\id 1TH Angave NT [aak] -Papua New Guinea 1990 (DBL -2014) \h 1 Tesaronaika \toc1 Payɨ́ Poro Tesaronaika ŋweáyɨ́ nánɨ xámɨ eaŋɨ́narɨnɨ \toc2 1 Tesaronaika \toc3 1Te \mt1 Payɨ́ Poro Tesaronaika ŋweáyɨ́ nánɨ xámɨ eaŋɨ́narɨnɨ. \ip Payɨ́ rɨna Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á aŋɨ́ yoɨ́ Tesaronaika ŋweagɨ́áyɨ́ nánɨ Poro xámɨ eaŋɨ́narɨnɨ. Apɨ Masedonia pɨropenɨsɨ́yo aŋɨ́ xwé bɨrɨnɨ. Poro émáyɨ́ aŋɨ́mɨnɨ xwɨyɨ́á yayɨ́ winɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ wáɨ́ nurɨmerɨ́ná aŋɨ́ apimɨ uráná émáyɨ́ obaxɨ́ Jisasomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ aiwɨ Judayɨ́ e ŋweáyɨ́ árɨ́nɨ́ wí dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́awixɨnɨ. Judayɨ́ Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́róɨ́áyɨ́ émáyɨ́ obaxɨ́ Poromɨ arɨ́á wiarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨro nánɨ sɨpí dɨŋɨ́ nɨwiaiwiro omɨ mɨxɨ́ xɨ́dowáráná Poro aŋɨ́ wí e nánɨ éɨ́ nurɨ e dánɨ Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨ́á Tesaronaika ŋweáyɨ́ arɨge rɨ́a imónɨŋoɨnɨrɨ Timotio sɨŋwɨ́ onɨwɨniauinɨrɨ urowárɨ́agɨ o sɨŋwɨ́ nɨwɨnaumo nɨbɨrɨ Poro rɨxa Korinɨyo nɨrémorɨ ŋweaŋáná nɨwímearɨ repɨyɨ́ nɨwirɨ yarɨŋɨ́ Tesaronaika ŋweáyɨ́ wíɨ́ápɨ nánɨ áwaŋɨ́ uráná Poro payɨ́ rɨna eaŋɨnigɨnɨ (Wáɨ́ wurɨmeiarɨgɨ́áwa 17:1-4). \c 1 \p \v 1 Poronɨ tɨ́nɨ Sairaso tɨ́nɨ Timotio tɨ́nɨ none Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́á Tesaronaika ŋweáyɨ́né —Seyɨ́né ápo Gorɨxo tɨ́nɨ Ámɨná Jisasɨ Kiraiso tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨgɨ́áyɨ́nérɨnɨ. Seyɨ́né nánɨ payɨ́ rɨna nearɨ mónaparɨŋwɨnɨ. “Awaú wá seawianɨri seyɨ́né nɨwayɨrónɨro ŋweapɨ́rɨ nánɨ seaiiri éisixɨnɨ.” neaimónarɨnɨ. \s1 Tesaronaika ŋweáyɨ́ xɨxenɨ arɨ́á wiro xɨ́dɨro egɨ́á nánɨrɨnɨ. \p \v 2 None íníná seyɨ́né nánɨ Gorɨxomɨ yayɨ́ nɨwirane rɨxɨŋɨ́ nurɨranéná seyɨ́né nánɨ enɨ seaurɨyarɨŋwárɨnɨ. \v 3 Seyɨ́né Ámɨná Jisasɨ Kiraisomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ nuxɨ́dɨróná rɨ́wɨ́ nɨrɨ́kwínɨrɨ́nɨŋɨ́ egɨ́ápɨ nánɨ arɨ́á mikeamopa erane omɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyiro nánɨ anɨŋɨ́ minɨ́ egɨ́ápɨ nánɨ enɨ arɨ́á mikeamopa erane o ámɨ weapɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ wenɨŋɨ́ nerɨ ŋweaarɨgɨ́ápɨ nánɨ enɨ arɨ́á mikeamopa erane nerane mimáyo nɨtɨnɨrane nánɨ ápo Gorɨxomɨ nurɨranéná rɨxɨŋɨ́ seaurɨyarɨŋwárɨnɨ. \v 4 Negɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, Gorɨxo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨseayirɨ ɨ́á yɨyamɨxɨmɨ́ seaiŋɨ́pɨ nánɨ none nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ. \v 5 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ nɨjɨ́á e imónɨŋwɨnɨ. Xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ nɨsearémearɨ́ná maŋɨ́pá tɨ́nɨ xwɨyɨ́ánɨ mɨsearéwapɨyiŋwanigɨnɨ. “Xwɨyɨ́á apɨ nepa imónɨnɨ.” neaipɨmónarɨ́ná emɨmɨ́ eŋɨ́ eánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ bɨ enɨ kwíyɨ́pimɨ dánɨ seaíwapɨyiŋwanigɨnɨ. None seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearanéná eŋwápɨ —Apɨ seyɨ́né arɨrá oseaianeyɨnɨrɨ eŋwápɨrɨnɨ. Apɨ nánɨ seyɨ́né nɨjɨ́á imónɨŋoɨ. \v 6 Seyɨ́né none eŋwápɨ nánɨ enɨ ikanɨŋɨ́ neairo Ámɨnáomɨ ikanɨŋɨ́ wiro egɨ́árɨnɨ. E neróná xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ arɨ́á nɨwiro nɨxɨ́dɨróná xeanɨŋɨ́ ayá wí seaímeáagɨ aiwɨ yayɨ́ kwíyɨ́ sɨxɨ́ seamímóɨ́pɨ tɨ́nɨ nɨxɨ́da ugɨ́árɨnɨ. \v 7 Seyɨ́né e nɨxɨ́da nuróná ámá Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á Masedonia pɨropenɨsɨ́yo ŋweagɨ́áyo tɨ́nɨ Gɨrikɨ pɨropenɨsɨ́yo ŋweagɨ́áyo tɨ́nɨ ayo nɨyonɨ sɨŋwepɨgɨ́ wigɨ́árɨnɨ. Kiraisomɨ nuxɨ́dɨróná xeanɨŋɨ́ seaímeáagɨ aiwɨ yayɨ́ tɨ́nɨ anɨŋɨ́ nuxɨ́dɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ sɨŋwepɨgɨ́ wigɨ́árɨnɨ. \v 8 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Xwɨyɨ́á seyɨ́né Ámɨnáo nánɨ nɨrɨga úɨ́ápɨ ámá rɨ́aiwá nɨremeága warɨgɨ́ápánɨŋɨ́ nɨrɨga nurɨ́ná Masedonia pɨropenɨsɨ́yo tɨ́nɨ Gɨrikɨ pɨropenɨsɨ́yo tɨ́nɨ apiaúmɨnɨ mɨrɨnɨŋɨnigɨnɨ. Aŋɨ́ nɨmɨnɨ seyɨ́né Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́ápɨ nánɨ arɨ́á wiárɨgɨ́awixɨnɨ. Rɨxa arɨ́á wíɨ́á eŋagɨ nánɨ none ámɨ aŋɨ́ bimɨ nɨrémorɨ́ná seyɨ́né nánɨ bɨ tɨ́nɨ rɨpaxɨ́ menɨnɨ. \v 9 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Ámá nɨ́nɨ none seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ báná nɨneamímɨnɨro egɨ́ápɨ nánɨ repɨyɨ́ inɨro seyɨ́né Gorɨxo, nepa ŋwɨ́á dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́ŋɨ́ imónɨŋomɨ uxɨ́dɨpɨ́rɨ nánɨ nɨkɨnɨmónɨmáná segɨ́ ŋwɨ́ápimɨ rɨ́wɨ́ umogɨ́ápɨ nánɨ repɨyɨ́ inɨro \v 10 seyɨ́né Gorɨxomɨ xewaxo —O xwárɨpáyo dánɨ owiápɨ́nɨmeanɨrɨ sɨŋɨ́ wimɨxɨŋorɨnɨ. Ɨ́wɨ́ ámá yarɨgɨ́ápɨ nánɨ Gorɨxo wikɨ́ rɨ́á ápiáwɨ́nɨŋɨ́ nɨwónɨrɨ rɨ́wéná pɨrɨ́ umamonɨ́ápimɨ dánɨ éɨ́ neamímɨnarɨŋorɨnɨ. Ayɨ́ womanɨ. Sa Jisasorɨnɨ. O aŋɨ́namɨ dánɨ weapɨnɨ́e nánɨ seyɨ́né xwayɨ́ nanɨrɨ ŋweaarɨgɨ́ápɨ nánɨ repɨyɨ́ inɨro yarɨ́ná wímeaarɨŋwá eŋagɨ nánɨ none ámɨ bɨ tɨ́nɨ urɨpaxɨ́ mimónɨŋwɨnɨ. \c 2 \s1 Poro Tesaronaika ŋweáyɨ́ tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná eŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, seyɨ́né nɨjɨ́árɨnɨ. None seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nɨseaímearɨ́ná wáɨ́ yopa mɨseamearɨgɨnɨŋwanigɨnɨ. \v 2 Sɨnɨ seyɨ́né tɨ́ámɨnɨ mɨsearémeapa nerɨ aŋɨ́ Piripaiyo wáɨ́ emearɨ́ná apimɨ dáŋɨ́yɨ́ xeanɨŋɨ́ neaikárɨro rɨkɨkɨrɨ́ó neairo egɨ́ápɨ nánɨ seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́árɨnɨ. E neaikárɨ́agɨ́a aiwɨ e pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ seyɨ́né tɨ́ámɨnɨ nɨbɨrɨ́ná ámá obaxɨ́ pɨ́rɨpɨ́rɨ́ neaianɨro yarɨŋagɨ́a aí Gorɨxo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ neamímóɨ́pimɨ dánɨ masɨsɨ́á bɨ mɨneainɨ́ xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ nɨseara uŋwanigɨnɨ. \v 3 Ámá xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ dɨŋɨ́ oɨkwɨ́rópoyɨnɨrɨ nurɨranéná nepa mimónɨŋɨ́pimɨ dánɨ wí urarɨŋwámanɨ. Nɨpɨkwɨnɨ mimónɨŋɨ́pɨ owikáraneyɨnɨrɨ wí urarɨŋwámanɨ. Yapɨ́ owíwapɨyaneyɨnɨrɨ urarɨŋwámanɨ. \v 4 E mepa nerane Gorɨxo “Porowa mɨmɨwiároarɨgɨ́áwarɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ uranɨ́wá nánɨ dɨŋɨ́ neaŋwɨrárɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ xɨ́o rɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ axɨ́pɨnɨ urarɨŋwárɨnɨ. Ámá wí nene nánɨ yayɨ́ owinɨ́poyɨnɨrɨ urarɨgɨ́ápa none axɨ́pɨ e wí murɨ́ Gorɨxo —Negɨ́ xwioxɨ́yo adadɨ́ neaiarɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ. O none nánɨ yayɨ́ owinɨnɨrɨ negɨ́ rarɨŋwápɨ ámáyo urarɨŋwárɨnɨ. \v 5 Seyɨ́né nɨjɨ́árɨnɨ. None seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nɨseaímearɨ́ná rɨxɨŋɨ́ remeanɨ́ wí mɨsearɨŋwanigɨnɨ. Rɨpɨ nánɨ enɨ Gorɨxo sopɨŋɨ́ neaopaxɨ́ imónɨnɨ. Ɨ́wɨ́ searápanɨrane nánɨ dɨŋɨ́ ínɨmɨ nɨkwɨ́rómáná nɨremeá xwɨyɨ́á bɨ mɨsearɨŋwanigɨnɨ. \v 6 None Kiraisoyá wáɨ́ wurɨmeiarɨŋwáone imónɨŋagwɨ nánɨ ananɨ oneaiípoyɨnɨrɨ searɨpaxɨ́ imónɨŋagwɨ aí seyɨ́néranɨ, ámá wíranɨ, seáyɨ e oneamearɨ́poyɨnɨrɨ wí enɨ meŋwanigɨnɨ. \v 7 None seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearanéná nɨpenɨmáná awayinɨ nɨseairane apɨxɨ́ sɨnɨ niaíwɨ́ pɨ́ó tɨ́ŋí xegɨ́ niaíwɨ́yo dɨŋɨ́ nɨŋwɨrárɨrɨ umearɨŋɨ́pa axɨ́pɨ e seaiŋwanigɨnɨ. \v 8 None dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨseayirane nánɨ “Xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ imónɨŋɨ́pɨ áwaŋɨ́ ouraneyɨ.” nɨneaimónɨrɨ́ná dɨŋɨ́ arɨ́á nikeamónɨmáná seyɨ́né nánɨ aga íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí neaiarɨŋagɨ nánɨ yoɨ́ mayɨ́ nimónɨmɨ seyɨ́né tɨ́ámɨnɨ emeŋwanigɨnɨ. \v 9 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, “Omɨŋɨ́ none seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearanéná anɨŋɨ́ minɨ́ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ eŋwápɨ nánɨ sɨnɨ dɨŋɨ́ seainarɨnɨ.” nimónarɨnɨ. Xwɨyɨ́á Gorɨxoyá yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ nɨsearɨranéná aiwá none nanɨ nánɨ anɨŋɨ́ seaikáranɨgɨnɨrɨ árɨ́wɨyiranɨ, ikwáwɨyiranɨ, rɨ́wɨ́ nɨrɨ́kwínɨmáná omɨŋɨ́ wé tɨ́nɨ íníná yagwárɨnɨ. \v 10 None Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearanéná sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́pɨnɨ erane wé rónɨŋɨ́pɨnɨ erane xwɨyɨ́á mɨneaxekwɨ́mopaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ erane eŋwápɨ nánɨ seyɨ́né sopɨŋɨ́ neaopaxɨ́yɨ́nérɨnɨ. Gorɨxo enɨ sopɨŋɨ́ neaopaxɨ́ imónɨnɨ. \v 11 None xanowa wigɨ́ niaíwɨ́yo píránɨŋɨ́ umearɨgɨ́ápánɨŋɨ́ axɨ́pɨ e seamearɨŋwápɨ nánɨ seyɨ́né nɨjɨ́árɨnɨ. Woxɨnɨ woxɨnɨ e nɨseameranéná wairɨrɨ́ seairane eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ seairane dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seamímorane eŋwárɨnɨ. \v 12 Seyɨ́né ámá Gorɨxoyá —O ámá xɨ́oyá xwioxɨ́yo ŋweapɨ́rɨ́áyo seáyɨ e xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ bɨ ouxɨ́meáwɨnɨgɨnɨrɨ wéyo ɨ́á seaumɨrarɨŋorɨnɨ. Oyá ámá píránɨŋɨ́ nɨxɨ́dɨróná epaxɨ́pɨ seyɨ́né apɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ éɨ́rɨxɨnɨrɨ apɨ apɨ e seaiŋwanigɨnɨ. \p \v 13 Rɨpɨ nánɨ enɨ íníná Gorɨxomɨ yayɨ́ wiarɨŋwárɨnɨ. None nɨbɨrane xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ yaŋɨ́ seaiapáná seyɨ́né xɨxenɨ arɨ́á nɨneairóná xwɨyɨ́á ámáoneyá bɨ́nɨŋɨ́ arɨ́á mɨneainɨ́ xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ arɨ́á neaigɨ́awixɨnɨ. Xwɨyɨ́á apɨ —Apɨ Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́áyɨ́né dɨŋɨ́ seaimoarɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ nepa xwɨyɨ́á oyápɨ eŋagɨ nánɨ arɨ́á e neaigɨ́awixɨnɨ. \v 14 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, ámá Kiraisɨ Jisaso tɨ́nɨ ikárɨnɨgɨ́á, sɨyikɨ́ Gorɨxoyá Judia pɨropenɨsɨ́yo imónɨgɨ́áyo wímeaŋɨ́pa seyɨ́né enɨ rɨxa seaímeaŋɨnigɨnɨ. Wigɨ́ Judayɨ́ xeanɨŋɨ́ wikárɨgɨ́ápa seyɨ́né enɨ segɨ́ gwɨ́ axɨ́yɨ́ xeanɨŋɨ́ seaikárɨgɨ́awixɨnɨ. \v 15 Gɨ́ Judayɨ́ wɨ́á rókiamoagɨ́áwamɨ nɨpɨkía nɨwagɨ́asáná Ámɨná Jisasomɨ pɨkiro none enɨ mɨxɨ́ neaxɨ́dowárɨro egɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ ámá Gorɨxo yayɨ́ winarɨŋɨ́yɨ́ rimónɨŋoɨ? Aga oweoɨ. Ámá nɨyonɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. \v 16 None xwɨyɨ́á émáyɨ́ arɨ́á nɨwiro dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róáná Gorɨxo yeáyɨ́ uyimɨxemeanɨ́ápɨ wáɨ́ murɨmepa oépoyɨnɨrɨ pɨ́rɨpɨ́rɨ́ neaianɨro yarɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. E nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ wigɨ́ ɨ́wɨ́ pákɨ́kɨ́ néra úɨ́ápɨ rɨxa yurɨ́nowiarɨnɨ. Ayɨnánɨ Gorɨxo rɨxa wikɨ́ nɨwónɨrɨ ayo pɨrɨ́ umamoarɨnɨ. \s1 Poro ámɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨmɨnɨrɨ nánɨ wimónɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 17 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, none ayɨ́ yapɨ wí mimónɨŋwɨnɨ. None segɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ mɨxɨ́ neaxɨ́dowáráná negɨ́pɨ ámɨ wí e bɨ onɨmiápɨ nɨŋweámáná —Íná none sɨnɨ sɨ́mɨmaŋɨ́yo sɨŋwɨ́ mɨseanɨpa nerane aí dɨŋɨ́ arɨ́á wí mɨseaikeamoŋwanigɨnɨ. Ámɨ wí e negɨ́pɨ bɨ onɨmiápɨ nɨŋweámáná ámɨ seyɨ́né tɨ́nɨ oŋweaaneyɨnɨrɨ aga íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí nɨneairɨ e yanɨ nánɨ sɨ́mɨ́ xeadɨ́pénɨŋwanigɨnɨ. \v 18 Awaú tɨ́nɨ Poronɨ tɨ́nɨ —Nionɨ ayɨ́ ná bɨnɨ marɨ́áɨ. None segɨ́ tɨ́ámɨnɨ “Obaneyɨ.” neaimónɨ́agɨ aí Seteno pɨ́rɨ́ nearakiŋɨnigɨnɨ. \v 19 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ segɨ́ tɨ́ámɨnɨ “Obaneyɨ.” neaimónɨŋɨnigɨnɨ. Gorɨxo none yayɨ́ neaimonɨ́a nánɨ imónɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ seyɨ́né menɨranɨ? Dɨŋɨ́ niɨ́á neainɨnɨ́a nánɨ imónɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ seyɨ́né menɨranɨ? “Ná tiyɨ́ rɨmeáwɨnɨ?” yaiwianɨ́wá nánɨ imónɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ seyɨ́né menɨranɨ? Jisaso ámɨ báná oyá sɨŋwɨ́ anɨŋe dánɨ none igigɨ́ bɨ mé seyɨ́né wáɨ́ nɨsearɨranéná nánɨŋɨ́ eŋwápɨ nánɨ ranɨ́wárɨnɨ. \v 20 None seáyɨ e nimónɨrane dɨŋɨ́ niɨ́á neainɨnɨ́ápɨ, ayɨ́ seyɨ́né eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \c 3 \s1 Timotio eŋɨ́ sɨxɨ́ oweámɨxɨnɨrɨ urowárɨgɨ́í nánɨrɨnɨ. \p \v 1-2 Ayɨnánɨ seyɨ́né nɨseawárɨmɨ re nánɨ nɨbɨranéná amɨpí seaímeáɨ́pɨ nánɨ majɨ́á nimóga núwasáná “Majɨ́á oimónaneyɨ.” sɨnɨ mɨneaimónɨpaxɨ́ nerɨ́ná re egwɨ́isixɨnɨ. “Yawawi Timotio, negɨ́ nɨrɨxɨ́meáo —O Gorɨxoyá xwɨyɨ́á Kiraiso nánɨ yayɨ́ neainarɨŋɨ́pɨ wáɨ́ wurɨmeinɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́yɨ́ worɨnɨ. O aŋɨ́ Atenɨsɨyɨ rɨnɨŋɨ́ rɨpimɨ yeawáráná ayɨ́ ananɨrɨnɨ.” nɨyaiwirai segɨ́ tɨ́ámɨnɨ nurowárénapɨraíná Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́ápɨ xaíwɨ́ ɨ́á xɨrɨpɨ́rɨ nánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ seaeámɨxɨrɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seamímorɨ éwɨnɨgɨnɨrɨ urowárénapɨgwɨ́isixɨnɨ. \v 3 Segɨ́yɨ́ wo aí xeanɨŋɨ́ seaímeáɨ́ apimɨ dánɨ ududɨ́ mɨwinɨpa oenɨrɨ Timotio apɨ e éwɨnɨgɨnɨrɨ urowárénapɨgwɨ́isixɨnɨ. E nerai aí eŋíná dánɨ Gorɨxo “Xeanɨŋɨ́ apɨ ayo xe wímeáwɨnɨgɨnɨ.” yaiwiárɨŋene imónɨŋagwɨ nánɨ sewanɨŋɨ́yɨ́né nɨjɨ́árɨnɨ. \v 4 Xámɨ seyɨ́né tɨ́nɨ sɨnɨ nɨŋwearanéná “Rɨ́wéná xeanɨŋɨ́ nɨneaímeanɨŋoɨ.” mɨsearayipa reŋwanigɨnɨ? Apɨ rɨxa nɨseaímeáagɨ nánɨ seyɨ́né “Rɨpɨ apɨrɨ́anɨ?” nɨyaiwiro rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋoɨ. \v 5 Ayɨnánɨ Timotiomɨ urowárénapɨŋanigɨnɨ. Rɨxa seyɨ́né imónɨgɨ́ápɨ nánɨ “Sɨnɨ majɨ́á oimónɨmɨnɨ.” mɨnimónɨpaxɨ́ nerɨ́ná o seyɨ́né Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́ápɨ sɨnɨ píránɨŋɨ́ rɨ́a wɨkwɨ́roŋoɨnɨrɨ mí seaómɨxɨnɨ́a nánɨ urowárénapɨŋanigɨnɨ. “Ámáyo yapɨ́ wíwapɨyarɨŋo —O oborɨnɨ. O seyɨ́né Kiraisomɨ pɨ́nɨ owiárɨ́poyɨnɨrɨ yapɨ́ seaíwapɨyíáná none anɨŋɨ́ minɨ́ eŋwápɨ anɨpá imónɨnɨgɨnɨrɨ urowárénapɨŋanigɨnɨ.” seararɨŋɨnɨ. \s1 Timotio Poromɨ yayɨ́ xwɨyɨ́á urémeaŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 6 E éagɨ aiwɨ agwɨ Timotio seyɨ́né tɨ́ámɨnɨ pɨ́nɨ nɨseawiárɨmɨ nɨbɨrɨ xwɨyɨ́á yayɨ́ yeainɨpaxɨ́pɨnɨ áwaŋɨ́ yearémeáɨnigɨnɨ. Seyɨ́né sɨnɨ Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roro xɨxe dɨŋɨ́ sɨpí inɨro yarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ seanɨ́ɨ́pɨ nánɨ áwaŋɨ́ yearémeáɨnigɨnɨ. None nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoróná wá seaunɨrɨ none seyɨ́né nánɨ “Sɨŋwɨ́ owɨnaneyɨ.” neaimónarɨŋɨ́pa seyɨ́né axɨ́pɨ Porowamɨ sɨŋwɨ́ owɨnaneyɨnɨrɨ íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí seairɨ yarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ seanɨ́ɨ́pɨ nánɨ enɨ áwaŋɨ́ yearémeáɨnigɨnɨ. \v 7 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, Timotio apɨ áwaŋɨ́ yearémeáɨ́ eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á neaxepaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xeanɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ apɨ nɨpɨnɨ neaímeaarɨ́ná dɨŋɨ́ sɨpí mɨneaí dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨŋwanigɨnɨ. O re yearɨ́agɨ nánɨ, “Kiraisomɨ sɨnɨ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋoɨ.” yearɨ́agɨ nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ínɨŋwanigɨnɨ. \v 8 Seyɨ́né eŋɨ́ neánɨro Ámɨnáo tɨ́nɨ ikárɨnɨgɨ́ápɨ xaíwɨ́ ɨ́á nɨxɨrɨrónáyɨ́, none seáyɨ́ nikárɨnɨrane ŋweapaxɨ́ eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. \v 9 Gorɨxomɨ seyɨ́né nánɨ yayɨ́ anɨŋɨ́ minɨ́ nɨwirane aí yayɨ́ seyɨ́né nánɨ wipaxɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mimónɨŋwɨnɨ. Ayɨ́ pí nánɨnɨ marɨ́áɨ, seyɨ́né nánɨ yayɨ́ nɨwiranéná dɨŋɨ́ niɨ́á onɨmiá neainarɨŋɨ́manɨ. Ayá wí neainarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 10 Segɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́ sɨŋwɨ́ nɨseanɨrane Kiraisomɨ anɨŋɨ́ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́ropɨ́rɨ́a nánɨ sɨnɨ mimónɨgɨ́ápɨ osearéwapɨyaneyɨnɨrɨ anɨŋɨ́ minɨ́ ikwáwɨyiranɨ, árɨ́wɨyiranɨ, waunɨ́ rɨxɨŋɨ́ urarɨŋwárɨnɨ. \s1 Poro Tesaronaika ŋweáyɨ́ nánɨ rɨxɨŋɨ́ wurɨyiŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 Negɨ́ ápo Gorɨxo tɨ́nɨ Ámɨná Jisaso tɨ́nɨ awaú none seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e banɨ́wá nánɨ “Ámɨ óɨ́ neaimóisixɨnɨ.” nimónarɨnɨ. \v 12 None seyɨ́né nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨneairɨ arɨrá seaiarɨŋwápa seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ xɨxe dɨŋɨ́ sɨpí ninɨro arɨrá ninɨrónáranɨ, wínɨyɨ́ nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨwiro arɨrá nɨwirónáranɨ, ayá wí epɨ́rɨ́a nánɨ “Ámɨnáo e seaimɨxɨ́wɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ. \v 13 Ámɨná Jisaso ámá xɨ́o xegɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ ámɨ nɨweapɨrɨ́ná seyɨ́né negɨ́ ápo Gorɨxo sɨŋwɨ́ anɨŋe dánɨ xwɨyɨ́á mɨseaxekwɨ́mopaxɨ́ imónɨro sɨyikwɨ́ mínɨgɨ́áyɨ́né imónɨro epɨ́rɨ́a nánɨ sɨ́kɨ́kɨ́ seaomɨxɨ́wɨnɨgɨnɨ. \c 4 \s1 “Gorɨxo wimónarɨŋɨ́pɨnɨ éɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, nionɨ payɨ́ rɨna yoparɨ́pɨ nearɨ́ná Ámɨná Jisaso wáɨ́ nurɨmeíɨ́rɨxɨnɨrɨ nearowárɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ ayá tɨ́nɨ nerɨ eŋɨ́ rɨrémɨxɨ́ bɨ rɨpɨ oseaianeyɨ. Seyɨ́né nemeróná Gorɨxo yayɨ́ winɨpaxɨ́pɨ epɨ́rɨ́a nánɨ searéwapɨyiŋwápɨ tɨ́nɨ rɨxa xɨxenɨ yarɨŋoɨ. E nero aí apimɨ nɨmúroro ámɨ bɨ tɨ́nɨ oyaneyɨnɨro éɨ́rɨxɨnɨ. \v 2 Sekaxɨ́ rɨnɨŋɨ́ Ámɨná Jisaso nearɨ́peaŋone searéwapɨyiŋwápɨ nánɨ seyɨ́né nɨjɨ́á imónɨŋagɨ́a nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 3 Gorɨxo seyɨ́né e éɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Sɨyikwɨ́ mínɨgɨ́áyɨ́né imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Ámá wí tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ bɨ minɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. \v 4 Meánɨgɨ́áyɨ́né ámɨ wí tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ bɨ minɨ́ Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ero ámáyá sɨŋwɨ́yo dánɨ weyɨ́ seamearɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ero nero xɨxenɨ meánɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 5 Émáyɨ́ —Ayɨ́ ámá Gorɨxo nánɨ dɨŋɨ́ mɨmoarɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ ɨ́wɨ́ inanɨro nánɨ mɨŋɨ́ ninɨro sɨ́mɨ́ xeadɨ́pénarɨgɨ́ápa mepa éɨ́rɨxɨnɨ. \v 6 Segɨ́ sérɨxɨ́meánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́yá apɨxɨ́ tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ oinaneyɨnɨro yapɨ́ nɨwímearɨ nɨwero sɨpí mɨwikárɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Xámɨ seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearanéná áwaŋɨ́ searɨrane erɨrɨ́ seairane eŋwápa xɨxenɨ ámá ɨ́wɨ́ apɨ éɨ́áyo Ámɨnáo pɨrɨ́ umamonɨ́á eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. \v 7 Gorɨxo nene ámá wí tɨ́nɨ ɨ́wɨ́ inanɨ́wá nánɨ nionɨyáyɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wéyo ɨ́á neaumɨrɨŋɨ́manɨ. Gɨ́ sɨyikwɨ́ minɨgɨ́áyɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wéyo ɨ́á neaumɨrɨŋɨ́rɨnɨ. \v 8 Ayɨnánɨ rɨpɨ nánɨ dɨŋɨ́ móɨ́rɨxɨnɨ. Gɨyɨ́ gɨyɨ́ nionɨ seararɨŋápɨ rɨ́wɨ́mɨnɨ nɨmamorɨ́náyɨ́, ayɨ́ ámáyonɨ rɨ́wɨ́ mumoarɨŋoɨ. Ayɨ́ Gorɨxomɨ —O nene sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́ imónanɨ nánɨ xegɨ́ kwíyɨ́pɨ owaínɨnɨrɨ sɨxɨ́ neamímoarɨŋorɨnɨ. Omɨ rɨ́wɨ́ umoarɨŋoɨ. \p \v 9 Sérɨxɨ́meá nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨseairɨ arɨrá nɨwirɨ́ná epaxɨ́pɨ nánɨ Gorɨxo xewanɨŋo rɨxa seaíwapɨyiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ none aí wí rɨ́wamɨŋɨ́ nearɨ searɨpaxɨ́ mimónɨŋwɨnɨ. \v 10 Sérɨxɨ́meá segɨ́ Masedonia pɨropenɨsɨ́yo amɨ gɨmɨ ŋweagɨ́áyo nánɨ rɨxa dɨŋɨ́ sɨpí nɨwiro arɨrá wiarɨŋoɨ. Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, seyɨ́né e yarɨŋagɨ́a aí ámɨ bɨ rɨpɨ oépoyɨnɨrɨ yarɨŋɨ́ oseaimɨnɨ. Seyɨ́né dɨŋɨ́ sɨpí e wiarɨgɨ́ápɨ ámɨ xwé bɨ tɨ́nɨ nimóga úɨ́rɨxɨnɨ. \v 11 Porowa xámɨ sekaxɨ́ nearɨgɨ́ápa xɨxenɨ píránɨŋɨ́ oimónaneyɨnɨro éɨ́rɨxɨnɨ. Awayinɨ yapenɨŋwaéne oimónaneyɨnɨrɨ ero wí yarɨgɨ́ápɨ marɨ́áɨ, negɨ́ yarɨŋwápɨnɨ oainenaxɨ́daneyɨnɨrɨ ero negɨ́ omɨŋɨ́ enɨ nɨrɨ́kwínɨmáná oyaneyɨnɨrɨ ero éɨ́rɨxɨnɨ. \v 12 E nerónáyɨ́, nɨpɨ́rɨ nánɨranɨ, yínɨpɨ́rɨ nánɨranɨ, dɨ́wɨ́ mikeamónɨpa ero ámá Gorɨxoyá mimónɨgɨ́áyɨ́ re seaiaiwipaxɨ́pɨ ero, “Ayɨ́ wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ yarɨŋoɨ.” seaiaiwipaxɨ́pɨ ero epɨ́rɨ́á eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. \s1 “Ámɨnáo ámɨ weapáná pegɨ́áyɨ́ wiápɨ́nɨmeapɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 13 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, ámá re nɨyaiwirɨ, “Gɨ́ ámá pɨyɨ́ ro Gorɨxo sɨŋɨ́ wimɨxáná nɨwiápɨ́nɨmeanɨ́árɨnɨ.” nɨyaiwirɨ mikwɨ́moarɨgɨ́áyɨ́ iwieánarɨgɨ́ápa seyɨ́né enɨ axɨ́pɨ miwieánɨpa éɨ́rɨxɨnɨrɨ péɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́ápɨ nánɨ xe majɨ́á oimónɨ́poyɨnɨrɨ mɨneaimónarɨnɨ. \v 14 Jisaso nɨpémáná ámɨ wiápɨ́nɨmeaŋɨ́rɨnɨ. E eŋɨ́pɨ nánɨ nene rɨxa “Neparɨnɨ.” nɨyaiwirane dɨŋɨ́ ɨkwɨ́roŋwɨnɨ. Ayɨnánɨ Jisaso eŋɨ́ apɨ re yaiwiarɨŋwápimɨ sopɨŋɨ́ wonɨ, “Ámá Jisasomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ́ná péɨ́áyo Gorɨxo xegɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ o tɨ́nɨ nawínɨ nɨmeámɨ unɨ́árɨnɨ.” yaiwiarɨŋwápimɨ sopɨŋɨ́ wonɨ. \v 15 Rɨpɨ ranɨ́pɨ, ayɨ́ Ámɨnáo rɨŋɨ́pɨrɨnɨ. O ámɨ báná nene sɨnɨ sɨŋɨ́ ŋweaŋwaéne omɨ wímeaanɨ nánɨ pegɨ́áyo xámɨ umeanɨ́wámanɨ. \v 16 Íná aŋɨ́namɨ dánɨ apɨ́ bɨ eŋɨ́ tɨ́nɨ rɨnɨrɨ aŋɨ́najɨ́yo xɨráónɨŋɨ́ imónɨŋóyá maŋɨ́ rɨnɨrɨ pékákɨ́ Gorɨxoyá rɨnɨrɨ yarɨ́ná Ámɨnáo xewanɨŋo aŋɨ́namɨ dánɨ weapɨnɨ́árɨnɨ. Aŋɨ́namɨ dánɨ weapáná ámá xɨ́omɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́á rɨxa pegɨ́áyɨ́ xámɨ sɨŋɨ́ nero wiápɨ́nɨmeapɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 17 Rɨxa nɨwiápɨ́nɨmeámáná eŋáná sɨnɨ sɨŋɨ́ ŋweaŋwaéne enɨ Ámɨnáomɨ aŋɨ́ pɨrɨ́yo wímeanɨ nánɨ ayɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ agwɨ́pɨ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ neayoaánapɨnɨ́árɨnɨ. \v 18 Ayɨnánɨ segɨ́yɨ́ wí wigɨ́ ámá péáná xwɨyɨ́á apɨ nurɨro mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ umɨrɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \c 5 \s1 “Ámɨnáo bɨnɨ́áyi nánɨ sɨŋwɨ́ tɨ́nɨ ŋweáwanɨgɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, Ámɨnáo weapɨnɨ́áyi nánɨ seyɨ́né rɨxa arɨ́á wigɨ́á eŋagɨ nánɨ rɨ́wamɨŋɨ́ bɨ nearɨ áwaŋɨ́ searɨpaxɨ́ mimónɨnɨ. \v 2 Rɨpɨ nánɨ seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋagɨ́a nánɨ rarɨŋɨnɨ. “Ámá árɨ́wɨyimɨ ɨ́wɨ́ meaarɨgɨ́áyɨ́ ríná bɨpɨ́rɨréoɨ?” mɨyaiwipa yarɨ́ná barɨgɨ́ápa Ámɨnáo enɨ axɨ́pɨ “Ríná bɨnɨrɨ́enɨŋoɨ?” mɨyaiwipa eŋáná bɨnɨ́árɨnɨ. Apɨ nánɨ seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́á imónɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 3 Ayɨ́ re rarɨ́ná, “Rɨxa nɨwayɨrónɨrɨ ŋweaŋwɨnɨ. Amɨpí wí nánɨ wáyɨ́ neainɨpaxɨ́ mimónɨnɨ.” rarɨ́ná sɨnɨ mé rɨ́mewá inɨpaxɨ́ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ wímeanɨ́árɨnɨ. Rɨ́nɨŋɨ́ apɨxíwa niaíwɨ́ xɨranɨróná nawínánɨ winarɨŋɨ́pa axɨ́pɨ wímeááná apimɨ wí urakínɨpɨ́rɨ́á menɨnɨ. \v 4 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, seyɨ́né sɨ́á yinɨŋɨ́mɨnɨ memearɨgɨ́áyɨ́né eŋagɨ nánɨ Ámɨnáo nɨweapɨrɨ nɨseaímearɨ́ná ámá ɨ́wɨ́ xaurápɨmɨnɨrɨ wímeááná sɨrɨ́ pɨkínarɨgɨ́áyɨ́ yapɨ pɨkínɨpaxɨ́ mimónɨgɨ́áyɨ́nérɨnɨ. \v 5 Nɨyɨ́nénɨ wɨ́á ónarɨŋɨ́mɨnɨ nemero ikwáwɨyíná yarɨgɨ́áyɨ́né imónɨŋagɨ́a nánɨ seararɨŋɨnɨ. Nene sɨ́á yinɨŋɨ́mɨnɨ nemerane árɨ́wɨyimɨ yarɨŋwaénemanɨ. \v 6 Ayɨnánɨ Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́rogɨ́áyɨ́ sɨ́á o weapɨnɨ́áyi nánɨ sɨŋwɨ́ manɨ́ maiwí sá wearɨgɨ́ápa mepa éwanɨgɨnɨ. Sɨŋwɨ́ tɨ́nɨ nɨŋwearane pɨ́reánɨ́wanɨgɨnɨ. \v 7 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Ámá sá wearɨgɨ́áyɨ́ árɨ́wɨyimɨ wearɨgɨ́árɨnɨ. Ámá iniɨgɨ́ xwapɨ́ nɨnɨro papɨkɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ árɨ́wɨyimɨ nɨnɨro papɨkɨ́ yarɨgɨ́árɨnɨ. \v 8 E nerɨ aí nene ikwáwɨyíná emearɨŋwaéne imónɨŋagwɨ nánɨ pɨ́reánɨ́wanɨgɨnɨ. Ámá mɨxɨ́ inanɨro nánɨ ikɨ́narɨgɨ́ápa nene axɨ́pɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rorane dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyirane yarɨŋwápɨ sorɨ́á mɨxɨ́ nánɨ yínarɨgɨ́ápánɨŋɨ́ yínɨrane “Gorɨxo yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́árɨnɨ.” nɨyaiwirane ikwɨ́moarɨŋwápɨ arɨxɨ́ mɨxɨ́ nánɨ dɨ́kínarɨgɨ́ápánɨŋɨ́ dɨ́kínɨrane éwanɨgɨnɨ. \v 9 Gorɨxo xegɨ́ wikɨ́ rɨ́á ápiáwɨ́nɨŋɨ́ wearɨŋɨ́pɨ wímeáwɨnɨgɨnɨrɨ neaiaiwiárɨŋenemanɨ. Negɨ́ Ámɨná Jisasɨ Kiraiso neaiiŋɨ́pimɨ dánɨ yeáyɨ́ uyimɨxemeáɨmɨgɨnɨrɨ neaiaiwiárɨŋenerɨnɨ. \v 10 Nene sɨnɨ ŋweaŋáná nɨweapɨrɨ́náranɨ, peŋwámɨ eŋáná nɨweapɨrɨ́náranɨ, xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ ŋweaanɨ́wá nánɨ neapeiŋɨnigɨnɨ. \v 11 Ayɨnánɨ xɨxe mɨŋɨ́ ikɨŋwɨ́ mɨrɨnɨro sɨ́kɨ́kɨ́ omɨxɨnɨro éɨ́rɨxɨnɨ. “Seyɨ́né rɨxa e inarɨgɨ́ápɨ sɨnɨ niga úɨ́rɨxɨnɨ.” seararɨŋɨnɨ. \s1 “Apɨ apɨ éɨ́rɨxɨnɨ.” nura uŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 12 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, bɨ rɨpɨ éɨ́rɨxɨnɨrɨ yarɨŋɨ́ oseaimɨnɨ. Segɨ́ arɨrá seaianɨro nánɨ anɨŋɨ́ minɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ —Ayɨ́ Ámɨnáoyá dɨŋɨ́yo dánɨ seameŋwearo searéwapɨyiro epɨ́rɨ nánɨ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ayo seyɨ́né wéyo umepɨ́rɨ nánɨ éɨ́rɨxɨnɨ. \v 13 Ámá ayɨ́ saŋɨ́ searápanɨro yarɨŋagɨ́a nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiro wé íkwiaŋwɨ́yo ŋwɨrárɨro éɨ́rɨxɨnɨ. Sérɨxɨ́meá tɨ́nɨ xepɨxepá mɨrónɨ́ nawínɨ nimónɨro ŋweáɨ́rɨxɨnɨ. \p \v 14 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, bɨ rɨpɨ enɨ éɨ́rɨxɨnɨrɨ yarɨŋɨ́ oseaimɨnɨ. Segɨ́ ámá rɨ́wɨ́ sɨwɨ́á yigɨ́áyo yumɨxɨro ayá igigɨ́ yarɨgɨ́áyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímoro i wegɨ́áyo arɨrá wiro éɨ́rɨxɨnɨ. Ámá nɨyonɨ nurɨrɨ́ná sɨmeaxɨ́dɨ́ mɨwí wigɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ “E oyaneyɨ.” nɨyaiwirɨ́ná e éɨ́rɨxɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 15 Ámá sɨpí seaikárɨ́áyo seyɨ́né enɨ pɨrɨ́ numamoro sɨpí mɨwikárɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Pí pí seaikárarɨŋagɨ́á aí “Negɨ́ wínɨyo arɨge nerɨ́ná naŋɨ́ wiianɨréwɨnɨ?” nɨyaiwiro e wianɨro nánɨ éɨ́rɨxɨnɨ. Ámá nɨyonɨ aí e wianɨro nánɨ éɨ́rɨxɨnɨ. \v 16-17 Íníná dɨŋɨ́ niɨ́á seainɨ́wɨnɨgɨnɨ. Íníná Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 18 Pí pí seaímeááná Gorɨxomɨ yayɨ́ wíɨ́rɨxɨnɨ. Kiraisɨ Jisaso tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨgɨ́áyɨ́né Gorɨxo e éɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 19 Seyɨ́né kwíyɨ́ Gorɨxoyá yarɨŋɨ́pimɨ pɨ́rɨpɨ́rɨ́ mɨwipa nero \v 20 apimɨ dánɨ xwɨyɨ́á wɨ́á rókiamoarɨgɨ́ápɨ paimɨmɨ́ mɨwipa éɨ́rɨxɨnɨ. \v 21 E mepa nero aí wɨ́á nɨsearókiamorɨ́ná “Xwɨyɨ́á rɨpɨ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ imónɨŋɨ́pɨ rarɨŋɨnɨ.” searánáyɨ́, píránɨŋɨ́ pɨ́á nɨmeaxɨ́dɨmáná naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ xaíwɨ́ ɨ́á xɨrɨro \v 22 sɨpí imónɨŋɨ́pɨ nɨpɨnɨ rɨ́wɨ́ umoro éɨ́rɨxɨnɨ. \p \v 23 Gorɨxo —O ámá nɨwayɨrónɨro ŋweapɨ́rɨ nánɨ mɨ́kɨ́ ikiŋorɨnɨ. “O seyɨ́né sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́ nimónɨga nuro yóɨ́ imónɨpɨ́rɨ nánɨ seaimɨxɨ́wɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ. “Ámɨná Jisasɨ Kiraiso báná seyɨ́né xwɨyɨ́á seaxekwɨ́mopaxɨ́ mimónɨpa epɨ́rɨ́a nánɨ Gorɨxo segɨ́ dɨŋɨ́pɨnɨ marɨ́áɨ, warápɨ enɨ seaerɨ́kiemeáwɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ. \v 24 Nionɨyáyɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wéyo ɨ́á seaumɨrarɨŋo —O ámá wikwiárɨnɨpaxɨ́ imónɨŋorɨnɨ. O xɨxenɨ apɨ apɨ e seaiinɨ́árɨnɨ. \p \v 25 Gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, none nánɨ enɨ rɨxɨŋɨ́ neaurɨyíɨ́rɨxɨnɨ. \v 26 Sérɨxɨ́meá gɨyɨ́ gɨyo yayɨ́ nɨwirɨ́ná yayɨ́ óɨ́ weánɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 27 Ámɨnáo arɨ́á eŋe dánɨ sekaxɨ́ rɨpɨ osearɨmɨnɨ, “Payɨ́ rɨna nɨmearɨ́ná sérɨxɨ́meá nɨyonɨ ɨ́á urowieméɨ́rɨxɨnɨ.” \v 28 “Negɨ́ Ámɨná Jisasɨ Kiraiso wá seawianɨ́wɨnɨgɨnɨ.” nimónarɨnɨ.