\id EPH SAEP00.SC, February 20, 1997, Sama Abaknon \h Efeso \toc1 I Surat-na Si Pablo Pada'iray Si Mga Taga Efeso \toc2 Efeso \toc3 Efeso \mt2 I Surat-na Si Pablo \mt2 Pada'iray Si Mga Taga \mt1 Efeso \imt1 Pagbulig Pagsabot Sito Surat \ip I magsurat sito, iya si apostol Pablo (1:1; 3:7,13; 4:1; 6:19-20). Kulawin na hamok ari si pahina 394 pagpasayod si bug'os pagka'a'a-na si Pablo. Agsurat-nay to para si mga nagtagama paghuwang si Diyos ari si syudad Efeso (1:1). Ka'urugan i mag'isip nga agsurat-nay to ngan 60 AD (mga 30 anyos kahuman abanhaw si Jesus). Adday to si mga nagsurat-na ngan kaprisu-na ari si Roma si primiro bisis (3:1; 4:1; 6:20; Buhat 28:16-31). \ip I Efeso i pinaka'impurtanti syudad si banda katundan si prubinsya Asia siray nga nag'arunan ina'anto Turkey. Ahimoy nan syudad pinakasintro siray si pagnigusyo tungod kay iyay nan i aragihan-na si ka'agsuban mga barko pati' si mga hayop nagkargahan si pala'in-la'in ipiktos pada'iray si pala'in-la'in lugar. Aniya' ato templo nagtindog para si diyus-na si mga taga Roma nag'arunan Diana nga si Grikuhanon Artemis i pag'aron sito ngan iyay nan i diyos nag'ampu'an-na si mga taga Efeso (Buhat 19:23-31). Mga tallo ta'on i kapapasamwak-na si Pablo ato sito syudad hasta si mga lugar palibot sito (Buhat 19:10; 20:31) si katallo biyahi-na. \ip Yayto surat la'in kuntra si ditangnga' surat-na si Pablo kay agsurat iya sito ma'in tungod kay aniya' prublima o aniya' sala' nga kinahanglan iya agtuhay, kundi' tungod kay aruyag iya agpakatu'an si pa'agi nga anmatgas o anlalom i espirituhanon kinabuhi' para si magpanutu'o nga andam na si apiki gayod pagpakihuwang si Diyos pina'agi si Kristo. \ip Ato sito surat agpasabot si Pablo si tinago' katuyu'an o planu-na si Diyos nga kon anakka na i tama' panahon, pabiriyu'-na si Diyos i dimu'an hinimu-na magin i mga sari'i si langit o i satu'o si kalibutan nga si Kristo mismo i magtakulok (1:10). Bali gayod ka'impurtanti nga agpakasantop sito i mga Kristiyano sanglit agpangadyi' iya para si mga iya nga buwanan-na mga iya si Diyos si kadunong pati' sarabutan (1:15-23; 3:14-21). \ip Ag'isplikar-na liwat ato si Pablo i mga pa'agi kon pinapa'i atuman i mga katuyu'an-na si Diyos para si manniniripon pag'ampo'. Primiro, pina'agi si mapinalangga'on pagpanginanu-na si Diyos, atalwas i mga a'a ngan agpakabwilta mga iya si maka'angayan kamutangan huwang si Diyos (2:1-10). Kaduwa, pina'agi si laha'-na si Kristo, abungkag i partisyon nga makapabulag ngan makapakuntra si mga Hebro pati' si mga ma'in Hebro ngan tungod sinan agsiharalapay na mga iya dimu'an (2:11-22). Pero anmas pa sinan, aniya' liwat nagbuhat-na si Diyos si magpansiharalapay to na nga iya i pagpabiriyu'-na si mga iya dimu'an sallod si day adda hamok puhu'-na si Kristo nga gana' la'in kon ma'in i manniniripon pag'ampo'. Adday to tinago' plano siray nga ga'i asantop tubtob si pagpakatu'an sito si Pablo (3:1-6). Saklaruhan-ta liwat ato, nga pina'agi si manniniripon pag'ampo', sapakatu'an-na si Diyos si mga punu'an si kalangitan pati' si mga aniya' gahum-na ari kon ay i pagkamadunung-na si kada sitwasyon (3:7-13). Pina'agi si pagburubwilta pagbagaw parti si kamutangan ari si langit (1:3,20; 2:6; 3:10; 6:12), agpaklaro si kita nga i pagpanginano si kinabuhi' Kristiyano ma'in hamok ato si kalibutan. I gahum-na sinan kinabuhi' tikang si langit kon singnga agtingkulo' si Kristo si kawanan-na si Diyos (1:20). \ip Pero pinapa'i-ta paggamit sinan kinabuhi' pagtuman si mga katuyu'an-na si Diyos ato si kalibutan? I nagpaklaru-na si Pablo nga balang addangan si magpanutu'o nagbuwanan espirituhanon abilidad tungod si mapinalangga'on pagpanginanu-na si Diyos sigon si tuyu'-na si Kristo. Nagpumwan to si magpanutu'o basi' agsisurusagubayay mga iya balang addangan ngan pina'agi sinan agkabiririyo' mga iya ngan agpanakka si kamatgas si pagpaki'adda si Kristo (4:1-16). I pag'aradda-na si manniniripon pag'ampo' kon singnga si Kristo i pinakatakulok, iya i pagtikang si pagpabiririyu'-na si Diyos si dimu'an mga hinimu-na ari si langit pati' ato si kalibutan (1:10). Kinakulawan ato sito surat nga i a'a maka'angkon na si baha'o kinabuhi' pina'agi si pagpaki'adda si Kristo, bali haya i pagkala'inan-na si iya kuntra si a'a nga ga'i pa maki'adda si Kristo (4:17–6:9). I mga a'a nga agpamaskog i mga kalugaringun-na pina'agi si makagagahom kusug-na si Paragdalom, mga iya i sigurado makalupig si dimu'an espirituhanon pwirsa nga plos karat'an, labihan na pina'agi si gahum-na si pagpangadyi' (6:10-20). \is1 I Pagtunga'-tunga' Sito Surat \io1 1. I Pagpakilala (1:1-2) \io1 2. I Katuyu'an-na si Diyos nga si Kristo i Magtakulok si Dimu'an (1:3-14) \io1 3. I Pagpangadyi' para Akasantop si Katuyu'an-na pati' Gahum-na si Diyos (1:15-23) \io1 4. I mga Buhat-na si Diyos: Pagtalwas, Pagpabiriyo', Pagpakatu'an si Kadunong, Pagpa'abat si Prisinsya-na (2:1–3:21) \io1 5. I mga Buhat-na si A'a: Pag'aradda, Pagpamatgas, Pagbag'o, Pagsi'aku'-aku'ay, Pagkuntra si Karat'an (4:1–6:20) \io1 6. I Ultimo mga Pangumusta (6:21-24) \c 1 \p \v 1 Tikang to surat si Pablo. Adda ako apostul-na si Kristo Jesus tungod si katuyu'an-na si Diyos. \p Tigsurat-koy to para si mga nagtagama paghuwang si Diyos anan si syudad Efeso nga tangkod liwat pagpaki'adda si Kristo Jesus. \p \v 2 Amalako ako si Diyos nga Tatay-ta kam pati' si Paragdalom Jesu-Kristo nga sa'angkun-bi i mapinalangga'on pagpanginanu-na pati' i kamurayaw-na mga iya. \s1 I mga Kahalapan-na \s1 si Dati Na Mag'adda si Kristo \p \v 3 Darayawon i Diyus-na pati' Tatay-na si Paragdalum-ta kam Jesu-Kristo, tungod kay iya i magpanginano si kita hi'unong si dimu'an espirituhanon kahalapan si langit ngan tungod si pagpaki'adda-ta si Kristo, mismo ina'anto sakarawat-tay to kay kina'anda'an to hamok anan si Kristo. \v 4 Ahimoy to tungod kay antis pa naghimo i kalibutan andang kita agpili'-na si Diyos nga agka'adda si Kristo. Iya i magpili' si kita basi' agkahirimo kita kam nga mga diyusnon ngan gana' makabasol si pangulawan-na. Tungod si gugma'-na, \v 5 agtuyo' andang i Diyos pagkwinta si kita kam bilang mga kalugaringun-na dadi' pina'agi si Jesu-Kristo sigon si karuyag-na pati' katuyu'an-na. \v 6 Kon sugad, angay gayod nga dayaw-ta kam i Diyos tungod si ka'angayan-na si mapinalangga'on pagpanginanu-na, ngan libri nan agparigalu-na si kita tungod si pagpaki'adda-ta si Hinigugma'-na. \v 7 Tungod si Kristo, alukat kita pina'agi si laha'-na, nga iya i pagpasaylo si mga sala'-ta sigon si kahaway-na si mapinalangga'on pagpanginanu-na si Diyos! \v 8 Yayto mapinalangga'on pagpanginano bali pagsangyahan ato si kita kam huwang i dimu'an kadunong pati' sarabutan. \v 9 Agpaguwa'-na na si kita ina'anto i tinago' katuyu'an-na, sigon si karuyag-na nga kinatu'anan i ungod planu-na pina'agi si Kristo \v 10 ngan dati to nagtigo siray nga kon anakka na i tama' panahon, iya na i pagpalangngan sito. Si kamatu'uran, yayto plano gana' la'in kon ma'in i pagpabiriyu'-na si Diyos si dimu'an mga hinimu-na ari si langit pati' ato si kalibutan nga si Kristo mismo i magtakulok. \p \v 11 I dimu'an nagbuhat-na si Diyos ag'alagad si sapili'-na katuyu'an, ngan sigon si planu-na, agtuyo' andang iya pagpili' si kami' nga agka'adda si Kristo. \v 12 Agpili'-na kami' mga Hebro basi' adayaw i maka'angayan kina'iya-na si Kristo pina'agi si pangiwa-kiwa kami' kay kami' i primiro nga aniya' kasiguruhan-na pag'angkon si mga nag'andoy kami' si Kristo. \v 13 Ngan da'inan may liwat si ka'am, agpakahuwang kam si mga dati na maki'adda si Kristo ngan pakabati'-bi si allingon si kamatu'uran nga iya i mahalap sumat para si katalwasan-bi. Mangno kahuman si panutu'u-bi si Kristo, akamarkahan kam nga padayon i pag'adda-bi si iya pina'agi si pagpa'ayup-na si ka'am si Espirito Santo nga nagpasa'ad-na. \v 14 I Espirito, iya i antisipo nga sigurado sakarawat-ta i iriridarun-ta tubtob nga alukat i mga tawa'-na si Diyos para adayaw i maka'angayan kina'iya-na. \s1 I Pagpasalamat \s1 pati' i Pagpangadyi' \p \v 15-16 Tungod sinan, ga'i gayod ako alimot pagpasalamat si Diyos para si ka'am tikang si pakapakali-ko hi'unong si pagtu'u-bi si Paragdalom Jesus pati' si paghigugma'-bi si dimu'an nagtagama paghuwang si Diyos ngan agpara'intum-ta kam si mga pangadyi'-ko. \v 17 Sigi hamok ako palako si Diyus-na si Paragdalum-ta kam Jesu-Kristo, i maka'angayan Tata', nga pa'ayup-na si ka'am i Espirito nga akapadunong ngan akapakatu'an si kamatu'uran, basi' anhalap i pagkakilala-bi si Diyos. \v 18 Agpangadyi' liwat ako nga akalamragan i mga inisipan-bi basi' sasantup-bi kon ay i kasiguruhan-bi pag'angkon si mga nag'anduy-bi si nag'agdahan-na si ka'am si Diyos, ngan basi' sasantup-bi kon ay i kayamanan si maka'angayan iriridaron para si mga a'a nagtagama paghuwang si iya, \v 19 pati' kon ay i gana' katapusan-na gahom nga agkiwa ato si kita kam nga magpanutu'o. Yayto gahom, akapariho kapwirsa \v 20 si naggamit-na ngan pagbanhaw-na si Kristo ngan agpatingkulu'-nay to si kawanan-na ari si langitnon pwisto. \v 21 Sanglit labaw si Kristo si dimu'an mag'inantan si langitnon mga punu'an, gahom pati' ginsakupan. Labaw iya si dimu'an mga titulo nga magpanpuno' ato si kalibutan, ma'in hamok si ina'anto panahon kundi' hasta pa liwat si titakka. \v 22 Agpadilalum-na si Diyos i dimu'an si kitiran-na si Kristo, ngan iya i nagtu'inan pagtakulok si dimu'an para si manniniripon pag'ampo'. \v 23 Bisan kon awinan iya si bisan ay, kina'anda'an i kabug'usan-na si kalugaringun-na anan si manniniripon pag'ampo' kay iyay nan i puhu'-na. \c 2 \s1 I Pag'angkon si Baha'o Kinabuhi' \s1 Pagpaki'adda si Kristo \p \v 1 Kon parti namay si ka'am, mga minatay na kam siray tungod si pagtalapas-bi pati' pagsala'-bi. \v 2 Da'inan sinan i sagara'an-bi kinabuhi' ngan pagsunud-bi pa si kalibutanon pama'agi ngan da'inan may si pama'agi-na si prinsipi si karat'an ato si ayri palibot si kita kam. Iyay nan i espirito magparadagka si mga a'a nga mga masinupakon. \v 3 Bisan say si kita kam akapariho si mga kinabuhi'-na ngan paghururuwang-ta pa kam si mga iya. Sinan uras, agparapamagusto hamok kita kam si mga sabarawan-na si mga makasasala' kina'iya-ta ngan agbuhat-ta kam kon ay i saruyagan-na pati' isip-na sito kina'iya. Ngan pariho si bisan say, kon nagpata'anan hamok kita, huwang kita kam si mga nagkastigu-na si Diyos. \v 4 Pero tungod si kahaya-na si gugma'-na si Diyos nga panno' si kalu'oy, \v 5 ag'allum-na kita kam huwang si Kristo bisan kon minatay na i mga kina'iya-ta kam tungod si pagtalapas. Ngan si kamatu'uran, pina'agi hamok si mapinalangga'on pagpanginanu-na sanglit kita kam atalwas. \v 6 Pariho si pagbanhaw-na si Kristo agbuwanan-na kita kam si Diyos baha'o kinabuhi' huwang si Kristo ngan pina'agi si pagpaki'adda-ta si iya agpatingpid-na may kita kam si nagtingkulu'an-na sito pagpuno' huwang si iya ari si langitnon ginhadi'an. \v 7 Agbuhat-nay to basi' si mga titakka panahon kinakulawan i gana' kaparihu-na ngan bali pagsangyahan mapinalangga'on pagpanginanu-na. Agpasayud-nay to anan si kadaluman-na si buhat-na si Kristo Jesus para si kita kam, \v 8 kay atalwas kam pina'agi si mapinalangga'on pagpanginanu-na huwang si pagtapud-bi. Ma'in to tikang si kalugaringon pagpaniguro, kundi' rigalu-nay to si Diyos. \v 9 Ga'i to a'angkon pina'agi si mga buhat, ngan tungod sinan, gana' bisan say makapahambog \v 10 kay si kamatu'uran, mismo i Diyos i magtrabaho ato si kita kam. Aghimu-na kita kam nga mga baha'o hinimo dungan si pag'adda-ta si Kristo Jesus basi' agara' kita kam pagtuman si mga mahalap buruhaton nga andang nagplanu-na si Diyos para si kita kam. \s1 Si Kristo \s1 i Magpa'aradda si Dimu'an \p \v 11 Sanglit ka'am nagpanhinganak nan nga ma'in Hebro, ka'am nga nag'arunan “ma'in tinuri'” si mga magpaminugad nga “tinuri'”, i pagturi' nga buhat-na si a'a, intumu-bi kon ay i kamutangan-bi siray. \v 12 Intumu-bi nga siray bulag kam si Kristo, nagsikway kam si mga a'a-na si Israel ngan gana' kalabtanan-bi si pagkasarabutan nagsa'ad-na si Diyos pada'iray si mga a'a-na. Siray, ag'istar kam ato si kalibutan nga gana' pagla'um-bi ngan gana' sa'urup-urupan-bi hi'unong si Diyos. \v 13 Pero ina'anto, ka'am nga mga matala siray ag'adda na si Kristo Jesus, ngan mamatapit na pina'agi si laha'-na si Kristo. \p \v 14 Ada'itoy to kay awinan mismo si iya i kamurayaw-ta kam pina'agi si pagpa'aradda-na si mga ma'in Hebro pati' si mga Hebro. Agbungkag-na i partisyon nga makapabulag ngan makapakuntra si duway to. \v 15 Pina'agi si pagsakit-na si puhu'-na, agpara'-na i gahum-na si bala'od pag'uripon, huwang i mga mando' pati' mga kasugu'an, basi' akahimo iya adda baha'o a'a tikang si duway to nga aka'adda huwang si iya. Si da'inan pa'agi, a'angkon i kamurayaw. \v 16 Ngan sapabwilta-na liwat si Kristo ma'in hamok i rilasyun-na si duway to grupo, kundi' sapaduguk-na liwat gihapon mga iya pada'iray si Diyos ato si mahimoy to adda puho'. Ngan pina'agi si kamatayun-na ari si kudos, agpara'-na i nagkuruntrahan-na mga iya siray. \v 17 Pada'ito si Kristo ngan agpasamwak hi'unong si kamurayaw para si ka'am nga mamatala si Diyos siray, ngan para si mga mamatapit andang si iya. \v 18 Ngan aniya' kamurayaw-ta kam, kita kam nga mga Hebro pati' ma'in Hebro kay si Kristo i makapadugok si kita kam dimu'an si Tata' pina'agi si adda hamok Espirito. \p \v 19 Tungod sinan, ma'in na kam mga dayuhan pati' sampi hamok, kundi' mga kwintado na kam nga mga a'a-na gayod si Diyos nga agkabiriyo' na si dati mga a'a-na ngan parariho kam sakop si ungod panimalay-na. \v 20 Yaynan panimalay nagpasumpay si pundasyon nga iya mismo i mga apostol pati' mga paragsumat-na si Diyos ngan i bato anan si kanto nga nag'alagad-na mga iya, iya si Kristo Jesus. \v 21 Sanglit akapinugad kita nga i dimu'an matiryalis-na si pagtindog ag'adda si iya ngan sigi pupurma hasta nga ahimo adda templo nga sagrado tungod gihapon si pag'adda-na si Paragdalom. \v 22 Ngan da'inan may si ka'am nga ag'adda si Kristo, nagtindog liwat kam basi' ahimo kam pangngingistaran-na si Diyos kon singnga ag'ayop i Espiritu-na. \c 3 \s1 Si Pablo Bilang Parapasamwak \s1 para si mga Ma'in Hebro \p \v 1 Si pagparapinsar-ko si kahalap-na si planu-na si Diyos si ka'am, ga'i ako pahuway pagpangadyi'. Dakam agduda kon say ako. Ako si Pablo nga apriso tungod si pagsirbi-ko si Kristo Jesus para si kahalapan-bi mga ma'in Hebro. \p \v 2 Sigurado agpakabati' kam nga agtu'inan-na ako si Diyos si rispunsibilidad pagpasiguro nga agpaka'ambit kam si mapinalangga'on pagpanginanu-na. \v 3 Kay i Diyos mismo i magpakatu'an si ako si tinago' planu-na nga nagtikangan-ko pagpasabot ari si sabasa-bi ray na. \v 4 Sanglit si padayon pagbasa-bi, sigurado nga sasantup-bi i malalom pagsabut-ko hi'unong si tinago' to plano nga atuman pina'agi si Kristo. \v 5 Ga'i to nagpasayod si mga a'a siray mga kapanahunan pero nagpasayod nayto ina'anto pina'agi si Espirito pada'iray si mga apostol pati' mga paragsumat-na si Diyos nga nagtagama pagsirbi si iya. \v 6 I tinago' plano, iya nga pina'agi si pag'ako' si mahalap sumat agkabiriyo' pag'iridar i mga ma'in Hebro si mga a'a-na si Israel. Agbiririyo' mga iya si adda hamok puho', ngan agbiririyo' mga iya pag'ambit si nagsa'ad para si mga magpan'adda si Kristo Jesus. \p \v 7 Ahimo ako paragsirbi si mahalap sumat pina'agi si nagpumwan-na si Diyos si ako abilidad sigon si mapinalangga'on pagpanginanu-na ngan agsirbi ako pina'agi si gahum-na nga agkiwa ato si ako. \v 8 Bisan kon minos pa ako kuntra si gimiminusi si dimu'an a'a nagtagama paghuwang si Diyos, agbuwanan-na ako gihapon si Diyos si mahaya rispunsibilidad huwang i abilidad pagpasamwak si mga ma'in Hebro kon ay i kahaway-na si sahimu-na si Kristo para si a'a nga gana' makatugkad, \v 9 pati' pagpasayod si dimu'an a'a si pa'agi pagpa'ambit si mga iya si tinago' plano nga tikang pa siray mga panahon aghilum-na hamok si maghimo si dimu'an. \v 10 Agda'ito iya siray basi' ina'anto panahon, pina'agi si manniniripon pag'ampo', sakatu'anan-na si mga punu'an si kalangitan pati' si mga aniya' gahum-na ari, i pagkamadunung-na si Diyos si kada sitwasyon. \v 11 Aniya' katuyu'an-na si Diyos antis pa si panikangan pagtuman si dati planu-na pina'agi si Kristo Jesus nga Paragdalum-ta kam. \v 12 Pina'agi si pagpaki'adda-ta kam si iya pati' si pagtapud-ta kam si iya, gana' kasipug-ta kam pagdugok si Diyos ngan aniya' kasiguraduhan-ta kam nga pamati'an-na kita kam. \v 13 Sanglit makibagaw ako si ka'am nga kunta' ga'i kam akawara'an pagla'om hi'unong si mga kasakitan nag'agi-ko tungod si ka'am, kay ma'in to karasipugan, lugod agbuwan to dina unra si ka'am. \s1 Agpangadyi' si Pablo \s1 para si mga taga Efeso \p \v 14 Si pagparapinsar-ko si kahalap-na si planu-na si Diyos, agluhod ako atubang si Tata', \v 15 nga nag'inala'an si arun-na si bug'os grupo si magpanutu'o\f + \fr 3:15 \ft I adda pa kahulugan-na si Grikuhanon linggwahi: \fq nag'inala' si Tata' i mga arun-na si kada ka'aha'an hasta pa i mga ka'anghelan.\f* huwang na i mga sari'i si langit ngan da'inan may i mga satu'o pa si kalibutan. \v 16 Amalako ako si Diyos nga tikang si maka'angayan kayamanan-na, buwanan-na kam gahom pina'agi si Espirito pagpabaskog si mga kina'iya-bi, \v 17 pati' nga aka'istar si Kristo anan si mga kasing-kasing-bi tungod si pagtapud-bi. Tungod kay i pagsihirigugma'ay-bi may si Diyos i pinakagamut-bi pati' i pinakapundasyun-bi, agpangadyi' ako \v 18 nga agpakakaya kam pagsabot, huwang si dimu'an nagpantagama paghuwang si Diyos, kon ay pa i kahaway-na pati' kalanga-na ngan kon ay pa i kadyalta-na pati' kalalum-na si gugma'-na si Kristo. \v 19 Agpangadyi' liwat ako nga mismo anan si mga kalugaringun-bi, sa'abat-bi to gugma' nga gana' makasantop, hasta nga akapannu'an kam si kabug'usan-na si kina'iya-na si Diyos. \p \v 20 Darayawon i Diyos nga akabuhat anmas pa si dimu'an nagpalaku-ta pati' anmas pa si naghuna'-huna'an-ta, pina'agi si gahum-na nga agkiwa ato si kita kam. \v 21 Kinakulawan anan si manniniripon pag'ampo' nga padayon pagpaki'adda si Kristo Jesus i darayawon kina'iya-na si Diyos si dimu'an kapanahunan, hasta si kahastahan! Amen. \c 4 \s1 I Pag'aradda-na si Magpanutu'o \r Roma 12:3-8; 1Cor 12:1-31; 1Ped 4:10-11 \p \v 1 Tungod si pagsirbi-ko si Ginu'o, apriso ako. Pero bisan pa kon da'inan sinan, aghat-ko kam pagpadayon si kinabuhi' nga angangay si nag'agdahan-na si ka'am si Diyos. \v 2 Kinahanglan nga mapa'inubsanon kam, mahalap agtratar si la'in; kinahanglan nga malanga i paturus-bi ngan agsisurusagubaya kam balang addangan tungod si gugma'. \v 3 Himu'u-bi i sahimu-bi nga ga'i abungkag i pagpa'aradda-na si ka'am si Espirito nga sa'angkun-bi si pagbuwan-na kamurayaw si ka'am. \v 4 Agbiririyo' hamok kita kam si adda puho', adda hamok Espirito i mag'ayop si kita kam, ngan adda hamok i nag'anduy-ta kam tarakkahan si pag'agda-na si kita kam. \v 5 Aniya' hamok adda Paragdalom, adda nagtu'uhan, ngan puro kita kam nagbunyagan. \v 6 Aniya' hamok adda Diyos nga Tatay-ta kam dimu'an. Iya i magdalom, magpakiwa ngan mag'ayop si kita kam. \p \v 7 Kundi' balang addangan si kita kam nagbuwanan abilidad tikang si mapinalangga'on pagpanginanu-na sigon si karuyag-na si Kristo. \v 8 Pariho si maka'anna' si Kasuratan: \q1 Ngan pan dyata' na iya, \q2 agpabungyud-na i mga sapirdi-na \q2 ngan agbuwan iya rigalo si mga a'a.\f + \fr 4:8 \ft Salmo 68:18\f* \m \v 9 Ay kay nagpinugad nga pan dyata' iya? Apinugad to tungod kay pan hawod iya dahulo.\f + \fr 4:9 \ft Parti si \fq pan hawod iya dahulo, \ft aniya' duwa pagsabot: 1. Pan hawod iya ato si kalibutan ngan pagpakang'a'a-na. 2. Pada'iray iya si gihahawuri parti si kalibutan ngan pakamatay-na.\f* \v 10 I manari'i si hawod, iya may liwat i pan dyata' labaw pa ari si gidyadyaltahi langit basi' akabalik i dati kamutangan-na nga awinan iya si bisan ay. \v 11 Iya i magbuwan sinan mga abilidad bilang rigalo. Aniya' magpakasirbi bilang apostol, aniya' may bilang paragsumat, aniya' bilang parapasamwak si ga'i pa magpanutu'o, ngan aniya' may bilang mangngataman nga paragturo' si magpanutu'o na. \v 12 Agkarawat mga iya sinan mga katungdanan pagbulig nga akakaya i kada a'a nagtagama paghuwang si Diyos si kalugaringun-na ubligasyon basi' pina'agi si pagsirbi-na si balang addangan sigi babaskog i puhu'-na si Kristo, \v 13 hasta nga kita kam dimu'an anakka si pag'aradda si pagtu'o pati' si pagkilala pahalap si Dadi'-na si Diyos. Si da'inan pa'agi, agkamaratgas kita kam hasta nga akapannu'an si kabug'usan-na si kina'iya-na si Kristo. \p \v 14 Kon atuman nayto, ma'in na kita kam mga dadi'-dadi' nga pwidi sabawa-bawa-na si lunso' o ma'in ngani' nga pwidi sapalid-na si bariyo. Ga'i na kita kam pwidi akadaya'an si pala'in-la'in pa'agi pagturu'-na si mga a'a nga listo paglingling. \v 15 Lugod pina'agi si kamatu'uran nga sabusngal-ta tungod si gugma', sigi kita kam mamatgas si dimu'an hi'unong si pagpaki'adda-ta kam si Kristo, nga iya i Takulok. \v 16 Akapariho kita kam si adda puho' nga atungko pina'agi si pala'in-la'in ugat. Kon sugad, pina'agi si pagtuman si katungdanan-na si kada parti, agtubo' i puho' ngan agkukusog nga lagtok si gugma' nga si Kristo i magdalom sito dimu'an. \s1 I Kinabuhi' nga Angay \s1 para si mga Dadi' \s1 nga Sakop si Kadanta'an \p \v 17 Sanglit aniya' mga mando' tikang si Paragdalom nga kinahanglan ako pagpursigi sito si ka'am. Dakam na ag'irog si kinabuhi'-na si ditangnga' mga ma'in Hebro nga gana' kwinta-na si mga nagparapan'isip-na. \v 18 Malu'om i mga paminsada-na ngan matala mga iya si kinabuhi' nga nagpumwan-na kunta' si Diyos tungod si mga ka'ignurantihan-na kay agdiri' mga iya pag'isip malalom. \v 19 Ngan tungod kay ga'i na mga iya angabat kamamalu'an, agkabararaw mga iya si mga malaw'ay buhat. Pagusto hamok mga iya paghimo si kada marigsok buhat ngan gana' katapusan-na si kasindak-na mga iya. \p \v 20 Pero bali haya i pagkala'inan-na si sa'adalan-bi tikang si Kristo! \v 21 Gana' duda-ko nga agtuninong kam si iya ngan nagturu'an kam pina'agi si pagpaki'adda-bi si iya kay i kamatu'uran kina'anda'an hamok anan si Jesus. \v 22 Parti si dati kinabuhi'-bi, nagturu'an kam paghulso' si kada'an pagka'a'a-bi nga sigi hamok gagabok tungod si mga daya'on karuyag-na. \v 23 Dungan sinan i pagbag'o si mga panhuna'-huna'-bi \v 24 pati' i pagpasul'ot si baha'o pagka'a'a-bi nga naghimo irog si kina'iya-na si Diyos si ungod pagkamatadong pati' pagkadiyusnon. \p \v 25 Sanglit, kinahanglan nga balang addangan si ka'am ga'i na agbullo'. Lugod, kinahanglan kam agpahalling kon ay i kamatu'uran si mga igkasi-bi magpanutu'o tungod kay parariho kam sakop si adda hamok puho'. \v 26 Kon asina kam, dakam agtugot nga abawa kam si sala'.\f + \fr 4:26 \ft Salmo 4:4\f* Dakam agpaliyatu-bi i kasina-bi nga anakka si pagtunud-na si allaw, \v 27 ngan dakam agbuwani-bi lugar si Satanas nga akakuyot. \v 28 I matangkaw kinahanglan pahuway na pagtangkaw ngan agtrabaho pina'agi si kalugaringun-na dangga. Kinahanglan gamitan-na si mahalap pa'agi i pagpanginabuhi'-na basi' akabulig pa liwat iya si mga magpanginahanglan. \p \v 29 Dakam aggamit si mga gana' nan kadatahan-na allingon. Lugod, aggamita kam si mga maka'a'aghat nan nga akapabaskog si la'in sigon si mga kinahanglanun-na. Si da'inan pa'agi, akapulos i bisan say nga agpamati' si ka'am. \v 30 Dakam agpabidu'u-bi i Espiritu-na si Diyos nga magpa'ambit si pagkadiyusnun-na kay iyay nan i pangngilalahan nga lukat-na kam si Diyos si damuri allaw. \v 31 Ambani-bi na i mga pagdulo', i ka'iritado pati' kasina, i pag'alsa busis pati' i paggutgot huwang i dimu'an klasi pagtuyo' pagpasakit si la'in. \v 32 Lugod, kinahanglan kam nga daluman ngan agsikurukaralu'uyay. Agsipurupasayluhaya kam balang addangan pariho si pagpasaylu-na may si Diyos si ka'am nga magpan'adda na si Kristo. \c 5 \p \v 1 Syimpri bilang mga hinigugma'-na dadi' si Diyos, gana' la'in sahimu-bi kundi' i pag'irog si iya. \v 2 Sanglit pahadi'u-bi i gugma' si bisan ay kiniwa-kiwa-bi pariho si paghigugma'-na si Kristo si kita nga agpatubyan-na i kinabuhi'-na para si kita, bilang masangngit panhahalad nga akalipay si Diyos. \p \v 3 Pero bisan say si ka'am, kinahanglan gana' makadudahan nga aniya' sasindakan-bi pag'i'u'ubay, o ma'in ngani' nga agparapinsar sinan o bisan hamok akadudahan nga mga bintahuso kam kay gana' sito nga angay para si mga a'a nga nagtagama paghuwang si Diyos. \v 4 Ngan ma'in liwat angay nga agparapahalling kam si mga kinabastusan nan, si mga kinakapayan nan o ma'in ngani' si mga disparati nan. Lugod, kunta' i sapahalling-bi hamok kon ay i nagpasalamatan-bi si Diyos. \v 5 Akasiguro kam nga ma'in papasakupon si ginhadi'an-na si Kristo pati' si Diyos i bisan say nga agpara'ubay si bisan say hamok sasindakan-na o ma'in ngani' i magparapinsar sinan. Ma'in liwat papasakupon i a'a nga bintahuso kay i kabintahuso akaparihoy nan si kabaraw hasta nga day agdiyus-nay to. \v 6 Dakam agtugot nga pabawa kam si kinabubullu'an nan kay tungod sito mga mara'at binuhatan, anakka i kastigu-na si Diyos si mga masinupakon. \v 7 Sanglit dakam agkuntinwar si da'inan klasi mga a'a pagpakulaw si ga'i pagkumpurmi-bi si mga iya. \p \v 8 Siray, naglandungan pa kam si kalu'uman, pero ina'anto nagsigahan na kam si danta' tungod si pagpaki'adda-bi si Ginu'o. Sanglit kinahanglan nga agkiwa kam bilang mga dadi' si kadanta'an \v 9 kay i danta' agbuwa' si dimu'an mga kahalapan, pagkamatadong pati' kamatu'uran, \v 10 ngan agmatuha kam kon ay i makabuwan kalipayan si Ginu'o. \v 11 Dakam pa'among si mga buhat-na si kalu'uman kay gana' sito mahalap binuwa'-na, lugod kon agbuhat-nay to si la'in, paguwa'u-bi \v 12 kay si kamatu'uran, bisan hamok i pagsabi si mga tinago' buhat bali kammalo', iya pa ba' i pagsupak. \v 13 Pero kinakulawan i dimu'an nagsigahan-na si danta', \v 14 kay i danta' i makapaguwa' nga kinakulawan i dimu'an. Pariho si parahallingon nga agpinugad: \q1 Kallata kam magpamaturi nan, \q2 banguna kam magpakaparihoy nan si mga minatay, \q1 ngan si Kristo i manirak si ka'am. \p \v 15 Sanglit agmatuha kam si mga kinabuhi'-bi. Dakam ag'irog si mga gana' nan halunggana'-na mga a'a, lugod bilang mga madunong, \v 16 salingabutu-bi nga kinasayuran i kamatu'uran kay agsara i karat'an si ina'anto mga panahon. \v 17 Sanglit dakam hamok agparabasang-basang kundi' manginanuha kam si mga katuyu'an-na si Paragdalom. \v 18 Dakam agpalango\f + \fr 5:18 \ft Si Grikuhanon: \fq agpalango si bino, \ft kay iyay nan i irimnun-na mga iya siray.\f* kay akapatuttot nan dina si ka'am nga alagtok kam si karat'an, lugod agpabagtuka kam si Espirito. \v 19 Kon agbararagaw kam, gamiti-bi si mga salmo, si mga himno nga mga espirituhanon karantahon. Agkantaha kam ngan agpanhimu'a kam mga tuno nga kinasing-kasing gayod para si Ginu'o. \v 20 Agpasalamata kam pirmi si Diyos Tata' si bisan ay pina'agi si pagtapud-bi si arun-na si Paragdalum-ta kam Jesu-Kristo. \p \v 21 Kinahanglan kam dimu'an agsi'araku'-aku'ay kon ay i makapabaskog si kada addangan sigon si pagtahud-bi si Kristo. \s1 I Manniniripon Pag'ampo' \s1 i Pinaka'alla-na si Kristo \r 1Cor 7:1-40; 2Cor 6:14–7:1; 1Ped 3:1-7 \p \v 22 Mga danda, aku'u-bi i pagdalum-na si mga alla-bi, sigon si pag'aku'-bi si pagdalum-na si Ginu'o. \v 23 Kay i lalla i magtakulok si danda, pariho may nga si Kristo i magtakulok si manniniripon pag'ampo' nga puhu'-na, ngan iya mismo i Paragsalbar sito. \v 24 Pariho si pag'aku'-na si manniniripon pag'ampo' si Kristo, kinahanglan may liwat i mga danda ag'ako' si mga alla-na si bisan ay. \p \v 25 Mga lalla, higugma'u-bi i mga alla-bi pariho si paghigugma'-na si Kristo si manniniripon pag'ampo'. Agpatubyan-na i kinabuhi'-na para si mga iya \v 26 basi' akahugasan mga iya si sala' ngan paglimpya si mga iya pina'agi si pagpatugnob si buwahi'\f + \fr 5:26 \ft I nagtukoy \fq akahugasan mga iya si sala', \ft iya i pagpasaylo si sala' ngan pagbunyag si mga iya.\f* pati' pagpamati' si allingun-na. \v 27 I katuyu'an-na nga sapa'atubang-na si iya i manniniripon pag'ampo' nga bali pagbulangga'akan, nga gana' alup-na, ga'i agkuro', ngan gana' ni bisan ay pangundi'an-na kundi' nga diyusnon ngan gana' makabasol. \v 28 Sanglit, kinahanglan higugma'-na si mga lalla i mga alla-na pariho si paghigugma'-na mga iya mismo si mga kalugaringun-na. Bisan say maghigugma' si alla-na, aghigugma' si kalugaringun-na. \v 29 Kay gana' ato a'a nga anguntra si kalugaringun-na puho', lugod agpakakan-nay to ngan agmangnu-na pariho si nagbuhat-na si Kristo si manniniripon pag'ampo'. \v 30 Pariho si pala'in-la'in parti-na si adda puho', da'inan sinan i kamutangan-na si balang addangan si kita kam nga sakop si manniniripon pag'ampo' kay iyay nan i puhu'-na si Kristo. \v 31 Intumu-bi daw i maka'anna' si Kasuratan: “Kinahanglan pa'amban i lalla si tatay-na pati' si nanay-na ngan maki'adda si alla-na basi' mga iya duwangan ahimo na hamok adda puho'.”\f + \fr 5:31 \ft Gen 2:24\f* \v 32 Mahayay to sarantupon nga ga'i pa nagpakatu'an siray, pero akasiguro ako nga i nagtukoy sito, iya i kamutangan-na si Kristo pati' si manniniripon pag'ampo'. \v 33 Pero paray to liwat si ka'am. Kinahanglan i lalla aghigugma' si alla-na pariho si paghigugma'-na si kalugaringun-na ngan i danda may kinahanglan agtahod si alla-na. \c 6 \s1 I mga Dadi' \s1 pati' i mga Mahanak \r Col 3:20-21 \p \v 1 Mga dadi', kinahanglan i pagsunud-bi si mga mahanak-bi nga ag'alagad si pagsunud-bi si Ginu'o kay tama' to buhat. \v 2 “Pa'unrahi-bi i tatay-bi pati' i nanay-bi.” Iyay nan i primiro sugo' nga aniya' huwang sa'ad. I sa'ad, iya nga \v 3 “basi' akuntinto kam si dimu'an tawa'-bi ngan basi' aglanga i mga kinabuhi'-bi ato si kalibutan.”\f + \fr 6:3 \ft Deut 5:16\f* \p \v 4 Mga tatay, dakam agpangudyutu-bi i mga dadi'-bi. Lugod, pahaya'u-bi mga iya sigon si pagpamuklat ngan pagswito nga tikang si Paragdalom. \s1 I mga Uripon pati' i mga Amo \r Col 3:22–4:1; Tito 2:9-10; 1Ped 2:18-25 \p \v 5 Mga uripon, aniya' mga amu-bi nga magpandalom si pangiwa-kiwa-bi. Kinahanglan i pagsunud-bi si mga iya nga ag'alagad si pagsunud-bi si Kristo. Buhatu-bi nan bawa i pagrispitar pati' i pagtahap nga kinasing-kasing gayod. \v 6 Kinahanglan sunud-bi mga iya ma'in hamok kon awinan mga iya agkukulaw si ka'am para adayaw kam, kundi' agsunura kam pariho si adda uripun-na si Kristo nga agbuhat si katuyu'an-na si Diyos nga kinasing-kasing gayod. \v 7 Agsirbiha kam si mga amu-bi nga maningkarang i kasing-kasing-bi. Paparihu'u-bi nga i Paragdalom mismo i nagsirbihan-bi ngan ma'in i a'a, \v 8 kay akatu'anan may kam nga primyuhan-na si Ginu'o i kada mahalap buhat-na si bisan say, magin uripon o libri. \p \v 9 Mga amo, trataru-bi i mga uripun-bi sigon si pagsirbi-bi si Ginu'o. Dakam agparapakatalaw si mga iya kay akatu'anan may kam nga i Amu-na mga iya nga Amu-bi liwat, awiray si langit ngan gana' sito pina'urug-na. \s1 I Espirituhanon Pagpakigirra \r 1Tes 5:4-8; 2Tim 2:1-4 \p \v 10 Aniya' pa adda nga impurtanti papahallingun-ko si ka'am. Pabaskugu-bi pirmi i mga kalugaringun-bi pina'agi si pagpaki'adda-bi si Paragdalom ngan pina'agi si makagagahom kusug-na. \v 11 Pasul'utu-bi i kabug'usan-na si armas nga nagpumwan-na si Diyos si ka'am basi' agpakakaya kam pag'atubang si mga pama'agi-na si Satanas nga bali kalisto pagpirdi. \v 12 Kinahanglan pasul'ut-tay to kam kay i pagpaki'away-ta kam ma'in kuntra si mga a'a, kundi' kuntra dina si mga mara'at espirito ato si kalibutan kon singnga aghadi' i kalu'uman. Aniya' sito mga iya nagpamunu'an-na, nagpandaluman-na, pati' aniya' mga iya gahum-na pag'inantan si mga a'a. Pwira pa si mga iya, agpaki'away liwat kita kam si mga espirituhanon pwirsa nga plos karat'an ari si kalangitan. \v 13 Kon sugad, pasul'uton i kabug'usan-na si armas-na si Diyos, basi' si uras nga angataki i karat'an, ga'i kaw pasibog ngan basi' kahuman si paglupig-mo si kada mag'ataki si ka'aw, akatunggo pa kaw nga andam namay para si tisunod. \v 14 Sanglit si pa'atubang-mo, pasiguruhon nga dati na kaw priparado. Papaha'on i kamatu'uran, pakutamayahon i pagkamatadong, \v 15 ngan pasapatuson i mahalap sumat nga magbuwan si ka'aw si ungod kamurayaw pag'atubang si bisan ay. \v 16 Tamba pa sinan dimu'an, himu'on pannagang i pagtapud-mo kay iyay nan i makaparong si magpangarab-arab burus-na si Satanas. \v 17 Pakalu'on i katalwasan-mo ngan antanin i ispada-na si Espirito nga gana' la'in kon ma'in i allingun-na si Diyos. \v 18 Mangno kon priparado na kaw gayod, mangadyi'a si kada sitwasyon sigon si paggiya-na si Espirito. Himu'on to si dimu'an klasi pangadyi' bawa i pagsangpit si Diyos. Ngan tungod kay sayod kaw si mga pama'agi-na si kuntra-ta, ag'ikmata basi' andam liwat kaw pirmi pagpangadyi' para si dimu'an kaparihu-mo nagtagama paghuwang si Diyos. \p \v 19 Mangadyi'a liwat kam para si ako nga si kada pagpahalling-ko, buwanan-na ako si Diyos mga allingon pagpakatu'an si tinago' planu-na pati' nga magin pusukado ako pagpakatu'an sinan kay iyay nan i mahalap sumat. \v 20 Nagtu'inan ako pagtunggo para sinan ngan iyay nan i nagrilyusan si ako. Mangadyi'a kam nga magin pusukado ako pagpasamwak sito nga sunod gayod kon ay i tama'. \s1 I Ultimo mga Pangumusta \p \v 21 Si Tiquico, nga hinigugma'-ta kam bugto' si pagtu'o pati' tangkod rilihugon nga magpaki'adda na si Ginu'o, iya i manumat si ka'am si dimu'an basi' kam akatu'anan kon mati'ay na ako ngan kon ay i nagparabuhat-ko. \v 22 Agpapada'inan-ko iya basi' kam akatu'anan kon mati'ay na kami' ngan basi' amurayaw kam. \p \v 23 Amalako kami' si Diyos Tata' pati' si Paragdalom Jesu-Kristo nga sa'angkun-na si mga kabugtu'an si pagtu'o i kamurayaw pati' i gugma' bawa i pagtapod si mga iya. \v 24 Amalako kami' liwat nga padayon i mapinalangga'on pagpanginanu-na si dimu'an nga gana' kamatayun-na si mga paghigugma'-na para si Paragdalum-ta kam Jesu-Kristo.