\id 2CO - Miniafia NT; David and Fran Wakefield; Stanley Oyabua; Josiah; July 29, 2010 (web edition -2012 bd) \h 2 Corinthians \toc1 Paul Ana Fef Bairou’abin Corinth Isah \toc2 2 Corinthians \toc3 2Cor \mt1 2 Corinthians \mt2 Paul Ana Fef Bairou’abin Corinth Isah \imt1 Roube’aten Ana Tur \ip Paul ana baita’ay Corinth kirisiyan sabuw bairi i fokar, nati fokarin wanawanan Paul ana fef bairu’abin kirum sabuw isah. Kirisiyan sabuw afa tur fokarih hibow hitit Paul bairi hio higam, baise Paul dogoron babaneika ifefeyanih baitounuw isan naatu iti mamatar ana maramaim dogoron wanawnan yasisir awan karatan. \ip Ana fef wan kikirum wanawanan Paul ana baita’ay Corinth kirisiyan sabuw bairi isah eo, aisimamih tur fokarin isah eo bigigimih isan kukubuna naatu kirisiyan kou’ay wanawanan tebigeg. Naatu ekakawasa nati fokarin wanawanan bainatbuhuruwen naatu baitounuw matar yamutufurih. Naatu kirisiyan sabuw isah ifefeyanih ereyasisir siwar hinayei kirisiyan sabuw Judea tema’am abistan tekokok hinibaisih. Teten yomanin Paul turabarayah hai bowabow isan tafafar sabuw matan ta’amo bairi tebiw’ase’as Corinth wanawananamaim iyab taiyuwih nabinamaim hiya’ih te’o’o, aki i turobe turabarayah naatu Paul isan baifufuwenayan hirouw te’o’o. \iot Fef Wanawanan Tur Iti Na’atube Hi’asgidigid Roube’aten \io1 Roube’aten (1.1-11) \io1 Paul naatu kirisiyan sabuw Corinth tema’am (1.12–7.16) \io1 Kirisiyan sabuw Judea tema’am hai siwar (8.1–9.15) \io1 Paul turabarayah na’atube ma’am isan ana bowabow isan tafafar (10.1–13.10) \io1 Yomanin (13.11-14) \c 1 \p \v 1 Ayu Paul God ana kokomaim Keriso Jesu ana turabarayan amatar naatu it turat Timothy airi kwa ekalesia sabuw tafaram Corinth kwama’am naatu God ana sabuw etei tafaram Akaiya wanawanan kwama’am isa fef akirum abiyafar. \v 2 Ayoyoban God it Tamat naatu Regah Jesu Keriso’one manaw kabeber naatu tufuw kwa etei isa nama. \s1 Paul Ana Merarayow God Isan \p \v 3 \x + \xo 1.3 \xt Rom 15.5\x*God it Tamat naatu ata Regah Jesu Keriso Tamah, ana merar tanay anayaabin kabeber ana’an ine enan naatu ata baibais etei ana God. \v 4 Ata yare moumurih na’in wanawanah tarur i koufair koubainunub ebitit, imih nati koufair koubainunub ta’imon God it bitit, karam sabuw iyab yare koun hiyen tere’er koufair koubainunub tanitih. \v 5 \x + \xo 1.5 \xt Psa 34.19\x*Anayabin Keriso ana bai’akir bairi tafafaram na’atube God ana koufair Keriso wanawananamaim ata koufair boro gagamin na’in nakarsuwei nare tanab. \v 6 Aki abi’akir i kwa a koufair naatu a yawas bain isan. Aki koufair abaib kwa auman boro koufair kwanab yate nanub nawainabi a yawas kwanab. Nati bai’akir ta’imon aki na’atube wanawanan arun asora’ub. \v 7 Imih kwa isa aki nuhifot ama’am, anayabin Keriso ana bai’akir turin kwabaib isan boro God ana koufair nit Keriso wanawananamaim. \p \v 8 \x + \xo 1.8 \xt Act 19.23; 1Cor 15.32\x*Taitu tuwai’inah aki akokok kwanaso’ob tafaram Asia wanawanan aki hai fokarih kakafih wanawanan arun bai’akir gagamin maiyow abai anot i boro ata morob. \v 9 Turobe, aki naniyi atatam i morob isan hirubin. Baise iti namamatar i ebi’obaiyit it men taiyuwit tanitutumit, baise God tanitumitum i akisinamo murumurubih ebimisuruwih. \v 10 \x + \xo 1.10 \xt 2Tim 4.18\x*Morob kakafin wan ayenabo botaiti atit, naatu boro nabotaiti anatit maiye. I tafanamaim aki ai nuhifot i boro na’atuka nabotaititi anatit. \v 11 Na’atube kwa a yoyobanamaim aki kwanibaisi. Saise God boro a yoyoban niya’afuten naatu aki nigegewasini, naatu sabuw moumurin maiyow God boro ana merar hinay aki bigegewasini isan. \s1 Paul Ana Remor Isan Yayakitifuw \p \v 12 Aki aora’ara’at anayabin iti tafaramaim ama’am ai not iu’uwi aiyawas naatu ai baita’ay kwa bairit i kakafiyin naatu mutuforomaim asisinaf. Aki ai sinaf etei i Godane men tafaram ana ukwar rerekab, baise God ana manaw ana kabeberamaim. \v 13 \x + \xo 1.13 \xt 2Cor 5.12; Php 2.16\x*Anayabin aki fef kwa isa akikirum tur etei i mutufor naatu rereb yah karam kwaniyab boro naniyan kwanab. \v 14 Abisa boun akikirum kwanabiyab boro men naniyan kwanab, baise Ata Regah Jesu namatabir nanan ana veya boro kwanaso’ob, aki isai boro kwanaora’ara’at, naatu aki auman boro kwa isa ana’ora’ara’at. \p \v 15 Anayabin iti isan ayu aitumatum, ayu ayakitifuw wan kwa aninanawani saise kwa agewasin boro tafan tanaya’abar. \v 16 \x + \xo 1.16 \xt 1Cor 16.5-6\x*Ayu akokok ef aumatan au Masedonia ananan anarun ana’iti naatu Masedonia’ane anamamatabir boro anarun ana’iti. Imaibo kwa boro au ef isan kwanibaisu anan Judea. \v 17 Kwa boro iti na’atube kwanao, namihibe ma yayakitifuw naatu kwahihir ema’am. Kwanotanot ayu orot babin teo tibibasit naatu sinafu’e tema’am i orot ta? \p \v 18 God ana tur mar etei turobe eo, imih aki ai tur kwa isa ao i turobe men baifuwen. \v 19 \x + \xo 1.19 \xt Act 18.5\x*Anayabin God Natun Jesu Keriso isan kwa wanawanamaim ayu Silas naatu Timothy abibinan i turobe, men baifuwen. \p \v 20 \x + \xo 1.20 \xt Rev 3.14\x*God ana’omatanen etei i Keriso wanawananamaim hina hiturobe. I wabin i “Turobe.” Imih i wanawananamaim aki “\it Amen\it*” a’o God wabin abobora’ara’ah. \v 21 God akisin sinafit kwa aki bairit yanowahit Keriso wanawananamaim tababatkikin, \v 22 \x + \xo 1.22 \xt 2Cor 5.5; Eph 1.13-14\x*I nowanamih ikwahit naatu Anun Kakafiyin dogorotamaim iwan na’atube, i anababahor abistan gewasin boro uf enanan isan. \v 23 God i ayu au sifroubonenayan na’atube, ayu dogorou wanawanan i so’ob. Ayu akokok kwa aniyaturi imih boro men anamatabir maiye anan Corinth. \v 24 \x + \xo 1.24 \xt 1Pet 5.3\x*Aki men kwa abaitumatum anunufuruw, baise bairit tanabow a yasisir isan, anayabin baitumatumamaim kwababatkikin. \c 2 \p \v 1 \x + \xo 2.1 \xt 1Cor 4.21\x*Imih ayu au not ayai sawar uf men anan aninanawani yababan ta ibanak anit maiye. \v 2 Ayu kwa ana’uw kwanikwaniy yababan anabit na’at, yait boro yasisir ayu nitu? \v 3 Ana’an iti isan ayu afef akikirum saise ayu anan na’at kwa bai yasisiru’umih kwatasisinaf i men tiyababanu. Ayu aitutumi kwa etei isa, ayu au yasisir kwa boro bairit taniyasisir. \v 4 \x + \xo 2.4 \xt Act 20.31\x*Anayabin ayu dogorou babanika yababan kufutu naatu erererey auman a fef akirum, men kwa baiyababani isan, baise ti’obaiyi ayu kwa isa i dogorou babanika abiyabuwi. \s1 Bowabow Kakafin Sinafuyan Notawiyin Isan \p \v 5 Yait ta yababan nasisinaf na’at, men ayu akisu ebiyababanu’umih, baise kwa tutufin etei ebiyababani, ibanak men kwana’itin gagaminamih. \v 6 Sabuw tutufin etei hio hibasit orot babin baimakiy ebaib nati anafofonin. \v 7 Baise gewasin ana kakafin kwananotawiy naatu koufair kwanitin, saise i boro men yababan niwanasum. \v 8 Isan imih kwa abifefeyani, kwanau gewas naso’ob, kwa i kwabiyabuw. \v 9 Ayu iti fef akikirum i akokok ataso’ob gewas, karam routobon kwatisnowaten naatu bai’obaiyen etei kwatifanabow. \v 10 Kwa orot babin ta ana kakafin kwananonotawiy na’at, ayu auman i anotanotawiy, abisa anonotawiy ana kakafin ta nama’am na’at, i Keriso nanamaim kwa wab isan anotawiy, \v 11 \x + \xo 2.11 \xt Luk 22.31\x*saise Satan men karam nikubibiruwit, anayabin it taso’ob i ana yakitifuwen. \s1 Paul Veya Kabumin Troas Ma \p \v 12 \x + \xo 2.12 \xt Act 14.27; 1Cor 16.9\x*Ayu Keriso ana tur gewasin binan isan ana Troas atit naatu Regah au ef botawiy nati’imaim ata binan isan. \v 13 \x + \xo 2.13 \xt Act 20.1\x*Baise ayu yababan abai, anayabin ayu teu Titus men atita’ur. Imih sabuw nati’imaim hima’am aotuturih naatu an Masedonia. \s1 Keriso’one Tabiyow \p \v 14 Baise God ana merar tanay! Anayabin mar etei i nawiyit Keriso ana baigegsairen isan irar yoman tatatain naatu itane God tasu’ub. boun ai ebuwayan yamurin mamarin etasasar etitit na’atube. \v 15 Anayabin it i Keriso ana yamurin mamarin gewasin, God isan sibor eya’iy, nati sabuw iyab yawas hibaib naatu iyab temomorob isah. \v 16 \x + \xo 2.16 \xt Luk 2.34; 2Cor 3.5-6\x*Sabuw iyab tekakasiy i sabuw himorobobe biyah mas yamurin kakafin, baise sabuw iyab yawas hibaib i yawas anayamurin mamarin. Iti bowabow isan yeit i karam nabow? \v 17 It men sabuw tutufin etei tesisinafube’emih naatu men God ana tur tabai sawar gidigidih na’atube efamaim tatobon tareremor na’atube’emih. Baise God iyunit Keriso ana bowayah tamatar, God nanamaim turobe tabibinan. \c 3 \s1 God Ana Baibasit Boubun \p \v 1 \x + \xo 3.1 \xt Act 18.27; 2Cor 5.12\x*Iti kwananowar taiyuwit isat tao ra’ara’at maiye? O kwakokok sabuw afa turahinah tebifa’ihibe fefemaim kwa aki kwanifa’i isai kwanao ra’ara’at naatu aki kwa anifa’i isa anaora’ara’at. \v 2 \x + \xo 3.2 \xt 1Cor 9.2\x*Kwa i aki ai fef, dogorei wanawanan hikirum sabuw etei baiyab so’ob isan. \v 3 \x + \xo 3.3 \xt Exo 24.12; Jer 31.33; Ezk 36.26-27\x*Rerereb yan ebi’obaiyit, Keriso taiyuwin iti fef kirum aki wanawana’imaim iyafar abai ana, men fufumamaim hikirum, baise God Anunin wanatowan ma’ama’anin kirum, men kabay rebanamaim baise sabuw dogorohimaim. \p \v 4 Nati batkikin God nanamaim i it nowat Keriso’one enan. \v 5 It i men karam taiyuwit ata fairamaim abistan tasisinaf i tata’itin, tatafufun ana gewasin isan tao, baise it ata fair i Godane enan. \v 6 \x + \xo 3.6 \xt Jer 31.31; Jn 6.63; 1Cor 11.25\x*I sinaf isat heam ana obaibasit boubun ana bowayah tamatar, men fefemaim baise God Anunin Kakafiyinamaim. Anayabin ofafar hikikirum i ea’easbunit, Anun Kakafiyin i yawas ebitit. \p \v 7 \x + \xo 3.7 \xt Exo 34.29\x*Ofafar nati kabay tafanamaim hikikirum ana veya God ana marakaw tafanamaim re auman bai, nati morob bai enan naatu ofafar ana kusisiarin auman naa, imih Israel sabuw men karam Moses yumatan hita’itin gewas, nati kusisiarin i sasawar auman. \v 8 Baise nati kusisiarin men nati Anun Kakafiyin ana bowabow ana kusisiarin na’atube’emih. \v 9 \x + \xo 3.9 \xt Deu 27.26; Rom 1.17\x*Bowabow nati sabuw ea’easbunih nakukusisiar na’at, iti roumutuforen bowabow ana kusisiarin ana ra’at men tomar? \v 10 Ofafar atamanin ana kusisiarin i en, anayabin boun nowan ana kusisiarin i ra’at imaim atamanin kusair. \v 11 Naatu nati kousisi’arin boun kusaisir auman nanan na’at, nati wanatowan ekukusisiar ana ra’at i men tomarin. \p \v 12 Isan imih aki isai nuhifot ema’am, aki fair abai ababatkikin. \v 13 \x + \xo 3.13 \xt Exo 34.33\x*It i men Moses na’atube yumatan sum Israel sabuw men karam yumatan ana kusisiarin hita’itin. \v 14 Baise hai not i kwaris naatu nati boun ana veya ofafar atamanin tebiyab. I men hibosair anayabin Keriso akisinamo wanawananamaim inama’am boro hinabosair. \v 15 Iti boun ana veya, Moses ana ofafar inabiyab hai not sumasum sum inu’in. \v 16 \x + \xo 3.16 \xt Exo 34.34\x*Baise yait ta Regah isan natatatabir nati sumasum i bosair. \v 17 \x + \xo 3.17 \xt Jn 8.36; Rom 8.2\x*Regah i Ayubin, naatu menamaim Regah Ayubin ema’am nati’imaim rufamen emamatar. \v 18 Naatu it iyab yumatat men sumasum, it etei’imak Regah ana marakaw yumatatamaim ekukusisiar, it ebobotabirit i ana yumatanabe tamamatar. I ana marakaw kusisiarin i ra’at kwanekwan, i Regahine enan, i Anuninamaim ema’am. \c 4 \s1 Orot Babin Hai Ririm Naatu God Ana Fair \p \v 1 Isanimih God ana kabeberamaim iti bowabow bowamih itit, imih men gubamit ehuhuriramih. \v 2 \x + \xo 4.2 \xt 2Cor 2.17; 1Th 2.5\x*Baise yawas biya’ohow hai sinaf kakafih wa’iwa’irih etei hima’am i tabihamiyen, men tabifufuwen o God ana tur tabobotabir kakafemih. Turobe tabibinan, God it ata sifroubonayan, saise afa so’obayah boro hinitutumit. \v 3 It tur gewasin tabibinan sabuw isah men nabirerereb na’at iyab kasikasiyih tema’am i boro kasiyomaim hinama. \v 4 \x + \xo 4.4 \xt Eph 2.2; Col 1.15; Hib 1.3\x*Anayabin iti tafaram ana god baitumatum atih matah bofafaren, imih tur gewasin ana marakaw ekukusisiar men ti’i’itin naatu Keriso ana fair men tesoso’ob, nati tur i God taiyuwin. \p \v 5 Anayabin aki men taiyuwi isai abibinanamih, baise aki tur a binan a’o’orerereb, Jesu Keriso i Regah naatu Keriso wabinamaim abi’akir kwa isa. \v 6 \x + \xo 4.6 \xt Gen 1.3; Isa 9.2; 2Cor 3.18\x*God eo, “Guguminamaim marakaw kukusisiar.” Nati God ta’imon dogorot wanawanan iwa’an marakaw God ana bonamanamarinamaim Keriso yumatanamaim kusisiar ta’itin tasoso’ob. \v 7 \x + \xo 4.7 \xt 2Cor 5.1\x*Baise it iyab ayubit ana sawar gewasih noukwat kamaramaim hibu’ir wanawanan hiya ti’inu’in, ine ebi’obaiyit tasoso’ob fair gagamin i God nowan men it nowatamih. \v 8 \x + \xo 4.8 \xt 2Cor 1.8; 7.5\x*It mar etei roun roun yabat erarabit, baise men ebimkweyakweyarit, veya ta i takakasiy, baise ata not men erara’iy. \v 9 Aki ai rakit moumurin maiyow, baise aki men abigaganamih, veya ta ta i kakafin anababatun wanawanan arur, baise aki men ebi’a’afiyi’imih. \v 10 \x + \xo 4.10 \xt 1Cor 15.31\x*Mar etei aki morob wanamaim abatabat Jesu hirab momorob na’atube, saise i ana yawas aki biyai’imaim nirerereb hina’itin. \v 11 \x + \xo 4.11 \xt Rom 8.36\x*Anayabin it iyab yawasit tama’am Jesu wabinamaim it mar etei morobomaim tama’am, saise i ana yawas it biyatamaim nirerereb. \v 12 Isan imih, iti ebi’obaiyit morob aki bairi ama areremor baise yawas i kwa bairi kwama’am. \v 13 \x + \xo 4.13 \xt Psa 116.10\x*God ana tur Buk Atamaninamaim hikirum hio, “Ayu ao anayabin ayu abitumatum.” Nati ayubin ana baitumatum ta’imon aki auman a’o anayabin abitumatum. \v 14 \x + \xo 4.14 \xt 1Cor 6.14\x*Anayabin aki aso’ob God Regah Jesu morobone biyawas, kwa bairit tanita’imon God nanamaim tanabat. \v 15 Sawar tutufin hinamamatar i kwa a gewasin isan. Imih God ana kabeber sabuw moumurih tafahimaim nasuwa, sabuw boro tafan nayababar hinamour hinamisir merarayow God hinitin naatu God ana fair hinabora’ara’ah. \s1 Baitumatumamaim Tanama \p \v 16 \x + \xo 4.16 \xt Eph 3.16\x*Ana’an nati Isan it men gubamit nahurir, basit it biyat eriririm baise wanawanat mar etei ebiboubun. \v 17 \x + \xo 4.17 \xt Rom 8.17-18\x*Anayabin it biyababan naatu bai’akir i men gagamin naatu boro men manin, baise iti biyababan naatu bai’akir imaim boro God ana toto ana buyoy ma’ama wanatowan kwanatarakwib kwanab. \v 18 \x + \xo 4.18 \xt Col 1.16\x*Anayabin it i sawar ta’i’itah isah matat takubar tama ta’i’itinkikin, baise sawar wa’iwa’irih isah men tama tanuwanuwamih. Sawar abistan ta’i’itah i boro men manin hinama, baise sawar abistan wa’iwa’irih i boro hinama wanatowan. \c 5 \s1 Maramaim Tanama \p \v 1 \x + \xo 5.1 \xt 2Cor 4.7\x*Anayabin it taso’ob iti tafaram ana sisimaim tama’am, hinagurus hinayayare maramaim God i sis ta wowabika ma’ama wanatowan ana sis, men orot umahimaim hiwowabimih. \v 2 \x + \xo 5.2 \xt Rom 8.23\x*Mar kafai it mar ana faifuw usin isan tama tanunu’afe’af. \v 3 Anayabin mar ana faifuw tana’usi’us, it boro men segar tanama’am hina’ititamih. \v 4 Iti sis wanawanan tama’am i mabitit tanunu’afe’af. Anayabin men takokok segar tanama, baise takokok mar ana faifuw tana’us saise imaim nabotabirit tanan ma’ama wanatowan ana biyan tanab. \v 5 God akisinamo isat iti bar yabuna naatu Anunin Kakafiyin it itit, sawar abistanawat aurin tema’am boro tanabow. \p \v 6 \x + \xo 5.6 \xt Hib 11.13-16\x*Isan imih mar etei fair tabai, biyat ana baremaim tama’am i taso’ob, Regah i taihamiy nabinika ebabat. \v 7 Anayabin it baitumatumamaim tama tabowabow men matat yan ta’i’itinimih. \v 8 \x + \xo 5.8 \xt Php 1.23\x*Ayu ao’o, it mar etei fair tabai naatu it takokok kwanekwan iti tafaram ana bar i tanihamiy naatu tanan Regah ana baremaim bairit tanama. \v 9 \x + \xo 5.9 \xt Col 1.10; 1Th 4.1\x*Isan imih ata dubir tanayai Regah niyasisir, iti tafaram ana baremaim tama tanabow o nainamaim tama tabowabow. \v 10 \x + \xo 5.10 \xt Ecc 12.14\x*Anayabin it etei’imak boro Keriso ana urama’ama nanamaim tanabat naatu i boro nibabatiyit abistan biyatamaim tama tasisinaf isan ta’ita’imon ata baiyan boro nitit, kakafin tasisinaf kakafin tanab gewasin tasisinaf gewasin tanab. \s1 Keriso’one God Bairit Tani’of \p \v 11 Aki Regah abibiruw ana’an i aso’ob. Naatu aki akokok anabow sabuw ananatabirih. God aki su’ubi gewas, naatu ayu anotanot kwa dogor wanawanan anot ayu isou auman kwanotanot. \v 12 Aki men taiyuwai isai a’o’ora’atamih. Baise ayu akokok kwa aki isai kwani’o’orot kwanao’ora’ara’at, saise sabuw iyab aki biyai ufun ana itininamaim hina’itin isai hina’o’ora’ara’at, kwa karam sabuw hai tur boro kwana’owen. \v 13 Aki tur ana’okwanekwan na’at, nati i God isan naatu tur mutufur ana’o na’at nati i kwa isa. \v 14 Anayabin Keriso ana yabowamaim aki sabuw abuwih arurumutufurih, saise hinaso’ob sabuw etei isah orot ta’imon morobo, imih sabuw etei himorob. \v 15 \x + \xo 5.15 \xt Rom 14.7-8\x*Naatu sabuw etei isah Keriso morob, imih sabuw iyab yawas hibai tema’am i men taiyuwih hai kokokomaim hinama’amih, baise Keriso ana kokokomaim hinama. Anayabin i isah morob naatu morobone misir maiye. \p \v 16 Isan imih, aki boun ana veya, yait ta iti tafaram ana yawasamaim ema’am aki men i a’i’i’tinimih. Turobe veya ta Keriso isan na’atube anot i tafaram ana yawasamaim ma arouw a’o, boun i men kafa’imo nati na’atube anotanotamih. \v 17 \x + \xo 5.17 \xt Rom 8.1; Gal 6.15\x*Isan imih, yait Keriso hairi hinabitubonen na’at, i isan yawas boubun matar yawas atamanin na’am sa’iwa’an, naatu yawas boubun busuruf ebowabow. \v 18 \x + \xo 5.18 \xt Rom 5.10\x*Sawar tutufin etei i God esisinaf, naatu it rakit sabuw tamatar tama’am Keriso’omaim botabirit tana i ana tounuw sabuw tamatar. Naatu boun anamaramaim it sabuw etei ana ofonah matar isan ana bowabow itit. \v 19 \x + \xo 5.19 \xt Rom 3.23-25\x*It ata tenaya tur. Keriso’omaim God sabuw botabirih etei hina i ana ofonah himatar. Sabuw hai kakafih inatbuhuruwen naatu notawiyen naatu kob abarayah hitit sabuw hai tur hi’owen tibibinan mi’itube God bairi bai’of isan. \v 20 Imih aki Keriso oukoun abatabat, sabuw etei aki wanawana’imaim kwama’am imih aki God isan afefefeyan. Kwa God ana rakit kwanama’am na’at kwanatatabir ana ofonah kwanamatar. \v 21 \x + \xo 5.21 \xt Hib 4.15\x*Keriso i men bowabow kakafin ta sinaf, baise it isat kakafin eabar, imih it tanan Keriso bairit tanitubonen tanan God ana roumutuforenamaim tanama. \c 6 \p \v 1 Aki God bairi aita’imon abowabow, isan imih aki kwa a fefefeyan, God ana manaw ana kabeber kwanabaib men yabin en namatar. \v 2 \x + \xo 6.2 \xt Isa 49.8\x*Buk Atamaninamaim eo, “Anamaramaim Veya naa titit, ayu tainu kwa isa arub, naatu anamaramaim baibais kwakokok, Ayu ana kwa ai yawasi.” \v 3 Aki men yait ta ana ef ayaya’afut, saise aki ai bowabow wanawanan men kakafin ta hinatita’urimih. \v 4 Baise nati efanin aki God isan abi’akir, bai’akir ana itinin i iti na’atube wenaben fokarih, yare fokarih, biyababan fokarih. \v 5 \x + \xo 6.5 \xt 2Cor 11.23-27\x*Naatu aki hiborabirabi, dibur arun, tekukugeyagey, abow tunrabi, men ain gewas naatu himtitiyi, naatu bayumih aa morob, \v 6 \x + \xo 6.6 \xt 1Tim 4.12\x*nati aki ai uhewamaim, aki ai so’obamaim, ai yara’iyenamaim, ai fairamaim, Anun Kakafiyin wanawana’imaim ebi’obaiyi turobe yabow i anababatun. \v 7 God ana fairamaim turobe ao abinan, roumutuforen umai asukwafune abai naatu umai beyawane abai imaim abiyow. \v 8 Aki hifa’i naatu men hifa’i, tur kakafin hio tur gewasin hio. Sabuw afa aki isai tekakakaf afa men tekakakaf, afa aki ai gewasin te’o naatu afa ubar tebiti, baifufuwenayah hirouw te’o baise aki turobe ao. \v 9 \x + \xo 6.9 \xt 2Cor 4.10\x*Hisu’ubi baise men hisu’ubi, amomorob baise yawasi ama’am, terarabi baise men te’a’asbuni, \v 10 abiyababan, baise mar etei abiyasisir, auri sawar meyemeye, baise aki’ine sabuw moumurih maiyow isah sawar karam. \v 11 Corinth sabuw, kwa isa aki tur ta men abotanimih, tur etei bebeyanamaim ao, kwa isa aki dogorei anababatun bobotawiyen. \v 12 Aki ai yabow kwa isa i men abotan, baise kwa a yabow aki isai dogor kwarufut \v 13 \x + \xo 6.13 \xt 1Cor 4.14\x*Ayu akokok aki bairit tanitafentutur imih ayu natunatu’ube au’uwi dogor kwanabotawiy. \s1 Sabuw Men Tebitumatum Hai Baimatnuwen \p \v 14 \x + \xo 6.14 \xt Eph 5.11\x*Sabuw baitumatumayah atih men bairi kwanagamuw, anayabin gewasin naatu kakafin hairi boro hiniwase’as. O boro mi’itube marakaw gugumin hairi hinita’ay. \v 15 Imih boro mi’itube Keriso naatu Demon Mowan hairi hinao hinibasit? Baitumatumayah naatu baitumatumayah atih hairi men karam hinafaram? \v 16 \x + \xo 6.16 \xt Lev 26.12; 1Cor 3.16\x*God men ebibasit uma taratar ana Tafaror Bar nowan hinamatar? Anayabin it i God ana Tafaror Bar ana ma’ama efan. God iti na’atube eo, “Ayu boro wanawanamaim anama ana remor, naatu Ayu i hai God, naatu i boro Ayu au sabuw. \v 17 \x + \xo 6.17 \xt Isa 52.11; Rev 18.4\x*“Isan imih, biyahine kwanatit naatu kwanihamiyih. Biyah kato men kwanabutubunih naatu ayu boro anabuwi, Regah eo, \v 18 \x + \xo 6.18 \xt 2Sa 7.14; Jer 31.9\x*Ayu boro kwa Tamat naatu kwa boro natunatu orotokek naatu baibitarikek anarouw anao.” \c 7 \p \v 1 Are teitu tuwai’inah iti omatanen i’ubaiyit eo tanowar. Imih it abistanamaim iwa’an biyat naatu ayubit kato emamatar i tanakusouwen, biyat ni’uhew kakafiyin namatar God tanabiruw tanama. \s1 Paul Ana Yasisir \p \v 2 Dogor kwanabotawiy ereyasisir kwanabuwi anayabin aki men yait ta kakafin isan asinaf, aki men yait ta agurus, aki men yait ta ai a’afiy. \v 3 Ayu iti tur ao’o i men kwa akukusairimih. Anayabin ayu marasika ao kwanowaraka, kwa aki dogorei’imaim kwama’am mar etei, bairit yawasit tanama ai tanamorob. \v 4 Ayu kwa tafamaim fair gagamin maiyow abaib, imih ayu abi’o’orot men kafaita. Anayabin yare wanawanah arur ayu koufair gagamin maiyow abaib, ayu mar etei yasisir dogorou awan karatan ekakarsuwei. \p \v 5 \x + \xo 7.5 \xt 2Cor 2.13\x*Aki ana tafaram Masedonia atitit ana veya, aki men aiyarir. Nati’imaim yare ef ta ta’ane himatar, sabuw taiyuwih nane hibigamigam wanawanah arun naatu aki dogorei wanawanan erebirubir ama. \v 6 Baise sabuw iyab hai not erara’iy God koufair ebitih, imih Titus nan i ata koufair ta bai na itit. \v 7 Naatu men i ana bainanawan akisin baise kwa auman koufair kwaitin. Mi’itube yababan gagamin maiyow ayu isou kwabaib aki ai tur eowen anowar, kwa dogor babanaika kwabiyababan, kwa a not gagamin maiyow ayu isou, isan imih ayu au yasisir i ra’at kwanekwan. \p \v 8 \x + \xo 7.8 \xt 2Cor 2.4\x*Imih ayu au fefemaim yababan anabit na’at, ayu men abiyababan. Baise iti fef akikirum i kwa rabi, nati boro mar kikimin kwaniyababan. \v 9 Baise boun i ayu abiyasisir men kwa kwabiyababan isan, baise anayabin kwa a yababan bonawiyi dogor kwaikitabir. Nati yababan i God notanotabe matar, naatu imih men ef ta ema’am kwa ani’afiyi. \v 10 \x + \xo 7.10 \xt Mat 27.3-5; Hib 12.16-17\x*Anayabin God kwanabiyababan iti na’atube temamataramaim boro nibaisi nabonawiyi yawas kwanab baise orot babin tafaram ana yawasamaim tema’am boro morob kwanatita’ur. \v 11 Kwa a yababanamaim God ro’oro’on kwa wanawanane titit kwai’itin. Bowabow gewasin turobe’emaim kwasisinaf, kakafih men kwakokok, bora’atamaim kwama’am, kwanunu’afe’af ayu itu isan, ayu wasfafaru isan kwanotanot, ma gewas isan kwakokok. Kwa asinafumaim ebiturobe kwa a kakafin ta en. \v 12 Ayu fef iti akikirum i men yait ta kakafin sisinaf isan, o men yait ta isa kakafin sisinaf isanamih. Baise ayu iti fef akikirum anayabin God nanamaim kwa anababatun aki isai i kwanotanot gagamin maiyow. \v 13 Ana an nati isan aki koufair abai. Imaim aki ai koufair tafan ya’abar, Titus biyasisir a’i’itin aki akawasa men kikimin ta, anayabin i ayubinane kwa etei’imak a naniyan bora’ah. \v 14 Titus matanamaim ayu kwa aifai, naatu kwa ayu men kwaibiya’uhuwu’umih, kwa isa aki anababatunamaim ao, aki aibaifa’en Titus itin i turobe. \v 15 Isan imih Titus ana yabow kwa isa i ra’at kwanekwan. I ana notamaim kwa mi’itube kwabogaigiwas naatu mi’itube kwabir a uma hi’oror auman ana merar kwayi kwabaib, ana tur anonowar isan. \v 16 Ayu abiyasisir gagamin maiyow bounabo nuhunafot kwa tafamaim fair anab anabatkikin. \c 8 \s1 Kirisiyan Hai Baitinin \p \v 1 \x + \xo 8.1 \xt Rom 15.26; 2Cor 9.1-2\x*Taitu tuwai’inah, God ana manaw ana kabeber Kirisiyan sabuw tafaram Masedonia tema’am bi’obaiyih isan i a tur ao’owen kwanaso’ob. \v 2 I yababan kakafih ana routobon wanawanan hirun hin, aurih sawar en baise i hai yasisir i ra’at kwanekwan kabay hiyai. \v 3 Ayu a tur ao’owen, abisa hiya’iyai i doroh ana naniyan naatu kokomaim hiyai, baise kabay hiya’iy i tetebon. \v 4 Aki hifefeyani men kikiminta atibaisih kabay turin atayai. God ana sabuw Judea tema’am isah. \v 5 Abisa hiya’iyai i men aki anot na’atube hitayai, baise gagaminaka hiyai! Wan i hai yawas Regah isan hiya’asair, imaibo God ana kokomaim na’atube hisinaf, hai yawas aki isai hiya’asair hibaisi. \v 6 Imih Titus aifefeyan, iti bowabow i busuruf na’atuka nabow nan naatu kwa nibaisi iti yabow ana bowabow nabow nisawar. \v 7 \x + \xo 8.7 \xt 1Cor 16.1-2\x*Baise bowabow tutufin etei kwa isa i karam. Kwa kwabitumitum, kwa a turamaim, kwa a ukwar rerekabamaim. Isan imih aki akokok kwanibaisi bairit yabow ana bowabow tanabow \p \v 8 Ayu men roufafar ta aya’iy. Baise mi’itube sabuw ani’obaiyih hai naniyan kabay ya’inamaim nama saise kabay hinayai Kirisiyan sabuw afa hinibaisih, ayu asisinaftobon ana so’ob gewas kwa a yabow i turobe. \v 9 \x + \xo 8.9 \xt Mat 8.20; Php 2.6-7\x*Kwa ata Regah Jesu Keriso ana manaw ana kabeber i kwaso’ob. I isan sawar etei karam, baise kwa isa na akir orot matar saise i ana bai’akiramaim kwa boro niwa’ani kwanan totobuyoy wairaf kwanamatar. \p \v 10 Ayu au not i iti na’atube anotanot, kwa iyab iti bowabow fai komur kwabusuruf kwabowabow ana gewasin boun kwanisawaren. Kwa baitinin ana bowabow i wan kwabusuruf kwabow, men bowabow sinaf akisin. Baise takokok tanasinaf namatar. \v 11 Iti bowabow kwabusuruf kwabowabow i kwanisawar, saise abistan kwakok sinaf isan kwa yayakitifuw i kwanasinaf namatar naatu abistan kwa aur ema’am i kwanayai. \v 12 \x + \xo 8.12 \xt Mak 12.43-44\x*A naniyanamaim baitinin nama’am, o a siwar i God ebaib anayabin i aurin sawar karam, abistan i aurin sawar men kakaram i men abistan ta. \v 13 Aki men akokok afa isah aniwa’an naham naatu kwa isa aniwa’an nafokar, baise akokok roun roun na’abara’ah kwanibaibaisbonen. \v 14 Iti boun ana veya, kwa a mouramaim abistan hai kokok kwanibaisih, saise i hai mour ana veya kwa abistan kwakokok boro hinibaisi. Naatu nati kwa bairi wan kwayi anafofonin. \v 15 \x + \xo 8.15 \xt Exo 16.18\x*God ana tur Buk Atamaninamaim hikirum inu’in, “Naatu orot babin yait masaw teten ebob naatu orot babin yait masaw kukuf ebob i hairi anafofonin tefafour.” \s1 Sabuw Iyab Titus Tibibais \p \v 16 Ayu God ana merar ayiy! Iti not ta’imon ayu anotanotabe Titus kwa isa enotanot. \v 17 Anayabin aki Titus i men abifefeyan akisin fanai bai enanamih, baise i taiyuwin ana kokomaim auman kwa nibaisimih enan. \v 18 Naatu aki ai of ta i aiyun hairi tenan, ekaleisia sabuw etei i wabin tebobora’ah, anayabin tur gewasin eo ebibinan isan. \v 19 Aki iti bowabow asisinaf, baise bowabow ta auman ekaleisia sabuw hirubin aki bairi anan nibaisi yabow ana bowabow anabow isan. Iti bowabow isan i Regah wabin abora’ara’ah, naatu sinafumaim abi’obaiyih. \v 20 Aki a siwar kwaya’iy akakaif gewasin men aniwa’an kakaf orot babin isai tur hina’omih. \v 21 Anayabin aki bowabow i mutufurin gewasin anabow isan i akokok, men Regah matanamaim akisin, baise sabuw matahimaim auman. \p \v 22 Isan imih aki ata of tabo arubin bairi tenan, mar moumurin maiyow ef afa’ane arutubun a’itin i ebi’o’orot, i ekokok kwanekwan kwa nibaisih, anayabin kwa tafamaim i fair ebaib. \v 23 Titus i ayu au of naatu ayu bowturou, ayu airi kwa anibaisi anabow, boun it tuwat na’atube. Iti orot rou’ab i ekalesia hirubin naatu Keriso wabin isan i tebobora’ara’ah. \v 24 \x + \xo 8.24 \xt 2Cor 7.13-14\x*Isan imih a yabow kwani’inuw iti oro’orot hina’itin saise ekaleisia hinasu’ubih gewas naatu hinaso’ob aki gewasinawat asisinaf imih kwa isa ao abi’o’orot. \c 9 \s1 Ekalesia Sabuw Hai Baibais \p \v 1 \x + \xo 9.1 \xt 2Cor 8.1-7\x*God ana sabuw tafaram Judea tema’am isah siwar kwayai kwabiyafar isan, aisim a fef anakirum a tur ana’owen. \v 2 Anayabin ayu aso’ob kwa Akaiya sabuw a baibais isan mar etei biya emimisir. Masedonia baitumatumayah i ufut kwamur hibogaigiwas hibusuruf teyai’iyi, iti na’atube ao hinonowar anamaramaim sabuw moumurihika yah viri iwa’an hiyai. \v 3 Baise ata ofonah nah tounu kwa isa aiyunih tenan, anayabin ayu men akokok ai baifa’en kwa isa yabin en namatar. Ana maramaim ayu anan kwa biya anatitit, ayu akokok nati siwar i kwanayabuna na’inu’in anatit. Saise ayu au tur Masedonia isah ao’o niturobe. \v 4 Asir ayu Masedonia sabuw bairi ananan na’at, kwa siwar men kwayabuna kwama’am it boro biyat na’ohow, anayabin kwa abifai men matar. \v 5 Isan imih ayu anotanot tuwatanah orot nah tounu boro ana’uwih au nou hini’iyon hinan hinibaisi kwanayabuna siwar o’on isan, sinafumih kwa’omatan na’atube. Imaibo ayu anan biya ana titit kwa siwar i kwa’o’on kwayabuna sawar kwama’am. Naatu sabuw boro hinaso’ob kwa siwar yai’in isan i dogor tutufin etei kwaitin kwayai men sabuw hi’ukikini kwaya’imih. \v 6 \x + \xo 9.6 \xt Pro 11.24-25\x*Iti tur a notamaim nama. Orot yait masaw teten ebob boro momurih nafour naatu orot yait masaw kukuf ebob boro kikimin nafour. \v 7 Orot babin ana notamaim bai’ab \m baitinin isan enotanot, i nitinimo, men ereyababan nitin naatu men taiyuw nao’kikin. Anayabin orot yait ereyasisir ebitin God i isan ebiyabuw. \v 8 Naatu o abistan kukokok God i boro nit baise gagaminaka nakarsuwei nit. Saise mar etei o isa sawar etei i nakaram inama naatu o aur i ra’at kwanekwan, imih o karam bowabow gewasih boro inabow. \v 9 \x + \xo 9.9 \xt Psa 112.9\x*Na’atube Buk Atamaninamaim eo, \q1 “Yait uman tasasar, akir sabuw siwar ebitih, \q1 i ana manaw ana kabeber nama wanatowan.” \p \v 10 \x + \xo 9.10 \xt Isa 55.10\x*God mar etei masaw bowayan ub ebitin naatu bay ebitin imih i karam ub kukokok boro nit. Naatu niwa’an hinakubounih hinayen naatu o akaifen gewasinamaim boro moumurihika inafour. \v 11 \x + \xo 9.11 \xt 2Cor 1.11; 4.15\x*God boro mar etei o isa nasinaf aur sawar nakaram, saise sabuw moumurin na’in boro inibaisih. Isan imih sabuw moumurin God boro ana merar hinay, anayabin kwa a siwar kwaiyafar in hibaib isan. \p \v 12 Bowabow iti na’atube kwasisinaf i men God ana sabuw akisih kwabibaisihimih, baise sabuw afa auman kwabibaisih imih sabuw moumurih maiyow God ana merar teyiy. \v 13 Anayabin iti bowabow kwa taiyuw kwa’itin kwaso’ob sabuw boro God hinifai. Anayabin kwa bowabowamaim boro niturobe kwa kwabitumatum naatu nati’imaim sabuw moumurin maiyow hina’itin, God ana merar hinay. Anayabin Keriso ana Tur Gewasin isan kwabosiyasiyar kwao kwabibinan. Naatu dogoroh tutufin etei kwafafarambonen. Naatu sabuw afa bairi kwafafaram etei kwao kwaibasit siwar kwayai, naatu sabuw etei auman. God ana merar hinay, \v 14 naatu hai yoyoban o isa i dogoroh wanawananika tit enan, anayabin God ana baigegewasin iwanasum kuma’am. \v 15 God ana merar tanay i ana siwar isan tanao tanan men karam. \c 10 \s1 Paul Ana Bowabow Isan Tarfafar \p \v 1 \x + \xo 10.1 \xt 1Cor 2.3\x*Kwa sabuw afa ayu isou iti na’atube kwao, anamaramaim Paul bairit tama’am i ebirubir naatu tur hamenamo eo, naatu ef yok enanan mar etei eo’ofokafok, baise Keriso ana yara’iyen naatu ana kakafemaim ayu Paul kwa isa abifefeyan. \v 2 \x + \xo 10.2 \xt 1Cor 4.21\x*Ayu anamaramaim anan biya anatit, kwana’itin gewas sabuw afa it tafaram ana yawasamaim ma hirouw te’o isah boro tur fokarin anao. \v 3 Iti i anababatun it i tafaramamaim tama’am, baise it men tafaram ana yawasamaim tabiyowamih. \v 4 \x + \xo 10.4 \xt Eph 6.13-17\x*Aki baiyow ana sawar imaim abiyow i men tafaram ana baiyow sawaramaim abiyowamih, baise God ana baiyow sawar fairin imaim abiyow menamaim rakit ana fur fokarin ear ebatabat arab atafufufur erara’iy abi’afiy. Menamaim gamin baifufuwen aki arun tufuw emamatar. \v 5 Aki not baifufuwen naatu kaser hai tur imaim sabuw futih God men tisusu’ub gewas i boun arouw agugurusen. Anayabin nati sabuw not kakafih ana dibur hirun tema’am abotaitih arumutufurih Keriso hinabosiyasiyar isan. \v 6 Aki abogaigiwas sawar ama akakaif, o yait fanai inasasair ef ta ta inasisinaf o boro baimakiy inab. Ai tur etei kwanabobosiyasiyar, aki marasika abogaigiwas sawar iyab aki fanei tesasair boro baikwatutunen anitih. \p \v 7 Kwa sawar ufun ana itinin akisin kwa’i’itin. O yait ta kunotanot o akisimo i Keriso nowan, naatu i nanot maiye. Aki i Keriso nowan aki abowabow men kwa kwabowabow na’atube. \v 8 \x + \xo 10.8 \xt 2Cor 13.10\x*Anayabin, iti Regah fair biti ayu gagaminaka isan aora’ara’at, biti i kwa wowabi yen isan men tarabouni ra’iy isan, nati isan ayu men biyu’e’o’ohow. \v 9 Ayu fef akirum enan i men kwa baibiruw isan. \p \v 10 Sabuw afa iti na’atube te’o, “Paul ana fef i fokarih naatu buriburih, baise anamaramaim bairi abidubur, i eriririm naatu men tur ta eo.” \v 11 Sabuw nati na’atube i hinaso’ob gewas, abistan fefemaim ao akikirum boro anasinaf hina’itin. \p \v 12 Sabuw iyab i taiyuwih isah tenotanot kwanekwan, aki men kafa’imo bairi abita’ayomih. I taiyuwihiwat tefufunih naatu i taiyuwihiwat hai sinafumaim tebibabatiyih nati sabuw i hai not meyemeye. \v 13 \x + \xo 10.13 \xt Rom 12.3\x*Sabuw afa tesisinaf aki men i isah ao’ora’ara’at. Aki baise bowabow abistan Regah biti i anabow, iti bowabow i na kwa auman iwani. \v 14 Aki ora’ara’at i men atetetebon, anafofoninamaim ao’ora’ara’at. Men atan biya atatitit na’at, baise aki anafofonin ana kwa biya atit Keriso ana tur gewasin a binan, nati i an gagamin. \v 15 Sabuw afa hibow tetetebon, aki i isah men ao’ora’ara’at. Aki anafofoninamaim ai bowabow abowabow i akisinamo isan a’o’ora’ara’at. \v 16 Imih aki boro kwa efan menamaim kwama’ama i anafofoninamaim tur gewasin anabinan. Anayabin aki men akokok sabuw marasika tafaram afa imaim hima hibowabow isah a’o’ora’ara’atamih. \v 17 \x + \xo 10.17 \xt Jer 9.24; 1Cor 1.31\x*Baise God ana Buk Atamanin hikirum hio, “Yait ekokok ora’ara’at, Regah abistan sisinaf i akisinamo naora’ara’ah.” \v 18 \x + \xo 10.18 \xt 1Cor 4.4\x*Anayabin Regah akisinamo it isat enotanot naatu it men taiyuwit isat tanao’ra’ara’at, baise God eo bibasit i akisinamo isan tanaora’ara’at. \c 11 \s1 Paul Baifufuwenayah Gam Uwih \p \v 1 Ayu anotanot mar kikimin au tur anao i boun koko’aw hai tur te’o na’atube, baise kwa marasika kwabusuruf kwabowabowaka. \v 2 \x + \xo 11.2 \xt Eph 5.26-27\x*Ayu kwa isa abi’o’orot, boun God ebi’o’orot na’atube, kwa i boun babin biyan numin orot ta’imon bai’awanin isan hi’omatan na’atube nati i Keriso akisin. \v 3 \x + \xo 11.3 \xt Gen 3.4, 13\x*Ayu i abirubir kwa a not boro ni’afiy abistan Eve biyanamaim mamatar boro kwa biyamaim namatar. Kok i so’ob kwanekwan, naatu i iwa’an Eve God fanan sair naatu bowabow kakafin sinaf, imih nati baifufuwenayah boro kwa hinifuwi naatu hinifuwen anot hini’a’afiy saise kwa boro men kafa’imo Keriso akisinamo kwanitumitumimih \v 4 \x + \xo 11.4 \xt Gal 1.8-9\x*Anayabin sabuw afa hinan naatu Jesu isan hinabinan men boun aki abibinan na’at. Anunin ta kwanab men boun aki abaib na’at o tur gewasin men boun kwanonowaramaim tebibinanumih, hamehamen maiyow kwa boro mar ta’imon kwanab. \v 5 \x + \xo 11.5 \xt 1Cor 15.10; 2Cor 12.11\x*Baise anotanot ayu i ai gewasin kwanekwan men boun kob abarayah wabih gagamih gewasih na’atube. \v 6 \x + \xo 11.6 \xt 1Cor 2.1, 13\x*Ayu tur ao’o i boun kek sosof hai tur te’o na’atube, baise ayu auru not so’ob ema’am, aki ef etei bebeyanamaim ao kwanowar sawar. \p \v 7 \x + \xo 11.7 \xt 1Cor 9.18\x*Ayu taiyuwu anayara’iyu naatu kwa anabora’ahi Regah ana tur gewasin baiyan en anabinan nati i bowabow kakafin? \v 8 \x + \xo 11.8 \xt 2Cor 12.13; Php 4.15-16\x*Ayu Kirisiyan sabuw afa biyahine kabay abai kwa baibaisi isan, kwanotanot ayu abainuwih? \v 9 Bairit tama’am ana mar ayu au kok sawar bain nowau matar isan, men kafa’imo yait ta aiwowa’ani. Anayabin teitit no Masedonia’ane hinanan sawar abistanawat akokok etei’imak anafofonin abai. Ayu boro taiyuwu bit ana’abar naatu boro na’atuka anasinaf anan. \v 10 Keriso ana turobe ayu wanawana’umaim ema’am. Ayu ao’omatani, iti ora’ara’at boro men kafa’imo awau nafot iti tafaram Akaiya wanawanan. \v 11 Aisimamih? Anayabin ayu men kwa abiyabuwi? God so’ob ayu kwa abiyabuwi. \v 12 Ayu boun abistan abowabow boro na’atuka anabow anan. Saise ayu bowabow iti na’atube anabowabow i baifufuwen bai’obaiyenayah anarufutih. Hai yabih en isah hinao’ra’ara’at naatu asir hinao i mi’itube tebowabow aki bairi ta’imon abowabow. \p \v 13 Anayabin sabuw nati na’atube i turabarayah baifufuwenayah, i hai bowabow isan i taiyuwih tebifufuwen. Naatu taiyuhiwat tesisinaf hai itinin i boun Keriso ana turabarayah na’atube. \v 14 Naatu nati men tanakasiy! Satan karam taiyuwin nabotabir marakaw ana tounamatar, itininabe namatar. \v 15 Isan imih aki men akakasiy Satan ana akir wairafih i taiyuwih hibotabirih akir wairafih hai yawas gewasih na’atube himamatar. Mar yomanin mi’itube hai bowabowamaim hisisinaf imaim boro baimakiy hinab. \s1 Paul Ana Bai’akir Isan Eo Ra’ara’at \p \v 16 Ayu ibanak ao maiye! Men yait ta nanot ayu au not meyemeye narouw. Baise kwa iti na’atube kwananotanot na’at, basit kwanabuwu ayu i au not en, saise mar kafa’i ayu anaora’ara’at. \v 17 Anamaramaim ora’ara’aten ana tur anao i men Regah ana kokomaim ayu ao’omih, iti tur i hai not meyemeye hai tur. \v 18 Baise sabuw afa abistan hisisinaf isan hina’ora’ara’at na’at, ayu auman boro anao ra’ara’at. \v 19 Kwa taiyuw i notayah anababatun, naatu imih sabuw hai not meyemeye bairi yasisiramaim kwabita’ay. \v 20 Na’atube sabuw afa bairi kwaita’ay dibur kwamatar, taiyuwin kususur wan i’iyon o yumat ifafar. \v 21 \x + \xo 11.21 \xt Php 3.5\x*Ayu au biya’ohow, nati isan i anababatun ririmit sawar sinaf isan na’atube atao kwatanowar. \p O yait ta abistan isan inao’ra’ara’at, karam inao’ra’ara’at, naatu ayu au tur i farafa koko’aw hai turabe ao baise ayu auman karam boro ana’ora’ara’at. \v 22 I anababatun Hebrew ma’anih? Ayu auman Hebrew orot. I Israel sabuw? Ayu auman Israel orot. I Abraham ana a’agir sabuw? Ayu auman Abraham ana agir orot. \v 23 \x + \xo 11.23 \xt Act 16.23\x*Iban Keriso ana akir sabuw? Iti tur ao’o ana nowarin i boun hai not en te’o na’atube. Baise ayu i akir wairafu gewasu men i na’atube! Ayu abow atetebon, ayu mar moumurin maiyow dibur arun, mar moumurin maiyow murab fokarinamaim hiwabiru, naatu mar moumurin maiyow kafa’imo hita’asbunu. Anayabin ayu Keriso isan abowabow. \v 24 \x + \xo 11.24 \xt Deu 25.3\x*Mar etei \it five\it* Jew hai ukwarih hibuwu hirabu. Mar ta’ita’imon hirarabu etei 39 biyau hitatakiyakiy hiruruseben. \v 25 \x + \xo 11.25 \xt Act 16.22; 14.19\x*Mar tounu ayu auramaim hirabu naatu mar ta’imon kabayamaim hirouwou’uru, mar tounu wa tafofor riy yan are naatu veya ta’imon anafofonin riy yan ain earuwu aremor. \fig |alt="Paul stoned" src="cn01965B.tif" size="col" copy="©1978 David C. Cook Publishing Co." ref="2 Corinthians 11.25" \fig* \v 26 \x + \xo 11.26 \xt Act 9.23; 14.5\x*Ayu mar moumurin maiyow efamaim aremor kakafih isou himatar, harew gagamih hititit kafa’imo ata’atomatom atamorob, naatu bainoyah kafa’imo hitarabu hitabainuwu. Ayu taiyuwu au sabuw Jew ma’anih naatu Ufun Sabuw kafa’imo hitarabu hiti’a’afiyu, bar oto’otowen gagamin wanawanan ama’am kafa’imo hitarabu, naatu arar yan anan kakafin kafa’imo atatita’ur, riy yan kafa’imo ata’atomatom ata morob, naatu taituwat baifufuwenayah kafa’imo hitarabu hiti’a’afiyu. \v 27 Foyab atatarakair naatu bowabow fokarih maiyow wanawanah arun abow. Gugumin wanawanah men ainu’in gewas, naatu harewamih sikou mamah naatu bayumih amorob, yakukur eanu naatu biyau asire ain. \v 28 Sawar afa isou himatar, baise boro men anao kwananowar. Ayu mar etei fokarin maiyow airi abitar baise au not gagamin i Kirisiyan sabuw isah anotanot mi’itube hibow tenan. \v 29 Anamaramaim yait eriririm, ayu men ariririm, naatu yait ta bowabow kakafin bonawiy isisinaf, ayu wanawana’umaim men ea’earah o so’aso’ar eyey. \p \v 30 Ayu anao ra’ara’at na’at, basit sawar abistanamaim iwa’an ariririm boro ni’obaiyu ana’ora’ara’at. \v 31 God naatu Regah Jesu Keriso Tamah i wabin tanabora’ara’ah wanatowan! God so’ob ayu men abifuwen. \v 32 \x + \xo 11.32 \xt Act 9.23-25\x*Anamaramaim ayu Damascus hihirfutu ama’am, aiwob orot Aretas gawan gagamin sorodiy sabuw uwih bar oto’otowen wabin Damasenes ana etawan awan hima’uh hima hikakaif. Ayu atatitit hitabuwu hitafatumu isan. \v 33 Baise kaifetamaim hiwanu faf ana sou’uwat murabamaim hiruru ara’iy naatu uman wanawananane asorabon abihir. \fig Paul kaifet wanawanan hiruru ere’er|alt="Letting Paul down in basket" src="CN01937b.TIF" size="col" loc="2Co 11.33" copy="©1978 David C. Cook Publishing Co." ref="11.33" \fig* \c 12 \s1 Paul Inainan Mim Matan Yan Itin \p \v 1 Ayu boro ana’ora’ara’at. Baise boro men imaim tanab. Ayu anarabon Regah ana i’inan ai’itah naatu abistan hirererereb ai’itah imaim anao kwananowar. \v 2 Ayu aso’ob kwamur etei 14 Keriso ana baitumatumayan orot ta bai au mar yen, yatetoro’ot mar ana ruf baitonin wanawanan run. Men taso’ob biyan tutufin yen o ayubin tabaratait yen. Ayu men aso’ob God akisin so’ob. \v 3 Ayu aso’ob nati orot, men aso’ob biyan tutufin yen o i anuninawat tabaratait yen. God akisin so’ob. \v 4 I yen in Paradise, naatu nati’imaim tur nonowar i ananowarin ta, men karam boro tanao tanakubuna. \v 5 Imih orot nati na’atube boro isan ana’ora’ara’at, baise men ayu isou ana’ora’ara’at. \v 6 Ayu anakok ana’ora’ara’at na’at, men koko’aw kwanarouw kwanao, anayabin ayu turobe ao. Baise boro men ana’ora’ara’at, anayabin ayu abistan ao kwanonowar naatu kwa’i’itin men akokok o yait ta a not yate’eka inanot wabu inabora’ah. \p \v 7 \x + \xo 12.7 \xt Job 2.6\x*Ayu men nati ina’inan gewasih God isou iwa’an irerereb ai’itah isah ao’omih. Baise Satan ana tounamatar iyafar na biyou kokoramaim yi bai’akiru isan. \v 8 Mar tounu Regah isan ayoyoban iti yare kakafin biyu’une tabosair isan. \v 9 \x + \xo 12.9 \xt Php 4.11-13\x*Baise ayu isou eo, “Ayu au manaw kabeber o isa i karam, Ayu au fair i iyab teriririm fair ebitih.” Isan imih ayu boro ana’ora’ara’at aniyasisir gagamin na’in ayu ariririm isan, saise Keriso ana fair tafu namara’at. \v 10 Nati isan Keriso wabinamaim ariririm baise abiyasisir, tur kakafin, bowabow fokarih, yawas o morob, yare ta ta fokarih. Anamaramaim ariririm ayu fair abaib. \s1 Paul, Corinthians Sabuw Isah Not Kwanekwan \p \v 11 \x + \xo 12.11 \xt 2Cor 11.5\x*Ayu au sinaf i boun hai not meyemeye na’atube, baise kwa kwa’ora’ahu ayu anasinaf. Kwa karam ayu isou boro baibasit tur kwatao, anayabin ayu i men kafa’imo orot fairu boun iti tounamatar hai fair gagamih na’atube, ayu i yabin en. \v 12 \x + \xo 12.12 \xt Rom 15.19\x*Anamaramaim ayu bairit tama’am, ayu yataunub naatu ina’inan, men tisinaf emamatar asinaf himatar naatu baifofofor fairih maiyow kwa wanawanamaim asinaf himatar, iti ebiturobe ayu i kwa a turabarayan. \v 13 \x + \xo 12.13 \xt 2Cor 11.9\x*Ayu au sinaf mi’itube isa asisinaf i na’atube ekalesia sabuw etei isah a sisinaf. Ana veya ta ayu men kafa’imo ubar aitimih kabay yai’in ayu baibaisu isan. Abistan kakafin asisinaf kwaninatbuhuruwu. \p \v 14 Iti boun i mar baitounin ayu abobogaigiwas anan kwa aninanawani. Ayu au naa isan boro men aniwa’an nafokar anayabin ayu men akokok kwa a sawar, ayu akokok i kwa. Kek i men karam hinah tamah hinakaifih baise hinah tamah i karam kek hinakaifih \v 15 Ayu i abiyasisir gagamin na’in, ayu au sawar etei kwa isa abi’asrouwen naatu au fair etei anit kwa a baibais isan. Kwa isa ayu abi yabow kwanekwan, naatu aisimamih ayu isou men kwabiyabow gewas? \v 16 Isan imih iti tur ao i kwabibasit, ayu men kwa bit ait. Baise sabuw afa boro ayu isou hinao, ayu i ah atain abifufuwen. \v 17 Ayu oro’orot aiyunih hinanamaim ayu kwa abainuwi? \v 18 \x + \xo 12.18 \xt 2Cor 8.6, 16-18\x*Ayu Titus aifefeyan i boro tuwat ta hairi hinan kwa hininanawani. \p \v 19 Kwa a not iti na’atube kwanotanot, aki mar etei asisinaftobon aki kwa anarufafari. Aiyabin! Keriso bibinanube aki abibinan, i aki awaimaim eo re God nanamaim aki tur ao’orerereb. Are au ofonah, sawar etei asisinaf, i kwa nibaisi isan. \v 20 Ayu abirubir ana maramaim anan kwa anabinanawani, kwa a itinin i men ayu anotanot na’atube ana itimih naatu ayu kwana i’itu men kwa kwanotanot na’atube kwana itu. Ayu biyau ekakameyaw anayabin nati’imaim gamin ema’am, bobowen, yaso’ar etit erara’iy, kabat, bai’i’iyab, rarikasar, naatu hai ma men gewasih. \v 21 \x + \xo 12.21 \xt 2Cor 13.2\x*Ayu abirubir anamaramaim anan biya ana titit maiye, kwa namaim ayu au God boro au yawas nayara’iy naham, naatu sabuw moumurih marasika kakafih hisisinaf isan boro anarererey. Anayabin kwa i dogoroh kato men kwainatbuhuruwen, naatu baiwa’an ana bainikinik. I boro’ika kwama kwabi’a’it. \c 13 \s1 Baimatnuwen Yomanin \p \v 1 \x + \xo 13.1 \xt Deu 19.15; Mat 18.16; 1Tim 5.19\x*Iti boun i mar baitonin kwa isa aninanawani. Buk Atamaninamaim hikirum hio, “Menamaim tur hibow tetitit sif roubinenayan rou’ab o tounu na’atube sif hinaruboun.” \v 2 Ayu baimatnuwen marasika ao kwanowaraka, mar bairu’abin ana bairit tama’am ana mar. Ayu boun i ef yok ama’am baimatnuwen ibanak tafan ao maiye. Ayu kwa isa anamamatabir sabuw iyab bowabow kakafih hima tisisinaf naatu yait marasika ma sisinaf boro men yait ta baimakiy wan nahaiwamih. \v 3 Kwa kwakokok kwaniturobe Keriso i aki wanawana’imaim eo’o. Anamaramaim kwa wanawanan narun nabowabow i men ririmin kwana’itin, baise i ana fair i ra’at kwanekwan kwa wanawanamaim. \v 4 \x + \xo 13.4 \xt Php 2.7-8\x*Anayabin kwa itin so’ob gewas isan, Keriso onaf afe’enamaim ririm, baise God ana fairamaim i yawas ema’am. Aki na’atube, i wanawananamaim ariririm, baise God ana fairamaim aki boro bairi anama kwa isa anabow. \p \v 5 \x + \xo 13.5 \xt 1Cor 11.28\x*Kwa taiyuw kwananutitiyi naatu kwafufuni kwana’itin, turobe kwa baitumatumamaim kwama’am. Kwa kwaso’ob Keriso Jesu i kwa wanawanamaim ema’am. Men nama’am na’at kwa routobon i kwara’iy anababatun. \v 6 Naatu ayu abitumatum kwa boro kwana’inani aki routobon men ara’iyemih. \v 7 Baise God isan ayoyoyoban saise kwa boro men kakafin ta kwanasinaf. Men routobon abai abatabat isan sabuw hina’iti, baise aki akokok abistan gewasin kwanasinaf, aki routobon anarara’iy na’at. \v 8 Anayabin aki men karam Turobe isan anirakit, baise Turobe akisin i isan anabat anabow. \v 9 Aki ariririm i abiyasisir, baise kwa i kwafafair imih aki auman ayoyoyoban kwa boro mi’itube kwanan kwanigewasin. \v 10 \x + \xo 13.10 \xt 2Cor 10.8\x*Ayu boro men bairit tanama, iti isan kwa isa fef akirum aiyafar enan, ayu i ef yokaika ama’am, anamaramaim ayu anan kwa biya anatit men fair Regah bitu imaim ana gurusi’imih. Baise Regah fair bitu imaim kwa ana wowabi kwanayen. \s1 Eotuturen \p \v 11 Are teitu tuwai’inah, bounabo ao’otuturi kwanama’o! A Gewasin isan kwaitafofor, au fefeyan isan tain kwanarub, turanah bairi kwanifanabow, tufuwamaim kwanama. Naatu tufuw yabow ana God boro bairi kwanama wanatowan. \v 12 A ofonah hai merar kwanay kwanabuwih kwanakarmamayih erererey auman. \v 13 God ana sabuw etei kwa amerarayow tebiyafar. \v 14 \f + \fr 13.14 \ft Good News Bible hanef 14 men hikirum.\f* Ayu ayoyoyoban, Regah Jesu Keriso ana manaw ana kabeber, naatu God ana yabow, naatu Anun Kakafiyin ana baita’ayomaim bairi kwanama wanatowan.