\id 1JN Angave NT [aak] -Papua New Guinea 1990 (DBL -2014) \h 1 Jono \toc1 Payɨ́ Jono xámɨ eaŋɨ́narɨnɨ \toc2 1 Jono \toc3 1Jn \mt1 Payɨ́ Jono xámɨ eaŋɨ́narɨnɨ. \ip Payɨ́ rɨna Jisasoyá sɨyikɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ nánɨ Jono xámɨ eaŋɨ́narɨnɨ. O Jisaso wiepɨsagowa worɨnɨ. Jisaso rɨxa aŋɨ́namɨ nɨpeyimáná xwiogwɨ́ aga obaxɨ́ nɨpwémáná eŋáná Jono nɨŋweaŋɨsáná rɨxa xweyaŋɨ́ nerɨ aŋɨ́ yoɨ́ Epesasɨyo nɨŋweámáná payɨ́ rɨna eaŋɨnigɨnɨ. Ayɨ́ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́ápa xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ nɨrɨrɨ earɨ mimónɨ́ uréwapɨyarɨgɨ́áyɨ́ rarɨgɨ́ápɨ arɨ́á mɨwipa éɨ́rɨxɨnɨrɨ nɨrɨrɨ earɨ eŋɨnigɨnɨ. Mimónɨ́ uréwapɨyarɨgɨ́áyɨ́ re rarɨgɨ́ápɨ nánɨ, “Wará nene inɨŋwápɨ sɨpí inɨŋagwɨ nánɨ Jisaso xwɨ́áyo nemerɨ́ná nepa ámá mimónagɨ́rɨnɨ.” rarɨgɨ́ápɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ “Jisaso nepa ámá nimónɨmáná emeagɨ́rɨnɨ.” uréwapɨyimɨnɨrɨ enɨ nɨrɨrɨ eaŋɨnigɨnɨ. \c 1 \s1 Dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ámáyo umímoarɨŋo nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Iwamɨ́ó xwɨ́árí tɨ́nɨ aŋɨ́na tɨ́nɨ imɨxɨnɨŋíná eŋo nánɨ —Omɨ arɨ́á wirane negɨ́ sɨŋwɨ́ tɨ́ tɨ́nɨ wɨnɨrane sɨŋwɨ́ wɨnaxɨ́dɨrane wé tɨ́nɨ ɨ́á xɨrɨrane eŋwáorɨnɨ. Xwɨyɨ́á dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ neaíwapɨyiŋorɨnɨ. \v 2 Dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋwápɨ nánɨ sɨxɨ́ neamímoarɨŋorɨnɨ. Xegɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́ sɨwá neainɨ́agɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨŋwá eŋagɨ nánɨ neaímeaŋɨ́ mɨ́kone dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́pɨ nánɨ mɨ́kɨ́ ikiŋo nánɨ —O eŋíná dánɨ íníná ápo Gorɨxo tɨ́nɨ nawínɨ ŋweagɨ́ío xegɨ́ sɨ́mɨmaŋɨ́ sɨwá neainɨŋorɨnɨ. O nánɨ xwɨyɨ́ápɨ sopɨŋɨ́nɨŋɨ́ nɨworane wáɨ́ seararɨŋwɨnɨ. \v 3 Seyɨ́né tɨ́nɨ aga nawínɨ xɨrɨnɨŋwaéne imónɨrane dɨŋɨ́ axɨ́pɨnɨ nawínɨ xɨrɨrane yanɨ́wá nánɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨrane arɨ́á wirane eŋwáo nánɨ wáɨ́ seararɨŋwɨnɨ. None aga dɨŋɨ́ ná bɨnɨ nimónɨrane xɨrɨnɨŋwáwaú, ayɨ́ ápo Gorɨxo tɨ́nɨ xewaxo Jisasɨ Kiraiso tɨ́nɨ awaú eŋagɨ́i nánɨ seararɨŋwɨnɨ. \v 4 Dɨŋɨ́ niɨ́á nɨneainɨrɨ́ná bɨ onɨmiápɨ mɨneainɨ́ aga seáyɨ e neainɨnɨ́a nánɨ rɨ́wamɨŋɨ́ rɨpɨ nearɨ seaiapowárarɨŋɨnɨ. \s1 “Wɨ́á ókínɨŋe eméɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 5 Xwɨyɨ́á Jisaso yaŋɨ́ neaiapowárɨ́agɨ arɨ́á wiŋwá wáɨ́ seararɨŋwápɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Gorɨxo wɨ́ánɨŋɨ́ imónɨŋorɨnɨ. Onɨmiápɨ bɨ aí sɨ́á mɨyɨkínɨŋorɨnɨ. \v 6 Ayɨnánɨ nene “O tɨ́nɨ nawínɨ xɨrɨnɨŋwaénerɨnɨ.” nɨrɨnɨrane aí maŋɨ́ nɨwiaíkirane sɨ́á yɨkínɨŋe nemeranénáyɨ́, yapɨ́ rarɨŋwɨnɨ. Nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ wí mɨyarɨŋwɨnɨ. \v 7 E nerɨ aí nene uyɨ́niɨ́ bɨ mé wɨ́á ókínɨŋe xɨ́o ŋweaŋɨ́pa nene enɨ wɨ́á ókínɨŋe nemeranénáyɨ́, xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ anɨ xɨrɨnɨŋwaéne imónɨrane xɨ́o nene naŋɨ́ imónanɨ́wá nánɨ ragɨ́ xewaxo Jisaso nɨperɨ́ná puŋɨ́pimɨ dánɨ ɨ́wɨ́ nɨpɨnɨ yarɨŋwápɨ nánɨ igɨ́ánɨŋɨ́ neaeámorɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 8 Nene “Ɨ́wɨ́ bɨ mɨyarɨŋwaénerɨnɨ.” nɨrɨnɨranénáyɨ́, newanɨŋene yapɨ́ éwapɨ́narɨŋwɨnɨ. Nepa imónɨŋɨ́pɨ bɨ ɨ́á mɨxɨrarɨŋwɨnɨ. \v 9 E nerɨ aí nene xɨ́oyá arɨ́á eŋe dánɨ ɨ́wɨ́ yarɨŋwápɨ nánɨ waropárɨ́ ninɨranénáyɨ́, o dɨŋɨ́ uŋwɨrárɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ erɨ wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ erɨ yarɨŋo eŋagɨ nánɨ ananɨ ɨ́wɨ́ yarɨŋwápɨ yokwarɨmɨ́ neaiirɨ uyɨ́niɨ́ yarɨŋwápɨ nɨpɨnɨ igɨ́ánɨŋɨ́ neaeámoirɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 10 Nene “Ɨ́wɨ́ bɨ meŋwárɨnɨ.” nɨrɨnɨranénáyɨ́, “Ámá nɨ́nɨ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́árɨnɨ.” rɨŋomɨ yapɨ́ rarɨŋónɨŋɨ́ wimɨxanɨrɨ yarɨŋwɨnɨ. Xwɨyɨ́á o nearɨŋɨ́pɨ bɨ ɨ́á mɨxɨrarɨŋwɨnɨ. \c 2 \p \v 1 Gɨ́ niaíwɨ́piayɨ́né, ɨ́wɨ́ mepa éɨ́rɨxɨnɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ rɨpɨ seyɨ́né nánɨ eaarɨŋɨnɨ. E nerɨ aí wiene ɨ́wɨ́ nerɨ́náyɨ́, arɨrá neaiarɨŋo ápo Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e nɨrómáná yokwarɨmɨ́ owiinɨrɨ neaurɨyarɨnɨ. Wé rónɨŋɨ́ o, ayɨ́ Jisasɨ Kiraiso nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 2 O xewanɨŋo nɨperɨ́ná rɨdɨyowánɨŋɨ́ ninɨrɨ xano Gorɨxomɨ nɨwiapemɨxɨrɨ nánɨ negɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨŋwápɨ yokwarɨmɨ́ neaiinɨ́a nánɨ imónɨŋorɨnɨ. Ɨ́wɨ́ nene yarɨŋwápɨnɨ marɨ́áɨ, ɨ́wɨ́ ámá xwɨ́á rɨrí nɨrímɨnɨ amɨ gɨmɨ ŋweagɨ́áyɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ enɨ nɨwiapemɨxɨrɨ nánɨ yokwarɨmɨ́ wiinɨ́a nánɨ imónɨŋorɨnɨ. \s1 Ámá Gorɨxo tɨ́nɨ ikárɨnɨgɨ́áyɨ́ epaxɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 3 Nene xɨ́o sekaxɨ́ nearɨŋɨ́pimɨ nɨxɨ́dɨranénáyɨ́, wonɨ wonɨ dɨŋɨ́ re yaiwinɨpaxenerɨnɨ, “Nionɨ o nánɨ nepa nɨjɨ́á nimónɨrɨ o tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨŋáyɨ́ wonɨrɨ́anɨ?” yaiwinɨpaxenerɨnɨ. \v 4 Ámá wo “Nionɨ o nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ o tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨŋáonɨrɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ aí sekaxɨ́ nearɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ mɨyarɨŋo eŋánáyɨ́, yapɨ́ rarɨŋɨ́rɨnɨ. Nepa imónɨŋɨ́ Gorɨxo nearɨŋɨ́pɨ ɨ́á xɨrarɨŋɨ́manɨ. \v 5 E nerɨ aí xwɨyɨ́á Gorɨxo nearɨŋɨ́pɨ go go nɨxɨ́dɨrɨ́náyɨ́, omɨ úrapí nerɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyí aga xɨxenɨ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyinɨ. Nene apɨ neranéná “Gorɨxo tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨŋwaénerɨ́anɨ?” yaiwinanɨ́wɨnɨ. \p \v 6 Ámá wo “Nionɨ Jisaso tɨ́nɨ nawínɨ kumɨxɨnɨgwɨ́í wonɨrɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ́náyɨ́, Jisaso xwɨ́á tɨ́yo nemerɨ́ná xano wimónɨŋɨ́pɨ nɨpɨnɨ yárɨŋɨ́pa axɨ́pɨ éwɨnɨgɨnɨ. \v 7 Gɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né, “O sekaxɨ́ sɨŋɨ́ bɨ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨnɨ.” mɨyaiwipanɨ. Iwamɨ́ó imónɨŋíná dánɨ sekaxɨ́ Jisaso rɨŋɨ́ seyɨ́né nɨjɨ́á imónɨgɨ́ápɨ —Apɨ xwɨyɨ́á seyɨ́né arɨ́á wigɨ́ápɨrɨnɨ. Apɨ nánɨ nɨrɨrɨ eaarɨŋɨnɨ. \v 8 E nɨsearɨrɨ aí sɨ́á yinɨŋɨ́pɨ rɨxa nɨdeaxa nurɨ wɨ́á ónarɨŋɨ́pa Jisaso xewanɨŋo neaíwapɨyiŋɨ́pɨ rɨxa ónarɨŋagɨ nánɨ nionɨ “Sekaxɨ́ Jisaso rɨŋɨ́pɨ sɨŋɨ́ imónɨnɨ.” searɨpaxɨ́rɨnɨ. Xámɨ xewanɨŋoyá sekaxɨ́pimɨ nɨxɨ́dɨrɨ yarɨŋagɨ wɨnɨrane agwɨ seyɨ́né nɨxɨ́dɨro yarɨŋagɨ́a seanɨrane nerane nánɨ “Xwɨyɨ́á apɨ nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨ́anɨ?” yaiwiarɨŋwɨnɨ. \p \v 9 Ámá wo “Nionɨ Jisaso neaíwapɨyiŋɨ́pɨ nɨxɨ́dɨrɨ wɨ́á ókiŋe emearɨŋá wonɨrɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ aí xexɨrɨ́meáyo sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ nɨwirɨ́náyɨ́, sɨnɨ sɨ́á yinɨŋɨ́mɨ́nɨŋɨ́ ŋweanɨ. \v 10 Ámá Jisaso neaíwapɨyiŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nerɨ xexɨrɨ́meáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨŋɨ́ go go, ayɨ́ wɨ́á ókiŋe nɨŋwearɨ nánɨ xexɨrɨ́meáyɨ́ óreámioapaxɨ́ wí wíwapɨyarɨŋɨ́manɨ. \v 11 E nerɨ aí xexɨrɨ́meáyo sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨŋɨ́ go go, ayɨ́ sɨ́á yinɨŋénɨŋɨ́ imónɨŋe ŋwearɨ aŋɨ́ emerɨ nerɨ́ná xegɨ́ sɨŋwɨ́yo sɨ́á uyinɨŋagɨ nánɨ xɨ́o gɨmɨ nánɨ warɨŋe majɨ́á imónɨŋorɨnɨ. \s1 “Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ nɨsearɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨŋɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 12 Niaíwɨ́piayɨ́né, Jisasɨ Kiraiso neaiiŋɨ́pimɨ dánɨ segɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ Gorɨxo rɨxa yokwarɨmɨ́ seaiiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ apiayɨ́né nánɨ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨŋɨnɨ. \v 13 Ámɨnáoyɨ́né, soyɨ́né iwamɨ́ó imónɨŋíná eŋo tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨro nɨjɨ́á imónɨro eŋagɨ́a nánɨ soyɨ́né nánɨ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨŋɨnɨ. Ámá sɨwarɨ́á rɨgɨ́oyɨ́né, soyɨ́né sɨpí imónɨŋomɨ —Ayɨ́ oboyɨ rɨnɨŋo nánɨ rarɨŋɨnɨ. Omɨ rɨxa xopɨrárɨ́ wíɨ́á eŋagɨ nánɨ nionɨ soyɨ́né nánɨ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨŋɨnɨ. Niaíwɨ́yɨ́né, seyɨ́né ápo Gorɨxo tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨro nɨjɨ́á imónɨro eŋagɨ́a nánɨ seyɨ́né nánɨ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨŋɨnɨ. \v 14 Ámɨnáoyɨ́né, soyɨ́né iwamɨ́ó imónɨŋíná eŋo tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨro nɨjɨ́á imónɨro eŋagɨ́a nánɨ soyɨ́né nánɨ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨŋɨnɨ. Ámá sɨwarɨ́á rɨgɨ́oyɨ́né, soyɨ́né Jisasomɨ nuxɨ́dɨróná eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨro xwɨyɨ́á Gorɨxoyápɨ aumaúmɨ́ inɨro sɨpí imónɨŋomɨ xopɨrárɨ́ wiro egɨ́á eŋagɨ nánɨ soyɨ́né nánɨ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨŋɨnɨ. \p \v 15 Seyɨ́né amɨpí sɨpí xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ yarɨgɨ́ápimɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyipa ero amɨpí nɨ́nɨ xwɨ́á tɨ́yo weŋɨ́yo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyipa ero éɨ́rɨxɨnɨ. Amɨpí xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ yarɨgɨ́ápimɨ go go dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ́náyɨ́, ápo Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyinɨnɨ. \v 16 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Amɨpí xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ yarɨgɨ́ápɨ ɨ́wɨ́ nánɨ ɨ́eapá winarɨŋɨ́pɨranɨ, sɨŋwɨ́ ɨ́wɨ́ wɨnarɨgɨ́ápɨranɨ, “Amɨpí xwé tɨ́ŋáonɨrɨ́anɨ?” nɨyaiwinɨrɨ seáyɨ e menarɨgɨ́ápɨranɨ, apɨ nɨpɨnɨ ápo Gorɨxoyá dɨŋɨ́yo dánɨ yarɨgɨ́ámanɨ. Sɨpí xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ imónɨŋɨ́ yarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. \v 17 Amɨpí sɨpí xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ yarɨgɨ́ápɨ anɨpá nimóga urɨ ɨ́eapá nɨwinɨrɨ “Apɨ nionɨyá eŋáná ananɨrɨnɨ.” yaiwiarɨgɨ́ápɨ apɨ enɨ anɨpá nimóga urɨ enɨ́á eŋagɨ aiwɨ ámá Gorɨxo “E éɨ́rɨxɨnɨ.” yaiwiarɨŋɨ́pimɨ xɨ́darɨgɨ́áyɨ́ anɨpá wí mimónɨ́ anɨŋɨ́ íníná ŋweapɨ́rɨ́á eŋagɨ nánɨ amɨpí xwɨ́á tɨ́yo eŋɨ́pimɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyipa éɨ́rɨxɨnɨ. \s1 Ámá Kiraisomɨ xopɨrárɨ́ wianɨro yarɨgɨ́áyɨ́ yapɨ́ wíwapɨyipɨ́rɨxɨnɨrɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 18 Gɨ́ niaíwɨ́yɨ́né, sɨ́á yoparɨ́yɨ́ imónɨníná rɨxa rínárɨnɨ. Eŋíná dánɨ arɨ́á re wiŋwápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ “Ámá Kiraisomɨ xopɨrárɨ́ wimɨnɨrɨ yarɨŋo rɨxa nɨbɨnɨ́árɨnɨ.” arɨ́á e wiŋwápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ agwɨ ríná ámá Kiraisomɨ xopɨrárɨ́ wianɨro yarɨgɨ́áyɨ́ rɨxa nimónɨro ŋweaŋoɨ. Ayɨ́ rɨxa nimónɨro yarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrane nánɨ “Sɨ́á yoparɨ́yɨ́ imónɨníná rɨxa rínárɨ́anɨ?” yaiwiŋwɨnɨ. \v 19 Ámá ayɨ́ xámɨ none tɨ́nɨ nawínɨ nerɨmeánayirane aí nepa none tɨ́nɨ nawínɨ mimónɨpa nero nánɨ pɨ́nɨ nɨneawiárɨmɨ ugɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ nepa none tɨ́nɨ kumɨxɨnɨŋwáyɨ́ nimónɨro sɨŋwɨrɨyɨ́, none tɨ́nɨ ananɨ ŋweaanɨro egɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí “Ayɨ́ negɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ wí menɨnɨ.” yaiwianɨ nánɨ pɨ́nɨ nɨneawiárɨmɨ ugɨ́árɨnɨ. \v 20 Seyɨ́né ayɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́á wiyɨ́némanɨ. Gorɨxoyá kwíyɨ́pɨ rɨxa seaaínɨŋɨ́yɨ́né eŋagɨ́a nánɨ xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́árɨnɨ. \v 21 “Nene sɨnɨ majɨ́á imónɨŋagwɨ nánɨ rɨ́wamɨŋɨ́ rɨpɨ nearɨ mónaparɨnɨ.” rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, seyɨ́né rɨxa nɨjɨ́á nimónɨro “Xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ɨ́á nɨxɨrɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ wí yapɨ́ rɨpaxɨ́ menɨnɨ.” nɨjɨ́á e enɨ imónɨŋagɨ́a nánɨ rɨ́wamɨŋɨ́ rɨpɨ eaarɨŋɨnɨ. \v 22 Xwɨyɨ́á yapɨ́ rarɨŋo, ayɨ́ gorɨnɨ? Amɨpí wí nánɨ rarɨŋo marɨ́áɨ, sa “Ámá yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo Jisasomanɨ.” rarɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ. Kiraisomɨ xopɨrárɨ́ wimɨnɨrɨ yarɨŋorɨnɨ. Xanomɨ tɨ́nɨ xewaxomɨ tɨ́nɨ nɨwaúmɨnɨ rɨ́wɨ́ umoŋorɨnɨ. \v 23 Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ xewaxomɨ rɨ́wɨ́ numorɨ́náyɨ́, ayɨ́ xanomɨ enɨ rɨ́wɨ́ umoarɨŋoɨ. Gɨyɨ́ gɨyɨ́ xewaxo nánɨ “Yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ urowárénapɨŋorɨ́anɨ?” nɨyaiwiro numímɨnɨrɨ́náyɨ́, ayɨ́ xanomɨ enɨ umímɨnarɨŋoɨ. \v 24 Seyɨ́né xwɨyɨ́á Jisaso nánɨ iwamɨ́ó dánɨ arɨ́á wigɨ́ápɨ pɨ́nɨ mɨwiárɨpa nero dɨŋɨ́ ɨ́á xɨrɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Aga xɨxenɨ e nerónáyɨ́, xewaxo tɨ́nɨ nawínɨ imónɨro xano tɨ́nɨ enɨ nawínɨ imónɨro epɨ́rɨ́árɨnɨ. \v 25 Xewanɨŋo mimáyo dánɨ nearɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ, “Seyɨ́né e nerónáyɨ́, dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́gɨ́áyɨ́né imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” nearɨŋɨ́pɨrɨnɨ. \v 26 Payɨ́ rɨnamɨ xámɨ eáápɨ ámá xwɨyɨ́á Jisaso nánɨ rɨnɨŋɨ́pɨ yapɨ́ seaíwapɨyanɨro yarɨgɨ́áyɨ́ nánɨ nɨrɨrɨ eáárɨnɨ. \v 27 Seyɨ́né ayɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́á wiyɨ́némanɨ. Kwíyɨ́ Gorɨxoyá seaaínɨŋɨ́pɨ rɨ́ánɨŋɨ́ mimónɨ́ sɨnɨ aí tɨ́nɨ eŋagɨ́a nánɨ ámá wí searéwapɨyipaxɨ́yɨ́némanɨ. E nɨsearɨrɨ aí kwíyɨ́ seaaínɨŋɨ́pɨ amɨpí nɨ́nɨ Kiraiso nánɨ dɨŋɨ́ mopaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨseainɨrɨ́ná yapɨ́ bɨ mimónɨ́ nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ seainarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ agwɨ xegɨ́pɨ nɨseaiga urɨ xámɨ nɨseaiga urɨ eŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nero Kiraisomɨ xaíwɨ́ ɨ́á uxɨrɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \s1 “Ámá Gorɨxoyá imónɨgɨ́áyɨ́ ɨ́wɨ́ néra warɨgɨ́ámanɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 28 Gɨ́ niaíwɨ́piayɨ́né, o sɨŋánɨ nimónɨrɨ weapáná peayɨ́ nɨneaunɨrɨ wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ newiárɨmónɨrane éɨ́ roanɨ́wá nánɨ omɨ xaíwɨ́ ɨ́á uxɨrɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. \v 29 Seyɨ́né “Gorɨxo wé rónɨŋorɨnɨ.” nɨyaiwiro nɨjɨ́á imónɨŋagɨ́a nánɨ rɨpɨ enɨ aga nɨjɨ́á imónɨpaxɨ́yɨ́nérɨnɨ, “Wé rónɨŋɨ́ yarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́, ayɨ́ Gorɨxo o xegɨ́ emeaŋɨ́yɨ́rɨnɨ.” Nɨjɨ́á e enɨ imónɨpaxɨ́yɨ́néxɨnɨ. \c 3 \p \v 1 Ai ámá tɨyɨ́né rɨpɨ nánɨ dɨŋɨ́ omoaneyɨ. Ápo Gorɨxo bɨ onɨmiápɨ marɨ́áɨ, dɨŋɨ́ ayá wí sɨxɨ́ nɨneayirɨ nánɨ “Gɨ́ niaíwɨ́yɨ́nérɨnɨ.” neararɨnɨ. Xɨ́o neararɨŋɨ́pɨ nepa e imónɨŋagwɨ nánɨ neararɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ nene Gorɨxoyá niaíwene eŋagwɨ nánɨ mí mɨneaómɨxɨŋoɨ. Ayɨ́ xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ nikárɨnɨro nɨjɨ́á mimónɨgɨ́áyɨ́ eŋagɨ́a nánɨ mí mɨneaómɨxɨŋoɨ. \v 2 Gɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né, ayɨ́ mí mɨneaómɨxɨ́agɨ́a aiwɨ nene xɨ́oyá niaíwɨ́ imónɨŋwaénerɨnɨ. Rɨ́wéná arɨre imónanɨ́wápɨ sɨnɨ wɨ́á mɨneaókiamónɨŋagɨ aiwɨ nɨjɨ́á re imónɨŋwɨnɨ, “Kiraiso sɨŋánɨ nɨneaimónɨrɨ weapáná xɨ́o imónɨŋɨ́pa nene enɨ axɨ́pɨ imónanɨ́wárɨnɨ.” Nɨjɨ́á e imónɨŋwɨnɨ. Xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ íná dánɨ aga xɨxenɨ sɨŋwɨ́ wɨnanɨ́wá eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 3 Ámá Kiraiso neaíménapáná xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ oimónaneyɨnɨrɨ wenɨŋɨ́ nerɨ ŋweaarɨgɨ́á ayɨ́ ayɨ́ nɨ́nɨ rɨpɨ yarɨgɨ́árɨnɨ. Xewanɨŋo awiaxɨ́ imónɨŋɨ́pa axɨ́pɨ oimónaneyɨnɨro wigɨ́ xwioxɨ́yo igɨ́ánɨŋɨ́ neámorɨ naŋɨ́ imɨxɨnarɨgɨ́árɨnɨ. \v 4 Ámá ɨ́wɨ́ néra warɨgɨ́á ayɨ́ ayɨ́ nɨ́nɨ Gorɨxoyá sekaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pɨ xórórɨ́ yarɨgɨ́árɨnɨ. Ɨ́wɨ́ ámá néra warɨgɨ́ápɨ, ayɨ́ pípɨ marɨ́áɨ, sa Gorɨxoyá sekaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pimɨ xórórɨ́ yarɨgɨ́ápɨrɨnɨ. \v 5 Rɨpɨ nánɨ seyɨ́né nɨjɨ́á imónɨŋoɨ. Kiraiso —O ɨ́wɨ́ bɨ meŋorɨnɨ. O ɨ́wɨ́ nene yarɨŋwápɨ yokwarɨmɨ́ neaiimɨnɨrɨ nánɨ xwɨ́á tɨ́yo nene tɨ́ŋɨ́ e bɨŋɨnigɨnɨ. \v 6 Ayɨnánɨ ámá Jisaso tɨ́nɨ kumɨxɨnɨgɨ́áyɨ́ ɨ́wɨ́ néra warɨgɨ́ámanɨ. E nerɨ aí ámá ɨ́wɨ́ néra warɨgɨ́áyɨ́ “Jisaso Gorɨxomɨ xewaxorɨ́anɨ?” nɨyaiwiro nepa xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ kumɨxɨnarɨgɨ́ámanɨ. \v 7 Gɨ́ niaíwɨ́piayɨ́né, ámá yapɨ́ rarɨgɨ́áyɨ́ xe nɨbɨro yapɨ́ oneaíwapɨyípoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. Ámá wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ néra warɨgɨ́áyɨ́ Kiraiso wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pa axɨ́pɨ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. \v 8 E nerɨ aí ámá ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ oboyáyɨ́rɨnɨ. Eŋíná ɨ́wɨ́ iwamɨ́ó néra bɨŋo, ayɨ́ obo eŋagɨ nánɨ oyá imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Gorɨxomɨ xewaxo rɨpɨ emɨnɨrɨ nánɨ bɨŋɨnigɨnɨ. Obo ɨ́wɨ́ arɨ́kí nerɨ ámáyɨ́ enɨ axɨ́pɨ éɨ́rɨxɨnɨrɨ wíwapɨyarɨŋɨ́pɨ pɨ́rɨ́ urakímɨnɨrɨ nánɨ bɨŋɨnigɨnɨ. \v 9 Ayɨnánɨ ámá Gorɨxo xegɨ́ tɨmeaŋɨ́yɨ́nɨŋɨ́ nimónɨrɨ́náyɨ́, oyá dɨŋɨ́pɨ íkíkɨ́ wiŋagɨ nánɨ ɨ́wɨ́ néra warɨgɨ́ámanɨ. Ayɨ́ Gorɨxo xegɨ́ tɨmeaŋɨ́yɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋagɨ́a nánɨ aga ɨ́wɨ́ néra upaxɨ́ mimónɨŋoɨ. \v 10 Rɨpimɨ dánɨ ananɨ ámá mí nɨwómɨxɨro “Tɨyɨ́ niaíwɨ́ Gorɨxoyárɨ́anɨ? Tɨyɨ́ oboyárɨ́anɨ?” yaiwipaxɨ́rɨnɨ. Ámá sɨwɨ́ wé rónɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ mɨyarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ́ná “Ayɨ́ Gorɨxo tɨmeaŋɨ́yɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ wímanɨ.” yaiwipaxɨ́rɨnɨ. Ámá xexɨrɨ́meáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ́ná enɨ “Ayɨ́ Gorɨxoyá imónɨgɨ́áyɨ́ wímanɨ.” yaiwipaxɨ́rɨnɨ. \s1 Xexɨrɨ́meáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ́ná epaxɨ́pɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 11 Iwamɨ́ó imónɨŋíná dánɨ xwɨyɨ́á Jisaso yaŋɨ́ neaiapɨŋɨ́ none searéwapɨyarɨ́ná arɨ́á neaigɨ́ápɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ, “Xexɨ́xexɨrɨ́meáyɨ́né xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” Arɨ́á neaigɨ́ápɨ, ayɨ́ apɨrɨnɨ. \v 12 Apɨ nɨxɨ́dɨranéná Keno —O sɨpí imónɨŋoyáorɨnɨ. Xegɨ́ xogwáomɨ pɨkíxwɨrɨ́ó eŋorɨnɨ. O eŋɨ́pa axɨ́pɨ mepa oyaneyɨ. “Xogwáomɨ ayɨ́ nánɨ rɨ́a pɨkiŋɨnigɨnɨ?” yaiwiarɨgɨ́ápɨ pípɨrɨnɨ? Xɨ́o xegɨ́ yarɨŋɨ́pɨ sɨpí imónɨrɨ xogwáo yarɨŋɨ́pɨ wé rónɨŋɨ́ imónɨrɨ eŋagɨ nánɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ nɨwirɨ pɨkiŋɨnigɨnɨ. \v 13 Ayɨnánɨ gɨ́ nɨrɨxɨ́meáyɨ́né, seyɨ́né enɨ ámá Gorɨxoyá mimónɨgɨ́áyɨ́ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ seaiarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrónáyɨ́, ududɨ́ mepanɨ. \v 14 Nene negɨ́ nɨrɨxɨ́meáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirane nánɨ nɨjɨ́á re imónɨŋwɨnɨ, “Óɨ́ ámá anɨ́nɨpɨ́rɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́yimɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ óɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́yimɨ nɨxɨ́dɨrane yarɨŋwɨnɨ.” Nɨjɨ́á e imónɨŋwɨnɨ. E nerɨ aí ámá xexɨrɨ́meáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyarɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́gɨ́á mimónɨ́ sɨnɨ óɨ́ anɨ́nɨpɨ́rɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́yimɨ xɨ́darɨŋoɨ. \v 15 Ámá xexɨrɨ́meáyo sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrónáyɨ́, “Ananɨrɨnɨ.” rɨyaiwiarɨŋoɨ? Oweoɨ, nene nɨjɨ́á re imónɨŋwɨnɨ, “Ámá pɨkiarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ meapɨ́rɨ́a nánɨ mimónɨŋoɨ.” Nɨjɨ́á e imónɨŋwɨnɨ. \v 16 Pípɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨŋɨ́pimɨ dánɨ “Ámáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ́ná epaxɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?” yaiwipaxɨ́rɨnɨ? Sa Jisaso nene yeáyɨ́ neayimɨxemeámɨnɨrɨ nánɨ mɨŋɨ́ nɨwinɨrɨ́ná eŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmorɨŋɨ́pimɨ dánɨ nene “Ámáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ́ná o eŋɨ́pa e epaxɨ́rɨ́anɨ?” yaiwiŋwɨnɨ. Ayɨnánɨ nene enɨ nɨrɨxɨ́meáyo arɨrá wianɨ nánɨ mɨŋɨ́ nɨwinɨranéná aí “Ayɨ́ ananɨrɨnɨ.” yaiwíwanɨgɨnɨ. \v 17 E nerɨ aí ámá amɨpí mɨmúrónɨŋɨ́ wo xegɨ́ xexɨrɨ́meá wo amɨpí nánɨ dɨ́wɨ́ ikeamónarɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ aiwɨ sɨpiáɨ́ sɨ́á nɨtɨnɨrɨ amɨpí bɨ mɨnɨ mɨwipa nerɨ́náyɨ́, o arɨge nerɨ “Nionɨ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋɨnɨ.” rɨpaxɨ́rɨnɨ? \v 18 Gɨ́ niaíwɨ́piayɨ́né, negɨ́ nɨrɨxɨ́meá dɨ́wɨ́ ikeamónarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨranéná pɨ́nénɨ nurɨrane “Dɨŋɨ́ sɨpí niarɨnɨ.” murɨpa éwanɨgɨnɨ. Aga xwioxɨ́yo dánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirane arɨrá wíwanɨgɨnɨ. \s1 “Apɨ nerɨ́ná Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ wará sarɨ́wá márɨnɨpaxɨ́manɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 19 Ámáyo aga xwioxɨ́yo dánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ re nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ, “Gorɨxo, nepaxɨŋɨ́ imónɨŋoyáyɨ́ imónɨŋwá wienerɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨnɨ dɨŋɨ́ nɨmoranéná Gorɨxoyá sɨ́mɨmaŋɨ́yo dánɨ ananɨ dɨŋɨ́ wɨ́á neaónɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 20 “Ámáyo arɨrá nɨwirɨ́ná Jisaso tɨ́nɨ xɨxenɨ mɨyarɨŋáonɨrɨnɨ.” nɨyaiwinɨrane xwɨyɨ́á meárɨnarɨŋwá aí Gorɨxo nene dɨŋɨ́ e yaiwinarɨŋwápimɨ seáyɨ e wimónɨrɨ amɨpí nɨ́nɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ eŋo eŋagɨ nánɨ nene nepa ámáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨŋwápɨ nánɨ nɨjɨ́á enɨ nimónɨrɨ nánɨ xwɨyɨ́á mɨneameárɨnɨ́a eŋagɨ nánɨ nene ananɨ dɨŋɨ́ wɨ́á neaónɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 21 Gɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né “Ámáyo arɨrá nɨwirɨ́ná Jisaso tɨ́nɨ xɨxenɨ mɨyarɨŋáonɨrɨnɨ.” nɨyaiwinɨrane xwɨyɨ́á mɨmeárɨnɨpa neranénáyɨ́, Gorɨxoyá sɨŋwɨ́ tɨ́ŋɨ́ e wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ nɨyopɨyárɨrɨ \v 22 xɨ́omɨ amɨpí bɨ nánɨ yarɨŋɨ́ wíáná ananɨ xɨxenɨ neaiaparɨŋɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ neaiaparɨŋɨ́rɨnɨ. O sekaxɨ́ rɨŋɨ́pimɨ xɨ́dɨrane amɨpí xɨ́o “Éɨ́rɨxɨnɨ.” wimónarɨŋɨ́pimɨ erane yarɨŋagwɨ nánɨ neaiaparɨŋɨ́rɨnɨ. \v 23 Sekaxɨ́ mɨ́kɨ́ imónɨŋɨ́ Gorɨxo nearɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Seyɨ́né xegɨ́ xewaxo Jisasɨ Kiraisomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roro xɨ́o sekaxɨ́ nearɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨro éɨ́rɨxɨnɨ. \v 24 Ámá Gorɨxo xegɨ́ sekaxɨ́ rɨŋɨ́pimɨ xɨ́darɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́, ayɨ́ Gorɨxo tɨ́nɨ nawínɨ imónɨro xɨ́o enɨ ayɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ imónɨro eŋoɨ. Ayɨ́ rɨpimɨ dánɨ “Gorɨxo nene tɨ́nɨ nawínɨ rimónɨŋwɨnɨ?” yaiwiarɨŋwárɨnɨ. Gorɨxo xegɨ́ kwíyɨ́pɨ sɨxɨ́ neamímoŋɨ́ eŋagɨ nánɨ “O tɨ́nɨ nawínɨ rɨ́a imónɨŋwɨnɨ?” yaiwiarɨŋwárɨnɨ. \c 4 \s1 Kwíyɨ́ Gorɨxoyápimɨ tɨ́nɨ sɨpípimɨ tɨ́nɨ mí ómɨxarɨŋwápɨ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Gɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né, ámá “Kwíyɨ́ tɨ́ŋáonɨ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ.” rarɨgɨ́á nɨyonɨ arɨ́á mɨwipa nero mimónɨ́ wɨ́á rókiamoarɨgɨ́á obaxɨ́ xwɨ́á tɨ́yo emearɨŋagɨ́a nánɨ “Kwíyɨ́ apɨ nepa Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ bɨŋɨ́pɨrɨ́anɨ? Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ mɨbɨŋɨ́pɨrɨ́anɨ?” yaiwianɨ nánɨ iwamɨ́ó imɨmɨ́ wíɨ́rɨxɨnɨ. \v 2 Iwamɨ́ó imɨmɨ́ nɨwirɨ́ná rɨpɨ rarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ́ná “Kwíyɨ́ Gorɨxoyápɨ tɨ́ŋo rɨ́a rarɨnɨ?” yaiwíɨ́rɨxɨnɨ. Kwíyɨ́yo dánɨ nɨrɨrɨ́ná “Jisasɨ Kiraiso ámá nimónɨrɨ nene tɨ́ámɨnɨ bɨŋɨnigɨnɨ.” rarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ́ná “Kwíyɨ́ Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ bɨŋɨ́pimɨ dánɨ rɨ́a rarɨnɨ?” yaiwíɨ́rɨxɨnɨ. \v 3 E nerɨ aí kwíyɨ́ xegɨ́ bimɨ dánɨ nɨrɨrɨ́ná “Jisaso ámá nimónɨrɨ nene tɨ́ámɨnɨ bɨŋɨnigɨnɨ.” mɨrɨpa yarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ́ná “Kwíyɨ́ apɨ Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ bɨŋɨ́pɨmanɨ.” yaiwíɨ́rɨxɨnɨ. Ámá kwíyɨ́ ayo dánɨ rarɨgɨ́áyɨ́ Kiraisomɨ xopɨrárɨ́ wimɨnɨrɨ yarɨŋo tɨ́nɨ anɨ nawínɨ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Eŋíná “O nɨbɨnɨ́árɨnɨ.” arɨ́á e wigɨ́o agwɨ ríná rɨxa nɨbɨrɨ xwɨ́á tɨ́yo yarɨnɨ. \v 4 E nerɨ aí gɨ́ niaíwɨ́piayɨ́né, seyɨ́né Gorɨxoyáyɨ́né eŋagɨ́a nánɨ mimónɨ́ wɨ́á rókiamoarɨgɨ́áyɨ́ yapɨ́ seaíwapɨyanɨro seaíagɨ́a aiwɨ rɨxa xopɨrárɨ́ wigɨ́árɨnɨ. Kwíyɨ́ seyɨ́né seaaínɨŋɨ́pɨ obomɨ —O ámá Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ imónɨgɨ́orɨnɨ. Omɨ kwíyɨ́ seyɨ́né seaaínɨŋɨ́pɨ seáyɨ e wimónɨŋagɨ nánɨ ayo xopɨrárɨ́ wigɨ́árɨnɨ. \v 5 “Jisaso nepa ámá nimónɨrɨ nene tɨ́ámɨnɨ mɨbɨŋɨnigɨnɨ.” rarɨgɨ́áyɨ́ Gorɨxomɨ paimɨmɨ́ wiarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́ŋɨ́mɨ dánɨ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ayɨnánɨ xwɨyɨ́á wigɨ́ nɨrɨrɨ́ná xwɨyɨ́á Gorɨxomɨ paimɨmɨ́ wiarɨgɨ́ápimɨ dánɨ rarɨgɨ́á nánɨ wigɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ ayo arɨ́á wiarɨgɨ́árɨnɨ. \v 6 E nerɨ aí none Gorɨxoyá imónɨŋagwɨ nánɨ ámá o tɨ́nɨ nawínɨ ikárɨnɨgɨ́áyɨ́ none arɨ́á neaiarɨgɨ́árɨnɨ. Ámá o tɨ́nɨ nawínɨ mikárɨnɨgɨ́áyɨ́ none arɨ́á neaiarɨgɨ́ámanɨ. Ayo dánɨ re yaiwiarɨŋwárɨnɨ, “Kwíyɨ́ nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́yo dánɨ rarɨgɨ́áyɨ́ mí nómɨxɨrɨ ayɨ́ tɨyɨ́rɨ́anɨ? Kwíyɨ́ yapɨ́ imónɨŋɨ́pimɨ dánɨ rarɨgɨ́áyɨ́ mí nómɨxɨrɨ ayɨ́ tɨyɨ́rɨ́anɨ?” yaiwiarɨŋwárɨnɨ. \s1 “Xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 7 Gɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né, xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨ́wanɨgɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Ámá wíyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyiranéná Gorɨxo yarɨŋɨ́pa axɨ́pɨ yarɨŋwá eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ enɨ “Xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” rarɨŋɨnɨ. Dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́á ayɨ́ ayɨ́ nɨ́nɨ Gorɨxo xegɨ́ tɨmeaŋɨ́yɨ́nɨŋɨ́ imónɨro o tɨ́nɨ nawínɨ nikárɨnɨro nɨjɨ́á imónɨro egɨ́áyɨ́ eŋagɨ́a nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 8 E nerɨ aí amɨpí o yarɨŋɨ́pɨ xɨ́o ámáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ yarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ ámá wigɨ́ wínɨyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyipa yarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́, ayɨ́ Gorɨxo tɨ́nɨ nawínɨ nikárɨnɨro nɨjɨ́á imónɨgɨ́áyɨ́manɨ. \v 9 Gorɨxo xɨ́o rɨpɨ nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ neayarɨŋɨ́pɨ neaíwapɨyiŋɨnigɨnɨ. O xegɨ́ niaíwɨ́ siŋɨ́nɨŋɨ́ émiaoŋo neaiinɨ́ápimɨ dánɨ nene dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ meanɨ́wá nánɨ xwɨ́á tɨ́yo wɨ́rénapɨŋɨnigɨnɨ. \v 10 Rɨpɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoranéná “Ámáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ́ná epaxɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?” yaiwipaxɨ́rɨnɨ. Nene Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirane eŋwápɨ marɨ́áɨ, sa xewanɨŋo nene dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨneayirɨ xewaxo negɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨŋwápɨ yokwarɨmɨ́ neaiinɨ́a nánɨ wɨ́rénapɨŋɨ́pɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 11 Gɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋáyɨ́né, Gorɨxo nene dɨŋɨ́ sɨxɨ́ xwapɨ́ ayá wí nɨneayirɨ e neaiiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ xexɨ́xexɨrɨ́meaéne enɨ xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨ́wanɨgɨnɨ. \v 12 Ámá Gorɨxomɨ sɨŋwɨ́ bɨ mɨwɨnɨgɨ́á aiwɨ xexɨ́xexɨrɨ́meaéne xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyinɨranénáyɨ́, Gorɨxo tɨ́nɨ nawínɨ imónɨŋagwɨ nánɨ xɨ́o ámáyo úrapí mɨwikárɨ́ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨŋɨ́pa axɨ́pɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinanɨ́wɨnɨ. \v 13 Rɨpɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoranéná “Xɨ́o nene tɨ́nɨ imónɨrɨ nene xɨ́o tɨ́nɨ imónɨrane eŋwɨnɨ.” yaiwipaxɨ́rɨnɨ. Xegɨ́ kwíyɨ́pɨ neaiapɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ e yaiwipaxɨ́rɨnɨ. \v 14 Ápo Gorɨxo xegɨ́ xewaxo ámá xwɨ́á tɨ́yo ŋweagɨ́á nɨyonɨ yeáyɨ́ uyimɨxemeáwɨnɨgɨnɨrɨ wɨ́rénapáná neaímeaŋɨ́ mɨ́kone, sɨŋwɨ́ wɨnɨŋwáone xwɨyɨ́á rɨpɨ seararɨŋwɨnɨ. \v 15 Ámá “Jisaso niaíwɨ́ Gorɨxoyáorɨnɨ.” rarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ Gorɨxo ámá e rɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ imónɨrɨ ayɨ́ xɨ́o tɨ́nɨ nawínɨ imónɨro eŋoɨ. \v 16 Ayɨnánɨ nene dɨŋɨ́ “Gorɨxo aga dɨŋɨ́ sɨxɨ́ neayarɨnɨ.” yaiwianɨ nánɨ nɨneaipɨmónɨrɨ nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ. \p Pí pí Gorɨxo yarɨŋɨ́pɨ sa dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ yarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ ámá wigɨ́ xexɨrɨ́meáyo anɨŋɨ́ minɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ Gorɨxo tɨ́nɨ nawínɨ imónɨro xɨ́o enɨ ayɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ imónɨro egɨ́áyɨ́rɨnɨ. \v 17 Nene sɨ́á Gorɨxo ámá nɨyonɨ mí ómómɨxɨmɨ́ enɨ́áyimɨ wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ ananɨ ewiárɨmónanɨ́wá nánɨ negɨ́ nɨrɨxɨ́meáyo úrapí mɨwikárɨ́ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyíwanɨgɨnɨ. Kiraiso xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearɨ́ná nimónɨrɨ eŋɨ́pa nene enɨ xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearanéná axɨ́pɨ nimónɨrane yarɨŋwá eŋagɨ nánɨ ananɨ e yanɨ́wárɨnɨ. \v 18 Ámá wigɨ́ xexɨrɨ́meáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyiróná Gorɨxo nánɨ wáyɨ́ wí winarɨŋɨ́manɨ. Dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyiróná úrapí wí mɨwikárɨ́ aga xɨxenɨ naŋɨ́nɨ nuyirónáyɨ́, wáyɨ́ bɨ mɨwinɨ́ sáyɨ́ ikárɨnarɨgɨ́árɨnɨ. Mɨ́kɨ́ ámá Gorɨxo nánɨ wáyɨ́ winarɨŋɨ́, ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. “Gorɨxo nionɨ gɨ́ sɨpí yarɨŋápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ sɨpí nikárɨnɨ́árɨ́anɨ?” nɨyaiwiro nánɨ wáyɨ́ winarɨŋɨ́rɨnɨ. Wáyɨ́ winarɨŋɨ́yɨ́ xexɨrɨ́meáyo sɨnɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ xɨxenɨ muyarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \v 19 Gorɨxo nene xámɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ neayiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nene enɨ nɨrɨxɨ́meáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨŋwárɨnɨ. \v 20 Ámá wo “Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋáonɨrɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ aí xexɨrɨ́meáyo sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ nɨwirɨ́náyɨ́, yapɨ́ rarɨŋorɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Xexɨrɨ́meáyo sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrɨ aí dɨŋɨ́ sɨxɨ́ muyipa nerɨ́náyɨ́, o arɨge nerɨ Gorɨxo, ámá sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨgɨ́omɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyipaxɨ́ imónɨnɨ? Oweoɨ. \v 21 Sekaxɨ́ o nearɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Ámá Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́, xexɨrɨ́meáyo enɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyíɨ́rɨxɨnɨ. \c 5 \s1 “Dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ xegɨ́ tɨmeaŋɨ́yo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 1 Ámá “Nene yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo Jisasorɨ́anɨ?” nɨyaiwiro dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́, ayɨ́ niaíwɨ́ Gorɨxo xegɨ́ emeaŋɨ́yɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ámá xano Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ xegɨ́ emeaŋɨ́yo enɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́árɨnɨ. \v 2 Rɨpɨ nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ ananɨ dɨŋɨ́ “Niaíwɨ́ Gorɨxo xegɨ́ emeaŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨŋwaénerɨ́anɨ?” yaiwinɨpaxɨ́rɨnɨ. Xɨ́omɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyirane xegɨ́ sekaxɨ́ nearɨŋɨ́pimɨ xɨ́dɨrane neranénáyɨ́, ananɨ dɨŋɨ́ e yaiwinɨpaxɨ́rɨnɨ. \v 3-4 Xɨ́omɨ aga dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyiranéná pípɨ epaxɨ́ marɨ́áɨ, xɨ́oyá sekaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pimɨ xɨ́dɨpaxɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Niaíwɨ́ Gorɨxo xegɨ́ emeaŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ sɨwɨ́ sɨpí xɨ́omɨ paimɨmɨ́ wiarɨgɨ́á imónɨŋɨ́pimɨ xopɨrárɨ́ wiarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ xɨ́o sekaxɨ́ nearɨŋɨ́pɨ nene nɨxɨ́dɨranéná ayɨ́ rɨ́á tɨ́ŋɨ́ xɨ́dɨpaxɨ́ wí mimónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Rɨpɨnɨ nerɨ́ná sɨwɨ́ sɨpí Gorɨxomɨ paimɨmɨ́ wiarɨgɨ́á imónɨŋɨ́pimɨ xopɨrárɨ́ wiarɨŋwárɨnɨ. Jisasomɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́yo dánɨ apɨ yarɨŋwárɨnɨ. \s1 “Dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ sopɨŋɨ́ Gorɨxo wóɨ́pɨ arɨ́á wiarɨgɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 5 “Ámá sɨwɨ́ sɨpí Gorɨxomɨ paimɨmɨ́ wiarɨgɨ́á imónɨŋɨ́pimɨ xopɨrárɨ́ wiarɨgɨ́áyɨ́ gɨyɨ́rɨ́anɨ?” mɨyaiwipanɨ. Ámá “Jisaso niaíwɨ́ Gorɨxoyáorɨ́anɨ?” nɨyaiwiro dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ ananɨ xopɨrárɨ́ wiarɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. \v 6 “Niaíwɨ́ Gorɨxoyáorɨ́anɨ?” oniaiwípoyɨnɨrɨ iniɨgɨ́yo wayɨ́ mearɨ nɨperɨ́ná ragɨ́ purɨ eŋo, ayɨ́ Jisasɨ Kiraisorɨnɨ. O “Gorɨxomɨ xewaxorɨ́anɨ?” oniaiwípoyɨnɨrɨ nánɨ nerɨ́ná wayɨ́nɨ meaŋɨ́manɨ. E oniaiwípoyɨnɨrɨ wayɨ́ mearɨ xegɨ́ ragɨ́ purɨ eŋɨnigɨnɨ. \v 7 Gorɨxoyá kwíyɨ́pɨ nɨrɨrɨ́ná nepánɨ rɨpaxɨ́pɨ eŋagɨ nánɨ negɨ́ xwioxɨ́yo dánɨ áwaŋɨ́ rénɨŋɨ́ neararɨŋɨ́pɨ, “Kiraiso apiaú nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ xewanɨŋo nánɨ sɨwá neainɨmɨnɨrɨ eŋɨ́pɨ, ayɨ́ neparɨnɨ.” neararɨŋɨ́pɨ arɨ́á owianeyɨ. \v 8 Ayɨnánɨ “Jisaso Gorɨxomɨ xewaxorɨ́anɨ?” yaiwianɨ nánɨ sopɨŋɨ́ neawarɨŋɨ́ biaú bɨ, ayɨ́ rɨpiaú rɨpɨrɨnɨ. Kwíyɨ́pɨ neararɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ iniɨgɨ́yo wayɨ́ meaarɨ́ná imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xegɨ́ ragɨ́ nɨpurɨ péáná imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ biaú bɨ imónɨŋɨ́ apɨrɨnɨ. Apiaú apɨ sopɨŋɨ́ nɨneaorɨ́ná xegɨ́ bɨ xegɨ́ bɨ oyaiwípoyɨnɨrɨ neaíwapɨyarɨŋɨ́manɨ. Axɨ́pɨnɨ oyaiwípoyɨnɨrɨ neaíwapɨyarɨŋɨ́rɨnɨ. \v 9 Ámá pí pí nánɨ sopɨŋɨ́ neaóɨ́ápɨ ananɨ arɨ́á wiarɨŋwárɨnɨ. Ayɨnánɨ Gorɨxo sopɨŋɨ́ neaóɨ́pɨ seáyɨ e imónɨŋagɨ nánɨ apɨ enɨ arɨ́á owianeyɨnɨrɨ seararɨŋɨnɨ. Gorɨxo xewanɨŋo sopɨŋɨ́ neaóɨ́pɨ, ayɨ́ pípɨ nánɨ marɨ́áɨ, ayɨ́ xegɨ́ xewaxo nánɨrɨnɨ. \v 10 Gorɨxo xewaxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ o xegɨ́ xewaxo nánɨ sopɨŋɨ́ wóɨ́pɨ wigɨ́ xwioxɨ́yo dánɨ “Aga neparɨnɨ.” yaiwiarɨgɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ “O sopɨŋɨ́ neaóɨ́pɨ nepamanɨ.” nɨyaiwiro nánɨ rénɨŋɨ́ urarɨgɨ́árɨnɨ, “Yapɨ́ rarɨŋɨ́yɨ́ woxɨrɨnɨ.” urarɨgɨ́árɨnɨ. \v 11 Xwɨyɨ́á Gorɨxo sopɨŋɨ́ neaóɨ́pɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. O dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ rɨxa neaiapɨŋɨ́rɨnɨ. Dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ apɨ nánɨ xegɨ́ xewaxo mɨ́kɨ́ ikiŋo eŋagɨ nánɨ \v 12 ámá xewaxo tɨ́nɨ kumɨxɨnɨgɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ apɨ tɨ́gɨ́áyɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí xewaxo tɨ́nɨ nawínɨ mɨkumɨxɨnɨgɨ́áyɨ́ ayɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́manɨ. \s1 Yoparɨ́pɨ nurɨrɨ́ná urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. \p \v 13 Nionɨ seyɨ́né, Gorɨxo xewaxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́né “Nene dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́ŋwaénerɨ́anɨ?” nɨyaiwinɨro nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ nánɨ payɨ́ rɨna nearɨ mónaparɨŋɨnɨ. \v 14 Nene rɨpɨ nerane nánɨ Gorɨxo sɨŋwɨ́ anɨŋe dánɨ wará sarɨ́wá mɨmárɨnɨ́ newiárɨmónɨrɨ yarɨŋwárɨnɨ. Xɨ́o e neaiíwɨnɨgɨnɨrɨ yarɨŋɨ́ nɨwiranéná negɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ bɨ murɨ́ xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ yarɨŋɨ́ nɨwirane nánɨ “Arɨ́á xɨxenɨ nɨneainɨŋoɨ.” yaiwiarɨŋwárɨnɨ. \v 15 “Omɨ yarɨŋɨ́ nɨwiranéná pí pí nánɨ yarɨŋɨ́ wiarɨŋwápɨ xɨxenɨ arɨ́á nɨneainɨŋoɨ.” nɨyaiwirane nɨjɨ́á e imónɨŋagwɨ nánɨ dɨŋɨ́ rɨpɨ enɨ “Negɨ́ yarɨŋɨ́ wiarɨŋwápɨ rɨxa neaimónɨnɨ.” yaiwipaxɨ́rɨnɨ. \v 16 Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ xexɨrɨ́meáyɨ́ wo ɨ́wɨ́ anɨ́nɨmɨxɨnɨ́a nánɨ mimónɨŋɨ́ bɨ éagɨ nɨwɨnɨro Gorɨxo yokwarɨmɨ́ owiinɨrɨ yarɨŋɨ́ nɨwirónáyɨ́, Gorɨxo wigɨ́ yarɨŋɨ́ wíɨ́ápɨ arɨ́á nɨwirɨ ɨ́wɨ́ anɨ́nɨmɨxɨnɨ́a nánɨ mimónɨŋɨ́ bɨ éomɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ uŋwɨrárɨnɨ́árɨnɨ. E nɨsearɨrɨ aí ɨ́wɨ́ ámá anɨ́nɨmɨxɨnɨpɨ́rɨ́a nánɨ imónɨŋɨ́ bɨ enɨ wenɨ. Nionɨ “Ámá ɨ́wɨ́ apɨ éɨ́áyo Gorɨxo yokwarɨmɨ́ owiinɨrɨ yarɨŋɨ́ wiíɨ́rɨxɨnɨ.” mɨseararɨŋɨnɨ. \v 17 Pí pí sɨpí ámá yarɨgɨ́ápɨ nɨ́nɨ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ imónɨŋagɨ aiwɨ nɨpɨnɨ anɨ́nɨmɨxɨnɨpɨ́rɨ́a nánɨ mimónɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. \p \v 18 Nene nɨjɨ́á re imónɨŋwɨnɨ, “Ámá Gorɨxo xegɨ́ tɨmeaŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ ɨ́wɨ́ néra warɨgɨ́ámanɨ. Gorɨxo emeaŋo —Xewaxo nánɨ rarɨŋɨnɨ. O ámá ayo píránɨŋɨ́ umearɨŋagɨ nánɨ sɨpí imónɨŋo wí xwɨrɨ́á wikɨxearɨŋɨ́manɨ.” \v 19 Nɨjɨ́á re enɨ imónɨŋwɨnɨ, “Ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ —Ayɨ́ Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ nɨ́nɨ sɨpí imónɨŋomɨ ínɨmɨ wurɨ́nɨŋagɨ́a aí nene ámá Gorɨxoyá imónɨŋwɨnɨ.” \v 20 Rɨpɨ nánɨ enɨ nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ, “ ‘Ŋwɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋo, ayɨ́ Gorɨxorɨ́anɨ?’ wiaiwianɨ nánɨ xegɨ́ xewaxo nene tɨ́ámɨnɨ nɨbɨrɨ́ná o nánɨ nɨjɨ́á neaiapɨŋɨ́rɨnɨ. Nene rɨxa xegɨ́ xewaxo Jisasɨ Kiraiso tɨ́nɨ nawínɨ nimónɨrane nánɨ xano, Ŋwɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋo tɨ́nɨ enɨ axɨ́pɨ nawínɨ imónɨŋwɨnɨ. O enɨ Ŋwɨ́á aga nepaxɨŋɨ́ imónɨŋorɨnɨ. Dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́ŋwápɨ neaiaparɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ.” \v 21 Gɨ́ niaíwɨ́piayɨ́né, nene nɨjɨ́á e imónɨŋagwɨ nánɨ ŋwɨ́á imónɨŋɨ́piamɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́ropɨ́rɨxɨnɨrɨ sewanɨŋɨ́yɨ́né awínɨŋɨ́ meŋweánɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.