\id PHP EAPHP.1a.trn 23-FEB-98 (Broad AAIB) \ide UTF-8 \h Philippians \toc1 Philippians \toc2 Philippians \toc3 Phil \mt1 Philippians \mt2 Paul-ele ayeye nhenhe intelhe-ileke Ngkarte-kenhe areyeke apmere akngerre Philippi ikwerele-arle anerrirremeke \c 1 \p \v 1 Ayeye nhenhe anteme the Paul-ele intelhe-ileme Ngkarte-kenhe areyeke Christ-enge-arle anyente-irrekeke, apmere akngerre Philippi ikwerele. Arrpenheme areye arrantherre tyatye-arenye akngerrepate areye, kenhe arrpenhe areye arrantherre kenhe warrkene Tyatye-arenye areye. Artwe arrpenhe Timothy nhenhele atyengenge aneme, re ilerne Jesus Christ-eke warrke mpwareme, ilerne warrke ikwerenhe mpwarerle-anerreme akwete. \p \v 2 Ayenge anteme angkeme Ngkarteke uthene Jesus Christ anwerneke-artweye utheneke arrekantherre re-atherre-arle arrekantherre mwerre anetyeke. Alakenhe ikwerenge anteme arrantherre atnerre anerrirretyeke, atere-irreretyakenhele. \s1 Paul Ngkarteke angkeme atyewe Jesus-kenhe areyeke apmere Philippi-arenye-arle \p \v 3 Ayenge akwetethe arrekantherre itirremele, Ngkarteke akangkemele angkeme alakenhe, “Ngkarte-kenhe areye apmere Philippi ikwerele-arle mwerre anerlte-aneme.” Alakenhe ikwere anteme ayenge akangkemele angkeme Ngkarteke. \v 4 Nhenge ayenge Ngkarteke akangkemele angkeme arrekantherre, the Renhe akangkentyele tnakemele. \v 5 Arrantherre Ayeye Mwerre Jesus-akerte awerrirreke-arle-iperre, arrantherre alherlte-iwemele arrpenhe areyeke anteme iletyeke the-arteke. Arrantherre aywerrke anthurre. Alakenhe ikwerenge ayenge Ngkarte Ikwere arnterre akangkemele angkeme. \v 6 Ayenge alakenhe itirreme; nhenge arrwekele-arle arrantherre Ngkarte-werne irreke, Ngkartele arrenhantherrenhe warrke mpwaretyeke anthekenge. Urreke Jesus ahelhe nhenhe-werne apetye-alpetyenhenge, Ngkartele arrenhantherrenhe rlterrke-iletyenhe warrke yanhe uyerrelhe-iletyeke. \p \v 7 Ayenge arrekantherre ahentye anthurre aneme. Arrpenhe areyele ayenge jail-ke akwernerlenge arrantherre akwete atyenge itirremele aneke, atyenge-werne mane ngkweltye yernemele. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge akwete arrekantherre itirremele aneme, kele mwerre rarle. Ngkarte-arle atyenge mwerre anthurre anemenge Rarle ayenge warrke nhenhe mpwaretyeke ileke ingkirreke itneke Ayeye Mwerre Jesus-akerte iletyeke. Ngkarte-arle arrekantherre-inpe mwerre anthurre anemenge. Nhenhe ikwerele ureke tyerrtye arrpenhe areye ayeye Jesus-akerte-arle itirrewarrekeke-athene arratye anetyakenhenge akwele. Alakenhe ikwerenge anteme itne ayenge court-werne akngemele ipmentye-iwemele angkeke tharle arrpenhe areyeke Ayeye Mwerre Jesus-akerte ilerlenge. The arrkernemele itnenhene arratye-iletyeke, itne ularre-irretyeke, the anteme itnenhe akaltyele-anthetyeke Ayeye Mwerre arratye itelaretyenhenge. \v 8 Ngkartele itelareme iwenhe-arle re ayenge angkerlenge arratye rarle. Ayenge ahentye anthurre anemele arrenhantherrenhe aretyeke apetyetyeke, ayenge arrekantherre ahentye anthurre anemele Jesus Christ-arteke. \p \v 9 Kenhe arrantherre anteme Ngkarte Ikwere ahentye-anemele, tyerrtye arrpenhe areyeke-arlke. Alakenhe rarle mwerre-arle. Ayenge-arle Ngkarteke akwete angkemele arrekantherre, arrantherre Ikwere awethe ahentye-anetyeke, arrpenhe areyeke-arlke awethe-ame-awethe. Kele nhenhe ipenheke anteme arrantherre akaltye-irreme Ngkarteke iwerreke, mwerrentye anerrirretyeke, akngaketyeke iwenhe apeke mwerre ikwere. \v 10 Nhenge arrantherre akwete akaltye-irremele Ngkarteke, kele arrantherre anteme itelarerrirretyeke arne iwenhe apeke mwerre re, arne iwenhe apeke akurne re. Kele nhenhe ipenhe anteme arrantherre arne mwerre Ngkarte-kenhe-ante ware mpwarerlte-anemele apentewarretyeke. Urreke Jesus-arle apmere ahelhe nhenhe-werne apetye-alpetyenhe, re tyerrtye ingkirreke aretyeke itneke mwantye itirremele, angwenhele apeke renhe arratye itelarerlenge, angwenhele apeke renhe arratye itelaretyakenheke. Arrantherre Jesus-nge arrekwelele tnerrirretyenhe apure-irretyakenhele urreke awelhetyeke, arrantherre-arle renhe arratye itelarerlenge. \v 11 Ayenge Ngkarteke angkeme arrekantherre, the itelaremele Jesus Christ-ele arrenhantherrenhe arratye-ilemenge. Rarle arrenhantherrenhe mwantyele arntarnte-areme nhenge arrantherre arrpenhe itnenhene mwantyele arntarnte-aretyeke. Nhenge arrpenhe areyele anteme arrenhantherrenhe arerrirreme mwerre anthurre mpwarewarrerlenge, kele imerte itne anteme Ngkarteke akangkentyele tnakewarremele, yanhe mwerre anthurre-arle. \s1 Ayeye Paul jail-le-arle aneme-akerte, atere anetyakenhe re aneke \p \v 12 Ngkarte-kenhe atyenge-artweye areye ayenge awerrirraye, the arrekantherre ayeye iletyeke ahentye aneme. Arrantherre akwele itirrewarreparreme tharle Ayeye Mwerre iletyakenhe antemenge apeke. Yanhe arratye anetyakenhe. Tyerrtye areyele ayenge akurne mpwarewarreke, kele mwerre rarle. Alakenhe ikwerenge anteme, tyerrtye arrpenhe atningkele ayeye mwerre Jesus-akerte awerlte-aneme atyengenge, arlte arrpe-anenhele. \v 13 Jail nhenhele ayenge arrpenhe areyeke akwete angkeme irrkwentye areyeke-arlke jail nhenhele-arle warrke-irremeke. Arrpenhe areyele ayeye atyenge-akerte antekelhe-ileke. Itne aweke-arle iperre akaltye anerrirreme iwenhenge-arle arrpenhe yanhe areyele ayenge jail-ke akwernekenge. Itne ayenge jail-ke akwerneke tharle Jesus Christ-eke warrke mpwarerlenge. \v 14 Ngkarte-kenhe areyele arerrirreke ayenge-arle atere-irretyakenhe-arle, nhenge the nhenhe areyeke akwete ileke Ayeye Mwerre Jesus-akerte jail kwene nhenhe ikwerele. Atere-urrke-arle anerrirreke iperre, lyete akenhe itne itelarerrirreme Jesus anwerneke-artweyele itnenhe-inpe mwantyele arntarnte-aremenge, ayenge-arteke. Lyete anteme itne untherlte-aneme arrpenhe areyeke Ayeye Mwerre renhe ilemele atere-kwenye. \p \v 15-16 Arrpenhe yanhe areyele ayeye Jesus Christ-akerte-arle akaltyele-antheme, arrpenheme akenhe itne apele atyenge ingkerte-irremele ahele-irrerirreme, nhenge itne akwele akertne anthurre anetyenhenge. Itne arrpenhe areyeke ahentye-anerrirreme Jesus apentetyeke itne-arle nthakenhe angkemenge. Kenhe Jesus-kenhe arrpenhe areye akenhe atyenge ahentye-anemele, itne Ayeye Jesus-akerte-arle ilemele. Itne akaltye Ngkartele-arle ayenge akngakemele jail nhenheke akwerneke tharle arrpenhe itnenhe Ayeye Mwerre Jesus-akerteke arratye iletyeke. \v 17 Kenhe ingkerte-ingkerte yanhe areye akenhe ahentye-aneme atyengenge akertne anthurre ulkere anerrirretyeke-arle. Itne alakenhe itirrewarreme, “Arunthe areyele Jesus apentetyeke anwerne-arle iwenhe angkerlenge, kenhe urrpetyele ware Paul-enge.” Alakenhe itne apale itirrewarreme. Itne atyenge ingkerte-irreme, akurne-arle atyenge mpwaretyeke ahentye-anemele jail nhenhe ikwerele. Nhenge itne Ayeye Mwerre arrpenhe areyeke ilerrirreme, itne itirreke ayenge-arle itneke ahele-irretyenheke-athene, jail kwene nhenhele akwete anemele. \v 18 Kele mwerre rarle. Ayenge atnerte akngarte-iwelhetyakenhe itneke ahele-irretyakenhe aneme. Itne ayeye Jesus-akerte ilerlte-anetyenhenge akwete. Ngkarte-kenhe arrpenhemele Ayeye Mwerre ileme itne-arle atyenge-ketye ingkerte-irrerlenge, kenhe arrpenhe areyele renhe arratyeke-arleke ilemeke. Kele mwerre rarle. Nhenge arrpenhe areyele Ayeye Mwerre renhe awerrirremele anteye, renhe arratye itelarerrirremele alakenhe ikwerenge anteme ayenge akangkentye aneme. \p \v 19 Jail nhenhele akwete ayenge aneme. Kele mwerre rarle. Arrantherre atyenge Ngkarteke akwete angkerrirreme, Jesus Christ-arlke Utnenge Ngkarte-kenhe-arlke re-atherre-arle atyengenge anerle-anerreme. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge akaltye aneme nhenge Ngkartele-arle ayenge mwantyele arntarnte-areme, Re ayenge mwantyele atnyenemele akayake-ilemele, itne ayenge akurne mpwarewarreketye. Alakenhe ikwerenge ayenge akangkentye anerle-aneme. \v 20 Nhenge ayenge alartetye court-kenhe areyenge arrwekele-arle tnetyenhe Ngkarte ikwerenge-inpe arrwekele-arle, ayenge yanhele tnemele atere anetyakenhe apure-irretyakenhe, Ngkarte-arle ayenge alenye arratye-iletyenhe angkentye iwenhe-iwenhe apeke renhe angketyeke. Ayenge angketyeke ahentye-anetyakenhe Ngkartenge ularre ayenge apure-arle-irreme. Kenhe ayenge apeke itethe akwete anetyenhe, ayenge apeke ilwetyenhe jail kwene nhenhe ikwerele. Kele mwerre rarle, ayenge atere kwenye. Nhenge tyerrtye areyele ayenge aremele, itethe apeke ilweke-arle ithwenge, itne anteme Ikwere alyelhetyenhenge tnakewarremele. Kele mwerre rarle, alakenhe ikwereke ayenge ahentye-aneme. \p \v 21 Nhenge ayenge itethe akwete anemele, kele Christ Jesus-eke ware ayenge anemele. Ayenge apeke ilwemele, kele ayenge akangkentye anthurre aneme Jesus ikwerele-arlenge akwete-ante anetyenhenge. \v 22 Apmere ahelhe nhenhele apeke ayenge akwete itethe anemele, the warrke Ngkarte-kenhe akwete mpwarerle-anetyeke. Kele nhenhe ipenhele tyerrtye atningkele awetyenhenge Ayeye Mwerre Jesus-akerte, itne anteme akangkemele anetyenhenge renhe arratye itelarerrirretyenhe. Nthakenhe-ame ayenge irreye? The apeke Ngkarte apayuthneye ayenge akngirtnetyeke Ikwere-werne, ayenge apeke itethe akwete aneye? Yekwe, ayenge akutne. \v 23 Ayenge mwerre itirretyeke akutne, uyarne itirremele aneme. Ayenge ilwetyeke ahentye-aneme kele imerte ayenge alpemele Jesus-nge anetyeke apmere akngerre Ngkarte-kenhe ikwerele. Ayenge-arle arnterre anthurre akangkemele anemere Ikwerenge, yanhe re mwerre akngerre anthurre ulkere ayenge-arle nhenhele anemenge. The itelaretyakenhe! \v 24 Kenhe ayenge apeke alpemele Ngkartenge alkere akertnele anetyeke akenhe arrekantherre nthakenhe-arle irrerirretyenhe? Arrantherre apeke Ayeye Mwerre Jesus-akerte awetyakenhe, apentetyakenhe renhe. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge arrekantherrenge anetyeke. \v 25 Yewe, mwerre rarle ayenge arrekantherrenge apmere ahelhe nhenhele anetyeke arrantherre-arle ayenge akaltyele-anthetyeke awethe. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge itethe akwete anetyeke ahentye-aneme, kele imerte the akwete arrenhantherrenhe akaltyele-anthetyeke, nhenge arrantherre Ayeye Mwerre ikwere-akerte awethe awerrirretyeke, Christ Jesus renhe arratye itelaretyenhenge awethe-ame-awethe, akangkentye anthurre irretyenhenge. \v 26 Urreke Jesus Christ-ele ayenge apmere Philippi ikwere-werne akngirtnetyenhe arrekantherre-werne anetyeke. Alakenhe ikwerenge anteme arrantherre Jesus ikwere akangkewarremele renhe akertne utyernemele tnaketyeke. \s1 Paul-ele Ngkarte-kenhe areyeke apmere Philippi-arenye-arle anemeke, apurte anyente-artekele akwete Jesus renhe apentetyeke \p \v 27 Ayeye Mwerre nhenhele Jesus Christ-akerte anwernenhe ileme arratye mwerrentye anetyeke. Alakenhe ikwerenge anteme, Ayeye Mwerre awerrirreke-arle iperre, arrantherre akwetethenhe-akwetethe arratye mwerre anerrirretyeke. Ayenge apeke alhemele arrenhantherrenhe aretyeke, jail nhenhele akwete apeke ithwenge. Yekwe. Nhenge the apeke aweme arrantherre mwerre anerlenge, apurte anyente aneme ahele-irrerirretyakenhele, kele the itelaretyenhenge arrantherre rlterrke akwete aneme, tyerrtye arrpenhe itnenhe arratye akaltyele-anthemele. Nhenge itne-inpe Ayeye Mwerre nhenhe awerrirremele, Jesus Christ renhe arratye itelarerrirretyenhenge. \p \v 28 Kenhe arrpenhe areye arrekantherre ahentye-anetyakenhe, itne arrekantherre-ketye ayaketyeke Ayeye Mwerre yanhe iletyale anetyeke. Kele mwerre rarle, arrantherre itnekenge atere-irretyale anerrirretyeke. Nhenge arrenhantherrenhe itne aremele atere-irretyakenhe-arle, arrantherre apurte akwete anerrirrerlenge rlterrke akwete anerrirrerlenge, itne anteme itirrewarretyenhe Ngkartele-arle itnenhene atwetyenhenge. Kenhe arrantherre akenhe itelarerrirreme Ngkartele arrenhantherrenhe mwerre anthurre atnyenerlenge arntarnte-aretyenhe, akwetethenhe-akwetethe. \v 29 Ngkartele arrenhantherrenhe akngakeke Christ Jesus-eke warrke-irrerlte-anetyeke. Arrenhantherrenhe Re ineke kenhe arrantherre rlkerte awelhetyeke Ikwerenge. Arrpenhe areye arrekantherretye angkemele apeke atwemele apeke. \v 30 Arrantherre akaltye aneke iwenhe-arteke-arle atyenge aneke apmere Philippi-le, tyerrtye arrpenhe areyele ayenge ayaketyamele arrkernemele arrpenhe areyeke angkeme-ketyenge Ayeye Mwerre renhe ileme-ketye. Lyete anteme atyenge akurne-irreme, rlkerte awelhemele Ayeye Mwerre-arle the ilekenge. Kele tyerrtye yanhe areye anteme arrekantherrenhe arlkarentye-irretyenhe, arrenhantherrenhe rlkerte-iletyeke itne ayenge-arteke mpwareke. Kenhe arrantherre akenhe rlterrke akwete anerlenge apurte, iwerre mwerre akwete apentetyeke. \c 2 \s1 Jesus Re akngerre anthurre anetyarte, kenhe re akenhe anwerneke akweke-irreke \p \v 1 Jesus Christ-ele arrenhantherrenhe anyentelhe-ileke-arle, arrenhantherrenhe rlterrke atnyenemele. Re arrekantherre ahentye anthurre aneme, alakenhe ikwerenge anteme arrantherre-arle alhwarrpe-irretyakenhe, atere-irretyakenhele. Arrantherre ingkirrenyeke Utnenge Ngkarte-kenhe-akerte, mwantye-mwantye-ilerremele. \v 2 Alakenhe ikwerenge anteme arrantherre ahele-ahele angkerretyale kwenhe. Arrantherre arrpenheke-arrpe ahentye-anerretyeke. Apurte akwete anerlte-anemele, nhenge arrantherre anyenteke-irremele arntarnte-arerremele, Ngkartele-arle arrenhantherrenhe arntarnte-arerlenge. Ayeye Jesus-akerte akwete awemele akaltye-irremele, arrantherre itirrentye anyente-akerte. Nhenge arrantherre ingkirreke alakenhe mpwaremele aneme, arrantherre ayenge akangketyeke mpwareme. \v 3 Arrantherre anteme ankeye akngerre anetyale, arrekantherre-arrpe itirrewarretyale, arrpenhe areyeke-tetye itirrewarraye. Kenhe tyaperteye rikene-irrerirretyale nhenge arrpenhe areyele akwele aretyenhenge arrenhantherrenhe tnaketyeke. Yanhe akurnenge, nterte ware anerrirraye, arrantherre-arrpe akertne-irretyale anetyeke. Arrpenhe areye-ante ware tnakemele. \v 4 Arrantherre-arrpe arntarnte-arelhetyale anetyeke, arrpenhe areye arntarnte-arerrirraye, itne mwerre anetyenhenge anteme. \v 5 Jesus Christ arratye mwerrentye itirreke arrpenhe areyeke. Kele arrantherre anteme alakenhe ikwere anteme itirretyeke. \p \v 6 Lyetenyenge akwele, urreke Christ ahelhe nhenhe-werne apetyetyenhenge, re aneke Ngkarte-arteke, Re-atherre rlterrke anthurre anerle-anerreme akwete, Re-atherre rante-rante anthurre anerle-anerreke. Yanhe ikwerenge Jesus ikwere-arrpe angkemele, “Ayenge-arle Ngkarte re-arteke rante-rante akwete aneme, akangkemele Ikwerenge akwete aneme, kenhe ayenge ikwerenge akwetethe anetyale. Kenhe Ngkarte akenhe atyenge ahentye-aneme ahelhe-werne yernetyeke. Iwenheke Rarle atyenge ahentye-aneme the mpwaretyeke Ikwere.” \v 7 Yanhe ikwerenge-ntyele Christ-ele ingkirreke imperle-alhemele apetyeke ahelhe nhenhe-werne, urrkapentye akngerre anetyeke. Re impene anthurre akertnele anetyarte, kenhe re akenhe anwerneke ingkernenye-irreke. Kele ampe akweke re intetye-alheke, anwerne-arteke. Kenhe itirrentye ikwerenhe aneke tyerrtye areyeke warrke-irretyeke. \v 8 Nhenge re ahelhe nhenhe ikwerele-arle anerlenge, tyerrtye areyele Renhe arerrirremele tyerrtye itne-arteke antime. Re ikwere-arrpe itirretyakenhe re-arrpe mwerre akngerre ilelhetyakenhe, arrangkwe-arle. Re ingkernenye-irreke anwernekenge kwene ulkere. Rarle mwantye anthurrele-arle Ngkarte renhe aweke Re angkerlenge. Re akangkwe-irreke Akngeye Ikwerenheke, arratye rarle. Re mwernte-irretyakenhele angkentye akngerre ineke Ngkarte Ikwerenhe-ngentyele nhenge arne arntarlkweke-arleke ilwetyeke. Akutne areyele Jesus arne arntarlkwe akertnenge arrerneke ilwetyeke, artwe akurne-arteke akwele. \v 9 Rarle arntarlkweke ilweke-arle-iperre Ngkartele renhe itethe-ilirtneke, Renhe anteme alkere akertne-werne akngirtnemele, Renhe ingkirreke anthurreke Alartetye atniweke rarle arerle-anetyeke ingkirreke anthurre renhe areye. Arritnye Ikwerenhe-arle impene anthurre arrpenhe areye-arteke anetyange re-arrpe. Arritnye nhenhe apele arrpenhenge areye mwerre anthurre-ulkere. \v 10 Yewe, arratye rarle, Ngkartele Jesus arrerneke, arne ingkirrenyeke anthurreke-arlke Alartetye anetyeke, tyerrtye ingkirrekeke-arlke. Alakenhe ikwerenge anteme angwenhe areye apeke alkere akertne ikwerele anerrirreme, ahelhe nhenhele anerrirreme areye-arlke, angwenhe apeke-arle ahelhe kwenele aneme areye-arlke, itne ingkirreke anthurre amperele-arlenge tnerrirremele Jesus-nge arrekwelele. \v 11 Anwerne ingkirrekele Jesus renhe utyernemele tnaketyenhe. Anwerne Jesus-nge arrekwele tnetyenhe akangkemele alyelhewarremele. Anwerne akangkentyele angkemele, “Unte-arle ingkirreke anthurreke Alartetye Impene-arle.” Alakenhe-arle mpwaremele anwerne Ngkarte akertne-ileme. \s1 Ngkarte-kenhe areye, alkngenthe areye-arteke Ngkarteke-arle pwarrtyemeke \p \v 12 Atyewe atyinhe areyaye, nhenge Jesus-ele aywerrkele awemele Akngeye ikwerenhe renhe, Ngkartele-arle renhe akertne utyerneke. Nhenge ayenge-arle arrekantherrenge arrekwele anetyarte, arrantherre akwetethe ayenge aweke angkerlenge. Kenhe arlte nhenhe ikwerele akenhe ayenge arrekantherrele-arlenge anetyakenhe anteme. Wale, kele mwerre-arle, arrantherre akenhe ayenge akwetethenhe-akwetethe renhe-arle awerlte-anetyenhe iwenhe-iwenheke apeke ayenge angkerlenge. Kenhe Ngkartele akenhe arrenhantherrenhe mwantyele arntarnte-aremenge, iwenhe apeke akurne renhe areye arrantherre mpwareketye. Alakenhe ikwere-ketye re, arrantherre akweke ware atere-irremele anerrirretyeke, mwantye arelhemele anerrirretyeke arrantherre iwerre akurnele anteme alheme-ketye. Ngkarteke akwete anerrirremele arlte arrpe-anenhele Jesus-arteke Ngkartele-arle arrenhantherrenhe itethe-ilerlenge. \v 13 Arrantherre nhenhe ulyeyele mpwareme Ngkarte-arle arrekantherrele-arlenge anerlenge. Rarle arrenhantherrenhe akaltyele-antherle-aneme arrantherre-arle aywerrkele mpwaretyenhenge iwenhe apeke renhe Re arrekantherre ahentye-aneme mpwaretyeke. Re arrenhantherrenhe ileme Ikwere arratye anerrirretyeke. Ikwere akwete warrke-irretyeke, kele imerte arrantherre Renhe akangketyeke mpwarewarremele. \p \v 14 Mwantye warrke-irremele anetyeke. Iwenhe apeke renhe arrantherre mpwarewarremele, tyele angketyale, arrpenhe areyeke ahele-irretyale. \v 15 Kele imerte arrantherre mwerre akwete anerlte-aneme, kenhe tyerrtye arrpenhe areyele akenhe arrenhantherrenhe akurne aketyakenhe-arle. Kenhe tyerrtye arrpenhe areyele akenhe apmere ahelhe nhenhele akurne mpwarerlte-anemele, iwerre akurne renhe-arlke apenterlte-anemele. Alakenhe re akenhe akurne-arle ingkirrekeke. Itne-arle tyerrtye areye-arteke ingwemertele-arle anerlte-anemeke, kenhe arrantherre akenhe Ngkarte-kenhe areye anerlenge, Ikwere arratye mwerre rarle anerlte-anemele. Nhenge arrantherre arrpenhe akurne yanhe areyele-arlenge anerrirremele, arrantherre akenhe alkngenthe-arteke ingwemertele pwarrtyerlenge. \v 16 Arrantherre itneke Ayeye Mwerre Jesus Christ-akerte ilerlte-anetyeke akwete. Itne apeke Ayeye Mwerre nhenhe awerrirremele renhe arratye itelarerrirremele, itne anteme apeke ikwere akangkwe-irretyenhenge. Kele antime, ayeye nhenhele itnenhe itethe-iletyeke. Urreke ulkere-arle, arlte ingkernenge, Jesus ahelhe nhenhe-werne apetye-alpetyenhe Re ayenge apayuthnetyeke warrke iwenhe-arle the mpwarekeke. Nhenge ayenge Christ-nge arrekwele tnemele ikwere angketyenhe, ayenge ahentye-anemele ulyeye awelhemele tnemele Ikwere arrekantherre-akerte iletyeke, nthakenhe-arle arrantherre Ikwere arratye mwerre aneme-akerte. The Ikwere iletyeke ahentye-aneme ayenge-arle arrekantherre warrke-irremele, warrke renhe uyerrelhe-ileke rarle ayenge anthekenge mpwaretyeke. Rarle ayenge ileke warrke-irretyeke arnterre anthurre nhenge arrpenhe-arle unteme-arteke ngkerne-arlke-alhetyakenhe. Yewe, alakenhe re the warrke arnterre mpwareke ngkernelhetyakenhe, akwete the warrke arnterre mpwaretyenhe, arrantherre Jesus renhe akwete apenterlte-anetyeke. \p \v 17 Arrantherre Christ arratye itelarerlte-anetyeke akwete, alkngwirretyakenhe akwete-arle, warrke mpwarerlte-anemele rarle arrenhantherre anthekeke. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge arrekantherre akangkentye anthurre aneme. Kenhe ayenge akenhe apmere metye nhenhele akwetele, tharle Ayeye Mwerre arrpenhe areyeke ilekenge. Itne ayenge akurnentye mpwareme tharle Ayeye Mwerre ilekenge. Itne apeke arrenhantherrenhe-inpe akurnentye mpwareme arrantherre-arle Ayeye Mwerre renhe arratye itelarerrirremenge. Wale, kele antime, ayenge akangkeme akwete. Anwerne ingkirrekele warrke akngerre nhenhe akwete mpwareme, Ngkartele-arle anwernenhe anthemeke mpwaretyeke. \v 18 Ayenge apeke ilwerlenge apmere metye nhenhele, alhwarrpe-irretyalaye. Akangkemele anerrirraye ayenge-arteke! \s1 Ayeye nhenhe Paul-akerte artwe arrpenhe atherrame-akerte, Timothy uthene Epaphroditus uthene \p \v 19 The Timothy yernetyeke arrekantherre-werne, apmere Philippi ikwere-werne, rarle iletyenhenge arrekantherre atyenge-akerte. Re anteme arrenhantherrenhe akangkemele anetyeke mpwaretyenhenge. Kele imerte re atyenge-werne apetye-alpemele arrekantherre-akerte iletyeke, re ayenge anteme akangkemele mpwaretyeke. Kenhe the akenhe urreke re Timothy yernetyenhenge arrekantherre-werne, Jesus-eke-amparre nthakenhe-irretyeke apayuthnerlenge. Kele Re ayenge ilerlenge mwerre apeke, kele imerte the Timothy-arle yernemele arrekantherre-werne. \v 20 The itelaretyakenhe angwenhe arrpenhe apeke renhe arrekantherre-werne yernetyeke, kenhe the itelareme Timothy-arle arrekantherre itirremenge. Re-ante-arle itirrentye akngerre ayenge-arteke, alhwarrpe-irrentye akngerre arrpenhe areyeke, ayenge-arteke rarle re. Re itirremele, arrantherre apeke mwerre anerlenge. \v 21 Tyerrtye arrpenheme nhenhe, arrekantherre itirretyakenhe-arle re-arteke, arrangkwe anthurre. Itneke-arrpe itirremele aneme. Itne itirretyakenhe itne-arle Jesus-eke warrke-irretyeke apeke, arrangkwe-arle. \v 22 Kenhe Timothy akenhe alakenhe kwenye, rarle warrke iwenhe apeke renhe Ngkarteke akwetethe mpwaremele. Arrantherre itelareme Timothy-le-arle warrkene mwerre anthurre. Re atyengenge warrke-irreme alere-arteke akngeye ikwerenheke warrke mpwaremenge. Nhenge tyerrtye arrpenhe areyele Ayeye Mwerre nhenhe akwete awerrirretyenhenge Jesus-akerte. \v 23 Kenhe the akenhe renhe urreke-ante yernetyeke arrekantherre-werne, the lyete renhe yernetyeke ahentye-aneme. Tyerrtye nhenhe areyele apeke ayenge akwete atnyenemele jail nhenhele. Itne apeke ayenge nhenhenge-ntyele yerneme. Ayenge akutne. Ayenge akarelheme ayeye itnekenhe awetyeke, iwenhe apeke-arle itne atyenge mpwarewarretyenheke. Ikwere ipenhe the Timothy yernemele ayeye-akerte alhetyeke arrekantherre-werne. \v 24 The Jesus Anwerneke-artweye akwete arratye itelareme. Ayenge itelareme, rarle ayenge arntarnte-aretyeke apetyetyeke jail nhenhenge ayenge arratelhe-iletyeke. Kele imerte ayenge-inpe apetyemele arrenhantherrenhe aretyeke. \p \v 25 Ayenge itirreme theke-amparre arrekantherre-werne Epaphroditus yernirtnetyeke apmere Philippi-larle. Re kake Ngkarte-arenye anwerne-kenhe. Kenhe tyerrtye arrpenhe areyele akenhe ilernenhe ntertelhe-iletyeke ahentye-anerrirreme kenhe ilerne akwete-arle Jesus-eke warrke apurtele mpwarerle-anerreme. Arrekwele ayenge arneke arrangkwe aneke apmere metye nhenhele, ayenge anyente-arenye anetyarte. Alakenhe ikwerenge anteme arrantherre atyenge-werne nhenhe renhe yerneke, ayenge mwantyele arntarnte-aretyeke atyengenge warrke-irretyeke. \v 26 The renhe yernirtneme rarle arrekantherre itirrerlenge alhwarrpe awelhemele aneme. Re anteme itirremele arrantherre-arle awekenge rarle rlkerte-arlke anekenge, yanhe ikwere itirremele anerrirreme. Alakenhe ikwerenge anteme re arrekantherre areyeke itirremele aneme. \v 27 Re rlkerte akngerre aneke arratye, ingkwe anthurre ilwemele. Ayenge ikwere ware itirremele aneke alhwarrpe-irremele. Re apeke-arle ilwekenge, kele ayenge akurne anthurre awelhemele anemere. Kenhe Ngkarte anteme ilerneke alhwarrpe-irreke, renhe rlkerte-ngentyele mwerre-ileke. \p \v 28 Lyete anteme re mwerre-werne anteme awelheme. Alakenhe ikwerenge anteme the renhe arrekantherre-werne yernetyeke ahentye-aneme. Arrantherre anteme akangketyenhe renhe aremele. Ayenge imerte akangkemele antime anemele, ayenge anteme awethe itirretyakenhe. \v 29-30 Arrantherre apetyetyeke ahentye-aneke atyengenge warrke-irretyeke kenhe arrangkwe-arle, arrantherre apetyetyakenhe-arle anerlenge. Alakenhe ikwerenge anteme arrantherre Epaphroditus yerneke. Re nhenhe-werne apetyeke-arle-iperre ilerne apurtele warrke mpwarerle-anerreke Jesus-eke. Nhenge rarle apetyeke-arle iperre, tyerrtye arrpenhe areyele apeke renhe atwerlenge-arlke, re akwete ahentye-aneme atyengenge warrke-irretyeke. Nhenge warrke-irremele Re rlkerte akngerre-irreke, ingkwe anthurre ilwemele. Arrantherre itirretyeke nhenheke: Arrantherre Jesus-kenhe areye kenhe re akenhe Jesus-kenhe anteye. Nhenge re apmere arrekantherrenheke irremele, renhe arrantherre iltye irrkwetyeke. Kenhe tyerrtye arrpenhe apeke arrekantherre-werne apetyemenge re-arteke, ikwere akangketyeke anteye. \c 3 \s1 Ayeye Paul-akerte, rarle ahentye anthurre aneme Jesus-arteke anetyeke \p \v 1 Atyewe Ngkarte-kenhe atyinhe areyaye, akangkemele akwetethe anerrirraye, iwenhenge-arle Jesus Anwerneke-artweyele arrekantherre mpwarerlenge. Alakenhe ikwerenge akwele tharle alakenhe renhe anteye intelhe-ileke pipe arrpenhe ikwerenge arrwekele. Pipe yanhe renhe itelarerrirreme. Kele mwerre-arle. Nhenge the intelhe-ilemele re ayenge apurrkele-anthetyakenhenge. Nhenge arrantherre ayeye nhenhe areye akwete awemele, tharle intelhe-ilekeke, itne arrenhantherrenhe ayaketyenhe apale alheketye, arrpenhe nhenge areye-ketye ayeye akurne ilemeke-arle. \p \v 2 Arrantherre mwantye arntarnte-arelherlte-anetyeke, tyerrtye arrpenhe areye-ketye Ngkarte-kenhe akwele arrekantherre itne ilelherlte-aneme-ketye. Yanhe areye urrtyirremele ilelherlte-anemenge. Itne apeke ilelhemenge Ngkarteke warrke-irreme akwele, urrtyirremele ware. Itne angkeme, tyerrtye ingkirreke anthurre, Jew-arenye areye-arlke Jew anetyakenhe areye-arlke akwele ingkirreke artwe-irretyeke Jew-arenye areyenge ularre, nhenge itne akwele Ngkarte-kenhe anetyenhenge. Yanhe-arle arratye anetyakenhe. \v 3 Itne itirreme Ngkartele-arle itnenhe itethe-ilemeke-athene, itne-arle angkentye Jew-kenhe apenterlenge. Kenhe anwerne-arle Utnenge Ngkarte-kenhe kwenele anwernekele-arlenge atnyeneme. Utnenge Ngkarte-kenhe-akerte anwerne Ngkarte apentemele arratye re. Arratye rarle, anwerne Ikwerele-arlenge lyete Renhe apentemele, Renhe utyernemele tnakemele. Anwerne akangkeme Jesus-elarle anwerneke mpwarerlenge. Rarle nhenge anwerne itethe-ileke, anwerne Ngkarte-kenhe anetyenhenge. \p \v 4 Kenhe arrpenhe apeke itirreme angkentye Jew-kenhele akwele renhe itethe-ileme rlterrke-ilemele, re apeke ikwerenge tnakelheme-ketye. Kenhe ayenge apeke-arle itne-arteke tnakelheme, yanhe iperrenge akenhe ayenge arrpenhenge areye tnakelhetyeke awethe ulkere. \v 5 The-inpe angkentye Jew-kenhe apentetyarte. Ayenge itirretyarte, ayenge-arle artwe arratye anekeke-athene, nhenge ayenge-arle rlterlte akweke inteke, week anyentenge ayenge artwe-irreke angkentye Jew-kenhenge ularre. Ayenge apele apmere Israel-arenye, Benjamin-eke-artweye areye-ngentyele, apmere arrule-arrule-ngentyele anetyartenge ipenhe. Ayenge apele Hebrew-arenye, atyenge-artweye atherre-arteke. Ayenge-arle Pharisee aneke, Pharisee tyeperre, nhenge the angkentye Jew-kenhe apentemele arratye-ilenhe-ilenhe. \v 6 Ayenge rlterrke anthurre warrke-irreke Ngkarteke, the Ngkarte-kenhe areye arrkernemele uternetyeke anteme angkentye Jew-kenhe apentetyeke. Alakenhe ikwerenge anteme akwele ayenge Tyatye arrpenhe areye-werne alhetyarte, Ngkarte-kenhe areyeke ahele-irretyeke itneke, itnenhe atwetyeke. The angkentye Jew-kenhe apentemele, mwerre anthurrele apenteke, aparlpe-aparlpe mpwaretyakenhele. Alakenhe ikwerenge anteme, ayenge apeke ahentye aneme, the tnakelheme-ketye. \p \v 7 Ayenge-arle itirretyarte ayenge akwele mwerre anthurre anekeke-athene. Ayenge-arle itirretyarte angkentye Jew-kenhele akwele ayenge rlterrke-ilekeke-athene, nhenge the akwele Ngkarte apenterle-anetyeke. Kenhe lyete anteme the itelareme nhenge angkentye Jew-kenhele ayenge ayaketyarte Ngkarte arratye apenteme-ketye. Lyete the Christ-ante apentetyeke. Rarle arrpenhe ingkirreke anthurrenge mwerre akngerre ulkere. \v 8 Lyete anteme the Jesus akwete anteme apenterle-aneme, the itelaremele Jesus Christ alartetye atyinhe anemenge. The itelareme ayeye Jew-kenhe areye apeke angkentye itnekenhe apekele ayenge uyarne itethe-ilemenge. Ayeye itnekenhele ayenge uyarne rlterrke-ileme. Kenhe ayenge akenhe Jesus Christ-eke anteme-arle warrke-irreme. Alakenhe ikwerenge anteme the ayeye Jew-kenhe areye impeke. Yewe, atyinhe itirrentye anteme aneme, Christ renhe akwete apentetyeke. \v 9 Nhenge ayenge alakenhe arratye itirremele aneme, kele Ngkartele areme ayenge Jesus-enge arratye anerlenge. Kele arratye, the angkentye Jew-kenhe mwerrentyele apentetyarte. Kenhe ayeye itnekenhele akenhe ayenge arratye-iletyakenhe nhenge Ngkarte-werne-atheke akngarte-iwelhetyeke Renhe apentetyeke. Ngkartele atyenge mwerre angketyakenhe tharle angkentye Jew-kenhe apenterlenge. Kenhe Ngkartele akenhe ayenge arratye-ileke tharle Jesus arratye itelarerlenge. The Jesus Renhe ware-arle arratye itelareme. Re atyenge piwelhemele ilweke. Ayenge Ngkarte-kenhe aneme Jesus rarle atyenge ilwekenge. \v 10 Ayenge anteme akwete itirretyeke nthakenhe-akenhe Ngkartele Jesus Christ itethe-ilirtnemele. Ayenge apeke akurne akngerre awelherlenge Jesus-arle aneke-arteke, kele rarle. The iwerre akurne apentetyeke ahentye-anetyakenhe, the iwerre mwerre renhe apenterle-anetyeke akwetethenhe-akwetethe, Jesus-ele-arteke arne arntarlkweke-arleke-arle ilwekeke. \v 11 Ayenge nhenhe ingkirrekeke ahentye-aneme. Ayenge Jesus-arteke mwerre anetyeke, nhenge ayenge ilwemele Ngkartele ayenge itethe-ilirtnetyeke, Ikwerenge akwete-ante anetyeke. \s1 Anwerne arratyentye akwete anetyeke Jesus-eke, iwerre mwerre apenterlte-anemele, warrke Ikwerenhe mpwarerlte-anemele \p \v 12 Arrantherre apeke itirrewarreme ayenge-arle akwele Christ rante-rante-arteke irremekeke-athene, kenhe arrangkwe-arle. Kenhe ayenge alakenhe angkentye akngerre kwenye-arle. Arrangkwe, ayenge alakenhe atyenge-arrpe angketyakenhe. Ayenge-arle alakenhe angkeme-tetye: Christ-ele ayenge inemele akngakeke Ikwerele-arlenge anetyeke the renhe apentetyeke, ikwere-akerte akwete akaltye-irretyeke. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge iwerre mwerre apentetyeke, warrke Ikwerenhe mpwaretyeke. The ingkirreke mpwaretyeke Rarle atyenge ahentye-anemeke mpwaretyeke. \v 13-14 Atyewe atyinhe areyaye, ayenge Christ-arteke irretyakenhe akwete. Ayenge ikwere akaltye-irremele akwete. Kenhe ayenge itirretyakenhe akwete arne yanhe areyeke tharle arrekwele mpwaretyarteke. Ayenge warrke arnterre irretyeke Ngkarteke, Ikwere akaltye-irremele akwete, the ingkirreke mpwaretyeke Rarle atyenge ahentye-anemeke mpwaretyeke, Christ-arteke irretyenhenge. The arrekwele arerle-anemele, artwe-arteke iparrpe anthurre unterlenge alkngarelhetyakenhe akwete. Artwe nhenge arrekwele-ante aremele iparrpe anthurre unteme arne impene nhenge impetyeke. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge arnterre anthurre warrke-irreme Christ-arteke irretyenhenge apurrke-irretyakenhe, urreke-arle arne impene nhenge inetyeke. Ngkarte atyenge ahentye-aneme apmere akngerre alkerele Ikwerenge anetyenhenge, tharle Jesus arratye itelarerlenge. Arne impene apele ayenge-arle angkeme-akerte. \p \v 15 Anwerne-arle Jesus Christ-eke warrke-irremele Renhe apentewarreke arrule akngerrenge-ntyele, Ngkartele anwernenhe rlterrke-ilekenge Christ-arteke. Alakenhe ikwerenge anteme arrantherre ayeye akngerre nhenheke yewe angkerretyeke tharle arrekantherre intelhe-ilemeke. Kenhe arrpenhe areye apeke atyenge yewe angkerrirretyakenhe atyenge akangkwe-irretyakenhele, arne iwenhe-iwenheke-arle ayenge angkemenge. Kele mwerre antime. Ngkartele itneke angketyenhenge, nhenge ayeye akngerre nhenhe itne akaperteke arrernetyeke anthurre, Ikwere-akerte. \v 16 Kenhe anwerne akwete-arle Jesus apentewarreme, ayeye arratye Ikwere-akerte awerlte-anemele. Ayeye Akngerre arratye rarle nhenhe re. Anwerne ingkirrekele Renhe mwantyele apentewarretyeke. \p \v 17 Atyewe Ngkarte-kenhe atyinhe areyaye, ayenge angwaraye. Nhenge anwerne-arle arrekantherrenge arrwekele aneke, anwerne arrenhantherrenhe kele akaltyele-antheke itirrentye mwerre atnyenetyeke. Arrpenheme arrantherre kele mwerre aneme, kenhe arrpenhe areyele arrenhantherrenhe awemele angwaretyeke. Alakenhe re anteme itne arratye mwerre anerrirretyeke arrantherre-arteke. \v 18 Kenhe arrantherre arrpenhe akurne yanhe areye-ketye arelhewarretyeke. The arrenhantherrenhe itne-ketye awethe-arle alkngarre-ileme. Itne akwele Ngkarte-kenhe ilelhewarreme-ketye, arrangkwe-arle. Itne-arle akurne akwetele mpwarerlte-anemenge, mwerre anetyakenhe. Itne Ngkarte-kwenye areye-arteke. Itne-arle akurne angkerrirreme Jesus Christ-akerte, arne arntarlkweke-arleke-arle ilwekeke, ikwere anyurre-irremele angkeme alakenhe. Nhenge ayenge itneke itirremele artneme-arle. \v 19 Kenhe Ngkartele akenhe itnenhe akethe-ante arrernetyenhe, itnenhe iwetyenhe arne akurne-arteke, itne-arle Renhe arratye itelaretyakenhenge. Itne-arle merneke ware itirremele, itneke-arrpe itirrepirreme. Akurne-irrerirreke-arle iperre itne anteme ayeyele ilelheme, “Anwernenhe arerrirraye akurne mpwarerlte-anemele!” Angkentye alakenhe itne impetyeke, alakenhe angketyakenhe. Apure anetyakenhe nhenge itne alakenhe angkerrirremele. Apmere ahelhe nhenhe-arenye arne areyeke-ante itirremele. \p \v 20 Kenhe anwerne alakenhe-arteke kwenye. Anwerne Ngkarte-kenhe areye, apmere akngerre Ikwerenhe-arenye. Anwerne akarelhemele Jesus Christ anwerneke-artweye alkere akertne-ngentyele apmere ahelhe nhenhe-werne apetye-alpetyeke. Rarle alkwerte anwerne-kenhe-arteke-arle, anwernenhe Re mwantyele atnyeneme, anwernenhe akayake-ilemele itethe-ilirtneke. \v 21 Re anyentele ingkirreke anthurre areme, rlterrke akngerre Ikwerenhele Re ingkirrenyeke arntarnte-areme. Rlterrke Ikwerenhele tyerrtye anwerne-kenhe akngarte-iwetyeke mwerre anthurre iletyenhenge. Kenhe lyete akenhe tyerrtye anwerne-kenhe akurne ware-arle anemenge. Urreke Rarle anteme Re tyerrtye anwerne-kenhe akngarte-iwetyenhe Jesus-arteke-ilemele, tyerrtye ikwerenhe-arle mwerre anthurre anerlenge. \c 4 \s1 Anwerne Ngkarteke lterrke mwerre anetyeke, arne mwerre areyeke-ante itirremele anetyeke \p \v 1 Atyewe Ngkarte-kenhe atyinhe areyaye, ayenge arrekantherre ingkirrekeke ahentye anthurre aneme. The arrenhantherrenhe aretyeke, ayenge-arle arrekantherre irrarirremenge. Kele nhenge the arrenhantherrenhe aremele arrantherre ayenge akangketyeke mpwarewarreme, arrantherre-arle mwerre anerrirrerlenge. Tharle akwetethe arrpenhe areyeke ilepileme arrantherre-arle mwerre anerlte-aneme Jesus Anwerneke-artweyeke. Tharle arrenhantherrenhe kele ileke mwerre renhe apenterlte-anetyeke, Jesus-nge anerlte-aneme. Renhe akwete apentemele iwerre akurne anteme apenteme-ketye. \p \v 2 Nhenhenge-ntyele anteme the arelhe atherrame-akerte, Euodia ante Syntyche atherre iletyeke, re-atherre ahele-ahele akerretyartenge akwetethe. Kenhe re-atherre Jesus Christ-kenhe anerle-anerrerlenge. Alakenhe ikwerenge anteme re-atherre ayenge awetyeke, ahele-ahele akerretyale anetyeke. \v 3 Arelhe yanhe atherre atyengenge mwerre warrke-irretyarte nhenge Ayeye Mwerre Jesus-akerte ilerle-anerremele arrpenhe areyele awerrirretyeke. Alakenhe ikwerenge anteme the ngenhe apayuthnetyeke atyewe atyinhe, renhe-atherrenhe iletyeke apurte warrke-irretyeke, ahele-ahele akerretyale anetyeke. Artwe nhenge yanheke unte akaltye, Clement-arle, arrpenhe nhenge areye-arlke, yanhe areye-arlke atyengenge warrke-irretyarte anteye. Wale, arritnye itnekenhe Ngkartele pipe impene akngerreke intelhe-ileke, itne-arle Jesus renhe arratye itelarerlenge. Yanhe areye nhenge arritnye itnekenhe-arle Ngkarte-kenhe pipe impeneke intelhe-ilemeke, itne Ngkartenge akwete-ante anetyenhe. \p \v 4 Akangkemele akwetethe anerrirraye, iwenhenge-arle Jesus-ele arrekantherre mpwarekenge! Ayenge arrekantherre awethe angketyeke: akangkentye akwetethe anerrirraye. \v 5-6 Mwerre anerrirre tyerrtye arrpenhe areyeke. Iwenhe-iwenhe apeke akurne arrekantherre irreme-ketye, Ngkarteke ware itirrewarraye, atere-irretyale. Nhenheke itirrewarraye: Jesus Anwerneke-artweye ahelhe nhenhe-werne apetye-alpetyenhe, ilengare ante apeke-arle, ayenge akutne, lyete apeke, ingwenthe apeke. Alakenhe ikwerenge anteme arrantherre atere-irretyale anetyeke nhenge arne akurne apeke arrekantherre irrerlenge. Kele arrantherre apeke arne-arlke iwenhe apeke renhe atnyenetyakenhe, Renhe apayuthnetyeke arrenhantherrenhe mwantyele arntarnte-aretyeke. Renhe apayuthnerrirraye iwenhe apeke ikwere arrantherre ahentye-anemele, Ikwere akangkemele angketyeke alkngwirretyale. \v 7 Nhenge akurne iwenhe-iwenhe apeke arrekantherre irremele, arrantherre apeke ilelhemele, “Ayekaye! Nthakenhe-ame anwerne irreye?” Kele, itirrewarretyale! Nhenge arrantherre Ngkarteke angkerrirremele akurne ikwere-akerte, Re anteme arrenhantherrenhe mwantyele arntarnte-aretyenhe, arrantherre akurne awelhemele anerrirreketye. Arrenhantherrenhe atnerre-iletyenhe arrantherre-arle Jesus Christ renhe arratye itelarerlenge. \p \v 8 Atyewe Ngkarte-kenhe atyinhe areyaye, arne mwerre areyeke-ante itirrewarremele anetyeke. Iwenhe apeke arratye areyeke itirrewarre, nhenge areye Ngkarte-kenheke. Itirrewarraye arne mwerre nhenhe areyeke tyerrtye arrpenhe areyele-arle mwerre akemeke, arne mwerre akngerre itneke. \v 9 Arrantherre kele akaltye-irreke-arle tharle arrenhantherrenhe iwenhe-iwenhe akaltyele-anthekeke. Arrantherre atyenge akangkwe-irreke, iwenhe-arle the arrenhantherrenhe akaltyele-antheke, arrantherre arratye rarle awerrirreke. Arrantherre arerrirreke ayenge mwerre anerlenge nhenge arrekantherrenge anemele. Kele arrantherre anteme mwerre anerrirretyeke ayenge-arteke. Kenhe Ngkarte rarle akenhe arrekantherrele-arlenge aneme. Ikwerenge ware anteme anwerne mwerre aneme, akurne awelhetyakenhe. \s1 Paul-arle akangkemele aneme apwerte ngkweltyeke Philippi-arenye areyele-arle ikwere yernekeke \p \v 10 Arrantherre atyenge apwerte ngkweltye yerneke arrule awerne. Kele arlenge-ngentyele arrantherre awethe anteme yernemele. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge akangkentye anthurre aneme. Arrantherre-arle atyenge itirrewarremele akwete aneke. Arrantherre-arle atyenge arne iwenhe apeke renhe yernemere, atyenge imernetyeke arrantherre-arle atyenge ahentye anthurre anemele, kenhe uyarne anthurre akwete, lyeteke-atwetye. Ayenge Jesus Anwerneke-artweyeke akangkeme arrantherre-arle apwerte ngkweltye nhenge yernerlenge. \v 11 Arrantherre apeke alakenhe apale itirreme, “Ayekaye, Paul arrangkwe anthurre aneme, akunye-apenhe. Anwerne apeke apwerte ngkweltye ikwere-werne yernetyeke, kele re akangkentye anetyenhenge.” Arrangkwe-arle. Ayenge mwerre awelhetyakenhe, nhenge apwerte ngkweltye-ante ware atyenge-werne arrantherre-arle yernekenge. Tharle arne arunthe anthurre atnyenetyarte. Kele ikwere ipenhe ayenge arneke arrangkwe anteme aneme. Kele mwerre-arle. The itelareke, ayenge-arle kele antime akangkentye anemere, arneke-arlke arrangkwe apeke re. Arrantherre perre atyenge apwerte ngkweltye yernetyakenhenge apeke, kele mwerre antime, ayenge apele akwele anemere akangkentye aneme. \v 12-13 Ayenge apele arne arunthe-akerte anetyarte, iwenhe-iwenhe apeke renhe-akerte. Kele ikwere ipenhe ayenge anteme arrangkwe anthurre aneme. Kele mwerre rarle. Ayenge apele arne mwerre anthurreke akaltye-irreke Ngkarte-ngentyele arrpenhe areye-arle akaltye anetyakenheke. Alakenhe: Iwenhe apeke ikwere irrekenge, ayenge apele Jesus Christ-ele rlterrke-akwete-ileme ayenge ikwere warrke-irretyeke, ikwerenge anetyeke. Alakenhe ikwerenge anteme nthenhele-arle apeke ayenge aneme, iwenhe apeke renhe atyenge nthakenhe-arle-irreme, akurne apeke mwerre apeke, ayenge merne akngerre-akerte apeke, merne-kwenye apeke. Wale, kele mwerre rarle. Ayenge kele mwerre akwete aneme, akangkentye akwete aneme, akurneke itirretyakenhe. \p \v 14 Alakenhe arratye anthurre. Nhenge ayenge arneke arrangkwe anemele, arrantherre atyenge-werne apwerte ngkweltye yerneke. Arrantherre atyenge mwerre anthurre anerrirreke. Alakenhe ikwerenge anteme the pipe nhenhe arrekantherre intelhe-ilemele, arrekantherre akangkemele angketyeke. \v 15 Arrantherre, apmere Philippi-arenye areye, arrantherre ayenge itelareme nhenge ayenge arrekantherrenge arrule aneke. Tharle arrekantherre Ayeye Mwerre Jesus-akerte iletyarte. Yanhe ikwere ipenhe, ayenge apmere arrekantherrenhe-ngentyele imperle-alhemele apmere arrpenhe Macedonia arritnye-werne alheke. Tyerrtye arrpenhe areyele ayenge apwerte ngkweltye anthetyakenhe, arrangkwe-arle. Arrantherre-ante ware ayenge apwerte antheke. \v 16 Apmere yanhe ipenhe anteme ayenge Macedonia-ngentyele apmere arrpenhe Thessalonica-werne alheke yanhele warrke-irretyeke. Arrantherre atyenge alkngwirretyakenhe. Atherre-ngare arrantherre atyenge-werne apwerte ngkweltye yerneke, ayenge mwerre akwete anetyenhenge. \v 17 Arrantherre apeke atyenge alakenhe itirremele, “Anwerne apele akwete anthurre apwerte ngkweltye yerneme Paul-eke. Re apeke ankeye akngerre-irreme, arnterre anthurre ahentye-aneme anwerne akwete anthurre ikwere apwerte yernetyeke.” Arrangkwe-arle, alakenhe arratye anetyakenhe. The Ngkarteke iletyeke ahentye aneme arrekantherre-akerte, arrenhantherrenhe Rarle mwantyele akwete atnyeneme, arrenhantherrenhe Re akangkentye akwete anetyeke mpwaretyenhe nhenge arrantherre-arle atyenge mwerre akwetethe anekenge. \p \v 18 Artwe nhenge Epaphroditus-ele atyenge apwerte ngkweltye renhe akngetyeke arrantherre-arle yernekeke, ayenge anteme arunthe-akerte. Alakenhe ikwerenge anteme the ayeye akweke nhenhe intelhe-ileme arrekantherre, arrekantherre akangkemele iletyeke. Arrantherre atyenge arne mwerre anthurre mpwareke, nhenge arrule-arle itne mpwareke-arteke Ngkarteke itne kere mpwanke itetyarte. Ngkartele anteme kere renhe ntyerneke akangkentye anthurre anetyarte. Alakenhe re anteme arrantherre apwerte ngkweltyele Ngkarte renhe akangkentye mpwareke. \v 19 Ayenge arrekantherre Ngkarte-werne-atheke alakenhe angkemele, “Ngkarte Akngeyaye, Philippi-arenye areye, itne Jesus Christ-kenhe. Unte arne mwerre ingkirreke-akerte. Alakenhe ikwerenge anteme the Ngenhe apayuthneme, tyerrtye nhenhe areye mwantye anthurrele arntarnte-araye, itne anteme mwerre akwete anetyenhenge, iltye-ante anetyakenhe anteme.” Yewe, alakenhe arratye mwerre anthurre! Arrenhantherrenhe Ngkartele mwantyele akwete arntarnte-aretyenhe, arrantherre iltye-ante anetyakenhe Ngkartenge. Re arrenhantherrenhe ingkirreke anthurre anthetyenhe arrantherre-arle ahentye-anemenge. \v 20 Ngkarte Re Akngeye arratye anwerne-kenhe aneme, Re mwerre anthurre. Anwerne Renhe utyernemele tnakewarreye. Kele. \s1 Paul-ele pipe ikwerenhe intelhe-ileke ipenhe uyerrelhe-ileme, Ngkarteke akangkemele angkeke Philippi-arenye areyeke \p \v 21 Tyatye akngerrepate areyaye, iltye irrkwerretyeke Ngkarte-kenhe areyeke, itnenhene iletyeke alherlte-iwaye, anwerne-arle mwerre anemenge. Atyewe Ngkarte-kenhe atyinhe areyaye, tyerrtye atyengenge-arle warrke-irremeke arrekantherre iletyeke ahentye-aneme, itne-arle mwerre anemenge. \v 22 Ngkarte-kenhe areye apmere nhenhele-arle, Caesar alartetyeke-arle warrke-irremeke arrekantherre iletyeke ahentye-aneme, itne-arle mwerre anemenge. \v 23 Ayenge anteme Jesus Christ Alartetyeke akangkemele angketyeke ahentye-aneme arrekantherre ingkirrekeke, “Jesus Christ Akngerrepataye, tyerrtye nhenhe areye mwantye-mwantye-ile, itnenhe akwete-ante arntarnte-aremele.” Kele, alakenhe anetyeke.