\id 2PE EAST2PE EASTERN ARRERNTE translation of 2 PETER (Neil Broad, SIL-AAIG, MAR06). Typing: Rachel Bigg (Sept09) \ide UTF-8 \h 2 Peter \toc1 2 Peter \toc2 2 Peter \toc3 2 Pet \mt1 2 Peter \mt2 Pipe ingkernenye Peter-elarle intelhe-ilemeke \c 1 \s1 Pipe ingkernenye Peter-kenhe \p \v 1 Ayenge, Simon Peter-arle, the pipe nhenhe arrekantherre intelhe-ileme. Ayenge Jesus Christ-eke warrke-irreme, re anteme ayenge yerneke ayeye ikwerenhe tyerrtye areyeke iletyeke. Kele nhenhe anteme the arrekantherre intelhe-ileme Jesus-arle arratye itelaremeke, anwerne-arle renhe arratye itelareke-arle-arteke. \p Rarle Ngkarte anwerne-kenhe aneme, anwernenhe-arle itetheke mpwarekeke, Re arratye mwerre anthurre anerle-anemele. Alakenhe ikwerenge anteme anwerne renhe aywerrkele awetyeke Rarle anwerneke arratye mwerre mpwarekenge. \v 2 Kele arrantherre kwenhe Ngkarte kele itelareme Alartetye Jesus-arlke, kele arrantherre Ikwerenhe anteme aneme, alakenhe ikwerenge anteme the Ngkarte arrekantherre apayuthnerle-aneme Re arrenhantherrenhe mwantye-mwantye-iletyeke arntarnte-aremele arrantherre akangkemele anetyenhenge utnenge atnerrele mwerre aneme. \s1 Ngkartele anwernenhe akngakeme Ikwere arratye anetyeke \p \v 3 Anwerne itelareme Ngkartele-arle anwernenhe arne ingkirreke antheke anwerne Ikwere arratyentye anerlte-anetyeke Re akangkemele anetyeke. Anwerne apele alakenhe mpwareme anwerne-arle Renhe itelareme. Re anwernenhe akngakeke imerte Ikwere-werne akngetyemele anwerne Ikwerenhe anetyenhenge, Ikwere arratye anemele. Anwerne Utnenge Ikwerenhe atnyeneme anwernenhe-arle Re antheke-arle. Alakenhe ikwerenge anteme anwerne arratye aneme. \v 4 Ye, Ngkarte Re mwerre anthurre aneme. Re anwernenhe arntarnte-aretyeke alhileke mwerre anthurre anwerneke mpwaremele. Re nhenhe mpwareke arrantherre apale itirretyakenhe anetyeke akurne mpwareme-ketye. Tyerrtye areye ahelhe nhenhele aneme Christ-arle arratye itelaretyakenhe anekeke, arne akurne areye mpwaretyeke ahentye aneme arne akurne nhenhele anteme itnenhe akurne-ileme. Kenhe arrantherre akenhe arne akurne ingkirreke-ngentyele untyeme-irreke-arle Ngkarteke anemele. Re-arteke Ngkartele anwerneke iwerre altywere-ileke irrpenhetyeke anpere-alhemele akurne areye-ketye atere-arlpe-irremele. Lyete kwenhe anwerne Ikwere aneme. \p \v 5 Kele arrantherre Christ arratye itelareke-arle, akwetethe mwerre mpwarerlte-anaye Ngkartele-arle arne mwerre atningke arrekantherre mpwarekenge. Arrantherre Ngkarte-akerte akwete akaltye-irretyeke arrantherre mwerrantye arratye anetyenhenge. \v 6 Ingkerrekeke itirrewarraye mwantyele mpwaremele, arrantherre akayake-ilelhetyeke arne akurne mpwareme-ketye. Arrantherre Ngkarte akwetethe apentetyeke anteye apurrke-irretyale anaye. Mwerre anetyeke anteye Ngkarte-arle akangkemele anetyeke. \v 7 Arrantherre Jesus-arle arratye itelareme ingkirreke arntarnte-aretyeke, itnenhe akwetethe mwantye-mwantye-iletyeke. \p \v 8 The arrenhantherrenhe arne nhenhe areye mpwaretyeke ileke-arle, nhenge arrantherre-arle apeke alakenhe irnterre-ame-irnterre mpwarerlte-anemenge, kele arrantherre Jesus-eke akaltye anthurre anteme-arle aneme. Kele imerte arrantherre warrke Ikwerenhe mwerre anthurrele mpwaretyenhenge. \v 9 Kenhe angwenhe apeke akenhe alakenhe anetyakenhe, re mwerre-irretyeke itirretyakenhele, kele re tyerrtye-arteke mwerre-arle aretyakenhenge, alknge pwenge-arteke apeke-arle. Rarle tyerrtye-arteke alkngwirrekeke-arle Ngkartele-arle arne akurne areye ikwerenge urrpareke-arle. \p \v 10 Kele, atyewe Jesus-kenhe atyinhe areye, arrantherre arnterre arrkernetyeke arratye anetyeke arrekantherre-arrpe imernelhetyeke arrpenhe areyeke-arlke imernetyeke Ngkartele-arle kwenhe arrenhantherrenhe akngakeke akalkelhe-ilemele Ikwerenhe areye anetyeke. Ayenge alakenhe angkeme, arrantherre-arle apeke alakenhe renhe mpwareme, arrantherre Ngkarte-ketye untyeme-irretyakenhe anetyenhe arrantherre akenhe Ikwere arratye akwete anetyeke. \v 11 Kele Ngkarte anteme arrekantherre alakenhe angkeme, “Arrantherre, apmere mwerre akngerre Atyinheke irrperrirraye.” Arratye-arle. Urreke anteme arrantherre apmere mwerre akngerre yanheke irrpenhetyenhe Alartetye anwerne-kenhe-arle Jesus Christ anemeke. Re tyerrtye ingkirreke anthurreke alartetye impene aneme. \p \v 12 Kele, arrantherre perre arne nhenhe areye kele itelareme, ayeye arratye Christ-akerte akwetethe apentemele arrpenhe areyele-arle arrenhantherrenhe akaltyele-anthekeke, the arrenhantherrenhe akwetethe itneke-akerte irlpangkelhe-ileme. \v 13 The itelareme, nhenge ayenge itethe akwete anemele, atyenge mwerre kwenhe arrekantherre itneke-akerte akwete angkerle-anetyeke arrantherre itneke alkngwirretyakenhe anetyenhenge. \v 14 The itelareme ayenge-arle urreke-awerne ilwetyenhe, Alartetye Jesus Christ-ele-arle atyenge ilekenge. \v 15 Alakenhe ikwerenge anteme ayenge arnterre anthurre warrke-irreme arne nhenhe areye arrekantherre iletyeke, arrantherre itnenhe akwetethe itelarerlte-anetyenhenge ayenge arrangkwe-arle-irrekenge anteme. \s1 Peter-ele itneke ileke ingkirreke-arle rarle Jesus-akerte angkekeke, arratye anekenge \p \v 16 Anwerne arrenhantherrenhe kele ileke-arle Alartetye Jesus-arle Utnenge Ngkarte-kenhe-akerte apetye-alpetyenhe alkngenthe akngerre-akerte-arlke. Nhenge anwerne nhenhe arrekantherre ilemele, anwerne ayeye urrtyirretyakenhele, itirrentye anwerne-kenhe-ngentyele kwenye. Anwerne urrpetyele akenhe renhe alknge-arrpele areke apwerte akertnele Moses uthene Elijah uthenenge tnerlenge. Rarle mwerre anthurre aneke, alkngenthe arrtyernemenge-arteke. \v 17 Anwerne renhe arratye itelareke anwerne-arle apwerte ameke-ameke yanhele aneke nhenge Ngkartele-arle anwerneke imerneke Jesus-arle arratye mwerre anthurre anekenge. Anwerne Ngkarte aweke, ingkirrekenge-arle mwerre anthurre-ulkere anemeke, alakenhe angkerlenge, “Nhenhe Alere Atyinhe, Ayenge ikwere akangkemele anthurre aneme.” \v 18 Anwerne Christ-enge apwerte ameke-ameke akngerre Ngkarte-kenhenge aneke, Re alkere-ngentyele angkerlenge, anwerne renhe aweke. \p \v 19 Arrule anthurre arrpenhe areyele ayeye Ngkarte-akerte intelhe-ileke, anwerne ayeye itnenhe arratye itelareme. Itne intelhe-ileke artwe arratye mwerre anthurre-arle ingkerne apetyetyenhe. Kele anwerne Jesus areke-iperre kele anwerne arratye itelareme angkentye itne-arle angkekenge kwenhe arratye. Arrantherre-inpe mwantyele awetyeke ayeye itnekenhe Christ-arle apetye-alpeme-akerte, angkentye itnekenhe-arle alkngenthe-arteke anemenge. Arrantherre itelareme nthakenhe-arle alkngenthe ingwemertele pwarrtyemenge. Alakenhe renhe angkentye re apetyeme, kele arrantherre renhe akethele itelareme anteme. Angkentye yanhele anteme anwernenhe arratye akaltyele-antherle-aneme Jesus apetye-alpetyeke-atwetye. Arrantherre itelareme, anwerne kwerralye ingwenthe arraterlenge areme alakenhe itirremele, “Arlte anteme irreme.” Alakenhe-arle anwerne Jesus arraterlenge aretyenhe alakenhe itirremele, “Re kele apetyeke-arle.” \v 20 Kele nhenhe mwantyele awerrirraye, yanhe areyele Ngkarte-kenhe ayeye-arle ilerlte-apekeke, itne-arle ayeye nhenhe pipe-ke intelhe-iletyakenhe-arle itne-arrpe-arle itirreke. \v 21 Ayenge nhenhe angkeme itne-arle iwenhe apeke renhe ware intelhe-iletyakenhenge-arle itne ilkelhemele, arrpenhele-arlke itnenhe uternetyakenhenge-arle. Itne-arle angkeke intelhe-ilemele-anteye renhe-ante Utnenge Akngerrele-arle itneke imernekenge intelhe-iletyeke. \c 2 \s1 Tyerrtye arrpenhemele apale akaltyele-antheme \p \v 1 Arrule anthurre, arrpenheme urrtyirretyame angkemele itne akwele ayeye Ngkarte-ngentyele akwele ilemele. Kele, alakenhe anteye, lyetenye arrpenheme arrekantherrenge urrtyirrentye-arle akaltyele-antheme, ayeye arrpenhe ilemele. Ayeye urrtyirrentye nhenhe areyele tyerrtye areye akurne-iletyenhe itnenhe-arle arratye itelaremeke. Alartetye Jesus ilweke itnenhe itetheke mpwaretyeke itne-arle arne akurne areye mpwarerlenge, re itnenhe itetheke mpwareke itne anteme ikwerenhe areye anetyenhenge. Kenhe itne apeke akenhe Jesus-ketye untyeme-irreme, kele urreke arlte ingkernenge itneke akurne anthurre irretyenhe. \v 2 Atyewe Jesus-kenhe atningkele akurne areye angwaretyenhe itne-arle mpwaremenge, itne apale-apale anewe akerretyenhe, itne arrpenhe areye mpwenye ikngwemele. Alakenhenge anteme arrpenhe areyele itnenhe aremele Ngkarteke anyurre-irremele akengentye angkemele iwerreke Ikwere. \v 3 Urrtyalthe nhenhe areye ntyelhe akngerre anetyenhe, itne anteme arrekantherre ularele iletyenhe ayeye-arle itne-arrpe itirrekeke apwerte ngkweltye arrekantherrenge inetyeke ware. Kenhe Ngkarte akenhe arrule anthurre itirreke Rarle tyerrtye yanhe areye atwetyeke aneke. Arratye-arle alakenhe. Urreke-arle Re ayakelhetyakenhe itnenhe ingkirreke atweme-ketyenge. \p \v 4 Arrantherre itelareme arrule anthurre alkere-arenye arrpenhemele arne akurne areye mpwareke, Ngkarte-arle itneke arrkerenye-irretyakenhe ware. Kele, Ngkartele itnenhe iperte akngerreke akwerneke, apmere akurne nhenge Re-iknge tyerrtye akurne areye akwerneme. Re itnenhe chain-ele ayernemele ingwemertele anetyeke. Itne anteme yanhe ikwerele anerlte-anetyenhenge apmere ingwemerte ikwere arlte ingkerneke-atwetye nhenge Ngkarte itneke itirretyenheke arriletyeke arne akurne areye-arle itne mpwarekenge. \v 5 Ngkarte arrekwelenye yanhe areyeke arrkerenye-irretyakenhe ware. Arrangkwe, Re itnenhe atweke. Re kwatye urewe akngerre yerneke itnenhe kwatyenge alhekwarle-ilemele. Re akenhe Noah-arlke ikwere-artweye seven-pele-arlke itetheke atnyeneke. Noah-ele arrpenhe areye uyarne irrtyelhe-ileme arratye anetyeke. \v 6 Kele ayeye arrpenhe nhenhe anteme awerrirraye. Arrantherre apmere akngerre nhenge atherre Sodom uthene Gomorrah utheneke-akerte akaltye aneme. Tyerrtye apmere yanhe atherre-arenye areyele arne akurne akwete mpwaretyarte. Kele Ngkartele anteme ure akngerre alkere-ngentyele yerneke Re arne ingkirreke anthurre iteke tyerrtye itnenhe-arlke apmere ikwere-atherrenge. Arlpmenye-ante anetyeke. Ngkartele alakenhe mpwareke tyerrtye areyele apmere arrpe-anenhe-arenye awetyenhenge nthakenhe-arle irrekenge. Itne anteme itirreme “Ayekaye, kele anwerne itelareme, Ngkartele anwerneke anteme alakenhe mpwaretyenhe anwerne apeke Ikwere awelhetyakenhenge.” \f + \fr 2:6 \fr*\ft Genesis 19:1-29 araye\ft*\f* \v 7-8 Arrantherre artwe nhenge Lot-eke itirretyeke, re kwenhe apmere Sodom-ele akwetethe anetyarte. Re kwenhe artwe mwerre-arle anetyarte rarle Ngkarteke aywerrkele mpwaretyarte. Re anteme areke tyerrtye arrpenhe areyele arne akurne areye mpwarewarrerlenge re irrare anthurre irreke itne-arle Ngkarte awerrirretyakenhe anekenge itne akurne akwete mpwarewarretyarte. Urreke Ngkartele ure akngerre renhe yernetyenhenge apmere Sodom uthene Gomorrah uthene-werne, re Lot-ke-amparre apmere yanhe-ngentyele arratelhe-ileke imerte renhe yernemele arntwarre-werne re mwerre anetyenhenge. \f + \fr 2:7-8 \fr*\ft Genesis 19:1-29 araye\ft*\f* \p \v 9 Alakenhe ikwerenge anteme anwerne itelareme Ngkartele mwerre atnyeneme tyerrtye yanhe areye-arle Ikwere arratye mwerre anemeke nhenge arne akurne areye itneke irrerlenge. Kenhe tyerrtye akurne yanhe areye akenhe uyarne anthurre itirreme arlte ingkerneke-atwetye. Yanhenge anteme Ngkartele itnenhene court-eke ngkernetyenhe imerte itirremele nthakenhe-arle Re itnenhe iletyenhe. \v 10 Tyerrtye yanhe areyele Ngkarte akwenpele aweme, itne arne akurne areye akwete mpwarerlte-anetyeke ahentye-aneme. Itne anewe arrpenhe-kenhenge inteme, urrtyirremele uthene, iltemele uthene. Itne ayeyele ilelhemele, tnakelhemele anteye. Itne alkere-arenye areyeke awelhetyakenhe, itneke akengentye angkemele apure anetyakenhele. \v 11 Alkere-arenye-arle akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne yanhe areyenge lterrke anthurre-ulkere. Kele nhenge alkere-arenye areye Ngkartenge arrekwele tneme, itne Ngkarteke ileme akaltyele-anthenhe-anthenhe yanhe areyele-arle arne akurne mpwaremenge. Kele itne-arle itneke anhelhetyakenhe, arrangkwe-arle. \v 12 Akaltyele-anthenhe-anthenhe urrtyalthe nhenhe areye-arle itirretyakenhe nthakenhe-arle irremele, akurrknge akngwelye-arteke ware-arle untherlte-aneme nthakenhe-akenhe apeke ware. Itne uyarne itelareme iwenhe-arle itne mpwaremeke. Nhenge tyerrtye arrpenhele ayeye mwerre ilerlenge itne renhe uye itelaremele imerte ilemele rarle akwele urrtyirrentye angkemenge. Kenhe Ngkartele akenhe akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne yanhe areye atwetyenhe tyerrtye areyele-arle kere atweme-arteke. \v 13 Urreke-arle, Ngkartele itnenhe arriletyenhe itne-arle tyerrtye arrpenhe areyeke akurne mpwarekenge. \p Akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne yanhe areye arne akurne-ante ware mpwaretyeke itirreme itne-arrpe akangkemele anetyeke. Itne arrekantherrenge ingwele apurte-irreme arltele-arlke arrpenhe areyenge arrekwele ankeye akngerrele arlkweme ngkwarle-arlke akngerre antywemele arnterre anthurre-arlke arlkemele apure-arlke anetyakenhele. Arrantherre apure-irreme itne-arle alakenhe mpwaremenge itne-arle urrtyirremele ilemenge. \v 14 Itne marle arrpenhe areye-arlke akwetethe arerlte-aneme itnekenge intetyeke ahentye anemele, itne arne anyente ikwere akwetethe itirrerlte-aneme apurrke-irretyakenhele, akwetethe arlkarentye-irreme-arlke. Itne Jesus-kenhe areyeke ularele ileme, yanhe areye-arle akweke ware arratye itelarekeke. Itne itneke ularele ileme arne akurne mpwaretyenhenge, itnenhe Ngkarte-ketyenge untyeme-iletyenhenge. Akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne areyele iwenhe apeke renhe mpwareme, ankeye akngerre anthurre-arle anemele. Kele Ngkartele itnenhe arriletyenhe itnarle akurne mpwarekenge. \v 15 Itne-arle Ngkarte-ketye untyeme-irreke akurne anteme mpwarerlte-aneme apale anteme alhemele. Itne-arle akurne anyente-anteye mpwaretyeke-irreke Balaam-ele-arle arrule mpwareke-arteke, re alere Beor-kenhe-arle. Rarle apwerte ngkweltyeke arnterre anthurre itirreke, re anteme arne akurne areye mpwareke ngkweltyeke-ante-atheke. \v 16 Artwe nhenhele arrpenhe areyeke angkentye Ngkarte-kenhe ilerle-apetyarte, Ngkartele akenhe tangkeye Balaam-kenhe uterneke renhe alkngetherre iletyeke rarle akurne mpwarekenge. Kele tangkeye angketyakenhe itanye, tangkeye yanhe Balaam-eke angkeke tyerrtye-arle angkeme-arteke. Nhenge tangkeye angkemele, re Balaam renhe ayakemele akurne mpwareme-ketyenge. \p \v 17 Akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne nhenhe areye urreme-urreme aneme, kwatye pintye-arle antyerrke-irremeke-arteke, tyerrtye areye-arle itneke-werne apetyemenge ayeye awetyeke, kele itne akenhe ayeye itneke-ngentyele uyarne ineme. Akaltyele-anthenhe-anthenhe yanhe areye itne angkulye-arteke angwerrele-arle arratemeke. Arrantherre itelareme, nhenge tyerrtye areyele angkulye renhe areme, itne anteme itirreme kwatyele akwele anhetyenheke. Kele arrangkwe-arle. Alakenhe-arle, tyerrtye areye akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne itneke-werne awetyeke alheme nthakenhe-arle itne Ngkarte-akerte angkemenge. Itne akenhe itnekenge akaltye-irretyakenhe, arrangkwe-arle. Alakenhe ikwerenge anteme Ngkartele itnenhe alhileke itne ingwemertele akwete-ante anetyeke, ayernentye akngerre jail-arenye areye-arteke. \p \v 18 Nhenge itne tyerrtye areye akaltyele-anthemele, itne arne akenge areye tnakeme angkemele. Itne tyerrtye areyeke angkeme Jesus-arle arratye itelarekeke akweke ware, itne ularele ileme imerte itnenhe uternemele akurne mpwaretyeke, itne-arle mpwaretyartenge, urreke itne Jesus-kenhe anetyenhenge. Itne itneke ularele ileme, alakenhe angkemele, “Arrantherre apeke arne akurne mpwaretyeke ahentye aneme, tyerrtye arrpenhe atningkenge apeke intemele, arrantherre-arrpe akangkemele anetyeke. Kele mwerre-arle, akwenpele mpwaraye.” \v 19 Akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne areyele itnenhe alakenhe ileme anteye, “Arrantherre apeke akangkwe-irremele apenteme iwenhe apeke renhe anwerne akaltyele-antheme, anwerne arrenhantherrenhe alhilemele ileme kele arrantherre iwenhe apeke renhe mpwaretyeke ahentye aneme.” Alakenhe-arle itne angkeme, kenhe itne akenhe arratye anetyakenhe-arle, itne-arle arne akurne akwetethe mpwarerlte-anemele, iwenhe apeke akurneke ilkelhemele. Alakenhe renhe, nhenge tyerrtye angwenhe apeke-arle jail-ke irrpeke itne-arle arlkarentye-irrekenge kele uyarne arratemele. Alakenhe anteye-arle tyerrtye yanhe areyeke akurne-arle mpwaremeke, itne kwenhe arne akurne areye uyarne impeme, arne akurne areye pwathe itnekenhe-arteke-arle aneme, itnenhe uternemele ileme nthakenhe mpwaretyeke. \p \v 20 Ayenge akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne nhenhe areye-akerte alakenhe angkeme arrule-arle itne Ngkarte-kenhe anekenge Renhe awerrirretyarte angkerlenge. Itne akurne areyenge untyeme-irreke anthurre-arle Ngkarte-ketye akalke-ilelhetyakenhe anetyenhenge. Itne Alartetye Jesus Christ-eke akaltye aneke anwernenhe-arle itetheke mpwarekeke, renhe arratye itelarerrirreke. Kele anteme itne awethe anteye akurne-irreke imerte apale alhemele. Arne akurne areye itnarle mpwareke chain-ele-arteke itnenhe-arle ayerneme arntwirrkemele. Angwenhele anteme-ame itnenhe itetheke mpwareme? Kele arrangkwe-arle. Kele lyete itneke akurne arntwarre anthurre anteme-arle aneme, arrekwele-arle aneke-arteke kwenye. \v 21 Kele Ayeye Mwerreke akaltye-irreke-arle-iperre renhe apentemele, itne renhe ipmentye imperlte-alhemele arne akurne awethe mpwaretyeke apalele alhemele. Kenhe Ngkartele akenhe itnenhe arriletyenhe itne-arle Jesus-ketye untyeme-irrekenge renhe arratye itelareke-arle-iperre. Re itnenhe arrpenhe areyenge awethe-ulkere atwetyenhe, yanhe areye Jesus-eke-arle akutne anekeke. \v 22 Nthakenhe-arle itne irreke alakenhe anteye akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne yanhe areyele mpwareke arrpenhele Bible-nge arrule intelhe-ileke. Re alakenhe angkeke, \q1 “Nhenge akngwelye apeke antewe-irremele renhe impemele-arle, kele urreke apetyalpemele antewe renhe arlkwetyeke.” \rq Proverbs 26:11.\rq* \m Alakenhe anteye ayeye arrpenhe alakenhe angkeme, \q1 “Nhenge angwenhele apeke pike-pike alheweme, re utepe-irremele ahelhe urrknge-werne alpeme ulperte-irreme iwelhemele.” \p Kele akaltyele-anthenhe-anthenhe akurne areye, alakenhe-arteke. Itne Jesus-akerte aweke-arle-iperre renhe arratye itelaremele, Ngkartele itnenhe arlkngeke. Kenhe lyete itne arne akurne areye mpwaretyeke alpeke akngwelye yanhe uthene pike-pike uthenele-arteke. \c 3 \s1 Jesus apetye-alpetyenhe \p \v 1 Atyewe Jesus-kenhe atyinhe areye, the ayeye anyente arrekantherre kele intelhe-ilemele yerneke, the anteme nhenhe ayeye arrpenhe intelhe-ileme arrantherre ingkirrekeke arratye itirretyeke tharle intelhe-ilekeke. \v 2 The ayeye nhenhe intelhe-ileme ayenge-arle ahentye aneme arrantherre itelaretyeke iwenhe-arle angkentye Ngkarte-kenhe-arle awemele ilerle-apentye akngerre areyele-arle arrule intelhe-ilekeke. Kele, Jesus Christ Alartetye anwerne-kenhele anwernenhe itetheke mpwareme, the anteme arrenhantherrenhe itelaretyeke ahentye-aneme iwenhe apeke renhe re tyerrtye yanhe areye akaltyele-antheke rarle yernemeke. Re itnenhe ayeye-akerte yerneke itne arrenhantherrenhe akaltyele-anthetyeke. \p \v 3 Ayenge arrekantherre ahentye aneme nhenhe itelaretyeke, lyete-ngentyele Christ apetye-alpetyeke-atwetye, tyerrtye areye arrekantherre arne akurne areye angketyenhe arrantherre-arle arratye itelaremenge rarle apetye-alpetyenhenge. Itne akenhe arne akurne areye akwete mpwarewarretyenhe itne-arrpe akangketyeke. Itne arrekantherre anhelhetyenhe anyurre-irremele angkeme iwenhenge-arle arrantherre arratye itelaremenge. \v 4 Itne arrekantherre alakenhe angketyenhe, “Arratye-ame Jesus-ele alhileke rarle apetye-alpeme? Kele, nthenhe anteme re? Rarle nhenhe akwete anetyakenhe-arle re kwenhe urrtyirreme-arle. Arrwekelenye anwerne-kenhe akarelhemele akarelhemele ilweke anteme-arle. Alkere uthene ahelhe uthene akenhe anyente akwete anerlenge, uyerretyakenhe akwete anerle-anerrerlenge, ratherre rante-rante akwete aneme nhenge Ngkartele-arle mpwareke-arteke.” \p \v 5 Kenhe itne apale aneme, nhenge alakenhe angkemele itne-arle akwenpele aweme iwenhe-arle itne kele itelaremeke. Itne akaltye aneme nhenge Ngkarte angkerlenge ahelhe uthene alkere uthene arrateke. Yanhe arratye-arle, Re ahelhe arratetyeke ileke ahelhe re kwatye-ngentyele arraterlenge, kwatyenge akalke-akalke anekenge. \v 6 Urreke-arle Ngkartele kwatye urewe akngerre yerneke, arne arrpe-anenhe apmere ahelhe nhenhele-arle akethe-ante arrernetyenhenge, tyerrtye ingkirreke atwetyeke anteye. \v 7 Alakenhe anteye rarle ahelhe uthene alkere uthene mpwareke-arteke anteye, Re angkeke-arle, rarle alkere uthene ahelhe uthene atnyenetyeke nhenhele-arle akwete anerle-anerremeke, Re urreke renhe-atherrenhe urele itetyenhe. Re renhe-atherrenhe arlteke-atwetye atnyeneme nhenge Rarle tyerrtye akurne ingkirreke court-eke ngkernetyenhe itnenhe atwemele anteme. Re imerte alkere uthene apmere ahelhe uthene urele itetyenhe. \p \v 8 Ye, atyewe Jesus-kenhe atyinhe areye, nhenheke alkngwirretyale anaye: Ngkarte kwenhe anwerne-arteke itirretyakenhe. Anwerne itirreme arlte anyente akwele akweke ware, kenhe year 1000 akenhe arlenge arlentye-arle. Kenhe Alartetye Jesus akenhe itirretyakenhe arlte anyente-arle urteke aneme year 1000 akenhe arlenge-arlentye anerlenge. Arrangkwe-arle, re itirreme ratherre-arle anyente akwete-arle. Alakenhe-arle Ngkarte itirreme. \v 9 Arrantherre apeke itirreme Jesus-arle arrule anthurreke-atwetye anetyenhe urreke apetyalpetyenhenge. Arrantherre apeke itirreme re alhileke-arle-iperre apetye-alpetyakenhenge. Kele arrangkwe-arle, rarle tyerrtye ingkirrekeke mwerre anthurre aneme, re akwete akarelherle-aneme rarle ahentye aneme tyerrtye ingkirreke itirrentye akngarte-iwelhemele anetyeke akurne mpwareme-ketye untyeme-irretyeke Ngkarte anteme apentetyeke. Re akwete akarelherle-aneme rarle tyerrtye areye atwetyeke ahentye-anetyakenhe itne-arle akurne akwete mpwaremenge. \p \v 10 Kele Christ impeltye-ngentyele apetye-alpeme nhenge tyerrtye areye alkngwe akwete alheme. Arltele nhenge rarle apetye-alpeme, re tyerrtye areye apatelhe-iletyenhe, anyelkngalthele-arteke tyerrtye areye apatelhe-ileme nhenge re anyelkngeke irrerle-apemele-arteke. Arlte yanhenge akenhe angkentye akngerre anthurre irretyenhe alkere akertnele, rlke aywerre akngerre-irreme-arteke, alkere anteme uyerretyenhenge. Ngkartele ingkirreke anthurre akethe-ante arrernetyenhe alkerele-arle anemeke, uterne-arlke, atnyentye-arlke, kwerralye areye-arlke. Re arne ingkirreke urele itetyenhe. Yanhe-ngentyele arneke arrangkwe anetyenhenge. \p \v 11 Ye, Ngkartele kwenhe alakenhe renhe arne ingkirreke urele itetyenhe. Alakenhe ikwerenge anteme arrantherre Ngkarteke arratye anetyeke alakenhe arrekantherre irreketye. \v 12 Impene-impenele akarelhaye, Jesus-eke akwete itirrewarraye arlte yanheke-arlke nhenge Ngkartele-arle Jesus ahelhe nhenhe-werne yernirtnetyenhe. Ngkarteke arratye akwete anerlte-anaye, arlte yanhe iparrpe apetyetyenhenge. Ye, Ngkartele kwenhe arlte yanhe kele akngakeke. Urreke, arlte re anerlenge, Ngkartele alkere-arlke kwerralye areye-arlke urele itetyenhe, Re arne ingkirreke urele itetyenhe, ingkirreke akethe-ante arrernemele. \v 13 Kele mwerre-arle alakenhe, Ngkartele-arle alhileke-arle alkere alkarle, ahelhe alkarle-arlke mpwaretyeke. Tyerrtye ingkirreke ahelhe alkarle yanhele aneme arratye-ante ware mpwaretyenhe. Arne nhenhe areyeke anwerne-arle akarelheme. \p \v 14 Ye, atyewe atyinhe areye-aye, nhenge arrantherre-arle arlte ikwere impene-impene akarelhemele, Ngkarteke arratye akwete anetyeke, arne akurne-ketye untyeme-irremele. Nhenge Jesus anteme apetye-alpemele re arrenhantherrenhe aretye-alpeme arrantherre-arle arratye anetyarte Ngkartenge ularre, mwerre anerlte-anemele, Ngkartenge ipeltye-irrekarle iperre. \v 15 Akwetethe itelareme Alartetye Jesus-arle tyerrtye areyeke mwantye akarelhemenge arne akurne-ketye untyeme-irretyeke re itnenhe itetheke mpwaretyenhenge. Nhenge atyewe anwerne-kenhe Paul, re arrekantherre ayeye anyente renhe intelhe-ileke. Ngkartele renhe Utnenge Ikwerenhe antheke ikwere imernemele iwenhe apeke renhe intelhe-iletyeke. \v 16 Re ayeye atningke intelhe-ileke Jesus-kenhe areyeke yernemele. Angkentye arrpenheme rarle intelhe-ileke tyerrtye arrpenhe areyele akenhe itnenhe akweke ware itelareme. Kenhe tyerrtye arrpenhe areye akenhe akutne aneme, itne angkentye lterrke yanhe areye uyarne itelaremele, itne anteme angkentye yanhe areye arnkwerte-ileme urrtyirremele anteme. Arrantherre itelareme nthakenhe-arle itne angkentye Moses-kenhe arnkwerte-iletyarte, ikwere-akerte urrtyirremele ileme, alakenhe athewe. Alakenhe ikwerenge anteme, arlte ingkernenge Ngkartele itnenhe court-eke ngkernetyenhe, itneke itirreke-arle iperre, itnenhe yernetyenhe atwetyeke. \p \v 17 Kele arrantherre atyewe atyinhe areye, arrantherre kele itelareme arne nhenhe areye irretyenhenge. Kele arelhewarremele anaye, arntarnte-arerremele anaye, tyerrtye akurne areye-ketye urrtyirremele ilemele, arrenhantherrenhe iwerre apalele akngeme-ketye. Ngkartele arrenhantherrenhe akayake-ilemele atnyeneme arrantherre Ikwerenge apurte akwete-ante anetyenhenge. Kenhe arrantherre apeke tyerrtye akurne areye aweme itnenhe apentemele, kele arrantherre itelarentye impelhetyenhenge ayeye arratye Ngkarte-akerte, Ikwere-ketyenge untyeme-irremele. \p \v 18 Arratye akwete anerlte-anaye, arrantherre imerte Jesus Christ akangketyeke anthurre-arle mpwaretyenhenge. Re anthurrele-arle anwernenhe itetheke mpwareme, nhenge anwerne anteme ikwere arratye anemele, Re anteme anwerne awethe-ame-awethe mwantye-mwantye-iletyenhenge. Ikwere-akerte akwete akaltye-irraye. \p Ye, anwerne akwetethe Renhe tnakewarreye. Kele mwerre-arle. \p Kele alakenhe ware the intelhe-ileme. Kele anteme.