\id 2TI |l|h|c 2 Timothy 2T00.SC, February 20, 1997, Sama Abaknon \h 2 Timoteo \toc1 I Kaduwa Surat-na Si Pablo Pada'iray Si Timoteo \toc2 2 Timoteo \toc3 2Tim \mt2 I Kaduwa Surat-na Si Pablo \mt2 Pada'iray Si \mt1 Timoteo \imt1 Pagbulig Pagsabot Sito Surat \ip I magsurat sito, iya si apostol Pablo (1:1). Kulawin na hamok ari si pahina 394 pagpasayod si bug'os pagka'a'a-na si Pablo. Agsurat-nay to para si Timoteo, i dadi'-na nga hinigugma'-na (1:2). Ka'urugan i mag'isip nga agsurat-nay to si Pablo ngan 66 AD (mga 36 anyos kahuman abanhaw si Jesus) si kaduwa bisis kaprisu-na ari si Roma (1:16-17) tungod si pagparaturu'-na si mahalap sumat (1:12). Ahinabo' to ngan si Nero i Emperador si Roma. Bali gayod haya i pagkala'inan-na si kaduwa bisis kaprisu-na si Pablo ari si Roma kuntra ngan primiro. Si primiro bisis, nagpa'istar iya si adda ruma' nga gwardyado pero si kaduwa bisis, nagpa'anna' na iya si prisuhan nga bali tugnaw (4:13), nagpapariho iya si adda kriminal nga nagkadinahan (2:9). Agkuri i mga kumpaniya-na pag'anda' kon singnga iya nagtago' (1:17). Si pagsurat-na sito, akatu'anan si Pablo nga ma'in na pira i kamatayun-na (4:6-8). \ip Ato sito surat, ag'aghat-na si Pablo si Timoteo pagpadayon si katungdanan-na pag'antan si magpanutu'o (1:6-7) ngan i pagpadayon si pag'ilob bilang tangkod sundalo nga agsirbi si Kristo Jesus (2:3). Agtugunan-na si Pablo ato si Timoteo nga ga'i pagpanginano si mga diribati nga ga'i aggamit si kadunong hi'unong si mga tuluhu'an kay samok hamok sinan i tinakkahan-na (2:23). Lugod agmandu'an-na dina iya si Pablo pagpasamwak si allingun-na si Diyos (4:1-2). \ip Tungod kay akatu'anan may si Pablo nga ma'in na maliyat maratayon na iya, agpakibagawan-na si Timoteo nga pada'iray to dayon si iya (4:9,21). \is1 I Pagtunga'-tunga' Sito Surat \io1 1. I Pagpakilala (1:1-4) \io1 2. I Pag'aghat si Timoteo Pagpadayon (1:3-18) \io1 3. I mga Tamba Tugon si Tangkod Pagsirbi (2:1-13) \io1 4. I Saruyagan-na si Diyos Magsirbi si Iya (2:14-26) \io1 5. I mga Pada'an Hi'unong si Katapusan mga Allaw (3:1–4:8) \io1 6. I Kamutangan-na si Pablo pati' i Makig'alayun-na (4:9-18) \io1 7. I Ultimo mga Pangumusta (4:19-22) \c 1 \p \v 1 Tikang to surat si Pablo. Adda ako apostul-na si Kristo Jesus tungod si katuyu'an-na si Diyos basi' apasamwak i kinabuhi' nagsa'ad-na si bisan say nga dati na ag'adda si Kristo Jesus. \p \v 2 Tigsurat-koy to para si ka'aw Timoteo, ka'aw nga dadi'-ko nga hinigugma'-ko. \p Amalako ako si Diyos Tata' pati' si Kristo Jesus nga Paragdalum-ta nga sa'angkun-mo i mapinalangga'on pagpanginanu-na, i kalu'uy-na pati' i kamurayaw-na mga iya. \s1 Nag'aghat si Timoteo \s1 Pagpadayon \p \v 3 Agpasalamatan-ko pirmi i Diyos allaw sangom si kada pag'intum-ko si ka'aw si mga pag'ampu'-ko ngan angay to gayod kay iya i nagsirbihan-ko huwang i gana' na tinago' si inisipan-ko sigon si nagparabuhat-na si mga kapapu'an-ko. \v 4 Sa'intuman-ko pa i pinanangis-mo ngan aruyag gayod ako pag'ibabagat gihapon si ka'aw basi' ahusto i kalipayan-ko. \v 5 Ga'i salimutan-ko i hul'os pagtutu'u-mo, nga anudok ngan anmatgas dahulo anan si papu'-mo Loida, katapos anan si nanay-mo Eunice ngan kumbinsido ako nga awinan pa liwat si ka'aw ina'anto. \v 6 Tungod sinan, agpa'intum-ta kaw nga padayunon aggamit i rigalu-na\f + \fr 1:6 \ft Aniya' pala'in-la'in espirituhanon rigalo nagpumwan-na si Diyos si magpanutu'o. I rigalo nagtukuy-na si Pablo ato iya i katungdanan-na pati' i kata'u-na si Timoteo pag'antan si magpanutu'o.\f* si Diyos nga akapada'inan si ka'aw tungod si pagdu'un-ko si ka'aw si mga palat-ko. \v 7 Padayunon nan no', kay i Espirito nagpa'ayup-na si kita si Diyos, ga'i kita aghimu-na nga matal'ag, kundi' iyay nan i magbuwan si kita si gahom pag'atubang, si gugma' pagsirbi si kaparihu-ta pati' si kata'o pagdalom si mga isip-ta. \p \v 8 Sanglit dakaw asipog pagsumat si kamatu'uran mahi'unong si Paragdalum-ta ngan dakaw liwat ako agkasipugin tungod kay apriso ako tungod si iya. Lugod, pina'agi si kusog nagpumwan-na si Diyos, huwangin ako si mga kasakitan para agwarak i mahalap sumat \v 9 kay i Diyos i magtalwas na si kita ngan mag'agda si kita kam pag'ako' si kinabuhi' nga nagtagama para si iya. Agda'ito iya sito ma'in tungod si mga sabuhat-ta, kundi' atalwas kita tungod si kalugaringun-na katuyu'an pati' si mapinalangga'on pagpanginanu-na. Pero si kamatu'uran mapinalangga'on i pagpanginanu-na si kita kam myintras pa naghimo i kalibutan kay aniya' andang katuyu'an-na pagpa'adda si kita kam si Kristo Jesus \v 10 bisan kon pakapakatu'an payto hamok si kita kam ngan pada'itu-na si Paragsalbar-ta kam Kristo Jesus. Iya i magpara' si gahum-na si kamatayon ngan iya i magpakulaw si kinabuhi' nga gana' kamatayun-na pina'agi si mahalap sumat. \v 11 Apili' ako nga magin adda parapasamwak-na sito, nagpatunggo bilang adda apostul-na sito, nagtu'inan paragturo' para sito ngan \v 12 tungod sinan, aka'abat ako si mga kasakitan. Pero bisan pa, ga'i ako asipog kay sakilala-ko pahalap kon say i nagtapuran-ko ngan akasiguro ako nga akakaya pagbantay si mga nagpatapud-na si ako\f + \fr 1:12 \ft I adda pa kahulugan-na si Grikuhanon linggwahi: \fq si mga nagpatapud-ko si iya.\f* tubtob si Allaw si pada'itu-na. \p \v 13 Himu'on pangngirugan i mga tama' nagpaturo' nga sapakalihan-mo tikang si ako, ngan intumon nga satuman-moy to hamok pina'agi si pagtapud-mo si Kristo Jesus pati' si gugma'-mo para si iya. \v 14 Bantayin i kamatu'uran nga nagpatapod si ka'aw. Bantayin nan huwang si bulig-na si Espirito Santo mag'ayop si kita kam. \p \v 15 Haros matitibuson i mga magpanutu'o ari si prubinsya Asia i pa'amban si ako, huwang na sito kas Figelo pati' si Hermogenes. \p \v 16 Amalako ako si Ginu'o si kalu'uy-na para si panimalay-na si Onesiforo tungod si pagparali'aw-na si ako ngan ga'i ako agkasipugan-na bisan kon priso ako. \v 17 Lugod, si panakka-na ari si Roma, sigi hamok iya pasa-pasa hasta nga sa'anda'an-na ako. \v 18 Angay hamok nga tugutan-na si Paragdalom nga akakarawat iya si kalu'uy-na si Ginu'o kon anakka i Allaw si Paghusgar. Sayod kaw si mga pala'in-la'in sabulig-na si ako ngan ari pa ako si syudad Efeso. \c 2 \s1 I mga Tamba Tugon \s1 si Tangkod Pagsirbi \r Efeso 6:10-18; 1Tes 5:4-8 \p \v 1 Ngan para may si ka'aw no', anda'on i makapabaskog si kalugaringun-mo anan si mapinalangga'on pagpanginanu-na si Kristo Jesus nga sa'angkun-na si a'a nga dati na nagpa'adda-na si Diyos si iya. \v 2 Papasahon i mga sapakalihan-mo nagparaturu'-ko atubang si malabbat mga magpakatistigos nga sunod si dati allingun-ko. Papasahon to si mga magpakatapuran a'a nga aniya' abilidad-na liwat pagturo' si la'in. \v 3 Angambita si padayon pag'ilob kami' pariho si adda tangkod sundalo nga agsirbi si Kristo Jesus. \v 4 Gana' ato magsirbi bilang sundalo nga pa'among si mga binuhatan-na si mga sibilyan, kundi' aruyag gayod iya nga sapalipay-na i punu'-na. \v 5 Si pariho pa'agi, kon i addangan aruyag pahuwang si rurumba, kinahanglan sunud-na i riglaminto sinan payahuya kon aruyag iya pagda'og ngan akakarawat si primyu-na. \v 6 Halimbawa' pa liwat, i primiro makaprubitso si kapartihan-na si tinanum-na, iya i maduruto para'uma. \v 7 Pinsaron i mga nagparapamahalling-ko kay sigurado nga buwanan-na kaw kadunong si Ginu'o nga sasabutan-mo i dimu'an. \p \v 8 Intumon pirmi si Jesu-Kristo nga abanhaw ngan mamat tikang si pamilya-na si Hadi' David. Iyay nan i mahalap sumat nagparapasamwak-ko. \v 9 Ngan tungod sinan agsakit ako hasta nga akapariho ako si adda kriminal nga nagkadinahan. Pero ga'i akakadinahan i allingun-na si Diyos. \v 10 Sanglit i pag'ilub-ko si dimu'an, para si kahalapan-na si mga pinili'-na a'a si Diyos, basi' hasta liwat mga iya agpaka'angkon si katalwasan nga kina'anda'an si pagpaki'adda si Kristo Jesus huwang i maka'angayan kina'iya hasta si kahastahan. \p \v 11 Yayto i adda tarapuran parahallingon: \q1 Kon aghuwang na kita si kamatayun-na, \q2 a'allom may liwat kita si pagpakihuwang-ta si iya. \q1 \v 12 Kon aka'ilob kita, \q2 akahadi' may liwat kita si pagpakihuwang-ta si iya. \q1 Kon agdidiwaray kita nga ga'i iya sakilala-ta, \q2 didiwarayan-na may liwat kita nga ga'i kita sakilala-na. \q1 \v 13 Kon ma'in kita tangkod, \q2 agpabilin i pagkatangkud-na, \q2 kay ga'i pwidi sadidiwarayan-na i kalugaringun-na. \s1 I Saruyagan-na si Diyos \s1 Magsirbi si Iya \p \v 14 Dakaw pahuway pagpa'intom pirmi sito si mga magpanutu'o. Waydungin mga iya atubang si Diyos nga ga'i pagparahuwang-huwang si mga diriskusyon mahi'unong si mga pala'in-la'in allingon nga gana' kapulsanan-na lugod akapara'at dina si makapakali. \v 15 Kundi' maniguruha pagpatagama si kalugaringun-mo si Diyos bilang addangan si mga nag'alagaran-na trabahanti nga ga'i ag'abat kasipog tungod kay ata'o si tama' pagpanginano si allingon si kamatu'uran. \v 16 Likayin i mga ma'in diyusnon bararagaw kay i mga magkawirili si mga da'inan sinan, sigi dina tatala si Diyos. \v 17 I mga pagturu'-na sito mga a'a akapariho si katol nga gana' kababahawun-na, ngan huwang na sito kas Himeneo pati' Fileto \v 18 nga pamalisa si kamatu'uran. Ag'amung-na mga iya i ditangnga' hasta nga pama'amban si mga pagtutu'u-na kay sigi mga iya paminugad nga human na i kabanhaw-na si mga magpanutu'o. \v 19 Pero bisan pa, gana' pagliliwatun-na si masarig pundasyun-na si Diyos ngan ga'i to aburubantad kay yayto i mga allingon makamarka sito: “Sakilala-na si Paragdalom kon kas say i mga tawa'-na,”\f + \fr 2:19 \ft Num 16:5\f* ngan dugang pa sinan, “Bisan say i mag'ako' nga i Paragdalom i nagpara'ampu'an-na,\f + \fr 2:19 \ft I adda pa kahulugan-na si Grikuhanon linggwahi: \fq Bisan say magsabi si arun-na si Paragdalom, agpakatu'an si pag'aku'-na nga tawa'-na iya, ngan kinahanglan iya...\f* kinahanglan patalikot si mga karat'an.” \p \v 20 Halimbawa', sallod si adda mahaya ruma', ma'in hamok mga bulawan pati' salapi' i mga garamiton ari, kundi' aniya' may liwat nga mga hinimo tikang si kayo pati' si lapok. I adda naghimo pagpadadayaw ngan i adda may nagkasipugan. \v 21 Pariho si a'a, kon agtuyo' iya paglimpya si kalugaringun-na tikang si makamamalo' kamutangan, day adda iya garamiton nga naghimo pammadayaw si tagtawa' si iya. Akahugasan iya si sala' ngan mahaya i kapulsanan-na si Amu-na hasta nga andam iya pagtuman si bisan ay mga mahalapa buruhaton. \p \v 22 Sanglit agrarabunusa pagtalikot si mga kasindak si karat'an nga awinan agsob si mga dadi'-dadi'on pa ngan pursigiron i makapatadong si ka'aw, i makapasarig si pagtapud-mo, i makapatuttot si ka'aw paghigugma' pati' i makapahalap si pagpaki'adda-mo si bisan say. Ngan si da'inan pa'agi akahuwang kaw si mga a'a nga agparapanangpit si Paragdalom nga gana' tinago' si mga kasing-kasing-na. \v 23 Dakaw agparapanginano si mga diribati nga ga'i aggamit si kadunong hi'unong si mga tuluhu'an kay akatu'anan may kaw nga samok sinan i tinakkahan-na. \v 24 Kundi', kinahanglan nga i rilihugun-na si Paragdalom ma'in makisasamukon kundi' daluman iya si bisan say, ata'o pagturo' ngan mapinasinsyahon. \v 25 Aghinay-na agwaydong i mga manguntra si iya tungod si pagla'um-na nga buwanan-na mga iya si Diyos karuyag pagbasol huwang i pagbag'o basi' agpakatuttutan mga iya si hul'os kata'o kon ay i kamatu'uran. \v 26 Si da'inan pa'agi, agpakabalikan mga iya si tuhay isip ngan agpakalappa si sila'ud-na si Satanas nga iya i makabihag si mga iya para hamok atuman i katuyu'an-na. \c 3 \s1 Si Katapusan mga Allaw \r 2Ped 2:1-22; Jud 1:4-16 \p \v 1 Pero tuninungin to: Aniya' mga makuri gayod mga uras si katapusan mga allaw. \v 2 Aniya' mga a'a anan si ka'am nga si kamatu'uran makikinalugaringon, makikwarta, hambugiro, mahaya i mga dalum-na, mga abusador, mga suplikado si mga mahanak-na, ma'in mapinasalamaton, gana' pagkadiyusnun-na, \v 3 ga'i agkatara'o paghigugma', ga'i agkatara'o pagpasaylo, mga paragutgot, ga'i ata'o pagdalom si mga isip-na, mga ma'isog, ga'i pirmi alipay si mga mahalap, \v 4 ga'i agpakatapuran, mga garap, ga'i agpakasumatan, makinalipayon ngan gana' si isip-na i paghigugma' si Diyos. \v 5 Iyay nan i mga a'a magkararuyag nga kunta' diyusnon i pagkukulaw si mga iya, pero agdiri' si gahum-na si Diyos pagsalli' si mga kina'iya-na mga iya. Dakaw manginano sito mga a'a. \p \v 6 Aniya' si mga iya mga lalla magparapandaginot pag'isasallod si mga karuruma'an ngan agdalom si mga danda nga makali' agpansalli' si mga isip-na tungod si mga dati sala' nga magtur'og si mga iya, sanglit agkabarawa mga iya si mga pala'in-la'in mara'at karuyag. \v 7 Agkararuyag to pirmi mga danda nga agpaka'adalan pero ga'i gayod mga iya agpaka'ako' si kamatu'uran. \v 8 Kon ay i pagkuntra-na kas Janes pati' si Jambres si Moises siray, iya may liwat i pagkuntra-na sito mga lalla si kamatu'uran. Puro na mga baliko' i mga inisipan-na mga iya ngan bali i pagdiri'-na si Diyos si pagkaparagturu'-na mga iya tungod si mga pagtu'u-na nga gana' kapulsanan-na. \v 9 Pero ga'i to mga iya agpanliyat, kay pariho si mga mahinabo' si kas Janes, kinaklaruhan gihapon si dimu'an i gana' kadatahan-na nga tinakka-na si pagpakunu-kunu-na mga iya. \s1 I Ultimo mga Panugun-tugon \r 2Ped 1:19-21 \p \v 10 Kon para namay si ka'aw, sayod kaw ngan ag'abuyunan-mo i nagparaturu'-ko, i klasi-na si kinabuhi'-ko, i katuyu'an-ko, i pagtapud-ko, i kalanga-na si pagpaturus-ko, i paghigugma'-ko, i padayon pag'ilub-ko, \v 11 i mga pagpamasakit si ako, pati' i pag'ilub-ko si mga kakurihan. Akatu'anan kaw liwat si mga mahinabo' si ako ari si mga syudad Antioquia, Iconio, pati' Listra, i mga kasakitan nag'antus-ko tungod si pagtu'u-ko! Pero agsapud-na ako si Ginu'o sito dimu'an. \v 12 Si kamatu'uran, papasakitan i bisan say mag'ako' si diyusnon kinabuhi' nga dati na agpaki'adda si Kristo Jesus \v 13 dungan si padayon pagrara'at-na si ditangnga' mga a'a nga mga mara'at buhat-na pati' mga magparapamakunu-kuno. Sigi mga iya pandaya' si la'in ngan da'inan may si mga kalugaringun-na. \v 14 Pero para si ka'aw, padayunon i pagtapud-mo si mga sa'adalan-mo na kay sakilala-mo may ako nga magparaturo' si ka'aw. \v 15 Padayunon nan liwat kay tikang pa si kadadi'-mo gara' na kaw hi'unong si sagrado Kasuratan nga makabuwan si ka'aw kadunong kon pinapa'i sa'angkun-mo i katalwasan pina'agi si pagtapod si Kristo Jesus. \v 16 Mismo anan si Kasuratan, ahimo allom i mga pamaguwa' isip-na si Diyos ngan mahaya i bulig-na si dimu'an makasurat anan si pagturo', si pag'isog, si pagsu'it, ngan pagpagara' si pagkamatadong \v 17 basi' i kada tinapuran-na si Diyos\f + \fr 3:17 \ft I adda pa kahulugan-na si Grikuhanon linggwahi: \fq i kada magtutu'o si Diyos... \ft Kulawin si 1Tim 6:11.\f* akakaya pagbuhat si dimu'an klasi mga mahalap buhat. \c 4 \p \v 1 Aniya' mandu'-ko si ka'aw atubang si Diyos pati' si Kristo Jesus nga tihusgar si mga allom pati' si mga minatay ngan kinahanglan i pagpanginanu-mo sito sigon si kasiguruhan-ta nga tipada'ito iya gihapon basi' kinatu'anan i pagkahadi'-na. Sanglit ag'aghat-ta kaw: \v 2 Pasamwakon i Allingun-na si Diyos. Kinahanglan nga andam kaw pirmi pagsu'it bawa i pag'isog o ma'in ngani' pag'aghat, bisan kon akatuman to kon gana' kasibutan-mo o aniya'.\f + \fr 4:2 \ft I adda pa kahulugan-na si Grikuhanon linggwahi: \fq bisan kon agkawirili i mga magpakabati' o ga'i.\f* Kinahanglan huwangan-mo malanga paturos kon agparaturo' kaw. \v 3 Himu'on to kay titakka i uras nga aniya' si mga magpanutu'o nga ga'i na amakali si tama' pagtu'o. Lugod, sunod si mga kalugaringun-na karuyag, sigi to pangagda malabbat mga paragturo' basi' aniya' manumat si mga sawilihan-na pagpakali. \v 4 Pamatalikot to si kamatu'uran hasta nga agkaralilingo ngan agkararuyag dina pagtuninong si mga surusurumaton. \v 5 Pero para si ka'aw, maniguruha nga sadaluman-mo pirmi i kalugaringun-mo si dimu'an uras, ilubon i mga kakurihan, pasigihon i trabahu-mo bilang parapasamwak si ga'i pa magpanutu'o ngan tumanon kon ay pa i ubligasyun-mo pagsirbi si Diyos. \p \v 6 Parti namay si ako, papahalaron na i kinabuhi'-ko si Diyos, ngan titakka na i uras si pag'amban-ko si kalibutan. \v 7 Agpaki'away na ako pag'apin si kahalapan, akatangpos ako si rurumba, ngan agpasiguru-ko nga ga'i akalabutan i ungod pagtu'o. \v 8 Ngan ina'anto, aniya' naghimos kuruna si pagkamatadong para si ako nga purumwanun-na si Paragdalom, i matadong Huwis si Allaw si Paghusgar. Pumwan-nay to ma'in hamok si ako, kundi' si dimu'an liwat magparapanhingyap si pagpada'itu-na gihapon. \s1 I Kamutangan-na si Pablo \s1 pati' i Makig'alayun-na \p \v 9 Paniguruhon gayod nga sapada'itu-mo ako dayon. \v 10 Pa'amban na si ako si Demas kay mas aghigugma'-na na dina i mga kalibutanon gawi' ngan awiray iya pan syudad Tesalonica. Pero si Cresente awiray pan prubinsya Galacia ngan si Tito may awiray pan prubinsya Dalmatia. \v 11 Si Lukas hamok satu'oy to si ako. Ala'on si Markos ngan pabaya'on si ka'aw kay aniya' sabulig-na si ako si trabahu-ko para si Diyos. \v 12 Awiray aglihug-ko si Tiquico pan syudad Efeso. \v 13 Kon pada'ito kaw, bawahon i pammakurumbot nga nagbilin-ko si Carpo ari si syudad Troas, hasta i mga sinurat nga naglikid-likid, labihan na i mga nagsurat si anit. \p \v 14 Malabbat i sahimu-na pagpakara'at kuntra si ako si Alejandro nga panday si ransang. Sigurado nga bulus-na iya si Paragdalom sigon si nagparabuhat-na. \v 15 Kinahanglan nga aglikay kaw liwat si iya, kay makusog gayod i pandiri'-na si mga nagparapasamwak-ta. \p \v 16 Gana' gayod si ako manistigos si primiro pag'imbistigar si ako, kay nagsi'arambanan dina ako. Ag'ampo' ako nga ga'i to nagkwinta sala' para si mga iya. \v 17 Pero i Ginu'o, ga'i pa'amban si kagiliran-ko pagbuwan si ako kusog kay basi' pina'agi si ako, apasamwak i bug'os kahulugan-na si mahalap sumat ngan agpakapakali sito i dimu'an nga ma'in Hebro. Si da'inan pa'agi, agsagib-na ako si Diyos nga ga'i ako dayon nagpatukan kamatayon\f + \fr 4:17 \ft Si Grikuhanon: \fq nga ga'i ako nagpakukunitan si mga liyon.\f* \v 18 ngan sarapurun-na ako si Paragdalom si kada pagduguk-na si karat'an si ako ngan iya i mamawa si ako pada'iray si ginhadi'an-na ari si langit nga gana' makalabot. Darayawon iya hasta si kahastahan. Amen. \s1 I Ultimo mga Pangumusta \p \v 19 Pangumustahin ako si kas Priscila pati' si Aquila hasta si dimu'an myimbro si panimalay-na si Onesiforo. \v 20 Awiray si Erasto si syudad Corinto ngan si Trofimo, awiray agbilin-ko si bungto Mileto kay mapaddi i puhu'-na. \v 21 Paniguruhon gayod nga akapada'ito kaw myintras i tigtugnawon. Mangumusta si ka'aw si Eubolo ngan da'inan may kas Podente, Lino, pati' si Claudia hasta pa i dimu'an kabugtu'an si pagtu'o. \p \v 22 Amalako ako nga padayon i paghuwang-na si Paragdalom si espiritu-mo ngan da'inan may liwat i mapinalangga'on pagpanginanu-na si ka'am dimu'an anan.