\id 2TI Angave NT [aak] -Papua New Guinea 1990 (DBL -2014) \h 2 Timotio \toc1 Payɨ́ Poro Timotio nánɨ rɨ́wɨ́yo eaŋɨ́narɨnɨ \toc2 2 Timotio \toc3 2Ti \mt1 Payɨ́ Poro Timotio nánɨ rɨ́wɨ́yo eaŋɨ́narɨnɨ. \ip Payɨ́ rɨna Timotio nánɨ Poro ná rɨ́wɨ́yo eaŋɨ́narɨnɨ. Poro ámɨ aŋɨ́ yoɨ́ Romɨyo gwɨ́ nɨŋwearɨ́ná Timotio sɨnɨ Epesasɨyo nɨŋwearɨ Jisasoyá sɨyikɨ́ e imónɨgɨ́áyo umeŋweaŋáná Poro “Nionɨ nɨpɨkipɨ́rɨ aŋwɨ ayorɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ́ná Timotio eŋɨ́ neága nurɨ pí pí wímeáɨ́pimɨ xopɨrárɨ́ wipaxɨ́ imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ payɨ́ rɨna nearɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímoŋɨnigɨnɨ. \c 1 \p \v 1 Poronɨ —Nionɨ Gorɨxo wimónɨ́agɨ nánɨ Kiraisɨ Jisasoyá wáɨ́ wurɨmeiarɨŋá wonɨrɨnɨ. O tɨ́nɨ nikárɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋwá Gorɨxo negɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ́nɨŋɨ́ “Apɨ seaiimɨ́árɨnɨ.” nearɨŋɨ́pɨ nánɨ wáɨ́ wurɨmeíwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrɨ́peaŋonɨrɨnɨ. \v 2 Nionɨ Timotioxɨ —Joxɨ gɨ́ niaíwoxɨ́nɨŋɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ rɨyiŋáoxɨnɨ. Joxɨ nánɨ payɨ́ rɨna nearɨ mónaparɨŋɨnɨ. “Negɨ́ ápo Gorɨxo tɨ́nɨ Ámɨná Kiraisɨ Jisaso tɨ́nɨ awaú wá rɨwianɨri ayá rɨrɨmɨxɨri joxɨ nɨwayɨrónɨrɨ ŋwearɨ nánɨ siiri éɨ́isixɨnɨ.” nimónarɨnɨ. \s1 “Joxɨ nánɨ Gorɨxomɨ yayɨ́ wiarɨŋárɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 3 Nionɨ anɨŋɨ́ ikwáwɨyiranɨ, árɨ́wɨyiranɨ, Gorɨxomɨ joxɨ nánɨ rɨxɨŋɨ́ nɨrurɨyirɨ́ná omɨ —O nionɨ yarɨŋɨ́ re ninɨrɨ́ná “Negɨ́ arɨ́owa omɨ píránɨŋɨ́ nɨxɨ́dɨróná yagɨ́ápa nionɨ enɨ axɨ́pɨ xɨ́darɨŋáonɨranɨ?” yarɨŋɨ́ e ninɨrɨ́ná esɨsɨ́ bɨ mɨninɨ́ xɨ́darɨŋáorɨnɨ. Omɨ joxɨ nánɨ rɨxɨŋɨ́ nɨrurɨyirɨ́ná yayɨ́ wiarɨŋárɨnɨ. \v 4 Nionɨ yayɨ́ nɨsiárɨmɨ nɨbɨrɨ́ná joxɨ ŋwɨ́ neawárɨ́agɨ ranɨŋápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ́ná ámɨ dɨŋɨ́ niɨ́á ayá wí ninɨnɨ́a nánɨ “Sɨŋwɨ́ oranɨmɨnɨ.” nɨyaiwirɨ íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí niarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 5 Joxɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ́ná dɨŋɨ́ re ninarɨŋɨ́rɨnɨ, “O mimónɨ́ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋomanɨ. Aga nepa Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋorɨnɨ.” Dɨŋɨ́ e ninarɨŋɨ́rɨnɨ. Dɨxɨ́ rɨ́áí Roisí xámɨ wɨkwɨ́rorɨ dɨxɨ́ rɨnáí Yunisí enɨ wɨkwɨ́rorɨ yagɨ́ípa joxɨ enɨ “Axɨ́pɨ wɨkwɨ́roarɨnɨ.” nimónarɨnɨ. \s1 “Xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ nánɨ ayá mɨsinɨpanɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 6 Ayɨnánɨ dirɨrɨ́ rɨpɨ osimɨnɨ. Nionɨ gɨ́ wé seáyɨ e sikwiáráná Gorɨxo e epaxo imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ simɨxɨŋɨ́pɨ —Apɨ rɨxa rɨ́nayɨ́nɨ yárɨnɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ ámɨ rɨ́á ápiáwɨ́ xwé oenɨrɨ pɨ́rámɨ́ yarɨŋwápánɨŋɨ́ inɨ́ɨrɨxɨnɨ. \v 7 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. Gorɨxo kwíyɨ́ ayá igigɨ́ neainɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ mɨneaiapɨ́ eŋɨ́ neánɨrane ŋweaanɨ́wá nánɨ neaimɨxɨrɨ ámáyo dɨŋɨ́ sɨpí wianɨ́wá nánɨ neaimɨxɨrɨ awayinɨ nɨpɨ́reánɨrane yanɨ́wá nánɨ neaimɨxɨrɨ enɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́pɨ neaiapɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \p \v 8 Ayɨnánɨ negɨ́ Ámɨná Jisasɨ Kiraiso nánɨ wáɨ́ nurɨrɨ́ná ayá wí mɨsinɨ́ ananɨ wáɨ́ urɨ́ɨrɨxɨnɨ. Nionɨ o nánɨ wáɨ́ urɨmearɨŋagɨ nánɨ gwɨ́ nɨŋwɨrárɨgɨ́onɨ nánɨ enɨ ayá mɨsinɨpa éwɨnɨgɨnɨ. E mepa nerɨ Gorɨxo eŋɨ́ sɨxɨ́ símɨxɨŋɨ́pimɨ dánɨ re yaiwíɨrɨxɨnɨ, “Nionɨ enɨ Poro eŋɨ́pa axɨ́pɨ nerɨ xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ urarɨŋápimɨ dánɨ xeanɨŋɨ́ nɨnímearɨ́náyɨ́, ananɨrɨnɨ.” yaiwíɨrɨxɨnɨ. \v 9 O nene yarɨŋwápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ yeáyɨ́ nɨneayimɨxemearɨ gɨ́ ámá sɨyikwɨ́ mínɨgɨ́áyɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ wéyo ɨ́á neaumɨrɨŋɨ́manɨ. Eŋíná dánɨ “Nionɨ wá nɨwianɨrɨ e wiimɨ́árɨnɨ.” yaiwiáragɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ yeáyɨ́ nɨneayimɨxemearɨ nionɨyáyɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ wéyo ɨ́á neaumɨrɨŋɨ́rɨnɨ. O xwɨ́á sɨnɨ mimɨxɨnɨŋáná re nɨyaiwirɨŋɨ́pimɨ dánɨ wá neawianɨŋɨ́rɨnɨ, “Kiraisɨ Jisaso ámáyo yeáyɨ́ uyimɨxemeáwɨnɨgɨnɨrɨ urowárɨ́ɨmɨgɨnɨ.” nɨyaiwirɨŋɨ́pimɨ dánɨ wá neawianɨŋɨ́rɨnɨ. \v 10 Eŋíná dánɨ wá e neawianɨŋɨ́ eŋagɨ aí agwɨ ríná Kiraisɨ Jisaso —O yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ neaiiŋorɨnɨ. O rɨxa xwɨ́á tɨ́yo nɨbɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ Gorɨxo “Wá seawianɨmɨ́árɨnɨ.” rárɨŋɨ́pɨ rɨxa sɨŋánɨ piaumɨmɨ́ inɨŋɨ́rɨnɨ. Xwɨyɨ́á nene yayɨ́ neainarɨŋɨ́pimɨ dánɨ Jisaso wɨ́á neaókímɨxáná re nɨyaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ, “Pearɨŋwápimɨ Jisaso xopɨrárɨ́mɨ́ iyɨ́ rɨwiŋɨnigɨnɨ? Dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ nene manɨ́nɨ́ anɨŋɨ́ ŋweanɨ́wá nánɨ ipɨ rɨneaiapɨŋɨnigɨnɨ?” nɨyaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ. \v 11 Xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́ apɨ nánɨ áwaŋɨ́ urɨmerɨ wáɨ́ urɨmerɨ uréwapɨyemerɨ éwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrɨ́peaŋonɨrɨnɨ. \v 12 E nɨrɨ́peaŋonɨ eŋagɨ nánɨ xeanɨŋɨ́ rɨpɨ nímeaŋɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí apɨ nánɨ nionɨ ayá wí mɨninarɨnɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ ayá wí mɨninarɨnɨnɨ. Gorɨxo, nionɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋáo nánɨ nionɨ nɨjɨ́árɨnɨ. “O xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́ wáɨ́ rɨméwɨnɨgɨnɨrɨ nánɨ ɨ́ánɨŋɨ́ niepɨ́xɨ́niasiŋɨ́pɨ sɨ́á Jisaso weapɨnɨ́áyi imónɨ́e nánɨ ananɨ meŋweapaxorɨnɨ. Ámá ámɨ sɨŋɨ́ xegɨ́ bɨ tɨ́nɨ sayá nimɨxɨrɨ rɨpɨ́rɨxɨnɨrɨ meŋweapaxorɨnɨ.” nimónarɨŋagɨ nánɨ ayá wí mɨninarɨnɨnɨ. \p \v 13 Xwɨyɨ́á eŋwɨpeárɨnɨŋɨ́, nionɨ xamɨŋoxɨ e dánɨ wáɨ́ urɨrɨ uréwapɨyirɨ éwɨnɨgɨnɨrɨ sɨŋwepɨgɨ́ siarɨ́ná arɨ́á niŋɨ́pɨ xaíwɨ́ ɨ́á xɨrɨ́ɨrɨxɨnɨ. Kiraisɨ Jisaso tɨ́nɨ nawínɨ nikárɨnɨrɨ́ná dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rorɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyirɨ nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ xwɨyɨ́á apɨ xaíwɨ́ ɨ́á xɨrɨ́ɨrɨxɨnɨ. \v 14 Xwɨyɨ́á ayá tɨ́ŋɨ́ imónɨŋɨ́ ɨ́ánɨŋɨ́ siepɨ́xɨ́niasinɨŋɨ́ apɨ kwíyɨ́ Gorɨxoyápimɨ dánɨ —Apɨ sɨyikwɨ́ bɨ mínɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Dɨŋɨ́ neaxɨxéroŋɨ́pɨrɨnɨ. Apimɨ dánɨ ɨ́ánɨŋɨ́ siepɨ́xɨ́niasinɨŋɨ́pɨ ɨ́á nɨxɨrɨrɨ meŋweáɨrɨxɨnɨ. \s1 “Esia pɨropenɨsɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ nɨniepɨsamoárɨmɨ ugɨ́awixɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 15 Joxɨ nɨjɨ́árɨnɨ. Esia pɨropenɨsɨ́yo dáŋɨ́ Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á nɨ́nɨ nɨniepɨsamoárɨmɨ ugɨ́awixɨnɨ. Nɨniepɨsamoárɨmɨ nuróná wigɨ́ waú Pigeraso tɨ́nɨ Xemoseniso tɨ́nɨ awaú enɨ nɨniepɨsamoárɨmɨ ugɨ́isixɨnɨ. \v 16 E nerɨ aí “Ámɨná Jisaso Onesiporasomɨ tɨ́nɨ ámá xegɨ́ aŋiwámɨ wearɨgɨ́áyo tɨ́nɨ ayá urɨmɨxɨ́wɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. O ámɨ ámɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨmímoayiŋɨ́rɨnɨ. Nionɨ gwɨ́ ŋweaŋáonɨ nánɨ aiwɨ ayá mɨwinɨ́ \v 17 aŋɨ́ Romɨ rɨpimɨ nɨrémónapɨrɨ́ná nionɨ nánɨ ayá tɨ́nɨ pɨ́á néra nurɨ nímeaŋɨnigɨnɨ. \v 18 Ayɨnánɨ “Sɨ́á negɨ́ Ámɨná Jisaso ámá nɨyonɨ mí ómómɨxɨmɨ́ enɨ́áyimɨ omɨ ayá urɨmɨxɨ́wɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ. Nionɨ sɨnɨ Epesasɨyo ŋweaŋáná seáyɨ́ o niiŋɨ́pɨ nánɨ enɨ joxɨ rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋɨnɨ. \c 2 \s1 “Xwɨyɨ́ápɨ wíyo enɨ ɨ́ánɨŋɨ́ wiepɨ́xɨ́niasíɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Ayɨnánɨ gɨ́ niaíwɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋoxɨ, joxɨ re nɨyaiwinɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ, “Kiraisɨ Jisaso tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨŋáonɨ eŋagɨ nánɨ Gorɨxo wá wí mɨnɨwianɨpa yarɨŋɨ́ranɨ?” nɨyaiwinɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ eáneɨ. \v 2 Xwɨyɨ́á nionɨ ámá obaxɨ́ arɨ́á egɨ́e dánɨ rarɨ́ná arɨ́á niŋɨ́pɨ joxɨ enɨ ámá dɨŋɨ́ uŋwɨrárɨpaxɨ́ imónɨgɨ́áyo áwaŋɨ́ nurɨrɨ ɨ́ánɨŋɨ́ wiepɨ́xɨ́niasíɨrɨxɨnɨ. Ayɨ́ e dánɨ xamɨŋɨ́ wíyo uréwapɨyipaxɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. \s1 “Jisasomɨ xɨ́darɨŋagɨ nánɨ sikárɨ́ápɨ xwámámɨ́ wíɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 3 Ewayɨ́ xwɨyɨ́á bɨ rɨpɨ nánɨ dɨŋɨ́ moɨ. Sɨmɨŋɨ́ wínarɨgɨ́áyɨ́ wamɨ wímeanɨ́pɨ nánɨ ududɨ́ mirɨnɨpa nero wigɨ́ mɨxɨ́ ináyomɨ eŋɨ́ neánɨro númɨ uxɨ́darɨgɨ́áwa yapɨ joxɨ enɨ axɨ́pɨ e nimónɨrɨ Kiraisɨ Jisasomɨ nɨxɨ́dɨrɨ́ná símeanɨ́ápɨ nánɨ ududɨ́ mirɨnɨpa nerɨ xe onímeanɨrɨ xɨ́dɨ́ɨrɨxɨnɨ. \v 4 Sɨmɨŋɨ́ wínarɨgɨ́áwa sɨmɨŋɨ́ wínarɨŋwáo none yarɨŋwápɨ nánɨ yayɨ́ owinɨnɨrɨ pí pí omɨŋɨ́ ámá sɨ́á ayɨ́ ayo yarɨgɨ́ápɨ xe nawínɨ rɨ́gwɨrɨ́gwɨ́nɨŋɨ́ oeánɨnɨrɨ mé ná bɨnɨ xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨnɨ yarɨgɨ́árɨnɨ. \v 5 Ewayɨ́ xwɨyɨ́á rɨpɨ nánɨ enɨ dɨŋɨ́ moɨ. Yamɨyamúrónɨgɨ́ inarɨgɨ́á go go yamɨyamúrónɨgɨ́ inɨpɨ́rɨ nánɨ xiáwo rárɨ́ɨ́pimɨ xɨxenɨ arɨ́á mɨwí anɨŋɨ́ winɨ́agɨ nánɨ maŋɨ́ nɨwiaíkirɨ xegɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ áwɨnɨ e nɨyaimɨ nɨyapɨrɨ́náyɨ́, yayɨ́ nɨwimorɨ yamɨyamúrónɨgɨ́ ninɨrɨ́ná múróomɨ mɨnɨ winɨ́pɨ wipaxɨ́ menɨnɨ. \v 6 Ewayɨ́ xwɨyɨ́á rɨpɨ nánɨ enɨ dɨŋɨ́ moɨ. Ámá nɨrɨ́kwínɨrɨ omɨseáyɨ́ éo, o xámɨ wɨ́wamɨ nɨmúrorɨ aiwá nɨmirɨ nɨpaxorɨnɨ. \v 7 Ewayɨ́ xwɨyɨ́á nionɨ nɨra weaparɨŋáyɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ moɨ. Joxɨ e nerɨ́ná Ámɨnáo simɨxɨŋɨ́pimɨ dánɨ re yaiwipaxɨ́rɨnɨ, “Ayɨ́ apɨ nánɨ rɨ́a rɨnɨnɨ? Apɨ nánɨ rɨ́a rɨnɨnɨ?” yaiwipaxɨ́ eŋagɨ nánɨ “Apɨ nánɨ dɨŋɨ́ moɨ.” rɨrarɨŋɨnɨ. \p \v 8 Joxɨ Jisasɨ Kiraiso nánɨ arɨ́á wí mikeamopanɨ. Nionɨ xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ nɨrɨrɨ́ná re rarɨŋápa “O nɨpémáná ámɨ xwárɨ́páyo dánɨ wiápɨ́nɨmeaŋorɨnɨ. Negɨ́ arɨ́o mɨxɨ́ ináyɨ́ Depitoyá ɨwiárɨ́awéyɨ́ worɨnɨ.” E rarɨŋápa o xɨxenɨ apɨ e imónɨŋorɨnɨ. \v 9 Nionɨ xwɨyɨ́á apɨ wáɨ́ urarɨŋagɨ nánɨ “O nɨpɨkwɨnɨ mɨyarɨnɨnɨ.” nɨniaiwiro xeanɨŋɨ́ nɨnikárayiro ámá rɨkɨkɨrɨ́ó yarɨgɨ́áyo gwɨ́ ŋwɨrárarɨgɨ́ápa apɨ enɨ apɨ enɨ nigɨ́árɨnɨ. Nionɨ gwɨ́ nɨŋwɨrárɨgɨ́á aiwɨ xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ enɨ gwɨ́nɨŋɨ́ mɨŋwɨrárɨnɨnɨ. \v 10 Xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ enɨ gwɨ́nɨŋɨ́ mɨŋwɨrárɨnɨŋagɨ nánɨ nionɨ ámá Gorɨxo xegɨ́ ɨ́á yɨyamɨxɨmɨ́ eŋɨ́yɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ nionɨ nikárarɨgɨ́ápɨ nɨpimɨnɨ xwámámɨ́ wiarɨŋárɨnɨ. Ámá ayɨ́ Kiraisɨ Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róáná o tɨ́nɨ nawínɨ nikárɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ yeáyɨ́ uyimɨxemearɨ aŋɨ́namɨ xɨ́o tɨ́nɨ anɨŋɨ́ seáyɨ e nimónɨro ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ wimɨxɨrɨ éwɨnɨgɨnɨrɨ e yarɨŋárɨnɨ. \v 11 Xwɨyɨ́á re rɨnɨŋɨ́pɨ nene dɨŋɨ́ ŋwɨrárɨpaxɨ́pɨrɨnɨ, “O tɨ́nɨ nikárɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ peŋwaénénɨŋɨ́ eŋánáyɨ́, dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ enɨ tɨ́ŋwaéne nimónɨrɨ o tɨ́nɨ ŋweanɨ́wárɨnɨ. \v 12 Nene pí pí neaímeáɨ́yo xwámámɨ́ nɨwiranénáyɨ́, wíyo enɨ seáyɨ e nɨwimónɨrane xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ umeŋweanɨ́wárɨnɨ. Nene ‘O negɨ́ Ámɨnáomanɨ.’ nɨrɨranénáyɨ́, xɨ́o nene nánɨ enɨ ‘Ayɨ́ nánɨ nionɨ majɨ́árɨnɨ. Gɨ́ ámá wímanɨ.’ rɨnɨ́árɨnɨ. \v 13 Nene íníná dɨŋɨ́ neaŋwɨrárɨpaxɨ́pɨ mepa yarɨŋagwɨ aiwɨ o sa anɨŋɨ́ dɨŋɨ́ uŋwɨrárɨpaxɨ́pɨ yarɨŋorɨnɨ. Ámɨ sɨŋɨ́ bɨ nimɨxɨrɨ rɨpaxɨ́ mimónɨŋo eŋagɨ nánɨrɨnɨ.” Xwɨyɨ́á e rɨnɨŋɨ́pɨ nene dɨŋɨ́ ŋwɨrárɨpaxɨ́pɨrɨnɨ. \s1 “Uréwapɨyarɨgɨ́áyɨ́ xwɨyɨ́á xɨmɨxɨmɨ́ ninɨro mɨrɨnɨpa éɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 14 Xwɨyɨ́á nionɨ rɨrarɨŋápɨ ámá joxɨ tɨ́ŋɨ́ e ŋweagɨ́áyo dirɨrɨ́ wíɨrɨxɨnɨ. E nerɨ́ná Gorɨxo sɨŋwɨ́ anɨŋe dánɨ joxɨ rɨperɨrɨ́ xwɨyɨ́ánɨŋɨ́ bɨ mɨrɨ́ aga nepa sekaxɨ́ re urɨ́ɨrɨxɨnɨ, “Xwɨyɨ́á nánɨ xɨmɨxɨmɨ́ ninɨro mɨrɨnɨpa époyɨ.” urɨ́ɨrɨxɨnɨ. Xɨmɨxɨmɨ́ ninɨro rɨnarɨgɨ́ápɨ ámá wíyo naŋɨ́ bɨ wiiarɨŋɨ́manɨ. Arɨ́á wiarɨgɨ́áyo xwɨrɨ́á wikɨxearɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 15 Gorɨxo “Timotio mɨmɨwiároarɨŋɨ́ wo rɨ́a imónɨnɨ?” osiaiwinɨrɨ anɨŋɨ́ minɨ́ éɨrɨxɨnɨ. Xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ xegɨ́ rɨnɨŋɨ́pa nɨreŋwɨpéa nurɨ urɨ́ɨrɨxɨnɨ. E nerɨ re éɨrɨxɨnɨ. Ámá wigɨ́ omɨŋɨ́ nerɨ́ná naŋɨ́ éɨ́á eŋagɨ nánɨ “Ámá omɨŋɨ́ nionɨ éápɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrɨ́náyɨ́, ayá ninɨpaxɨ́manɨ.” yaiwiarɨgɨ́áyɨ́ yarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ éɨrɨxɨnɨ. \s1 Sɨpí xwɨyɨ́á Gorɨxomɨ mɨxɨ́darɨgɨ́áyɨ́ rarɨgɨ́ápɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 16 Xwɨyɨ́á ámá Gorɨxomɨ mɨxɨ́dɨpa nerɨ́ná rɨro íkɨ́á ɨwɨ́yo dánɨ rɨro yarɨgɨ́ápɨ gɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ orɨ́poyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨpa éɨrɨxɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Xwɨyɨ́á íkɨ́á ɨwɨ́yo dánɨ rarɨgɨ́ápɨ, ayɨ́ Gorɨxomɨ mɨxɨ́dɨpa epɨ́rɨ́a nánɨ ná jɨ́e xɨxoyɨ́piɨ́ mɨ́oarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 17 Ámá ayɨ́ wigɨ́ pɨ́né e rarɨgɨ́ápɨ oremánɨŋɨ́ xwé nimóga unɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Ámá e rarɨgɨ́áyɨ́ wigɨ́ waú Xaimeniaso tɨ́nɨ Pairitaso tɨ́nɨ awaúrɨnɨ. \v 18 Awaú xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨri majɨmajɨ́á néra xeŋwɨ́mɨ nuríná re rarɨgɨ́íwaúrɨnɨ, “Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rówaéne negɨ́ dɨŋɨ́ sɨŋɨ́ neaimɨxɨ́ɨ́pimɨ dánɨ rɨxa wiápɨ́nɨmeáwá eŋagɨ nánɨ nɨpémáná negɨ́ warápɨ ámɨ rɨ́wéná bɨ wiápɨ́nɨmeanɨ́ámanɨ.” rarɨŋagɨ́i nánɨ ámá dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́á wí mɨdɨmɨdánɨ ayagwɨ́ imɨxárɨnɨ́árɨnɨ. \v 19 Wí mɨdɨmɨdánɨ ayagwɨ́ imɨxárɨnɨ́á eŋagɨ aiwɨ xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ sɨ́ŋánɨŋɨ́ eaárɨnɨnɨ. Xwɨyɨ́á oyápɨ sɨ́ŋá aŋɨ́ nɨmɨrɨróná sɨ́ŋá iwamɨ́ó nɨtɨwayɨrorɨ tɨ́gɨ́ápɨ wí mɨkwierómioá xaíwɨ́ sɨ́ŋánɨŋɨ́ eánɨŋɨ́pɨ yapɨ imónɨnɨ. Sɨ́ŋánɨŋɨ́ eánɨŋɨ́pimɨ rɨ́wamɨŋɨ́ rɨpiaú nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Ámá xɨ́oyá imónɨgɨ́áyɨ́ ayɨ́ Ámɨnáo o nɨjɨ́árɨnɨ.” rɨnɨrɨ “ ‘O gɨ́ Ámɨnáorɨnɨ.’ rarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ wigɨ́ sɨpí yarɨgɨ́ápɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ umamóɨ́rɨxɨnɨ.” rɨnɨrɨ eŋɨ́piaú apimɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ. \s1 “Gorɨxomɨ seáyɨ́ naŋɨ́ wiipaxoxɨ imónɨ́ɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 20 Aŋɨ́ xwé wiwámɨ sɨxɨ́ xɨxegɨ́nɨ wenɨ. Sɨxɨ́ awiaxɨ́ sɨ́ŋá gorɨ́ tɨ́nɨranɨ, sɨ́ŋá sirɨpá tɨ́nɨranɨ, imɨxɨnɨŋɨ́pɨnɨ mɨwenɨnɨ. Úrapí sɨxɨ́ íkɨ́á tɨ́nɨranɨ, xwɨ́á tɨ́nɨranɨ, imɨxɨnɨŋɨ́pɨ enɨ wí wenɨ. Wínɨyɨ́ ayá tɨ́nɨ mearɨgɨ́ápɨrɨnɨ. Wínɨyɨ́ ayá tɨ́nɨ mɨmearɨgɨ́ápɨrɨnɨ. \v 21 Ayɨnánɨ ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ sɨpí apɨ nɨpɨnɨ nánɨ igɨ́ánɨŋɨ́ eánɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ ámá Gorɨxomɨ seáyɨ́ naŋɨ́ wiipaxɨ́yɨ́rɨnɨ. Sɨxɨ́ ayá tɨ́nɨ mearɨgɨ́áwánɨŋɨ́ imónɨŋoɨ. Xɨ́o “Awá tɨ́nɨ e éɨmɨgɨnɨ.” wimónarɨŋɨ́pɨ nánɨ rárɨŋɨ́ imónɨŋɨ́wánɨŋɨ́ imónɨŋoɨ. Sɨxɨ́ rɨxa dɨŋɨ́ peyeaŋɨ́wá yapɨ mimónɨ́ aŋɨ́ xiáwo sɨnɨ awá tɨ́nɨ aiwá rɨ́á yeaanɨpaxɨ́ imónɨŋwá yapɨ imónɨŋoɨ. Sɨxɨ́ pí pí naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nerɨ́ná meámɨ́ánɨrɨ wí e píránɨŋɨ́ nimɨxɨnɨro weŋɨ́wá yapɨ imónɨŋoɨ. \v 22 Ayɨnánɨ íwɨ́ sɨkɨŋoyɨ́né ɨ́eapá seainɨ́ɨ́pɨ pɨ́rɨ́ nɨwiaíkiárɨmɨ éɨ́ úɨrɨxɨnɨ. “Wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pimɨnɨ oiponɨmɨnɨ.” yaiwirɨ “Xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pimɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róa oumɨnɨ.” yaiwirɨ “Ámáyo dɨŋɨ́ sɨpí owimɨnɨ.” yaiwirɨ “Ámá tɨ́nɨ pɨyɨ́á owɨ́rɨnaneyɨ.” yaiwirɨ nerɨ ámá íkwɨráɨ́nánɨŋɨ́ imónɨgɨ́ápimɨ dánɨ Ámɨnáo arɨrá oneainɨrɨ urarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ xɨxenɨ e éɨ́rɨxɨnɨ. \s1 “Xwɨyɨ́á ikweakwɨ́mɨ́ rarɨgɨ́ápɨ arɨ́á mɨwí píránɨŋɨ́ wé uróɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 23 E nerɨ aí xwɨyɨ́á majɨmajɨ́á nikárɨnɨro dɨŋɨ́ rɨ́á nɨxeyánɨmáná ikweakwɨ́mɨ́ rɨnarɨgɨ́ápɨ bɨ xe onɨxɨ́meanɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨpa éɨrɨxɨnɨ. Joxɨ nɨjɨ́árɨnɨ. Xwɨyɨ́á apɨ nɨrɨnɨróná sa xɨmɨxɨmɨ́nɨ ninɨro rɨnarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 24 Ámɨnáoyá xɨnáínɨŋɨ́ nimónɨrɨ omɨŋɨ́ wiiarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ xwɨyɨ́á xɨmɨxɨmɨ́ ninɨro mɨrɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. E mepa nero ámá nɨ́nɨ nánɨ wá wumɨxɨro píránɨŋɨ́ uréwapɨyipaxɨ́ imónɨro “Sɨpí ámá ayɨ́ nikárɨ́ápɨ ananɨrɨnɨ.” yaiwiro éɨ́rɨxɨnɨ. \v 25 Uréwapɨyarɨ́ná maŋɨ́ pɨ́rɨ́ wiaíkímɨ́ yarɨgɨ́áyo awayinɨ xwɨyɨ́á nurɨro píránɨŋɨ́ wé uroanɨro éɨ́rɨxɨnɨ. Ayɨ́ “Xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?” nɨyaiwiro xɨxenɨ e waropárɨ́ epɨ́rɨ́a nánɨ xámɨ imónɨgɨ́ápɨ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ mamóɨ́rɨxɨnɨrɨ awayinɨ xwɨyɨ́á nurɨro píránɨŋɨ́ wé uróɨ́rɨxɨnɨ. \v 26 Ámá ayɨ́ ámɨ dɨŋɨ́ ɨ́á nɨxɨrɨro awí obo —O xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ oépoyɨnɨrɨ yapɨ́ wíwapɨyiŋorɨnɨ. O awí ŋweaŋɨ́ maŋɨ́ umónɨ́ápimɨ dánɨ ayɨ́ nurakínárɨmɨ úɨ́rɨxɨnɨrɨ awayinɨ xwɨyɨ́á nurɨro píránɨŋɨ́ wé uróɨ́rɨxɨnɨ. \c 3 \s1 “ ‘Jisasomɨ oxɨ́dɨmɨnɨ.’ yaiwiarɨŋagɨ aí ámá sɨpí xɨxegɨ́nɨ epɨ́rɨ́a nánɨ saŋɨ́ runɨnɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Joxɨ rɨpɨ nánɨ dɨŋɨ́ iróneɨ. Sɨ́á yoparɨ́ imónɨŋɨ́yɨ́ tɨ́ŋíná Jisaso weapɨnɨ́áyi sɨnɨ mimónɨŋáná “Omɨ anɨŋɨ́ ouxɨ́daneyɨ.” yaiwiarɨgɨ́áyo saŋɨ́ wunɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ wímeanɨ́árɨnɨ. \v 2 Ayɨ́ ámá sɨpíyɨ́ rɨpɨ rɨpɨ epɨ́rɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Wiwanɨŋɨ́nɨ dɨŋɨ́ sɨpí inɨro nɨgwɨ́ nánɨ íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí inɨro mɨxɨ́ meakɨ́nɨnɨro wárɨxa imónɨro ikayɨ́wɨ́ rɨro xɨnáíxaneyo aríkwɨ́kwɨ́ wiro ámá amɨpí naŋɨ́ bɨ wíagɨ́a aí yayɨ́ mɨwipa ero pí pí ŋwɨ́á imónɨŋɨ́pɨ wɨwiɨ́á rɨrómɨ́ ero \v 3 úrɨxɨ́meáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyipa ero sɨ́mɨsɨ́ neainɨróná pɨyɨ́á mɨwɨ́rɨnɨpaxɨ́ imónɨro sɨpí owímeanɨrɨ mɨmayɨ́ó rɨro pí pí ɨ́eapá winarɨŋɨ́pɨ mɨwiaíkipaxɨ́ imónɨro pí pípɨ oyaneyɨnɨrɨ neróná ímɨ́ tɨ́nɨ ero pí pí naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ wikɨ́ ónɨro \v 4 wigɨ́ wínɨyɨ́ aí nánɨ mɨyɨ́ urɨro pasá umero ayá nepeárɨmáná úrapí ero wiwanɨŋɨ́yɨ́ nánɨ “Seáyɨ e mimónɨpa reŋwɨnɨ?” yaiwinɨro amɨpí nerɨ́ná Gorɨxo yayɨ́ winarɨŋɨ́pɨ nánɨ íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí bɨ mɨwí wiwanɨŋɨ́yɨ́ yayɨ́ winarɨŋɨ́pɨnɨ nánɨ íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí wiro epɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 5 Mimónɨ́ xwɨyɨ́á nɨrɨro “Gorɨxomɨ píránɨŋɨ́ xɨ́danɨro rɨ́a yarɨŋoɨ?” oneaiaiwípoyɨnɨrɨ nero aiwɨ oyá eŋɨ́ eánɨŋɨ́ xɨ́omɨ xɨ́dɨpɨ́rɨ́a nánɨ wimɨxɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pimɨ rɨ́wɨ́ umopɨ́rɨ́árɨnɨ. Ámá e yarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́ŋɨ́ e yarɨ́róɨrɨxɨnɨ. \v 6-7 Ayɨ́ ámá ayɨ́yá wí rɨpɨ yarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ “Ayɨ́ tɨ́ŋɨ́ e yarɨ́róɨrɨxɨnɨ.” rɨrarɨŋɨnɨ. Wigɨ́ xwɨyɨ́á pɨyɨpɨyɨ́ urarɨgɨ́ápimɨ dánɨ aŋɨ́ ákɨŋáyo nɨpáwiro apɨxɨ́ wigɨ́ ɨ́wɨ́ éɨ́ápimɨ dánɨ ayá udunarɨŋíwamɨ —Íwa dɨŋɨ́ nɨpɨkwɨnɨ mɨmaxɨrɨgɨ́íwarɨnɨ. Wigɨ́ mɨŋɨ́ winarɨŋɨ́pimɨ dánɨ sɨpí oyaneyɨnɨrɨ nipemeánɨmɨ warɨgɨ́íwarɨnɨ. Nɨjɨ́á oimónaneyɨnɨrɨ anɨŋɨ́ minɨ́ néwapɨ́nɨrɨ aí xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nɨjɨ́á mimónarɨgɨ́íwarɨnɨ. Íwamɨ yapɨ́ wíwapɨyarɨ́ná arɨ́á nɨwiro nánɨ gwɨ́yónɨŋɨ́ nikɨrɨpeaánɨrɨ ŋweaŋoɨ. \v 8 Eŋíná Janiso tɨ́nɨ Jaboriso tɨ́nɨ awaú Mosesomɨ maŋɨ́ pɨ́rɨ́ wiaíkímɨ́ yanɨri nánɨ egɨ́ípa ámá sɨpí ayɨ́ —Ayɨ́ dɨŋɨ́ rɨ́á xeyánɨgɨ́áyɨ́ eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨpɨkwɨnɨ mɨmoarɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Xwɨyɨ́á nepa imónɨŋɨ́pimɨ dɨŋɨ́ mɨkwɨ́roarɨŋagɨ́a nánɨ Gorɨxo rɨ́wɨ́ umoŋɨ́yɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ enɨ awaú egɨ́ípa axɨ́pɨ xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ pɨ́rɨ́ wiaíkímɨ́ yanɨro yarɨgɨ́árɨnɨ. \v 9 Eŋíná yegɨ́ Isɨrerɨyɨ́ wigɨ́ awaú Mosesomɨ maŋɨ́ pɨ́rɨ́ wiaíkímɨ́ owiaiyɨnɨrɨ yarɨgɨ́ípɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnaxɨ́dɨróná “Majɨmajɨ́á nikárɨnɨri rɨ́a yarɨŋiɨ?” yaiwiagɨ́ápa agwɨ ríná enɨ ámá nɨ́nɨ sɨpí yarɨgɨ́áyɨ́ wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ sɨŋwɨ́ mí nómɨxɨróná “Majɨmajɨ́á nikárɨnɨro rɨ́a éɨ́awixɨnɨ?” yaiwipɨ́rɨ́á eŋagɨ nánɨ xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ pɨ́rɨ́ wiaíkímɨ́ yanɨro yarɨgɨ́ápɨ sɨpúrúrɨ́ epɨ́rɨ́árɨnɨ. \s1 “Nionɨ rɨréwapɨyiŋápɨ xaíwɨ́ ɨ́á xɨrɨ́ɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 10 Joxɨ nionɨ tɨ́nɨ nemerai sɨŋwɨ́ nanaxɨ́dagoxɨ eŋagɨ nánɨ nionɨ ámáyo uréwapɨyemeagápɨranɨ, nemerɨ́ná yagápɨranɨ, e oemɨnɨrɨ yagápɨranɨ, Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́róa wagápɨranɨ, wikɨ́ mɨwónɨpa nerɨ awayinɨ yagápɨranɨ, ámá nánɨ wá nunagɨ́pɨranɨ, xeanɨŋɨ́ xwámámɨ́ wiagápɨranɨ, apɨ nɨpɨnɨ yagápɨ nánɨ joxɨ nɨjɨ́árɨnɨ. \v 11 Nionɨ aŋɨ́ Adiokɨyɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ tɨ́nɨ Aikoniamɨyɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ tɨ́nɨ Risɨtɨraɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ tɨ́nɨ aŋɨ́ apiaú apimɨ wáɨ́ urɨmearɨ́ná xeanɨŋɨ́ nikárɨ́agɨ nánɨ rɨ́nɨŋɨ́ nímeaŋɨ́pɨ nánɨ enɨ joxɨ nɨjɨ́á imónɨŋɨnɨ. Xeanɨŋɨ́ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ nikárayíagɨ́a aí xwámámɨ́ wiŋárɨnɨ. Apɨ nɨpimɨnɨ dánɨ Ámɨnáo éɨ́ nɨmímɨnɨŋɨ́rɨnɨ. \v 12 Ai, ámá Kiraisɨ Jisaso tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ omɨ píránɨŋɨ́ oxɨ́daneyɨnɨrɨ yarɨgɨ́á nɨyonɨ enɨ xeanɨŋɨ́ wímeanɨ́árɨnɨ. \v 13 Ámá sɨpí yarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ mimónɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ wigɨ́ sɨpí yarɨgɨ́ápɨ sayá nimɨxa nuróná wíyo yapɨ́ wíwapɨyiro wiwanɨŋɨ́yɨ́ oboyá dɨŋɨ́yo dánɨ yapɨ́ éwapɨ́nɨro epɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 14 E epɨ́rɨ́á eŋagɨ aí xwɨyɨ́á joxɨ rɨréwapɨyiŋápimɨ dánɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ “Apɨ nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨ́anɨ?” yaiwiárɨrɨ eŋɨ́pɨ wí arɨ́á mikeamó xaíwɨ́ ɨ́á xɨrɨ́ɨrɨxɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. Joxɨ nene xwɨyɨ́á apɨ rɨrɨŋwaéne nánɨ “Ayɨ́ dɨŋɨ́ ŋwɨrárɨpaxɨ́yɨ́rɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ píránɨŋɨ́ nɨjɨ́á imónɨrɨ \v 15 oníná dánɨ rɨ́wamɨŋɨ́ Gorɨxoyá nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ eŋagɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. Rɨ́wamɨŋɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ apɨ joxɨ ɨ́á nɨrorɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ émɨ́ saímɨ́ moŋɨ́pɨ morɨ́a nánɨ sɨwánɨŋɨ́ sipemearɨ Kiraisɨ Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́pimɨ dánɨ yeáyɨ́ rɨyimɨxemeanɨ́a nánɨ sɨwánɨŋɨ́ sipemearɨ epaxɨ́rɨnɨ. \v 16 Gorɨxoyá rɨ́wamɨŋɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ nɨpɨnɨ xɨ́oyá kwíyɨ́pimɨ dánɨ nɨrɨro eagɨ́ápɨrɨnɨ. Nepa imónɨŋɨ́pɨ nánɨ nearéwapɨyipaxɨ́ imónɨrɨ xeŋwɨ́ yarɨŋwápɨ nánɨ sɨwá neaipaxɨ́ imónɨrɨ ayɨyumɨ́ neaipaxɨ́ imónɨrɨ wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ yanɨ́wá nánɨ yayɨ́wɨ́ neamepaxɨ́ imónɨrɨ eŋɨ́pɨrɨnɨ. \v 17 Xwɨyɨ́á apɨ ámá Gorɨxoyá imónɨgɨ́áyɨ́ rɨpiaú epɨ́rɨ́a nánɨrɨnɨ. Xɨ́o “E éɨ́rɨxɨnɨ.” wimónarɨŋɨ́pɨ epɨ́rɨ́a nánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨro pí pí naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ epɨ́rɨ́a nánɨ ipɨmónɨro epɨ́rɨ́a nánɨrɨnɨ. \c 4 \s1 “Xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ wáɨ́ urɨrɨ xɨxenɨ erɨ éɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Kiraisɨ Jisaso nɨweapɨrɨ ámá nɨyonɨ sɨŋánɨ nɨwimónɨmáná mɨxɨ́ ináyɨ́nɨŋɨ́ nerɨ ámá xɨ́oyáyɨ́ xwioxɨ́yo mɨmeámɨ́ erɨ pegɨ́áyoranɨ, sɨnɨ sɨŋɨ́ nimónɨrɨ ŋweagɨ́áyoranɨ, womɨ womɨ pɨ́á nɨméra urɨ enɨ́á eŋagɨ nánɨ o tɨ́nɨ Gorɨxo tɨ́nɨ awaú sɨŋwɨ́ anɨgɨ́íe dánɨ xwɨyɨ́á apimɨ joxɨ wiárɨ́ mɨmúropaxɨ́ imónɨŋɨ́ rɨpɨ orɨrɨmɨnɨ. \v 2 Xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ wáɨ́ urɨ́ɨrɨxɨnɨ. “Arɨ́á owianeyɨ.” wimónarɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ́náranɨ, “Arɨ́á mɨwipa oyaneyɨ.” wimónarɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ́náranɨ, wáɨ́ urɨrɨ nánɨ ipɨmónɨ́ɨrɨxɨnɨ. Ámá Gorɨxoyá imónɨgɨ́áyɨ́ sɨpí yarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ́ná wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ ayá owudunɨnɨrɨ mɨxɨ́ urɨrɨ “Pɨ́nɨ wiárɨ́poyɨ.” urɨrɨ éɨrɨxɨnɨ. Jisasomɨ píránɨŋɨ́ ouxɨ́dɨ́poyɨnɨrɨ eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ wíɨrɨxɨnɨ. Apɨ apɨ nerɨ aí apaxɨ́ mé naŋɨ́ mimónarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ́ná wikɨ́ tɨ́nɨ murɨ́ awayinɨ nuréwapɨya úɨrɨxɨnɨ. \v 3 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. Xwɨyɨ́á eŋwɨpeárɨnɨŋɨ́pɨ ámá paimɨmɨ́ nɨwiro arɨ́á mɨwí epɨ́rɨ́íná rɨxa aŋwɨ erɨnɨ. Ayɨ́ apɨ arɨ́á mɨwí re epɨ́rɨ́árɨnɨ. Xwɨyɨ́á xegɨ́ bɨ imónɨŋɨ́pɨnɨ arɨ́á owianeyɨnɨrɨ wigɨ́ wimónarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ uréwapɨyarɨgɨ́áyɨ́nɨ nɨmearo awí eámeámɨ́nɨŋɨ́ epɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 4 Xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ nɨmamoro pɨyɨŋɨ́ ikayɨ́wɨ́yo arɨ́á nɨwiro xɨ́danɨro nánɨ epɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 5 Ayɨ́ e epɨ́rɨ́á eŋagɨ aí joxɨ dɨŋɨ́ naŋɨ́nɨ nɨmorɨ xɨxenɨ irɨ́niɨ́ éɨrɨxɨnɨ. Pí pí símeáɨ́pɨ sa xwámámɨ́ wirɨ ámáyo xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ urɨmemɨnɨrɨ erɨ Kiraisoyá xɨnáíxɨ́nɨŋɨ́ nimónɨrɨ omɨŋɨ́ wiirɨ́a nánɨ imónɨŋoxɨ ámáyo e wiíwɨnɨgɨnɨrɨ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ erɨ éɨrɨxɨnɨ. \v 6 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. Gorɨxo nánɨ naŋwɨ́ rɨdɨyowá nerɨ́ná ápiáwɨ́ xwé owenɨrɨ iniɨgɨ́ wainɨ́ iwayɨmoarɨgɨ́ápánɨŋɨ́ nionɨ gɨ́ ragɨ́ rɨxa iwayɨmoanɨro yarɨŋoɨ. Nionɨ nɨpɨkipɨ́rɨ́e aŋwɨ ayo eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 7 Nionɨ Kiraisomɨ nuxɨ́dɨrɨ́ná ámá “Xɨ́o xopɨrárɨ́ ninɨrɨ́enɨŋoɨ?” nɨyaiwinɨrɨ eŋɨ́ neánɨrɨ eŋɨ́ menarɨgɨ́ápánɨŋɨ́ yárɨ́áonɨrɨnɨ. Ámá yamɨyamúrónɨgɨ́ ninɨróná yoparɨ́ e múroarɨgɨ́ápánɨŋɨ́ yárɨ́áonɨrɨnɨ. Xwɨyɨ́á nene dɨŋɨ́ ɨkwɨ́roarɨŋwápɨ wí mɨmɨwiáró xaíwɨ́ ɨ́á nɨxɨra úáonɨrɨnɨ. \v 8 Ayɨnánɨ ámá yamɨyamúrónɨgɨ́ ninɨróná xámɨ múróomɨ yayɨ́ wimoarɨgɨ́ápa nionɨ nánɨ enɨ rɨxa imónárɨnɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Ámɨnáo —O ámáyo pɨ́á nɨmerɨ́ná xɨxenɨ wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ wiiarɨŋorɨnɨ. O yayɨ́ nɨnimorɨ Kiraiso eŋɨ́pimɨ dánɨ “Wé rónɨŋoxɨrɨnɨ.” nɨrárɨnɨ́ápɨrɨnɨ. Apɨ nionɨ nánɨnɨ mimónɨnɨ. Ayɨ́ ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ Kiraiso negɨ́ sɨŋwɨ́ anɨŋwaé weapɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ wimónarɨgɨ́áyɨ́ nánɨ enɨ imónɨnɨ. \s1 “Nionɨ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ aŋɨ́nɨ bɨ́ɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 9 Timotioxɨ sɨnɨ mé nionɨ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ bɨrɨ́a nánɨ anɨŋɨ́ minɨ́ éɨrɨxɨnɨ. \v 10 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. Dimaso amɨpí ámá Gorɨxomɨ mɨxɨ́darɨgɨ́áyɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ wimónɨ́agɨ nɨniepɨsamoárɨmɨ aŋɨ́ Tesaronaikayo nánɨ úɨnigɨnɨ. Kɨresenɨso enɨ Garesia pɨropenɨsɨ́yo nánɨ úɨnigɨnɨ. Taitaso enɨ Darɨmesia pɨropenɨsɨ́yo nánɨ úɨnigɨnɨ. \v 11 Ruko xegɨ́ xewɨnɨ nionɨ tɨ́nɨ ŋweaŋwiɨ. Ayɨnánɨ joxɨ Makomɨ nɨwirɨmeámɨ bɨ́ɨrɨxɨnɨ. O saŋɨ́ nɨrónaropaxɨ́ imónɨŋo eŋagɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. \v 12 Nionɨ Tikikaso rɨxa aŋɨ́ Epesasɨyo nánɨ urowárɨ́árɨnɨ. \v 13 Joxɨ nɨbɨrɨ́ná gɨ́ iyɨ́á nɨpánoyɨ́ aŋɨ́ yoɨ́ Tɨrowasɨyo Kapasoyá aŋiwámɨ pɨ́nɨ wiárɨŋáú tɨ́nɨ bɨkwɨ́ tɨ́nɨ nɨmeáxa bɨ́ɨrɨxɨnɨ. E nerɨ́ná “Bɨkwɨ́ sipɨsipɨ́ wará tɨ́nɨ imɨxɨnɨŋɨ́pɨ, apɨ aŋɨpaxɨ́rɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ apɨ enɨ nɨmeáxa bɨ́ɨrɨxɨnɨ. \s1 Arekɨsadao nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 14 Amɨpí ainɨxɨ́ tɨ́nɨ imɨxarɨŋɨ́ Arekɨsadao, o aga sɨpí nikárɨŋɨnigɨnɨ. E nikárɨ́agɨ aí Ámɨnáo xɨ́o nikárɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ pɨrɨ́ umamonɨ́árɨnɨ. \v 15 O aga sɨpí nikárɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ joxɨ enɨ ámá omɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnaxɨ́dɨrɨ éɨrɨxɨnɨ. O none uréwapɨyemearɨŋwápɨ mɨmɨwiaíkɨ́ emɨnɨrɨ nánɨ mɨ́rɨmɨ́rɨ́ niaxɨ́dɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \s1 “Ámá nɨniepɨsamoárɨmɨ úagɨ́a aí Gorɨxo éɨ́ nɨmímɨnɨŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 16 Iwamɨ́ó xwɨrɨxɨ́ nɨmearɨ́ná nionɨ wákwínɨmɨnɨrɨ xwɨyɨ́á urarɨ́ná ámá wo sopɨŋɨ́ mɨnó nɨ́nɨ nɨniepɨsamoárɨmɨ úɨ́awixɨnɨ. “E níɨ́ápɨ nánɨ Gorɨxo xwɨyɨ́á bɨ mumearɨpa éwɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ. \v 17 Ayɨ́ nɨniepɨsamoárɨmɨ úagɨ́a aiwɨ Ámɨnáo wí mɨniepɨsamó eŋɨ́ sɨxɨ́ nímɨxɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nionɨ aŋɨ́ xwɨrɨxɨ́ niarɨgɨ́iwámɨ dánɨ xwɨyɨ́á nionɨ wáɨ́ rɨmearɨŋápɨ urarɨ́ná émáyɨ́ aŋɨ́ amɨ gɨmɨ dáŋɨ́yɨ́ arɨ́á nigɨ́árɨnɨ. Ai, maŋɨ́ nionɨ umónɨŋápimɨ dánɨ Ámɨnáo éɨ́ nɨmímɨnɨŋɨ́rɨnɨ. \v 18 Ayɨnánɨ nionɨ nɨjɨ́árɨnɨ. Nionɨ sɨnɨ xwɨ́á tɨ́yo ŋweaŋáná pí pí Poromɨ sɨpí owikáraneyɨnɨrɨ níɨ́ápɨ Ámɨnáo ananɨ éɨ́ nɨnɨmímɨnɨ́ɨsáná aŋɨ́namɨ xɨ́oyá xwioxɨ́yo oŋweanɨrɨ yeáyɨ́ nɨyimɨxemeanɨ́árɨnɨ. Ayɨnánɨ omɨ íníná seáyɨ e numɨ́eyoáa úwanɨgɨnɨ. Apɨ e éwanɨgɨnɨ. \s1 Yayɨ́ nɨwiowárɨrɨ́ná urɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 19 Joxɨ Pɨrisiraímɨ tɨ́nɨ Akwiraomɨ tɨ́nɨ ayaúmɨ tɨ́nɨ Onesiporasepówamɨ tɨ́nɨ ámá ayo “Poro yayɨ́ seaiwárénapɨŋoɨ.” urɨ́ɨrɨxɨnɨ. \v 20 Re nánɨ nɨbɨrɨ́ná Erasɨtaso aŋɨ́ Korinɨyo urɨ́nɨŋɨ́rɨnɨ. Tɨropimaso sɨmɨxɨ́ yarɨŋagɨ aŋɨ́ Mairitasɨyo wárɨŋárɨnɨ. \v 21 Rɨ́wɨpí yarɨŋíná sɨnɨ mimónɨŋáná sɨnɨ mé aŋɨ́nɨ bɨ́ɨrɨxɨnɨ. Yubiuraso tɨ́nɨ Pudenɨso tɨ́nɨ Rainaso tɨ́nɨ Kɨrodiao tɨ́nɨ yegɨ́ nɨrɨxɨ́meá re ŋweagɨ́áyɨ́ nɨ́nɨ tɨ́nɨ yayɨ́ siowárénaparɨŋoɨ. \v 22 Ámɨnáo wá rɨwianɨrɨ dɨŋɨ́ rɨkɨkayorɨ éwɨnɨgɨnɨ. Apɨrɨnɨ.