\id 1PE - Ambulas (Maprik) NT [abtM] -Papua New Guinea 1983 (DBL 2014 bd) \h 1 Pita \toc1 Pita taale kavin nyéga \toc2 1 Pita \toc3 1 Pi \mt1 Pita taale kavin nyéga \c 1 \p \v 1 Wuné Pita, Jisas Kraisna kudi kure yaakwa du, gunéké wuné kaviyu. Guné Jisas Kraisna jébaaba yaale, déku maama apa yate wadaka guna néwaage kulaknyénytakne yaage ye nak képmaaba rakwa du taakwa gunéké wuné kaviyu. Guné Pontas, Galesia, Kapadosia, Esia, Bitinia, wani képmaat yaage ye wani képmaaba ragunéka gunéké wuné kaviyu. \v 2 \x * \xo 1:2 \xt 2 Te 2:13; Ep 1:4-5; Yi 12:24\x*Déknyényba naana yaapa Got gunat dé wak, guné déku du taakwa ragunuké. Guné déku jébaaba yaalagunuké mawulé yate déknyényba gunat dé wak. Déku Yaamabi guna mawuléba wulae téte dé wak, guné yéknwun mawulé male yate Jisas Kraisna kudi miték véknwugunuké. Jisas Krais gunéké kiyaadéka déku wény dé akuk, dé Gotna Yaamabi guna kapéredi mawulé kutnébulduké. Yadéka guné Jisas Kraisna du taakwa guné ro. Ragunéka wuné gunéké kaviyu. \p Got gunéké mawulé lékte gunat kutkalé yate, yéknwun mawulé las wawo kwayédu guné miték male ragunuké wuné dérét waato. \s1 Naané miték male rasaakuké naané yo Gotna gayéba \p \v 3-4 \x * \xo 1:3-4 \xt 1 Pi 1:23; Kl 1:12 \x*Naané naana Némaan Ban Jisas Kraisna yaapa Gotna yéba kevérékgé naané yo. Dé naanéké némaa mawulé dé léknu. Wan adél. Déknyényba Jisas Krais kiyaadéka Got wadéka dé tépa nébéle raapmék. Nébéle raapdéka Got dé wak, naané kulé mawulé kérae déku du taakwa rasaakunoké. Wadéka kulé mawulé kérae Got naanat tépa kérae kure yédu déku gayéba rate miték rasaakunaranké naané raségu. Naané dé wale déku gayéba rate miték rasaakuké naané yo apuba apuba. Yalakmarék yaké naané yo. Déku gayéba rate yéknwun mawulé male yate miték male rasaakuké naané yo apuba apuba. Kiyaamarék yaké naané yo. Naané Gotna du taakwa waga rasaakunaranké naané raségu. \v 5 \x * \xo 1:5 \xt Kl 3:3-4; Ap 20:32 \x*Guné guna mawuléba “Got naana Némaan Ban” naagunéka dé apa yate gunéké dé miték vu. Guné déku gayét waare dé wale miték rasaakugunuké dé miték vu. Jisas Krais gwaamale yaaran nyaa Got déku gayét waarégunéran yaabu wakwatnyéké dé yo. \v 6 \x * \xo 1:6 \xt Yi 12:11; 1 Pi 5:10; Je 1:3 \x*Guné dé wale miték rasaakugunéranké sanévéknwute yéknwun mawulé yate dusék takwasék guné yo. Guné kéni képmaaba walkamu tulé ragunéka wupmalemu kés pulak nak pulak kapéredi mu gunéké débu yaak. Yaadéka guné kaagél kuru. Wani kaagélké kapére mawulé yamarék yaké guné yo. Yéknwun mawulé yaké guné yo. \p \v 7 Guna mawulé apa yate miték tésaakuduké wani kapéredi mu dé gunéké yao. Wani kapéredi mu gunéké yae dé guna mawulat dé wakwatnyu. Guné, “Got wan naana Némaan Ban” naate, adél kudi wagunék guna mawulé miték dé tu, kapu yénaa kudi wagunék guna mawulé sépélak dé tu? Gol wan matu pulak mu. Wan apa yakwa yéknwun mu. Kukba wani mu kaapuk yaké dé yo. Rasaakumarék yaké dé yo. Guné Gotké miték sanévéknwugunéka guna mawulé miték tékwa wan yéknwun mu. Wani yéknwun mu dé golét débu talaknak. Gol atku ye miték téduké de yaaba tu. Gunéké yaan kapéredi mu wan wani yaa pulak. Guna mawulé yaknwuké wani kapéredi mu dé gunéké yao. Guné Gotké miték sanévéknwugunu kapéredi mu gunéké yaadu guna mawulé apa yate miték tésaakuké dé yo. Tésaakudu Jisas Krais gwaamale yaaran tulé Gotna du taakwa guna yéknwun mawuléké wakwete guna yéba kevérékgé de yo. \p \v 8 \x * \xo 1:8 \xt Jo 20:29 \x*Guné Jisas Kraisnyét vémarék yate guné déké mawulat kapére yo. Guné dérét bulaa vémarék yate guné déké miték sanévéknwute guné wo, “Jisas wan naanat kutkalé yaduké Got wadén ban. Wan adél.” Naate wate guné déké yéknwun mawulé yate dusék takwaséknét guné kapére yo. Yate guné guna mawuléké kudi wakweké guné yapatiyu. Got wani yéknwun mawulé gunéké kwayédéka guné dusék takwaséknét guné kapére yo. \v 9 Guné waga guné yo, guné Jisas Kraiské miték sanévéknwugunék, dé Got gunat Setenna taababa kéraadén bege. Guné Gorét kulé mawulé kérae apuba apuba dé wale miték rasaakuké guné yo. \p \v 10 Déknyényba Gotna yéba kudi wakwen du kukba yaaran muké de kudi wakwek. Got gunat kutkalé yate kulé mawulé kwayéte, gunat Setenna taababa kéraadéranké, de kudi wakwek. Wakwete wani muké miték kutdéngké nae de apa jébaa yak. Yate Got gunat Setenna taababa kéraadéranké kaapuk miték kutdéngdan. \v 11 \x * \xo 1:11 \xt Lu 24:26-27 \x*Jisas Kraisna Yaamabi deku mawuléba wulae téte dé derét wakwek, du nak apa kaagél kutdu Got kukba wadu dé némaan ban rate du taakwat Setenna taababa kéraadéranké. Wakwedaka de wani du apa kaagél kutdéran tuléké wawo miték kutdéngké de mawulé yak. Yate de nyégaba sékalék. \v 12 \x * \xo 1:12 \xt Mt 13:16-17; Ep 3:10-11\x*Gotna kudi kure giyaakwa du wawo wani muké kutdéngké mawulé de yak. Yate kutdéngké de yapatik. Kukba Got déknyényba ran duwat débu wakwek, de rakwa tulé wani du yaalamarék yadu guné raran tulé yaaladéranké. Bulaa Gotna yéba kudi wakwekwa du las wawo gunat debu yéknwun kudi wakwek, wani du Jisas Kraiské. Got wadéka déku Yaamabi deku mawuléba wawo wulae tédéka wani du gunat yéknwun kudi debu wakwek Jisas Kraiské. \s1 Naané yéknwun mu yakwa du taakwa ranoké dé Got naanat wak \p \v 13 \x * \xo 1:13 \xt Ro 12:2 \x*Jisas Kraisna kudi véknwutakne bulaa guné yéknwun mawulé male yaké guné yo. Yate guné Jisas Krais gwaamale yaaran tuléké sanévéknwute, miték rate déké raségéké guné yo. Got wani tulé gunat kutkalé yadéranké sanévéknwute, guné miték rate Jisas Kraiské raségéké guné yo. \v 14-15 \x * \xo 1:14-15 \xt Ro 6:19; Ep 4:17-18 \x*\x * \xo 1:14-15 \xt 2 Ko 6:16-18 \x*Guné yaapana kudi véknwute rakwa baadi pulak raké guné yo. Rate guné Got wadékwa pulak yaké guné yo. Yate déknyényba Gotké kutdéngmarék yate yagunén kapéredi mu kulaknyénytakne yéknwun mu male yaké guné yo. Got yéknwun mu male dé yasaaku. Guné déku du taakwa ragunuké Got gunat débu wak. Guné wadékwa pulak yate yéknwun mu male yaké guné yo. Yate yéknwun mawulé yasaakute miték male raké guné yo. \v 16 Gotna nyégaba kéni kudi dé kwao: Got dé wak, “Wuné yéknwun mawulé yate yéknwun mu male wuné yo. Yawurékwa pulak, guné wawo yéknwun mawulé yate yéknwun mu male yaké guné yo.” Naate wadén kudiké sanévéknwute yéknwun mawulé yate yéknwun mu yate miték male raké guné yo. \p \v 17 Got apakélé kot véknwukwa némaan ban rate du taakwa yadan muké wakweké dé yo. Wakwete akwi du taakwaké sanévéknwute nakurak mawulé male yaké dé yo. Yate miték male wakweké dé yo. Waga wakwedéranké sanévéknwute guné dé wale kudi bulte, “Naana yaapa” naate, déku yéba miték kevérékgé guné yo. Guné Gotna gayét kukba yégunéranké sanévéknwute, kéni képmaaba wekna rate miték male rate déku yéba miték kevérékgé guné yo. \p \v 18-19 \x * \xo 1:18-19 \xt 1 Ko 6:19-20; Jo 1:29\x*Déknyényba guné kapéredi mu yate sépélak guné rak. Guna képmawaara kapéredi mu yate radan pulak, waga guné rak. Guné wani kapéredi mu kulaknyénygunuké, Got dé yéwaat talaknan yéknwun mu kwayék. Kwayédén mu wan yéwaa kaapuk. Wan gol matu kaapuk. Wan silva matu kaapuk. Wani mu tésaakumarék yaké dé yo. Got yéknwun mu male dé kwayék. Wani yéknwun mu wan Jisas Krais. Jisas Krais gunat Setenna taababa kérae guna kapéredi mu kutnébulké nae dé kiyaak. Kiyaadéka déku wény dé akuk. Got yadan kapéredi mu kutnébulduké déknyényba du de yéknwun sipsip nyaan viyaadaka deku wény dé akuk. Wani sipsip nyaanna wény deké akun pulak, Jisas Kraisna wény dé akuk, gunéké. \v 20 Déknyényba Got kéni képmaa yamarék ye dé Jisas Kraisnyét wak, yanan kapéredi muké kiyaaduké. Sésékukba yaaran tulé bari yaaké dé yo. Yaadéranké sanévéknwute, bulaa Got gunat kutkalé yaké nae wadéka Jisas Krais dé giyaak. \v 21 Giyae yanan kapéredi muké kiyaadék guné Gotké miték sanévéknwute déku kudiké guné “Adél” guné nao. Jisas Krais kiyaadéka Got wadéka dé nébéle raapmék. Nébéle raapdéka Got dé déké apa kwayétakne déku yéba kevéréknék. Got waga yadénké guné déké miték sanévéknwute déku kudiké guné “Adél” guné nao. Naate guné déku gayét gunat kure yédéranké guné raségu. \s1 Déku jébaaba yaalan du taakwaké mawulat kapére yaké naané yo \p \v 22 \x * \xo 1:22 \xt Jo 13:34 \x*Guné Gotna kudi miték sanévéknwute wadékwa pulak yagunéka guna mawulé miték dé tu. Tédéka guné Jisas Kraisna jébaaba yaalan du taakwaké mawulé guné yo. Yagunékwaké sanévéknwute, gunat wuné wo: Guné yéknwun mawulé yate apa yate deké mawulat kapére yaké guné yo. De gunéké mawulat kapére yaké de yo. \v 23 \x * \xo 1:23 \xt Jo 1:13; 1 Pi 1:3-4 \x*Déknyényba guna néwaa gunat kéraadaka guné kémba kémba guné rak. Bulaa kulé mawulé kérae kulé du taakwa Gotna kémba guné ro. Got wan guna yaapa. Dé kiyaamarék yaké dé yo. Déku kudi rasaakuké dé yo. Guné wani kudi véknwe Gotna kémba miték rasaakuké guné yo apuba apuba. \v 24 \x * \xo 1:24 \xt Ais 40:6-8\x*Gotna kudiké kéni kudi dé kwao déku nyégaba: \q2 Akwi du taakwa waara kiyaakwa pulak de kiyao. \q2 Kusodakwa yéknwun mu, waarajé rékaa yate akére biyaapkwa pulak, dé biyaapmu. \q2 \v 25 Némaan Ban Gotna kudi apuba apuba dé rasaaku. \q2 Biyaapmarék yaké dé yo. \p Wani kudi wan gunat déknyényba wakwedan kudi, Jisas Kraiské. \c 2 \s1 Némaan Ban Krais wan yéknwun matu pulak rasaakukwa ban \p \v 1 \x * \xo 2:1 \xt Ep 4:22; Je 1:21 \x*Guné Gotna kémba rate akwi kapéredi mawuléké kuk kwayéké guné yo. Yate yénaa kudi wakwemarék yate akwi yénaa mu wawo kulaknyényké guné yo. Wupmalemu gwalmu yan du taakwaké nyégi yamarék yaké guné yo. Nak du taakwaké kapéredi kudi wakwemarék yaké guné yo. \v 2 Wani kapéredi mawuléké kuk kwayétakne guné Gotna kudiké mawulat kapére yaké guné yo. Batnyé kéraadakwa baadi munyaa kaké mawulat kapére yadakwa pulak, guné Gotna kudi véknwuké mawulat kapére yaké guné yo. Déku kudi wan yéknwun kudi male. Guné déku kudi véknwugunu dé guna mawuléba tédéran guné déké las wawo kutdéngte, apa yate, kulé mawulé kérae apuba apuba miték rasaakuké guné yo. \v 3 Guné, Némaan Ban Jisas Krais gunéké mawulé lékdékwaké, gunébu kutdéngék. Kutdéngte guné akwi kapéredi mawuléké kuk kwayéké guné yo. \p \v 4 \x * \xo 2:4 \xt 1 Ko 3:11; Ro 12:1 \x*Wupmalemu du de rasaakukwa ban Jisas Kraiské debu kuk kwayék. Got déké kaapuk kuk kwayédén. Got déké dé mawulat kapére yo. Yate dé dérét wak, déku jébaa yaduké. Wadéka dé yéknwun du dé ro, Gotna méniba. Dé ga kaadakwa yéknwun matu pulak dé tu. Guné déké kuk kwayén du taakwa yadan pulak, yamarék yaké guné yo. Guné déké yae déku kudi miték véknwuké guné yo. \v 5 Véknwugunu dé Got gunat kérae déku kémba taknaké dé yo. Got ga kaakwa du pulak radéka, guné ga kaadékwa matu pulak ragunéka, Got wani yéknwun matut nak pulak ga dé kao. Wani ga wan déku kém. Guné Jisas Kraiské miték sanévéknwugunu Got gunat kérae déku kémba taknaké dé yo. Taknadu guné déké jébaa yate yéknwun mawulé yate déku yéba kevérékgwa du taakwa rasaakuké guné yo. Jisas Krais wadu Gotna Yaamabi guna mawuléba wulae tédu guné waga rasaakuké guné yo. Rasaakugunu Got déké yagunékwa jébaaké mawulé yaké dé yo. \p \v 6 \x * \xo 2:6 \xt Ais 28:16 \x*Gotna nyégaba Jisas Kraiské Got wakwedén aja kudi kéga dé kwao: \q2 Mé véknwu. Saionba ga kaaké wuné yo. \q2 Taale yéknwun némaa matu nak taknaké wuné yo. \q2 Déknyényba wani matuké wuné wakwek. \q2 Wani matuké miték sanévéknwukwa du taakwa miték male raké de yo. \p Gotna nyégaba wani kudi dé kwao, Jisas Kraiské. \v 7 \x * \xo 2:7 \xt Sam 118:22 \x*Wan adél kudi. Jisas Krais wan yéknwun ban. Guné déké miték sanévéknwute déku kudiké “Adél” naakwa du taakwa, guné déké guné wo, “Wan yéknwun ban. Déké naané mawulat kapére yo.” Naate wagunéka de déké miték sanévéknwumarék yakwa du taakwa déké kuk kwayu. \p Waga yadakwaké Jisas Kraiské kéni kudi wawo dé kwao Gotna nyégaba: \q2 Ga kaakwa du de yéknwun matuké sékalte nakurak matuké kélik yadaka dé bakna rak. \q2 Radéka Némaan Ban Got wani matut véte dé wak, “Wan yéknwun matu. Wani matu radu ga miték kwaaké dé yo.” Naate watakne wani matu kérae taknadéka dé ga miték kwaak. \p \v 8 \x * \xo 2:8 \xt Ais 8:14\x*Nak aja kudi wawo Jisas Krais, déké kuk kwayén du taakwaké wawo dé kéga kwao Gotna nyégaba: \q2 Du taakwa wani matuba maan viyaaké de yo. \q2 De wani némaa matuba akéréké de yo. \p Wani kudi kwaadéka Jisas Kraiské miték sanévéknwumarék yakwa du taakwa de Gotna kudiké kuk kwayu. Kuk kwayéte de Jisas Kraiské kuk kwayu, de némaa matuba akérén du taakwa wani matuké kuk kwayédakwa pulak. De déké waga kuk kwayédaranké dé Got déknyényba wak. \s1 Naané Gotna du taakwa naané ro \p \v 9 \x * \xo 2:9 \xt Ep 5:8 \x*Guné wani du taakwa pulak kaapuk. Got gunat débu wak, déku jébaaba yaalagunuké. Guné Gotna gaba jébaa yakwa nyédé duna waagu tawe guné Gotké jébaa yate déku yéba kevéréknu. Guné Gotké miték sanévéknwumarék yakwa du taakwa kulaknyénytakne Gotkéba male miték sanévéknwute guné ro. Guné Gotna du taakwa guné ro. Got gunat débu wak, déku kubusaaku jébaaké akwi du taakwat wakwegunuké. Déknyényba guné Setenna taababa rate guné gaankétéba guné rak. Got gunat Setenna taababa kéraadék bulaa Gotna taababa guné ro. Rate guné nyaakaba guné miték rasaaku. \v 10 \x * \xo 2:10 \xt Ro 9:25; 1 Pi 1:3\x*Déknyényba guné bakna du taakwa guné rak. Bulaa guné Gotna du taakwa guné ro. Déknyényba Got gunéké mawulé lékdékwaké kaapuk kutdénggunén. Bulaa gunéké mawulé lékdékwaké kutdéngte guné miték ro. \s1 Naané Gotna jébaa yakwa du taakwa raké naané yo \p \v 11 \x * \xo 2:11 \xt Ga 5:16, 17, 24 \x*Mawulat kapére yawurékwa du taakwa, gunat wuné wakweyo. Naané kéni képmaaba rate nak gena du taakwa pulak naané ro. Naané kéni képmaaba walkamu tulé male raké naané yo. Kéni képmaaba rasaakumarék yaké naané yo. Gotna gayét ye waba rasaakuké naané yo. Wani muké sanévéknwute wuné gunat wakweyo. Guné yéknwun mawulé male yaké guné yo. Gotna kudi véknwumarék yakwa du taakwa yadakwa pulak, guné kapéredi mu yaké mawulé yamarék yaké guné yo. Guné kapéredi muké kuk kwayéké guné yo. Wani kapéredi mawulé guna yéknwun mawulat dé yaalébaanu. \v 12 \x * \xo 2:12 \xt Mt 5:16 \x*Guné jérawu yate yéknwun mawulé yate miték male raké guné yo. Gotna kudi véknwumarék yakwa du taakwa wale rate guné miték male raké guné yo. Waga ragunu de gunéké kapéredi kudi wate, “Naana kudi véknwumarék yakwa du taakwa” naadaran, Got wadu de kutdéngké de yo guné yéknwun mu male yagunékwaké. Got apakélé kot véknwute némaan ban raran tulé de yagunékwa yéknwun muké kutdéngte Gotna yéba kevérékgé de yo. \p \v 13 \x * \xo 2:13 \xt Ro 13:1-7 \x*Guné Némaan Ban Jisas Kraisna jébaaba yaale guné kéni képmaaba rakwa du taakwana némaan duna kudi véknwute wadakwa pulak yaké guné yo. Gapmanna némaan ban wadékwa pulak yaké guné yo. \v 14 Gapmanna némaan ban wadén du de wawo wadakwa pulak guné yaké guné yo. Gapmanna némaan ban wani duwat débu wak, de dé wale jébaa yate nak geba rakwa du taakwaké miték védoké. Waga yate de du taakwa yan kapéredi mu derét yakatate yéknwun mu yakwa du taakwana yéba kevérékgé de yo. Waga yadaranké sanévéknwute wadakwa pulak yaké guné yo. \v 15 \x * \xo 2:15 \xt 1 Pi 3:15-17 \x*Guné waga yate yéknwun mu yaké guné yo. Waga yagunuké dé Got mawulé yo. Guné waga yagunu Gotké kutdéngmarék yakwa du taakwa gunat véte de gunat waatimarék yaké de yo. \v 16 \x * \xo 2:16 \xt Ga 5:13\x*Baagwit gidan du pulak ramarék yaké guné yo. Guna mawuléba sanévéknwute miték raké guné yo. Guna mawuléba sanévéknwute kapéredi mu yamarék yate yéknwun mu male yaké guné yo, guné Gotna jébaa yakwa du taakwa bege. \v 17 Guné akwi du taakwaké yéknwun mawulé yaké guné yo. Guné Jisas Kraisna jébaaba yaalan nak du taakwaké mawulat kapére yaké guné yo. Guné Gotna kudi miték male véknwuké guné yo. Guné gapmanna némaan ban déku yéba kevérékgé guné yo. \s1 Naané Krais radén pulak raké naané yo \p \v 18 \x * \xo 2:18 \xt Ep 6:5-7 \x*Guné deké jébaa yakwa du taakwa, guné gunéké jébaa kwayékwa akwi du taakwana kudi miték véknwute wadakwa pulak yaké guné yo. Yate deké yéknwun mawulé yaké guné yo. Gunéké miték véte gunat yéknwun mu yakwa du taakwa, gunéké miték vémarék yate gunat kapéredi mu yakwa du taakwa wawo, deku kudi miték véknwute wadakwa pulak yate, deké yéknwun mawulé yaké guné yo. \v 19 Guné kapéredi mu yamarék yate, Gotna kudi véknwute yéknwun mu yagunu de gunat yaalébaando guné kaagél kutgunéran wan yéknwun. Guné waga yagunéran Got gunéké mawulé yaké dé yo. Yadéranké sanévéknwute gunéké jébaa kwayékwa akwi du taakwaké yéknwun mawulé yaké guné yo. \v 20 Guné kapéredi mu yagunu de gunat viyaado guné kaagél kutte yéknwun mawulé yagunéran wan némaa mu kaapuk. Guné yéknwun mu male yagunu de gunat viyaado guné kaagél kutte yéknwun mawulé yagunéran wan némaa mu. Guné waga yagunéran Got gunéké mawulé yaké dé yo. \p \v 21 \x * \xo 2:21 \xt Mt 16:24 \x*Got gunat débu wak, guné Jisas Krais kéni képmaaba ran pulak ragunuké. Krais gunéké sanévéknwute dé apa kaagél kurék. Gunat dé yéknwun paaté wakwatnyék. Guné dé ran pulak raké guné yo. \v 22 \x * \xo 2:22 \xt Ais 53:9 \x*Kraiské kéni kudi dé kwao Gotna nyégaba: Dé kapéredi mu las kaapuk yadén. Dé yénaa kudi las kaapuk wakwedén. \v 23 \x * \xo 2:23 \xt Ais 53:7; Ro 12:19 \x*Dérét wasélékdaka dé deku kudi kaapuk kaatadén. Dé kaagél kutte dé derét wani kaagél kukba yakataké kaapuk wadén. Dé apakélé kot véknwuran némaan ban Gotké dé miték sanévéknwuk, dé dérét kutkalé yaduké. Got apakélé kot véknwute yéknwun kudi male wakwekwa banké dé miték sanévéknwuk, dé dérét kutkalé yaduké. Sanévéknwute dérét kaagél kwayén duké kapéredi mu kaapuk kaatadén. \v 24 \x * \xo 2:24 \xt 2 Ko 5:21 \x*Dé déku sépéba yanan kapéredi mu dé yaatak. Yaate dé miba kiyaak. Naané kapéredi mawulé kulaknyénytakne yéknwun mawulé male yanoké nae dé miba kiyaak. Dé gunéké apa kaagél kure kiyae dé gunat kutnébulék. \v 25 \x * \xo 2:25 \xt Jo 10:11\x*Déknyényba guné sipsip yeyé yeyate yaabu kulaknyénykwa pulak, guné Gotké yénakwa yaabu guné kulaknyényék. Ye bulaa guné Jisas Kraiské gunébu gwaamale yaak. Dé sipsipké téségékwa du pulak yate gunéké miték védu guna mawulé miték téké dé yo. Bulaa guné Gotké yénakwa yaabuba guné tépa yu. \c 3 \s1 Taakwa yakwa du, du rakwa taakwaké dé kudi wakweyo \p \v 1-2 \x * \xo 3:1-2 \xt Ep 5:22-24; 1 Ko 7:12-16; Ta 2:4-5 \x*Jébaa yakwa du taakwat wakwewurén pulak, wani kudi wawo wuné du rakwa taakwa gunat wakweyo. Guné guna duna kudi véknwute wadakwa pulak yaké guné yo. Guna du las Gotna kudi kaapuk miték véknwudakwa. Wani du rakwa taakwa, guné guna duna kudi véknwute wadakwa pulak yagunéran, sal de miték ragunu véte de wawo Gotna kudi miték véknwuké de yo? De guna kudi véknwumuké kélik yate, guné miték ragunékwaké védaran, sal guna du de wawo Gotna kudi miték véknwuké de yo? \v 3 \x * \xo 3:3 \xt 1 Ti 2:9-10 \x*Guné, du taakwana méniba yéknwun taakwa raké mawulé yate, guné nébé ménidaama sépéba kusoké sanévéknwumarék yaké guné yo. \v 4 Guné yéknwun taakwa raké mawulé yate yéknwun mawuléké sanévéknwuké guné yo. Guné du taakwat waatimarék yate, kwekére kwekére kudi bulte, guna yéba kevérékmarék yate, miték raké guné yo. Waga yagunéran Got waké dé yo, “Wan yéknwun mu guné yo. Wan yéknwun taakwa guné.” \p \v 5 Déknyényba Gotké miték sanévéknwute déku yéba kevérékgwa taakwa deku duna kudi véknwute, wadan pulak yate, de waga yéknwun mawulé yak. \v 6 Wupmalemu kwaaré déknyényba ran taakwa Sera wawo waga lé yak. Lé yéknwun mawulé yate léku du Ebrayamna kudi véknwute wadén pulak lé yak. Yate lé dérét “Wuna némaan du” lé naak. Guné yéknwun mawulé yate yéknwun mu yate nak muké wup yamarék yagunéran guné Serana képmawaara pulak raké guné yo. \p \v 7 \x * \xo 3:7 \xt Ep 5:25-30; Kl 3:19\x*Guné taakwa yakwa du, guné wawo yéknwun mawulé yaké guné yo. Yate guna taakwa wale miték raké guné yo. Taakwana sépé guna sépé pulak apa kaapuk yakwa. Wani muké sanévéknwute guné deké sanévéknwute deké miték véké guné yo. Deké wawo Got kulé mawulé kwayéké dé yo, de wawo apuba apuba miték rasaakudoké. Guné du, guna taakwaké miték végunéran guné Gorét waatagunu dé guna kudi véknwuké dé yo. \s1 Naané nakurak mawulé yate miték raké naané yo \p \v 8 \x * \xo 3:8 \xt Ro 12:16-18; Mt 5:44; 1 Te 5:15; Ep 4:32 \x*Bulaa kéni kudi kéga wakwebutiké wunék. Guné Jisas Kraisna jébaaba yaale, guné nakurak mawulé yate déku jébaaba yaalan nak du taakwaké sanévéknwute deké mawulat kapére yaké guné yo. Yate guné deké mawulé lékte, guna yéba kevérékmarék yaké guné yo. \v 9 Nak du taakwa gunat kapéredi mu yado guné derét kapéredi mu yakatamarék yaké guné yo. De gunat kapéredi kudi wado guné derét kapéredi kudi kaatamarék yaké guné yo. Guné waga wamarék yate Gorét waataké guné yo, dé derét kutkalé yaduké. Got déku jébaaba yaalagunu gunat kutkalé yaké débu gunat wak. \v 10 \x * \xo 3:10 \xt Sam 34:12-16\x*Waga yagunéranké kéni kudi dé kwao Gotna nyégaba: \q2 Guné miték male rasaakuké mawulé yagunéran guné kapéredi kudi tépa bulmarék yaké guné yo. \q2 Yénaa kudi wakwemarék yaké guné yo. \q1 \v 11 Guné kapéredi muké kuk kwayéte yéknwun mu yaké guné yo. \q2 Guné de wale waaru waariyamarék yagunu guna mawulé miték tédu guné de wale miték raké guné yo. \q2 \v 12 Némaan Ban Got kapéredi mu yakwa du taakwat véte dé deké kuk kwayu. \q2 Dé yéknwun mu yakwa du taakwat véte dé derét kutkalé yo. \q2 Yate dé waatadakwa kudi véknwu. \q2 Véknwute wadu guné miték male rasaakuké guné yo. \s1 Yéknwun mu yate naané kaagélké wup yamarék yaké naané yo \p \v 13 \x * \xo 3:13 \xt Mt 10:28; Ro 13:3 \x*Guné apa yate yéknwun mu male yagunéran nak du taakwa gunat yaalébaanmuké kélik yaké de yo. \v 14 Guné yéknwun mu male yagunu de du taakwa las gunat yaalébaandaran, guné kaagél kutte yéknwun mawulé yaké guné yo, Got gunat yéknwun mu kaatadéran bege. Yate guné deké wup yamarék yaké guné yo. Yagunu guna mawulé kapére yamarék yaké dé yo. \v 15 \x * \xo 3:15 \xt Kl 4:6; 1 Pi 2:15 \x*Guna mawulé yéknwun yadu guné Jisas Kraiské miték sanévéknwute guna mawuléba waké guné yo, “Jisas Krais wan naana Némaan Ban. Dé naanéké miték dé vu.” Naate wagunu de guna mawuléké gunat waatadaran guné yéknwun kudi kwekére kaataké guné yo. Guné Jisas Krais gwaamale yaadu guné dé wale apuba apuba miték rasaakugunéranké wakwete, guné deku kudi kwekére kaataké guné yo. \p \v 16 Guna mawulé miték téké dé yo. Tédu guné Jisas Kraiské sanévéknwute yéknwun mu male yaké guné yo. Yagunu nak du gunat véte, “Wan kapéredi mu yakwa du taakwa” naadaran de yénaa kudi wakweké de yo. Wakwete kukba de nyékéri yaké de yo, gunéké yénaa kudi wakwedan bege. \p \v 17 \x * \xo 3:17 \xt 1 Pi 2:20\x*Mé véknwu. Naané kaagél kutnoké Got mawulé yadéran naané wani muké yéknwun mawulé yaké naané yo. Naané yanakwa kapéredi muké kaagél kutnaran wan yéknwun. Naané yanakwa yéknwun muké kaagél kutnaran wan némaa yéknwun mu. \s1 Krais yanan kapéredi mu yatnyéputiké nae dé kiyaak \p \v 18 Jisas Krais wawo dé kaagél kurék. Kaagél kure dé kiyaak. Du taakwa yadan kapéredi mu yatnyéputiké nae dé kiyaak. Nakurak apu male dé kiyaak. Wan yaakwak. Yéknwun mu male yakwa ban dé naané kapéredi mu yakwa du taakwaké nae dé kiyaak. Gotké yae déku kudi miték sanévéknwunoké dé kiyaak. De dérét viyaapérekdaka déku sépé dé kiyaak. Kiyaadék déku wuraanyan dé rasaaku. \v 19 \x * \xo 3:19 \xt Ep 4:9-10; Pl 2:9-10 \x*Rate dé déknyényba kiyaan du taakwana wuraanyan rakwa taalat ye derét dé Gotké kudi wakwek. Déknyényba Got wani du taakwana wuraanyan raamény gaba takna pulak, dé derét wani taaléba taknak. \v 20 \x * \xo 3:20 \xt Jen 7:7 \x*Wani wuraanyan wan Gotna kudiké kuk kwayén du taakwana wuraanyan. Déknyényba Noa ran tulé wani du taakwa de Gotna kudiké kuk kwayék. Noa sip pulak yadéka Got wani du taakwa déku kudi miték véknwudoké raségédéka de déku kudiké kuk kwayék. Kuk kwayédaka apakélé kwayé kwe akwi képmaa kutnyélépléka de akwi gu ke kiyaasadak. Walkamu du taakwa, du taakwa nak taaba sékét nak taababa kayék kupuk male Gotna kudi miték véknwute wani sipba wulaadaka Got dé derét kutkalé yak. Yadéka de miték rak. De kaapuk guba dawuliye gu ke kiyaadan. \p \v 21 \x * \xo 3:21 \xt Ro 6:4; Ta 3:4-5; Jo 3:5; Ep 1:20-21\x*Wani gu wan nyaap pulak. Wani guké sanévéknwute naané Jisas Kraisna yéba yaakunakwa guké naané sanévéknwu. Naané déku yéba gu yaakute naané du taakwat wakwatnyu, dé kiyae nébéle raapme Setenna taababa naanat kéraadénké. Naané Jisas Kraisna yéba gu yaakute naana sépéba kwaakwa téki yakutnyéké kaapuk sanévéknwunakwa. Naané déku yéba gu yaakute naané Gotké yéknwun mawulé yate, déku jébaa kutsaakuké wano, dé naana kapéredi mawulé kutnébulduké naané sanévéknwu. \v 22 Jisas Krais Gotna gayét waare dé déku yéknwun tuwa taababa ro. Waba rate dé némaan ban dé ro, Gotna kudi kure giyaakwa du akwi némaan duké wawo. Némaan Ban rate akwi némaan duwat débu talaknak. \c 4 \s1 Kraisna jébaa kutsaakute naané kaagél kutké naané yo \p \v 1 \x * \xo 4:1 \xt 2 Ko 5:15 \x*Guné Jisas Krais wale nakurak mawulé yaké guné yo. Dé kéni képmaaba rate déku sépéba dé kaagél kurék. Sal guné wawo kaagél kutké guné yo? Wani muké guné wup yamarék yaké guné yo. Guné kaagél kutte guné kapéredi mu yaké mawulé yamarék yaké guné yo. \v 2 \x * \xo 4:2 \xt 1 Jo 2:16-17 \x*Yate guné kéni képmaaba rate guné kéni képmaaba rakwa kwatkwa duna kapéredi mawulé véknwumarék yaké guné yo. Guné Got mawulé yadékwa pulak yaké guné yo. \v 3 \x * \xo 4:3 \xt Ep 2:2-3; Ta 3:3 \x*Déknyényba guné Gotna kudi véknwumarék yakwa du taakwa rate guné kwatkwa du taakwa yadakwa pulak, guné kés pulak nak pulak kapéredi mu yak. Wani kapéredi mu kéga: Nak du taakwa wale kapéredi mu yadakwa, kapéredi mawulé véknwute kapéredi mu yadakwa, waagété gu kate waagété yadakwa, apakélé yaa sérakne wupmalemu kadému wupmalemu gu wawo kate kapéredi mu yadakwa, Gotké sanévéknwumarék yate yénaa gotna yéba kevérékdakwa, waga kapéredi mu de yo. Déknyényba guné wawo waga guné yak. \v 4 Bulaa guné wani kapéredi mu kaapuk yagunékwa. Gotké sanévéknwumarék yakwa du taakwa kapéredi mu yate, guné de pulak ramarék yagunékwaké kwagénte, de gunat kapéredi kudi wo. Wate de gunat waatiyu. \v 5 Wani muké kapére mawulé yamarék yaké guné yo. Mé sanévéknwu. Kukba de saakiye apakélé kot véknwuran némaan ban Gotna méniba téké de yo. Téte de yadan kapéredi muké Gorét wakweké de yo. Wakwedo Got kulé rakwa du taakwa, kiyaan du taakwaké wawo kudi wakweké dé yo. \v 6 \x * \xo 4:6 \xt Ro 8:10\x*Got du taakwat yadan kapéredi mu yakatadéka de kiyaak. Kéni képmaaba rakwa akwi du taakwat yadan kapéredi mu yakataké dé yo. Nak du de kiyaan du taakwat Gotna kudi wakwek, Got rasaakudékwa pulak deku wuraanyan rasaakudoké. \s1 Got tiyaadén apa kérae derét kutkalé yaké naané yo \p \v 7 \x * \xo 4:7 \xt Ro 12:9-13 \x*Akwi gwalmu kaapuk yaran tulé bari yaaké dé yo. Bari yaadéranké sanévéknwute guné yéknwun mawulé yate miték raké guné yo. Guné Got wale kudi bulké yéknwun mawulé yate miték rasaakuké guné yo. \v 8 Rate kéni némaa muké mé sanévéknwu. Nak némaa mat débu talaknak. Guné Jisas Kraisna jébaaba yaalan nak du taakwaké mawulat kapére yaké guné yo. Yagunu de gunéké mawulat kapére yaké de yo. Guné deké waga mawulat kapére yagunéran gunat yadakwa kapéredi muké sanévéknwumarék yaké guné yo. \v 9 Guné nak du taakwat kutkalé yate de guné wale rate kadému kadoké, guné yéknwun mawulé yate derét waké guné yo. Wani muké nyégi yamarék yaké guné yo. \p \v 10 \x * \xo 4:10 \xt Ro 12:6-8; 1 Ko 12:4-7\x*Guné kés pulak nak pulak jébaa yagunuké, Got gunéké kés pulak nak pulak apa débu kwayék. Got kwayédénké sanévéknwute, guné nak nak wani apa kérae guna du taakwat kutkalé yaké guné yo. \v 11 Got gunéké kudi wakwekwa apa kwayédéran guné déku kudi derét wakweké guné yo. Got gunéké derét kutkalé yakwa apa kwayédéran guné wani apa kérae derét kutkalé yate de wale jébaa yaké guné yo. Akwi jébaa yate guné yéknwun mu male yaké guné yo, nak du taakwa gunat véte Jisas Kraiské sanévéknwute Gotna yéba kevérékdoké. Dé apa yasaakuké dé yo apuba apuba. Dé némaan ban rasaakuké dé yo apuba apuba. Wan adél. \s1 Naané Kraisna du taakwa kaagél kutké naané yo \p \v 12 Mawulat kapére yawurékwa du taakwa, gunat wuné wakweyo. Guné Jisas Kraiské miték sanévéknwugunu Got guna mawulé yaknwuké wate kusékétdu kapéredi mu gunéké yaaké dé yo. Yaadu guné apakélé kaagél kutké guné yo. Kutte guné kapére mawulé yamarék yate kwagénmarék yaké guné yo. Kéga wamarék yaké guné yo, “Samuké dé wani kapéredi mu naanéké male yao?” \v 13 Waga wamarék yate guné yéknwun mawulé yaké guné yo. Yate kéga waké guné yo, “Déknyényba Jisas Kraisnyét kapéredi mu yadaka dé apakélé kaagél dé kurék. Bulaa naanat wawo kapéredi mu yadaka naané kaagél kuru. Kukba dé apat kapére yate gwaamale yaadu naané wawo dé wale rate apa yaké naané yo.” Naate wate yéknwun mawulé yaké guné yo, gunéké yaaran kapéredi muké. \v 14 \x * \xo 4:14 \xt Mt 5:11 \x*\x * \xo 4:14 \xt 1 Pi 2:19-20 \x*Guné Jisas Kraisna jébaa kutsaakugunu, du taakwa gunat waatite gunat kapéredi kudi wadaran, guné yéknwun mawulé yaké guné yo, Gotna Yaamabi guna mawuléba tédékwaké kutdénggunéran bege. Gotna Yaamabi apa yate yéknwun mu male dé yo. \v 15 Nak du taakwa de kéni kapéredi mu yo. De nak du taakwat viyaapérekdakwa, sél yadakwa, kés pulak nak pulak kapéredi mu yadakwa, nak du taakwa yan jébaa yaalébaandakwa, waga yadaka nak du wani kapéredi mu yakatadaka de kaagél kuru. Guné wani kapéredi mu yamarék yaké guné yo. \v 16 \x * \xo 4:16 \xt Ap 5:41 \x*Guné Jisas Kraisna jébaa kutsaakugunu, de kélik yate gunat yaalébaando, guné kaagél kutgunéran guné wani kaagélké nyékéri yamarék yaké guné yo. Guné yéknwun mawulé yate Gotna yéba kevérékgé guné yo, guné Jisas Kraisna du taakwa ragunékwa bege. \p \v 17 Got apakélé kot véknwute némaan ban raran tulé débu yaak. Got taale déku du taakwa yan muké kudi wakwete yadan kapéredi mu kaatadéran yaga pulak déku kudi véknwumarék yakwa du taakwa yan kapéredi mu kukba kaataké dé yo? Derét némaanba yakataké dé yo. \v 18 \x * \xo 4:18 \xt Pro 11:31\x*Wani muké Gotna nyégaba kéni kudi dé kwao: \q2 Got apa jébaa ye yéknwun mu male yakwa du taakwat kérae kure yéké dé yo déku gayét. \q2 Déké kuk kwayéte kapéredi mu yakwa du taakwa yaga pulak Gotna gayét yéké de yo? Kaapuk. Yémarék yaké de yo. \p \v 19 Wani muké sanévéknwute guné kéga yaké guné yo. Got mawulé yadu du kapéredi mu gunat yado guné kaagél kutgunéran guné Gotké miték sanévéknwute guna mawuléba apa yate yéknwun mu male yaké guné yo. Yate guna mawuléba kéga waké guné yo, “Got dé naanat kuttaknak. Kuttakne dé naanéké miték véké dé yo apuba apuba. Naanéké kuk tiyaamarék yaké dé yo. Wan adél.” Waga waké guné yo. \c 5 \s1 Guné némaan du, Gotna du taakwaké miték véké guné yo \p \v 1 Bulaa guna némaan duwat kudi wakweké wunék. Wuné wawo de wale naané Jisas Kraisna jébaaba yaalan du taakwaké naané némaan du ro. Wuné wuna méni wuné vék Jisas Kraisnyét kapéredi mu yadaka, miba kaagél kure kiyaadéka. Vétakne wuné guné némaan duwat kudi wuné wakweyo. Jisas Krais gwaamale yaaran nyaa dé apa yate nyaa vékwa pulak radu wuné dé wale apa yate dé wale téké wuné yo. Téwuréranké sanévéknwute, bulaa wuné guné némaan duwat kudi wuné wakweyo. \v 2 \x * \xo 5:2 \xt Ap 20:28 \x*Got gunat wadék guné du taakwaké las guné rate vu. Wuné gunat wuné wo. Guné wani du taakwaké miték véké guné yo. Du deku sipsipké védakwa pulak, guné wani du taakwaké miték véké guné yo. Got gunat dé wak, “Wani du taakwaké miték végunékwa jébaa yaké guné yo.” Naate wadénké sanévéknwute guné wani jébaa miték yaké guné yo. Kapéredi mawulé yamarék yate yéknwun mawulé yate wani jébaa miték yaké guné yo. Wani jébaa yate nyégélgunéran yéwaaké sanévéknwumarék yate, Gotna jébaa miték yaké sanévéknwute, wani jébaa miték yaké guné yo. \v 3 \x * \xo 5:3 \xt Pm 1:14; 1 Ti 4:12, 5:1; Jo 13:14-15\x*Miték végunékwa du taakwat némaanba yamarék yaké guné yo. Derét kwekére yaké guné yo. Yate guné yéknwun mawulé yate miték raké guné yo. Ragunu miték végunékwa du taakwa gunat véte ragunékwa pulak miték raké de yo. \v 4 Guné némaan du waga yagunéran, naanéké miték véte akwi némaan duwat talaknan ban Jisas Krais gwaamale yaaran tulé dé wadu, guné dé wale apuba apuba miték rasaakuké guné yo. Rate dé wale apa yasaakute dé wale némaan du rasaakuké guné yo. \s1 Naana yéba kevérékmarék yate miték sanévéknwuké naané yo \p \v 5 \x * \xo 5:5 \xt Lu 22:26 \x*Guné nébikara du, gunat wawo wuné wakweyo. Guné guna némaan duna kudi véknwute wadakwa pulak yaké guné yo. Guné akwi du taakwa, guna yéba kevérékmarék yate némaan duna kudi véknwute nak du taakwat kutkalé yaké guné yo. Waga yakwa du taakwaké kéni kudi Gotna nyégaba dé kwao: Deku yéba kevérékgwa du taakwaké Got dé kuk kwayu. Deku yéba kevérékmarék yakwa du taakwaké mawulé lékte dé derét kutkalé yo. \v 6 \x * \xo 5:6 \xt Pl 2:8-9 \x*Wani kudiké sanévéknwute guna yéba kevérékmarék yate Gotna kudi véknwute guné déku taababa raké guné yo. Dé apat kapére yakwa ban gunéké miték véké dé yo. Kukba dé mawulé yaran tulé dé guna yéba kevérékgé dé yo. \v 7 \x * \xo 5:7 \xt Mt 6:25-26 \x*Dé gunéké dé miték vu. Yadu kapéredi mu gunéké yaadu guné dérét waataké guné yo, dé gunat kutkalé yaduké. \p \v 8 \x * \xo 5:8 \xt 2 Ti 4:17-18; Ro 8:18 \x*Guné miték sanévéknwute jérawu yaké guné yo. Apakélé kwatbosa kaadé yadéka kwaami tiye kaké sékaldékwa pulak, guna maama Seten akwi taaléba yeyé yeyate du taakwaké dé sékalu. Derét kérae yaalébaanké dé sékalu. Waga yadékwaké sanévéknwute guné jérawu yaké guné yo. \v 9 \x * \xo 5:9 \xt Ep 6:11-13; Je 4:7 \x*Guné Jisas Kraiské miték sanévéknwute déku jébaa kutsaakuké guné yo. Yate guné guna mawuléba apa yate téte guné Setenké kuk kwayéké guné yo. Guné Jisas Kraiské miték sanévéknugunéka guna mawulé yéknwun dé yo. Seten guna yéknwun mawulé yaalébaanmuké, guné déké kuk kwayéké guné yo. Gunébu kutdéngék. Gunat male yaalébaanké Seten kaapuk sékaldékwa. Kraisna jébaaba yaale akwi képmaaba rakwa du taakwat wawo yaalébaanké dé Seten sékalu. Sékaldéka kutgunékwa kaagél wan de kutdakwa kaagél pulak. \v 10 \x * \xo 5:10 \xt 1 Te 5:23-24\x*Wani kapéredi mu yaadu guné walkamu tulé male kaagél kutké guné yo. Kutgunu Seten gunat yaalébaanmarék yaduké, Got gunéké apa kwayéte gunat kutkalé yaké dé yo. Yéknwun mu yaadu, kapéredi mu yaadu, guné yéknwun mawulé yate miték ragunuké, Got déku du taakwa gunéké dé yéknwun mawulé kwayu. Kwayéte dé gunéké miték vu. Dé gunat débu wak, guné Jisas Krais wale nakurak mawulé yate dé wale apuba apuba miték rasaakugunuké. Got gunéké apa kwayéte gunat kutkalé yaké dé yo. Yadu guné guna mawuléba apa yate miték male raké guné yo. Kaagél tépa kutmarék yaké guné yo. \v 11 Got apuba apuba dé apat kapére yo. Déku apa akwi némaan duna apat débu talaknak. Wan adél. \s1 Pita kéni dé déku kudi wakwebutiyu \p \v 12 \x * \xo 5:12 \xt Ap 15:22 \x*Wuna du Sailaské wuna mawuléba wuné wo, “Dé wawo Jisas Kraisna jébaaba débu yaalak. Yaale déku jébaa miték dé kutsaaku.” Naate wawuréka dé wuné wale jébaa yo. Yadéka wuné gunéké walkamu kudi wakwewuréka dé wuna kudi véknwute dé kavik. Got gunéké mawulé lékte gunat kutkalé yadékwaké kutdénggunuké, wunébu wakwek. Guné waga kutdéngte guna mawuléba apa yate Jisas Kraisna jébaa kutsaakugunuké wunébu wakwek. \p \v 13 \x * \xo 5:13 \xt 2 Ti 4:11; Ro 1:7\x*Babilonba rate guné wale Jisas Kraisna jébaaba yaalan du taakwa gunéké de yéknwun mawulé yo. Got derét wawo débu wak, de déku du taakwa radoké. Wuna du Mak wawo dé gunéké yéknwun mawulé yo. De akwi waga yadaka bulaa deku mawuléké wuné gunat wo. Mak wuna kudi véknwute wuné wale Kraisna jébaa yate wuna nyaan pulak dé ro. \v 14 Guné guna du taakwaké mawulat kapére yate deké yéknwun mawulé yate derét taaba kutké guné yo. Jisas Krais wale nakurak mawulé yate rakwa du taakwa, gunéké Got yéknwun mawulé kwayédu guné miték ragunuké wuné dérét waato. \p Wani wuné wakwebutik.