\id 2CO Angave NT [aak] -Papua New Guinea 1990 (DBL -2014) \h 2 Korinɨ \toc1 Payɨ́ Poro Korinɨyo ŋweáyɨ́ nánɨ rɨ́wɨ́yo eaŋɨ́narɨnɨ \toc2 2 Korinɨ \toc3 2Ko \mt1 Payɨ́ Poro Korinɨyo ŋweáyɨ́ nánɨ rɨ́wɨ́yo eaŋɨ́narɨnɨ. \ip Payɨ́ rɨna Jisasoyá sɨyikɨ́yɨ́ aŋɨ́ yoɨ́ Korinɨyo ŋweagɨ́áyɨ́ nánɨ Poro rɨ́wɨ́yo nɨrɨrɨ eaŋɨ́narɨnɨ. Aŋɨ́ apɨ Gɨrikɨyɨ́ pɨropenɨsɨ́yo xwé bɨ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Payɨ́ Poro Korinɨyo ŋweáyɨ́ nánɨ xámɨ nɨrɨrɨ eaŋɨ́na nearɨ́ná dɨŋɨ́ nɨkɨnɨmónɨro píránɨŋɨ́ éɨ́rɨxɨnɨrɨ mɨxɨ́ nurɨrɨ eaŋɨ́ nánɨ emá bɨ nɨpwémáná eŋáná “Ayɨ́ nimónɨro yarɨgɨ́ápɨ nánɨ Taitaso sɨŋwɨ́ nɨwɨniauinɨ ourowárɨmɨnɨ.” nɨyaiwirɨ urowárɨ́agɨ Taitaso sɨŋwɨ́ nɨwɨnaumɨ nɨbɨrɨ áwaŋɨ́ rénɨŋɨ́ urɨŋɨnigɨnɨ, “Wí mɨxɨ́ joxɨ urɨŋɨ́pimɨ dánɨ rɨxa nɨsanɨro nero aiwɨ wí ‘Poro pípimɨ dánɨ sekaxɨ́ nearɨpaxɨ́rɨ́anɨ?’ nɨrɨro arɨ́kí yarɨŋoɨ.” Énɨŋɨ́ urɨ́agɨ nánɨ Poro payɨ́ rɨna nɨrɨrɨ nearɨ́ná nɨpeniɨ́ xwɨyɨ́á bɨ urɨrɨ mɨxɨ́ bɨ urɨrɨ xwɨyɨ́á xwɨyɨ́xá bɨ urɨrɨ nerɨ eaŋɨnigɨnɨ. \c 1 \p \v 1 Poronɨ —Nionɨ Gorɨxo wimónɨŋɨ́pimɨ dánɨ Kiraisɨ Jisasoyá wáɨ́ wurɨmeiarɨŋá wonɨrɨnɨ. Nionɨ tɨ́nɨ negɨ́ nɨrɨxɨ́meá Timotio tɨ́nɨ yawawi sɨyikɨ́ Gorɨxoyá imónɨgɨ́á Korinɨyo ŋweagɨ́áyɨ́né tɨ́nɨ oyá ámá imónɨgɨ́á Gɨrikɨyɨ́ aŋɨ́yo wí e wí e ŋweagɨ́áyɨ́né tɨ́nɨ nánɨ payɨ́ rɨna nearɨ mónaparɨŋwiɨ. \v 2 Negɨ́ ápo Gorɨxo tɨ́nɨ Ámɨná Jisasɨ Kiraiso tɨ́nɨ awaú wá seawianɨri seyɨ́né nɨwayɨrónɨro ŋweapɨ́rɨ nánɨ seaimɨxɨri éisixɨnɨ. \s1 Xeanɨŋɨ́ wímeáagɨ aí Gorɨxo ikɨŋwɨ́ umɨrɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 3 Gorɨxo —O negɨ́ Ámɨná Jisasɨ Kiraisomɨ xano imónɨrɨ oyá Ŋwɨ́áo imónɨrɨ eŋorɨnɨ. Omɨ yayɨ́ nɨwirane seáyɨ e umɨ́eyoaaneyɨ. Wá wianarɨgɨ́á ámáyo wímeaarɨŋɨ́ nɨpɨnɨ mɨ́kɨ́ ikiŋorɨnɨ. Ámá pí pípɨ nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí wiarɨŋɨ́yo mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ umɨrarɨgɨ́ápɨ mɨ́kɨ́ ikiŋo, ayɨ́ orɨnɨ. \v 4 O mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ neamɨrarɨŋɨ́pa nene enɨ axɨ́pɨ pí pí xeanɨŋɨ́ wímeáɨ́yo mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ umɨranɨ́wá nánɨ pí pí xeanɨŋɨ́ neaímeááná mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ neamɨrarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 5 Rɨ́nɨŋɨ́ Kiraiso ámáyo arɨrá owimɨnɨrɨ nerɨ́ná wímeaŋɨ́pɨ nene enɨ ayá wí neaímeaarɨnɨ. E nerɨ aí xɨ́o neaiiŋɨ́pimɨ dánɨ Gorɨxo mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ ayá wí neamɨrarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 6 Xeanɨŋɨ́ none neaímeáɨ́pɨ, ayɨ́ seyɨ́né seaerɨ́kiemeaarane mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ seamɨrɨrane yanɨ́wá nánɨ neaímeaarɨnɨ. Mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ Gorɨxo neamɨrarɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ seyɨ́né mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ seamɨranɨ́wá nánɨ enɨ neamɨrarɨŋɨ́rɨnɨ. Nepa mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ seamɨrarɨŋwaéyɨ́né eŋánáyɨ́, xeanɨŋɨ́ none xwámámɨ́ wiarɨŋwápa seyɨ́né enɨ xeanɨŋɨ́ axɨ́pɨ imónɨŋɨ́pɨ xwámámɨ́ wipaxɨ́yɨ́nérɨnɨ. \v 7 None re nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ, “Rɨ́nɨŋɨ́ none meaarɨŋwápɨ seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ meaarɨgɨ́árɨnɨ. Ayɨnánɨ Gorɨxo mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ neamɨrarɨŋɨ́pa seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ seamɨrarɨŋɨ́rɨnɨ.” nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á nimónɨrane nánɨ dɨŋɨ́ re nɨyaiwirane ikwɨ́moarɨŋwápɨ sɨ́kɨ́kɨ́ onɨnɨ, “Seyɨ́né eŋɨ́ neánɨro pí pí seaímeáɨ́pɨ ananɨ xwámámɨ́ nɨwiro ŋweapɨ́rɨ́árɨnɨ.” yaiwiarɨŋwápɨ sɨ́kɨ́kɨ́ onɨnɨ. \p \v 8 Negɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Xeanɨŋɨ́ none Esia pɨropenɨsɨ́yo ŋweaŋáná neaímeaŋɨ́pɨ “Seyɨ́né sɨnɨ majɨ́á oimónɨ́poyɨ.” mɨneaimónarɨnɨ. Xeanɨŋɨ́ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ none eŋɨ́ neánɨrane aí xwámámɨ́ mɨwipaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ neaímeáagɨ “Arɨ yanɨ́wɨnɨ?” nɨyaiwirɨ́ná “Rɨxa nɨpeanɨréwɨnɨ?” yaiwiŋwárɨnɨ. \v 9 Ai, newanɨŋone “Eŋɨ́ eánɨŋwáonerɨ́anɨ?” nɨyaiwirane dɨŋɨ́ mɨŋwɨrárɨnɨ́ sa Gorɨxomɨ —O ámá pegɨ́áyɨ́ wiápɨ́nɨmeapɨ́rɨ́a nánɨ wimɨxarɨŋorɨnɨ. Omɨnɨ none dɨŋɨ́ uŋwɨráranɨ́wá nánɨ sɨkwɨ́á neaiŋɨ́pɨ neaiŋɨnigɨnɨ. Sɨkwɨ́á neaiŋɨ́ apɨ ámá opisɨ́ aŋɨ́yo dánɨ xwɨrɨxɨ́ arɨ́á nɨwimáná “Rɨxa pɨkípoyɨ.” rarɨŋo rɨxa “Awamɨ pɨkípoyɨ.” ránánɨŋɨ́ neaiŋɨnigɨnɨ. \v 10-11 E nerɨ aí nene maŋɨ́ umónanɨ nánɨ mɨmúropaxɨ́ imónɨŋɨ́ apimɨ dánɨ Gorɨxo éɨ́ neamínɨŋɨ́rɨnɨ. Rɨ́wɨ́yo bɨ enɨ éɨ́ neamínɨnɨ́árɨnɨ. “Ámɨ rɨ́wɨ́yo bɨ maŋɨ́ umónɨpaxɨ́pimɨ umónanɨrɨ yarɨ́ná éɨ́ neamínɨnɨ́árɨnɨ.” nɨyaiwirɨ dɨŋɨ́ wikwɨ́moarɨŋwáo seyɨ́né none nánɨ rɨxɨŋɨ́ nɨneaurɨyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ arɨrá nɨneairɨ́ná ananɨ éɨ́ neamínɨnɨ́árɨnɨ. Gorɨxo éɨ́ neamínarɨŋagɨ nɨwɨnɨróná re nɨyaiwiro, “O ámá obaxene rɨxɨŋɨ́ wurɨyarɨŋwápɨ arɨ́á nɨneairɨ nánɨ Porowamɨ wá nɨwianɨrɨ xeanɨŋɨ́ wímeáɨ́pimɨ dánɨ éɨ́ umínɨŋɨ́rɨ́anɨ?” nɨyaiwiro none nánɨ omɨ yayɨ́ wipɨ́rɨ́árɨnɨ. \s1 Korinɨyo ámɨ muŋɨ́pɨ nánɨ áwaŋɨ́ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 12 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨnarɨŋwɨnɨ. “None naŋɨ́ rɨ́a wiiŋwanigɨnɨ? Sɨpí rɨ́a wiiŋwanigɨnɨ?” yarɨŋɨ́ e ninɨranéná re yaiwinarɨŋwɨnɨ, “Gorɨxomɨ mɨxɨ́darɨgɨ́áyo sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́ nimónɨmáná wiirane omɨ píránɨŋɨ́ nuxɨ́dɨrɨ́ná epaxɨ́pɨ nepánɨ wiirane nerane aiwɨ seyɨ́né ayɨ́ aŋɨpaxɨ́ e seaiiŋwanigɨnɨ.” yaiwinarɨŋwɨnɨ. Ayɨ́ “Nɨjɨ́á ámá wigɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ imónarɨgɨ́ápimɨ dánɨ marɨ́áɨ, Gorɨxo wá nɨneawianɨrɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ neaímɨxɨŋɨ́pimɨ dánɨ ayo e wiirane seyɨ́né aŋɨpaxɨ́ e seaiirane eŋwanigɨnɨ.” nɨyaiwinɨrane nánɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨnarɨŋwɨnɨ. \v 13-14 None seyɨ́né nánɨ payɨ́ nearɨ nɨseamónapɨrɨ́ná rɨ́wamɨŋɨ́ seyɨ́né ɨ́á nɨroro nɨjɨ́á mimónɨpaxɨ́pɨ nearɨ wɨ́rénaparɨŋwámanɨ. Sa rɨ́wamɨŋɨ́ seyɨ́né ananɨ ɨ́á nɨroro nɨjɨ́á imónɨpaxɨ́pɨ nearɨ wɨ́rénaparɨŋwárɨnɨ. Agwɨ seyɨ́né none e oyaneyɨnɨrɨ nearɨ wɨ́rénaparɨŋwápɨ nánɨ “Awa ayɨ́ apɨ nánɨ rɨ́a yarɨŋoɨ?” nɨyaiwiro xɨxenɨ mɨneaiaiwiarɨŋagɨ́a aiwɨ seyɨ́né rɨpɨ epɨ́rɨ́a nánɨ dɨŋɨ́ seaikwɨ́moŋwɨnɨ. Rɨ́wéná seyɨ́né none yarɨŋwápɨ nánɨ “Awa ayɨ́ apɨ nánɨ regɨ́awixɨnɨ?” nɨyaiwiro none e oyaneyɨnɨrɨ yarɨŋwápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ neaiaiwipɨ́rɨ́a nánɨ dɨŋɨ́ seaikwɨ́moŋwɨnɨ. Seyɨ́né “Porowa e yanɨro nánɨ regɨ́awixɨnɨ?” xɨxenɨ nɨneaiaiwirónáyɨ́, sɨ́á Ámɨná Jisaso weapɨnɨ́áyimɨ none seyɨ́né nánɨ ayá wí mɨxɨ́ seameakɨ́nanɨ́wápa seyɨ́né enɨ none nánɨ mɨxɨ́ neameakɨ́nɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. \p \v 15 Seyɨ́né “Ayɨ́ neparɨnɨ. Poro aga seáyɨ e oimónɨmɨnɨrɨ payɨ́ nearɨ mónapɨŋɨ́manɨ. Sa nene nánɨ ayo píránɨŋɨ́ owimɨxɨmɨnɨrɨ nearɨ mónapɨŋɨ́rɨ́anɨ?” Seyɨ́né ananɨ e yaiwipɨ́rɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨseaikwɨ́morɨ́ná re yaiwiŋanigɨnɨ, “Xámɨ seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨbɨrɨ́ná dɨŋɨ́ sɨxɨ́ biaú seamímóɨmɨgɨnɨ.” yaiwiŋanigɨnɨ. \v 16 E nɨyaiwirɨ́ná ayɨ́ rɨpɨ yaiwiŋanigɨnɨ, “Masedonia pɨropenɨsɨ́yo nánɨ nurɨ́ná seyɨ́né tɨ́ŋimanɨ xámɨ numáná ámɨ Masedonia pɨropenɨsɨ́yo dánɨ nɨbɨrɨ Judia pɨropenɨsɨ́yo nánɨ nurɨ́ná óɨ́ e dɨŋɨ́ sɨxɨ́ níga umɨ́a nánɨ bɨ niapɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ ámɨ seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ aximanɨ bɨ́ɨmɨgɨnɨ.” yaiwiŋanigɨnɨ. \v 17 Nionɨ e yaiwiŋá eŋagɨ nánɨ seyɨ́né re rɨniaiwiarɨŋoɨ, “Poro ‘E éɨmɨgɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ́ná dɨŋɨ́ ɨkwɨ́roayirɨ mɨxeaayirɨ nerɨ yaiwiŋɨ́rɨnɨ.” rɨniaiwiarɨŋoɨ? “O ‘Rɨpɨ éɨmɨgɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ́ná sɨpɨ́í imónarɨŋɨ́pimɨ dánɨ nɨyaiwirɨ nánɨ sa dɨŋɨ́ ɨkwɨ́rorɨ mɨxearɨ yarɨŋorɨnɨ.” rɨniaiwiarɨŋoɨ? \v 18 Pí pí Gorɨxo rarɨŋɨ́pɨ dɨŋɨ́ uŋwɨrárɨpaxɨ́pa xwɨyɨ́á none searɨŋwápimɨ enɨ dɨŋɨ́ uŋwɨrárɨpaxɨ́pɨ searɨŋwanigɨnɨ. Xwɨyɨ́á none searɨŋwápɨ wí dɨŋɨ́ ɨkwɨ́rorɨ mɨxearɨ yarɨŋwámanɨ. \v 19 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Íwɨ́ Gorɨxoyáo, Kiraisɨ Jisaso —O nánɨ nionɨ tɨ́nɨ Sairaso tɨ́nɨ Timotio tɨ́nɨ none wáɨ́ searɨŋwáorɨnɨ. O dɨŋɨ́ ɨkwɨ́rorɨ mɨxearɨ yarɨŋomanɨ. Oweoɨ, xegɨ́ dɨŋɨ́ nɨyaiwirɨ ɨkwɨ́róɨ́pɨ anɨŋɨ́nɨ ɨkwɨ́roarɨŋo eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. \v 20 Gorɨxo sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ́nɨŋɨ́ “E nɨseaiimɨ́árɨnɨ. E nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” nɨrɨrɨ́ná obaxɨ́ rárɨŋɨ́pɨ “Ayɨ́ neparɨnɨ.” yaiwianɨ́wá nánɨ sɨwánɨŋɨ́ inɨŋo, ayɨ́ Kiraisorɨnɨ. O e imónɨŋo eŋagɨ nánɨ Gorɨxomɨ seáyɨ e umeanɨ́wá nánɨ yoparɨ́pɨ nɨrɨranéná Jisasɨ Kiraisoyá yoɨ́ rɨrane “Apɨ e imónɨ́wɨnɨgɨnɨ.” rɨrane yarɨŋwárɨnɨ. \v 21 Seyɨ́né tɨ́nɨ none tɨ́nɨ nɨnenenɨ Kiraiso tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnanɨ́wá nánɨ sɨ́kɨ́kɨ́ neaomɨxarɨŋo, ayɨ́ Gorɨxo xewanɨŋorɨnɨ. Wáɨ́ rarɨŋwápɨ nánɨ nearɨ́peaŋo, ayɨ́ axorɨnɨ. \v 22 “Ayɨ́ oyárɨ́anɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ yarɨŋɨ́pa nene enɨ neaiiŋɨ́rɨnɨ. Xegɨ́ kwíyɨ́pɨ nɨneaiapɨrɨ́ná nene “O réroárɨŋɨ́pɨ nɨpɨnɨ xɨxenɨ nɨneaiinɨ́árɨnɨ.” yaiwianɨ́wá nánɨ kwíyɨ́pɨ tɨ́nɨ ikɨyiŋɨ́nɨŋɨ́ neaiárɨŋɨ́rɨnɨ. \p \v 23 Nionɨ apaxɨ́ mé seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨbɨrɨ mɨxɨ́ searáná dɨŋɨ́ rɨ́á seaxenɨgɨnɨrɨ “Ámɨ Korinɨyo nánɨ mɨbɨpa éɨmɨgɨnɨ.” yaiwiŋanigɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ e yaiwiarɨ́ná Gorɨxo, sɨŋwɨ́ nanɨŋo ananɨ sopɨŋɨ́ nopaxɨ́rɨnɨ. \v 24 None seáyɨ e nɨseaimónɨrane seyɨ́né dɨŋɨ́ ɨkwɨ́ropaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ “Ayɨ́ rɨpɨnɨrɨnɨ.” osearaneyɨnɨrɨ mɨyarɨŋwɨnɨ. Seyɨ́né Jisasomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roróná sɨrɨ́ munɨ́ nero wɨkwɨ́roarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ none Gorɨxomɨ nɨxɨ́dɨranéná seyɨ́né dɨŋɨ́ niɨ́á seainɨnɨ́a nánɨ sa seyɨ́né tɨ́nɨ nawínɨ omɨŋɨ́nɨŋɨ́ éwanɨgɨnɨrɨ imónɨŋwɨnɨ. \c 2 \p \v 1 Ayɨnánɨ nionɨ seyɨ́né nánɨ dɨŋɨ́ yaŋɨ́ nɨmenɨrɨ re yaiwiárɨŋanigɨnɨ, “Nionɨ seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨbɨrɨ mɨxɨ́ searɨ́ápimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨpí seaipaxɨ́ mɨseaimɨxɨpa éɨmɨgɨnɨ.” yaiwiárɨŋanigɨnɨ. \v 2 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ e yaiwiárɨŋanigɨnɨ. Nionɨ nɨbɨrɨ mɨxɨ́ nɨsearɨrɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨseaimɨxɨrɨ́náyɨ́, ámá wí gɨyɨ́ nionɨ dɨŋɨ́ yayɨ́ nimopɨ́rɨ́árɨ́anɨ? Oweoɨ, seyɨ́né e nɨseairɨ́náyɨ́, ámá nionɨ dɨŋɨ́ yayɨ́ nimopɨ́rɨ́á wí menɨnɨ. \v 3 Ayɨnánɨ nionɨ mɨbɨ́ payɨ́nɨ nearɨ wɨ́rénapɨŋanigɨnɨ. “Nionɨ báná yayɨ́ nimopaxɨ́yɨ́né mɨxɨ́ searɨ́ápimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨpí mɨseaimɨxɨpa éɨmɨgɨnɨ.” nɨnimónɨrɨ nánɨ payɨ́nɨ nearɨ wɨ́rénapɨŋanigɨnɨ. “Nionɨ yayɨ́ ninarɨ́ná seyɨ́né enɨ seainarɨŋɨ́rɨnɨ.” yaiwiarɨŋápɨ “Apɨ aga nepa imónɨnɨ.” nipɨmónɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 4 Ayɨ́ neparɨnɨ. Xámɨ nionɨ payɨ́ nearɨ nɨwɨ́rénapɨrɨ́ná dɨŋɨ́ rɨ́á samɨŋɨ́ mɨnɨxé ayá wí nɨxearɨ́ná ŋwɨ́ tɨ́nɨ eaŋanigɨnɨ. Payɨ́ ana dɨŋɨ́ sɨpí oseainɨrɨ meaŋanigɨnɨ. Seyɨ́né rɨpɨ nánɨ nɨjɨ́á oimónɨ́poyɨnɨrɨ eaŋanigɨnɨ, “Poro nene nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨwirɨ́ná xwapɨ́ ayá wí rɨ́a wiarɨnɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ eaŋanigɨnɨ. \s1 “Sɨpí éomɨ rɨxa yokwarɨmɨ́ wiiŋárɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 5 Segɨ́ ámá xegɨ́ sɨpí nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨpí neaimɨxɨŋo nepa nionɨ dɨŋɨ́ sɨpí mɨnimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. Seyɨ́né dɨŋɨ́ sɨpí seaimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. Nɨyɨ́nénɨ dɨŋɨ́ sɨpí mɨseaimɨxɨpa nerɨ aí wiyɨ́nénɨ dɨŋɨ́ sɨpí seaimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. Omɨ ayá rɨ́á wepaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ mɨrɨpa éɨmɨgɨnɨrɨ apɨnɨ seararɨŋɨnɨ. \v 6 Ámá omɨ sɨyikɨ́ nɨwearɨ́ná segɨ́yɨ́ nápɨ weagɨ́ápɨ “Ayɨ́ apánɨrɨnɨ.” nimónarɨnɨ. \v 7 Ayɨnánɨ dɨŋɨ́ sɨpí ɨ́wɨ́ xewanɨŋo nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ winarɨŋɨ́pɨ anɨŋɨ́ rɨtɨ́ wiárɨnɨgɨnɨrɨ agwɨ seyɨ́né ámɨ sɨyikɨ́ bɨ mɨweá yokwarɨmɨ́ nɨwiiro mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ umɨrɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 8 Ayɨnánɨ eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ rɨpɨ oseaimɨnɨ. O “Ámá tɨ́yɨ́ nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyarɨgɨ́áyɨ́rɨ́anɨ?” oyaiwinɨrɨ naŋɨ́ wí wiíɨ́rɨxɨnɨ. \v 9 Payɨ́ ana nionɨ nearɨ nɨwɨ́rénapɨrɨ́ná re nɨyaiwirɨ eaŋárɨnɨ, “Nionɨ payɨ́ nearɨ urɨ́ápɨ nɨpɨnɨ nánɨ arɨ́á yɨ́mɨgɨ́ epɨ́rɨréoɨ? Aríkwɨ́kwɨ́ nipɨ́rɨréoɨ?” nɨyaiwimáná iwamɨ́ó seaíwapɨyimɨnɨrɨ nánɨ payɨ́ ana eaŋárɨnɨ. \v 10 Seyɨ́né ámá xegɨ́ sɨpí éɨ́pɨ nánɨ yokwarɨmɨ́ wiíánáyɨ́, nionɨ enɨ ananɨ yokwarɨmɨ́ wiiarɨŋárɨnɨ. Ayɨnánɨ nionɨ ámá omɨ nepa yokwarɨmɨ́ wiipaxɨ́ imónɨŋɨ́ bɨ eŋánáyɨ́, yokwarɨmɨ́ nɨwiirɨ́ná seyɨ́né nánɨ “Arɨge nerɨ arɨrá wiimɨ́árɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ Kiraisoyá sɨŋwɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ yokwarɨmɨ́ wiiŋárɨnɨ. \v 11 None xɨxe yokwarɨmɨ́ minɨpa nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ Seteno yapɨ́ nɨneaiepɨsimáná xopɨrárɨ́ neainɨgɨnɨrɨ nánɨ ámá ɨ́wɨ́ éomɨ yokwarɨmɨ́ wiiŋárɨnɨ. Obo yapɨ́ neaiepɨsimɨnɨrɨ yarɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨŋagwɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \s1 Poro aŋɨ́ Tɨrowasɨyo nɨŋweaxa múroŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 12 Xámɨ nionɨ xwɨyɨ́á Kiraiso nánɨ yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ urɨmɨnɨrɨ nánɨ aŋɨ́ Tɨrowasɨyo nánɨ nurɨ nɨrémorɨ́ná Ámɨnáo ówaŋɨ́nɨŋɨ́ nɨ́kwiíɨ́pimɨ dánɨ ananɨ e epaxɨ́ imónɨŋáonɨ nainenɨrɨ aiwɨ \v 13 negɨ́ nɨrɨxɨ́meá Taitaso segɨ́ tɨ́ámɨnɨ dánɨ sɨnɨ mɨbɨpa éagɨ nánɨ pɨ́á nɨmegɨnɨrɨ dɨŋɨ́ sɨpí niarɨŋagɨ nánɨ iwieánɨŋanigɨnɨ. Ayɨnánɨ nionɨ Tɨrowasɨ ŋweáyo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ Masedonia pɨropenɨsɨ́yo nánɨ bɨŋanigɨnɨ. \s1 “Wáɨ́ nɨwurɨmeiranéná ámáyo sinadɨŋɨ́nɨŋɨ́ weaarɨŋwárɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 14 Taitaso nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí niarɨŋagɨ nánɨ iwieánɨŋáonɨ aiwɨ agwɨ Gorɨxomɨ yayɨ́ wiarɨŋɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ yayɨ́ wiarɨŋɨnɨ. O Kiraiso pí pí imónɨŋɨ́pimɨ xopɨrárɨ́ wipaxo oimónɨrɨ wimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. Apɨnɨ marɨ́áɨ, o ge ge nɨneaipemeámɨ umɨnɨrɨ nerɨ́ná xopɨrárɨ́ wipaxɨ́yɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ nɨneaimɨxɨrɨ nɨneaipemeámɨ warɨŋɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ enɨ yayɨ́ wiarɨŋɨnɨ. Gorɨxo none wáɨ́ wurɨmeiarɨŋwápimɨ dánɨ aŋɨ́ nɨmɨnɨ xwɨyɨ́á Kiraiso nánɨ rɨnɨŋɨ́pɨ “Ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ. Xwɨyɨ́á o nánɨpɨ awɨ́í dɨŋɨ́ eaarɨŋɨ́ bɨ́nɨŋɨ́ aŋɨ́ nɨmɨnɨ rɨnárɨmeŋɨ́pɨrɨnɨ. \v 15 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Sinadɨŋɨ́ Kiraiso Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ naŋɨ́ oweanɨrɨ rɨ́á ikeaáráná naŋɨ́ weaarɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ none imónɨŋwɨnɨ. None sinadɨŋɨ́ Gorɨxo yayɨ́ winarɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋwápɨ neáa nurɨ́ná ámá Gorɨxo yeáyɨ́ oneayimɨxemeanɨrɨ yarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́ŋɨ́ e neáa urɨ ámá nanɨ́nanɨrɨ yarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́ŋɨ́ e neáa urɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 16 Ámá maiwí nanɨ́nanɨro yarɨgɨ́áyɨ́ xwɨyɨ́á wáɨ́ rɨmearɨŋwápɨ arɨ́á nɨwiróná “Anɨ́nanɨ́wárɨ́anɨ?” yaiwipɨ́rɨ nánɨ pɨyaŋɨ́ pearɨgɨ́ápɨ́nɨŋɨ́ weaarɨŋɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí ámá Gorɨxo yeáyɨ́ neayimɨxemeáwɨnɨgɨnɨrɨ wimónarɨgɨ́áyɨ́ xwɨyɨ́á apɨ arɨ́á nɨwiróná “Dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́ŋwaéne imónanɨ́wárɨ́anɨ?” yaiwipɨ́rɨ nánɨ sinadɨŋɨ́ sɨŋɨ́ ŋweapɨ́rɨ́ápɨ́nɨŋɨ́ weaarɨŋɨ́rɨnɨ. Xwɨyɨ́á apɨ wáɨ́ nɨrɨmerɨ́ná e epaxɨ́yɨ́ gɨyɨ́rɨnɨ? \v 17 E epaxɨ́ imónɨŋwáyɨ́, ayɨ́ nonerɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Ámá obaxɨ́ xwɨyɨ́ápɨ wáɨ́ nɨrɨmerɨ́ná “Negɨ́ yarɨŋwápimɨ dánɨ nɨgwɨ́ meaanɨ nánɨ rɨ́a yarɨŋwɨnɨ?” nɨyaiwiro úrapí yarɨgɨ́ápa wí mɨyarɨŋwáonerɨnɨ. Xwɨyɨ́ápɨ wáɨ́ nɨrɨmerɨ́ná nepánɨ nimónɨrɨ Gorɨxo apɨ e éɨ́rɨxɨnɨrɨ nearɨ́peaŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nɨrɨrɨ yarɨŋwárɨnɨ. Kiraiso tɨ́nɨ nikárɨnɨmáná Gorɨxoyá sɨŋwɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ rarɨŋwá eŋagɨ nánɨ “E epaxɨ́ imónɨŋwáyɨ́, ayɨ́ nonerɨnɨ.” seararɨŋɨnɨ. \c 3 \s1 “Xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́pɨ nánɨ wáɨ́ wurɨmeiarɨŋwáonerɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Nionɨ e seararɨŋagɨ nánɨ seyɨ́né “Porowa ámɨ rɨxa weyɨ́ mearɨnarɨŋoɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, seyɨ́né none wáɨ́ nɨrɨmeranéná yarɨŋwápɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ nánɨ ámá wí seáyɨ e nɨneamɨ́eyoaro “Porowa wáɨ́ nɨrɨmerɨ́ná imɨrɨŋɨ́ mɨyarɨgɨ́áwarɨnɨ.” nɨrɨro payɨ́ wɨna neaeaiarɨgɨ́onemanɨ. Ámá wí enɨ none yarɨŋwápɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ nánɨ seyɨ́né “Porowa e yarɨgɨ́áwarɨnɨ.” nɨrɨro payɨ́ wɨna neaeaiarɨgɨ́onemanɨ. Wa nánɨ e nɨrɨro payɨ́ weaipaxɨ́ aiwɨ none nánɨ wí e nɨrɨrɨ payɨ́ neaeaipaxɨ́manɨ. \v 2 Payɨ́ “Porowa e imónɨgɨ́áwarɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ seyɨ́né rɨxa imónɨŋoɨ. Negɨ́ payɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́né negɨ́ mimáyo tɨnɨŋagwɨ nánɨ wí peá seamopaxɨ́yɨ́némanɨ. Payɨ́nɨŋɨ́ seyɨ́né imónɨgɨ́ápɨ ámá nɨ́nɨ nɨjɨ́á nimónɨro ɨ́á roarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 3 Payɨ́nɨŋɨ́ seyɨ́né imónɨgɨ́ápɨ sɨwá rénɨŋɨ́ inarɨgɨ́árɨnɨ. Kiraiso xewanɨŋo nɨrɨrɨ eaŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋwɨnɨ. Sɨwá énɨŋɨ́ inarɨgɨ́árɨnɨ. None searéwapɨyiŋwápimɨ dánɨ Kiraiso payɨ́ seyɨ́né imónɨgɨ́ápɨ́nɨŋɨ́ nearɨ́ná iniɨgɨ́ rɨ́wamɨŋɨ́ eánarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ meá Ŋwɨ́á anɨŋɨ́ sɨŋɨ́ imónɨŋoyá kwíyɨ́pɨ tɨ́nɨ seaeaŋɨ́rɨnɨ. Moseso tɨ́ŋíná Gorɨxo ŋwɨ́ ikaxɨ́ nurɨrɨ́ná sɨ́ŋáyo eaŋɨ́pánɨŋɨ́ meá ámáyɨ́néyá dɨŋɨ́pimɨ seaeaŋɨ́rɨnɨ. \p \v 4 None Kiraisoyá dɨŋɨ́yo dánɨ Gorɨxo nánɨ dɨŋɨ́ sɨ́ŋá neaeánarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 5 “Newanɨŋone imónɨŋwápimɨ dánɨ wáɨ́ rɨmeapaxɨ́ imónɨŋwɨnɨ.” wí yaiwinɨpaxonemanɨ. Wáɨ́ rɨmepaxɨ́ imónɨŋwápɨ, ayɨ́ Gorɨxo neaimɨxɨŋɨ́pimɨ dánɨnɨ e imónɨŋwɨnɨ. \v 6 O ámɨ sɨŋɨ́ bɨ “E nɨseaiimɨ́árɨnɨ.” nɨrɨrɨ réroárɨnɨŋɨ́pɨ wáɨ́ nurɨmeipaxɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ neaimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. Sɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́ apɨ ámá ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pimɨ nɨxɨ́dɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ onɨxɨ́dɨ́poyɨnɨrɨ réroárɨnɨŋɨ́pɨmanɨ. Kwíyɨ́pɨ nipemeámɨ neawarɨŋɨ́pimɨ dánɨ onɨxɨ́dɨ́poyɨnɨrɨ réroárɨnɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pimɨ ámá “Xɨxenɨ oxɨ́daneyɨ.” nɨyaiwiro aí apimɨ wiaíkiarɨgɨ́a eŋagɨ nánɨ pemɨxarɨŋɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí xegɨ́ kwíyɨ́pɨ ámáyo dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́pɨ sɨxɨ́ umímoarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́pɨ nánɨ wáɨ́ nurɨmeipaxɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ neaimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. \s1 Sɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́pɨ xámɨ réroárɨnɨŋɨ́pimɨ seáyɨ e wimónɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 7 Gorɨxo xegɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́pɨ sɨ́ŋá piáráyo akɨreŋɨ́ nɨperɨ nɨŋwɨrárɨrɨ Isɨrerɨyo mɨnɨ wíáná wɨ́á xɨ́o pɨrɨpɨrɨ́ nerɨ ókímɨxarɨŋɨ́pɨ enɨ sɨŋánɨ wimónɨŋɨnigɨnɨ. Apɨ Mosesomɨ wɨ́á wókímɨxáná oyá sɨ́mɨmaŋɨ́ xwɨnɨ́á eaŋɨnigɨnɨ. Xwɨnɨ́á o eaŋɨ́pɨ awayinɨ awayinɨ neayɨpoáa warɨŋagɨ aí axíná sɨnɨ eŋɨ́ tɨ́nɨ xwɨnɨ́á eaarɨŋagɨ nánɨ arɨ́owa sɨŋwɨ́ mɨmɨŋɨ́ winarɨŋagɨ nánɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨpaxɨ́ imónagɨ́árɨnɨ. Ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́ apɨ, ámá pemɨxarɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ uráráná Gorɨxoyá wɨ́á pɨrɨpɨrɨ́ nerɨ ókímɨxarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ enɨ sɨŋánɨ imónɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ \v 8 “Xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ re réroárɨnɨŋɨ́ ‘Kwíyɨ́pɨ ámaéne ananɨ nɨneaaínɨrɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́ŋwaéne neaimɨxɨpaxɨ́rɨnɨ.’ rɨnɨŋɨ́pɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pimɨ wiárɨ́ nɨmúrorɨ wɨ́á mókímɨxɨpaxɨ́ imónɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? \v 9 Xámɨ réroárɨnɨŋɨ́pɨ —Apimɨ dánɨ ámá anɨ́nɨpɨ́rɨ́a nánɨ xwɨyɨ́á meárɨnarɨgɨ́ápɨrɨnɨ. Apɨ awiaxɨ́ imónagɨ́ aiwɨ sɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́pɨ —Apimɨ dánɨ Gorɨxo “Ámá wé rónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.” rárɨnɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ xámɨ réroárɨnɨŋɨ́pimɨ seáyɨ e nɨwimónɨrɨ aga awiaxɨ́ imónɨnɨ. \v 10 Re rɨpaxɨ́rɨnɨ, “Xámɨ réroárɨnɨŋɨ́pɨ awiaxɨ́ aiwɨ sɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́pɨ sogwɨ́yo uyɨ́wɨ́ mɨxáróáná peá unarɨŋɨ́pa peá umɨxɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rɨxa supɨkínárɨŋagɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́rɨnɨ.” rɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 11 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ e rɨpaxɨ́rɨnɨ. Xwɨyɨ́á xámɨ réroárɨnɨŋɨ́pɨ —Apɨ opínagwɨ́á neayɨpoáa warɨŋɨ́pánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ awiaxɨ́ imónagɨ́ aiwɨ xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́pɨ —Apɨ yaxwɨ́ mɨréroárɨnɨ́ anɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ awiaxɨ́ nimónɨrɨ xámɨ imónɨŋɨ́pimɨ aga wiárɨ́ seáyɨ e múrónɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \p \v 12 None “Xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ réroárɨnɨŋɨ́pɨ wí neayɨpoáa unɨ́a menɨnɨ.” nɨyaiwirane dɨŋɨ́ sɨ́ŋá neaeánɨ́agɨ nánɨ wáɨ́ nɨrɨmeranéná ayá igigɨ́ bɨ mé rɨmearɨŋwárɨnɨ. \v 13 None Moseso yagɨ́pa wí yarɨŋwáonemanɨ. O re yagorɨnɨ. Xegɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ xwɨnɨ́á eaŋɨ́pɨ neayɨpoáa warɨ́ná gɨ́ Isɨrerɨyɨ́ sɨŋwɨ́ mɨnanɨpa oépoyɨnɨrɨ sɨ́mɨmaŋɨ́yo rapɨrapɨ́ axɨmɨ́ó bɨ tɨ́nɨ rɨtɨ́ inagɨ́rɨnɨ. \v 14 E seararɨŋagɨ aiwɨ wigɨ́ dɨŋɨ́ wakɨsɨ́ inagɨ́árɨnɨ. Ai sɨ́á rɨyi tɨ́ŋɨ́ e nánɨ gínɨ gíná xwɨyɨ́á xámɨ réroárɨnɨŋɨ́pɨ ɨ́á uroíáná rapɨrapɨ́ axɨmɨ́ó axɨ́pɨ tɨ́nɨ́nɨŋɨ́ wigɨ́ dɨŋɨ́yo sɨnɨ ɨkwarɨmoárɨnɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ wigɨ́ dɨŋɨ́yo sɨnɨ ɨkwárɨmoárɨnɨnɨ. Ámá Kiraiso tɨ́nɨ nawínɨ nikárɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ rapɨrapɨ́ axɨmɨ́ópɨ Gorɨxo yípɨmoarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 15 E nerɨ aí gɨ́ Isɨrerɨyɨ́ gínɨ gíná eŋíná dánɨ sɨ́á rɨyi tɨ́ŋɨ́ e nánɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ Moseso eaŋɨ́pɨ ɨ́á nɨrorɨ́ná rapɨrapɨ́ axɨmɨ́ó bɨ sɨnɨ wigɨ́ dɨŋɨ́yo ɨkwarɨmoárɨnɨnɨ. \v 16 Sɨnɨ wigɨ́ dɨŋɨ́yo ɨkwarɨmoárɨnɨŋagɨ aiwɨ Ámɨnáo tɨ́ámɨnɨ nɨkɨnɨmónɨrɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ́náyɨ́, rapɨrapɨ́ wigɨ́ dɨŋɨ́yo ɨkwarɨmoárɨnɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ yípɨmónarɨgɨ́árɨnɨ. \v 17 Ámɨná tɨ́ámɨnɨ kɨnɨmónɨpɨ́rɨ́o, ayɨ́ Gorɨxoyá kwíyɨ́pɨrɨnɨ. O xwɨyɨ́á sɨŋɨ́ nɨréroárɨrɨ́ná kwíyɨ́ apɨ nánɨ réroárɨŋɨ́rɨnɨ. Ámɨnáoyá kwíyɨ́ apɨ ámá gɨyo nɨwaínɨrɨ́náyɨ́, ayɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pimɨ dánɨ áxeŋwarɨ́ minɨgɨ́áyɨ́ imónɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 18 Ayɨnánɨ Ámɨnáomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋwá nɨnenenɨ xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ nánɨ sɨwánɨŋɨ́ nɨwinɨranéná negɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́ rɨtɨ́ bɨ minɨŋagɨ nánɨ wɨ́á Ámɨnáo ónarɨŋɨ́pɨ negɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ xwɨnɨ́ánɨŋɨ́ weámɨxarɨŋɨ́rɨnɨ. E nerɨ́ná nene wɨ́á xɨ́o seáyɨ e nimónɨrɨ ónarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónanɨ́wá nánɨ wɨ́á ámɨ bɨ ámɨ bɨ nógánɨŋɨ́ warɨŋwɨnɨ. Ámɨnáo ayɨ́ kwíyɨ́pɨrɨnɨ. Apimɨ dánɨ xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ nimóga warɨŋwɨnɨ. \c 4 \s1 “Wáɨ́ urarɨŋwápimɨ dánɨ Gorɨxo wɨ́á wókímɨxarɨŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Ayɨnánɨ Gorɨxo wá nɨneawianɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ nánɨ ámáyo sɨwánɨŋɨ́ winɨ́wanɨgɨnɨrɨ nearɨ́peáagɨ nánɨ sɨnɨ anɨŋɨ́ ayá rɨ́á neawearɨnɨ. \v 2 E nerɨ aí ámá ayá neainɨnɨgɨnɨrɨ ínɨmɨ yarɨgɨ́ápɨ wí “Ananɨ oyaneyɨ.” rarɨŋwámanɨ. Ináyɨ́nɨŋɨ́ nimónɨrɨ yapɨ́ owiepɨsaneyɨnɨrɨ wí yarɨŋwámanɨ. Xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ enɨ nɨrɨranéná naíroayirɨ nerɨ rarɨŋwámanɨ. Apɨ apɨ mepa nerane sa xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ sɨŋánɨ wɨ́á rókiamoarɨŋagwɨ ámá e sɨŋwɨ́ nɨneanɨróná “Awa apánɨ yarɨŋoɨ.” neaiaiwipɨ́rɨ́a nánɨ Gorɨxoyá sɨŋwɨ́ neanɨŋe dánɨ e yarɨŋwárɨnɨ. \v 3 Xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́ none wáɨ́ urarɨŋwápɨ rɨtɨ́nɨŋɨ́ nɨwinɨrɨ́náyɨ́, sa ámá anɨ́nanɨro yarɨgɨ́áyo rɨtɨ́nɨŋɨ́ winarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 4 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rɨtɨ́nɨŋɨ́ winarɨŋɨ́rɨnɨ. Xwɨyɨ́á Kiraiso —O pí pí Gorɨxo imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ axɨ́pɨ imónɨŋorɨnɨ. Xwɨyɨ́á o wá nɨneawianɨrɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́ neaiiŋɨ́pɨ wɨ́á neaókímɨxarɨŋɨ́rɨnɨ. Xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́ apɨ nánɨpɨ ámá Kiraisomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́ró anɨ́nanɨro nánɨ yarɨgɨ́áyo wɨ́á mɨwókímɨxɨpa oenɨrɨ wigɨ́ ŋwɨ́á imónɨŋo —O, ayɨ́ oborɨnɨ. O dɨŋɨ́ pɨ́rɨpɨ́rɨ́ wiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ xwɨyɨ́á apɨ rɨtɨ́nɨŋɨ́ winarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 5 None wáɨ́ nurɨranéná newanɨŋone seáyɨ e oimónaneyɨnɨrɨ nánɨ wáɨ́ urarɨŋwámanɨ. Jisasɨ Kiraiso nánɨ “Negɨ́ Ámɨnáorɨnɨ.” urɨrane none nánɨ “Jisasomɨ xɨ́darɨŋwá eŋagɨ nánɨ segɨ́ sénáíwanénɨŋɨ́ nimónɨrane omɨŋɨ́ seaiiarɨŋwáone imónɨŋwɨnɨ.” urɨrane yarɨŋwárɨnɨ. \v 6 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ e yarɨŋwárɨnɨ. Gorɨxo —O amɨpí nɨ́nɨ iwamɨ́ó nimɨxɨrɨ́ná “Sɨ́á yɨkiárɨŋɨ́pɨ wɨ́á oónɨnɨ.” rɨŋorɨnɨ. Rɨpɨ yarɨŋo, ayɨ́ enɨ axorɨnɨ. O wá nɨneawianɨrɨ seáyɨ e neaiiŋɨ́pɨ —Apɨ Kiraisoyá sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ xwɨnɨ́ánɨŋɨ́ neaeámɨxarɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ nánɨ nɨjɨ́á oimónɨ́poyɨnɨrɨ negɨ́ dɨŋɨ́yo wɨ́á neaókímɨxɨŋɨ́rɨnɨ. E neaiiŋo, ayɨ́ axo eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \s1 “Xeanɨŋɨ́ neaímeaarɨŋagɨ aí wáɨ́ ranɨ nánɨ sɨnɨ ayá rɨ́á neawearɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 7 Wáɨ́ nurɨmeíɨ́rɨxɨnɨrɨ nearɨ́peaŋɨ́pɨ, ayɨ́ ayá tɨ́ŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ tɨ́ŋwáone eŋɨ́ meánɨ́ xwárɨ́á sɨxɨ́ xwɨ́á tɨ́nɨ imɨxɨnɨŋɨ́nɨŋɨ́ nimónɨrane samɨŋɨ́ imónɨŋwáonerɨnɨ. Ámá arɨ́á nɨneairóná re yaiwipɨ́rɨ nánɨ e imónɨŋwáonerɨnɨ, “Eŋɨ́ eánɨŋɨ́ seáyɨ e imónɨŋɨ́ xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pimɨ dánɨ neaímeáɨ́pɨ wáɨ́ rɨmearɨgɨ́áwayámanɨ. Sa Gorɨxoyárɨnɨ.” yaiwipɨ́rɨ nánɨ samɨŋɨ́ e imónɨŋwáonerɨnɨ. \v 8 Xeanɨŋɨ́ xɨxegɨ́nɨ neaikárarɨŋagɨ aiwɨ sumínɨŋɨ́ imónɨŋwáonemanɨ. Waíná neaímeáɨ́pɨ nánɨ ududɨ́ neainarɨŋagɨ aiwɨ negɨ́ dɨŋɨ́ anɨŋɨ́ nɨyoámɨga mɨneauŋonerɨnɨ. \v 9 Ámá wí mɨxɨ́ neaxɨ́dowárɨ́agɨ́a aiwɨ Gorɨxo wí neaiepɨsamoarɨŋonemanɨ. Iwaŋɨ́ nɨneaearɨ neatɨ́agɨ́a aiwɨ anɨŋɨ́ eanɨramorɨ wearɨŋwáonemanɨ. \v 10 Íníná wáɨ́ nɨrɨmeranéná rɨpɨ nɨyaiwirane yarɨŋwáonerɨnɨ, “Negɨ́ Jisasomɨ pɨkigɨ́ápa none enɨ nɨneapɨkirɨ́náyɨ́, ananɨrɨnɨ.” nɨyaiwirane yarɨŋwáonerɨnɨ. Ámáyɨ́ none e yarɨŋagwɨ sɨŋwɨ́ nɨneanɨróná “Jisaso nɨperɨ aiwɨ ámɨ sɨŋɨ́ nimónɨrɨ ŋweaŋagɨ nánɨ rɨ́a yarɨŋoɨ?” yaiwipɨ́rɨ nánɨ apɨ e yarɨŋwáonerɨnɨ. \v 11 Íníná xwɨ́á tɨ́yo amɨ gɨmɨ nemeranéná Jisasomɨ xɨ́darɨŋwáone eŋagɨ nánɨ yoɨ́ mayɨ́ nimónɨrane emearɨŋwárɨnɨ. Ámáyɨ́ wará pepaxɨ́ tɨ́ŋɨ́ imónɨŋwáone yoɨ́ mayɨ́ nimónɨrɨ yarɨŋagwɨ nɨneanɨróná “Jisaso ámɨ sɨŋɨ́ nimónɨrɨ aŋɨ́namɨ ŋweaŋagɨ nánɨ rɨ́a yarɨŋoɨ?” yaiwipɨ́rɨ nánɨ e nimónɨrɨ emearɨŋwárɨnɨ. \v 12 Ayɨnánɨ rɨpɨ rɨpaxɨ́rɨnɨ, “None wáɨ́ nɨrɨmeranéná nɨneaxeanɨpaxɨ́ imónɨŋwáonerɨnɨ. E nerɨ aí e imónɨŋwápimɨ dánɨ seyɨ́né rɨxa dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́gɨ́áyɨ́né imónɨŋoɨ.” rɨpaxɨ́rɨnɨ. \p \v 13 Ámá wo, Bɨkwɨ́yo dánɨ “Nionɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ nánɨ ámáyo urɨŋanigɨnɨ.” rɨnɨŋo dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roagɨ́pa none enɨ axɨ́pɨ e wɨkwɨ́roarɨŋwáonerɨnɨ. Ayɨnánɨ Jisasomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorane nánɨ xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ ámáyo wáɨ́ urarɨŋwárɨnɨ. \v 14 Nɨjɨ́á re imónɨŋagwɨ nánɨ wáɨ́ urarɨŋwárɨnɨ. Ámɨná Jisaso xwárɨpáyo dánɨ owiápɨ́nɨmeanɨrɨ sɨŋɨ́ wimɨxɨŋo none enɨ xɨ́omɨ sɨŋɨ́ wimɨxɨŋɨ́pa axɨ́pɨ sɨŋɨ́ nɨneaimɨxɨrɨ seyɨ́né tɨ́nɨ nawínɨ gwiaumɨ́ nɨneairɨ Jisaso tɨ́ŋɨ́ e neawárɨnɨ́árɨnɨ. Nɨjɨ́á e imónɨŋagwɨ nánɨ wáɨ́ urarɨŋwárɨnɨ. \v 15 Ayɨ́ seyɨ́né naŋɨ́ oseaiianeyɨnɨrɨ nánɨ yoɨ́ mayɨ́ imónɨrane neaxeanɨpaxɨ́ imónɨrane yarɨŋwárɨnɨ. Ámá Gorɨxoyá xɨ́o wá nɨwianɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ sayá nimóga nuróná ayɨ́ omɨ yayɨ́ ayá wí nɨwiéra warɨgɨ́ápimɨ dánɨ “Gorɨxo seáyɨ e imónɨŋorɨ́anɨ?” wiaiwipaxɨ́ imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ yoɨ́ mayɨ́ imónɨrane neaxeanɨpaxɨ́ imónɨrane yarɨŋwárɨnɨ. \s1 “Aŋɨ́namɨ dánɨ neaímeanɨ́ápɨ sɨ́mɨmaŋɨ́ e nɨtɨnɨrane nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínarɨŋwárɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 16 None apɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorane nánɨ Kiraiso nánɨ wáɨ́ uranɨ nánɨ sɨnɨ ayá rɨ́á neawearɨnɨ. Negɨ́ warápɨ xeanɨŋɨ́ neaímeaarɨŋɨ́pimɨ dánɨ rɨxa sɨpí nimóga warɨŋagɨ aí dɨŋɨ́pɨnɨ sɨ́á ayɨ́ ayo sɨŋɨ́ bɨ sɨxɨ́ ínarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 17 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ sɨ́á ayɨ́ ayo negɨ́ dɨŋɨ́pɨ sɨŋɨ́ bɨ sɨxɨ́ ínarɨŋɨ́rɨnɨ. Xeanɨŋɨ́ agwɨ ríná neaímeáɨ́pimɨ xwámámɨ́ nɨwiéra úwáyɨ́ nánɨ Gorɨxo yeáyɨ́ nɨneayimɨxemearɨ́ná seáyɨ e imónɨŋɨ́pɨ neaiinɨ́árɨnɨ. Apɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoranéná “Xeanɨŋɨ́ none neaímeaarɨŋɨ́pɨ axíná ná bɨnɨ́nɨŋɨ́ neaímearɨ onɨmiápiánɨŋɨ́ neaímearɨ yarɨŋɨ́rɨ́anɨ?” nɨyaiwirane peayɨ́ wianarɨŋwárɨnɨ. “Sa sɨpí agwɨ ríná neaímeaarɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ arɨ́á ikeamopaxɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ Gorɨxo naŋɨ́ neaiinɨ́ámanɨ. Ámɨ wiárɨ́ imónɨŋɨ́ bɨ tɨ́nɨ neaiinɨ́árɨnɨ.” yaiwiarɨŋwárɨnɨ. \v 18 Ayɨ́ sɨpí agwɨ ríná neaímeaarɨŋɨ́pɨ —Apɨ sɨŋwɨ́ tɨ́nɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apimɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨranéná e yaiwiarɨŋwámanɨ. Amɨpí rɨ́wɨ́yo Gorɨxo yeáyɨ́ nɨneayimɨxemearɨ́ná neaímeanɨ́ápɨ —Apɨ agwɨ nene sɨŋwɨ́ tɨ́nɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨpaxɨ́ mimónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ sɨ́mɨmaŋɨ́ e nɨtɨnɨrɨ́ná e yaiwiarɨŋwárɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Sɨŋwɨ́ tɨ́nɨ agwɨ ríná wɨnarɨŋwápɨ anɨŋɨ́ marɨ́áɨ bɨ onɨmiápɨ imónɨnɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí agwɨ ríná sɨŋwɨ́ tɨ́nɨ mɨwɨnarɨŋwápɨ íníná anɨŋɨ́ imónɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \c 5 \s1 “Wará sɨŋɨ́ imónanɨ́wápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínarɨŋwárɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Nene nɨjɨ́á re imónɨŋagwɨ nánɨ rɨ́wɨ́yo neaímeanɨ́ápɨ sɨ́mɨmaŋɨ́ e tɨnɨŋwɨnɨ. Xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearanéná senɨ́á aŋɨ́yo ŋweaarɨŋwápɨ —Ayɨ́ negɨ́ warápɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Nɨperane negɨ́ warápɨ rɨxa nɨpɨneamioarɨ́nɨŋɨ́ nerɨ́ná negɨ́ dɨŋɨ́pɨ sɨxɨ́ ínanɨ́wá nánɨ aŋɨ́ Gorɨxo neaimɨxɨyiŋɨ́ wiwánɨŋɨ́ imónɨnɨ. Wará apɨ ámá imɨxɨgɨ́ámanɨ. Gorɨxo imɨxɨŋɨ́ eaŋagɨ nánɨ aŋɨ́namɨ íníná anɨŋɨ́ minɨ́ imónɨnɨ́ápɨrɨnɨ. \v 2 Wará agwɨ ríná negɨ́ dɨŋɨ́pɨ sɨxɨ́ ínɨŋwápimɨ sɨnɨ sɨxɨ́ nínɨrane xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearanéná wará sɨŋɨ́ aŋɨ́namɨ imónɨŋɨ́ negɨ́ dɨŋɨ́pɨ sɨxɨ́ wínanɨ́wápimɨ owínaneyɨnɨrɨ nánɨ yeyɨ́nɨŋɨ́ nɨrɨrane ŋweaŋwɨnɨ. \v 3 Wará sɨŋɨ́pimɨ negɨ́ dɨŋɨ́pɨ sɨxɨ́ nɨwínɨranéná wará mayɨ́ nimónɨrane dɨŋɨ́pɨnɨ mɨŋweapa yanɨ́wá eŋagɨ nánɨ apimɨ sɨxɨ́ owínaneyɨnɨrɨ yeyɨ́nɨŋɨ́ rarɨŋwárɨnɨ. \v 4 Wará agwɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨŋwápimɨ sɨnɨ nínɨranéná wará saŋɨ́ neaunarɨŋagɨ nánɨ yeyɨ́nɨŋɨ́ rarɨŋwárɨnɨ. Dɨŋɨ́pɨnɨ nimónɨrɨ oŋweaaneyɨnɨrɨ mɨrarɨŋwɨnɨ. Ayɨ́ wará nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nɨpepaxɨ́ imónɨŋɨ́pimɨ rɨtɨ́ enɨ́a nánɨ wará aŋɨ́namɨ imónɨŋɨ́pimɨ sɨxɨ́ nɨwínɨrane oŋweaaneyɨnɨrɨ yeyɨ́nɨŋɨ́ rarɨŋwárɨnɨ. \v 5 Wará sɨŋɨ́pimɨ sɨxɨ́ wínanɨ́wá nánɨ neaipɨmoŋo, ayɨ́ Gorɨxorɨnɨ. O “Wará sɨŋɨ́pimɨ sɨxɨ́ wínanɨ́wá nánɨ rɨxa neaipɨmoáriŋenerɨ́anɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ xegɨ́ kwíyɨ́pɨ nɨneaiapɨrɨ ikɨyiŋɨ́nɨŋɨ́ neaiárɨŋɨ́rɨnɨ. \v 6 Ayɨnánɨ pí pí xeanɨŋɨ́ neaímeaarɨŋagɨ aiwɨ dɨŋɨ́ e nɨmorɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ níga warɨŋwárɨnɨ. Nene nɨjɨ́árɨnɨ. Sɨnɨ wará xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearɨ́ná imónɨŋwápimɨ sɨxɨ́ nínɨranéná Ámɨnáo tɨ́ŋɨ́ e mɨŋweaŋwɨnɨ. \v 7 Omɨ negɨ́ sɨŋwɨ́ tɨ́ tɨ́nɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ bɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ nínɨrane mé sa dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ nínɨrane yarɨŋagwɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 8 “Sɨnɨ wará urɨ́ epaxɨ́ imónɨŋɨ́ rɨpimɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨwínɨrane wáɨ́ ranɨ́wá nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨŋwɨnɨ.” nɨsearɨrɨ aí negɨ́ dɨŋɨ́pɨ wará rɨpimɨ dánɨ nɨyoámɨga nurɨ Ámɨnáo tɨ́ŋɨ́ e oŋweanɨrɨ aga neaimónarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 9 Ayɨnánɨ xɨ́o tɨ́ŋɨ́ e ŋweaanɨ́wáínáranɨ, sɨnɨ xɨ́o tɨ́nɨ mɨŋweá xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearanénáranɨ, “E éwanɨgɨnɨ.” yaiwiarɨŋwápɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ, “Xɨ́o yayɨ́ winɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ éwanɨgɨnɨ.” \v 10 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ e yaiwiarɨŋwárɨnɨ. Kiraiso ámá nɨyonɨ sɨŋwɨ́ mí ómómɨxɨmɨ́ nerɨ́ná nɨnenenɨ enɨ sɨŋwɨ́ mí ómómɨxɨmɨ́ neainɨ́á eŋagɨ nánɨ xɨ́oyá sɨ́mɨmaŋɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ éɨ́ roanɨ́wárɨnɨ. Xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearɨ́ná winɨ wine naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨranɨ, sɨpí imónɨŋɨ́pɨranɨ, eŋwápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ pɨrɨ́ neamamonɨ́á eŋagɨ nánɨ sɨnɨ xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearanéná “Xɨ́o yayɨ́ winɨpaxɨ́pɨ éwanɨgɨnɨ.” yaiwiarɨŋwárɨnɨ. \s1 “Ámá sɨŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋwɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 Nene “Ámɨná Jisaso sɨŋwɨ́ mí ómómɨxɨmɨ́ neainɨ́árɨnɨ.” nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á e nimónɨrane nánɨ wáyɨ́ neainarɨŋɨ́rɨnɨ. Ayɨnánɨ ámá nɨkɨnɨmónɨro omɨ dɨŋɨ́ owɨkwɨ́rópoyɨnɨrɨ wáɨ́ nurɨmeranéná píránɨŋɨ́ arɨ́áyo nurémóa warɨŋwárɨnɨ. Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ rɨxa sɨŋánɨ piaumɨmɨ́ inɨŋagwɨ nánɨ o none yarɨŋwá nɨpɨnɨ nánɨ xɨxenɨ nɨjɨ́á imónɨnɨ. Seyɨ́né enɨ none nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoróná re oneaiaiwípoyɨnɨrɨ dɨŋɨ́ wikwɨ́moŋwɨnɨ, “Porowa dɨŋɨ́ ínɨmɨ nɨkwɨ́rónɨmáná mɨyarɨgɨ́árɨnɨ. Wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ wí ínɨmɨ mimónɨ́ nɨpɨnɨ sɨŋánɨ piaumɨmɨ́ rɨ́a inɨnɨ?” oneaiaiwípoyɨnɨrɨ dɨŋɨ́ wikwɨ́moŋwɨnɨ. \v 12 None e searɨ́agwɨ nánɨ “Porowa rɨxa apɨ mimónɨgɨ́áwa eŋagɨ nánɨ ámɨ weyɨ́ mearɨnarɨŋoɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, wí e mɨyarɨŋwɨnɨ. Sa seyɨ́né none yarɨŋwápɨ nánɨ rɨxa nɨjɨ́á xɨxenɨ nimónɨmáná rɨpɨ oépoyɨnɨrɨ seararɨŋwɨnɨ. Seyɨ́né ámá wí tɨ́nɨ —Ámá sɨŋwɨ́ manɨgɨ́e dánɨ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ mamó sa ámá sɨŋwɨ́ anɨgɨ́e dánɨnɨ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ “Naŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.” moarɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Seyɨ́né ámá dɨŋɨ́ e moarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ xwɨyɨ́á nɨrɨnɨróná none mɨxɨ́ nɨneameakɨ́nɨro wa none nánɨ xeŋwɨ́ rarɨgɨ́ápɨ oyaŋípoyɨnɨrɨ seararɨŋwɨnɨ. \v 13 Ámá wí “Porowa majɨmajɨ́á nikárɨnɨro yarɨgɨ́áwarɨnɨ.” rarɨgɨ́ápɨ “Ayɨ́ neparɨnɨ.” nɨseaimónɨrɨ́náyɨ́, re yaiwíɨ́rɨxɨnɨ, “Sa Gorɨxomɨ oxɨ́daneyɨnɨrɨ nero nánɨ e rɨ́a imónɨŋoɨ?” yaiwíɨ́rɨxɨnɨ. “Porowa dɨŋɨ́ píránɨŋɨ́ ɨ́á nɨxɨrɨmáná yarɨŋoɨ.” nɨseaimónɨrɨ́náyɨ́, “Awa nene arɨrá neaipɨ́rɨ́a nánɨ e rɨ́a imónɨŋoɨ?” yaiwíɨ́rɨxɨnɨ. \v 14 Pípɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨŋɨ́pimɨ dánɨ nɨpɨ́reánɨrɨ yarɨŋwámanɨ. Kiraiso wá nɨneawianɨrɨ neaiiŋɨ́pɨ nánɨnɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨŋɨ́pimɨ dánɨ nɨpɨ́reánɨrɨ xámɨ sɨpí néra wagwápɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨrɨ yarɨŋwárɨnɨ. O nɨperɨ́ná ámá nɨ́nɨ nánɨ wayɨ́á peŋɨ́ eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ re yaiwiárɨŋwɨnɨ, “Apimɨ dánɨ ámá nɨ́nɨ nɨperɨ́nɨŋɨ́ rɨ́a egɨ́awixɨnɨ?” yaiwiárɨŋwɨnɨ. \v 15 Ayɨ́ ámá dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ wiwanɨŋɨ́yɨ́ nánɨnɨ dɨŋɨ́ nɨmónɨro nɨmenɨro mé arɨrá winɨ́a nánɨ nɨpémáná ámɨ wiápɨ́nɨmeaŋo xɨ́o nánɨnɨ dɨŋɨ́ nɨmoro éɨ́rɨxɨnɨrɨ ámá nɨ́nɨ nánɨ wayɨ́á peŋɨnigɨnɨ. \p \v 16 Ayɨnánɨ Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋwá ríná dánɨ ámá womɨ sɨŋwɨ́ mí nɨwómɨxɨrane “E imónɨŋorɨ́anɨ?” nɨwiaiwirɨ́ná warárímɨnɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrane mí wómɨxarɨŋwámanɨ. Ayɨ́ neparɨnɨ. Xámɨ none Kiraisomɨ sɨŋwɨ́ mí nɨwómɨxɨranéná warárímɨnɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrane “Nɨpɨkwɨnɨ meŋorɨnɨ.” nɨwiaiwirane aí agwɨ sɨnɨ wí e sɨŋwɨ́ mí nɨwómɨxɨrane yaiwiarɨŋwámanɨ. \v 17 Ámá go go Kiraiso tɨ́nɨ nawínɨ nikárɨnɨrɨ́ná ámá sɨŋɨ́ wónɨŋɨ́ imónɨnɨŋoɨ. Ai, e nimónɨrɨ́ná sɨpí xámɨ imónagɨ́pɨ rɨxa nanɨ́nɨrɨ sɨŋɨ́ bɨ imónɨnɨŋoɨ. \s1 “Ámá nɨ́nɨ ámɨ xɨ́o tɨ́nɨ gwiaumɨ́ inɨpɨ́rɨ nánɨ wimɨxɨŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 18 Ámá sɨŋɨ́ imónɨŋwápɨ nánɨ mɨ́kɨ́ ikiŋo, ayɨ́ Gorɨxorɨnɨ. O Kiraiso neaiiŋɨ́pimɨ dánɨ nɨyopɨyárɨmáná xɨ́omɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨŋwaéne ámɨ ámá xɨ́oyá imónanɨ nánɨ neaimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. E nerɨ none enɨ ámáyo áwaŋɨ́ re urɨmeaanɨ́wá nánɨ, “Ámá sɨnɨ xɨ́omɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨgɨ́áyɨ́né ámɨ ámá xɨ́oyá imónɨpɨ́rɨ nánɨ rɨxa seaimɨxɨŋɨ́rɨnɨ.” Áwaŋɨ́ e urɨmeaanɨ́wá nánɨ nearɨ́peaŋɨ́rɨnɨ. \v 19 Nionɨ seararɨŋápɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Gorɨxo xegɨ́ xewaxo Kiraiso neaiiŋɨ́pimɨ dánɨ ámá nɨ́nɨ ámɨ xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ neaiimɨnɨrɨ yarɨnɨ. Nene wiaíkiŋwápɨ sɨnɨ dɨŋɨ́ ɨ́á mɨxɨrɨ́ rɨxa yokwarɨmɨ́ nɨneaiirɨ nánɨ peá monɨ. Apɨ nerɨ none enɨ wáɨ́ nurɨmeranéná xwɨyɨ́á re rɨnɨŋɨ́pɨ, “Gorɨxo rɨxa neaiiŋɨ́pimɨ dánɨ ámɨ xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ imónɨpaxɨ́rɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́pɨ urɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ nearɨ́peaŋɨ́rɨnɨ. \v 20 Ayɨnánɨ none xwɨyɨ́á Kiraiso yaŋɨ́ neaiapowárɨŋɨ́pɨ wurɨyarɨŋwáonerɨnɨ. Noneyá maŋɨ́yo dánɨ urarɨ́ná Gorɨxo xewanɨŋo eɨnɨ́nɨŋɨ́ urarɨŋɨ́rɨnɨ. Ámáyo Kiraiso nánɨ rɨxɨŋɨ́ re wurɨyarɨŋwárɨnɨ, “Gorɨxomɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨgɨ́áyɨ́né ámá xɨ́o tɨ́nɨ ananɨ gwiaumɨ́ inanɨ nánɨ xe oneaimɨxɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ.” wurɨyarɨŋwárɨnɨ. \v 21 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ e wurɨyarɨŋwárɨnɨ. O ɨ́wɨ́ bɨ meŋo aí Gorɨxo none o tɨ́nɨ nikárɨnɨŋɨ́pimɨ dánɨ ámá xɨ́o “Wé rónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ.” rárɨnɨ́áyɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ omɨ negɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨŋwápɨ nɨŋwɨrárɨrɨ ɨ́wɨ́ yarɨŋɨ́ wónɨŋɨ́ nɨwimɨxɨrɨ xe opɨkípoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. \c 6 \s1 Wáɨ́ wurɨmeiarɨgɨ́áwamɨ wímeaarɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Ámá xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ gwiaumɨ́ inɨpɨ́rɨ nánɨ o tɨ́nɨ nawínɨ yarɨŋwáone eŋagwɨ nánɨ eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ nɨseairɨrɨ rɨpɨ osearaneyɨ, “Gorɨxo wá seawianɨŋɨ́yɨ́né xe surɨ́má oneaímeanɨrɨ mepanɨ.” osearaneyɨ. \v 2 Ayɨ́ Bɨkwɨ́yo rɨpɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ seararɨŋwɨnɨ, “Gorɨxonɨ rɨxɨŋɨ́ seyɨ́né nɨrarɨgɨ́ápɨ arɨ́á seaipaxíná rɨxa arɨ́á seaiŋanigɨnɨ. Sɨ́á ámáyɨ́né yeáyɨ́ seayimɨxemeámɨ́a nánɨ imónáná rɨxa arɨrá seaiŋanigɨnɨ.” Apɨ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ píránɨŋɨ́ arɨ́á ókiarɨ́ nɨmónɨ́poyɨ. Gorɨxo arɨ́á neaipaxíná, ayɨ́ rínárɨnɨ. Sɨ́á o yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́yi, ayɨ́ rɨyirɨnɨ. Ayɨnánɨ “Gorɨxo wá nɨneawianɨrɨ neaiiŋɨ́pɨ xe surɨ́má oneaímeanɨrɨ mepanɨ.” seararɨŋwɨnɨ. \v 3 Wáɨ́ wurɨmeiarɨŋwáone nemeranéná negɨ́ yarɨŋwápɨ nánɨ xwɨyɨ́á mɨneamearɨpaxɨ́ oimónaneyɨnɨrɨ ámá none yarɨŋagwɨ sɨŋwɨ́ nɨneanɨróná óreámioapaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ bɨ yarɨŋagwɨ sɨŋwɨ́ mɨneanɨpa oépoyɨnɨrɨ anɨŋɨ́ minɨ́ yarɨŋwárɨnɨ. \v 4 Pí pí neranéná “Ámá awa Gorɨxomɨ xɨnáíwánɨŋɨ́ nimónɨro píránɨŋɨ́ omɨŋɨ́ wiiarɨgɨ́áwarɨ́anɨ?” oneaiaiwípoyɨnɨrɨ yarɨŋwárɨnɨ. E neranéná pí pí xeanɨŋɨ́ neaímeáɨ́pɨ xwámámɨ́ wirane anɨŋɨ́ neainɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́ neaímeaarɨŋɨ́pɨ xwámámɨ́ wirane dɨŋɨ́ rɨ́á neawepaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ xwámámɨ́ wirane yarɨŋwárɨnɨ. \v 5 Iwaŋɨ́ neamépearɨ́náranɨ, gwɨ́ aŋɨ́yo neaŋwɨrárarɨ́náranɨ, sɨpí owikárɨ́poyɨnɨrɨ sɨ́mɨ́ráxwɨró yarɨgɨ́áyɨ́ ɨkwɨkwierɨ́ ninɨro neaiarɨ́náranɨ, xwámámɨ́ wiarɨŋwárɨnɨ. Omɨŋɨ́ anɨŋɨ́ minɨ́ okɨŋɨ́ tɨ́nɨ erane eŋwáonerɨnɨ. Si rorane agwɨ́nɨ erane eŋwáonerɨnɨ. \v 6 None nánɨ “Awa Gorɨxomɨ xɨnáíwánɨŋɨ́ nimónɨro píránɨŋɨ́ omɨŋɨ́ yarɨgɨ́áwarɨ́anɨ?” oneaiaiwípoyɨnɨrɨ rɨpɨ enɨ yarɨŋwárɨnɨ. Íkwɨráɨ́nánɨŋɨ́ nimónɨrɨ erane nepaxɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrane sanɨŋɨ́ imónɨrane wá nɨwumɨxɨrane arɨrá wirane Gorɨxoyá kwíyɨ́ neaaínɨ́ɨ́pimɨ dánɨ erane mimónɨ́ imónɨŋɨ́pɨ mɨwíwapɨyí ámáyo nepa dɨŋɨ́ sɨpí nɨwirane erane \v 7 xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ yaŋɨ́ urɨrane eŋɨ́ eánɨŋɨ́ Gorɨxo neaimɨxɨ́ɨ́pimɨ dánɨ erane yarɨŋwárɨnɨ. Ámá mɨxɨ́ nánɨ imónɨŋɨ́pɨ ɨ́á xɨrarɨgɨ́ápa none nemeranéná wé rónɨŋɨ́ yarɨŋwápɨ wɨ́á tɨnanɨ́wá nánɨ wé onamɨŋú tɨ́nɨ ɨ́á xɨrɨrane xɨxe mɨxɨ́ wianɨ́wá nánɨ wé náú tɨ́nɨ ɨ́á xɨrɨrane yarɨŋwáonerɨnɨ. \v 8 Wí yayɨ́ neamero wí paimamɨ́ neairo neaiarɨgɨ́onerɨnɨ. Wí none nánɨ repɨyɨ́ nɨwiróná “Sɨpí yarɨgɨ́áwarɨnɨ.” urɨro wí “Naŋɨ́ yarɨgɨ́áwarɨnɨ.” urɨro yarɨgɨ́onerɨnɨ. Nepánɨ yarɨŋwáone aiwɨ wí “Yapɨ́ neaiepɨsarɨgɨ́áwarɨ́anɨ?” neaiaiwiarɨgɨ́árɨnɨ. \v 9 None nánɨ wí “Porowa gowarɨ́anɨ? ‘Awa nánɨ ámá obaxɨ́ nɨjɨ́á imónɨŋoɨ.’ rɨseaimónarɨnɨ?” rarɨŋagɨ́a aí ámá obaxɨ́ none nánɨ nepa nɨjɨ́á imónɨŋoɨ. None amɨ amɨ nemeranéná yoɨ́ mayɨ́ nimónɨrane aí sɨnɨ ŋweaŋwɨnɨ. Sɨyikɨ́ neaeaarɨgɨ́one imónɨŋagwɨ aiwɨ sɨnɨ wí mɨneapɨkigɨ́onerɨnɨ. \v 10 Íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí neaiarɨŋagɨ aiwɨ íníná dɨŋɨ́ niɨ́á neainarɨŋɨ́rɨnɨ. “Awa amɨpí nánɨ dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áwarɨ́anɨ?” neaiaiwiarɨŋagɨ́a aí none xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ urarɨ́ná ámá obaxɨ́ arɨ́á neairɨŋɨ́pimɨ dánɨ Kiraiso tɨ́nɨ nawínɨ nikárɨnɨro nánɨ amɨpí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ yapɨ imónarɨgɨ́árɨnɨ. “Amɨpí bɨ ɨ́á mɨmaxɨrɨgɨ́áwarɨnɨ.” neaiaiwiarɨŋagɨ́a aí amɨpí Kiraiso neaiiŋɨ́pɨ bɨ mɨneamúroŋonerɨnɨ. \s1 “Sɨŋánɨ seararɨŋwá eŋagwɨ nánɨ seyɨ́né enɨ xɨxenɨ neaiípoyɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 Korinɨyo ŋweáyɨ́né, apɨ apɨ nɨseara nuranéná yumɨ́í bɨ mɨseaí sɨŋánɨ rɨ́wárɨnɨ. E nɨsearɨranéná seyɨ́né dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋwáone sɨwánɨŋɨ́ seainɨ́wárɨnɨ. \v 12 None dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyipa oyaneyɨnɨrɨ wí éwáonemanɨ. Sewanɨŋɨ́yɨ́né awamɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyipa oyaneyɨnɨrɨ éɨ́á eŋagɨ nánɨ nawínɨ mimónɨŋwɨnɨ. \v 13 Ayɨnánɨ xanonɨ gɨ́ niaíwɨ́yo urɨpaxɨ́ rɨpɨ osearɨmɨnɨ, “Xɨxe oinaneyɨ. None dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayarɨŋwápa seyɨ́né enɨ neayípoyɨ.” osearɨmɨnɨ. \s1 “Dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́rogɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ gwɨ́ mɨmónɨpanɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 14 Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ oyaneyɨnɨrɨ wí gwɨ́ mɨmónɨpanɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. “Ámá wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ yarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ maŋɨ́ wiaíkiarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ axɨ́pɨnɨ epɨ́rɨ́a nánɨ imónɨpaxɨ́ imónɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? “Axíná wɨ́á ónɨrɨ sɨ́á yinɨrɨ epaxɨ́rɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? \v 15 “Kiraiso tɨ́nɨ Obo tɨ́nɨ dɨŋɨ́ axɨ́pɨnɨ xɨrɨŋiɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? “Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ moro dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́rogɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ moro neróná axɨ́pɨ bɨ mopaxɨ́rɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? \v 16 “Gorɨxoyá aŋɨ́ ŋwɨ́á —Iwámɨ dánɨ nene yayɨ́ umearɨŋwáiwárɨnɨ. Iwá tɨ́nɨ ŋwɨ́á ámá meŋweaarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ ananɨ axɨ́ e kumɨxárɨpaxɨ́rɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, nene Ŋwɨ́á anɨŋɨ́ sɨŋɨ́ imónɨŋoyá aŋɨ́ ŋwɨ́áiwánɨŋɨ́ imónɨŋagwɨ nánɨ wí e yaiwipaxɨ́manɨ. Nionɨ seararɨŋápɨ Gorɨxo xewanɨŋo rɨŋɨ́ rɨpɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ seararɨŋɨnɨ, “Nionɨ gɨ́ ámáyɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ darónɨmɨ́árɨnɨ. Nionɨ wigɨ́ Ŋwɨ́áonɨ imónɨŋáná ayɨ́ gɨ́ ámáyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” Ámɨnáo e nɨrɨrɨ nánɨ \v 17 ámá xegɨ́ imónɨgɨ́áyo rɨpɨ enɨ urɨŋɨ́rɨnɨ, “ ‘Ámá Gorɨxonɨ dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́ró wigɨ́ ŋwɨ́áyo xɨ́darɨgɨ́áyɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ nɨmɨxeámɨnɨmɨ xegɨ́ bɨ imónɨgɨ́áyɨ́né imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.’ Ámɨnáonɨ e seararɨŋɨnɨ. ‘Wigɨ́ ŋwɨ́á imónɨŋɨ́pimɨ —Apimɨ dánɨ piaxɨ́ seaeánɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pimɨrɨnɨ. Apimɨ bɨ onɨmiá amáɨ́ mɨrónɨ́ anɨŋɨ́nɨ wé ɨ́á ayɨmeaénɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Seyɨ́né e nerónáyɨ́, nionɨ ananɨ seamímɨnɨmɨ́árɨnɨ. \v 18 Nionɨ segɨ́ áponɨ imónɨŋáná seyɨ́né gɨ́ niaíwɨ́ oxoyɨ́né imónɨro niaíwɨ́ apɨxíwayɨ́né imónɨro epɨ́rɨ́árɨnɨ.’ Ámɨnáonɨ —Nionɨ eŋɨ́ eánɨgɨ́á nɨyonɨ seáyɨ e wimónɨŋáonɨrɨnɨ. Nionɨ e rarɨŋɨnɨ.” Xwɨyɨ́á apɨ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋagɨ nánɨ “Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ oyaneyɨnɨrɨ wí gwɨ́ mɨmónɨpanɨ.” seararɨŋɨnɨ. \c 7 \p \v 1 Negɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋwáyɨ́né, Gorɨxo negɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́ e dánɨ́nɨŋɨ́ e nearɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ ámaéne pí pí ayá neadunɨpaxɨ́ yarɨŋwápɨ, dɨŋɨ́ piaxɨ́ neaeámɨxarɨŋɨ́pɨranɨ, wará piaxɨ́ neaeámɨxarɨŋɨ́pɨranɨ, nɨpɨnɨ igɨ́ánɨŋɨ́ oeámɨnaneyɨ. Gorɨxomɨ wáyɨ́ nɨwirɨŋɨ́pimɨ dánɨ sɨyikwɨ́ mínɨŋwaéne oimónaneyɨnɨrɨ wé roárɨ́wanɨgɨnɨ. \s1 Korinɨyo ŋweáyɨ́ kɨnɨmónɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ Poro yayɨ́ winɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 2 Seyɨ́né none dɨŋɨ́ sɨxɨ́ neayípoyɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Segɨ́yɨ́ womɨ aí sɨpí bɨ mɨwikárɨŋwárɨnɨ. Segɨ́yɨ́ womɨ sɨpí bɨ wikárarɨŋwámanɨ. Womɨ amɨpí bɨ ɨ́wɨ́ urápɨŋwámanɨ. \v 3 Nionɨ e nɨrɨrɨ́ná “Poro xwɨyɨ́á neamearɨmɨnɨrɨ rarɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, nionɨ rɨxa re searárɨ́árɨnɨ, “None dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ayá wí seayiŋwáone eŋagɨ nánɨ seyɨ́né péánáyɨ́, none enɨ nɨpepaxɨ́ neainɨ́árɨnɨ. Seyɨ́né sɨnɨ ŋweaŋáná none enɨ sɨnɨ ŋweapaxɨ́ neaimónɨnɨ́árɨnɨ.” searárɨ́á eŋagɨ nánɨ wí e seaimónɨpaxɨ́manɨ. \v 4 Seyɨ́né xámɨ searɨŋápɨ xɨ́dɨpɨ́rɨ́a nánɨ bɨ onɨmiápɨ marɨ́áɨ, aga dɨŋɨ́ ayá wí sɨ́ŋá neánarɨnɨ. Seyɨ́né nánɨ mɨxɨ́ nɨseameakɨ́nɨrɨ́ná enɨ ayá wí seameakɨ́narɨŋárɨnɨ. Xeanɨŋɨ́ nɨ́nɨ none neaímeáɨ́mɨ seyɨ́né nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨŋɨ́pimɨ dánɨ awayinɨ ikɨŋwɨ́nɨŋɨ́ nɨmɨrɨnɨrɨ dɨŋɨ́ ayá wí niɨ́á ninarɨŋɨ́rɨnɨ. \p \v 5 None aŋɨ́ Tɨrowasɨyo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ nɨpurɨ Masedonia pɨropenɨsɨ́yo nɨrémómáná aí kikiɨ́á ŋweapaxɨ́ bɨ mɨneaímeá rɨpɨ rɨpɨ oyaneyɨnɨrɨ éwáyɨ́ sɨpínɨ sɨpínɨ neaímeaarɨ́ná ámá wí tɨ́nɨ xwɨyɨ́á xɨmɨxɨmɨ́ ninɨrɨ nɨrɨnɨrane negɨ́ xwioxɨ́yo dánɨ wáyɨ́ neainɨrɨ yarɨŋagwɨ aiwɨ \v 6 Gorɨxo —O ámá rɨxa yopa nɨmegɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ mínɨgɨ́áyo mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́nɨŋɨ́ umɨrarɨŋorɨnɨ. O Taitaso ámɨ neaímeáɨ́pimɨ dánɨ mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́nɨŋɨ́ neamɨrɨŋɨ́rɨnɨ. \v 7 Taitaso neaímeáɨ́pimɨ dánɨnɨ Gorɨxo mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́nɨŋɨ́ neamɨrɨŋɨ́manɨ. Seyɨ́né omɨ numímɨnɨro mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ umɨrɨgɨ́ápɨ nánɨ repɨyɨ́ nɨneairɨ́ná apimɨ dánɨ enɨ Gorɨxo ikɨŋwɨ́nɨŋɨ́ neamɨrɨŋɨ́rɨnɨ. Taitaso repɨyɨ́ nɨneairɨ́ná seyɨ́né Poronɨ ámɨ sɨŋwɨ́ nananɨro nánɨ íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí seaiarɨŋɨ́pɨ nánɨ repɨyɨ́ neairɨ “Negɨ́ nɨpɨkwɨnɨ mɨyarɨŋwápimɨ dánɨ Poromɨ ayá rɨ́a wimoarɨŋwɨnɨ?” nɨyaiwiro nánɨ ŋwɨ́ eaarɨgɨ́ápɨ nánɨ repɨyɨ́ neairɨ Poronɨ arɨ́á nianɨro nánɨ sɨnɨ ayá rɨ́á seawearɨŋɨ́pɨ nánɨ repɨyɨ́ neairɨ eŋɨ́ eŋagɨ nánɨ ámɨ aga yayɨ́ seáyɨmɨ dánɨ bɨ tɨ́nɨ ninɨŋɨnigɨnɨ. \v 8 Payɨ́ xámɨ nionɨ nearɨ seamónapɨŋána ɨ́á nɨroróná aga dɨŋɨ́ sɨpí seaiŋɨ́ eŋagɨ aiwɨ “Nionɨ ana pí nánɨ nearɨ wiowárɨŋárɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ dɨŋɨ́ sɨpí niŋɨ́manɨ. E nerɨ aí seyɨ́né ɨ́á nɨroróná axínánɨ dɨŋɨ́ sɨpí seainarɨŋagɨ sɨŋwɨ́ nɨseanɨrɨ́ná nionɨ enɨ dɨŋɨ́ sɨpí bɨ onɨmiápɨ niŋɨnigɨnɨ. \v 9 E nerɨ aí agwɨ nionɨ yayɨ́ ninarɨnɨ. Seyɨ́né dɨŋɨ́ sɨpí seaíɨ́pɨ nánɨnɨ yayɨ́ mɨninɨ́ ayɨ́ dɨŋɨ́ sɨpí seaíɨ́pimɨ dánɨ segɨ́ sɨpí yarɨgɨ́ápɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ mamóɨ́á eŋagɨ nánɨ yayɨ́ ninarɨnɨ. Seyɨ́né dɨŋɨ́ sɨpí nɨseairɨ́ná ayɨ́ Gorɨxo seaimɨxarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ seaíɨ́ eŋagɨ nánɨ xwɨyɨ́á none searɨ́wápimɨ dánɨ wí xwɨrɨ́á mɨseaikɨxéwá eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 10 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Ámá dɨŋɨ́ sɨpí Gorɨxo wimɨxarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nɨwirɨ́ná apimɨ dánɨ wigɨ́ sɨpí yarɨgɨ́ápɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ mamoarɨgɨ́árɨnɨ. E neróná dɨŋɨ́ sɨpí apɨ Gorɨxo yeáyɨ́ uyimɨxemeanɨ́a nánɨ nipemeámɨ warɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ ámɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨwirɨ “Pí nánɨ e rɨ́a yarɨŋɨnɨ?” yaiwinɨpaxɨ́manɨ. E nerɨ aí Gorɨxo wimɨxarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ marɨ́áɨ, ámá wigɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨnɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨwirɨ́ná ayɨ́ wiwanɨŋɨ́yɨ́ anɨ́nɨpɨ́rɨ́a nánɨ nipemeámɨ warɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 11 Ai dɨŋɨ́ sɨpí seaíɨ́ gɨ́ payɨ́ eaŋápimɨ dánɨ Gorɨxo seaimɨxɨ́ɨ́pɨ, apɨ seyɨ́né dɨŋɨ́ píránɨŋɨ́ nɨmoro amɨpí naŋɨ́ xɨxegɨ́nɨ epɨ́rɨ́pɨ seaimɨxɨ́ɨ́rɨnɨ. Apimɨ dánɨ Gorɨxo aŋɨ́nɨ sɨ́mirɨrɨ́ seaíáná sɨpí éoyá xwɨyɨ́ápɨ mɨneaxɨ́nɨpa oenɨrɨ apaxɨ́ mé píránɨŋɨ́ imɨxɨgɨ́awixɨnɨ. Apimɨ dánɨ enɨ nɨpɨkwɨnɨ mɨyarɨgɨ́ápɨ nánɨ wikɨ́ ónɨnɨgɨ́awixɨnɨ. Apimɨ dánɨ enɨ Gorɨxo nánɨ wáyɨ́ seainɨŋɨnigɨnɨ. Apimɨ dánɨ enɨ none ámɨ sɨŋwɨ́ nananɨro nánɨ íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí seaiŋɨnigɨnɨ. Apimɨ dánɨ enɨ nionɨ searɨ́ápɨ xɨ́dɨpɨ́rɨ nánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á seaweŋɨnigɨnɨ. Apimɨ dánɨ enɨ sɨpí yarɨgɨ́áyo sɨyikɨ́ ureaanɨ nánɨ oimónaneyɨnɨro egɨ́awixɨnɨ. Seyɨ́né apɨ apɨ néra úɨ́ápimɨ dánɨ sɨwá rénɨŋɨ́ neainɨgɨ́awixɨnɨ. Sɨpí éɨ́ Poro nearɨ́o nánɨ nene wí ayá mɨŋɨ́ mɨŋɨ́ mɨnearoarɨnɨnɨ. Sɨwá énɨŋɨ́ neainɨgɨ́awixɨnɨ. \v 12 Ayɨnánɨ áwaŋɨ́ rɨpɨ osearɨmɨnɨ. Nionɨ nearɨ nɨseamónapɨrɨ́ná sɨpí éo nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ payɨ́ ana nearɨ mónapɨŋámanɨ. Sɨpí wikárɨ́o nánɨ enɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ nearɨ mónapɨŋámanɨ. Ayɨ́ seyɨ́né Gorɨxoyá sɨŋwɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ re yaiwinɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ nearɨ mónapɨŋárɨnɨ, “Ayɨ́ neparɨnɨ. Porowa nearɨgɨ́ápimɨ píránɨŋɨ́ xɨ́danɨ́wá nánɨ nene sɨnɨ dɨŋɨ́ rɨ́á neawearɨnɨ.” yaiwinɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ payɨ́ ana nearɨ mónapɨŋárɨnɨ. \v 13 Seyɨ́né rɨxa xɨxenɨ e yaiwinɨ́á eŋagɨ nánɨ none rɨxa píránɨŋɨ́ mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́nɨŋɨ́ mɨrárɨnɨ́wárɨnɨ. \p Mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́nɨ mɨrárɨnɨ́wámanɨ. Dɨŋɨ́ niɨ́á enɨ neainɨ́ɨ́rɨnɨ. Seyɨ́né nɨyɨ́nénɨ Taitasomɨ numímɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímogɨ́á eŋagɨ nánɨ o yayɨ́ néra neaímeáɨ́ eŋagɨ nánɨ none enɨ dɨŋɨ́ niɨ́á ayá wí neainɨ́ɨ́rɨnɨ. \v 14 O ámɨ neaímeááná seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nurowárɨrɨ́ná mɨxɨ́ seameakɨ́nɨŋápɨ nánɨ bɨ ayá mɨninɨ́árɨnɨ. None seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná amɨpí nɨ́nɨ searɨŋwápɨ nepánɨ searɨŋwápa omɨ seyɨ́né nánɨ mɨxɨ́ nɨseameakɨ́nɨrɨ́ná urɨŋwápɨ enɨ seyɨ́né numímɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ nepa xɨxenɨ imónɨŋɨnigɨnɨ. \v 15 O seyɨ́né nɨyɨ́nénɨ numímɨnɨróná óɨ́ ero wáyɨ́ inɨro nero píránɨŋɨ́ arɨ́á owianeyɨnɨrɨ imónɨgɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨwinɨrɨ́ná ámɨ xwapɨ́ ayá wí dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨseaya warɨnɨ. \v 16 Agwɨ nionɨ “Ayɨ́ pí pí neróná xɨxenɨ epɨ́ráoɨ.” nɨseaiaiwiárɨrɨ dɨŋɨ́ sɨ́ŋá neánarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ yayɨ́ ninarɨnɨ. \c 8 \s1 “Masedonia ŋweáyɨ́ wínɨyo arɨrá wianɨro nánɨ nɨgwɨ́ nɨroaárɨro ŋweaŋoɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Negɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á Masedonia pɨropenɨsɨ́yo aŋɨ́ apɨ apimɨ ŋweagɨ́áyɨ́ naŋɨ́ Gorɨxo wá wianɨŋɨ́pimɨ dánɨ egɨ́ápɨ nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ nánɨ áwaŋɨ́ bɨ osearaneyɨ. \v 2 Xeanɨŋɨ́ rɨ́mewá wipaxɨ́pɨ nɨwímearɨŋɨ́pimɨ dánɨ “Eŋɨ́ rɨ́a eánɨŋoɨ?” nɨrɨro iwamɨ́ó wíwapɨyíagɨ́a aí apɨ peá numɨxɨro dɨŋɨ́ niɨ́á ayá wí winɨŋɨnigɨnɨ. Wiwanɨŋɨ́yɨ́ uyípeayɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ aiwɨ Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á wínɨyo arɨrá owianeyɨnɨrɨ nɨgwɨ́ nɨroarɨ́ná bɨ onɨmiápɨ mɨroá aga ayá wí roaárɨgɨ́árɨnɨ. \v 3 Wigɨ́ wínɨyo arɨrá wianɨro nánɨ nɨgwɨ́ nɨroaro wipaxɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nɨroaro aiwɨ wigɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ apimɨ nɨmúroro ámɨ bɨ tɨ́nɨ roaarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ wɨnaroŋwáone eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 4 Ayɨ́ arɨ́kí rɨxɨŋɨ́ re nearɨgɨ́awixɨnɨ, “Ámá Gorɨxoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á Judia pɨropenɨsɨ́yo ŋweagɨ́áyo wínɨyɨ́ arɨrá wiarɨgɨ́ápa nene enɨ arɨrá wianɨ nánɨ xe nɨgwɨ́ ɨ́áyo oroápoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ neanɨ́poyɨ.” nearɨgɨ́awixɨnɨ. \v 5 E neróná none “E epɨ́ráoɨ.” nɨyaiwirane dɨŋɨ́ ikwɨ́moŋwápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mé xámɨ Ámɨná Gorɨxo pí pí wimónarɨŋɨ́pɨ oxɨ́daneyɨnɨro nɨpáwimáná o wimónarɨŋɨ́pɨ nɨxɨ́dɨróná Porowane enɨ neaɨ́wiapɨgɨ́awixɨnɨ. \v 6 Ayɨnánɨ Taitasomɨ seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nurowárɨrɨ́ná eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ nɨwirɨ re urɨŋwanigɨnɨ, “Iwamɨ́ó Korinɨyo ŋweáyɨ́ joxɨ tɨ́nɨ negɨ́ wínɨyo arɨrá wianɨ́wá nánɨ wá nɨwianɨrane nɨgwɨ́ ɨ́áyo oroaaneyɨnɨro egɨ́ápa ámɨ nero nɨgwɨ́ xámɨ ‘Apɨ roáwanɨgɨnɨ.’ rárɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ yárɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋwanigɨnɨ. \v 7 Pí pí seyɨ́né neróná ámá wí yarɨgɨ́ápimɨ múroarɨgɨ́áyɨ́né nimónɨro yarɨgɨ́árɨnɨ. Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorónáranɨ, apɨ nánɨ ámáyo áwaŋɨ́ nurɨrónáranɨ, apɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrónáranɨ, Gorɨxo wimónarɨŋɨ́pɨ yanɨro nánɨ sɨ́mɨ́ nɨxeadɨ́pénɨrónáranɨ, none nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí none seaimɨxɨŋwápimɨ dánɨ nɨseairɨ́náranɨ, apɨ nɨpɨnɨ neróná múroarɨgɨ́áyɨ́né nimónɨro yarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ segɨ́ wínɨyo arɨrá wianɨro nánɨ nɨgwɨ́ nɨroaróná enɨ múroarɨgɨ́áyɨ́ yapɨ nimónɨro yárɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \s1 “Seyɨ́né enɨ roaárɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 8 “Poro sekaxɨ́ nɨrɨrɨ neararɨnɨ.” mɨyaiwipanɨ. Gɨ́ dɨŋɨ́ rɨpɨnɨ eŋagɨ seararɨŋɨnɨ. Nionɨ wínɨyɨ́ Judia pɨropenɨsɨ́yo ŋweáyo arɨrá wianɨro nánɨ sɨ́mɨ́ nɨxeadɨ́pénɨro yarɨgɨ́ápɨ nánɨ repɨyɨ́ seaíáná seyɨ́né enɨ sɨwá rénɨŋɨ́ oneaípoyɨnɨrɨ seararɨŋɨnɨ. Negɨ́ Judia pɨropenɨsɨ́yo ŋweáyɨ́ nánɨ nepa dɨŋɨ́ sɨpí neainarɨnɨ. Sɨwá énɨŋɨ́ oneaípoyɨnɨrɨ seararɨŋɨnɨ. \v 9 Seyɨ́né negɨ́ Ámɨná Jisasɨ Kiraiso wá nɨneawianɨrɨ neaiiŋɨ́pɨ nánɨ rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋagɨ́a nánɨ rarɨŋɨnɨ. O aŋɨ́namɨ nɨŋwearɨ́ná amɨpí mɨmúrónɨŋo nimónɨrɨ aiwɨ seyɨ́né yeáyɨ́ seayimɨxemeámɨ́ánɨrɨ xwɨ́á tɨ́yo nánɨ nɨbɨrɨ́ná uyípeayónɨŋɨ́ nimónɨrɨ seyɨ́né aŋɨ́namɨ dáŋɨ́ amɨpí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́né imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ seaiiŋɨ́rɨnɨ. \p \v 10 Seyɨ́né Judia pɨropenɨsɨ́yo ŋweagɨ́áyo arɨrá owianeyɨnɨrɨ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nionɨyá, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Xwiogwɨ́ aga xámɨ pweŋomɨ seyɨ́né iwamɨ́ó nɨgwɨ́ roaárɨgɨ́ápɨ agwɨ néra nuro yoparɨ́pɨ nɨyárɨrɨ́náyɨ́, “Ayɨ́ ananɨrɨnɨ.” nimónarɨnɨ. Iwamɨ́ó nɨgwɨ́ roaárɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ seyɨ́né aiwɨ xámɨ oyaneyɨnɨrɨ wimónarɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ axɨ́yɨ́né eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. \v 11 Ayɨnánɨ nɨgwɨ́ “Apɨ oroaaneyɨ.” rárɨgɨ́ápɨ rɨxa nɨpɨnɨ roaárɨ́poyɨ. Iwamɨ́ó oyaneyɨnɨríná dɨŋɨ́ rɨ́á seaweŋɨ́pa yoparɨ́pɨ nɨroaárɨrɨ́ná seyɨ́né roaárɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ roaárɨpɨ́rɨ́a nánɨ xe dɨŋɨ́ rɨ́á seawéwɨnɨgɨnɨ. \v 12 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Gɨyɨ́ gɨyɨ́ ámá wíyo arɨrá wianɨro nánɨ “Nɨgwɨ́ apɨ roaárɨ́wanɨgɨnɨ.” nɨyaiwimáná amɨpí roaárɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ roaáránáyɨ́, Gorɨxo “Ayɨ́ ananɨrɨnɨ.” wiaiwiarɨŋɨ́rɨnɨ. Amɨpí ayɨ́ mɨroaárɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ “Roaárɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” wí yaiwiarɨŋomanɨ. \v 13 Nɨgwɨ́ searápɨpɨ́rɨ́áyɨ́ kikiɨ́á ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ seyɨ́né anɨŋɨ́ seaikárɨmɨnɨrɨ nerɨ mɨrarɨŋɨnɨ. Ayɨ́ enɨ seyɨ́né tɨ́nɨ xɨxenɨ apánɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ rarɨŋɨnɨ. \v 14 Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ wí amɨpí wí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́ imónɨŋáná wí dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áyɨ́ mimónɨ́ nɨ́nɨ apánɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ agwɨ ríná amɨpí ayá wí seyɨ́né tɨ́gɨ́ápɨ dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áyo arɨrá wiarɨŋoɨ. Seyɨ́né enɨ rɨ́wéná amɨpí wí nánɨ dɨ́wɨ́ ikeamónɨro ayɨ́ enɨ amɨpí ayá wí tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨro nerɨ́náyɨ́, arɨrá seaipɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 15 Bɨkwɨ́yo dánɨ eŋíná Isɨrerɨyɨ́ ámá dɨŋɨ́ meaŋe nemeróná egɨ́ápɨ nánɨ re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ nionɨ seararɨŋápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ, “Ámá aiwá manáɨ rɨnɨŋɨ́pɨ xwé meáɨ́áyɨ́ xwé nɨmearo aí wigɨ́ nɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ seáyɨ e tɨ́gɨ́áyɨ́ mimónɨgɨ́awixɨnɨ. Ámá onɨmiápɨ meáɨ́áyɨ́ onɨmiápɨ nɨmearo aí aiwápɨ nánɨ dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áyɨ́ mimónɨgɨ́awixɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ nionɨ seararɨŋápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \s1 “Taitasomɨ tɨ́nɨ ámá waúmɨ tɨ́nɨ urowárénaparɨŋɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 16 Nionɨ seyɨ́né arɨrá seaimɨ nánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á nɨwearɨŋɨ́pa Gorɨxo Taitaso enɨ seyɨ́né arɨrá seainɨ nánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á owenɨrɨ wimɨxarɨŋagɨ nánɨ yayɨ́ owianeyɨ. \v 17 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ “Taitaso enɨ seyɨ́né arɨrá seainɨ nánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á wearɨnɨ.” seararɨŋɨnɨ. “Joxɨ Korinɨyo ŋweáyɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ ámɨ nɨneauipaxoxɨranɨ?” uráná “Ananɨrɨnɨ.” rɨ́ɨ́ eŋagɨ nánɨnɨ mɨseararɨŋɨnɨ. Xewanɨŋo enɨ “Oumɨnɨ.” nɨyaiwirɨ sɨ́mɨ́ nɨxeadɨ́pénɨrɨ nánɨ xegɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ barɨŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. \v 18 None omɨ tɨ́nɨ negɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́ womɨ tɨ́nɨ enɨ urowárarɨŋwɨnɨ. O xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ nurɨmerɨ́ná eŋɨ́pɨ nánɨ Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á amɨ gɨmɨ ŋweagɨ́áyɨ́ nɨjɨ́á ninɨro ɨ́á earoárɨnɨgɨ́orɨnɨ. \v 19 O apɨnɨ imónɨŋomanɨ. Rɨpɨ enɨ imónɨŋorɨnɨ. Jisasoya sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á Masedonia pɨropenɨsɨ́ tɨ́yo ŋweagɨ́áyɨ́ o none Judia pɨropenɨsɨ́yo ŋweáyo arɨrá wianɨ́wá nánɨ nɨgwɨ́ Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á apɨ apimɨ urápɨmearɨ́ná Porowa tɨ́nɨ nawínɨ nɨkumɨxɨnɨrɨ eméwɨnɨgɨnɨrɨ urɨ́peáɨ́orɨnɨ. Ámá wí none nɨgwɨ́ awí eaamearɨŋagwɨ nɨneanɨróná Ámɨnáomɨ seáyɨ e umɨ́eyoaro none nánɨ “Wigɨ́ wínɨyo arɨrá wipɨ́rɨ nánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á wearɨgɨ́áwarɨ́anɨ?” neaiaiwiro epɨ́rɨ́a nánɨ rɨpɨ yarɨŋwɨnɨ. \v 20 Dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́á nánɨ nɨgwɨ́ yaŋɨ́ ewaniɨ́ nimónɨro xwénɨ xwénɨ nɨroaro neaiapowáráná yarɨŋwápɨ nánɨ ámá wí “Porowa nɨpɨkwɨnɨ mɨyarɨŋoɨ.” neamearɨpɨ́rɨxɨnɨrɨ píránɨŋɨ́ niŋwɨperane ámá o tɨ́nɨ nawínɨ urápɨmearɨŋwɨnɨ. \v 21 None pí pí oyaneyɨnɨrɨ neranéná Ámɨnáo “Ayɨ́ e neróná wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ yarɨŋoɨ.” yaiwiarɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorane aiwɨ apɨ nánɨnɨ dɨŋɨ́ nɨmorane yarɨŋwáonemanɨ. Ámá “E neróná wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ yarɨŋoɨ.” yaiwiarɨgɨ́ápɨ nánɨ enɨ dɨŋɨ́ nɨmorane yarɨŋwáone eŋagɨ nánɨ seararɨŋwɨnɨ. \p \v 22 Awaú tɨ́nɨ negɨ́ nɨrɨxɨ́meá ámɨ womɨ tɨ́nɨ enɨ urowárénaparɨŋwɨnɨ. “O none pí pí urarɨŋwápɨ xɨxenɨ xɨ́dɨnɨrɨ́enɨŋoɨ?” nɨyaiwirane “Apɨ eɨ. Apɨ eɨ.” urɨŋwápimɨ dánɨ iwamɨ́ó wíwapɨyayíáná o arɨ́kí xɨxenɨ xɨ́darɨŋagɨ wɨnɨŋwáorɨnɨ. O seyɨ́né “Nɨgwɨ́ apɨ roaárɨ́wanɨgɨnɨ.” rárɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ “Xɨxenɨ nɨroaárɨpɨ́ráoɨ.” nɨyaiwirɨ dɨŋɨ́ sɨ́ŋá weánarɨŋagɨ nánɨ “Nionɨ enɨ saŋɨ́ urɨ́narómɨnɨ.” nɨyaiwirɨ awaú tɨ́nɨ barɨnɨ. \v 23 Taitaso nánɨ seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋoɨ. O xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ urɨmeaanɨ́wi nánɨ gɨ́ gwɨ́ mónɨgwɨ́í worɨnɨ. Seyɨ́né seáyɨ́ seaiianɨrai nánɨ nawínɨ nimónɨrɨ yarɨgwɨ́í worɨnɨ. O tɨ́nɨ nawínɨ barɨgɨ́íwaú awaú Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á pɨropenɨsɨ́ tɨ́yo ŋweagɨ́áyɨ́ urowárɨ́áwaúrɨnɨ. Egɨ́ nerɨgɨ́ípimɨ dánɨ Kiraisomɨ seáyɨ e umɨ́eyoaarɨgɨ́íwaúrɨnɨ. \v 24 Ayɨnánɨ ámá waú wo awa nɨbɨro sɨŋwɨ́ seanɨŋáná “Nene ámáyo dɨŋɨ́ sɨpí wiiarɨŋwaénerɨnɨ.” rarɨgɨ́ápɨ “Neparɨnɨ.” oyaiwípoyɨnɨrɨ apɨ e iwamɨ́ó éɨ́rɨxɨnɨ. Seyɨ́né e éánáyɨ́ Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á apɨ apɨ seyɨ́né nánɨ re seaiaiwipɨ́rɨ́árɨnɨ, “Ayɨ́ ámáyo dɨŋɨ́ sɨpí nɨwirɨ wiiarɨgɨ́áyɨ́rɨ́anɨ?” yaiwipɨrɨ́árɨnɨ. None seyɨ́né nánɨ mɨxɨ́ nɨmeakɨ́nɨrɨ urɨŋwápɨ nánɨ enɨ “Apánɨ nearɨgɨ́awixɨnɨ.” yaiwipɨ́rɨ́árɨnɨ. \c 9 \s1 Nɨgwɨ́ arɨrá wianɨro nánɨ awí eaamearɨgɨ́ápɨ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Nɨgwɨ́ Judia pɨropenɨsɨ́ ŋweáyo arɨrá wianɨ nánɨ awí eaamearɨŋwápɨ nánɨ payɨ́ rɨpɨ seyɨ́né nánɨ nɨrɨrɨ nearɨ́ná “Mɨ́kɨ́ meŋagɨ nánɨ surɨ́má nɨrɨrɨ rɨ́a eaarɨŋɨnɨ?” nimónarɨnɨ. \v 2 Seyɨ́né apɨ yanɨro nánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á seawearɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ nánɨ e nimónarɨnɨ. Íníná Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á Masedonia pɨropenɨsɨ́ tɨ́yo ŋweagɨ́áyɨ́ arɨ́á egɨ́e dánɨ weyɨ́ nɨseamearɨrɨ́ná re rayarɨŋwárɨnɨ, “Xwiogwɨ́ xámɨ pweagomɨ Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á Gɨrikɨ pɨropenɨsɨ́yo ŋweagɨ́áyɨ́ apɨ éwanɨgɨnɨrɨ rɨxa érowiápɨ́nɨgɨ́árɨnɨ.” E rayarɨŋwápimɨ dánɨ Masedonia ŋweáyɨ́ wigɨ́ ámá nápɨ nene enɨ axɨ́pɨ éwanɨgɨnɨrɨ ayá rowɨ́á wiarɨnɨ. \v 3 “Payɨ́ rɨna surɨ́má nɨrɨrɨ rɨ́a eaarɨŋɨnɨ?” nimónɨ́agɨ aiwɨ seyɨ́né nánɨ mɨxɨ́ nɨmeakɨ́nɨrɨ rayarɨŋwápɨ surɨ́má imónɨnɨgɨnɨrɨ negɨ́ nɨrɨxɨ́meá waú wo awamɨ urowárénaparɨŋɨnɨ. Ayɨ́ ámá re ŋweagɨ́áyo “Korinɨyo ŋweáyɨ́ nɨgwɨ́ ɨ́áyo roapɨ́rɨ nánɨ rɨxa nipɨmoárɨmáná ŋweaŋoɨ.” urɨ́ápɨ seyɨ́né nepa xɨxenɨ e oépoyɨnɨrɨ ámá rowamɨ urowárénaparɨŋɨnɨ. \v 4 Rɨ́wéná Masedonia dáŋɨ́ tɨ́yɨ́ wí nionɨ tɨ́nɨ nɨbɨranéná seyɨ́né rɨxa nipɨmoárɨmáná mɨŋweaŋagɨ́a sɨŋwɨ́ nɨseanɨrɨ́náyɨ́, none “Ayɨ́ rɨxa nipɨmoárɨmáná ŋweaŋoɨ.” nɨyaiwirane dɨŋɨ́ sɨ́ŋá neaeánarɨŋɨ́pimɨ dánɨ ayá neainɨnɨgɨnɨrɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Seyɨ́né enɨ ayá mɨseainɨpa enɨ́áranɨ? \v 5 Ayɨnánɨ nionɨ re nimónɨgoɨ, “Negɨ́ nɨrɨxɨ́meá awa xámɨ nɨnɨmearo nionɨ sɨnɨ mɨrémóámɨ eŋáná nɨgwɨ́ seyɨ́né negɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́ e dánɨ ‘Nɨroarɨ wianɨ́wárɨnɨ.’ nearárɨgɨ́ápɨ ‘Rɨxa ipɨmoárɨ́poyɨ.’ searɨpɨ́rɨ nánɨ ourowárɨmɨnɨ.” nimónɨgoɨ. Nionɨ nɨrémorɨ́ná nɨgwɨ́ apɨ nánɨ sɨmɨrɨrɨ́ seaíɨ́ápimɨ dánɨ marɨ́áɨ, segɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ xɨxenɨ apánɨ ipɨmoárɨnɨŋagɨ wɨnɨ́ɨmɨgɨnɨrɨ awamɨ urowárénaparɨŋɨnɨ. \s1 “Yaŋɨ́ ewaniɨ́ nimónɨro roaárɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 6 “Poro pí yaiwianɨ nánɨ rɨ́a neararɨnɨ?” nɨyaiwirɨ́náyɨ́, ewayɨ́ xwɨyɨ́á rɨpɨ nánɨ dɨŋɨ́ mópoyɨ. Ámá aiwá xwé ɨwɨ́á urɨ́o aiwá xwé minɨ́árɨnɨ. Onɨmiá urɨ́o onɨmiá minɨ́árɨnɨ. Ewayɨ́ xwɨyɨ́á apɨ ámá wigɨ́ wínɨyo arɨrá wianɨro nánɨ nɨgwɨ́ nɨroaro wiarɨgɨ́ápɨ nánɨ rɨtamɨŋɨ́yɨ́ ninɨrɨ rɨnɨnɨ. Xwé nɨwirɨ́ná Gorɨxo wiíɨ́pɨ xwé imónɨnɨ. Onɨmiá nɨwirɨ́ná Gorɨxo wiíɨ́pɨ onɨmiá imónɨnɨ. \v 7 Ayɨnánɨ nɨyɨ́nénɨ xɨxegɨ́nɨ ámá arɨrá wianɨro nánɨ nɨgwɨ́ nɨroarɨ́ná wikɨ́ dɨŋɨ́ nɨyaiwimánáranɨ, ámá wo sɨmeaxɨ́dɨ́ seaíánáranɨ, nɨroarɨ mɨnɨ mɨwí xámɨ “Nɨgwɨ́ nɨwirɨ́ná apɨ wíwanɨgɨnɨ.” yaiwiárɨgɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoro nɨroaro mɨnɨ wíɨ́rɨxɨnɨ. Ámá wigɨ́ wínɨyo arɨrá wianɨro nánɨ nɨgwɨ́ ɨ́áyo nɨroarɨ́ná yayɨ́ tɨ́nɨ roaarɨgɨ́áyo Gorɨxo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 8 Ai o seyɨ́né aikɨ́ yínɨpɨ́rɨ́a nánɨranɨ, aiwá nɨpɨ́rɨ́a nánɨranɨ, apánɨ tɨ́gɨ́áyɨ́né imónɨro ámá dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áyo arɨrá wipɨ́rɨ nánɨ imónɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mimónɨ́ múroro epɨ́rɨ́a nánɨ ananɨ seáyɨ e seaimɨxɨpaxorɨnɨ. \v 9 Nionɨ seararɨŋápɨ tɨ́nɨ Bɨkwɨ́yo dánɨ ámá wé rónɨgɨ́áyɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨnɨ, “O yaŋɨ́ ewaniɨ́ nimónɨrɨ dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áyo wiarɨŋɨ́rɨnɨ. Ayɨnánɨ o wá nɨwianɨrɨ wiiŋɨ́pɨ nánɨ Gorɨxo ná rɨ́wɨ́yo aiwɨ wí dɨŋɨ́ peá monɨ́ámanɨ.” E rɨnɨŋɨ́pɨ nionɨ seararɨŋápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 10 Gorɨxo —O aiwá omɨŋɨ́ yarɨgɨ́áyo ɨwɨ́ ɨwɨ́á urɨpɨ́rɨ nánɨ mɨnɨ wirɨ aiwá nɨpɨ́rɨ nánɨ mɨnɨ wirɨ yarɨŋorɨnɨ. O amɨpí seyɨ́né Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á wínɨyo arɨrá wipɨ́rɨ nánɨ enɨ mɨnɨ seaiapɨrɨ sayá nimɨxa urɨ enɨ́árɨnɨ. E yarɨ́ná ámá aiwá omɨŋɨ́ xwé nɨróa núɨ́asáná aiwá xwé miarɨgɨ́ápa seyɨ́né enɨ yaŋɨ́ ewaniɨ́ nimónɨro wiarɨgɨ́ápimɨ dánɨ axɨ́pɨ́nɨŋɨ́ e epɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 11 Seyɨ́né gínɨ gíná dɨŋɨ́ re yaiwiarɨ́ná, “Ananɨ yaŋɨ́ ewaniɨ́ nimónɨrane negɨ́yo owianeyɨ.” yaiwiarɨ́ná Gorɨxo seyɨ́né xwénɨ mɨnɨ wipaxɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ amɨpí wí mɨmúrónɨgɨ́áyɨ́nénɨŋɨ́ seaimɨxɨnɨ́árɨnɨ. E seaimɨxɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ segɨ́ sérɨxɨ́meáyo arɨrá wianɨro nánɨ nɨgwɨ́ xwénɨ roaarɨgɨ́ápɨ Porowane nɨsearápɨrane nɨmeámɨ nurane wianɨrɨ yarɨŋagwɨ sɨŋwɨ́ nɨneanɨróná rɨxa Gorɨxomɨ yayɨ́ wipɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 12 Ayɨ́ rɨpɨ seararɨŋɨnɨ. Arɨrá wianɨro nánɨ seyɨ́né yarɨgɨ́ápɨ ámá Gorɨxoyá amɨpí wí nánɨ dɨ́wɨ́ ikeamónɨgɨ́áyo xɨxenɨ arɨrá wiáranɨro nero aiwɨ apɨnɨ mɨyarɨŋoɨ. Seyɨ́né yarɨgɨ́ápimɨ dánɨ ámá obaxɨ́ Gorɨxomɨ yayɨ́ seáyɨ e nɨwiéra warɨŋoɨ. \v 13 Ayɨ́ rɨpɨ rarɨŋɨnɨ. Ámáyɨ́ seyɨ́né nɨgwɨ́pɨ wianɨro yarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ nɨseanɨróná rɨpɨ seaiaiwipɨ́rɨ́árɨnɨ, “Nene sɨŋwɨ́ anɨŋwaé dánɨ ámá ayɨ́ xwɨyɨ́á woákɨ́kɨ́ inarɨgɨ́ápɨ —Apɨ yayɨ́ neainarɨŋɨ́ Kiraiso rɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ arɨ́á yɨ́mɨgɨ́ nero xɨxenɨ rɨ́a xɨ́darɨŋoɨ?” nɨseaiaiwiro nánɨ Gorɨxomɨ seáyɨ e umɨ́eyoapɨ́rɨ́árɨnɨ. Rɨpɨ enɨ seaiaiwipɨ́rɨ́árɨnɨ, “Nene tɨ́nɨ wínɨyo tɨ́nɨ arɨrá neaianɨro nánɨ mɨnɨ neaiapaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nɨmúroro xwénɨ rɨ́a neaiaparɨŋoɨ?” nɨseaiaiwiro nánɨ enɨ Gorɨxomɨ seáyɨ e umɨ́eyoapɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 14 E nero seyɨ́né nánɨ rɨxɨŋɨ́ nɨseaurɨyiróná seyɨ́né Gorɨxo ámáyo wá nɨwianɨrɨ́ná ámá wianarɨgɨ́ápimɨ wiárɨ́ nɨmúrorɨ wianarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ yarɨgɨ́áyɨ́né imónɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ seyɨ́né nánɨ íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí winɨ́árɨnɨ. \v 15 Gorɨxo xegɨ́ xewaxomɨ nɨwɨ́rénapɨrɨ́ná neaiiŋɨ́pɨ —Apɨ amɨpí bɨ tɨ́nɨ rɨtamɨŋɨ́yɨ́ mepaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ nánɨ yayɨ́ owianeyɨ. \c 10 \s1 Xɨ́o nánɨ rarɨgɨ́ápɨ xwɨ́ó oeámɨnɨrɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Agwɨ Poronɨ —Nionɨ ámá wí re rarɨgɨ́onɨrɨnɨ, “Neneyá sɨŋwɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ ayá igigɨ́ nerɨ aiwɨ nene sɨŋwɨ́ manɨŋwaé dánɨ ayá nepeárɨmánánɨŋɨ́ payɨ́ nearɨ rarɨŋorɨnɨ.” rarɨgɨ́onɨrɨnɨ. Nionɨ Kiraiso xwɨ́á tɨ́yo nemerɨ́ná nɨpenɨrɨ awayinɨ yago eŋagɨ nánɨ \v 2 rɨxɨŋɨ́ rɨpɨ osearɨmɨnɨ, “Nionɨ segɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nɨrémorɨ́ná ayá igigɨ́ mé nerɨ ámá ‘Porowa Kiraisomɨ mɨxɨ́darɨgɨ́áyɨ́ yarɨgɨ́ápa yarɨgɨ́áwarɨnɨ.’ neaiaiwiarɨgɨ́áwamɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ mɨxɨ́ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ urɨmɨ́ápɨ seyɨ́né enɨ searɨmɨ́a nánɨ mɨnimɨxɨpanɨ.” \v 3 None xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearanéná ámá Gorɨxomɨ mɨxɨ́darɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ nɨŋwearane aiwɨ ayɨ́ dɨŋɨ́ moarɨgɨ́ápimɨ dánɨ dɨŋɨ́ nɨmorane mɨxɨ́ inarɨŋwáonemanɨ. \v 4 Amɨpí none mɨxɨ́ nánɨ xɨrɨŋwápɨ ámá ayɨ́ xɨrarɨgɨ́ápɨ mɨxɨrɨŋwɨnɨ. None xɨrɨŋwápɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ inarɨŋwápiyá onáɨ́ imónɨŋɨ́pɨ xwɨrɨ́á ikɨxeanɨ́wá nánɨ Gorɨxoyá eŋɨ́ eánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ tɨ́ŋɨ́pɨ xɨrɨŋwɨnɨ. \v 5 Apɨ ɨ́á nɨxɨrɨrane re yarɨŋwɨnɨ. Pí pí ámá wigɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ xeŋwɨ́ neŋwɨpémáná érowiápɨ́narɨgɨ́ápɨ pɨ́rɨ́ wiaíkirane xwɨyɨ́á “Seáyɨ e imónɨnɨ.” rarɨgɨ́á ámá Gorɨxo nánɨ nɨjɨ́á mimónɨpa oépoyɨnɨrɨ mudɨ́moarɨŋɨ́pɨ pɨ́rɨ́ wiaíkirane nerane ámá nɨ́nɨ pí pí “Oyaneyɨ.” nɨyaiwiróná Kiraisomɨ arɨ́á yɨ́mɨgɨ́ wipɨ́rɨ nánɨ wigɨ́ dɨŋɨ́pɨ ɨ́ánɨŋɨ́ xɨrárarɨŋwɨnɨ. \v 6 Seyɨ́né nionɨ searɨ́ápɨ rɨxa arɨ́á yɨ́mɨgɨ́ niarɨŋagɨ́a nɨseanɨrɨ́ná nionɨ ámá wigɨ́ nɨwiaíkiarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ pɨrɨ́ umamómɨ́a nánɨ rɨxa ipɨmónɨŋɨnɨ. \v 7 Seyɨ́né warárímɨnɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro yarɨŋoɨ. Segɨ́ wo “Kiraisoyá ayá tɨ́ŋɨ́ imónɨŋáonɨ ayɨ́, nionɨrɨnɨ.” nɨyaiwinɨrɨ dɨŋɨ́ sɨ́ŋá neánɨrɨ́náyɨ́, xɨ́o Kiraisoyáo imónɨŋɨ́pa none enɨ Kiraisoyáone imónɨŋagwɨ nánɨ ámɨ xewanɨŋo dɨŋɨ́ xeŋwɨ́ neaiaiwiarɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨyaikirorɨ none imónɨŋwápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ neaiaiwíwɨnɨgɨnɨ. \v 8 Ámɨnáo none nénɨ́ tɨ́gɨ́áyɨ́nɨŋɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ nɨnearɨ́pearɨ́ná seyɨ́né xwɨrɨ́á mɨseaikɨxé Jisasomɨ píránɨŋɨ́ xɨ́dɨpɨ́rɨ nánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ seaímɨxanɨ nearɨ́peaŋɨ́ eŋagɨ nánɨ niɨwanɨŋonɨ mɨxɨ́ ayá wí nɨmeakɨ́nɨnɨrɨ aí ayá bɨ ninɨnɨmenɨŋoɨ. \v 9 “Payɨ́ Poro eaarɨŋɨ́pɨ nene ɨ́á nɨroranéná eŋɨ́ sɨrɨrɨŋwɨ́ neainɨnɨ nánɨ rɨ́a eaarɨnɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ meaarɨŋɨnɨ. \v 10 Wa nionɨ nánɨ re rarɨgɨ́árɨnɨ, “O payɨ́ nearɨ́ná xwɨyɨ́á rɨ́á tɨ́ŋɨ́pɨ nɨrɨrɨ eaarɨŋo aiwɨ ámá sɨŋwɨ́ anɨgɨ́e dánɨ ‘Eŋɨ́ eánɨŋo iworanɨ?’ wí wiaiwipaxɨ́ mimónɨŋorɨnɨ. Xwɨyɨ́á nɨrɨrɨ́ná píránɨŋɨ́ irɨ́ mɨrépearɨŋorɨnɨ.” \v 11 Nionɨ nánɨ e rarɨgɨ́áwa nɨjɨ́á re imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. None seyɨ́né sɨŋwɨ́ mɨneanɨgɨ́e dánɨ payɨ́ nearɨ́ná imónɨŋwápa ámɨ segɨ́ sɨŋwɨ́ anɨgɨ́e dánɨ neranéná axɨ́pɨ nimónɨrane yanɨ́wárɨnɨ. \v 12 None ayá nepeárɨmáná ámá seáyɨ e nimónɨro weyɨ́ menarɨgɨ́áwa nánɨ rɨ́ramɨŋɨyɨ́ ninɨrane “Awánɨŋɨ́ imónɨŋwɨnɨ.” wí rɨpaxonemanɨ. “Nawínɨ nɨkumɨxɨnɨrane imónɨŋwɨnɨ.” enɨ wí rɨpaxonemanɨ. E nerɨ aí ámá ayɨ́ wigɨ́ wo nánɨ “Apánɨ rɨyarɨnɨ? Sɨpí rɨyarɨnɨ?” nɨyaiwiróná wiwanɨŋɨ́yɨ́ yarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnaxɨ́dɨro “O apánɨ yarɨnɨ.” rarɨgɨ́árɨnɨ. Wigɨ́pɨ rɨ́ramɨŋɨyɨ́ niga warɨgɨ́árɨnɨ. E neróná sa majɨmajɨ́á nikárɨnɨro yarɨŋoɨ. \v 13 Wa e yarɨŋagɨ́a aiwɨ none mɨxɨ́ nɨmeakɨ́nɨnɨranéná sanɨŋɨ́ none neatiŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ mamó nerane wiárɨ́ nɨmúrorane mɨxɨ́ meakɨ́nɨnanɨméwɨnɨ. Gorɨxo wáɨ́ urɨméɨ́rɨxɨnɨrɨ nɨnearɨ́pearɨ́ná none nánɨ sanɨŋɨ́ neatiŋɨ́pɨ —Apɨ seyɨ́né enɨ ínɨmɨ ŋweagɨ́ápɨrɨnɨ. Apɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorane mɨxɨ́ meakɨ́nɨnanɨ́wɨnɨ. \v 14 Seyɨ́né sanɨŋɨ́ Gorɨxo neatiŋɨ́pɨ ínɨmɨ ŋweagɨ́áyɨ́né eŋagɨ nánɨ none seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨbɨrɨ xwɨyɨ́á Kiraiso nánɨ yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ nánɨ wáɨ́ nɨsearɨrɨ́ná sanɨŋɨ́ Gorɨxo neatiŋɨ́pɨ wí wiárɨ́ nɨmúrorane eŋwámanɨ. \v 15 Ayɨnánɨ none mɨxɨ́ nɨmeakɨ́nɨnɨranéná sanɨŋɨ́ Gorɨxo neatiŋɨ́pɨ wí wiárɨ́ nɨmúrorane ámá wa omɨ nɨxɨ́dɨróná éɨ́ápɨ nánɨ none xeŋwone weyɨ́ menarɨŋwámanɨ. Wí e mé dɨŋɨ́ re nɨyaiwirane ikwɨ́moŋwɨnɨ, “Seyɨ́né Jisasomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro eŋɨ́ neága nuróná none épeárɨŋwápimɨ dánɨ sanɨŋɨ́ Gorɨxo neatiŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ xwé nimóga upɨ́rɨ́árɨnɨ.” nɨyaiwirane ikwɨ́moŋwɨnɨ. \v 16 Seyɨ́né e nimóga nurónáyɨ́, none ananɨ seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e orɨwámɨ dánɨ ŋweagɨ́áyɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ aí nurane xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ urɨrane yanɨ́wárɨnɨ. E nerane ámá wa Gorɨxo urowárɨŋe dánɨ wáɨ́ rɨméɨ́ápɨ xeŋwone weyɨ́ mɨmearɨnɨpa yanɨ́wárɨnɨ. \v 17 E nerɨ aí Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, “Go go mɨxɨ́ nɨmeakɨ́nɨrɨ́ná Ámɨnáo eŋɨ́pɨ nánɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨ́wɨnɨgɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ. \v 18 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ xwɨyɨ́á apɨ mɨŋɨ́ nirorɨ seararɨŋɨnɨ. Ámá wiwanɨŋɨ́yɨ́ weyɨ́ mearɨnarɨgɨ́áyɨ́ nánɨ Ámɨnáo “Mɨmɨwiáró yarɨgɨ́áyɨ́rɨ́anɨ?” yaiwiarɨŋɨ́manɨ. Xewanɨŋo sɨŋwɨ́ nɨwɨnaxɨ́dɨrɨ píránɨŋɨ́ yarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨmáná weyɨ́ umeararɨŋɨ́yɨ́ nánɨnɨ “Mɨmɨwiáró yarɨgɨ́áyɨ́rɨ́anɨ?” yaiwiarɨŋɨ́rɨnɨ. \c 11 \s1 Mimónɨ́ wáɨ́ wurɨmeiarɨgɨ́áwa nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Agwɨ xe Poro majɨ́á nikárɨnɨrɨ xegɨ́ eŋɨ́pɨ nánɨ mɨxɨ́ bɨ omeakɨ́nɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ nanɨ́poyɨ. E seararɨŋagɨ aí rɨxa sɨŋwɨ́ e nanarɨŋoɨ. \v 2 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ “Xe mɨxɨ́ bɨ omeakɨ́nɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ nanɨ́poyɨ.” seararɨŋɨnɨ. Gorɨxo seyɨ́né naŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á wearɨŋɨ́pa nionɨ enɨ nɨwearɨnɨ. Seyɨ́né ámá yapɨ́ seaíwapɨyanɨro yarɨgɨ́á wíyo arɨ́á nɨwiro mɨxɨ́dɨ́ sɨnɨ apɨyáíwayɨ́nénɨŋɨ́ imónɨŋáná Kiraisomɨ seaŋwɨrárɨmɨ́a nánɨ oxɨ́ ná womɨ omɨ́nɨŋɨ́ meánɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ searéroárɨŋá eŋagɨ nánɨ seyɨ́né nánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á nɨwearɨnɨ. \v 3 E nerɨ aí eŋíná sidɨro Ipímɨ yapɨ́ nɨwíwapɨyirɨ́ná xegɨ́ ináyɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pimɨ dánɨ wíwapɨyiŋɨ́pa ámá wa seyɨ́né enɨ yapɨ́ nɨseaíwapɨyiro xeŋwɨ́mɨ dánɨ nɨméra seawarɨ́ná seyɨ́né sɨnɨ íkwɨráɨ́nánɨŋɨ́ nimónɨro Kiraisomɨnɨ píránɨŋɨ́ mɨxɨ́dɨpa epɨ́rɨxɨnɨrɨ wáyɨ́ ninarɨnɨ. \v 4 Seyɨ́né rɨpɨ rɨpɨ yarɨŋagɨ́a nánɨ seararɨŋɨnɨ. Ámá wa Jisaso nánɨ rɨnɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ mɨsearɨ́ xegɨ́ bɨ seararɨ́ná seyɨ́né ananɨ arɨ́á wiarɨgɨ́árɨnɨ. Kwíyɨ́ none searáná seaaínɨŋɨ́pɨ marɨ́áɨ, xegɨ́ bɨ nánɨ searáná xe oneaaínɨrɨ arɨ́á wiarɨgɨ́árɨnɨ. Xwɨyɨ́á yayɨ́ seainarɨŋɨ́ none wáɨ́ searɨŋwápɨ marɨ́áɨ, xegɨ́ bɨ imónɨŋɨ́pɨ searáná ananɨ arɨ́á wiarɨgɨ́árɨnɨ. \p \v 5 Ai nionɨ wí re yaiwiarɨŋáonɨmanɨ, “ ‘Kiraisoyá wáɨ́ wurɨmeiarɨŋwá seáyɨ e imónɨŋwáonerɨnɨ.’ rɨnarɨgɨ́áwa nionɨ imɨmɨ́ nimɨxɨŋoɨ.” yaiwiarɨŋáonɨmanɨ. \v 6 Nionɨ ámá sɨŋwɨ́ anɨgɨ́e dánɨ xwɨyɨ́á nɨrɨrɨ́ná irɨ́ mɨrépearɨŋáonɨrɨ́anɨ? Irɨ́ répearɨŋáonɨrɨ́anɨ? Nionɨ majɨ́árɨnɨ. E nerɨ aiwɨ nɨjɨ́á xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ nánɨ imónɨŋápɨ bɨ onɨmiápɨ mimónɨŋɨnɨ. Ai none seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearane pí pí neranéná “Porowa nɨjɨ́á seáyɨ e imónɨgɨ́áwarɨ́anɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ́nɨŋɨ́ sɨwá seainɨŋwárɨnɨ. \v 7 Nionɨ seyɨ́né kwíyɨ́ emaxɨnɨpɨ́rɨ́a nánɨ Gorɨxoyá xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ nɨsearɨrɨ́ná nɨgwɨ́ bɨ mɨsearápɨŋápimɨ dánɨ sɨyikwɨ́pɨnɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋárɨnɨ. Nionɨ e eŋápɨ nánɨ “Poro sɨpí neaikárɨŋɨnigɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? \v 8 Nionɨ xámɨ seyɨ́né searéwapɨyimɨ nánɨ Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á wínɨyɨ́ nɨgwɨ́ nɨmónapáná nionɨ ɨ́wɨ́nɨŋɨ́ urápɨŋanigɨnɨ. \v 9 Ayɨ́ rɨpɨ seararɨŋɨnɨ. Nionɨ seyɨ́né tɨ́nɨ ŋweaŋáná negɨ́ nɨrɨxɨ́meá Masedonia pɨropenɨsɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ wí nɨbɨro amɨpí nionɨ dɨ́wɨ́ ikeamónɨŋápɨ xɨxenɨ niapɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ segɨ́yɨ́ womɨ aí anɨŋɨ́ wí mɨwikárɨŋanigɨnɨ. Pí pí nerɨ́ná Korinɨ ŋweáyɨ́né anɨŋɨ́ oseaikárɨmɨnɨrɨ meŋanigɨnɨ. Rɨ́wéná ámɨ nɨseaímearɨ́ná enɨ axɨ́pɨnɨ emɨ́árɨnɨ. \v 10 Xwɨyɨ́á Kiraiso nánɨ nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ɨ́á xɨrɨŋáonɨ aga nepa re seararɨŋɨnɨ, “Nionɨ ‘Korinɨ ŋweáyo nuréwapɨyirɨ́ná nɨgwɨ́ bɨ muráparɨŋárɨnɨ.’ nɨrɨrɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨnɨ́ápɨ segɨ́ Gɨrikɨ pɨropenɨsɨ́yo nɨmɨnɨ yanɨ́ niwéa warɨ́ná ámá wo áwɨnɨ e dánɨ nɨrakinɨ́ámanɨ.” seararɨŋɨnɨ. \v 11 “Poro pí nánɨ rɨ́a e neararɨnɨ?” rɨseaimónarɨnɨ? “Dɨŋɨ́ sɨxɨ́ mɨneayarɨŋo eŋagɨ nánɨ neararɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayarɨŋagɨ nánɨ Gorɨxo nɨjɨ́árɨnɨ. \v 12 Dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayarɨŋáonɨ aiwɨ “Kiraisoyá wáɨ́ wurɨmeiarɨŋwá seáyɨ e imónɨŋwáonerɨnɨ.” rɨnarɨgɨ́áwa “Porowa wáɨ́ nɨrɨmerɨ́ná yarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ yarɨŋwáonerɨnɨ.” nɨrɨro weyɨ́ mearɨnarɨgɨ́ápɨ mɨwiáróɨmɨgɨnɨrɨ nɨgwɨ́ mɨsearápɨ́ yarɨŋápɨ axɨ́pɨnɨ néra umɨ́árɨnɨ. \v 13 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ e néra umɨ́árɨnɨ. Ámá nionɨ seararɨŋáwa sa mimónɨ́ wáɨ́ wurɨmeiarɨgɨ́áwarɨnɨ. Ámáyo yapɨ́ wíwapɨyanɨro nánɨ yarɨgɨ́áwarɨnɨ. “Kiraisoyá wáɨ́ wurɨmeiarɨgɨ́á warɨ́anɨ?” oneaiaiwípoyɨnɨrɨ wigɨ́ imónɨgɨ́ápɨ rɨtɨ́ ninɨro xegɨ́ bɨ imɨxɨnarɨgɨ́árɨnɨ. \v 14 Awa nánɨ seararɨŋápɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨpɨkínɨro ududɨ́ mɨseainɨpanɨ. Seteno aí xegɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ananɨ rɨtɨ́ ninɨrɨ aŋɨ́najɨ́ wɨ́á ókímɨxarɨŋɨ́yɨ́ wónɨŋɨ́ imónarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 15 Ayɨnánɨ oyá xɨnáíwánɨŋɨ́ nimónɨro omɨŋɨ́ wiiarɨgɨ́áwa wigɨ́ imónɨgɨ́ápɨ rɨtɨ́ ninɨro ámáyá sɨŋwɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ ámá wé rónɨgɨ́á oimónɨ́poyɨnɨrɨ yarɨgɨ́áyɨ́ imónɨgɨ́ápánɨŋɨ́ imónáná sɨrɨ́ mɨpɨkínɨpanɨ. Yoparɨ́ imónɨ́e wigɨ́ egɨ́ápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ Gorɨxo pɨrɨ́ umamonɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \s1 Wáɨ́ nɨrɨmerɨ́ná wímeaŋɨ́pɨ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 16 Xámɨ rɨ́ápɨ ámɨ dirɨrɨ́ nerɨ bɨ osearɨmɨnɨ. Nionɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨmɨ́pɨ nánɨ “Poro majɨ́á nikárɨnɨrɨ rarɨŋorɨnɨ.” mɨniaiwipanɨ. E nɨsearɨrɨ aí sɨnɨ “Poro majɨ́á nikárɨnɨrɨ rarɨŋorɨnɨ.” nɨniaiwirónáyɨ́, nionɨ segɨ́ arɨ́á egɨ́e dánɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨmɨ nánɨ seyɨ́né majɨ́á ikárɨnarɨŋɨ́ wo weyɨ́ mearɨnarɨ́ná xe oenɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnarɨgɨ́ápa nionɨ enɨ sɨŋwɨ́ nanɨ́poyɨ. \v 17 Nionɨ mɨxɨ́ nɨmeakɨ́nɨnɨrɨ searɨmɨ́pɨ Ámɨnáo e ourɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ searɨmɨméɨnɨ. Aga majɨ́á nikárɨnɨrɨ “E yarɨŋáonɨrɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ dɨŋɨ́ sɨ́ŋá neánarɨŋɨ́ wonɨ́nɨŋɨ́ nimónɨrɨ searɨmɨ́ɨnɨ. \v 18 Ámá obaxɨ́ wigɨ́ eŋɨ́ eánɨgɨ́ápimɨ dánɨ egɨ́ápɨ nánɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨnarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ nionɨ enɨ axɨ́pɨ bɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨnɨmɨ́ɨnɨ. \v 19 Dɨŋɨ́ émɨ́ saímɨ́ mogɨ́áyɨ́né ámá wa majɨ́á nikárɨnɨro rarɨŋagɨ́a arɨ́á nɨwiróná ananɨ yayɨ́ tɨ́nɨ arɨ́á wiarɨgɨ́áyɨ́né eŋagɨ nánɨ nionɨ enɨ segɨ́ arɨ́á egɨ́e dánɨ mɨxɨ́ bɨ meakɨ́nɨnɨmɨ́ɨnɨ. \v 20 Ai ámá wa seyɨ́né áxeŋwarɨ́ seaianɨro nánɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ xegɨ́ bɨ searékwɨ́kwɨyíánáranɨ, segɨ́ amɨpí seamɨwiárekɨxéánáranɨ, yapɨ́ nɨseaíwapɨyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ segɨ́ amɨpí ɨ́wɨ́ searápánáranɨ, wiwanɨŋowa seáyɨ e nɨmɨ́eyoánɨro paimɨmɨ́ seaíánáranɨ, wé tɨ́nɨ sɨ́mɨmaŋɨ́yo seaupɨkákwíánáranɨ, xe oneaípoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnarɨgɨ́áyɨ́né eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 21 Xámɨ nionɨ seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná awa seaikárarɨgɨ́ápa axɨ́pɨ seaikárɨmɨ nánɨ eŋɨ́ meánɨŋáonɨ eŋagɨ nánɨ aga ayá ninarɨnɨ. \p E nerɨ aí nionɨ rɨxa majɨmajɨ́á nikárɨnɨrɨ wa ayá nepeárɨmáná pí pí mɨxɨ́ meakɨ́nɨnarɨgɨ́ápɨ nánɨ nionɨ enɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨnɨmɨ́ɨnɨ. \v 22 Awa “Xibɨruone imónɨŋwɨnɨ.” rarɨŋagɨ́a aí nionɨ enɨ wonɨ menɨranɨ? Awa “Isɨrerone imónɨŋwɨnɨ.” rarɨŋagɨ́a aí nionɨ enɨ wonɨ menɨranɨ? Awa “Ebɨrɨ́amoyáonerɨnɨ.” rarɨŋagɨ́a aí nionɨ enɨ oyá wonɨ menɨranɨ? \v 23 Ai “Nionɨ rɨxa xóxwɨ́ nerɨ rarɨŋɨnɨ.” nimónarɨnɨ. Awa “Kiraisomɨ xɨnáíwanénɨŋɨ́ nimónɨrane wiiarɨŋwáonerɨnɨ.” rarɨŋagɨ́a aí nionɨ Kiraisomɨ nɨxɨ́dɨrɨ nɨwiirɨ́ná awamɨ wiárɨ́ seáyɨ e nɨmúrorɨ yarɨŋáonɨrɨnɨ. Nɨrɨ́kwínɨmáná omɨŋɨ́ anɨŋɨ́ minɨ́ nerɨ múroarɨŋáonɨrɨnɨ. Gwɨ́ ámɨ ámɨ nɨŋwɨrárɨgɨ́onɨ riwonɨrɨnɨ. Iwaŋɨ́ ámɨ ámɨ ayá wí nɨmépegɨ́onɨ riwonɨrɨnɨ. Nɨpepaxɨ́ xwapɨ́ nikárɨgɨ́onɨ riwonɨrɨnɨ. \v 24 Gɨ́ Judayɨ́ wé wú ɨ́á nɨnɨxeayiro iwarogɨ́ nɨnɨmépéa nuróná 39 imónayinɨ nánɨ neaayigɨ́onɨrɨnɨ. \v 25 Romɨyɨ́ biaú bɨ ɨ́á nɨnɨxeayiro wegwɨ́á tɨ́nɨ iwaŋɨ́ neaayigɨ́onɨrɨnɨ. Bɨnɨ sɨ́ŋá tɨ́nɨ nearɨ nɨtɨgɨ́onɨrɨnɨ. Biaú bɨ sɨpɨxɨ́yo nurɨ́ná sɨpɨxɨ́ sɨpí éáná rawɨrawáyo piéroayiŋáonɨrɨnɨ. Sɨ́á wɨyimɨ rawɨrawáyo ikwiárɨnɨmeŋáonɨrɨnɨ. \v 26 Wáɨ́ urɨmemɨnɨrɨ nánɨ aŋɨ́ nɨkɨrorɨ́ná iniɨgɨ́ waxɨ́ ámɨ ámɨ nɨmároayipaxɨ́ eŋonɨrɨnɨ. Ámɨ ámɨ nɨrápekɨxeayipaxɨ́ nigɨ́onɨrɨnɨ. Gɨ́ gwɨ́ axɨ́rí imónɨŋwáyɨ́ sɨpí nikárayipaxɨ́ egɨ́onɨrɨnɨ. Émáyɨ́ enɨ sɨpí nikárayipaxɨ́ egɨ́onɨrɨnɨ. Aŋɨ́ xwéyo nemerɨ́náranɨ, ámá dɨŋɨ́ meaŋe nemerɨ́náranɨ, rawɨrawáyo nurɨ́náranɨ, mimónɨ́ nɨrɨxɨ́meá imónɨgɨ́áyɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nemerɨ́náranɨ, anɨ́nayipaxɨ́ néra emeŋáonɨrɨnɨ. \v 27 Omɨŋɨ́ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ anɨŋɨ́ minɨ́ nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ okɨŋɨ́ nɨweŋonɨrɨnɨ. Sɨ́á obaxɨ́yo si ragáonɨrɨnɨ. Agwɨ́nɨ yayagáonɨrɨnɨ. Iniɨgɨ́ nánɨ gwɨ́nɨ́ yeáyɨ́ niayagonɨrɨnɨ. Aiwá nánɨranɨ, iyɨ́á nánɨranɨ, aŋɨ́ nánɨranɨ, ámɨ ámɨ dɨ́wɨ́ ikeamónayagáonɨrɨnɨ. \v 28 Apɨ tɨ́nɨ ámɨ bɨ sɨnɨ mɨsearɨpa nerɨ aiwɨ sɨ́á ayɨ́ ayo Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ nánɨ “Omɨ nuxɨ́dɨróná arɨge rɨ́a yarɨŋoɨ?” nɨyaiwirɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ saŋɨ́ nunarɨnɨ. \v 29 Wo Jisasomɨ píránɨŋɨ́ oxɨ́dɨmɨnɨrɨ nerɨ samɨŋɨ́ wéáná nionɨ enɨ dɨŋɨ́ sɨpí niarɨŋagɨ nánɨ eŋɨ́ samɨŋɨ́ nɨwearɨŋɨ́rɨnɨ. Womɨ ámá wí xeŋwɨ́mɨnɨ nɨméra warɨŋagɨ́a nánɨ ɨ́wɨ́ éáná nionɨ dɨŋɨ́ rɨ́á nɨxearɨŋɨ́rɨnɨ. \p \v 30 Mɨxɨ́ meakɨ́nɨnarɨŋápɨ wí pɨ́nɨ mɨwiárɨpaxɨ́ nimónɨ́agɨ nánɨ amɨpí nionɨ eŋɨ́ meánɨpa nerɨ eŋápɨ —Apɨ nánɨ ámá dɨŋɨ́ nɨmorɨ́ná “Poro eŋɨ́ samɨŋɨ́ wearɨŋorɨ́anɨ?” yaiwiarɨgɨ́ápɨrɨnɨ. Apɨ nánɨ enɨ iwamɨ́ó nɨrɨrɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨnɨmɨ́ɨnɨ. \v 31 Gorɨxo —O negɨ́ Ámɨná Jisasomɨ xano imónɨrɨ Ŋwɨ́áo imónɨrɨ eŋorɨnɨ. Anɨŋɨ́ íníná seáyɨ e numéra upaxorɨnɨ. O nionɨ yapɨ́ mɨseararɨŋá eŋagɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨnɨ. \v 32 Nionɨ eŋɨ́ meánɨ́ nerɨ eŋá rɨpɨ nánɨ mɨxɨ́ omeakɨ́nɨnɨmɨnɨ. Eŋíná nionɨ aŋɨ́ Damasɨkasɨyɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ ŋweaŋáná mɨxɨ́ ináyɨ́ Aretasoyá kiapɨxo ɨ́á nɨxɨranɨro nánɨ xegɨ́ sɨmɨŋɨ́ wínarɨgɨ́áyo ákɨŋá ɨ́wí nɨyonɨ awí nurára uŋɨnigɨnɨ. \v 33 E éagɨ negɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́ wí nionɨ soxɨ́ ɨ́áyo nɨnɨmiárɨrɨ gwɨ́ nɨjárɨmáná ákɨŋá pɨ́pɨ́wɨ́ wɨyimɨ dánɨ awayinɨ nɨmamówára nɨnɨpiéroro nánɨ oyá ámáyɨ́ wí ɨ́á mɨnɨxegɨ́awixɨnɨ. \c 12 \s1 Poro aŋɨ́namɨ dánɨ orɨŋá tewɨ́nɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Mɨxɨ́ nɨmeakɨ́nɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ naŋɨ́ bɨ neaiipaxɨ́ meŋagɨ aiwɨ wí pɨ́nɨ wiárɨpaxɨ́ mimónɨŋɨnɨ. Ayɨnánɨ Ámɨnáo wɨ́á nókímɨxɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ oyá dɨŋɨ́yo dánɨ orɨŋá wɨnɨŋápɨ tɨ́nɨ apiaú nánɨ enɨ xwɨyɨ́xá nɨrɨrɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨnɨmɨ́ɨnɨ. \v 2 Nionɨ ámá Kiraiso tɨ́nɨ ikárɨnɨŋɨ́ wo eŋɨ́pɨ nánɨ orɨmɨnɨ. Gorɨxo aŋɨ́namɨ nánɨ uménapɨŋorɨnɨ. Omɨ uménapɨŋe dánɨ xwiogwɨ́ wé wúkaú sɨkwɨ́ waú waú rɨxa pweŋɨ́rɨnɨ. O dɨŋɨ́pɨnɨ rɨ́a peyiŋɨnigɨnɨ? Náo enɨ rɨ́a peyiŋɨnigɨnɨ? Nionɨ majɨ́árɨnɨ. Sa Gorɨxo nɨjɨ́árɨnɨ. \v 3 Ámá o aŋɨ́na —E ámá sɨyikwɨ́ mínɨ́ nimónɨro sɨrɨ́ munɨ́ ŋweagɨ́erɨnɨ. E nánɨ nɨpeyirɨ́ná —Dɨŋɨ́pɨnɨ rɨ́a peyiŋɨnigɨnɨ? Náo enɨ rɨ́a peyiŋɨnigɨnɨ? Nionɨ majɨ́árɨnɨ. Sa Gorɨxo nɨjɨ́árɨnɨ. \v 4 E nánɨ nɨpeyirɨ́ná xwɨyɨ́á seáyɨ e imónɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨ áwaŋɨ́ mɨrɨpaxɨ́pɨ arɨ́á wirɨ xwɨyɨ́á Gorɨxo xe ámáyo áwaŋɨ́ ourɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnarɨŋɨ́pɨ arɨ́á wirɨ eŋɨ́rɨnɨ. \v 5 Ámá e yarɨŋomɨ nionɨ weyɨ́ umearɨpaxɨ́ aiwɨ niɨwanɨŋonɨ weyɨ́ bɨ mɨmearɨnɨpa nemáná aí eŋɨ́ samɨŋɨ́ nɨweŋɨ́pɨ nánɨ wí nɨwiamómɨméɨnɨ. \v 6 Nionɨ nepa “Weyɨ́ omearɨnɨmɨnɨ.” nɨnimónɨrɨ́náyɨ́, nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ rɨmɨ́ eŋagɨ nánɨ “Majɨmajɨ́á ikárɨnarɨŋorɨ́anɨ?” wí niaiwipaxɨ́ menɨnɨ. E nerɨ aí ámá nionɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoróná nionɨ nemerɨ́ná uréwapɨyarɨŋagɨ arɨ́á niro sɨŋwɨ́ nanɨro egɨ́ápɨ nánɨ wiárɨ́ ogámɨ́ nero orɨŋá wɨnɨŋápimɨ dánɨnɨ “O seáyɨ e e imónɨŋorɨ́anɨ?” niaiwipɨ́rɨxɨnɨrɨ “Ámɨ weyɨ́ bɨ omearɨnɨmɨnɨ.” mɨnimónarɨnɨnɨ. \s1 Obo Poromɨ xe eŋɨ́ samɨŋɨ́ owimɨxɨnɨrɨ Gorɨxo sɨŋwɨ́ wɨnɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 7 Gorɨxo nionɨ awiaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ orɨŋá ámá mɨtewɨ́narɨgɨ́ápɨ nɨtewɨ́nɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ wárí mimónɨpa éwɨnɨgɨnɨrɨ eŋɨ́ wɨyi omɨ ayɨŋwɨ́ ówɨnɨgɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ nanɨŋɨnigɨnɨ. Eŋɨ́ ayi nepa eŋɨ́ nánɨ mɨrarɨŋɨnɨ. Nionɨ wárí mimónɨpa oenɨrɨ oboyá xwɨyɨ́á yaŋɨ́ urɨmeiarɨgɨ́áyɨ́ wo iwaŋɨ́nɨŋɨ́ nɨnearɨ samɨŋɨ́ nimɨxɨnɨ nánɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. \v 8 Apɨ nánɨ Ámɨnáomɨ rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná pɨ́nɨ onɨwiárɨnɨrɨ biaú bɨ urayíagɨ aí \v 9 o nionɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ xɨxenɨ mɨnií re nɨrɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá sɨŋwɨ́ nɨseanɨrɨ́ná re yaiwipaxɨ́ eŋagɨ nánɨ, ‘Samɨŋɨ́ wegɨ́áyɨ́ Gorɨxo eŋɨ́ nɨwímɨxɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ weámɨxɨ́agɨ rɨ́a yarɨŋoɨ?’ yaiwipaxɨ́ eŋagɨ nánɨ nionɨ wá nɨrɨwianɨrɨ siiarɨŋápimɨ joxɨ ɨ́á nɨxɨrɨrɨ́náyɨ́, ayɨ́ apánɨrɨnɨ.” nɨrɨŋɨnigɨnɨ. E nɨrɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nionɨ eŋɨ́ eánɨŋɨ́ Kiraisoyápɨ anɨŋɨ́ eŋɨ́ sɨxɨ́ onímɨxɨnɨrɨ eŋɨ́ samɨŋɨ́ nɨwearɨŋɨ́pɨ nánɨ ududɨ́ mɨninɨ́ yayɨ́ tɨ́nɨ mɨxɨ́ meakɨ́nɨnɨmɨ́ɨnɨ. \v 10 Ayɨnánɨ nionɨ eŋɨ́ samɨŋɨ́ nɨwerɨ́ná Kiraiso eŋɨ́ sɨxɨ́ nímɨxɨŋɨ́pimɨ dánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánarɨŋá eŋagɨ nánɨ nionɨ wáɨ́ urɨmearɨ́ná amɨpí ámá eŋɨ́ samɨŋɨ́ wepaxɨ́ imɨxarɨŋɨ́pɨ nímeáánáranɨ, ámá paimɨmɨ́ nikáránáranɨ, dɨŋɨ́ rɨ́á nɨwepaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nímeáánáranɨ, rɨ́mewá níánáranɨ, xeanɨŋɨ́ nikáránáranɨ, apɨ nɨpɨnɨ nánɨ “Ayɨ́ ananɨrɨnɨ.” yaiwiarɨŋárɨnɨ. \s1 Wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ ayá sɨ́wɨ́ uroarɨŋɨ́ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 “Nionɨ mɨxɨ́ nɨmeakɨ́nɨnɨrɨ́ná nɨra weapɨ́ápɨ majɨmajɨ́á nikárɨnɨrɨ rɨ́árɨnɨ.” nimónarɨnɨ. E nerɨ aí sewanɨŋɨ́yɨ́né mɨxɨ́ apɨ omeakɨ́nɨnɨrɨ nimɨxɨ́agɨ́a nánɨ apɨ e éárɨnɨ. Nionɨ nánɨ wa rarɨgɨ́ápa sɨyikwɨ́pɨnɨ́nɨŋɨ́ nimónɨrɨ aí “Kiraisoyá wáɨ́ wurɨmeiarɨŋwá seáyɨ e imónɨŋwáonerɨnɨ.” rɨnarɨgɨ́áwa wí mɨnɨmúrogɨ́onɨ eŋagɨ nánɨ seyɨ́né weyɨ́ nɨnɨmearɨro sɨŋwɨrɨyɨ́, xɨxenɨ epaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ yanɨro egɨ́árɨnɨ. \v 12 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Nionɨ seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná Kiraisoyá wáɨ́ wurɨmeiarɨgɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwa emɨmɨ́ ero ayá rɨwamónɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ero yarɨgɨ́ápɨ arɨ́kí anɨŋɨ́ minɨ́ seaíwapɨyayiŋárɨnɨ. \v 13 Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á wínɨyo nɨwímearɨ́ná wéyo umearɨŋápa seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ nɨseamemáná aí wiamoŋápɨ, ayɨ́ rɨpɨnɨrɨnɨ. Nionɨ aiwá nɨmɨ nánɨ nɨgwɨ́ bɨ nɨsearápɨrɨ anɨŋɨ́ mɨseaikárɨŋanigɨnɨ. Sɨpí e seaiŋápɨ nánɨ ananɨ yokwarɨmɨ́ niipɨ́rɨréoɨ? \p \v 14 Arɨ́á nípoyɨ. Rɨxa biaú bɨŋáonɨ ámɨ bɨ bɨmɨnɨrɨ nánɨ imónɨŋɨnɨ. Ámɨ bɨ bɨmɨnɨrɨ nánɨ nimónɨrɨ aí anɨŋɨ́ seaikárɨmɨ́ámanɨ. Segɨ́ amɨpí bɨ mɨsearápɨ́ sa seyɨ́né tɨ́nɨ nawínɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nínɨrɨ oŋweaaneyɨnɨrɨ bɨmɨ́a nánɨ rarɨŋɨnɨ. Seyɨ́né nɨjɨ́árɨnɨ. Niaíwɨ́yɨ́ xanɨyaúmɨ amɨpí arɨrá wíɨmɨgɨnɨrɨ awí eámeámɨ́ yárɨpaxɨ́manɨ. Xanɨyaú niaíwɨ́yo arɨrá owiaiyɨnɨrɨ amɨpí bɨ awí eámeámɨ́ yárɨpaxɨ́rɨnɨ. Segɨ́ sénomɨ, ayɨ́ nionɨ énɨŋɨ́ imónɨŋáonɨ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 15 Seyɨ́né arɨrá seaimɨ nánɨ gɨ́ amɨpí nɨ́nɨ emɨ nɨmorɨ́ná ayɨ́ yayɨ́ tɨ́nɨ emɨ mómɨ́árɨnɨ. Arɨrá seaimɨ nánɨ nɨyorɨ́rɨnɨrɨ́ná ayɨ́ yayɨ́ tɨ́nɨ yorɨ́rɨnɨmɨ́árɨnɨ. Nionɨ e nerɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ayá wí seayarɨŋagɨ nánɨ seyɨ́né sa bɨ onɨmiápɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyipɨ́rɨréoɨ? \v 16 Nionɨ seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná anɨŋɨ́ wí mɨseaikárɨŋá aiwɨ ámá wí re searɨpɨ́ráoɨ, “O sɨŋwɨ́ samamɨ́ nerɨ ɨ́wɨ́ nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ yapɨ́ seaiepɨsiŋɨ́rɨnɨ.” E searɨpɨ́rɨ́a aiwɨ wí e mɨseaikárɨŋanigɨnɨ. \v 17 Ámá nionɨ seyɨ́né tɨ́e nánɨ nurowárénapɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ enɨ yapɨ́ nɨseaíwapɨyirɨ ɨ́wɨ́ bɨ mɨsearápɨŋanigɨnɨ. \v 18 Taitaso seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ bɨnɨ nánɨ eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ wiowárɨŋanigɨnɨ. Negɨ́ nɨrɨxɨ́meá o tɨ́nɨ bɨŋo enɨ nɨkumɨxɨrɨ wɨ́rénapɨŋanigɨnɨ. Taitaso yapɨ́ nɨseaíwapɨyirɨ segɨ́ amɨpí bɨ rɨsearápɨŋɨnigɨnɨ? Oweoɨ, wí e meŋɨnigɨnɨ. Xámɨ none seyɨ́né nɨseaímearɨ́ná eŋwápɨ nánɨ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ mópoyɨ. Taitaso “Píránɨŋɨ́ e oemɨnɨ.” nɨyaiwirɨ seaiiŋɨ́pa none enɨ axɨ́pɨ nerane omɨ númɨ irɨkwɨ́nɨŋɨ́ mikeánɨpa reŋwanigɨnɨ? \p \v 19 Xwɨyɨ́á rɨpɨ ɨ́á nɨroróná anɨŋɨ́ re rɨneaiaiwiarɨŋoɨ, “Porowa wigɨ́ egɨ́ápɨ nánɨ xwɨyɨ́á wákwínanɨro nánɨ rɨ́a rarɨŋoɨ?” rɨneaiaiwiarɨŋoɨ? Negɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋwáyɨ́né, wí e oneaiaiwípoyɨnɨrɨ mɨrarɨŋwɨnɨ. Sewanɨŋɨ́yɨ́né Kiraisomɨ nɨxɨ́dɨróná eŋɨ́ neánɨro xɨ́dɨpɨ́rɨ́a nánɨ Gorɨxoyá sɨŋwɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ Kiraiso awa e ourɨ́poyɨnɨrɨ neaimɨxɨŋɨ́pɨnɨ eŋɨ́ nímɨxɨrɨ seararɨŋwɨnɨ. \v 20 Nionɨ ámɨ seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nɨrémorɨ́ná “Naŋɨ́ ayɨ́ e imónɨŋagɨ́a owɨnɨmɨnɨ.” nɨyaiwia bɨmɨ́ápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mimónɨ́ xegɨ́ bɨ imónɨŋáná seaímeámɨgɨnɨrɨ ayá sɨ́wɨ́ nɨroarɨnɨ. Seyɨ́né enɨ “Poro awayinɨ nimónɨmáná oneaímeanɨ.” yaiwiarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nimónɨmɨ mɨseaímeá wikɨ́ nónɨmɨ seaímeámɨgɨnɨrɨ ayá sɨ́wɨ́ nɨroarɨnɨ. Seyɨ́né sɨnɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ nɨwiápɨ́ga uro sɨpí dɨŋɨ́ nɨyaiwiga uro wikɨ́ rɨ́á ápiáwɨ́nɨŋɨ́ nóga uro rɨrowiámɨ́ niga uro ikayɨ́wɨ́ nɨmearɨga uro mɨmayɨ́ó nɨróga uro wárɨxa nimóga uro mɨxɨ́ népéga uro yarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ seanɨmɨgɨnɨrɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. \v 21 Nionɨ ámɨ nɨbɨrɨ nɨseaímearɨ́ná segɨ́ sɨpí yarɨgɨ́ápimɨ dánɨ Gorɨxo ayá nimóáná segɨ́ sɨŋwɨ́ anɨgɨ́e dánɨ ŋwɨ́ eámɨgɨnɨrɨ ayá sɨ́wɨ́ nɨroarɨnɨ. Xámɨ segɨ́yɨ́ wí ɨ́wɨ́ nero wigɨ́ ɨ́wɨ́ inɨgɨ́ápɨranɨ, ɨ́wɨ́ ninɨrɨ rɨ́peánɨgɨ́ápɨranɨ, piaxɨ́ weánɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ egɨ́ápɨranɨ, rɨxa rɨ́wɨ́mɨnɨ mɨmamó sɨnɨ yarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ nɨseanɨrɨ́ná ŋwɨ́ eámɨgɨnɨrɨ rarɨŋɨnɨ. \c 13 \s1 Íkwairɨrɨ́ nɨwirɨ́ná urɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ rɨxa biaú bɨŋáonɨ ámɨ bɨ bɨmɨ́árɨnɨ. Rɨxa nɨseaímearɨ́ná xwɨyɨ́á Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ “Xwɨyɨ́á nimɨxɨrɨ́ná sɨŋwɨ́ wɨnaróɨ́á waúranɨ, waú woranɨ, sopɨŋɨ́ norónáyɨ́, ‘Apɨ nepa rɨ́a imónɨnɨ?’ yaiwipaxɨ́rɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pimɨ nɨxɨ́dɨrane xwɨyɨ́á imɨxanɨ́wárɨnɨ. \v 2 Xámɨ nɨbɨmáná ámɨ rɨ́wɨ́yo nɨbɨrɨ́ná íkwairɨrɨ́ seaiŋápa agwɨ seyɨ́né sɨnɨ mɨseaímeapa nerɨ́ná segɨ́ ɨ́wɨ́ éɨ́áyo tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ méɨ́á wínɨyɨ́né tɨ́nɨ nánɨ payɨ́ nearɨ íkwairɨrɨ́ seawárénaparɨŋɨnɨ. Nionɨ ámɨ bɨ nɨbɨrɨ́ná ámá ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ sɨnɨ xe oépoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨmɨ́ámanɨ. \v 3 Seyɨ́né dɨŋɨ́ re yaiwiarɨŋagɨ nánɨ e emɨ́árɨnɨ, “Nene ‘Kiraiso nepa Poromɨ dánɨ rarɨŋɨ́rɨnɨ.’ yaiwianɨ nánɨ o e oneaíwapɨyinɨ.” yaiwiarɨŋagɨ́a nánɨ e emɨ́árɨnɨ. O píránɨŋɨ́ owimɨxɨmɨnɨrɨ nerɨ́ná samɨŋɨ́ nɨwerɨ seaiarɨŋomanɨ. Eŋɨ́ tɨ́nɨ seaiarɨŋorɨnɨ. \v 4 Eŋíná o samɨŋɨ́ weŋáná íkɨ́á yoxáɨ́pámɨ yekwɨroárɨgɨ́á aiwɨ Gorɨxoyá eŋɨ́ eánɨŋɨ́pimɨ dánɨ ámɨ sɨŋɨ́ ŋweaŋorɨnɨ. Xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨŋwá eŋagɨ nánɨ eŋɨ́ samɨŋɨ́ weŋwáone aiwɨ seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨbɨrane píránɨŋɨ́ seaimɨxanɨrɨ neranéná sɨŋo tɨ́nɨ nawínɨ nɨkumɨxɨnɨrane imónɨŋwá eŋagɨ nánɨ eŋɨ́ eánɨŋɨ́ Gorɨxoyá tɨ́nɨ seameanɨ́wárɨnɨ. \p \v 5 Seyɨ́né woxɨnɨ woxɨnɨ “Nepa Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋá wonɨrɨ́anɨ? Mɨwɨkwɨ́roarɨŋá wonɨrɨ́anɨ?” nɨyaiwinɨrɨ iwamɨ́ó inɨ́ɨrɨxɨnɨ. Sewanɨŋɨ́yɨ́né woxɨnɨ woxɨnɨ sɨŋwɨ́ ainenaxɨ́dɨ́ɨrɨxɨnɨ. “Jisasɨ Kiraiso tɨ́nɨ mɨŋínɨŋwaénerɨnɨ.” nɨyaiwinɨro sɨŋwɨ́ mí nómɨxɨnɨro nɨjɨ́á mimónɨpa reŋoɨ? E nɨsearɨrɨ aí sɨŋwɨ́ nainenaxɨ́dɨrɨ́ná mɨwiáróɨ́áyɨ́ imónɨŋánáyɨ́, “Kiraiso tɨ́nɨ mɨŋínɨŋwaénerɨnɨ.” nɨyaiwinɨro sɨŋwɨ́ mí ómɨxɨnɨpaxɨ́ menɨnɨ. \v 6 E nɨsearɨrɨ aí nionɨ dɨŋɨ́ re seaikwɨ́moŋɨnɨ. Seyɨ́né none sɨŋwɨ́ nɨneanaxɨ́dɨróná rɨxa mɨmɨwiárówáone imónɨŋagwɨ neanarɨŋoɨ. \v 7 Seyɨ́né sɨpí wí mepa oépoyɨnɨrɨ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ seaurɨyarɨŋwárɨnɨ. Ámá wí re oneaiaiwípoyɨnɨrɨ, “Porowa Korinɨ ŋweáyo wáɨ́ nurɨmerɨ́ná wí mɨmɨwiárogɨ́awixɨnɨ.” oneaiaiwípoyɨnɨrɨ seaurɨyarɨŋwámanɨ. “Porowa mɨwiárogɨ́awixɨnɨ.” neaiaiwiarɨŋagɨ́a aiwɨ seyɨ́né naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ epɨ́rɨ nánɨ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ seaurɨyarɨŋwárɨnɨ. \v 8 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. None pí pí neranéná xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́pimɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́ropa oépoyɨnɨrɨ wí yarɨŋwáonemanɨ. Apimɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́ropaxɨ́pɨnɨ yarɨŋwáonerɨnɨ. \v 9 None eŋɨ́ samɨŋɨ́ neawéagɨ aí seyɨ́né eŋɨ́ neánɨro Kiraisomɨ xɨ́darɨŋagɨ́a nɨseanɨrɨ́ná yayɨ́ yarɨŋwárɨnɨ. Seyɨ́né yóɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ seaurɨyarɨŋwárɨnɨ. \v 10 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ agwɨ nionɨ seyɨ́né tɨ́nɨ mɨŋweá wí e dánɨ nɨŋweámáná payɨ́ rɨna eaarɨŋɨnɨ. “Nionɨ segɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨbɨrɨ́ná Gorɨxo nénɨ́ tɨ́ŋónɨŋɨ́ oimónɨrɨ nimɨxɨŋɨ́pimɨ dánɨ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ oseamemɨnɨ.” mɨnimónarɨŋagɨ nánɨ payɨ́ rɨna nearɨ wɨ́rénaparɨŋɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Gorɨxo nénɨ́ tɨ́ŋónɨŋɨ́ oimónɨrɨ nɨnimɨxɨrɨ́ná ámá xɨ́omɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́áyo uyɨ́niɨ́ uméwɨnɨgɨnɨrɨ nimɨxɨŋɨ́manɨ. Eŋɨ́nɨ wímɨxɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ nimɨxɨŋɨ́rɨnɨ. \s1 Yoparɨ́pɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 Negɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, yoparɨ́ rɨpɨ nearɨ́ná yayɨ́ seawárénaparɨŋɨnɨ. Seyɨ́né yóɨ́ oimónaneyɨnɨro anɨŋɨ́ minɨ́ ero nionɨ eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ seaiarɨŋápɨ arɨ́á ókiarɨ́ mónɨro dɨŋɨ́ axɨ́pimɨnɨ xɨ́dɨro pɨyɨ́á wero éɨ́rɨxɨnɨ. Seyɨ́né e nerónáyɨ́, Gorɨxo —O ámá nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí seainɨ nánɨ seaimɨxɨrɨ pɨyɨ́á wepɨ́rɨ nánɨ seaimɨxɨrɨ eŋorɨnɨ. O íníná dɨŋɨ́ seakɨkayonɨ́árɨnɨ. \v 12 Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́áyɨ́né yayɨ́ ninɨróná yayɨ́ óɨ́ eánenɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 13 Gorɨxoyá ámá nionɨ tɨ́nɨ re ŋweagɨ́áyɨ́ yayɨ́ seawárénaparɨŋoɨ. \v 14 “Seyɨ́né nɨyɨ́nénɨ Ámɨná Jisasɨ Kiraiso wá seawianɨrɨ Gorɨxo dɨŋɨ́ sɨpí seairɨ oyá kwíyɨ́pɨ nawínɨ seakumɨxárɨrɨ éwɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ.