\id EPH - Miniafia NT; David and Fran Wakefield; Stanley Oyabua; Josiah; 29-Jul-2010 (web edition -2012 bd) \h Ephesians \toc1 Paul Ana Fef Ephesis Isah \toc2 Ephesians \toc3 Eph \mt1 Ephesians \mt2 Paul Ana Fef Ephesis Isah \imt1 Roube’aten Ana Tur \ip Paul ana fef Ephesians isah biyafar ana not wantoro’ot i God mi’itube yakitifuw ana baimataren sawar etei bow nabaita’imonin isan, sawar no maramaim naatu tafaramaim eei nita’imon Keriso hai ukwarin namatar (1.10) Naatu sabuw ifefeyanih God ana yakitifuwen hitaso’ob saise orot babin etei hitituwbonen hai not naatu dogoroh ta’imon tamatar, Keriso wanawananamaim hitama. \ip Paul ana kirum kusib ah rou’ab himatar. Wantoro’ot ana tur ukwarin i hitituwbonen, anayabin God ana sabuw rubinih naatu hai kakafihine notawiyih. Naatu hai kakafihine rufamih hitit i Natun Jesu Keriso momorobomaim, naatu God Anun Kakafiyinamaim eomatanih ana baibais isan. Bairu’abin Ephesus isah kikirum i baiyabayah ifefeyanih mi’itube Keriso wanawananamaim ta’imon hitamatar ma yawas gewasin anababatun hitama. \ip Naatu oroubon tur afa imaim ya eo saise sabuw hitaso’ob ma yawas anababatun Keriso wanawananamaim hitituwbonen gewas hitabat isan eo. Anayabin ekaleisia i biyat na’atube, naatu Keriso i ukwarin o bar na’atube naatu Keriso i bar ana bubu na’atube. Itinin ta ekaleisia i babin na’atube naatu Keriso orot na’atube ekaleisia aawan. Iti fef orot kikirum naniyan tara’at tur gewasin maiyow eo God ana manaw kakabeber Keriso ana sinafumaim. Sawar etei i Keriso ana yabowamaim, ana siboromaim, ana notawiyenamaim, ana manaw ana kabeberamaim naatu sasouwinamaim i’obaiyit bebeyan hi’itin. \iot Fef Wanawanan Tur Iti Na’atube Hi’asgidigid \io1 Roube’aten (1.1-2) \io1 Keriso naatu ekaleisia (1.3–3.21) \io1 Yawas boubun Keriso wanawananamaim (4.1–6.20) \io1 Tur yomanin (6.21-24) \c 1 \p \v 1 \x + \xo 1.1 \xt Act 18.19-21; 19.1\x*Ayu Paul, God ana kokomaim rubinu Keriso Jesu ana tur abarayan amatar. Kwa God ana sabuw Ephesusamaim Keriso Jesu isan kwama kwabobosunusunub a fef iti akikirum. \v 2 Manaw kabeber naatu tufuw Tamat God naatu ata Regah Jesu Keriso’one kwa isa nama. \s1 Keriso’one Ayubit Ana Baigegewasin Ebaib. \p \v 3 \x + \xo 1.3 \xt Eph 2.6\x*God ata Regah Jesu Keriso Tamah ana merar tanay tanabora’ara’ah! Anayabin ayubit ana baigegewasin marane Keriso wanawananamaim suware tabaib isan. \v 4 \x + \xo 1.4 \xt Jn 15.16\x*Mar tafaram matara’e ana veya God it iyabuwit, Keriso wanawananamaim God rubinit i nowan matar isan, saise kakafiyit naatu aurit ubar en tatama. \v 5 \x + \xo 1.5 \xt Jn 1.12\x*Iti yakitifuwen i anamaim God yabuna Jesu Keriso ana baitenowaramaim, it boro natunatun tanamatar. Iti na’atube sinaf, anayabin God ana kok yakitifuw naatu sinaf. \v 6 Isan imih manaw kabeber gewasin maiyow God Natun ana yabow bitit isan tanabora’arah. \v 7 \x + \xo 1.7 \xt Eph 2.7; Col 1.14\x*God ana manaw ana kabeber it bitit i ra’at kwanekwan. Natun ana rara’amaim tubunit, ata kakafih notawiyen. \v 8 I ana so’ob naatu ana not rerekab tutufin etei tafat yan isuwai re. \v 9 \x + \xo 1.9 \xt Rom 16.25\x*Naatu ana kok abisa sinafumih wa’iwa’irinamaim yakitifuw inu’in Keriso biyanamaim na irerereb. \v 10 \x + \xo 1.10 \xt Col 1.16, 20\x*God yakitifuw inu’in ana veya nabaib ana maramaim sawar etei boro nan nita’imon. Sawar tutufin etei maramaim naatu tafaramamaim Keriso nan ni’ukwarin. \p \v 11 \x + \xo 1.11 \xt Rom 8.28-29\x*Sawar etei i God eo yayakitifuw na’atube temamatar, imih God ana toto ana buyoy etei boro nowatamih tanabow. Anayabin it i marasika anamaim God taiyuwin nowanamih rubinit. \v 12 Isan imih it iyab wan Keriso tabai nuhi fot tama tabitumitum, ata God gewasin tanabora’ara’ah. \p \v 13 Naatu kwa afa auman tur anababatun kwabai, yawas ana Tur Gewasin kwanonowar ana maramaim Jesu Keriso kwaitumitum yawas kwabai. Naatu God Anun Kakafiyin eo’omatani imaim ikwahi nowan kwamatar. \v 14 \x + \xo 1.14 \xt 2Cor 1.22\x*Imih Anun Kakafiyin i God ana ewow na’atube boro imaim nikwahit tanama God ana omatanen sabuw baitih isan eo boro it auman nit tanab naatu nafaramit tanatit, God tanifai tanabora’ara’ah i ana gewasin isan. \s1 Merarayow Naatu Yoyoban \p \v 15 Ayu kwa a baitumatum fairin anababatun Regah Jesu kwaitumitum, naatu God ana sabuw etei kwabiyabuwih ana tur anonowar ana veya, \v 16 ayu au merarayow kwa isa i men kafa’imo abihamiy, mar etei au yoyobanamaim anunuhi. \v 17 \x + \xo 1.17 \xt Col 1.9\x*Naatu God, ata Regah Jesu Keriso Tamah gewasin abifefeyan Anun Kakafiyin nit, saise boro so’ob nit a not narerekab God isa nirerereb kwanasu’ub gewas. \v 18 Naatu abifefeyan dogor nabotawiy ana marakaw kwana’itin, naatu abisa isan ea’afi kwanaso’ob nuhi nafot. Naatu toto buyoy gewasin ana sabuw nowahamih bain isan eo’omatanih auman kwanaso’ob. \v 19 \x + \xo 1.19 \xt Col 1.11\x*Naatu ana fair gagamin na’in iyab i tabitumitum wanawanatamaim ebowabow kwana’itin kwanaso’ob. Naatu iti fair ta’imonamaim \v 20 \x + \xo 1.20 \xt Psa 110.1; 2Cor 13.4; Col 2.12\x*Keriso morobone iyawas bai yen mar bora’ara’aten ana efanamaim uman ana asukwafune ema’am. \v 21 \x + \xo 1.21 \xt Col 1.16; 2.10\x*Keriso yen mamare i bonawiyenayah, roubabaruwenayah, fair ta ta hai ukwarih, aiwob ana’ahay ana mowar etei natabirih, men iti boun ana veya akisin, baise mar boro enanan auman i babanamaim, i akisinamo boro ni’aiwob. \v 22 \x + \xo 1.22 \xt Psa 8.6\x*God sawar etei Keriso anamaim yara’iyen wastanen naatu rubin ekaleisia tutufin etei isan, sawar etei hai ukwarin matar. \v 23 \x + \xo 1.23 \xt Rom 12.5; Eph 4.10, 15; Col 1.18\x*Ekaleisia i Keriso biyan. Taiyuwin ana’itinin i efan tata’amaim bowabow ta ta wanawanan i nati’imaim ebowabow. \c 2 \s1 Ayubit Keriso’one Hiyawas \p \v 1 \x + \xo 2.1 \xt Col 1.21; 2.13\x*Marasika kwa ayub i himorob, anayabin kwa afanasair i ra’at, naatu a bowabow kakafih auman i ra’at. \v 2 \x + \xo 2.2 \xt Col 3.7; Tit 3.3\x*Nati ana veya’amaim kwa i tafaram ana yawas kakafin buw dogor wanawanan bowabow kakafin awan karatan, gagub wanawanan afiy hai bonawiyenayan fanah kwabai kwabi’ufununih, naatu boun nati afiy kakafih i hima sabuw hinawiyih God tibifanasair. \v 3 \x + \xo 2.3 \xt Col 3.6\x*Marasika it auman ata yawas i nati sabuw hai yawasabe wanawanahimaim bairi tama, biyat ana kok naatu ata not kakafih abisa sinafumih tanotanot i tasisinafumo. Naatu nati yawas atamanin biyat ana kokomaim tama tasisinaf God ana baimakiy sabuw afa baitihimih bobogaigiwas it auman boro tatab. \v 4 \x + \xo 2.4 \xt Rom 6.11-13\x*Baise God ana kabeber i ra’at karsuwei, naatu ana yabow it isat i ra’at kwanekwan, \v 5 basit it ata kakafihine God fanan tasair ayubit morob. Baise God buwit tana Keriso wanawananamaim tarun yawas itit. Iti i God ana bosiyasiyaramaim kwa yawas kwabai. \v 6 \x + \xo 2.6 \xt Col 2.12\x*Naatu God Keriso Jesu bobora’ah ana maramaim, it i wanawananamaim bairit bora’ahit tayen bairi tabi’aiwob, \v 7 saise God ana kabeber wanatowanin etei iti Jesu Keriso wanawananamaim ana yabow i’obaiyit ta’itin. \v 8 Anayabin God ana manaw ana kabeberamaim kwa kwaitumatum yawas kwabai. Men kwa raro bababanamaim yawas kwabaimih, baise God ana siwar kwa isa. \v 9 \x + \xo 2.9 \xt 1Cor 1.29-31; 2Tim 1.9\x*Men a bowabowamaim kwabai, imih men yait ta iti yawas isan nao ra’ara’atamih. \v 10 \x + \xo 2.10 \xt Tit 2.14\x*Anayabin it etei i God ana bowayah sabuw, God sinafit Keriso Jesu wanawanan tarun ta’imon tamatar, God bowabow gewasih bowamih marasika yayakitifuw i tanabow. \s1 Keriso Wanawanan Tanita’imon \p \v 11 Marasika kwa a tufuwamaim i Ufun Sabuw, “A’ar mo’oh tutufih kwatufuw, imih Jew sabuw kwa isa i men God ana sabuw hirouw hio’omih, anayabin kwa a’ar kanabih i men hi’afuw, baise Jew sabuw hai a’ar kanabih i afu’afuw, (nati i ibo hai kwafirin ana baimonok imih orot isah tisisinaf) kwa marasika mi’itube kwama’am i kwananot. \v 12 \x + \xo 2.12 \xt Rom 9.4; Col 1.21\x*Nati ana veya’amaim kwa i Keriso biyanamaim kusibi kwatit, naatu Israel hai baibasit ana fef men kwabai, tauman sabuw obaibasit ana omatanen ufunane kwama’ama. Naatu men kafa’imo sawar ta boro uf nan isan kwanot nuhifot kwama’amamih, aur God en asir kwama’am kwanekwan. \v 13 \x + \xo 2.13 \xt Col 1.20\x*Baise boun Keriso Jesu wanawananamaim kwa iyab marasika nabineika kwama’am, Keriso morob ana rara re’ere imaim kwa buwi kwana kwaiyubin. \p \v 14 \x + \xo 2.14 \xt 1Cor 12.13\x*Anayabin Keriso taiyuwin biyanamaim ma toutuman ana fur tarakwib itaiy re, tufuw bai tit, Jew sabuw naatu Ufun Sabuw etei buwit tana ita’imonit. \v 15 \x + \xo 2.15 \xt Col 2.14\x*Jew hai ofafar, hai obaiyunen tur, naatu hai bonawiyen tur etei bosair, sabuw big rou’ab hima’am bow hina ita’imon big ta’imon matar, tufuw e’afuw. \v 16 \x + \xo 2.16 \xt Zec 9.10; Col 1.20, 22\x*Keriso anamorob onaf afe’enamaim momorob ana veya big rou’ab hairi ufu’ufut hima’am i biyanamaim big buwih hina God bairi hitounuw. \v 17 \x + \xo 2.17 \xt Isa 57.19\x*Imih Keriso na Tur Gewasin Tufuw isan, kwa Jew sabuw iti yubin kwama’am isa binan naatu Ufun Sabuw ef yok kwama’am isa binan. \v 18 Anayabin Jesu wanawananamaim, it Jew sabuw naatu Ufun Sabuw etei i karam boro Anun Kakafiyin ta’imon ana baibaisamaim tanan Tamat God nanamaim tana tit. \v 19 \x + \xo 2.19 \xt Eph 3.6\x*Imih kwa Ufun Sabuw, boun ana veya kwa i men tauman sabuw o nanawan sabuw na’atube kwama’amamih. Baise kwa i boun kwana God ana sabuw bairi big ta’imon matar, naatu God kwaifamen i ana nibur kwamatar. \v 20 \x + \xo 2.20 \xt 1Cor 3.11\x*Kwa i kob abarayah naatu dinab oro’orot hitutut hibatabat tafanamaim auman hiwowabari, tutut an i Keriso Jesu akisin. \v 21 \x + \xo 2.21 \xt 1Cor 3.16\x*I akisinamo bar tutufin etei bai na ku’ay naatu wowab yen bar kakafiyin matar ya’asair God nowanamih itin. \v 22 \x + \xo 2.22 \xt 1Pet 2.5\x*I wanawananamaim kwa auman wowabari, sabuw afa bairi, naatu i ana ma’ama efan kwamatar, God Anuninane imaim ema’ama. \c 3 \s1 Paul Ufun Sabuw Hai Binanuyan \p \v 1 \x + \xo 3.1 \xt Php 1.7, 13\x*Ana’an iti isan ayu Paul Keriso Jesu ana dibur orot kwa Ufun Sabuw wabimaim, ayu God isan ayoyoyoban. \p \v 2 \x + \xo 3.2 \xt Col 1.25\x*Kwa iti tur i kwanowaraka, God ana bosiyasiyaramaim kwa ama gewas isan bowamih ayu bowabow itu. \v 3 \x + \xo 3.3 \xt Eph 1.9-10; Col 1.26\x*God ana kirikirifot wa’iwa’irin yayakitifuw ayu isou iwa’an irerereb asoso’ob, i nati fef anamaim tur an kabumin akikirum kwaiyab kwa’itinika. \v 4 Fef nati akikirum kwanabiyab na’at boro naniyan kwanab, ayu mi’itube Keriso ana kirikirifot asoso’ob boro kwana’itin. \v 5 Marasika Keriso ana kirikirifot i men irerereb uwatanah tamatanah afa no wan hitufuw hima’am hiso’obamih, baise boun i Anun Kakafiyinane na God ana kob abarayah kakafiyih naatu dinab oro’orot biyahimaim ebirerereb. \v 6 \x + \xo 3.6 \xt Eph 2.13, 16-19\x*Naatu kirikirifot i iti. Tur Gewasinamaim Ufun Sabuw naatu Israel bairi God ana baigegewasin etei inowah, etei hifamen biyah ta’imon matar, naatu God ana omatanen Keriso Jesu biyanamaim ya’iyai boro etei hinafaram. \p \v 7 \x + \xo 3.7 \xt Col 1.25\x*God ana manaw ana kabeberamaim ayu siwar gewasin itu, i ana akirwairafin amatar Tur Gewasin i ana fairamaim afafaram. \v 8 \x + \xo 3.8 \xt 1Cor 15.9-10\x*Ayu i God ana sabuw baitumatumayah etei babahimaim, auru yabin en. Baise God ana bosiyasiyaramaim bowabow gagamin itu Ufun Sabuw isah, Tur Gewasin ata binan Keriso wanawananamaim toto buyoy burubururube in eyey isan atao hitanowar. \v 9 Naatu God ana kirikirifot bebeyan ata kubuna sabuw etei hitanowar. Iti kirikirifot i God sawar tutufin etei ana baimatarenayan marasika yakitifuw wa’iwa’irinamaim in. \v 10 Boun ana veya ekaleisia wanawananamaim God ana not naatu ana so’ob ef tata’amaim tasinaf, maramaim aiwob naatu bonawiyenayah hitaso’ob. \v 11 God iti sisinaf i ana not marasika yakitifuw wanatowan ma nuhinuh ata Regah Keriso Jesu biyanamaim sinaf ana not yayakitifuw isawar. \v 12 \x + \xo 3.12 \xt Jn 14.6; Rom 5.2\x*Ana’an nati isan it ata baitumatum Keriso wanawanan tabaibimaim boro koufair tanab nabonawiyit God nanamaim tana tit. \v 13 Isan imih ao’ototofari ayu kwa isa biyababan abaib isan men gubam nahurir, baise kwa ama gewas isan. \s1 Paul Ana Yoyoban \p \v 14 Ana’an iti isan ayu Tamat nanamaim su ayowen ayoyoyoban, \v 15 anayabin God akisinamo ana nibur maramaim tema’am na’atube tafaramamaim tema’am wabih anababatun i God ebitih. \v 16 Ayu God abifefeyan ana baigegewasin gagamin na’in no maramaim in burubururube eyey Anun Kakafiyinane kwa na’ototofar fair kwanab. \v 17 \x + \xo 3.17 \xt Jn 14.23; Col 1.23; 2.7\x*Saise abaitumatumamaim Keriso dogor wanawanan ana baremih ni’efan nama. Naatu ayoyoyoban yabowamaim kwa a wairoron tare ta’of barur. \v 18 Naatu fair kwatab, God ana sabuw etei bairi, saise Keriso ana yabow ra’at momosesew, ra’at yen mar wanawanan rur, ra’at yen oyaw nanatabir, naatu ra’at re taiy baban inan i naniyan kwatab kwataso’ob. \v 19 Turobe, God ana yabow i ra’at kwanekwan men karam boro etei tanasora’ub, baise sawar abisa gewasih God wanawananamaim awan karatan tema’am, etei boro kwa wanawananamaim nakaratan kwanaso’ob. \p \v 20 Imih God ana merar tanay tanabora’ara’ah. Anayabin God ana fair wanawanatamaim ma ebowabow i karam sawar gewasih moumurih na’in isah, it men tabifefeyan, naatu afa ata notamaim men tema’am, i karam boro etei nasinaf. \v 21 Imih Kirisiyan sabuw etei God wabin tanabora’ara’ah naatu Jesu Keriso auman wabin tanabora’ara’ah merarayow tanitin wanatowan, wanatowan \it Amen\it*. \c 4 \s1 Biyat Tanita’imon \p \v 1 \x + \xo 4.1 \xt Col 1.10\x*Ayu i Regah wabinamaim dibur arun ama’ama, imih kwa ao’ototofari, God ayawas ya’asair eaf kwana kwabaib imaim kwanama. \v 2 \x + \xo 4.2 \xt Col 3.12-13\x*Mar etei taiyuw kwanayara’iyi, kwanakakaf, yatenanub, yabowamaim taituwa kwanabuwih. \v 3 \x + \xo 4.3 \xt Col 3.14-15\x*Anun Kakafiyin buwi kwana bita’imoni i kwanasinaftobon a kou’ay nati i kwanabukikin tufuwamaim kwanama. \v 4 Biyat i ta’imon, Anun Kakafiyin i ta’imon, God ea’afit i nuhifot ta’imon tabai, \v 5 Regah i ta’imon, baitumatum i ta’imon, bapataito i ta’imon. \v 6 \x + \xo 4.6 \xt 1Cor 12.6\x*Naatu God i ta’imon, sabuw tutufin etei’imak Tamat, naatu iti etei’imak ata ukwarin, Regah ta’imon, etei’imak wanawanatamaim ebowabow, naatu wanawanatamaim ema’am. \p \v 7 \x + \xo 4.7 \xt Rom 12.3, 6\x*It ta’ita’imon manaw kabeberamaim Keriso ana usar bitit i ra’at naatu igewasin kwanekwan. \v 8 \x + \xo 4.8 \xt Psa 68.18\x*Buk Atamaninamaim iti na’atube eo, \q1 “Yen efan auyomtoro’ot baib ana veya, \q1 dibur sabuw moumurih na’in buwih bairi hirun, \q1 sabuw etei ana usar itih.” \m \v 9 \x + \xo 4.9 \xt Jn 3.13\x*Tur iti, “Yen Auyom.” Ana’an i iti, wantoro’ot i marane ra’iy, re anababatun me wanawanan run. \v 10 Imih orot nati taiyuwin yara’iy re’er, nati orot ta’imon yen auyomtoro’ot tit, naatu mar ana hanef etei natabir rabon mar tafaram tutufin etei ana’itinin bai karatan. \v 11 \x + \xo 4.11 \xt 1Cor 12.28\x*Naatu i taiyuwin siwar bow orot ta ta faramih, orot afa tur abarayah himatar, afa dinab tur faramayah himatar, afa binanuyah himatar, afa Kirisiyan hai bonawiyenayah himatar, naatu afa bai’obaiyenayah himatar, \v 12 saise God ana sabuw tatabobuna’ih bowabow ana ef hitaso’ob. Naatu bowabow tataburiri tatabow Keriso biyan tatawowab tara’at tayen \v 13 \x + \xo 4.13 \xt Col 1.28\x*tanan it etei ata baitumatum an ta’imon tamatar. Naatu God Natun ana kirikirifot tataso’ob gewas, wanawanat takwat Keriso ana tutufin tatab. \p \v 14 Saise it boro men kek na’atube tatama’am, sabuw baifufuwenayah hitan hitifufuwit ata baitumatum hitiyuwiyuwimih. Kotar yabat nane ebabin ebiyuwiyuwibe. Anayabin sabuw hai notamaim baifuwen tur afa himataren sabuw afa hifufuwih hinawiyih sa’ab tenan. \v 15 \x + \xo 4.15 \xt Col 1.18; 2.19\x*En baise nati efanin, yabowamaim tur anababatun tanao, ef tata’ane ata orot ukwarin Keriso wanawananamaim tanawowabit tanayen. \v 16 I ana bainakokomaim biyat tutufin etei bai na ikokofan wowab gewas. Naatu biyat hai bowabow Regah bitih na’atube tebowabow ana veya biyat i erara’at naatu yabowamaim ewowowab gewas. \s1 Yawas Boubun Keriso Wanawananamaim \p \v 17 \x + \xo 4.17 \xt Rom 1.21; 1Pet 1.14\x*Regah ana onowatenamaim ayu kwa abimatnuwi, Eteni Sabuw tema’am na’atube men kwanama’amih, anayabin nati sabuw i hai not hikwaris koko’awabe tema’am. \v 18 Hai not etei i gugumin awan karatan, God ana yawasamaim i hitabaratait nabin anababatun tebatabat, anayabin ukwarih i hifokar naatu dogoroh hikabay. \v 19 Biya’ohow naniyan i men kafai hiso’ob, hai yawas tutufin etei kakafin nowanamih hitin bai susuw, naatu in sesebar teo’onofar. \v 20 Baise kwa i men iti na’atube hi’obaiyi kwana Keriso kwasu’ubimih. \v 21 Kwa Keriso isan i hio kwanowar, naatu Turobe yawas gewasin Jesu wanawananamaim ema’ama isan i hi’obaiyi. \v 22 \x + \xo 4.22 \xt Rom 8.13; Col 3.9\x*Imih kanab atamanin nawiyi yawas kakafih, baifufuwen in kura’ara’ahi kwasinaf gugurusi, nati kanab atamanin i kwanikiya’ub kwanabosair. \v 23 \x + \xo 4.23 \xt Rom 12.2\x*Dogor naatu a not etei i kwanabow kwaniwa’an boubuh hinamatar, \v 24 \x + \xo 4.24 \xt Gen 1.26; Col 3.10\x*naatu kanab boubun God ana’itininabe wowab yai inu’in i kwanab kwaniyoun, saise yawas anababatun, ana ef mutufor naatu kakafiyin boro imaim nirerereb. \v 25 \x + \xo 4.25 \xt Zec 8.16; Col 3.8-9\x*Naatu baifufuwen i kwanihamiy, taituwa isah i turobe hai tur kwana’owen, anayabin it etei tana taita’imon Keriso biyan tamatar. \v 26 \x + \xo 4.26 \xt Psa 4.4; Jas 1.19-20\x*Ya nasoso’ar na’at, men yaso’ar nabonawiyi bowabow kakafin inasinaf. Naatu men yaso’ar auman inama nan veya nare. \v 27 Men Demon Mowan veya nati’imaim initin narunamih. \m \v 28 Orot yait ebabain, i bain nihamiy naatu nabusuruf nabow, saise ma gewasin nab nama gewas. Naatu sabuw yababan wairafih nibaisih. \v 29 \x + \xo 4.29 \xt Col 4.6\x*A tur men womararin ina’omih, baise baibais ana tur gewasin inao, saise sabuw baibais abisa tekokok boro hinab nawowabih hinara’at. Naatu sabuw iyab tur tenonowar boro nibaisih. \v 30 \x + \xo 4.30 \xt Isa 63.10; Eph 1.13-14; 1Th 5.19\x*Naatu God Anun Kakafiyin men yababan kwanitin. Anayabin Anun Kakafiyin i God ana’i’inanen wanawanatamaim ema’am it i nowan. Saise nati Veya gagamin nanan ana veya it boro narufamit nabotaitit tanatit. \v 31 \x + \xo 4.31 \xt Col 3.8\x*Imih dogor wanawanan tenakuyakuy, gagamat, yaso’ar, okwanekwan naniyah kakafih ta ta etei kwanihamiyen. \v 32 \x + \xo 4.32 \xt Mat 6.14; 18.22-35; Col 3.12-13\x*Naatu nati sawar efanih, kwa i taituwa etei isah kwanamanaw kwanakabeber, kwaniwanbabanih. Naatu notawiyen isa nama, Jesu Keriso ana bowabowamaim God notanotawiyit na’atube. \c 5 \s1 Marakawamaim Kwanama \p \v 1 \x + \xo 5.1 \xt Mat 5.48\x*A bowabowamaim kwabowabow kwanasinaftobon God kwaniu’ur, anayabin kwa i God natunatun anababatun. \v 2 \x + \xo 5.2 \xt Exo 29.18; Hib 10.10\x*A yawas wanawanan taituwa isah i yabowamaim nabonawiyi kwaniyabuwih. Keriso iyabuwit taiyuwin biyan it ata bowabow kakafih isan sisibor na’atube. Naatu nati sibor yamurin i igewasin kwanekwan, imih God iyasisir gagamin maiyow. \v 3 Kwa i God ana sabuw, imih men in baisesebar kwanekwan, o sinaf kwanekwan hai gubagub, o kabat wanawananamaim tama wab hitasu’ub hitao. \v 4 Binanakwar kakafih, baifufuwen tur, bai’iyab kwanekwan, tur kakafih i men awamaim tama, nati sawar efanih kwa i God merarayow kwatitin. \v 5 \x + \xo 5.5 \xt 1Cor 6.9-10; Col 3.5\x*Sawar etei isah i kwa kwaso’ob, orot yait ebisesebar kwanekwan, kakafih hai gubagub auman ema’am, o ebikabat, nati orot boro men Keriso naatu God ana aiwob nowanamih nab. Anayabin orot kabat mowan i turobe umataratar ana bowayan naatu iti tafaram hai sawar ekwakwafiren. \v 6 \x + \xo 5.6 \xt Rom 1.18; Col 2.4, 8\x*Men yait ta baifuwen turamaim kwa nifufuwimih, anayabin sawar iti isan sabuw iyab tibifanasair God ana yaso’ar boro tafahimaim nare. \v 7 Isan imih sabuw iti na’atube tisisinaf men bairi kwanita’ayomih. \p \v 8 \x + \xo 5.8 \xt Jn 12.36; Eph 2.13; Col 1.13; 1Pet 2.9\x*Marasika kwa ayawas i nati na’atube guguminamaim kwama’am, baise boun kwa i kwana Regah ana sabuw kwamatar marakawamaim kwama’am. Imih sabuw iyab marakawamaim tema’am na’atube kwanama. \v 9 Anayabin iti marakaw kwa wanawananamaim ema’am ana ro’on i boro gewasin nakutait. Ef mutufurin nakutait, naatu turobe nakutait. \v 10 Kwanasinaftobon sawar abisa Regah isan ebiyasisir i kwananuwih. \v 11 Naatu gugumin hai ro’on kakafih men kwanabow, baise kwanasinaftobon nati ro’oh kakafih i kwanabow hinatit hinirerereb. \v 12 Anayabin abisa wa’iwa’iramaim hisisinaf bain tit rererebamaim o isan i biya’ohow gagamin maiyow. \v 13 \x + \xo 5.13 \xt Jn 3.20-21\x*Baise sawar iti etei hinan marakawamaim hinatitit ana veya, boro bebeyan ni’obaiyi iti sawar i anababatun kakafih. \v 14 \x + \xo 5.14 \xt Isa 26.19; Rom 13.11\x*Anayabin marakawamaim sawar etei bow hina hirerereb. Ana’an nati isan tur iti eo, “Inuyan kumisir, morobone kumisir! Naatu Keriso tafamaim nakusisiar.” \v 15 \x + \xo 5.15 \xt Col 4.5\x*Mata toniwa’an anot hinarerekab, kwanakaifi gewas kwanama, men koko’aw hai ma kwanama’amih, \v 16 men yait ta a veya inafafuw kwaniyimih, anayabin mar iti boun i kakafin ana veya. \v 17 Isan imih kwa men kwanikoko’aw, baise Regah ana kok abisa sinafumih ekokok i kwanaso’ob kwanasinaf. \v 18 \x + \xo 5.18 \xt Luk 21.34\x*\it Wine\it* men gagamin na’in kwanatom, anayabin nati sawar i yawas bai’afiyenayan, baise nati efanin Anun kakafiyin niwani ayawas nabonawiy gewas. \v 19 \x + \xo 5.19 \xt Col 3.16\x*Naatu nati’imaim ew kwanatabor, naatu ewamaim kwanatabor taituwa hai tur kwana’owen, dinab ewamaim sika wanawanan na’in natawiniwin dogoromaim Regah kwanarutabur. \v 20 \x + \xo 5.20 \xt Col 3.17\x*Ata Regah Jesu Keriso wabinamaim sawar tutufin etei isah mar etei Tamat God merarayow kwanitin. \s1 Toutabin Orot Naatu Babin \p \v 21 \x + \xo 5.21 \xt 1Pet 5.5\x*O taiyuw a’of babanamaim inayara’iyi, anayabin nati i o akakaf Keriso isan. \v 22 \x + \xo 5.22 \xt Col 3.18; 1Pet 3.1\x*Baibin kwanayara’iyi a’aaw babahimaim kwanama, Regah isan kwayara’iyi babanamaim kwama’am na’atube. \v 23 \x + \xo 5.23 \xt 1Cor 11.3; Eph 1.22\x*Anayabin orot i babin isan ebi’ukwarin, Keriso ekaleisia isan ebi’ukwarin na’atube. Naatu Keriso biyan i ekaleisia ana baiyawasenayan. \v 24 Ekaleisia yara’iy Keriso babanamaim ema’ama na’atube, kwa baibin kwanayariyi biya tutufin etei orot kwanitin. \p \v 25 \x + \xo 5.25 \xt Col 3.19; 1Pet 3.7\x*Kwa orot, a’aaw baibin kwaniyabuwih gewas, anayabin Keriso ekaleisia iyabuw ana yawas i’inuw isan morob, \v 26 \x + \xo 5.26 \xt Tit 3.5\x*saise ekaleisia taya’asair harewamaim tikifuw kakafiyin tamatar. Naatu ana turamaim takusouw \v 27 \x + \xo 5.27 \xt 2Cor 11.2; Col 1.22\x*biyan itinin gewasin, mamarin sa’er bitan aurin kato en, naatu butukutukuwan itinin ta ta men tama. Baise kakafiyin naatu uhew bitan nanamaim tima’an nowan tamatar tama. \v 28 Ef nati na’atube kwa orot a’aaw baibin kwaniyabuwih, kwa taiyuw biya kwabiyabuw na’atube, orot yait aawan ebiyabuw i taiyuwin isan ebiyabow. \v 29 Orot babin yait men ta taiyuwin biyan ebifa’ifa’imih, baise biyan ebituw naatu ekakaif gewas. Keriso ana ekaleisia isan isisinaf na’atube. \v 30 Anayabin it i Keriso biyan ana kou’ay turin. \v 31 \x + \xo 5.31 \xt Gen 2.24; Mat 19.5\x*“Ana’an iti isan orot boro hinah tamah nihamiyih aawan hairi hinita’imon, naatu biyah rou’ab baise hinan biyah ta’imon namatar.” \v 32 \x + \xo 5.32 \xt Rev 19.7\x*Iti tur i buriburin anababatun, baise tur iti’imaim ayai ao saise Keriso naatu ekaleisia hairi hai bowabow kwataso’ob. \v 33 Imih iban ao maiye, kwa oro’orot a’aaw baibin kwaniyabuwih, kwa taiyuw isa kwabiyabow na’atube, naatu kwa baibin a’aaw oro’orot kwanakakafiyih. \c 6 \s1 Kek Naatu Hinah Tamah \p \v 1 \x + \xo 6.1 \xt Col 3.20\x*Kek kwananowar, kwa i Regah natunatun imih ef ana gewasin i hinat tamat fanah kwanabosiyasiyar.\fig Paul Tychicus ebiyafar|alt="Paul sending Tychicus" src="CN02071B.TIF" size="span" loc="Eph 6.1" copy="©1978 David C. Cook Publishing Co." ref="6.1" \fig* \v 2 \x + \xo 6.2 \xt Deu 5.16\x*Hinat tamat kwanakakafiyih, anayabin nati i o baiyunen tur wantoro’ot ana omatanen auman. \v 3 Saise a yawas i boro baigegewasin awan nakaratan, naatu a yawas iti tafaramamaim boro manin na’in kwanama kwaniyasisir. \v 4 \x + \xo 6.4 \xt Psa 78.4; Pro 22.6; Col 3.21\x*Kwa kek hinah tamah, a kek men kwanagam kwana’uwih kwanikwaniyih yah naso’aramih. Baise Kirisiyan ana bai’obaiyenamaim baikwatutunen kwanitih, naatu Regah ana turamaim kwanabonawiyih. \s1 Akirwairafih Naatu Ukwarih \p \v 5 \x + \xo 6.5 \xt Col 3.22-23; Tit 2.9-10; 1Pet 2.18\x*Akirwairafi a tur ao’owen, a orot ukwarih tafaramamaim tekakaifi i kwanabiruwih naatu kwanakakafiyih fanah kwanab. Naatu dogor tutufin etei yasisir auman isah kwanabow, Keriso isan kwatabowabow na’atube. \v 6 Men ti’i’iti ana veya akisin iti baifa’i isan kwanisnubanub kwanabowamih, baise kwa i Keriso ana akirwairafih imih dogor tutufin etei God ana kok kwanabow. \v 7 Kwanabow sunusunub a naniyan tutufin etei, yasisir auman kwabow, kwa i men orot isan kwabowabow, baise Regah isan kwabowabow. \v 8 \x + \xo 6.8 \xt 2Cor 5.10; Col 3.24-25\x*Anayabin kwa kwaso’ob orot babin etei bowabow gewasin tebowabow isan, Regah boro hai siwar nitih, basit o akirwairafi, o roufamen orot a siwar i boro inab. \v 9 \x + \xo 6.9 \xt Rom 2.11; Col 4.1\x*Kwa orot ukwarih auman ef ta’imon kwanasinaf, akirwairafih isah kwanigewasin naatu men kwanao birubiruwih. Kwanaso’ob kwa a akirwairafih bairi a Regah i ta’imon maramaim ema’am, naatu i orot babin etei ana fofoninamaim ebibatiyih. \s1 God Ana Baibiyow Sawar \p \v 10 Taitu tuwai’inah, tur yomanin i iti. Regah wanawanan kwanarun ana fair kwanab, naatu i ana fairane kwa a fair kwanawowab nara’at. \v 11 \x + \xo 6.11 \xt Rom 13.12; 2Cor 10.4\x*Baiyow ana tafafaren sawar etei God bit i kwana’abur, saise Demon Mowan ana baifuwen nabikubibiruw karam boro kwanawasatan. \v 12 \x + \xo 6.12 \xt 1Pet 5.8-9\x*Anayabin it i men iti tafaram orot babin afa bairi tabiyowamih, baise tounamatar kakafih gagub wanawanan tema’am bairi tabiyow. Demon hai nabatanayah, hai ukwarih, naatu afiy kakafih fairih iti tafaram ana guguminamaim tema’am bairi tabiyow. \v 13 Imih God ana baibiyow sawar bounaika kwana’abur, imaibo Demon ana veya kakafin nan natitit, kwa i karam boro rakit ana ahay ana waf kwanahaiw. Naatu kwaniyow nan yomanin kwana’a’asa’ub ufunamaim boro men ura au’uf kwanabat. \v 14 \x + \xo 6.14 \xt Isa 11.5; 59.17; 1Th 5.8\x*Imih kwanabatkikin, turobe kwanab naiw a kikiramih kwanakik. Yawas mutufurin kwanab a beromih dogor kwanisinfafar, \v 15 \x + \xo 6.15 \xt Rom 10.15\x*naatu tufuw ana tur gewasin a baibiyonamih kwaniyoun kwanabat gewas kwanitfufun auna kwanan. \v 16 Mar etei baitumatum a beromih kwanab, anayabin nati beromaim Demon Mowan ana ahay narob wairaf auman nitakir hinanununuw karam boro kwanasirabun. \v 17 \x + \xo 6.17 \xt Hib 4.12\x*God yawas bit i kwanab a kowasamih arib kwanayara’ah, naatu God ana tur, Anun Kakafiyin bit i a kaiyomih kwanab. \v 18 \x + \xo 6.18 \xt Luk 18.1; Col 4.2; 1Th 5.17\x*Sawar iti etei i yoyobanamaim kwanasinaf, God ana baibais isan kwanifefeyan, Anun Kakafiyin ebiyuni na’atube. Naatu sawar ta ta hinamamatar hai veya’amaim kwanayoyoban, mata toniwa’an, a yoyoban men kwanihamiy, mar etei God ana sabuw isah kwanayoyoban. \v 19 \x + \xo 6.19 \xt Col 4.3-4; 2Th 3.1\x*Ayu auman isou kwanayoyoban, saise binan isan ana bobogaigiwas ana veya, God ana tur isou nirerereb anabinan, na’atube Tur Gewasin ana kirikirifot anaorereb natit, men ana birumih. \v 20 \x + \xo 6.20 \xt 2Cor 5.20; Phm 9\x*Ayu i God ana bowayan orot iyafaru atit Tur Gewasin abibinan isan dibur ama’am. Baise abifefeyani isou kwanayoyoban saise fair anab Tur Gewasin ana binan sabuw hinanowar. \s1 Yomanin Ana Merarayow \p \v 21 \x + \xo 6.21 \xt Act 20.4; Col 4.7-8; 2Tim 4.12\x*Tychicus, taituwa ata yabow orot, naatu Regah ana akirwairafin orot gewasin ta, i nanan ana veya ayu abisa asisinaf ana tur etei boro i nao kwananowar kwanaso’ob. \v 22 Anayabin nati isan kwa isa abiyafar, aki abisa iti’imaim asisinaf nao kwananowar naatu koufair nit. \v 23 Tamat God naatu ata Regah Jesu Keriso kwa Kirisiyan baitumatumayah etei tufuw, yabow naatu baitumatum auman nit kwanama. \v 24 God ana bosiyasiyar kwa iyab ata Regah Jesu Keriso kwabiyabuw, nati yabow isa nama wanatowan. \it Amen.\it*