\id JAS Angave NT [aak] -Papua New Guinea 1990 (DBL -2014) \h Jemiso \toc1 Payɨ́ Jemiso eaŋɨ́narɨnɨ \toc2 Jemiso \toc3 Jem \mt1 Payɨ́ Jemiso eaŋɨ́narɨnɨ. \ip Payɨ́ rɨna ámá Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́áyo mɨxɨ́ uxɨ́dowárarɨŋagɨ́a nánɨ amɨ amɨ numiamoro wí eŋɨ́ nimónɨro aŋɨ́ apɨ apimɨ urɨ́nɨgɨ́áyɨ́ nánɨ Jemiso eaŋɨ́narɨnɨ. Xewanɨŋo nánɨ áwaŋɨ́ píránɨŋɨ́ mɨrɨnɨŋɨ́ eŋagɨ aí “Jisasomɨ xogwáo, Jemisoyɨ rɨnɨŋorɨ́anɨ?” wiaiwiarɨŋwáorɨnɨ. Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á Jerusaremɨ ŋweagɨ́áyo wipeŋweagɨ́á seáyɨ e imónɨŋorɨnɨ (Wáɨ́ wurɨmeiarɨgɨ́áwa 15:13, 21:18). Jisaso rɨxa aŋɨ́namɨ nɨpeyimáná xwiogwɨ́ rɨxa obaxɨ́ onɨmiápɨ nɨpwémáná eŋáná Jono ámá wí “Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋwɨnɨ.” nɨrɨro aí omɨ píránɨŋɨ́ nuxɨ́dɨrɨ́ná epaxɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mé yarɨgɨ́ápɨ nánɨ arɨ́á nɨwirɨ nánɨ ayɨ́ re oyaiwípoyɨnɨrɨ “Jisasomɨ píránɨŋɨ́ nɨxɨ́dɨrɨ́ná epaxɨ́pɨ, ayɨ́ ripɨrɨ́anɨ? Ripɨrɨ́anɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ payɨ́ rɨna nɨrɨrɨ eaŋɨnigɨnɨ. \c 1 \p \v 1 Jemisonɨ —Nionɨ Gorɨxomɨ tɨ́nɨ Jisasɨ Kiraisomɨ tɨ́nɨ xɨnáínɨ́nɨŋɨ́ nimónɨrɨ omɨŋɨ́ wiiarɨŋá wonɨrɨnɨ. Nionɨ payɨ́ rɨna gɨ́ ámá Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́né nánɨ —Seyɨ́né gwɨ́ bɨ bɨ wé wúkaú sɨkwɨ́ waú apɨyɨ́né wí eŋɨ́ nimónɨro ŋweagɨ́áyɨ́nérɨnɨ. Ayɨ́né nánɨ payɨ́ rɨna nearɨ yayɨ́ seawárénaparɨŋɨnɨ. \s1 “Iwamɨ́ó neaíwapɨyarɨgɨ́ápɨ eŋɨ́ neaeámɨxɨpaxɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 2-3 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́á rɨpɨ imónɨŋoɨ. Jisasomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roróná eŋɨ́ neánɨro rɨ́a xɨ́darɨŋoɨnɨrɨ iwamɨ́ó seaíwapɨyíɨ́ápimɨ xwámámɨ́ nɨwiéra nurónáyɨ́, xeanɨŋɨ́ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ rɨ́wɨ́yo seaímeanɨ́ápimɨ enɨ xwámámɨ́ wipaxɨ́ imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. Seyɨ́né nɨjɨ́á e imónɨŋagɨ́a nánɨ xeanɨŋɨ́ xɨxegɨ́nɨ seaímeááná kɨ́kɨ́mí mimónɨ́ “Dɨŋɨ́ niɨ́á neainɨnɨ́ápɨ nánɨ rɨ́a neaímeaarɨnɨ?” yaiwíɨ́rɨxɨnɨ. \v 4 Ámá xeanɨŋɨ́ wikárarɨgɨ́ápimɨ xwámámɨ́ nɨwiéra núɨ́asáná imónɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ xwámámɨ́ nɨwiéra úɨ́rɨxɨnɨ. E neróná Gorɨxo gɨ́ ámá e imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónɨŋɨ́pɨ bɨ mɨmúró nɨpɨnɨ píránɨŋɨ́ nɨyɨpárómɨnɨróná wé roárɨnɨgɨ́áyɨ́né xɨxenɨ e imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. \s1 “‘Dɨŋɨ́ emɨ́ saímɨ́ mɨmoŋɨnɨ.’ nɨseaimónɨrɨ́ná Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 5 Sɨnɨ dɨŋɨ́ nɨpɨkwɨnɨ émɨ́ saímɨ́ mɨmoarɨŋɨ́ go go “Xeanɨŋɨ́ nímeaarɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ apɨ nánɨ rɨ́a nímeaarɨnɨ?” mɨyaiwipa nerɨ́náyɨ́, xewanɨŋo Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ dɨŋɨ́ émɨ́ saímɨ́ e mopaxɨ́ oimónɨmɨnɨrɨ omɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́wɨnɨgɨnɨ. Gorɨxo ámá nɨyonɨ yaŋɨ́ nɨwirɨ́ná sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ mɨwí yaŋɨ́ ewaniɨ́ nimónɨrɨ xwénɨ mɨnɨ wiarɨŋo eŋagɨ nánɨ ananɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́wɨnɨgɨnɨ. \v 6 E seararɨŋagɨ aí rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná dɨŋɨ́ bɨ biaú nɨmorɨ “Gorɨxo aga nepa nɨniapɨnɨrɨ́enɨŋoɨ? Mɨniapɨpa enɨrɨ́enɨŋoɨ?” mɨyaiwí aga xɨxenɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rómáná “Nepa xɨxenɨ niapɨpaxorɨnɨ.” nɨyaiwirɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́wɨnɨgɨnɨ. Ámá dɨŋɨ́ bɨ biaú moarɨŋɨ́ go go rawɨrawáyo imeamɨ́kwɨ́ nerɨ́ná imɨŋɨ́ nɨxemɨ urɨ nɨxemɨ bɨrɨ yarɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋagɨ nánɨ \v 7 ámá ónɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ bɨ re mɨyaiwipa éɨ́rɨxɨnɨ, “Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ uráná o ananɨ nɨniapɨnɨŋoɨ.” mɨyaiwipa éɨ́rɨxɨnɨ. \v 8 Ámá ayɨ́ dɨŋɨ́ nɨmoróná ná bɨnɨ mamó dɨŋɨ́ naíroayirɨ nero moro amɨpí enɨ neróná “E oemɨnɨ.” yaiwíɨ́ápɨnɨ mé xegɨ́ bɨ xegɨ́ bɨ ero yarɨgɨ́áyɨ́ eŋagɨ nánɨ e mɨyaiwipa éɨ́rɨxɨnɨ. \s1 Ámá dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ amɨpí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ apiaú nánɨrɨnɨ. \p \v 9 Segɨ́ sérɨxɨ́meá dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áyɨ́ re nɨyaiwiro mɨŋɨ́ sɨ́ŋá meakɨ́nɨ́ɨ́rɨxɨnɨ, “Nionɨ Jisaso neaiiŋɨ́pimɨ dánɨ Gorɨxo seáyɨ e nimɨxɨŋonɨrɨ́anɨ?” nɨyaiwiro mɨŋɨ́ sɨ́ŋá meakɨ́nɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 10 E nerɨ aí sérɨxɨ́meá amɨpí wí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ re nɨyaiwiro mɨŋɨ́ sɨ́ŋá meakɨ́nɨ́ɨ́rɨxɨnɨ, “Nionɨ Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ sa ikwiárɨnɨŋáonɨrɨ́anɨ?” nɨyaiwiro mɨŋɨ́ sɨ́ŋá meakɨ́nɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Ará siyɨ́ pɨyɨ́ nerɨ piéroarɨŋɨ́pa ayɨ́ enɨ anɨŋɨ́ mɨŋweá axɨ́pɨ apaxɨ́ mé pepɨ́rɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 11 Seyɨ́né nɨjɨ́árɨnɨ. Sogwɨ́ xaíwɨ́ nɨwepɨ́nɨrɨ nanɨrɨ́ná ará yeáyɨ́ yɨkiáráná xegɨ́ siyɨ́pɨ pɨyɨ́ nerɨ nɨpiérɨnowirɨ́ná xámɨ awiaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ sɨnɨ mimónɨ́ xwɨrɨ́á inarɨŋɨ́rɨnɨ. Ámá amɨpí wí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ enɨ “E nerɨ́ná ámɨ bɨ tɨ́nɨ bɨ tɨ́nɨ nímeapaxɨ́rɨnɨ.” yaiwiarɨgɨ́ápɨ sɨnɨ nɨxɨ́da nuróná sɨnɨ mé nero axɨ́pɨ e pepɨ́rɨ́árɨnɨ. \s1 Ɨ́wɨ́ oépoyɨnɨrɨ wímeaarɨŋɨ́pɨ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 12 Ámá Gorɨxomɨ xɨ́darɨŋagɨ́a nánɨ xeanɨŋɨ́ wímeaarɨŋɨ́ nɨpimɨnɨ xwámámɨ́ nɨwiéra núɨ́asáná eŋáná Gorɨxo yayɨ́ nɨwimorɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ —Apɨ nánɨ nɨrɨrɨ́ná “Ámá nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyo mɨnɨ wimɨ́árɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Yayɨ́ nɨwimorɨ́ná dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ apɨ sɨxɨ́ umímonɨ́á eŋagɨ nánɨ ámá xeanɨŋɨ́ wíɨ́áyo xwámámɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ yayɨ́ wipaxɨ́yɨ́rɨnɨ. \v 13 Ámá xeanɨŋɨ́ wímeaarɨ́ná re mɨrɨpa éɨ́rɨxɨnɨ, “Gorɨxo nionɨ ɨ́wɨ́ oenɨrɨ xeanɨŋɨ́ apɨ níwapɨyíɨ́rɨnɨ.” mɨrɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Gorɨxo ámá wí xɨ́omɨ ɨ́wɨ́ oenɨrɨ wíwapɨyipaxɨ́ mimónɨŋorɨnɨ. Xɨ́o enɨ ámáyo ɨ́wɨ́ oépoyɨnɨrɨ wíwapɨyarɨŋomanɨ. \v 14 Oweoɨ, nene newanɨŋene wine wine pípɨ nánɨ nɨneaimónɨrɨ́ná ɨ́eapá nɨneainɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ ɨ́wɨ́ oépoyɨnɨrɨ nearɨ́peaarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 15 Apɨxɨ́ niaíwɨ́ agwɨ́ nerɨ xɨrarɨgɨ́ápa ɨ́eapá neainarɨŋɨ́pɨ niaíwɨ́ agwɨ́nɨŋɨ́ nerɨ ɨ́wɨ́ ayɨ́ niaíwɨ́nɨŋɨ́ xɨrarɨŋwárɨnɨ. Ɨ́wɨ́ ayɨ́ niaíwɨ́nɨŋɨ́ nɨxɨrɨmáná niaíwɨ́ xwé iwiaroarɨŋɨ́pa ɨ́wɨ́ yárɨ́wápimɨ dánɨ nɨperane anɨ́narɨŋwárɨnɨ. \v 16 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né, nionɨ re searɨ́ápɨ, “Seyɨ́né ɨ́wɨ́ oépoyɨnɨrɨ seaíwapɨyarɨŋɨ́pɨ pípimɨ dánɨ marɨ́áɨ, apimɨ dánɨ seaíwapɨyarɨŋɨ́rɨnɨ.” searɨ́ápɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨro yapɨ́ méwapɨ́nɨpanɨ. \v 17 Pí pí naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨranɨ, pí pí awiaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨranɨ, gɨmɨ dánɨ marɨ́áɨ, aŋɨ́namɨ dánɨnɨ neaímeaarɨŋɨ́rɨnɨ. Ápo Gorɨxo —O pí pí aŋɨ́namɨ wɨ́á ónarɨŋɨ́pɨ nánɨ mɨ́kɨ́ ikiŋorɨnɨ. Sogwɨ́ onapámɨgɨ́ ninɨrɨ́ná sepiá imónɨrɨ rɨpɨ́wɨ́ imónɨrɨ yarɨŋɨ́pa nimónɨrɨ ámɨ xegɨ́ bɨ imónɨrɨ xegɨ́ bɨ imónɨrɨ yarɨŋomanɨ. Onɨ amɨpí awiaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ anɨpá neaiaparɨŋɨ́rɨnɨ. \v 18 Amɨpí o imɨxɨŋɨ́pɨ nɨpimɨnɨ dánɨ ná bɨnɨ ayɨ́ nene aiwá nɨwákwínɨ́ minɨ́ɨ́nɨŋɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ xewanɨŋo “E éɨmɨgɨnɨ.” wimónɨŋɨ́pimɨ nɨxɨ́dɨnɨrɨ oyá xwɨyɨ́á nepa imónɨŋɨ́pimɨ dánɨ nene neaemeaŋɨ́rɨnɨ. \s1 “Xwɨyɨ́ápɨ xɨxenɨ arɨ́á nɨwiro neróná rɨpɨ rɨpɨ yarɨgɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 19 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né, apɨ nɨpɨnɨ nionɨ searɨ́ápɨ seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋagɨ́a aiwɨ rɨpɨ osearɨmɨnɨ. Arɨ́á owianeyɨnɨro sɨŋwɨ́ nanɨro aí apaxɨ́ mé nɨwiápɨ́nɨmearo xwɨyɨ́á mɨrɨpanɨ. Wikɨ́ enɨ aŋɨ́nɨ mónɨpanɨ. \v 20 Ámá wikɨ́ nónɨro neróná wé rónɨŋɨ́ Gorɨxo wimónarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mɨyárarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 21 Ayɨnánɨ segɨ́ ɨ́wɨ́ sɨnɨ yayarɨgɨ́ápɨ —Bɨ nánɨ “Onɨmiárɨnɨ.” yaiwiarɨŋagɨ́a aiwɨ nɨpɨnɨ piaxɨ́nɨŋɨ́ seaeánarɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ nɨpɨnɨ emɨ mɨmeámɨ́ nero seáyɨ e mimónɨpa neróná xwɨyɨ́á ámá aiwá ɨwɨ́á urarɨgɨ́ápa segɨ́ xwioxɨ́yo Gorɨxo ɨwɨ́ánɨŋɨ́ seaurárɨŋɨ́pimɨ —Xwɨyɨ́á apɨ seaerɨ́kiemeapaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apimɨ nɨmímɨnɨro “Píránɨŋɨ́ oxɨ́dɨmɨnɨ.” yaiwíɨ́rɨxɨnɨ. \v 22 Yapɨ́ néwapɨ́nɨro “Xwɨyɨ́á apɨ arɨ́ánɨ nɨwiranéná apánɨ yarɨŋwɨnɨ.” mɨyaiwí “Apɨ pí pí rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ oxɨ́daneyɨ.” nɨyaiwiro xɨxenɨ e éɨ́rɨxɨnɨ. \v 23 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Ámá xwɨyɨ́ápɨ arɨ́á nɨwiro aí xɨxenɨ méɨ́áyɨ́, ayɨ́ ámá xɨxɨ́eáyo gɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́ arɨge rɨ́a imónɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ onɨmiápɨ ainenɨ́o yapɨ imónɨŋoɨ. \v 24 Xegɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́yo xɨxɨ́eá tɨ́nɨ sɨŋwɨ́ nainenɨmɨ numáná apaxɨ́ mé “Gɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́ e rɨ́a imónɨnɨ?” yaiwíɨ́pɨ nánɨ arɨ́á ikeamoarɨŋorɨnɨ. \v 25 E nerɨ aí ámá ŋwɨ́ ikaxɨ́ awiaxɨ́ imónɨŋɨ́pimɨ —Apɨ ɨ́wɨ́ yarɨŋwápimɨ dánɨ gwɨ́nɨŋɨ́ neayárɨnɨŋɨ́pɨ neaíkweawárɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Ámá apimɨ anɨŋɨ́ sɨŋwɨ́ agwɨ́ nɨwɨnɨro xɨ́darɨgɨ́áyɨ́ ónɨŋɨ́ wí mimónɨŋoɨ. Arɨ́á nɨwiróná dɨŋɨ́ arɨ́á mikeamó pí pí rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nɨxɨ́dɨro yarɨ́ná Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ yayɨ́ winɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ wímeanɨ́árɨnɨ. \v 26 Ámá wo xegɨ́ maŋɨ́yo dánɨ nɨsanɨrɨ mɨrɨpa nerɨ aí “Nionɨ Gorɨxomɨ píránɨŋɨ́ nɨxɨ́dɨrɨ yarɨŋáonɨrɨnɨ.” nɨyaiwinɨrɨ́náyɨ́, xewanɨŋo yapɨ́ éwapɨ́narɨnɨ. Xewanɨŋo “Gorɨxomɨ píránɨŋɨ́ nɨxɨ́dɨrɨ yarɨŋɨnɨ.” nɨyaiwinɨrɨ yarɨŋɨ́pɨ enɨ ráɨ́nɨŋɨ́ imónɨnɨ. \v 27 Ámá negɨ́ ápo Gorɨxo “Ayɨ́ sɨyikwɨ́ mínɨ́ egɨ́áyɨ́ nionɨ píránɨŋɨ́ nɨxɨ́darɨŋoɨ.” wiaiwiarɨŋɨ́yɨ́ rɨpɨ yarɨgɨ́árɨnɨ. Uyípeayɨ́ ikeamónarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨróná arɨrá wiro apɨxɨ́ aníwa ikeamónarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨróná arɨrá wiro ayá udunɨpaxɨ́ ámá Gorɨxomɨ mɨxɨ́darɨgɨ́áyɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nene enɨ xe oneaxɨ́meanɨrɨ mɨyaiwipa ero yarɨgɨ́árɨnɨ. \c 2 \s1 “Wíyo wé íkwiaŋwɨ́yo uŋwɨrárɨro wíyo paimɨmɨ́ wiro mepanɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, seyɨ́né negɨ́ Ámɨná Jisasɨ Kiraisomɨ —O Gorɨxo nikɨ́nɨrɨ ŋweaŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nimónɨrɨ ŋweaŋorɨnɨ. Omɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roróná seáyɨ e imónɨgɨ́áyo wé íkwiaŋwɨ́yo uŋwɨrárɨro sɨpí imónɨgɨ́áyo paimɨmɨ́ wiro mepa éɨ́rɨxɨnɨ. \v 2 Ayɨ́ rɨpɨ seararɨŋɨnɨ. Seyɨ́né Gorɨxomɨ yayɨ́ wianɨro nánɨ awí eánɨgɨ́e ámá waú —Wɨ́o amɨpí wí mɨmúrónɨŋorɨnɨ. Rapɨrapɨ́ awiaxɨ́ nɨyínɨrɨ wé ramaxɨ́ sɨ́ŋá gorɨ́ tɨ́nɨ imɨxɨnɨŋɨ́wá íkíkɨ́ ninɨmáná ɨ́wiapɨ́orɨnɨ. Wɨ́o amɨpí mayɨ́ sa ikwiárɨnɨŋɨ́ imónɨŋorɨnɨ. Rapɨrapɨ́ kíyɨ́ óɨ́ minɨ́ yárɨŋú nɨyínɨmáná ɨ́wiapɨ́orɨnɨ. \v 3 Awaú ɨ́wiapáná seyɨ́né rapɨrapɨ́ awiaxɨ́ yínɨŋomɨ ayá tɨ́nɨ yayɨ́ nɨwiro “Sɨ́mɨ́ re íkwiaŋwɨ́ naŋɨ́ imónɨŋɨ́ rɨnamɨ ŋweaɨ.” urɨro amɨpí mayɨ́ sa ikwiárɨnɨŋɨ́ imónɨŋomɨ “Xwɨ́á yánɨ jɨ́eranɨ, negɨ́ sɨkwɨ́ tɨ́ŋɨ́ reranɨ, ŋweaɨ.” urɨro nerónáyɨ́, \v 4 “Apimɨ dánɨ meyírónɨpa yarɨŋwɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, sewanɨŋɨ́yɨ́né rɨxa neyírónɨro “Wiene seáyɨ e imónɨrɨ wiene sɨpí imónɨrɨ eŋwɨnɨ.” nɨyaiwiróná ámá opisɨ́ aŋɨ́yo dánɨ xwɨrɨxɨ́ yarɨ́ná eyíroarɨgɨ́áwa dɨŋɨ́ ínɨmɨ nɨkwɨ́rónɨmáná eyíroarɨgɨ́ápa seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ dɨŋɨ́ ínɨmɨ nɨkwɨ́rónɨmáná eyírónarɨŋowa. \v 5 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né, arɨ́á nípoyɨ. Gorɨxo ámá xɨ́oyá imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ ɨ́á nɨyamɨxɨrɨ́ná ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ nɨyɨ́yá sɨŋwɨ́yo dánɨ ámá amɨpí mayɨ́ sa ikwiárɨnɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ amɨpí Jisaso neaiiŋɨ́pɨ wí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ ɨ́á muyamɨxɨpa eŋɨ́ranɨ? Ayɨ́ xegɨ́ xwioxɨ́yo —E ámá xɨ́omɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́áyo “Nɨŋweapɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨŋerɨnɨ. E ŋweáɨ́rɨxɨnɨrɨ ɨ́á muyamɨxɨpa eŋɨ́ranɨ? \v 6 Seyɨ́né e neróná ámá sa ikwiárɨnɨgɨ́áyo ayá wimoarɨgɨ́árɨnɨ. Ámá xeanɨŋɨ́ nɨseaikárɨro xwɨrɨxɨ́ oumeaneyɨnɨro eŋɨ́ nápémɨ nuro opisɨ́ aŋɨ́ tɨ́ŋɨ́ e seawárarɨgɨ́áyɨ́ gɨyɨ́rɨnɨ? Ayɨ́ ámá amɨpí xwɨ́á re weŋɨ́pɨ wí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ menɨranɨ? \v 7 Ayɨ́ enɨ yoɨ́ naŋɨ́ seyɨ́né Kiraisomɨ xɨ́darɨŋagɨ́a nánɨ seaŋwɨrárɨnɨŋɨ́pimɨ ikayɨ́wɨ́ mumearɨpa yarɨgɨ́áranɨ? \v 8 Seyɨ́né ŋwɨ́ ikaxɨ́ negɨ́ mɨxɨ́ ináyɨ́ Jisaso nearɨŋɨ́ Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ, “Jɨwanɨŋoxɨ nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí inarɨŋɨ́pa ámá sɨŋwɨ́ wɨnɨ́ɨ́ gɨyɨ́ gɨyo enɨ axɨ́pɨ wíɨrɨxɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ apɨ xɨxenɨ nɨxɨ́dɨrónáyɨ́, naŋɨ́ yarɨŋoɨ. \v 9 E nɨsearɨrɨ aí seyɨ́né ámá seáyɨ e imónɨgɨ́áyo píránɨŋɨ́ umero sɨpí imónɨgɨ́áyo paimɨmɨ́ wiro nerónáyɨ́, ɨ́wɨ́ nero ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pɨ wiaíkiarɨgɨ́áyɨ́né eŋagɨ́a nánɨ apimɨ dánɨ xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 10 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Ámá ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́ nɨpimɨnɨ píránɨŋɨ́ oxɨ́dɨmɨnɨrɨ nemáná ná bimɨnɨ nɨwiaíkirɨ́náyɨ́, xwɨyɨ́á ámá ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨpimɨnɨ wiaíkíɨ́áyɨ́ meárɨnɨ́ápa axɨ́pɨ e meárɨnɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 11 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Bɨkwɨ́yo ŋwɨ́ ikaxɨ́ re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ, “Meánɨgɨ́áyɨ́né ɨ́wɨ́ minɨpanɨ.” rɨŋo, ayɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ “Nɨwiápɨ́nɨmearɨ ámá mɨpɨkipanɨ.” enɨ rɨŋɨnigɨnɨ. Seyɨ́né meánɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ minɨpa nero aí nɨwiápɨ́nɨmearo ámá nɨpɨkirɨ́náyɨ́, ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pɨ wiaíkíɨ́áyɨ́né imónɨŋagɨ́a nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 12 Ayɨnánɨ pí pí seyɨ́né nerónáranɨ, nɨrɨrónáranɨ, re nɨyaiwiro dɨŋɨ́ tɨ́nɨ éɨ́rɨxɨnɨ, “Ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pɨ —Apɨ ɨ́wɨ́ yarɨŋwápimɨ dánɨ gwɨ́nɨŋɨ́ neayárɨnɨŋɨ́pɨ neaíkweawárɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́ apimɨ dánɨ Gorɨxo eyeyírómɨ́ neainɨ́árɨnɨ.” nɨyaiwiro dɨŋɨ́ tɨ́nɨ éɨ́rɨxɨnɨ. \v 13 O ámáyo eyeyírómɨ́ nɨwirɨ́ná ámá wigɨ́ wíyo ayá murɨmɨxɨ́ wiarɨgɨ́áyo xɨ́o enɨ ayo ayá murɨmɨxɨ́ xɨxenɨ xwɨyɨ́á umeárɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. E nerɨ aí wigɨ́ wínɨyo ayá nurɨmɨxɨrɨ wiarɨgɨ́áyo xɨ́o enɨ ayo ayá urɨmɨxáná apimɨ dánɨ xɨxenɨ roayírónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. \s1 Ámáyo arɨrá mɨwipa neróná “Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋwɨnɨ.” rɨnarɨgɨ́áyɨ́ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 14 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, ámá go go wíyo arɨrá bɨ mɨwí “Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ́náyɨ́, o “Dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋɨnɨ.” rɨnarɨŋɨ́pɨ surɨ́má imónɨnɨ. “O ámá nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí mɨwinɨ́ ‘Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋɨnɨ.’ rarɨŋɨ́pimɨ dánɨnɨ erɨ́kiemeánɨpaxɨ́rɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ. \v 15 Segɨ́ sérɨxɨ́meá wo ámɨ wo iyɨ́á nánɨranɨ, aiwá sɨ́á ayimɨ nɨnɨ́pɨ nánɨranɨ, dɨ́wɨ́ ikeamónarɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ́ná \v 16 amɨpí xɨ́o dɨ́wɨ́ ikeamónarɨŋɨ́pɨ bɨ mɨnɨ mɨwí re nurɨrɨ́náyɨ́, “Joxɨ ‘Nɨwayɨrónɨrɨ oŋweanɨ.’ nimónarɨnɨ. Joxɨ nurɨ rɨ́á rɨsínɨnɨ nánɨ iyɨ́á pánɨrɨ agwɨ́ ímɨ rɨyinɨ nánɨ aiwá nɨrɨ eɨ.” nurɨrɨ́náyɨ́, “Amɨpí xɨ́o dɨ́wɨ́ ikeamónarɨŋɨ́pɨ nánɨ xwɨyɨ́á e urɨ́ápɨ ananɨ arɨrá wipaxɨ́rɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, ráɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ urarɨnɨ. \v 17 “Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋɨnɨ.” rarɨŋɨ́pɨ enɨ axɨ́pɨ imónɨnɨ. Ámáyo arɨrá mɨwí sa apɨnɨ nɨrɨrɨ́náyɨ́, dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋɨ́ apɨ rɨxa íkwɨ́kwɨ́ yinɨ. \v 18 E nerɨ aí ámá wo re nɨrɨnɨ́árɨnɨ, “Ámá wí Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ́ná ámáyo arɨrá wiarɨŋagɨ́a aiwɨ nionɨ ámáyo arɨrá mɨwí Gorɨxomɨ dɨŋɨ́nɨ nɨwɨkwɨ́rorɨ́ná ‘Ayɨ́ ananɨrɨnɨ.’ nimónarɨnɨ.” Ámá wo e nɨrɨnɨ́á eŋagɨ aí nionɨ omɨ re urɨmɨ́árɨnɨ, “Joxɨ ámáyo arɨrá mɨwí ‘Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋɨnɨ.’ rarɨŋɨ́pɨ nionɨ ‘O nepa dɨŋɨ́ wɨkwɨ́ronɨ.’ siaiwimɨ nánɨ arɨge níwapɨyíáná ‘Neparɨnɨ.’ yaiwimɨ́ɨnɨ?” nurɨrɨ ámɨ re urɨmɨ́árɨnɨ, “Joxɨ ‘O “Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋɨnɨ.” rarɨŋɨ́pɨ neparɨnɨ.’ niaiwirɨ nánɨ ámáyo arɨrá wiarɨŋɨ́pimɨ dánɨ síwapɨyíáná ‘O nepa dɨŋɨ́ wɨkwɨ́ronɨ.’ niaiwirɨ́ɨnɨ.” nurɨrɨ \v 19 re urɨmɨ́árɨnɨ, “Joxɨ dɨŋɨ́ re nɨyaiwirɨ ɨkwɨ́roŋɨnɨ, ‘Ŋwɨ́á imónɨŋo, ayɨ́ ná wonɨ Gorɨxorɨnɨ.’ Joxɨ dɨŋɨ́ e nɨyaiwirɨ nɨkwɨ́rorɨ́ná naŋɨ́ yarɨŋagɨ aiwɨ rɨpɨ nánɨ enɨ dɨŋɨ́ rɨmoŋɨnɨ? Imɨ́óyɨ́ enɨ dɨŋɨ́ axɨ́pɨ nɨyaiwiro nɨkwɨ́roro aí Gorɨxo rɨ́á ikeaárɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ eŋɨ́ óɨ́ ikárɨnarɨgɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ \v 20 re urɨmɨ́árɨnɨ, “Majɨmajɨ́á ikárɨnarɨŋɨ́ roxɨnɨ, ámáyo arɨrá mɨwí ‘Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋɨnɨ.’ rarɨŋɨ́pɨ ‘Surɨ́má rɨ́a imónɨnɨ?’ mɨyaiwipaxoxɨranɨ? \v 21 Eŋíná negɨ́ arɨ́o Ebɨrɨ́amo sekaxɨ́ Gorɨxo urɨ́ɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ xegɨ́ xewaxo Aisako sɨ́ŋá íráɨ́ noga peyinɨŋe dánɨ rɨdɨyowá emɨnɨrɨ yarɨ́ná Gorɨxo o e éɨ́pimɨ dánɨ ‘Wé rónɨŋorɨnɨ.’ mɨrárɨpa reŋɨnigɨnɨ? \v 22 Ayɨnánɨ nene dɨŋɨ́ re yaiwipaxɨ́rɨnɨ, ‘Ebɨrɨ́amo Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ́ná dɨŋɨ́nɨ wɨkwɨ́roŋɨ́manɨ. Gorɨxo urɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ nerɨ́ná wɨkwɨ́roŋɨ́ eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ o wɨkwɨ́roŋɨ́pɨ xewanɨŋo arɨ́á nɨwirɨ eŋɨ́pimɨ dánɨ yóɨ́ imónɨŋɨ́rɨnɨ.’ yaiwipaxɨ́rɨnɨ. \v 23 Rɨpɨ enɨ yaiwipaxɨ́rɨnɨ, ‘Negɨ́ arɨ́o e nerɨ́ná xɨ́o nánɨ Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ, “Ebɨrɨ́amo Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róagɨ nánɨ ‘Wé rónɨŋɨ́ imónɨŋorɨnɨ.’ yaiwiŋɨnigɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨŋɨnigɨnɨ. Ayɨnánɨ Ebɨrɨ́amo Gorɨxo tɨ́nɨ nɨkumɨxɨnɨrɨ emearɨŋɨ́ woyɨ ragɨ́árɨ́anɨ?’ yaiwiárɨpaxɨ́rɨnɨ.” urɨmɨ́árɨnɨ. \v 24 Agwɨ seyɨ́né nɨjɨ́á re imónɨŋoɨ, “Ámá ‘Nionɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋɨnɨ.’ rarɨŋɨ́pimɨ dánɨnɨ Gorɨxo ‘Wé rónɨŋorɨnɨ.’ rárarɨŋɨ́manɨ. Xɨ́omɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ́ná xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ yarɨŋɨ́pimɨ dánɨ ‘Wé rónɨŋorɨnɨ.’ rárarɨŋɨ́rɨnɨ.” Apɨ nánɨ seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋoɨ. \v 25 Eŋíná iyɨ́ ede dánɨ wagɨ́á Rexapíyɨ rɨnɨŋí —Í Josuao ámá waú aŋɨ́ apimɨ sɨŋwɨ́ owɨnárɨ́piyɨnɨrɨ urowárénapáná nipemeámɨ nurɨ óɨ́ wíyo urowárɨŋírɨnɨ. Í enɨ axɨ́pɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ́ná e éɨ́pimɨ dánɨ Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ apɨxɨ́ wé rónɨŋí mimónɨpa reŋɨnigɨnɨ? \v 26 Ayɨnánɨ re rɨpaxɨ́rɨnɨ, “Ámá dɨŋɨ́pɨ sɨnɨ sɨxɨ́ mínɨŋáná waráo pɨyɨ́ eŋɨ́pa ámá Gorɨxo e éɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónɨŋɨ́pɨ mé dɨŋɨ́pɨnɨ wɨkwɨ́roarɨgɨ́ápɨ axɨ́pɨ́nɨŋɨ́ nimónɨrɨ íkwɨ́kwɨ́ yinɨ.” rɨpaxɨ́rɨnɨ. \c 3 \s1 “Pí pí xwɨyɨ́á rarɨŋwápɨ naŋɨ́nɨ rɨ́wanɨgɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, Gorɨxo ámá wigɨ́ wínɨyo uréwapɨyarɨgɨ́áyo yarɨŋɨ́ imɨmɨ́ nɨwirɨ́ná awayinɨ mɨwí enɨ́á eŋagɨ nánɨ segɨ́yɨ́ wí obaxɨ́ ámáyo ouréwapɨyaneyɨnɨro mimónɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. \v 2 Nɨnenenɨ píránɨŋɨ́ oyaneyɨnɨrɨ éwáyɨ́ nóreámioarane sɨpínɨ ikárɨnarɨŋwá aí ámá maŋɨ́pá tɨ́nɨ nɨrɨrɨ́ná móreámioapa nerɨ́náyɨ́, Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ rɨxa wé rónɨŋɨ́ imónɨŋorɨnɨ. Pí pí ɨ́wɨ́ ɨ́eapá winɨmɨnɨrɨ yarɨŋɨ́pɨ nánɨ enɨ ananɨ ɨ́á yamɨxɨnarɨŋorɨnɨ. \v 3 Nene osɨ́ imanɨ ounɨrɨ nerɨ́ná yarɨŋwápɨ nánɨ dɨŋɨ́ omoaneyɨ. Ainɨxɨ́ onɨmiá bɨ xegɨ́ maŋɨ́yo sɨ́wɨ́ ɨ́kwɨrárarɨŋwápimɨ dánɨ gɨ́mɨnɨ ge ounɨrɨ kɨnɨmɨxáná maŋɨ́nɨ marɨ́áɨ, osɨ́ nonɨ enɨ ámɨnɨ warɨŋɨ́rɨnɨ. \v 4 Ai sɨpɨxɨ́ enɨ xwé imónɨrɨ imɨŋɨ́ eŋɨ́ eánɨŋɨ́ nerɨ́ná nɨxemɨ urɨ yarɨŋagɨ aiwɨ omɨŋɨ́ mearɨŋo “Ámɨnɨ oumɨnɨ.” nɨwimónɨrɨ pará onɨmiápɨ tɨ́nɨ aí ámɨnɨ méáná ámɨnɨ warɨŋɨ́rɨnɨ. \v 5 Negɨ́ maŋɨ́yɨ́ enɨ axɨ́pɨ imónɨnɨ. Wará nɨrímɨnɨ nánɨ onɨmiápáɨ eŋagɨ aí apimɨ dánɨ ámá “Seáyɨ e imónɨŋɨ́ apɨ epaxonɨrɨnɨ.” nɨrɨro mɨxɨ́ meakɨ́nɨnarɨgɨ́árɨnɨ. \p Ai rɨ́á bɨ onɨmiápɨ mɨroárɨ́agɨ aiwɨ íkɨ́á xwé bɨ nɨpɨnɨ rɨ́á nowárɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 6 Negɨ́ maŋɨ́yɨ́ rɨ́ánɨŋɨ́ wearɨŋɨ́yɨ́rɨnɨ. Sɨpí bɨ onɨmiá marɨ́áɨ, ayá wí epaxɨ́yɨ́rɨnɨ. Negɨ́ warárímɨ wí e eŋagɨ aiwɨ wará nɨrímɨnɨ xwɨrɨ́á neaimɨxarɨŋɨ́yɨ́rɨnɨ. Rɨ́á negɨ́ maŋɨ́yo dánɨ wearɨŋɨ́pɨ —Apɨ pípimɨ dánɨ marɨ́áɨ, sa rɨ́á xwé Seteno wenɨ́árímɨ dánɨ mɨrónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ amɨpí nene oníná dánɨ néra yarɨŋwápɨ rɨ́mɨmenɨŋwɨ́nɨŋɨ́ neaeánarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 7 Ayɨ́ rɨpɨ seararɨŋɨnɨ. Xámɨ naŋwɨ́ xɨxegɨ́nɨ ayɨ́ ayɨ́, sɨ́ranɨ, iŋɨ́ranɨ, agwɨ́áranɨ, iniɨgɨ́yo yarɨŋɨ́yɨ́ranɨ, ámá ɨwɨ́ oimónɨrɨ yapemɨxáná ayɨ́ ɨwɨ́ imónagɨ́rɨnɨ. Agwɨ enɨ nene ɨwɨ́ oimónɨrɨ yapemɨxáná ananɨ ɨwɨ́ imónarɨŋɨ́ eŋagɨ aí \v 8 ámá go naŋwɨ́ sayɨ́ yapemɨxarɨgɨ́ápa xegɨ́ maŋɨ́ enɨ oyapemɨxɨnɨmɨnɨrɨ nerɨ́ná xɨxenɨ e epaxɨ́ imónɨnɨ? “Gɨ́ maŋɨ́ anɨŋɨ́ samɨŋɨ́ nɨwɨ́rɨrɨ nɨra úɨmɨgɨnɨ.” nɨyaiwirɨ aiwɨ wí e epaxɨ́ mimónɨnɨ. Maŋɨ́yɨ́ sɨpí nánɨ nerɨ́ná kikiɨ́á bɨ yarɨŋɨ́manɨ. Sidɨŋɨ́ ámá pɨyɨ́ omɨmɨ́ yarɨŋɨ́pɨ magwɨ́ ínɨnɨ. \v 9 Maŋɨ́pá tɨ́nɨ negɨ́ Ámɨná imónɨŋɨ́ ápo xwéomɨ yayɨ́ wirane ámá xɨ́ónɨŋɨ́ nimónɨrɨ ŋweáɨ́rɨxɨnɨrɨ neaimɨxɨŋene wínɨyo ikayɨ́wɨ́ urɨrane yarɨŋwárɨnɨ. \v 10 Ayɨnánɨ maŋɨ́ axɨ́pámɨ dánɨ yayɨ́ wirane ikayɨ́wɨ́ urɨrane yarɨŋwárɨnɨ. Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, “Nene e neranéná ayɨ́ apánɨrɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? \v 11 “Iniɨgɨ́ sɨmɨŋɨ́ sirɨrɨkɨ́ axɨ́yimɨ dánɨ naŋɨ́ wú mearɨ pɨyaŋɨ́ eaarɨŋɨ́ wú mearɨ epaxɨ́rɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? \v 12 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, “Íkɨ́á pikɨ́ wɨnamɨ dánɨ sogwɨ́ oripɨ́ wepaxɨ́rɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? “Wainɨ́ uraxɨ́ wɨrímɨ dánɨ íkɨ́á pikɨ́ sogwɨ́ wepaxɨ́rɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? “Iniɨgɨ́ sɨmɨŋɨ́ iwamá tɨ́ŋɨ́ meaarɨŋɨ́ wúmɨ dánɨ ámɨ iniɨgɨ́ naŋɨ́ wepaxɨ́rɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? \s1 Ámá dɨŋɨ́ émɨ́ saímɨ́ Gorɨxo tɨ́ŋɨ́mɨ dáŋɨ́pɨ moarɨgɨ́áyɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 13 “Nionɨ dɨŋɨ́ émɨ́ saímɨ́ morɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ eŋáonɨrɨnɨ.” yaiwinarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ nene “Ayɨ́ wigɨ́ yaiwinarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ iyɨ́ rimónɨŋoɨ?” wiaiwianɨ́wá nánɨ woxɨnɨ woxɨnɨ nemerɨ́ná awayinɨ nimónɨmáná naŋɨ́ ero dɨŋɨ́ émɨ́ saímɨ́ nɨmómáná naŋɨ́ ero yarɨgɨ́ápimɨ dánɨ apɨ nene neaíwapɨyíɨ́rɨxɨnɨ. \v 14 E nerɨ aí segɨ́ xwioxɨ́yo dánɨ wíyo sɨpí dɨŋɨ́ ayá wí rɨ́á tɨ́ŋɨ́ wiaiwiro nionɨnɨ seáyɨ e oimónɨmɨnɨrɨ imɨmɨ́ wiro nerónáyɨ́, dɨŋɨ́ xeŋwɨ́ e nɨmoróná seyɨ́né nepa imónɨgɨ́ápɨ rɨtɨ́ ninɨro mɨxɨ́ mɨmeakɨ́nɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. \v 15 Ámá wigɨ́ wínɨyo sɨpí e nɨwikárɨróná “Dɨŋɨ́ émɨ́ saímɨ́ nɨmorane yarɨŋwɨnɨ.” yaiwinarɨgɨ́ápɨ, ayɨ́ aŋɨ́namɨ ŋweaŋoyá dɨŋɨ́yo dánɨ nɨyaiwiro yarɨgɨ́ámanɨ. Dɨŋɨ́ ámá Gorɨxomɨ mɨxɨ́darɨgɨ́áyo dánɨ imónɨrɨ ámá Gorɨxo nánɨ dɨŋɨ́ wí mɨmó wiwanɨŋɨ́yɨ́ nánɨnɨ mónarɨgɨ́áyo dánɨ imónɨrɨ eŋɨ́pɨrɨnɨ. Obɨ́yɨ́yáyo dánɨ enɨ imónɨrɨ eŋɨ́pɨrɨnɨ. \v 16 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Ámá wigɨ́ wínɨyo sɨpí dɨŋɨ́ wiaiwiro nionɨnɨ seáyɨ e oimónɨmɨnɨrɨ imɨmɨ́ wimɨxɨro yarɨgɨ́áyɨ́ eŋánáyɨ́, ámá píránɨŋɨ́ mɨŋweá uyɨ́niɨ́ nero sɨpí xɨxegɨ́nɨ néra warɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. \v 17 E nerɨ aí ámá dɨŋɨ́ émɨ́ saímɨ́ aŋɨ́namɨ dáŋɨ́pɨ nɨmoro yarɨgɨ́ápɨ aga xegɨ́ bɨ imónɨŋagɨ nánɨ ayɨ́ rɨpɨ yarɨgɨ́árɨnɨ. Xámɨ sɨyikwɨ́ mínɨ́ ero wigɨ́ wínɨyɨ́ tɨ́nɨ xepɨxepá mɨrónɨ́ mepí tɨnɨro awayinɨ yapenɨŋɨ́ imónɨro wigɨ́ wínɨyɨ́ xwɨyɨ́á uráná píránɨŋɨ́ arɨ́á nɨwiro dɨŋɨ́ yaikiroro wínɨyo wá bɨ onɨmiápɨ mɨwianɨ́ xwapɨ́ ayá wí nɨwianɨróná íkɨ́á naŋɨ́na sogwɨ́ obaxɨ́ wearɨŋɨ́yɨ́ yapɨ nimónɨro wínɨyo wiiro wínɨyo sɨ́mɨ́ sɨ́mɨ́ e mumé nero naŋɨ́ ero sɨpí ero mepa ero yarɨgɨ́árɨnɨ. \v 18 Ámá wigɨ́ wínɨyɨ́ tɨ́nɨ xepɨxepá mɨrónɨ́ mepí tɨnarɨgɨ́áyɨ́ e yarɨgɨ́ápimɨ dánɨ ámá aiwá omɨŋɨ́ ɨwɨ́á néra warɨgɨ́ápa nerónáyɨ́, wé rónɨŋɨ́ yarɨgɨ́ápɨ aiwá xwé pɨ́rɨpɨ́rɨ́ inarɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨnɨŋoɨ. \c 4 \s1 “Seyɨ́né sɨpípɨ nerɨ́ná Gorɨxomɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨgɨ́áyɨ́né imónɨŋoɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Segɨ́ mɨxɨ́ rɨnɨro mɨxɨ́ inɨro yarɨgɨ́ápɨ mɨ́kɨ́ píyo dánɨ inarɨgɨ́árɨnɨ? “Apɨ meapaxonɨrɨnɨ.” nɨyaiwiro ɨ́eapá seainarɨŋɨ́pɨ —Apɨ segɨ́ xwioxɨ́yo dánɨ seyɨ́né tɨ́nɨ mɨxɨ́nɨŋɨ́ inarɨgɨ́ápɨrɨnɨ. Ɨ́eapá seainarɨŋɨ́ mɨ́kɨ́ apimɨ dánɨ seyɨ́né segɨ́ wínɨyɨ́ tɨ́nɨ mɨxɨ́ rɨnɨro mɨxɨ́ inɨro yarɨgɨ́á menɨranɨ? \v 2 Seyɨ́né amɨpí wí nánɨ “Omeámɨnɨ.” nɨseaimónɨrɨ aí meapaxɨ́ mimónɨpa nero nánɨ “Ámá opɨkímɨnɨ.” yaiwiarɨgɨ́árɨnɨ. Amɨpí bɨ sɨŋwɨ́ ɨ́wɨ́ nɨwɨnɨrɨ́ná mɨmeapaxɨ́ nimónɨro nánɨ mɨxɨ́ nɨmépero mɨxɨ́ rɨnarɨgɨ́árɨnɨ. Seyɨ́né “Pí nánɨ nene neaimónarɨŋɨ́pɨ mɨmeapa yarɨŋwárɨ́anɨ?” mɨyaiwipanɨ. Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ murɨpa nero nánɨ mɨmeaarɨgɨ́árɨnɨ. \v 3 E nerɨ aí segɨ́ seaimónarɨŋɨ́pɨ nánɨ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná dɨŋɨ́ naŋɨ́ nɨxɨrɨmáná mé segɨ́ ɨ́eapá seainarɨŋɨ́pɨ oyaneyɨnɨrɨ rɨxɨŋɨ́ urarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ Gorɨxo wí arɨ́á xɨxenɨ nɨseairɨ mɨseaiaparɨnɨnɨ. \v 4 Gorɨxomɨ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́ropa neróná xɨ́dɨro pɨ́nɨ wiárɨro nero nánɨ ɨ́wɨ́nɨŋɨ́ inarɨgɨ́áyɨ́né, seyɨ́né nɨjɨ́á rɨpɨ sɨnɨ mimónɨpa reŋoɨ, “Ámá Gorɨxomɨ mɨxɨ́darɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ nɨkumɨxɨnɨro emearɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ Gorɨxoyá sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ inarɨgɨ́áyɨ́ wí imónɨŋoɨ. Ayɨnánɨ gɨyɨ́ gɨyɨ́ ‘Ámá Gorɨxomɨ mɨxɨ́darɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ nɨkumɨxɨnɨmɨ oememɨnɨ.’ nɨwimónɨrɨ́ná wiwanɨŋɨ́yɨ́ Gorɨxo tɨ́nɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ inarɨgɨ́áyɨ́ imɨxɨnarɨŋoɨ.” Seyɨ́né nɨjɨ́á apɨ sɨnɨ mimónɨpa reŋoɨ? \v 5 Seyɨ́né dɨŋɨ́ re rɨyaiwiarɨŋoɨ, “Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ, ‘Gorɨxo xegɨ́ kwíyɨ́ negɨ́ xwioxɨ́yo sɨxɨ́ neayiŋɨ́pimɨ píránɨŋɨ́ susɨ́nɨŋɨ́ memearɨŋɨ́rɨnɨ.’ Bɨkwɨ́yo e nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ surɨ́má rɨnɨnɨ.” rɨyaiwiarɨŋoɨ? Oweoɨ, Gorɨxo xegɨ́ kwíyɨ́pɨ ámá xɨ́o tɨ́nɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ inarɨgɨ́áyo wí wipaxɨ́ meŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 6 E nɨsearɨrɨ aí Gorɨxo ayá nɨneawianɨrɨ́ná xwapɨ́ ayá wí neawianarɨŋagɨ nánɨ Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Wárɨxa imónarɨgɨ́áyo Gorɨxo pɨ́rɨ́ rakirɨ ámá ‘Sɨyikwɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋwɨnɨ.’ yaiwinarɨgɨ́áyo wá wianɨrɨ yarɨŋorɨnɨ.” eánɨŋagɨ nánɨ \v 7 Gorɨxomɨ sɨmaŋwɨ́yónɨŋɨ́ yeáyɨ́ wurɨ́nɨro obo xórórɨ́ neainɨgɨnɨrɨ xaíwɨ́ éɨ́ nɨroro o tɨ́nɨ mɨxɨ́nɨŋɨ́ inɨro éɨ́rɨxɨnɨ. O tɨ́nɨ mɨxɨ́nɨŋɨ́ inarɨ́ná éɨ́ nɨseanɨmɨ unɨ́árɨnɨ. \v 8 Seyɨ́né Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ úɨ́rɨxɨnɨ. E nerɨ́náyɨ́, xɨ́o enɨ seyɨ́né tɨ́ámɨnɨ bɨnɨ́árɨnɨ. Ámá ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́né, seyɨ́né “Arɨge nerɨ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ umɨnɨréɨnɨ?” nɨseaimónɨrɨ́ná sikɨ́ wéyo xénɨŋáná okwɨ́rɨnɨmɨnɨrɨ igɨ́á eánarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ nero segɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ enɨ okwɨ́rɨnɨmɨnɨrɨ igɨ́á eánɨ́poyɨ. Ámá dɨŋɨ́ bɨ biaú xɨrɨgɨ́áyɨ́né, seyɨ́né “Arɨge nerɨ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ umɨnɨréɨnɨ?” nɨseaimónɨrɨ́ná saxɨ́ sikɨ́ mayɨ́ oínɨrɨ yarɨŋwápa segɨ́ xwioxɨ́yo enɨ dɨŋɨ́ sɨpípɨ tɨ́nɨ nɨxɨrɨrɨ yarɨgɨ́ápɨ apɨ enɨ sɨnɨ neaínɨnɨgɨnɨrɨ saxɨ́ sikɨ́ mayɨ́ ínarɨŋɨ́pánɨŋɨ́ imɨxɨnɨ́poyɨ. \v 9 Segɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨseairɨ xwɨrɨ́á nimónɨro ŋweápoyɨ. Rɨpɨ́á seyɨ́né rarɨgɨ́ápɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmáná segɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ ámɨxɨ́á époyɨ. Dɨŋɨ́ niɨ́á seainarɨŋɨ́pɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨro kɨpɨŋɨ́ yinɨ́poyɨ. \v 10 Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ sɨyikwɨ́piayɨ́nénɨŋɨ́ imɨxɨnɨ́poyɨ. Seyɨ́né e éánáyɨ́, o seamɨ́eyoanɨ́árɨnɨ. \s1 “Sérɨxɨ́meáyo xwɨyɨ́á mumearɨpanɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, seyɨ́né xwɨyɨ́ápai mɨŋwɨrárɨnɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ xexɨrɨ́meáyo xwɨyɨ́ápai nɨŋwɨrárɨrónáranɨ, xwɨyɨ́á numearɨrónáranɨ, ayɨ́ ayonɨ murarɨŋoɨ. Ŋwɨ́ ikaxɨ́ Jisaso rɨŋɨ́pimɨ enɨ xwɨyɨ́ápai ŋwɨrárɨro xwɨyɨ́á “Ayɨ́ nɨpɨkwɨnɨ mɨrɨnɨnɨ.” umearɨrónɨŋɨ́ yarɨŋoɨ. Ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨŋɨ́pimɨ xwɨyɨ́á numearɨrɨ́náyɨ́, ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mé xwɨyɨ́á umeararɨgɨ́áyɨ́né nimónɨrɨ yarɨŋoɨ. \v 12 Ámáyo ŋwɨ́ ikaxɨ́ urɨrɨ xwɨyɨ́á umearɨrɨ epaxo, ayɨ́ ná wonɨ Gorɨxorɨnɨ. Ámáyo yeáyɨ́ uyimɨxemearɨ xwɨrɨ́á wikɨxerɨ epaxo ná wonɨ o eŋagɨ aí “Negɨ́ wínɨyo xwɨyɨ́á umearɨpaxenerɨnɨ.” yaiwiarɨgɨ́áyɨ́né gɨyɨ́nérɨ́anɨ? \s1 “Mɨxɨ́ mɨxɨ́nɨpanɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 13 Ámá Gorɨxo nánɨ dɨŋɨ́ mɨmó re rarɨgɨ́áyɨ́né, “Agwɨranɨ, wɨ́árínáranɨ, aŋɨ́ xwé apimɨ nánɨ nurane xwiogwɨ́ wo e nɨŋwearanéná kodɨreakɨ́ nerane nɨgwɨ́ xwé meanɨ́wárɨnɨ.” rarɨgɨ́áyɨ́né píránɨŋɨ́ arɨ́á nípoyɨ. \v 14 E rarɨgɨ́áyɨ́né wɨ́áríná seaímeanɨ́ápɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨmáná rɨrarɨŋoɨ? Seyɨ́né pínɨŋɨ́ imónɨŋoɨ. Seyɨ́né sɨŋwɨrɨ́á xeniaŋwɨ́ yarɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋoɨ. Bɨ onɨmiápɨ nɨŋweámáná apaxɨ́ mé anɨpá imónarɨgɨ́áyɨ́nérɨnɨ. \v 15 Ayɨnánɨ seyɨ́né e mɨrɨpa nero Gorɨxo nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoro rɨpɨnɨ nɨrɨrónáyɨ́, “Ámɨnáo xe nɨŋwearo oépoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ nɨneanɨrɨ́náyɨ́, nene ámɨ sɨ́á wí tɨ́nɨ nɨŋwearane rɨpɨ yanɨ́wárɨ́anɨ? Rɨpɨ yanɨ́wárɨ́anɨ?” nɨrɨrónáyɨ́, ayɨ́ ananɨrɨnɨ. \v 16 E nɨsearɨrɨ aí wárɨxayɨ́né nimónɨmáná e wí mɨrɨ́ mɨxɨ́ kɨ́narɨŋoɨ. Mɨxɨ́ kɨ́narɨgɨ́á apɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ nɨpɨnɨ sɨpírɨnɨ. \v 17 Ayɨnánɨ rɨpɨ osearɨmɨnɨ, “Ámá nɨjɨ́á re nimónɨro aiwɨ, ‘Nionɨ naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nerɨ́ná ayɨ́ e epaxɨ́rɨnɨ.’ Nɨjɨ́á e nimónɨro aiwɨ apɨ e mepa yarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́, ayɨ́ rɨxa ɨ́wɨ́ nero nánɨ xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́pɨ yarɨŋoɨ.” osearɨmɨnɨ. \c 5 \s1 Amɨpí wí mɨmúrónɨgɨ́áyo erɨrɨ́ wiŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Agwɨ amɨpí wí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́né erɨrɨ́ bɨ seaimɨ́pɨ arɨ́á nípoyɨ. Íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí seaipaxɨ́ seaímeanɨ́ápɨ nánɨ ŋwɨ́ earo “Yeyɨ” rɨro époyɨ. \v 2 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Segɨ́ amɨpí ayá tɨ́ŋɨ́pɨ rɨxa dɨdɨ́mɨ́ inárɨrɨ rapɨrapɨ́ enɨ rɨxa kwɨnumɨŋɨ́ nowárɨrɨ enɨ. \v 3 Sɨ́ŋá gorɨ́ tɨ́nɨ sirɨpá tɨ́nɨ nɨgiyɨ́ mɨkipaxɨ́ imónɨŋagɨ aí segɨ́ awí eámeámɨ́ yarɨgɨ́ápɨ rɨxa nɨgiyɨ́ kinɨ. Sɨ́á Gorɨxo ámá nɨyonɨ mí ómómɨxɨmɨ́ enɨ́áyimɨ nɨgiyɨ́ kiŋɨ́ apɨ segɨ́ sɨpɨ́í nɨwiéra warɨgɨ́ápɨ sɨŋánɨ piaumɨmɨ́ erɨ rɨ́á íkɨ́áyo nowárarɨŋɨ́pa segɨ́ waráyo enɨ nowárɨrɨ enɨ́árɨnɨ. Sɨ́á yoparɨ́yɨ́ tɨ́ŋɨ́ ríná amɨpí ayá tɨ́ŋɨ́pɨ tɨ́nɨ nɨgwɨ́ tɨ́nɨ mɨmeámɨ́ yárarɨŋagɨ́a aí \v 4 píránɨŋɨ́ arɨ́á nípoyɨ. Nɨgwɨ́ ámá omɨŋɨ́ seaiiarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ aiwá seamiiarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ nɨgwɨ́ omɨŋɨ́ seaiíáná “E seaiapanɨ́wárɨnɨ.” nurɨro yoɨ́ urɨgɨ́ápɨ —Apɨ nɨwiróná bɨ nɨwákwiro sɨnɨ ɨ́á xɨrarɨgɨ́ápɨrɨnɨ. Apɨ rɨ́aiwá rénɨŋɨ́ rɨnarɨnɨ, “Ámá ayɨ́ sɨpí e yarɨgɨ́árɨnɨ. Sɨpí e yarɨgɨ́árɨnɨ.” Rɨ́aiwá énɨŋɨ́ rɨnarɨŋɨ́pɨ Gorɨxo —O aŋɨ́namɨ dáŋɨ́ sɨmɨŋɨ́ wínɨgɨ́áwayá Ámɨnáorɨnɨ. O rɨxa arɨ́á winɨ. \v 5 Amɨpí wí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́né, seyɨ́né xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearóná sɨrɨ́ munɨ́ nɨŋwearo pí pí segɨ́ ɨ́eapá seainarɨŋɨ́pimɨ dánɨnɨ néra warɨgɨ́árɨnɨ. E neróná ámá odɨpí iwaŋɨ́ eŋɨ́ wimɨ nánɨ oimónɨrɨ aiwá xwé nɨwiro imɨxarɨgɨ́ápa sɨ́á Gorɨxo xwɨrɨ́á seaikɨxenɨ́áyi aŋɨ́nɨ oneaímeanɨrɨ sewanɨŋɨ́yɨ́né axɨ́pɨ e imɨxɨnarɨŋoɨ. \v 6 Ámá wé rónɨŋɨ́ yarɨgɨ́áyo seyɨ́né xwɨyɨ́á numeárɨro pɨkiarɨŋagɨ́a aiwɨ wínɨyɨ́ enɨ wí pɨ́rɨ́ searakianɨro mɨyarɨŋoɨ. \s1 “Dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nínɨrane Ámɨnáo nánɨ wenɨŋɨ́ nerɨ ŋweáwanɨgɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 7 Ayɨnánɨ, gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, Ámɨnáo xegɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ óɨ́ neaimówɨnɨgɨnɨrɨ xɨ́o weapɨnɨ́e nánɨ wenɨŋɨ́ nero ŋweáɨ́rɨxɨnɨ. Aiwá omɨŋɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ aiwá ɨwɨ́á nurárɨmáná yarɨgɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ mópoyɨ. Iniá earɨ sogwɨ́ anɨrɨ nerɨ́ná aiwá xwé imɨxɨnɨ́a nánɨ wenɨŋɨ́ nerɨ nɨŋwearɨ́ná yóɨ́ nerɨ xegɨ́pɨ óɨ́nɨŋɨ́ oneaimonɨrɨ wenɨŋɨ́ nerɨ ŋweaarɨgɨ́árɨnɨ. \v 8 Ámɨnáo weapɨnɨ́áyi aŋwɨ ayo eŋagɨ nánɨ seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ xe óɨ́ oneaimówɨnɨgɨnɨrɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nínɨro wenɨŋɨ́ nero ŋweáɨ́rɨxɨnɨ. \p \v 9 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, Ámɨnáo xwɨyɨ́á mɨneameárɨpa éwɨnɨgɨnɨrɨ anɨŋúmɨ́ ikaxɨ́ mɨrɨnɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Ai eyeyírómɨ́ nɨneairɨ́ná xwɨyɨ́á neameárɨpaxɨ́ imónɨŋo aŋɨ́nɨ bɨ́ɨmɨgɨnɨrɨ rɨxa ɨ́wí e rónapɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \p \v 10 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, wɨ́á rókiamoagɨ́áwa —Awa Ámɨnáo xegɨ́ xwɨyɨ́á onurɨmeípoyɨnɨrɨ urowárénapáná nɨbɨro oyá xwɨyɨ́ápɨ wurɨyigɨ́áwarɨnɨ. Awa ámá wí xeanɨŋɨ́ wikáráná xwámámɨ́ nɨwiróná egɨ́ápɨ seyɨ́né nánɨ sɨŋwepɨgɨ́ seaigɨ́á eŋagɨ nánɨ axɨ́pɨ e nero xɨ́dɨ́poyɨ. \v 11 Ai Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋwaéne dɨŋɨ́ re yaiwiarɨŋwárɨnɨ, “Ámá eŋínaŋɨ́ xeanɨŋɨ́ wikárɨ́agɨ́a aí xwámámɨ́ wíɨ́áyɨ́ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ yayɨ́ winɨpaxɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.” yaiwiarɨŋwárɨnɨ. Seyɨ́né Jopo yagɨ́pɨ nánɨ rɨxa arɨ́á nɨwiro omɨ xeanɨŋɨ́ nɨwiéra úɨ́ápimɨ xwámámɨ́ nɨwiéra núɨsáná eŋáná Ámɨnáo ámɨ naŋɨ́ wiíáná wímeaŋɨ́pɨ nánɨ nene nɨjɨ́á e imónɨŋagwɨ nánɨ re yaiwiŋwɨnɨ, “Ámɨnáo ámá nánɨ wá wianɨrɨ ayá urɨmɨxɨrɨ nerɨ́ná bɨ onɨmiápɨ ayɨkwɨ́ mɨwí ayá wí wiarɨŋorɨnɨ.” yaiwiŋwɨnɨ. \s1 “ ‘Sɨ́ŋá romɨ dánɨ rɨrarɨŋɨnɨ.’ murɨpa éɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 12 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, amɨpí seararɨŋápɨ “Oxɨ́dɨ́poyɨ.” nɨnimónɨrɨ aiwɨ rɨpɨ aŋɨpaxɨ́rɨnɨ. “Nepa nɨrarɨnɨ.” oyaiwípoyɨnɨrɨ nurɨrɨ́ná aŋɨ́namɨ dánɨranɨ, xwɨ́árímɨ dánɨranɨ, amɨpí wíyo dánɨranɨ, aga murɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Seyɨ́né nionɨ e searɨ́á apimɨ dánɨ ráná Gorɨxo pɨrɨ́ seamamonɨgɨnɨrɨ ámáyo “Nemɨ́ɨnɨ.” nurɨróná apɨnɨ urɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. “Nemɨméɨnɨ.” nurɨróná apɨnɨ urɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \s1 Gorɨxomɨ anɨŋɨ́ minɨ́ rɨxɨŋɨ́ urɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 13 Segɨ́yɨ́ go go rɨ́nɨŋɨ́ nɨmearɨ́náyɨ́, Gorɨxo arɨrá oninɨrɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́wɨnɨgɨnɨ. Segɨ́yɨ́ go go dɨŋɨ́ niɨ́á nɨwinɨrɨ́náyɨ́, Gorɨxomɨ yayɨ́ numerɨ soŋɨ́ umearɨ́wɨnɨgɨnɨ. \v 14 Segɨ́yɨ́ go go sɨmɨxɨ́ nɨwerɨ́náyɨ́, Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́né seaipeŋweagɨ́áwamɨ “Eɨnɨ.” urɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Awa nɨbɨro Ámɨnáoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ ámɨ wará oinɨnɨrɨ rɨxɨŋɨ́ wurɨyiro ranɨ́ bɨ tɨ́nɨ xwɨ́á earo éɨ́rɨxɨnɨ. \v 15 Awa rɨxɨŋɨ́ nurɨróná dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro urarɨgɨ́ápimɨ dánɨ Ámɨnáo ámɨ naŋɨ́ wimɨxɨnɨ́árɨnɨ. Sɨmɨxo ɨ́wɨ́ bɨ enɨ eŋo eŋánáyɨ́, yokwarɨmɨ́ wiinɨ́árɨnɨ. \v 16 Ayɨnánɨ, sɨmɨxɨ́ pɨ́nɨ seawiárɨrɨ Gorɨxo naŋɨ́ seaimɨxɨrɨ enɨ́a nánɨ segɨ́ ɨ́wɨ́ éɨ́ápɨ nánɨ waropárɨ́ inɨro Gorɨxomɨ xɨxe rɨxɨŋɨ́ wurɨmeirɨ inɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Rɨxɨŋɨ́ wé rónɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ wurɨyarɨgɨ́ápɨ, ayɨ́ ananɨ ámáyo arɨrá wipaxɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 17 Eŋíná wɨ́á rókiamoagɨ́ Iraijao eŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ mópoyɨ. O ámá nenénɨŋɨ́ imónɨŋo aiwɨ iniá meapa oenɨrɨ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ eŋɨ́ tɨ́nɨ uráná oyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ xwɨ́á tɨ́yo iniá meapa nerɨ xwiogwɨ́ waú wo nɨpwémáná eŋáná ámɨ emá wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ wo enɨ pweŋɨnigɨnɨ. \v 18 O iniá ámɨ oeanɨrɨ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ uráná iniá xwɨ́á tɨ́yo nearɨ aiwá yapɨŋɨnigɨnɨ. \s1 “Sérɨxɨ́meá wí xeŋwɨ́nɨ yarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨróná yumɨxɨnɨ́poyɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 19 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, segɨ́yɨ́ wo ámá xegɨ́ imónɨŋɨ́ wo Gorɨxoyá xwɨyɨ́á nepa imónɨŋɨ́pɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ xeŋwɨ́nɨ yarɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ ámɨ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ obɨnɨrɨ nipemeámɨ nɨbɨrɨ́náyɨ́, \v 20 re mówɨnɨgɨnɨ, “Xexɨrɨ́meá ɨ́wɨ́ arɨ́kí yarɨgɨ́áyɨ́ wigɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨro ámɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ owɨkwɨ́rɨ́poyɨnɨrɨ yumɨxarɨŋɨ́ go go, o ayɨ́ anɨ́nɨmɨxɨnanɨro yarɨgɨ́ápimɨ dánɨ erɨ́kiemeánɨpɨ́rɨ nánɨ erɨ ɨ́wɨ́ xwapɨ́ éɨ́ápɨ rɨtɨ́ inɨpɨ́rɨ nánɨ erɨ yarɨŋorɨnɨ.” mówɨnɨgɨnɨ.