\id 1TI SA3T00.SC, February 20, 1997, Sama Abaknon \h 1 Timoteo \toc1 I Primiro Surat-na Si Pablo Pada'iray Si Timoteo \toc2 1 Timoteo \toc3 1Tim \mt2 I Primiro Surat-na Si Pablo \mt2 Pada'iray Si \mt1 Timoteo \imt1 Pagbulig Pagsabot Sito Surat \ip I magsurat sito, iya si apostol Pablo (1:1). Kulawin na hamok ari si pahina 394 pagpasayod si bug'os pagka'a'a-na si Pablo. Agsurat-nay to para si Timoteo nga ahimo ungod dadi'-na kay sabawa-na iya si Pablo pagtutu'o (1:2). Ka'urugan i mag'isip nga agsurat-nay to ngan 63 AD (mga 33 anyos kahuman abanhaw si Jesus) ngan kari'i-na si syudad Filipos. \ip Si Timoteo taga sunsari'i si syudad Listra. Hebro sito i nanay-na pero Griko dina i tatay-na. Nagparadayaw to si magpanutu'o ngan aruyag gayod si Pablo pagpahuwang sito si iya sanglit si pagbiyahi-na gihapon pagpasamwak si mahalap sumat agpabaya'-nay to (Buhat 16:1-3). Ahimo si Timoteo katumuy-tumuy-na si Pablo si trabaho pagpasamwak si mahalap sumat. Mangno si ka'ampat bisis pagbiyahi-na si Pablo pagpasamwak, agbilin-nay to si syudad Efeso pagpanginano si magpanutu'o ari (1:3). \ip Ato si primiroy to surat-na si Pablo pada'iray si Timoteo, agmandu'an-na iya pagsimol si magparapanturo' si mga ma'in ungod nga agsalakot si tuluhu'an-na mga iya (1:3). Aniya' liwat ato mga tugon parti si pag'ampo' (2:1-15). Agbagaw liwat ato kon ay i angay kina'iya-na si mga puno' si manniniripon pag'ampo': Parti si addangan nga mangngangataman si magpanutu'o (3:1-7), pati' parti si parapanginano si mga kinahanglanun-na si manniniripon pag'ampo' (3:8-12; 5:22,24). Agtugon liwat ato si Pablo kon pinapa'i-na si Timoteo pagtinagal si manniniripon pag'ampo' ari bilang adda mahalap tinapuran-na si Kristo Jesus (4:6-16; 6:11-14,17-18,20) ngan kon pinapa'i-na pagpanginano pati' pagturo' si pala'in-la'in grupo: Parti si mga mabu'ot na (5:1-2), si mga balo (5:3-16), si mga mahanak si pagtu'o (3:17-20), pati' si mga uripon (6:1-2). \is1 I Pagtunga'-tunga' Sito Surat \io1 1. I Pagpakilala (1:1-2) \io1 2. I mga Tugon Kuntra si mga Burubullo' Paragturo' (1:3-11) \io1 3. I Mapinalangga'on Pagpanginanu-na si Diyos si Pablo (1:12-20) \io1 4. I mga Surunuron si Pag'ampo' (2:1-15) \io1 5. I mga Puno' si Manniniripon Pag'ampo' (3:1-16) \io1 6. I mga Tugon para si Timoteo (4:1–5:2) \io1 7. I Pag'ataman si mga Balo Danda (5:3-16) \io1 8. I Pagpanginano si mga Mahanak si Pagtu'o (5:17-25) \io1 9. I mga Buruhatun-na si Adda Uripon (6:1-2) \io1 10. I Paghigugma' si Kwarta (6:3-10) \io1 11. I Waydung-na si Pablo para si Timoteo (6:11-21) \c 1 \p \v 1 Tikang to surat si Pablo. Adda ako apostul-na si Kristo Jesus tungod si mandu'-na si Diyos nga Paragsalbar-ta kam pati' si Kristo Jesus nga katumanan-na si mga hingyap-ta. \p \v 2 Tigsurat-koy to para si ka'aw Timoteo, ka'aw nga ungod dadi'-ko tungod si pagtu'o. \p Amalako ako si Diyos Tata' pati' si Kristo Jesus nga Paragdalum-ta nga sa'angkun-mo i mapinalangga'on pagpanginanu-na, i kalu'uy-na pati' i kamurayaw-na mga iya. \s1 I mga Tugon Kuntra \s1 si mga Burubullo' Paragturo' \p \v 3 Aruyag ako nga anan kaw dahulo ag'istar si syudad Efeso nga iya i nagpakibagaw-ko si ka'aw ngan pataliwan-ko pan prubinsya Macedonia. Ag'istara anan basi' sasimul-mo ditangnga' nan mga a'a anan nga ga'i na agparaturo' si mga ma'in nan ungod nga agsalakot si tuluhu'an-ta kam. \v 4 Sumatin liwat mga iya nga pamahuway na pagparapangatindir si mga pala'in-la'in mga surusurumaton pati' gana' katapusan-na lista si mga kapapu'-papu'an, kay akabuwan nan hamok tinikangan si mga pala'in-la'in pagsabot. Lugod, kunta' panginanu-na mga iya pahalap i trabaho nagpatubyan-na si mga iya si Diyos nga atuman pina'agi si pagtutu'o. \v 5 I katuyu'an-na si pagsimol si mga iya basi' agkatara'o mga iya paghigugma' si klasi si gugma' nga paguwa' kon gana' tinago' si kasing-kasing, mahalap i inisipan ngan hul'os i pagtutu'o. \v 6 Aniya' magpamatalikot sito kabatasanan, sanglit agpakapada'iray dina si gana' pulus-na bararagaw. \v 7 Agkararuyag mga iya nga magin paragturo' si bala'od ngan bali haya i mga kasiguruhan-na kon agparapanyawit bisan kon ga'i mga iya agpakatu'anan si mga nagparapamahalling-na. \p \v 8 Akatu'anan kita nga mahalap i bala'od kon aggamit-nay to si a'a si tama'. \v 9 Akatu'anan liwat kita nga i bala'od naghimo ma'in para si mga matadong a'a, kundi' basi' amuklat i mga parasupak sito, i mga suplikado, i mga ma'in diyusnon, i mga makasasala', pati' i mga ma'in dibusyunado o rilihuso. Paray to si mga a'a magpanmatay si mga tatay-na, si mga nanay-na, o ma'in ngani' si bisan say aha'a. \v 10 Pagpamuklat to si mga magparabisyo si pagdangallahan\f + \fr 1:10 \ft Si pangulawan-na si Diyos, pariho gayod i baratunun-na si magbisyo pati' si kapadis-na.\f* pati' si mga magparapakitig'ob si mga kaparihu-na lalla o kaparihu-na danda hasta pa si mga kapadis-na. Pagpamuklat to liwat si mga parapamaligya' a'a nga ururipunon, si mga bullu'on, hasta pa i mga magparapanumpa' si mga kabubullu'an o si bisan ay nga anguntra si tama' pagtu'o. \v 11 Yayto mga pagturo' tukma' gayod si maka'angayan sumat nga nagpatapod si ako pagpasamwak nga tikang si malipayon ngan murayaw Diyos. \s1 I Mapinalangga'on \s1 Pagpanginanu-na si Diyos \s1 si Pablo \p \v 12 Tungod si pagkunsidirar-na si ako tangkod, akapasalamat ako si Kristo Jesus, i Paragdalum-ta kam nga magbuwan si ako kusog ngan tungod liwat sinan, agtu'inan-na ako pagsirbi si iya. \v 13 Dati ako parapakara'at si Diyos ngan adda ako parapasakit si mga magpanutu'o ngan masisinahon ako tungod si kahaya-na si dalum-ko. Bisan kon da'ito ako sito, agpakulaw-na ako gihapon si kalu'uy-na tungod kay ga'i pa may ako anutu'o siray ngan ga'i sakatu'anan-ko kon ay i nagparabuhat-ko. \v 14 I mapinalangga'on pagpanginanu-na si Paragdalum-ta kam bali pagsangyahan ato si ako ngan da'inan liwat i pagtu'o pati' i gugma' nga nagpumwan-na si mga dati na ag'adda si Kristo Jesus. \p \v 15 Yayto i adda tarapuran parahallingon nga angay si hul'os pag'ako': Pada'ito si kalibutan si Kristo Jesus pagtalwas si mga makasasala' ngan sa'abat-ko nga ako i gilalabawi si mga iya. \v 16 Pero tungod sinan, akabuwanan ako si kalu'uy-na si Diyos basi' pina'agi si ako nga pinakapuno' si mga makasasala', sapakulaw-na si Kristo Jesus i malanga pagpaturos, ngan basi' ahimo ako ihimplo si mga titutu'o si iya ngan tikarawat si kinabuhi' nga gana' katapusan-na. \v 17 Kon sugad, para si iya, i Hadi' nga agpadayon hasta si kahastahan, i gana' kamatayun-na, i ga'i kinakulawan, i adda hamok Diyos, papa'unrahan ngan darayawon hasta si kahastahan. Amen. \p \v 18 No' Timoteo, ka'aw na i bahala' si mga tugun-ko hi'unong si pagsimol sinan mga a'a. I katungdanan-mo anan agtukma' si makigpasumat-na andang si Diyos mahi'unong si ka'aw basi' pina'agi si pagtapud-mo sito, pirmi kaw andam pagbuhat si mahalap atubang si mga kasamukan si trabahu-mo. \v 19 Si pagpaki'away-mo, dakaw agpakawara' si pagtapud-mo si Diyos ngan dakaw agbuhat nga akapabasol si ka'aw. Ga'i manginano sito i pirangan si mga iya, sanglit agkaburungkag i mga pagtutu'u-na. \v 20 Huwang na sito kas Hemenio pati' si Alejandro nga agpa'intriga-ko na si gahum-na si Satanas basi' agpakabuwanan liksyon nga ga'i pagpakara'at si arun-na si Diyos. \c 2 \s1 I mga Surunuron si Pag'ampo' \p \v 1 I primiro pakibagaw-ko si ka'aw nga kunta' gana' naglaktawan-bi kon mangadyi' kam, kon agpasalamat kam, kon amalako kam, pati' kon agpangampo' kam. \v 2 Buhatu-bi nan para si mga hadi' pati' si dimu'an nga aniya' gahum-na basi' tungod si mahalap pagtinagal-na mga iya, amurayaw i mga kinabuhi'-ta kam huwang i diyusnon pangiwa-kiwa nga nagrispitaran \v 3 kay yaynan i mahalap ngan akabuwan kalipayan si Diyos Paragsalbar-ta. \v 4 Aruyag iya nga agkasaralbar i dimu'an mga a'a ngan agpakatu'anan si kamatu'uran. \v 5 Yayto i kamatu'uran nga kinahanglan kinatu'anan: Adda hamok i Diyos ngan addangan may liwat hamok a'a i magtangnga' nga agkatapit i Diyos pati' i mga a'a, iya si Kristo Jesus nga agpakang'a'a. \v 6 Agpatubyan-na mismo i kalugaringun-na nga ahimo panlulukat para si dimu'an. Agpamatu'uran-nay to si Diyos kamatu'uran si tama' gayod uras \v 7 ngan tungod sito katuyu'an, ako i nagtu'inan-na mammasamwak pati' bilang adda apostol basi' akaturo' ako si mga ma'in Hebro mahi'unong si ungod pagtu'o ngan ma'in to kabubullu'an kundi' agsumat hamok ako si kamatu'uran. \p \v 8 Sanglit aruyag ako nga agpamangadyi' i mga lalla si bisan singnga lugara, dungan si pag'alsa si mga tamburu'-na pagpakulaw si diyusnon kina'iya-na mga iya, amban i mga kasina ngan pagdurudiriskusyon. \p \v 9-10 Para namay si mga danda nga rilihuso, aruyag ako nga ga'i mga iya abaraw si mga panggawas bistida-na. Kinahanglan nga pino si pamadu'-na, ma'in nga di'arti pirmi i barahibo pariho si pagsulapid ngan ma'in malabbat sul'ut-na bulawan pati' mga pirlas o ma'in ngani' disalin si mga mahal nan panapton basi' akilala mga iya ma'in tungod si mga pamadu'-na kundi' tungod si mga mahalap buhat. \p \v 11 Kon agtiriripon i mga magpanutu'o pag'ampo', kinahanglan i danda ag'adal si ga'i pagsibu'-sibo' pati' si hul'os pag'ako'. \v 12 Ga'i ako agtugot nga i danda i manuro' o ma'in ngani' nga aniya' gahum-na pagdalom si lalla. Kinahanglan nga ga'i mga iya agparapanribok. \v 13 Akatu'anan kita nga si Adan i primiro naghimo, katapos iya na dina si Eba. \v 14 Ngan ma'in si Adan i makadaya'an kundi' i danda dina ngan ahimo makasasala'. \v 15 Pero saralbaron i mga danda tungod si pagparadadi'-na mga iya basta padayon mga iya si pagtutu'o, si paghigugma', si diyusnon kina'iya bawa i pino pangiwa-kiwa. \c 3 \s1 I mga Puno' \s1 si Manniniripon Pag'ampo' \r Buhat 20:17-35; 1Tim 5:17-25; Tito 1:5-9; 1Ped 5:1-4 \p \v 1 Yayto i ungod ngan tarapuran parahallingon: Kon aniya' addangan nga agtalinguha nga magin mangngataman si magpanutu'o,\f + \fr 3:1 \ft Si kabatasanan ina'anto nag'arunan to \fq Obispo.\f* ag'anda' gayod iya si maka'angayan katungdanan. \v 2 Kinahanglan nga gana' makabasol si iya, gana' la'in alla-na, ata'o pagdalom si mga isip-na, aglugaring pagdiri' si mga mara'at kina'iya-na ngan tigparispitar. Kinahanglan iya andam pag'istimar si bisan say, mata'o ngan disidido pagturo', \v 3 ma'in paralango, ma'in masisinahon kundi' daluman nga mapinasinsyahon, ma'in parasamok, ngan ma'in makikwarta. \v 4 Kinahanglan mahalap i pag'asikasu-na si kalugaringun-na panimalay ngan sapasunud-na i mga dadi'-na huwang i tama' pagrispitar si iya \v 5 kay kon i lalla ga'i ata'o pag'asikaso si kalugaringun-na panimalay, iya pa ba' i pakata'u-na pag'ataman si manniniripon pag'ampo' si lugar-na? \v 6 Kinahanglan liwat nga ma'in iya baha'o pa hamok abawa si pagtutu'o si Kristo, kay tingali anhaya i huna'-huna'-na ngan akapatukan pariho si patok nga sakarawat-na si Satanas. \v 7 Kinahanglan liwat nga mahalap i pangulawan si iya si mga a'a nga ga'i pa anutu'o basi' ga'i iya akamalu'an ngan sadaya'an-na si Satanas. \p \v 8 Parti namay si mga nagtu'inan bilang mga parapanginano\f + \fr 3:8 \ft Si kabatasanan ina'anto nag'arunan to \fq Dayakuno.\f* si mga kinahanglanun-na si manniniripon pag'ampo', kinahanglan mga lalla nga rispitado, masilhag i kasing-kasing-na, ma'in paralango, ngan ma'in daya'on si pag'inanda' kwarta. \v 9 Kinahanglan nga pirmi mga iya tuninungan-na i malalom ngan ungod pagturo'\f + \fr 3:9 \ft Si Grikuhanon: \fq mistiryo, \ft kay malalom nan kamatu'uran ngan ga'i kinasabutan kon ga'i agpakatu'an-na si Diyos. Hasta liwat si birsikulo 16.\f* si pagtu'u-ta bawa i gana' tinago' si inisipan. \v 10 Kinahanglan nga ag'agi dahulo mga iya si mga pagpurbar, katapos kon akalahos mga iya, pwidi na mga iya akasirbi bilang mga parapanginano si mga kinahanglanun-na si manniniripon pag'ampo'. \p \v 11 Si pariho kamutangan, i mga alla-na may mga iya, kinahanglan mga danda nga rispitado, ma'in nga mga paragutgot, kundi' ata'o pagdalom si mga isip-na ngan akatapuran si bisan ay. \p \v 12 Kinahanglan i adda parapanginano si mga kinahanglanon nga gana' la'in alla-na ngan mahalap i pag'asikasu-na si panimalay-na labihan na i pagpanginano si mga dadi'-na. \v 13 I mahalap magsirbi, sa'angkun-na i mahalap pagkukulaw si iya si mga a'a pati' i kapusukado pagbuhat si dimu'an sigon si pagtapud-na si Kristo Jesus. \p \v 14 Si pagsurat-ko sito si ka'aw, aniya' pagla'um-ko nga ga'i agliyat agsikulaway kita gihapon. \v 15 Pero kon a'atraso may ako dina, yayto surat i magpakatu'an si ka'aw kon ay i angay buruhatun-na si mga ginsakupan-na si panimalay-na si Diyos, nga iya i bug'os manniniripon pag'ampo' si gana' kamatayun-na Diyos. I bug'os manniniripon pag'ampo', iya i harigi-na ngan kasarigan-na si kamatu'uran. \v 16 Bali kagamhanan i malalom ngan ungod pagturo' hi'unong si tuluhu'an-ta nga magin diyusnon kita pariho si Kristo, ngan yayto i nag'arabuyunan-ta pag'ako' hi'unong si ungod pagtu'o: \q1 Paluwa' iya nga aniya' puhu'-na pariho si bisan say aha'a, \q2 ngan agpamatu'uran-na si Espirito Santo i pagkamatadung-na. \q1 Sakulawan-na iya si mga anghel, \q2 ngan nagpasamwak i mahi'unong si iya si mga nasyon. \q1 Aniya' magpanutu'o si iya ato si kalibutan, \q2 ngan nag'alsa iya pan langit nga kinakulawan i ka'angayan-na. \c 4 \s1 I mga Tugon para si Timoteo \r Roma 10:5-15; 1Cor 9:16-22; 2Cor 5:11–6:2 \p \v 1 Klarado nga agpinugad i Espiritu-na si Diyos nga si titakka panahon, sigi arambanay i ditangnga' mga a'a si ungod pagtu'o ngan agsunod dina si mga daya'on espirito bawa i pag'ako' si nagturu'-na sito mga mara'at espirito. \v 2 Agtikang to mga pagturo' si daya'-na si a'a nga mga bullu'on, nga ga'i na agpangabat nga mga sala'an tungod kay agkaragara' na mga iya si ga'i pagpanginano si kara'at-na si mga pamurubu'ut-na. \v 3 Agsimul-na mga iya i a'a pag'alla ngan agpanugunan-na nga ga'i pagkakan si ditangnga' mga karakanon. Pero yaynan mga karakanon aghimu-na si Diyos basi' sakakan-na huwang i pasalamat-na si mga magpanutu'o pati' si mga magpakatu'anan si kamatu'uran. \v 4 I dimu'an naghimu-na si Diyos intiro mahalap ngan gana' sito nagdiri' kon nagkarawat to huwang i pagpasalamat, \v 5 kay ahimoy to sagrado pina'agi si allingun-na si Diyos pati' si pangadyi'. \p \v 6 Kon agpakatu'an-mo nayto si mga kabugtu'an si pagtu'o, agklaro nga adda kaw mahalap tinapuran-na si Kristo Jesus, nga anubo' si kamatu'uran mga allingon si pagtu'o pati' si mahalap nagturo' nga iya gayod i nagsunud-mo. \v 7 Likayin i mga surusurumaton nga ma'in diyusnon ngan ma'in angay pagtutu'o, lugod pagara'on i kalugaringun-mo nga magin diyusnon. \v 8 I mga pagpagara' si puho' si pala'in-la'in payahuya aniya' ka'impurtantihan-na si adda parti, pero i pagpagara' nga magin diyusnon aniya' gayod ka'impurtantihan-na si bisan ay kiwaha si kinabuhi', kay pina'agi sinan sa'angkun-ta kam i sa'ad-na si Diyos si kinabuhi'-ta ina'anto ngan da'inan liwat si titakkay ro. \v 9 Iyay nan i tarapuran parahallingon nga angay si hul'os pag'ako'. \v 10 Para atuman i diyusnon kina'iya ato si kita kam, maniguro gayod kita ngan agpanarabaho makusog kay aka'anna' na i mga pagla'um-ta si gana' kamatayun-na Diyos nga iya i nagtu'inan pagsalbar si dimu'an a'a, labihan na si mga magpanutu'o. \p \v 11 Dakaw pahuway pagmando' pati' pagturo' si mga iya si nagsumat-koy to. \v 12 Dakaw agpatugot nga nagda'ug-da'og kaw tungod hamok kay kulang pa i idad-mo, pero himu'on i kalugaringun-mo nga magin halimbawa' para si mga magpanutu'o pina'agi si pamurupahalling-mo, si kinabuhi'-mo, si gugma'-mo, si pagtutu'u-mo pati' si gana' tinago' si kasing-kasing-mo. \v 13 Myintras nga ga'i pa ako anan, atindirin dahulo i nagbuhat-mo na pagbasa si Kasuratan si mga ka'aha'an, i pagwali pati' i pagturo'. \v 14 Dakaw agpasiparahon nagpumwan nan si ka'aw rigalo nga akapada'inan si ka'aw pina'agi si mga allingun-na si mga paragsumat-na si Diyos ngan pagpamadu'un-na si ka'aw si mga palat-na si mga mahanak si pagtu'o. \p \v 15 Disidirin to mga buruhaton ngan paniguruhon pahalap basi' sakulawan-na si dimu'an i pagtubu'-na si espirituhanon kinabuhi'-mo. \v 16 Bantayin i kalugaringun-mo ngan da'inan may i mga nagparaturu'-mo. Padayunon i kadisididu-mo, kay kon agparabuhat-moy nan sasalbar-mo i kalugaringun-mo hasta pa i mga magpakapamati' si mga nagparaturu'-mo. \c 5 \p \v 1 Dakaw ag'igwalado si adda mabu'ot na lalla kon anala', kundi' tin'uhon iya bawa i pagtratar nga angay si adda tata'. Paparihu'on agtratar si mga sirari-mo i mga lalla nga mga dadi'-dadi'on pa kon agwaydungan-mo mga iya. \v 2 Da'inan may si mga idaran na danda, trataron mga iya pariho si adda nana, ngan i mga dadi'-dadi'on may, paparihu'on si mga sirari-mo may danda bawa i paglikay si pagsala'. \s1 I Pag'ataman si mga Balo Danda \p \v 3 Pakulawon i tama' pagrispitar si mga balo nga gana' na mag'ataman pina'agi si pagpanginano si mga kinahanglanun-na. \v 4 Pero kon i balo aniya' mga dadi'-na pati' mga ampu-na, kinahanglan dahulo nga buhat-na mga iya i mga pagtu'u-na pina'agi si pag'ataman si mga myimbro sallod si kalugaringun-na mga iya pamilya. Si da'inan pa'agi, agpakabulos may mga iya si mga mahanak-na pati' si mga papu'-na ngan dayon agbuwan to kalipayan si Diyos. \v 5 I balo nga gana' na gayod magpanginano agla'om na hamok si Diyos ngan ga'i iya pahuway pag'ampo' allaw sangom bawa i pagpalako si bulig-na. \v 6 Pero i balo nga puro hamok pag'anda' kalipayan para si kalugaringun-na, day minatay na bisan kon allom pa i puhu'-na. \v 7 Pakatu'anon liwat sito mga tugon i mga a'a basi' gana' si mga iya magin basulon. \v 8 Kon aniya' nga ga'i manginano si suho' paryinti-na, labihan pa kon sakop to gayod si pamilya, patalikot iya si nagtu'uhan-na ngan anmas pa iya ra'at si mga ga'i magpanutu'o. \p \v 9 Dakaw agkwintahon si mga balo nga paranginanuhon i ga'i pa manlahos si saysinta anyos o i ma'in tangkod si alla-na ngan allom pa. \v 10 Kinahanglan nga kilala iya tungod si mga mahalap binuhatan-na pariho si mahalap pagpatubu'-na si mga dadi'-na, andam pag'istimar si bisan say, ma'inaku'on si ubos trabaho pagsirbi\f + \fr 5:10 \ft Si Grikuhanon: \fq masinawsawon si kitid-na si mga a'a, \ft kay adday nan ihimplo si pagsirbi nga day uripon si kultura-na mga iya.\f* si mga a'a nga nagtagama paghuwang si Diyos, mabinulig-buligon si mga aniya' kakurihan-na pati' pirmi sibot si pala'in-la'in pa mga mahalap buhat. \p \v 11 Para si mga dadi'-dadi'on pa balo, dakaw agkwintahon, kay si panakka-na gihapon si mga karuyag-na pag'alla, sigurado nga talikutan-na mga iya si Kristo ngan pamakasal gihapon. \v 12 Kon anakkay nan, mismo mga iya i magpamatu'od nga angay mga iya karastiguhon kay ga'i mga iya satuman-na i dati sa'ad-na mga iya si Kristo. \v 13 Pwira pa sinan, ma'in angay pagpahuwang si mga iya si kwintada kay agpaka'adal na liwat mga iya pagkarag si mga uras-na pati' pagparapanungbalay. Mga matabil liwat mga iya ngan mga huwang-huwanganay nga parapanyawit si mga ma'in kunta' angay parahallingon. \v 14 Sanglit para si ako, mas mahalap na hamok nga agpangalla i mga dadi'-dadi'on pa mga balo basi' agpandadi', agpakapanginano si mga panimalay-na ngan ga'i pagbuwan ukasyon si kuntra-ta paggutgot si kita kam. \v 15 Si kamatu'uran, aniya' na ngani' dina si mga iya magpamalisa ngan amungyod si Satanas. \p \v 16 Sanglit kon aniya' may dina danda magtutu'o, ngan aniya' sito sakup-na balo, kinahanglan nga iya sito i mamulig basi' ga'i nayto akapabug'at pa si manniniripon pag'ampo'. Si da'inan pa'agi, sapanginanu-na lugod sito mga iya i mga balo nga gana' gayod magpanginano. \s1 I Pagpanginano \s1 si mga Mahanak si Pagtu'o \p \v 17 I mga mahanak si pagtu'o nga mahalap i pag'asikasu-na si manniniripon pag'ampo', angay nga nagbayaran subra, ngan mahaya i pagrispitar si mga iya kuntra si ditangnga' labihan pa si mga magpanginano pagwali pati' pagturo'. \v 18 Kinahanglan nga atuman nan, kay aniya' magpaka'anna' si Kasuratan, “Dakam agbusali-bi i butakal-bi baka kon agpagi'uk-bi to,”\f + \fr 5:18 \ft Deut 25:4\f* pati' “Angay hamok nagsuhulan i adda trabahanti para si tinarabahu'an-na.”\f + \fr 5:18 \ft Lukas 10:7\f* \v 19 No', dakaw manginano kon aniya' si mga mahanak si pagtu'o nga nagpasumbong hasta nga gana' sito duwangan o tallungan manistigos kuntra si iya. \v 20 Kon akapamatu'uran nga sala'an to, isugin iya si sala'-na nga hayag si kalabbatan basi' ahimoy nan pada'an para si mga kahuruwangan-na. \p \v 21 Agmandu'an-ta kaw atubang si Diyos pati' si Kristo Jesus hasta si mga pinili'-na ka'anghelan pagsunod sito mga kasugu'an nga gana' nagkilingan, ngan dakaw agpakulaw nga aniya' pina'urug-mo. \p \v 22 Dakaw ag'apura si pagpandu'on si mga palat-mo si mga a'a bilang pagtu'in si mga trabahu-na para si Diyos, basi' ga'i kaw aka'ambit si sala'-na si la'in. Pasiguruhon nga ga'i kaw akalugtukan sinan. \p \v 23 Ngan parti namay si paglikay-mo si makalalango irimnon, aniya' manakka si isip-ko nga ma'in kinahanglan nga buwahi' hamok i nagpara'inum-mo kundi' anginuma liwat bisan diki'it hamok bino kay akahalap to si battung-mo pati' si nagpara'abat-na pirmi si puhu'-mo. Tutal i ungod kalimpyo awinan kina'anda'an si kasing-kasing-mo. \p \v 24 Ngan parti gihapon si pagtu'in, gana' pulos pag'apura. Aniya' mga a'a nga bali kaklarado si mga sala'-na ngan gana' duda nga iyay nan i tistigos nga akapatukan mga iya, pero i sala'-na si ditangnga' ga'i kinasayuran tubtob si katapusan. \v 25 Si pariho pa'agi, i mga mahalap binuhatan bali kaklarado ngan bisan i ditangnga' nga ga'i kinasayuran dahulo, akaguwa' to gihapon. \c 6 \s1 I mga Buruhatun-na \s1 si Adda Uripon \s1 nga Agtutu'o \p \v 1 I dimu'an mga magpanutu'o nga akahuwang si mga magkagarapos si pagka'uripon tungod kay nagballi mga iya, kinahanglan buwanan-na mga iya i tagtawa' si mga iya si bug'os pagrispitar-na mga iya basi' ga'i akasamyangan i arun-na si Diyos pati' i mga pagturu'-ta kam. \v 2 Para si mga uripon nga tawa'-na si magpanutu'o, kunta' ga'i agminusan-na i pagrispitar-na mga iya sito tungod hamok kay agburugto' mga iya si pagtu'o. Lugod, kinahanglan pahalap-na dina mga iya i pagsirbi kay i mga magpakaprubitsar si mga sirbisyu-na puro agpanutu'o ngan mamatapit si mga iya. Iyay nan i mga tururu'un-mo ngan papakibagawun-mo si mga iya. \s1 I Paghigugma' si Kwarta \r 2Cor 8:1-15; 9:6-15; Roma 13:8 \r Flp 4:10-19; Hebro 13:5 \p \v 3 Kon aniya' magparaturo' si sala' tuluhu'an ngan ga'i iya ag'abuyon si mga tama' allingon hi'unong si Paragdalum-ta kam Jesu-Kristo pati' si mga turo' hi'unong si diyusnon kinabuhi', \v 4 hambugiro iya ngan gana' saruman-dumanan-na bisan ay. Baliko' i kina'iya-na nga makihuhuwangon si mga diribati pati' hiriran mahi'unong hamok si mga allingon. Iyay nan i nagkatikangan-na si mga pagka'awa', si mga pagsaramok, si mga pagsamyang, si mga pagpasara si gana' hingtungdan-na suspitsa, \v 5 pati' si mga hintak pagsisurusarumanay. Paluwa' to mga kina'iya bisan singnga mga iya agturo' ngan i mga magtarambak si mga iya puro na mga baliko' i inisipan-na nga nagsiyuhan si kamatu'uran. I pagkagasi-na mga iya nga agpakatipon mga iya kayamanan pina'agi si diyusnon kuno' kinabuhi'. \p \v 6 Ungod, aniya' matipon espirituhanon kayamanan si a'a nga diyusnon i kinabuhi'-na kon akuntinto iya kon ay i tawa'-na. \v 7 Kunta' akuntinto kita kam kay gana' may baga nagbawa-ta si paka'allum-ta, ngan gana' may liwat sabawa-ta kon amatay na kita. \v 8 Pero kon aniya' na kinakan-ta kam pati' panaptun-ta, tama' hamok nga akuntinto kita sito. \v 9 I mga a'a nga aghandom pagyaman, tulos abawa si mga tintasyon hasta nga agpakasal'ungan mga iya si mga pala'in-la'in karuyag. Tungod sinan karuyag, ga'i mga iya manginano si titakka ngan si katapus-tapusan, mismo maynan karuyag i makapalublob si mga iya si karat'an hasta nga amatay mga iya bulag si Diyos. \v 10 Kay i paghigugma' si kwarta, iya i adda si mga gamot nga tinikangan si malabbat klasi karat'an. Aniya' mga a'a magkamaranglas gayod si kwarta nga agkaralilingo si mga pagtu'u-na ngan mga iya mismo i magpamapaddi si mga kasing-kasing-na pina'agi si malabbat kabidu'an. \s1 I Waydung-na si Pablo \s1 para si Timoteo \p \v 11 Pero ka'aw nga adda tinapuran-na si Diyos,\f + \fr 6:11 \ft I adda pa kahulugan-na si Grikuhanon linggwahi: \fq ka'aw nga agtutu'o si Diyos... \ft Kulawin si 2Tim 3:17.\f* agrarabunusa pagtalikot sinan dimu'an ngan pursigiron i makapatadong si ka'aw, nga diyusnon i kinabuhi'-mo, i makapasarig si pagtapud-mo, i makapatuttot si ka'aw paghigugma', i makapagara' si ka'aw pag'ilob pati' i makapakulaw si kadaluman-mo. \v 12 Maki'awaya nga anda'og kaw si mahalap kina'iya nagpanhingyap-mo tungod si pagtu'o. Angkunon i kinabuhi' nga gana' katapusan-na, kay iya i nag'agdahan-na si ka'aw si Diyos nga sa'angkun-mo siray ngan pamusngal-mo si mahalap pinahallingan atubang si malabbat tistigos pag'ako' si Kristo Jesus kon say iya si kalugaringun-mo. \v 13 Agmandu'an-ta kaw atubang si Diyos, kay iya i magbuwan kinabuhi' si bisan say, pati' atubang si Kristo Jesus kay iya i magbusngal si mahalap pinahallingan pag'ako' kon say iya atubang si Pilato. \v 14 Tu'uhon nan mga nagmandu'-koy nan si tul'id pagtu'o nga gana' makabasol hasta nga ga'i pa pada'ito gihapon i Paragdalum-ta kam Jesu-Kristo. \v 15 Atuman to pina'agi si pagdalum-na si Diyos si uras nagpili'-na. Iya i Diyos nga malipayon ngan murayaw, i addangan hamok Puno', i Hadi' si dimu'an mga hadi' pati' i Paragdalom si dimu'an mga paragdalom. \v 16 Iya hamok i addangan nga gana' kamatayun-na, nga ag'istar si bali suri'aw danta' nga ga'i pwidi nagtapitan, nga gana' pa makakulaw ngan gana' makabuslong si iya. Iya i angay nagpa'unrahan ngan gana' katapusan-na si kagamhanan-na. Amen. \p \v 17 Mandu'in i mga manggaranon si mga kalibutanon inanna' si ina'anto panahon nga ga'i pagpamahaya-haya ngan ga'i hamok agla'om si mga manggad-na nga ga'i akabuwan kasiguruhan, kundi' agla'om dina mga iya si Diyos nga ga'i pahuway si kabubuwan si kita si dimu'an kinahanglanun-ta basi' sa'angkun-ta i diyusnon kalipayan. \v 18 Mandu'in mga iya pagbuhat mahalap, nga anyaman si mga mahalap binuhatan, nga magin mabinuwan-buwanon ngan andam pagpa'ambit si mga tawa'-na. \v 19 Si da'inan pa'agi, agpakatipon mga iya para si mga kalugaringun-na si klasi si inanna' nga ahimo kasarigan para si titakka panahon. Mangno sa'angkun-na mga iya i kinabuhi' nga iya gayod i ungod kinabuhi'. \p \v 20 Bantayin, Timoteo, i mga nagpamatapod si ka'aw. Likayin i mga bararagaw nga ma'in diyusnon pati' i mga turo' nga agkuntra si tuluhu'an-ta. Iyay nan i mga nagparapaminugad-na mga iya kata'o \v 21 ngan aniya' na magpan'ako' sinan hasta nga agkaralilingo si ungod pagtu'o. \p Amalako ako nga padayun-na si Paragdalom i mapinalangga'on pagpanginanu-na si ka'am dimu'an anan.