\id HEB Angave NT [aak] -Papua New Guinea 1990 (DBL -2014) \h Xibɨruyɨ́ \toc1 Payɨ́ ámá Xibɨruyɨ́ nánɨ eánɨŋɨ́narɨnɨ \toc2 Xibɨruyɨ́ \toc3 Xib \mt1 Payɨ́ ámá Xibɨruyɨ́ nánɨ eánɨŋɨ́narɨnɨ. \ip Payɨ́ rɨna Judayɨ́ Jisasomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro nánɨ oyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á aŋɨ́ bimɨ ŋweagɨ́áyɨ́ nánɨ eagɨ́ánarɨnɨ. Xibɨruyɨ rɨnɨŋɨ́pɨ wigɨ́ pɨ́né rarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ nɨkumɨxɨnɨrɨ rɨnɨŋagɨ nánɨ yoɨ́ e wɨ́rɨnɨnɨ. Payɨ́ rɨna eaŋoyá yoɨ́ mɨŋwɨrárɨnɨŋagɨ nánɨ “Ámá o nɨrɨrɨ eaŋɨ́rɨ́anɨ?” yaiwipaxɨ́ mimónɨŋɨ́narɨnɨ. Jisaso rɨxa aŋɨ́namɨ nɨpeyimáná xwiogwɨ́ rɨxa obaxɨ́ nɨpwémáná eŋáná payɨ́ eaŋo Judayɨ́ Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á ayo xeanɨŋɨ́ wímeaayarɨŋagɨ nánɨ anɨŋɨ́ Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́ró pɨ́nɨ nɨwiárɨro xámɨ yagɨ́ápɨ ámɨ ɨ́á xɨrɨpɨ́rɨxɨnɨrɨ nɨrɨrɨ eaŋɨnigɨnɨ. Ayɨ́ re nɨyaiwiro anɨŋɨ́ sɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ xaíwɨ́ ɨ́á xɨrɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ nɨrɨrɨ eaŋɨnigɨnɨ, “Aŋɨ́najɨ́ nɨyonɨ Jisaso seáyɨ e mɨwimónɨpa renɨ? Mosesomɨ enɨ seáyɨ e mimónɨpa renɨ? Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowamɨ enɨ seáyɨ e mɨwimónɨpa renɨ? Rɨdɨyowá xɨ́o ná wínánɨ neaiinɨŋɨ́pɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowamɨ ámɨ ámɨ neaiiarɨgɨ́ápimɨ seáyɨ e mimónɨpa renɨ?” nɨyaiwiro anɨŋɨ́ Jisasomɨnɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́róa úɨ́rɨxɨnɨrɨ nɨrɨrɨ eaŋɨnigɨnɨ. \c 1 \s1 “Ríná Gorɨxo xegɨ́ xewaxo eŋɨ́pimɨ dánɨ nearɨŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Gorɨxo eŋíná wɨ́á rókiamoagɨ́áwa rɨ́wamɨŋɨ́ earo xɨxegɨ́nɨ ero egɨ́ápimɨ dánɨ xɨ́oyá xwɨyɨ́á negɨ́ arɨ́owéyo ayá wí nura nɨbayíɨsáná \v 2 agwɨ sɨ́á yoparɨ́yɨ́ tɨ́ŋɨ́ ríná xegɨ́ xewaxo xwɨyɨ́á rɨrɨ amɨpí wíwapɨyemerɨ eŋɨ́pimɨ dánɨ nearɨŋɨ́rɨnɨ. Xegɨ́ xewaxo amɨpí imónɨŋɨ́pɨ nɨpɨnɨ nánɨ xiáwo imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ urɨ́peaŋorɨnɨ. Omɨ dánɨ aŋɨ́na tɨ́nɨ xwɨ́árí tɨ́nɨ imɨxɨŋɨ́rɨnɨ. \v 3 O Gorɨxo nikɨ́nɨrɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́pɨ axɨ́pɨ enɨ aupákɨ́kɨ́ inarɨŋorɨnɨ. Xano yapɨ pákínɨ́ imónɨŋorɨnɨ. Sogwɨ́ siŋɨ́ emá amɨpí nɨpɨnɨ oyá xwɨyɨ́á eŋɨ́ eánɨŋɨ́ rɨŋɨ́pimɨ dánɨ xomaxɨ́nɨŋɨ́ yárɨnɨŋagɨ nánɨ xegɨ́ imónɨŋɨ́pa sɨnɨ imónɨnɨ. Xewanɨŋo ɨ́wɨ́ ámá yarɨgɨ́ápɨ nánɨ yokwarɨmɨ́ wiipaxɨ́ oimónɨrɨ nɨwiárɨmáná nɨpeyirɨ Ŋwɨ́á seáyɨ émɨ imónɨŋoyá wé náúmɨnɨ éɨ́ ŋweanɨ. \s1 “Gorɨxomɨ xewaxo aŋɨ́najɨ́yo seáyɨ e múrónɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 4 Gorɨxo o e imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ nurɨ́pearɨ nɨwimɨxɨrɨ́ná aŋɨ́najɨ́ e imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ urɨ́peaŋɨ́pimɨ aga seáyɨ e wiárɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ seáyɨ e wimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. \v 5 Omɨ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ Gorɨxo urɨŋɨ́pa aŋɨ́najɨ́ gɨyo axɨ́pɨ urɨŋɨ́rɨnɨ, “Joxɨ rɨxa gɨ́ íwoxɨ oimónɨrɨ simɨxɨ́árɨnɨ. Agwɨ ríná joxɨ́nɨŋɨ́ semeáárɨnɨ.” E urɨŋɨ́pa aŋɨ́najɨ́ gɨyo axɨ́pɨ urɨŋɨ́rɨnɨ? Oweoɨ, wí e murɨŋɨ́rɨnɨ. Xewaxo nánɨ ámɨ bɨ re rɨŋɨ́pa aŋɨ́najɨ́ gɨyɨ́ nánɨ axɨ́pɨ rɨŋɨ́rɨnɨ, “Nionɨ xegɨ́ xanonɨ imónɨmɨ́ɨnɨ. O gɨ́ íwo imónɨnɨŋoɨ.” rɨŋɨ́pa axɨ́pɨ aŋɨ́najɨ́ gɨyɨ́ nánɨ rɨŋɨ́rɨnɨ? Oweoɨ, wí e mɨrɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ “O ayo seáyɨ e wimónɨnɨ.” nɨrɨrɨ eaarɨŋɨnɨ. \v 6 Xegɨ́ niaíwɨ́ xámɨ́nɨŋɨ́ emeaŋomɨ xwɨ́á rɨrímɨ nánɨ wɨ́rénapɨnɨ nánɨ nimónɨrɨ́ná Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ enɨ rɨŋɨnigɨnɨ, “Aŋɨ́najɨ́ Gorɨxonɨyáyɨ́ nɨ́nɨ omɨ nupɨ́kínɨmearo seáyɨ e uméɨ́rɨxɨnɨ.” rɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ o seáyɨ e wimónɨnɨ. \v 7 Aŋɨ́najɨ́ nánɨ Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Gorɨxo xegɨ́ aŋɨ́najɨ́ —Ayɨ́ xɨ́o sekaxɨ́ urɨ́ɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ seáyɨ́ wiipɨ́rɨ nánɨ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ imɨŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimɨxɨrɨ rɨ́á ápiáwɨ́nɨŋɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimɨxɨrɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ.” Aŋɨ́najɨ́ nánɨ e nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ aiwɨ \v 8 xewaxo nánɨ re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Gorɨxoxɨnɨ, dɨxɨ́ ámáyo numeŋwearɨ́ná ná rɨ́wɨ́yo aí sɨnɨ axɨ́pɨ anɨŋɨ́ umeŋwearɨ pí pí wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nerɨ umeŋwearɨ erɨ́árɨnɨ. \v 9 Joxɨ wé rónɨŋɨ́pɨ nánɨ simónɨrɨ uniɨ́pɨ nánɨ mɨsimónɨpa erɨ yarɨŋagɨ nánɨ Gorɨxonɨ dɨxɨ́ Ŋwɨ́áonɨ nɨrɨrɨ́pearɨ ámá dɨxɨ́ imónɨgɨ́áyo seáyɨ e simɨxɨ́agɨ nánɨ dɨŋɨ́ niɨ́á sinarɨnɨ.” E nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ “Xewaxo aŋɨ́najɨ́yo seáyɨ e rɨ́a wimónɨnɨ?” yaiwipaxɨ́rɨnɨ. \v 10 Xewaxomɨ urɨŋɨ́ rɨpɨ enɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, iwamɨ́ó dánɨ amɨpí nɨ́nɨ wí sɨnɨ mimónɨŋáná joxɨ xwɨ́á rɨrí ikwɨ́rorɨ aŋɨ́na dɨxɨ́ wé tɨ́nɨ imɨxɨrɨ eŋɨ́rɨnɨ. \v 11 Apɨ anɨ́nɨnɨ́á eŋagɨ aiwɨ joxɨ sɨnɨ anɨŋɨ́ minɨ́ ŋwearɨ́árɨnɨ. Aŋɨ́na tɨ́nɨ xwɨ́árí tɨ́nɨ iyɨ́á nɨpánoyɨ́ urɨ́ nerɨ́ná yarɨŋɨ́pánɨŋɨ́ imónáná \v 12 joxɨ iyɨ́á nɨxoperɨ tarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ e tɨrɨ́árɨnɨ. Ámá iyɨ́á urú emɨ nɨmorɨ sɨŋɨ́ wú pánarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ aŋɨ́namɨ tɨ́nɨ xwɨ́árímɨ tɨ́nɨ e imɨxɨrɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí joxɨ imónɨŋɨ́pɨ anɨŋɨ́ minɨ́ sɨnɨ axɨ́pɨ nimónɨrɨ xwiogwɨ́ dɨŋɨ́ nɨmorɨ ɨ́á ropaxɨ́ mimónɨ́ nɨpwerɨ aí joxɨ wí mɨpepa erɨ́árɨnɨ.” Xewaxomɨ e nurɨrɨ aí \v 13 ámɨ axomɨ re urɨŋɨ́pa aŋɨ́najɨ́ gɨyo enɨ urɨŋɨ́rɨnɨ, “Nionɨ ámá joxɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ siarɨgɨ́áyo xopɨrárɨ́ nɨwirɨ íkwiaŋwɨ́ dɨxɨ́ sɨkwɨ́ ikwiárɨrɨ́ánánɨŋɨ́ simɨxɨyimɨ́á íná nánɨ nionɨ imónɨŋápa xɨxenɨ axɨ́pɨ nimónɨrɨ gɨ́ wé náúmɨnɨ éɨ́ nɨŋwearɨ wenɨŋɨ́ nerɨ ŋweaɨ.” Xewaxomɨ e urɨŋɨ́pa aŋɨ́najɨ́ gɨyo axɨ́pɨ urɨŋɨ́rɨnɨ? Oweoɨ. \v 14 Xewaxo rɨxa e imónɨŋo eŋagɨ aiwɨ aŋɨ́najɨ́ nɨ́nɨ ayɨ́ sa kwíyɨ́yɨ́rɨnɨ. Gorɨxo sekaxɨ́ urɨ́ɨ́pɨ xɨxenɨ seáyɨ́ wiipɨ́rɨ nánɨ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ámá xɨ́o xegɨ́ yeáyɨ́ uyimɨxemeanɨ́áyo arɨrá uwiipɨ́rɨ nánɨ urowárarɨŋɨ́yɨ́rɨnɨ. \c 2 \s1 “Jisaso neaiiŋɨ́pɨ sɨ́mɨmaŋɨ́mɨnɨ tɨnɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Xewaxo aŋɨ́najɨ́yo seáyɨ e wimónɨŋo eŋagɨ nánɨ xwɨyɨ́á o nánɨ arɨ́á wiŋwápɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨrane ewé gwɨ́ mɨyárɨnɨŋáná ná jɨ́amɨ nikwiárɨga warɨŋɨ́pa axɨ́pɨ e yanɨgɨnɨrɨ apimɨ xaíwɨ́ ɨ́á nɨxɨrɨrane píránɨŋɨ́ xɨ́dɨ́wanɨgɨnɨ. \v 2 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Eŋíná Gorɨxo negɨ́ arɨ́owéyo aŋɨ́najɨ́ urɨro wíwapɨyiro éɨ́ápimɨ dánɨ uragɨ́pɨ aí pɨ́rɨ́ wiaíkipaxɨ́ mimónɨpa erɨ ámá xwɨyɨ́á apimɨ ogámɨ́ nero pɨ́rɨ́ wiaíkigɨ́á ayɨ́ ayo Gorɨxo xɨxenɨ pɨrɨ́ umamorɨ eŋɨ́ eŋagɨ nánɨ \v 3 agwɨ ríná nene rɨpɨ wí yaiwipaxene menɨnɨ, “O awiaxɨ́ nerɨ yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ neaiiŋɨ́pɨ rɨ́wɨ́ nukɨnɨmoranénáyɨ́, ananɨ pɨrɨ́ o neamamonɨ́ápimɨ dánɨ nurakínárɨmɨ upaxɨ́rɨnɨ.” yaiwipaxene menɨnɨ. Xámɨ Ámɨná Jisaso xewanɨŋo Gorɨxo yeáyɨ́ neayimɨxemeámɨnɨrɨ neaiiarɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨnearɨmáná eŋáná ámá omɨ arɨ́á wigɨ́áwa nene “Neparɨnɨ.” yaiwianɨ nánɨ sopɨŋɨ́ noro wáɨ́ neararɨ́ná \v 4 Gorɨxo enɨ nene “Neparɨnɨ.” yaiwianɨ nánɨ emɨmɨ́ tɨ́nɨ ayá rɨwamónɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́ tɨ́nɨ amɨpí xɨxegɨ́nɨ ámá mepaxɨ́ imónɨŋɨ́ tɨ́nɨ sopɨŋɨ́ noa uŋɨ́rɨnɨ. O xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ ámá awa kwíyɨ́pimɨ dánɨ emɨmɨ́ epaxɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ wiŋɨ́pɨ tɨ́nɨ egɨ́ápimɨ dánɨ sopɨŋɨ́ noa uŋɨ́rɨnɨ. \s1 Yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́ápɨ nánɨ mɨ́kɨ́ ikiŋo Jisasorɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 5 Gorɨxo ámá aŋɨ́ sɨŋɨ́ imónɨnɨ́árímɨ —Arí nánɨ nionɨ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨŋɨnɨ. Arímɨ ŋweapɨ́rɨ́áyɨ́ Gorɨxo aŋɨ́najowamɨ sɨmaŋwɨ́yónɨŋɨ́ yeáyɨ́ wurɨ́nɨpɨ́rɨ́a nánɨ rárɨŋɨ́manɨ. \v 6 E nerɨ aí ámá wo Gorɨxomɨ urɨŋɨ́ rɨpɨ Bɨkwɨ́yo wí e nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ “Ámáyɨ́ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ amɨpí nɨyonɨ seáyɨ e nɨwimónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” nene re yaiwipaxɨ́rɨnɨ, “Ámáyɨ́ pí imónɨŋagɨ́a nánɨ Gorɨxoxɨ ayɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ umearɨŋɨ́rɨnɨ? Ayɨ́ joxɨ ananɨ peayɨ́ wianɨpaxɨ́yɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 7 Anɨŋɨ́ marɨ́áɨ, bɨ onɨmiápɨ nánɨ ámá aŋɨ́najɨ́yo ínɨmɨ owimónɨ́poyɨnɨrɨ nɨwárɨrɨ aí ámɨ rɨ́wɨ́yo dánɨ wé íkwiaŋwɨ́yo uŋwɨrárɨrɨ seáyɨ e wimɨxɨrɨ nerɨ́ná seáyɨ e numɨ́eyoarɨ [amɨpí nɨ́nɨ joxɨ dɨxɨ́ wé tɨ́nɨ imɨxɨŋɨ́yo seáyɨ e nɨwimónɨrɨ oumeŋweáɨ́rɨxɨnɨrɨ urɨ́peaŋɨ́rɨnɨ.] \v 8 Joxɨ aŋɨ́najɨ́ranɨ, amɨpíranɨ, nɨ́nɨ ámáyo ínɨmɨ wurɨ́nɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ wimɨxɨŋɨ́rɨnɨ.” Bɨkwɨ́yo e nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ. Gorɨxo nɨ́nɨ ámáyo yeáyɨ́ wurɨ́nɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ nɨwimɨxɨrɨ́ná payɨkeyɨ́ bɨ mimɨxɨpa eŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nene re yaiwipaxɨ́rɨnɨ, “Ámáyɨ́ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ amɨpí nɨyonɨ seáyɨ e rɨ́a wimónɨnɨ?” yaiwipaxɨ́ aí agwɨ ríná nene amɨpí nɨ́nɨ ámáyo ínɨmɨ imónɨŋagɨ mí mɨwómɨxarɨŋwɨnɨ. \v 9 E nerɨ aiwɨ ámá Gorɨxo onɨmiápɨ nánɨ aŋɨ́najowamɨ ínɨmɨ wimɨxɨŋomɨ rɨxa mí wómɨxɨŋwárɨnɨ. O, ayɨ́ Jisaso nánɨ rarɨŋɨnɨ. O Gorɨxo nene nánɨ wá nɨneawianɨrɨ píránɨŋɨ́ e wiíɨmɨgɨnɨrɨ yaiwiáragɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nerɨ́ná ámá nɨnenenɨ nánɨ neapeinɨ́a nánɨ onɨmiápɨ bɨ aŋɨ́najowamɨ ínɨmɨ wimónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ wimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. Ínɨmɨ e nɨwimónɨrɨ́ná rɨ́nɨŋɨ́ nɨmearɨ peŋɨ́ eŋagɨ nánɨ Gorɨxo rɨxa wé íkwiaŋwɨ́yo uŋwɨrárɨrɨ seáyɨ e wimɨxɨrɨ eŋɨ́rɨnɨ. \v 10 Gorɨxo —Xɨ́omɨ dánɨ amɨpí nɨ́nɨ imónɨrɨ nɨ́nɨ enɨ o nánɨ imónɨrɨ enɨ. O re eŋɨ́rɨnɨ. Ámá obaxɨ́ xegɨ́ ɨ́wiaxénɨŋɨ́ nimónɨro xewaxo nikɨ́nɨrɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́pa axɨ́pɨ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ omɨ rɨ́nɨŋɨ́ ayá wí wímeaŋɨ́pimɨ dánɨ wé uroárɨ́ɨmɨgɨnɨrɨ nerɨ́ná xɨxenɨ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ eŋɨ́rɨnɨ. “Yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ apánɨ mɨ́kɨ́ ikipaxo, ayɨ́ Jisasorɨ́anɨ?” wiaiwipɨ́rɨ nánɨ Gorɨxo e eŋɨ́rɨnɨ. \v 11 Jisaso —O ámáyɨ́ Gorɨxoyá imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimɨxarɨŋorɨnɨ. O tɨ́nɨ ámá Gorɨxoyá xɨ́o imɨxɨŋɨ́yɨ́ tɨ́nɨ wigɨ́ xano ná womɨ dánɨnɨ eweagɨ́áyɨ́ eŋagɨ o ayɨ́ nánɨ ayá mɨwinɨ́ ananɨ “Gɨ́ nɨrɨxɨ́meá imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.” rarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 12 O Gorɨxomɨ re urɨŋɨ́pɨ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ, “Joxɨ nánɨ gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyo ‘E imónɨŋorɨnɨ. E imónɨŋorɨnɨ.’ ourɨmɨnɨ. Ámá joxɨ seáyɨ e rɨmepɨ́rɨ nánɨ awí eánɨgɨ́áyo áwɨnɨmɨ dánɨ nionɨ joxɨ seáyɨ e rɨmemɨnɨrɨ nánɨ soŋɨ́ orɨmearɨmɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 13 Xwɨyɨ́á Jisaso Gorɨxo nánɨ rɨŋɨ́ rɨpɨ enɨ re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Nionɨ omɨ aga xɨxenɨ dɨŋɨ́ uŋwɨrárɨmɨ́árɨnɨ.” Xwɨyɨ́á ámɨ axo rɨŋɨ́ rɨpɨ enɨ re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Ámá Gorɨxo niaíwɨ́ nemearɨ́nɨŋɨ́ niapɨŋɨ́yɨ́, ayɨ́ aí tɨ́nɨ nawínɨ riyenerɨnɨ.” enɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ re seararɨŋɨnɨ, “Jisaso ayɨ́ nánɨ ayá mɨwinɨ́ ananɨ ‘Gɨ́ nɨrɨxɨ́meá imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.’ rarɨŋorɨnɨ.” seararɨŋɨnɨ. \s1 “Jisaso nepa ámá imónɨŋɨnigɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 14 Ayɨnánɨ niaíwɨ́ rarɨŋɨ́yɨ́ warárímɨ dánɨ gɨ́wɨ́ tɨ́nɨ eŋɨ́ tɨ́nɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ xewaxo enɨ axɨ́pɨ imónɨŋɨnigɨnɨ. Xewanɨŋo nɨperɨŋɨ́pimɨ dánɨ ámáyo anɨ́á wimɨxɨpaxɨ́ imónɨŋomɨ —O ayɨ́ oborɨnɨ. Omɨ mɨgɨ́ wimɨxɨrɨ \v 15 ámá íníná nanɨ́nanɨgɨnɨrɨ wiwanɨŋɨ́yɨ́ wáyɨ́ nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ gwɨ́nɨŋɨ́ ŋweagɨ́áyo níkwearɨ́nɨŋɨ́ wárɨrɨ éɨmɨgɨnɨrɨ warárímɨ dánɨ ámá gɨ́wɨ́ tɨ́nɨ eŋɨ́ tɨ́nɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨgɨ́ápa axɨ́pɨ e imónɨŋɨnigɨnɨ. \v 16 Ayɨ́ neparɨnɨ. O aŋɨ́najɨ́yo arɨrá owimɨnɨrɨ nerɨ́ná e mimónɨŋɨnigɨnɨ. Ámá Ebɨrɨ́amoyá iyɨ́ axɨ́pá imónɨgɨ́áyo arɨrá owimɨnɨrɨ nánɨ nerɨ́ná wará ayɨ́ inɨgɨ́ápa axɨ́pɨ inɨŋɨnigɨnɨ. \p \v 17 Ayɨnánɨ o apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwé wo nimónɨmáná xegɨ́ xexɨrɨ́meánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyo píránɨŋɨ́ ayá urɨmɨxɨrɨ Gorɨxo xɨ́o urɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ uŋwɨrárɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ erɨ nerɨ́ná ɨ́wɨ́ ámá yarɨgɨ́ápɨ yokwarɨmɨ́ wiipaxɨ́ oimónɨrɨ rɨdɨyowá yarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ rɨdɨyowánɨŋɨ́ inɨmɨnɨrɨ nánɨ pípɨ inɨpaxɨ́ marɨ́áɨ, sa wará xegɨ́ xexɨrɨ́meáyɨ́ inɨgɨ́ápɨ inɨpaxɨ́ eŋagɨ nánɨ xɨ́o enɨ axɨ́pɨ e inɨŋɨnigɨnɨ. \v 18 Rɨ́nɨŋɨ́ wímeaŋɨ́pimɨ dánɨ obo iwamɨ́ó wíwapɨyiŋo eŋagɨ nánɨ ámá obo agwɨ ríná dánɨ óreámioáɨ́rɨxɨnɨrɨ wíwapɨyarɨŋɨ́yo enɨ arɨrá wipaxɨ́ imónɨŋo eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \c 3 \s1 “Moseso seáyɨ e imónagɨ́ wo eŋagɨ aí Jisaso aga seáyɨ e wiárɨ́ múronɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1-2 Ayɨnánɨ gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, —Seyɨ́né Gorɨxo aŋɨ́namɨ dánɨ xɨ́oyá imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wéyo ɨ́á seaumɨrɨŋɨ́yɨ́nérɨnɨ. Seyɨ́né Jisaso nánɨ dɨŋɨ́ émóɨ́rɨxɨnɨ. Gorɨxo nene tɨ́ŋɨ́ e nánɨ urowárénapɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ. Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwéo, nene “Apimɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋwárɨnɨ.” rarɨŋwápimɨ píránɨŋɨ́ xɨ́dɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ arɨrá neainɨnɨ́a nánɨ imónɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ. Moseso eŋíná ámá Gorɨxoyá aŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyo numeirɨ́ná xɨxenɨ wiiŋɨ́pa ámá Gorɨxo xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ e éwɨnɨgɨnɨrɨ urɨ́peáagɨ nánɨ xɨxenɨ wiiŋo, ayɨ́ axo Jisasorɨnɨ. O nánɨ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ émóɨ́rɨxɨnɨ. \v 3 Ayɨ́ rɨpɨ seararɨŋɨnɨ. Aŋɨ́ wiwá nánɨ “Naŋiwárɨnɨ.” nɨrɨro mɨŋɨ́ sɨ́ŋá nɨmeeánɨro aiwɨ aŋɨ́ iwámɨ mɨrɨŋo nánɨ aga mɨŋɨ́ sɨ́ŋá seáyɨ e umeeánɨpaxɨ́rɨnɨ. Axɨ́pɨ e imónɨŋɨ́pa Moseso nánɨ mɨŋɨ́ sɨ́ŋá umeeánɨpaxɨ́ imónɨŋagɨ aiwɨ Jisaso nánɨ ayɨ́ aŋɨpaxɨ́ mɨŋɨ́ sɨ́ŋá umeeánɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 4 Aŋɨ́ ayɨ́ ayɨ́ wí xegɨ́pɨ mimónɨ́ nɨ́nɨ ámá mɨrarɨgɨ́á aiwɨ amɨpí nɨ́nɨ imónɨŋɨ́pɨ imɨxɨŋo, ayɨ́ Gorɨxo eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 5 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ enɨ “Jisaso nánɨ dɨŋɨ́ píránɨŋɨ́ émóɨ́rɨxɨnɨ.” seararɨŋɨnɨ. Moseso eŋíná ámá Gorɨxoyá aŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyo xɨxenɨ píránɨŋɨ́ numeirɨ́ná ámá xɨnáíwánɨŋɨ́ nimónɨro wigɨ́ bosowamɨ píránɨŋɨ́ nɨwiiróná yarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ énɨŋɨ́ nerɨ amɨpí Gorɨxo rɨ́wɨ́yo rɨnɨ́ápɨ nánɨ woákɨ́kɨ́ wiŋɨ́ aiwɨ \v 6 Kiraiso Moseso nimónɨrɨ eŋɨ́pa axɨ́pɨ nimónɨrɨ eŋɨ́manɨ. Omɨ wiárɨ́ nɨmúrorɨ re eŋɨ́rɨnɨ. Niáwa ámá xanowayá imónɨgɨ́áyo píránɨŋɨ́ numeirɨ́ná yarɨgɨ́ápa Kiraiso axɨ́pɨ e nerɨ ámá xanoyá aŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyo xɨxenɨ píránɨŋɨ́ umeiŋɨ́rɨnɨ. Nene wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ nerane “Jisaso e nɨneaiinɨ́árɨnɨ.” nɨyaiwirane dɨŋɨ́ wikwɨ́moarɨŋwápimɨ dánɨ sáyɨ́ nimónɨrɨ rarɨŋwápɨ anɨŋɨ́ minɨ́ xaíwɨ́ ɨ́á nɨxɨra nuranénáyɨ́, ayɨ́ aŋɨ́ Gorɨxoyánɨŋɨ́ imónɨŋwɨnɨ. \s1 “Maŋɨ́ pɨ́rɨ́ wiaíkiagɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋe mɨŋweaagɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 7 Ayɨnánɨ Gorɨxo xegɨ́ kwíyɨ́pɨ tɨ́nɨ Bɨkwɨ́yo dánɨ rɨŋɨ́ rɨpɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ segɨ́ seárɨ́awéyɨ́ maŋɨ́ nɨwiaíkiro dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ imónɨŋe ŋweaagɨ́ámanɨ, “Agwɨ ríná maŋɨ́ Gorɨxonɨyá seararɨŋagɨ arɨ́á nɨniróná \v 8-9 eŋíná segɨ́ seárɨ́awéyɨ́ ámá dɨŋɨ́ meaŋe nemeróná yagɨ́ápa mepa éɨ́rɨxɨnɨ. Ayɨ́ gɨ́ maŋɨ́ xowiaíkímɨ́ nɨniro nepa eŋɨ́ eánɨŋorɨ́anɨrɨ iwamɨ́ó níwapɨyiro neróná xwiogwɨ́ 40 pwearɨ́ná nionɨ emɨmɨ́ nɨwíwapɨya uŋápɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨga nuro aí wigɨ́ dɨŋɨ́ wakɨsɨ́ ninɨro rɨ́wɨ́ nɨmoagɨ́árɨnɨ. E yagɨ́ápa seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ mepa éɨ́rɨxɨnɨ. \v 10 Ayɨnánɨ segɨ́ seárɨ́awé íná ŋweagɨ́áyɨ́ nánɨ wikɨ́ nɨwónɨrɨ re rɨŋanigɨnɨ, ‘Ayɨ́ íníná dɨŋɨ́ xeŋwɨ́nɨ moro Gorɨxonɨ sekaxɨ́ urarɨŋápimɨ mɨxɨ́dɨpa ero yarɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.’ nɨrɨrɨ \v 11 wikɨ́ rɨ́á ápiáwɨ́nɨŋɨ́ nɨwónɨrɨ́ná sɨ́ŋá womɨ dánɨ́nɨŋɨ́ re rárɨŋanigɨnɨ, ‘Xwɨ́á dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨpɨ́rɨ́a nánɨ wipɨmoáriŋárímɨ wí nɨŋweapɨ́rɨ́ámanɨ.’ rárɨŋanigɨnɨ.” Segɨ́ seárɨ́awé íná ŋweagɨ́áyɨ́ Bɨkwɨ́yo dánɨ e nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nero Gorɨxomɨ maŋɨ́ pɨ́rɨ́ nɨwiaíkiro nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋe wí mɨŋweaagɨ́árɨnɨ. \s1 “Neárɨ́awéyɨ́ Gorɨxomɨ maŋɨ́ wiaíkiagɨ́ápa mepa éwanɨgɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 12 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, wiyɨ́né sɨpí nero aríkwɨ́kwɨ́ nɨwirɨŋɨ́pimɨ dánɨ Ŋwɨ́á wí mɨpé anɨŋɨ́ sɨŋɨ́ imónɨŋomɨ rɨ́wɨ́ umóɨ́rɨxɨnɨrɨ píránɨŋɨ́ awínɨŋɨ́ meŋweánɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 13 Wiyɨ́né ɨ́wɨ́ néra nurɨŋɨ́pimɨ dánɨ yapɨ́ néwapɨ́nɨro dɨŋɨ́ wakɨsɨ́ ninɨróná Gorɨxomɨ rɨ́wɨ́ umopɨ́rɨxɨnɨrɨ sɨ́á Bɨkwɨ́yo dánɨ Agwɨyɨ rɨnɨŋɨ́yi sɨnɨ imónɨŋánáyɨ́, sɨnɨ epaxɨ́ eŋánáyɨ́, sɨ́á ayɨ́ ayo xɨxe eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ inayíɨ́rɨxɨnɨ. \v 14 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Dɨŋɨ́ Kiraisomɨ iwamɨ́ó dánɨ nɨwɨkwɨ́roranéná wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ nerane xaíwɨ́ ɨ́á xɨrɨŋwápɨ anɨŋɨ́ xaíwɨ́ ɨ́á nɨxɨra nurane negɨ́ peanɨ́waé nánɨ sɨnɨ xaíwɨ́ ɨ́á nɨxɨra nuranénáyɨ́, nepa Kiraiso tɨ́nɨ ikárɨnɨŋwaénerɨnɨ. \v 15 Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ ananɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋwápɨ xaíwɨ́ ɨ́á nɨxɨra upaxɨ́rɨnɨ, “Agwɨ Gorɨxo seararɨŋagɨ arɨ́á nɨwiróná eŋíná segɨ́ seárɨ́awéyɨ́ omɨ maŋɨ́ xowiaíkímɨ́ nɨwiróná dɨŋɨ́ wakɨsɨ́ ninɨro nánɨ rɨ́wɨ́ umoagɨ́ápa seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ e mepa éɨ́rɨxɨnɨ.” E nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ neranénáyɨ́, dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋwápɨ xaíwɨ́ ɨ́á nɨxɨra wanɨ́wárɨnɨ. \p \v 16 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Ámá Gorɨxo rarɨŋagɨ arɨ́á nɨwiróná maŋɨ́ xowiaíkímɨ́ wiagɨ́áyɨ́, ayɨ́ gɨyɨ́rɨnɨ? Nɨ́nɨ ayɨ́ ámá Moseso Isipɨyɨ́ aŋɨ́yo dánɨ wirɨmeááná e pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ wagɨ́áyɨ́ menɨranɨ? \v 17 Xwiogwɨ́ 40 apɨ pwearɨ́ná Gorɨxo ámá gɨyo wikɨ́ nɨwóga wagɨ́rɨnɨ? Ayɨ́ axɨ́yɨ́ ɨ́wɨ́ nero ámá dɨŋɨ́ meaŋe dánɨ nɨpéa emeagɨ́áyɨ́ menɨranɨ? \v 18 Ámá Gorɨxo sɨ́ŋáyo dánɨ nurɨrɨ́ná “Xwɨ́á e nɨŋwearóná dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋɨ́rímɨ wí nɨŋweapɨ́rɨ́ámanɨ.” uragɨ́yɨ́ gɨyɨ́rɨnɨ? Ayɨ́ axɨ́yɨ́ xɨ́omɨ maŋɨ́ pɨ́rɨ́ wiaíkiagɨ́áyɨ́ menɨranɨ? \v 19 Ayɨnánɨ nene nɨjɨ́á re imónɨŋwɨnɨ. Neárɨ́awé íná ŋweaagɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́ropa nero nánɨ Gorɨxoyá xwɨ́á dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋɨ́rímɨ wí nɨrémoro ŋweaagɨ́ámanɨ. \c 4 \s1 “Nene dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínanɨ́wá nánɨ imónɨŋe sɨnɨ imónɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Ayɨnánɨ Gorɨxo ayɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ negɨ́ neárɨ́awéyo sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ urɨŋɨ́pɨ sɨnɨ eŋagɨ nánɨ xɨ́o ámáyo eyeyírómɨ́ nerɨ́ná wiyɨ́né nánɨ re seaiaiwinɨgɨnɨrɨ, “Ayɨ́ e ŋweapaxɨ́ mimónɨŋoɨ.” seaiaiwinɨgɨnɨrɨ wáyɨ́ nerane píránɨŋɨ́ oyaneyɨ. \v 2 Negɨ́ neárɨ́awéyɨ́ ámá dɨŋɨ́ meaŋe nemeróná xwɨyɨ́á xwɨ́á dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋɨ́rímɨ nánɨ yayɨ́ winɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ arɨ́á wiagɨ́ápa nene enɨ axɨ́pɨ arɨ́á wiŋwárɨnɨ. Ayɨ́ arɨ́á nɨwiro aí arɨ́á nɨwiróná dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́ropa nero nánɨ surɨ́má arɨ́á nɨwiárɨro xwɨ́á dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ imónɨŋɨ́rímɨ mɨrémó ámá dɨŋɨ́ meaŋe dánɨ penowigɨ́awixɨnɨ. \v 3 Dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋwaéne dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋe páwiarɨŋwárɨnɨ. Ayɨ́ Gorɨxo rɨpɨ rɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ “Dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínanɨ́wá nánɨ imónɨŋe rɨxa rɨ́a neaipɨmoárinɨnɨ?” nɨyaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ, “Gorɨxonɨ maŋɨ́ nɨwiaíkiarɨgɨ́áyo wikɨ́ rɨ́á ápiáwɨ́nɨŋɨ́ nɨwónɨrɨ́ná sɨ́ŋá womɨ dánɨ́nɨŋɨ́ re rárɨŋanigɨnɨ, ‘Xwɨ́á ayɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨpɨ́rɨ́a nánɨ wipɨmoáriŋápimɨ wí nɨŋweapɨ́rɨ́ámanɨ.’ rárɨŋanigɨnɨ.” Xwɨ́árí tɨ́nɨ aŋɨ́na tɨ́nɨ imɨxárɨŋe dánɨ amɨpí nɨpɨnɨ xɨ́o imɨxɨ́ɨ́pɨ rɨxa yárɨnɨŋagɨ aiwɨ xwɨyɨ́á apɨ e rɨŋɨnigɨnɨ. \v 4 Bɨkwɨ́yo wí e sɨ́á wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ wo nimónɨmáná Sabarɨ́á imónɨŋɨ́yi nánɨ re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Gorɨxo sɨ́á wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ wo pwearɨ́ná amɨpí nimɨxa núɨsáná pɨ́nɨ nɨwiárɨrɨ Sabarɨ́á imónɨ́ɨ́yimɨ kikiɨ́á nɨŋwearɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨŋɨ́rɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ. \v 5 Ámɨ wí e dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨpaxe nánɨ re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Xwɨ́á dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨpɨ́rɨ́a nánɨ Gorɨxonɨ wipɨmoáriŋápimɨ wí nɨŋweapɨ́rɨ́á menɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ. Xwɨyɨ́á apiaú nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ “Nene dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínanɨ́wá nánɨ imónɨŋe rɨxa rɨ́a imónɨnɨ?” nɨyaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ. \p \v 6 Eŋíná xwɨyɨ́á xwɨ́á dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨpɨ́rɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́rímɨ nánɨ yayɨ́ winɨpaxɨ́pɨ arɨ́á wiagɨ́áyɨ́ Gorɨxomɨ maŋɨ́ xowiaíkímɨ́ néra warɨŋagɨ́a nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋe xe ŋweáɨ́rɨxɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨpa eŋɨ́ erɨ wínɨ e xe ŋweáɨ́rɨxɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨnɨ́á erɨ eŋagɨ nánɨ \v 7 re nɨyaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ, “Nene dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínanɨ nánɨ imónɨŋe ŋweaanɨ́wáíná nánɨ Gorɨxo rɨxa sɨ́á ámɨ wɨyi rárɨŋɨ́rɨnɨ.” Bɨkwɨ́yo dánɨ sɨ́á ayi, ayɨ́ Agwɨyɨ rɨnɨŋɨ́yirɨnɨ. Neárɨ́awéyɨ́ arɨ́á mɨwigɨ́e dánɨ ná rɨ́wɨ́yo Gorɨxo maŋɨ́ mɨxɨ́ ináyɨ́ Depitoyáyo dánɨ xwɨyɨ́á Bɨkwɨ́yo nionɨ xámɨ mɨŋɨ́ iroárɨ́ápɨ nɨrɨrɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Agwɨ maŋɨ́ Gorɨxonɨyá seararɨŋagɨ arɨ́á nɨniróná dɨŋɨ́ wakɨsɨ́ minɨpa époyɨ.” rɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ “Nene dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínanɨ́wáíná rɨ́a imónɨnɨ?” yaiwiarɨŋwárɨnɨ. \v 8 Josuao negɨ́ neárɨ́awéyo xwɨ́á dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋe nipemeámɨ nurɨ nɨrémorɨ́ná dɨŋɨ́ sɨxɨ́ Gorɨxo e ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónɨŋɨ́pɨ nepa nínɨro sɨŋwɨrɨyɨ́, ayimɨ dánɨ rɨ́wɨ́yo Gorɨxo sɨ́á dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínanɨ́wá nánɨ imónɨŋɨ́ ámɨ wɨyi nánɨ rɨmɨnɨrɨ eŋɨ́manɨ. \v 9 Ayɨnánɨ nene re nɨyaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ, “Sɨ́á Gorɨxo amɨpí nɨ́nɨ nimɨxárɨmáná dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨŋɨ́yínɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ axɨ́pɨ ámá xɨ́oyá imónɨgɨ́áyɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨpɨ́rɨ́íná sɨnɨ imónɨnɨ.” yaiwiŋwɨnɨ. \v 10 Dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋɨ́pimɨ páwiŋo, xɨ́o Gorɨxo xwɨ́á amɨpí nɨ́nɨ imɨmɨxɨmɨ́ nɨyárɨmáná kikiɨ́á nerɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨŋɨ́pa axɨ́pɨ e nerɨ xegɨ́ e éwɨnɨgɨnɨrɨ urɨ́peaŋɨ́pɨ nɨyárɨmáná xewanɨŋo rɨxa dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nínɨrɨ ŋweanɨ. \v 11 Ayɨnánɨ neárɨ́awéyɨ́ maŋɨ́ Gorɨxomɨ pɨ́rɨ́ nɨwiaíkiro sɨŋwepɨgɨ́ neaíwapɨyagɨ́ápimɨ nɨxɨ́dɨrane omɨ rɨ́wɨ́ umoanɨgɨnɨrɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ eŋe ŋweáwanɨgɨnɨrɨ anɨŋɨ́ minɨ́ nerane píránɨŋɨ́ nɨrɨ́kwínɨrane oyaneyɨ. \v 12 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ pí pí oenɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ epaxɨ́ imónɨrɨ eŋɨ́ eánɨrɨ eŋɨ́pɨrɨnɨ. Xegɨ́ ŋwá yinɨŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ kirá maŋɨ́ mɨdɨmɨdánɨ weŋɨ́ nɨ́nɨyɨ́ ŋwá yinɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mimónɨnɨ. Kirá aga ŋwá yinɨŋɨ́ bá xómɨŋɨ́ xɨ́áyo tɨ́nɨ eŋɨ́ wíwɨ́yo tɨ́nɨ dakwipaxɨ́pa xwɨyɨ́á oyápɨ ámáyo wairɨrɨ́ nɨwirɨ́ná wigɨ́ xwioxɨ́yo ɨ́á nɨmiárɨnɨrɨ ayá tɨ́nɨ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ kumɨxɨnɨŋe dakwiarɨŋɨ́rɨnɨ. Pí pí ámá dɨŋɨ́ moro pí pí “Emɨnɨrɨ oemɨnɨ.” wimónɨrɨ yarɨgɨ́ápɨ eyeyírómɨ́ yarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 13 Amɨpí nɨ́nɨ Gorɨxo —Pí pí éwápɨ nánɨranɨ, rɨ́wápɨ nánɨranɨ, yarɨŋɨ́ imɨmɨ́ neaíáná “Ayɨ́ apɨ nánɨ e rɨ́árɨnɨ. E éárɨnɨ.” uranɨ́wáo, ayɨ́ orɨnɨ. Amɨpí nɨ́nɨ o imɨxɨŋɨ́yɨ́ xegɨ́ sɨŋwɨ́ anɨŋe dánɨ wí pɨ́nɨ imónɨpaxɨ́ menɨnɨ. Amɨpí nɨ́nɨ xegɨ́ sɨŋwɨ́yo dánɨ́nɨŋɨ́ nɨparárɨmáná sɨŋánɨ imónɨnɨ. \s1 “Negɨ́ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwéo Jisasorɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 14 Nene apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwé wo —O rɨxa aŋɨ́námɨnɨ peyiŋo, ayɨ́ Gorɨxomɨ xewaxo Jisasorɨnɨ. Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwé o tɨ́ŋwaéne eŋagɨ nánɨ woákɨ́kɨ́ nerane “Apimɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋwɨnɨ.” rarɨŋwápɨ xaíwɨ́ ɨ́á oxɨraneyɨ. \v 15 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. “Negɨ́ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwéo nene wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ oyaneyɨnɨrɨ nerɨ́ná eŋɨ́ meánɨ́ yarɨŋagwɨ nɨneanɨrɨ́ná wí dɨŋɨ́ sɨpí mɨneaiarɨnɨnɨ?” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, nene ɨ́wɨ́ oépoyɨnɨrɨ neaímeaarɨŋɨ́pɨ o enɨ ɨ́wɨ́ oenɨrɨ wímeáagɨ aiwɨ wí ɨ́wɨ́ meŋo nánɨ nene wí e wiaiwipaxɨ́ menɨnɨ. Sa “Samɨŋɨ́ nimónɨrɨ yarɨŋagwɨ nɨneanɨrɨ́ná ananɨ dɨŋɨ́ sɨpí neaiarɨŋorɨ́anɨ?” wiaiwipaxɨ́rɨnɨ. \v 16 Negɨ́ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwéo e imónɨŋo eŋagɨ nánɨ amɨpí samɨŋɨ́ neaimɨxɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ wí neaímeááná Gorɨxo —O ámáyo ayá xwapɨ́ urɨmɨxarɨŋorɨnɨ. O wá neawianɨrɨ ayá nearɨmɨxɨrɨ oenɨrɨ wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨpa nerane oyá siá íkwiaŋwɨ́na tɨ́ŋɨ́ e aŋwɨ énɨŋɨ́ úwanɨgɨnɨ. \c 5 \p \v 1 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwé wo wo nowanɨ ɨ́wɨ́ wigɨ́ ámá yarɨgɨ́ápɨ nánɨ Gorɨxoyá íráɨ́ onɨŋe nánɨ nɨwurɨyiro aiwá peaxɨ́ utiro rɨdɨyowá wiiro epɨ́rɨ́a nánɨ xɨ́o wigɨ́ imónɨgɨ́áyo dánɨ éɨ́nɨŋɨ́ nɨyoarɨ urɨ́peaarɨŋowarɨnɨ. \v 2 Awa enɨ wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ oyaneyɨnɨrɨ nero aí eŋɨ́ neánɨro mɨxɨmopaxɨ́ wíagɨ́a nánɨ wigɨ́ ámá majɨ́á nero xeŋwɨ́mɨnɨ kɨnɨmónɨ́áyo ananɨ awayinɨ mɨmeyówárɨ́ wipaxowarɨnɨ. \v 3 Wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ oyaneyɨnɨrɨ nero aí eŋɨ́ neánɨro mɨxɨmopaxɨ́ wíagɨ́a nánɨ wigɨ́ ámá ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ rɨdɨyowá wiiarɨgɨ́ápa ɨ́wɨ́ wiwanɨŋowa yarɨgɨ́ápɨ nánɨ enɨ rɨdɨyowá minɨpaxɨ́ mimónɨgɨ́áwarɨnɨ. Awa enɨ aga ninɨpaxowarɨnɨ. \v 4 Ámá wo xewanɨŋo wé íkwiaŋwɨ́yo nɨŋwɨrárɨnɨrɨ xɨ́o xegɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ rɨ́peánarɨŋɨ́manɨ. Oweoɨ, nowanɨ eŋíná Gorɨxo xɨ́o xegɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ Erono apɨ e oimónɨrɨ wéyo ɨ́á umɨrɨŋɨ́pa axɨ́pɨ umɨráná apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwéowa imónarɨgɨ́árɨnɨ. \v 5 Kiraiso enɨ xewanɨŋo seáyɨ e nɨmɨ́eyoánɨrɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwé wonɨ oimónɨmɨnɨrɨ mɨrɨ́peánɨŋɨnigɨnɨ. Oweoɨ, Gorɨxo omɨ seáyɨ e numɨ́eyoarɨ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ gɨ́ íwoxɨ oimónɨrɨ simɨxɨ́árɨnɨ. Agwɨ ríná joxɨ́nɨŋɨ́ semeáárɨnɨ.” nurɨrɨ \v 6 Bɨkwɨ́yo ámɨ wí e nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ enɨ urɨŋɨnigɨnɨ, “Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ Merikisedeko nimónɨrɨ eŋɨ́ yapɨ joxɨ enɨ axɨ́pɨ anɨŋɨ́ nánɨ e imónɨ́ɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ Kiraiso e imónɨŋɨ́rɨnɨ. \v 7 Xámɨ o ámá nimónɨrɨ xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearɨ́ná “Ámá nɨpɨkianɨro yarɨgɨ́ápɨ nánɨ wáyɨ́ ninɨnɨgɨnɨrɨ ápo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨmímopaxorɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ arɨrá oninɨrɨ ŋwɨ́ pɨyɨ́ nɨwɨ́rɨnɨrɨ gwɨ́nɨ́ kɨ́kɨ́á tɨ́nɨ rɨxɨŋɨ́ uráná xanomɨ arɨ́á nɨwirɨ píránɨŋɨ́ yapenɨŋo eŋagɨ nánɨ omɨ xɨxenɨ arɨ́á wiŋorɨnɨ. \v 8 O Gorɨxomɨ xewaxo aí rɨ́nɨŋɨ́ xɨ́omɨ nɨwímearɨ peŋɨ́yo dánɨ re nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á imónɨŋɨ́rɨnɨ, “Ápomɨ arɨ́á nɨwirɨ xɨxenɨ nerɨ́ná apɨ e xɨxenɨ rí rɨnímeaarɨnɨ?” E nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ \v 9 xano wimónɨŋɨ́ nɨpɨnɨ rɨxa sɨpearɨ́mɨ́ nɨyárɨrɨ nánɨ ámá xɨ́omɨ pɨ́rɨ́ mɨwiaíkí arɨ́á wiarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ nɨ́nɨ anɨŋɨ́ minɨ́ íníná naŋɨ́nɨ ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ yeáyɨ́ uyimɨxemeapaxo imónɨrɨ \v 10 Gorɨxo re rárɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨrɨ eŋɨ́rɨnɨ, “Xwé apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ Merikisedeko imónɨŋɨ́pa axɨ́pɨ imónɨŋorɨnɨ.” rárɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨrɨ eŋɨ́rɨnɨ. \s1 Jisasomɨ rɨ́wɨ́ umóɨ́rɨxɨnɨrɨ erɨrɨ́ wiŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 “Nionɨ ‘Kiraiso nánɨ nɨrɨrɨ́ná Merikisedeko nánɨ nɨrɨrɨ́nɨŋɨ́ apɨ́nɨŋɨ́ apɨ́nɨŋɨ́ imónɨnɨ.’ osearɨmɨnɨ.” nɨnimónɨrɨ aiwɨ arɨ́á iwayɨ́ pɨ́rogɨ́áyɨ́né, seyɨ́né mɨ́kɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ nánɨ arɨge searɨmɨ́ɨnɨ? \v 12 None ayá wí searéwapɨyiŋwá eŋagwɨ nánɨ xamɨŋɨ́yɨ́né e dánɨ wíyo nuréwapɨyipaxɨ́ nimónɨrɨ́ná ayɨ́ naŋɨ́ imónɨmɨnɨrɨ eŋɨ́ aiwɨ seyɨ́né sɨnɨ majɨmajɨ́á yarɨŋagɨ́a nánɨ ámá wí ámɨ Kiraiso nánɨ sɨrɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pimɨ dánɨ nɨsearéwapɨyipaxɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́nérɨnɨ. Seyɨ́né aiwá nɨpaxɨ́ mimónɨ́ amɨŋɨ́nɨ narɨgɨ́áyɨ́ yapɨ imónɨŋoɨ. \v 13 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Ámá aiwá nɨpaxɨ́ mimónɨ́ sɨnɨ amɨŋɨ́ narɨgɨ́áyɨ́ nɨ́nɨ “Apɨ nerɨ́ná wé rónɨŋɨ́pɨ yarɨŋoɨ.” rɨnɨŋɨ́pɨ nánɨ majɨ́á nero nánɨ sɨnɨ niaíwɨ́ pɨ́opia yapɨ imónɨŋoɨ. \v 14 E nerɨ aí aiwáyɨ́ ámá rɨxa ámɨnánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ narɨgɨ́árɨnɨ. Ámá e imónɨgɨ́áyɨ́ wigɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ píránɨŋɨ́ éwapɨ́narɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨranɨ, sɨpí imónɨŋɨ́pɨranɨ, ananɨ mí ómɨxarɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. \c 6 \p \v 1-2 Ayɨnánɨ, nene xwɨyɨ́á Kiraiso nánɨ sɨrɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ anɨŋɨ́ minɨ́ mɨrɨnɨpa oyaneyɨ. Íníná ámɨ ámɨ xwɨyɨ́á sɨrɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ rɨpɨ rɨpɨ nɨtɨwayɨrorɨ mɨrɨnɨpa oyaneyɨ. Xwɨyɨ́á negɨ́ ɨ́wɨ́ amɨpí néra nurɨ́ná anɨ́nɨmɨxɨnanɨrane yarɨŋwápɨ aga rɨ́wɨ́mɨnɨ nɨmamopaxɨ́pɨranɨ, xwɨyɨ́á Gorɨxomɨ aga dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́ropaxɨ́pɨranɨ, xwɨyɨ́á igɨ́á xɨxegɨ́nɨ eánarɨŋwápɨranɨ, Gorɨxo naŋɨ́ owimɨxɨnɨrɨ wé seáyɨ e wikwiárarɨŋwápɨranɨ, ámá pegɨ́áyɨ́ ámɨ wiápɨ́nɨmeapɨ́rɨ́ápɨranɨ, Gorɨxo ámáyo mí ómómɨxɨmɨ́ nerɨ xwɨyɨ́á umeáráná anɨŋɨ́ ŋweapɨ́rɨ́ápɨranɨ, xwɨyɨ́á apɨ apɨ ámɨ nɨtɨwayɨrorɨ méwapɨ́nɨpa oyaneyɨ. Sa xwɨyɨ́á Gorɨxoyá ámá arɨ́á nɨwirɨŋɨ́pimɨ dánɨ yóɨ́ imónɨpaxɨ́pɨ éwapɨ́nanɨ nánɨ oxɨ́meaaneyɨ. \v 3 Gorɨxo apɨ xe oépoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ nɨneanɨrɨ́náyɨ́, ananɨ yanɨ́wɨnɨ. \p \v 4 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ “Xwɨyɨ́á xámɨ nɨtɨwayɨrorane éwapɨ́nɨŋwápɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨrane xwɨyɨ́á yóɨ́ imónanɨ́wá nánɨ imónɨŋɨ́pɨ oxɨ́meaaneyɨ.” seararɨŋɨnɨ. Ámá Gorɨxo xewanɨŋo nánɨ “E imónɨŋorɨ́anɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ rɨxa wɨ́á wókímɨxɨrɨ ámá aiwá gɨ́gɨ́ nerɨ́ná nɨjɨ́á awɨ́í yarɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ imónarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ́nɨŋɨ́ e nero aŋɨ́namɨ dánɨ Gorɨxo neaiapɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨro kwíyɨ́ oyápɨ ámá wíyo tɨ́nɨ nawínɨ waínɨrɨ \v 5 ámá aiwá awɨ́í imónɨŋɨ́pɨ gɨ́gɨ́ nerɨ́ná “Naŋɨ́ imónɨnɨ.” yaiwiarɨgɨ́ápa xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ tɨ́nɨ eŋɨ́ eánɨŋɨ́ o yeáyɨ́ nɨneayimɨxemearɨ neameŋweanɨ́íná imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ axɨ́pɨ gɨ́gɨ́nɨŋɨ́ nerɨ́ná “Naŋɨ́ imónɨnɨ.” yaiwiro néɨ́asáná \v 6 dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́ápɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ nɨmamorɨ́náyɨ́, ayɨ́ Gorɨxomɨ xewaxomɨ ikayɨ́wɨ́ oumearɨ́poyɨnɨrɨ ámɨ yoxáɨ́pámɨ́nɨŋɨ́ yekwɨroárarɨŋagɨ́a nánɨ ámɨ xwɨyɨ́á kɨnɨmónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ urɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ bɨ menɨnɨ. \v 7 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Xwɨ́á iniá ámɨ ámɨ nearɨ aínáná ámá aiwá omɨŋɨ́ ɨwɨ́á urɨ́áyɨ́ nánɨ aiwá naŋɨ́ yaparɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ Gorɨxo aiwá naŋɨ́ oyapɨnɨrɨ xwɨyɨ́á tɨ́nɨ píránɨŋɨ́ imɨxarɨŋɨ́pɨrɨnɨ. \v 8 E nerɨ aí xwɨ́á iniá ámɨ ámɨ nearɨ naínɨrɨ aiwɨ aiwá naŋɨ́ mɨyapɨ́ ará eŋɨ́ tɨ́ŋɨ́nɨ kɨsónárarɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ ráɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ eŋagɨ nánɨ Gorɨxo rɨxa nɨramɨxɨmɨnɨrɨ nánɨ imónɨrɨ árɨ́á yimɨnɨrɨ nánɨ imónɨrɨ eŋɨ́pɨrɨnɨ. \p \v 9 Dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né, nionɨ mɨxɨ́ e nɨsearɨrɨ aiwɨ “Seyɨ́né nionɨ mɨxɨ́ searɨ́ápɨ mɨyarɨŋoɨ.” nimónarɨnɨ. “Óɨ́ Gorɨxo yeáyɨ́ seayimɨxemeanɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́yímɨnɨ xɨ́darɨŋoɨ.” nimónarɨnɨ. \v 10 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Gorɨxo xɨxenɨ mimónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ mɨyarɨŋo eŋagɨ nánɨ amɨpí seyɨ́né xɨ́omɨ nɨxɨ́dɨróná ero ámá xegɨ́ imónɨgɨ́áyo arɨrá wigɨ́ápɨ sɨnɨ nɨwirɨŋɨ́yo dánɨ sɨwá rénɨŋɨ́ winɨro “Nene Gorɨxoxɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ rɨyiŋwɨnɨ.” sɨwá énɨŋɨ́ winɨro yarɨgɨ́ápɨ nánɨ o wí arɨ́á ikeamopaxɨ́ menɨnɨ. \v 11-12 Seyɨ́né rɨ́wɨ́ sɨwɨ́á nɨyirɨ mé ámá eŋɨ́ neánɨro Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roro “Xewanɨŋo óɨ́ oneaimonɨ.” yaiwiro yarɨgɨ́áyo dánɨ Gorɨxo sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “Nɨsiimɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́pɨ wímeaarɨŋɨ́yo ikanɨŋɨ́ wiaxɨ́dɨpɨ́rɨ nánɨ seyɨ́né wiyɨ́nénɨ wiyɨ́nénɨ amɨpí nɨ́nɨ oneaímeanɨnɨrɨ dɨŋɨ́ ikwɨ́moarɨgɨ́ápɨ seaímeanɨ́e nánɨ anɨŋɨ́ minɨ́ rɨ́wɨ́ nɨyunɨro dɨŋɨ́ nikwɨ́móa úɨ́rɨxɨnɨ. \s1 “Gorɨxo rɨŋɨ́pimɨ dɨŋɨ́ nɨwikwɨ́móa úɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 13-14 Eŋíná Gorɨxo Ebɨrɨ́amoyá sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ píránɨŋɨ́ simɨxɨrɨ dɨxɨ́ rárɨ́awéyo sayá wimɨxɨrɨ nemɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. E sɨ́ŋá wo arɨ́á eŋe dánɨ́nɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná ámá wo xɨ́omɨ seáyɨ e múrónɨŋo arɨ́á eŋe dánɨ rɨpaxɨ́ meŋagɨ nánɨ xewanɨŋo nánɨ nɨrɨnɨrɨ urɨŋɨnigɨnɨ. \v 15 Ayɨnánɨ Ebɨrɨ́amo yómɨŋɨ́ nimónɨrɨ “Gorɨxo nɨrɨŋɨ́pɨ xegɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ xe óɨ́ nimówɨnɨgɨnɨ.” nɨyaiwirɨ wenɨŋɨ́ nerɨ nɨŋweaŋɨsáná eŋáná wímeaŋɨnigɨnɨ. \v 16 Ámá “Nepa neararɨnɨ.” oyaiwípoyɨnɨrɨ nurɨróná nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ seáyɨ e wimónɨŋɨ́ bimɨ dánɨ urarɨgɨ́árɨnɨ. Ámá xwɨyɨ́á xɨmɨxɨmɨ́ ninɨro nɨrɨnɨróná xwɨyɨ́á apɨ rɨ́ápimɨ dánɨ saŋínarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 17 Ayɨnánɨ Gorɨxo ámá xɨ́o Ebɨrɨ́amomɨ sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ urɨŋɨ́pɨ wímeanɨ́áyɨ́ re oyaiwípoyɨnɨrɨ, “Gorɨxo arɨ́omɨ ‘Naŋɨ́ e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.’ urɨŋɨ́pɨ ámɨ ná rɨ́wɨ́yo aiwɨ xegɨ́ dɨŋɨ́ nɨkɨnɨmónɨrɨ kikiɨ́á epaxɨ́manɨ.” oyaiwípoyɨnɨrɨ sɨ́ŋáyo dánɨ́nɨŋɨ́ nɨrɨrɨ́ná xewanɨŋomɨ dánɨ nɨrɨnɨrɨ e urɨŋɨ́pɨ nánɨ ámɨ sopɨŋɨ́ wárɨŋɨnigɨnɨ. \v 18 Gorɨxo, yapɨ́ mɨrɨpaxɨ́ imónɨŋo “Sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ rɨrarɨŋɨnɨ.” urɨŋɨ́pɨ sɨwiá imónɨpaxɨ́ meŋagɨ aiwɨ ámɨ sɨwiá mimónɨpaxɨ́ bɨ xewanɨŋomɨ dánɨ urɨnɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nene ananɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ neámɨxɨnɨrɨ ŋweaŋwɨnɨ. Nene —Gorɨxo yeáyɨ́ neaimɨxɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ o tɨ́ámɨnɨ éɨ́ nurane sɨmaŋwɨ́yónɨŋɨ́ yeáyɨ́ wurɨ́nɨŋwaénerɨnɨ. Nene o neaiinɨ́a nánɨ dɨŋɨ́ wikwɨ́moarɨŋwápɨ xaíwɨ́ ɨ́á xɨranɨ nánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ neámɨxɨnɨrɨ ŋweaŋwɨnɨ. \v 19 Nene dɨŋɨ́ wikwɨ́moarɨŋwá apimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨ́kɨ́kɨ́ nomɨxɨnɨrane ŋweaŋwɨnɨ. Sɨ́kɨ́kɨ́ onɨŋɨ́wá eŋagɨ nánɨ aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ awawá ŋwɨ́áwámɨ rapɨrapɨ́ epaŋioárɨnɨŋúmɨ ínɨrɨwámɨnɨ́nɨŋɨ́ ananɨ páwiarɨŋwárɨnɨ. \v 20 Ínɨmɨ e Jisaso rɨxa anɨŋɨ́ íníná nánɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwé Merikisedeko imónɨŋɨ́pa axɨ́pɨ nimónɨmáná nene arɨrá neainɨnɨ́a nánɨ xámɨ nɨneameáa páwiŋɨ́rɨnɨ. \c 7 \s1 Merikisedeko, apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋo nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Merikisedeko —O mɨxɨ́ ináyɨ́ aŋɨ́ Seremɨyɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ umeŋweaagorɨnɨ. Ŋwɨ́á seáyɨ e imónɨŋoyá apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋorɨnɨ. O Ebɨrɨ́amo mɨxɨ́ ináyɨ́ waú waú awamɨ xopɨrárɨ́ nɨyárɨmo weaparɨ́ná óɨ́ e órórɨ́ ninɨríná Gorɨxoyá dɨŋɨ́yo dánɨ naŋɨ́nɨ owímeanɨrɨ xwɨyɨ́á bɨ tɨ́nɨ naŋɨ́ wimɨxɨŋorɨnɨ. \v 2 Amɨpí Ebɨrɨ́amo pɨkiomeáɨ́pɨ yaŋɨ́ wé wúkaú nɨmemáná bɨ mɨnɨ wiŋo, ayɨ́ Merikisedeko orɨnɨ. Xegɨ́ yoɨ́ Merikisedekoyɨ rɨnɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ xámɨ negɨ́ aga pɨ́néyo dánɨ mɨxɨ́ ináyɨ́ wé rónɨŋɨ́ umeŋweaarɨŋoyɨ rarɨŋwápɨrɨnɨ. O Seremɨ dáŋɨ́ mɨxɨ́ ináyoyɨ rɨnɨŋɨ́pɨ enɨ negɨ́ aga pɨ́néyo dánɨ mɨxɨ́ ináyɨ́ ámá nɨwayɨrónɨro ŋweapɨ́rɨ nánɨ wimɨxarɨŋoyɨ rarɨŋwápɨrɨnɨ. \v 3 Bɨkwɨ́yo dánɨ xwɨyɨ́á bɨ mɨrɨnɨŋagɨ nánɨ o nánɨ re rɨpaxɨ́rɨnɨ, “O xano tɨ́nɨ xɨnáí tɨ́nɨ mayɨ́ erɨ xegɨ́ ɨ́wiárɨ́awé enɨ mayɨ́ erɨ eŋorɨnɨ. Sɨ́á xɨnáí xɨrɨŋɨ́yi mimónɨpa erɨ sɨ́á xɨ́o penɨ́áyi mimónɨpa erɨ eŋorɨnɨ. Ayɨnánɨ o niaíwɨ́ Gorɨxoyáónɨŋɨ́ imónɨŋo eŋagɨ nánɨ apaxɨ́pá anɨŋɨ́ minɨ́ imónɨŋorɨnɨ.” rɨpaxɨ́rɨnɨ. \p \v 4 Seáyɨ e Merikisedeko imónɨŋɨ́pɨ nánɨ bɨ dɨŋɨ́ mópoyɨ. Negɨ́ arɨ́o írɨŋo Ebɨrɨ́amo amɨpí awiaxɨ́ imónɨŋɨ́ wí mɨxɨ́ nerɨ pɨkiomeaŋɨ́yɨ́ yaŋɨ́ wé wúkaú nɨtɨmáná bɨ mɨnɨ wiŋo ayɨ́ orɨnɨ. \v 5 Ripaioyá ɨ́wiárɨ́awé apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwa Gorɨxoyá ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nɨxɨ́dɨro nánɨ wigɨ́ axɨ́yɨ́, ayɨ́ enɨ Ebɨrɨ́amoyá ɨ́wiárɨ́awéyɨ́ imónɨŋagɨ́a aiwɨ wigɨ́ amɨpí yaŋɨ́ wé wúkaú méɨ́ápɨ bɨ uráparɨgɨ́árɨnɨ. \v 6 E nerɨ aí Merikisedeko, Ripaioyá ɨ́wiárɨ́awéyɨ́ wo mimónɨŋagɨ aiwɨ Ebɨrɨ́amo, Gorɨxo sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “E nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” urɨŋo nɨpɨkiomearɨ yaŋɨ́ wé wúkaú méɨ́pɨ bɨ Merikisedeko nurápɨrɨ omɨ naŋɨ́ bɨ owímeanɨrɨ xwɨyɨ́á bɨ tɨ́nɨ naŋɨ́ wimɨxɨŋɨnigɨnɨ. \v 7 Xwɨyɨ́á rɨpɨ ámá wí “Nepamanɨ.” nɨyaiwirɨ rɨpaxɨ́pɨmanɨ. Naŋɨ́pɨ owímeanɨrɨ xwɨyɨ́á bɨ tɨ́nɨ wimɨxarɨŋo, seáyɨ e wimónɨŋorɨnɨ. Naŋɨ́pɨ wímeáo, omɨ sɨmaŋwɨ́yónɨŋɨ́ ínɨmɨ wurɨ́nɨŋorɨnɨ. \v 8 Ripaioyá ɨ́wiárɨ́awéwa —Awa nɨpepɨ́rɨ́a nánɨ imónɨgɨ́áwarɨnɨ. Awa wigɨ́ axɨ́yɨ́ yaŋɨ́ wé wúkaú méɨ́ápɨ bɨ nurápɨróná ayɨ́ ámá nɨpepɨ́rɨ́áwanɨ uráparɨgɨ́a aiwɨ Merikisedeko nurápɨrɨ́ná xɨ́o nánɨ Bɨkwɨ́yo rɨnɨŋɨ́pa anɨŋɨ́ ŋweaŋo urápɨŋɨnigɨnɨ. \v 9-10 Rɨpɨ enɨ rɨpaxɨ́rɨnɨ, “Ebɨrɨ́amo yaŋɨ́ xɨ́o méɨ́pɨ Merikisedeko tɨ́nɨ óɨ́ e órórɨ́ ninɨri mɨnɨ wíáná Ripaio —Oyá ɨ́wiárɨ́awé wigɨ́ wínɨyɨ́ yaŋɨ́ wé wúkaú méɨ́ápɨ bɨ uráparɨgɨ́áwamɨ xiáworɨnɨ. O enɨ sɨnɨ xegɨ́ xiáwo Ebɨrɨ́amoyá kímɨŋɨ́yo ínɨŋagɨ nánɨ xiáwo Ebɨrɨ́amo yaŋɨ́ nɨmerɨ Merikisedekomɨ wíɨ́pa énɨŋɨ́ nerɨ mɨnɨ wiŋɨnigɨnɨ.” rɨpaxɨ́rɨnɨ. \s1 Apaxɨ́ xámɨŋɨ́pá sɨnɨ e eŋáná sɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ ámɨ bá nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 Eŋíná Gorɨxo ŋwɨ́ ikaxɨ́ xɨ́o rɨŋɨ́pɨ Mosesomɨ mɨnɨ nɨwirɨ́ná Ripaioyáyɨ́ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ rárɨŋɨnigɨnɨ. Apaxɨ́ Ripaioyáyɨ́ imónɨgɨ́ápá Gorɨxo apá e enɨ́ápɨ nánɨ imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ rárɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ ayɨ́ xɨxenɨ nero wé nɨroárɨro sɨŋwɨrɨyɨ́, apaxɨ́ ámɨ xegɨ́ bɨ imónɨŋɨ́ bá, Erono imónɨŋɨ́pánɨŋɨ́ marɨ́áɨ, Merikisedeko imónɨŋɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ bá imónɨmɨnɨrɨ eŋɨ́manɨ. \v 12 Apaxɨ́ Ripaioyáyɨ́ imónɨŋɨ́pá apánɨ mimónɨŋagɨ nánɨ ámɨ bá imónɨŋɨ́rɨnɨ. Ayɨnánɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ axɨ́pɨnɨ sɨnɨ nimónɨpaxɨ́manɨ. Ámɨ bɨ enɨ imónɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 13 Ámɨná Jisaso, Gorɨxo e rɨŋoyɨ́ Ripaioyáomanɨ. Gwɨ́ wɨrímɨ dáŋorɨnɨ. Xegɨ́ gwɨ́ arímɨ dáŋɨ́ wo eŋíná rɨdɨyowá erɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨrɨ yagɨ́manɨ. \v 14 Nɨjɨ́á re imónɨŋwɨnɨ. Negɨ́ Ámɨná Jisaso Judaoyá gwɨ́rímɨ dánɨ imónɨŋɨ́rɨnɨ. Ŋwɨ́ ikaxɨ́ Gorɨxo rɨŋɨ́ Moseso eaŋɨ́pɨ Judaoyáyɨ́ wí apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ nɨrɨrɨ meaŋɨnigɨnɨ. \s1 “Jisaso apaxɨ́ Merikisedeko imónɨŋɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 15 Apaxɨ́ xegɨ́ bɨ imónɨŋɨ́ bá, Merikisedeko imónɨŋɨ́pánɨŋɨ́ nimónɨrɨ́náyɨ́, nionɨ re searɨ́ápɨ rɨxa sɨŋánɨ wɨ́á órɨronɨ, “Ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ axɨ́pɨnɨ sɨnɨ imónɨpaxɨ́manɨ. Ámɨ bɨ nimónɨpaxɨ́rɨnɨ.” seararɨ́ápɨ rɨxa sɨŋánɨ wɨ́á órɨronɨ. \v 16 O apaxɨ́ Merikisedeko imónɨŋɨ́ apá nimónɨrɨ́ná ŋwɨ́ ikaxɨ́ re rɨnɨŋɨ́yo dánɨ, “Ámá gwɨ́ arímɨ dáŋɨ́yɨ́ranɨ, e imónɨgɨ́áyɨ́ranɨ, ayɨ́nɨ apaxɨ́pá imónɨpaxɨ́rɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́yo dánɨ imónɨŋɨ́manɨ. Oweoɨ, o sa xegɨ́ eŋɨ́ eánɨŋɨ́yo dánɨ dɨŋɨ́ manɨ́nɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́ŋo eŋagɨ nánɨ imónɨŋɨ́rɨnɨ. \v 17 Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ nionɨ seararɨŋápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ, “Joxɨ apaxɨ́pá Merikisedeko imónɨŋɨ́pa axɨ́pɨ e nimónɨrɨ anɨŋɨ́ íníná ŋweáɨrɨxɨnɨ.” Gorɨxo e urɨŋɨ́pɨ nionɨ seararɨŋápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 18 Sekaxɨ́ xámɨ rɨnɨŋɨ́ wí eŋɨ́ neánɨrɨ arɨrá neaipaxɨ́ imónɨŋɨ́ bɨ mɨrɨnarɨŋagɨ nánɨ Gorɨxo rɨxa peá nɨmorɨ tɨŋɨ́rɨnɨ. \v 19 Ayɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ Moseso neaiapɨŋɨ́pimɨ ámá nɨxɨ́dɨróná wé rónɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ mimónɨpaxɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. E nerɨ aí Gorɨxo Kiraisomɨ negɨ́ apaxɨ́pá wimɨxɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ nene rɨxa agwɨ ríná wikwɨ́moarɨŋwápɨ xámɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pimɨ ikwɨ́moagwápimɨ seáyɨ e múrónɨnɨ. Apimɨ dánɨnɨ nene Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e aŋwɨ énɨŋɨ́ upaxɨ́rɨnɨ. \p \v 20-21 Gorɨxo Jisasomɨ apaxɨ́pá nɨwimɨxɨrɨ́ná xewanɨŋo nánɨ sɨ́ŋá arɨ́á eŋe dánɨ́nɨŋɨ́ nɨrɨnɨrɨ imɨxɨŋɨ́rɨnɨ. Ripaioyáyɨ́ apaxɨ́pá nimónɨróná Gorɨxoranɨ, ámá woranɨ, xámɨ “Sɨ́ŋá romɨ dánɨ rɨrarɨŋɨnɨ.” rarɨŋwápa murɨnɨŋáná imónagɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí nionɨ seararɨŋáomɨ Gorɨxo Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáonɨ ‘Joxɨ apaxɨ́pá nimónɨrɨ anɨŋɨ́ íníná ŋweáɨrɨxɨnɨ.’ nɨrɨrɨ́ná sɨ́ŋáyo dánɨ́nɨŋɨ́ rɨrɨ́áonɨ ámɨ gɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nɨkɨnɨmónɨrɨ wí wiaíkímɨ́ámanɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. \v 22 Ayɨnánɨ nene “Gorɨxo ‘E nɨseaiimɨ́árɨnɨ.’ réroárɨŋɨ́ seáyɨ e imónɨŋɨ́ bɨ xɨxenɨ neaiinɨ́árɨnɨ.” yaiwianɨ́wá nánɨ Jisaso negɨ́ ikɨyiŋɨ́ neaiáriŋónɨŋɨ́ imónɨnɨ. \p \v 23 Apaxɨ́pá xámɨ imónɨgɨ́áwa pearɨgɨ́áwa eŋagɨ nánɨ anɨŋɨ́ imónɨpaxɨ́ menɨnɨ. Ayɨnánɨ obaxɨ́ nimóga wagɨ́árɨnɨ. \v 24 E nerɨ aiwɨ Jisaso anɨŋɨ́ ŋweaŋo eŋagɨ nánɨ apaxɨ́pá o imónɨŋɨ́pɨ anɨŋɨ́ pɨrɨ́ tɨŋweaŋɨ́pɨrɨnɨ. \v 25 Ayɨnánɨ o ámá xɨ́omɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́yo dánɨ Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e aŋwɨ énɨŋɨ́ úɨ́áyɨ́ nɨ́nɨ nánɨ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ wurɨyinɨ́a nánɨ anɨŋɨ́ ŋweaŋo eŋagɨ nánɨ agwɨranɨ, ná rɨ́wɨ́yoranɨ, anɨŋɨ́ yeáyɨ́ uyimɨxemeapaxorɨnɨ. \p \v 26 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á go go marɨ́áɨ, xwé imónɨŋɨ́ wo o imónɨŋɨ́pa nene nánɨ xɨxenɨ imónɨnɨ. Sɨyikwɨ́ bɨ mínɨpa erɨ xwɨyɨ́á bɨ uxekwɨ́mopaxɨ́ mimónɨpa erɨ piaxɨ́ weánɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́ bɨ muxénɨpa erɨ eŋorɨnɨ. Ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ yapɨ wayɨ́á mimónɨpa nerɨ aga xegɨ́ bɨ imónɨŋorɨnɨ. Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ aŋɨ́namɨ seáyɨ rɨwámɨnɨ peyiŋorɨnɨ. \v 27 Apaxɨ́pá xámɨ seáyɨ e imónɨgɨ́áwa sɨ́á ayɨ́ ayo Gorɨxo wiwanɨŋowa wigɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ yokwarɨmɨ́ oneaiinɨro xámɨ rɨdɨyowá nɨyárɨmáná rɨ́wɨ́yo dánɨ ɨ́wɨ́ wigɨ́ ámá yarɨgɨ́ápɨ nánɨ rɨdɨyowá wiiarɨgɨ́ápa Jisaso axɨ́pɨ e wí epaxomanɨ. Xewanɨŋo ɨ́wɨ́ bɨ meŋo eŋagɨ nánɨ ámáyo yeáyɨ́ uyimɨxemeámɨnɨrɨ nawínánɨ rɨdɨyowánɨŋɨ́ wiinɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ wí e epaxomanɨ. \v 28 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ “Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á go go marɨ́áɨ, xwé imónɨŋɨ́ wo o imónɨŋɨ́pa nene nánɨ xɨxenɨ imónɨnɨ.” seararɨŋɨnɨ. Ámá ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pimɨ dánɨ apaxɨ́pá oimónɨ́poyɨnɨrɨ rɨ́peáɨ́áwa wé rónɨŋɨ́pɨnɨ oyaneyɨnɨro nero aí eŋɨ́ neánɨro mɨxɨmopaxɨ́ wigɨ́áwarɨnɨ. E nerɨ aí xewaxo axɨ́pɨ e énɨŋɨ́ imónɨŋomanɨ. Gorɨxo, Mosesomɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́pɨ nurɨmáná xegɨ́ xewaxo apaxɨ́ amɨpí nɨpɨnɨ anɨŋɨ́nɨ nánɨ sɨpearɨ́mɨ́ yárɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ imónɨŋɨ́pá imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ xewanɨŋo nánɨ sɨ́ŋáyo dánɨ́nɨŋɨ́ nɨrɨnɨrɨ urɨ́peaŋɨ́rɨnɨ. \c 8 \s1 Nene nánɨ aŋɨ́namɨ dáŋɨ́ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwéo nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Xwɨyɨ́á nionɨ repɨyɨ́ néra úá kumɨxɨnayiŋɨ́pɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Negɨ́ apaxɨ́ xwé imónɨŋɨ́pá xɨxenɨ nepa seáyɨ e imónɨnɨ. O rɨxa aŋɨ́námɨnɨ Ŋwɨ́á aga seáyɨ e wiárɨ́ imónɨŋoyá siá íkwiaŋwɨ́na tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨpeyirɨ o tɨ́nɨ xɨxenɨ nimónɨrɨ nánɨ oyá wé náúmɨnɨ éɨ́ ŋweanɨ. \v 2 O apaxɨ́pá ámánɨ nimónɨrɨ́ná yarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ nerɨ senɨ́á aŋɨ́ mɨ́kɨ́ ikiŋiwámɨ dánɨ —Iwá ámá wo rɨ́kárɨŋiwámanɨ. Sa Gorɨxo rɨ́kárɨŋiwárɨnɨ. Iwámɨ dánɨ yarɨŋorɨnɨ. \v 3 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwé wo wo nowanɨ Gorɨxo wigɨ́ ámá nánɨ yayɨ́ owinɨrɨ rɨdɨyowá wiiro peaxɨ́ utiro epɨ́rɨ́a nánɨ rɨ́peánɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ Jisaso enɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ xwé wo eŋagɨ nánɨ ámá xegɨ́ imónɨgɨ́áyo nánɨ rɨdɨyowá bɨ mɨwiipa epaxɨ́ mimónɨŋɨ́rɨnɨ. O enɨ ámá nɨ́nɨ nánɨ rɨdɨyowá bɨ wiiŋɨ́rɨnɨ. \v 4 Ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwa ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pimɨ nɨxɨ́dɨro rɨdɨyowá wiiro aiwá peaxɨ́ utiro yarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ o sɨnɨ xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ wo imónɨmɨnɨrɨ eŋɨ́manɨ. \v 5 Apaxɨ́pá xwɨ́á tɨ́yo imónɨgɨ́áwa mɨ́kɨ́ Kiraiso aŋɨ́namɨ dánɨ eŋɨ́pɨ mɨyarɨgɨ́áwarɨnɨ. Wigɨ́ xwɨ́á tɨ́yo dánɨ neróná yarɨgɨ́ápɨ sa onapámɨgɨ́nɨŋɨ́ Kiraiso aŋɨ́namɨ yarɨŋɨ́pɨ nánɨ́nɨŋɨ́ yarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Moseso Gorɨxo nánɨ senɨ́á aŋɨ́ xwɨ́á tɨ́yo rɨ́kárɨmɨnɨrɨ yarɨ́ná o píránɨŋɨ́ erɨrɨ́ nɨwirɨ re urɨŋɨ́pɨ nionɨ seararɨŋápimɨ sopɨŋɨ́ nɨwarɨnɨ, “Joxɨ senɨ́á aŋɨ́ riwánɨŋɨ́ xopaikɨgɨ́ orɨ́kárɨmɨnɨrɨ́ná dɨ́wɨ́ mɨŋɨ́pimɨ dánɨ sɨwá siŋápɨ xɨxenɨ nɨxɨ́dɨrɨ rɨ́kárɨ́ɨrɨxɨnɨ.” Gorɨxo Mosesomɨ e urɨŋɨ́pɨ nionɨ seararɨŋápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨŋagɨ nánɨ “Apaxɨ́pá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ imónɨgɨ́áwa sa Kiraiso aŋɨ́namɨ dánɨ yarɨŋɨ́pɨ nánɨ onapámɨgɨ́nɨŋɨ́ yarɨŋoɨ.” yaiwiŋwɨnɨ. \v 6 E nerɨ aí agwɨ ríná Gorɨxo Jisaso apaxɨ́pánɨŋɨ́ wo nimónɨrɨ e niíwɨnɨgɨnɨrɨ urɨ́peaŋɨ́pɨ apaxɨ́pá xwɨ́á tɨ́yo ŋweagɨ́áwa e éɨ́rɨxɨnɨrɨ urɨ́peaŋɨ́pimɨ seáyɨ e múrónɨŋagɨ nánɨ o yarɨŋɨ́pɨ enɨ seáyɨ e wimónɨnɨ. Agwɨ ríná xwɨyɨ́á Gorɨxo rɨ́wɨ́yo réroárɨŋɨ́pɨ —Apɨ Jisaso neaiiŋɨ́pimɨ dánɨnɨ imónɨpaxɨ́ eŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ enɨ xámɨ réroáragɨ́pimɨ seáyɨ e múrónɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Rɨ́wɨ́yo sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “Naŋɨ́ e e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” réroárɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ xámɨ Mosesomɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ nurɨrɨ́ná sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “Seyɨ́né píránɨŋɨ́ nɨnɨxɨ́dɨróná e e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” réroáragɨ́pimɨ seáyɨ e múrónɨnɨ. \v 7 Xwɨyɨ́á xámɨ Gorɨxo Mosesomɨ nurɨrɨ́ná réroárɨŋɨ́pimɨ dánɨ o “Gɨ́ ámá ŋwɨ́ ikaxɨ́ apimɨ nɨxɨ́dɨróná píránɨŋɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” wimónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nimónɨro sɨŋwɨrɨyɨ́, ámɨ rɨ́wɨ́yo bɨ réroárɨmɨnɨrɨ eŋɨ́manɨ. \v 8 Gorɨxo ámá ayo ayairɨrɨ́ wiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nene enɨ re yaiwipaxɨ́rɨnɨ, “Xwɨyɨ́á xɨ́o xámɨ re nɨrɨrɨ réroáragɨ́, ‘Gɨ́ ámáyɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́pimɨ nɨxɨ́dɨróná píránɨŋɨ́ e imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.’ réroáragɨ́pɨ xɨ́o wimónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨŋɨ́manɨ.” yaiwipaxɨ́rɨnɨ. Ayɨnánɨ Bɨkwɨ́yo dánɨ re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Ámɨnáonɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘Arɨ́á époyɨ. Gorɨxonɨ gɨ́ ámá Isɨrerɨyɨ́ tɨ́nɨ Judayɨ́ tɨ́nɨ nánɨ xwɨyɨ́á “Nionɨ e e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” sɨŋɨ́ bɨ réroárɨmɨ́á nánɨ aŋwɨ erɨnɨ. \v 9 Nionɨ wigɨ́ ɨ́wiárɨ́awéyo ámá niaíwɨ́ mɨmeyówárɨ́ nɨméra warɨgɨ́ápa Isipɨyɨ́ aŋɨ́yo dánɨ nɨméra nurɨ́ná xwɨyɨ́á réroáragápɨ apɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ mɨrarɨŋɨnɨ. Ayɨ́ nionɨ sɨnɨŋíná réroárɨ́á apimɨ xɨxenɨ mɨxɨ́darɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ nánɨ nionɨ enɨ xɨxenɨ peá numorɨ rɨ́wɨ́ umoŋanigɨnɨ.’ \v 10 Ámɨnáonɨ re rarɨŋɨnɨ, ‘Xwɨyɨ́á rɨ́wéná “Gɨ́ Isɨrerɨyo e e nɨwiimɨ́árɨnɨ.” réroárɨmɨ́ápɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Gɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pɨ wigɨ́ xwioxɨ́yo aumaúmɨ́ wiárɨrɨ ŋwɨrárɨrɨ nɨyárɨmáná nionɨ ayɨ́yá Ŋwɨ́áonɨ imónɨmɨ́árɨnɨ. Ayɨ́ enɨ ámá nionɨyá imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 11 Nionɨ aumaúmɨ́ e wiáráná wigɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ wí nɨwiápɨ́nɨmearo wigɨ́ wínɨyo nuréwapɨyiro “Gorɨxo nánɨ nɨjɨ́á imónɨ́poyɨ.” urɨpɨ́rɨ́á menɨnɨ. Ámá nɨ́nɨ sɨyikwɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ranɨ, xwérɨxaranɨ, nɨ́nɨ nionɨ nánɨ rɨxa nɨjɨ́á imónɨgɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́á eŋagɨ nánɨ wí e urɨpɨ́rɨ́ámanɨ. \v 12 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Nionɨ ayá urɨmɨxɨrɨ wigɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ yokwarɨmɨ́ nɨwiirɨ́ná dɨŋɨ́ peá morɨ emɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ.’” Bɨkwɨ́yo e nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ. \v 13 Gorɨxo xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ réroárɨŋɨ́pɨ nɨrɨrɨ́ná xámɨŋɨ́pɨ írɨkwɨ́nɨŋɨ́ imɨxamoŋɨnigɨnɨ. Amɨpí írɨkwɨ́nɨŋɨ́ imɨxamónarɨŋɨ́pɨ rɨxa nikeamóga warɨŋagɨ nánɨ apaxɨ́ mé anɨ́narɨŋɨ́rɨnɨ. \c 9 \s1 Apaxɨ́pá xwé imónɨgɨ́áwa Gorɨxo nánɨ naŋwɨ́nɨ rɨdɨyowá yarɨgɨ́á nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Xwɨyɨ́á Gorɨxo xámɨ réroárɨŋɨ́pɨ nurɨrɨ́ná xegɨ́ ámá nɨbɨro xɨ́omɨ yayɨ́ numeróná “Nene e nɨwiirɨ́ná xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ rɨ́a yarɨŋwɨnɨ?” nɨyaiwiro epɨ́rɨ́a nánɨ wiékwɨ́kwɨ́yirɨ xɨ́o nánɨ aŋɨ́ ŋwɨ́á xwɨ́á tɨ́yo imónɨŋiwá nánɨ wiékwɨ́kwɨyirɨ eŋɨnigɨnɨ. \v 2 Aŋɨ́ ŋwɨ́á iwá, ayɨ́ senɨ́á aŋɨ́ rɨ́kárɨnɨŋiwárɨnɨ. Awawá óɨ́ e ikwɨ́rónɨŋiwámɨ uyɨ́wɨ́ obaxɨ́ nɨkɨkíroárɨga uŋáná mɨxároarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ aiwá íkwiaŋwɨ́ Gorɨxo nánɨ peaxɨ́ tarɨgɨ́ána tɨ́nɨ bisɨ́kerɨ́á Gorɨxo nánɨ peaxɨ́ tayarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ awámɨ weŋerɨnɨ. Awá yoɨ́ awawá ŋwɨ́áwáyɨ rarɨgɨ́áwárɨnɨ. \v 3 Rapɨrapɨ́ áwɨnɨ e epaŋioárɨnɨŋúmɨ ínɨrɨwámɨ dánɨ awawá ámɨ wá ikwɨ́rónɨnɨ. Awá xegɨ́ yoɨ́ awawá ŋwɨ́á seáyɨ e imónɨŋɨ́wáyɨ rarɨgɨ́áwárɨnɨ. \v 4 Awawá ná ínɨmɨ ikwɨ́rónɨŋɨ́wámɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ naŋɨ́ oweanɨrɨ rɨ́á ikeaárɨpɨ́rɨ́a nánɨ sɨ́ŋá gorɨ́ tɨ́nɨ imɨxɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ bokisɨ́ xwɨyɨ́á Gorɨxo réroárɨŋɨ́pɨ nánɨ imɨxɨnɨŋɨ́wá tɨ́nɨ apɨ awawá awámɨ e wenɨ. Bokisɨ́ awá nimɨxɨmáná sɨ́ŋá gorɨ́ tɨ́nɨ yopɨrɨmɨ́ yárɨnɨŋɨ́wárɨnɨ. Bokisɨ́ awámɨ ínɨmɨ xwárɨ́á sɨxɨ́ sɨ́ŋá gorɨ́ tɨ́nɨ imɨxɨnɨŋɨ́wámɨ ínɨmɨ aiwá yoɨ́ manáɨ rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ eraŋɨ́ Eronoyá wirɨŋɨ́ eánɨŋɨ́wá tɨ́nɨ sɨ́ŋá piárá Gorɨxo ŋwɨ́ ikaxɨ́ urɨŋɨ́pɨ eánɨŋɨ́na tɨ́nɨ bokisɨ́ awá ayɨ́ apɨ apɨ ínɨŋɨ́wárɨnɨ. \v 5 Awá “Seáyɨ e Gorɨxo imónɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ xopaikɨgɨ́ aŋɨ́najɨ́ ɨwɨ́ mɨdánɨ wúkaú wú mɨdánɨ wúkaú wú onɨŋɨ́waú seáyɨ e ŋwɨrárɨnɨŋɨ́wárɨnɨ. Awaú ŋweagɨ́íe ínɨrɨwámɨnɨ Gorɨxo yokwarɨmɨ́ oneaiinɨrɨ ragɨ́ wɨwiɨ́á eaárayarɨgɨ́erɨnɨ. Apɨ apɨ nánɨ repɨyɨ́ nɨseaiéra urɨ píránɨŋɨ́ áwaŋɨ́ “Apɨ, ayɨ́ apɨ nánɨ imónɨnɨ. Apɨ nánɨ imónɨnɨ.” nɨseara urɨ epaxíná rínámanɨ. \p \v 6 Amɨpí apɨ apɨ rɨxa e nɨyárɨmáná apaxɨ́pá imónɨgɨ́áwa awawá óɨ́ e ikwɨ́rónɨŋɨ́wámɨ Gorɨxo yayɨ́ oneainɨrɨ yarɨgɨ́ápɨ epɨ́rɨ́a nánɨ íníná páwiayarɨŋagɨ́a aiwɨ \v 7 awawá ná ínɨmɨ ikwɨ́rónɨŋɨ́wámɨ apaxɨ́pá xwéo, onɨnɨ xwiogwɨ́ o omɨ ná bɨnɨ páwiarɨŋɨ́rɨnɨ. Nɨpáwirɨ́ná anɨpáo páwiarɨŋɨ́manɨ. Ɨ́wɨ́ xɨ́o tɨ́nɨ xegɨ́ ámá tɨ́nɨ maiwí nero yarɨgɨ́ápɨ Gorɨxo yokwarɨmɨ́ oneaiinɨrɨ ragɨ́ naŋwɨ́ rɨdɨyowá éɨ́piyá bɨ nɨmeámɨ páwiarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 8 Apimɨ dánɨ kwíyɨ́ Gorɨxoyápɨ sɨwá rénɨŋɨ́ neaiarɨnɨ. Awawá óɨ́ e ikwɨ́rónɨŋɨ́wá sɨnɨ apaxɨ́pá imónɨgɨ́áwa opáwípoyɨnɨrɨ nánɨ ikwɨ́rónɨŋáná óɨ́ nene aŋɨ́namɨ páwianɨ́wá nánɨ imónɨŋɨ́yi sɨnɨ sɨŋánɨ mimónɨnɨ. \v 9 Awámɨ dánɨ yagɨ́ápɨ Kiraiso agwɨ ríná eŋɨ́pɨ nánɨ neaíwapɨyarɨŋɨ́rɨnɨ. Awámɨ dánɨ Gorɨxo nene nánɨ yayɨ́ owinɨnɨrɨ nánɨ imónɨŋɨ́pɨ neróná rɨdɨyowá wiro peaxɨ́ tɨro yarɨŋagɨ́a aí ámá e wiíɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ wɨ́á nɨwónɨro re yaiwinɨpaxɨ́ menɨnɨ, “Apaxɨ́pá imónɨgɨ́áwa rɨdɨyowá e niíɨ́áyo dánɨ Gorɨxo rɨxa yokwarɨmɨ́ niíɨ́ eŋagɨ nánɨ oyá sɨŋwɨ́yo dánɨ rɨxa wé rónɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨ́anɨ?” yaiwinɨpaxɨ́ menɨnɨ. \v 10 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. “Rɨdɨyowá neróná e éɨ́rɨxɨnɨ. E éɨ́rɨxɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́pɨ sa “Aiwá nɨro iniɨgɨ́ nɨro igɨ́á xɨxegɨ́nɨ eánɨro éɨ́rɨxɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ eŋagɨ nánɨ e yaiwipaxɨ́manɨ. E e rɨnɨŋɨ́ apɨ “Apimɨ dánɨ ámá xwioxɨ́ naŋɨ́ imónɨpaxɨ́rɨnɨ.” mɨrɨnɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ, ayɨ́ xɨ́o amɨpí sɨŋɨ́ imɨxɨnɨ́e nánɨ wiékwɨ́kwɨyiŋɨ́pɨnɨ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \s1 Kiraiso xewanɨŋo rɨdɨyowánɨŋɨ́ wiinɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 E nerɨ aí Kiraiso amɨpí naŋɨ́ neaímeaarɨŋɨ́pɨ nánɨ apaxɨ́pá xwé wo nimónɨrɨ́ná senɨ́á aŋɨ́ xwɨ́á tɨ́yo rɨ́kárɨnɨŋiwámɨ mɨpáwí aŋɨ́namɨ páwiŋɨnigɨnɨ. E nɨpáwirɨ́ná senɨ́á aŋɨ́ wé roárɨnɨrɨ aga seáyɨ e imónɨrɨ eŋɨ́nɨŋɨ́ wiwámɨ páwiŋɨnigɨnɨ. Iwá ámá rɨkárɨgɨ́iwámanɨ. Xwɨ́á tɨ́yo dáŋiwámanɨ. Aŋɨ́namɨ rɨ́kárɨnɨŋiwárɨnɨ. \v 12 Nɨpáwirɨ́ná memé rɨdɨyowá éɨ́piyá ragɨ́ranɨ, burɨmákaú miá rɨdɨyowá éɨ́piyá ragɨ́ranɨ, nɨmeámɨ aga ŋwɨ́á imónɨŋe mɨpáwí xewanɨŋo rɨdɨyowánɨŋɨ́ ninɨmáná xegɨ́ ragɨ́ nɨmeámɨ nawínánɨ páwiŋɨnigɨnɨ. Ayɨnánɨ anɨŋɨ́ íníná ŋweanɨ́wá nánɨ yeáyɨ́ neayimɨxemeaŋorɨnɨ. \v 13 Ámá Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ xwɨrɨ́á winɨŋánáyɨ́ apaxɨ́pá imónɨgɨ́áwa memé ragɨ́ tɨ́nɨ burɨmákaú oxɨ́yɨ́ ragɨ́ tɨ́nɨ burɨmákaú sɨpɨkɨ́ rɨ́á nɨ́ɨ́ kɨkɨnaxɨ́á tɨ́nɨ apiaú apɨ wé tɨ́nɨ nɨmeaayirɨ wɨwiɨ́á nɨróa úáná ámá xwɨrɨ́á inɨgɨ́ápɨ Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ naŋɨ́ imónarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ \v 14 ragɨ́ Kiraisoyá —O sɨyikwɨ́ bɨ mínɨŋo aí kwíyɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ arɨrá wiarɨ́ná xewanɨŋo rɨdɨyowánɨŋɨ́ inɨŋorɨnɨ. Oyá ragɨ́ puŋɨ́pɨ aŋɨpaxɨ́ negɨ́ xwioxɨ́yo igɨ́ánɨŋɨ́ neaeámoarɨŋɨ́rɨnɨ. Amɨpí nene anɨ́nɨmɨxɨnanɨ nánɨ yarɨŋwápɨ igɨ́ánɨŋɨ́ neaeámoarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ wɨ́á nɨneaónɨrɨ “Ɨ́wɨ́ éwápɨ nánɨ sɨnɨ ayá mɨneadunɨnɨ.” yaiwiarɨŋwárɨnɨ. Ŋwɨ́á anɨŋɨ́ sɨŋɨ́ imónɨŋo wimónarɨŋɨ́pɨ éɨ́rɨxɨnɨrɨ igɨ́ánɨŋɨ́ neaeámoarɨŋɨ́rɨnɨ. \s1 “O péɨ́pimɨ dánɨ xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́pɨ mɨ́rogwɨ́ rɨxánɨŋɨ́ wiárɨmónɨŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 15 Kiraiso nɨperɨ́ná xegɨ́ ragɨ́ púɨ́pimɨ dánɨ ámá xwɨyɨ́á Gorɨxo xámɨ réroárɨŋɨ́pimɨ pɨ́rɨ́ wiaíkigɨ́áyo gwɨ́nɨŋɨ́ nɨroayírorɨ nánɨ xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ réroárɨŋɨ́pɨ nánɨ wáwuŋɨ́ imónɨŋorɨnɨ. Ámá Gorɨxo nionɨyá imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wéyo ɨ́á wumɨrɨŋɨ́yo amɨpí xɨ́o wigɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “Nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ réroárɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ wímearɨ anɨŋɨ́ íníná imónɨrɨ enɨ́a nánɨ wigɨ́ wáwuŋo imónɨŋɨ́rɨnɨ. \v 16 Xwɨyɨ́á Gorɨxo réroárɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ ámá sɨnɨ nɨŋwearɨ́ná “Nionɨ péáná amɨpí nionɨyá ámá ayɨ́nɨ meáɨ́rɨxɨnɨ.” nɨrɨrɨ payɨ́ eaárɨŋɨ́nánɨŋɨ́ imónɨnɨ. Payɨ́ xano nɨrɨrɨ tɨŋɨ́pɨ xegɨ́ niaíwɨ́ nɨxɨ́dɨro amɨpí meaanɨro nerɨ́ná xámɨ ámá nɨ́nɨ nɨjɨ́á nimónɨro “Xano rɨxa iyɨ́ rɨpéɨnigɨnɨ?” yaiwiárɨŋáná e meapaxɨ́rɨnɨ. \v 17 Payɨ́ ana eaárɨŋo sɨnɨ mɨpepa nerɨ́ná payɨ́ ana sɨnɨ surɨ́mána imónarɨŋɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Payɨ́ ana nearɨ tɨŋo sɨnɨ sɨŋɨ́ ŋweaŋáná rɨxa xɨ́o rɨŋɨ́pɨ mɨ́rogwɨ́ rɨxánɨŋɨ́ nɨwiárɨmónɨpaxɨ́ mimónɨnɨ. Xɨ́o rɨxa nɨperɨ́ná xɨxenɨ nɨwiárɨmónɨpaxɨ́ imónɨnɨ. Payɨ́ ana xiáwo nɨperɨŋɨ́pimɨ dánɨ rɨxánɨŋɨ́ wiárɨmónarɨŋɨ́na imónarɨŋɨ́pa xwɨyɨ́á Gorɨxo réroárɨŋɨ́pɨ enɨ ragɨ́ púɨ́pimɨ dánɨ rɨxánɨŋɨ́ wiárɨmónarɨŋɨ́pɨ imónarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 18 Naŋwɨ́ bɨ mɨpɨkipa nero sɨŋwɨrɨyɨ́, xwɨyɨ́á Gorɨxo xámɨ réroárɨŋɨ́pɨ rɨxá wínɨŋɨ́ nɨwiárɨmónɨmɨnɨrɨ eŋɨ́manɨ. Ayɨnánɨ apɨ aí naŋwɨ́ pɨkíáná ragɨ́ puŋɨ́pimɨ dánɨ wiárɨmónɨŋɨnigɨnɨ. \v 19 Ayɨ́ rɨpɨ seararɨŋɨnɨ. Xámɨ Moseso sekaxɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pimɨ dánɨ rɨnɨŋɨ́ nɨpɨnɨ xegɨ́ Isɨrerɨyo nura núɨsáná burɨmákaú miá tɨ́nɨ memé tɨ́nɨ apiaú rɨdɨyowá éɨ́piyá ragɨ́ tɨ́nɨ iniɨgɨ́ tɨ́nɨ nɨmeámáná ará ɨwɨ́ xisopɨ́yɨ rɨnɨŋɨ́pɨ nɨmearɨ sipɨsipɨ́ ɨ́á ayɨ́á rɨŋɨ́ bɨ tɨ́nɨ nawínɨ gwɨ́ nɨkɨrɨ́wímáná igɨ́á nearɨ Bɨkwɨ́pimɨ wɨwiɨ́á earɨ ámá nɨyonɨ wɨwiɨ́á earɨ nerɨ́ná \v 20 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ragɨ́ rɨpimɨ dánɨ xwɨyɨ́á Gorɨxo ‘Seyɨ́né apɨ e xɨ́dɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.’ nɨnearɨrɨ réroárɨ́ɨ́pɨ rɨxa rɨxánɨŋɨ́ wiárɨmónarɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. \v 21 Axɨ́pɨ e senɨ́á aŋɨ́ rɨ́kárɨnɨŋiwámɨ ragɨ́ tɨ́nɨ wɨwiɨ́á rorɨ sɨxɨ́ amɨpí ínɨmɨ weŋɨ́yo wɨwiɨ́á rorɨ eŋɨnigɨnɨ. \v 22 Ayɨnánɨ ragɨ́ wɨwiɨ́á nɨróa nurɨŋɨ́pimɨ dánɨ amɨpí ayá wí ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ igɨ́á eámónɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónarɨŋɨ́rɨnɨ. Rɨdɨyowá nerɨ ragɨ́ mɨpupa nerɨ́náyɨ́, Gorɨxo ɨ́wɨ́ ámá egɨ́ápɨ wí yokwarɨmɨ́ wiiarɨŋɨ́manɨ. \s1 “Kiraiso nɨperɨŋɨ́pimɨ dánɨ ɨ́wɨ́ nene yarɨŋwápɨ rɨtɨ́ yárɨŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 23 Senɨ́á aŋɨ́ rɨ́kárɨnɨŋiwáranɨ, sɨxɨ́ amɨpí iwámɨ ínɨmɨ weŋɨ́pɨranɨ, apɨ nɨpɨnɨ —Ayɨ́ mɨ́kɨ́ aŋɨ́namɨ weŋɨ́pɨ tɨ́nɨ ramɨxɨŋá imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ nɨpɨnɨ rɨdɨyowá Moseso nerɨ ragɨ́ wɨwiɨ́á nɨróa úɨ́pimɨ dánɨ igɨ́á eámónɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨpaxɨ́ eŋagɨ aí mɨ́kɨ́ aŋɨ́namɨ weŋɨ́pɨ rɨdɨyowá éɨ́ seáyɨ e imónɨŋɨ́pimɨ dánɨnɨ igɨ́á eámónɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 24 Kiraiso awawá ŋwɨ́á imónɨŋɨ́ ámá ikwɨ́rogɨ́á wámɨ —Awá mɨ́kɨ́wámanɨ. Sa mɨ́kɨ́ imónɨŋɨ́wámɨ dánɨ ramɨxɨŋáwárɨnɨ. Kiraiso awámɨ mɨpáwiŋɨnigɨnɨ. Aŋɨ́namɨ mɨ́kɨ́ imónɨŋɨ́wámɨnɨ nɨpáwirɨ nene nánɨ arɨrá owimɨnɨrɨ Gorɨxoyá sɨ́mɨmaŋɨ́ e ŋweanɨ. \v 25 O xwiogwɨ́ ayɨ́ ayo apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa wiwanɨŋowayá ragɨ́ marɨ́áɨ, ragɨ́ rɨdɨyowá éɨ́ápiyá nɨmeámɨ awawá ŋwɨ́áwámɨ páwiayarɨgɨ́ápa ámɨ ámɨ niɨwanɨŋonɨ rɨdɨyowá owinayimɨnɨrɨ e nɨpáwirɨ mɨŋweanɨnɨ. \v 26 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa rɨdɨyowá yayarɨgɨ́ápa rɨdɨyowá owinayayimɨnɨrɨ nerɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, Gorɨxo xwɨ́árí tɨ́nɨ aŋɨ́na tɨ́nɨ imɨxɨŋe dánɨ ámɨ ámɨ nɨpáwiayirɨ́ná rɨ́nɨŋɨ́ nɨwinayipaxɨ́ imónɨmɨnɨrɨ eŋɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí ríná sɨ́á yoparɨ́yɨ́ tɨ́ŋíná ná bɨnɨ rɨdɨyowánɨŋɨ́ nɨwiinɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ ɨ́wɨ́ ámá yarɨgɨ́ápɨ rɨtɨ́ owiimɨnɨrɨ xwɨ́á tɨ́yo nánɨ bɨŋɨnigɨnɨ. \v 27-28 Ámá nɨ́nɨ anɨŋɨ́ sɨŋɨ́ ŋweapaxɨ́ mimónɨ́ ná bɨnɨ nɨpémáná eŋáná Gorɨxo mí ómómɨxɨmɨ́ winɨ́árɨnɨ. Ná bɨnɨ pearɨgɨ́ápa Kiraiso enɨ ámá nɨ́nɨ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ yokwarɨmɨ́ owiimɨnɨrɨ axɨ́pɨ ná bɨnɨ rɨdɨyowánɨŋɨ́ nɨwiinɨrɨ peŋɨnigɨnɨ. Rɨ́wéná ámɨ bɨ nɨbɨrɨ́ná ámá ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ yokwarɨmɨ́ owiimɨnɨrɨ nánɨ mɨbɨ́ ámá xɨ́o nánɨ sɨ́mɨ́ nɨxeadɨ́pénɨro xwayɨ́ nanɨrɨ ŋweagɨ́áyo anɨŋɨ́ yeáyɨ́ uyimɨxemeaárɨmɨnɨrɨ bɨnɨ́árɨnɨ. \c 10 \s1 “Rɨdɨyowá xwɨ́á tɨ́yo dánɨ yarɨgɨ́áyo dánɨ yokwarɨmɨ́ wí seaiipaxɨ́ menɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ nepa Gorɨxo sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ́nɨŋɨ́ “Naŋɨ́ e e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mɨ́kɨ́ ayo mimónɨ́ mɨ́kɨ́ apɨ nánɨ sa onapámɨgɨ́nɨŋɨ́ inarɨŋɨ́pɨ imónɨnɨ. Sa e imónɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ xwiogwɨ́ ayɨ́ ayo onapámɨgɨ́ inarɨŋɨ́ rɨnɨŋɨ́pimɨ nɨxɨ́dɨróná rɨdɨyowá axɨ́nɨ yayarɨgɨ́ápimɨ dánɨ ámá “Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e aŋwɨ énɨŋɨ́ oumɨnɨ.” yaiwíɨ́áyɨ́ wé roárɨnɨgɨ́áyɨ́ imónɨpaxɨ́ wí menɨnɨ. \v 2 Rɨdɨyowá yayarɨgɨ́ápimɨ dánɨ nepa xwioxɨ́ igɨ́ánɨŋɨ́ eámónɨgɨ́áyɨ́ nimónɨro sɨŋwɨrɨyɨ́, dɨŋɨ́ wɨ́á nɨwónɨmáná sɨnɨ “Ɨ́wɨ́ éápimɨ dánɨ sɨnɨ ayá nɨdunɨŋonɨrɨ́anɨ?” yaiwinɨpaxɨ́ wí meŋagɨ́a nánɨ ámɨ rɨdɨyowá bɨ mepaxɨ́ imónanɨro egɨ́árɨnɨ. Rɨxa pɨ́nɨ wiáranɨro egɨ́árɨnɨ. \v 3 E nerɨ aí rɨdɨyowá xwiogwɨ́ ayɨ́ ayo yayarɨgɨ́ápimɨ dánɨ wigɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ wimoarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 4 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Burɨmákaú oxɨ́ranɨ, meméranɨ, rɨdɨyowá éɨ́ápiyá ragɨ́yo dánɨ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ yokwarɨmɨ́ wiipaxɨ́ wí menɨnɨ. \p \v 5 Ayɨnánɨ Kiraiso xwɨ́á rɨrímɨ nánɨ weapɨmɨ́ánɨrɨ nimónɨrɨ́ná Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ xanomɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ ‘Ámá aiwá peaxɨ́ tɨro naŋwɨ́ nɨpɨkiro rɨdɨyowá ero oépoyɨ.’ mɨsimónɨpa nerɨ aí nionɨ nánɨ ámá wará bɨ nimɨxɨyiŋɨ́rɨnɨ. \v 6 Gorɨxoxɨnɨ, joxɨ ámá rɨdɨyowá nerɨ́ná Gorɨxo negɨ́ yarɨŋwápɨ nánɨ yayɨ́ owinɨrɨ bɨ mɨnɨ́ nonɨ rɨ́á ikeaárarɨgɨ́ápɨ nánɨ yayɨ́ mɨsinɨpa erɨ rɨdɨyowá ɨ́wɨ́ yarɨŋwápɨ Gorɨxo yokwarɨmɨ́ oneaiinɨrɨ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ yayɨ́ mɨsinɨpa erɨ yarɨŋoxɨrɨnɨ. \v 7 Ayɨnánɨ nionɨ nánɨ Bɨkwɨ́ xopɨnɨŋɨ́namɨ dánɨ rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ re rɨrɨŋanigɨnɨ, ‘Gorɨxoxɨnɨ, joxɨ simónarɨŋɨ́pɨnɨ oemɨnɨrɨ rɨxa riwonɨ bɨ́ɨnɨ.’ rɨrɨŋanigɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. \v 8 Kiraiso re nurɨmáná, “Gorɨxoxɨnɨ, joxɨ ámá aiwá peaxɨ́ otɨ́poyɨnɨrɨ mɨsimónɨpa erɨ naŋwɨ́ nɨpɨkiro rɨdɨyowá oépoyɨnɨrɨ mɨsimónɨpa erɨ ámá rɨdɨyowá nerɨ́ná Gorɨxo yayɨ́ owinɨrɨ bɨ mɨnɨ́ nonɨ rɨ́á ikeaárarɨgɨ́ápɨ nánɨ mɨsimónɨpa erɨ rɨdɨyowá wigɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ Gorɨxo yokwarɨmɨ́ oneaiinɨrɨ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ mɨsimónɨpa erɨ yarɨŋɨnɨ. Apɨ nɨpɨnɨ yarɨŋagɨ́a aí joxɨ yayɨ́ wí mɨsinarɨnɨnɨ.” Kiraiso ámá rɨdɨyowá apɨ apɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pimɨ rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ yarɨŋagɨ́a aiwɨ Gorɨxomɨ xwɨyɨ́á apɨ e nurɨmáná \v 9 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ simónarɨŋɨ́pɨnɨ oemɨnɨrɨ bɨ́áonɨ riwonɨrɨnɨ.” E urɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ o rɨdɨyowá amɨpí nɨpɨnɨ ámá xámɨ néra wagɨ́ápimɨ sɨwiá imɨxɨrɨ xewaxo rɨdɨyowá inɨ́ɨ́pɨnɨ seáyɨ e ikwɨ́kwiŋɨnigɨnɨ. \v 10 Jisasɨ Kiraiso xano e éwɨnɨgɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ nɨxɨ́dɨrɨ xewanɨŋo nawínánɨ rɨdɨyowánɨŋɨ́ inɨŋɨ́pimɨ dánɨ ámaéne Gorɨxo ámá xwioxɨ́ igɨ́ánɨŋɨ́ eámónɨgɨ́áyɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ imónɨŋwárɨnɨ. \s1 “Kiraiso rɨdɨyowánɨŋɨ́ seaiinɨŋɨ́pimɨ dánɨ yokwarɨmɨ́ seaiipaxɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á nowanɨ sɨ́á ayɨ́ ayo aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ éɨ́ nɨrómáná wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ neróná rɨdɨyowá ámá ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ wí yokwarɨmɨ́ wiipaxɨ́ mimónɨŋɨ́pɨnɨ ámɨ ámɨ yayarɨgɨ́á aí \v 12 Kiraiso axɨ́pɨ e mɨyarɨnɨnɨ. O ɨ́wɨ́ yarɨŋwápɨ yokwarɨmɨ́ neaiimɨnɨrɨ nánɨ rɨdɨyowánɨŋɨ́ ninɨrɨ́ná nawínánɨ ɨ́wɨ́ yarɨŋwápɨ anɨŋɨ́ xwapɨ́rá eaárɨnɨ́á imónɨŋɨ́pɨ nemáná nɨpeyirɨ ámɨ Gorɨxo tɨ́nɨ xɨxenɨ nimónɨrɨ oyá wé náúmɨnɨ éɨ́ ŋweaŋɨnigɨnɨ. \v 13 E éɨ́ nɨŋwearɨ xano ámá omɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨgɨ́áyo xopɨrárɨ́ nɨwiirɨ ayo sɨkwɨ́ wikwiárɨnɨ́a nánɨ wimɨxɨyinɨ́e nánɨ xwayɨ́ nanɨrɨ ŋweanɨ. \v 14 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. O rɨdɨyowá ná bɨnɨ ninɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ ámá Gorɨxo xwioxɨ́ igɨ́ánɨŋɨ́ eámónɨgɨ́áyɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́yɨ́ anɨŋɨ́ e imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ wé roárɨŋɨ́rɨnɨ. \p \v 15 “O xwioxɨ́ igɨ́ánɨŋɨ́ eámónanɨ́wá nánɨ sɨpearɨ́mɨ́ yárɨŋɨ́rɨnɨ.” seararɨŋápɨ kwíyɨ́ Gorɨxoyápɨ enɨ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pimɨ dánɨ axɨ́pɨ nɨrɨrɨ sopɨŋɨ́ warɨnɨ. Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ nɨrɨnɨmáná, \v 16 “Ámɨnáonɨ re rarɨŋɨnɨ, ‘Xwɨyɨ́á rɨ́wéná “Gɨ́ imónɨgɨ́áyo e e nɨwiimɨ́árɨnɨ.” réroárɨmɨ́ápɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Gɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ wigɨ́ xwioxɨ́yo aumaúmɨ́ wiárɨrɨ ŋwɨrárɨrɨ emɨ́árɨnɨ.’” nɨrɨnɨmáná \v 17 ámɨ re rɨnɨŋɨnigɨnɨ, “ ‘Wigɨ́ ɨ́wɨ́ egɨ́ápɨ nánɨ tɨ́nɨ rɨkɨkɨrɨ́ó egɨ́ápɨ nánɨ tɨ́nɨ ámɨ wí dɨŋɨ́ ninɨnɨ́ámanɨ.’ Ámɨnáonɨ e rarɨŋɨnɨ.” E rɨnɨŋagɨ nánɨ “Kwíyɨ́pɨ enɨ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pimɨ dánɨ axɨ́pɨ nɨnearɨrɨ sopɨŋɨ́ warɨnɨ.” seararɨŋɨnɨ. \v 18 Ɨ́wɨ́ apɨ Gorɨxo rɨxa yokwarɨmɨ́ neaiiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ sɨnɨ xɨ́o yokwarɨmɨ́ oneaiinɨrɨ nánɨ ámɨ rɨdɨyowá epaxɨ́ menɨnɨ. \s1 “Wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ úwanɨgɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 19 Ayɨnánɨ gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, Jisaso nɨperɨ́ná xegɨ́ ragɨ́ puŋɨ́yo dánɨ nene wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ ananɨ Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e awawá ŋwɨ́á seáyɨ e imónɨŋɨ́wámɨ páwipaxene imónɨŋwɨnɨ. \v 20 O óɨ́ sɨŋɨ́ imónɨŋɨ́yi nene nánɨ nɨneaimoirɨ́ná rapɨrapɨ́ áwɨnɨ e epaŋioárɨnɨŋú mɨneapɨ́ropa nerɨ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ ananɨ opáwípoyɨnɨrɨ nánɨ érowiápɨ́nɨrɨ xewanɨŋo rɨdɨyowánɨŋɨ́ inɨŋɨ́yo dánɨ óɨ́ sɨŋɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónanɨ́wá nánɨyi neaimoirɨ \v 21 apaxɨ́ ámá Gorɨxoyá imónɨŋwaéne nánɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́ bá imónɨrɨ eŋagɨ nánɨ \v 22 nene nepánɨ nimónɨmɨ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ aŋwɨ énɨŋɨ́ úwanɨgɨnɨ. Wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rorane “Newanɨŋene ɨ́wɨ́ éwápimɨ dánɨ ayá neadunɨŋenerɨ́anɨ?” yaiwinarɨŋwápɨ Jisaso xegɨ́ ragɨ́ wɨwiɨ́á nearoŋɨ́pimɨ dánɨ xwioxɨ́ igɨ́á eámónɨŋwaéne imónɨrane iniɨgɨ́ wɨ́á órɨroŋɨ́ tɨ́nɨ igɨ́á eáɨ́ yapɨ imónɨrane nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ o tɨ́ámɨnɨ aŋwɨ énɨŋɨ́ úwanɨgɨnɨ. \v 23 Sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ́nɨŋɨ́ “E e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” nearɨŋo, o nene dɨŋɨ́ uŋwɨrárɨpaxo eŋagɨ nánɨ wé ɨ́á mɨxeánanɨrane mé waropárɨ́ nerane “O nearɨŋɨ́pimɨ dɨŋɨ́ wikwɨ́moarɨŋwɨnɨ.” rarɨŋwápɨ enɨ sɨnɨ xaíwɨ́ ɨ́á oxɨraneyɨ. \v 24 “Arɨge nerane xɨxe dɨŋɨ́ sɨpí inɨrane arɨrá inɨrane yanɨ́wárɨ́anɨ?” nɨyaiwirane e yanɨ nánɨ enɨ dɨŋɨ́ omoaneyɨ. \v 25 Ámá wí yarɨgɨ́ápa nene Gorɨxomɨ yayɨ́ umeanɨrane awí eánarɨŋwápɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ mɨmamó xɨxe eŋɨ́ sɨxɨ́ neámɨxɨnɨrane sɨ́á xɨ́o mí ómómɨxɨmɨ́ neainɨ́áyi aŋwɨ e nimóga barɨŋagɨ nɨwɨnɨranéná ámɨ ayá wí niga úwanɨgɨnɨ. \s1 “Gorɨxomɨ xewaxo peayɨ́ nɨwianɨranénáyɨ́, pɨrɨ́ neamamonɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 26 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Nene “Xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?” rɨxa e nɨyaiwimáná aí sɨnɨ arɨ́kí “Ámɨ ɨ́wɨ́ oyaneyɨ.” nɨyaiwirane e neranénáyɨ́, ɨ́wɨ́ apɨ yokwarɨmɨ́ neaiinɨ́a nánɨ rɨdɨyowá ámɨ gɨ́mɨnɨ gɨpɨ inɨpaxɨ́rɨnɨ? \v 27 Oweoɨ, arɨ́kí e neranénáyɨ́, pípɨ epaxɨ́ marɨ́áɨ, sa Gorɨxo xamɨŋo pɨrɨ́ neamamonɨ́ápɨ nánɨ mɨŋɨ́ yɨ́wɨ́ nínɨrane ŋwearane ámá xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ mimónɨ́ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨgɨ́áyo rɨ́á rɨ́mɨmenɨŋwɨ́ eánarɨŋɨ́pɨ nɨnɨ́ápɨ nánɨ mɨŋɨ́ yɨ́wɨ́ nírɨrane ŋwearane epaxɨ́rɨnɨ. \v 28 Ámá go go ŋwɨ́ ikaxɨ́ Moseso eaŋɨ́pimɨ pɨ́rɨ́ wiaíkíáná ámá sɨŋwɨ́ wɨnarogɨ́áyɨ́ waú woranɨ, waúranɨ, áwaŋɨ́ ránáyɨ́, ayá mɨrɨmɨxɨ́ sa pɨkiarɨgɨ́árɨnɨ. \v 29 Ayɨnánɨ ámá niaíwɨ́ Gorɨxoyáomɨ peayɨ́ wianɨro o nɨperɨ xegɨ́ ragɨ́ puŋɨ́pɨ —Apimɨ dánɨ xwɨyɨ́á Gorɨxo “E e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” réroárɨŋɨ́pɨ rɨxánɨŋɨ́ wiárɨmónɨ́agɨ xwioxɨ́ igɨ́ánɨŋɨ́ eámónárɨŋwápɨ apɨrɨnɨ. Xegɨ́ ragɨ́ puŋɨ́ apɨ “Pírɨ́anɨ?” nɨyaiwiro ráɨ́nɨŋɨ́ imoro kwíyɨ́ wá neawianarɨŋɨ́pimɨ ikayɨ́wɨ́ umearɨro yarɨgɨ́áyɨ́, ámá sa e yarɨgɨ́áyɨ́ nánɨ seyɨ́né dɨŋɨ́ píoɨ seaimónarɨnɨ? “Pɨrɨ́ aga rɨ́á tɨ́ŋɨ́ Gorɨxo umamonɨ́ápɨ nɨwímearɨ́ná aga xɨxenɨ ayo wímeanɨ́árɨnɨ.” mɨseaimónɨpa renɨ? \v 30 Xwɨyɨ́á rɨpɨ, “Niɨwanɨŋonɨ pɨrɨ́ numamorɨ eŋɨ́ meámɨ́árɨnɨ.” rɨrɨ ámɨ xwɨyɨ́á rɨpɨ, “Ámɨnáonɨ gɨ́ ámáyo eyeyírómɨ́ emɨ́árɨnɨ.” rɨrɨ eŋo, ayɨ́ ná wonɨ Gorɨxo eŋagɨ nánɨ nene dɨŋɨ́ e yaiwipaxɨ́rɨnɨ. \v 31 Ŋwɨ́á dɨŋɨ́ anɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́ŋo pɨrɨ́ neamamómɨnɨrɨ nánɨ ɨ́á neaxéáná ayɨ́ nene mɨŋɨ́ yɨ́wɨ́ írɨpaxɨ́ imónɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \s1 “Sɨpí seaikárarɨgɨ́áyo xwámámɨ́ wíɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 32 Xámɨ xwɨyɨ́á Gorɨxoyá iwamɨ́ó wɨ́á seaókíáná egɨ́ápɨ nánɨ ámɨ dɨŋɨ́ irónɨ́poyɨ. Íná xeanɨŋɨ́ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ ayá wí seaikárɨ́agɨ́a aiwɨ xwámámɨ́ néra ugɨ́awixɨnɨ. \v 33 Waíná ámáyá sɨŋwɨ́ e nɨseameámɨ nurɨ nɨseawárɨmáná ikayɨ́wɨ́ seamearɨro xeanɨŋɨ́ seaikárɨro yarɨ́ná seyɨ́né xwámámɨ́ wigɨ́awixɨnɨ. Waíná seyɨ́né seaikárarɨgɨ́ápa wikárɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ axɨ́ e nɨkumɨxɨnɨro ayo wímeaarɨŋɨ́pɨ “Nene enɨ nɨneaímearɨ́ná ayɨ́ ananɨrɨnɨ.” nɨyaiwiro e egɨ́awixɨnɨ. \v 34 Ámá gwɨ́ ŋweagɨ́áyɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨwiro arɨrá wigɨ́awixɨnɨ. Segɨ́ xwɨ́á aŋɨ́ amɨpí searápekɨxéagɨ́a aiwɨ “Negɨ́ amɨpí nearápekɨxéɨ́ápimɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́pɨ —Apɨ ná rɨ́wɨ́yo aí bɨ manɨ́nɨ́ anɨŋɨ́ imónɨnɨ́ápɨrɨnɨ. Apɨ sɨnɨ rɨ́a wenɨ?” nɨyaiwiro nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí mɨseaí yayɨ́ tɨ́nɨ xwámámɨ́ nɨwiéra ugɨ́awixɨnɨ. \p \v 35 Ayɨnánɨ wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ Jisasomɨ xɨ́darɨgɨ́ápɨ pɨ́nɨ mɨwiárɨpanɨ. E nerónáyɨ́, Gorɨxo yayɨ́ seaimonɨ́árɨnɨ. \v 36 Ayɨ́ rɨpɨ seararɨŋɨnɨ. O gɨ́ ámá imónɨgɨ́áyɨ́ e éɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ néra núɨ́asáná sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ́nɨŋɨ́ “E e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” searɨŋɨ́pɨ neaímeáwɨnɨgɨnɨrɨ xwámámɨ́ nɨwiéra úɨ́rɨxɨnɨ. \v 37 Gorɨxo Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ ámá nene yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́o nánɨ rɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ, “O bɨnɨ́a nánɨ ná jɨ́amɨ mimónɨnɨ. Sɨnɨ yómɨŋɨ́ mé rɨxa aŋɨ́nɨ bɨnɨ́árɨnɨ. \v 38 Gɨ́ wé rónɨŋɨ́pɨ yarɨgɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí ámɨ wé ɨ́á mɨxeánánáyɨ́ nionɨ wí dɨŋɨ́ yayɨ́ ninɨnɨ́ámanɨ.” Gorɨxo e rɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ “Xwámámɨ́ nɨwiéra úɨ́rɨxɨnɨ.” seararɨŋɨnɨ. \v 39 E nɨsearɨrɨ aí “Nene ámá wé ɨ́á nɨmɨxeánɨrɨ anɨ́nanɨ́waéne wí mimónɨ́ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ erɨ́kiemeánɨŋwaéne imónɨŋwɨnɨ.” nimónarɨnɨ. \c 11 \s1 Ámá dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ yagɨ́ápɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Ámá Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ xɨ́oyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ dɨŋɨ́ re nɨyaiwiro wipɨmónɨnɨ, “Nene dɨŋɨ́ wikwɨ́moarɨŋwápɨ o aga xɨxenɨ nɨneaiinɨ́árɨnɨ. Amɨpí xɨ́o neaiapɨmɨ́ánɨrɨ nearɨŋɨ́pɨ nene sɨnɨ sɨŋwɨ́ tɨ́ tɨ́nɨ mɨwɨnarɨŋwápɨ aí aga nepa imónɨnɨ.” nɨyaiwiro wipɨmónɨnɨ. \v 2 Eŋíná ŋweaagɨ́áyɨ́ píyo dánɨ Gorɨxo “Ayɨ́ naŋɨ́ yarɨŋoɨ.” rɨŋɨ́manɨ. Ayɨ́ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋagɨ́a nánɨ rɨŋɨ́rɨnɨ. \v 3 Nene dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ re nɨyaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ, “Gorɨxo xwɨ́árí tɨ́nɨ aŋɨ́na tɨ́nɨ nimɨxɨrɨ́ná xegɨ́ xwɨyɨ́á rɨ́ɨ́yo dánɨ imónɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ amɨpí nene sɨŋwɨ́ wɨnarɨŋwápɨ nimɨxɨrɨ́ná amɨpí nene sɨŋwɨ́ tɨ́ tɨ́nɨ mɨwɨnɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ imɨxɨŋɨ́rɨnɨ.” Nɨjɨ́á e imónɨŋwɨnɨ. \p \v 4 Aiborɨ́o Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ o nánɨ naŋwɨ́ rɨdɨyowá nerɨ́ná xɨráo Keno éɨ́pimɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́ bɨ eŋɨnigɨnɨ. Ayɨnánɨ Gorɨxo rɨdɨyowá o éɨ́pimɨ yayɨ́ numerɨ́ná “Aiborɨ́o ámá wé rónɨŋɨ́ worɨnɨ.” rɨŋɨnigɨnɨ. Ayɨnánɨ o rɨxa peŋɨ́ amɨ aí Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ eŋɨ́pɨ nene Bɨkwɨ́yo ɨ́á roarɨ́ná sɨnɨ́nɨŋɨ́ nearéwapɨyarɨnɨ. \p \v 5 Inoko Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋagɨ nánɨ mɨpepa oenɨrɨ ménapɨŋɨnigɨnɨ. Gorɨxo ménapɨ́ɨ́ eŋagɨ nánɨ o nánɨ pɨ́á megɨnɨgɨ́awixɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Sɨnɨ mɨménapɨpa eŋáná Gorɨxomɨ píránɨŋɨ́ uxɨ́darɨŋagɨ nánɨ Gorɨxo o nánɨ yayɨ́ winɨŋɨ́pɨ nánɨ Bɨkwɨ́yo wí e nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 6 Ámá Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́róɨ́áyɨ́ nánɨ o dɨŋɨ́ yayɨ́ winɨpaxɨ́ wí menɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Gɨyɨ́ gɨyɨ́ “Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ oumɨnɨ.” nɨwimónɨrɨ́ná “Pí pí nepaxɨ́manɨ. Sa Gorɨxo nepa rɨ́a ŋweanɨ?” yaiwiro “Ámá xɨ́o tɨ́ámɨnɨ banɨro yarɨgɨ́áyo yayɨ́ wimoarɨŋorɨ́anɨ?” yaiwiro nero dɨŋɨ́ wɨkwɨ́ropaxɨ́rɨnɨ. \p \v 7 Nowao Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ o amɨpí sɨnɨ mɨwímeapa éɨ́pɨ nánɨ erɨrɨ́ wíáná xɨ́o arɨ́á nɨwirɨ xegɨ́ ɨ́wiaxeyówa yeáyɨ́ uyimɨxemeámɨ́ánɨrɨ sɨpɨxɨ́ wo imɨxɨŋɨnigɨnɨ. O xegɨ́pɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ e nerɨŋɨ́yo dánɨ ámá íná xwɨ́á tɨ́yo ŋweaagɨ́áyo xwɨyɨ́á umeárɨrɨ ámá Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋagɨ́a nánɨ “Ayɨ́ wé rónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.” rárarɨŋɨ́ wo imónɨrɨ eŋɨnigɨnɨ. \p \v 8 Ebɨrɨ́amo Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ o “Dɨxɨ́ aŋɨ́ re pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ xwɨ́á nionɨ sɨwá simɨ́aé nánɨ úɨrɨxɨnɨ.” uráná arɨ́á nɨwirɨ xwɨ́á “Joxɨ mearɨ́árɨnɨ.” urɨ́áyo nánɨ uŋɨnigɨnɨ. Nurɨ́ná “E nánɨ rɨ́a warɨŋɨnɨ?” mɨyaiwipa nerɨ aí ananɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ uŋɨnigɨnɨ. \v 9 O Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ ámá aŋɨ́ mɨ dáŋónɨŋɨ́ nimónɨrɨ xwɨ́á Gorɨxo sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “Nionɨ nɨsiapɨmɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́pimɨ nɨŋweaxa uŋɨnigɨnɨ. Apimɨ nɨŋwearɨ́ná xwɨ́á ámá wíyɨ́yáyónɨŋɨ́ nɨŋweaxa nemerɨ senɨ́á aŋɨ́ nɨpákía nurɨ emeŋɨnigɨnɨ. Xegɨ́ xewaxo Aisako tɨ́nɨ xiáwo Jekopo tɨ́nɨ awaú —Gorɨxo egɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “Xwɨ́á rɨpɨ nɨseaiapɨmɨ́árɨnɨ.” urɨŋowaúrɨnɨ. Awaú enɨ xano eŋɨ́pa axɨ́pɨ e egɨ́isixɨnɨ. \v 10 Ebɨrɨ́amo xwɨ́á apimɨ nɨŋweaxa nemerɨ́ná aŋɨ́ Gorɨxo dɨŋɨ́ neŋwɨperɨ ikwɨ́roŋɨ́pimɨ —Aŋɨ́ apɨ anɨŋɨ́ imónɨnɨ́a nánɨ píránɨŋɨ́ nɨtɨwayɨrorɨ ikwɨ́roŋɨ́pɨrɨnɨ. Apimɨ e ŋweáɨmɨgɨnɨrɨ wenɨŋɨ́ nerɨ nɨŋwearɨ nánɨ e néra uŋɨnigɨnɨ. \v 11 Seraí enɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ oyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ niaíwɨ́ xɨrɨpaxɨ́ imónɨŋɨnigɨnɨ. Í oxɨ́ nɨróa núɨsáná rɨxa rɨ́paíwɨ́ imónɨŋí aí re yaiwiŋɨnigɨnɨ, “Gorɨxo, niínɨ rɨxa niaíwɨ́ xɨrɨmɨ́a nánɨ rárɨŋo xɨ́o rɨ́ɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ yárarɨŋo eŋagɨ nánɨ niínɨ ananɨ dɨŋɨ́ uŋwɨrárɨpaxorɨnɨ.” yaiwiŋɨnigɨnɨ. \v 12 Ayɨnánɨ Ebɨrɨ́amo —O ámá ná wonɨ aí xweyaŋɨ́ sɨpípɨ nerɨ rɨxa nɨpémɨnɨrɨ́nɨŋɨ́ nerɨ́ná niaíwɨ́ tɨmeááná omɨ dánɨ ɨ́wiárɨ́awé siŋɨ́ aŋɨ́ pɨrɨ́yo dánɨ ónarɨŋɨ́yɨ́ ɨ́á mɨropaxɨ́ imónɨrɨ inɨkí rawɨrawápámɨ wiároŋɨ́yɨ́ ɨ́á mɨropaxɨ́ imónɨrɨ eŋɨ́pa imónɨŋɨnigɨnɨ. \p \v 13 Ámá nionɨ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ neáa weaparɨŋáyɨ́ nɨ́nɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́róa nuro xwɨyɨ́á wigɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “Nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́pɨ sɨnɨ mɨwímeapa eŋáná pegɨ́awixɨnɨ. Gorɨxo wiinɨ́ápimɨ ná jɨ́amɨ dánɨ́nɨŋɨ́ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrɨ́ná yayɨ́ nero “Ayɨ́ awiaxɨ́rɨnɨ.” nɨyaiwiro waropárɨ́ nero re nɨrárɨmɨ pegɨ́awixɨnɨ, “Xwɨ́á rɨrímɨ nɨŋwearanéná ámá aŋɨ́ mɨ dáŋenénɨŋɨ́ nimónɨrɨ ŋweaŋwɨnɨ.” \v 14 Ámá énɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ rɨgɨ́áyɨ́ sɨŋánɨ waropárɨ́ rɨpɨ́nɨŋɨ́ yarɨŋoɨ, “Negɨ́ ŋweapaxɨ́ imónɨŋe nánɨ wenɨŋɨ́ nerɨ ŋweaŋwɨnɨ.” sɨŋánɨ waropárɨ́ apɨ́nɨŋɨ́ yarɨŋoɨ. \v 15 Wigɨ́ aŋɨ́ xámɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ bɨgɨ́e nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí wiarɨŋagɨ nánɨ e nɨrɨro sɨŋwɨrɨyɨ́, ámɨ axɨ́ e nánɨ upɨ́rɨ́ápɨ imónɨŋagɨ nánɨ ananɨ upaxɨ́ imónanɨro egɨ́árɨnɨ. \v 16 E mepa nero aŋɨ́ seáyɨ e imónɨŋɨ́ bimɨ —Apɨ aŋɨ́namɨ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apimɨ ŋweáwanɨgɨnɨro dɨŋɨ́ sɨpí nɨwia wagɨ́rɨnɨ. Ayɨnánɨ Gorɨxo ámá ayɨ́ xɨ́omɨ “Joxɨ negɨ́ Ŋwɨ́áoxɨrɨnɨ.” urarɨgɨ́ápɨ nánɨ ayá mɨwinɨ́agɨ nánɨ xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ aŋɨ́ bɨ wikwɨ́roiŋɨ́rɨnɨ. \p \v 17-18 Ebɨrɨ́amo Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ o nepa nionɨ nimónarɨŋɨ́pɨ xɨ́dɨnɨrɨ́enɨŋoɨnɨrɨ iwamɨ́ó wíwapɨyíáná xegɨ́ xewaxo Aisakomɨ Gorɨxo urɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ rɨdɨyowá emɨnɨrɨ eŋɨnigɨnɨ. Axomɨ Gorɨxo sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “ ‘Dɨxɨ́ iyɨ́ axɨ́pá e imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.’ rɨrɨŋáyɨ́ Aisakomɨ dánɨ nemeága upɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ eŋagɨ aí xegɨ́ xewaxo Aisako, ná wonɨ siŋɨ́nɨŋɨ́ émiaoŋomɨ rɨdɨyowá nánɨ pɨkímɨnɨrɨ nerɨ́ná \v 19 dɨŋɨ́ re moŋɨnigɨnɨ, “Ámá rɨxa pegɨ́á aiwɨ Gorɨxo owiápɨ́nɨmeápoyɨnɨrɨ ámɨ sɨŋɨ́ wimɨxɨpaxorɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ Gorɨxo pɨ́rɨ́ urakíáná xewaxomɨ ámɨ sɨnɨ sɨŋɨ́ meáagɨ nánɨ rénɨŋɨ́ rɨpaxɨ́rɨnɨ, “Ebɨrɨ́amo xegɨ́ niaíwomɨ yowɨ́yo dánɨ mɨxeaŋɨnigɨnɨ.” rɨpaxɨ́rɨnɨ. \p \v 20 Aisako Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ xegɨ́ xewaxowaú Jekopomɨ tɨ́nɨ Isomɨ tɨ́nɨ awaúmɨ rɨ́wéná wímeanɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ xwɨyɨ́á bɨ tɨ́nɨ naŋɨ́ wimɨxɨŋɨnigɨnɨ. \p \v 21 Jekopo Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ rɨxa nɨpémɨnɨrɨ aŋwɨ e nerɨ́ná xegɨ́ xewaxo Josepoyá xewaxowaúmɨ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ naŋɨ́ wímeáwɨnɨgɨnɨrɨ xwɨyɨ́á bɨ tɨ́nɨ naŋɨ́ nɨwimɨxɨmáná xegɨ́ eraŋɨ́wámɨ nɨkwɨ́rónɨrɨ́ná Gorɨxomɨ yayɨ́ umeŋɨnigɨnɨ. \p \v 22 Josepo Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ rɨxa nɨpémɨnɨrɨ nerɨ́ná rɨ́wɨ́yo xegɨ́ Isɨrerɨyɨ́ Isipɨyɨ́ aŋɨ́yo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ upɨ́rɨ́ápɨ nánɨ nurɨrɨ́ná re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nuróná gɨ́ eŋɨ́ aí tɨ́nɨ nɨmeámɨ nuro xwɨ́áyo nɨweyárɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. \p \v 23 Mosesomɨ xanɨyaú Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rori nánɨ niaíwɨ́ xɨrɨ́ío awiaxɨ́ imónɨŋagɨ nɨwɨnɨri sekaxɨ́ Isipɨyɨ́yá mɨxɨ́ ináyo “Isɨrerɨyɨ́ niaíwɨ́ oxɨ́ nɨxɨrɨrɨ́ná pɨkíɨ́rɨxɨnɨ.” rárɨŋɨ́pɨ nánɨ wáyɨ́ mepa neri Mosesomɨ emá waú wo nánɨ pɨ́nɨ ŋwɨrárɨgɨ́isixɨnɨ. \v 24 Moseso Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ rɨxa xwé niwiarorɨ nerɨ́ná “Isipɨyɨ́yá mɨxɨ́ ináyomɨ xemiáíyá xewaxoyɨ mɨnɨrɨpa oépoyɨ.” wimónɨŋɨnigɨnɨ. \v 25 “Sɨ́á ámaéne xwɨ́á tɨ́yo ŋweaarɨŋwápɨ árɨ́nɨ́ imónɨŋagɨ nánɨ xe yayɨ́ rɨkɨkɨrɨ́ó nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ oneaímeanɨrɨ yarɨgɨ́ápɨ xe néra úɨmɨgɨnɨ.” mɨwimónɨ́ “Nionɨ ámá Gorɨxoyáyɨ́ tɨ́nɨ kumɨxɨnáná uyɨ́niɨ́ wikárarɨgɨ́ápɨ nionɨ tɨ́nɨ nawínɨ oneaikárɨ́poyɨ.” yaiwiŋɨnigɨnɨ. \v 26 Xɨ́omɨ Gorɨxo yayɨ́ nɨwimorɨ́ná winɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ re moŋɨnigɨnɨ, “Ámá Gorɨxo yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ urowárénapɨnɨ́o nánɨ peayɨ́ nɨwianɨro ayá wimopɨ́rɨ́ápa nionɨ enɨ nɨnirónáyɨ́, Gorɨxo yayɨ́ nɨnimorɨ́ná ninɨ́ápɨ amɨpí ayá tɨ́ŋɨ́ Isipɨyɨ́ aŋɨ́yo weŋɨ́pimɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ ayɨ́ ananɨrɨnɨ.” nɨyaiwirɨ nánɨ “Ámá Gorɨxoyáyo uyɨ́niɨ́ wikárarɨgɨ́ápɨ nionɨ tɨ́nɨ nawínɨ oneaikárɨ́poyɨ.” yaiwiŋɨnigɨnɨ. \v 27 O Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ Isipɨyɨ́ aŋɨ́yo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ uŋɨnigɨnɨ. Mɨxɨ́ ináyo xɨ́omɨ wikɨ́ wónɨŋɨ́pɨ nánɨ wáyɨ́ nerɨ mú Gorɨxomɨ —O ámá wí sɨŋwɨ́ mɨwɨnarɨgɨ́orɨnɨ. Omɨ sɨŋwɨ́nɨŋɨ́ nɨwɨnɨrɨ nánɨ xɨ́omɨ wímeaŋɨ́pimɨ xwámámɨ́ nɨwirɨ Isipɨyɨ́ aŋɨ́yo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ uŋɨnigɨnɨ. \v 28 Axo Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ aŋɨ́najɨ́ pɨpɨkímɨ́ emearɨŋo xegɨ́ Isɨrerɨyɨ́yá niaíwɨ́yo enɨ mɨpɨkipa oenɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Sipɨsipɨ́ miá nɨpɨkiro ragɨ́ segɨ́ aŋɨ́ ɨ́wíyo xópé nɨyára úpoyɨ.” nurɨrɨ́ná aiwá sɨ́á Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rɨnɨŋɨ́yi nánɨ érowiápɨ́nɨŋɨnigɨnɨ. \p \v 29 Isɨrerɨyɨ́ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro nánɨ ipí Ayɨ́á Rɨŋoɨ rɨnɨŋɨ́wámɨ nɨxeróná iniɨgɨ́ mɨdɨmɨdánɨ deawáráná xwɨ́á yeáyɨ́ yɨkiárɨŋénɨŋɨ́ úagɨ́a aiwɨ Isipɨyɨ́ enɨ axɨ́yimɨ owaneyɨnɨrɨ éɨ́áyɨ́ wínɨyɨ́ aí tɨ́nɨ iniɨgɨ́ emadɨrónárɨŋɨnigɨnɨ. \v 30 Isɨrerɨyɨ́ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro nánɨ o urɨ́ɨ́pɨ nero aŋɨ́ yoɨ́ Jerikoyɨ rɨnɨŋɨ́piyá sɨ́ŋá ákɨŋáyo bɨ́arɨwámɨnɨ sɨ́á wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ waú apimɨ awí nɨmudɨ́moayimáná eŋáná sɨ́ŋá ákɨŋápɨ nɨpɨnɨ ɨkwierónowiŋɨnigɨnɨ. \v 31 Rexapí —Í iyɨ́ ede dánɨ warɨgɨ́í aŋɨ́ apimɨ dáŋírɨnɨ. —Í Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ Isɨrerɨyɨ́ aŋɨ́ apimɨ sɨŋwɨ́ wɨnáranɨri bɨ́íwaúmɨ yayɨ́ tɨ́nɨ nipemeámɨ úagɨ nánɨ Isɨrerɨyɨ́ ámá uyɨ́niɨ́ yarɨgɨ́áyo nɨpɨkiróná ímɨ mɨpɨkigɨ́awixɨnɨ. \p \v 32 Agwɨ ámɨ bɨ pípɨ nɨrɨrɨ eámɨ́ɨnɨ? Ámá rowa, Gidiono tɨ́nɨ Barako tɨ́nɨ Samɨsono tɨ́nɨ Jepɨtao tɨ́nɨ Depito tɨ́nɨ Samuero tɨ́nɨ wɨ́á rókiamoagɨ́áwa tɨ́nɨ ámá awa egɨ́ápɨ nánɨ repɨyɨ́ nɨseaiéra nurɨ́ná sɨ́á neaórɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 33 Ámá ayɨ́ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro nánɨ ámá mɨ́kɨ́ bɨ bimɨ xopɨrárɨ́ wiro wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ero Gorɨxo wigɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “Saŋɨ́ searápɨmɨ́árɨnɨ.” urɨ́ɨ́pɨ wímearɨ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ pusɨ́ sayɨ́ raionɨ́yɨ rɨnɨŋɨ́yo maŋɨ́ upɨ́rorɨ \v 34 rɨ́á xwé narɨŋɨ́rímɨ iniɨgɨ́yónɨŋɨ́ ananɨ xopɨrárɨ́ emero ámá kirá tɨ́nɨ pɨkianɨrɨ yarɨgɨ́áyo éɨ́ nurakínárɨmɨ uro mɨgɨ́ nimónɨmáná ámɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́ ínɨro mɨxɨ́ inɨpɨ́rɨ́a nánɨ eŋɨ́ rɨ́á yɨ́kiro émá sɨmɨŋɨ́ wínarɨgɨ́á bɨ bimɨ mɨxɨ́ xɨ́dowárɨro \v 35 apɨxɨ́ wigɨ́ ámá Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ xwárɨpáyo dánɨ wiápɨ́nɨmeááná yayɨ́ tɨ́nɨ ámɨ umímɨnɨro egɨ́awixɨnɨ. E nerɨ aí Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á wíyo ámá wa ɨ́á nɨxero gwɨ́ nɨjiro Gorɨxomɨ rɨ́wɨ́ umópoyɨnɨrɨ nɨmépéa nuro “Gorɨxomɨ rɨ́wɨ́ umóánáyɨ́, nene gwɨ́yo dánɨ seaíkweawáranɨ́wɨnɨ. E mepa nerɨ́náyɨ́, nɨseamépéa núwasáná nɨseapɨkianɨ́wɨnɨ.” urɨ́agɨ́a aí ámɨ xwárɨpáyo dánɨ nɨwiápɨ́nɨmearɨ́ná dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ meáwanɨgɨnɨrɨ nánɨ ayɨ́ urɨ́ápɨ arɨ́á mɨwigɨ́awixɨnɨ. \v 36 Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á ámɨ wíyo ikayɨ́wɨ́ umearɨro wíyo iwaŋɨ́ ragɨ́ pɨ́rɨ́ uyɨkímɨ́ ero wíyo senɨ́á tɨ́nɨ gwɨ́ jiro wíyo gwɨ́ aŋɨ́yo ŋwɨrárɨro \v 37-38 wíyo sɨ́ŋá tɨ́nɨ pɨkiro wíyo só tɨ́nɨ áwɨnɨ e sɨ́ó dɨyearo wíyo “Eŋɨ́ eánɨgɨ́áyɨ́rɨ́anɨ?” nɨrɨrɨ iwamɨ́ó wíwapɨyiro wíyo kirá tɨ́nɨ pɨkiro wigɨ́awixɨnɨ. Ámɨ wíyo ámá wí —Ayɨ́ sɨpí ámá imónɨŋagɨ́a nánɨ ámá Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á ayɨ́ tɨ́nɨ nɨkumɨxɨnɨrɨ ŋweapaxɨ́ mimónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ xeanɨŋɨ́ wikárɨro uyɨ́niɨ́ umépero yarɨ́ná ayɨ́ dɨ́wɨ́ ikeamónɨro memé wará tɨ́nɨ sipɨsipɨ́ wará tɨ́nɨ rapɨrapɨ́ nánɨ wayɨ́á yínɨro ámá dɨŋɨ́ meaŋɨ́mɨ aŋɨ́ kwɨrónɨmero dɨ́wɨ́nɨ eŋɨ́mɨ nemero sɨ́ŋá sirɨrɨkɨ́yo nɨpáwiro ŋwearo xwárɨŋwɨ́yo nɨpáwiro ŋwearo egɨ́awixɨnɨ. \v 39 Ámá ayɨ́ nɨ́nɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro nánɨ o “Mɨmɨwiároarɨgɨ́áyɨ́rɨ́anɨ?” wiaiwiárɨŋɨ́ eŋagɨ aí o wigɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ “Nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́pɨ mɨwímeaŋɨnigɨnɨ. \v 40 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Eŋíná nene nánɨ Gorɨxo dɨŋɨ́ re neŋwɨperɨ yaiwiárɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá ayɨ́ nánɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́ bɨ wiíɨmɨgɨnɨ.” yaiwiárɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ apɨ ámá nionɨ nɨra weapɨ́áyo sɨnɨ mɨwímeaŋɨnigɨnɨ. Ayɨ́ wigɨ́pɨ Gorɨxo “Gɨ́ ámá wé rónɨgɨ́á apɨ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” yaiwiárɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ marɨ́áɨ, ayɨ́ tɨ́nɨ nene tɨ́nɨ nawínɨ imónanɨ́wá nánɨ ayo xámɨ mɨwímeaŋɨnigɨnɨ. \c 12 \s1 “Gorɨxo sɨyikɨ́ neareaarɨ́ná Jisasomɨ sɨŋwɨ́ wɨnaxɨ́dɨ́poyɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Ayɨnánɨ nene pí yanɨ́wɨnɨ? Ámá “Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ́ná e epaxɨ́rɨ́anɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ sɨwánɨŋɨ́ nɨneainɨrɨ neaíwapɨyarɨgɨ́á ayɨ́ obaxɨ́ ayá wí mɨdɨmɨdánɨ wiárɨ́ wiárɨ́ neadéroŋagɨ́a nánɨ pí yanɨ́wɨnɨ? Sa rɨpɨnɨ oyaneyɨ. Amɨpí nɨ́nɨ upupɨ́gɨ́ neaikárarɨŋɨ́pɨ pɨ́nɨ wiárɨrane negɨ́ ɨ́wɨ́ sɨnɨ mé ípeaarɨŋwápɨ pɨ́nɨ wiárɨrane nemáná Gorɨxo apɨ e imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ imónanɨ́wá nánɨ ámá yamɨyamúrónɨgɨ́ inarɨgɨ́ápa nene enɨ omɨ nɨxɨ́dɨranéná eŋɨ́ neánɨrane axɨ́pɨ e oyaneyɨ. \v 2 E neranéná Jisasomɨ —O nene Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roanɨ́wá nánɨ imónɨŋɨ́pɨ mɨ́kɨ́ ikirɨ wé roárɨrɨ eŋorɨnɨ. O dɨŋɨ́ niɨ́á rɨ́wɨ́yo winɨnɨ́ápɨ nímeáwɨnɨgɨnɨrɨ nɨyekwɨroárɨróná wíɨ́ápimɨ xwámámɨ́ nɨwirɨ ayá winɨpaxɨ́ wikárɨ́ápɨ nánɨ paimɨmɨ́ eŋorɨnɨ. Nɨwiápɨ́nɨmeámáná ámɨ Gorɨxo tɨ́nɨ xɨxenɨ nimónɨrɨ mɨxɨ́ ináyɨ́ siá íkwiaŋwɨ́ o éɨ́ ŋweaŋɨ́namɨ wé náúmɨnɨ éɨ́ ŋweaŋorɨnɨ. Omɨ sɨŋwɨ́ owɨnaxɨ́daneyɨ. \v 3 Ayá sɨpí seaimɨxɨrɨ eŋɨ́ samɨŋɨ́ seawerɨ mepa enɨ́a nánɨ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ sɨpí ayá wí wikárɨ́agɨ́a aí xwámámɨ́ wiŋo —Ayɨ́ Jisaso nánɨ rarɨŋɨnɨ. O nánɨ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ mópoyɨ. \v 4 Seyɨ́né ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ seaikárarɨgɨ́ápɨ xwámámɨ́ nɨwia núɨ́asáná aiwɨ segɨ́ wí sɨnɨ mɨseapɨkigɨ́árɨnɨ. \v 5 Nene niaíwene nánɨ́nɨŋɨ́ Bɨkwɨ́yo eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ ninɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ seyɨ́né rɨxa arɨ́á ikeamogɨ́árɨnɨ, “Gɨ́ niaíwoxɨnɨ, Ámɨná Gorɨxo sɨyikɨ́ rɨreaarɨŋɨ́pɨ nánɨ peayɨ́ mɨwianɨpanɨ. Píránɨŋɨ́ simɨxɨmɨnɨrɨ nánɨ mɨxɨ́ rɨránáyɨ́, ayá sɨpí mɨsimɨxɨpanɨ. \v 6 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Ámá Ámɨnáo ‘Gɨ́ niaíwɨ́rɨ́anɨ?’ nɨyaiwirɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨŋɨ́yo sɨyikɨ́ urearɨ sɨkwɨ́á earɨ yarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ.” Bɨkwɨ́yo e nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ seyɨ́né rɨxa peá mogɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 7 Seyɨ́né Gorɨxo xeanɨŋɨ́ seaímeaarɨŋɨ́pimɨ dánɨ xe sɨyikɨ́ oneareanɨrɨ rɨxa xwámámɨ́ nɨwiéra warɨŋoɨ. Niaíwɨ́ xano sɨyikɨ́ murearɨŋɨ́ wo rimónɨnɨ? Oweoɨ, mimónɨnɨ. Ayɨnánɨ xano xegɨ́ niaíwɨ́yo wiarɨŋɨ́pa Gorɨxo enɨ axɨ́pɨ e seaiarɨnɨ. \v 8 E nerɨ aí Gorɨxo xegɨ́ niaíwɨ́ nɨyonɨ sɨyikɨ́ ureaarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ seyɨ́né sɨyikɨ́ mɨseareapa nerɨ́náyɨ́, xegɨ́ niaíwɨ́yɨ́né mimónɨ́ sa óɨ́ e dáŋɨ́ niaíwɨ́yɨ́nénɨŋɨ́ imónɨŋoɨ. \v 9 Rɨpɨ nánɨ enɨ dɨŋɨ́ mópoyɨ. Nene sɨnɨ niaíwɨ́ eŋáná negɨ́ xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ ápowa sɨyikɨ́ neareaagɨ́ aiwɨ wé íkwiaŋwɨ́yo uŋwɨráragwárɨnɨ. Nene e neranéná naŋɨ́ nerɨ aiwɨ re rɨseaimónarɨnɨ, “Ápo Gorɨxomɨ —Dɨŋɨ́ tɨ́ŋɨ́ imónɨŋɨ́ nɨpɨnɨ imɨxɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ. Omɨ ínɨmɨ wurɨ́nɨpaxɨ́manɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, aŋɨpaxɨ́ ínɨmɨ wurɨ́nɨpaxɨ́ eŋagɨ nánɨ e nerane dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́ŋwaéne oimónaneyɨ. \v 10 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Nene sɨnɨ niaíwɨ́ eŋáná xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ ápowa anɨŋɨ́ marɨ́áɨ, sɨyikɨ́ ná bɨnɨ́nɨŋɨ́ nɨnearearɨ́ná “E nɨwirɨ́ná ayɨ́ naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ wíwapɨyarɨŋwɨnɨ.” wimónarɨŋɨ́pɨ neareaagɨ́a aiwɨ Gorɨxo sɨyikɨ́ nɨnearearɨ́ná sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́ xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ nene enɨ imónanɨ́wá nánɨ arɨrá owimɨnɨrɨ neareaarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 11 Gɨyɨ́ gɨyɨ́ naŋɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ sɨyikɨ́ nurearɨ sɨnɨ e wiarɨ́ná yayɨ́ mɨwinɨ́ dɨŋɨ́ sɨpínɨ wiarɨŋɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí sɨyikɨ́ nurearɨŋɨ́pimɨ dánɨ yayɨ́wɨ́ numéra núɨsáná wárɨŋɨ́yɨ́ nánɨŋɨ́ nɨwerɨ wé rónɨŋɨ́ ero nɨwayɨrónɨro ŋwearo epaxɨ́rɨnɨ. \s1 Erɨrɨ́ nɨwirɨ́ná urɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 12 Ayɨnánɨ segɨ́ wé imɨŋɨ́ mɨxɨweŋɨ́yɨ́ ámɨ rɨ́á símɨxɨro sɨkwɨ́ xómɨŋɨ́ ikwɨ́ó seaiárɨŋɨ́yɨ́ ámɨ irú pɨ́mɨxɨnɨro nemáná eŋɨ́ neánɨro Gorɨxomɨ xɨ́dɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 13 Segɨ́ xómɨŋɨ́ xeŋwɨ́mɨnɨ ŋweaŋɨ́ muyɨ́kínɨpa nerɨ ámɨ naŋɨ́ oimónɨrɨ óɨ́ sɨ́mɨ́ inɨŋɨ́yimɨ úɨ́rɨxɨnɨ. \v 14 Ámá nɨ́nɨ tɨ́nɨ mɨxɨ́ minɨ́ arɨge píránɨŋɨ́ menanɨréwɨnɨro anɨŋɨ́ minɨ́ ero sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́ Gorɨxo “Ámá nionɨyáyɨ́ e imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” wimónarɨŋɨ́pɨ —Apɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mimónɨgɨ́áyɨ́ Ámɨnáomɨ wí sɨŋwɨ́ wɨnɨpɨ́rɨ́ámanɨ. Apɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ oimónaneyɨnɨro anɨŋɨ́ minɨ́ ero éɨ́rɨxɨnɨ. \v 15 Segɨ́ wo Gorɨxo ayá nɨsearɨmɨxɨrɨ seaiiŋɨ́pimɨ rɨ́wɨ́ mamonɨgɨnɨrɨ awínɨŋɨ́ mearónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Aiwá maiwí sɨxɨ́yo nɨyirɨ́ná yíkɨ́ yarɨŋɨ́ bɨ tɨ́nɨ yíáná aiwá nɨpɨnɨ yíkɨ́ imɨxarɨŋɨ́pa segɨ́ wo sɨpí nerɨŋɨ́yo dánɨ nɨyɨ́nénɨ axɨ́pɨ seainɨgɨnɨrɨ píránɨŋɨ́ awínɨŋɨ́ mearónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 16-17 Segɨ́ wo Isónɨŋɨ́ —O xɨráo imónɨŋɨ́pimɨ dánɨ xanoyá amɨpí meapaxɨ́ imónɨŋo aí aiwá ná bɨnɨ nɨmɨnɨrɨ nánɨ amɨpí apɨ peá nɨmorɨ “Gɨ́ gwɨ́áo xe meáwɨnɨgɨnɨ.” wimónagorɨnɨ. Ámɨ rɨ́wɨ́yo dánɨ ápo xwɨyɨ́á bɨ naŋɨ́ onimɨxɨnɨrɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́agɨ aí xano arɨ́á mɨwíagɨ nánɨ xwɨyɨ́á bɨ tɨ́nɨ naŋɨ́ onimɨxɨnɨrɨ ŋwɨ́ pɨyɨ́ núrɨnɨrɨ aiwɨ xɨ́o xámɨ rɨ́wɨ́ umoŋɨ́pɨ ámɨ rɨ́wɨ́yo nɨkɨnɨmónɨrɨ meapaxɨ́ mimónɨŋɨnigɨnɨ. Segɨ́ wo ámá ónɨŋɨ́ Gorɨxomɨ rɨ́wɨ́ umoarɨgɨ́áyɨ́ yapɨ imónɨnɨgɨnɨrɨ nánɨranɨ, ɨ́wɨ́ inarɨgɨ́áyɨ́ yapɨ imónɨnɨgɨnɨrɨ nánɨranɨ, píránɨŋɨ́ awínɨŋɨ́ mearónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \s1 “Seyɨ́né sɨnɨ kɨkínɨŋɨ́ mé rɨxa náyo páwiarɨŋoɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 18 Seyɨ́né Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ nɨbɨróná eŋíná amɨpí negɨ́ arɨ́owéyɨ́ dɨ́wɨ́ Sainaiyɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ dánɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨro arɨ́á wiro egɨ́ápɨ wí mɨwɨnarɨŋoɨ. Ayɨ́ dɨ́wɨ́ ananɨ wé tɨ́nɨ ɨ́á xɨrɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pimɨ aŋwɨ e nuróná rɨ́á ápiáwɨ́ werɨ sɨ́á xaíwɨ́ yidoárɨrɨ rɨ́wɨpí tɨ́nɨ ápiaŋwɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ erɨ yarɨŋagɨ nɨwɨnɨro \v 19 pékákɨ́ eŋɨ́ tɨ́nɨ rɨnɨrɨ ikaxɨ́ xwɨyɨ́á rɨnarɨŋɨ́pánɨŋɨ́ rɨnɨrɨ yarɨŋagɨ arɨ́á wigɨ́awixɨnɨ. Xwɨyɨ́á ikaxɨ́ nɨrɨrɨ́ná rɨnarɨŋɨ́pɨ arɨ́á nɨwiróná Mosesomɨ rɨsɨsɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “ ‘Nene ámɨ Gorɨxomɨ arɨ́á owianeyɨ.’ mɨneaimónarɨnɨ.” urɨgɨ́awixɨnɨ. \v 20 Ayɨ́ Gorɨxo sekaxɨ́ “Ámá woranɨ, memé aíranɨ, dɨ́wɨ́ rɨpimɨ amáɨ́ nɨrónɨrɨ́náyɨ́, sɨ́ŋá nearo pɨkíɨ́rɨxɨnɨ.” urɨ́ɨ́pɨ nánɨ wáyɨ́ winɨ́agɨ nánɨ e urɨgɨ́awixɨnɨ. \v 21 Ayɨ́ sɨŋwɨ́ e wɨnɨ́ápɨ mɨŋɨ́ yɨ́wɨ́ nírɨro ŋweapaxɨ́ eŋagɨ Moseso enɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ wáyɨ́ nikárɨnɨrɨ eŋɨ́ sɨrɨrɨŋwɨ́ ninarɨnɨ.” rɨŋɨnigɨnɨ. \p \v 22 Agwɨ ríná seyɨ́né dɨ́wɨ́ eŋíná segɨ́ arɨ́owéyɨ́ bagɨ́á axɨ́pimɨ mɨbɨ́ rɨxa dɨ́wɨ́ Saionɨyɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ́nɨŋɨ́ rémóɨ́awixɨnɨ. Dɨ́wɨ́ apimɨ Ŋwɨ́á anɨŋɨ́ sɨŋɨ́ imónɨŋoyá aŋɨ́ ikwɨ́rónɨŋerɨnɨ. Aŋɨ́ apɨ Jerusaremɨyɨ rɨnɨŋɨ́ aŋɨ́namɨ ikwɨ́rónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. E aŋɨ́najɨ́ ɨ́á mɨropaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ awí neánɨmáná yayɨ́ néra wiápɨ́narɨgɨ́erɨnɨ. \v 23 E ámá Gorɨxoyá niaíwɨ́ xámɨŋónɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ —Ayɨ́ aŋɨ́namɨ anɨŋɨ́ ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ wigɨ́ yoɨ́ rɨxa anamɨ ŋwɨrárɨnɨŋɨ́yɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ awí eánɨgɨ́erɨnɨ. E Gorɨxo, ámá nɨyonɨ mí ómómɨxɨmɨ́ enɨ́o ŋweaŋerɨnɨ. Dɨŋɨ́ ámá xwɨ́áyo nɨŋwearóná wé rónɨŋɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́yápɨ aŋɨ́namɨ peyíáná Gorɨxo wé uroárɨŋɨ́yɨ́ tɨ́ŋɨ́ e, ayɨ́ erɨnɨ. \v 24 E Jisaso enɨ tɨ́ŋɨ́ erɨnɨ. O xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ Gorɨxo “E e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” réroárɨŋɨ́pɨ nánɨ negɨ́ wáwuŋɨ́ imónɨŋorɨnɨ. Ragɨ́ o nɨperɨ́ná puŋɨ́pɨ —Apɨ xwɨyɨ́ánɨŋɨ́ nɨrɨnɨrɨ́ná “Nionɨ péápimɨ dánɨ seyɨ́né dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ meapɨ́rɨ́árɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ ragɨ́ eŋíná xɨráo Keno xogwáo Aiborɨ́omɨ pɨkíxwɨrɨ́ó wíáná puŋɨ́pɨ —Apɨ xwɨ́áyo dánɨ “Nionɨ nánɨ eŋɨ́ meaɨ.” rɨnɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apimɨ seáyɨ e imónɨnɨ. Apɨ nɨpɨnɨ tɨ́ŋɨ́ e seyɨ́né rɨxa agwɨ barɨŋoɨ. \s1 “Gorɨxo neararɨŋɨ́pɨ aríkwɨ́kwɨ́ mɨwipa éwanɨgɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 25 Xwɨyɨ́á seararɨŋomɨ aríkwɨ́kwɨ́ wipɨ́rɨxɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ ainenaxɨ́dɨ́poyɨ. Negɨ́ arɨ́owé eŋíná Moseso xwɨ́á tɨ́yo dánɨ erɨrɨ́ wíagɨ aiwɨ aríkwɨ́kwɨ́ wigɨ́áyɨ́ Gorɨxo pɨrɨ́ umamóɨ́pimɨ mɨmúrogɨ́á eŋagɨ nánɨ seyɨ́né enɨ aŋɨ́namɨ dánɨ erɨrɨ́ neaiarɨŋomɨ aríkwɨ́kwɨ́ nɨwirɨ́náyɨ́, “Pɨrɨ́ neamamómɨnɨrɨ enɨ́ápimɨ ananɨ nɨmúropaxenerɨnɨ.” rɨyaiwinarɨŋoɨ? \v 26 Eŋíná o dɨ́wɨ́ Sainaiyɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ dánɨ xwɨyɨ́á ráná xwɨ́á rɨrímɨ pobonɨ́ nerɨ yaiwiámɨ́ méagɨ aiwɨ agwɨ ríná nenɨ́ápɨ nánɨ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ nearɨŋɨ́rɨnɨ, “Nionɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ xwɨ́árí ámɨ bɨ yaiwiámɨ́ nɨmenɨrɨ́ná xwɨ́árínɨ marɨ́áɨ, aŋɨ́na tɨ́nɨ enɨ yaiwiámɨ́ menɨnɨ́árɨnɨ.” nearɨŋɨ́rɨnɨ. \v 27 Xwɨyɨ́á Gorɨxo nɨrɨrɨ́ná ámɨ bɨyɨ rɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ rɨpɨ áwaŋɨ́ nearɨmɨ́ánɨrɨ rɨnɨnɨ. Amɨpí anɨpá imónɨpaxɨ́ mimónɨŋɨ́pɨ íníná anɨŋɨ́ imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ amɨpí anɨpá imónɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ —Apɨ xɨ́o xwɨ́á amɨpí nimɨxɨrɨ́ná imɨxɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ anɨpá imɨxárɨmɨ́ánɨrɨ nánɨ rɨnɨnɨ. \v 28 Ayɨnánɨ Gorɨxoyá xwioxɨ́yo ŋweaŋwápɨ wí anɨpá mimónɨpaxɨ́ eŋagɨ nánɨ omɨ yayɨ́ numerane “Eŋɨ́ eánɨŋɨ́ Gorɨxo imónɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?” nɨyaiwirane awayinɨ ɨ́á nɨyamɨxɨnɨrane nɨŋwearane xɨ́o e éɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ neranéná yayɨ́ winɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ éwanɨgɨnɨ. \v 29 Negɨ́ Ŋwɨ́áo amɨpí sɨpí imónɨŋɨ́pɨ rɨ́á narɨŋɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋo eŋagɨ nánɨ apɨ e éwanɨgɨnɨ. \c 13 \s1 “ ‘Gorɨxo yayɨ́ winɨpaxɨ́pɨ oyaneyɨ.’ nɨseaimónɨrɨ́ná rɨpɨ rɨpɨ éɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Seyɨ́né ámá Jisasomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro nánɨ sérɨxɨ́meánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí wiarɨgɨ́ápɨ pɨ́nɨ mɨwiárɨ́ ananɨ sɨnɨ wíɨ́rɨxɨnɨ. \v 2 Ámá wí “Ámá aŋɨ́ mɨ dáŋɨ́yo aiwá míraŋɨ́ wiarɨŋwɨnɨ.” nɨyaiwiróná maiwí aŋɨ́najɨ́yo wigɨ́á eŋagɨ nánɨ seyɨ́né ámá aŋɨ́ mɨ dáŋɨ́yo arɨ́á mikeamó aiwá míraŋɨ́ wíɨ́rɨxɨnɨ. \v 3 Segɨ́ sérɨxɨ́meá gwɨ́ aŋɨ́yo ŋweagɨ́áyɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ arɨ́á mikeamó seyɨ́né enɨ nawínɨ gwɨ́ nɨŋwearónɨŋɨ́ nimónɨro arɨrá wíɨ́rɨxɨnɨ. Sérɨxɨ́meá paimɨmɨ́ wiarɨgɨ́áyɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ peá mɨmó “Nene enɨ gɨ́wɨ́ tɨ́ŋwaéne eŋagɨ nánɨ axɨ́pɨ e neaipaxɨ́rɨ́anɨ?” nɨyaiwiro arɨrá wíɨ́rɨxɨnɨ. \v 4 Ámá ɨ́wɨ́ inarɨgɨ́áyo rɨxa nɨmeánɨmáná inarɨgɨ́áyoranɨ, sɨnɨ mɨmeánɨpa nemáná inarɨgɨ́áyoranɨ, nɨyonɨ Gorɨxo pɨrɨ́ umamonɨ́á eŋagɨ nánɨ seyɨ́né segɨ́ meánɨgɨ́ápɨ peayɨ́ nɨwianɨro wí tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ minɨmepa éɨ́rɨxɨnɨ. Ɨ́wɨ́ ninɨrɨ́ná ayɨ́ Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ piaxɨ́ weánɨpaxɨ́pɨ yarɨŋagɨ́a nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 5 Xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearóná nɨgwɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí seaiarɨŋɨ́pɨ xe áxeŋwarɨ́nɨŋɨ́ oneainɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ Gorɨxo xewanɨŋo re rɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ, “Nionɨ wí mɨrɨwáramó erɨ wí mɨsiepɨsamó erɨ emɨ́árɨnɨ.” rɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 6 Ayɨnánɨ nene wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ rɨpaxenerɨnɨ, “Arɨrá niarɨŋo, ayɨ́ Ámɨná Gorɨxo eŋagɨ nánɨ nionɨ wí wáyɨ́ emɨméɨnɨ. Ámá pí pí nɨnikárɨro aí Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋápɨ pɨ́rɨ́ nɨrakipaxɨ́ menɨnɨ.” rɨpaxenerɨnɨ. \s1 “Neaipeŋweagɨ́áwa yagɨ́ápimɨ ikanɨŋɨ́ owianeyɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 7 Ámɨná xámɨ xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ nɨsearéwapɨyiro seaipeŋweagɨ́áwa nánɨ dɨŋɨ́ irónɨ́poyɨ. Awa sɨnɨ mɨpé nɨŋwearóná néra núɨ́asáná imónagɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoro Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro yagɨ́ápa axɨ́pɨ oyaneyɨnɨro ikanɨŋɨ́ wiaxɨ́dɨ́poyɨ. \p \v 8 Jisasɨ Kiraiso imónɨŋɨ́pɨ ámɨ xegɨ́ bɨ xegɨ́ bɨ imónarɨŋɨ́manɨ. Anɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ eŋíná dánɨ apɨnɨ imónɨrɨ agwɨ ríná enɨ sɨnɨ axɨ́pɨ imónɨrɨ ná rɨ́wɨ́yo enɨ anɨŋɨ́ minɨ́ axɨ́pɨ imónɨrɨ enɨ́árɨnɨ. \v 9 Ayɨnánɨ xwɨyɨ́á Kiraiso neaiiŋɨ́pɨ nánɨ rɨnɨŋɨ́pɨ marɨ́áɨ, xwɨyɨ́á xegɨ́ bɨ nánɨ éwapɨ́narɨgɨ́á xɨxegɨ́nɨ imónɨŋɨ́pɨ iniɨgɨ́ waxɨ́nɨŋɨ́ xe oneamáronɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨpanɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Gorɨxo ayá nɨnearɨmɨxɨrɨ neaiiŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nínɨránénáyɨ́, naŋɨ́ neaimɨxɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pimɨ xɨ́darɨŋwɨnɨ. Naŋwɨ́ nánɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́yo “Rɨpɨ ŋwɨ́áxɨnɨ. Rɨpɨ ananɨrɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́pimɨ dánɨ wí dɨŋɨ́ sɨxɨ́ neaínɨpaxɨ́ menɨnɨ. Ayɨnánɨ ámá xámɨ “Ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́ apimɨ oxɨ́dɨmɨnɨ.” nɨyaiwiro xɨ́dɨgɨ́áyɨ́ apɨ naŋɨ́ wí wimɨxɨŋɨ́manɨ. \s1 “Rɨdɨyowá nánɨ wayɨ́á Gorɨxo wimónarɨŋɨ́ rɨpɨ éɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 10 Nene íráɨ́ onɨŋɨ́wá Jisasɨ Kiraiso rɨdɨyowánɨŋɨ́ neaiinɨŋɨ́wá tɨ́ŋwaénerɨnɨ. Rɨdɨyowá Jisaso inɨŋɨ́pɨ —Apɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ ananɨ́nɨŋɨ́ nɨnɨrane naŋɨ́ imónarɨŋwápɨrɨnɨ. Apɨ ámá sɨnɨ senɨ́á aŋɨ́ rɨ́kárɨnɨŋiwámɨ dánɨ yagɨ́ápimɨ xɨ́darɨgɨ́áyɨ́ bɨ nɨpaxɨ́ menɨnɨ. \v 11 Rɨpɨ nánɨ dɨŋɨ́ mópoyɨ. Apaxɨ́pá imónɨgɨ́á xwéowa xwiogwɨ́ o omɨ ɨ́wɨ́ none tɨ́nɨ negɨ́ ámá tɨ́nɨ yarɨŋwápɨ Gorɨxo yokwarɨmɨ́ oneaiinɨrɨ naŋwɨ́ nɨpɨkímáná ragɨ́ púɨ́pɨ nɨmeámɨ awawá ŋwɨ́áɨ rɨnɨŋɨ́wámɨ nɨpáwiro wɨwiɨ́á neaárɨro aiwɨ naŋwɨ́ náo ámá ŋweagɨ́e bɨ́anɨrɨwámɨnɨ rɨ́á ikeaárarɨgɨ́árɨnɨ. \v 12 Ayɨnánɨ Jisaso enɨ xegɨ́ ámá agwɨ́ axɨ́yónɨŋɨ́ mɨnɨgɨ́áyo xɨ́o nɨperɨ́ná ragɨ́ púɨ́pimɨ dánɨ sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́ Gorɨxo e imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ wimɨxɨmɨnɨrɨ nánɨ ákɨŋá ɨ́wí e bɨ́anɨrɨwámɨ dánɨ rɨ́nɨŋɨ́ meaŋɨnigɨnɨ. \v 13 Ayɨnánɨ nene ámá sɨnɨ “Ŋwɨ́ ikaxɨ́yo ‘Apɨ ŋwɨ́áxɨnɨ. Apɨ ananɨrɨnɨ.’ rɨnɨŋɨ́pimɨ oxɨ́daneyɨ.” rarɨgɨ́áyɨ́ ŋweagɨ́e pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ o tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nurane dɨŋɨ́ “Xɨ́omɨ ayá wiayigɨ́ápa nene enɨ neaiarɨ́ná ayɨ́ ananɨrɨnɨ.” oyaiwianeyɨ. \v 14 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Aŋɨ́ bɨ xwɨ́á tɨ́yo nene anɨŋɨ́ íníná ŋweanɨ́wá nánɨ mimónɨŋagɨ aí aŋɨ́ aŋɨ́namɨ rɨ́wɨ́yo imónɨnɨ́ápɨ nene ŋweáwanɨgɨnɨrɨ dɨŋɨ́ nɨwikwɨ́morane yarɨŋwá eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 15 Ayɨnánɨ Jisaso neaiiŋɨ́pimɨ dánɨ Gorɨxomɨ rɨdɨyowá nánɨ wayɨ́á yayɨ́nɨ uméwanɨgɨnɨ. Negɨ́ maŋɨ́yo dánɨ ámá wíyo pí pí nurɨrɨ́ná onɨnɨ negɨ́ Ámɨnáorɨnɨ́nɨŋɨ́ nurɨrane waropárɨ́ wíwanɨgɨnɨ. \v 16 Gorɨxo ámá xɨ́oyáyɨ́ wínɨyo naŋɨ́nɨ wiiro dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áyo amɨpí bɨ mɨnɨ wiro yarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ́ná yayɨ́ winarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ seyɨ́né apɨ nánɨ arɨ́á mikeamó nero éɨ́rɨxɨnɨ. E neróná rɨdɨyowá nánɨ wayɨ́á Gorɨxo wimónarɨŋɨ́pɨ yarɨŋagɨ́a nánɨ rarɨŋɨnɨ. \p \v 17 Segɨ́ ámɨná seyɨ́né Jisasomɨ píránɨŋɨ́ xɨ́dɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ seaipeŋweaarɨgɨ́áwamɨ —Awa Gorɨxo yarɨŋɨ́ imɨmɨ́ wíáná nɨseaipeŋwearɨ́ná egɨ́ápɨ nánɨ “Ayɨ́ apɨ nánɨ eŋwárɨnɨ. Apɨ nánɨ eŋwárɨnɨ.” urɨpɨ́rɨ́áwarɨnɨ. Awamɨ arɨ́á nɨwiro ínɨmɨ yeáyɨ́ wurɨ́nɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Seyɨ́né píránɨŋɨ́ arɨ́á nɨwiro ínɨmɨ nɨwurɨ́nɨrónáyɨ́, awa nɨseaipeŋwearóná wigɨ́ dɨŋɨ́ rɨ́á muxé dɨŋɨ́ yayɨ́ nɨyaiwiro seaipeŋweapɨ́rɨ́árɨnɨ. Seyɨ́né e mepa nerónáyɨ́, naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ wí seaimɨxɨnɨ́á menɨnɨ. \p \v 18 Amɨpí none neranéná píránɨŋɨ́ ɨ́á nɨyamɨxɨnɨrɨ éwanɨgɨnɨrɨ nerane nánɨ re neaimónarɨnɨ, “Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ píránɨŋɨ́ wé rónɨŋɨ́pɨnɨ néra warɨŋwɨnɨ.” neaimónarɨŋagɨ nánɨ seyɨ́né none nánɨ Gorɨxomɨ xwɨyɨ́á rɨrɨmɨ́ wípoyɨ. \v 19 Nionɨ pɨ́rɨ́ nɨrakiarɨŋɨ́pɨ anɨpá imónáná seyɨ́né tɨ́ámɨnɨ aŋɨ́nɨ bɨmɨ́a nánɨ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ ayá wí urɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ dirɨrɨ́ seaiarɨŋɨnɨ. \s1 Gorɨxomɨ nurɨrɨ́ná urɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 20 Gorɨxo —O ámá nɨwayɨrónɨro ŋweapaxɨ́pɨ nánɨ mɨ́kɨ́ ikiŋorɨnɨ. Oyá dɨŋɨ́yo dánɨ negɨ́ Ámɨná Jisaso xwárɨpáyo dánɨ ámɨ sɨŋɨ́ nerɨ wiápɨ́nɨmeaŋɨ́rɨnɨ. Ragɨ́ o nɨperɨ́ná púɨ́pimɨ dánɨ xwɨyɨ́á nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ Gorɨxo “E e nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” réroárɨŋɨ́pɨ anɨŋɨ́ wayɨroárɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ sipɨsipɨ́ imónɨŋwaéne neamearɨŋɨ́ xwé imónɨŋorɨnɨ. \v 21 Seyɨ́né amɨpí Gorɨxo wimónarɨŋɨ́pɨ nɨpɨnɨ epaxɨ́ imónɨpɨ́rɨ nánɨ seaimɨxɨ́wɨnɨgɨnɨ. E nerɨ́ná Jisasɨ Kiraiso —Anɨŋɨ́ íníná seáyɨ e numepaxɨ́ imónɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ. O seaiiŋɨ́pimɨ dánɨ pí pí xɨ́o yayɨ́ winɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ seaimɨxɨ́wɨnɨgɨnɨ. “Aga e imónɨ́wɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ. \s1 Yoparɨ́ urɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 22 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ nionɨ seaíá rɨpɨ sepiá ayá wí nɨrɨrɨ meapa nerɨ nánɨ rɨpɨ re osearɨmɨnɨ, “ ‘Píránɨŋɨ́ arɨ́á ókiarɨ́ nɨmónɨrane apimɨ oxɨ́daneyɨ.’ yaiwípoyɨ.” osearɨmɨnɨ. \v 23 Seyɨ́né rɨpɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨ́poyɨ. Negɨ́ nɨrɨxɨ́meá Timotio rɨxa gwɨ́ aŋɨ́yo dánɨ wárɨ́awixɨnɨ. O sɨnɨ mé nionɨ nímeááná yawawi nawínɨ nɨbɨrai sɨŋwɨ́ seananɨ́wírɨnɨ. \v 24 Segɨ́ seáyɨ e nimónɨrɨ seaipeŋweaarɨgɨ́áwamɨ tɨ́nɨ Gorɨxoyá imónɨgɨ́á nɨyonɨ tɨ́nɨ none nánɨ yayɨ́ neawiemeaípoyɨ. Ámá nionɨ tɨ́nɨ Itari pɨropenɨsɨ́yo re ŋweaŋwáyɨ́ yayɨ́ seaiwárénaparɨŋwɨnɨ. \v 25 “Gorɨxo nɨyɨ́nénɨ ayá seaiwianɨ́wɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ.