\id 1TI EA1TIMb.trn 17-06-99 (Broad AAIB) \ide UTF-8 \h 1 Timothy \toc1 1 Timothy \toc2 1 Timothy \toc3 1 Tim \mt1 1 Timothy \mt2 Pipe arrekwelenye nhenhe Paul-elarle intelhe-ilemeke artwe Timothy-ke \c 1 \p \v 1 Timothy, the Paul-ele pipe nhenhe ngkwenge intelhe-ileme yernemele. Arrule anthurre Ngkartele angkentye Ikwerenhe antheke angwenhele-arle apeke nhenge Jesus Christ arratye itelareme re akwele Ikwerele-arlenge akwete anthurre anetyenhenge. Alakenhe ikwere anteme Re Jesus anwerneke-werne yerneke. Anwerne Jesus Christ-ante arratye itelareme. Anwerne-arle akaltye aneme Jesus-arle apetye-alpeme, alakenhe ikwere anteme anwerne ikwere akarelheme. Ngkartele anwernenhe mwantye-mwantye ilemele itetheke mpwareme, anwerne-arle Jesus arratye itelaremenge. Re-atherre ayenge mwantyele akngakeke ikwere-atherre ayenge urrkapetyeke. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge urrkaperle-aneme ayeye akngerre akngernetyeke Ikwerenhe arrpenhe Ngkarte-kenhe areyeke iletyeke. \p \v 2 Timothy, ayenge ngkwenge ilkelheme anthurre unte-arle alere atyinhe anthurre-arteke anemenge, unte-arle Ngkarteke atyewe-irreke atyengenge. Ayenge angkeme Ngkarteke Jesus Christ anwerneke-artweyeke-arlke alakenhe: “Akngeyaye, ayenge Ngkwenge angkeme Unte-arle Timothy mwantye-mwantye iletyeke, renhe mwantyele arntarnte-aremele, nhenge re mwerre anthurre anetyenhenge.” \s1 Paul-ele Timothy ileme itneke iletyeke ayeye arratye-akerte \p \v 3 Urreke ayenge apmere Macedonia-werne alhetyenhenge, the ngenhe ileke apmere Ephesus yanhele akwete anetyeke. The ngkwenge ileke artwe akngerrepate tyatye-arenye areye-akerte tyerrtye areyeke-arle akurne-akurne ayeye ilerlte-anemeke. The ngenhe ileke apmere yanhele akwete anetyeke unte-arle artwe yanhe areye ntertelhe-iletyeke. The ngkwenge awethe ileme pipe nhenheke intelhe-ilemele tharle arrekwele ngkwenge ileke-arteke, unte artwe yanhe areye iletyeke ayeye akurne areye iletyale. \v 4 Tyerrtye Ngkarte awentye akngerre areye-arle, itne arrpenhe areye akaltyele-antheme arratye Ngkarte-akerte. Kenhe tyerrtye arrpenhe yanhe-arenye areyele akenhe ayeye mwerre iletyakenhe itneke, arrangkwe-arle. Itne-arle akwele ayeye arrulenye areye ilerlte-aneme. Itne akwele itnenhe akaltyele-antheme arritnye tyerrtye arrule-arle anekeke areye-akerte. Itne akwete anthurre ileme ayeye alakenhe areye-akerte atyenpe-irretyakenhele. Alakenhe ikwerenge anteme, Ngkarteke-artweye areye akwete ahele-ahele akerreme. \p \v 5 Timothy, Ngkarteke-artweye areyeke angketyeke alhaye itne anthelhetyeke Ngkarteke. Ngkarte arne ingkirreke mwerreke-arle areye itirremele aneme. Itnenhe ilaye mwerre areyeke-ante itirremele anetyeke, iwenhe apeke renhe arratye mwerre ware mpwaretyeke Ngkartele-arteke. Itnenhe ilaye ayeye Jesus-kenhe awetyeke iwerre ikwerenhe-ante apentetyeke. Nhenge itne alakenhe mwerre mpwaremele, kele itne tyerrtye arrpenhe areyeke-arlke ahentye anteme aneme. Alakenhe renhe anwerne itneke ahentye-aneme mpwaretyeke. \v 6 Artwe areye, ayeye akurne-arle akaltyele-anthemeke, apale alheke-arle Ngkarte-ketye untyeme-irremele. Alakenhe ikwerenge anteme itne Ngkarteke ahentye-anetyakenhe anteme aneme, itne tyerrtye arrpenhe areyeke anteme ahentye-anetyakenhe. Itne arrpenhe itnekenge akwetethe ahele-ahele akerreme. \v 7 Artwe yanhe areye, itne-arle artwe ampwe angkentye Moses-kenheke akutne. Kele imerte itne akwele angkentye Moses-kenhele akwete akaltyele-anthemele. Nhenhe areye itirreme itne akwele ingkerrenyekeke akaltye, itne ilelheme itne-arle angkentye yanheke akaltye aneme akwele. Kenhe arrangkwe-arle, itne-arle itelaretyakenhe, arrangkwe akwete-arle. \p \v 8 Kenhe anwerne nhenhe-arteke itirreme: Anwerne akaltye aneme angkentye Moses-kenhe-arle mwerre aneme. Angkentye yanhe mwerre tyerrtye areyeke akaltye-irretyeke, akurne-ketye impelhetyenhenge anteme. \v 9 Kenhe nhenhe arrpenheke-arle anwerne-arle itirreme: Tyerrtye arrpenheme mwerre aneme Ngkarteke. Angkentye Akngerre Ikwerenhe Re artwe Moses antheke, kenhe angkentye yanhe akenhe tyerrtye akurne areyeke-ante ware mwerre anerlenge. Angkentye Akngerre yanhe Re Moses antheke tyerrtye akurne-arle-irreke areyeke, akurne akwete-arle mpwarerlte-anemeke, yanhe areye iwerre akurne-arle apentemeke Ngkartenge untyeme-irreke-arle areyeke. Tyerrtye arrpenhe areyele akwete-arle akurne mpwareme. Kenhe tyerrtye arrpenhe areyele akwenpele awemele, kele imerte mpwaretyakenhe-arle, itne Ngkarteke akangkwe-irretyakenhe akwete. Kenhe tyerrtye arrpenhe areyele angkentye awemele, itne akenhe akurne akwete-arle mpwaremele anteme. Kenhe tyerrtye arrpenhe areyele anyikwe apeke meyikwe apeke ilwetyeke-ante atwerlenge. Kenhe arrpenhe areyele tyerrtye arrpenhe areye ilwetyeke atwerlenge. \v 10 Kenhe tyerrtye arrpenhe areye akenhe alheme anewe arrpenhe-kenhe anyelkngele intetyeke mpwareme. Artwe anyente artwe arrpenhenge interreme nhenge artwe arrpenhe akwele arelhe-arteke-arle akwele. Kenhe arrpenhe areyele akenhe tyerrtye arrpenhe arntirrkwemele, akunye areye-arle, itnenhe urrkapetyeke uterneme. Kenhe arrpenhe areye arrpenhe areyeke urrtyirremele angkepangkeme. Kele imerte tyerrtye arrpenhe nhenhe areyele itnenhe court-werne-atheke anteme akngemele itne imerte awethe urrtyirremele. Arne nhenhe areye akurne anthurre-arle. Ngkartele Moses angkentye akngerre antheke, re nhenge tyerrtye akurne areye arratye-iletyeke, yanhe areye angkentye arratye nhenhenge-arle impelhemeke akwete, akurne arrpenhe mpwaremele. \v 11 Ayeye arratyentye Ngkartele-arle ayenge anthekeke nhenge the anteme tyerrtye arrpenhe areyeke iletyenhenge. Yewe, Ngkarte mwerre anthurre! Ayeye Mwerre Ikwerenhe mwerre anteye. \s1 Paul Ngkarteke akangkeme \p \v 12 Ayenge akangkeme Jesus Christ anwerneke-artweyeke rarle ayenge rlterrke anthurre ilekenge. Rarle ayenge itelareme arrule anthurre iperre, kele arrule anthurrenge ipenhe re angkeke, “Paul-ele ayenge awetyenhe-arle.” Alakenhe ikwerenge anteme re ayenge akngakeke Ikwere warrke-irretyeke. \v 13 Kenhe urreke ayenge Ngkarteke atyewe-irretyenhenge, arrwekele awerne-arle ayenge Jesus-akerte akurne angketyarte, Ngkarte-kenhe areyeke ahele-irremele itnenhe atwetyarte. Ayenge-arle ahe-akngerre anthurre anetyarte, akutne aneke arne akurne itneke-akerte the mpwaretyame. Ayenge Jesus-eke akangkwe-irretyakenhe aneke, akutne aneke Ikwere. Alakenhe ikwerenge anteme, Ngkarte atyenge alhwarrpe-irreke. \v 14 Yewe, Ngkartele imernemele Rarle atyenge ahentye-aneke ayenge mwantyele arntarnte-aremele. Alakenhe ikwerenge anteme ayenge Jesus-eke-ante ware anerle-aneme. Ayenge Ikwere ware anteme aneme Renhe awemele, Ngkarte-arenye areye mwantye arntarnte-aremele. \p \v 15 Timothy-aye, the ngenhe ayeye nhenhe-akerte iletyeke ahentye aneme, nhenge ayeye arratye mwerre anthurre nhenhe-akerte. Alakenhe ikwerenge anteme, anwerne ingkirrekele renhe arratye itelaretyeke renhe atnyenemele: Apmere ahelhe nhenhele anwerne ingkirreke anthurre akurne-arle. Alakenhe ikwerenge anteme Jesus apetyeke anwerneke ilwetyeke anwernenhe ilweketye atnyenetyeke. Ayenge Paul, ayenge akurne anthurre antime aneme, tyerrtye arrpenhe areyenge-arle awethe akurne anthurre ulkere. \v 16 Arratye apelaye. Ayenge tyerrtye arrpenhe areyenge akurne ulkere, itnekenge akurne anthurre ulkere. Alakenhe-arle ayenge anetyarte, kenhe Ngkarte atyenge akwete-arle mwerre anerlenge. Urreke-awerne, tyerrtye atningke anthurrele anteme Jesus Christ arratye itelaretyenhe, itne anteme ikwerenge anteme akwete-ante anetyenhe, kenhe re akenhe tyerrtye areyenge-arle anetyenhe akwete-ante antime. Ngkarte atyenge arrwekele mwerre akngerre aneke kele arrpenhe areyele anteme aretyenhenge Ngkarte-arle akurne areyeke akwete ahentye aneme. Re anteme itnenhe itethe-ileme ilweketyenge atwetyakenhele. \v 17 Anwerne ingkirrekele Ngkarte utyernemele tnakewarretyeke. Rarle impene anthurre, Rarle tyerrtye ingkirrekeke Alartetye anthurre aneme akwetethe. Rarle irrkaye, ilwetyakenhe anetyenhenge, arrangkwe-arle! Anwerne Ikwere alyelhemele akwete aneye! \s1 Paul-ele Timothy ileme Angkentye Ngkarte-kenhe-ante ware apenterle-anetyeke \p \v 18 Timothy, unte atyenge alere-arteke. Nhenge akngerrepate tyatye-arenye areyele ngenhe akngerrepate tyatye-kenhe anetyeke mpwareke, itne iltye akaperte ngkwinheke arrernewarremele Ngkarteke angkerrirremele ngkwenge. Itne ngenhe ileke urrkaperle-anetyeke tyatye arrpenhe areyele-arlenge. The anteme ayeye nhenhe ngkwenge awethe ileme re-anteme tyerrtye arrpenhe areyele-arle ngenhe ilekeke-arteke. Nhenge unte ayeye nhenhe awemele kwene anthurrele atnyenemele, kele unte imerte irraweye anthurre-arteke rlterrke anthurre tnemele Ngkarteke, unte imerte rlterrke tnemele arrentye Satan-ketye. Unte imerte warrkene mwerre akngerre Ngkarteke apmere Ephesus ikwerele. \v 19 Nhenge unte ayeye atyinhe nhenheke itirremele, alakenhe ikwerenge anteme unte Jesus arratye akwete itelaremele, ikwere akangkwe-irremele akwete. Unte anteme arratye anetyeke mwerre mpwaremele akwete apure-irreketye. Tyerrtye arrpenhe areyele Jesus awemele apentetyarte. Ikwere iperre-ngentyele itne akenhe akurne mpwareke apure anetyange, arrangkwe-arle. Alakenhe ikwerenge anteme, itne iwerre apalenge alheme, Ngkartenge untyeme-irremele. \v 20 Artwe yanhe atherre Hymenaeus uthene Alexander uthene, re-atherre akurne anerle-anerreke. Re-atherre Ngkartenge untyeme-irreke-arle, Ikwere-ketye akurne angkeke. Kenhe the renhe-atherrenhe arrentye Satan-werne-atheke antheme Re anteme renhe-atherrenhe atwetyenhenge. Kele re apeke renhe-atherrenhe atwerlenge, alakenhe ikwerenge, urreke apeke imerte re-atherre Ngkarteke angketyeke itirreme ratherre akurne angketyale-arle anemere. \c 2 \s1 Paul-ele Timothy ileme Ngkarte-kenhe arrpenhe areye-arlke nthakenhe Ngkarteke angketyeke arrpenhe areyeke \p \v 1 The Ngkarte-kenhe areyeke iletyeke ahentye aneme, nhenge arrantherre Ngkarteke angkerlenge Ikwere akangkemele angketyeke, Renhe akwete anthurre apayuthnetyeke tyerrtye ingkirreke mwantyele arntarnte-aretyeke. \v 2 Ngkarteke akwete angkaye government-eke pwathe areyeke apmere arrekantherrenhele, Ngkarte apayuthnetyeke government apmere arrpenhe-arenye areyeke, apmere ahelhe akngerre nhenhele-arle anemeke. Nhenge arrantherre Ngkarte apayuthnemele itneke alakenhe, anwerne ingkirreke anteme mwerre anetyenhenge. Nhenge Ngkarteke anwerne alakenhe angkeme itneke, kele anwerne Ngkarte utyernemele tnakewarreme arratye mwerre anetyenhenge arrpenhe areyeke. \v 3 Nhenge anwerne Ngkarte alakenhe apayuthnemele itneke, kele mwerre-arle. Alakenhe mpwaremele anwerne Ngkarte akangketyeke mpwareme. Rarle anwernenhe ingkirrenyeke mwantye anthurrele arntarnte-areme, Rarle athewe anwernenhe itetheke mpwareme. \v 4 Re tyerrtye ingkirrekeke ahentye anthurre aneme, anwernenhe ingkirreke mwantyele arntarnte-aremele. Re ahentye aneme anwernenhe itetheke mpwaretyeke. Ayeye Mwerre Ikwerenhe arratye anthurre-arle. Re ahentye-aneme tyerrtye ingkirreke anthurre Ayeye Mwerre nhenheke akaltye-irretyeke. \v 5 Re Ngkarte anyente ware aneme tyerrtye ingkirreke anthurreke. Jesus Christ arratye aneke tyerrtye mwerre akngerre arratye. Re anyentele tyerrtye ingkirreke anthurre ipeltye-ileme Ngkarteke. \v 6 Rarle anwerneke ilwetyeke anthelheke, rarle tyerrtye ingkirreke itetheke mpwaretyeke. Arrule anthurre Ngkartele ayeye nhenhe iletyakenhe aneke, arrangkwe-arle. Re anteme Ikwere-arrpe ilelheme, “Kele The ayeye nhenhe lyete iletyeke aneme tyerrtye areyeke.” Kele lyete anwerne akaltye anteme aneme. Anwerne itelareme Ngkarte-arle ahentye aneme ingkirreke anthurre itetheke mpwaretyeke. \v 7 Nhenhe arratye anthurre. Ngkartele ayenge akngakemele ineke. Ikwere-iperre, ayenge urrkaperle-aneme Ayeye Mwerre Ikwerenhe akngernetyeke tyerrtye ingkirrekeke, Ngkarte-kenhe arrpenhe areyele-arlenge. Re ayenge yernetyakenhe Jew-arenye areye-werne-atheke. Re ayenge arrpenhe yanhe areye-werne yerneke, Jew anetyakenhe areye-werne, itneke Ayeye Mwerre iletyeke, itnenhe akaltyele-anthetyeke angkentye Ngkarte-kenhe Jesus-akerte. \s1 Paul-ele artwe areye uthene arelhe areye uthene Ngkarte-kenhe ileme arne iwenhe-ante iwenhe-ante mpwaretyeke \p \v 8 Artwe Ngkarte-kenhe areyeke ilaye, tyatye arrpenhe-arenye areye-arle Ngkarteke mwerre anerlte-anetyeke. Nhenge itne Ngkarteke angketyeke ahentye-aneme, iltye itnekenhe akertne-iletyeke alkere-werne-atheke Ikwere-werne-atheke. Kenhe urreke Ngkarteke angketyenhenge, itne tyerrtye arrpenhe areyeke ahele-irretyale anetyeke, ahele akerretyale anetyeke. \p \v 9 Arelhe Ngkarte-kenhe areyeke angkaye: Nhenge itne apeke alte mwerre akngerre-ilelhemele, mantere alkarle akngerreke irrpeme, arne gold amulte-kenhe-akerte, ahentye-kenhe-arlke, itne imerte tyatye-werne alhemele artwe areyele-arle akwele itnenhe aretyenhenge mwerre akngerre anthurre akwele, alakenhe akurne anthurre. Itne itneke-arrpe ware itirrewarretyakenhe anetyeke. \v 10 Arelhe yanhe areye itne-arrpe-arle Ngkarte-kenhe areye akelheme, itne itirremele akwele Ngkarteke mwerre anemeke-athene, itne akenhe arrpenhe areyeke-amparre arntarnte-aretyeke. Nhenge itne itne-arrpe itirremele aneme ameke-ameke-arelhemele aneme, alakenhe akurne anthurre. \p \v 11 Arelhe yanhe areye, nhenge itne apurte-irremele tyatye akngerreke, itne nterte anetyeke Ngkarte-akerteke akaltye-irretyenhenge. Nhenhe ipenhe artwe areyele itnenhe akaltyele-anthetyenhenge ayeye akngerre nhenhe-akertele, kele itne mwantye anthurrele awemele anerlenge nhenge artwe areye angkerlenge. Itneke ahele-ahele aketyale anetyeke. \v 12 The Paul-ele arelhe areye ntertelhe-ileme, tyatye akngerre kwenele angkeme-ketye. Itne artwe areye akaltyele-anthetyeke arrangkwe, itne artwe areyeke alartetye anetyeke arrangkwe. Kele the arelhe areye ileme itne-arle nterte anetyeke tyatye akngerre kwenele. \v 13 The ngkwenge ileme iwenheke-arle ayenge ahentye-aneme itne nterte-irretyeke. Arrule anthurre, Ngkartele Adam-eke-amparre arrpmerneke. Kele imerte Re arelhe Eve arritnye anteme arrpmerneke. \v 14 Arrentye Satan-ele-arle Adam urrtyirremele uternetyakenhele aneke, arrangkwe-arle. Arrentye Satan-ele Eve-ke-amparre urrtyirremele uterneke. Kele ikwere ipenhe anteme, arelhe Eve-le akurne mpwaremele Arrentye Satan aweke-arle-iperre Ngkartenge untyeme-irreke. Alakenhe ikwerenge anteme the arelhe areye ntertelhe-ileme itnenhe ayakemele akaltyele-antheme-ketye, itne anteme akwele artwe areyeke pwathe aneketyenge. \v 15 Kenhe arelhe areyele apeke Ngkarte arratye akwete itelareme, itne Ngkarte-kenhe arrpenhe areye arntarnte-aremele, mwerre aneme Ngkarte-werne-atheke, tnakelhetyakenhe anetyeke, kele Ngkarte anteme-arle itneke akangkentye akngerre anthurre. Nhenge arelhele apeke ampe akweke atnyenemele, kele Ngkartele renhe arntarnte-areme akwete akurne-irreketyenge. \c 3 \s1 Paul-ele nhenhe Ngkarte-kenhe areyeke ileme tyatye-ke alartetye areye mwantyele akngaketyeke \p \v 1 The ayeye arratye nhenhe arrekantherre ileme. Angwenhe apeke-arle ahentye-aneme tyatye-ke akngerrepate anetyeke tyatye arrpenhe areyele-arlenge, alakenhe mwerre-arle. \v 2 Alakenhe anetyeke, kele tyerrtye yanhe re mwantye anthurre anetyeke nthakenhe-arle re anetyeke iwerre arratye interte-akemele, akurne mpwaretyale Ngkarteke. Alakenhe ikwerenge-athewe artwe re arelhe anyente-ante ware-akerte anetyeke. Arerte-kwenye anetyeke, akurne-akurne angketyeke arrangkwe. Nhenge ipenye apmere arrpenhe-ngentyele apeke apetyerlenge, re tyerrtye yanhe renhe akngirtnetyeke apmere ikwerenhe-werne ankwe-intetyeke. Re akaltye anthurre anetyeke nthakenhe-akenhe tyerrtye arrpenhe areye akaltyele-anthetyeke. \v 3 Kele nhenge re apeke ngkwarle akweke ware antyweme, kele mwerre-arle, re akngerre antywetyale anetyeke, akweke ware. Re arerte-arerte-irretyeke arrangkwe ngkwarle akngerre-arle iperrenge. Re mwerre anetyeke tyerrtye arrpenhe areyeke, itneke ahele-irretyeke arrangkwe, itnenhe atwetyeke arrangkwe. Re apwerteke ankeye-irretyeke arrangkwe. \v 4-5 Artwe nhenhele anteme meye ikwerenheke-amparre mwantyele arntarnte-aretyeke anewikwe-arlke ampe akweke ikwerenhe-arlke. Nhenge artwe nhenhele apeke arelhe anewikwe ampe akweke ikwerenhe areye mwantyele arntarnte-aretyakenhe, nthakenhe-arle-ame re tyerrtye arrpenhe tyatye-arenye areye arntarnte-aretyenhe? Alakenhe ikwerenge anteme, nhenge tyerrtye nhenhe re apeke tyatye akngerreke urrkaperle-anetyeke, re anteme meye ikwerenheke-amparre mwantyele arntarnte-aretyeke, anewikwe-arlke, ampe akweke ikwerenhe areye-arlke. Re ampe akweke ikwerenhe areye akaltyele-anthetyeke, ikwere akangkwe-irremele anetyeke ahele-irretyeke arrangkwe. \p \v 6 Artwe angwenhe apeke-arle Ngkarte-kenhe aneke arrule akngerrenge-ntyele, nhenge re apeke ahentye-aneme tyatye-arenye arrpenhe areyeke urrkaperle-anetyeke, kele alakenhe mwerre anthurre-arle. Kenhe artwe nhenhe apeke re akenhe Ngkarte-kenhe apmwerrke ware-ngentyele, nhenge re apeke ahentye-aneme iparrpe anthurre tyatye-ke akngerrepate anetyeke, re apeke tnakelhemele ware, ayeye ilelhemele rarle mwerre anthurre akwele. Kenhe Ngkartele renhe iwetyenhe, Rarle arrentye Satan iweke-arteke. \v 7 Kele nhenge artwe nhenhe apeke ahentye-aneme tyatye-ke akngerrepate impene anetyeke tyatye arrpenhe areyele-arlenge, nhenge tyatye-arenye kwenye areyele apeke renhe mwerre akwele areme, kele alakenhe mwerre anthurre-arle. Kele mwerre-arle artwe nhenhe re tyatye-ke akngerrepate irretyeke. Kele nhenge tyerrtye tyatye-arenye kwenye areye-arle ikwere ahentye-anetyakenhe tyatye-ke akngerrepate anetyeke, nhenge itne angkeme re akurnenge, kele artwe yanhe re apure-irremele anetyeke, kenhe arrentye Satan-ele anteme renhe ineme, re akurne akwete mpwaretyenhenge. \s1 Paul-ele tyatye alartetye areye ileme nthakenhe-akenhe mwantyele akngaketyeke yanhe areye tyatye-ke-arle urrkaperlte-anetyenhenge \p \v 8 Nhenge tyerrtye angwenhe apeke ahentye-aneme urrkapentye akngerre anetyeke tyatye akngerreke, re mwerre anthurre anetyeke. Re urrtyirretyeke arrangkwe ayeye arratye ilemele ware, apwerte ngkweltyeke ankeye akngerre-irretyeke arrangkwe. \v 9 Warrkene tyatye-arenye yanhe re ayeye mwerre arratye akwete itelaremele, renhe arrpenhe areyeke ilemele, ayeye mwerre nhenge Ngkartele-arle anwerneke imernekeke Jesus-akerte. Re anteme apure-irretyeke arrangkwe. Nhenge re apeke akurne mpwaremele, kele re ikwere-arrpe itirremele anetyeke imerte akangkwe-irremele Ngkarteke. Re iwenhe apeke renhe akurne mpwaretyeke arrangkwe, kenhe re ayeye mwerre renhe mwantyele atnyeneme, Ngkartele anwerneke imerneke-arle. \v 10 Warrkene tyatye-arenye yanhe re, urreke arrantherre renhe akngaketyenhenge renhe arrkernetyekeke-amparre renhe arrantherre aretyenhenge iwenhe-arteke-arle re anerlenge, nhenge re apeke-arle iwerre mwerrele alhemeke. Warrkene nhenhe re mwerrentyeke-amparre aneme Ngkarteke. Kele nhenge re apeke mwerre aneme, akurne mpwaretyakenhe, kele arrantherre renhe inetyeke tyatye-ke urrkaperle-anetyeke. \p \v 11 Alakenhe akenhe antime aneme, nhenge arelhe apeke ahentye-aneme tyatye-le urrkaperle-anetyeke tyatye-arenye areyeke, kele re mwerre anthurre anetyeke. Arelhe nhenhe re tyerrtye arrpenhe areyeke tyele angketyeke arrangkwe, itne-akerte ayeye anteke-iletyeke arrangkwe, itneke urrtyirretyakenhe, arrangkwe-arle. Arelhe nhenhe mwerrentyeke-amparre anerlenge Ngkarte-werne-atheke, iwerre mwerrele anetyeke Ngkarteke. Alakenhe ikwerenge anteme tyerrtye arrpenhe areyele anteme renhe itelaretyenhenge, alakenhenge re. \p \v 12 Kenhe artwe yanhe tyatye-ke-arle urrkaperle-anetyeke ahentye-aneme, re arelhe anewe anyente-ante ware-akerte anetyeke. Re mikwe, arelhe anewe ikwerenhe ampe akweke ikwerenhe areye mwantyele arntarnte-aretyeke. Re ampe akweke ikwerenhe areye akaltyele-anthetyeke ikwere-arlke itne akangkwe-irremele anetyeke ahele-irretyakenhe. \v 13 Tyerrtye angwenhele urrkapentye mwerre anthurre mpwareme tyatye-le, kele re Jesus renhe arratye itelaremele. Re atere kwenye alhemele, re atnerre anthurre alhemele Ayeye Mwerre Jesus-akerte iletyeke tyerrtye arrpenhe areyeke. Kenhe Ngkarte-kenhe arrpenhe areyele renhe mwerre anthurre akeme. Alakenhe ikwerenge anteme, nhenge angwenhe apeke ahentye-aneme urrkaperle-anetyeke tyatye akngerre-arenye areyeke, kele alakenhe urrkapentye mwerre anthurre-arle. \s1 Ayeye impene nhenhe anteme Jesus-akerte \p \v 14-15 Timothy-aye, ayenge apmere ngkwinhe-werne alhetyeke. Ayenge apeke alhetyenhe, ayweke, ayenge apeke arne iwenhele apeke ayenge ayaketyenhe ngkwenge-werne alheketye. Alakenhe ikwerenge anteme, the ayeye nhenhe pipe-ke intelhe-ileme ngkwenge yernetyeke nhenge unte Ngkarte-kenhe arrpenhe yanhe areye akaltyele-anthetyeke ngkwengenge-arle apurte-irremeke areye. Ngkarte akwete-ante aneme, kele arrantherre ampe Ikwerenhe areye anteme anerlenge. Alakenhe ikwerenge anteme, the arrenhantherrenhe akaltyele-anthetyeke, nhenge arrantherre iwerre mwerrele akwetele anetyeke Ngkarteke. Anwerne Ngkarte-arenye areye, Ikwerenge-ntyele ayeye arratye nhenhe inemele, anwerne mwerre anteme aneme. \v 16 Ngkartele ayeye akngerre nhenhe anwerneke imerneke anwerne renhe itelaretyenhenge. Ayeye impene nhenhele-arle alakenhe ileme: Jesus ahelhe nhenhele inteke anwerne-arteke. Utnenge Ngkarte-kenhele Renhe itethe-ileke. Kenhe arntyele areyele Renhe areke Ngkartele-arlenge tnerlenge. Nhenhe-arle Ayeye Ikwerenhe-arle, tyerrtye arrpenhe areyele kele Ayeye Mwerre nhenhe akngeke apmere arrpe-anenhe-werne. Tyerrtye ahelhe nhenhe-arenye areyele renhe awemele arratye itelarerrirretyenhenge. Kenhe re Ngkartele-arlenge alkerele anteme anerlenge. \c 4 \s1 Tyerrtye arrpenheme Ngkartenge utepe-irretyenhe \p \v 1 Nhenhe-arle akenhe Utnenge Ngkarte-kenhele ayenge ileme. Urreke ahelhe akngerre nhenhe uyerretyenhenge, arrpenheme Ngkarte-kenhe areye akwele, itne akangkwe-irremele arrentye Satan-arenye areyeke, arrentye urrtyirrentye akngerre Satan-kenhe. Itne Ngkartenge utepe-irretyenhe arrentye areyele-arle itnenhe akaltyele-antherlenge. \v 2 Tyerrtye yanhe areye ayeye arrpenhe areyele-arle akaltyele-anthemeke, itne apure anetyakenhe. Alakenhe ikwerenge anteme nhenhe areyele urrtyirremele ileme. \v 3 Alakenhe ikwerenge itne tyerrtye mwerre areye Ngkarte-ketye akngeme, itneke urrtyirremele ilemele. Itne arrpenhe areyeke ileme anewe akerretyakenhe anetyeke. Itnenhe ileme merne arrpenheme areye-arlke arlkwetyeke arrangkwe. Alakenhe akurne anthurre-arle. Ngkartele ingkirreke anthurre anwerneke mpwareke, anwerne anteme merne ingkirreke arlkwetyeke nhenge anwerne Jesus-anteke akangkwe-irremele anetyenhenge Ayeye Mwerre ikwerenhe arratye awemele anemele. Re merne ingkirreke anwerneke mpwareke, anwerne ikwere akangketyenhenge, kele imerte merne ingkirreke iwenhe apeke renhe ipmentye-ipmentyeke arlkwemele. \v 4 Arne ingkirreke anthurre Ngkartele mpwareke, arne mwerre anthurre. Alakenhe ikwerenge anteme, nhenge urreke arlkwetyenhenge anwerne Ikwere akangkemele angketyeke, ikwere ipenhele anwerne merne iwenhe apeke renhe arlkwetyenhenge iparrpe anthurre. Ngkarte angkeme alakenhe mwerre anthurre-arle. \v 5 Urreke anwerne merne arlkwetyenhenge, anwerne angkentye Ngkarte-kenhe read-eme-ilemele Ikwere akangkemele angkeme. Ngkarte angkeme alakenhe mwerre anthurre-arle. Re anwerneke akangkemele merne iwenhe apeke renhe arlkwetyeke. \s1 Paul-ele Timothy ileme nthakenhe warrke mwerre mpwaretyeke tyatye ikwerele \p \v 6 Timothy-aye, nhenge unte Ngkarte-kenhe arrpenhe areye nhenhe areye akaltyele-anthemele, kele unte urrkapentye akngerre mwerre anthurre aneme Jesus Christ-eke tyatye ikwerele. Angkentye Jesus-kenhe arratye anthurre. Unte akwete akaltye-irretyeke nhenge utnenge ngkwinhe atnerre akwete anetyenhenge. Ayeye impene yanhe akwete apenterle-anaye. \v 7 Irlpe artepele awaye tyerrtye arrpenhe yanhe areye, ayeye arrulenye ware-arle ilemeke. Ayeye yanhe areye akurne. Mwerre akwete urrkaperle-anaye itethe-itethe akwete anemele, awethe-ame-awethe akwete Ngkarte-kenhe ayeyenge akaltye-irraye nhenge unte mwantye akwete anetyenhenge Ngkarteke. \v 8-9 Timothy, ayeye nhenhe tharle ngkwenge iletyeke ahentye-aneme, ayeye mwerre anthurre, arratye anthurre-arle. Anwerne ingkirreke anthurre ayeye nhenheke akangkwe-irretyeke. Tyerrtye arrpenheme atyepe-atyepe-irremele mpwarelhemele, tyerrtye itnekenhe akwele rlterrke-irretyenhenge. Wale, alakenhe mwerre antime. Kenhe tyerrtye arrpenhe areye iwerre mwerrele aneme Ngkarte-werne-atheke-arlke, alakenhe-arle itne utnenge itnekenhe rlterrke-ileme. Alakenhe ikwerenge anteme tyerrtye nhenhe areye Ngkarteke ware aneme, lyetenye, urreke anteye. Yewe, ayeye nhenhe arratye anthurre tharle ngkwenge ileme. \v 10 Ngkarte itethe akwete-ante aneme. Re anwernenhe ingkirreke anthurre mwantyele arntarnte-areme itetheke mpwaremele. Alakenhe mwerre anthurre. Kenhe angwenhele Ngkarte mwantye-mwantye aweme, Re itnenhe mwantyele arerle-aneme, itnenhe mwantyele atnyenerle-aneme. Anwerne Ngkarte-kenhe alakenhe re aneme, anwerne Ikwere mwantye-mwantye anemele. Anwerne imerte itethe akwete-ante Ikwerenge anemele. Alakenhe ikwerenge anteme anwerne Ikwere urrkapentye akngerre itethe-itethele mpwaretyeke Ikwere ware anetyeke iwerre Ikwerenhe apentemele arratye anetyeke. \v 11 Alakenhe ikwerenge anteme, unte Ngkarte-kenhe areye angkentye nhenhe areye akaltyele-anthetyeke itne awetyenhenge arratye renhe apentetyeke. \p \v 12 Timothy, unte-arle artwe akwerrke ware. Itne apeke ngenhe awetyakenhe unte-arle artwe akwerrke ware anemenge. Kenhe itne akenhe ngenhe arratye renhe awetyeke. Itneke arratye re unte angketyeke. Kenhe nge akenhe Ngkarteke arratye anaye. Tyerrtye arrpenhe yanhe areyeke ahentye-anemele itnenhe arntarnte-araye. Ngkarte arratye itelarerle-anaye. Arelhe wenke areye impaye, itneke alhirretyale, arne akurne areye impaye. Kele imerte itne ngenhe angwaremele. \v 13 Unte anteme tyatye-arenye itneke akwete Angkentye Ngkarte-kenhe yanhenge read-eme-ilaye, Ayeye Mwerre ikwere-akerte ilemele, itnenhe akaltyele-anthemele akwete, itne anteme mwerre arratye akwete anetyenhenge. \v 14 Timothy-aye, unte-ame itelareme nhenge Utnenge Ngkarte-kenhele ngangkere akngerre Ikwerenhe ngkwenge-arleke arrerneke? Ngkartele ngangkere Ikwerenhe ngenhe antheke unte tyatye akngerrenge urrkapentye akngerre mpwaretyenhenge. Unte-ame itelareme tyatye-arenye arrpenhe yanhe areye, Ngkarteke angkentye akngerre areye-arle? Unte-ame itelareme tyatye-arenye akngerrepate areye, ampwe areye-inpe iltye itnekenhe-arle arrernekeke ngkwenge-arleke ngenhe mpwaretyeke. Itne Ngkarteke angkerrirremele ngkwenge, kele imerte unte ngangkere akngerre ineke. Ngkarte ngkwenge ahentye-aneme akwete urrkapentye akngerre renhe mpwaretyeke ngangkere akngerre ikwere-akertele. \v 15 Akwete anthurre apentetyeke ingkirreke tharle ngkwenge pipe nhenheke intelhe-ilekeke. Nhenge unte itnenhe akwete apenterle-anemele, kele Ngkarte-kenhe arrpenhe areyele ngenhe areme urrkapentye akngerre mpwarerlenge, itne anteme itelaretyenhenge unte-arle Ngkarteke arratye warrke-irreme. \v 16 Mwantye arelhemele anetyeke, unte anteme kerrtyelheketye iwerre akurnele alheketye. Unte mwantye itirremele anetyeke angkentye Jesus-kenhe Ngkarte-kenhe arrpenhe areye renhe akaltyele-anthaye itne arratye anetyenhenge. Unte apeke ngkwengeke-amparre arntarnte-arelheme akurne alheketye, unte apeke Ngkarte-kenhe arrpenhe areye mwerrentye akaltyele-anthemele, alakenhe ikwerenge unte iwerre akurne-ketye arlenge anetyeke. Alakenhe anteme unte Ngkarte-kenhe arrpenhe areye itethe-iletyeke unte-arteke. \c 5 \s1 Paul-ele Timothy ileme arrpenhe Ngkarte-kenhe areyeke mwerrantyele iletyeke \p \v 1-2 Tyatye ngkwinhele, nhenge arelhe ampwe apeke artwe ampwe apeke kerrtyelhemele iwerre akurne-werne irreme apeke, itneke mwantye-mwantye iletyeke ahele-irretyale, unte-arle meye uthene akngeye utheneke angketyarte-arteke. Kele apeke anteye itne iwerre mwerrele anteme anetyenhenge. Artwe akwerrke anteme apeke kerrtyelhemele, iwerre akurne-werne irremele apeke, ikwere mwantye angkaye mwantye-mwantye renhe ilemele nhenge unte-arle atyeye ngkwinheke angkeme-arteke. Kele re iwerre mwerrele anteme anetyenhenge. Awenke akweke anteme apeke kerrtyelhemele, iwerre akurne-werne irremele apeke, ikwere mwantye angkaye mwantye-mwantye renhe ilemele nhenge unte-arle atyeye ngkwinheke angkepangkeme-arteke. Kele re anteme-arle iwerre mwerrele alhetyenhenge. Kenhe unte apeke awenke areyeke itirremele aremele ahentye-anemele, kele alakenhe akurne anthurre-arle. \s1 Paul-ele Timothy ileme warlekwerte areye mwantyele arntarnte-aretyeke \p \v 3 Timothy-aye, Ngkarte-kenhe areye alakenhe-arle ilaye: nhenge arelhe warlekwerte apeke aneme arrekantherrenge renhe arrpenhele mwantyele arntarnte-aretyakenhe, kele arrantherre tyatye akngerre-arenye areyele mwantyele renhe arntarnte-aretyeke. \v 4 Alakenhe rarle Ngkarte anwerneke angkeme: Artweye akwele areye-arle arrenhantherrenhe amangkelhe-ileke, itne arrekantherrenheke-amparre mwantyele arntarnte-areke. Kele alakenhe ikwerenge anteme arrantherre anteme itnenhene mwantyele arntarnte-aretyeke itne-arle arrenhantherrenhe arntarnte-aretyarte-arteke. Arelhe warlekwerte apeke ampe-akerte, ipmenhe areye-akerte, aperle areye-akerte, itne-arle renhe arntarnte-aretyeke. Itne renhe arntarnte-areme rarle itnenhe amangkelhe-ilekenge. Nhenge itne itnenhe mwantyele arntarnte-aremele alakenhe, Ngkarte-arle itneke akangkentye anthurrele aneme. \v 5 Kenhe arelhe apeke anyente-arenye aneme, nhenge tyerrtye arrpenhele apeke renhe arntarnte-aretyakenhe, nhenge Re apeke Ngkarte renhe-ante arratye itelarerle-aneme, ingwe arrpe-anenhele arlte arrpe-anenhele Ikwere apeke mwantye angkerle-aneme arntarnte-aretyeke, Re renhe mwantyele arntarnte-areme arratye, kenhe arrantherre-inpe akenhe pipe-arenye areye-arle renhe mwantyele arntarnte-aretyeke. \v 6 Kenhe arelhele apeke anewikwe aparlpe-ileke-arle. Re apeke nhenge Ngkarte-arenye ilelhemele, kele imerte itirremele akurne mpwaretyeke-arle, kele re mwerre anetyakenhe-arle Ngkartenge ularre, iwerre akurnele akwete alhemele. \p \v 7 Timothy-aye, Ngkarte-arenye arrpenhe yanhe areye akaltyele-anthetyeke ayeye nhenhe ilemele nhenge itne mwerre anetyenhenge. Kele imerte arrpenhe areyele itnenhe aretyenhenge mwerre-arle aneme, akurne anetyakenhe. \v 8 Ngkarte-arenye areyele itne-kenheke-artweye mwantyele arntarnte-arerretyeke. Itne mikwe areye, anyikwe areye, atyemeye areye, ipmenhe areye, ampe itnekenhe areye-arlke itne mwantyele arntarnte-aretyeke. Kenhe yanhe areye Ngkarte-kenhe-arle anetyakenheke, itne mwantye arntarnte-arerretyeke antime. Kenhe tyerrtye Ngkarte-kenhe-arle apeke ikwerenheke-artweye impemele alheke itnenhe mwantyele arntarnte-aretyakenhele, re akurne anthurre yanhe areye-arteke Ngkarteke-arle akutne. Tyerrtye yanhe Ngkarte-kenhe akangkentye akelheme akwele, re akenhe apeke itnenhe arntarnte-aretyakenhe impemele alheme, kele re iwerre Ngkarte-kenhe arratyentye apentetyakenhe-arle, Renhe arratye itelaretyakenhe aneme. \p \v 9-10 Urreke arrantherre arelhe warlekwerte ingkirreke arntarnte-aretyenhenge, itnekenhe arritnyekeke-amparre pipe-ke intelhe-iletyeke. Urreke arritnye itnekenhe intelhe-iletyenhenge, itnenheke-amparre mwantyele aretyeke, nhenge itne apeke-arle ampwe anthurre aneme, year sixty-werne-atheke apeke aneme. Nhenge re apeke ampwe anetyakenhe, arritnye ikwerenhe pipe-ke intelhe-iletyale. Kenhe arelhe ampwe re apeke ampwe anthurre anteme aneme, re anewe anyente ikwerenhenge-ante anetyarte, renhe mwantyele arntarnte-aretyarte, tyerrtye arrpenhe areyeke-arlke arnterre urrkapemele, kele arritnye ikwerenhe pipe-ke intelhe-iletyeke. Re apeke arnterre warrke-irretyarte tyatye-ke, ampe akweke areye apeke mwantyele arntarnte-aretyarte amangkelhe-ilemele. Re apeke tyerrtye ipenye areye-inpe apmere ikwerenhele mwantyele mwantye arntarnte-aremele atnyenetyarte. Re apeke Ngkarte-kenhe arrpenhe areyeke arnterre warrke-irretyarte, tnakelhetyakenhele. Re apeke alhetyarte tyerrtye alhwarrpe-arle anerrirremeke-werne itneke angketyeke, akurne-akurne ikwerele ureke. Arelhe warlekwerte nhenhe-arteke areye, arritnye itnekenhe pipe-ke intelhe-ilaye itnenhe mwantyele arntarnte-aretyeke. \p \v 11-12 The arrekantherre iletyeke ahentye aneme arelhe awenke warlekwerte areye-akerte. Itne apeke arrenhantherrenhe tyatye-arenye areyeke iletyeke itne apeke awethe anewe inetyakenhe anetyeke apmere arlwekerele anteme anerle-anemele. Itne apeke Jesus-eke arnterre warrke-irretyeke ahentye-aneme. Kele alakenhe mwerre anthurre-arle. Nhenge itne ilelheme artwe arrpenhe inetyeke anewe aketyeke akwele, itne urrtyirremele ware ilelhemele. Itne apeke itirreme anewe inetyeke awethe, itne anteme Christ-ketyenge untyeme-irretyenhenge. Ngkarte anteme itneke ahele-irreme itne-arle Ikwere urrtyirrerlenge. Alakenhe ikwerenge anteme, itnenhe impetyeke, arritnye itnekenhe pipe-ke intelhe-iletyale. \v 13 Kenhe arelhe wenke warlekwerte areye, itne ware anerlte-anemele nhenge itne anewe itnekenhe aparlpe-ileke-arle, itne ware-arle anerlte-aneme, warrke-irretyakenhe. Itne imerte apmere tyerrtye arrpenhe areye-kenhe-werne alhemele itneke tyele angkemele. Yanhe-arle akurne anthurre-arle. Alakenhe itne mpwaretyale anetyeke. Alakenhe re angketyale anetyeke. \v 14-15 Kenhe arelhe anewe-kwenye arrpenhe areye Jesus-enge kele untyeme-irreke-arle, itne arrentye-werne atheke anteme alhemele. Alakenhe re aneketye, arelhe awenke warlekwerte areyeke ilaye, anewe arrpenhe inemele itneke-arrpe, ampe akweke atningke atnyenetyeke itnenhe mwantyele arntarnte-aretyenhenge. Kenhe nhenge itne apeke anewe warlekwerte akwete aneme apmere arlwekerele akwete anemele, kele itne apeke akurne akwete mpwarerlte-anetyenhe. Kenhe pipe-arenye anetyakenhe areyele itnenhe aremele, itne angketyenhe anwerne ingkirreke-arle akurne anemenge. \v 16 Timothy-aye, ayenge ngkwenge awethe angketyeke ahentye-aneme arelhe anewe-kwenye areye-akerte. Arelhe angwenhele apeke arelhe warlekwerte areye atnyeneme ikwerele-arlenge, re anteme itnenhe mwantyele arntarnte-aremele atnyenetyeke. Nhenge re itnenhene mwantyele arntarnte-aremele mwerre atnyenemele, ikwere ipenhe pipe-arenye areyele anteme arelhe warlekwerte nhenhe areye mwantyele arntarnte-areme. Kenhe arelhe Ngkarte-kenhe yanhele apeke warlekwerte areye impemele alheme itnenhe arntarnte-aretyakenhele, ikwere ipenhenge tyatye rarle apwerte ngkweltyeke anetyakenhele irreme. Kele nthakenhe-arle-ame itne apwerte awethe inetyeke arelhe warlekwerte areye arntarnte-aretyeke? \s1 Paul-ele Timothy ileme iwenhe apeke renhe Ngkarte-kenhe areyele mpwaretyeke \p \v 17 Artwe ampwe arrpenheme-arle pipe akngerrenge atyepe-atyepe-irremele urrkaperlte-aneme, mwerre anthurre-arle. Artwe ampwe yanhe areyele arrpenhe areyeke ayeye Jesus-akerte ileme, arrenhantherrenhe akaltyele-anthemele Jesus renhe mwerrentye apentetyeke. Alakenhe ikwerenge anteme Ngkarte-kenhe arrantherre, angkentye mwerre angketyeke itneke-werne-atheke, itnenhe apwerte ngkweltye anthemele. \v 18 Alakenhe anteme angkentye Ngkarte-kenhele anwernenhe ileme, “Artwe angwenhe apeke pweleke-akerte aneme, re renhe name anthetyeke arlkwetyeke. Nhenge pweleke unthemele urrkaperle-aneme merne ntange renhe ulthemele arterte-ilemele urreke awerne ntange renhe inetyenhenge, pweleke renhe impaye, arrakerte renhe martetyale, nhenge arterte-ilemele anteme ntange renhe re arlkwetyenhenge.” \rq Deuteronomy 25:4.\rq* \m Alakenhe antime angkentye Ngkarte-kenhele anwerneke ileme, “Tyerrtye angwenhe alartetye ikwerenheke-arle urrkaperle-aneme, alartetye ikwerenhele renhe apwerte ngkweltye anthetyeke rarle ikwere warrke-irrerlenge-arteke.” Alakenhe renhe-arle, artwe ampwe areyele urrkapentye mwerre mpwarepareme-arle tyatye-ke itnenhe apwerte ngkweltye anthetyeke itneke-arrpe anteme. \p \v 19 Kenhe Ngkarte-kenhe anyentele ware apeke ayeye ileme nhenge tyatye alartetye-akerte, re akwele akurne-ilemenge, ikwere akangkwe-irretyale, renhe impetyeke-arle. Nhenge tyerrtye atherrele apeke ayeye nhenhe renhe ileme artwe tyatye alartetye nhenhe-akerte rarle apeke akurne mpwarekenge, arrantherre renhe-atherrenhe awetyeke-arle. \v 20 Kenhe tyatye alartetye anyentele apeke akurne akwete mpwarerle-anemenge, renhe iltetyeke nhenge Ngkarte-kenhe arrpenhe areyele awerlenge. Kele imerte alartetye yanhe re mwantye anerrirremele iwerre akurnele akwete alheketyenge. \p \v 21 Timothy-aye, Ngkartele-arlke, Christ Jesus-ele-arlke, arntyele areyele-arlke itne ayenge arerrirreme the ayeye akngerre nhenhe ngkwenge intelhe-ilemenge. Ayenge mwantye anthurrele awaye. Tyatye ngkwinhele tyerrtye arrpenhe areye apwerte ngkweltye-akerte, tyerrtye arrpenhe areye apwerte ngkweltye-kwenye-arle. Arrpenhe areye alartetye aneme, kenhe arrpenheme alartetye anetyakenhe-arle. Kele yanhe mwerre antime-arle. Angwenhe apeke itneke-ngentyele iwerre akurne-werne-irremele apenteme, renhe mwantyele araye ikwere ayeye anyente renhe ilemele renhe arratye-ilemele. Re apeke iwerre akurne apenteme, unte ikwere alhetyeke ayeye anyente renhe iletyeke re mwerre arratye-irretyeke. Angwenhe re apeke apwerte ngkweltye akngerre-akertenge, re apeke apale alhemele renhe awetyale rarle apwerte akngerre-akertenge ware. \p \v 22 Timothy, nhenge unte tyerrtye akngaketyeke tyatye-le urrkaperle-anetyeke, unte iltye ngkwinhe ikwere-arleke iparrpe arrernetyale renhe ngkernetyenhele akwele. Urreke unte tyerrtye nhenhe akngaketyenhenge, renhe mwantyele araye re tyerrtye mwerreke apeke. Nhenge unte apeke iltye ngkwinhe iparrpe anthurre ikwere-arleke arrerneme renhe ngkernetyeke nhenge renhe mwantyele aretyakenhele. Yanhe ipenhe apeke tyerrtye nhenhe kerrtyelheme iwerre akurne-werne alheme, arne akurne mpwaremele, kele imerte arrpenhe areyele ngenhe ilpernemere. Alakenhe anteme irreketye, unte renhe mwantye anthurrele aretyekeke-amparre. Unte apeke itnenhe areme kerrtyelhelenge iwerre akurnele alherlenge, itnekenge apurte-irretyale anetyeke itnekenge interteke-irretyale. Kenhe unte apeke iltye ngkwinhe arrerneme tyerrtye ikwere-arleke iparrpe anthurre renhe ngkernetyeke nhenge renhe aretyakenhe re apeke mwerre anemeke, unte anteme apeke kerrtyelhetyenhe re-arteke. Alakenhe akurne anthurre! Unte mwerre akwete anetyeke Ngkarteke. \p \v 23 Timothy, atnerte ngkwinhe akwetethe rlkerte-irremele unte-arle kwatye-ante ware antywerle-anemenge. Atnerte ngkwinhe apeke akurne awelherlenge kwatye akweke antyweme ngkwarle akweke ware-akerte atnerte ngkwinhe mwerre awerne iletyenhenge. \p \v 24 Tyerrtye arrpenheme apeke kerrtyelhelenge iwerre akurnele alherlenge, kenhe tyerrtye arrpenhe areyele itnenhe aretyenhenge itelaremele Ngkartele-arle itnenhene itelaretyenhe. Kenhe tyerrtye arrpenhe areye kerrtyelheme-arle iwerre akurnele alhemele, tyerrtye arrpenhe areyele itnenhe aretyakenhe-arle. Arrpenhele itnenhe aretyakenhe kerrtyelhelenge iwerre akurnele alhemele. Kenhe urreke-arle itne itelaretyenhenge. \v 25 Kenhe tyerrtye arrpenhe areye akenhe mwerre-arle aneme, tyerrtye arrpenhe areyele itnenhe areme mwerre-arle anemenge akwete, arne mwerre areye mpwarekenge arrpenhe areyeke. Tyerrtye arrpenhe mwerre-arle, kenhe tyerrtye arrpenhe areyele akenhe itnenhe aretyakenhe-arle. Kenhe tyerrtye arrpenheme mwerre, arrpenhe areyele itnenhe areme-arle itelaremele itne mwerre akwete anerlenge. \c 6 \s1 Paul Ngkarte-kenhe areye-akerte angkeme alartetyeke-arle urrkaperlte-aneme akunye areye-arteke \p \v 1 Timothy-aye, tyerrtye Ngkarte-kenhe arrpenhe areyeke angkaye, alartetye arrpenhe areye-kenhe aneme-arle, alartetye Ngkarte-kenhe anetyakenhe-arle. Itnenhe ilaye alartetye itne-kenheke akwete urrkaperlte-anaye akunye areye-arteke. Alakenhe-arle mwerre antime-arle nhenge itne-arle aywerrke anthurre itnenhe apayuthneme iwenhe apeke renhe mpwaretyeke. Kenhe itne apeke alartetye itnekenge aweme Ngkarte-kenhe-arle anetyakenheke imerte ikwere-ketye mwernte-irremele, kele alakenhe anteme apeke, arrpenhe areye Ngkarteke tyele angketyenhenge. Itne Ayeye Mwerre akurne anteme akemele, ayeye nhengele anwerne-arle arrpenhe areye akaltyele-anthemeke. \v 2 Kenhe Ngkarte-kenhe arrpenhe areye, arrantherre alartetye Ngkarte-kenhe aneme arrantherre-arteke, ikwere anteme arrantherre akunye areye-arteke-arle urrkaperlte-aneme. Arrantherre anteme ikwere arnterre anthurre urrkaperlte-anetyeke apurrke-irretyeke-atwetye. Alartetye arrekantherrenhe Ngkarte-kenhe aneme, ikwere anteme arrantherre urrkaperlte-anetyeke atyenpe-irretyakenhe apurrke-irremele anteme, kele mwerre rarle. Arrantherre alakenhe itirremele anetyeke, “Alartetye anwerne-kenhe-arle Ngkarte-kenhe aneme, atyewe anwerne-kenhe, anwerne ikwere ahentye-aneme. Ikwere athewe anwerne warrke-irrerlte-aneme apurrke-irretyeke-atwetye, ikwere aywerrke anthurre anetyenhenge.” Nhenhe anteme arrantherre itelarerrirretyeke Timothy, unte angkentye nhenhe areye Ngkarte-kenhe arrpenhe areye akaltyele-anthetyeke itne ngkwenge akangkwe-irremele anetyenhenge. \s1 Anwerne Ngkarte-kenhe areye mwantye-mwantye Ngkarteke anetyeke apwerte ngkweltyeke-ante ingkerte-irretyakenhe \p \v 3 Jesus-arle Alartetye Anthurre aneme, re anwernenhe akaltyele-antheke mwantye-mwantye anetyeke Ngkarteke. Kenhe tyerrtye arrpenhe areyele akenhe arrenhantherrenhe apale-arle akaltyele-antheme. \v 4 Tyerrtye angwenhe apekele arrenhantherrenhe apale akaltyele-antheme, re itirreme rarle akaltye anthurre akwele, re ilelhemele akaltye anthurre akwele, re-tetye akutnenye. Kele imerte re ahele-ahele akerreme ayeye arrpenhe ayeye-akerte, angkentye arrpenhe areye-akerte. Re anteme ingkerte-irreme, Ngkarte-kenhe arrpenhe areyeke anteme ahele-ahele angkeme. Re arrpenhe areyeke tyele angkeme, itnenhe ilpernemele itne akwele akurne mpwaremeke. \v 5 Tyerrtye akurne alakenhe areye-arle, itne akwetethe ahele akerreme. Itne akaperte arerte, ayeye arratye Jesus-akerteke alkngwirreke-arle. Itne anteme alakenhe itirremele, “Aye! Ayenge apeke mwantye-mwantyele aneme Ngkarteke, alakenhe ikwerenge anteme the apeke apwerte ngkweltye akngerre anthurre inetyenhenge.” Alakenhe akenhe arratye anetyakenhe-arle. \p \v 6 Kenhe ayeye nhenhe-arle arratye Ngkarte-kenhe anwerne areyeke. Anwerne arrpenheme apeke apwerte ngkweltye-akerte aneme, arrpenheme anwerne akenhe arrangkwe-arle anerlenge, apwerte ngkweltye-kwenye. Kele mwerre-arle. Nhenge anwerne apeke apwerte ngkweltye anetyakenhe anerlenge, kele imerte mwantye-mwantye anemele Ngkarteke, arne arrpenhe areyeke akwete ahentye-anetyakenhe, alakenhe ikwerenge anteme anwerne utnenge mwerre-akerte aneme, akangkentye anthurre anteme anemele. \v 7 Nhenge anwerne ampe akweke rlterlte inteke apmere ahelhe nhenhele, anwerne arne akngetyetyakenhe aneke, arrangkwe-arle. Nhenge anwerne urlerte ilwemele, ikwere ipenhele anwerne arne iwenhe apeke renhe akngetyakenhele apmere impene akngerre ikwere-werne. \v 8 Apmere ahelhe nhenhele, nhenge anwerne apeke merne-akerte arlkwetyeke mantere-akerte irrpetyeke, alakenhe ikwerenge anteme anwerne akangkentye akwete anetyenhenge, Renhe akwetethe apayuthnetyakenhe. \p \v 9-10 Arrentye Satan-ele arntirrkwemele akngeme tyerrtye angwenhe apeke-arle apwerte ngkweltyeke ingkerte-irremeke itnenhe akurne arrpenheke-arrpenhe uternemele mpwaretyeke. Itne akurne areyeke akwetethe itirremele, Ngkarteke itirretyakenhele aneme. Itne Jesus-enge untyeme-irreke apwerte ngkweltyeke-ante ware akwetethe ahentye anerlte-anemenge. Arne akurne yanhe areyele anteme itnenhe akurne awelhetyeke mpwareme itnenhe akurne anteme mpwaremele. Alakenhe ikwerenge anteme, tyerrtye nhenhe areye akurne-irreme, akurne-ilelhemele awethe-ame-awethe. Nhenge itne ilwemele, akurne yanhe areyele itnenhe akethe-ante arrernetyenhenge anthurre, akurne yanhe areyele itnenhe alhekwarle-ilemele ilwetyeke mpwarentye akngerre-arteke. \s1 Paul-ele Timothy ileme, “Akwetethe anthurre atyepe-atyepe urrkaperle-anetyeke Ngkarteke” \p \v 11 Timothy, unte-arle warrkene Ngkarte-kenhe, ayenge mwantye anthurrele awaye: akurne yanhe areye-arteke mpwaretyale. Mwantye akwete anaye iwerre arratyele akwete Ngkarteke. Akwetethe Christ Jesus arratye itelarerle-ane ikwerenge impelhetyale. Ngkarteke akwete ahentye anthurre ane, tyerrtye arrpenhe areyeke-arlke. Tyerrtye arrpenhe areyeke akangkemele anetyeke. \v 12 Arnterre arrkernaye iwerre Jesus-kenheke impene-impene-irremele apenterle-anetyeke apurrke-irretyale. Ngkarte arratye itelarerle-anaye, Ikwerenge akwete-ante anerle-anetyenhenge. Arlte nhenge arrule anthurrele, Re ngenhe akngakeke Ikwerenge anetyeke arlte arrpe-anenhele. Tyerrtye atningke anthurrele ngenhe aweke angkerlenge, nhenge unte-arle angkeke unte-arle akwele Jesus renhe arratye itelaremele. \v 13 The ngkwenge ayeye akngerre nhenhe intelhe-ileme. Ngkarte uthene Jesus Christ uthenele ayenge arerle-anerreme pipe nhenhe ngkwenge intelhe-ilerlenge. Ngkarte anyentele ingkirreke anthurre itethe atnyeneme. Arrule anthurre nhenge Jesus Christ-arle Pontius Pilate-nge arrekwele tneke re arratye angkeke. \v 14 Ayeye nhenhe ingkirreke the ngkwenge intelhe-ileme, unte itnenhe aretyeke, nhenge awemele unte akangkwe-irretyeke! Kele imerte unte apeke awemele itneke akangkwe-irremele arrpenhe areye ngkwenge akengentye angketyakenhe anetyeke. Unte mwerre akwete mpwarerle-anetyenhe. Urreke awerne Jesus Alartetye arraterlenge, Re ngenhe aretyenhe mwerre mpwarerlenge. \v 15 Urreke awerne, nhenge Ngkartele ingkirreke anthurre anwerneke mwerre mpwaretyenhe Apmere Impene Ikwerele, ikwere iperrenge Re Jesus yernetye-alpemele apmere ahelhe nhenhe-werne-atheke. Ngkarte-arle mwerre anthurre, rlterrke anthurre-arle arrpenhe-arteke anetyakenhe. Re-ante alkereke uthene apmere ahelhe nhenhe utheneke Alartetye. Re rlterrke anthurre tneme, king arrpenhe-arteke anetyakenhe, alartetye arrpenhe-arteke anetyakenhe, Re-arrpe anthurre aneme. \v 16 Rarle athewe ilwetyakenhele aneme. Rarle alkngenthe-arteke pwarrtyeme. Tyerrtye angwenhe apeke Ikwere-werne itweke-irretyakenhe aneme, Rarle akngerre anthurre anteme-arle anemenge. Tyerrtye arrpenhele Renhe aretyakenhe, arrpenhele Renhe uyarne areme. Alakenhe ikwerenge anteme anwerne Renhe akwete utyernemele tnaketyeke! Re-ante-arle ngangkere akngerre-akerte anemenge. \s1 Paul-ele anteme pipe nhenhe Timothy-ke anteme intelhe-ilemele uyerrelhe-ileme \p \v 17 Timothy-aye, Ngkarte-kenhe arrpenheme tyatye ngkwinhele-arle anemeke, itne apwerte mane akngerre anthurre-akerte. Itnenhe apayuthnaye iwenheke-ame itne tnakelheme anthurre apwerte akngerre-akerte. Itnenhe ilaye tnakelhemele anetyale, itne-arle apwerte akngerre-akerte anerlenge. Itnenhe apayuthnaye iwenheke-ame itne itirreme apwerte akngerre yanhele itneke mwantye-mwantye-ilemenge. Itne apeke itirreme apwerte ngkweltyele-ante akwele itnenhe mwerre atnyenemenge. Apwerte ngkweltye yanhe-arle uyerretyenhe ware-arle. Itne Ngkarte-ante arratye itelaretyeke. Rarle anwernenhe arne ingkirreke anthurre antheme nhenge anwerne akangkemele anetyenhenge. \v 18 Tyerrtye yanhe areye apwerte ngkweltye akngerre-akerte, itnenhe ilaye mwerre anetyeke tyerrtye arrpenhe areyeke. Itnenhe ilaye tyerrtye arrpenhe yanhe areye apwerte ngkweltye mwantye-mwantye anthetyeke, itne-arrpe itirremele nthakentye apeke anthetyeke. \v 19 Itne alakenhe itnenhe antheme, kele itne mwerrentye mpwarelhemele itne ilwetyenhenge, ilengare apeke. Kenhe itne apeke mwerre aneme tyerrtye arrpenhe areyeke apmere ahelhe akngerre nhenhele, nhenge itne ilwemele, itne mwerre anthurre anerrirretyeke itethe Ngkarte-arteke anteme anetyenhenge itethe akwete-ante-arle mwerre anthurre anemeke. \p \v 20 Timothy, mwerre atnyenaye ayeye arratye yanhe Ngkartele-arle ngenhe kele anthekeke. Unte arrpenhe areye akaltyele-anthetyeke mwerre anthurre anetyeke. Kenhe arrpenhe areyele ayeye akngerre arrpenhe ilemenge nhenge Ngkarte-ngentyele akwele. Nhenge itne ayeye yanhe ilemele, itne itirremele itne-arle akaltye anthurre anemeke-athene. Itnenhe awetyale anaye! \v 21 Tyerrtye yanhe areye ayeye akurne arrpenhe areye akwete ilemele. Alakenhe ikwerenge anteme itne Jesus-nge untyeme-irreke, itne Renhe arratye itelaretyakenhe aneme. Timothy, ayenge Ngkarteke angketyeke ngkwenge: “Ngkarte Akngeyaye, the Ngenhe apayuthneme Timothy mwantyele akwete arntarnte-aretyeke.” \p Ayeye nhenhe anteme kele the intelhe-ilemeke uyerrelhe-ileke. Kele.