \v 15 “Odocob dana ijan benca king mudecebil ceselen. Odocob uqana cabi dana meen qaig aden eu age meen qaig eunadec agena idadecna meen qaig haun ganic calen eu dugiannu je gagadic maadeceb uqa amegna osolosol lein. \v 16 Odocob dana aqunecna tawen eu limei madon, ‘Meca fagale, hina kina 20 item ija meen qaig euna idadecemin kina 200 haun mudem,’ don. \v 17 Odocob uqa madon, ‘Hina cabi dana me bahic! Hina cabi oc nag me cofdoga eunu taun ben 10-pela cunugca cofdoc dana mihigen,’ don. \v 18 Odocob cabi dana lecisdoc len eu madon, ‘Meca fagale, hina kina 20 item ija meen qaig euna idadecemin kina 100 haun mudem,’ don. \v 19 Odocob eu uqa madon, ‘Hina taun ben 5-pela cunugca cofdogan,’ don. \v 20-21 Odocob cabi dana oso eu limei madon, ‘Meca, kina 20 item ihec. Hina dana gemainca bahic eunu ija hinanu cucuiem. Hina ceteh ocnu qee cabi ogona eu ogona. Odimeg ceteh hina qee cehagana eu jagana. Eunu hinana meen qaig eu musul cacoc lotoc nagna ija jahunem,’ don. \v 22 Odocob uqa madon, ‘Hina cabi dana me qee! Hinana je euna gesilihigen. Ija dana gemanica, ija ceteh ocnu qee cabi ugina eu ugina odocob ceteh ija qee cehigina eu jigina ec dogona. \v 23 Eunu eetanu ijana meen qaig eu qaig mec jona qee melem? Odocob ija ceseli humig meen qaig nag haun sabijeceb ceseli cedoum,’ don. \v 24 Odimei uqa leih ono tawein eu age maaden, ‘Uqana kina 20 cawaldumeig uqana kina 200 nijen uteigale,’ aden. \v 25 Odocob eu age madoin, ‘Meca, uqa kina 200 wele oia!’ doin. \v 26 Odocob uqa jejenega hewi maaden, ‘Ija maadigina, cunug age cetehca bilegina eu Anut uqa ceteh haun adigian. Euqa oso uqa cetehca qee bilina eu Anut uqa uqana nag nijia eu cawaldugian. \v 27 Odocob qila ijana cad i agenu age ija agena king bilec culadein eu ene cedi ahumeig ija olanina qagaadeiga!’ aden,” aden. \s1 Jisas uqa king cinigwe Jerusalem dunuh len \r (Matju 21.1-11; Mak 11.1-11; Jon 12.12-19) \p \v 28 Jisas odi maadimei cuculadi uqa aquni Jerusalem ono ten. \v 29 Tetei uqa Betfasi Betanica jobon dodolaalei Oliw Aluhna ono malogom lecis sulaleceb aqunimesi \v 30 maalen, “Jobon amigena nijia euna lesia. Ale dunuh lelesi cesel goman manahal oso qagec tataweb gulucdowasan. Cesel eu dana oso tatacan qee bilel. Ale eu cufalimesi ehudi ene ahosiale. \v 31 Dana oso sisilalecebfi, ‘Eetanu cufalesina?’ alecebfi madowasan, ‘Tibud cesel eu ocnu eu cabi osoca madena,’ dowasan,” alen. Odimei sulaleceb belesin. \p \v 32 Eu ale jic toodu belimesi ceteh cunug Jisas maalen odi gulucdosin. \v 33 Ale cesel goman manahal eu cucufalesin uqana cofdoc hu sisilalein, “Eetanu cesel goman manahal eu cufalesina?” alein. \p \v 34 Odocob ale jejenega hewi maadesin, “Tibud uqa cesel eu ocnu eu cabi osoca madena,” adesin. \v 35 Odimesi cesel goman manahal eu Jisas ehi litosin. Odocob alena lotoc dool gogodohna mimesi Jisas cesuldodosin tobi gogodohna bilen. \v 36 Uqa cesel goman manahal gogodohna bibili nunuen eu age agena lotoc duitotogin eu lalagan nuen. \p \v 37 Odimei uqa Jerusalem cemenug lelen jic Oliw Aluh gololecna ono uqana malogom mati bahic Anut kobolkobol odoc odocob amagana feinnu celeboeeig binan susuli ooig jejenega suli uutai madein: \q1 \v 38 “King uqa Tibud ijanna hona Anut eeldoiale! \rq (Buk Song 118.26)\rq* \q1 Sao jobonna malol biliale! \q2 Anut ohis bilina uqa kobolkobolca biliale!” ein. \p \v 39 Oodogin Farisi leih am ben dunuh eunadec Jisas madoin, “Iwalgec, hinana malogom cahacadecem tilieiga!” doin. \p \v 40 Odocob Jisas jejenega hewi maaden, “Ija maadigina, eu age tiliecebilfi meen agedodoc sanan mi utaoqagan!” aden. \s1 Jisas Jerusalemnu qajen \p \v 41 Odocob uqa Jerusalem cudun ben eu cemenug bahic mudimei ameg mudeceb leceb fimei uqanu qajen. \v 42-44 Odimei maden, “Hina qila himec cel odimeg malol biligina ec doummi eu me bahic! Euqa hina Anut cahahahigiannu hon saen eunu qee dolom. Eunu qila hina jic malol fecwe qee. Odocob saen caleceb hinana cad maha huhuni talilhuqagan. Odimeig age hinana gelna maha am ben goimdumeig jic muduqagan. Odocob qeih cunugnana ququlubaadi loqagan. Eu age hinana dana gel dunuh bilegina hinaca fadalaadi mahana qeladoqagan. Meen oso ha uqana bilec cudunna qee culdowain,” en. \s1 Jisas fajec dana age tempel dunuhnadec ititacaden \r (Matju 21.12-17; Mak 11.15-19; Jon 2.13-22) \p \v 45 Odocob Jisas tempel dunuh limei dana ono ceteteh suldudu bilein eu sanan mi ititacaadi \v 46 maaden, “Anutna je jaqecna je oso nijia eu Anut odi madena: \q1 ‘Ijana jo eu Anut inondocnu jo tawigian’ ena. \rq (Aisaia 56.7)\rq* \m Ageqa agena odocna \q1 age falicdocobil heje dana agena jahunec cudun ibuldon!” aden. \rq (Jeremaia 7.11)\rq* \p \v 47 Odocob Jisas tempelna deel cunugna iwaladoloi. Ihanec dana benbenca, loo je iwaladec dana ageca, dana caja agena benbenca age qagadoqagannu jic wali coboin. \v 48 Euqa dana cajaca cunug age uqa dah mudoloig eu je osol bahic ha wooldocnu culoloig. Eunu age adi bahic odocnu ec jic qee felein. \c 20 \s1 Age Jisas uqana cabi ocnu gadac eu in uten ec sisildoin \r (Matju 21.23-27; Mak 11.27-33) \p \v 1 Odocob deel osona saen Jisas uqa tempelna iwalaadi me je maaaden ihanec dana benbenca, loo je iwaladecca, Juda agena matuca age uqaca humeig \v 2 sisildoin, “Magaga, in ijanna hina eu odogona? In cabi eu ocnu maheceb odogona?” doin. \p \v 3 Odocob Jisas jejenega hewi maaden, “Ija age casac je oso sisiladigen. Mateiga, \v 4 Jonna wa joadec eu sao jobondecfo, qee danadecfo?” aden. \p \v 5 Odocob age agedodoc togodudu madein, “Ege madoqaqa wa joadec eu sao jobondec doqaqa uqa ege eetanu uqanu wawaga mele qee el? gigian. \v 6 Ege madoqaqa wa joadec eu dananadec doqaqa eu dana cajaca eu age cunug Jonnu uqa je hahun madec dana ec wawaga ben bahic meleena. Eunu age meen qeli qigecebil cal meqan,” ein. \v 7 Eunu age jejeg hewi madoin, “Jonna wa joadec eu anadec ege qee doqona,” doin. \p \v 8 Odocob Jisas maaden, “Eunu ija ageha in ijanna ceteh i odigina eu qee maadigaun,” aden. \s1 Cabi dana wain cabi cofdocnu galolo je \r (Matju 21.33-46; Mak 12.1-12) \p \v 9 Odimei Jisas galolo je i dana cajaca maaden, “Dana oso wain cabi cehen. Dana leih age uqana wain cabi cofdocnu ebenegana meceb meen qaig mumudegin uqa jobon cuculi nui saen cecelacca bahic bilen. \v 10 Wain aig wal meceb cedec saen cali hocob wain cabi gug uqa cabi dana oso suldudu madon, ‘Hina nuimeg wain cabi oc eundec maadecem age wain aig leih eu ihecebil cedi ahutagale,’ don. Euqa dana age wain cabi cofdoin eu age cabi dana qumeig wain aig ameg oso qee utec suldocobil ceselen. \v 11 Odocob wain cabi gug uqa haun cabi dana oso suldocob nuen. Euqa wain cabi cofdoin age cabi dana euha qumeig me qee mudimeig suldocobil gauc ceselen. \v 12 Odocob wain cabi gug uqa cabi dana cijeddoc eu suldocob nuen qa dana eu age uqaha qetudein. Odimeig wain cabinadec heludecebil calen. \v 13 Odocob wain cabi gug maden, ‘Adi odigen? Ija melami nelugca i suldocomin nuigian. Acahna age uqa cumundoqagan,’ en. \v 14 Euqa saen dana eu age uqa lelen fimeig madocobmadocobein, ‘I cabi gug huqaneh, uqa isi wain cabi ugian. Cois, uqa muguh eu ege oqannu ege cajimeb qocomun cal mecnu!’ ein. \v 15 Eunu age wain cabinadec heludecebil cacalen qagadoin,” aden. \p Odimei Jisas sisiladen, “Wain cabi gug uqa wain cabi cofdoc dana eu eeta odadigian? \v 16 Uqa humei dana eu age fadaladeceb cal moqagan. Odimei wain cabi eu dana filfil adigian,” aden. \p Saen dana eu odi dah mimeig madein, “Eu odi calecwe qee!” ein. \p \v 17 Odocob Jisas meciadimei sisiladen, “Eu odi calecwe qeefi cel oso eu Anutna jaqec je i gug bahic sildina? \q1 ‘Meen oso meen gel cehec memei dana culein eu \q2 qila meen jo big gug jo hehdocnu calen.’ \rq (Buk Song 118.22)\rq* \m \v 18 Dana cunug meen euna toni qoin eu age qetadi susul faladigian. Odocob meen eu oso toni cilehdocobfi comis ibuldugian,” aden. \p \v 19 Odocob loo je iwaladecca, ihanec dana benbenca age Jisas uqa galolo je i agenu maden ec doin. Eunu age saen euna himec Jisas hewoqaga odoin qa eu age dana cajaca cucuiadeinnu qee hewudelein. \s1 Age Jisas Sisa takis helecnu kobolnu sisildoin \r (Matju 22.15-22; Mak 12.13-17) \p \v 20 Eunu loo je iwaladec dana, ihanec dana benbenca age saen euna Jisas mecidudu cofdoin. Eu age cijawi coboc dana leih age dana meme cinigwe suladecebil belein. Odimeig Jisas agena sisilecna uhuldumeig aisais hewoqagannu cabi adein. Odocob age ihoc uqa ehudi li gesilec jona mudimeig hatu cofdoc dana ebenna moqagannu cisdoin. \v 21 Odocob uhulec dana i age Jisas sisildoin, “Iwalgec, hina iwalgigi madagana eu mele, ege doqona. Hina dana ijan meca ec qee cisdogona qa hina Anutna kobol eunu je mele himec dana cajaca iwaladegana euha doqona. \v 22 Ege Sisanu takis helecnu eu tutucfo, qee tutuc qeefo?” doin. \p \v 23 Euqa Jisas agena uhulec je eu fimei maaden, \v 24 “Meen qaig oso eu ihacteiga. In hahun eu gaga qoc taweia? In ijanha jaqec taweia?” aden. \p Odocob age jejeg hewi madoin, “Eu Sisa uqana,” doin. \p \v 25 Eunu Jisas maaden, “Eunu age Sisana ceteteh eu Sisa uteiga. Anut toinan eu Anut uteiga,” aden. \p \v 26 Odocob age je oso cahuldu madeceb euna ono dana cajaca amagana aisais hewi ocwe qee. Euqa age je eu maadeceb dumeig tumatumaimeig uqa jejeg hewecwe qee. Eunu age tiliec bahic bilein. \s1 Age Jisas dana cal mimei ceseli cajigiannu sisildoin \r (Matju 22.23-33; Mak 12.18-27) \p \v 27 Odocob Sadjusi dana leih Jisasca hoin. Sadjusi age cal mein eundec ceseli qee cajowain egina. Age Jisas je oso sisildu madoin, \v 28 “Iwalgec, Moses uqa loo je gadac i jaqigen, ‘Dana oso uqa waliag cal mimei aideg culdigian qa melca qeefi dana eu uqa waliag cal men euna mel basituwasannu aideg eu ugian,’ odi jaqigen. \v 29 Saen osona waliagul 7-pela biloloig. Matu eu caja on. Odocob waliag eu aideg mel qee basec uqa cal men. \v 30 Odocob waliag lecisdoc uqa caja eu on. [Uqaha aideg mel qee basec cal men.] \v 31 Odocob waliag cijeddoc eu waliagul 7-pela cunugca eu odi odoin. Caja euca mel oso qee basec cal mein. \v 32 Hibna bahic caja eu cal men. \v 33 Odocob waliagwaliag 7-pela cunug uqa age osolosol agena caja bilen. Eunu cal mec ceseli cajec saenna uqa in aideg biligian?” doin. \p \v 34 Odocob Jisas jejenega hewi maaden, “Dana cajaca cebac bilec maha ina ocobocobegina. \v 35-36 Euqa dana cajaca cal mecnadec ceseli cajimeig cebac bilec cul hibnanu Anut gesiladec bilia euna biluqagan eu age Anut talacul biluqagan, age ensel ihocihoc tawoqagan. Odocob age cal mecnadec ceseli cajoqagan. Age cal mecwe qee. Eunu age ocobocob qee owain. \v 37 Odocob Mosesna je jaqec cal mecnadec haun ceseli cajoqagan eunu camasac bahic ihacadena. Na nag ja cijec uqana je euna jaqec taweia eu Moses uqa Tibudnu odi jaqen: \q1 ‘Uqa Ebrahamna Anut, uqa Aisakna Anut, odocob uqa Jekobna Anut,’ en. \rq (Kisim Bek 3.6)\rq* \m \v 38 Eunu dana cunug age uqa amegna cebac bileginanu Tibud uqa cebac bilegina agena Anut, uqa cal mec agena qee,” aden. \p \v 39 Odocob loo je iwaladec dana leih madoin, “Iwalgec, hinana je jejenega hewec eu me bahic!” doin. \v 40 Odocob je oso haun sisildocnu cucuiein. \s1 Jisas uqa Farisi Kraisnu sisiladen \r (Matju 22.41-46; Mak 12.35-37) \p \v 41 Odocob Jisas sisiladen, “Age adi madegina, ‘Krais eu uqa Dewid Melah,’ egina? \v 42 Ge, Dewid uqadodoc buk Samna jaqen: \q1 ‘Anut Tibud uqa ijana Tibud odi madon, \q1 “Ijaca hu ebeni meulana isec bibilem \q2 \v 43 ija odocomin hinana cad cunug hu ninijebil \q2 hina jaimna lahacadegan,” don,’ en. \rq (Buk Song 110.1)\rq* \m \v 44 Eu feiga, Dewid uqa Kraisnu madi, uqa ijana Tibud, en, eunu adi uqa Dewid Melah bilina?” aden. \s1 Loo je iwaladec dananu cofdoiga \r (Matju 23.1-36; Mak 12.38-40; Luk 11.37-54) \p \v 45 Dana cajaca cunug dah mumudegin Jisas uqana malogom maaden, \v 46 “Age loo je iwaladec dananu cofdoiga. Loo je iwaladec age lotoc cecelac tacimeig cocobi nuecnu gale adena. Age ceteteh idadec cudunna age binanaga sulecnu gale adena. Age cuha jona cabal me cudunna bilecnu gale adena. Odimeig age sab ben jec saenna bilec binanca euna bilecnu gale adena. \v 47 Eu age caja wij agena jo heje cedegina. Odimeig age dana me bahic meciadecnu saen cecelac bahic inondogina! Dana eundec age agena cahuldocnu ameg ben bahic oqagan,” aden. \c 21 \s1 Caja wij Anut meen qaig nag lecis uten \r (Mak 12.41-44) \p \v 1 Odocob Jisas qaalimei uqa cehewanagaca age meen qaig helecnu tempel bokis meen qaig memegin meciaden. \v 2 Odimei uqa caja wij sawen osoha meen qaig nag lecis memen fen. \v 3-4 Odocob uqa maaden, “Dana caja cehewanagaca age cehewanaga bennadec meen qaig heleiga qa caja wij i uqa sawen bahic, uqa uqana ceteh cebac bilecnu meen qaig cunug heleia. Eunu ija mele maadigina, caja wij sawen i uqa meen qaig nag heleia eu cehewanagaca age tempel bokisna meen qaig ben bahic heleiga cunug wooladena,” aden. \s1 Jisas age tempel wagaloqagan ec maden \r (Matju 24.1-2; Mak 13.1-2) \p \v 5 Odocob dana leih age tempel uqana meen soidocca fecnu me bahic, odocob bagol gagaca mudein euha fecnu me bahic eunu mamadegin Jisas maaden, \v 6 “Ceteteh i cunug fegina eu saen caleceb meen gel ulugedocob meen oso meen oso tatacanna cilehdoc qee biliaun. Cunug wagalecebil mahana tonoqagan,” aden. \s1 Jisas culumen mati bahic caloqagan ec maden \r (Matju 24.3-14; Mak 13.3-13) \p \v 7 Odocob eu age sisildoin, “Iwalgec, aadeb eu odi caligian? Odocob cel gaga casac camas meceb saen wele dodoldona eu ege docnu ihoc?” doin. \p \v 8 Odocob Jisas maaden, “Matica age ija ijanina mamadi hoqagan, ‘Ija uqa,’ oqagan. Odocob ageha madoqagan, ‘Saen wele hoia,’ oqagan. Euqa cain tooadowain. Eunu oso hu faninadi dado madeceb agena jic ceja qocna lowainnu batut feigale. \v 9 Han ben saen falicfuluc eu casac caloqagan. Euqa cit qoc eu mahuc qee toodu hoiaun. Eunu age ceteh eu hona ec dah moqagan saen euna cain cucuiuwain,” aden. \p \v 10 Odocob uqa odi maaden, “Dana hatuhatu age cajimeig cilehdocobcilehdocoboqagan. Odocobil dana sihulsihul age cajimeig cilehdocobcilehdocoboqagan. \v 11 Mim benben mahana nigian. Sabnu cahel bilec saen maha filfilna cali hugian. Odocob hag gug filfil mahamaha ihoc ligian. Sao jobondec ono gaga meca caca ceteh filfil cacaleb foqagan eunu ben bahic cucuiuqagan. \v 12 Euqa ceteh eu cunug qee calec ninijeb age hewadimeig me qee madoqagan. Age Juda agena cuha jo dunuh um aqimeig gihacdoc jona madoqagan. Age ija ijaninu kingca, hatu cofdocca ehadi li amagana madoqagan. \v 13 Saen eu age ijana me je qasali maadecnu saen. \v 14-15 Ijadodoc je adi madoqagan eu conogana migen. Odocob doc meca je madoqagan eu agena cad eundec age je mele qee madegina ec madecwe qee, age jejenega hewi maadecwe qee. Eunu age amagana agedodoc cesuladec je adi madoqagannu cain casac saciadowain. \v 16 Age memegailca, anagailca, walinigailca, agena sihul eundec agena danahca eu age agena cad ebenegana madoqagan. Eu age agenadec leih dewenega tudocobil age cal moqagan. \v 17 Age ija ijani hewegina eunu dana cajaca cunug age agenu gemanaga beceb sagagadoqagan. \v 18 Euqa age dewenega cunug Anut uqa cahahadugian. Gosiniga osol himecha age ilomoganadec qee fadaleiaun. \v 19 Age wawaga gagadic tawoqaganna agena cebac bilec catanec oqagan,” aden. \s1 Jisas age Jerusalem fadaldoqagan ec maden \r (Matju 24.15-21; Mak 13.14-19) \p \v 20-22 Jisas je haun maaden, “Saen euna eu ‘Fileec Ameg Oc Saen,’ je cunug Anutna jaqec jena taweia eu aig ihoc ligian. Eunu saen age han dana am Jerusalem alildocobil fifeig age taun ben eu nag odi fadaldoqagan ec ihoc cisdoqagan. Eunu leih Judia hatuna bilegina age busali aluhnana toboigale. Leih Jerusalem dunuh bilegina age taun ben eu culdoigale. Odocob leih cabina cobogina age taun benna cain ceseli belowain. \v 23 Saen euna caja waugca coboc, caja mel su adegina eundec age walocca bahic biluqagan! Ge, saen euna culumen ben bahic mahana caligian. Odocob Anut olohon dana cajaca i age oqagan. \v 24 Leih age han siginna cal moqagan. Odocob leih gihacdoc dana cinigwe hatu cunugna ehadi beloqagan. Odocob Juda dana qee eundec age jaimagana Jerusalem lahacdoqagan odi tatawebil li agena saen ihoc ligian,” aden. \s1 Dana Melah ceseli nigian \r (Matju 24.29-31; Mak 13.24-27) \p \v 25 Jisas je haun maaden, “Gaga filfil camna, jagelna, malaqana caligian. Odocob hatunana dana caja cunug jaen ben aqigian. Odocob macas silca qaqahi udududoc eunu cucuiuqagan. \v 26 Saona gagadic odoc eu caji leceb hocob qeleloqagan. Eunu dana cajaca age cucuieeig maha ina ceteh caligiannu geh cisdoqagan. Odocob amaga ha waldugian. \v 27 Eu odi cali hedocob Dana Melah uqa gagadic odoc kobolkobolca bahic uqa taen osona neneb foqagan. \v 28 Aria, ceteteh eu odi sanan mi cacaleb saen euna Anut age cahahaadecnu saen dodoldonanu age caji tawimeig ilomoga suleiga,” aden. \s1 Na dan fifeig saen doqagan \r (Matju 24.32-35; Mak 13.28-31) \p \v 29 Odimei uqa galolo je oso maaden. Uqa maaden, “Age na dannu cisdoiga. Na cunugnu ha cisdoiga. \v 30 Saen age cilonca fegina eu cam saen me bahic caligian dodoldona ec dogina. \v 31 Eu odi himec age ceteteh eu odi cacaleb fifeig age Anutna cul wele dodoldona eu doqagan,” aden. \p \v 32 “Ija mele maadigina, sihul i qila bilegina qee cal mi hedoc ninijeb ceteteh eu cunug caligian. \v 33 Sao mahaca qee migian euqa ijana je qee qee meiaun,” aden. \s1 Malogom cunug age cofdoiga \p \v 34 Jisas je haun maaden, “Euqa ceteteh maha inadecnu cain cisdowain. Cain ja ben qowain. Cain dalul aqeiaun. Maha ina cebac bilecnu cain jaen aqeiaun. Agedodocnu cofdoiga. Qeefi, Gesilec Deel Ben eu mahuc ageca bolob cinigwe hugian. \v 35 Deel eu dana cajaca maha cunugna bilegina ageca caligian. \v 36 Saen cunugna saciadoc bileiga. Odocob gaidgaid Anut gagadic odoc adigiannu sisildoiga. Eu odina age ceteh cunug ageca caligian eu ihoc wooldoqagan. Odocob age Dana Melah olana tawoqagan,” aden. \p \v 37 Odocob deel cunugna Jisas dana cajaca tempelna iwaladoloi. Wesuna uqa nui Oliw Aluhna ono us nijoloi. \v 38 Odocob dana cajaca cunug qasil wele cajimeig tempelna ono uqana je dah moqagannu uqaca loloig. \c 22 \s1 Jisasna cad age uqa qagadocnu jic oso walein \r (Matju 26.1-5; Mak 14.1-2; Jon 11.45-53) \p \v 1 Odocob Bred Jisca Qee Sab Jec deel gun, age Pasowa ein, eu dodoldon.\f + \fr 22.1 \ft Age je Mak 14.1na nijia eu feiga.\f* \v 2 Odocob ihanec dana benbenca loo je iwaladec danaca age dana cajacanu cucuiein. Eunu age Jisas qagadocnu jic oso walein. \s1 Judas uqa Jisas uqana cad age ebenegana mudigian ec maden \r (Matju 26.14-16; Mak 14.10-11) \p \v 3 Odocob saen euna Seten uqa Judas, age Iskariot doloig, uqa waug dunuh len. Judas uqa malogom 12-pela agenadec oso. \v 4 Odimei uqa ihanec dana benbenca, tempel cofdoc han danaca ageca len. Odimei uqa Jisas cel jicna age ebenegana migiannu age gami togodoin. \v 5 Age eu dumeig wawaga ceeleceb age je gabandumeig meen qaig utecnu je cagoin. \v 6 Judas meen qaig fimei eu agena jenu cois en. Odocobil Judas uqa dana cajaca qee cegulec saenna Jisas dewegnu ob mimei age ebenegana mudigiannu jic walen. \s1 Pita Jonca ale Pasowa ja qoc joqagannu saciadosin \r (Matju 26.17-25; Mak 14.12-21; Jon 13.21-30) \p \v 7 Odocob Bred Jisca Qee Sab Jec deel gun cali hon. Deel euna Juda dana age sipsip nag Pasowa ja qocna joqagannu qagadoloig. \v 8 Eu odinu Jisas uqa Pita Jonca odi maali sulalen, “Ale belimesi egena Pasowa ja qoc ege jecnu saciadosia.” \p \v 9 Odocob ale jejeg hewi madosin, “Ele ana saciadocnu gale hena?” dosin. \p \v 10 Odocob uqa jejenela hewi maalen, “Fesia, ale taun benna limesi dana oso halon waca gahidu humei jicna gulucaligian. Ale uqa toodu lesi jo uqa hamol ligian euna toodu lesia. \v 11 Odimesi ale dana jo eu gug madosia, ‘Iwalgec maheia, “Jo hamol ija ijana malogom gami Pasowa ja qoc sab jecnu eu ai?” heia,’ dosia. \v 12 Odocob hamol ben bahic ohis eu sab jec cabalca, bilec cabal ceteh cunugca ihacaligian. Ale Pasowa ja qoc sab jecnu euna saciadosia,” alen. \p \v 13 Odocob ale belesin. Odimesi ale Jisas maalen odi bahic gulucdosin. Euna ale Pasowa ja qoc sab jecnu saciadosin. \s1 Jisas uqana malogom bred wainca aden \r (Matju 26.47-56; Mak 14.43-50; Jon 18.3-11) \p \v 14 Odocob saen eu caleceb Jisas sab jec cabalna bilen. Odocob aposel ha lecebil uqa gami bilein. \v 15-16 Odimei uqa maaden, “Ija maadigina, ija haun Pasowa ja qoc qee jec\f + \fr 22.15-16 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je fil jaqein eu odi: “Ija Pasowa ja qoc haun qee jigaun,” aden.\f* li hibna Anutna culna aig qoc saenna ihoc ligian. Eunu ija casac Pasowa ja qoc i age gami jimeb isi ija deweni dain tec gahidugen eunu hooligina,” aden. \p \v 17-18 Odimei uqa gabin oso on. Anut hetaga doc je madumei maaden, “Ija maadigina, ija wain aignadec haun qee jec li Anutna cul ihoc ligian. Eunu age eu umeig age agedodoc cesawi jeiga,” aden. \p \v 19-20 Odimei bred oso umei Anut hetaga dumei uqana malogom aadi maaden, “I ija deweni ganac [eu ija agenu Anut utigina. Age ijanu cisdoqagannu odi odogina,” aden. Hibna eu ji hedumeig uqa wain gabin euha eu odi himec odimei maaden, “Wain gabin i eu Anutna bal cehec je haun eu ija golanina gabandocob agenu basecdugian,” aden.] \p \v 21 Odimei Jisas maaden, “Euqa feiga! Dana ija cad ebenegana mitigia odona eu uqa ijaca jec cabal ina biluwa. \v 22 Mele bahic, Dana Melah uqa wele Anut jic maden odi toodugian eunu jic eu toodugian qa dana cad ebenegana mudigian uqa walocca biligian,” aden. \p \v 23 Uqa odi maadeceb agedodoc sisildocobsisildocobimeig madein, “In uqa kobol odi odigian?” ein. \s1 Malogom age gemona in uqa ben biligian eunu fee dadanein \p \v 24 Odocob malogom age gemona in uqa ben biligian eunu fee dadanein. \v 25 Odocob Jisas maaden, “King maha ina bilegina age agena dana cajaca gagadic odoc ilo bilegina. Odocob age agena ilo dananu egena cesulgec egina. \v 26 Euqa age odi cain odowain. Cain bahic. Dana age gemona ben bilina uqa dana milum bahic cinigwe biliale. Odocob agena ilo dana uqa cewel uadec odi cinigwe biliale. \v 27 In uqa ben, acahna dana sab jecnu bilina uqafo, qee dana sab qumei ahutona uqafo? Eu dana sab jecnu bilina uqa himec. Euqa ija age gemona agena cewel uadec biliga,” aden. \p \v 28 “Wele age ijaca biloloig temtec ceteh holoi eu qee culti qisactoloig. \v 29-30 Odocob ija Mei cul osonu ilo miten. Eu odiwe age ijana culna ijana sab jec cabalna bibileig sab jejeig wa gab jejeig biluqagannu, odimeig bilec cabal ben kobolkobolcana bilimeig Isrel sihul 12-pela gesiladoqagannu ija ageha cul osonu ilo madigina,” aden. \s1 Jisas uqa Pita uqanu qee sasac qugian ec madon \r (Matju 26.31-35; Mak 14.27-31; Jon 13.36-38) \p \v 31 Odocob Tibud uqa Pita madon, “Saimon, Saimon! Dah maga! Seten uqa wit cabi oc dana wit me ganacca filiganalecnu fohidonawe odi age temadigiannu cois ec Anutna je wele oia. \v 32 Euqa hinana wawin meleec qee toneiaunnu ija hinanu wele inonduga. Odocob saen ijaca falicdumeg hina cabi hijinel gagadic odoc adaga,” don. \p \v 33 Odocob Pita jejeg hewi madon, “O Tibud, ija hinaca cal mecnuca, gihacdoc jona nuecnuca cois wele saciadoc biliga!” don. \p \v 34 Odocob Jisas uqa Pita madon, “Pita, ija mahigina, witic ina mala manahal qee qoc ninijeb hina qee sasac ququ madegan, ‘Uqanu qee dugina,’ i cijeddogan,” don. \s1 Meen qaig tacecca badomca han cadec siginca galolo je \p \v 35 Odimei Jisas uqana malogom sisiladen, “Saen age meen qaig tacecca, badomca, jaimaga tacecca qee suladem eu nuimeig cetehca qee coboinfo?” aden. \p Odocob age jejeg hewi madoin, “Ceteh osol osoca qee eu qee cobolom,” doin. \v 36 Odocob Jisas maaden, “Euqa qila in oso uqa meen qaig taceccafo, badomcafo eufi cois ahewigian. Odocob oso uqa han siginca qeefi uqana lotoc ben suldumei oso fajigian. \v 37 Eunu ija edi maadigina. Anutna jaqec je oso edi maden: \q1 ‘Age uqa loo je wooldoc dana osoben bibilegin meciadein,’ eu mele bahic ijaca hona. \rq (Aisaia 53.12)\rq* \m Ge, ijanu Anutna jaqec je tawena eu mele bahic ihoc lena,” aden. \p \v 38 Odocob malogom age madoin, “O Tibud faga, han sigin lecis ihec,” doin. \p Odocob uqa maaden, “Eu ihoc!” aden. \s1 Jisas Oliw Aluhna inondon \r (Matju 26.36-46; Mak 14.32-42) \p \v 39 Odimei Jisas uqana kobol toodumei uqa cudun eu cuculdi Oliw Aluhna ten. Uqa gaid odoloi odi odocob uqana malogom hib toodocobil tein. \v 40 Cudun euna ti calimeig uqa maaden, “Temadecna qee lowainnu inondoiga,” aden. \p \v 41 Odimei uqa cuculadi dana oso meen qeleceb nui tonena eu odi timei gob cehimei Anut inondon. \v 42 Odocob uqa madon, “O Mei, hina gabin i cawalitecnu cisdoc nijecebfi cawalitiga. Euqa ijana cisdoc cain toodogaun, hinana cisdoc toodoga,” don. [ \v 43 Odocob ensel oso sao jobondec gagadic odoc utigiannu nen. \v 44 Odocob Jisas deweg culumen doc tebandumei gagadic bahic Anut inondon. Odimei musul golac gagadic cinigwe mahana toocooi tonen.] \p \v 45 Uqa inondu hedumei caji uqana malogom ageca ceseli non. Odimei wawaga culumen adecna us ninijegin meciaden. \v 46 Uqa maaden, “Age eetanu us nijegina? Cajimeig temadecna qee lowainnu inondoiga,” aden. \s1 Judas uqa Jisas uqana cad ebenegana uqa muden \r (Matju 26.47-56; Mak 14.43-50; Jon 18.3-11) \p \v 47 Uqana malogom je maaaden dana am ben bahic tein. Dana aquneceb tein uqa ijan Judas uqa malogom 12-pela eundec oso. Uqa Jisas cotdugiannu cemenug ten. \v 48 Euqa Jisas madon, “Judas, hina cotecna Dana Melah uqana cad amagana camasac mudugunafo?” don. \p \v 49 Saen malogom Jisasca tawein eu age ceteh caligia oodon fimeig sisildoin, “Tibud, egena han siginna cois cadecnufo?” doin. \v 50 Odocob malogom oso uqana han siginna ihanec dana ilona cabi dana qelimei dahig meulana isec caguton. \p \v 51 Euqa Jisas maadimei, “Eu odi cain! Kobol eu culeiga!” adimei uqa qududocob dahig me muden. \p \v 52 Odimei Jisas uqa ihanec dana benbenca, tempel cofdoc han danaca, Juda agena matuca age uqa hewoqaga lein eu maaden, “Eetanu age han siginca han galabca heje oc dana cinigwe hewoqagannu hoiga? \v 53 Ija ageca tempelna gaidgaid bilolob. Odocob age saen euna ija hewitecnu oso qee odoloin. Euqa qila eu agena gagadic odoc saen. Eu tu uqana gagadic odoc gagadic bahic mena,” aden. \s1 Pita ija Jisasnu qee dugina ec maaden \r (Matju 26.57-58, 69-75; Mak 14.53-54, 66-72; Jon 18.12-18, 25-27) \p \v 54 Eu age Jisas hewimeig ihanec dana agena ilona jona ehi lein. Odocob Pita Jisas tabag hehewi tooaden. \v 55 Jo eu gel dunuh ja hudein. Odocob Pita leceb leih ja cudun bilein gami bilein. \v 56 Odocob cabi mel aid oso ono ja cudun bibilen fimei deei maden, “Dana i ha uqaca bilein!” en. \p \v 57 Euqa Pita uqa qee sasac qu madon, “Caja, ija uqanu qee dugina!” don. \p \v 58 Odocob saen nag gieceb dana oso fecidumei madon, “Hina agenadec oso!” don. \p Euqa Pita jejeg hewi madon, “Dana, ija qee iel!” don. \p \v 59 Odocob aua osol odi hedocob dana oso gagadic bahic maden, “Dana i uqaha Galilidec. Eunu mele bahic, uqaca bilesin,” en. \p \v 60 Euqa Pita jejeg hewi madon, “Dana, hina eetanu madagana eu ija qee dugina!” don. \p Saen uqa je mamaden bahic mala manahal qon. \v 61 Odocob Tibud qaalimei Pita fen. Odocob Pita Tibud je madonnu cisdon, “Mala manahal qee qoc ninijeb hina qee sasac ququ ijanu qee dogona ec madi cijeddogan,” don. \v 62 Odocob Pita jo eu cuculi cali limei ben bahic qajen. \s1 Age Jisas asaldodoig qoin \r (Matju 26.67-68; Mak 14.65) \p \v 63 Odocob dana Jisas cofdu tawein eu age cih je madodoig ququein. \v 64 Ameg qagimeig sisildoin, “Je hahun magaga doqa! Info qihia?” doin. \v 65 Odimeig je qesaldoc geh bahic madoin. \s1 Age Jisas Juda agena cegulecna ehi lecebil amagana tawen \r (Matju 26.59-66; Mak 14.55-64; Jon 18.19-24) \p \v 66 Walag daneceb Juda agena matuca, ihanec dana benbenca, dana loo je iwaladecca cegulein. Odocob Jisas eu agena gesilecnu tamanec euna ehudi ehi lein. \v 67 Age madoin, “Hina Anutna Krais eu melefi magaga,” doin. \p Odocob uqa jejenega hewi maaden, “Ija maadeceminfi ijana jenu wawaga qee meleeiaun. \v 68 Odocob ija je oso sisiladeceminfi age jejeni qee hewowain. \v 69 Euqa qila nueceb hibna ha Dana Melah Anut gagadic odocca bahic eben meulana isec biligian,” aden. \p \v 70 Eu age cunug madoin, “Hina mele bahic Anut Melah?” doin. \p Odocob uqa jejenega hewi maaden, “Age madegina eu odi,” aden. \p \v 71 Odocob eu age madein, “Ege je dana i maden qasali magecnu dana leih qee cedoqaun. Egedodoc bahic uqa cona madeceb dah moqa!” ein. \c 23 \s1 Jisas uqa Pailat amegna tawen \r (Matju 27.1-2, 11-14; Mak 15.1-5; Jon 18.28-38) \p \v 1 Odocob cunug odi cajimeig Jisas uqa Pailatca ehudi ehi lein. \v 2 Odimeig age Pailat amegna um qudec je geh bahic madein, “Dana i egena dana cajaca cunug kobol me qee iwalaaden hewoqa. Uqa takis Sisa cain helowain ec maaden. Odocob uqadodoc madena, ‘Ija Krais, ija king biligen,’ ena,” ein. \p \v 3 Odocob Pailat uqa sisildon, “Juda agena king eu hinafo?” don. \p Odocob Jisas jejeg hewi madon, “Hina madagana eu odi himec,” don. \p \v 4 Odocob Pailat ihanec dana benbenca dana cajaca gelgel amagana maaden, “Ija dana i dewegna cahuldoc oso qee felem,” aden. \p \v 5 Euqa eu age gagadic mimeig madein, “Dana eu uqa dana cajaca je maadeceb olohonoga ben. Judia hatu cunugna eu odi odon. Uqa Galili hatu ono sanan mimei hu ene calen,” ein. \s1 Jisas Herod amegna tawen \p \v 6 Odocob Pailat eu odi dah mimei oso sisildon, “Dana i uqa Galilidecfo?” don. \v 7 Saen Pailat uqa Jisas eu Herod maha cul cofdonanadec ec dumei uqa Herodca suldon. Saen euna Herod uqaha Jerusalem ono ilo bibili bilen. \v 8 Herod uqa Jisas hutan dah men. Odimei saen cecelac bahic figiannu cisdudu bilen. Uqa Jisas kobolkobol odoc oso odocob figiannu cisdon. Eunu uqa Jisas fimei waug ceelen. \v 9 Eunu Herod sisilec geh bahic Jisas sisildon qa Jisas uqa jejeg qee hewel. \v 10 Odocob ihanec dana benbenca, loo je iwaladec danaca cemenugca timeig uqanu um qudec je madein. \v 11 Odocob Herod uqana han danaca age Jisas cih je madodoig ququein. Lotoc gaga me bahic king taqeginawe u taqitumeig suldocobil Pailatca ceselen. \v 12 Herod Pailatca ale wele cad bilolosi. Euqa deel euna dih danah mesin. \s1 Pailat uqa age Jisas na babalecna tuitu qoiga ec maden \r (Matju 27.15-26; Mak 15.6-15; Jon 18.39–19.16) \p \v 13 Odocob Pailat uqa ihanec dana benbenca, iwaladec danaca, dana cajaca maadeceb cegulein. \v 14 Odimei maaden, “Age dana i ija amina ehudi ahumeig uqa dana cajaca age Rom agena ilo qee tooadecnu iwaladi cahuldona eiga. Qila ene age amagana ija uqa sisilduga qa age uqana cahuldoc um qu madeiga eu mele bahic oso qee felem. \v 15 Herodha uqana cahuldoc oso qee fel. Eunu uqa egeca haun suldocob ceseleia. Dana i uqana cahuldocca qee, gauc cal mecnu ihoc qee. \v 16-17 Eunu ijana han dana oso uqa geh bahic qisadocob ija culdecemin nuigian,” aden. [Odocob kobol oso bilen. Pasowa sab jec saen cunugna Pailat gihacdoc dana osol gihacdoc jonadec besitoloi.]\f + \fr 23.16-17 \ft Age Mak 15.6 feiga.\f* \p \v 18 Odocob dana cajaca am cunug age utaii madein, “Qagadoga! Barabas gihacdocnadec besitoga!” ein. \v 19 Odocob Barabas uqa taun benna ono han tulidumei dana qagadocob gihacdoc jona mudein. \p \v 20 Euqa Pailat Jisas suldocob nuigiannu odon. Odinu uqa dana cajaca am age haun utaadi maaden. \v 21 Euqa age haun ceseli utai madoin, “Na babalecna tuitu qoga! Na babalecna tuitu qoga!” doin. \p \v 22 Odocob Pailat maadi cijeddon, “Eetanu? Uqa cel qisol mec odon? Ija uqa cal mecnu ihoc dewegna cahuldoc oso qee felem! Ija gehca bahic qisadumig culdecemin nuigian,” aden. \p \v 23 Euqa eu age jejenega ohisna Jisas na babalecna tuitu qocnu utaii madein. Odocob cit qocna bahic agena utaec aig qon. \v 24 Eunu Pailat eu agena je toodu Jisas na babalecna tuitu qocnu cois en. \v 25 Odimei eu age dana gihacdocnadec besecnu madein eu besiton. Uqa dana han tulidumei taun benna ono dana oso qagadon. Uqa odimei agena je toodumei Jisas deweg na babalecna tuitu qoqagannu ebenegana men. \s1 Age Jisas na babalecna tuitu qoin \r (Matju 27.32-44; Mak 15.21-32; Jon 19.17-27) \p \v 26 Odocob Jisas ehudi belein. Saen eu age bebeli bileig jicna dana oso, ijan Saimon Sairinidec, taun benna ono nunuen ceguldoin. Odimeig cahacdodoig na babalec qatona mitocobil gahidu Jisas toodon. \p \v 27 Odocob dana cajaca am ben bahic Jisas Saimonca tooalein. Dana cajaca am eunadec caja leih age Jisasnu qaqajeig due walocca sisili toodoin. \v 28 Odocob Jisas waldumei maaden, “Jerusalem caja, age ijanu cain qajowain qa agedodocnu agena melnu cois qajeiga. \v 29 Deel hona euna dana madoqagan, ‘Caja melca qee, mel qee basegina eu age, odocob mel qee su adegina eu age ceeli bileigale!’ oqagan. \v 30 Saen euna \q1 dana age aluh madoqagan, ‘Toni cilehgaga!’ oqagan. \q1 Odimeig aluh gatic madoqagan, ‘Jahulgaga!’ oqagan. \rq (Hosea 10.8)\rq* \m \v 31 Ge, age saen na cebac tatawen ceteh i edi odoginafi na galaleeb saenna age adi odoqagan?” aden. \p \v 32 Loo je wooldoc dana lecis ha cedali ehi tein eu Jisasca osoben aqoqagannu cedali ehi tein. \v 33 Odimeig age cudun, ijan “Ilo Gatic,” ono ti calimeig Jisas dana lecis loo je wooldoc eu aleca na babalec cijedna tuitu aqimeig caqusadecebil caculein. Oso Jisas eben meulana isec na babalecna tuitu qoin, odocob oso eben ansena isec na babalecna tuitu qoin. \v 34 Jisas maden, “O Mei, age eeta odogina eu qee dogina. Eunu agena silail cagasiadaga,” en. \p Odimeig uqana lotoc agedodoc satu udodoig siwi cedein. \v 35 Odimei dana cajaca ono tawein mecieegin Juda dana agena ilo eu age Jisasnu lelanec je mamadiein, “Uqa leih cahahaaden. Uqa Anutna Kraisfi uqa uqadodoc cahahadoia!” ein. \p \v 36 Odimeig han dana ha uqanu lelanec je mamadeig uqa cemenug cocobi timeig wain gad qugiannu uutiein. \v 37 Odimeig maduduein, “Hina Juda agena kingfi hinadodoc cahahadoga!” ein. \p \v 38 Odocob je i uqa ilona\f + \fr 23.38 \ft Grik jaqec je hilah leihna age je oso tubdu jaqein eu odi: Grik jaqec jena, Latin jaqec jena, Hibru jaqec jenaca\f* jaqi qoin, “Dana i Juda agena king.” \p \v 39 Odocob loo je wooldoc dana lecis na babalecna tuitu aqalein oso uqa Jisas lelandudu madon, “Hina Anutna Kraisfi hinadodoc cahahadumeg eleha cahahalaga!” don. \p \v 40 Euqa dana oso eu odi dah mimei cahacdudu madon, “Hinana nun qoc eu odiwe ijana nun qoc. Ele dain ben leccaca oqona. Eunu hina Anut qee cucuidogonafo? \v 41 Elena cahuldoc ameg owona eu cois qa uqa cahuldoc osoca qee,” don. \v 42 Odimei uqa Jisas madon, “Jisas, saen hina king calimeg ijanu cisdogale!” don. \p \v 43 Odocob Jisas madon, “Ija mele mahigina, qila hina ijaca paradaisna bilewan,” don. \s1 Jisas cal men \r (Matju 27.45-56; Mak 15.33-41; Jon 19.28-30) \p \v 44 Odocob cam gemo ceheceb cam tu qocob hatu cunug gagatuc menen, ninijen li 3 kilok wesu. \v 45 Odocob cam tu lelen jajahulen lotoc ben tempelna hamol gunna caqusec tawoloi eu baladu lecisdon. \v 46 Odocob Jisas jejeg suli u utaii madon, “O Mei! Ija doloni hina ebenna migina!” don. Uqa eu odi dih madimei kis umei cal men. \p \v 47 Han 100 cofadec dana eu odi odocob fimei Anut binan sulen. Odimei maden, “Mele bahic, dana i uqa dana ititom bahic!” en. \p \v 48 Odocob dana cajaca ceteh calen eu foqaga cegulein eu age odi fimeig qada qaqajeig mugumuga fohifohidodoig ceselein. \v 49 Cunug osolosol Jisasnu doloig eu ageca, caja Galilidec Jisas toodu hoin eu ageca nag onoca qisacdu tataweig ceteh i calen eu fein. \s1 Age Jisas deweg meen hatinna mudein \r (Matju 27.57-61; Mak 15.42-47; Jon 19.38-42) \p \v 50-51 Aria, dana oso, ijan Josef, bilen. Uqa Juda agena jobon nag Arimatiadec. Uqa dana ititom. Uqa Anutna cul hoc saen susumudi bilen. Uqaha Juda agena gesilec tamanec qa uqa agena Jisas qagadocnu je madec odocca eunu cois qee el. \v 52 Uqa Pailat amegna limei Jisas deweg ganac ugiannu sisildon. \v 53 Odimei Jisas deweg ganac na babalecnadec hewen toneceb lotoc senenec jeuldeceb ehi nui hatin aluh qeih hunein euna mudein. Heel eu dana oso qee mudec Jisas casac mudein. \v 54 Deel eu saciadoc deel odocob Juda agena cuha deel gun sanan migia oodon. \p \v 55 Odocob caja Jisas Galilidec toodoin eu age Josef toodocobil nuimeig Jisas deweg ganac hatinna adi mudein eu fein. \v 56 Odimeig age jobon ceseli belimeig mool dedeman meme Jisas deweg ganac joudoqaga bili saciadoin. \p Juda agena cuha deel gunna age jaen mudecnu loo je cagoc gagadic madena odi odoin. \c 24 \s1 Jisas ceseli cajen \r (Matju 28.1-10; Mak 16.1-8; Jon 20.1-10) \p \v 1 Cuhana qasil wele bahic caja eu age mool dedeman meme saciadoin eu cedi heheweig heel Jisas deweg ganac mudein ono belein. \v 2 Beli calimeig meen heel cebec cufa qoc eu olocdu fil mec ninijen fein. \v 3 Euna age dunuh lein qa Jisas Tibud deweg ganac qee felein. \v 4 Age dadanii tatawegin dana lecis lotoc senenec seeecca bahic wele cemenega tawesin. \v 5 Odocob cucuiecca caja eu age jogoii maha mecidoin. Oodogin dana eu ale maadesin, “Age eetanu cal mec agena cudunna dana cebac bilia eu megegina? \v 6 Uqa ene qee nijel. Uqa wele ceseli cajeia. Galili hatu ono bibili maadennu cisdoiga. \v 7 ‘Dana Melah uqa dana silailca ebenegana mecebil na babalecna tuitu qocobil cal migian. Odocob deel cijeddocna haun ceseli cajigian,’ aden,” adesin. \p \v 8 Odocob caja eu age uqana jenu wawaga fogo don. \v 9 Hatin onodec haun ceselimeig malogom 11-pela eu ageca lein. Odocob ceteh amagana fein eu dana cajaca cunug ha maadein. \v 10 Caja age eu Maria Magdaladecca, Joana odocob Maria, Jems anag, eu age caja leihca ceteh eunu malogom maadein. \v 11-12 Euqa malogom caja age gad je madegina ec cisdoin. Odimeig agena jenu wawaga qee meleel. [Euqa Pita cajimei guguli Jisas deweg ganac mudein heelna nuen. Uqa jogoimei ceteh oso qee fel qa Jisas deweg ganac jelein lotoc eu himec fen. Odimei uqa adi odon ec waug cacaden ceselen.] \s1 Dana lecis ale Emeas jicna cocobosi Jisas fesin \r (Matju 16.12-13) \p \v 13 Deel euna himec eu ale togca odi Emeas jobon belesin, uqana cecelac Jerusalemdec eu 11-pela kilomita eu odi. \v 14 Odocob ale ceteh cunug calen eunu togodudu belesin. \v 15 Saen ale je mamadesi togodudu bebelesin Jisas uqadodoc cemenela leceb osoben cocobi belein. \v 16 Ale fesin qa uqa Jisas ec qee fogo alel. \v 17 Odocob Jisas maalen, “Ale eetanu je togodudu belesina?” alen. \p Eu ale olanala gulucqecca tului tawesin. \v 18 Odimesi oso uqa ijan Kliopas sisildon, “Acahna, hina cele dana eundec osoldih uqa ono Jerusalem ceteteh cali hon qila deel leih hedoia eu qee dolfo?” don. \p \v 19 Odocob Jisas sisilalen, “Cel ceteteh?” alen. \p Odocob eu ale jejeg hewi madosin, “Ceteteh Jisas Nasaretdecnu calen eu. Dana eu uqa je hahun madec dana. Odocob uqa Anutca dana cajaca amagana cabi gagadic uu je gagadic mamadi cobon. \v 20 Egena ihanec dana benbenca, cofgec danaca cal migiannu madecebil na babalecna tuitu qoin. \v 21 Euqa wele bahic egena wawige madec eu odi tawen eu uqa himec Isrel dana cajaca cahahagigian ec cisdom. Odocob je oso ha eu ceteh calen eunadec hocob qila eu deel cijed hedoian. \v 22 Eu himec qee. Caja leih egena amnadec ququlubgeeigan. Eu age cocojagen heelna noigan. \v 23 Euqa uqa deweg ganac qee felein. Eu age ceseli bimeig ensel lecis amagana camasac mimesi maadesian eu uqa haun ceseli cajeia ec madeigan. \v 24 Egena amnadec leih heelna limeig caja madeigan odi bahic gulucdoigan qa uqa qee felein,” dosin. \p \v 25 Odocob Jisas maalen, “Ale gad! Je hahun madec dana agena jenu wawala meleecnu culumenca! \v 26 Anutna Krais uqa dain ben doc i edi uu li uqana kobolkobol ugian ec qee dosinafo?” alen. \v 27 Odimei Jisas uqanu Anutna jaqec je cunugna madenanu sildialen, uqa Mosesna loo jena sanan mimei je hahun madec dana agena jaqec je cunug odi maalen. \p \v 28 Eu age wele jobon cacali dana lecis eu ale lowasannu lesin eu dodoldoin. Odocobil Jisas uqa jobon eu cuculdi soeceb nuigiannu odon. \v 29 Euqa eu ale cahacdudu madosin, “Cam wele nonon tu hona. Hoga, eleca ene nijuqa,” dosin. Eunu uqa leceb eu ale gami nijein. \v 30 Uqa eu aleca sab jec cabalna bilimeig bred umei eeldoc je maden. Odimei uqa bred fenadimei alen. \v 31 Amala fogo docob Jisas fesin qa eu ale amalana jausen. \v 32 Odocob eu aledodoc togodudu madesin, “Saen jic cuhul je malili Anutna jaqec je sildilelen ele wawile ceeleia!” esin. \p \v 33 Odimesi eu ale mahuc bahic cajimesi Jerusalem ceseli belesin. Ono ale malogom 11-pela leih gami cegulein bibilegin cali lesin. \v 34 Cali ono lecebil odi maalein, “Tibud eu mele bahic haun ceseli cajeia! Uqa Saimon amegna camasac meia!” alein. \p \v 35 Odocob dana lecis eu ale jic cuhul cocobosin aleca calennu saadesin. Odocob Tibud bred fenialeceb amala fogo docob fesinnu ha sildiadesin. \s1 Malogom age Jisas fein \r (Matju 28.16-20; Mak 16.14-18; Jon 20.19-23) \p \v 36 Saen eu ale eu odi maaadi tatawesin mahuc bahic Tibud age gemo li tawimei [maaden, “Malol ageca biliale,” aden]. \p \v 37 Euqa age cucuiecca qeleleeig eu dol oso foqona ec cisdoin. \v 38 Euqa uqa maaden, “Age eetanu geh cisdogina? Age eetanu wawaga dadanec ben bahic? \v 39 Ija jaimi ebenica feiga. Odocob fimeig dol age culunugaca tefulunugaca qee. Eunu ija bahic wawaga meleeiale. Euqa ija odica eu feiga. Hewitimeig tebandoiga. Odimeig doqagan,” aden. \p \v 40-41 [Uqa odi mamadi jaih ebenca ihacaden.] Euha age wawaga qee meleel eu age ceelecca dadanecca tawein eunu uqa sisiladen, “Age ene sab jecnu osocafo?” aden. \v 42 Age cul dool jana golin oc utein. \v 43 Eu umei uqa amagana jen. \p \v 44 Odimei maaden, “Ceteteh inu bahic saen ija ageca cocobi bilob maadem. Ceteh cunug ijanu Mosesna loo jena jaqeinca, je hahun madec dana agena jaqecna jaqeinca, odocob Samna jaqeinca eu mele ihoc caligian,” aden. \p \v 45 Odimei uqa Anutna jaqec jenu wawaga fogo dugiannu cisdoc fogo duaden. \v 46 Odimei maaden, “Anutna jaqec je edi madena, ‘Anutna Krais eu dain ben doc umei cal mecnadec deel cijeddocna haun ceseli cajigian. \v 47 Odocob eu uqa ijanna dana cajaca agena silailnu tului falicdocobil Anut agena silail cagasiadecnu je qasali maadoqagan. Age Jerusalem ene sanan mimei mahamaha cunug ihoc ligiannu age me je qasali maadoqagan,’ ena. \v 48 Age eu ceteteh i wele fein eunu qasali maadeiga. \v 49 Dah meiga, ceteh oso Memige Anut suldocob ageca nigian ec je hahun maden eu ija sulduadigina. Euqa age ene taun benna sumudi bibilebil gagadic odoc ohisdec ageca nigian,” aden. \s1 Anut Jisas ehudi sao jobon ceseli ten \r (Mak 16.19-20; Aposel 1.9-12) \p \v 50 Odimei uqa ehadi taun ben eu cuculdi Betani jobon odi nuein, odimei uqa eben suli umei eeladen. \v 51 Uqa ono eelaaden [Anut ehudeceb cuculadi sao jobon ten.] \v 52 Eu age [gob cehi uqanu cuha fimeig] haun Jerusalem ceelii ceseli belein. \v 53 Odocob age saen cunugna tempelna Anut hetaga doc je madoloig.