\id 1TI - Abau NT [aau] -Papua New Guinea 2006 (DBL -2014) \h 1 TIMOTI \toc1 Pol so mamey peyr-ar ko Timoti se ma mey kow ha hok non \toc2 1 Timoti \toc3 1 Ti \mt1 1 TIMOTI \mt2 Pol so mamey peyr-ar ko Timoti se ma mey kow ha hok non \ip \bd Meyamey uwr hokwe:\bd* Aposel Pol. \ip \bd Yier hiy ma lwayr meyamey hokwe:\bd* Hiykwe yier perey lwak se po meyamey pak e, nonkway lwak pey. \ip \bd Enekwei hiy ma meyamey hokwe:\bd* Hiykwe enekwei Yia 64 sok meyamey, Jisas hiy ma lokrue so meyki. \ip \bd Ok mamey mon ma lwak mokwe senkin:\bd* Mamey okukwe, Pol hiy meyamey, hyo mey-wayh Timoti, hiy Efesus mon ma lokriy hain se, enekwei hiy uwr nawp lwak non. Hiykwe Timoti se kokwe serey sehe lokriy hain, low sios Efesus ko me hiymon popriy e. Enekwei sohiy sok kokwe sios mon kokwe lon-seyr-pa-seyr ok har po lousne, senkin: sios se kokwe yerki penkin non hiymon sorasor ey so, sios-mey mokwe yerki penkin non meio ey mo, sios mo makwey-uwr mokwe yerki penkin non me-iaup ey mo. Pol hiykwe yor somokwe sehe meyamey Timoti se kokwe, sios hokwe yaprue ka sau e hokuaw. Hiykwe seyr Timoti se hiymon kraipakrai e meyamey, Timoti hiykwe hyo liwak yor ke owhnan ke hieyn me-sair kow e. \ip \bd Mamey ohok ko meyk-ar kokwe senkin:\bd* Pol hiykwe senkin me kraiay, kristen homkwe ok-ar-ok ke sehe nonkway popriy e, okrei-ok ma lousne-sa-ousne seme nak-ono sous-a-sous huon ey hokwe. Seyr sios mo makwey-uwr homkwe hmo nan kiykiy-ay yor o, hmo liwak yor o, yaprue kwa nak-wak. \c 1 \s1 Pol so peyrmawk-ok \p \v 1 Mamey okukwe ha Pol, Krais Jisas so aposel hiy mey. Ha aposel ma lwak ohokwe, God hreme huonok prosue uwr o, seyr Krais Jisas, hrom hyohyo ma lon o, hohkiaw me-kupaku iaup. \p \v 2 Mamey okukwe hakwe hne Timoti se mey kow ha. God se ma nan kiykiy-ay se hokuaw kokwe, hunkwe hano ney-ar nuw-wak. Aio God o, hromo Hakamay Krais Jisas o, hoho maym kow yor o, uron lowk yor o, liwak marowhway yor o, somokwe hne nion ka non-wak. \x * \xo 1:2 \xt Ap 16:1-3; Ta 1:4\x* \s1 Okrei-ok me hiymon sorasor uwr me iray-iray non lwak e \p \v 3 Paraw ha kipay Masedonia mon ma ley hokwe, hakwe hne kokwe Efesus mon lwak e sehe mesopok kraiay, uwr har okrei-ok serey ma lwayr hiymon sorasor seme senkin me-sous kraipakrai e, okrei-ok me peie mesor o. \v 4 Hunkwe uwrsa me kwa me-somun, homkwe okpey paraw-uh me enekwei enekwei peie mon-sorasor o, seyr yor, hmo nopwey-om mo uwrku-nona me ma mesor nona nona mokwe, peie mesor wayr-wayr o, payhokuaw, ok senkin somokwe lon-seyrpaseyr yor ke-aw mon ousne. Ok senkin somokwe God so mey ke liy hiy-mon popriy ley. God so mey kokwe nan kiykiy-ay yor so kueir nonaw lousne. \x * \xo 1:4 \xt 1 Ti 4:7; Ta 1:14\x* \v 5 Me-kupaku-ok okukwe hakwe sehe me-kraiay, uron-pi ko-ar lwak yor ke mon ie-ie e. Uron-pi ko-ar lwak yor sokukwe, uron orki lopa ma lwak o, nanpanan yor uron ko yaprue o, nan kiykiy-ay yor okar-ar o, sohom mon eip. \v 6 Uwrsa har homkwe yor yaprue-ar seme po kankoum sow hain, sa homkwe ok meyk lopa mo yerki mon ley neyney lanyan ha. \v 7 Homkwe Moses so sow mo hiymon sorasor-uwr lwak e nan, sawk ok, hom ma lohruw-a mokwe, mo hom nonkway ok nan hi, homkwe lawk-lawk. \p \v 8 Hromkwe nonkway, Moses so sow, hreme ma kow kokwe, yaprue, hromkwe yerki yaprue nonaw pyay ha ankin. \x * \xo 1:8 \xt Ro 7:12,16\x* \v 9 Hromkwe seyr senkin papo nonkway, sow kokwe uwrsa luw-luw-aw me hiy-anok anok e kow pa. Sawk uwrsa sow me ma kamaun sow o, uwr ma powey powey o, uwr, God se ma nan lopa o, uwr, yor orki non me ma mon o, uwr pekneyweys ma lwak lopa o, uwr God se kampueys me-ihey yor lopa o, uwr ipey-aio me ma lokin kwor o, uwr, uwr har me ma lokin kwor o, hme hiy-anok anok e kow. \v 10 Seyr sow kokwe uwrsa yokun nweyh kane yor non o, uwr, uwr-wayh uwr-wayh me ma nweyh kane o, uwr, iwar me ma nekie isay nakway ha o, uwr okrei-ok me ma sor o, uwr ma loiow-me warei-arei o, uwrsa God so hiymon sorasor-ok luw-luw-aw ke ma me-puar o, sohom mo. \v 11 God so hiymon sorasor ok luw-luw-aw sokukwe, God panpaniowni non, uwrsa hom ma lowk nakie so ok-ihey hane ma kow ko liy-liy-aw. \s1 Pol hiy God se me-ihey, hye God hiy uron ma lowk se \p \v 12 Hakwe Krais Jisas, hromo Hakamay se kokwe sehe me-ihey, krai, hyo mey ke meio ey se hane ma kow se. Hakwe hye sehe me-ihey, hiykwe ha nanpanan orok kraiay se ma lira hokwe, hiykwe hane hyo mey me meio kow e me-iaup. \x * \xo 1:12 \xt Ap 9:15; 1 Ko 15:9-10; Ga 1:15-16\x* \v 13 Mo paraw ha hye ok-piap-ok me liok, seyr hyo uwrsa me nwaksu oknana liok, seyr hano uron hokwe aw lono e nuw-kaie kaie liok, sawk God hiykwe hyo uron lowk yor ke hane mesair kow, payhokuaw, paraw kokwe hakwe nan kiykiy-ay yor lopa lwak, sa yor, ha ma mon mokwe, hakwe nonkway pa seme lwak. \x * \xo 1:13 \xt Ap 8:3; 9:1-5\x* \v 14 Seyr hromo Hakamay hiykwe hyo maym kow yor kokwe aiopey hay hane po swanonay prusow kow. Seyr hiykwe hane kokwe nan kiykiy-ay yor o, uron-pi ko-ar lwak yor o, Krais so mon ma lwak seme po kow. \p \v 15 Ok-ar yaprue kamon kokwe, okwe. Hunkwe lonok nok, nanpanan kiykiy-ay: Krais Jisas hiykwe ki mon kokwe sehe le, uwrsa yor piap-araw non me ma-huonokyaw prosue e. Sa uwrsa yor piap-araw ma mon sohom mo peyrmawk liarok uwr hokwe, mo hakiaw. \x * \xo 1:15 \xt Luk 19:10\x* \v 16 Mo hano yor piap hom uwrsa lowpwarowp mo yor piap mo eir mon lwak liok, God hiykwe hyo uron lowk yor hokwe hane sehe mesair kow, Krais Jisas so meinkiowp lwak yor, ha uron kankoum e ma naruok ke mesair kow hrahra ha e. Sohokwe owhnan, uwrsa, hye nan kiykiy-ay ey, seyr lwayr peyow ey se lonok ey, seme hiymon ey. \v 17 Uru ayaw-ar ma nuw-wak o, panpaniowni o, God so mon-aw ka nuw-wak peyow peyow. Hiykwe hiy-wayr peyow peyow king ma lokrue lopa, seyr iwar hom ma lira lopa hiy non. God hokwe mo hiykwaw-aw. Okar. \s1 Yor piap-araw me kwa lono su-a-su \p \v 18 Hano ney Timoti ara, ok, ha hne ma me kraipakrai okukwe, profet-ok paraw hne nian ma me mo liy-liy-aw eyn lwak. Sa hwon ok sohom mo meyki pyay ankin, hunkwe aw yaprue liy lorok ono. \v 19 Hno nan kiykiy-ay yor o, hno nanpanan yor uron ko yaprue o, somokwe kwa nakruok kraipakrai. Uwrsa har homkwe hmo nanpanan yor uron ko so ok me lonuayk pa. Sa homkwe hmo nan kiykiy-ay yor me seme mon piapay. \v 20 Uwrsa sohom mo ompok mon kokwe uwr prueysyar Himeneus, Aleksander leys hoh non-wak. Hehe kokwe hakwe Satan so iha mon papo kow. Hakwe senkin sehe lon, hoh senkin lira nonkway e, hohkwe God se ok-piap-ok peie ma-me o. \x * \xo 1:20 \xt 1 Ko 5:5; 2 Ti 4:14-15\x* \c 2 \s1 Sios so kampueys me-ihey yor \p \v 1 Hano ok peyr-ar ko kokwe hne senkin mekow kraipakrai, hwon God se pay me mesopok e, seyr penkin ok me non-ohruw-a e, seyr uwrsa penkin me hiy-mesopok e, seyr me-ihey-ok penkin ke me e, somokwe hunkwe uwrsa lowpwarowp me kwa hiy-meio. \v 2 Hunkwe king me o, makwey-uwr me o, seme kwa hiy-mesopok, hrom aymarowh-aw lwak e, seyr hromo liwak yor mokwe low lopa ka lwak. Sa hromkwe yor, God se ma nan, seyr pekney-weys ma lwak me-aw nakruok e. \v 3 Hiy-mesopok yor sokukwe yaprue, seyr hromo God, hromo Huonokyaw-prosue-uwr se kar mon ey ey. \v 4 Hyo uron ko hokwe senkin, unsaney lowpwarowp homkwe huonok prosue yor ke lonok e, hom ok-ar-ok ke nuw-nonkway ey hokwe. \v 5 Payhokuaw, God hokwe prueyn-aw, seyr God o, iwar o, hme uron kamon-awaw ma-mon wak ey hokwe mo Ompok-uwr prueyn-aw, Uwr Krais Jisas hiykwaw. \v 6 Hiykwe hiykiaw-ayay-aw sehe kow, uwrsa lowpwarowp me nakway huonokyaw prosue e. Jisas so me-huonok mey sokukwe, God so enekwei-ar sok lousne. \x * \xo 2:6 \xt Ro 3:29-30; Ga 1:4\x* \v 7 Sohiy so hokuaw kokwe, God hiykwe hane ok me-sanion sow pie mey o, aposel-mey o, nan kiykiy-ay yor okar-ar ko hiymon sorasor mey o, uwrkayn irweyk mo ompok mon meio e me-iaup. Hakwe okar-ar mekow, okrei me pey. \x * \xo 2:7 \xt Ap 9:15; Ga 2:7-8; 2 Ti 1:11\x* \p \v 8 Hano uron hokwe senkin, uwr yier lowpwarowp ko homkwe God se swa-hokruw kampueys me-ihey ankin, homkwe hmo iha pekney-weys mokwe ayaw mon kwa ar-nakray mesopok e, seyr uron owh-ya loum lopa, seyr lon-seyrpaseyr lopa. \s1 Mey yaprue mokwe sa mo huwhay-ar \p \v 9 Hakwe seyr sa me senkin me-nonkway kow ley, homkwe omeme owh ko me lie mokwe, uwrsa me mon ira way ey me peie lie o. Homkwe omeme mokwe yerki yaprue nonaw kwa lie. Seyr hmo makwey-ohne mokwe, yor senkin senkin non peie ho-a-ho nak-huwhay o, seyr bis o, gol o, owh ko omeme meinowon aiopey hay non ma nakway o, seme peie nak-ie o. \x * \xo 2:9 \xt 1 Pi 3:3-5\x* \v 10 Sawk homkwe weyn-paweyn yaprue me-aw kwa lie. Sokukwe sa, God se kampueys me-ihey ok ma me mo weynpaweyn-ar. \x * \xo 2:10 \xt 1 Ti 5:10\x* \p \v 11 Hiymon sorasor enekwei hokwe, sa homkwe ok lopa mon sorasor meinkiowp e, ouon mon lwak yor non. \v 12 Hakwe sa mokwe hiymon sorasor mey kokwe ipan lon kow pey, seyr hakwe sa me uwr mo eir mon liy isay wak ley. Homkwe meinkiowp-ney-aw liwak sir onuayk e. \x * \xo 2:12 \xt 1 Ko 14:34\x* \v 13 Payhokuaw, peyr God hiykwe Adam se monhre pie, sei, sohiy so meyki hokwe Iv ke makiy-monhre. \x * \xo 2:13 \xt Stt 2:7,21-22; 1 Ko 11:8-9\x* \v 14 Seyr Adam se lokin lor-a-lor kow pa, sawk sah ke lokin lor-a-lor kow, sa hokwe God so sow ke sokwe kamaun sow. \x * \xo 2:14 \xt 2 Ko 11:3; Ga 3:1-6\x* \v 15 Sawk God hiykwe sa me ya huonokyaw prosue a, ney kekie mey ko kueir nonaw, seyr homkwe nan kiykiy-ay yor o, uron-pi ko lwak yor o, yerki yaprue nonaw pekneyweys lwak yor o, somokwe nak-mon nakyas nonaw lwak ankin. \c 3 \s1 Sios mo peyrmawk liarok uwr \p \v 1 Ok-ar yaprue kamon kokwe, okwe: Uwr prueyn hiykwe sios mo peyrmawk liarok uwr lwak e mon ankin, hiykwe mey ihey-ar ke lira way. \x * \xo 3:1 \xt Ap 20:28\x* \v 2 Sios mo peyrmawk liarok uwr hiykwe senkin uwr kwa lwak: heyn lopa, sa prueyn-aw non, liwak yor yaprue non, seyr hiykiaw-ayay hiy-anok anok yor non, uru yaprue non, uwr me hyo a mon me-huonok yawriy yor non. Seyr hiykwe hiymon sorasor mey mokwe kwa nak-nonkway. \x * \xo 3:2 \xt Ta 1:6-9\x* \v 3 Hiykwe ihey mo hu peie lowswa lawk-lawk o, hiykwe uron owh-ya peie saw-oum o. Sawk hiykwe sosok-aw yor nonaw kwa lwak. Hiykwe aymarowh-aw kwa lwak, unsaney me nion kokwe. Seyr hiykwe mein-owon kraiar nak-wayr e peie lira way o. \v 4 Hiykwe hyo sa o, ney o, seme yaprue nonaw kwa hiy-wayr, seyr hyo ney homkwe hye yaprue lonuayk me, seyr hye yaprue ka lira nan. \v 5 Payhokuaw, uwr prueyn hiykwe mey, hyo ney-sa arian me yaprue hiy-wayr anok-anok ey kokwe nonkway lopa lwak ankin, hai, hiykwe God so sios hokwe, penkin hiy-wayr anok anok a? \v 6 Kristen iwon-ar hiykwe peyrmawk liarok uwr peie lwak o. Sawk hiykwe hyo uru arian se nak-owk nakie lak. Sa hiy senkin lon o, sa God hiy hye Satan se ma mesor anon se hieyn mesor anon lak. \v 7 Uwr sios mo peyrmawk liarok uwr lwak e ma mon sohokwe, unsaney sios meykyay mon ma lwak hom yaprue ma lira nan hiy non, hye unsaney hom ok-piap-ok me lopa ka lwak e hokuaw, seyr Satan so naw-pway mon makuayk lopa ka lwak. \x * \xo 3:7 \xt 2 Ko 8:21\x* \s1 Sios mo peyrmawk liarok uwr me nion non-meio uwr \p \v 8 Sios so peyrmawk liarok uwr me nion non-meio uwr homkwe yor yaprue nonaw kwa nak-wak, seyr okar yor non kwa nak-wak. Seyr wain-hu kraiar peie lowswa o, seyr mein-owon me peie nak-hane-hane o. \v 9 Uwr somokwe God so okar-ok ouon-ar ko, hrom ma nan kiykiy-ay kokwe, nanpanan yor uron ko yaprue non kwa nakruok kraipakrai. \v 10 Peyr sios mo uwrsa homkwe hme mey kwa kow meio ira ir. Homkwe mey yaprue meio ankin, homkwe sios so mey me kwa hiy-meio. \p \v 11 Hmo sa homkwe seyr yor yaprue nonaw kwa nak-wak, ok-hiy peie nak-kow o. Sawk homkwe yaprue nonaw kwa liwak. Seyr hmo mey lowpwarowp mokwe kwa lorok meio wayr. \x * \xo 3:11 \xt Ta 2:3\x* \p \v 12 Sios so peyrmawk liarok-uwr me nion non-meio uwr hiykwe sa prueyn-awaw non lwak e. Seyr hiykwe hyo ney-sa me o, mey, hyo a mon ma lwak o, seme yaprue non-aw kwa hiy-wayr anok-anok popriy. \v 13 Sios so mey-uwr senkin, mey yaprue ma meio somokwe, uru yaprue lonok, seyr hom Krais Jisas se ma nan kiykiy-ay somokwe hok lopa liy mesor kumay kow. \s1 Ouon-aw-ok aiopey hay, kumay-ar ma mon hrahra ha hok non \p \v 14 Mo ha hmo owh mon saw-e e, hyohyo ma lon ohiy hi, hakwe hiy-me sorasor ok omokwe hne sehe mey kow, \v 15 ha hno owh mon saw-ousne lopa lwak ankin, ok, ha erey ma mey kow omokwe, God so uwrku mo liwak yor me liy hiy-anok-anok. God so uwrku kokwe, God su lwayr ey so sios hiy non. Sa sios hokwe nop-i ipey-ar, seyr peir-pow ouon ko, God so ok-ar-ok ke ma hiymon kraipakrai hok non. \v 16 Hai, hromo God se nan-ihey yor ko ouon-aw ok hok aiopey hay ma lwak kokwe posokwaw nak-me nei-a-nei ey so? \q1 Hiykwe iwar me hieyn lousne, seyr hye kokwe God so Niohney hiykwe luw-luw-aw ok po me. Hye kokwe ensel hom lira, seyr hyo ok kokwe uwr-kayn irweyk hom po lonuayk. Seyr uwrsa kipay lowpwarowp ko hom nan kiykiy-ay, seyr hyekwe nonkumey mon panpaniowni non po huonok ie. \x * \xo 3:16 \xt Jon 1:14; 2 Pi 3:3; 1 Jn 2:18\x* \c 4 \s1 Unsaney okrei-ok me ma sor kow hom non \p \v 1 Niohney Pekneyweys hiykwe senkin kiynuw-me-kumay kow, omok kokwe uwrsa homkwe, hmo nan kiykiy-ay yor mokwe ya lokriy-sakriy hain a. Payhokuaw, homkwe okrei-niohney o, niohney piap-araw mo hiymon sorasor yor o, sohom mo meyki pyay ha ey. \v 2 Hiy-mon sorasor yor senkin somokwe, okrei-uwr woki seys non hom mesor nakian nakian. Payhokuaw, hmo nanpanan yor uron ko mokwe po lokrue, ain, ya ma loum kopow kopow non ma kekie mu se hieyn. \v 3 Okrei-uwr somokwe unsaney me senkin me-sasay, sa-huon yor ke lokriy ha e. Seyr ayay har, hrom la ey, God hiy ma monhre me po me apay. Ayay somokwe, uwrsa God se ma nan kiykiy-ay, seyr God so okar-ok ke ma nak-nonkway, hom God se ma nak-me-ihey a hom non. \x * \xo 4:3 \xt Stt 9:3; Ro 14:6; 1 Ko 10:30-31\x* \v 4 Omeme lowpwarowp, God hiy ma mon-hre mokwe mo yaprue ihey. Omeme lowpwarowp sohom mo kamon hokwe hunkwe liy me-puar ley, hwon God se nak-me-ihey onokyaw ankin. \v 5 Payhokuaw, God so ok arian o, hrom God se ma mesopok yor sohok o, hohkwe ayay somokwe po mon mnow-mnow popriy kow ihey, God so nene mon kokwe. \s1 Krais so mey-uwr yaprue-ar hiy non \p \v 6 Sa hunkwe ok seme wayh-om me hiy-mesor ankin, hunkwe Krais Jisas so mey-uwr yaprue-ar. God so nan kiykiy-ay ok o, seyr hyo hiymon sorasor ok yaprue, hwon ma pyay o, somokwe hne ya hiymon kraipakrai a. \v 7 Hunkwe okpey paraw-uh God se ma mesor lopa o, sa-nawp mo ok-hrar ok o, somokwe meyki kwa kankoum sow hain. Sawk hunkwe hunkiaw-ayay God se nan wayr yor non-aw kwa mon hniy-pa-hniy. \x * \xo 4:7 \xt 1 Ti 1:4\x* \v 8 Payhokuaw, hrom hromo owhi ke mon hniypahniy ankin, suw hromo owhi ke hiy-mon. Sawk hrom hromkiaw-ayay God se nanpanan wayr yor non mon hniypahniy ankin, suw hreme yerki senkin senkin non hiy-mon, seyr hromkwe me-loray-ok, hrom su pokon o, omok o, senkin lwayr ey non. \p \v 9 Ok yaprue ha ma mey okukwe, okar. Hunkwe lonok nok, nanpanan kiykiy-ay. \v 10 Hromkwe mey seme nuw-meio sese yay wayr, payhokuaw, hromkwe su lwayr God se uron hyohyo lon. Hiykwe uwrsa lowpwarowp mo Huonokyaw-prosue-uwr, sawk ipey-ar hokwe hiykwe uwrsa hye ma nanpanan kiykiy-ay mo Huonokyaw-prosue-uwr. \x * \xo 4:10 \xt 1 Ti 2:3-4\x* \p \v 11 Hunkwe ok somokwe uwrsa me kwa me-kupaku, seyr kwa hiymon sorasor. \v 12 Hunkwe hwon uwr warkiayr ma lwak sehe uwrsa me ipan peie lon kow o, hom hne kyor-osi ha e. Sawk hunkwe nan kiykiy-ay uwrsa me owhnan kwa mesair kow, hno woki-ok o, weyn o, uron-pi ko lwak yor o, nan kiykiy-ay yor o, seyr yor orki lopa o, sohom non. \x * \xo 4:12 \xt Ta 2:15\x* \v 13 Hunkwe God so mamey mokwe uwrsa lowpwarowp mo inour mon kwa lira mesor kow, seyr ok sohok ko meyk-ar me kwa nak-me-sorasor kumay kow, seyr kwa hiynak-mon sorasor, senkinaw-aw, ha le. \v 14 Hunkwe Niohney so kyai, hne ma kow kokwe kwa meio hniypahniy. Kyai sokukwe enekwei profet hom ma me o, sios makwey-uwr hom hne ma hiy-nekie mesopok o, sohiy non ma kow hok non. \x * \xo 4:14 \xt 2 Ti 1:6\x* \p \v 15 Mey somokwe kwa meio hniypahniy, seyr hunkiaw-ayay kwa nuw-kow lowpway. Hunkwe senkin sehe lon e, uwrsa lowpwarowp homkwe hno mey mo ay me ka lira. \v 16 Hno liwak yor o, hno hiy-mon sorasor yor o, somokwe hunkwe iray-iray non-aw kwa nak-wak, seyr senkinaw kwa lorok meio kraipakrai. Payhokuaw, hunkwe senkin meio ankin, suw hne nian o, uwrsa hne ma lonuayk sohom o, God hiykwe ya huonokyaw prosue a. \c 5 \s1 Nan kiykiy-ay uwrsa me hiy-mon mey hom non \p \v 1 Hunkwe uwr nawp me nays-ok peie me o. Sawk hunkwe hno aio se hieyn kwa hiy-me wowr-a-wowr kraiay. Uwr warkiayr me kokwe hno uwr-eynay me hieyn kwa lira. \v 2 Seyr sa nawp mokwe hno ipey ke hieyn kwa lira, seyr sa sokruan mokwe hno ine me hieyn kwa lira, yor orki lopa nonaw. \p \v 3 Sa-win, uwrku hoke hiymon ey lopa lwak mokwe, hunkwe yaprue kwa hiymon. \v 4 Sawk sa-win prueyn hokwe ney non lwak ankin, seyr ney mo ney non lwak ankin, peyr uwrku saku sohomkiaw ka hiy-mon. Suw hmo God se kampueys me-ihey yor kokwe, hmo uwrku saku arian me hiymon yerki nonaw meio hniypahniy. Hom senkin lon ankin, homkwe hmo ipey-aio o, hmo poruay-ih o, apaw-uh o, hme ma-sahre nakway. Payhokuaw, yor sokukwe God hiy kar ma nakey hok non. \v 5 Sa-win, uwrku saku hoke hiymon ey lopa ko yor kokwe senkin: Hokwe God se uron hyohyo lon, seyr eypok arawh, eypok arawh God se mesopok, hoke hiymon e. \v 6 Sawk sa-win, hoko owh arian se-aw kar mon ey e ma nan koukou-ay hokwe, po lokrue, mo hok inaw lwak hi. \v 7 Hunkwe ok somokwe, sios-uwrsa lowpwarowp me kwa hiy-me-sorasor, sa hme kokwe heyn-non-ok me lopa ka lwak. \v 8 Sawk uwr prueyn hiykwe, hyo uwrku saku me hiy-mon pa lwak ankin, ipey-ar kokwe hyo nioh siraw-aw arian me, hiykwe nan kiykiy-ay yor ke po me-warei-arei, seyr hyo yor piap mokwe uwrsa nan kiykiy-ay lopa mo yor piap mo eir mon lwak. \p \v 9 Sa-win yia 60 so ouon mon lwak ankin, hoko sa-u kokwe sa-win mo mamey mon peie loway o. Sawk sa-win yia 60 so eir mon lwak ankin, seyr hokwe uwr prueynyaw-aw se-aw liwak okrue ha ankin, suw hunkwe kwa loway. \v 10 Sa, hwon ma loway mokwe, hmo yor mokwe senkin ka lwak: Uwrsa homkwe sa sohok ko sa-u kokwe mey yaprue, hok ma meio me hokuaw lowk nakie wayr. Mey senkin: hoko ney me yaprue ma hiymon nokriy sian, uwrsa suwon me hoko a mon ma me-huonok yawriy, hoko kristen-wayh mo sune me ma hawr kow, uwrsa low non me ma hiymon, mey yaprue senkin senkin me ma meio hniypahniy. \p \v 11 Sawk hunkwe sa-win sokruan mo sa-u me peie loway o, hno mamey mon kokwe. Payhokuaw, homkwe omok uwr ma-liwak e ma-nan sakei ankin, hmo uron, uwr se ma nan koukou-ay hokwe hme Krais se meyki mon kankoum sow hain ey. \v 12 Sa-win sokruan sohom senkin lon ankin, homkwe heyn non lwak, payhokuaw, homkwe hmo me-loray-ok, God se ma me-loray pie ke kamaun sow. \v 13 Sios hiykwe sa-win sokruan me hiymon o, homkwe sawk hmo enekwei me a kamon kamon mon puraw nuw-anio mon hihir say ame. Seyr sa-win sohom mo yor piap-araw-ar lousne ame, ok-hiy lanio kow ame, seyr hmo mesopok yor piap-araw, uwrsa mo liwak yor me mon low-a-low ame, seyr oksi oksi senkin senkin me lohruw-a ame. \x * \xo 5:13 \xt 2 Te 3:11\x* \v 14 Sa hakwe senkin hiy-me wowr-a-wowr, sa-win sokruan homkwe uwr kwa ma-liwak sir, seyr ney non kwa lwak, seyr hmo a me yaprue kwa hiy-wayr. Suw hromo awia homkwe hreme ok-piap-ok liy me e ko. \x * \xo 5:14 \xt 1 Ko 7:9\x* \v 15 Payhokuaw, sa-win har homkwe God se meyki po kankoum sow hain, Satan se pyay e. \p \v 16 Sawk kristen-sa posokwaw lwak e, hoko uwrku sa-win non lwak ankin, hokwe sa-win sokwe kwa hiy-mon. Low senkin sokukwe sios hiy hiymon e peie mesopok o. Sios hiykwe sa-win hokiaw-aw ma nuw-wak ke-aw ka hiy-mon. \s1 Yor sios so mey-uwr me hiymon ey hom non \p \v 17 Sios so makwey-uwr sios so mey yaprue ma hiy-anok anok mokwe, yaprue kwa hiymon, seyr hmo pie mokwe kopi kreys non kwa kow, enekwei kreys. Seyr uwr, God so ok-ihey ke mesor nakian nakian mey o, hiymon sorasor mey o, seme ma meio mokwe, peyrmawk kwa nanpanan pie. \v 18 Payhokuaw, God so mamey porih hokwe senkin me, “Hunkwe omeme kamon, bulmakau so woki mon peie kekie sous-a-sous o, enekwei hiy hno wit-i me lour ompos kreik kow ankin” \x * \xo 5:18 \xt Lo 25:4\x* \m seyr, “Mey-uwr, mey ma meio hiykwe, mein-owon lonok lopa liy lwak ley.” \v 19 Hunkwe unsaney prueyn, sios-makwey-uwr prueyn se ma lous me-a-me sokwe, peie lonuayk o. Sawk unsaney, makwey-uwr sohiy so yor me ma lira ohruw-a mokwe prueys, seyr pruompri, sankaw lwak ankin, suw hunkwe kwa lonuayk. \x * \xo 5:19 \xt 2 Ko 13:1\x* \v 20 Hunkwe sios makwey-uwr, yor piap-araw me ma meio somokwe, nan kiykiy-ay uwrsa hom hmo yor arian me hok nonaw iray-iray non lwak ey se hokuaw kokwe, uwrsa mo inopuaw kwa me-sakawk kupaku. \x * \xo 5:20 \xt Ef 5:11\x* \p \v 21 Seyr God o, Krais Jisas o, ensel, God hiykiaw ma me-iaup o, sohom mo inour mon kokwe, hakwe hne senkin kiy-me-kupaku ley, hunkwe anok-anok-ok, hne ha ma mekow sohom mo meyki kwa pyay kraiay. Seyr hunkwe uwrsa, hwon yaprue ma nan me-aw peie hiy-mon o, sawk hunkwe lowpwarowp mokwe yor liy-liy-aw nonaw kwa hiymon. \p \v 22 Hunkwe uwr prueyn se kokwe hno iha non aheyr aheyr nonaw peie saw-nekie me-iaup o, sios mo mey ke meio e. Hunkwe har mo yor piap-araw me peie non-yawriy mon o. Hunkwe hunkiaw-ayay orki lopa kwa mon wak. \p \v 23 Hunkwe hu se-aw peie lowswa o, sawk hunkwe wain-hu paswaw-aw kwa kor-nak-owswa, hno swaw se hiymon ey hokwe, payhokuaw, hunkwe peik non peik nonaw lwak. \p \v 24 Uwrsa har mo yor piap-araw mokwe kumay lwak, seyr yor piap somokwe, uwrsa sohom mo peyrmawk arian ley neyney naruok, lira mesor anon anon yier mon kokwe. Sawk uwrsa har mo yor piap mokwe kumay lwak pey, seyr yor piap somokwe, uwrsa sohom mo meyki arian le-nene. \v 25 Seyr liy-liy-aw, unsaney mo yor yaprue mokwe, kumay-ar lira. Seyr mo hom kumay-ar saw-ousne lopa lwak hi, yor senkin somokwe liy lwak sue ley. \c 6 \s1 Mey-uwr puraw homkwe yor yaprue ke-aw kwa mon \p \v 1 Mey-uwr puraw homkwe hmo hakamay mo uru me kwa nan popriy ihey. Suw uwrsa lowpwarowp homkwe God so uru o, hromo hiy-mon sorasor ok o, ok-piap-ok liy me ley. \x * \xo 6:1 \xt Ef 6:5\x* \v 2 Mey-uwr puraw mo hakamay homkwe kristen lwak ankin, mey-uwr puraw somokwe, hmo hakamay me peie lira muar o, payhokuaw, homkwe uwr eynay lwak. Sawk hakamay senkin mo mey mokwe, mey-uwr puraw homkwe yaprue nonaw kwa meio. Payhokuaw, hmo mey mo ayay mokwe, nan kiykiy-ay uwrsa, hom uron-pi ko-ar ma lwak hom la. \x * \xo 6:2 \xt Fm 1:16\x* \s1 Mein-owon me lira way yor kokwe yor piap-araw mo meykyar kamon \p \v 3 Sa uwr prueyn hiykwe okrei-ok me hiymon sorasor ankin, seyr hromo Hakamay Jisas Krais so ok yaprue o, seyr God se nan wayr yor hrom ma hiymon sorasor o, seme nion uron kamon-awaw lwak lopa lwak ankin, \x * \xo 6:3 \xt Ga 1:6-9\x* \v 4 uwr senkin sohokwe hyo uru arian se lowk nakie, seyr hiykwe nonkway lopa. Hiykwe hyo aw-ok yor o, hohuaw yor o, seme kar ma nakey hokwe, yaprue korey, payhokuaw, hyo ok somokwe nan kriypakriy ira way yor o, lon-seyrpaseyr yor o, ok-piap-ok o, har me yier-ok puraw ma me yor o, seme mon ousne. \v 5 Seyr lon-seyrpaseyr yor mokwe, enekwei enekwei senaw lousne sa-ousne, uwr mawkworom piap-araw non mo ompok mon kokwe. Uwr somokwe ok-ar-ok ke po mon swakawk ha, seyr senkin nan, hom God se ma nan wayr me hokuaw kokwe, homkwe ki ko omeme kraiar me lonok ey. \x * \xo 6:5 \xt 2 Ti 3:8; 4:4; Ta 1:14\x* \p \v 6 Okar, unsaney prueyn, kar-ley yor nonaw God se nan wayr ankin, hyo niohney hokwe omeme kraiar non lwak. \x * \xo 6:6 \xt Fl 4:11-12; 1 Ti 4:8; Hi 13:5\x* \v 7 Suw senkin, hromkwe omeme kamon nake pa, ki erey mon kokwe. Seyr hromkwe ki ehe lokriy hain ankin, hromkwe omeme kamon ma-lonok nakey lopa. \x * \xo 6:7 \xt Jop 1:21\x* \v 8 Sawk hromkwe ayay non lwak ankin, seyr omeme owh ko non lwak ankin, suw hremekwe liy. \v 9 Sawk unsaney omeme kraiar nak-wayr e ma nanpanan somokwe, leykawn yor hokwe hme liy mon makuayk sakuayk. Seyr hmo lawk-lawk yor, omeme senkin senkin me ma nan koukou-ay somokwe naw-pway ke hieyn, hme nuw-mon piapay ha lowpway ey. \v 10 Payhokuaw, mein-owon se lira way yor hokwe yor piap-araw lowpwarowp mo meyk-ar kamon hok non. Unsaney har homkwe mein-owon kraiar me lira way menkin, homkwe hmo nan kiykiy-ay yor me lokriy ha, seyr hmo uron arian me nuw-mon owk kworpakwor kawk. \x * \xo 6:10 \xt Ef 5:5\x* \s1 Timoti se nian hiy-me anok-anok ok \p \v 11 Sawk Timoti hunkiaw kokwe, God so. Hunkwe yor piap-araw senkin seme kwa hakan. Seyr hno uron hokwe yor luw-luw-aw o, God se nan wayr yor o, nan kiykiy-ay yor o, uron-pi ko-ar lwak yor o, lorok kraiay yor o, kopowrie lwak yor o, seme-aw kwa mon nakyas wayr. \x * \xo 6:11 \xt 2 Ti 2:22\x* \v 12 Hunkwe nan kiykiy-ay yor ko aw yaprue kokwe kwa lorok ono, lwayr peyow ey se lonok ey hokwe. Payhokuaw, hnekwe God hiykwe mo lwayr peyow ey sehe lonok e me-huonok, enekwei hwon hno nan kiykiy-ay yor ke uwrsa poya-poya mo inour mon mesor menkin. \x * \xo 6:12 \xt 1 Ko 9:25-26; 2 Ti 4:7\x* \v 13 Seyr God, ompay lowpwarowp me su ma mon wayr o, seyr Krais Jisas, Pontius Pailat so inour mon hyo nan kiykiy-ay yor me ma me-hror say kow o, hoho inour mon kokwe hakwe hne senkin me-kupaku, \x * \xo 6:13 \xt Jon 18:36-37\x* \v 14 hunkwe ok hrawey hrawey, hne ha ma me-sorasor kow somokwe, heyn lopa kwa nak-pyay anio nok, senkinaw-aw, hromo Hakamay Jisas Krais hiy manuw-ousne. \v 15 Hyo ma-le enekwei hokwe God hiykiaw ya mon ousne a, God so enekwei arian non. Omeme lowpwarowp me hiy-wayr uwr, hrom ma me-ihey hokwe mo God hiykwaw-aw. Hiykwe king lowpwarowp mo King, seyr hakamay lowpwarowp mo Hakamay. \x * \xo 6:15 \xt MHO 17:14\x* \v 16 Lokrue lopa hokwe, hiykwaw-aw, seyr hiykwe ey-yar, iwar hom ma lyawriy lopa mon lwak, seyr hye kokwe paraw pase lira e, enkin seyn, hye liy lira ley. Uru ayaw ma nuw-wak o, lwayr peyow krai o, hyo mon ka lwak. Ok-ar. \s1 Uwrsa mein-owon kraiar non me hiy-anok-anok ok \p \v 17 Unsaney omeme kraiar non me kwa me-kupaku: Homkwe hmo uru arian me peie lowk nakie o, seyr omeme ansiaw ki erey suko me uron hyohyo peie lon o, payhokuaw, omeme somokwe ya lira por ha. Sawk homkwe uron hyohyo God se nian-aw lon e. Hiykwe hrome omeme kraiar yaprue me senaw kow wayr, hrom kar nak-ey ey hokwe. \x * \xo 6:17 \xt Luk 12:20\x* \v 18 Hunkwe hme senkin kwa me-kupaku: Homkwe yor yaprue me-aw kwa mon, seyr hmo hiymon yor mokwe ansiaw hay ka lwak. Homkwe maym-uwr-ar kwa lwak, seyr uwrsa ohna ma lwak me kwa hiymon. \v 19 Hmo yor senkin ma lon somokwe, hmo lwayr popriy yor omok lousne ey ko se nuw-meio kraipakrai popriy koruay, payhokuaw, hmo mey yaprue ki erey ma meio mokwe, omeme ihey-ar nonkumey mon ma kawk kreik se hieyn. Suw homkwe su liy lwayr, seyr su lwayr peyow yor sokukwe, ok-ar-ar. \x * \xo 6:19 \xt Mat 6:20\x* \p \v 20 Timoti ara, hunkwe mey, God hiy hne ma kow sokukwe iray-iray nonaw kwa nak-wak. Hunkwe ok, God se ma mesor lopa o, ok nonkway-ok ma me me ma lon-seyrpaseyr ohruw-a o, seme peie pyay o. \v 21 Payhokuaw, uwr har homkwe nonkway seme po hiy-orok mesor, sawk hmo nan kiykiy-ay yor mokwe papo mon anyan ha. \p God so maym kow yor kokwe hmo lowpwarowp me nion ka non-wak. \x * \xo 6:21 \xt 1 Ti 1:6; 2 Ti 2:18\x*